Literatura/Historia

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Literatura/Historia Literatura/Historia 10 WYDZIAŁ FILOLOGICZNY UNIWERSYTETU W BIAŁYMSTOKU NAUKOWA SERIA WYDAWNICZA LITERATURA/HISTORIA 10 STUDIA TATARSKIE pod redakcją Grzegorza Czerwińskiego Seria 3 KATEDRA BADAŃ FILOLOGICZNYCH „WSCHÓD – ZACHÓD” KOMITET REDAKCYjNY SERII: Mariya Bracka, Piotr Chomik, Lilia Citko, Agnieszka Czajkowska, Krzysztof Czajkowski, Grzegorz Czerwiński, joanna Dziedzic, Anna janicka, Tadeusz Kasabuła, Andrzej P. Kluczyński, Kamil Kopania, Krzysztof Korotkich, Grzegorz Kowalski, Lucy Lisowska, jarosław Ławski [Przewodniczący], Barbara Olech, Iwona E. Rusek, Michał Siedlecki, Łukasz Zabielski, Paweł Kuciński Recenzenci tomu: dr hab. Selim Chazbijewicz, prof. UWM dr hab. Jolanta Sztachelska, prof. UwB Redaktor tomu: Grzegorz Czerwiński Opracowanie graficzne i skład: Alter Studio Korekta: Małgorzata Sylwestrzak Fotografie archiwalne pochodzą ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie Fotografia na okładce: Dominik Krzymiński Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, 2013 Copyright by Grzegorz Czerwiński ISBN 978-83-64081-11-8 Książka została przygotowana i wydana w ramach projektu badawczego „Literatura polsko-tatarska po 1918 roku”. Projekt finansowany ze środków Narodowego Cen- trum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/07/B/HS2/00292. Wydawca tomu: Alter Studio 15-082 Białystok ul. Świętojańska 8 lok. 5 tel./fax 85 732 01 88 e-mail: [email protected] www.alterstudio.com.pl PODRÓżE DO SERCA ISLAMU. Antologia MIęDZYWOjENNEGO reportażU POLSKICH TATARÓW WSTęP, WYBÓR I OPRACOWANIE GRZEGORZ CZERWIŃSKI Białystok 2014 Naukowa SERIA wydawnicza COLLOqUIA orientalia bialostocensia Wschód, Pogranicza, Kresy, obrzeża i krańce, peryferie i prowincja to miejsca o szczególnej mocy kulturotwórczej. Równocześnie jest to przestrzeń oddziaływa- nia odmiennych centrów cywilizacyjnych, religijnych, językowych, symbolicznych i literackich. Białystok i Podlasie, dawne ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego i całej jagiellońskiej Rzeczypospolitej to miejsce i dynamiczna przestrzeń pogranicz- na w głębokim znaczeniu: stykają się tutaj przecinające Europę na pół płyty konty- nentalne cywilizacji łacińskiego Zachodu i bizantyjskiego Wschodu. Ścierają się tu, ale nie niszcząc wzajemnie, Orient ze światem Zachodu, Bałtowie ze Słowianami, prawosławni z katolikami, Białorusini z Polakami, Ukraińcy i Rosjanie. To źródło niemal wygasłej, niegdyś żywej tradycji żydowskiej, wyniszczonej przez Szoah, po- woli odbudowującej się w nowym otoczeniu kulturowym i etnicznym. Tu znajdują się wielkie centra religijne i kulturalne wschodniego i zachodniego chrystianizmu: Ostra Brama, żyrowice, Święta Góra Grabarka, Poczajów, Troki, Ławra Supraska, Grodno, żytomierz, Bar, nade wszystko Ławra Kijowsko-Peczerska; tu leżą ośrodki polskiego islamu: Kruszyniany i Bohoniki, centra religijne Karaimów, źródła chasydyzmu. Białostockie Kolokwia Wschodnie to idea służąca międzykulturowej i między-reli- gijnej wymianie myśli, utrwalaniu źródeł pamięci i tożsamości kulturowo-historycz- nej, badaniu świadectw literackich, artystycznych, przedstawiających przenikanie się wiar, kultur i tożsamości. „Colloquia Orientalia Bialostocensia” to naukowa seria wydawnicza, której zada- niem jest publikowanie materiałów źródłowych i prac naukowych dotyczących szero- ko rozumianego dziedzictwa europejskiego Wschodu. jego części stanowią… - Kultura, literatura, historia Europy Środkowej i Wschodniej. - Cywilizacyjne i kulturowe pogranicza Europy i innych kontynentów, Orientu, Południa, Śródziemnomorza. - Pierwsza Rzeczpospolita oraz kultury krajów słowiańskich, bałtyckich, germań- skich, romańskich. - Wielkie Księstwo Litewskie, Podlasie i Polesie, Inflanty, Kresy, pogranicze wschodnie, Prusy Wschodnie. - Kultury mniejszości: Białorusinów, żydów, Karaimów, Ukraińców, Rosjan, Niem- ców, Romów, Tatarów, staroobrzędowców, prawosławnych, protestantów. - Tradycje, obrzędy, symbole i mity narodów Wschodu, języki ludów zamieszkują- cych tę kulturową przestrzeń. RADA Naukowa SERII Wydawniczej COLLOqUIA Orientalia Bialostocensia: Andrzej Baranow (Uniwersytet Pedagogiczny w Wilnie, Litwa) Krystyna Barkowska (Uniwersytet w Dyneburgu, Łotwa) Adam Bezwiński (UKW, Bydgoszcz) Olena Bondarewa (Kijów, Ukraina) Grażyna Borkowska (IBL PAN, Warszawa) Tadeusz Bujnicki (UW, Warszawa) – Przewodniczący Urszula Cierniak (AjD, Częstochowa) Mieczysław jackiewicz (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn) Wołodymyr jerszow (Uniwersytet w żytomierzu, Ukraina) Dmitry Karnaukhov (Nowosybirsk, Rosja) Zbigniew Kaźmierczyk (Uniwersytet Gdański) Anna Kieżuń (Uniwersytet w Białymstoku) Halina Krukowska (Uniwersytet w Białymstoku) Ryszard Löw (Tel-Aviv, Izrael) jan Leończuk (Książnica Podlaska, Białystok) Natalia Malutina (Odessa, Ukraina) Elżbieta Mikiciuk (Uniwersytet Gdański) Małgorzata Mikołajczak (UZ, Zielona Góra) Antoni Mironowicz (Uniwersytet w Białymstoku) Swietłana Musijenko (Grodno, Białoruś) Aleksander Naumow (Uj, Kraków) Viviana Nosilia (Uniwersytet w Padwie, Włochy) jerzy Nikitorowicz (Uniwersytet w Białymstoku) Eulalia Papla (Uj, Kraków) Danuta Piwowarska (Uj, Kraków) jarosław Poliszczuk (Kijów, Ukraina) Rościsław Radyszewski (Uniwersytet Kijowski, Ukraina) German Ritz (Universität Zürich) Krzysztof Rutkowski (UW, Warszawa) Tadeusz Sucharski (AP, Słupsk) Wanda Supa (Uniwersytet w Białymstoku) Halina Turkiewicz (Uniwersytet Pedagogiczny w Wilnie, Litwa) Alois Woldan (Universität Wien) Igor Wasiliewicz żuk (Uniwersytet w Grodnie) SPIS TREŚCI WSTęP . 13 KILKA SŁÓW O LITERATURZE PODRÓżNICZEj TATARÓW POLSKICH W DWUDZIESTOLECIU MIęDZYWOjENNYM . 15 Tatarzy polscy – rys historyczny i przegląd stanu badań . 16 Międzywojenna twórczość literacka Tatarów polskich . 21 Wokół reportażu podróżniczego Tatarów polskich . 24 ZASADY WYDANIA . 31 BIBLIOGRAFIA (WYBÓR) . 33 LEON NAjMAN-MIRZA KRYCZYŃSKI . 39 Nota biograficzna . 41 Wybrana bibliografia pism naukowych, publicystycznych i literackich . 45 Tatarzy polscy a świat islamu . 47 Pod słońcem Maroka . 57 EDIGE SZYNKIEWICZ . 73 Nota biograficzna . 75 Wybrana bibliografia pism naukowych, publicystycznych i literackich . 79 Z podróży po Persji . 81 10 SPIS TREśCI ALI ISMAIL WORONOWICZ . 115 Nota biograficzna . 117 Wybrana bibliografia pism naukowych, publicystycznych i literackich . 121 Bajram. Obrazek filmowy . 123 Garść wrażeń z Egiptu . 127 Fellach egipski . 132 Kobieta egipska . 137 Islam a kobieta . 142 Obrazki kairskie . 148 Wnętrze świątyni muzułmańskiej . 156 Budownictwo muzułmańskie w Al-Kahira . 159 Rzeczywistość . 166 MUSTAFA ALEKSANDROWICZ . 169 Nota biograficzna . 171 Wybrana bibliografia pism naukowych, publicystycznych i literackich . 175 Z podróży do Egiptu . 177 Al-Azhar . 184 Kair – miasto kontrastów . 189 Meczety w Kairze . 195 W kraju wielkich pustyń . 200 SUMMARY . 215 INDEKS NAZWISK . 221 Meczet Al-Azhar w Kairze Fot. Dominik Krzymiński Meczet Ibn Tuluna w Kairze Fot. Dominik Krzymiński WSTęP KILKA SŁÓW O LITERATURZE PODRÓżNICZEj TATARÓW POLSKICH W DWUDZIESTOLECIU MIęDZYWOjENNYM Prezentowana książka zawiera utwory literackie Tatarów polskich, które pod względem gatunkowym można zakwalifikować do szeroko rozumianego reportażu. Do publikacji wybrano dzieła czterech auto- rów: Leona Kryczyńskiego, Edigego Szynkiewicza, Alego Woronowi- cza i Mustafy Aleksandrowicza. Obok Sprawozdań z podróży muftiego jakuba Szynkiewicza są to najważniejsze teksty reportażowo-podróż- nicze napisane przez polskich wyznawców islamu w dwudziestoleciu międzywojennym. Decydując o wyborze utworów do publikacji brano pod uwagę nie tylko ich poziom artystyczny i oryginalność tematyki. Ważny był rów- nież kontekst historyczny i społeczny: wszystkie prezentowane dzieła pełniły w dwudziestoleciu międzywojennym ważną rolę w procesie poznawania świata islamu przez Polaków (ich wartość poznawcza nie straciła zresztą do dzisiaj swojej aktualności), a dla Tatarów polskich stanowiły ponadto opis archetypicznej podróży do źródeł tożsamo- ści religijnej. Stąd też decyzja, z jednej strony, o włączeniu utworów o zróżnicowanym poziomie literackim, z drugiej strony, o bardzo sze- rokim potraktowaniu pojęcia reportażu, przekraczającym ramy defini- cji z zakresu poetyki i teorii literatury. Aby pokazać, jak ważne były dla polskich muzułmanów relacje ze światem islamu i podróże do kra- jów muzułmańskich, zdecydowano się ponadto włączyć do niniejszego 16 GRZEGORZ CZERWIńSKI wydania artykuł Leona Kryczyńskiego pod tytułem Tatarzy polscy a świat islamu. jest to esej popularnonaukowy, aczkolwiek tematycznie wiąże się on ściśle z zawartością tomu, stanowiąc niejako historyczny wstęp do problematyki reportażu polsko-tatarskiego. Co również waż- ne, napisany jest on przez jednego z dwudziestowiecznych podróżników tatarskich. Utworem nie będącym przykładem literatury podróżniczo- -reportażowej jest też esej Alego Woronowicza zatytułowany Rzeczywi- stość. Stanowić on może jednak ciekawe podsumowanie doświadczeń wyniesionych przez pisarza z Egiptu, stąd też decyzja o włączeniu tego tekstu do prezentowanej antologii. Zanim powiemy parę słów o polsko-tatarskiej twórczości literackiej, przypomnijmy w skrócie najważniejsze wydarzenia z historii osadnictwa tatarskiego w Polsce oraz naszkicujmy sytuację Tatarów w dwudziesto- leciu międzywojennym. Wskażmy ponadto wybrane prace naukowe, po- święcone tej tematyce. Tatarzy polscy – rys historyczny i przegląd stanu badań Tatarzy zaczęli przybywać na tereny Wielkiego Księstwa Litewskie- go w XIV wieku1. Z początku byli to przede wszystkim jeńcy wojenni, wzięci do niewoli podczas wypraw wojsk litewskich przeciwko Złotej Ordzie. Wkrótce pojawili się
Recommended publications
  • Katalog 28 (178) Aukcji Domu Aukcyjnego Okna Sztuki Z 15-05
    okl_3385x235s5g85_192str.qxd 5/17/13 12:30 AM Page 1 DOM AUKCYJNY OKNA SZTUKI 28 (178) AUKCJA 15 czerwca 2013 WARSZAWA 15 VI 2013 Maria i Andrzej Ochalscy Dom Aukcyjny OKNA SZTUKI 05-822 Milanówek ul. Grodeckiego 17 okl_3385x235s5g85_192str.qxd 5/17/13 12:30 AM Page 2 Maria i Andrzej Ochalscy Dom Aukcyjny OKNA SZTUKI Aukcja 28 (178) w sobot´, 15 czerwca 2013 w sali Pompejaƒskiej Hotelu Europejskiego w Warszawie Krakowskie PrzedmieÊcie 13 Rozpocz´cie aukcji o godz. 11 Wystawa przedaukcyjna w Hotelu Europejskim w dniu aukcji od godz. 8.00 fotografi a cyfrowa – Agata Ciołek (tel. 22 822 73 74) opracowanie grafi czne – ALFA T¸UMACZENIA i DTP D. Stukach i V. Stukach Spó∏ka Jawna – 0 601 156 866 katalog dost´pny w internecie: www.artinfo.pl, www.ochalscy.eu bliższe informacje, zamówienia pocztowe,telefoniczne i mailowe w Domu Aukcyjnym, 05-822 Milanówek, ul. Grodeckiego 17 tel. 503 122 535 tel. (22) 755 83 11 [email protected] [email protected] katalog płatny 20 PLN przelewem na konto lub bezpośrednio w dniu aukcji konto: Dzieła Sztuki, Maria Ochalska 66 1020 1097 0000 7902 0003 2409 Wydawca: Maria Ochalska, Dzieła Sztuki, Dom Aukcyjny OKNA SZTUKI Z księgozbioru Andrzeja Ryszkiewicza str. 4 Literatura str. 31 Książki dla dzieci i młodzieży 50 Satyra, groteska, żart 53 Historia str. 61 Judaica 83 Regionalia 93 Pamiątki historyczne 105 Książki o sztuce str. 107 Film, fotografi a 114 Teatr 116 Książki o książce str. 120 Ikonografi a str. 128 Stare druki str. 142 Autografy, listy, dokumenty rękopiśmienne str. 151 Czasopisma str. 161 Inter arma str.
    [Show full text]
  • „Jam Z Rodu Nomadów”
    „JAM Z RODU NOMADÓW” Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku Grzegorz Czerwiński „JAM Z RODU NOMADÓW” LITERATURA POLSKO-TATARSKA PO 1918 ROKU Białystok 2017 Recenzenci naukowi: Dr hab. Czesław Łapicz, prof. em. UMK Centrum Badań Kitabistycznych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika Dr hab. Anna Szawerna-Dyrszka, prof. UŚ Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, Uniwersytet Śląski Opracowanie redakcyjne: Małgorzata Sylwestrzak Korekta: Jolanta Dragańska Projekt okładki i skład: Hubert Pilcicki Indeks nazwisk: Michał Siedlecki Tłumaczenie streszczeń: Aleksander Gadomski, Marcin Hościłowicz W książce wykorzystano fotografie ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie Fotografia na okładce: mozaika na medresie Tilla Qori (Samarkanda, Uzbe- kistan). Fot. Grzegorz Czerwiński Publikacja dofinansowana przez Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku © Copyright by Grzegorz Czerwiński, Białystok 2017 ISBN 978-83-64081-43-9 Druk i oprawa: Alter Studio, 15-281 Białystok, ul. Legionowa 30, lok. 211 tel./fax: 85 72 22 545, e-mail: [email protected] www.alterstudio.com.pl Monografia została przygotowana w ramach projektu badawczego „Literatura polsko- -tatarska po 1918 roku”, realizowanego w latach 2013–2016 w Katedrze Badań Filolo- gicznych „Wschód – Zachód” na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Białymstoku. Projekt finansowany był ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na pod- stawie decyzji numer DEC-2012/07/B/HS2/00292. SPIS TREŚCI WSTĘP Zarysowanie celu badawczego ..............................11
    [Show full text]
  • Miadi Dolmayan Umut Islam in the Balkans
    2cilt MİADI DOLMAYAN UMUT ISLAM IN THE BALKANS UNEXPIRED HOPE TÜRKİSTAN’DAN BALKANLARA FROM TURKESTAN TO THE BALKANS EDİTÖR Muhammet Savaş Kafkasyali Ankara - Belgrade - Bucharest - Budapest - Chisinau - Kiev Podgorica - Sarajevo - Skopje - Tirana - Zagreb İnceleme Araştırma Dizisi Yayın No:19 BALKANLARDA İSLAM MİADI DOLMAYAN UMUT Cilt 2: Türkistan’dan Balkanlara From Turkestan to the Balkans Editör Dr. Muhammet Savaş KAFKASYALI Balkanlarda İslam: Türkistan’dan Balkanlara - From Turkestan to the Balkans / Editör: Dr. Muhammet Savaş Kafkasyalı Ankara: T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı 2016 5.c. (2902 s.) ; 16*24 cm T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı inceleme-araştırma-dizisi; yayın no:19 İçindekiler: c.1: Muğlaklıktan Berraklığa / From Ambiguity to Clarity c.2: Türkistan’dan Balkanlara / From Turkestan to the Balkans c.3: Gönül Fethinden Zihniyet Temsiline / From the Conquest of Hearts to the Representation of Mentality c.4: Vakti Azizden Vakti Zelalete / From Times of Glory to Times of Humility c.5: Köprüler Yıkan Zihniyetin Yıkılışı / Demolishing Mentality Which Demolishes Bridges ISBN: 978-605-9642-11-8 - Takım ISBN: 978-605-9642-13-2 - Cilt-2 Kafkasyalı, Muhammet Savaş Redaksiyon Prof. Dr. İsmail ÇALIŞKAN Prof. Dr. Ahmet YILDIRIM Proje Ekibi Doç. Dr. Bahadır GÜCÜYETER Dr. Hamza KOLUKISA Dr. Fatih VEYİS Hasan BEKDEŞ Tasarım-Baskı Karınca Creative Ajans Adres: Dr. Mediha Eldem Sokak 56/1 Kızılay/Ankara Tel: 0 312 431 54 83 / Faks: 0312 431 54 84 http://www.karincayayinlari.net
    [Show full text]
  • Heidi Hein, Der Piłsudski-Kult Und Seine Bedeutung
    Heidi Hein, Der Piłsudski-Kult und seine Bedeutung für den polnischen Staat 1926-1939 j^qbof^ifbk=rka=pqrafbk= wro=lpqjfqqbibrolm^Jclop`erkd= eÉê~ìëÖÉÖÉÄÉå=îçã=eÉêÇÉêJfåëíáíìí=ÉKsK= = = V= = = Heidi Hein Der Piłsudski-Kult und seine Bedeutung für den polnischen Staat 1926-1939= = VERLAG HERDER-INSTITUT MARBURG 2002 D 61 Die Deutsche Bibliothek – CIP-Einheitsaufnahme Ein Titeldatensatz für diese Publikation ist bei Der Deutschen Bibliothek erhältlich. CIP-Cataloguing-in-Publication-Data A catalogue record for this publication is available from Die Deutsche Bibliothek © 2002 by Herder-Institut, 35037 Marburg, Gisonenweg 5-7 Printed in Germany Alle Rechte vorbehalten Redaktion: Hans-Werner Rautenberg Satz: Herder-Institut, 35037 Marburg Druck und Bindung: Fa. Stahringer, 35085 Ebsdorfergrund Umschlagbild: Titelseite des *áRV3UDZG\v. 19.III.1929 ISBN 3-87969-289-0 Józef Piłsudski – to oręż Polski okryty sławą Legjonów w wojnie światowej, Józef Piłsudski – to wola życia i zwycięstwa na progu niepodległej Ojczyzny wyrażona wiekopomną obroną Lwowa i Wilna, Józef Piłsudski – to granice dzisiejszej Rzeczypospolitej, zakreślone siłą polskiego oręża, Józef Piłsudski – to chlubny pokój, owoc pracy zwycięskiego Wodza Narodu, Józef Piłsudski – to hasło wspólnego trudu dla utrwalenia potęgi Rzeczypospolitej w nowej społeczności polskiej. Józef Piłsudski – das ist die Waffe Polens, bedeckt mit dem Ruhm der Legionen im Weltkrieg, Józef Piłsudski – das ist der Wille zum Leben und zum Sieg an der Schwelle zum unabhängigen Vaterland, der seinen Ausdruck fand in der unvergeßlichen Verteidigung von Lemberg und Wilna, Józef Piłsudski – das sind die Grenzen der heutigen Republik, gezogen von der Stärke der polnischen Waffen, Józef Piłsudski – das ist der ruhmvolle Frieden, die Frucht der Arbeit des siegreichen Führers der Nation, Józef Piłsudski – das ist die Losung [unserer] gemeinsamen Anstrengung zur Festigung der Macht der Republik in der neuen polnischen Gesellschaft.
    [Show full text]
  • Marszałek Piłsudski
    Świat z Obrazach MARSZAŁEK PIŁSUDSKI- ŚWIAT W OBRAZACH. Nr. i. CYKL BIOGRAFICZNY. I. LIST OPAD 1931 R. MARSZAŁEK JÓZEF PIŁSUDSKI 115 ZDJĘĆ TEKST OPRACOWAŁ WACŁAW SIEROSZEWSKI ŚWIAT W OBRAZACH NR. I. LISTOPAD 1931 CYKL BIOGRAFICZNY. I. MARSZAŁEK JÓZEF PIŁSUDSKI 115 ZDJĘĆ TEKST OPRACOWAŁ WACŁAW SIEROSZEWSKI Zeszyt kolejny wydawnictwa „Świat w obrazach" T Zeszyt kolejny cyklu biograficznego I. LISTOPAD 1931 WYDAWNICTWO WŁ. DZWONKOWSKIEGO i ST. RADLIŃSKIEGO WARSZAWA, UL. SENATORSKA Nr. 11. DRUKARNIA NARODOWA W KRAKOWIE. JÓZEF PIŁSUDSKI „Biada ludom, co swoje krzyżują proroki...‘‘ Sprawiedliwość dziejowa zrządziła, że odbudowanie niepodległego Państwa Polskiego zostało na wieki związane z imieniem człowieka, którego duszą zjawiła się i ukształtowała w czasach najmroczniejszych i okolicach najbardziej uciemiężonych Ojczyzny naszej. Józef Piłsudski urodził się w 1867 roku we wsi Zułowie w powiecie Święciańskim na Wileńszczyźnie. O dzieciństwie sam Józef Piłsudski pisże.• „Było to we dworku szlacheckim na Litwie, jakie dziesięć lat po powstaniu. Wrażenie wieszatielskich sądów Murawiewa było jeszcze tak świeże, że ludzie drżeli na widok munduru czynowniczego, a twarze ich ściągały się, gdy w powietrzu zabrzmiewał dzwonek zwiastujący przy­ bycie którego z przedstawicieli władzy moskiewskiej. W tym to czasie matka moja wyciągała niekiedy z jak iejś kryjówki, jej tylko wiadomej, kilka książek, które odczytywała, ucząc nas, dzieci, pewnych ustępów na pam ięć. Były to utwory naszych wieszczów. Tajemnica, którą te chwile były otaczane, wzruszenie matki, udzielające się małym słucha­ czom, zmiana dekoracji, jaka następowała z chwilą, gdy niepożądany jaki świadek trafiał przypadkowo na nasze rodzinne konspiracje, wszyst­ ko to zostawiało niezatarte wrażenia w naszym umyśle...“1 „I teraz jeszcze tkwi mi w pamięci psalm: „Będzie Polska w imię Pana...“, jakim kończono zawsze nasze tajne domowe zebrania...“ — dodaje w swym pamiętniku Bronisław, starszy brat Józefa.
    [Show full text]
  • Koło Historii
    Koło Historii Czasopismo afiliowane z Instytutem Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Redakcja Damian Podoba (redaktor naczelny) Aleksandra Cyfrowicz (redaktor językowa), Iwona Górnicka (redaktor językowa) Rada Naukowa Arkadiusz Adamczyk (UJK-Filia Piotrków Trybunalski), Cristina González Caizán (UW), Grzegorz Jawor (UMCS), Patrycja Jakóbczyk-Adamczyk (UJK-Filia Piotrków Trybunalski), Krzysztof Kania (UMK), Robert Litwiński (UMCS), Janusz Mierzwa (UJ), Imre Molnár (Instytut Węgierski w Bratysławie), Ivan Monolatij (Narodowy Uniwersytet Przykarpacki w Iwanofrankiwsku), Xavier Móreno Juliá (Uniwersytet Rovira i Virgili Tarragona), Jacek Piotrowski (UWr), Marek Sioma (UMCS), Dariusz Słapek (UMCS), Andrej Tóth (Uniwersytet Ekonomiczny w Pradze), Marek Woźniak (UMCS) Czasopismo notowane w części B Wykazu czasopism Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 23 grudnia 2015 r. Pozycja 805 – 3 punkty Adres Redakcji Koło Naukowe Historyków Studentów UMCS w Lublinie Instytut Historii pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4a 20-031 Lublin www.knhs.umcs.lublin.pl/kh.php Koło Historii numer 17 Lublin 2015 Recenzenci dr hab. Mariusz Ausz (UMCS), dr hab. Mariusz Bartnicki (UMCS), dr Marek Białokur (UO), dr hab. Jacek Chachaj (KUL), dr hab. Krzysztof Kania (UMK), dr Marek Konstankiewicz (UMCS), dr hab. Adam Kopciowski (UMCS), dr hab. Dariusz Kupisz (UMCS), dr hab. Ireneusz Łuć (UMCS), dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS, dr hab. Małgorzata Nossowska (UMCS), dr hab. Jacek Pietrzak (UŁ), dr Joanna Sobiesiak (UMCS), prof. dr hab. Ryszard Szczygieł (UMCS), dr Jerzy Ternes (UMCS), dr hab. Leszek Wierzbicki (UMCS), dr hab. Roman Wysocki (UMCS), prof. dr hab. Zbigniew Zaporowski (UMCS) Tłumaczenia na język angielski Wojciech Popik Tłumaczenia na język niemiecki Luiza Malendowska Tłumaczenia na język rosyjski Michał Rykaczewski © Copyright by Koło Naukowe Historyków Studentów UMCS ISSN 1505-8530 Wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa http://www.knhs.umcs.lublin.pl/kh.php Skład i okładka AZKO Anna Kowalczyk Druk – „Elpil”, ul.
    [Show full text]
  • Ycie Religijne Tatarów Na Ziemiach Wielkiego Ksi
    ZYCIE TATAROW_okladka:Layout 2 9/20/10 1:49 PM Page 1 Artur Konopacki (ur. 1975) Artur Konopacki Artur ˚ycie religijne Tatarów absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Konopacki w Białymstoku, obecnie adiunkt w Zakładzie Historii Wychowania na ziemiach Wielkiego na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UwB. Interesuje si´ historià Tatarów Ksi´stwa Litewskiego Wielkiego Ksi´stwa Litewskiego w XVI–XIX wieku oraz dziejami oÊwiaty od XVI do XIX wieku na ziemiach Tatarów ˚ycie religijne na obszarze Wielkiego Ksi´stwa Litewskiego. w XVI–XIX wieku Pre zen to wa na ksià˝ ka przez pry zmat is la mu przedsta wia hi sto ri´ osad ni ków tatar - skich przy by łych do Wielkie go Ksi´ stwa Li tew skie go w XIV stu le ciu. Po ru szo no w niej ró˝ ne aspek ty ich ˝y cia re li gij ne go na przestrze ni XVI –XIX wie ku. Prac´ za opa trzo no w in te re su jà ce ilu stra cje, cz´ sto wcze Êniej nie pu bli ko wa ne. W dobie co raz wi´k sze go za in te re so wa nia is la mem war to prze Êle dziç, w ja ki spo sób prze dosta wał si´ on na zie mie dawnej Rze czy pospo li tej i ewo lu ował w Êro do wi sku chrze Êci jaƒ skim. Lek tu ra umo˝ li wi zro zu mie nie tego, jak ró˝ne wyzna nia współ ist nia - ły nie tyl ko obok sie bie, ale te˝ ze so bà. „Za le tà pra cy jest opar cie jej na sze ro kiej kwe ren dzie ar chi wal nej, szcze gól nie do ty czà - cej wie ku XIX; dla tej epo ki wno si spo ro da nych.
    [Show full text]
  • Quarterly, Volume XXV Research Journal 27
    Quarterly, Volume XXV (October-December) Research Journal 27 (4/2020) Volume Editor Grzegorz Rosłan HSS Journal indexed, among others, on the basis of the reference of the Minister of Science and Higher Education in The Central European Journal of Social Sciences and Humanities (CEJSH), ERIH PLUS, DOAJ and Index Copernicus Journal Master List 2019. Issued with the consent of the Rector Editor in Chief Publishing House of Rzeszow University of Technology Lesław GNIEWEK EDITORIAL BOARD Editor-in-Chief Grzegorz OSTASZ Deputy of Editor-in-Chief Justyna STECKO Editorial assistant El żbieta KURZ ĘPA Associate Editors Eugeniusz MOCZUK, Tadeusz OLEJARZ, Marta POMYKAŁA Grzegorz ROSŁAN, Beata ZATWARNICKA-MADURA, Dominik ZIMON Scientific Board Alla ARISTOVA (Ukraine), Heinrich BADURA (Austria), Guido BALDI (Germany) Aleksander BOBKO (Poland), Zbigniew BOCHNIARZ (The USA), Viktor CHEPURKO (Ukraine) Zuzana HAJDUOVÁ (Slovakia), Wilem J.M. HEIJMAN (The Netherlands) Tamara HOVORUN (Ukraine), Paweł GRATA (Poland) Beatriz Urbano LOPEZ DE MENESES (Spain), Aleksandr MEREZHKO (Ukraine) Nellya NYCHKALO (Ukraine), Waldemar PARUCH (Poland), Krzysztof REJMAN (Poland) Annely ROTHKEGEL (Germany), Josef SABLIK (Slovakia), Mykoła STADNIK (Ukraine) Anatoliy TKACH (Ukraine), Michael WARD (Ireland), Natalia ZHYHAYLO (Ukraine) Statistical editor Tomasz PISULA Language editors E-CORRECTOR Magdalena REJMAN-ZIENTEK, Piotr CYREK Volume editor Grzegorz ROSŁAN (Poland) Project of the cover Damian G ĘBAROWSKI The electronic version of the Journal is the final, binding version. e-ISSN 2300-9918 Publisher: Publishing House of Rzeszów University of Technology, 12 Powsta ńców Warszawy Ave., 35-959 Rzeszów (e-mail: [email protected]) http://oficyna.prz.edu.pl Editorial Office: Rzeszów University of Technology, The Faculty of Management, 10 Powsta ńców Warszawy Ave., 35-959 Rzeszów, phone: 17 8651383, e-mail: [email protected] http://hss.prz.edu.pl Additional information and an imprint – p.
    [Show full text]
  • Download File
    Stanowisko Józefa Piłsudskiego wobec marksizmu… NOWA KRYTYKA 34 ROK 2015 ISSN 0867-647X DOI: 10.18276/nk.2015.34-06 Andrzej Wojtaszak Uniwersytet Szczeciński Stanowisko Józefa Piłsudskiego wobec marksizmu w korespondencji oraz Pismach zbiorowych Słowa kluczowe: Józef Piłsudski, socjalizm, marksizm, niepodległość Polski, rewi- zjonizm, rewolucja, II Międzynarodówka Socjalistyczna, walka klas, partie po- lityczne, myśl polityczna Każdy badacz losów Józefa Piłsudskiego musi się zmierzyć z okresem jego działal- ności konspiracyjnej, kiedy to jak całe „pokolenie niepodległości” podjął walkę o po- wrót Polski na mapy świata. Piłsudski jak wielu młodych polskich konspiratorów znalazł się w środowisku, któremu nieobojętne były idee socjalistyczne. Na temat związków przyszłego Marszałka Polski z socjalizmem powstało już wiele opraco- wań, artykułów, analiz i ocen1. Na temat jego roli w polskim ruchu socjalistycznym wypowiadali się także (na przykład we wspomnieniach i pamiętnikach) jego partyjni towarzysze2. W prezentowanym opracowaniu autor korzystał z artykułów, korespondencji i wywiadów przygotowanych i udzielanych przez towarzysza Wiktora (Ziuka), do- tyczących jego działalności w ruchu socjalistycznym oraz stosunku do idei mark- 1 Literatura biograficzna dotycząca Józefa Piłsudskiego jest bardzo obszerna, warto chociażby przytoczyć prace: A. Garlicki, U źródeł obozu belwederskiego, Warszawa 1983; idem, Józef Piłsudski 1867–1935, Warszawa 1988; W. Suleja, Józef Piłsudski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1995; W. Jędrzejewicz, J. Cisek, Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935, t. I: 1867– 1918, Wrocław 1994; W. Pobóg-Malinowski, Józef Piłsudski 1867–1908, t. I: W podziemiach konspiracji, t. II: W ogniu rewolucji 1901–1908; Warszawa 1935. 2 B. Limanowski, Pamiętniki, t. II, Warszawa 1958; I. Mościcki, Autobiografia, Warszawa 1983; L. Wasilewski, Józef Piłsudski, jakim Go znałem, Warszawa 2013 (reprint ze wstępem Andrzeja Friszke).
    [Show full text]
  • Pułkownik Adam Koc. Biografia Polityczna
    Pułkownik Adam Koc Biografia polityczna Janusz Mierzwa Pułkownik Adam Koc Biografia polityczna Kraków 2006 4 Janusz Mierzwa Pu³kownik Adam Koc. Biografia polityczna Recenzenci: prof. dr hab. Micha³ liwa dr hab. Andrzej L. Sowa Redakcja: Ma³gorzata Hertmanowicz-Brzoza Korekta: Ma³gorzata Hertmanowicz-Brzoza Indeksy: Ma³gorzata Hertmanowicz-Brzoza Projekt ok³adki: Anna Rych³y-Mierzwa Zdjêcie na ok³adce: p³k Adam Koc, 1936 r. © Janusz Mierzwa © Copyright by Historia Iagellonica Publikacja dofinansowana ze rodków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego przeznaczonych na dzia³alnoæ statutow¹ Wydzia³u Historycznego Uniwersytetu Jagielloñskiego oraz Fundacjê im. Jana Kantego Steczkowskiego ISBN 83-88737-33-3 Sk³ad i ³amanie: Studio Poligraficzne AiD s.c. Kraków, tel. (012) 294-64-21 Druk i oprawa: Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjañskiego ul. Konfederacka 6, 30-306 Kraków; tel. (012) 266-40-00 Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica z siedzib¹ w Instytucie Historii UJ ul. Go³êbia 13 31-007 Kraków www.iagellonica.com.pl 5 Ani, dziêki której wyrozumia³oci praca ta mog³a powstaæ, i Miko³ajowi, który usilnie stara³ siê zapobiec jej napisaniu 6 Janusz Mierzwa Pu³kownik Adam Koc. Biografia polityczna 7 SPIS TRECI Spis skrótów ....................................................................................................... 9 Wstêp ................................................................................................................ 13 Rozdzia³ 1. Strzelec-Peowiak-Legionista ........................................................
    [Show full text]
  • Selim Chazbijewicz PRINTED PUBLICATIONS and PUBLIC
    ISSN 1563-0242 еISSN 2617-7978 Хабаршы. Журналистика сериясы. №1 (59) 2021 https://bulletin-journalism.kaznu.kz IRSTI 19.31 https://doi.org/10.26577/HJ.2021.v59.i1.01 Selim Chazbijewicz University of Warmia And Mazury, Poland, Olsztyn, Ambassador of Poland to Kazakhstan, e-mail: [email protected] PRINTED PUBLICATIONS AND PUBLIC ORGANIZATIONS OF POLISH-LITHUANIAN TATARS: THE SECOND HALF OF THE 19TH CENTURY AND THE 20TH CENTURY At the end of the 19th and the beginning of the 20th century, there was a national revival of the Polish-Lithuanian Tatars connected with the general atmosphere in Europe where nationalism was a key ideology, as well as with the increase of the national feelings among the Muslim nations of the Russian Empire, and with the effort of a group of Polish Tatar young intellectuals. The purpose of the article is to present the results of research on the content of the media, literature and cultural values of the Polish-Lithuanian Tatars in Russia in the late nineteenth and early twentieth centuries. In Saint Petersburg, at the end of the 19th century, there was a quite large settlement of the Polish and other inhabitants of the Empire. According to the statistical data, in 1900, there were 50,000 Poles living there, that stood for 3,57% of the city population. The same statistics shows that there were about 5,800 Tatars from Crimea, the Volga Region, and Siberia settled in Saint Petersburg. In these numerous national mosaics there also were the Polish-Lithuania Tatars. In Saint Petersburg, activists of national Pan-Turkism and Pan-Islam movements in Russia were educated.
    [Show full text]
  • Józef Piłsudski W Bibliofilstwie
    Organizator JJózefózef Piłssudski.udski. NiepodlegNiepodległośćść. ć ę ęć DDziedzictwo.ziedzictwo. PamiPamięćęć i m a P . o w t Patroni medialni c i z d e i z D . Dziedzictwo. Pami . Dziedzictwo. ć ś ść o o ł ł g e l d o p e i N . i k Partnerzy s d u s sudski. Niepodleg ł i P f e z ó J Józef P zem ieodlegoi arzaie et ednot organizayn amorzd oedzta azoieiego Józef Piłsudski. Niepodległość. Dziedzictwo. Pamięć Józef Piłsudski. Niepodległość. Dziedzictwo. Pamięć Redakcja Tadeusz Skoczek i Jolanta Załęczny Warszawa 2019 Publikację recenzowali do druku: Prof. dr hab. Marian Marek Drozdowski Prof. dr hab. Zbigniew Judycki Na okładce wykorzystano grafikę: Studium portretowe z teki Józef Piłsud- ski w 13 planszach, Zdzisław Czermański, Warszawa 1935, zbiory Mu- zeum Niepodległości w Warszawie, nr inw. Rp. 146/11 Wydawnictwo Muzeum Niepodległości w Warszawie ISBN 978-83-65439-72-7 Muzeum Niepodległości w Warszawie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Mazowieckiego Spis treści Tadeusz Skoczek Wstęp. O Piłsudskim w Muzeum Niepodległości ............................. 7 I. Apoteoza Janusz Odziemkowski Józef Piłsudski. Wizje niepodległej Rzeczypospolitej i jej miejsca w Europie ...................................................................................................... 21 Wiesław Jan Wysocki Testament Marszałka ............................................................................... 41 Adam Ostanek Związki Józefa Piłsudskiego ze Lwowem ........................................... 61 Karol Chylak Implikacje myśli politycznej
    [Show full text]