Observatori për të Drejtat e Fëmijëve Shkodër Relacion situativ bazuar në të dhëna për fëmijët për Bashkinë Malësi e Madhe

Observatori për të Drejtat e Fëmijëve është një entitet jo-fitimprurës Shqiptar i themeluar në vitin 2009 si pjesë e rrjetit të shoqërisë civile që monitoron situatën e fëmijëve në vend. Nëpërmjet përfaqësuesve të saj në çdo Qark të Shqipërisë, dhe nga marrëveshjet e bashkëpunimit me njësitë vendore në bashki dhe komuna, si edhe nga institucionet lokale, Observatori mbledh informacion mbi të dhënat nga rekordet administrative të shëndetit, arsimit, mbrojtjes sociale dhe autoriteteve të tjera lokale. Në qarkun Shkodër zyra e Observatorit ushtron veprimtarinë e saj prej vitit 2009. Më shumë informacion gjeni në fq tonë të Web: http://www.observator.org.al

Popullsia në rrethin e Malësisë së Madhe në vitin 2010 ishte 48989 banorë dhe kjo popullsi ka ardhur në rritje. Në vitin 2013 kjo popullsi shënon 55873 banorë. Duke e krahasur me komunat pjesë përbërëse të rrethit Malësi e Madhe ka një rritje të konsiderueshme të popullsisë në komunën Gruemirë nga 12559 banorë që ishte në vitin 2010 në 12977 banorë në vitin 2013. Ndërsa në Bashkinë ka një rënie të popullsisë nga viti 2010 që ishte 11007 banorë në 10769 banorë në vitin 2013. Këto të dhëna ilustrohen edhe në grafikun e mëposhtëm.

Gjithashtu numri i fëmijëve 0-18 vjec në rrethin e Malësisë së Madhe është 15235 fëmijë në vitin 2013 duke shënuar një rritje të lehtë nga viti 2010 kur ky numër ishte 15209. Lidhur me përqindjen e fëmijëve 0-18 vjec kundrejt totalit të popullsisë mund të themi se për rrethin Malësi e Madhe në vitin 2010 ishte 28% ndërsa në vitin 2013 duke pësuar rënie evidentohet të jetë 25 %.

1

Lidhur me të drejtën për arsimim, në rrethin Malësi e Madhe numri i fëmijëve në arsimin parashkollor ka pësuar një rritje. Në vitin 2010 numëroheshin 794 fëmijë të përfshirë në arsimin parashkollor ndërsa në vitin 2013 numërohëshin 904 fëmijë. Kjo rritje është evidentuar në njësitë administrative: ,Qender, Koplik, e Gruemirë ndërsa rënie ka pasur vetëm në komunën kun ë vitin 2010 ishin 176 fëmijë në arsimin parashkollor ndërsa në vitin 2012 ky numër është 148.

Nga të dhënat statistikore rezulton gjithashtu se shkalla e rregjistrimit të fëmijëve në arsimin e detyrueshëm sipas cdo komune por edhe në total për rrethin ka pësuar rënie. Kështu në vitin 2010 numri i fëmijëve të rregjistruar në arsimin e detyrueshëm në rrethin e Malësisë së Madhe është 5289 fëmijë ndërsa në vitin 2013 rezultojnë 4234 fëmijë në arsimin e detyrueshëm me një diference prej 1055 fëmijë.

Në tabelën e mëposhtme 1.1 paraqiten përqindjet e fëmijëve që kanë braktisur shkollën për cdo njësi administrative të rrethit Malësi e Madhe ku evidentohet se përgjithësisht kjo përqindje ështe në rënie.

Tabela 1.1

Perqindja e femijeve qe kane

braktisur shkollen

Malesi e Madhe 2010 2011 Kelmend 0.8% 0.6% Kastrat 0.3% 0.2% Qender 0.1% 0 %

Shkrel 0.4% 0.3% Gruemire 0.1% 0.1% Koplik 0% 0.1%

Ndërsa në tabelën 1.2 paraqiten përqindjet e fëmijeve 6-15 vjec që jetojnë në familje që mbështeten me Ndihmë Ekonomike.

Nga tabela rezulton se në komunën Kelmend ka një rritje të kësaj përqindjeje dhe njëkohësisht edhe në komunën Gruemirë dhe Koplik ndërsa në komunat Kastrat, Qendër dhe Shkrel ka një zbritje të kësaj përqindjeje. Zbritjen më të madhe të përqindjes së fëmijëve 6-15 vjec që jetojnë në familje që mbështeten me Ndihmë Ekonomike e shënon komuna Qendër nga 12.3 % në vitin 2010 në 5.1 % në vitin 2013.

2

Tabela 1.2

Perqindja e Lidhur me numrin e fëmijëve me aftësi të kufizuar rezulton se në rrethin femijeve 6-15 Malësi e Madhe në vitin 2010 janë të evidentuar 243 fëmijë ndërsa në vitin vjec qe jetojne 2013, 237 fëmijë. ne familje qe mbeshteten Ndërsa nëse analizojmë këtë tregues sipas cdo njësie vendore dhe sipas me NE grafikut të mëposhtëm rezulton se: Në komunën Kelmend ka një rritje të Malesi e Madhe 2010 2013 këtij numri, pasuar me komunën Kastrat, Gruemirë dhe Qendër , në komunën Shkrel ky numër nuk ka pësuar ndryshim ndërsa në Koplik ka një Kelmend 47.3% 50.3% rënie të numrit të fëmijëve me aftësi të kufizuar.(referoju grafikut të Kastrat 23.5% 21.3% mëposhtëm) Qender 12.3% 5.1%

Shkrel 38.4% 34.8% Gruemire 12.3% 14.6% Koplik 29.0% 34.8%

Kufizime të Relacionit situativ

Secili prej 12 qarqeve të Shqipërisë duhet të sigurojë të dhëna për numrin e banorëve rezidentë, të kategorizuar sipas gjinisë dhe moshës në nivel lokal, e dhenë që ende mungon edhe pse Observatori ka lobuar fort për mbledhjen dhe raportimin e këtij treguesi i cili është mjaft i domosdoshëm për të nxjerrë më pas raporte dhe përqindje. Një informacion i tillë do të lehtësoj proçesin e përllogaritjes së treguesve dhe analizimit të situatës aktuale për secilin qark. Aktualisht Observatori operon ende me të dhënat e Gjendjes Civile në lidhje me treguesit demografikë, një e dhënë e cila na ndihmon në përllogaritje edhe pse mund të ketë mangësi në nxjerrjen reale të vlerës, por që mund të masi trendin e ndryshimeve në vite.

Gjatë mbledhjes së të dhënave, zyrat rajonale të Observatorit kanë identifikuar më tepër vështirësi në mbledhjen e të dhënave në sektorin e arsimit. Për rrjedhojë, përfaqësuesit e stafit qendor dhe rajonal kanë intensifikuar komunikimet dhe perpjekjet për të advokuar me institucionet rajonale dhe lokale të arsimit për mbledhjen e këtyre treguesve.

Gjithashtu vështirësi në raportimin e të dhënave paraqesin edhe institucionet rajonale të Shërbimit Social Shtetëror në drejtim të institucionit qendror. Për vitin 2014, zyrat rajonale të SHSSH kanë raportuar

3

vlerën 0 për databazën e treguesve. Niveli i përgjigjshmërisë së këtyre aktorëve ka qenë i ulët. Një problem i tillë me mbledhjen dhe raportimin e të dhënave mund të lidhet edhe me ndryshimin e strukturave për shkak të zbatimit të reformës administrative- territoriale në Shqipëri.

Për cdo informacion më të detajuar lidhur me indikatorët e mirqënies së fëmijëve për cdo njësi vendore ju gjithashtu mund të vizitoni faqen zyrtare të Observatorit për të Drejtat e Fëmijëve: www.observator.org.al ose në linkun: http// observatory.org.al/odf.

Anilda Gurakuqi

Pranë Zyrës së Avokatit të Popullit, Godina e Bashkisë, Shkodër [email protected] 00355 692408088 www.observator.org.al

4