Türkġye'de Dġlsġz Kaval Yapim Teknġklerġ Ve Ġcraya
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
T.C. ORDU ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ MÜZĠK ANASANAT DALI TÜRKĠYE’DE DĠLSĠZ KAVAL YAPIM TEKNĠKLERĠ VE ĠCRAYA YANSIMALARI BERAT TALAT KARAKOÇ DANIġMAN PROF. SABRĠ YENER YÜKSEK LĠSANS ORDU 2019 ÖNSÖZ Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzik Ana Sanat Dalında yüksek lisans tezi olarak hazırladığım “TÜRKĠYE‟DE DĠLSĠZ KAVAL YAPIM TEKNĠKLERĠ VE ĠCRAYA YANSIMALARI” konulu tez çalıĢmamın oluĢum sürecinde bana zamanını ayırıp benden yardımlarını esirgemeyen danıĢman hocam Sayın Prof. Sabri YENER‟e lisans ve yüksek lisans öğrenim sürecinde ders aldığım kaval hocam Öğr. Gör. Aytunç AYDIN‟a tez aĢamasında bana yol gösteren ArĢ. Gör. Ahmet Serdar YENER‟e ve yükseköğrenim sürecinde ders aldığım bilgilerinden istifade ettiğim saygıdeğer hocalarıma teĢekkürü bir borç bilirim. Son olarak bu çalıĢmanın baĢlangıcından bitirme sürecine kadarki süreçte, baĢta bilgisini desteğini ve yardımlarını esirgemeyen, kaval yapımı hakkında önemli bilgiler edinmemi sağlayan, çok değerli vaktini bana ayıran değerli hocam Sinan ÇELĠK‟e, tez çalıĢmasına zamanını ayırıp mesleki bilgileriyle katkı sağlayan kaval yapımcılarına ve her daim maddi manevi destek olan annem Nuray KARAKOÇ ve babam Olgun KARAKOÇ‟a teĢekkürlerimi sunarım. Berat Talat KARAKOÇ Ordu, 2019 i ĠÇĠNDEKĠLER ÖNSÖZ ...............................................................................................................................i ĠÇĠNDEKĠLER ................................................................................................................. ii ÖZET v ABSTRACT......................................................................................................................vi KISALTMALAR ............................................................................................................ vii TABLOLAR LĠSTESĠ ................................................................................................... viii GÖRSELLER DĠZĠNĠ ......................................................................................................ix GĠRĠġ ............................................................................................................................... 12 1. TEZĠN KAPSAMI ....................................................................................................... 18 1.1. PROBLEM ........................................................................................................ 18 1.1.1. Problem Cümlesi ....................................................................................... 18 1.1.2. Alt Problemler ........................................................................................... 18 1.2. AMAÇ ............................................................................................................... 18 1.3. ÖNEM ............................................................................................................... 19 1.4. VARSAYIMLAR .............................................................................................. 19 1.5. SINIRLILIKLAR .............................................................................................. 19 1.6. TANIMLAR ...................................................................................................... 19 1.7. YÖNTEM .......................................................................................................... 21 1.7.1. AraĢtırma Modeli....................................................................................... 21 1.7.2. Evren ve Örneklem .................................................................................... 22 1.7.3. Veriler ve Toplanması ............................................................................... 22 1.7.4. Verilerin Çözümü ve Yorumlanması ......................................................... 22 1.8. TEMEL KAVRAMLAR ................................................................................... 22 1.8.1. Kültür ........................................................................................................ 22 1.8.2. Müzik Kültürü ........................................................................................... 23 1.8.3. Türk Müzik Kültürü .................................................................................. 24 1.8.3. Türk Halk Müziği ...................................................................................... 26 1.8.4. Türk Halk Müziğinde Çalgılar ................................................................... 31 1.8.5. Nefesli Çalgılar .......................................................................................... 35 1.8.6. Organoloji.................................................................................................. 39 1.9. ĠLGĠLĠ YAYIN VE ARAġTIRMALAR ........................................................... 40 2.DĠLSĠZ KAVAL ........................................................................................................... 41 2.1. KAVALIN KELĠME ANLAMI ........................................................................ 41 2.2. KAVALIN TARĠHÇESĠ ................................................................................... 42 ii 2.3. KAVALIN TÜRK HALK MÜZĠĞĠNDEKĠ YERĠ............................................ 48 2.4. KAVALIN SINIFLANDIRILMASI ................................................................. 49 2.5. DĠLSĠZ KAVALIN YAPISAL ĠNCELEMESĠ ................................................. 51 2.5.1. Fiziki Yapısı .............................................................................................. 51 2.5.2. Dilsiz Kavalın Perde Yapısı ve Perde Ġsimleri ........................................... 58 2.5.3. Dilsiz Kavalın Ses Aralığı ......................................................................... 60 3. TÜRKĠYE‟DE DĠLSĠZ KAVAL YAPIM TEKNĠKLERĠ ve ĠCRAYA YANSIMALARI.............................................................................................................. 61 3.1.TÜRKĠYE‟DE ÇALGI YAPIMI VE DĠLSĠZ KAVAL YAPIMI ...................... 62 3.2. DĠLSĠZ KAVAL YAPIMINDA KULLANILAN ALETLER ........................... 64 3.2.1.Torna .......................................................................................................... 65 3.2.2. Dikey Delik Makinesi ................................................................................ 66 3.2.3. ġerit Testere ............................................................................................... 67 3.2.4. Kompresör ................................................................................................. 67 3.2.5. Torna Bıçakları .......................................................................................... 68 3.2.6. Matkap Uçları ............................................................................................ 68 3.3. DĠLSĠZ KAVAL YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER.................. 69 3.3.1. Ağaç Malzeme ........................................................................................... 69 3.3.1.1. Erik Ağacı ......................................................................................... 71 3.3.1.2. Kiraz Ağacı ....................................................................................... 72 3.3.1.3. Dut Ağacı .......................................................................................... 73 3.3.1.5. Zeytin Ağacı ...................................................................................... 73 3.3.1.6. ġimĢir Ağacı ...................................................................................... 75 3.3.1.7. Kayısı Ağacı ...................................................................................... 76 3.3.1.8. Kestane Ağacı.................................................................................... 77 3.3.1.9. Abanoz .............................................................................................. 78 3.3.1.10. Gül Ağacı (Rosewood) .................................................................... 79 3.3.1.11. Pelesenk ........................................................................................... 80 3.3.2. KamıĢ malzeme ......................................................................................... 81 3.3.3. Plastik kaval .............................................................................................. 81 3.3.4. Metal Malzeme .......................................................................................... 82 3.4. AĞACIN ĠġLEME HAZIRLANMASI VE DĠLSĠZ KAVAL YAPIM AġAMALARI .......................................................................................................... 83 3.4.1. Ağacın Kesimi ve Kurutulması .................................................................. 83 3.4.2. Ağacın Tornada ĠĢlenmesi ......................................................................... 87 3.4.3. Dilsiz Kavalın Ġçinin Açılması .................................................................. 88 iii 3.4.4. Dilsiz Kavalın Ses Perdelerinin Açılması ve Ölçüleri ............................... 90 3.4.5. Dilsiz Kaval Ağızlığı ................................................................................. 94 3.5. DĠLSĠZ KAVAL YAPIMINDAKĠ TEKNĠK DETAYLARIN ĠCRAYA ETKĠLERĠ ................................................................................................................ 95 3.5.1. Kullanılan Malzemelerin ve Yapım Tekniklerinin Ġcraya Etkileri ............. 95 3.5.2. Farklı Malzemelerden OluĢturulan Kavalların Ġcraya Yansımaları ............ 96 3.5.3. Farklı Ağaç Malzemelerden OluĢturulan Kavalların Ġcraya