Ochrona Przeciwpowodziowa Żuław
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
LGD.410.015.2015 Nr ewid. 109/2016/P/15/070/LGD Informacja o wynikach kontroli OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA ŻUŁAW DELEGATURA W GDAŃSKU MARZEC 2 01 1 MISJĄ Spis treści Najwyższej Izby Kontroli jest dbałość o gospodarność i skuteczność w służbie publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej WIZJĄ Najwyższej Izby Kontroli jest cieszący się powszechnym autorytetem najwyższy organ kontroli państwowej, którego raporty będą oczekiwanym i poszukiwanym źródłem informacji dla organów władzy i społeczeństwa Dyrektor Delegatury NIK w Gdańsku: Joanna Wojanrowska Akceptuję: Mieczysław Łuczak Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Zatwierdzam: Krzysztof Kwiatkowski Prezes Najwyższej Izby Kontroli Warszawa, dnia Najwyższa Izba Kontroli ul. Filtrowa 57 02-056 Warszawa T/F +48 22 444 50 00 www.nik.gov.pl Spis treści WPROWADZENIE ......................................................................................................................................5 1. ZAŁOŻENIA KONTROLI ....................................................................................................................6 2. PODSUMOWANIE WYNIKÓW KONTROLI ..................................................................................7 2.1. Ogólna ocena kontrolowanej działalności ..................................................................................... 7 2.2. Uwagi końcowe i wnioski �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������13 3. WAŻNIEJSZE WYNIKI KONTROLI ............................................................................................... 15 3.1. Charakterystyka stanu prawnego oraz uwarunkowań ekonomicznych i organizacyjnych �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������15 3.2. Istotne ustalenia kontroli ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������23 3.2.1. Planowanie zadań w zakresie zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław .........23 3.2.1.1. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej ............................................................23 3.2.1.2. Zarządy melioracji .....................................................................................................31 3.2.1.3. Pozostałe jednostki samorządowe ......................................................................35 3.2.2. Realizacja zadań w zakresie zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław ..........37 3.2.2.1. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej ............................................................37 3.2.2.2. Zarządy melioracji .....................................................................................................46 3.2.2.3. Pozostałe jednostki samorządowe ......................................................................59 3.2.3. System kontroli zarządczej .....................................................................................................61 3.2.3.1. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej ............................................................61 3.2.3.2. Zarządy melioracji .....................................................................................................65 3.2.3.3. Pozostałe jednostki samorządowe ......................................................................66 4. INFORMACJE DODATKOWE ........................................................................................................ 68 4.1. Przygotowanie kontroli �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������68 4.2. Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli ..............................68 5. ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................................... 71 Zdjęcie na okładce: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Wykaz stosowanych skrótów, skrótowców i pojęć Regionalny Zarząd Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku Gospodarki Wodnej zarządy melioracji Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego w Gdańsku oraz Żuławski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Elblągu Zarząd Melioracji Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego w Gdańsku w Gdańsku Zarząd Melioracji Żuławski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Elblągu w Elblągu pozostałe jednostki Urząd Miejski w Elblągu, Starostwo Powiatowe w Pruszczu Gdańskim samorządowe oraz Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska w Gdańsku Program Żuławski Program „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)” powódź czasowe pokrycie przez wodę terenu, który w normalnych warunkach nie jest pokryty wodą, powstałe na skutek wezbrania wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach oraz od strony morza, z wyłączeniem pokrycia przez wodę terenu wywołanego przez wezbranie wody w systemach kanalizacyjnych, powodujące zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej ryzyko powodziowe kombinacja prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi i potencjalnych negatywnych skutków powodzi dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej budowle kanały ulgi, poldery przeciwpowodziowe, stopnie wodne i zbiorniki retencyjne przeciwpowodziowe posiadające retencję powodziową, suche zbiorniki przeciwpowodziowe, wały przeciwpowodziowe, wrota przeciwsztormowe, wrota przeciwpowodziowe, kierownice w ujściach rzek do morza – wraz z obiektami związanymi z nimi funkcjonalnie POIŚ 2007–2013 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007–2013 POIŚ 2014–2020 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020 Prawo wodne ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2015 r. poz. 469, ze zm.) Prawo budowlane ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290) ustawa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. o finansach publicznych poz. 885, ze zm.) WPROWADZENIE Delta Wisły wraz z Żuławami zajmuje niespełna 1% powierzchni Polski, jednak z racji swej wyjątkowości, zarówno ze względu na warunki naturalne, jak i prowadzoną tu od kilkuset lat działalność człowieka, wymaga szczególnej uwagi. Żuławy stanowią unikatowy system przyrodniczo-techniczny, którego funkcjonowanie zależne jest od utrzymywanej przez ludzi infrastruktury przeciwpowodziowej, chroniącej przed zalaniem tereny depresyjne lub położone na wysokościach bliskich poziomowi Morza Bałtyckiego. Usytuowanie Żuław powoduje, że stopień zagrożenia powodziowego należy do najwyższych w kraju. Dalsze funkcjonowanie systemu przyrodniczo-technicznego Żuław, zarówno w aspekcie środowiskowym, jak i społeczno-gospodarczym, jest bezpośrednio uzależnione od poprawnego działania infrastruktury ochrony przeciwpowodziowej. Nabiera ono szczególnego znaczenia w świetle prognozowanych globalnych i regionalnych zmian klimatycznych, które mogą spowodować wzrost ryzyka powodziowego, wywołany zwiększeniem częstotliwości występowania klimatycznych i hydrologicznych zjawisk ekstremalnych oraz podwyższaniem poziomu wód Bałtyku. Wzrost tego zagrożenia wynika także z intensyfikacji presji urbanizacyjnej na tereny bezpośrednio sąsiadujące z Żuławami. Deltę Wisły zamieszkuje ponad 250 tys. ludzi. Żuławy pełnią ważne funkcje gospodarcze. Zlokalizowano tu zakłady przemysłowe o istotnym znaczeniu dla kraju, takie jak Rafineria Grupy Lotos, Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych, czy Zakłady Alstom Power. Stanowią też jeden z najważniejszych obszarów rolniczych kraju (występują tu najżyźniejsze gleby w Polsce – głównie mady). Na obszarze Żuław zlokalizowane są zabytkowe obiekty o randze światowej (Zamek Krzyżacki w Malborku, wpisany na listę UNESCO), europejskiej (m.in. Główne i Dolne Miasto w Gdańsku) oraz krajowej (Stare Miasto i Wyspa Spichrzów w Elblągu)1. Ze względu na geograficzne położenie Żuław, stopień ich zagospodarowania oraz dziedzictwo kulturowe, obszar ten wymaga skutecznej osłony przeciwpowodziowej. Podjęcie niniejszej kontroli miało na celu sprawdzenie, czy wykonywane przez organy administracji publicznej zadania w zakresie zabezpieczeń przeciwpowodziowych Żuław, zwiększyły skuteczność tej ochrony. 1 Na podstawie charakterystyki Żuław zawartej w Programie Żuławskim. 5 1 ZAŁOŻENIA KONTROLI Temat i numer kontroli „Ochrona przeciwpowodziowa Żuław”, nr P/15/070. Cel kontroli Celem kontroli była ocena, czy zrealizowane przez jednostki objęte kontrolą działania, w szczególności w ramach I etapu Programu Żuławskiego, zwiększyły skuteczność ochrony przeciwpowodziowej Żuław. Badaniami objęto2: 1) planowanie zadań w zakresie zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław; 2) realizację tych zadań i ich rezultaty; 3) funkcjonowanie systemów kontroli zarządczej w powyższych obszarach. Zakres podmiotowy kontroli Badania kontrolne przeprowadzono w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego w Gdańsku, Żuławskim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Elblągu, Urzędzie Miejskim w Elblągu, Starostwie Powiatowym w Pruszczu Gdańskim i Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska w Gdańsku. Okres objęty kontrolą Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2009 r.3 do 12 lutego 2016 r. Organizacja kontroli Kontrola została przeprowadzona w okresie od 2 listopada 2015 r. do 16 lutego 2016 r., na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o NIK4 w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej, z uwzględnieniem kryteriów określonych