RAPORT O STANIE GMINY

ZA ROK 2018

Markusy, maj 2019 r. 1

Szanowni Pa ństwo!

Oddajemy do Pa ństwa r ąk „Raport o stanie gminy Markusy za 2018 r.”, który jest jednym z dokumentów strategicznego planowania rozwoju naszej Gminy. Zgodnie z nowelizacj ą ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorz ądzie gminnym Wójt Gminy Markusy zobowi ązany jest przedstawi ć Radzie Gminy Markusy, co roku, do dnia 31 maja dokument pn.: Raport o stanie gminy. Art. 28aa tej ustawy okre śla, że Raport o stanie gminy obejmuje podsumowanie działalno ści wójta w roku poprzednim (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 506) i przedstawia aktualn ą sytuacj ę Gminy w poszczególnych dziedzinach jej funkcjonowania, jest zbiorem informacji i zawiera wył ącznie fakty. Pokazuje, jakie wa żne dla rozwoju procesy kryj ą si ę za tymi faktami w ka żdej z opisanych dziedzin. Dzi ęki niemu b ędziemy mogli podj ąć decyzje o ście żkach dalszego rozwoju naszej gminy. W raporcie starano si ę zawrze ć w miar ę najaktualniejsze i najdokładniejsze informacje. Przy opracowaniu „Raportu o stanie gminy Markusy” korzystali śmy z materiałów jednostek podległych. Dzi ęki temu publikacja zawiera informacje „z pierwszej r ęki”. Zach ęcam wszystkich zainteresowanych, a w szczególno ści mieszka ńców, do zapoznania si ę z dokumentem.

Z powa żaniem Wójt Gminy Markusy mgr Dorota Wasik

2

SPIS TREŚCI

I. WST ĘP…………………….…………………………………………...... 4

II. JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE GMINY MARKUSY………………….6

III. DEMOGRAFIA…………………………………………………………....7

IV. FINANSE GMINY…………………………………………………………9

V. GOSPODARKA MIESZKANIOWA I KOMUNALNA………………….14

VI. INWESTYCJE I REMONTY…………………………………………….22

VII. OCHRONA ZDROWIA…………………………………………………28

VIII. OCHRONA ŚRODOWISKA…………………………………………...29

IX. REALIZACJA UCHWAŁ………………………………………………..31

X. JEDNOSTKI KULTURY…………………………………………………36

XI. EDUKACJA………………………………………………………………37

XII. POLITYKA SPOŁECZNA………………………………………………42

XIII. OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA………………………………48

XIV. GMINNA KOMISJA ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH……………………………………………………53

XV. WYDAWANIE ZEZWOLE Ń NA SPRZEDA Ż NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH…………………………………………………….57

XVI. CENTRALNA EWIDENCJA INFORMACJI DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ………………………………………………………57

XVII. ORGANIZACJE POZARZ ĄDOWE………………………………… 58

XVIII. ATYRAKCJE TURYSTYCZNE……………………………………..63

XIX. WYDARZENIA………………………………………………………..66

3

I. WST ĘP

Podobnie jak wiele obecnych ziem polskich historia gminy Markusy równie ż wi ąż e si ę ści śle z silnymi wpływami obcych nacji i rz ądów (Zakon Krzy żacki, Mennonici). W zasadzie mo żna by stwierdzi ć, że obecne tereny gminy Markusy stosunkowo niedawno s ą zarządzane i zamieszkiwane przez Polaków. Wcze śniej stanowiły one jedynie zaplecze gospodarcze Zakonu Krzy żackiego, podobnie zreszt ą jak wiele ziem współcze śnie znajduj ących si ę w administracyjnych granicach Polski. Po upadku Zakonu Krzy żackiego około XVI w. Król Zygmunt I sprowadził na te ziemie osadników holenderskich – Mennonitów, którzy przyczynili si ę poprzez sw ą uporczyw ą prac ę do powstania wielu wsi: ulicówek i rz ędówek bagiennych. Okres XIII i XVIII wieku to czas budowy kanałów, dróg, urz ądze ń wodnych i mostów oraz lokacji nowych miejscowo ści: m.in. Markusy, , , Jurandowo, Stare Dolno, Jezioro itd. Rozwój gospodarczy i społeczny w ww. okresie doprowadził do wykształcenia si ę osadnictwa typu rolniczego.

Po pierwszym rozbiorze Polski teren Gminy został włączony w obr ęb pa ństwa pruskiego. W wyniku działa ń wojennych II wojny światowej tereny byłych Prus Wschodnich (m.in. dzisiejsza Markusy ) zostały wł ączone do Polski.

Pierwsze lata po II wojnie światowej to czas kiedy na tereny Żuław ,w tym gm. Markusy, przybywali osadnicy z całej Polski - w jej granicach z okresu II Rzeczpospolitej. Były to zarówno osoby dobrowolnie poszukuj ące nowego miejsca zamieszkania, jak i osoby przesiedlane przymusowo w ramach repatriacji ludno ści polskiej z terenu Kresów Wschodnich. Okres żywiołowego osadnictwa, to czas formowania si ę nowych społeczno ści oraz organizowania si ę lokalnych administracji i szkolnictwa. Przełomowy moment, którym była prawie całkowita wymiana składu ludno ści, spowodował przerwanie ci ągło ści kulturowej na obszarze obecnej gminy Markusy. Nowi osadnicy przybywali z nowym baga żem kulturowym, głównie w zakresie kultury duchowej i społecznej, na miejscu konfrontowali si ę głównie z 4 pozostawionymi elementami kultury materialnej – poczynaj ąc od organizacji przestrzennej miejscowo ści, poprzez sposób budowania oraz urz ądzania wn ętrz, na sprz ęcie codziennego u żytku i rolniczym ko ńcz ąc. To zderzenie kultur stało si ę podwalin ą pod konstruowanie nowej kultury żuławskiej na terenie obecnej gminy Markusy. Współczesne dziedzictwo kulturowe Gminy Markusy to wypadkowa wielu kultur etnicznych i regionalnych, zarówno tych zamieszkuj ących te tereny przed II wojn ą światow ą, jak i tych, którzy przybyli po zako ńczeniu działa ń wojennych. Stosunek do zastanego, zachowanego dziedzictwa (poniemieckiego i pomennonickiego) przez lata podlegał wpływom propagandy, a skutkiem tego jest bezpowrotne znikni ęcie wielu obiektów z krajobrazu lub stopniowa ich degradacja spowodowana brakiem opieki. to teren do ść niezwykły, owa niezwykło ść bierze si ę z faktu, że współcze śni mieszka ńcy tego terenu dorastaj ą i żyj ą w przewa żaj ącej cz ęś ci w domach budowanych nie przez swoich dziadków i pradziadków, a przez przedstawicieli obcych grup i narodów. Żyj ą na styku dwóch kultur (przedwojennej pruskiej oraz mennonickiej i powojennej polskiej) oraz odmiennych dziedzictw kulturowych. W wyniku tych zdarze ń wytworzył si ę specyficzny stosunek przesiedle ńców oraz ich dzieci i wnuków do spu ścizny miejsca, w którym przyszło im żyć.

Współcze śnie gmina Markusy, o powierzchni 10856 ha, ma nadal charakter rolniczy ze wzgl ędu na swoje poło żenie oraz bardzo dobre gleby. Posiada równie ż wysokie walory ekologiczne, m.in. ze wzgl ędu na fakt ustanowienia w 1966 roku Rezerwatu przyrody „Jeziora Dru żno” w celu zachowania miejsc lęgowych ptactwa wodno-błotnego oraz pi ękna krajobrazu. Od 2002 r. chroniony jest te ż na mocy Konwencji Ramsarskiej jako, jeden z trzynastu w kraju, obszar wodno-błotny o znaczeniu mi ędzynarodowym. Tu te ż, w celu zachowania cennych i zagro żonych w Europie gatunków i typów siedlisk przyrodniczych, ustanowiono siedliskowy i ptasi obszar Natura 2000. Druzno jest jeziorem zalewowym o przeci ętnej gł ęboko ści 1,20 m. Jego wody s ą zaro śni ęte ro ślinno ści ą o li ściach pływaj ących. Obserwujemy tu m.in.: du że skupiska grzybie ńczyka wodnego, gr ąż ele żółte, grzybienie białe.

Gmina Markusy le ży na żyznych glebach Żuław Elbl ąskich. Jest gmin ą typowo rolnicz ą, gdzie wysokie wyniki uzyskiwane w produkcji rolnej wyró żniaj ą j ą na tle innych gmin żuławskich. Znaczn ą cz ęść gminy zajmuje rezerwat i obszary krajobrazu chronionego. Gmina poło żona jest poza wa żniejszymi szlakami komunikacyjnym, co znacznie podnosi walory ekologiczne. Wysokie walory ekologiczne nie pozwalaj ą na powstawanie i działanie zakładom uci ąż liwym dla środowiska naturalnego, przez co rozwój Gminy Markusy ści śle zwi ązany jest z rolnictwem, usługami, turystyk ą oraz ochron ą środowiska. Gmina posiada g ęst ą sie ć dróg utwardzonych, oczyszczalni ę ścieków, jest w 100 % zwodoci ągowana i stelefonizowana.

5

II. JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE GMINY MARKUSY Szkoły: • Szkoła Podstawowa w Zwierznie • Szkoła Podstawowa w Żurawcu Instytucje kultury: • Biblioteka Publiczna Gminy Markusy - filia biblioteczna w Żurawcu - filia biblioteczna w Zwierznie • Gminny O środek Pomocy Społecznej w Markusach Gmina podzielona jest na 21 miejscowo ści : Balewo, Brudz ędy, , Jezioro, Jurandowo, K ępniewo, , Markusy, , , Stalewo, Stankowo, Stare Dolno, Topolno Małe, W ęgle-Żukowo, Wi śniewo, Złotnica, Zwierze ńskie Pole, Zwierzno, Żółwiniec, Żurawiec, które tworz ą 18 sołectw .

6

III. DEMOGRAFIA 1. Wykaz ludno ści

Nazwa miejscowo ści/ liczba mieszka ńców wg stanu na dzie ń wg stanu na dzie ń 1stycznia 2018 r. 31 grudnia 2018 r. Balewo 66 67 Brudz ędy 184 180 Dzierzgonka 75 75 Jezioro 135 135 Jurandowo 34 34 Kępniewo 371 372 Krzewsk 417 407 Markusy 555 544 Nowe Dolno 203 199 Rachowo 213 211 Stalewo 166 163 Stankowo 125 124 Stare Dolno 184 174 Topolno Małe 56 55 Węgle-Żukowo 107 105 Wi śniewo 264 265 Złotnica 67 62 Zwierze ńskie Pole 139 133 Zwierzno 432 433 Żółwiniec 88 87 Żurawiec 291 297 Liczba mieszka ńców 4172 4122 ogółem:

2. Mieszka ńcy gminy Na pocz ątku 2018 r. liczba mieszka ńców gminy Markusy wynosiła 4172. W okresie od pocz ątku do ko ńca 2018 r. liczba mieszka ńców zmniejszyła si ę o 50 osób, przez co na dzie ń 31 grudnia 2018 r. wynosiła 4122 osób, w tym 2039 kobiet i 2083 męż czyzn. W odniesieniu do poszczególnych kategorii wiekowych na dzie ń 01.01.2018 roku wynosiła:

Lp. Wiek Liczba w tym w tym mieszka ńców mieszka ńców kobiety męż czy źni 1. 15 lat i mniej 835 404 431 2. 16-60 i 65 lat 2692 1265 1517 3. pow. 60-65lat 555 388 167 Ogółem: 4172 2057 2115 7

W odniesieniu do poszczególnych kategorii wiekowych na dzie ń 31.12.2018 roku wynosiła:

Lp. Wiek Liczba w tym w tym mieszka ńców mieszka ńców kobiety męż czy źni 1. 15 lat i mniej 807 389 418 2. 16-60 i 65 lat 2748 1256 1492 3. pow. 60-65 567 394 173 lat Ogółem: 4122 2039 2083

W 2018 r. narodziło si ę w gminie 28 osób, w tym 10 dziewczynek i 18 chłopców, a zmarło 50 osób, w tym 14 kobiet i 36 męż czyzn.

8

IV. FINANSE GMINY

1. Wykonanie bud żetu gminy Markusy za 2018 rok

Plan % Wyszczególnienie Wykonanie po zmianach realizacji A Dochody ogółem 19 805 379,85 18 934 648,80 95,60 w tym: * dochody bie żą ce 19 192 002,55 18 656 222,92 97,21 * dochody maj ątkowe 613 377,30 278 425,88 45,39

B Wydatki ogółem 19 905 379,85 18 835 060,21 94,62 w tym: * wydatki bie żą ce 18 768 855,85 17 708 367,66 94,35 * wydatki maj ątkowe 1 136 524,00 1 126 692,55 99,13

C Przychody 400 000,00 400 000,00 100,00

D Rozchody 300 000,00 300 000,00 100,00

Nadwy żka/Deficyt (A- F 100 000,00 99 588,59 B)

2. Wykonanie dochodów za rok 2018 : Lp. Tre ść Dochody % wykonane

1. Rolnictwo i łowiectwo 614.905,31 105,35 2. Le śnictwo 1.602,83 80,14 3. Transport i ł ączno ść 54.000,00 100,00 4. Gospodarka mieszkaniowa 174.663,63 30,40 5. Administracja publiczna 30.813,81 101,88 6. Urz ędy naczelnych organów władzy 45.431,03 92,65 pa ństwowej, kontroli i ochrony prawa oraz s ądownictwa 7. Obrona narodowa 3.132,08 78,30 8. Bezpiecze ństwo publiczne i ochrona 56.117,44 100,00 przeciwpo żarowa

9

9. Dochody od osób prawnych, osób 3.438.566,36 94,04 fizycznych i od innych jednostek nie posiadaj ących osobowo ści prawnej oraz wydatki zwi ązane z ich poborem 10. Ró żne rozliczenia 6.553.704,60 95,85

11. Oświata i wychowanie 158.376,27 98,65

12. Pomoc społeczna 1.040.563,20 97,82

13. Edukacyjna opieka wychowawcza 98.346,88 58,77

14. Rodzina 5.924.409,01 96,90

15. Gospodarka komunalna i ochrona 419.723,63 103,48 środowiska 16. Kultura i ochrona dziedzictwa 26.002,80 73,06 narodowego 17. Kultura fizyczna i sport 9.405,72 85,55

Ogółem dochody za 2018 rok 18.934.648,80 95,60 w tym:

1. Dotacje celowe 7.757.523,11 97,12

– Dotacje celowe z bud żetu pa ństwa na zadania 3.064.640,33 96,75 zlecone (§ 2010)

– Dotacje celowe na dofinansowanie własnych zada ń gminy (§ 2030) 1.230.574,00 92,97

- Dotacje celowe otrzymane z bud żetu pa ństwa na zadania bie żą ce z zakresu administracji 3.462.308,78 99,04 rz ądowej zlecone gminom (zwi ązkom gmin, zwi ązkom powiatowo-gminnym), zwi ązane z realizacj ą świadczenia wychowawczego stanowi ącego pomoc pa ństwa w wychowaniu dzieci (§ 2060)

2. Subwencje z bud żetu pa ństwa 6.781.666,00 100,00 dla gminy (§ 2920)

3. Pozostałe dochody 4.4395.459,69 87,27 10

3. Wykonanie wydatków w 2018 r.: Lp. Tre ść Wydatki % wykonane 1. Rolnictwo i łowiectwo 481.005,13 98,37 2. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi ę 24.556,42 81,85 elektryczn ą, w gaz i wod ę 3. Transport i ł ączno ść 1.187.869,99 97,64 4. Zadania w zakresie upowszechniania 2.107,00 99,86 turystyki 5. Gospodarka mieszkaniowa 167.963,76 74,01 6. Działalno ść usługowa 0,00 0,00 7. Administracja publiczna 2.145.551,75 94,39 8. Urz ędy naczelnych organów władzy 45.431,03 92,65 pa ństwowej, kontroli i ochrony prawa oraz s ądownictwa 9. Obrona narodowa 5.435,92 54,36 10. Bezpiecze ństwo publiczne i ochrona 232.946,26 72,38 przeciwpo żarowa 11. Obsługa długu publicznego 205.371,43 93,35 12. Ró żne rozliczenia 0,00 0,00 13. Oświata i wychowanie 4.997.403,40 98,10 14. Ochrona zdrowia 34.730,48 74,17 15. Pomoc społeczna 1.764.009,68 95,90 16. Edukacyjna opieka wychowawcza 122.933,60 64,05 17. Rodzina 5.980.175,67 96,80 18. Gospodarka komunalna i ochrona 678.672,47 86,12 środowiska 19. Kultura i ochrona dziedzictwa 377.959,46 96,12 narodowego

20. Kultura fizyczna i sport 43.934,47 78,59

Wydatki ogółem 18.835.060,21 94,62 z tego: a) wydatki bie żą ce 17.708.367,66 94,35 w tym: * wynagrodzenia i pochodne od wynagrodze ń 6.526.728,94 98,20 * zwi ązane z realizacj ą zada ń statutowych jednostki 3.415.370,13 84,81

11

* dotacje 303.276,05 99,40 * świadczenia na rzecz osób fizycznych 7.258.621,11 95,90 * wydatki na programy finansowane z udziałem śr. Z UE 0,00 0,00 * na obsług ę długu j.s.t. 205.371,43 93,35 * wydatki z tytułu por ęcze ń i gwarancji 0,00 0,00 b) wydatki maj ątkowe 1.126.692,55 99,13 w tym: na programy finansowane z udziałem środków z UE 0,00 0,00

4. Wydatki inwestycyjne

W roku bud żetowym 2018 zrealizowano 3 zadania inwestycyjne na ł ączna kwot ę 154.168,85 zł

Były to: Plan Wykonanie

1. Zakup samochodu po żarniczego dla jednostki 65.000,00 65.000,00 Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Żurawcu 2. Budowa kotłowni i wykonanie centralnego 30.000,00 24.178,00 ogrzewania w świetlicy wiejskiej w Zwierznie 3. Wykonanie nawierzchni asfaltowej drogi 69.000,00 64.990,85 gminnej w K ępniewie (dz. nr 132) Razem: 164.000,00 154.168,85

5. Informacja o zaci ągni ętych kredytach i po życzkach i mo żliwo ści ich spłaty :

Kredyt zaci ągni ęty w 2013 roku na kwot ę 6.384.843,40 zł – do spłaty na dzie ń 31grudnia 2018 r. pozostała kwota 5.400.000,00 zł. Spłata rat kapitałowych i odsetek dokonywana jest w terminach wynikaj ących z umowy zawartej z bankiem. Ocenia si ę , że gmina posiada mo żliwo ści finansowe spłaty w/w kredytu.

12

6. Dotacje udzielone w 2018 roku z bud żetu gminy

Nazwa Kwota planowanej dotacji Wykonanie % Lp zadania/podmiotu realiz. Przedmiotowej Podmiotowej celowej

Dotacje dla podmiotów nale żą cych do sektora finansów publicznych 1. Powiat Elbl ąski 972.524,00 972.523,70 100,00 „Remont drogi powiatowej nr 1126N odcinek Zwierzno- Markusy-Krzewsk 2. Urz ąd Marszałkowski 3.000,00 1.200,00 40,00 Województwa Warmi ńsko- Mazurskiego 3. Organizacja Do żynek 2.500,00 2.500,00 100,00 Powiatu Elbl ąskiego 4. Biblioteka Publiczna 260.000,00 259.976,05 99,99 Gminy Markusy Razem dotacje dla podmiotów nale żą cych do 260.000,00 978.024,00 1.236.199,75 99,85 sektora finansów publicznych

V. Gospodarka mieszkaniowa i komunalna

Na pocz ątku 2018 r. zasób mieszkaniowy gminy obejmował następuj ące mieszkania: Łącznie w zasobie gminy znajdowało si ę, na dzie ń 1 stycznia 2018 r., 41 mieszka ń, a na dzie ń 31 grudnia 2018 r. – 35 mieszka ń. Zmniejszenie si ę liczby tych mieszka ń zwi ązany był z tym, że 5 lokali zostało sprzedanych. Przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania wynosiła 44 m2. W 2018 r. oddano do użytkowania 0 mieszka ń, znajduj ących si ę w zasobie gminy. Zasady przyznawania mieszka ń były nast ępuj ące: sytuacja materialna oraz du ży stan rodzin. Niewykorzystanych było 0 mieszka ń. W 2018 r. dokonano sprzeda ży 5 mieszka ń, znajduj ących si ę wówczas w zasobie gminy, na ł ączn ą kwot ę 100.211,00 zł. Sprzedano 1 mieszkanie za gotówk ę – 6.640,00 zł , a 5 na raty . Powodem sprzeda ży wskazanych mieszka ń było zainteresowanie wykupem przez najemców. W 2018 r. nie wszcz ęto post ępowa ń eksmisyjnych, dotycz ących opuszczenia lokali mieszkalnych, b ędących w zasobach gminy.

13

Na dzie ń 31 grudnia 2018 r. zaległo ści w opłatach za mieszkania b ędące w zasobie gminy wynosiły ł ącznie 78.900,00 zł, a płatno ści dotyczyły 32 mieszka ń.

‹ Plan wykorzystania zasobu nieruchomo ści gminnych /art. 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomo ściami . Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomo ściami (t. j. Dz. U. z 2018r. poz. 2204 ze zm. ) do gminnego zasobu nieruchomo ści nale żą nieruchomo ści, które stanowi ą przedmiot własno ści gminy i nie zostały oddane w u żytkowanie wieczyste, oraz nieruchomo ści będące przedmiotem u żytkowania wieczystego gminy. Gminnym zasobem nieruchomo ści gminy Markusy gospodaruje Wójt Gminy, w szczególno ści poprzez: ewidencjonowanie nieruchomo ści zgodnie z katastrem nieruchomo ści, zapewnienie wyceny tych nieruchomo ści, sporz ądzanie planów wykorzystania zasobu, zabezpieczenie nieruchomo ści przed uszkodzeniem lub zniszczeniem, wykonywanie, czynno ści zwi ązanych z naliczeniem nale żno ści za nieruchomo ści udost ępniane z zasobu, zbywanie oraz nabywanie nieruchomości do zasobu, wydzier żawianie, wynajmowanie i u życzanie nieruchomo ści wchodz ących w skład zasobu, podejmowanie czynno ści w post ępowaniu sądowym, w szczególno ści w sprawach dotycz ących własno ści lub innych praw rzeczowych na nieruchomo ści, o zapłat ę nale żno ści za korzystanie z nieruchomo ści, o roszczenia ze stosunku najmu, dzier żawy lub u życzenia, o stwierdzenie nabycia własno ści nieruchomo ści przez zasiedzenie, składanie wniosków o zało żenie ksi ąg wieczystych na nieruchomo ści Gminy Markusy oraz o wpis w ksi ędze wieczystej. Wójt Gminy Markusy gospodaruje zasobem nieruchomo ści zgodnie z zasadami racjonalnej gospodarki, kieruj ąc si ę przy tym zaspokajaniem potrzeb społeczno ści lokalnej i realizacj ą zada ń publicznych.

‹ Nieruchomo ści gminne zlokalizowane s ą w 21 obr ębach ewidencyjnych:

Lp. Obr ęb Ilo ść działek Powierzchnia(w ha)

1. Balewo 13 5,5200

2. Brudz ędy 53 11,6785

3. Dzierzgonka 27 11,3736

4. Jezioro 25 9,9965

5. Jurandowo 13 4,1051

6. Kępniewo 50 23,9807

14

7. Krzewsk 52 11,7259

8. Markusy 109 39,7368

9. Nowe Dolno 70 24,3840

10. Rachowo 31 9,3492

11. Stalewo 39 16,3848

12. Stankowo 55 19,3799

13. Stare Dolno 36 31,8269

14. Topolno Małe 39 8,2601

15. Węgle-Żukowo 41 14,0591

16. Wi śniewo 33 18,1754

17. Złotnica 15 8,0320

18. Zwierzno 79 30,9811

19. Zwierzeńskie Pole 25 12,6533

20. Żółwiniec 24 4,7535

21. Żurawiec 68 25,1579

RAZEM 897 341,5143

‹ Wśród gruntów rolnych komunalnych wydzier żawiono : 26,6564 ha , na które zawarte były 89 umowy dzier żawy.

Lp. Obr ęb Powierzchnia(w ha) Ilo ść umów Ilo ść działek

1. Brudz ędy 1,5945 6 6

2. Dzierzgonka 0,0650 2 2

3. Jezioro 0,6600 3 3

4. Jurandowo 0,0206 1 1

5. Kępniewo 0,7032 6 6

15

6. Krzewsk 0,8436 1 1

7. Markusy 8,6275 16 14

8. Rachowo 0,7036 4 3

9. Stalewo 0,1740 2 2

10. Stankowo 0,7551 3 3

11. Stare Dolno 0,1060 2 1

12. Topolno Małe 0,7200 2 2

13. Węgle-Żukowo 1,4221 3 3

14. Wi śniewo 0,3263 4 4

15. Złotnica 0,1800 3 2

16. Zwierze ńskie Pole 1,4309 2 1

17. Zwierzno 3,3390 15 17

18. Żółwiniec 0,1800 1 1

19. Żurawiec 4,8050 13 14

RAZEM 26,6564 89 86

Ponadto zawartych jest 5 umów najmu lokali u żytkowych przeznaczonych pod działalno ść usługow ą. Znaczne powierzchnie gruntów mienia komunalnego stanowi ą drogi gminne, nieu żytki , zakrzaczenia, wody, rowy, wały, pozostała cz ęść gruntów nie jest u żytkowana. Powierzchnia gruntów gminy wynosi 341,5143 ha, natomiast ich warto ść to 3.898.724,-zł. W 2019 roku zaplanowano sprzeda ż nieruchomo ści zabudowanych i niezabudowanych, natomiast dochód uzale żniony b ędzie od intensywno ści procesu sprzeda ży nieruchomo ści. Na bie żą co zgodnie z zainteresowaniami najemców s ą sprzedawane lokale mieszkalne i pomieszczenia gospodarcze oraz działki niezabudowane przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe w trybie przetargowym. Przewiduje si ę mo żliwo ść zbycia innych nieruchomo ści ni ż zaplanowane w zale żno ści od składanych wniosków o sprzeda ż, a cena b ędzie ustalana na podstawie operatów szacunkowych sporz ądzanych przez rzeczoznawców maj ątkowych.

16

Cz ęść gruntów b ędących w u żytkowaniu wieczystym osób fizycznych zabudowanych budynkami mieszkalnymi zostanie przekształcona w prawo własno ści. Proces sprzeda ży prawa u żytkowania wieczystego innych gruntów, będzie realizowany zgodnie ze składanymi przez u żytkowników wieczystych wnioskami. Nieruchomo ści, które nie zostały przeznaczone na realizacj ę zada ń gminy lub na sprzeda ż b ędą udost ępniane na warunkach okre ślonych w umowach dzier żawy, najmu lub u życzenia. Zakłada si ę kontynuacj ę dotychczasowych umów dzier żawy i najmu, oraz zawieranie nowych umów na podstawie składanych wniosków. Nabywanie nieruchomo ści na rzecz Gminy Markusy mo że nast ępowa ć poprzez: kupno, darowizn ę, zamian ę, komunalizacj ę, gdzie przedmiotem post ępowania jest przeniesienie prawa własno ści nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa na rzecz Gminy, nabywanie nieruchomo ści na podstawie decyzji administracyjnych, wydawanych na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomo ściami a tak że; inne czynno ści prawne np. wykonanie prawa pierwokupu, spadek, zasiedzenie. Przewiduje si ę równie ż regulacj ę stanów prawnych nieruchomo ści stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa na rzecz Gminy. Trudno okre śli ć wielko ść powierzchni jaka mo że, w okresie obowi ązywania planu, wej ść do zasobu, uzale żnione jest to od czasu trwania post ępowania w sprawie uregulowania prawa własno ści, jak i ilo ści post ępowa ń. Do gminnego zasobu nabywane b ędą przede wszystkim nieruchomo ści słu żą ce realizacji zada ń własnych Gminy. W bud żecie gminy zaplanowano środki na wydatki zwi ązane z udost ępnianiem nieruchomo ści z zasobu oraz nabywaniem nieruchomo ści do zasobu zwi ązane wycenami nieruchomo ści, opracowaniami geodezyjnymi podziały, wznowienia granic, sporz ądzanie map do celów prawnych, koszty dokumentacji wpisy w ksi ęgach wieczystych, wypisy z rejestru gruntów do celów prawnych. Gmina Markusy gospodaruje zasobem nieruchomo ści zgodnie z zasadami racjonalnej gospodarki, na podstawie obowi ązuj ących przepisów prawa, uwzgl ędniaj ąc w pierwszej kolejno ści potrzeby społeczno ści lokalnej i realizacj ę zada ń publicznych. Gminny zasób nieruchomo ści wykorzystywany jest na cele rozwojowe gminy. Realizacja programu zagospodarowania nieruchomo ści b ędzie nast ępowała zgodnie z wi ążą cymi organ wykonawczy ustaleniami, wynikaj ącymi z obowi ązuj ących przepisów prawa. W 2018 r. dokonano remontu 3 mieszka ń gminnych. Przedmiotem remontów było: - wymiana instalacji elektrycznej w budynku w miejscowo ści Węgle-Żukowo 37, - remont dachu został przeprowadzony w budynku w miejscowo ści Stankowo 10, - wymiana stolarki okiennej w budynku w miejscowo ści W ęgle-Żukowo 37.

17

W 2018 r. wypłacono dodatki mieszkaniowe na ł ączn ą kwot ę 8.349,00 zł, których beneficjentami było 61 osób w tym 37 osób w zasobie gminnym i 24 osoby w zasobie prywatnym. Podstaw ą ich przyznania były ponoszone wydatki na mieszkania, dochody rodziny, powierzchnia normatywna mieszkania, itp. Kwota najni ższego dodatku wynosiła z ryczałtem 32,97 zł miesi ęcznie, za ś kwota najwy ższego dodatku – 212,95 zł z ryczałtem. Na pocz ątku 2018 r. na mieszkanie z zasobu gminy oczekiwało 5 osób, za ś pod koniec 2018 r. były to 4 osoby. Średni czas oczekiwanie na otrzymanie mieszkania wynosił w 2018 r. 8 miesi ęcy. Wzgl ędem lat poprzednich, czas oczekiwania wzrósł, gdy ż gmina Markusy nie posiada nowych mieszka ń, a zwolnienie lokali odbywa si ę najcz ęś ciej w przypadku śmierci najemcy.

2. Informacja o stanie mienia komunalnego

‹ Dane dotycz ące przysługuj ących jednostce samorz ądu terytorialnego praw własno ści .

W skład mienia komunalnego Urz ędu Gminy Markusy wchodz ą : a) grunty - 341,5143 ha warto ść - 3.898.724,- zł b) budynki ogółem - 40 c) budynki mieszkalne – 23 d) budowle e) środki transportowe f) maszyny i urz ądzenia oraz wyposa żenie zaliczane do środków trwałych .

Wartość ksi ęgowa /brutto / maj ątku wynosi: 18.348.581,02 zł

Gminny O środek Pomocy Społecznej w Markusach Warto ść ksi ęgowa /brutto / maj ątku wynosi : 164.016,33 zł

Szkoła Podstawowa w Zwierznie Warto ść ksi ęgowa /brutto / maj ątku wynosi: 2.402.017,69 zł

Szkoła Podstawowa w Żurawcu Warto ść ksi ęgowa /brutto / maj ątku wynosi: 1.247.418,01 zł

Biblioteka Publiczna Gminy Markusy Warto ść ksi ęgowa /brutto / maj ątku wynosi : 729.352,29 zł

18

‹ W zasobie mienia komunalnego wyró żniamy nast ępuj ące składniki : a) działki budowlane - 10 działek przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, zabezpieczaj ą zasób mieszkaniowy na terenie tut. Gminy, generalnie nie stwierdza si ę wi ększego zainteresowania działkami przeznaczonymi pod zabudow ę, które znajduj ą si ę w obr ębach : Żurawiec, Markusy, Stalewo, ponadto te ż znajduj ą si ę grunty pod zabudow ę , które wymagaj ą podziału geodezyjnego b) nieu żytki - 25 ha c) drogi komunalne - 220 ha d) biblioteki gminne - 3 obiekty / Markusy, Zwierzno , Żurawiec / e) placówki usługowo- handlowe, sklep /Nowe Dolno/, punkt apteczny /Markusy/ f) 2 szkoły podstawowe /Zwierzno, Żurawiec/ g) 1 budynek po byłym gimnazjum /Stankowo/ h) świetlica środowiskowa /Markusy / oraz świetlice wiejskie . i) jednostki stra ży po żarnej /Markusy, Krzewsk, Nowe Dolno, K ępniewo, Zwierzno, Żurawiec/

‹ Dane dotycz ące innych ni ż własno ść praw maj ątkowych, w tym w szczególno ści o ograniczonych prawach rzeczowych, u żytkowaniu wieczystym, wierzytelno ściach, udziałach w spółkach, akcjach .

Lp. Nazwa jednostki Ilo ść w m 2 1. Spółdzielnia Produkcyjno – Handlowo- Usługowa 25.928 „Eroplon” w Markusach 2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej - 1.600 Gminny O środek Zdrowia w Markusach 3. Szkoła Podstawowa w Żurawcu 11.068 4. Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Zwierznie 36.472 5. Osoby fizyczne 3.600 Ogółem: 78.668

19

‹ Dane o dochodach uzyskanych z tytułu wykonywania praw własno ści i innych praw maj ątkowych oraz z wykonywania posiadania.

Aktualnie zawartych jest 45 umów najmu, z czego 35 umowy dotycz ą lokali mieszkalnych natomiast 12 umów stanowi ą umowy na budynki gospodarcze.

Lp. Miejscowo ść Adres budynku Ilo ść lokali mieszkalnych 1. Żurawiec ul. Kwiatowa 10 1 ul. Elbl ąska 24/3 1 2. Żółwiniec Żółwiniec 2 1 Żółwiniec 5/1 1 Żółwiniec 5/2 1 3. Węgle-Żukowo Węgle Żukowo 37/1 1 Węgle Żukowo 37/2 1 Węgle Żukowo 37/3 1 Węgle Żukowo 37/4 1 Węgle Żukowo 35/1 1 Węgle Żukowo 35/2 1 4. Jurandowo Jurandowo 9 1 5. Wi śniewo Wi śniewo 40A/1 1 Wi śniewo 35/1 1 Wi śniewo 35/2 1 6. Topolno Małe Topolno Małe 2 1 Topolno Małe 6/1 1 Topolno Małe 6/2 1 7. Stankowo Stankowo 10/1 1 Stankowo 10/3 1 Stankowo 10/4 1 Stankowo 16 1 8. Dzierzgonka Dzierzgonka 13 1 9. Markusy Markusy 68 1 Markusy 72 1 Markusy 74/4 1 10. Kępniewo Kępniewo 42 1 11. Złotnica Złotnica 7/1 1 Złotnica 7/2 1 12. Stalewo Stalewo 28/1 1 13. Zwierzno Zwierzno 29/1 1 Zwierzno 29/4 1 Zwierzno 29/5 1 Zwierzno 21 1 Zwierzno 3/4 1 OGÓŁEM 23 BUDYNKÓW MIESZK. 35 LOKALI 20

Gmina Markusy posiada 100% udziału w spółce prawa handlowego tj. Gminnym Zakładzie Komunalnym sp. z o.o. w Markusach, które na dzie ń 31.12.2018 r. wynosz ą 4.211.890,47 zł

VI. INWESTYCJE I REMONTY

1. Plan zrównowa żonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego Plan zrównowa żonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego (tzw. plan transportowy) jest instytucj ą w miar ę now ą dla prawa polskiego. Wprowadzony został przepisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym z 2010 r.

Plan zrównowa żonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, zwany dalej "planem transportowym", w przypadku planowanego organizowania przewozów o charakterze u żyteczno ści publicznej, opracowuje:

Gmina: a) licz ąca co najmniej 50 000 mieszka ńców - w zakresie linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasa żerskich, b) której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia mi ędzy gminami, których obszar liczy ł ącznie co najmniej 80 000 mieszka ńców - w zakresie linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej na danym obszarze. Wobec powy ższego gmina Markusy nie posiada opracowanego w/w planu.

Na terenie gminy Markusy jest organizowany transport na podstawie Ustawy o Publicznym Transporcie Zbiorowym, którego głównym celem jest dowóz dzieci do szkoły.

2. Plan gospodarki niskoemisyjnej (fundusze UE) Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest nowym narz ędziem prowadzenia polityki ekologicznej na szczeblu lokalnym, którego głównym zało żeniem jest systemowe ograniczenie niskiej emisji.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej tworzony jest na potrzeby opracowania przejrzystej, kompleksowej i realistycznej strategii poprawy sytuacji i zgodnie z intencj ą powinien przyczyni ć si ę do poprawy jako ści życia mieszka ńców, poprawy wizerunku gminy, zwi ększenia dost ępu do krajowych i europejskich funduszy, a tak że zwi ększenia bezpiecze ństwa i niezale żno ści energetycznej. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest niezb ędny w celu pozyskania środków zewn ętrznych, przeznaczonych m.in. na ograniczenie niskiej emisji, a tak że poprawy efektywno ści energetycznej. 21

Stworzenie gminnych Planów Gospodarki Niskoemisyjnej nie jest narzuconym przez ustawodawc ę obowi ązkiem. Gmina Markusy nie posiada Planu Gospodarki Niskoemisyjnej.

3. Sie ć drogowa

Gmina Markusy ma powi ązania z innymi jednostkami administracyjnymi głównie przez drogi gminne i powiatowe. W bliskiej odległo ści od granic gminy przebiegaj ą drogi krajowe S7 i nr 22. Drogi gminne maj ą długo ść 78,4 km (klasa L) , w tym :

Lp. Rodzaj nawierzchni Długo ść w km. 1. asfaltowa 2,0 2. betonowa 29,7 3. brukowa 4,1 4. Gruntowa 42,6

W 2018 roku dzi ęki staraniom Pani Wójt i Starosty Powiatu Elbl ąskiego wyremontowano odcinek drogi powiatowej Zwierzno-Markusy-Krzewsk w ramach zadania: „Remont drogi powiatowej nr 1126N odcinek Zwierzno - Markusy-Krzewsk dł. 5,5 km oraz przebudowa drogi powiatowej nr 1120N ul. Przemysłowej i Świerkowej w miejscowo ści Gronowo Elbl ąskie (odcinek od ul. Osiedlowej do ul. Polnej”. Koszt zadania wyniósł 7.947.456,07 zł, z czego dotacja wynosiła 5.000.000,00 zł. Ponadto w miejscowo ści Kępniewo wyremontowano drog ę gminn ą o dł. 0,170 km.

22

4. Remonty nawierzchni dróg gminnych - dostawy materiałów:

Lp. Miejscowo ść Nr działki Ilo ść Warto ść w materiału * zł. 1. Zwierze ńskie Pole 113 25,00 t k 2.152,50 2. Zwierze ńskie Pole 21 12,40 t k 1.067,64 3. Zwierze ńskie Pole 21 24,40 t s 750,30 4. Jurandowo 64 44,22 t s 1359,76 5. Zwierzno 28 44,20 t s 1359,15 6. Kępniewo 63 14,60 t k 1257,06 7. Nowe Dolno 309, 321 24,70 t s 759,52 8. Nowe Dolno 271, 251, 81, 74,68 t s 2296,41 114 9. Nowe Dolno 283 23,72 t s 729,39 10. Nowe Dolno 99/2 24,22 t s 745,99 11. Nowe Dolno 56/2 24,08 t s 740,46 12. Zwierzno 119, 27 74,70 t k 6431,67 13. Zwierzno 119, 27 74,80 t b 3404,15 14. Żurawiec, ul. 58 17,80 t s 547,35 Wierzbowa 15. Żurawiec, ul. Polna 67 49,40 t s 1519,05 16. Żółwiniec 59, 143 28,80 t s 885,60 17. Jezioro 16 12,30 t s 378,22 18. Jezioro 203 40,00 t s 1082,40 19. Wi śniewo 123 21,30 t s 654,97 20. Wi śniewo 122 20,80 t s 639,60 21. Zwierzno 305 24,80 t s 762,60 22. Krzewsk 199 21,40 t s 658,05 23. Brudz ędy 201 48,50 t s 1491,37 24. Balewo 187, 188 23,80 t s 731,85 25. Nowe Dolno 150/4 44,50 t k 3831,45 26. Wi śniewo 150/4 24,60 t k 2118,06 27. Markusy 195 21,72 t s 667,89 28. Złotnica 195 20,40 t k 1756,44 29. Balewo 67 10,00 t k 861,00 30. Nowe Dolno 196 24,20 t s 744,15 31. Markusy 371 18,86 t s 579,94 32. Krzewsk 190 19,80 t s 608,85 33. Szkoła Podstawowa 329 10,20 t k 878,22 Żurawiec 34. Kępniewo 213 45,40 t k 3917,55 35. Wi śniewo 132 25,00 t s 768,75 36. Markusy 206 46,00 t s 1414,50

23

37. Zwierzno 179 10,00 t k 861,00 38. Zwierzno 381 47,20 t s 1451,40 39. Kępniewo 244 47,90 t s 1472,92 40. Złotnica 105 22,40 t k 1928,64 41. Wi śniewo 117 38,75 t s 1191,71 42. Wi śniewo 179 5,00 t k 430,50 43. Żurawiec ul. 122 12,00 t k 1033,20 Kwiatowa 44. Wi śniewo 118 23,80 t s 731,85 45. Kępniewo- świetlica 374 30,90 t k 2660,49 46. Kępniewo 425 125,00 t k 10000,00 47. Markusy 167 29,27 t s 900,00 Razem 73 241,57 *t k – ton kamienia *t s – ton szlaki *t b – ton betonu

‹ Remonty nawierzchni dróg gminnych - usługi: 1. Żurawiec ul. Polna 2 droga gminna 67 11.000,00 2. Zwierze ńskie Pole droga gminna 210 2.000,00 3. Zwierze ńskie Pole droga gminna 21 5.000,00 4. Jurandowo 4 droga gminna 64 5.000,00 5. Wi śniewo 47 droga gminna 118 8.000,00 6. Zwierzno 75 droga gminna 119, 27 8.000,00 7. Złotnica przepust w drodze gminnej 106 951,95 8. Rachowo czyszczenie rowu w drodze gminnej 34 332,10 9. Topolno Małe 6 czyszczenie rowu w drodze gminnej 58/8 2.000,00 10. Kępniewo droga gminna 132 65.000,00 Razem: 107.284,05 zł

‹ Transport materiałów na drogi gminne

Razem: 3.325,07 zł

‹ Przegl ądy dróg gminnych Razem: 8.000,00 zł

24

‹ Utrzymanie zimowe dróg gminnych Razem: 8.667,00 zł

‹ Tabliczki kierunkowe, znaki, tablice informacyjne

1. Markusy 1-2 1 szt. 2. Markusy 32-35 1 szt. 3. Markusy 76-77 1 szt. 4. Brudz ędy 23B/7 2 szt. 5. Markusy przy Gminie 1 szt. Razem: 1.656,00 zł

‹ Zakup wiat przystankowych oraz malowanie

1. Markusy 1 wiata 2. Zwierze ńskie Pole 1 wiata 3. Zwierzno 1 wiata 4. Stalewo 1 malowana 5. Złotnica 1 malowan