Overzicht van de dorpswapens en -vlaggen in Fryslân

Achtkarspelen Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd Augustinusga G.J. 1999 Kootstertille (W) G.J. 2005 Boelenslaan G.J. 1999 Surhuisterveen (vlecke) G.J. 1987 Buitenpost G.J. 1991 Surhuizum G.J. 1991 Drogeham G.J. 2000 Twijzel G.J. 1999 Gerkesklooster-Stroobos G.J. 1994 Twijzelerheide G.J. 1999 Harkema G.J. 1992

Boarnsterhim Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd in het G.J. 1986 Akkrum W Idaerd Sibrandabuorren Aldeboarn (vlecke) W Jirnsum Terherne W Dearsum W Nes Tersoal (W) Eagum Poppenwier Warstiens Friens Raerd Warten G.J. 1974 W Grou (vlecke) W G.J. 1983 Reduzum Wergea

Het Bildt De oude vlag is behandeld in het G.J. 1955. Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd. Minnertsga G.J. 2003 St. Jacobiparochie (W) G.J. 2001 Nij Altoenae G.J. 2010 Vrouwenparochie (W) G.J. 2010 Oudebildtzijl (W) V G.J. 2010 Westhoek G.J. 2000 St. Annaparochie (W) G.J. 2001

Dantumadeel Broeksterwâld G.J. 2002 Readtsjerk G.J. 2002 Driezum G.J. 1999 Rinsumageast G.J. 1987 De Falom G.J. 2002 Sibrandahûs G.J. 2001 Feanwâlden G.J. 1990 Wâlterswâld G.J. 1996 De Westerein G.J. 1994

Dongeradeel Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd in het G.J. 1988, m.u.v. Oostmahorn – De Skâns: G.J. 2008 Aalsum Foudgum Lioessens Oostrum Anjum Hantum Metslawier Paesens-Moddergat Bornwird Hantumhuizen Morra Raard Brantgum Hiaure Nes Ternaard Ee Holwerd Niawier Waaxens Engwierum Jouswier Oosternijkerk Wetsens Oostmahorn De Skâns Wierum

Ferwerderadiel Franekeradeel Hallum G.J. 1995 Boer G.J. 2005 Marrum-Westernijtsjerk G.J. 2001 Dongjum G.J. 2002 Oosterbierum G.J. 2005 Ried G.J. 2000 Tzum G.J. 2006 Tzummarum G.J. 2012 1

Gaasterlân-Sleat Heerenveen Balk (vlecke) G.J. 1989 Bontebok (W) G.J. 1997 Elahuizen W * G.J. 2002 Gersloot W * G.J. 2000 (1953) Oudega G.J. 1992 Luinjeberd W * G.J. 2000 (1953) Wijckel G.J. 1989 Mildam G.J. 2004 Nieuweschoot G.J. 2007 Terband W * G.J. 2000 (1953) Tjalleberd W * G.J. 2000 (1953)

Kollumerland C.A. Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd in het G.J. 1976 Augsbuurt Triemen # Samengevoegd met Burum Veenklooster Kollumerzwaag. Kollum (vlecke) W V Warfstermolen Wapens en vlaggen als zodanig Kollumerpomp Westergeest zijn niet meer in gebruik. Kollumerzwaag Zandbulten # Munnekezijl Zwagerbosch Oudwoude Zwagerveen #

Leeuwarden Leeuwarderadeel Goutum G.J. 1994 Hijum G.J. 1996 Hempens G.J. 1994 Oude Leije (W) V G.J. 2001 (1955) Huizum G.J. 1994 Swichum G.J. 1994 Teerns G.J. 1994 Wirdum (W) G.J. 1989 Wijtgaard G.J. 1994

Lemsterland Oosterzee G.J. 2006

Littenseradiel Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd Baaium G.J. 2001 Jellum G.J. 2001 Baard G.J. 2001 Jorwert G.J. 2001 Bears G.J. 2001 Kûbaard G.J. 2001 Boazum W 1991/2001 Leons 1) G.J. 2001 Britswert G.J. 2001 Lytsewierrum G.J. 2001 Easterein G.J. 2001 Mantgum G.J. 2001 Easterlittens G.J. 2001 Reahûs G.J. 2001 Easterwierrum G.J. 1995 Rien G.J. 2001 Hidaard G.J. 2001 Spannum G.J. 1997 Hilaard G.J. 2001 Waaksens G.J. 2001 Hinnaard G.J. 2001 Weidum G.J. 2001 Húns 1) G.J. 2001 Winsum G.J. 1990 Iens (Edens) G.J. 1997 Wiuwert G.J. 2001 Itens G.J. 2001 Wjelsryp G.J. 2000 1) Deze dorpen hebben dezelfde vlag Wommels G.J. 2000

Menaldumadeel Ooststellingwerf Berlikum (vlecke) W 1991/2002 Appelscha G.J. 1980

2

Dronrijp W 1952/2012 Donkerbroek G.J. 1980 Wier G.J. 2007 Haulerwijk G.J. 1986

Opsterland Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd Bakkeveen G.J. 1999 Luxwoude G.J. 1999 Beetsterzwaag G.J. 1976 Nij Beets G.J. 1994 Friesepalen G.J. 1994 Olterterp G.J. 1995 Gorredijk (vlecke) W 1980/1999 Siegerswoude G.J. 1994 Hemrik G.J. 1996 Terwispel G.J. 1982 Jonkerslân G.J. 1990 Tijnje G.J. 1994 Langezwaag G.J. 2000 Ureterp G.J. 1982 Lippenhuizen G.J. 1991 Wijnjewoude G.J. 2000

Skarsterlân Smallingerland Oudehaske G.J. 1989 Drachten (vlecke) W G.J. 1986 Haskerhorne G.J. 2007 Drachtstercompagnie G.J. 2002 Joure (vlecke) W V G.J. 1991 Houtigehage G.J. 2001 Langweer (W) G.J. 1991 Nijega G.J. 2002 Rottum G.J. 1992 Opeinde G.J. 2011 Oudega G.J. 1982 Smalle Ee - De Wilgen G.J. 2007

Súdwest-Fryslân (in 2011 ontstaan door samenvoeging van Bolsward, Nijefurd, Sneek, Wûnseradiel en Wymbritseradiel)

Nijefurd Sneek Koudum W G.J. 1994 IJsbrechtum G.J. 1977 Molkwerum (vlecke) W V G.J. 1995 Warns W G.J. 2004

Wûnseradiel Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd, waarvan een deel in het G.J. 1968 staat afgebeeld. Zie verder It Beaken (FRfH), jrg. XXXI, nr. 3-4, dec. 1969. Allingawier Gaast Kornwerderzand Schettens Arum Greonterp Lollum Schraard Burgwerd W Hartwerd Longerhouw Tjerkwerd Cornwerd Hichtum Makkum (vlecke) W Wons Dedgum Hieslum Parrega W Witmarsum (W) Exmorra Idzegahuizum Piaam Zurich Ferwoude Kimswerd Pingjum

Wymbritseradiel Blauwhuis G.J. 1989 Nijland (G.J. 1970) G.J. 1975 Folsgare G.J. 2003 Oosthem G.J. 2011 Gaastmeer G.J. 1991 Oudega G.J. 1999 Heeg V G.J. 1990 Scharnegoutum G.J. 1989 Hommerts W - Jutrijp G.J. 2009 Woudsend (vlecke) G.J. 1986

Tytsjerksteradiel Alle wapens en vlaggen zijn geregistreerd in het G.J. 1984 Aldtsjerk Garyp Mûnein Sumar 3

Burgum Gytsjerk Noardburgum Suwâld Earnewâld W Hurdegaryp Oentsjerk Tytsjerk Eastermar Jistrum Ryptsjerk Wyns

W = reeds langer bekend ouder wapen (W) = “oud” wapen overgeleverd via niet serieus te nemen of twijfelachtige bron V = reeds langer bekende oudere vlag er is een vlag in gebruik, maar is niet vastgelegd * = alleen het wapen geregistreerd, nog geen vlag ontworpen of bekend G.J. = Genealogysk Jierboekje, vanaf 1990 Genealogysk Jierboek, uitgegeven door de Fryske Akademy te Leeuwarden. Erachter staat vermeld in welke jaargang het betreffende wapen staat geregistreerd. (vlecke) Dit was vroeger in Friesland een dorp met meer "rechten" (zoals recht van waag en rechtspraak), dan de doorsnee dorpen. Ze zijn als het ware in hun ontwikkeling naar stad blijven steken. De wapens voor deze "vlecken" onderscheiden zich van de gewone dorpswapens door de zg. vleckekroon.

Blijven voor onderzoek nog over de wapens (vlaggen) zoals vermeld in de encyclopedie van Friesland (1958) van de volgende dorpen: Heerenveen (vlecke) W (gem. Heerenveen) Lemmer (vlecke) (in beh.) W (V) (gem. Lemsterland) Terkaple W (gem. Skarsterlân)

Samenvatting Van de 405 dorpen 1) zijn van 236 dorpen geregistreerd: 232 wapens, waarvan 37 "oud", en 225 vlaggen, waarvan 5 "oud". Vier paar dorpen gebruiken hetzelfde wapen en dezelfde vlag; Gerkesklooster - Stroobos, Paessens - Moddergat, Smalle Ee - De Wilgen en Hommerts - Jutrijp. De dorpen Húns (Huins) en Leons (Lions) hebben elk een eigen wapen, maar een gezamenlijke vlag. 5 Dorpen zijn (nog) zonder vlag, van 1 dorp is de vlag niet vastgelegd.

Niet meegeteld zijn de wapens van de voormalige dorpen Zandbulten en Zwagerveen, welke zijn samengevoegd met Kollumerzwaag (gemeente Kollumerland C.A.) en waarvan de wapens en vlaggen derhalve zijn vervallen. Ook de wapens en de vlaggen van de voormalige dorpen Akkerwoude, Dantumawoude (welke nu deel uitmaken van het dorp Damwoude in de gemeente Dantumadeel) en Ald-Beets (samengevoegd met Beetsterzwaag in de gemeente Opsterland) zijn in dit overzicht niet meegenomen. De wapens en de vlaggen van deze drie laatste (ex)dorpen worden gebruikt door de plaatselijke "wijk"verenigingen "wijk Akkerwoude", "wijk Dantumawoude" en "wijk Ald-Beets" en zijn geregistreerd als corporatiewapens.

Voor Bartlehiem is destijds (gelijk met de andere dorpen in de gemeente Tytsjerksteradiel) alleen een wapen ontworpen. Ondanks het feit dat het officieel geen dorp is en het bovendien in verschillende gemeenten ligt, heeft de Rie, mede vanwege de bekendheid van het "dorp", het toch van een wapen voorzien. Ook dit wapen is in deze telling niet meegenomen. Van de 31 (sinds 2011 27) gemeenten, zijn er nu 8 waarvan alle dorpen zijn voorzien van een wapen en een vlag.

(stand juni 2012)

4

1) Aantal volgens de Provinciale Almanak van Friesland (uitg. 1999). Inmiddels met 4 “nieuwe” dorpen uitgebreid .

5