Raport O Stanie Gminy Markusy
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
RAPORT O STANIE GMINY MARKUSY ZA ROK 2018 Markusy, maj 2019 r. 1 Szanowni Pa ństwo! Oddajemy do Pa ństwa r ąk „Raport o stanie gminy Markusy za 2018 r.”, który jest jednym z dokumentów strategicznego planowania rozwoju naszej Gminy. Zgodnie z nowelizacj ą ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorz ądzie gminnym Wójt Gminy Markusy zobowi ązany jest przedstawi ć Radzie Gminy Markusy, co roku, do dnia 31 maja dokument pn.: Raport o stanie gminy. Art. 28aa tej ustawy okre śla, że Raport o stanie gminy obejmuje podsumowanie działalno ści wójta w roku poprzednim (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 506) i przedstawia aktualn ą sytuacj ę Gminy w poszczególnych dziedzinach jej funkcjonowania, jest zbiorem informacji i zawiera wył ącznie fakty. Pokazuje, jakie wa żne dla rozwoju procesy kryj ą si ę za tymi faktami w ka żdej z opisanych dziedzin. Dzi ęki niemu b ędziemy mogli podj ąć decyzje o ście żkach dalszego rozwoju naszej gminy. W raporcie starano si ę zawrze ć w miar ę najaktualniejsze i najdokładniejsze informacje. Przy opracowaniu „Raportu o stanie gminy Markusy” korzystali śmy z materiałów jednostek podległych. Dzi ęki temu publikacja zawiera informacje „z pierwszej r ęki”. Zach ęcam wszystkich zainteresowanych, a w szczególno ści mieszka ńców, do zapoznania si ę z dokumentem. Z powa żaniem Wójt Gminy Markusy mgr Dorota Wasik 2 SPIS TREŚCI I. WST ĘP…………………….…………………………………………...........4 II. JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE GMINY MARKUSY………………….6 III. DEMOGRAFIA…………………………………………………………....7 IV. FINANSE GMINY…………………………………………………………9 V. GOSPODARKA MIESZKANIOWA I KOMUNALNA………………….14 VI. INWESTYCJE I REMONTY…………………………………………….22 VII. OCHRONA ZDROWIA…………………………………………………28 VIII. OCHRONA ŚRODOWISKA…………………………………………...29 IX. REALIZACJA UCHWAŁ………………………………………………..31 X. JEDNOSTKI KULTURY…………………………………………………36 XI. EDUKACJA………………………………………………………………37 XII. POLITYKA SPOŁECZNA………………………………………………42 XIII. OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA………………………………48 XIV. GMINNA KOMISJA ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH……………………………………………………53 XV. WYDAWANIE ZEZWOLE Ń NA SPRZEDA Ż NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH…………………………………………………….57 XVI. CENTRALNA EWIDENCJA INFORMACJI DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ………………………………………………………57 XVII. ORGANIZACJE POZARZ ĄDOWE………………………………… 58 XVIII. ATYRAKCJE TURYSTYCZNE……………………………………..63 XIX. WYDARZENIA………………………………………………………..66 3 I. WST ĘP Podobnie jak wiele obecnych ziem polskich historia gminy Markusy równie ż wi ąż e si ę ści śle z silnymi wpływami obcych nacji i rz ądów (Zakon Krzy żacki, Mennonici). W zasadzie mo żna by stwierdzi ć, że obecne tereny gminy Markusy stosunkowo niedawno s ą zarządzane i zamieszkiwane przez Polaków. Wcze śniej stanowiły one jedynie zaplecze gospodarcze Zakonu Krzy żackiego, podobnie zreszt ą jak wiele ziem współcze śnie znajduj ących si ę w administracyjnych granicach Polski. Po upadku Zakonu Krzy żackiego około XVI w. Król Zygmunt I sprowadził na te ziemie osadników holenderskich – Mennonitów, którzy przyczynili si ę poprzez sw ą uporczyw ą prac ę do powstania wielu wsi: ulicówek i rz ędówek bagiennych. Okres XIII i XVIII wieku to czas budowy kanałów, dróg, urz ądze ń wodnych i mostów oraz lokacji nowych miejscowo ści: m.in. Markusy, Zwierzno, Stalewo, Jurandowo, Stare Dolno, Jezioro itd. Rozwój gospodarczy i społeczny w ww. okresie doprowadził do wykształcenia si ę osadnictwa typu rolniczego. Po pierwszym rozbiorze Polski teren Gminy został włączony w obr ęb pa ństwa pruskiego. W wyniku działa ń wojennych II wojny światowej tereny byłych Prus Wschodnich (m.in. dzisiejsza Gmina Markusy ) zostały wł ączone do Polski. Pierwsze lata po II wojnie światowej to czas kiedy na tereny Żuław ,w tym gm. Markusy, przybywali osadnicy z całej Polski - w jej granicach z okresu II Rzeczpospolitej. Były to zarówno osoby dobrowolnie poszukuj ące nowego miejsca zamieszkania, jak i osoby przesiedlane przymusowo w ramach repatriacji ludno ści polskiej z terenu Kresów Wschodnich. Okres żywiołowego osadnictwa, to czas formowania si ę nowych społeczno ści oraz organizowania si ę lokalnych administracji i szkolnictwa. Przełomowy moment, którym była prawie całkowita wymiana składu ludno ści, spowodował przerwanie ci ągło ści kulturowej na obszarze obecnej gminy Markusy. Nowi osadnicy przybywali z nowym baga żem kulturowym, głównie w zakresie kultury duchowej i społecznej, na miejscu konfrontowali si ę głównie z 4 pozostawionymi elementami kultury materialnej – poczynaj ąc od organizacji przestrzennej miejscowo ści, poprzez sposób budowania oraz urz ądzania wn ętrz, na sprz ęcie codziennego u żytku i rolniczym ko ńcz ąc. To zderzenie kultur stało si ę podwalin ą pod konstruowanie nowej kultury żuławskiej na terenie obecnej gminy Markusy. Współczesne dziedzictwo kulturowe Gminy Markusy to wypadkowa wielu kultur etnicznych i regionalnych, zarówno tych zamieszkuj ących te tereny przed II wojn ą światow ą, jak i tych, którzy przybyli po zako ńczeniu działa ń wojennych. Stosunek do zastanego, zachowanego dziedzictwa (poniemieckiego i pomennonickiego) przez lata podlegał wpływom propagandy, a skutkiem tego jest bezpowrotne znikni ęcie wielu obiektów z krajobrazu lub stopniowa ich degradacja spowodowana brakiem opieki. Gmina Markusy to teren do ść niezwykły, owa niezwykło ść bierze si ę z faktu, że współcze śni mieszka ńcy tego terenu dorastaj ą i żyj ą w przewa żaj ącej cz ęś ci w domach budowanych nie przez swoich dziadków i pradziadków, a przez przedstawicieli obcych grup i narodów. Żyj ą na styku dwóch kultur (przedwojennej pruskiej oraz mennonickiej i powojennej polskiej) oraz odmiennych dziedzictw kulturowych. W wyniku tych zdarze ń wytworzył si ę specyficzny stosunek przesiedle ńców oraz ich dzieci i wnuków do spu ścizny miejsca, w którym przyszło im żyć. Współcze śnie gmina Markusy, o powierzchni 10856 ha, ma nadal charakter rolniczy ze wzgl ędu na swoje poło żenie oraz bardzo dobre gleby. Posiada równie ż wysokie walory ekologiczne, m.in. ze wzgl ędu na fakt ustanowienia w 1966 roku Rezerwatu przyrody „Jeziora Dru żno” w celu zachowania miejsc lęgowych ptactwa wodno-błotnego oraz pi ękna krajobrazu. Od 2002 r. chroniony jest te ż na mocy Konwencji Ramsarskiej jako, jeden z trzynastu w kraju, obszar wodno-błotny o znaczeniu mi ędzynarodowym. Tu te ż, w celu zachowania cennych i zagro żonych w Europie gatunków i typów siedlisk przyrodniczych, ustanowiono siedliskowy i ptasi obszar Natura 2000. Druzno jest jeziorem zalewowym o przeci ętnej gł ęboko ści 1,20 m. Jego wody s ą zaro śni ęte ro ślinno ści ą o li ściach pływaj ących. Obserwujemy tu m.in.: du że skupiska grzybie ńczyka wodnego, gr ąż ele żółte, grzybienie białe. Gmina Markusy le ży na żyznych glebach Żuław Elbl ąskich. Jest gmin ą typowo rolnicz ą, gdzie wysokie wyniki uzyskiwane w produkcji rolnej wyró żniaj ą j ą na tle innych gmin żuławskich. Znaczn ą cz ęść gminy zajmuje rezerwat i obszary krajobrazu chronionego. Gmina poło żona jest poza wa żniejszymi szlakami komunikacyjnym, co znacznie podnosi walory ekologiczne. Wysokie walory ekologiczne nie pozwalaj ą na powstawanie i działanie zakładom uci ąż liwym dla środowiska naturalnego, przez co rozwój Gminy Markusy ści śle zwi ązany jest z rolnictwem, usługami, turystyk ą oraz ochron ą środowiska. Gmina posiada g ęst ą sie ć dróg utwardzonych, oczyszczalni ę ścieków, jest w 100 % zwodoci ągowana i stelefonizowana. 5 II. JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE GMINY MARKUSY Szkoły: • Szkoła Podstawowa w Zwierznie • Szkoła Podstawowa w Żurawcu Instytucje kultury: • Biblioteka Publiczna Gminy Markusy - filia biblioteczna w Żurawcu - filia biblioteczna w Zwierznie • Gminny O środek Pomocy Społecznej w Markusach Gmina podzielona jest na 21 miejscowo ści : Balewo, Brudz ędy, Dzierzgonka, Jezioro, Jurandowo, K ępniewo, Krzewsk, Markusy, Nowe Dolno, Rachowo, Stalewo, Stankowo, Stare Dolno, Topolno Małe, W ęgle-Żukowo, Wi śniewo, Złotnica, Zwierze ńskie Pole, Zwierzno, Żółwiniec, Żurawiec, które tworz ą 18 sołectw . 6 III. DEMOGRAFIA 1. Wykaz ludno ści Nazwa miejscowo ści/ liczba mieszka ńców wg stanu na dzie ń wg stanu na dzie ń 1stycznia 2018 r. 31 grudnia 2018 r. Balewo 66 67 Brudz ędy 184 180 Dzierzgonka 75 75 Jezioro 135 135 Jurandowo 34 34 Kępniewo 371 372 Krzewsk 417 407 Markusy 555 544 Nowe Dolno 203 199 Rachowo 213 211 Stalewo 166 163 Stankowo 125 124 Stare Dolno 184 174 Topolno Małe 56 55 Węgle-Żukowo 107 105 Wi śniewo 264 265 Złotnica 67 62 Zwierze ńskie Pole 139 133 Zwierzno 432 433 Żółwiniec 88 87 Żurawiec 291 297 Liczba mieszka ńców 4172 4122 ogółem: 2. Mieszka ńcy gminy Na pocz ątku 2018 r. liczba mieszka ńców gminy Markusy wynosiła 4172. W okresie od pocz ątku do ko ńca 2018 r. liczba mieszka ńców zmniejszyła si ę o 50 osób, przez co na dzie ń 31 grudnia 2018 r. wynosiła 4122 osób, w tym 2039 kobiet i 2083 męż czyzn. W odniesieniu do poszczególnych kategorii wiekowych na dzie ń 01.01.2018 roku wynosiła: Lp. Wiek Liczba w tym w tym mieszka ńców mieszka ńców kobiety męż czy źni 1. 15 lat i mniej 835 404 431 2. 16-60 i 65 lat 2692 1265 1517 3. pow. 60-65lat 555 388 167 Ogółem: 4172 2057 2115 7 W odniesieniu do poszczególnych kategorii wiekowych na dzie ń 31.12.2018 roku wynosiła: Lp. Wiek Liczba w tym w tym mieszka ńców mieszka ńców kobiety męż czy źni 1. 15 lat i mniej 807 389 418 2. 16-60 i 65 lat 2748 1256 1492 3. pow. 60-65 567 394 173 lat Ogółem: 4122 2039 2083 W 2018 r. narodziło si ę w gminie 28 osób, w tym 10 dziewczynek i 18 chłopców, a zmarło 50 osób, w tym 14 kobiet i 36 męż czyzn. 8 IV. FINANSE GMINY 1. Wykonanie bud żetu gminy Markusy za 2018 rok Plan % Wyszczególnienie Wykonanie po zmianach realizacji A Dochody ogółem 19 805 379,85 18 934 648,80 95,60 w tym: * dochody bie żą ce 19 192 002,55 18 656 222,92 97,21 * dochody maj ątkowe 613 377,30 278 425,88 45,39 B Wydatki ogółem 19 905 379,85 18 835 060,21 94,62 w tym: * wydatki bie żą ce 18 768 855,85 17 708 367,66 94,35 * wydatki maj ątkowe 1 136 524,00 1 126 692,55 99,13 C Przychody 400 000,00 400 000,00 100,00 D Rozchody 300 000,00 300 000,00 100,00 Nadwy żka/Deficyt (A- F 100 000,00 99 588,59 B) 2.