FIETSPADEN N223 TIENSESTEENWEG LUBBEEK EN TIELT-WINGE STARTNOTA
COLOFON
Opdracht:
Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek
Opdrachtgever:
Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) – Vlaams Brabant Diestsepoort 6 bus 81 3000 Leuven
Opdrachthouder:
Antea Belgium nv Kempische Steenweg 293 bus 32 3500 Hasselt
T : +32(0)3 221 55 00 F : +32 (0)3 221 55 01 www.anteagroup.be BTW: BE 414.321.939 RPR Antwerpen 0414.321.939 IBAN: BE81 4062 0904 6124 BIC: KREDBEBB
Identificatienummer:
4243983012
Datum: status / revisie:
9 oktober 2020 Versie 3
Vrijgave:
Pol Kinnart, accountmanager infrastructuur
Projectmedewerkers:
Maarten Claessen, projectleider mobiliteit Ines Damen, adviseur mobiliteit
Antea Belgium nv 2020 Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd.
INHOUD
DEEL 1 STARTNOTA...... 8
1 PARTNERS EN ACTOREN ...... 9 1.1 SAMENSTELLING PSG TIELT-WINGE EN LUBBEEK ...... 9 1.2 CONTACTGEGEVENS ...... 10 1.3 VERGADERINGEN ...... 10 2 INLEIDING ...... 11 2.1 SITUERING ...... 11 2.2 PROJECTAFBAKENING ...... 11 2.3 NOODZAAK AANLEG OF HERINRICHTING FIETSVOORZIENINGEN ...... 13 3 RANDVOORWAARDEN ...... 14 3.1 VADEMECUM VEILIGE WEGEN EN KRUISPUNTEN ...... 14 3.2 VADEMECUM FIETSVOORZIENINGEN ...... 15 3.3 INRICHTINGSPRINCIPES TOEGANKELIJKE HALTES ...... 16 4 DOELSTELLINGEN ...... 18 4.1 STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN ...... 18 4.2 OPERATIONELE DOELSTELLINGEN ...... 19 4.3 SAMENVATTING OPERATIONELE SMART-DOELSTELLINGEN PROJECT ‘FIETSPADEN N223 TIENSESTEENWEG’ ...... 21 5 PLANNINGSCONTEXT ...... 22 5.1 RUIMTELIJKE PLANNINGSCONTEXT ...... 22 5.2 VERKEERSKUNDIGE PLANNINGSCONTEXT ...... 37 6 ANALYSE ...... 55 6.1 RUIMTELIJKE ANALYSE ...... 55 6.2 VERKEERSKUNDIGE ANALYSE ...... 57 7 PROBLEEMSTELLING ...... 94 7.1 VERKEERSKUNDIGE KNELPUNTEN ...... 94 7.2 RUIMTELIJKE KNELPUNTEN ...... 94 7.3 INFRASTRUCTURELE KNELPUNTEN ...... 94 8 VOORGESTELDE OPLOSSINGSCONCEPTEN ...... 95 8.1 INRICHTINGSPRINCIPES ...... 95 8.2 ONDERZOCHTE CONCEPTEN ...... 95 8.3 CONCEPTEN TYPE DWARSPROFIELEN ...... 101 8.4 CONCEPTEN OVERSTEEK BOVENLOKAAL FUNCTIONEEL FIETSROUTENETWERK EN RECREATIEF FIETSROUTENETWERK ...... 103 9 EVALUATIE CONCEPTEN ...... 107 9.1 EVALUATIE METHODE ...... 107 9.2 EVALUATIE CONCEPTEN ...... 108 10 GEKOZEN CONCEPT ...... 110 11 VERLICHTINGSSTUDIE ...... 111 11.1 ALGEMENE FILOSOFIE ...... 111 11.2 VERDERE UITGANGSPUNTEN ...... 112 11.3 TOEPASSING VAN DE LICHTVISIE OP DE N223 TIENSESTEENWEG ...... 113
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 3
11.4 RESULTAAT TOEPASSING LICHTVISIE OP N223 TIENSESTEENWEG ...... 123 11.5 ONTWERP VERLICHTING ...... 128
DEEL 2 BIJLAGEN ...... 129
FIGUREN FIGUUR 2.1: ALGEMENE PROJECTSITUERING OP MACROSCHAAL (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 2.2: AFBAKENING PROJECTGEBIED (BRON: GOOGLE MAPS) FIGUUR 2.3: GRAFIEK ‘SCHEIDING OF MENGING’ (BRON: VADEMECUM FIETSVOORZIENINGEN) FIGUUR 3.1: BESLISSING KEUZE FIETSINFRASTRUCTUUR (BRON: VADEMECUM VEILIGE WEGEN EN KRUISPUNTEN) FIGUUR 3.2: RANDVOORWAARDEN BREEDTE FIETSPAD (BRON: VADEMECUM FIETSVOORZIENINGEN) FIGUUR 5.1: RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAANDEREN (BRON: RSV) FIGUUR 5.2: SITUERING VLAAMS-BRABANT (BRON: PRS VLAAMS-BRABANT) FIGUUR 5.3: GEWENSTE RUIMTELIJKE STRUCTUUR (BRON: PRS VLAAMS-BRABANT) FIGUUR 5.4: GEWENSTE STRUCTUUR (BRON: PRS VLAAMS-BRABANT) FIGUUR 5.5: DEELRUIMTE LANDELIJKE KAMER OOST (BRON: PRS VLAAMS-BRABANT) FIGUUR 5.6: GEWENSTE WOONSTRUCTUUR CONFORM (BRON: PRS GRS TIELT-WINGE) FIGUUR 5.7: GEWENSTE LIJNINFRASTRUCTUUR (BRON: GRS TIELT-WINGE) FIGUUR 5.8: GEWENSTE RUIMTELIJKE STRUCTUUR ZUIDELIJKE HEUVELS (BRON: GRS TIELT-WINGE) FIGUUR 5.9: GEWENSTE WOONSTRUCTUUR (BRON: GRS LUBBEEK) FIGUUR 5.10: GEWENSTE LIJNINFRASTRUCTUUR (BRON: GRS LUBBEEK) FIGUUR 5.11: GEWENSTE RUIMTELIJKE STRUCTUUR VAN DEELRUIMTE KLEINSCHALIG LANDELIJK WEEFSEL (BRON: GRS LUBBEEK) FIGUUR 5.12: GEWESTPLAN BESTEMMINGEN LANGS DE N223 TIENSESTEENWEG (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 5.13: ZONEVREEMDE WONING IN LANDBOUWLANDSCHAP (BRON: RUP ZONEVREEMDE WONINGEN IN KWETSBARE GEBIEDEN) FIGUUR 5.14: BIOLOGISCHE WAARDERINGSKAART (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 5.15: ONROEREND ERFGOED, BESCHERMD DORPSGEZICHT (BRON: GEOPORTAAL ONROEREND ERFGOED) FIGUUR 5.16 INRICHTINGSPLAN AVEVE FIGUUR 5.17: BEHEER GEWESTWEG DOOR AWV (BRON: DIENSTKAART AWV) FIGUUR 5.18: BOVENLOKAAL FUNCTIONEEL FIETSROUTENETWERK (BRON: GEOLOKET PROVINCIE VLAAMS-BRABANT) FIGUUR 5.19: REALISATIE VAN HET FIETSROUTENETWERK (BRON: GEOLOKET PROVINCIE VLAAMS- BRABANT) FIGUUR 5.20: RECREATIEF FIETSROUTENETWERK (BRON: GEOLOKET PROVINCIE VLAAMS-BRABANT) FIGUUR 5.21: WEGENCATEGORISERING TIELT-WINGE (BRON: MOBILITEITSPLAN TIELT-WINGE) FIGUUR 5.22: VERKEERSSTRUCTUURSCHETS SINT-JORIS-WINGE (BRON: MOBILITEITSPLAN TIELT- WINGE) FIGUUR 5.23: SNELHEIDSPLAN (BRON: MOBILITEITSPLAN TIELT-WINGE) FIGUUR 5.24: TELPUNTLOCATIES 16/06/2015-01/07/2015 FIGUUR 5.25: VERKEERSINTENSITEITEN ZONDER 20/06/2015 11U00-12U00 FIGUUR 5.26: OPLOSSINGSCONCEPT 1 EN 2 FIGUUR 5.27: OPLOSSINGSCONCEPT 3 EN 4 FIGUUR 5.28: OPLOSSINGSCONCEPT 4’ FIGUUR 5.29: WEGENCATEGORISERING LUBBEEK (BRON: MOBILITEITSPLAN LUBBEEK) FIGUUR 5.30: VERBLIJFSGEBIEDEN LUBBEEK (BRON: MOBILITEITSPLAN LUBBEEK) FIGUUR 5.31: OPBOUW FIETSNETWERK LUBBEEK (BRON: MOBILITEITSPLAN LUBBEEK) FIGUUR 5.32: VRACHTVERKEER LUBBEEK (BRON: MOBILITEITSPLAN LUBBEEK) FIGUUR 5.33: SNELHEIDSPLAN LUBBEEK (BRON: MOBILITEITSPLAN LUBBEEK) FIGUUR 5.34: STRUCTUURSCHETS HERINRICHTING SCHOOLOMGEVING BINKOM (BRON: MOBILITEITSPLAN LUBBEEK) FIGUUR 5.35: VERKEERSTELLING 18 MEI 2017, 07U30-08U30
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 4
FIGUUR 5.36: VERKEERSTELLING 18 MEI 2017, 16U30-17U30 FIGUUR 6.1: FOTO SEGMENT 1 - NOORD (BRON: GOOGLE MAPS) FIGUUR 6.2: FOTO SEGMENT 2 - CENTRUM BINKOM, UITGESLOTEN UIT PROJECTGEBIED (BRON: GOOGLE MAPS) FIGUUR 6.3: FOTO SEGMENT 3 – ZUID (BRON: GOOGLE MAPS) FIGUUR 6.4: PUBLIEKSTREKKENDE FUNCTIES FIGUUR 6.5: NETPLAN (BRON: DE LIJN) FIGUUR 6.6: BESTAANDE AFDEKKING BUSHALTES, STRAAL 500M FIGUUR 6.7: GEWIJZIGDE AFDEKKING BUSHALTES, STRAAL 500M FIGUUR 6.8: VOORSTEL TOT WIJZIGING LIJN 485 - TRAJECT LIJN 373 - FINAAL VOORSTEL FIGUUR 6.9: VOORSTEL TOT WIJZIGING LIJN 485 - TRAJECT LIJN 372 - FINAAL VOORSTEL FIGUUR 6.10: KRUISPUNTTELLING OCHTENDSPITS N223 TIENSESTEENWEG X BINKOMSTRAAT X SCHOOFSTRAAT FIGUUR 6.11: KRUISPUNTTELLING AVONDSPITS N223 TIENSESTEENWEG X BINKOMSTRAAT X SCHOOFSTRAAT FIGUUR 6.12: KRUISPUNTTELLING OCHTENDSPITS N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT FIGUUR 6.13: KRUISPUNTTELLING AVONDSPITS N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT FIGUUR 6.14: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X BINKOMSTRAAT X SCHOOFSTRAAT, DRUKSTE OCHTENDSPITSUUR FIGUUR 6.15: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X BINKOMSTRAAT X SCHOOFSTRAAT, DRUKSTE AVONDSPITSUUR FIGUUR 6.16: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT, DRUKSTE OCHTENDSPITSUUR FIGUUR 6.17: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT, DRUKSTE AVONDSPITSUUR FIGUUR 6.18: N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT, ZONDER EN MET LINKSAF FIGUUR 6.19: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT - ZONDER VOORSORTEERSTROOK LINKSAF (OCHTENDSPITS) FIGUUR 6.20: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT - MET VOORSORTEERSTROOK LINKSAF (OCHTENDSPITS) FIGUUR 6.21 VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT - ZONDER VOORSORTEERSTROOK LINKSAF - CONFLICTVRIJ VOOR ZACHTE WEGGEBRUIKERS (OCHTENDSPITS) FIGUUR 6.22: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT - ZONDER VOORSORTEERSTROOK LINKSAF - CONFLICTVRIJ VOOR ZACHTE WEGGEBRUIKERS - REROUTING VERKEER FIGUUR 6.23: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT - ZONDER VOORSORTEERSTROOK LINKSAF (AVONDSPITS) FIGUUR 6.24: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT - ZONDER VOORSORTEERSTROOK LINKSAF - CONFLICTVRIJ VOOR ZACHTE WEGGEBRUIKERS - AVONDSPITS FIGUUR 6.22: VERKEERSAFWIKKELING N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT - ZONDER VOORSORTEERSTROOK LINKSAF - CONFLICTVRIJ VOOR ZACHTE WEGGEBRUIKERS - REROUTING VERKEER - AVONDSPITS FIGUUR 6.25: KENCIJFERS WONINGGERELATEERDE VERPLAATSINGEN (BRON: MOW, 2018) FIGUUR 6.26: NOODZAAK AAN FIETSPADEN FIGUUR 6.27: VERKEERSONGEVALLEN GEREGISTREERD FIGUUR 6.28: INCIDENTEN BRANDWEERINTERVENTIES OMGEVALLEN BOMEN/TAKKEN FIGUUR 6.29: HEATMAP VERKEERSONGEVALLEN JAN 2014-AUG 2016 (BRON: FEDERALE POLITIE) FIGUUR 6.30: N223 GOUDEN KRUISPUNT/TIENSESTEENWEG X TIENSESTEENWEG (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 6.31: DUBBELRICHTINGSOVERSTEEK VOOR FIETSERS TER HOOGTE VAN N223 GOUDEN KRUISPUNT X TIENSESTEENWEG (BRON: GOOGLE MAPS) FIGUUR 6.32: BIJKOMENDE ROTONDE FIGUUR 6.33: N223 TIENSESTEENWEG X BINKOMSTRAAT X SCHOOFSTRAAT (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 6.34: N223 TIENSESTEENWEG X MOLENBERG X KEIBERG (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 6.35: N223 TIENSESTEENWEG X MEENSELSTRAAT (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 6.36: N223 TIENSESTEENWEG X KERKSTRAAT X BRUSSELSSTRAAT (BRON: GEOPUNT)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 5
FIGUUR 6.37: N223 TIENSESTEENWEG X HELSTRAAT X BOUTERSEMSTRAAT (BRON: GEOPUNT) FIGUUR 6.38: DUBBELRICHTINGSOVERSTEEK VOOR FIETSERS TEN NOORDEN VAN N223 TIENSESTEENWEG X HELSTRAAT X BOUTERSEMSTRAAT (BRON: GOOGLE MAPS) FIGUUR 8.1: MAATVOERING FIETSVOORZIENINGEN (BRON: VADEMECUM FIETSVOORZIENINGEN) FIGUUR 8.2: ALTERNATIEVE ROUTES VOOR FIETSERS PARALLEL LANGS N223 TIENSESTEENWEG FIGUUR 8.3: VERKEERSBORDEN F99C EN F101C FIGUUR 8.4: EEN VEILIGER RECREATIEF FIETSROUTENETWERK INDIEN WINGESTRAAT OP RECREATIEF NETWERK FIGUUR 8.5: DUBBELRICHTINGSFIETSPADEN IN OPHOGING, LOCATIE GROOTSTE NIVEAUVERSCHIL, BREEDTE 15,6M FIGUUR 8.6: DUBBELRICHTINGSFIETSPADEN IN UITGRAVING, LOCATIE GROOTSTE NIVEAUVERSCHIL, BREEDTE 14,1M FIGUUR 8.7: ENKELRICHTINGSFIETSPADEN IN OPHOGING, LOCATIE GROOTSTE NIVEAUVERSCHIL, BREEDTE 16,6M FIGUUR 8.8: ENKELRICHTINGSFIETSPADEN IN UITGRAVING, LOCATIE GROOTSTE NIVEAUVERSCHIL, BREEDTE 16,6M FIGUUR 8.9: BESTAANDE BFF EN RECREATIEVE ROUTES MET LOCATIE VAN OVERSTEEK FIGUUR 8.10: OPTIE TOT WIJZIGING BFF ROUTE EN BEHOUD VAN RECREATIEVE ROUTE FIGUUR 8.11: OPTIE MET GEWIJZIGD BFF EN GEWIJZIGD RECREATIEF NETWERK FIGUUR 11.1: BESLISSINGSBOOM TYPE WEG (BORN: LICHTVISIE AWV) FIGUUR 11.2: PUNTENSYSTEEM VOOR TYPE FUNCTIES LANGS WEGEN OM VERLICHTING AL DAN NIET TOE TE PASSEN (BRON: LICHTVISIE AWV) FIGUUR 11.3: VOORBEELDSITUATIES VOOR WOONKORRELS EN ANDERE VERSNIPPERDE BEBOUWING BUITEN DE KERN (BRON: LICHTVISIE AWV) FIGUUR 11.4: BESLISSINGSBOOM MET BETREKKING TOT UITZONDERLIJKE WEGSECTIES, WOONKORRELS, UITZONDERLIJK GEVAARLIJK E.D. (BRON: LICHTVISIE AWV) FIGUUR 11.5: BESLISSINGSBOOM MET BETREKKING TOT UITZONDERLIJKE WEGSECTIES VAN 200M (BRON: LICHTVISIE AWV) FIGUUR 11.6: BESLISSINGSBOOM OVERIGE CONFLICTPUNTEN (BRON: LICHTVISIE AWV) FIGUUR 11.7: BESLISSINGSBOOM MET BETREKKING TOT OVERSTEEKPLAATSEN VOOR VOETGANGERS EN FIETSERS (BRON: LICHTVISIE AWV) FIGUUR 11.8: TOEPASSING LICHTVISIE NOORDELIJK SEGMENT, DEEL 1 FIGUUR 11.9: TOEPASSING LICHTVISIE NOORDELIJK SEGMENT, DEEL 2 FIGUUR 11.10: TOEPASSING LICHTVISIE NOORDELIJK SEGMENT, DEEL 3 FIGUUR 11.11: TOEPASSING LICHTVISIE ZUIDELIJKE SEGMENT FIGUUR 11.12: ONTWERPFICHE GROENE VERBINDINGSWEG (BRON: LICHTVISIE AWV)
TABELLEN TABEL 3.1: PRINCIPE VAN FIETSPADEN LANGS SECUNDAIRE WEGEN TYPE I TABEL 3.2: TYPE OPLOSSINGEN KRUISPUNTEN SECUNDAIRE WEGEN TABEL 4.1: BEOORDELINGSKADER OVERSTEEKBAARHEID (BRON: RLB MER, MENS-MOBILITEIT) TABEL 6.1: DIENSTREGELING 'BINKOM IN DEN HAAN' (BRON: DE LIJN) TABEL 6.2: DIENSTREGELING 'BINKOM RUSTHUIS' EN ‘BINKOM STEENWEG NAAR ATTENRODE’ (BRON: DE LIJN) TABEL 6.3: BEOORDELINGSKADER VOORRANGSGEREGELDE KRUISPUNTEN TABEL 6.4: NOODZAAK AAN VERKEERSLICHTEN TABEL 6.5 : KWALIFICATIE OVERSTEEKBAARHEID (CROW – PUBLICATIE 110) TABEL 6.6: OVERSTEEKBAARHEID N223 O.B.V. VERKEERSTELLINGEN OCHTEND- EN AVONDSPITS TABEL 8.1: EVALUATIE KEUZE OOST OF WESTZIJDE TABEL 8.2: VOOR- EN NADELEN PARALLEL TRACÉ TABEL 9.1: SCORING WEGING TABEL 9.2: EVALUATIETABEL
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 6
BIJLAGEN BIJLAGE 1 VERSLAGEN BIJLAGE 2 OVERZICHTSPLANNEN CONCEPTEN
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 7
DEEL 1 STARTNOTA
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 8
1 Partners en actoren
1.1 Samenstelling PSG Tielt-Winge en Lubbeek De (inter)gemeentelijke projectstuurgroep is samengesteld uit onderstaande leden: MOW / AWV Raf Oosters, projectmanager AWV [email protected] Sara Verstreken, regiomanager [email protected] Veerle Smet, mobiliteitsbegeleider MOW [email protected] De Lijn Arian Van Goidsenhoven [email protected] [email protected] Gemeente Tielt-Winge Rudi Beeken, burgemeester [email protected] Gunther Clinckx, schepen mobiliteit [email protected] Johan Massart, patrimonium [email protected] Leen Van Wymeersch, administratief medewerker [email protected] Katrien Van Robaeys, mobiliteitsambtenaar [email protected] Gemeente Lubbeek Paul Duerinckx, eerste schepen [email protected] Tania Roskams, schepen mobiliteit [email protected] Bruno Van Horenbeek, milieuambtenaar [email protected] Danny Alaerts, dienst patrimoniumbeheer [email protected] Nadine Jochmans, dienst openbare werken [email protected] Ruimte Vlaanderen Roland Nackaerts [email protected] Agentschap voor Natuur en Bos Chris van Liefferinge [email protected] Sara Heerinckx [email protected] [email protected]
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 9
Departement Landbouw en Visserij Lydia Christiaens [email protected] Jos Schoofs [email protected] Hilde Villé [email protected] Provincie Vlaams-Brabant, dienst mobiliteit Björn Van Staeyen [email protected] [email protected]
1.2 Contactgegevens Agentschap Wegen en Verkeer Raf Oosters, projectmanager AWV E: [email protected] T: 016 66 57 79 Antea Group Pol Kinnart, accountmanager infrastructuur E: [email protected] T: 011 89 77 21 M: 0473 56 59 98 Maarten Claessen, projectleider mobiliteit E: [email protected] T: 03 221 57 29 M: 0494 92 57 49
1.3 Vergaderingen Volgende overlegmomenten hebben plaatsgevonden: 5 april 2019 Startvergadering 13 juni 2019 iGBC 01 10 maart 2020 PSG 01 Het verslag van de voorgaande vergaderingen is toegevoegd in bijlage.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 10
2 Inleiding
2.1 Situering De gewestweg N223 loopt van Aarschot naar Tienen doorheen het Hageland. In het noorden te Aarschot sluit de weg aan op de N19 Leuvensesteenweg. Eveneens sluit de N223 in Aarschot aan op het op- en afrittencomplex nr. 22, van de E314. Van Aarschot naar Tienen loopt de N223 langs de kernen van Nieuwrode, Houwaart, Roeselberg, Sint-Joris-Winge, Binkom en Vissenaken/Sint-Martens. Ter hoogte van Sint-Joris-Winge kruist de N223 met de N2 gewestweg Leuven-Diest, (Gouden- Kruispunt). De N223 sluit in Tienen aan op de vesten, specifiek op de N3 Albertvest.
N223
N223
Figuur 2.1: Algemene projectsituering op macroschaal (bron: Geopunt)
2.2 Projectafbakening Het projectgebied situeert zich in de gemeenten Tielt-Winge en Lubbeek en strekt zich uit over een lengte van 5,2km. Het tracé wordt aan de noordkant begrenst door de T-splitsing N223 x Tiensesteenweg. In zuidelijke richting loopt het traject via de N223 Tiensesteenweg tot de Helstraat/Boutersemstraat in de gemeente Lubbeek. Het centrum van Binkom is als deelgemeente van Lubbeek uitgesloten uit de studie.
Bijgevolg loopt de opdracht over volgende tracédelen van de N223: Kilometerpunt 9,9 N223 Tiensesteenweg x Tiensesteenweg tot kilometerpunt 12,84 N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat Kilometerpunt 13,35 N223 Tiensesteenweg x Brusselstraat tot kilometerpunt 14,10 N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 11
Figuur 2.2: Afbakening projectgebied (bron: Google Maps)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 12
2.3 Noodzaak aanleg of herinrichting fietsvoorzieningen Intensiteit en snelheid van gemotoriseerd verkeer zijn belangrijke factoren bij de evaluatie van de verkeersveiligheid van fietsvoorzieningen. In onderstaande grafiek uit het Vademecum Fietsvoorzieningen wordt de mate van scheiding tussen fietsers en auto’s bepaald aan de hand van de snelheid van het gemotoriseerde verkeer (V85 percentielwaarde, of de snelheid waar 85% van het gemotoriseerde verkeer onder blijft), en de intensiteiten van het gemotoriseerde verkeer, uitgedrukt in PAE (personenauto-equivalent) per etmaal voor beide rijrichtingen samen. De intensiteit van het fietsverkeer wordt niet beschouwd als een factor die de noodzakelijkheid van een fietspad beïnvloedt. Hier volgt men de redenering dat het gevaar met meest ernstige gevolgen op een weg niet wordt veroorzaakt door fietsers en dat een weg die veilig is voor weinig fietsers, dat ook is voor veel fietsers.
Figuur 2.3: Grafiek ‘Scheiding of menging’ (bron: Vademecum Fietsvoorzieningen)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 13
3 Randvoorwaarden
3.1 Vademecum veilige wegen en kruispunten Het voorkeurstype van fietsvoorzieningen kan conform het vademecum worden gemaakt op basis van de wegencategorisering en de ruimtelijke context. Binnen bebouwde kom kunnen vrijliggende fietspaden worden voorzien of verhoogde aanliggende fietspaden bij een maximum toegelaten snelheid van 50km/u. Buiten bebouwde kom dienen steeds vrijliggende fietspaden te worden voorzien. Tabel 3.1: Principe van fietspaden langs secundaire wegen type I
Het vademecum vermeldt eveneens type oplossingen voor kruispunten met primaire, secundaire en lokale wegen. De N223 is een secundaire weg type I. De N223 kruist in het projectgebied enkel lokale wegen type II en lokale wegen type III. Met de lokale wegen type II kunnen verkeerslichten, rotondes, voorrangsgeregelde kruispunten en een verplichte rechts in en rechts uit als mogelijke oplossingen functioneren. Met de lokale wegen type III wordt enkel voorrangsregelingen en verplichte rechts in en rechts uit toegepast. Tabel 3.2: Type oplossingen kruispunten secundaire wegen
Op basis van onderstaande tabel uit het vademecum veilige wegen en kruispunten blijkt het eveneens noodzakelijk fietspaden te realiseren. Er wordt aanbevolen te opteren voor enkelrichtingsfietspaden langs beide zijden van de weg.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 14
Figuur 3.1: Beslissing keuze fietsinfrastructuur (bron: vademecum veilige wegen en kruispunten)
3.2 Vademecum fietsvoorzieningen Het vademecum fietsvoorzieningen wordt ook gehanteerd als norm. Hierin worden de inrichtingseisen per type fietsvoorzieningen in opgenomen, dit heeft betrekking op de breedte en de afscherming van fietsvoorzieningen. Aanliggende eenrichtingsfietspad: aanbevolen breedte 1,75m (minimumbreedte 1,50m) Vrijliggend eenrichtingsfietspad: aanbevolen breedte 1,75m (minimumbreedte 1,50m) Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad: aanbevolen breedte > 2,50m, 3m wordt als standaard gehanteerd (minimumbreedte 2m) Fietssuggestiestrook: aanbevolen breedte 1,70-2,00m afhankelijk van rijbaan breedte (4,4m tot 6,6m) Fietsweg: aanbevolen breedte: 2,50-3,00m (minimumbreedte 2,50m) Bij enkelrichtingsfietspaden wordt steeds frequenter geopteerd voor een breedte van 2m. en een minimum breedte van 1,75m. Dit werd zo ook zo afgesproken op de vergadering d.d. 5 april 2019 en werkvergadering (iGBC 01) d.d. 13 juni 2019.
Schuwafstand tot: Een tussenberm of een rand met hoogteverschil van maximum 7cm: 25cm Een rand met een hoogteverschil van meer dan 7cm: 50cm Vaste voorwerpen zoals bomen, borden, geparkeerde wagens, enz.: 50cm (aanbevolen breedte 75cm) Een gesloten wand: 1m Voor het plaatsen van borden wordt een tussenafstand van 75cm ten opzichte van de rijweg gevraagd Indien bebording geplaatst wordt in de buffer tussen een vrijliggend fietspad en de rijweg moet volgens de richtlijnen een schuwafstand van 50-75cm vanaf de rand van het fietspad t.o.v. vaste voorwerpen en van 75cm t.o.v. de rand van de rijweg gerespecteerd worden. De gemiddelde breedte van verkeersborden binnen en buiten de bebouwde kom is 70cm. Rekening houdend met deze
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 15
breedte en bovenstaande richtlijnen is het bijgevolg aanbevolen een bufferruimte van 1,95m – 2,15m breed bij het plaatsen van borden in deze zone te voorzien. Ter hoogte van beveiligde fietsoversteken wordt een opstelruimte van 2m voorzien voor de wachtende fietser. Bij vrijliggende fietspaden is tussen de rijbaan en het fietspad een ruimte voorzien van minstens 1m. Wanneer een voldoende verticaal en niet overrijdbaar scheidend element is aangebracht tussen de rijweg en het fietspad, kan een fietspad met een tussenstrook vanaf 70cm ook als vrijliggend beschouwd worden. Dergelijke verticale elementen worden overigens liefst ook bij grotere strookbreedten voorzien, dit om het subjectief veiligheidsgevoel (en de reële veiligheid) te verhogen. Op de lokale wegen primeren de verkeersveiligheid en de verkeersleefbaarheid boven de afwikkelingssnelheid. Bij snelheden hoger dan 50km/u zijn hoe dan ook vrijliggende fietspaden aangewezen. In de dorpskernen kan bij snelheden van 50km/u of minder overgegaan worden naar aanliggende verhoogde fietspaden of gemengd verkeer.
Figuur 3.2: Randvoorwaarden breedte fietspad (bron: vademecum fietsvoorzieningen)
3.3 Inrichtingsprincipes toegankelijke haltes De Lijn schuift een aantal richtlijnen i.v.m. wegbreedtes en haltes naar voren in haar bushaltegids (2011). Rijwegbreedte: bij een snelheidsregime van 50km/u wordt gestreefd naar een totale rijstrookbreedte van 3,05m (exclusief markering en goten), bij een snelheidsregime van 70km/u bedraagt de totale rijstrookbreedte 3,30m (exclusief markering en goten). Deze maatvoering veronderstelt altijd een obstakelvrije ruimte (geen lichtmasten, verkeersborden, bovenleidingspalen, bomen) van 30 tot 50 cm aan de rechterzijde van het voertuig en een voldoende zicht op de tegenliggers. Van deze maten kan worden afgeweken na uitdrukkelijk akkoord van De Lijn. Haltes: de inrichting van de haltes is afhankelijk van het snelheidsregime op de plaats van de halte. Bij een snelheidsregime van maximum 50km/u worden volgende richtlijnen gehanteerd: Halteren op de rijweg aanbevolen Perronhoogte is bij voorkeur 18cm, minimaal 15cm Perronbreedte: fietspad niet op gelijke hoogte van het perron: 2,50m Indien het fietspad wel op gelijke hoogte van het perron ligt dan heeft een perronbreedte van 2,50m nog de voorkeur, maar kan ze eventueel beperkt worden tot 1,20m. Dit vereenvoudigt de oversteek van de reiziger, wegens geen niveauverschil. Fietspad achter het perron, indien de ombuiging het fietspad achter de halteaccommodatie niet mogelijk is omwille van het dwarsprofiel kunnen fietspaden tussen halte en rijbaan blijven doorlopen.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 16
In dit geval moet ten minste een (verhoogde) veiligheidszone of afstapstrook van 1,00m voorzien worden tussen rijweg en fietspad. Bij een snelheidsregime van 70km/u kan op lokale wegen in het buitengebied ook geopteerd worden voor halteren in een haltehaven. Bij de aanleg van nieuwe perrons wordt best rekening gehouden met de toegankelijkheid van perrons voor mindervalide personen. Aan de haltes moet plaats voorzien worden om, in verhouding tot het gebruikspotentieel van de desbetreffende halte, voldoende halteaccommodatie te kunnen plaatsen, zoals een schuilhuisje, fietsenstallingen enz.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 17
4 Doelstellingen
4.1 Strategische doelstellingen Dit project heeft tot doel het aandeel van het fietsverkeer in de bestaande fietsstromen te verhogen. De verhoging van de veiligheid, het comfort en de bereikbaarheid door middel van de fiets staan centraal.
4.1.1 Fietsbeleid Vlaamse regering 2030 Op Vlaams niveau is er nog geen definitief mobiliteitsplan, wel een ontwerp mobiliteitsplan van de vorige minister, maar hier staan wel strategische doelstellingen in tot 2030: Bereikbaar Toegankelijk Veilig Leefbaar Natuur- en Milieuvriendelijk Van doelstellingen die SMART zijn (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realiseerbaar en Tijdsgebonden) kunnen relatief objectief of objectiveerbaar een oordeel vastgesteld worden door de prestatie te meten. De enige doelstellingen van de Vlaamse Regering betreffende het fietsbeleid voor 2030 die SMART zijn hebben betrekking tot veiligheid en leefbaarheid:
4.1.2 Fietsbeleidsplan Vlaanderen Het Fietsbeleidsplan Vlaanderen bevat geen doelstellingen die SMART zijn.
4.1.3 Vademecum fietsvoorzieningen Het vademecum fietsvoorzieningen stelt volgende 5 voorwaarden voor het succes van fietsvoorzieningen die we kunnen beschouwen als strategische doelstellingen voor het project: 1. Samenhangend: Het stelsel van fietsvoorzieningen vormt een samenhangend geheel zonder onderbrekingen en geeft aansluiting op het punt waar fietsers hun herkomst of bestemming hebben. 2. Direct: Het stelsel van fietsverbindingen biedt fietsers een zo direct mogelijke route naar hun bestemming, waarbij het omrijden tot een minimum beperkt blijft. Dit vereist een fijnmazig netwerk.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 18
3. Aantrekkelijk: De voorzieningen zijn zodanig vormgegeven en in de omgeving ingepast dat het aantrekkelijk wordt om te gaan fietsen. 4. Veilig: De voorzieningen waarborgen de veiligheid van de fietsers en de overige weggebruikers. Naast verkeersveiligheid gaat het hier ook om sociale veiligheid. 5. Comfortabel: De voorzieningen maken een vlotte en comfortabele doorstroming van het fietsverkeer mogelijk.
4.2 Operationele doelstellingen De operationele doelstellingen zijn gekoppeld aan bovengenoemde strategische doelstellingen. De operationele doelstellingen zijn specifiek voor fietspadenproject ‘N223 Tiensesteenweg’ opgesteld en zijn concreter. De doelstellingen moeten liefst SMART zijn: Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realiseerbaar en Tijdsgebonden. Met doelstellingen die SMART zijn, kan relatief objectief of objectiveerbaar een oordeel vastgesteld worden door de prestatie te meten. Als een doelstelling niet SMART is zal er vertrouwd moeten worden op het subjectieve gevoel van de beoordelaar.
4.2.1 Veiligheid VEILIG Specifiek De voorzieningen waarborgen de veiligheid van de fietsers en de overige weggebruikers. Naast verkeersveiligheid gaat het hier ook om sociale veiligheid. Meetbaar Aantal infrastructuur gerelateerde ongevallen (totaal) binnen de projectzone is 20 % lager. Aantal infrastructuur gerelateerde ongevallen met fietsers binnen de projectzone 20 % lager. 80% personen dat zich (sociaal) veilig voelt. Sociaal veiligheidsgevoel moeilijk meetbaar (bevraging; arbeidsintensief) V85 ≤ de wettelijk toegelaten maximumsnelheid Acceptabel Ja. Realistisch Ja. Zie doelstellingen Vlaamse Regering. Tijdsgebonden NVT
iGBC 13 juni 2019: Tijdens de iGBC werd door de gemeente Tielt-Winge aangegeven dat voor wat betreft hun grondgebied over een periode van x jaar er slechts 6 ongevallen (algemeen daarom niet fiets gerelateerd) werden gelokaliseerd binnen het projectgebied. Andere ongevallen werden niet gelokaliseerd. Bijgevolg is er eveneens een grote kans op toeval dat het aantal ongevallen al dan niet zal dalen. Indien het aantal fietsers na realisatie van meer kwaliteitsvolle fietsinfrastructuur is er ook meer blootstelling waarbij de kans op fiets gerelateerde ongevallen ook stijgt.
4.2.2 Directheid DIRECT Specifiek Het stelsel van fietsverbindingen biedt fietsers een zo direct mogelijke route naar hun bestemming, waarbij het omrijden tot een minimum beperkt blijft. Dit vereist een fijnmazig netwerk. Meetbaar Route valt 100% samen met het BFF; Omrijdfactor enkel van toepassing indien voorstel tot afwijking route t.o.v. het BFF. Acceptabel Ja. Reeds beslist bovenlokaal beleid. Realistisch Ja. Tijdsgebonden Gerealiseerd bij uitvoering project.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 19
4.2.3 Samenhang SAMENHANGEND Specifiek Het stelsel van fietsvoorzieningen vormt een samenhangend geheel zonder onderbrekingen en geeft aansluiting op het punt waar fietsers hun herkomst of bestemming hebben. Meetbaar Route valt 100% samen met het BFF. Acceptabel Ja. Reeds beslist bovenlokaal beleid. Realistisch Ja. Tijdsgebonden Gerealiseerd bij uitvoering project.
4.2.4 Comfort COMFORTABEL Specifiek De voorzieningen maken een vlotte en comfortabele doorstroming van het fietsverkeer mogelijk. Meetbaar Wachttijden aan oversteekvoorzieningen lager dan 10 seconden (Getoetst aan significantiekader MER, zie tabel hieronder); Aantal kruispunten fietsers uit de voorrang = 0; Score trillingscomfort direct na uitvoering minimaal 8/10 (meetfiets) (= ca. vereiste conform SB250). Acceptabel Ja. Realistisch Ja. Tijdsgebonden Half jaar na uitvoering (na gewenningsperiode nieuwe verkeerssituatie). Gerealiseerd bij uitvoering project. Direct na uitvoering.
Tabel 4.1: Beoordelingskader oversteekbaarheid (bron: RLB MER, Mens-Mobiliteit)
4.2.5 Aantrekkelijkheid AANTREKKELIJK Specifiek De voorzieningen zijn zodanig vormgegeven en in de omgeving ingepast dat het aantrekkelijk wordt om te gaan fietsen. Meetbaar Daling van het aantal klachten omtrent de fietskwaliteit van de Tiensesteenweg met 75%. Acceptabel Ja. Realistisch Ja. Tijdsgebonden Half jaar na uitvoering (na gewenningsperiode nieuwe verkeerssituatie).
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 20
4.3 Samenvatting operationele SMART-doelstellingen project ‘Fietspaden N223 Tiensesteenweg’ Aantal infrastructuur gerelateerde ongevallen (totaal) binnen de projectzone is 20 % lager. Aantal infrastructuur gerelateerde ongevallen met fietsers binnen de projectzone is 20 % lager. Daling van het aantal klachten omtrent de fietskwaliteit van de N223 Tiensesteenweg met 75%. Dit indien huidige meldingen/klachten beschikbaar zijn. V85 ≤ de wettelijk toegelaten maximumsnelheid. Wachttijden aan oversteekvoorzieningen lager dan 10 seconden; Aantal kruispunten fietsers uit de voorrang binnen het projectgebied = 0; Score trillingscomfort direct na uitvoering minimaal 8/10 (meetfiets). Komt ca. overeen met vereisten SB250. iGBC 13 juni 2019: Er werd tijdens de iGBC eveneens opgemerkt dat de stijging in het aantal fietsers hier moeilijk is te formuleren, maar eveneens zeer ambitieus mag worden geformuleerd. Er werden tijdens de tellingen aan de kruispunt met de Binkomstraat en Meenselstraat (2u ochtend- en 2u avondspits) twee fietsers die ter hoogte van de Meenselstraat de N223 Tiensesteenweg rechtdoor volgden daarnaast waren een eer handvol fietsers die van en naar de Binkomstraat in- en uitsloegen.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 21
5 Planningscontext
5.1 Ruimtelijke planningscontext 5.1.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) werd in 1997 definitief vastgesteld en in respectievelijk 2003 en 2011 partieel herzien.
Lubbeek/ Tielt-Winge
Figuur 5.1: Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (bron: RSV) Lubbeek en Tielt-Winge zijn gelegen binnen een groot aaneengesloten buitengebied. Meer bepaald in het open ruimtegebied dat gevormd wordt door het Hageland. De gemeente Lubbeek ligt in het westen nabij de regionaal stedelijke kern van Leuven. Conform het structuurplan Vlaanderen dient de ontwikkeling die in het buitengebied kan plaatsvinden te worden gebundeld in de kernen van het buitengebied. Het structuurplan Vlaanderen selecteert enkel de E314 in het noorden van de gemeente Tielt-Winge als hoofdweg. Er zijn op het grondgebied van beide gemeenten geen andere hoofd- of primaire wegen aanwezig. De N223 is op het grondgebied van Aarschot wel geselecteerd als primaire weg type II, de hoofdfunctie van dit type weg is de ontsluiting verzorgen op Vlaams niveau naar het hoofdwegennet of primaire wegen type I.
5.1.2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Vlaams-Brabant Zoals in Figuur 2.2 te zien is, is de provincie Vlaams-Brabant centraal gelegen in Vlaanderen. Diverse vervoersstromen komen in het Hoofdstedelijk Gewest Brussel bij elkaar om zich vervolgens weer op te splitsen.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 22
Figuur 5.2: Situering Vlaams-Brabant (bron: PRS Vlaams-Brabant) In de gewenste structuur zijn Aarschot en Tienen (Figuur 5.4) aangeduid als economische entiteit. Lubbeek en Tielt-Winge worden aangegeven als hoofddorp. Tevens ligt het projectgebied tussen twee belangrijke infrastructuurbundels die enerzijds Leuven en Aarschot en anderzijds Leuven en Tienen met elkaar verbinden.
Figuur 5.3: Gewenste ruimtelijke structuur (bron: PRS Vlaams-Brabant) De N223 (tussen op- en afrit E314 en N3 te Tienen) is door het structuurplan Vlaams-Brabant geselecteerd als secundaire weg type I. De hoofdfunctie van deze weg is verbinden op bovenlokaal niveau op basis van mobiliteitsgenererende elementen op provinciaal niveau. Het concept van filters wordt toegepast omwille van de verkeersleefbaarheidseis en maaswijdte verkleining. Een filter functioneert als weerstandsfactor die de reistijd verhoogt/verkeer selectief toelaat d.m.v. verkeerslichten beïnvloeding, tonnagebeperking, doortochtherinrichting. Bij een filter is de verkeersfunctie ondergeschikt aan de verblijfsfunctie waardoor het ongewenst gebruik van de weg wordt tegengegaan.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 23
Figuur 5.4: Gewenste structuur (bron: PRS Vlaams-Brabant)
5.1.2.1 Landelijke Kamer Oost De Landelijke Kamer Oost bevindt zich in de zuidoostelijke hoek van Vlaams-Brabant en grenst in het oosten aan de provincie Limburg en in het zuiden aan de provincie Waals-Brabant. De regio omvat het Hageland. Tot de deelruimte worden volgende gemeenten gerekend: Bekkevoort, Boutersem, Geetbets, Glabbeek, Hoegaarden, Kortenaken, Landen, Linter, Tienen Zoutleeuw en delen van Bierbeek, Holsbeek, Lubbeek en Tielt-Winge. Het behoud van het landelijk karakter van het gebied, met de grote openruimtegehelen en de nadrukkelijk aanwezige landbouw, wordt nagestreefd. De provincie wenst de karakteristieken van een dun bezaaid en verspreid nederzettingspatroon te behouden en te versterken, enkel in goed ontsloten geselecteerde kernen wordt wonen gestimuleerd. Tienen en Aarschot krijgen een centrumrol. In het buitengebied zijn het de hoofddorpen die hoofdzakelijk de dynamiek (wonen, lokale bedrijvigheid, voorzieningen, administratieve dienstverlening) dienen op te nemen. De uitbouw of versterking van een (boven)lokaal openbaar en collectieve vervoersnet is prioritair en moet door de inplanting van dynamische functies ondersteund worden. De woonkernen staan in voor de opvang en het bundelen van de plaatselijke woonbehoeften. De ontsluitingsmogelijkheden van de woonkernen worden maximaal gestuurd naar het openbaar vervoer. Bij de inplanting van dynamische functies zal rekening gehouden worden met de bestaande en geplande openbaar vervoerlijnen en tracés. Lubbeek is aangeduid als hoofddorp, Sint-Joris-Winge als woonkern en Binkom als kern in het buitengebied. Ter hoogte van de kruising van de N2 en de N223 nabij Sint-Joris-Winge is een knooppunt voor de concentratie van grootschalige kleinhandel opgenomen. De natuur- en landbouwfunctie dienen met de nodige aandacht te worden verzorgd in relatie met de residentiële ontwikkelingen: verlinting en rastering kunnen leiden tot versnippering van de open ruimte. De open ruimte en de natuur is reeds sterk versnipperd, onder meer door een gebrekkige bescherming in het gewestplan. De invloed van infrastructuren en bereikbaarheid op het nederzettingspatroon is duidelijk herkenbaar. Een bijkomende druk op natuur en landbouw geniet niet te voorkeur.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 24
Figuur 5.5: Deelruimte landelijke kamer oost (bron: PRS Vlaams-Brabant) Tot slot functioneert de N223, conform het structuurplan Vlaams-Brabant, als grens tussen twee gebieden in de landelijke oostelijke kamer. Tussen Leuven-N2-N223-N3 wordt de landschappelijke eenheid van het ‘veelkleurig lappendeken’ onderscheiden. De stedelijke druk vanuit Leuven dient hier te worden gekanaliseerd en er is een maximaal behoud van open ruimte dat voorop staat. Er dient aandacht te gaan naar de aanwezige natuurlijke en agrarische structuur en het resulterende afwisselende landschap. Ten oosten van de N223 tot aan de grens met de provincie Limburg is er een glooiend sierlandschap aanwezig. Dit gebied is essentieel voor de productielandbouw waarbij agrarische verbreding aangewezen is. Daarbij is ook een uitbouw van toeristisch-recreatieve potenties mogelijk. Het groene aantrekkelijk landschap dient verder te worden gestuurd bij de ruimtelijke ontwikkelingen. Er zijn natuurverbindingsgebieden in de landschappelijke eenheid en zichtassen doorheen de bebouwing zijn cruciaal.
5.1.3 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Tielt-Winge Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) van Tielt-Winge werd definitief vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 26 februari 2009 en goedgekeurd door de deputatie van de provincie Vlaams- Brabant d.d. 7 mei 2009. Het structuurplan toont de verschillende woonstructuren aanwezig in de gemeente. Naast de hoofdkern Tielt en woonkern Sint-Joris-Winge, zijn Meensel, Kiezegem, Roeselberg, Kraasbeek en Houwaart kernen in het buitengebied. Langs de N223 is geen woonlint aanwezig enkel enige verspreide bebouwing. In deze bebouwing wordt geen andere functie dan wonen toegestaan en dient het omliggende landschap te worden geïntegreerd.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 25
Figuur 5.6: Gewenste woonstructuur conform (bron: PRS GRS Tielt-Winge) Figuur 5.7 toont de gewenste lijninfrastructuur. Conform het structuurplan van Tielt-Winge zijn de N2 Leuven-Diest en de N223 Aarschot-Tienen secundaire verbindingswegen. De N223 is een secundaire weg type I en de N2 is een secundaire weg type III. Ter hoogte van de projectzone (N223 ten zuiden van de kern van Sint-Joris-Winge) zijn er enkel lokale wegen type III die aansluiten op deze verbindende secundaire weg. Er zijn geen lokale verbindende wegen of ontsluitende wegen (lokale wegen type I en II) die het verkeer vanaf een kern van en naar de N223 verzamelen. De Binkomstraat in Meensel is in het structuurplan geselecteerd als lokale weg type II, dit is in het verlengde van de Meenselstraat in Binkom. Ook de Kerkstraat die vanaf de Binkomstraat/Meenselstraat parallel met de N223 naar het noorden loopt tot de kern van Kiezegem is een lokale weg type II. Conform de principes voor de opbouw van de lijninfrastructuur dient het sluipverkeer in de open ruimte ten oosten en ten westen van de N223 tussen de kern van Sint-Joris-Winge en de gemeentegrens met Lubbeek te worden vermeden.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 26
Het kruispunt van de N223 en de N2 net ten noorden van de projectlocatie is een knooppunt voor openbaar vervoer. Ter hoogte van de stelplaats van De Lijn te Kraasbeek is zoals aangegeven in het structuurplan een alternatief knooppunt wat de voorkeur van De Lijn geniet. De gemeente volgt dit standpunt wegens ruimtegebrek aan het Gouden Kruispunt, het woongebied nabij Kraasbeek en de ligging t.o.v. het hoofddorp Tielt.
Figuur 5.7: Gewenste lijninfrastructuur (bron: GRS Tielt-Winge) De deelruimte zuidelijke heuvels, ten zuiden van de N2 gewestweg Leuven-Diest en, wordt gekenmerkt door glooiend landschap, reliëfovergangen en open plateaus die worden afgewisseld met groenere en bebouwde valleitjes. Landbouw is de voornaamste functie en de lintbebouwing is beperkter dan in de noordelijke deelruimte waardoor de open ruimte van het landbouwgebied meer intact is gebleven. De visie bestaat erin de bestaande structuur van de landbouw te maximaliseren en de kleinlandschapselementen (restbosjes, houtkanten, holle wegen e.d.) te behouden. Natuur en laagdynamische recreatie zijn de nevengeschikte functies. De leefbaarheid in de kernen Meensel en Kiezegem dient behouden te blijven door het realiseren van duo-dorpen met gemeenschappelijke voorzieningen. Met betrekking tot de N223 wordt geen specifieke melding gemaakt in het kader van deze deelruimte.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 27
Figuur 5.8: Gewenste ruimtelijke structuur zuidelijke heuvels (bron: GRS Tielt-Winge)
5.1.4 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Lubbeek Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan van Lubbeek werd definitief vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 24/06/2009 en goedgekeurd door de deputatie van de provincie Vlaams-Brabant d.d. 17/09/2009. Het structuurplan toont de verschillende woonstructuren aanwezig in de gemeente. Naast de hoofkern Lubbeek en woonkernen Sint-Bernard en Linden, zijn Pellenberg en Binkom aangeduid als kernen in het buitengebied.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 28
Figuur 5.9: Gewenste woonstructuur (bron: GRS Lubbeek) iGBC 19 juni 2019: De gemeente Lubbeek gaf tijdens de iGBC aan dat in het kader van de vervoersregio’s de kernen van Linden en Sint-Bernard een belangrijkere rol zullen vervullen t.o.v. de kern van Lubbeek centrum zelf. In het kader van het ruimtelijk structuurplan van de gemeente is dit echter niet zo.
Figuur 5.10 toont de gewenste lijninfrastructuur. Conform het structuurplan van Lubbeek zijn de N2 Leuven-Diest en de N223 Aarschot-Tienen secundaire verbindingswegen. De kern van Binkom is opgenomen als openbaar vervoer knooppunt. Hier dient een fietsenstalling en schuilhuisje te worden voorzien. Daarnaast zijn vlotte overstapmogelijkheden belangrijk. Op een aantal cruciale plaatsen ontbreken veilige fietspaden, de verbindingen tussen de dorpskernen van Lubbeek en met andere dorpskernen in omliggende gemeenten dienen veilig te worden georganiseerd. Voor de N223 wordt melding gemaakt dat de veiligheid tussen de kern van Binkom en de woonontwikkeling aan de Meenselstraat moet worden verhoogt (verbeteren van de oversteekbaarheid voor de zachte weggebruiker, bv. middengeleider). Aandacht voor de verkeersleefbaarheid en de ontsluitende functie in relatie met de verbindende functie is belangrijk. Een veilige doortocht dient te worden georganiseerd. De straten Dorpskring-Binkomstraat (tussen het centrum van Lubbeek en de Tiensesteenweg), de Meenselstraat (tussen Tiensesteenweg en grens Tielt-Winge) en Helstraat-Boutersemstraat (tussen Glabbeek – Tiensesteenweg en tussen Tiensesteenweg - Boutersem) zijn een lokale wegen type II en dienen de ontsluiting van en naar de verschillende dorpskernen en van en naar het hogere wegennet te organiseren. Daarnaast vormen zij een verbinding tussen de verschillende kernen en de kernen naar buurgemeenten. Binkom en de N223 Tiensesteenweg liggen in de deelruimte kleinschalig landelijk weefsel. In Binkom dient de verkeersleefbaarheid te worden verbeterd met een herwaardering van het openbaar vervoer. Openbaar domein dient te worden verzorgd i.f.v. het versterken van de recreatieve potentie. Verweving van wonen en kleinschalige functies staat voorop. Aanwezige voorzieningen zijn een woonzorgcentrum, feestzaal, jeugdhuis, scouts, school, frituur, tuin- en dierenspeciaalzaak en apotheek. Er dient aandacht te gaan naar verkeersveilige inrichtingen ter hoogte van de Binkomstraat en Meenselstraat, met snelheidsverlaging als voornaamste doelstelling. Het kruispunt met de
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 29
Meenselstraat moet worden versterkt als kernplek. Ook ter hoogte van de Helstraat – Boutersemstraat dient een poorteffect te worden gecreëerd.
Figuur 5.10: Gewenste lijninfrastructuur (bron: GRS Lubbeek)
Figuur 5.11: Gewenste ruimtelijke structuur van deelruimte kleinschalig landelijk weefsel (bron: GRS Lubbeek)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 30
5.1.5 Gewestplan
Figuur 5.12: Gewestplan bestemmingen langs de N223 Tiensesteenweg (bron: Geopunt)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 31
In het noordelijk projectdeel zijn er zijn er volgens het gewestplan van noord naar zuid achtereenvolgens volgende bestemmingsgebieden langs de N223 Tiensesteenweg gelgeven: langs de westzijde: agrarisch gebied, natuurgebied, woongebied met landelijk karakter, landschappelijk waardevol agrarisch gebied, agrarisch gebied, (bijna tot aan de N223 woongebied met landelijk karakter), agrarisch gebied, woongebied met landelijk karakter, agrarisch gebied, woongebied met landelijk karakter. langs de oostzijde: agrarisch gebied, natuurgebied, agrarisch gebied, woongebied met landelijk karakter, agrarisch gebied, woongebied met landelijk karakter.
In het zuidelijk projectdeel zijn er zijn er volgens het gewestplan van noord naar zuid achtereenvolgens volgende bestemmingsgebieden langs de N223 Tiensesteenweg gelgeven: langs de westzijde: parkgebied, agrarisch gebied, woongebied met landelijk karakter, langs de oostzijde: woongebied met landelijk karakter. iGBC 13 juni 2019: Departement landbouw geeft aan dat grote delen van het tracé langsheen de weg herbevestigd agrarisch gebied zijn. In principe dienen deze gronden elders te worden gecompenseerd bij inname voor andere doeleinden.
5.1.6 BPA/RUP
5.1.6.1 GRUP Er zijn geen gewestelijk ruimtelijke uitvoeringsplannen van toepassing langs de projecttracé
5.1.6.2 PRUP In de gemeente Lubbeek zijn er geen provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen van toepassing. In de gemeente Tielt-Winge zijn er twee provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen: Eén met betrekking tot de concentraties van grootschalige kleinhandel in het buitengebied Eén met betrekking tot de stelplaats van De Lijn Geen van beide PRUP ligt langs het projectgebied
5.1.6.3 RUP gemeenten De gemeente Lubbeek heeft een RUP met betrekking tot zonevreemde woningen in kwetsbare gebieden. Conform dat RUP is er langs de westzijde van de Tiensesteenweg net ten zuiden van de dorpskern van Binkom een woning gelegen in een zone voor landbouwlandschap. De bestemmingszone is een bestemming in overdruk. De voorschriften van het gewestplan blijven onverminderd van toepassing. De stedenbouwkundige voorschriften leggen verder voornamelijk restricties op tot het bouwvolume, onderhoud, instandhouding en verbouwingswerken e.d.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 32
Figuur 5.13: Zonevreemde woning in landbouwlandschap (bron: RUP zonevreemde woningen in kwetsbare gebieden) Van de gemeente Tielt-Winge werd melding ontvangen dat er geen BPA’s of RUP’s gelegen zijn langs de N223 Tiensesteenweg op hun grondgebied. 5.1.7 Habitatrichtlijngebied en vogelrichtlijngebied Op 21 mei 1992 werd de Europese richtlijn 92/43/EEG inzake de instandhouding van de natuurlijke Habitats en de wilde flora en fauna, beter bekend als de Habitatrichtlijn, uitgevaardigd. Deze richtlijn heeft tot doel de biodiversiteit in de lidstaten te behouden en streeft naar de instandhouding en het herstel van de natuurlijke Habitats en de wilde fauna en flora die hiervan deel uitmaken. Hiertoe worden de ‘Speciale Beschermingszones’ afgebakend, de zogenaamde ‘Habitatrichtlijngebieden’. Deze gebieden maken (samen met de vogelrichtlijngebieden) deel uit van het Europese ecologische Natura 2000-netwerk. Het projectgebied valt niet binnen een habitatrichtlijngebied. Op 2 april 1979 werd de Europese richtlijn 79/409/EEG inzake het behoud van de vogelstand, beter bekend als de Vogelrichtlijn, uitgevaardigd. Het doel ervan is de instandhouding van alle natuurlijk in het wild levende vogelsoorten op het Europese grondgebied van de lidstaten te bevorderen. Hiertoe worden Speciale Beschermingszones afgebakend, de zogenaamde Vogelrichtlijngebieden. Deze gebieden maken (samen met de habitatrichtlijngebieden) deel uit van het Europese ecologische Natura 2000-netwerk. Het projectgebied valt niet binnen een vogelrichtlijngebied.
5.1.8 Erkende en Vlaamse natuurgebieden Erkende en Vlaamse natuurreservaten zijn gebieden die van bijzonder belang zijn voor het behoud en de ontwikkeling van natuur. Het projectgebied valt niet binnen de perimeter van een erkend natuurreservaat of een Vlaams natuurreservaat.
5.1.9 Biologische waarderingskaart De Biologische waarderingskaart is een inventarisatie van het biologische milieu en de bodembedekking in Vlaanderen. Hierin zijn de bodembedekking, vegetatie en kleine landschapselementen opgenomen. Er zijn enkele biologische waardevolle elementen rond het projectgebied. In het noorden is een biologische zeer waardevol gebied gelegen waaronder een eiken-haarbeukenbos, een alluviaal elzen- essenbos en een zuur eikenbos zijn.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 33
Iets ten zuiden van dit gebied is er een biologisch waardevol gebied met een jong loofbos. In de rest van het projectgebied zijn er enkele overige minder waardevolle gebieden gelegen rond het projectgebied.
Figuur 5.14: Biologische waarderingskaart (bron: Geopunt)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 34
5.1.10 Onroerend erfgoed Uit verificatie van het onroerend erfgoed blijkt dat de kern van Binkom een beschermd dorpsgezicht is: “De dorpskern van Binkom is gelegen op een zuidelijk georiënteerde helling die de vallei van de Spelthofbeek domineert en omvat onder meer de Sint-Jan-de-Doperkerk, de pastorie, een dorpswoning, een café, een kosters- en fruittelerswoning, een 1785 gedateerd boerenhuis, een herberg en hoevecomplex.”
65 67
91
Figuur 5.15: Onroerend erfgoed, beschermd dorpsgezicht (bron: geoportaal Onroerend erfgoed) Naast de kern van zijn ook individuele panden die een erfgoedwaarde beschikken. De Parochiekerk Sint-Jan de Doper met kerkhof is geklasseerd als beschermd monument. “Georiënteerde, overwegend neogotische plattelandskerk met deels ingebouwde tot de 13de eeuw opklimmende westtoren, gebouwd 1873-1874, gelegen op een hoogte en omringd door een ommuurd kerkhof.” Dorpswoning Tiensesteenweg 65 “Dorpswoning met twee verdiepingen, op de voorgevel gedateerd 1789 (muurankers). Bak- en zandsteenbouw; rechthoekige deur en vensters met uitspringende sluitstenen. Nieuwe bedaking.” Dorpswoning Tiensesteenweg 67 “Bak- en zandstenen huis met aanhorigheid uit de tweede helft van de 18de eeuw. Zijgevel met schouderstukken en muurvlechtingen. Achtergevel voorzien van drie kleine steekboogramen. Voorgevel volledig vernieuwd.” Boerenwoning Tiensesteenweg 91 “Woonhuis van bak- en zandsteen met 18de-eeuwse kern. Tijdens de 19de eeuw werden veranderingen aan de venster- en deuropeningen van de voorgevel aangebracht.”
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 35
5.1.11 Stedenbouwkundige vergunning Aveve In stedenbouwkundige vergunning van Aveve is onderstaande situatie vergund. Dit is niet in overeenstemming met de werkelijkheid. Er werden enkele zaken niet gerealiseerd namelijk de tractorsluis en de paaltjes ter preventie van parkeren. Er is enkel een inrit van 7m breedte toegestaan ter hoogte van de weegbrug.
Figuur 5.16 Inrichtingsplan Aveve iGBC 13 juni 2019: Mogelijks kan de gemeente Lubbeek de uitvoering van de vergunning verplichten, dit kan best worden geverifieerd via de dienst ruimtelijke ordening. Tijdens de iGBC werd ook vermeld dat wegbeheerders gemachtigd zijn in het goede beheer van de weg de breedte van in- en uitritten te beperken.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 36
5.2 Verkeerskundige planningscontext 5.2.1 Beheer van de weg De N223 Tiensesteenweg is in beheer van het Agentschap Wegen en Verkeer. Onderstaande kaart is een uittreksel uit de wegen in het beheer door het Vlaams gewest.
Figuur 5.17: Beheer gewestweg door AWV (bron: Dienstkaart AWV)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 37
5.2.2 Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk Het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (BFF) is het provinciaal fietsroutenetwerk waarin de belangrijkste fietsverbindingen vastgelegd zijn. Er bestaan drie soorten routes voor dit netwerk: Hoofdroutes: snelle verbindingen tussen twee kernen met een hoog potentieel aan fietsers; Bovenlokale functionele fietsroutes: deze routes verbinden woonkernen met attractiepolen zoals dorpskernen, winkelcentra, sportcentra, culturele centra, scholen en bedrijventerreinen. Ze zijn de kortste verbindingen en lopen daardoor meestal langs drukke wegen, Bovenlokale alternatieve routes: parallel aan de functionele fietsroutes vind je alternatieve fietsroutes langs rustigere autoluwe wegen. De fietser kiest dan tussen de kortste (functionele) of de veiligste en aangenaamst (alternatieve) route. In de praktijk zijn de alternatieve routes vaak ook de plaatselijke schoolroutes. Het geoloket van de provincie Vlaams-Brabant toont het gewenste fietsroutenetwerk. Het volledige tracé van het projectgebied is opgenomen als bovenlokale functionele fietsroute. Dit loopt eveneens verder tot Tienen (N3) en het kruispunt met de gewestweg N2 Leuven-Diest. In het centrum van Binkom kruist een oost west bovenlokale functionele fietsroute via de Binkomstraat, Wingestraat/Keiberg, Molenberg en Meenselstraat. Zuidelijker ter hoogte van de Helstraat en Boutersemstraat punt nog een bovenlokale functionele fietsroute het projectgebied. Ook dit is op de rand van het zuidelijk deel van het projectgebied.
Figuur 5.18: Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (bron: geoloket provincie Vlaams-Brabant)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 38
Wanneer wordt gekeken naar de reeds gerealiseerde fietsinfrastructuur valt op dat hier nog stappen in kunnen worden gezet. Er zijn drie kleurcodes op onderstaande kaart: Groen: de fietsinfrastructuur is gerealiseerd conform het vademecum fietsvoorzieningen met de juiste breedtes e.d. Oranje: er zijn fietsvoorzieningen aanwezig, maar deze voldoen niet aan de normen van het vademecum fietsvoorzieningen Rood: er zijn geen fietsvoorzieningen Op de N223 Tiensesteenweg geeft de kaart aan dat er in het noorden van het projectgebied twee korte tracéstukken zijn waar reeds fietsinfrastructuur met goede kwaliteit is gerealiseerd. Voor de rest van het tracé zijn er fietsvoorzieningen aanwezig die niet in overeenstemming zijn met de geldende normen. Wat betreft de kruisende tracés is er ter hoogte van Wingestraat een stukje dat voldoet aan de normen (ook al zijn er hier geen fietsvoorzieningen). Ter hoogte van Molenberg zijn er geen fietsvoorzieningen. De Binkomstraat en Meenselstraat bevatten fietsvoorzieningen die niet voldoen aan de normen van het vademecum fietsvoorzieningen. Het zuidelijker kruisende tracé kent aan de westzijde (Boutersemstraat) van de projectsite fietsvoorzieningen die niet voldoen aan de normen van het vademecum en aan de oostzijde (Helstraat) geen fietsvoorzieningen.
Figuur 5.19: Realisatie van het fietsroutenetwerk (bron: geoloket Provincie Vlaams-Brabant)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 39
5.2.3 Recreatief fietsroutenetwerk Binnen het projectgebied kruisen er verschillende recreatieve fietsroutes de Tiensesteenweg. Het gaat namelijk over de routes: 23 – 96, Lubbeekstraat - Peerdweidestraat 18 – 38 Keiberg - Molenberg 31 – 38, Vlierbeekstraat – N223 Tiensesteenweg - Brusselstraat 32 – 69, Boutersemstraat - Helstraat
Figuur 5.20: Recreatief fietsroutenetwerk (bron: Geoloket Provincie Vlaams-Brabant) De Wingestraat die parallel loopt met de N223 Tiensesteenweg langs de westzijde is momenteel niet opgenomen in het recreatieve netwerk. Dit tracé werd als scenario naar voor gebracht als alternatief voor fietsvoorzieningen langs de N223 Tiensesteenweg zelf. Indien het alternatief tracé niet wordt gevolgd kan mogelijk worden geopteerd om de Wingestraat op te nemen in het recreatief fietsroutenetwerk. In dat geval maakt de lokale overheid aanspraak op 40% provinciale subsidie.
5.2.4 Mobiliteitsplan gemeente Tielt-Winge Het mobiliteitsplan van Tielt-Winge is vernieuwd en goedgekeurd door de gemeenteraad in juni 2017.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 40
5.2.4.1 Wegencategorisering De N223 – Tiensesteenweg wordt in het PRS geselecteerd als een secundaire weg type I. Deze weg (tussen Gouden Kruispunt en gemeentegrens met Lubbeek) werd op 9 september 2008 overgedragen van provincie naar Vlaams Gewest. De Tiensesteenweg (tussen N2 – Leuvensesteenweg en N223 – Tiensesteenweg) is geselecteerd als lokale weg II. Bij de kruising van deze weg begint het projectgebied. Alle andere kruisende wegen binnen het projectgebied gelegen in Tielt-Winge zijn gecategoriseerd als lokale weg III.
Figuur 5.21: Wegencategorisering Tielt-Winge (bron: mobiliteitsplan Tielt-Winge)
5.2.4.2 Verblijfsgebieden Sint-Joris-Winge De doortocht door Sint-Joris-Winge werd heraangelegd tussen de rotonde N2 x N223 en het einde van de bebouwde kom richting Bekkevoort. Bij het onderzoek aan het Gouden Kruispunt werd vastgesteld dat er op piekmomenten doorgaand verkeer is langs de Oude Tiensebaan. Waarschijnlijk zal ook op de Tiensesteenweg (tussen N223 en N2) doorgaand verkeer misbruik maken van deze lokale ontsluitingsweg (lokale weg type II). De gemeente is van mening dat het probleem in eerste instantie moet worden aangepakt op de gewestwegen (toegangen tot de parkings). Indien deze ingrepen niet voldoende zouden zijn om het sluipverkeer te reduceren, zullen bijkomende maatregelen op de lokale wegen worden genomen.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 41
Figuur 5.22: Verkeersstructuurschets Sint-Joris-Winge (bron: mobiliteitsplan Tielt-Winge)
5.2.4.3 Fietsroutenetwerk Voor de uitbouw van het functionele en het recreatieve fietsroutenetwerk werden al een aantal initiatieven genomen. De verdere aandacht gaat uit naar de integratie ervan in het openbaar domein en de functionele fietsroutes in de kernen. Ook een geïntegreerde bewegwijzering van themaroutes, functionele routes, knooppunten en attractiepolen zal worden opgemaakt. De N223 Tiensesteenweg is geselecteerd als functionele fietsroute. Verder kruisen er geen fietsroutes binnen het projectgebied in de gemeente Tielt-Winge.
5.2.4.4 Routes zwaar verkeer Op het grondgebied van Tielt-Winge zal het zwaar verkeer worden geconcentreerd op de bovenlokale wegen: de N2 Leuvensesteenweg (secundaire weg type III) en de N223 Tiensesteenweg (secundaire weg type I). Van daaruit zal het grondgebied bediend worden via de lokale wegen type II.
5.2.4.5 Snelheidsplan In overeenstemming met de ambitie van het Vlaams Gewest, wordt een maximumsnelheid van 90km/u nog slechts in beperkte mate toegestaan. Voor de verlaging van de standaardsnelheid naar 50km/u is het bestuur voorstander van een duidelijke omschrijving en een duidelijke en eenvormige opdeling tussen zones waar er 50km/u en zones waar er 70km/u gereden mag worden, waarbij er gekozen wordt om met name zones die volgens het gewestplan uit 1978 langs beide zijde van de straat bouwzone zijn, om te vormen tot zones waar er 50km/u gereden mag worden. Het mobiliteitsplan geeft aan dat ten noorden van de N2 de N223 Tiensesteenweg de maximum snelheid van 70km/u naar 90km/u dient te gaan.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 42
Figuur 5.23: Snelheidsplan (bron: mobiliteitsplan Tielt-Winge)
5.2.4.6 Sluipverkeer Op grondgebied Tielt-Winge wordt sluipverkeer gesignaleerd aan het Gouden kruispunt. Het onderzoek toonde aan dat minstens tussen de N2 – Leuvensesteenweg en de N223 – Tiensesteenweg, langs de Oude Tiensebaan sluipverkeer aanwezig is op piekmomenten. Er mag verondersteld worden dat ook op de andere doorsteken tussen de gewestwegen sluipverkeer aanwezig is. De gemeente wil in overleg met de provincie Vlaams-Brabant een oplossing zoeken voor deze problemen. In het kader van het PRUP “Concentraties grootschalige kleinhandel in het buitengebied” wordt als oplossing voorgesteld om de in- en uitritten te verplaatsen zodat deze niet meer tegenover elkaar liggen (een oplossing die in de Plan-MER werd onderzocht). Deze oplossing wordt in het PRUP meegenomen als voorwaarde voor verdere ontwikkeling. De uitvoering van deze niet tegenover elkaar liggende kruispunten dient de gebeuren in overleg met AWV gezien het een gewestweg betreft. De gemeente is voorstander om in eerste instantie de resultaten af te wachten van deze nieuwe inrichting. Indien blijkt dat dit niet voldoende is om een vlotte afwikkeling van het verkeer te garanderen en dat er nog steeds sluipverkeer aanwezig is in de omliggende straten, zullen bijkomende maatregelen genomen worden.
5.2.5 Oplossingsconcepten plan-MER RUP kleinhandelsconcentratie In het kader van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan kleinhandelsconcentratie Gouden Kruispunt werden op onderstaande locaties verkeerstellingen uitgevoerd van dinsdag 16/06/2015 tot woensdag 01/07/2015.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 43
Figuur 5.24: Telpuntlocaties 16/06/2015-01/07/2015 Hieruit bleek dat de drukste moment lag op zondag 20 juni 2015 tussen 11u00 en 12u00. Volgende verkeersintensiteiten werden geregistreerd.
Aarschot
525 472
Leuven 491 502
588 490 Diest
849 684
617
612 386 606 366
281
530 399
Tienen Figuur 5.25: Verkeersintensiteiten zonder 20/06/2015 11u00-12u00 De studie stelt op basis van kruispuntintensiteiten en geraamde bezoekersaantallen een aantal concept oplossingen voor in het kader van de verkeersafwikkeling van de ontsluitende detailhandel.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 44
Figuur 5.26: Oplossingsconcept 1 en 2
Figuur 5.27: Oplossingsconcept 3 en 4
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 45
Figuur 5.28: Oplossingsconcept 4’ Onderstaande voor en nadelen van ieder concept werden opgesomd. Concept 1: Positief: Uit elkaar trekken van de 2 toegangen Extra opstelvak rechtsaf richting westelijke parking Oversteekplaats over slechts 2 rijstroken i.p.v. 3 in de huidige situatie (ev. verhogen/beveiligen oversteek) Uitvoerbaar op bestaande verharding Negatief: Supprimeren opstelvak linksaf richting parking west Supprimeren opstelvak linksaf richting parking oost (120 uit Tienen, 144 uit Aarschot) o Voor AWV is dit desastreus voor doorstroming N223 (los van de afwikkeling van de kleinhandelsconcentratie) Oversteek voor voetgangers: nog steeds in één beweging Opstelvak rechtsaf = buffer voor verkeer dat parking moeilijk kan oprijden (owv problematiek circulatie intern van de parking) = kan niet bedoeling zijn Opstelvak reikt niet tot op rotonde = bufferruimte is in ieder geval ontoereikend VERBETERING AFWIKKELING PARKING WEST
Concept 2: Positief: Uit elkaar trekken van de 2 toegangen Toegangen geschrankt volgens eerder onderzoek (alternatief 3 uit MER) Aansluiting westelijke lob zover mogelijk van rotonde gelegen Behoud van opstelvak linksaf naar parking oost Oversteekplaats in twee tijden (met rustpunt) Uitvoerbaar op bestaande verharding Circulatie parking is duidelijk Negatief: Supprimeren opstelvak linksaf richting parking west o Voor AWV is dit negatief voor de algemene afwikkeling van de N223 (los van de afwikkeling van de kleinhandelsconcentratie)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 46
Concept 3: Positief: Uit elkaar trekken van de 2 toegangen Toegangen geschrankt volgens eerder onderzoek Aansluiting westelijke lob zover mogelijk van rotonde gelegen Behoud van opstelvak linksaf naar parking oost Oversteekplaats in twee tijden (met rustpunt) Circulatie parking is duidelijk Opportuniteit: gebruik bestaande aanwezige ruimte tussen wegenis en fietspad Inbrengen van bijkomend rechtsafslagvak richting parking west Negatief: Supprimeren opstelvak linksaf richting parking west Voor AWV is dit negatief voor de algemene afwikkeling van de N223 (los van de afwikkeling van de kleinhandelsconcentratie) Niet mogelijk zonder extra verharding Concept 4: Positief: Uit elkaar trekken van de 2 toegangen Toegangen geschrankt volgens eerder onderzoek Aansluiting westelijke lob verderaf gelegen van rotonde tov bestaande situatie Behoud van opstelvak linksaf naar parking oost én opstelvak linksaf naar parking west Oversteekplaats in twee tijden (met rustpunt) Circulatie parking is duidelijk Opportuniteit: gebruik bestaande aanwezige ruimte tussen wegenis en fietspad Negatief: Niet mogelijk zonder extra verharding Concept 4’: Positief: Uit elkaar trekken van de 2 toegangen Toegangen geschrankt volgens eerder onderzoek Behoud van opstelvak linksaf naar parking oost én opstelvak linksaf naar parking west Oversteekplaats in twee tijden (met rustpunt) Opportuniteit: gebruik bestaande aanwezige ruimte tussen wegenis en fietspad Uit elkaar trekken van in – en uitgang westelijke parking Goede circulatie parking lijkt makkelijker afdwingbaar Negatief: Niet mogelijk zonder extra verharding Aansluiting naar westelijke parking (vanaf rotonde): behoud bestaande situatie = nabijheid rotonde (terugslag?) Twee aansluitingen naar parking Oplossingconcept 4 genoot de voorkeur omwille van volgende doelstellingen die ermee worden behaald: Uit elkaar trekken van de 2 aansluitingen Toegang parking west zo ver mogelijk van rotonde N2 x N223 Goede stroomlijning voor inrijdend verkeer naar parking west is mogelijk Behoud opstelvakken linksaf naar parkings behoud algemene doorstroming N223 Tijdens iGBC dd. 13/06/2019 en PSG d.d. 10/03/2020 werd een ander alternatief oplossingsconcept aangehaald dat is weergegeven in §0.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 47
5.2.6 Mobiliteitsplan gemeente Lubbeek Het gemeentelijk mobiliteitsplan van Lubbeek is goedgekeurd in de gemeenteraad van 29 augustus 2013.
5.2.6.1 Wegencategorisering Uit de wegencategorisering van het mobiliteitsplan van Lubbeek blijkt dat de N223 gecategoriseerd is als secundaire weg type I. Verder zijn de kruisende wegen Binkomstraat, Meenselstraat geselecteerd als lokale weg II. In het mobiliteitsplan wordt ook melding gemaakt dat conform het gemeentelijk structuurplan de Helstraat en Boutersemstraat zijn geselecteerd als lokale wegen type II. Alle andere kruisende wegen binnen de gemeente Lubbeek zijn gecategoriseerd als lokale weg III.
Figuur 5.29: Wegencategorisering Lubbeek (bron: mobiliteitsplan Lubbeek)
5.2.6.2 Verblijfsgebieden De zone 50- en 30 gebieden worden beschouwd als verblijfsgebieden voor voetgangers. Binnen deze gebieden maakt het volledige wegennet deel uit van het voetgangersnetwerk. Alleen de wijze waarop de voetgangersinfrastructuur is ingepast in het netwerk verschilt. Deze is afhankelijk van de functie die het betreffende wegdeel vervult voor het fiets- en autoverkeer. Per deelzone worden er maatregelen voorgesteld. Voor de deelruimte kleinschalig landelijk weefsel gaat het over de volgende maatregelen: Alternatieve langzaam verkeer verbindingen voor de drukke N223: - Verbinding tussen de kern van Binkom (kerkplein) en de Binkomstraat via de kasteelparken en het Kapellebos - Verbinding tussen de kern van Binkom en het woonlint in de Meenselstraat (buurtweg 60 en 65 in het verlengde van de Schoolstraat wordt reeds meegenomen in LEADER project en herinrichting van schoolomgeving) Snelheidsremmende maatregelen in de Meenselstraat. Beveiligen bestaande onveilige voetgangersoversteekplaatsen op de N223 (school en kerk) Bijkomende oversteekplaatsen op de N223 ter hoogte van: - Meenselstraat x N223 Tiensesteenweg - Kerkstraat x Brusselstraat x N223 Tiensesteenweg - Helstraat x Boutersemstraat x N223 Tiensesteenweg, mogelijk combineren met verkeerslichten cf. bestaande tijdelijke situatie. (zie ook §5.2.8.6 PCV dossier N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat).
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 48
Figuur 5.30: Verblijfsgebieden Lubbeek (bron: mobiliteitsplan Lubbeek)
5.2.6.3 Fietsroutenetwerk Onderstaande figuur geeft de hiërarchische opbouw van het functioneel fietsroutenetwerk conform het mobiliteitsplan weer. Hierbij valt op dat verschillende delen van dit netwerk samen vallen. Hieruit blijkt dat er enkele wegen zijn opgenomen in het lokale fietsnetwerk die het projectgebied kruisen. Het gaat over de Grotendries, Lubbeekstraat, Keiberg, Vlierbeekstraat, Kerkstraat en Brusselstraat.
Figuur 5.31: Opbouw fietsnetwerk Lubbeek (bron: mobiliteitsplan Lubbeek)
5.2.6.4 Autonetwerken De auto bekleedt een belangrijke positie in het Lubbeekse vervoerspatroon. Een fundamentele doelstelling van het mobiliteitsbeleid is het terugdringen van deze autogerichtheid. In samenhang met de wegcategorisering worden verblijfsgebieden afgebakend. Dit zijn gebieden waar de verblijfsfunctie primeert, en waar omwille van verkeersleefbaarheid de verkeersfunctie ondergeschikt is. Binnen verblijfsgebieden gaat de aandacht vooral naar de zachte weggebruiker, het openbaar domein en de doorstroming van het openbaar vervoer. Ondergeschikt hieraan en binnen de eisen van leefbaarheid en veiligheid, komt het autoverkeer aan bod.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 49
Het voorgaande geldt voor alle wegen binnen het verblijfsgebied, en dus ook voor de gewestwegen N2 Staatsbaan/Diestsesteenweg en de N223 Tiensesteenweg. Binnen de doortochten van deze wegen door Linden, Sint-Bernard en Binkom, komen de verkeersfunctie van de weg vaak in conflict met de verblijfsfunctie van de omgeving. Een herinrichting van de wegen moet zorgen dat de verkeerstaak wordt beperkt tot een niveau dat overeenstemt met de draagkracht van de omgeving. Om de overgang van verkeers- naar verblijfsgebied in het wegbeeld nog te benadrukken, wordt hier een zogenaamd “poort”-effect ingebouwd. Dit is een infrastructurele ingreep die de automobilist duidelijk maakt dat hier een aangepast rijgedrag gevraagd wordt.
5.2.6.5 Vrachtverkeer Het doorgaand vrachtverkeer wordt in alle kernen van Lubbeek als probleem ervaren. Voor doorgaand vrachtvervoer is de visie van de gemeente Lubbeek duidelijk: vrachtverkeer moet geconcentreerd worden op de secundaire wegen N2 en N223 en hoort niet thuis op lokale wegen. Binnen de maas van de secundaire wegen N2 Statiebaan/Diestsesteenweg, N3 Tiensesteenweg (Bierbeek/Boutersem) en N223 Tiensesteenweg bevindt zich het maasverkleinend lokale netwerk dat in eerste instantie de functie heeft de kernen binnen deze maas te ontsluiten naar het hogere netwerk. In de praktijk is niet uit te sluiten dat deze wegen ook voor een deel drager zijn van doorgaand verkeer. Hier wordt een verbodsbord van +5t ingesteld.
Figuur 5.32: Vrachtverkeer Lubbeek (bron: mobiliteitsplan Lubbeek) iGBC 19 juni 2019: Gemeente Lubbeek gaf tijdens de iGBC aan dat er in de praktijk een tonnagebeperking is van 3,5 ton i.p.v. 5 ton. Dit om de handhaving mogelijk te maken, voertuigklassen en massa in beladen toestand spelen hierbij een rol.
5.2.6.6 Snelheidsplan In grote lijnen kan gesteld worden dat de maximum snelheid op secundaire wegen over het algemeen 70km/u bedraagt. In functie van juridische (bebouwde kom 50km/u, zone 30 schoolomgeving) of ruimtelijke randvoorwaarden (verblijfsgebieden) ligt de maximum toegelaten snelheid lager. In vele gevallen door het vooropgesteld doortochtprincipe toe te passen waarbij de maximum snelheid gradueel wordt afgebouwd ondersteund door een leesbare weginrichting. Ook op de N223 Tiensesteenweg is de snelheidslimiet 70km/u buiten de bebouwde kom en 50km/u binnen de bebouwde kom. Op de N223 Tiensesteenweg wordt de snelheid bij de doortocht afgebouwd door het begin van de bebouwde kom tot 50km/u. Er is een beperkte poort die de overgang tussen de snelheidsregimes ondersteunt. Er is ook conform het mobiliteitsplan niet gekozen voor het structureel afbouwen ter hoogte van de schoolomgeving tot 30km/u. Mogelijk kan een variabele zone 30 ingevoerd worden ter hoogte van de schoolomgeving op de N223.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 50
iGBC 19 juni 2019: In de praktijk werd ondertussen een zone 30 doorgevoerd op de Tiensesteenweg ter hoogte van de school door middel van een vaste aanduiding van verkeersborden. De zone 30 is bijgevolg 24/24 en 7/7 geldig.
Figuur 5.33: Snelheidsplan Lubbeek (bron: mobiliteitsplan Lubbeek)
5.2.6.7 Herinrichting kern Binkom Tot 2015 liep er in het kader van een LEADER project een herinrichtingsproject voor de kern van Binkom en de schoolomgeving in het bijzonder. LEADER wil het lokaal economisch en maatschappelijke weefsel op het platteland versterken en bijdragen tot een versterking van de territoriale verbondenheid, een diversificatie van de plattelandseconomie en een verbetering van de leefkwaliteit. Het geeft een regio hierbij de kans om vernieuwende oplossingen uit te werken, op maat van het eigen gebied. Strategische doelstellingen van het project bevinden zich op het vlak van: ontwikkelen en versterken van de natuurlijke structuur van het Hageland verbeteren van de toegankelijkheid van Hageland voor toerist en recreant verhogen van de verkeersleefbaarheid door: - tweede poort binnen doortocht - aanpassen van circulatie op en rond de parking van feestzaal Santro en schoolingang - kiss&ride voor schoolingang - herinrichten van de Schoolstraat als woonerf ondersteuning dorpskernvernieuwing met aandacht voor de uitbreidingsmogelijkheden voor de school en kwalitatieve stedenbouwkundige afwerking Voor het optimaliseren van het netwerk voor langzaam verkeer worden de buurtwegen nr. 60 en 65 opengemaakt voor een optimale verbinding tussen de schoolomgeving en de Meenselstraat. iGBC 13 juni 2019: tijdens de iGBC werd door de gemeente Lubbeek aangehaald dat met dit project de in- en uitrit van de zaal Santo werden gefinancierd en de parking werd gereorganiseerd.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 51
Figuur 5.34: Structuurschets herinrichting schoolomgeving Binkom (bron: mobiliteitsplan Lubbeek)
5.2.6.8 PCV dossier N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat In het kader van het PCV (provinciale commissie verkeersveiligheid) dossier d.d. 27 maart 2018 werd besloten verkeerslichten te plaatsen aan dit kruispunt. Bijkomend worden volgende maatregelen mee opgenomen: De fietsoversteek op de N223 Tiensesteenweg (kant Aarschot) wordt mee opgenomen in de verkeerslichten. Bijgevolg worst deze oversteek verplaatst naar het zuiden. Voetgangersoversteken worden voorzien gezien de aanwezigheid van bushaltes in beide rijrichtingen in de Boutersemstraat. Startvergadering 5 april 2019: het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat dient in onderhavig dossier mee te worden opgenomen.
Op donderdag 18 mei 2017 werden tussen 07u00 en 09u00 en tussen 15u30 en 17u30 door AWV in het kader van het PCV dossier verkeerstellingen plaats aan het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 52
De totale kruispuntbelasting tijdens het drukste ochtendspitsuur (07u30-08u30) bedroeg 1.290 pae (personenauto equivalenten). Hierbij werden vrachtwagens als equivalent voor twee wagens geteld. Het aandeel zwaar verkeer bedroeg 5,9% van alle voertuigen. Figuur 5.35 toont de verdeling van de kruispuntbelasting over de verschillende rijrichtingen.
Figuur 5.35: Verkeerstelling 18 mei 2017, 07u30-08u30
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 53
De totale kruispuntbelasting tijdens het drukste ochtendspitsuur (16u30-17u30) bedroeg 1.203 pae (personenauto equivalenten). Hierbij werden vrachtwagens opnieuw als equivalent voor twee wagens geteld. Het aandeel zwaar verkeer bedroeg 5,1% van alle voertuigen. Figuur 5.35 toont de verdeling van de kruispuntbelasting over de verschillende rijrichtingen.
Figuur 5.36: Verkeerstelling 18 mei 2017, 16u30-17u30
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 54
6 Analyse
6.1 Ruimtelijke analyse 6.1.1 Opdeling in segmenten Het project wordt opgedeeld in drie segmenten in functie van de ruimtelijke analyse
Figuur 6.1: Foto segment 1 - noord (bron: Google Maps) Segment is ca. 2.850m lang Dubbelrichtingsfietspad aan de westzijde aanwezig, smal en niet conform vademecum fietsvoorzieningen Geen voetpaden aanwezig Open ruimte afgewisseld met vrijstaande woningen en aan één of beide zijden van de weg Snelheidsregime: 70km/u
Figuur 6.2: Foto segment 2 - centrum Binkom, uitgesloten uit projectgebied (bron: Google Maps) Segment is ca. 600m lang Dubbelrichtingsfietspad aan de westzijde aanwezig Voetpaden aanwezig aan beide zijden van de weg. Bebouwing aan beide zijden van de weg Snelheidsregime: 50km/u en 30km/u
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 55
Figuur 6.3: Foto segment 3 – zuid (bron: Google Maps) Segment is ca. 750m lang Dubbelrichtingsfietspad aan de westzijde aanwezig Geen voetpaden aanwezig Open ruimte afgewisseld met vrijstaande woningen en aan één of beide zijden van de weg Snelheidsregime: 50km/u binnen de bebouwde kom en 70km/u buiten de bebouwde kom 6.1.2 Publiekstrekkende functies In de omgeving van het projectgebied zijn er enkele publiekstrekkende functies. Het gaat over de AVEVE gelegen aan de noordelijke komgrens in Binkom. Het centrum van Binkom met enkele handelszaken (o.a. frituur), een jeugdhuis en een school. Daarnaast is de grootschalige winkelconcentratie bij het gouden kruispunt ook een publiekstrekkende functie.
Legenda AVEVE Centrum Binkom Handel Gouden kruispunt
Figuur 6.4: Publiekstrekkende functies
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 56
6.2 Verkeerskundige analyse 6.2.1 Langzaam verkeer Het projectgebied is geselecteerd als functionele fietsroute in het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk van de provincie Vlaams-Brabant. Over het hele tracé is momenteel een smal gelijkgronds en aanliggend dubbelrichtingsfietspad aanwezig. Dit fietspad is uitsluitend door middel van wegmarkering afgebakend. Er is een snelheidsregime van 50km/u binnen de bebouwde kom en 70km/u buiten de bebouwde kom. Voetgangers dienen langs het hele tracé gebruik te maken van het fietspad aangezien er geen voetpad aanwezig is binnen het projectgebied. In de kern van Binkom zijn er wel voetpaden aanwezig aan beide zijden van de weg.
6.2.2 Openbaar vervoer Het noordelijke deel van het projectgebied maakt geen deel uit van het busnetwerk. Enkel over het gedeelte tussen de kruising met de Binkomstraat en de zuidelijke projectgrens van het noordelijke segment is een busnet operationeel. Hier is een bushalte gelegen aan de straten Keiberg x Molenberg namelijk bushalte ‘Binkom In den Haan’. Onderstaande tabel geeft de dienstregeling die hier geldig is. De bus halteert hier op de rijbaan en de halte is uitgerust met een schuilhuisje, vuilbak en fietsenstalling aan beide kanten van de weg. Tabel 6.1: Dienstregeling 'Binkom In den Haan' (bron: De Lijn) Lijn Traject Frequentie Amplitude 485 Tienen – Lubbeek – Leuven 2x/u in ochtend- en avondspits en 1x/u 07u00-17u00 buiten de spits 590 Pellenberg – Aarschot 1x/dag in ochtend- en avondspits 07u00-17u00 (schoolbus) 373 Assent – Leuven 2x/dag in ochtend- en avondspits 06u00-17u00
De kern van Binkom is niet in het project gelegen. Hier is de bushalte ‘Binkom Gemeentehuis’ gesitueerd en halteren buslijnen 392, 485 en 590. Over het zuidelijke segment rijden ook twee buslijnen. Er zijn ook twee bushaltes binnen dit deel van het projectgebied namelijk ‘Binkom Rusthuis’ en ‘Binkom Steenweg naar Attenrode’. Onderstaande tabel geeft de dienstregeling weer van beide bushaltes. De bushalte Binkom Rusthuis is enkel uitgerust met een haltepaal. De bus halteert hier op de weg. Bij de bushalte Binkom Steenweg naar Attenrode is de halte in zuidelijke rijrichting uitgerust met een haltepaal en de halte in noordelijke rijrichting is uitgerust met een schuilhuisje, vuilbak en een fietsenstalling. Tabel 6.2: Dienstregeling 'Binkom Rusthuis' en ‘Binkom Steenweg naar Attenrode’ (bron: De Lijn) Lijn Traject Frequentie Amplitude 485 Tienen – Lubbeek – Leuven 2x/u in ochtend- en avondspits en 1x/u 07u00-17u00 buiten de spits 392 Binkom – Aarschot 1x per dag in ochtend en avondspits 06u00-17u00
Op het startoverleg werd door de gemeente Lubbeek meegedeeld dat aan de bushalte ‘Binkom Rusthuis’ een schuilhuisje is voorzien in zuidelijke richting. Een zieke/gestorven boom werd hiervoor verwijderd.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 57
Verder kruisen enkele buslijnen de zuidelijke grens van het projectgebied. Bij de kruising Helstraat x Tiensesteenweg kruisen buslijnen 585 en 685 de N223 Tiensesteenweg. Onderstaande figuur geeft een overzicht van het netplan van De Lijn.
Figuur 6.5: Netplan (bron: De Lijn) Naar aanleiding van de iGBC d.d. 13 juni 2019 werd schriftelijk teruggekoppeld met De Lijn om het aantal haltes te reduceren van 4 naar 3. Waarbij de halten ‘gemeentehuis’ en ‘rusthuis’ worden samengevoegd tot de halte ‘kerk’. De voordelen hiervan zijn: kortere wandelafstand tot het woonzorg centrum, comfortabelere route tussen woonzorg centrum en bushalte, de huidige route via de Kasteelstraat is in zeer slechte staat, de nieuwe halte ligt vlakbij het ontmoetingscentrum, de school, de Chiro en de kerk, de locaties van de haltes sluiten dichter aan bij de bebouwing, afdekking blijft gegarandeerd, de bussen dienen minder te stoppen aan haltes waardoor de bus inzittenden minder tijd verliezen, er is meer ruimte voor de uitbouw van toegankelijke halte incl. halte accommodatie Op de iGBC werd dit voorstel aanvaard, ook De Lijn gaf haar akkoord op 27 juni 2019 op voorwaarde dat de bushalten toegankelijk en comfortabel zijn (zie ook §3.3). De figuren hieronder tonen de afdekking van de halten.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 58
Figuur 6.6 toont de bestaande afdekking door middel van de bushaltes met een cirkelstraal van 500m.
Figuur 6.6: Bestaande afdekking bushaltes, straal 500m
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 59
Figuur 6.7 toont de gewijzigde afdekking van de bushaltes met drie haltes en een straal van 500m. Ondanks er minder haltes zijn, zorgt deze halteconfiguratie ervoor dat de meeste bebouwing dichter bij een bushalte gelegen is.
Figuur 6.7: Gewijzigde afdekking bushaltes, straal 500m
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 60
Intussen werd in het voorjaar 2020 in overleg tussen gemeenten Glabbeek, Lubbeek, Tielt-Winge en De Lijn een wijziging van lijn 485 voorgesteld en inmiddels goedgekeurd. Onderstaande punten en bijhorende figuren worden uit dit akkoord1 overgenomen. Het opsplitsen van lijn 485 in lijn 372 en lijn 373 (zie Figuur 6.8 en Figuur 6.9 – het traject daarvan is helemaal anders dan de huidige lijnen 372 en 373) Lijn 373 zal daarbij rijden via het traject zoals dat voorgesteld werd in scenario 1 van het netwerk basisbereikbaarheid (via Attenrode en Meensel-Kiezegem) zie Figuur 6.8. Lijn 373 krijgt een uur-frequentie tijdens de spits. Concreet gaat het over 3 ritten per rijrichting ’s ochtends en 3 ritten per rijrichting ’s avonds. Samen zijn dat 12 ritten per dag. Op woensdagmiddag wordt een bijkomende rit voorzien in beide richtingen. Lijn 373 zal steeds doorrijden naar Leuven station. Op die manier is een overstap in Lubbeek (vanuit Glabbeek) richting Leuven nooit nodig Lijn 373 zal op het traject tussen Leuven en Lubbeek in de spitsrichting versterking krijgen van een reguliere 370 die ongeveer 5 minuten vroeger de reizigers op dat traject oppikt. Op die manier blijven de plaatsen op lijn 373 vrij voor reizigers richting Glabbeek en Tienen en blijft zowel de capaciteit als de stiptheid gegarandeerd van lijn 373 Lijn 372 zal gestrekt rijden via het huidige traject van lijn 485 (zie Figuur 6.9) Lijn 372 krijgt een uur frequentie doorheen de dag maar geen spitsversterking Lijn 372 zal steeds doorrijden naar Leuven station, op die manier dienen reizigers uit Glabbeek die tijdens de dal de moeite doen om een voortraject af te leggen naar lijn 372, niet nóg eens overstappen in Lubbeek Lijn 372 zal op het traject tussen Leuven en Lubbeek versterking krijgen van een reguliere 370 die ongeveer 5 minuten vroeger de reizigers op dat traject oppikt, in de spitsrichting. Op die manier blijven de plaatsen op lijn 372 vrij voor reizigers richting Binkom en Tienen en blijft zowel de capaciteit als de stiptheid gegarandeerd van lijn 372.
Figuur 6.8: Voorstel tot wijziging lijn 485 - traject lijn 373 - finaal voorstel
1 E-mail Sander Wouters aan de betreffende gemeenten, d.d. 07/04/2020
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 61
Figuur 6.9: Voorstel tot wijziging lijn 485 - traject lijn 372 - finaal voorstel
6.2.3 Verkeerstellingen In het kader van dit project werden verkeerstellingen uitgevoerd op volgende kruispunten: N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat Beide tellingen werden uitgevoerd op donderdag 23 mei tussen 07u00 en 09u00 (ochtendspits) en eveneens tussen 15u30 en 17u30 (avondspits).
6.2.3.1 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat Figuur 6.10 toont de kruispuntafwikkeling tijdens het drukste ochtendspitsuur in pae waarden (personenauto equivalenten, licht vrachtwagen/bus 1,5 pae en zware vrachtwagen/bus 2,3 pae). Tijdens de ochtendspits was het drukste uur aan dit kruispunt tussen 07u30 en 08u30. De totale
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 62
kruispuntbelasting bedroeg 1.005 pae. Het aandeel licht vrachtverkeer/bussen bedroeg 4% (< 8m lengte), het aandeel zwaar vrachtverkeer bedroeg 1,7% (> 8m).
Figuur 6.10: Kruispunttelling ochtendspits N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 63
Figuur 6.11 toont de kruispuntafwikkeling tijdens het drukste avondspitsuur in pae waarden. Tijdens de avondspits was het drukste uur aan dit kruispunt tussen 16u15 en 17u15. De totale kruispuntbelasting bedroeg 994 pae. Het aandeel licht vrachtverkeer/bussen bedroeg 3,4%, het aandeel zwaar vrachtverkeer bedroeg 0,8%.
Figuur 6.11: Kruispunttelling avondspits N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 64
6.2.3.2 Tiensesteenweg x Meenselstraat Figuur 6.12 toont de kruispuntafwikkeling tijdens het drukste ochtendspitsuur in pae waarden. Tijdens de ochtendspits was het drukste uur aan dit kruispunt tussen 08u00 en 09u00. De totale kruispuntbelasting bedroeg 1.289 pae. Het aandeel licht vrachtverkeer/bussen bedroeg 3,6%, het aandeel zwaar vrachtverkeer bedroeg 1,6%.
Figuur 6.12: Kruispunttelling ochtendspits N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 65
Figuur 6.13 toont de kruispuntafwikkeling tijdens het drukste avondspitsuur in pae waarden. Tijdens de avondspits was het drukste uur aan dit kruispunt tussen 16u15 en 17u15. De totale kruispuntbelasting bedroeg 1.181 pae. Het aandeel licht vrachtverkeer/bussen bedroeg 3,6%, het aandeel zwaar vrachtverkeer bedroeg 1%.
Figuur 6.13: Kruispunttelling avondspits N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat 6.2.4 Verkeerstelling fietsers en voetgangers Tijdens de camera kruispunttellingen werden eveneens enkele fietsers geregistreerd dit was echter een beperkt aantal, wat mogelijk begrijpelijk is gezien de huidige kwaliteit van fietsvoorzieningen. Zo reden er tijdens de avondspitspits aan het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat twee fietsers rechtdoor waarvan één in zuidelijke en één in noordelijke richting. Deze werden niet geregistreerd aan het kruispunt met de Binkomstraat en Schoofstraat. Daarnaast reden enkele fietsers de Binkomstraat in en uit.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 66
6.2.5 Kwaliteit verkeersafwikkeling aan de kruispunten De afwikkeling wordt beoordeeld door middel van de Highway Capacity Manual ’16. De analyse geeft een indicatie van mogelijke capaciteitsproblemen op de kruispunten. Voor voorrangsgeregelde en lichtengeregelde kruispunten verschilt de beoordeling. Hierbij wordt uitgegaan van onderstaande onderverdeling: Tabel 6.3: Beoordelingskader voorrangsgeregelde kruispunten Voorrangsgeregeld Verkeerslichtengeregeld Afwikkeling kruispunt kruispunt Gemiddelde wachttijd Vlotte afwikkeling (A) < 10 sec. < 10 sec. Redelijk vlotte afwikkeling (B) 10-15 sec. 10-20 sec. Stabiele afwikkeling (C) 15-25 sec. 20-35 sec. Redelijk onstabiele afwikkeling (D) 25-35 sec. 35-55 sec. Onstabiele afwikkeling (E) 35-50 sec. 55-80 sec. Ernstige afwikkelingsproblemen (F) > 50 sec. > 80 sec.
Hierbij is eveneens belangrijk dat voor voorrangsgeregelde kruispunten: Verzadigingsgraad per richting < 80% Voor verkeerslichtengeregelde kruispunten: Verzadigingsgraad per richting < 90% Cyclustijd van de verkeerslichten ≤ 120 sec.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 67
6.2.5.1 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat Figuur 6.14 toont de kwaliteit van verkeersafwikkeling aan het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat tijdens het drukste ochtendspitsuur. Het verkeer kent een vlotte afwikkeling voor het verkeer op de N223 Tiensesteenweg. Het verkeer dat uit de Binkomstraat naar rechts rijdt kent een redelijk vlotte afwikkeling. Het verkeer dat uit de Binkomstraat naar links rijdt kent een redelijk onstabiele afwikkeling, de wachttijden bedragen ongeveer een halve minuut. Uit de Schoofstraat komen geen voertuigen.
N223 Tiensesteenweg 50 425 0 284 I 0 s Wt 0 pae Wr 37% V/C A LOS
LOS V/C
Wr
Wt
I
237
0
6 I 1005
Binkomstraat 0 C
0 s 0%
Wt 14 s 0 pae Wr 1 pae V/C 41%
0 pae 0
13% s 14
Schoofstraat B 0 LOS A
0
59
0
I
Wt Wr
V/C
LOS
I 484 187 278 0 Wt 4 s Wr 1 pae V/C 43% LOS A N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.14: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat, drukste ochtendspitsuur
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 68
Figuur 6.15 toont de kwaliteit van verkeersafwikkeling aan het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat tijdens het drukste avondspitsuur. Op de N223 Tiensesteenweg is er een vlotte afwikkeling, ook voor het verkeer dat vanuit het zuiden linksaf rijdt. Voor de voertuigen die vanuit de Binkomstraat komen is de gemiddelde wachttijd zo’n 15 seconden. Er kwamen opnieuw geen voertuigen uit de Schoofstraat.
N223 Tiensesteenweg 22 279 0 404 I 0 s Wt 0 pae Wr 25% V/C A LOS
LOS V/C
Wr
Wt
I
100
0
30 I 994
Binkomstraat 0 C
0 s 0%
Wt 15 s 0 pae Wr 2 pae V/C 33%
2 pae 2
39% s 15
Schoofstraat B 1 LOS A
0
210
1
I
Wt Wr
V/C
LOS
I 489 78 374 0 Wt 1 s Wr 0 pae V/C 36% LOS A N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.15: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat, drukste avondspitsuur
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 69
6.2.5.2 Tiensesteenweg x Meenselstraat Figuur 6.16 toont de kwaliteit van verkeersafwikkeling aan het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat tijdens het drukste ochtendspitsuur. Er is een vlotte verkeersafwikkeling voor de voertuigen op de N223 Tiensesteenweg. De verkeersafwikkeling kent ernstige afwikkelingsproblemen voor de voertuigen die vanaf de Meenselstraat de Tiensesteenweg willen oprijden. Wachttijden lopen gemiddeld op tot meer dan een minuut, ook de verzadigingsgraad ligt boven de 90%.
N223 Tiensesteenweg 500 44 495 I 0 s 8 s Wt 0 pae 0 pae Wr 42% 4% V/C A A LOS
124
F
66 s 92%
I 1289 9 pae Wt 66 s
Wr 9 pae 193 V/C 51%
Meenselstraat LOS C
101
I
Wt Wr
V/C
LOS
I 693 371 57 Wt 0 s Wr 0 pae V/C 36% LOS A N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.16: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat, drukste ochtendspitsuur
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 70
Figuur 6.17 toont de kwaliteit van verkeersafwikkeling aan het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat tijdens het drukste avondspitsuur. Er is opnieuw een vlotte verkeersafwikkeling voor de voertuigen op de N223 Tiensesteenweg. Er is een redelijk onstabiele afwikkeling voor voertuigen die vanaf de Meenselstraat de N223 Tiensesteenweg oprijden.
N223 Tiensesteenweg 389 158 495 I 0 s 9 s Wt 0 pae 1 pae Wr 32% 15% V/C A A LOS
48
D
29 s 41%
I 1181 2 pae Wt 29 s Wr 2 pae 58 V/C 36%
Meenselstraat LOS A
239
I
Wt Wr
V/C
LOS
I 447 447 81 Wt 0 s Wr 0 pae V/C 44% LOS A N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.17: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat, drukste avondspitsuur
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 71
6.2.6 Noodzaak aan verkeerslichten De noodzaak aan verkeerslichten aan de kruispunten met de Binkomstraat x Schoofstraat enerzijds en Meenselstraat anderzijds kan worden getoetst door middel van het dienstorder A266 van AWV. De noodzaak tot het plaatsen van verkeerslichten steunt op onderstaande formule. “Binnen de bebouwde kom: als voor een willekeurig spitsuur van vier opeenvolgende kwartieren 800 geldt dat 푖 ≥ 120 × 푒 퐼 dan zijn verkeerslichten wenselijk. Als bovendien voor elk van de vier 800 drukste uren van de dag geldt dat 푖 ≥ 100 × 푒 퐼 dan zijn verkeerslichten gewoonlijk aangewezen.” “Buiten de bebouwde kom: als voor een willekeurig spitsuur van vier opeenvolgende kwartieren 800 geldt dat 푖 ≥ 100 × 푒 퐼 dan zijn verkeerslichten wenselijk. Als bovendien voor elk van de vier 800 drukste uren van de dag geldt dat 푖 ≥ 80 × 푒 퐼 dan zijn verkeerslichten gewoonlijk aangewezen.”
I = toekomend aantal personenwageneenheden op de twee hoofdtakken van het kruispunt
i = toekomend aantal personenwageneenheden op de dwarstak(ken) van het kruispunt. Als het aantal voetgangers dat per uur de hoofdweg oversteekt (V) groter is dan de helft van het aantal wagens uit de zijweg(en), dan geldt i = pae/2 + V en anders geldt i = pae. Als de hoofdweg een voldoende brede middenberm heeft om deze hoofdweg in twee keer te kruisen, dan wordt het aantal eenheden van de betreffende dwarsende weggebruikers vermenigvuldigd met 0,8. Indien zich op een afstand van minder dan 750m al een lichtengeregeld kruispunt bevindt, dan wordt de waarde van i ten slotte verdubbeld
e = 2,718 (grondtal van het natuurlijk logaritme).
Het kruispunt van de N223 Tiensesteenweg met de Binkomstraat en Schoofstraat ligt buiten de bebouwde kom. Op basis van de verkeersintensiteiten van vier opeenvolgende kwartieren tijdens de spitsuren zijn er zowel in de ochtend als in de avondspits geen verkeerslichten nodig. Het kruispunt van de N223 Tiensesteenweg met de Meenselstraat ligt binnen de bebouwde kom. Op basis van de verkeersintensiteiten van vier opeenvolgende kwartieren tijdens de spitsuren zijn in de ochtendspits wel verkeerslichten nodig, maar in de avondspits niet. Ook indien het kruispunt met Binkomstraat x Schoofstraat wel in de bebouwde kom had gelegen en het kruispunt met de Meenselstraat niet in de bebouwde kom had gelegen ware de conclusies hetzelfde, met name dat er aan het kruispunt met de Binkomstraat x Schoofstraat geen verkeerslichten nodig zijn en aan het kruispunt met de Meenselstraat wel verkeerslichten nodig zijn. Tabel 6.4: Noodzaak aan verkeerslichten Kruispunt VRI % van benodigde capaciteit N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Niet noodzakelijk 23% Schoofstraat (ochtend) N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Niet noodzakelijk 69% Schoofstraat (avond) N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat Noodzakelijk 139% (ochtend) N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat Niet noodzakelijk 50% (avond)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 72
6.2.7 Toepassing verkeerslichten aan kruispunt N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat Gezien er aan het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat conform §6.2.6 verkeerslichten nodig zijn in de ochtendspits, werden voor die periode twee kruispuntconfiguraties met verkeerslichten afgetoetst met de verkeerskundige rekensoftware PTV Vistro 2020: Eén zonder voorsorteerstrook linksaf vanaf het noorden naar de Meenselstraat; Eén met voorsorteerstrook linksaf vanaf het noorden naar de Meenselstraat. Dit met een afstand van zo’n 35m zoals in de huidige situatie. Bij de instelling van de fasen van de verkeerslichten werd steeds rekening gehouden met: Een minimale groentijd van 10 sec. per fase Een oranjetijd van 3 sec. per fase bij max. toegelaten snelheid ≤ 50km/u Een alles-roodtijd van 2 sec. per fase i.f.v. de ontruiming van het kruispunt Beide takken van de N223 Tiensesteenweg zitten in dezelfde fase
Figuur 6.18: N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat, zonder en met linksaf
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 73
6.2.7.1 Verkeerslichten zonder voorsorteerstrook linksaf Met deze verkeerslichtenregeling werd geen rekening gehouden met voetgangers en fietsers. Indien een deelconflict wordt aanvaard kunnen voetgangers en fietsers gelijktijdig oversteken met de wagens die in dezelfde rijrichting ook groen hebben. Bij een optimale cyclustijd van 60 sec. is er een redelijk vlotte afwikkeling van het kruispunt. Een kruispuntconfiguratie zonder voorsorteerstrook linksaf vanaf de noordelijke kruispunttak is bijgevolg mogelijk. Onderstaande figuur geeft de redelijk vlotte afwikkelingskwaliteit weer.
N223 Tiensesteenweg 500 44 495 I 12 s Wt 8 pae Wr 58% V/C B LOS
124
B
13 s
44%
I 1289 5 pae Wt 12 s
Wr 8 pae 193 V/C 54%
Meenselstraat LOS B
101
I
Wt Wr
V/C LOS
I 693 371 57 Wt 11 s Wr 6 pae V/C 49% LOS B N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.19: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat - zonder voorsorteerstrook linksaf (ochtendspits)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 74
6.2.7.2 Verkeerslichten met voorsorteerstrook linksaf Ook in deze cyclus worden deelconflicten met zachte weggebruikers toegestaan. 60 sec. is opnieuw de optimale cyclustijd. Onderstaande figuur geeft de eveneens redelijk vlotte afwikkelingskwaliteit weer.
N223 Tiensesteenweg 500 44 495 I 19 s 16 s Wt 1 pae 9 pae Wr 13% 64% V/C B B LOS
124
B
19 s
56%
I 1289 7 pae Wt 16 s
Wr 9 pae 193 V/C 50%
Meenselstraat LOS B
101
I
Wt Wr
V/C LOS
I 693 371 57 Wt 14 s Wr 7 pae V/C 56% LOS B N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.20: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat - met voorsorteerstrook linksaf (ochtendspits) Aangezien de toevoeging van een voorsorteerstrook linksaf vanuit het noorden niet zorgt voor een opmerkelijke verbetering van de verkeersafwikkeling wordt in de volgende toepassingen uitgegaan van een kruispuntconfiguratie zonder deze voorsorteerstrook.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 75
6.2.7.3 Verkeerslichten zonder voorsorteerstrook linksaf – conflictvrij voor zachte weggebruikers Indien i.f.v. verkeersveiligheid voetgangers en fietsers conflictvrij het kruispunt moeten kunnen oversteken, kan de cyclustijd worden verlengd met 2x10 sec. conflictvrij groen. Dit betekent dat alle wagens 2x10 sec. extra moeten wachten om voetgangers en fietsers conflictvrij te laten oversteken. Dit zorgt ervoor dat de optimale cyclustijd 68 sec. bedraagt. Deze 2x10 sec. kunnen worden besteed aan een aparte groentijd voor voetgangers en fietsers of aan voorstarttijden voor voetgangers en fietsers. In de praktijk is het mogelijk dit door middel van detectie toe te passen waardoor wagens alleen hoeven te stoppen indien er effectief een voetganger of fietser is. Daardoor hoeft niet iedere cyclus van de verkeerslichten te worden verlengd. Indien er tijdens het drukste ochtendspitsuur tijdens elke cyclus een voetganger of fietser zich aanmeldt, wordt onderstaande stabiele afwikkelingskwaliteit bekomen.
N223 Tiensesteenweg 500 44 495 I 26 s Wt 13 pae Wr 78% V/C C LOS
124
C
30 s
70%
I 1289 9 pae Wt 25 s
Wr 13 pae 193 V/C 56%
Meenselstraat LOS C
101
I
Wt Wr
V/C LOS
I 693 371 57 Wt 20 s Wr 9 pae V/C 63% LOS C N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.21 Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat - zonder voorsorteerstrook linksaf - conflictvrij voor zachte weggebruikers (ochtendspits)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 76
6.2.7.4 Verkeerslichten zonder voorsorteerstrook linksaf – conflictvrij voor zachte weggebruikers – rerouting verkeer Tijdens de vergadering d.d. 10 maart 2020 gaf de gemeente Lubbeek aan dat zij de route tussen de Meenselstraat en Helstraat zullen knippen t.h.v. Krekeldries. De route Krekeldries, Bloemstraat, Cubastraat en Helstraat die vandaag wordt genomen om het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat te vermijden zou dan niet meer mogelijk zijn. Het is moeilijk in te schatten welke impact dit heeft. Er wordt een aanname gedaan van 20% extra verkeer op de linksafslaande beweging vanuit de Meenselstraat naar de N223 Tiensesteenweg en eveneens dezelfde bijdrage voor de omgekeerd rijrichting.
Dit vormt echter een behoorlijk extreme situatie waarbij: 2x10 sec. extra tijd is gerekend om zachte weggebruikers conflictvrij te laten oversteken 20% extra verkeer op de beweging Meenselstraat – N223 zuid en omgekeerd rijdt t.o.v. het verkeer dat werd geteld. De optimale cyclustijd in deze situatie is 66 sec. De verkeersafwikkeling blijft stabiel.
N223 Tiensesteenweg 500 44 495 I 23 s Wt 12 pae Wr 75% V/C C LOS
124
C
26 s
69%
I 1337 9 pae Wt 23 s
Wr 12 pae 230 V/C 58%
Meenselstraat LOS C
112
I
Wt Wr
V/C LOS
I 730 371 68 Wt 19 s Wr 9 pae V/C 63% LOS B N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.22: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat - zonder voorsorteerstrook linksaf - conflictvrij voor zachte weggebruikers - rerouting verkeer
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 77
6.2.7.5 Verkeerslichten zonder voorsorteerstrook linksaf - avondspits De ochtendspits is zoals reeds gesteld maatgevend voor dit kruispunt. Echter moet ook de afwikkeling in de avondspits nagegaan worden. In deze cyclus worden deelconflicten met zachte weggebruikers toegestaan. De optimale cyclustijd bedraagt 61 sec. in de avondspits, de afwikkeling verloopt redelijk vlot.
N223 Tiensesteenweg 389 158 495 I 13 s Wt 9 pae Wr 68% V/C B LOS
48
B
14 s
19%
I 1181 2 pae Wt 11 s Wr 9 pae 58 V/C 55%
Meenselstraat LOS B
239
I
Wt Wr
V/C LOS
I 447 447 81 Wt 8 s Wr 5 pae V/C 50% LOS A N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.23: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat - zonder voorsorteerstrook linksaf (avondspits)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 78
6.2.7.6 Verkeerslichten zonder voorsorteerstrook linksaf - conflictvrij voor zachte weggebruikers - avondspits Indien i.f.v. verkeersveiligheid voetgangers en fietsers conflictvrij het kruispunt moeten kunnen oversteken wordt de cyclustijd opnieuw verlengd met 2x10 sec. De optimale cyclustijd bedraagt dan 69 sec. Indien er tijdens het drukste avondspitsuur tijdens elke cyclus een voetganger of fietser zich aanmeldt, wordt onderstaande stabiele afwikkelingskwaliteit bekomen.
N223 Tiensesteenweg 389 158 495 I 30 s Wt 15 pae Wr 85% V/C C LOS
48
C
34 s
48%
I 1181 4 pae Wt 22 s Wr 15 pae 58 V/C 61%
Meenselstraat LOS C
239
I
Wt Wr
V/C LOS
I 447 447 81 Wt 12 s Wr 8 pae V/C 57% LOS B N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.24: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat - zonder voorsorteerstrook linksaf - conflictvrij voor zachte weggebruikers - avondspits
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 79
6.2.7.7 Verkeerslichten zonder voorsorteerstrook linksaf – conflictvrij voor zachte weggebruikers – rerouting verkeer Zelfde test wordt gedaan voor de situatie waarbij de eerder vernoemde sluiproute wordt geknipt. Er wordt aangenomen dat er 20% meer verkeer op de beweging Meenselstraat – N223 zuid en omgekeerd zal rijden. De optimale cyclustijd in deze situatie is 73 sec. Onderstaande figuur geeft de stabiele afwikkelingskwaliteit weer.
N223 Tiensesteenweg 389 158 495 I 32 s Wt 16 pae Wr 86% V/C C LOS
48
D
36 s
51%
I 1209 4 pae Wt 24 s Wr 16 pae 70 V/C 63%
Meenselstraat LOS C
255
I
Wt Wr
V/C LOS
I 459 447 97 Wt 12 s Wr 9 pae V/C 58% LOS B N223 Tiensesteenweg I = intensiteit (pae) - Wt = Wachttijd (sec./vtg) - Wr = Max. wachtrij - V/C = verzadigingsgraad - LOS = Level Of Service Figuur 6.25: Verkeersafwikkeling N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat - zonder voorsorteerstrook linksaf - conflictvrij voor zachte weggebruikers - rerouting verkeer - avondspits
6.2.8 Oversteekbaarheid De oversteekbaarheid van de N223 Tiensesteenweg voor voetgangers en fietsers kan worden beoordeeld aan de hand van de verkeerstellingen. Dit wordt gedaan aan de hand van de gemiddelde wachttijd voordat de oversteekbeweging kan uitgevoerd worden. De berekening maakt gebruik van de wachttijdformule opgenomen in CROW – publicatie 110. Volgens deze methode wordt er aan de hand van de rijbaanbreedte, de mogelijke aanwezigheid van busstroken, parkeerstroken en middeneilanden de gemiddelde wachttijd voor een oversteekbeweging ingeschat. Hierbij wordt
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 80
rekening gehouden met een langzame oversteeksnelheid van een voetganger die door de meeste voetgangers wordt gehaald (1m/s). Fietsers steken in principe de rijbaan sneller over. De analyse geeft een indicatie van mogelijke oversteekproblemen op wegsegmenten. Hierbij wordt bij niet-lichtengeregelde oversteken uitgegaan van onderstaande onderverdeling: Tabel 6.5 : Kwalificatie oversteekbaarheid (CROW – publicatie 110) Wachttijd (sec/p) Oversteekbaarheid Ondergrens Bovengrens Vlot 0 5 Redelijk vlot 5 10 Stabiel 10 20 Redelijk onstabiel 20 30 Onstabiel 30 45 Ernstige oversteekproblemen 45
Tabel 6.6 toont de geraamde gemiddelde wachttijd voor voetgangers die oversteken aan een snelheid van 1m/s. Ten noorden van de Binkomstraat liggen de verkeersintensiteiten wat lager en is de gemiddelde wachttijd 5 tot 10 seconden wat overeenstemt met een redelijk vlotte oversteekbaarheid. Tussen de Binkomstraat en Meenselstraat en ten zuiden van de Meenselstraat liggen de wachttijden tussen de 10 en 15 seconden en is er een stabiele oversteekbaarheid. Tabel 6.6: Oversteekbaarheid N223 o.b.v. verkeerstellingen ochtend- en avondspits Intensiteit Gemiddelde Straat Rijbaanbreedte (beide wachttijd per richtingen) voetganger N223 Tiensesteenweg, Ten noorden 6,5 759 5-10 sec. ochtendspits Binkomstraat N223 Tiensesteenweg, Ten zuiden 6,5 949 10 - 15 sec. ochtendspits Binkomstraat N223 Tiensesteenweg, Ten noorden 6,5 1039 10 - 15 sec. ochtendspits Meenselstraat N223 Tiensesteenweg, Ten zuiden 6,5 1121 10 - 15 sec. ochtendspits Meenselstraat N223 Tiensesteenweg, Ten noorden 6,5 705 5-10 sec. avondspits Binkomstraat N223 Tiensesteenweg, Ten zuiden 6,5 941 10 - 15 sec. avondspits Binkomstraat N223 Tiensesteenweg, Ten noorden 6,5 1042 10 - 15 sec. avondspits Meenselstraat N223 Tiensesteenweg, Ten zuiden 6,5 975 10 - 15 sec. avondspits Meenselstraat
6.2.9 Noodzaak aan fietspaden Onder §2.3 werd reeds toegelicht vanaf welke verkeersintensiteiten (beide rijrichtingen samen) en vanaf welke snelheid fietspaden of fietssuggestiestroken nodig zijn. Er worden in het kader van dit project enkel kruispunttellingen van enkele uren en geen doorsnedetellingen uitgevoerd van etmalen uitgevoerd. De grafiek van Figuur 2.3 vormt echter een advies op basis van etmaalintensiteiten. Ter hoogte van kilometerpunt 9,4 (net ten zuiden van parking toegangen van naar detailhandel aan N223 Gouden Kruispunt) op de N223 Tiensesteenweg was er een permanente tellus van AWV. De meest recent beschikbare data dateren van 2016. Volgens deze gegevens bedroegen de etmaal intensiteiten ca. 10750 voertuigen (aandeel vrachtverkeer niet gekend). Ook op basis van een
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 81
verkeerstelling uitgevoerd door AWV van dinsdag 16/06/2015 tot woensdag 01/07/2015 bleek dat er op de N223 Gouden Kruispunt tussen in- en uitrit detailhandel en Looikenstraat tussen de 9.000 en 11.000 pae per etmaal rijden. Gezien de noodzaak aan recente gegevens worden de gegevens bekomen via de kruispunttellingen uitgevoerd in 2019, geëxtrapoleerd naar etmaalintensiteiten. Voor deze omrekening wordt gebruik gemaakt van de kencijfers woninggerelateerde verplaatsingen uit het richtlijnenhandboek Mobiliteitseffectenstudies, Mobiliteitstoets en MOBER (MOW, 2018).
Figuur 6.26: Kencijfers woninggerelateerde verplaatsingen (bron: MOW, 2018) Ter hoogte van het kruispunt N223 Tiensesteenweg met de Meenselstraat zijn de hoogste intensiteiten vastgesteld tijdens het drukste ochtendspitsuur. Op de drukste tak zijn er 1.121
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 82
voertuigbewegingen tussen 8u00 en 9u00. De 1.121 voertuigbewegingen komen overeen met ca. 9,25%2. Deze berekening geeft een etmaalintensiteit van ruim 12.100 pae op etmaalbasis. In de kencijfers van CROW (ASVV, 2012), methodieken voor verkeersonderzoek is opgenomen dat de intensiteit van een spitsuur ongeveer gelijk staat aan 10% van de etmaalintensiteit. Deze kencijfers zijn gelijkaardig waardoor deze doorrekening als representatief kan beschouwd worden. Ook t.h.v. het kruispunt N223 x Binkomstraat x Schoofstraat werd de hoogste pae-waarde geregistreerd tijdens het drukste ochtendspitsuur. Op de zuidelijke tak worden 949 bewegingen geregistreerd tussen 7u30 en 8u30. Deze bewegingen komen overeen met 8,5% van de etmaalintensiteit. Een omrekening geeft bijna 11.200 pae. Indien wordt aangenomen dat de v85 bij een maximum toegelaten snelheid van 70km/u op 70km/u ligt en bij een maximum toegelaten snelheid van 50km/u op 50km/u ligt zijn, in beide situaties fietspaden noodzakelijk.
Figuur 6.27: Noodzaak aan fietspaden
2 U(2,6%+15,9%)/2
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 83
6.2.10 Verkeerstellingen, incidenten en snelheidsmetingen lokale overheden en politie Via het gemeentebestuur van Tielt-Winge werd van de politiezonde Hageland onderstaande gegevens ontvangen met betrekking tot verkeersongevallen en incidenten m.b.t. de bomen. Van de lokale politie van Lubbeek werden tot op heden geen gegevens ontvangen.
6.2.10.1 Verkeerongevallen ontvangen van het gemeentebestuur van Tielt-Winge Van het bestuurd van Tielt-Winge werd melding ontvangen dat er in de periode vanaf 2016 tot 12 06 2019 minimaal 6 ongevallen en maximaal 18 ongevallen hebben plaatsgevonden in het projectgebied. Van 12 verkeersongevallen was de locatie niet gekend.
Figuur 6.28: Verkeersongevallen geregistreerd Naast de verkeersongevallen werd voor de periode van 2019 info ontvangen met betrekking tot interventies van de brandweer ten aanzien van het opruimen van ongevallen bomen/takken.
Figuur 6.29: Incidenten brandweerinterventies omgevallen bomen/takken
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 84
6.2.10.2 Heatmap verkeersongevallen Door middel van de heatmap van de federale politie kan reeds een beeld verkregen worden van de voornaamste ongeval locaties. De meeste ongevallen op het tracé vinden plaats ter hoogte van de kruispunten met de Binkomstraat en het kruispunt met de Helstraat/Boutersemstraat. Ook ter hoogte van de Wingestraat hebben er ook enkele verkeersongevallen plaatsgevonden.
Figuur 6.30: Heatmap verkeersongevallen jan 2014-aug 2016 (bron: Federale politie)
6.2.11 Analyse van de kruispunten Bij de analyse van de kruispunten worden enkel de kruispunten besproken aan het begin en einde van het projectgebied, evenals de kruispunten die waar een lokale weg II of hoger kruist.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 85
6.2.11.1 N223 Gouden kruispunt x N223 Tiensesteenweg x Tiensesteenweg (Tielt-Winge) Bestaande toestand Het kruispunt N223 Gouden kruispunt/Tiensesteenweg x Tiensesteenweg is gelegen bij de noordelijke projectgrens. Dit is een drietakskruispunt waar de Tiensesteenweg gecategoriseerd is als lokale weg II. Er is een afslagstrook van de N223 Gouden kruispunt naar de Tiensesteenweg.
Figuur 6.31: N223 Gouden Kruispunt/Tiensesteenweg x Tiensesteenweg (bron: Geopunt) Er is aan het kruispunt N223 Gouden Kruispunt x Tiensesteenweg een dubbelrichtingsoversteek voor fietsers op de noordelijke tak van de N223. Aan de westzijde gaat het fietspad over van enkel- naar dubbelrichting.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 86
Figuur 6.32: Dubbelrichtingsoversteek voor fietsers ter hoogte van N223 Gouden Kruispunt x Tiensesteenweg (bron: Google Maps) Mogelijk oplossingsconcept in relatie tot N223 Gouden Kruispunt en rotonde N2 Diestsesteenweg x N223 Tiensesteenweg Tijdens de vergadering d.d. 13 juni 2019 werd het oplossingsconcept van een rotonde voorgesteld t.h.v. dit kruispunt (zie Figuur 6 27). Dit werd voorgesteld vanuit het idee dat er ten zuiden van het kruispunt een dubbelrichtingsfietspad langs de westzijde zou zijn en er een veilige oversteek voor fietsers moet zijn naar de enkelrichtingsfietspaden langs de noordzijde. Dit heeft bijkomend volgende twee voordelen: Daling van de gereden snelheden om op de rotonde te kunnen rijden t.o.v. de huidige ruime bocht over lange afstand waarin hoge snelheden mogelijk zijn Ter hoogte van de ontsluitingen van de parkeerfaciliteiten van de detailhandel en ter hoogte van de Looikenstraat kan een verplicht rechts in- en rechts uit concept worden toegepast. Door middel van een niet overrijdbare middenberm kan het verkeer niet links en niet rechts uit rijden.
Er zijn telgegevens beschikbaar van het kruispunt N2 Diestsesteenweg x N223 Gouden Kruispunt/Aarschotsesteenweg en van de in- en uitrit van de parking langs de west en oostzijde (zie ook §5.2.5 Oplossingsconcepten plan-MER RUP kleinhandelsconcentratie. Echter van het kruispunt N223 Gouden Kruispunt Looikenstraat en het kruipunt N223 Tiensesteenweg x N223 Gouden Kruispunt x Tiensesteenweg zijn geen verkeerstellingen beschikbaar om de impact van onderstaande conceptoplossing te verifiëren.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 87
Figuur 6.33: Bijkomende rotonde Tijdens de PSSG d.d. 10 maart 2020 gaf AWV aan dat dit kruispunt mee dient te worden behandeld in de verkeersafwikkeling van het Gouden kruispunt voor de in- en uitritten van de detailhandel en de rotonde N2 Diestsesteenweg x N223 Tiensesteenweg. Gemeente Tielt-Winge geeft o.b.v. het verslag rond diezelfde PSG aan dat dit kruispunt binnen voorliggende studie behandelt dient te blijven.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 88
6.2.11.2 N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat Het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat is gelegen in Lubbeek. Dit is een viertakskruispunt waar de Binkomstraat gecategoriseerd is als lokale weg II. De Tiensesteenweg is in de voorrang. De Schoofstraat is een onverharde weg.
Figuur 6.34: N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat x Schoofstraat (bron: Geopunt)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 89
6.2.11.3 N223 Tiensesteenweg x Molenberg x Keiberg Het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Molenberg x Keiberg is gelegen in Lubbeek. Dit is een viertakskruispunt waar de kruisende wegen gecategoriseerd zijn als lokale weg III. Zowel het recreatieve fietsnetwerk netwerk als het functionele fietsnetwerk kruisen hier de N223 Tiensesteenweg. Ten zuiden van het kruispunt start de bebouwde kom. Er is een bushalte in beide rijrichtingen gelegen aan dit kruispunt.
Figuur 6.35: N223 Tiensesteenweg x Molenberg x Keiberg (bron: Geopunt)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 90
6.2.11.4 N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat Het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat is gelegen in Lubbeek. Dit is een viertakskruispunt waar de Meenselstraat gecategoriseerd is als lokale weg II. De Tiensesteenweg is in de voorrang.
Figuur 6.36: N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat (bron: Geopunt)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 91
6.2.11.5 N223 Tiensesteenweg x Kerkstraat x Brusselsstraat Het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Kerkstraat x Brusselsstraat is gelegen in Lubbeek bij de noordelijke grens van het zuidelijke projectdeel. Dit is een viertakskruispunt waar de kruisende wegen gecategoriseerd zijn als lokale weg III. Dit kruispunt is gelegen binnen de bebouwde kom.
Figuur 6.37: N223 Tiensesteenweg x Kerkstraat x Brusselsstraat (bron: Geopunt)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 92
6.2.11.6 N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat Het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat is gelegen in Lubbeek. Dit is een viertakskruispunt waar de Helstraat en Boutersemstraat gecategoriseerd zijn als lokale weg II (conform structuurplan). De Tiensesteenweg is in de voorrang. Dit is de zuidelijke grens van het zuidelijke segment. Ten zuiden van dit kruispunt zijn er twee enkelrichtingsfietspaden aanwezig.
Figuur 6.38: N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat (bron: Geopunt) Ook aan de zuidelijke projectgrens is er net ten noorden van het kruispunt met de Helstraat en Boutersemstraat een fietsoversteek voor fietsers die van het zuiden komen. Zij dienen het enkelrichtingsfietspad te verlaten en naar het noorden te rijden via het dubbelrichtingsfietspad.
Figuur 6.39: Dubbelrichtingsoversteek voor fietsers ten noorden van N223 Tiensesteenweg x Helstraat x Boutersemstraat (bron: Google Maps)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 93
7 Probleemstelling
Voor het projectgebied worden onderstaande knelpunten geduid op verkeerskundig, ruimtelijk en infrastructureel vlak.
7.1 Verkeerskundige knelpunten Er zijn geen kwaliteitsvolle en (veilige) fietspaden en fietsoversteken langsheen de N223 Tiensesteenweg. De kwaliteit van de bushaltes voldoet niet aan de haltegids van De Lijn voor toegankelijke haltes. De inritten van de functies gelegen naast de weg hebben een rechtstreekse toegang tot de N223 Tiensesteenweg, dit zonder een duidelijke conflictpresentatie (zichtbaarheid). De gereden snelheden …(snelheidsmetingen nog niet beschikbaar)
7.2 Ruimtelijke knelpunten Aanwezigheid van lintbebouwing met op bepaalde locaties beperkte breedte van het openbaar domein tussen de voorgevels. De bebouwing van de kern Binkom is gesplitst in twee kleinere kernen, één deel van de Binkomstraat tot de Meenselstraat en één deel vanaf de bushalte ‘Binkom Gemeentehuis’ tot iets ten zuiden van de Brusselstraat. De bebouwde kom stemt hier niet mee overeen.
7.3 Infrastructurele knelpunten Het aanliggend dubbelrichtingsfietspad voldoet niet aan het vademecum fietsvoorzieningen Er is een gebrek aan poorten om een snelheidsremmend effect af te dwingen Het tuincentrum aan de hoek N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat heeft het inrichtingsplan voor de stedenbouwkundige vergunning niet volledig uitgevoerd
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 94
8 Voorgestelde oplossingsconcepten
8.1 Inrichtingsprincipes Voor het uitwerken van de inrichtingsconcepten voor het project langsheen de N223 Tiensesteenweg wordt volgende maatvoering toegepast. Dit is conform de aanvaarde normen zoals beschreven in de relevante vademecums en richtlijnen, o.a. het vademecum fietsvoorzieningen. In de onderstaande figuur en tabel staan de gangbare schuwafstanden en maatvoeringen voor fietspaden. Deze zullen gehanteerd worden binnen het gekozen oplossingsconcept, om een kwalitatief fietspad te kunnen realiseren.
Figuur 8.1: Maatvoering fietsvoorzieningen (bron: Vademecum Fietsvoorzieningen)
8.2 Onderzochte concepten Voor de inpassing van een kwalitatieve fietsinfrastructuur welke aan de vereiste kwaliteits- en veiligheidseisen kan voldoen, werden de volgende concepten onderzocht: 1. Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad oostzijde 2. Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad westzijde 3. Vrijliggende enkelrichtingsfietspaden 4. Gedeeltelijk alternatief tracé langsheen de Wingestraat, Lubbeekstraat en mogelijks langsheen Oude Tiensebaan en Patrijkstraat.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 95
o Dit in combinatie met enkelrichtingsfietspaden of een dubbelrichtingsfietspad langsheen de N223 Tiensesteenweg, ten zuiden van de Wingestraat en ten noorden van de Patrijkstraat of Lubbeekstraat. In functie van de eerste twee concepten is er geverifieerd wat de verschillen qua aantal inritten, aantal kruisende wegen en continuïteit is voor het dubbelrichtingsfietspad aan oost- en westzijde (zie onderstaande tabel). Helemaal aan het noorden van het projectgebied (Tiensesteenweg/Gouden Kruispunt) en helemaal in het zuiden (Helstraat/Boutersemstraat) zijn er telkens enkelrichtingsfietspaden aanwezig. Daar dienen fietsers in één rijrichting dus sowieso oversteken als er een dubbelrichtingsfietspad wordt gerealiseerd. In Binkom centrum (wat is uitgesloten uit het projectgebied) is er een dubbelrichtingsfietspad langs de westzijde. Bij de realisatie van een dubbelrichtingsfietspad langs de oostzijde dienen fietsers dan nog twee keer extra over te steken. Tabel 8.1: Evaluatie keuze oost of westzijde Westzijde Oostzijde # Inritten 31 46 # Zijstraten 10 7 Continuïteit Gunstiger Minder gunstig
Uit deze evaluatie blijkt dat: het aantal inritten lager is aan de westzijde, het aantal zijstraten lager is aan de oostzijde, er continuïteit van de fietspaden is in de kern van Binkom aan de westzijde van de Tiensesteenweg. Gezien niet gekend is of de in- en uitritten of de zijstraten voor meer kruisende bewegingen zorgen van gemotoriseerd verkeer t.o.v. fietsers is het opportuun het dubbelrichtingsfietspad langs de oostzijde en westzijde in de verdere overweging mee te nemen.
8.2.1 Concept 1: Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad westzijde In dit concept wordt er een vrijliggend dubbelrichtingsfietspad aan de westzijde van de Tiensesteenweg aangelegd van 3m breedte. Dit is aan de kant waar het huidige fietspad ligt. Voordelen Aansluiting op dubbelrichtingsfietspad in kern Binkom In principe makkelijker ruimtelijker inpasbaar gezien het iets minder ruimte behoeft ten opzichte van enkelrichtingsfietspaden Nadelen Geen aansluiting, verplichte oversteekbeweging voor fietsers komende uit het zuiden op enkelrichtingsfietspaden helemaal in het noorden (Tiensesteenweg x Gouden Kruispunt) en helemaal in het zuiden (Helsraat x Boutersemstraat) Over het algemeen is een dubbelrichtingsfietspad onveiliger dan twee enkelrichtingsfietspaden. Bestuurders van gemotoriseerde voertuigen die in- en uit zijstraten rijden of in- en uit opritten hebben niet allen het verwachtingspatroon om rekening te houden met fietsers die reglementair van “links” komen.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 96
In bijlage 2 scenario 1 (apart bestand) is het conceptontwerp met een dubbelrichtingsfietspad langs de westzijde opgenomen. 8.2.2 Concept 2: Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad oostzijde In dit concept wordt er een vrijliggend dubbelrichtingsfietspad aan de oostzijde van de Tiensesteenweg aangelegd van 3m breedte. Dit is aan de andere kant dan waar het huidige fietspad ligt. Voordelen In principe makkelijker ruimtelijker inpasbaar gezien het iets minder ruimte behoeft ten opzichte van enkelrichtingsfietspaden Nadelen Geen aansluiting, verplichte oversteekbeweging voor fietsers komende uit het zuiden op enkelrichtingsfietspaden helemaal in het noorden (Tiensesteenweg x Gouden Kruispunt) en helemaal in het zuiden (Helsraat x Boutersemstraat) Over het algemeen is een dubbelrichtingsfietspad onveiliger dan twee enkelrichtingsfietspaden. Bestuurders van gemotoriseerde voertuigen die in- en uit zijstraten rijden of in- en uit opritten hebben niet allen het verwachtingspatroon om rekening te houden met fietsers die reglementair van “links” komen. Geen aansluiting op dubbelrichtingsfietspad in kern Binkom Voornamelijk doordat fietsers bij een dubbelrichtingsfietspad langs de oostzijde nog twee keer dienen over te steken in Binkom centrum is het mogelijk minder interessant dit type fietspad te realiseren. In de praktijk zou de kans reëel zijn dat fietsers het voetpad langs de oostzijde in centrum Binkom zouden gebruiken wanneer in de projectzone een dubbelrichtingsfietspad langs de oostzijde wordt gerealiseerd. Van dit concept is geen conceptontwerp opgemaakt in bijlage 3, niettemin is het qua ruimtebeslag principe gelijk aan het eerste concept van een dubbelrichtingsfietspad aan de westzijde.
8.2.3 Concept 3: Vrijliggende enkelrichtingsfietspaden In dit concept worden er twee vrijliggende enkelrichtingsfietspaden voorgesteld. Voordelen Aansluiting kan plaatsvinden zonder fietsoversteek op de enkelrichtingsfietspaden helemaal in het noorden (Tiensesteenweg x Gouden Kruispunt) en zuiden (Helstraat x Boutersemstraat) van het projectgebied Over het algemeen zijn twee enkelrichtingsfietspaden veiliger dan één dubbelrichtingsfietspad. Bestuurders van gemotoriseerde voertuigen die in- en uit zijstraten rijden of in- en uit opritten dienen geen rekening te houden met fietsers die reglementair van “links” komen. In deze situatie rijden deze fietsers immers niet reglementair. Nadelen In het centrum van Binkom is momenteel uitsluitend een dubbelrichtingsfietspad langs de westzijde. Wanneer in de twee segmenten van het projectgebied enkelrichtingsfietspaden worden gerealiseerd is er geen aansluiting op het dubbelrichtingsfietspad in de kern van Binkom. Fietsers moeten dan de rijbaan twee keer oversteken. In de praktijk bestaat de kans dat fietsers die van het zuiden naar het noorden rijden, in het centrum van Binkom (tussen Brusselstraat en Meenselstraat) over het voetpad zullen fietsen. o Tijdens de vergadering d.d. 13 juni 2019 werd geopperd bij de keuze voor dit scenario de wegcode in centrum Binkom te wijzigen. In plaats van een dubbelrichtingsfietspad langs de westzijde kan het voetpad langs de oostzijde worden gewijzigd in een gemengd fiets en voetpad. In tegenstelling tot één dubbelrichtingsfietspad zullen twee enkelrichtingsfietspaden meer ruimte behoeven. Bijgevolg zal op sommige plaatsen meer ruimte inname moeten zijn van private eigendommen of zal er plaatselijk moeten worden versmald.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 97
In bijlage 2 scenario 3 (apart bestand) is het conceptontwerp met een twee enkelrichtingsfietspaden langs de westzijde opgenomen. 8.2.4 Concept 4: parallelle fietsroute 13 juni 2019: Tijdens de werkvergadering (iGBC) verzochten de lokale overheden de Wingestraat, Lubbeekstraat, Oude Tiensebaan, Patrijkstraat als alternatieve route te gebruiken. Deze straten lopen min of meer parallel langs de N223 Tiensesteenweg. De provincie Vlaams-Brabant en MOW afdeling beleid gaven aan dat ze zich mogelijk kunnen vinden in dit scenario. Per mail d.d. 20 juni 2019 merkte AWV op dat er werd nagevraagd of dergelijke scenario subsidieerbaar is naar de gemeenten toe. Daarnaast moedigt AWV de gedachte aan om een veilige parallelweg zonder fietspad langsheen een drukke gewestweg aan te leggen. Nadelen die worden vermeld zijn: “de ± 30 aangelanden langs de N223 blijven in de kou staan (ze gaan niet verdwijnen op korte termijn; quid uitdoofbeleid gemeente voor de eventuele zonevreemde woningen?): o de aangelanden-west rechtstreeks aansluiten zal in praktijk problemen geven, dus je gaat hier toch een fietspad moeten voorzien op de gewestweg om tot de buurtweg te geraken o voor de aangelanden-oost zullen meerdere inrichtingen moeten komen om over te steken, alsook een fietspad naar deze oversteekpunten. Hoe ga je deze fietsers dwingen tegen hun richting naar een oversteekpunt te gaan i.p.v. de snellere weg via de gewestweg in de juiste richting (risico dat aangelanden toch stukje op de weg zullen fietsen) hoe ga je zorgen voor een goede bewegwijzering voor de fietsers die er voor de eerste keer komen (en toch niet een stuk op de gewestweg zullen fietsen)?” Verder geeft AWV aan dat: “Voor de extra lus lijkt de omrijdfactor te groot om als enig alternatief voor de fietser te dienen. Je zit hier ook met een sociaal veiligheidsprobleem door de fietser in afgelegen veldgebied te sturen. Dit heeft betrekking op de stippenlijn in Figuur 8.2.”
Tot slot geeft AWV aan: “Wel is AWV sterk aanmoedigende partij richting de gemeente om de 'onverharde missing links' wel degelijk aan te pakken als recreatief of functioneel alternatief overdag, want de omrijdfactor kan sterk beperkt worden indien niet naar de N223 wordt afgebogen maar verder kan gefietst worden richting rotonde via de Oude Tiensebaan, met mogelijkheid om ter hoogte van de kortelings door AWV ingerichte oversteekplaats te Looikenstraat over te steken.”
Voor- en nadelen van dit tracé zijn als volgt. Andere voor- en nadelen kunnen uiteraard nog mogelijk zijn. Tabel 8.2: Voor- en nadelen parallel tracé Voordelen parallel tracé Nadelen parallel tracé Vrijwaren herbevestigd agrarisch gebied. Sociale veiligheid ten aanzien van malafide praktijken Herinrichting gemeentewegen kan i.h.k.v. Aangelanden langsheen de N223 worden kwaliteitsvolle fietsinfrastructuur parallel langs gedwongen van de wagen gebruik te maken, zij gewestweg worden georganiseerd. kunnen niet te voet of met de fiets de openbare weg betreden. Minder grondverzet (aanvoer en afvoer) bij de Het alternatieve tracé is meer onderhevig aan werken. natuurlijke hellingen dan de N223.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 98
Voordelen parallel tracé Nadelen parallel tracé Minder innames private eigendom. Fietsers die niet courant tussen Binkom en Tielt- Winge fietsen kennen mogelijk het alternatieve parallel tracé niet en zullen bijgevolg de N223 Tiensesteenweg zonder fietspad blijven volgen. Dit is ongunstig voor de verkeersveiligheid. Mogelijks minder verharding Holle weg is in principe beschermd qua natuurwaarde … …
Figuur 8.2: Alternatieve routes voor fietsers parallel langs N223 Tiensesteenweg De parallelle route kan worden georganiseerd door middel van verkeersbord F99c waarbij de maximum toegelaten snelheid 30km/u is en uitsluitend aangelanden langs de weg mogen rijden.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 99
Mogelijks moet dit worden georganiseerd door middel van tractorsloten opdat misbruik wordt tegengegaan.
Figuur 8.3: Verkeersborden F99c en F101c Tijdens de vergadering d.d. 10 maart 2020 gaf AWV dat er bij een parallel fietspad langs de N223 Tiensesteenweg nog steeds een fietspad noodzakelijk is langs de gewestweg zelf. Daarnaast kan dergelijk parallel fietspad langs een gemeenteweg niet worden gesubsidieerd.
Een alternatief vormt een fietspad te realiseren langsheen de N223 Tiensesteenweg in combinatie met de Wingestraat Lubbeekstraat als fietsstraat. Indien de Wingestraat wordt opgenomen in het recreatieve fietsroutenetwerk kan de lokale overheid in principe aanspraak maken op 40% subsidie van de herinrichting. De voorwaarden en subsidiabele posten zijn terug te vinden via volgende weblink: https://www.vlaamsbrabant.be/verkeer-mobiliteit/fiets/subsidies/subsidie-recreatieve- fietsinfrastructuur/index.jsp Het grote voordeel om de Wingestraat op te nemen in het recreatief fietsroutenetwerk is dat recreatieve fietsers komende van het westen hun route flexibeler kunnen uitstippelen waardoor zij de N223 Tiensesteenweg niet meer moeten oversteken. Zowel langs de oost- als langs de westzijde is er een parallel tracé met de N223 Tiensesteenweg om langs te fietsen.
Figuur 8.4: Een veiliger recreatief fietsroutenetwerk indien Wingestraat op recreatief netwerk
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 100
8.3 Concepten type dwarsprofielen 8.3.1 Concept dubbelrichtingsfietspad Voor het eerste en tweede concept met een dubbelrichtingsfietspad langs de westzijde of langs de oostzijde vormen onderstaande afbeeldingen de type dwarsprofielen. De rijbaan heeft conform het dienstorder van AWV een breedte van 3,3m en kantstroken (goten) van 0,5m. Het fietspad heeft een breedte van 3m conform het vademecum fietsvoorzieningen. Wat betreft de nutsleidingen is het niet mogelijk deze aan de buitenzijde van het fietspad aan te leggen gezien de ophoging (volle lijn t.o.v. stippenlijn) in functie van de wegbreedte met nodige stabiliteit dient te worden gerealiseerd, daarna is het niet mogelijk dit opnieuw open te graven om de nutsleidingen te voorzien. De zone van de nutsleidingen functioneert eveneens als bufferruimte tussen de rijbaan en het fietspad. Figuur 8.5 toont het dubbelrichtingsfietspad waarbij een ophoging is voorzien. Het hoogteverschil is op de meest extreme locatie gesitueerd. Daarbij dient er aan de linkerzijde op de afbeelding een zone van 3m te zijn in functie van vergevingsgezindheid van de weg. Dit is indien voertuigen van de rijbaan afwijken opdat zij niet onmiddellijk in de gracht belanden. Opdat fietsers niet onmiddellijk in de gracht rijden is er een ruimte van 1m voorzien. Tot slot dient er een gracht te zijn om te kunnen voldoen aan de gewestelijke verordening t.a.v. buffering en afvoer van hemelwater.
Figuur 8.5: Dubbelrichtingsfietspaden in ophoging, locatie grootste niveauverschil, breedte 15,6m Figuur 8.6 toont een dubbelrichtingsfietspad bij de verlaging van de weg op de meest extreme locatie t.o.v. het omliggende landschap. Ook hierbij zijn er grachten noodzakelijk in functie van de buffering en afvoer van het hemelwater.
Figuur 8.6: Dubbelrichtingsfietspaden in uitgraving, locatie grootste niveauverschil, breedte 14,1m 8.3.2 Concept enkelrichtingsfietspaden Voor het derde concept met twee enkelrichtingsfietspaden langs de westzijde of langs de oostzijde vormen onderstaande afbeeldingen de type dwarsprofielen. De rijbaan heeft conform het dienstorder van AWV opnieuw een breedte van 3,3m en kantstroken (goten) van 0,5m. De fietspaden hebben een breedte van telkens 2m, dit voldoet aan de eis van het vademecum fietsvoorzieningen van 1,75m. Wat betreft de nutsleidingen is het opnieuw niet mogelijk deze aan de buitenzijde van de fietspaden aan te leggen gezien de ophoging (volle lijn t.o.v. stippenlijn) in functie van de wegbreedte met nodige
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 101
stabiliteit dient te worden toegepast, daarna is het niet mogelijk dit opnieuw open te graven om de nutsleidingen te voorzien. De zone van de nutsleidingen functioneert eveneens als bufferruimte tussen de rijbaan en het fietspad. Figuur 8.7 toont enkelrichtingsfietspaden waarbij een ophoging is voorzien. Het hoogteverschil is opnieuw op de meest extreme locatie gesitueerd. Aan beide zijden is er in functie van vergevingsgezindheid een zone van 1m voorzien. Dit opdat fietsers die van het fietspad afwijken niet onmiddellijk in de gracht belanden. Tot slot dient er ook in deze situatie een gracht te zijn om te kunnen voldoen aan de gewestelijke verordening t.a.v. buffering en afvoer van hemelwater.
Figuur 8.7: Enkelrichtingsfietspaden in ophoging, locatie grootste niveauverschil, breedte 16,6m Figuur 8.8 toont enkelrichtingsfietspaden bij de verlaging van de weg op de meest extreme locatie t.o.v. het omliggende landschap. Ook hierbij zijn er grachten noodzakelijk in functie van de buffering en afvoer van het hemelwater.
Figuur 8.8: Enkelrichtingsfietspaden in uitgraving, locatie grootste niveauverschil, breedte 16,6m 8.3.3 Concept gedeeltelijk alternatief tracé langs Wingestraat, Lubbeekstraat, Oude Tiensebaan, Patrijkstraat Indien er voor het alternatief fietstracé wordt geopteerd is er aan de N223 Tiensesteenweg voor de rijbaan in ophoging een breedte van 13,6m en in dal een breedte van 10m nodig. Dit is zonder de hellingen en grachten i.f.v. de gewestelijke hemelwater verordening. De Wingestraat, Lubbeekstraat, Oude Tiensebaan en Patrijkstraat kunnen worden ingericht als fietsstraat. Hiervoor zijn een aantal principes van toepassing: o Er moeten dubbel zoveel fietsers als gemotoriseerd verkeer door de straten rijden om een ideale verhouding te hebben en er moeten meer fietsers dan auto’s zijn o Het ontwerp moet in overeenstemming zijn met de wegcode: “Fietsers mogen de hele breedte van de rijbaan gebruiken voor zover deze enkel opgesteld is in hun rijrichting en de helft van de breedte langs de rechterzijde als de rijbaan is opengesteld in beide rijrichtingen. Motorvoertuigen hebben toegang tot de fietsstraat. Zij mogen fietsers evenwel niet inhalen en hun snelheid mag niet hoger liggen dan 30km/u.” o Sluipverkeer is niet compatibel met het concept van een fietsstraat Indien dit niet mogelijk is dienen er in de Wingestraat, Lubbeekstraat, Oude Tiensebaan en Patrijkstraat fietspaden/fietssuggestiestroken te worden voorzien tenzij deze volgens Figuur 2.3 niet nodig is.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 102
Tijdens de vergadering d.d. 10 maart 2020 gaf AWV dat er bij een parallel fietspad langs de N223 Tiensesteenweg nog steeds een fietspad noodzakelijk is langs de gewestweg zelf. Daarnaast kan dergelijk parallel fietspad langs een gemeenteweg niet worden gesubsidieerd.
8.4 Concepten oversteek bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en recreatief fietsroutenetwerk Onder §5.2.2 en §5.2.3 zijn in Figuur 5.18 en Figuur 5.20 respectievelijk het gewenste BFF (bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk) en recreatief fietsroutenetwerk opgenomen. Hieronder zijn enkele concepten opgenomen om de bestaande routes ter hoogte van de Keiberg en Molenberg te behouden of eventueel te wijzigen naar de Binkomstraat en Meenselstraat. 8.4.1 Behoud bestaande route bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en recreatief fietsroutenetwerk Figuur 8.9 toont het bestaande BFF- en recreatieve netwerk ter hoogte van deze kruisende straten. Voordelen hiervan zijn: Slechts één oversteek dient officieel te worden georganiseerd Fietsers die de route Binkomstraat – Meenselstraat of andersom volgen kunnen de kortste route volgen Nadelen hiervan zijn: Fietsers die van en naar de Binkomstraat rijden komende van of gaande naar de N223 Tiensesteenweg in het noorden kunnen beter aan de Binkomstraat afslaan i.p.v. te rijden langs Keiberg en Wingestraat Fietsers die van en naar de Meenselstraat rijden komende van of gaande naar de N223 Tiensesteenweg in het zuiden kunnen beter aan de Meenselstraat afslaan i.p.v. te rijden langs Molenberg Drie oversteek locaties zijn noodzakelijk om alle bewegingen van functionele fietsers kwaliteitsvol te organiseren (zie hieronder) Om deze twee nadelen weg te werken dienen er bij voorkeur alsnog oversteekvoorzieningen voor fietsers en voetgangers te worden georganiseerd aan de kruispunten: N223 Tiensesteenweg x Binkomstraat N223 Tiensesteenweg x Meenselstraat
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 103
Figuur 8.9: Bestaande BFF en recreatieve routes met locatie van oversteek
8.4.2 Wijzigen route bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en behoud recreatief fietsroutenetwerk Figuur 8.10 toont de optie om de BFF route te wijzigen en te laten lopen via de Binkomstraat, N223 Tiensesteenweg en Meenselstraat. De recreatieve route kan nog steeds via Keiberg, Molenberg en Meenselstraat lopen. Bij deze netwerkconfiguratie kruisen het BFF netwerk en het recreatieve netwerk de N223 Tiensesteenweg op drie locaties en zijn er bijgevolg ook aan de drie kruispunten oversteekvoorzieningen nodig. Voordelen hiervan zijn: Fietsers die van en naar de Binkomstraat rijden komende van of gaande naar de N223 Tiensesteenweg in het noorden kunnen aan de Binkomstraat afslaan i.p.v. te rijden langs Keiberg en Wingestraat Fietsers die van en naar de Meenselstraat rijden komende van of gaande naar de N223 Tiensesteenweg in het zuiden kunnen aan de Binkomstraat afslaan i.p.v. te rijden langs Molenberg Nadelen hiervan zijn: Fietsers die de route Binkomstraat – Meenselstraat of andersom volgen kunnen niet de kortste route volgen Drie oversteek locaties zijn noodzakelijk om alle bewegingen van functionele en recreatieve fietsers kwaliteitsvol te organiseren
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 104
Figuur 8.10: Optie tot wijziging BFF route en behoud van recreatieve route
8.4.3 Wijzigen route bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en recreatief fietsroutenetwerk Een ander alternatief kan zijn om naast het functionele netwerk ook het recreatieve netwerk te wijzigen qua route. Voordelen hiervan zijn: Fietsers die van en naar de Binkomstraat rijden komende van of gaande naar de N223 Tiensesteenweg in het noorden kunnen aan de Binkomstraat afslaan i.p.v. te rijden langs Keiberg en Wingestraat Fietsers die van en naar de Meenselstraat rijden komende van of gaande naar de N223 Tiensesteenweg in het zuiden kunnen aan de Binkomstraat afslaan i.p.v. te rijden langs Molenberg Er zijn slechts twee i.p.v. drie oversteek locaties nodig Nadelen hiervan zijn: Fietsers die de route Binkomstraat – Meenselstraat of andersom volgen kunnen in theorie niet de kortste route volgen, deze loopt via de Wingestraat. In de praktijk is dit wel mogelijk. Ter hoogte van Keiberg x Molenberg kunnen fietsers die van de Binkomstraat naar de Molenberg of andersom rijden mogelijk een route kiezen waar er geen kwaliteitsvolle oversteek is georganiseerd. Het kan noodzakelijk zijn de oversteek op deze locatie fysiek onmogelijk te maken, wat voor voetgangers en fietsers in de praktijk moeilijk toepasbaar is.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 105
Figuur 8.11: Optie met gewijzigd BFF en gewijzigd recreatief netwerk Voorstellen tot aanpassing aan het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en het recreatieve fietsroutenetwerk dienen op de (VRR)werkgroep van de provincie Vlaams-Brabant i.f.v. de Vervoerregioraad (VRR) te worden geagendeerd (werkgroep tweemaal per jaar). Hiervoor is eveneens een beslissing van het college van burgemeester en schepenen noodzakelijk. Tijdens de vergadering d.d. 10 maart 2020 vroeg AWV aan Antea Group hiervoor een PCV dossier voor te bereiden. Bij de uitwerking van dit dossier dienen volgende aspecten in acht te worden genomen: Preventie van sluipverkeer via Wingestraat/Keiberg en via Molenberg Positionering en inrichting van de bushaltes Aan Binkomstraat zijn geen verkeerslichten nodig aan de Meenselstraat zijn wel verkeerslichten nodig Voetgangers en fietsers zullen sowieso blijven oversteken aan Keiberg/Wingestraat met de Molenberg of dit nu gewenst is of niet Dit moet op veilige wijze kunnen gebeuren d.m.v. bijvoorbeeld verkeerlichten of infrastructurele inrichting. Wingestraat en Molenberg inrichten als éénrichtingsstraten voor gemotoriseerd verkeer weg van het kruispunt is hierbij een optie.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 106
9 Evaluatie concepten
9.1 Evaluatie methode De voorgestelde evaluatiemethodiek wil de voorkeursconcepten t.o.v. elkaar wegen. Daartoe worden drie hoofdcriteria behandeld: 1. Fietskwaliteit 2. Ruimtelijke inpasbaarheid 3. Kostprijs Deze drie groepen van te beoordelen criteria worden per concept apart gewogen. De drie beoordelingsgroepen worden niet t.o.v. elkaar gewogen. Niet voor elke actor heeft enkel groep namelijk hetzelfde belang en prioriteit. Op deze manier kunnen de voorkeursconcepten per groep van beoordelingscriteria wel ten opzichte van elkaar gewogen worden. De score en de groene kleur laat zien dat wanneer het concept een positieve impact heeft op de fietskwaliteit, de ruimtelijke inpasbaarheid en/of de kostprijs. Wanneer er een lage score en rode kleur is, heeft het concept een negatieve invloed het betreffende aspect. M.a.w. des te groener en hogere score, des te positiever het concept scoort. Tabel 9.1: Scoring weging Score = 1 Score = 5 Zeer onsamenhangend concept Zeer samenhangend concept Zeer indirecte route (voor fietsers) Zeer directe route (voor fietsers) Zeer onaantrekkelijk (voor gebruik door fietsers) Zeer aantrekkelijk (voor gebruik door fietsers) Zeer lage objectieve veiligheid (beoordeeld Zeer hoge objectieve veiligheid (beoordeeld vanuit de fietser) vanuit de fietser) Zeer lage subjectieve veiligheid (zoals ervaren Zeer hoge subjectieve veiligheid (ervaren door door fietsers) fietsers) Zeer lage comfortwaarde (voor fietsers) Zeer hoge comfortwaarde (voor fietsers) Zeer weinig vrijwaring natuur Zeer grote vrijwaring natuur Zeer weinig vrijwaring landschap Zeer grote vrijwaring landschap Zeer negatieve impact op omwonenden Zeer positieve impact voor omwonenden Zeer negatieve impact op budget door vele Zeer positieve impact op budget door innames ontbreken van innames Zeer negatieve impact op budget door hoge Zeer positieve impact op budget door lage kosten infrastructuur kosten infrastructuur Zeer onderhoudsintensief Zeer onderhoudsarm
De in de tabel gebruikte begrippen zijn in het Vademecum Fietsvoorzieningen (2017) als volgt omschreven: Samenhang: Het stelsel van fietsvoorzieningen vormt een samenhangend geheel zonder onderbrekingen en geeft aansluiting op het punt waar fietsers hun herkomst of bestemming hebben. Direct: Het stelsel van fietsverbindingen biedt fietsers een zo direct mogelijke route naar hun bestemming, waarbij het omrijden tot een minimum beperkt blijft. Dit vereist een fijnmazig netwerk. Aantrekkelijk: De voorzieningen zijn zodanig vormgegeven en in de omgeving ingepast dat het aantrekkelijk wordt om te gaan fietsen. Veilig: De voorzieningen waarborgen de veiligheid van de fietsers en de overige weggebruikers. Naast verkeersveiligheid gaat het hier ook om sociale veiligheid. Objectieve veiligheid: de feitelijk vastgestelde veiligheid, gebaseerd op maatgeving, aanwezigheid van verlichting en dergelijke.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 107
Subjectieve veiligheid: de ervaren veiligheid, gebaseerd op het gevoel van veiligheid van de gebruikers. Comfortabel: De voorzieningen maken een vlotte en comfortabele doorstroming van het fietsverkeer mogelijk.
9.2 Evaluatie concepten De concepten zoals hierboven beschreven zullen beoordeeld worden op de bovenstaande criteria. De concepten zijn: 1. Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad oostzijde 2. Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad westzijde 3. Vrijliggende enkelrichtingsfietspaden 4. Gedeeltelijk tracé via de Wingestraat, Lubbeekstraat, (Oude Tiensebaan, Patrijkstraat). Tabel 9.2: Evaluatietabel
Ruimtelijke Fietskwaliteit Kostprijs impact
1 3 3 4 3 3 3 3 3 3 3 5 5
2 4 4 4 3 3 4 3 3 3 3 5 5
3 5 5 5 5 5 5 2 2 2 2 4 4
4 2 2 5 3 3 2 4 4 4 4 5 2
Scenario Samenhang Directheid Aantrekkelijkheid Objectieve veiligheid Subjectieve veiligheid Comfort natuurVrijwaren landschapVrijwaren Impact omwonenden Innames Infrastructuur Onderhoud
Uit de evaluatie blijkt dat scenario 3 enkelrichtingsfietspaden het beste scoort op fietskwaliteit, maar wel een grotere impact heeft op de ruimtelijke impact en kostprijs. Gezien in het centrum van Binkom na realisatie nog één dubbelrichtingsfietspad is langs de westzijde (deel uit project gesloten) is het mogelijk het bestaande dubbelrichtingsfietspad langs de westzijde te bestendigen. Zo is er continuïteit en dient helemaal in het noorden en helemaal in het zuiden van het project één keer te worden overstoken wanneer van het zuiden naar het noorden wordt gefietst. Wanneer voor twee enkelrichtingsfietspaden wordt gekozen dienen fietsers rijdende van zuid naar noord aan centrum Binkom twee keer over te steken. Het alternatief tracé scoort gunstig qua zuinig ruimtegebruik, maar scoort minder goed qua fietskwaliteit. Tijdens de vergadering d.d. 10 maart 2020 gaf AWV dat er bij een parallel fietspad langs de N223 Tiensesteenweg nog steeds een fietspad noodzakelijk is langs de gewestweg zelf. Daarnaast kan dergelijk parallel fietspad langs een gemeenteweg niet worden gesubsidieerd. Concept 4 wordt bijgevolg niet meer in overweging genomen. Als reactie op bovenstaande en op het verslag van PSG 01 d.d. 10/03/2020, geeft gemeente Lubbeek volgende opmerkingen mee op het BFF:
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 108
Als de alternatieve verbinding via de Wingestraat niet overwogen wordt, wil gemeente Lubbeek het als tracé voor het BFF-netwerk weerhouden zien. Als dat niet lukt, toch minstens binnen het recreatief fietsroutenetwerk Dit is echter geen onderwerp van voorliggende studie.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 109
10 Gekozen concept
Tijdens de PSG d.d. 10 maart 2020 werd geopteerd te kiezen voor enkelrichtingsfietspaden langs beide zijden van de rijbaan. Dit vormt op deze wijze een consistent verhaal met de aanwezige fietsvoorzieningen ten noorden van het kruispunt N223 Tiensesteenweg x Tiensesteenweg en ten zuiden van het kruispunt Helstraat x Boutersemstraat. Hierbij dient volgende in acht te worden genomen: Voor wat betreft Tielt-Winge mogen sommige zijstraten worden afgesloten van de N223 Tiensesteenweg. In functie van veiligheid moeten autobestuurders die in de zijstraten wonen dan beperkt rondrijden (o.a. Peerdsweidestraat, Patrijkstraat). De gemeente Lubbeek heeft dit standpunt niet ingenomen. Het is niet eenduidig te stellen of alle bomen weg moeten of dat deze allen kunnen blijven staan. Het is te bekijken in functie van het ontwerp wat haalbaar is welke kunnen worden verwijderd en welke kunnen blijven staan. Niettemin is de kans reëel dat –ondanks goede wil- het niet mogelijk is de werken (nutvoorzieningen, riolering) uit te voeren zonder de boomwortels te beschadigen wat mogelijks nefast is voor (de/een aantal) bomen. Indien er aanplant (van nieuwe struiken/bomen) kan worden gerealiseerd geniet dit dan de voorkeur. Van het Agentschap Natuur en Bos werd na de vergadering het volgende bericht ontvangen: “ANB benadrukt dat kappen van bomen een weloverwogen keuze moet zijn en indien te verantwoorden er natuurherstel door heraanplant moet gebeuren met inheemse bomen (en/of eventueel struiken) van groot plantformaat. De locatiekeuze van heraanplantingen moet gebeuren met de bedoeling om bestaande of gevallen gaten tussen de bomenrijen/kronen op te vullen, zodanig dat de bomenrijen als geleidende groenelementen langs de N223 hersteld of verlengd worden.”
De gemeente Lubbeek verzoekt om poorteffecten in bij het binnenrijden van Binkom centrum te realiseren opdat de snelheid van de het gemotoriseerd verkeer wordt gereduceerd. Dit is t.h.v. Molenberg en ten zuiden van de Brusselstraat. Voor de realisatie van het fietspad is een sterke ophoging of uitgraving nodig over grote delen van het tracé. Ophogingen en uitgravingen wisselen zich bovendien sterk af om de paar 100m. Het fietspad moet niet noodzakelijkerwijs mee met de rijbaan worden uitgevlakt. Niettemin is dit voor fietsers onaangenaam dat zij het autoverkeer een uitgevlakte helling zien en voor fietsers de hellingen steiler zijn. Een mogelijkheid bestaat hierin de natuurlijke hellingen die binnen de norm van niet- natuurlijk hellingen van het vademecum fietsvoorzieningen liggen niet uit te vlakken. De hellingen die steiler zijn dan de norm van het vademecum fietsvoorzieningen voor niet- natuurlijke hellingen kunnen worden uitgevlakt tot aan de norm. In het centrum van Binkom, tussen de Meenselstraat en Brusselstraat kunnen fietssuggestiestroken worden gerealiseerd. Belangrijke aandachtpunten hierbij zijn: Sterke snelheidsreductie van het gemotoriseerd verkeer in centrum Binkom is noodzakelijk (menging in principe enkel mogelijk bij 30km/u) o Een deel van het centrum van Binkom ligt in een permanente zone 30, maar dit zou niet worden gerespecteerd o Rugdekking op de plaatsen waar fietsers zich op de rijbaan moeten begeven is noodzakelijk
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 110
11 Verlichtingsstudie
Hoewel de studie omtrent de verlichting pas dient te worden gefinaliseerd in de projectnota fase wordt er reeds een eerste voorstel geformuleerd omtrent welke wegsegmenten wel en niet verlicht dienen te worden. Hierbij wordt er uitgegaan van vrijliggende fietspaden met 70km/u, behalve aan de randen van de dorpskern van Binkom wordt uitgegaan van 50km/u. De oversteekpunten voor voetgangers en fietsers zijn nog niet gekend, er wordt voorlopig uitgegaan dat deze zich zullen situeren ter hoogte van de kruisende wegen. De lichtvisie op gewestwegen van het Agentschap Wegen en Verkeer is de belangrijkste randvoorwaarde bij de opmaak van het verlichtingsconcept. De algemene filosofie uitgangspunten van deze lichtvisie zijn hieronder vermeld. In mail d.d. 20 juni 2019 werd door AWV meegedeeld dat er intern nog geen feedback was ontvangen met betrekking tot de verlichting. Dit ten aanzien van onderhavig hoofdstuk met als voornaamste onderzoeksvraag waar er dient te worden verlicht. Bijgevolg is er nog een voorstel hoe er moet worden verlicht.
iGBC 13 juni 2019: Gemeente Tielt-Winge geeft aan dat, conform een overeenkomst uit 2012 waarbij de N223 als provincieweg werd overgedragen aan het gewest i voor wat betreft het grondgebied van Tielt-Winge, in het beheer van gemeente is. Per mail gaf AWV d.d. 20 juni 2019 aan dat bij een nieuwe inrichting zoals in dit project AWV de verlichting volledig overneemt.
11.1 Algemene filosofie De lichtvisie op gewestwegen van het Agentschap Wegen en Verkeer is de belangrijkste randvoorwaarde bij de opmaak van het verlichtingsconcept. Sinds juli 2011 is de lichtvisie voor autosnelwegen in Vlaanderen van kracht. Deze nieuwe verlichtingsprincipes doen het licht uit waar het kan en enkel aan waar het moet.
Beslissen om al dan niet te verlichten op gewestwegen is echter niet zo eenvoudig. Er moet immers niet alleen rekening worden gehouden met verkeersveiligheid maar ook met sociale veiligheid. Daarnaast begeven zich, in tegenstelling tot autosnelwegen, ook fietsers en voetgangers op gewestwegen.
Om met al deze factoren rekening te houden werden verschillende beslissingsbomen opgesteld, die de verantwoordelijke van een project stap voor stap begeleiden in het beslissen over wegverlichting.
Bewuster omgaan met verlichting Om bewuster om te gaan met verlichting is het uitgangspunt van de nieuwe lichtvisie om bij nieuwe projecten of bij grondige renovaties geen verlichtingsinstallatie meer te plaatsen, tenzij er goede redenen zijn om te verlichten. Op plaatsen waar er in de toekomst niet meer wordt verlicht, worden er wel steeds flankerende maatregelen voorzien.
Deze principes zullen ervoor zorgen dat er bij nieuwe of renovatieprojecten bewuster wordt omgegaan met verlichting. Het belangrijkste doel van deze lichtvisie is dan ook energiezuiniger te verlichten en lichthinder te minimaliseren. De verlichting zal ook beter worden afgestemd op de weggebruiker die voorbijkomt en de omgeving waarin het lichtpunt zich bevindt.
Veiligheid blijft de eerste prioriteit De eerste prioriteit om te beslissen of er al niet verlicht zal worden is de veiligheid, dit zowel in het verkeer als sociale veiligheid. Op locaties waar het verkeer veel manoeuvres moet uitvoeren zoals rotondes, bij verkeerslichten, aan op- en afritten of ongelijkvloerse kruisingen zal het licht altijd branden.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 111
Ook de sociale veiligheid is belangrijk. Daarom wordt er verlicht in bebouwde kommen, op plaatsen met veel bebouwing, tunnels en onderdoorgangen. Bovendien wordt er op gelet dat licht en donker niet te snel afwisselen. Dat is immers niet goed voor het waarnemingsvermogen en is dus onveilig. Het Agentschap Wegen en Verkeer neemt hierbij als handvat dat als je een donkere zone inrijdt deze minstens 15 seconden moet bedragen zodat de ogen zich aan de duisternis kunnen aanpassen. Bij een snelheidsregime van 70km/u betekent dit dat er minstens 300m onverlichte weg moet zijn. Bij een snelheidsregime van 50km/u betekent dit dat er minstens 200m onverlichte weg moet zijn. Is dat niet mogelijk, dan wordt het ganse traject verlicht.
Bijkomende aandacht voor fietsers en voetgangers In samenspraak met de Vlaamse fietsmanager, de Fietsersbond en het Fietsberaad werd ook een nieuwe verlichtingsstrategie uitgetekend voor fietspaden. Dit moet de veiligheid verhogen en houdt meer dan vroeger rekening met de locatie en de functionaliteit van het fietspad in kwestie.
Waar veel potentieel functioneel fietsverkeer is, wordt voortaan altijd fietspadverlichting voorzien. Waar minder potentieel functioneel fietsverkeer is, wordt geen fietspadverlichting voorzien maar is er wel voldoende aandacht voor retro-reflecterende markering.
Ook de voetgangers worden niet vergeten. Solitaire oversteekplaatsen worden beter verlicht net zoals kleine woonkernen vanaf 8 woningen, gebouwen met een groot potentieel op verkeer en parkings. Kortom op plaatsen waar er meer kans is op zwakke weggebruikers.
Ook voor gemeentewegen De lichtvisie geldt dan wel als richtlijn voor projecten van het Agentschap Wegen en Verkeer, ook gemeentebesturen kunnen deze lichtvisie gebruiken als richtlijnenkader. Hierdoor kunnen we werken naar meer uniformiteit en herkenbaarheid van de verschillende wegtypes in Vlaanderen.
Fietsinfrastructuur Het al dan niet voorzien van verlichting langs de fietsinfrastructuur is te bekijken voor elke sectie tussen twee kruispunten of oversteekplaatsen. De eisen verbonden aan de verlichting worden gekoppeld aan de verschijningsvorm van de fietsinfrastructuur. Aanliggende fietspaden worden mee verlicht met de rijbaan in een klasse die 1 niveau lager is dan de rijbaan (zie NBN L 18-004). Voor vrijliggende infrastructuur moet een minimaal niveau (P4 volgens NBN EN 13201-2) gehaald worden. Dit moet berekend worden terwijl alle verlichting in de buurt aangezet is (cfr. NBN EN 13201-3). Is de eventuele verlichting van de rijweg voldoende voor het juiste niveau op de fietsinfrastructuur (of kan ze bijgestuurd worden), dan hoeft geen aparte verlichting voor de fietsinfrastructuur. Indien toch een aparte fietspadverlichting nodig blijkt, moet nagegaan worden of deze de kwaliteitsvereisten van de rijwegverlichting niet ondermijnen. Als overwogen wordt enkel verlichting te plaatsen voor het fietspad, dan moet nagegaan worden of dit geen storend of misleidend effect heeft op de rijweg. De verlichting van het fietspad / de rijweg mag de uniformiteit of donkerte van de rijweg niet verstoren.
11.2 Verdere uitgangspunten 11.2.1 Verkeersveiligheid Verlichting van openbare wegen moet ervoor zorgen dat weggebruikers zich veilig, vlot en comfortabel kunnen verplaatsen. Belangrijk hierbij is voldoende en gelijkmatig verlichten en verblinding vermijden. Aangenomen wordt dat bij grote verkeersdrukte en slechte weersomstandigheden de kans op ongevallen afneemt als de weg goed verlicht is. Een uitgekiende verlichting speelt in op de ruimtelijke geleding van de omgeving en maakt hierdoor de ruimte begrijpbaar voor de verkeersdeelnemers. Verlichting treedt op als begeleider en signaalgever in het verkeer, vb. bereidt de automobilist voor op een lagere snelheid, maakt hem attent op de aanwezigheid van zwakke weggebruikers, geeft conflictpunten aan (bochten, oversteekplekken, …), laat toe de overgang buitengebied-bebouwde omgeving beter af te lezen, …
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 112
11.2.2 Sociale veiligheid Door beter zien en gezien te worden wordt de veiligheid voor alle weggebruikers verhoogd. Zowel de subjectieve als de objectieve veiligheid zal verhogen. Concreet betekent dit dat de inpassing van verlichting in het straatbeeld ongevallen kan voorkomen, maar ook de sociale controle (verlenging verblijfsduur op straat = levendige straten) en het politietoezicht vereenvoudigt, waardoor inbraken, aanrandingen, vandalisme, … vermeden kunnen worden. 11.2.3 Energiezuinigheid Wanneer geopteerd wordt om verlichting te plaatsen wordt gezocht naar het meest energiezuinige alternatief. Er wordt gekozen voor een zo laag mogelijk verlichtingsniveau, rekening houdend met de veiligheid. In bepaalde delen van de nacht kan worden overgegaan tot doven of dimmen.
11.2.4 Vermijden lichthinder en lichtvervuiling Bij de keuze van de verlichting wordt de hinder voor de omgeving (omwonenden, natuur, …) maximaal beperkt. Vormen van lichthinder zijn strooilicht, sky glow en verblinding.
11.2.5 Ruimtelijke Kwaliteit
11.2.5.1 De verlichting dient de leesbaarheid van de weg te verhogen De uitgekiende verlichting verhoogt de leesbaarheid van de weg door in te spelen op de indeling in ruimtelijke eenheden. Door te variëren in lichtpunthoogte, mast- en armatuurkeuze, tussenafstand en positie van de lichtmasten kan het onderscheid tussen het verblijfsgebied en het gebied buiten de bebouwde kom benadrukt worden. De uitgekiende verlichting verhoogt de leesbaarheid van de weg door in te spelen op de indeling in ruimtelijke eenheden.
11.2.5.2 Verlichting draagt bij tot ruimtelijke kwaliteit en belevingswaarde van de publieke ruimte Binnen de bebouwde omgeving is het verzorgen van comfort en veiligheid niet het enig doel van de openbare verlichting. De architecturale kwaliteiten van de verlichting dragen bij tot de kwaliteit en de belevingswaarde van de omgeving. De aanwezigheid van verlichting en de sfeer die deze creëert geeft een meerwaarde aan de ruimte en zorgt voor een verhoogde aantrekkingskracht van de ruimte. Het verlichten van de ruimte maakt andere activiteiten mogelijk en verlengt verblijfsduur op straat. De publieke ruimte kan zich hierdoor profileren als verblijfs- en ontmoetingsruimte. Het is zeer belangrijk om bij projecten ter verbetering van de openbare veiligheid te bepalen om welk type van ruimte het eigenlijk gaat. Overdag bereikt men dit doel onder andere door het gebruik van verschillende soorten bestrating, straatmeubilair, asverschuivingen, beplantingen en inplanting van armaturen. 's Nachts draagt de verlichting het meeste bij tot het structureren van de ruimte. De openbare ruimte moet in de eerste plaats begrijpelijk, functioneel en veilig zijn. Alles hangt eigenlijk af van de maatstaven die men gebruikt. De tijd dat straten enkel volgens verkeerslogica werden geklasseerd is voorbij. Vandaag wordt de straat opnieuw ontdekt als openbare ruimte.
11.3 Toepassing van de lichtvisie op de N223 Tiensesteenweg De lichtvisie omvat vier stappen met beslissingsbomen om te bepalen of verlichting al dan niet moet worden toegepast. De eerste stap is het bepalen van het type weg die al dan niet dient te worden onderzocht.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 113
11.3.1 Bepalen type weg De N223 Tiensesteenweg is een secundaire weg type I (verbinden op bovenlokaal niveau) en kan getypeerd worden als wegsegment ‘groene verbindingsweg’, wat betreft het centrum van Binkom kan de weg getypeerd worden als ‘smalle 1x2 door kern’. Vanuit deze selecties betekent dit dat het wegvak N223 ter hoogte van Binkom centrum steeds wordt verlicht en ter hoogte van de rest van de projectzone in principe niet wordt verlicht. Hoewel Binkom centrum in principe uit de projectzone valt is het toch cruciaal langs de randen van de projectzone hier rekening mee te houden. Figuur 11.1 toont de eerste beslissingsboom met betrekking tot het type weg.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 114
Figuur 11.1: Beslissingsboom type weg (born: lichtvisie AWV)
11.3.2 Conflictpunten (belangrijke kruispunten) In de tweede stap wordt aangehaald dat de uitwisselingspunten van ongelijkvloerse kruisingen, rotondes en verkeerslichten geregelde kruispunten steeds worden verlicht. In de projectzone bevinden zich in de huidige situatie geen van deze kruispuntoplossingen.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 115
11.3.3 Uitzonderlijke wegsecties In de derde stap worden uitzonderlijke wegsecties geselecteerd. Hierbij worden steeds secties van 200m in overweging genomen om al dan niet verlichting toe te passen: Woonkorrels zijn kleine ruimtelijke concentraties van bebouwing buiten de kern die van voldoende omvang zijn om alsnog verlicht te worden. Hierbij dienen minimaal 8 woningen langs één zijde of 14 woningen langs twee zijden van de weg zich te bevinden. Deze woningen bevinden zich op maximaal 19m van de as van de rijbaan of op maximaal 8m van de eerste dwarsende verkeersbeweging (fietspad). Woonkorrels worden verlicht omdat in deze zones voldoende zichtbaarheid van zwakke weggebruikers gewenst is. In een woonkorrel is het immers erg waarschijnlijk dat concentraties van bewegingen van voetgangers of fietsers plaatsvinden. Naast de woonkorrels bestaat de mogelijkheid van andere versnipperde bebouwing buiten de kern. Dergelijke bebouwing gaat telkens gepaard met mogelijke conflicten tussen het doorgaand verkeer op de weg en het in- of uitrijdend verkeer van de bebouwing of eventueel aanwezige fietsers of voetgangers. In tegenstelling tot woonkorrels ligt de nadruk hier op mogelijke conflicten tussen in- en uitrijdend gemotoriseerd verkeer met de gewestweg zelf. Ook hier dienen minimaal 8 woningen langs één zijde of 14 woningen langs twee zijden van de weg zich te bevinden. Deze woningen bevinden zich op maximaal 19m van de as van de rijbaan of op maximaal 8m van de eerste dwarsende verkeersbeweging (fietspad) Er wordt aangenomen dat woningen die zich verder van de (as van de) weg bevinden over voldoende ruimte beschikken in functie van een goede conflictpresentatie waardoor volgens de lichtvisie geen verlichting noodzakelijk is. Er wordt bijkomend wel genuanceerd dat de plaatsgesteldheid (bv. hagen) de situatie uiteraard kan bemoeilijken. Andere type functies krijgen bij het bepalen van de minimale aantallen van 8 (langs één wegzijde) of 14 (langs twee wegzijden) hogere waarden toegekend. Een handelszaak krijgt bijvoorbeeld een waarde van twee toegewezen.
Figuur 11.2: Puntensysteem voor type functies langs wegen om verlichting al dan niet toe te passen (bron: lichtvisie AWV) De lichtvisie geeft enkele voorbeelden met betrekking tot woonkorrels en andere versnipperde bebouwing. Zo kunnen er ook functies zijn (bv. sporthal) die punctueel worden verlicht ook al wordt
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 116
de rest van de sectie van 200m niet verlicht. In het project doen zich echter geen van dergelijke situaties voor. Wel zijn er meerdere secties van zo’n 200m die méér dan 14 woningen tellen of méér dan 8 langs één zijde en bijgevolg dienen te worden verlicht. Ook zijn er handelszaken waardoor bijkomende punten dienen te worden toegewezen.
Figuur 11.3: Voorbeeldsituaties voor woonkorrels en andere versnipperde bebouwing buiten de kern (bron: lichtvisie AWV)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 117
Figuur 11.4 toont de beslissingsboom die van toepassing is met betrekking tot woonkorrels en o.a. uitzonderlijk gevaarlijke of misleidende conflictpunten. Zo worden scherpe bochten daar bijvoorbeeld onder gecategoriseerd, het kruispunt Tiensesteenweg x N223 Gouden Kruispunt is een kruispunt met een scherpe bocht.
Figuur 11.4: Beslissingsboom met betrekking tot uitzonderlijke wegsecties, woonkorrels, uitzonderlijk gevaarlijk e.d. (bron: lichtvisie AWV)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 118
Figuur 11.5 toont de beslissingsboom met betrekking tot de uitzonderlijke wegsecties over een afstand van 200m.
Figuur 11.5: Beslissingsboom met betrekking tot uitzonderlijke wegsecties van 200m (bron: lichtvisie AWV)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 119
11.3.4 Overige conflictpunten In de laatste stap worden de overige conflictpunten in de lichtvisie voorgesteld. Deze worden in principe punctueel verlicht. Het heeft betrekking op: Overige kruispunten, zijn de kruisende secundaire wegen en lokale wegen type I, indien deze verlicht zijn. Oversteekplaatsen voor voetgangers en fietsers. Deze liggen in deze fase voor dit project niet vast. Oversteekplaatsen voor voetgangers worden steeds verlicht. Oversteekplaatsen voor fietsers waar 70km/u mag worden gereden worden ook steeds verlicht. Haltes openbaar vervoer die in een niet verlicht wegsegment liggen worden punctueel wel verlicht
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 120
Figuur 11.6 toont de beslissingsboom met betrekking tot de overige conflictpunten. Conform fiche D dienen andere kruispunten met secundaire wegen en lokale wegen type I eveneens te worden verlicht. In het project zijn er echter enkel kruispunten lokale wegen type II en III.
Figuur 11.6: Beslissingsboom overige conflictpunten (bron: lichtvisie AWV)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 121
Figuur 11.7 toont de beslissingsboom met betrekking tot “fiche E oversteekplaatsen voor fietsers en voetgangers” zoals aangegeven op Figuur 11.6.
Figuur 11.7: Beslissingsboom met betrekking tot oversteekplaatsen voor voetgangers en fietsers (bron: lichtvisie AWV) Er wordt uitgegaan dat de ‘groene verbindingsweg’ niet wordt verlicht. Enkel wanneer na alle reeds doorlopen stappen een niet verlichte zone minder dan 300m bedraagt, wordt deze ook verlicht met de wegsecties ervoor en erna (of met de conflictpunten ervoor en erna). Bij 50km/u bedraagt dit 200m.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 122
11.4 Resultaat toepassing lichtvisie op N223 Tiensesteenweg Rekening houdende met bovenstaande stappen en de beslissingsbomen in de lichtvisie van AWV wordt gekomen tot onderstaande segmenten en conflictpunten die in het gehele project wel en niet verlicht worden. Met betrekking tot oversteekplaatsen voor voetgangers en fietsers wordt uitgegaan dat deze zich aan de kruispunten zullen bevinden. Het kruispunt Tiensesteenweg x N223 Gouden Kruispunt is eveneens een kruispunt met een scherpe bocht.
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 123
Te verlichten Niet te verlichten
Figuur 11.8: Toepassing lichtvisie noordelijk segment, deel 1
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 124
Te verlichten Niet te verlichten
Figuur 11.9: Toepassing lichtvisie noordelijk segment, deel 2
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 125
Te verlichten Niet te verlichten
400m.
Figuur 11.10: Toepassing lichtvisie noordelijk segment, deel 3
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 126
Te verlichten Niet te verlichten
Figuur 11.11: Toepassing lichtvisie zuidelijke segment
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 127
11.5 Ontwerp verlichting De opmaak van de verlichtingsstudie behoort in principe geheel toe aan de projectnota. De verdere vervolgstappen zullen bijgevolg in die nota worden uitgewerkt.
Figuur 11.12: Ontwerpfiche groene verbindingsweg (bron: lichtvisie AWV)
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 128
DEEL 2 BIJLAGEN
BIJLAGE 1 VERSLAGEN
BIJLAGE 2 OVERZICHTSPLANNEN CONCEPTEN
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek pagina 129
Bijlage 1 Verslagen
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek Bijlage 1
Bijlage 2 Overzichtsplannen concepten
4243983015.docx - Startnota fietspaden N223 Tiensesteenweg Tielt-Winge en Lubbeek Bijlage 2