Załącznik Do Uchwały Nr XXXI/29/14 Rady Gminy Rogowo Z 13 Listopada 2014 Roku
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Plan Odnowy Miejscowości Pręczki, Gmina Rogowo Załącznik do Uchwały Nr XXXI/29/14 Rady Gminy Rogowo z 13 listopada 2014 roku PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI P R Ę C Z K I NA LATA 2014-2020 Pręczki, Rogowo 2014 1 Plan Odnowy Miejscowości Pręczki, Gmina Rogowo SPIS TREŚCI:. 1. Charakterystyka miejscowości Pręczki..……………………………….. 3 1.1. Położenie geograficzne……………………………………………………3 1.2. Historia Pręczek..….……………………………………………………...4 1.3. Uwarunkowania przyrodnicze………………………………………….5 2. Analiza zasobów miejscowości Pręczki……………………………………8 2.1. Inwentaryzacja zasobów społecznych………………………...........8 2.2. Inwentaryzacja infrastruktury………………………………………..13 3. Analiza SWOT dla miejscowości Pręczki..……………………………...14 4. Opis planowanych działań inwestycyjnych…………………………….15 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców…………………………………18 6. Wdrażanie planu odnowy miejscowości Pręczki..…………….........18 2 Plan Odnowy Miejscowości Pręczki, Gmina Rogowo 1. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI PRĘCZKI 1.1. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE Pręczki, to miejscowość należąca do gminy Rogowo, powiat rypiński. Położona jest w północnej części gminy, tuż przy granicy z gminą Rypin, w południowo-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, na Ziemi Dobrzyńskiej. Położenie miejscowości Pręczki przedstawia poniższa mapa. Mapa 1. Położenia miejscowości Pręczki na tle województwa, powiatu i gminy 3 Plan Odnowy Miejscowości Pręczki, Gmina Rogowo Gmina Rogowo należy do powiatu rypińskiego, położonego we wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego. W skład powiatu wchodzi sześć gmin, w tym: jedna gmina miejska (Rypin) oraz pięć gmin wiejskich (Brzuze, Rogowo, Rypin, Skrwilno i Wąpielsk). Gmina Rogowo graniczy od północy z gminą Rypin (powiat rypiński), od strony zachodniej z gminami: Brzuze (powiat rypiński) i Chrostkowo (powiat lipnowski), od wschodu z gminą Skrwilno (powiat rypiński), zaś od strony południowej – z gminą Skępe (powiat lipnowski) oraz z gminą Szczutowo (powiat sierpecki) należącą do województwa mazowieckiego. Miejscowość Pręczki jest jednym z 22 sołectw (28 wsi) gminy wiejskiej Rogowo. Pozostałe miejscowości to: Borowo, Brzeszczki Duże, Brzeszczki Małe, Charszewo, Czumsk Duży, Czumsk Mały, Huta, Huta Chojno, Karbowizna, Kosiory, Lasoty, Lisiny, Nadróż, Narty, Nowy Kobrzyniec, Pinino, Rogowo, Rogówko, Rojewo, Ruda, Rumunki Likieckie, Sosnowo, Stary Kobrzyniec, Szczerby, Świeżawy, Wierzchowiska, Zamość. Powierzchnia miejscowości Pręczki wynosi 447,02 ha z czego większość zajmują użytki rolne, luźne zadrzewienia i nieużytki. Powierzchnia sołectwa Pręczki wynosi 447,02 ha, co stanowi 3,18% powierzchni gminy Rogowo oraz 0,75% powierzchni powiatu rypińskiego. Dominantą przestrzenną wsi Pręczki jest Świetlica Wiejska z biblioteką, kościółek i boisko wiejskie. Świetlica i boisko wiejskie są miejscem skupiającym dzieci i młodzież w okresie wiosenno-letnim, biblioteka i kawiarenka internetowa są miejscem spędzania wolnego czasu w okresie jesienno- zimowym. Przestrzeń wokół kościółka i kaplicy św. Erazma, która jest wpisana do rejestru zabytków, służy wszystkim mieszkańcom miejscowości Pręczki w ciągu całego roku. Dominującym typem zabudowy w Pręczkach jest typ jednodrożny zwarty oraz typ rozproszony. Układ zagrodowy w gospodarstwach rolnych ma typowy charakter pomorski – wejścia do zabudowań znajdują się od strony podwórka, zaś zabudowa gospodarcza maskowana jest zadrzewieniami i krzewami. Najczęstszym układem zagrody rolniczej w Rogowie jest zagroda z budynkami częściowo zespolonymi – najczęściej łączone są budynki inwentarskie ze składowymi lub gospodarczymi oraz zagroda wielobudynkowa luźna. W Pręczkach miesza się obecnie nowoczesna zabudowa z zabudową rolniczą z dominującym typem zabudowań z lat 70- tych i 80-tych. 1.2. HISTORIA PRĘCZEK Wieś Pręczki pojawia się w dokumentach w 1434 roku, której właścicielem był Jan z Pręczek. W połowie XV jest wzmianka, że właścicielami włości w Pręczkach są Katarzyna, Andrzej, Wojciech, Walenty Pręczkowscy. Pręczki pozostawały w pierwszym ćwierćwieczu XVIII stulecia jako własność rodziny Rutkowskich herbu Pobóg. W I poł. XVIII w spotykamy w Pręczkach rodzinę Łukowskich, prawdopodobnie herbu Dołęga. Około 1731 roku w Pręczkach pojawiają się Łempiccy herbu Junosza. W 1775roku kiedy włościami Pręczek zarządzał Teodor Łempicki – właściciel majątku, liczba dymów (domostw) wynosiła 17. W roku 1822 Pręczki będące w dalszym ciągu własnością rodziny Łempickich są największą wsią w 4 Plan Odnowy Miejscowości Pręczki, Gmina Rogowo okolicach Rogowa, liczą już 35 dymów i zamieszkuje na tym terenie 450 mieszkańców. W 1826 roku Pręczki przeszły na własność Marianny Łempickiej, żony Ignacego Dembińskiego. Zmarła ona w 1845 roku i dopiero wówczas właścicielem wsi został Ignacy Dembiński. Dembińscy herbu Rawicz wywodzili się z Małopolski. Za ich czasów majątek w Pręczkach był jednym z najbogatszych w okolicy. Ignacy Dembiński posiadał w poł. XIX wieku w Pręczkach zabudowania gospodarcze w większości z drewna, ale również z cegły. W majątku była też gorzelnia, która przynosiła znaczne dochody. We wsi znajdowała się kuźnia, a kowal cieszył się dużym autorytetem. Kuźnia w tej wsi stała przy kościele. Kościół to kapliczka pod wezwaniem św. Erazma pobudowana przez Franciszka Łempickiego właściciela dóbr w 1806 roku. Według opisu z 1875 r. był to budynek „z drzewa, z kruchtą i zakrystią, kleńcem pokryty o jednej kopule z dwiema sygnaturkami (..) Na cmentarzu przy kościele katakumba z cegły palonej na wapno murowana, dachówką kryta”. Oprócz kapliczki z drewna była też kapliczka z cegły nad grobem Dembińskich, cementem pokryta. W końcu XIX wieku Feliks Prądzyński, ówczesny dziedzic Pręczek podarował „grożący zupełną ruiną kościółek” księdzu proboszczowi z Rogowa „który wystawił z tej kaplicy dom dla służby kościelnej w Rogowie. Na miejscu rozebranej świątyni stanęła figura drzewniana”. Pierwsze wiadomości o gminnych szkołach jednoklasowych w Pręczkach i Rogowie posiadamy z 1888 roku. We wrześniu 1916 roku założono Koło Polskiej Macierzy Szkolnej w Pręczkach, a prezesem zarządu został właściciel majątku Pręczki, Leon Rakowski, a wiceprezesem Stanisław Pomirski z Borzymina. W okresie międzywojennym Pręczki były siedzibą gminy. Rada gminy liczyła 12 członków, wójtem był Jan Mazurowski. Gmina pobudowała kilka budynków szkolnych, wybrukowała drogi w obrębie skupionych wsi, poprawiła ważniejsze drogi gruntowe. W latach 1914-1939 Pręczki należały do rodziny Rakowskich. Sytuacja ekonomiczna majątku była bardzo trudna i taka pozostała do 1939 roku. 7 i 8 września 1939 roku wojska niemieckie zajęły Rogowo i okolice. Z gospodarstw chłopskich w Dębianach, Lasotach i Pręczkach wysiedlono 24 polskie rodziny, a ich gospodarstwa rolne sprowadzono Niemców z Besarabii. Pierwsze miesiące okupacji hitlerowskiej zaznaczyły się podobnie jak w całej ziemi dobrzyńskiej terrorem najeźdźcy: masowe egzekucje, rabunek i gwałty były jakby wkomponowane w rozkład dnia ujarzmionego narodu. Wieś Pręczki w okresie okupacji przynależna była do gminy Rypin. W 1940 roku w gminie Pręczki powstała Polska Organizacja Zbrojna (POZ) „Znak”, która prowadziła działalność antyniemiecką do zakończenia wojny. 21 stycznia 1945 roku na tereny gminy Pręczki wjechała kolumna czołgów radzieckich, entuzjastycznie witana przez mieszkańców wsi. Rozpoczęło się życie w nowej rzeczywistości politycznej. 1.3. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE Ukształtowanie terenu Pod względem fizyczno-geograficznym gmina Rogowo podzielona jest na dwie części. Część północna, zachodnia i południowo-zachodnia gminy 5 Plan Odnowy Miejscowości Pręczki, Gmina Rogowo należy do Pojezierza Dobrzyńskiego, natomiast część wschodnia i południowo-wschodnia znajduje się w obrębie Równiny Urszulewskiej. Powierzchnia terenu gminy Rogowo kształtowała się pod wpływem działalności erozyjnej i akumulacyjnej lodowca, w związku z czym charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem. W północno-zachodniej części gminy najbardziej charakterystycznym elementem rzeźby terenu są pagórki morenowe oraz przełom rzeki Ruziec. Zupełnie innymi cechami charakteryzuje się centralna i wschodnia część gminy Rogowo, związana z sandrem rzeki Skrwy. Teren w tym miejscu jest z reguły płaski lub lekko falisty z występującymi zagłębieniami wytopiskowymi oraz płytkimi rynnami subglacjalnymi. Hydrologia Pod względem hydrograficznym, północna i zachodnia część gminy Rogowo należy do zlewni rzeki Drwęcy, część południowo-wschodnia – do zlewni rzeki Skrwy, zaś część południowa do zlewni rzeki Mień. Gmina Rogowo charakteryzuje się stosunkowo bogatą siecią wód powierzchniowych. Składają się na nią położone w północno-zachodniej części gminy jeziora: Ruda, Huta i część jeziora Głęboczek oraz cieki: rzeka Ruziec, Kanał Rojewo i Kanał Gójsk. Ponadto, na terenie gminy występują liczne mniejsze zbiorniki i oczka wodne – jak np. jezioro Kościan-położone w dnie rynny polodowcowej, jezioro Rojewskie – wypełniające zagłębienie wytopiskowe oraz jeziora w miejscowości Nadroż i Huta-wypełniające dna lokalnych obniżeń terenowych. W istotny sposób sieć wód powierzchniowych wzbogaca kilka dużych jezior, których linia brzegowa biegnie na granicy gminy. Wśród jezior tych wyróżnić można: Jezioro Urszulewskie, Jezioro Wielgie, Jezioro Sarnowskie Jezioro Likieckie Jezioro Ławki. Ważny element systemu hydrograficznego gminy – obok jezior i cieków – stanowią również kompleksy łąkowo-bagienne wypełniające zagłębienia i doliny cieków. Na obszarze gminy występuje sześć takich kompleksów, spośród których większość ma również istotne znaczenie dla retencji i