Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
Załącznik do Uchwały Nr XXXI/30/14 Rady Gminy Rogowo z 13 listopada 2014 roku
PLAN
ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
C Z U M S K D U Ż Y
NA LATA 2014-2020
Czumsk Duży, Rogowo 2014
1
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
SPIS TREŚCI:.
1. Charakterystyka miejscowości Czumsk Duży ……………………….. 3 1.1. Położenie geograficzne……………………………………………………3 1.2. Historia …………………….….…………………………………………...4 1.3. Uwarunkowania przyrodnicze………………………………………….6 2. Analiza zasobów miejscowości Czumsk Duży..…………………………9 2.1. Inwentaryzacja zasobów społecznych………………………...... 9 2.2. Inwentaryzacja infrastruktury………………………………………..13 3. Analiza SWOT dla miejscowości Czumsk Duży.……………………...15 4. Opis planowanych działań inwestycyjnych…………………………….16 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców…………………………………19 6. Wdrażanie planu odnowy miejscowości Czumsk Duży.……...... 19
2
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
1. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI CZUMSK DUŻY
1.1. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE
Miejscowość Czumsk Duży usytuowany jest w województwie kujawsko- pomorskim, na terenie powiatu rypińskiego, w zachodniej części gminy Rogowo. Położenie miejscowości Czumsk Duży przedstawia poniższa mapa.
Mapa 1. Położenia miejscowości Czumsk Duży na tle województwa, powiatu i gminy
3
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
Gmina Rogowo należy do powiatu rypińskiego, położonego we wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego. W skład powiatu wchodzi sześć gmin, w tym: jedna gmina miejska – Rypin oraz pięć gmin wiejskich (Brzuze, Rogowo, Rypin, Skrwilno i Wąpielsk). Gmina Rogowo graniczy od strony zachodniej z gminami: Brzuze (pow. rypiński) i Chrostkowo (pow. lipnowski), od wschodu z gminą Skrwilno (pow. rypiński), zaś od strony południowej z gminą Skępe (pow. lipnowski) oraz gminą Szczutowo (pow. sierpecki) należącą do województwa mazowieckiego. Miejscowość Czumsk Duży jest jednym z 22 sołectw (28 wsi) gminy wiejskiej Rogowo. Pozostałe miejscowości to: Borowo, Brzeszczki Duże, Brzeszczki Małe, Charszewo, Czumsk Mały, Huta, Huta Chojno, Karbowizna, Kosiory, Lasoty, Lisiny, Nadróż, Narty, Nowy Kobrzyniec, Pinino, Pręczki, Rogowo, Rogówko, Rojewo, Ruda, Rumunki Likieckie, Sosnowo, Stary Kobrzyniec, Szczerby, Świeżawy, Wierzchowiska, Zamość. Powierzchnia miejscowości Czumsk Duży wynosi 993,2489 ha co stanowi 7,04% powierzchni gminy oraz 1,67% powierzchni powiatu rypińskiego. Miejscowość Czumsk Duży zamieszkuje 279 osób. Dominującym typem zabudowy miejscowości Czumsk Duży jest zwarta zabudowa wielorodzinna oraz rozproszona zabudowa zagrodowa. Układ zagrodowy w gospodarstwach rolnych ma typowy charakter pomorski – wejścia do zabudowania znajdują się od strony podwórka zaś zabudowa gospodarcza maskowana jest zadrzewieniami i krzewami. Najczęstszym układem zagrody rolniczej w Czumsku Dużym jest zagroda z budynkami częściowo zespolonymi – najczęściej łączone są budynki inwestorskie ze składowymi lub gospodarczymi oraz zagroda wielobudynkowa luźna. W Czumsku Dużym miesza się obecnie nowoczesna zabudowa z zabudową rolniczą z dominującym typem zabudowań z lat 70-tych i 80-tych. Dominantą przestrzenną wsi Czumsk Duży jest świetlica wiejska i boisko. Jest to centrum zabudowy zagrodowej wsi, przy drodze gminnej. Teren wokół świetlicy i boiska stanowi największą przestrzeń wspólną mieszkańców wsi Czumsk Duży. Przy boisku powstanie siłownia na świeżym powietrzu i plac zabaw, jako miejsce rekreacyjno-wypoczynkowe dla dzieci i dorosłych.
1.2. HISTORIA
Pierwsi ludzie we wsi Czumsk Duży według materiałów dziejowych prawdopodobnie pojawili się już 12 tysięcy lat p.n.e, o czym mogą świadczyć odkryte na tym terenie ślady obozowisk. Pierwsza wzmianka o wsi Czumsk Duży w źródłach pisanych pojawia się w 1434 roku, w dokumencie poręczającym przez rycerstwo ziemi dobrzyńskiej następstwo tronu dla jednego z synów Jagiełły. Wśród znacznego rycerstwa wymieniono wówczas Czambora z Czumska herbu Rogala. W wieku XVI Czumsk (Czambsk) należał do najbiedniejszych wsi okolic Rogowa. Zamieszkiwany był przez drobną szlachtę z rodziny Czambskich herbu Grzymała, którzy używali przydomku Domarad. Jakub Domarad Czambski dziedziczył część ziemi Czumska w latach 1538-1546. W 1564 roku podzielona wieś należała do drobnej szlachty zagrodowej rodziny Czampskich. Po 1 łanie ziemi posiadali Andrzej, Jan i Adam Czapscy, po
4
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo połowie łana Stanisław, Feliks i Paweł z synami. Według rejestru pogłównego z tego roku miejscowość Czumsk należał do parafii Gójsk. Wieś Czumsk, określany jako Cząmpsk, w XVII wieku uległ w wyniku przemarszu wojsk szwedzkich całkowitemu spustoszeniu. Rejestr pogłówny z 1673 roku wymienia właścicieli wsi. Według danych Ludwik Osowski trzymał w tej wsi cząstkę należącą do Andrzeja Osowskiego i Jana Cząmpskiego. Drugi dział należał do Jana i Ludwika Osowskich. Szlachcic Walenty Długokęcki dzierżawił cząstkę od Łukasza Cząmpskiego. Czwarty dział, należący do Łukasza Gójskiego, dzierżawił Michał Gójski. Kolejnym właścicielem miejscowości Czumsk według źródeł do 1720 roku był Mateusz Strupczewski, natomiast od roku 1720 Stanisław Orłowski. W pierwszej połowie XVIII wieku właścicielami Czumska Dużego wraz z Czumskiem Małym była rodzina Jeżewskich herbu Jastrzębiec. Pierwszym posiadaczem był Józef Jeżewski, syn Adama. Po śmierci Józefa Jeżewskiego, w 1756 roku dobra Czumsk przeszły w posiadanie jego syna Benedykta Jeżewskiego. Generał Benedykt ożeniony z Józefą Zboińską pozostawił dwóch synów i w 1825 roku właścicielem Czumska zostaje Ksawery Jeżewski. W wieku XVIII miejscowość Czumsk w źródłach wieku figuruje już jako Czumsk Mały i Wielki, które w 1775 roku należą do parafii Gójsk. Według danych z tego roku Czumsk Wielki liczył wówczas 8 dymów. Za czasów rządu rosyjskiego Czumsk Duży i Czumsk Mały należały do gminy Szczutowo. Według danych z 1880 roku Czumsk Duży, należący wówczas do gminy Rogowo i parafii Gójsk liczył 25 domów, w tym 135 mieszkańców. Powierzchnia folwarku (lasu) wynosiła 2120 morgów, natomiast wieś 397. W okresie tym w okolicach Rogowa rozpoczęła się likwidacja serwitutów. Źródła podają, że w Czumsk Dużym chłopi otrzymali 48 tzw. osad tabelowych w zamian za zrzeczenie się praw do korzystania z 215 ha lasów. W latach siedemdziesiątych XIX jako właścicielka wsi Czumsk figuruje Józefina Stegeman. W latach 1891-1922 dobra te należą do Żyda Majera Łabędzia. W końcu XIX wieku charakterystycznym elementem budownictwa okolic Rogowoa była tzw. chata z podcieniem wnękowym, której zabytek z Czumsku Dużym zachował się do dziś. Opisywany jest jako chata drewniana, konstrukcji węgłowej, kryta słomą i obita deskami w ozdobnym układzie. Według danych dotyczących szkolnictwa powszechnego na terenie Rogowo i okolic z lat 1917-1918 podają, że w Czumsk Dużym znajdowała się w tym okresie szkoła. W 1931 roku w szkole tej uczyło się 105 uczniów, a w 1939 roku liczba wzrosła do 115. W 1922 roku, po śmierci Majera Łabędzia, właściciela majątku Czumsk lasy czumskie wyceniono na 20 milionów marek polskich. Majątek ten wykupił od rodzeństwa jeden z synów Majera-Eliasz Łabędź, który pozostaje właścicielem dóbr do 1925 roku. Po śmierci Eliasza majątek ten odziedziczyły jego dzieci: Arnold, Tadeusz i Helena. W 1936 roku lasy czumskie o powierzchni 643 ha wykupił Skarb Państwa Polskiego w osobie Dyrekcji Lasów Państwowych za sumę 239.500 zł.
5
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
W czasie okupacji, w 1943 roku w Czumsku Dużym z powodu wzmożonego ruchu partyzanckiego zakwaterowano specjalny oddział do walki z ruchem oporu, tzw. Jagdkommando. Opisywano ich jako: „..bandyci w mundurach. Bili i zabijali z przyczyn najmniejszych pozorów”. Aresztowali oni wiele osób z okolic Czumska Dużego za podejrzenie o przynależność do Gwardii Ludowej lub pomagającym partyzantom. Wielu z nich w 1944 roku zostało rozstrzelanych Lesiste i podmokłe tereny Czumska Dużego stanowiły w czasie wojny dobre warunki dla osób zbiegłych z robót przymusowych i obozów. Według danych z Kroniki Parafii Rogowo „W Czumsku na bagnach osiedliła się bojówka partyzancka, która próbowała wypadami straszyć Niemców”. W grudniu 1944 roku rozpoczęła się ewakuacja wojsk niemieckich z terenu Rogowa.
1.3. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE
Ukształtowanie terenu
Pod względem fizyczno-geograficznym gmina Rogowo podzielona jest na dwie części. Część północna, zachodnia i południowo-zachodnia gminy należy do Pojezierza Dobrzyńskiego, natomiast część wschodnia i południowo-wschodnia znajduje się w obrębie Równiny Urszulewskiej. Powierzchnia terenu gminy Rogowo kształtowała się pod wpływem działalności erozyjnej i akumulacyjnej lodowca, w związku z czym charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem. W północno-zachodniej części gminy najbardziej charakterystycznym elementem rzeźby terenu są pagórki morenowe oraz przełom rzeki Ruziec. Zupełnie innymi cechami charakteryzuje się centralna i wschodnia część gminy Rogowo, związana z sandrem rzeki Skrwy. Teren w tym miejscu jest z reguły płaski lub lekko falisty z występującymi zagłębieniami wytopiskowymi oraz płytkimi rynnami subglacjalnymi.
Hydrologia
Pod względem hydrologicznym, północna i zachodnia część gminy Rogowo należy do zlewni rzeki Drwęca, część południowo-wschodnia – do zlewni rzeki Skrwy, zaś część południowa do zlewni rzeki Mień. Gmina Rogowo charakteryzuje się stosukowo bogatą siecią wód powierzchniowych. Składają się na nią położone w północno-zachodniej części gminy jeziora: Ruda, Huta i część jeziora Głęboczek oraz cieki: Ruziec, Kanał Rojewo i Kanał Gójsk. Ponadto, na terenie gminy występują liczne mniejsze zbiorniki i oczka wodne – jak np. jezioro Kościan – położne w dnie rynny polodowcowej, jezioro Rojewskie – wypełniające zagłębienia wytopiskowe oraz jeziora położone w miejscowościach Nadróż i Huta – wypełniające dna lokalnych obniżeń terenowych. W istotny sposób sieć wód powierzchniowych wzbogaca kilka dużych jezior, których linia brzegowa biegnie na granicy gminy. Wśród jezior tych wyróżnić można: - Jezioro Urszulewskie
6
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
- Jezioro Wielkie - Jezioro Sarnowskie - Jezioro Likieckie - Jezioro Ławki Ważnym elementem systemu hydrologicznego gminy – obok jezior i cieków stanowią również kompleksy łąkowo-bagienne wypełniające zagłębienia i doliny cieków. Na obszarze gminy występuje sześć takich kompleksów, spośród których większość ma istotne znaczenie dla retencji i funkcjonowania cieków wodnych.
Klimat
Zgodnie z podziałem obszaru Polski na dzielnice rolniczo-klimatyczne W. Okołowicza, teren gminy Rogowo należy do mazurskiej dzielnicy rolniczo- klimatycznej. Opady roczne kształtują się w tym rejonie na poziomie 550-600 mm. Okres wegetacji trwa tu ca 210-220 dni, średnia roczna temperatura oscyluje w granicach 7,6O C. Bogata rzeźba terenu, duże kompleksy leśne, liczne zbiorniki wodne oraz występujące tu tereny podmokłe sprawiają, iż klimat gminy jest zróżnicowany. W centralnej i wschodnie części gminy największy wpływ na klimat mają lasy i podmokłe tereny, natomiast w zachodniej części gminy – urozmaicone ukształtowanie terenu i związane z tym zmienne nasłonecznienie.
Gleby
Na terenie gminy Rogowo przeważają gleby bielicoziemne, powstałe z piasków i żwirów pochodzenia morenowego i wodnolodowcowego. Jedynie w północnej części gminy – w obrębie wysoczyzny morenowej – znajdują się wytworzone z glin i piasków gliniastych gleby płowe, brunatne i czarne ziemie. Natomiast gleby pochodzenia organicznego (torfowe i murszowe) występują na terenach podmokłych – w pobliżu cieków oraz wokół jezior. Analizując strukturę gruntów – zarówno w gminie Rogowo, jak i na terenie miejscowości Czumsk Duży-przewagę stanowią użytki rolne, z czego zdecydowaną większość tworzą grunty orne.
7
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
Wykres 1. Podział gruntów w miejscowości Czumsk Duży na tle gminy Rogowo
Podział gruntów w miejscowości Czumsk Duży Podział gruntów w gminie Rogowo
10,27% 7,05%
34,13% 47,77% 58,82% 16,28%
Użytki rolne Lasy i grunty leśne Użytki rolne Lasy i grunty leśne Pozostałe grunty Pozostałe grunty
Podział użytków rolnych w miejscowości Czumsk Duży Podział użytków rolnych w gminie Rogowo
0,01% 1,13 0,77%
45,46 23,51% 53,41 75,71%
Grunty orne Łąki i pastwiska Grunty orne Łąki i pastwiska Pozostałe Sady Pozostałe
Lesistość
Lasy na terenie gminy Rogowo zajmują powierzchnię 4812,00 ha, co stanowi 34,13% ogólnej powierzchni gminy. Kompleksy leśne rozmieszczone są nieregularnie. Największe – to lasy usytuowane we wschodniej części gminy (w otoczeniu jeziora Urszulewskiego), a także lasy położone na północ i południowy-wschód od Rogowa oraz na południe od Rojewa. Przeważają lasy na siedliskach boru mieszanego świeżego, boru świeżego i boru suchego oraz olsu. Większość lasów stanowią lasy państwowe, będące pod zarządem Nadleśnictwa Skrwilno – jednostka administracyjno-gospodarcza Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.
8
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
2. ANALIZA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI CZUMSK DUŻY
2.1. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SPOŁECZNYCH
PODZIAŁ DEMOGRAFICZNY LUDNOŚCI
Miejscowość Czumsk Duży zajmuje powierzchnię 9,9325 km2 i liczy 279 mieszkańców, co daje gęstość zaludnienia 28 os./km2. Spośród wszystkich mieszkańców wsi 45,16% stanowią kobiety, zaś 54,84% mężczyźni. Strukturę wiekową przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1. Struktura wiekowa mieszkańców miejscowości Czumsk Duży na tle gminy (dane na dzień 4.11.2014 r.)
Grupa wiekowa m. Czumsk Duży gm. Rogowo osoby % osoby % ludność w wieku 64 22,94 1107 22,41 przedprodukcyjnym ludność w wieku 174 62,36 3074 62,24 produkcyjnym ludność w wieku po 41 14,70 758 15,35 produkcyjnym Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Rogowie
Analizując strukturę wieku mieszkańców Czumska Dużego wyraźnie widać, że przeważającą grupę stanowią osoby w wieku produkcyjnym. Udział tejże grupy stanowi bowiem nieco ponad 62% wszystkich mieszkańców analizowanej miejscowości. Kolejną lokatę – z udziałem na poziomie 22,94% - zajmują osoby w wieku przedprodukcyjnym. Najmniejszy udział –równy 14,70% przypada zaś na grupę osób w wieku poprodukcyjnym. Analogiczna sytuacja przedstawia się dla całej gminy Rogowo.
BEZROBOCIE
Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Rypinie, na terenie gminy Rogowo odsetek osób pozostających bez pracy wśród ludności w wieku produkcyjnym wynosił na koniec 2013 roku 10,05%, podczas gdy dla powiatu rypińskiego stopa bezrobocia wynosiła 18,1%, dla województwa kujawsko-pomorskiego 18,2%. Niepokojący jest również fakt, że 66% z nich stanowią kobiety. Prawdopodobną przyczyną takiej dysproporcji płciowej w strukturze osób bezrobotnych może być tradycyjny podział ról w rodzinie, zgodnie z którym kobiety poświęcają swój czas pracom domowym i opiece nad dziećmi. Powodem może być także brak ofert pracy skierowanych do kobiet.
ROLNICTWO
Rolnictwo stanowi najważniejszą funkcję gospodarczą zarówno w miejscowości Czumsk Duży, jak i w całej gminie, o czym świadczy struktura
9
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo gruntów przedstawiona w podrozdziale 1.3 Uwarunkowania przyrodnicze niniejszego opracowania.
Według danych z ewidencji podatkowej Urzędu Gminy w Rogowie w 2014 roku liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Rogowo wynosiła 2186. Podział gospodarstw rolnych pod względem wielkości areału – zaprezentowany na poniższym wykresie – świadczy o rozdrobnieniu struktury agrarnej.
Wykres 2. Podział gospodarstw rolnych w gminie Rogowo pod względem wielkości areału
W gminie Rogowo największy udział gospodarstw rolnych przypada na gospodarstwa o powierzchni od 1 do 10 ha i wynosi aż 70,34%. Drugą pozycję zajmują gospodarstwa rolne o wielkości od 10 do 20 ha (21,75%), trzecią – gospodarstwa rolne od 20 do 30 ha (5,56%). Niewielkim udziałem – na poziomie 1,79% charakteryzują się gospodarstwa od 30 do 50 ha. Natomiast najmniejszy udział przypada na duże gospodarstwa rolne zajmujące od 50 do 100 ha i powyżej- zaledwie 0,56%.
Na terenie miejscowości Czumsk Duży istnieją obecnie 103 gospodarstwa rolne, a najwięcej z nich to gospodarstwa do 5 ha. Gospodarstwa te zajmują się głównie hodowlą bydła i trzody chlewnej oraz produkcją roślinną z przewagą zbóż.
TURYSTYKA I REKREACJA
Gmina Rogowo usytuowana jest w regionie Pojezierza Dobrzyńskiego, charakteryzującego się wysokimi walorami przyrodniczymi. Decyduje o tym
10
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo charakter rzeźby terenu, duże powierzchnie lasów oraz w miarę bogata sieć hydrologiczna. Niewątpliwie ważny element w układzie przestrzennym wsi oraz krajobrazie naturalnym stanowią obiekty zabytkowe o wartościach kulturalnych związanych z ośrodkami wiejskimi. Tworzą one bowiem w powiązaniu z elementami przyrodniczymi ciekawy krajobraz przyrodniczo-kulturowy.
Wśród obiektów zabytkowych gminy na uwagę zasługują: Zespoły dworskie w Sosnowie i Nadrożu Zespół kościoła rzymsko-katolickiego w Rogowie obejmujący: - kościół parafialny p.w. św. Bartłomieja z 1878 roku - cmentarz przykościelny z końca XIX wieku - bramę z ogrodzeniem z końca XIX wieku. Figura murowana św. Bartłomieja z 1907 r. w Rogowie; Murowana kaplica p.w. św. Erazma; Kapliczka przydrożna w Wierzchowiskach i Rogowie; Wiatrak – Koźlak w Rogowie – Młyniku; Budynek po byłej szkole w Pręczkach; Domy wiejskie w Pręczkach, Czumsku Dużym, Nartach.
BAZA NOCLEGOWA
Na terenie gminy Rogowo funkcjonuje Gminny Ośrodek Wczasowy SITNICA, obejmujący domki dwu trzy oraz czteroosobowe, salę konferencyjną na 100 miejsc i jadalnię. Goście do dyspozycji mają: Restaurację Kawiarnię Bilard Boisko sportowe Plac zabaw Parking Wypożyczalnię sprzętu wodnego Strzeżone kąpielisko
Ponadto na terenie gminy działają gospodarstwa agroturystyczne w Rogowie, Nartach i Brzeszczkach Dużych.
OŚWIATA
Na terenie miejscowości Czumsk Duży brakuje placówki edukacyjnej – zarówno na poziomie podstawowym, gimnazjalnym oraz ponadgimnazjalnym. Najbliższe tego typu placówki znajdują się w Nadrożu – Szkoła Podstawowa im. Zygmunta Padlewskiego w Nadrożu oraz Zespół Szkół Nr 4 im. Ziemi Dobrzyńskiej w Nadrożu, w skład którego wchodzi:
Liceum Ogólnokształcące
Technikum Ogrodnicze
11
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
Technikum Geodezyjne
Technikum Architektury Krajobrazu
Technikum Budowlane
Technikum Pojazdów Samochodowych
Liceum Profilowane
Szkoła Policealna
Szkoła Zawodowa
Poza wymienionymi szkołami na terenie gminy funkcjonują jeszcze:
Szkoła Podstawowa w Nowym Kobrzyńcu Szkoła Podstawowa w Rogowie Szkoła Podstawowa w Nadrożu Publiczne Gimnazjum w Rogowie
OBSŁUGA LUDNOŚCI
Zaopatrzenie ludności w miejscowości Czumsk Duży w punkty obsługi mieszkańców jest niedostateczna. Na terenie miejscowości istnieje sklep, ale nie ma żadnego obiektu gastronomicznego. W Czumsku Dużym istnieje oddział Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej KAMED w Rogowie, który zapewnia podstawową opiekę zdrowotną mieszkańcom. W Rogowie znajduje się punkt apteczny, gdzie mieszkańcy gminy mogą zaopatrzyć się w potrzebne leki. Natomiast najbliższy szpital usytuowany jest w mieście powiatowym Rypin. Najbliższy urząd pocztowy, oddział banku, stacja benzynowa, placówki kulturalno- oświatowe znajdują się w Rogowie. Miejscowość Czumsk Duży należy do rzymskokatolickiej parafii p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gójsku. W Czumsku Dużym znajduje się świetlica wiejska i boisko spełniające funkcję spotkań integracyjnych i kulturalnych.
GOSPODARKA
W rejestrze podmiotów gospodarczych REGON w 2014 roku w gminie Rogowo zarejestrowanych było 145 podmiotów gospodarczych. Zdecydowana większość zarejestrowanych firm to podmioty małe, często jednoosobowe. W strukturze podmiotów gospodarczych dominowały jednostki sekcji handlu hurtowego i detalicznego (30,34%), budownictwa (27,59%) oraz przetwórstwa przemysłowego (13,10%) Najmniejszy udział przypada na podmioty gospodarcze z sekcji B. Górnictwo wydobywanie (0,69%) oraz z sekcji J.
12
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo informacja i komunikacja, usługi gastronomiczne i odpady (1,38%). Strukturę podmiotów gospodarki narodowej według sekcji PKD przedstawia poniższy wykres:
Wykres 3. Struktura podmiotów gospodarki narodowej gminy Rogowo zarejestrowanych w rejestrze REGON wg sekcji PKD (Stan na 2014 roku)
2.2. INWENTARYZACJA INFRASTRUKTURY
WODOCIĄGI I KANALIZACJA
Woda dla potrzeb mieszkańców miejscowości Sosnowo pozyskiwana jest z ujęcia wody w Sosnowie, które zaopatruje w wodę łącznie 7 miejscowości gminy. Ujęcie wody w Sosnowie charakteryzuje się następującymi parametrami: - średnia dobowa produkcja wody – 100 m3 - średni dobowy pobór wód podziemnych – 105 m3 - dwa odwierty studni głębinowych (jeden z odwiertów jest zamknięty ze względu na małą wydajność, wydajność drugiego odwiertu to 38 m3/godz.
W miejscowości Czumsk Duży brak jest sieci kanalizacyjnej sanitarnej, dlatego mieszkańcy gromadzą ścieki w zbiornikach bezodpływowych.
GOSPODARKA ODPADAMI STAŁYMI
Na terenie gminy Rogowo nie funkcjonuje żadne składowisko odpadów. Plan zagospodarowania odpadów województwa kujawsko-pomorskiego wskazuje składowisko znajdujące się w gminie Rypin, w miejscowości Puszcza Miejska
13
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo jako Regionalne Centrum Zagospodarowania Odpadów dla gminy Rogowo. Składowisko to stanowi część Regionalnego Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych „Rypin” i zarządzane jest przez Związek Gmin Rypińskich.
ZAOPATRZENIE W CIEPLO
System grzewczy w miejscowości Czumsk Duży- podobnie jak w przypadku całej gminy Rogowo – oparty jest o indywidualne kotłownie przydomowe. Są to w głównej mierze kotłownie węglowe i miałowe, tylko nieznaczną część stanowią kotłownie opalane drewnem.
ELEKTRYFIKACJA
Miejscowość Czumsk Duży zeelektryfikowana jest w 100%.
GAZOWNICTWO
Aktualnie Czumsk Duży nie posiada dostępu do gazu przewodowego, dlatego też mieszkańcy korzystają z butli gazowych. Gmina Rogowo należy do Związku Gmin Północnego Mazowsza, którego głównym celem jest gazyfikacja na odcinku Brodnica-Osiek-Rypin-Rogowo.
KOMUNIKACJA TELEFONICZNA
Teren gminy Rogowo jest obsługiwany w zakresie telefonii kablowej przez centrale automatyczną w Rypinie. Natomiast obsługę w zakresie telefonii bezprzewodowej zapewniają cztery stacje bazowe i wieże telefonii komórkowej w Starym Kobrzyńcu, Rogowie, Borowie i Pininie.
DROGI I TRANSPORT
Obsługę komunikacyjną w gminie Rogowo zapewnia system dróg o znaczeniu wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Łączna długość dróg w gminie wynosi 181,535 km, z czego 45,18% stanowią drogi o nawierzchni utwardzonej. Na pełną infrastrukturę drogową w gminie składają się następujące drogi: - drogi wojewódzkie o łącznej długości 15,876 km w tym: Droga nr 557 (Rypin – Lipno) Droga nr 560 (Brodnica-Rypin-Sierpc-Bielsk) - drogi powiatowe o łącznej długości 47,459 km (w tym o nawierzchni utwardzonej 46,937 km) - drogi gminne o łącznej długości 118,400 km (w tym o nawierzchni utwardzonej 34,000 km).
14
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
3. ANALIZA SWOT DLA MIEJSCOWOŚCI CZUMSK DUŻY
Analiza SWOT jest narzędziem pozwalającym zidentyfikować i uporządkować czynniki mogące mieć wpływ na realizację dowolnego projektu. Swoją nazwę wzięła od pierwszych liter angielskich słów strengtchz, weaknesses, opportunities, threats. Oznaczają one odpowiednio mocne strony słabe strony, szanse i zagrożenia. Słabe i mocne strony danego przedsięwzięcia dotyczą jego własnych uwarunkowań i zasobów natomiast szanse i zagrożenia odnoszą się do potencjalnych bądź rzeczywiście występujących pozytywnych i negatywnych wpływów otoczenia projektu. Tak więc pierwsza para określeń związana jest z czynnikami wewnętrznymi zaś druga z czynnikami zewnętrznymi. Na podstawie przedstawionej poniżej analizy zasobów miejscowości Czumsk Duży oraz przeprowadzonych z mieszkańcami wsi i jej władzami konsultacji, zidentyfikowano elementy każdej z czterech kategorii i zestawiono je w poniższej tabeli.
Mocne strony Słabe strony Czyste środowisko naturalne Brak działalności pozarolniczej w (brak zanieczyszczeń gospodarstwach (niewykształcona przemysłowych). agroturystyka i rolnictwo Bliska odległość do miasta ekologiczne. powiatowego Rypina. Niezadowalający stan nawierzchni Dostęp do sieci wodociągowej i dróg. kanalizacyjnej. Brak dostępu do gazu Dostęp do sieci telefonii bezprzewodowego. stacjonarnej i komórkowej. Niedostateczny dostęp do Wysoki odsetek ludności w wieku komunikacji autobusowej. produkcyjnym. Niska jakość życia w aspekcie Funkcjonowanie Ochotniczej kulturalnym i wypoczynkowo- Straży Pożarnej rekreacyjnym. Bliskie sąsiedztwo jeziora Brak przychodni lekarskiej i Urszulewskiego punktu aptecznego. Miejscowość otoczona od strony Mała świadomość ekologiczna wschodniej kompleksami leśnymi mieszkańców Czumska Dużego Wysoki odsetek ludności z wykształceniem podstawowym i zawodowym.
Szanse Zagrożenia Wykorzystanie funduszy Brak kapitału na inwestycje strukturalnych. infrastrukturalne. Poprawa nawierzchni dróg. Migracja młodzieży związana z Rozwinięcie turystyki w tym edukacją i poszukiwaniem pracy. agroturystyki. Emigracja wykształconych osób. Rozwój rolnictwa ekologicznego. Niska opłacalność produkcji Rozwój przedsiębiorczości rolnej. Zwiększenie połączeń Bezrobocie w regionie.
15
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
komunikacji publicznej. Starzenie się społeczeństwa. Pozyskiwanie inwestorów. Wypromowanie posiadanych zasobów. Wykorzystanie zasobów leśnych, w tym runa leśnego
4. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży zakłada realizację wielu działań w sferze społeczno-kulturalnego i gospodarczego życia mieszkańców. Celem planowanych inwestycji jest poprawa warunków życia oraz pomoc w procesie integracji mieszkańców wsi Czumsk Duży. Aby rozwijać życie kulturalne i poprawić jakość życia wsi należy zrealizować zadania :
1. Budowa siłowni na świeżym powietrzu
Inwestycja ta ma na celu zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi poprzez możliwość organizowania różnych form życia kulturalnego w wyremontowanej świetlicy. Oczekiwane rezultaty: - Poprawa jakości życia mieszkańców; - Wzrost atrakcyjności turystycznej miejscowości; - Poprawa estetyki miejscowości;
2. Budowa placu zabaw
Celem zadania ma być wzrost atrakcyjności turystycznej wsi oraz wzbogacenie oferty aktywnego spędzania wolnego czasu dla najmłodszych mieszkańców Czumska Dużego. Wybudowany plac zabaw ma być przede wszystkim miejscem rekreacyjno-wypoczynkowym dla dzieci. Oczekiwane rezultaty: - Zaspokojenie potrzeb najmłodszych mieszkańców; - Poprawa jakości życia mieszkańców; - Poprawa estetyki miejscowości;
3. Budowa parkingu.
Bardzo istotnym zadaniem jest budowa parkingu. Inwestycja ta poprawi bezpieczeństwo i estetykę wsi.
Oczekiwane rezultaty zadania: - Poprawa bezpieczeństwa; - Poprawa warunków życia na wsi; - Poprawa estetyki miejscowości - Zaspokojenie potrzeb lokalnej społeczności
16
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
4. Zmiana oświetlenia ulicznego.
Kolejną inwestycją na terenie Czumska Dużego jest zmiana oświetlenia ulicznego. Zadanie powyższe wpłynie na zwiększenie bezpieczeństwa oraz poprawi estetykę wsi.
Oczekiwane rezultaty: - Poprawa stanu bezpieczeństwa; - Zmiana estetyki wsi; - Zaspokojenie potrzeb społeczeństwa.
5. Przebudowa drogi gminnej
Bardzo istotnym zadaniem jest przebudowa dogi gminnej: Droga gmina nr 120535C Czumsk Duży-Szczerby. Inwestycja ta poprawi bezpieczeństwo i ułatwi przemieszczanie się mieszkańców Czumska Dużego i okolic.
Oczekiwane rezultaty: - Poprawa stanu bezpieczeństwa; - Poprawa warunków życia mieszkańców; - Poprawa estetyki miejscowości; - Zaspokojenie potrzeb lokalnej społeczności.
6. Budowa chodnika przy drodze gminnej 120536C Czumsk Duży
Inwestycja ta poprawi bezpieczeństwo mieszkańców Czumska Dużego.
Oczekiwane rezultaty: - Poprawa stanu bezpieczeństwa; - Poprawa warunków życia mieszkańców; - Poprawa estetyki miejscowości; - Zaspokojenie potrzeb lokalnej społeczności.
7. Remont kapliczek przydrożnych
Ważnym elementem architektury krajobrazu i kultu religijnego są przydrożne kapliczki, które ulegają niszczeniu jak wszystkie obiekty.
Oczekiwane rezultaty: - Poprawa estetyki wsi; - Zachowanie od zapomnienia dorobku przeszłych pokoleń.
8. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków W związku z brakiem kanalizacji ściekowej ważnym zadaniem jest budowa przydomowych oczyszczalni ścieków
Oczekiwane rezultaty: - poprawa estetyki wsi;
17
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
- ograniczenie zanieczyszczeń wód gruntowych; - ochrona środowiska.
9. Montaż systemów ogrzewania wody energią słoneczną
Mając na uwadze zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery, oraz redukcję kosztów ogrzewania wody montaż ogniw fotowoltaicznych jest ważnym zadaniem dla mieszkańców miejscowości.
Oczekiwane rezultaty: - poprawa warunków życia mieszkańców; - ograniczenie zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery.
Inwestycje w infrastrukturę nie tylko zapewnia poprawę warunków życia mieszkańców wsi Czumsk Duży, ale również pozytywnie wpłyną na atrakcyjność osiedleńczą tego terenu. Realizacja zadań w ramach Planu Odnowy Miejscowości Czumsk Duży przyczyni się do polepszenia wizerunku miejscowości, poprawy jakości życia społeczności lokalnej, stworzenia szerokiej oferty w zakresie kultury oraz pobudzenia aktywności sportowo- rekreacyjnej. Ma służyć integracji społeczności lokalnej, rozwojowi organizacji społecznych oraz zmniejszenia problemów w sferze patologii społecznych. Arkusz planowania Odnowy Miejscowości Czumsk Duży przedstawiony został w tabeli poniżej.
Tabela 3. Arkusz planowania Odnowy Miejscowości Czumsk Duży
Okres Przybliżony Źródła Projekt realizacji koszt (PLN) finansowania Budowa siłowni na 2014 -2020 ca Środki Gminy świeżym powietrzu 60 000PLN Rogowo PROW „Odnowa wsi” Budowa placu zabaw i 2014-2020 ca Środki Gminy rekreacji 40 000PLN Rogowo, środki unijne Zmiana oświetlenia 2014-2020 ca 75 000 Środki Gminy ulicznego PLN Rogowo, środki unijne Przebudowa drogi 2014-2020 ca 700 000 Środki Gminy Czumsk Duży- PLN Rogowo, środki Szczerby unijne, FOGR Budowa chodnika 2014-2020 ca 80 000 Środki Gminy PLN Rogowo, środki unijne, FOGR Remont przydrożnych 2014-2020 ca 15 000 Środki Gminy kapliczek PLN Rogowo, środki unijne
18
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
Budowa 2014-2020 ca 160 000 Środki Gminy przydomowych PLN Rogowo, środki oczyszczalni ścieków unijne Fundusz ochrony środowiska Montaż systemów 2014-2020 ca 250 000 Środki Gminy ogrzewania wody PLN Rogowo, środki energią słoneczną unijne Fundusz ochrony środowiska
5.OPIS I CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKAJANIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW
Do obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców Czumska Dużego, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych należy obszar wokół boiska sportowego i świetlicy wiejskiej. Jest to centrum zwartej zabudowy wsi, przy drodze gminnej Czumsk Duży. Teren wokół boiska i świetlicy wiejskiej stanowi największą przestrzeń wspólną mieszkańców. Przy boisku planuje się usytuowanie budowę siłowni na świeżym powietrzu i placu zabaw. Planowane tam są też miejsca parkingowe służące zarówno mieszkańcom, jak i przyjezdnym osobom. Świetlica i boisko, wraz z zagospodarowanym wokół terenem stanowić będzie ośrodek życia kulturalnego miejscowości i sprzyjać integracji mieszkańców. Stworzone zostaną miejsca i warunki do spotkań, nawiązywania kontaktów oraz pobudzania aktywności społeczności lokalnej. Teren wokół boiska w celu poprawy estetycznego wyglądu wsi wymaga dodatkowego zagospodarowania. Zakłada się zmianę oświetlenia ulicznego. Zmiana oświetlenia zapewni bezpieczeństwo pieszych (zwłaszcza dzieci uczęszczających do szkoły), a także pozwoli na podniesienie standardu życia mieszkańców wsi. Będzie to miało wpływ na polepszenie warunków w zakresie sąsiedzkiego komunikowania się, co będzie sprzyjać nawiązywaniu kontaktów społecznych. Zmiana oświetlenia ulicznego wpłynie także na poprawę bezpieczeństwa w zakresie dojazdu do wyżej wymienionych obiektów.
6.WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CZUMSK DUŻY
ZADANIA WYNIKAJACE Z WDRAŻANIA PLANU
Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości Czumsk Duży rozpocznie się od wprowadzenia go w życie Uchwałą Zebrania Wiejskiego w miejscowości Czumsk Duży oraz uchwałą Rady Gminy Rogowo.
19
Plan Odnowy Miejscowości Czumsk Duży, Gmina Rogowo
Plan Odnowy jest dokumentem planistycznym powiązanym i zgodnym z innymi dokumentami planowania strategicznego na poziomie gminnym, powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.) określa zadania poszczególnych organów gminy, w tym Wójta jako organu wykonawczego określając jego kompetencje i realizującego uchwały Rady Gminy. Wójt gminy dysponuje instrumentami prawnymi związanymi z realizacją i wdrażaniem niniejszego Planu Odnowy: Podejmuje czynności niezbędne do realizacji planu, wynikające z kompetencji zapisanych w przepisach prawnych, Rekomenduje Radzie zadania objęte planem i wprowadza je pod obrady Rady Gminy do wieloletniego programu inwestycyjnego w formie projektu uchwały Rady Gminy, Proponuje radzie zmiany planu i jego uzupełnienia, Składa Radzie coroczne sprawozdania o postępach w realizacji planu oraz przedkłada tą informację na zebraniach wiejskich i spotkaniach z Radą Sołecką.
Wdrażanie Planu opiera się również o stanowiska w gminie w referacie ogólnym i finansowym, które to: przygotowują dokumentacje formalno- prawną, zarządzają planem zgodnie z zasadą zintegrowanego działania, przygotowują wójtowi informacje dotyczące etapów realizacji podejmowanych zadań inwestycyjnych. Plan Odnowy powinien być dokumentem ogólnodostępnym. W tym celu można wykorzystać np. stronę internetową gminy Rogowo.
ZMIANY W PLANIE ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
Plan Odnowy miejscowości Czumsk Duży ma charakter otwarty, tzn. że w przypadku wystąpienia czynników natury społecznej, gospodarczej czy prawnej może ulec zmianom lub uzupełnieniom. Zmiany wprowadza się na drodze stosownej uchwały zebrania wiejskiego i Rady Gminy Rogowo. Wnioskodawcą zmiany w Planie może być: Rada Gminy, Wójt gminy, zebranie wiejskie, podmioty gospodarcze i instytucje kultury. W tym celu należy monitorować plan i rejestrować propozycje zmian w planie.
20