ISSN 1426-1987 W numerze:

INFORMACYJNY

- MIESIĘCZNIK krakowscy ECHO SAMORZĄDOWY urbaniści

- spotkanie Nr. 9/88 z Robertem PAŹDZIERNIK 1999

KLUCZ - XIII Rajd

Bogucin Duży - - Chechło - Cieślin - Golczowice - Hucisko

- - - - - Szkolne Klucze Krzywopłoty Kwaśniów Dolny Ostoje Kwaśniów Górny - - Ryczówek - Przyrody VI Mistrzostwa Polski XIII Rajd Szlakami Walk

Zgromadzeni podjaroszowieckim domem kultury widzowie mieli okazję obejrzeć

- Oddziału niezwykle emocjonujące widowisko sportowe w sobotę 25 września odbyły się tam Hardego VI Mistrzostwa Polski w Konkurencjach Alpinizmu Jaskiniowego. We wspinaczce, dla 17 września. dnia młodzież biegu na orientację oraz penetracji jaskini rywalizowało ze sobą ośmiu alpinistów, Dwudniowy Rajd rozpoczął się niektórychjuż Tego i dzieci ze w na zamku w w tym trzy panie! swymi opiekunami wyruszyli trasę, postój był Rabsztynie, gdzie miały miejsce konkurencje. Noc spędzili w Domaniewicach i Załężu (gm.Wol­ brom). Następnego dnia dotarli na wzgórze Psiarskie, miejsce, gdzie Gerard Woźnica HARDY w 1944r. zorganizował obóz leśny dla swego partyzanckiego oddziału, tu też odbywały się główne uroczystości zakończenia Rajdu. Młodsze dzieci, kombatanci, władze gminne i goście przybyli na wzgórze 18 wrze­ śnia.

Honorowym gościem, od lat oczekiwanym w tym miejscu, była Pani Krystyna

Woźnicowa - żona HARDEGO.

czytaj str. 6

Mosty linowe i przypinki Koło Kultury w Jaroszowcu

Spotkanie z Robertem Musiorowskim

Robert Musiorski niedowidzący mistrz w pływaniu otrzymał z rąk Wójta Gminy Klucze Małgorzaty Węgrzyn nagrodę w wysokości 3 tysiące złotych i dyplom za wy­ bitne osiągnięcia w sporcie.

Odprawej: JózefKaczmarczyk - Zastępca Wójta, Krystyna Musiorska - mama Wójt Gminy Pani Małgorzata Węgrzyn wręcza zwycięskiej grupie puchar

Roberta, Robert, Barbara Wąs — przewodnicząca Komisji Oświaty, Małgorzata

- Kulawik — Węgrzyn Wójt Gminy, Eugeniusz przewodniczący Rady Gminy. Pani Krystyna Woźnica i Zbigniew Czapnik — inicjator I Rajdu Szlakami Walk Oddziału Hardego na pierwszym planie czytaj str. 3 str. 2 ECHO KLUCZ październik 1999 Zespół krakowskich urbanistów w Kluczach Studium dla gminy - wnioski radnych

Tematem wspólnegoposiedzenia wszystkich działającychprzy Radzie Gminy komi­ Janusz Adamski - radny z Kolbarku sji, które odbyło się w dniu 9 wrzes'nia br. była ocena II etapu prac nad Studium - wyznaczyć druga linię zabudowy przy istniejącej drodze obok studni uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego Gminy Klucze. Wposiedzeniu - wyznaczyć tereny budowlane przy granicy z Bydlinem uczestniczyli autorzy Studium, krakowscy architekci: Ewa Arvay-Podchalańska, Halina Ładoń - radna z Rodak Grażyna Korzeniak, Krystyna Pawłowska i Jerzy Reiser oraz Małgorzata Węgrzyn - wyznaczyć leśne tereny przy drodze Klucze-Zawiercie po prawej stronie począwszy - Wójt Gminy, JózefKaczmarczyk - Z-ca Wójta, członkowie zarządu, radni, pra­ od łąk do ulicy Wschodniej, pod zabudowę letniskową nad rzeką z możliwością stwo­ cownicy referatu budownictwa Bożena Woźniczko i Marek Janda. rzenia na tym terenie rekreacyjnych ścieżek rowerowych i możliwość budowy schro­

niska lub hoteliku dla podróżujących po Jurze - stworzenie tzw. Wioski Wakacyjnej Pani Wójt przedstawiła cel spotkania i jego program. Natomiast kierownik Zespo­ - ująć w planie zagospodarowanie (z możliwością zabudowy małą kubaturą, także ma­ łu Projektowego Ewa Arvay Podchalańska szczegółowo omówiła projektową doku­ ła gastronomia) terenu pod Swiniuszką w obrębie basenu i źródełka, a w dalszej czę­ mentację II etapu Studium, zaś poszczególni pracownicy Zespołu Projektowego ści biegu rzeki stworzyć spiętrzenie wody, wykorzystując wysokie piaszczyste brzegi omówili zagadnienia branżowe. Wśród wielu istotnych problemów mających związek - rozważenie możliwości wykorzystania wzniesienia Świniuszki jako terenu sportów ze Studium architekci zwrócili szczególną uwagę na elementy, które powinny być zimowych, wspinaczki skałkowej i penetrowaniajaskiń i grot

w Studium uwzględnione, a mianowicie: - wyznaczyć tereny budowlane przy ulicach: Ogrodowej, Grabowskiej, Wiejskiej,

- przyciąganie inwestorów, stworzenie nowego atrakcyjnego oblicza gminy Kamiennej i na Rzece przy drodze do Zawiercia

- - harmonizowanie wielkości przemysł, a walory turystyczne Andrzej Sos'nierz - radny z Ryczówka

- - kształtowanie gminy pod kątem nowoczesnego ośrodka turystycznego, bogata oferta wyznaczyć tereny zabudowy mieszkalnej od strony ulicy Rodackiej w kierunku uli­ turystyczna, wzrost znaczenia turystyki cy Kątowej (na istniejących łąkach)

- tworzenie warunków przestrzennych, system osadniczy, skoncentrowanie zabudowy - wyznaczyć tereny pod zabudowę po wschodniej stronie ulicy Górnej

- systematyczna poprawa wizerunku gminy Stanisław Smętek - radny z Kwaśniowa

- zagospodarowanie przestrzenne, zmiany w strukturze, rozwój atrakcyjnych form, - wyznaczyć tereny budowlane w Gliniankach

stworzenie ośrodków rekreacyjnych nad Białą Przemszą, budownictwo letniskowe - połączyć zabudowę po obu stronach drogi Klucze-Pilica na wysokości plebanii

- - odbudowa ośrodka konferencyjnego w Rodakach wyznaczyć tereny letniskowe na Stokach Kwaśniowskich

- rozwój mieszkalnictwa, stworzenie rezerwy pod zabudowę Ireneusz Płowieć - radny z Krzywopłot

- rozwiązania komunikacyjne w centrum Klucz, konieczność budowy obwodnicy, - wyznaczyć tereny budowlane do końca ulicy Leśnej po obu stronach drogi do Pustkowia

a tym samym odciążenie centrum od ruchu - wyznaczyć tereny budowlane na ulicy Hardego do dawnego SKR-u

- zmiana ruchu w Chechle, potrzeba utworzenia obwodnicy wewnętrznej - wyznaczyć tereny letniskowe za budynkiem wielofunkcyjnym

- wyznaczenie ścieżek rowerowych na terenie całej gminy ze szczególnym uwzglę­ Bogusław Paś - radny z Bydlina dnieniem dojazdu dzieci szkolnych do gimnazjum w Bydlinie i Kluczach - wyznaczyć tereny budowlane w obrębie cmentarza Następnie przystąpiono do dyskusji, radni zgłaszali uwagi dotyczące swoich miej­ - wyznaczyć tereny zabudowy mieszkalnej po południowej stronie granicy z Załęża scowości. i Domaniewic (dawne tereny SKR)

- Krystyna Trepka - radna z Kłucz wyznaczyć teren pod zalew na łąkach za boiskiem

- przeznaczyć tereny Folwarku (szczyt) do zabudowy mieszkaniowej - rozważyć przeznaczenie terenów położonych po północnej stronie drogi na Wolbrom

- połączyć zabudowę mieszkaniową w obrębie ulic - Jurajska, Bogucińska, Polna pod budownictwo przemysłowe

- - wyznaczyć drugą linię zabudowy na ulicy Rabsztyńskiej na odcinku ulica Jurajska - wyznaczyć tereny budowlane w terenie leśnym na odcinku Cieślin -Kolbark

Polna Małgorzata Binek, Maria Sierka i JózefKaczmarczyk - radni z Chechła Wójt Pani Małgorzata Węgrzyn zaapelowała do radnych o rozważne podejście do - wyznaczyć tereny budowlane na obszarze zawartym w obrębie ulic: Grabowska, składanych propozycji związanych z wyznaczaniem nowych terenów budowlanych. Młyńska, aż do Młynów Należy wziąć pod uwagę walory krajobrazowe gminy, a także uchronić przed rozpro­ - wyznaczyć tereny budowlane na ulicy Hutniczej do rzeki szeniem zabudowy, która niesie za sobą koszty uzbrojenia terenu. - wyznaczyć w planie Studium utworzenie zalewu SULIK na dorzeczu Centurii

- Stanisław Zub - radny z Jaroszowca wyznaczyć tereny pod rekreację z możliwością budowy małych kubatur przy bunkrze

- wykorzystanie pasa PKP, a także terenu Szpitala Chrób Płuc dla inwestycji na Pustyni Błędowskiej

- - wyznaczenie ścieżek rowerowych dla uczniów gimnazjum wyznaczyć drogę dojazdową w kierunku Skałbanii i Dąbrowy Górniczej

- sprawa kamienic i zabudowy Jaroszowca, a opinia konserwatora zabytków Podczas zgłaszanych propozycji przez radnych, autorzy Studium na bieżąco ko­

- konieczność wyznaczenia drogi z Klucz do Bogucina mentowali szanse realizacji tych wniosków. Niektórzy radni złożyli dodatkowo na pi­

Aleksander Mrówka - radny z Golczowic śmie swoje propozycje. III etap Studium będzie przedstawiony po jego opracowaniu

- wyznaczenie terenów dla zabudowy mieszkalno - letniskowej w północno - zacho­ z uwzględnieniem poprawek i propozycji. dniej części Zalesia Na koniec nasi goście stwierdzili, że turystyka w opracowywanym Studiumjest po­

- dotychczasowe tereny upraw polowych znajdujące się w Zalesiu po wschodniej i za­ stawiona bardzo wysoko. Również Pustynia Błędowska winna stać się magnesem dla chodniej stronie drogi do Golczowic przeznaczyć pod zabudowę turystów zagranicznych. Dodali, że Dyrekcja Jurajskich Parków Krajobrazowych

- przeznaczyć do zabudowy letniskowej tereny: na łąkach w obrębie koryta rzeki w Krakowie bardzo poważnie traktuje sprawę Klucz.

i w kierunku Klucz-Malinki

- przeznaczyć pod zabudowę tereny przy drodze do Cieślina Inf. przyg. Bożena Woźniczko i Halina Ładoń ECHO KLUCZ październik 1999 str. 3 Powakacyjne obrady Spotkanie z Robertem

Pierwsza powakacyjna sesja Rady Gminy Klucze odbyła się 15 września

Musiorskim ______W porządku obrad znalazł się najważniejszy punkt - informacja dokończenie ze str. 1 o wykonaniu budżetu za I półrocze br.

Spotkanie odbyło się w dniu 15 września br. w gabinecie Wójta Gminy Klucze, Wójt Gminy Małgorzata Węgrzyn przekazała bardzo szczegółową informację na a uczestniczyło w nim wielu zaproszonych gości. Robertjest dwukrotnym rekordzistą ten temat. Omówiła także przygotowania do projektu budżetu na rok 2000, wspomnia­ mistrzostw Europy w 1997r, w roku bieżącym został pięciokrotnym mistrzem Polski ła o trudnej sytuacji w oświacie i o problemach służby zdrowia. Ważnym punktem by­ na krótkim jak i na długim basenie, a na mistrzostwach Europy odbywających się ło też uchwalenie statutów sołectw gminy Klucze. w sierpniu bieżącego roku w Braunschwaig koło Hanoweru zdobył medale: złoty - na Jeśli chodzi o budżet to przedstawia się następująco: w dochodach wykonano 53%, 200 m stylem zmiennym i 400 m stylem klasycznym, brązowy - w sztafecie 4x100 w wydatkach 49%, a wykonanie w przychodach stanowi 80%. Komisja Rewizyjna oce­ m dowolnym oraz czwarte miejsce w sztafecie 4x400 m dowolnym. Ten niezwykle niła pozytywnie wykonanie budżetu. Niepokojącą sprawą są wydatki na oświatę, prze­ utalentowany, niedowidzący pływak zdobył w ostatnich latach bardzo wiele medali na znaczone środki finansowe są niewystarczające, MEN nie zwiększyło subwencji oświa­ krajowych i międzynarodowych zawodach osób niepełnosprawnych. towej pomimo, że powstały w gminie dwa gimnazja. od dwóch latprzyznaje nagrody III i III stopnia za wybitne osią­ Podczas sesji odbyły się wybory uzupełniające do składu Komisji Rewizyjnej, w W roku taką Joanna Gamrot z Rodak - - gnięcia sporcie. ubiegłym nagrodę otrzymała członkiem komisji został wybrany Tomasz Hagno radny z Klucz, poprzedni członek mistrzyni świata w akrobatyce, a w roku bieżącym nagrody otrzymały tenisistki z Jaro- komisji rewizyjnej Tadeusz Rak został wybrany na członka zarządu. szowca: Justyna Stanek, Anna Porębska i Renata Gumula oraz medalistka w biegach Dużo uwagi poświęcono gospodarce komunalnej. Omawiano sprawy budowy dróg na orientację Aldona Krzystanek również z Jaroszowca. w gminie, sprawy wywozu śmieci, budowy chodników i ścieżek rowerowych. Obecnie W spotkaniu z Robertem uczestniczyła Jego mama, która z wielkim wzruszeniem gmina przygotowuje sięjuż do przetargów na usługi związane z akcją ZIMA. opowiadała o jego ciężkiej drodze do tych sukcesów. Wspominała jak bardzo wzru­ Podczas obrad podjęto uchwały między innymi w sprawie: określenia zakresu i for­ szające są dla niej momenty, kiedy słyszy polski hymn i widzi Roberta stojącego na my informacji o przebiegu wykonania budżetu, dokonania zmian uchwały budżetowej podium. na 1999r, zmiany nazwy miejscowości Zalesie Golczowskie na „Zalesie”, powołania Robertjest zawodnikiem klubu „Interstart” Kraków, treningi odbywa w Szkole Mi­ zespołu do przedstawienia opinii o zgłoszonych kandydatach na ławników do sądów strzostwa Sportowego, ajego aktualnym opiekunemjest trenerka Maria Jakóbik z Kra­ i członków kolegium, przyjęcia założeń programowych rehabilitacji osób niepełno­ kowa. Jest równocześnie słuchaczem drugiego roku Medycznego Studium Masażu sprawnych na lata 1999-2001, powołania Gminnej Komisji Rozwiązywania Proble­ Leczniczego w Krakowie mów Alkoholowych w Kluczach i zatwierdzenie regulaminu. bardzo dwa razy dziennie. W na - Trenuje intensywnie październiku wyjeżdża Podczas interpelacji i wniosków pani Maria Sierka radna z Chechła przedstawiła przedolimpijski rekonesans do Sydney. Będzie tam obecna czołówka światowa, dlate­ bardzo ważny problem związany z ćwiczeniami wojskowymi i detonacją niewybuchów go zawody będą miały charakter małych mistrzostw świata. na Pustym Błędowskiej. Prosiła o wniesienie protestu do Wojewody Małopolskiego w tej sprawie. Tekst ifoto: Halina Ładoń Od wielu lat na pustyni odbywają się wojskowe ćwiczenia. Na skutek wybuchów pękają domy i szyby w oknach budynków znajdujących się w pobliżu, popękały także okna w kościele w Chechle. Wojsko w ubiegłym roku przeprosiło poszkodowanych, ale Jedno pytanie tylko przeprosiło. Szkody musieli sobie naprawić sami poszkodowani. W ostatnich dniach znów odbywały się ćwiczenia na pustyni, znów latały samoloty i helikoptery. Pani Barbara Wąs - radna z Klucz w imieniu kombatantów ze Świa­ wystąpiła Skierowane do mieszkańców Gminy Klucze. towego Związku Żołnierzy AK w sprawie uhonorowania żony Gerarda Woźnicy - HARDEGO pani Krystyny Woźnicowej i przyznaniajej tytułu Honorowego Obywa­ Upłynęły już trzy kwartały naszego funkcjonowania w no­ tela Gminy (Gmina Klucze przyznałajuż takie tytuły: Jerzemu Adamuszkowi z Che­

- zorientować chła, mieszkającemu obecnie w Kanadzie podróżnikowi oraz Andrzejowi Szromni- wym województwie. Pragniemy się jakie są kowi z Klucz mieszkającemu obecnie w Krakowie, profesorowi Akademii Ekono­ odczucia naszych mieszkańców. Prosimy o przemyślenia Przekazała także kombatantów w nadania w Klu­ micznej). prośbę sprawie nazwy i odpowiedź na pytanie: czach - imienia Hardego - ulicy lub szkole (gdyż tu w Kluczach powstał jego par­ tyzancki oddział). Jak czujesz się w województwie małopolskim?

na Państwa w Halina Ładoń Czekamy listy tej sprawie.

Narada z sołtysami

Cyklicznie odbywają się w Urzędzie Gminy narady z sołtysami. Ostatnia narada z sołtysami odbyła się 7 września br. prowadził ją Zastępca Wójta Józef Kaczmar­ czyk. Omówiono wiele nurtujących spraw, sołtysi zaś poinformowali o swoich pro­ blemach. Jednym z ważniejszych tematów była informacja o sposobie wypełniania

deklaracji podatkowych przez podatników - informacji udzielali: skarbnik gminy - Małgorzata Kocjan i prowadzący spotkanie Zastępca Wójta. Omówili oni także pro­ jekt uchwały w sprawie procedury uchwalania budżetu. Sołtysi przedstawili potrze­ by swoich sołectw. Podjęto na spotkaniu kilka wniosków dotyczących między innymi:

- przygotowania ogłoszeń skierowanych do właścicieli psów o obowiązku trzymania psów na uwięzi gdyż stwarzają one zagrożenie

- przygotowania ogłoszeń o bezwzględnym zakazie wylewaniu nieczystości z szamb na ogródki

Pan wójt poinformował: że w najbliższym czasie będą przygotowane tablice infor­ - mówił także o zagospodarowaniu mienia komunalnego - świetlic, pawilonów sporto­ macyjne z nazwami ulic, najpierw w Kluczach, a potem kolejno w miejscowościach wych

gminy, poinformował także iż: - omówił projekty uchwał w sprawie zmiany granic sołectw, poinformował także o ter­

- zamówiono małe kosze na przystanki minie zgłaszania wniosków do budżetu.

- trwa konkurs na najszystsze sołectwo Tekst ifoto:Halina Ładoń str. 4 ECHO KLUCZpaździernik 1999

Żołnierze Armii Krajowej na Uroczystej Mszy świętej w Rodakach

W kościele parafialnym w Rodakach odbyła się w dniu 5 wrze­ śnia br. uroczysta Msza święta w intencji zmarłych i żyjących żołnie­ rzy AK. Mszę celebrował proboszcz parafii ks. Stefan Walusiński, a śpiewał chór „Lutnia” z Zabrza pod kierunkiem Jana Cygana. Po zakończeniu nabożeństwa, wszyscy uczestnicy wysłuchali koncertu sakralno-patriotycznego w wykonaniu tegoż chóru, wśród pieśni „Modlitwa Kapłana” z opery Verdiego Nabucco i kompozycje ko­ ścielne.

Zdjęcie: Od lewej: przedstawiciel Zarządu Śląskiego Okręgu ŚZZAK w Katowicach — Stanisław Słupski, Maria Sciążko — Zarząd Gmin­

ny, Zenon Pachlewski — z-ca prezesa, dyrektor biura Zarządu Ślą­

skiego Okręgu SZZAK, Aniela Guzik — żona Romana Guzika, Stani­

sław Konieczniak — prezes Zarządu Gminnego Klucze. W drugim rzędzie od lewej: Tadeusz Dąbrowski, Leonard Walnik, Czesław Grzanka, Stanisława Nieduziak, oraz reprezentujący ZKiBWP RP ze sztandarem - Jan Jarząbek i Henryk Kardynał

Uroczystość sprowadziła do kościoła w Rodakach wielu kombatan­ tów, nie tylko z okolicznych miejscowości gminy Klucze, byli także go­ ście z Zagłębia i Śląska. Ks. Stefan Walusiński wygłosił okolicznościo­

we, bardzo piękne kazanie, nawiązał do przeszłości do ważnej rob jaką spełniało państwo podziemne. Podkreślił jego znaczenie, ale równocze­ śnie wezwał do składania hołdu tym, którzy zostali zamordowani w hi­ tlerowskich i sowieckich obozach, a także zamordowanym i zaginionym bez śladu w więzieniach UB, ...niech zostaną w naszej wiecznejpamięci i w chwale bohaterowie państwapodziemnego ijego zbrojnego ramienia

- Armii Krajowej, najlepsi synowie naszego narodu, którzy walczyli

o wolną demokratyczną i suwerenną Polskę.

Zdjęcie: Chór na tle głównego ołtarza w kościeleparafialnym w Ro­ dakach

Od lutego 1942r. Armia Krajowa scalając grupy organizacji wojsko­ wych w kraju, staje się zbrojnym ramieniem Polskiego państwa Podziem­ nego liczącego ponad 500 tysięcy ludzi. Na naszym terenie w rejonie klu- czewskim, tak jak w całym kraju powstają grupy konspiracyjne między innymi Orla Białego, Gwardii Ludowej PPS, Batabonów Chłopskich. Od 1944r. na terenie powiatu olkuskiego powstaje 4 pułk kryptonim SRE­ BRO Gwardn Ludowej PPS-WRN, a na terenie rejonu kluczewskiego II

batabon tego pułku, którego dowódcą zostaje Gerard Woźnica - mieszka­ niec Klucz przyjmując pseudonim HARDY. Latem 1942r. po scaleniu GL-PPS z AK II batabon Hardego zostaje wraz z pułkiem SREBRO włą­ czony do Oddziału Rozpoznawczego 23 Śląskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej przyjmując kryptonim SUROWIEC. Organizacyjnie powiat olkuski stanowi Obwód również w kryptonimie SREBRO, wchodzi w skład inspektoratu sosnowieckiego Okręgu Śląskiego. Powstają pla­

cówki AK, na terenie obecnej gminy Klucze w miejscowościach: Klucze, Chechlo i Ryczówek, a po drugiej strome granicy w Generalnej Gubernn w Bydbnie i Kwaśniowie. W Ryczówku placówka bczyła 40 osób, tu utworzono pluton rezerwowy i punkty informacyjno-przerzutowe: WSKAZÓWKA, BOROWA, STOK - kierowali nimi: Piotr Zaclona -

Wskazówka, Stanisław Delkowski - Bączek i Franciszek Adamik - Ryś. Komendantem placówki w Ryczówku, szefem służb informacyjno-prze- rzutowych, a od 1944r. dowódcą 6 kompanii rezerwy był ROMAN GU­

ZIK z Ryczówka - pseudonim SĘK, odznaczony wieloma wojskowymi orderami, a pośmiertnie 29 marca 1999r Krzyżem Partyzanckim.

Zdjęcie: Podczas nabożeństwa kombatanci ze sztandarem ZK i BWP RP Jan Jarząbek, Aleksander Dziechciewicz i Henryk Kardynał

Oprawa całej uroczystości w Rodakachjest zasługą rodziny zmarłe­ go Romana Guzika. Występujący chór LUTNIA przyjechał na ich zapro­ szenie. Goście przybyli na tę uroczystość oraz zgromadzeni w kościele parafianie przeżyli prawdziwą ucztę duchową. Rocznicowe Msze św. odbywają się w każdym roku kolejno we wszystkich kościołach naszej gminy.

Tekst ifoto: Halina Ładoń ECHO KLUCZ październik 1999 str. 5

Dożynki w Cieślinie Dożynki w Kwaśniowie

Cieślińska parafia pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika, do której obok Cie- Jestjuż tradycją, że mieszkańcy Kwaśniowa razem ze swoim proboszczem ks.

- ślina należą także: Kolbark, Golczowice i Krzywopłoty posiada swoją tradycję orga­ Markiem Plebankiem organizują corocznie dożynki w swojejparafii. Tegorocz­ nizowania dożynek. Tym razem uroczystość ta odbyła się w niedzielę 12 września ne odbyły się w minioną niedzielę 19 września. A uroczystości dożynkowe przy­

w czasie popołudniowej Mszy świętej. były władze gminne: Małgorzata Węgrzyn - Wójt Gminy, JózefKaczmarczyk -

Zastępca Wójta, Stanisław Smętek i Edward Oruba - radni Kwaśniowa. Byli też radni z sąsiadujących wsi oraz wielu sympatyków tej niezwykle pięknej uroczy­ stości.

Do Cieślina przybyły delegacje ze wspomnianych sołectw razem z darami i wieńcami dożynkowymi. Proboszcz ks. kan. Ryszard Gąsior witając zebranych po­ wiedział, że te wieńce, te dary i ta uroczystość, świadczą o silnym związku kultury

z Kościołem. Witał i a w ich sosnowiec­ ludowej parafian gości, gronie ordynariusza Foto: Bolesław Huras Adama i ks.kan. Wacława- kiego, biskupa Śmigielskiego katedralnego proboszcza - Trzy bochny chleba niosą od lewej: Edward Oruba radny Huciska, Stanisław

Wicińskiego. Smętek - radny z Kwaśniowa i Tadeusz Szatan Mszę świętą odprawił i homilię wygłosił Ksiądz Biskup, powiedział między in­ kościołem w Kwaśniowie o nymi: „...Pamiętajcie o przykazaniu i nie miejcie w sobie nienawiści do bliźniego... Uroczystość rozpoczęła się przed Dolnym godzinie 15.30 orszak w kierunku Kwaśniowa na tzw. Na pierwszym miejscu stawiajcie Boga i miłość do Niego, nie zapominając o miło­ skąd barwny ruszył Górnego Kopiec.

Orszak ubrane z trzech Kół - Kwaśniowa ści do ojczyzny. W tej ojczyźnie będzie dobrze tylko wtedy, gdy się wszyscy wjej bu­ tworzyli: pięknie panie Gospodyń Wiejskich Kwaśniowa i ubrane w dowę zaangażujemy i nie zapomnimy, że stanowiją naszjęzyk, nasza kultura, nasza Dolnego, Górnego Huciska, jechały ciągniki kwiaty, powiewa­

i ludowe. na czele orszaku - ks. wiara i nasza tradycja, do której należą także wasze dożynki, wasze święto i wasza jące wstążki motywy Przewodniczył oczywiście, idąc niedziela ”. Marek Plebanek, który prowadził religijne śpiewy. Na Kopcu czekała bardzo liczna nie mieszkańców ale także Pod koniec Mszy, wystąpienia duchownych przeplatały się z poezją i pieśnią ze­ grupa ludzi, tylko Kwaśniowa, okolicznych miejscowości, także Tu na społu w składzie: Kalina i Anita Gawron, Aleksandra Barczyk i Krzysztof Kuca, zatrzymywali się przejeżdżający tędy podróżni. Kopcu odbyła się część ar­

- koncert i w dzieci i ze z którymi współpracował kleryk Paweł Pielka. Wystąpienia tego zespołu podobały tystyczna pieśni poezji wykonaniu młodzieży szkoły podsta­ wowej. Śpiewały także panie z KGW. W pieśniach i wierszach mocno akcentowany był się parafianom i gościom, a wielu z nich było wzruszonych do łez. Serdeczne i refle­ szacunek do ZIEMI i też do ksyjne były także końcowe wystąpienia Księdza Biskupa i Proboszcza, a dopełnie­ płodów rolnych, pojawiała się tęsknota upraw, którychjest coraz a coraz i chwastów. niem emocji i wzruszeń była śpiewana po góralsku pieśń ofiarowana ordynariuszowi mniej, spotyka się więcej ugorów

Po na - wśród lasu stoi z takimi słowami: „Co by Wom Pan Jezus błogosławił”. części artystycznej ruszyła procesja Bory gdzie sosnowego kapliczka (jest to odległość około 2 km). W czasie wojny było to miejsce spotkań par­ tyzantów. W bieżącym roku zbudowano tu ołtarz, przy którym odprawiana była dożyn­ kowa msza święta. Przed ołtarzem stanęli z bochnami chleba starostowie reprezentują­

cy trzy miejscowości: z Kwaśniowa Dolnego - Danuta Szeląg i Tadeusz Szatan, z Kwa­

śniowa Górnego - Wanda Jurczyk i Stanisław Smętek, a z Huciska Maria Oruba i Edward Oruba. Ksiądz proboszcz mianował Panią Wójt gospodarzem dożynek, jej też zostały wręczone trzy bochny chleba, które ucałowała i położyła na ołtarzu. W swoim wystąpieniu pani Wójt podziękowała mieszkańcom parafii Kwaśniów za pracę na ro­ li, za plony oraz za tradycję organizowania dożynek. Ksiądz proboszcz w swojej homi­ lii wyraził wdzięczność dla Stwórcy za plony, podziękował mieszkańcom za ciężką pra­ cę, zachęcał do pokochania ziemi, pracy na roli i wyrażania szacunku dla pracy rolni­ ka, wspomniał o likwidowaniu ugorów nawet poprzez sadzenie lasu, prosił wszystkich o ochronę przyrody i zachowanie czystości w lasach. Wdzięczni są Kwaśniowianie swemu proboszczowi za pomysł organizowania do­ żynek, jak mówią, to on swoim zapałem i pomysłami mobilizuje wszystkich do dzia­ łania.

Piękne trzy wieńce dożynkowe, które podczas mszy św. ozdabiały ołtarz, zostały przeniesione do kościoła.

Halina Ładoń

Cieślińskie dożynki były kolejną religijną uroczystością, w czasie której doznałem, podobnie zresztą jak wielu innych uczestników autentycznych, religijnych doznań, Podziękowanie przemyśleń i wzruszeń. Utwierdziłem się w przekonaniu, że w tej parafii jest grupa Uczciwemu, dziękuję za zwrot dokumentów i proszę o kontakt młodych ludzi, która dużo chce i dużo może.

KrzysztofJanda, Chechło, teł. 6420050 Inf. ifoto: Bolesław Huras str. 6 ECHO KLUCZ październik 1999 XIII Rajd Szlakami Walk Oddziału HARDEGO dokończenie ze str. 1

W gronie gości byh między innymi przedstawiciele organizacji kombatanckich z Kato­ wic, Będzina, Jaworzna, Pilicy, Olkusza, Chorzowa, Dąbrowy Górniczej. Przy ołtarzu w zwartym szeregu ustawiły się poczty sztandarowe Światowego Związku Żołnierzy

AK i Związku Kombatantów RP z gminy Klucze i okohcznych gmin. Uroczystość uświetniła orkiestra dęta GOKSTiR pod dyrekcją Adama Piątka {na zdjęciu).

Zdjęcie: W środku Wójt Gminy Pani Małgorzata Węgrzyn i Pani Krystyna Woźnica, z le­ wej członek Zarządu Henryk Dziechciewicz, z prawej Wałery Mól były mieszka­ niec Cieśłina, któryjakopierwszy kilka lat temu przywiózł Panią Woźnicową na wzgórze Psiarskie, aby pokazaćjejpamiątkową tablicę, jego ojciec Roman Mól ps. Świerk był w bardzo bliskich kontaktach z Hardym.

Po mszy św. ogłoszono wyniki rajdu. Najlepszą grupą okazała się młodzież z VI- II klasy szkoły podstawowej w Porębie Górnej w gminie Wolbrom ze swoją opiekun­ ką Kazimierą Adamczyk. Byh oni najlepiej przygotowaną merytorycznie grupą. Nie sprawiały im trudności pytania o Hardym i jego oddziale, doskonale radzili sobie z za­ gadnieniami dotyczącymi Jury Krakowsko Częstochowskiej. Podczas postoju na zamku w Rabsztynie najaktywniej zbierali śmieci wokół zamku (był to akurat dzień

Młodzież uczestnicząca w Rajdzie sprzątania świata). Drugie miejsce zajęła grupa młodzieży z ILO w Olkuszu, a trzecie szkoła podstawowa w Kluczach pod opieką Ewy Siwińskiej. Zwycięzcy otrzymali pu­ Mszę połową odprawił proboszcz parafii Bydlin ks. kan. Roman Wojtan, który chary i upominki, a wszyscy uczestnicy rajdu otrzymali dyplomy. w swej homilii nawiązał do przeszłości, do okresu partyzanckich zmagań, podkreślając Na zakończenie przygotowano wojskową grochówkę. bohaterstwo Gerarda Woźnicy i jego oddziału. W uroczystości wzięła udział Pani Kry­ Rajd odbywał się pod patronatem wójta gminy Klucze i Związku Gmin Jurajskich. styna Woźnicowa i jej syn Andrzej, którzy przyjechali na zaproszenie organizatorów Te patriotyczne uroczystości sąjuż historią. rajdu. Bardzo licznie przybyli kombatanci. Władze gminne reperezentowah - Wójt I Rajd w 1986 roku zainicjował Zbigniew Czapnik z Oddziału PTTK im. kpt. Ge­

Gminy Klucze Małgorzata Węgrzyn, członek Zarządu Henryk Dziechciewicz i radni. rarda Woźnicy - HARDY przy hucie szkła w Jaroszowcu. Obecnie Rajdy odbywają się ECHO KLUCZpaździernik 1999 str. 7

Młodzież z VIII klasy szkoły podstawowej w Porębie Górnej w gminie Wolbrom Od lewej Zbigniew Czapnik, Ryszard Latoś i Julian Binek - stojący z rowerem. ze swoją opiekunką Kazimierą Adamczyk Przyjechał na rajdpo znaczek okolicznościowy dla ojca, chciał także zobaczyć i opowiedzieć choremu ojcu Stanisławowi Binkowi ps. Pieprz przeżycia z tej uroczystości.

Całością spraw organizacyjnych rajdu zajmowali się pracownicy Gminnego Ośrod­

ka Kultury Sportu Turystyki i Rekreacji Grażyna Maniak - dyrektor i Andrzej Mi- szczyński oraz przedstawiciele PTTK oddziału w Olkuszu i Jaroszowcu.

Tekst ifoto: Halina Ładoń

Informacja

dla pasażerów korzystających z komunikacji miejskiej organizowanej przez ZKG KM w Olkuszu

Związek Komunalny Gmin „Komunikacja Międzygminna” w Olkuszu in­ formuje mieszkańców Gminy Klucze, że od dnia i października br. linię 472 ko­ munikacji miejskiej obsługuje nowy przedsiębiorca spółka METEOR. Rozkład jazdy powyższej linii uległ korekcie polegającej na wydłużeniu kursów relacji

Skałbania - Chechło - Klucze - Supersam do przystanku Olkusz dworzec Opiekunowie gryp i wolontariusze, wśród nich Ryszard Latoś z Klucz pierwszy PKS.

z uczestnik dwunastu prawej, rajdów. Równocześnie wychodząc naprzeciw mieszkańcom Gminy Klucze Zarząd ZKG KM wprowadził dodatkowy kurs dla młodzieży dojeżdżającej do Olkusza w roku i cieszą się coraz zainteresowaniem. Tym razem uczestni­ każdym większym - - - na trasie Chechło Klucze Olkusz dworzec PKS linia 472 (linię tę obsługuje czyło w XIII Rajdzie około 250 dzieci i młodzieży nie tylko z gminy Klucze, ale rów­ PKS). Planowy wyjazd autobusu z miejscowości Chechło o godzinie 7,17. nież z gminy Wolbrom i Olkusz. Szczegółowy rozkład jazdy znajduje się na przystankach. Wszystkie bilety jed­ Głównym celem rajdujest poznanie miejsc upamiętniających walkę Polaków o wy­ norazowe i miesięczne oraz obowiązujące ulgi nie ulegają zmianie. Pojazdy wy­ zwolenie narodowe, uświetnienie 56 rocznicy powstania Oddziału „Surowiec”, pozna­ konujące kursy na zlecenie Związku oznakowane będą numerem linii i znakiem nie piękna wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz propagowanie czynnego wypo­ firmowym. czynku oraz idei turystyki.

Sprawy TPD Zajęcia świetlicowe

W czwartek 30 września rozpoczęły się zajęcia świetlicowe organizowane przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. W czasie tych pierwszych zajęć, trwają­ cych od godziny 17.00 - 18.00 odbył się mini koncert muzyki i piosenki w wy­ konaniu: Szczepana i Przemysława Mączków, Alana Rynkiewicza, Przemysła­ wa Spumego oraz Eweliny i Aleksandry Adamuszek. Natomiast pokazy tańca prezentowały: Izabela Łęcka, Monika Tokaj, Kinga Tomaszewska, Emilia Maj- cherczyk. Zajęcia odbywać się będą w każdy czwartek od godziny 17.00-18.00, a ich główną ideą będzie prezentowanie dziecięcej twórczości muzycznej, wokalnej, tanecznej i teatralnej, a także innych dziedzin ich indywidualnych i zespoło­ wych zainteresowań. Przewidziane są także indywidualne i zespołowe występy osób dorosłych. Przykładowo, w dniu 7 października wystąpiła z 15-minuto- wym koncertem Kapela JASIE. Organizatorzy zajęć zapraszają inne grupy, które pragną (oczywiście bezpłatnie) włączyć się w te zajęcia. Występ jest bez­ płatny, a uczestnicy mogą przyjeżdżać z dowolnego sołectwa naszej gminy.

Tekst ifoto: Bolesław Huras str. 8 ECHO KLUCZ październik 1999 KOMUNIKAT Zawody wędkarskie z XIII Rajdu Szlakami o Puchar Wójta Walk Oddziału HARDEGO Góry Bydlińskie 17-18 września 1999r.

Organizatorami Rajdu byli: Gminny Ośrodek Kultury Sportu Turystyki i Rekre­ acji w Kluczach, PTTK im. Al. Janowskiego w Olkuszu i PTTK im. Gerarda Woźni­ cy w Jaroszowcu, a odbywał siępodpatronatem Wójta Gminy Klucze Małgorzaty Wę­ grzyn i Związku Gmin Jurajskich

W Rajdzie uczestniczyło łącznie 218 osób, w dwudniowym - 140, a w jednodnio­ wym 78. Start wyznaczono w trzech punktach: Olkusz Rynek, Klucze Stadion GLKS i Jaroszowiec Dom Kultury, a metą dla wszystkich była leśniczówka Psiarskie w Górach Bydlińskich. Organizatorzy zorganizowali nocleg dla uczestników dwudnio­ wego rajdu w schronisku PTTK w Domaniewicach (112 osób) i w remizie strażackiej w Załężu (31 osób). Ogółem brało udział w Rajdzie 19 drużyn reprezentujących niżej podane szkoły i miejscowości. W dwudniowym:

- Zespół Szkół zawodowych w Kluczach - 2 drużyny, Zespół Szkół Zawodowych

w Bukownie - 1 drużyna, I Liceum Ogólnokształcące w Olkuszu - 1 drużyna, Szko­

ła Podstawowa Nr 6 w Olkuszu - 2 drużyny, Szkoła Podstawowa w Porębie Górnej -

- W 5 września na stawach w 1 drużyna, Szkoła Podstawowa w Wierzchowisku 2 drużyny, Szkoła Podstawowa sobotę Kolbarku-Młynach odbyły się coroczne, druży­

. - - nowe o Puchar Klucze. Koło nr 30 IP S.A re­ i Gimnazjum w Kluczach 2 drużyny, Szkoła Podstawowa w Ryczówku 1 drużyna. zawody wędkarskie Wójta gminy przy Stanisław Leszek Urszula Marian Polan i Ale­ W jednodniowym: prezentowali: Góźdź, Król, Lemańska,

- - ksander Porcz. Koło nr 95 Klucze Aszte- Szkoła Podstawowa w Rodakach -1 drużyna, Szkoła Podstawowa Nr 10 w Olkuszu przy Urzędzie Gminy reprezentowali: Andrzej Tadeusz Adam Tadeusz Mosór i Janusz a 1 drużyna, PTTK w Olkuszu -1 drużyna, Gimnazjum Nr w Olkuszu -1 drużyna, Szko­ borski, Błaszczok, Leś, Zub, jaroszowiecką

- - koła nr 95: Robert Paweł Jan i Łukasz ła Podstawowa Nr 3 w Olkuszu 2 drużyny, Szkoła Podstawowa Bydlin 1 drużyna. sekcję Danda, Dziopa, Jerzy Kulig, Rogowski W pierwszym dniu Rajdu organizatorzy przygotowali konkursy: na temat wiedzy Wydmański. W zawodach koła nr kołem nr 95 i o Oddziale Hardego i Jury Krakowsko-Częstochowskiej, odbyło się sprzątanie świata zwyciężyła drużyna 30, przed jaroszowiecką Marian Polan Aleksandrem Porczem na zamku w Rabsztynie i konkurs piosenki rajdowo-turystycznej. sekcją. Indywidualnie najlepiej wędkował przed i Tadeuszem Mosórem. Puchar i Klucze Po podsumowaniu wszystkich konkurencji, komisja konkursowa w składzie: Bar­ dyplomy wręczała Wójt Gminy Małgorzata

- - - W zawodach brali także udział: Marian Waldemar Bole­ bara Stanek PTTK Olkusz, Marek Nowak PTTK Olkusz, Grażyna Maniak dyrek­ Węgrzyn. Leś, Cholewiński, tor GOKSTiR Klucze i Zbigniew Czapnik PTTK Jaroszowiec, ustaliła drużynową ko­ sław Banach, Władysław Jamrug i JózefFrancik, Jarosław Lemański, prezes koła nr 30

- - - oraz Roman i Stanisław Baliński z lejność miejsc: I miejsce SP Poręba Górna, II LO Olkusz, III SP Klucze dr.l, IV Przybytek jaroszowickiej sekcji.

- ZSZBukowno, V- ZSZ Klucze dr.l, VI-VII - SP Ryczówek i SP Nr 6 w Olkuszu dr.l, Tekst i Bolesław Huras VIII - ZSZ Klucze, IX-SPNr6dr.2 Olkusz, X-SP Klucze dr.2. foto:

Drużyna I miejsca otrzymała po raz drugi puchar przechodni Wójta Gminy Klucze oraz miniaturkę pucharu na własność. Puchary otrzymali także zdobywcy II i III miej­ sca. Opiekunowie, przewodnicy oraz organizatorzy Rajdu otrzymali pamiątkowe duka­ ty, a opiekunowie trzech pierwszych drużyn upominki z ceramiki. Wszyscy uczestnicy KOMUNIKAT oraz zaproszeni goście otrzymali pamiątkowe znaczki rajdowe oraz zjedli smaczną gro­ chówkę, przygotowana przez panie kucharki ze SP w Bydlinie. Rajd zakończył się oko­ Komisja Ekologii przy Radzie Gminy Klucze zwraca się z prośbą do ło godziny 14.30 . wszystkich właścicieli sklepów spożywczych i przemysłowych, aby nie Zakończenie Rajdu i uroczystości związane z 56 rocznicą powstania oddziału SU­ folii i które - palili plastikowych opakowań, pod wpływem spalania emitują ROWIEC zaszczyciło ponad 150 osób z honorowymi gośćmi żoną Gerarda Woźnicy do Ostatnio coraz - - dioksyny atmosfery. obserwujemy częstsze przypadki Krystyną i synem Andrzejem. Obecni byli: Małgorzata Węgrzyn Wójt Gminy Klu­ rozpalania ognisk obok sklepów i palenia tych niebezpiecznych dla zdro­ cze, członkowie Zarządu Gminy i radni, poczty sztandarowe i delegacje SZZAK i ZK wia RP i BWP, straży oraz mieszkańcy okolicznych sołectw. Ogółem w uroczystościach odpadów. uczestniczyło około 370 osób. Przewodnicząca Komisji - Maria Sierka

Inf. przyg. Andrzej Miszczyński

Młodzieżowe JGAT i CB-radio Głównymjednak celem ich działalnościjest promocja regionu gminy Klucze i naj­ grupy bliższej okolicy poprzez: zwiedzanie, poznawanie historii, organizowanie obozów su- rviwalowych dla młodzieży, organizują także spotkania z ciekawymi ludźmi, wystawy na roku Jurajska Grupa Alpinistyczno-Turystyczna powstała początku tego i wykłady. Ostatnio byli zaangażowani podczas odbywającego się we wrześniu XIII z zarówno i rowetro- inicjatywy młodych ludzi, których pasjąjest turystyka piesza Rajdu Szlakami Walk Oddziału Hardego oraz wspólnie z klubem CB-radio przy orga­ ale i Klub CB-radio od 5 lat i rów­ wa, takżejaskiniowa alpinistyczna. funkcjonuje nizowanych w Jaroszowcu Speleologicznych Mistrzostwach Polski, które odbywały nież ma wielu miłośników. Te młodzieżowe grupy działają przy GOKSTiR w Klu­ się 25 września br. Jeszcze tej jesieni przygotują dla turystów odwiedzających gminę a one duchowo i czach, są wspierane finansowo przez panią dyrektor Grażynę Klucze rowerowe szlaki turystyczne, łatwe dla mniej doświadczonych oraz trudniej­ Maniak sze z podjazdami dla wytrwałych Będzie też oznaczony szlak pieszy. Razem z klubem CB-radio, którego szefem i założycielemjest Marcin Ficek pod­ Prezesem JGAT Arkadiusz a szefem do i - To­ jest Białas, spraw jaskiń alpinizmu jęli szeroką działalność zwłaszcza w okresie letnim zdobywając zarówno pieszo jak masz Maniak. Ośrodku i Re­ Grupa powstała przy Gminnym Kultury Sportu Turystyki też rowerem pasma Bieszczad, Tatr i Alp. Jaroszowiecki klub CB-radio Juliet Kilo w Kluczach, a ma w Domu HUTNIK. Do ich kreacji siedzibę jaroszowieckim Kultury Charłie (Jura Krakowsko-Częstochowska) ma na swoim koncie wiele osiągnięć, naj­ może kto lubi czas. grupy zgłosić się każdy, czynnie spędzać bardziej jednak satysfakcjonującą ich sprawąjest pomoc powodzianom w 1997, zbie­ Na w dniu 7 września br. w DK w Kluczach otwar­ spotkaniu Papiernik podczas rali wówczas dary w kilku gminach powiatu olkuskiego, otrzymali niespodziewaną cia Punktu Informacji Turystycznej zaprezentowali wszystkim zebranym gościom ilość i wysiali do kilku gmin dotkniętych powodzią. swoje pomysły na rekreację i wypoczynek oraz swój (prywatny) sprzęt alpinistyczny. Zachęcali do współpracy młodzież z całej gminy. Halina Ładoń ECHO KLUCZ październik 1999 str. 9

Agencja na jurajskim Dzieci z Sosnowca szlaku sprzątały w Jaroszowcu podczas akcji Sprzątania Świata

W Kluczach otwarto w dniu 7 września br. Punkt Informacji Turystycznej - Ju­ rajskiej Agencji Rozwoju Turystyki, która ma swoją siedzibę w Ogrodzieńcu. Jest to Sprzątamy całą Polskę, granice już czwarty punkt informacyjny na JURZE. Wcześniej takie punkty powstały w Ogrodzieńcu, Wolbromiu i Żarnowcu. administracyjne nie mają znaczenia

Dzieci z Sosnowca ze swoimi i kierowcą Urzędem — Zdjęcie: opiekunkami przed Zdjęcie: odprawej siedzą: Małgorzata Węgrzyn Wójt Gminy, Grażyna Maniak Klucze — Gminy dyrektor GOKSTiR, przedstawicielka JGAT, w drugim rzędzie od lewej: Euge­ niusz Kulawik — przewodniczący Rady Gminy, Karina Kocjan — Punkt Informa­ Z bardzo piękną inicjatywą wyszedł prezydent miasta Sosnowca Michał Czarski, cji Turystycznej, Maria Sierka — przewodnicząca Komisji Ekologii i Promocji, który bardzo szczegółowo rozeznał potrzeby w swoim mieście i zdecydował, że ma Arkadiusz Białas - prezes JGAT, Barbara Wąs —przewodnicząca Komisji Oświa­ nadmiar dzieci do świata - Polska” i wo­ - chętnych sprzątania podczas akcji „Sprzątanie ty oraz reprezentujący JART: Piotr Apel specjalista ds. turystyki, Małgorzata bec 30 dzieci z w — So­ Kobza Salamon członek zarządu, Dariusz Ptaś -prezes zarządu oraz Tomasz takiej sytuacji osobowej grupie Prywatnej Szkoły Podstawowej

- — snowcu w Klucze. Maniak szefds. jaskiń i alpinizmu grupy JGAT zaproponował sprzątanie gminie Punktualnie o godzinie 9.00 dzieci z klas IV i V sosnowieckich prywatnych szkół Nr Otwarcia punktu w Kluczach dokonała Wójt Gminy Klucze Małgorzata Węgrzyn 1 i 2, których właścicielem jest Dariusz Nowak, zgłosiły się z opiekunkami Joanną Żu­

oraz JART Dariusz Ptas'. W dla prezes zarządu tym niezwykle ważnym wydarzeniu rek i Joanną Kwaśniak w Urzędzie Gminy Klucze po przydział rejonu do sprzątania. Jed­

- gminy uczestniczyli ponadto: przedstawiciele JART - członek zarządu Małgorzata na z opiekunek dzieci Joanna Żurek przebywała w okolicach Jaroszowca przed laty

Kabza-Salamon oraz do - Piotr oraz specjalista spraw turystyki Apel, reprezentujący i dlatego chciała z grupą dzieci jechać właśnie tu do Jaroszowca. Wskazano im więc do gminę: dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury Sportu Turystyki i Rekreacji - Grażyna sprzątania teren leśny przyległy do drogi prowadzącej od Jaroszowca do Bogucina.

- Maniak, przewodniczący Rady Gminy Eugeniusz Kulawik, przewodnicząca Komisji Dzieci przyjechały własnym szkolnym autobusem, przywiozły z sobą worki i rękawice. Oświaty - Barbara Wąs, przewodnicząca Komisji Ekologii i Promocji - Maria Sierka. Sprzątali do godziny 14.00. Wywozem pozostawionych śmieci zajął się Urząd Gminy. Punkt Informacji Turystycznej mieścił się będzie w Domu Kultury PAPIERNIK Niespotykana to forma współdziałania, ale niezwykle budująca. Władze gminne Klucz w Kluczach a Karina absolwentka przy ulicy Rudnickiej, prowadzić go będzie Kocjan, zaprosiły dzieci już na przyszły rok, co przyjęto bardzo radośnie. Wynika z tego, że każ­ Studium o kierunku ruchu Policealnego Zawodowego obsługa turystycznego. dy wyjazd, nawet do pracy sprawia dzieciom radość. Władze gminne są zbudowane po­ Stworzenie w mierze realizować założenia tego punktu pozwoli większej powstałej stawą prezydenta miasta Sosnowca i dyrektora szkół podstawowych w tym mieście w roku JART w która w założeniach sierpniu ubiegłego Ogrodzieńcu, swych programo­ i pragną im serdecznie podziękować. Co znaczy dobra inicjatywa i dobra organizacja! wych ma promocję całego regionu. Jej udziałowcamijest sześć gmin, cztery wymienio­ ne gminy posiadające punkty informacyjne oraz dwie gminy, którejeszcze takich punk­ Tekst ifoto: Halina Ładoń tów nie posiadają - Łazy i Pilica. Uczestniczą więc w tym przedsięwzięciu zarówno też Utworzenie gminy województwa śląskiego jak małopolskiego. takiej profesjonalnej Wspomnienia partyzantów - ujęte sieci ułatwi komunikowanie się, co jest niezbędne w czasie coraz większego przypły­

wu na teren turystów jury. w

- zeszycie W powstałych punktach będą mogli zgłaszać mieszkańcy nie płacąc za promocję, swoje gospodarstwa agroturystyczne. Gminny Ośrodek Kultury Sportu Turystyki i Rekreacji w Kluczach wydał pierwszy Kluczewski Punkt Informacji Turystycznej powstał przy bardzo dużym zaangażo­ numer zeszytów wspomnień zatytułowany „Wspomnienia z lat walki i martyrologii Ar­ waniu dyrektor GOKSTiR Grażyny Maniak. Jego wystrój jest niezwykle przemyślany, mii Krajowej”. Tekst został przygotowany przez kolegium redakcyjne Komisji Histo­ wyposażony w odpowiednie nowoczesne meble i gabloty, które zapełnione są foldera­ rycznej Zarządów Oddziałów Światowego Związku Żołnierzy AK w składzie: Jan Jar- mi, ulotkami, różnego rodzaju wydawnictwami związanymi z terenem Klucz i JURY. no, Stanisław Konieczniak, Zenon Mędrek, Zenon Zacłona. W słowie wstępnym czyta­ Jest również możliwość nabycia pamiątek regionalnych. Punkt będzie przydatny dla tu­ my: „Biologiczne bezwzględne prawo przemijania sprawia, że społeczność kombatanc­ rystów odwiedzających Klucze, gdyż będą oni mogli uzyskać informację na temat cie­ ka odchodzi na swą wieczną wartę, jest to więc jedna z ostatnich okazji kontaktu ze kawych miejsc w gminie Klucze oraz w okolicznychjurajskich gminach, a ponadto bę­ świadkami historii. Wbrew powszechnemu obecnie mniemaniu młodzież dzisiejsza pra­ dzie pośredniczył w organizacji wycieczek po JURZE. Punkt w Kluczach sfinansowa­ gnie ideałów, uczestnictwa w czymś wielkim, pięknym, wzniosłym, dlatego pragniemy ny jest ze środków finansowych budżetu gminy, ale JART będzie uczestniczyć finan­ przypomnieć w naszym zeszycie i następnych, idee i symbole walki żołnierzy Armii Kra­ sowo w dalszej działalności, prezes Dariusz Ptaś, obiecał na początek 3 tysiące złotych jowej - pokolenia Kolumbów, ludzijuż starszych, często wymagających opieki”. Na otwarcie PIT przybyli także młodzież - Arkadiusz Białas i Tomasz Maniak z Ju­ W zeszycie między innymi: Struktura organizacyjna AK, wspomnienia Leopolda rajskiej Grupy Alpinistyczno-Turystycznej oraz Marcin Ficek z klubu CB-radio JU- Florka ps. Sufler, wspomnienia Alicji Łogiewy zd. Mędrek ps. Diana, wspomnienia Sta- LIET KILO CHARLIE (Jura Krakowsko-Częstochowska), które powstały przy GO­ nisłwy Nieduziak ps. Elżbieta. KSTiR w Kluczach i mają swoją siedzibę Domu Kultury HUTNIK w Jaroszowcu. Zeszyty są do nabycia w GOKSTiR w Kluczach ul. Partyzantów 1 lub w Punkcie In­ Wszyscy razem chcą współpracować, aby jak najszerzej promować gminę Klucze. formacji Turystycznej mieszczącym się w Domu Kultury Papiernik przy ul.Rudnickiej 1. Halina Ładoń Tekst ifoto:Halina Ładoń str. 10 ECHO KLUCZ październik 1999 Szkolne Ostoje Przyrody

Spotkanie przedstawicieli 22 szkółpodstawowych- laureatów konkursu „Szkolne nie, zorganizowanie i utrzymanie przez uczniów, tych szkolnych ostoi przyrody, czyli Ostoje Przyrody” miało miejsce w Szkole Podstawowej w Zabierzowie 24 września br. specjalnie urządzonych ogrodów o dużych walorach ekologicznych, estetycznych i dy­ i było okazją dopoznania niezwykle ciekawychpomysłów szkółpodstawowych z tere­ daktycznych. Uczniowie uczą się jak kształtować otoczenie przyrodnicze, jak odtwa­ nów Jurajskiego Parku Krajobrazowego, związanych z eksponowaniem walorów rzać szatę roślinną na zdewastowanych terenach oraz jak przywrócić estetykę tego oto­ przyrodniczych regionu Jury i ich ochroną. czenia. Reprezentujący Fundację Partnerstwo dla Środowiska Andrzej Biderman - kon­

sultant programowy powiedział, jak bar­ dzo ważne jest tworzenie enklaw w krajo­ brazie. Pragnąłby, aby program nie koń­ czył się na otrzymaniu grantów i stworze­ niu ogrodów, lecz aby stał się ważnym elementem edukacji ekologicznej, aby za­ szczepiona dzieciom wrażliwość owoco­ wała kontynuacją działań proekologicz­ nych. Sam pomysł tworzenia ogrodów przyszkolnych ma aspekt wychowawczy, dlatego warto zachęcać do współpracy nie tylko dzieci, ale także szerszą społecz­ ność, starszą młodzież i rodziców. Bardzo pozytywnie ocenił działania Fundacji uczestniczący w spotkaniu Je­

rzy Cywiński - przedstawiciel starostwa powiatu krakowskiego. Stwierdził, że na­ leży edukację ekologiczną dzieci i mło­ dzieży bardzo cenić. Wójt gminy Zabie­ rzów mocno podkreślił rolę wychowaw­ czą przedsięwzięcia Szkolne Ostoje Przyrody oraz jego atrakcyjność. Nie wy­ klucza współpracy samorządu ze szkoła­ mi swojej gminy biorącymi udział w pro­ gramie. Jak określił, Ostoje to wycinek zadań na rzecz ochrony środowiska, to Uczestnicy spotkania poznawanie wartości przyrody, a edukacyjny aspekt programu pozwoli dobrze wy­ chować młodzież. Program Jurajski jest inicjatywą podjętą przez trzy agencje związane z ochroną przyrody i środowiska, działające w przekonaniu, że odpowiedzią na problemy śro­

od Barbara — dowiskowe Jury jest integracja działań ochronnych. Porozumienie zostało zawarte Reprezentujące szkoły gminy Klucze: lewej Wojnar dyrektor szko­

— 19 grudnia 1997r, a jego uczestnikami byli: Fundacja Partnerstwo dla Środowiska łypodstawowej w Rodakach, Bogusława Jakubek nauczycielka szkołypodsta­ w oraz Parcz i ze - wowej Ryczówku Lucyna Krystyna Madajewska nauczycielki organizacja pozarządowa wspierająca działania na rzecz ochrony środowiska szkoły podstawowej w Kluczach. Wszystkie panie są opiekunkami grup szkol­ i zrównoważonego rozwoju, Ojcowski Park Narodowy - sprawujący opiekę nad nych realizujących program Szkolne Ostoje Przyrody najcenniejszym obszarem Jury i Zespól Jurajskich Parków Krajobrazowych w Kra­ kowie, zajmujący się w swej działalno­ ści między innymi ochroną przyrody i krajobrazu. „Szkolne Ostoje Przyrody” to jeden z projektów Jurajskiego Programu, obok niego należy wspomnić projekty: „Pier­ ścień Jurajski”, „Akcja Ojców 98” i „Park rekreacyjny: Tenczynek, Będkowice, Mię­ kinia i Zabierzów”. Wracając do konkursu „Szkolne Osto­ je Przyrody”, którego laureaci zgromadzi­ li się w Zabierzowie trzeba podkreślić, że każdy z projektów jest ściśle związany z ochroną środowiska w skali lokalnej, głównie dotyczy terenów przyszkolnych, chociaż niektóre szkoły wyszły poza ich obręb. Na realizację programu przewi­

dziano ogółem - 118.685 zł. Każdy z 22 projektów opracowany był przez uczniów szkół podstawowych

pod kierunkiem - nauczycieli najczęściej biologów lub geografów. Celem tych pro­ jektów jest rozpropagowanie sposobów utrzymania bioróżnorodności terenów wiejskich i zainicjowanie działań w tym zakresie na obszarze Jury. Jego przedmio­ tem jest bardzo szczegółowe zaplanowa­ ECHO KLUCZpaździernik 1999 str. 11

i l-wi międzyszkolnych eko konkursów, zachę­ canie miejscowej społeczności do likwi­ dowania zdegradowanych obszarów, udostępnienie okolicznym szkołom efek­

tów swej pracy, współpraca z samorząda­

mi w celu osiągania poprawy estetyki otoczenia.

Program zakłada, że będzie wspierany

przez szersze społeczne zaangażowanie, uflkW Al| że zapewniona będzie ciągłość procesów

' przyrodniczych przy niewielkich nakła­ „yAl u« ■ iuuir dach finansowych, że zmieni się estetyka jurajskiej wsi.

Spotkanie odbywało się w pięknie przygotowanej sali zabierzowskiej szko­

ły, goście witani byli serdecznie przez dyrektorki podstawówki i gimnazjum,

a pyszne jedzenie przygotowały szkolne kucharki.

Następne spotkanie odbędzie się w kolejnej szkole, biorącej udział w pro­ gramik

Tekst ifoto:Halina Ładoń

Radosław Tendera - zastępca dyrekto­ ra Ojcowskiego Parku Narodowego wyra­ ził zadowolenie, że tak wiele szkół podję­ ło wyzwanie, przedstawiając tak różno­ rodne i ciekawe propozycje. Zaprosił szkoły do odwiedzania Ojcowskiego Par­ ku Narodowego. Powiat olkuski w programie reprezen­ tują szkoły: Klucze, Rodaki i Ryczówek (gm.Klucze), Gorenice (gm.Olkusz) Trzy­ ciąż i Sucha (gm.Trzyciąż), Wierzchowi- sko (gm.Wolbrom). Przykładowe rozwiązania ujęte w swoich opracowaniach prezentowało 5 wyznaczonych przez Fundację szkół - oto one: w Grójcu, Kwaczale, Rodakach, Ten- czynku i Trzebini. Wypracowano plan dalszych działań, który będzie obejmował: spotkania z Fundacją w celu wymiany doświad­ czeń, wizje lokalne szkolnych ogrodów, prezentacja idei „ostoje przyrody” na konferencjach metodycznych, edukacja ekologiczna rodziców, organizowanie

Na ślubnym kobiercu

Zgodnie z obietnicą, kontynuujemy informacje o uroczystościach ślubnych,

które odbywają się na terenie naszej gminy. Tym razem prezentujemy ślub Anety

Brodzińskiej z Ryczówka i Tomasza Jurczyka z Kwaśniowa Dolnego, Uroczystość

odbyła się w kościele w Rodakach, po czym goście weselni bawili się w Domu Stra­

żaka w Ryczówku. Rodzice nowożeńców powiedzieli, iż są pełni nadziei na udane małżeństwo ich dzieci. Do życzeń przyłącza się redakcja.

Inf. ifoto: bh str. 12 ECHO KLUCZ październik 1999

Wspomnienia papiernika Wystawa - Stanisława Smętka z Kwaśniowa TWÓJ BEZPIECZNY DOM

w domu rozmawiała: Halina Ładoń Program edukacyjnyprofilaktyki wypadków Można powiedzieć, że większość życia poświęciłem papiernictwu. Po ukończeniu 14 roku życia czyli po ukończeniu szkoły podstawowej w Kwaśniowie rozpocząłem naukę w nowo wybudowanej Zasadniczej szkole Przysposobienia Zawodowego w Kluczach o kierunkach-papier- nictwo i celuloza, a w tym cały proces otrzymywania celulozy i papieru, a wszystko na bazie chemii, której uczył nas dr Anatol Smirnof.

Dlaczego wybrałpan szkołę w Kluczach? Była najbliżej, nikt nie zastanawiał się dlaczego akurat tę szkołę wybiera. Nie wszy­ scy przecież szli dalej do szkoły, ja się cieszyłem, że w ogóle mogę pójść, to były trud­ ne czasy. Już jako miody człowiek myślałem tylko o jednym, aby ukończyć jakąkol­ wiek szkołę i iść do pracy, aby móc sobie kupić spodnie, buty czy zegarek. Marzeniem każdego młodego człowieka był też rower.

Zdjęcie: od lewej: Jolanta Borkiewicz, Barbara Jurczyk — dyr. Przedszkola, Danuta Jarząbek z grupą dzieci ze świetlicy szkolnej w Kluczach

W przedszkolu w Kluczach w dniach od 21.09.-27.09. trwała wystawa „Twój bezpieczny dom” zorganizowana w ramach programu opracowanego przez Pań­ stwowy Zakład Higieny w Warszawie. Program realizuje Powiatowa Stacja Sanitar­ no Epidemiologiczna w Olkuszu, a reprezentuje ją pani Jolanta Borkiewicz, która w olkuskiej stacji zajmuje się oświatą zdrowotną i promocja zdrowia. Przedszkole w Kluczachjest trzecią placówką spośród czterech wytypowanych w powiecie olku­ skim, w której wystawa ma miejsce. Wystawa odbywała sięjuż w przedszkolu nr. 13 w Olkuszu oraz w integracyjnym przedszkolu nr. 9 w Olkuszu, była w Kluczach, a następnie zawędruje do Bukowna. Autorzy poprzez realizację tego edukacyjno-profilaktycznego programu chcą uświadomić jak znaczna część wypadków a miejsce w domu. Jak wynika Rozumiem, że po ukończeniu szkołypapierniczejpodjąłpan pracę wfabrycepa­ ze światowych statystyk wypadkom w domu ulegają najsłabsi czyli dzieci i oso­ pieru... by w podeszłym wieku, jest to grupa dzieci w wieku od 0-6 lat i starsi powyżej Tak, pracę podjąłem w fabryce papieru na stanowisku praśnika na II maszynie pa­ 65 roku życia. Wystawa pomocna jest w realizacji tego niezwykle ważnego pro­ pierniczej. Nie było wówczas problemu z praca. Zakłady wchłaniały każdą ilość rąk do gramu. pracy. Pamiętam, że wówczas przyjęto dwunastu chłopców, wzmocniliśmy obsługę Adresatami działań są więc matki lub opiekunowie dzieci do 6 lat oraz ludzie przy maszynach. Nasz start był ułatwiony, gdyż zakład poznaliśmy podczas nauki, na starsi. Autorzy programu proponują spojrzenie na swoje mieszkanie z wysokości zajęciach praktycznych. Poznawaliśmy go, począwszy od placu drzewnego, od koro­ oczu dziecka i kierują przesłanie - „To jest inny świat”, zaś starszym proponują ha­ wania drewna (papierówki), poprzez rąbalnię, następnie gotowanie drewna w warni­ sło - „Nie śpiesz się. Zdążysz”. kach, cały proces chemiczny otrzymywania celulozy poprzez płukanie, chlorowanie Na wystawach planszowych wskazano na sposoby ochrony dzieci przed popa­ i bielenie. Następnie proces technologiczny produkcji papieru, sortowanie, produkcja rzeniem, porażeniem prądem, skaleczeniem i urazami, pokazano sposób zabezpie­ zeszytów, pakowanie. Dużo godzin poświęcaliśmy na zajęcia laboratoryjne. czenia szafek i urządzeń elektrycznych oraz zaprezentowano drabinki zabezpiecza­ W latach 50-tych nie było problemu z pracą, z fabryki przychodzi! przedstawiciel jące schody itp. działu kadr i z uczniami spisywał umowę. Praca w fabryce nie była łatwa, pracowali­ Istotnym elementem tych działań jest wyszukiwanie na rynku bezpiecznych śmy na trzy zmiany, nie było dni wolnych. Byłem po jakimś czasie zachęcany do pod­ sprzętów i wyrobów zwiększających bezpieczeństwo w domu, ale nade wszyst­ jęcia dalszej nauki w szkole w Pionkach, ale niestety nie skorzystałem. Spośród absol­ ko służy uświadomieniu rozmiarów zjawiska, przyczyn wypadków i sposobów wentów mojej klasy, tylko ja z Robertem Porczem z Rodak byliśmy wierni zawodowi przeciwdziałania wypadkom (70% wypadków dzieci i dorosłych to wypadki papiernika. Inni nie wytrzymali kondycyjnie pracy na trzy zmiany i odeszli do innych w zawodów. domu). Wystawę w Kluczach odwiedziło ponad 300 osób, byli to przede wszystkim Jaka była ta maszyna papiernicza, przy którejpan pracował? uczniowie szkół, ale było też wiele dorosłych osób. To była taka mała „zabawka”, która potrafiła wyprodukować 5-10 ton papieru w ciągu 8 godzin, ilość zależała od gatunku papieru. Na II maszynie były robione pa­ Tekst ifoto: Halina Ładoń piery najlepszych gatunków - pelur, wklęsłodrukowy, ofsetowy, bibuły atramentowe i obwoluty. Papier eksportowaliśmy wówczas między innymrdo Egiptu, Anglii, Izrae­ la, RFN. Fabryka miała w tamtym okresie renomę, zapotrzebowanie na papier z naszej fabryki było bardzo duże, do tej pory miejscowość Klucze wszystkim w kraju kojarzy się z papierem. Sprostowanie Na początku pracowałpanjako praśnik, a co potem? Po paru latach poznałem maszynę tak dokładnie, że zostałem zatrudniony na stano­ wisku maszynisty. Mimo młodego wieku, powierzono mi odpowiedzialne zadanie i za­ Do redakcji ECHA KLUCZ dostarczyłam tekst z błędem. Zamiast słów ufano mi, dużo zawdzięczam mojemu wspaniałemu kierownikowi Franciszkowi Do- „pensje nauczycieli szkół podstawowych” winno być „płace pracowników brkowi z Chechla, który otoczył mnie szczególną opieką, chciałbym również wspo­ związanych z oświatą”. Błąd zauważyłam po ukazaniu się artykułu. Przepra­ mnieć pana Jana Piechowicza i Jana Adamika - obaj z Kwaśniowa, im też wiele za­ szam za nieuwagę. wdzięczam. Barbara Wąs Dalszy ciąg wspomnień Stanisława Smętka w następnym numerze. ECHO KLUCZ październik 1999 str. 13

Honorowy Obywatel Gminy Klucze na lekcji

Szkoła Podstawowa w Rodakach gościła w swoich murach 1 października br.

Adamuszka - Klucze w Rodakach Jerzego Honorowego Obywatela Gminy geografii

Pan Jerzy Adamuszek - rodak z sąsiedniej miejscowości Chechło, od 19 lat mie­ szkający w Kanadzie, z wykształcenia geograf, jego rekordy związane z podróżowa­ niem kilkakrotnie zarejestrowane zostały w Księdze Guinnessa, odkrywający nowe

miejsca i szlaki na mapie świata - poprowadził w szkole w Rodakach niezwykłą lekcję geografii. Uczestniczyli w niej wszyscy uczniowie szkoły i nauczyciele. Tematem lekcji była samotna rowerowa podróż po Kubie. Z tej podróży przywiózł wiele ciekawych przeźroczy. Oglądającym dzieciom przybliżyły one środowisko i wa­ runki życia mieszkańców wyspy. Takiej Kuby nie znaliśmy! Pan Jerzy bardzo szcze­ gółowo opowiadał o swoich przeżyciach, a dzieci w wielkim skupieniu słuchały jego opowieści. Swoje przeżycia nasz gość opisał w wydanej książce pt. „Kuba to nie tylko Vara- dero”, kilka egzemplarzy tej książki zakupiliśmy do szkolnej biblioteki. Po spotkaniu pozostawił w szkolnej kromce wpis: .Jeżeli rozpaliłem (wznieciłem) iskierkę do pozna­ nia świata to tym bardziej zostanie to w mojej pamięci” Mamy nadzieję, że tak będzie, a autorowi panu Jerzemu Adamuszkowi pragniemy podziękować za spotkanie i ciekawą lekcję.

AnKr

Awans młodej piłkarki

Ania Kasieczko 12-letnia piłkarka z Klucz od września trenuje w dziewczęcej drużynie piłki noż­

nej „Czarni” - Sosnowiec w klasie kadetek. Uczennica 6 klasy szkoły podstawowej w Kluczach od najmłodszych lat pasjonowała się piłką nożną uważaną powszechnie za typowo męską dyscyplinę sportu.

Ania trenowała razem z chłopcami, z grupą trampkarzy kluczewskiego klubu “Przemsza”. Paweł Kraw­ czyk, nauczyciel wychowania fizycznego i trener „trampkarzy”, postanowił skontaktować młodą, utalento­ waną zawodniczkę z opiekunem dziewczęcej drużyny sosnowiczanek Andrzejem Kręglem. Według jego opinii, Ania Kasieczko ma duże szanse startu w kategorii kadetek w ogólnopolskiej spartakiadzie młodzieży w przyszłym roku. Bardzo ważne jest pełne uczestnictwo Ani w treningach, które w Sosnowcu odbywają się trzy razy w ty­ godniu. Wiąże się to jednak z kosztami. Na razie Ania może pozwolić sobie na jeden wyjazd tygodniowo. Może uda nam się zainteresować ludzi, którzy chcieliby zasponsorować ten niezwykły sportowy talent i po­

kryć przynajmniej koszty dojazdu Ani - mówi Grzegorz Kaliś, nauczyciel wychowania fizycznego w Klu­ czach, który ze swej strony będzie próbował wygospodarować na ten cel pieniądze z kasy Uczniowskiego Klubu Sportowego. Przejście z lokalnego klubu do uznanej już dziewczęcej drużyny piłki nożnej to dla tak młodej piłkarki du­

ży awans - mówi Grzegorz Kaliś - Zresztą sam trener sosnowiczanek z zachwytem wyrażał się tak o przy­ gotowaniu technicznymjak i o samej grze Ani.

Tekst ifoto: RafałJaworski

Na zdjęciu: Z żonglerką Ania radzi sobie doskonale.

Chechło — Święto Parafii

Wierni z chechelskiej parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ob­ chodzili swoje święto 12 września. Uroczystość zgromadziła wielu gości,

których przyciągnęły odpustowe atrakcje. Mszę św. odpustową odprawił biskup

pomocniczy Piotr Skucha. Na zdjęciu jedna z rodzin, która zatrzymała się przy

kramach. L ^80 1

Tekst ifoto: Bolesław Huras str. 14 ECHO KLUCZ październik 1999 Agencja Rozwoju Regionu Kluczewskiego Pustynna operacja i jej nowy prezes - Ryszard Mofina Pustynia Błędowska znów w centrum zainteresowań! Przez jeden wrześniowy ty­ dzień stała działań Na Che- Ryszard Mofinapełnifunkcję prezesa ARRK od 18.08.1999r. Pracował w Jedno­ się miejscem operacyjnych wojskowych. skraju pustyni pod

chlem rozbiła obóz 6 Jednostka Desantowo - zaś i stce Wojskowej Nr 1492 Nadwiślańskich Jednostek MSWiA, a ostatnimjego miej­ swój Szturmowa, austriaccy szwaj­ scem pracy była Śląska Giełda Towarowo-Pieniężna. Ma wykształcenie wojskowe carscy piloci śmigłowców osadzali i podrywali z niej do lotu swe maszyny. iprawnicze.

Na zdjęciu szwajcarska „Puma”przed startem

W rejonie Pustyni Błędowskiej nastąpiła klęska żywiołowa. Szwedzki samolot Proszę powiedzieć od czego rozpoczął pan swoje urzędowanie, czy zmieni Pan „Herkules” dokonał tam zrzutów środków pomocy medycznej, zaopatrzenia i sprzętu. radykalnie konwencję w zarządzaniu Agencją? Rannych i chorych odtransportowano szwajcarską „Pumą” i dwoma innymi austriac­ Po wstępnych analizach zorientowałem się, że podjąłem się zadania dość trudnego, kim śmigłowcami, na pokładzie których byli lekarze, na lotnisko Balice w Krakowie, mam jednak nadzieję, że powoli pewne sprawy będą się stawały prostszymi. Najpierw gdzie utworzony został szpital połowy. chciałbym pościągać długi. Zaproponowałem, aby w stosunku do tych, którzy zechcą To ćwiczenia w ramach manewrów NATO były tylko „ międzynarodowych „Part­ dobrowolnie spłacać długi, zastosować pewne preferencje. Jak do tej pory przeprowa­ nerstwo dla pokoju” pod kryptonimem „Cooperative Bear’99”. Polska po raz pierwszy dziłem indywidualne rozmowy z dłużnikami. stała się gospodarzem ćwiczeń. Na samej Pustyni Błędowskiej manewry trwały od po­ Jaką działalnością głównie będzie zajmować się Agencja w najbliższym czasie? niedziałku 21 września do piątku 1 października. Jest zapotrzebowanie na stal, wobec tego chciałbym nawiązać współpracę z Cze­ W tych międzynarodowych ćwiczeniach bierze udział 18 państw: Czechy, Dania, chami i Ukrainą, skąd tę stal moglibyśmy pozyskiwać, a naszą rolą byłoby pośrednicze­ Francja, Holandia, Norwegia, Wielka Brytania, Austria, Bułgaria, Estonia, Litwa, Ło­ nie w Zamierzam która Ukraina i Polska transakcjach. powołać spółkę, będzie przerabiać zużyte opony twa, Mołdawia, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Szwajcaria, „ wylicza - taki skład opon jest na terenie Ryczówka - w celu ich przetworzenia na paliwo alter­ porucznik Witold Bronowski, lekarz VI Brygady Desantowo-Szturmowej, kierujący

w - Ćwiczenia działań natywne dla cementowni. akcją tym rejonie mają usprawnić koordynację lotniczych, po­

Chcemy także nawiązać współpracę z firmą BEX TELECOM w Tarnowskich mocy medycznej i humanitarnej, jak również współpracę międzynarodową. Górach. .Przedstawiciel tej firmy złożył nam wizytę i myślę, że dalsze rozmowy dopro­ wadzą do szczęśliwego finału, efektem którego będzie stworzenie Zakładu Pracy Chro­ nionej na terenie Klucz.

Co obecnie dzieje się w budynku Agencji? Chcę ułatwić ludziom, którzy mają inicjatywę, skorzystanie z wolnych pomie­ szczeń, chciałbym, aby budynek żył i aby wszystkie wolne pokoje zostały wykorzysta­ ne. Mieszczą się już tutaj: dwa gabinety lekarskie, gabinet fryzjerski i kosmetyczny, pracownia komputerowa, zakład krawiecki, w podziemiach kawiarnia, która cieszy się coraz większym powodzeniem oraz gabinet stomatologiczny, który został otwarty kil­ ka dni temu.

Czy ma Pan jakieś plany związane z rolnictwem? Jak się zorientowałem, rolnictwo na terenie gminy Klucze praktycznie nie istnieje, są tylko pojedyncze gospodarstwa rolne, trzy może cztery w każdej wsi i wobec tego nie ma sensu planować na tym terenie żadnych zakładów przetwórczych ani też punk­ tów skupu.

Kiedyś zaproponowałam, aby w Kluczach powstało Muzeum Stolarstwa. Po­ czątkowo był problem z lokalem. Obecnie taki lokal widzę. Jest też tradycja w gminie Klucz: prawie w każdej wiosce naszej gminy było po kilku stolarzy, te­ raz ich narzędzia przeszkadzają, są niepotrzebne. Muzeum, byłoby jedynym tego Zagraniczni obserwatorzy wojskowi przed punktem medycznym na Pustyni rodzaju w Małopolsce, z pewnością odwiedzaliby go turyści, byłaby to jedna Błędowskiej. z atrakcji gminy. Widzę taki lokal w Agencji na poddaszu, czy byłby Pan skłonny Wszystkie operacje lotnicze na Pustyni Błędowskiej, a więc zrzuty, transport, za­ go udostępnić? bezpiecza polskajednostka - VI Brygada Powietrzno-Desantowa. Pierwszy raz o tym słyszę, ale oczywiście tematjest interesujący. Myślę, że nie by­ Mamy tutaj utworzony punkt opatrunkowy dla ludności cywilnej oraz punkt pomo­ łoby z lokalem problemu. Problemem oczywiście są fundusze na uruchomienie takiego cy humanitarnej - mówi porucznik Witold Bronowski - Na pustyni przebywa kilku ob­ muzeum, jeśli by się znalazły to ja osobiście jestem otwarty na tę propozycję. serwatorów zagranicznych, jest wśród nich Brytyjczyk, Amerykanin, wojskowi ze Serdecznie dziękuję za rozmowę. Szwecji i Bułgarii.

Rozmawiała: Halina Ładoń tekst i zdjęcia: Rafał Jaworski ECHO KLUCZ październik 1999 str. 15 Desant na pustyni

Prowadząca ćwiczenia na Pustyni Błędowskiej VI Brygada Desantowo-Sztur­ mowa z Krakowa obchodziła we wrześniu swoje święto. W 1941 roku powstała w Szkocji

1 Samodzielna Brygada Spadochronowa, której twórcą był, wówczas w stopniu pułkownika, Stanisław F. Sosabowski. Brygada, podporządkowana armii alianckiej, walczyła pod Arnhem i Driel w Holandii. 6 Brygada Desantowo-Szturmowajest kon­ tynuatorką tradycji tamtej jednostki, dlatego swoje święto obchodzi na pamiątkę utwo­ rzenia 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej.

Hasłem czerwonych beretów są słowa: „Tobie Ojczyzno”. Zaś na polu walki towa­ rzyszy im rzymska maksyma „Audaces fortuna juvant”, czyli „Śmiałym szczęście sprzyja”.

Inf. ifoto: R. Jaworski

Program pomocy niepełnosprawnym w gminie Klucze

Rada Gminy Klucze uchwałą nr XV/105/99 z dnia 15 września br. przyjęła „Za­ Dostrzegając pozytywne efekty i akceptację społeczną Ośrodek Pomocy Społecz­ łożeniaprogramowe rehabilitacji osób niepełnosprawnych z terenu gminy Klucze na nej oraz władze gminne postanowiły kontynuować program w kolejnych latach. lata 1999-2001” W programie na lata 1999-2001 najważniejszą sprawą będą starania o utworzenie na terenie gminy warsztatów terapii zajęciowej, które pozwolą osobom niepełnospraw­ Pierwszy taki program opracowany przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Klu­ nym uczestniczyć w życiu społecznym i z pewnością bardzo korzystnie wpłyną na ich czach, zatwierdzony przez Radę poprzedniej kadencji obejmował lata 1996-1998. Je­ kondycję psychiczną. Kolejne sprawy to: dalsza likwidacja barier architektonicznych, go celem było objęcie jak najszerszej grupy osób niepełnosprawnych z terenu gminy zachęcanie pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych, tworzenie zakła­ w celu maksymalnej integracji tych osób z pozostałą częścią społeczności, drugim waż­ dów pracy chronionej, pomoc osobom niepełnosprawnym w znalezieniu pracy lub też nym celem było wyrównanie szans społeczno-zawodowych tej grupy. Wśród wielu za­ w zmianie kwalifikacji, utworzenie ośrodków rehabilitacji medycznej przy istniejących łożeń należy wymienić kilka: likwidacja barier architektonicznych, tworzenie przez w gminie basenach, zatrudnienie fachowej kadry i doposażenie w sprzęt rehabilitacyj­ pracodawców nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, udział osób niepełno­ no - sportowy, popularyzacja programu PEGAZ - który jest pomocny osobie niepełno­ sprawnych w turnusach rehabilitacyjnych, udzielenie pomocy niepełnosprawnym po­ sprawnej w zakupie samochodu (szczególnie dla osób, które pragną się usamodzielnić, przez zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjno-ortopedyczny, umożliwienie tym osobom a bariera transportu stwarza im problem). korzystanie ze sprzętu rehabilitacyjnego i basenów w szkole podstawowej w Kluczach Aby przybliżyć problem, trzeba poznać kilka danych statystycznych: niepełno­ i Jaroszowcu. sprawnych mieszkańców gminy Klucze na początku 1999r. było 1642, w tym 726 męż­ Konkretne działania w tamtym okresie to: udzielenie pięciu pożyczek osobom nie­ czyzn i 916 kobiet. W przedziale wiekowym 16-39 lat: niepełnosprawnych mężczyzn pełnosprawnym na rozpoczęcie działalności gospodarczej, stworzenie 46 stanowisk jest 51 i 76 kobiet, w przedziale wiekowym 40-60 lat: 475 mężczyzn i 620 kobiet, pracy dla niepełnosprawnych, w ramach likwidacji barier architektonicznych w kilku w przedziale wiekowym 61 lat i powyżej: 200 mężczyzn i 220 kobiet. Porównując dane obiektach użyteczności publicznej wykonanie podjazdów, ubikacji, przystosowanie statystyczne z rokiem 1996 obserwujemy wzrost liczby osób niepełnosprawnych w gmi­ ciągów pieszych. Wiele osób skorzystało z turnusów rehabilitacyjnych i otrzymało nie. Na początku 1996 roku ogółem było w gminie 1504 osoby niepełnosprawne. sprzęt ortopedyczny - wózki inwalidzkie, materace przeciw odleżynowe, obuwie orto­ Jak widać problem jest bardzo ważny. Zarząd Gminy i Rada Gminy Klucze w ca­ pedyczne. Wszystkie chętne osoby niepełnosprawne korzystają bezpłatnie z basenów. łej rozciągłości popierają opracowany program na lata 1999-2001. Korzystając z do­ Dzięki współpracy Zarządu Gminy OPS i Stowarzyszenia ZIEMIA KLUCZEWSKA tychczasowych doświadczeń w realizacji nowego programu oraz wykorzystując moż­ udało się pozyskać fundusze i wspomóc cztery świetlice dla dzieci z rodzin patologicz­ liwości skorzystania z funduszy PFRON wydaje się, że program przyniesie wiele do­ nych, zakupiono - cztery telewizory, zabawki i sprzęt do gier, udzielono pomocy fi­ brego zarówno dla osób niepełnosprawnychjak też dla całej społeczności gminy Klu­ nansowej przy organizacji imprez sportowych dla tych dzieci. cze. Nie udało się jedynie stworzyć warsztatów terapii zajęciowej w Kluczach (dane szacunkowe mówią o około 1600 osobach niepełnosprawnych na terenie gminy), ale Halina Ładoń sprawa tajest ciągle otwarta i takie starania będą czynione.

Uczniowie klas I i II szkoły podstawowej w Rodakach spotkali się niedawno z sier­ z Spotkanie policjantem żantem Adamem Milanowskim, który na to spotkanie przygotował prelekcję “Jak dbać o swoje bezpieczeństwo na drodze i w domu”. Pragniemy podziękować sierżantowi za przybycie do nas i miłe spotkanie.

Uczniowie i wychowawcy

Uczniowie I i II klasy z sierżantem Adamem Milanowskim i wychowawczynia­ mi Anną Kruszak i Danutą Prokop.

Podziękowanie

Serdeczne Podziękowania dla Kuzynko-Sąsiadki pani Małgorzaty Brzezińskiej z Klucz za uczynienie wspaniałej NIESPODZIANKI o godzinie 12.00 dnia 3 października 99r.

Składa: kuzynko-sąsiadka Bożena Woźniczko. str. 16 ECHO KLLCXpaździernik 1999

Nasze Gdzie szukać pomocy EKO-Podróże

Od ponad roku działa w naszej gminie Punkt Interwencji Punkt Interwencji Kryzysowej, działający przy OPS w Klu­

dla ofiar w osób uzależnio­ w ofert Młodzież Szkoły Podstawowej w Klu­ Kryzysowej przemocy rodzinie, czach, dysponuje zapleczem postaci specjalistycznych oraz w różnorakich takich czach w dniach 23-24 września br.pod nych osób, będących kryzysach życio­ pomocy, jak:

- opieką pań:Krystyny Madajewskiej, Ali­ wych mieszczący się przy Os'rodku Pomocy Społecznej - prowadzenie rozmów z rodzicami dzieci, mających skłonności w Kluczach. do uzależnień i doświadczenia w ny Konieczniak, Mirosławy Dziatłowicz negatywne tym zakresie;

zadaniem niesienie ofiarom - dla kobiet przebywała na warsztatach ekologicz­ Jego głównym jest pomocy zajęcia grupowe (grupa terapeutyczna żyjących

a także w dzia­ w osób alkoholu - czwartek nych w Smoleniu, które odbywały się przemocy domowej, skupienie jednym miejscu pobliżu nadużywających każdy łań osób w ofia­ 16.00 - w Ośrodku Naukowo-Dydaktycznym Za­ wszystkich zaangażowanych proces pomagania godz. 18.00) rządu Jurajskich Parków Krajobrazo­ rom oraz przedstawicieli instytucji, którzy z racji pełnionych - stałe spotkania konsultacyjne - psychologiczne: dyżur psycho­ kontakt z ofiarami w OPS Klucze: wych w Katowicach. obowiązków mają najczęstszy przemocy loga (pracownicy socjalni, policja, nauczyciele i pedagodzy, psycho­ wtorek, środa, piątek: 8.00-13.00 czwartek: 13.00 -18.00 Zajęcia edukacyjne odbywały się na log). terenie ścieżki dydaktycznej. Idąc nią Punkt jest miejscem pierwszego kontaktu oraz konsultacji, oraz pomoc funkcjonariusza policji (czwartek 17.00 -18.00) młodzi ekolodzy wykorzystali zmysły: w miarę możliwości także porad telefonicznych, umożliwiają­ - możliwość uzyskania szczegółowych informacji, dotyczących wzroku, węchu, dotyku i słuchu, rozwija­ cych rozmówcy uzyskanie informacji i porady przy zachowaniu osób lub instytucji, udzielających pomocy prawnej lub zapew­ anonimowości. Dla wielu osób, zarówno ofiar i świad­ schronienie - z jąc przy tym zdolności artystyczne, spo­ pełnej jak niających współpraca innymi placówkami, strzegawczość i orientację. ków - tylko anonimowość jest gwarancją bezpieczeństwa, jest to które taką pomoc mogą zapewnić. Na wcześniej przygotowanej kartce warunek, bez spełniania którego nie zdecydują się sięgnąć po Pomoc dla ofiar przemocy w rodzinie wymaga współpracy z lub służbami. Konieczne naklejali kolory tęczy z roślinek o róż­ pomoc. rożnymi osobami, instytucjami jest nych barwach, rozpoznawali drzewa ma­ Osoby dotknięte przemocą domową są przede wszystkim za­ zatem rozwijanie umiejętności porozumiewania się i współdzia­ i nie udać. Na łania z z ludźmi jąc zamknięte oczy np. po chropowatej gubione wiedzą gdzie się początku najbardziej po­ przedstawicielami różnych zawodów, prezentu­ lub gładkiej korze. trzebują wysłuchania, porady i podstawowych informacji, doty­ jącymi zróżnicowane stanowiska, wartości, interesy czy nasta­ Poruszając się szlakami Doliny Wo- czących zjawiska przemocy domowej lub możliwości pomocy wienia. dącej podziwiali Skały Zegarowe, Oczko, w zaistniałym kryzysie życiowym. Od nas zależy efektywność działań zaradczych oraz służenie w szkole­ w różnorakich mrowiska oraz stare lipy będące pomnika­ Pracownicy naszego punktu zdobyli umiejętności pomocą ludziom, znajdującym się kryzysach ży­ mi przyrody. niu lokalnym, organizowanym przez studium przeciwdziałania ciowych, będących w ciągłym stresie i często nadal tkwiących w Później uczniowie wraz z opiekunami przemocy rodzime, organizowanym przez instytut psychologii w sytuacji przemocy.

zdrowia lub absolwentami - liderami studium wyruszali na wzgórze Rezerwat Smoleń, (VI ‘98) są tego ‘98 SPPwR w OPS Klucze na którym znajdują się ruiny zamku (X-XII Warszawie). Katarzyna Bis, psycholog Szkolenie takie z około 1360 roku. Zostały wzniesione zapewnia kompleksową wiedzę, uczy pod­ Punkt do z ofiarami Interwencji Kryzysowej: przez Toporczyków, rozbudowane przez stawowych umiejętności potrzebnych pracy prze­ Pn, Wt, Śr, Pt 7.30 -15.30 Lelitów Pilickich, opustoszały pod koniec mocy domowej, „prowadzenia” punktu pierwszego kontaktu Czwartek 7.30 -18.00 XVI wieku. oraz słuchania ze zrozumieniem i wsparciem.

Pokonując tak ciekawą trasę, grupa dotarła do ośrodka kończąc ten dzień ogniskiem połączonym z pieczeniem kieł­ śladami basek oraz ziemniaków w popiele. Rano Pielgrzymka Ojca Świętego wszyscy udali się pieszo do Pilicy, gdzie zwiedzali szereg zabytków, a mianowicie Prawie 140 z Klucz, Jaro- do wzruszeń i Nato­ kościół i klasztor reformatorów z 1746r wiernych karowej pielgrzymce Zakopanego tycznych przeżyć. szowca, Chechła i Kwaśniowa pamięta i Ludźmierza, która była dla nich skrom­ miast pewnego rodzaju przyrodniczą pałac z twierdzą, który byl własnością z pewnością pielgrzymkę do Zakopanego, nym, dziękczynnym pielgrzymowaniem atrakcją były silne podmuchy halnego. wielu rodzin królewskich oraz rynek. Ze Ludźmierza i Krakowa, która zorganizo­ śladami Ojca Świętego z 1997 roku, ale Zwiedzano też okolice zakopiańskiej Izami w oczach opuścili Ośrodek Dydak­ waliśmy w 1997 roku wędrując bardzo w nawiązaniu i w dowód wdzięczności za skoczni, gdzie w 1997 roku odbyło się tyczny w Smoleniu. ścieżkami świeżymi wtedy Ojca Święte­ tegoroczną pielgrzymkę Jana Pawła II do pamiątkowe spotkanie Papieża z Góra­ Jana Pawła II. Polski. lami. Tekst opracowały uczestniczki go warsztatów Adrianna Płachecka Również i tej jesieni 44 wiernych Po ok. 3 godzinach jazdy, przy coraz W południe zwiedzano centrum Za­

i Monika Gut z klasy VI c z Hucz, Chechła, Krzywoplot i Jaro- bardziej urokliwych górskich krajobra­ kopanego, a z Gubałówki podziwiano szowca 21 września brało udział w auto­ zach, Zakopane powitało pielgrzymów ta­ piękno Tatr. W sanktuarium MB Ludź­ jemniczym pięknem zadu­ mierskiej Królowej Podhala, był czas na manych Tatr. modlitwę, religijną zadumę i zwiedzanie W sanktuarium MB Fa­ najbardziej znaczących zakątków tego timskiej na Krzeptówkach, miejsca, nie wyłączając obiektu przy które jest miejscem nieu­ którym w 1997 roku zaśpiewano temu stannej modlitwy za Ko­ wielkiemu miłośnikowi gór: Góralu, czy ściół i Ojca Świętego Jana Ci nie żal? 4i .1 Pawła II, uczestniczono we Pielgrzymi zwiedzali Tatry i Podhale mszy św., a później zapo­ ze świadomością, że były to minione, ale bardzo znano się ze skróconą histo­ znaczące ślady Ojca Świętego. rią tego miejsca, które zbu­ Uczestnicy pielgrzymki, którym dowano solidarnością serc przewodniczyła Łucja Krawczyk, bardzo jako wotum wdzięczności mile wspominają tę religijno-turystyczną za uratowanie życia Piotra przygodę, dlatego wielu z nich zapew­ czasów. Świado­ naszych nia, że za rok odwiedzą tę “starą, ojczy­ mość tego, nastrój i piękno stą ziemię”. świątyni oraz otaczającej przyrody, spowodowały, że Tekst ifoto: Bolesław Huras pielgrzymi doznali auten-

Przy sanktuarium Matki Boskiej Ludźmierskiej. ECHO KLUCZ październik 1999 str. 17 Tylko pszczoła wie, co to Dom Ojczysty i progi rodzinne

Najaktywniejsi uczniowie w realizacji zadań wynikających z programu „Szkolne Jak założyć prawidłowo ogród skalny i jakie gatunki roślin w nim posadzić dowie­

Ostoje Przyrody” przy Szkole Podstawowej w Kluczach zostali wyróżnieni udziałem dzieliśmy się od ogrodnika pana Kapiasa w Goczłkowicach. Podziwialiśmy tam w wycieczce do ciekawych ogrodów botanicznych naszej okolicy. Pierwszym punktem w przydomowym ogrodzie kolorowe kompozycje kwiatowe. Owocem tych wędrówek wyprawy przyrodniczej było regionalne muzeum przyrodniczo-etnograficzne w Bujako- był zakup w szkółce różnych roślin, które dzieci zasadzą w swych ogrodach przydomo­ wie. Ciekawe to miejsce, tu znalazło swój dom około 300 gat. drzew i krzewów oraz 2,5 wych lub w skrzynkach na balkonie. tysiąca gatunków roślin kwiatowych oraz szereg pamiątek regionalnych. A wszystko to po­ wstało na byłym wysypisku śmieci. Młodzież poznała również ogród w „stylu angielskim” Opr. Krystyna Madajewska i Lidia Parcz

przy zamku w Pszczynie, gdzie jest wiele gatunków egzotycznych drzew i krzewów.

Bujaków - z prawej Krystyna Madajewska i Lucyna Parcz Na tle tulipanowca w ogrodzie przyzamkowym w Pszczynie

w szkółce w Goczałkowiach w szkółce w Goczałkowicach

Co żerowało na kwiatach?

W końcu sierpnia córkapana Stanisława Majdy z Klucz zauważyła maleńkiego kolorowegoptaszka, który latałprzy kwiatach pelargonii. Wedługjej opisu, ptaszek mocno trze­ potał skrzydłami i unosił się w miejscu w sposób charakterystyczny dla kolibrów. Czy możliwejest, aby ten ptak żył w naszym klimacie?

Podobne sygnały nadeszły od innej mieszkanki z Klucz, która przeby­ wając na wakacjach w małej miejscowości za Tarnowem, sfotografowała domniemanego kolibra. Choć zdjęciejest bardzo niewyraźne, widać na nim

podobieństwa - w ubarwieniu i wielkości - do tego gatunku ptaków.

Jak wyjaśnia Artur Oruba - omitolog-amator z Klucz - środowisko ko­ librów to teren obu Ameryk. Dotąd w Europie nie zanotowano obserwacji kolibra zbiegłego z niewoli, a zabłądzenie tego ptaka z Ameryki wydaje się niemożliwe.

Co w takim razie zaobserwowali mieszkańcy? Wydaje się to niepraw­ dopodobne, ale w taki sam sposób jak koliber zachowuje się pewien gatu­ nek motyla, wielkością i ubarwieniem zbliżony do kolibra. Nawet rurka, która ssie nektar z kwiatów, może przypominać dziób kolibra. Furczaka go­ łąbka, bo tak nazywa się ten motyl, można najczęściej spotkać w sierpniu i wrześniu, kiedy żeruje na kwiatach zawisając nieruchomo nad nimi na ko­ librzy sposób. str. 18 ECHOKLUCZpaździemik 1999

Sprzątanie Świata - Polska

Prezentujemy sprawozdania poszczególnych szkół z tej akcji.

Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Bydlinie Marzeniemjest, aby coroczna wrześniowa ak­ (na zdjęciu zlikwidowane wysypisko). Za organizację W sprzątaniu wzięło udział 359 osób, w tym ucznio­ cja Sprzątanie Świata dotarła zprzesłaniem ekolo­ i przebieg akcji odpowiedzialna była nauczycielka ge­ wie, nauczyciele i pracownicy obsługi. Sprzątaniem ob­ gicznym do całej społeczności lokalnej. Wspólna ografii Bogusława Jakubek - opiekunka szkolnego jęto wieś Bydlin i przyległe tereny. Młodsi uczniowie praca, wspólne sprzątanie trwało w naszej gminie Koła Ligi Ochrony Przyrody. Zamiarem organizato­ sprzątali podwórko szkolne i teren wokół szkoły, nato­ przez trzy dni 17-19 września br. Sprzątaliprzede rów akcji w Ryczówku było włączenie do sprzątania miast dzieci klas starszych zbierały śmieci wzdłuż dróg wszystkim uczniowie szkół podstawowych oraz także mieszkańców wsi, ale niestety sprzątały tylko

Bydlin - Krzywpłoty, Bydlin - Załęże, Bydlin - Cieślin. młodzież z Zespołu Szkół Zawodowych w Kluczach same dzieci. Porządkowano także teren wokół ośrodka zdrowia, pawi­ ze swoimi opiekunami. W niektórych miejscowo­ Pozostają one z nadzieją, że w przyszłorocznej akcji lonu sportowego, wokół cmentarza, wzdłuż koryta rzeki, ściach sprzątali również dorośli. będą uczestniczyli wszyscy, którym leży na sercu dobro i zebrano wzgórze Święty Krzyż pobliskie lasy. Łącznie środowiska i którzy chcą żyć w harmonii z naturą.

100 worków śmieci. Szkoła Podstawowa w Kluczach

Szkoła Podstawowa w Chechle W sprzątaniu uczestniczyło 570 uczniów. Klasy

W sprzątaniu wzięło udział 140 dzieci, porządkowa­ I-III sprzątały teren wokół szkoły, klasy IV - boisko no plac szkolny, ulicę Kluczewską, Hutniczą oraz drogę sportowe, klasy V - teren wokół garaży na Osiedlu oraz prowadzącą do Pustyni Błędowskiej oraz fragment pu­ przy rzeczce za Osiedlem, a klasy VI - teren od Zielo­ styni. Sprzątały wszystkie dzieci szkolne z opiekunkami: nego Stawu do Czubatki i całe wzgórze. Klasy VIII

Bożeną Kaliś, Mirosławą Matysek i Edytą Mędrek Do­ - las i dzikie wysypisko śmieci, które znajduje się przy datkowo już poza wyznaczonym terminem AKCJI, klasa drodze idąc od boiska sportowego w kierunku Czubat­ VIII jeden raz w tygodniu sprząta 7 przystanków oraz ki. Razem z uczniami pracowali wszyscy nauczyciele. skwerek w Rynku. Młodzież z kluczewskiego Gimnazjum sprzątała las Szkoła Podstawowa w Jaroszowcu wokół szkoły w kierunku Papierni po prawej stronie

W sprzątaniu uczestniczyło 190 dzieci z klas I-VIII. drogi - sprzątało 167 uczniów.

Porządkowano następujące tereny: klasa la i Ib - stadion Szkoła Podstawowa w Kwaśniowie sportowy, kl.n i III - basen i przyległy teren, kl.IV. ko­ W sprzątaniu brało udział 150 uczniów. Starsi

ściół - szlak żółty - Klucze, kl.V kościół - ścieżka zdro­ uczniowie sprzątali pobocza i las przy drodze do wia - kaplica, kl.VIDa - wokół szkoły, kl.VIIIb - kaplica Klucz oraz ulice w Kwaśniowie Górnym i Dolnym.

- szlak żółty - w kierunku dworca PKP. Razem zebrano Młodsze dzieci sprzątały las przyległy do drogi pro­ 50 worków śmieci. wadzącej do Cieślina. Łącznie uzbierali 36 worków

Szkoła Podstawowa w Rodakach śmieci. Dla uczniów - jak powiedział dyrektor Robert Do sprzątania przystąpiły wszystkie szkolne dzieci, Bień, ta praca była automatycznie lekcją edukacji eko­ nauczyciele i pracownicy obsługi oraz 17 mieszkańców logicznej. Najaktywniejsi uczniowie zostali nagrodze­ Rodak. Sprzątano na placu szkolnym oraz na terenie ni ocenami z przedmiotów mających związek z ochro­ przyległym do szkoły. Sprzątano tzw. Gawronową Gór­ ną środowiska. kę, tereny zajęć edukacyjnych, aż do rzeczki. Zebrano Zespół Szkół Zawodowych w Kluczach 30 worków śmieci. Dorośli w ramach łącznie około 150 uczniów. Uzbierali re­ mężczyźni akcji To wysypisko zostało zlikwidowane Sprzątało usunęli z placu szkolnego 43 opony, które trzeba było kordową liczbę - 170 worków śmieci. Sprzątali rejon

Szkoła czekała na wzdłuż muru wyciągać przy pomocy ciągnika. tę Młodsze dzieci sprzątały teren posesji szkolnej, starsze Osady Fabrycznej, fabrycznego, rowy przy w oraz - drodze i las kierunku Kwaśniowa akcję, gdyż opony zdecydowanie szpeciły plac szkolny, pobocza dróg, przystanki autobusowe i tzw. dzikie wy­ drogę prowa­ a nie można ich składować. w kierunku SILIKAT. kierował Sta­ było nigdzie bezpłatnie sypiska śmieci. dzącą Całą akcją pan W czasie dwoma samochoda­ nisław akcji zostały wywiezione Razem zebrano 45 małych i 38 dużych worków Sroczyński. mi na śmieci. wysypisko śmieci. Szczególne wyróżnienie należy się klasie Szkoła Podstawowa w Inf. zebrała Halina Ładoń Ryczówku VIII, która zebrała aż 18 dużych worków śmieci w po­ W brało udział 95 uczniów i 10 akcji nauczycieli. bliżu zbiornika retencyjnego w Ryczówku Górnym

no prawo jazdy oraz dowód rejestracyjny sprawcy. Sprawa trafiła do Sądu Rejono­

wego w Olkuszu. KRONIKA 04.09 - o godz. 17.45 do Komisariatu Policji w Kluczach zgłosił się mieszkaniec Kra­ POLICYJNA iż z terenu kowa, podając jeździ skradzionym pojazdem Golczowic, marki Tico. Pojazd ten wrócił do prawowitego właściciela, a uczciwy obywatel pozostał bez (informacje z Komisariatu Policji w Kluczach) środka transportu.

05/06.09 - nieznani sprawcy dokonali kradzieży z włamaniem do samochodu marki

01.09 - o godz. 1 .00 funkcjonariusze komisariatu policji w Kluczach dokonali zatrzy­ Fiat Ulysse, który był własnością obywatela Włoch. Sprawcy skradli panel radio­ mania na gorącym uczynku sprawcę kradzieży aluminium z budynku byłej masar­ odtwarzacza, kilkadziesiąt kaset magnetofonowych i uszkodzili przednią szybę.

ni w Kluczach. Całość łupu odzyskano i zabezpieczono w KP. Straty wynoszą ok. 1750 zł.

02.09 - o godz. 23.15 mieszkaniec Będzina powiadomił o tym, że kierujący samocho­ 09.09 - interweniowano w przypadku fizycznego i psychicznego znęcania się nad mie­

dem marki Polski Fiat 126 p na trasie Jaroszowiec-Bogucin zjechał na przeciwle­ szkanką Ryczówka przez jej syna.

gły pas ruchu i uderzył w kierowany przez niego samochód marki VW Passat. 14.09 - KP Klucze został powiadomiony o uszkodzeniu plomb w wagonie przewożą­

Sprawca kolizji był pod wpływem alkoholu i zbiegł z miejsca zdarzenia. cym ręczniki papierowe. Uszkodzenia dokonano w Jaworznie Szczakowej.

- 03.09 o godz. 12.30 mieszkanka Klucz-Osada powiadomiła o kradzieży z jej mie­ 14.09 - miało miejsce włamanie do piwnicy na os. XXX-lecia w Kluczach. Sprawcy

szkania pieniędzy w kwocie 750 zł. Sprawcy narodowości cygańskiej - zaraz po po uprzednim wyrwaniu skobla i urwaniu kłódki weszli do wewnątrz piwnicy i do­

dokonaniu przestępstwa zostali ujęci przez funkcjonariuszy KP w Kluczach. Pie­ konali kradzieży roweru górskiego o wartości 420 zł.

niądze odzyskano w całości. 16.09 - o godz. 2.30 funkcjonariusze KP Klucze zatrzymali nietrzeźwego kierującego

03.09.99 - o godz. 22.20 na skrzyżowaniu dróg Klucze, Chechło, Kwaśniów, nietrze­ sam. Marki Polonez truck. Kierujący pojazdem, mieszkaniec Będzina, miał 1,79

źwy kierowca (4,00 promile), mieszkaniec Olkusza kierując samochodem osobo­ promila alkoholu w wydychanym powietrzu.

wym marki Suzuki doprowadził do zderzenia z samochodem PF 126 p. Zatrzyma­ 18.09 - o godz. 13.30 na drodze Jaroszowiec-Kolbark miał miejsce wypadek drogowy. 1999 ECHO KLUCZ październik str. 19

samochodem Kierujący osobowym Pan Jerzy Adamuszekponownieprzybył do Polski, przywiózł tym razem gazetę OTTAWA, która marki PF 126 p, mieszkaniec So­ publikuje wywiad z naszym rodakiem. Dla wszystkich Czytelników ECHA KLUCZ, którzy śledzą snowca w trakcie manewru skrętu podróże naszego podróżnikaprezentujemy ten wywiad w całości. w lewo został najechany przez kieru­

jącego samochodem marki Polonez - GAZETA OTTAWA STRONA 23 23-29 lipca 1999 = 29(jm) mieszkańca Jaroszowca. W wyniku obrażeń doznanych podczas zderze­ nie jeździć miesiącami i reklamo- Kubie, czy nawet innych części wać produkt. Ponieważ książka świata. nia pojazdów, kierowca Fiata wraz "Kuba to nie tylko Varadero" była G: Ludzie wszędzie tacy sami, ot, pierwsza na angielski rynek, więc taka w kilometrach rozciągnięta z został do córką przewieziony szpita­ tak to musiało być. Z drugą będzie kalkomania. już łatwiej, inaczej. Jerzy Adamuszek: Oczywiście, ale la Miejskiego w Olkuszu. G: Będą cię już ludzie rozpozna- tu bym sklasyfikował troszeczkę.

- wać... Starsi ludzie całkiem 10.09 ok. godz. 16.15 w Kwaśniowie mają inny Jerzy Adamuszek: Miejmy nadzie- pogląd na Kubę, ludzie w średnim Górnym doszło do kolejnego wy­ - inny i młodzi jeszcze inny. Na G: Za chwilę atak na Stany Zjed­ czym to polega? Starsi inaczej pod­ samo­ padku drogowego. Kierująca OTTAWA noczone. Gdzie będzieszpodpisywał chodzą do sytuacji na Kubie, bar­ swoją książkę? ostrożnie i chodem marki Fiat CC dziej bardziej doceniają osobowym - Jerzy Adamuszek: Mam umówione plusy bezpieczeństwo i to, co jest w Jorku i okoli­ zrobione. została najechana przez samochód spotkania Nowym Pamiętają poprzednią cach, Bostonie. Reszta miejsc do epokę. Podstawowe artykuły są, ale osobowy marki Polonez. Pasażer uzgodnienia. Książkę złożyłem w że nie ma tych świecidełek, które kilku znaczących redakcjach i uka­ są dostępne w naszym zachodnim Fiata CC doznał złamania nosa zały się już materiały w prasie. społeczeństwie, nie irytuje ich.

G: Niekoniecznie z Tobą chcą się Młodzi - dla nich i Został patrzą inaczej potłuczeń - ogólnych głowy. widzieć? Biorą książkę ijuż jest wykładnikiem dobrobytu i szczęś­ przewieziony do szpitala miejskiego opinia. cia to są właśnie te "świecidełka" - Jerzy Adamuszek: Nie ma czasu. nowy samochód, wideo i różnego w Olkuszu. Dziś się dzwoni do maszyny. Chciał- rodzaju komputerowe zabawki. O Jerzym Adamuszku pisano współpracować z Chaptersem, wykładu i bez przezroczy, bym jeszcze powiedzieć, jaka jest Najczęściej turyści jadą tylko do 20.09 - KP Klucze został powiadomiony już wiele. Nasz podróżnik i reporter gdyżjest za mały. Więc taki dystry- G: Dwa miesiące to znaczy sześć- duża rola oficjalnych środków prze­ Varadero, zmęczeni pracą, biorą (autor trzech książek - "Wyracho­ butor, który ma na stanie ok. 100- dziesiąt dni, a w nich sto pięćdzie­ kazu. Mam tu na myśli gazety i urlop, by poleżeć na plaży. Ich nie o naruszeniu plomb w wagonie towa­ wane szaleństwo", "Kuba to nie 200 tytułów, jest niejako pośred­ siąt "wejść z książką”, plus pokazy radio. Liczba ludzi przychodzących obchodzi sytuacja, jaka panuje na tylko Varadero", "Słonie na olejno") nikiem między "małym wydawcą" dla Polonii, pogadanki w szkołach na spotkani^ autorskie zależy li Kubie. Podczas spotkań może rowym w miejscowości Jaworzno stał się specjalistą od rekordów, ta­ a dużą siecią księgarń. Moim dys­polskich, do tego trzeba dodać czas tylko od jakości reklamy. Kiedy dwadzieścia procent interesowało, Szczakowa. Strat nie było. kich jak samotny rajd samocho­ trybutoremjest The Hunted Press. na podróż, spanie, jedzenie... Wy­ ukazała się informacja w "Calgary jak można zobaczyć kraj od wew- dowy na trasie Montreal-Alaska- G: Rozumiem, że "Kuba to nie tylko chodzi na to, żepromocja książki to Herald", wtedy na salę przyszło nątrz, nie tylko poprzez ośrodki 22.09 - ok. 16.55 w Jaroszowcu godz. Tierra del Fuego-Bołivia (co w kilo­ Varade.ro" mieści się między 5 tys. a dwadzieścia cztery godziny pracy około stu osób. W Vancouver mia­ wczasowe, ale jak się wyrwać, jak metrach znaczy 40.370!), odkrywcą 10 tys. sztuk. By książka nie na dobę? łem to samo, tak że było dość fajnie. spenetrować. No, ale takich cie­ doszło do kolizji drogowej. Nietrze­ najdłuższego na świecie połączenia przepadła w magazynach, zadbałeś kawskich jest mniejszość.

z G: A źwy kierujący (2,72 promila), mie­ wodnego między Morzem Beauforta o osobisty kontakt potencjalnym jakprzyjmowali Cię pracow­ a Zatoką Meksykańską (10.682 km) czytelnikiem i ruszyłeś w trasę. nicy Chapter's? szkaniec Sosnowca, wjechał oraz autorem unikatowego spos­ Jerzy Adamuszek: Nie miałem in­ Jerzy Adamuszek: Chaptersy pow­ lat ich Za- trzeżenia... że jego ukochany Mon­ nego wyjścia. Duża firma wydawni­ stały pięć temu, jest 56. w ogródek posesji przy ul. Kolejo­ treal jest największym miastem- cza daje ogłoszenie do liczącej się łogajest młoda-około 30 lat. WTo­ wyspą na świecie (252 km'2). Nie gazety, jak "Globe & Mail", a to ronto spotkałem jedną starszą pa­ wej. Zatrzymano prawo jazdy. w Spra­ dość na tym! Jego "samotna" pro­ kosztuje do 2 tys. dolarów, wiado­ nią, która pracuje branży księ­ mocja najnowszej książki "Kuba to mo, że nie stać na garskiej i powiedziała mi, że nie wa trafiła do Sądu Rejonowego małego wydawcy nie tylko Varadero" przyniosła mu to. Dlatego przyjmuje się inną for- znała nikogo, kto by zrobił turę po rekord. Jako do znalazła w w Olkuszu. kołejny pierwszy-i mę. Aby książka się wszystkich Chapter's.

- G: rekord. Jak tej pory jedyny odbył spotkania sklepie, trzeba zainteresować nią Kolejny się Twoje 23.09 - Mieszkaniec Bogucina Dużego autorskie w 52 księgarniach Chap- menedżera. Dlatego Chapter's książki sprzedają w Polsce? Tam ter's rozsianych po całej Kanadzie. organizują spotkania autorskie i już wydałeś w Wydawnictwie Iskry o włamaniu do powiadomił jego do­ To się dopiero nazywa miłość do... właśnie ja zostałem do nich wpisa­ "Wyrachowane szaleństwo", teraz przemieszczania! ny. Do dziś odbyłem ponad pięć­ jest "Kubą”. mu Nieznani mieszkalnego. sprawcy G: Trochę zimą, trochę wiosną dziesiąt spotkań w całej Kanadzie. Jerzy Adamuszek: Książka w języ­ "objechałeś” księgarnie Chapter's i G: I na własny koszt ruszyłeś w ku polskimjestjuż w sklepach. Jak dostali się do wewnątrz po wyważeniu to dokładnie nie osobiście zaprezentowałeś Twoje podróż po kraju. Polonia nie idzie, tego jeszcze drzwi balkonowych, a następnie skra- najnowsze "dziecko" - "Kuba to nie zawiodła - pomogła, ugościła, wiem. Tym zajmuje się mój polski tylko Varadero" (Wydawnictwo Jerzy Adamuszek: Wszystkim za dystrybutor - firma Spar. dli telewizor G: w z sprzęt komputerowy, Yunia, 97). Tym samym, jesteśje- to gorąco dziękuję, bez Waszej, ko- Słyszałam, że regionie, któ­ dynym mi znanym "specjalistą" od chani, pomocy nie dałbym rady. rego pochodzisz, okrzyknięto Cię oraz Suma strat ok. pieniądze. wynosi promocji własnego dzieła. Czy w Ludzie ci rozumieli, że w moim Honorowym Obywatelem. To musi bardzo miłe. 25-30 tym systemie wydawniczym cały przypadku spotkania autorskie to być tysięcy złotych. Przestępstwa I ciężar reklamy spada na autora, jedyna i najbardziej efektywna for­ Jerzy Adamuszek: jest. Corocznie

- - do Polski i odwiedzam dokonano w godzinach 12.00-15.00. który zamiast pisać zabawia się ma promocji książki. Raz jeszcze jeżdżę moje rodzinne Już w "marketing"? dziękuję. strony. byłem chyba - z siedemnaście 25.09 ok. godz. 18.00 w Kwaśniowie Jerzy Adamuszek: Niejest tak "kto G:Podczas Twego "ataku" na Chap- Jerzy Adamuszekpodczasjednego wielu spotkań autorskich razy. Ostatnie dzie­ lat mam to robi". To przedsięwzięcie jest tersy w Toronto minąłeśsięz Sophią Jerzy Adamuszek: Niejest tak źle, G: Kiedy będzie wiadomo, czy książ- sięć organizowane spotka­ samochodem Dolnym kierujący wspólne - wydawca z autorem. W Loren i jej "makaronową książką ja to lubię robić. Teraz mam przed ka okazała się sukcesem wydawni­ nia z młodzieżą szkolną w miejsco­ też i Stanach też nie? wości, z której pochodzę - Chechlo, marki Polonez nie zachował tym wypadku ja jestem wy­ kucharską". sobą promocyjną turę po czym... czy należy­ - dawcą. Osobiście odpowiadam za Jerzy Adamuszek: A jednak! Oso­ Zjednoczonych. W Kanadzie moja Jerzy Adamuszek: Przede wszyst­ gmina Klucze Olkusz. W Krakowie że kontakt z i w na w kim nie ma sukcesu. także. Dzieciom mówię o tej ostrożności i najechał na tyl pra­ promocję. Należy zaznaczyć, je­ bisty czytelnikiem książka jest pewno każdym definicji podróżach żeli książkajest wydana przezdużą tym przypadku był ważny. Chapters, w Coles i Smithbooks w G: Jak to? Kiedy się wszystko sprze­ i że wszystko w życiujest możliwe.

- Jestem z bardzo widłowo jadącego samochodem oso­ firmę wydawniczą typu Random G: Z taką urodą to nie wygrasz prawie trzech czwartych sklepów. da, a rynek chce więcej, wtedyjest ziemią rodzinną roku ... W House czy Penguin Books, to dają Loren miała tłumy spragnionych G: Osobiścieje tam zaniosłeś? "sukces”, czyli drugie wydanie! związany. ubiegłym wybra­ marki PF 126 ko­ bowym p. Sprawca oni ogłoszenia do wszystkich moż­ sensacji ludzi. Jerzy Adamuszek: Prawie osobiś­ Jerzy Adamuszek: Zależy w jakiej no mnie na honorowego obywatela Adamuszek: A kilkudzie­ cie, ale to forma, cenie, aut. gminy Klucze. został mandatem. liwych magazynów użytku wewnęt­ Jerzy ja była jedyna aby jeśli sięją obniży (przyp. lizji ukarany - rznego i tak "tytuł" trafia do księ­ sięciu ciekawych świata słuchaczy. zainteresować. Resztę, czyli reali­ 25 doi. kan.), to pójdą wszystkie Była przeprowadzona akcja w każda 26.09 - właściciel domku letniskowego garń i bibliotek w całym kraju. Trzeba wiedzieć, że reklama samej zację zamówienia, zrobił już mój egzemplarze. A mnie zależy na ogólnopolska, której gmina nadać taki G: Rozumiem, że skoro sam "objeż­ prelekcji to też doskonała reklama dystrybutor. Dlaczego ja tak o to czymś innym. Chciałbym, aby moja mogła tytuł. W tym przy­ w Golczowicach powiadomił, że do­ dżasz" księgarnie, Twojej książki książki. Tytuł tym sposobem poja­ walczę? Księgarnie Smithbooks i książka trafiła do bibliotek, gdzie padku mnie przypadło w zasz- tam nie ma. wia się w wewnętrznym biuletynie Coles są małe powierzchniowo i nie będzie żyć! Wtedy jest szansa, że czycie go otrzymać, szło do włamania do domku. jego Jerzy Adamuszek: Sam nie wiem, księgarni, a "żywa" książka na półce sposóbjest, aby tam było sto tysięcy jeden egzemplarz przeczyta kilka- G: Gratulacje w imieniu redakcji czy książkajest, czy niejest, w tych "New release". tytułów. O tym, który, decyduje dziesiąt osób. Jeżeli książka zos- "Gazety", która niestrudzenie in- Sprawcy dostali się do wnętrza wybi­ magazynach. Tytuł może też umieś­ G: Przy takich "agresywnych” sta­ menedżer sklepu. Oprócz best- tanie zakupiona tylko przez jedną formuje o Twoich, drogi Jurku, po- cić moim Monica to na i sukcesach jając szybę, a następnie kradli dywa­ dystrybutor. W przypadku raniach książka sprzedaje się sellerów typu Lewinsky czy osobę, najczęściej pójdzie czynaniach wydawni- wygląda to tak. Żeby książka dos­ "przed" spotkaniem z autorem, w "Makarony" Sophii Loren i "Ani z półkę. czych. Dziękuję za rozmowę. Cze- ny, szlifierki i wiertarki. tała się do sieci Chapter's, która trakcie i, miejmy nadzieję, że i po. Zielonego Wzgórza" nie ma tam za G:Apo śmierci właściciela do Value kamy na kolejną książkę. jestjedyną i największą siecią księ­ Ile potrzeba czasu na "objazd" dużo pozycji z działu "przygoda". Yillage.Tozawszejakaśprzyszłość. Jerzy Adamuszek: Tydzień temu

-

26.09 ok. 17.00 na drodze Klu- - godz. garń w Kanadzie (przyp. aut. księgarń.? Jeśli już coś z podróży, to przewód- Jerzy Adamuszek: Najciekawsze, zakończył się w Polsce druk książki Skupia około 90% rynku księgars­ Jerzy Adamuszek: W moim przy­ niki turystyczne i tyle. co wydarzyło się podczas mojej ka­ "Słonie na olejno". Jest to opowieść cze-Hutki kierujący samochodem cię­ kiego, w tym wszystkie księgarnie padku zajęło mi to przeszło dwa G: Terazjużjest. Jeśli się z laką nadyjskiej tury, to kontakt z ludź­ o mojej podróży do Afryki. Coles i to zro­ około to mi. Codziennie kilka­ G: I znów w żarowym marki Star, zderzył się czo­ Smithbooks!), należy miesiące. Przy okazji odbyłem książką pokazałeś, chwyciło? spotykałem trasę! bić przez dystrybutora. Oczywiście, stu spotkań w księgarniach Coles i JerzyAdamuszek: Tak, personalny dziesiąt osób. Podczas tychspotkań Jerzy Adamuszek: W planach mam łowo z samochodem marki PF 126 p, że wydawca, który wydaje do 5-10 Smithbooks, gdzie podpisywałem kontakt jest najlepszy, choć uwa­ dowiedziałem się wielu ciekawych Peru. tys. egzemplarzy, nawet nie może swoją książkę. Tu już obyło się bez żam, że pisarz powinien pisać, a historii, wspomnień z pobytu na Ewa H. Braun który wjechał na pas przeznaczony

dla pojazdów nadjeżdżających z prze­ wanie nad pojazdem i wjechała do 28.09 - ok. godz. 8.30 KP Klucze został UWAGA U!

ciwka. Fiatem 126 rowu. została Kierujący p po przydrożnego Kierująca powiadomiony o naruszeniu plomb Aż 10 na 21 przytoczonych punk­ do w Olkuszu ukarana mandatem. przewiezieniu szpitala wagonu towarowego na stacji PKP tów sprawozdania dotyczyło wypadków

zmarł. 27.09 - ok. 13.00 na drodze Klucze- godz. Jaworzno-Szczakowa. Po komisyj­ drogowych oraz zatrzymań nietrze­

26.09 - ok. 19.30 samo­ motorowerem godz. kierująca Ryczówek kierująca nym przeliczeniu towaru stwierdzono źwych kierowców. Jeden z wypadków chodem marki Fiat CC osobowym ja- Simpson mieszkaniec Kwaśniowa brak trzech kartonów z papierowymi okazał się śmiertelny. Czy będzie to wy­

z Olkusza do nie do­ na dąc drogą Klucz, Dolnego przewrócił się jezdni ręcznikami wartości ok. 107,47 gr. Na starczającą przestrogą dla kierowców? stosowała prędkości do panujących i z obrażeniami ciała został przewiezio­ szkodę IP Klucze.

warunków na drodze, straciła ny do szpitala w Olkuszu. pano­ miejskiego (red.) str. 20 ECHO KLUCZpaździernik 1999

W Jaroszowcu Mistrzostwa dla odważnych

z elementami technicznymi wspinaczki: wali się wystąpić w konkurencjach towarzyszących za­ z przepinkami, zjazdami, pokonywaniem wodom. Ci otrzymali upominki i gadżety ufundowane różnych przeszkód na linach. Dopiero po za­ przez sponsorów (koszulki, latarki, portfele, długopisy, liczeniu technicznego sprawdzianu udawali słodycze). się w teren, by za pomocą azymutu i mapki Mistrzostwa zorganizowali: Warszawska Agencja orientacyjnej dotrzeć do Jaskini Błotnej. Wej­ Promocji Sportu, Fundacja Sportów Górskich oraz ście do jaskini i wydostanie się na zewnątrz Gminny Ośrodek Kultury Sportu Turystyki i Rekreacji zajmowało średnio 15 minut. w Kluczach.

Nie jest to łatwa jaskinia - mówi To­ W organizację równie aktywnie włączyła się mło­

masz Pryjma - jest ciasna i przejście jej dzież z jaroszowieckiego klubu CB-radiowców JKC (Ju- wymaga odpowiedniego przygotowania liet Kilo Charlie), która już od piątku wieczorem, nada­ i doświadczenia. wała wszelkie informacje o mistrzostwach na kanale ju­ Ostatnim etapem konkurencji, po zalicze­ rajskim 22 AM FM. Klub wydał również okolicznościo­ niu jaskini i przybiegnięciu do punktu głów­ wą kartę potwierdzenia łączności, tzw. QSL. Wszelką nego, znajdującego się przy Domu Kultury, techniczną pomocą wspierali organizatorów członkowie było wychodzenie po linie na czas. Zwój liny JGATu (Jurajskiej Grupy Alpinistyczno Turystycznej) przełożony był przez bloczek, aby imitować z Jaroszowca. długi odcinek wspinaczki. To zadanie miało wyłapać wszystkie ce­ Tekst i zdjęcia: Rafał Jaworski chy potrzebne u człowieka upra­

Zwyciężczyni zawodów, Klara Zerdzicka z Warszawy, na wiającego alpinizmjaskiniowy - ścianie wspinaczkowej. mówi Tomasz Pryjma z war­ szawskiej Agencji Promocji

Pogoda dopisała, a samą imprezę obejrzało niemało Sportu - wytrzymałość psychiczną ifizycz­ widzów. Zanim wytrwali obserwatorzy Mistrzostw po­ ną, wytrwałość, siłę i samozaparcie. Podsta­ znali ich wyniki, mogli wziąć udział w grach i konkuren­ wowym kryterium w ocenianiu zawodników cjach sportowych towarzyszących zawodom, takim jak był czas. przeciąganie liny, siłowanie na rękę, rzut drewnianym W kategorii kobiet wygrała Klara Zer­ balem oraz wbijanie gwoździ do pnia (niektórzy potrze­ dzicka z Warszawy. Zwyciężczyni jest z za­ bowali trzech, inni na przykład pięciu uderzeń młotka, wodu konserwatorką zabytków. Druga była Żelechowska rów­ aby gwóźdź zniknął w powierzchni pnia aż po sam „łe­ Agnieszka (nauczycielka, bek”). Najwięcej emocji dostarczyłyjednak inne atrakcje nież z Warszawy). Niestety trzecia z zawo­

- możliwość spróbowania swych sił na sztucznej ścianie dniczek - Monika Banaś - została zdyskwa­ wspinaczkowej, przechodzeniu po zaimprowizowanym lifikowana z powodu problemów przy części moście linowym (rozpiętym między drzewami) oraz terenowej zawodów. zjeździe na linie z wysokości dachu domu kultury! Chęt­ Najlepszym zawodnikiem wśród męż­ nych nie brakowało, a sensację wzbudził zjazd dwóch czyzn okazał się Janusz Chowaniec, zawo­ najmłodszych uczestniczek tego „szaleństwa” (obie dnik Harcerskiego Klubu Sportowego - dziewczynki były w wieku przedszkolnym!). Kiedy zna­ Brzeszcze. Po nim był jego klubowy kole­ lazły się już na ziemi, jedna z nich beztroskim głosem ga Adam Sanak. Trzecie miejsce zajął An­ powiedziała tylko: „Odbiłam się i jakoś zjechałam”. drzej Jarek z Warszawy - dwukrotny mistrz A nie wyglądało to wesoło - początkowo dzieci, które, Polski w konkurencjach alpinizmu jaski­ mimo iż razem przypięte były do liny, nie mogły zjechać niowego. Na kolejnych miejscach znaleźli ze względu na mały ciężar ciała. Ale kiedy szczęśliwie się: Andrzej Gala, również z Warszawy - znalazły się na ziemi zebrały rzęsiste brawa za odwagę. instruktor alpinizmu jaskiniowego i zdo­ Konkurencje Mistrzostw składały się z dwóch części bywca najgłębszych jaskiń świata oraz Le­

- technicznej i terenowej, i charakteryzowały się dużym opold Barczyk - mieszkaniec Jaroszowca, stopniem trudności. Część techniczna rozegrała się na jedyny reprezentant gminy Klucze w tych placu przed Domem Kultury, gdzie zainstalowano zawodach. sztuczną ścianę wspinaczkową oraz rozpięto liny. Alpiniści otrzymali nagrody pieniężne Jak powiedział Tomasz Pryjma dyrektor organizacyj­ oraz sprzęt sportowy i alpinistyczny. Nie za­

zawodów z w ny Agencji Promocji Sportu Warszawie, pomniano również o odważnych uczestni­ Leopold Barczyk z Jaroszowca (zprawej) przygotowujący się był to sprawdzian pokazujący jak zawodnicy radzą sobie kach spośród publiczności, którzy zdecydo­ do wspinaczki.

ECHO KLUCZ Informacyjny Miesięcznik Samorządowy Wydawca: Rada Gminy Klucze Redakcja: ul. Partyzantów 1, 32-310 Klucze, tel. (032) 64-28-508 Redaktor Naczelny: Halina Ładoń Druk: Firma Wydawniczo Poligraficzna „A-Z” s.c., 32-300 Olkusz, Żurada III 115, tel. (032) 641-22-62