Procol Harum I Muzyka Brookera
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Sylwetki Procol Harum i muzyka Brookera Kiedy w ubiegłym roku zabrzmiały pierwsze takty utworu otwierającego występ Procol Harum w łódzkiej Atlas Arenie, odżyły wspomnienia dawnych spotkań z tą formacją. Ponad pół wieku temu Brytyjczycy podbili serca melomanów rockowymi przebojami „Homburg” i „Quite Rightly So” oraz balladą „A Whiter Shade Of Pale”, z melodyjnym wstępem granym na organach Hammond M102. Grzegorz Walenda 66 Hi•Fi i Muzyka 2/19 fot. Grzegorz Walenda Sylwetki twór wybrany na początek zaś partie instrumentalne w wykonaniu Binga Cros- koncertu nie pochodził z tak i wokalne powierza za- by’ego, a na drugim „Can- odległej przeszłości. „I Told proszonym gościom. Na- dle in the Wind” Eltona On You” pojawił się zaledwie dwa lata tomiast dla Procol Harum Johna (33 mln). temu na najnowszym krążku „Novum”. napisał prawie wszystkie Piosenka spodobała Później zespół zagrał jeszcze cztery kom- teksty, z wyjątkiem tych się również melomanom pozycje z tego albumu. Na scenie wystą- na wspomnianym już w Polsce. Znana była pili muzycy, którzy z historią Procol Ha- longplayu „Novum”. u nas jako „Bielszy od- rum mają niewiele wspólnego. Grupa Grupa powstała w 1967 cień bieli”, chociaż „Bla- zachowała jednak charakterystyczne roku. Poza Brookerem i Tro- da jak ściana” chyba bar- brzmienie. To zasługa Gary’ego Brookera werem tworzyli ją: David dziej pasuje do jej treści. – jej lidera, wokalisty, pianisty i kompo- Knights (bas), B. J. Wilson Utwór opowiada bowiem zytora. (perkusja) i Matthew Fisher o parze kochanków, któ- (organy). W tym składzie rzy przesadzili z alko- Początki i The Paramounts zarejestrowali debiutancki holem lub narkotykami, Brooker urodził się w Londynie 29 ma- krążek, opatrzony tylko na- co kończy się dla nich ja 1945 roku. Jego ojciec grał na gitarze zwą „Procol Harum”. niewesoło. Przynajmniej hawajskiej, więc chłopiec szybko zła- można tak przypuszczać, pał muzycznego bakcyla i już w czasach Blada jak ściana bo słowa nie są jedno- szkolnych uczył się grać na bandżo, gita- Płyta trafiła do sklepów znaczne. rze, puzonie, kornecie i pianinie. Potem w USA we wrześniu 1967. Kiedy „A Whiter Shade na krótko zafascynowały go zoologia Wersja angielska, mimo Of Pale” wspiął się na pią- i botanika. Ostatecznie jednak zwycię- że ukazała się trzy mie- te miejsce listy przebojów żyła miłość do rockandrolla, zwłaszcza siące po amerykańskiej, „Billboardu”, Procol Ha- tego granego przez Jerry Lee Lewisa, nie zawierała kompozycji rum poproszono o otwie- i Gary postanowił poświęcić się karierze „A Whiter Shade Of Pale”, ranie koncertów Jimiego scenicznej. która znalazła się tylko Hendriksa. W czasach W roku 1960, wraz z Robinem Trowe- na longplayu wydanym debiutu Anglików legen- rem, późniejszym gitarzystą Procol Ha- w Ameryce. W najwięk- darny gitarzysta miał już rum, powołał do życia amatorski zespół szym przeboju zespołu na na koncie dwa albumy The Paramounts. Koncertować zaczęli gitarze, zamiast Trowera, i robił furorę. Występy już dwa lata później. Grupa specjalizo- gra Ray Royer, a na perku- z nim oznaczały, że ze- wała się w stylu R&B i dość szybko zyska- sji Bill Eyden. spół liczy się w branży. ła uznanie. Zdarzało się jej nawet grywać Kompozycja przyniosła grupie sławę. z The Rolling Stones. W 1964 roku The Singiel rozszedł się w nakładzie ponad Bój o tantiemy Paramounts umieścili na listach przebo- 10 mln egz., co daje mu miejsce w pierw- Brooker odpowiada za niemal całą jów piosenkę „Poison Ivy”. szej czterdziestce najlepiej sprzedających muzykę zespołu, poza kilkoma utwora- W 1966 roku Brooker skumał się się płyt. Na marginesie warto dodać, mi, które skomponowali inni członkowie z Keithem Reidem. Panowie postano- że na czele zestawienia, z 50 miliona- – Robin Trower, aktualnie solista, nie tyl- wili pisać razem piosenki pod szyldem mi kopii, plasuje się „White Christmas” ko grający na gitarze, lecz także śpiewają- zupełnie nowej formacji. Brooker wziął na siebie obowiązki kompozytora, lidera i wokalisty. Grupa stała się tłem dla twórczych projektów autokratycznego frontmana. To zresztą nie pierwszy taki przypadek w historii rocka. Wystarczy wspomnieć choćby Iana Andersona z Jethro Tull czy nieżyjącego już Marca Bolana z popular- nej na początku lat 70. XX wieku glam- rockowej formacji T.Rex. Jeżeli chodzi o Brookera, to zajmował się wszystkim, z wyjątkiem pisania tek- stów. Autorem słów do jego muzyki był Reid, który jednak nie występował na scenie z Procol Harum. Zdarzało mu się nato- miast wydawać płyty pod własnym na- zwiskiem. Są to „The Common Thread” (2008) i „In My Head” (2018). Odpowia- fot. Grzegorz Walenda da tu za słowa i jest producentem nagrań, Hi•Fi i Muzyka 2/19 67 Sylwetki cy („Time and Emotion”), oraz Matthew cze ze sceną. Przeciwnie, tować z przymrużeniem Fisher. jej ostatnia trasa nosiła oka. Ten ostatni długo walczył o uznanie go tytuł „There’ll Be More”, Ważnym wydawnic- za współautora kompozycji „A Whiter czyli „Będzie więcej”. twem w dorobku Procol Shade of Pale”. Mimo że to właśnie on Harum był koncertowy wymyślił słynny organowy wstęp, jego Znak czasu album „Live in Concert nazwisko długo było pomijane. Zwykle Nie oznacza to, że mu- with the Edmonton Sym- autorstwo piosenek dotyczy bowiem zycy są rozchwytywani phony Orchestra”, zare- tekstu i melodii, a nie aranżacji. Jednak tak samo jak dawniej, jestrowany 18 listopada akurat w przypadku najsłynniejszego kiedy na listy bestsel- 1971 roku w Kanadzie. utworu Procol Harum zagrana na wstę- lerów wchodziły albu- Rock, oprawiony klasycz- pie organowa partia czyni go natych- my „Shine on Brightly” nym instrumentarium, stanowił w owych cza- sach nowość, choć Pro- col Harum nie byli w tej dziedzinie prekursora- mi. Już na płytach The Beatles słychać smycz- ki oraz inne klasyczne instrumenty, zaś Deep Purple, dwa lata przed Procol Harum, wystąpili w Londynie z The Royal Philharmonic Orchestra. Niemniej, wydana w 1972 roku koncertowa płyta w symfonicznej oprawie okazała się prawdziwym przebojem i do dziś nie straciła na atrakcyjności. U nas sporym powodze- niem cieszył się krążek „Procol’s Nineth” (1975), który otwiera fantastyczne nagranie „Pandora’s Box”. Rumiane hity Z wyjątkiem bladej bohaterki „A Whi- ter Shade Of Pale” wszystkie piosen- ki grupy można uznać za wyjątkowo rumia- ne. Zarówno pod wzglę- dem melodii, które uło- żył Brooker, jak i bogatej oprawy instrumental- fot. Grzegorz Walenda nej, za którą oprócz nie- go odpowiadają Fisher miast rozpoznawalnym i nadaje mu (1968), „A Salty Dog” i Trower. wyjątkowy klimat. Dopiero w 2009 roku (1969), „Home” (1970) Jedno pozostaje nie- sąd wydał przychylną dla muzyka decy- i późniejsze. „Dawno zmienne – wokal lidera. zję, uznając Fishera współautorem. Nie- temu podejmowano nas Brookera trudno pomy- stety, zaległe tantiemy przyznano mu od szampanem i najlepszy- lić z kimkolwiek innym. roku 2005, tymczasem Brooker i Reid mi stekami, a teraz do- Przez ponad pół wieku mogli się nimi cieszyć od początku. stajemy Żubrówkę i je- tembr jego głosu zmie- Płyty zespołu są wznawiane i nie- my w McDonaldzie” – nił się tylko nieznacznie. trudno usłyszeć przeboje Procol Harum stwierdził Brooker, kie- Wciąż jest pełen liryzmu w radiu czy na koncertach. W przeci- dy zespół koncertował i, mimo charakterystycz- wieństwie do wielu innych grup, debiu- w Polsce. Muzyk jest nej chrypki, emanuje tujących w złotej erze rocka, jak Black jednak znany z poczu- ciepłem. Wokal blisko Sabbath czy Deep Purple, kapela pod do- cia humoru, więc wy- 74-letniego muzyka po- wództwem Brookera nie żegna się jesz- powiedź można potrak- zostaje na pierwszym pla- 68 Hi•Fi i Muzyka 2/19 NOWOŚCI PŁYTOWE www.dux.pl Rek_DUX_HI-FI_luty_agn 2019.indd 1 2019-02-05 14:54:09 Sylwetki nie wszystkich utworów. i 1999 koncertował w All relacja z końcówki ubiegłorocznego To on sprawia, że zarów- Starr Band Ringo Starra. koncertu Procol Harum. Po ponad no stare, jak i nowe pio- Występował też i nagry- dwóch godzinach wykonywania starych senki wydają się znajome. wał z formacją Rhythm hitów oraz utworów z nowego albu- Z głosem wokalisty współ- Kings Billa Wymana, mu muzycy opuścili scenę. W progra- brzmi jego fortepian, na byłego basisty The Rol- mie nie pojawił się jednak największy koncertach zastępowany ling Stones. Wniósł rów- hit zespołu, więc było jasne, że wrócą. przez elektroniczną kla- nież muzyczny wkład Tak też się stało, choć z humorystycz- wiaturę Yamahy. do solowych albumów ną przygrywką. Zamiast legendarne- Poza Brookerem w gru- George’a Harrisona („All go przeboju, Brooker zaintonował naj- pie nie ma żadnego mu- Things Must Pass”, „Gone pierw fragment kompozycji Calvi- zyka z pierwszego składu. Troppo” i „Somewhere na Lewisa i Andrew Wrighta „When Mimo to formacja brzmi in England”), a 29 listo- A Man Loves A Woman”, a później na scenie tak, jakby nic pada 2002 wziął udział zaśpiewał początek „No Woman, No się w niej przez pięć de- we wspominkowym wy- Cry” Boba Marleya. Dopiero po nich kad nie zmieniło. stępie „Concert For zaczął się wyłaniać znany motyw na George”, poświęconym organach. Pół wieku zmarłemu rok wcześ- Trudno o lepszy finał. Na począt- na scenie niej byłemu gitarzyście ku roku 2019 muzycy mieli przerwę Z okazji 50-lecia dzia- i wokaliście The Beat- w występach, ale już od lutego koncer- łalności Procol Harum les. Zaśpiewał wtedy tują w USA. ukazał się ich dwunasty album – „Novum”. Słowa do melodii wokalisty oraz aktualnego organisty, Josha Phillipsa, ułożył głównie Peter Brown, piszący wcześniej m.in. dla Cre- am. Pod dwoma tekstami podpisał się też Brooker, tym samym przejmując w grupie wszystkie obowiązki. Teraz można już śmiało powiedzieć, że Procol Harum to on. Solo Niezależnie od kierowania macie- rzystą formacją, Brooker podejmuje się innych projektów. W 1979 roku ukazała się jego pierwsza solowa płyta „No More Fear Of Flying”. Później wy- dał jeszcze dwa longplaye: „Lead Me fot. Grzegorz Walenda to the Water” (1982) Wybrana dyskografia i „Echoes in the Night” skomponowany przez Gary’ego Brookera (1985). Harrisona utwór „Old Z Procol Harum Teksty na dwa pierw- Brown Shoe”. Chętnie Procol Harum 1967 sze krążki pisali Keith też uczestniczy w im- Reid i inni autorzy oraz prezach charytatyw- Shine on Brightly 1968 sam Brooker.