Mafestival in Lissewege - M/V © Senne Van Der Ven a Nocte Temporis / Reinoud Van Mechelen — P

03.08 — 12.08.2018

1 De beloftevolle fotografe Tysje Severens creëert poëtische beelden met surreële trekjes. Hoewel haar foto’s berusten op realistische opnames, ademen ze een intrigerende, ondoorgrondelijke sfeer. De modellen zijn uit hun alledaagse Beste muziekliefhebber, decor getrokken en lijken een onwerkelijke omgeving te bevolken. Vooral vrouwen staan in de schijnwerpers, maar nét iets anders dan anders. Met kleur en schaduw, humor en mysterie Welkom op de 55e editie van MAfestival Brugge! Onder het motto tekent Severens voor het visuele contrapunt van MAfestival 2018. Cherchez la femme brengen we hulde aan de vrouw in de muziek. Tien dagen lang staan vrouwelijke componisten en musici, maar ook schrijfsters, http://tysjeseverens.wixsite.com/tysjeseverens patronessen, muzen en andere iconische personages centraal. In deze brochure leest u alles over de concerten, de Internationale Wedstrijd Musica Antiqua voor klavecimbel, de oudemuziekmarkt en de bruisende Fringe. Ook dit jaar gaan we naar Lissewege voor drie concerten, ditmaal onder de noemer M/V. En VéloBaroque bevestigt dat de vrouwelijke identiteit een meervoud is – ook in de muziek. Ontdek nu al de zes concerten rond Femmes Fortes. Zoals steeds stellen we klinkende namen én aanstormend talent aan u voor. Zo staan Skip Sempé, Correspondances en Elizabeth Kenny naast de jonge beloften ApotropaïK en Le Consort. We halen de banden aan met laureaten als Bertrand Cuiller, Jean Rondeau en Evgeny Sviridov. En we kruisen gregoriaans met pop in een avontuurlijke creatie door An Pierlé en Psallentes. Eeuwenlang was de muziekwereld een mannenbastion. Hoewel daar gelukkig verandering in is gekomen, blijft er werk aan de winkel. MAfestival 2018 is een oproep om de muziekgeschiedenis genderblind tegemoet te treden. Laat Kassia, Strozzi, Jacquet, Wieck, Mendelssohn, Bonis, Landowska en Saariaho niet louter voetnoten zijn. We nodigen u van harte uit om hun schitterende muziek te ontdekken, komende zomer in Brugge.

Tomas Bisschop Directeur 2 NL “Sir, a woman’s composing is like a dog’s walking on his hind legs. It is not done well, but you are surprised to find it done at all.”

Van Kassia tot Kaija opleiding maakten een zelfstandigheid mogelijk die weinig andere vrouwen gegeven was – in die tijd én vele eeuwen Twee rijen vrouwen stonden opgesteld voor daarna. ‘[A] woman must have money and de Byzantijnse keizer Theophilos. Aan de a room of her own if she is to write fiction’: uitverkoren bruid zou hij een gouden appel wat Virginia Woolf in 1928 schreef over de geven. Toen zijn oog op de beeldschone literatuur, geldt bij uitstek voor de muziek. Kassia (810– 843-67) viel, liet hij zich Een blik op de patriarchale traditie volstaat ontvallen: ‘Uit een vrouw kwam het kwade om te begrijpen waarom Kassia een van de voort’, doelend op Eva en de zondeval. zeldzame vrouwennamen is die opflakkeren ‘Maar ook het goede’, diende Kassia uit de muziekgeschiedenis. hem van repliek, waarmee ze verwees Eeuwenlang was componeren een naar de Maagd Maria. Het lef van deze mannenzaak. Niet voor niets beweerde proto-feministe kostte haar een keizerlijk Cecil Gray in zijn Survey of Contemporary huwelijk, maar was goud waard voor de Music (1927) nog het volgende: ‘Of muziekgeschiedenis. Later zou ze namelijk Mlle Germaine Tailleferre one can only haar eigen klooster oprichten, waar ze repeat Dr Johnson’s dictum concerning a de eerste hymnes componeerde die de woman preacher, transposed into terms tand des tijds doorstonden. of music, “Sir, a woman’s composing is Als we de legende mogen geloven, like a dog’s walking on his hind legs. It is was Kassia exceptioneel op vele vlakken. not done well, but you are surprised to Niet alleen haar durf en intelligentie, maar find it done at all.”’ Zelfs vandaag roept ook haar nobele afkomst en uitstekende het woord ‘componist’ (net als pakweg ‘chirurg’ of ‘professor’) nog een mannelijk stereotype op. Hedendaagse feministen als Mary Beard en Rebecca Solnit raken niet uitgepraat over de eeuwenoude associaties tussen mannelijkheid en macht, vrouwelijkheid en onderdanige stilte. En toch. In elk tijdperk stonden opmerkelijke vrouwen op, die bevlogen en koppig genoeg waren om muziek te schrijven, wars van alle sociale, culturele MAfestival 2018 speurt naar vrouwenstemmen in de muziek. en economische beperkingen die hun Het zijn uitzonderlijke stemmen, van componisten die werden opgelegd. Stuk voor stuk waren het formidabele persoonlijkheden, die lak hadden aan maatschappelijke conventies. Het zijn zich vaak ook lieten opmerken als virtuoze uitvoerders. In het 17e-eeuwse Italië zelfbewuste stemmen, galmend door kloostergangen en oogstten Francesca Caccini en Barbara operahuizen, strelend langs toetsen en snaren in fluwelen Strozzi succes als zangeres-componisten, terwijl priorin Isabella Leonarda muziek salons. Het zijn illustere stemmen, van de muzen en schreef in een Ursulinenklooster. Klaveciniste en componiste Elisabeth patronessen aan wie zo veel muziek is opgedragen. Het Jacquet de la Guerre was razend populair in zijn de fictieve stemmen van sirenen, maagden en fatale het barokke Parijs. Hoewel de 19e-eeuwse klaviermuzen Clara Schumann en Fanny heldinnen, veelal door mannen bedacht. En het is de stem Mendelssohn allebei in de schaduw van de hedendaagse vrouw, die luider klinkt dan ooit. stonden van een man, leefden ze elk 2 3 “De interessantste muziek is die waarin vrouwen meer zijn dan zingende clichés.”

op hun manier voor de muziek. Mélanie (1533-1603) zijn onlosmakelijk verbonden Bonis op haar beurt noemde zichzelf ‘Mel’ met de muziek uit hun tijd. om haar werk te publiceren. En Wanda Tot slot zijn talloze kunstwerken Landowksa (1879-1959) was niet te getekend door het charisma van historische stuiten in haar missie om het klavecimbel vrouwen, al dan niet met bewogen levens. opnieuw op de kaart te zetten. Zo danken we de Canzoniere van Francesco Als vrouwen vandaag steeds vlotter de Petrarca (1304-1374) en alle muziek die weg vinden naar en in de muziekwereld, daaruit voortkwam aan zijn oogverblindende is dat mee te danken aan deze en andere muze Laura. En het tragische lot van pioniers, die zich moeiteloos konden meten Mary Stuart, Queen of Scots (1542-1587), met hun mannelijke collega’s. Het werk doet de verbeelding van schrijvers, schilders van vrouwelijke componisten verdient het én musici al eeuwenlang op hol slaan. dan ook geapprecieerd te worden om zijn intrinsieke, genderblinde waarde. MAfestival 2018 rolt de rode loper uit voor componisten van Kassia tot Kaija Saariaho, en laat hun The most discussed muziek dialogeren met die van mannelijke animal in the universe voorlopers, tijdgenoten en nazaten.

Dat brengt ons bij een fascinerende paradox, treffend samengevat door Woolf De vrouw als influencer in A Room of One’s Own: ‘Have you any notion how many books are written about women in the course of one year? Have you Het festivalprogramma portretteert ook any notion how many are written by men? andere kunstenaressen die hun stempel Are you aware that you are, perhaps, the drukten op de geschiedenis. De 13e-eeuwse most discussed animal in the universe?’ mystica Hadewijch, bijvoorbeeld, Zoals de negen muzen werden aangevoerd was een spilfiguur van de invloedrijke door Apollo, doen vrouwen traditioneel begijnenbeweging in de Lage Landen. In dienst als inspiratiebron voor mannen. haar tijdloze poëzie bezingt ze de minne, Ook in de muziek is de vrouw veel vaker een goddelijke liefde die even heerlijk als onderwerp dan maker. Personages als ondraaglijk is, even zinnelijk als spiritueel. De Ariadne, Armida en Dido beheersten eerste vrouw die leefde van haar pen was de vroege opera. Bovendien werden ze Christine de Pizan (1364-ca. 1430). Haar voornamelijk gedefinieerd in relatie tot een iconische Livre de la Cité des Dames is man. Adam en Eva, Pyramus en Thisbe, een vrouwelijke utopie die menig feminist Venus en Adonis: het zijn slechts enkele inspireerde, onder wie Simone de Beauvoir. tragische duo’s die in de loop van het Ook indirect hielden sterke vrouwen festival de revue passeren. de kunsten in beweging. Zo was het Logischerwijs komt het vrouwbeeld Mechelse hof van Margaretha van in de muziek dus grotendeels voort uit de Oostenrijk (1480-1530) een culturele mannelijke verbeelding. De fatale lokroep hotspot, waar de beste schilders, schrijvers van de sirenen, het hartverscheurende en componisten van het moment over liefdeslamento, de verheerlijking van heiligen de vloer kwamen. De landvoogdes van en martelaressen: veel muzikale topoi de Habsburgse Nederlanden schreef portretteren de vrouw zoals Hij zich Haar ook zelf poëzie, en verzamelde muziek voorstelt: nu eens als Eva, dan weer als Maria. van polyfonisten als Josquin Desprez, Waar vrouwen zelf deelnemen aan de creatie, Loyset Compère en Pierre de La Rue. Ook komt een veel complexere, genuanceerdere andere patronessen als Isabella d’Este identiteit tevoorschijn. Anne Kingsmill-Finch, (1474-1539) en Elizabeth I van Engeland bijvoorbeeld, herijkte het evenwicht tussen

4 5 Venus en Adonis in haar libretto voor John Blows masque. Dat Venus hier zoveel meer is dan een weerloos smachtende geliefde, geeft haar slotlamento extra diepgang. De interessantste muziek is die waarin vrouwen meer zijn dan zingende clichés. Eén personage uit het festivalprogramma belichaamt die ongrijpbaarheid compleet: de protagoniste van Debussy’s opera Pelléas et Mélisande. ‘Un soir, je l’ai trouvée tout en pleurs au bord d’une fontaine,’ schrijft haar toekomstige man Golaud aan zijn halfbroer Pelléas. ‘Je ne sais ni son âge, ni qui elle est, ni d’où elle vient, et je n’ose pas l’interroger, car elle doit avoir eu une grande épouvante.’ Mélisandes mysterie is precies wat haar zo fascinerend maakt. Eindeloos zoeken de mannen in haar leven – samen met de toeschouwer – naar haar waarheid.

Het jaar van de vrouw

Wat zich aandiende als een inspirerend festivalthema, groeide de afgelopen maanden uit tot een acute maatschappelijke realiteit. Vrouwen laten meer van zich horen dan ooit, en wrikken aan de machtsverhoudingen van het patriarchaat. Vanzelfsprekend gaat dat niet zonder slag of stoot. Alleen al het aanstormende domein van de masculinity studies bewijst dat veel mannen (niet het minst in de kunsten) zich afvragen: wat nu? Het is onmogelijk te voorspellen welke vorm het nieuwe genderevenwicht zal aannemen. Of we echt te maken hebben met een aardverschuiving, zal moeten blijken. Intussen trekken wij de muziekgeschiedenis alvast wat verder open.

Katherina Lindekens

6 7 personalities, who also profiled themselves (1533-1603) who are inextricably linked to qui elle est, ni d’où elle vient, et je n’ose pas as virtuoso performers. In baroque Italy, the music of their times. l’interroger, car elle doit avoir eu une grande Francesca Caccini and Barbara Strozzi Many pieces of art have been moulded, épouvante.’ Mélisande’s mysteriousness thrived as singer-composers, while finally, by the charisma of historical women is exactly what makes her so fascinating. prioress Isabella Leonarda wrote music who often led eventful lives. We owe the Together with the spectators, the men in her in a convent of Ursulines. Harpsichordist- Canzoniere and all the music which flowed life incessantly dig for the truth. composer Elisabeth Jacquet de la Guerre from it to Francesco Petrarca’s dazzling was immensely popular in 18th-century muse Laura. And the tragic fate of Mary Paris. And although the 19th-century Stuart, Queen of Scots (1542-1587), has From Kassia to Kaija keyboard muses Clara Schumann and stirred the imagination of poets, painters Fanny Mendelssohn played second fiddle and composers for many centuries. The year of the woman to a man, they both devoted their life to Two rows of women were ranked before music (each in her own way). Mélanie Bonis, the Byzantine emperor Theophilus. To in turn, called herself ‘Mel’ to publish her What originally came along as an inspiring his bride elect, a golden apple would be work. And Wanda Landowska (1879-1959) The most discussed festival theme, turned into an acutely felt given. When he beheld the stunning Kassia was unstoppable in her mission to (re) animal in the universe social reality over the past months. Women (810—843-67), he exited: ‘from a woman boost the harpsichord. speak out more than ever before, and sprang wickedness ’, referring to Eve and That women find it increasingly easy they are upsetting the power relations of original sin. ‘But also good ’, replied Kassia, these days to claim their place in the This brings us to a fascinating paradox, the patriarchy. It goes without saying that referring to the Virgin. The nerve of this musical world, is due to these pioneers, admirably summed up by Woolf in A Room the latter is not possible without a fight. If proto-feminist may have cost her an imperial who could effortlessly compete with of One’s Own: ‘Have you any notion how anything, the flourishing field of masculinity wedding, but it was crucial to the history of their male colleagues. Hence, the work many books are written about women in studies prove that men (not in the least music. Later Kassia would found her own of female composers deserves to be the course of one year? Have you any in artistic circles) are asking themselves: convent in which she wrote the first hymns appreciated for its intrinsic, gender-blind notion how many are written by men? Are what now? It is impossible to predict what that weathered the test of time. value. MAfestival rolls out the red carpet for you aware that you are, perhaps, the most form the new gender balance will assume: Legend has it that Kassia was composers from Kassia to Kaija Saariaho, discussed animal in the universe?’ Just it’s too soon to say that we’re witnessing a exceptional in many ways. In addition to her and allows their music to cross-polinate like the nine muses headed by Apollo, landslide. We will, in the meantime, expand courage and intelligence, her noble descent with the sounds of male predecessors, women traditionally serve as sources of the history of music somewhat more. and exquisite education engendered an contemporaries and heirs. inspiration for men. In music too woman is independence which few other women more often a subject than a maker. Figures enjoyed in that era, and many centuries like Ariadne, Armida and Dido dominated after. ‘[A] woman must have money and a early opera. Moreover, they were portrayed Katherina Lindekens room of her own if she is to write fiction’: Woman as influencer predominantly in relation to a man. Adam what Virginia Woolf wrote about literature and Eve, Pyramus and Thisbe, Venus and in 1928, applies all the more to music. Even Adonis: they are but a few of the tragic duos a small glance at the patriarchal tradition The festival programme also focuses on featured in the festival. suffices to understand why Kassia is other female artists who impacted history. It is inevitable that the image of woman one of the rare women to have soared up A case in point is the 13th-century mystic in music has sprouted from the male from the history of music. Hadewijch, who is linked to the influential imagination. The fatal call of the sirens, the For centuries, composing was a male beguine movement in the Low Countries. gut-wrenching love lament, the celebration occupation. It is sadly fitting in this light In her timeless poetry, she celebrates of saints and martyrs: many musical topoi that Cecil Gray would claim the following in minne, a divine love just as delightful as it portray woman the way He imagines Her: his Survey of Contemporary Music (1927): is unbearable, just as sensuous as spiritual. sometimes as Eve, sometimes as Maria. ‘Of Mlle Germaine Tailleferre one can only The first woman to make a living from her When women are involved in creation, by repeat Dr Johnson’s dictum concerning a writing was Christine de Pizan (1364-ca. contrast, a much more complex, nuanced woman preacher, transposed into terms of 1430): her iconic Livre de la Cité des Dames identity emerges. Anne Kingsmill-Finch, for music, “Sir, a woman’s composing is like a is a female utopia which inspired many instance, reassessed the balance between dog’s walking on his hind legs. It is not done feminists, including Simone de Beauvoir. Venus and Adonis in her libretto for John well, but you are surprised to find it done at But strong women also helped to Blow’s masque. The fact that Venus is all.”’ Even today the word ‘composer’ – like keep art in motion in a more indirect so much more in this approach than a ‘surgeon’ or ‘professor’ – conjures up a fashion. The Mechelen court of Margaret helplessly languishing lover lends extra male stereotype. Present-day feminists like of Austria (1480-1530), for instance, was depth to her final lament. Mary Beard and Rebecca Solnit are never a cultural hotspot frequented by the best The most interesting music is that in finished about the age old associations painters, writers and composers of her which women are more than singing clichés. between masculinity and power, and days. The ambassador of the Habsburg One figure in the festival programme is the femininity and submissive silence. Netherlands was an active poet herself ultimate embodiment of this elusiveness: And still. In each era, women arose and collected music by polyphonic the female protagonist in Debussy’s opera who were sufficiently stubborn and eager composers like Josquin Desprez, Loyset Pelléas et Mélisande. ‘Un soir, je l’ai trouvée to write music, averse to all the social, Compère and Pierre de La Rue. But there tout en pleurs au bord d’une fontaine,’ cultural and economic constraints that were are other patrons like Isabella d’Este writes her future husband Golaud to his imposed on them. Each of them impressive (1474-1539) and Elizabeth I of England halfbrother Pelléas. ‘Je ne sais ni son âge, ni

8 9 que ce soit fait. »] Même aujourd’hui, le aussi sensuel que spirituel. L’emblématique que quelques-uns des duos tragiques qui terme « compositeur » (tout comme ceux de Livre de la Cité des Dames de Christine défileront durant le festival. « chirurgien » ou « professeur ») convoque de Pizan (1364-v. 1430), première femme En bonne logique, l’image de la femme en encore un stéréotype masculin. Des à vivre de sa plume, est une utopie musique émane donc pour une large part féministes contemporaines comme Mary féminine qui a inspiré bien des féministes, de l’imaginaire masculin. L’appel fatal des Beard et Rebecca Solnit sont intarissables dont Simone de Beauvoir. sirènes, la plainte amoureuse déchirante, sur les associations séculaires entre virilité et Des femmes puissantes ont également, l’exaltation des saintes et des martyres pouvoir, féminité et silence servile. indirectement, favorisé l’évolution artistique. – bien des topoï musicaux dépeignent la Et pourtant. À chaque époque des Ainsi, la cour malinoise de Marguerite femme telle que Lui se La représente : De Cassienne à Kaija femmes ont été suffisamment passionnées d’Autriche (1480-1530) fut un haut- tantôt sous les traits d’Ève, tantôt sous ceux et obstinées pour écrire de la musique, lieu culturel fréquenté par les meilleurs de Marie. Quand les femmes prennent part rebelles à toutes les contraintes sociales, peintres, écrivains et compositeurs à la création, une identité beaucoup plus Devant l’empereur byzantin Théophile se culturelles et économiques qui leur du moment. La régente des Pays-Bas complexe et plus nuancée se dessine. Anne tenaient deux rangées de femmes. Il devait étaient imposées. Autant de personnalités habsbourgeois écrivait elle-même de la Kingsmill-Finch, par exemple, rechercha un donner une pomme d’or à la fiancée qu’il formidables, qui se firent souvent remarquer poésie, et collectionnait la musique de juste équilibre entre Vénus et Adonis dans avait choisie. Quand son œil tomba sur la pour leurs talents d’interprètes virtuoses. polyphonistes comme Josquin Desprez, son livret destiné au masque de John Blow. magnifique Cassienne (810–843-67), il Dans l’Italie du XVIIe siècle, Francesca Loyset Compère et Pierre de La Rue. Vénus y est bien plus qu’une maîtresse laissa échapper : « C’est d’une femme qu’est Caccini et Barbara Strozzi eurent du succès D’autres mécènes, telles Isabelle d’Este langoureuse sans défense, ce qui intensifie venu le mal », pensant à Ève et au péché en tant que chanteuses-compositrices, (1474-1539) et Elizabeth I d’Angleterre la profondeur de sa plainte finale. originel. « Mais aussi le bien », répliqua tandis que la prieure Isabella Leonarda écrivit (1533-1603), sont indissolublement liées à La musique la plus intéressante est celle Cassienne, par allusion à la Vierge Marie. de la musique dans un couvent d’Ursulines. la musique de leur époque. dans laquelle les femmes sont plus que des L’audace de cette protoféministe lui coûta La claveciniste et compositrice Élisabeth Enfin, d’innombrables chefs-d’œuvre clichés chantants. Dans la programmation un mariage impérial, mais fut une véritable Jacquet de la Guerre était extrêmement témoignent du charisme de femmes du festival, il est un personnage qui incarne bénédiction pour l’histoire de la musique : populaire dans le Paris baroque du historiques aux vies parfois agitées. Nous parfaitement cet aspect insaisissable : la elle allait fonder son propre monastère XVIIIe siècle. Bien que toutes deux dans devons ainsi le Canzoniere de Pétrarque protagoniste de l’opéra Pelléas et Mélisande et y composer les premiers hymnes à l’ombre d’un homme, Clara Schumann (1304-1374), et toutes les musiques que de Debussy. « Un soir, je l’ai trouvée tout en supporter l’épreuve du temps. et Fanny Mendelssohn, muses du piano ce recueil a inspirées, à son éblouissante pleurs au bord d’une fontaine », écrit son futur Si l’on en croit la légende, Cassienne du XIXe siècle, consacrèrent chacune à muse Laura. Le sort tragique de Mary Stuart, époux Golaud à son demi-frère Pelléas. « Je fut exceptionnelle à bien des égards. Son leur manière leur vie à la musique. Quant « Queen of Scots » (1542-1587), déchaîna ne sais ni son âge ni qui elle est ni d’où elle audace et son intelligence, mais aussi son à Mélanie Bonis, elle publia ses œuvres quant à lui l’imaginaire d’écrivains, peintres et vient, et je n’ose pas l’interroger, car elle doit origine noble et sa formation d’exception l’ont sous le nom de « Mel ». Au XXe siècle, musiciens durant bien des années. avoir eu une grande épouvante. » Le mystère gratifiée d’une autonomie qui fut accordée personne ne put freiner Wanda Landowksa qui enveloppe Mélisande est précisément à peu de femmes – à son époque et bien dans sa mission de redonner des lettres ce qui la rend si fascinante. Les hommes des siècles plus tard. « [A] woman must have de noblesse au clavecin. de sa vie cherchent indéfiniment – avec money and a room of her own if she is to write Si de nos jours les femmes se fraient The most discussed le spectateur – sa vérité. fiction » [Une femme doit avoir de l’argent et plus rapidement un chemin vers et dans animal in the universe un lieu à elle si elle veut écrire de la fiction] le monde de la musique, il convient de : ces propos sur la littérature écrits en 1928 remercier ces pionnières qui se mesurèrent par Virginia Woolf conviennent tout à fait à la inlassablement à leurs collègues masculins. Cela nous amène à un fascinant paradoxe, L’année de la femme musique. Un regard à la tradition patriarcale Le travail de ces compositrices mérite que Woolf résume avec pertinence dans A suffit à comprendre pourquoi Cassienne est donc aussi d’être apprécié pour sa valeur Room of One’s Own : « Have you any notion un des rares noms de femmes à s’éclairer intrinsèque sans distinction de genre. how many books are written about women in Ce qui se présentait comme un thème de dans l’histoire de la musique. L’édition 2018 du MAfestival déroule le tapis the course of one year? Have you any notion festival captivant s’est imposé ces derniers Durant des siècles, composer fut une rouge aux compositrices, de Cassienne how many are written by men? Are you aware mois comme une réalité sociale aiguë. Les histoire d’hommes. Ce n’est pas un hasard à Kaija Saariaho, et fait dialoguer leur that you are, perhaps, the most discussed femmes se font plus que jamais entendre si Cecil Gray affirmait ce qui suit dans son musique avec celle de leurs précurseurs, animal in the universe? » [Avez-vous une idée et s’attaquent aux rapports de force du Survey of Contemporary Music (1927) : contemporains et successeurs masculins. du nombre de livres écrits sur les femmes patriarcat. Bien évidemment, cela ne va « Of Mlle Germaine Tailleferre one can only au cours d’une année ? Avez-vous une idée pas sans casse. Le domaine récent des repeat Dr Johnson’s dictum concerning a du nombre d’entre eux qui sont écrits par masculinity studies prouve à lui seul que woman preacher, transposed into terms of des hommes ? Êtes-vous conscientes d’être, de nombreux hommes (a fortiori dans le music, ‘Sir, a woman’s composing is like La femme instigatrice sans doute, l’animal dont on parle le plus domaine des arts) s’interrogent : que va- a dog’s walking on his hind legs. It is not dans l’univers ?] À l’instar des neuf muses t-il se passer à présent ? Il est impossible done well, but you are surprised to find it invoquées par Apollon, les femmes tiennent de prédire quelle forme prendra le nouvel done at all.’ » [À propos de Mlle Germaine La programmation du festival évoquera traditionnellement lieu de source d’inspiration équilibre entre les genres. Nous verrons bien Tailleferre, on peut seulement répéter le également d’autres artistes ayant marqué pour les hommes. En musique aussi, la si nous sommes confrontés à un séisme. dicton du docteur Johnson concernant l’histoire de leur empreinte. Hadewijch, femme est beaucoup plus souvent sujet que En attendant, nous élargissons un peu plus une femme prédicateur, transposé au une mystique du XIIIe siècle, par exemple, créatrice : Ariane, Armide et Didon ont ainsi l’histoire de la musique. monde de la musique : « Monsieur, une est associée à l’influent mouvement dominé les débuts de l’opéra. Ces femmes femme qui compose est comme un chien des béguines aux Pays-Bas. Sa poésie étaient en outre principalement associées qui marche sur ses pattes arrière. Ce n’est atemporelle, célèbre l’amour, un amour à un homme : Adam et Ève, Pyrame et pas bien fait, mais on est surpris de voir divin aussi délectable qu’insoutenable, Thisbé, Vénus et Adonis – ce ne sont là Katherina Lindekens

10 11 Programmaoverzicht zo 05.08 De demon en de Maagd 14u30 Luigi Rossi’s Oratorio per la Settimana Santa

cantoLX / Ensemble de la Chapelle Saint-Marc / © Mitchell A. Martin Frank Agsteribbe — p. 27

vr 03.08 Rinaldo zo 05.08 Venus and Adonis 20u00 Händels held(inn)en 17u00 Liefde en dood in John Blows masque

Ensemble Le Caravansérail o.l.v. Theatre of the Ayre o.l.v. Elizabeth Kenny Bertrand Cuiller — p. 16 Kinderkoor Opera Vlaanderen © Jean-Baptiste Millot © Richard Haughton o.l.v. Hendrik Derolez — p. 29

za 04.08 Cherchez la femme ma 06.08 Didone Abbandonata 15u00 Festivalinleiding 11u30 Viooltragiek van Tartini tot Mozart

Katherina Lindekens — p. 19 Evgeny Sviridov Stanislav Gres — p. 30 © TysjeSeverens © Hanna Witte

ma 06.08 Adamo ed Eva Harpsichord Happening 20u00 Trouble in paradise

Il Gardellino o.l.v. Peter Van Heyghen — p. 31 za 04.08 Portraits of a lady 18u00 Klavierparels van Jacquet de la Guerre en Couperin di 07.08 Parthenope / Parthenia Carole Cerasi — p. 21 11u30 Music for the virginals

za 04.08 Hommage à Wanda Catalina Vicens — p. 34 20u30 Landowska © Tomas Mascaro Portret van een pionier di 07.08 La Cité des Dames © Marco Borggreve Skip Sempé — p. 22 20u00 Het Utopia van Christine de Pizan

za 04.08 Paris s’éveille La Fonte Musica o.l.v. Michele Pasotti — p. 35 22u15 Feestelijke kamermuziek uit © Alberto Molina de Franse barok

© Rita Cuggia Nevermind / Jean Rondeau — p. 23 wo 08.08 Pirame et Tisbé 11u30 De star-crossed lovers van Louis-Nicolas Clérambault MAfestival in Lissewege - M/V © Senne Van der Ven A Nocte Temporis / Reinoud Van Mechelen — p. 36

zo 05.08 Scattered rhymes wo 08.08 Finale 11u30 Petrarca’s ode aan Laura 18u00 Internationale Wedstrijd Musica Antiqua voor klavecimbel Frank Vaganée Trio / Zefiro Torna Annelies Van Gramberen — p. 26 © Anna Van Aerschot p. 38

12 13 do 09.08 Fortune Infortune ma 06.08 – Gratis Fringe-concerten 11u30 De chansonniers van Margaretha vr 10.08 Ontdek jong talent! van Oostenrijk 14u30 & 16u00

do 09.08 Pelléas et Mélisande zo 05.08 Beiaardconcerten 20u00 & za 11.08 Debussy’s opera in kamerformaat Wim Berteloot 11u00 Koen Cosaert Lore Binon /Yves Saelens e.a. — p. 41

vr 10.08 Frauenliebe und -leben wo 01.08 – Internationale Wedstrijd 11u30 Robert & Clara / Fanny & Felix wo 08.08 Musica Antiqua Wiebke Lehmkuhl Voor klavecimbel Ulrike Payer — p. 42 © Anne von Öhsen — p. 54

vr 10.08 In My End is My Beginning ma 06.08 – I Sonadori 20u00 Spiegelingen van Mary Stuart vr 10.08 Kindermuziekvakantie Lore Binon / Sofie Van den Eynde / Anouk De Clercq — p. 43 © Marleen Nelen © Mario Leko — p. 56

vr 10.08 Minne za 04.08 – 22u15 Early Music Fair Hadewijch heruitgevonden di 07.08 An Pierlé Psallentes — p. 45 © Stefaan Temmerman — p. 59

za 11.08 Hail! Bright Cecilia vr 03.08 Davidsfonds Academie 20u00 Ode aan de muziek 10u30 – 17u00 Zomercursus Ensemble Correspondances o.l.v. Sébastien Daucé — p. 46 © Diego Salamanca — p. 60

VéloBaroque - Femmes Fortes do 09.08 Amarant vr 10.08 Cursus / lezing 10u00 – 16u30 zo 12.08 Muzikale fietstocht door Brugge en het Ommeland 10u00 & 10u45 di 07.08 Kaija Saariaho Près door Arne Deforce Kassia Byzantijnse hymnen door VocaMe 10u00 — p. 61 Piaf & co Lief en leed met Stokman & Vos Ay, Santa Maria Impressies van de Maagd, met Ensemble ApotropaïK Femmes de légende Natacha Kudritskaya speelt Mel Bonis en Erik Satie Caccini/Strozzi/Leonarda Barokke vrouwen door Le Consort & Eva Zaïcik

— p. 48-51

14 15 vr / fr / ve Rinaldo 0 3.08 Händels held(inn)en 20u00 Concertgebouw, Concertzaal

€ 48 – 36 – 20

Copresentatie Concertgebouw Brugge Concertante versie

NL Bertrand Cuiller en Le Caravansérail zijn bezig aan een steile opmars in de barokscene. Aan hen de eer om MAfestival 2018 te openen met Händels Rinaldo. Dit iconische werk speelt zich af tijdens de Eerste Kruistocht, met protagonisten als Godfried van Bouillon, de Saraceense koning Argante en de ridder Rinaldo. Maar dit is barokopera, en dus neemt de liefde het roer over. Wanneer de bevallige Almirena en de tovenares Armida ten tonele verschijnen, raken de helden het noorden kwijt. De première van Rinaldo in 1711 was een verpletterend succes bij het Londense publiek. Geen wonder: Händels partituur rijgt de hoogtepunten aan elkaar. ‘Lascia ch’io pianga’ is slechts één van vele aria’s die op slag onsterfelijk werden, en in de duetten staat de strijd tussen (én onder) de seksen op scherp.

EN Bertrand Cuiller and Le FR Bertrand Cuiller et Le Caravansérail are taking the baroque Caravansérail effectuent une ascen- scene by storm these days. They sion fulgurante sur la scène baroque. have the honour of opening the Il leur revient l’honneur d’ouvrir l’édi- 2018 edition of the MAfestival with tion 2018 du MAfestival avec l’opéra Händel’s iconic opera Rinaldo (1711). emblématique de Haendel, Rinaldo ‘Lascia ch’io pianga’ is only one (1711). « Lascia ch’io pianga » n’est of the arias which made the piece qu’une des nombreuses arias à avoir immortal overnight. And in the duets, assuré la postérité de cette œuvre, the battle between and among the dont les duos affûtent la lutte entre sexes rages. (et parmi) les sexes.

Ensemble Le Caravansérail FR Tussen 18u00 en 20u00 wijdt Klara een live- Bertrand Cuiller FR muzikale leiding uitzending aan het MAfestival vanuit het Paul-Antoine Bénos FR Rinaldo Concertgebouw. Vrij toegankelijk voor publiek.

Lucile Richardot FR Goffredo FR Davidsfonds Academie koppelt een Emmanuelle de Negri Almirena zomercursus aan dit openingsconcert. Zie p. 60. Aurore Bucher FR Armida Thomas Dolié FR Argante

16 17 za / sa / sa Cherchez la femme 04.08 Festivalinleiding 15u00 Concertgebouw, Forum 6

Gratis

Voertaal: Nederlands / In Dutch / En néerlandais

NL Tijdens deze inleiding ontdekt u het verhaal achter MAfestival 2018. Onder de noemer Cherchez la femme speurt dramaturge Katherina Lindekens samen met u naar vrouwenstemmen in de muziek. Het zijn zelfbewuste stemmen, galmend door kloostergangen en operahuizen, strelend langs toetsen en snaren in fluwelen salons. Het zijn illustere stemmen, van de muzen en patronessen aan wie zo veel muziek is opgedragen. Het zijn de fictieve stemmen van sirenen, maagden en fatale heldinnen, veelal door mannen bedacht. En het is de stem van de hedendaagse vrouw, die luider klinkt dan ooit.

EN Discover the story behind FR Découvrez le fil narratif de MAfestival 2018. Under the l’édition 2018 du MAfestival. heading Cherchez la femme, festival Sous l’intitulé Cherchez la dramaturge Katherina Lindekens femme, la dramaturge Katherina tracks female voices in music. They Lindekens s’intéressera aux voix are exceptional voices, of composers, de femmes dans la musique. Des performers, patrons, and muses. But voix exceptionnelles, celles de also fictitious voices, articulated by compositrices, d’interprètes, de men. Above all, they represent the protectrices et de muses. Des voix voice of the modern woman, who fictives, qu’ont surtout fait résonner more than ever breaks the silence. des hommes. Et la voix de la femme contemporaine qui plus que jamais brise le silence.

Katherina Lindekens BE festivaldramaturge

18 19 za / sa / sa za / sa / sa Harpsichord Portraits of a lady 04.08 04.08 Klavierparels van Jacquet de Happening 18u00 Concertgebouw, la Guerre en Couperin Kamermuziekzaal

€ 17

Copresentatie NL Vanavond is het klavecimbel koning! Terwijl Carole Cerasi Concertgebouw Brugge en Skip Sempé het solorepertoire voor dit prachtinstrument verkennen, laten Jean Rondeau en Nevermind het klavecimbel schitteren in barokke kamermuziek. Op de oudemuziekmarkt zijn diverse instrumenten van nabij te bewonderen (17u00 – NL Carole Cerasi was elf toen ze het klavecimbel ontdekte. 22u00). Tussen de concerten door kan u genieten van een Drie jaar later al ging ze studeren bij Kenneth Gilbert, die hapje en een drankje in het vernieuwde Concertgebouwcafé. haar zou omschrijven als zijn meest getalenteerde studente ooit. Nu brengt ze hulde aan dat andere enfant prodige: EN Tonight is harpsichord FR Ce soir, le clavecin est roi ! Elisabeth Jacquet de la Guerre. Die laatste was amper vijf heaven! While Carole Cerasi Tandis que Carole Cerasi et Skip toen ze werd opgemerkt aan het hof van Louis XIV. Later zou and Skip Sempé explore the Sempé exploreront le répertoire ze succesvol freelancen als klaveciniste en componiste in het solo repertoire for this exquisite soliste de ce magnifique instrument, wervelende Parijs. Haar muziek was even uniek als zijzelf: instrument, Jean Rondeau and Jean Rondeau et Nevermind le inventief, dynamisch en razend populair. Cerasi combineert Nevermind let the harpsichord laisseront scintiller dans la musique suites van Jacquet de la Guerre met karakterstukken van diens shine in baroque chamber music. de chambre baroque. On pourra en And the early music market admirer plusieurs exemplaires de tijdgenoot François Couperin. ‘Les Vestales’, ‘Les Nonètes’ (17h00 – 22h00) features près à la foire de la musique en ‘La Princesse de Sens’: het zijn slechts enkele vrouwelijke various specimens for close ancienne (17h00 – 22h00). Entre personages die Couperin vereeuwigde in charmante vignetten. admiration. In-between concerts, les concerts, profitez d’un verre you can enjoy drinks, nibbles ou d’un repas au café du Concert EN Elisabeth Jacquet de la FR Élisabeth Jacquet de la & snacks in the revamped gebouw, récemment rénové. Guerre was only five when she Guerre n’avait que cinq ans Concertgebouw Café. was discovered at the court of lorsqu’elle a été remarquée à Louis XIV. She later became la cour de Louis XIV. Elle devait a freelance harpsichordist ensuite s’instaurer claveciniste and composer. Carole Cerasi et compositrice. Carole Cerasi juxtaposes Jacquet’s ingenious associe les suites inventives suites with character pieces by de Jacquet aux pièces de contemporary François Couperin. caractère de son contemporain ‘Les Vestales’ and ‘Les Nonètes’: François Couperin. Celui-ci a they are but two classes of immortalisé bien des femmes ladies Couperin immortalised in dans de charmantes vignettes, charming vignettes. notamment « Les Vestales » et « Les Nonètes ».

Carole Cerasi UK klavecimbel

20 21 za / sa / sa Hommage za / sa / sa Paris s’éveille 04.08 04.08 Feestelijke kamermuziek uit 20u30 à Wanda 22u15 Concertgebouw, Concertgebouw, de Franse barok Kamermuziekzaal Landowska Concertzaal € 17 € 17

Copresentatie Portret van een pionier Copresentatie Concertgebouw Brugge Concertgebouw Brugge

NL Zonder Wanda Landowska (1879-1959) zou de oudemuziek NL Het ensemble Nevermind werd opgericht door vier vrienden wereld er vandaag totaal anders uitzien. Deze Poolse met een zwak voor oude muziek, jazz en folk. Dit fabelachtige componiste en pianiste was een onvermoeibare pionier van gezelschap rond klavecinist Jean Rondeau evoceert de de historische uitvoeringspraktijk. Ze zette het klavecimbel soundtrack van galante feesten in het barokke Frankrijk. Elisabeth opnieuw op de kaart en herontdekte het 17e- en 18e-eeuwse Jacquet de la Guerre was een van de eerste componisten die repertoire voor dit instrument. Haar kijk op de bronnen was klavecimbelsonates schreef met een begeleidende vioolpartij. In even eigenzinnig als het hybride klavecimbel dat Pleyel voor zijn Pièces de clavecin en concerts volgde Jean-Philippe Rameau haar bouwde: de geest van de muziek won het steevast van haar voorbeeld, en gooide hij ook een viola da gamba in de mix. wetten en regels. Ook klavecinist Skip Sempé is gezegend De delen van deze virtuoze werken dragen pittoreske titels als met talent, visie en een gezonde dosis nonchalance. Hij ‘La Coulicam’ en ‘La Livri’. ‘La Piémontoise’, zo heet dan weer de brengt hulde aan zijn voorgangster, met een bloemlezing uit vierde ‘Ordre’ uit François Couperins bundel Les Nations. Wat zich haar eclectische repertoire. À la façon de Landowska zapt zijn aankondigt als een triosonate met corelliaanse allures, ontpopt programma van Byrd naar Rameau, van Scarlatti naar Händel, zich tot een swingende suite in de Franse stijl. van Purcell naar Bach – en terug. EN The ensemble Nevermind, FR L’ensemble Nevermind réuni EN Without Wanda Landowska FR Sans Wanda Landowska featuring harpsichordist Jean autour du claveciniste Jean (1879-1959), the early music (1879-1959), le monde de Rondeau, evokes a sophisticated Rondeau évoque les fêtes universe would have looked la musique ancienne serait party from the French baroque. galantes de la France baroque. completely different today. totalement différent aujourd’hui. Jean-Philippe Rameau followed Jean-Philippe Rameau a ainsi This Polish keyboard virtuoso Pionnière de la pratique in Elisabeth Jacquet de la suivi le modèle d’Élisabeth was an early forerunner of d’interprétation « historique », Guerre’s footsteps when he Jacquet de la Guerre en écrivant the historically informed cette pianiste polonaise a wrote harpsichord works with des œuvres pour clavecin avec movement. She rediscovered the notamment redécouvert le violin and viol accompaniment. accompagnement de violon et harpsichord and the 17th- and clavecin et le répertoire écrit And in François Couperin’s Les de viole de gambe. Dans Les 18th-century repertoire for this pour cet instrument aux XVIIe Nations, Corellian trio sonatas Nations de François Couperin, instrument. Skip Sempé brings et XVIIIe siècles. Skip Sempé lui expose themselves as swinging des sonates à trio dans le style homage to Landowska with an rend hommage dans un florilège suites in the French style. de Corelli se muent en suites anthology extracted from her de son répertoire éclectique. chaloupées dans le style français. eclectic repertoire. Nevermind FR ensemble Anna Besson FR fluit FR Louis Creac’h viool Een project van: FR Skip Sempé FR/US klavecimbel Robin Pharo viola da gamba Jean Rondeau FR klavecimbel 22 23 22 23 MAfestival in Lissewege

M V

Ook dit jaar gaat MAfestival naar Lissewege voor drie concerten, over mannen en vrouwen (M/V). ’s Middags kan u lunchen in de tuin van Kunstencentrum ’t Vaartje. Vooraf reserveren is noodzakelijk - € 25 zo / su / di Met de steun van Toerisme Brugge Met dank aan Nomad Concept & 05.08 Kunstencentrum ‘t Vaartje

24 25 zo / su / di zo / su / di Scattered rhymes De demon en 05.08 Petrarca’s ode aan Laura 05.08 11u3 0 14u30 de Maagd Schuur Ter Doest, Kerk Lissewege Lissewege Luigi Rossi’s Oratorio per la € 20 - € 17 € 17 Settimana Santa

NL 6 april 1327. In een kerkje bij Avignon werpt Francesco Petrarca NL In het 17e-eeuwse Rome was muziek een krachtig middel om een onverhoedse blik op de beeldschone Laura. Hij is op slag de individuele devotie aan te wakkeren. Uit die missie ontstond het betoverd. In de 366 gedichten van zijn Canzoniere bezingt hij zijn oratorium, een genre dat zich het best laat omschrijven als religieuze onbereikbare muze, schipperend tussen hoop en wanhoop. Talloze opera. Luigi Rossi’s Oratorio per la Settimana Santa is een vroeg componisten verklankten deze ‘rime sparse’, van het trecento tot en indrukwekkend voorbeeld, dat raakt aan de essentie van de vandaag. Zefiro Torna en het Frank Vaganée Trio verweven ballades, barok. Dit gebalde drama staat stil bij het passieverhaal, maar dan madrigalen en liederen tot een tijdloze tapisserie waarin oude muziek op een volstrekt unieke manier. Na het ijzingwekkende dilemma van en jazz elkaar vinden. Frontvrouw Annelies Van Gramberen laveert Pontius Pilatus verkneukelt een collectief van demonen zich bij het behendig door dit muzikale panorama, dat even paradoxaal en vooruitzicht van Christus’ kruisdood. Tegen de achtergrond van hun universeel is als Petrarca’s poëzie. leedvermaak slaat het lamento van de Maagd in als een bom. Frank Agsteribbe gidst cantoLX en het Ensemble de la Chapelle Saint- EN In his illustrious Canzoniere, FR Dans son célèbre recueil Marc door deze en andere vocale parels van Rossi. Petrarca invokes his unattainable Canzoniere, Pétrarque glorifie son muse Laura. His anguished poetry inaccessible muse Laura. Ses EN In Luigi Rossi’s Oratorio per la FR L’Oratorio per la Settimana Santa inspired composers from the poèmes tourmentés ont inspiré des Settimana Santa, an assembly of de Luigi Rossi met en scène une Trecento to the present day. Zefiro compositeurs du à nos jours. trecento demons is gloating on the prospect bande de démons jubilant à l’idée Torna and the Frank Vaganée Zefiro Torna et le Frank Vaganée of Christ’s Crucifixion. Against the de la mort du Christ sur la croix. Sur Trio interlace ballads, madrigals, Trio entremêlent ballades, madrigaux backdrop of their schadenfreude, ce fond de joie maligne, la plainte and chansons into a timeless et mélodies en une tapisserie the gut-wrenching lament of the déchirante de la Vierge fait l’effet tapestry in which early music and intemporelle où se rejoignent Virgin hits like an earthquake. Frank d’une bombe. Frank Agsteribbe guide jazz cross-pollinate. Front woman musique ancienne et jazz. La figure Agsteribbe guides his cantoLX and cantoLX et l’Ensemble de la Chapelle Annelies Van Gramberen skilfully de proue Annelies Van Gramberen the Ensemble de la Chapelle Saint- Saint-Marc à travers cette œuvre et navigates through this universal but louvoie agilement dans ce panorama Marc through this jewel and other d’autres bijoux baroques de Rossi. paradoxical panorama. paradoxal et universel. baroque pearls by Rossi.

Frank Vaganée Trio BE cantoLX LU ensemble Zefiro Torna BE ensemble Ensemble de la Chapelle Saint-Marc LU Annelies Van Gramberen BE sopraan Frank Agsteribbe BE muzikale leiding Jurgen De bruyn BE muzikale leiding

26 27 zo / su / di Venus and Adonis 05.08 Liefde en dood in 17u00 Kerk Lissewege John Blows masque € 24 - € 20

NL In Ovidius’ Metamorfosen waarschuwt Venus Adonis voor de gevaren van de jacht, en smeekt ze hem om bij haar te blijven. John Blows Venus and Adonis draait de rollen om: in deze masque stuurt de liefdesgodin haar minnaar resoluut op jacht - met tragische gevolgen. Zou het toeval zijn dat dit libretto door een vrouw werd geschreven? De pastorale, satirische en tragische tableaus van Anne Finch worden goud in Blows handen. Zijn partituur belichaamt de ontluikende en schaamteloos gevarieerde operastijl van het 17e-eeuwse Engeland. De Britse luitiste Elizabeth Kenny kent deze periode op haar duimpje. Haar ensemble Theatre of the Ayre en een exquis gezelschap van knapen en solisten zijn de gedroomde vertolkers van Blows kleinood.

EN In John Blow’s Venus and Adonis, FR Dans Venus and Adonis de John the love goddess resolutely sends Blow, la déesse de l’amour envoie her lover on a hunt – with disastrous son amant chasser – ce qui aura une consequences. Anne Finch’s libretto issue tragique. Le livret d’Anne Finch turns to gold in Blow’s expert hands: se mue en or dans les mains de his score embodies the emerging, Blow. Sa partition est emblématique shamelessly varied opera style of the du style lyrique fabuleusement varié English Restoration period. This little qui voit le jour durant la Restoration gem is in good hands with Elizabeth anglaise. Ce joyau de Blow est en de Kenny and her Theatre of the Ayre. bonnes mains chez Elizabeth Kenny et l’ensemble Theatre of the Ayre.

Theatre of the Ayre UK ensemble Elizabeth Kenny UK luit, muzikale leiding Sophie Daneman UK Venus Giles Underwood UK Adonis Ischia Gooda UK Cupid Nicholas Mulroy UK Huntsman

Kinderkoor Opera Vlaanderen BE Hendrik Derolez BE muzikale leiding

28 29 ma / mo / lu ma / mo / lu Didone Adamo ed Eva 06.08 06.08 Trouble in paradise 11u3 0 Abbandonata 20u00 Kapel Onze-Lieve- Sint-Jakobskerk Vrouw-ter-Potterie Viooltragiek van € 30 - 24 - 16 € 17 Tartini tot Mozart 19u00: interview met Peter Van Heygen door Bruno Forment in de Orgelzaal, Stedelijk Conservatorium Brugge

NL In 2017 verblufte violist Evgeny Sviridov de jury én het publiek van NL Mochten 18e-eeuwse muziekliefhebbers ontdekken dat Josef de Internationale Wedstrijd Musica Antiqua. Net als toen wordt hij Mysliveček vandaag een nobele onbekende is, zouden ze zich tijdens dit laureatenconcert begeleid door Stanislav Gres, die in 2010 omkeren in hun graf. Tussen pakweg 1765 en 1780 voerde deze ook zelf in de prijzen viel. Samen gaan deze musici op zoek naar Bohemer in Italië alle operahitlijsten aan. Zijn theaterinstinct is ook vrouwelijke tragiek in het 18e-eeuwse repertoire voor viool en klavier. voelbaar in het oratorium Adamo ed Eva, waarvan Il Gardellino met Zo verklankt Giuseppe Tartini’s sonate Didone Abbandonata de vier stersolisten de moderne primeur in petto heeft. Als luisteraar woede en wanhoop van koningin Dido wanneer Aeneas haar verlaat. tuimel je het paradijs binnen nadat Eva in de appel heeft gebeten. Schreef Pietro Locatelli een ontroerend Tombeau voor zijn overleden Schuld, angst en wrok verzieken de idylle van het eerste mensenpaar. echtgenote, dan werd Jean-Marie Leclair misschien wel vermoord Na een uitvoerig proces, geleid door twee engelen, krijgen Adam en door de zijne. En de sonate KV304 van Wolfgang Amadeus Mozart Eva de rekening van de erfzonde gepresenteerd. Wie deze geheimtip is een ontroerend in memoriam aan zijn moeder. Een concert in het ontdekt, zal – net zoals Wolfgang Amadeus Mozart – betoverd raken expressieve universum voorbij de virtuositeit. door de onweerstaanbare melodieën van Mysliveček.

EN In 2017, violinist Evgeny Sviridov FR En 2017, le violoniste Evgeny EN Josef Mysliveček may be virtually FR Si Josef Mysliveček est aujourd’hui dumbfounded jury and audience of Sviridov éblouissait le jury et le public unknown today, but from 1765 to un illustre inconnu, ce compositeur the International Competition Musica du Concours international Musica 1780, this Bohemian headed all originaire de Bohème a dirigé Antiqua. In this laurates’ concert, he Antiqua. Pour ce concert des lauréats, the opera charts in Italy. His entre 1765 et 1780 tous les grands will be accompanied by Stanislav il sera de nouveau accompagné par theatrical instinct is also tangible succès de l’opéra en Italie. Son sens Gres, the harpsichordist who Stanislav Gres. Les deux musiciens in the oratorio Adamo ed Eva, du théâtre transparaît également featured in his winning performance. iront en quête du tragique au féminin of which Il Gardellino has the dans l’oratorio Adamo ed Eva, dont Together, the musicians explore dans des sonates pour violon de modern premiere in store. Whoever Il Gardellino se réserve la recréation female tragedy in violin sonatas from Tartini à Mozart. Un concert virtuose discovers this well-kept secret, will moderne. En découvrant cette Tartini to Mozart, in a concert which d’une grande expressivité. be mesmerized – like Mozart – by exclusivité, vous tomberez – comme goes beyond virtuosity to gauge Mysliveček’s irresistible melodies. Mozart – sous le charme des expressive depths. irrésistibles mélodies de Mysliveček.

Evgeny Sviridov RU viool Stanislav Gres RU klavecimbel Il Gardellino BE ensemble Peter Van Heyghen BE muzikale leiding Roberta Mameli IT Angelo di Giustizia Alice Rossi IT Angelo di Misericordia Luciana Mancini CL/SE Eva Valerio Contaldo IT Adam

LAUREATENCONCERT

30 31 32 33 di / tu / ma di / tu / ma Parthenope / La Cité des Dames 0 7.0 8 0 7.0 8 Het Utopia van Christine de Pizan 11u3 0 Parthenia 20u00 Concertgebouw, Sint-Gilliskerk Kamermuziekzaal Music for the virginals € 27 – 23 – 16 € 17 19u00: interview met Copresentatie Michele Pasotti door Concertgebouw Brugge Sofie Taes in het Sint-Leocollege

NL Parthenope. Zo heette de Sirene met de ‘maagdelijke stem’, die NL Christine de Pizan (1364 - ca. 1430) tartte de conventies van haar volgens de legende aanspoelde in Napels. Uitgerekend daar werden tijd. Toen deze Italiaans-Franse aristocrate op haar 25ste weduwe enkele van de vroegste composities voor klavecimbel gepubliceerd, werd, begon ze te schrijven om haar gezin te onderhouden. In onder meer in Antonio Valente’s Intavolatura di Cimbalo (1525). Een haar Livre de la Cité des Dames bouwt de vertelster een utopische kleine eeuw later verscheen in Engeland de bundel Parthenia, or stad, bevolkt door vrouwen. Ze wordt daarbij geholpen door drie the Maydenhead of the first musicke that ever was printed for the vrouwelijke deugden: Rede, Rechtschapenheid en Gerechtigheid. Virginalls. De gegraveerde pagina’s worden bevolkt door rijkelijke Zij zingen de lof van illustere gendergenoten als Ariadne, Dido en pavans, galliards en fantasia’s van William Byrd, John Bull en Orlando de Maagd Maria, die ook figureerden in de ragfijne motetten en Gibbons. Het doelpubliek was jong, vrouwelijk en virtuoos – net als de chansons van Jacopo da Bologna, Guillaume Dufay, Gilles Binchois Chileense klaviermuze Catalina Vicens. Gedreven door haar unieke en andere laatmiddeleeuwse componisten. Na hun triomf tijdens fantasie volgt zij Parthenope van Italië naar Engeland en terug. MAfestival 2016 duiken Michele Pasotti en La Fonte Musica opnieuw in hun geliefde repertoire, voor een ode aan de allereerste ‘feministe’. EN Parthenope is the name of the FR Parthénope – ainsi s’appelait la siren with the virgin voice, who Sirène à la « voix virginale » qui, selon EN In her Livre de la Cité des Dames, FR Dans son Livre de la Cité washed ashore in Naples according la légende, a été rejetée sur le rivage Christine de Pizan (1364-ca. 1430) des Dames, Christine de Pizan to legend. Under Parthenope’s de Naples. Catalina Vicens explore pictures a utopian city, populated (1364-v. 1430) esquisse une ville guidance, Catalina Vicens explores sous son égide le lien séculaire by women. In passing she sings the utopique peuplée de femmes. Elle the age old association between entre féminité et musicalité dans les praise of illustrious personae such y célèbre d’illustres personnages femininity and musicality in early premières œuvres pour clavecin et as Ariadne, Dido, and the Virgin, who comme Ariane, Didon et la Vierge works for harpsichord and virginal. virginal. Au gré de sa fantaisie, elle also figured in diaphanous chansons Marie, également à l’honneur dans Kindled by her unique imagination, voyage de l’Italie du XVIe siècle à and motets by Da Bologna, Dufay de subtils chansons et motets she travels from 16th-century Italy to l’Angleterre du XVIIe siècle – et and other late medieval composers. de Da Bologna, Dufay et autres 17th-century England and back. retour. La Fonte Musica brings homage to compositeurs de la fin du Moyen Âge. this first ever ‘feminist’. La Fonte Musica rend hommage à la toute première « féministe ».

Catalina Vicens CL klavecimbel

La Fonte Musica IT ensemble Michele Pasotti IT muzikale leiding

34 35 wo / we / me Pirame et Tisbé 08.08 De star-crossed lovers 11u3 0 Sint-Annakerk van Louis-Nicolas Clérambault € 17

NL In de vroege 18e eeuw raakte Frankrijk bezeten door de Italiaanse muziek. Die rage infiltreerde ook het hippe genre van de cantate, waarin veelal mythologische verhalen werden verteld met de liefde als brandpunt. Dé wonderboy van de cantate françoise was Louis- Nicolas Clérambault, die de Franse lyriek van zijn werk injecteerde met een flinke scheut Italiaanse bravoure. InLe jaloux doorloopt een minnaar een scala van verscheurende emoties. L’amour guéri par l’amour betoogt dat er geen betere remedie is tegen liefdesverdriet dan een nieuwe liefde. En Pirame et Tisbé is een ontroerende mini- opera over de star-crossed lovers uit Ovidius’ Metamorfosen. De Belgische stertenor Reinoud Van Mechelen en zijn ensemble A Nocte Temporis leven zich uit in Clérambaults kleurenpracht.

EN Acclaimed tenor Reinoud van FR Le ténor vedette Reinoud Van Mechelen and his ensemble A Mechelen et son ensemble A Nocte Nocte Temporis introduce us to Temporis présentent Louis-Nicolas the 18th-century prodigy Louis- Clérambault, l’enfant prodige du Nicolas Clérambault, who injected XVIIIe siècle. Celui-ci a infusé le the French lyricism of his cantates lyrisme français de ses « cantates françoises with a healthy dose of françoises » d’une belle dose de Italian bravura. Le jaloux, L’amour panache italien. Le jaloux, L’amour guéri par l’amour and Pirame et Tisbé guéri par l’amour et Pirame et Tisbé are all moving miniature opera’s with sont d’émouvants opéras-miniatures love as a focal point. sur le thème de l’amour.

A Nocte Temporis BE ensemble Reinoud Van Mechelen BE tenor / muzikale leiding

36 37 wo / we / me do / th / je Finale Fortune Infortune 08.08 Internationale Wedstrijd 0 9.0 8 De chansonniers van 18u00 11u3 0 Concertgebouw, Musica Antiqua Sint-Annakerk Margaretha Van Oostenrijk Concertzaal € 17 € 20 voor klavecimbel

Copresentatie Concertgebouw Brugge NL ‘Fortune infortune fort une’: het onfortuinlijke lot maakt een vrouw sterk. Margaretha van Oostenrijk (1480-1530), landvoogdes van de Habsburgse Nederlanden, koos haar motto niet zomaar. Na het NL De Internationale Wedstrijd Musica Antiqua staat niet voor niets verlies van twee echtgenoten en de dood van haar pasgeboren bekend als de ‘Koningin Elisabethwedstrijd van de oude muziek’: dochter besloot ze voorgoed de weduwekap te dragen. Toch al sinds 1964 worden de wereldsterren van morgen in Brugge ontpopte ze zich tot een van de meest invloedrijke vrouwen van haar ontdekt en gelanceerd. Dit jaar staat de wedstrijd in het teken van tijd. Haar hof in Mechelen was een politieke en artistieke hotspot. het klavecimbel. Tijdens deze slotavond nemen de vijf finalisten het Ze verzamelde kunst en schreef melancholische gedichten over tegen elkaar op. Onder toeziend oog van een internationale jury en rouw en veerkracht. Enkele van die teksten vonden hun weg naar een enthousiast publiek vertolken ze werken van François Couperin twee somptueuze liedboeken die ze samenstelde, met werk van en Jean-Philippe Rameau, naast een hedendaagse compositie polyfonisten als Josquin Desprez, Jean Richafort en Pierre de la Rue. van Johan Huys. In 2015 won Justin Taylor de eerste prijs voor Samen met contratenor Daniël Elgersma bladert het blokfluitkwintet klavecimbel. Wie treedt in zijn voetsporen? Seldom Sene door Margaretha’s chansonniers. EN In 2018, the International FR Le Concours international Musica EN The court of Margaret of Austria FR La cour malinoise de Marguerite Competition Musica Antiqua focuses Antiqua donne un coup de pouce in Mechelen was an artistic hotspot: d’Autriche était un véritable foyer on the harpsichord. On this grand décisif aux jeunes talents. Cette the governor of the Habsburg artistique : la régente des Pays- finale evening, five contestants enter année, le concours est dédié au Netherlands collected work by the Bas alors sous domination des into the arena. Under the watchful clavecin. Lors de la soirée de clôture, world’s finest artists. Countertenor Habsbourg collectionnait des œuvres eye of an international jury, they cinq finalistes se mesureront les Daniël Elgersma and recorder d’art des plus grands. Le contre-ténor perform compositions by François uns aux autres. Sous la supervision quintet Seldom Sene browse two Daniël Elgersma et le quintette de Couperin, Jean-Philippe Rameau and d’un jury international et d’un public sumptuous manuscripts which flûtes à bec Seldom Sene parcourent Johan Huys. enthousiaste, ils interpréteront des Margaret compiled, featuring work by deux somptueux chansonniers dans œuvres de François Couperin, Jean- polyphonic masters Josquin Desprez, lesquels Marguerite a réuni des Philippe Rameau et Johan Huys. Jean Richafort and Pierre de la Rue. œuvres de polyphonistes tels que Josquin Desprez, Jean Richafort et Pierre de la Rue. Met begeleiding door Presentatie door Katelijne Boon. Lidewij Van der Voort NL viool Tijdens de pauzes kunt u terecht in het vernieuwde Joshua Cheatham US / NL viola da gamba Concertgebouwcafé voor een hapje en een drankje. De proclamatie vindt plaats omstreeks 23u00. Het Seldom Sene NL publiek wordt uitgenodigd om achteraf het glas te blokfluitkwintet NL heffen op de laureaten. Daniël Elgersma countertenor Meer info over de Internationale Wedstrijd Musica Antiqua 2018 op p. 54-55.

38 38 39 do / th / je Pelléas et 0 9.0 8 20u00 Mélisande Concertgebouw, Debussy’s opera in Concertzaal

€ 27 – 23 – 16 kamerformaat

19u00: inleiding door Pieter Bergé in het Concertgebouw

Copresentatie Concertgebouw Brugge

NL De mysterieuze protagoniste van Maurice Maeterlincks Pelléas et Mélisande lijdt aan een onpeilbaar verdriet, nog voordat ze verstrikt raakt in een tragische driehoeksverhouding. In dit symbolistische meesterwerk herkende Claude Debussy het libretto waarnaar hij zo lang had gezocht: fluïde, suggestief en beeldrijk als een droom. Ook zijn gelijknamige opera uit 1902 ontvouwt zich meanderend als muzikaal filigraan. In 1992 arrangeerde Marius Constant de orkestpartituur voor twee piano’s. Deze verstilde versie krijgt nu een tweede adem, onder impuls van Jan Michiels en Inge Spinette. Een vocale topcast rond Lore Binon wordt gehuld in de warme gloed van twee historische Bechsteins. Intussen maken etherische tekstprojecties de onzegbare intuïties van het drama bíjna tastbaar.

EN The enigmatic protagonist of FR La mystérieuse protagoniste de Maeterlinck’s Pelléas et Mélisande Pelléas et Mélisande de Maeterlinck suffers from an unfathomable souffre d’un incommensurable sadness. Claude Debussy chagrin. Claude Debussy a fait de transformed this symbolist ce chef-d’œuvre du symbolisme un masterpiece into a fluid and pictorial opéra fluide et riche en métaphores, opera, meandering like musical dessinant des méandres en filigrane filigree. The serene chamber version musical. La paisible version pour by Marius Constant is given second musique de chambre de Marius life, ignited by Jan Michiels, Inge Constant connaît un second souffle, Spinette, and an all-star line-up of sous l’impulsion de Jan Michiels, Inge vocalists surrounding Lore Binon. Spinette et d’une excellente distribu- tion vocale autour de Lore Binon.

Lore Binon BE Mélisande Yves Saelens BE Pelléas Ivan Thirion BE Golaud Tijl Faveyts BE Arkel Angélique Noldus BE Geneviève Camille Bauer BE Yniold

Duo Yin-Yang BE Inge Spinette / Jan Michiels BE historische piano’s 40 41 vr / fr / ve Frauenliebe vr / fr / ve In My End is My 10.08 10.08 11u3 0 und -leben 20u00 Beginning Concertgebouw, Biekorf Kamermuziekzaal Robert & Clara / Fanny & Felix Spiegelingen van Mary Stuart € 27 € 17 19u00: interview met Copresentatie Sofie Vanden Eynde en Concertgebouw Brugge Lore Binon door Stefan Grondelaers in de Orgelzaal, Stedelijk Conservatorium Brugge

NL ‘Ich werd ihm dienen, ihm leben/ Ihm angehören ganz.’ In deze NL Twee dode echtgenoten, drie huwelijken, een jarenlange verzen is een vrouw aan het woord, hartstochtelijk verliefd en klaar gevangenschap en een tragische veroordeling op beschuldiging om blindelings in haar uitverkorene op te gaan. Ze spreekt bij van hoogverraad: het leven van Mary Stuart (1542-1587) leest als monde van dichter Adalbert von Chamisso en componist Robert een operalibretto. Was ze een moordenares of een pion op het Schumann, in de romantische liedcyclus Frauenliebe und -leben. geopolitieke schaakbord van haar tijd? Precies die open vraag Schumann verklankt elke wending in haar gemoed, van prille doet de verbeelding van schrijvers, kunstenaars en componisten al verliefdheid en huwelijksgenot tot de extase van het moederschap. eeuwenlang op hol slaan. Sofie Vanden Eynde en haar ensemble De verwoestende dood van de aanbedene in het laatste lied is de Imago Mundi plaatsen muziek uit Mary’s tijd naast werken die aan enige smet op diens blazoen. Een mannelijke kijk op de liefde van haar zijn opgedragen, door componisten als Giacomo Carissimi, een vrouw: empathie of projectie? Contralto Wiebke Lehmkuhl en Robert Schumann, Gaetano Donizetti en Robert Zuidam. Lore Binon pianiste Ulrike Payer confronteren Schumanns muziek met die van kruipt in de huid van de Queen of Scots, terwijl een gloednieuwe zijn grote liefde Clara Wieck. Ook Fanny Mendelssohn dient haar video van Anouk De Clercq peilt naar de shifting shapes van de broer Felix muzikaal van repliek. vrouwelijke identiteit.

EN The romantic song cycle FR Le cycle de lieder Frauenliebe EN Three marriages, never-ending FR Trois mariages, de longues Frauenliebe und -leben features und -leben est le témoignage d’une captivity, and a tragic sentence for années d’emprisonnement et une the testimony of an ecstatically femme amoureuse en extase – high treason: the life of Mary Stuart tragique condamnation pour haute enamoured lady – as articulated affirme Robert Schumann. Le regard (1542-1587) reads like an opera trahison : la vie de Mary Stuart by Robert Schumann. A male view d’un homme sur l’amour des femmes : libretto. Lore Binon, Sofie Vanden (1542-1587) a des allures de livret on female affection: empathy or empathie ou projection ? Wiebke Eynde and the ensemble Imago d’opéra. Lore Binon, Sofie Vanden projection? Wiebke Lehmkuhl and Lehmkuhl et Ulrike Payer confrontent Mundi explore the many faces of Eynde et l’ensemble Imago Mundi Ulrike Payer juxtapose Schumann’s la musique de Schumann à celle de the Queen of Scots, against the mettront en lumière les nombreux songs with the sounds of his eternal son grand amour, Clara Wieck. Fanny backdrop of a brand-new video by visages de la Queen of Scots, tandis beloved, Clara Wieck, while Fanny Mendelssohn donnera également en Anouk De Clercq which gauges the qu’une toute nouvelle vidéo d’Anouk Mendelssohn musically retorts to her musique la réplique à son frère Felix. shifting shapes of the female identity. De Clercq sondera les formes brother Felix. mouvantes de l’identité féminine.

Wiebke Lehmkuhl DE contralto Imago Mundi BE ensemble Ulrike Payer DE pianoforte Lore Binon BE sopraan Bobby Mitchell USA piano (forte) Sofie Vanden Eynde BE luit & teorbe

Anouk De Clercq BE video Jo Thielemans BE electronics

42 43 vr / fr / ve Minne 10.08 Hadewijch heruitgevonden 22u15 Sint-Walburgakerk

€ 20

NL De Brabantse mystica Hadewijch was de meest eigenzinnige kunstenares uit de 13e-eeuwse begijnenbeweging. In haar brieven, visioenen en strofische gedichten bezingt ze de ‘minne’, een liefde die even heerlijk als ondraaglijk is, even zinnelijk als spiritueel. Zoekend naar de eenwording met Christus doorloopt de ik-figuur een eindeloze cyclus van verlangen, extase en uitputting. Speciaal voor het MAfestival ontmoeten An Pierlé en Psallentes elkaar op het kruispunt van hun muzikale werelden. Samen creëren ze een hybride soundscape, geïnspireerd op Hadewijchs tijdloze poëzie. Flarden gregoriaans flirten met gloednieuwe popsongs; vroege meerstemmigheid mondt uit in improvisatie. Wat is overgave? Waar kan de minne ons vandaag overvallen? En is er een link tussen muziek en mystiek?

EN In this unique project, An FR Dans ce projet original, An Pierlé Pierlé and Psallentes meet on the et Psallentes se rencontrent à la crossroads of their musical universes. croisée de leurs univers musicaux. Together they create a timeless Ensemble, ils créent un paysage soundscape, inspired by the love sonore atemporel, inspiré par la poetry of the 13th-century mystic poésie courtoise d’Hadewijch, Hadewijch. Scraps of Gregorian mystique du XIIIe siècle. Des bribes flirt with pristine pop songs; early de grégorien y flirtent avec des polyphony merges into improvisation. chansons pop flambant neuves ; What is surrender? And where can la polyphonie ancienne se mue divine love catch us today? en improvisation. Qu’est-ce que l’abandon ? Et où l’amour peut-il nous surprendre aujourd’hui ?

An Pierlé BE zang, piano Alma Auer BE/HU zang, harp João Lobo BE/PT percussie

Psallentes BE ensemble Hendrik Vanden Abeele BE muzikale leiding

CREATIE MAFESTIVAL

44 45 za / sa / sa Hail! Bright Cecilia 11.0 8 Ode aan de muziek 20u00 Concertgebouw, Concertzaal

€ 42 – € 34 – € 20

Copresentatie Concertgebouw Brugge

19u00: Interview met Sébastien Daucé door Katherina Lindekens in het Concertgebouw

NL Als er één sterke vrouw is die niet kon ontbreken op deze festivalaffiche, is het wel Sint-Cecilia, patrones van de muziek. Het onovertroffen Ensemble Correspondances vertolkt twee van de mooiste werken uit de Ceciliatraditie. Marc-Antoine Charpentier schreef zijn Caecilia Virgo et martyr in de jaren 1670, in opdracht van zijn beschermvrouw Mademoiselle de Guise. Deze dubbelkorige histoire sacrée is als een fresco dat nu eens tragisch, dan weer triomfantelijk kleurt. In Henry Purcells iconische ode Hail! Bright Cecilia uit 1692 worden zowel de maagd-martelares als de muziek uitvoerig bejubeld, en krijgen alle instrumenten hun eigen moment de gloire. Vorm en inhoud sluiten zo naadloos bij elkaar aan dat de luisteraar zich gewillig overgeeft aan Cecilia en haar ‘Celestial Art’.

EN A strong woman who should FR S’il est une femme forte qui ne not be absent from this festival pouvait pas manquer à l’affiche de programme is Saint-Cecilia, patron ce festival, c’est bien sainte Cécile, saint of music. Sébastien Daucé patronne des musiciens. Sébastien and his unrivalled Ensemble Daucé et son extraordinaire Correspondances interpret two of Ensemble Correspondances the most beautiful works from the interprètent deux des plus belles opulent Cecilia catalogue: Marc- œuvres de la riche tradition Antoine Charpentier’s double-choir cécilienne : l’oratorio pour double oratorio Caecilia Virgo et martyr, and chœur Caecilia Virgo et martyr de Henry Purcell’s iconic ode Hail! Marc-Antoine Charpentier et l’hymne Bright Cecilia. emblématique Hail! Bright Cecilia de Henry Purcell.

Ensemble Correspondances FR Sébastien Daucé FR muzikale leiding

46 47 zo / su / di VéloBaroque Kaija Saariaho Kassia 12.08 Près door Arne Deforce Byzantijnse hymnen door VocaMe 10u00 & 10u45 Femmes Fortes Start en aankomst: Concertgebouw Brugge NL Paul Gauguins Fatata te miti NL Kassia (ca. 810 – 843-67) is de Dagpas: € 28 (Près de la mer) verbeeldt twee eerste westerse componiste wier Kinderen onder Tahitiaanse vrouwen die in zee muziek de tand des tijds doorstond. 12 jaar gratis baden, onbekommerd om de Deze Grieks-Byzantijnse dichteres nabijheid van een visser met een was berucht als activiste, filosofe en Lunch: € 10 – aangeboden harpoen. Het schilderij inspireerde later abdis van haar eigen klooster. door catering Deldycke de Finse componiste Kaija Saariaho Volgens de legende sprak ze keizer (°1952) tot het werk Près voor Theophilos tegen toen die de vrouw cello en electronics – een nu eens beschreef als bron van alle kwaad. meditatieve, dan weer ontembare De vier zangeressen van VocaMe NL Jaarlijks combineert VéloBaroque oude muziek met een timbretrip waarmee cellist Arne vertolken Kassia’s buitenwereldse fietstocht door het Brugse Ommeland. Ditmaal wordt een nieuw Deforce VéloBaroque opent. hymnes. parcours van 30 km richting Damme verkend, met avontuurlijke EN Paul Gauguin’s Fatata te miti (Près de la EN Kassia (born ca. 810) is the first concerten op unieke locaties. U kan starten om 10u00 of 10u45; mer) pictures two Tahitian women bathing Western composer whose music daarna vult u verder zelf uw dag in. Zo wordt grote drukte op het in the sea, undisturbed by the proximity of weathered the test of time. This Greek- parcours vermeden. U maakt uw keuze bij de aankoop van uw ticket. a fisherman with a harpoon. The painting Byzantine poet was notorious as an inspired Finnish composer Kaija Saariaho activist, a philosopher, and later also as Het aantal plaatsen per aanvangsuur is beperkt ; boek dus snel! (°1952) to write Près for violoncello the abbess of her own monastery. Legend and electronics. A veritable timbre trip has it that she contradicted the emperor EN VéloBaroque combines FR VéloBaroque allie musique (sometimes meditative, sometimes Theophilos when he labelled woman as the untameable), Près opens VéloBaroque with source of evil. The four singers of VocaMe early music with a bicycle tour ancienne et balade à vélo dans Arne Deforce as the cello soloist. perform Kassia’s ethereal hymns. through the Bruges Woodland l’arrière-pays de Bruges. Laissez- and Wetland. Be surprised by vous surprendre par des concerts FR Le tableau Fatata te miti (Près de FR Cassienne (v. 810-843-67) est la adventurous concerts at unique audacieux dans des lieux uniques ! la mer) de Paul Gauguin représente première compositrice occidentale deux femmes de Tahiti qui se baignent dont la musique a résisté à l’épreuve du locations! You can start at 10:00 Vous pouvez démarrer à 10h00 dans l’océan, sans se préoccuper de la temps. Cette poétesse gréco-byzantine, or 10:45; the rest of the day is ou 10h45 puis composer votre présence d’un pêcheur muni d’un harpon. philosophe et activiste célèbre, allait yours. You make your choice journée comme cela vous Cette toile a inspiré à la compositrice devenir abbesse du couvent qu’elle avait when purchasing your ticket. The plaît, évitant ainsi la cohue sur finlandaise Kaija Saariaho (°1952) la fondé. Selon la légende, elle contredit pièce Près pour violoncelle et électronique l’empereur Théophile lorsque celui-ci number of tickets per shift is l’itinéraire. Faites votre choix à – une exploration des timbres tantôt décrivit la femme comme la source de limited, so book soon! l’achat de votre billet. Le nombre méditative, tantôt farouche, avec laquelle tous les maux. Les quatre chanteuses de places par heure de départ est le violoncelliste Arne Deforce ouvre de VocaMe interprèteront les hymnes VéloBaroque. surnaturels de Cassienne. limité; réservez donc sans tarder !

Info: www.vélobaroque.be

Met de steun van Toerisme Brugge, Westtoer/Brugse Ommeland, stad Damme en fietsen Descheemaeker.

48 49 48 49 Piaf & co Ay, Santa Maria Femmes de Caccini / Strozzi / Lief en leed met Stokman & Vos Ensemble ApotropaïK légende Leonarda Natacha Kudritskaya speelt Barokke vrouwen door NL Stokman & Vos is een NL In 2017 stalen de jonge Mel Bonis en Erik Satie Le Consort & Eva Zaïcik nostalgische rêverie van de musici van Ensemble ApotropaïK sopranen Astrid Stockman en alle harten op het Concours Liesbeth Devos. Samen met international des Journées de NL Wie erbij was, koestert de NL Le Consort, dat zijn de jonge accordeonist Stijn Bettens vertellen musiques anciennes de Vanves. herinnering aan Natacha goden rond MA-laureaat Justin ze grote en kleine verhalen, ontdaan Hun halte op VéloBaroque staat in Kudritskaya’s Gaspard de la Nuit Taylor en de sensationele mezzo van alle franje. Als moderne het teken van de Maagd, met een tijdens MAfestival 2015. Nu buigt Eva Zaïcik. Samen bekronen troubadours trakteren ze de selectie uit twee middeleeuwse deze magnetiserende pianiste zich ze MAfestival 2018 met enkele lunchgasten van VéloBaroque op mijlpalen: de Cantigas de Santa over Mel Bonis’ Femmes de légende, hoogtepunten uit het werk van tijdloze songs van Edith Piaf, Ella Maria en het Llibre Vermell de een muzikale eregalerij van figuren Francesca Caccini, Barbara Fitzgerald en andere onvergetelijke Montserrat. Bezwerende klanken uit als Desdemona, Ophelia en Salome. Strozzi en Isabella Leonarda. Twee vrouwen. Ambulant cabaret over de de kieren van het verleden. Bonis’ werk dialogeert met de zangeres-componisten en één genre-grenzen heen. Gnossiennes van Erik Satie. muzikale moeder-overste: elk op EN In 2017, the young musicians of the hun manier wrikten deze sterke Ensemble ApotropaïK stole the hearts EN Stokman & Vos stands for sopranos vrouwen aan de scharnieren van de Astrid Stockman and Liesbeth Devos. of the bystanders at the Concours EN Whoever attended Natacha muziekgeschiedenis. Together with accordion player Stijn International des Journées de Musiques Kudritskaya’s Gaspard de la Nuit at the Bettens, they recount big and small Anciennes de Vanves. At the heart of their MAfestival 2015 is certain to cherish stories, stripped of all frills. Like modern passage at VéloBaroque is the Virgin, the memory of that concert. This time, EN Le Consort, that’s the young gods troubadours, they treat the lunch guests featuring prominently in a selection from the spellbinding pianist focuses on Mel surrounding MA laureate Justin Taylor of VéloBaroque to timeless songs by Edith two medieval milestones: the Cantigas Bonis’ Femmes de légende, a musical and the sensational mezzo Eva Zaïcik. Piaf, Ella Fitzgerald and other unforgettable de Santa Maria and the Llibre Vermell de who-is-who of iconic ladies such as Together they cap the 2018 edition of the women. A mobile cabaret which transcends Montserrat. Mesmerizing sounds from the Desdemona, Ophelia and Salome. MAfestival with a selection of highlights the limits of time and style. crevasses of the past. Bonis’ work cross-polinates with Satie’s from the work of Francesca Caccini, Gnossiennes. Barbara Strozzi and Isabella Leonarda. Two singer-composers and one musical FR Derrière Stokman & Vos se cachent FR En 2017, les jeunes musiciens de abbess: each in their own way they levered les sopranos Astrid Stockman et Liesbeth l’Ensemble ApotropaïK ont conquis tous FR Ses spectateurs se souviennent the hinges of history. Devos. Accompagnées par l’accordéoniste les cœurs au Concours international volontiers du Gaspard de la Nuit de Stijn Bettens, elles content de petites et des Journées de musiques anciennes Natacha Kudritskaya lors de l’édition 2015 grandes petites histoires, dépouillées de de Vanves. Leur station à VéloBaroque du MAfestival. Cette fascinante pianiste se FR Le Consort, ce sont de jeunes dieux tout ornement. Véritables troubadours sera placée sous le signe de la Vierge et penche à présent sur Femmes de légende réunis autour de Justin Taylor, lauréat modernes, elles régaleront les hôtes de proposera un florilège de deux œuvres de Mel Bonis, un panthéon musical de du concours Musica Antiqua, et de VéloBaroque des chansons intemporelles phares du Moyen Âge : les Cantigas figures telles que Desdémone, Ophélie et la sensationnelle mezzo Eva Zaïcik. d’Édith Piaf, Ella Fitzgerald et autres de Santa Maria et le Llibre Vermell de Salomé. L’œuvre de Bonis dialoguera avec Ensemble, ils couronneront l’édition 2018 femmes inoubliables. Un cabaret ambulant Montserrat. Des sons ensorcelants surgis les Gnossiennes d’Erik Satie. du MAfestival avec des joyaux signés faisant fi des époques et des styles. du passé. Francesca Caccini, Barbara Strozzi et Isabella. Leonarda. Deux chanteuses- compositrices et une mère supérieure : chacune à leur manière, ces femmes fortes ont fait évoluer les limites de l’histoire de la musique.

50 51 50 51 ma / mo / lu zo / su / di Fringe Beiaardconcerten 06.08 Ontdek jong talent ! 05.08 Concertgebouw za / sa / sa di / tu / ma 11.0 8 0 7.0 8 11u 0 0 Militaire Kapel

wo / we / me 08.08 Ryelandtzaal

do / th / je 0 9.0 8 Kapel Onze-Lieve-Vrouw- ter-Potterie

vr / fr / ve 10.08 Onze-Lieve-Vrouw-van- Blindekenskapel NL Telkens om 14u30 & 16u00 Voor het concert van 5 augustus koos de nieuwe Brugse stadsbeiaardier Wim Berteloot bewerkingen van madrigalen uit de Gratis toegang fascinerende bundel Desirable Women. Zijn Kortrijkse collega Koen Cosaert speelt op zaterdag 11 augustus een reeks variaties op bekende thema’s met vrouwen in de hoofdrol: ‘Susanne un jour’, ‘Une NL Van maandag tot vrijdag biedt MAfestival Brugge tien jonge ensembles jeune fillette’ en ‘Amarilli mia bella’. een podium tijdens de Fringe-concerten. Jonge professionals krijgen de kans om zich voor te stellen aan een internationaal publiek op EN For his August 5 programme, FR Pour le concert du dimanche verschillende historische locaties in de binnenstad. new town-carillonneur Wim Berteloot 5 août, le nouveau carillonneur de selected arrangements of madrigals la ville de Bruges, Wim Berteloot, EN From Monday to Friday, FR Du lundi au vendredi, MAfestival from the fascinating collection a choisi des arrangements de MAfestival Brugge offers ten young Brugge offrira à dix jeunes Desirable Women. On August 11, madrigaux tirés du fascinant ensembles a stage during the Fringe ensembles une scène dans le cadre his Kortrijk colleague Koen Cosaert recueil Desirable Women. Son concert series. Young professionals des concerts Fringe. De jeunes plays a sequence of variations collègue courtraisien Koen Cosaert get the opportunity to present professionnels auront ainsi la on well-known themes featuring jouera le samedi 11 août une série themselves to an international possibilité de se produire devant un females: ‘Susanne un jour’, ‘Une de variations sur des thèmes connus audience at different historical public international dans divers sites jeune fillette’, and ‘Amarilli mia bella’. donnant la part belle aux femmes : locations in the city centre. historiques du centre-ville. « Susanne un jour », « Une jeune fillette » et « Amarilli mia bella ».

I.s.m. Festival Oude Muziek Utrecht. Info: www.mafestival.be Met dank aan Klop Orgels en Klavecimbels. Wim Berteloot BE beiaard Koen Cosaert BE beiaard 52 53 NL De Internationale Wedstrijd Musica Antiqua staat niet voor niets Internationale bekend als de ‘Koningin Elisabethwedstrijd van de oude muziek’: al sinds 1964 worden de wereldsterren van morgen in Brugge ontdekt en Wedstrijd Musica gelanceerd. In 2018 staat het klavecimbel centraal. De kandidaten worden beoordeeld door een internationale jury van Antiqua 2018 gerenommeerde solisten en muziekpedagogen. In 2018 zijn dit Johan Huys BE, Skip Sempé FR/US, Andrea Marcon IT, Carole Cerasi UK, Olga voor klavecimbel Martynova RU en Menno Van Delft NL. Het repertoire van de Internationale Wedstrijd Musica Antiqua 2018 moet kandidaten uitdagen om hun muzikale vindingrijkheid, gedegen techniek en stijlbeheersing te demonstreren. François Couperin, die 350 jaar geleden geboren werd, krijgt een centrale rol in het programma. De deelnemerslijst en de planning van de preselectie vindt u vanaf 1 augustus terug op www.mafestival.be.

EN The International Competitions FR Jouissant d’une excellente Musica Antiqua have an excellent réputation dans le monde, le Concours reputation worldwide and have International Musica Antiqua a lancé been important stepping stones in la carrière de nombreux solistes the career of numerous baroque baroques. Il s’adresse aux jeunes soloists. The competition is aimed musiciens diplômés de l’enseignement at young, highly educated musicians supérieur de Belgique et d’ailleurs, from home and abroad who focus on qui se consacrent à l’interprétation historically informed performance sur instruments anciens. L’édition practice. In 2018, the competition is 2018 mettra le clavecin à l’honneur. centered around the harpsichord. Les candidats sont évalués par The candidates will be judged by un jury international composé de an international jury, composed as Johan Huys BE, Skip Sempé FR/US, follows: Johan Huys BE, Skip Sempé Andrea Marcon IT, Carole Cerasi UK, FR/US, Andrea Marcon IT, Carole Cerasi Olga Martynova RU et Menno Van UK, Olga Martynova RU and Menno Delft NL. François Couperin, né il y a Van Delft NL. François Couperin, who 350 ans, occupera une place centrale was born 350 years ago, is awarded dans le programme des candidats. wo / we / me a central place in the competition Retrouvez la liste des participants et programme. The list of participants le calendrier des présélections sur Start preselectie / preselection and the schedule of the preselection www.mafestival.be à partir du 1er août. 0 1.0 8 can be found on www.mafestival.be from August 1st. ma / mo / lu 06.08 Halve finale / Semi-finals wo / we / me 08.08 Finale / Finals

Met steun van de Nationale Loterij. 54 55 ma / mo / lu Kindermuziek I Sonadori 06.08 vakantie Ben jij ook zo’n klankdromer, muzikale flapuit of strijkblaastoetsenist? vr / fr / ve Voeg je dan bij de andere sonadori in dit Ospedale van het noorden. Van maandag tot vrijdag doe je eindelijk eens echt je muzikale ding. Zonder pottenkijkers of luistervinken zingen ook deze keer de meisjes 10.08 de hoogste noten. Maar met de jongens erbij is toch leuker. Samen klinken we sterk. Voor het toonmoment slaan we broerzusterlijk de handen in elkaar, drijvend op het Minnewater.

In het vroeg-18e-eeuwse Venetië was het Ospedale della Pietà een opvanghuis voor weeskinderen en vondelingen. De meesten onder hen waren meisjes, maar ook jongens waren welkom. Men noemde hen sonadori: zij die de dingen tot klinken brengen. Zoals in vele Italiaanse conservatorio’s toen, kregen zij er een stevige muzikale scholing. Naast zingen en een instrument bespelen, leerden zij er improviseren en componeren.

Praktisch

Data Deelnameprijs Maandag 6 tot vrijdag 10 augustus 2018 € 125 Elke dag van 9u30 tot 16u30 Iedereen brengt een lunchpakket mee. (er is opvang van 9u00 tot 17u00) Korting voor kinderen binnen Plaats eenzelfde gezin en leerlingen aan het Conservatorium Brugge (-10%). Conservatorium Brugge Brugse kinderen uit gezinnen met Leeftijd een beperkt inkomen kunnen gratis deelnemen. Neem hiervoor contact op 6 tot 12 jaar, met of zonder muzikale met Bart Hollevoet bij OCMW Brugge via voorkennis. Wie een instrument bespeelt, [email protected] of brengt dit mee (alle instrumenten welkom). 050 32 74 96. Deze muziekvakantie is fiscaal aftrekbaar Toonmoment en komt in aanmerking voor terugbetaling Vrijdag 10 augustus 2018 om 16u00 in via de mutualiteit. de Floating School van Kunlé Adeyemi drijvend op het Minnewater Info en inschrijvingen: (zie ook www.triënnalebrugge.be); www.musica.be Organisatie: Musica, Impulscentrum voor Muziek i.s.m. MAfestival Brugge en bij slecht weer in Concertgebouw - Stedelijk Conservatorium Brugge, met steun van het Musicafonds Studio 1, 't Zand 34, 8000 Brugge. 56 57 za / sa / sa Early Music Fair 04.08 17u00 - 22u00

zo / su / di 05.08 di / tu / ma 0 7.0 8 10u00 - 18u00

Concertgebouw Brugge Gratis toegang

NL Ook dit jaar organiseert MAfestival Brugge een oudemuziek markt. Bouwers van historische instrumenten, uitgevers, cd-labels, opleidingen en iedereen die actief is in de wereld van de oude muziek presenteert er zijn métier. Tijdens showcases en lezingen delen specialisten hun knowhow.

EN MAfestival Brugge organizes an FR MAfestival Brugge organise une early music fair in 2018. Builders of foire de musique ancienne en 2018. historical instruments, publishers, Facteurs d’instruments anciens, cd-labels and anyone active in the éditeurs de musique, toute formation early music scene present their et personne active dans la musique crafts. They also organize showcases ancienne y présentent leurs métiers. or lectures to enter into the details of Les exposants feront également their speciality. connaître leurs spécialités lors de showcases ou conférences.

58 Info: www.mafestival.be 59 vr / fr / ve Davidsfonds Amarant 0 3.08 Cursus / lezing 10u30 – 17u00 Academie Concertgebouw Zomercursus

Tegen de achtergrond van de eerste kruistocht worden ridder Rinaldo di / tu / ma Hadewijch do / th / je Dochters en zijn geliefde Almirena op de proef gesteld door koning Argante 0 7.0 8 Over de mystieke liefde 0 9.08 van Erato en tovenares Armida. Händel haalde hiervoor de mosterd bij het 10u00 vr / fr / ve epos Gerusalemme liberata van Torquato Tasso. Die inspireerde Vrouwen zetten de toon eerder al componisten als De Wert en Monteverdi om het verhaal te De middeleeuwse mystica Hadewijch 10.08 laten weerklinken in de prachtigste madrigalen. Nadien verwerkten liet een veelzijdig en literair hoogstaand 10u00 - 16u30 componisten als Lully, Vivaldi en Rossini het epos in opera’s. Ignace oeuvre na. In een tijd waarin denken en schrijven over religie was voorbehouden Bossuyt bespreekt de muzikale weg die Gerusalemme liberata heeft Overzichten van de muziekgeschiedenis aan de Latijngeschoolde clerus, besteden weinig aandacht aan de vrouw afgelegd, en spitst zijn verhaal ook toe op Armida, de beroemde - en schreef zij mystieke liederen, brieven en als componist. In het beste geval worden beruchte - tovenares die de kruisvaarders in haar liefdesban houdt visioenen in het Middelnederlands. Haar ze als fait divers behandeld of als “minder en sleutelfiguur is inRinaldo . Trap samen met Davidsfonds Academie teksten handelen over de hoghe minne: getalenteerde zus of echtgenote van de de aantrekkingskracht die van nature MAfestival op gang met deze zomerse cursus, en geniet ten volle van grote componist X”. Hoog tijd dus dat werkzaam is tussen de menselijke ziel we het leven en werk van enkele van het openingsconcert. en God. Ze staan in de traditie van de deze dames belichten. We plaatsen hen mystique courtoise: hoofse motieven uit als volwaardige kunstenaars in de juiste Cursus op vrijdag 3 augustus, van 10u30 tot 17u00, concert om 20u00. de profane literatuur zijn vermengd met context en wegen hun vrouwelijkheid af elementen uit de religieuze traditie. Koffiepauzes, broodjeslunch en concertticket cat. I inbegrepen. tegenover hun artistieke productie en sociale positie. In de lezing situeren we Hadewijch eerst in de historische context van de vroege We starten bij een aantal markante Alle info en inschrijvingen bij Davidsfonds Academie: 016 31 06 70 13e eeuw. Daarna maken we aan de of [email protected] en op www.davidsfonds.be/academie. vrouwelijke componisten uit de hand van tekstfragmenten kennis met barokperiode, wier profielen niet Gratis brochure aan te vragen. haar visie op de minne. We concentreren verschillender konden zijn. Elisabeth ons daarbij op haar lyriek. Haar Jacquet de la Guerre schreef opera’s en liedteksten zijn zonder muzieknotatie Docent: Ignace Bossuyt cantates voor de zonnekoning; Francesca overgeleverd, maar musicologisch Caccini werkte aan het hof van de Medici; onderzoek leidde tot de reconstructie Barbara Strozzi was een courtisane en van een aantal melodieën, waardoor een succesvolle zakenvrouw uit Venetië; Hadewijchs liederen nu gezongen Raphaella Aleotti was een non uit kunnen worden. Ferrara; en Wilhelmine was markgravin van Bayreuth. Docente: Veerle Fraeters Daarna lichten we twee componisten toe uit de 19e eeuw: de Franse Lili Boulanger en de Engelse en notoire Ethel Smyth.

Docenten: Peter De Smet & David Vergauwen

Brugge, Concertgebouw Donderdag 9 en vrijdag 10 augustus 2018 Gent, De Cirk Prijs: € 12,50 / € 11,00 voor leden Maandag 10 en dinsdag 11 september 2018 Alle info en inschrijvingen: Antwerpen, zaal Stanislas www.amarant.be — 09/269.17.40 Donderdag 13 september en vrijdag 14 september 2018 60 61 De algemene ticketverkoop start op dinsdag 27 maart. De exclusieve voorverkoop voor Vrienden van MAfestival Brugge Ticketinfo start op maandag 19 maart. Locaties

VERKOOPKANALEN

www.mafestival.be 7/7, 24/24. U kan zowel losse tickets als keuzeabonnementen 4 bestellen via onze website. 12 De e-tickets worden naar gratis naar uw e-mailadres verstuurd. 11 Online boeken kan tot en met de dag van de voorstelling. Balie In & Uit ’t Zand, Brugge. Ma–za 10u00 -17u00 & 3 5 6 zon- en feestdagen 10u00 -14u00 7 Telefonisch De telefonische ticketverkoop start voor Vrienden op dinsdag 20 13 maart, voor andere klanten op woensdag 28 maart. 1 +32(0)70 22 12 12. Bereikbaar ma-vr van 14u00-17u00. 8 Telefonisch reserveren kan tot en met de dag van de voorstelling. 10 Indien de bestelde tickets niet tijdig per post bezorgd kunnen worden, kunnen ze opgehaald worden aan de avondkassa op de 2 concertlocaties. Avondkassa Vanaf 30 minuten voor aanvang van het concert aan de concertlocatie, indien nog niet uitverkocht.

ADMINISTRATIE

€ 1 per ticket Vrienden betalen geen administratiekosten.

VERZENDING 1 Belfort 9 Kapel Onze-Lieve-Vrouw-ter- € 2 voor verzendingen in België Grote markt Potterie € 4 voor verzendingen internationaal Potterierei 79 € 8 voor aangetekende verzendingen, verplicht voor 2 Concertgebouw een bestelling vanaf € 300 ’t Zand 34 10 Onze-Lieve-Vrouw-van- Blindekenskapel 3 Sint-Annakerk Kreupelenstraat 6 REDUCTIES Sint-Annaplein 11 Ryelandtzaal -35 jaar 50 % reductie op tickets 4 Sint-Gilliskerk Achiel van Ackerplein 3 Keuzeabonnement 10 % reductie op tickets vanaf 5 verschillende concerten Baliestraat Vrienden 15 % reductie op tickets in rang 1 12 Sint-Leocollege Groepen vanaf 5 Sint-Jakobskerk Potterierei 11 Sint-Jakobsplein 15 personen 15 % korting per ticket voor eenzelfde voorstelling. Indien u een voorstelling in groep wil bijwonen, kunnen wij een voorstel op 13 Stedelijk Conservatorium maat uitwerken. Gelieve hiervoor contact op te nemen via 6 Sint-Walburgakerk Brugge [email protected] Sint-Maartensplein Geerwijnstraat 6

Kortingen zijn niet cumuleerbaar en nooit van toepassing op tickets voor catering 7 Biekorf Kerk Lissewege Sint-Jakobsstraat 8 Lissewege, Onder de Toren

8 Militaire kapel Schuur Ter Doest Kartuizerinnenstraat 2 Lissewege, Ter Doeststraat Info: www.mafestival.be 62 63 MAfestival Brugge bedankt Word Vriend van zijn mecenassen voor hun MAfestival Brugge en geniet onvoorwaardelijke steun verschillende voordelen

– Uitnodiging officiële programmavoorstelling

MAfestival Brugge is erkend als culturele instelling die – Toegang tot exclusieve voorverkoop fiscale attesten kan uitreiken. Elke gift zonder tegenwaarde – Voordelige eersterangstickets vanaf € 40 komt hiervoor in aanmerking. Via de – Vrijstelling administratiekosten personenbelasting recupereert u zo tot 45 % van uw gift. – Reductie festivalcatalogus Wilt u ook uw steentje bijdragen aan de verdere realisatie – Ontmoetingen met andere Vrienden van de ambities van MAfestival Brugge? Word MECENAS en steun MAfestival Brugge onvoorwaardelijk met uw gift! Dankzij de steun van de Vrienden kan MAfestival Vormen van alternatieve financiering zijn in het huidige Brugge blijvend investeren in jong, aanstormend talent klimaat van cruciaal belang voor onze organisatie. en een bruisende toekomst voor de oude muziek. De bijdrage om Vriend te worden bedraagt € 100. Een gift doen kan op het rekeningnummer BE62 470 0811151 61 met de vermelding “mecenas MAfestival”. Meer info: www.mafestival.be, [email protected], +32 50 33 22 83 Meer info: www.mafestival.be, [email protected], +32 50 33 22 83 MA 07 MEI TIPS OUDE ZO 13 MEI 2018 MUZIEK IN

HET VOOR— Tickets vanaf €20 GOLD JAAR festivalpas € 80

ZA 10 MAA 2018 Z0 18 MAA 2018 © David Samyn Troussard Mathilde © Vox Luminis & BarrocoTout L’Achéron — Brussel in beweging — Stabat Mater Proto-Belgische componisten aan Het diepste verdriet ontlokt de het front van muzikale en sociale mooiste muziek omwentelingen BRUGSE STEMMEN UIT DE RENAISSANCE VR 04 MEI 2018 ZA 26 MEI 2018 GOLD M

Een nieuw festival voor Brugge De eerste festivaleditie, rond de – stad van muziek, stad van jaarlijkse Heilige Bloedprocessie, verhalen – verbindt het mooiste vertelt het verhaal van de Brugse uit de Brugse Gouden Eeuw: pelshandelaar en bestuurder

© Michiel Hendryckx © Eric Manas de fascinerende geschiedenis, Donaas de Moor, opgehangen het onroerend erfgoed, de aan Jacob Obrechts opmerkelijke il Gardellino Le Concert Spirituel kunstschatten en bovenal de Missa de Sancto Donatiano in de — Telemann. — Vivaldi. Gloria muziek, die eeuwenlang de toon Sint-Jacobskerk gezongen door zette van Scandinavië tot het The Tallis Scholars. Met verder Der Tag des Gerichts Meesterwerken in een puntje van Italië, van Engeland o.a. Psallentes, Huelgas Ensemble, Bij het einde van de wereld trekt monsterbezetting tot Polen. Utopia en Sollazzo Ensemble. Telemann alle registers open

Info & tickets: +32 70 22 12 12 Info & tickets: +32 70 22 12 12 concertgebouw.be concertgebouw.be In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge

Inspired by Bruges? classical music Sounds great!

www.brugessoundsgreat.com Structurele partner

Artistieke partners

Amarant

Partners Internationale Piccola Wedstrijd Musica Antiqua Accademia di Montisi The Art of the Harpsichord ASSOCIAZIONE in the 21st Century AMICI DELLA PICCOLA ACCADEMIA Partner VéloBaroque DI MONTISI

Mediapartner

Located in a hilltop medieval village in southern Tuscany, the Piccola Accademia di Montisi has been founded to provide a Met steun van center of inspiration for musicians worldwide who have an interest in the harpsichord and its repertoire through its master classes, residency program, concert contracts and recording facilities. During the last 10 years mo re than 500 harpsichordists from 45 countries have come to Montisi.

Professors of the Accademia past, present and future:

Gustav Leonhardt Christophe Rousset Pierre Hantaï Bob van Asperen Skip Sempé Jesper Christensen Ketil Haugsand Menno van Delft Jacques Ogg Elisabeth Joye Zvi Meniger Francesco Cera Mitzi Meyerson Patrick Ayrton Met dank aan Marco Mencoboni Richard Egarr www.PiccolaAccademia.org

Festivalleveranciers

MAfestival is lid van THE FINE ART OF PRINTING

Colofon

Teksten Foto’s Directie & programmatie Wijzigingen voorbehouden Katherina Lindekens, met dank Tysje Severens: cover, p. 2, 3, Tomas Bisschop 15 februari 2018 aan de studenten van de Master 5, 7, 17, 18, 20, 28, 32-33, 37, Dramaturgie V.U. Tomas Bisschop Musicologie (KULeuven), 40, 44, 47 Katherina Lindekens ’t Zand 34 2017-2018 Arne Naet: p. 53, 54, 58-59 8000 Brugge Mario Leko: p. 1, 52, 56 CommunicatieDrukken is een &kunst Vertalingen Van Gent over Parijs tot in New York. Van het SMAK over het Louvre tot het MoMA. Met ons hoog zakelijke ondersteuning MAfestival Brugge 2018 Stefan Grondelaers Modellen kwalitatief drukwerk drukken we onze stempel op de hele kunstwereld. Graphius stelt alles in het Sofie werkDeschepper om ook uw hoge verwachtingen in te lossen. Zodat we onze 55stebaseline The fineeditie art of printing, & Emilie Syssau Selina Van Vaerenbergh: cover de fijne drukkunst, alle eer aandoen. Anke Zwaenepoel: p. 17, 18 Communicatie & hospitality Een organisatie van Grafisch ontwerp Tysje Severens: p. 20, 40, 44 Sibylle Cosyn vzw Festival van Vlaanderen Canjotto Isabeau Van Rompuy: p. 3 Brugge Annemie Decommer: p. 2 Productieuw drukpartner voor magazines | catalogi | boeken | brochures Coördinatie & eindredactie Graphius Gent | Eekhoutdriesstraat 67 | B-9041 Gent Valerie De Naeyer: p. 28, 37 Klaas Lievens +32 (0)50 33 22 83 Sibylle Cosyn Graphius Brussel | Hemelstraat 2 | B-1651 Lot Kelly Peeters: p. 7 [email protected] | +32 9 218 08 41 | [email protected] Druk Kim Kapers: p. 5 www.mafestival.be Graphius Group, Gent Anita Nevens & Yin Dubois: p. 32-33 Floor Donckers: p. 47 73 www.mafestival.be 74