The Three Stooges
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
DERDE JAARGANG The Three Stooges Maart 2016 1 Film Fun Film Fun is een tijdschrift van Thys Ockersen dat maandelijks verschijnt en geleverd wordt aan een select gezelschap geïnteresseerden. De Film Fun-uitgaven zijn te downloaden op thysockersenfilms.com onder de noemer FILM FUN. ©2016: Thys Ockersen Films/ FILM FUN i Dit is nummer 27 3e jaargang maart 2016 i Tekst en foto’s: Thys Ockersen/Still-photo Gastredacteuren: Jan Meng, Thomas Leeflang Vormgeving: Hille Tymstra Thys Ockersen Films Wilhelminaweg 54 2042NR ZANDVOORT Tel: 0611599953 thysockersenfilms.com [email protected] Film Fun is zo opgemaakt dat twee pagina’s naast elkaar het prettigst aandoen bij het lezen. 2 Film Fun #27 The Three Stooges ABSURDISME OP HOOG NIVEAU ‘Ik doe in m’n films soms iets waarvan ik later denk: hé, dat zag ik bij de Stooges! Het zijn mijn ‘cult heroes’. Ze zijn leuk, ze zijn groots en ze zijn tijdloos. De Drie Stooges verouderen nooit omdat hun humor van alle tijden is.’ Whoopi Goldberg in 1987 in The Three Stooges Book of Scripts Je houdt van ze, of je haat ze: Channel 11, een station dat The Three Stooges (De Drie Thomas Leeflang elke middag ‘reruns’ van De Stoethaspels). De liefde is Drie Stooges uitzond. In een echter vele malen groter dan voorwoord in het Three Stoo- de haat. Ze zijn meer dan populair bij mil- ges Book of Scripts uit 1987 zei Whoopi Gold- joenen fans ‘all over the world’; liefhebbers berg: ‘De Stooges werkten perfect samen en treffen elkaar via legio Stooges-websites. Het hadden een geweldig gevoel voor timing. Bij is sinds 1933 het opvallendste en meest suc- een duo is dat al mooi, maar bij een trio is het cesrijkste trio komedianten dat Hollywood zeldzaam.’ ooit heeft voortgebracht. De Stooges maakten meer films dan welk ‘comedy team’ dan ook: In de jaren dertig, veertig en vijftig van de 24 hoofdfilms en 191 ‘shorts’. En ze deden vorige eeuw, toen er nogal nonchalant met veel gastoptredens in films van anderen. filmmateriaal werd omgegaan, is veel Stooges In 1949 kwamen in Amerika via het ABC ‘footage’ zoekgeraakt. Complete tweeaktes netwerk dertig van de beste Stooges-’two -ree- lagen (te) goed verborgen in studio-archieven, lers’ op de televisie. Het succes was zo groot ‘cameo appearances’ van het trio kwamen dat alle ‘vintage’ Stooges-films meer dan eens bij de montage in de mand met ‘verschnitt’ op de tv te zien zijn geweest. Waardoor de St- terecht, de negatieven ervan werden wegge- ooges de populariteit van comedy teams als stopt in blikken trommels zonder opschrift. Laurel & Hardy, Abbott & Costello, Martin & Men hechtte er weinig waarde aan; de korte Lewis en Wheeler & Woolsey benaderden. kluchten verdwenen na een jaar uit de rou- Filmcomédienne Whoopi Goldberg groei- latie, commercieel waren ze toch niet langer de op met de Stooges en werd er als actrice rendabel te maken. Videocassettes en dvd’s door gevormd. Als kind in New York City van bestonden nog niet. Dat die de films van de school thuiskomend, zette ze meteen de tv op Drie Stooges beter exploiteerbaar maakten Maart 2016 3 dan alleen het uitbrengen ervan in de bios- coop, kon niemand toen voorspellen. Op dit moment zijn alle films van de Stooges op dvd beschikbaar. Alle Stooges-films? Naar ‘lost episodes’ van de Stooges wordt in de VS door filmhistorici serieus gezocht. Die inspanningen hadden resultaat. Al tegen de vijftig nooit eerder in het openbaar vertoonde Stooges-shorts konden worden gerestaureerd en uitgebracht op dvd. Wat de Stooges zo bijzonder maakte is dat ze vol overgave aan ‘physical comedy’ deden. Het trio wordt in de VS ‘het wildste stel in de showbusiness’ genoemd. De Stooges bedre- ven humor zonder mededogen. Zodra ze in beeld verschenen ontstond volledige chaos. Ze beledigden niet alleen hun tegenstanders, ze scholden ook elkaar uit met onvertaal- bare verwensingen als ‘weasel’, ‘featherbrain’, ‘dumbbell’, ‘porcupine’, ‘moongoose’, enzo- voorts. Het gesnauw van ‘the ulitimate knuckle- heads’ ging samen met auditief zwaar aan- gezette trappen en klappen, die in de draai- boeken stonden aangegeven als ‘double cheek slap’, ‘poke in the eyes’, ‘triple slap’, ‘nose tweak’ en ‘forehead slap’. Steken in de ogen, twee- en driedubbele pat- sen op de wangen, neusverdraaiingen, schop- pen tegen de scheenbenen, het wringen van een arm (bij schoolkinderen vroeger bekend als ‘prikkeldraad’), niets was de Stooges te gek. Een Stooges-film doet dan ook heel ‘car- toonish’ aan, het sadistisch universum van de Stooges lijkt op een Tom & Jerry of Roadrun- ner, maar dan met echte mensen. Alles kan, alles mag. 4 Film Fun #27 Iemand slaat een vent met een moker op z’n Is het kijken naar een Stooges-film al een ver- kop die klinkt als een paukenslag, het slachtof- warrende ervaring, de wisselende samenstel- fer zegt in close-up hevig scheel kijkend: ‘Oei!’, ling van het drietal maakt het er niet over- geeft de dader een trap tegen z’n scheenbeen zichtelijker op. Het publiek merkte vroeger of steekt hem trefzeker met gestrekte wijs- en die veranderingen niet, het Stooges-bijwerk middelvinger in beide ogen. Waarna de twee draaide alleen bij een door Columbia uitge- kemphanen ineens als de beste vrienden weg- brachte hoofdfilm. wandelen, nieuwe avonturen tegemoet. De kans dat je als bioscoopbezoeker voor de ‘Houd je van radio?’ Als het antwoord beves- pauze een Stooges-klucht te zien kreeg, was tigend is, krijgt de jaknikker een stevig model gering. Nu de films achter elkaar op dvd staan, houten radio over z’n hoofd geslagen in Idle valt dat des te meer op. Roomers uit 1944. ‘Houd je van fluitende vo- geltjes? Luister dan maar goed!’ Waarna de Stooge nummer 1 werd gespeeld door Moe vogelliefhebber met kracht twee vuisten tegen Howard (1897-1975), die in 1925 Stooge werd zijn slapen geslagen krijgt in Crash Goes the en ermee doorging tot 1969. Stooge nummer Hash, ook uit 1944. 2 was Larry Fine (1902-1975), ook in 1925 Maart 2016 5 begonnen en in 1969 nog Stooge spelend op In de laatste tien jaar van het bestaan van de planken en in tv-shows. Stooge nummer 3: de Stooges-filmserie wijzigde de samenstel- Curly Howard (1903-1952), in 1932 voor het ling van de titelrolvertolkers nogal eens. We eerst Stooge en in 1946 voor het laatst. moeten het hoofd er even bijhouden, anders Deze drie—Moe, Larry en Curly—wa- raken we de kluts kwijt. In 1946 verving St- ren voor Stooges-adepten de échte Stoo- ooge nummer 4, Shemp Howard (1895-1955) ges. Van 1932 tot 1946 maakten zíj de beste Stooge nummer 3, Curly Howard. Stooge Stooges-kluchten. De tweeakter Men in Black, nummer 5, Joe Besser (1907-1992) rempla- een parodie op de hoofdfilm Men in White, çeerde in 1956 Stooge nummer 4, Shemp kreeg in 1934 zelfs een Oscar-nominatie. Howard. Stooge nummer 6, Joe DeRita (1909- 6 Film Fun #27 1993) nam in 1958 de rol van Stooge nummer deness’. Bij Columbia ontfermde regisseur/ 5 (Joe Besser) over. producer Jules White zich met liefde, geduld Nadat de Stooges voorgoed met hun film- en tact over de Stooges. werk waren gestopt, hebben verschillende White was een in Boedapest geboren all- Amerikaanse komieken zonder succes gepro- rounder, een energiek vakman die pas als beerd de carrière van de Stooges voort te zet- hoofd van ‘Columbia’s Short Subjects Depart- ten. In 1974 traden ‘The New Three Stooges’ ment’ was aangesteld. Niet ten onrechte, want korte tijd op in nachtclubs. De groep bestond White werkte als ‘editor’ voor Educational uit Stooge nummer 6 van het originele trio, Pictures en als ‘gag writer’ voor Mack Sen- Joe DeRita, aangevuld met het duo Frank Mit- nett. Een van de eerste beslissingen die hij bij chell en Mousie Garner. Columbia nam was het aanstellen van James In 1923 kende het Amerikaanse variété Horne, een veteraan die regisseerde voor ‘The slechts twee Stooges: Moe en Shemp Ho- King of Sound Comedy’, Hal E. Roach. ward, die samen een ‘black-face act’ hadden Toen White kort daarna hoorde dat de ‘ex- en optraden in het programma van ‘vaudeville top-notch comedy director’ van Mack Sen- headliner’ Ted Healy. De Howard-broers ston- nett, de geniale Del Lord, door een conflict den op de billboards vermeld als ‘Ted Healy & met Sennett zijn brood moest verdienen als His Stooges’. In 1928 voegde Larry Fine zich autoverkoper, haalde hij ook hem naar Co- bij de groep en waren er drie Stooges. Het lumbia. Jules White kan moeilijk worden ver- kolderieke triumviraat, dat al vanaf het begin geleken met Fritz Lang of Frank Capra, om meteen de agressieve lach-of-ik-schiet-stijl twee grote regisseurs te noemen, maar hij was toepaste, deed in 1930 met Ted Healy mee in een meester op zijn terrein: de ‘violence-pro- Soup to Nuts (van Fox). ne comedy’. Kort daarna verliet Shemp Howard de Begin jaren vijftig woedde in Hollywood het Stooges om voor zichzelf te beginnen, zijn 3D-virus. Jules White wilde een Stooges-serie plaats werd ingenomen door Jerome (Curly) in drie dimensies maken. Tegen de tijd dat hij Howard. Als ‘Ted Healy and his Laugh Rac- ermee begon, was de rage van de stereoscopi- keteers’ stond het gezelschap ‘vaudevillians’ sche film alweer voorbij. Bovendien kon bij- op 28 september 1931 (ja, toen al) in Madi- werk in 3D alleen worden vertoond als er een son Square Garden in New York in een live hoofdfilm in 3D op het programma stond. televisie-uitzending The Radio-Electric Show. In die dagen moesten voor een 3D-beeld Na zeven hoofdfilms bij MGM stapten de twee 35mm-projectoren synchroon draaien. Stooges, zonder hun promotor Ted Healy, over Het 3D-experiment van de Stooges bleef in naar de Columbia-studio van Harry Cohn, een 1953 beperkt tot Spooks en Pardon My Backfi- van hun grootste fans.