<<

Roxan, Margaret. Roman Military Diplomas 1954-1977. London: Institute of

Archaeology, 1978. ROMAN MILITARY DIPLOMAS 1954-1977

by Margaret M. Roxan

TO ERIC BIRLEY

Occasional Publication No. 2

Published by the Institute of Archaeology, 3 1-34 GORDON SQUARE, LONDON WC lH OPY 1978 CHECK LIST OF DIPLOMAS AND THEIR LITERATURE 1, PRAETORIAN 73 Found Augst; present..location Augst Museum, inv. nr. 63-1154. 1. Studien zu denMiZitargrenzenRoms (Vortrage des 6 Internationaten Limsskongresses in ~ilddeutschland, ~Gln-~raz1967) 94 ff. H. Lieb. 2. Ann. Gp. 1969/70 no. 420. 2. 75, April 28 -Found Donji Milanovac; present location National MuseumZ . 1. Starinar 18 (Belgrade 1967) 22 ff. D. ~urkovic-~odorovic. 2. Epigryhische Studien 5 (~Csseldorf1968) 177 ff. M. ~irkovic. 3. Ann. ep. 1968 no. 446 (without full text).

3. SYRIA 88, November 7 Find-spot unk?pwn; present location J. Paul Getty Museum, Malibu, California. 1. Zeits5hrift fur Papyrotogie und Epigraphik 16, 2 (Bonn 1975) 121 ff. R. Mellor, E. Harris. 2. Ann. ep. 1974 no. 655 (extrinsecus only).

4. SYRIA 91, May 12 Found Suhoz, Levskigrad; present location National Archaeolog$cal Museum, Plovdiv. 1. Studicf in honorern Acad. D. Deeet, (Sofia 1958) 317 ff. L. Botusarova. 2. Ann. ep. 1961 no. 319, 2. 5. [SYRIA I 91, 9712 Found Gradiste, N. ; present location Regional Museum, Turnovo 1. KZio !Berlin 1959) 210 ff. B. Gerov. 2. Ann. ep. 1962 no. 264, 2 (wjthout text).

6. MOESIA SVPERIOR 96, July 12 Found Viminaci~a; present location Nftio?al Museum Be;grade, epigraphical collection, inv. nr. 953. 1. Chiron 7 ( 1977) 291 ff. S. Dusanic, M. R. Vssic. 7. [MOESIA SVPERIOR] 99, August 14 Found Alba Iulia; present location Alba Iulia Museum. 1. Acta Musei Napocensis 1 (Cluj 1964) 178. C. Daicoviciu, D. Protase. 2. Fasti Archeologici 17 (Firenze 1965) 322-323, no. 1711, A. C. Popa. 3. gi inferior (Bucharest 1973) I. I. Russu: Anexe 102 ff. 4. Apulm 12 (Alba Iulia 1974) 103 ff. I. I. Russu. 5. Inscriptiones ad res Pannonicas et Dacicas pcrtinentes extra fines earundem provinciam repertae ed. IVa (Diss. Pann. 1975) A. Dobo : 102. ff . 6. InscriptiiZe Daciei Romane I (Bucharest 1975) I. I. Russu: 154 ff . 8. [BRITANNIA] 105 (May 1 - July 15) Found Middlewich, Cheshire; present location Grosvenor Museum, Chester 1. Journa_Z of Roman Studies 50 (London 1960) 238, E. P. !?right 2. Ann. ep. 1962 no. 253 (with slight error). 9. AEGYPTVS 105, September 24 Find-spot and present location unknown. 1. Sgria,44 (Paris 1967) 339 ff. H.-G. Pflaum. 2. Ann. ep. 1968 no. 513. lo. [/MOESIA INFERIOR] 103/105 Found Obersth, Ingolstadt ; present location ~rghistorischeStaatssammlung, Munich , inv. nr. 1973, 1190. 1. Bayerische VorgeschichtsbZlitter 38 (Munich 1973) 124 ff. H.4. Kellner. 2. Bayerjsche VorgeschichtsbZiitter 39 (Munich 1974) 181 ff. If. U. Nuber. 3. Ann. ep. 1973 no. 383. 11. [MAVRETANIA TINGITANA] 1001107 Found Lhus; present location ~usgede ~gtouan. 1. ~u2Zetin.d 'arch~oZogiemarocaine 4 (Casablanca 1960) 573-4, no. 38, M. Euzennat , J. Marion. 2. Antiquites africaines 3 (Paris 1969) 126, no. 2, M. Euzennat. 12. [MAVRETANIA TINGITANA] 99/110 Found Banasa; present location Muse/e des ~nti~uitgs.Rabat. 1. kbZications du Seruice des ~nti~uitzsdu Mmoc 9 (Rabat 1951) 179, Ia. R. Thouvenot . 2. Ann. &. 1951 no. 270 3. ~ntiqz$t;s aafricaines 3 (Paris 1969) 115-117, M. Euzennat . 4. Ann. ep. 1969/70 no. 739. lposeible or probable provincial/fleet names have been restored in square brackets; all others have been assumed to be reasonably certain. ROMAN MILITARY DIPLOMAS .8

13. [MAVRETANIA TINGITANA] 1051110 Found Thamusida; present location ~us6edes ~ntiquitgs,Rabat, inv. Thamusida no. 114. 1. Bulletin arch~ologiquedu ~omi,tgdes trawux historiques 1955-56 (Paris 1958) 83, R. Thouvenot. 2. Thamusida I. Fouilles du service des Antiquit& du Maroc - !dZanges drarchgo20gie et drhistoire &?ole franqaise de Rome, Suppl. 2 (Paris 19657 J. P. Callu, J. P. Morel, R. Rebuffat, G. Hallier: 191. 20. 14. 3. Ann. ep. 1960 no. 101. 4. Antiquit& africaines 3 (Paris 1969) 126 no. 4, M. Euzennat. 14. 114, July 19 Find-spot unspecified; present location National Museum of Archaeology, Sofia, department of Classical Antiquities, inv. no. 8420. To be published in ArheoZogija (Sofia). 15. [MAVRETANIA TINGITANA] 98/11? Found VoZubiZis; present location ~usgedes ~ntiquitgs,Rabat. 1. Antiqu/it& africaines 3 (Paris 1969) 117 no. 2, M. Euzennat. 2. Ann. ep. 1969170 no. 742. 16. [MAVRETANIA TINGITANA] c. a. 118 Uncertain prove2ance; present location Musee/ des ~ntiquit&, Rabat. 1. Bulletin drarcheoZogie marocaine 4 (Casablanca 1960) 582, no. 54, M. Euzennat, J. Marion. DACIA SVPERIOR 120, June 29 Found ~zsei,; present location Museo Nazionale Romano, Rome, inv. nr. 128005. Studii gi cercetZtri de istorie veche 4 (Bucharest 1953) 541 ff. C. Daicoviciu. Dacia N.S. 1 (Bucharest 1957) 191-192, C. Daicoviciu. Athencpm N.S. 36 (Pavia 1958) 4 ff . G. Forni. Ann. ep. 1958 no. 30 = 1959 no. 31 (corrected version) Dacica (Bibliotheca Musei Napocensis 1970) C. Daicoviciu: 311 - 324. Dacia gi (Bucharest 1973) I. I. Russu: 99, no. 5. Inscrip$iile Daciei Romane I (Bucharest 1975) I. I. Russu: 81 ff. no. 5.

18. [MAVRETANIA TINGITANA] 1141120 Found VoZubiZis; present location ~usgedes ~ntiquitzs,Rabat. 1. ~ntiq~itzsaafrcaines 3 (Paris 1969) 118 - 121 no. 4, M. Euzennat. 2. Ann. ep. 1969170 no. 774.

Found Karaivanov. firoljubov near , Bulgaria; present location National Museum, Burgas, inv. nr. 1874. 1. Bulletin de Z'institut drarchgologie bulgare 27 (Sofia 1964) 187 ff. M. Lazarov. 2. Dacia,N.S. 16 (Bucharest 1972) 287 ff. I: I. P'.s~..., 3. Ann. ep. 1965 no. 1311 1974 no. 569 (amended version). 20. [DACIA] 1181122 Found ~o&na~i; present location ~alzuMuseum. 1. Acta Musei Napocensis 1 (Cluj 1964) 178, C. Daicoviciu, D. Protase. 2. Dacia gi Pannonia inferior (Bucharest 1973) I. I. Russu: 83 ff. 3. InscripgiiZe Daciei Romane I (Bucharest 1975) I. I. Russu: 77 ff. no. 4.

21. DACIA POROLISSENSIS/PANNONIA INFERIOR 123. August 10 Found Gherla; present location Gherla Museum. 1. Revista MuzeeZor (Bucharest 1973) 465-467 no. 5, I. I. Russu. 2. Dacia gi Pannonia inferior (Bucharest 1973) I. I. Russu: 19 ff. 3. Dacia N.S. 18 (Bucharest 1974) 155ff. I. I. 2ussu. 4. InscriptiiZe Daciei Romane I (Bucharest 1975) I. I. Russu: 88ff., no. 7. 5. Acta Archaeologica Academiae Scientiarwn Hungaricae 29 (Budapest 1977) 281-3. B. 6. Acta Musei Napocensis 12 (Cluj 1975) 152 ff. 8. Wolff.

22. DACIA POROLISSENSIS/PANNONIA INFERIOR (123, August lo?) Found Covdin; present location Nati~nal~Mus~um,Selgrade, inv . no. 914. 1. Cermania 52 (Berlin 1974) 408 ff. S. Dusanic, M. R. ~asic. 2. Inscriptiize Daciei Romane I (Bucharest 1975) I. I. Russu: 92, no. 7a. 3. Banaticq (Regiga 1975) 75 ff. I. I. Russu. 4. Revue Romaine drHistoire 14 (Bucharest 1975) 532 ff. I. I. Russu. 5. Ziva Antika 27 (Skoplje 1977) 179-190, S. Dusanic. 23. ------123, (October 17 or April 161) Found near Orlea, Zomania; present location the local school museum 1. Studii gi cercet&i de istorie ueche 22 (Bucharest 1971) 109 ff. C. C. Petolescu. 2. Dacia N.S. 16 (Bucharest 1972) 281 ff. C. C. Petolescu. 3. Dacia,gi Pannonia inferior (Bucharest 1973) I. I. Russu: Anexe 102, no. 7. 4. Ann. ep. 1973 no. 467. 5. Inscriptiile Daciei Romane I (Bucharest 1975) I. I. Russu: 162, no. 30. ROMAN MILITARY DIPLOMAS

SELECT BIBLIOGRAPHY

This bibliography and the preceding check-list do not overlap,except where articles deal with topics of wider significance than the specific diplomas under which they are cited.

Die Hilfstruppen in der rgmischen Provinz inferior. Epigraphische Studien 6. ~Gsseldorf. Zur Beurteilung der ~ilitgrdiplomeder Auxiliarsoldaten. Historia 17: 215-227. Die Personennamen in der rsmischen Provinz Dalmatia. Beitrcge zur Nmenforschz~ng N. F. Beihef t 4. Heidelberg. Buchbesprechungen Alterturn. Historische Zeitschrift Bd. 224: 667-669. Konsulat und Senatorenstand untsr den Antoninen. Antiquitas I: 27; Bonn. Ann. zp. - L'Annee &igraphique. Paris. Barnes, T. D. 1976 Imperial Campaigns A.D. 285-311. Phoenix 30: 174-193. Bean, G. E. and 1970 Journeys in Rough . Erg&zungsb;inde zu den Tituli Mitford, T. B. Asiae Minoris Nr. 3. Vienna. Birley, A. R. 1967 The Roman Governors of Britain. Epigraphische Studien 4 ~b'lnl~raz:54-67. Birley, E. Roman Garrisons in Wales. Archaeologia Cambrensis 102: 9-19. Sirley, E. AZae and cohortes rnilliariae. Corolla memoriae Erich Swoboda dsdto~it~.~hische Forscizungen in NiederZsterreich. ~razl~b'ln.54-67. Bowersock, G. W. 1970 The Annexation and Initial Garrison of Arabia. Zeitschrift fz% fz% Papyrologie und Epigraphik 5: 37-47. Boyce, A. A. 1949 The Twelfth Imperial Acclamationof from the Evidence of the Inscriptions. American Journal of Archaeology 53: 337-344. CIL Corpus Inscriptionwn Latinarwn. Berlin (1863- ) . Degrassi, A. Aurellius. Athenaeum 9: 292-299. Degrassi, A. Inscriptiones Italiae XI11 : 1. Rome. Degrassi. A. I Fasti consoZari del 2 'Impero Romano. P.ome. DetschewC D. Die thrakischen Sprachreste. Schriften der BaZkankommission = Decev, D. 14. Vienna. Devivjer. H. De Aegypto et Exercitu Romano sive Prosopographia Militiarum Equestrium quae ab Augusto ad Gallienum seu statione seu origine ad Aegyptum pertinebant. Studia HeZlenistica 22. Louva in. Devivjer, II. Prosopographia Militiarum Equestriwn quae fuerunt ab Augusto nd GaZZienm I (A-I) , 11 (L-V) . Louvain. Dobson, B. and The Roman Army in Britain and Britons in the Roman Army. Mann, J. C. Sritannia 4: 191-205. Dobson, B. The Significance of the Centurion and 'Primipilaris' in the Roman Army and Administration. In H. Temporini and W. Haase (eds.) Aufstieg und Niederyang der Rhischen Welt 11, Trincipat I. Berlin/New York. 392-434. Dodd, C. H. Chronology of the Eastern Campaigns of the Emperor . I~wnismatic Chronicle4 11: 209-267. Duryry. ,H. Le coorti pretorie. Rome. Dusanic, S. On the consuzes suffecti of A.D. 74-76. Epigraphiccz. 59-74. Eck, W. Die Legaten von Lykien und Pamphylien unter . Zeitschrift f& PapyroZogie und Epigraphik 6: 65-75. Eck, W. Sendtoren von Vespasian bis . llunich. Eck, W. Bermerkungen zum ~ilitgrkommandoin den Senatsprovinzen der Kaiserzeit. Chiron 2: 429-436. Eck, W. Erganzungen zu den Fasti Consulares des 1. und 2. Jhs. n. Chr. Historia 24: 324-344. Ephemeris Epigraphica Ephemeris Epigraphica. Corporis Inscriptionm Latinarum Supplementm edita iussa Instituti archaeologici Romani. 9 vols. Berlin (1872-1913). Forni. G. La correggenza di Severo Alessandro a proposito di frammento di diploma militare retrovato in Lodi. Archivo Storico Lodigiano fasc. 1: 8 ff. Forni, G. I1 diploma militare frammentario CIL XVI 157 della prima tetrarchia. Bulletino dell'istituto di diritto romano Vittorio SciaZoja. Serie 3, 1: 247-266. Gudea. N. Observatii cu privire la cohortele I Hispanorum din Dacia. Studii gi cercetsi de istorie veche gi arheologice 26, 3: 381-385. Henzen, W. Acta Fratrm ArvaZi7un quae supersunt. Berlin. Holder, A. Alt-celtischer Sprachschatz I-III. Leipzig.

~Gttl,W. I -II. Prague. ILS Inscriptiones Latinae Selectae ed. H. Dessau. Berlin (1892-1916). Jones, A. II. M. Cities of the Eastern Roman Provinces. 2nd ed. Oxford. JRS Journal of Roman Studies Kajanto, I. The Cognomina. Helsinki. Kalinka, E. Antike ~enGlerin Bulgarien. Schriften den Balkankomission 4. Vienna. Kellner, H.-J. Exercitus Raeticus. Bayerische ~orgeschichtsbliitter36: 207-215. Kennedy, D. The ala and cohors I Britannica. Britannia 8: 249-255. Kraft, K. Zur Rekrutierung der Alen und Kohorten an Rhsin und Dom. Berne. Liebenam, W. Fasti consulares Imperii Romani. Bonn. Lorincz,I/ B. Zur Konsulliste des Jahres 154. ~rheologkiVestnik 28: 369-372. Loriot, X. La date du P. Reinach 19 et le dies Caesaris de Maxime. Zeitschrift fGr Papyrologie und Epigraphik 11: 147-155. Mann, J. C. 'Honesta Missio' and the Brigetio Table. Hermes 81: 496-500. Mann, 3. C. A note on the Numeri. Hermes 82: 500-506. Plann, J. C. City Names in the Western Empire. Latomus 22: 777-782. Mann, J. C. The Development of Auxiliary and Fleet Diplomas. Epigraphische Studien 9: 233-241. Morris. J. and The Witnesses to Roman Military diplomata. ~rheologkiVestnik Roxan, M. 28: 299-333. Morris, J. Leges Annales under the Principate . Listy filologike/ 87 : 316-336 The Military Diploma of Albertfalva. Acta Archaeologica Academiae Scientiam Hungaricae 7: 49-69. Nesselhauf, H. Das ~Gr~errechtder Soldatenkinder. Historia 8: 434-442 NOT. DIG. OR. Notitia dignitatwn ..... in partibus Grientis NOT. DIG. OCC. Notitia dignitatm ..... in partibus Occidentis. Passerini, A. Le Coorti Pretorie. Rome. PWRE pcz Ly -$$Jissv~c*?r"c7,-~zi^'y'C~oE:~&;0 dbT cZassiScfieii A Ztei<*w7is- wissenschaft. Pflaum, H.-G. Les carri2res procuratoriennes gquestres sous le Haut-empire romain. Paris. Pflaum, H.-G. Les gendres de Marc ~ursle. Journal des Sa~lants. 28-41. Platnauer, M. The Life and Reign of the Emperor Lucius Septimius Severus. Studia Historica 18. PIR Prosopographia Imperii Romnni saec. I, II, III. H. Dessau, E. Klebs, P. von Rohden (eds.) Berlin (1896-1898). Prosopographia Imperii Romani saec. I, 11, III. 2nd. ed. E. Groag, A. Stein, L. Petersen (eds.). Berlin (1933-). Ritterling, E. Military forces in the Senatorial provinces. Journal of Roman Studies 17: 28-32. Roxan, 1.1. M. Epigraphic Notes. Epigraphische Studien 9: 246-250. Koxan, W. 14. Pre-Severan awilia named in the Notitia Dignitatm. Aspects of the Notitia Dignitaturn. B.A.R.Supp1. Series 15: 59-80. R. Goodburn and P. Bartholomew (eds.). Kussu. I. I. Tracii in Dacia Romans. Acta Musei Napocen5is 4: 35-?05. Sagel, J. Essai d'identification des consuls de l'annee 209 apres J.C. Historia 17: 256. Schulze, W. Zur Geschichte lateinischer Eigennmen. Berlin. Seston, W.. Sur les traces du I. 14arius Maximus et les consuls de 209. Bonner Historia Augusta Colloquium 1964-5: 211-219. Seyrig, d. Le cimetisre des marins a ~gleuciede ~ie)rie. ~glan~es syriens offert a\ M. ~engDussaudsI. Paris: 451-459. Speidel, M. Pannonian troops in the Moorish War of Antoninus,Pius. 5IM;S. Akten des XI Internationalen Limeskongresses. Szekesfehervar. J. Fitz. (ed.) : 129 ff. ROMAN MILITARY DIPLOMAS

Starr, C. G. The Roman Imperial Navy 31 B.C. - A.D. 324. 2nd ed. Cornell. Stein, A. Die Reichsbearnten von Dazien. Budapest/Leipzig. Stein, E. Die Kaiserlichen Bemten der Alen und Kohorten an Rhein und Donau. Berne. Stillwell, R. (ed.) The Princeton Encyclopedia of ClassicaZ Sites. Princeton. Syme, .Sir Ronald The jurist Neratius Priscus. Henes 85: 480-493. Syme, Sir Ronald The Lower under . Journal of Roman Studies 49: 26-33. Syme, Sir Ronald Governors of Pannonia inferior. Historia 14: 342-361. ( = Danubian Papers, Bucharest 1971: 225-244). Syme, Sir .Ronald Legates of Moesia. Dacia N.S. 12: 331-340. ( = Danubian Papers, Bucharest 1971: 213-225). Thompson, F. H. Roman Cheshire. Chester. Tubb, K. The Radiography of two Roman military diploma fragments. auZZetin of the Institute o Archaeology 15. Fasti Ostienses. Rozpravy Eeskoslovensk~ Akademie ~zd67 : 6. Prague. Visy, 2. flgt Zs ~odo&n~28 (Budapest) : 1309-1313. IJagner , W. Die Dislokation der rzmischsn Auxiliarformationen in den Provinzen Noricm, Paxnonien, :doesien und Dakien .won bis . Berlin Wolff. H. Zu den Bargerrechtsverleihungen an Kinder von Auxiliaren und Legionaren. Chiron 4: 479-510. ROMAN MILITARY DIPLOMAS

7 TRAIANVS BONIONI a. 99 Aug. 14 Published I. I. Russu &cia gi Pannonia inferior (Bucharest 1973) Anexe 102 ff. Found Alba Iulia; present location Alba Iulia Museum. Height 12.2 cm, width 8 cm. intus: tabella I1 extrinsecus: tabella 11

TATEM DEDIT ET-COW TVNC.HADVISSENT C DATA. AVT0SI QVI 'CAELI 7:4 CAVLI A D XVIIII I L PVLLI FABIO P ATINI CAECILIO 11 HISPANOR 1 TAT IVS *Q PEDITI \

/ QVAE F A EST *ROM I [hp(erator) Caesar, divi Nermae f (itius), Tmianus Augustus , pontifex &ms, tribunic (ia) potestat (e) 111, co (nlsCull 11, p (ater) p(atriae) equitibus et peditibus qui militant in atis ..... et cohortibus ..... quae appeZhtur ...... et sunt in Moesia superiore sub1 ...... quorum nomina subscripts swt ilpsis Ziberis poste [risque eom civi Itatem dedit et conub [iwn nun moribus quas tune hauissent c[wn est civitas iis] data aut siqui caeZib[es essent cwn iis quas] postea duxissent dwn[taxat singuti singutas]. a. d. XVIIII [kaZ. Septembr.I2 Q. Fabio [Barbaro, A.] CaeciZio [Faustino ~os].~ [co]h(ortis) 11 Hispanor(wd, [eui praest ] M. Statius Q. [f...... 1, pediti Bonioni Verani f. 'I h L ...... J.' Descr?:ptwn et recogn[itwn ex tubuza aenea ] quae f [&]a. es t Rom[ae 1. Q. Pompei [~omeri];P. ~[m]iZi[.. . . . 1; Q. Apidi [ThaZZi.];T. [~]Zavi[~ecundi aut Abascanti]; [P.]CauZi [Vi'itaZis aut GemeZZi aut Restituti]; L. PuZZi [Verecundi aut Sperati aut HemcZaes aut Epaphroditi aut Trophimi]; P. Atini [Amerimni aut Hedonici 1. 1. ~?f~13;-?"&~'PJ-pe I ar IID ( cf. i2 note 3). Moesia superior may be restored from the presence of the unit of the recipient in the diptoma. Cohors 11 Hispanonun was in Pannonia from at least 54 until September 85 (CIL XVI 2, 4, 26, 30 and 31) but was included in the lists of Moesia superior from the time of the division of Moesia by c. 86. The cohort is also named in a diploma of Moesia superior of 100 (CIL XVI 46). 2. The date has been restored by a comparison with CIL XVI 44 and 45. 3. Q. Fabius Barbarus and A. Caecilius Faustinus suffect consuls. For Barbarus see PIR 111~96 n0.23~ cf. W. Eck PWRE Supp. 14 (1974) col. 117 (59a). For Faustinus see PIR 11~7 no. 43. 4. Bonio is probably a Celtic name; cf. A. Holder AZt-celtischer Sprachschatz I (Leipzig 1896) col. 479. W. Schulze lists Veranus among Latin names with a probable Etruscan origin, Zur Geschichte Zateinischer Eigenmen (Berlin 1904) 379; cf. I. Kajanto The Latin Cognomina (Helsinki 1965) 108 bis and 253, who also lists Bonio as a Latin cognomen (275) but admits that the distinction between Latin and Celtic derived names is often very fine, 16 ff. Professor G. Alfgldy informs me that Bonio is found in (CIL 111 5354) and Boniatus is very common there; he also observes that Veranus is attested in the same province on at least six occasions. If he was recruited locally, Bonio should have originated in Pannonia; see n.1 supra. Photographs Fig. la, 105 and Fig. 2a 107 ApuZwn XI1 (Alba Iulia 1974). 8 TRAIANVS INCERTO RAMMI F. a. 105 Mai. 1 - Iul. 15

Published R. P. Wright Journal of Roman Studies 50 (London 1960) 238. Found Middlewich, Cheshire; present location Grosvenor Museum, Chester, inv. nr. 61.R.59. Height 9.6 cm, width 13.1 cm. intus: tabella I1 extrinsecus: tabel IVITAS I= ... VM.IS*QVAS.POSTE 0 A INGVLI-SINGVLAS A*D- 0 I1 5 C IVLIO \CN AFRANIO TI. IVLI

ICIVS GREGALI . 10 0 . RAMMI F

[I~(erator)Caesar, divi Nemae f(iZius), Nerva Traianus Augustus Genmicus Dacicus, pontifex maxunus, tribwic(ia) potest (ate) VIIII, imp (eratori IIII, co fn)s (utl V, p Cater) p (atriae) equitibus et peditibus qui militant in aZis ..... et cohortibus ..... quae appellantur ...... et sunt in Britannia sub1...... quom nomina subscripts swt, ipsis Ziberis posterisque eom civitatem dedit et conubium cwn uxoribus quas tune habuissent cwn est] civitas i(i)s data, a[ut siqui caetibes] ess[ent, c]mifils quas poste[a duxissent dmtuxja[t s]inguZi singutas. a. d. II[L...... l2 C. IuZio [Basso], Cn. Afranio [Dextro cos. ] a[la]e Classianae c (iviuml ~fmanorwn)4, [cui praest ...... Inicius '[...... 1, gregali [ .... lo Ramni f. [. .... ] 4 [et Alrnabili Firrrti f(i~iae) ...... [Descri]ptum et recogn[itwn ex tabula aenea] quae fixa est R[ornae]. [Ti. Iu]Zi [~rbani];[G.Polmpei [Homeri]; [P. C]auZi Restituti]; [P. Atlini [~merimni];M. [I]uZi [~Zernentis];Ti. IuZi [Euphemi]; P. Cali [vitazis].6 1. Alfijldy-Mann Type I, or IID or E (cf. t2 note 3). 2. R. P. Wright suggests the date is likely to be 13 Mai.105, like CTL XVI 50 and perhaps 51, which carry the names of the same consuls. 3. C. Iulius (Quadratus) Bassus and Cn. Afranius Dexter suffect consuls. For Bassus see PIR IV2260-261 no. 508. For Dexter see PIR I274 no. 442. Q. Caelius Honoratus had replaced Dexter by 16 Iul. 105; cf. PIR 1~~261concerning Bassus. 4. Ala CZassiana c. R. (CIL XVI 51); GaZZom et Thranmr CZassiana c. R. (CIL XVI 69). 5. E. Birley suggests as nornen Anicius or Minicius, or with less likelihood Vinicius. 6. ... .o Ramni f. Perhaps a German name like Ramio in RIB 2063. Cf . A. Holder AZt-cezt. Sprach. I1 (1904) col. 1072. This is an interesting possibility as both K. Kraft and E. Stein believed the aZa to have been stationed in perhaps as late as the Flavian period and before its arrival in Britain (Zur Rekrutierung der AZen und Kohorten an Rhein und Dm (Berne 1951) 148nn.300 and 301; Die kaiserlichen Beamten und WppenkLhper irn rtfmischen Deutschland unter dem Mnzipat (Vienna 1932) 127). For a contrary opinion see G. Alfgldy Die HiZfstruppen in der rtJmischen Provinz Cenania inferior(Diisse1dorf 1968) 17-19 no. 6. 7. Amabilis and Firmus are both Latin cognomina; see I.Kajanto The Latin Cognomina (Helsinki 1965) 282 and 258. 8. The names of the witnesses have been restored by comparison with CIL XVI 50; cf. now t9. Drawing by F. H. Thompson JRS 50 239. Text Ann. zp. 1962 no. 253, but GREGALIS is wrongly restored line 9. ROMAN MILITARY DIPLOMAS

9 TRAIANVS M. SPEDIO CORBVMNI

a. 105 Sept. 24

Published H.-G. Pflaum Syria 44 (Paris 1967) 339 ff.

intus: tabella I extrinsecus: tabella I LMP CAESAR DIVI NERVAE F NERVA TRAIANVS AV IMP. CAESAR* DIVI* NERVAE- F* NERVk TRAIANVS- AV l GVSTVS GERMANICVS DACICVS PONTIFEX MAXI GVSTVS GERMANICVSwDACICVS* POFIFEX-MAXIMVS MVS TRIBVNIC POTESTAT VIIII IMP 1111 TRIBVNIC* POTESTAT* VIIII. IMP.-. ~.v.P P. COS V P-P EQVITIBVS ETPEDITIBVSQVIMILITAVERVNT.INAL1S-TRI 5 EQVITIBVS ET PEDITIBVS Q& MILITAVERVNT IN ALIS BVS. ET. COHORTIBVS SEPTEM. QVAE. APPELLANTVR AVGVS 5 TRIBVS ET COHORTIBVS SEPTEM TA-ET APRIANA.ET*VOCONTIORVM-ET.I. AVGVSTA- LVSI QVAE APPELLANTVR AVGVSTA ET APRIANA TANORVM ET-T.PANNONIORVM-ET-T* FLAVIA. CILICVM ! ET VOCONTIRVM ET I AVGVSTA LVSITANORVM ET-II-THRACVM. ET-E* THEBAEORVM ET-II.ET-III. ITV ET I PANNONIORVM ET I FLAVIA CILICVM RAEORW ET* CLASSICORW ET. SVNT. IN AEGYPTO SVB 10 ET I1 THRACVM ET I1 THEBAEORVM ET I1 ET I11 C VIBIO-MAXIM0 ITEM EXTRANSLATARVM IN IVDAE 10 (I) ITVRAEORVM ET CLAS SICIRVM ET SVNT IN AM I* HISPANORVM*ET* 5 THEBAEORVM. QVINIS- ET*VI AEGYPTO SVB C VIBIO MAXIM0 ITEM EX CENIS-PLVRIBVSVE STIPENDIIS-EMERITIS-DZMISSIS-HO TRANSLATARVM ,IN IVDAEAMI HISPA NESTA. MISSIONE. QVORVM. NOMINA. SVBSCRIPTA NORVM ET I THEBAEORVM QVINIS ET VICE l 0 15 NIS PLVRIBVSVE STIPENDIIS EMERITIS SVNT. IPSIS- LIBERIS.POSTERISQVE.EORVM. CIVITATEM DIMISSIS HOmSTA MISSIONE QVO DEDIT-ET CONVBIW WVXORIBVS QVAS.TVNC.HABVIS 15 ORVM NOMINA SVBSCRIPTA 0 SENT-CVM EST CIVITAS-11s-DATA'AVT SEQVI.CAELIBES.ESSENT tabella I1 CVM IIS QVAS.POSTEA.DVXISSENT.DWAXAT-SINGVLI 0 s v N T Z~IBERISPOSTERISQVE EO a SINGVLAS* A. D VIII. K OCTOBR RVM CIVIT ATEM DEDIT ET CONVBIVM CVM Ma VITORIO- MARCELLO* COS 20 VXORIBVS QVAS TWCHABVISSENTCVMEST C CAECILIO STRABONE 20 CIVITAS IS DATA. AVT SI QVI CAELIBES ES COHORT*II-ITVRAEORVM* CVI PRAEST SENT CVM IS QVAS POSTEA DVXISSENT DVM L-AQVILLIVS* OCVLATIVS TAXAT S INGVLAS A D VIIIK OCTOB (!) EX PEDITE M VITORIO MARCELLO M* SPEDIO*M.F.CORBVLONI HIPPO 25 C CAECILIO STRABONE COS DESCRIPTVM*ET.RECOGNITVM EX TABVLA-AENEA COHORTIIITVRAEORVM CVI PRAEST QVAE-FIXA-EST0ROMAE-IN MVRO-POST-TEMPLVM L AQVIUIVS OCVLATIVS DIVI-AVG* ADMINERVAM E WEDOTE (!I tabella I1 M SPED10 M F CORBVLONI HIPPO TI. IVLI VRBANI 0 30 DESCRIPTVMwET RECOGNITVM EX TABVLA Q POMPEI HOMER1 AENEA QVAE FIXA EST ROMAE P - CAVLI RESTITVTI P ATINI AMERIMNI M IVLI CLEMENTIS TI' IVLI l EVPHEMI P ' CAVLI VITALIS

Impierator) Caesar, divi Nemae f(iZius), Nenta Traianus Augustus Gemanicus Dacicus, pontifex muxius, tribuniclial potestat (e) VIIIJ imp (erator) IIII, co(n)s(ul) V, p(ater) p (atriael equitibus et peditibus qui miZitavemnt in alis tm'bus et cohortibus septem quae appellantur (1) ~ugustalet(2) A rianalet (3) ~ocontiomun~et(1) I Augusta ~usitanom~et(2) I ~annoniorum~et(3) I Flavia CilicwnP et (4) 11 Thracwn2et (5) 11 ~hebaeorumlet (6) II et (7) 111 ~turaeorum'et cZassiconun et swzt in Aegypto sub C. Vibio ~axirno~iternextranslatm in Iudaearn (1) I~is~anonun~ et (2) I Thebaeom2 quinis et vicenis pZuribusve stipendiis emeriti8 dimissis honesta missione4, quorwn nominu subscripts sunt, ipsis liberis posterisque eom civitatem dedit et conubiwn cum moribus quas tune habuissent cum est civitas iis data, aut siqui caelibes essent, cum iis quas postea duxissent dmtaxat singuli singulas. a.d. KII k. Octobr(es) M. Vitorio Marcelto, C. Caecilio Strabone ~0s.~ cohort (is) I1 Itumeorwn, mi praest L. AquiZZius 0cu2at~us1, ex pedite M. Spedio M. f. CorbuZoni, Hippo . Descriptum et recognitwn ex tabula aenea quae fixa est Rornae in muro post tempZum divi Aug(ustil ad Minerum. 1. See discussion by H.4. Pflaum Syria 44 339 ff. Oculatius almost certainly came from Flanona in Dalmatia; see G. Alfgldy Die Personenmen in der rzmischen Provinz DaZrnatia, ~eitrh'gezur Natnenforschung, N. F. Bhft. 4 (Heidelberg 1969) 61 and H. Devijver Studia HeZZenistica 22 (Louvain 1975) 29-30, no. 9 (= Prosopogmphia Militiarum Equestriwn quae fuerunt ab Augusto ad GaZZienwn I (Louvain 1975) 119 no. 159). 2. Pflaum (op. cit. 356) suggests that cohortes I Augusta Lusitanorum and 11 Thranrm of Iudaea (CIL XVI 33) were exchanged for cohortes I Hispanorwn and 1 Thebaeom and that the latter pair may have taken part in the annexation of Arabia in 106; following this they may have formed part of the garrison of the new province since they do not appear on the lists of Syria Palaestina in 139

10 TRAIANVS INCERTO

Published H.-J. Kellner Bayerische ~or~eschichtsbl~tter38 (Munich 1973) 124 ff. Found Oberstinrm, Ingolstadt; present location ~r&istorische Staatssamlung, Munich. Inv. nr. 1973,1190. Height 4.5 cm, width 3 cm, thickness 2 m. intus: tabella I extrinsecus: tabella I

ITATEM DEDIT

5 IBER [Imp(erator) Caesar, divi Nemae f., Nema Traianus Augustus ...... I [...... (amilia) qui sunt in Raetia sub . ...I mI[.... item (ah, cohors, vecrillatiol] quae est [in Moesia inferiore sub A. CaeciZiIo ~auetin[olquinis et vicenis pluribusve sti]pendii[s emeritis dimissis] honesta mis[sioJne qu[orum nomina subslcripta sunt ipsis [Z]iberi[spostem'sque eom cilvitatem dedit [et conubiun cum uxoribus qJuas tune haburissent cwn est civitas iis data] aut siqui ca[eZibes essent cwn iis quas postea] duxis[sent dwntmat singuli singutas.] 1. The restoration VRI (1. 1 intus) was suggested by H. U. Nuber Bayerische Vorgeschichtsbltitter 39 (1974) 181 ff. The expansion of 11. 1-3 (intus) is also Nuber's suggestion (op. cit.). For A. Caecilius Faustinus see PIR 11' 7 no. 43 and Nuber (op. cit. 184 and note 19). In 99 Faustinus was suffect consul (see t7 and CIL XVI 44 and 45) and from 10314 until 105 governor of Moesia inferior. Drawings Abb. 1 and 2 BVbZ. 38 124 and 125. Text Ann. gp. 1973 no. 383.