Mapa Turystyczna W Skali 1:30000 Do
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
j. Białe a Kłajpedka cz Green Velo ń a Ługiele H Kłajpeda a j. Czarne n r a z C Polimonie 9. 2. Smolniki Postawele Dzierwany Stołupianka Kleszczówek 9. Wokół jeziora Jaczno 145,7 10. j. Postawelek j. Purwinek 281,2 148,0 Szesz u p a Torfowiska j. Purwin źródliskowe 149,0 Drzewa i krzewy j. Jaczno parku podworskiego Wokół jeziora j. Przechodnie w Starej Hańczy Jaczno j. Łuśnin 146,0 j. Kojle 148,3 148,3 j. Perty Green Velo j. Pogorzałek Góra Gaj 163,9 189,3 236,4 146,4 Mierkinie Góra Tabaczyna Sidory Jałowo 202,8 j. Krejwelek Cisówek Jaczne Góra Olejna 227,5 7. 187,8 Góra Zalewki Wokół jeziora 198,2 Jaczno j. Kamenduł 146,9 Suwalski Park Krajobrazowy j. Okrągłe j. Jałowo Góra Lisia od 1976 roku 161,0 j. Hańcza 179,3 granica Suwalskiego Parku Krajobrazowego ówk a J a n Rezerwat c z granica rezerwatu Podlaski Szlak Bociani Jezioro Hańcza j. Boczniel granica użytku ekologicznego Udziejek Dolny 2. droga asfaltowa 227,6 j. Sumówek drogi inne j. Gulbin Przełomka 147,7 zabudowa Łopuchowo 7. a trasa rowerowa Hańcza p u z s Góra Leszczynowa Rezerwat e 272 S z j. Sumowo szlak pieszy Green Velo Głazowisko Podlaski Szlak Bociani Łopuchowskie 153,6 U źródeł Szeszupy j. Udziejek szlak wodny ścieżka poznawcza j. Snołda Góra Cisowa 256 Gulbieniszki kościół Błaskowizna j. Błędne j. Kopane cmentarz 180,7 8. miejsce pamięci a pomnik przyrody ożywionej i nieożywionej K p Udziejek Górny 179,0 u o z z s informacja turystyczna i k e ó z w S siedziba leśnictwa k a Góra Kąty 237,7 stacja benzynowa a k parking j. Wodziłki w ó 175,5 ł Wodziłki i miejsce obsługi rowerzystów (MOR) Green Velo p r u z wypożyczalnia rowerów S Bachanowo G. Maćkowizna j. Jeglówek punkt widokowy, wieża widokowa, wiata 3. 218,8 kąpielisko niestrzeżone oz turtulski 185,7 185,1 Góra Wielki Otłok Czajewszczyzna pomost, kładka Doliną Czarnej Hańczy 241,3 j. Jeglóweczek Góra Zamkowa agroturystyka 228,1 j. Kluczysko pole namiotowe, camping Rezerwat 186,4 Sidorówka Kruszki Głazowisko park linowy Bachanowo D 5. przystanek autobusowy o C l i n z a a j. Szurpiły sklep r Góra Trzecie Pole Z n a a Targowisko 200,2 w H bar, restauracja, kawiarnia i e a 2. s ń Doliną Czarnej z oz turtulskicz o a Hańczy Green Velo n a Ważniejsze obiekty: 182,8 1. Turtul – siedziba Suwalskiego Parku Krajobrazowego U źródeł Szeszupy " G Rezerwat 2. Szeszupka, Łopuchowo, Kłajpeda – cmentarz ewangelicki a Staw ci j. Linówek Góra Opartowo Na Górę Zamkową sk Rutka Góra Potajemnica 3. Wodziłki – molenna staroobrzędowców a Turtulski 250,7 " Szeszupka 250,7 199,4 4. Pawłówka Nowa, Jeleniewo – zabytkowy kościół Na Górę Zamkową 5. Góra Zamkowa – grodzisko jaćwieskie Pawłówka Stara Porosty 6. Szurpiły – Izba Pamięci Jaćwieskiej Skały i minerały SPK 1. Green Velo Szurpiły 7. Udziejek, Jaczne – dawny młyn wodny 8. Góra Cisowa – punkt widokowy 6. 9. Smolniki, Kłajpeda – kaplica 10. Stara Hańcza – park podworski Rutka Kazimierówka Pawłówka Nowa Jeleniewo Green Velo 0 skala 1:30 000 1 km km 4. Malesowizna 4. 1 HISTORIA Góra Zamkowa (228 m n.p.m.) – grodzisko obronne Punkt widokowy „U Pana Tadeusza” w Smolnikach – PROPOZYCJE ZWIEDZANIA i centrum plemienne Jaćwieży położone pośród czte- usytuowany na krawędzi zagłębienia Szeszupy, z pano- • Samochodem – główne atrakcje w jeden dzień: zorganizuj Wraz z wycofaniem się lodowca i ociepleniem klimatu rech szurpilskich jezior (Szurpiły, Jeglówek, Jeglówe- ramą na jeziora kleszczowieckie. Plenery te posłużyły wycieczkę objazdową, poznając największe atrakcje Parku: pojawił się człowiek, którego działalność nie pozostała czek, Kluczysko). Na zalesionym wzniesieniu można jako tło do ekranizacji „Pana Tadeusza” (reż. Andrzej Górę Cisową, Smolniki, Starą Hańczę, Głazowisko Bachano- bez wpływu na obecny krajobraz Parku. Uprawa roli zauważyć ślady wałów obronnych. Wajda) i „Doliny Issy” (reż. Tadeusz Konwicki). wo nad Czarną Hańczą, Turtul, Wodziłki, rezerwat Rutka, i wypas zwierząt spowodowały znaczną redukcję po- czy Górę Zamkową. • Pieszo i rowerem: zwiedzaj Suwalski Park Krajobrazowy wierzchni lasów na rzecz otwartych rolniczych prze- Izba Pamięci Jaćwieskiej im. prof. Łucji i Jerzego Rutka (rezerwat, 49 ha) – rozległe powierzchniowe „ekologicznie”, korzystając ze szlaków pieszych, ścieżek po- strzeni i osad. Bardzo interesująca i ciągle tajemnicza Okulicz-Kozarynów w Szurpiłach – mini muzeum głazowisko i interesujące zagłębienie wytopiskowe, znawczych i tras rowerowych. Na stronie Parku znajdziesz jest historia ludu bałtyjskiego zamieszkującego te te- z replikami zabytków archeologicznych odnalezio- którego dno wypełniają wody jeziora Linówek. kilkanaście propozycji wycieczek w terenie. reny w wiekach średnich, tj. Jaćwingów. Pod koniec nych w grodzisku i jego okolicy oraz makietą grodu • Tylko pieszo – poznaj uroki: XIII w. plemię to podbite przez Krzyżaków zmuszone na Górze Zamkowej. Rzeka Szeszupa swój początek bierze na obszarze Su- – ścieżki „Doliną Czarnej Hańczy”, zostało do opuszczenia swojej ziemi. Nielicznymi do- walskiego Parku Krajobrazowego, we wsi Szeszupka, – rezerwatów przyrody na terenie Parku, skąd kieruje się na północny wschód. Po 27 km prze- – niebieskiego szlaku pieszego od jeziora Kopanego do osady wodami obecności Jaćwieży są ślady osad i grodzisk, Jezioro Hańcza (rezerwat, 305 ha) – najgłębsze jezio- staroobrzędowców w Wodziłkach oraz wzdłuż wschodniego spośród których najciekawszym i najpiękniej położo- ro w Polsce i na Niżu Środkowoeuropejskim (106 m). kracza granicę z Litwą, po 298 km uchodzi do Niemna brzegu jeziora Hańczy. nym jest Góra Zamkowa w Szurpiłach. Warte uwagi Wody jeziora są czyste, chłodne i dobrze natlenione, już na terytorium obwodu kaliningradzkiego. Nazwa • Z rodziną: są również miejsca związane z późniejszą historią, np. a zarazem ubogie w związki organiczne. Brzegi Hań- „Szeszupa” tłumaczona jest jako „sześć rzek” (litewskie – wybierz się na ścieżkę „Opowieści Turtula” (najmłodsi park podworski w Starej Hańczy, wieś staroobrzę- czy wyścieła gruba warstwa głazów narzutowych. šeši – sześć; upe – rzeka) lub „rzeka tchórza” (šeškas znajdą tu wiele atrakcji), dowców Wodziłki czy stare ewangelickie cmentarze Jezioro od 1963 r. uznane za rezerwat przyrody. – tchórz). Szeszupą przebiega wodny szlak kajakowy – zaplanuj rodzinny wypad do parku linowego „Twierdza mający początek w sąsiedztwie młyna w Udziejku. Jaćwingów” w Udziejku. w Szeszupce i Łopuchowie. • Dla relaksu: – wypocznij nad Hańczą w Błaskowiźnie lub w Starej Hańczy, – wykąp się w ruskiej bani w Wodziłkach. • Dla zainteresowanych historią: odwiedź Izbę Pamięci Jaćwie- skiej w Szurpiłach, Górę Zamkową, Wodziłki i Starą Hańczę. • Dla lubiących wyzwania: zapisz się na spływ kajakowy Szeszupą. • Na mały i wielki głód: posmakuj kuchni regionalnej w Jele- Rezerwat Rutka (TŚ) niewie, Błaskowiźnie, czy Smolnikach oraz spróbuj „szwajcar- skich” serów w Bachanowie. • Miej na uwadze, że: – szlak czarny nad jeziorem Jeglóweczek może być okresowo SUWALSKI PARK podmokły, – szlak zielony (jezioro Jeglówek – Udziejek) oraz szlak nie- bieski (jezioro Kopane – Wodziłki) nie należą do łatwych do KRAJOBRAZOWY Jezioro Szurpiły (TŚ) Jezioro Hańcza (ŁK) Kaplica cmentarna w Smolnikach (TŚ) przejścia. ATRAKCJE SUWALSKIEGO PARKU Jezioro Jaczno – malowniczy akwen położony w głę- Smolniki – miejscowość założona w drugiej połowie DROGI TURYSTO! KRAJOBRAZ PRZYRODA KRAJOBRAZOWEGO bokiej niecce otoczonej lasami. Wzgórze, gdzie znaj- XVII w. w miejscu osady smolarzy. We wsi znajduje • Suwalski Park Krajobrazowy to głównie tereny prywatne. duje się punkt widokowy na Jaczno (w Smolnikach), się kościół z lat 70. XX w., cmentarz z odrestaurowa- Uszanuj to, nie niszcz upraw ani ogrodzeń dla zwierząt. • W Parku nie obowiązują karty wstępu, ale ze ścieżki „Doliną Suwalski Park Krajobrazowy jest najstarszym parkiem Mozaika siedlisk i warunki klimatyczne sprzyjają róż- Cmentarze ewangelickie w Szeszupce, Łopuchowie wznosi się 125 m ponad wodami jeziora. Jest to naj- ną zabytkową kaplicą cmentarną z przełomu XVIII Czarnej Hańczy” skorzystasz po nabyciu „cegiełki”, a z punktu krajobrazowym w Polsce. Został powołany w 1976 r. norodności świata roślin i zwierząt. Obok siebie wystę- i Kłajpedzie – założone na przełomie XIX i XX w. większa deniwelacja na terenie Polski niżowej. W okre- i XIX w. oraz trzy punkty widokowe z najpiękniejszy- widokowego „U Pana Tadeusza” w Smolnikach po zakupieniu dla zapewnienia ochrony przepięknego fragmentu pują tu zarówno siedliska i gatunki północne (boreal- przez osadników niemieckich. Otoczone murkiem sie letnim woda jeziora przybiera malachitową barwę mi plenerami Suwalskiego Parku Krajobrazowego. biletu wstępu. polodowcowego krajobrazu Północnej Suwalszczyzny. ne), południowe i górskie. W lasach występują rzadkie z kamieni polnych z zachowanymi nielicznymi nagrob- spowodowaną zakwitem glonów z rodzaju Chlorella. • Poruszaj się wyznaczonymi szlakami i drogami publicznymi. Park zachwyca mnóstwem wzniesień i pagórków od- zbiorowiska, tj.: świerczyna borealna na torfie, bór kami. Stanowią świadectwo obecności ewangelików na Stara Hańcza – od XVII w. znajdowała się tu siedziba • Możesz poruszać się samochodem, ale nie wszystkie drogi są dzielonych od siebie głębokimi dolinami rzecznymi łochyniowy czy ols źródliskowy nad jeziorem Jaczno. tych terenach. Kaplica w Kłajpedzie (p.w. Matki Kościoła) – drew- rozległego majątku ziemskiego. Najczęściej wspomina- przejezdne. i licznymi jeziorami, pośród których króluje najgłęb- Z kolei otwarte przestrzenie Parku porastają kwieciste niana kapliczka należąca do parafii p.w. Świętej Anny nym właścicielem dóbr jest książę Tomasz Bogumił Świa- • Możesz wejść