Akdenġz Ünġversġtesġ Sosyal Bġlġmler Enstġtüsü
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
AKDENĠZ ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ Gülcan KAġKA HELLENĠSTĠK APOIKIA‘DAN ROMA COLONIA‘SINA: ANTIOCHEIA AD PISIDIAM ÖRNEĞĠNDE BĠR KOLONĠ KENTĠNĠN YERLEġĠM VE ĠDARĠ TARĠHĠ Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı Doktora Tezi Antalya, 2017 AKDENĠZ ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ Gülcan KAġKA HELLENĠSTĠK APOIKIA‘DAN ROMA COLONIA‘SINA: ANTIOCHEIA AD PISIDIAM ÖRNEĞĠNDE BĠR KOLONĠ KENTĠNĠN YERLEġĠM VE ĠDARĠ TARĠHĠ DanıĢman Yrd. Doç. Dr. Burak TAKMER Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı Doktora Tezi Antalya, 2017 Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğüne, Gülcan KAġKA'nın bu çalıĢması, jürimiz tarafından Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı Doktora Programı tezi olarak kabul edilmiĢtir. BaĢkan : Prof. Dr. Bilge HÜRMÜZLÜ KORTHOLT (Ġmza) Üye (DanıĢmanı) : Yrd. Doç. Dr Burak TAKMER (Ġmza) Üye : Doç. Dr. Erhan ÖZTEPE (Ġmza) Üye : Yrd. Doç. Dr. Ebru AKDOĞU ARCA (Ġmza) Üye : Yrd. Doç. Dr. Gökhan TĠRYAKĠ (Ġmza) Tez BaĢlığı: Hellenistik Apoikia‘dan Roma Colonia‘sına: Antiocheia ad Pisidiam Örneğinde Bir Koloni Kentinin YerleĢim ve Ġdari Tarihi Onay: Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim üyelerine ait olduğunu onaylarım. Tez Savunma Tarihi : 05/04/2017 Mezuniyet Tarihi :04/05/2017 (Ġmza) Prof. Dr. Ġhsan BULUT Müdür AKADEMĠK BEYAN Doktora Tezi olarak sunduğum ―Tez BaĢlığı: Hellenistik Apoikia‘dan Roma Colonia‘sına: Antiocheia ad Pisidiam Örneğinde Bir Koloni Kentinin YerleĢim ve Ġdari Tarihi‖ adlı bu çalıĢmanın, akademik kural ve etik değerlere uygun bir biçimde tarafımca yazıldığını, yararlandığım bütün eserlerin kaynakçada gösterildiğini ve çalıĢma içerisinde bu eserlere atıf yapıldığını belirtir; bunu Ģerefimle doğrularım. (Ġmza) Gülcan KAġKA Ġ Ç Ġ N D E K Ġ L E R TABLO LĠSTESĠ................................................................................................................... viii HARĠTALAR LĠSTESĠ .......................................................................................................... ix RESĠMLER LĠSTESĠ .............................................................................................................. x KISALTMALAR LĠSTESĠ .................................................................................................... xi ÖZET ...................................................................................................................................... xii ZUSAMMENFASSUNG ...................................................................................................... xvii ÖNSÖZ ................................................................................................................................. xxiii GĠRĠġ ........................................................................................................................................ 1 BĠRĠNCĠ BÖLÜM YUNAN ve ROMA KOLONĠLERĠ 1.1 Yunan Dünyasında Apoikia ve Katoikia ......................................................................... 5 1.1.1 Apoikia ....................................................................................................................... 5 1.1.2 Katoikia ...................................................................................................................... 9 1.1.3 Seleukos Kolonileri .................................................................................................. 10 1.2 Roma Colonia‘sı ........................................................................................................... 13 1.2.1 Ius Italicum .............................................................................................................. 22 ĠKĠNCĠ BÖLÜM ÖNCE SELEUKOSLAR, ARDINDAN ROMA KOLONĠSĠ OLARAK ANTIOKHEIA 2.1 Seleukoslar Kolonisi ..................................................................................................... 31 2.2 Roma Kolonisi .............................................................................................................. 38 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KENT DEMOGRAFĠSĠ ve KOLONĠSTLER 3.1 Ap- Katoikuntes ............................................................................................................ 46 3.1.1 Magnesialılar ............................................................................................................ 47 3.2 Coloni ........................................................................................................................... 48 3.2.1 Kolonistlerin Kökenleri ........................................................................................... 50 3.3 Colonia Öncesi Yerel Aileler ....................................................................................... 55 ii 3.3.1 Calpurnii .................................................................................................................. 56 3.3.2 Claudii ...................................................................................................................... 56 3.3.3 Flavii ........................................................................................................................ 57 3.3.4 Ulpii ......................................................................................................................... 59 3.4 Italiklerle Yerel Halkın Entegrasyonu .......................................................................... 61 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BĠR KOLONĠNĠN ĠDARESĠ VE KURUMLARI 4.1 Lex Coloniae Genetivae Iuliae – Lex Municipii Salpensani – Lex Municipii Malacitani IĢığında .......................................................................................................................... 66 4.1.1 Lex Coloniae Iulia Genetivae Iuliae ........................................................................ 66 4.1.2 Lex Municipii Salpensani ........................................................................................ 83 4.1.3 Lex Municipii Malacitani ........................................................................................ 88 4.2 Antiokheia Örneği: Koloni Tüzüğünün Kurum ve Memuriyetleri ............................... 97 4.2.1 Meclisler .................................................................................................................. 97 4.2.1.1 Ordo ................................................................................................................ 97 4.2.1.2 Populus ......................................................................................................... 101 4.2.2 Ġdari Memurlar ....................................................................................................... 101 4.2.2.1 Duumvir ........................................................................................................ 101 4.2.2.2 Aedilis ........................................................................................................... 105 4.2.2.3 Praefectus ..................................................................................................... 109 4.2.2.4 Scriba quaestori ............................................................................................ 110 4.2.3 Mali Memurlar ....................................................................................................... 110 4.2.3.1 Quaestor ....................................................................................................... 110 4.2.3.2 Duumvir quinquennalis ................................................................................ 111 4.2.3.3 Curator arcae sancturii ................................................................................ 111 4.2.4 Dini Memuriyetler ................................................................................................. 112 4.2.4.1 Pontifices ...................................................................................................... 112 4.2.4.2 Augures ......................................................................................................... 113 iii 4.2.4.3 Flamines ....................................................................................................... 114 4.2.4.4 Sacerdos ....................................................................................................... 115 4.3 Koloni Tüzüğünde Olmayan Memuriyetler ................................................................ 116 4.3.1 Ġdari Memurlar ....................................................................................................... 116 4.3.1.1 Grammeteus .................................................................................................. 116 4.3.1.2 Gymnasiarkhes ............................................................................................. 117 4.3.1.3 Strategos ....................................................................................................... 118 4.3.1.4 Epistates ....................................................................................................... 118 4.3.1.5 Agoranomos .................................................................................................. 118 4.3.1.6 Λνγηζηὴο εηηεξεζίνπ .................................................................................. 119 4.3.2 Dini Memuriyetler ................................................................................................. 119 4.3.2.1 Hiereus .................................................................................................. 119 4.3.2.2 Protanaklites.......................................................................................... 119 4.3.3 Festivallerle Ġgili Memurlar ..................................................................................