MAGAZYN ISSN 1506-0233 MAGAZYN OLIMPIJSKI

PISMO POLSKIEGO KOMITETU OLIMPIJSKIEGO NR 2 (107) CZERWIEC 2014

KRAKÓW 2022 REFERENDUM NA „NIE” STR. 12

NANKIN CZEKA, RIO ZWLEKA... REKONESANSE PRZED IGRZYSKAMI STR. 30–33

TOKIO 1964 „SAMURAJE” ZNAD WISŁY STR. 46–53

PARK KĘPA POTOCKA NR 2 (107) CZERWIEC 2014 CZERWIEC 2 (107) NR 15. PIKNIK OLIMPIJSKI Gwiazdy sportu, konkursy z nagrodami i... dobra zabawa!

WYDARZENIA WOKÓŁ SPORTU Z KART HISTORII POCZET MISTRZÓW SYLWETKI WARTO PRZECZYTAĆ

SPIS TREŚCI

W NUMERZE

MAGAZYN OLIMPIJSKI WYDAWCA: 3 ZAMIAST WSTĘPU 58 SYLWETKI Polski Komitet Olimpijski Sportowe lato – nie tylko Nankin Pod okiem Króla ul. Wybrzeże Gdyńskie 4, 01-531 Warszawa tel.: +48 22 560 37 00, faks: +48 22 560 37 35 6 WYDARZENIA 60 SYLWETKI e-mail: [email protected] REDAGUJE: Zespół Gala, jakiej nie było Straciliśmy Przyjaciela REDAKTOR PROWADZĄCY: Henryk Urbaś

10 WYDARZENIA 62 WOKÓŁ SPORTU REALIZACJA WYDAWNICZA: Karty na stole Warto przeczytać Direct Publishing Group SA 12 WYDARZENIA 64 KALEJDOSKOP ul. Rzymska 22, 03-976 Warszawa tel./faks: +48 22 617 93 23 „Nie” dla igrzysk w Krakowie Kalendarium www.dp-group.com.pl 14 WYDARZENIA 68 SUMMARY PREZES ZARZĄDU: Michał Sztand DYREKTOR FINANSOWY: Marcin Przasnyski Pół wieku z czystą grą Echoes from Sochi and Beyond MENEDŻER PROJEKTU: Katarzyna Łada REDAKTOR WYDANIA: Adam Piosik 16 WYDARZENIA DYREKTOR KREATYWNY: Marcin Górecki DYREKTOR ARTYSTYCZNA: Marta Michałowska 20 lat minęło AUTOR ZDJĘCIA NA OKŁADCE: Szymon Sikora 18 WYDARZENIA Ostrzeszowski fenomen 22 WOKÓŁ SPORTU ZAMIAST WSTĘPU To już piętnasty raz! 24 WOKÓŁ SPORTU Pięciobojowy zlot w Warszawie DRODZY CZYTELNICY! 26 WOKÓŁ SPORTU Nie da się ukryć, że powoli milkną już echa znakomi- Dekada dla sportu tego występu biało-czerwonych na zimowych igrzy- 28 WOKÓŁ SPORTU skach olimpijskich, a i oni sami kończą serię spotkań Stadion Kamili z przedstawicielami władz różnego szczebla, kibica- 30 WOKÓŁ SPORTU mi, młodzieżą, Polonią i po krótkim „czasie dla rodziny” sposobią się już do letniej fazy przygotowań do następnego sezonu… zimowego. Nankin czeka O letnich występach coraz poważniej myślą za to zawodnicy dyscyplin 32 WOKÓŁ SPORTU głównie o tej porze roku uprawianych. Startują już kolarze, rywalizują Rekonesans w Rio zawodnicy sportów rozgrywanych na wodzie, do organizowanych 34 WOKÓŁ SPORTU w Polsce mistrzostw świata sposobią się siatkarze, zaś formę na szczyt Sportowa wieża Babel (cz. 1) sezonu (mający zapewne przypaść na sierpniowe ME w Zurychu) 36 WOKÓŁ SPORTU budują lekkoatleci. Grupa utalentowanych juniorów kończy z kolei Kumulowanie aktywności kwalifikacje do zaplanowanych także na sierpień II Młodzieżowych Igrzysk Olimpijskich w chińskim Nankinie. Tymczasem przeprowa- 40 Z KART HISTORII dzone w Krakowie 25 maja referendum, zakończone przegraną Pierre de Coubertin a media zwolenników zorganizowania tam w roku 2022 zimowych igrzysk 46 Z KART HISTORII olimpijskich, oznacza przerwanie starań królewskiego grodu o tę Tokio po raz drugi imprezę. To stracona wielka szansa, która na pewno szybko się nie 50 POCZET MISTRZÓW powtórzy. A przy okazji także niemało wstydu – i przed gotowymi „Samuraje” znad Wisły wspomóc Kraków Słowakami, i przed sportowym światem. Miejmy 54 SYLWETKI tylko nadzieję, że takie rozstrzygnięcie referendum nie zaszkodzi Trenerka na niejeden medal samemu rozwojowi sportów zimowych w Polsce. Po sukcesach w Soczi nasze apetyty wszak wzrosły… 56 SYLWETKI Henryk Urbaś Panie Janie...

MAGAZYN OLIMPIJSKI 3 100

95

75

25

5

4 MAGAZYN OLIMPIJSKI 0 100

95

75

25

5

0 WYDARZENIA

POWYŻEJ: Chwila dla fotoreporterów – medaliści z Soczi oraz ich trenerzy na wspólnej GALA, JAKIEJ fotografii z prezydentem Komorowskim, premierem Tuskiem oraz prezesem PKOl Andrzejem Kraśnickim i członkinią JESZCZE NIE BYŁO MKOl Ireną Szewińską

NIEWIELE JEST IMPREZ, KTÓRE TEKST: HENRYK URBAŚ Polskie Radio JEDNOCZEŚNIE ZASZCZYCAJĄ OBECNOŚCIĄ NAJWAŻNIEJSZE OSOBY W PAŃSTWIE. DZIEJE GALA TO TRADYCYJNE ZWIEŃCZENIE SIĘ TAK TYLKO W PRZYPADKU OBOK: WYDARZEŃ SZCZEGÓLNEJ WYSTĘPU NASZEJ REPREZENTACJI Na „Ścianie chwały” WAGI. ZA TAKIE MOŻNA ZATEM na kolejnych igrzyskach. Jak wiadomo, upamiętniono m.in. tegoroczne, w Soczi, były dla biało-czer- dokonania naszych UZNAĆ GALĘ OLIMPIJSKĄ, panczenistów wonych niezwykle udane. Nasi sportowcy ZORGANIZOWANĄ 3 KWIETNIA i panczenistek wrócili do kraju z sześcioma medalami (z prawej) W CENTRUM OLIMPIJSKIM – czterema złotymi, srebrnym i brązowym. PKOl, NA KTÓRĄ PRZYBYLI I właśnie od odsłonięcia specjalnych replik ZARÓWNO PREZYDENT RP olimpijskich trofeów na „Ścianie chwały BRONISŁAW KOMOROWSKI, polskiego sportu” w Muzeum Sportu JAK I PREZES RADY MINISTRÓW i Turystyki rozpoczęła się kwietniowa DONALD TUSK uroczystość. Zabrakło na niej jedynie chorej narciarskiej mistrzyni – Justyny Kowalczyk, ale pozostali medaliści z przejęciem

6 MAGAZYN OLIMPIJSKI i radością zrywali biało-czerwone wstążki opasujące tabliczki symbolizujące ich Prezydent RP soczijskie medale. Obecnie „Ściana chwały” upamiętnia już 291 krążków zdobytych udekorował dotąd przez polskich olimpijczyków na zimowych i letnich igrzyskach. Podczas medalistów tej samej kameralnej ceremonii, zgodnie z tradycją, kierownictwo PKOl do zbiorów z Soczi wysokimi Muzeum przekazało pochodnię ze sztafety niosącej święty ogień z Olimpii do Soczi odznaczeniami oraz reprezentacyjny strój z igrzysk. Po chwili medaliści wyszli przed gmach Cen- państwowymi trum Olimpijskiego i tam spotkali się ze spe- cjalnymi gośćmi Gali – prezydentem i pre- mierem. Wspólnie z nimi zasadzili pierwszy POWYŻEJ: z 25 „dębów wolności”, upamiętniających Prezes PKOl Andrzej ćwierćwiecze przełomowych, jak się oka- Kraśnicki, Zbigniew Bródka i Kamil Stoch zało, dla naszego kraju wyborów parlamen- zrywają wstążki, tarnych z czerwca 1989 roku. Trzeba przy- które opasują znać, że sadzenie dębu dostarczonego do tablicę z nazwiskami wszystkich naszych Centrum przez Lasy Państwowe zarówno reprezentantów na ZIO naszym sportowcom, jak i obu politykom nie w Soczi. Obserwują to sprawiło najmniejszych trudności – uczynili m.in. Irena Szewińska i Henryk Urbaś to sprawnie i fachowo… OBOK: GALA OLIMPIJSKA (relacjonowana na ży- Prezydent RP Bro- nisław Komorowski, wo przez TVP Sport) była swoistym wyra- premier Donald Tusk, zem szacunku dla wysiłku sportowców, Kamil Stoch i Zbigniew Bródka podczas sadzenia „dębu wolności” 291 REPLIK MEDALI OLIMPIJSKICH znajduje się na „Ścianie chwały” w Centrum Olimpijskim PKOl w Warszawie

ich trenerów i wszystkich innych osób (także ich najbliższych), które przyczyniły się do bezprecedensowego olimpijskiego sukcesu. Zwracając się do zawodników, Bronisław Komorowski podziękował im za wspaniałą walkę na obiektach olimpijskich i ogromną porcję radości, jaką ich występy dały rodakom. „Medale, które mam okazję wręczyć Wam dziś, to szczególna forma podziękowania za to od całego narodu” – mówił prezydent, po czym udekorował wysokimi odznaczeniami państwowymi: Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia

FOTO: SZYMON SIKORA SZYMON FOTO: Polski (za wybitne zasługi w rozwoju i upowszechnianiu sportu i krzewienie idei

MAGAZYN OLIMPIJSKI 7 WYDARZENIA

olimpijskiej w Polsce i na świecie) – Irenę POWYŻEJ: miesiącami harujecie jak… woły, aby nam Szewińską, zaś za wyniki z Soczi: Krzyżem „Rodzinna” fotografia wszystkim sprawiać potem jak najwięcej medalistów i trenerów, Kamil Stoch, Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski: kierownictwa PKOl radości, i za to – dziękuję” – powiedział Katarzynę Bachledę-Curuś, Natalię i sponsorów Zbigniew Bródka między innymi. Czerwonkę, Luizę Złotkowską i Katarzynę PONIŻEJ: Woźniak; Krzyżem Kawalerskim Orderu Jan Kulczyk i Andrzej i Justyna DRUGĄ CZĘŚĆ GALI, po okolicznościowych Odrodzenia Polski: Zbigniewa Bródkę, Kraśnicki wręczają wystąpieniach prezesa PKOl Andrzeja Kraś- Kamila Stocha, trenerów – Wiesława Kamilowi Stochowi nickiego i ministra sportu i turystyki Andrzeja i Zbigniewowi Bródce Kowalczyk Kmiecika i Łukasza Kruczka, Srebrnym Krzy- medale z fragmentami Biernata, wypełniło wręczanie kolejnym me- żem Zasługi: Konrada Niedźwiedzkiego, meteorytu, który dalistom przyznanych im przez PKOl nagród spadł w okolicach otrzymali od Jana Szymańskiego i trenera Krzysztofa pieniężnych ze środków pozyskanych od Czelabińska Niedźwiedzkiego, zaś Brązowym Krzyżem dokładnie na rok Jana Kulczyka sponsorów ruchu olimpijskiego. Zresztą Zasługi: Witolda Mazura. przed dniem ich dr Jan Kulczyk (w imieniu sponsora strate- triumfów – 15 lutego ważące po 525 g gicznego – Kulczyk Investments) i Grzegorz OSIĄGNIĘTYCH W SOCZI ZNAKOMITYCH Sołtysiński (jako przedstawiciel sponsora WYNIKÓW sportowych serdecznie pogratu- sztabki złota strategicznego – Lotto) także pośpieszyli lował zawodnikom i trenerom premier z gratulacjami do głównych bohaterów tego Donald Tusk. „Pracujecie niezwykle ciężko, spotkania. Jan Kulczyk przygotował ponad- to niezwykłą niespodziankę dla naszych mistrzów olimpijskich. Kamil Stoch, Zbigniew Bródka i (zaocznie) Justyna Kowalczyk otrzymali od niego niemałe, bo ważące dokładnie po 525 g sztabki złota. Fundator wyjaśnił, że wręczane w Soczi „złote” medale ważyły co prawda po 531 g, ale miały w sobie tylko po… 6 g czystego złota. Właśnie dlatego szef Rady PKOl postanowił naszym mistrzom „stratę” tę zrekompensować. Nic dziwnego, że taki prezent ogromnie ich ucieszył…

8 MAGAZYN OLIMPIJSKI 100

95

75

25

5

0 WYDARZENIA

KARTY NA STOLE

KIEDY W MARCU UBIEGŁEGO PO CZTERNASTU MIESIĄCACH, 20 MAJA ROKU Z INICJATYWY bieżącego roku przeszło stu przedstawi- DR. JANA KULCZYKA cieli środowiska sportowego, świata – PRZEWODNICZĄCEGO polityki, samorządów, ludzi nauki, RADY POLSKIEGO KOMITETU kultury, biznesu i mediów spotkało OLIMPIJSKIEGO – ZWOŁANO się ponownie, by… podsumować to, co w tym czasie zrobili, pracując W STOLICY POSIEDZENIE w trzech specjalistycznych zespołach „OKRĄGŁEGO STOŁU problemowych (ds. strategii sportu, POLSKIEGO SPORTU”, rozwiązań legislacyjnych i finansowania NIE BRAKOWAŁO TAKICH, sportu). Frekwencja i tym razem była KTÓRZY TĘ INICJATYWĘ duża, a przewodniczący zespołów (odpo- SKWITOWALI TRADYCYJNYM: wiednio: Waldemar Dąbrowski, Zbigniew „SPOTKAJĄ SIĘ, POGADAJĄ Ćwiąkalski i Maciej Witucki) zreferowali U GÓRY: Uczestnikami zarówno przebieg ich prac, jak i wnioski I… NIC Z TEGO NIE WYNIKNIE”. „Okrągłego Stołu JAK SIĘ OKAZUJE – BYLI oraz rekomendacje, jakie opracowali Polskiego Sportu” w toku przepojonych troską o polski W obradach byli m.in.: (od lewej) W BŁĘDZIE Jan Krzysztof Bielecki, sport dyskusji. Andrzej Kraśnicki, wzięło udział Jan Kulczyk, Justyna ZEBRANI WYSŁUCHALI ICH Z ZAINTE- Kowalczyk, Irena Szewińska TEKST: HENRYK URBAŚ RESOWANIEM, wyrażając uznanie ponad stu Polskie Radio dla merytorycznej wartości przedstawio- POWYŻEJ: nych propozycji. Nie mamy tu miejsca, przedstawicieli Spotkaniu w Centrum Olimpijskim nadano by wszystkie omówić, dlatego pozwa- różnych środowisk odpowiednią oprawę 10 MAGAZYN OLIMPIJSKI lam sobie wymienić jedynie te naj- ważniejsze z nich. „Okrągły W ZAKRESIE STRATEGII SPORTU: rozszerzenie zainteresowania sportem Stół” zgodnie także na inne (pozasportowe) resorty, dążenie do profesjonalizacji zarządzania uznano i otwarcie się w działalności sportowej na partnerstwo publiczno-prywatne, za inicjatywę przejście z biurokratycznego na stra- tegiczny model zarządzania sportem, potrzebną z równoczesnym wydłużeniem okresów rozliczeniowych dla oceny efektywności i ważną działań, upowszechnianie dwutorowości kariery (sportowa i pozasportowa), powierzenie PKOl zadania opracowa- nia strategii przygotowań do kolejnych POWYŻSZE POSTULATY, uzupełnione POWYŻEJ: stosowania przepisów o zamówieniach pu- Wśród uczestników igrzysk olimpijskich przy jednoczesnym o kilka wniosków z dyskusji, mają być blicznych i rozliczania środków budżetowych obrad: Tomasz wydłużeniu do ośmiu lat okresu budo- wkrótce przedłożone najwyższym władzom Jagodziński, Marcin wydatkowanych na działalność sportową. wania docelowej reprezentacji, naszego państwa. Trafią więc do prezyden- Herra, Zenon Apelowano też między innymi o skoordy- Hajduga i Grzegorz konieczność zwiększenia znaczenia ta, premiera, marszałek sejmu i kilku resor- nowanie w jednym ośrodku decyzyjnym Hajdarowicz medycyny na wszystkich etapach tów. Gotowość wnikliwego przyjrzenia się działań na rzecz promocji Polski przy okazji procesu szkolenia. im już na posiedzeniu „Okrągłego Stołu” PONIŻEJ: coraz większej liczby dużych imprez spor- Andrzej Kraśnicki zadeklarowali: wiceminister sportu i tury- towych odbywających się w naszym kraju. (z prawej) w rozmowie W ZAKRESIE REGULACJI PRAWNYCH: styki Tomasz Półgrabski oraz szef „resorto- z prezesem ZG AZS Obecnie – jak podkreślał np. prezes PZPS konieczność złagodzenia wpływu wej” komisji sejmowej, poseł Ireneusz Raś. prof. Markiem Rockim, Mirosław Przedpełski – są to zadania mocno Piotrem Przygońskim administracji państwowej i biurokracji rozproszone, organizowane przez różne pod- (World Games Wroc- na organizację sportu w Polsce, W DYSKUSJI za bodaj najpoważniejsze ogra- ław 2017) i Marcinem mioty, a w efekcie – kosztowniejsze i niezbyt konieczność liberalizacji zasad finanso- niczenie w działalności sportowej uznano Przychodnym z Urzędu efektywne. Ważną informację dla wszystkich Marszałkowskiego wania sportu ze środków niepublicznych, bariery biurokratyczne, dotyczące m.in. organizatorów takich imprez (w tym – dla apli- Województwa w tym złagodzenia przepisów dotyczących Dolnośląskiego kującego o zimowe igrzyska olimpijskie w ro- zakazu reklamowania i prowadzenia spon- ku 2022 władz Krakowa) przekazał Andrzej soringu niektórych produktów i usług, Jagusiewicz. Główny Inspektor Ochrony Śro- podkreślenie roli mediów w upowszech- OBRADY „OKRĄGŁEGO STOŁU dowiska zapewnił bowiem o poparciu, jakie- POLSKIEGO SPORTU” nianiu sportu poprzez m.in. złagodzenie 2. go kierowany przezeń urząd będzie udzielał ograniczeń w zakresie obecności spon- O wnioskach płynących z dyskusji wszystkim organizatorom imprez i inwestu- sorów w mediach, rozmawiano nie tylko z perspektywy stolicy jącym w rozwój bazy sportowej, o ile tylko potrzeba umocowania w przepisach prawa będą działać w myśl reguł zrównoważonego funkcjonowania Trybunału Arbitrażowego rozwoju, tj. z poszanowaniem zasad ekolo- przy Polskim Komitecie Olimpijskim. gii. „Ochrona środowiska to jeden z filarów współczesnego olimpizmu” – przypomniał W DZIEDZINIE FINANSOWANIA SPORTU: Andrzej Jagusiewicz i w tym kontekście wyra- bezwzględna konieczność poszukiwa- ził satysfakcję z faktu funkcjonowania w PKOl nia źródeł dodatkowego finansowania (od dwóch lat) Komisji „Sport i środowisko”. sportu, w tym także organizacji dużych imprez sportowych, „OKRĄGŁY STÓŁ” to przedsięwzięcie po- pilna potrzeba wprowadzenia zmian w usta- trzebne – taka jest opinia uczestników jego wie o grach hazardowych, które umożliwi- drugiego posiedzenia. Dlatego ustalono, łyby Totalizatorowi Sportowemu np. prowa- że zespoły robocze będą pracować nadal, dzenie sprzedaży swych produktów przez a obrady plenarne będą organizowane w cyklu internet oraz przystąpienie przez tę firmę dwuletnim, zawsze po kolejnych – zimowych

FOTO: SZYMON SIKORA do międzynarodowych gier losowych. lub letnich – igrzyskach olimpijskich.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 11 nia, które były dla Krakowa i Małopolski i Małopolski Krakowa dla były które nia, stara- skalę szeroką na zakrojone przerwać musimy że „Żałujemy, Sroka. – Magdalena 2022 Kraków Konkursowego Komitetu przewodnicząca Marczułajtis-Walczak) Jagnę posłankę kwietnia w połowie (zastąpiła nowa także się wypowiedziała tonie W podobnym Krakowa. prezydent Majchrowski, Jacek prof. referendum po dzień –ogłosił projekt” i podsumować rozliczyć kandydaturą, nad pracę zakończyć niśmy IGRZYSK POPARCIE„NISKIE DLA IDEI ORGANIZACJI WIĄŻĄCY JEST REFERENDUM ŻE WYNIK OZNACZA, PROC. 35,96 POZIOMIE NA FREKWENCJA 2022. W ROKU OLIMPIJSKICH IGRZYSK ZIMOWYCH MIEŚCIE W ICH ORGANIZACJI PRZECIWKO SIĘ OPOWIEDZIAŁO KRAKOWA W LOKALNYM REFERENDUM MIESZKAŃCÓW GŁOSUJĄCYCH PROC. 69,72 AŻ KRAKOWIE W IGRZYSK DLA „NIE” MAGAZYN OLIMPIJSKI MAGAZYN 12 TEKST: TEKST: pod Wawelem sprawia, że powin- że sprawia, Wawelem pod ARTUR GAC WYDARZENIA

2022” Olimpijskie Igrzyska – Zimowe „Kraków projektu poparli nie Krakowa Mieszkańcy PONIŻEJ: na rozwój szansę wielką straciło miasto Krakowa, władz Zdaniem POWYŻEJ:

idei igrzysk jest ważnym wskaźnikiem wskaźnikiem ważnym jest igrzysk idei dla społeczne poparcie lipca), początku na poznamy (rozstrzygnięcie kandydata statusu oficjalnego miastom nadania sie w proce- bowiem faktycznego, stanu oceną właściwą ale kapitulacji, wyrazem jest nie MAŁOPOLSKI STOLICY WŁADZ REAKCJA wiceprezydent Krakowa. –ocenia kandydaturze” naszej wsparcia i udzielanie w pomoc zaangażowani tecznie dosta- byli nie rządowa, strona w tym riusze, i interesa- partnerzy nasi że z faktu, wynikać ona może choć i szanujemy, rozumiemy mieszkańców Decyzję rozstrzygnięciami. z jej się godzić i trzeba demokrację my ma- ale rozwój, na szansą olbrzymią mieszkańców mieszkańców i szanujemy” i rozumiemy rozumiemy „Decyzję „Decyzję

Szymona Krasickiego. Krasickiego. Szymona AWF krakowskiej profesora oraz -Walczak Marczułajtis- Jagny posłanki autorstwa 2022”, Olimpijskie Igrzyska –Zimowe „Kraków jektu pro- koncepcją pierwszą roku 2012 w lipcu zapoczątkowanego i Słowacji, w Polsce ZIO organizacji o prawo wiodącego, miasta jako Krakowa, się ubiegania przerwania data jako historii do r. przejdzie 2014 maja 25 najpewniej Tym samym i sportu. nauki kultury, polityki, polskiej autorytety się podpisały którym pod otwarty, list też ani Wawelem pod społeczne konsultacje w kwietniu częte rozpo- pomogły Nie Majchrowski. prof. duje –konklu- społecznej” akceptacji bez zować zreali- projektu wielkiego tak się da nie że mieszkańcy. Mam bowiem świadomość, sami sprawie w tej się wypowiedzieli tecznie osta- inicjatywy, tej dla poparcia dającego spa- w obliczu aby propozycja, marcowa moja Stąd krótki. zbyt był odbudowanie, jego na pozostał jaki a czas, zaufanie, to roztrwoniły 2022 Kraków Konkursowego Komitetu władze poprzednie Niestety, sondażach. w obiektywnych wyrażonym dysponowaliśmy wysokim poparciem, ZIO, o przyznanie starania zaczynaliśmy „Gdy MKOl. Wykonawczego Komitetu dla

FOTO: PAWEŁ KRAWCZYK/KRAKOW.PL CHALLENGE YOURSELF. EVERY DAY.

4F OFICJALNY SPONSOR KAMILA STOCHA a także autorka pięknych wierszy, pięknych autorka a także alpejskim, w narciarstwie kraju mistrzyni nia * zakończeniu: jej po życie i godne czej zawodni- kariery całokształt za uhonorowani SPORTOWCY BYLI TO LAUREACI KOLEJNI rozgrywkowej). klasy niższej do kielczan degradacją to się skończyło tacie –wrezul- drużynie jego punkt bierającego od- błędu, do sędziom się przyznał meczu Robert Pasternak z Kielc ROKU W 2013 GRY CZYSTEJ CZYN ZA DYPLOMEM i kwiaty. dyplomy okolicznościowe wyróżnionym wręczały Olimpijskiej, kacji Edu- Centrum Fundacji prezesa Hądzelka, Kajetana prof. w towarzystwie panie, obie Potem Szewińska. Irena MKOl członkini z kolei –podkreśliła w sporcie” obecnym być się chce ludziom takim „Dzięki Zdebska. Halina prof. PKOl Play” „Fair klubem kierująca 47. już konkurs, wieńczącej – powiedziała podczas uroczystości, PLAY” FAIR RYCERZE PRAWDZIWI „TO I MEDIÓW UWADZE KIBICÓW CZASEM UMYKAJĄCĄ CZYSTĄ GRĄ, SIĘ WYRÓŻNIAJĄCYCH OSÓB KILKA PKO EGIDĄ POD ORGANIZOWANYCH PLAY”, „FAIR W KONKURSACH PIETRZYKOWSKIEMU. POTEM PIĘŚCIARZOWI ZBIGNIEWOWI WÓWCZAS PRZYZNANO TYTUŁ 4/2013). W „MAGAZYNIE…” OTYM (PISALIŚMY SPORTU” NAGRODZONO „DŻENTELMENA PIERWSZY RAZ PO LAT TEMU 50 MŁODYCH” „SZTANDARU REDAKCJI Z INICJATYWY PÓŁ ZCZYSTĄ WIEKU GRĄ MAGAZYN OLIMPIJSKI MAGAZYN 14 Barbara Grocholska-Kurkowiak TEKST: TEKST: l , NAGRADZANO CO ROKU PO PO CO ROKU , NAGRADZANO MATEUSZ WILANOWICZ nagrodzony został bilardzista bilardzista został nagrodzony WYDARZENIA (podczas ligowego ligowego (podczas – wielolet-

, pocztowa okolicznościowa karta wydana została nagrody Fair Play 50-lecia Z okazji PONIŻEJ: PKOl Play Fair Klubu członków w towarzystwie Laureaci POWYŻEJ:

* RÓW PROMOTO- RÓWNIEŻ UHONOROWANO Solidarności”. „Maratonu współorganizator z Rzymu, medalista brązowy IO, dwóch uczestnik długodystansowy, biegacz * sportowej, w działalności aktywny nadal w kajakarstwie, 1960) (Rzym medalista brązowy olimpijskich, igrzysk * sportowy, i działacz akademicki nauczyciel wybitny szermierki, nerów * szkoleniowiec, ceniony a potem piłkarz, –jako Legią stołeczną ze * Janusz Bukowski Kazimierz Zimny trzech –uczestnik Zieliński Władysław prof. Zbigniew Czajkowski związany lat 60 –od Brychczy Lucjan wartości czystej gry. To: gry. czystej wartości – przed laty czołowy czołowy laty –przed – wolontariusz, – nestor tre- –nestor

Fair Play” -powiedziała

„To prawdziwi rycerze „To rycerze prawdziwi prof. Halina Zdebska * i bezdomnych, niepełnosprawnych osób aktywności i organizator opiekun * Kocmyrzów-Luborzyca, w gminie sportowych igrzysk gminnych zator organi- AWF, ćwierćwiecza od krakowskiej w ruchu „Fair Play”. Play”. „Fair w ruchu aktywnemu niezmiennie Sportu”, telmena „Dżen- tytułu przyznawania inicjatorowi wi, Olszańskiemu Tadeuszowi red. olimpijskiego” ruchu dla zasługi „Za medalu złotego wręczenie było UROCZYSTOŚCI AKCENTEM MIŁYM „Olimpiad Przedszkolaków”. m.in. propagator idei olimpijskiej, organizator –aktywny Podlaskiej w Białej AWF WFiS Eligiusz Madejski Eligiusz Krzysztof Piech Krzysztof – zasłużonemu dziennikarzo- –zasłużonemu – pracownik Wydziału Wydziału –pracownik – pracownik naukowy naukowy –pracownik

FOTO: SZYMON SIKORA PEU4C261004 Peugeot Prasa Magazyn Olimpijski_v1.indd 1 21.05.2014 11:27 prestiżowych rozgrywek. Obecna formuła, formuła, Obecna rozgrywek. prestiżowych tych ósemki pierwszej do docierały –1992 1991– w latach Polki zwyciężczynie. niający wyła- turniej tygodniowy wtedy się odbywał zespołów 32 Z udziałem Federacji. Pucharem r. nazywano 2005 do CUP FED ROZGRYWKI spotkań. kolejnych 10 wygrały Polki czasu tego r. Od 2012 w kwietniu Szwecją ze porażki od… trwa Wiktorowskiego Tomasza nych podopiecz- passa Dobra Kania. Paula też była a w składzie Radwańska, Urszula jeszcze ła gra- Katalonii W stolicy Espinosa. Soler Silvia – Garrigues Medina Anabel z parą 6:2 6:4, grały wy- Rosolska i Alicja Radwańska Agnieszka PODWÓJNEJ GRZE W DECYDUJĄCEJ CUP FED ŚWIATOWEJ GRUPY DO POKONAŁY I AWANSOWAŁY HISZPANKI W BARCELONIE MECZU W BARAŻOWYM ŚWIATA. BIAŁO-CZERWONE DRUŻYN NAJLEPSZYCH GRONA DO TRAFIŁY ZNÓW PO DWUDZIESTU LATACH POLSKIE TENISISTKI MAGAZYN OLIMPIJSKI MAGAZYN 16 TEKST: TEKST: 20 LAT MINĘŁO… CEZARY GURJEW WYDARZENIA Polskie Radio

Alicja Rosolska znakomicie zagrała prawej) (z Radwańską z Agnieszką w parze W Barcelonie POWYŻEJ:

ponownie wygrała plebiscyt plebiscyt wygrała ponownie

Fed Cup Heart Awards Agnieszka Radwańska Radwańska Agnieszka graniu swego pierwszego turnieju wielko- turnieju pierwszego swego graniu o wy- wszystkim przede marzy Agnieszka Awards. Heart Cup Fed plebiscyt nautów inter- głosami wygrała z rzędu raz drugi ska Radwań- Agnieszka świecie. całym na ców kibi- szacunek więc budzi tenisistki polskiej Postawa turniejów. kolejnych do gotowania i przy- regenerację na wykorzystują Cup Fed a terminy indywidualnych, karierach na ne skupio- są Azarenka, Victoria czy Szarapowa takie gwiazdy, jak: Serena Williams, Maria inny, bo jest Trend światowy narodowej. nie w druży- występów odmawia nie lendarza RADWAŃSKIEJ AGNIESZKI BYŁOBY BEZ NIE SUKCESU narodowych. 8reprezentacji tylko stanowi elitę że ustala, Davisa, o Puchar zmagań męskich zasad do zbliżona , która mimo napiętego ka- napiętego mimo , która

rzecz przyszłości polskiego tenisa. tenisa. polskiego przyszłości rzecz na pracę dobrą na miejsca i trochę się dzie –znaj- „Złego” autora pamięci dla szacunku –obok że nadzieję, miejmy ale Tyrmanda, Leopolda Klubu powołanie… było pomysłem najgłośniejszym razie Na władz? obecnych jego wizja jest Jaka Tenisowym. Związku w Polskim się dzieje co to, jest istotniejsze jednak Może Janowicza. Jerzego wypowiedź emocjonalna była mediów większości tem tema- z Chorwatami porażce Po graczy. najlepszych naszych wszystkich na liczyć mógł i zawsze atmosferę dobrą stworzył Szymanik Radosław reprezentacji Kapitan w barażu. gry ponownej o prawo w walce Chorwacji ulegli a w marcu z Australią, mecz decydujący przegrali W ub.r. tenisiści. scy pol- się dobijać próbują Davisa Pucharu towej NA Świa- BEZSKUTECZNIE RAZIE Grupy do Jans-Ignacik. Klaudia deblistka inna skiej macierzyń- przerwie po też wraca formy sokiej wy- a do Rosolska, Alicja zagrała Radwańską z Agnieszką w parze świetnie W Barcelonie Fręch. Magdaleny czy Linette Magdy Piter, Katarzyny postępy w kolejne wierzyć należy ale daleka, Droga Cup. Fed zdobycia ze nież rów- pewnie się cieszyłaby lecz szlemowego,

FOTO: PAP/EPA C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K WYDARZENIA

OSTRZESZOWSKI FENOMEN

a dumny z tego organizator – niezapom- POWYŻEJ: WSZYSTKO ZACZĘŁO SIĘ TEKST: HENRYK URBAŚ Polskie Radio niany do dziś Jerzy Makles – pozyskał Jak widać, rośnie 13 MARCA 1965 ROKU. kolejne pokolenie TEGO DNIA, ZA NAMOWĄ wiele instytucji i osób indywidualnych polskich biegaczy. A MOŻE RACZEJ... NA sprzyjających ostrzeszowskiej imprezie, Czy pójdą w ślady o której też coraz głośniej stawało się „starszych kolegów” POLITYCZNE POLECENIE olimpijczyków? NA POCZĄTKU BYŁO ZALEDWIE SZEŚĆ w całej Polsce. Ba, jej sława przekroczyła MIEJSCOWYCH WŁADZ Czas pokaże... BIEGÓW w kategoriach: senior, junior nawet granice, docierając na razie niezbyt PARTYJNYCH – Z OKAZJI i młodzik na dystansach od 600 do daleko, bo „tylko” do NRD, ale zawsze… 10-LECIA LUDOWYCH 1500 metrów – organizowano je w Parku Potem Jerzy Makles miał krótką, ZESPOŁÓW SPORTOWYCH Miejskim. Podobnie było w dwóch kolej- a później jeszcze następną przerwę – ZORGANIZOWANO nych latach. Potem biegi przeniesiono w pracy przy Crossach, ale zawsze W OSTRZESZOWIE MASOWE na stadion przy Szkole Podstawowej nr 2, wracał do tej niezwykłej imprezy. BIEGI PRZEŁAJOWE. wreszcie – w roku 1968 – trafiły na tereny Stał się poniekąd jej symbolem czy OKREŚLENIE „MASOWE” sąsiadujące z dzisiejszym obiektem OSiR wręcz ikoną, ale dochował się również BYŁO NIECO NA WYROST, przy ul. Kąpielowej. I tak już zostało, sporego grona młodszych, energicznych BO NA ICH STARCIE STANĘŁO a ostrzeszowskie bieganie z roku na rok współpracowników i naśladowców, 122 UCZESTNIKÓW... rosło w siłę. Każda kolejna edycja Crossu zresztą do pracy przy biegach zaan- okazywała się bogatsza od poprzedniej, gażował także swoich najbliższych.

18 MAGAZYN OLIMPIJSKI MIESZKAŃCY OSTRZESZOWA na biegową imprezę w swoim mieście początkowo pa- trzyli ostrożnie, z wyraźną rezerwą. Kiedy jednak zobaczyli, że cała rzecz „zaskoczyła” i rok po roku uczestniczy w niej coraz więcej osób, nie tylko z najbliższych okolic – także oni zaczęli podchodzić do tematu bardziej życzliwie. Nie ukrywajmy, że to samo dotyczyło (i dotyczy) miejscowych władz. Te w ciągu minionych 49 lat zmieniały się przecież wielokrotnie – na ich czele stawali notable reprezentujący rozmaite siły polityczne. Nikomu jednak, a czasy bywały przecież nieraz trudne, nie przyszło do głowy, aby organizowania Crossów POWYŻEJ: Kusocińskiego, który wciąż pozostaje bazą zaprzestać. Zawsze radnym, burmistrzom Młode uczestniczki całej imprezy. Po zmianie nawierzchni bież- Crossu po raz kolejny i starostom udawało się znaleźć większe lub dowiodły, że lekka ni z ceglano-żużlowej na tartanową, przy- mniejsze środki, by tę biegową inicjatywę atletyka nie musi być szedł kilka lat temu czas na przebudowę wesprzeć. I nie ma czemu się dziwić, bo domeną mężczyzn trybun i zainstalowanie na nich indywi- 50. Cross już po kilku, a może dopiero kilkunastu PONIŻEJ: dualnych siedzisk dla widzów, a już kolejnych imprezach Ostrzeszów właśnie Puchary czekają całkiem niedawno – na remont pawilonu z Crossami był w całym kraju kojarzony na zwycięzców hotelowego, pomieszczeń biurowo- w Ostrzeszowie jubileuszowego najbardziej. Zawody na żywo relacjonowała 50. Crossu -socjalnych, modernizację ogrodzenia zadedykowano telewizja, na miejsce zjeżdżały tuzy dzienni- w Ostrzeszowie obiektu i urządzenie dogodnych parkin- karstwa, dziś o Ostrzeszowie chyba niepa- gów. Na obiekcie widać rękę gospodarza, Marii miętający, choć słynna tamtejsza golonka, a wiedzieć trzeba, że jest nim miejska firma od lat będąca jednym z symboli Crossu, – Zakład Energetyki Cieplnej, mający pod Kwaśniewskiej- smakuje jak dawniej… Nie tylko pod tym opieką także położoną w sąsiedztwie względem nic tam się nie zmieniło po ładną krytą pływalnię. -Maleszewskiej dzień dzisiejszy. Może poza przekształ- cającym się z roku na rok, a dokładniej W TYM ROKU PO RAZ 50. ROZEGRANO – piękniejącym Stadionem im. Janusza CROSS OSTRZESZOWSKI. Został on dedykowany honorowej obywatelce miasta – brązowej medalistce IO w Berli- nie (1936) w rzucie oszczepem – Marii Kwaśniewskiej-Maleszewskiej (na miejsce dotarły jej dzieci – Elżbieta i Marek). Właśnie ten niezwykły jubileusz skłonił kierownictwo PKOl do powierzenia Ostrzeszowowi roli gospodarza cen- tralnej uroczystości Dni Olimpijczyka. 12 i 13 kwietnia położone na południu Wielkopolski 15-tysięczne miasteczko gościło kilkanaście gwiazd sportu. Przybyli: Aleksandra Błoch, Jacek Bocian, Jan Cych, Kazimierz Czarnecki, Lesław Ćmikiewicz, Dariusz Goździak, Mariusz Jędra, Jerzy Kraska, Adam Krzesiński, Zenon Licznerski, Marek Łbik, Mieczysław Łopatka, Mieczysław Nowicki, Ryszard Podlas, Ryszard Stadniuk, Leszek Swornowski,

FOTO: BARTŁOMIEJ BUSZ, GRZEGORZ KOSMALA Marian Sypniewski i Władysław Zieliński.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 19 WYDARZENIA

OBOK: Ostrzeszowski Cross „przyciąga” również zawodników z zagranicy

Już w sobotę przed południem spotkali się POWYŻEJ: oraz „Kryształowe serca” stowarzyszenia 50. Crossu, połączonego – nie po raz oni z młodzieżą w sali ostrzeszowskiego Na trasie... „Sprawni razem”. Uroczystość uzupełniła pierwszy – z przełajowymi mistrzostwami

LO nr 1, a potem zostali serdecznie powitani PONIŻEJ: krótka część artystyczna w wykonaniu sportowców z niepełnosprawnością w kinoteatrze „Piast”. Władze PKOl – obok Andrzej Kraśnicki uczniów Gimnazjum im. Polskich intelektualną. Na stadion wbiegła (już prezesa Andrzeja Kraśnickiego, wiceprezesa i Adam Krzesiński Olimpijczyków z pobliskich Kraszewic. po raz 35.) sztafeta złożona z członków przekazali pamiątko- Ryszarda Stadniuka i sekretarza general- we puchary PKOl najstarszego w kraju Terenowego Klubu nego Adama Krzesińskiego – reprezentował Mariuszowi Witkowi, W NIEDZIELĘ, 13 KWIETNIA, OSTRZE- Olimpijczyka im. Mariana Matysiaka również członek Prezydium – Józef Bejnaro- Lechowi Janickiemu SZÓW OPANOWALI BIEGACZE. w Wysocku Wielkim. Zapalono znicz, i Zofii Witkowskiej wicz. Podczas spotkania, w którym ucze- Ich rywalizację w ponad 20 biegach a biegacze z kraju i zagranicy przedefilo- stniczyli m.in. parlamentarzyści i przedsta- NA DOLE: (na dystansach od 300 m do wali przed trybuną, na której i tego wiciele lokalnych władz oraz przyjaciele Sekretarz półmaratońskiego) poprzedziła dnia nie zabrakło znakomitych gości. generalny PKOl ostrzeszowskiego biegania, uroczyście Adam Krzesiński ceremonia oficjalnego otwarcia Wielu z nich z zainteresowaniem podsumowano 50-lecie imprezy. Przypom- gratuluje najlepszym oglądało potem ekspozycję często niano, że m.in. poprzez takie masowe zawo- unikatowych fotografii prezentujących dy prowadzi droga na międzynarodowe, 50-letnią historię tej biegowej imprezy. w tym także olimpijskie szczyty. Wspominano jej inicjatorów, patronów i uczestników – także tych, którym nie PREZES PKOl ANDRZEJ KRAŚNICKI dane było tego jubileuszu doczekać. w swoim wystąpieniu podkreślił, że ta- kie inicjatywy jak ostrzeszowska mają BIEGOM, JAK ZAWSZE, TOWARZYSZYŁY wielkie znaczenie w budowaniu przyjaznej EMOCJE, chwile radości, a czasem – roz- atmosfery wokół polskiego sportu. Zwłasz- czarowania. Jak to w sporcie. Medale, cza gdy co roku towarzyszy jej prawdziwie puchary i nagrody rzeczowe wręczali olimpijski ceremoniał i niesłabnące zainte- najlepszym goszczący w Ostrzeszowie resowanie – zarówno ze strony startują- olimpijczycy. Gratulacje od dawnych cych, jak i mieszkańców miasta i powiatu, mistrzów zapewne na długo pozostaną władz lokalnych i wojewódzkich oraz życz- w pamięci zwłaszcza najmłodszych liwych sportowi miejscowych przedsiębior- biegaczek i biegaczy. Goście z kolei ców. Symbolicznym wyrazem wdzięczności zapamiętają miejscowych jako ludzi dla gospodarzy – burmistrza Mariusza gościnnych i ciepłych oraz świetnie Witka, starosty Lecha Janickiego oraz zorganizowanych, zaś Ostrzeszów jako wicestarosty, a jednocześnie prezes miejsce, do którego zawsze warto wracać. Stowarzyszenia „Crossy Ostrzeszowskie” Zofii Witkowskiej – było przekazanie im PS Ostrzeszowskie spotkanie było okazją do przez prezesa i sekretarza generalnego wspomnień o wielu już nieżyjących anima- pamiątkowych pucharów PKOl. W trakcie torach Crossów. To – obok wcześniej wymie- spotkania wręczono też medale „Za zasłu- nionego Jerzego Maklesa – m.in.: Czesław gi dla polskiego ruchu olimpijskiego”, Stawicki, Czesław Bojszczak, Mirosław odznaki „Za zasługi dla sportu”, medale Zaremba czy Zbigniew Szwarc, który aż „Za zasługi dla Crossu Ostrzeszowskiego” 27-krotnie w Ostrzeszowie „spikerował”...

20 MAGAZYN OLIMPIJSKI

WOKÓŁ SPORTU

TO JUŻ PIĘTNASTY RAZ!

SOBOTA, 7 CZERWCA 2014 ROKU – TĘ DATĘ POWINNI ZAPAMIĘTAĆ WSZYSCY MIŁOŚNICY DOBREJ ZABAWY ORAZ SPORTOWYCH GIER I KONKURSÓW Z POLSKIMI MEDALISTAMI OLIMPIJSKIMI W ROLACH GŁÓWNYCH. TEGO WŁAŚNIE DNIA SPOTKAMY SIĘ NA PIĘTNASTYM JUŻ PIKNIKU OLIMPIJSKIM, ORGANIZOWANYM PRZEZ PKOl PRZY WSPÓŁPRACY URZĘDU M.ST. WARSZAWY, MINISTERSTWA SPORTU I TURYSTYKI, KILKUDZIESIĘCIU POLSKICH ZWIĄZKÓW SPORTOWYCH ORAZ WŁADZ DZIELNICY ŻOLIBORZ

TEKST: TOMASZ PIECHAL

TAK JAK W OSTATNICH LATACH, JEGO dyscyplin sportowych, wśród których każdy POWYŻEJ: strefa (oznaczona jako „Nankin 2014”) ARENĄ SĄ OKOLICE CENTRUM OLIM- chętny na pewno znajdzie coś ciekawego Malowniczy teren promująca sport młodzieżowy, w której parku Kępa Potocka PIJSKIEGO i położony po drugiej stronie dla siebie. zachęca do rekreacji odbywać się będą konkursy, gry i turnieje. Wisłostrady park Kępa Potocka. Impreza na świeżym powietrzu Przedstawimy tam grupę młodych odbędzie się w godz. 12.00–18.30. TEGOROCZNY PIKNIK odbywa się na nie- zawodników, którzy dopiero rozpoczynają Gwarantujemy znakomitą zabawę, nie- spełna 2,5 miesiąca przed rozpoczęciem sportową przygodę. Tę strefę uzupełni bogaty powtarzalną liczbę uczestniczących w im- w chińskim mieście Nankin II Młodzieżo- w atrakcje i warsztaty program edukacyjny prezie największych gwiazd polskiego wych Igrzysk Olimpijskich (16–28 sierpnia). przygotowany przez Dział Edukacji Olim- sportu, świetną atmosferę oraz mnogość Na terenie Pikniku będzie zatem specjalna pijskiej PKOl, a opracowany według zaleceń

XX22 MAGAZYN MAGAZYN OLIMPIJSKI OLIMPIJSKI MKOl i oparty na olimpijskich wzorcach i pomysłach barona Pierre’a de Coubertin. OBOK: NASZA IMPREZA, CYKLICZNIE ORGANIZO- Zaledwie w ciągu dwóch godzin, WANA OD 16 LAT, (nie odbyła się tylko raz mimo niezbyt dobrej – w 2004 r.), dociera co roku do niezwykle pogody, 14. Piknik szerokiej grupy kibiców i sympatyków Olimpijski odwiedziło ponad 20 tysięcy sportu. Ściągają oni do stolicy dosłownie osób. Jak będzie z całej Polski, a nawet z zagranicy. Znako- tym razem? micie bawią się u nas członkowie klubów olimpijczyka oraz uczniowie szkół noszą- cych imię Polskich Olimpijczyków. Dla naszych mistrzów i medalistów olimpijskich Piknik jest zawsze okazją do towarzyskiego OBOK: spotkania (często po latach), odnowienia Kamil Stoch znajomości, ale przede wszystkim – do ni- w ubiegłym roku czym nieskrępowanej rozmowy z kibicami bardzo cierpliwie rozdawał autografy... oraz przyszłymi adeptami sportu. Niejedno- krotnie rozmówcami olimpijczyków są rodzi- ce zainteresowani skierowaniem swoich pociech na sportową drogę. Z takich rozmów wynieść mogą bardzo dużo.

JAK CO ROKU PARK KĘPA POTOCKA zmieniamy na miejsce największego z moż- liwych festiwalu sportu, arenę rozgrywek, gier i pojedynków, sportowo-rekreacyjnych zabaw, w których każdy chętny może spróbować swoich sił, także w rywalizacji z mistrzami, zdobyć ich autograf czy zrobić sobie zdjęcie z ulubionym sportowcem. Program 15. Pikniku Olimpijskiego obej- muje sportowe i rekreacyjne dyscypliny PONIŻEJ: poszczególnych sportów. Tegoroczną „de- i konkurencje od „A” (armwrestling) do ...dobry humor biutantką” na naszej imprezie jest gimna- prezentował też „Z” (zapasy), a nawet – „Ż” (żeglarstwo). styka artystyczna – piękna dyscyplina, u nas kolega Stocha W tym roku Na każdym stoisku będą dyżurować z reprezentacji uprawiana wyłącznie przez dziewczęta. Być fachowcy – zawodnicy, trenerzy i działacze skoczków na terenie może zainteresuje najmłodsze uczestniczki narciarskich przybliżający zainteresowanym sekrety sobotniego, czerwcowego spotkania? – Piotr Żyła Pikniku NA PIKNIKU PRZEWIDZIANO PRZERÓŻNE powstanie strefa KONKURSY I SPRAWDZIANY – żaden ich uczestnik nie opuści Kępy Potockiej bez Nankin 2014, nagrody lub upominku – o to zadbają sponsorzy i partnerzy polskiego ruchu która będzie olimpijskiego, naszych olimpijskich reprezentacji i samego Pikniku. Swoje promować sport stanowiska będą też mieć na miejscu Policja i Straż Miejska, a Muzeum Sportu młodzieżowy i Turystyki zaprezentuje dawne, często zapomniane lub nieznane w ogóle gry i zabawy. Piknik Olimpijski to impreza dla całych rodzin, dla wszystkich. Nie można

FOTO: SZYMON SIKORA, WŁODZIMIERZ WŁOCH jej przegapić! Zapraszamy…

MAGAZYN OLIMPIJSKI 23 WOKÓŁ SPORTU

PIĘCIOBOJOWY ZLOT W WARSZAWIE

PONAD 200 ZAWODNIKÓW I ZAWOD- powinniśmy się martwić. Sztab organizacyjny JUŻ PO RAZ TRZECI WARSZAWA POWYŻEJ: BĘDZIE GOŚCIĆ NAJLEPSZYCH NICZEK Z CAŁEGO ŚWIATA będzie rywa- Mimo 23 lat działa tak sprawnie, że tym roku Światowa PIĘCIOBOISTÓW Z CAŁEGO lizować o tytuł mistrza świata seniorów na Oktawia Nowacka Unia Pięcioboju Nowoczesnego powierzyła obiektach bielańskiej AWF. Każda z pięciu jest już zawodniczką, mu również organizację mistrzostw świata ŚWIATA. PRZEZ SIEDEM która może PIERWSZYCH DNI WRZEŚNIA konkurencji (szermierka, pływanie, jazda kon- rywalizować młodzieżowców (sprawnie przeprowadzono na oraz bieg ze strzelaniem) będzie rozgry- ze światową je w maju w Drzonkowie). W STOLICY BĘDZIE TOCZYĆ SIĘ wana w jednym miejscu, co zapewni komfort czołówką WALKA O SIEDEM KOMPLETÓW zarówno zawodnikom, jak i kibicom. Pełno- NOWA FORMUŁA ROZGRYWANIA SZER- MEDALI W KLASYFIKACJACH wymiarowa pływalnia, hala sportowa, stadion MIERKI oraz połączenie biegu ze strzelaniem INDYWIDUALNYCH, oraz tereny, na których można stworzyć tym- powodują, że zawody stają się bardziej dy- DRUŻYNOWYCH czasową stajnię sprawiają, że właśnie AWF namiczne i zapewniają sporą dawkę emocji. I W SZTAFETACH już po raz drugi została gospodarzem pięcio- W toku licznych zmian nie zapomniano też bojowych mistrzostw. Mimo że zorganizowa- o bezpieczeństwie i właśnie z myślą o nim nie zawodów tej rangi w tak specyficznej dys- wprowadzono strzelanie z pistoletów lasero- TEKST: SYLWIA GAWLIKOWSKA cyplinie wymaga ogromnego wysiłku wielu wych. Co ciekawe – zgodnie z nowymi przepi- osób, o sprawny przebieg czempionatu nie sami – dwie ostatnie konkurencje pięcioboju,

24 MAGAZYN OLIMPIJSKI czyli jazda konna i strzelanie, muszą odbywać się w tym samym miejscu – tak aby każdy ki- bic bez konieczności zmiany lokalizacji mógł czujnym okiem śledzić przebieg rywalizacji zawodników. Warto przypomnieć, że każde

pięciobojowe zawody rozstrzygają się – nie OBOK: tak jak kiedyś w pięciu, ale w ciągu jednego, Czy Oktawia tego samego dnia, a to wymaga od startują- Nowacka pójdzie za przykładem cych niezwykłej wytrzymałości – zarówno swoich utytułowanych pod względem fizycznym, jak i psychicznym. starszych koleżanek? W czasie wrześniowych zmagań na ostatni Tego dowiemy się już we wrześniu dzień zaplanowano rozgrywane dopiero od czterech lat sztafety mix, które polegają na zespołowym starcie kobiety i mężczyzny. Ten dość nietypowy sposób rozgrywania zawodów ukazuje sportową rywalizację w zupełnie nowej odsłonie.

ZAPOWIADAJĄC WRZEŚNIOWY ŚWIATO- NASZA OBECNA KADRA, która przygoto- WY CZEMPIONAT PIĘCIOBOISTÓW , nie Oktawia Nowacka nie boi się wuje się do wrześniowych MŚ, jest stosun- można nie przypomnieć dotychczasowego kowo młoda. Większość zawodników nie dorobku biało-czerwonych w tej olimpijskiej walczyć z najlepszymi. przekracza 23. roku życia, co wcale nie prze- dyscyplinie sportu. Wśród całej plejady kreśla ich szans na medale. Przykładem może znakomitych pięcioboistów i pięcioboistek, MŚ w Warszawie to dla niej być Oktawia Nowacka, która w tym sezonie którzy tylko w kategorii seniorów zdobyli szturmem wdarła się do światowej czołówki. 67 medali mistrzostw świata, jest aż sied- ważny przystanek przed Rio Zajmując na dwóch kolejnych zawodach mioro mistrzów (lub mistrzyń) indywidual- Pucharu Świata drugie lokaty, a nieco później nych. Jako jedna z nielicznych ekip możemy nawet je wygrywając, pokazała, że nie boi się pochwalić się… pięcioma różnymi mistrzy- walki z najlepszymi. Jak sama mówi, jest goto- OBOK: niami świata. Takie nazwiska, jak: Barbara Iwona Kowalewska wa do ciężkiej pracy, a jej najważniejszy cel Kotowska, Dorota Idzi, Iwona Kowalewska, (z lewej) i Dorota Idzi to start (i to udany!!!) na igrzyskach olimpij- Anna Sulima czy Marta Dziadura, mówią – medalistki skich w Rio de Janeiro. Warszawskie mistrzo- z ME w Budapeszcie same za siebie – znane są nie tylko sym- w 1992 roku stwa świata traktuje jako niezwykle ważny patykom tej dyscypliny. Niezapomnianych przystanek na tej drodze, jednak nie ukrywa, wrażeń dostarczali nam również mężczyźni. że zarówno kibicom, jak i samej sobie chcia- Janusz Pyciak-Peciak i Arkadiusz Skrzypa- łaby tym startem sprawić sporo radości. szek to nie tylko mistrzowie świata, ale także zdobywcy złotych medali olimpijskich (od- JEST WIELE POWODÓW, DLA KTÓRYCH powiednio w latach: 1976 [Montreal] i 1992 WARTO OBEJRZEĆ WRZEŚNIOWE ZAWODY [Barcelona]). Jako ciekawostkę warto dodać, na Bielanach. Sportowa, zapewne zacięta od że szeregi drużynowych i sztafetowych me- początku do końca, rywalizacja, wielkie emo- dalistów zostały wzmocnione o mistrzowski OBOK: cje, dobra (jesteśmy pewni!) organizacja – to tytuł we wspomnianej już wcześniej – debiu- Marta Dziadura tylko niektóre z nich. Szczególnie niezapom- tującej cztery lata temu – sztafecie mix. Jak zdobyła łącznie niane wrażenie zrobi jednak możliwość zoba- 4 złote medale podkreśla trener kadry Stanisław Pytel, nie i 1 srebrny na czenia w akcji ludzi, którzy większość życia należy zapominać o tym, iż przeciętny wiek mistrzostwach poświęcają na to, by połączyć w sobie sprzecz- pięciobojowego mistrza olimpijskiego to świata oraz ne, zdawałoby się, cechy w harmonijną całość. 1 złoty medal 28–30 lat, a to dlatego, że oprócz konku- na mistrzostwach Szybkość i wytrzymałość, opanowanie i bły- rencji wytrzymałościowych wielką rolę Europy skawiczny refleks oraz indywidualizm i odda- odgrywają także techniczne. To właśnie nie dla drużyny to charakterystyka pięciobo- doświadczenie sprawia, że niezbędną jowego mistrza. Już we wrześniu każdy będzie do zwycięstwa przewagę można zdobyć mógł się przekonać, czy tak właśnie jest. Trzy-

FOTO: JAN ŻÓŁKIEWSKI w szermierce lub jeździe konnej. majmy kciuki za biało-czerwonych!

MAGAZYN OLIMPIJSKI 25 WOKÓŁ SPORTU

DEKADA DLA SPORTU

MIJA 10 LAT OD UROCZYSTEGO OTWARCIA CENTRUM OLIMPIJSKIEGO W WARSZAWIE. OBIEKT, MIESZCZĄCY NIE TYLKO SIEDZIBĘ PKOl, ALE RÓWNIEŻ: MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI, KLUB OLIMPIJCZYKA, „SPORTOWE” KINO, CENTRUM FITNESS „ZDROFIT” I RESTAURACJĘ „MOONSFERA”, DOBRZE SŁUŻY NIE TYLKO SPORTOWI…

TEKST: ANDRZEJ SZALEWICZ działania na rzecz uzyskania samodzielnej PKOl działkę w użytkowanie wieczyste POWYŻEJ: Nowoczesna lokalizacji umożliwiającej budowę Domu z przeznaczeniem pod budowę Centrum bryła Centrum Olimpijczyka. Po kilku latach zabiegów Olimpijskiego z zapleczem hotelowym Olimpijskiego formalnoprawnych przyznano Komitetowi i kongresowym, obiektów rekreacyjno- to jedna z wizytówek HISTORIA STARAŃ WŁADZ PKOl o własną działkę przy ul. Wybrzeże Gdyńskie 4 na -wypoczynkowych oraz innych urządzeń stolicy siedzibę jest prawie tak samo długa jak Żoliborzu. Od tego momentu podjęto prace związanych z działalnością gospodarczą. istnienie naszego stowarzyszenia. projektowe, wykonano raporty o wpływie Począwszy od skromnego lokalu przy inwestycji na środowisko, studium wykonal- DO ROZWIĄZANIA POZOSTAŁA SPRA- ul. Wiejskiej i próby zlokalizowania siedziby ności itp. „Po drodze” były (niestety!) także WA NAJTRUDNIEJSZA – sfinansowanie na warszawskiej Agrykoli jeszcze przed próby unieważnienia dotychczasowych tego ambitnego przedsięwzięcia. Mimo rokiem 1939, po wojnie PKOl zajmował decyzji, a nawet – związana z tym próba kilkuletnich poszukiwań, dopiero po roku kolejno lokal przy ul. Wilczej 51 oraz – nieco odebrania w 1992 roku wspomnianej działki. 2000 całe zadanie nabrało realniejszego dłużej – przy ul. Frascati 4 (z krótkim pobytem Ostatecznie jednak decyzje zostały utrzy- wymiaru. Godna podkreślenia jest tu deter- także na terenie AWF). Na początku lat mane w mocy i w styczniu 1994 r. można minacja ówczesnego prezesa PKOl – Stani- osiemdziesiątych rozpoczęto jednak było podpisać akt notarialny przyznający sława S. Paszczyka, który podjął wiele

26 MAGAZYN OLIMPIJSKI rozmaitych działań, by rzecz doprowadzić środków specjalnych Totalizatora do końca. Stanisław Paszczyk pozyskał do Sportowego pozostających w dys- współpracy grono fachowych doradców Centrum Olimpijskie pozycji MENiS. i partnerów z różnych dziedzin związanych z realizacją inwestycji. Powołane zostały: w Warszawie co roku POZWOLENIE NA UŻYTKOWANIE komisja konsultacyjna, zespół negocjacyjny, OBIEKTU zostało wydane 27 maja 2004 r., Rada Inwestycyjna ds. Centrum Olimpijskie- odwiedza ponad a już 4 dni później odbyło się uroczyste go oraz zespół doradców – działające przy otwarcie Centrum Olimpijskiego. Wzięli Prezydium i Zarządzie Polskiego Komitetu 90 tysięcy osób w nim udział: prezydent RP Aleksander Olimpijskiego. Gremia te przygotowywały Kwaśniewski i przewodniczący Międzynaro- założenia funkcjonalne, oceniały zgłoszone dowego Komitetu Olimpijskiego Jacques oferty, wypracowywały propozycje dla decyzji Rogge oraz wielu innych znamienitych prezesa i Zarządu. Po niemal dwuletnim rygorystyczny, a chwilami drastyczny gości. Symboliczny „klucz” do Centrum procesie negocjacyjnym została wybrana program oszczędnościowy. Chodziło – przekazany przez budowlańców preze- firma mająca przedstawić projekt Centrum, m.in. o ograniczenie wydatków bieżących. sowi Paszczykowi – trafił po chwili do rąk a następnie wykonać prace budowlane. Prezes Paszczyk szukał jednak dróg przedstawicieli dwóch różnych pokoleń Umowa z Echo Investment S.A. z Kielc dotarcia do instytucji i osób, które naszych medalistów olimpijskich – Marii została podpisana 18 grudnia 2001 r., PKOl-owi mogłyby pomóc. Bardzo Kwaśniewskiej-Maleszewskiej i Roberta a 11 października następnego roku nastąpiło istotne wsparcie uzyskał od prezy- Korzeniowskiego. Niespełna 2 miesiące uroczyste złożenie aktu erekcyjnego pod denta RP (a wcześniej przecież tak- później w Centrum Olimpijskim oficjalnie budowę. Dwa miesiące po tym na placu że prezesa PKOl) Aleksandra Kwaś- żegnano już reprezentantów wyruszających przy Wybrzeżu Gdyńskim rozpoczęły się niewskiego, który z projektem budowy na igrzyska olimpijskie do Aten. Odtąd pierwsze wykopy... siedziby PKOl był związany od 1991 roku PONIŻEJ: podobne uroczystości odbywają się tam i życzliwie mu patronował. Pomagała Wnętrza Centrum przed kolejnymi igrzyskami. Olimpijskiego OD POŁOWY 2002 ROKU ODBYWAŁY SIĘ Polska Fundacja Olimpijska, na której zaprojektowała SPOTKANIA KOORDYNACYJNE, w których czele stał Jerzy Dachowski. Pozytywne pracownia CAŁĄ INWESTYCJĘ ZREALIZOWANO uczestniczyli przedstawiciele Polskiego dla inwestycji decyzje podjęła kierowana architektoniczna W CIĄGU 17 MIESIĘCY, i to w limicie preli- Bogdan Kulczyński Komitetu Olimpijskiego i Echa Investment, przez Andrzeja Kraśnickiego Polska minowanych kosztów. Tak powstał jeden a także – zapraszani okazjonalnie doradcy. Konfederacja Sportu. Pomysł przeniesienia z piękniejszych i najbardziej prestiżowych Te spotkania, organizowane co dwa tygod- do obiektu Muzeum Sportu i Turystyki budynków w Warszawie, który co roku nie, miały na celu przyspieszenie podejmo- pozwolił przy tym na wykorzystanie odwiedza ponad 90 tysięcy osób. wania decyzji, ponieważ równolegle z trwa- jącymi pracami budowlanymi odbywało się ustalanie szczegółów projektu wykonaw- czego w zakresie funkcjonalności poszcze- gólnych pomieszczeń i powierzchni.

W POŁOWIE 2003 ROKU PODPISANO UMOWĘ z pracownią architektoniczną Bogdan Kulczyński (to ona projektowała budynek Centrum na zlecenie Echa Investment) na zaprojektowanie wnętrz i aranżację budynku. Tempo budowy było prawdziwie sportowe, wręcz rekordowe. Stan surowy „pod dachem” został ucz- czony 18 września 2003 r. wywieszeniem tzw. wiechy. Równocześnie z trwającymi pracami projektowymi i budowlanymi wciąż do rozwiązania pozostawał najtrudniejszy problem – sfinansowanie inwestycji. Przez dwa kolejne lata 2003–2004 obowiązywał w budżecie

FOTO: SZYMON SIKORA SZYMON FOTO: Polskiego Komitetu Olimpijskiego

MAGAZYN OLIMPIJSKI 27 formy już w następnym sezonie. Niestety, Niestety, sezonie. w następnym już formy wysokiej do powrót jednak zapowiadała którym po w Pekinie, występ kontuzji) sprawą (za i nieudany w Atenach miejsce 5. jeszcze było Potem mistrzynią. w historii najmłodszą naszą i została konkurs olimpijski wygrała m 71,16 odległość na rzutowi wspaniałemu Dzięki z Moskwy). olimpijczyku (sztangiście, i Robercie lekkoatletce) także laty (przed –Teresie rodzicach po odziedziczyła raźniej najwy- geny a sportowe talentem, wielkim jednak Była lat. 18 jeszcze miała nie młotem, w rzucie olimpijski medal złoty w Sydney zdobywała ROKU 2000 JESIENIĄ GDY SPORTU OŚRODKA CENTRALNEGO ATLETYKI ORAZ LEKKIEJ ZWIĄZKU POLSKIEGO TURYSTYCZNEJ, ORGANIZACJI LOKALNEJ INICJATYWY WSPÓLNEJ ZWIEŃCZENIEM BYŁA UROCZYSTOŚĆ OKOLICZNOŚCIOWA OLIMPIJSKICH COS W SPALE. PRZYGOTOWAŃW OŚRODKU PATRONKĄ STADIONU MAJA 17 OD JEST SKOLIMOWSKA KAMILA KAMILI STADION MAGAZYN OLIMPIJSKI MAGAZYN 28 TEKST: TEKST: HENRYK URBAŚ HENRYK WOKÓŁ SPORTU Polskie Radio

Ambasadorów Honorowych dziesięcioro maja 17 Spale przybyło PONIŻEJ: Gruszka i siatkarz Piotr Grażyna Rabsztyn lekkoatletkam.in. opowiadali Spałą ze związkach O swoich OBOK: Skolimowscy i Robert –Teresa stadionu rodzice patronki kamienia dokonali pamiątkowego Aktu odsłonięcia POWYŻEJ:

talnych – wspomnień także dla wielu innych innych wielu dla talnychtakże – wspomnień sentymen- –często do okazją było OPO nie tere- na Spotkanie –powiedział. obecna” tu będzie –nadal a teraz zakątek, każdy niemal poznała w roku, dni wiele tu spędzała „Kamila Skolimowski. Robert dziękował córki sposób w ten upamiętnienie Za Biernata. – Andrzeja i turystyki sportu ministra m.in. rzystwie w towa- zawodniczki rodzice odsłonili ta, mło- lekkoatletycznego fragment ponowano wkom- w który głaz, pamiątkowy gotowany przy- Specjalnie i podziwiali. ją znali którzy osób, wielu w obecności sportem, ze kania spot- spalskiego podczas przypomniano SKOLIMOWSKIEJ KAMILI SYLWETKĘ w Portugalii. zgrupowania podczas nagle zmarła roku 2009 w lutym

sosnowego „Lasu Ambasadorów Spały”. Spały”. Ambasadorów „Lasu sosnowego sadzeniu zbiorowym w… uczestniczyło osób kilkadziesiąt leśników miejscowych dnia na terenie przygotowanym przez a następnego biega”, „Polska akcji w ramach wieku) w każdym osób (dla PRZEŁAJ NA BIEG MASOWY TOWARZYSZYŁ IMPREZIE Szymczak. i Edward Skinder Lesław szewski, Ol- Henryk Lisowski, Józef Lasocki, Andrzej Kłobukowska, Ewa Kisiel, Krzysztof szewski, Kali- Krzysztof Jóźwiakowska-Zdunkiewicz, Jarosława Biernat, Andrzej odebrali: fikaty certy- Stosowne Spały. Ambasadorów wych Honoro- grono postaci 150 około już liczące dnia tego powiększyło osobistości i Spały sportu dla zasłużonych dziesięć Kolejne Gruszka. Piotr czy Pyrek-Rokita Monika Partyka, Artur Rabsztyn, Grażyna Nowicki, Mieczysław Skorek, Edward m.in.: swadą ze opowiadali Spałą ze związkach bliskich O swoich znakomitości. sportowych Mając niespełna Mając niespełna wywalczyła na na wywalczyła 18 Kamila lat, Skolimowska Skolimowska IO wSydney złoty medal złoty

FOTO: STEFAN MARCINKOWSKI (FOTO STUDIO M)

WOKÓŁ SPORTU

NANKIN CZEKA…

LICZĄCE OKOŁO 3,5 MLN W MARCU BR. ODBYŁO SIĘ W NANKINIE sportowych, funkcjonowaniem transportu, POWYŻEJ: POSIEDZENIE SZEFÓW MISJI na zapla- zakwaterowania, wyżywienia, kontroli Autorka MIESZKAŃCÓW CHIŃSKIE tekstu Ewelina MIASTO NANKIN PRAWO nowane na 16–28 sierpnia br. młodzieżowe antydopingowej ceremonii otwarcia Wawrynkiewicz GOSZCZENIA UCZESTNI- igrzyska. Wzięłam w nim udział jako i zamknięcia igrzysk itp. Druga część to (z prawej) mianowana przez Zarząd PKOl na funkcję wizytacja wioski olimpijskiej i obiektów z Moniką Hojnisz KÓW TEGOROCZNYCH i... maskotkami szefowej Misji, a towarzyszyła mi Marzenna sportowych, na których latem br. będą II MŁODZIEŻOWYCH IGRZYSK tegorocznych Koszewska – dyrektor ds. logistyki rywalizować młodzi sportowcy. młodzieżowych OLIMPIJSKICH OTRZYMAŁO olimpijskiej i kontaktów zagranicznych igrzysk w Nankinie PODCZAS 122. SESJI MKOl PKOl, doskonale znająca specyfikę PROGRAM MŁODYCH AMBASADORÓW W VANCOUVER W 2010 ROKU. pracy przy tego typu przedsięwzięciach jest realizowany od pierwszych młodzieżo- KONTRKANDYDATEM sportowych. Była też z nami Monika wych igrzysk (Singapur 2010). Właśnie W WYŚCIGU O ORGANIZACJĘ Hojnisz – naszej czołowej biathlonistce, dlatego równocześnie ze spotkaniem TEJ IMPREZY BYŁ POZNAŃ. na wniosek PKOl, powierzono bowiem szefów Misji z prawie 200 państw odby- OSTATECZNIE STOLICA obowiązki Młodego Ambasadora mło- wało się też seminarium tym ambasadorom WIELKOPOLSKI NIEZNACZNIE dzieżowych igrzysk. dedykowane. Zadaniem uczestniczącej (42:47) ULEGŁA CHIŃSKIEJ w nim Moniki Hojnisz będzie pełnienie METROPOLII... SEMINARIUM SKŁADAŁO SIĘ Z DWÓCH podczas igrzysk roli animatora i dobrego CZĘŚCI – sesji plenarnej, gdzie przedstawi- ducha ekipy. Będzie ona promować ciele kolejnych departamentów komitetu wartości olimpijskie oraz zachęcać organizacyjnego omawiali problemy koleżanki i kolegów z reprezentacji do zwią-zane ze ścieżkami kwalifikacyjnymi udziału w zajęciach pozasportowych TEKST: EWELINA WAWRYNKIEWICZ do MIO, systemem akredytacji i zgłoszeń przygotowanych przez Chińczyków.

30 MAGAZYN OLIMPIJSKI członkami drużyn będą zawodnicy różnych narodowości, przy dekoracji medalowej NANKIN... OD KUCHNI na maszt wciągane będą flagi MKOl, a odgrywany hymn olimpijski. W stolicy prowincji Jiangsu zaprezentowane zosta- ną również tzw. dyscypliny pokazowe, nieobecne jeszcze w programie igrzysk, tj. wspinaczka sportowa, sporty wrot- karskie czy wushu.

WSZYSTKIE NARODOWE REPREZENTACJE będą zakwaterowane w wiosce olimpijskiej, czyli w nowo wybudowanych apartamen- tach w dzielnicy Hexi. Część mieszkalna ATRAKCJĄ MŁODZIEŻOWYCH IGRZYSK POWYŻEJ: wioski pomieści 6000 osób. To zawodnicy, OLIMPIJSKICH jest m.in. program kulturalno- Większość obiektów szefowie ekip, sztaby współpracujące z za- sportowych tegorocz- edukacyjny realizowany niezależnie od nych igrzysk to wodnikami – trenerzy, fizjoterapeuci, leka- rywalizacji sportowej. Pomiędzy starta- istniejące areny, rze i Młodzi Ambasadorowie. Do dyspo- mi i treningami uczestnicy igrzysk mają wymagające tylko zycji sportowców i osób ich wspierających „odświeżenia” szansę na swoistą „odskocznię” od sportu. będą: czynna niemal przez całą dobę sto- Podczas igrzysk nie sposób będzie się łówka, klub fitness oraz centra – religijne nudzić! Warsztaty, wycieczki, seminaria PONIŻEJ: i biznesowe. Jedną z części np. na temat zdrowego odżywiania czy seminarium dopingu w sporcie, spotkania z gwiazdami w Nankinie SINGAPUR, KTÓRY GOŚCIŁ MŁODYCH MÓWI MONIKA HOJNISZ: sportu – wszystko do dyspozycji uczest- była sesja SPORTOWCÓW 4 LATA WCZEŚNIEJ, był plenarna „Niezapomniane przeżycie, nowe doś- ników. Ma to sprzyjać poszerzaniu wiedzy dla polskiej ekipy miejscem szczęśliwym. wiadczenia, mnóstwo atrakcji... to i nawiązywaniu nowych, międzynarodo- Wróciła do kraju z dziewięcioma medalami. wszystko spotkało mnie w Nankinie. wych znajomości. Na te wszystkie atrakcje Oby i tegoroczne zawody zakończyły się Jadąc tam, byłam ciekawa okolicy, miasta sportowcy na pewno znajdą czas, gdyż dla biało-czerwonych sukcesem! i życia mieszkańców. Odwiedziłam wiele wszyscy mają (narzucony przez MKOl) ciekawych miejsc, poznałam wspania- obowiązek przebywania na igrzyskach łych ludzi, ponad 100 ambasadorów przez cały czas trwania MIO. z innych państw. Spędziłam tam 4 dni, W igrzyskach ma lecz zaplanowano nam je tak inten- W SIERPNIOWYCH ZAWODACH ma wystą- sywnie, że wydawało mi się, iż był to pić 3808 zawodniczek i zawodników w wie- uczestniczyć 3808 przynajmniej tydzień... Szkolono nas, ku 15-18 lat. W ciągu 13 dni będą oni rywalizo- jak promować igrzyska, wspierać wać w 28 dyscyplinach (w tym w 7-osobowym zawodniczek i zawodników i nieść pomoc zawodnikom, bo to rugby i golfie – które znajdą się w programie będzie naszym głównym zadaniem. igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro w wieku 15–18 lat Mieliśmy okazję zobaczyć obiekty, na w 2016 roku) i będą walczyć aż o 222 których odbywać będą się olimpijskie komplety medali. Zawody rozegrane zostaną zawody. Odwiedziliśmy również jeszcze na 34 obiektach sportowych, z których budowaną wioskę olimpijską – coś 25 to areny już istniejące i wymagają tylko pięknego... Było też nieco rozrywki „odświeżenia” (a z tym gospodarze – np. malowanie, sadzenie kwiatów, na pewno bez trudu sobie poradzą). odlewy z cementu, puszczanie latawców, a nawet – warsztaty kulinarne. PODOBNIE JAK W PREMIEROWYCH MIO Ja w kwadrans zdołałam upichcić W SINGAPURZE, niektóre konkurencje krewetki w oleju z dodatkiem… no odbędą się w dość nietypowym formacie: właśnie… – warzywa, przypominającego np. w judo, szermierce czy jeździectwie naszą fasolkę szparagową. zostaną przeprowadzone zawody druży- Uwierzcie, pychotka!” nowe dla zespołów reprezentujących

FOTO: MARZENNA KOSZEWSKA, EWELINA WAWRYNKIEWICZ poszczególne kontynenty. Ponieważ

MAGAZYN OLIMPIJSKI 31 WOKÓŁ SPORTU

REKONESANS W RIO

W PIERWSZYCH DNIACH KWIETNIA BR. KOMITET ORGANIZACYJNY IGRZYSK OLIMPIJSKICH I PARAOLIMPIJSKICH RIO 2016 ZORGANIZOWAŁ CZWARTY DZIEŃ OTWARTY DLA PRZEDSTAWICIELI NARODOWYCH KOMITETÓW OLIMPIJSKICH, KTÓRYCH ZAWODNICY BĘDĄ UCZESTNICZYĆ W IGRZYSKACH XXXI OLIMPIADY W 2016 ROKU

TEKST: MARZENNA KOSZEWSKA

W SPOTKANIU UCZESTNICZYŁY DELEGA- i wyjazdowej, biletów na zawody i cere- POWYŻEJ: na których Rio 2016 prezentuje swoje kolej- CJE 17 PAŃSTW ze wszystkich kontynentów. monie igrzysk, serwisu medycznego dla Słynna Copacabana ne, najświeższe raporty. zachwyca widokami. Wraz z Joanną Huzarską-Tomaszewską uczestników, bezpieczeństwa oraz obsługi Jeśli jednak chodzi z Działu Logistyki Olimpijskiej i Kontaktów medialnej imprezy. Podsumowaniem konfe- o infrastrukturę NAJWAŻNIEJSZYM ELEMENTEM DNI Międzynarodowych miałam przyjemność rencji jest dyskusja, której cel to doprecyzo- sportową, Rio de OTWARTYCH jest możliwość odwiedzenia Janeiro na razie reprezentować na tym spotkaniu Polski Ko- wanie i wyjaśnienie wielu kwestii istotnych jest potężnym miejsc, w których znajdują się bądź zostaną mitet Olimpijski, który dopiero po raz pierw- dla przygotowań poszczególnych państw placem budowy wybudowane obiekty olimpijskie. Obecnie Rio szy skorzystał z takiej okazji. Tradycją dni do udziału ich ekip w igrzyskach. de Janeiro jest potężnym placem budowy. otwartych jest krótka część konferencyjna, Na szereg zadawanych ad hoc pytań uzy- Choć miasto skoncentrowane jest na przy- podczas której przedstawiciele poszcze- skano odpowiedzi już podczas wizytacji gotowaniach do MŚ w piłce nożnej – dobrze gólnych działów komitetu organizacyjnego obiektów, inne oczekują na oficjalne pod- widać, gdzie zgrupowana będzie infrastruk- prezentują najbardziej aktualne informacje sumowanie wizyty przez Dział Współpracy tura niezbędna do przeprowadzenia za 2 lata dotyczące programu sportowego, obiektów, z NKOl-ami. Odpowiedzi na nie zostaną igrzysk olimpijskich oraz jak będą przebiegać wioski olimpijskiej, zakwaterowania hotelo- przekazane drogą mailową oraz podczas ciągi komunikacyjne łączące poszczególne wego, transportu, procedury przyjazdowej najbliższych kontynentalnych konferencji, obiekty sportowe z wioską olimpijską.

32 MAGAZYN OLIMPIJSKI OBOK: – jeździectwo, kolarstwo górskie i BMX, pię- Piłka nożna to ciobój nowoczesny, slalom kajakowy i hokej w Brazylii... religia. Organizatorzy IO 2016 – skoncentrowane będą w zielonej strefie przekonują jednak, Deodoro na terenach wojskowych. Południo- że inne dyscypliny wa część miasta, obejmująca najbogatsze sportowe też przyciągną kibiców i najbardziej malownicze dzielnice Rio: Bota- fogo, Copacabana, Ipanema, Lagoa i Leblon PONIŻEJ: oraz dwa widokowe wzgórza – Głowa Cukru Na legendarnej Maracanie i Corcovado z monumentalną statuą Chrystu- można spotkać sa Odkupiciela – to miejsca, gdzie zmagać przedstawicieli kilku się będą zawodnicy chodu sportowego, pokoleń brazylijskich kibiców... siatkówki plażowej, kajakarstwa, wioślarstwa, kolarstwa szosowego, żeglarstwa i triath- NA DOLE: lonu. Ostatnia grupa obiektów olimpijskich Lokalne władze zapewniają, znajdzie się w północnej części miasta, gdzie że wszystkie od lat funkcjonuje słynny stadion Maracana obiekty olimpijskie (miejsce ceremonii otwarcia i zamknięcia będą gotowe igrzysk oraz niektórych meczów piłkarskich). W sąsiadującej hali Maracanãzinho rozegrane zostaną mecze piłki siatkowej. Stadion João Havelange to olimpijski obiekt dla zawodów lekkoatletycznych, zaś słynące z wielobarw- W tym roku nego, hucznego karnawału i najlepszych szkół samby brazylijskiej Sambodromo Brazylia gości będzie miejscem zmagań łuczników. Tam też zostanie zlokalizowana meta biegów piłkarski mundial. maratońskich. Poszczególne grupy obiektów zostaną połączone „olimpijskimi” drogami, Za 2 lata przyjadą które – zdaniem organizatorów – pozwolą uniknąć problemów transportowych, z jakimi tu olimpijczycy na co dzień zmaga się Rio de Janeiro. z całego świata PATRZĄC NA OBECNY STAN PRZYGOTO- WAŃ DO IGRZYSK, stan zaawansowania prac budowlanych (obiekty i inwestycje dro- gowe – na niektórych są przeszło półroczne WIOSKA OLIMPIJSKA, jedna dla sportow- opóźnienia… ) oraz wiele niepokojących syg- ców wszystkich dyscyplin, usytuowana bę- nałów dotyczących poziomu niezadowole- dzie w zachodniej części miasta – w otoczonej nia społecznego i kwestii bezpieczeństwa, lagunami malowniczej dzielnicy Barra. Tu też czasem trudno uwierzyć, że za nieco ponad znajdują się, a właściwie… mają się znaleźć dwa lata w Rio de Janeiro odbędą się igrzyska. (bo na obecnym etapie prac będzie to traf- Z drugiej strony, analizując przygotowania niejsze sformułowanie) Park Olimpijski, cen- kilku poprzednich gospodarzy igrzysk, można trum konferencyjne „Riocentro”, ollimpijskie stwierdzić, że niejednokrotnie na tym etapie pole golfowe, międzynarodowe centrum wrażenia były podobne, ale finał tych wielo- RTV i wielkie centrum prasowe. W rejonie letnich prac był jednak pozytywny. Czy tak Barra odbędą się zawody w 15 dyscyplinach będzie również w przypadku Rio?... sportu – w boksie, tenisie stołowym, badmin- tonie, podnoszeniu ciężarów, gimnastyce, *) Autorka kieruje Działem Logistyki Olimpij- kolarstwie torowym, pływaniu, koszykówce, skiej i Kontaktów Międzynarodowych PKOl. szermierce, judo, taekwondo, zapasach, piłce Była też szefem Polskiej Misji Olimpijskiej

FOTO: FERNANDO MAIA, RIOTUR, ALEXANDRE MACIEIRA, RIOTUR, MARZENNA KOSZEWSKA ręcznej, golfie i tenisie. Kolejne dyscypliny na Igrzyskach XXX Olimpiady w Londynie.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 33 WOKÓŁ SPORTU

DLA ROSJI WYGRANIE KLASYFIKACJI MEDALOWEJ IGRZYSK W SOCZI BYŁO SPRAWĄ PRIORYTETOWĄ. WCZEŚNIEJ TA POTĘGA ZIMOWYCH SPORTÓW ZAJMOWAŁA PIERWSZE MIEJSCE W AŻ 8 Z 14 OLIMPIJSKICH STARTÓW I NIGDY NIE SKOŃCZYŁA NA GORSZEJ POZYCJI NIŻ PIĄTA. JEDNAK Z VANCOUVER W 2010 ROKU SBORNA WRÓCIŁA NA TARCZY. TYLKO 15 MEDALI (3 ZŁOTE) I 11. MIEJSCE W PRESTIŻOWYM RANKINGU TO BYŁA KLĘSKA, KTÓRĄ NA WŁASNYCH ARENACH TRZEBA BYŁO ZMAZAĆ ZA WSZELKĄ CENĘ...

SPORTOWA WIEŻA BABEL TEKST: TOMASZ WOLFKE

UDAŁO SIĘ. ZDOBYWAJĄC 33 MEDALE, ani ich wyłączna specjalność – choćby w li- POWYŻEJ: PIERWSZY PRZYPADEK „KAPEROWANIA” W TYM 13 ZŁOTYCH, Rosjanie ustanowili czącej ponad 500 osób reprezentacji Wiel- W kadrze Joachima między narodami miał miejsce ponoć już Loewa gra obecnie w Soczi swój rekord wszech czasów, lepszy kiej Brytanii na igrzyska w Londynie aż 10% wielu potomków w XIX w. na Wyspach Brytyjskich, ale bardziej nawet od najlepszych osiągnięć ekipy ZSRR stanowili zawodnicy pochodzący z innych imigrantów, którzy znany jest ten z lat 30. kolejnego stulecia. – z Innsbrucku 1976 (27/13) czy Calgary 1988 krajów! I nie da się ukryć, że mistrz olimpijski urodzili się Wtedy to Włosi wygrali organizowany u sie- i wychowali już (29/11). Aż 5 krążków z najcenniejszego w obu biegach na długich dystansach, żyją- w Niemczech. bie mundial, wzmacniając się reprezentan- kruszcu wywalczyli jednak ich reprezentan- cy w Portland w amerykańskim stanie Ore- Jednym tami Argentyny. Była to zresztą naturalizacja ci o niezbyt słowiańsko brzmiących nazwis- gon Somalijczyk Mo Farah, ma mniej więcej z nich jest jeszcze dość... naturalna, bo przecież niemal Mesut Özil (Turcja) kach – Wiktor An i Vick Wild... Bez niemó- tyle samo wspólnego z królową Elżbietą II, każdy Argentyńczyk ma korzenie wśród wiących słowa po rosyjsku koreańskiego co An i Wild z prezydentem Putinem... emigrantów z Italii. W latach 50. Hiszpanie short trackowca i amerykańskiego (!) snow- zaprosili do występów w swojej kadrze m.in. boardzisty gospodarze nie wdrapaliby się ZACIĘTE, WIELOWĄTKOWE DYSKUSJE słynnego napastnika Realu Madryt, Alfredo nawet na podium medalowej klasyfikacji. na temat zalet i wad zmian barw narodowych Di Stéfano, który wcześniej grał dla Argenty- Gwoli sprawiedliwości trzeba jednak przy- w sporcie toczą się bodaj tak długo, jak trwa ny i Kolumbii, a także kapitana reprezentacji znać, że łatwo mogą odbić piłeczkę. Bo samo zjawisko. Śmiało można o tym napisać Węgier Ferenca Puskása oraz występującego najjaśniejsza biathlonowa gwiazda tych nie tylko artykuł do „Magazynu Olimpijskie- poprzednio w barwach Czechosłowacji i Wę- igrzysk, trzykrotna mistrzyni, Białorusinka go”, ale i pracę naukową – nawet na pozio- gier Ladislao Kubalę. Zjawisko przybierało Daria Domraczewa zaczynała karierę jako mie habilitacji. Najwięcej ciekawostek z tego na sile i FIFA musiała coś z tym zrobić, by nie Rosjanka i do dziś nią się czuje. Podobnie inna obszaru dotyczy oczywiście piłki nożnej, od dochodziło do absurdalnych sytuacji... mistrzyni z Soczi, dziś Słowaczka – Ana- której sportowe naturalizacje się zaczęły, stazja Kuzmina. Naturalizacyjne zabiegi wo- i w której jest ich najwięcej. Dziś więc krótko W 1962 ROKU FEDERACJA ZAKAZAŁA kół olimpijczyków to ani rosyjski wynalazek, – tytułem wstępu – ograniczmy się do niej. „TRANSFERÓW” między reprezentacjami,

34 MAGAZYN OLIMPIJSKI Sportowe naturalizacje zaczęły się od piłki nożnej, w której jest ich najwięcej...

a najbardziej egzotyczne przykłady to: etiop- ski Czech Theodor Gebre Selassie, perski Szwed Behrang Safari, kongijski Francuz Steve Mandanda, brazylijski Chorwat Eduar- do da Silva, serbski Ukrainiec Marko Dević czy marokański Holender Ibrahim Afellay..

OSTATNIO W NATURALIZOWANIU WYSPE- CJALIZOWAŁA SIĘ SZWAJCARIA, dzięki czemu jej reprezentacja była rewelacją eliminacji MŚ i zagra w brazylijskim mun- dialu. O sile drużyny stanowią: Xherdan SPORTOWA WIEŻA BABEL Shaqiri, Valon Behrami i Granit Xhaka (Ko- sowo), Gökhan İnler (Turcja), Ricardo Ro- dríguez (Hiszpania/Chile), Admir Mehmedi i Blerim Džemaili (Macedonia), Josip Drmić ale zezwoliła, by imigranci i ich dzieci grały nicze teorie rasistowskie były usankcjono- U GÓRY: (Chorwacja) i Haris Seferović (Bośnia). dla nowego kraju pod warunkiem uzyskania wane prawem. Teraz do kadry trafiali m.in.: Niekwestionowaną biathlonową gwiazdą obywatelstwa, a decydujący o przynależnoś- Gerald Asamoah (Ghana), Sean Dundee igrzysk w Soczi była DO NAJBARDZIEJ KURIOZALNEJ SYTUACJI ci narodowej stał się pierwszy występ w doro- (RPA), Fredi Bobić (Słowenia), Oliver Neu- Daria Domraczewa, doszło w Gwinei Równikowej, która w 2012 słej reprezentacji. Już w XXI w., na podstawie ville (Szwajcaria), Kevin Kuranyi (urodzony która dla Białorusi roku wraz z Gabonem organizowała Puchar wywalczyła tej regulacji Aílton – król strzelców Bundesligi w Brazylii z ojca pół-Węgra i matki Pa- 3 medale złote Narodów Afryki i debiutowała w imprezie. rodem z Brazylii – nie mógł zostać reprezen- namki), Paulo Rink i Cacau (Brazylia) czy i 1 brązowy. Aby się zatem sportowo nie skompromito- tantem Kataru. Za to przykładów skorzysta- wreszcie pochodzący z Polski Miroslav W wywiadach wać, tak skutecznie kuszono zawodników przyznaje, że czuje nia z tego prawa mamy bez liku. Chyba naj- Klose i Lukas Podolski. Ostatnio występują się... Rosjanką z zagranicy, że w meczu otwarcia turnieju, bardziej pamiętny to francuscy mistrzowie w niej głównie potomkowie imigrantów, z Libią, w reprezentacji nie wystąpił ani jeden świata z 1998 roku, o których sile stanowili urodzeni i wychowani w Niemczech, jak: POWYŻEJ: piłkarz urodzony w Gwinei. Udało się – dru- Pochodzący biali i kolorowi synowie imigrantów lub gracze Mesut Özil (Turcja), Sami Khedira (Tunezja), z Korei Południowej żyna gospodarzy wygrała 1:0 i potem nawet pochodzący z dawnych kolonii – Zinedine İlkay Gündoğan (Turcja), Jérôme Boateng Wiktor An zmienił wyszła z grupy. Czy aby jednak na pewno Zidane, Marcel Desailly, Lilian Thuram, Chri- (Ghana) czy Mario Gómez (Hiszpania). obywatelstwo na o to w sporcie chodzi? rosyjskie w 2011 roku. stian Karembeu, Youri Djorkaeff czy David Na igrzyskach w Soczi Trézéguet. Dekadę wcześniej mistrzostwo W 16 REPREZENTACJACH BIORĄCYCH zdobył w short tracku PS Korzystałem m.in. z poniższych źródeł: Europy zdobyli bynajmniej nie „pomarańczo- UDZIAŁ W EURO 2012 doliczono się aż dla nowej ojczyzny * prawosportowe.pl – Maciej Żyłka 3 złote medale wi” Holendrzy – Ruud Gullit i Frank Rijkaard. 55 graczy naturalizowanych, w tym pię- „Naturalizować czy nie?”, ciu biało-czerwonych (Eugen Polanski, * sportowefakty.pl – Konrad Kostorz ZNAKIEM CZASÓW GLOBALIZACJI i świata Sebastian Boenisch, Adam Matuszczyk, „Ojczyzna to rzecz nabyta...” bez granic stała się reprezentacja Niemiec, Damien Perquis i Ludovic Obraniak). Jedną

FOTO: PAP/DPA, SZYMON SIKORA gdzie jeszcze trzy pokolenia temu zbrod- z gwiazd był Włoch z Ghany Mario Balotelli, Ciąg dalszy artykułu w kolejnym numerze.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 35 WOKÓŁ SPORTU KUMULOWANIE AKTYWNOŚCI NA SPORTOWĄ AKTYWNOŚĆ RODAKÓW NARZEKAMY OD DAWNA – POTWIERDZIŁO JĄ JUŻ WIELE BADAŃ I ANALIZ. GENERALNIE UWAŻA SIĘ POLAKÓW ZA LUDZI RACZEJ STRONIĄCYCH NAWET NIE TYLKO OD SPORTU, ALE CHOĆBY OD REKREACJI, PORUSZANIA SIĘ DLA ZDROWIA. CO CIEKAWE – DOTYCZY TO OSÓB W KAŻDYM WIEKU…

TEKST: HENRYK URBAŚ Polskie Radio

KROKIEM W KIERUNKU ZMIANY TEGO nęły, wybrano 50 autorskich projektów PONIŻEJ: Liczba młodych STANU stała się inicjatywa działającej przy zajęć sportowych, co pozwoliło na zorgani- W Rybniku Totalizatorze Sportowym (Lotto) – sponsorze zowanie takich „lekcji” w miejscowościach Mirosław Małek zaprosił swoich uczestników generalnym polskiego ruchu Olimpijskie- na terenie 14 województw. Warto podkre- podopiecznych go – Fundacji „Milion Marzeń” , nazwana ślić, że wśród tych, którzy zdecydowali się do zajęć inter- dyscyplinarnych, „Kumulacji...” „Kumulacją aktywności”. To program skie- poprowadzić zajęcia z młodzieżą, byli m.in. ale z przewagą rowany do uczniów gimnazjów, ale przy mistrzowie olimpijscy: Renata Mauer-Ró- windsurfingu. przekroczyła okazji – także do ich nauczycieli i rodziców. żańska, Paweł Nastula, Tomasz Kucharski, Ich hasło to We współpracy z polskimi związkami spor- Marek Kolbowicz, Leszek Blanik, ale także „Wiatr i woda – windsurfingowa 1200 osób! towymi do jego realizacji zaproszono spore – Aneta Konieczna, Anna Jesień, Sylwia przygoda” grono naszych wybitnych mistrzów sportu. Lewandowska, Kajetan Broniewski, Paweł Spośród 86 wniosków, jakie od nich wpły- Najdek, Adam Seroczyński, Paweł Rańda,

AUTORSKICH PROJEKTÓW ZAJĘĆ SPORTOWYCH 50 WYBRANO W RAMACH PROGRAMU „Kumulacja aktywności” – inicjatywy Fundacji „Milion Marzeń”

36 MAGAZYN OLIMPIJSKI Fani sportu dziękują graczom LOTTO Każda złotówka, którą przeznaczasz na gry liczbowe LOTTO, to 19 groszy dla sportu i kultury.

Gramy dla sportu i kultury

LOTTO_kult_240x270.indd 2 2014-03-10 11:09:05 WOKÓŁ SPORTU

Elżbieta Urbańczyk-Baumann, Marek Twardowski czy Radosław Zawrotniak. Każdy program otrzymał zaproponowaną przez autora nazwę. Niektóre, bodaj naj- więcej mówiące, warto tu przytoczyć: „Od komputera na boisko”, „Sport – najlepsze uzależnienie”, „Basketmania – od dwu- taktu do NBA”. Co ciekawe – większość propozycji nie ograniczała się do jednego tylko, uprawianego przez autora, sportu. Wiele było zajęć interdyscyplinarnych, gdyż te – zdaniem mistrzów – na tym etapie zaznajamiania gimnazjalistów ze sportem jako takim – są łatwiej przez nich „łapane” i akceptowane. Ogólna liczba uczestników przekroczyła 1200, z czego aż 49% stano- wiły (i to bardzo cieszy) dziewczęta. wynieść z proponowanych im „sportujących” W 47 GIMNAZJACH, W KTÓRYCH PRO- zajęć. Jest i szereg innych korzyści, bowiem GRAM REALIZOWANO, spotkał się on w kilku przypadkach okazało się, że wiosną, z dużym entuzjazmem uczniów, a autorytet tj. z chwilą zakończenia pierwszej edycji uznanych mistrzów sportu był dla nich do- „Kumulacji...”, niektórych zajęć bynajmniej datkowym magnesem. Wartość przedsię- nie zaprzestano. Trwają nadal, a ich uczest- wzięcia (na bieżąco monitorowanego przez nicy wciąż – aż do końca roku szkolnego Fundację i nadzorowanego przez dr. hab. – zgłębiają tajniki poszczególnych dyscyplin. Jacka Kurzępę) docenili również dyrektorzy Pomogli dyrektorzy szkół lub widzący sens i nauczyciele tych szkół oraz – co równie takich działań samorządowcy. Niektórzy ćwi- ważne – rodzice. Do tych ostatnich organi- czący trafili już do klubów sportowych, inni zatorzy skierowali zresztą specjalnie wydru- – we wrześniu podejmą naukę we właśnie kowane plakaty i materiały informacyjne, tworzonych klasach sportowych o kon- akcentujące wartości, jakie ich dzieci mogą kretnych specjalnościach. Nic dziwnego, że w końcu marca br., po zakończeniu trwa- jącej od września 2013 roku „Kumulacji...”, nie U GÓRY: Wrocławska brak deklaracji o gotowości szkół do przystą- lekcja z Renatą pienia ich uczniów do następnej edycji. Mauer-Różańską Fundacja planuje, że ruszy ona z począt- była ogromnym wydarzeniem kiem roku szkolnego 2014/2015 i trwać bę- dla jej uczestników dzie o dwa miesiące dłużej niż poprzednia, tj. osiem, a nie sześć miesięcy. Zamierza POWYŻEJ: W Gdyni na zajęciach dzięki temu zwiększyć liczbę zajęć z mi- prowadzonych przez strzami, a współpracę w roli tych ostatnich Joannę Bednarską zaproponować kolejnej grupie naszych uczniowie poznali m.in. tajniki wybitnych sportowców – myśli zwłaszcza sportów walki o tych, którzy zakończyli już karierę za- wodniczą i być może przygotowują się do OBOK: Akcję „Kumulacja roli szkoleniowców. Myślę, że z takiego aktywności” rozwiązania zadowoleni będą zarówno uroczyście organizatorzy przedsięwzięcia, patronujące zainaugurowano w połowie września mu: Ministerstwo Sportu i Turystyki i Polski 2013 roku w Centrum Komitet Olimpijski ale przede wszystkim Olimpijskim PKOl sami uczniowie i ich rodzice. Skorzysta w Warszawie na tym nie tylko nasz sport.... FOTO: ZE ZBIORÓW FUNDACJI LOTTO

38 MAGAZYN OLIMPIJSKI Miłośnicy kultury dziękują graczom LOTTO Każda złotówka, którą przeznaczasz na gry liczbowe LOTTO, to 19 groszy dla sportu i kultury.

Gramy dla sportu i kultury

LOTTO_kult_240x270.indd 1 2014-03-10 11:08:19 Z KART HISTORII

SPOGLĄDAJĄC NA OLIMPIZM Pierre’a de Coubertina, odnosimy wrażenie, że zaj- mował się nim przez całe życie. Zaczęło PIERRE się w roku 1886, gdy w czasopismach fran- cuskich i obcych zabierał głos w sprawie reformy wychowania i szkolnictwa i wiązał ją ze sportem. W jednym ze swoich wystąpień DE COUBERTIN na forum MKOl de Coubertin wiele kry- tycznych uwag formułuje pod adresem prasy sportowej, która w początkach lat dwudziestych XX wieku odgrywała ogromną A MEDIA rolę w kształtowaniu opinii społecznej. Opinia publiczna wiąże jego nazwisko z od- radzającym się olimpizmem, choć samo przedsięwzięcie rozwinęło się… bez udziału prasy. De Coubertin mówił wtedy: „Nigdy nie starałem się o reklamę ze strony prasy dla odradzającego się olimpizmu: mój lęk przed nią był bowiem większy niż nadzieja spodziewanych korzyści”. Kierował ruchem olimpijskim niezależnie od ludzi prasy, którzy często nie rozumieli misji, jaką wyznaczył igrzyskom w nowożytnym świecie. Dziennikarze całą uwagę koncentrowali na tym, co działo się na boisku, i temu nadawali rozgłos. Gonili za sensacją i ścigali się, kto pierwszy poda wynik meczu. Do tego nadaje się każdy. Tymczasem to zawód, który wymaga wysokiej dyscypliny moralnej, wiary w ideały, głębokiego szacunku, wysiłku intelektualnego – dzięki tym walorom dziennikarze zdobywają uznanie społeczne, wskazują innym, jak bronić wartości sportu przed naporem korupcji i szantażu.

PIERRE DE COUBERTIN zastanawiał się, w jaki sposób czytelnik prasy sportowej może się przekonać o tym, że jest oszuki- wany w sprawach, w których nie ma pełnych informacji, a jedynie komentarze prześwietlone ideologią biznesu. „Nie dosyć – pisze – że prawdę ukryto w samym sercu labiryntu, nawet wejście do niego zamknięto”. Zastanawiał się także, jakim orężem dysponuje opinia publiczna, aby „NIGDY NIE STARAŁEM SIĘ O REKLAMĘ ZE STRONY PRASY DLA ODRADZAJĄCEGO przeciwstawić się takim manipulacjom. SIĘ OLIMPIZMU: MÓJ LĘK PRZED NIĄ BYŁ BOWIEM WIĘKSZY NIŻ NADZIEJA I mówił: tylko jednym – brakiem zaufania. SPODZIEWANYCH KORZYŚCI” – PISAŁ PIERRE DE COUBERTIN, ZDAJĄC SOBIE Prasa sportowa łatwo radzi sobie z opisy- SPRAWĘ ZARÓWNO Z MOŻLIWOŚCI, JAK I OGRANICZEŃ „CZWARTEJ WŁADZY” waniem sportu, gdyż całą uwagę skupia na tym, co właśnie dzieje się na boisku. Do tego wystarcza prosta znajomość TEKST: KRZYSZTOF ZUCHORA reguł, szybkie pióro i wynik idzie w świat. Prasa goni za sensacją. To jest prezent, jaki

40 MAGAZYN OLIMPIJSKI OBOK: tętniący gwarem różnojęzycznych emocji, Bohdan Tomaszewski w wywiadzie w pole bitwy, gdzie walka ma wymiar z oszczepnikiem dosłowny, a podział na swoich i obcych Januszem Sidło, przybiera „wojenny” charakter. Język srebrnym medalistą olimpijskim sportowy, mimo wysiłków poetów i artystów, z Melbourne (1956). ma pochodzenie wojskowe. Stąd w języku W środku Jerzy Kulej, sportowym tyle odniesień do rytuałów dwukrotny mistrz olimpijski wojskowych, wrzawa jak podczas natarcia, w boksie bębny przyspieszające rytm serca, jakby wdzierano się na szańce, rekwizyty i makijaż PONIŻEJ: Włodzimierz wojenny, aby łatwo w zgiełku i w tłumie Szaranowicz, ceniony odróżnić swoich i obcych. W tłumie działa komentator TVP, się na rozkaz, na hasło podrzucane przez obecnie dyrektor TVP Sport harcowników, którzy wyzbyli się dawno kultury rycerskiej, opartej na kodeksie moralnym, i wprowadzili w to miejsce zasadę dążenia do celu za wszelką cenę. Zwiększa się zasięg kibicowania negatywnego, wzmagający falę zachowań agresywnych, które wylewają się poza stadion, a nieraz dzieją się jakby „przy okazji” sportu. Z taką sytuacją zapoznał się Pierre de Coubertin podczas igrzysk w Londynie Dziennikarze w 1908 roku. Wojna prasowa między Anglią i Ameryką, jaka wybuchła na arenie igrzysk, własną narracją przeniosła się do Nowego Jorku i groziła wybuchem wojny dyplomatycznej. Pod zmienili ratusz przyprowadzono na łańcuchu „bry- tyjskiego lwa”, by upokorzyć gospodarzy wielobarwny igrzysk, którzy mieli okradać Amerykanów z olimpijskiego złota. Wysiłek dyplomatów „plac zabaw z obu stron doprowadził po długim czasie sportowych” do stanu równowagi. PRASA SKIEROWAŁA OSTRZE KRYTYKI w pole bitwy w stronę Międzynarodowego Komitetu Olim- pijskiego, który sprawuje swoją władzę spo- Ameryka zafundowała Europie w zamian łeczną nie według zasad demokratycznych, za to, że mogła przenieść sport na swój teren, reprezentujących narodowe komitety olimpij- wraz z jego europejską filozofią i praktyką. skie, ale według uznania indywidualnych Wzory sportowe dobrze wpisywały się członków MKOl, którzy dokooptowują do w przestrzeń wartości społecznych opartych swego grona osobistości gwarantujące nie- na konkurencyjnym rynku i liberalnej zależność i wysokie poczucie honoru. MKOl demokracji. Na boisku nauka odbywała programy sportowe tworzył w ścisłym współ- się przez zabawę, a podstawą zabawy jest działaniu z międzynarodowymi federacjami wolność – niezbywalne prawo każdego sportowymi, natomiast zastrzegł dla siebie człowieka. Boisko nie eliminuje wprawdzie autonomię w zakresie stanowienia olimpij- różnic społecznych, ale zawiesza ich skiego prawa. Stał na straży olimpijskiego funkcjonowanie na czas samej gry. sumienia. Nie jest ważny system, który orga- nizuje światowe igrzyska, ale duch, który DE COUBERTIN nie miał wątpliwości, że przenika każdego olimpijczyka, pobudza- to dziennikarze własną narracją zmienili jąc go do działań heroicznych, ale zara-

FOTO: JAN ROZMARYNOWSKI, EWELINA WAWRYNKIEWICZ, MAREK BICZYK, HENRYK URBAŚ wielobarwny „plac zabaw sportowych”, zem i działań godziwych. Na zarzut prasy

MAGAZYN OLIMPIJSKI 41 Z KART HISTORII

w 1908 r. Pierre de Coubertin odpowiedział, OBOK: Bogdan Tuszyński, że MKOl skupia orędowników idei olimpij- słynny sprawozdawca skiej, przekonanych o tym, że udział w igrzy- Polskiego Radia, skach jest ważniejszy niż zwycięstwo – wa- przeprowadza wywiad z Wojciechem runek pierwszy przesądza o globalnym Walkiewiczem, zasięgu olimpizmu, drugi zaś ma zasięg trenerem kolarskiej i koloryt lokalny. Patrząc na to, co się kadry w latach 1973-1974 potem stało, moglibyśmy powiedzieć, że sam na sobie odczuł boleśnie skutki takiej filozofii i polityki społecznej, ustąpił przecież ze stanowiska prezy- denta Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego pod presją prasy, doma- gającej się większego otwarcia na zmiany TYSIĘCY PRZEDSTAWICIELI MEDIÓW OBSŁUGIWAŁO w świecie polityki sportowej, większej IGRZYSKA W LONDYNIE W 2012 ROKU demokratyzacji igrzysk i bardziej związa- 20 prawie 100 osób nych z życiem politycznym decyzji organi- Nasz kraj reprezentowało zacyjnych w zakresie wyboru miasta-go- spodarza kolejnych igrzysk oraz wprowa- BARON DE COUBERTIN miałby na ten dzania nowych sportów i konkurencji. temat zdanie następujące. Najpierw „kłamstwo” prasowe dużymi literami NA TAMTE WYDARZENIA MOŻNA TEŻ drukuje się na pierwszych lub ostatnich PATRZEĆ Z DZISIEJSZEJ PERSPEKTYWY, stronach gazet, potem kilka dni żyje a wtedy należałoby wyciągnąć nastę- samodzielnie, aby po jakimś czasie drobnym pujące wnioski: po pierwsze – tak drukiem na wewnętrznych stronach w kilku jak to jest dzisiaj – „demokratyzacja” słowach pojawiło się sprostowanie. Zakłada władz Międzynarodowego Komitetu się z góry, że nie wszyscy je przeczytają, Olimpijskiego otworzyła drzwi i okna, a wtedy fałszywy komunikat wypali ślad przez które weszła na salony olimpijskie w świadomości społecznej. I jeszcze pospolita korupcja i agresywna wrza- coś – tzw. klapki na oczach sprawiają, wa mediów. Dziś ich rola jest bardzo że sprawozdawcy opowiadają o tym, widoczna, ale właściwie ogranicza się co widać, skupiają uwagę na zewnętrznej do narracji, nie ma ambicji twórczych. formie i przebiegu widowiska, jakby liczba Czasem media wyprzedzają ważne widzów i listy rekordów wystarczały zjawiska i przedstawiają je w ujęciu do przeżywania sportu. panoramicznym, jak w przypadku igrzysk POWYŻEJ: w Pekinie, kiedy to sprawa „Wolnego Dwie legendy Wrzawa przed igrzyskami widoczna KAZIMIERZ WIERZYŃSKI, kierując redakcją Tybetu” na długo przesłoniła olimpijskie – polskiego była nawet w czasie ceremonii zapalenia „Przeglądu Sportowego”, wiele wysiłku niebo. Trzeba jednak zaznaczyć, że atak dziennikarstwa znicza olimpijskiego w ruinach świątyni musiał włożyć w kreowanie właściwego sportowego mediów odbywał się w roku 2008 i światowego tenisa Hery w antycznej Olimpii, a i późniejsza języka sportowego, opartego na zwięzłości z użyciem „broni niekonwencjonalnej” – Tomasz Hopfer wędrówka „świętego ognia” przez miasta, i kulturze słowa, metaforycznej, obrazowej – ostrzał kierowano na obiekty cywilne, i Wojciech Fibak które wcześniej gościły igrzyska, chroniona formie i estetyce dostosowanej do tematu na pokojowy charakter igrzysk, znicz kordonami policji, została w końcu na wielu sportowego opowiadania. Tak opisywał olimpijski jako symbol pokoju odcinkach przerwana, aby mogły wygasnąć narodziny nowego „Przeglądu Sportowego” i najwyższą wartość europejskiej złe emocje, podtrzymywane przez media. Jan Erdman: „Do prasy sportowej, tych kultury, udział we wspólnym święcie Na szczęście podczas samych igrzysk zeszycików wypełnionych cyferkami, piękna i młodości, przeciwstawiany zapanował kontrolowany spokój, jakby jałowymi sprawozdaniami i technicznymi nierówności społecznej i ogranicza- zharmonizowały swoje interesy środowiska wskazówkami, upstrzonych zdjęciami niu praw człowieka w Chinach. polityki, biznesu i mediów. Nawet wojna wielkości znaczka pocztowego, wdarł się Namawiano do zerwania umowy w Gruzji tylko na krótko pojawiła się w ko- tajfun. Wierzyński zmienił format pisma: z Pekinem, bez wskazywania mentarzach, a i wrzawa wokół Pekinu skończyły się zeszyciki, narodziła gazeta

alternatywnego projektu. i Chin po igrzyskach ucichła. z czerwoną (oczywiście) nazwą i bombowym SIKORA SZYMON FOTO:

42 MAGAZYN OLIMPIJSKI WDRAŻANIE I INTEGRACJA ZAAWANSOWANYCH SYSTEMÓW AUDIOWIZUALNYCH W OBIEKTACH SPORTOWYCH

MULTIMEDIALNO - OŚWIETLENIOWA OBSŁUGA WYDARZEŃ SPORTOWYCH

GRUPA TRIAS Z KART HISTORII

połowie lat dwudziestych, kiedy Pierre de Coubertin wystąpił z programem uniwersytetu dla dziennikarzy sporto- wych. Właśnie uniwersytetu, a nie szkoły zawodowej, aby zaznaczyć różnicę w rozumieniu roli społecznej nowoczesnych mediów, które pełnią misję w upowszechnianiu sportu i olimpizmu, i dopiero w świetle tych wartości należy ustalać cele i prakty- kę, oceniać przebieg oraz charakter igrzysk olimpijskich.

DZIŚ PRASĘ UZNAJE SIĘ ZA CZWARTĄ WŁADZĘ, która jest wszędzie, pyta o wszystko, często odwołuje się do opinii społecznej i tworzy tzw. rzeczywistość wirtualną. Niestety, dominuje w niej infor- macja pogłębiona nie o warstwę edukacyjną czy wychowawczą, lecz o niekoniecznie najważniejsze szczegóły dotyczące wyda- rzenia sportowego lub jego „aktorów”. Na domiar złego – zainteresowanie mediów nagłówkiem na sześć szpalt. Wielkość koncentruje się wokół wąskiej grupy kon- ilustracji zależała teraz od wartości wizualnej Zainteresowanie kretnych dyscyplin, a brak w publikacjach lub ważności imprezy: nieraz były jak taca. analiz dotyczących sportu jako całości, Tuzin tematów już na pierwszej stronie mediów wraz z jego społecznym otoczeniem. walczył o uwagę czytelnika […]. Nawet styl się zmienił: sprawozdania, a zwłaszcza koncentruje się PS O fotografie żurnalistów z epoki Pierre’a artykuły, były pisane dobrą polszczyzną, de Coubertina niezwykle trudno, dlatego a wśród nich pojawiać się zaczęły nazwiska wokół wąskiej tekst ilustrujemy zdjęciami prezentującymi literatów […]. Nagle gazeta sportowa stała się współczesnych dziennikarzy sportowych trójwymiarowa, nabrała kształtów i rumień- grupy dyscyplin „w akcji” [red.]. ców, przybyło jej wagi, treści, pewności siebie, wymowy”. Jednak nawet Wierzyńskiemu POWYŻEJ: środowisko dziennikarskie szyło buty. Fotoreporterzy Mówiono, że sam niczego nie pisze, a robi podczas pływackich jedynie „wiatr”. Tylko jakimś zbiegiem ME w Szczecinie (2011) okoliczności ten wiatr sprawiał, że na łamy dostawało się ziarno, natomiast OBOK: odpadały plewy. Umiał kierować zespo- Mistrz olimpijski Kamil Stoch pod łem, płacił za wartość tekstu, a nie za dziennikarskim powierzchnię zajmowaną w gazecie. „ostrzałem” Tępił sztampę, rugował z artykułu tuż po ceremonii medalowej w Soczi sportowy żargon, bo uważał, że sport jako zjawisko społeczne potrzebuje jasnego przekazu, aby czytelnik, który nie był na widowni, mógł także głęboko przeżywać mecz tenisowy czy piłkarski. Pracownia dziennikarska, jaką prowadził Wierzyński w redakcji „PS”, oparta na dobrym warsztacie praktycznym, działała w tym samym czasie, w drugiej

44 MAGAZYN OLIMPIJSKI Klinika Ortopedii i Medycyny Sportowej

www.carolina.pl

mag_olimp.indd 1 2014-05-12 10:06:24 Z KART HISTORII

Irena Kirszenstein prezentuje medale zdobyte na igrzyskach olimpijskich w Tokio „Nie byłam wcale pewna wyjazdu do Tokio. W maju 1964 roku przytrafiła mi się kontuzja...”

TOKIO PO RAZ DRUGI NA UBIEGŁOROCZNEJ 125. SESJI MKOl W BUENOS AIRES ZAPADŁA DECYZJA O POWIERZENIU ROLI GOSPODARZA IGRZYSK XXXII OLIMPIADY MIASTU TOKIO. STOLICA KRAJU KWITNĄCEJ WIŚNI BĘDZIE GOŚCIĆ OLIMPIJCZYKÓW PO RAZ DRUGI – PIERWSZE IGRZYSKA ROZEGRANO TAM W 1964 ROKU

TEKST: MAGDALENA JANICKA

46 MAGAZYN OLIMPIJSKI OBOK: jak każdy sportowiec marzyłam o starcie W sztafecie 4 x 100 m Polki wygrały w igrzyskach, wyobraźnię rozpalała także z Amerykankami świadomość, że impreza odbędzie się i Brytyjkami w Japonii, kraju fascynującym, ale w tam- PONIŻEJ: tym okresie dla większości z nas zupełnie Sprinterki – Irena nieznanym. Kirszenstein i Ewa Kłobukowska MAGDALENA JANICKA: Kiedy zapadła decyzja, że jednak pojedzie Pani na igrzyska?

I.SZ.: Zadecydował wrześniowy występ w Europejskich Igrzyskach Juniorów na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie. W ich trakcie wygrałam trzy konkurencje (200 m, skok w dal i sztafetę 4 x 100 m) oraz o 0,1 s poprawiłam rekord Polski na 200 m, który od 30 lat należał do Stanisławy Walasiewicz. Uzyskałam czas 23,5 s. To było potwierdzenie, że po kontuzji nie ma śladu. 1964 TOKIO M.J.: Pierwsze wrażenia? Irena Kirszenstein zdobywa na igrzyskach olimpijskich 3 medale – 1 złoty i 2 srebrne I.SZ.: Już pierwsze zetknięcie z Tokio zaparło MIĘDZYNARODOWY KOMITET OLIMPIJSKI, nam dech w piersiach. Po godzinach lotu krótko po decyzji z Buenos, powołał Komisję ujrzeliśmy wspaniały widok. Z mroku nocy Koordynacyjną, która na bieżąco będzie nad- wyłonił się ogrom różnokolorowych świateł. zorować przygotowania do igrzysk. Na jej Widok był bajeczny. A potem – wspaniałe czele stanął Australijczyk John Coates, otwarcie z udziałem cesarza Hirohito. a w jej składzie znalazła się również m.in. Kolejne zdziwienie to liczba widzów. Irena Szewińska, I wiceprezes Polskiego Pierwszą konkurencją, w której wzięłam Komitetu Olimpijskiego. Przypomnijmy, udział, był skok w dal. Już na porannych że to właśnie od udanego występu na igrzy- eliminacjach wypełniony był cały niemal skach w Tokio rozpoczęła się wspaniała stadion! Mnóstwo młodzieży szkolnej, kariera naszej sportsmenki wszech czasów. żywiołowo dopingującej sportowców. Pani Irena, występująca wówczas pod Wtedy dotarło do mnie, że ja, początkująca panieńskim nazwiskiem Kirszenstein, lekkoatletka, juniorka – startuję na tak zdobyła w roku 1964 trzy medale – złoty wielkiej imprezie, jaką są igrzyska – to w sztafecie 4 x 100 m i srebrne – w skoku ogromnie mnie zmobilizowało. Moim celem w dal i w biegu na 200 m. Cała nasza było zakwalifikowanie się do 12-osobowego reprezentacja wywalczyła wtedy finału. I osiągnęłam to, ustanawiając przy aż 23 krążki: 7 złotych, 6 srebrnych okazji rekord życiowy i rekord kraju, który i 10 brązowych, co w klasyfikacji poprawiłam następnie w finale na 6,60 m, medalowej dało jej siódme miejsce. a ten wynik dał mi srebrny medal. Złoty wywalczyła Brytyjka Mary Bignal-Rand Oto jak Irena Szewińska wspomina swój – 6,76, trzecia zaś była Rosjanka Tatiana POWYŻEJ: olimpijski debiut... Logotypy Szczełkanowa – 6,42. Po tym konkursie igrzysk otrzymałam wiele telegramów z Polski, IRENA SZEWIŃSKA: Po pierwsze, nie byłam olimpijskich m.in. od Janusza Szewińskiego, z którym w Tokio wcale pewna wyjazdu do Tokio. Bardzo sympatyzowałam. Przysłał mi dwa tele- solidnie przepracowałam okres zimowy, gramy – w pierwszym gratulował rekor- ale na wiosnę, w maju 1964 roku, przytrafiła du życiowego i rekordu Polski, w drugim mi się kontuzja mięśnia dwugłowego. Roz- – zdobycia medalu. Janusz sam upra-

FOTO: JANUSZ FOTO: SZEWIŃSKI I JAN ROZMARYNOWSKI począł się wyścig z czasem. Oczywiście, wiał sport, był lekkoatletą i wiedział,

MAGAZYN OLIMPIJSKI 47 Z KART HISTORII

co znaczy dla sportowca pobicie rekordu ciekawostka. W wiosce olimpijskiej panom życiowego. Z moim skokiem w dal wiąże nie można było wchodzić do stref, w których się także pewna historia. Sądziłam, mieszkały zawodniczki, za to panie… mogły że z tak zwanego call-roomu (pomiesz- poruszać się po terenie bez ograniczeń. czenia, z którego zawodników wyprowadza się na płytę stadionu) na skocznię M.J.: A propos jedzenia. Odkryła nie będzie daleko, więc założyłam Pani nowe smaki, potrawy? kolce. Tymczasem trzeba było przejść niemal ¾ stadionu (!). Istny koszmar. I.SZ.: Kiedy startowałam, opierałam się na diecie europejskiej. Dopiero M.J.: Kolejny start i znów medal? gdy skończyłam zawody, mogłam trochę poeksperymentować. I.SZ.: Tak. Bieg na 200 m, moja koronna Zresztą – do dziś lubię np. sushi. konkurencja, przyniósł mi drugie srebro i rekord Polski – 23,1 s. Wygrała Amery- M.J.: Powrót z Tokio też był atrakcyjny… kanka Edith McGuire. I jeszcze sztafeta 4 x 100 m. Wypełniony po brzegi Main I.SZ.: Odbywał się pociągiem, statkiem Stadium w kształcie… ostrygi, jakie łowi i samolotem, a trwał blisko tydzień. się wokół największej z japońskich wysp, Płynęliśmy z Jokohamy do Nachodki Honsiu, na której leży Tokio. Biegłam na – niestety, przy sztormowej pogodzie. drugiej zmianie. Przede mną Teresa Ciepły, To też było przeżycie. Później złe warunki która nie dała się wyprzedzić Willye White, pogodowe zmusiły pilota Aerofłotu ja walczyłam z Wyomią Tyus, mistrzynią do zawrócenia nad Syberią i nieoczekiwa- olimpijską na 100 m. Przekazałam pałeczkę nie wylądowaliśmy w Irkucku. Trochę Halinie Góreckiej, która zostawiła w tyle tych przygód było, ale sądzę, że Elain White. Kończyła Ewa Kłobukowska, w 2020 roku podróż będzie trwała która nie dała żadnych szans Edith McGuire. znacznie krócej, a tokijskie igrzyska Zdobyłyśmy złoty medal, ustanawiając znów będą dla biało-czerwonych udane. nowy rekord świata – 43,6 s. To było coś pięknego i wzruszającego. Ewa POWYŻEJ: Ewa Kłobukowska, nie chciała zresztą oddać japońskiemu (z lewej), Irena Kirszen- sędziemu naszej „złotej” pałeczki. Trafi- stein i Wiesław Maniak ła do trenera Andrzeja Piotrowskiego. OBOK: Złota sztafeta M.J.: Był czas na zwiedzanie Tokio? w składzie: Halina Górecka, Teresa Ciepły, Irena Kirszenstein I.SZ.: Tak. Pamiętam, że najbardziej podo- i Ewa Kłobukowska bały nam się… kolorowe telewizory. Były wszędzie – na każdej wystawie sklepowej. U nas to przecież ledwie raczkowało. Poza tym – metro i tłum na ulicach Tokio. Przy czym warto podkreślić, że w tamtym czasie na ulicach było mnóstwo osób chodzących na co dzień w kimonach – zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Teraz Japończycy zakładają takie stroje tylko od święta. Bogaty był też program kulturalny w wiosce olimpijskiej. Pamiętam, że prezentowano nam cere- moniał picia herbaty, naukę jedzenia pałeczkami. Można było zrobić sobie zdjęcia w kimonach. Niezwykle cieka- we były występy tradycyjnego teatru japońskiego – kabuki. I jeszcze inna

48 MAGAZYN OLIMPIJSKI Start w Tokio wspomina pięściarz to wszyscy wstawali i klaskali na jego Józef Grudzień, złoty medalista wagi lekkiej. cześć, ale nie było tego, do czego byłem przyzwyczajony w Polsce i w Europie J.G.: Z tym występem wiążą się moje naj- – spontanicznych okrzyków, nie zawsze wspanialsze przeżycia – spełniłem marzenie parlamentarnych, lecz przepełnionych o starcie w igrzyskach, zdobyłem złoty medal, emocjami. Doping był serdeczny, ale wysłuchałem „Mazurka Dąbrowskiego”. Biało- stonowany. Na zwiedzanie mieliśmy -czerwona wisiała najwyżej, a flagi ZSRR, tylko jeden dzień. Ja wybrałem się razem USA i Irlandii jednak nieco niżej. W tamtych z trenerem Szydłą, bo on znał francuski, czasach to był szczególny powód do dumy. ale i tak trochę się pogubiliśmy. Najbar- dziej zaskakiwały nas te nowinki radiowo- M.J.: Czy był to pański pierwszy wyjazd -telewizyjne. W Polsce mieliśmy radio zagraniczny? „Szarotka”, a tam powszechne były już niemal odbiorniki kieszonkowe. Pozo- J.G.: Nie, startowałem w reprezentacji stałe sprawy jakoś nie szokowały, od 1958 roku, a debiutowałem podczas ani te wieżowce, ani metro czy stroje. meczu z RFN, wygrywając swój pojedynek. W wiosce olimpijskiej były skromne warunki. Mieszkaliśmy w koszarach M.J.: Niewiele brakowało, aby do Tokio Pan nie pojechał… WALKI STOCZYŁ W SWOJEJ KARIERZE JÓZEF GRUDZIEŃ J.G.: Słodko nie było. W meczu ligowym Legia 253 – Polonia Gdańsk złamałem kciuk prawej Wygrał 216 pojedynków, przegrał 27, zremisował 10 dłoni. Dotrwałem do końca walki i nawet ją wygrałem, ale później diagnoza była dość dramatyczna – najpierw założono mi na 6 tygodni gips, a później czekała mnie To był świetny pięściarz, mańkut (nie lubi- kilkumiesięczna rehabilitacja. Ale się nie łem z takimi walczyć), obdarzony silnym załamałem. Moi najgroźniejsi konkurenci: ciosem, dobry technik, przy tym walczą- Ryszard Petek i Antoni Dąsal, boksowali, cy nieszablonowo. Walczyłem z nim jeździli na zgrupowania, a ja przebywałem wcześniej w Moskwie podczas meczu w Ciechocinku i biegałem po polach, aby ZSRR – Polska. Leżałem nawet na des- mieć kondycję. Potem wyjechałem w góry kach, ale walkę wygrałem. W Tokio ten i tam solidnie trenowałem. Opiekujący się pojedynek może nie był za piękny, ale kadrą pięściarzy dr Jerzy Moskwa dał mi… na pewno zacięty. W przerwie trener piłeczkę do ugniatania, z którą się prawie Stamm powiedział mi: „Jak chcesz wy- nie rozstawałem. O wszystkim miało grać, musisz wyprowadzać podwójne zadecydować ostatnie zgrupowanie prawe proste”. Zastosowałem się do w Cetniewie. Trenerzy Feliks Stamm tej wskazówki i walkę wygrałem 5:0. i Paweł Szydło oraz kierownik reprezentacji To ważne, bo po powrocie do kraju w nie- podjęli decyzję, że do Tokio wyjadę ja. których mediach ukazały się informacje, Byłem szczęśliwy. I na własnym przykładzie że wygrałem niejednogłośnie, co mnie U GÓRY: opuszczonych przez armię USA. Później sprawdziłem, co oznacza powiedzenie trochę zabolało. Gdy spiker odczytywał Gorące powitanie już w Tokio nie byłem, ale mam nadzieję, Józefa Grudnia „fortuna kołem się toczy”. W sporcie, jak werdykt, skoczyłem w górę i uściskałem w kraju że reprezentanci Polski w 2020 roku w życiu, oprócz talentu, przygotowania obu trenerów. A potem stałem dumny na nawiążą do tamtego naszego występu. fizycznego, technicznego oraz taktycznego najwyższym stopniu podium. Spełniłem POWYŻEJ: Liczę oczywiście na pięściarzy. Przy okazji Józef Grudzień trzeba mieć trochę szczęścia. Ja je miałem. swoje marzenie i myślę, że dałem radość (z prawej) i Jerzy Kulej mam taką refleksję – żaden pięściarz za- Może dlatego, że urodziłem się 1 kwietnia… wielu rodakom. To wspaniałe uczucie. podczas treningu wodowy nie osiągnie sukcesu bez dobre- w górach go szkolenia na etapie amatorskim. Boks M.J.: Najtrudniejsza walka w Tokio? M.J.: Co Pana zaskoczyło w stolicy Japonii? jest pięknym sportem – uczy twardości, odporności, jak wyjść z opresji i jak J.G.: Na pewno finałowa – z Welingtonem J.G.: Po pierwsze – doping publiczności. Jak walczyć fair, bo leżącego się nie kopie. Barannikowem ze Związku Radzieckiego. kibicom spodobał się któryś z zawodników, O tym warto stale pamiętać...

MAGAZYN OLIMPIJSKI 49 POCZET MISTRZÓW „SAMURAJE” ZNAD WISŁY

Egon Franke w Tokio wywalczył złoto, a razem z kolegami z drużyny dorzucił jeszcze srebro W 1964 ROKU IGRZYSKA PO RAZ PIERWSZY W 70-LETNICH DZIEJACH RUCHU OLIMPIJSKIEGO ZAWITAŁY DO AZJI. PERFEKCYJNIE ZORGANIZOWANE ZAWODY W TOKIO DOSKONALE ZAPISAŁY SIĘ ZARÓWNO W HISTORII ŚWIATOWEGO SPORTU, JAK I W PAMIĘCI POLSKICH KIBICÓW

TEKST: MICHAŁ POLAKOWSKI

50 MAGAZYN OLIMPIJSKI SPORTOWYCH SZCZYTÓW sięgnęli wów- czas nie tylko Irena Kirszenstein, Józef Gru- dzień (o nich na poprzednich stronach) czy Józef Szmidt (o którym pisaliśmy w kwietnio- wym „Magazynie...”). Nasza reprezentacja przywiozła z Japonii aż siedem złotych me- dali – tego wyniku jak dotąd nie udało się Polakom poprawić, jedynie trzykrotnie go wyrównali.

W OSTATNICH LATACH często mówiono w Polsce o „klątwie chorążego” – na zawod- niku, który niósł polską flagę podczas cere- monii otwarcia igrzysk, miało ciążyć fatum sportowego niepowodzenia. Podobnych obaw nie miał przed 50 laty sztangista wagi lekkiej Waldemar Baszanowski – to właśnie on wyprowadzał biało-czerwonych na sta- dion olimpijski, a już trzy dni później zdobył dla Polski pierwsze złoto. Talent dostrzeżo- no w nim jeszcze w wojsku. Trafił więc na warszawską AWF pod skrzydła trenera Au- gustyna Dziedzica do słynnego „Hadesu”, jak nazywano tamtejszą siłownię. To tam wykuwał wielką siłę, która pozwoliła mu stać się najlepszym w historii polskim sztangistą, wielokrotnym mistrzem świata i Europy, re- kordzistą globu i – co najważniejsze – dwu- krotnym mistrzem olimpijskim. W 1960 roku TOKIO do Rzymu jechał po naukę i w debiucie zajął 1964 piąte miejsce, ale w Tokio – jako mistrz i wi- „Klątwa chorążego” nie dotknęła Waldemara cemistrz świata – miał już bić się o medale. Baszanowskiego – sięgnął po olimpijskie złoto Sztangiści rywalizowali wówczas nie w dwu- (jak obecnie), lecz w trójboju. Po wyciskaniu Baszanowski był z wynikiem 132,5 kg trzeci, Na igrzyska W efekcie już dwa miesiące po tragedii po raz tracił 7,5 kg do rodaka i przyjaciela Mariana piąty w karierze został mistrzem świata... Był Zielińskiego (ostatecznie zdobył brąz) oraz olimpijskie POWYŻEJ: człowiekiem o otwartym umyśle, uwielbiał Władimira Kapłunowa z ZSRR. Straty od- Waldemar majsterkować. Jeszcze w „Hadesie” zasłynął Baszanowski robił w rwaniu, bijąc rekord świata (135 kg). do Tokio to nie tylko pomysłem, by żelazne ciężary powlekać W podrzucie Polak i Rosjanin uzyskali taki legendarny gumą – w celu redukcji hałasu – co dziś jest sam wynik (165 kg), a Baszanowski wygrał Baszanowski ciężarowiec. już normą. Później, by na pomostach mon- Słynął również dzięki mniejszej wadze ciała. Był lżejszy z innowacyjnych tować czujniki tensometryczne, mierzące o 300 gramów! Cztery lata później w Meksy- leciał już pomysłów, nacisk wytwarzany przez sztangistę. ku był już nie kandydatem do medali, a zde- które wpro- Po zakończeniu kariery swój potencjał wadzał cydowanym faworytem. Jego forma budziła jako mistrz w życie wykorzystywał w kraju i za granicą jako respekt tak wielki, że niektóre ekipy (w tym w swojej trener, wykładowca, w końcu szef Europej- radziecka) w ogóle nie wystawiły zawodni- i wicemistrz karierze skiej Federacji Podnoszenia Ciężarów. trenerskiej ków w wadze lekkiej! Baszanowski nie za- Zmarł w Warszawie w 2011 roku. wiódł – wygrał różnicą aż 15 kg. To był nokaut! świata. Ale… w 1969 roku to on został znokautowany PO TRIUMFIE Ireneusza Palińskiego w Rzy- – przez okrutny los. W wypadku samocho- Na miejscu mie złoto Baszanowskiego było drugim dla dowym zginęła jego żona. Na traumę miał polskich ciężarów. Tymczasem szermierka,

FOTO: JAN ROZMARYNOWSKI, ARCHIWUM MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE tylko jedną receptę: jeszcze cięższy trening. nie zawiódł choć przynosiła nam medale już przed woj-

MAGAZYN OLIMPIJSKI 51 POCZET MISTRZÓW

ną, wciąż czekała na najcenniejszy kruszec. W Tokio czasy posuchy dobiegły końca dzięki floreciście Egonowi Franke. On do reprezentacji trafił w 1957 roku, wypatrzony przez trenera Zbigniewa Czajkowskiego, z którym miał potem współpracować w klubie i kadrze przez wiele lat. Franke słynął z dużej pracowitości i choć rozwijał się dość wolno, Czajkowski widział w nim ogromny poten- cjał. Poświęcał mu więcej czasu niż innym podopiecznym, a czas pokazał, że miał rację. Pierwsze sukcesy przyszły na początku lat 60., kiedy w ciągu trzech kolejnych sezonów Franke zdobył trzy brązowe medale MŚ – dwa w drużynie i jeden indywidualny. Mało jednak brakowało, by już wtedy jego kariera przedwcześnie wyhamowała. Podczas mi- strzostw Polski Witold Woyda przypadkowo zranił go w oko – na szczęście skończyło się tylko na strachu i rozcięciu powieki. Nadeszło jednak Tokio, a tam... Franke nie był pewnia- TOKIO kiem. Niepodważalną pozycję mieli Woyda 1964 i Ryszard Parulski; w świetnej formie był też Dzięki pięściarzom w ciągu godziny 3 razy zabrzmiał hymn Polski Zbigniew Skrudlik. Czajkowski zdecydował się jednak na Egona. „Był z tego powodu straszny raban. (...) Ja odpowiadałem krótko: «Biorę całą odpowiedzialność na siebie». I wy- POWYŻEJ: nuszem Różyckim, wywalczył srebro w turnie- ustanowiły w Łodzi rekord świata. Po we- szło na moje!” – opowiadał po latach dzienni- Spotkanie po latach ju drużynowym, a cztery lata później – mimo wnętrznych eliminacjach Piotrowski zdecydo- – tercet polskich karzowi „Gazety Wyborczej”. Po niemrawym bohaterów przerwy wymuszonej przebiciem płuca – tak- wał się na mieszankę doświadczenia i mło- początku, w rundach pucharowych Franke z tokijskiego ringu. że brąz. Medali mógłby mieć więcej, gdyby dości. Obecne w kadrze od niemal dekady był już nie do zatrzymania. Najwięcej nerwów Od lewej: Marian nie ówczesne władze szermierczego związku. brązowe medalistki z Rzymu, Teresę Ciepły Kasprzyk, Jerzy Kulej towarzyszyło decydującej o złocie walce prze- i Józef Grudzień W Meksyku nie dopuszczono go do startu i Halinę Górecką, uzupełnił o ledwie 18-letnie ciw mistrzowi świata Jeanowi-Claude’owi Ma- w turnieju indywidualnym. Mistrz nie otrzy- rewelacje sezonu: Irenę Kirszenstein i Ewę gnanowi. Polak prowadził już 3:0, Francuzowi mał szansy obrony tytułu... Jego znakomita Kłobukowską. Ten wybór okazał się strza- udało się jednak doprowadzić do wyniku 4:4. technika i dżentelmeńska postawa na planszy łem w dziesiątkę. Polki biegły znakomicie, Wtedy Franke „zaserwował” rywalowi swoją budziły duży szacunek u partnerów i rywali. a dodatkowo bezbłędnie dokonywały zmian. specjalność – długi wypad. Światełko zapaliło Nic więc dziwnego, że po zakończeniu karie- W efekcie Kłobukowska ruszała na ostatni się po stronie Magnana! Na tym jednak nie ry otrzymał propozycję pracy szkoleniowej odcinek z przewagą, której nie dawała sobie koniec sukcesów Frankego. Jeszcze w Tokio, w jednym z najważniejszych na szermierczej odebrać – a na dodatek w finale wpadła razem z Woydą, Parulskim, Skrudlikiem i Ja- mapie krajów, we Włoszech. Długo prowadził na metę z nowym rekordem świata, 43,6 s tam z sukcesami narodową reprezentację – aż o 0,6 lepiej niż w Łodzi! Było to ukoro- florecistów. Obecnie mieszka wraz z żoną nowaniem świetnych występów w Tokio po Elżbietą – również florecistką i dwukrotną wcześniejszych laurach indywidualnych olimpijką – w Gliwicach. Kirszenstein (srebro w skoku w dal, brąz Pojedynek Franke na 200 m), Góreckiej (srebro na 80 m ppł) PODOBNE KŁOPOTY jak Zbigniew Czajkow- i Kłobukowskiej (brąz na 100 m). – Magnan budził emocje. ski, miał w Tokio szkoleniowiec sprinterek Andrzej Piotrowski. Do Japonii zabrał sześć KOLEJNĄ Z WIELKICH POLSKICH DRUŻYN Choć Polak wygrywał 3:0, znakomitych zawodniczek, z których każda LAT 60. była reprezentacja bokserska. To miała szansę na medal indywidualny i każda właśnie jej członkom polscy kibice zawdzię- Francuz doprowadził chciała wystartować w sztafecie 4 x 100 m. czają najpiękniejszą bodaj godzinę w historii Polki były, obok Amerykanek, faworytkami igrzysk. W Tokio w ciągu 60 minut trzy razy do wyniku 4:4... tej konkurencji – wszak miesiąc wcześniej grano na igrzyskach olimpijskich „Mazurka

52 MAGAZYN OLIMPIJSKI Dąbrowskiego" po zwycięstwach: Józefa Rzymu, choć na mistrzostwach Polski prze- Grudnia, Jerzego Kuleja i Mariana Kasprzyka. grał z Kulejem. Okazało się jednak – jak zwy- Życiorys Mariana kle – że trener miał rację; 21-letni bielszczanin JERZEGO KULEJA energia rozpierała od dzie- radził sobie znakomicie i pewnie awansował ciństwa. Pływał, biegał, jeździł na łyżwach, Kasprzyka zainspirował do półfinału. Niestety, z walki ćwierćfinałowej grał w piłkę. Ciągle był w ruchu. Boksu spró- wyszedł z wielkim krwiakiem tuż nad okiem. bował po raz pierwszy jako 15-latek, a jeszcze twórców filmu „Bokser” Sędziowie nie dopuścili go do fazy finałowej przed 18. urodzinami juniorskimi sukcesami i choć nie przegrał tam żadnej walki – musiał zwrócił uwagę wielkiego Feliksa Stamma. zadowolić się brązowym medalem. Ze wzglę- By zbyt obszerna koszulka nie krępowała mu du na okoliczności, potraktował go jednak jak ruchów, „Papa” wiązał mu z tyłu ramiączka lizce. Bokserskie treningi rozpoczął w Sparcie porażkę. Ze sportową złością wybiegał już tasiemką. Młody pięściarz bardziej przypomi- Ziębice, skąd szybko trafił do silniejszego myślami do kolejnych igrzysk. Tymczasem nał… anioła niż zabijakę, a „Przegląd Sporto- BBTS Bielsko. Kiedy w 1958 roku w debiucie nadszedł feralny 1961 rok, w którym siłę wy” nazywał go nawet „ministrantem”. Mimo w nowych barwach pokonał brązowego me- ciosu Kasprzyka poznali nie tylko rywale to w latach 60. w wadze lekkopółśredniej nie dalistę olimpijskiego z Melbourne Henryka w ringu. Najpierw, za sylwestrową bójkę, miał sobie równych nie tylko w kraju, lecz tak- Niedźwiedzkiego, świat stanął przed nim otrzymał półroczną dyskwalifikację w za- PONIŻEJ: że na świecie. Znakomita passa rozpoczęła otworem. „Był prawdziwym królem ciosów Odpoczynek wieszeniu, a kilka miesięcy później spotkały się od triumfu w ME w 1963 roku w Moskwie. sierpowych. W jego walkach zawsze był wojowniczek go poważniejsze konsekwencje. W jednej To powodowało, że na tokijskie igrzyska element dramatu, nokaut wisiał w powietrzu, – od lewej: Ewa z bielskich restauracji zaczepił go pijany Kłobukowska, jechał w roli faworyta, a w Japonii kroczył od widownia chłonęła jego akcje” – pisał o nim Halina Górecka, milicjant. „Dostałem pierwszy, ale nie wie- zwycięstwa do zwycięstwa. Jego finałowym w książce pt. „Złote lata polskiego boksu” Teresa Ciepły, działem od kogo. Niepotrzebnie oddałem” rywalem był Jewgienij Frołow, Rosjanin, który wieloletni prezes Polskiego Związku Bokser- Irena Kirszenstein – opowiadał portalowi Onet.pl. Wobec recy- pokonał go kilka miesięcy wcześniej podczas skiego, mec. Jacek Wasilewski. Kasprzyk trafił dywy wymierzono mu karę bezwzględnego meczu ZSRR – Polska. Prezentował niewy- pod skrzydła „Papy” Stamma i w 1960 roku pozbawienia wolności na rok oraz… doży- godny dla rywala, kunktatorski styl walki, niespodziewanie pojechał na igrzyska do wotniej dyskwalifikacji! Na szczęście, dzięki dlatego Kulej i Stamm opracowali specjalną wstawiennictwu m.in. Stamma i Zbigniewa taktykę – to Polak miał z początku wyczeki- Pietrzykowskiego, po dwóch latach zawie- wać na ruch rywala. Kiedy ten dał się spro- szenie cofnięto. Kasprzyk przeszedł o wagę wokować, spadł na niego grad ciosów, przed wyżej, do półśredniej, i po zaciętej rywaliza- którym nie umiał się obronić. Sędziowie jed- cji z Leszkiem Drogoszem zakwalifikował nomyślnie wskazali na zwycięstwo Kuleja! się do reprezentacji na igrzyska w Tokio. Olimpijskie złoto obronił cztery lata później W Japonii czuł wielką presję – w przypadku w Meksyku, pokonując w finale Enrique niepowodzenia krytyka w kraju mogła być Regueiferosa. Na trzecie igrzyska, mimo miażdżąca. Udało mu się jednak zapano- namów, już nie pojechał. Zszedł z ringu wać nad nerwami i 23 października stanął u szczytu kariery, ze sławą zawodnika, który w finale naprzeciw reprezentującego ZSRR nigdy nie wylądował na deskach. Na „emery- Litwina, Rikardasa Tamulisa. Już w pierw- turze” nie miał najmniejszych problemów ze szej rundzie, blokując cios rywala, złamał znalezieniem sobie miejsca. Ukończył AWF, kciuk prawej dłoni. Choć ból stawał się nie pracował jako trener, a później promotor bok- do wytrzymania, postanowił walczyć dalej. su zawodowego, pełnił funkcję konsultanta Przed trzecią rundą na pytanie Stamma, czy filmowego i komentatora TV, a w 2001 roku poddać walkę, odpowiedział krótko: „Wy- zdobył nawet mandat poselski. Niestety, choć trzymam te trzy minuty!”. Wytrzymał. Zdobył na ringu nigdy nie został znokautowany, na upragnione złoto, a jego heroiczna postawa deski posłała go choroba – najpierw zawał zainspirowała twórców filmowych – jego serca, a później nowotwór. Zmarł w 2012 roku. życiorys w 1966 roku stał się kanwą filmu „Bokser”. JESZCZE BARDZIEJ BURZLIWE BYŁY LOSY Tokijskie igrzyska były szczytem kariery ostatniego ze złotej trójki, Mariana Kasprzy- Kasprzyka. Na kolejnych, w Meksyku, ka – i to od wczesnego dzieciństwa, gdyż na odpadł już w pierwszej rundzie, a później świat przyszedł na samym początku wojny, boksował głównie w klubie. Po zakończe- a do ojca wywiezionego do Rzeszy na roboty niu kariery pracował jako trener. Mieszka przymusowe, podróżował nielegalnie... w wa- w Bielsku-Białej.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 53 Przed laty znakomita zawodniczka, teraz jest jest teraz zawodniczka, znakomita laty Przed Joanna Majdan wystąpiła uroczystości wej kwietnio- na roli – w głównej ale dostrzeżeni, zostali również panowie tacy Tym razem z kobietami. szkoleniowej w pracy się wyróżniający –mężczyźni, trenerzy są rowani hono- w konkursie okazji” „przy niejako że podkreśliła, PKOl wiceprezes i pierwsza MKOl Członkini Szewińska. –Irena komisją Olimpijskim kierująca obecnie „kobiecą” w Centrum spotkaniu na przypomniała tej O tradycji roku. w 2001 się odbył pierwszy KOMISJĘ SPORTU KOBIET PKO KOBIET SPORTU KOMISJĘ KONKURS ORGANIZOWANY PRZEZ 2013” ROKU „TRENERKI –TYTUŁ LAUR KOLEJNY PO SIĘGNĘŁA LAT PÓŹNIEJ 30 RÓWNO NIEMAL 1984), ŚWIATA (WIEDEŃ, NA MISTRZOSTWACH MEDAL ZDOBYŁA JUDOCZKA, KTÓRA POLSKA PIERWSZA JOANNA MAJDAN, NA NIEJEDEN MEDAL TRENERKA MAGAZYN OLIMPIJSKI MAGAZYN 54 TEKST: TEKST: MATEUSZ WILANOWICZ

SYLWETKI

l po raz raz po

. i Andrzej Kraśnicki i Andrzej Szewińska Irena Hadrian Baumann, Stoją: Żak. i Helena Szymczak Edward Kołodziejczyk, Adam Koziński, Andrzej lewej): Joanna Majdan, od (siedzą Laureaci PONIŻEJ: radości kryła nie 2013”, Roku „Trenerka Majdan, Joanna POWYŻEJ:

Edward Edward nagrodzony został z zawodniczkami pracę sukcesów pełną wieloletnią, Za Pałka. i Krystyna Hojnisz Monika sięgnęły i ME MŚ Koziński i Andrzej Kołodziejczyk Adam kadrą biathlonową się opiekujący wyróżnieni zostali 2013 w roku z kobietami szkoleniową pracę Za międzynarodowych. w imprezach lokaty i wysokie medale po już sięgają i inne) Isenko Anna Pasternak, Kamila Pieńkowska, Karolina Podolak, Arleta (m.in. opieczne pod- a jej młodszych, i juniorek juniorek naszych judo narodowej kadry trenerką jest trenerką kadry kadry trenerką jest juniorek i juniorek juniorek i juniorek Joanna Majdan Joanna Majdan narodowej judo judo narodowej . Pod ich wodzą po medale medale po wodzą ich . Pod młodszych młodszych

Baumann. Baumann. –Hadrian Polska Electronics Samsung firmy prezydent uroczystości na obecny upominki, tym przy im wręczając także, lował gratu- Wyróżnionym sportu. polskiego do wnoszą jaki pracy, wkład za i podziękował wyróżnień im przyznanych uhonorowanym pogratulował kwiatów, i bukiety statuetki pamiątkowe (i laureatom) –laureatkom skiej Szewiń- Ireny –w towarzystwie wręczając KRAŚNICKI, PREZES PKOl ANDRZEJ PKOl. Kobiet Sportu Komisji oraz Kobiet Sportu Stowarzyszenia Polskiego oddziału łódzkiego w pracach aktywna bardzo ono Przypadło sportu. kobiecego promocję – za wyróżnienie zasłużone –równie I jeszcze w Sopocie. „Tyczka molo” na kursów kon- popularnych inicjator To także czele. na Pyrek z Moniką tyczkarek, naszych plejada –cała a później Kozakiewicz, – Władysław z Moskwy olimpijski mistrz m.in. trenował czasu swego okiem jego Pod o tyczce. skoku Szymczak. z Łodzi. To osoba od lat lat od To osoba z Łodzi. Żak Helenie To związany z Trójmiastem guru guru z Trójmiastem To związany

FOTO: SZYMON SIKORA

SYLWETKI

OBOK: Jan Mulak na początku lat 50. jako trener biegów długich zaczął wdrażać nowa- torskie metody szkoleniowe

TEKST: MICHAŁ POLAKOWSKI

KAMIENICA PRZY UL. KRASIŃSKIEGO 18 – to tu mieszkał przed II wojną światową zdol- ny, choć niewybitny średniodystansowiec. Jednocześnie – już wtedy instruktor lek- kiej atletyki i sprawny organizator życia sportowego, współzałożyciel robotniczego klubu Siła. Ten fakt, a i późniejsze osiągnięcia Jana Mulaka podkreśla pamiątkowa tabli- ca umieszczona na fasadzie budynku. Jej odsłonięcia dokonali syn bohatera uroczystości Janusz i legenda naszej lekkiej atletyki Irena Szewińska. „Jan Mulak był dla nas jak troskliwy ojciec. Do końca swoich dni służył nam wiedzą, okazując wielką serdeczność i życzliwość” – przyznała Szewińska podczas spotkania w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, gdzie kilku- dziesięciu gości wysłuchało wspomnień podopiecznych, przyjaciół i znajomych legendarnego trenera.

SYLWETKĘ ZNAKOMITEGO SZKOLE- NIOWCA PRZYBLIŻALI m.in.: olimpijczyk z Rzymu Zbigniew Makomaski, medalista mistrzostw Polski Mieczysław Kierlewicz, dyrektor MSiT Tomasz Jagodziński oraz dziennikarze – Maciej Wierzyński (swego czasu utalentowany lekkoatleta) i Henryk Urbaś. Wiceburmistrz dzielnicy Żoliborz Witold Sielewicz zwrócił uwagę na jeszcze inny aspekt publicznej działalności Mulaka – na równi ze sportem pasjonowała go polityka. Już przed wojną działał w szeregach PPS, a podczas niej w lewicowej konspiracji – walczył m.in. w Powstaniu Warszawskim. PANIE JANIE… W kadrze szkoleniowej reprezentacji Polski Pan Jan znalazł się na początku SPORTOWY WIZJONER, LEGENDARNY TRENER, SZANOWANY POLITYK. lat 50. Został trenerem biegów długich A DLA ZAWODNIKÓW PO PROSTU PAN JAN. DOKŁADNIE W SETNĄ ROCZNICĘ i od razu zaczął wdrażać nowatorskie JEGO URODZIN, 28 MARCA, NA WARSZAWSKIM ŻOLIBORZU UPAMIĘTNIONO pomysły. Zainspirowany np. szwedzkim POSTAĆ JANA MULAKA. ZE SPOSOBU, W JAKI TO UCZYNIONO, WSPÓŁTWÓRCA fartlekiem organizował treningi w postaci LEKKOATLETYCZNEGO WUNDERTEAMU BYŁBY ZADOWOLONY… „zabaw biegowych” – wyprowadził zajęcia z zamkniętej przestrzeni bieżni i stadionu. Dzięki temu przestały one być monotonne, nie nużyły. „Ta forma treningowa w swobodny

56 MAGAZYN OLIMPIJSKI sposób wykorzystywała nowe możliwości igrzyska olimpijskie do Los Angeles w 1984 wypływające z różnorodności ukształtowania roku… wozem konnym! Pan Jan ruszył terenu, przeszkód naturalnych, skarp, plaż z przyjacielem, Zbigniewem Majewskim piaszczystych, rowów” – opisywał Pan Jan z Drzonkowa (sylwetkę „Szeryfa” przed- w podręczniku „Trening przedłużonych śred- stawiliśmy w numerze 4/2013), ale dotrzeć niodystansowców i długodystansowców”. udało się jedynie do francuskiego Hawru. Doskonałe tereny do tego typu zajęć znalazł Dalszą podróż storpedował sławetny bojkot w odkrytych przez siebie dla sportu Wałczu amerykańskiej imprezy dokonany przez i Spale. Właśnie tam, w legendarnych dziś kraje zależne od ZSRR. Plan udało się za ośrodkach przygotowań olimpijskich, naj- to zrealizować lata później, kiedy nic już częściej organizował zgrupowania kadry. nie stanęło na drodze obu wędrowców do Barcelony. EFEKTY PRZYSZŁY SZYBKO. W zrujnowanej wojenną pożogą Polsce niespodziewanie PO 1989 ROKU JAN MULAK WRÓCIŁ DO zbudowano jedną z najsilniejszych lekko- POLITYKI. Zaangażował się w działalność atletycznych drużyn świata. Głośno zaczęło reaktywowanego PPS, z którego ramienia być o niej w 1957 roku, gdy biało-czerwoni pełnił mandat senatora i funkcję Marszałka pokonali w Stuttgarcie reprezentację RFN. Seniora Senatu III kadencji. Do końca życia Miejscowa prasa nazwała naszą ekipę był blisko sportu, który na zawsze pozostał „Wunderteamem” – to miano miało jej jego pasją. Zmarł w Warszawie ostatniego towarzyszyć przez kolejne dziesięciolecie. dnia stycznia 2005 roku. POWYŻEJ: W tym czasie zawodnicy, tacy jak: Zdzisław w biegu na 3000 m z przeszkodami, „Krzyś” Jana Mulaka Krzyszkowiak, Józef Szmidt, Elżbieta postanowił zakończyć karierę. Nie wierzył, wspomina Krzesińska, Irena Kirszenstein-Szewińska, że bez pomocy Pana Jana będzie w stanie Zbigniew Makomaski Jerzy Chromik czy Edmund Piątkowski, nadal utrzymywać się na szczycie – chciał zdobyli w sumie 19 medali na igrzyskach więc odejść w glorii. PONIŻEJ: olimpijskich i 40 na mistrzostwach Europy. Irena Szewińska i Janusz Mulak Ustanowili wiele rekordów świata i rozgrywali ODSUNIĘCIE JANA MULAKA spotkało podczas odsło- pasjonujące – często zwycięskie – mecze się w światowym środowisku sportowym nięcia pamiątko- z takimi potęgami, jak: Stany Zjednoczone, z ogromnym zaskoczeniem. Szybko otrzymał wej tablicy przy ul. Krasińskiego 18 ZSRR, Francja czy RFN. kilka propozycji trenerskich z zagranicy – bodaj najbardziej konkretną z Holandii. WYDAWAŁOBY SIĘ, ŻE TAKIE WYNIKI Weto postawiło jednak MSW. Pozostała OBRONIĄ KAŻDEGO TRENERA. Niestety mu więc praca dziennikarska w słynącym – w tym przypadku było inaczej. Na początku z wysokiego poziomu miesięczniku „Lekka lat 60. Jan Mulak został (z powodów politycz- Atletyka”. Odpowiadał też za szkolenie spor- nych) odsunięty od centralnego szkolenia towe w wojsku – przygotowywał żołnierzy i stracił miejsce w zarządzie PZLA. Jak wielki m.in. do Spartakiad Armii Zaprzyjaźnionych. był to cios dla zawodników, najlepiej pokazuje Do PZLA powrócił w roli kierownika repre- postawa Zdzisława Krzyszkowiaka. W 1961 zentacji pod koniec lat 60., ale nie miał już roku, krótko po ustanowieniu rekordu świata na szkolenie wpływu takiego jak dawniej.

NA POCZĄTKU LAT 70. udało mu się uzyskać zgodę na wyjazd z kraju, ale nie Zawodnicy na Zachód, lecz do Algierii, gdzie trenował... tyczkarzy i dziesięcioboistów oraz doradzał „Wunderteamu” ministrowi młodzieży i sportu tego kraju. Na tym polu realizował się również po zdobyli w sumie powrocie do Polski – zaangażował się w tworzenie systemu rywalizacji sportowej 19 medali dzieci i młodzieży, propagował spartakiady. Wciąż szukał jednak nowych wyzwań.

FOTO: MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE olimpijskich Takim okazała się próba wyprawy na

MAGAZYN OLIMPIJSKI 57 SYLWETKI POD OKIEM KRÓLA ZBIGNIEW KRÓL TO JEDEN Z NAJWYBITNIEJSZYCH TRENERÓW KONKURENCJI BIEGOWYCH W POLSCE, A JEGO ZNAKIEM FIRMOWYM JEST ZAAWANSOWANA INDYWIDUALIZACJA ZAJĘĆ. MAJĄC POD SKRZYDŁAMI HALOWEGO WICEMISTRZA ŚWIATA NA 800 M – ADAMA KSZCZOTA – MARZY O PIERWSZYM W KARIERZE MEDALU IGRZYSK OLIMPIJSKICH

TEKST: ARTUR GAC

„ZDOBYWAJĄC Z ADAMEM KRĄŻEK PONIŻEJ: Renata Pliś za dwa lata w Rio de Janeiro, poczułbym się – mistrzyni Polski całkowicie spełniony i w zasadzie mógłbym na dystansie kończyć karierę, ale... Na pewno nagle 1500 m nie odsunę się od zawodniczek i zawod- ników, którzy mi zaufali. Może tylko rza- dziej wyjeżdżałbym na obozy, lecz nadal służyłbym im pomocą, pełniąc rolę trenera od teorii” – snuje plany 64-letni szkoleniowiec.

PONIŻEJ: PO RAZ PIERWSZY O KRÓLU zrobiło się PItatium et exceprati głośno w marcu 1990 roku, gdy jako trener dolum ad qui te es sit Wisły Kraków doprowadził 800-metrowca ario corit, alit dolore estrum ad Zbigniewa Janusa do brązowego medalu mistrzostw Europy. Sprawcą większej nie- spodzianki w hali w Glasgow był tylko zdo- bywca drugiego medalu dla Polski – „złoty” skoczek wzwyż Artur Partyka. Mimo sukcesu wiślacką sekcję lekkoatletyczną rozwiązano, a trener Król postanowił wrócić do pracy w za- wodzie inżyniera na Politechnice Krakow- skiej. Wtedy odezwała się Małgorzata Rydz, późniejsza finalistka igrzysk olimpijskich w Barcelonie i Atlancie oraz dwukrotna brązowa medalistka halowych mistrzostw Europy na 1500 m. „Wyrobiłem sobie markę

58 MAGAZYN OLIMPIJSKI i kolejni sportowcy przychodzili do mnie po PONIŻEJ: sprawić, że wspiąłem się na szczyt swoich największą gwiazdą jest skromny 800-me- ratunek. Dobrym przykładem jest Wojtek Zbigniew Król możliwości. Oszlifował mój pokaźny krok, być trowiec z Konstantynowa w powiecie opo- ze swoją Kałdowski, który najpierw uwierzył w moje podopieczną może najdłuższy na świecie, i – wykorzystując czyńskim, który „pod batutą” charyzmatycz- metody trenin- Katarzyną moją budowę ciała – przygotował do skutecz- nego szkoleniowca zdobył już dwa medale gowe i w Sztokholmie zdobył brązowy me- Broniatowską nych finiszów. Oczywiście jak każdy, również w hali – złoto mistrzostw Europy i srebro dal halowych mistrzostw Europy na 800 m, trener Król ma swoje mankamenty, ale uwa- mistrzostw świata. „Efekty naszej współpracy a potem przyszła kolej na Pawła Czapiew- żam go za najlepszego polskiego szkole- są zadowalające. W treningu zostały zredu- skiego” – opowiada trener-multimedalista niowca dwóch ostatnich dekad. Jego sukceso- kowane niektóre elementy, inne trochę mistrzostw świata i Starego Kontynentu. rem może być Tomasz Lewandowski, brat zmieniliśmy, dzięki czemu moja technika To właśnie kariera „Czapiego” jest wizytówką świetnego 800-metrowca, Marcina. Gdyby biegania stała się bardziej «ekonomiczna». warsztatu szkoleniowego pana Zbigniewa. obaj zacieśnili współpracę, powstałby Trenuję teraz lżej, a na zawodach nie czuję Z chłopaka pozbawionego predyspozycji kompletny duet trenerski oparty na doświad- tak dużego wysiłku, jak wcześniej” – chwali szybkościowych i wytrzymałościowych czeniu i intuicji trenera Króla oraz «szkiełku dobór obciążeń zawodnik klubu RKS „stworzył” zawodnika, który perfekcyjnie i oku» Lewandowskiego” – ocenia brązowy Łódź. Lekkoatleta przekroczył w ostatnich wykorzystywał umiejętność taktycznego medalista mistrzostw świata, halowy mistrz tygodniach barierę 1800 m n.p.m. Podczas rozgrywania biegu i realizował założenia Europy i ciągle (od 2001 roku) rekordzista zgrupowania u podnóża gór San Francisco taktyczne. „Drzemał we mnie w zasadzie Polski w biegu na 800 m z czasem 1:43.22. we Flagstaff w Arizonie trenował na rekor- tylko potencjał, a mimo to trener Król potrafił dowej dla siebie wysokości 2100 m n.p.m.! ZBIGNIEW KRÓL URODZIŁ SIĘ W LUBAWCE „W Adamie drzemią duże rezerwy, jeśli cho- w woj. dolnośląskim. Mieszkał w Nowym Są- dzi o trening wytrzymałościowy właśnie czu, a od rozpoczęcia studiów na Akademii Górniczo-Hutniczej jego domem stał się Kraków. „Mieszkam pod Wawelem od 1968 r., więc to naturalne, że po tylu latach czuję „Królewskie” się krakusem” – mówi. Studia inżynierskie i późniejsza praca na Politechnice Krakow- trio tworzą: skiej wykształciły w nim nawyk regularnego odwiedzania bibliotek. Lteraturę z pogranicza Adam Kszczot, matematyki, fizyki i geologii zamienił jednak na teksty źródłowe z obszaru metodologii Katarzyna sportu. „W tamtych czasach, gdy nie było internetu, tylko w ten sposób można było Broniatowska

FOTO: MAREK BICZYK łapać wiedzę. Odwiedzając bibliotekę, przy- najmniej raz na dwa tygodnie starałem się i Renata Pliś zrobić choćby konspekt z nowości. Tak uczyłem się zwłaszcza fizjologii wysiłku. Owszem, w świecie zmieniają się warunki na dużych wysokościach” – twierdzi Król. i technologie, ale logika i myślenie zawsze Świetnie dysponowany Kszczot będzie będą rzeczami podstawowymi” – mówi szko- jednym z kandydatów do medali podczas leniowiec, którego konikiem stało się bu- mistrzostw Europy w lekkoatletyce, które dowanie wytrzymałości siłowej. Odpowiedź w połowie sierpnia odbędą się w Zurychu. na pytanie, dlaczego Zbigniew Król zainte- Miejsca na podium są też w zasięgu mistrzy- resował się fachem trenerskim, jest banalna. ni kraju Renaty Pliś na dystansie 1500 m „Jako zawodnik oceniałem, że trenerzy… źle i podczas premierowego startu na 5000 m, nas przygotowują. Gdy trafiłem na bardzo do- o ile tylko układ zawodów pozwoli zawod- brego opiekuna – Tadeusza Gorzechowskiego, niczce Maratonu Świnoujście pogodzić obie ciągle z nim dyskutowałem. Trener spostrzegł, konkurencje. W przypadku Broniatowskiej że «czuję» szkolenie i jako mój protektor uczy- zadowalające będzie wejście do finału, ale nił mnie opiekunem kadry juniorów” – mówi. specjalistka w biegu na 1500 m jest za- wodniczką nieobliczalną, czego dowiodła WIZYTÓWKĘ „STAJNI” TRENERA KRÓLA w ubiegłym roku w Goeteborgu, zostając POWYŻEJ: Adam Kszczot tworzą dzisiaj: Adam Kszczot, Katarzyna trzecią zawodniczką mistrzostw Europy

FOTO: XXXXXXX FOTO: – halowy wicemistrz Broniatowska i Renata Pliś. Bez wątpienia w hali, więc…? świata na 800 m

MAGAZYN OLIMPIJSKI 59 SYLWETKI

ODSZEDŁ TADEUSZ RÓŻEWICZ (1921–2014), WYBITNY POETA, DRAMATURG I PROZAIK, W 2009 ROKU UHONOROWANY PRZEZ PKOl ZŁOTYM WAWRZYNEM OLIMPIJSKIM. ZGODNIE ZE SWOJĄ OSTATNIĄ WOLĄ ZOSTAŁ POCHOWANY W KARPACZU – W MIEJSCU, KTÓRE UPATRZYŁ SOBIE NA DUCHOWY KRAJOBRAZ

TEKST: KRZYSZTOF ZUCHORA

ZOSTAWIŁ NAM WIELKI SPADEK, w tym wiersze i opowiadania sportowe zebrane w tomie zatytułowanym „Dwie strony medalu”. Książkę powstałą z inspiracji Krzysztofa Zuchory i Kajetana Hądzelka wydał Państwowy Instytut Wydawniczy. Wiersze i opowiadania wybrała Małgorzata Różewicz, synowa poety, zaś wstępem opatrzył syn – Jan Różewicz.

SZCZEGÓLNE PODEJŚCIE POETY DO SPORTU uwidoczniło się w wychowaniu własnych synów – Kamila i Jana. „Ciągle zachęcał nas – czytamy we wstępie – do uprawiania jakichś sportów, sam trzymając się w bezpiecznej od nich odległości. To my mieliśmy jeździć wyczynowo na nartach, połykać kilometry górskich ścieżek, mistrzowsko grać w piłkę nożną. Tacie przypadała zaszczytna rola arbitra, POWYŻEJ: krytyka i trenera. Po głowie biegali mu Obok Wisławy Nurmi i Zatopek, śmigały Szewińska Szymborskiej, Czesława Miłosza i Kłobukowska, dzielnie stawała drużyna i Zbigniewa STRACILIŚMY „Papy” Stamma, bezbłędnie serwował Borg. Herberta, był jednym Ojciec ograniczał się do częstych spacerów z największych polskich poetów za miasto oraz rzadkich wyczynów pływac- współczesnych kich. Macał morze piętą, po czym wchodził PRZYJACIELA do wody, jakby niósł drogocenne naczynie. Był zawziętym wędrowcem i przynajmniej raz w tygodniu odbywał długie wycieczki”. Aż przyszedł czas, kiedy wzrok arbitra,

60 MAGAZYN OLIMPIJSKI – trafiła nawet do Instytutu Polskiego OBOK: Słynny poeta tym w Pradze. Staraniem Zbigniewa Kulika razem w roli... ukazało się kilka prawdziwie biblio- koszykarza filskich wydawnictw (z egzemplarzami numerowanymi i opatrzonymi autografem poety), m.in.: „Jeden dzień w życiu poety” i „Tadeusz Różewicz w Karkonoszach”, a także – album pod tym samym tytułem, wydany z okazji 90. urodzin autora „Karto- teki” i „Białego małżeństwa”.

W MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W KAR- „Pragnę być PACZU jest urządzona i otoczona wyjątkową opieką gospodarza specjalna witryna pochowany poświęcona twórcy – ze wszystkimi jego medalami, pucharami, nagrodami i pa- w ziemi, miątkami rodzinnymi. To także pod okiem dyrektora tej placówki przez ostatnie 11 lat która stała się (od marca 2003 r.) w sejfie spoczywała „ostatnia wola i prośba”, ujawniona dopiero bliska mojemu po śmierci Tadeusza Różewicza. Odczytano ją 29 kwietnia br., tuż przed uroczystościami sercu tak jak pogrzebowymi: „Jest moim pragnieniem, aby urna z moimi prochami została pogrze- ziemia, gdzie bana na cmentarzu ewangelicko-augsbur- skim przy kościele Wang w Karpaczu Gór- się urodziłem” nym. Proszę też miejscowego pastora, aby wspólnie z księdzem Kościoła Rzymsko- – z ostatniej katolickiego, którego jestem członkiem przez chrzest święty i bierzmowanie, odmó- PONIŻEJ: woli poety trenera i kibica zasnuła mgła. Ucichły Tadeusz Różewicz wił odpowiednie modlitwy. Pragnę być po- okrzyki wydawane podczas oglądania z żoną oraz Zbigniewem chowany w ziemi, która stała się bliska Kulikiem, dyrektorem Tadeusza transmisji sportowych. Została miłość Muzeum Sportu i Turystyki mojemu sercu tak jak ziemia, gdzie się uro- do sportu, zapisana w wierszach i krótkich w Karpaczu, któremu dziłem” – napisał Różewicz w testamencie. opowiadaniach z młodości, utrwalona przekazuje nagrodę PKOl Różewicza – Złoty Wawrzyn Olimpijski na rodzinnych zdjęciach, które wzbogaciły UCZESTNICZĄCY W POŻEGNANIU PISARZA książkę i nadały jej autentyczny minister kultury i dziedzictwa narodowego i wspomnieniowy charakter. Bogdan Zdrojewski mówił: „Trzeba być wielkim poetą, ale i skromnym człowiekiem, TADEUSZ RÓŻEWICZ UPODOBAŁ SOBIE aby w odległości od narodowych panteonów KARPACZ I OKOLICE. Zbigniew Kulik, wybrać właśnie to miejsce na spoczynek. wieloletni dyrektor miejscowego Muzeum Miejsce bliżej nieba, miejsce, gdzie panu Sportu i Turystyki, blisko zaprzyjaźniony Tadeuszowi postronni nie będą zbyt często z poetą od ponad dwudziestu lat, często zawracać głowy. Patrząc na dwa portrety towarzyszył mu w pieszych wędrówkach Tadeusza Różewicza pochodzące z bardzo po najbardziej urokliwych zakątkach różnego okresu, widzę tego samego Karkonoszy. Przy okazji (nie bez począt- człowieka. Człowieka dobrego, mądrego, kowych oporów bohatera) – fotografował ciekawego życia. Człowieka, który umiał go. Plonem tych wędrówek i w ogóle wizyt zadawać niezwykle ważne pytania i umiał w Karpaczu było nie tylko wiele wystaw. także na nie odpowiadać. Odpowiadał na Ta, zatytułowana „Tadeusz Różewicz nie tak, jak byśmy mieli od niego otrzymać w Karkonoszach” była prezentowana kolejne myśli do nas adresowane, ale pełne

FOTO: ZBIGNIEW KULIK w Karpaczu, ale i wielu innych miastach różnego rodzaju rozterek”.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 61 WOKÓŁ SPORTU

WYBRAŁ: HENRYK URBAŚ Polskie Radio

DZIEJE KLUBU MISTRZÓW

„AZS-AWF Warszawa 1949–2009” reprezentacyjnej formy doprowadził autor: Maria Rotkiewicz dziesiątki wybitnych zawodników wyd. Estrella, Warszawa 2014 – późniejszych mistrzów olimpijskich, czempionów Europy i świata. Klubu, Dociekliwość i rzetelność dr Marii Rot- w którym przez lata pracowało (zresztą kiewicz jest powszechnie znana. Kolejnym pracuje nadal) niemało najwyższej klasy jej potwierdzeniem jest właśnie ta, liczą- szkoleniowców. Praca ta prezentuje sięga- ca przeszło 350 stron, starannie wydana jące jeszcze okresu międzywojennego publikacja. W oparciu o materiały archi- sportowe tradycje poprzednika AWF – czyli walne, publikacje prasowe, przebogaty CIWF, a potem – kolejne sekcje działające materiał fotograficzny wyszperany nie po 1949 roku w ramach uczelnianego klubu tylko w zasobach klubowych, ale i w wielu AZS, a było ich łącznie – bagatela – aż 29! zbiorach prywatnych, wreszcie o wspom- Zawodnicy, trenerzy i działacze – o nich nienia samych uczestników opisywanych wszystkich oraz o wynikach, jakie dzięki tu wydarzeń – spod pióra pani Marii wyszła wspólnej, zgodnej pracy osiągnęli – można wspaniała monografia sportowej aktyw- w tej książce przeczytać. A przy okazji – po- ności bielańskiej AWF i jej klubu AZS. wspominać, i to z sentymentem, bo taka Klubu, który wychował i do wysokiej lektura… wyraźnie odmładza.

BIEGOWY JUBILAT

„CROSSY OSTRZESZOWSKIE 1965–2014” organizowaniu pierwszych wielkich imprez przybywający na ostrzeszowski stadion autor: Stanisław Bojszczak, współpraca: biegowych w Ostrzeszowie. Oprócz ich z pochodnią. To od jej płomienia na Wojciech Mamys i Dariusz Wrzalski czołowych inicjatorów i organizatorów miejscu jest rozpalany – przy zachowaniu wyd. Stowarzyszenie Sportowe Crossy (bo wszystkich wymienić nie sposób) olimpijskiego rytuału – znicz kolejnych Ostrzeszowskie, 2014 prezentuje m.in. najważniejszych gości Crossów. Są tu także krótkie charakterystyki ostrzeszowskich imprez, a byli wśród poszczególnych edycji biegów, a w części Niezwykła to monografia, bo i okoliczność nich przede wszystkim najwybitniejsi drugiej – „tabelaryczno-wynikowej” – zesta- jej powstania jest szczególna – to jubile- polscy sportowcy, w tym cały zastęp wienie najważniejszych wyników z poszcze- usz 50. Crossu, organizowanego co roku olimpijczyków. Nie zabrakło też polityków- gólnych lat, w tym – nawet rozgrywanych w kwietniu w powiatowym miasteczku -parlamentarzystów, ministrów, prezesów od 2009 roku biegów… przedszkolaków. na południu Wielkopolski. centralnych instytucji, znanych dziennikarzy... Całość uzupełniają dziesiątki ciekawych, Książka składa się z dwóch części. Pierw- Zainteresowani znajdą w pracy także często unikatowych fotografii, prezentu- sza, nazwana przez autora „opisową”, za- informacje o sztafecie, w której od przeszło jących zarówno sportowe, jak i organizacyjne wiera wiele danych historycznych, przed- 30 lat uczestniczą członkowie klubu elementy ostrzeszowskiego przedsięwzięcia stawiających okoliczności towarzyszące olimpijczyka z Wysocka Wielkiego, (o tegorocznym piszemy na stronie 18).

62 MAGAZYN OLIMPIJSKI LOREM IPSUM

O GOLFIE PRAWIE WSZYSTKO

„SKUTECZNA GRA W GOLFA”, tomy 1–2 przynajmniej dwudziestu. Na ośmiuset autor: Krzysztof Czupryna bogato ilustrowanych stronach (dwa tomy!) wyd. Estrella, Warszawa 2014 czytelnik znajdzie kolejno informacje o golfie jako takim, strategii gry na polu, „Ta książka powstała z miłości do golfa” nauczaniu gry, wreszcie – o rodowodzie, – napisał w przedmowie Jarosław Sroka, historii oraz najważniejszych postaciach prezes PGA (stowarzyszenia instruktorów dyscypliny. „Czy to już wszystko, co trzeba i zawodników golfa), i nie ma w tym wiedzieć o golfie?” – na to pytanie autor przesady. Zresztą przyznaje to sam autor, odpowiada wymijająco: „Powiedzmy, od 2002 roku mieszkający w Tajlandii, że… prawie wszystko. W każdym razie TRENERSKI Krzysztof Czupryna. Pracował nad książką komuś, kto chciałby książkę przeczytać przeszło dwa lata, pracowicie wertując w całości i rzetelnie wykonać opisane przeze KANON rozmaite, wielojęzyczne źródła, poszukując mnie zajęcia treningowe, powinno to zająć danych i różnych ciekawostek, by potem około… pięciu lat”. Dodaje także, iż liczy, zawrzeć je na kartach swej pracy. Sam że jego książka pozwoli zdjąć z golfa „łatkę” „PODSTAWY TEORII I TECHNOLOGII w golfa gra (jak mówi – wyłącznie dla sportu elitarnego i bardzo drogiego, a to TRENINGU SPORTOWEGO”, tom 1. przyjemności) zaledwie od dziewięciu lat, – zwłaszcza w bliskiej już perspektywie praca zbiorowa pod red.: Henryka Sozańskiego, ale – jak przyznaje – wie dziś o nim tak jego powrotu do programu olimpijskiego Janusza Czerwińskiego i Jerzego Sadowskiego dużo, jakby „tkwił” w tej dyscyplinie od lat (Rio 2016) – jest niezwykle ważne. wyd. AWF Józefa Piłsudskiego, Wydział WFiS w Białej Podlaskiej, Warszawa, Biała Podlaska 2013

Ta interesująca praca jest swego rodzaju podręcznikiem prawidłowego, dobrze zorganizowanego i prowadzonego treningu. Jest przeznaczona przede wszystkim dla wkra- czających na trenerską drogę przedstawicieli tej profesji, ale wiele skorzystają z niej również pragnący poszerzać swą wiedzę szkoleniowcy doświadczeni. „Trzeba wiedzieć i umieć […], a książka stanowi kompletny i spójny zbiór informacji nawiązujących do klasycznego kanonu teorii sportu i teorii treningu. Zawarte w niej treści tworzą dobry, porządkujący punkt wyjścia do «myślenia kompleksowego», które zmierzać powinno… do systemowego pojmowania rzeczywistości sportowej w jej teoretycznym wymiarze i praktycz- nym działaniu” – napisał w recenzji prof. dr hab. Ryszard Strzelczyk.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 63 LOREMKALEJDOSKOP IPSUM

KWIETNIA BR. prezydent Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego Thomas Bach ogłosił składy poszczególnych specjalistycznych komisji MKOl 1na najbliższy rok. Jedyna Polka – człon- kini Komitetu Irena Szewińska – znalazła się w dwóch: Sportu dla Wszystkich oraz Koordynacyjnej ds. Przygotowań Tokio do Igrzysk Olimpijskich w roku POWYŻEJ: AŻ PIĘĆ OLIMPIJEK – dwie medalistki: Olimpijskiej Stanisława Kopcia do grodu Duże wrażenie 2022. Ekspertem Komisji „Sport i Śro- Agnieszka Wieszczek-Kordus (zapasy) u ujścia Parsęty do Bałtyku przybyło około na młodzieży dowisko” został prezes Polskiego z Kruszwicy zrobiła i Aneta Konieczna (kajakarstwo) oraz 30 olimpijczyków i paraolimpijczyków, Komitetu Olimpijskiego Andrzej wizyta naszych Aleksandra Klejnowska-Krzywańska wśród których nie zabrakło mistrzów olimpijek Kraśnicki. Warto zauważyć, że sam i Marieta Gotfryd (obie – podnoszenie (np. Tomasza Kucharskiego i Marka szef MKOl stanął na czele bardzo ciężarów ) a także Ewa Pomes (wioś- Kolbowicza) oraz medalistów igrzysk. ważnej dla ruchu olimpijskiego larstwo) – odwiedziło Kruszwicę, by wziąć Przybyły delegacje klubów olimpijczyka Komisji ds. Praw Telewizyjnych udział w już dziesiątej imprezie „Olim- i „olimpijskich” szkół, nie tylko z Pomorza i Nowych Mediów. pijczycy dzieciom”. Zawodniczki naj- Zachodniego. Obecni byli też: prezes PKOl pierw odwiedziły miejscowe szkoły, Andrzej Kraśnicki i wiceprezes Ryszard a potem – wraz z uczniami – wzięły Stadniuk. Był olimpijski ceremoniał, udział w międzyszkolnych zawodach. odznaczenia, pożegnanie kończących KWIETNIA, Imprezie towarzyszył jak zawsze olim- karierę: lekkoatletów – tyczkarki Moniki w czwartą rocznicę pijski ceremoniał, a rywalizowano w pięciu Pyrek i oszczepnika Dariusza Trafasa katastrofy lotniczej konkurencjach. Zwycięzcą została ekipa oraz wioślarza Marka Kolbowicza, a także pod Smoleńskiem, kruszwickiego gimnazjum nr 1. Radości program artystyczny. w której zginął m.in. było co niemiara! Piotr10 Nurowski, przy grobie śp. Prezesa spotkali się członkowie kierownictwa PKOl, przedstawiciele polskich związków W KWIETNIU (ALE TAKŻE W MAJU) sportowych, przyjaciele i znajomi Piotra niemal w całym kraju odbywało się Nurowskiego. Wspólnie uczcili pamięć wiele większych i mniejszych imprez szefa PKOl w latach 2005-2010. uświetniających tegoroczne Dni Obecni byli członkowie jego najbliższej Olimpijczyka. Stosowne uroczystości, rodziny. Na grobie Piotra Nurowskiego zazwyczaj połączone z masowymi delegacja PKOl złożyła wieńce i zapaliła imprezami sportowymi, odbywały się znicze. Po chwili płyta nagrobna pokryła na szczeblu wojewódzkim, powiatowym, się wiązankami kwiatów… miejskim, gminnym oraz szkolnym. Sporą aktywność przejawiały w tym OBOK: okresie zwłaszcza regionalne rady Prezes PKOl Andrzej Kraśnicki olimpijskie, kluby olimpijczyka i szkoły i sekretarz generalny noszące imię Polskich Olimpijczyków. Adam Krzesiński Szczególnie okazałe (dodajmy – jak co złożyli wieniec na grobie Piotra roku) były regionalne Dni Olimpijczyka 2014 Nurowskiego w województwie zachodniopomorskim, zorganizowane w Kołobrzegu. Na zapro- szenie prezydenta miasta Janusza Gromka

i prezesa Zachodniopomorskiej Rady FOTO: SZYMON SIKORA, UM KOŁOBRZEG, UMIG DRZEWICA, IRENEUSZ ŚMIGIELSKI, JAN ROZMARYNOWSKI

1264 MAGAZYN MAGAZYN OLIMPIJSKI OLIMPIJSKI OBOK: Olimpijczycy KWIETNIA w stolicy sprezentowali szkole obradowało w Drzewicy flagę – zwołane zgodnie PKOl opatrzoną ich autografami z zapisami sta- tutu – doroczne 26Walne Zgromadzenie Sprawozdawcze Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Podsumowało ono i oceniło pracę PKOl w 2013 roku. Informację o najważniejszych ŁÓDZKA RADA OLIMPIJSKA, kierowana zagadnieniach, którymi zajmowały się od niedawna przez członka Zarządu PKOl, Zarząd i Biuro PKOl, przedstawił prezes zdobywcę dwóch medali olimpijskich Andrzej Kraśnicki. Pozytywną ocenę miejsc (głosów) przysługujących na forum w kolarstwie – Mieczysława Nowickiego, pracy PKOl oraz jego polityce finansowej Walnego Zgromadzenia polskim związkom na miejsce Wojewódzkich Dni Olimpij- wystawiła Komisja Rewizyjna. Dokonano sportowym dyscyplin olimpijskich. czyka wybrała w tym roku Drzewicę. kilku zmian w statucie stowarzyszenia, W kolejnej poprawce wyraźnie podkreślono Nie była to decyzja przypadkowa, z których najważniejsze wydaje się niezależność od PKOl Trybunału bowiem uroczystość zbiegła się z na- zwiększenie z dwóch do trzech liczby Arbitrażowego ds. Sportu. daniem miejscowej szkole podstawowej imienia Polskich Olimpijczyków. Ta podwójna okazja ściągnęła na imprezę grono szacownych gości, Walne Zgromadzenie Sprawozdawcze PKOl wśród których – obok przedstawicieli PREZES ANDRZEJ KRAŚNICKI PRZEDSTAWIŁ ZAGADNIENIA, władz samorządowych – było aż 25 KTÓRYMI W 2013 ROKU ZAJMOWAŁY SIĘ ZARZĄD I BIURO PKOl olimpijczyków, nie tylko z tego regionu. W okolicznościowych wystąpieniach podkreślono, iż łódzcy działacze takie uroczystości celowo lokują w różnych miejscowościach województwa (Piątek, Głowno, Nieborów, teraz Drzewica, za rok zaś Kutno), aby z ideą olimpijską dotrzeć do możliwie szerokiego audy- torium, zwłaszcza młodzieżowego. Cała drzewicka impreza została przeprowadzona z zachowaniem reguł ceremoniału olimpijskiego, a olimpijczycy sprezentowali szkole flagę PKOl opatrzoną ich autografami. Kulminacyjnym punktem uroczy- stości było odczytanie uchwały miejskich radnych nadającej szkole imię Polskich Olimpijczyków i złożenie przez uczniów ślubowa- nia na szkolny sztandar. Wielkie wrażenie zrobił na zebranych przygotowany przez młodzież pod opieką nauczycieli atrakcyjny program artystyczny.

MAGAZYN OLIMPIJSKI 65 LOREMKALEJDOSKOP IPSUM

W KOŃCU KWIETNIA w Gimnazjum nr 1 im. Polskich Olimpijczyków w Skokach (Wielkopolska) odbyło się doroczne święto szkoły. Tym razem – z uwagi na to, że obchodzono je w roku igrzysk olimpijskich w Soczi – miało szczególnie uroczysty charakter i bogaty program. W jego ramach odbyły się bowiem: zlot kilku szkół noszących imię Polskich Olimpijczyków, Piknik Olimpijski, spotkanie z olimpij- KALISZ POMORSKI W Wierzbnie działa już Szkolny Klub Olimpijczyka czykami (wśród gości młodzieży ZAPRASZA NA SEJMIK byli: Zbigniew Orywał, Iwona Dzięcioł- POSEŁ WOJCIECH ZIEMNIAK PRZEKAZAŁ PREZESOWI -Marcinkiewicz, Dariusz Goździak, KALISZ POMORSKI – otoczona jeziorami GRZEGORZOWI SZUBERTOWI FLAGĘ PKOl Marek Leśniewski i Aleksander Wojcie- i rzekami urokliwa miejscowość na chowski – wszyscy chętnie dzielili się trasie Wałcz–Szczecin, będzie w dniach z młodzieżą swymi olimpijskimi wspo- 19–21 września br. gospodarzem W KWIETNIU PRZY GIMNAZJUM mnieniami), festiwal sztafet olimpijskich jubileuszowego, 15. sejmiku regionalnych W WIERZBNIE (Wielkopolska) uro- oraz konkurs wiedzy olimpijskiej. rad olimpijskich, klubów olimpijczyka PONIŻEJ: czyście rozpoczął działalność Szkolny W Skokach brawami Wszystko odbyło się przy zachowaniu oraz szkół noszących imię Polskich Klub Olimpijczyka. Podczas uroczystej nagrodzono laureatów olimpijskiego ceremoniału – były Olimpijczyków. Burmistrz, miejscowy klub inauguracji jego pracy przedstawiciel konkursu wiedzy więc poczty sztandarowe, flaga, olimpijczyka oraz Zachodniopomorska olimpijskiej Komisji Współpracy Terytorialnej i Sportu znicz i odczytanie Apelu Olimpijskiego. Rada Olimpijska z szeregiem osób dla Wszystkich PKOl poseł Wojciech i instytucji współpracujących przygo- Ziemniak przekazał prezesowi klubu towują niezwykle bogaty i atrakcyjny Grzegorzowi Szubertowi flagę PKOl. program tego spotkania. Będą obrady Następnie (już jako wieloletni szef SKS merytoryczne, wycieczka krajoznawcza, Jantar w Racocie) przedstawił zebranym a nawet… chwila poezji. Zgłoszenia multimedialną relację z pobytu racockiej zainteresowanych są przyjmowane do młodzieży na Zimowych Igrzyskach połowy sierpnia – druk karty zgłoszeń Olimpijskich w Soczi. Dziewczęta i chłopcy jest dostępny na stronach interneto- z Wierzbna z zaciekawieniem, ale i z pewną wych PKOl (www.olimpijski.pl) zazdrością oglądali prezentację, myśląc w dziale „Aktualności” (informacja zapewne „Może kiedyś i my…?”. pt. „Kalisz Pomorski zaprasza”).

ZMARŁ ZBIGNIEW PIETRZYKOWSKI

19 MAJA W WIEKU 79 LAT zmarł Zbigniew Pietrzykowski. Był jednym z najwybitniejszych zawodników w historii amatorskiego boksu. Trzykrotnie uczestniczył w igrzyskach olimpijskich (Melbourne, Rzym, Tokio), z każdych wracał do kraju z medalem. Pracował jako trener, był posłem na Sejm, zasiadał w Zarządzie PKOl. Jego sylwetkę szerzej przedstawimy w następnym wydaniu „Magazynu Olimpijskiego”.

ZEBRAŁ: HENRYK URBAŚ

1266 MAGAZYN OLIMPIJSKI

SUMMARY

ECHOES FROM SOCHI AND BEYOND

PARTICIPANTS OF THE 2014 WINTER OLYMPICS IN RUSSIAN SOCHI, AFTER AN INTENSIVE PERIOD OF MEETINGS WITH FANS, VISITS IN SCHOOLS AND OLYMPIAN CLUBS, SLOWLY RESUME THEIR TRAININGS AND START THINKING ABOUT THE NEXT WINTER SEASON

TEXT BY: PIOTR H. KOWALSKI

THE POLISH OLYMPIC MOVEMENT started RIGHT: its activities in April with an official Gala During the „Post- -Sochi” Gala, Polish concluding the participation of Team Poland medalists received in the Olympic Winter Games in Sochi. Let congratulations us remind that Poles achieved a result never and money awards obtained in history of their participation in BOTTOM RIGHT: the “white” Olympics. It was a six-medal Polish middle- result – four gold, one silver and one bronze. -distance runners are already preparing The mentioned Gala, during which medalists to the European with high state decorations. During the same SUMMER SPORTS ATHLETES gear up for received official congratulations and money Championships celebrations, champions unveiled replicas starts awaiting them soon. In case of track awards, witnessed the presence of both the in Zurich (picture of their medals which have been mounted and field, athletes are preparing for the shows Adam Kszczot) President of the Republic of Poland, Bronisław on the “Wall of Fame of Polish Sport” European Championships, which will take Komorowski, and the Prime Minister, Donald BELOW: at the Museum of Sport and Tourism. place in mid-August in Zurich. Trainees Tusk. Before the opening of the Gala, both the Agnieszka of coach Zbigniew Król, whose profile Radwańska and President and the Prime Minister along with Alicja Rosolska MEANWHILE, echoes of February Sochi can be found in this issue of “Magazyn medalists and representatives of sponsors, brought events slowly fade away. Their participants, Olimpijski”, are amongst candidates to the planted the “Oak of Freedom” in front of the Polish Team after an intensive period of meetings with national team. They are middle-distance to the Fed Cup the Olympic Center. The tree symbolizes World Group fans, visits in schools and Olympian clubs, runners: Adam Kszczot, Renata Pliś and the 25th anniversary of the first democratic slowly resume their trainings and already Katarzyna Broniatowska. Each of them is elections held in Poland in June 1989, after start thinking about the next winter season. capable of achieving high scores, claims their the fall of the totalitarian communist regime. They had a very short rest among their experienced coach who, interestingly,

Next, the Olympic medalists were awarded families; some of them even travelled abroad is a graduate of engineering studies. PHOTO: SZYMON SIKORA, PAP/EPA,MAREK BICZYK, GRZEGORZ KOSMALA, ARCHIWUM MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE to visit the Polish community abroad.

THE SEASON IN TENNIS lasts all through the year; great moods of Polish winter sports fans have recently been boosted by Polish women tennis players. The Polish Team, led by Agnieszka Radwańska, managed to defeat their Spanish rivals and thus were promoted to the elite, composed of only 8 teams, Fed Cup World Group. What’s more, they beat their rivals on their own turf in Barcelona. Poland once again owes its victory to the young Agnieszka, who first won twice in singles and then, teamed up with Alicja Rosolska who was in her peak performance that day, won in doubles.

68 MAGAZYN OLIMPIJSKI

SUMMARY

of “Magazyn” also covers the jubilee of athletes, who gave the event additional the hundredth anniversary of the birth splendor. of Jan Mulak (1914-2005) – a legendary athletics coach, co-creator of the Polish THIS EDITION OF “MAGAZYN OLIMPIJSKI” “Wunderteam”, a team of track and field also announces the result of two interesting athletes who were almost unbeatable competitions, which have been organized in the 50s and 60s of the 20th century. by the POC for years. First of them is called “Woman Coach of the Year”. However, not NOW A FEW WORDS ABOUT RUNNING. only women working as coaches are awarded Already for the fiftieth time Ostrzeszów, (the laurels for 2013 went to the coach of the a small city with a population of 15,000 national junior judo team – Joanna Majdan) located in the southern part of Greater but also men training women athletes on Poland, organized the annual Cross in April. a daily basis. The second competition, “Fair It is a real festival of cross-countries for Play”, with its 50-year-long history honors adults and children. Within a timeframe of athletes, whose personal attitudes and 2.5 hours, over 20 runs on several distances behavior contribute to the popularization take place. Even kindergarten kids take part of attitudes of honesty and fair play. A billiard WITHIN A SERIES OF ARTICLES ABOVE: (on 300 m). This year’s jubilee Cross had player, Robert Pasternak, was awarded subsequently presenting Polish Olympic Irena Kirszenstein- a more ceremonial setting with speeches, a diploma for the year 2013 for the fact of -Szewińska (on the champions, time came to recall the Tokyo right) won three words of thanks and decorations. It was admitting to the referees that he performed Olympics, which took place nearly half medals – 1 gold and connected with the celebrations of the a mistake during a game. This way a point a century ago. For Poland, they resulted 2 silver – during Olympian’s Day and attended by heads was taken away from his team, making it fall the Tokio Summer with a superb acquisition of 23 medals, Olympics in 1964 of the POC and a dozen or so Olympic to a lower league. including seven gold. It is the place where the magnificent career of Irena RIGHT: Ostrzeszów Kirszenstein--Szewińska started. While phenomena. Since participating in as many as five Olympics, 1965, over 20 different she altogether won seven medals, including cross-country runs have been three gold. Interestingly, after several years organized each year. serving as an IOC member, Mrs. Irena This year, the event joined one of its commissions appointed gathered over 2,000 participants to supervise preparations of the Japanese capital city (which will host the Olympics for the second time) for the Olympics in 2020! A senti-mental return after 50 years? A fantastic coincidence! The current edition

Last year Irena Szewińska joined an IOC commission appointed to supervise IN CONCLUSION – LAST MINUTE NEWS ON 25 MAY took place a referendum, validity threshold of 30% and reaching the 2020 Tokyo during which residents of the former “royal 35.96%, an overwhelming majority of voters town” of Kraków voted their support for (69.72%) declared their opposition to the Olympic Games or opposition to the organization of the event. In effect, all the endeavors aimed Olympic Winter Games in their city in 2022. at Kraków becoming host of the Olympics With a turnout exceeding the required in 2022 have been suspended.

70 MAGAZYN OLIMPIJSKI