DOCSLIB.ORG

Philologia Frisica

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Philologia Frisica PHILOLOGIA FRISICA ANNO 1984 LEZINGEN EN NEIPETEAREN FAN IT TSIENDE FRYSK FOLOLOGEKONGRES OKTOBER 1984 Nr. 661 FRYSKE AKADEMY - LJOUWERT 1986 ERRATT.JM Op i tornslach en op side 1 stlê't . FÇ,tjÖI,.lOGEI\.oNGRES.i d ai; m6~t ·v.irêz/Ef· }"ILQLoGEKONGRES. IT TSIENDE FRYSK FILOLOGEKONGRE ORGANISEARRE TROCH DE FRYSKE AKADEMY OP 17, 18 EN 19 OKTOBER 1984 "FRYSK: JUSTER, HJûED en MûARN" KONGRESFOARSITTER: Prof. Dr. H.D. Meijering KONGRESKOMMISJE: Dr. L.G. Jansma (foarsitter) M. Bosma Drs. Ph.H. Breuker Drs. D. Gorter J. Hoekstra Coulonhûs, Doelestrjitte 8, Ljouwert © Utjefte Fryske Akademy nr. 661 Ut dizze ütjefte mei neat ferrnannichfäldige wurde troch middel fan druk, foto-offset, fotokopy, mikro film of op hokker oare wize dan ek, sûnder dat dêr in skriftlike tastim­ ming fan de ütjouwer oan foaröf giet. CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Frysk "Frysk: juster, hjoed en moarn": it tsiende Frysk Filologekongres: organisearre troch de Fryske Akademy op 17, 18 en 19 oktober 1984 / kongresfoarsitter H.D. Meijering; kongreskommisje H.D. Meijering ... [et al.]. - Ljouwert [Leeuwarden]: Fryske Akademy. - (Fryske Akademy; 661) (Philologia Frisica; anno 1984) Met lit. opg. ISBN 90-6171-661-6 SISO fri 830 UDC 803.92 Trefw.: Friese taal. YNHALD side programma ...•••.••.••••...•••••••••...••.•.•.••••••••.••..••..... 7 H.D. MEIJERING, Iepening •••..•.••••.•......•..•...••••••..•..•... 9 K.F. VAN DER VEEN, Yndieling en relative öfstan fan Fryske plattelansdialekten ••..•.•..••......•..•••••..••.•••••.•.... 10 W.J.J. PIJNENBURG, De Nederlandse lexicografie in de post-WNT-periode •.•••.•.••••••...•.••••••.••..••••..••.•.... 61 M. GELLERSTAM, A language bank of modern Swedish .•.••••.•••...... 70 S. DYK, It Midfryske brulloftsfers en de epitalamyske tradysje ... 76 P. VALKEMA BLOUW, Van Friese herkomst: de Chronyc Historie, Noortwitz 1579 •..•.•••.•.••.••....• ~ ••.••..•••••••.••••..•.. 96 F. POSTMA, Friese intellectuelen en patronage in de zestiende eeuw •••••.•.•.••••••••..•••.••.••..•.•••••••...•.• 113 J. HOEKSTRA, Ferlytsing en syn njonkenkategoryen ••••••...•••.•... 131 M. GYSSELING, Substraatinvloed in het Engels, Fries, Nederlands en Nederduits •••.•••.•.•••••••.•••••••.••••••••..••••••••••• 151 H.F. NIELSEN, Old English, Old Frisian and Germanic ••••.••••••... 168 De neipetearen steane 6fprinte fuortdaliks nei de oanbelangjende lêzing. 5 PROGRAMMA FAN IT TSIENDE FRYSK FILOLOGEKONGRES Woansdei 17 oktober 1984. 09.30 Untfangst fan de die1nimmers. yn de sea1 Grutte Wielen, Doelestrjitte 2-4. Kafje 10.00 Iepening troch de foarsitter 10.30 K.F. VAN DER VEEN: Yndieling en relative ofstán fan Fryske plattelansdialekten. 11.20 neipetear en kofje. 12.00 Ofsluting neipetear, nei Sealen Schaaf, Breedstrjitte. 12.30 Untfangst troch gemeentebestjoer mei foaritentsje. 13.00 Kofjemiel yn de eardere Synagoge by Sealen Schaaf. 14.30 W.J.J. PIJNENBURG: De Nederlandse lexicografie in de post-WNT­ periode. 15.10 Neipetear en thee. 16.00 M. GELLERSTAM: A language bank of modern Swedish. 16.40 Neipetear. 17.00 Sluting earste dei. Tongersdei 18 oktober 1984. HARNS. TREBOL 08.15 Mei de bus nei Harns. 09.15 S. DYK: It Midfryske brulloftsfers en de epitalamyske tradysje. 09.55 Neipetear en kofje. 10.45 P. VALKEMA BLOUW: Van Friese herkomst: de Chronyc Historie, Noortwitz 1579. 11. 25 Neipetear. 13.00 Kofjemiel. 14.00 F. POSTMA: Friese intellectuelen en patronage in de zestiende eeuw. 14.40 Neipetear. 15.30 Untfangst troch gemeentebestjoer yn TREBOL. 16.30 Stêdskuier mei rûnlieding troch VVV. 17.30 Mei de bus nei Ljouwert. 7 Freed 19 oktober 1984. FRJENTSJER. PSYCHIATRYSK SIKEHUS. 08.15 Mei de bus nei Frjentsjer. 09.15 J. HOEKSTRA: Ferlytsing en syn njonkenkategoryen. 09.55 Neipetear en kofje. 10.45 M. GYSSELING: Substraatinvloed in het Engels, Fries, Nederlands en Nederduits. 11. 25 Neipetear. 12.00 Ofsluting fan de moarn. 12.15 Untfangst troch gemeentebestjoer yn MARTENAHUS. 12.45 Kofjemiel yn MARTENAHUS. 13.45 H.F. NIELSEN: Dld English and Germanic. 14.25 Neipetear. 15.00 Sluting fan it kongres. 15.30 Mei de bus nei Ljouwert. 16.00 Oankomst yn Ljouwert. 8 Prof. Dr. H.D. Meijering (Bloemendaal) IEPENING Achte oanwêzigen, Hjoed begjint it tsiende Frysk Filologekongres: it plakkerke op de kongresmap makket dat al dûdl Lk , Dat betsjut net allinne tsien kon­ gressen, mar ek de wjerslach fan mear as tritich jier frisistyk. Win­ liken is dêr de hiele perioade fan groei, foar de Akademy en foar de hiele frisistyk, mei markearre. Yn nj oggen dielen Philologia Frisica en yn ien kongresprogramma fine wy in katalogus fan ynteressegebieten en ûnderwerpen fan Fryske s tûdzj e en in list fan persoanen dy't har as sprekker of sljochtwei kongresgonger oppenearre ha. SeIs haw ik in foarkar foar it kongres fan 1962: "Hwat forstie en hwat forstiet men ûnder Frysk?", mar by oaren leit dat faaks oars. De 6frûne trije jier wie net allinne in perioade fan groei, mar ek fan feroaring. It sil wol tafal wêze, mar ien dei nei it foarige kon­ gres waard de nije saaklik direkteur beneamd, en koarte tiid letter kaam de nije wittenskiplik direkteur. It tal personielsplakken op de Akademy sil noch fierder groeie, en ek oan it universitêre front isit net allinne "Taakverdeling en Concentratie", d.w.s. besuniging: foar de trije bysûndere learstuollen liket der dochs in nije takomst moog­ lik te wêzen. Wy sitte no yn it wurdboekjier. It wurk oan in wurdboek noeget - as it goed is - ta diskusje. En ek'no't der wat de fiertaal fan it Grut Frysk Wurdboek oanbelanget in kar makke is, moat dat net de ein fan de diskusje betsjutte. Ek de nije technyske mooglikheden, dy't troch de fierdergeande kompjûterisearring alle jierren grutter wurde, needsaak­ je dêrta. It tema fan it kongres is: "Frysk: juster, hjoed en moarn". De kon­ greskommisje sil grif net besocht ha om dêrmei yn de beneaming te kom­ men foar de orizjinaliteitspriis. Mar bepaalde klisjees binne reëel. It Frysk hat in grut ferline, in hjoed en in takomst. Elke dei wurdt in stik takomst omsetten yn ferline, en der is belied foar nedich om der foar te soargjen dat der gen6ch takomst foar it Frysk oerbliuwt. Yn ferbän mei dat belied is it goed dat de grutte studzje "Taal yn Fryslän" koartlyn utkommen is. Ek dat is in reële bydrage fan de kant fan de frisistyk oan de takomst fan it Frysk. Dit kongres is mear as in redaksjegearkomste fan de skriuwers yn diel 10 fan de rige Philologia Frisica. It is in moeting fan minsken, in konfrontaasje fan ideeën en in presintaasje fan resultaten. Op hope dat de kommende dagen ek yn dat opsicht goed foldwaan si11e, iepenje ik it tsiende Frysk Fi1ologekongres. 9 Drs. K~F. van der Veen (De Tike) YNDIEL~NG EN RELATIVE OFSTAN FAN FRYSKE PLATTELANSDIALEKTEN 1. Oan.:ein It ~ema fan dizze dei is taaldatabanken. Op it earste gesicht hat myn lêzing neat mei sokke banken te krijen. Yn 'e titel wurdt der neat oer sein. Ik mei dêrom alderearst wol ferantwurdzje noat; i.k oan myn ûnderwerp kaam bin. Op himsels is ûndersyk nei de yndieling fan Fryske dialekten tige winskl~k: it is al goed 50 jier lyn dat Jan Jelles Hof syn Friesche dialec-cgeographiel), dêz" t er ek in yndieling yn jout, ferskynde en sûnt is der oan it yndielingsûndersyk fan it hiele Fryske taalgebiet net sa:folle mear dien. Wat de yndielingsmetoaden oangiet, hat der binnen de dialektology lykwols de lêste 50 jier wol in ûntjouwing west. Dêrby komt dat wy fan i t ferrin fan isoglossen fan gans taal­ ferskynsels yn it Frysk, tank sij nijere enkêtes, dialektatlassen en dielstûdzjes ensfh., no folIe mear witte. De taal is sûnt 1933 ek in bytsje feroare. Isoglossen binne ferdwûn of wat ferskood, guon binne faaks jong. Hof neamde bgl. noch de isoglosse fleis/flais - flêsk (s. 101). De foarm flêsk is ûnderwyls fierhinne weiwurden. Fierders wiisde Hof by herhelling op it tige betreklike fan syn yndieli.ng yn trije haaddialekten, te witten it Sudhoeksk, it Klaai­ frysk (d.w.s. it dialekt fan de Noardwestklaai plus it Wetterlàn) en it dia1ekt fan De Walden plus de Noardklaai. Dochs jout Hof seIs oan dat dy ferdieling wat tsjin hat: "Deze verdeeling heeft tegen, dat ze eigenli.jk geen rekening houdt met de taal van de zooeven aangeduide kleistrook in het noorden, door mij in dit werk als de Noordklei. aan­ geduid, want terwijl deze in de grond Kleifriesch is, houdt ze juist ten opzichte van de algemeene verschillen tussen Klei- en Woudfriesch de zijde van het laatste (s. 3)". Dêrom hie er earder, skriuwt er, al ris in yndieling yn fjouwer haaddialekten utsteld, te witten it Sud­ hoeksk, it Klaaifrysk (de Noardwestklaai plus it wetterlän), it Wald­ frysk en i t Noardklaaifrysk (s. 3) • Yn Friesche dialectgeographie komt er dêr lykwols fan werom en giet oer op de neamde trijedieling. Hy ferantwurdet dat sa: "(...ler bleek mij n c L; dat juist die ver­ schillende kenmerken van dit Noordklei-dialect die ons het recht zouden geven het als hoofddialect naast de andere te stellen, weer niet een gemeenschappelijke isoglosse hebben. Enkele dier verschillen zijn slechts eigen aan een deel van deze strook klei, waartoe, behal­ ve de Dongeradelen, ook Ferwerderadeel, en noordelijk Leeuwarderadeel behooren; van een andere valt de isoglosse iets binnen het gebied dat taalkundig tot dat v'an het Woudfriesch gerekend moet worden. Kortom, het Dongeradeelsch, of Noordklei-Friesch is niet, of ten minste slecht begrensbaar, en dus houd ik me maar weer aan de oude verdee­ ling (te witten de trijedieling) ... waarvan echter, zooals we na de algeheele isoglosseering van het Friesche taalgebied zien zullen, ook niet zoo heel veel overblijft" (s. 3). Hof lit de betreklikens fan de trijedieling dus tige dudlik utkomme2). 10 Underwilens is i t sa, dat der frijhwat ûnwissens bestiet oer de yndieling fan de Fryske dialekten. Op kaartsjes sjocht men gauris de isoglossearring yn trijen en dochs fjouwer nammen3). Men freget jin ûnwillekeurich êf, hoe sit it no mei de yndieling? Is it dialekt fan de Noardklaai no mear besibbe oan dat fan De Walden as oan it Noardwestklaaifrysk? Itselde kin men jin mutatis mutandis êffreegje by it Södhoeksk.
Load more

Recommended publications
  • The Germanic Heldenlied and the Poetic Edda: Speculations on Preliterary History
    Oral Tradition, 19/1 (2004): 43-62 The Germanic Heldenlied and the Poetic Edda: Speculations on Preliterary History Edward R. Haymes One of the proudest inventions of German scholarship in the nineteenth century was the Heldenlied, the heroic song, which was seen by scholars as the main conduit of Germanic heroic legend from the Period of Migrations to the time of their being written down in the Middle Ages. The concept stems indirectly from the suggestions of several eighteenth-century Homeric scholars that since the Homeric poems were much too long to have been memorized and performed in oral tradition, they must have existed as shorter, episodic songs. Friedrich August Wolf’s well-known Prolegomena ad Homerum (1795) collected evidence for the idea that writing was not used for poetry until long after Homer’s time. He argued for a thorough recension of the poem under (or perhaps by) Pisistratus in the sixth century BCE as the first comprehensive written Homer. These ideas were almost immediately applied to the Middle High German Nibelungenlied by Karl Lachmann (1816), who was trained as a classical philologist and indeed continued to contribute in that area at the same time that he was one of the most influential members of the generation that founded the new discipline of Germanistik. On the basis of rough spots and contradictions (not only Homer nods!) Lachmann thought he could recognize twenty separate Lieder in the Middle High German epic. At the same time that Lachmann was deconstructing the German medieval epic, Elias Lönnrot was assembling the Finnish epic he called Kalevala from shorter songs in conscious imitation of the Homer (or Pisistratus) described by Wolf.
    [Show full text]
  • Klaaikluten Nijsbrief Fan De Stifting Arghis
    Stifting ArgHis Jaargang 11, 2007 1 Klaaikluten Nijsbrief fan de Stifting ArgHis 1 Stifting ArgHis COLOFON Foarwurd Klaaikluten verschijnt enkele malen per jaar Dizze kear in Klaaikluten mei in tige slagge en wordt uitgegeven door de Stifting ArgHis: foarside. Mooglik de moaiste foarside út de ARGEOLOGYSK-HISTOARYSKE RUNTE rige fan de ôfrûne 10 jiergongen. We sjogge LITTENSERADIEL de robúste brânspuitauto fan Baarderadiel en de brânwachtkommandant Jouke de Groot fan Mantgum yn in antyk oaljepak. Hy hat sels Bestuur: de strik noch om ‘e hals. Op de eftergrûn de S.Fopma voorzitter driigjende swarte reekloft. J. Scheffer secretaris Mear oer de brânwacht en benammen oer de J. Kersbergen penningmeester brânspuit kin jim lêze yn it stik fan Hessel Fluit- Ph. H. Breuker bestuurslid man op side 12. Hessel is dizze kear produktyf Th. Kuipers bestuurslid want hy hat twa bydragen skreaun. Ien oer de H. Meijering bestuurslid nije ynventarissen fan de argiven fan Baardera- diel en Hinnaarderadiel en in stik oer de Bran- Redactie wacht fan Baarderadiel. Jelle Miedema komt Klaaikluten: Ph. H. Breuker mei genealogyske ynformaasje oer in meniste Th. Kuipers famylje Runia dy’t har woartels hat yn Itens en Britswert. Ek gâns wat persoansnammen út it Vormgeving âlde Baarderadiel wurde neamd yn it artikel fan en opmaak: F.J. Sieperda, Theo Kuipers. Nei in ynlieding oer de tsjinst- De Finne 20, plicht yn de Frânske Tiid komt er mei in opsom- 9022 AZ Mantgum ming en skôging oer Baarderadielster jongfein- [email protected] ten dy’t tsjinne ha yn it leger fan Napoleon. Breuker skriuwt oer de hynstemerk yn Rien Correspondentie- en brûkt derby nijsgjirrige ynformaasje út de adres: Philippus Breuker, Singel 1, tsjerkeboeken fan Lytsewierrum.
    [Show full text]
  • Littenseradiel
    Gemeente Op Maat Littenseradiel 1 Verklaring van tekens . = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim = nihil = (indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met 0 (0,0) = het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid niets (blank) = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen 20072008 = 2007 tot en met 2008 2007/2008 = het gemiddelde over de jaren 2007 tot en met 2008 2007/’08 = oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2007 en eindigend in 2008 2005/’062007/’08 = oogstjaar, boekjaar enz., 2005/’06 tot en met 2007/’08 In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen. Enkele gebruikte afkortingen AO = Arbeidsongeschiktheid CBS = Centraal Bureau voor de Statistiek COROP = Coördinatie Commissie Regionaal Onderzoekprogramma GGD = Gemeentelijke gezondheidsdienst GOM = Gemeente Op Maat IOAW = Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers IOAZ = Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen IVA = Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten KWB = Kerncijfers Wijken en Buurten NUTS = Nomenclature des Unités Territoriales Statistiques OAD = Omgevingsadressendichtheid RKN = Regionale Kerncijfers Nederland RPA = Regionale Platforms Arbeidsmarkt SBI = Standaard Bedrijfsindeling VINEX = Vierde Nota ruimtelijke ordening Extra Wajong = Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten WAO = Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering WAZ = Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering
    [Show full text]
  • BOMENINVENTARISATIE 2017 Deel 2
    BOMENINVENTARISATIE 2017 Monumentale en/of waardevolle bomen Deel 2 Inhoud 16. Jorwert ............................................................................................................................ 2 17. Kûbaard .......................................................................................................................... 5 18. Leons .............................................................................................................................. 7 19. Lytsewierrum ............................................................................................................... 15 20. Mantgum ...................................................................................................................... 17 21. Reahûs .......................................................................................................................... 28 22. Rien .............................................................................................................................. 32 23. Spannum ....................................................................................................................... 33 24. Waaksens ...................................................................................................................... 47 25. Weidum ........................................................................................................................ 54 26. Winsum .......................................................................................................................
    [Show full text]
  • Šiauliai University Faculty of Humanities Department of English Philology
    ŠIAULIAI UNIVERSITY FACULTY OF HUMANITIES DEPARTMENT OF ENGLISH PHILOLOGY RENDERING OF GERMANIC PROPER NAMES IN THE LITHUANIAN PRESS BACHELOR THESIS Research Adviser: Assist. L.Petrulion ė Student: Aist ė Andži ūtė Šiauliai, 2010 CONTENTS INTRODUCTION......................................................................................................................3 1. THE CONCEPTION OF PROPER NAMES.........................................................................5 1.2. The development of surnames.............................................................................................6 1.3. Proper names in Germanic languages .................................................................................8 1.3.1. Danish, Norwegian, Swedish and Icelandic surnames.................................................9 1.3.2. Dutch surnames ..........................................................................................................12 1.3.3. English surnames........................................................................................................13 1.3.4. German surnames .......................................................................................................14 2. NON-LITHUANIAN SURNAMES ORTHOGRAPHY .....................................................16 2.1. The historical development of the problem.......................................................................16 2.2. The rules of transcriptions of non-Lithuanian proper names ............................................22 3. THE USAGE
    [Show full text]
  • Opmerkelijke Groeispurt Voor Britswert Supermarkt Tolsma Is De Beste
    Op ’e Skille is in útjefte fan Utjouwerij Bokma 20 jannewaris 2011 • 47ste jiergong • Nûmer 2 Wa’t bang is foar in wiet pak, komt nea oer de sleat ‘Bôle meitsje is Winkelpand gaat Aldegea-W wint geweldich wurk’ over naar Poiesz damjen Easterein Bakker Sybesma ziet een Op zaterdagmorgen winke- Foarsitter Frysk Spul fer- eigen winkel in Mantgum als len de mannen in Mantgum. steurde mei wyld geraas de een geweldige uitdaging Die vinden dat gezellig rêst yn ‘e seal fan Bergsma pagina 3 >> pagina 5 >> pagina 5 >> Pake Theunis Piersma lêst foar Supermarkt Tolsma is de beste Coop van het land Winsum - De Coop-supermarkt winkel is veel energievriendelijker van de familie Tolsma uit Win- geworden.Voor alle koelingen en sum is dinsdagavond in Hoog- diepvriezen in de winkel kwamen landerveen uitgeroepen tot beste glazen deuren en er werd LED-ver- zelfstandige Coop-supermarkt lichting aangebracht. Eerder waren van 2010. De familie Tolsma was op het dak van de winkel al zonne- met alle personeel in een bus panelen geplaatst. Voor de winkel naar Hooglanderveen afgereisd. in Winsum komt de totale energie- ,,Fantastysk. Dit is in beleaning besparing uit op zeker dertig pro- foar it wurk fan de ôfrûne tiid. cent. In de vernieuwde winkel ver- Dat we der mei syn allen altiten anderden ook de kleuren. De oude foar gean”, aldus Jetske Tolsma. kleuren rood en blauw werden ver- vangen door grijs en oranje. Aan de wedstrijd deden tweehon- derd Coop-supermarkten mee. De supermarkt van de familie Tols- Op de tweede plaats eindigde de ma verhuisde ruim vijf jaar geleden winkel uit Dalen en derde werd vanuit het centrum in Winsum de Coop-supermarkt uit het Bra- naar een locatie aan de rand van bantse Kessel.
    [Show full text]
  • For the Official Published Version, See Lingua 133 (Sept. 2013), Pp. 73–83. Link
    For the official published version, see Lingua 133 (Sept. 2013), pp. 73–83. Link: http://www.sciencedirect.com/science/journal/00243841 External Influences on English: From its Beginnings to the Renaissance, D. Gary Miller, Oxford University Press (2012), xxxi + 317 pp., Price: £65.00, ISBN 9780199654260 Lexical borrowing aside, external influences are not the main concern of most histories of the English language. It is therefore timely, and novel, to have a history of English (albeit only up to the Renaissance period) that looks at English purely from the perspective of external influences. Miller assembles his book around five strands of influence: (1) Celtic, (2) Latin and Greek, (3) Scandinavian, (4) French, (5) later Latin and Greek input, and he focuses on influences that left their mark on contemporary mainstream English rather than on regional or international varieties. This review looks at all chapters, but priority is given to Miller’s discussions of structural influence, especially on English syntax, morphology and phonology, which often raise a number of theoretical issues. Loanwords from various sources, which are also covered extensively in the book, will receive slightly less attention. Chapter 1 introduces the Indo-European and Germanic background of English and gives short descriptions of the languages with which English came into contact. This is a good way to start the book, but the copious lists of loanwords from Norwegian, Swedish, Danish, German, Low German, Afrikaans etc., most of which appear in English long after the Renaissance stop-off point, were not central to its aims. It would have been better to use this space to expand upon the theoretical framework employed throughout the book.
    [Show full text]
  • From Very Early Germanic and Before Towards the “Old” Stages of the Germanic Languages
    F. Plank, Early Germanic 1 FROM VERY EARLY GERMANIC AND BEFORE TOWARDS THE “OLD” STAGES OF THE GERMANIC LANGUAGES 160,000+ years of human population history summarised, up to ca. 10,000 Before Now: Journey of Mankind: The Peopling of the World http://www.bradshawfoundation.com/journey/ The origin of Language and early languages – fascinating questions and challenges for geneticists, palaeontologists, archaeologists, physical and cultural anthropologists. Alas, this is not something historical linguists could do much/anything to shed light on. F. Plank, Early Germanic 2 No speech acts performed by early homines sapientes sapientes have come down to us to bear witness to their mental lexicons & grammars. From human fossils nothing can be inferred about the linguistic working of brains and little about the organs implicated in speech. Speech acts were given greater permanence through writing only much later: from around 3,200 BCE in Mesopotamia as well as in Egypt, from around 1,200 BCE in China, and from around 600 BCE in Mesoamerica. The technology for actually recording speech (and other) sounds was only invented in 1857. F. Plank, Early Germanic 3 What cannot be observed must be (rationally) hypothesised. The standard method in historical linguistics for rationally forming hypotheses about a past from which we have no direct evidence is the comparative method. Alas, the comparative method for the reconstruction of linguistic forms (lexical as well as grammatical) only reaches back some 8,000 years maximum, given the normal life expectancy and recognisability limits of forms and meanings. And it is questionable whether constructions can be rigorously reconstructed.
    [Show full text]
  • Havenstedenroute
    Havenstedenroute N384 Rie Slappeterp Menaam Marsum Menaldum Marssum Sexbierum Dongjum Doanjum Peins 22 MARSSUM Seisbierrum Skingen Peins A31 Wijnaldum 20 FRANEKER Schingen Voorrijp A31 Winaam e Foarryp Schalsum 21 DRONRIJP Skalsum De Blijnse Dronryp Deinum e Herbaijum Zweins al 19 MIDLUM Hjerbeam Franeker na Dronrijp Sweins ka Va a z Almenum Frjentsjer n m Harinx Kingmatille Blessum 2 Midlum Kiesterzijl Mullum Lutjelollum Wjelsryp n Kie Hitzum Hatsum Rewert Hoptille Boksum Harlingen WAADSEEWEI Welsrijp Hitsum Miedum F r N359 e Harns N384 a Baaium n Húns HARLINGEN Sopsum Doijum e Hilaard k Baijum Huins e Hijlaard d rv a Winsum Tzum a Leons Fûns Achlum r Lions Kimswerd Tsjom t d KIMSWERD Maemert Kimswert Spannum Easterlittens Jorwert N31 Baard Weidum e t a Oosterlittens Jorwerd t Dijksterburen Tritzum Bonkwerd e Arum w Wieuwens Wammert Z De Blokken f o W Kûbaard Mantgum t Kubaard Jeth r Pingjum Lollum a Strand Schrins Skillaerd a Penjum Hinnaard v Zurich Hennaard k 1 N384 re Grauwe Kat De Grits rt Surch e Kampen Wommels Bozumervaart k Witmarsum ee Kornwerderzand Gooium Itens Wiuwert n ZURICH Koudehuizum Wytmarsum Hemert Wieuwerd S 15 ZURICH Lytsewierrum Boazum Harkezijl 3 Bolswarder- Easterein Lutkewierum Sjungadijk trekvaart Bozum Hiddum Hayum 16 WITMARSUM Oosterend Burgwerd Dearsum start Rien Deersum Cornwerd A7 Skettens Burchwert KORNWERDERZAND Koarnwert Wons Hichtum Hidaard Wûns Schraard E22 Sibrandabuorren Kornwerderzand Skraard Reahûs Sijbrandaburen Bolsward Roodhuis Koarnwertersân Engwier Hartwerd Anneburen Nijkleaster Exmorrazijl
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Germanic: the Runes Germánico: Las Runas
    palaeoeuropean languages & epigraphies | Rest of Europe PALAEOHISPANICA 2020 | I.S.S.N. 1578-5386 revista sobre lenguas y culturas de la Hispania antigua DOI: 10.36707/palaeohispanica.v0i20.371 Germanic: the Runes Germánico: las runas Tineke Looijenga University of Groningen [email protected] Abstract: This paper offers a survey of the oldest runic inscriptions of the northern parts of Europe. Runic writing is attested from the second century onwards to the Middle Ages, and was in use in several parts of northern Europe during different periods. The language used is formulaic, making the impression that inscriptions in runes were for special occasions and not for daily use. Germanic society was a non-literate society until Christendom arrived and with it a literate culture. Runes are applied epigraphically; only in ecclesiastical contexts they are used in manuscripts, thus offering very useful secondary information about rune-names, for instance. Runes had names for mnemonical and symbolical purposes. Keywords: Fuþark. Alphabet. Germanic. Scandinavia. Runes. Runic texts. Resumen: Esta contribución ofrece una aproximación a las más antiguas inscripciones rúnicas de las partes septentrionales de Europa. La escritura rúnica se atestigua desde el siglo II d. E. hasta la Edad Media y fue empleada en distintas partes de Europa durante diferentes periodos. El lenguaje empleado es formular, lo que da la impresión de que las inscripciones rúnicas fueron para ocasiones especiales y no para un uso diario. La sociedad germánica permaneció ágrafa hasta la llegada del cristianismo y con él una cultura escrita. Las runas se usaron epigráficamente; solamente en contextos eclesiásticos las runas fueron usadas en manuscritos, lo que ofrece una muy útil información secundaria, por ejemplo, sobre los nombres rúnicos.
    [Show full text]
  • The Sociolinguistic Situation of Two Language Islands in Ohio and Argentina
    The sociolinguistic situation of two language islands in Ohio and Argentina Robert Klosinski Pennsylvania State University Abstract Argentina and Ohio are homes of two distinct language islands (‘Sprachinseln’). This paper provides a basic overview of the history of these two heritage grammars, and comment on the current state of the speech commu- nities. Analyses suggest that Swiss German is now moribund (i.e. the community consists of the final generation of fluent speakers, as it was not passed on to the next generation). Similarly, numbers of fluent MSG speakers are decreasing. Yet, the degree of decay is different to that from Kidron, as there is a general cultural awareness within the speaker group to maintain parts of the language. 1 Introduction The following paper focuses on two language islands (i.e. Sprachinseln) located in North and South America, respectively. More specifically, the sociolinguistic situation will be introduced to trace down the nature of the language shift in the respective communities. Research on either community has been scarce, mainly focusing on syntactic and phonological phenomena of these Sprachinseln (Hoff- man & Klosinski 2018 for Kidron Swiss German; Putnam & Lipski 2016; Putnam & Schwarz 2014 for Misionero German). Both communities are far removed from the home country and thus their base dialect. Nevertheless, they speak distinct va- rieties of German. The language island in Ohio is Swiss German, and in Argentina it is a German variety, mainly from the Hunsrück area of Germany. Crucially, the sociolinguistics background has been neglected to date. However, before the two communities of this paper are introduced, it is important to discuss the term Sprachinsel (‘speech island’) as it is seen in the literature.
    [Show full text]