Koordynatorka wydania: Justyna Januszewska

Nadzór merytoryczny: Mirella Panek-Owsiańska Redakcja: SPIS TREŚCI Natalia Ćwik Justyna Januszewska

Współpraca: Słowo wstępne Ewa Albińska Mirella Panek- Owsiańska ...... 3 Joanna Bruszewska WBCSD: Spojrzenie globalnego biznesu na kwestie zrównoważonego Natalia Gozdowska Martyna Mankiewicz rozwoju w 2009 roku Marcel Engel ...... 4 Przemysław Oczyp oo Karolina Szlasa BITC: Międzynarodowe trendy w CSR-ze w 2009 roku Korekta: Maria Jose Subiela ...... 5 Joanna Chrystyniak-Mucha Jaki to był rok dla odpowiedzialnego biznesu w Polsce? ...... 6 Monitoring rynku: UN Global Compact: 2009 rokiem decydującego testu Zespół Forum Odpowiedzialnego Biznesu Georg Kell ...... 7 Monitoring mediów: Działania administracji rządowej na rzecz CSR-u w 2009 roku – na podstawie Rafał Baniak ...... 8 materiałów dostarczonych przez Respect Index to wehikuł dla rozwoju CSR-u w Polsce 10 lat Źródło materiałów: Eliza Durka ...... 9 CSR-u w Polsce Materiały własne firm Informacje prasowe CSR w Polsce kuleje Serwisy www Aleksandra Biały ...... 10 Kalendarium: Odpowiedzialność w globalnym łańcuchu dostaw Na bazie informacji portalu Anna Paluszek, Kamila Mazur ...... 11 www .odpowiedzialnybiznes .pl oraz wortalu Proto .pl CSR w badaniach w roku 2009 portalu Kampaniespoleczne pl. Natalia Ćwik ...... 12 i CSRinfo .pl Promocja CSR-u w regionach w 2009 roku ...... 16

10 lat DOBRE PRAKTYKI Forum Odpowiedzialnego Biznesu Biznes a miejsce pracy ...... 19 Biznes a rynek ...... 29 Copyright by Forum Odpowiedzialnego Biznes a społeczeństwo ...... 39 Biznesu, Warszawa 2010 Biznes a środowisko ...... 57 Wszelkie prawa zastrzeżone . Zarządzanie i raportowanie ...... 69 ISBN 978-83-920938-7-9 PRASA Wydawca: Forum Odpowiedzialnego Biznesu Wybrane artykuły z 2009 roku ...... 72 ul . Szpitalna 5/5 00-031 Warszawa KALENDARIUM WYDARZEŃ Tel . +48 [22] 627 18 71 Kampanie społeczne ...... 77 Tel ./fax: +48 [22] 627 18 72 e-mail: biuro@fob .org .pl Konferencje, seminaria, spotkania ...... 79 www .odpowiedzialnybiznes .pl Konkursy, nagrody ...... 85 Projekty, inicjatywy, akcje ...... 88 Opracowanie graficzne i skład: Raporty, badania, publikacje ...... 91 Olga Figurska www .lunatikot pl. Informacji o jubileuszowych O Forum Odpowiedzialnego Biznesu ...... 94 Druk: Indeks firm i dobrych praktyk ...... 100 wydarzeniach szukaj na portalu Zakład Poligraficzny Jerzy Kink ul . Gierdawska 4 www.odpowiedzialnybiznes.pl 04-837 Warszawa tel . +48 [22] 615 72 71

www.odpowiedzialnybiznes.pl  1 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Słowo wstępne

Szanowni Państwo, Chin wymyka się analizom wielu badaczy, a pojawiający się Forum Odpowiedzialnego Biznesu rozpoczyna 10 rok swoich termin „demokracja wertykalna” pokazuje koniec myślenia działań na rzecz promowania, analizowania i edukowania o nierozłącznym związku rozwoju gospodarczego z demokra- w zakresie odpowiedzialnego biznesu . Przez te lata w Polsce cją i prawami człowieka . zmieniło się wiele, zarówno w samych firmach, które w coraz większym stopniu uwzględniają CSR w swoich strategiach, W Polsce CSR-em zainteresował się rząd, powołany został Zespół jak i w otoczeniu społecznym, które powoli przełamuje brak do spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw, zaufania i niechęć do przedsiębiorców . Wiele jest jeszcze do powróciła więc szansa na większe zaangażowanie władz zrobienia, zwłaszcza w najbardziej znaczącym sektorze małych publicznych w promocję i edukację w zakresie odpowiedzial- i średnich firm, jak również w zakresie edukacji akademickiej nego biznesu . Polscy inwestorzy zyskali Respect Index – nowe i konsumenckiej . narzędzie zachęcające do inwestycji w firmy, które uwzględnia- ją w swoich działaniach kryteria społeczne i ekologiczne . W ósmej już edycji Raportu „Odpowiedzialny biznes w Polsce . Dobre praktyki” przedstawiamy Państwu 110 wybranych przy- Dla Forum Odpowiedzialnego Biznesu był to kolejny rok cięż- kładów działań firm z obszarów: miejsce pracy, rynek, środowi- kiej i owocnej pracy . W dorocznej konferencji poświęconej sko naturalne, społeczeństwo oraz zarządzanie i raportowanie . tym razem dialogowi z interesariuszami wzięło udział ponad Szczególnie dużą popularnością w ubiegłym roku cieszyły 150 osób, które wysłuchały m in. . wystąpienia ministra Michała się dobre praktyki angażowania pracowników w wolontariat Boniego, szefa Zespołu Doradców Strategicznych Prezesa Rady pracowniczy . Ministrów, który to zespół przygotował raport Polska 2030 . Kilkadziesiąt osób z naszych firm partnerskich pracowało W Raporcie znajdą też Państwo podsumowania roku autorstwa w Grupach Roboczych, a efektem ich prac jest seria zeszytów naszych partnerów z CSR Europe, World Business Council for o praktycznych aspektach wdrażania w firmach etyki, polity- Sustainable Developement i Global Compact . Po raz pierw- ki różnorodności, programów wolontariatu pracowniczego, szy zanalizowaliśmy wyniki wybranych badań prowadzonych praktyk środowiskowych czy HR-owych . Forum podpisało w 2009 r . oraz informacje o regionalnych inicjatywach CSR, porozumienie z Ministerstwem Gospodarki i WBCSD, stając zaistniałych najczęściej dzięki środkom z funduszy unijnych . się 60 . organizacją partnerską tej największej światowej rady Tak jak dotychczas, staraliśmy się, aby Raport stanowił kom- grupującej firmy zainteresowane zrównoważonym biznesem . pendium wiedzy o wszystkim, co działo się w minionym roku W kolejnej edycji Ligi Odpowiedzialnego Biznesu kilka tysięcy w Polsce w związku z odpowiedzialnym biznesem . studentów miało okazję pogłębić swoją wiedzę o teorii i prakty- ce CSR-u . Zorganizowaliśmy pierwszą polską edycję światowego Jeśli chodzi o rozwój koncepcji zrównoważonego rozwoju na konkursu Globe Award nagradzając gminy i innowacje zrówno- świecie rok 2009 nie przyniósł przełomu . Firmy wychodzące ważonego rozwoju . FOB wydał dwie publikacje: „15 przykładów z kryzysu pracowały nad odbudowywaniem zaufania swoich przykładów społecznej odpowiedzialności biznesu” oraz raport interesariuszy, wiele z nich wykorzystało ten trudny czas do „Zarządzanie różnorodnością”, zbadaliśmy także stan wiedzy rewizji swoich strategii i programów CSR . Ostateczną porażkę o CSR-ze wśród młodych konsumentów . Forum po raz kolejny poniosła koncepcja globalnego porozumienia klimatycznego, współtworzyło konkurs na najlepiej sporządzone Raporty w czasie konferencji COP 15 w Kopenhadze pozycję liderską utra- Społeczne oraz Ranking Odpowiedzialnych Firm . ciła Unia Europejska . Być może był to jeden z powodów odwo- łania wizyty na szczycie UE prezydenta USA Baracka Obamy, W tym roku w czasie różnych spotkań i wydarzeń będziemy który nad tradycyjną przyjaźń transatlantycką stawia współpra- podsumowywać dekadę CSR-u w Polsce i dyskutować o pro- cę z Chinami . Gospodarka chińska trzymała się mocno, wzrost gnozach na następne 10 lat . Życząc miłej lektury Raportu, gospodarczy w tym kraju pozwolił zagospodarować robotni- wszystkich Państwa zapraszamy do debaty i dzielenia się ków migrujących z terenów wiejskich i zapobiec ewentualnym swoimi doświadczeniami i pomysłami co robić, żeby koncepcja niepokojom społecznym . Równocześnie widać było wyraźny CSR zyskiwała nowe grono zwolenników i zwolenniczek, jak wzrost chińskich inwestycji w energię odnawialną, a także rosną- „ewangelizować” i zyskiwać nowych „wyznawców” . cą liczbę publikacji naukowych i patentów, co może świadczyć o powolnym przekształcaniu gospodarki opartej na kopiowa- Mirella Panek-Owsiańska niu w gospodarkę opartą na wiedzy . Równocześnie gospodarka Prezes Forum Odpowiedzialnego Biznesu

www.odpowiedzialnybiznes.pl  3 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

WBCSD: Spojrzenie globalnego BITC: Międzynarodowe trendy biznesu na kwestie zrównoważonego w CSR-ze w 2009 roku rozwoju w 2009 roku

wielu powodów rok 2009 może być zapamiętany jako jakimi obecnie cieszy się koncepcja zrównoważonego rozwoju . ok 2009 był dużym wyzwaniem dla społecznej bonusy . Interesujące będzie przyjrzenie się, jak dalece uda rok przejścia ze starego światowego porządku gospo- Nowa strategia podkreśli rolę WBCSD jako głównego rzecznika odpowiedzialności biznesu . Jak stwierdzono w „The się Barackowi Obamie zrestrukturyzować amerykański sektor darczego i politycznego do nowego etapu światowych biznesu w zakresie tworzenia odpowiednich warunków ramo- Economist” na początku maja 2009, recesja jest testem finansowy i czy przykład USA będzie inspiracją dla innych . Zrelacji . Podczas gdy większość uprzemysłowionej części wych do jeszcze bardziej efektywnego wsparcia na rzecz zrów- Rdla zaangażowania firm w czynienie dobra . Wyzwaniem dla organizacji CSR-owych będzie udzielenie świata walczy o powolne wyjście z recesji, gospodarki wscho- noważonego rozwoju ludzkości . pomocy w odbudowie zaufania dla biznesu przy jednoczesnym dzące nadal się rozwijają, a ośrodek władzy przesuwa się ze Na całym świecie przyglądano się jak firmy reagowały na rece- nakłanianiu przedsiębiorstw do udoskonalenia odpowiedzial- starego G8 do nowego, silniejszego G20 . W Stanach Zjednoczo- Większość działań zmierzających w kierunku zrównoważonej sję . Czy oznaczała ona koniec dla odpowiedzialnego biznesu, nych praktyk i wyciągnięcia wniosków z kryzysu, a nie poprze- nych, Unii Europejskiej i w Japonii wybrano nowych liderów . przyszłości będzie się odbywać na poziomie narodowym . Ka- ponieważ brakowało czasu na myślenie o społecznym i środo- staniu na prowadzeniu biznesu tak, jak zwykle . Kryzys finansowy zwiększył ochotę na radykalną reformę mię- mieniem węgielnym nowej strategii WBCSD jest więc dalsze wiskowym zrównoważeniu, kiedy zagrożone było zrównoważe- dzynarodowego systemu finansowego . Natomiast na froncie pogłębienie współpracy z naszą Regional Network, która składa nie samego biznesu? Czy może wszystkie lata pracy i dyskusji Sposobem na odbudowanie zaufania dla tych firm, które korporacyjnym kryzys zatrząsł dotychczas dominującymi firma- się z 60 . organizacji partnerskich na całym świecie, wśród któ- poprzedzające kryzys miały wpływ na sposób prowadzenia wierzą w zadania odpowiedzialnego biznesu, jest weryfikacja mi, z których część zbankrutowała . rych znajduje się Forum Odpowiedzialnego Biznesu w Polsce . biznesu? rozwiązań biznesowych . Jeżeli bank dokona rewizji nie tylko swoich praktyk zatrudniania, oddziaływania na środowisko, Rok 2009 był również znaczący dla zrównoważonego rozwoju . Organizacje CSR-owe na całym świecie nie odnotowały znacz- relacji ze społecznością, w której działa, traktowania pracow- Pomimo porażki w osiągnięciu porozumienia w zakresie Ramo- nego spadku liczby członków, co oznacza, że firmy nadal anga- ników oraz prowadzenia programów edukacji finansowej, ale wej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klima- Marcel Engel żują się w CSR, ale zauważono pokaźne cięcia w budżetach . również sposobu udzielania kredytów, doradzania klientom, tu na Konferencji COP 15 w Kopenhadze, rok ten był punktem Managing Director W konsekwencji programy firm dotyczące środowiska, społe- zarządzania kapitałem i funduszami, rozwijania narzędzi finan- zwrotnym dla tej kwestii . Długi okres budowania świadomości Regional Network & Development Focus Area czeństwa, miejsc pracy i rynku – podobnie jak wszystkie obsza- sowych, to w ostatecznym rozrachunku pokaże, w jaki sposób i dyskusji na temat zasad zrównoważonego rozwoju, rozpo- World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) ry biznesu – odczuły skutki recesji w postaci cięcia kosztów chce prowadzić biznes . W trakcie kryzysu klienci na całym częty na Konferencji ONZ „Środowisko i Rozwój” w Rio w 1992 oraz przeformułowania działań i strategii . Choć firmy starały świecie nadal dostawali telefony od swoich banków, oferują- roku, dobiegł końca . Wchodzimy teraz w nową erę „zielonych” się uniknąć całkowitej rezygnacji z programów i większości cych kolejne sposoby zaciągnięcia kredytu, czy próbujących rozwiązań i realizacji działań . Mając to na uwadze, w ramach udało się utrzymać aktualne zaangażowanie, to były bardzo sprzedać więcej kart kredytowych; takie praktyki muszą zostać projektu Vision 2050, WBCSD rozpoczął dokumentację szero- ostrożne w zakresie tworzenia nowych programów i podejmo- zrewidowane, jeżeli ma nastąpić odbudowa zaufania . kiego spectrum możliwości rozwoju dla biznesu, tkwiących na wania zobowiązań na przyszłość . drodze ku zrównoważonemu rozwojowi . Całościowe programy odpowiedzialności społecznej pomogą Dla trzeciego sektora cięcia budżetowe oznaczały mniej fun- firmom w odbudowie zaufania . Żyjemy w interesujących cza- Coraz silniejsze związki pomiędzy różnymi kwestiami z zakresu duszy na potrzeby społeczne i więcej potrzeb społecznych do sach . Niech debata trwa . zrównoważonego rozwoju – takimi jak zmiana klimatu, ubó- zaspokojenia . Dla przykładu, w Wielkiej Brytanii zapotrzebo- stwo czy niedobór zasobów – oraz potrzeba ich koordynacji wanie na porady finansowe, wsparcie mieszkaniowe, szukanie poprzez systemowe i przemyślane rozwiązania, również stały pracy i wsparcie psychologiczne wzrosło, podczas gdy organi- się bardziej widoczne w tym roku . WBCSD stawiało czoła tym zacje pozarządowe dostarczające tych usług były pod wpływem Maria Jose Subiela wyzwaniom poprzez łączenie różnych programów . Na przy- silnych ograniczeń finansowych . International Project Director kład, nasz Water Project zajmuje się związkami pomiędzy wodą Business in the Community a energią, Development Focus Areas zainicjował pracę „energia W pewnym sensie recesja mogła być szansą na przeanalizowa- dla rozwoju”, a szereg firm członkowskich WBCSD znajduje się nie i przekształcenie niektórych programów w bardziej efek- w trakcie wydania nowej, przełomowej Urban Infrastructure tywne i strategiczne . Jest to z pewnością zjawisko pozytywne, Initative . ale pojawia się pytanie, czy debata była wystarczająco głęboka i czy naprawdę mówimy o zarządzaniu biznesem w sposób Jak stwierdził Prezes WBCSD Björn Stigson, rozpoczął się „zie- odpowiedzialny . Czy skorzystaliśmy z szansy danej przez kry- lony wyścig” – zarówno pomiędzy rządami, jak i pomiędzy fir- zys na przemyślenie, czym jest odpowiedzialny biznes? Jaki mami . Zrównoważony rozwój w coraz większym stopniu staje jest sens prowadzenia programu społecznego zaangażowania, się główną siłą napędową innowacji oraz miarą jakości systemu jeśli biznes działa w oparciu o niezrównoważony wzrost? Czy zarządzania firmą . Połączenie tych bodźców z wiedzą oraz ze możemy promować programy wolontariatu pracowniczego wsparciem ze strony rządu dostarcza ogromnych korzyści biz- przy jednoczesnym zwalnianiu dużej części siły roboczej? nesowych oraz stymulacji dla „zielonego wyścigu” . Za kryzysem finansowym nadszedł kryzys zaufania . Podczas WBCSD jest w trakcie modyfikacji swojej strategii w taki spo- gdy podatnicy musieli ratować największe i najsilniejsze insty- sób, aby optymalnie wykorzystać zainteresowanie i poparcie, tucje finansowe, zarządy tych instytucji zdołały utrzymać swoje

4 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl  5 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

pierwsze spółki o mniejszej skali działania, w tym należące do Mam wrażenie, że został on zdany pomyślnie . Dla firm była to sektora MŚP, które dostrzegają wagę bycia odpowiedzialnym okazja do rewizji działań z zakresu CSR-u − moment, w którym i wymierne korzyści z tego tytułu, w tym związane z budowa- zdecydowano się spojrzeć na temat strategicznie i z perspek- niem przewagi konkurencyjnej w oparciu o rozwiązania z za- tywy korzyści i powodów realizacji inicjatyw w tym zakresie . kresu CSR-u . Pracowaliśmy z wieloma klientami nad strategiami CSR-owymi Jaki to był rok oraz dokładną weryfikacją działań CSR-owych; kilkoro z nich Duży potencjał dostrzegam również w zainicjowanych na GPW zdecydowało się wydać kompleksowe raporty społeczne opa- w Warszawie w listopadzie 2009 r . notowaniach pierwszego trzone licznymi wskaźnikami i miarami . Działania tych firm nie dla odpowiedzialnego biznesu w Europie Środkowo-Wschodniej indeksu spółek odpowie- odstają od międzynarodowych liderów w tym zakresie i staną dzialnych − RESPECT Index . Wymiar edukacyjny tego przedsię- się z pewnością przykładem dla innych i pociągną za sobą za- wzięcia powinien w stosunkowo krótkim czasie wpłynąć po- interesowanie pozostałych, swoich klientów, dostawców i kon- w Polsce? zytywnie na zakorzenienie się na dobre koncepcji CSR-owych kurentów . zarówno w spółkach giełdowych, jak i pozostałych działających w Polsce przedsiębiorstwach . Na rozwoju strategicznego podejścia do tematyki zrównowa- żonego rozwoju i CSR-u cieniem kładą się niezadowalające Jacek Kuchenbeker efekty negocjacji na szczycie klimatycznym w Kopenhadze czy Menedżer w Dziale Zarzadzania Ryzykiem, Deloitte brak wytycznych i wyraźnego zainteresowania po stronie Mini- sterstwa Skarbu w Polsce, choć w tym zakresie zostały już po- czynione pewne kroki . Jako że jestem urodzonym pesymistą, pod koniec 2008 r . wie- największych firm, w tym przedsiębiorstwa z udziałem Skarbu ściłem, że rozpoczynający się rok będzie czasem próby . Jak się Państwa, zdecydowało się na opracowanie długofalowej stra- W moim odczuciu rok 2009 był przełomowy dla rozwoju i zrozu- Irena Pichola okazuje, recesja nie jest aż tak bolesna jak wydawać się mogło tegii CSR-owej . Z tego też powodu wiele nowych firm pojawiło mienia tematyki CSR-u w Polsce . Był to rok, w którym w wyniku Lider zespołu ds. społecznej odpowiedzialności biznesu rok temu, a tym samym i próba nie była aż tak silna, by spowo- się w kolejnej edycji Rankingu CSR ogłoszonego przez „Gazetę kryzysu wiele firm musiało zrewidować swoje strategie bizne- i zrównoważonego rozwoju PricewaterhouseCoopers, dować jakieś istotne zmiany . W mojej ocenie wciąż zbyt mało Prawną” . sowe, a także dokonać czasami dramatycznych cięć i ograniczeń Członek Zarządu Forum Odpowiedzialnego Biznesu mamy odpowiedzialnego zarządzania, a zbyt wiele działań wi- − dla CSR-u był to ważny test . zerunkowych . Małgorzata Greszta Partner Zarządzający CSR Consulting, Generalizowanie byłoby jednak niesprawiedliwością . Nie doradca i ekspert w zakresie społecznej odpowiedzialności sposób nie widzieć szeregu dobrych praktyk i rosnącego za- biznesu (CSR) i zrównoważonego rozwoju interesowania CSR-em . Niemniej cały czas brakuje „masy kry- tycznej” . Ta może zostać uzyskana wyłącznie poprzez bodziec ekonomiczny . Z tego właśnie względu za ważne wydarzenie, choć brzmi to nieskromnie w związku z moim zaangażowa- 2009 był zdecydowanie dobrym rokiem dla rozwoju koncepcji niem w projekt, uważam zainicjowanie przez partnerstwo GPW CSR-u w Polsce . Kryzys wymusił obniżenie kosztów akcji cha- w Warszawie, Kulczyk Investments, Deloitte i magazyn „For- rytatywnych, jednak na strategicznym poziomie zaplanowane bes” obliczania pierwszego indeksu giełdowego spółek odpo- działania były kontynuowane . W 2009 roku na rynku można wiedzialnych . Z tego samego powodu, tj . ze względu na szanse było już zidentyfikować grupę firm, która sformułowała i wdra- UN Global Compact: wypracowania bodźców makroekonomicznych, ważnym jest ża strategię CSR-ową . Dzięki aktywniejszej postawie otoczenia powołanie zespołu ds . CSR-u przez Rząd . biznesu, popularyzacji standardów i przebicia się CSR-u w me- diach, wzrosła również liczba firm zainteresowanych wprowa- 2009 rokiem decydującego testu Jacek Dymowski dzeniem CSR-u . Menedżer Instytutu CSR, Values Grupa Firm Doradczych sp. z o.o. sp. k. Do największych wydarzeń, które mają potencjał budowy jeszcze bardziej sprzyjającego klimatu dla odpowiedzialnego biznesu w Polsce, zaliczyłabym powołanie przez premiera Ze- społu ds . Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw oraz ok 2009 był decydującym sprawdzianem dla UN Glo- rum zjawiła się rekordowa liczba uczestników, a do UN Global Mniej pustych deklaracji i bardziej strategiczne zaangażowanie uruchomienie na GPW pierwszego indeksu firm odpowiedzial- bal Compact i dla odpowiedzialnego biznesu w szer- Compact dołączyło ponad 1500 firm i organizacji spoza sektora największych firm na rynku − tak w skrócie podsumowałabym nych − Respect Index . Zwracam również szczególną uwagę szym ujęciu . Pomimo obaw, że spowolnienie gospo- biznesu . rok 2009 dla CSR-u w Polsce . na promocję CSR-u wśród małych i średnich przedsiębiorstw Rdarcze zakłóci proces promowania zasad UN Global w regionach . Poziom merytoryczny projektów jest zróżnico- Compact, nasza inicjatywa jest silniejsza niż kiedykolwiek . Rok 2009 był punktem zwrotnym dla odpowiedzialnego bizne- Ten trudny rok zweryfikował zaangażowanie wielu firm . O ile wany, niemniej, poza stolicą, to one kształtują postrzeganie Znacząca większość (91%) sygnatariuszy z sektora biznesu de- su, do czego przyczyniły się przezwyciężenie kryzysu finanso- poprzednie lata przyniosły lawinę deklaracji, o tyle kryzys zmusił i rozumienie CSR-u wśród MŚP . klarowała kontynuację wdrażania zasad w roku 2009, a 20% wego i zainteresowanie zagrożeniami związanymi ze zmianami firmy do głębszej analizy i weryfikacji założeń . Te przedsiębior- z nich − wzmocnienie tych działań . Niemal wszyscy (94%) klimatu . Dzięki temu zrozumiano, że globalny rynek wymaga stwa, które w minionych miesiącach wykazały się determinacją Liliana Anam stwierdzili, że znaczenie ich udziału w UN Global Compact nie silniejszych standardów etycznych, większej dbałości o dobro w realizacji strategii CSR-owej, dowiodły, że jest ona dla nich doradca CSR, Manager CSRinfo uległo zmniejszeniu w zeszłym roku, a 25% uznało tę inicjaty- wspólne oraz bardziej wszechstronnego zarządzania ryzykiem* . integralnym elementem strategii biznesowej . Bo zintegrowana wę za bardziej istotną w czasach kryzysu gospodarczego . z biznesem strategia CSR-owa także w trudnej sytuacji powin- na przynosić korzyści . W przeciwieństwie do działań obliczo- Dane te potwierdza energiczne zaangażowanie biznesu na nych na szybki rezultat promocyjny . Nic więc dziwnego, że te Odnoszę wrażenie, że w ubiegłym roku mieliśmy do czynienia całym świecie w ciągu 2009 roku, takie jak na przykład praca Georg Kell firmy, które traktowały CSR jedynie jak elementpublic relations, ze znacznym przyspieszeniem procesu przenikania koncepcji naszych międzynarodowych grup roboczych w zakresie praw Executive Director / Dyrektor Wykonawczy w obliczu trudności szybko z niego zrezygnowały . Z kolei gru- społecznej odpowiedzialności biznesu do świadomości i stra- człowieka i przeciwdziałania korupcji . (…) Kampania Caring for UN Global Compact Office pa firm, która traktuje odpowiedzialność jako element strategii tegii działania funkcjonujących w Polsce firm . Przestaje to być Climate zachęciła setki firm do raportowania swoich działań biznesowej i pozycjonowania na rynku wobec konkurencji, bar- powoli hasło i podejście do prowadzenia biznesu, które stosu- związanych z klimatem i domagania się międzynarodowego * tekst jest fragmentem Dorocznego Listu Global Compact do Sygnatariuszy i Interesariuszy dziej strategicznie podeszła do swojego zaangażowania . Kilka ją jedynie wielkie międzynarodowe korporacje . Pojawiają się porozumienia w sprawie zmian klimatu . Na Local Networks Fo-

6 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl  7 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Działania administracji rządowej Respect Index to wehikuł na rzecz CSR-u w 2009 roku dla rozwoju CSR-u w Polsce

ząd RP, podejmując szereg inicjatyw na forum orga- czej . W szczególności zwrócono uwagę na potrzebę zwięk- ok 2009 pokazał, że coraz więcej środowisk w Polsce za- zarządzania i koncepcją prowadzenia biznesu . Zakłada budo- nizacji międzynarodowych, czynnie angażuje się szenia intensywności działań mających na celu podniesienie czyna skupiać się wokół idei CSR-u i kwestia ta zaczyna wanie dobrych i trwałych relacji z szeroko pojętym otoczeniem w kreowanie międzynarodowej rzeczywistości gospo- świadomości w zakresie odpowiedzialnych inwestycji celem (powoli, ale jednak) być zauważana przez zarządy firm, biznesowym (tj . ze wszystkimi zainteresowanymi stronami: Rdarczej . Istotne w tym procesie jest przede wszystkim dywersyfikowania portfela polskich inwestorów, jak również Rczyli osoby, które budują i zatwierdzają strategie dzia- pracownikami, dostawcami, klientami, społecznością lokalną, kształtowanie kierunków polityki wspólnotowej UE w ramach kształtowania odpowiednich narzędzi oceny dostępnych na łania przedsiębiorstw . Uruchomiony w listopadzie 2009 roku akcjonariuszami), jak również dbałość o środowisko natural- strategii gospodarczej po 2010 r . oraz przyszłej strategii zrów- rynku ofert inwestycyjnych . przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie indeks Re- ne . Relacje te oparte są o wzajemne zrozumienie oczekiwań noważonego rozwoju . W toczącej się dyskusji koniecznym spect (indeks spółek odpowiedzialnych społecznie notowanych i szacunek, który sprawia, że tak działające firmy mogą rozwijać jest unikanie rozdzielania celów gospodarczych od długo- Mimo podejmowanych działań, istnieje szereg wyzwań na GPW) jest kamieniem milowym w rozwoju polskiego CSR-u, się w sposób zrównoważony i przewidywalny . Tym samym są okresowych wyzwań zrównoważonego rozwoju, uznając, iż w zakresie CSR-u, którym należy sprostać . Kluczowe w dal- bo stwarza szansę na zbliżenie się polskich firm do prawdziwej potencjalnie mniej wrażliwe na wystąpienie niektórych ryzyk . podejmowane działania mogą mieć wzajemnie stymulujący szym ciągu pozostaje zwiększanie transparentności, przede idei CSR – czyli biznesowej wartości dodanej, spójnej celami Podejmując decyzje biznesowe, oceniają nie tylko ich wyniki wpływ . Należy mieć jednak na uwadze, iż proces dostoso- wszystkim w obszarze raportowania, a także budowanie strategicznymi firmy . Celowo używam sformułowania „stwarza finansowe, ale również społeczne i środowiskowe . Respect to wań, zwłaszcza osiągnięcie celów wspólnotowej gospodarki szerokiego poparcia społecznego dla koncepcji CSR-u oraz szansę”, jak na razie bowiem polski rynek daleki jest od takiego akronim słów najlepiej określających filary CSR-u: Responsibili- niskoemisyjnej, wymaga elastycznego podejścia w określaniu rozwoju społeczeństwa obywatelskiego . W tym kontekście, – dojrzałego i biznesowego – traktowania CSR-u . ty, Ecology, Sustainability, Participation, Environment, Commu- możliwości i tempa zmian w poszczególnych państwach człon- ważną kwestią jest efektywna komunikacja pomiędzy poszcze- nity, Transparency . kowskich UE . gólnymi szczeblami władzy, a także intensyfikowanie dialo- I tak jak Corporate Social Responsibility jest obszarem już odro- gu pomiędzy rządem a przedstawicielami branż i sektorów binę przez polski biznes i otoczenie okołobiznesowe oswojo- Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie wpisuje się Z zadowoleniem stwierdzić można, iż społeczna odpowiedzial- przemysłowych . Pomóc może w tym, zainicjowana w 2009 nym, tak problematyka SRI, czyli Socially Responsible Invest- w światowe trendy budowania zrębów społecznie odpowiedzial- ność przedsiębiorstw (CSR) w Polsce cieszy się rosnącym zain- roku, współpraca pomiędzy Ministerstwem Gospodarki oraz ment, jest dla wszystkich uczestników rynku ziemią do odkrycia nego inwestowania, będąc ze swoją inicjatywą Respect Index teresowaniem kadry menedżerskiej, instytucji otoczenia bizne- Forum Odpowiedzialnego Biznesu, w ramach Światowej Rady i poznania . Obyśmy tę ziemię odkryli i poznali jak najszybciej, prekursorem w Europie Środkowo Wschodniej . Indeksy, które su, inwestorów oraz administracji państwowej, stając się stop- Biznesu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (World Business ponieważ to de facto jedynie słuszna – bo prawdziwie bizneso- uruchomiono do tej pory na świecie, to m in. .: ���������������Dow Jones Sus- niowo wyznacznikiem ładu korporacyjnego oraz priorytetem Council for Sustainable Development), obejmującej ok . 200 . wa – droga do rozwinięcia się CSR-u w Polsce . Na czym polega tainability Index series (DJSI, 1999), FTSE4GOOD series (2001), w budowaniu kompleksowej strategii rozwoju firmy . Jednym członków z 35 . krajów . Ministerstwo Gospodarki zwraca także odpowiedzialne inwestowanie (SRI) i czym się różni od CSR-u? FTSE Johannesburg Stock Exchange Socially Responsible Index z najistotniejszych działań administracji rządowej w zakresie szczególną uwagę na potrzebę angażowania w działania na Najprościej rzecz ujmując – CSR to działanie uwzględniające (JSE SRI, 2004), Sao Paolo Stock Exchange Corporate Sustain- CSR-u w minionym roku było powołanie, Zarządzeniem Nr 38 rzecz zrównoważonego rozwoju małych i średnich przedsię- odpowiedzialność społeczną podejmowane przez firmę . SRI ability Index (BOVESPA ISE, 2005), KLD Global Sustainability In- Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 maja 2009 roku, Zespołu do biorstw . W minionym roku opublikowany został podręcznik zaś to inwestowanie w firmy (zarówno przez inwestorów insty- dex series (GSI, 2007), Standard & Poor’s India Environmental, spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw, któremu „Zrównoważony biznes”, w którym zaprezentowano konkret- tucjonalnych, jak i indywidualnych), które w swoim działaniu Social and Governance Index (S&P ESG, 2008) . mam przyjemność przewodniczyć . Spotkania Zespołu odbywają ne, dostosowane do polskich realiów wskazówki, uznając CSR uwzględniają CSR właśnie i robią to z korzyścią dla wartości się raz na kwartał, a głównym celem podejmowanych działań za istotny element kształtowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa – korzyścią zauważaną przez rynek, czyli in- Liczę na to, że Respect Index okaże się swoistym wehikułem dla jest wymiana wiedzy i doświadczeń oraz wypracowanie reko- w łańcuchu dostaw . westorów . rozwoju CSR-u w Polsce . W dłuższej perspektywie ambicją GPW mendacji dotyczących rozwoju CSR-u w Polsce . W celu spraw- jest to, by działania Respect Index promieniowały na region Eu- nej realizacji zadań Zespołu, utworzono cztery grupy robocze W celu zintensyfikowania działań na rzecz promocji CSR-u Nie bez znaczenia są również działania rządu, który powołał ropy Środkowo-Wschodniej, stając się punktem odniesienia za- ukierunkowane na: rozwój systemu promocji CSR-u w Polsce, w Polsce, Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Konfederacją pełnomocnika ds . CSR-u w osobie wiceministra gospodarki . równo dla firm, które chcą poprzez CSR podnieść swoją wartość wspieranie zrównoważonej konsumpcji, edukację w zakresie Pracodawców Polskich oraz Ministerstwem Pracy i Polityki W tym roku zaczynają działać grupy robocze przy Minister- w oczach rynku, jak i dla samych inwestorów zainteresowanych społecznej odpowiedzialności oraz odpowiedzialne inwesty- Społecznej podjęło także wysiłek udziału w organizowanym stwie Gospodarki, w których nad rozwiązaniami na poziomie odpowiedzialnym społecznie inwestowaniem . cje . W prace Zespołu oraz ww . grup roboczych zaangażowani przez Komisję Europejską konkursie na dofinansowanie krajo- państwowym pracować będą interesariusze ze wszystkich śro- są przedstawiciele szerokiego grona ekspertów zarówno ze wych platform CSR-u . Priorytetem realizacji projektu jest analiza dowisk (biznes, NGO, regulatorzy) . GPW włączyła się aktywnie strony administracji rządowej, jak i partnerów biznesowych, potrzeb oraz objęcie poszczególnych grup docelowych ukie- w prace grupy roboczej ds . odpowiedzialnego inwestowania . organizacji społecznych, związków zawodowych, grup przed- runkowanymi, „szytymi na miarę” działaniami, począwszy od Eliza Durka siębiorców, a także środowiska akademickiego . przedstawicieli biznesu, ze szczególnym uwzględnieniem małych Kilka słów o samym Respect Index . Celem tej inicjatywy jest – Dyrektor Marketingu i średnich przedsiębiorstw, przez pracowników administracji jak wspomniałam na wstępie – nie tyle propagowanie CSR-u Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie Prace grupy roboczej ds . odpowiedzialnych inwestycji zaini- publicznej i środowisk akademickich, po najmniej aktywnych w Polsce, ile przede wszystkim zwrócenie zainteresowania cjowano podczas grudniowego seminarium poświęconego w tej dziedzinie konsumentów . Wyniki konkursu mają zostać inwestorów na te spółki notowane na giełdzie, które na tle tematyce odpowiedzialnych inwestycji . Wśród prelegentów ogłoszone na początku 2010 roku . innych wyróżniają się zaangażowaniem w działania CSR-owe . znaleźli się zarówno polscy, jak i zagraniczni eksperci repre- zentujący organizacje zaangażowane w rozwój koncepcji Do badania przedsiębiorstw notowanych na GPW w Warsza- odpowiedzialnego inwestowania w świecie, co dodatkowo wie i stworzenia na podstawie tego badania Ratingu i Indeksu podniosło rangę wydarzenia . Wnioski z dyskusji stały się Rafał Baniak firm odpowiedzialnych społecznie, przyjęto taką definicję od- podstawą do określenia priorytetów prac ww . grupy robo- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki powiedzialności społecznej, zgodnie z którą jest ona strategią

8 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl  9 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

CSR w Polsce kuleje Odpowiedzialność w globalnym łańcuchu dostaw

imo kryzysu, firmy nadal angażują się w działania wał RESPECT Index . Pozwoli on ocenić, ile zarobili inwestorzy ierwsze pytanie, jakie nasuwa się podczas refleksji słabszego ekonomicznie, lecz posiadającego tanią siłą robo- społecznej odpowiedzialności . Pokazał to 2009 na spółkach uznanych – w specjalnym badaniu – za odpowie- nad społeczną odpowiedzialnością firm, to jaki jest czą, Południa . W tym momencie eksport tekstyliów stanowi rok, w którym powstało kilka nowych inicjatyw, dzialne społecznie . jej zakres, a konkretniej – jaki powinien być? Gdzie gros PKB tego niewielkiego kraju, gdzie przemysł odzieżowy Mrównież w Polsce . Jednak Polacy rzadko interesują Pzaczyna się, a gdzie kończy współodpowiedzialność zatrudnia ok . 2 milionów ludzi . Brak zainteresowania przedsię- się, skąd pochodzi produkt, który kupują, czy jak się zachowuje Wciąż jednak brakuje mi „drugiej nogi” – akcji konsumenc- przedsiębiorstwa za swoich podwykonawców? Globalizacja biorców zachodnich, w tym polskich, warunkami, w jakich pra- firma, która go wyprodukowała . kich, jako odpowiedzi grupy, do której skierowane są działania stawia nas w obliczu, ciągle wydłużającego się, szeregu współ- cują ludzie szyjący sprzedawane przez nich ubrania, powoduje korporacji . Dlatego czekam na polskie media alternatywne . zależności i powiązań . Zatem spróbujmy, w tym kontekście, zachowanie status quo . Doświadczyłam tego na własnej skórze, gdy urzędując w domu W Wielkiej Brytanii Independent News Collective (INK) skupia rozważyć, jak wygląda lub jak powinien wyglądać odpowie- z nogą w gipsie, zakupy robił ktoś z rodziny lub znajomych . Moje wydawców prawie czterdziestu publikacji . To z nich można do- dzialny biznes w zglobalizowanym świecie . Powszechna ignorancja i samozadowolenie społeczeństw prośby o niekupowanie produktów pewnych marek wzbudzały wiedzieć się, jak w praktyce oceniane są firmy deklarujące dzia- bogatej Północy, brak pytań, monitoringu, chęci dowiedzenia zdziwienie i podejrzenia o fanaberie . Jak skromne jest zaintere- łania CSR-owe . Interesujące, że często plasują się one na końcu Nawet z mało wnikliwych obserwacji wnioskować można, się, w jakich warunkach produkowane są dobra, które my sowanie pochodzeniem tego, co kupujemy, dowiedziałam się tabel najbardziej etycznych firm . To z pism alternatywnych do- iż kwestią nadrzędną i najważniejszym obiektem zaintere- konsumujemy, jest cichą zgodą na naruszenia, często wymu- również, zbierając materiały do artykułu o zagrożeniu niektó- wiaduję się o wezwaniach do bojkotów korporacji czy krajów sowania jest problem globalnego łańcucha dostaw i odpo- szane przez krótkie terminy dostaw i rosnącą konkurencję . rych gatunków ryb . Z tego powodu Unia Europejska wymaga, oraz o argumentach uzasadniających te akcje . Takie informacje wiedzialności w jego ramach . Zgodnie z raportem „A Risky Nie wystarczy kierować się zapewnieniami dostawcy i własną by każdej sprzedawanej rybie towarzyszyła informacja, z jakie- nie trafiają do mediów komercyjnych . Ostatni kryzys pokazał, Business? Managing core labour standards in company supply wiarą w to, że nisko opłacani pracownicy nie są w stanie go łowiska pochodzi . Supermarkety u nas ignorują te przepisy, jak bardzo są one zależne są od reklam dużych korporacji . chains”, 45% badanych firm nadal nie posiada polityk i syste- wyprodukować dobrej jakości ubrań . Skandale w fabrykach twierdząc, że nie interesują one polskich konsumentów . Czasa- mów zarządzania, które zapewniałyby utrzymanie standardów szyjących dla najbardziej znanych marek nie potwierdzają tego mi jednak dopytuję . – Jak to: skąd ta ryba? Z oceanu – usłysza- Czekam też na dyskusję o tym, czy należy uregulować działal- Międzynarodowej Organizacji Pracy względem wszystkich przekonania niektórych polskich przedsiębiorstw . Może warto łam raz od ekspedientki . ność firm w zakresie CSR . Sceptycy argumentują, że tak długo pracowników w łańcuchu dostaw . Nieprzerwanie słyszymy byłoby zaufanie podeprzeć kilkoma pytaniami, klauzulami jak zakres społecznej odpowiedzialności podlega definicji -sa o nadużyciach w fabrykach krajów Globalnego Południa, w umowie, szczególnie dotyczącymi przestrzegania praw pra- Te i podobne obserwacje zaintrygowały mnie: dlaczego kor- mych firm – a nie społeczeństwa – pozostaje ona jedynie dosko- będących najczęściej krajami dostawczymi, także rodzimych cowników, wreszcie sprawdzanie dostawcy lub poddawanie poracje w Polsce angażują się w sprawy społecznej odpowie- nałym PR-em . Często przywoływany jest tu amerykański Enron, przedsiębiorstw . I w tym właśnie miejscu postawić należy nie- się audytom niezależnych multi-stakeholders intiatives, jak dzialności biznesu (CSR), skoro tak mało osób w naszym kraju który . . uznawany był przecież za lidera działań CSR-owych . Jego zwykle ważne pytanie: kto powinien brać odpowiedzialność za Fair Wear Foundation . Taki audyt, niezapowiedziany i wnikli- interesuje się pochodzeniem produktów? Skąd ta korporacyjna upadek w 2001 roku pokazał jednak, jak bardzo deklaracja firmy niewłaściwe traktowanie pracowników, dalece odbiegające od wy, często odkrywa prawdy o fabryce, których nie poznamy potrzeba czynienia dobra? Z nadziei na wyższy zysk? A może może rozmijać się z rzeczywistością . międzynarodowych standardów? Czy tłumaczenia, że to nie są podczas rozmowy skupionej tylko na kosztach produkcji z chęci poprawy reputacji? osoby bezpośrednio zatrudnione przez firmy zamawiające pro- i odpowiednio szybkim czasie dostawy . Wymaga to pewnych Spojrzenie z zewnątrz i reakcja konsumentów na działania kor- dukty w fabryce, są wystarczające? Dlaczego odpowiedzialność przewartościowań w modelu zarządzania firmą i wprowa- Na Zachodzie, skąd dotarł do nas CSR, konsumenci od kilku- poracji może spowodować, że CSR w Polsce stanie w końcu na społeczna ma tendencję do znikania za horyzontem wraz ze dzenia strategii społecznej odpowiedzialności na wszystkich dziesięciu lat interesują się działaniami firm . W Polsce niewiele dwóch nogach . zwiększaniem się odległości geograficznej? szczeblach oddziaływania na ludzi i świat . mówi się o tym, że społeczna odpowiedzialność korporacji zro- dziła się w odpowiedzi na konsumenckie bojkoty . Najgłośniej- W tym samym czasie jesteśmy świadkami rosnącej popular- Miejmy nadzieję, że coraz większe zainteresowanie społeczną sze skierowane były w latach 70 . i 80 . ubiegłego wieku prze- ności zjawiska „zielonych” firm, zamówień i konsumentów . odpowiedzialnością biznesu zaowocuje również większym ciwko firmom inwestującym w Afryce Południowej, m in. . wobec Aleksandra Biały Nawoływania do dbałości o środowisko, zarówno w najbliż- zainteresowaniem oraz realnymi możliwościami wprowadze- Barclays Banku . Ich apogeum przypada na 1995 rok, kiedy to „Rzeczpospolita” szym otoczeniu, jak i w odległych krajach Azji czy Afryki, nia pozytywnych zmian w najsłabszych, jak do tej pory, miej- jeden z koncernów paliwowych obarczony został współwiną za nie budzą zdziwienia . Nie stanowi wielkiego wyzwania zna- scach, czyli u dostawców z krajów Południa . egzekucję dziewięciu Nigeryjczyków, którzy sprzeciwiali się in- lezienie ekologicznych firm, produktów czy konsumentów . westycjom w tamtejszej prowincji . Bojkoty pokazały, jak ogrom- Przynajmniej na poziomie deklaracji . Trudnym jest jednak ne znaczenie dla korporacji ma reputacja oraz jak aktywiści przekonanie przeciętnego polskiego konsumenta czy przed- i konsumenci potrafią nią zachwiać . siębiorcy o wpływie, jaki mają jego/jej decyzje zakupowe lub handlowe na życie przeciętnej mieszkanki Bangladeszu . Anna Paluszek, Kamila Mazur Ostatecznie, w 1998 roku, wspomniany koncern, jako jedna O takich powiązaniach opowiadała w marcu 2009 roku w Polsce Projekt „Modnie i etycznie” z pierwszych dużych firm, opublikował raport CSR . Bardzo Kalpona Akter, pracownica Bangaladesh Center for Workers Polska Akcja Humanitarna szybko też ruch ten stał się prawdziwym przemysłem . Tak się Solidarity, zaproszona przez Polską Akcję Humanitarną . Historia www.modnieietycznie.pl dzieje również w Polsce . Oprócz coraz większej liczby korpora- przemysłu tekstylno-odzieżowego w Bangladeszu jest idealną cji angażujących się w działania społecznej odpowiedzialności, ilustracją procesu, jaki zachodził w gospodarce światowej . w ostatnim roku powstało również wiele firm konsultingowych Alokacja produkcji do krajów Globalnego Południa wydawała oferujących doradztwo czy pomoc w przygotowaniu strategii się idealnym rozwiązaniem na promowanie rozwoju, z jednej CSR-owych . W listopadzie na warszawskiej giełdzie zadebiuto- strony przedsiębiorstw z krajów bogatej Północy, a z drugiej

10 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 11 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

CSR, który (wreszcie) da się mierzyć Rankingi mają zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników, pewne jest natomiast, że zapotrzebowanie na wiarygodne meto- Jednym z najczęściej przytaczanych argumentów przeciwko dy analizowania i oceniania postępów firm pod kątem społecznej koncepcji CSR-u jest problem z mierzeniem wpływu społecznej odpowiedzialności zwiększa się, w miarę jak CSR coraz szerzej odpowiedzialności na wyniki i wartość przedsiębiorstwa . Prze- i głębiej wnika w struktury polskiego biznesu . Ranking Odpowie- CSR w badaniach w roku 2009 prowadzone w Polsce po raz pierwszy badanie Wartości Kapi- dzialnych Firm pozwala porównać te postępy na przestrzeni lat tału Społecznego Marek (GoodBrand Social Equity Index) firmy i jest to jedno z niewielu tego rodzaju narzędzi na polskim rynku . GoodBrand & Company przybliża do tego celu . Zarządzający kontra menedżerowie Zastosowana metodologia badawcza pozwala określić, w ja- – różne spojrzenia na CSR kim stopniu cechy stanowiące o społecznej odpowiedzialności firmy, budujące jej kapitał społeczny (jest to siedem- elemen Jednym z ważnych kryteriów dla spółek aspirujących do znale- tów: etyczność, etos pracodawcy, zaangażowanie w problemy zienia się w Respect Index było zaangażowanie zarządu firmy środowiska naturalnego, obywatelstwo korporacyjne, bliskość/ w kwestie związane z odpowiedzialnością . Badania przepro- znajomość oraz użyteczność społeczna), wpływają na kondycję wadzone przez firmę badawczą GfK Polonia na zlecenie Aka- jej marek w odniesieniu do innych marek w danej kategorii . demii Rozwoju Filantropii i Business Centre Club w ramach W ostatnich latach zainteresowanie odpowiedzialnością przed- ta na prywatnej przedsiębiorczości jest najlepszym systemem Drugą zastosowaną zmienną jest tzw . energia marki, na którą projektu Firma Dobrze Widziana, pokazują, że najwyższa kadra siębiorstw w Polsce dynamicznie rośnie – co do tego nie ma gospodarczym dla naszego kraju” . Wydaje się zatem, że biznes składają się cztery parametry „biznesowe” . Analiza wykazała zarządzająca ma w Polsce problemy z poprawną identyfikacją wątpliwości. Czy wraz ze zwiększoną uwagą, jaką obdarzają CSR w Polsce funkcjonuje w coraz bardziej przyjaznym środowisku silny związek między kapitałem społecznym i energią marki, tego, co nazywamy społeczną odpowiedzialnością . W przeci- środowiska biznesowe, pozarządowe i akademickie, następuje – społeczeństwo dostrzega i uznaje jego istotną rolę w podno- co w szerszej perspektywie może odzwierciedlać związek mię- wieństwie do menedżerów zajmujących się CSR-em w firmie, wzrost badań dających „twarde” dane na temat różnych aspek- szeniu jakości życia . dzy odpowiedzialnością firmy a jej pozycją rynkową . Badaniu rozumienie tej koncepcji przez członków zarządów pozostaje tów związanych z tą dziedziną? Poniżej prezentujemy wybrane poddano nie tylko marki komercyjne, ale też wybrane polskie raczej powierzchowne, skupione wokół sponsoringu i filantro- badania przeprowadzone w 2009 roku w Polsce – ich ilość i róż- Badania „Rzeczpospolitej” i CBOS-u wskazują też jednak na organizacje pozarządowe, symbole narodowe, instytucje i mia- pii czy tzw . „odruchów serca” . Decydenci mają również trud- norodność, a także kompleksowość, są coraz większe. Z przed- mniej optymistyczne odczucia Polaków względem biznesu sta . Spośród wszystkich badanych marek najsilniejsza korelacja ności w dostrzeżeniu korzyści biznesowych ze strategicznego stawionych analiz wyłania się obraz społeczeństwa i gospodarki i gospodarki . Cecha przedsiębiorcy, którą badani przez dzien- kapitału społecznego i energii marki wystąpiła w przypadku podejścia do CSR-u i niewielką wiedzę na temat systemowego w procesie intensywnych przemian. nik wskazywali najrzadziej, to troska o pracowników (43%) . Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy . Wśród marek komer- podejścia do odpowiedzialności . Badanie wskazuje również Z kolei, jak wynika z badania CBOS-u, „utrzymuje się przekona- cyjnych najsilniejsza korelacja dotyczyła TVN-u . na inny ważny problem, stanowiący bardzo istotną barierę dla Nowe postrzeganie roli biznesu w społeczeństwie nie, że gospodarka wolnorynkowa jest przede wszystkim szan- CSR-u w Polsce – mentalność, wedle której interes społeczny – koniec rozdziału „Transformacja” są bogacenia się dla nielicznych (69%), a przeciętni ludzie nie Kondycję odpowiedzialnej firmy, z perspektywy rynku kapitało- i interes przedsiębiorstwa nie idą w parze . mają wielkich szans na poprawę swego losu” . wego, ma za zadanie weryfikowaćpierwszy na polskiej giełdzie W listopadzie ubiegłego roku „Rzeczpospolita” opublikowa- indeks, którego konstrukcja oparta jest o ranking odpowiedzial- Polacy o CSR-ze – odpowiedzialny, ła wyniki badania dotyczącego postrzegania przedsiębiorców Zaufanie i oczekiwania wobec biznesu w świetle nych spółek – Respect Index, wynik współpracy Giełdy Papierów czyli uczciwy wobec pracowników przez społeczeństwo (badanie zrealizowała na zlecenie „Rz” fir- kryzysu Wartościowych, firmy Deloitte, Kulczyk Investments oraz maga- ma GfK Polonia), i skonfrontowała je z wynikami analogiczne- zynu „Forbes” . Rating na poziomie A, dopuszczający spółkę do W ramach wspomnianego już projektu Firma Dobrze Widzia- go badania z 2006 roku . Porównanie rezultatów pokazało zna- Rok 2009 obfitował w podsumowania i analizy związane z kry- udziału w indeksie, otrzymało zaledwie 16 ze 118 . spółek podda- na przeprowadzono również badanie opinii Polaków na temat czącą zmianę w postrzeganiu biznesu przez Polaków, przede zysem gospodarczym . Pojawiło się wiele głosów sugerujących, nych audytowi wedle metodologii opracowanej przez twórców społecznej odpowiedzialności biznesu . Zapytani o to, czym wszystkim wyraźny koniec – charakterystycznej dla okresu że wraz z pogorszeniem się sytuacji rynkowej, zniknie zaintere- indeksu . Wśród spółek, które osiągnęły najwyższą ocenę, znala- powinna się charakteryzować odpowiedzialna firma, ankieto- transformacji – nieufności wobec przedsiębiorczości jako takiej . sowanie firm praktykami z obszaru społecznej odpowiedzial- zły się firmy znane z dojrzałego i zaawansowanego podejścia do wani odpowiedzieli: „dobrze traktować/dbać o pracowników” Za najważniejsze cechy przedsiębiorcy Polacy uznali zamożność ności, a społeczeństwo wycofa poparcie i zaufanie, jakimi do CSR-u, m in. . Grupa LOTOS, PKN Orlen, PGNiG . Powstanie indeksu (80%), „oferować dobrej jakości towary i usługi” (62%) oraz (79%) oraz użyteczność dla społeczeństwa (74%) . Szczególnie tej pory obdarzało sektor prywatny . Rzeczywistość okazała się można uznać za swego rodzaju kamień milowy w ewolucji CSR-u „postępować zgodnie z prawem” (54%) . Na samym końcu zna- druga z wymienionych cech sygnalizuje ważną przemianę mniej drastyczna, choć daleka od stanu sprzed kryzysu . w Polsce, gdyż zwraca uwagę na to, że odpowiedzialny biznes lazły się takie elementy jak „angażowanie się w rozwiązywanie w postrzeganiu roli biznesu w społeczeństwie (w 2006 roku ta może iść w parze z realnym zyskiem dla inwestorów . problemów ważnych społecznie” (7%) oraz „wspieranie kultury cecha otrzymała 3 punkty procentowe mniej) . Stereotyp „przed- Badanie Edelman Trust Baromenetr 2009 wykazało, że ogólny i sportu” (3%) . Powraca więc motyw widoczny również w ba- siębiorcy-wyzyskiwacza” odchodzi w przeszłość – po 20 . latach poziom zaufania do biznesu w Polsce nie spadł tak dramatycz- Ranking Odpowiedzialnych Firm 2009 daniu „Rzeczpospolitej” – kwestia relacji z pracownikami . Ewi- gospodarki wolnorynkowej Polacy „oswoili” się z jej mechani- nie jak w innych krajach Europy – pozostał on w zasadzie na dentnie ten obszar jest doświadczeniem najbliższym badanym zmami, a słowo „kapitalizm” traci pejoratywne konotacje . tym samym poziomie, co rok wcześniej, tj . 47% . W ujęciu sek- Trzecia już edycja Rankingu Odpowiedzialnych Firm, prowadzo- i w największym stopniu decyduje o ich opinii o firmie . torowym jednak wyraźny spadek zaufania odnotowała branża nego przez dr . Bolesława Roka, „Gazetę Prawną”, Pricewaterho- Jako kolejne cechy przedsiębiorcy respondenci wymienili: „pra- bankowa . Oprócz tego znacząco spadła wiarygodność komu- useCoopers we współpracy z Forum Odpowiedzialnego Bizne- W ramach badania zapytano również o najbardziej właściwą cuje więcej niż inni” (67%; zmiana na plus o 11% w stosunku do nikatów wysyłanych przez firmy – tylko 15% badanych ufało su, wskazała na wzrost strategicznego, a więc zintegrowanego formę zaangażowania społecznego przedsiębiorstwa . Naj- 2006 roku) oraz „jest dobrze wykształcony”(65%) . Największa wypowiedziom zarządzających; podobnie niską wiarygodność z całą działalnością firmy, podejścia do CSR-u (wzrost o 25% więcej wskazań padło na wsparcie finansowe i rzeczowe (62% zmiana w porównaniu z rokiem 2006 nastąpiła jednak w ob- miały strony internetowe przedsiębiorstw . w stosunku do 2008 roku) . Wzrost zanotowała również katego- i 61%) . Najmniejszą aprobatę zyskały takie działania jak prowa- szarze inwestycji . Przedsiębiorca w Polsce, zdaniem 56% bada- ria relacji z klientami – 3 firmy (Kompania Piwowarska, Dano- dzenie/włączanie się w kampanie społeczne (24%) oraz wolon- nych (zmiana o 15 punktów procentowych na plus!), „inwestuje Najważniejszym sygnałem dla biznesu jest jednak, wyrażona ne i Henkel Polska) osiągnęły w tej kategorii największą ilość tariat pracowniczy (25%) . w firmę, nawet kosztem własnej konsumpcji” . Polacy coraz le- w tym badaniu, opinia Polaków odnośnie roli sektora prywatne- punktów . O 7% zmniejszyło się natomiast zaangażowanie spo- piej rozumieją zasady funkcjonowania biznesu i doceniają rolę go w rozwiązywaniu globalnych problemów – oczekiwania te łeczne, co autorzy rankingu tłumaczą ograniczaniem działań 88% badanych stwierdziło, że firmy powinny informować długofalowych działań podejmowanych przez przedsiębiorców . można w skrócie określić jako „współpraca międzysektorowa” . w tej sferze w okresie kryzysu . o swojej odpowiedzialności, najlepiej za pośrednictwem me- diów (51%), ale za to za najbardziej wiarygodne źródło infor- Zmianę stosunku do przedsiębiorczości i gospodarki wolno- W opinii 71% badanych biznes, rząd i organizacje III sektora Metodologia rankingu z roku na rok jest udoskonalana, tak macji uznano pracowników firmy (40%) . rynkowej potwierdzają także analizy Centrum Badania Opinii powinny wspólnie działać na rzecz walki z takimi zjawiska- aby w adekwatny sposób monitorować jakość zarządzania spo- Społecznej (CBOS) z marca 2009 . Komunikat z badania „Pola- mi jak kryzys finansowy czy globalne ocieplenie. Wyraźnie łeczną odpowiedzialnością . W 2009 roku kilka firm poczyniło Badanie wskazuje, że program zaangażowania społecznego cy wierzą w gospodarkę wolnorynkową” wskazuje, że stopień zatem widać, że Polacy oczekują od biznesu więcej niż tylko w tym względzie znaczące postępy, osiągając wynik wyraźnie czy sponsoring nie zastąpią etyki w relacjach z interesariu- akceptacji dla gospodarki wolnorynkowej jest na najwyższym efektywności i tworzenia miejsc pracy – oczekują globalnej od- lepszy niż w poprzednich edycjach . Liderami Rankingu pozo- szami, szczególnie w odniesieniu do pracowników – to oni, poziomie od kilku lat: „Prawie trzy piąte Polaków (59%) zga- powiedzialności i solidarności oraz zaangażowania w kwestie stają natomiast firmy Danone i Kompania Piwowarska, które od zdaniem Polaków, stanowią najważniejszy zasób firmy i to oni dza się ze stwierdzeniem, że gospodarka kapitalistyczna opar- społecznie i środowiskowo istotne . 2008 roku są w ścisłej czołówce . „poświadczają” jej odpowiedzialność .

12 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 13 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Etyka pracowników – kto w końcu networking . Organizacje pozarządowe są raczej przychylnie na- Potencjalni pracownicy podnoszą poprzeczkę CSR w liczbach – wybrane statystyki jest odpowiedzialny? stawione do współpracy z biznesem, a najbardziej pozytywny z badań wymienionych w tekście stosunek do niej mają te, które posiadają już doświadczenia W maju 2009 roku ogłoszono wyniki badania Polish Student We wrześniu 2009 roku firma doradcza Euler Hermes opubliko- w tej dziedzinie . Wskazywane przez organizacje formy współ- Survey, przeprowadzonego przez firmę badawczą Universum wała badanie, według którego 92% firm w Polsce ponosi straty pracy z biznesem nie oznaczają jeszcze w pełni strategiczne- na ok . 50 . największych uczelniach w Polsce . Studenci różnych z tytułu oszustw pracowników . Tak dramatyczna sytuacja, zda- go partnerstwa, jednocześnie odchodzi się od jednorazowego kierunków odpowiadali na pytania dotyczące ich wizji idealne- 15% Polaków ufa wypowiedziom szefów firm niem komentatorów, to wynik kryzysu i nadużyć popełnianych wsparcia . Co ciekawe, 30% badanych wskazuje, że współpra- go pracodawcy i oczekiwań, jakie mają wobec miejsca pracy . – m in. . pod wpływem emocji – przez zwalnianych pracowników . cujące z nimi firmy nie monitorują wykorzystania udzielonej Za najważniejszy cel zawodowy badani uznali zostanie eksper- Co gorsza, skala zjawiska jest podobna niezależnie od branży pomocy ani nie oczekują pomiaru efektów współpracy . tem (66%), ale już na drugim miejscu znalazła się idea work- i wielkości firmy, a ich ilość wrosła prawie o 40% w stosunku do life balance (47%) . Mamy więc do czynienia z nowym pokole- 47% studentów uważa równowagę między życiem roku poprzedniego . Jak się okazuje, duża część oszustw nigdy Młodzi o CSR-ze niem pracowników, dla których rozwój zawodowy jest równie prywatnym i pracą za drugi co do ważności czynnik nie zostaje ujawniona, a tuszują je niekiedy sami pracodawcy ważny, co zachowanie równowagi między życiem zawodowym udanego życia zawodowego w obawie o wizerunek firmy . W ubiegłym roku Forum Odpowiedzialnego Biznesu we współ- i prywatnym . Pracodawcy, chcąc odpowiednio adresować te pracy z firmą badawczą Gemius SA przeprowadziło badanie potrzeby w programach HR-owych, mogą zwrócić się w stro- Tego rodzaju dane pokazują, że tzw . dialog z interesariusza- dotyczące postaw młodych konsumentów wobec społecznej nę rozwiązań z zakresu społecznej odpowiedzialności . W ran- mi to sprawa nie tylko niezwykle trudna, ale też wymagająca odpowiedzialności biznesu . Badanie przeprowadzono na repre- kingu Idealnych Pracodawców, prowadzonym również przez 63% osób w wieku 18-25 lat nigdy nie zetknęło się dojrzałej postawy od wszystkich stron dialogu . Niezależnie zentatywnej grupie osób w wieku 18-25 lat . Okazało się, że tyl- Universum, w kategorii Biznes pierwsze miejsce zajęła firma z pojęciem „społeczna odpowiedzialność biznesu” od opinii i wysokiej pozycji, jaką Polacy nadają pracownikom ko 16% badanych kiedykolwiek zetknęło się z pojęciem CSR-u . PricewaterhouseCoopers . Reprezentująca firmę Iwona Smith w hierarchii interesariuszy, nie możemy nigdy zakładać a prio- Co istotne natomiast, nawet ci, którzy nie mieli do czynienia zwraca uwagę na nowe oczekiwania, jakie młodzi pracownicy ri, że jedna ze stron w relacjach biznes-interesariusze jest bar- z zagadnieniem, potrafili poprawnie wskazać jego definicję . mają wobec pracodawców: Pokolenie obecnych dwudziestolat- dziej sprawiedliwa czy bardziej odpowiedzialna . Najwięcej wskazań otrzymała ta definicja społecznej odpowie- ków to ludzie wymagający – także w stosunku do pracodawców, 71% Polaków uważa, że biznes, rząd i organizacje dzialności przedsiębiorstw, która wskazywała na jej komplek- i oczekujący od nich m.in. wysokich standardów etycznych i po- III sektora powinny wspólnie działać na rzecz walki Biznes i organizacje pozarządowe sowy charakter, a także napisana była językiem prostym, przej- szanowania dla życia osobistego2 . z takimi zjawiskami jak kryzys finansowy czy global- – status współpracy rzystym, odchodzącym od korporacyjnego żargonu . ne ocieplenie

Relacjami biznes-organizacje pozarządowe przez lata rządziły Młodzi konsumenci ogólnie pozytywnie odnoszą się do CSR-u stereotypy: wśród przedstawicieli biznesu panowało przeko- i widzą w nim dobry dodatkowy motyw zakupu produktu czy Natalia Ćwik nanie, że organizacje III sektora są nieefektywne i nieprofesjo- wyboru pracodawcy, jednak ich główne motywacje nie są wy- Forum Odpowiedzialnego Biznesu 73% Polaków uważa, że biznes jest społecznie użyteczny nalne . Pracownicy NGO z kolei uważali, że biznes nie rozumie, raźnie związane z odpowiedzialnością czy etyką . Widoczne na czym polega realizacja misji społecznej i niedostatecznie zróżnicowanie opinii w tej grupie może świadczyć o kształtują- wspiera ich inicjatywy . Badania przeprowadzone w 2009 roku cym się dopiero stosunku do pewnych zjawisk . Badanie wskazu- wskazują, że choć ten schematyczny obraz dawno nie jest już je przede wszystkim na deficyt wiedzy na temat współczesnych 80% Polaków uważa, że firmy powinny informować adekwatny, to jednak wciąż istnieją istotne bariery dla stra- zjawisk gospodarczych, takich jak społeczna odpowiedzialność o swojej społecznej odpowiedzialności tegicznej współpracy obu środowisk . W drodze do pełnego biznesu . Zarówno ci, którzy wcześniej znali pojęcie CSR-u, jak partnerstwa firmymuszą lepiej komunikować i określać formy i ci, którzy się z nim nie zetknęli, chcieliby dowiedzieć się o nim oraz zasady współpracy z partnerami społecznymi . więcej . To ważna wskazówka dla firm i organizacji podejmują- cych działania edukacyjne w tym obszarze . 92% przedsiębiorstw w Polsce przyznaje, Trzecia edycja badania Indeks BI-NGO, monitorującego komu- że ponosi straty na skutek oszustw pracowników nikację społecznego zaangażowania firm na stronach interne- Coraz bardziej odpowiedzialni konsumenci towych firm z listy 500, wykazała widoczny spadek w takich kategoriach jak polityka i przywództwo firmy, budowanie rela- Od początku debaty na temat CSR-u w Polsce kwestia świado- cji oraz przejrzystość finansowa i mierzenie efektów, co w re- mości i oczekiwań konsumentów pozostaje w centrum uwagi . zultacie dało mniejszą wartość indeksu w 2009 roku . Oznacza Wydaje się, że obecnie w Polsce impuls do prowadzenia dzia- to, że skala i jakość zaangażowania społecznego firm zmalały łań w sposób odpowiedzialny nie pochodzi w dużej mierze od w stosunku do lat poprzednich . Elementem, który najbardziej konsumentów . Badanie „Świadomość ekologiczna Polaków – obniżył wartość indeksu w 2009 roku, był brak klarownych in- zrównoważony rozwój”, przeprowadzone w 2009 roku przez In- formacji o zasadach współpracy z partnerami społecznymi, stytut na Rzecz Ekorozwoju, wykazało na przykład, że tylko 1,6% mimo iż o 10% wzrosła liczba firm wyodrębniających poświę- Polaków zwraca uwagę na to, czy opakowanie produktu jest coną temu sekcję na stronie internetowej . Jest to wynik zaska- przyjazne dla środowiska, a tylko 4,5% na to, czy produkt został kujący – wydawać by się mogło, że raz podjęte inicjatywy będą wytworzony w sposób przyjazny dla środowiska . Na dodatek rozwijane, a w najgorszym wypadku przynajmniej kontynuowa- wskaźniki te odnotowały spadek w stosunku do roku 2008 . ne w dotychczasowej formie . Tymczasem wyniki Indeksu wska- zują na widoczny regres – zapewne dopiero w kolejnej edycji Ta sytuacja zaczyna jednak ewoluować . Badania megatrendów będziemy mogli zweryfikować, czy był on wywołany kryzysem . konsumenckich, przeprowadzone przez Krzysztofa Najdera W Indeksie znalazły się też wątki pozytywne: po raz pierwszy i Agnieszkę Grynkiewicz1, wskazują, że stopniowo rozwijać się w historii badania przyznano maksymalną ilość punktów – lide- u nas będzie trend związany z odpowiedzialną konsumpcją . rem został bank Citi Handlowy . Nie jest to co prawda trend tak silny i widoczny jak w innych krajach Europy, ale z pewnością będzie istotnym wyznaczni- Interesujące wnioski z badania relacji firm z organizacjami po- kiem dla producentów w najbliższych latach . Jak piszą autorzy zarządowymi przedstawił również dr Janusz Reichel z Uniwersy- badania: Ostatnie pięć lat przyniosło zauważalną zmianę mega- tetu Łódzkiego . Badanie przeprowadzono wśród przedstawicieli trendów konsumenckich. Na znaczeniu zyskały przede wszyst- organizacji . Okazuje się, że bardzo istotną rolę w inicjowaniu kim wartości związane z autentycznością i odpowiedzialnością. 1 Krzysztof Najder, Agnieszka Grynkiewicz, „Odpowiedzialna konsumpcja, czyli kon- współpracy między sektorami prywatnym i pozarządowym Obecny kryzys gospodarczy zapewne wyostrzy i przyspieszy sument z poczuciem winy” w: Harvard Business Review Polska, grudzień 2009 . odgrywają relacje międzyludzkie ich przedstawicieli, czyli tzw . te trendy, przewartościowując postawy nabywców. 2 Universum TOP 100 2009 Idealny Pracodawca .

14 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 15 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

ców województwa . 1 czerwca 2009 ukazała się publikacja Anny cowane w oparciu o współpracę z beneficjentami z powiatów . Sabat pt . „Społeczna odpowiedzialność biznesu szansą na zrów- Projekt zakończono w czerwcu 2009 roku . noważony rozwój”, adresowana do szerokiego kręgu odbiorców: Więcej na www.wmcentrum-csr.net przedsiębiorców, samorządowców, naukowców, dydaktyków i studentów . Wydano i rozdystrybuowano 5000 szt . publikacji, jest Promocja CSR-u w regionach ona także dostępna na stronie internetowej projektu . Podsumo- CSR dla Górnego Śląska. Międzysektorowa waniem działań projektowych była konferencja „Społeczna od- wiosna 2008/2009: działania na rzecz ożywienia powiedzialność w firmie – korzyści i oczekiwania na przyszłość” współpracy między sektorami w 2009 roku (3 czerwca), podczas której podpisano 14 listów intencyjnych ze Realizatorzy: Dom Współpracy Polsko-Niemiec- znaczącymi przedsiębiorstwami z regionu, będących wyrazem kiej. Partnerzy: Regionalne Centrum Biznesu, chęci wdrożenia do swoich strategii założeń społecznej odpowie- Stowarzyszenie Wspierania Organizacji dzialności przedsiębiorstw i postępowania zgodnie z jej zasada- Pozarządowych MOST, Forum Odpowiedzialnego mi, w szczególności w odniesieniu do rynku pracy i środowiska Biznesu naturalnego . Projekt zakończył się w lipcu 2009 . W marcu 2009 roku dobiegł końca projekt skierowany do or- Więcej na www.odpowiedzialne.pl ganizacji pozarządowych i firm, realizowany na Górnym Śląsku od kwietnia 2008 . Podczas konferencji zamykającej inicjatywę Rok 2009 obfitował w projekty promujące społeczną odpowie- do grudnia 2009 zorganizowano 5 seminariów w pięciu powia- partnerzy dokonywali podsumowań i rozmawiali o skali za- dzialność biznesu o zasięgu regionalnym, których realizację tach województwa lubelskiego – w Chełmie, Świdniku, Puła- Społeczna odpowiedzialność w regionalnym angażowania firm woj . śląskiego i opolskiego we wdrażanie umożliwiła dostępność odpowiednich funduszy unijnych . Mo- wach, Zamościu i Lublinie . Podczas spotkań przedstawiono partnerstwie na rzecz adaptacyjności CSR-u oraz roli III sektora w inicjowaniu partnerstw między- tywacje przyświecające realizatorom doskonale oddaje wypo- koncepcję CSR-u, jej zasady i znaczenie, jak również zaprezen- (Kujawsko-Pomorskie) sektorowych . W projekcie wzięło udział ponad 50 organizacji wiedź jednego z nich: „Jesteśmy przekonani, że warto na ten towano dobre praktyki firm w tym zakresie . W trakcie spotkań Realizatorzy: Forum Związków Zawodowych pozarządowych oraz ok . 20 firm zainteresowanych budowa- temat rozmawiać, dzielić się doświadczeniami i wypracowywać zainicjowano również pracę nad lokalnym paktem i budowa- W województwie kujawsko-pomorskim za cele postawiono so- niem partnerstw . Dzięki wsparciu ze strony projektu powstało wspólne stanowisko . Tym bardziej, że przedsiębiorcy są zainte- niem partnerstw dotyczących standardów wdrażania CSR-u na bie wzrost poziomu wiedzy na temat społecznej odpowiedzial- 11 międzysektorowych partnerstw, zrealizowano film pro- resowani takim sposobem pomagania, który nie polega na pro- Lubelszczyźnie . Elementem kończącym projekt była konferen- ności, wzmacnianie pozytywnych postaw wobec społecznej mujący ideę partnerstw oraz CSR-u (do pobrania ze strony stym dawaniu, ale jest przemyślanym, profesjonalnym, opartym cja w Lublinie, podczas której dokonano podsumowania pro- odpowiedzialności wśród przedstawicieli pracowników i praco- www .haus .pl), a także wydano broszurę poświęconą tej tematyce . na biznesplanie, długofalowym programem społecznym, przy- wadzonych działań i przedstawiono efekty projektu . dawców oraz kształtowanie standardów współpracy partnerów Więcej na www.csr.haus.pl noszącym korzyści wszystkim zaangażowanym stronom (…) ”. Więcej na www.odpowiedzialnybiznes.edu.pl społecznych . Ich osiągnięcie ma ułatwić aktywne włączenie partnerów społecznych – Kujawsko-Pomorskiego Związku Pra- Poniżej przedstawiamy krótkie informacje o poszczególnych codawców i Przedsiębiorców − w tworzenie modelowych roz- Sieć współpracy na rzecz promocji społecznej projektach . CSR – społeczna wizytówka nowoczesnego wiązań dla potrzeb procesów adaptacyjności przedsiębiorstw . odpowiedzialności małych, średnich i dużych przedsiębiorstwa − promowanie społecznej W roku 2009 miały miejsce 3 seminaria, poświęcone zagad- przedsiębiorstw Wielkopolska Liderem CSR odpowiedzialności biznesu w Wielkopolsce nieniu społecznej odpowiedzialności w ochronie zdrowia, Realizatorzy: Izba Rzemieślnicza i Przedsiębior- Realizatorzy: Wielkopolski Związek Pracodawców Realizatorzy: Polska Izba Gospodarcza w komunikacji miejskiej oraz w transporcie, adresowane każ- czości w Białymstoku w partnerstwie z Wyższą Celem projektu realizowanego od grudnia 2008 roku jest Importerów, Eksporterów i Kooperacji wspólnie dorazowo do pracowników i pracodawców danej branży, oraz Szkołą Administracji Publicznej im. S. Staszica upowszechnienie idei społecznej odpowiedzialności biznesu, ze Stowarzyszeniem Centrum Promocji dwudniowe, ogólne seminarium „Społeczna odpowiedzialność w Białymstoku zwiększenie świadomości jej znaczenia dla rozwoju przedsię- i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP w zakładach pracy Województwa Kujawsko-Pomorskiego” . Do Celem projektu było zbudowanie i popularyzacja sieci współ- biorstw oraz promocja dobrych praktyk wielkopolskich przed- Drugi realizowany w Wielkopolsce w minionym roku projekt końca projektu (czerwiec 2010) przewidziano zorganizowanie pracy przedstawicieli małych, średnich i dużych przedsię- siębiorstw wśród pracodawców, pracowników przedsiębiorstw, promował społeczną odpowiedzialność biznesu wśród przed- kolejnych seminariów oraz przeprowadzenie badań i przygo- biorstw, instytucji otoczenia biznesu i nauki na rzecz promocji społeczności lokalnej, w tym studentów i uczniów z terenu wo- siębiorców, organizacji pozarządowych oraz liderów społecz- towanie publikacji . i wdrażania idei CSR-u w regionie Podlasia . Elementem projek- jewództwa wielkopolskiego . W ramach działań projektowych nych w regionie . Na początek dokonano analizy wielkopolskich Więcej na www.spolecznaodpowiedzialnosc.pl tu, którego realizacja rozpoczęła się w grudniu 2008, były szko- w roku 2009, w lutym, zorganizowano Konkurs na Wielkopol- przedsiębiorstw pod kątem ich wiedzy na temat społecznej lenia Liderów Społecznej Odpowiedzialności Biznesu, których skiego Lidera Społecznej Odpowiedzialności Biznesu 2009, odpowiedzialności biznesu i podejmowanych w tym zakresie uczestników zaznajamiano m in. . z metodami wdrażania narzę- w którym wzięło udział kilkadziesiąt przedsiębiorstw z całej działań . Raport z analizy oraz opracowane dane z wywiadów są Warmińsko – Mazurskie Centrum CSR dzi CSR-owych i ich praktycznymi zastosowaniami w firmach, za- Wielkopolski . Pod koniec maja Komisja Konkursowa wyłoniła dostępne na stronie internetowej projektu . Zostały także zapre- Realizatorzy: Region Warmińsko-Mazurski sadami tworzenia kodeksów etycznych, stosowania zasad, norm zwycięzców w trzech kategoriach konkursowych: Dbałość o lo- zentowane w trakcie wystawy zorganizowanej w ramach gru- NSZZ „Solidarność” wraz ze Stowarzyszeniem i instrumentów CSR . Na projekt składały się również seminaria kalny rynek pracy, Dbałość o warunki pracy pracowników oraz dniowej konferencji w Poznaniu „CSR – społeczna wizytówka Warmińsko-Mazurska Klinika Biznesu upowszechniające ideę społecznej odpowiedzialności bizne- Dbałość o środowisko naturalne . W kolejnej części projektu, nowoczesnego przedsiębiorstwa” . Pierwszy dzień konferencji oraz Olsztyńską Lożą Business Center Club su wśród szerokiego grona odbiorców oraz badania przepro- w okresie od czerwca 2009 do marca 2010, zaplanowano orga- odbywał się pod hasłem „Społeczna odpowiedzialność bizne- Od sierpnia 2008 r . na Warmii i Mazurach prowadzono działa- wadzone w przedsiębiorstwach województwa podlaskiego . nizację 11. konferencji poświęconych idei społecznej odpowie- su – wizytówka nowoczesnego przedsiębiorstwa”, a jego głów- nia na rzecz adaptacyjności na rynku pracy z wykorzystaniem Szczegółowe analizy uzyskanych wyników można odnaleźć dzialności biznesu, na terenie całej Wielkopolski, w takich mia- nymi adresatami byli przedsiębiorcy . Dzień drugi przeznaczony rozwiązań wynikających z idei społecznie odpowiedzialnego w opublikowanym raporcie, którego adresatami są przede stach jak: Poznań, Gniezno, Czarnków, Pniewy, Konin, Ostrów był dla przedstawicieli organizacji pozarządowych i liderów biznesu i modelu flexicurity . Projekt objął swoimi działaniami wszystkim przedsiębiorcy i menedżerowie zainteresowani Wielkopolski, Kalisz, Wolsztyn, Leszno oraz Piła . społecznych, a jego mottem była „Społeczna odpowiedzialność 8 powiatów województwa warmińsko-mazurskiego: olsztyński, podnoszeniem konkurencyjności swoich firm i zapewnieniem Więcej na www.odpowiedzialnybiznes.com.pl przedsiębiorstw – szansa na efektywną współpracę z biznesem” . ostródzki, iławski, lidzbarski, piski, ełcki, giżycki i kętrzyński . im trwałego sukcesu w oparciu o CSR . W ramach projektu wy- Konferencja była wydarzeniem kończącym realizację projektu . Na tych terenach, oprócz konferencji informacyjno-promocyj- dano również praktyczny „Przewodnik wdrażania CSR” autor- Więcej na www.asbiznesu.pl nych, odbywały się szkolenia dla promotorów odpowiedzialno- stwa dr . inż . Andrzeja Brzozowskiego . Projekt zakończył się we Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw ści społecznej oraz warsztaty dotyczące flexicurity, w których wrześniu 2009 . (Lubelszczyzna) uczestniczyło 120 osób − reprezentantów pracodawców, pra- Więcej na www.sob.underline.pl Realizatorzy: Lubelska Izba Rzemieślnicza Konkurencyjne i odpowiedzialne Świętokrzyskie cowników i samorządowców . Od marca 2009 r . zaczęły funk- we współpracy z Samorządem Województwa Realizatorzy: Region Świętokrzyski cjonować Centra CSR-u (1 regionalne oraz 7 powiatowych), Lubelskiego NSZZ „Solidarność” we współpracy efektem pracy są również pakty na rzecz rozwoju i upowszech- Uświadomienie wpływu przedsiębiorstw i odpowiedzialności z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach nienia idei flexicurity, jak też standardy CSR-u dla MŚP, opra- Opracowanie: Forum Odpowiedzialnego Biznesu pracodawców za warunki pracy pracowników, lokalny rynek W świętokrzyskiem przez blisko pół roku (od lutego do czerwca pracy, społeczność lokalną oraz środowisko naturalne to głów- 2009) trwała poświęcona społecznej odpowiedzialności biznesu Materiał przygotowano na podstawie informacji o projektach dostępnych na ich stronach internetowych i/lub przekazanych przez ich realizatorów . Za pomoc dziękujemy ny cel projektu realizowanego na Lubelszczyźnie . Od sierpnia kampania promocyjno-informacyjna skierowana do mieszkań- szczególnie Wielkopolskiemu Związkowi Pracodawców, Regionowi Świętokrzyskiemu NSZZ „Solidarność” oraz Domowi Współpracy Polsko-Niemieckiej .

16 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 17 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Biznes a miejsce pracy

Zarządzanie dotyczy istot ludzkich. Jego zadaniem jest umożliwienie ludziom wspólnego osiągania wybranych celów oraz uczynienie pożytku z ich zalet, a z wad cech zupełnie nieistotnych. Peter F. Drucker

Najbardziej kluczowy paradygmat, który musi ulec zmianie przy braniu pod uwagę interesariuszy, to przejście od myślenia typu „my” kontra „oni”, do myślenia w kategoriach szerzej rozumianego „my”. Innymi słowy: od perspektywy transakcyjnej do perspektywy partnerskiej. Firma musi poszerzyć swoje horyzonty i myśleć w kategoriach ‘przyciągania’ i ‘inspirowania’, a nie ‘kontroli’. Chris Laszlo

Badania dotyczące percepcji społecznej odpowiedzialności dowodzą, że to, czy dana firma postrzegana jest jako odpowiedzialna, zależy w dużej mierze od opinii, jaką wystawiają jej pracownicy . Zaufanie, bez którego biznes nie mógłby funkcjonować, rozpoczyna się właśnie wewnątrz firmy . Poczucie bezpieczeństwa, godne warunki pracy, przejrzysta komunikacja, możliwość partycypacji – to elementy zarządzania coraz częściej obecne w strategiach przedsiębiorstw, w dużej mierze także dzięki rozwojowi CSR-u . Prezentowane w Raporcie dobre praktyki w obszarze miejsce pracy to inspirujące przykłady odpowiedzialnego podejścia do pracowników .

www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.plwww.odpowiedzialnybiznes.pl 19 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 MIEJSCE PRACY MIEJSCE PRACY

Nowi pracownicy zaznajamiani są z kodeksem podczas obowiązkowych szkoleń;  Życie zawodowe i prywatne Danone Sp. z o.o. w przypadku działów o wyższym ryzyku są one poszerzone o kwestie przeciwdzia- Nazwa: HSBC Bank Polska S .A . Firma przyjazna rodzicom łania „praniu brudnych pieniędzy” i ochrony danych . Działania te uzupełnia ciągła Planując wprowadzenie udogodnień dla kobiet w ciąży i młodych matek, Danone komunikacja zasad kodeksu – np . przed świętami pracownicy otrzymują przypo- Główna działalność: bankowość klientów Nazwa: Danone Sp . z o .o . powołał grupę roboczą złożoną z pracowników różnych obszarów organizacji, która mnienie o zasadach związanych z przyjmowaniem i dawaniem prezentów, a także indywidualnych, korporacyjna, inwestycyjna dokonała analizy potrzeb pracowniczych . W jej wyniku okazało się, że oczekiwane organizowaniem imprez . W ten sposób kodeks staje się elementem szerszego syste- i usługi skarbowe Główna działalność: świeże produkty Siedziba: 00-693 Warszawa, są ułatwienia dla pracowników będących rodzicami − nie tylko kobiet, ale również mu zarządzania ryzykiem . mleczne ul . Marszałkowska 89 i mężczyzn . Siedziba: 01-103 Warszawa, W przyszłości bank planuje rozszerzyć komunikację w zakresie wartości i kodeksu Rok założenia w Polsce: 2004 ul . Redutowa 9/23 Liczba zatrudnionych w 2009: ok . 700 osób Udogodnienia pogrupowano w 4 obszary − pozytywne nastawienie i bezpieczeń- etycznego o interesariuszy zewnętrznych: klientów, organizacje społeczne i opinię Rok założenia w Polsce: 1992 Strona internetowa: www .hsbc .pl stwo, równowaga między życiem prywatnym a zawodowym, elastyczność oraz publiczną . Liczba zatrudnionych w 2009: 1390 wsparcie – i zaczęto wprowadzać stopniowo od grudnia 2008 roku . W ich ramach Strona internetowa: www .danone .pl kobiety mają m in. . możliwość skorzystania z porodu rodzinnego (w 2009 zdecydo- wało się na to 17 kobiet), a młode mamy z miesiąca dodatkowego urlopu macie- IBM Polska  Równe szanse i różnorodność rzyńskiego (16 kobiet) . Po jego zakończeniu powrót do pracy ułatwia tzw . ścieżka Corporate Service Corps powrotu oraz sześciomiesięczny okres ochronny; przez pierwsze 2 miesiące można Praca w firmie IBM niemal na każdym stanowisku wymaga codziennych (telefo- również skorzystać z sześciogodzinnego dnia pracy (3 kobiety) . Firma daje także nicznych, e-mailowych) kontaktów ze współpracownikami z różnych krajów . Aby Nazwa: IBM Polska Sp . z o .o . prezent noworodkom w postaci wyprawki, zaś ich ojcom, pracownikom Danone’a, wesprzeć pracowników w rozwijaniu umiejętności pracy w środowisku międzyna- w postaci dodatkowego dnia urlopu okolicznościowego z tytułu urodzenia dziecka . rodowym, a kraje rozwijające się w walce z najbardziej palącymi problemami spo- Główna działalność: IT łecznymi, utworzono program Corporate Servive Corps . W jego ramach międzyna- Siedziba: ul . 1 Sierpnia 8, W 2009 w firmie urodziło się 91 dzieci, wydano 91 wyprawek, a 72 młodych ojców rodowe grupy pracowników, składające się z 8-10 osób, są wysyłane na miesiąc do 02-134 Warszawa skorzystało z dodatkowego dnia urlopu . Dużą popularnością cieszyły się także ofe- wybranego kraju, w którym prowadzą projekt na rzecz lokalnej organizacji pozarzą- Rok założenia w Polsce: 1991 rowane przez firmę szczepienia przeciwko pneumokokom (zaszczepiono 86 dzieci) . dowej lub samorządu . Po powrocie są zobowiązani − przez okres 6 . miesięcy − do Liczba zatrudnionych w 2009: nie podano Łącznie z zaproponowanych udogodnień skorzystało ponad ¾ uprawnionych . Dzięki dzielenia się swoją wiedzą ze współpracownikami z IBM-u oraz członkami lokalnych Strona internetowa: www ibm. com/pl. nim ułatwione jest zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywat- społeczności . nym, co zwiększa zaufanie pracowników do firmy oraz ich motywację, a tym samym efektywność pracy . W 2009 roku w programie wzięło udział 300 osób . Z Polski 3 osoby wyjechały do Wietnamu, Brazylii i Nigerii, gdzie pracowały nad stworzeniem strategii marketin- gowych, HR, rozwoju regionalnego dla miejscowych organizacji pozarządowych lub we współpracy z nimi dla lokalnych społeczności oraz rządów . Z przeprowadzonych  Komunikacja wewnętrzna Grupa LOTOS po powrocie rozmów powstały wywiady, umieszczone w intranecie oraz w newslet- Rozmawiamy o LOTOSIE terze; uczestniczki programu dzieliły się doświadczeniami z pozostałymi pracowni- Program dobrowolnych spotkań pracowników z przedstawicielami Zarządu firmy, pod kami również podczas spotkań otwartych . Nazwa: Grupa LOTOS S .A . nazwą „Rozmawiamy o LOTOSIE”, stanowi szeroką akcję informacyjno-komunikacyjną, podejmowaną w okresach istotnych dla przedsiębiorstwa wydarzeń . W roku 2009, Jako główne korzyści z udziału w programie, zarówno jego uczestniczki, jak i firma, Główna działalność: wydobycie podczas 59 . spotkań, stworzono wszystkim pracownikom okazję do zapoznania się wskazały przede wszystkim wzrost pewności siebie, jeśli chodzi o podejmowanie i przerób ropy naftowej z genezą światowego kryzysu finansowego i jego potencjalnym wpływem na sytuację pracy w międzynarodowych zespołach oraz większą chęć włączania się w międzyna- oraz produktów ropopochodnych firmy i jej bezpośrednie otoczenie, a ponadto omawiano stan przygotowań w obliczu rodowe projekty (często realizowane online) . Siedziba: 80-718 Gdańsk, niekorzystnej zewnętrznej sytuacji gospodarczej i tłumaczono przesłanki wdraża- ul . Elbląska 135 nia Pakietu Antykryzysowego . Spotkania, wspomagane materiałami poglądowymi W rekrutacji do programu mogli wziąć udział wszyscy pracownicy, którzy pracowali Rok założenia: 1975 i dodatkowymi kanałami komunikacji, takimi jak intranet (Program Pytań i Odpowiedzi) w IBM-ie przynajmniej rok, uzyskali bardzo dobre oceny roczne oraz zgodę przeło- Liczba zatrudnionych w 2009: 1305 czy specjalne wydania gazety firmowej, służyły nie tylko informowaniu, ale i edukowa- żonego na wyjazd . Strona internetowa: www .lotos .pl niu . Dzięki rozmowom z ekspertami pracownicy zyskali możliwość wyjaśnienia kwestii związanych z sytuacją ich miejsca pracy i pozbycia się ewentualnych obaw . IKEA Retail  Życie zawodowe i prywatne W spotkaniach uczestniczyło 2 390. pracowników (51% zatrudnionych) . 75% uczest- Rodzice w IKEA ników wypełniło podczas spotkań anonimowe ankiety − 90% opinii było pozytyw- Wprowadzenie rozwiązań ułatwiających łączenie ról zawodowych i rodzicielskich Nazwa: IKEA Retail Sp . z o .o . nych, niespełna 9% wskazało na niepełny lub całkowity brak zrozumienia przedsta- było wynikiem zapotrzebowania wyrażanego przez pracowników firmy, zaś ich opra- wionych informacji, zaś przeszło 70% uważało, iż spółka jest właściwie przygotowa- cowaniem i wprowadzeniem zajął się dział HR . Główna działalność: sprzedaż mebli na do działania w trudnej sytuacji gospodarczej, a wdrażany Pakiet Antykryzysowy i produktów wyposażenia wnętrz jest potrzebny . Wśród szeregu udogodnień dla kobiet w ciąży oraz matek i ojców – pracowników Siedziba: 05-090 Raszyn, Janki, IKEA, znajdują się m in. .: 30 dni dodatkowego, płatnego urlopu macierzyńskiego Pl . Szwedzki 3 (matka albo ojciec), możliwość pracy w niepełnym wymiarze etatu po urlopie ma- Rok założenia w Polsce: 1991 cierzyńskim oraz uczestniczenia w rozmowach oceniających i dotyczących podwyżek  Etyka biznesu Liczba zatrudnionych w 2009: 2380 HSBC Bank Polska (gdy przepracowało się min . 6 miesięcy), udogodnienia podczas układania indywi- Strona internetowa: www ikea. .pl Kodeks etyczny podstawą kultury organizacyjnej firmy dualnych rozkładów czasu pracy w sklepach IKEA . Ojcowie będący pracownikami W banku HSBC Polska zaadaptowano wypracowany przez Grupę HSBC kodeks etycz- IKEA, którzy nie korzystają z dodatkowego płatnego urlopu macierzyńskiego, otrzy- ny, który obejmuje zagadnienia związane z postępowaniem pracowników . Zawiera mują dodatkowe 10 dni płatnego zwolnienia od pracy . on niezbędne procedury i wsparty jest Polityką Zgodności oraz narzędziami taki- mi jak „gorąca linia”, gdzie można zgłaszać kwestie związane z naruszeniem prawa O sukcesie praktyki mogą świadczyć nagrody uzyskane przez IKEA: tytuł „Firmy przy- lub przepisów wewnętrznych . Za kodeks postępowania odpowiedzialnych jest kilka jaznej mamie” w roku 2008 oraz „Firmy nieprzeciętnie przyjaznej matkom” − kon- komórek, m in. .: Compliance (monitoring przestrzegania kodeksu, komunikacja we- kursie opierającym się na wynikach ankiet wypełnianych przez kobiety pracujące wnętrzna, szkolenia), Human Resources (szkolenia, komunikacja wewnętrzna) i PR w firmie . IKEA, oferując dobre warunki pracy i rozwoju zawodowego niekolidujące- Team (komunikacja), co sprzyja integracji, wzmacnia relacje i współpracę między go z życiem prywatnym, zyskuje zadowolonych, zmotywowanych i lojalnych pracow- działami oraz powoduje, że kodeks jest filarem kultury organizacyjnej . ników oraz staje się bardziej atrakcyjna dla potencjalnych kandydatów do pracy .

20 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 21 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 MIEJSCE PRACY MIEJSCE PRACY

Wśród planowanych ulepszeń jest między innymi stworzenie przedszkola dla dzieci W październiku 2009 roku rozpoczął się cykl nowych szkoleń − „ABC alkoholu” − pracowników IKEA oraz miejsc do przewijania i karmienia niemowląt . przygotowanych dla pracowników KP, którzy nie mieli dotąd okazji zapoznać się ze stanowiskiem firmy w kwestiach dotyczących promocji i konsumpcji alkoholu .

 Partycypacja pracowników Instytut Monitorowania Mediów W czasie szkoleń prezentowane są najważniejsze zasady kodeksów i rodzajów po- w zarządzaniu lityki obowiązujących w KP, dotyczących spraw związanych z alkoholem: Polityka W stronę pracownika Badań Rynkowych, Polityka Komunikacji Marketingowej oraz Pracownicza Polityka Analiza przeprowadzonego w Instytucie Monitorowania Mediów badania poziomu i Procedura Odpowiedzialnego Spożywania Alkoholu . Przedstawiane jest też stano- Nazwa: Instytut Monitorowania motywacji i zaangażowania pracowników ukazała potrzebę dokonania zmian mają- wisko firmy w kluczowych sprawach związanych z alkoholem . Szkolenia, prowadzo- Mediów Sp . z o .o . cych na celu poprawę warunków i atmosfery pracy . Zdecydowano się na wdrożenie ne przez 22 . trenerów, objęły ponad 2000 pracowników, z których większość oceniła rozwiązań najczęściej proponowanych przez pracowników . Główna działalność: monitoring je w ankietach między wynikiem dobrym a doskonałym . mediów Specjalnie powołane grupy robocze, utworzone z kierowników poszczególnych Szkoleniami „ABC alkoholu”, uzupełnionymi o pogłębione informacje z zakresu Siedziba: 00-697 Warszawa, działów, podjęły się m in. .: usprawnienia komunikacji wewnętrznej (interaktywny Al . Jerozolimskie 53 Polityki Komunikacji Marketingowej, zostaną objęte również osoby z agencji ze- intranet bogaty w konkursy i sondy), promocji sportu, określenia nowych kierun- wnętrznych, współpracujących z KP . Rok założenia: 1999 ków wydatkowania świadczeń socjalnych, zwiększania samodzielności pracy (szko- Liczba zatrudnionych w 2009: 204 lenie kierowników z zakresu delegowania obowiązków), remontu wspólnej kuch- Strona internetowa: www imm. .com .pl ni i lepszych warunków pracy, sprawniej zorganizowanego, w pełni terminowego rozliczania się z pracownikami, bezpośrednich spotkań motywacyjnych działów Metro Group  Edukacja pracowników z Zarządem . Bądź zdrów z METRO Group W lipcu 2009 roku przedstawicielstwo METRO Group w Polsce rozpoczęło cykl wy- Efektem wprowadzonych zmian jest większe zaangażowanie zespołu, integracja kładów i warsztatów na temat edukacji zdrowotnej, w których mogli uczestniczyć Nazwa: METRO AG pracowników, wzrost motywacji oraz poprawa atmosfery pracy, co pokazały wyniki wszyscy pracownicy centrali METRO Group w Warszawie . Wykłady odbywały się raz Przedstawicielstwo w Polsce uzyskane podczas pomiaru zadowolenia i satysfakcji z pracy . w miesiącu i były prowadzone przez renomowanych specjalistów: lekarzy, psycho- logów, rehabilitantów . Sesje wspierano interaktywnymi prezentacjami, wiele z nich Główna działalność: handel było połączonych z praktycznymi ćwiczeniami (np . trening pamięci, ćwiczenia po- wielkopowierzchniowy Siedziba: 02-183 Warszawa,  zwalające zachować dobrą kondycję kręgosłupa) . Etyka biznesu KOGENERACJA S.A. Al . Krakowska 61 Działalność Rady Etyki Dzięki projektowi pracownicy centrali koncernu uzyskali obszerną wiedzę na temat Rok założenia w Polsce: KOGENERACJA S .A . dostosowała do własnych potrzeb korporacyjny projekt etyczny profilaktyki zdrowotnej w wybranych zagadnieniach . Zwiększyła się też ich świado- połowa lat 90-tych Nazwa: Zespół Elektrociepłowni Grupy EDF . Podstawą tego działania było przede wszystkim wypracowanie wartości mość odnośnie jej znaczenia w codziennym życiu . Firma zakłada, że lepsza kondycja Liczba zatrudnionych w 2009: 26 000 Wrocławskich KOGENERACJA firmy . Następnie w spółce została powołana Rada Etyki, której misją jest propago- pracowników pomoże docelowo poprawić jakość wykonywanej pracy i zmniejszy Strona internetowa: Spółka Akcyjna wanie wśród pracowników wspomnianych wartości, jak również identyfikowanie absencję związaną z chorobami . www .metrogroup .pl problemów natury etycznej . Główna działalność: produkcja ciepła i energii elektrycznej Wśród uczestników wykładów prowadzone są ankiety, mające na celu m in. . spraw- Rada Etyki z założenia działa społecznie, poza strukturą firmy, co pozwala zachować dzenie przydatności uzyskanej wiedzy . Zbierane są też e-mailowo opinie pracowni- Siedziba: 50-220 Wrocław, jej bezstronność i uniemożliwia wywieranie na nią jakichkolwiek nacisków . Pracow- ul . Łowiecka 24 ków na temat projektu . Do tej pory organizatorzy akcji otrzymali ponad 100 pozy- nicy w każdej chwili mają bezpośredni dostęp do członków Rady Etyki, którzy gwa- tywnych informacji zwrotnych . Projekt będzie kontynuowany w 2010 r . Rok założenia: 1901 rantują im poufność i dyskretne załatwienie sprawy . Osoba zgłaszająca problem na Liczba zatrudnionych w 2009: 650 bieżąco jest informowana o wynikach interwencji . Takie podejście buduje zaufanie Strona internetowa: między stronami . Opracowano m in. . zbiór zasad etycznych i założenia funkcjono-  www .kogeneracja .com .pl wania Rady Etyki w spółce . Rada jest też inicjatorem akcji charytatywnych, spotkań NUTRICIA Polska Sp. z o.o. Edukacja pracowników z załogą i szkoleń . Przekaż poZDROWIEnia Relatywnie niski poziom zadowolenia z działań firmy w zakresie społecznego za- Praca Rady Etyki ma charakter ciągły i jest procesem, który wpisuje się w zrównowa- angażowania oraz troski o zdrowie pracowników, uzyskany w Badaniach Satysfakcji Nazwa: NUTRICIA Polska Sp . z o .o . żony rozwój, odpowiedzialność społeczną spółki i Grupy EDF . Rada Etyki, na pozio- Pracowników w 2009 roku, stał się bodźcem do realizacji programu, którego celem mie firmy, raportuje swoją działalność raz na 2 miesiące Dyrektorowi Generalnemu, jest motywowanie pracowników do podjęcia działań na rzecz własnego zdrowia, Główna działalność: żywność dla a w intranecie ukazuje się Raport Roczny . przy jednoczesnej pomocy dzieciom pozostającym pod opieką Stowarzyszenia SOS niemowląt i produkty żywienia Wioski Dziecięce w Polsce . enteralnego W ramach Rocznego Raportu o Odpowiedzialności Społecznej pracownicy są infor- Siedziba: 00-728 Warszawa, mowani o dokonaniach na poziomie Grupy EDF France . W 2009 roku dwie kolejne Każdy pracownik przystępujący do programu deklaruje chęć kontroli wagi i utrzy- ul . Bobrowiecka 6 spółki Grupy założyły swoje Rady, czerpiąc inspiracje z doświadczeń KOGENERACJI . mania właściwej masy ciała, regularną aktywność fizyczną lub rezygnację z palenia Rok założenia w Polsce: 1993 tytoniu . Za każdy kilogram zmniejszonej lub zwiększonej masy ciała (w zależności Liczba zatrudnionych w 2009: 280 od BMI – wskaźnika masy ciała), tydzień abstynencji tytoniowej lub tydzień ćwiczeń, Strona internetowa: NUTRICIA przekazuje 70 zł na rzecz Stowarzyszenia . Pracownicy mogą również brać www .nutricia .com .pl  Edukacja pracowników Kompania Piwowarska SA udział w biegach masowych − w imieniu każdego pracownika, który ukończy bieg, Szkolenia „ABC alkoholu” firma przekazuje 200 zł na cele społeczne . Kompania Piwowarska aktywnie włącza się w inicjatywy edukacyjne i programy Nazwa: Kompania Piwowarska SA społeczne propagujące odpowiedzialne spożywanie alkoholu . Dbałość o tę kwe- W 2009 roku w program zaangażowało się 27% pracowników firmy i przekazano Główna działalność: wproducent piwa stię widoczna jest również w działaniach wewnętrznych firmy, która wprowadza 63 760 zł na rzecz Stowarzyszenia, które otrzymaną kwotę przeznaczyło m in. . na pro- bardziej restrykcyjne niż zapisy ustawowe obostrzenia w zakresie wyboru treści re- wadzenie rodzinnej opieki zastępczej dla dzieci oraz Programy Umacniania Rodzin Siedziba: 61-285 Poznań, klam i mediów, promocji sprzedaży czy zapobiegania konsumpcji alkoholu przez − działania profilaktyczne zapobiegające odseparowaniu dziecka od rodziny biolo- ul . Szwajcarska 11 nieletnich . Zasady te zostały ujęte w Polityce Komunikacji Marketingowej, która wy- gicznej . W 2009 roku Stowarzyszenie objęło opieką 730 dzieci, z których 356 mieszka Rok założenia: 1999 znacza spójne standardy działań marketingowych dla wszystkich marek . W specjal- w 4 . Wioskach Dziecięcych: w Biłgoraju, Kraśniku, Siedlcach i Karlinie . Liczba zatrudnionych w 2009: 3279 nych szkoleniach w tym zakresie wzięło udział ponad 1400 . pracowników podczas Strona internetowa: www .kp .pl 46 . sesji szkoleniowych, a także pracownicy agencji kreatywnych, pracujących dla W bieżącym roku firma planuje włączyć w program pracowników NUTRICIA Zakłady różnych marek . Produkcyjne w Opolu .

22 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 23 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 MIEJSCE PRACY MIEJSCE PRACY

 Partycypacja pracowników PGE Polska Grupa Energetyczna Servier Polska  Zdrowie i bezpieczeństwo w zarządzaniu HOPP – Human Oriented Productivity Improvement Programme Inicjatywa pracowników na rzecz chorych na białaczkę HOPP, czyli program poprawy produktywności skierowany na człowieka, polega na Servier od lat pod hasłem „Servier w Trosce o Twoje Zdrowie” prowadzi akcje edu- Nazwa: PGE Polska Grupa Energetyczna stałym pobudzaniu innowacyjności pracowników i czerpaniu z oddolnych pomy- kacyjno-diagnostyczne, poszerzające wiedzę na temat profilaktyki i leczenia najpo- Nazwa: Servier Polska Sp . z o .o . słów, które mogą przyczynić się do usprawnienia funkcjonowania firmy w różnych ważniejszych chorób cywilizacyjnych . W 2009 r . z inicjatywy pracowników podjęto Główna działalność: branża obszarach . W ramach programu pracownicy różnego szczebla PGE Elektrowni Beł- również działania na rzecz chorych na białaczkę – propozycja zyskała poparcie kie- Główna działalność: produkcja energetyczna chatów S .A . od 10 . lat zachęcani są do zgłaszania indywidualnych lub grupowych rownictwa, które zaoferowało pomoc organizacyjną i logistyczną . innowacyjnych leków, działalność Siedziba: 00-496 Warszawa, wniosków zawierających zmiany i usprawnienia w działalności firmy . Zachętą do edukacyjna, naukowo-badawcza ul . Mysia 2 udziału w programie są szkolenia, gratyfikacje finansowe i nagrody rzeczowe dla Firma postanowiła zainteresować się tematem białaczki, ponieważ jest to ważny pro- Siedziba: 01-248 Warszawa, Rok założenia: 2007 najbardziej aktywnych pracowników . blem społeczny, a wiedza o nim nadal niewielka w polskim społeczeństwie . Dzięki in- ul . Jana Kazimierza 10 Liczba zatrudnionych w 2009: 46600 formacjom uzyskanym od Fundacji Przeciwko Leukemii im . Agaty Mróz-Olszewskiej, Rok założenia w Polsce: 1992 Strona internetowa: www .pgesa .pl PGE znajduje się w fazie przekształceń, a program HOPP pozwala prowadzić procesy Zespół ds . Komunikacji przygotował i rozesłał do pracowników materiały edukacyjne Liczba zatrudnionych w 2009: restrukturyzacyjno-modernizacyjne w sposób najbardziej przyjazny dla pracowników . dotyczące białaczki i sposobów niesienia pomocy chorym . W związku z corocznym ok . 500 osób zjazdem przedstawicieli regionalnych firmy, postanowiono zorganizować zbiórkę Strona internetowa: www .servier .pl Od momentu wdrożenia programu w 2000 r . zgłoszonych zostało ponad 800 wnio- krwi, która zasiliła Rejestr Banku Dawców Szpiku Kostnego . Łącznie udało się zebrać sków usprawniających, w tym 143 w roku 2009 . Program przyniósł firmie oszczędności ponad 130 próbek szpiku . w procesach produkcyjnych poprzez zmniejszenie ilości pomyłek i braków, przyczy- nił się do wzrostu wydajności pracy oraz doprowadził do ograniczenia szkodliwości W akcji zbierania szpiku udział wzięło 30 . pracowników z siedziby głównej firmy oraz oddziaływania na środowisko poprzez wypracowanie systemu postępowania ze zu- 100 . z oddziałów regionalnych . Inicjatywa umożliwiła integrację pracowników wokół żytymi materiałami eksploatacyjnymi . Program przyczynił się również do poprawy wspólnych wartości, przyczyniła się do wzrostu ich zaangażowania i wzmocnienia bezpieczeństwa i higieny pracy, polepszenia warunków socjalnych, oraz podnoszenia relacji między nimi . Pracownicy otrzymali praktyczne informacje na temat białaczki, kwalifikacji poprzez udział w szkoleniach realizowanych w ramach programu . a bezpośrednie spotkanie z przedstawicielami Fundacji Przeciwko Leukemii pozwo- liło przełamać wiele stereotypów na temat choroby i procedury oddawania szpiku . Firma planuje kontynuację działań .  Zdrowie i bezpieczeństwo Polkomtel S.A. Bezpieczny Biznes Jednym z obszarów zaangażowania Polkomtela są kwestie związane z bezpieczeń- Wincanton  Zdrowie i bezpieczeństwo Nazwa: Polkomtel S .A . stwem . Firma wspiera działalność służb ratowniczych i włącza się w propagowanie Na rzecz zdrowia zasad bezpiecznej turystyki górskiej i przebywania nad wodą . W celu zwiększenia Wincanton angażuje się w wiele inicjatyw ukierunkowanych na rozwój i zdrowie czło- Główna działalność: telekomunikacja bezpieczeństwa pracowników i osób przebywających na terenie spółki, a także zbu- wieka . Kwestię szerzenia wiedzy na temat oddawania szpiku kostnego i banku daw- Nazwa: Wincanton Polska sp . z o .o . Siedziba: 02-676 Warszawa, dowania poczucia współodpowiedzialności za bezpieczeństwo i zdrowie pracowni- ców uznała za szczególnie istotną, ponieważ w Polsce znalezienie odpowiedniego ul . Postępu 3 ków, Polkomtel utworzył Formację Obrony Cywilnej . W jej skład wchodzą pracownicy, dawcy nadal pozostaje istotnym problemem . Główna działalność: kompleksowe Rok założenia: 1996 którzy wyrażą chęć uczestnictwa . usługi logistyczne, rozwiązania Liczba zatrudnionych w 2009: 3969 Pracownicy firmy, z uwagi na potrzebę znalezienia dawców dla nich samych bądź z zakresu łańcucha dostaw Strona internetowa: www .plus .pl, Do zadań Formacji należy udzielanie pomocy przedmedycznej w sytuacjach szcze- członków ich rodzin, zainicjowali akcje zbierania krwi oraz szpiku kostnego . Firma Siedziba: 05-500 Piaseczno, www .polkomtel .com .pl gólnych zagrożeń, a także współdziałanie ze służbami ratowniczymi . Każdy ratow- postanowiła z czasem rozszerzyć zakres działań i obecnie krew i szpik przekazywa- ul . Kolejowa 1, Łoziska nik wyposażony jest w torbę ratowniczą „R0”, a każda drużyna dodatkowo w torbę ne są nie tylko rodzinom pracowników, ale też na rzecz chorych dzieci z konkret- Rok założenia w Polsce: 1995 WOPR podstawową, torbę WOPR R1, deskę ratowniczą, butlę z tlenem z niezbęd- nych szpitali oraz dla podopiecznych Fundacji Przeciwko Leukemii im . Agaty Mróz- Liczba zatrudnionych w 2009: 900 nym osprzętem i defibrylator . Efektywność formacji jest weryfikowana m in. . poprzez Olszewskiej . Strona internetowa: przeprowadzanie ćwiczeń sprawdzających i udział w ćwiczeniach ewakuacyjnych www wincanton. .pl organizowanych w strategicznych obiektach spółki . Firma zebrała do tej pory ponad 106 litrów krwi od 230 . osób, a pierwsza akcja pozy- skiwania dawców szpiku dała 29 zgłoszeń . Dzięki tym działaniom firma odnotowała Wszyscy ratownicy, których obecnie jest 101, odbyli podstawowe przeszkolenie wzrost zaangażowania pracowników w życie i procesy firmy, a także większe zainte- i uzyskali certyfikaty . W roku 2009 Formacja Obrony Cywilnej przeprowadziła 17 in- resowanie działaniami prospołecznymi, a ponadto wzmocniła relacje ze społeczno- terwencji, a w ogólnokrajowych mistrzostwach „Bezpieczna Firma” drużyna Polkom- ścią lokalną . Zbiórki krwi i szpiku będą kontynuowane w różnych oddziałach firmy . tela zajęła dziesiąte miejsce . Początkowo opisane działania prowadzone były tylko wśród pracowników firmy Wincanton, następnie włączono w nie również oddziały firmy, a także pracowników  Etyka biznesu PROFES sąsiednich firm (np . mieszczących się na terenie tego samego parku logistycznego), klientów oraz lokalne społeczności . Gramy FAIR PLAY Projekt Gramy FAIR PLAY ma na celu wewnętrzne doskonalenie postaw i zachowań Nazwa: Centrum Kształcenia zespołu firmy PROFES w codziennych relacjach w miejscu pracy . W ramach programu i Doradztwa PROFES E .Karpińska-Bryke, wszyscy pracownicy przeszli szkolenie „Zasady współpracy i kultury feedback’u”, na A Olszewski,. M .Bryke Sp . j . podstawie którego opracowano reguły FAIR PLAY dotyczące zachowania w miejscu pracy, pogrupowane w siedem obszarów: relacje i atmosfera, cel i zespół, komuni- Główna działalność: szkolenia kacja, feedback, szacunek i zaufanie, wiedza oraz dojrzałość i doskonalenie . Czworo i doradztwo dla przedsiębiorstw pracowników, ocenionych za pośrednictwem wewnętrznej ankiety jako najlepiej re- Siedziba: 52-121 Wrocław, alizujący te zasady, zostało wyróżnionych tytułem FAIR PLAY . ul . Koreańska 13 Rok założenia: 1993 Dzięki projektowi wzrasta zadowolenie pracowników z pracy, zwiększa się skutecz- Liczba zatrudnionych w 2009: 60 ność oraz zaangażowanie osób i działów, zmniejsza się fluktuacja pracowników oraz Strona internetowa: ilość konfliktów, a także poprawie ulegają atmosfera pracy i relacje ze współpracow- www .profes .com .pl nikami oraz przełożonymi . Firma zamierza również wyprodukować cegiełki z nazwi- skami laureatów konkursu i rozpocząć budowę symbolicznej „ściany” .

24 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 25 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 MIEJSCE PRACY MIEJSCE PRACY

Często spotykaną formą wsparcia działań pracowników jest przyznawanie dotacji na Nazwa: Aviva  Wolontariat pracowniczy realizację zgłaszanych przez nich projektów . Taki system prowadzi m in. . Toyota Mo- Nazwa: Toyota Motor Manufacturing Poland tor Manufacturing Poland w ramach programu „PoMOC z Toyoty” . Podobnie działa Strona internetowa: Strona internetowa: BRE Bank, który wspólnie z Fundacją BRE Banku uruchomił program „Zróbmy razem www .aviva .pl www toyotapl. .com/walbrzych coś dobrego” . Również na zasadzie wyboru dotowanych projektów działa program Bez względu na przypuszczenia, „Kto na ochotnika – wolontariat w Avivie” . Konkurs na najlepsze projekty prowadzi Nazwa: Bank Gospodarstwa Krajowego Nazwa: TUiR WARTA S .A . jakim samolubem może się człowiek stać, także ING Bank Śląski („Dobry pomysł”), który dofinansowuje projekty pracowników Strona internetowa: za pośrednictwem Fundacji ING Dzieciom . Strona internetowa: www .bgk .com .pl www warta. .pl są jednak wyraźne zasady w jego naturze, Oryginalny sposób realizacji inicjatyw przez pracowników wprowadził PKN Orlen – Nazwa: BRE Bank SA dzięki którym los innych jest dla niego ważny w ramach akcji „Spełniamy marzenia” ogłoszono konkurs na pocztówki przygotowy- Nazwa: UPS Polska wane przez podopiecznych rodzinnych domów dziecka . Aby stać się posiadaczami Strona internetowa: i dzięki czemu szczęście innych jest mu niezbędne, pocztówek i uzyskać specjalny „Certyfikat Wolontariusza”, pracownicy firmy musieli Strona internetowa: www .brebank .pl spełnić marzenia autorów prac . www .ups .com mimo że to nie dostarcza mu nic więcej Nazwa: Bristish American Tobacco Wymienione przykłady pokazują tylko fragment różnorodnych inicjatyw podejmo- Polska poza obserwowaniem radości innych. wanych przez pracowników firm prowadzących programy wolontariatu pracowni- czego . Wydaje się, że idea wolontariatu znalazła stałe miejsce w kulturach wielu Strona internetowa: Adam Smith przedsiębiorstw i zyskuje coraz większą popularność . Spodziewamy się, że rok 2010 www .bat .com .pl przyniesie kolejne cenne inicjatywy z tego obszaru .

Nazwa: DB Schenker Strona internetowa: www .dbschenker .com/pl Z roku na rok popularność wolontariatu pracowniczego w Polsce rośnie . Firmy od- Nazwa: GlaxoSmithKline kryły w wolontariacie nie tylko nowoczesne narzędzie z obszaru zarządzania zaso- Strona internetowa: bami ludzkimi, ale też wsparcie dla budowania kultury korporacyjnej, opartej na www .gsk .com .pl wartościach społecznej odpowiedzialności . Firma Microsoft, która od 2009 r . pro- wadzi program wolontariacki „Dobre okienk@ – Otwórz się na dobre” (pracownicy Nazwa: Grupa TP edukują na temat bezpieczeństwa w sieci oraz wspierają organizacje pozarządowe), wśród korzyści wymienia: budowanie wizerunku firmy, integrację pracowników, Strona internetowa: wzmocnienie umiejętności komunikacji interpersonalnej czy uruchomienie nowych www fundacja. .orange .pl kanałów komunikacji nieformalnej .

Nazwa: ING Bank Śląski S .A . W bardzo wielu przypadkach programy wolontariatu powstały w wyniku inicjatywy oddolnej – z inspiracji pracowników, którzy w ten sposób pragną zwiększyć wkład Strona internetowa: swojej firmy w życie społeczności, w której funkcjonuje, i nadać dodatkowy sens www ing. .pl wykonywanej przez siebie pracy . W odpowiedzi na postulaty pracowników urucho- miono programy wolontariackie m in. . w Kompanii Piwowarskiej („Ekipa nie tylko Nazwa: Kompania Piwowarska SA od święta”) oraz w firmie Provident („Tak! Pomagam”) . W firmie British American Tobacco wolontariat został wprowadzony w efekcie dialogu społecznego, w toku Strona internetowa: którego pracownicy wyrazili przekonanie, że firma powinna umożliwić im takie dzia- www .kp .pl łania .

Nazwa: Kredyt Bank S .A . Niezależnie jednak od motywacji, przytaczane tu przykłady wolontariatu pracow- Strona internetowa: niczego są dowodem na to, że połączenie wysiłków pracowników, zasobów firmy www .kredytbank .pl i wiedzy oraz doświadczenia organizacji pozarządowych, umożliwia pokonywanie wielu problemów społecznych i środowiskowych w sposób ponadprzeciętnie efek- Nazwa: Microsoft tywny . Pracownicy firm wspierają lokalne szkoły czy przedszkola (m .in . w ramach konkursu „Wolontariat jest super!” Banku Gospodarstwa Krajowego), szpitale (np . Strona internetowa: w programie „W trosce o innych” Grupy TP wolontariusze firmy m in. . organizują www .microsoft .com/poland czas wolny dzieciom w szpitalach), domy dziecka (np . program „TAK od serca” Kre- dyt Banku i WARTY), organizacje pozarządowe (w UPS Polska złożona z pracowni- Nazwa: PKN ORLEN S .A . ków Komisja ds . Działalności Społecznej przyznaje dotacje lokalnym organizacjom), domy pomocy społecznej (jeden z odbiorców projektów realizowanych przez wolon- Strona internetowa: tariuszy GlaxoSmithKline), a także realizują projekty służące ochronie środowiska www .orlen pl. (np . pracownicy DB Schenker zagospodarowują tereny zielone oraz edukują mło- dzież na temat ekologii) . Nazwa: Provident Co ciekawe, w wolontariackie inicjatywy angażują się nie tylko pracownicy danej Strona internetowa: firmy, ale też klienci i dostawcy (te grupy zdołała zaangażować firma DB Schenker www .csr-provident .pl w ramach programu „Czas Pomagania”), bądź też zaproszeni do współpracy pra- cownicy innych firm (np . wspólne akcje wolontariuszy Grupy TP z wolontariuszami Accenture oraz Leroy Merlin) .

26 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 27 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Biznes a rynek

W 2020 roku wiodącymi przedsiębiorstwami na rynku będą firmy, które potrafiły dostarczać produkty i usługi oraz docierać do nowych grup klientów w sposób, który będzie odpowiadał na najważniejsze globalne wyzwania rozwojowe. World Business Council for Sustainable Development

Uważam, że gdyby Milton Friedman żył dzisiaj, byłby zwolennikiem teorii interesariuszy. Myślę, iż rozumiałby, że jedynym sposobem tworzenia wartości dla akcjonariuszy w dzisiejszym świecie jest dbanie o klientów, dostawców, pracowników, społeczności i akcjonariuszy jednocześnie. Friedman był przeciwny teorii społecznej odpowiedzialności, która nie ma nic wspólnego z biznesem. Ja również się z nią nie zgadzam. Teoria interesariuszy jest teorią biznesową, a społeczności i społeczeństwo obywatelskie są dla biznesu kluczowe. R. Edward Freeman

W związku ze światowym kryzysem gospodarczym, w roku 2009, debata na temat odpowiedzialności i etyki w działaniach przedsiębiorstw toczyła się na dużą skalę . Po fali krytyki, skierowanej głównie wobec sektora finansowego, pozostało silne przekonanie, że działania firm w obszarzerynek powinny być bardziej przejrzyste i odpowiedzialne . Opisane w tym rozdziale przykłady dobrych praktyk wskazują, że firmy adresujące ten obszar w strategii CSR mogą iść nawet o krok dalej – odpowiedzialność wobec uczestników rynku to nie tylko źródło legitymizacji, ale też pole do rozwoju innowacyjnych produktów i usług .

26 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.plwww.odpowiedzialnybiznes.pl 29 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RYNEK RYNEK

na programie Jakość i Bezpieczeństwo Mleka Danone . Oprócz części biznesowej jest  Zarządzanie łańcuchem ABB Sp. z o.o. także kącik dla dzieci, konkursy i linki do interesujących stron . dostaw Telefon zaufania dla partnerów biznesowych Liczba dostawców i partnerów biznesowych firmy ABB jest liczona w setkach Serwis, dostarczając niezbędnych informacji, ułatwia codzienną pracę zarówno do- Nazwa: ABB Sp . z o .o . tysięcy . W procesie wyboru kluczowych dostawców uwzględniana jest formalna stawcom mleka, jak i firmie, która może bezpośrednio i szybko przekazać ważne Główna działalność: nowoczesne ocena deklarowanych i realizowanych przez te firmy zasad w obszarze poszano- wiadomości do konkretnego dostawcy . W chwili obecnej korzysta z niego ponad połowa dostawców . Mają oni także możliwość kontaktu ze specjalistą ds . mleka . produkty, rozwiązania i technologie wania środowiska (audyty ekologiczne), ale znaczenie mają również inne kwestie . Danone podzielił Polskę na 5 stref dostawców mleka, do każdej ze stref jest przy- z zakresu energetyki i automatyki Niezwykle ważnym czynnikiem udanej, długotrwałej współpracy jest kierowanie się pisany specjalista odpowiedzialny za kontakty z rolnikami, który odpowiada na ich Siedziba: 04-713 Warszawa, przez partnerów w prowadzeniu biznesu zasadami etycznymi, dlatego w 2009 roku potrzeby i pomaga rozwiązywać problemy . ul . Żegańska 1 wszystkie hurtownie na terenie kraju, z którymi ABB stale współpracowała, otrzy- Rok założenia w Polsce: 1990 mały egzemplarz „Kodeksu Postępowania” ABB wraz z informacją o uruchomieniu Liczba zatrudnionych w 2009: 2400 telefonu zaufania dla partnerów biznesowych .  Strona internetowa: www .abb .pl DB Schenker Zarządzanie łańcuchem Chcąc skorzystać z telefonu w celu dokonania zgłoszenia, należy zadzwonić pod Działania profilaktyczne w łańcuchu dostaw dostaw podany numer (dostępny 24h/dobę) . System identyfikuje kraj, z którego wykony- W związku z pandemią grypy AH1N1 firma DB Schenker podjęła w 2009 roku działa- wany jest telefon i łączy bezpośrednio z osobą przyjmującą zgłoszenie oraz z wła- nia profilaktyczne wobec swoich pracowników i kontrahentów: kurierów i przewoź- Nazwa: Schenker Sp . z o .o . ściwym tłumaczem . Z rozmowy powstaje raport, który następnie jest przesyłany do ników . Firma zapewniła im szczepienia, wprowadziła szereg działań prewencyjnych, Główna działalność: specjalnej grupy compliance . Na tym szczeblu zapadają decyzje odnośnie dalszego równolegle zaś prowadziła działania edukacyjne . postępowania . operator logistyczny (transport-spedycja- logistyka) DB Schenker posiada rozbudowany globalny łańcuch dostaw . Przemieszczanie się pra- Siedziba: 01-237 Warszawa, Informacja o telefonie zaufania wraz z numerem kontaktowym oraz opcją przesła- cowników na duże odległości i kontakty z licznymi kontrahentami powodują, że firma ul . Ordona 2a nia raportu w formie elektronicznej jest również opublikowana na stronie interne- jest szczególnie narażona na ryzyko związane z chorobami infekcyjnymi . W 2009 Rok założenia w Polsce: 1991 towej firmy www .abb .pl . roku, wobec zagrożenia wirusem AH1N1, po konsultacji z ośrodkami medycznymi, Liczba zatrudnionych w 2009: 1576 firma zorganizowała specjalne spotkania informacyjne i konsultacje z lekarzami dla Strona internetowa: pracowników i kurierów . Oprócz tego, przy pomocy kanałów komunikacji wewnętrz- www .dbschenker .com/pl  Innowacja zrównoważonego Axel Springer Polska nej, przeprowadzono akcję edukacyjno-informacyjną dotyczącą choroby . Powołano rozwoju Optymalizacja nakładów prasy także zespół koordynujący i uruchomiono całodobowe telefony kontaktowe . W całej Według danych Związku Kontroli i Dystrybucji Prasy średnio 30% nakładów prasy firmie wprowadzono rygorystyczne zasady czystości pomieszczeń . Nazwa: Axel Springer Polska Sp . z o .o . papierowej wraca do wydawców, stając się odpadem . Axel Springer Polska należy W ramach działań profilaktycznych odbyło się 10 spotkań konsultacyjnych z lekarza- Główna działalność: wydawnictwo do grona największych wydawców prasy w Polsce . Rocznie kupuje ponad 50 tysięcy mi, zaszczepiono prawie 1000 pracowników, przewoźników i kurierów . Dzięki temu prasowe i internetowe ton papieru, z czego ponad 90% przeznaczona jest na produkcję gazet i magazynów . firmie udało się ograniczyć ryzyko związane z brakiem płynności łańcucha dostaw, Siedziba: 02-672 Warszawa, Poprzez stworzenie unikatowego, innowacyjnego systemu zarządzania kolportażem a także wypracowany został system działania w sytuacji zagrożenia epidemiologicz- ul . Domaniewska 52 DAAX możliwa stała się nie tylko minimalizacja odpadów powstających ze zwrotów, nego . Świadomość pracowników i kontrahentów na temat grypy i profilaktyki z nią Rok założenia w Polsce: 1994 ale także optymalizacja procesów produkcji i dystrybucji prasy przy efektywnym związanej znacznie wzrosła . Liczba zatrudnionych w 2009: ok . 900 nasyceniu rynku docelowego własnym produktem . pracowników i współpracowników Strona internetowa: Dzięki wdrożeniu systemu DAAX udało się w znaczący sposób zredukować ilość zwro- www .axelspringer .pl tów poszczególnych tytułów (m in. . „Newsweeka” o ponad 17 tys . egz /1. wydanie Deloitte Polska, „Forbes”, Giełda w porównaniu z rokiem 2008, a „Komputer Świata” − o 34 tys . egz .) . Optymalizacja sprzedaży przekłada się na zyski firmy w postaci mniejszych zakupów papieru, Papierów Wartościowych w Warszawie, niższych kosztów produkcyjnych, energetycznych, transportowych, magazynowych,  a także oszczędności na recyklingu zwrotów wydawniczych . Zmiana warunków Kulczyk Investments Odpowiedzialne ergonomicznych pracowników ułatwia także pracę osobom z działów produkcji Respect Index inwestowanie i dystrybucji pracy . W listopadzie 2009 roku na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych urucho- miony został pierwszy w Polsce indeks giełdowy spółek społecznie odpowiedzial- Nazwa: Deloitte Advisory Sp . z o .o . Optymalizacja sprzedaży produktów papierowych i eliminowanie odpadów wiąże nych – Respect Index . Inicjatywa jest wynikiem współpracy Giełdy Papierów Warto- Strona internetowa: się także z rozwijaniem w firmie elektronicznych wydań prasy, które również są ściowych, firm Deloitte i Kulczyk Investments oraz magazynu „Forbes” . www .deloitte .com/pl rozliczane przez opisany system . Respect Index to narzędzie, które ma pomóc inwestorom giełdowym w dokonaniu Nazwa: Giełda Papierów Wartościowych oceny spółek pod kątem odpowiedzialności społecznej . Powstanie indeksu zwiększa szansę na przyciągnięcie nowych inwestorów, przede wszystkim funduszy typu SRI w Warszawie SA  Zarządzanie łańcuchem Danone Sp. z o.o. (Socially Responsible Investments – inwestycje społecznie odpowiedzialne ) . Oprócz dostaw Strona internetowa: Serwis internetowy dla dostawców mleka – EMILKA tego, celem uruchomienia indeksu było zachęcenie spółek notowanych na GPW do www .gpw .pl, www .newconnect .pl, Stały, systematyczny i szybki kontakt z dostawcami mleka ma dla firmy Danone istotne większego zaangażowania w kwestie CSR-u poprzez danie im bodźca w postaci kon- www .gpwcatalyst .pl, www .respectindex pl. Nazwa: Danone Sp . z o .o . znaczenie zarówno z uwagi na troskę o jakość oferowanego produktu, jak i o swoich kretnej wartości ekonomicznej . Metodologia indeksu oparta jest o wytyczne rapor- biznesowych partnerów . Niska efektywność komunikacji tradycyjną pocztą sprawiła, towania Global Reporting Initiative (GRI) i została dostosowana (w konsultacji z eks- Główna działalność: świeże produkty Nazwa: Kulczyk Investments SA że już w 2004 roku uruchomiono serwis internetowy www .emilka .danone .pl, dostęp- pertami w dziedzinie zarządzania, rachunkowości zarządczej i rynku kapitałowego) mleczne ny jedynie dla dostawców mleka (po zalogowaniu) . do polskich realiów . W badaniu udział wzięło 119 spółek, które zaklasyfikowano do Strona internetowa: Siedziba: 01-103 Warszawa, różnych grup ratingowych . Spółki z ocenami A i wyższymi zostały poddane badaniu www .kulczykinvestments com. ul . Redutowa 9/23 W serwisie można znaleźć bieżące informacje o wynikach jakościowych dostarczo- audytora . Po zakończeniu audytu, w oparciu o notowania spółek finalnie zakwalifi- Rok założenia w Polsce: 1992 nego mleka, fakturach VAT i płatnościach . Ponadto strona dostarcza wiadomości kowanych, rozpoczęto obliczanie i publikowanie nowego indeksu . Nazwa: Magazyn „Forbes” Liczba zatrudnionych w 2009: 1390 związanych z rynkiem mleka, takich jak przepisy prawne, aktualności, innowacje, (Axel Springer Polska Sp . z o .o .) Strona internetowa: www .danone .pl artykuły branżowe czy dotyczące żywienia bydła, informacje o zagrożeniach (typu Obecnie indeks zachowuje się zgodnie z teoretycznymi oczekiwaniami, tj . jest bardziej Strona internetowa: www forbes. .pl ptasia grypa) i inne . Zawiera także Dobre Praktyki Producenta Mleka, opierające się stabilny i ulega mniejszym wahaniom . Równocześnie zapewnia dobrą stopę zwrotu .

30 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 31 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RYNEK RYNEK

Celem inicjatorów projektu jest dotarcie do większej liczby spółek, promocja indeksu niu wiedzy technicznej w zakresie wykorzystywanych procesów technologicznych, jako polskiego benchmarku odpowiedzialnego biznesu i rozwój metodologii . substancji niebezpiecznych, stosowanych zabezpieczeń oraz potencjalnego wpływu zakładu na środowisko .

 Wspieranie rozwoju eurobank Odbiorcami broszury są przede wszystkim brokerzy ubezpieczeniowi, firmy produk- przedsiębiorczości Wygraj eurobank! cyjne i usługowe, głównie menedżerowie ryzyka, osoby odpowiedzialne za ubez- pieczenia, dyrektorzy finansowi, kadra inżynierska . „Ekoszkody – krótki przewodnik Eurobank, mecenas Fundacji Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości, posze- po ryzyku” jest również czytany przez pracowników, ubezpieczycieli, agentów ubez- Nazwa: Euro Bank SA rzył współpracę o konkurs dla młodych przedsiębiorców ,,Wygraj eurobank!”, pieczeniowych oraz kadrę naukową i studentów . Broszura została wydana w formie w którym autor najlepszego biznesplanu mógł wygrać objęcie placówki franczyzowej dodatku do „Gazety Ubezpieczeniowej” (Nr 3 – 19/01/2010) oraz opublikowana na Główna działalność: proste i dostępne eurobanku . Uczestnicy mogli skorzystać z konsultacji biznesowych menedżerów ban- stronie www wnp. .pl . usługi kredytowe ku oraz z prowadzonych na uczelniach zajęć na temat biznesu franczyzowego . Siedziba: 50-126 Wrocław, ul . Św . Mikołaja 72 Konkurs rozstrzygnięto wiosną 2009 roku, a do III kwartału otwarte zostały placów- Rok założenia: 2003 ki 2 . laureatek . Zwyciężczyni otrzymała nagrodę w postaci pełnego sfinansowania Grupa TP  Rozwój rynku Liczba zatrudnionych w 2009: 3200 otwarcia placówki franczyzowej eurobanku, wartej 30 tysięcy złotych, zaś laureatki B-Link Strona internetowa: www .eurobank .pl 2 . i 3 . miejsca – granty na sfinansowanie 50% kosztów wyposażenia placówki fran- W 2009 roku Centrum Badawczo-Rozwojowe TP podjęło współpracę z Politechniką czyzowej eurobanku, tj . 15 tysięcy zł . Dzięki projektowi wypromowano franczyzę Łódzką w ramach projektu „Blink Browser”, którego celem było stworzenie progra- Nazwa: Telekomunikacja Polska jako sposób na prowadzenie własnej działalności oraz stworzono dla Akademickich mu umożliwiającego sterowanie przeglądarką internetową za pomocą oczu . Efek- Główna działalność: usługi Inkubatorów Przedsiębiorczości nowy kontekst do komunikacji na uczelniach . Firma tem było przygotowanie społecznie użytecznego narzędzia teleinformatycznego dla telekomunikacyjne została nagrodzona Lwem Młodego Biznesu za wspieranie rozwoju przedsiębiorczo- osób sparaliżowanych . ści w Polsce i pozyskała 45 . nowych partnerów do rozwoju sieci franczyzowej . Siedziba: 00-105 Warszawa, ul . Twarda 18 B-Link pozwala sterować komputerem za pomocą mrugnięć powiekami, przy wyko- Poprzez angażowanie się w projekty AIP eurobank od lat bierze udział w rozwi- rzystaniu podstawowych narzędzi, tj . komputera i kamery internetowej . Skierowany Rok założenia: 1991 janiu przedsiębiorczości w Polsce oraz konsekwentnie promuje kluczowe wartości jest do osób, które ze względu na swoją niepełnosprawność nie miały lub miały Liczba zatrudnionych w 2009: 28 000 wewnątrz firmy . We współpracę włączony jest zarówno zarząd banku, jak i trenerzy w znacznym stopniu ograniczoną możliwość korzystania z komputera i Internetu . Strona internetowa: www tp. .pl, oraz menedżerowie regionalni . Program b-Link jest aplikacją całkowicie bezpłatną, typu open-source, dostępną na www .orange .pl, stronie firmy . Z jego pomocą możliwe jest nawigowanie stronami www, używanie www fundacja. .orange pl. myszy i klawiatury, korzystanie m in. . z WordPada, MS Worda i Outlooka, włączanie  Edukacja Grupa Ergo Hestia i wyłączanie dźwięku oraz wyłączanie komputera po zakończeniu pracy . Wszystkie Risk Focus funkcjonalności, które zostały wykorzystane w programie b-Link, są wynikiem te- stów i rozmów przeprowadzonych z osobami niepełnosprawnymi . W testach pro- Grupa Ergo Hestia powołała specjalny zespół redakcyjny, którego zadaniem było wy- gramu uczestniczyli m in. . podopieczni Fundacji Anny Dymnej „Mimo Wszystko” Nazwa: Grupa Ergo Hestia pracowanie serii profesjonalnych publikacji na temat zarządzania ryzykiem . Cyklicz- i Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji . ne wydawnictwo pt . „Risk Focus” skierowane jest przede wszystkim do partnerów Główna działalność: ubezpieczeniowa biznesowych Grupy . Siedziba: 81-731 Sopot, ul . Hestii 1 W ciągu pierwszych 4 . miesięcy funkcjonowania, program ściągnęło ponad 5000 użytkowników . Obecnie przygotowana jest polska i angielska wersja językowa pro- Rok założenia: 1991 Pierwszy numer „Risk Focus” ukazał się w 2006 roku, a w 2009 dotychczasowe eg- gramu, planowane jest też tłumaczenie na inne języki . Włączenie się w rozwój Liczba zatrudnionych w 2009: 2283 zemplarze publikacji ukazały się w formie audiobooków . Celem inicjatywy jest dzie- programu przyczyniło się do wzrostu zaangażowania pracowników firmy i wzmocni- Strona internetowa: www .hestia .pl lenie się wiedzą z interesariuszami firmy, w szczególności przekazywanie wiedzy ło ich poczucie odpowiedzialności za klientów, zwłaszcza niepełnosprawnych . eksperckiej brokerom ubezpieczeniowym, menedżerom zarządzającym ryzykiem, dyrektorom finansowym i innym pracownikom z firm współpracujących . „Risk Focus” dociera również do środowiska akademickiego oraz do agentów ubezpie- czeniowych . Wszystkie numery publikacji dostępne są na stronie internetowej Irving  Rozwój rynku www .riskfocus .pl . Periodyk otrzymał wyróżnienie za „Tekst Roku” w 9 . edycji ogól- Naprzeciw potrzebom klientów niewidomych i niedowidzących nopolskiego Konkursu Biuletynów Firmowych, a zamieszczane w nim artykuły i ana- Wśród przedmiotów codziennego użytku w Polsce jedynie farmaceutyki posiadają lizy poruszają bieżące tematy związane z różnymi rodzajami ryzyka . oznaczenia brajlowskie, co regulowane jest ustawą . W celu ułatwienia funkcjonowa- Nazwa: Inntea Sp . z o .o . nia niewidomym i niedowidzącym klientom, producent herbaty Irving umieścił na Grupa Ergo Hestia planuje kontynuować udostępnianie publikacji . Wydawanie „Risk każdym opakowaniu opis alfabetem Braille’a . Napisy przygotowano we współpra- Główna działalność: producent herbat Focus” przyczynia się do zwiększenia świadomości partnerów firmy oraz budowa- cy z Markiem Jakubowskim – twórcą polskiej czcionki brajlowskiej stosowanej po- Siedziba: 05-552 Wólka Kosowska nia jej reputacji w oparciu o doświadczenie i wiedzę jej pracowników . Publikacja wszechnie przy projektowaniu opakowań z pismem Braille’a oraz w opracowaniach ul . Malinowa 18/20, Stefanowo wzmacnia rozpoznawalność ekspertów firmy i dostarcza bezpłatnie profesjonalne tyflokartograficznych i tyflograficznych . Rok założenia: 2007 opracowania dla rynku ubezpieczeń . Liczba zatrudnionych w 2009: Herbaty Irving to pierwsze na polskim rynku produkty spożywcze posiadające ozna- nie podano kowania brajlowskie . Charakterystyczne „kropeczki” ułatwiają znalezienie, zarówno Strona internetowa:  Edukacja Grupa Ergo Hestia na sklepowej półce, jak i w domowej szafce, odpowiedniego rodzaju i smaku her- www irvingtea. .com Ekoszkody – przewodnik po ryzyku ekologicznym baty . Na rynku polskim, w szczególności na rynku ubezpieczeń klientów przemysłowych, Nazwa: Grupa Ergo Hestia nie były dotychczas upowszechniane informacje traktujące o zagrożeniach ekolo- Działaniom skierowanym do niewidomych i niedowidzących klientów firmy towa- gicznych . Chcąc podzielić się wiedzą specjalistyczną z zakresu ryzyka ekologicznego, rzyszyła kampania społeczna „Zobacz niewidomych”, której celem było zwrócenie Główna działalność: ubezpieczeniowa opisaną w sposób jasny i zrozumiały dla wszystkich interesariuszy, Grupa Ergo He- uwagi na bariery, jakie muszą oni pokonywać w życiu codziennym . Zorganizowano Siedziba: 81-731 Sopot, ul . Hestii 1 stia stworzyła publikację pt . „Ekoszkody − krótki przewodnik po ryzyku” . szereg konkursów i akcji SMS-owych, z których dochód przeznaczono na wsparcie Rok założenia: 1991 niewidzących podopiecznych Fundacji Przyjaciółka . W ramach edukacyjnej części Liczba zatrudnionych w 2009: 2283 W publikacji firma pragnie w przystępny sposób odpowiedzieć na pytania: Czym jest kampanii wyprodukowany został specjalny kalendarz, z którego, dzięki specjalnej Strona internetowa: www .hestia .pl „ryzyko ekologiczne”? Co powoduje zagrożenie szkodą w środowisku? Jakie może nakładce z oznaczeniami Braille’a, mogą także korzystać osoby niewidome . Zorgani- mieć ona rozmiary? Gdzie szkoda może wystąpić? Publikacja służy również poszerze- zowano również konkurs fotograficzno-plastyczny pt . „Świat bez barier” .

32 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 33 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RYNEK RYNEK

substancji chemicznych użytych do jego produkcji (materiał bazowy, farby, lakiery,  Innowacja zrównoważonego Kompania Piwowarska SA itp .) . W ramach polityki firmy zostały dokładnie określone wytyczne dotyczące skła- rozwoju System zarządzania i raportowania wyników zrównoważonego du określonych substancji w opakowaniach − część zapisów jest bardziej restrykcyj- rozwoju na niż przepisy obowiązujące w Unii Europejskiej . Kompania Piwowarska, wspólnie z innymi browarami należącymi do grupy SABMil- Nazwa: Kompania Piwowarska SA ler, wyznaczyła 10 priorytetów zrównoważonego rozwoju, związanych z odpowie- W latach 2007-2008 łącznie udało się zredukować wagę opakowań o ponad 55 ton, dzialnym podejściem do otoczenia, w kontekstach społecznym, etycznym i ekolo- co przyniosło firmie również znaczące oszczędności . W 2010 roku planowane jest Główna działalność: producent piwa gicznym . Ocena realizacji strategii zrównoważonego rozwoju odbywa się w trybie wdrożenie narzędzia do szybkiej identyfikacji oddziaływania opakowań na środowi- Siedziba: 61-285 Poznań, półrocznym, w specjalnym programie służącym zarządzaniu i raportowaniu społecz- sko w całym procesie produkcji . ul . Szwajcarska 11 nemu – Sustainability Assessment Matrix – SAM Hyperion . Program monitoruje wy- Rok założenia: 1999 niki Kompanii Piwowarskiej oraz innych browarów grupy . Monitorowanie obszarów Liczba zatrudnionych w 2009: 3279 zrównoważonego rozwoju umożliwia nie tylko rozwój i porównanie swoich działań Nordea Bank Polska  Rozwój rynku Strona internetowa: www .kp .pl (benchmark), ale także wymianę dobrych praktyk czy skutecznych metod rozwiązy- Bankowość dla osób niewidomych i niedowidzących wania np . problemów produkcyjnych, społecznych lub środowiskowych na poziomie Nordea Bank Polska wprowadził rozwiązania ułatwiające osobom niedowidzącym ponadnarodowym . Wyniki podlegają publikacji zarówno w ramach tworzonych lo- i niewidomym korzystanie ze strony internetowej banku oraz serwisu transakcyj- Nazwa: Nordea Bank Polska SA kalnych raportów CSR-owych, jak i raportów globalnych zrównoważonego rozwoju nego bankowości elektronicznej . Wdrożenie projektu trwało 1,5 roku i wymagało SABMiller . zaangażowania pracowników z różnych działów firmy . Główna działalność: bankowość Siedziba: 81-303 Gdynia, ul . Kielecka 2 Dzięki monitorowaniu wyników możliwe jest obserwowanie postępów realizacji Strony internetowe banku przeorganizowano zgodnie z międzynarodowymi zalece- Rok założenia w Polsce: 1992 priorytetów zrównoważonego rozwoju w państwach, w których działa grupa SAB- niami określającymi sposób dostosowania strony www do potrzeb osób niepełno- Liczba zatrudnionych w 2009: 1700 Miller, czy nawet trendów kontynentalnych . sprawnych – Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) . Rozwiązanie to pozwala Strona internetowa: www .nordea .pl na korzystanie z serwisów Nordea Bank przy pomocy programów udźwiękawiają- cych . Bank zdecydował również o bezpłatnym udostępnianiu klientom z wadami  Edukacja Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych wzroku specjalistycznego programu komputerowego − jest nim „mówiąca” prze- Przewodnik profesjonalnej windykacji glądarka internetowa Intelligent Web Leader . Rozszerzając funkcjonalność serwisu transakcyjnego w banku Nordea, wprowadzono nowy rodzaj kart z jednorazowymi „Przewodnik profesjonalnej windykacji wierzytelności masowych” to praktyczna pu- kodami dostępu . Niepełnosprawni użytkownicy kont bankowości elektronicznej Nazwa: Konferencja Przedsiębiorstw blikacja przygotowana przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych, we współ- − zamiast kart z tradycyjnie wydrukowanymi kodami − otrzymują specjalne karty Finansowych w Polsce – związek pracy z praktykami i ekspertami gospodarczymi . z kodami drukowanymi w języku Braille’a . Na stronie zamieszczono też dokumenty pracodawców (np . regulaminy) w formie audio . Osoby z dysfunkcją wzroku mogą też korzystać Inspiracją dla projektu był podobny dokument, opracowany przez brytyjski Office z dostosowanych do ich potrzeb usług Call Center . Główna działalność: działalność of Fair Trade . Polski podręcznik stanowi kompendium wiedzy na temat praktyk win- samorządowa na rzecz przemysłu dykacyjnych – korzystać mogą z niego zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci, Dzięki wprowadzonym innowacjom bank umożliwił klientom niewidomym i niedo- finansowego w Polsce którzy dzięki zawartym w nim informacjom mogą sprawdzić, czy stosowane wobec widzącym korzystanie z bankowości elektronicznej – z nowych usług korzysta obec- Siedziba: 80-888 Gdańsk, nich działania windykacyjne są zgodne z prawem . Przewodnik zawiera rekomen- nie ponad 300 osób . Bank planuje kontynuację rozwijania tego rodzaju inicjatyw . ul . Długie Pobrzeże 30 dacje dobrych praktyk, które mogą być zastosowane przez wierzyciela oraz wykaz Rok założenia: 1999 nierzetelnych praktyk, które powinny być wykluczone z rynku . Wydanie przewodni-

Liczba członków w 2009: 39 ka poprzedzone było m in. . konsultacjami społecznymi . Publikacja skierowana zosta- Strona internetowa: www .kpf .pl ła do wszystkich uczestników rynku, w tym organizacji konsumenckich i instytucji . PGNiG SA i PricewaterhouseCoopers  Inicjatywy branżowe Obecnie, również w procesie konsultacji z interesariuszami, przygotowywane jest Konferencja „Odpowiedzialna energia” kolejne, zaktualizowane wydanie . W 2009 roku odbyła się pierwsza konferencja branży energetycznej poświęcona za- gadnieniu odpowiedzialnego biznesu, zorganizowana przez PGNiG we współpracy Nazwa: Polskie Górnictwo Naftowe Podręcznik, w wersji elektronicznej i książkowej, był szeroko dystrybuowany . Kil- z PricewaterhouseCoopers . W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele zarówno Gazownictwo SA kaset egzemplarzy trafiło m in. . do Rzeczników Praw Konsumentów, dzięki czemu dużych, jak i małych przedsiębiorstw energetycznych, przedstawiciele administracji Strona internetowa: www .pgnig pl. zyskali oni dodatkową wiedzę na temat sposobów pomocy zadłużonym konsumen- i organizacji pozarządowych . Honorowy patronat nad konferencją objął wicepre- tom . Publikacja podręcznika umożliwiła wykorzystanie wiedzy Członków KFP tak, mier, Minister Gospodarki Waldemar Pawlak . Nazwa: PricewaterhouseCoopers Sp . z o .o . aby służyła wszystkim interesariuszom i stała się praktycznym narzędziem wspiera- jącym odpowiedzialny proces windykacji . Celem konferencji było zainicjowanie szerokiej debaty na temat zrównoważonego Strona internetowa: www .pwc .pl rozwoju i społecznej odpowiedzialności w sektorze energetycznym, wymiana do- świadczeń i promocja dobrych praktyk . Przedstawiciel Urzędu Regulacji Energety-  Innowacja zrównoważonego Nestlé Polska ki zaprezentował wyniki badania stanu wdrożenia CSR-u w polskich przedsiębior- rozwoju Bezpieczne i lżejsze opakowania stwach energetycznych, dyskutowano o problemach i wyzwaniach stojących przed sektorem . W ramach wydarzenia przedstawiciele siedmiu największych firm energe- W ramach polityki zrównoważonego rozwoju, w trosce o środowisko naturalne tycznych w Polsce podpisali deklarację w sprawie zrównoważonego rozwoju branży Nazwa: Nestlé Polska i bezpieczeństwo klientów, Nestlé Polska dąży do redukcji masy i objętości opako- energetycznej . wań oraz ilości materiałów wykorzystywanych do pakowania produktów . Firma dba Główna działalność: produkcja również o to, aby stosowane materiały nadawały się do recyklingu . wyrobów spożywczych W konferencji udział wzięło ok . 200 . osób – byli to przedstawiciele wszystkich sek- torów i najważniejsi interesariusze związani z energetyką . Konferencja ma stać się Siedziba: 02-678 Warszawa, Redukcja masy opakowaniowej to podejście stosowane w firmie od dłuższego czasu, wydarzeniem cyklicznym i ogólnopolską platformą dialogu międzysektorowego na ul . Szturmowa 2 jednak w ostatnich latach przynoszące coraz większe efekty . Redukcja zakłada mini- temat rozwoju i odpowiedzialności branży energetycznej . Rok założenia w Polsce: 1993 malizowanie toksyczności oraz objętości i wagi opakowań . Na każdym etapie pro- Liczba zatrudnionych w 2009: 2906 jektowania opakowania mierzone jest oddziaływanie na środowisko wedle czterech

(łącznie z Alima-Gerber S .A .) podstawowych wskaźników: emisji CO2, zużycia energii, zużycia wody, odpadów Strona internetowa: www .nestle .pl stałych . Dzięki przyjętym rozwiązaniom zwiększono efektywność transportu pro- PKN ORLEN S.A.  Sprawiedliwy handel duktów i zmniejszono ilość powstających odpadów . Firma wprowadziła restrykcyjną Kawa z certyfikatem Faitrade na stacjach paliw politykę bezpieczeństwa wobec dostawców opakowań – dotyczy ona m in. . takich Od 2008 roku na ok . 600 . stacjach paliw PKN Orlen, dla klientów korzystających zagadnień jak oddziaływanie chemiczne, migracja opakowania oraz toksyczność z usług znajdujących się na stacjach kawiarni, dostępna jest kawa z certyfikatem

34 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 35 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RYNEK RYNEK

sprawiedliwego handlu (Fairtrade) . Sprzedaży produktu towarzyszy program infor- Do pierwszej edycji studiów CSR-owych zgłosiło się więcej kandydatów niż przewi- Nazwa: Polski Koncern Naftowy ORLEN mujący klientów, czym jest certyfikat Fairtrade (ulotki, znaczki na kubkach) oraz re- dziano miejsc . Opiekunowie kierunku planują kontynuować nabór w kolejnych la- Spółka Akcyjna klama produktu, podkreślająca fakt posiadania przez niego certyfikatu . tach i stale rozwijać i uaktualniać program . Główna działalność: przerób ropy Wprowadzenie kawy spełniającej wymogi sprawiedliwego handlu na stacjach paliw naftowej na benzyny bezołowiowe, ma walor edukacyjny – w Polsce znak Fairtrade jest jeszcze słabo znany, tylko 3% kon-  Edukacja olej napędowy, olej opałowy, paliwo Provident sumentów rozpoznaje ten symbol . Celem inicjatywy jest zachęcenie innych firm do Konkurs dla dziennikarzy lotnicze, tworzywa sztuczne i wyroby wprowadzania etycznych standardów w łańcuchu dostaw oraz edukowanie konsu- W ramach prowadzonych przez Provident działań promujących wolontariat, w 2009 petrochemiczne mentów na temat idei sprawiedliwego handlu i oznakowań towarów . Firma ma na- roku zorganizowano pierwszą edycję konkursu dla dziennikarzy pt . „Tak! Pomagam” . Nazwa: Provident Polska S .A . Siedziba: 09-411 Płock, ul . Chemików 7 dzieję, że posiadanie przez producenta certyfikatu Fairtrade stanie się ważnym kryte- Nazwa konkursu wywodzi się od nazwy programu wolontariatu pracowniczego pro- Rok założenia: 1999 (utworzenie rium wyboru dla większej ilości klientów . Sprzedaży produktu na stacjach towarzyszą Główna działalność: usługi finansowe wadzonego w firmie od 2006 roku . Partnerem merytorycznym konkursu jest Cen- Polskiego Koncernu Naftowego informacje na temat zasad sprawiedliwego handlu . Dostawca kawy został w 2009 roku – pożyczki gotówkowe z opcją obsługi trum Wolontariatu . poprzez połączenie wyróżniony nagrodą „Be Fair and Sustainable Awards” („Sprawiedliwy i zrównoważo- domowej Petrochemii Płock S .A . z CPN S .A .) ny”) jako najlepsza nowa marka w kategorii produktów sprawiedliwego handlu . Siedziba: 00-633 Warszawa, Konkurs adresowany jest do dziennikarzy zajmujących się społeczną odpowiedzial- Liczba zatrudnionych w 2009: 4482 ul . Polna 11 nością biznesu . Ma ich zachęcać do częstszego i wnikliwszego podejmowania tema- Strona internetowa: www .orlen pl. W realizację inicjatywy zaangażowani byli pracownicy firmy . Korzyścią dla firmy jest bu- Rok założenia: 1997 tyki wolontariatu, po to, aby promować postawy pomagania innym i zachęcać opinię dowanie wizerunku w oparciu o prestiż wynikający z uczestniczenia w światowej idei, publiczną do działań wolontariackich . Do konkursu mogli przystąpić dziennikarze, Liczba zatrudnionych w 2009: której celem jest m in. . wyeliminowanie wyzysku plantatorów i producentów kawy . którzy w okresie od 31 maja 2008 r . do 31 maja 2009 r . opublikowali bądź wyemi- 2400 pracowników etatowych towali w mediach materiał poświęcony tematyce wolontariatu . Zgłoszono 58 prac i 13 000 przedstawicieli

z ośrodków ogólnopolskich i regionalnych, które kapituła złożona z przedstawi- Strona internetowa:  Edukacja Polski Przemysł Spirytusowy (PPS) cieli organizacji pozarządowych, mediów i reprezentanta firmy oceniała w dwóch www .csr-provident .pl Szkolenia z zakresu odpowiedzialnej sprzedaży i serwowania kategoriach konkursowych: „prasa i internet” oraz „radio i telewizja” . Zwycięzcy napojów alkoholowych w poszczególnych kategoriach (Anna Binkowska, „Kobieta i Życie”, za artykuł „Dzie- Organizowane przez PPS szkolenia skierowane do osób sprzedających i serwujących lą się sercem i nadzieją” oraz Cezary Galek, Radio Zachód Zielona Góra, za repor- Nazwa: Związek Pracodawców POLSKI alkohol mają na celu uwrażliwianie na związane z tym kwestie odpowiedzialności taż „Wolontariuszka”) otrzymali statuetkę Dziennikarz „Tak! Pomagam”, natomiast PRZEMYSŁ SPIRYTUSOWY (PPS) społecznej i prawnej . Projekt swoim zasięgiem obejmuje całą Polskę . Organizatorzy wszyscy laureaci, zgodnie z regulaminem, nagrody pieniężne . współpracują przy ich realizacji z władzami samorządowymi (urzędy miast), które Główna działalność: tworzenie dysponują wykazami punktów sprzedaży alkoholu . Oprócz walorów edukacyjnych konkurs służy komunikacji z pracownikami i partne- warunków prawnych, ekonomicznych, rami biznesowymi – pokazuje wartości firmy i wzmacnia działania podejmowane organizacyjnych i technicznych dla Szkolenia składają są z dwóch modułów: dla pracowników w punktach sprzedaży bez- w ramach programu wolontariatu . rozwoju branży pośredniej (restauracje, puby, kluby) oraz w punktach sprzedaży alkoholu przeznaczo- Siedziba: 00-074 Warszawa, nego do konsumpcji nie w miejscu zakupu (sklepy, stacje benzynowe) . Prowadzone są ul . Trębacka 4 lok . 338-342 w oparciu o przewodnik „Odpowiedzialna sprzedaż i serwowanie napojów alkoholo- TFI SKOK S.A.  Odpowiedzialne Rok założenia: 1993 r . (wcześniej jako wych”, przez wykwalifikowanych trenerów – ekspertów w zakresie rozwiązywania pro- Etyczne inwestowanie inwestowanie Krajowa Rada Przetwórstwa Spirytusu) blemów alkoholowych . Udział w nich jest bezpłatny i ogólnodostępny . Uzupełnieniem W grudniu 2008 roku TFI SKOK uruchomiło pierwszy fundusz etyczny wykorzystu- Liczba zatrudnionych w 2009: 5 projektu szkoleniowego jest strona internetowa www .pijodpowiedzialnie pl. . Część jący w pełni kryteria odpowiedzialnego inwestowania . Etyka wpisana jest również Nazwa: Towarzystwo Funduszy Strona internetowa: www .pps waw. .pl szkoleń realizowana jest bezpośrednio przez członków PPS, którzy w ramach prowa- w inne obszary działania TFI SKOK . Inwestycyjnych Spółdzielczych Kas dzonych przez siebie szkoleń dotyczących np . nowych produktów, ich serwowania itp ., Oszczędnościowo-Kredytowych S .A . włączają w nie moduł o odpowiedzialnej sprzedaży i serwowaniu alkoholu . Towarzystwo stopniowo wprowadzało do swojej oferty fundusze inwestycyjne sto- Główna działalność: zarządzanie sujące zasady etycznego inwestowania . Pierwsze uruchamiane fundusze zawierały Dotychczas przeszkolono 2 886 osób . 85% osób biorących udział w szkoleniu dostrze- jedynie wybrane elementy etycznego inwestowania, związane m .in . z tym, że aktywa funduszami inwestycyjnymi ga sens prowadzenia takich szkoleń i uznaje je za użyteczne w codziennej pracy, a 79 % tych funduszy nie mogły być lokowane w papiery wartościowe wyemitowane przez Siedziba: 80-460 Gdańsk, wykazuje zainteresowanie uczestnictwem w szkoleniach o podobnej tematyce . Gene- podmioty, których podstawową działalnością była np . produkcja broni, wytwarzanie ul . Pilotów 21 ralnie szkolenia ocenione zostały jako dobre i bardzo dobre przez 95 % uczestników . energii przy wykorzystaniu paliwa nuklearnego czy ponadgraniczny handel odpa- Rok założenia: 2003 dami . Produktem, który wykorzystuje wszystkie elementy etycznego inwestowania, Liczba zatrudnionych w 2009: 36 jest Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty Etyczny 1, którego przedmiotem Strona internetowa: www tfiskok. .pl  Edukacja PricewaterhouseCoopers działalności jest inwestowanie środków w tytuły uczestnictwa emitowane przez fun- Studia podyplomowe „CSR. Strategia odpowiedzialnego biznesu” dusz zagraniczny Oppenheim Ethik Bond Opportunities – eliminuje on z listy poten- W 2009 roku dzięki współpracy firmy PricewaterhouseCoopers z Akademią Leona cjalnych inwestycji przedsiębiorstwa np . wykorzystujące niewolniczą pracę dzieci, Nazwa: PricewaterhouseCoopers Sp . z o .o . Koźmińskiego (ALK) uruchomiona została pierwsza edycja studiów podyplomowych stosujące „kreatywną” księgowość czy też łamiące prawa pracownicze . poświęconych tematyce odpowiedzialnego biznesu − „CSR . Strategia odpowiedzial- Główna działalność: świadczenie usług nego biznesu” . TFI SKOK umożliwiło uczestnikom rynku kapitałowego w Polsce dokonywanie inwe- w zakresie audytu, doradztwa stycji zgodnie z zasadami inwestowania odpowiedzialnego społecznie . Planowane finansowego i podatkowego klientom Studia stanowią odpowiedź na niedostateczną obecność tematyki CSR-owej w edukacji jest dalsze rozwijanie tego rodzaju produktów . z sektora publicznego oraz prywatnego, menedżerów w Polsce . Program studiów został opracowany w taki sposób, aby słu- a także doradztwo w obszarze chacze otrzymali zarówno podstawy teoretyczne, jak i wiedzę praktyczną . Kadra kie- odpowiedzialnego biznesu runku złożona jest z przedstawicieli środowiska akademickiego oraz doświadczonych i zrównoważonego rozwoju praktyków, zajmujących się CSR-em od strony biznesowej . Inicjatywa ma w zamyśle Siedziba: 00-638 Warszawa, integrować te dwa środowiska i tworzyć w ten sposób wartość dodaną dla nich i dla Al . Armii Ludowej 14 studentów . Edukowanie menedżerów w ramach studiów CSR-owych, w zamyśle ini- Rok założenia w Polsce: 1990 cjatorów kierunku, ma szansę przyczynić się do podniesienia poziomu odpowiedzial- Liczba zatrudnionych w 2009: 1100 ności zarządzania w polskich firmach . Obecnie niewiele uczelni w Polsce uwzględnia Strona internetowa: www .pwc .pl w swoich programach zajęcia dotyczące społecznej odpowiedzialności biznesu, a na tych uczelniach, na których tematyka ta jest podejmowana, często przedstawiana jest w sposób teoretyczny, bez odniesienia do istniejących narzędzi i rozwiązań rynkowych .

36 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 37 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Biznes a społeczeństwo

Cele ekonomiczne i cele społeczne przez długi czas były postrzegane jako odmienne i nierzadko konkurencyjne wobec siebie. Jest to jednak dychotomia fałszywa, która w warunkach dzisiejszej otwartej konkurencji, opartej na wiedzy, reprezentuje spojrzenie coraz bardziej przestarzałe. Przedsiębiorstwa nie funkcjonują w izolacji od otaczających je społeczności. Ich zdolność konkurowania w dużym stopniu zależy od warunków panujących na obszarach, na których działają. Michael E. Porter, Mark R. Kramer

W ekonomii nie chodzi o piękno, ale o przetrwanie. Tego nie da się zrozumieć, dopóki widzi się świat z okien gabinetów w ministerstwach, think-tankach i uniwersytetach. Jak nie da się uprawiać medycyny, nie chodząc do szpitala, a nawet do prosektorium, tak nie da się uprawiać ekonomii, jeśli się nie dotknie prawdziwego życia, jeżeli widzi się tylko ekonomię, a nie społeczeństwo, w którym ona działa, jeżeli nie czuje się odpowiedzialności za losy konkretnych ludzi, których życie zależy od gospodarki. Jeffrey Sachs

Elementy warunkujące funkcjonowanie gospodarki – biznes, społeczeństwo, środowisko – są ze sobą połączone w sposób systemowy . Zmiany w jednym z obszarów warunkują przemiany w pozostałych . Ta niby prosta zależność przez lata była pomijana w strategiach przedsiębiorstw . Dzięki rozwojowi koncepcji CSR-u zmienił się sposób myślenia o roli biznesu w społeczeństwie, a co za tym idzie także sposób w jaki firmy odpowiadają na problemy społeczne . Prezentowane w tym rozdziale przykłady praktyk demonstrują tę ważną przemianę .

3426 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.plwww.odpowiedzialnybiznes.pl 39 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

wirtualny spacer po Nowej Hucie oraz zaprenumerować newsletter . W projekt zaanga-  Zaangażowanie społeczne Alcatel-Lucent żowało się wielu pasjonatów Nowej Huty . Planowana jest dalsza rozbudowa strony . Odpowiedzialni społecznie Alcatel-Lucent prowadzi spójny program odpowiedzialności społecznej oraz zwraca Nazwa: Alcatel-Lucent Polska Sp . z o .o . uwagę na zrównoważony rozwój poprzez przyjazne dla środowiska rozwiązania Aviva  Równe szanse i różnorodność komunikacyjne . Pracownicy w ramach wielu projektów angażują się w wolontariat Główna działalność: dostawca Program stypendialny dla niepełnosprawnych sportowców oraz w życie społeczności, w których pracują . rozwiązań i usług telekomunikacyjnych Grupa Aviva w Polsce utworzyła w 2009 roku własną fundację korporacyjną pod Siedziba: 02-697 Warszawa, nazwą Fundacja Aviva, która we współpracy z Polskim Komitetem Paraolimpijskim Nazwa: Aviva Sp . z o .o . Działalność charytatywna pracowników w formie funduszu składkowego, pracy ul . Rzymowskiego 53 uruchomiła program stypendialny dla niepełnosprawnych sportowców i ich trene- własnej i pomocy rzeczowej, jest głównie na rzecz dzieci upośledzonych i osa- Główna działalność: ubezpieczenia Rok założenia w Polsce: 1995 rów, mający ułatwić przygotowania do Paraolimpiady w Londynie w 2012 roku . motnionych, a także na rzecz ubogich rodzin, dla których zorganizowano zbiórkę i inwestycje Liczba zatrudnionych w 2009: żywności i innych artykułów . Wspólnie z Ochotniczą Strażą Pożarną pracownicy Siedziba: 00-838 Warszawa, nie podano Program będzie trwał do 2012 roku, obejmie 50 . sportowców i 18 . trenerów, co organizowali akcje oddawania krwi, co zaowocowało zebraniem 89 litrów krwi dla ul . Prosta 70 Strona internetowa: stanowi blisko połowę kadry narodowej . Wśród stypendystów są reprezentanci Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Bydgoszczy . W ramach Rok założenia w Polsce: 1991 www .alcatel-lucent .pl prawie wszystkich dyscyplin paraolimpijskich . W grudniu 2009 roku Fundacja Aviva programu International Days of Caring w okresie maj-czerwiec pracownicy wraz Liczba zatrudnionych w 2009: 1300 przeprowadziła inaugurującą kampanię społeczną, która pokazała niepełnospraw- z rodzinami podejmowali inicjatywy społeczne na rzecz środowiska lokalne- Strona internetowa: www .aviva .pl nych sportowców, ich wysiłek i osiągnięcia . Niepełnosprawni sportowcy oraz zarząd go, pomagając schronisku dla zwierząt, podopiecznym Domu Małego Dziecka Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego spotkali się również ze wszystkimi pracowni- w Bydgoszczy, oczyszczając Kanał Bydgoski i las pod Warszawą . Natomiast za kami Grupy Aviva w Polsce na dorocznym spotkaniu podsumowującym rok . pośrednictwem Alcatel-Lucent Foundation firma przeznaczyła 105 000 USD na wsparcie projektów społecznych realizowanych przez Fundację dla Polski i Gdańską Fundację Innowacji Społecznej . Avon Cosmetics Polska  Zdrowie i bezpieczeństwo Ilość uczestników zaangażowanych w te inicjatywy wzrosła o 20% . Dzięki podjętym Avon kontra przemoc akcjom nastąpił wzrost odpowiedzialności społecznej wśród pracowników oraz Kampania „Avon kontra przemoc” ma na celu walkę ze zjawiskiem przemocy wobec świadomości ekologicznej, a ponadto zwiększyła się integracja zespołu . kobiet, przełamanie tabu dotyczącego tego problemu, bezpośrednią pomoc ofia- Nazwa: Avon Cosmetics Polska sp . z o .o . rom i mobilizację kobiet do przeciwdziałania aktom agresji . Pierwsza odsłona kam- Główna działalność: kosmetyki panii, pod hasłem „Nie tylko siniaki robią z Ciebie ofiarę”, ma zwrócić uwagę opinii i akcesoria – sprzedaż bezpośrednia publicznej na temat przemocy psychicznej, której doświadcza prawie 31% kobiet .  Zaangażowanie społeczne Amway Polska Siedziba: 02-170 Warszawa, Inicjatywa jest finansowana ze sprzedaży bransoletki „Powiedz STOP przemocy”, Pomóż dziecku, gdy się zakrztusi ul . Słowicza 32 w cenie 10 zł . Z zebranych 220 000 zł, wspólnie z Fundacją Feminoteka, zorgani- Kampania edukacyjna „Pomóż dziecku, gdy się zakrztusi”, realizowana wspólnie Rok założenia w Polsce: 1992 zowano lokalne debaty, warsztaty z samoobrony i asertywności WenDo, szkolenia Nazwa: Amway Polska Spółka z o .o . z Fundacją Ewy Błaszczyk „Akogo?” dla dzieci w śpiączce, miała na celu uświado- Liczba zatrudnionych w 2009: 650 „Poznaj swoje prawa”, oraz wydano newsletter informacyjny i uruchomiono telefon mienie rodzicom wagi problemu i skutków zakrztuszeń, a także przekazanie im Strona internetowa: www .avon com. .pl Główna działalność: sprzedaż interwencyjny, pod którym dyżurują specjaliści oferujący poszkodowanym pomoc praktycznych wskazówek na temat udzielania pomocy dziecku, kiedy dojdzie do www .avonkontraprzemoc .pl bezpośrednia psychologiczną i prawną . takiej sytuacji . W ramach kampanii zorganizowano bezpłatne warsztaty udzielania Siedziba: 02-819 Warszawa, pierwszej pomocy w przypadku zakrztuszeń, przeprowadzone przez ratowników ul Puławska 366a Avon wcześniej również angażował się na rzecz kobiet w ramach kampanii Avon i lekarzy Polskiej Rady Resuscytacji, w których udział wzięło w sumie 7000 osób; Rok założenia w Polsce: 1992 kontra Rak Piersi . W związku z bardzo powszechnym problemem przemocy wobec ponadto rozdystrybuowano materiały edukacyjne oraz plakaty instruktażowe . Liczba zatrudnionych w 2009: 49 kobiet, firma zdecydowała się realizować nową kampanię . Strona internetowa: www .amway .pl Ideą przyświecającą stworzeniu kampanii było poszerzenie współpracy z Fundacją, Dzięki kampanii 300 kobiet w całej Polsce wzięło udział w warsztatach WenDo, 200 którą Fundusz Amway na Rzecz Dzieci „One by One” wspiera od 2008 w budowie osób uczestniczyło w lokalnych debatach, telefon interwencyjny zarejestrował 1000 kliniki „Budzik” . zgłoszeń, a 17 000 osób kupiło produkty „Powiedz STOP przemocy” . W czasie kampanii pracownicy przeznaczyli na działania wolontariackie 4199 godzin . Kampania wypełniła lukę, która istniała w Polsce w dziedzinie profilaktyki zakrztuszeń i wiedzy opiekunów na temat udzielania pomocy, zwiększyła się też Bank BGŻ  Równe szanse i różnorodność świadomość działalności firmy Amway w obszarze CSR-u . Klasa BGŻ Program „Klasa BGŻ” Banku BGŻ od 2003 roku zapewnia najzdolniejszym uczniom z niezamożnych środowisk ze wsi i małych miast nie będących powiatami, pełne Nazwa: Bank Gospodarki  Zaangażowanie społeczne ArcelorMittal Poland wsparcie finansowe w trakcie trzech lat nauki w renomowanych liceach w miastach Żywnościowej Spółka Akcyjna NHpedia akademickich . Uczestnicy projektu otrzymują zakwaterowanie w internacie szkoły, Główna działalność: bankowość ArcelorMittal Poland wspólnie z Krakowskim Biurem Festiwalowym i portalem całodzienne wyżywienie, podręczniki i niezbędne pomoce naukowe, pokrycie skład- i finanse Nazwa: ArcelorMittal Poland S .A . TerazHuta .pl stworzył stronę internetową www .NHpedia .pl – dwujęzyczny portal ki dla rady rodziców, pobyt na obozie integracyjnym oraz comiesięczne kieszonkowe . Siedziba: 01-211 Warszawa, edukacyjny poświęcony historii Nowej Huty . Celem projektu jest upowszechnienie Główna działalność: produkcja stali ul . Kasprzaka 10/16 wiedzy o Nowej Hucie, digitalizacja zasobów opisujących historię miasta oraz zbu- Dzięki programowi udało się zaktywizować lokalne społeczności, nawiązać współ- Siedziba: 41-308 Dąbrowa Górnicza, Rok założenia: 1919 dowanie platformy informacyjnej dla interesariuszy zagranicznych . pracę pomiędzy bankiem a administracją oraz zrealizować wspólne akcje banku Al . J . Piłsudskiego 92 Liczba zatrudnionych w 2009: 5024 i absolwentów programu . Zwiększyło się również zaangażowanie klientów banku, Rok założenia w Polsce: Strona internetowa: www .bgz pl. ArcelorMittal, firma działająca w 60 . krajach, zaangażował się w projekt NHpedia, poprzez udział w aukcjach, z których dochód przeznaczony jest na rozwój projektu . 2004 (prywatyzacja) chcąc zwrócić uwagę na stereotypy dotyczące przemysłu ciężkiego w Europie Liczba zatrudnionych w 2009: Wschodniej . Przy projekcie współpracowało blisko stu interesariuszy z różnych Obecnie z programu korzysta 177 . uczniów w pięciu szkołach, zlokalizowanych ok . 10 000 grup, również pracownicy firmy, w ramach wolontariatu pracowniczego . w Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku, Krakowie i Gdyni . W 2009 roku rozszerzono Strona internetowa: rekrutację i objęto nią 14 województw, a także wprowadzono program zaangażowa- www .arcelormittal .com/poland/ Na stronie znajdują się informacje dotyczące historii Nowej Huty, zdjęcia sferyczne, nia prospołecznego uczniów „Możesz na mnie polegać”, w ramach którego ucznio- filmy edukacyjne, informacje o wszystkich twórcach projektu . Można również odbyć wie realizują autorskie projekty w zakresie działań twórczych, aktywności fizycznej

40 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 41 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

i sportowej oraz wolontariatu . Od 2006 roku wszyscy absolwenci projektu rozpo- oszczędzania oraz stanu wiedzy finansowej Polaków, którzy nie wiedzą, jak korzy- częli naukę na studiach wyższych, a od 2007 roku wszyscy (118 osób) należą do stać z dostępnych narzędzi finansowych i nie oszczędzają pieniędzy . Nazwa: Citi Handlowy utworzonego Stowarzyszenia Absolwentów . Od początku trwania projektu koszty (Bank Handlowy w Warszawie S .A .) wyniosły 6 400 000 zł, objęto nim 295 . uczestników . Program jest nowatorski zarówno pod względem formy, jak i wykorzystywanych narzę- Główna działalność: bankowość dzi . W 2009 roku odbyła się 3 . edycja, której pierwszym elementem była kampania Siedziba: 00-923 Warszawa, medialna, prowadzona od 26 do 31 października, ze wsparciem ze strony multimedial- ul . Senatorska 16 nego portalu edukacyjnego www tdo. .edu .pl . Drugim elementem programu był kon-  Równe szanse i różnorodność Bank Gospodarstwa Krajowego Rok założenia: 1870 kurs filmowy dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych na spot promu- Wsparcie edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich Liczba zatrudnionych w 2009: 5500 jący oszczędzanie . Ostatnim elementem był minikonkurs e-learningowy zachęcający Bank Gospodarstwa Krajowego, będąc bankiem państwowym, uczestniczy w realiza- Strona internetowa: młodzież i nauczycieli do tworzenia kursów e-learningowych z zakresu oszczędzania . Nazwa: Bank Gospodarstwa Krajowego cji gospodarczych zadań państwa . Przyczynia się do rozwoju kraju również poprzez www .citihandlowy .pl wsparcie edukacji dzieci z terenów wiejskich . Jak bowiem pokazują badania, edu- Przeprowadzono również badania diagnozujące stan wiedzy Polaków w tym temacie . Główna działalność: obsługa sektora kacja przedszkolna jest ważnym wyznacznikiem sukcesów w czasie dalszej nauki finansów publicznych i w pracy zawodowej, co przekłada się pośrednio na rozwój społeczny i gospodarczy . W ramach programu wysłano materiały edukacyjne i promocyjne do 3500 szkół, Siedziba: Centrala – 00-955 Warszawa, z których skorzystało 130 000 uczniów . 239 szkół wzięło czynny udział w programie, Al . Jerozolimskie 7 Realizowane za pośrednictwem powołanej przez BGK Fundacji im .J .K . Steczkowskiego przeprowadzając działania edukacyjne i uczestnicząc w konkursie . Przygotowane Rok założenia w Polsce: 1924 programy mają na celu m in. . poprawę edukacji dzieci w wieku przedszkolnym zostały 84 specjalne kursy e-learningowe . 94 tys . użytkowników portalu zapoznało Liczba zatrudnionych w 2009: 1300 z terenów wiejskich i z małych miejscowości . Program grantowy „Na dobry począ- się z jego treścią, a kilkaset osób przygotowało 271 filmów o oszczędzaniu . Szacuje Strona internetowa: www .bgk .com .pl tek” skierowany jest do organizacji pozarządowych i jednostek samorządu teryto- się, że z materiałami zapoznało się w sumie ok . 7,6 mln osób . rialnego działających na rzecz dobra publicznego, które mogą otrzymać dofinan- sowanie projektów edukacyjnych dla dzieci w wysokości 3-10 tys . zł . Od 2008 roku w ramach programu grantowego nadesłano 600 wniosków, spośród których Danone Sp. z o.o.  Zaangażowanie społeczne 39 otrzymało dofinansowanie w łącznej kwocie 341 903 zł . W zorganizowanych Aplikacja „Podziel się Posiłkiem” na Facebooku w ramach projektów zajęciach udział wzięło 1230 dzieci, w tym znaczna grupa wcze- Firma Danone w działaniach społecznych skupia się przede wszystkim na walce śniej nie objęta jakąkolwiek edukacją . z niedożywieniem dzieci w Polsce . Od 2003 roku realizuje program „Podziel się Nazwa: Danone Sp . z o .o . Posiłkiem” . Chcąc kontynuować promocję kampanii, firma zadecydowała o podjęciu Główna działalność: świeże produkty Program „Bezpieczny przedszkolak – twórczy przedszkolak” powstał z kolei w celu działań na Facebooku . mleczne zapewnienia dzieciom z małych miejscowości równych szans na rozwój i edukację . Siedziba: 01-103 Warszawa, W jego ramach w 2009 roku wsparto finansowo społeczności wiejskie (w kwocie We wrześniu 2009 roku firma rozpoczęła kampanię informacyjną programu „Podziel ul . Redutowa 9/23 33 tys . zł każda) w zakupie pomocy dydaktycznych dla przedszkoli, a wolontariusze się Posiłkiem”, na portalu społecznościowym Facebook, w ramach której za każde Rok założenia w Polsce: 1992 BGK i mieszkańcy wybudowali nowe bezpieczne place zabaw . W rodzinnym pikniku dwie osoby, które dołączyły do aplikacji, firma Danone fundowała jeden posiłek dla Liczba zatrudnionych w 2009: 1390 edukacyjnym, podczas którego wolontariusze uczyli dzieci zasad bezpiecznej zaba- dzieci . W kampanii wykorzystano mechanizm marketingu wirusowego – użytkowni- Strona internetowa: www .danone .pl wy i poruszania się po drodze, uczestniczyło 200 dzieci z rodzinami . W szkoleniach cy Facebooka sami promowali aplikację, wysyłając zaproszenia do znajomych . poświęconych metodom pracy z tematem bezpieczeństwa dzieci udział wzięło 75 . nauczycieli . W programie wzięło udział 43 . wolontariuszy BGK . Celem trwającego półtora miesiąca przedsięwzięcia było uzyskanie 20 000 użytkow- ników i tym samym ufundowanie 10 000 posiłków . Zainteresowanie było jednak tak duże, iż już po 4 tygodniach cel został osiągnięty i podjęto decyzję o zwiększeniu puli  Zdrowie i bezpieczeństwo CenterNet S.A. posiłków o kolejne 5000 . Do niedożywionych dzieci trafi 15 000 posiłków . Obecnie licz- Moja Pierwsza Komórka ba fanów strony przekroczyła 4400, co stanowi jeden z najlepszych wyników dla stron Program edukacyjny „Moja Pierwsza Komórka”, skierowany do dzieci i rodziców, w tym serwisie, prowadzonych w języku polskim, i wciąż wzrasta . Aplikacja umożliwiła Nazwa: CenterNet S .A . powstał w celu promocji zasad bezpiecznego i racjonalnego korzystania z telefonu bezpośrednie dotarcie do niemal 47-tysięcznej grupy ludzi, którzy swoją aktywnością komórkowego przez dzieci . Bohaterem programu jest postać rysunkowa Fonio, poparli działania firmy Danone oraz utożsamienie się fanów strony profilowej z pro- Główna działalność: usługi a edukacja przez zabawę prowadzona jest w formie lekcji w klasach I-II, audycji gramem „Podziel się Posiłkiem” . Firma zyskała nowe kanały skutecznej komunikacji . telekomunikacyjne radiowych oraz poprzez piosenkę edukacyjną nagraną wspólnie z dziećmi . W akcję Zwiększono również świadomość internautów na temat problemu niedożywienia . Siedziba: 00-867 Warszawa, zaangażowani są pracownicy CenterNet . Al . Jana Pawła II 29 Rok założenia: 2000 W ramach programu powstała strona www .mojapierwszakomorka .pl, a jego  Liczba zatrudnionych w 2009: 20 Ericsson w Polsce Zaangażowanie społeczne podstawą jest 8 zasad bezpiecznego korzystania z telefonu . Wspólnie z Urzędem Strona internetowa: Komunikacja dla wszystkich Komunikacji Elektronicznej oraz helpline org. pl. opracowano poradnik wakacyjny, www .centernet .com .pl Zgodnie z przesłaniem znajdującym się w misji firmy, Ericsson dąży do ułatwienia opisujący jak korzystać z telefonu komórkowego nad wodą, w górach, za granicą, komunikacji wszystkim, m in. . poprzez umożliwienie korzystania z nowych tech- Nazwa: Ericsson Sp . z o .o . niezbędnik wakacyjny, listę ważnych telefonów alarmowych oraz gry i zabawy . nologii osobom 60+ oraz poprzez artystyczne inicjatywy realizowane wspólnie Główna działalność: dostarczanie z niepełnosprawnymi dziećmi i seniorami . Dzięki programowi zwrócono uwagę na kwestie związane z korzystaniem z telefonu infrastruktury sieci telefonicznych, usługi telekomunikacyjne, komórkowego przez dzieci, zorganizowano 40 spotkań dla ponad 3000 nauczycieli Pracownicy firmy w ramach wolontariatu pracowniczego poprowadzili nieodpłatne z PWN, działania te wpłynęły także pozytywnie na wizerunek firmy . oprogramowanie oraz rozwiązania szkolenie komputerowe dla członków Klubu Seniora Polskiego Komitetu Pomocy szerokopasmowe i multimedialne Społecznej z Ochoty, w której to dzielnicy Warszawy firma ma swoją siedzibę . Siedziba: 00-807 Warszawa, Projekt miał na celu przybliżenie osobom starszym nowych technologii i naukę  Edukacja finansowa Al . Jerozolimskie 92 Citi Handlowy wykorzystywania ich w codziennym życiu . Z kursów komputerowych prowadzonych Rok założenia: w Polsce od 1904 r ., Tydzień dla Oszczędzania przez ośmioro pracowników firmy skorzystało 14 . członków Klubu Seniora . Zajęcia jako sp . z o .o . od 1992 r . Fundacja Kronenberga przy banku Citi Handlowy od lat specjalizuje się w edukacji trwały 1,5 godziny, prowadzono je przez pięć tygodni w siedzibie firmy . Dodatkowo Liczba zatrudnionych w 2009: 811 finansowej, a akcja edukacyjna „Tydzień dla Oszczędzania” ma na celu propagowa- Ericsson zainicjował stworzenie kafejki internetowej w Klubie Seniora, zakupił dwa Strona internetowa: nie nawyku oszczędzania oraz umiejętności racjonalnego gospodarowania swoimi nowe komputery o wartości 6 000 zł i podarował je Klubowi, a firma Microsoft prze- www .ericsson .com/pl finansami . Program powstał w oparciu o badania Fundacji dotyczące stosunku do kazała systemy operacyjne dla zakupionego sprzętu .

42 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 43 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

Następnie wspólnie z seniorami oraz dziećmi ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-  Wychowawczego w Pruszkowie wolontariusze zorganizowali spektakl teatral- Górnośląska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. Zdrowie i bezpieczeństwo ny „Bajka o Przyjaźni” . W przedstawienie zaangażowało się 9 . wolontariuszy, Bezpieczny Mieszkaniec 10 . seniorów z Ochoty i 12 dzieci . Wspólnie przygotowano dekoracje teatralne, Górnośląska Spółka Gazownictwa wspólnie z firmą Vattenfall prowadzi program a premiera odbyła się 28 listopada 2009 roku w warszawskim Teatrze Rampa, „Bezpieczny Mieszkaniec”, który ma na celu promocję bezpiecznego użytkowania Nazwa: Górnośląska Spółka podczas 7 . urodzin Fundacji Pomocy Osobom Niepełnosprawnych „Przyjaciel” . gazu i energii elektrycznej oraz walkę z ich kradzieżą . Zadaniem akcji jest również Gazownictwa sp . z o .o . uświadomienie wszystkim mieszkańcom, służbom prewencyjnym oraz właścicie- Wszystkie stroje i dekoracje zostały przekazane szkole w Pruszkowie . Dzięki tej Główna działalność: dystrybucja lom i zarządcom budynków zagrożeń wynikających z nielegalnych podłączeń oraz inicjatywie nastąpiła integracja wszystkich uczestników projektu; seniorzy wyrazili gazu ziemnego kradzieży infrastruktury gazowej i elektrycznej . Od 2005 roku w firmie funkcjonuje chęć włączania się w kolejne projekty wolontariackie . Siedziba: 41-800 Zabrze, specjalny dział ds . kontroli i likwidacji nielegalnego poboru paliwa gazowego . Na ul . Szczęść Boże 11 terenie działania spółki zakładane są plomby na przyłączach nieaktywnych oraz Rok założenia: 2003  przeprowadzane są wzmożone kontrole stanu plomb i połączeń instalacji gazowej . Rozwój lokalny Gaspol Liczba zatrudnionych w 2009: 2500 Strona internetowa: www .gsgaz .pl Gaspol Kibicuje Klimatowi W ramach programu uruchomiony został całodobowy „telefon bezpieczeństwa”, Ogólnopolski program „Gaspol kibicuje klimatowi” to szereg działań na rzecz zrów- pod który można zgłaszać nielegalne podłączenia do sieci gazowej, podejrzenie Nazwa: Gaspol S .A . noważonego rozwoju społeczności lokalnych, skierowany w szczególności do samo- kradzieży gazu, uszkodzenia i nietypowe elementy sieci i infrastruktury gazowej . rządowców, gmin, powiatów i przedstawicieli mediów . Głównymi celami programu Główna działalność: dystrybucja Przeprowadzono cykl bezpłatnych szkoleń dla 200 . przedstawicieli spółdzielni są edukacja na temat nowoczesnych, innowacyjnych i ekologicznych rozwiązań, przy i sprzedaż gazu płynnego oraz mieszkaniowych i służb bezpieczeństwa, które włączyły się do akcji . Opracowano wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii oraz aktywizacja społeczności lokalnych . przyjaznych rozwiązań energetycznych również specjalny informator dla służb prewencyjnych . Ponadto akcja edukacyjna Program dostarcza informacji o tym, jak działania proekologiczne przyczyniają się do Siedziba: 00-175 Warszawa, na temat bezpiecznego korzystania z gazu przeprowadzona została wśród niemal rozwoju gminy, jak uzyskać dofinansowanie na takie projekty ze środków unijnych . Al . Jana Pawła II 80 28 tys . uczniów klas I-III w 200 . śląskich szkołach podstawowych . Dzięki akcji wzra- Na program składają się: badanie i raport „Ocena i perspektywa rozwoju źródeł ener- Rok założenia: 1991 sta ilość wykrywanych kradzieży gazu, co przekłada się na wzrost bezpieczeństwa gii w polskich gminach do 2020”, warsztaty „Dobry klimat dla gmin”, konkurs i ran- Liczba zatrudnionych w 2009: 420 mieszkańców oraz wyniki finansowe spółki . king „Gmina przyszłości”, strona www kibicujklimatowi. pl. oraz warsztaty „Przyjazna Strona internetowa: www .gaspol .pl, Energia” dla przedstawicieli mediów . Do programu powołano ekspertów z zakresu www .kibicujklimatowi pl. energetyki, socjologii, pozyskiwania funduszy unijnych i wykorzystania odnawial-  Zdrowie i bezpieczeństwo nych źródeł energii . Ambasadorami programu są pracownicy Gaspolu . Grupa Allianz Polska Promocja transplantologii Gaspol oferuje produkty i rozwiązania przyjazne dla środowiska (LPG, solary, GHP), Allianz Polska prowadzi kompleksowy program promocji transplantologii we dzięki którym przyczynia się do ochrony środowiska . Program ma sprawić, że pro- współpracy z Polską Unią Medycyny Transplantacyjnej i Krajowym Konsultantem Nazwa: Grupa Allianz Polska Transplantologii prof . dr hab . med . Wojciechem Rowińskim . Działania na rzecz dukty firmy będą kojarzone jako ekologiczne . Główna działalność: Usługi promocji transplantologii podjęto wraz z wprowadzeniem do oferty polis ubezpie- ubezpieczeniowe, bankowe, czeniowych na życie . Firma zapewnia również bezpłatne ubezpieczenia na życie Program przyczynił się do wzrostu świadomości ekologicznej pracowników firmy inwestycyjne, emerytalne dla dawców nerek lub fragmentów wątroby, a lekarze podróżujący do dawców są oraz ich większego zaangażowania w życie społeczności lokalnej . Uczestnicy warsz- Siedziba: 02-685 Warszawa, ubezpieczeni na specjalnych warunkach . tatów zyskali wiedzę na temat odnawialnych źródeł energii, a zwycięzca konkursu ul . Rodziny Hiszpańskich 1 „Gmina przyszłości” otrzymał zestaw solarny o wartości 30 tys . zł . Koszt programu Rok założenia w Polsce: 1997 W ramach programu w 2005 roku Allianz wsparł finansowo igrzyska zimowe z udzia- wynosi 600 tys . zł, będzie on realizowany do końca 2010 roku . Liczba zatrudnionych w 2009: 1831 łem dzieci po przeszczepie narządów . W 2009 roku firma była głównym partnerem Strona internetowa: www .allianz pl. meczu charytatywnego „Gra o Życie”, wspierającego polską transplantologię . Dzięki akcji promowano wiedzę o transplantacji, której stan w społeczeństwie polskim  Zdrowie i bezpieczeństwo GlaxoSmithKline jest niski w tym zakresie . Tematy związane z transplantologią pojawiały się częściej Mam Haka na Raka w mediach . Udało się też odwrócić tendencję spadkową w liczbie wykonywanych Ogólnopolski Program dla Młodzieży „Mam Haka na Raka” powstał z myślą o budo- w Polsce transplantacji, która wzrosła z 922 w 2007 roku do 1106 zabiegów w roku Nazwa: Grupa Kapitałowa waniu społeczeństwa obywatelskiego w pełni odpowiedzialnego za zdrowie swoje 2008 . Po wprowadzeniu przez Allianz ubezpieczeń dla osób oddających swój organ GlaxoSmithKline Pharmaceuticals SA i swoich bliskich . Inicjatywa adresowana jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, do przeszczepu wzrosła też liczba osób z nich korzystających . którzy dowiadują się, jak walczyć z chorobami nowotworowymi, a następnie orga- Główna działalność: działalność nizują w swoim środowisku imprezy i happeningi, by w niekonwencjonalny sposób badawczo-naukowa, produkcja przekazać tę wiedzę swoim bliskim, sąsiadom, innym uczniom . Sto najaktywniej-  i sprzedaż leków Grupa ATLAS Zaangażowanie społeczne szych zespołów bierze udział w Warsztacie Kreatywnym, gdzie wymyśla ogólno- Siedziba: 60-322 Poznań, ATLAS – dobry obywatel polską kampanię społeczną o profilaktyce nowotworowej, a zwycięski projekt ul . Grunwaldzka 189 Grupa ATLAS realizuje działania pomocowe za pośrednictwem Fundacji realizowany jest przez profesjonalną agencję reklamową, a następnie emitowany Rok założenia w Polsce: 1978 Dobroczynności ATLAS, która opiekuje się dziećmi pokrzywdzonymi przez los, Nazwa: ATLAS sp . z o .o . nieodpłatnie na terenie całego kraju . szczególnie ciężko chorymi, z ubogich rodzin, osobami nieuleczalnie chorymi oraz Liczba zatrudnionych w 2009: ok . 1700 Główna działalność: producent rodzinami wielodzietnymi o niskim dochodzie . Na rzecz szpitali, szkół i domów Strona internetowa: chemii budowlanej Program umożliwia firmie GlaxoSmithKline realizować swoją misję, by pomagać samotnej matki, zlokalizowanych w całym kraju, firma przekazuje bezpłatnie mate- www .gsk .com .pl Siedziba: 91-421 Łódź, ludziom czuć się lepiej, osiągać więcej, żyć dłużej . Co roku tematem kampanii jest riały budowlane . Część wolontariuszy Fundacji jest pracownikami firmy . profilaktyka innej choroby nowotworowej: pierwsza i druga edycja skupiały się ul . Kilińskiego 2 Rok założenia: 1991 wokół nowotworów piersi i raka szyjki macicy . Trzecia edycja, rozpoczęta w 2010 Dzięki wsparciu przedsiębiorstwa w 2009 roku Fundacja udzieliła pomocy zarówno Liczba zatrudnionych w 2009: 2037 roku, poświęcona zostanie profilaktyce raka prostaty . finansowej, jak i rzeczowej ponad 600 . osobom, 50 . placówkom ze sfery zadań Strona internetowa: www .atlas com. .pl publicznych oraz powodzianom z Podkarpacia i pogorzelcom z Łodzi . Z przekaza- W dwóch poprzednich edycjach udział wzięło odpowiednio 2800 i 3000 zespołów . nych środków zakupiono m in. . schodołaz dla niepełnosprawnych dzieci w łódzkiej Program został uhonorowany nagrodą „Kampania Społeczna 2008” w konkursie szkole, przenośny aparat USG dla łódzkiego hospicjum oraz 300 paczek świą- organizowanym przez Fundację Komunikacji Społecznej . tecznych kombatantom i seniorom z Gdańska . Wzrasta liczba wpłat dla Fundacji z tytułu jednego procenta podatku, a firma ATLAS postrzegana jest jako społecznie Kampania wspiera Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych . odpowiedzialna .

44 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 45 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

W ramach programu Fundacja bezpłatnie wypożycza aparaty słuchowe z 18 . Banków Grupa Kapitałowa Polskiej Grupy Aparatów Słuchowych, którym wcześniej podarowała 540 aparaty . Bezpłatną rehabi- Nazwa: Telekomunikacja Polska  litacją domową przez 4 lata trwania projektu objęto 560 dzieci, odwiedzanych dwa Zdrowie i bezpieczeństwo Farmaceutycznej S.A. Główna działalność: usługi razy w tygodniu przez 295 rehabilitantów . Zorganizowano również 24 bezpłatne Podaruj Zdrowie telekomunikacyjne turnusy terapeutyczno-rehabilitacyjne dla 608 dzieci z rodzicami i 150 terapeutów, W Polsce, według raportu UE, ok . 4 mln Polaków żyje na granicy ubóstwa, a co Siedziba: 00-105 Warszawa, 5 bezpłatnych szkoleń dla 133 rehabilitantów i opiekunów dzieci oraz składający się Nazwa: Grupa Kapitałowa Polskiej trzecia osoba nie wykupuje recept . Chcąc pomóc osobom znajdującym się w trudnej ul . Twarda 18 z czterech etapów cykl szkolenia pierwszych 5 certyfikowanych trenerów nowator- Grupy Farmaceutycznej S .A . sytuacji życiowej i materialnej w dostępie do produktów leczniczych, opracowano Rok założenia: 1991 skiej metody werbo-tonalnej w Polsce . Poza tym zorganizowano 11 weekendowych program „Podaruj Zdrowie”, który realizuje założona przez firmę Fundacja Dbam Liczba zatrudnionych w 2009: 28 000 Główna działalność: dystrybucja leków warsztatów szkoleniowych dla 127 terapeutów programu . Przygotowano również o Zdrowie . Strona internetowa: www tp. .pl, i art . medycznych pierwszy w Polsce bezpłatny poradnik, jak rehabilitować małe dziecko z wadą słuchu . Siedziba: 91-342 Łódź, ul . Zbąszyńska 3 www .orange .pl, Od 2008 roku, w 17 . miastach Polski z 7 województw, w ramach inicjatywy powsta- Rok założenia: 1994 www fundacja. .orange pl. wały tymczasowe biura, gdzie przyjmowano wnioski, na podstawie których przyzna- Program jest pod stałym nadzorem Rady Naukowej i współpracuje z Akademią Liczba zatrudnionych w 2009: ok . 7000 wano, zgodnie z regulaminem, pomoc . Przekazywano ją w postaci specjalnych kart, Pedagogiki Specjalnej w Warszawie . Beneficjentami programu są również dzieci Strona internetowa: www .pgf .com .pl za które można było kupić wyłącznie leki i środki medyczne, tylko w aptekach, co pracowników, które mają wadę słuchu . gwarantowało jej wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem . O akcji, przez cały czas jej trwania, informowano w lokalnych mediach i aptekach .

Akcje prowadzone były pod patronatem władz miejskich, które angażowały do Grupa Żywiec  Zdrowie i bezpieczeństwo pomocy lokalne ośrodki pomocy i urzędy miast . Brali w nich udział także pra- Polityka Alkoholowa cownicy firmy na zasadzie wolontariatu . Dzięki akcji pomoc otrzymało ok . 15 tys . Polityka Alkoholowa to szereg działań promujących trzeźwość za kierownicą oraz osób − głównie osoby starsze, emeryci i renciści, a także przewlekle chorzy, matki ograniczanie dostępu do alkoholu nieletnim . Grupa Żywiec jako czołowa firma Nazwa: Grupa Kapitałowa Żywiec S .A . samotnie wychowujące dzieci, rodziny wielodzietne . Osoby będące w najgorszej piwowarska realizuje działania promujące odpowiedzialne wzorce konsumpcji, Główna działalność: produkcja piwa sytuacji życiowej otrzymują pomoc również po zakończeniu akcji, dzięki funduszom organizuje i wspiera projekty dotyczące zagrożeń i skutków nieodpowiedzialnego Siedziba: 34-300 Żywiec, przekazanym przez Fundację (1,3 mln zł) . spożywania alkoholu . Aby dotrzeć precyzyjnie do jak największej liczby odbiorców ul . Browarna 88 firma podjęła szereg działań z partnerami społecznymi . Rok założenia: 1856 W planach jest kontynuowanie akcji w pozostałych rejonach kraju oraz jej powtórze- Liczba zatrudnionych w 2009: 5659 nie w tych regionach, w których sytuacja jest najtrudniejsza (największe zagrożenie Wraz z Prezydentem Miasta Rzeszowa i Komendą Policji w Rzeszowie zorganizo- Strona internetowa: bezrobociem oraz największy odsetek osób starszych) . wano warsztaty dla ponad 100 . sprzedawców i policjantów, którzy zapoznawali się www .grupazywiec .pl m in. . z technikami asertywnej rozmowy z młodzieżą . Podczas Heineken Open’er Festival przeprowadzono kampanię „Ciesz się Heinekenem – bądź odpowiedzialny”,  Zaangażowanie społeczne Grupa Muszkieterów w ramach której informowano kierowców o skutkach jazdy pod wpływem alkoho- Place Zabaw − Muszkieterowie lu, przeszkolono 150 . sprzedawców w zakresie odmawiania sprzedaży alkoholu Grupa Muszkieterów − zrzeszenie przedsiębiorców prowadzących swe działania nieletnim oraz przygotowano specjalne bezpłatne autobusy i parkingi . Materiały Nazwa: ITM Polska Sp . z o .o . w małych i średnich miejscowościach − powołała Fundację Muszkieterów, która promujące trzeźwość za kierownicą trafiły do 50 tysięcy festiwalowiczów . W ramach przeprowadza analizę potrzeb lokalnych społeczności i stara się na nie odpowiadać . obchodów Dnia Bezpiecznego Kierowcy w 1140 spotach radiowych promowano Główna działalność: zrzeszenie Jednym z częstych problemów jest brak wystarczającej liczby bezpiecznych miejsc trzeźwość na drodze, a policjanci rozdali materiały edukacyjne i gadżety około niezależnych przedsiębiorców do zabaw dla dzieci, dlatego też Fundacja podjęła decyzję o budowie nowoczesnych 1000 kierowcom . 300 billboardów i 250 citylightów z przekazem nawołującym zarządzających supermarketami o bezpieczeństwo i trzeźwość za kierownicą zobaczyło kilka milionów kierowców . spożywczymi Intermarché oraz placów zabaw . supermarketami „dom i ogród” Bricomarché Akcja Społeczna Place Zabaw – Muszkieterowie prowadzona jest we współpracy  Siedziba: 61-070 Poznań, z samorządami lokalnymi . Właściciele sklepów Intermarché i Bricomarché oraz Infakt Zaangażowanie społeczne ul . Janikowska 33 Fundacja Muszkieterów finansują zakup i montaż urządzeń, a gminy przygotowują Infakt dla non-profit Rok założeniaw Polsce: 1997 i przekazują teren pod plac zabaw . Gotowy obiekt staje się własnością lokalnej Infakt powstał w 2008 roku jako start-up technologiczny, założony przez dwóch stu- Liczba zatrudnionych w 2009: ok . 9000 społeczności . Place zabaw Muszkieterów wykonuje firma SUN+ . Są one wyposażone dentów, i zajmuje się tworzeniem oprogramowania do wystawiania faktur online . Nazwa: Infakt Sp z o .o . w nowoczesne, bezpieczne i certyfikowane urządzenia . Analiza klientów firmy pokazała, iż są wśród nich fundacje i stowarzyszenia, dla Strona internetowa: Główna działalność: producent www .muszkieterowie .pl których dostęp do oferowanej aplikacji stanowi duże udogodnienie w działaniu, ale oprogramowania W ciągu dwóch lat akcji właściciele sklepów Intermarché i Bricomarché przeka- jednocześnie duże obciążenie finansowe . zali 35 placów zabaw (w tym 20 w 2009 roku) . Ich budowa pomaga w tworzeniu Siedziba: 31-202 Kraków, ul . Prądnicka 65/6 pozytywnych relacji z władzami samorządowymi, a także z klientami sklepów Akcja rozpoczęła się od automatycznego przyznania dotychczasowym klientom Rok założenia: 2008 Intermarché i Bricomarché . Infaktu, należącym do organizacji non-profit, bezpłatnego dostępu do komercyjnej Liczba zatrudnionych w 2009: 5 wersji aplikacji do wystawiania faktur online . Następnie przeprowadzono pilota- Strona internetowa: www infakt. .pl żową akcję zachęcającą do skorzystania z programu także organizacje pozarzą-  Zdrowie i bezpieczeństwo Grupa TP dowe niebędące klientami firmy . Łącznie do końca 2009 roku z akcji skorzystało Dźwięki Marzeń 81 podmiotów . Wszystkie organizacje otrzymują dożywotnią możliwość wystawia- Program Fundacji Orange „Dźwięki marzeń”, prowadzony od 2006 roku, oferuje nia do 500 . faktur miesięcznie . Od stycznia 2010 roku program dla non-profit stał kompleksową i wieloetapową pomoc dzieciom z wadą słuchu, ich opiekunom się trwałym elementem oferty Infaktu . i terapeutom . Celem programu jest objęcie opieką dziecka tuż po wykryciu wady słuchu, kiedy szansa na powodzenie rehabilitacji jest największa . Skierowany jest Podjęte działanie wyróżniło Infakt na tle konkurencji – firma jest postrzegana jako więc do dzieci w wieku 0-3 lat (dzieci do 6 . roku życia − w przypadku sprzężonej innowacyjna oraz taka, dla której priorytetem jest troska o swoich abonentów . niepełnosprawności) . Program ma za zadanie równocześnie podnosić świadomość Świadczą o tym pozytywne reakcje obecnych klientów firmy na wprowadzenie społeczną odnośnie potrzeb rozwojowych i znaczenia podjęcia wczesnej terapii programu dla organizacji non-profit oraz odzew ze strony partnerów i mediów u małych dzieci . zaangażowanych na rzecz III sektora .

46 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 47 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

fundusze unijne (przeszło 1,2 mln zł) na projekt, w którym uczestniczy 150 . uczniów  Zaangażowanie społeczne Kraft Foods Polska S.A. ze specjalizacji gazownictwo i urządzenia sanitarne . Nazwa: Mazowiecka Spółka Walka z głodem i niedożywieniem Gazownictwa sp . z o .o . Zgodnie z raportami UE w Polsce ponad 2,5 mln mieszkańców kraju żyje w skraj- Dzięki uruchomieniu w 2009 roku trzyletniego technikum dla pracujących oraz stu- Główna działalność: dystrybucja gazu Nazwa: Kraft Foods Polska S .A . nym ubóstwie, a ponad 35% nie stać na posiłek zawierający mięso, drób lub ryby dium policealnego, kwalifikacje podnosić mogą również dorośli, w tym pracownicy Siedziba: 00-537 Warszawa, przynajmniej co drugi dzień, co stanowi jeden z najgorszych wskaźników w Unii . spółki (obecnie kształci się ponad 50 osób) . Główna działalność: sprzedaż ul . Krucza 6/14 W ramach strategicznego partnerstwa z Federacją Polskich Banków Żywności, Kraft produktów spożywczych (kawa, Rok założenia: 2000 r . / rozpoczęcie Foods Polska przekazuje darowizny produktów spożywczych (w 2009 roku − 48 405 Podjęte działania pozwolą przygotować dobrze wyszkolonych pracowników śred- słodycze czekoladowe, ciastka) działalności 2003 r . kg) oraz darowizny pieniężne, wspiera infrastrukturę Banków oraz wspólnie z nimi niego szczebla, którzy są potrzebni nie tylko Spółce Mazowieckiej, lecz także innym Siedziba: 02-627 Warszawa, Liczba zatrudnionych w 2009: 2916 realizuje projekty edukacyjne i akcje społeczne . firmom z sektora gazowniczego . To nowatorskie w branży przedsięwzięcie wpisuje ul . Domaniewska 49 Strona internetowa: www .msgaz .pl Rok założenia w Polsce: 1992 się w proces reaktywacji średniego szkolnictwa zawodowego – firma wystąpiła W 2009 roku wspólnie zrealizowano kampanię „Podatki są po naszej stronie”, skie- Liczba zatrudnionych w 2009: ok . 1900 o wpisanie zawodu technik gazownictwa do klasyfikacji zawodów szkolnictwa rowaną do producentów i dystrybutorów żywności . Celem akcji było poinformowa- Strona internetowa: zawodowego MEN, a także do MPiPS − do klasyfikacji zawodów i specjalności; prace nie przedsiębiorców o pozytywnych zmianach podatkowych, jakie weszły w życie www .kraftfoodscompany .com legislacyjne są na ukończeniu . z początkiem 2009 roku, i zachęcenie do przekazywania darowizn na rzecz Banków .

W działania włączyło się również ok . 40 . pracowników Kraft Food Polska, którzy Metro Group  Edukacja pomagali podczas zbiórek żywności w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Walki z Ubóstwem i Świątecznej Zbiórki Żywności w Rzeszowie, Poznaniu, METRO Student W roku 2006 koncern METRO Group, we współpracy z Wyższą Szkołą Handlową Chorzowie i Warszawie . Świąteczną zbiórkę kontynuowano w biurze w Warszawie we Wrocławiu, uruchomił program stypendialny METRO Student, który jest roz- Nazwa: METRO AG oraz na terenie zakładów produkcyjnych w Płońsku, Cieszynie i Jarosławiu . Dzięki winięciem programu METRO Edukacja, prowadzonego przez koncern od 2000 r . Przedstawicielstwo w Polsce akcji udało się przekazać na rzecz potrzebujących 289 kg żywności . Łącznie za Uczestnikami METRO Student są absolwenci techników i liceów ogólnokształcących pośrednictwem Świątecznej Zbiórki Żywności do potrzebujących trafiło 620 ton pro- Główna działalność: handel z całego kraju, a wyłonione w procesie rekrutacji osoby studiują na dziennych duktów spożywczych, co stanowi rekord w historii 13 . lat prowadzenia Zbiórek . wielkopowierzchniowy studiach licencjackich w Wyższej Szkole Handlowej we Wrocławiu . Obecnie w pro- Siedziba: 02-183 Warszawa, gramie uczestniczy 22 studentów . METRO Group wspiera swoich podopiecznych, Al . Krakowska 61 pokrywając m in. . koszty czesnego i zakwaterowania . Dodatkowo firma opracowała  Równe szanse i różnorodność L’Oréal Polska Rok założenia w Polsce: program przedmiotów specjalizacyjnych, praktyk, szkoleń i zajęć prowadzonych połowa lat 90-tych Łatwiejszy Dostęp do Wiedzy przez menedżerów METRO Group . Liczba zatrudnionych w 2009: 26 000 „Łatwiejszy Dostęp do Wiedzy” to inicjatywa przygotowana przez polską filię firmy Strona internetowa: Nazwa: L’Oréal Polska Spółka z o .o . w ramach programu z okazji setnych urodzin Grupy L’Oréal (100 lat − 100 projektów, Celem METRO Student jest kształcenie wysoko wykwalifikowanych kadr dla branży www .metrogroup .pl opracowanych przez filie na całym świecie) . Akcję skierowano do dzieci z rodzin Główna działalność: sprzedaż handlowej, stworzenie atrakcyjnej perspektywy zawodowej dla najlepszych absol- potrzebujących z dzielnicy Białołęka w Warszawie oraz z Pruszkowa, gdzie mieszczą kosmetyków wentów szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski oraz wdrożenie nowoczesnych się siedziby firmy – biuro i fabryka . Siedziba: 03-230 Warszawa, rozwiązań w zakresie programów nauczania (przedmioty specjalizacyjne dostoso- ul . Daniszewska 4 wane do potrzeb wielkopowierzchniowych sieci handlowych) i integracji studentów W ramach projektu L’Oréal Polska wyremontował trzy lokalne siedziby Towarzystwa Rok założenia w Polsce: 1992 ze środowiskiem pracy . Przyjaciół Dzieci, stworzył w nich pracownie komputerowe, a ponadto w dwóch Liczba zatrudnionych w 2009: 950 z nich finansuje naukę języka angielskiego i informatyki dla około 100 . dzieci Strona internetowa: www .loreal .pl, METRO Group planuje dalsze zwiększanie liczby stypendystów programu i jego w wieku od 5 do 18 lat (zajęcia 2 razy w tygodniu, od września 2009) . Równolegle do www .lorealdlakobietinauki .pl rozwój jakościowy, m in. spotkania z osobami z najważniejszych działów w firmie, zadań edukacyjnych, prowadzonych przez pedagogów, pracownicy L’Oréala w ramach tworzenie przez studentów własnych materiałów pomocnych w przyszłej pracy wolontariatu organizują dla dzieci liczne atrakcje i zajęcia . Odbyły się m in. . spotkania w koncernie . z serii prezentacja zawodów, mające na celu zainspirowanie młodzieży drogą zawodo- wą, którą mogłaby wybrać w przyszłości, a także wyjścia do teatru i kina .  Zdrowie i bezpieczeństwo W przygotowaniu programu wzięła udział Grupa Robocza, złożona z pracowników Microsoft poszczególnych działów L’Oréal Polska . Dzięki ich zaangażowaniu udało się opra- „3... 2... 1... Internet!” – bezpieczeństwo dzieci w Internecie cować program i regularnie prowadzić działania na rzecz Towarzystwa Przyjaciół W dzisiejszych czasach edukacja dzieci i młodzieży zależy w dużej mierze od wykorzy- Nazwa: Microsoft Sp . z o .o . Dzieci . Współpraca wpłynęła pozytywnie na ich integrację i motywację do pracy stania nowoczesnych technologii, ale posługiwanie się nimi niesie ze sobą potencjalne oraz zachęciła innych pracowników do włączenia się w projekt na zasadzie wolon- zagrożenia . W ścisłej współpracy z Fundacją Dzieci Niczyje oraz Fundacją „Kierowca Główna działalność: branża IT, tariatu . Bezpieczny”, Microsoft przygotował kampanię bezpieczeństwa internetowego dzieci międzynarodowy producent „3…2…1… Internet!” . Dzięki specjalnie opracowanej prezentacji multimedialnej nawet oprogramowania komputerowego, w słabo zinformatyzowanych szkołach podstawowych można przeprowadzić zajęcia aplikacji serwerowych i technologii  Edukacja Mazowiecka Spółka Gazownictwa sp. z o.o. z bezpieczeństwa w sieci . Microsoft, w listopadzie 2009 roku, przekazał ponad 14 tys . informatycznych dla klientów Wsparcie edukacji techników gazownictwa publicznych szkół podstawowych w Polsce oryginalny egzemplarz curriculum kampa- indywidualnych, firm i instytucji Mazowiecka Spółka Gazownictwa jest patronem Technikum Gazowniczego działa- nii . Ponadto materiały są dostępne do pobrania w portalu edukacyjnym Partnerstwo Siedziba: 02-222 Warszawa, jącego w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Łodzi od 2008 r . (początkowo dla Przyszłości oraz na stronach wybranych kuratoriów . Al . Jerozolimskie 195a jako klasa o profilu gazowniczym) – jedynej tego typu placówce w centralnej Rok założenia w Polsce: 1992 Polsce . Firma angażuje się zarówno w działania o charakterze promocyjnym (przy- Miernikiem efektywności kampanii są liczniki pobrań materiałów ze stron interne- Liczba zatrudnionych w 2009: 350 gotowywanie ulotek, propagowanie działalności placówki w prasie branżowej towych, liczba nauczycieli biorących udział w konkursach oraz stale powiększająca Strona internetowa: i ogólnopolskiej), jak i edukacyjnych . W ramach tych ostatnich na terenie Łódzkiego się liczba wolontariuszy-pracowników Microsoftu prowadzących z dziećmi oraz www .microsoft .com/poland Zakładu zorganizowano warsztaty szkolne oraz przekazano uczniom salę dydaktycz- nauczycielami zajęcia z e-bezpieczeństwa . ną, wyposażoną w rzutnik multimedialny, laptopy, a także pomieszczenia dodat- kowe . W trakcie praktyk uczniowie mają okazję przekonać się, jak wygląda praca Konferencje poświęcone e-bezpieczeństwu, zorganizowane przez Microsoft oraz w różnych działach technicznych spółki . Dla podopiecznych firma pozyskała również jego partnerów, w 2009 roku zgromadziły ponad 650 . nauczycieli, dyrektorów szkół

48 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 49 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

i pedagogów . Włączenie tematyki do programu wolontariatu pracowniczego dało ży . Celem programu jest również promowanie racjonalnego użytkowania energii pracownikom szansę osobistego zaangażowania w promowanie właściwych praktyk elektrycznej . Nazwa: Polskie Towarzystwo Przesyłu korzystania z internetu . i Rozdziału Energii Elektrycznej W ramach każdej edycji programu, w szkołach podstawowych i w gimnazjach, Główna działalność: podejmowanie Wkrótce materiały edukacyjne w wersji z lektorem migowym zostaną także udo- odbywają się pokazy filmów edukacyjnych i specjalne prelekcje, w trakcie których działań na rzecz rozwoju stępnione szkołom prowadzącym zajęcia dla dzieci niesłyszących . przekazywana jest uczniom wiedza dotycząca bezpiecznego i racjonalnego użytko- elektroenergetyki w Polsce wania energii elektrycznej . Dzięki współpracy ze Strażą Pożarną szkoleni są także Siedziba: 60-637 Poznań, nauczyciele biorący udział w programie „Bezpieczne życie” . ul . Wołyńska 22  Zdrowie i bezpieczeństwo PAMSO S.A. Rok założenia: 1990 Wspólnymi elementami wszystkich edycji programu są konkursy dla uczniów Akademia Zdrowego Żywienia PAMSO Liczba zatrudnionych w 2009: 26 i nauczycieli . Prace tych ostatnich, za ich zgodą, są opracowywane w formie kon- Wyrabianie prawidłowych nawyków żywieniowych oraz propagowanie racjonalne- Strona internetowa: www .ptpiree .pl Nazwa: Zakłady Mięsne PAMSO SA go odżywiania to główne cele kampanii edukacyjnej przeprowadzonej przez PAMSO spektów i udostępniane wszystkim zainteresowanym dydaktykom w celu ich włą- w Pabianicach . Jej głównymi adresatami były dzieci oraz osoby, które spędzają więk- czenia do działań edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży . Główna działalność: produkcja mięsa, szą część dnia w pozycji siedzącej – aktywne zawodowo, ale nie fizycznie . wędlin i garmażu Każdego roku w programie bierze udział ok . 12 tys . osób, i z roku na rok widoczny Siedziba: 95-200 Pabianice, Materiały edukacyjne, zawierające konkretne propozycje żywieniowe, rozdawa- jest wzrost zainteresowania ze strony szkół, jak też społeczności lokalnych (jedno- ul . Żwirki i Wigury 19 no w sklepach PAMSO w formie drukowanej, publikowano na łamach prasy oraz stek straży pożarnej, policji, ośrodków wychowawczych, świetlic, domów kultury Rok założenia: 1992 udostępniono online . W ramach akcji „Na harówkę weź wałówkę”, na specjalnie itp), rosnące poparcie partnerów i wzrost zaufania do podejmowanych działań . Liczba zatrudnionych w 2009: 650 utworzonej podstronie www Zakładów, zamieszczono cykl porad zachęcających Na 2010 rok przewidziano przeprowadzenie badań dotyczących ilości wypadków Strona internetowa: www .pamso .pl osoby pracujące do racjonalizacji żywienia . Z kolei akcja skierowana do dzieci z energią elektryczną wśród dzieci i młodzieży i porównanie ich z danymi z lat odbyła się w Dniu Dziecka w połowie szkół podstawowych Pabianic pod hasłem wcześniejszych (1996-1999) . „Mityngu Lekkokalorycznego” . Składały się na nią spotkania, podczas których dzieci uczyły się zasad prawidłowego odżywiania pod okiem zatrudnionych przez PAMSO ekspertów . Dzieci mogły też samodzielnie skomponować pełnowartościowy posiłek PricewaterhouseCoopers  Zaangażowanie społeczne i zabrać do domu drukowany poradnik . Koalicja „Charytatywny SMS bez VAT” Po jednej z kolejnych edycji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy (WOŚP), doradcy Materiały w formie drukowanej trafiły do grupy co najmniej 5000 osób . Kampania podatkowi z PricewaterhouseCoopers (PwC) zajęli się kwestią VAT-u od SMS-ów, Nazwa: PricewaterhouseCoopers Sp . z o .o . spotkała się z pozytywną reakcją wśród jej adresatów, jak też z aprobatą pracow- z których dochód przeznaczany jest na cele dobroczynne . Po przeanalizowaniu ist- Główna działalność: świadczenie usług ników firmy . niejących przepisów prawnych okazało się, że środki przesyłane SMS-ami to jedyna w zakresie audytu, doradztwa obłożona podatkiem VAT forma przekazywania pieniędzy na cele charytatywne . finansowego i podatkowego klientom W związku z tym PwC zainicjowało powstanie koalicji, do której przystąpiło ponad z sektora publicznego oraz prywatnego,  Edukacja 20 największych organizacji charytatywnych w kraju, m in. . WOŚP, Polska Akcja PGNiG SA a także doradztwo w obszarze Humanitarna, Fundacja Batorego, Fundacja TVN i inne . Jej głównym celem jest ENERGIA NAUKI odpowiedzialnego biznesu doprowadzenie, w ramach obowiązujących ram prawnych, do zaniechania pobiera- PGNiG jest firmą, która czerpie z dorobku nauk ścisłych, dlatego też wakacyjna akcja i zrównoważonego rozwoju Nazwa: Polskie Górnictwo Naftowe nia podatku VAT od charytatywnych SMS-ów, tak by całość przekazywanych środków edukacyjna „Energia Nauki” skupiła się na popularyzacji wśród najmłodszych wie- Siedziba: 00-638 Warszawa, i Gazownictwo SA trafiała do potrzebujących . dzy z tego właśnie zakresu . Specjalny samochód, będący mobilnym centrum nauki, Al . Armii Ludowej 14 w lipcu i sierpniu 2009 roku odwiedził szkoły w województwie mazowieckim i pod- Rok założenia w Polsce: 1990 Główna działalność: poszukiwania, Pod nadzorem PwC rozpoczęto formalną procedurę mającą doprowadzić do zmian, karpackim, pokonując w sumie 4 tys . kilometrów i docierając do dzieci i młodzieży Liczba zatrudnionych w 2009: 1100 wydobycie i magazynowanie, sprzedaż a jednocześnie zrealizowano kampanię społeczną na ten temat . Dzięki zaangażowa- z 20 . szkół w miejscowościach poniżej 20 tys . mieszkańców . Strona internetowa: www .pwc .pl gazu ziemnego i ropy naftowej niu pracowników PwC z działu marketingu i IT założono stronę internetową Koalicji i dystrybucja Projekt zrealizowany został dzięki współpracy z „PROJEKTOREM – wolontariatem (www .smsbezvat .pl), gdzie do tej pory zebrano kilka tysięcy podpisów z poparciem Siedziba: 01-224 Warszawa, studenckim” . Studenci-wolontariusze przygotowywali autorskie, widowiskowe dla akcji, w tym znanych działaczy społecznych i osób publicznych . ul . M . Kasprzaka 25 eksperymenty z zakresu chemii, fizyki, robotyki, biologii . Dzięki spektakularnym Rok założenia: pod nazwą PGNiG SA doświadczeniom nauki uznawane dość powszechnie za trudne i nudne miały szansę W lutym 2010 rząd poinformował, że zostało przygotowane rozporządzenie, dzięki od 1982r . zostać pokazane z ciekawej strony . Prócz edukacyjnych warsztatów i pokazów, dla któremu osoby wysyłające dobroczynne SMS-y nie będą musiały płacić od nich VAT-u . Liczba zatrudnionych w 2009: 8899 uczestników przygotowano również zajęcia animacyjno-sportowe . Wizyta mobilne- Strona internetowa: www .pgnig .pl go centrum nauki stanowiła atrakcyjny element wakacyjnego programu dla dzieci w małych miejscowościach . Procter & Gamble  Zaangażowanie społeczne Klub Dzieci Targówka − Dzielimy się pasją W akcji ENERGIA NAUKI wzięło udział prawie 1000 osób − przede wszystkim Głównym celem edukacyjno-sportowego programu Klub Dzieci Targówka jest uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ich opiekunowie, nauczyciele zapewnienie bezpłatnego dostępu do ciekawych zajęć dzieciom z dzielnicy Nazwa: Procter and Gamble DS Polska i dyrektorzy szkół . Wszyscy uczestnicy wyrazili zainteresowanie ponownym udzia- Warszawy, w której znajduje się biuro główne i fabryka P&G . Program dedykowany Sp . z o .o . łem w akcji . W przyszłości inicjatywa „Energia Nauki” ma zostać rozszerzona na jest szczególnie tym dzieciom, które ze względu na złą sytuację materialną nie większą liczbę województw . mogą korzystać z płatnych zajęć pozalekcyjnych . Projekt opiera się na zaangażowa- Główna działalność: produkcja niu wolontariuszy – pracowników firmy, którzy na terenie Szkoły Podstawowej nr i dystrybucja kosmetyków i środków 58 na Targówku regularnie prowadzą korepetycje: z języka polskiego, języka angiel- czystości Polskie Towarzystwo Przesyłu skiego i matematyki oraz warsztaty: modelarskie, muzyczne, taneczne, teatralne, Siedziba: 03-872 Warszawa,  Zdrowie i bezpieczeństwo informatyczne, fotograficzne i sportowe . ul . Zabraniecka 20 i Rozdziału Energii Elektrycznej Rok założenia w Polsce: 1990 Bezpieczniej z prądem Liczba zatrudnionych w 2009: 3300 Partnerami programu są: Szkoła Podstawowa nr 58, Zespół Szkół nr 34, Rada Zainicjowany w 2002 roku przez PTPiREE oraz spółki dostarczające energię elektrycz- Strona internetowa: www .pg .pl, Dzielnicy Targówek Fabryczny, Klub Sportowy „Błyskawica” i Stowarzyszenie Dzieci ną program ma zwiększyć bezpieczeństwo korzystania z urządzeń elektrycznych www .pg .com i doprowadzić do zmniejszenia liczby wypadków z prądem wśród dzieci i młodzie- Targówka . Inicjatywie patronuje Burmistrz Targówka .

50 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 51 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

W 2009 roku blisko 50 . Klubowiczów wzięło udział w rocznych warsztatach fotogra-  ficznych . Ponad 200 wykonanych przez nie zdjęć trafiło do albumu „Dzieciaki”, zaś SziK Zaangażowanie społeczne 40 prac − na letnią wystawę na Placu Zamkowym . Łącznie we wszystkich zajęciach Zorganizowanie klubu piłki nożnej w Woli Rafałowskiej w 2009 roku wzięło udział 195 dzieci, co stanowi wzrost o 50 proc . w stosunku do Wola Rafałowska to licząca ponad 1,5 tys . mieszkańców wieś w powiecie rzeszow- roku poprzedniego . O niespełna połowę zwiększyło się także grono zaangażowa- skim . Uruchomienie klubu piłki nożnej miało na celu zaktywizowanie (głównie Nazwa: Firma Handlowo Usługowa nych w projekty Klubu pracowników P&G (z 18 do 27) . młodych) mieszkańców wsi, a jego działalność stanowi pierwszą i jedyną formę „SziK” zorganizowanej rozrywki oferowanej w tej miejscowości . Główna działalność: sprzedaż Klub Dzieci Targówka jest prowadzony w ramach globalnej strategii „P&G . Żyj, samochodowych części zamiennych poznawaj, rozwijaj się” . W listopadzie 2009 roku ruszyła ogólnopolska edycja pro- Inicjatorem i głównym sponsorem projektu jest właściciel firmy SziK Henryk Siedziba: 36-020 Tyczyn, woj . gramu realizowana dzięki partnerstwu firmy Procter & Gamble i Fundacji Nasza Szydełko, który wykupił i przekazał gminie teren, na którym tworzone jest boisko podkarpackie, ul . Grunwaldzka 82 Ziemia . piłkarskie o wymiarach dostosowanych do wymagań rozgrywek klas okręgowych . Rok założenia: 1992 Po ukończeniu prac przy boisku powstaną szatnie dla piłkarzy, budynki techniczne Liczba zatrudnionych w 2009: 70 oraz trybuny . W inicjatywę włączyli się również proboszcz miejscowej parafii, zachę- Strona internetowa: www .szik .pl  Zdrowie i bezpieczeństwo Renault Polska cający mieszkańców do zaangażowania w projekt; sołtys, który wyszukał odpowied- ni teren pod obiekt rekreacyjno-sportowy oraz wójt gminy Chmielnik, na terenie 10. edycja „Bezpieczeństwa dla Wszystkich” której powstaje stadion, który w przyspieszonej procedurze przekwalifikował grunty „Bezpieczeństwo dla wszystkich” to międzynarodowy program edukacyjny dla szkół rolne na rekreacyjno-sportowe . Nazwa: Renault Polska Sp . z . o .o . podstawowych, który wystartował w Polsce w 2000 roku . Obecnie jest realizowany w 19 . państwach na świecie i wzięło w nim udział już ponad 10 milionów dzieci; Pomimo że stadion jest jeszcze w budowie, drużyna „SziK Wola Rafałowska” już Główna działalność: sprzedaż hurtowa w Polsce do tej pory nauczaniem zostało objętych prawie 680 000 dzieci z 13 829 gra w B-klasie; obecnie trenuje w sąsiedniej miejscowości Handzlówce, a w okresie i detaliczna pojazdów mechanicznych, klas, z 2748 szkół podstawowych . Akcja, skierowana do uczniów oraz ich nauczycieli zimowym w hali sportowej w Tyczynie . Jej zawodnicy – od młodzików po seniorów części i akcesoriów do pojazdów i rodziców, porusza problematykę bezpieczeństwa dzieci w ruchu drogowym, edu- – to główni beneficjenci inicjatywy . Ale również dla znacznej liczby pozostałych mechanicznych, obsługa i naprawa kując w zakresie dostrzegania związanych z tym zagrożeń . pojazdów mechanicznych mieszkańców wsi możliwość kibicowania własnej drużynie na miejscowym stadio- nie to atrakcyjna propozycja spędzania wolnego czasu . Siedziba: 02-674 Warszawa, Program składa się z trzech głównych elementów: pakietów edukacyjnych „Droga ul . Marynarska 13 i Ja”, e-learningu oraz konkursu plastycznego, którego głównym zadaniem jest przy- Rok założenia: 1991 r . (biuro gotowanie plakatu zachęcającego dzieci do przedstawienia własnych pomysłów na  reprezentacyjne), 1992 r . (spółka) polepszenie sytuacji na polskich drogach . Telefonia DIALOG S.A. Edukacja Liczba zatrudnionych w 2009: 142 DialNet Masters 2009 Strona internetowa: Stałymi partnerami programu są: Policja, Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy o Internecie DialNet Masters jest skierowana do www .renault pl. Drogowego, Instytut Transportu Samochodowego oraz Ministerstwo Edukacji młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej oraz nauczycieli i dotyczy szeroko Nazwa: Telefonia DIALOG S .A . Narodowej . W ciągu 10 lat funkcjonowania programu do szkół trafiło ponad 13 000 rozumianej wiedzy o internecie i technologiach informatycznych . Jej celem jest Główna działalność: branża pakietów edukacyjnych „Droga i Ja” . Od momentu wystartowania pierwszej edycji promowanie talentów informatycznych i wsparcie idei budowania społeczeństwa telekomunikacyjna konkursu plastycznego, dzieci nadesłały łącznie prawie 12 000 plakatów . Co roku informacyjnego . Siedziba: 50-136 Wrocław, nagrodą główną dla zwycięskiej klasy jest wyjazd do Francji na międzynarodowe Pl . Jana Pawła II nr 1 spotkanie uczestników wszystkich światowych edycji programu, a jej praca jest Konkurs jest organizowany od 4 lat i przebiega pomiędzy drużynami składającymi Rok założenia: 1997 przedstawiana na billboardach w całej Polsce . Na działającej od marca 2006 roku się z 4 . uczniów i nauczyciela . Po eliminacjach wewnątrzszkolnych i 2 . etapach Liczba zatrudnionych w 2009: 933 platformie e-learningowej zarejestrowało się 6749 użytkowników . online następują półfinały, tzw . Mecze Mastersów, organizowane w 7 . miastach Strona internetowa: www .dialog .pl Polski, a na końcu − Wielki Finał . III edycja olimpiady, trwająca od I do IX 2009 roku, odbywała się pod patronatem merytorycznym Politechniki Wrocławskiej  Edukacja RoboNET Sp. z o.o. i honorowym patronatem Urzędu Komunikacji Elektronicznej . Spośród ok . 40 tys . uczestników biorących udział w etapie wewnątrzszkolnym do ścisłych rozgrywek FIRST LEGO League zapisało się 3866 zespołów, co w porównaniu z II edycją oznacza ok . 30% wzrost FIRST LEGO League (FLL) to inicjatywa skierowana do dzieci i młodzieży, której celem liczby drużyn . Nazwa: RoboNET Sp . z o .o . jest wprowadzenie w świat nauki i technologii poprzez zabawę i zdrową rywali- zację . FLL jest turniejem budowy robotów, w którym w atmosferze sportowego Główna działalność: oferta edukacyjna Od XII 2009 trwa IV edycja olimpiady . Rozszerzono jej formułę, zapraszając do udzia- współzawodnictwa uczestnicy stają przed wyzwaniem realizacji założonych zadań w zakresie robotyki i informatyki łu niepełnosprawną młodzież i angażując seniorów (poprzez szkolenia informa- przy pomocy zaprojektowanej przez siebie konstrukcji . Dzieci pracują w zespołach (RoboCAMP) oraz sprzedaż tyczne: „Surfuj z Seniorem”) . Parterami są m in. .: Google, Politechnika Wrocławska, i badają ściśle określone, co roku inne, zagadnienie . Zespół wspólnie projektuje, sprzętu edukacyjnego i zabawek Program CISCO Networking Academy, Polski Uniwersytet Wirtualny, Magazyn konstruuje, a następnie programuje autonomicznego robota, który wykonuje kon- interaktywnych Integracja i Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji . Inicjatywą zainteresowały się woje- kretne zadania . Siedziba: ul . Trzy Lipy 3, 80-172 Gdańsk wódzkie kuratoria oświaty . Rok założenia: 2009 W edycji 2009, trzeciej z kolei, udział wzięło 20 drużyn z całej Polski . Zmagały się Liczba zatrudnionych w 2009: 6 one z wyzwaniami FLL przy wsparciu ponad półtysięcznej publiczności . Edycja ta Strona internetowa: www .robonet .pl  objęta była patronatem Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacyjności . UPC Polska Zdrowie i bezpieczeństwo Akademia e-Bezpieczeństwa UPC Grupa RoboNET rozwija zainteresowanie robotyką i informatyką poprzez ofertę Prowadzone w ramach Akademii e-Bezpieczeństwa warsztaty dla rodziców i nauczy- edukacyjną RoboCAMP – zajęcia, w czasie których młodzi ludzie poznają tajniki cieli mają nie tylko uświadamiać zagrożenia związane z korzystaniem z Internetu informatyki, robotyki i programowania przy wykorzystaniu najnowocześniej- przez dzieci i młodzież, ale również inspirować do wykorzystania potencjału sieci . szych materiałów dydaktycznych do samodzielnego montażu, takich jak LEGO W roku 2009 w szczególny sposób skupiono się na dotarciu z programem do jak Mindstorms NXT, VEX Robotics Design System oraz Robotis BIOLOID . Aby umożliwić największej liczby osób dorosłych, będących opiekunami dzieci i młodzieży . edukację praktyczną dzieciom, które z przyczyn materialnych nie mogą korzystać z oferty RoboNET, powołano Fundację Fabryka Talentów, której głównym celem jest Dzięki współpracy z Wydawnictwem Szkolnym PWN, UPC uczestniczyło w organi- prowadzenie i wspieranie wszelkich zajęć szkolnych i pozaszkolnych rozwijających zowanych przez nie 8 . wojewódzkich konferencjach, podczas których zrealizowało zainteresowanie dzieci i młodzieży osiągnięciami nauki i techniki . warsztaty dla edukatorów . Wspólnie przygotowano również specjalny newsletter

52 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 53 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

z elektroniczną wersją publikacji nt . bezpieczeństwa w sieci, który rozesłano do Nazwa: UPC Polska Sp . z o .o . ponad 10 tys . szkół . Główna działalność: branża Do udziału w inicjatywie zaproszono również ZHP . Kadrę instruktorską przeszkolono telekomunikacyjna z zakresu programu Akademii e-Bezpieczeństwa, zmodyfikowanego w porówna- Siedziba: 01-867 Warszawa, niu z rokiem 2008 w oparciu o poczynioną ewaluację . W II połowie roku harcerze al . Jana Pawła II 27 prowadzili samodzielnie warsztaty z bezpieczeństwa w sieci na podstawie metody Rok założenia: 1989 UPC; przeszkolili blisko 100 osób, co stanowi połowę ogólnej liczby uczestników Liczba zatrudnionych w 2009: 1178 szkoleń w 2009 roku . Cała akcja została objęta patronatem Urzędu Komunikacji Strona internetowa: www .upc .pl Elektronicznej .

Niezależnie od warsztatów rodzice i nauczyciele mają możliwość korzystania z bezpłatnej publikacji „Bezpieczeństwo w sieci – elementarz dla całej rodzi- ny”, który ma pomóc we wspólnym z dziećmi przygotowaniu się do korzystania z Internetu . Elementarz można pobrać ze specjalnej, poświęconej bezpieczeństwu strony internetowej .

 Równe szanse i różnorodność UPC Polska Akademia e-Seniora Akademia e-Seniora to program edukacji internetowej dla osób 50+, mający na celu Nazwa: UPC Polska Sp . z o .o . walkę z wykluczeniem technologicznym tej grupy, poprzez przekazywanie umiejęt- ności pozwalających na korzystanie z komputera i dostępu do Internetu . Główna działalność: branża telekomunikacyjna Szesnastogodzinne kursy odbyły się w edycji wiosennej i jesiennej . W 2009 roku Siedziba: 01-867 Warszawa, uczestniczyło w nich ok . 1100 . seniorów w 9 . miastach Polski, w 10 . pracowniach al . Jana Pawła II 27 komputerowych z dostępem do szerokopasmowego Internetu, z których absolwenci Rok założenia: 1989 mogą korzystać bezpłatnie także po zakończeniu kursu . Liczba zatrudnionych w 2009: 1178 Strona internetowa: www .upc .pl W 2009 roku podjęto szereg inicjatyw, których celem było zachęcenie młodych ludzi do dzielenia się wiedzą z dziedziny nowych technologii z osobami starszymi w swoim otoczeniu . W ramach współpracy z ZHP, harcerze włączyli się w prowadze- nie, po uprzednim przeszkoleniu, kursów dla osób 50+ z podstaw obsługi komputera i internetu . W udostępnionych przez UPC pracowniach internetowych, na bazie pro- gramu Akademii e-Seniora oraz z pomocą materiałów edukacyjnych harcerze samo- dzielnie przeszkolili 3 grupy seniorów . Prowadzili także zajęcia w ramach Klubów e-Seniora oraz Dni Otwartych w Pracowniach z okazji Dnia Seniora (w Warszawie) .

UPC zachęcało również młodych ludzi do dzielenia się wiedzą z dziedziny nowych technologii z osobami starszymi w swoim otoczeniu poprzez włączenie się w pro- jekt przez-pokolenia .pl, realizowany wspólnie z Onet pl,. FRSI oraz PAFW .

54 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 55 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Biznes a środowisko

Lekcje, jakich nam udzielono, wraz z pojawieniem się konsumeryzmu oraz ataków na przemysł jako źródło degradacji środowiska, były bardzo kosztowne, ale pozwoliły nam uświadomić sobie, że trzeba myśleć o biznesie przez pryzmat jego oddziaływania i odpowiedzialności. I w obu tych dziedzinach trzeba wyznaczać szczegółowe cele. Peter F. Drucker

Sposoby, w jakie człowiek traktuje środowisko naturalne, wpływają na to, jak traktuje samego siebie, i na odwrót. Stanowi to wezwanie dla dzisiejszego społeczeństwa, by poważnie zrewidowało swój styl życia, który w wielu częściach świata skłania się do hedonizmu i konsumpcjonizmu, pozostając obojętnym na wynikające z tego szkody. (…) Każde naruszenie solidarności i przyjaźni obywatelskiej powoduje szkody ekologiczne, podobnie jak ze swej strony degradacja środowiska wywołuje niezadowolenie w relacjach społecznych. Papież Benedykt XVI (Encyklika „Caritas in Veritate” 2009)

Środowisko naturalne to interesariusz firmy, który nie może samodzielnie wyrazić swojego stanowiska . Potrzebuje do tego przedstawicieli, którzy wystąpią w jego interesie – organizacji pozarządowych, administracji, konsumentów, liderów politycznych . W miarę rozwoju świadomości ekologicznej, ochrona środowiska staje się integralnym, biznesowo umotywowanym elementem strategii działania przedsiębiorstw, a wiele inicjatyw wykracza ponad wymogi prawne i sięga w sferę innowacji . W niniejszym rozdziale przeczytać można o tym, jakie działania w tym obszarze podejmują firmy w Polsce .

523426 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.plwww.odpowiedzialnybiznes.pl 5357 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 ŚRODOWISKO ŚRODOWISKO

cieplnej na potrzeby ogrzania pomieszczeń, paliwa w samochodach służbowych,  Ekoefektywność ABB Sp. z o.o. a także – w przypadku wyjazdów służbowych – paliwa lotniczego i energii (podróże Nazwa: Bank Ochrony Środowiska S .A Efektywność energetyczna koleją) . Oszacowano również emisję metanu pochodzącą z wytwarzanych odpadów Główna działalność: usługi bankowe ABB jest firmą, która pomaga klientom efektywnie wykorzystywać energię elektrycz- komunalnych i biurowych, która została przeliczona na emisję CO2 . Obliczenia Nazwa: ABB Sp . z o .o . Siedziba: 00-950 Warszawa, ną; dba również o to, aby wraz ze wzrostem wydajności zmniejszać swój negatywny wykazały, że w wyniku działalności Banku Ochrony Środowiska S .A ., łączna emisja wpływ na środowisko . Realizując ten cel, ABB zastosowała energooszczędne roz- Al . Jana Pawła II nr 12 Główna działalność: nowoczesne gazów cieplarnianych w 2007 roku wyniosła ok . 7 700 ton CO2 . wiązania we własnych fabrykach w Łodzi i Przasnyszu . Wprowadzone modernizacje Rok założenia: 1990 produkty, rozwiązania i technologie przyczyniły się do poprawy warunków pracy, zmniejszenia zużycia energii elektrycz- Liczba zatrudnionych w 2009: 1735 z zakresu energetyki i automatyki W ramach pierwszego etapu kompensacji „bankowej emisji CO2” pracownicy BOŚ nej i cieplnej oraz usprawnienia procesów produkcyjnych . Strona internetowa: www .bosbank .pl Siedziba: 04-713 Warszawa, S .A . posadzili około 15 . tysięcy drzew różnych gatunków na terenie 2,74 ha nad- ul . Żegańska 1 leśnictwa Celestynów i leśnictwa Otwock, wzmacniając i uzupełniając korytarze W 2009 roku ABB otworzyła nową fabrykę silników w Aleksandrowie Łódzkim . Rok założenia w Polsce: 1990 ekologiczne biegnące doliną Świdra . Informacje o programie opublikowano m in. . Optymalizacja energochłonności procesów technologicznych została uwzględniona Liczba zatrudnionych w 2009: 2400 w „Raporcie Ekologicznym BOŚ S .A . 2008” . już przy projektowaniu nowego zakładu . Zostały w nim wykorzystane systemy auto- Strona internetowa: www .abb .pl matyki pozwalające na oszczędne użytkowanie wszystkich mediów . Układy ogrzewa- nia i oświetlenia są ściśle skorelowane z rytmem pracy zakładu . Możliwość płynnego  Edukacja ekologiczna przejścia z gazowego systemu zarządzania na ogrzewanie uzyskiwane w wyniku Bayer Sp. z o.o. rekuperacji ciepła z procesów technologicznych wpływa na zmniejszenie emisji CO2 . Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie zmian klimatycznych Edukacja w zakresie zrównoważonego rozwoju należy do priorytetów firmy Bayer, W fabryce ABB w Łodzi, dzięki przeprowadzonej modernizacji technologii ogrzewa- która skupia się zwłaszcza na zagadnieniach związanych ze zmianami klimatycz- Nazwa: Bayer Sp . z o .o . nymi . Na poziomie globalnym firma wdrożyła międzynarodowy program CSR-owy nia, uzyskano zmniejszenie zużycia energii cieplnej o 20% w skali roku . Modernizacja Główna działalność: dystrybucja − Bayer Climate Program; w Polsce realizuje wielopoziomowy projekt edukacyjny układu chłodzenia maszyn produkcyjnych i punktów poboru wody w przasnyskim środków ochrony zdrowia ludzi skierowany do dzieci, młodzieży i szerokiej publiczności . Zachęca do odpowie- zakładzie przyczyniła się do zmniejszenia zużycia wody przez fabrykę o 30% . i zwierząt, ochrony roślin oraz tworzyw dzialnych zachowań w zakresie ochrony klimatu oraz inicjuje dyskusje dotyczące Dodatkowo dzięki przeprowadzonym procesom modernizacyjnym w obszarze ener- wysoko-specjalistycznych zmian klimatycznych poprzez inicjatywy takie jak ogólnopolski konkurs fotogra- gii cieplnej firma wykorzystała w 2009 roku tylko 50% energii cieplnej zużywanej Siedziba: 02-326 Warszawa, ficzny „Ekologia w Obiektywie”, ogólnopolski konkurs studencki „Ambasador przez zakład przed rozpoczęciem opisywanych procesów . Al . Jerozolimskie 158 Zrównoważonego Rozwoju firmy Bayer” czy Dziecięcy Konkurs Malarski . Rok założenia w Polsce: 1991 Za projekt ABB otrzymało w 2009 roku wyróżnienie w konkursie „Panteon Polskiej Liczba zatrudnionych w 2009: 570 W 2009 roku, w Polsce, w ramach wernisażu Międzynarodowego Dziecięcego Ekologii” . Strona internetowa: www .bayer .com .pl Konkursu Malarskiego, firma zorganizowała spotkanie z udziałem kilkunastu amba- sadorów konkursu oraz polskich ekspertów, poświęcone problemom związanym ze zmianami klimatu . Uczestnicy dyskutowali o wpływie globalnego kryzysu ekono-  Ekobiuro Axel Springer Polska micznego na tempo inwestycji związanych z ochroną klimatu i środowiska . AXELKI na zielono Axel Springer od kilku lat wprowadza szereg proekologicznych rozwiązań w pro- W konkursie fotograficznym wzięło udział prawie 300 . fotografów, którzy nadesłali Nazwa: Axel Springer Polska Sp . z o .o . cesach produkcyjnych i sprzedażowych . Od roku 2008 dołączono do nich projekt ok . 1100 zdjęć . Nagrodzone prace obejrzało 2,5 mln osób zwiedzających wystawę . ekobiura . Wdrażano go stopniowo, wprowadzając m in. . papier do drukowania Główna działalność: wydawnictwo Na konkurs studencki wpłynęła rekordowa ilość prawie 100 . prac magisterskich, z recyklingu, koperty z makulatury w korespondencji firmy, czy też organizując prasowe i internetowe inżynierskich i licencjackich . W wernisażu pokonkursowej wystawy dziecięcych prac selektywną zbiórkę odpadów biurowych . Siedziba: 02-672 Warszawa, malarskich wzięło udział ponad 100 dzieci ze szkół podstawowych, 15 . przedstawi- ul . Domaniewska 52 cieli ambasad i 7 . ambasadorów . Aby uzyskać dla ekobiura zrozumienie i akceptację pracowników (w większości Rok założenia w Polsce: 1994 dziennikarzy), o każdej zmianie informowano przez intranet, dając możliwość Liczba zatrudnionych w 2009: ok . 900 uzyskania odpowiedzi na pojawiające się pytania . Pracowników zapraszano też do pracowników i współpracowników aktywnego włączania się w proekologiczne działania (np . w akcję sadzenia drzew Bristish American Tobacco Polska  Ochrona środowiska Strona internetowa: w Jabłonnej) . Początkowo odnieśli się oni do projektu sceptycznie, jednak w miarę Zielona Akademia www .axelspringer .pl rozwoju przedsięwzięcia coraz mocniej się weń angażowali . „Zielona Akademia” jest kolejnym – obok „Okna z widokiem na karierę” – stałym podprojektem wyodrębnionym przez firmę z programu Akademia Augustowska . Nazwa: British American Tobacco Działania projektowe oraz dodatkowe inicjatywy (np . likwidacja darmowych egzem- W przypadku Augustowa, miasta turystycznego o statusie uzdrowiska, położonego Polska S .A . plarzy gazet dla pracowników i wprowadzenie wydań elektronicznych) spowodowały na obszarze tzw . Zielonych Płuc Polski, kwestie związane ze środowiskiem natural- Główna działalność: produkcja w roku 2009 spadek ilości odpadów papierowych o połowę (do ok . 1 tony makulatury/ nym i zrównoważonym rozwojem mają szczególne znaczenie . i sprzedaż wyrobów tytoniowych miesiąc w biurach) . Dzięki segregacji makulatura mogła być sprzedawana, a uzyskane Siedziba: 16-300 Augustów, środki przeznaczano na schroniska dla zwierząt . Wskutek zastosowania ekologiczne- W ramach projektu cyklicznie organizowane są akcje sprzątania Kanału ul . Tytoniowa 16 go papieru do drukowania odnotowano spadek kosztów zakupów o blisko 40% . Augustowskiego – unikalnego na skalę światową zabytku − w które angażują się Rok założenia w Polsce: 1991 zarówno pracownicy firmy na zasadzie wolontariatu, jak i przedstawiciele lokal- Liczba zatrudnionych w 2009: 767 W 2010 roku firma będzie zachęcać pracowników do korzystania z rowerów w dro- nej społeczności, reprezentujący instytucje samorządowe, organizacje i firmy, Strona internetowa: www .bat .com pl,. dze do pracy, planuje również prowadzić szkolenia wewnętrzne z zakresu CSR-u . a nawet służby mundurowe . We współpracę włączają się także instytucje takie jak www .odpowiedzialnosc .pl Nadleśnictwo Augustów czy Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe . Ponadto firma zainicjowała akcję sadzenia zanikających odmian drzew owocowych, prowa-  Ochrona środowiska Bank Ochrony Środowiska S.A. dzi również edukacyjne spotkania z udziałem uczniów augustowskich szkół . Bank przyjazny klimatowi Od 2008 roku BOŚ S .A . wdraża program „BOŚ bankiem przyjaznym klimatowi” . Dążenie firmy British American Tobacco Polska do niwelowania negatywnego W jego ramach we współpracy z Instytutem na Rzecz Ekorozwoju w Warszawie osza- oddziaływania na środowisko naturalne, wynikającego z produkcyjnego charakteru cowano wielkość emisji gazów cieplarnianych związanych z działalnością banku . jej działalności, widoczne jest również w działaniach wewnętrznych firmy (wpro- Obliczenie śladu węglowego określono na podstawie zużycia: energii elektrycznej wadzony standard ISO 14001, inwestycje w zakresie ochrony powietrza i wód oraz (oświetlenie, urządzenia biurowe i bankowe itp .), ciepłej wody użytkowej i energii gospodarki odpadami) .

58 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 59 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 ŚRODOWISKO ŚRODOWISKO

Coca-Cola HBC Polska/ Grupa LOTOS  Ochrona przyrody  Zarządzanie odpadami Coca-Cola Poland Services Ochrona bioróżnorodności Bałtyku Promowanie recyklingu odpadów opakowaniowych W 2009 roku Grupa LOTOS podjęła współpracę z Fundacją Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego i Stacją Morską Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego Nazwa: Grupa LOTOS S .A . Firmy z systemu Coca-Cola w Polsce wspierają liczne inicjatywy samorządowe w Helu w zakresie działań, które mają pomóc w zahamowaniu procesu wymierania Nazwa: Coca-Cola HBC Polska Sp . z o .o . i pozarządowe, mające na celu tworzenie struktur odzysku i recyklingu materiałów Główna działalność: wydobycie najbardziej zagrożonych gatunków Morza Bałtyckiego . Spółka przekazała środki na opakowaniowych oraz kształtowanie proekologicznych postaw wśród pracowni- i przerób ropy naftowej Główna działalność: produkcja zakup aparatury wspomagającej ochronę morświnów przed przyłowem oraz zaan- ków i konsumentów . Znajdują się wśród nich m in. . Warszawski Piknik Ekologiczny oraz produktów ropopochodnych i sprzedaż napojów bezalkoholowych gażowała się w organizację Dnia Morświna, którego celem było przybliżenie społe- „Odkrywamy Wisłę”, Warszawskie Dni Recyklingu, organizowane przez Biuro Siedziba: 80-718 Gdańsk, Siedziba: 03-236 Warszawa, czeństwu wiedzy na temat życia i ochrony tego bałtyckiego zwierzęcia . Współpraca Ochrony Środowiska Urzędu m st. . Warszawa, akcja „Sprzątanie świata − Polska” . ul . Elbląska 135 ul . Annopol 20 firmy z partnerami zaowocowała też realizacją projektu „Poznajmy i chrońmy Coca Cola prowadzi również działania edukacyjne wśród młodzieży podczas Coke Rok założenia: 1975 Rok założenia w Polsce: 1991 bioróżnorodność Morza Bałtyckiego”, który ma na celu upowszechnianie wiedzy na Live Music Festiwal oraz poprzez bazę EkoEdukcja pl,. szkoli także pracowników Liczba zatrudnionych w 2009: 1305 Liczba zatrudnionych w 2009: 3200 temat ochrony zasobów naturalnych i problematyki żyjących w tym akwenie ssaków w dziedzinie recyklingu i przetwarzania opakowań . Strona internetowa: www .lotos pl. Strona internetowa: morskich . W ramach wspólnych działań zorganizowano m in. . szkolenia dla nauczy- www .coca-colahellenic .pl cieli biologii oraz wycieczki edukacyjne dla dzieci z okolic rafinerii . Inicjowane są też Celem podejmowanych działań jest zwiększenie zainteresowania problemami eko- artykuły tematyczne w regionalnej prasie . Nazwa: Coca-Cola Poland Services logicznymi i wzrost świadomości ekologicznej, zmiana zachowań części społeczeń- stwa, zmniejszenie liczby „dzikich wysypisk”, wzrost liczby gospodarstw domowych Sp . z o .o . Od maja do listopada punkty, poprzez które prowadzona jest kampania informacyj- prowadzących selektywną gospodarkę odpadami . na, odwiedzone zostały przez ok . 14 000 osób . Rozdano ponad 20 000 egzemplarzy Główna działalność: usługi materiałów informacyjno-edukacyjnych . Przygotowano 100 kopii filmu edukacyj- marketingowe, promocyjne i reklamowe W 2009 roku, w IV Warszawskich Dniach Recyklingu, uczestniczyło kilka tysięcy nego . Poświęcona projektowi strona morswin .pl zanotowała w drugim półroczu Siedziba: 00-609 Warszawa, osób, które oddały do recyklingu i utylizacji około 17 . ton odpadów . W akcję 1 396 odwiedzin . Przeszkolono 70 . nauczycieli biologii ze szkół gimnazjalnych na Al . Armii Ludowej 26 „Sprzątanie Świata – Polska 2009” czynnie włączyło się blisko 150 000 osób, doko- Pomorzu, a w wycieczkach edukacyjnych na Hel wzięło udział 60 dzieci z domów Rok założenia w Polsce: 1991 nano segregacji co najmniej 340 . ton śmieci . Z bazy EkoEdukacja pl,. od momentu dziecka i rodzin dysfunkcyjnych, znajdujących się pod opieką organizacji pozarządo- Liczba zatrudnionych w 2009: 77 jej powstania w 2004 roku, skorzystało 277 349 różnych użytkowników (w 2009 roku wych z najbliższego otoczenia koncernu . Strona internetowa: – 113 731) . Materiały pobrane z bazy służyły − statystycznie − do edukacji co naj- www .cocacola .com .pl mniej 22 853 392 dzieci i młodzieży . W ramach akcji ekologicznej 4 . edycji Coke Live Music Festival zebrano i przeznaczono do ponownego przetworzenia 77% kubków  dostarczonych na teren imprezy . Grupa TP Zielone IT Green IT Rodziny piknik ekologiczny „Odkrywamy Wisłę” odwiedziło około tysiąca pięciuset Celem wdrożenia programu Green IT w Grupie TP było ograniczenie zużycia energii warszawian . Łącznie udało się uzbierać 1243 kg odpadów z makulatury i papieru, elektrycznej poprzez jej efektywniejsze wykorzystanie . W firmie powołano interdy- Nazwa: Telekomunikacja Polska 218 kg odpadów z tworzyw sztucznych, 371 kg odpadów ze szkła, a także 285 kg scyplinarny zespół specjalistów, który identyfikuje problemy oraz usprawnia korzy- Główna działalność: usługi baterii . stanie z energii elektrycznej w odniesieniu do środowiska biurowego oraz Centrum telekomunikacyjne Przetwarzania Danych (CPD) wraz z infrastrukturą serwerową . Siedziba: 00-105 Warszawa, ul . Twarda 18 W obszarze pierwszym podjęto działania polegające na zmniejszeniu ilości wydru-  Ekobiuro Grupa Allianz Polska Rok założenia: 1991 ków oraz maksymalnym ograniczeniu liczby komputerów biurowych uruchomio- Zielony Allianz Liczba zatrudnionych w 2009: 28 000 nych w porze nocnej i w weekendy . W obszarze CPD zrealizowano szereg praktyk Grupa Allianz wprowadziła w 2006 roku system zarządzania środowiskowego, Strona internetowa: www tp. .pl, mających na celu efektywniejsze wykorzystanie infrastruktury technicznej . Oprócz Nazwa: Grupa Allianz Polska oparty na standardzie ISO 14001 . Uwzględnia on zużycie energii, papieru i wody, www .orange .pl, zmiany zakresu parametrów środowiskowych w serwerowniach, wdrożono zmia- podróże służbowe oraz odpady i pozwala ustalić długofalowe cele redukcyjne . www fundacja. .orange pl. Główna działalność: Usługi ny w systemach ich wentylacji oraz oświetlenia . Ponadto prowadzony jest proces W jego zakres wchodzi też identyfikacja i rozwój istniejących już w firmie „zielo- ubezpieczeniowe, bankowe, monitorowania cyklu życia infrastruktury IT oraz identyfikacji i likwidacji „serwerów nych” inicjatyw . Wprowadzonemu w 2009 projektowi „Zielony Allianz”, przyświe- inwestycyjne, emerytalne duchów”, będących źródłem marnotrawstwa energii elektrycznej . Siedziba: 02-685 Warszawa, cają dwa cele: redukcja śladu ekologicznego spółki w Polsce oraz podniesienie świadomości ekologicznej wśród pracowników . Pierwszym etapem było utworzenie ul . Rodziny Hiszpańskich 1 Na bieżąco monitorowane jest zużycie energii elektrycznej przez wybrane obszary tzw . Zielonego Zespołu, składającego się z osób zainteresowanych tematem, który Rok założenia w Polsce: 1997 infrastruktury technicznej i IT . Konsolidacja infrastruktury informatycznej przyniosła przystąpił do aktywnych działań komunikacyjnych . Liczba zatrudnionych w 2009: 1831 w ciągu dwóch lat 14 mln zł oszczędności . Łącznie redukcja kosztów zużycia energii Strona internetowa: www .allianz .pl elektrycznej w 2009 roku sięgnęła 1,74 mln zł . Zmniejszenie chłodzenia w CPD wraz Okazało się, iż zainteresowanie pracowników informacjami zamieszczanymi z modyfikacją systemu wentylacji przyniosło do końca 2009 roku ponad 300 tys . zł w portalu Zielony Allianz jest duże – miesięcznie odnotowywano ok . 730 . unikal- oszczędności . Dzięki wdrożonym praktykom udało się uniknąć emisji do atmosfery nych użytkowników . Przeprowadzono również kilka sond online dotyczących zaan- ok . 3,5 tysięcy ton CO2 oraz zaoszczędzić ponad 1,5 miliona litrów wody . gażowania ekologicznego pracowników, których wyniki pozwalają uznać, że pro- gram jest postrzegany jako ważny i potrzebny . Po pierwszych etapach projektu 72% W 2009 roku Grupa TP otrzymała tytuł lidera Green IT od tygodnika „Computer- pracowników firmy zgłosiło chęć zaangażowania się w działania proekologiczne . World” . Widoczne są już pierwsze efekty ekologicznych działań redukcyjnych – zużycie ener- gii, mierzone od lipca 2009 roku, udało się obniżyć o 6% . Grupa VELUX w Polsce  Ograniczanie emisji Na początku 2008 roku, w ramach proekologicznych działań, Allianz przyłączył się Strategia klimatyczna VELUX do akcji „Lansuj beż, beż nie jeż”, zainicjowanej przez swojego dostawcę papieru W 2009 roku VELUX ogłosił strategię klimatyczną, której celem jest redukcja − firmę Papier Hurt . W jej ramach z każdej sprzedanej ryzy ekopapieru (beżowy własnej emisji CO2 oraz promowanie budownictwa neutralnego dla klimatu . kolor) 10 groszy jest przeznaczane na sadzenie nowych drzewek . W ciągu roku Podstawowy cel działań to ograniczenie emisji CO2 Grupy VELUX do 2012 roku zgromadzono fundusze na zakup ponad 3100 sadzonek drzew i krzewów, przy czym o 20%, natomiast do 2020 − o 50% . W Polsce działania podjęto dwutorowo: na 531 – dzięki Grupie Allianz . poziomie produkcji, modernizując jej proces, oraz na poziomie produktów, wpro-

60 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 61 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 ŚRODOWISKO ŚRODOWISKO

wadzając i promując ekologiczne rozwiązania redukujące zużycie energii w budow- Część strony jest poświęcona zrównoważonemu dojazdowi do sklepów IKEA . Nazwa: VELUX Polska Sp . z o .o . nictwie . Znajdują się tam informacje o połączeniach z komunikacją miejską wraz z rozkłada- i NB Polska Sp . o .o . mi jazdy, usługach transportowych oraz udogodnieniach dla rowerzystów . Główna działalność: produkcja W celu poprawy wydajności energetycznej fabryk w Polsce, w 2009 roku VELUX Strona dlanatury .pl jest promowana poprzez stronę ikea .pl, elektroniczny biuletyn i sprzedaż: okien do poddaszy, przystąpił m in. . do modernizacji systemu odciągu wiórów z hal produkcyjnych, dedykowany członkom klubu IKEA Family oraz rozsyłany pocztą magazyn wnętrzar- świetlików tunelowych, okien do który umożliwia wykorzystanie surowców wtórnych na potrzeby ogrzewania . Na ski „IKEA Family Live” . płaskich dachów, rolet wewnętrznych rok 2010 zaplanowano instalację kotłów grzewczych zasilanych wiórami . Ponadto i zewnętrznych, żaluzji, produktów w fabryce wprowadzono nowy bezpaletowy system pakowania CUBE, który pozwala izolacyjnych, systemów sterowania w jednym transporcie przewieźć większą liczbę okien niż przy użyciu palet, co prze-  oraz kolektorów słonecznych kłada się na liczbę przebytych kilometrów i ograniczenie emisji CO2 . KGHM Ecoren Edukacja ekologiczna Siedziba: 02-273 Warszawa, Akcja „Energicznie chroń środowisko” ul . Muszkieterów 15A, zakłady W ramach promocji energooszczędnych postaw wśród konsumentów, VELUX na świe- Firma stara się propagować wśród pracowników i społeczności lokalnej wiedzę produkcyjne w Gnieźnie i Namysłowie cie zainicjował projekt Model Home 2020, który ma na celu stworzenie neutralnych i dobre postawy w zakresie dbania o środowisko naturalne oraz dotrzeć z informa- Nazwa: KGHM Ecoren S .A . środowiskowo budynków, z optymalnym klimatem w pomieszczeniach, świeżym cją dotyczącą uruchomienia przez spółkę zakładu przetwarzania zużytego sprzętu Rok założenia w Polsce: 1990 Główna działalność: produkcja Liczba zatrudnionych w 2009: 1300 powietrzem i światłem dziennym . W Polsce powstaje w Długołęce Lumina House − RTV i AGD . wzorcowy dom jednorodzinny certyfikowany przez ekspertów z Narodowej Agencji metali i ich związków oraz Strona internetowa: www velux. .pl zagospodarowywanie odpadów Poszanowania Energii . Wykorzystuje on ogólnodostępne ekologiczne rozwiązania Pierwotnie projekt – rozpoczęty jesienią 2007 roku – opierał się na organizowaniu przemysłowych i jest dowodem na to, że tworzenie budynków przyjaznych środowisku jest możliwe wśród pracowników i ich rodzin zbiórki zużytych baterii i małych akumulatorów . Siedziba: 59-301 Lubin, i opłacalne . Z czasem akcja została rozszerzona o zbiórkę zużytego sprzętu elektrycznego i elek- ul . Marii Skłodowskiej-Curie 45A tronicznego oraz współpracę z lubińskimi szkołami i udział specjalistów Ecorenu Rok założenia: 2006 w lekcjach poświęconych ekologii . Na jesieni 2009 roku firma przeprowadziła dwie Liczba zatrudnionych w 2009: 245  Ekobiuro publiczne zbiórki elektroodpadów (w Lubinie i Głogowie), zaprosiła również szkoły Henkel Polska Strona internetowa: www .ecoren .pl Mamy zielone pojęcie z Lubina do udziału w konkursie na zebranie największej liczby zużytych urządzeń Zrealizowany w 2009 roku projekt „Mamy zielone pojęcie” polegał na wprowadze- RTV i AGD . Rozstrzygnięcie nastąpi w lutym 2010 roku . Na najbardziej zaangażowa- Nazwa: Henkel Polska sp . z o .o . niu proekologicznych rozwiązań w funkcjonowaniu biura firmy oraz obejmował ne klasy czekają nagrody, a na wszystkich uczestników − certyfikaty „Szkoły ener- związane z tym działania edukacyjne skierowane do pracowników . Projekt zrealizo- gicznie chroniącej środowisko” . Materiały edukacyjne dla szkół można znaleźć na Główna działalność: środki piorące wano przy wsparciu merytorycznym Fundacji Nasza Ziemia . specjalnej stronie internetowej elektroodpady .ecoren .pl . i czystości, kosmetyki pielęgnacyjne, kleje i technologie dla przemysłu Wszystkie akcje cieszą się wielkim zainteresowaniem mieszkańców, którzy mogą Siedziba: 02-672 Warszawa, Każdy etap inicjatywy poświęcony był innemu ekologicznemu zagadnieniu, np . wygodnie i w legalny sposób pozbyć się niepotrzebnych sprzętów (w zamian otrzy- ul . Domaniewska 41 oszczędnemu wykorzystaniu papieru i energii elektrycznej, odpowiedzialnemu mując sadzonki roślin i ekologiczne torby płócienne) . W publicznych zbiórkach Rok założenia w Polsce: 1990 gospodarowaniu wodą, segregacji odpadów lub przyjaznemu środowisku korzy- zużytego sprzętu RTV i AGD uczestniczyło 2 000 osób i zebrano 20 tysięcy elektro- Liczba zatrudnionych w 2009: 1200 staniu z samochodów . W ramach projektu wymieniono drukarki na drukujące Strona internetowa: www .henkel .pl dwustronnie, a pracownicy byli zachęcani do elektronicznej archiwizacji danych . odpadów . W ośmiu szkołach lubińskich uczniowie i ich rodzice oddali 10 784 kg Zorganizowano regularną zbiórkę makulatury, a w kuchniach pracowniczych stanę- zużytego sprzętu RTV i AGD . ły zgniatarki do plastikowych butelek . W materiałach edukacyjnych zachęcano do oszczędnego korzystania z energii elektrycznej poprzez, między innymi, promowa- nie wyłączania niepotrzebnego oświetlenia oraz rozsądne korzystanie z czajników PKN ORLEN S.A.  Inicjatywa branżowa elektrycznych . Dla użytkowników aut służbowych zorganizowany został konkurs, Responsible Care w którym nagrodą były lekcje eco-drivingu . Henkel Polska wykorzystywał w promo- Przystępując w 1997 roku do programu „Responsible Care” (RC), światowej inicja- cji projektu wszystkie dostępne narzędzia komunikacji wewnętrznej . tywy przemysłu chemicznego, PKN Orlen dobrowolnie zobowiązał się do działania Nazwa: Polski Koncern Naftowy ORLEN na rzecz zmniejszania swego negatywnego wpływu na środowisko, poprawy stanu Spółka Akcyjna Projekt przyczynił się do wprowadzenia zmian systemowych w zakresie gospoda- bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, a także społeczności lokalnej . Główna działalność: przerób ropy rowania zasobami w biurach Henkla oraz przyniósł wymierne oszczędności, które Program stał się integralną częścią Systemu Zarządzania Środowiskiem . oszacowano na ponad 50 tys . złotych . naftowej na benzyny bezołowiowe, olej napędowy, olej opałowy, paliwo W 2007 roku prezes zarządu PKN ORLEN podpisał Deklarację Poparcia dla Światowej lotnicze, tworzywa sztuczne i wyroby Karty Responsible Care, będącej rodzajem dobrowolnej samoregulacji branży petrochemiczne  Edukacja ekologiczna IKEA Retail chemicznej, zmierzającej w kierunku poszanowania ochrony środowiska, zdrowia Siedziba: 09-411 Płock, ul . Chemików 7 Edukacyjna strona internetowa dlanatury.pl i bezpieczeństwa ludzi na całym świecie . Rok założenia: 1999 (utworzenie IKEA od lat zachęca swoich klientów do bardziej ekologicznego stylu życia . Nowa Polskiego Koncernu Naftowego Nazwa: IKEA Retail Sp . z o .o . strona dlanatury .pl została opracowana przy merytorycznym wsparciu organizacji W tym samym roku koncern przeprowadził analizę realizowanych działań, prze- poprzez połączenie ekologicznej WWF . Zawiera ona porady, jak poprzez odpowiednie urządzenie domu kazując do Sekretariatu Programu m in. . „Wskaźniki realizacji RC”, „Bazę danych Główna działalność: sprzedaż mebli Petrochemii Płock S .A . z CPN S .A .) i wybór produktów można dbać o środowisko . IKEA promuje „zrównoważony styl ekologicznych za rok 2007”, a także „Sprawozdanie z realizacji zadań w roku 2007” . i produktów wyposażenia wnętrz Liczba zatrudnionych w 2009: 4482 życia”, przedstawiając ekologicznie urządzone mieszkanie wraz z poradami: jak W 2008 roku przeprowadzono łącznie 39 zadań w zakresie ochrony środowiska, Siedziba: 05-090 Raszyn, Janki, Strona internetowa: www .orlen .pl Pl . Szwedzki 3 meblować, aby zmniejszyć zużycie energii, jak wybierać bezpieczne produkty i jakie poprawy bezpieczeństwa procesowego, zdrowia i profilaktyki zdrowotnej (tzw . tria- Rok założenia: 1991 codzienne nawyki mogą zmniejszyć nasz wpływ na środowisko . Wnętrze pokazane da HSE) . W 2009 roku Koncern zadeklarował zrealizowanie 32 . zadań, z czego 21 to Liczba zatrudnionych w 2009: 2380 na stronie dlanatury .pl jest odzwierciedleniem „Zielonego Domu IKEA i WWF” − zobowiązania realizowane już w 2008 roku, w tym 8 cyklicznych . Szczegółowe dane Strona internetowa: www ikea. .pl ekspozycji ze sklepu IKEA Targówek w Warszawie . na ten temat będą dostępne 1 marca 2010 roku .

Na stronie znajduje się także animowany poradnik ekojazdy, który pokazuje, jak W ramach RC mieszczą się inicjatywy zachęcające do zaangażowania się w proeko- zmieniając styl prowadzenia samochodu, można zmniejszyć zużycie paliwa i emisji logiczne działania pracowników firm skupionych w programie . Jedną z nich jest CO2 i dzięki temu zaoszczędzić . W sekcji poświęconej energooszczędnemu oświe- konkurs fotograficzny „Złap zająca”, w którym prezentuje się ciekawe elementy flory tleniu specjalny kalkulator pokazuje redukcję kosztów w budżecie domowym dzięki lub fauny . W tegorocznej, trzeciej edycji konkursu, udział wzięło 53 . pracowników, wymianie tradycyjnych żarówek na świetlówki energooszczędne . zgłaszając łącznie 99 zdjęć (w I edycji udział wzięło tylko 16 osób, w II już 41) . Firma

62 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 63 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 ŚRODOWISKO ŚRODOWISKO

planuje dalsze popularyzowanie konkursu wśród pracowników, zachęcanie do pod-  patrywania przyrody i prezentowania efektów swoich obserwacji . Total Recycling Services Zarządzanie odpadami Biznesie! Nakręć się na Środowisko! Firma Total Recykling Services zajmuje się gospodarką zarządzania odpadami .  Ekobiuro ProLogis W 2009 roku przedsiębiorstwo podjęło działania mające na celu zwiększenie popu- Nazwa: Total Recycling Services larności segregowania odpadów wśród firm, głównie z sektora MŚP . Sp . z o .o . Zielona ścieżka Międzynarodowy program realizowany przez ProLogis, „Sustainability Champion”, Główna działalność: utylizacja Pomysł rozpoczął się od współpracy z organizacjami non-profit, polegającej na Nazwa: ProLogis Poland Management ma na celu zaangażowanie pracowników w projektowanie i wprowadzanie roz- i recycling, zarządzanie odpadami skupie zebranych plastikowych nakrętek, zużytego sprzętu i telefonów komórko- Sp . z o .o . wiązań, które pozwolą zmniejszyć oddziaływanie firmy na środowisko . W każdym Siedziba: 80-563 Gdańsk, wych . Uzyskane w ten sposób fundusze organizacje przeznaczały na działalność biurze wyznaczono lidera zrównoważonego rozwoju . Liderzy określili 4 kluczowe ul . Oliwska 21/23 Główna działalność: dostawca statutową . Aby zwiększyć uzyskiwane przez organizacje wpływy finansowe, Total obszary (energia, odpady, zaopatrzenie i woda), którym następnie przypisano Rok założenia: 2009 powierzchni magazynowej Recykling Services zainicjował program zbiórki plastikowych nakrętek wśród swoich zespoły pracowników, odpowiedzialne za stworzenie praktycznych rekomendacji Liczba zatrudnionych w 2009: 5 Siedziba: 00-120 Warszawa, partnerów biznesowych . Część pozyskanych ze zbiórki pieniędzy jest przekazywana usprawnień . W Polsce rekomendacje te zostały ujęte w programie „Zielona ścież- Strona internetowa: ul . Złota 59 na konto wskazanej przez daną firmę organizacji – w ciągu 4 miesięcy zostało prze- ka” . W 2009 roku projekt koncentrował się wokół energii i zarządzania odpadami . www totalrecycling. .pl Rok założenia w Polsce: 1997 kazanych około 10 tys . złotych . Liczba zatrudnionych w 2009: 51 Pracownicy firmy byli zachęcani do angażowania się we wprowadzanie proekolo- gicznych usprawnień w biurze oraz do zmiany nawyków w zakresie oszczędnego (pełny etat, bez osób na urlopie Praktyka łączy zwiększanie świadomości ekologicznej wśród pracowników sekto- gospodarowania zasobami . macierzyńskim) ra MŚP ze wsparciem organizacji społecznych . W planach jest zwiększanie liczby Strona internetowa: współpracujących w ramach programu firm, usprawnienie systemu odbioru nakrę- Nowe rozwiązania proekologiczne, jakie w 2008 i 2009 roku firma Prologis wpro- www .prologis .com tek, poszerzenie rodzajów odkupywanych w ten sposób odpadów (np . o makulatu- wadziła w swoich biurach w USA, Azji, Meksyku i Europie (w tym w Polsce), były rę) oraz połączenie zbiórki z warsztatami ekologicznymi dla pracowników . wynikiem analizy dotychczasowych działań w sferze zrównoważonego rozwoju . Programowi środowiskowych usprawnień w biurach firmy towarzyszyła stała komu- nikacja wewnętrzna skierowana do pracowników . UPC Polska  Edukacja ekologiczna Dzięki programowi wprowadzono bardziej przyjazną środowisku infrastrukturę Zielony Rok biurową, a także uzyskano oszczędności z tytułu lepszego wykorzystania energii . UPC realizuje program ochrony środowiska UPC Climate Challenge . Jedną z jego ini- Dodatkowym efektem był wzrost zaangażowania i aktywności pracowników . Firma cjatyw jest Zielony Rok 2009, projekt edukacji ekologicznej pracowników w zakresie Nazwa: UPC Polska Sp . z o .o . ograniczania emisji CO2 oraz angażowanie ich w działania proekologiczne . ogłosi wyniki wdrożenia programu, jak i mierzony przez nią ekologiczny ślad emisji Główna działalność: branża dwutlenku węgla, w trzecim już, globalnym raporcie spółki − GRI Report 2009 . telekomunikacyjna W ramach projektu zostały zrealizowane następujące inicjatywy: stworzenie razem Siedziba: 01-867 Warszawa, z pracownikami projektu Zielonego Kalendarza UPC 2009, akcja „Oszczędzaj ener- Al . Jana Pawła II 27 gię . Pokaż, że jesteś na tak!” promująca wyłączanie niepotrzebnych świateł oraz Rok założenia w Polsce: 1989 urządzeń z trybu stand-by, warsztat „Jak oszczędzać środowisko i własne pieniądze”,  Liczba zatrudnionych w 2009: 1178 Edukacja ekologiczna TESCO Polska quiz Climate Challenge, który sprawdza i poszerza wiedzę z zakresu ekologii, publi- Strona internetowa: www .upc .pl Edukacja interesariuszy w ramach strategii zmniejszania wpływu kacja informacji o tematyce ekologicznej w cyklicznym newsletterze i biuletynie na środowisko firmowym, udział pracowników i ich rodzin w aktywnościach związanych z ekologią Tesco od wielu lat konsekwentnie realizuje działania proekologiczne . System zmniej- podczas pikników rodzinnych UPC w całej Polsce oraz zachęcenie pracowników do Nazwa: Tesco Polska Sp . z o .o . szania wpływu na środowisko nie ogranicza się do zmian w obrębie samej firmy, ale ograniczenia emisji CO2 poprzez firmowy kalkulator emisji CO2 . obejmuje również działania edukacyjne kierowane do wielu grup interesariuszy . Główna działalność: Podczas projektu przeprowadzano ankiety oceniające poszczególne jego elementy handel detaliczny W ramach edukacji swoich klientów, firma stworzyła specjalny serwis ekologiczny oraz prowadzono statystyki udziału: 89% pracowników uważa, że „Zielony Rok” Siedziba: 30-347 Kraków, (www tesco. .pl/ekologia), zawierający informacje m in. . na temat imprez ekologicznych, to potrzebna inicjatywa, dzięki informacjom z Zielonego Kalendarza UPC 57% ul . Kapelanka 56 konkursów dla pracowników i klientów oraz konkretnych działań ograniczających badanych przykłada większą wagę do kwestii ochrony środowiska, dzięki akcji Rok założenia w Polsce: 1995 emisję dwutlenku węgla, takich jak np . budowa energooszczędnych sklepów . Liczba „Oszczędzaj energię . Pokaż, że jesteś na tak!” 81% badanych częściej wyłącza Liczba zatrudnionych w 2009: 26000 wejść na stronę, pod końca grudnia 2009, wyniosła 210 000 . Dodatkowo we wrześniu światło, a 61% częściej wyłącza urządzenia z trybu stand-by . W quizach Climate Strona internetowa: www tesco. .pl 2009 roku do sklepów Tesco wstawiono Eko Punkty, w których do końca listopada 2009 Challenge wzięło udział ok . 77% pracowników . zebrano 1300 kg niebezpiecznych odpadów (zużytych baterii i tonerów) . Firma prowadziła również akcję „Tesco dla szkół i dla środowiska”, która przybrała UPS Polska i Polska Agencja Żeglugi formę konkursu ekologicznego dla młodzieży szkolnej w trzech kategoriach wieko- wych . W akcji wzięło udział 12 000 dzieci . Powietrznej  Ochrona środowiska Zielone podejście w Warszawie Firma angażuje w działania proekologiczne również swoich pracowników . W każ- UPS w 2007 roku zainaugurował kolejne lotnicze połączenie z Warszawy, tym razem dym sklepie Tesco jest wyznaczona osoba, która dba o to, aby sklep zużywał jak do Szanghaju . Od tej pory na stołecznym lotnisku regularnie ląduje największy Nazwa: UPS Polska Sp . z o .o . najmniej energii . W 2009 roku powstał specjalny przewodnik, w którym opisane w Warszawie samolot, MD11 z floty UPS . W trosce o zrównoważony rozwój UPS Główna działalność: dystrybucja zostały wszystkie strefy sklepu, w których można optymalizować zużycie energii . rozpoczęła rozmowy z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej i Przedsiębiorstwem paczek; światowy lider w dziedzinie W magazynie wewnętrznym firmy jest stała rubryka pokazująca działania Tesco Państwowym „Porty Lotnicze”, proponując wdrożenie techniki ekologicznego rozwiązań dla łańcucha dostaw podejmowane w ramach ochrony środowiska oraz inicjatywy ekologiczne pra- lądowania, które minimalizuje zużycie paliwa, ogranicza hałas i redukuje emisję Siedziba: 01-222 Warszawa, cowników . substancji szkodliwych do atmosfery . ul . Prądzyńskiego 1/3 Rok założenia w Polsce: 1907/1992 W marcu 2009 roku, w ramach akcji „Godzina dla ziemi”, 53 hipermarkety sieci Tesco Procedura Continuous Descent Approach (CDA), inaczej „Zielone podejście”, to spo- Liczba zatrudnionych w 2009: 2035 zredukowały oświetlenie o 30% . W sumie zostało wyłączonych 60 000 lamp, co sób, w jaki piloci we współpracy z kontrolerami lotów prowadzą samolot do lądowa- Strona internetowa: www .ups .com pozwoliło ograniczyć emisję dwutlenku węgla o 1,5 tony . nia . Technika ta polega na jednostajnym zmniejszaniu wysokości przy jednoczesnym

64 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 65 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 ŚRODOWISKO ŚRODOWISKO

utrzymaniu silników samolotu pracujących na biegu jałowym oraz na wysunięciu Nazwa: Polska Agencja Żeglugi klap i podwozia w optymalnym momencie podejścia do lądowania . Stosowanie tej Powietrznej procedury minimalizuje zużycie paliwa, ogranicza hałas, który dociera do ziemi, Główna działalność: świadczenie usług a także redukuje emisję substancji szkodliwych do atmosfery . zabezpieczenia żeglugi powietrznej Siedziba: 02-147 Warszawa, Samoloty transportowe UPS, jako pierwsze, jesienią 2008 roku, rozpoczęły testy ul . Wieżowa 8 CDA na warszawskim lotnisku . Po kilku miesiącach z inicjatywy UPS i we współpracy Rok założenia: powołana 1 kwietnia z PAŻP-em, tę technikę pilotażu zaczął testować również WIZZ AIR, a następnie (od 2007 roku na mocy ustawy czerwca 2009 r .) PLL LOT . z dnia 8 grudnia 2006 r . Liczba zatrudnionych w 2009: 1731 W październiku 2009 PAŻP uznał „Zielone podejście” za standardową technikę Strona internetowa: www .pansa .pl lądowania dla wszystkich statków powietrznych na warszawskim lotnisku . Firma stała się swojego rodzaju ekspertem i ambasadorem ekologicznego lądowania w Warszawie .

 Ochrona środowiska Żywiec Zdrój S.A. Moje Silne Drzewo Żywiec Zdrój S .A . w 2009 roku aktywnie włączył się w promowanie ochrony i sadze- Nazwa: Żywiec Zdrój S .A . nia drzew oraz inicjowanie konkretnych działań w tym zakresie poprzez realizację kampanii „Moje Silne Drzewo” . Jej głównym celem jest propagowanie świadomych, Główna działalność: produkcja proekologicznych postaw oraz uwrażliwianie Polaków na kwestię dbałości o środo- i butelkowanie wody źródlanej oraz wisko . napojów wytwarzanych na jej bazie Siedziba: Cięcina, Program zaangażował lokalne organizacje ekologiczne, media, konsumentów, ul . Św . Katarzyny 187, 34-350 instytucje państwowe . Partnerami Programu została Fundacja Nasza Ziemia oraz Węgierska Górka Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach . Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2009: 505 W 2009 roku pracownicy firmy, razem ze społecznością lokalną, posadzili milion Strona internetowa: drzew w Beskidach . Ważną rolę odegrały też szkolenia na temat lasów, zmian kli- www .zywiec-zdroj .pl matycznych oraz wody dla nauczycieli i uczniów z powiatów żywieckiego, cieszyń- skiego i bielskiego . Dodatkowo przeprowadzono konkurs grantowy dla lokalnej społeczności . Dzięki niemu dofinansowano lub sfinansowano w całości autorskie projekty służące ochronie, sadzeniu i pielęgnacji drzew oraz poszanowaniu wody .

66 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 67 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009

Zarządzanie i raportowanie

Cnotę widać wyraźniej w czynach niż w ich braku. Arystoteles

Każda instytucja, a przede wszystkim przedsiębiorstwo biznesowe, powinna posiąść wszelkie kompetencje potrzebne, by wziąć na siebie odpowiedzialność za własne działania i ich skutki. Peter F. Drucker

W dyskusjach na temat odpowiedzialności przedsiębiorstw często powraca pytanie: „Odpowiedzialność – za co?” . I choć większość z nas intuicyjnie lub na podstawie wiedzy i doświadczeń potrafi udzielić na to pytanie odpowiedzi, w sferze zarządzania oczekujemy konkretów i faktów . Systemy raportowania i zarządzania CSR umożliwiają wprowadzenie zasad odpowiedzialności do praktyki gospodarczej . Umożliwiają również precyzyjne weryfikowanie, przy pomocy konkretnych wskaźników, stopnia realizacji społecznej odpowiedzialności firmy . Obecnie raporty i systemy zarządzania CSR to narzędzia w Polsce jeszcze rzadko wykorzystywane przez firmy i ich interesariuszy . Przytoczone w tym rozdziale przykłady pokazują cenne wyjątki od tej reguły . Wyjątki, które – mamy nadzieję – zainspirują pozostałych .

523426 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.plwww.odpowiedzialnybiznes.pl 6953 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 Zarządzanie i raportowanie Zarządzanie i raportowanie

W „Raporcie odpowiedzialnego biznesu 2008” odwołania do zasad GRI istnieją  Raportowanie społeczne BRE Bank SA zarówno na poziomie liczby wskaźników, jak i kompletności tematów . Raport inte- Nazwa: Polski Koncern Naftowy ORLEN Wdrożenie wytycznych Global Reporting Initiative do raportowa- gruje kwestie społeczne i środowiskowe, dotychczas raportowane odrębnie . Jedną Spółka Akcyjna nia społecznego z istotnych zalet tej formy raportowania jest możliwość dokonywania porównań Główna działalność: przerób ropy Od 2007 roku BRE Bank publikuje corocznie raport o odpowiedzialności społecznej prezentowanych w kolejnych latach wskaźników, co pozwala na dokonywanie traf- naftowej na benzyny bezołowiowe, Nazwa: BRE Bank SA biznesu . W roku 2009 podjęto decyzję o wprowadzeniu metodologii Global Reporting niejszej i pełniejszej oceny dokonań PKN ORLEN w obszarze CSR-u . olej napędowy, olej opałowy, paliwo Główna działalność: działalność Initiative jako standardu raportowania . Z uwagi na spowolnienie gospodarcze jakie lotnicze, tworzywa sztuczne i wyroby bankowa dotknęło gospodarki światowe i odcisnęło piętno na relacjach przedsiębiorstw Raport prezentuje najważniejsze wydarzenia roku 2008, które miały miejsce w PKN petrochemiczne Siedziba: 00-950 Warszawa, z klientami, pracownikami, inwestorami i innymi partnerami społeczno-biznesowy- ORLEN . Wybrane informacje o Grupie ORLEN mają za zadanie zaprezentować skalę Siedziba: 09-411 Płock, ul . Chemików 7 ul . Senatorska 18 mi, Raport o odpowiedzialności BRE Banku 2008 powstał pod znamiennym tytułem działania i kierunki rozwoju . Opracowanie dokumentu poprzedzono szerokimi kon- Rok założenia: 1999 (utworzenie Rok założenia: 1986 „Egzamin z kryzysu . Zrównoważony rozwój w trudnych czasach” . Dokument przygo- sultacjami, w które zaangażowane było liczne grono interesariuszy firmy . Jednym Polskiego Koncernu Naftowego Liczba zatrudnionych w 2009: 4901 towano według kryteriów GRI na poziomie B+, wspartym niezależną weryfikacją . z efektów warsztatów zorganizowanych w PKN ORLEN, w których uczestniczyli poprzez połączenie Strona internetowa: www .brebank .pl pracownicy firmy, było m in. . zweryfikowanie grup interesariuszy i określenie, którzy Petrochemii Płock S .A . z CPN S .A .) Wdrożenie wytycznych GRI wymagało powołania zespołu projektowego wewnątrz z nich są dla Spółki kluczowi . Inny rezultat dialogu to zidentyfikowanie głównych Liczba zatrudnionych w 2009: 4482 banku . W jego skład weszli przedstawiciele różnych jednostek organizacyjnych zagadnień, którymi są zainteresowani interesariusze oraz działań Spółki z ich punk- Strona internetowa: www .orlen .pl z różnych obszarów: HR, logistyki, compliance, kadr, audytu wewnętrznego, ban- tu widzenia najważniejszych . Uczestnicy warsztatów utworzyli obszerną listę zagad- kowości detalicznej i korporacyjnej, relacji inwestorskich, Fundacji BRE Banku, mar- nień . Oceniona w ten sposób istotność poszczególnych kwestii zrównoważonego ketingu . Podczas warsztatów przedstawiciele wspólnie wyselekcjonowali wskaźniki rozwoju i odpowiedzialnego biznesu miała istotny wpływ na zawartość Raportu . GRI, które będą cyklicznie raportowane . Następnie wyselekcjonowano najważniej- sze zagadnienia – zarówno tematy trudne – czyli problem tzw . starego portfela, czy opcji walutowych, jak i stricte społeczne (działania Fundacji BRE Banku i projekty w miejscu pracy) . Po stworzeniu dokumentu, nastąpiła faza weryfikacji zawartych Opisane w niniejszym podrozdziale publikacje zostały nagrodzone i/lub wyróżnione w nim danych przez audytora . w konkursie Raporty Społeczne 2009 . Wyróżnienie w konkursie otrzymał również raport „Odpowiedzialna energia” Grupy Kapitałowej Polskie Górnictwo Naftowe Korzyścią z implementacji GRI jest przede wszystkim możliwość cyklicznego mierze- i Gazownictwo, którą doceniono za stworzenie całościowego dokumentu obejmu- nia efektywności dobrych praktyk prowadzonych w BRE Banku . Dodatkowo pomo- jącego skomplikowaną strukturę i kompleksowość Grupy oraz prezentację planów gło to zbudować cross-funkcyjny zespół wśród pracowników, którzy zaangażowani strategicznych z zakresu CSR . są w różne działania na polu ekonomicznym, społecznym i środowiskowym .

 Raportowanie społeczne Grupa LOTOS Raport społecznej odpowiedzialności Wszystkie cztery wymienione powyżej raporty zostały przygotowane w oparciu o mię- dzynarodowy standard Global Reporting Initiative (GRI), dokładnie zaś o najnowszą W roku 2009 Zarząd Grupy Kapitałowej LOTOS uchwalił Strategię społecznej odpo- wersję wytycznych do raportowania społecznego (Ramowe Zasady Raportowania Nazwa: Grupa LOTOS S .A . wiedzialności do 2012 r . oraz zobowiązał się do cyklicznego raportowania postępów GRI) – G3 . W 2009 roku GRI zanotowało w swojej bazie ok . 1300 raportów przygo- w jej realizacji . Główna działalność: wydobycie towanych wedle tych wytycznych . Z danych GRI wynika również, że popularność i przerób ropy naftowej wytycznych, i tym samym liczba podmiotów je stosujących, rośnie z roku na rok, Raport społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej LOTOS za rok 2008 powstał oraz produktów ropopochodnych a wytyczne G3 należą do jednych z najczęściej stosowanych na świecie . Polskie w oparciu o najnowszą wersję metodologii Global Reporting Initiative (G3) . Spółka Siedziba: 80-718 Gdańsk, firmy dołączyły zatem do elitarnego grona różnego typu organizacji, które podjęły zadeklarowała Poziom Aplikacji A, oddający największy zakres ujawnianych infor- ul . Elbląska 135 wysiłek raportowania na temat swoich osiągnięć i postępów w dziedzinie zrówno- macji . Publikacja zawiera ekonomiczne, środowiskowe i społeczne wyniki osiągane Rok założenia: 1975 ważonego rozwoju . Wśród raportujących instytucji znajdują się nie tylko firmy duże przez LOTOS, dzięki czemu możliwe jest obserwowanie postępów we wdrażaniu Liczba zatrudnionych w 2009: 1305 i międzynarodowe, ale też małe i średnie przedsiębiorstwa oraz innego rodzaju strategii społecznej odpowiedzialności . Raport prezentuje wybrane obszary zaan- Strona internetowa: www .lotos .pl organizacje, również spoza sektora prywatnego . Celem raportowania, wedle GRI, gażowania koncernu na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym informacje na jest mierzenie, ujawnianie i ponoszenie odpowiedzialności względem interesariu- temat ekologii w środowisku morskim na przykładzie działalności wydobywczej szy za wyniki działalności organizacji i wydajność z jaką organizacja adresuje kwe- oraz wpływu inwestycji na środowisko naturalne . Publikacja ukazała się wyłącznie stie zrównoważonego rozwoju . w wersji elektronicznej, w której zastosowano rozwiązania nawigacyjne ułatwiające szybki i proste dostanie się do obszarów interesujących dla poszczególnych grup Wytyczne G3 obejmują trzy obszary raportowania zrównoważonego rozwoju, odbiorców . Udostępniana jest przez stronę internetową oraz na płycie CD . odnoszące się do aspektów funkcjonowania organizacji: społeczny, ekonomiczny i ekologiczny . Samo raportowanie nie powinno być jednak postrzegane jako toż- W powstanie Raportu zaangażowanych było 40 specjalistów koncernu i 5 partne- same z odpowiedzialnością (tj . samo wydanie raportu nie oznacza automatycznie, rów społecznych . Od lipca do listopada 2009 odnotowano 427 „wejść” do raportu że firma może uważać się za odpowiedzialną) ani jako działanie jednorazowe lub przez wewnętrzny system oraz 5858 przez zewnętrzny serwis informacyjny . Obecnie ograniczone do sporadycznego przeglądu wskaźników . Wedle GRI, raportowanie prowadzone są konsultacje społeczne mające na celu udoskonalenie systemu rapor- „powinno być częścią szerszego procesu tworzenia strategii organizacji, implemen- towania w sposób jak najbardziej zbieżny z oczekiwaniami i potrzebami kluczowych tacji jej planów działania i oceny wyników” . interesariuszy . Więcej o GRI: www.globalreporting.org Polska wersja wytycznych dostępna na portalu FOB: www.odpowiedzialnybiznes.pl  Raportowanie społeczne PKN ORLEN S.A. Raportowanie społeczne w PKN ORLEN Polski Koncern Naftowy ORLEN publikuje raporty dotyczące działań społecznych od 2003 roku . Raport ubiegłoroczny sporządzono zgodnie ze standardami Global Reporting Initiatives (G3 GRI) na poziomie B .

70 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 71 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 PRASA PRASA

biznesowych korzyści tego typu działań, tak łeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) to nie Przedsiębiorstwa produkcyjne, banki, ubezpie- długo środki przeznaczane na CSR w firmach tylko zakrojone na szeroką skalę i nagłośnione czyciele, media, operatorzy telekomunikacyjni będą ograniczone . Tak długo zaś, jak na CSR w mediach akcje charytatywne . Każda firma – firmy z każdej branży chwalą się społecznym patrzymy jako na dodatkowy koszt, a nie wi- powinna prowadzić też odpowiednią politykę zaangażowaniem, lecz prawda jest taka, że dzimy w nim inwestycji i strategicznej szansy, wobec swoich pracowników . – To ludzie są w realizowaniu CSR w tym zakresie jest jeszcze tak długo będzie pozostawał na peryferiach największym kapitałem firmy i wpływają na w Polsce dużo do zrobienia . – Społeczne zaan- biznesu . Jacek Dymowski, Monika Szymańska jej wyniki ekonomiczne, dlatego warto dbać gażowanie polskich firm zbyt często ogranicza (Brief, 01.02.2009) o pracowników . Skierowane do nich działania się do dawania pieniędzy organizacjom cha- CSR wykraczają poza obowiązki określone rytatywnym, trochę z przypadku i często pod przez kodeks pracy . To pójście o krok dalej – publiczkę – mówi Ewa Kulik-Bielińska, prze- Wykorzystanie CSR w kreowaniu wize- mówi Justyna Januszewska z Forum Odpowie- wodnicząca Forum Darczyńców . Nie wystarczy runku firmy dzialnego Biznesu (FOB) . Dorota Czerwińska bowiem być filantropem, by spełniać zasady . Wiele dużych przedsiębiorstw niszczył ich (Puls Biznesu, 30.04.2009) CSR . Agnieszka Olbrot (Press, 01.06.2009) zły wizerunek, a niewielkie firmy poprzez skuteczne, a przede wszystkim profesjonalne kreowanie dobrego wizerunku stawały się Maj Rynek CSR rośnie liderami rynku . Dobre imię i wizerunek to . Czeka nas rok prawdy . Konieczność cięć jeden z celów firmy − podstawa i warunek Chwila prawdy dla firm budżetowych pokaże, w których firmach CSR jej sukcesu biznesowego . Odpowiedzialność . Kryzys pokaże, które działania CSR (ang . Cor- był modą jednego sezonu zamiast elemen- Społeczna Biznesu (CSR) to kluczowe narzędzie porate Social Responsibility) firmy prowadziły tem strategii biznesowej . Kilka dużych firm korporacyjnej komunikacji . Właściwe budowa- tylko dla poprawy własnego wizerunku . Dziś w Polsce powołało w 2008 roku na stanowi- nie wizerunku firmy – efektywny PR i wykorzy- przedsiębiorstwa tną wydatki na tzw . społecz- sko menedżera ds . CSR osoby zajmujące się stanie CSR jako narzędzia − są dzisiaj główną ną odpowiedzialność biznesu . – Ale nie chcą poprzednio zarządzaniem zasobami ludzkimi . drogą do rynkowego sukcesu, przynosząc tym się do tego przyznać – mówi „Rz” Bolesław Prawdopodobnie więc właśnie pracownicy samym szereg wymiernych korzyści . Hanna Rok z Forum Odpowiedzialnego Biznesu . (…) będą dla tych przedsiębiorstw kluczowymi Bialon Kostrzewa (Manager & Woman Zdaniem Iwony Kuraszko, menedżer ds . badań partnerami w działaniach CSR (…) . Jednak wie- & Man, 01.02.2009) i rozwoju w Forum Odpowiedzialnego Bizne- le firm z powodu kryzysu na pewno ograniczy su, cięcia budżetów na CSR w obliczu kryzysu budżety, więc będziemy się mogli przekonać, to nic złego . – Dzięki temu pieniądze wydawa- w których przedsiębiorstwach CSR był modą Marzec ne są w sposób bardziej odpowiedzialny jednego sezonu, a które rzeczywiście opierają i racjonalny – uważa . Wyjaśnia, że w ten na nim swoje strategie . W tych pierwszych za- Inwestycje odpowiedzialne społecznie sposób działania firm nie są kupowaniem braknie pieniędzy na nowe projekty społeczne, mogą być opłacalne dla spółki wizerunku, ale stają się bliższe rynkowi filantropię czy inwestycje ekologiczne . W tych . Inwestycje odpowiedzialne społecznie i otoczeniu, w którym pracują . Aleksandra Biały drugich zasady, procedury i narzędzia CSR są (Socially Responsible Investments) to gorąco (Rzeczpospolita, 06.05.2009) na tyle głęboko włączone do planów strate- dyskutowany temat . Niektórzy inwestorzy gicznych i operacyjnych wszystkich działów, że twierdzą, że łącząc ekonomiczne i społeczne podlegać będą jedynie modyfikacjom na równi Wybrane artykuły cele, powoduje niższe zyski dla obu grup . Wyzwania w kryzysie z innymi elementami strategii . Mirella Panek- Druga grupa uważa z kolei, że spółki odpo- . Anatomia rynku jest znacznie bardziej Owsiańska (Press, 01.06.2009) wiedzialne społecznie będą przynosić wyższe, wielowymiarowa, niż chociażby sprzed 20 dające się utrzymać w dłuższym terminie zyski . lat . Umiejętność przewidywania trendów Grzegorz Świetlik (Gazeta Prawna, 03.03.2009) społecznych i ekologicznych na rynku staje się Z czystym sumieniem z 2009 roku coraz istotniejszym wyznacznikiem przewagi . Green IT to tendencja w coraz większym konkurencyjnej przedsiębiorstwa . Społeczna stopniu kształtująca produkty i usługi informa- Dbaj o nich! odpowiedzialność biznesu pomaga firmom tyczne . Wyzwaniem dla dostawców jest . Chcesz się dowiedzieć całej prawdy zarządzać kwestiami społeczno-ekologicznymi, dostarczenie rozwiązań stanowiących innowa- o firmie? Porozmawiaj z zatrudnionymi w niej w które zaangażowane jest społeczeństwo . cję zarówno pod względem ekologicznym ludźmi . Odpowiedzialny, czyli jaki? Dla ludzi Dlaczego? Ponieważ pomaga dostrzec poten- jak i ekonomicznym . W kontekście Green IT Wschodnia odpowiedzialność korporacji narzędziem od marketingu czy szczerym odru- STYCZEŃ zajmujących się zawodowo CSR nazwanie cech cjalne problemy i kryzysy . Zasady i narzędzia oraz ochrony środowiska z reguły niewielką międzynarodowych i jej raportowanie chem serca, który świadczy o wrażliwości pra- odpowiedzialnego biznesu jest łatwe . Ale czy CSR przyczyniają się do tworzenia bardziej pro- uwagę poświęca się segmentowi urządzeń . Rosnąca liczba interesariuszy wymaga, żeby cowników? Wiele nieporozumień dotyczących Wyzwania dla firm związane z ochroną przeciętny Kowalski, robiąc zakupy w osie- gresywnej postawy dzięki głębszemu otwarciu i materiałów wykorzystywanych w najbliższym przedsiębiorstwa ponosiły odpowiedzialność za CSR-u w naszym kraju wynika z niepełnego środowiska dlowym sklepie, zwraca uwagę na społeczne na otaczającą rzeczywistość . Iwona Kuraszko otoczeniu w domu i pracy . (…) Tymczasem tech- praktyki społeczne i środowiskowe partnerów zrozumienia, czym właściwie jest społeczna . Rośnie liczba firm, które łączą kwestie zaangażowanie biznesu? I co w ogóle rozumie (Rzeczpospolita, 13.05.2009) nologie energooszczędne pozwalają zarówno handlowych, w szczególności dostawców . (…) odpowiedzialność biznesu i na czym polega . ekologiczne ze strategią biznesową i wyko- przez to sformułowanie? Ciekawe odpowiedzi na oszczędności ekonomiczne jak też niwelują Ponoszenie odpowiedzialności za wszystkich Niestety, zwykle sprowadza się do działań na rzystują je do osiągania założonych celów . na te pytania przyniosły wyniki najnowszych, zanieczyszczenie środowiska naturalnego . uczestników łańcucha dostaw można nazwać rzecz lokalnych społeczności, ewentualnie Zaniechania w tym obszarze mogą bowiem styczniowych badań opinii publicznej zrealizo- CSR nie jest zaangażowaniem dodanym Adam Karpiński (Gazeta Prawna, 3.06.2009) kolejnym etapem w dążeniu do prowadzenia sponsoringu . Jarosław Horodecki (Manager wpłynąć negatywnie na wizerunek przedsię- wanych przez GfK Polonia w ramach projektu do biznesu, ale jego integralną częścią odpowiedzialnego biznesu . Takie oczekiwania Magazin, 01.01.2009) biorstwa, osłabić jego pozycję konkurencyjną „CSR jako narzędzie budowania pozytywnego . Debata na temat odpowiedzialnego biznesu skierowane są w znacznej mierze do znaczą- w stosunku do rynkowych rywali, a nawet wizerunku przedsiębiorstwa” . Pokazały one w Polsce: Do historii przechodzi stereotyp, że Lipiec cych markowych producentów i detalistów, przynieść wymierne biznesowe szkody . Z kolei bardzo wyraźnie, że w potocznym rozumieniu pierwszy milion trzeba ukraść, a biznes kieruje których produkty wytwarzane są w wysoce pra- kompleksowe, spójne i twórcze podejście do Luty biznes odpowiedzialny społecznie to taki, się wyłącznie prawami dżungli . Wśród firm Odpowiedzialność społeczna biznesu cochłonnym procesie, w fabrykach zlokalizowa- zagadnienia ochrony środowiska może nie który dba o swoich pracowników . Agnieszka rośnie świadomość, że interesy należy prowa- . (…) Zaangażowanie w CSR to najlepszy nych przeważnie w krajach o relatywnie niskich tylko poprawić efektywność przedsiębior- Czy CSR może przynosić korzyści? Ciźla (Newsweek, 15.03.2009) dzić w sposób odpowiedzialny . Krzysztof Polak sposób na przekonanie pracowników, klientów stawkach płacy (Trzeci Świat, Europa Wschod- stwa, ale także stać się inspirującym źródłem . Choć większość szefów firm oficjalnie dekla- (Gazeta Prawna, 28.05.2009) i kontrahentów, że jest się odpowiedzialnym nia itp .) . Paulina Roszkowska (CEO, 01.01.2009) nowych pomysłów, o czym przekonują przy- ruje, że społeczna odpowiedzialność biznesu partnerem, który potrafi w pożyteczny sposób kłady takich firm jak GE czy Wal-Mart . Warto jest niezmiernie istotnym elementem ich Kwiecień wykorzystać swoje doświadczenie i możli- więc przyjrzeć się największym wyzwaniom, działalności, to tak naprawdę większość z nich Czerwiec wości . Wielu klientów deklaruje, że jednym jakie stoją dziś przed firmami, także w Polsce, Bez hipokryzji wciąż widzi w nim pewien dodatkowy koszt, Zrób coś dla swoich ludzi z czynników, które mają wpływ na wybór w zakresie ochrony środowiska naturalnego . . CSR w Polsce przybiera zwykle formę filan- który po prostu wypada ponieść . Niewielu jest . Eksperci podkreślają, że działania CSR powin- Nauka dawania produktu czy usług danego przedsiębiorcy, jest Olga Kłosińska (Harvard Business Review, tropii lub podobnego rodzaju działalności wizjonerów, którzy chcą odkryć w CSR szansę ny obejmować przede wszystkim pracowni- . Społeczne zaangażowanie firm powinno być także jego postawa etyczna . Redakcja (Gazeta

01.01.2009) charytatywnej . A tak rozumiany jest jedynie rynkową . (…) Tak długo, jak nie da się wykazać ków . To przecież od nich zależy byt firmy . Spo- spójne z ich strategią, planowe i długofalowe . Finansowa, 17.07.2009)

72 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 73 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 PRASA PRASA

Starsi pracownicy mogą dać firmie biznesowej kontekst społeczny, środowisko- wanych upadłości . Magdalena Krukowska środowiska . Honorata Zakrzewska-Krzyś (Twój tylko mało wiarygodna, ale prędzej czy później odpowiedzialnego inwestowania opiera się przewagę konkurencyjną wy i kulturowy otoczenia, w którym działa (Forbes, 01.10.2009) biznes, 01.11.2009) skończy się oskarżeniami o greenwashing lub głównie na czynnikach ESG (environment, . Wydłużenie długości życia powoduje, że organizacja . Krzysztof Garski (Gazeta Bankowa, o swoisty „socialwashing” . Jacek Dymowski social, governance) . Anna Krajewska-Polak praktycznie każda z firm powinna wypracować 14.09.2009) (Forbes, 01.12.2009) (Gazeta Bankowa, 21.12.2009) swoje własne podejście do potencjału wie- Biznesowi nie wolno unikać kłopotów CSR – element DNA biznesu kowego . W tym kontekście należy traktować i trudnych spraw . W Polsce wzrasta popularność CSR-u i chociaż zatrudnianie pracowników 50+ w kategoriach Odpowiedzialny biznes w Polsce . Wiele firm traktuje CSR jako modny dodatek nadal wielu konsumentów postrzega go jako Odpowiedzialni wygrywają przewagi . Trzeba szukać mocnych stron – . Każdy, kto śledzi rozwój polskiego biznesu, do podstawowej działalności . Nie o to chodzi trend i modę a nie rzeczywistą chęć szukania . (…) W walce z kryzysem gospodarczym zarówno w zatrudnianiu, jak i utrzymywaniu zauważył, że na przestrzeni ostatnich kilku – uważa Mirella Panek-Owsiańska . (…) trzeba lepszych rozwiązań, to specjaliści przekonują, sprawdzoną bronią jest społecznie odpowie- starszych pracowników . Jarosław Marciniak lat firmy reprezentujące różnorodne branże pamiętać, że społeczna odpowiedzialność że język wspólnych korzyści może zmienić ste- dzialna postawa . W światowej literaturze (Gazeta Prawna, 20.07.2009) niemalże przy każdej nadarzającej się okazji firmy zależy także od aktywności jej pracow- reotypy myślenia . (…) CSR w kraju nad Wisłą poświęconej CSR można znaleźć wiele przy- starają się wdrażać nowe trendy w podejściu ników, właścicieli i menedżerów . Jeśli klienci, wciąż kojarzony jest z działalnością charyta- kładów firm, często wielkich korporacji, które do swych działań . Następstwem tego jest konsumenci, pracownicy i dostawcy nie będą tywną . Tymczasem zaangażowanie społeczne dzięki prowadzeniu długofalowej polityki Sierpień także odbiegający od dotychczasowych stan- się domagali zmian, nie będą potrafili czytać (corporate community involvement) to tylko odpowiedzialności społecznej, doskonale dardów język i niezrozumiałe nieraz pojęcia . raportów społecznych i upominać się o wyko- jeden elementów społecznej odpowiedzialno- przeszły recesję czy kryzys w przedsiębior- Fundacje korporacyjne Coraz częściej spotykamy stwierdzenia nanie zobowiązań, które są tam zapisane, to ści biznesu . – CSR to kompleksowa koncepcja, stwie . Firmy te miały oddanych pracowników, . Angażowanie się firm w działalność na rzecz „uczciwy pracodawca”, „producent ekologicz- firma nie będzie miała bodźca do działania . która powinna stanowić element DNA strategii zadowolonych ze współpracy kontrahentów, inicjatyw społecznych to jeden z podstawo- nych produktów” czy „gracz fair play” . Dorota Czerwińska (Puls Biznesu, 16.10.2009) biznesowej – wyjaśnia Natalia Ćwik, menedżer lojalnych klientów i zaprzyjaźnione lokalne wych elementów strategii CSR . Coraz częściej Co naprawdę oznaczają i co kryje się u podsta- ds . zarządzania wiedzą, Forum Odpowiedzial- organizacje społeczne . Anna Potocka (Rzeczpo- spotykaną formą realizacji programów spo- wy takiego podejścia? Idea zrównoważonego nego Biznesu . Aleksandra Kasprzak (Brief, spolita, 10.12.2009) łecznych, charytatywnych czy edukacyjnych są rozwoju i odpowiedzialnego biznesu, bo o niej Zasada 3P 25.11.2009) działania zakładanych przez przedsiębiorstwa mowa, popularnie nazywana jest Corporate . Zasada społecznej odpowiedzialności biznesu fundacji korporacyjnych . (…) Jednym z powo- Responsibility (CR) . Magdalena Dembińska obrazowo przedstawiana jest jako 3P: people – Nowe trendy w angażowaniu interesa- dów powoływania fundacji jest chęć uporząd- (Ecomanager, 15.09.2009) planet – profit (ludzie – planeta – zysk) . Te trzy Grudzień riuszy, czyli panele interesariuszy kowania i wzmocnienia działalności społecznej słowa najlepiej charakteryzują znaczenie w praktyce firmy . Niejednokrotnie przejmują one tylko i wartość tej coraz bardziej popularnej Społecznie zaangażowani . (…) Możliwości udziału panelu interesariuszy określoną część tych działań, podczas gdy inne Namawiać czy pomagać rozumieć sens? w Polsce idei . Dużą aktywnością w zakresie . (…) Debata na temat CSR w Polsce anga- w życiu firmy są różnorodne . Panel może dora- nadal są prowadzone przez wewnętrzne struk- . Społeczna odpowiedzialność biznesu to spo- CSR wykazują się firmy energetyczne i budow- żuje coraz więcej podmiotów . Liderzy w tej dzać firmie w szerszych kwestiach środowisko- tury korporacji . Anna Kołodziejczyk (Marketing sób postępowania, zachowania firmy wobec lane . Inne obserwują i naśladują . Racjonalne dziedzinie, m in. . Partnerzy Strategiczni Forum wych czy społecznych, wziąć udział w procesie w praktyce, 01.08.2009) klientów, pracowników i wobec całego otocze- korzystanie ze źródeł energii, edukacja spo- Odpowiedzialnego Biznesu, doskonale inkor- raportowania lub przekazać informację nia, w którym ta firma funkcjonuje . Powinna łeczeństwa w tym zakresie oraz działania na porują CSR do swoich strategii . Co ważniejsze, zwrotną odnośnie strategicznych decyzji . być częścią strategii działania przedsiębiorstwa rzecz szeroko pojmowanego dobra społeczne- koncepcją interesują się nie tylko już duże Panele interesariuszy okazują się efektywnym Wrzesień na każdym polu jego aktywności – zarówno go to nowa jakość w polskim biznesie . Mene- przedsiębiorstwa . Coraz więcej inicjatyw sposobem na poznanie oczekiwań i zdania globalnym, jak i lokalnym, zewnętrznym dżerowie zarządzający rodzimymi firmami oraz z zakresu społecznej odpowiedzialności podej- interesariuszy w określonych kwestiach . Ich Kryzys to czas na podniesienie jakości i wewnętrznym . Mam na myśli postępowanie oddziałami zagranicznych korporacji mowanych jest przez sektor MŚP . Wciąż jednak zaletą jest szybki stopień reakcji, ważny działań CSR społecznie odpowiedzialne zarówno wobec w przyspieszonym tempie uczą się idei cor- w całościowej skali polskiej przedsiębiorczości w codziennym funkcjonowaniu firmy oraz . Niepewna sytuacja gospodarcza zmusza pracowników, ale także wobec klientów firmy, porate social responsibility . Mira Ignatowicz jest to zjawisko niszowe, a przecież od tego, niski koszt funkcjonowania w porównaniu do firmy do weryfikacji działań w zakresie spo- dostawców, lokalnej społeczności czy środo- (Media i marketing, 21.10.2009) jakie standardy będą obowiązywać w biznesie przeprowadzonego na szeroką skalę procesu łecznej odpowiedzialności biznesu (Corporate wiska naturalnego . Krzysztof Przybył (Gazeta oraz tego, czy sektor prywatny będzie rozwijać dialogu społecznego . Liliana Anam (Dziennik Social Responsibility) . Efektem tego procesu Finansowa 18.09.2009) się w sposób zrównoważony, zależy w dużym Gazeta Prawna, 14.12.2009) powinno być lepsze dostosowanie realizowa- Listopad stopniu nasza przyszłość . Natalia Ćwik, Natalia nej strategii CSR do działalności firmy Gozdowska (Miesięcznik Ubezpieczeniowy, i funkcjonowania w nowych warunkach . (…) Z misją czy na pokaz? Wymagam najpierw od siebie, potem 01.12.2009) Jakie korzyści daje pracodawcom prowa- Pierwszym krokiem na drodze do podniesienia . Do działań o charakterze społecznym od innych. Współodpowiedzialność dzenie społecznie odpowiedzialnego efektywności programów z zakresu społecz- uciekają się dziś niemal wszystkie korporacje . pracodawcy i pracownika w budowaniu biznesu nej odpowiedzialności biznesu powinien być Zjawisko to nie omija banków . Idea owa łączy odpowiedzialnej firmy. Dialog społeczny, czyli relacje z interesa- . Coraz więcej przedsiębiorstw rzetelnie wewnętrzny audyt działań CSR (…) . Drugim się po części z systemem wartości korpora- . O odpowiedzialnej firmie możemy mówić riuszami w trudnych czasach i wyczerpująco informuje opinię publiczną krokiem powinno być utworzenie listy dobrych cyjnych, jakie ustalają dla siebie wewnętrznie tylko wtedy, kiedy ludzie w niej pracujący są . Globalny kryzys gospodarczy odcisnął swoje na temat postępów firmy w osiąganiu kolej- praktyk (…) . W trzecim kroku należałoby wy- poszczególne instytucje . Łączy się też jednak odpowiedzialni . Każdą firmę buduje nie tylko piętno nie tylko na wynikach i kondycji firm, nych, długofalowych celów związanych z pro- eliminować te inicjatywy, których prowadzenie z katalogiem celów, które instytucje te wyzna- kapitał materialny, ale przede wszystkim ka- lecz także na ich relacjach z otoczeniem firmy . wadzeniem polityki zrównoważonego biznesu . jest wątpliwe z punktu widzenia efektywności czają sobie w biznesie . Nasuwa się zatem py- pitał ludzki . Nikt inny bardziej niż pracownicy Dzisiaj, kiedy organizacje walczą o przetrwa- (…) Jednym z najważniejszych instrumentów biznesowej, i zreorganizować te, które nie tanie – czy można tu mówić o rodzaju „misji”, nie stanowi o jej wartości . I dopiero od jakości, nie, zmuszone są do działań restrukturyza- tej polityki jest raport społeczny . Zawiera on przyniosły do tej pory spodziewanych korzyści . o autentycznym ideowym zaangażowaniu, czy motywacji i zaangażowania kapitału ludzkiego cyjnych, które niejednokrotnie oznaczają informacje ekonomiczne, społeczne Małgorzata Greszta (Harvard Business Review, raczej o działaniach marketingowych, mniej zależy sukces i rozwój firmy . Na trudne czasy zaprzestanie lub znaczne ograniczenie zaanga- i środowiskowe na temat firmy i jej dzia- 01.09.2009) lub bardziej bezpośrednio ukierunkowanych dobrze jest przyjąć myślenie: wymagam żowania w relacje z niektórymi interesariusza- łalności oraz pozwala wywiązać się przed- na docelowe zwiększenie zaufania do banku, najpierw od siebie, a w drugiej kolejności od mi . Jak w takiej sytuacji pozostać społecznie siębiorstwu z obowiązku udzielania infor- a co za tym idzie – sprzedaży . Tomasz Borkow- innych . Powinni mieć to na uwadze zarówno odpowiedzialnym? Jak budować relacje macji wszystkim jego interesariuszom (…) . Lek na kryzys ski (Gazeta Bankowa, 28.09.2009) pracodawcy, jak i pracownicy . Katarzyna Ró- z interesariuszami w trudnych czasach? Natalia Katarzyna Bartman (Dziennik Gazeta Prawna, . CSR jest przede wszystkim sposobem na zicka (Personel Plus, 01.11.2009) Ćwik (Personel i zarządzanie, 01.12.2009) 17.12.2009) budowanie wartości firmy w dłuższym okresie . Eksperci przekonują, że gdyby banki bardziej Październik przestrzegały zasad CSR, nie zmagałyby się Wolontariat pracowniczy Ulotna zasłona dymna Nie tylko zysk dziś z kryzysem . (…) Chociaż CSR kojarzony jest Ryzyko na własne ryzyko . Jedynie 2% największych polskich firm podej- . CSR jako co najwyżej atrakcyjny dodatek, . (…) Początkowo inwestycje społeczne kojarzy- z reguły wyłącznie z działalnością charytatyw- . Angażując się w działania odpowiedzialne muje działania z zakresu szeroko rozumianego który w najlepszym wypadku może ocieplić ły się głównie z kwestiami ochrony środowiska ną czy finansowaniem imprez kulturalnych, społecznie, firmy mniej lub bardziej świado- wolontariatu pracowniczego (…) . Wolontariat wizerunek firmy? To bardzo krótkowzroczne oraz społecznymi . Ostatnie lata obfitowały w rzeczywistości to dużo szersza filozofia mie wpływają na sferę zarządzania ryzykiem . pracowniczy to specyficzny element tzw . podejście . Próba powierzchownego przy- w mnogość afer finansowych, co spowodowa- prowadzenia biznesu: zachęca menedżerów, W czasach kryzysów szybko okazuje się, kto społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR słonięcia grzechów, na które pozwala sobie ło wzrost zainteresowania ładem korporacyj- by patrzyli na firmę nie tylko pod kątem potrafi to robić najlepiej . (…) Gdyby więcej firm – Corporate Social Responsibility), na którą działająca kosztem otoczenia firma, nawet nym (corporate governance), który powiązano maksymalizacji krótkoterminowych zysków, analizowało swoją odpowiedzialność składa się wiele działań polegających na do- znacznymi kwotami przeznaczonymi na z elementami społecznymi i środowiskowymi, na przykład poprzez udzielanie kredytów typu w kontekście zarządzania ryzykiem, być może browolnym uwzględnianiu w swojej strategii działania prospołeczne czy prośrodowiskowe, jako tymi, które, obok informacji ekonomicz- subprime, ale by uwzględniali też w strategii mielibyśmy na rynku mniej afer i niespodzie- ważnych interesów społecznych i ochrony na niewiele się zda . Taka strategia będzie nie nych, określają przedsiębiorstwo . Koncepcja

74 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 75 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 PRASA KALENDARIUM

W okresie 01.01.2009 – 31.12.2009 - Łączna liczba artykułów podejmujących tematykę odpowiedzialnego biznesu 1512 i powiązane z nią zagadnienia

. Media, które opublikowały najwięcej infor- . Miesiące, w których pojawiło się najwięcej macji na temat odpowiedzialnego biznesu publikacji o odpowiedzialnym biznesie i powiązanych zagadnień: i powiązanych tematach:

76 Gazeta Bankowa 193 Grudzień 63 Puls Biznesu 174 Październik 59 Gazeta Finansowa 166 Maj

Publikacje prasowe pod patronatem FOB-u: . Dodatek „Społeczna odpowiedzialność biznesu” w Briefie (01 .02 .2009) . Dodatek „Biznes odpowiedzialny społecznie” w Pulsie Biznesu (30 .04 .2009) . Dodatek „Odpowiedzialny Biznes”, wydawnictwa Boston Media, dystrybuowany razem z Rzeczpospolitą (13 .05 .2009) . Dodatek „Przewodnik CSR”, wydawnictwa Media Planet, dystrybuowany razem z Gazetą Prawną (26 .06 .2009) . Dodatek „Odpowiedzialny Biznes”, wydawnictwa Boston Media, dystrybuowany razem z Rzeczpospolitą (09 .12 .2009)

Pozostałe dodatki prasowe: . Dodatek „Firma dobrze widziana” w Newsweeku (15 03. .2009) . Dodatek „CSR 2009 trendy” w Pressie (01 .06 .2009) . Raport „Odpowiedzialność społeczna biznesu” w Gazecie Finansowej (17 07. 2009). . Dodatek „Społeczna odpowiedzialność biznesu” w Gazecie Finansowej (18 09. .2009) . Dodatek „Biznes odpowiedzialny społecznie” w Pulsie Biznesu (16 .10 .2009) . Raport „Społeczna odpowiedzialność biznesu” w Gazecie Finansowej (16 .10 .2009) . Dodatek w Media i Marketingu (21 .10 .2009) . Dodatek „Kompendium CSR”, wydawnictwa Media Planet, dystrybuowany z Dziennikiem Gazetą Prawną (14 .12 .2009) Wybrane wydarzenia z 2009 roku

KAMPANIE SPOŁECZNE z Fundacją ITAKA koncentrowała się głównie odpowiedzialnego pozbywania się zużytych na poznaniu przyczyn powodujących rozwój aparatów, baterii i akcesoriów komórkowych STYCZEŃ depresji, m in. . zaburzeń rytmu okołodobowe- oraz znaczenia ich utylizacji dla środowiska Śmieci do śmietnika, choinki do lasu go, którego normalizacja, według ostatnich naturalnego . W ramach kampanii, w wyzna- badań, może stać się nową metodą leczenia czonych punktach sprzedaży, można było . Ponad 1/3 Polaków kupuje żywe choinki, depresji . W ramach tegorocznej edycji nieodpłatnie oddać do utylizacji telefon ko- które po świętach masowo wyrzucane są na w sześciu największych miastach Polski odbyły mórkowy oraz jego akcesoria . Zebrany sprzęt śmietnik . Organizator kampanii zebrał je się Dni Otwarte Forum Przeciw Depresji, był gromadzony w specjalnych pojemnikach, i przerobił na biomasę, a połowę środków ze podczas których zainteresowane osoby mogły a następnie przekazany firmie, która zajęła sprzedaży biomasy przeznaczył na nasiona lub wziąć udział w wykładach tematycznych się jego recyklingiem i utylizacją . Kampania sadzonki nowych choinek . Celem kampanii uznanych autorytetów w dziedzinie psychiatrii „Oddaj telefon” miała służyć zwiększeniu świa- było upowszechnienie zwyczaju poświątecznej i psychologii . Odbywały się również dyżury domości ekologicznej i zebraniu jak najwięk- zbiórki choinek i uświadomienie społeczeń- i konsultacje lekarzy psychiatrów w specjalnie szej ilości zużytego sprzętu komórkowego, bez stwu znaczenia odnawialnych źródeł energii zaaranżowanych gabinetach . Kampanię zakoń- limitów przewidzianych w Ustawie o zużytym (OZE) . Organizatorem kampanii była firma czył happening na ulicach Warszawy w dniu sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (moż- Poli Trade Polska Sp . z o .o ., specjalizująca się 23 lutego (Światowy Dzień Walki z Depresją) . liwość oddania jednego zużytego aparatu za w pozyskiwaniu, przetwarzaniu oraz produkcji jeden kupiony aparat) . biomasy do celów energetycznych, oraz MPGK Katowice . MARZEC Oddaj telefon! KWIECIEŃ LUTY . Proekologiczna kampania „Oddaj telefon” to Ryzyko zawodowe w górnictwie Forum Przeciw Depresji – 3. edycja wspólna akcja operatorów telefonii komórko- . Ocena ryzyka zawodowego jest podstawą . Tegoroczna edycja kampanii organizowanej wej sieci Era, Orange, Play oraz Plus . Jej celem skutecznego zarządzania bezpieczeństwem przez firmę Servier Polska przy współpracy było zwiększenie świadomości w zakresie i higieną pracy, a także sposobem na ograni-

76 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 77 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM

czenie liczby wypadków związanych z pracą . Johnson&Johnson, producenta preparatu Nico- w stopniu znacznym i umiarkowanym) poprzez terenie całego kraju . W roku ubiegłym prze- do niesprzedawania alkoholu nieletnim oraz została wiedza na ten temat oparta o wyniki Jest procesem szacowania i wyznaczania rette . Jej celem było zwiększenie świadomości informowanie pracodawców o możliwości kaz kampanii dotarł do 43% kobiet z grupy do sprawdzania dokumentów tożsamości osób badań naukowych oraz wnioski umożliwiające dopuszczalności ryzyka występującego społecznej szkodliwości substancji rakotwór- uniknięcia dzięki temu składek płaconych co- docelowej . W efekcie 11 % respondentek, jak wyglądających na niepełnoletnie, a chcących jej praktyczną realizację . w miejscu pracy . Kampania miała przekonać, czych zawartych w dymie tytoniowym oraz miesięcznie do PFRON-u . Celem kampanii była wynika z badań TNS OBOP, przeprowadzonych kupić alkohol . Członkowie Forum otrzymali że systematyczna analiza i ocena tego ryzyka pokazanie, że palenie papierosów prowadzi również promocja zatrudnienia subsydiowa- po kampanii, zmieniło swój stosunek do picia Certyfikaty Odpowiedzialnego Handlowca . 5 lutego pozwoli wyeliminować zagrożenia powo- do przedwczesnej śmierci . Hasło przewodnie nego oraz utrwalenie obrazu osoby niepełno- alkoholu w czasie ciąży . W sieciach m in. . Carrefour, Tesco, Auchan, Inauguracja pierwszego funduszu dujące uszkodzenia ciała czy uszczerbki na kampanii (Zapraszamy do urn – wybór należy sprawnej jako w pełni sprawnego pracownika . E Leclerc,. Intermarché, Metro, Kaufland etycznego w Polsce zdrowiu . Adresowana była do szerokiego gro- do Ciebie), pozornie niezwiązane z paleniem, Organizatorem kampanii był Państwowy Fun- WRZESIEŃ i Selgros pojawiły się wina ze specjalnymi . Celem konferencji było zaprezentowanie na odbiorców, tj . do pracodawców i pracow- w kontekście zdjęć z urną na prochy zmarłych dusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych . Bądź bezpieczny na górskim szlaku „kapturkami” na butelkach i napisem: „Promi- pierwszego w Polsce funduszu etycznego ników przedsiębiorstw górniczych, związków wypełnioną popiołem z papierosów miało . Pod hasłem „Bądź Bezpieczny” ruszyła wspól- le nie dla nieletnich” . Patronat nad kampanią SKOK Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny zawodowych i społecznych inspektorów pracy, jednoznaczny wydźwięk . Główną platformą LIPIEC na kampania prewencyjna GOPR-u i PZU, której objęli: Polska Rada Centrów Handlowych, Otwarty Etyczny 1 . Fundusz daje inwestorom instytucji zajmujących się bhp, specjalistów działań był serwis społecznościowy Klub Drivera celem było zmniejszenie liczby wypadków magazyny „Handel”, „Supermarket Polska”, możliwość lokowania środków z uwzględ- i praktyków w tej dziedzinie, firm szkolenio- www .rzuc to,. z dostępem do „spersonalizowa- . Klub Drivera jest częścią kampanii edukacyj- w górach . Organizatorzy przypominali „Poradnik Handlowca”, „Poradnik Restaurato- nieniem takich kryteriów jak ochrona życia wych, szkół i uczelni górniczych oraz instytucji nego Programu Rzucania Palenia”, prowadzą- nej „Prowadzący – niepijący” prowadzonej o tym, jak ważne dla bezpieczeństwa w górach ra” oraz portal galeriehandlowe .pl . ludzkiego, zdrowia i środowiska naturalnego, i organizacji funkcjonujących w sferze nadzoru cego palacza przez kolejne tygodnie walki przez Związek Pracodawców Przemysłu Piwo- są zdrowy rozsądek i odpowiednie przygo- obrona praw człowieka i pokoju, odpowie- i kontroli w górnictwie . Jej organizatorem był z nałogiem . Portal zachęca m in. . do stosowa- warskiego – Browary Polskie, której celem jest towanie do krótszych i dłuższych wypraw . GRUDZIEŃ dzialność społeczna przedsiębiorstw . (więcej Centralny Instytut Ochrony Pracy − Państwo- nia Nikotynowej Terapii Zastępczej (NTZ) . Kul- budowanie społeczności odpowiedzialnych Podstawowym celem akcji „Bądź Bezpieczny” Zobacz niewidomych o funduszu na stronie 37) wy Instytut Badawczy . Partnerami kampanii minacyjnym punktem akcji był zorganizowany kierowców . Łącząc elementy edukacji i zabawy, było propagowanie aktywnego i bezpiecznego . Inicjatorem edukacyjno-charytatywnej akcji były Katowicki Holding Węglowy S .A . oraz – podczas Światowego Dnia Bez Tytoniu serwis klubdrivera .pl promuje bezpieczne wypoczynku w górach, a także informowanie na rzecz osób niewidomych i słabowidzących 4 marca Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników (31 maja) – przez Fundację „Promocja Zdro- zachowania wśród młodych kierowców . Część o tym, jak odpowiednio reagować w przy- był producent herbat Irving, firma Inntea Konferencja „Poznaj CSR – Służby BHP . Kampania odbywała się w ramach wia”, marsz z udziałem zaproszonych artystów informacyjna serwisu zawiera materiały padku niebezpiecznych, zagrażających życiu Sp . z o .o . Celem kampanii było zwrócenie strategię odpowiedzialnego Europejskiej Kampanii na rzecz Oceny Ryzyka i polityków . prezentujące ideę „wyznaczonego kierowcy” sytuacji . Kampania trwała do 22 listopada, uwagi na te osoby oraz bariery, jakie muszą biznesu!” Zawodowego . (designated driver) i przykłady europejskich a w jej ramach odbyło się 6 imprez w najwięk- pokonywać w codziennym życiu . W ramach . W ramach konferencji przygotowanej przez Bezpieczny przejazd z PKP kampanii promujących ten mechanizm . Sekcja szych miastach Polski: we Wrocławiu, w Gdań- edukacyjnej części kampanii wyprodukowany organizację studencką IAAS Polska warsztaty Użyj wyobraźni . Inaugurację piątej edycji kampanii spo- gier serwisu zawiera wiele aplikacji, m in. . sku, Krakowie, Łodzi, Warszawie i Poznaniu . został specjalny kalendarz, z którego mogły przeprowadziły firmy PricewaterhouseCo- . Celem kampanii była zmiana mentalności łecznej „Bezpieczny przejazd . Zatrzymaj się wirtualny alkotest, który w oparciu o matema- Motywem przewodnim programu były pokazy korzystać osoby niewidome, dzięki specjalnej opers, DHL, Fundacja Kronenberga przy Citi użytkowników dróg . Jej inicjatorem było Biuro i żyj”, organizowanej przez PKP Polskie Linie tyczny algorytm pozwala oszacować stężenie ratownictwa i nauka udzielania pierwszej nakładce z oznaczeniami Braille’a . Handlowym i Forum Odpowiedzialnego Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji, Kolejowe, połączono z obchodami Europej- alkoholu we krwi . Kampania edukacyjna pomocy przez ratowników GOPR-u . (Więcej o inicjatywie na stronie 33) Biznesu . Konferencja była podzielona na a partnerami PZU SA i Krajowa Rada Bezpie- skiego Dnia Bezpieczeństwa na Przejazdach „Prowadzący – niepijący” jest realizowana pod 3 bloki tematyczne: ekonomiczny, przyrodni- czeństwa Ruchu Drogowego . Pierwsza część Kolejowych . Jak co roku, w ramach kampanii, auspicjami Europejskiej Karty Bezpieczeństwa PAŹDZIERNIK czo-środowiskowy oraz społeczny . Udział kampanii, poświęcona bezpieczeństwu moto- w miastach i przy głównych drogach pojawiły Ruchu Drogowego i adresowana głównie do Prowadzisz – odłóż telefon KONFERENCJE, w niej wzięło 118 . studentów . cyklistów, łączyła się z rozpoczęciem sezonu się billboardy, emitowane były spoty radiowe młodych kierowców w wieku 18-30 lat . . Celem kampanii było uświadomienie kie- motocyklowego . Statystyki Policji z ostatnich i telewizyjne, dorosłym i dzieciom wręczano rowcom zagrożeń związanych z używaniem SEMINARIA, SPOTKANIA 10 marca lat wskazują, że kierujący motocyklami ulotki informacyjne oraz gadżety – torby, „Pozory mylą, dowód nie” telefonu komórkowego podczas prowadzenia „Czy można zmierzyć zaangażowa- najczęściej powodują wypadki w miesiącach koszulki, baloniki, smycze, długopisy, lizaki . . Ogólnopolska kampania edukacyjna Komen- samochodu . Początkowo kampania miała 21 stycznia nie społeczne firmy?” wakacyjnych, podczas weekendów . Sprawcami Przedstawiciele regionalnych oddziałów spółki dy Głównej Policji i Związku Browary Polskie, zachęcać do korzystania z zestawów słuchaw- Odpowiedzialność społeczna . Gośćmi pierwszego w 2009 roku spotka- wypadków są najczęściej osoby w wieku 20-29 PKP PLK odwiedzali szkoły i przedszkola, gdzie prowadzona pod hasłem „Pozory mylą, dowód kowych i głośnomówiących, jednak analiza opłaca się nawet w małym nia z cyklu „Rozmowy o odpowiedzialnym lat . Najczęstsze przyczyny to: niedostosowanie prowadzili zajęcia edukacyjne . Nowością nie”, miała na celu zwrócenie uwagi sprzedaw- badań pokazała, że zestawy słuchawkowe i średnim biznesie biznesie” byli: Krzysztof Więckiewicz (dyrektor prędkości do warunków ruchu, nieprawidłowe tegorocznej edycji kampanii było wydanie spe- ców i świadków sprzedaży alkoholu nie przyczyniają się do polepszenia bezpie- . Centrum Promocji Sportu „Active” oraz Departamentu Pożytku Publicznego, MPiPS), wyprzedzanie i nieudzielenie pierwszeństwa cjalnie napisanej dla dzieci książki edukacyjnej w sklepach, że dorosły wygląd nie oznacza czeństwa rozmawiającego kierowcy, a także Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych Julia Kluczyńska (Centrum Pro Bono), Przemek przejazdu . Kampania zyskała rozgłos szczegól- zatytułowanej „Aban i zbuntowane rogatki”, dojrzałości . Wsparciem dla prowadzonych coraz większe natężenie takich zachowań, jak CRIS zorganizowały w Rybniku seminarium, Pohrybieniuk (Danone) oraz Bartłomiej Roch nie przez prowokacyjne hasło: „Idzie wiosna . w której autorka, Dorota Malinowska, w pełne działań był symbol „Alkohol . Tylko dla pełno- wysyłanie i odbieranie wiadomości tekstowych skierowane przede wszystkim do sektora MŚP . Remisko (Grupa TP) . Paneliści przedstawili me- Będą warzywa” . humoru opowiadanie o przygodzie niezwykłe- letnich”, który od lipca pojawił się w spotach (SMS) podczas jazdy . Fakty te skłoniły Fundację Podczas seminarium rozmawiano na temat tody mierzenia skuteczności programów zaan- go żółtego słonia Abana wplata najważniejsze reklamowych piwa produkowanego w Polsce Marketingu Społecznego, która realizuje kam- możliwości współpracy pomiędzy biznesem gażowania społecznego oraz maksymalizacji MAJ informacje dotyczące bezpiecznego przejazdu . przez browary zrzeszone w Związku . Materiały panię, do promowania całkowitego zaprzesta- i organizacjami pozarządowymi oraz praktycz- społecznej wartości firmy, a także dyskutowali „Powiedz TAK” Podsumowaniem działań kierowanych do dzie- informacyjne dystrybuowane do sklepów nia używania telefonu w czasie prowadzenia nego zastosowania CSR-u, dającego korzyści nad formami współpracy z partnerami społecz- . Fundacja TVN „Nie jesteś sam” i Polska ci był Wielki Wakacyjny Konkurs Plastyczny sprzedających trunki miały również zwrócić samochodu . Pośrednio odbiorcami kampanii małym i średnim przedsiębiorstwom . Wśród nymi i dialogu . Zastanawiano się również nad Unia Medycyny Transplantacyjnej, wspólnie zatytułowany „Bezpieczny przejazd” . uwagę na potrzebę sprawdzania przez sprze- stali się również pracodawcy zatrudniający zaproszonych prelegentów znaleźli się: możliwościami łączenia programów zaangażo- z partnerami – firmą Allegro i siecią Rossmann dawcę daty urodzenia w dokumencie tożsamo- kierowców − poprzez wpływanie na swoich Aleksandra Stanek (Forum Odpowiedzialnego wania społecznego z działalnością biznesową – rozpoczęły społeczną akcję „Powiedz TAK” . Jaki ślad zostawisz po sobie? ści młodo wyglądających klientów . pracowników, by zaprzestali rozmów Biznesu), Grzegorz Piskalski (CentrumCSR . firmy . Dyskusję moderował Krzysztof Polak Jej celem jest uświadomienie i przybliżenie . Według danych Państwowej Inspekcji Pracy W dotarciu do sprzedawców pomogli funkcjo- w służbowych samochodach . Choć w świetle PL), Piotr Masłowski (CRIS), Paweł Mitura („Gazeta Prawna”) . problemu transplantacji, a także zachęcenie wypadki związane z pracą na wysokości są nariusze Policji, którzy oprócz przekazywania prawa dopuszczalne jest korzystanie z zestawu (PieM Projekt) oraz Jagoda Lewandowska do wyrażania zgody na przeszczep własnych jedną z głównych przyczyn śmiertelnych zda- im materiałów, informowali o konsekwencjach głośnomówiącego oraz słuchawkowego, (CPS ACTIVE, Śląska Akademia CSR) . Projekt 17 marca narządów poprzez wypełnienie oświadczenia rzeń na budowach . Kampania miała za zadanie wynikających ze sprzedaży alkoholu osobom dostępne badania psychologiczne wskazują, był współfinansowany z grantu Trust for Civil „Modnie i etycznie w przemyśle tek- woli . W drogeriach sieci Rossmann na terenie uwrażliwić osoby związane z pracą na wysoko- niepełnoletnim i sposobach uniknięcia łama- że jedynym bezpiecznym zachowaniem jest Society in Central and Eastern Europe . stylno-odzieżowym” – ogólnopolska całej Polski oraz w serwisie Allegro, pod adre- ści – inwestorów, kierowników budowy, robot- nia prawa . całkowita rezygnacja z używania telefonu . konferencja naukowa sem www .powiedztak .allegro .pl, sprzedawane ników i ich rodziny – na dbanie o bezpieczeń- 22 stycznia . Konferencja zorganizowana przez PAH są w cenie 5 zł zestawy wspierające akcję stwo i zapobieganie tragicznym wypadkom . Sierpień LISTOPAD Seminarium tematyczne „Społeczna oraz Wydział Technologii Materiałowych – karta oświadczenia woli oraz bransolet- Kampania medialna była częścią kampanii „Lepszy start dla Twojego dziecka” Promile nie dla nieletnich odpowiedzialność biznesu” i Wzornictwa Tekstyliów Politechniki Łódzkiej ka z hasłem kampanii . Znajdują się w nich informacyjno-kontrolnej „Bezpieczeństwo . W polskim społeczeństwie wciąż funkcjo- . Celem kampanii zorganizowanej przez firmę . Organizatorem spotkania był Jagielloński ukazywała szerokie i interdyscyplinarne także informacje o akcji oraz o problemach pracy w budownictwie – upadki, poślizgnięcia” nuje fałszywe przekonanie, że okazjonalnie Partner Center, zajmującą się importem Klub Biznesu − gremium skupiające firmy spojrzenie na zagadnienie etyki w modzie, polskiej transplantologii . Środki pozyskane ze Państwowej Inspekcji Pracy, w ramach której wypity drink, lampka wina czy małe piwo nie i dystrybucją win i alkoholi na terenie kraju, i instytucje rozwijające się i korzystające przemyśle tekstylno-odzieżowym oraz sprzedaży 100 tys . takich zestawów zostaną prowadzone są m in. . kontrole na budowach, zaszkodzi nienarodzonemu dziecku . „Każda było promowanie mody na niepicie wśród z potencjału naukowo-badawczego Uni- biznesie . Omawiano m in. . kwestie społecz- przekazane na rzecz Polskiej Unii Medycyny szkolenia, poradnictwo, program prewencyjny ilość alkoholu spożywanego w czasie ciąży nieletnich oraz zachęcanie handlowców do wersytetu Jagiellońskiego . Misją Klubu jest nej odpowiedzialności biznesu, globalnego Transplantacyjnej . dla małych firm budowlanych, seminaria dla może prowadzić do uszkodzenia płodu” – to respektowania przepisów zakazujących sprze- stworzenie trwałej płaszczyzny twórczej współ- przemysłu odzieżowego czy coraz popular- projektantów i inwestorów, lekcje dla uczniów hasło kampanii informującej o zagrożeniach daży trunków osobom poniżej 18 . roku życia . pracy świata biznesu i nauki . Na seminarium niejszych ekotrendów . Wydarzenie stanowiło CZERWIEC szkół zawodowych i techników . związanych z piciem alkoholu w czasie ciąży W ramach kampanii m in. . powołano Forum uczestnicy mogli zapoznać się z możliwościami część projektu „Modnie i etycznie”, realizo- „Zapraszamy do urn „Lepszy start dla Twojego dziecka” . Kam- Odpowiedzialnego Handlowca, do którego realizowania idei społecznej odpowiedzialno- wanego przez PAH, którego głównym celem – wybór należy do Ciebie” Sprawni zawodowo pania, realizowana przez Polski Przemysł zaproszono właścicieli, kadrę kierowniczą ści biznesu w sposób adekwatny do sytuacji jest zwiększanie świadomości europejskiego . Antynikotynowa kampania społeczna realizo- . Kampania miała na celu promocję zatrudnia- Spirytusowy (związek producentów napojów sklepów z alkoholem oraz sprzedawców . polskich przedsiębiorców oraz potrzeb diagno- społeczeństwa na temat ubóstwa i nieposza- wana była w ramach działań CRM-owych firmy nia osób niepełnosprawnych (szczególnie alkoholowych), miała swoją drugą odsłonę na Warunkiem uczestnictwa było zobowiązanie zowanych w społeczeństwie . Przedstawiona nowania praw pracowniczych w przemyśle

78 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 79 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM tekstylno-odzieżowym, w szczególności wego, dr Ryszard Bugaj – doradca Prezydenta 22 kwietnia podróży służbowych (Tomasz Gasiński, Det dzialności z punktu widzenia administracji 27 maja w krajach Globalnego Południa . RP ds . ekonomicznych oraz Minister Grażyna Odpowiedzialny Biznes 2009: Nowe Norske Veritas), praktyce międzynarodowej publicznej”, „Społeczna Odpowiedzialność Seminarium „Odpowiedzialny Henclewska – podsekretarz Stanu w Minister- Wyzwania Na Czasy Kryzysu w wyliczaniu CF-u (Magdalena Dembińska, Przedsiębiorstwa jako innowacyjny ele- biznes – obywatelska powin- 18 marca – 22 kwietnia stwie Gospodarki . Moderatorami dyskusji byli . Organizowana przez Harvard Business Review PricewaterhouseCoopers) oraz narzędziom in- ment budowania przewagi konkurencyjnej” ność czy biznesowa konieczność?” Odpowiedzialni młodzi Irena Pichola oraz Marek Kosycarz, członkowie Polska już po raz trzeci konferencja była okazją ternetowym: kalkulatorowi CO2 (Ewa Figórska, i „Koncepcja zrównoważonego rozwoju . Seminarium skierowane było do środowiska przedsiębiorcy Zarządu FOB-u . do przyjrzenia się, jak obecnie w naszym kraju Fundacja Partnerstwo dla Środowiska) . w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa”) . dziennikarskiego z regionu Podlasia . W ramach ogólnopolskiego Festiwalu i na świecie realizowane są projekty społecznej Wydarzenie zorganizowało Koło Naukowe i stanowiło element projektu „Aktywizacja Przedsiębiorczości BOSS, organizowane przez 1 kwietnia odpowiedzialności biznesu w związku 07 maja Menedżerów Politechniki Lubelskiej . Monika i promocja idei CSR wśród dziennikarzy woje- lokalne oddziały Studenckiego Forum BCC Konferencja Naukowa z sytuacją kryzysu gospodarczego i idącymi za „Odpowiedzialny Toruń” Kulik z Telekomunikacji Polskiej wystąpiła wództwa podlaskiego” . W ramach seminarium szkolenia na temat odpowiedzialnego biznesu, „Czas na EB” nią obniżonymi budżetami, a także poszukiwa- . W Toruniu, w ramach konferencji zorganizo- z prezentacją na temat „Jak stworzyć dobry dziennikarze zajmujący się zagadnieniami przeprowadzili LOB-owi Ambasadorzy CSR . Studenckie Koło Menedżerów we współpracy niem efektywniejszych sposobów realizowania wanej przez lokalny oddział AIESEC, realizo- program społeczny” . W konferencji wzięło gospodarczymi oraz społecznymi w wojewódz- oraz przedstawiciele FOB-u . W trakcie 16 . z Wydziałem Ekonomii i Zarządzania Uniwersy- inicjatyw CSR-u . Prelegenci zastanawiali się wane przez siebie dobre praktyki przedstawiły łącznie udział 300 . studentów . twie podlaskim mieli okazję zapoznać się lokalnych konferencji ich odbiorcami było tetu w Białymstoku zorganizowało konferencję nad dalszą zmianą paradygmatu myślenia firmy Komandor, Szkoła Językowa Conversa z ideą CSR-u oraz warunkami jej wdrażania 391 osób w takich miastach jak m in. . Jelenia poświęconą zagadnieniu Employer Branding . o biznesie w kontekście zrównoważonego Business Development, British American 16-17 maja w Polsce, a także sposobami wspierania budo- Góra, Poznań, Białystok, Częstochowa, Łódź, Uczestnicy zapoznali się z mechanizmem rozwoju i rozważali przyczyny rosnącej ak- Tobacco i Telekomunikacja Polska, zaś repre- Akademia Odpowiedzialnego wy strategicznych programów zaangażowania Toruń, Nowy Sącz, Kraków, Bydgoszcz, Tarnów, działań wizerunkowych firm skierowanych do ceptacji dla idei CSR-u . Na konferencji zostały zentant Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Biznesu 2009 społecznego w przedsiębiorstwach . Organiza- Opole, Kielce, Koszalin, Katowice, Lublin . potencjalnych pracowników, a w szczególności przedstawione efektywne narzędzia wdrażania Przemysław Oczyp, wprowadził uczestników . Czwarta już Akademia Odpowiedzialnego torem wydarzenia była Europejska Fundacja W Warszawie, w ramach Festiwalu, pod patro- z koncepcjami budowania wizerunku przedsię- strategii społecznej odpowiedzialności biznesu w zagadnienie prezentacją „Czym jest Społecz- Biznesu została zrealizowana przy współpracy Integracji Społecznej . natem LOB-u, odbyła się debata „Społeczna biorstwa odpowiedzialnego społecznie . w trudnych czasach i sposoby stawiania celów na Odpowiedzialność Biznesu” . W czasie kon- z Ministerstwem Skarbu Państwa i odbyła się odpowiedzialność biznesu w czasach kryzysu” W debacie, która odbyła się w ramach konfe- w różnych perspektywach biznesu . Szczególnie ferencji odbył się również panel dyskusyjny, pod hasłem: CSR jako strategiczne podejście 29 maja z udziałem Moniki Kulik (Telekomunikacja rencji, wzięli udział przedstawiciele firm MJCC dużo uwagi poświęcono analizom, które doty- w którym wzięli udział m in. . Monika Kulik do odpowiedzialności za własność . CSR DAY w Krakowie Polska), Jacka Dymowskiego (Values Grupa Employer Branding Consultants British Ameri- czą pomiaru efektywności działań CSR-u z Telekomunikacji Polskiej oraz Ewelina Bła- W otwierającej dyskusji panelowej pt . „Etycz- . W ramach zorganizowanego przez Ambasa- Firm Doradczych) oraz Łukasza Makucha can Tobacco Polska oraz Forum Odpowiedzial- i ich realnego wpływu na prowadzony biznes szak, Ambasadorka CSR-u . ny wymiar własności – gdzie są granice wol- dorki CSR wydarzenia odbył się panel dyskusyj- (PricewaterhouseCoopers) . Dyskusję modero- nego Biznesu . w kontekście zwiększenia przychodów, obni- ności i odpowiedzialności w biznesie?” udział ny „Czy społeczna odpowiedzialność biznesu wała Iwona Kuraszko (Forum Odpowiedzialne- żenia kosztów czy zwiększenia satysfakcji i lo- 8 maja wziął m .in . Minister Adam Oleszkiewicz przynosi zysk?”, w którym wzięli udział go Biznesu) . 2 kwietnia jalności klientów poszczególnych firm . Gośćmi O sprawiedliwym handlu w Polsce z Ministerstwa Skarbu Państwa . Na uczestni- prof . Janina Filek z Uniwersytetu Ekonomiczne- „Etyka w czasach kryzysu gospodarczego” specjalnymi konferencji byli David Bent oraz i na świecie ków czekały także liczne warsztaty prowadzo- go w Krakowie, dr Tomasz Rachwał 30, 31 marca . Konferencja odbyła się w ramach cyklu Tracy Skousen . . W ramach obchodów Światowego Dnia ne przez przedstawicieli firm należących do z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Zarządzanie wiekiem jako sposób na „Ekonomia a etyka”, którego organizatorami Sprawiedliwego Handlu, Polska Zielona Sieć liderów w zakresie wdrażania zasad spo- Piotr Prokopowicz z Uniwersytetu Jagielloń- kryzys – seminaria był Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej 26 kwietnia zorganizowała w Warszawie konferencję pra- łecznej odpowiedzialności (Telekomunikacja skiego, Bartłomiej Remisko z Telekomunikacji . W ramach projektu „Zysk z dojrzałości” Akademii Nauk we współpracy z Fundacją Akademia Przedsiębiorcy – odpowie- sową z udziałem Prezes Zarządu Polskiej Akcji Polska, Fundacja Kronenberga przy Citi Han- Polskiej, Łukasz Makuch z PricewaterhouseCo- Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce zor- Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska” . dzialne prowadzenie biznesu Humanitarnej, Janiny Ochojskiej-Okońskiej, dlowym, PricewaterhouseCoopers) . W trakcie opers, Anna Staszewska-Paciorek z Fundacji ganizowała seminaria poświęcone zagadnie- W czasie konferencji poruszono m in. . zagad- . Akademia Przedsiębiorcy to 40-godzinny pro- pioniera Fairtrade w Europie – Dietera Overa- konferencji miały również miejsce 2 . prelekcje: Kronenberga przy Citi Handlowym oraz Łukasz niom zarządzania wiekiem, przeznaczone dla nienia etycznego oblicza sytuacji na rynku gram szkoleniowy, który miał służyć wzmac- tha z TransFair Germany e V. ., właściciela pierw- „Odpowiedzialność za własność jako wyznacz- Cioch z ArcelorMittal Poland S .A . Dyskusję pracodawców i osób odpowiedzialnych za pracy, zmian na rynku kapitałowym (m in. . nianiu młodzieńczych ambicji, pasji i chęci do szej polskiej palarni kawy Fairtrade Java Coffee nik skuteczności gospodarki prywatnej” moderowała Aleksandra Stanek z Forum politykę personalną firm i instytucji . Podczas na giełdzie, w funduszach inwestycyjnych), działania . Składał się z cyklu 5 . weekendowych Company – Glena Gregory’ego, oraz reportera (dr Maria Aluchna, Szkoła Główna Handlowa) Odpowiedzialnego Biznesu . Po jej zakończeniu spotkań pracodawcy i organizatorzy wspólnie społecznego rozłożenia kosztów wynikających szkoleń, w czasie których główny nacisk poło- Adama Leszczyńskiego, który podzielił się oraz„Społeczna odpowiedzialność przedsię- przedstawiciele firm i organizacji przeprowa- próbowali odpowiedzieć na pytania dotyczące z recesji, etycznych aspektów programów żono na wiedzę praktyczną i kluczowe kom- wrażeniami z wizyty na afrykańskich uprawach biorstw państwowych i sprywatyzowanych dzili warsztaty . korzyści pracodawców z zatrudniania pracow- przeciwdziałania skutkom kryzysu, a także petencje w prowadzeniu biznesu, a ponadto kawy spółdzielni Kuapa Kokoo . Konferencji spółek Skarbu Państwa – uwarunkowania ników po pięćdziesiątce oraz zarządzania zróż- etyki informacji ekonomicznej . Tadeusz Płoski, zachęcano do uwzględniania istotnych war- prasowej towarzyszył poczęstunek produktami i analiza wybranych przykładów” (Krzysztof 15 czerwca nicowanym wiekowo zespołem pracowniczym . Biskup Polowy Wojska Polskiego, wygłosił tości etycznych, ekologicznych i społecznych z certyfikatem Fairtrade . Wydarzenia promu- Pawlas, członek FOB-u) . W Akademii uczestni- Seminarium „Raportowanie CSR Gościem specjalnym spotkań był Tom Hussi, wykład: „Działalność przedsiębiorcy a wartości w biznesie . Projekt realizowany był w ramach jące ideę Fair Trade odbyły się również 9 maja czyło 74 . studentów i studentek z 23 . uczelni, w praktyce” trener z Finnish Institute of Occupational chrześcijańskie” . Odbyła się również dyskusja Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Toruniu, z 12 . miast w Polsce . Akademię prowadziła . Ministerstwo Gospodarki i CSRinfo w ramach Health (Fiński Instytut Zdrowia Zawodowego), z udziałem m in. . Ryszarda Bugaja (Instytut przy UMCS-ie w Lublinie przez Ambasadorkę Łodzi, Gdańsku i Lublinie . Justyna Januszewska (Forum Odpowiedzialne- cyklu wydarzeń promujących dobrowolne który opowiadał o rozwiązaniach europejskich Nauk Ekonomicznych PAN), Tadeusza Czajki LOB-u Anitę Bober, a uczestniczyły w nim go Biznesu) . standardy i praktykę społecznej odpowie- w tym zakresie . Spotkania odbyły się w Pozna- (wójt gminy Tarnowo Podgórne), Marcina 32 osoby . Przed rozpoczęciem cyklu szkole- 14-15 maja dzialności biznesu zorganizowały seminarium niu (30 03). oraz we Wrocławiu (31 .03) . Gomoły (Przewodniczący Rady Edukacji i Ładu niowego, warsztaty dla uczestników nt . „Jak O współpracy NGO z biznesem 20 maja poświęcone zagadnieniom raportowania CSR, Informacyjnego GPW w Warszawie S .A .), Stani- w małych przedsiębiorstwach uwzględniać w ramach Międzynarodowej Konferencji III Krajowa Konferencja Menedżerów adresowane do średnich i dużych firm oraz 31 marca sława Kluzy (Przewodniczący Komisji Nadzoru zagadnienia etyczne i społeczne”, przeprowa- Fundraisingu i Nauki „Społeczna odpowiedzialność organizacji . W czasie seminarium prelegenci Ogłoszenie Raportu Odpowiedzial- Finansowego) . dził Przemysław Oczyp (FOB) . . Wydarzenie zorganizowane przez Polskie Sto- instytucji finansowych” poruszyli następujące zagadnienia: Wprowa- ny biznes w Polsce 2008 warzyszenie Fundraisingu zgromadziło blisko . Celem trójmiejskiej konferencji było dzenie do raportowania CSR . Trendy (Liliana . W siódmej edycji Raportu znalazło się 88 6-7 kwietnia 4 maja 200 . specjalistów pozyskujących fundusze przedstawienie stanu wdrażania elementów Anam, CSRinfo), Standard Global Reporting dobrych praktyk 77 . firm, wybranych spośród Menedżer Społecznie Seminarium „Carbon Footprint dla organizacji pozarządowych i instytucji społecznej odpowiedzialności biznesu Initatitive (GRI) (Irena Pichola, Pricewater�����������- 150 . nadesłanych zgłoszeń i zaprezentowanych Odpowiedzialny w praktyce” publicznych . Poznali oni najnowsze metody w sektorze instytucji finansowych, zarówno houseCoopers),�������������������������������� Praktyczne aspekty raportowa- w podziale na 4 obszary: miejsce pracy, rynek, . Kolejny już raz koło naukowe Organizacja . Seminarium było wspólną inicjatywą Mini- wynajdywania darczyńców i budowania z nimi w sferze prawa, jak i etyki, co ma sprzyjać bu- nia wg GRI – polska aplikacja na przykładzie społeczeństwo oraz środowisko . Ponadto Studenci dla Przedsiębiorczości „SIFE” sterstwa Gospodarki i CSRinfo, której celem relacji, m in. . dzięki koncepcji społecznej odpo- dowie współpracy między przedsiębiorstwa- firmy LOTOS (Beata Jurkschat, Grupa LOTOS publikacja zawiera artykuły m in. . Bolesława z Uniwersytetu Warszawskiego zapropono- było przybliżenie zarządzania emisyjnością wiedzialności biznesu . O narzędziach, mecha- mi a sektorem finansowym . Podczas obrad SA), Priorytety zrównoważonego rozwoju – Roka i Iwony Kuraszko (FOB), Krzysztofa Gra- wało studentom, w ramach projektu Me- w przedsiębiorstwie, tzw . carbon footprint . nizmach i wyzwaniach współpracy pomiędzy analizowano najlepsze polskie, europejskie budowa systemu zarządzania i raportowania bowskiego (KNF), Mariusza Grendowicza (BRE nedżer Społecznie Odpowiedzialny, szereg W ramach seminarium mówiono o metodyce biznesem a NGO mówiła Anna Łuszcz i światowe rozwiązania w tym zakresie, ale w grupie SABMiller (Małgorzata Walędzińska, Bank SA), Ireny Picholi (FOB, PwC) . W Raporcie szkoleń i prezentacji poświęconych tematyce wyliczania CF-u w kontekście inicjatyw między- z Fundacji Banku Zachodniego WBK . również przypominano podważające zaufanie Kompania Piwowarska SA), Wprowadzenie do znalazła się również analiza badania nt . świa- CSR-u w teorii i w praktyce . W inicjatywie narodowych (Marek Wasilewski, WS Atkins) do banków nieprawidłowości w reklamach assurance – proces i wyzwania (Tomasz Gasiń- domości ekologicznej polskich internautów, wzięli udział przedstawiciele firm Pricewa- oraz przedstawiono 6 case studies poświęco- 14-15 maja kredytów konsumenckich . Obrady odbywały ski, Det Norske Veritas Poland), Komunikacja przeprowadzonego przez Gemius SA wspólnie terhouseCoopers, Kompanii Piwowarskiej nych kolejno: audytowi klimatycznemu firmy Sympozjum „Przedsiębiorstwo się w ramach dwóch sesji tematycznych – CSR (Teresa Wierzbowska, Redefine) . z FOB-em, przegląd artykułów prasowych po- oraz Proton Relations . Wśród prelegentów na przykładzie Banku Ochrony Środowiska XXI wieku – nowoczesne tren- 1 . Diagnoza i koncepcje społecznej odpowie- święconych CSR-owi oraz kalendarium wyda- znaleźli się także przedstawiciele FOB-u – (Andrzej Kassenberg, Instytut dla Ekorozwoju), dy w biznesie” dzialności w instytucjach finansowych, 16 czerwca rzeń związanych z zagadnieniem . Konferencji Przemysław Oczyp wprowadził do zagadnie- audytowi klimatycznemu organizacji na przy- . W czasie odbywającego się w Lublinie XVII 2 . Praktyczne rozwiązania w zakresie budowy „Diversity jako źródło innowacji prezentującej Raport towarzyszyła dyskusja: nia społecznie odpowiedzialnego biznesu, kładzie Urzędu Miasta Warszawy (Zbigniew Międzynarodowego Sympozjum Naukowe- społecznej odpowiedzialności instytucji finan- i efektywności” „Czy kryzys finansowy pomoże określić, czym zaś Justyna Januszewska przeprowadziła Karaczun, Instytut dla Ekorozwoju), zagadnie- go „Przedsiębiorstwo XXI wieku” studenci sowych . Konferencję zorganizowały Instytut . Do udziału w czerwcowym panelu dyskusyj- jest prawdziwy odpowiedzialny biznes?” . szkolenie „Kariera CSR menedżera” . Łącznie niom eko-biura i wydarzeniom w standar- prezentowali referaty poświęcone m in. . Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem nym w ramach spotkania z cyklu „Rozmowy W panelu wzięli udział: dr Stanisław Kluza w konferencji i warsztatach brało udział 170 . dzie „carbon neutral” (Joanna Mieszkowicz, zagadnieniom CSR-u oraz zrównoważonego Prywatnym oraz Wydział Ekonomiczny Uni- o odpowiedzialnym biznesie” Forum Odpo- – przewodniczący Komisji Nadzoru Finanso- studentów . Fundacja Aeris Futuro), mierzeniu emisyjności rozwoju („Świadomość społecznej odpowie- wersytetu Gdańskiego . wiedzialnego Biznesu zaprosiło dr Elwirę

80 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 81 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM

Gross-Gołacką, Dyrektorkę Departamentu międzynarodowym dokumentem, który wyra- postaw konsumenckich, edukacji na rzecz samooceniającej zgodnej z Wytycznymi, którą III Ogólnopolską Konferencję Naukową „Spo- cji znalazło się 5 paneli poświęconych różnym Analiz Ekonomicznych i Prognoz w Minister- ża oczekiwania państw wobec postępowania odpowiedzialnej konsumpcji i roli sektora wypełniły Telekomunikacja Polska, Glaxo������- łeczna Odpowiedzialność Organizacji . Perspek- aspektom dochodzenia sprawiedliwości przed stwie Pracy i Polityki Społecznej; Joannę Mali- firm międzynarodowych w ich miejscach inwe- w edukacji klientów . Rozmawiano również SmithKline, Antalis Poland, SHL Polska tywa badawcza i wyzwania praktyczne”, która sądem w przypadku naruszeń praw człowieka nowską-Parzydło, Dyrektorkę Personalną stowania . Państwa, które zobowiązują się do o szansach dla branży, które wynikają ze zmie- i Waterman International Poland . Firmy, które odbyła się w Piechowicach . Zakres tematyczny przez biznes, z udziałem kilkunastu wybitnych w Grupie TVN; Piotra Pawłowskiego, ich przestrzegania, muszą utworzyć Krajowy niających się wzorców konsumpcji . Warsztaty wypełnią ankietę już poza pilotażem, w przy- konferencji obejmował m in. . społeczną odpo- praktyków i teoretyków prawa, reprezentu- Prezesa Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji Punkt Kontaktowy (w Polsce od 2001 roku), prezentowały dobre praktyki CSR-u względem padku pozytywnego wyniku, uzyskują prawo wiedzialność w dobie kryzysu gospodarczego, jących m in. . Trybunał Konstytucyjny, Sąd Naj- oraz Paulinę Kaczmarek z Pricewaterhouse- zapewniający płaszczyznę mediacji dla firm miejsca pracy, społeczności lokalnej, środowi- wykorzystywania znaku „Wdrażam Wytyczne miejsce i rolę edukacji w rozwoju społecznej wyższy, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Coopers . Patronat medialny nad spotkaniem i ich interesariuszy . ska naturalnego . OECD . Odpowiedzialny Biznes” . odpowiedzialności, sytuację na rynku pracy Prokuraturę Krajową, Państwową Inspekcję objął magazyn „Personel i Zarządzanie” . w kontekście społecznej odpowiedzialności Pracy, Helsińską Fundację Praw Człowieka . Zaproszeni goście próbowali odpowiedzieć 8 września 28 września 2 października oraz etykę i odpowiedzialność w zarządzaniu Organizatorami wydarzenia byli Fundacja na pytanie, czy i jak polityka równości szans Z perspektywy czasu – kryzys Społeczna odpowiedzialność biznesu „Co Sprawiedliwy Handel wnosi do organizacją . Zastanawiano się również nad CentrumCSR .PL oraz Międzynarodowa Komisja wpływa na efektywność firmy oraz dysku- finansowy a inwestycje społecznie środkowoeuropejskiego na rynkach polskiej gospodarki?” rolą społecznej i ekologicznej polityki państwa Prawników i Polska Sekcja Międzynarodowej towali nad możliwościami maksymalizacji odpowiedzialne zagranicznych . Przybliżenie zasad funkcjonowania w kształtowaniu społecznej odpowiedzialności Komisji Prawników . Seminarium było częścią potencjału pracowników i wykorzystania ich . Podczas kolejnego spotkania z cyklu „Rozmo- . Fundacja CentrumCSR .PL oraz Fundacja im . Sprawiedliwego Handlu (ang . Fair Trade) organizacji oraz poddano analizie dobre i złe szerszego międzynarodowego projektu ba- talentów poprzez wprowadzenie w firmie wy o odpowiedzialnym biznesie” ekspertami Friedricha Eberta zorganizowały seminarium oraz dyskusja na temat szans rozwoju ruchu praktyki firm . Wśród panelistów znaleźli się dawczego, który obejmował przeprowadzenie strategii diversity . w dyskusji byli Tomasz Bujak (Stowarzysze- eksperckie będące częścią projektu Fundacji w Polsce to główny cel konferencji, która m in. . prof . dr hab . Zbigniew Antczak, prof . dr m in. . analizy prawnej w celu ustalenia, na ile nie Inwestorów Indywidualnych), Andrzej CentrumCSR .PL – „Społeczna odpowiedzial- została zorganizowana przez Polskie Stowarzy- hab . Zdzisław Pisz oraz prof . dr hab . Adam skutecznie ofiary naruszeń praw człowieka 17 czerwca Gładysz (członek zarządu Aviva PTE) oraz Jacek ność środkowoeuropejskiego biznesu na ryn- szenie Sprawiedliwego Handlu oraz Minister- Kubów . z udziałem korporacji mogą realizować swoje I Ogólnopolska Konferencja „Odpowie- Kuchenbeker (Deloitte) . Zaproszeni goście kach zagranicznych” . Na spotkaniu omówiono stwo Gospodarki, we współpracy z partnerami prawo dostępu do sprawiedliwości w ramach dzialna energia. Wyzwania zrównoważo- próbowali odpowiedzieć na pytanie, czy kryzys m in. . problemy stojące przed spółkami biznesowymi, tj . Det Norske Veritas i PKN 12-13 października różnych systemów prawnych . nego rozwoju w branży energetycznej” finansowy spowodował większe zainteresowa- z Polski, Czech, Słowacji i Węgier, prowadzą- Orlen S .A . Do udziału w spotkaniu zaproszeni „Na szlaku do zrównoważonego rozwo- . Celem wydarzenia zorganizowanego przez nie odpowiedzialnymi inwestycjami i czy takie cymi działania poza swoimi krajami, związane zostali reprezentanci Ministerstwa Spraw ju. Edukacja dla przyszłości” 26 października Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo inwestycje są w ogóle opłacalne . Zastanawia- z ich podejściem do kwestii społecznej odpo- Zagranicznych, partnerzy biznesowi, m in. . . Międzynarodowa konferencja, zorganizowa- „Nawigacja po świecie CSR” SA we współpracy z PricewaterhouseCoopers no się także, czy wyniki odpowiedzialnych wiedzialności biznesu . Przedstawiono również Det Norske Veritas, PKN Orlen SA i BOMI SA, na przez Ministerstwo Środowiska, skierowana . Celem konferencji zorganizowanej przez było zainicjowanie dyskusji sektorowej wokół społecznie spółek, osiągnięte w czasie kryzysu, wyniki i wnioski przeglądu sytuacji dotyczą- a także przedstawiciel ruchu Sprawiedliwego była do instytucji i organizacji zajmujących się „Puls Biznesu” i GoodBrand & Company Polska tematyki odpowiedzialnego biznesu . Patronat potwierdzają pogląd, że firmy, które działają cej CSR-u wśród polskich firm na rynkach Handlu z Meksyku . edukacją w zakresie różnych aspektów zrów- było przyjrzenie się obecnym trendom w dzie- honorowy nad wydarzeniem objął Minister zgodnie z zasadami CSR-u i Corporate Gover- zagranicznych, dokonanego przez Fundację noważonego rozwoju i miała posłużyć wypra- dzinie społecznej odpowiedzialności biznesu, Gospodarki Waldemar Pawlak, który został nance, lepiej zarządzają ryzykiem, a ich długo- CentrumCSR .PL . Pierwsza z sesji tematycznych 6 października cowaniu rekomendacji do dalszych działań a także przedstawienie narzędzi niezbędnych również zaproszony do udziału w charakterze falowe wyniki finansowe są bardziej stabilne . poświęcona była analizie Polski na tle innych Wykorzystanie metody sieci w zakresie CSR-u . Podczas konferencji organi- do stworzenia efektywnej strategii CSR . Poru- gościa specjalnego . W panelach dyskusyjnych W trakcie spotkania uczestnicy dyskutowali krajów Europy Środkowo-Wschodniej, interesariuszy w CSR-ze zatorzy wspólnie z uczestnikami podsumowali szano następujące kwestie: CSR jako strategia wystąpili m in. . przedstawiciele Urzędu Regula- nad ograniczeniami rynku SRI w Polsce oraz w drugiej zaś wystąpienia były poszukiwaniem . Celem warsztatów zorganizowanych przez sytuację w zakresie edukacji dla zrównoważo- biznesowa, przyszłe trendy konsumenckie cji Energetyki, Komisji Nadzoru Finansowego możliwościami ich przezwyciężenia . odpowiedzi na pytanie, czy społeczna odpo- Deloitte oraz „THINKTANK Magazine” było nego rozwoju w Polsce na półmetku Dekady w kontekście CSR-u, raportowanie CSR, i środowisk akademickich, jak również prezesi wiedzialność biznesu może stać się polskim pokazanie, jak trafna identyfikacja interesariu- ONZ, wymienili doświadczenia i przykłady greenwashing, czy współpraca biznesu i wiceprezesi największych przedsiębiorstw 9-12 września towarem eksportowym . szy może wspomóc działania CSR-owe firmy . dobrych praktyk, starali się zbudować platfor- i NGO . Gościem specjalnym konferencji był energetycznych działających w Polsce . O zrównoważonym rozwoju miast Izabela Grygoruk (Deloitte) opowiedziała mę współpracy i wymiany informacji oraz wy- Mike Thomson – Global Chief Executive Podczas konferencji polskie przedsiębiorstwa i wsparciu NGO przez biznes w ramach 28 września o projekcie PKPP Lewiatan, NSZZ „Solidar- pracowali rekomendacje do dalszego działania z GoodBrand & Company . Wśród prelegentów energetyczne podpisały wspólną „Deklarację Forum Ekonomicznego w Krynicy Polskie i szwedzkie doświadczenia ność” oraz Deloitte: „Promocja standardów oraz wdrażania edukacji w tym zakresie . i panelistów znaleźli się uznani eksperci zrównoważonego rozwoju branży energetycz- . Podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy w Corporate Social Responsibility społecznej odpowiedzialności w przedsiębior- w dziedzinie CSR-u, a także praktycy społecznej nej” . (Więcej o inicjatywie na stronie 35) nie zapomniano o kwestiach związanych ze . W ramach Newsweek Meeting Point miał stwach” . Następnie Michał Zdziarski (Uniwer- 15-16 października odpowiedzialności biznesu: Przemek Pohrybie- zrównoważonym rozwojem . W debacie „Zrów- miejsce panel dyskusyjny z udziałem Beaty sytet Warszawski) mówił o roli interesariuszy, Konferencja naukowa: Prospołeczne niuk (Danone Polska), Małgorzata Greszta (CSR 19 czerwca noważony rozwój miasta XXI wieku” udział Osieckiej, Prezes Kinnarps Polska, Katarzy- idei rozwoju zrównoważonego, zarządzaniu Instrumenty Zarządzania Organizacjami Consulting), Renata Juszkiewicz (METRO AG Prawa pracownicze kobiet w supermar- wzięli: Olivier Barbaroux, prezes zarządu ny Pąk, Market Communication Director strategicznym oraz o wyzwaniach stojących . Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecz- w Polsce), Jacek Dymowski (Values), Rafał ketach Veolia Energy/Dalkia, Peter Kaderjak, dyrektor (Ericsson), Agaty Stafiej-Bartosik, Partnera przed CSR-em . Z kolei gość specjalny, dr Robert nej UJ zorganizował w Krakowie międzynaro- Serafin (Fundacja Partnerstwo dla Środowiska), . O tym, jak zapobiegać naruszeniom, a także w węgierskim Centrum Badań nad Polityką Zarządzającego ASB Consulting (Accounta- Boutilier, ekspert ds . sieci społecznych i CSR-u, dową konferencję poświęconą prospołecznym Bartłomiej Remisko (Grupa TP) oraz Magdale- jak chronić i polepszać warunki pracy kobiet Energetyczną, Kim Kreilgaard z EBI, Włodzi- ble Sustainable Business), Pawła Łukasiaka, wyjaśnił aplikację teorii sieci w identyfikacji instrumentom zarządzania przedsiębiorstwami na Hernandez (UNICEF) i Dominika Świerczew- w supermarketach, dyskutowano podczas merz Tomaszewski, wiceprezydent miasta Prezesa Zarządu Akademii Rozwoju Filantro- interesariuszy firmy i przedstawił przykłady jej oraz organizacjami publicznymi i obywatelski- ska (Fundacja TVN) . konferencji zorganizowanej przez Koalicję Łodzi . Dyskusję moderował Emanuel Lechypre, pii w Polsce, Torbjörna Wahlborga, Prezesa zastosowania w sytuacjach konfliktowych . mi . Podczas dwóch dni obradowano równo- KARAT . Wśród prelegentów znaleźli się przed- redaktor naczelny „L’Expansion” . Efektywnej Vattenfall Poland, Piotra Waszczenki, Prezesa cześnie w trzech sesjach problemowych: 28-29 października stawiciele Głównego Inspektoratu Pracy, NSZZ współpracy międzysektorowej poświęcono Unity Line . W czasie dyskusji rozmawiano 9-10 października 1 . poświęcona była instrumentom orientowa- Globe Forum w Gdańsku „Solidarność” Region Mazowsze, Centralnego z kolei panel: „Jak biznes może efektywnie m in. . o ewolucji w podejściu przedsiębiorców Szkolenie „Modnie i etycznie” nia organizacji na człowieka i pracownika; . Po raz pierwszy w Polsce miała miejsce Instytutu Ochrony Pracy, Instytutu Medycyny wspierać organizacje pozarządowe?”, mode- do zagadnienia CSR-u, o tym jak je promować . W ramach realizowanego przez PAH projektu 2 . dotyczyła prospołecznych instrumentów or- międzynarodowa konferencja Globe Forum Pracy . W spotkaniu uczestniczył także mecenas rowany przez Jana Krzysztofa Bieleckiego – oraz o najważniejszych trendach w CSR-ze „Modnie i etycznie” zorganizowano szkolenie ganizacyjnego komunikowania, gdzie dyskusja poświęcona zagadnieniu zrównoważonego Lech Obara (Kancelaria Radców Prawnych Lech prezesa zarządu Banku Pekao SA . Wzięli pojawiających się w obu krajach . Panel poprze- skierowane do osób zainteresowanych zagad- skoncentrowała się na dialogu z interesariu- rozwoju . Dwa dni intensywnych spotkań Obara i Współpracownicy), który przedstawił w nim udział minister Michał Boni, Ewa dziło wystąpienie wprowadzające i prezentacja nieniami etyki w przemyśle odzieżowym, szami, konsultacjach społecznych, zarówno i networkingu przyciągnęły 1200 . uczestników propozycje zmian w ustawodawstwie dotyczą- Kopacz – minister zdrowia i Magdalena Środa Vattenfall Poland . Mowę powitalną wygłosił w trakcie którego organizatorzy przybliżyli te- w odniesieniu do przedsiębiorstw, jak i sektora z biznesu, z instytucji publicznych, organizacji cym dochodzeniu roszczeń z tytułu uszczerbku z Zakładu Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Jego Ekscelencja Dag Hartelius, Ambasador matykę projektu, koncepcję społecznej odpo- publicznego oraz marketingu zaangażowa- społecznych, naukowych i mediów . Wydarze- na zdrowiu kobiet pracujących Warszawskiego . Gościem specjalnym dyskusji Królestwa Szwecji w Polsce . wiedzialności biznesu, etyki w biznesie, praw nym społecznie; 3 . odbywała się pod hasłem: nie, prowadzone przez Monikę Richardson w supermarketach . był Jerzy Owsiak, prezes Fundacji Wielkiej pracowniczych w przemyśle odzieżowym oraz instruments of more humanistic management i Patricka Nixona, zaszczycili swoją obecnością Orkiestry Świątecznej Pomocy . 29 września kampanii konsumenckich . Uczestnicy mieli i poświęcona była dyskusji nt . inwestowania m in. . Jerzy Buzek, Przewodniczący Parla- 29 lipca Korzyści stosowania Wytycznych również możliwość włączenia się w światowy w kapitał ludzki, sponsoringu kultury i sztuki mentu Europejskiego oraz Premier Łotwy, Krajowy Punkt Kontaktowy i Wy- 28 września OECD przez przedsiębiorstwa między- ruch konsumencki działający na rzecz poprawy oraz przeciwdziałania mobbingowi . Podsu- Valdis Dombrovskis . Oprócz licznych paneli tyczne OECD – czy mogą pomóc firmie? Rola CSR-u w budowaniu strategii firmy narodowe w Polsce. Role Krajowego warunków pracy w przemyśle odzieżowym . mowaniem konferencji była dyskusja wokół dyskusyjnych, sesji tematycznych i prezentacji, . Podczas spotkania, które odbyło się . Polska Rada Centrów Handlowych we współ- Punktu Kontaktowego OECD tematu „Marketing w kontekście społecznej w czasie wydarzenia zorganizowano również w ramach działań Grupy Roboczej BPCC ds . pracy z PricewaterhouseCoopers zorganizo- . W siedzibie Polskiej Agencji Informatyki 11-13 października odpowiedzialności biznesu” . konkurs innowatorów – 10 . wybranych przez Społecznej Odpowiedzialności Biznesu, Agata wała warsztaty i dyskusję panelową na temat i Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ) odbyła się Społeczna Odpowiedzialność Organiza- organizatorów uczestników przez minutę Mężyńska, Dyrektorka Departamentu Informa- zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego konferencja inaugurująca projekt promujący cji. Perspektywa badawcza i wyzwania 20 października prezentowało swoje pomysły, starając się cji Gospodarczej PAIiIZ, przedstawiła Wytyczne biznesu w branży handlu detalicznego i dóbr Wytyczne OECD, którego partnerami byli: Bry- praktyczne Biznes i prawa człowieka przekonać widownię do swojego projektu . OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, konsumpcyjnych (retail) . W czasie dyskusji tyjsko-Polska Izba Handlowa (BPPC), CSRinfo . Katedra Socjologii i Polityki Społecznej Uni- . Seminarium „Biznes i prawa człowieka . W czasie konferencji Grupa LOTOS otrzymała korzyści z ich zastosowania oraz nakreśliła rolę panelowej reprezentanci różnych grup inte- oraz FOB . Przedstawiciele partnerów wygłosili wersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu oraz Dostęp do sprawiedliwości” poświęcone było nagrodę za najbardziej zrównoważoną Krajowego Punktu Kontaktowego OECD (KPK), resariuszy (m in. . organizacji pozarządowych, prezentacje dotyczące Wytycznych, zaś repre- Katedra Teorii Zarządzania Szkoły Głównej kwestii odpowiedzialności korporacji za naru- i istotną ekonomicznie dla regionu inwestycję działającego przy PAIiIZ-ie . Wytyczne OECD są biznesu i konsumentów) podjęli temat zmiany zentantka PAIiIZ – wyniki pilotażowej ankiety Handlowej w Warszawie zorganizowały szenia praw człowieka . W programie konferen- energetyczną z rąk Prezydenta Miasta Gdańsk

82 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 83 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM

zarówno praktyków i teoretyków zarządzania, nymi w aspekcie marketingowym, relacją oraz Marszałka Województwa Pomorskiego . interesują się społecznymi działaniami firm . Wydziału Zarządzania, jak i ludzie biznesu . 8 grudnia socjologów, politologów, etyków, jak i przed- między odpowiedzialnością społeczną Podczas gali towarzyszącej konferencji ogło- Wśród licznych prelegentów i panelistów zna- Tegoroczny temat konferencji i warsztatów był Internet jako przestrzeń działań CSR stawicieli organizacji pozarządowych, było biznesu a eko-marketingiem oraz warunkami szono zwycięzców pierwszej polskiej edycji leźli się przedstawiciele organizacji i instytucji, odpowiedzią na obecną sytuację gospodarczą . W programie zorganizowanej przez głównym celem organizatorów interdyscypli- prawnymi związanymi z ekologią przedsię- konkursu Globe Award . m in. .: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, i społeczną . W programie przewidziano cztery portal Gazeta pl. i Grupę TP konferencji znalazły narnej, ogólnopolskiej konferencji naukowej biorstw . Wśród prelegentów znaleźli się: Giełda Papierów Wartościowych, Urząd Ochro- moduły: Etyczne aspekty biznesu i ogólne się wystąpienia poświęcone m in. . wykorzysta- – Polskiej Akcji Humanitarnej oraz Wydziału Małgorzata Wybacz, Ministerstwo Środowi- 6 listopada ny Konkurencji i Konsumentów, Polska Akcja założenia CSR-u; Pracownicy jako podstawowa niu potencjału nowych mediów w CSR-ze i dzia- Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersy- ska; Cezary Urynowicz, Marketing Menager „Marketing ekologiczny – trend Humanitarna, Polska Zielona Sieć, oraz firm: grupa interesariuszy; CSR a konsumenci; CSR łaniach pomocowych, bezpieczeństwu dzieci tetu Mikołaja Kopernika w Toruniu . Uczestnicy Sharp Electronics Poland; Piotr Wolfram, czy prawdziwa potrzeba społecznej mi- Bre Bank, PKN Orlen, Polkomtel, Grupa Lotos, a środowisko naturalne . W czasie konferencji w Internecie, kwestiom związanym wydarzenia mieli okazję wysłuchać ponad Przedstawiciel Fiat Auto Poland; Katarzyna sji przedsiębiorstwa” – debata online Telekomunikacja Polska, Deloitte, Polskie przedstawiano i dyskutowano głównie na z wykorzystaniem sieci jako narzędzia pracy 20 . wystąpień na temat odpowiedzialności Dulko, CSR Officer Axel Springer; Andrzej . Tematem przewodnim zorganizowanej przez Górnictwo Naftowe i Gazownictwo . temat zagadnień teoretycznych, natomiast i uczestniczenia w życiu społecznym osób w biznesie, uczestniczyć w grze symulacyjnej Sadowski, Dyrektor Generalny Flash Press magazyn „Brief” i relacjonowanej na żywo warsztaty poświęcono problemom praktycz- wykluczonych . W konferencji udział wzięli: i warsztacie prowadzonym przez trenerki Media; Cezary Lejkowski, Dyrektor General- w internecie debaty była kwestia zaangażowa- 25 listopada nym, szczególnie związanym z wdrażaniem Mirella Panek-Owsiańska z Forum Odpowie- CSRinfo oraz PAH . Odbyła się również dyskusja ny EasyGreen; Renata Szopa-Milde, Partner nia firm w ochronę środowiska w kontekście Samoregulacja gospodarki elektronicz- zasad CSR-u oraz ich opłacalnością . dzialnego Biznesu, Łukasz Wojtasik z Fundacji z udziałem polityków i działaczy lokalnych Stratus Marketing Strategies; Maciej Kubiak, działalności CSR . Główne obszary dyskusji kon- nej, czyli jak budować zaufanie konsu- Dzieci Niczyje, Jacek Dymowski z Instytutu oraz debata oksfordzka przedstawicieli firm Aplikant Adwokacki Kancelaria Leśnodorski centrowały się wokół recyklingu, świadomości menta w sieci 3 grudnia CSR i Values Grupa Firm Doradczych, Paweł polskich . Konferencji towarzyszyła inauguracja Ślusarek i Wspólnicy; Magdalena E . Sala, konsumentów na temat segregacji śmieci, . Konferencja pod patronatem prezesa Konferencja „CSR w Wielkopolsce. Łukasiak z Akademii Rozwoju Filantropii oraz działalności Centrum Przywództwa i Społecz- Właścielka Liberate Media . inwestycji, dzięki którym firmy chronią środo- UOKiK-u odbyła się z inicjatywy Europejskiego Rzeczywistość i perspektywy” Piotr Pawłowski ze Stowarzyszenia Przyjaciół nej Odpowiedzialności Biznesu, utworzonego wisko, stopnia ważności działań ekologicznych Centrum Konsumenckiego Polska . Podczas . Zorganizowana przez fundację Centrum Mo- Integracji . Zaprezentowano również wyniki ba- przy UMK, oraz polskiego oddziału Clean (recykling) w strategii przedsiębiorstw oraz konferencji przedstawiono różne koncepcje nitorowania Odpowiedzialności Biznesu konfe- dania przeprowadzonego wśród użytkowników 17 grudnia Clothes – międzynarodowej platformy orga- edukacji pracowników (Zielone Biuro) . Wśród samoregulacji oraz omówiono m in. . koncepcję rencja była spotkaniem przedstawicieli trzech portalu Gazeta pl,. dotyczącego znajomości „Rozmowy o odpowiedzialnym biz- nizacji zajmujących się walką o poszanowanie panelistów znaleźli się: Dominik Dobrowolski punktów kontaktowych dla usługodawców/ sektorów: biznesu, samorządu terytorialnego zagadnień związanych ze CSR-em . Konferencję nesie” „Firma przyjazna rodzicom” praw pracowników w fabrykach odzieżowych . Ostatnie w roku 2009 spotkanie z cyklu (Fundacja Ekorozwoju), Krzysztof Kamieniecki usługobiorców w e-commerce zaprojektowaną i organizacji pozarządowych, koncentrującym zakończył panel dyskusyjny z udziałem dzienni- oraz monitorowaniem firm odzieżowych pod „Rozmowy o odpowiedzialnym biznesie” (Instytut na Rzecz Ekologii), Natalia Ćwik (Fo- w Polsce przy jednostce PARP/Enterprise Euro- się wokół kwestii promowania i upowszech- karzy, prowadzony przez Konrada Ciesiołkiewi- względem standardów etycznych . poświęcone zostało tematowi „Firma przyja- rum Odpowiedzialnego Biznesu), przedstawi- pe Network . Dyskutowano również nad prak- niania idei społecznego zaangażowania cza, Dyrektora Departamentu PR z Grupy TP . zna rodzicom” . W dyskusji moderowanej przez ciel Federacji Konsumentów, Adam Pawełas tyczną stroną samoregulacji dla konsumentów przedsiębiorców w oparciu o współpracę tych- Zuzannę Ziomecką (Magazyn „GAGA”) udział (Carlsberg Polska) . Dyskusję moderował Grze- i biznesu oraz znaczeniem zastosowania w tym że sektorów . W czasie konferencji poddano 8 grudnia 11 grudnia wzięły: Elwira Gross-Gołacka (Ministerstwo gorz Kiszluk – redaktor magazynu „Brief” . kontekście pozasądowych metod rozwiązywa- pod dyskusję narzędzie będące w dyspozycji Seminarium z zakresu wdrażania III Krajowa Konferencja dotycząca Zielo- Pracy i Polityki Społecznej), Karolina Błaszczyk nia sporów . Wśród panelistów i uczestników Centrum, pozwalające diagnozować i wykry- Wytycznych OECD dla Przedsię- nych Zamówień Publicznych . Celem konferencji było upowszechnianie (Fundacja Św . Mikołaja), Beata Wróblew- 20-21 listopada spotkania znaleźli się przedstawiciele biznesu wać potencjalne naruszenia praw człowieka biorstw Wielonarodowych informacji na temat powiązania zagadnień ska-Mazurkiewicz (Microsoft) oraz Grażyna Moralny wymiar kryzysu ekono- i organizacji biznesowych (m in. . Stowarzy- spowodowane działaniami firmy w stosunku . Seminarium odbyło się w ramach progra- środowiskowych z zamówieniami publiczny- Więch-Łazor (IKEA) . Panelistki dyskutowały micznego szenie Marketingu Bezpośredniego, Polskie do jej interesariuszy . Narzędzie opiera się na mu promującego Wytyczne OECD, którego mi poprzez odniesienie m in. . do kryteriów o sytuacji pracowników i ich rodzin, obowią- . Konferencja zorganizowana przez Katedrę Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej, Rada metodologii Human Rights Compliance Asses- partnerami są BPCC, CSRInfo oraz FOB . W środowiskowych, cyklu życia produktów oraz zujących przepisach, postawach pracodaw- Filozofii Uniwersytetu Ekonomicznego Reklamy, POHiD, Merlin .pl), przedstawiciele sment (HRCA), rozwijanej przez Duński Instytut seminarium udział wzięli przedstawiciele internalizacji kosztów zewnętrznych przy zaku- ców oraz zmianach w zakresie rozwiązań w Krakowie to już siódme spotkanie poświęco- organizacji konsumenckich (SKP i Federacja Praw Człowieka od 1999 roku i sprawdzonej przedsiębiorstw międzynarodowych w Polsce pie pojazdów . Konferencja skierowana była do prawnych i biznesowych, które umożliwiłyby ne problematyce etyki w życiu gospodarczym . Konsumentów), a także organów administracji na dziesiątkach firm . Prezentacja HRCA była oraz niezależnych organizacji społecznych, jak przedstawicieli organów administracji publicz- łatwiejsze godzenie życia prywatnego Uczestnicy konferencji zastanawiali się nad publicznej i rzecznicy konsumentów . przyczynkiem do wspólnego zastanowienia się również związków zawodowych i organizacji nej odpowiedzialnych za procedury przetargo- i zawodowego . tym, czy brak przestrzegania zasad etycznych nad perspektywami współpracy międzysekto- pozarządowych . Jego głównym celem było we, reprezentantów związków i stowarzyszeń w przestrzeni gospodarczej przyczynił się, 25 listopada rowej w regionie, mającej na celu realizowanie zachęcenie przedsiębiorstw do wdrażania branżowych oraz dziennikarzy . Organizatorem a jeśli tak, to w jakim stopniu, do powstania Wyzwania dla przywództwa w zakresie dobrych praktyk . Wytycznych, zaś organizacji społecznych i po- był Urząd Zamówień Publicznych we współpra- obecnego kryzysu, oraz w jaki sposób etycy odpowiedzialnego biznesu zarządowych do zaangażowania się w wypeł- KONKURSY, NAGRODY cy z Ministerstwem Gospodarki . biznesu mogą przyczynić się do przeciwdzia- . W ramach Lekcji Liderów – dyskusyjnych 7 grudnia nianie obowiązków dotyczących zapewnienia łania kryzysom ekonomicznym . Próbowano spotkań organizowanych przez Magazyn Rola odpowiedzialnych inwestycji skutecznego funkcjonowania Wytycznych . 10 stycznia także odpowiedzieć na pytania, jaką rolę może „THINKTANK” oraz Klub Polskiej Rady Biznesu w rozwoju dobrych praktyk wśród 16 grudnia Liderzy polskiego biznesu pełnić moralność w przezwyciężaniu kryzysów – poszukiwano argumentów wspierających spółek giełdowych 9-10 grudnia Seminarium „Organizacje obywatelskie . W Teatrze Wielkim Operze Narodowej odbyła ekonomicznych oraz które spośród teorii tezę, że CSR to zadanie lidera, oraz wskazó- . Zorganizowane przez Ministerstwo Gospodarki Ogólnopolski Kongres Etyki i Społecznej a społeczna odpowiedzialność biznesu” się Wielka Gala Liderów Polskiego Biznesu, . Seminarium stanowiło podsumowanie mogą być najbardziej przydatne w procesie wek, jak skutecznie zaangażować firmę i CSRinfo spotkanie inaugurowało prace Grupy Odpowiedzialności Biznesu wieńcząca XVIII edycję konkursu . Podczas gali projektu Fundacji CentrumCSR „Organizacje przeciwdziałania oraz usuwania skutków kry- w CSR . Zastanawiano się również nad tym, jak roboczej ds . odpowiedzialnych inwestycji, . Jubileuszowa, 15 . edycja Kongresu organizowa- przyznano Medal Solidarności Społecznej – obywatelskie a biznes . Wzmocnienie polskich zysu ekonomicznego . Na konferencję referat zmieniają się wyzwania szefów firm wobec CSR-u . powołanej w celu wspierania pracy Zespołu ds . nego przez Centrum Etyki Biznesu zgromadziła nagrodę dla osób zaangażowanych społecznie, organizacji społeczeństwa obywatelskiego przygotował dr inż . Andrzej Brzozowski (FOB) . Kryzys wiele zmienił w podejściu firm do Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw . blisko 70 . prelegentów, którzy w ciągu dwóch pomagających potrzebującym, propagujących uczestniczących w debacie społecznej odpo- rozumienia współzależności między biznesem W czasie seminarium gość specjalny, Narina dni dyskutowali i przedstawiali oblicza etyki ideę odpowiedzialności społecznej biznesu wiedzialności biznesu (CSR) w Polsce 24 listopada a jego otoczeniem, zwiększając też wrażliwość Mnatsakanian, reprezentująca UN PRI, wygłosiła i odpowiedzialności biznesu w Polsce . Wśród i budujących solidarność społeczną . Kapituła, i Europie” . Uczestnicy seminarium dyskutowali Forum Odpowiedzialnego Biznesu szefów firm na sygnały płynące od interesariu- prelekcję „Zasady odpowiedzialnego inwesto- gości znaleźli się m in. . prof . Andrzej Blikle, pod przewodnictwem ks . bp . Piotra Jareckiego, nad znaczeniem CSR-u w Polsce oraz szukali 2009. Relacje z interesariuszami szy . Wielu menedżerów najwyższego szczebla wania” . Uczestnicy zapoznali się także Henryka Bochniarz, prof . Jerzy Hausner, Andrzej przyznała medale Dariuszowi Michalczewskie- odpowiedzi na pytanie o rolę, jaką powinny w trudnych czasach zaczęło myśleć w sposób „zrównoważony”, z rozwojem koncepcji społecznie odpowiedzial- S . Nartowski oraz przedstawiciele biznesu, m in. . mu i Jędrzejowi Wittchenowi . Podczas części odgrywać organizacje obywatelskie . W spo- . Tematyka tegorocznej konferencji FOB-u uwzględniając tę perspektywę w strategii swo- nych inwestycji w Polsce oraz istotą czynnika GSK, PKN Orlen, PGNiG, PwC . Z ramienia Forum oficjalnej gali wręczono nominacje do tytułu tkaniu udział wzięli przedstawiciele Polskiej koncentrowała się wokół budowania ich firm . Dyskusja odbyła się z udziałem Corporate Governance (Izabela Kwiatkowska, wystąpił dr inż . Andrzej Brzozowski . Wydarze- Lidera Polskiego Biznesu, a laureaci otrzymali Akcji Humanitarnej, Stowarzyszenia Poszko- i utrzymywania relacji z interesariuszami, dr Henryki Bochniarz (PKPP Lewiatan), Roberta portal odpowiedzialne-inwestowanie .pl), nie, organizowane przez Centrum Etyki Biznesu Złote Statuetki . Wręczona została także Nagro- dowanych przez Wielkie Sieci Handlowe które nabierają szczególnego znaczenia Brauna (Braun&Partners) i Leszka Kurnickiego a także z pierwszym w regionie indeksem firm Akademii Leona Koźmińskiego (CEBI) oraz IFiS da Specjalna BCC – Złotą Statuetkę otrzymał „Biedronka”, Polskiej Konfederacji Pracodaw- w obliczu globalnego kryzysu . Goście specjalni (PKN Orlen), a prowadzona była przez Pawła społecznie odpowiedzialnych Respect Index PAN, połączone było z obchodami 10-lecia CEBI . prezydent Lech Wałęsa . ców Prywatnych „Lewiatan” oraz Det Norske wydarzenia – minister Michał Boni, Szef Ze- Rabieja (THINKTANK) . (Eliza Durka, Giełda Papierów Wartościowych) . Odbyło się również spotkanie specjalne z redak- Veritas Polska Sp . z o .o ., jak również Polskiej społu Doradców Strategicznych Prezesa Rady O odpowiedzialnych inwestycjach z punktu torem Jackiem Żakowskim, który mówił o swojej 9 lutego Organizacji Handlu i Dystrybucji, Komisji Ministrów oraz Katherine Madden z WBCSD, 2-4 grudnia widzenia inwestora indywidualnego mówił książce „Zawał . Zrozumieć kryzys”, zaś wykład Gala Wolontariatu 2009 Krajowej NSZZ „Solidarność” i Ogólnopol- . Już po raz ósmy został rozstrzygnięty konkurs mówili o znaczeniu relacji z interesariusza- II Międzynarodowa Konferencja Na- Tomasz Bujak ze Stowarzyszenia Inwestorów specjalny wygłosił prof . N . Craig Smith (Corpo- skiego Pracowniczego Związku Zawodowego „Barwy Wolontariatu”, organizowany przez mi, odpowiednio w perspektywie naszego ukowa i Warsztaty „Corporate Social Indywidualnych, z kolei Krzysztof Grabowski, rate Social responsibility and Ethics research Konfederacji Pracy . Sieć Centrów Wolontariatu . Konkurs wyłania kraju oraz globalnej . Na konferencję składały Responsibility and Ethical Aspects of Dyrektor Departamentu Emitentów Komisji Nad- group, Social Innovation Centre, INSEAD) . wolontariuszy współpracujących w różnych się panel otwierający oraz bloki tematyczne Business” zoru Finansowego, przedstawił rolę inwestorów obszarach życia społecznego . Tegoroczna poświęcone wybranym grupom interesariuszy: . Konferencja zorganizowana przez Instytut Za- instytucjonalnych w promowaniu dobrych 10-12 grudnia 16 grudnia edycja pokazała, że coraz częściej z pomocy akcjonariuszom, pracownikom, konsumentom rządzania i Marketingu Wydziału Zarządzania praktyk na rynku inwestycyjnym . W ramach Społeczna odpowiedzialność biznesu – Konferencja Eko-Marketing . Mediarun Academy zorganizowało kon- wolontariuszy korzystają placówki publiczne, i organizacjom pozarządowym . Elementem Akademii Podlaskiej w Siedlcach miała na celu spotkania zaprezentowano również fundusz moda, manipulacja czy strategia? ferencję, podczas której poruszone zostały a ponadto coraz więcej wolontariuszy repre- kończącym była debata oksfordzka z tezą: łączenie teorii z praktyką . Adresatami przed- etyczny SKOK (Rafał Matusiak, Prezes Zarządu . Stworzenie platformy dla lepszego poznania zagadnienia związane z trendami ekologicz- zentuje środowisko biznesu . Ta strona uważa, ze polscy konsumenci nie sięwzięcia byli zarówno pracownicy naukowi Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SKOK) . wzajemnych poglądów oraz starcia opinii,

84 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 85 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM

śród 29 . zgłoszonych przedsiębiorstw . Wśród Responsibility” za stworzenie i efektywną 11 lutego SZULC, WACŁAW OLEJNICZAK S . J . z Grodziska wej” . Przyznając nagrody, członkowie jury w kategorii „Pracodawca przyjazny pracowni- nagrodzonych firm znalazły się: Eurobox Pol- realizację w Wielkiej Brytanii programu Eks- Firmy Przyjazne Mamie 2009 Wielkopolskiego (kategoria „Dbałość o lokalny podkreślali wysoki poziom prac zgłoszonych kom 50+” zostali: Przedsiębiorstwo Wielobran- ska Sp . z o .o . w Przesiadłowie; PKP Przewozy pertki .org .pl . To społeczny program promocji . Miesięczniki „Dziecko” i „Poradnik Domowy” rynek pracy”); LUVENA S .A . z Lubonia (kate- do tegorocznej edycji konkursu . żowe KAMPOL z Legnicy, Wojewódzki Regionalne Sp . z o .o . Łódzki Zakład Przewozów przedsiębiorczości kobiet na emigracji w Wiel- rozstrzygnęły czwartą edycję plebiscytu „Firma goria „Dbałość o środowisko naturalne”); PRO Ośrodek Ruchu Drogowego – Regionalne Regionalnych; Nadleśnictwo Włoszczowa; kiej Brytanii, poprzez rozwój w latach 2008- Przyjazna Mamie” . W akcji nagrodzonych REHA SP . Z O O. . z Poznania (kategoria „Dbałość 28 października Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Bombardier Transportation Sp . z o .o . Wrocław; -2012 karier zawodowych Liderek (osób po zostało 6 . pracodawców, którzy pomagają o warunki pracy pracowników”) . Globe Award Polish Edition 2009 w Olsztynie i IKEA Retail . W kategorii „Praktyki Radmor S .A . w Gdyni; Kopalnia Wapienia 40 roku życia wykonujących wolne zawody), rodzicom w łączeniu obowiązków domowych . Globe Award to międzynarodowa nagroda, pośrednictwa pracy i szkoleń na rzecz osób „Morawica” S .A .; FagorMastercook S .A ., jako wzorców podejmowania samozatrudnie- z pracą zawodową . Zwycięzcami plebiscytu zo- 19 czerwca która ma na celu promowanie wartościowych 50+” nagrodzono: Powiatowy Urząd Pracy we Wrocławiu; Miejskie Wodociągi i Kanaliza- nia przez wykształcone Polki pracujące stały firmy: IKEA Retail Sp . z o .o ., Bank Zachod- CSR Case Study inicjatyw w obszarze zrównoważonego w Malborku, Powiatowy Urząd Pracy dla cja Sp . z o .o . w Koszalinie; Elektrownia „Stalo- w Londynie na stanowiskach poniżej swoich ni WBK SA i Colliers International Polska Sp . – gala finałowa rozwoju i nagradzanie organizacji, które Miasta Torunia i Agencję Pośrednictwa Pracy wa Wola” S .A .; PGE Kopalnia Węgla Brunat- kwalifikacji . z o .o . Wyróżnienia otrzymały: UPC Polska Sp . . Konkurs organizowany przez Ambasadora mają osiągnięcia w tym zakresie, a poprzez to DORADCA Ewa Prus ze Szczecina . Wyróżnienie nego Turów S .A . w Bogatyni; NZOZ Centrum z o .o ., Motorola Polska Electronics Sp . z o .o . CSR LOB-u, Wojciecha Bachtę, odbywał się wspieranie zrównoważonego rozwoju otrzymała firma Formac Polonia z Krakowa . Medyczne „Amicus” Sp . z o .o . w Częstochowie; i Delfarma Sp . z o .o . Laureaci 4 . edycji plebi- 18 maja pod honorowym patronatem Minister Nauki w całym społeczeństwie . W pierwszej polskiej Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego scytu zostali wybrani przez kapitułę konkursu Dobroczyńca roku 2008 i Szkolnictwa Wyższego – Barbary Kudryckiej edycji Globe Award nagrody przyznano: 24 listopada w Bielsku-Białej; Konsorcjum Przedsiębiorstw . W dwunastej edycji konkursu organizowane- złożoną z przedstawicieli redakcji i patronów oraz Rektora Akademii Techniczno-Huma- w kategorii Gmina zrównoważonego rozwoju Raporty Społeczne 2009 Robót Górniczych i Budowy Szybów S .A . w My- go przez Akademię Rozwoju Filantropii wspierających plebiscyt . W czasie tegorocznej nistycznej w Bielsku-Białej, prof . Ryszarda – Stargardowi Szczecińskiemu, w kategorii . W trzeciej edycji konkursu Raporty społeczne słowicach; Zetkama S .A . w Ścinawce Średniej . w Polsce, ponownie nagrodzono dobroczyn- akcji do organizatorów wpłynęło ponad 400 Barcika . Polegał na rozwiązaniu zadania Innowacja zrównoważonego rozwoju – firmie przyznano nagrody za najlepiej sporządzone ność przedsiębiorców . Jak co roku, zwycięzcy zgłoszeń dotyczących 320 . firm z całej Polski . i przygotowaniu strategii uwzględniającej Danone Sp . z o .o . Nagrody rozdano podczas raporty z zakresu społecznej odpowiedzial- otrzymali pamiątkowy dyplom i statuetkę oraz Plebiscyt wspierali: Polskie Stowarzyszenie 22 kwietnia odpowiedzialność biznesu . Na konkurs wpły- gali towarzyszącej konferencji Globe Forum ności biznesu . Zwyciężył raport firmy BRE prawo do posługiwania się tytułem Zarządzania Kadrami, TVN Style, AMS, Radio Mocni Wizerunkiem 2009 nęło 17 prac . I miejsce przyznano Ireneuszowi w Gdańsku . Współorganizatorami Globe Bank S .A . „Egzamin z kryzysu . Zrównoważony Celem konkursu „Mocni Wizerunkiem” jest i logotypem konkursu w swoich działaniach ZET, „Gazeta Praca” oraz serwisy GazetaPraca .pl Tomeczkowi, na kolejnych miejscach znalazły Award Polish Edition 2009 byli Globe Forum rozwój w trudnych czasach” . Wyróżnienie promocja i upowszechnianie działań podej- informacyjnych i promocyjnych . W kategorii i eDziecko .pl . Honorowy patronat nad plebi- się rozwiązania zaproponowane przez Mar- i Forum Odpowiedzialnego Biznesu . otrzymały raporty GK PGNiG, Grupy LOTOS S .A . mowanych przez firmy na polu społecznym, „Lokalny wymiar społecznego zaangażowania scytem objęła Maria Kaczyńska . lenę Nidegorską oraz Adama Kozłowskiego . i PKN Orlen S .A . Według interesariuszy głosu- polegających na wspieraniu organizacji firmy” zwyciężyła Spółdzielnia Inwalidów Wyróżniono także prace Barbary Kokoszki oraz 6 listopada jących za pośrednictwem internetu, najlepiej i akcji charytatywnych, ludzi, czy też projektów „Zgoda” (nominacja Stowarzyszenia „Czuję Marzec-Listopad Mai Nieścierowicz . Wszyscy laureaci otrzymali XI edycja Konkursu Ogólnopolskie sporządzony raport przedstawiła firma PKN społecznych w wymiarze PR . Organizatorzy Sercem”), zaś w kategorii „Strategiczne progra- Firma dobrze widziana – konkurs nagrody książkowe, natomiast autorzy Nagrody „Czystego Biznesu” Orlen S .A . Współorganizatorami konkursu są – Zakład Public Relations WSIiZ w Rzeszowie, my społecznego zaangażowania firmy” – GE . W ramach projektu „CSR jako narzędzie 3 . najlepszych prac również sprzęt elektro- . Organizowany przez Fundację Partnerstwo Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Pricewater- Telma Group Communications oraz Ideo Sp . Money Bank . budowania pozytywnego wizerunku przed- niczny . W czasie gali finałowej w Katowicach, dla Środowiska konkurs skierowany jest do houseCoopers oraz CSR Consulting . z o .o .( edycja ogólnopolska), a także Radio siębiorstwa”, realizowanego przez Związek Przemysław Oczyp (FOB) wystąpił z prelekcją wszystkich polskich małych i średnich przed- Rzeszów, Super Nowości i TVP3 Rzeszów Pracodawców Business Centre Club, Akademię 21 maja na temat: „CSR jako nowa jakość w biznesie”, siębiorstw, a jego celem jest promowanie 25 listopada (edycja podkarpacka) – przyznając nagrody Rozwoju Filantropii w Polsce i Forum Związ- Gala konkursu LODOŁAMACZE 2009 a następnie pełnił rolę marszałka debaty oks- tych, które dzięki działaniom proekologicznym Złote Spinacze 2009 – Kategoria CSR firmom, biorą również pod uwagę działania . Konkurs dla Pracodawców Wrażliwych ków Zawodowych, zorganizowano konkurs na fordzkiej z tezą: „CSR tylko dla dużych firm” . poprawiły swoją konkurencyjność na rynku . Zwiększanie profesjonalizmu i podnoszenie promujące instytucję mecenatu i działania Społecznie LODOŁAMACZE jest skierowany firmę o najlepszym wizerunku społecznym: krajowym lub międzynarodowym . Nagrody standardów w branży PR-owej oraz kreowanie CSR-owe . Główne nagrody w edycji podkarpac- do pracodawców zatrudniających osoby nie- „Firma Dobrze Widziana” . W poszczególnych 18 września w konkursie przyznawane są w sześciu katego- jej pozytywnego wizerunku poprzez promo- kiej konkursu otrzymały firmy: Elektromontaż pełnosprawne oraz osób niepełnosprawnych województwach nagrodzono: POLOmarket Sp . Lider Społecznej Odpowiedzialności riach: zarządzanie energią, wodą i odpadami, wanie najlepszych projektów zrealizowanych Rzeszów, Grupa Żywiec Browar w Leżajsku, prowadzących własne przedsiębiorstwa albo z o .o . (kujawsko-pomorskie); Zakłady Azotowe – Dobra Firma 2009 innowacyjny proces, innowacyjny produkt, w Polsce, to główne cele konkursu Złote Marma Polskie Folie . Główne nagrody w edycji należących do kadry zarządzającej . Odbywa „PUŁAWY” S .A . (lubelskie); ATLAS Sp . z o .o . . Ogólnopolski Program Liderzy Społecznej produkt i usługa w turystyce, wizerunek oraz Spinacze . Organizatorem konkursu od siedmiu ogólnopolskiej przyznano firmom: Telma się pod Honorowym Patronatem Małżonki (łódzkie); Spółdzielnia Mleczarska „MLEKPOL” Odpowiedzialności – Dobra Firma 2009, odby- współpraca międzynarodowa . W tegorocznej lat jest Związek Firm Public Relations . Od kilku Group Communications, Partner of Promotion, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – Pani (podlaskie); Rafineria Nafty Jedlicze S .A . (pod- wa się pod patronatem Instytutu Filozofii i So- edycji otrzymali je: Promax z Ostrowa Wielko- lat nagroda w konkursie przyznawana jest Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowym . Marii Kaczyńskiej . W IV edycji konkursu, karpackie); Powszechna Kasa Oszczędności cjologii Polskiej Akademii Nauk . Program ma polskiego, Mexeo z Kędzierzyna-Koźla razem również w kategorii „Społeczna odpowiedzial- organizowanego przez Polską Organizację Bank Polski S .A . (mazowieckie) Bank Zachodni za zadanie upowszechnianie w działających na z OSM-Głubczyce, wrocławska firma Lediko, ność biznesu” . W tym roku statuetkę w tej Pracodawców Osób Niepełnosprawnych WBK SA (dolnośląskie), Elektrociepłownia 24 kwietnia terytorium Polski firmach i instytucjach zasad Agencja Artystyczna „Hegemon” ze Złotoryi dziedzinie przyznano projektowi „Moje Silne POPON, Lodołamacze przyznano: w kategorii „Zielona Góra” S .A . (lubuskie); Bank BPH SA Gala finałowa konkursu odpowiedzialnego biznesu oraz wskazanie oraz Komart z Knurowa . Zwycięzcy Ogólno- Drzewo” firmy Żywiec Zdrój S .A . Zakład Pracy Chronionej – Centrum Kongresów (małopolskie), NUTRICIA Zakłady Produkcyjne „Odpowiedzialny Menedżer” Liderów w zakresie realizacji założeń CSR-u . polskich Nagród „Czystego Biznesu” mogą . W trzeciej edycji konkursu organizowanego i Rekreacji „Orle Gniazdo” Szczyrk Sp . z o .o .; Sp . z o .o . (opolskie); Grupa LOTOS SA (pomor- Redakcja „Forum Biznesu” wytypowała insty- ubiegać się o nominacje do Krajowych Nagród 1 grudnia przez Koło Naukowe Strateg udział wzięli Otwarty Rynek Pracy – 4EverNet, Pracodawca skie); Targi Kielce Sp . z o .o . (świętokrzyskie); tucje spełniające zasadnicze kryteria koncepcji „Biznes dla Środowiska” – krajowych eliminacji Kampania Społeczna Roku uczniowie szkół średnich z Trójmiasta, którzy Nieprzedsiębiorca – Caritas Diecezji Siedlec- Zakłady Mięsne „Potorscy” (warmińsko-ma- CSR, zaś specjalnie powołana Kapituła wyłoni Europejskich Nagród „Biznes dla Środowiska” . W pierwszej edycji konkursu, organizowa- w 3-osobowych zespołach mieli za zadanie kiej, Przedsiębiorca – Osoba Niepełnosprawna zurskie); Międzynarodowe Targi Poznańskie firmy, które otrzymają tytuł Lidera Odpowie- organizowanych przez Komisję Europejską . nego w ramach portalu kampaniespoleczne .pl przygotować propozycje rozwiązań zgodnych – Justyna Łyczakowska Usługi Porządkowe Sp . z o .o . (wielkopolskie); Unity Line Sp . z o .o . dzialności Społecznej, certyfikat „Dobra Firma Fundacja Partnerstwo dla Środowiska pełni przez Fundację Komunikacji Społecznej, z ideą CSR-u dla przedstawionego w case Sprawnych Inaczej . Superlodołamacz przyzna- (zachodniopomorskie) . 2009” – licencję oraz znak graficzny z prawem rolę krajowego koordynatora tego konkursu, eksperci Instytutu Marketingu Społecznego, study przedsiębiorstwa . Dwanaście uczestni- no Urzędowi Miasta Poznań, zaś Lodołamacz do umieszczania na dokumentach, produktach zaś jej partnerem jest Polska Konfederacja stanowiący jury „Kampanii Społecznej Roku czących w konkursie zespołów prezentowało specjalny otrzymał Wojciech Waglewski 1 kwietnia i w materiałach reklamowych . Pracodawców Prywatnych Lewiatan . 2008”, podjęli następujące decyzje: w kategorii swoje rozwiązania na gali konkursowej przed z zespołem VooVoo . Pracodawcy przyjaźni pracownikom Inicjatywy obywatelskie przyznano nagrody jury, w skład którego weszli m in. . Justyna . Zakończyła się 2 . edycja Akcji Certyfikacyjnej 28 września 19 listopada ex aequo dla kampanii „Niepełnosprawni inte- Januszewska i Przemysław Oczyp z Forum Pracodawca Przyjazny Pracownikom, organizo- 5 czerwca Laureaci IV edycji konkursu Verba Praktyki przyjazne pracownikom 50+ lektualnie mogą cię zarazić… ale tylko pasją” Odpowiedzialnego Biznesu . Warunkiem przy- wanej przez Komisję Krajową NSZZ „Solidar- Wielkopolscy Liderzy Społecznej Veritatis . W ramach działań na rzecz aktywizacji zawo- (kampania TBWA/Telescope dla Polskiego stąpienia do konkursu było przejście szkolenia ność” i mającej na celu promowanie dobrych Odpowiedzialności Biznesu 2009 . Jury konkursu na najlepszą pracę dyplomową dowej osób 50+ Akademia Rozwoju Filantropii Stowarzyszenia Na Rzecz Osób z Upośledze- poświęconego podstawowym zagadnieniom . Konkurs pod honorowym patronatem praktyk w zakładach pracy . Patronat nad z zakresu etyki w biznesie, „Verba Veritatis”, w Polsce ogłosiła pierwszy ogólnopolski niem Umysłowym) i „Krewniacy” (kampania związanym ze społeczną odpowiedzialnością Marszałka Województwa Wielkopolskiego konkursem objął prezydent Lech Kaczyński . Do zdecydowało o przyznaniu nagród w IV konkurs, w którym nagrodzono pracodawców Europejskiej Fundacji Honorowego Dawcy biznesu, poprowadzonego przez trenerów Marka Woźniaka stanowił element projektu konkursu mogły być zgłoszone przedsiębior- edycji następującym osobom: pani Katarzynie oraz instytucje rynku pracy uwzględniające Krwi) . W kategorii Kampanie firm nagrodzo- z Koła Naukowego Strateg . W szkoleniach „Wielkopolska Liderem CSR”, realizowanego stwa, które swoimi działaniami wpisują się Kardas (Szkoła Główna Handlowa) za pracę w swojej działalności rozwiązania przyjazne no „Mam haka na raka” (kampania Hill and wzięło udział łącznie ok . 500 . licealistów . przez Wielkopolski Związek Pracodawców, w wartości propagowane przez NSZZ „Solidar- „Strategiczny charakter społecznej odpowie- pracownikom 50+ . Laureatów wybrała Kapituła Knowlton Poland dla GlaxoSmithKline oraz i współfinansowanego ze środków Unii Euro- ność”: preferowanie formy stałego zatrudnie- dzialności . Analiza przypadku grupy DANONE”, konkursu, w skład której weszli: Henryka Polskiej Unii Onkologii); w kategorii Kampanie pejskiej w ramach Europejskiego Funduszu nia, przestrzeganie prawa i standardów pracy 3 maja pani Valentinie Pokrovskaya (Uniwersytet Bochniarz, prezydent Polskiej Konfederacji Pra- instytucji publicznych i agend rządowych jury Społecznego . Celem projektu było upowszech- oraz zapewnianie pracownikom możliwości BPCC Annual Awards 2009 dla Ekspertek Ekonomiczny w Krakowie) za pracę „Społeczna codawców Prywatnych Lewiatan, dr Agnieszka zdecydowało o nieprzyznaniu nagrody . Mała polska firma doradcza z Londynu, nienie idei społecznej odpowiedzialności zrzeszania się w związki zawodowe . Zgłoszeń odpowiedzialność biznesu w polskim sektorze Chłoń-Domińczak, była wiceminister pracy w tej edycji konkursu . Wyróżnienie otrzymała „Mazur Roman – Masterstudio of Business biznesu wśród pracodawców, organizacji pra- dokonywały organizacje zakładowe NSZZ banków komercyjnych (przykład FORTIS Bank i polityki społecznej, prof . Witold Orłowski, natomiast kampania Ministerstwa Środowiska Architecture”, specjalizująca się w doradztwie codawców, pracowników przedsiębiorstw oraz „Solidarność” działające w zakładzie pracy . Polska SA)” oraz pani Joannie Grechucie główny doradca PricewaterhouseCoopers, „Zmień nawyki na dobre, zmień klimat na strategicznym dla sektora finansowego, zosta- społeczności lokalnych z terenu województwa Komisja Certyfikacyjna, pod przewodnictwem (Uniwersytet Gdański) za pracę „Agencje Piotr Pawłowski, prezes Stowarzyszenia Przy- lepszy” (kampanię zrealizowały Partner of ła uhonorowana przez Brytyjsko-Polską Izbę wielkopolskiego . Pierwsze nagrody w konkur- Janusza Śniadka, przewodniczącego KK NSZZ Ratingowe, firmy inwestycyjne i audytorskie jaciół Integracji oraz Grzegorz Turniak, prezes Promotion oraz Young&Rubicam Brands); Handlową nagrodą „BEST in Corporate Social sie otrzymały przedsiębiorstwa: OPAL RYSZARD „Solidarność”, przyznała certyfikaty 14 . spo- jako zewnętrzne źródła informacji finanso- BNI Polska . Laureatami konkursu w kategorii Kampanie instytucji branżowych

86 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 87 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM jury zdecydowało o nieprzyznaniu nagrody PROJEKTY, się z niej . Spoty promujące Program Leniency drzewek w podwarszawskim Nadleśnictwie Ministerstwem Gospodarki oraz World 17 czerwca w tej edycji konkursu . W rankingu publicz- można zobaczyć m in. . w stacjach telewizyjnych Chojnów . Inicjatywa miała na celu zneutralizo- Business Council for Sustainable Development Deklaracja na rzecz zrównoważonego ności, w którym głosowali czytelnicy portalu INICJATYWY, AKCJE zajmujących się tematyką biznesową . Prezes wanie emisji CO2 wygenerowanej w związku (WBCSD), w zakresie tworzenia platformy rozwoju branży energetycznej kampaniespoleczne .pl, wygrała kampania „Pro- UOKiK-u skierował do 500 . największych z organizacją wydarzenia Forum Odpowie- i współdziałania na rzecz zrównoważonego . Przedstawiciele największych firm energetycz- wadzę – jestem trzeźwy” (kampania Business Styczeń przedsiębiorstw działających w Polsce listy dzialnego Biznesu 2008 . Konferencja „Zrów- rozwoju w Polsce . Porozumienie pomiędzy MG nych podpisali deklarację na rzecz zrównowa- Consulting we współpracy z Duszpasterstwem Kalendarz konsumencki informujące o programie . noważony rozwój” . Targi Dobrych Praktyk CSR a FOB-em umożliwi wzmocnienie współpracy żonego rozwoju . Wydarzenie miało miejsce Trzeźwości Archidiecezji Katowickiej) . W skład . Polska Zielona Sieć przygotowała Kalendarz (październik 2008) . Stowarzyszenie zobowią- pomiędzy sektorami, m in. . w zakresie promo- podczas pierwszej konferencji z cyklu „Odpo- jury wchodzili: Paweł Prochenko (Przewodni- konsumencki, który zachęca do podejmowania 14, 16, 28, 30 marca zało się bowiem do neutralizacji negatywnego wania zrównoważonej produkcji i konsumpcji wiedzialna energia”, pt . „Wyzwania zrównowa- czący Jury), Przemysław Bogdanowicz, Piotr bardziej świadomych wyborów zakupowych Warszawa 14. i 28.03.2009, wpływu na środowisko związanego z FOB oraz zrównoważonej polityki przemysłowej . żonego rozwoju w branży energetycznej”, którą Czarnowski, Olga Figurska, Blanka Lipińska, i przypomina o dniach ważnych z perspektywy Łódź 16.03. Toruń 30.03.2009 2008 . Partnerem wydarzenia była Fundacja WBCSD to wiodąca, światowa organizacja zorganizowały w Warszawie Polskie Górnictwo Marcin Izdebski, Monika Jasłowska, Dominika odpowiedzialnego konsumenta, takich jak: Cykl spotkań z przedstawicielką Aeris Futuro, której eksperci oszacowali ilość zajmująca się wspieraniem zrównoważonego Naftowe i Gazownictwo SA oraz Pricewa��������- Maison, Jolanta Plieth-Cholewińska, Mirella Pa- Dzień Bez Kupowania, Światowy Dzień Wody, działaczy Globalnego Południa wyemitowanego przy okazji konferencji CO2 rozwoju, na czele której stoją CEO najwięk- terhouseCoopers . Do inicjatywy przystąpiły nek-Owsiańska, Monika Probosz, Norbert Ma- Światowy Dzień Lasu, Dzień Ziemi, Sprzątanie . W ramach projektu PAH „Modnie i etycznie” oraz liczbę drzew niezbędną do posadzenia szych firm świata . Organizacja współpracuje następujące firmy z branży energetycznej: liszewski, Leszek Stafiej, Ireneusz Stankiewicz, Świata czy Dzień Bez Samochodu . Kalendarz zorganizowano cykl spotkań z udziałem bangla- w celu rekompensaty emisji, a także czuwali z siecią blisko 60 . narodowych i regionalnych Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA, Malina Wieczorek . Partnerzy i patroni konkur- powstał w ramach kampanii „Kupuj Odpowie- deskiej działaczki na rzecz praw pracowniczych nad prawidłowym posadzeniem drzewek . partnerów . FOB będzie jedynym przedstawicie- EDF Polska, Gaz-System SA, Suez Gdf, Tauron su: CSRinfo, Proto, Mediarun, Brief, Ngo .pl, dzialnie! – Twoje pieniądze kształtują świat”, w przemyśle odzieżowym – Kalpony Akter lem WBCSD w Polsce . SA i Vattenfall Poland Sp . z o o. . Sygnatariusze mediafun, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, współfinansowanej ze środków Ministerstwa (Bangladesh Center of Workers Solidarity) . Na Kwiecień deklaracji uznali m in. . potrzebę dążenia do Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej . Pracy i Polityki Społecznej, w ramach Rządowe- przykładzie Bangladeszu przestawiała ona sytu- Manifest Klimatyczny 2 czerwca bezpieczeństwa energetycznego i zrównowa- go Programu – Fundusz Inicjatyw Obywatel- ację pracowników w przemyśle odzieżowym, . Od stycznia 2009 roku Polska Zielona Sieć Czas na solidarność klimatyczną żonego rozwoju poprzez zapewnienie spraw- 4 grudnia skich . a następnie wspólnie dyskutowano nad kwestia- realizuje program „Dla Klimatu”, w którym, . Podczas konferencji prasowej zorganizo- nego funkcjonowania rynków . Kluczem do Przedsiębiorstwo Fair Play 2009 mi dotyczącymi poszanowania praw pracowni- obok działań edukacyjnych i medialnych, orga- wanej przez Polską Akcję Humanitarną tych celów są zarówno większa swoboda . Celem programu „Przedsiębiorstwo Fair Play” 9 lutego czych osób szyjących ubrania, które trafiają na nizatorzy starają się wywrzeć presję na Rząd, i Greenpeace wystosowano apel organizacji i otwartość handlu, jak i bezpieczne i przejrzy- jest promowanie etyki w działalności gospo- URE rozwija CSR w sektorze rynek europejski (www .modnieietycznie .pl) . by podejmował bardziej skuteczne działania pozarządowych do polityków, nawołujący ste reguły działania, inwestowania oraz dobre darczej rozumianej jako zespół norm rzetel- energetycznym na rzecz ochrony klimatu, na szczeblu zarówno do solidarności w walce ze zmianami klima- zarządzanie efektywną konkurencją . nego postępowania we wzajemnych relacjach . Urząd Regulacji Energetyki zaprosił Forum Marzec-Listopad krajowym, jak i międzynarodowym . W tym tu . Ich skutki już teraz dotykają mieszkańców przedsiębiorców z klientami, kontrahentami, Odpowiedzialnego Biznesu i Pricewaterho- II edycja cyklu spotkań Newsweek celu stworzony został „Manifest Klimatyczny” najuboższych krajów świata . Wyspy Pacyfiku 2 lipca pracownikami, wspólnikami, społecznością useCoopers do wspólnej pracy nad społeczną – Biznes Odpowiedzialny – apel organizacji pozarządowych o podjęcie stoją w obliczu problemu podnoszenia się Porozumienie na rzecz bezpieczeństwa lokalną, a także władzą lokalną i państwową . odpowiedzialnością biznesu (SOB) w sektorze . Hasłem przewodnim organizowanego przez zdecydowanych działań na rzecz ochrony poziomu wód, uprawy ryżu w Tajlandii są dzieci w Internecie Do XII edycji programu zgłosiły się 682 firmy energetycznym . W wyniku tej współpracy ma tygodnik „Newsweek”, pod honorowym klimatu . Dokument powstał przy wsparciu ze zagrożone przez susze, w Indonezji anomalie . 11 firm i instytucji związanych z branżą ICT z całej Polski, spośród których 647 przeszło powstać „Przewodnik SOB dla przedsiębiorstw patronatem Ministerstwa Pracy i Polityki Spo- strony Instytutu na rzecz Ekorozwoju podczas pogodowe prowadzą do obsuwania się podpisało porozumienie na rzecz bezpieczeń- dwustopniową weryfikację i spełniając wyma- energetycznych” oraz projekty branżowych łecznej, cyklu 16 . konferencji było: „CSR jako kwietniowych warsztatów z zakresu problema- lawin błotnych . W dobie kryzysu klimatycz- stwa dzieci w Internecie . Inicjatywę poparł gania regulaminowe, decyzją Kapituły Progra- kodeksów dobrych praktyk . Ważnym celem narzędzie budowania pozytywnego wizerunku tyki zmian klimatu i negocjacji międzynarodo- nego kraje rozwinięte muszą okazać solidar- Urząd Komunikacji Elektronicznej . Dokument mu, uzyskało tytuł i certyfikat „Przedsiębior- współpracy jest także inicjowanie i współorga- przedsiębiorcy” . Konferencje odbywały się od wych . Organizacje pozarządowe mogą wyrazić ność z tymi, którzy cierpią z powodu chaosu opracowano pod patronatem Pełnomocnika stwo Fair Play 2009” . Spośród nagrodzonych nizowanie seminariów i konferencji, służących marca do końca listopada 2009 roku kolejno poparcie dla idei Manifestu, podpisując się pod klimatycznego . W konferencji udział wzięli: Rządu ds . Równego Traktowania, Elżbiety firm Złote Certyfikaty otrzymały 103 przedsię- wymianie wiedzy i doświadczeń pomiędzy w miastach wojewódzkich . Każde spotkanie nim poprzez wysłanie e-maila z nazwą danej Izabela Wilczyńska, Koordynatorka Projektu, Radziszewskiej . Porozumienie podpisały do tej biorstwa, Złote Statuetki – 61 przedsiębiorstw, ośrodkami akademickimi, władzą publiczną, podzielone było na kilka modułów, w ramach organizacji na adres: emilia@zielonasiec .pl . Polska Akcja Humanitarna („Problem klimatu pory: Telekomunikacja Polska, PTK Centertel, Brązowe Laury – 68 przedsiębiorstw, Srebrne organizacjami pozarządowymi oraz organiza- których prezentowane były wybrane aspekty a prawa człowieka”), Jan Szczyciński, Spe- Wirtualna Polska, Fundacja Orange, Interia . Laury – 41 firm, Złote Laury – 44 firmy, a Platy- cjami branżowymi i przedsiębiorstwami ener- społecznego zaangażowania przedsiębiorców . 8 maja cjalista ds . Komunikacji Programu Narodów pl, Fundacja Dzieci Niczyje (Helpline .org .pl), nowe Laury – 31 firm . W tym roku po raz trzeci getycznymi . URE jest zaangażowane w realiza- Partnerem przedsięwzięcia zostało Stowarzy- Rząd powołał zespół do spraw CSR-u Zjednoczonych ds . Rozwoju („Skutki zmian Kidprotect pl,. NASK (Dyżurnet .pl), Polskie przyznano Platynową Statuetkę – otrzymało ją cję społecznej odpowiedzialności w sektorze szenie Przyjaciół Integracji, które przygotowa- . Na mocy Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów klimatu w krajach rozwijających się”); Badania Internetu (PBI), ArcaBit oraz Polska 27 firm, uczestniczących w programie niemal energetycznym od kwietnia 2008 roku, kiedy ło moduł dotyczący kwestii zatrudniania osób powołano Zespół do spraw Społecznej Odpo- Julia Michalak, Koordynatorka Kampanii Izba Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) od samego początku . Ponadto 15 firm, które to powołany został Zespół ds . Prac Badawczych z niepełnosprawnością . W każdym wojewódz- wiedzialności Przedsiębiorstw . Do jego zadań Klimatyczno-Energetycznej, Greenpeace zrzeszająca 151 firm . Zainicjowane przez zdaniem Kapituły, na tle laureatów bieżącej nad problematyką społecznej odpowiedzial- twie wręczono nagrody firmom, które miały należeć będzie przygotowanie rekomendacji Polska („Porozumienie dla klimatu – postula- Grupę TP Porozumienie to dobrowolny wkład edycji, wyróżniły się szczególnymi działania- ności przedsiębiorstw energetycznych . Zespół najlepszy wizerunek społeczny (konkurs Firma dla administracji rządowej, związanych z pro- ty zapisów porozumienia Konferencji wszystkich sygnatariuszy w zapewnienie dzie- mi, otrzymało Nagrodę Specjalną – Statuetkę ten przygotował szczegółowy raport dotyczący Dobrze Widziana) . mocją i wprowadzaniem w życie zasad CSR-u . Stron Konwencji Klimatycznej Kopenhaga ciom bezpieczeństwa w Internecie – zwłaszcza „Przedsiębiorstwo Fair Play 2009” . koncepcji SOB i możliwości zaangażowania się Do zadań Zespołu należeć będzie również pro- 2009”) . w zwalczanie nielegalnych treści, takich jak Prezesa URE w nurt społecznej odpowiedzial- 28-29 marca ponowanie rozwiązań dotyczących koordynacji pornografia czy nawoływanie do nienawi- 14 grudnia ności przedsiębiorstw energetycznych . 4. Carrefour Półmaraton działań poszczególnych organów administracji 13-20 czerwca ści . Sygnatariusze zobowiązali się m in. . do Liderzy filantropii 2009 Warszawski publicznej w zakresie promocji i wprowa- „Eko Ego” – pierwsza ekologiczna podejmowania indywidualnych i wspólnych . W tegorocznej edycji konkursu organizowa- 24 lutego . W ostatni weekend marca, w Warszawie, dzania zasad Społecznej Odpowiedzialności kolekcja Odzieżowego POLA działań komunikacyjnych i edukacyjnych, wy- nego przez Forum Darczyńców w Polsce Ku ochronie konkurencji odbył się 4 . Carrefour Półmaraton Warszawski, Przedsiębiorstw; analiza i wykorzystywanie . Odzieżowe POLE, znana polska marka odzie- pracowania i stosowania podobnych procedur pierwsze miejsce w kategorii Firma, która . W związku z wejściem w życie 24 lutego stanowiący finał wiosennej edycji Programu doświadczeń oraz upowszechnianie dobrych żowa, przygotowała specjalną limitowaną postępowania wobec nielegalnych treści oraz w minionym roku przekazała na cele spo- Rozporządzenia w sprawie Programu Leniency Firma Przyjazna Bieganiu, akcji organizowa- praktyk w obszarze Społecznej Odpowie- kolekcję ekologiczną „Eko Ego”, uszytą wyłącz- zaangażowania w międzynarodowe inicjatywy łeczne największy odsetek swoich dochodów oraz wytycznych w sprawie łagodzenia kar nej przez Fundację Maraton Warszawski pod dzialności Przedsiębiorstw z innych państw, nie z ekologicznych i naturalnych materiałów: dotyczące bezpieczeństwa dzieci w mediach przed opodatkowaniem, zajęła kielecka – praktycznego przewodnika dla przedsiębior- patronatem Forum Odpowiedzialnego Biznesu . w szczególności narzędzi wypracowanych lnu, bawełny, konopi, juty, sizalu, ramii elektronicznych . spółka VIVE Textile Recycling . Procentowy ców, uruchomiono kampanię upowszechniają- Celem programu jest zachęcenie pracowników w ramach Europejskiego Sojuszu na rzecz i jedwabiu . Premiera kolekcji odbyła się pod- udział darowizn w dochodach tej firmy przed cą wśród przedsiębiorców wiedzę o ochronie przedsiębiorstw do biegania i aktywnego spę- budowania i wdrażania polityki Społecznej czas Polskich Dni w Maso Corto we Włoszech . Lipiec opodatkowaniem wyniósł w 2008 roku 18,12 konkurencji . Zmowy przedsiębiorców, doty- dzania wolnego czasu . W tej edycji Półmarato- Odpowiedzialności Przedsiębiorstw; tworzenie Rozpoznawczym znakiem kolekcji jest zielony Koalicja „SMS bez VAT” % . W kategorii Firma, która w minionym czące np . cen towarów czy podziału rynku, nu wzięła udział rekordowa liczba 30 . przedsię- warunków lepszej komunikacji oraz dialogu ptak kiwi z napisem „Eko Ego” . Limitowana . 20 największych organizacji dobroczynnych roku przekazała najwięcej środków na cele należą do najbardziej szkodliwych naruszeń biorstw . W ramach zmagań sztafet zwyciężyła pomiędzy administracją, biznesem, partnerami edycja kolekcji została przygotowana we w Polsce zawiązało koalicję na rzecz zniesienia społeczne, bezkonkurencyjna była trzeci rok prawa konkurencji . Są one niezwykle trudne ekipa Antalis Poland – Politechnika Warszaw- społecznymi oraz organizacjami pozarządowy- współpracy z Instytutem Włókien Natural- podatku VAT od darowizn przekazywanych z rzędu Telekomunikacja Polska, która w 2008 do wykrycia oraz mają negatywny wpływ na ska, II miejsce zajęła drużyna kopalni Lubelski mi w sprawach dotyczących Społecznej Odpo- nych . Odzieżowe Pole, przygotowując swoją w formie charytatywnych SMS-ów . Inicjatorem roku przekazała 22 458 292 zł . W pierwszej gospodarkę, dlatego kary dla uczestników Węgiel Bogdanka . W klasyfikacji drużynowej wiedzialności Przedsiębiorstw . Pracom Zespołu pierwszą ekologiczną kolekcję, dołączyło koalicji była firma Pricewaterhouse Coopers, dziesiątce, w obydwu kategoriach, znalazły się są dotkliwe – mogą sięgać nawet do 10% ich półmaratończyków najlepszymi zespołami fir- przewodniczyć będzie przedstawiciel ministra do grona największych światowych projektan- której doradcy podatkowi, w ramach usług również m in. .: Procter&Gamble, PKN Orlen, przychodu . Instytucją pozwalającą na uniknię- mowymi zostali kolejno: HP RUN, Warszawskie właściwego do spraw gospodarki . tów mody, którzy popierają inicjatywę pro bono, podjęli się doprowadzenia do PGNiG, BRE Bank oraz Danone . Rzetelność cie wysokich sankcji finansowych jest program Metro oraz Deloitte Adventure Team . „No Global Warming”, projektując ubrania zmiany interpretacji prawa podatkowego procesu wyłonienia laureatów konkursu łagodzenia kar – leniency (ang . pobłażliwość, 28 maja z naturalnych włókien . To, co dodatkowo w tym zakresie . W ramach podjętych działań poświadczyła firma PricewaterhouseCoopers . wyrozumiałość, łagodność) . Daje on możliwość 28 kwietnia FOB rozpoczął współpracę z Mini- wyróżnia polską kolekcję to fakt, że oprócz utworzono m in. . specjalną stronę internetową Łączna kwota darowizn przekazanych przez zmniejszenia odpowiedzialności finansowej Zrównoważony rozwój w praktyce sterstwem Gospodarki i WBCSD materiałów również wszystkie dodatki oraz www .smsbezvat .pl, na której internauci mogą firmy biorące udział w trzeciej edycji konkursu za udział w kartelu w zamian za dostarczenie . Forum Odpowiedzialnego Biznesu, wspólnie . Forum Odpowiedzialnego Biznesu podpi- barwniki wybrano z najwyższą dbałością swoimi podpisami poprzeć inicjatywę . (Więcej wyniosła 81 160 370 zł . dowodów na istnienie zmowy i wycofanie z firmami partnerskimi, posadziło 1000 sało porozumienia o współpracy pomiędzy o nieszkodliwość dla środowiska . o koalicji na str . 51)

88 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 89 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM

21 lipca 9 września społeczne poruszane w prezentowanych mate- przede wszystkim z edukacją konsumencką w poszczególnych obszarach działalności PricewaterhouseCoopers we współpracy I posiedzenie Zespołu ds. Społecznej Certyfikat Stowarzyszenia Konsumen- riałach . Imprezą towarzyszącą tegorocznemu oraz dialogiem z firmami odzieżowymi . CCP firmy . Tematem publikacji jest tworzenie z Forum Odpowiedzialnego Biznesu . Odpowiedzialności Przedsiębiorstw tów Polskich Przeglądowi była wystawa plakatu społeczne- wspierać będzie również rozwój rynku etycz- ekologicznych programów w biurze . Publikacja . Pod przewodnictwem wiceministra gospo- . Stowarzyszenie Konsumentów Polskich (SKP) go z XX wieku . nej mody w Polsce . z jednej strony prezentuje cenne porady MAJ darki, Rafała Baniaka, odbyło się pierwsze wprowadziło Certyfikat SKP, będący gwaran- i wskazówki, jak wyglądać powinien proces Ranking Odpowiedzialnych Firm posiedzenie Zespołu do spraw Społecznej tem zgodności certyfikowanej umowy z pra- Październik tworzenia eko-biura, z drugiej strony zaś 2009 Odpowiedzialności Przedsiębiorstw . Celem wem konsumenckim oraz szeroko rozumianym Solidna Firma RAPORTY, BADANIA, dobre praktyki i rozwiązania firm aktywnych . W 3 . edycji Rankingu wzięło udział 65 firm . Zespołu jest promowanie i tworzenie najlep- interesem konsumentów . Każdy przedsiębiorca . Program Gospodarczo-Konsumencki Solidna w tym obszarze, które menedżerowie mogą Na pierwszych trzech miejscach w rankingu szych warunków do rozwoju CSR-u w Polsce . może zwrócić się do Stowarzyszenia z prośbą Firma to system oceny i weryfikacji przedsię- PUBLIKACJE przenieść do własnych organizacji . Broszura znalazły się kolejno: Kompania Piwowarska, Uczestnicy spotkania podkreślili istotę zrów- o zaopiniowanie umów zawieranych z konsu- biorstw przez ekspertów, konsumentów powstała po spotkaniu tematycznym „Eko-biu- Danone i Toyota Motor Poland . Metodologia noważonego rozwoju w polityce gospodar- mentami . Pozytywna opinia zespołu prawnego i partnerów gospodarczych . Rozpoczyna się STYCZEŃ ro”, które odbyło się w listopadzie 2008 roku rankingu, podobnie jak w poprzednich latach, czej kraju . Rolą administracji w tym procesie Stowarzyszenia skutkuje wydaniem Certyfikatu od dobrowolnego poddania się przez przed- Postrzeganie CSR-u przez opinię publicz- z udziałem przedstawicieli firm partnerskich opierała się o ankietę przygotowaną przez jest przede wszystkim eliminowanie barier SKP, który przedsiębiorca może wykorzystać siębiorców zewnętrznej uproszczonej analizie ną, pracowników i przedsiębiorców Forum Odpowiedzialnego Biznesu . dr . Bolesława Roka z Centrum Etyki Biznesu oraz zachęcanie przedsiębiorstw do podej- w swoich działaniach marketingowych . Doku- finansowej, a kończy uzyskaniem prestiżowe- . W ramach projektu „CSR jako narzędzie Akademii Leona Koźmińskiego, zmodyfikowa- mowania dobrowolnych zobowiązań na ment przyznawany jest na 12 miesięcy, a do go tytułu „Solidnej Firmy” . Cele programu to budowania pozytywnego wizerunku przed- Edelman Trust Barometer 2009 ną w oparciu o zgłoszone wcześniej uwagi . rzecz zrównoważonego rozwoju . Zespół oceny wszystkich umów stosowane są te same, m in. . propagowanie zasad etyki, promowanie siębiorstwa”, realizowanego przez Związek . W 10 . edycji ogólnoświatowego badania Weryfikacji nadesłanych ankiet dokonała firma będzie funkcjonował w formule otwartej, jednolite kryteria, zawarte w Regulaminie najlepszych firm jako partnerów dla: kon- Pracodawców Business Centre Club, Akade- zaufania do firm i ich wiarygodności poziom PricewaterhouseCoopers . Forum Odpowie- stanowiąc platformę wymiany wiedzy Certyfikatu SKP . Jednocześnie Stowarzyszenie sumentów, podmiotów gospodarczych oraz mię Rozwoju Filantropii w Polsce i Forum zaufania do świata biznesu, jako całości, dzialnego Biznesu jest partnerem merytorycz- i doświadczeń na temat CSR-u . Zadaniem nie ocenia, czy umowa spełnia indywidualne instytucji państwowych, tworzenie świado- Związków Zawodowych, przeprowadzono w Polsce, wbrew światowym tendencjom, nym . Ranking ogłoszono w „Gazecie Prawnej” grupy będzie m in. .: proponowanie rozwiązań oczekiwania i potrzeby konsumenta, takie mości współodpowiedzialności za środowisko ilościowe badania postrzegania CSR-u przez utrzymał się na poziomie zbliżonym do ubie- (poprzednie dwie edycje Rankingu ukazały umożliwiających koordynację działań po- jak cena czy jakość – o tym każdy konsument naturalne; propagowanie działań proekolo- opinię publiczną (styczeń) i pracowników (ma- głorocznego – 47% . Jest to prawdopodobnie się w nieobecnym już na rynku „Manager szczególnych organów administracji publicz- musi zdecydować sam . Pierwszym klientem, gicznych i prospołecznych oraz promowanie rzec-październik) oraz jakościowe badania na spowodowane opóźnieniem, z jakim odczuwa- Magazin”) . nej w zakresie promocji oraz wprowadzania z którym Stowarzyszenie rozpoczęło proces firm przestrzegających praw konsumenta grupie przedsiębiorców (styczeń) . Komplekso- my skutki globalnego kryzysu gospodarczego . zasad CSR-u; analizowanie i wykorzystywanie certyfikacji, jest BRE Bank S .A . i zasad wolnej konkurencji . Od momentu wa analiza postrzegania społecznej odpo- Znamienne jest, że w Polsce kryzys zaufania CZERWIEC doświadczeń oraz upowszechnianie dobrych inauguracji w 2002 roku, program wspiera wiedzialności biznesu zrealizowana została dotknął przede wszystkim branżę bankową, Kapitał Społeczny Marek praktyk w obszarze społecznej odpowiedzial- 2 października-2 listopada i promuje rzetelne firmy, zarazem poddając je we współpracy z instytutem badawczym GfK która dotychczas najbardziej ucierpiała na . Social Equity (Kapitał Społeczny) to wartość ności z innych państw, w szczególności narzę- Technologie dla klimatu weryfikacji i tworząc bazę godnych zaufania Polonia . Wyniki prezentowano podczas zawirowaniach na światowych rynkach – społeczna i środowiskowa przypisana marce dzi wypracowanych w ramach Europejskiego w warszawskich Złotych Tarasach przedsiębiorstw . W dotychczasowych edycjach 16 . regionalnych konferencji organizowanych spadek zaufania wyniósł tutaj 20% w stosunku przez interesariuszy, budująca siłę marki Sojuszu na rzecz budowania i wdrażania . „Technologie dla klimatu” to akcja, która wręczono łącznie ponad 2200 certyfikatów . w ramach projektu; większość Polaków (88%) do poziomu z poprzedniej edycji . Z kolei 71% poprzez wzrost szacunku dla niej . Badanie polityki CSR-u; usprawnianie komunikacji odbyła się w ramach inicjatywy Minister- jest zdania, że firmy powinny informować respondentów w Polsce oczekuje współpracy Wartości Społecznej Marek (GoodBrand Social i dialogu pomiędzy administracją, biznesem, stwa Środowiska „Partnerstwo dla klimatu” . Grudzień o swoich społecznie odpowiedzialnych działa- między światem biznesu a administracją pu- Equity Index®), opracowane przez międzynaro- partnerami społecznymi oraz organizacjami Pomysłodawcą i inicjatorem wydarzenia był Eko-logiczne reality show Enei niach, a prawie 40% za najbardziej wiarygodne bliczną i trzecim sektorem na rzecz rozwiązy- dową firmę doradczą GoodBrand & Company, pozarządowymi w sprawach dotyczących UNEP/GRID, zaś partnerami strategicznymi . Po raz pierwszy w Polsce odbyło się in- źródło informacji o tym uznało pracowników wania najważniejszych globalnych problemów . pozwala mierzyć kondycję marki przez pry- Corporate Social Responsibility . Członkowie firma energetyczna Vattenfall oraz centrum ternetowe reality show, którego celem jest firmy . Najbardziej odpowiedzialne społecznie Wyniki badania w Polsce pokazują, że wiary- zmat wartości jej kapitału społecznego Zespołu będą starali się włączyć w prace handlowe Złote Tarasy . W galerii miała miejsce promocja ekologicznego sposobu myślenia są, zdaniem Polaków, firmy farmaceutyczne godność dyrektorów generalnych firm oraz w 7 . wymiarach: uczciwość/bycie fair, bycie Zespołu przedstawicieli środowisk zaangażo- wystawa pokazująca przykłady nowoczesnych oraz prowadzenia gospodarstwa domowego . (40%), producenci żywności (35%) i banki oraz komunikatów pochodzącym od firm jest na dobrym pracodawcą, zaangażowanie wanych w promowanie CSR-u w Polsce, rozwiązań technologicznych przyjaznych Akcja „Eko-logiczni”, prowadzona przez firmę instytucje finansowe (20%) . rekordowo niskim poziomie – wypowiedziom w społeczności lokalne, zaangażowanie w tym reprezentantów organizacji pozarządo- środowisku, m in. . firm: Vattenfall Poland, Enea S .A ., ma również za zadanie przekonać CEO firmy ufa tylko 15% badanych, a zaledwie środowiskowe, „obywatelstwo korporacyjne”, wych, biznesu oraz środowiska akademickie- Amadeus, BASF, BOŚ, Centrum Fotowoltaiki, konsumentów, że oszczędzanie energii jest LUTY 16% badanych uznaje stronę internetową bliskość emocjonalna i dostarczanie wartościo- go . Podczas I posiedzenia przyjęto regulamin Hewlett-Packard, Philips, Revolt, Wamtechnik . proste . W reality show biorą udział przedsta- Zrównoważony biznes. Podręcznik dla firmy za wiarygodne źródło informacji . wych produktów . W marcu 2009 roku badaniu określający wewnętrzną organizację, jak Otwarciu wystawy towarzyszyła konferencja wiciele 3 . gospodarstw domowych, których za- małych i średnich przedsiębiorstw GB SEI® poddano ponad 300 obecnych w Pol- również powołano grupy robocze, tj :. grupę i warsztaty dla młodzieży . Ogłoszono również daniem jest obniżenie zużycia energii . Konkurs . Publikacja, będąca pierwszym polskim pod- KWIECIEŃ sce marek w 22 . kategoriach, na próbie ponad roboczą ds . systemu promowania CSR-u wyniki konkursu klimatycznego dla szkół . poprzedził profesjonalny audyt energetyczny ręcznikiem dla małych i średnich firm CSR 24/7 3 tys . respondentów . GoodBrand & Company w Polsce; grupę roboczą ds . odpowiedzial- Dodatkowo podczas otwarcia można było w mieszkaniach uczestników, pokazujący część z zakresu zrównoważonego rozwoju i odpo- . Opublikowano wyniki rankingu „CSR 24/7” Polska zaprezentowała szczegółowo rezultaty nych inwestycji; grupę roboczą „CSR złożyć swój podpis pod petycją „Seal the Deal” możliwości „eko-logicznego” gospodarowania wiedzialnego biznesu, powstała z inicjatywy przeprowadzonego przez międzynarodową dla kategorii „marki narodowe” oraz „fundacje a edukacja”; grupę roboczą ds . zrównoważo- i tym samym wyrazić swoje poparcie dla walki energią elektryczną . W serwisie eko-logiczni . Ministerstwa Gospodarki . Skierowana jest firmę doradczą Braun & Partners oraz PKPP charytatywne” . Marką narodową o najwyższej nej konsumpcji . z ociepleniem klimatu . Celem całej akcji, ukie- com pl. zamieszczono filmy z badania, opatrzo- przede wszystkim do małych i średnich Lewiatan . Badanie dotyczyło oceny wiarygod- wartości społecznej w Polsce okazał się Kościół runkowanej głównie na najmłodsze pokolenie, ne komentarzami ekspertów . Nagrodą główną przedsiębiorstw, ale może być wykorzystana ności działań CSR-owych, prowadzonych przez Katolicki (50 0. punktów powyżej średniej dla 2 września było podniesienie świadomości oraz zwróce- w eko-logicznym show Enei jest 10 .000 zł oraz przez każdą zainteresowaną organizację . firmy na podstawie informacji dostępnych kategorii), osiągając przy tym wynik ponad „Promocja standardów społecznej odpo- nie uwagi na wpływ intensywnego rozwoju bezpłatna wymiana sprzętu AGD . Przebieg wy- Podręcznik składa się z czterech rozdziałów: dla wszystkich interesariuszy . Objęto nim dwukrotnie wyższy niż kolejne marki, zaś wiedzialności w przedsiębiorstwach” technologicznego i działalności przemysłowej darzenia można śledzić na bieżąco w serwisie 1 . Czym jest odpowiedzialny biznes; 2 . Analiza 39 największych firm w Polsce, reprezentują- marką o najwyższej wartości społecznej – nie . Od września działające w Polsce firmy na klimat . eko-logiczni com. .pl, na blogach uczestników, związku pomiędzy zrównoważonym biznesem cych 13 sektorów gospodarki . Przeanalizowa- tylko w swojej kategorii, ale też wśród wszyst- prowadzące działania CSR-owe mogą poddać a także na Facebooku . a konkurencyjnością MSP; 3 . Koncepcja no informacje odnoszące się do wyodrębnio- kich 300 . przebadanych marek – jest Wielka swoje dobre praktyki analizie i uzyskać 23-24 października zintegrowanego zarządzania zrównoważonym nych siedmiu obszarów odpowiedzialności Orkiestra Świątecznej Pomocy (+82 punkty informacje zwrotne na temat ewentualnych III Przegląd Reklamy Społecznej 9 grudnia rozwojem w MSP; 4 . MSP jako część łańcucha społecznej: przejrzystości i komunikacji, ładu powyżej średniej dla kategorii wynoszącej 156 obszarów do poprawy, oraz rekomendacje, . W programie Przeglądu znalazł się pokaz Clean Clothes Polska dostaw – zwrot inwestycji w zrównoważony korporacyjnego, relacji z interesariuszami, punktów) . w jaki sposób to uczynić . Taką możliwość spotów z kampanii społecznych z całego . Powołano Clean Clothes Polska – koalicję na biznes . Publikacja została przygotowana przez odpowiedzialności wobec środowiska natu- otrzymują w ramach projektu „Promocja…”, świata, prezentacja konkursu Young Creatives, rzecz ubrań „dobrze uszytych” . CCP powstała Tomasza Gasińskiego (Det Norske Veritas ralnego, odpowiedzialności ekonomicznej, „Ecomanager” – nowy tytuł na rynku prowadzonego przez PKKP Lewiatan przygotowana przez Klub Twórców Reklamy, z inicjatywy Koalicji KARAT, Polskiej Akcji Poland) oraz Grzegorza Piskalskiego (Fundacja społeczeństwa, zasobów ludzkich . Na pierw- . W połowie czerwca pojawiło się na rynku wspólnie z NSZZ „Solidarność” oraz firmą oraz panel dyskusyjny pt . „Wpływ kultury na Humanitarnej, Polskiej Zielonej Sieci oraz CentrumCSR .PL) . Narzędziem, z którego korzy- szych dwóch miejscach w rankingu znalazły się wydawniczym nowe czasopismo branżowe Deloitte . Celem projektu jest aktywne wpły- tworzenie i odbiór reklamy społecznej”, Grupy eFTe Warszawa, i reprezentuje polskie stano w pracy nad podręcznikiem, był projekt Grupa LOTOS i Telekomunikacja Polska . traktujące o ochronie środowiska w przemy- wanie na rozwój CSR-u w Polsce . Dwadzieścia w którym udział wzięli specjaliści z dziedziny organizacje w platformie międzynarodowej standardu z zakresu społecznej odpowiedzial- śle i biznesie – „Ecomanager” . Wydawcą jest dobrych praktyk, które najlepiej spełniać reklamy, psychologii, kulturoznawstwa oraz Clean Clothes Campaign – nieformalnej unii ności ISO 26000 . Wytyczne GRI w polskiej wersji firma Abrys Sp . z o .o ., która już od wielu lat, będą kryteria stworzonej w ramach projektu przedstawiciele organizacji pozarządowych . organizacji działających na rzecz poprawy językowej za pośrednictwem licznych wydawnictw bran- metodyki ich oceny, otrzyma specjalne wyróż- Celem imprezy jest dokonanie przeglądu warunków pracy w globalnym przemyśle MARZEC . Ukazała się pierwsza polska wersja Wy- żowych, prowadzi działania edukacyjne w za- nienia . Zgłoszenia dobrych praktyk zbierano polskiej i zagranicznej reklamy społecznej oraz odzieżowym, zwiększania odpowiedzialności „Eko-Biuro” tycznych do raportowania kwestii zrówno- kresie ochrony środowiska . Nowe czasopismo do końca stycznia 2010 . Planowane jest opra- próba oceny jej poziomu i charakteru . Tym społecznej i zaangażowania w te działania . Broszura „Eko-Biuro” to pierwsza publi- ważonego rozwoju, opracowanych przez podchodzi do tematyki ekologii w komplekso- cowanie podręcznika na temat planowania razem organizatorzy w szczególności skupili zarówno firm, jak i konsumentów . CCP będzie kacja z cyklu „Niezbędnik Odpowiedzialnego Global Reporting Initiative . Za koordynację, wy sposób, wskazując najważniejsze problemy, i realizacji dobrych praktyk CSR-u, w którym się na różnicach kulturowych w tworzeniu przenosić na teren Polski międzynarodowe Biznesu”, którego celem jest dostarczenie prak- merytoryczną stronę i weryfikację tłumaczenia z którymi boryka się w tym obszarze przemysł . znajdą się również m in. . opisy najlepszych i odbiorze kampanii społecznych . Pokaz miał działania Clean Clothes Campaign, a także tykom CSR-u narzędzi do implementacji zasad odpowiedzialny był Zespół ds . zrównoważo- Ponadto opisuje nowoczesne technologie z nich . także za zadanie przybliżyć widzom problemy organizować własne przedsięwzięcia związane społecznej odpowiedzialności biznesu nego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu służące środowisku oraz prezentuje sposoby

90 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 91 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 KALENDARIUM KALENDARIUM

finansowania projektów . Jednym z głównych WRZESIEŃ „Młodzi konsumenci o CSR” rynkach zagranicznych . W publikacji autorzy założeń czasopisma jest integracja środowisk Flexicurity – diagnoza na dziś, działanie – badanie przedstawiają także krótko koncepcję CSR oraz naukowych i biznesowych w celu wspólnego na jutro . Badanie przeprowadzone w październiku płynące z niej korzyści . działania na rzecz ekologii . Dzięki szerokiemu . Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych 2009 roku przez firmę badawczą Gemius SA podejściu do problematyki ochrony środowi- Lewiatan zorganizowała konferencję „Flexi- we współpracy z Forum Odpowiedzialnego Odpowiedzialność biznesu. ska odbiorcami czasopisma są przedstawiciele curity – diagnoza na dziś, działanie na jutro”, Biznesu dotyczy postaw i świadomości mło- Teoria i praktyka. kadry zarządzającej, technicznej oraz specjali- podczas której zaprezentowano oraz poddano dych polskich konsumentów w odniesieniu . Książka, pod redakcją N C. . Smitha oraz ści (ds . ochrony środowiska i BHP, energetyki, dyskusji raport PKPP Lewiatan, przygotowany do społecznej odpowiedzialności przedsię- Gilberta Lenssena, jest zbiorem tekstów zarządzania środowiskiem, CSR-u) . „Ecomana- w oparciu o analizę i porównanie obecnej biorstw . Celem badania było zweryfikowanie, i studiów przypadków, które mogą być wyko- ger” przedstawia najlepsze praktyki z zakresu sytuacji rynków pracy w Polsce, Estonii i na czy młodzi konsumenci w Polsce znają pojęcie rzystywane w programach nauczania w szko- proekologicznych rozwiązań w przemyśle Węgrzech . Raport przedstawiał zarys modelu społecznej odpowiedzialności i jak się do łach biznesu w ramach różnych przedmiotów . i biznesie oraz ekoinnowacje . flexicurity, realizacja którego zapewniłaby niego odnoszą, oraz na ile CSR wpływa na ich Może również stać się podstawą do samodziel- – w ocenie pracodawców i przygotowujących postawy konsumenckie i wybory na drodze nego studiowania nauki o odpowiedzialności CSR w firmach energetycznych raport ekspertów – równowagę pomiędzy bez- zawodowej . Wyniki pokazały, że pojęcie, choć biznesu bądź też podręcznikiem do wykładów – badanie pieczeństwem a elastycznością na rynku pracy . słabo znane, jest identyfikowane poprawnie z tego zakresu . Książka jest efektem głównego . Podczas I Ogólnopolskiej Konferencji poświę- Autorzy raportu zastanawiali się m in. . nad tym, i odbierane pozytywnie . projektu, dotyczącego rozwoju programów conej CSR-owi w branży energetycznej zapre- czy możliwe jest zwiększenie produktywności nauczania, który był prowadzony przez INSEAD zentowano (Urzęd Regulacji Energetyki, Iwona i konkurencyjności przedsiębiorstw przy jed- Good CSR 2009 – pierwsze firmy z Polski Social Innvation Centre, London Business Scho- Figaszewska) wyniki badania zrealizowanego noczesnym wspieraniu zatrudnienia oraz jakie . W Budapeszcie odbyło się uroczyste pod- ol i EABIS . Wydanie polskiego tłumaczenia wśród firm z branży energetycznej . Badanie działania pomagają harmonijnie łączyć życie sumowanie programu Good CSR 2009, mię- zostało objęte patronatem BRE Banku . przeprowadzono na próbie 53 . firm, w tym zawodowe z prywatnym . Raport wskazywał po- dzynarodowego przedsięwzięcia w obszarze 9 . ciepłowniczych, 13 . gazowych i 31 . nadto na przepisy, które ograniczają uelastycz- komunikacji osiągnięć firm na polu społecznej z obszaru energii elektrycznej . Wyniki poka- nienie relacji między pracownikami i pracodaw- odpowiedzialności biznesu, w postaci krótkich zały istotne różnice pomiędzy firmami z tych cami, utrudniając działania całej instytucji rynku raportów zgodnych z wytycznymi GRI typu C . trzech grup . Około połowa firm deklarowała pracy . Wyniki raportu zostały skomentowane Program jest adresowany zarówno do między- obecność zasad społecznej odpowiedzialności w trakcie dyskusji panelowych w gronie polity- narodowych korporacji, dużych firm operu- Ponadto w 2009 ukazały się następujące polskie publikacje na temat społecznej odpowiedzialności biznesu: biznesu w strategii biznesowej (odpowiednio: ków i ekspertów z Polski oraz zagranicy . jących na krajowych rynkach, jak i do sektora 42% – energia elektryczna, 57% gaz, 50% cie- MŚP . Pierwsza edycja miała miejsce • Jadwiga Adamczyk, Społeczna Odpowiedzialność przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa pło) . Znaczące rozbieżności między analizowa- LISTOPAD w 2008 roku na Węgrzech, zaś w roku 2009 • Maciej Bernatt, Społeczna Odpowiedzialność biznesu. Wymiar konstytucyjny i międzynarodowy, Wydawnictwa Naukowe Wydziału Zarządzania nymi branżami pojawiły się natomiast RESPECT Index program został rozszerzony o Polskę i Rumu- Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa w kwestii planowania wprowadzenia strategii . Respect Index to pierwszy w regionie Europy nię . W ramach inicjatywy opublikowano Księ- • Andrzej Brzozowski, Przewodnik wdrażania CSR, Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im . Stanisława Staszica w Białymstoku, Białystok CSR-owych . Taki zamiar zadeklarowało 16% Środkowo-Wschodniej indeks firm odpowie- gę Odpowiedzialnego Biznesu Good CSR 2009, • Jerzy Kowalczyk, Odpowiedzialność społeczna i przeciwdziałanie korupcji w zarządzaniu organizacją, CeDeWu Sp . z o .o ., Warszawa firm ciepłowniczych, 47% firm dostarczających dzialnych społecznie . Współorganizatorami zawierającą syntetyczne raporty społecznej • Adriana Paliwoda-Matiolańska, Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, Wydawnictwo C .H . Beck, Warszawa energię elektryczną – i aż 86% firm gazowych . inicjatywy są Giełda Papierów Wartościowych odpowiedzialności firm uczestniczących w pro- • Bogusław Plago (red . nauk .), Społeczna Odpowiedzialność Biznesu. Raport z badań, Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im . Stanisława Jako główne powody włączania CSR-u do w Warszawie we współpracy z miesięcznikiem gramie . Grupa LOTOS i Budimex to pierwsze Staszica w Białymstoku, Białystok zarządzania spółką firmy podawały korzyści „Forbes” oraz Kulczyk Investments . Badaniem w Polsce firmy, które przystąpiły do Good CSR . • Włodzimierz Szpringer, Społeczna odpowiedzialność banków. Między ochroną konsumenta a osłoną socjalną, Wolters Kluwer Polska Sp . z o .o ., wizerunkowe i reputacyjne oraz lepsze relacje objęto spółki notowane na Głównym Rynku Projekt realizowany jest przez firmę doradczą Warszawa z interesariuszami . W dalszej kolejności wska- GPW, z wyłączeniem spółek zagranicznych . Braun & Partners Network . zywano na wzrost wartości firmy i motywacji Nad prawidłowością procesu oceny czuwał pracowników . Badanie zobrazowało również audytor badania – firma Deloitte . 16 firm GRUDZIEŃ oczekiwania, jakie firmy żywiły wobec URE . spełniło wymagania i znalazło się w indeksie „Przewodnik po dobrych pomysłach” W roku 2009 ukazały się raporty z zakresu odpowiedzialnego biznesu (CSR), zrównoważonego rozwoju, Przede wszystkim wskazywano na wsparcie w następującej kolejności (wg najlepszych . „Przewodnik…” to zbiór 30 . minireportaży, ochrony środowiska i zaangażowania społecznego następujących firm*: edukacyjne i komunikacyjne oraz na pokazy- wyników): PKN ORLEN SA, Citi Handlowy, pokazujących, w jaki sposób organizacje po- wanie najlepszych przykładów i praktyk . Grupa LOTOS SA, APATOR SA i PGNiG SA, zarządowe z Warszawy i okolic są wspierane • Autostrada Eksploatacja SA „Autostrada Eksploatacja a jej otoczenie (raport społecznej odpowiedzialności 2008)” KGHM Polska Miedź, Barlinek SA, BANK BPH, przez firmy – korporacje i ich pracowników, • Axel Springer Polska Sp . z o .o . „Raport Ekologiczny 2008 Axel Springer Polska” LIPIEC ELEKTROBUDOWA SA, Telekomunikacja Polska a także przez nieduże, rodzinne przedsiębior- • Bank BPH SA „Bank BPH Społeczna odpowiedzialność Biznesu” „Świadomość ekologiczna Polaków – SA, ING Bank Śląski SA, Mondi Świecie SA, stwa . Publikacja ma wspierać i promować • Bank Millennium SA „Odpowiedzialny Biznes 2008” zrównoważony rozwój – raport z badań GRUPA ŻYWIEC SA, Zakłady Magnezytowe działania biznes – NGO w ramach społecznej • BRE Bank „Egzamin z kryzysu . Zrównoważony rozwój w trudnych czasach . Raport o odpowiedzialności biznesu BRE Banku 2008 ”. 2009” „ROPCZYCE” SA, Zakłady Azotowe w Tarnowie odpowiedzialności biznesu . Poprzez wnikliwe • Grupa Carrefour „Raport z działań CSR Carrefour Polska” . Z badania przeprowadzonego przez Instytut – Mościcach SA oraz Ciech SA . (Więcej przyjrzenie się konkretnym, poszczególnym • Coca-Cola HBC Polska „Raport Odpowiedzialności Społecznej 2008” na rzecz Ekorozwoju, dotyczącego świado- o RESPECT Index na str . 31) inicjatywom, ma też na celu dostarczenie • Grupa LOTOS S .A . „Raport społecznej odpowiedzialności 2008 . Grupa Kapitałowa Grupy LOTOS S .A ”. mości ekologicznej polskiego społeczeństwa, inspiracji odnośnie możliwości współpracy za- • Korporacja Budowlana Kopahaus S .A . „Raport społecznej odpowiedzialności” wynika, że zdecydowana większość Polaków „15 polskich przykładów społecz- równo organizacjom społecznym, jak i przed- • POLPHARMA „Raport środowiskowy 2008” podziela ideę i akceptuje zasady zrównowa- nej odpowiedzialności biznesu” siębiorstwom . Książkę wydało Stowarzyszenie • POLPHARMA „Raport społeczny 2008” żonego rozwoju, przy jednocześnie wciąż . Przygotowana przez Forum Odpowiedzial- KONCENTRAT, założone przez dziennikarzy, • Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna „Raport odpowiedzialnego biznesu 2008” ograniczonej wiedzy na temat samego pojęcia . nego Biznesu książka to pierwsza na polskim którzy chcą realizować niekomercyjne pro- • Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA „Odpowiedzialna Energia” Badanie zrealizowane zostało przez Fundację rynku praktyczna publikacja przedstawiająca jekty społeczne i ożywiać przestrzeń miejską . • Provital Group „Korporacyjna Odpowiedzialność Społeczna . Raport 2008” CBOS, na zlecenie Instytutu, w kwietniu 2009 studia przypadków firm działających Publikacja jest dostępna bezpłatnie (można ją • SINTUR Sp . z o .o . „Odpowiedzialny biznes – dobre praktyki . Raport CSR 2008” roku, na 1000-osobowej próbie reprezentatyw- w polskich realiach biznesowych . Opisy i anali- zamówić na stronie www .pomysly .org pl). . • Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy „Odpowiedzialność Społeczna Branży Spirytusowej – RAPORT 2008” nej dla dorosłych mieszkańców Polski . Raport za najciekawszych dobrych praktyk w obszarze stanowił bezpośrednią kontynuację badań CSR-u firm zostały opracowane we współpracy „CSR and polish business on foreign * Informacje na podstawie danych zgromadzonych w ramach konkursu Raporty Społeczne 2009 (więcej o konkursie na stronie 87) nad świadomością ekologiczną Polaków z firmami partnerskimi FOB-u, które od wielu markets. Preliminary resaerach report.” w 2008 r . – „Polacy w zwierciadle ekologicz- lat starają się wdrażać filozofię odpowiedzial- . Publikacja stanowi analizę pilotażowych nym” . Koncentrował się z jednej strony na kwe- ności w prowadzone przez siebie działania badań przeprowadzonych na wybranych pol- stiach dotyczących indywidualnych działań na biznesowe . Publikacja jest przeznaczona dla skich przedsiębiorstwach w ramach projektu rzecz środowiska, zachowaniach konsumenc- nauczycieli akademickich oraz studentów – „Społeczna odpowiedzialność biznesu środko- kich oraz opiniach respondentów dotyczących poszczególne case studies mogą posłużyć jako woeuropejskiego na rynkach zagranicznych” inicjatywy z udziałem i/lub pod patronatem Forum Odpowiedzialnego Biznesu polityki energetycznej i roli technologii pomoc naukowa podczas zajęć nt . społecznej realizowanego przez CentrumCSR .pl we współ- w ochronie środowiska, z drugiej zaś ana- odpowiedzialności przedsiębiorstw . Specjalne pracy z Friedrich Ebert Stiftung . Głównym ce- lizował stosunek społeczeństwa do kwestii pytania badawcze pomogą w analizie poszcze- lem badań jest przegląd działań i modeli CSR inicjatywy w ramach lub z udziałem Ligi Odpowiedzialnego Biznesu zrównoważonego rozwoju . gólnych przypadków . istniejących w polskich firmach aktywnych na

92 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 93 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 O FORUM O FORUM

O Forum Odpowiedzialnego Biznesu

Misją Forum Odpowiedzialnego Biznesu jest upowszechnianie Forum na arenie międzynarodowej idei odpowiedzialnego biznesu jako standardu obowiązującego w Polsce, w celu zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw, Od 2002 roku Forum jest narodowym partnerem CSR zadowolenia społecznego i poprawy stanu środowiska . Europe – sieci organizacji promujących koncepcję odpo- wiedzialnego biznesu w Europie . Dzięki tej współpracy Swoją misję Forum realizuje poprzez: działalność Forum zyskało międzynarodowy wymiar . Przekłada się to na charakter realizowanych programów i umoż- 1.Promowanie odpowiedzialnego biznesu liwia korzystanie z dorobku innych europejskich organizacji . • Doroczna konferencja Forum Odpowiedzialnego Biznesu (wcześniej pod nazwą „Odpowiedzialny biznes”); Forum Odpowiedzialnego • Targi Dobrych Praktyk CSR; W roku 2008 Forum dołączyło do Global Compact – • Portal www .odpowiedzialnybiznes .pl; inicjatywy Sekretarza Generalnego ONZ, promującej Biznesu jest najstarszą • Newsletter Respo; zrównoważony rozwój i corporate citizenship . Tym i największą organizacją • Publikacje o odpowiedzialnym biznesie; samym, podobnie jak pozostali członkowie GC, Fo- • Współpraca z mediami (Forbes, Harvard Business Review, rum dobrowolnie zobowiązało się do przestrzegania w swojej pozarządową w Polsce, Puls Biznesu, Dziennik Gazeta Prawna, Gazeta Prawna, działalności dziesięciu fundamentalnych reguł z zakresu praw Marketing w praktyce i inne); człowieka, standardów pracy i ochrony środowiska naturalnego . która zajmuje się • Rozmowy o odpowiedzialnym biznesie – cykl spotkań po- koncepcją społecznej święconych różnym aspektom CSR-u . W styczniu 2009 Forum dołączyło do odpowiedzialności biznesu 2.Wspieranie firm we wdrażaniu zasad odpowiedzialnego CSR360 Global Partner Network (GPN) w kompleksowy sposób. biznesu − sieci niezależnych organizacji z całego świata, które pod prze- Forum pomaga firmom wprowadzać społeczną odpowie- wodnictwem Businnes in the Community współpracują w za- dzialność do codziennej praktyki biznesowej poprzez: kresie promowania społecznej odpowiedzialności biznesu . • Program Partnerstwa − kompleksowy program współpracy Stowarzyszenie powstało z firmami, który obejmuje profesjonalną debatę na temat w 2000 roku, posiada społecznej odpowiedzialności biznesu, warsztaty, spotkania, W maju 2009 Forum dołączyło do World Busi- newsletter, konsultacje oraz wspólne projekty . ness Council for Sustainable Development status organizacji pożytku (WBCSD) – wiodącej, światowej organizacji zajmującej się wspie- publicznego . 3.Wspólne działanie z biznesem na rzecz społeczeństwa raniem zrównoważonego rozwoju, na czele której stoją CEOs Forum w koalicji z biznesem prowadzi program wspiera- największych firm świata . WBCSD stanowi platformę wymiany FOB prowadzi liczne jący rozwój przyszłych kadr menedżerskich, promując od- doświadczeń, dobrych praktyk oraz wiedzy z zakresu zrównowa- powiedzialność jako standard funkcjonowania w biznesie żonego rozwoju . działania umożliwiające i w życiu: dialog i wymianę • Liga Odpowiedzialnego Biznesu – ogólnopolska sieć organi- zacji studenckich zaangażowanych w promowanie koncepcji W roku 2009 Forum współtworzyło Globe Award doświadczeń w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu . Polish Edition – pierwszą polską edycję Globe

GLOBE AW ARD Award, międzynarodowej nagrody, która ma na odpowiedzialnego biznesu Leading Sustainability A w ards 4.Analizowanie i rozwijanie odpowiedzialnego biznesu National Edition celu promowanie wartościowych inicjatyw w ob- i zrównoważonego Forum pokazuje nowe trendy i buduje sprzyjający klimat szarze zrównoważonego rozwoju i nagradzanie organizacji, społeczny i polityczny dla rozwoju odpowiedzialnego biz- które mają osiągnięcia w tym zakresie, a poprzez to wspieranie rozwoju pomiędzy firmami, nesu . W ramach tego obszaru realizowane są następujące zrównoważonego rozwoju w całym społeczeństwie . przedstawicielami władz projekty: • Raport Odpowiedzialny Biznes w Polsce; publicznych, organizacjami • Projekty badawcze – „Społeczna odpowiedzialność biznesu pozarządowymi oraz w Polsce . Wstępna analiza” dla Komisji Europejskiej i UNDP, „Menedżerowie 500” i inne . środowiskiem akademickim . • Publikacje.

94 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 95 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 O FORUM O FORUM

• konferencję „Forum Odpowiedzialnego Biznesu” 2. Wpływ na rozwój odpowie- • zamieszczanie informacji i materiałów na stronie dzialnego biznesu w Polsce oraz www .odpowiedzialnybiznes .pl • współudział w publikacjach FOB-u możliwość tworzenia rozwiązań oraz wszelkie wydarzenia organizowane przez FOB i partne- i projektów z tego zakresu poprzez: rów . • Udział w pracach Grup Roboczych 5. Szansę na budowanie sieci Celem prac roboczych grup eksperckich jest: Wypracowywanie wspólnych stanowisk grupy – materiał do kontaktów w szerokim gronie zaprezentowania przedstawicielom sektora publicznego, roz- Program Partnerstwa to kompleksowy program współpracy • Spotkaniom z ekspertem powszechniania w środowisku biznesowym oraz opinii pu- firm odpowiedzialnych społecz- Forum Odpowiedzialnego Biznesu z firmami, które poprzez Spotkania mają formę wykładu połączonego z możliwością blicznej; nie. swoje zaangażowanie i działania przyczyniają się do szerzenia zadawania pytań i prowadzenia dyskusji . Nasi eksperci to Wspólne akcje/kampanie – wymyślanie i realizowanie wspól- • Oprócz wydarzeń takich jak spotkania tematyczne, spotkania idei odpowiedzialnego biznesu w Polsce . przedstawiciele środowiska naukowego, pozarządowego, biz- nych kampanii, podejmowanie działań w poszczególnych ob- z ekspertem czy udział w pracach grup roboczych, organizu- nesowego i mediów, z Polski i ze świata (specjaliści współpra- szarach, leżących w osi zainteresowań uczestników grupy, np . jemy również działania wspierające zrównoważony rozwój Firmy uczestniczące w Programie tworzą ruch promujący odpo- cujący z CSR Europe, Word Business Council for Sustainable kampanie edukujące konsumenta, ekologiczne itp .; w praktyce. wiedzialne prowadzenie biznesu . Ze względu na wiarygodność Development, Global Compact) . Wspólne publikacje, zbiory dobrych praktyk – na podstawie Programu, Forum ustaliło przejrzyste kryteria przystąpienia do W listopadzie 2009 odbyło się spotkanie z Katherine Madden zebranych doświadczeń biznesowych . W kwietniu 2009 roku FOB, wspólnie z firmami partnerskimi, po- niego, wyłączając niektóre branże (np . produkcja i handel bro- – menedżerką w WBCSD, pracującą z międzynarodowymi kor- W 2009 roku grupy robocze opracowały 5 publikacji, opisują- sadził 1000 drzewek w podwarszawskim Nadleśnictwie Chojnów. nią) na poszczególnych poziomach współpracy . poracjami, firmami krajowymi i lokalnymi oraz innymi grupami cych, jak wdrożyć społeczną odpowiedzialność biznesu w prakty- Inicjatywa miała na celu zneutralizowanie emisji CO2 wygenero- interesariuszy,i odpowiedzialną za przygotowywanie i dostar- ce, oraz zbiór scenariuszy zajęć i wykładów w formie prezentacji wanej w związku z organizacją konferencji FOB-u w 2008 roku Przyjmując firmę do grona Partnerów, Forum opiera się na czanie narzędzi edukacyjnych w celu poszerzania i wykorzysty- z zakresu CSR-u, do wykorzystania na uczelniach wyższych. Pu- (więcej informacji w Kalendarium – Projekty, inicjatywy, akcje). pozytywnych przykładach praktyk biznesowych, bierze pod wania dobrych praktyk. Spotkanie poświęcono relacjom z inte- blikacje można pobrać z portalu www.odpowiedzialnybiznes.pl

uwagę chęć i gotowość firmy do wprowadzania zasad - odpo resariuszami w perspektywie globalnej. Co roku wspólnie z Państwem analizujemy i podsumowujemy zeszyt 3 zeszyt wiedzialnego biznesu w jej codziennym działaniu oraz do upo- zeszyt 1 naszą współpracę poprzez: wszechniania tego tematu w Polsce . Zadaniem stowarzyszenia • Spotkaniom tematycznym • spotkania ewaluacyjne, które mają formę indywidualnych jest tworzenie przyjaznego klimatu dla wymiany dobrych przy- Spotkania warsztatowo-dyskusyjne, dotyczące istotnych kwe- Firma spotkań z partnerami . Jest to ustrukturyzowana rozmowa, któ- kładów i doświadczeń oraz pokazywanie, że warto prowadzić stii lub trendów związanych z odpowiedzialnym biznesem Firma = zaangażowanie

= etyka benefi wolontariusze pracownicy ra podsumowuje mijający rok, określa oczekiwania i potrzeby

pracownicy dostawcy społeczeństwo biznes w odpowiedzialny sposób . w firmach . cjenci związane ze współpracą na rok najbliższy, wyznacza cele dla

firmy na dany rok w zakresie CSR-u, poziom i możliwość zaan- zeszyt 5 zeszyt • Wydarzeniom specjalnym 2 zeszyt

zeszyt 4 gażowania Partnera w działania FOB-u w danym roku . Jaka jest struktura W maju 2009 roku, przy okazji podpisania porozumień o współ-

Programu Partnerstwa? pracy z Ministerstwem Gospodarki oraz World Business Council Firma Firma W ramach Programu Partnerstwa Forum współpracowało w 2009 = środowisko = różnorodność

for Sustaiable Development (WBCSD), Forum Odpowiedzialnego Firma zespół eko

eko transport eko eko biuro eko

zarządzanie poszanowanie = pracownicy zrozumienie roku z 52 . firmami . 38 spośród nich to Partnerzy Strategiczni, do

odpowiedzialność rozwój Na Program składają się dwa poziomy współpracy: Biznesu zorganizowało dla firm partnerskich oraz zaproszonych zaangażowanie których należą: ABB w Polsce, Aviva, British American Tobacco, przedstawicieli rządu dyskusję panelową na temat: „Wyzwania Bayer, BRE Bank, Citi Handlowy, Coca-Cola HBC Polska, Coca-Cola Partner Strategiczny – firmy, które mogą pochwalić się okre- zrównoważonego rozwoju dla Polski w najbliższych latach” Poland Services Sp . z o .o ., Danone Polska, Deloitte, eurobank, ślonym dorobkiem w zakresie odpowiedzialności społecznej (więcej informacji w Kalendarium – Projekty, inicjatywy, akcje). Fortis Bank Polska SA, GlaxoSmithKline, Grupa Lotos S .A ., PGNiG biznesu, chcą dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi, SA, Grupa Żywiec S .A ., Henkel, IKEA Retail Sp . z o .o ., Janssen- a wraz z przystąpieniem do grona Partnerów Strategicznych Cilag Polska Sp . z o .o ., Johnson&Johnson Poland, Kredyt Bank Forum zobowiązują się długofalowo wspierać rozwój tej idei 3. Możliwość uczestniczenia – Grupa Warta, Kompania Piwowarska, L’Oréal Polska Sp . z o .o ., w Polsce oraz doskonalić swoje działania w tym zakresie . METRO Group, Microsoft, Nestlé Polska S .A ., Polkomtel S .A ., PKN w dialogu społecznym dotyczą- Orlen S .A ., Procter&Gamble, ProLogis, Provident Polska S .A ., Partner Wspierający − firmy i instytucje, które dzieląc się z Fo- cym odpowiedzialnego biznesu PricewaterhouseCoopers Sp . z o .o ., RWE Polska, Servier Polska, rum swoją wiedzą i narzędziami, wspierają je w profesjonalnym poprzez udział w: Shell Polska, Telekomunikacja Polska S .A ., Totalizator Sportowy, i sprawnym zarządzaniu stowarzyszeniem . UPC Polska Sp . z o .o . • Rozmowach o odpowiedzialnym biznesie Spotkania dyskusyjne na dany temat z udziałem przedstawi- Pozostałe firmy współpracujące z FOB-em w 2009 roku to: Bank Co można zyskać, współpracując cieli trzech sektorów . Spotkania odbywają się w formie debat Zachodni WBK S .A ., DHL Express (Poland) Sp . z o .o ., DOOR Po- z Forum Odpowiedzialnego Biznesu medialnych, są organizowane wspólnie z wybranym medium . land, Gemius, Grupa BOSS, Górnośląska Spółka Gazownictwa, w ramach Programu Partnerstwa? W roku 2009 Rozmowy odbyły się w marcu, czerwcu, wrześniu Instytut Monitorowania Mediów, Marketplanet, Philips Morris i grudniu – szegółowe informacje na ich temat znajdują się Polska Distribution Sp . z o .o ., PKP Cargo S .A . Pomorska Spółka w Kalendarium. Gazownictwa, Pracownia Gier Szkoleniowych, Profes i SARE 1. Dostęp do specjalistycznej Sp . z o .o . wiedzy, możliwość wymiany 4. Okazję do promowania Szczegółowych informacji udziela doświadczeń i informacje o naj- Natalia Gozdowska • Newsletterowi tematycznemu swoich odpowiedzialnych dzia- Menedżer Programu Partnerstwa Miesięczny newsletter dla przedstawicieli firm partnerskich nowszych trendach, dzięki: łań i dobrych praktyk poprzez: e-mail: natalia .gozdowska@fob .org .pl FOB-u; tel . 22 627 18 71, tel . kom . 663 020 358

96 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 97 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 O FORUM O FORUM

Pod egidą Ligi Odpowiedzialnego Biznesu Ambasadorzy i Am- Liga Odpowiedzialnego Biznesu basadorki przekazują wiedzę o CSR-ze pozostałym studentom to program edukacyjny i studentkom oraz licealistom i licealistkom, a poprzez program grantowy czyni to także szereg innych pasjonatów zagadnienia . skierowany do środowiska akademickiego, Choć działalność ta to zaledwie kropla w morzu potrzeb, to jed- realizowany nak dzięki niej coraz więcej młodych osób ma szansę dowie- przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu dzieć się o odpowiedzialnym biznesie . Dopóki zagadnienie nie we współpracy stanie się obowiązkowym elementem programów nauczania z PricewaterhouseCoopers, przyszłych pracowników biznesu, dopóty Liga i jej Ambasadorzy Telekomunikacją Polską na brak pola do działania narzekać nie będą . oraz Fundacją Kronenberga przy Citi Handlowy.

LOB tworzy sieć Ambasadorów CSR Przemysław Oczyp Edukacja, edukacja, edukacja! – studentów i studentek zaangażowanych Koordynator Ligi Odpowiedzialnego Biznesu Działania Ligi Odpowiedzialnego Biznesu w 2009 w promowanie idei odpowiedzialnego biznesu roku przemyslaw .oczyp@fob .org .pl w swoich lokalnych środowiskach. Coraz więcej firm dostrzega, że wdrażanie CSR-owych praktyk oraz całościowych strategii odpowiedzialnego biznesu może przynieść szereg korzyści i zredukować niepotrzebne koszty . W związku z tym coraz częściej poszukiwani są pracownicy, któ- rzy rozumieją, na czym polega CSR . Za społeczną odpowiedzial- Ambasadorzy CSR p a r t n e r z y ność biznesu w firmach nie zawsze odpowiadają menedżerowie Ambasadorami CSR są studenci zrzeszeni w Lidze Odpowie- CSR-u, ale osoby z działów PR-u, Marketingu, HR-u, Komunika- dzialnego Biznesu, którzy promują i inicjują działania na rzecz cji, dlatego wiedza z zakresu Corporate Social Responsibility społecznej odpowiedzialności biznesu w swoich środowiskach jest pożądana przez pracodawców również w przypadku pra- lokalnych . cowników z wymienionych działów . Pytanie tylko, gdzie takich organizacji, które realizowały projekty związane ze społeczną od- pracowników znaleźć, skoro na polskich uczelniach rzadkością powiedzialnością biznesu . Projekty były kierowane do uczniów W 2009 roku wspierali nas Ambasadorzy CSR w miastach: są przedmioty poruszające tę tematykę, a świadomość młodzie- szkół ponadgimnazjalnych, studentów, dziennikarzy, a także na- ży odnośnie zagadnienia jest bardzo niska – znajomość pojęcia uczycieli przedmiotów związanych z przedsiębiorczością w lice- potwierdziło tylko 16% badanych w grupie 18-25 lat, a zdecy- ach, dla których zostały opracowane specjalne scenariusze zajęć . dowana większość respondentów (64%) nigdy nie zetknęła Ze względu na zainteresowanie programem grantowym oraz się z pojęciem biznesu odpowiedzialnego społecznie bądź nie ciekawe projekty, które się odbyły dzięki możliwości ich dofinan- była w stanie stwierdzić, czy spotkała się już z tym określeniem sowania, w edycji 2009/10 zwiększyliśmy jego zasięg, przyznając (20%) − wyniki badań przeprowadzonych w listopadzie 2009 dotacje dwukrotnie − w edycji jesiennej oraz w edycji wiosennej . roku przez firmę Gemius SA wraz z Forum Odpowiedzialnego Biznesu „Młodzi konsumenci o CSR-ze” . Jeżeli traktujemy spo- Dla zainteresowanych pogłębianiem wiedzy o CSR-ze z całej Pol- łeczną odpowiedzialność biznesu poważnie, jako wyznacznik ski Liga przygotowała również czwartą już edycję Akademii Od- nowych trendów ekonomicznych i społecznych, zrozumienie powiedzialnego Biznesu, która tradycyjnie miała miejsce wiosną . i akceptacja dla tego problemu ze strony młodzieży jest wręcz Liczba zgłoszeń przerosła oczekiwania organizatorów zaintere- nie do przeszacowania . Warto więc poświecić czas i środki na sowanie było tak duże, że zdecydowaliśmy się powiększyć licz- p a t r o n i m e d i a l n i ich rzetelną edukację w tym zakresie, by byli społecznie odpo- bę uczestników aż o jedną trzecią . W ramach Akademii miały wiedzialni w rzeczywisty, a nie tylko marketingowy sposób – miejsce dyskusje panelowe i warsztaty z przedstawicielami firm twierdzi Małgorzata Niepokulczycka z Federacji Konsumentów . należących do liderów w zakresie realizowania zasad społecznej odpowiedzialności, którzy wraz z uczestnikami rozmawiali na Naprzeciw problemowi braku edukacji na temat społecznej temat CSR-u jako strategicznym podejściu do odpowiedzialności m e d i a wspierające odpowiedzialności biznesu wychodzą Ambasadorzy CSR dzia- za własność . Akademia odbyła się pod honorowym patronatem www .dlastudenta .pl łający w Lidze Odpowiedzialnego Biznesu, którzy podejmują Ministra Skarbu Państwa . (Więcej informacji o AOB 2009 w Ka- www .studentnews pl. inicjatywy związane z edukacją młodzieży zarówno studenc- lendarium – Seminaria, spotkania, konferencje) . CSRinfo kiej, jak i licealnej . Potrzebne wydaje się docieranie do młodych Radio Student osób już na poziomie szkoły średniej, dlatego też Ambasadorzy W październiku i listopadzie Liga Odpowiedzialnego Biznesu Radio Akadera w Sopocie i Białymstoku w ubiegłym roku prowadzili szkolenia w ramach projektu realizowanego wspólnie z Ministerstwem Manko i lekcje przedsiębiorczości na temat CSR-u w szkołach ponad- Skarbu Państwa zorganizowała wykłady edukacyjne na 18 . gimnazjalnych, docierając do blisko tysiąca licealistów . W in- uczelniach w 11 . miastach Polski . Ich odbiorcy mogli dowie- nych miastach zorganizowano szereg wydarzeń dla studentów, dzieć się, czym jest społeczna odpowiedzialność biznesu, w jaki z których na szczególną uwagę zasługuje „CSR Day” w Krakowie sposób może stać się źródłem przewagi konkurencyjnej czy też LOB w 2009 roku w liczbach: i Warszawie . Ponadto studenci z całej Polski mogli zmierzyć się jak wpisuje się w zagadnienie odpowiedzialności za własność . z zadaniem opracowania wdrażania strategii CSR-owych W ramach projektu zorganizowano również konkurs na krót- • W 2009 w ramach LOB-u działało 43 . wygląda codzienna praca, wyzwania • Działania dotarły do ponad 3500 . w firmie, biorąc udział w konkursie CSR case study (www .csr- kometrażowy film „Mam – posiadam – odpowiadam” . Zwycięz- Ambasadorów w 14 . miastach; i trudności, z którymi się spotykają spe- młodych osób; casestudy .pl) . (Więcej o inicjatywach LOB w Kalendarium) . cami zostali autorzy filmu „CSR – Społeczna Odpowiedzialność cjaliści i menedżerowie CSR-u . Gośćmi Biznesu”: Piotr Kasprzak, Artur Malinowski i Jakub Nowicki . • odbyło się 5 Podwieczorków przy Podwieczorków byli przedstawiciele • Stronę www .lob .org pl. odwiedziło W 2009 roku po raz pierwszy zostały przyznane dotacje dla or- Zwieńczeniem konkursu była gala wręczenia nagród w Mini- CSR – nieformalnych spotkań z przed- Grupy TP, Grupy LOTOS, Danone’a, Uni- 12 907 użytkowników, z czego 8 534 ganizacji studenckich i młodzieżowych w ramach programu sterstwie Skarbu Państwa, której towarzyszyła dyskusja panelo- stawicielami biznesu, nauki i rządu, na wersytetu Ekonomicznego w Krakowie stanowili niepowtarzalni użytkownicy . grantowego Pracownia Działań Lokalnych . Dotacje otrzymało 12 wa nt .: „CSR jako odpowiedzialność za własność” . których można było dowiedzieć się, jak oraz Ministerstwa Gospodarki;

98 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl 99 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 INDEKS FIRM I DOBRYCH PRAKTYK INDEKS FIRM I DOBRYCH PRAKTYK

l p n a z w a f i r m y n a z w a p r a k t y k i r o d z a j p r a k t y k i s t r l p n a z w a f i r m y n a z w a p r a k t y k i r o d z a j p r a k t y k i s t r biznes a miejsce pracy biznes a społeczeństwo 1 Danone Sp . z o .o . Firma przyjazna rodzicom Życie zawodowe i prywatne 20 36 Alcatel-Lucent Odpowiedzialni społecznie Zaangażowanie społeczne 40 2 Grupa LOTOS Rozmawiamy o LOTOSIE Komunikacja wewnętrzna 20 37 Amway Polska Pomóż dziecku, gdy się zakrztusi Zaangażowanie społeczne 40 3 HSBC Bank Polska Kodeks etyczny podstawą kultury organizacyjnej firmy Etyka biznesu 20 38 ArcelorMittal Poland NHpedia Zaangażowanie społeczne 40 4 IBM Polska Corporate Service Corps Równe szanse i różnorodność 21 39 Aviva Program stypendialny dla niepełnosprawnych Równe szanse i różnorodność 41 5 IKEA Retail Rodzice w IKEA Życie zawodowe i prywatne 21 sportowców 6 Instytut Monitorowania Mediów W stronę pracownika Partycypacja pracowników 22 40 Avon Cosmetics Polska Avon kontra przemoc Zdrowie i bezpieczeństwo 41 w zarządzaniu 41 Bank BGŻ Klasa BGŻ Równe szanse i różnorodność 41 7 KOGENERACJA S .A . Działalność Rady Etyki Etyka biznesu 22 42 Bank Gospodarstwa Krajowego Wsparcie edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich Równe szanse i różnorodność 42 8 Kompania Piwowarska SA Szkolenia „ABC alkoholu” Edukacja pracowników 22 43 CenterNet S .A . Moja Pierwsza Komórka Zdrowie i bezpieczeństwo 42 9 Metro Group Bądź zdrów z METRO Group Edukacja pracowników 23 44 Citi Handlowy Tydzień dla Oszczędzania Edukacja finansowa 42 10 Nutricia Polska Sp . z o .o . Przekaż poZDROWIEnia Edukacja pracowników 23 45 Danone Sp . z o .o . Aplikacja „Podziel się posiłkiem” na Facebooku Zaangażowanie społeczne 43 11 PGE Polska Grupa Energetyczna HOPP – Human Oriented Productivity Partycypacja pracowników 24 46 Ericsson w Polsce Komunikacja dla wszystkich Zaangażowanie społeczne 43 Improvement Programme w zarządzaniu 47 Gaspol Gaspol Kibicuje Klimatowi Rozwój lokalny 44 12 Polkomtel S .A . Bezpieczny Biznes Zdrowie i bezpieczeństwo 24 48 GlaxoSmithKline Mam Haka na Raka Zdrowie i bezpieczeństwo 44 13 PROFES Gramy FAIR PLAY Etyka biznesu 24 49 Górnośląska Spółka Gazownictwa Bezpieczny Mieszkaniec Zdrowie i bezpieczeństwo 45 14 Servier Polska Inicjatywa pracowników na rzecz chorych Zdrowie i bezpieczeństwo 25 sp . z o .o . na białaczkę 50 Grupa Allianz Polska Promocja transplantologii Zdrowie i bezpieczeństwo 45 15 Wincanton Na rzecz zdrowia Zdrowie i bezpieczeństwo 25 51 Grupa ATLAS ATLAS – dobry obywatel Zaangażowanie społeczne 45 * Zbiorczy opis dobrych praktyk poświęconych wolontariatowi pracowniczemu (szczegółowe zestawienie – str . 102) 26 52 Grupa Kapitałowa Polskiej Grupy Podaruj Zdrowie Zdrowie i bezpieczeństwo 46 Farmaceutycznej S .A . biznes a rynek 53 Grupa Muszkieterów Place Zabaw – Muszkieterowie Zaangażowanie społeczne 46 16 ABB Sp . z o .o . Telefon zaufania dla partnerów biznesowych Zarządzanie łańcuchem dostaw 30 54 Grupa TP Dźwięki Marzeń Zdrowie i bezpieczeństwo 46 17 Axel Springer Polska Optymalizacja nakładów prasy Innowacja zrównoważonego rozwoju 30 55 Grupa Żywiec Polityka Alkoholowa Zdrowie i bezpieczeństwo 47 18 Danone Sp . z o .o . Serwis internetowy dla dostawców mleka EMILKA Zarządzanie łańcuchem dostaw 30 56 Infakt Infakt dla non-profit Zaangażowanie społeczne 47 19 DB Schenker Działania profilaktyczne w łańcuchu dostaw Zarządzanie łańcuchem dostaw 31 57 Kraft Foods Polska S .A . Walka z głodem i niedożywieniem Zaangażowanie społeczne 48 20 Deloitte Polska, „Forbes”, Respect Index Odpowiedzialne inwestowanie 31 58 L'Oréal Polska Łatwiejszy Dostęp do Wiedzy Równe szanse i różnorodność 48 Giełda Papierów Wartościowych 59 Mazowiecka Spółka Gazownictwa Wsparcie edukacji techników gazownictwa Edukacja 48 w Warszawie, sp . z o .o . Kulczyk Investments 60 METRO Group METRO Student Edukacja 49 21 eurobank Wygraj eurobank! Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości 32 61 Microsoft „3 . . 2 . 1. . . Internet!” – bezpieczeństwo dzieci Zdrowie i bezpieczeństwo 49 22 Grupa Ergo Hestia Risk Focus Edukacja 32 w Internecie 23 Grupa Ergo Hestia Ekoszkody – przewodnik po ryzyku ekologicznym Edukacja 32 62 PAMSO S .A . Akademia Zdrowego Żywienia PAMSO Zdrowie i bezpieczeństwo 50 24 Grupa TP B-Link Rozwój rynku 33 63 PGNiG SA ENERGIA NAUKI Edukacja 50 25 Irving Naprzeciw potrzebom klientów niewidomych Rozwój rynku 33 64 Polskie Towarzystwo Przesyłu Bezpieczniej z prądem Zdrowie i bezpieczeństwo i niedowidzących i Rozdziału Energii Elektrycznej 26 Kompania Piwowarska SA System zarządzania i raportowania wyników Innowacja zrównoważonego rozwoju 34 65 PricewaterhouseCoopers Koalicja „Charytatywny SMS bez VAT” Zaangażowanie społeczne 51 zrównoważonego rozwoju 66 Procter & Gamble Klub Dzieci Targówka – Dzielimy się pasją Zaangażowanie społeczne 51 27 Konferencja Przedsiębiorstw Przewodnik profesjonalnej windykacji Edukacja 34 67 Renault Polska 10 edycja „Bezpieczeństwa dla Wszystkich” Zdrowie i bezpieczeństwo 52 Finansowych 68 RoboNET Sp . z o .o . FIRST LEGO League Edukacja 52 28 Nestlé Polska Bezpieczne i lżejsze opakowania Innowacja zrównoważonego rozwoju 34 69 SziK Zorganizowanie klubu piłki nożnej w Woli Rafałowskiej Zaangażowanie społeczne 53 29 Nordea Bank Polska Bankowość dla osób niewidomych i niedowidzących Rozwój rynku 35 70 Telefonia DIALOG S .A . DialNet Masters 2009 Edukacja 53 30 PGNiG SA Konferencja „Odpowiedzialna energia” Inicjatywy branżowe 35 i PricewaterhouseCoopers 71 UPC Polska Akademia e-Bezpieczeństwa UPC Zdrowie i bezpieczeństwo 53 31 PKN ORLEN S .A . Kawa z certyfikatem Faitrade na stacjach paliw Sprawiedliwy handel 35 72 UPC Polska Akademia e-Seniora Równe szanse i różnorodność 54 32 Polski Przemysł Spirytusowy (PPS) Szkolenia z zakresu odpowiedzialnej sprzedaży Edukacja 36 i serwowania napojów alkoholowych 33 PricewaterhouseCoopers Studia podyplomowe Edukacja 36 „CSR . Strategia odpowiedzialnego biznesu ”. 34 Provident Konkurs dla dziennikarzy Edukacja 37 35 TFI SKOK S .A . Etyczne inwestowanie Odpowiedzialne inwestowanie 37

100 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl  101 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 INDEKS FIRM I DOBRYCH PRAKTYK INDEKS FIRM I DOBRYCH PRAKTYK

l p n a z w a f i r m y n a z w a p r a k t y k i r o d z a j p r a k t y k i s t r n a z w a f i r m y n r s t r o n y n a z w a f i r m y n r s t r o n y n a z w a f i r m y n r s t r o n y ABB Sp . z o .o . 30, 58 Elektociepłownia Zielona 86 Kompania Piwowarska SA 13, 22, 26, 34, 80, biznes a środowisko 4EverNet 86 Góra S .A . 81, 91 73 ABB Sp . z o .o . Efektywność energetyczna Ekoefektywność 58 Abrys Sp . z o .o . 91 ELEKTROBUDOWA SA 92 Konferencja Przedsiębiorstw 34 Finansowych 74 Axel Springer Polska AXELKI na zielono Ekobiuro 58 Accenture 26 Elektromontaż Rzeszów 86 Konsorcjum Przedsiębiorstw 86 Elektrownia „Stalowa Wola” 86 75 Bank Ochrony Środowiska S .A . Bank przyjazny klimatowi Ochrona środowiska 58 Accountable Sustainable 82 Robót Górniczych i Budowy S .A . Business Szybów S .A . 76 Bayer Sp . z o .o . Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie zmian Edukacja ekologiczna 59 Enea 90 Agencja Turystyczna 87 Kopalnia Lubelski Węgiel 88 klimatycznych „Hegemon” Ericsson w Polsce 43,82 Bogdanka 77 British American Tobacco Polska Zielona Akademia Ochrona środowiska 59 Alcatel-Lucent 40 Euler Hermes 14 Kopalnia Wapienia 86 „Morawica” S .A . 78 Coca-Cola HBC Polska/ Promowanie recyklingu odpadów opakowaniowych Zarządzanie odpadami 60 Allegro 78 Euro Bank SA 32 Coca-Cola Poland Services Amadeus 90 Eurobox Polska Sp . z o .o . 86 Kraft Food Polska S .A . 48 Amway Polska 40 FagorMasterCook S .A . 86 Kredyt Bank 26 79 Grupa Allianz Polska Zielony Allianz Ekobiuro 60 Antalis Poland 83, 88 Fiat Auto Poland 85 Kulczyk Investments 6, 13, 31 80 Grupa LOTOS Ochrona bioróżnorodności Bałtyku Ochrona przyrody 61 APATOR S .A . 92 Flash Press Media 85 Lediko 87 81 Grupa TP Green IT Zielone IT 61 ArcelorMittal Poland 40, 81 Fortis Bank Polska SA 87 Leroy Merlin 26 82 Grupa VELUX w Polsce Strategia klimatyczna VELUX Ograniczanie emisji 61 AVIVA 27, 41, 82 GASPOL S .A . 44 Liberate Media 85 Avon Cosmetics Polska 41 Gaz System SA 89 L’Oréal Polska 48 83 Henkel Polska Mamy zielone pojęcie Ekobiuro 62 Axel Springer Polska 30, 58, 85 GE Money Bank 86 LUVENA S .A . 87 84 IKEA Retail Edukacyjna strona internetowa dlanatury .pl Edukacja ekologiczna 62 Bank BGŻ 41 Gemius SA 14, 80, 92 Marma Polskie Folie 86 85 KGHM Ecoren Akcja „Energicznie chroń środowisko” Edukacja ekologiczna 63 Bank BPH SA 86, 92 GfK Polonia 12, 13, 91 Mazowiecka Spółka 48 Gazownictwa sp . z o .o . 86 PKN ORLEN S .A . Responsible Care Inicjatywy branżowe 63 Bank Gospodarstwa Krajowego 26, 42 Giełda Papierów 6, 9, 13, 31, 84 Mazur Roman-MasterStudio 86 Bank Ochrony Środowiska S .A . 58, 92 Wartościowych w Warszawie 87 ProLogis Zielona Ścieżka Ekobiuro 64 of Business Bank Pekao SA 82 GK Polska Grupa 46 Farmacutyczna S .A . METRO Group 23, 49, 83 88 Tesco Polska Edukacja interesariuszy w ramach strategii Edukacja ekologiczna 64 Bank Zachodni WBK 86 zmniejszania wpływu na środowisko Mexeo 87 Barlinek S .A . 92 GlaxoSmithKline 26, 44, 83, 85, 87 Microsoft 26, 43, 49, 85 89 Total Recycling Services Biznesie! Nakręć się na Środowisko! Zarządzanie odpadami 65 BASF 90 GoodBrand & Company 13, 83, 91 Międzynarodowe Targi 86 Górnośląska Spółka 45 90 UPC Polska Zielony rok Edukacja ekologiczna 65 Bayer Sp . z o .o . 59 Poznańskie Sp . z o .o . Gazownictwa sp . z o .o . 91 UPS Polska i Polska Agencja Zielone podejście w Warszawie Ochrona środowiska 65 BNI Polska 87 MJCC Employer Branding 80 Grupa Allianz Polska 45, 6 Consultants Żeglugi Powietrznej Bombardier Transportation 86 Sp . z o .o . Grupa ATLAS 45, 86 Mondi Świecie S .A . 92 92 Żywiec Zdrój S .A . Moje Silne Drzewo Ochrona środowiska 66 BOMI SA 83 Grupa EDF 21, 89 Motorola Polska Electronics 86 Braun&Partners 84, 91, 92 Grupa Ergo Hestia 32 Sp . z o .o . Grupa LOTOS 13, 61, 70, 81, 83, MPGK Katowice 77 zarządzanie i raportowanie BRE Bank SA 27, 70, 80, 84, 87, 88, 90, 93 84, 86, 87, 91, 92 Nestlé 34 93 BRE Bank SA Wdrożenie wytycznych Global Reporting Initiative Raportowanie społeczne 70 British American Tobacco 26, 59, 80, 81 Grupa Muszkieterów 46 Nordea Bank Polska 35 Polska do raportowania społecznego Grupa TP 20, 26, 33, 46, 61, Nutricia Polska Sp . z o .o . 23, 86 ZPPP Browary Polskie 78 94 Grupa LOTOS Raport społecznej odpowiedzialności Raportowanie społeczne 70 79, 80, 81, 83, 84, NZOZ Centrum Medyczne 86 Budimex 92 85, 88, 89, 91,92 „Amicus” Sp . z o .o . 95 PKN ORLEN S .A . Raportowanie społeczne w PKN ORLEN Raportowanie społeczne 70 Business Consulting 87 Grupa TVN 82 Odzieżowe Pole 89 Carlsberg Polska 84 Grupa VELUX w Polsce 61 Opal Ryszard Szulc Wacław 87 CenterNet S .A . 42 Grupa Żywiec 47, 86, 92 Olejniczak S .j . Centrum Badania Opinii 12, 92 Henkel Polska 13, 62 PAMSO S .A . 50 Społecznej Hewlett-Packard 90 Partner Center 79 * W zbiorczym opisie Wolontariat pracowniczy przedstawiono dobre praktyki następujących firm: 26 Centrum Fotowoltaiki 90 Hill&Knowlton 87 Partner of Promotion 86, 87 96 Aviva „Kto na ochotnika – wolontariat w Avivie” Cetrum Kongresów i Rekreacji 86 HP 88 PGE Kopalnia Węgla 86 „Orle Gniazdo” Szczyrk Brunatnego Turów S .A . 97 Bank Gospodarstwa Krajowego „Wolontariat jest super!” Sp . z o .o . HSBC Bank Polska 20 PGE Polska Grupa 24 IBM Polska 21 98 BRE Bank SA „Zróbmy razem coś dobrego” Ciech SA 92 Energetyczna Ideo Sp . z o .o . 86 99 British American Tobacco Polska Program wolontariatu pracowniczego Citi Handlowy 14, 42, 79, 81, PGNiG SA 13, 35, 50, 82, 84, 86, 92 IKEA Retail 21, 62, 85, 86, 87 85, 87, 88, 89,92 100 DB Schenker „Czas pomagania” Coca Cola HBC 60 Infakt 47 Philips 90 101 GlaxoSmithKline Program wolontariatu pracowniczego Coca Cola Poland Services 60 ING Bank Śląski 27, 92 PKN ORLEN S .A . 13, 27, 35, 63, 70, 102 Grupa TP „W trosce o innych” Colliers International Polska 86 Instytut Monitorowania 22 83, 84, 85, 87, Sp . z o .o . Mediów 88, 92 103 ING Bank Śląski S .A . „Dobry pomysł” CSR Consulting 6,83,87 IRVING 33, 79 PKO BP S .A . 86 104 Kompania Piwowarska SA „Ekipa nie tylko od święta” PKP Polskie Linie Kolejowe 78 CSRinfo 6, 80, 81, 82, 84, Johnson&Johnson 78 105 Kredyt Bank S .A . „TAK od serca” 85, 88 Kancelaria Leśnodorski, 85 PKP Przewozy Regionalne 86 (Zakład Łódzki) i TUiR WARTA S .A . Danone Sp . z o .o . 13, 20, 30, 43, 79, Ślusarek i Wspólnicy Poli Trade Polska Sp . z o .o . 77 83, 87, 88, 91 Katowicki Holding Węglowy 78 106 Microsoft „Dobre okienk@ – Otwórz się na dobre” Polkomtel S .A . 24, 84 DB Schenker 26, 31 S .A . POLOmarket Sp . z o .o . 86 107 PKN ORLEN S .A . Program wolontariatu pracowniczego Delfarma Sp . z o .o . 86 KGHM Ecoren 63 Polska Agencja Żeglugi 65 108 Provident „Tak! Pomagam” Deloitte Polska 6, 7, 13, 31, 82, KGHM Polska Miedź 92 Powietrznej 83, 84, 88, 90 Kinnarps Polska 82 109 Toyota Motor Manufacturing „PoMOC z Toyoty” Polski Przemysł Spirytusowy 36,78 Det Norske Veritas 81, 83, 85, 91 Poland KOGENERACJA S .A . 21 (PPS) DHL 79 Komandor 81 110 UPS Polska Program wolontariatu pracowniczego Polskie Towarzystwo Przesyłu 50 Easy Green 85 Komart 87 i Rozdziału Energii Elektrycznej

102 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl  103 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2009 INDEKS FIRM I DOBRYCH PRAKTYK RAPORT ODPOWIEDZIALNY BIZNES W POLSCE n a z w a f i r m y n r s t r o n y PricewaterhouseCoopers 7, 15, 35, 36, 51, 79, 80, 81, 82, 85, Dobre praktyki 87, 88, 89, 91 PRO REHA Sp . z o .o . 87 Procter&Gamble 51, 88 PROFES 24 ProLogis 64 Promax 87 20 10 Proton Relations 80 Provident 26, 37 Przedsiębiorstwo 87 Wielobranżowe KAMPOL PTK Centertel 89 PZU SA 78,79 Radmor S .A . 86 Rafineria Nafty Jedlicze S .A . 86 Redefine 81 Renault Polska 52 Revolt 90 DA J RoboNET Sp . o .o . 52 Rossmann 78 Servier Polska 25, 77 Sharp Electronics Poland 85 SHL Polska 82 PRZYKŁAD SM „MLEKPOL” 86 Stratus Marketing Strategies 85 Suez Gdf 89 SziK 53 INNYM! Szkoła Językowa Conversa 81 Business Development Targi Kielce Sp . z o .o . 86 Tauron 89 TBWA/Telescope 87 Telefonia DIALOG S .A . 53 Telma Group Communications 86 Tesco Polska 64 TFI SKOK S .A . 37, 79, 84 Total Recycling Services 65 Toyota Motor Manufacturing 27 Poland Toyota Motor Poland 91 TUiR WARTA 26 Unity Line Sp . z o .o . 82,86 Universum 15 UPC Polska 53, 54, 65, 86 UPS Polska 26, 65 Values Grupa Firm Doradczych 6, 80, 83, 85 Vattenfall Poland 82, 89, 90 Veolia Energy/ Dalkia 82 Vive Textile Recycling 88 Wamtechnik 90 Waterman International 82 Poland Wincanton 25 WS Atkins 80 Young&Rubicam 87 Zakłady Azotowe „PUŁAWY” 86 S .A . Zakłady Azotowe 92 w Tarnowie-Mościcach SA Zakłady Magnezytowe 92 „Ropczyce” SA Załady Mięsne „Potorscy” 86 Zetkama S .A . 86 Żywiec Zdrój S .A . 66, 87 Dobre praktyki prześlij na adres: dobre_praktyki@fob .org pl. Szczegóły: www .odpowiedzialnybiznes .pl 104 www.odpowiedzialnybiznes.pl www.odpowiedzialnybiznes.pl Copyright by Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2010. Wszelkie prawa zastrzeżone. ISBN 978-83-920938-7-9 www ziesiątki ważnych informacji. ważnych Dziesiątki .odpowiedzialnybizes.pl d ręki. Od Online.