Groningen opent de tuindeuren 21 t/m 30 juni 2013

Kees Verkade In beeld op de Menkemaborg Lita Cabellut Zuidelijke passie in noordelijke sfeer Zhuang Hong Yi Weer terug in Groningen poplartheater Op de drempel van het nieuwe leven Genieten van zomerse tuinen overal in Groningen Ontdek de provincie fietsend of wandelend

www.tuinen.groningen.nl | www.fietsen.groningen.nl inhoud

3 Commissaris van de Koning tuinen.groningen.nl max van den Berg Op de website www.tuinen.groningen.nl vindt u het complete Kees verkade programma van de Tuin & Kunst Tiendaagse Groningen 2013. 4 hoogeland U kunt er ook uw eigen reisplan plannen via een speciale button. 8 westerkwartier Ook is er een ‘agenda’ voor een overzicht van de activiteiten per 10 stad en haren dag. Vele tuinen zijn vrij toegankelijk, een enkele tuin vraagt een 12 fietsen in groningen vrije bijdrage of entreeprijs. Tips voor eten, drinken en over- 13 wandelen in groningen nachten in de buurt van de activiteit vindt u ook op de website. 14 het gorecht 16 veenkoloniën 18 westerwolde 21 oldambt 24 arrangementen

Samenstelling: Stichting Erven A. de Jager, Marketing Groningen Redactie: Stichting Erven A. de Jager, Cora Westerink, Marketing Groningen, Stichting Wandelen Groningen, Provincie Groningen Vormgeving: NDC Mediagroep, Media Producties & Vormgeving Deze krant is gedrukt op Fotografie: Stichting Erven A. de Jager, Marketing Groningen, Cora Westerink, Stichting Wandelen Groningen FSC® - gecertificeerd papier

Ontdek bijzonder Groningen

uithuizen 1 pieterburen 4 hoogeland 8 10 1 Menkemaborg 7 2 De Aylsumaheerd 11 5 3 3 Borg Verhildersum 9 2 21 delfzijl 4 Atelier en tuin Jan Steen winsum 6 Hoogeland appingedam 5 Tuin Oosterhouw 6 Museum De Weem 7 Kunstdorp Den Andel 8 Domies Toen 9 Borgterrein Ewsum 10 Galerie Den Andel zuidhorn slochteren 11 De Kleine Plantage Wester- 20 1922 21 38 kwartier 14 Groningen 17 15 15 16 Stad midwolda westerkwartier 36 grootegast en Haren 32 15 Gorecht 34 12 Museum Nienoord 18 23 15 leek 13 Lianne’s Siergrassen 12 Oldambt 14 15 haren Hoogezand Boerderij Pábema 37 15 33 winschoten Panorama Westerkwartier 24 35

13 27 25 veendam stad en haren 26 16 Historische tuinen 17 29 30 Prinsentuin Veenkoloniën 31 18 Hortus Haren westerwolde

27 Museum De Oude Wolden stadskanaal gorecht 28 Klooster Ter Apel 29 Burcht Wedde Wandelroutes 19 Poplartheater Rondje Slochteren Westerwolde 30 Kwekerij Jacobs 20 Fraeylemaborg Rondje Nienoord 31 Parktuin Entourage 21 Leve(n)de natuurtuinen Rondje Haren 22 Tuin Nauta & De Blaauw Fietsroutes 23 De Tuinerie oldambt Betoverend Westerwolde 32 Startpunt slingertuinen Slingertuinenroute Oldambt 33 Landgoed Westerlee Verrassende Veenkoloniën Veenkoloniën ter apel 34 Galerie Maya Wildevuur Het land van de Fivel 24 De Heemtuin 28 35 Tuingoed Foltz 25 Veenkoloniaal Museum 36 Boerderij Hermans Dijkstra Locaties met speciale activiteiten 26 Huis voor de Kunst 37 Rosarium Open tuinen & galeries 38 Galerie De Groninger Kroon

2 Interview met Kees Verkade Menkemaborg als warm bed

Interview met max van den berg “Ik heb een hele mooie zin voor u,” begint Kees Verkade het gesprek. “Schrijf maar op: de Menkemaborg is Stad en Ommeland, als een warm bed voor mijn ‘bronzen’!” samen Groningen Nederlands bekendste beeldhouwer, waarvan beelden over de hele wereld “Het mooie van de provincie staan, is oprecht blij met de locatie Groningen is, dat het een voor zijn beelden in Uithuizen. “Die echte grote stad heeft als borgtuin heeft iets beslotens en dan motor, maar dat je, zodra je dat prachtige bouwwerk, echt een die stad verlaat, direct in het warm bed.” mooie landschap bent.” Max van den Berg, commissaris Vorig jaar was Kees Verkade even in de van de Koning, heeft er net stad Groningen voor de verkiezing van een ambtstermijn opzitten en de Straatkunstprijs. Zijn beeld Fietsles aanvaardde graag zijn herbe- werd tweede. Hij lacht: “Ik verloor van noeming. Het liefst pakt hij een architect, maar van de beelden was de fiets om zijn provincie te ik dus nummer één!” verkennen. Dat toont aan hoe aansprekend het werk van de beeldhouwer is. Iedereen wel eens door de boeken die over mij “Als ik in de stad opstap en kan zich wel een beeld voor de geest verschenen zijn en dan denk ik: heb ik steeds een andere richting kies, halen. Juliana en Bernhard bij paleis dat allemaal al gemaakt? Vroeger kwam vind ik ook steeds een ander Soestdijk, Wilhelmina op de Boulevard het ene idee na het andere. Dat is niet landschap: het beekdal van van Noordwijk of Carmiggelt in meer zo.” Westerwolde, de Veenkoloniën Amsterdam. De mens in al zijn Toch werkt hij nog elke dag, is met de van Oost Groningen, het Nationaal Park Lauwersmeer, het coulisse- facetten, figuratief met als herkenbare afwerking van weer een mooi beeld bezig landschap van het Westerkwartier en het mooie wierdenlandschap rode draad: emotie en beweging. en ziet in dat er, door het wat rustiger van het Hoogeland. Het landschap is hier nog niet versnipperd, aan te doen, ruimte komt voor andere niet verstedelijkt, waar vind je dat nog? Het kan hier en daar stevig Kees Verkade is geboren in Haarlem in dingen. “Ik ben nog nooit in Rome waaien, maar de vergezichten zijn schitterend. En als het hard waait 1941. Groeide op in de kuststreek. geweest, echt niet. Daar wil ik graag pak ik eerst een stuk de trein en fiets met de wind in de rug naar Een tuin om in te tuinieren heeft hij nooit naar toe.” huis! Er bestaan zelfs georganiseerde ‘wind mee’ fietstochten.” gehad. “Mijn eerste atelier was een Groningen was al een wandelprovincie met het Pieterpad, het onbewoonbaar verklaarde visserswoning En dan is er ook nog even een tentoon- Wad- en Wierdenpad, de Noaberpaden en het populaire wandel- in Zandvoort. Later was ik liever aan stelling in Antibes in Zuid Frankrijk, voor evenement de ’Tocht om de Noord’, maar heeft zich tot genoegen het boetseren. Ik heb wel veel met de hij tien dagen lang aanwezig is bij de van onze commissaris ook tot fietsprovincie ontwikkeld. “We hebben duinen en de natuur aan de kust, ging Tuin & Kunst Tiendaagse. Waarbij hij nu dat mooie fietsknooppuntensysteem, dat helpt enorm bij die vroeger regelmatig naar de Amsterdam- ook nog wat van die mooie provincie wil ontwikkeling. Al moet ik zeggen: ik heb Het Blote Voetenpad mogen se Waterleidingduinen. Ik woon nu in zien. “Ik ben blij dat ik mijn steentje mag openen en dat was wel heel lekker aan mijn voeten!” Monaco en ben vaak in ons buitenhuis. bijdragen. Een klein steentje,” grapt hij, Daar is een mooie tuin bij maar... om “ik ben maar één meter tweeënzeventig!” Max van den Berg woont in de Stad en heeft een huis met een bal- in te wandelen en bijgehouden door Kees Verkade is blij met de Menkema- kon. Geen tuin, dat past niet bij zijn leven nu. Warme herinneringen een tuinman.” borg, Groningen is blij met Kees heeft hij aan het vakantiehuisje van zijn oma, waar hij als kind kuilen Hij geeft toe dat hij tuinieren ook graag Verkade. kon graven, mocht spelen in de natuur en waar je zo de pruimen aan een ander overlaat, hij is nu een- kon plukken. “Ik weet nog precies hoe dat smaakte!” Ondanks dat hij maal niet meer de jongste. “Ik blader Interview: Cora Westerink zelf niet tuiniert, kan hij erg van tuinen genieten. “We hebben hier zoveel aanbod: borgentuinen, kloostertuinen en slingertuinen, met hun samenhang tussen gebouwen en parken, ongekunsteld. En in en rond de stad de Hortus Haren en een Prinsentuin. Daarom is de Tuin & Kunst Tiendaagse ook zo’n gouden greep! Er is voor elke vorm van kunst wel een passend ‘podium’ te vinden. Ik herinner me Albert Waalkens die, in de jaren ‘70, Land art liet zaaien op een akker. Later werden daar weer foto’s van gemaakt. Dat spreekt mij erg aan, die verbinding zoeken tussen kunst en natuur. Groningen heeft dat allemaal. Dus pak de fiets en verken onze mooie provincie!”

Interview: Cora Westerink

Deze Tuin & Kunst Tiendaagse programmakrant wordt u aangeboden door tuinen.groningen.nltuinen.groningen.nl De Ambassadeurs van Groningen: British American Tobacco Niemeyer B.V. • Freia • NV Nederlandse Gasunie fietsen.groningen.nlfietsen.groningen.nl • GasTerra • Gemeente Groningen • Groningen Airport Eelde • Groningen Seaports - Groninger Museum • iWink • Kamer van Koophandel • Noordelijke Laboratorium Groep • Menzis • NDC Mediagroep Groningen • Nedmag Industries • Nijestee – NOM • Noordhoff Uitgevers • Open Communicatie • Provincie Groningen • RTV Noord • Thabasco BV.

3 hoogeland

Beeldententoonstelling ‘Kees Verkade in beeld op de Menkemaborg’ Niet eerder stelde de Menkemaborg haar tuinen open voor ander werk dan uit de eigen collectie. Aan Kees Verkade (1941) de eer die lijn te doorbreken. Zijn figuratieve stijl wordt wereldwijd geroemd en verzameld en in veel Nederlandse steden staan zijn beelden, waaronder Fietsles in de stad Groningen. Kees Verkade is alle dagen aanwezig. > Entree: € 6,00 (zie entree tuin en borg)

Menkemaborg Schilderen in de borgtuin De Vereniging van Vrienden van de Menkemaborg organiseert een workshop De Menkemaborg is ooit ontstaan als middeleeuws steenhuis en door de eeuwen schilderen in de borgtuin door kunstschilder Aly van der Wal uit Uithuizermeeden. heen vergroot en verfraaid tot een barok huis met stijlvolle tuinen, waaronder de > Reserveren via [email protected] voor 14 juni | 22 juni van 13.30 tot 16.00 uur | formele Hollandse tuin met strakke symmetrische indeling. Verder is er de zonne- Entree: € 30,00 inclusief materiaal en toegang tot de borg en tuin. wijzertuin, een fruithof met perenberceau en de formele keukentuin. Het totaal geeft een indrukwekkend beeld van het leven op een borg in de 18 e eeuw. Concert in de Grote Zaal van de Menkemaborg Carolien Eijkelboom is verbonden aan het Centrum voor Oude Muziek & Dans in 1 Menkemaborg Groningen. Onder haar leiding wordt een concert gegeven in de Grote Zaal van Menkemaweg 2, 9981 CV Uithuizen de borg. Het Trio Trasuntino brengt muziek en zang zoals het in de tweede helft [email protected] | www.menkemaborg.nl van de 18e eeuw in de Menkemaborg geklonken zal hebben. > Entree tuin en borg: € 6,00 > Zondagavond 23 juni, aanvang 20.00 uur | Voor informatie en reserveren zie www.menkemaborg.nl | Entree: € 19,50

De Aylsumaheerd De Aylsumaheerd is een boerderij in bedrijf! Rondlopen door de (proef)tuinen, de stallen en de twee boomgaarden. Al uw vragen worden naar beste weten Borg Verhildersum beantwoord! Wandel door de beeldentuin of bezoek de weelderig ingerichte Borg. Diverse tentoonstellingen in het Koetshuis en de nabijgelegen Museumboerderij. 2 de Aylsumaheerd In ’t Schathuys kunt u genieten van koffie, lunch en diner. Vierburenweg 11, 9922 TE Westeremden [email protected] | www.opdewind.nl 3 Borg Verhildersum > Entree: gratis Wierde 40, 9965 TB Leens [email protected] | www.verhildersum.nl Kunstgang Op de Wind > Entree: € 6,00 voor het gehele landgoed Galerie voor hedendaagse beeldende kunst, in de monumentale schuren en in de tuinen. Expositie ‘Kunstig geschikt’ Voor deze expositie brengen leerlingen van het AOC Terra in Groningen, geïnspi- Expositie diverse kunstenaars reerd door de bloemstukken uit de 19e eeuw, het verleden in de Borg in geur en Land, lucht, water; vluchtig en plaatsgebonden, vroeger en nu in materialen kleur tot leven. uitgedrukt. Beeldende kunst van vijf Groningse kunstenaressen. > Entree: zie entree voor het hele landgoed

4 uithuizermeeden de winter N363 N363 start uithuizen 65 1 menkemaborg usquert

12 N363 zijdijk

67 11 zandeweer N999 94 eppenhuizen

78 N46 Atelier en tuin Jan Steen

9 10 ‘t Zandt Weinig kunstenaars hebben het gevoel van zoeken naar balans en evenwicht in een garsthuizen wereld van menselijk handelen zo zinnenprikkelend en tegelijkertijd broos verbeeld 52 kantens N361 en vastgelegd als Jan Steen. Dit jaar is de kunstenaar 75 jaar geworden. Huis,

N36 N998 tuin, atelier en zo mogelijk de dijk herbergen een overzichtsexpositie van zijn werk.

1 borgterrein 2 De Aylsumaheerd Alles tegen het decor van het Groninger land waar menig kunstenaar zich in heeft 9 ewsum verloren. Een mooiere plek is nauwelijks denkbaar voor de wereld van Jan Steen. 18 8 westeremden 2 N361 4 atelier en tuin Jan Steen middelstum 19 6 museum de weem M.D.Teenstraweg 8, 9956TC Den Andel huizinge 1 Legenda [email protected] | www.jansteen.info N996 > Entree: gratis loppersum 10 Fietsknooppunt

fietsroute 9 Bezoeklocatie Tuin & Kunst Tiendaagse Het land van de Fivel N360 N995 N983 Start: Museum Menkemaborg, Menkemaweg 2, 9981 CV Uithuizen. N3888 Afstand: 33,1 km of 25,1 km. Knooppunten: 65 - 67 - 78 - 52 - N361 18 - 19 - 08 - 01 - 02 - 10 - 09 - 94 - 11 - 12 - 65. Voor de kortere route de knooppunten 01 - 02 - 10 laten vervallen. N360

N993 Niet direct aan de route maar een bezoek waard: - De romantische Engelse tuin van de familie De Winter, Talmaweg 29, Uithuizen.

- Het borgterrein van Ewsum ligt vlakbij knooppunt 18 in Middelstum.

Over de route: De Menkemaborg is ontstaan uit een 14e eeuws steenhuis, een Tuin Oosterhouw simpel gebouw met dikke muren waarin geschuild kon worden in tij- den van gevaar. In de volgende eeuwen is daar steeds aan verbouwd Een hectare grote parktuin waarin de historie van diverse tuinstijlen zichtbaar is en verfraaid, zeker door Unico Allard Alberda en zijn vrouw aan het gemaakt. Het landhuis in Italiaanse stijl is ten tijde van een tentoonstelling ook deels begin van de 18e eeuw. De Menkemaborg is nu als museum zo opengesteld voor publiek. ingericht alsof de familie Alberda elk moment thuis kan komen. Ook de tuin is gereconstrueerd naar de situatie uit die tijd. In die prach- 5 tUin Oosterhouw tige tuin staan de beelden van Kees Verkade, een mooier podium is Hoofdstraat 35, 9965 PA Leens | [email protected] | www.oosterhouw.nl eigenlijk niet denkbaar. > Entree tuin: gratis Al fietsend komt u langs plaatsen waarvan de geschiedenis nog verder terug gaat. Langs het Boterdiep naar Doodstil, genoemd Tentoonstelling en keramiekmarkt naar de brug (= til) van Doede. Ooit maakte de getijdenrivier de Fivel Jonge kunstenaars van Academie Minerva tonen hun werk. Gedurende de tien- de dienst uit in deze regio en u rijdt over oude oevers en voormalige daagse staan tafels gedekt met Rosenthal Maria serviezen. In de weekenden een kwelders van deze rivier. De eerste wierden ontstonden al rond de keramiekmarkt waarbij florale motieven de hoofdrol spelen. jaartelling op de oeverwallen, zoals Kantens, Middelstum en aan de > Entree: gratis oostkant Zeerijp. Het dorp Kantens is een mooi voorbeeld van een radiaal wierdedorp: kerk in het midden, alle straten als spaken in een wiel en een weg rondom, een ossengang, die de wierde omsluit. Ook Middelstum heeft die wagenwielvorm en wordt al genoemd in de negende eeuw. De Fivelmonding verzandde en op de kwelders konden nieuwe wier- dedorpen ontstaan zoals Garsthuizen en Eppenhuizen. Vanaf 1200 werd de Fivelboezem stukje voor stukje ingepolderd. In elk dorp staat wel een kerkje dat het bezichtigen waard is, veelal in de romanogotische stijl, die kenmerkend is voor Noord Nederland. Romaans stoer maar toch speels door de gotische elementen. In de 19e eeuw ontdekte men dat wierdegrond heel vruchtbaar is. Zo is de wierde van Westeremden, woon- en werkplek van kunst- schilder Henk Helmantel, gedeeltelijk afgegraven voor de verkoop van grond en er zijn zelfs wierden helemaal verdwenen. Gelukkig werd op tijd kunstmest uitgevonden, anders zou deze route er heel anders uitzien! Museum De Weem Museum ‘De Weem’ in Westeremden is het woonhuis en tevens expositieruimte van kunstschilder Henk Helmantel. ‘De Weem’ heeft een rijke historie die terug- gaat tot de 13de eeuw. In het schuurgedeelte van deze voormalige ‘pastorie- boerderij’ is een tentoonstelling van de schilder te zien met stillevens en interieurs van kerken en kloosters. Rondom ‘De Weem’ ligt een parkachtige tuin met grote bomen, grasvelden en bloemborders.

6 Museum De Weem Abt Emopad 2, 9922 PJ Westeremden [email protected] | www.helmantel.nl tuinen.groningen.nl > Entree tuin: gratis, museum € 5,00 Lezingen fietsen.groningen.nl 22 juni: Tuinen in de kunst: Leo Delfgaauw uit Huizinge, kunstkenner en docent Academie Minerva Groningen. 25 juni: Oude Wemen in de provincie Groningen: Dr. Kees Kuiken > Ontvangst vanaf 19.30 uur met koffie/thee. Aanvang lezingen 20.00 uur. Opgave vooraf: [email protected] | Entree: € 10,00

5 hoogeland

Galerie den Andel In een monumentaal Art Deco pand uit 1910 vindt u hedendaagse kunst van hoog niveau. Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse de expositie ‘Noordelijke Kanjers’ en Kunstdorp Den Andel schilderworkshops van Hélène Grégoire. In Kunstdorp Den Andel kunt u tuinen bekijken, exposities bezoeken van vele kunste- 10 galerie den Andel naars, luisteren naar muziek van singer/songwriters of meetrommelen tijdens het De Streekweg 1, 9956 PN Den Andel Trommel Treffen. Liever naar poëzie luisteren onder de walnotenboom of kruiden- [email protected] | www.galeriedenandel.nl soep bereiden met de Kloeskroedenhix? Het kan allemaal! In het dorp is horeca > Entree: gratis aanwezig, van koffie tot lunch. Voldoende voor een dag Kunstdorp Den Andel. Bij elke deelnemer ligt een route met adressen klaar. U kunt onder andere Bram van Huis (goudsmid) en Koen van der Velden (lichtobjecten) aan het werk zien.

7 Kunstdorp Den Andel Kruisweg 6, De Streekweg en Oude Dijk, 9956 PK Den Andel [email protected] | www.andledon.nl > Entree: meestal gratis | Kijk op www.tuinen.groningen.nl voor het programma en eventuele entreeprijzen.

Tuin en kwekerij De Kleine Plantage Eric Spruit en Fleur van Zonneveld hebben De Kleine Plantage tot een toonaan- gevende kwekerij gemaakt, bekend tot ver over de grenzen. De vele bijzondere planten zijn in volwassen vorm te bewonderen in de tuinen en op de moerbedden. Alle planten hebben een natuurlijke uitstraling en een harmonieuze verhouding tussen blad, bloem en groeiwijze.

11 Tuin en kwekerij De Kleine Plantage Handerweg 1 | 9967 TC Eenrum [email protected] | www.dekleineplantage.nl > Entree tuin: gratis

Domies Toen Exposities diverse kunstenaars Domies Toen is een oude pastorietuin. De oorspronkelijke Slingertoen is een oase Jan Steen uit Den Andel exposeert een selectie uit zijn bronzen beelden. van stinzen- en wilde planten, waaronder vele beschermde soorten. Nu kunt u Ook van zijn hand is een Land-Art Installatie. Anne Wine uit Kloosterburen toont genieten van bloeiende rozen, kruiden en vaste plantenborders. Domies Toen is haar boomsculpturen van visserstouw. De beelden van CorTen-staal en brons zijn erkend als botanische tuin, geregistreerd museum en aangesloten bij de Neder- van Margriet Barends uit Ulrum. landse Tuinenstichting. > Entree: gratis

8 domies Toen Midzomeravond met muziek, kunst en eten Hoofdstraat 76, 9968 AG Pieterburen De tuinen zijn ‘s avonds geopend. Chansonprogramma met Robert Eek, kunst [email protected] | www.domiestoen.nl kijken van en met Jan Steen, Anne Wine en Margriet Barends. Eten aan lange > Entree tuin: € 3,00 kinderen tot 16 jaar gratis tafels. > 21 juni van 18.00 tot 21.00 uur | Entree: €35,00 Exposities en workshop Gerda de Voogd uit Groningen exposeert foto’s van Wadden en Hoogeland met als Workshop Tuinschilderen titel: ‘Schier bekeken’. Op zaterdag 22 juni de ‘Nacht van de vleermuis en de nacht- Door Theo Onnes en Antje Sonnenschein van Galerie Het Raadhuis te Eenrum. vlinder’, met muziek, poëzie en rondleidingen. Ook leuk voor kinderen! > Voor informatie en aanmelding zie: www.galeriehetraadhuis.nl | 29 juni van 10.00 tot 16.00 uur Op 21 en 30 juni workshop fotograferen o.l.v. kunstenaar Theo Leijdekkers. Kosten workshop: € 65,00 > Voor meer info zie website.

Borgterrein Ewsum

Eeuwenoude monumentale bomen, Expositie diverse kunstenaars een historische moestuin, boomgaard, - In de Donjon een expositie keramiek pluktuin, bloementuin, dierenweide en van Bart de Vogel en Loeki Vorst. theeschenkerij. Op het terrein de oude - Lydia Jonkman exposeert in het verdedigingstoren (donjon) van de borg Koetshuis haar vrolijke figuratieve met muren van anderhalve meter dik! schilderijen van acrylverf. > Entree: gratis 9 Borgterrein Ewsum Oosterburen1, 9991 NB Middelstum [email protected] www.ewsuminfo.nl > Entree tuin: gratis

6 de beemd Open tuinen en galeries

tuin van hilde bakker ■ De Gerichtshof ■ De Verbeelding ■ Arboretum Notoarestoen Gerichtsweg 2 Aldringaweg 24 Ernstheemsterpad 9913 TC Eenum 9892 PG Feerwerd 9967 PV Eenrum [email protected] [email protected] [email protected] www.steenbeeld.nl www.deverbeelding.info www.arboretumeenrum.nl > Entree tuin: gratis > Entree tuin: gratis > Geopend van zonsopgang tot zonsonder- gang. Entree tuin: gratis De Gerichtshof is een beeldentuin op De tuin ligt half op, half naast een een eeuwenoude wierde. De boer- wierde. ‘Boven’ zijn drie tuinkamers Een sfeervol park met een bijzondere derijtuin is ongeveer 8000 m2. Vele gerealiseerd. Er is een terras om verzameling exotische bomen en boomsoorten en borders met tal van van het prachtige uitzicht te genieten. planten, waaronder 600 soorten bijzondere hortensia’s, clematissen, ro- ‘Beneden’ de beelden van Gertien (wilde) rododendrons. zen en hosta’s. Verder een grote vijver van Rhijn. en bamboe- en grassenheuvel. Beelden en Ierse muziek ■ Tuin van Hilde Bakker Expositie beelden Vogels, een enorme slak, maar ook Frederiksoordweg 11-13 Figuratieve beelden in natuursteen, bak- trotse vrouwelijke torsen.Op zaterdag 9968 AK Pieterburen steen en brons van beeldhouwer Maar- en zondag is er een doorlopende high [email protected] ten Burggraaff. Kwetsbaardere beelden tea. Zondag 23 juni van 14.00 tot > Entree tuin: € 2,00 in enkele priëlen in de tuin. Neem ook 17.00 uur Ierse muziek van de The een kijkje in het atelier! Fearless Goathunters. Een tuin met verrassingen, om iedere > Entree: gratis > Entree: gratis hoek is weer iets anders te zien, zoals een 500 soorten tellende Hosta- collectie in potten. ■ Tuin de Winter ■ Kwekerij Aan de Dijk de groene luwte Talmaweg 39 Dijkweg 99 9981 CW Uithuizen 9984 NX Oudeschip ■ Kwekerij De Beemd [email protected] [email protected] Oudendijk 25 www.tuindewinter.nl www.siergrassenaandedijk.nl 9989 EM Warffum > Entree tuin: gratis [email protected] Engelse landschapstuin met weelderige www.kwekerijdebeemd.nl vaste plantenborders, een natuurlijke Kwekerij met kijktuin waarin grassen > Entree tuin: gratis vijver met eenden en rondom een fraaie gecombineerd zijn met vaste planten. beplanting. Verder pergola’s met clema- Verder een bamboebosje en een stob- De tuin is opgebouwd aan de hand van tissen en rozen en een grote verzame- bentuin met schaduwplanten. Op een tuinthema’s: een ommuurde rozentuin, ling fuchsia’s. lange dijk grassen en vaste planten die een bostuin met stinzen- en bladplanten van droge voeten houden. en een natuurtuin met inheemse flora Expositie en rondleiding en fauna. Op 22 en 29 juni rozenwan- Expositie van kunstwerken van Ron Diverse activiteiten ‘Aan de Dijk’ delingen met Rik Boehlé en exposities Caspers. Keramiek Bart de Vogel en De Groningse band Koi, de schrijvers in de theetuin. Zie website. Loekie Vorst. Houten beelden van Antje Marga Kool en Jan Veenstra lezen voor Kazemier. uit eigen werk, bloemschikken met drijf- > 28 juni van 19.30 tot 22.00 uur: rondleiding hout met Thea Postma en knutselen op ■ De Groene Luwte door de tuin. Vioolspel: Job Tielrooy. Kunny woensdagmiddag. Mosterdpad 1 Luchtenberg leest in het Gronings voor uit > Zie website voor data en kosten. 9977 SL Molenrij eigen werk | Entree: gratis [email protected] www.degroeneluwte.nl tuin de winter ■ Tuin van Els de Boer Smeltenspad 10 Een ecologische landschapstuin met Openingstijden locaties: 9989 AR Warffum biodynamisch beheerde moestuin en 21 t/m 30 juni van [email protected] boomgaard en in het huis een tuin- 10.00 tot 17.00 uur, € > Entree tuin: 2,50 winkel/galerie. Op vrijdag 21 juni van tenzij anders vermeld. 20.00 tot 22.00 uur een lezing met Een tuin met veel niveauverschillen tuinrondleiding. met stapelmuurtjes, een tuinmuur met > LET OP! Openingstijden tijdens de Tuin spiegelprieel, een waterval en tuinen & Kunst Tiendaagse: 11.00 tot 17.00 uur op kleur. Bijzondere vormsnoei. Entree tuin: € 3,50 kinderen t/m 12 jaar gratis

de verbeelding

arboretum notoarestoen

7 Museum Nienoord westerkwartier Museum Nienoord omvat een omvang- rijke rijtuigencollectie, de prachtige tuin en schelpengrot. Centraal gelegen op Landgoed Nienoord, bevindt zich de borg Nienoord. De oorspronkelijk Franse tuin werd in de 19 e eeuw omgevormd tot landschapstuin. Het landhuis is gebouwd in een mengstijl: Neo Classicisme en Jugendstil.

12 Museum Nienoord Nienoord 1, 9351 AC Leek | [email protected].| www.nienoord.nl > Entree tuin: € 6,00 toegang tot borg en tuin

lita Cabellut

Tentoonstelling Lita Cabellut Zuidelijke passie in noordelijke sfeer! Spaanse kunstenares Lita Cabellut maakt wereldnaam met haar gigantische, theatrale portretten. Lita is van oorsprong Catalaanse, maar haar zoektocht als schilder bracht haar naar ons land, wat inmiddels haar thuis is. Cabellut zegt: “Ik heb gekozen voor figuratief werk, want uiteindelijk gaat het steeds om hetzelfde: Wij, de mensen.” De expositie is tot stand gekomen in samenwerking met Gallery 238 in Amsterdam. > Entree: zie entree borg

Boerderij Pábema De monumentale kop-hals-romp boerderij is in de eerste kwart van de 19e eeuw gebouwd. Het is een rijksmonument, teruggebracht in oude staat en heeft inmid- Lianne’s Siergrassen dels de landgoedstatus gekregen. De voormalige koeien- en paardenstallen zijn Specialiteitenkwekerij met prairietuin en siergrassentuin, waar ook de Nederlandse omgebouwd tot erfgoedlogies. In de tuin is aandacht besteed aan structuur en Plantencollectie van siergrassen is gehuisvest. Lianne Pot is tuinontwerpster en architectuur. Ervaar als bezoeker het enthousiasme waarmee de eigenaar dit gespecialiseerd in het maken van beplantingen in Europese prairiesfeer. Ze geeft prachtige landgoed heeft aangelegd! cursussen aan tuinliefhebbers en professionals en lezingen door het hele land. Haar siergrassentuin oogt natuurlijk en robuust. Met beukenhagen zijn tuinkamers 14 Boerderij Pábema gemaakt die verschillende sferen laten zien. Zuiderweg 12, 9801 TD Zuidhorn | [email protected] > Entree tuin: € 4,00 13 Lianne’s Siergrassen Jan Gosseswijk 31, 9367 TE De Wilp Lezing Beeldbepalend Monument [email protected] | www.siergras.nl In twee verschillende presentaties wordt ingegaan op de vormen en betekenissen > Entree tuin: € 3,50 voor prairietuin, de siergrassentuin is vrij toegankelijk van de gebouwen, de erven en de tuinen. - ‘Het boerenerf in Groningen’ door Stieneke van der Wal van Het Noorder Erf. Rondleiding door Lianne Pot - ‘De historische Groninger boerderij, functioneel met franje’ door Wim Pastoor in Meer weten over siergrassen of een siergrassentuin? U krijgt uitleg van Lianne samenwerking met Boerderijenstichting Groningen. over de historie van de tuin, achtergrondinformatie over de beplanting en nog > 24 juni van 10.30 tot 12.00 uur; 30 juni van 14.00 tot 15.30 uur | Entree: € 4,00 veel meer. > 23 juni om 14.00 en om 16.00 uur; 26 juni om 10.00 en om 14.00 uur. De rondleidingen duren een uur. | Entree: volwassenen € 3,50 Open tuin Workshop Tuinfotografie Modeste Herwig Tuin Bert en Gerda Boekhold Een workshop bij Nederlands bekendste Hoofdstraat 128, 9355 TD Midwolde tuinfotograaf Modeste Herwig. [email protected] Met haar 25 jaar werkervaring kan zij > Entree tuin: vrije gift voor Tanzania project alle tips & trucs geven voor het maken van schitterende foto’s van tuinen en Landschappelijk aangelegde tuin met bloemen. meerdere grote borders, zitjes en > Programma, data en wijze van aanmelden vindt mooie doorkijkjes. Expositie beelden en u op de site | Kosten workshop: € 110,00 schilderijen van Ada Stel uit Tjerkwerd.

8 N978

E2 N372 2 midwolde A7 uilenborg kerk van nienoord tuin bert en gerda boekhold

N372

start 12 Museum nienoord curringherveld panorama westerkwartier Leek

Legenda Het coulisselandschap in het zuidelijk deel van het Westerkwartier en de wandelroute 12 Bezoeklocatie 372 weidsheid van het open wierdenlandschap in het Nationaal Landschap Middag Tuin & Kunst N Humsterland in het noorden vormen een aantrekkelijk (tuin-)landschap. Tiendaagse rondje nienoord Genieten van die pracht van deze regio? Onder het motto ‘Panorama Start: Rijtuigmuseum Nienoord – Nienoord 1 9351 AC Leek Westerkwartier’ geven onderstaande vijf deelnemers hun eigen interpretatie Lengte: 8,1 kilometer van de streek door middel van diverse activiteiten. 15 > Zie www.tuinen.groningen.nl voor de routekaart en meer informatie. Tuinen langs de route: Museum Nienoord Uilenborg

Over de route: ■ De Halszaak ■ De Groene Gast Een wandeling op en rond het landgoed Nienoord, dat werd gesticht Hamrik 15 Jouwerweg 2 in 1508, toen jonker Wigbold van Ewsum uitgestrekte stukken veen- 9363 TD Marum 9825 TK Lucaswolde gebied kocht bij Midwolde. Hij liet een nieuw huis bouwen, de ‘Nije [email protected] [email protected] Oord’, en startte de afgraving van het veen. Omdat turf een belang- > Entree tuin: gratis www.degroenegast.nl rijke brandstof was, konden Van Ewsum en zijn afstammelingen een > Entree tuin: gratis fortuin opbouwen. Nu is Nienoord een stijlvol adellijk landgoed met Kralenkunstenares Gonny Visscher monumenten, prachtige flora en fauna, te midden van een coulis- nodigt u uit in haar Engelse doorkijktuin Gevarieerde kijktuin van 0,75 hectare selandschap. Op het terrein bevinden zich de borg, het rijtuigenmu- én in galerie De Halszaak waar o.a. met kleinschalige kwekerij, gericht op seum, de gerestaureerde schelpengrot, diverse familieattracties en antieke treadbeads, halfedelsteen en natuurlijk tuinieren. Verspreid over het een landgoedcamping. In de kerk van Nienoord in Midwolde vindt u zilver worden verwerkt tot unieke hals- terrein staan kunstwerken opgesteld een praalgraf van latere bewoners van Nienoord. sieraden. in harmonie met het omringende landschap. 1. Vertrek vanaf het museum in oostelijke richting, de Wildlaan op. Volg het bordje van de groene en rode route. 2 U loopt een stukje ■ Fleremaheerd parallel aan het spoor en langs het zwembad. Ga bij het bankje Westerzand 11 ■ Curringherveld rechtdoor. 3. Bij de T-splitsing rechtsaf slaan (rode route volgen). 4. 9862 TM Sebaldeburen Toegangsweg naar het Curringher- Over het bruggetje meteen weer linksaf slaan. 5. Na een 2e bruggetje [email protected] veld is de Storteboomsreed. op het zandpad rechtsaf slaan. 6. Vóór het fietspad langs het water www.fleremaheerd 9864 PD Kornhorn linksaf slaan. U loopt over een ruiterpad. 7. Op een gegeven moment > Entree tuin: gratis [email protected] heeft u aan uw rechterhand een klein bruggetje over het water. Sla www.curringherveld.nl hier linksaf de laan in. 8. Sla bij het eerstvolgende bankje linksaf. (Als Een monumentale kop-hals-romp > Entree tuin: gratis u een stukje af wil snijden kunt u hier ook rechtdoor lopen, de 1e weg boerderij uit 1600 omgeven door een rechtsaf slaan en de route verder volgen vanaf punt 14.) 9. Bij het gracht. De landschapstuin, boomgaard, Compact cultuurhistorisch natuurgebied bordje van de groene, rode en blauwe route rechtsaf slaan. (Door het poel en natuurlijk de galerie maken het met onder andere elzensingels, pet- klaphek) 10. Volg het pad over de weilanden en enkele bruggetjes. 11. geheel compleet. Diverse exposities en gaten en bloemrijke akkers en diverse Ga door het klaphek en sla op de klinkerweg rechtsaf in de richting van workshops. kunstobjecten. Rondom wandel/fiets- de blauwe en rode route. 12. Ga niet met de bocht mee naar links, paden. Deze tuin wordt beheerd door maar rechtsaf in de richting van de blauwe route. 13. Volg de blauwe veertig vrijwilligers. route (1e weg linksaf slaan). 14. Na het bruggetje weer linksaf slaan ■ Kleine Meeden op het fietspad. (blauwe route) 15. Neem de 1e weg rechts richting Westerdijk 8 de kerk van Midwolde. 16. Na 450 meter bent u in Midwolde, met 9832 TB Den Horn aan uw rechterhand de kerk. Een stukje naar links vindt u de Uilenborg [email protected] (Hoofdstraat 128, Midwolde). 17. Loop via dezelfde beukensingel weer www.kleinemeeden.nl terug richting Nienoord. 18. Loop bij fietsknooppunt 82 rechtdoor > Entree tuin: gratis richting 81. 19. De bocht naar links niet volgen, maar rechtdoor over het betonnen bruggetje het bospad in. 20. De 2e afslag rechts nemen Ga kruiden proeven in Kruidenkwekerij en rechtdoor lopen richting het ‘Hazepad’. 21. Bij het bankje en de Kleine Meeden, het kruidenluilekker- prullenbak schuin rechtsaf slaan, het Sterrebos in. 22. Bij de grote land. Eigenaresse Elly Hummel geeft u kruising (soort rotonde met 3 bomen in het midden) linksaf slaan. 23. graag uitleg over de mogelijkheden en Bij het bankje en de prullenbak rechtsaf en meteen weer linksaf slaan. toepassingen van de diverse soorten, 24. Op de 1e kruising linksaf, de Burchtlaan in. 25. Vóór het water waaronder 75 soorten keukenkruiden. langs rechtsaf slaan in de richting van de rode en blauwe route (achter Vele activiteiten, voor info zie website. het hertenkamp langs). 26. Op de hoek van het hertenkamp linksaf en meteen rechtsaf het bos in. 27. Dit pad volgen tot u weer bij het de groene gast hertenkamp uit komt. Rechtsaf slaan over het water. 28. Meteen weer rechtsaf slaan op de klinkerweg of schelpenpad. 29. Bij de toegangs- poort linksaf slaan en meteen weer linksaf richting de koepel. 30. Bij de T-splitsing in de tuin rechtsaf slaan. 31. Bij het museum rechtsaf slaan en meteen weer linksaf. Vervolgens meteen weer rechtsaf over het bruggetje. Dit pad volgen tot u weer bij het startpunt bent. tuinen.groningen.nl wandelen.groningen.nl fleremaheerd de halszaak kleine meeden Openingstijden locaties: 21 t/m 30 juni van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld.

9 stad en haren

Historische tuinen Erfgoedvereniging Heemschut organi- seert wandelingen van ongeveer twee uur naar historische tuinen en monu- mentale panden in de binnenstad van Groningen die normaal niet te bezoeken zijn en waar de bewoner vertelt over de geschiedenis van pand en tuin.

16 Historische tuinen Grote Markt 29, 9712 HS Groningen [email protected] > Op 22 juni: tuinen bij een 17e eeuws pand in de Hortusbuurt en een 13e eeuws pand aan de Hoge der A. Op 29 juni: tuinen in de omgeving van de Ossenmarkt. Starten: bij het VVVkantoor op de Grote markt en dat kan steeds om 11.00 uur en om 14.00 uur | Kosten: € 1,- p.p. max. 20 personen. Opgave per e-mail voor 16 juni aan M.J.A. Vooijs: [email protected]

Prinsentuin De Prinsenhoftuin uit 1626 bestaat onder andere uit een rozentuin, kruidentuin en gedeelte met berceaus. De tuin, omgeven door een muur, vormt één van de zuiverste voorbeelden van renaissancetuinen in Nederland.

Kindertheater Pierlala en kinderhofjeswandeling Het reizende poppentheater Pierlala komt speciaal voor de Tuin & Kunst Tien- daagse naar Groningen met in de hoofdrol Jan Klaassen en Katrijn. Een mooie manier om het kindertheater in de Prinsentuin te beginnen is via de speciale kinderhofjeswandeling langs de mooiste, vaak verborgen, tuinen en hofjes in de binnenstad van Groningen. > Kindertheater: 22 juni en 29 juni om 11:00, 13:00 en 15:00 uur, duur: 45 min | Entree: gratis > Kinderhofjeswandeling: 22 juni en 29 juni om 10:00, 12:00 en 14:00 uur, duur: 45 min Start van de wandeling en kaarten: VVV Groningen, Grote Markt, 0900-2023050 of [email protected] (max. 20 deelnemers) | Entree: volwassenen € 7,50, kinderen gratis

Hofjeswandeling Laat u verrassen door mee te wandelen met een Hofjeswandeling onder leiding van een VVV Gids. De gids neemt u mee langs bekende en minder bekende hofjes binnen en net buiten het centrum van Groningen. > Zaterdag 22 en zaterdag 29 juni telkens om 14:00 uur, duur 1,5 u | Kaarten: Volwassenen € 7,50 | Start van de wandeling en kaarten via VVV Groningen, Grote Markt, 0900-2023050 of [email protected] (max. 20 deelnemers) Hortus Haren Holland 17 Prinsentuin De Hortus van Haren is met 20 hectare de grootste botanische tuin van Turfsingel 41, 9712 KJ Groningen Nederland waarin u van de ene thematuin naar de andere wandelt. [email protected] | www.vvvgroningen.nl 18 Hortus Haren Holland Kerklaan 34, 9751 NN Haren [email protected] | www.hortusharen.nl > Voor meer info en toegangsprijzen zie website | Entree tuin: divers | Expositie diverse kunstenaars | Diverse wisselende tentoonstellingen en in de zomer een fleurig ingerichte kas. Entree: tot 12 jaar € 3,00 ; volwassenen € 5,00

tuinen.groningen.nl

Openingstijden locaties: 21 t/m 30 juni van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld.

10 start 18 hortus haren

N860

HAREN

open tuin van driel

38 HAREN

N860

wandelroute N860 D riel van T uin familie rondje haren

reinhart orchideeën Start: Parkeerplaats Hortus Haren Afstand: Totale route 16,5 kilometer; verkorte route 9,5 kilometer

A28 Tuinen in de omgeving:

Hortus Haren Galerie Appelbergen E232 Reinhart Orchideën Open Tuin van Driel

Over de route: Vertrekpunt van deze wandelroute is de Hortus van Haren, een van de oudste Legenda botanische tuinen van Nederland en zelf ook zeker een bezoek waard. Buiten de 18 Bezoeklocatie galerie appelbergen bebouwde kom ligt het bosrijke stuk van Appèlbergen bij Glimmen. Ooit gewoon Tuin & Kunst Tiendaagse Appelbergen, vanwege de vele dennenappels, maar sinds het een militair oefenter- rein is geweest, werd het Appèlbergen en dat is zo gebleven. Vervolgens langs de Onnerpolder - waar begin dit jaar nog een jonge zeearend is gespot - en het esdorp 12. Sla linksaf op de Onner Esweg. 13. Rechts aanhouden bij de volgende split- Onnen weer terug naar Haren. sing. 14. Loop rechtdoor tot op de Velakkersweg en houd hier rechts aan. 15. Sla linksaf op de Appelbergenweg. 16. Bij de T-splitsing komt u op de Zuidveld. Door hier 1. Start bij de Hortus in Haren. Vertrek op de Kerklaan in zuidelijke richting. 2. Sla rechtsaf te slaan vind u na ongeveer 100 meter Galerie Appelbergen. (Zuidveld 31) op de kruising met de Molenweg rechtsaf. 3. Ga rechtdoor over de rotonde en sla 17. Vertrek vanaf de Galerie weer in noordelijke richting en sla rechtsaf bij de Van na 250 meter linksaf de Korte Dreef in. 4. Blijf deze weg ongeveer 2 kilometer Swinderenlaan. Let op! Smal bospad tegenover Zuidveld nummer 17. 18. Na 200 rechtdoor volgen. De Korte Dreef gaat over in de Westerse Drift en vervolgens in meter dit zandpad linksaf volgen. 19. Blijf dit pad rechtdoor volgen. In Onnen gaat de Lutsborgsweg. De Lutsborgweg gaat over in een zandpad. Volg dit pad steeds het pad over in een klinkerweg (de Koelandsdrift) blijf deze weg rechtdoor volgen. 20. rechtdoor tot de T-splitsing met de Rijksstraatweg. 5. Ga linksaf op de T-splitsing Bij de Y-splitsing niet rechtsaf slaan de Zuiderhooidijk in, maar links aanhouden. 21. met de Rijksstraatweg. 6. Na 200 meter rechtsaf slaan de Viaductweg in. (ANWB Vervolgens meteen rechts afslaan op de Noordlandsdrift. (de klinkerweg niet langer bordje richting Onnen) 7. Na ongeveer 400 meter wordt doorgaand verkeer rechts- volgen). 22. Blijf deze weg rechtdoor volgen (niet rechtsaf slaan de Noorderhooidijk af gestuurd. Ga hier rechtdoor. Vlak na het bord dat het einde van de bebouwde in) tot u uitkomt op de Dr. E.H. Ebelsweg in Haren. 23. Volg het fietspad en loop via kom van Haren aangeeft linksaf slaan. Na 500 meter arriveert u bij Reinhart Cantersveen Haren in. Volg de Cantersveen rechtdoor en bij de T-splitsing met de Orchideeën. 8. U heeft nu twee opties: a. Door rechtdoor te lopen via het fietspad Waterhuizerweg linksaf slaan. 24. Blijf de Waterhuizerweg rechtdoor volgen totdat en vervolgens de Geertsemaweg (parallel aan het spoor) kunt u een stuk afsnijden. deze na de spoorwegovergang overgaat in de Molenkampsteeg. 25. Blijf de Molen- U slaat dan Galerie Zuidveld over. Ga aan het eind van de Geertsemaweg linksaf de kampsteeg rechtdoor volgen tot de T-splitsing met de Onnerweg. Sla hier rechtsaf. Onnerweg op. Volg de beschrijving verder vanaf punt 26. b. Door de dezelfde weg 26. Op de kruising met de Nieuwlandsweg rechtsaf slaan de Jachtlaan in. (Volg terug te lopen naar de Viaductweg volgt u de volledige route van 16,5 kilometer. het bordje Hortus Haren) 27. Meteen aan uw rechterhand vindt u Open Tuin van 9. Bij de Viaductweg sla rechtsaf en meteen linksaf. 10. Blijf de asfaltweg recht- Driel (Jachtlaan 74). 28. Volg de Jachtlaan rechtdoor. De Jachtlaan gaat over in de door volgen. 11. Na de brug over het spoor rechts afslaan. Volg de Dalweg tot op Kromme Elleboog en vervolgens de Kerklaan. Blijf rechtdoor lopen tot u na ongeveer de Onner Esweg. Het laatste stukje gaat de asfaltweg over in een onverharde weg. 1,5 kilometer weer arriveert bij de Hortus.

tuinen.groningen.nl | wandelen.groningen.nl

natuurtuin schipper reinhart orchideeën Galerie Open tuinen

■ Galerie Appèlbergen ■ Natuurtuin Schipper ■ Open tuin Van Driel ■ Reinhart Orchideeën Zuidveld 31, 9755 TL Onnen Duinweg 1 Jachtlaan 74 Westerveen 16 [email protected] 9479 TM Noordlaren 9751 BW Haren Gn 9751 HW Haren www.galerieappelbergen.nl [email protected] [email protected] [email protected] > Entree: gratis > Entree: gratis > Entree tuin: vrije gift voor de Nederlandse www.reinhartorchideeen.nl Tuinenstichting > Voor alle activiteiten zie de website. Landelijk gelegen kunstboerderij nabij Een wandelbos met stilteplek en mooie Entree tuin: gratis het bos Appèlbergen met een galerie doorkijkjes, een natuurtuin met wilde De krachtige structuur van deze tuin gespecialiseerd in figuratieve kunst planten, kruidentuin en kleurrijke versterkt de rustige sfeer. Enkele goed In een kassencomplex is een orchidee- waar u zelfs uw portret kunt laten borders. Expositie van Ton Tuinder. geplaatste kunstwerken completeren ëntuin ondergebracht waar honderden maken. Voor de exposerende keramis- Hij verwerkt fossielen in combinatie met het geheel. soorten orchideeën in natuurlijke om- ten en (glas)kunstenaars, in en om de ijzer en hout tot kunstwerken. standigheden groeien. Advies, lezingen galerie: zie website. en een echte ‘plantendokter’ voor uw eigen orchidee. Tevens buitentuin.

11 Fietsen Kijkje over de grens Op de fiets de grens over en even een kijkje in Duitsland nemen? Dankzij de pas ontwikkelde Eems Dollard routeplanner kan dat. De tourplanner op www.ems-dollart-routenplaner.de werkt heel eenvoudig. Vul je vertrek- punt en gewenste eindbestemming in en met één druk op de knop wordt de route samengesteld. Onderweg ergens overnachten? Op de site staan ook een aantal tips voor logementen evenals informatie over de Nederland- se en Duitse grensgebieden.

Nieuwe routes voor de Groningen Routes app In het Groninger landschap liggen herkenningspunten verborgen van een verdwenen industrie: de fabrica- ge van strokarton. Meer dan twintig fabrieken voorzagen in de groeiende vraag naar verpakkingsmateriaal en zorgden voor werkgelegenheid in alle lagen van de bevolking. Honderd jaar lang was strokarton een Gronings product om trots op te zijn.

Voor de Groningen Routes app zijn Stevig in het zadel vier historische routes gemaakt over de geschiedenis van de strokartonfa- Groningen ontwikkelt zich in rap adresjes te verklappen en toe te lichten. brieken. Onderweg krijgt u antwoord tempo tot een geloofwaardige fiets- Dat heeft bijzondere themaroutes op vragen als: welke veranderingen provincie. Er waren al veel fietsrou- opgeleverd! Fietsen door de historische zijn er in het landschap aangebracht Van hoog tes, maar sinds vorig jaar het fiets- Veenkoloniën, op het Hoogeland langs voor deze bedrijfstak en welke risico’s naar laag knooppuntensysteem is ingevoerd, adresjes die met lekker eten te maken werden er lang geleden genomen? zijn de mogelijkheden voor een mooie hebben of probeer de route van de Aan de hand van leuke anekdotes Een afspraakje met een boswachter tocht legio geworden. Tuinerie in Kolham eens langs vier wordt de geschiedenis van de mensen onder de Martinitoren? Dat kan! mooie tuinen en de Freaylemaborg! van de strokarton tot leven gebracht. Staatsbosbeheer biedt deze zomer Thuis kan op www.fietsen.groningen.nl een bijzondere fietsexcursie aan: Van de route worden uitgezet langs zelfgeko- Lekker een dag fietsen langs bijzondere Voor het gebruik van deze app heeft u hoog naar laag. Onder begeleiding zen knooppunten en eenmaal uitgeprint tuinen en geen zin om de thermoskan een smartphone nodig met GPS en in- van de boswachter fietst u vanaf is dat rijtje getallen op een velletje mee te sjouwen? Kies dan voor de ternetverbinding. Dat laatste niet voor de Martinitoren naar en door De papier voldoende om probleemloos de geheel verzorgde High Five fietsarran- onderweg, maar voor het downloaden Onlanden, een prachtig natuur- en uitgestippelde route te kunnen rijden. gementen op de achterzijde van deze van de routes. Haal de route thuis op, waterbergingsgebied aan de rand Het is zelfs mogelijk om die onderweg krant. Met de fiets (of auto) langs vijf want onderweg is de internetdekking van de Stad. Na de excursie begrijpt nog te wijzigen. Bij elk informatiepaneel toptuinen die toevallig dicht bij elkaar misschien niet optimaal. Zorg voor u waarom de Stad de voeten droog kan de route weer bijgesteld worden liggen. Koffie/thee en lunch worden een goed opgeladen batterij bij ver- houdt. en omdat op de paneelkaart de afstand verzorgd. Wel even vooraf boeken. trek. Verdwalen is niet mogelijk dus: > Kijk voor data en prijzen op: tussen de knooppunten vermeld staat, Met recht verwenroutes! herontdek met deze vier fietsroutes www.kopvandrenthe.wordpress.com/ is simpel uit te rekenen hoeveel kilo- het belang van de strokartonindustrie activiteiten. meters er extra gereden gaan worden. En dan presenteren we tot slot met voor de geschiedenis van Groningen. trots de vier gloednieuwe G7 ‘papieren’ In deze krant staan voor het gemak een routes, die bij het VVV verkrijgbaar paar fietsroutes die met het knooppun- zijn. Fietsen rond Pieterburen, langs tensysteem zijn uitgezet. In verschillen- eeuwenoude kerkjes, door het de regio’s met steeds een ander land- Lauwersmeergebied of eeuwenoud schap en mooie tuinen om onderweg te cultuurlandschap. U ziet het, aan ons bezoeken. Op de al eerder genoemde ligt het niet! Ga heerlijk fietsen in onze website www.fietsen.groningen.nl vindt provincie. Groningen zet de fietser u nog eens zes bijzondere knooppunten- stevig in het zadel! routes waarvoor we aan heel verschil- lende inwoners van de provincie hebben www.fietsen.groningen.nl gevraagd hun favoriete fietspaden en

fietsen.groningen.nl

12 wandelen

Waddenwandelen

Wandelen door het prachtige cultuur- landschap langs de rand van het Werelderfgoed Waddenzee, dat is Waddenwandelen. Over historische voetpaden, boerenlandpaden, oude binnendijken en door prachtige natuur.

Aan de noordzijde van de Ommelan- derzeedijk ligt de Waddenzee met zijn meebewegende zandplaten en prach- tige kleurschakeringen van de kwelders, aan de zuidkant van de dijk bepaalde en bepaalt de mens het landschap. De geschiedenis is nog goed leesbaar. Sluizen en gemalen die het water moe- waddengebied zijn uitgezet of u stelt zelf ten beheersen. Wierden, vaak met de een route samen aan de hand van de kerk trots in het midden, laten zien tot ruim 550 knooppunten, want behalve in hoever het water in de middeleeuwen Groningen kunt u ook waddenwandelen binnendrong. De wandelvriendelijke in Noord Holland en Friesland, samen afstanden tussen de dorpen maakt 1200 km aan wandelmogelijkheden! De van de kuststreek een aantrekkelijk routes met knooppunten, kaarten, en wandelgebied! informatie voor onderweg zoals horeca vindt u op www.waddenwandelen.nl Waddenwandelen kan op twee Heeft u een smartphone? Download manieren. U kiest voor één van de dan de gratis Waddenwandel-app voor dagwandelingen die verspreid over het iPhone of Android.

Elke afstand mogelijk

Eindeloos wandelen langs de kust? Medio dit jaar wordt het Groninger Wad- en Wierdenpad opgenomen in het Nederlands Kustpad; met haar 725 km het lang- ste aaneengesloten wandelpad in Nederland, van Sluis tot Bad Nieuweschans. Deel LAW 5-3 voert u dan van Stavoren, via Lauwersoog, tot de Dollard én vormt de ruggengraat van het wandelnetwerk Waddenwandelen. Verkrijgbaar bij VVV’s en (reis)boekhandel.

Goed uit de voeten Te lang? Dan is het Westerwolde Wandelweekend (22 en 23 juni) misschien wat voor u. Struinen door schitterende natuurgebieden, beekdalen, landschappen Het is volgens wetenschappers de vele gezichten van Groningen ontdekt en leuke dorpen met historische gebouwen. Binnen enkele kilometers maak je beste vorm van lichaamsbeweging: kunnen worden en die zijn elk seizoen een reis van de ijstijd tot het heden. Routes van 10 tot 25 km. Kijk op wandelen. Dat is mooi meegenomen. weer anders! www.westerwoldewandelweekend.nl voor de kosten en het aanmeldformulier. Maar wat vooral zo fijn is aan wandelen: je ziet zoveel meer! Elke streek van Groningen heeft zijn Kleine kinderen? Neem ze mee naar het 4 km lange Blôde Fuottenpaad in de eigen sfeer, landschap en cultureel Doezumermieden bij Opende. Een bijzondere beleef- en doetocht op... blote voeten! Krijg je op de fiets best een goed beeld erfgoed. Van wierdedorp naar Gratis en altijd open, met start vanaf de P-plaats aan de Kaleweg, 9865 TC van een streek in zijn geheel, al wande- wierdedorp op het Hoogeland in een Opende. Niet voor honden. Leuke spelletjes en opdrachten langs het pad vind je lend zie je pas de details. De bijzondere weids landschap. Langs kleine rivier- via www.staatsbosbeheer.nl. plantengroei, een zeldzaam grasklokje tjes door het beekdallandschap van in de berm, de muurankers in een oude Westerwolde. Een rondje rond gevel, een mooi veertje op het pad. het Oldambtmeer waar historie en En of het nu om een ‘rondje met het nieuwe natuur verrassend samengaan. hondje’ gaat of een stevige tippel Het bekendste LAW is het Pieterpad, langs een LAW, in Groningen kan het eind jaren 70 samengesteld door allemaal! Mensen die morren dat er twee bejaarde dames. Maar daar in Nederland niets meer te ontdekken is het niet bij gebleven. In deze krant is, dagen we uit. Nee, echte wildernis staat een aantal routes die het hebben we niet, wel adembenemende wandelen waard zijn. zich ontwikkelende natuurgebieden en En eenmaal de smaak te pakken? rijpe cultuurlandschappen waar de rijke Kijk dan op wandelen.groningen.nl historie van af te lezen is. voor nog meer ideeën. Of de keuze nu valt op een coulisselandschap of op In elke regio, door de hele provincie, eindeloze vergezichten die naadloos is een fijnmazig net van prettige wan- overgaan in de mooiste wolkenluchten: delpaden waarmee al wandelend de in Groningen kun je goed uit de voeten!

wandelen.groningen.nl

13 het gorecht Voorstelling op de drempel van het nieuwe leven

Op de drempel van het nieuwe leven is de nieuwe voorstelling van theatermaker Michiel Johannes Jansen, die vorig jaar met Geluk in Zuidwending het succesvolle kubusvormige theater introduceerde.

Het vervolg op deze ultieme theater- belevenis kunt u dit jaar vinden op een spannende locatie aan de rand van Slochteren. Ervaar in het Poplart Theatre met al uw zintuigen het spel van Hendrik Aerts en Veerle van Overloop in Op de drempel van het nieuwe leven van de Rus Anatoli Gavrilov (1946).

19 Locatie: de buitenwerkplaats ORIZU (Oude Riool Zuivering) aan de Groenedijk in Slochteren > Speeldata: 19 t/m 23 juni, 26, 27 en 30 juni, 4 t/m 7 juli: steeds om 20.30 uur, 23, 30 juni en 7 juli ook om 15.00 uur Entree: € 15,00 | Informatie en reserveringen: www.poplart.nl Hendrik Aerts foto’s: Harry Cock foto’s:

Leve(n)de Natuurtuinen Regelmatig hebben activiteiten van kunstenaars of vrijdenkers invloed op de vorm- geving van de directe (leef)omgeving. Het project Leve(n)de Natuurtuinen vraagt aandacht voor die unieke natuur- en tuinlocaties. Er is veel gelegenheid om kunste- naars, initiatiefnemers of omgevingsverzorgers te ontmoeten en de meeste locaties zijn vrij toegankelijk. Specifieke aandacht is er voor het gedachtegoed van Louis Le Roy (1924 - 2012) d.m.v. een expositie.

Wat u kunt verwachten: samen volgens zijn filosofie. Stichting - open tuinen, parken en erven LeRoy beschermt het ‘ecokathedrale - thema-exposities in Delfzijl en proces’. De tuin is een verbindende Veendam en/of Muntendam factor voor wijkbewoners en er worden Museum Landgoed - special: (foto)expositie educatieve activiteiten georganiseerd. ‘De tuinen van Le Roy’ (Delfzijl) > Voor meer informatie zie www.de-binnenhof.nl Fraeylemaborg - rondleidingen De Fraeylemaborg is één van de best bewaarde borgen in Groningen en ontstond - kunst, theater, muziek en kinder- Op 23 juni diverse activiteiten meer dan zeven eeuwen geleden. Het wit gestucte kasteel heeft een uitgestrekt activiteiten op diverse locaties in Lewenborg: park in Engelse landschapsstijl waar u vrij mag rondlopen. Regelmatig zijn er 21 > Kijk voor het hele programma op • Open Dag in de Bijentuin bij het culturele evenementen op het landgoed en leuke activiteiten voor kinderen. In het www.levendenatuurtuinen.nl LeRoy Huis van 10.00 - 16.00 uur Koetshuis bevindt zich de expositieruimte met museumwinkel. • Open Dag in de Vlindertuin van 40 jaar Le Roy in Lewenborg 10.00 - 16.00 uur 20 Museum Landgoed Fraeylemaborg In de jaren ‘70 werd de Groningse wijk • Beleeftochten in de Tuinen van Hoofdweg 30, 9621 AL Slochteren, 0598 421568 Lewenborg gebouwd. Tuinarchitect Lewenborg. Vertrek bij LeRoy Huis [email protected] | www.fraeylemaborg.nl Louis Le Roy (1924 - 2012) kreeg de (park Loefzijde Lewenborg) om > Entree museum: € 6,00 vrije hand bij de inrichting van het groen 10.00 uur, 12.30 uur en 15.00 uur en sinds 1973 werken mens en natuur > Entree: gratis Keep on Dreaming van Hans van Bentem Met deze dynamische tentoonstelling in borg en bijge- bouwen toont kunstenaar Hans van Bentem (1965) aan dat dromen geen bedrog zijn. Met zijn manshoge sculpturen en kroonluchters in o.a. keramiek en glas weet hij de fantasie te prikkelen. Op 23 juni om 14.00 en 15.30 uur persoonlijke rondleiding door Hans van Bentem. > Entree: tot 12 jaar € 2,50; volwassenen € 6,00

Openluchtspel CAMPING BORGZICHT Witgoedfamilie Avenier (Maria Goos 2008) is neergestreken op ‘Camping Borg- zicht’ in het bospark van de Fraeylemaborg. Ze zijn in afwachting van de financiële afwikkeling van de verkoop van hun witgoedconcern. U zit gezellig tussen de ‘campinggasten’ waarvan elk personage zijn problemen en eigenaardigheden heeft. Het Fraeylema Ensemble speelt onder regie van Albert Secuur. > Voorstellingen: 28 en 29 juni 20.00 uur | Entree: kaarten aan de kassa: tot 12 jaar € 8,00; Volwassenen € 14,00 | Kaarten in de voorverkoop via website: € 12,50

De tuin ligt in het akkerland van De Woldstreek, contact makend met het omrin- gende landschap via zichtassen en openingen. Graspaden langs smalle borders. De geknipte heesters vormen een ‘heuvellandschap’. Oppervlakte 1.390 m2

22 Tuin Jan F. Nauta en Sible de Blaauw Noorderweg 35, 9621 BM Slochteren, 0598 421470 [email protected] | www.hettuinpadop.nl > Entree: gratis

Kunstfoto’s van Margriet Smulders Margriet Smulders (1955) fotografeert barokke stillevens van bloemen. Afgedrukt Tuin Jan F. Nauta op plexiglas en aluminium wordt ieder detail scherp getoond. In het woonhuis een selectie uit haar mooiste werken. en Sible de Blaauw werk Margriet Smulders > Entree: gratis

14 N865

DenemarkeDenemarken

N38 7

tuin Nauta & de blaauw 22 20 Fraeylemaborg start

19 Poplartheater

slochteren De tuinerie Een romantische tuin met een Engelse sfeer. Borders en moestuin op kleur. Deze tuin is tweemaal tot mooiste van Groningen verkozen!

23 De Tuinerie Vrouwenlaan voor 12, 9615 TB Kolham, 0598 397009 Legenda [email protected] | www.de-tuinerie.nl wandelroute 19 Bezoeklocatie > Entree: 24 t/m 28 juni € 2,50 (groepen met koffie € 3,00) | Entree overige dagen gratis. Tuin & Kunst Tiendaagse rondje slochteren Avondopenstelling met kaarslicht Start: Parkeerplaats Fraeylemaborg Slochteren Na zonsondergang sfeervolle verlichting d.m.v. fakkels en kaarsen. Alles bijzonder Lengte: Ongeveer 5,5 of 8 kilometer uitgelicht, van vijver tot tuinhuis en moestuin. > 22 juni en 29 juni van 18.00 tot 23.30 uur | Entree vanaf 12 jaar: € 2,50

Tuinen langs de route: • Tuin Nauta & De Blaauw • Fraeylemaborg

Over de route: Heerlijk wandelen door en rond Slochteren, een typisch lint- dorp met een beschermd dorpsgezicht. Mooi uitzicht over de landerijen afgewisseld met bosrijke gedeeltes. Middelpunt van Slochteren is een van de best bewaarde borgen van Groningen, de Fraeylemaborg. Het borggebouw ontstond meer dan zeven eeuwen geleden en kreeg aan het eind van de 18de eeuw haar huidige uiterlijk. Restanten van de oorspronkelijke formele ba- rokke tuinaanleg zijn bewaard gebleven, zoals de karakteristieke middenas, start en eindpunt van de route. U kunt uw wandeling verlengen door ook een deel van het landgoed van ruim 23 hec- tare in de route op te nemen.

1. Verlaat de parkeerplaats van de Fraeylemaborg via het brug- getje over het water, sla linksaf. 2. Loop door de toegangspoort, steek de Hoofdweg over en ga op de Zuiderweg weer linksaf het fietspad op. 3. Blijf de Zuiderweg volgen tot de trap aan uw linkerhand na ongeveer 800 meter. Neem de trap naar beneden Open tuinen en loop onder de provinciale weg door. 4. Blijf op dit fietspad en volg de bocht naar rechts. 5. Na 300 meter kunt u (bij 2 brieven- ■ E ngelse Landschapstuin ■ De Woldtuin bussen) links een boomsingel inslaan richting Tuin Nauta & De Kazemier Woldweg 163 Blaauw (huisnummer 35) 6. Volg na bezoek aan de tuin hetzelfde Oudeweg 32 9606 PD Kropswolde pad terug tot u weer op de Noorderweg bent. Sla linksaf. 9608 PM Westerbroek 0598 320774 7. Blijf op de Noorderweg. Na 400 meter heeft u aan uw rech- 050 4041233 [email protected] terhand het Slochterdiep. Sla een stukje verder linksaf een smal [email protected] > Rondleidingen voor groepen vanaf 8 pers. bospad in. 8. Volg dit pad 700 meter en sla rechtsaf. 9. Sla na www.engelselandschapstuin.nl Kosten € 3,00 p.p. incl. koffie/thee met 80 meter meteen weer rechtsaf, de Boslaan op. 10. U komt na > Entree: € 2,00 wat lekkers. | Entree tuin: gratis 700 meter weer op de Noorderweg. Ga over de brug en volg de bocht naar links. 11. Loop rechtdoor totdat u niet verder kunt op Engelse landschapstuin met een Strakke hagen omkaderen de gazons de Hoofdweg. Sla hier rechtsaf. 12. Op de kruising niet de bocht grote diversiteit aan vaste planten met bloemenborders. Monumentale naar rechts volgen, maar rechtdoor richting Noordbroek. 13. en bloemen. beuken, een kas, fruitbomen en Na 250 meter op de Noordbroeksterweg rechts afslaan door de een groentetuin maken het geheel toegangspoort. U komt nu weer bij de Fraeylemaborg. 14. compleet. Sla linksaf bij de boerderij. 15. U kunt nu achter de Fraeylema- ■ De Tienhoeve borg langs lopen. U kunt de route verkorten door rechts aan te Lagelandsterweg 10 houden: u komt dan weer bij de parkeerplaats. 16. Door recht- 9623PC Lageland Op je fiets Festival door te lopen komt u in het bos achter de Fraeylemaborg. 050 3021810 Fietsen langs de ‘Gorecht Pluspunten’ Volg de bospaden om uiteindelijk weer bij de Fraeylemaborg uit [email protected] Op zaterdag 22 juni vanaf 10.30 te komen. > Entree: vrije gift uur worden onbekende, maar mooie locaties in het landschap van Gronin- Rond een karakteristieke Groningse gen omgetoverd tot podia voor kunst- boerderij liggen borders op kleur, beoefenaars. Het festival brengt je naar aangekleed met keramiek en boerderij- eeuwenoude borgen, middeleeuwse materialen. kloosters, merkwaardige bouwwerken, karakteristieke kerkjes, besloten plekken en vergezichten: de ‘Gorecht Pluspunten’. > Afsluiting vanaf 15.00 bij het Aalmanshuus in Westerbroek. tuinen.groningen.nl Meer informatie op www.opjefiets.nl wandelen.groningen.nl

Openingstijden locaties: 21 t/m 30 juni van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld.

15 De Heemtuin

veenkoloniën In de Heemtuin en het aangrenzende natuurpark Tussen de Venen ontwikkelen zich door verschraling van de bodem landschappen zoals vanaf de laatste ijs- tijd tot heden. Kinderen kunnen genieten in de natuurspeelplaats of spannend met de ontdektas er op uit. Wandelen, indien gewenst met gids of GPS route en na afloop nagenieten in het Paviljoen. Streekproducten in de winkel.

24 De Heemtuin Nieuweweg 127 9649 AD Muntendam [email protected] www.heemtuin.com > Entree tuin: gratis

Gevarieerd programma Van een tentoonstelling over ‘kunst en natuur in de breedste zin’ tot de voorstelling ‘Dat is lachen’ van de talentenklas van de theaterschool Oost Groningen. En van koffieconcerten, open tuinpodium en knutselmiddagen tot kook- workshops. Er is ontzettend veel te doen in de Heemtuin tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse. Kijk op de website!

Veenkoloniaal Museum

De permanente opstelling van dit cultuurhistorisch museum vertelt het verhaal van de Veenkoloniën van de prehistorie tot nu. Daarnaast heeft het museum een veentuin.

25 veenkoloniaal Museum Museumplein 5 9641 AD Veendam [email protected] www.veenkoloniaalmuseum.nl > Let op! Openingstijden: di, woe, do van 11.00 - 17.00 uur en vr, za, zo, ma van 13.00 - 17.00 uur | Entree: volwassenen € 5,00 kinderen € 1,00

BLOEMEN! en Ikebana Op de begane grond wordt de vrolijk- makende expositie BLOEMEN! van de Groningse kunstenares Dina Belga getoond. De expositie met aquarellen en olieverfschilderijen bestaat uit 5 series met steeds een ander thema Huis voor de Kunst rond het onderwerp bloemen. Een kunstzinnige verrijking vormen de ‘Huis voor de Kunst’ is een ontmoetingsplaats voor belangstellenden, liefhebbers ikebana-werken van Marga Wooning. en verzamelaars om te kijken naar en te praten over kunst, met kunst als inter- Zij geeft een workshop Japanse mediair tussen mensen. bloemsierkunst. > Voor informatie en inschrijving workshop: 26 Huis voor de Kunst www.veenkoloniaalmuseum.nl Stationsstraat 10, 9641 KE Veendam [email protected] | www.huisvoordekunst.com > Kijk voor agenda op: www.huisvoordekunst.com | Entree: gratis

Expositie Tuinen in de kunst Naast de vaste expositie is er een thema-expositie ‘Tuinen in de Kunst’. Beide zijn vrij te bezichtigen. Meerdere rondleidingen door conservator Jaap Nijstad op 22 en 28 juni. > Opgeven via [email protected]

Openingstijden locaties: 21 t/m 30 juni van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld.

16 17 nu À j de vlinderij Wiea Duintjer Galerie dÉ uin & Kunst Molenstreek 314 9641 KX Veendam [email protected] www.turfcentraleveendam.nl > Op zondag 23 juni van 12.00 tot 17.00 uur kunt u hier rondkijken en workshops volgen | Zie website | Entree: gratis Hoofdstraat 157 9601 ED Hoogezand [email protected] www.wieaduintjer.nl > Entree: gratis ■ Turfcentrale Veendam is een Rijksmonument De Turfcentrale voormalige electriciteitscentrale die na een interne verbouwing de werkplaats is voor kunstenaars en de creatieve industrie. Expositie T Beresteyn In Cultuurcentrum Van (Museumplein 5a in Veendam) exposeren de Groningse kunstenaars hun werk met als van de Turfcentrale & Kunst. thema Tuin > Entree: gratis ■ Wiea Duintjer Speelse bronzen beelden met gevoel voor humor in de beeldentuin achter het herenhuis. Elke dag uitleg in de werkplaats over het maken van bronzen beelden en het bronsgieten. 30 euro per dag turfcentrale veendam Het Loeg 29 9649 EG Muntendam [email protected] www.keramischevormgeving.nl > Entree tuin: gratis Hellingwal 3 9649 JK Muntendam [email protected] www.devlinderij.nl > Deelname workshop: € (exclusief steen) | 22 en 23 juni van 12.00 tot 17.00 uur | Entree tuin: gratis Prins Bernhardlaan 29 9641 LS Veendam [email protected] > Let op! Galerie Déjà Nu is alleen op zaterdag en zondag geopend van 10.00 tot Entree tuin: gratis 17.00 uur. pen tuinen en galeries Open tuinen en

3

■ beeldentuin Loes Koster Loes Bij Keramische Vormgeving Koster ontdekt u de geheimen van van verschil- de raku-techniek. Werken lende kunstenaars zijn tentoongesteld in de tuin en galerie. ■ De Vlinderij Romantische tuin met vijver en meer dan 25 soorten bamboes. Deze Groningse tuin is verrijkt met een expositie van Afrikaanse beelden, waarbij inspiratie opgedaan kan worden voor de workshop beeldhouwen. ■ Galerie Déjà Nu Een veentuin, aantrekkelijk gemaakt met kunst! In de beeldentuin en serre een collectie Zimbabwaanse sculpturen van diverse kunstenaars. Informatie over deze kunstenaars en hun manier van werken. N366 3 N366 N33N 26 56 25 - huis voor de kunst - 55 Fietsknooppunt Bezoeklocatie & Kunst Tuin Tiendaagse in uin beeldent loes koster de vlinderij veendam 57 24 30 Legenda zuidbroek turfcentrale galerie Deja Nu veenkoloniaal museum muntendam ank 52 v 24 97 heemtuin wilder 53

A7 start

04

58 N963

E22 N963

tripscompagnie

385 385

N N borgercompagnie

sappemeer

N385 N385 10 Borg welgelegen

veen

N385 N385 veen tuinen.groningen.nl fietsen.groningen.nl 95 Vlakbij knooppunt 59: Veenborg Welgelegen, De Vosholen 60, De Vosholen Welgelegen, Vlakbij knooppunt 59: Veenborg Een omgrachte buitenplaats uit 1655 9611 TD Sappemeer. met een fraai park. Prins Bernhardlaan 29, Vlakbij knooppunt 55: Galerie Déjà Nu, op zaterdag en zondag. Alleen 9641 LS Veendam. Museum, Veenkoloniaal In het centrum van Veendam: Museumplein 5, 9641 AD Veendam en 56: De Vlinderij, Hellingwal 3, 55 Tussen 9649 JK Muntendam. Bamboekwekerij en theeschenkerij. Het Loeg 29, Loes Koster, Vlakbij knooppunt 57: Tuin 9649 EG Muntendam. Galerie en raku-techniek Over de route: ooit een kaal en woest veenlandschap was, heeft nu Wat alles voor een geslaagde fietstocht. Dorpen met vervenings- geschiedenis en monumentale panden die vertellen dat er grote rijkdom was. Kijken tot de horizon maar ook fietsen door bosrijke de U start bij een mooi project: Heemtuin Tussen jonge natuur. Heemtuin ligt het zich de uit 1970 stammende Tegen Venen. met de Venen razendsnel ontwikkelende natuurgebied Tussen een geweldige diversiteit in flora en fauna. Samen 50 ha groot en vrij toegankelijk. genoemd naar In de buurt ligt het Tripbos, van Sappemeer ten tijde van de die hier een veencompagnie had Adriaan Trip vervening. Natuurontwikkeling, van hetzelfde soort als om het terwijl de historische lintbebouwing niet aan- Zuidlaardermeer, getast wordt, dat is wat de gemeente Hoogezand-Sappemeer hier voor ogen heeft. Ook het parkdorp ‘Nieuw Woelwijck’, leefgebied voor mensen met een verstandelijke handicap, wordt opgenomen in die nieuwe plannen. Het duidelijkste voorbeeld van karakteristieke lintbebouwing is lang. Het dorp is 100 m breed en zes kilometer Kielwindeweer. Een afwisselend snoer van huizen en huisjes langs het Kieldiep. De sluiswachterswoning (Sluisweg 46) uit 1885 is een rijksmonu- ment. In de voormalige veenkoloniale kerk uit 1755 is restaurant ‘De Amshoff’in de pastorie. gevestigd, met gastenverblijven Door naar het Borgerswold, woud voor de burgers. Waterpar zoek waard: Niet direct aan de route maar een be -  -  -  -  -  tijen en bos, met de daarbij behorende recreatiemogelijkheden, ontstond in 1655. 450 ha groot maar liefst. ‘Parkstad’ Veendam Er vormde zich deels een lintdorp, maar dankzij het eerdere riviertje het strakke kanalenpatroon onder de Oude Ae moest Verrassende Veenkoloniën Nieuweweg de Venen’, Start: Heemtuin en Natuurpark ‘Tussen Knooppunten: 04127, 9649 AD Muntendam. Afstand: 30,2 km 97 – 55 – 56 – 57 - 04 – 58 – 30 – 26 – 95 – 10 – 53 – 52 – broken worden waardoor een breed centrum kon ontstaan. Een centrum dat, als u er toch bent, een bezoekje waard is. U vindt Museum met de geschiede- er onder andere het Veenkoloniaal nis van de streek en met de tentoonstelling Bloemen! van Dina Belga. Nog even langs bij de Vlinderij voordat de rondrit door de weer eindigt bij De Heemtuin. Veenkoloniën fietsroute 26 N962 oud anner Hoogezand duintjer wiea 30 zuidlaarder kiel windeweer westerwolde

Zhuang Hong Yi in het MOW De internationaal befaamde Chinese Museum de Oude Wolden kunstenaar Zhuang Hong Yi (1962) Het geheel vernieuwde Museum de Oude Wolden is een eigenzinnig museum. exposeert divers werk - schilderijen, Steeds staat een grote wisselexpositie centraal, met vaak kunst maar ook (streek) beelden en installaties - in het vernieuwde geschiedenis. Elke keer weer een heel nieuw museum! Voor het museum start Museum De Oude Wolden. Zhuang een kunstpad dat verder door het intieme bos achter het museum leidt. Hier Hong Yi volgde de kunstacademie in zijn staat kunst opgesteld die zorgt voor betoverende perspectieven en onverwachte geboorteland en een vervolgopleiding ontmoetingen. bij Minerva in Groningen. Zijn unieke kleurrijke stijl is prominent zichtbaar in 27 mUseum de Oude Wolden zijn bloemenserie. De tentoonstelling is Hoofdweg 161, 9695 AE Bellingwolde tot stand gekomen in samenwerking met [email protected] | www.museumdeoudewolden.nl Gallery 238 in Amsterdam. > Entree museum: gratis > Tot 1 september. Entree: gratis.

Klooster Ter Apel Inlooprondleiding In het zuidoostelijkste puntje van de provincie staat Klooster Ter Apel, waarvan De inlooprondleiding is allesomvattend: de geschiedenis terug gaat tot 1464. Van de vele middeleeuwse kloosters in Kloostervertrekken, kerk, bezichtiging Groningen is alleen dit klooster herkenbaar bewaard gebleven. Terecht een UNESCO expositie en Kruidentuin. ‘Top 100’ Monument met de serene Kloosterhof, de Kruidentuin, de onovertroffen > Voor data en entreeprijzen van genoemde akoestiek van de Kanunnikenkerk. De glas-in-lood ramen behoren tot de topstukken activiteiten: zie de website van de erfgoedcollectie.

28 Klooster Ter Apel Bloemsierkunst Boslaan 3-5, 9561 LH Ter Apel Landelijk bekende bloemenarrangeurs, [email protected] | www.kloosterterapel.nl André Snijder, Johan Wolfard en > Entree tuin: € 3,00; kinderen t/m 4 jaar gratis | Let op op zondag geopend van Klaas Dijkstra, lieten zich inspireren 13.00-17.00 uur. door de authentieke kloostervertrek- ken. U kunt spectaculaire, artistieke Bloementapijt Kruidentuin Workshop Wichelen werken van bloemsierkunst bewonde- Een bloementapijt in de Kruidentuin Reeds lang geleden werd astrologie als ren. Iedere compositie refereert aan ´vertelt´ de geschiedenis van de kruis- wetenschap beoefend. Veel kloosters een verhaal over de kruisheren, de heren. De bijna 160 plantensoorten en kerken zijn dan ook op energierijke oorspronkelijke bouwers en bewoners behoren tot de museumcollectie. plaatsen gebouwd. Hans Baars, ervaren van Klooster Ter Apel. Gidsen vertellen u over vervlogen tijden. wichelaar, legt uit wat er te meten is. > Entree: 3 tot 12 jaar € 4,00; volwassenen > Entree: € 3,00 > Entree: volwassenen € 10,00 € 7,50

Roodbaards Rijkdom Burcht wedde De tentoonstelling Roodbaards Rijk- De Koningstuin rond de gerestaureerde dom biedt een nieuw perspectief op de borg is opnieuw aangelegd aan de hand landschapsparken in Noord Nederland van tekeningen uit het midden van de die in de periode 1800 tot 1850 zijn 19e eeuw. De toenmalige bewoners, aangelegd. Uniek is dat deze parken, de familie Koning, hebben een belang- van Wijnaldum tot De Burcht in Wedde, rijk aandeel gehad in de romantische grotendeels ontworpen zijn door Lucas uitstraling die de Burcht vandaag de Pieters Roodbaard. De grote hoeveel- dag nog steeds heeft. In de Burcht heid nog aanwezige parken vormen als zijn een kinderhotel, een restaurant, het ware de noordelijke lustwarande. een museum en erfgoedlogies onder- > Entree: gratis gebracht. Lezing Peter Verhoeff 29 Burcht Wedde Peter Verhoeff, landschapsarchitect Hoofdweg 7, 9698 AA Wedde en ontwerper van de Koningstuin, zal [email protected] een lezing geven over tuinen uit deze www.burchtwedde.nl periode. > Entree tuin: gratis > 30 juni om 13.00 uur | Entree: gratis

18 sellingen Ol Graitje Sellingerbeetse 34 hasseberg De Stille Kniptuun borgerveld 19 35 zuidveld Laude

jipsingboermussel 30 ter Wisch

theater suer the stonefarm

17 ter haar

18 laudermarke ter apel Klooster Ter Apel 28 de bruil 24 27 67 siedlung start Niederlangen

Nieuw Weerdinge hahnentange

57 tuin familie Oosterhof Legenda 24 Fietsknooppunt betoverend westerwolde 68 fietsroute RÜtenbrock 28 Bezoeklocatie Westerwolde presenteert zich als één groot ‘festivalterrein’ met drie ‘hoofdpodia’: Tuin & Kunst Tiendaagse de Burcht van Wedde, Museum De Oude Wolden in Bellingwolde en Klooster betoverend westerwolde Ter Apel. Naast deze hoofdpodia, en de activiteiten in het Streekhistorisch Centrum Start: Klooster Ter Apel, Boslaan 3-5, 9561 LH Ter Apel, Stadskanaal, geven de onderstaande particuliere tuinen ieder op eigen manier 0599 581 370, www.kloosterterapel.nl Afstand: 33,5 km invulling aan het thema ‘Betoverend Westerwolde’, wat een heel divers programma Knooppunten: 24 - 67 - 57 - 68 - 27 - 35 - 34 - 19 - 30 - 17 - oplevert. 18 - 24 30 Kwekerij Jacobs 31 Parktuin Entourage Vijfde Dalweg 4 J. Buiskoolweg 20 Niet direct aan de route maar een bezoek waard: 9699 TS Vriescheloo 9699 TT Rhederveld - Na knooppunt 57 na 1 km linksaf slaan voor de tuin van de [email protected] [email protected] familie Oosterhof. www.kwekerijjacobs.nl www.ntourage.com - Bij knooppunt 34 kunt u even doorrijden voor een bezoek aan > Entree tuin: gratis > Entree tuin: gratis het esdorp Sellingen met brink en het historische kerkje, dat waarschijnlijk in de 14e eeuw is gebouwd. In de smidse Landelijk gelegen kwekerijtuin van Een parktuin geïnspireerd op de (Westerkamp 36) wordt ‘Ol Graitje’ herbouwd, de stoomtram uit 1 hectare. Bijzondere vaste planten Groningse slingertuin. Er zijn borders begin vorige eeuw. en siergrassen. Bezoektuin met weelde- op kleur, een kleurrijke bloemenweide, - Op de Hasseberg, hoogste punt van Groningen, stookte heks rige eilandborders, natuurlijke vijver een vijvertuin en de voortuin is Hasje haar vuurtje om eenzame reizigers het moeras in te lokken. en ingetogen schaduwtuinen. Deze voornamelijk aangeplant met kwekerij is houder van de ‘Nederlandse ‘boerenbloemen’. Naast het tuinhuis Planten Collectie Helenium’. de kruidentuin. Over de route: In de provincie Groningen heeft elke regio een eigen gezicht. Demonstratie Raku stoken verBEELDing Zo ook Westerwolde, een streek gelegen rond het stroomdal van Raku stoken is een oude Japanse Acht beeldhouwers, verenigd in de de riviertjes Ruiten Aa, Mussel Aa en Westerwoldse Aa. Midden- techniek waarbij een zwart netvormig Haarlemse Beeldhouwers Kring (HBK), in een glooiend zandlandschap, ontstaan in de ijstijd. De eerste scheurtjespatroon in de glazuur lieten zich inspireren door het land- middeleeuwse kolonisten kwamen waarschijnlijk uit het Eems- ontstaat, het zogenaamde craquelé. schap van Westerwolde en stelden gebied. Van daaruit gezien was de streek een groot onontgonnen Demonstratie: keramiste Anneke de 32 beelden omvattende expositie woudgebied dat in het westen lag: Westerwolde. De zandrug lag Gebert en haar man Frans. verBEELDing samen. als een wig in het grootste moerasgebied van West-Europa: > 23 en 30 juni van 11.00 tot 17.00 uur > Entree: gratis het Bourtangerveen. Entree: gratis

In de 13e eeuw werd in Ter Apel de basis gelegd voor Klooster Keramiek expositie ■ Acht is meer dan duizend ter Apel, het enige middeleeuwse klooster dat herkenbaar Doorlopende expositie in de tuin met 2e Barlagerweg 8 bewaard is gebleven in de provincie Groningen. Hier start de Raku gestookt keramiek van keramiste 9591 TT Onstwedde fietstocht, maar het is aan te raden wat tijd in te plannen voor Anneke Gebert uit Ommelanderwijk [email protected] een bezoek aan het indrukwekkende bouwwerk dat respectvol is en cursisten. www.westerwoldsetuinen.nl gerestaureerd. Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse verrijzen in > Entree: gratis > Let op! De tuin is op zondag gesloten. de serene ruimtes van het klooster bijzondere bloemwerken van Entree tuin: vrije gift landelijk bekende arrangeurs. In de ommuurde kruidentuin wordt een bloemtapijt gelegd. ■ Stonefarm Een kleurrijke echte verzameltuin Vlakbij het klooster ligt de tuin van de familie Oosterhof. Zijdstukkerweg 7 met fruittuin voor eigen wijnproductie. Niet direct aan de route, maar een ommetje waard. 9501 LB Stadskanaal U kunt deelnemen aan diverse activitei- Langs Agodorp, rond 1910 gebouwd voor de arbeiders van de [email protected] ten rond het thema ‘Zeeuws/Gronings toenmalige conservenfabriek, in noordelijke richting langs www.stonefarm.nl in Westerwolde, tevens expositie kun- Laudermarke, met Lourdesgrot en kruisbeeld. Voor Sellingen, > Zie website. | Entree tuin: vrije gift stenaarscollectief 6kmperuur10mdiep. vlak na knooppunt 35, vindt u De Stille Kniptuun. In het bos- Zie programma op de website. gedeelte van deze parkachtige tuin woont een vos, wat iets zegt Tuin van twee hectare in Engelse land- over de natuurrijke omgeving. schapsstijl met opvallende zwerfkeien die in harmonie met de gevarieerde Theater Suer De route volgt vervolgens in tegengestelde richting de tocht die beplanting zijn aangebracht. Optredens Tijdens het ‘Festival Betoverend Nescio (1882 - 1961), bekend schrijver uit de vorige eeuw, zes- van diverse artiesten en kunstmarkt. Westerwolde’ speelt Theater Suer tig jaar geleden beschreef in zijn Natuurdagboek. Hij noemt met steeds twee dagen op vijf verschil- name het molentje van Ter Haar, op dat moment wiekloos na een lende locaties: Parktuin Entourage, storm. De molen stamt uit 1619 en stond eerst in Bourtange, De Witte Link De Burcht, Museum de Oude Wolden, maar is in 1832 verplaatst naar deze plek. Fier en gerestaureerd Er zijn nog twee mooie fietsroutes in Streekhistorisch Centrum en Klooster staat het weer voor eeuwen in het prachtige Westerwoldse Betoverend Westerwolde. Kunste- Ter Apel. Voor data en tijden zie: landschap. naarscollectief 6kmperuur10mdiep www.westerwolde.groningen.nl heeft langs alle drie de routes witte > Optredens o.a. op: 23 juni van 10.30 tot markeringen aangebracht. Zoals inge- 15.30. (zie website voor detail info speelda- pakte tuinstoelen, om even op uit te gen en tijden) | Entree: gratis tuinen.groningen.nl rusten. U kunt dan de brochure lezen die u krijgt bij de deelnemende tuinen. fietsen.groningen.nl > Meer info: www.westerwolde.groningen.nl

Openingstijden locaties: 21 t/m 30 juni van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld.

19 westerwolde

parktuin entourage

kloooster ter apel

jacobs Vriescheloo de houtstek betoverend westerwolde

■ De Houtstek ■ Tuin van Oosterhof ■ Tuin Kuperus Bouwteweg 2 Barnflair Oost 65 Hoofdkade 140 9697XN Blijham 9561PC Ter Apel 9503 HG Stadskanaal [email protected] [email protected] [email protected] www.dehoutstek.blogspot.com www.tuinenaanhetstadskanaal.nl www.tuinenaanhetstadskanaal.nl > Rondleiding groepen op afspraak: € 3,00 > Entree tuin: gratis > Entree tuin: vrije gift voor het Astmafonds p.p. incl. koffie/thee.| Entree tuin: vrije gift Een afwisselende tuin naar eigen Een besloten tuin van 1000 m2 waarin Een verrassende, gevarieerde tuin die ontwerp met een grote variatie in strakke lijnen worden verzacht door de door toevoegen van heemplanten en plantensoorten. Expositie van beelden kleurenpracht van planten en struiken. kruiden een pure natuurlijke uitstraling en schilderijen van de eigenaren. Diverse exposities en boekenverkoop. heeft. Pipowagen met expositie eigen werk. De stille kniptuun ■ De stille Kniptuun ■ De Kijltuin Borgerschapenweg 3 Kijlsterweg16 ■ Mea Tertia Vita 9551 XD Sellingen 9502 EL Stadskanaal Molenlaan 15 [email protected] [email protected] 9695 HT Bellingwolde www.destillekniptuun.blogspot.com dekijltuin.nl [email protected] > Entree tuin: gratis > Entree: gratis > Entree: gratis Een verrassend gevarieerde tuin met Aan de rand van Stadskanaal ligt een Tuin met voornamelijk houtige een kruidentuin die bij een borg niet ruime en overzichtelijk ingedeelde tuin gewassen met variatie in hoogte, zou misstaan. Vele activiteiten waar- uit 1989 met speelse borders op kleur, bladkleur, vorm en textuur, aangevuld onder een fair, muziek, exposities en mooie rozenpergola, imkerij en hobby- met eenjarigen voor kleuraccenten. demonstraties door kunstenaars en kwekerijtje. Expositie in het atelier. hobbyisten.

■ City Channel Garden ■ Tuin van Mieke ■ Streekhistorisch Centrum H.J.Kniggestraat 101 Sportweg 20 Ceresstraat 1 en 2 9501 NJ Stadskanaal 9695 EC Bellingwolde 9502 EA Stadskanaal [email protected] [email protected] [email protected] www.kijktuin-city-channel.nl www.miekevanes.exto.nl www.streekhistorischcentrum.nl > Entree: € 3,00 incl. koffie/thee met > Diverse workshops, zie website. > Let op: Zaterdag en zondag open van wat lekkers Entree tuin: gratis 14.00 – 17.00 uur | Entree: volwassenen € 2,00 Specialiteitentuin met doorlopende bloei Een kleur- en geurrijke siertuin, van duizenden voorjaars- en leliebollen, moestuin, vijver en bos, samen een Ontdek de geschiedenis van de vele soorten rhododendron, camellia, paradijs voor vogels en kleine wilde Kanaalstreek en Westerwolde in het astilbe, pioen, hosta, grassen en dieren. In de tuin ligt het atelier van Streekhistorisch Centrum en trotseer hemerocallis. Expositie roestvrijstalen Mieke waar schilderijen en tekeningen de vele treden van de naastgelegen ornamenten en handgeblazen glasvoor- te bezichtigen zijn. Watertoren. Expositie keramiek van werpen. Mirjam Veldhuis in de Watertoren en in het SHC de magisch-realistische ■ Bell-Arte schilderijen van Leo Martinus. tuin van mieke Rhederweg 66 9695 CE Bellingwolde [email protected] ■ Windekind www.elizabethkodde.nl Oude laan 4 > Entree tuin: gratis 9695 HR Bellingwolde [email protected] Een toekomstgerichte tuin met kleur- > Entree tuin: gratis rijke border en moestuin. In tuin en atelier wordt kunst getoond van diverse Een natuurlijke tuin met vijver, wilgen kunstenaars. en diverse bloempartijen. Expositie: Ode aan de Berenklauw, windgevoelige objecten.

Openingstijden locaties: 21 t/m 30 juni van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld. streekhistorisch centrum city channel garden Landgoed Westerlee oldambt Rond en in de monumentale herenboerderij van Landgoed Westerlee zijn diverse activiteiten en exposities gepland. Op 21 juni start beeldhouwer Ton Kalle met een beeld dat tien dagen later onthuld zal worden.

33 landgoed westerlee Hoofdweg 67, 9678 PH Westerlee info@landgoedwesterlee | www.hotelresortlandgoedwesterlee.nl > Entree tuin: gratis

Beeldende kunst op Landgoed Westerlee Workshop beeldende kunst met Ton Kalle, beeldhouwer. Expositie van schilderijen van Maya Wildevuur, kunstschilder. > 21 juni van 16.00 tot 17.00 uur Groninger Slingertuinen Entree: gratis | Borgtuin vrij te bezichtigen. Let op aangepaste openingstijden borgtuin, zie website. Langs de mooiste slingertuinen met onderweg ruimte voor tuinbezoek, de leukste koffiestops en kwekerijen? Dat kan. Er ligt een fiets- en autoroute-kaart voor u klaar! Onder andere in de schuur van het Kloosterheem, waar het Informatiepunt Ton Kalle ‘beeldende kunst tour’ Slingertuinen is ingericht met informatie en een bescheiden tentoonstelling. Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse vindt u beelden van deze kunstenaar bij: De meeste slingertuinen zijn vanaf de openbare weg te bewonderen, maar waar - De Ennemaborgh, Hoofdweg 100 Midwolda (Maya Wildevuur) de vlag met het bekende logo wappert bent u welkom in de tuin. - Tuingoed Foltz, Hereweg 346, Meeden - Natuurreservaat De Garst (tegenover Landgoed Westerlee) Westerlee 32 startpunt slingertuinen - Landgoed Westerlee, Hoofdweg 67 Westerlee Goldhoorn 19, 9682 XL Oostwold | [email protected] > Kijk ook: www.tuinen.groningen.nl > routes Groene Lee festival Muzikale afsluiting van de Tuin & Kunst Tiendaagse op zondag 30 juni 2013. Fietsexcursie met erfgoedhovenier 16.00 uur: Een verzorgde fietsexcursie langs Ontvangst en onthulling van het beeld van Ton Kalle. Mogelijkheid tot bezichtiging slingertuinen onder begeleiding van van de nieuwe expositie van Maya Wildevuur. erfgoedhovenier Willem Kamphuis. > 25 juni van 10.00 tot 12.30 uur; Fiets- en autoroutekaart Van 16.30 tot 23.00 uur: 25 juni van 13.30 tot 16.00 uur Slingertuinen gratis af te Een middag- en avondvullend programma met onder andere: Entree: € 10,00 incl. koffie/thee, halen bij: Kompania Siga, concert van Griekse volksmuziek. exclusief fiets Midzomeravondbuffet in de oude boomgaard. Tijdens het buffet speelt het Informatiepunt Slingertuinen, zigeunerorkest Cerabogar Hongaarse en Roemeense volksmuziek. Fietsexcursie Goldhoorn 19, Oostwold Midzomeravondconcert op het Fruiteiland met o.a.: Westerwolds Jazz Kollectief met tuinontwerper VVV Winschoten en Rapalje. Ierse, Schotse en Nederlandse folk op eigenwijze wijze. Een verzorgde fietsexcursie langs Huninga’s Heem, Huningaweg 7, > Entree: voor prijzen en reserveren zie de website. slingertuinen onder begeleiding van Oostwold tuinontwerper Jasper Helmantel. Blauwestadhoeve > 27 juni van 10.00 tot 12.30 uur; Hoofdweg 156, Midwolda 27 juni van 13.30 tot 16.00 uur Boerderij Hermans Dijkstra Entree: € 10,00 incl. koffie/thee, Reinste Abdenaweg 1, Midwolda exclusief fiets Oude Remise Oudezijl 1, Bad Nieuweschans Fietsexcursie met boerderijenspecialist Een verzorgde fietsexcursie langs Lezing Beeldbepalend slingertuinen onder begeleiding van Monument boerderijenspecialist Boelo Ten Have In twee verschillende presentaties van de Boerderijenstichting Groningen. wordt ingegaan op de vormen en 28 juni van 10.00 tot 12.30 uur; betekenissen van de gebouwen, 28 juni van 13.30 tot 16.00 uur de erven en de tuinen. > Entree: € 10,00 incl. koffie/thee, exclusief - ‘Het boerenerf in Groningen’ fiets. door Stieneke van der Wal van Startpunt van deze fietsexcursies: Het Noorder Erf. Het Kloosterheem, Goldhoorn 19, Oostwold. - ‘De historische Groninger boerderij, Graag aanmelden: functioneel met franje’ door [email protected] tot uiterlijk Wim Pastoor in samenwerking met 24 uur voor aanvang. Boerderijenstichting Groningen. > Locatie: Het Kloosterheem, Goldhoorn 19 Oostwold. 24 juni en 28 juni 19.30 uur. opgave via [email protected]

Galerie Maya Wildevuur

Kunstenares Maya Wildevuur woont en werkt al meer dan twintig jaar op de prachtige Ennemaborgh. Haar kleurrijke schilderijen hangen bij liefhebbers over de hele wereld.

34 galerie Maya Wildevuur Hoofdweg 100, 9681 AJ Midwolda [email protected] | www.mayawildevuur.nl > Borgtuin vrij te bezichtigen. Let op aangepaste openingstijden borgtuin, zie website.

tuinen.groningen.nl Workshop schilderen Ontvangst met hapjes en drankjes bij een exclusieve schilderworkshop van Maya fietsen.groningen.nl Wildevuur in haar galerie op de Ennemaborgh. Gevorderd (hobby)schilder of een enthousiaste debutant, iedereen is welkom. > Opgave: [email protected] | 26 juni en 27 juni van 13.30 tot 16.30 uur | Entree: € 50,00

21 kloosterheem oostwold 32

12 N362hermans dijkstra 14 xxxoldambt midwolda 36 10 19 57 N985 tuinfleur

45 SCHEEMDA ennemaborg blauwestad

18 beerta scheemda

46 HEILIGERLEEHEILIGERLEE 4 N967

A7

E22

heiligerleeN964

47 WINSCHOTEN N966 93 95 74 Galerie di vetro tuin wubsbos 37 rosarium 94 resort landgoed winschoten start westerlee westerlee Galerie marten Randa 91 33 jan wilde een tuin N367 35 96 tuingoed foltz

N972 N367 Legenda Tuingoed Foltz oude pekela 57 Fietsknooppunt Tuingoed Foltz is een begrip onder tuin- en kunstliefhebbers. Houder van de Neder- N367 32 BezoeklocatieN969 fietsroute N367 landse Planten Collecties Echinacea (zonnehoed) en Salvia. Beide collecties worden zandstroom Tuin & Kunst

getoond in de tuinen van het bijna 4 hectare grote tuingoed. In de boerderij is een N Tiendaagse 367 N368 tuin- annex brocantewinkel gevestigd. De sfeer is Frans-landelijk. Het hele jaar Slingertuinenroute Oldambt organiseert Tuingoed Foltz speciale themadagen, demonstraties, muziekoptredens Start: Rosarium, Mr. D.U. Stikkerlaan, 9675 AB Winschoten. en exposities. Afstand: 29,3 km of 40,1 km. Knooppunten: 94 - 95 - 74 - 18 - 19 - 14 - 12 - 10 - 57 - 04 - 93 - 91 - 90 - 96 - 94. Voor de 35 Tuingoed Foltz korte route: de punten 91 - 90 - 96 laten vervallen. Hereweg 346, 9651 AT Meeden | [email protected] | www.tuingoedfoltz.nl > Entree tuin: gratis Niet direct aan de route maar een bezoek waard: midzomeravondrondleiding Voor een bezoek aan Tuingoed Foltz kunt u bij knooppunt 91 Andries Bierling leidt rond door de (lange route) gewoon wat verder doorrijden op dezelfde weg. Rariteitentuin, de Salviatuin en de Echinacea- en prairietuin en vertelt alles over deze bijzondere planten- Over de route: geslachten. Na afloop koffie en In de tweede helft van de negentiende eeuw ging het goed met homemade gebak op het terras. de herenboeren op het Hoogeland en in het Oldambt, heel goed. > 25 juni en 27 juni van 19.30 tot 22.00 uur Om die welvaart te tonen werden kastelen van boerderijen Entree: volwassenen € 4,50 gebouwd waarbij op niets werd bezuinigd. Arbeiders deden het werk op het land en de boer had tijd om te reizen om zijn Beeld op het Tuingoed producten aan de man te brengen. Zo kwam hij misschien wel Rare-Planten-Dagen In de moerbedden, de privétuin en op in contact met de Engelse landschapstuinen, maar zeker is dat Jan-op-de-preekstoel, duivelstong en het achterland van Tuingoed Foltz wordt het al snel mode werd om pontificaal voor het huis een pronktuin olifantsoor: Tuingoed Foltz verzamelt geëxposeerd door diverse kunstenaars. naar Engels voorbeeld aan te leggen. al jaren botanische rariteiten en andere Hoe onderling verschillend ook, alle wer- planten die verbazen door hun ken ademen een verstilde, mysterieuze Door gespecialiseerde tuinarchitecten als Roodbaard, maar verschijningsvorm, kleur en/of geur. sfeer uit, die wordt versterkt door de vooral door meerdere generaties van de bekende tuinarchitecten- Op het terras zorgen olijven, vijgen natuurlijke schoonheid van de locatie. familie Vroom, werden complete minilandschappen aangelegd en Agapanthus (Afrikaanse lelie) voor > Entree: gratis waarvoor de boomgaard en de bleek moesten wijken. De tuinen een mediterrane sfeer. Lia Simons kregen al snel de naam ‘slingertoenen’ vanwege de slingerende serveert homemade gebak en Engelse paadjes die alle tuinen gemeen hebben. Maar er zijn meer teas & scones. Zondagmiddag trekken stijlkenmerken aan te wijzen, zoals onverwachte doorkijkjes, muzikanten met trekzak en viool over waterpartijen als een meanderende rivier, met bruggetjes en het tuingoed. vaak een grote vijver. Liefst zo groot dat de kolossale boerderij > 22 juni en 23 juni van 10.00 tot 17.00 uur erin weerspiegelde en daardoor nog groter leek. Een bergje en Entree: gratis glooiende gazons, afstekend bij het verder vlakke Groningse land. En prieeltjes natuurlijk om op zondag thee in te drinken en van al het moois te genieten onder het gebladerte van bijzondere parkbomen. Boerderij Hermans Dijkstra Maar zelfs in slingertuinen groeien de parkbomen niet tot in de Een in oorspronkelijke staat teruggebrachte Engelse slingertuin. Waarlangs de hemel. In de dertiger jaren van de vorige eeuw zette een reces- lange lindenlaan leidt naar de monumentale boerderij Hermans Dijkstra, gebouwd sie in, aanvang van een mindere periode. Als wat later de tractor in 1858 en begin deze eeuw grondig gerestaureerd en daarmee behouden voor zijn intrede doet, worden arbeiders overbodig en verlaten zij de de toekomst. boerderij voor een baan in de industrie. De boer moet weer zelf aan de slag, heeft geen tijd voor die bewerkelijke tuin en zo raken 36 Boerderij Hermans Dijkstra veel slingertuinen in verval of worden helemaal opgedoekt. Reinste Abdenaweg 1, 9681 BC Midwolda Pas in de 90er jaren neemt de belangstelling voor de slingertuin [email protected] | www.boerderijhermansdijkstra.nl weer voorzichtig toe. Veel slingertuinen zijn inmiddels gered en > Entree tuin: gratis in oude glorie hersteld. Omdat ze pal voor de boerderijen liggen zijn ze vanaf de openbare weg te bewonderen, maar waar de Zomerfair Hermans Dijkstra Tuin & Kunst Tiendaagse vlag wappert bent u van harte welkom Een sfeervolle buitenfair op een in de tuin. prachtige locatie met meer dan 60 standhouders. Volop inspiratie voor een zomer lang genieten van het goede leven! De boerderij is te bezichtigen. Meerdere activiteiten voor kinderen. > www.zomerfairhermansdijkstra.nl 23 juni van 10.30 tot 17.00 uur Entree: vanaf 12 jaar € 4,50 tuinen.groningen.nl fietsen.groningen.nl

Openingstijden locaties: 21 t/m 30 juni van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld.

22 de witte wolk Open tuinen

■ Het Kloosterheem Een heerlijke dwaaltuin van 8000 m2 Goldhoorn 19 met een bostuin, een Elfenbos met veel 9682 XL Oostwold soorten elfenbloemen (Epimediums), [email protected] een uitbundige siertuin, een natuurlijke vijver en een moes- en kruidentuin. Rosarium Boerderijtuin met grote vijver, diverse soorten borders, bijzondere boom- Kunsttentoonstelling In het hart van Winschoten ligt Rondleiding Rosarium soorten en een zitkuil. De schuur van Kunstobjecten van Sophia de Vries, een van de fraaiste rosaria van Rondleiding door het Rosarium door Boerderij Kloosterheem is ingericht Mirjam Wieringa, Maaike Nijlunsing Nederland. In perken, langs zuilen en Bert Reinders, coördinator van het als Informatiepunt Slingertuinen. en handgevormde keramiek van rekken en over een indrukwekkende rozenpark. De fiets- en autoroute Slingertuinen tuineigenaar Jan Steenweg. berceau, staan 20.000 rozen van > 25 juni van 14.00 tot 15.30 uur is hier verkrijgbaar. > Rondleidingen om 14.30 uur, behalve op 320 verschillende soorten in volle Entree: gratis zaterdag en zondag | Entree: gratis bloei en vullen het park met hun Lezingen Beeldbepalend kleur en geur. Planten muffins maken Monument ■ Wubsbos Speciaal voor de kinderen: planten - ‘Het boerenerf in Groningen’ St. Vitusholt 86 37 Rosarium muffins maken. door Stieneke van der Wal van 9673 AK Winschoten Mr. D.U. Stikkerlaan > Voor entreeprijs zie www.rozenpaviljoen.nl. Het Noorder Erf. [email protected] 9675 AB Winschoten 26 juni van 14.00 tot 15.30 uur - ‘De historische Groninger boerderij, www.wubsbos.nl [email protected] Entree: zie website functioneel met franje’ door Wim www.rozenpaviljoen.nl Pastoor i.s.m. Boerderijenstichting De tuin dankt zijn bijzondere sfeer aan > Entree tuin: gratis Rondleiding door Groningen. het opmerkelijke hoogteverschil van vijf het Rosarium > 25 juni van 19.30 tot 21.00 uur meter en de ligging in het park ‘Mainte- Schilderworkshop Rondleiding door het Rosarium door Entree: € 6.00 bos’. Bijzondere ‘glasopglaskunst’ van Schilderworkshop in het Bert Reinders, coördinator van het Vincent en Gemma van Leeuwen. Rozenpaviljoen. rozenpark. ■ Bezoektuin Tuinfleur > Groepen op afspraak. Koffie/thee en rondlei- > 21 juni om 13.30 uur | Entree: zie website > 27 juni van 14.00 tot 15.30 uur Nieuweweg 34 ding mogelijk: € 2,50 p.p. | Entree tuin: vrije Entree: gratis 9682 RM Oostwold gift Lezing door Jaap Nienhuis [email protected] Jaap Nienhuis, bekend geworden Rondleiding www.tuinfleur.nl ■ De Witte Wolk als de besnorde weerman van Rondleiding door het park met als Hamrikkerweg 132 RTV Noord, houdt een lezing over onderwerp: bomen. Door Johan Bij het betreden van elk van de tien 9943 PD Nieuw Scheemda ‘tuinieren, vroeger en nu’. Stuurwold, vrijwilliger Natuur en tuinkamers tellende bezoektuin Tuinfleur [email protected] > 22 juni van 14.00 tot 15.00 uur Milieueducatie. wacht steeds een nieuwe verrassing www.dewittewolk.nl Entree: gratis > 29 juni van 14.00 tot 15.30 uur qua beplanting en sfeer. Op verzoek Entree: gratis leidt de tuineigenaar u graag rond in Een tuin omringd door wandelpaden Workshop Nordic Walking de tuin. tussen de hoge bomen, met doorkijkjes Workshop Nordic Walking door Het startpunt voor de activiteiten is > Entree tuin: € 3,00 naar gazon, borders en vijver. In de gediplomeerd instructrice Keaty het Rozenpaviljoen. tuin exposeren eigenaresse Nirad en Tack - Verheek. ■ Jan Wilde een Tuin gastkeramisten hun werk. > 23 juni van 10.00 tot 12.00 uur Ontsluitingsweg 7 > Rondleiding vanaf zes personen: € 3,00 p.p. Entree: gratis 9678 TE Westerlee incl. koffie/thee | Entree: gratis [email protected] www.janwildeeentuin.blogspot.com

■ Galerie Marten Randa ■ Waarkunst Stationsweg 41 Hoofdweg 1, 9942 PA ‘t Waar 9671 AM Winschoten [email protected] [email protected] www.waarkunst.nl www.galeriemartenranda.nl De originele Oldambster boerderij biedt Achter de galerie met hedendaagse onderdak aan Galerie Waarkunst en kunst ligt ‘De Verbeelde Stadstuin’ waar aan huiskamerrestaurant ‘Verse Aarde’ naar een balans is gezocht tussen beel- waar biologische producten worden den van steen, glas, keramiek en brons geserveerd. Parkachtige beeldentuin en het natuurlijk groen. In het weekend met overal bankjes. Tijdens de Tuin is een aantal kunstenaars aanwezig om & Kunst Tiendaagse onder andere rond- het eigen werk toe te lichten. leidingen, exposities en filmvoorstelling. > Entree: gratis In Galerie en Beeldentuin kunstwerken die een relatie hebben met tuin, land- galeries Demonstratie Schilderen met acryl schap of ruimte. Dagelijks rondleiding U kunt zich vooraf aanmelden voor met uitleg over kunstenaars, techniek een demonstratie Schilderen met acryl: en onderwerp. Tevens filmvoorstellingen 38 Galerie De Groninger Kroon Workshop Bloemen schilderen [email protected]. over inspiratiebronnen van de bij Galerie Reiderwolderpolder 4 Onder professionele en individuele Vertoning van een film over de galerie. Waarkunst exposerende kunstenaars. 9684 TK Finsterwolde begeleiding van Wilma van Linge maakt > 22 juni van 14.00 tot 15.30 uur; 29 juni van Zie website. [email protected] u een bloemenschilderij in de galerie 14.00 tot 15.30 uur | Entree: gratis > Entree: gratis www.degroningerkroon.nl of buiten in de Reiderwolderpolder. > Entree: gratis Geschikt voor zowel ervaren als ■ Galerie Di Vetro glaskunst Diner en film-muziekvoorstelling beginnende schilders. Hortensiastraat 7 Genieten van een biologische, streekge- De Reiderwolderpolder, een bijzondere > 27 juni en 28 juni; beide dagen van 9675 GP Winschoten bonden driegangendiner verzorgd door locatie voor galerie De Groninger 10.00 tot 16.00 uur | Kosten workshop: [email protected] huiskamerrestaurant ‘Verse Aarde’. Het Kroon, want plek en uitzicht vormen al € 50,00 inclusief het benodigde materiaal www.divetroglaskunst.nl geheel wordt omlijst door een optreden een schilderij op zich. Exposities van en lunch. van film-muziekgroep Oorbeeld. hedendaagse, voornamelijk figuratieve, Bij een bezoek aan de galerie en tuin > 21 juni van 19. 00 tot 22.00 uur; 28 juni kunst. Verder sieraden, glas, keramiek kunt u zelf ervaren hoe de kleurrijke van 19.00 tot 22.00 uur Entree: tot 12 jaar en beelden. (tuin)glasobjecten door verschillende € 15,00; volwassenen € 25; 65+ € 22,50 lichtinvallen, kleur en transparantie een heldere, unieke sfeer uitstralen. tuinen.groningen.nl > Entree: gratis

23 Eenrum - Warffum Geheel verzorgd Programma: fietsen langs Ontvangst bij kwekerij De Kleine Plantage in Eenrum vijf toptuinen met koffie/thee en Groninger koek. Bezichtiging van de kwekerij en tuinen, langs stevige borderplanten, In de hele provincie zijn plekken te vinden waar vijf schaduwplanten en eenjarigen, de favorieten van toptuinen toevallig vlak bij elkaar liggen. Zo dicht, dat De Kleine Plantage. het rondje op de fiets te doen is, maar met de auto Bezoek aan het arboretum Notoarestoen, levens- kan ook. Volgens een vaste formule zijn High Five ar- werk van notaris Smit uit Eenrum. Met 600 verschil- rangementen samengesteld en dat kunnen we gerust lende soorten rododendrons en 400 uitheemse verwenarrangementen noemen! U kunt op uw gemak boomsoorten. Uitrusten bij het tuinhuis op sfeervol mooie tuinen of kwekerijen bezoeken en hoeft zich terras. Vrij te bezichtigen. geen zorgen te maken over ‘de inwendige mens’. D omies Toen, de unieke botanische tuin rondom de Oldambt Petruskerk te Pieterburen. Vijvers en oude bomen, De formule is voor alle vijf arrangementen ongeveer rozenperken, weelderige bloemenweiden vol inheem- gelijk. Ontvangst in de eerste tuin met koffie/thee en Programma: se plantensoorten. Hier staat een lunch voor u klaar. iets lekkers. U krijgt een lunchpakket mee of er staat Start bij Tuingoed Foltz in Meeden. Ontvangst met D e Tuin van Els de Boer, Warffum. Tuinbezoek. later op een bijzondere plek een eenvoudige maar koffie/thee en huisgemaakt gebak. Bezichtiging van De tuin is opgedeeld in twaalf tuintjes met elk hun goed verzorgde lunch op u te wachten. Eén van de kwekerij en tuinen. Foltz heeft een mooi assortiment eigen sfeer of kleurschema. tuinen verzorgt in de middaguren een heerlijke bijzondere planten en is houder van de Nederlandse Kwekerij De Beemd Warffum. Kwekerij met een thee/koffie compleet. Plantencollectie Echinacea. Bij vertrek ontvangt u bijzonder en betrouwbaar sortiment heemplanten, een lunchpakket. vaste planten, klimplanten en rozen. Bezichtiging van Te veel voor één dag? Het arrangement is twee Jan Wilde Een Tuin, Westerlee. Grote kleurrijke tuin en kwekerij. In theetuin De Zonnehoed wordt u dagen geldig dus u kunt het middagprogramma, tuin met natuurlijke vijver. Tuinbezichtiging met verwend met thee en taart. na de lunch, met een gerust hart doorschuiven naar mogelijkheid van koffie of thee. Terug naar De Kleine Plantage als daar uw auto de volgende dag. Vaste prijs voor alle High Fives: W ubsbos Winschoten. Bostuin op een voormalige geparkeerd staat. € 25,00 p.p. inclusief consumpties, lunch(pakket) zandafgraving met een hoogteverschil van vijf meter. Kosten: en entreegelden! Tuinbezichtiging met mogelijkheid van koffie en thee. € 25,00 p.p. inclusief consumpties en entreegelden. Rosarium Winschoten. Eén van de mooiste rosaria Het arrangement is twee dagen geldig. van Nederland met 320 soorten. Vrije bezichtiging. Te boeken: Voor boekingen en adressen van H et Zonneleen, Westerlee. Romantische tuin met Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse dagelijks. In juli en augustus alle vrijdagen en zaterdagen. de deelnemende tuinen: bijzondere tuinobjecten. Tuinbezichtiging. Hier wordt www.tuinen.groningen.nl/arrangementen u een ‘koffie/thee Compleet’ aangeboden. Desgewenst weer afsluiten bij Tuingoed Foltz. Fietsers kunnen hun geparkeerde auto en/of gekochte planten ophalen.

Kosten € 25,00 p.p. inclusief consumpties en entreegelden. Het arrangement is twee dagen geldig. Te boeken: Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse dagelijks. In juli en augustus iedere vrijdag en zaterdag.

high five arrangementen Geheel verzorgde compacte routes langs vijf schitterende tuinen voor auto of fiets

Eenrum - Leens Westerwolde

Programma: Programma: Ontvangst bij kwekerij De Kleine Plantage met Parktuin Entourage, een op de slingertuin geïnspi- koffie/thee en Groninger koek. Bezichtiging van de reerde landschapstuin met bloemenweide, gemeng- kwekerij en tuinen, langs stevige borderplanten, de ‘wave’borders, een vijvertuin en voortuin met schaduwplanten en eenjarigen, de favorieten van boerenbloemen. Ontvangst met koffie/thee en ‘iets De Kleine Plantage. lekkers’. Vrije bezichtiging van de tuin. Bij vertrek Bezoek aan het arboretum Notoarestoen, levens- ontvangt u uw lunchpakket. werk van notaris Smit uit Eenrum. Met 600 verschil- Bezoek aan tuin Mea tertia Vita. Vrije wandeling lende soorten rododendrons en 400 uitheemse door een romantische tuin en langs expositie van boomsoorten. Uitrusten bij het tuinhuis op sfeervol keramische objecten van de eigenaresse. terras. Vrij te bezichtigen. Bezoek aan Tuin van Mieke. Rondleiding door Parktuin Oosterhouw Leens. Italiaanse villa met kleur- en geurrijke natuurtuin. Met uitnodiging tot aangebouwd koetshuis uit 1868. Exterieur en proeven van groenten en kruiden in de moestuin en interieur van het herenhuis staan op de lijst van Stadskanaal bezichtiging van expositie met tekeningen en Rijksmonumenten. Prachtige parktuin, in vier schilderijen van planten in het atelier. verschillende stijlen ingedeeld. In deze bijzondere Programma: (N.B. In augustus wordt deze tuin vervangen door entourage staat een lunch voor u klaar. Start bij het Streekhistorisch Centrum in De Houtstek in Blijham, een romantische tuin met Borg Verhildersum, ontstaan uit een 14e eeuws Stadskanaal. Ontvangst met koffie/thee en gebak. natuurlijk ogende borders) steenhuis. Bezoek aan de borgtuin is bij dit arrange- Vrij entree in het museum en de Watertoren. Bezoek aan de Burcht Wedde. Vrije rondgang door ment inbegrepen. Tuinbezoek Familie Kuperus. Bij deze besloten tuin de eeuwenoude Burcht en gereconstrueerde Burcht- D e Groene Luwte. Ecologische landschapstuin met van ca. 1000 m2 in het centrum van Stadskanaal tuin. Gebruik van Thee-arrangement. biodynamische moestuin en boomgaard; ganzen, ontvangt u een lunchpakket. Kwekerij Jacobs. Kwekerij van bijzondere vaste plan- kippen en bijen. Bezoek de tuin en u wordt verwend Rondleiding in Kijktuin The City Channel, ook ten en siergrassen die geraffineerd gecombineerd met ‘thee en iets lekkers’. gelegen aan het Stadskanaal. Een tuin met veel worden in een grote bezoektuin. Weelderige eiland- Terug naar De Kleine Plantage als daar uw auto verborgen specialiteiten! borders met smalle paadjes rondom een natuurlijke geparkeerd staat. Rondleiding en tuinadvies bij Landschapstuin vijver. Schaduwtuinen onder oude bomen rond The Stonefarm. Gigantische zwerfkeien gaan in het woonhuis. Houder van de Nederlandse Planten- Kosten: deze royale tuin harmonieus samen met bijzondere collectie Helenium. € 25,00 p.p. inclusief consumpties en entreegelden. Het arrangement is twee dagen geldig. beplanting. Te boeken: T heetuin De Kainstobbe in Wildervanksterdallen Kosten: € 25,00 p.p. inclusief consumpties en entreegelden. Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse dagelijks. waar een Afternoon Tea kan worden genuttigd in In juli en augustus alle vrijdagen en zaterdagen. Het arrangement is twee dagen geldig. de boomgaard. Te boeken: Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse elke dag. Kosten: In juli en augustus iedere vrijdag en zaterdag. € 25,00 p.p. inclusief consumpties en entreegelden. Het arrangement is twee dagen geldig. Te boeken: Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse dagelijks. In juli en augustus iedere vrijdag.