maandelijks informatie- en maart 2017 opinieblad voor en over het notariaat editie 2, jaargang 17

Auditor Barbara van Kampen ‘Ik wil weten hoe het écht gaat’

10 5 redenen om in de cloud te werken

16 Grensoverschrijdende rundveefusie

20 Gevolgen afschaffing pensioen in eigen beheer VACATURE Wij zoeken: Ervaren en aankomend kandidaat-notarissen met de ambitie om zelf klanten te adviseren, op hoogwaardig niveau.

Over ons en onze cliënten Kooijman Autar is een gerenommeerd notariskantoor in Rotterdam met Wij investeren veel in kennis en opleiding en vinden dat van groot belang. 3 notarissen, 4 kandidaat-notarissen, 1 jurist, 2 paralegals en 22 overige Omdat we vertrouwen in je hebben, word jij verantwoordelijk voor jouw medewerkers. Omdat wij niet supergroot, maar ook weer niet klein zijn, cliënten met wie je persoonlijk contact hebt. werken wij vanuit compacte teams waarbij iedereen direct contact heeft met de cliënt. Onze cliënten bestaan met name uit (bovenkant) MKB, Door voor ons te kiezen, kies je bovendien voor Rotterdam: Nederlands (onderkant) grootbedrijf en vermogende particulieren. Zij verwachten meest bruisende steeds weer vernieuwende stad, waarin bedrijvigheid, dat wij pro actief meedenken, adviseren, besparingsmogelijkheden zien cultuur en gezelligheid hand in hand gaan. en oplossingen aandragen. Het gaat bij ons dan ook om het advies, waarbij een akte een gevolg kan zijn van zo’n advies. Als lid van NICO Kom eens praten Notarissen wisselen we kennis uit met 15 andere grotere notariskantoren Als je meer wil weten, aarzel dan niet en neem contact op met in Nederland. Aniel Autar (06 - 5111 24 36) of Peter Kooijman (06 - 5475 59 95). Zij zijn beschikbaar voor een persoonlijke kennismaking als je eerst eens Jouw pro el af wil stemmen of ons kantoor iets voor jou zou kunnen zijn. Jij hebt de eigenschappen van een kolibrie: je hebt een helikopterview, bent snel en e ciënt en bent specialist op jouw gebied (of je wilt je Meteen solliciteren? specialiseren). Je bent in staat de juridische inhoud met communicatieve E-mail dan je sollicitatiebrief, voorzien van een recent curriculum vitae, slagkracht te combineren. Als juridisch adviseur van onze relaties zorg jij naar Kooijman Autar, t.a.v. Helma Koelman van Doornik dat zij bij ons het beste af zijn. Voor jou is er dan ook heel veel ruimte voor (e-mail: [email protected]). direct cliëntencontact.

‘Best of both worlds’ Naast goede arbeidsvoorwaarden bieden wij jou een inspirerende werkomgeving waarin je voortdurend wordt uitgedaagd je verder te ontwikkelen. Als specialist met bij voorkeur ook een scale opleiding wil je je niet alleen verder ontwikkelen binnen jouw specialisme, maar ben je ook geïnteresseerd in de andere notariële rechtsgebieden. Hierdoor ben je in staat je echt te verdiepen in ‘jouw cliënt’. Het einddoel is dat je een breed opgeleide doch gespecialiseerde professional wordt. Gedurende die rit begeleiden en faciliteren wij jou bij jouw verdere intellectuele en commerciële ontwikkeling.

Over de kolibrie in ons logo valt veel te vertellen. Zo heeft iedere soort kolibrie een speciaal aangepaste snavel voor de vorm van de bloemen waaruit hij de nectar drinkt. Hij is dus specialist binnen zijn gebied. Door zijn snelheid kan hij per seconde 385 keer zijn eigen lichaamslengte a eggen (een straaljager kan maar 150 keer zijn eigen lengte a eggen in een seconde). Met zijn 80 vleugelslagen per seconde is de kolibrie de enige vogel die achteruit kan vliegen. Ook kan hij recht omhoog en omlaag vliegen. Daarmee is de kolibrie de helikopter onder de vogels.

Straatweg 7 | 3051 BA Rotterdam T (010) 285 88 88 E [email protected] www.kooijmanautar.nl

Een assessment maakt onderdeel uit van de sollicitatieprocedure. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld! 6

editie 2, maart 2017

6 ‘Ik wil weten hoe het écht gaat’

Magere dossiervorming, weinig toekomstvisie, geen datumcheck bij het Kadaster: dit soort missers komen auditoren tegen in de praktijk. Gelukkig gaat er ook veel wél goed bij de inter­ collegiale toetsing. Inmiddels zijn alle kantoren meermaals langs de meetlat van een ervaren 10 (oud-)notaris gelegd. Drie auditoren vertellen.

10 5 redenen om in de cloud te werken

4 Nieuws Werken en gegevens opslaan in de cloud? 12 WODC-rapport Veel notarissen deinzen ervoor terug: je verliest Minderjarigenbewind de controle over de data en de overheid kan erbij. 13 Wat vindt u daar nu van? Maar bij een goed hostingbedrijf zijn de gegevens 15 Column Nora van Oostrom-Streep beter beveiligd dan bij het doorsnee notariskantoor. 16 Grensoverschrijdende rundveefusie Bovendien: een alternatief voor de cloud is er niet. 18 Notaris en meer: Ivo van der Zijl 23 Onderzocht: beperkt en zakelijk recht en enkele belastingen 20 Notaris: waakt (ook) voor uw saeck! 25 Kanocolumn 26 En verder: Victor The Eind januari heeft staatssecretaris Eric Wiebes 28 Specialisten van Financiën de novelle bij het wetsvoorstel 30 Vragen staat vrij Wijziging van de Wet uitfasering pensioen in 32 Jef Oomen eigen beheer en overige fiscale pensioenmaat­ 33 KNB-nieuws regelen bij de Tweede Kamer ingediend. 36 Tuchtrecht Directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) zouden 38 Personalia 20 hierdoor vanaf 1 april geen pensioen in eigen beheer meer kunnen opbouwen. Wat betekent dit voor de rol van de notaris? Deskundigen Frits van der Kamp en Gerard Staats aan het woord.

‘De partner moet ook begrijpen wat er gebeurt’

Op de cover

Auditor Barbara van Kampen vertelt op p.6 over de intercollegiale toetsing

2 | 2017 3 NIEUWS

Minister Kamp wil bedrijven betrekken bij wetten en regels

o n d e r n e m e n

Minister Kamp van Economische Zaken wil kleine bedrijven veel eerder betrekken bij Steeds meer mensen de totstandkoming van wetten en regels. onder bewind Zo wil hij bijvoorbeeld panels, praktijksi- mulaties en experimenten inzetten om te j u r i d i s c h e s e c t o r testen hoe bepaalde maatregelen in de praktijk uitpakken. Hij schrijft dit in een Het aantal meerderjarigen dat onder brief aan de Tweede Kamer. bewind staat, blijft toenemen. Eind 2016 beter en eerder betrekken bij het wetgevings­ stonden er 326.100 meerderjarigen onder Aanleiding voor de brief waren de moties van proces. Zo wil hij daarin het ‘think small first- curatele, bewind of mentorschap. Een Tweede Kamerleden Monasch (Nieuwe principe’ verankeren. Dat houdt in dat bij het jaar eerder waren dit er zo’n 300.000. Wegen) en Graus (PVV) tijdens de begro­ maken van wet- en regelgeving die bedrijven In 2009 was dit nog maar de helft. Dit tingsbehandeling van Economische Zaken. raakt, de draagkracht en praktijk van kleine blijkt uit cijfers van de Raad voor de Daarin werd de regering gevraagd om regel­ bedrijven als uitgangspunt wordt genomen. rechtspraak. Vergrijzing speelt volgens geving vooraf te toetsen op werkbaarheid Dit omdat de overgrote meerderheid van de de raad een grote rol bij het toenemende voor kleine bedrijven. Eerder pleitte MKB- bedrijven klein is, en dat als een wettelijke aantal mensen dat onder bewind staat. Nederland al voor een aparte status voor het regeling werkbaar en begrijpelijk is voor midden- en kleinbedrijf (mkb). De minister kleine bedrijven, hij automatisch ook De kantonrechter neemt een beschermings­ geeft daar nu gehoor aan. Hij wil het mkb werkbaar is voor grote(re) bedrijven. • maatregel als iemand zelf niet meer over zijn financiële zaken kan beslissen. Veelvoorko­ mende redenen hiervoor zijn hoge schulden, psychische problemen of dementie. Toezicht op bewind is een van de speciale aandachts­ Man en vrouw leveren allebei punten van de rechtspraak. in na een scheiding Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de familierecht rechtspraak: ‘Goed toezicht voorkomt fraude en draagt bij aan het vertrouwen dat mensen 39% Gescheiden vrouwen lopen minder risico in in de rechtsstaat hebben. Als de wet regelt armoede te raken dan tien jaar geleden. Dit dat de rechter toezicht houdt, verwachten de komt door de sterk toegenomen economische mensen ook dat er effectief wordt gecontro­ zelfstandigheid. Wel hebben ze nog steeds te leerd of de belangen van de onder bewind maken met een flink koopkrachtverlies. Dit gestelde goed worden behartigd.’ • Het gaat goed met de huizenmarkt. blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor In januari registreerde het Kadaster de Statistiek. Eerder gingen mannen er na een 16.555 verkochte woningen. Dit is scheiding nog in koopkracht op vooruit, maar een stijging van 39 procent ten opzichte tegenwoordig hebben zij met een licht verlies van januari 2016. Vrijstaande woningen te maken. Toch blijft de inkomenspositie van stijgen het meest met 53,6 procent. mannen na een scheiding beter dan die van Bij appartementen is de stijging het vrouwen. Zij werken zich echter ook sneller minst met 34 procent. Bestaande koop­ in de schuld. In vermogen gaan mannen en woningen waren in januari 6,4 procent vrouwen er gemiddeld evenveel op achteruit. • duurder dan een jaar eerder.

Bron: Kadaster

4 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 ‘Geen beauty contest’

Vier jaar geleden deed hij het ook voor de Neder- landse Orde van Advocaten (NOvA): het doorlichten van de verkiezingspro- gramma’s op rechtsstatelijkheid. Nu mocht Wouter Veraart, hoogleraar Encyclopedie der rechtsgeleerdheid en rechtsfilosofie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, opnieuw aan de slag. Conclusie: ‘Vijf van de dertien onderzochte partijen gaan lijnrecht in tegen de rechtsstaat. Twee keer zoveel als vier jaar geleden. Opzienbarend.’ Technologie grootste uitdaging brengen voor de advocatuur, het notariaat voor juridische beroepen en de gerechtsdeurwaarderij. Doel van het Wat was opzienbarend? onderzoek was de versnipperde informatie ‘Je ziet dat mainstream partijen nu opschuiven j u r i d i s c h e s e c t o r over trends die zich de komende tien jaar naar heel stevige maatregelen. Met name in de kunnen voordoen en de gevolgen die ze strijd tegen terreur, jihadisme en rond vluch­ De technologische ontwikkelingen kunnen hebben voor de juridische beroeps­ telingen. Die maatregelen richten zich soms worden als het meest invloedrijk gezien groepen bijeen te brengen. Technologische tegen de rechtsstaat zelf of hebben een discri­ voor veranderingen in de juridische ontwikkelingen kunnen de toegang tot minerend karakter. Dan opereer je niet meer dienstverlening. In de toekomst zou door diensten betaalbaarder, bereikbaarder, sneller binnen het kader van de rechtsstaat, maar ga digitalisering van de vastgoedketen en en simpeler maken Als gevolg van de techno­ je onderscheid maken tussen burgers, bijvoor­ blockchaintechnieken de rol van nota- logische ontwikkelingen zal de rol van de juri­ beeld op grond van geloofsopvatting.’ rissen kunnen verschuiven of inkrimpen. dische beroepsgroepen wezenlijk veranderen. Dat staat in het rapport ‘Juridische Vragen die daarbij van belang zijn voor een Waar hebt u naar gekeken? beroepen in de toekomst, Ontwikkelingen toekomstig stelsel zijn: waar ligt de toege­ ‘Wij hebben de verkiezingsprogramma’s aan binnen advocatuur, notariaat en gerechts- voegde waarde van een toekomstig advocaat, de hand van drie criteria getoetst: voorspel­ deurwaarderij’ van het WODC. notaris, gerechtsdeurwaarder? Aan wat voor bare overheid, bescherming van fundamentele soort dienstverlening heeft de samenleving rechten en de toegang tot de rechter. Vijf van Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Docu­ behoefte? Voor welke aspecten is regulering de dertien partijen komen met een of meer mentatiecentrum (WODC) deed in opdracht nodig, door wie en om welke reden? En welke voorstellen in het rood. Dit is het geval bij van de minister van Veiligheid en Justitie het rol moet de overheid hierin vervullen: stimu­ VVD, VNL, SGP, PVV en CDA. Dat is opzienba­ afgelopen jaar onderzoek naar ontwikke­ leren, faciliteren, vooroplopen in het gebruik rend. De vorige keer was dat het geval bij twee lingen die mogelijk veranderingen teweeg­ of remmen? • van de tien partijen.’

Welke voorstellen sprongen eruit? ‘Ik vind het altijd heel schokkend om discrimi­ nerende maatregelen te vinden. Ik zal daar nooit aan wennen. En daar hebben wij er wel wat van gevonden. Een tweede is een voorstel van de VVD. Die partij wil niet meer dat mensenrechten die we in internationale verdragen hebben vastgelegd rechtstreeks ‘Iemand die dement is, zegt de ene keer dit, kunnen gelden in de Nederlandse rechtsorde. de andere keer dat. Als er onduidelijkheid Zij zien dit als beperking op overheidsbeleid. Daar schrok ik wel van.’ is, kun je een leven niet beëindigen.’

Waar moet het notariaat op stemmen? ‘We willen geen stemadvies geven. Partijen Huisarts Jaap Schuurmans in NRC Handelsblad van 10 februari met twee of meer groene signaleringen zijn er over euthanasie bij dementerenden rechtsstatelijk goed uitgekomen. Dat zijn SP, PvdD, PvdA, GroenLinks, D66, Denk en de ChristenUnie. Een echte winnaar zou ik niet willen aanwijzen. Het is tenslotte geen beauty contest, maar het gaat over de vraag hoe wij in vrijheid en gelijkheid met elkaar samenleven.’

| foto Evita Copier Photography

2 | 2017 5 Praktijk

Auditoren over de praktijk ‘Ik wil weten hoe het écht gaat’

Magere dossiervorming, weinig toekomstvisie, geen datumcheck bij het Kadaster: dit soort missers komen auditoren tegen in de praktijk. Gelukkig gaat er ook veel wél goed bij de intercollegiale toetsing. Inmiddels zijn alle kantoren meermaals langs de meetlat van een Barbara van Kampen ervaren (oud-)notaris gelegd. Drie auditoren vertellen.

TEKST Dorine van Kesteren | beeld Truus van Gog om tips en adviezen te krijgen. Andersom selecteren. Braas: ‘De ingevulde vragenlijst steek ik ook weer dingen op van andere helpt bij de voorbereiding. Ik bekijk van k ga erin met open vizier. Niemand kantoren.’ tevoren ook altijd de website – hoe profileert is zonder fouten en bijna iedereen is het kantoor zich? – en de online reviews. Verder van goede wil.’ Aan het woord is Roel Breed karakter pak ik de positieve punten en verbeterpunten Wiechers, notaris in Enschede en Waar de externe toezichthouder Bureau Finan­ van de vorige audit erbij.’ ‘Ieen van de 25 auditoren van de Koninklijke cieel Toezicht controleert of notarissen zich Notariële Beroepsorganisatie (KNB). Wiechers aan hun wettelijke verplichtingen houden, Geen afvinklijstje ziet de intercollegiale toetsing bij voorkeur als heeft de interne toetsing, die sinds 2009 Het bezoek, dat een dag duurt, begint met een gesprek onder gelijken. ‘Bij 99 van de 100 verplicht is, nadrukkelijk een breder karakter. gesprekken met de notarissen en medewer­ audits ontstaat binnen korte tijd een vriend­ De auditoren beoordelen niet alleen de kers. Leidraad zijn de negentien criteria die de schappelijke sfeer. De mensen zijn bereid om naleving van de Wet ter voorkoming van KNB hiervoor heeft opgesteld, onder andere informatie te delen. Ze snappen steeds beter witwassen en financieren van terrorisme, maar over de opdrachtbevestiging, communicatie dat deze toetsing van belang is.’ ook de dienstverlening en kantoororganisatie met cliënten, recherches en termijnbewaking. Ook Barbara van Kampen, notaris in Oss en in het algemeen. Alle notariskantoren in Wiechers: ‘Deze criteria zijn geen afvinklijstje, onlangs de opleiding tot auditor afgerond, Nederland komen eens per drie jaar aan de ik handel naar bevind van zaken en ga vaktech­ en Ilse Braas, kandidaat-notaris in Uitgeest beurt. Het auditbureau van de KNB selecteert nisch de diepte in. Het gaat immers om de en drie jaar actief als auditor, komen zelden de kantoren die de auditor gaat bezoeken. inhoud en niet om de vorm.’ weerstand tegen. Gezonde spanning wel. Voorwaarde is dat er geografische afstand is Van Kampen: ‘Ik vraag de notarissen bijvoor­ ‘Natuurlijk is het spannend als je kantoor en tussen het werkgebied van het kantoor en dat beeld voor welk type dienstverlening zij werkwijze onder de loep worden genomen. van de auditor, om belangenverstrengeling te hebben gekozen en waaruit dat blijkt. De Dat vind ik zelf ook altijd als ik word geaudi­ voorkomen. diversiteit is namelijk groot tegenwoordig: teerd’, zegt Van Kampen. Braas: ‘Onze beroeps­ De auditor maakt vervolgens een afspraak steeds meer kantoren kiezen voor specialisatie, groep is inmiddels wel gewend aan het om langs te komen. Voor die tijd ontvangt het maar er zijn ook nog altijd klassieke allround systeem. Om de drie jaar krijg je een audit, kantoor een standaardvragenlijst. Deze vragen kantoren. Met de medewerkers praat ik over punt. Sommige mensen zijn wat zenuwachtig, gaan onder meer over de aard van het kantoor de wet- en regelgeving, de werkprocessen en anderen hebben een houding van: kom maar en de toekomstvisie. Ook wordt gevraagd een de sfeer op het kantoor. Vindt er collegiaal op. Het gros van de notarissen stelt het op prijs bijzonder, succesvol of juist lastig dossier te overleg plaats of bestaat het kantoor uit

6 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 ‘Interne audits bewaken de normen aan de voorkant’

Ilse Braas

eilandjes?’ Tot slot onderzoekt en beoordeelt klant, vanuit het idee: wij weten wel hoe het royementen aan de kant worden geschoven de auditor minimaal vijf dossiers, zowel op moet. Maar als het misgaat, zegt die klant: als het druk is. ‘Maar we weten allemaal dat de het gebied van familierecht en ondernemings­ “De notaris heeft dit helemaal niet met mij hypotheek van de oude eigenaar uiterlijk drie recht als de vastgoedpraktijk. ‘Ik – en niet besproken.” Het is dus zaak om álle keuzes aan maanden na de gepasseerde akte moet worden de medewerkers van het kantoor – pak de de klant voor te leggen. Dat kan ook in een doorgehaald’, aldus Braas. Een ander aandachts­ dossiers uit de kast, want ik wil natuurlijk brief waarin je toelicht welke opties je hebt punt is het gebrek aan toekomstvisie. Wiechers: weten hoe het écht gaat’, aldus Van Kampen. gekozen en op welke punten het mogelijk is om ‘Het kan geen kwaad om periodiek, met enige af te wijken. Dit is zeker belangrijk omdat de distantie, na te denken over de vraag waar je als Dossiervorming tendens in de rechtspraak is om de consument kantoor over drie tot vijf jaar wilt staan. In de In de dossiers stuiten de auditoren nogal eens gelijk te geven als hij zegt dat een notaris dagelijkse drukte verdwijnt dit vaak naar de op summiere gespreksrapportages: gebrek­ bepaalde informatie niet heeft verstrekt.’ achtergrond. Zeker nu de onroerendgoed­ kige notities, een paar steekwoorden. Van markt aantrekt, de bureaus weer vol liggen Kampen: ‘Waarschijnlijk kunnen de notaris, Datuminformatie met dossiers en de notarissen daar amechtig medewerkers en secretaresses daar wel mee uit Het valt de auditoren verder op dat maar weinig hijgend achteraan rennen.’ de voeten, maar het is niet duidelijk wat er notarissen en medewerkers bij de narecherche precies is besproken en welke keuzes de cliënt gebruikmaken van de datum­informatie bij het Vakkennis heeft gemaakt. Daar kan dus later discussie Kadaster. Braas: ‘Bij de overdracht van een regis­ Gelukkig gaat het ook vaak wél goed. Zo is over ontstaan. Deels komt dit door tijdgebrek, tergoed doen veel mensen netjes de Kadastrale Van Kampen onder de indruk van de juridi­ deels doordat de notaris tijdens het gesprek en hypothecaire na­recherche voordat ze over- sche vakkennis van notarissen en medewer­ volledig is gericht op het verbale en non-ver­ gaan tot uitbetaling aan de verkoper of de kers. ‘Ze zijn op de hoogte van de laatste bale gedrag van de cliënt aan de andere kant bank, maar ze vergeten te kijken of de infor­ wetswijzigingen, ze weten wat ze doen.’ van de tafel. Maar wat is het voor moeite om matie bij het Kadaster wel up-to-date is. Braas: ‘De meeste notarissen vinden het het gesprek na afloop even goed uit te werken?’ Terwijl je dit met één vinkje extra kunt regelen! belangrijk om hun werk goed te doen en Ook Wiechers spreekt over magere dossiervor­ Sommige systemen doen het zelfs automatisch.’ denken daar ook serieus over na.’ Wiechers: ming. Hij geeft het voorbeeld van een cliënt Wiechers: ‘Veel notarissen weten niet dat deze die een bv wil oprichten. ‘Dan moeten er zo’n mogelijkheid bestaat. Maar het hoeft maar een dertig keuzes worden gemaakt. Vaak bespreekt keer fout te gaan en je staat in de krant.’ de notaris er dan uiteindelijk maar drie met de Daarnaast komt het regelmatig voor dat de

2 | 2017 7 Verhees Notarissen is hét notariskantoor van • Administratie de regio Duin- en Bollenstreek en opereert vanuit twee vestigingen in de gemeente Katwijk. • Salarissen 5 notarissen en 39 medewerkers verlenen • Belastingen diensten op een specialistisch niveau en bieden ondersteuning op maat. • Rapportages Wij zijn op zoek naar een • Accountancy • Advies (BEGINNEND) H.R. de Velde Harsenhorst FA KANDIDAAT-NOTARIS drs. K. de Lange AA FAMILIERECHT

Spreekt deze functie je aan stuur dan je AKSOS sollicitatiebrief en cv naar: Financial Services [email protected]

Voor notariaat en advocatuur... Vestiging Katwijk Vestiging Rijnsburg ...flexibiliteit in capaciteit Zeeweg 117 Sandtlaan 45 071 - 406 05 00 071 - 409 71 97 Groningen - Leeuwarden - Zwolle www.aksos.nl - [email protected] - Tel. 038-4524280 [email protected] www.verheesnotarissen.nl

0000360.pdf 1 1/25/2017 11:30:48 AM

Kral & Schukken Netwerk Notarissen te Emmen is op zoek naar een binnenkort afstuderend of recent afgestudeerde

full time kandidaat notaris voor de algemene praktijk

Wij bieden een gevarieerde praktijk waarbij in alle drie werkgebieden van het notariaat in ruime mate ervaring kan worden opgedaan. Wij zijn onderdeel van Netwerk Notarissen en bieden de beginnende kandidaat – naast de beroepsopleiding – alle mogelijkheden om gebruik te maken van de cursussen en andere faciliteiten van Netwerk Notarissen om zijn/haar kennis op peil te houden en uit te breiden.

Voor nadere informatie kunt u telefonisch contact opnemen met één van de (toegevoegd) notarissen: 0591 - 611 624 DeDe nieuwe nieuwe collectie collectie trouwboekjes trouwboekjes 2017 2017 U kunt uw sollicitaties binnen vier weken na verschijnen van deze advertentie zenden aan onze toegevoegd notaris: EenEen prachtig prachtig visitekaartje visitekaartje om om deze deze bijzondere bijzondere dag dag onvergetelijk onvergetelijk mevrouw mr. Mischalin van Wijk: [email protected] te temaken maken namens namens uw uw gemeente. gemeente.

Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt niet op prijs gesteld. sdu.nl/sdu.nl/trouwboekjestrouwboekjes Praktijk

het ongelooflijk belangrijk, ook in het kader van de rechtszekerheid, om een notariaat te bieden dat voldoet aan de kwaliteitsstandaard van de wetgever. De peer review zorgt dat dit door alle collega’s daadwerkelijk wordt uitgedragen.’

Tips van Ilse Braas • Bestudeer het dossier over datalekken op NotarisNet. Is er in uw kantoor voldoende veiligheidsbewustzijn ten aanzien van werken in de digitale wereld? Hoe is het gesteld met uw digitale werkomgeving? Is de bewerkingsovereenkomst met de Roel Wiechers softwareleverancier – verplicht op grond van de meldplicht datalekken – op orde? • Ga uit van uw eigen kracht. Elke notaris wil zijn werk goed doen, vertrouw er dus ook op dat u het goed doet. Nervositeit voor een audit is nergens voor nodig. ‘Ze werken integer en werken onderling goed voldoet niet. In het tweede geval moet het samen. Dat moet ook, want als de ene kantoor­ kantoor een aantal verbeteringen doorvoeren. Tips van Barbara van Kampen genoot steken laat vallen, hebben ook de Deze verbeterpunten komen bij de volgende • Maak deugdelijke gespreksverslagen: wat is anderen daar last van.’ audit weer aan de orde. Soms vindt er eerder er precies besproken en welke keuzes heeft een schriftelijke controle plaats. Voldoet het de cliënt gemaakt? Dit voorkomt discussies Volgens Braas voorkómen de audits ook kantoor niet, dan komt er een heraudit. Braas: achteraf. fouten. ‘Ik ben bijvoorbeeld een keer op een ‘Bij de beslissing over het vervolgtraject gaat • Weet wat er speelt op uw kantoor. Houd kantoor geweest waar men bij het opstellen het ook om de reactie van de mensen op het goed in de gaten welke dossiers lopen bij van een verklaring van erfrecht de personalia kantoor. Geven ze je het vertrouwen dat ze het welke collega. Voer overleg over de stand van de erfgenamen niet checkte in het register gaan verbeteren? Daar zijn wij als notarissen van zaken: zijn de concepten van de akten al van de burgerlijke stand van de gemeente. natuurlijk de hele dag mee bezig: hoe reageren verstuurd naar de cliënten, welke termijnen Niemand was zich ervan bewust dat er hierdoor mensen op wat je zegt, wat gaan ze daarmee lopen er? Zo krijgt u overzicht en bewaakt fouten in de verklaring terecht konden komen. doen, begrijpen ze wat je zegt?’ u met elkaar de verantwoordelijkheid. Ze schrokken enorm toen ik dit vertelde. Sindsdien is het nooit meer voorgekomen.’ Mooi systeem Tips van Roel Wiechers Van Kampen: ‘Civiele en klachtenprocedures Uiteindelijk leveren ze een bijdrage aan een • Check bij de narecherche de datum­ hebben een negatieve connotatie, dat is mooi systeem van zelfregulering, aldus de drie informatie bij het Kadaster. allemaal achteraf. Interne audits daarentegen auditoren. ‘Als beroepsgroep nemen wij zélf • Zorg voor goede dossiervorming. Leg vast bewaken de normen aan de voorkant. Dat is verantwoordelijkheid voor onze kwaliteit en welke keuzes de cliënt heeft gemaakt én positief.’ integriteit. Dat is belangrijk, omdat cliënten welke keuzes u aan hem of haar hebt voor­ erop moeten kunnen vertrouwen dat de gelegd. Dit weet u namelijk echt niet meer Rapportage notaris doet wat hem is gevraagd’, zegt Braas. als pakweg zeven jaar later een probleem Na afloop leggen de auditoren hun bevin­ Wiechers: ‘Een krachtige collegiale toetsing ontstaat. dingen vast in een rapportage, waarin zorgt voor bewustwording en vormt een • Neem af en toe eens even afstand van de minimaal één positief punt en één aandachts­ permanente prikkel om scherp te blijven. waan van de dag en denk serieus na over punt worden geformuleerd. Er zijn drie Mede hierdoor halen we de eventuele rotte de toekomst van het kantoor. conclusies mogelijk: het kantoor voldoet, het appels er vroegtijdig uit.’ Van Kampen: ‘Nota­ kantoor voldoet niet helemaal of het kantoor rissen zijn autonome ondernemers. Tegelijk is

2 | 2017 9 Externe dataopslag 5 redenen om in de cloud te werken

Werken en gegevens opslaan in de cloud? Veel notarissen deinzen ervoor terug: je alles zelf doet.’ Volgens Steltman zijn de je verliest de controle over de data en de overheid kan erbij. Maar bij een goed gegevens in principe juist veiliger als ze zijn hosting­bedrijf zijn de gegevens beter beveiligd dan bij het doorsnee notariskantoor. opgeslagen in de cloud. Maar los daarvan: Bovendien: een alternatief voor de cloud is er niet. ‘Als je internet gebruikt, kun je niet om de cloud heen.’ TEKST Lex van Almelo | beeld Roel Ottow Deze houding is exemplarisch voor veel nota­ Bij de keuze van een hosting- of cloud service rissen, zegt directeur Michiel Steltman van de provider moet een notaris de kwaliteit van et liefst bewaar ik alle vertrou­ Stichting DINL, een koepelorganisatie van die leverancier wel goed onderzoeken. Welke welijke gegevens op een server aanbieders van digitale infrastructuur in certificaten heeft die? Welke organisaties die ergens in mijn kantoor staat. Nederland. ‘Zij vrezen dat de inlichtingendien­ maken gebruik van zijn diensten? Vraag aan Als het dan misgaat, kan ik de sten in de cloud veel gemakkelijker bij vertrou­ de leverancier ook waar de persoonsgegevens stekker‘H eruit trekken’, verzuchtte een notaris welijke gegevens kunnen. Ook hebben zij het worden opgeslagen. Als dat buiten de Europese onlangs tegen ons. Hoewel de notaris in gevoel dat zij de controle over de gegevens Unie is, moet de provider de privacy waar­ kwestie bepaald geen digibeet is, huivert verliezen als zij die uit handen geven.’ borgen door te zorgen dat alle partijen die hij toch een beetje bij dataopslag in de cloud. Steltman wuift deze bezwaren weg. Inlichtin­ toegang hebben tot de data zich houden Je weet nooit welke wind er gaat waaien onder gendiensten mogen niet ineens méér omdat aan het Europese privayrecht. Amerikaanse een nieuwe regering. Een ministerie van gegevens in de cloud staan. ‘Bovendien is het bedrijven moeten zich houden aan de Waarheid moet niet bij de data kunnen. een illusie dat je meer controle hebt wanneer afspraken van het zogenaamde Privacy Shield.

10 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 Digitalisering

De vijf belangrijkste redenen om fysieke inbraak groter. Bij een notariskantoor theorie ook een private cloud beginnen. in de cloud te werken kan ook gemakkelijker een datalek ontstaan, Zo’n netwerk is meer besloten, maar vraagt omdat iemand een usb-stick verliest of omdat veel investeringen. Michiel Steltman: Offline werken een laptop wordt gestolen. ‘Bij een hosting­ ‘Omdat je hetzelfde niveau van beveiliging 1 is onmogelijk provider als Microsoft, Google of Amazon is moet hebben als de hoster wordt die oplossing Zodra je het internet gebruikt, werk je feitelijk een akte veiliger dan op de server die in de voor mkb-kantoren te duur.’ in de cloud. De cloud is namelijk niets anders trapkast van het notariskantoor staat’, zegt dan het geheel van gegevens dat niet op je Lennaert van der Meer, projectleider bij het eigen computer staat, maar elders op een bureau van de Koninklijke Notariële Beroeps­ server wordt bewaard en verwerkt. Dat een organisatie (KNB). notaris zijn gegevens wil beveiligen door de stekker uit zijn eigen server te trekken, kan Samenwerken en thuiswerken KNB-bureau helemaal in de cloud Michiel Steltman zich dan ook niet goed voor­ 4 wordt gemakkelijker Vanaf de zomer werken alle KNB-medewerkers stellen. ‘Je moet toch toegang hebben tot de In de cloud heb je altijd toegang tot jouw docu­ in de cloud. Het KNB-bureau is dan geheel centrale registers en kunt niet op eigen houtje menten, ook als je thuis bent of onderweg. De overgegaan op het cloudpakket Office 365. een testamentenregister gaan aanleggen?’ gegevens die in de cloud staan, kun je vanaf ‘Net als De Nederlandsche Bank en verschil­ meerdere apparaten op meerdere plekken lende ziekenhuizen’, zegt projectleider Centrale registers benaderen. Uiteraard moet je daarvoor wel een Lennaert van der Meer. Omdat het bureau 2 moeten in de cloud beveiligde verbinding gebruiken en inloggen overging van Windows 7 naar Windows 10 is Het Centraal Testamentenregister, het hypo­ op de server in de cloud. In de cloud kun je ook het gaan kijken naar een toekomstbestendige theekregister en het Kadaster zijn allemaal veel gemakkelijker met meerdere personen oplossing voor applicaties. Met Office 365 databestanden die mede door notarissen werken in hetzelfde document. Lennaert van gebruiken de KNB-medewerkers de bekende worden gevuld via het internet. Een actueel der Meer: ‘Je kunt daarbij precies bepalen wie Microsoft-programma’s Outlook, Word, Excel register móét wel ergens op een server buiten er toegang heeft tot een document en voor hoe en PowerPoint in de cloud. Dankzij Sharepoint het notariskantoor staan, waar alle notarissen lang. Je hoeft documenten dan niet langer kunnen zij gemakkelijker informatie uitwis­ erbij kunnen om gegevens te raadplegen en heen en weer te sturen. Delen in plaats van selen en samenwerken in eenzelfde document. toe te voegen. ‘Je kunt de informatie niet in mailen.’ Als je in de cloud werkt, is het ook Straks kunnen er een paar servers aan het Spui stukjes hakken’, zegt Michiel Steltman. gemakkelijker om te zorgen dat je steeds verdwijnen, waardoor het bureau minder geld dezelfde versie hebt op jouw verschillende kwijt is aan technisch IT-beheer. De minimale Betere beveiliging apparaten. maandprijs voor het pakket is 9 euro per 3 Vertrouwelijke informatie die wordt opge­ gebruiker; bij het KNB-bureau komt de maand­ slagen op een server van een goede hosting- IT-beheer wordt prijs per saldo op 19,70 euro per gebruiker. provider is in principe beter beveiligd, dan de 5 goedkoper Omdat je het aantal gebruikers elke maand informatie die de notaris opslaat op zijn eigen De cloud hosting provider zorgt ervoor dat de kunt aanpassen, vallen de kosten voor de server. Michiel Steltman: ‘Je hebt maar een data worden gesynchroniseerd en dat er voort­ licenties per saldo lager uit, zegt Lennaert van locatie waar het mis kan gaan, one single point durend back-ups worden gemaakt. Bovendien der Meer. ‘Wij worden meer flexibel, hebben of failure. Een goede hostingprovider is 24 uur zorgt de provider dat de software en bescher­ een meer toekomstvaste oplossing en gaan per dag en 7 dagen in de week bezig met bevei­ ming tegen virussen en hackers up-to-date is. naar verwachting besparen op de kosten. Wij liging.’ Voor een individueel notariskantoor is De gebruiker hoeft daarvoor niets te doen willen ook het goede voorbeeld geven aan het lastiger om steeds te zorgen voor actuele en dat is een stuk goedkoper dan wanneer notariskantoren – practice what you preach.’ beschermingssoftware. Daar is niet alleen het iemand van een notariskantoor dat allemaal risico van een digitale, maar ook van een zelf moet bijhouden. Kantoren kunnen in

2 | 2017 11 Praktijk

WODC-rapport Minderjarigenbewind Maak boedelbeschrijving verplicht

Hans ter Haar promoveerde in 2013 op het onderwerp ‘Minderjarigen en (de zorg voor hun) vermogen’. Daarin constateert hij dat de minderjarige die rechten heeft in een nalatenschap, in het huidige systeem van toezicht in het erfrecht nauwelijks of geen waarborgen vindt. Vanwege Kamervragen van Tweede Kamerlid Michiel van Nispen (SP) gaf het ministerie van Veiligheid en Justitie opdracht aan het Wetenschappelijk Onderzoek- en Docu- mentatiecentrum tot nader onderzoek. Ter Haar licht de belangrijkste aanbevelingen uit dit onlangs gepubli- ceerde onderzoek toe.

| beeld Truus van Gog

1 laat ouders het vermogen 2 stort gelden op een een grotere rol kunnen spelen bij de bescher­ van hun kinderen beschrijven Geblokkeerde rekening ming van minderjarigen. Erft een minderjarige in de nalatenschap van Soms krijgt een kind een fors bedrag in geld, één van zijn ouders, dan voert de overgebleven bijvoorbeeld uit een nalatenschap (denk aan 3 Geef kinderen alsnog de ouder meestal het bewind over het erfdeel een erfdeel, legaat of legitieme portie) of mogelijkheid rechten in te roepen van dat kind. De vraag is of deze ouder zich vanwege een levensverzekerings- of letsel­ Kinderen hebben soms rechten en aanspraken voldoende bewust is van zijn taak. Het toezicht schade-uitkering. De belangen van het kind die, als ze niet op tijd door hun ouders worden dat kantonrechters over het bewind van ouders zijn dan kwetsbaar, omdat hun ouders volgens uitgeoefend of ingeroepen, kunnen verjaren of kunnen uitoefenen, is nauwelijks effectief. Zo de wet vrij over het geld van hun kinderen vervallen. Is een ouder laks, dan kan een kind zijn ouders bijvoorbeeld verplicht een beschrij­ kunnen beschikken. Ze kunnen het dus ook daardoor dus schade ondervinden. Dit geldt ving te maken van de nalatenschap waarin een uitgeven aan allerlei zaken waarvoor het niet met name in het erfrecht. Heeft een kind recht kind een niet-opeisbare vordering erft, maar bedoeld is. Denk aan de verbouwing van de op een legitieme portie of een geldbedrag (som blijkt dat hiervan in de praktijk zelden iets gezinswoning, een grotere auto of kosten van ineens) voor levensonderhoud, dan vervalt zijn terechtkomt. Ouders kennen het voorschrift levensonderhoud van het kind. Ouders zijn recht als zijn ouders dit niet binnen vijf jaar vermoedelijk vaak niet en worden door de volgens de wet verplicht het vermogen van respectievelijk negen maanden inroepen. kantonrechter niet gemaand het na te leven. hun kinderen doelmatig te beleggen, zodat Een aanbeveling is om verjarings- en verval­ Een verbetering zou zijn om in alle gevallen het bewaard blijft voor later. Het is echter termijnen voortaan te laten voortduren tot waarin een minderjarige vermogen (vanaf maar zeer de vraag of zij zich hier voldoende enige tijd na de meerderjarigheid van een een bepaalde omvang) krijgt, ouders te van bewust zijn. Het kind is er daarom bij kind. Het kind heeft zo alsnog zelf de mogelijk­ verplichten hiervan een beschrijving te maken gebaat dat de instanties of personen die grote heid zijn rechten of aanspraken in te roepen. en in te dienen bij de rechtbank. Kantonrech­ geldbedragen aan hen uitkeren voortaan Hierdoor zijn ze beter beschermd tegen ters hoeven deze beschrijvingen niet inhoude­ verplicht zijn deze rechtstreeks over te maken passieve ouders. lijk te controleren, maar zij moeten er wel zo op een zogenaamde BEM-rekening. Dat is een veel mogelijk voor zorgen dat het gebeurt. De geblokkeerde rekening waarover ouders alleen verplichte beschrijving vergroot het bewust­ met machtiging van de kantonrechter kunnen zijn van ouders om het vermogen van hun beschikken. Van deze rekening wordt in de minderjarige kinderen goed te beheren. praktijk soms ook nu al gebruikgemaakt, maar Daarmee is voor het kind al veel gewonnen. niet structureel. Deze BEM-rekening zou dus

12 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 Praktijk

Op woensdag 15 maart doen 28 politieke Tweede partijen mee aan de Tweede Kamerverkie- zingen. De keuze is groot. In totaal zijn Kamerverkiezingen er 1.114 kandidaten waarop kan worden gestemd. Een kleine 150 meer dan 4 jaar geleden. 35 procent daarvan is vrouw. Maar waar moet het notariaat dit keer op letten? Is een van oorsprong onder­ nemers­­partij, zoals de VVD, de goede w a t v in d t d a a r keuze? Of de sociaalliberalen van D66? u n u v a n ? Het wetsvoorstel Centraal aandeelhou- dersregister komt uit de koker van PvdA en SP. Is dat soms de juiste optie? Nienke Bijlholt kandidaat-notaris bij VBC notarissen

Bij de verkiezingen staan twee vragen centraal: ‘Bij het schrijven van dit stukje realiseer ik welke belofte(n) doet een politieke partij mij dat het weinig interessant is om de lezer en wie mag straks namens mij in de Tweede inzicht te geven in mijn politieke overtuiging Kamer het woord voeren? Vanwege ons “coali­ en daarmee samenhangend stemgedrag. tiesysteem” weet ik als kiezer niet of de partij Nuttiger lijkt het om lezers meer inzicht die mijn stem krijgt, na de verkiezingen de te geven in de motivatie achter hun eigen voor mij belangrijke belofte(n) gestand zal politieke overtuiging. Het zou enigszins doen. Daarnaast heb ik steeds meer moeite arrogant zijn om te menen dat ik dat in deze met de wijze waarop het publieke belang honderdvijftig woorden kan bewerkstelligen. wordt gediend; zowel door de parlementariërs Wat ik mee wil geven is dat bij het kiezen voor Aniel Autar als door de bewindslieden. Niet alleen de een partij het belangrijk is dat je je stem notaris bij Kooijman verruwing in het taalgebruik en het politieke uitbrengt vanuit vertrouwen en op basis van Autar Notarissen opportunisme storen mij, maar ook de kwaliteit een gezonde dosis trots. Als je dit doet, getuigt van de wetgeving. Het notariaat wordt nog te dit misschien wel van een visie die korte­ ‘Stemrecht hebben is een groot goed, je vaak met, naar mijn smaak, gebrekkige nieuwe termijnoplossingen voor hedendaagse stemrecht uitoefenen is een morele plicht. wetten geconfronteerd. Wie ook de verkie­ problemen overstijgt en bijdraagt aan het Dat ik ga stemmen, staat als een paal boven zingen wint, ik hoop dat er een nieuwe wind vinden van een nieuwe balans, in de maat­ water, maar voor het eerst in mijn leven schaar door de Kamer zal waaien en deze drie punten schappij en zo ook in het notariaat. Welke partij ik mij in het kamp van de zwevende kiezers. in ieder geval aangepakt worden.’ • dit wordt, laat ik aan u. Met vertrouwen.’ •

‘Als notaris probeer ik bij te dragen aan de kiezer dat het misschien leuk lijkt mee te gaan rechtszekerheid en ben ik ook begaan met met de onvrede en een proteststem uit te de rechtsstaat. Ik ben geschrokken van het brengen, maar dat je daarmee wel vrijheden interview in NRC Handelsblad van 14 februari op het spel zet, waarvan je zelf profiteert. met Wouter Vervaart, hoogleraar rechtsfilo­ De ChristenUnie is de enige partij die geen sofie. Hij is voorzitter van de commissie die plannen heeft die strijdig zijn met de rechts­ op verzoek van de Nederlandse Orde van staat. Deze partij heeft, samen met D66, ook Advocaten dertien verkiezingsprogramma’s de meeste plannen die de rechtsstaat kunnen heeft doorgenomen op hun rechtsstatelijke verbeteren. Vanuit mijn specialisme onderne­ gehalte. Uit het onderzoek blijkt dat vijf mingsrecht en als bestuurslid van de VOC politieke partijen (PVV, VVD, CDA, SGP en juich ik het initiatiefwetsvoorstel van PvdA en Robert-Jan Zwaan VNL) in hun verkiezingsprogramma’s voor­ SP toe tot instelling van het centraal aandeel­ notaris bij BarentsKrans stellen doen die lijnrecht ingaan tegen de houdersregister, dus misschien stem ik dit jaar Nederlandse rechtsstaat. Hij waarschuwt de wel een van deze partijen!’ •

2 | 2017 13 Stakeholdermanagement Uw nicht Uw neef

Ik regel straks de geldzaken van mijn moeder Dat staat in haar levenstestament Dat mijn moeder haar wensen goed heeft vastgelegd, geeft haar en ons een gerust gevoel. Zo behoudt zij de regie over haar leven, ook als zij door ziekte of ongeval belangrijke beslissingen zelf niet meer kan nemen. Bovendien biedt het zekerheid aan de mensen die om haar geven. Heeft u al een levenstestament? Raadpleeg de checklist op wievandedrie.nl. Of vraag uw notaris om informatie.

Je regelt het bij de notaris Download de checklist op wievandedrie.nl KNB

Nora van Oostrom-Streep

zijn met de ICT van het Kadaster. Onbevoegde Stakeholdermanagement derden zouden potentieel toegang kunnen hebben tot de Kadasterdata en ook de continu- iteit zou niet kunnen worden gegarandeerd. Het rapport waarover het FD beschikte was niet fraai; op veel punten werd volgens de analyse de acceptatiegrens fors overschreden. Schokkende gegevens die voor een van de grootste afnemers van het Kadaster (het en decennium geleden was het nog Net als in een huwelijk is notariaat) hoe dan ook alarmerend zijn. een stuk minder ingeburgerd dan nu: Aangezien wij onze registergoedtransacties het spreken over ‘stakeholders’. Voor het niet altijd rozengeur baseren op de data van het Kadaster moeten diegenen onder u die er tot nu toe in en maneschijn wij ervan uit kunnen gaan dat deze niet Ezijn geslaagd deze terminologie te ontwijken: kunnen worden gemanipuleerd en moet een stakeholder is ‘elke persoon of groep die bovendien de continuïteit 100 procent gewaar­ het bereiken van organisatiedoelen kan beïn­ borgd zijn. Een duidelijke stellingname in de vloeden of daardoor wordt beïnvloed’. In het media was dan ook op zijn plaats, maar de geval van de KNB zijn dit er nogal wat. Om te komen er situaties voor waarin het soms nodig relatie met het Kadaster was ook belangrijk. beginnen u. U bent als lezer van dit blad is elkaar ongezouten de waarheid te zeggen. ‘Kool en geit sparen’ dus en zo geschiedde het. absoluut een stakeholder (want geïnteresseerd Niet op een vervelende manier, maar op een in en hoogstwaarschijnlijk betrokken bij het professionele wijze met als doel het zuiver Gestrekt been notariaat). Wellicht niet als (kandidaat-)- houden van de relatie en het inzichtelijk Maar soms is dat ‘sparen van kool en geit’ wel notaris, notarisklerk of notarieel medewerker, maken van de eigen doelen. erg lastig, namelijk als de stakeholder een kant maar dan toch als medewerker van of betrok­ Een voorbeeld van zo’n potentiële huwelijks­ op dreigt te gaan die diametraal staat op die kene bij bijvoorbeeld een van de ‘ketenpart­ crisis deed zich voor rond de eis van samen­ van de KNB. Wat dan te doen? Toch proberen de ners’ (ook al zo’n woord). Ketenpartners zijn stellingsverklaringen van het BFT. Aan de ene common ground te zoeken en te benadrukken bijvoorbeeld de makelaars(organisaties), kant de toezichthouder (= stakeholder) die waar de belangen parallel lopen? Er met een het Kadaster en de Kamer van Koophandel. een nieuwe eis stelt om het risicogerelateerd gestrekt been ingaan en pal staan voor je Stakeholders kunnen verder zijn lobbyisten, toezicht te verbeteren, aan de andere kant de principe? Iets daartussenin? Goede raad is politici, medewerkers van ministeries, het KNB die de notarissen geconfronteerd zag duur. Ik verwacht dit dilemma op korte termijn Bureau Financieel Toezicht (BFT), de Neder­ worden met een forse, extra belasting en rondom de geheimhouding en verschoning; landse Orde van Advocaten, de Koninklijke namens hen daar iets van moest zeggen. Nu is een discussie waarin de belangen van het Nederlandse Beroepsorganisatie van Gerechts­ het de les lezen van de toezichthouder over het Openbaar Ministerie (OM) en de fiscus op deurwaarders, en noem ze allemaal maar op. inzetten van een toezichtsinstrument natuur­ punten haaks staan op die van het notariaat lijk niet eenvoudig en zal dit met de nodige en diens cliënten. Het op vriendelijke wijze Huwelijkscrisis omzichtigheid moeten gebeuren. De achterban weerstand bieden aan de ongebreidelde verza­ Voor de KNB zijn stakeholders enorm belang­ daarentegen wil het liefst duidelijke stelling­ meldrift van OM en fiscus zal niet gemakkelijk rijk, want onmisbaar in het verwezenlijken van name en onwrikbare actie. Een lastige positie. zijn en misschien is de KNB hier meer gebaat haar doelen. Daarom ook wordt met de stake­ bij het gestrekte been. Stakeholder of niet, holders heel voorzichtig omgegaan. Met Schokkende gegevens het trouw blijven aan je eigen taak en over­ regelmaat vinden er overleggen plaats en stake­ Een ander voorbeeld hiervan deed zich heel tuiging moet te allen tijde voorop staan, holders worden uitgenodigd voor events als de recent voor toen op het bureau van een jour­ en soms is het brengen van die boodschap Juridische Poort en het jaarcongres. Toch kan nalist van Het Financieele Dagblad (FD) voor de ander niet altijd leuk. Net als in een dit soms wringen, want net als in een huwelijk interne stukken van het Kadaster terecht­ huwelijk, dat overigens best een stootje moet is het niet altijd rozengeur en maneschijn en kwamen, waaruit bleek dat er van alles mis zou kunnen hebben.

2 | 2017 15 Grensoverschrijdende rundveefusie

Rundveeverbetercoöperatie CR Delta en haar Belgische evenknie VRV deden al veel samen en wilden méér. Maar een grens- overschrijdende fusie van een Belgische vereniging en een Nederlandse coöperatie Bij Sas van Gent was juridisch onmogelijk. Dus verzonnen de notarissen een list. ‘Wat wij gedaan hebben, staat nergens in de wet.’ de grens TEKST Tatiana Scheltema | beeld Truus van Gog ledenraden afzonderlijk moesten stemmen. ‘Daarom wilden ze samengaan’, zegt Lekker­ an de einder bij Sas van Gent, de kerker. ‘Alleen voorziet de Nederlandse of grensovergang tussen Nederland en Belgische wetgeving§§ niet in een directe fusie over … België, doemt in juli 2016 een groep tussen een Belgische VZW en een Nederlandse mensen op. Boeren zo te zien, coöperatie. En de Europese evenmin.’ Agekleed in overalls. Het worden er steeds meer, tot het er wel zesduizend zijn. Gezamenlijk kunstmatige inseminatie steken ze de grens over om door te wandelen Veeteelt- en zuivelbedrijven verenigen zich al naar Arnhem, waar ze een notaris tegenkomen. eeuwenlang in coöperaties om hun producten Die notaris constateert dat de boeren, naar tegen een stabiele prijs op de markt te brengen. Nederlands recht, een informele vereniging Ook het fokken van de dieren werd een vormen: ze zijn immers lid van dezelfde club gemeenschappelijk belang. In 1874 werd en doen dingen samen. het Nederlands Rundvee Stamboek (NRS) Die notaris was Ton Lekkerkerker van Dirk­ opgericht en mochten nog maar drie rassen zwager advocaten en notarissen uit Arnhem. worden gehouden. Rond 1940 ontdekten de Dit beeld, vertelt hij, van de Belgische boeren boeren de voordelen van kunstmatige insemi­ die met z’n allen de grens oversteken, had hij natie (KI) en ontstonden honderden lokale de afgelopen twee jaar voor ogen bij de fusie KI-verenigingen. Maar toen men er in de van 168 miljoen euro. Wereldwijd bekleedt het tussen de Nederlandse Koninklijke Coöperatie jaren zestig achter kwam dat het stieren­ bedrijf een toppositie. Ook dat was een reden Rundveeverbetering Delta U.A. en de Vlaamse sperma kon worden ingevroren en er dus een om de aandeelhouderscoöperaties te laten Rundveeteelt Vereniging (VRV), een zogeheten groter gebied kon worden bediend, liep het fuseren, zegt Michiel Brus, bedrijfsjurist van vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch aantal Nederlandse KI-verenigingen weer CRV en tevens dierenarts. ‘Het ging zó goed recht (VZW), die hij samen met kandidaat-no­ terug: van de 48 in 1980 waren er 10 jaar dat de nieuwe voorzitter van de Raad van taris Deline Kruitbosch tot stand bracht. later nog maar 12 over. In 1998 fuseerden de Commissarissen zei: “Na zoveel jaren te provinciale KI-organisaties met het NRS en hebben samengewoond, is het tijd om te Rundveeverbetering genetisch bedrijf Holland Genetics tot een trouwen.” In de rundveewereld zie je dat er De coöperaties werkten al langer samen op coöperatie met ruim 20.000 leden. toch wat schaalvergroting en fusies plaats­ het gebied van rundveeverbetering (in de vinden. Dus mochten we ook verder willen volksmond: fokkerij) en hadden het grootste Toppositie groeien, dan zijn we er klaar voor.’ deel van hun activiteiten in 2002 al onder de De VRV had in België eenzelfde groeiproces gezamenlijke holding CRV gebracht. Maar de doorgemaakt en het gezamenlijke bedrijf CRV Rompslomp verenigingsstructuur van de beide aandeel­ Holding heeft zich sinds 2002 ontwikkeld tot Beide ledenraden stemden unaniem in met houders maakte het aansturen van die holding een genetische hightech multinational met de fusie en omdat de Nederlandse coöperatie er niet gemakkelijk op, bijvoorbeeld vanwege zo’n tweeduizend werknemers, dochter­ groter was en het gezamenlijke bedrijf al in het feit dat bij belangrijke beslissingen twee bedrijven over de hele wereld, en een omzet Arnhem was gevestigd, werd voor Nederland

16 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 Praktijk

Crux Bedrijfsjurist Michiel Brus bracht ze in contact met de Vlaamse advocaat Christiaan Beyaert, die de VRV in België begeleidde: een kwestie van voor- en achteruit schakelen. Zo kon de crux van de transactie, namelijk de interna­ tionale zetelverplaatsing van de VRV naar Nederland, pas worden uitgevoerd als de coöperatie het onroerend goed in haar bezit had afgestoten; een Nederlandse informele vereniging mag immers geen bezit hebben, vertelt kandidaat-notaris Kruitbosch. ‘Er ging veel tijd zitten in lokale vergaderingen met alle leden, om goed uit te leggen wat de voordelen ‘We hebben gebruikgemaakt van van de fusie zouden zijn. Dat is vanuit CRV geweldig begeleid door Michiel Brus en zijn bestaande onderdelen die we bij collega’s. Spannend was ook nog even of de elkaar hebben gestapeld’ Kruispuntbank van Ondernemingen, het Belgische handelsregister, zou willen mee- werken omdat ze dit niet dagelijks zien. Maar ook dat is door de Belgische advocaat heel goed begeleid.’ En dan was er nóg iemand die een klap op de fusie moest geven: de Nederlandse koning. CR Delta voerde namelijk sinds 1998 het predicaat ‘Koninklijk’. ‘Bij wijzigingen in de structuur van een bedrijf of instelling moet je bestendiging vragen van dat predicaat’, vertelt Lekkerkerker. ‘Dat is gelukt.’

Feestvergadering Met de zetelverplaatsing bleven de statuten van de VRV – behalve ten aanzien van de zetel­ verplaatsing naar Arnhem – ongewijzigd. Toen de VRV-leden eenmaal ‘de grens over waren’, werd de informele vereniging omgezet in een gekozen. Maar opheffen van de VZW en een Oplossing formele vereniging en de oude statuten zo veel nieuwe coöperatie in Nederland beginnen was Het idee om de zesduizend Belgische leden mogelijk overgenomen. Die vereniging werd geen optie: dan zou de VZW weliswaar lid zijn fictief, als informele vereniging, de grens te omgezet in een coöperatie, waarna beide van de nieuwe coöperatie, maar de leden niet. laten oversteken, kwam van een auditor die coöperaties een fusievoorstel kregen voorge­ ‘We wilden voorkomen dat we de Belgische toevallig bij Dirkzwager aan het werk was, legd waartegen verzet kon worden aangete­ leden onderweg zouden verliezen’, zegt Brus. vertelt Lekkerkerker. ‘Hij zei: “Dit zou weleens kend, maar dat deed niemand. ‘Om lid te worden van de nieuwe coöperatie de oplossing kunnen zijn voor deze casus.” De Arnhemmers werkten in totaal 667 dagen zou je alle zesduizend leden opnieuw om een Vervolgens zijn we gaan sparren met Ger van aan het project, dat culmineerde in het handtekening moeten vragen en dat geeft een der Sangen, universitair hoofddocent aan de absolute sluitstuk: een ‘feestvergadering’ enorme administratieve rompslomp. Het zou Universiteit van Tilburg, die veel over coöpera­ in de Veehallen in Den Bosch. Daar werd het jaren duren om dat voor elkaar te krijgen.’ ties heeft gepubliceerd. Volgens hem was het formele besluit om te fuseren genomen. ‘De Daar kwam bij dat het saldo van een VZW bij mogelijk, maar de uitwerking was nog best twee coöperaties vergaderden tegelijk om te liquidatie volgens de Belgische wetgeving zou ingewikkeld, want wat wij hebben gedaan, stemmen over het voorstel, dat unaniem werd moeten worden uitgekeerd aan een vennoot­ staat nergens in de wet. We hebben gebruik­ aangenomen’, vertelt Lekkerkerker. ‘Wij waren schap met een ‘sociaal oogmerk’. ‘Dus dan zou gemaakt van bestaande onderdelen die we bij erbij om te kijken of er goed gestemd werd, ook het vermogen van de Belgen weg zijn’, elkaar hebben gestapeld – voor zover we weten en hebben vervolgens ter plekke de akte aldus Lekkerkerker. is dit nog niet eerder vertoond.’ gepasseerd.’

2 | 2017 17 Er zijn verschillende (notarieel-)juridische commissies en samenwerkings­ verbanden waar (kandidaat-)notarissen in deelnemen. In Notariaat Magazine vertellen ze hierover.

n o t a r i s e n m e e r

w i e Ivo van der Zijl (39), kandidaat-notaris w a a r Commissie kandidaat-notarissen

‘Wij zijn geen vakbond. Maar signalen pakken wij zeker op’

et behouden van de belangrijk. Wij krijgen nog te veel collectieve arbeidsonge­ signalen dat dat op kantoor niet altijd schiktheidsverzekering kan omdat de verhoudingen niet goed bij het pensioen. Als zijn of omdat er weinig collega’s zijn ‘Hik terugkijk op mijn werk voor de om mee te sparren.’ Commissie kandidaat-notarissen ‘Zelf heb ik daar gelukkig geen last is dat toch wel een van de mooist van. Bij Van Grafhorst notarissen in behaalde successen. Het plan Utrecht krijg ik de ruimte om met ontstond om de collectieve arbeids­ de Commissie kandidaat-notarissen ongeschiktheidsverzekering te bezig te zijn. We vergaderen maar schrappen. Werkgevers hadden er in vijf keer per jaar en starten in de principe geen probleem mee. Maar namiddag. Er is dus voldoende waar zij niet aan hadden gedacht, is rekening gehouden met kantoor. dat kandidaat-notarissen die in het Maar als ik een keer een e-mail moet verleden ziek zijn geweest daardoor beantwoorden of een belletje moet onverzekerbaar worden of een schrik­ plegen, maken ze daar geen probleem barend hoge premie moeten betalen. van. Als ik gewoon zorg dat ik mijn Wij sprongen als commissie op de werk goed doe en alles op tijd afkrijg, bres en gingen langs bij de ledenraad. is het prima. Je mag als kantoor ook Door onze inspanning is de verzeke­ best een bijdrage leveren aan het ring gebleven.’ notariaat en de KNB.’ ‘Ik kom nu zo’n vijf jaar op voor de ‘Wij zijn veel in contact met collega- belangen van collega-kandidaat- kandidaat-notarissen. We bezoeken notarissen. Je wordt benoemd voor ringvergaderingen, een van ons is twee keer drie jaar, dus ik maak nog aanwezig bij de startbijeenkomst van een jaar deel uit van de commissie. de beroepsopleiding en wij krijgen De commissie is ooit in het leven geregeld e-mails. Helaas kunnen wij geroepen om het KNB-bestuur niet helpen als er problemen zijn met gevraagd en ongevraagd te adviseren de werkgever. Wij zijn geen vakbond. over onderwerpen die ons raken. Maar Maar signalen pakken wij zeker op. de afgelopen jaren is er een flinke Ook als dat voor een kleine groep verandering geweest. De vrij statische kandidaat-notarissen geldt. Denk commissie is omgezet in een actieve bijvoorbeeld aan zzp’ers, een groep club mensen die symposia organiseert, die steeds groter wordt. Ook dit najaar helpt bij het uitvoeren van het Groot organiseren wij weer een symposium. Kandidaten Onderzoek en op de bres Over het onderwerp wordt nog druk springt voor collega’s. Het symposium gebrainstormd. Ideeën zijn altijd dat we de afgelopen drie jaar organi­ welkom. De beroepsorganisatie seerden, wordt steeds beter bezocht. heeft besloten het symposium te Er komen thema’s aan bod zoals de subsidiëren. Dat is heel mooi, de kandidaat-notaris van de toekomst, prijs kan daardoor dit jaar omlaag. integriteit en intervisie. Het is een Wij verwachten dan natuurlijk wel bijeenkomst geworden waar de kandi­ heel veel collega’s te zien!’ daat-notaris vrijuit kan praten. Dat is

18 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 knb

2 | 2017 19 Pensioen in eigen beheer Notaris: waakt (ook) voor uw saeck!

Eind januari heeft staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën de novelle bij het wetsvoorstel Wijziging van de Wet uitfasering pensioen in eigen beheer en overige fiscale pensioenmaatregelen bij de Tweede Kamer ingediend. Directeuren- grootaandeelhouders (dga’s) zouden hierdoor vanaf 1 april geen pensioen in eigen beheer meer kunnen opbouwen. Wat betekent dit voor de rol van de notaris? Deskundigen Frits van der Kamp en Gerard Staats aan het woord.

| beeld Truus van Gog

Wat moet de notaris weten? Wat heeft dit voor invloed op de advisering? ‘Volgens het wetsvoorstel hebben dga’s drie ‘De vraag is of de notaris moet worden mogelijkheden. De dga koopt het pensioen in in­geschakeld. Hierover heeft een discussie eigen beheer af, de dga zet het pensioen in plaatsgevonden. Fiscaal econoom Sander eigen beheer om in een oudedagsverplichting Schilder betoogt dat dit noodzakelijk is, of de dga behoudt een premievrij pensioen in omdat de Wet verevening pensioenrechten eigen beheer. Ook de partner van de dga speelt bij scheiding (Wet VPS) van toepassing is. een wezenlijke rol in dit kader, omdat de De staatssecretaris van Financiën is van partner meestal aanspraak heeft op een part­ mening dat de gang naar de notaris niet nodig nerpensioen na het overlijden van de dga en is. Echt goed onderbouwt hij dat echter niet. bij een eventuele echtscheiding een voorwaar­ Ik betwijfel ook of de gang naar de notaris delijk recht heeft op de helft van het ouder­ wettelijk bezien nodig is. Het is namelijk de domspensioen opgebouwd tijdens de huwe­ vraag of bij het afkopen of omzetten in een lijkse periode. Aangezien het wetsvoorstel oudedagsverplichting de Wet VPS van toepas­ regelt dat de (ex-)partner mee moet tekenen sing is. Het gaat daarbij namelijk niet om het als er afgekocht wordt of wordt omgezet in uitsluiten of afwijken van de wettelijke stan­ een oudedagsverplichting, is het van belang daardverdeling. Het pensioen houdt namelijk dat ook de partner akkoord gaat met de beslis­ op te bestaan en alleen voor het verlies aan sing over de bestaande pensioenaanspraken. voorwaardelijke aanspraken wordt dan Hiermee probeert de wetgever te bereiken dat compensatie geboden. Het is wat mij betreft de partner niet alleen op de hoogte is van deze niet zo, dat daarmee afgeweken wordt van de afspraak, maar ook begrijpt wat er gebeurt.’ Wet VPS. Desalniettemin kan het aanbevelens­ waardig zijn om de gang naar de notaris wel te maken. Het is om bewijstechnische redenen wel goed om de handtekening van de partner onder de verklaring van instemming door een notaris te laten legaliseren. Hiermee bevestigt de notaris de echtheid van de handtekening, ‘De partner moet ook waardoor hier achteraf (bij een latere echt­ begrijpen wat er gebeurt’ scheiding) nooit problemen over ontstaan.’ En de notariële akte? Gerard Staats, senior manager BDO ‘In het kader van een compensatie door de Belastingadviseurs en universitair dga van de partner kan de notaris ook een rol docent Tilburg University spelen. Deze compensatie kan worden vastge­ legd in aanvullende huwelijkse voorwaarden. Overigens zou dit ook kunnen in een onder­ handse overeenkomst.’

20 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 Praktijk

‘Bij de vormgeving speelt de rol van de notariële akte op meerdere fronten een rol’

Frits van der Kamp, fiscaal adviseur familievermogensrecht

Wat moet de notaris weten? compenseren, zou dan ook een voorwaar­ ‘Voordat je je buigt over de theoretische en delijke compensatie passend zijn bij een inhoudelijke aspecten van het wetsvoorstel eventuele latere echtscheiding of een voor­ moet helder zijn in welke situatie de relatie overlijden van de dga. Het is met name het van de dga en diens partner verkeert. Als er al directe nabestaandenrisico voor de (ex-)- een echtscheidingsvoornemen speelt of een partner na toepassing van afkoop of omzetting echtscheiding heeft plaatsgevonden, kan er naar een oudedagsverplichting, dat in alle binnen afzienbare termijn sprake zijn van gevallen aandacht verdient. Twee opties laten “definitieve” aanspraken op vereveningspen­ zich eenvoudig denken. Als eerste een overlij­ sioen en/of bijzonder partnerpensioen. Is een densrisicoverzekering op het leven van de dga, echtscheiding geheel niet in beeld, dan bestaat met als begunstigde bij overlijden de (ex-)- er voor de partner een voorwaardelijk recht partner. Dit is denkbaar in een lijfrentevorm op partnerpensioen bij overlijden van de of een kapitaalverzekering met alleen een partner/dga. De partner van de dga is echter uitkering bij overlijden. Voor het notariaat is niet gerechtigd tot het ouderdomspensioen daarbij van belang te vermelden dat de kapi­ staande een (goed) huwelijk. taalverzekeringsuitkering met de juiste vorm­ De eerste voor de praktijk belangrijke theo­ geving van de premiebetaling/verschuldigd­ retische opmerking is dat de eigendom van de heid, te weten door de vrouw, kan leiden pensioenaanspraken daarmee bij de dga ligt. tot een voor de Successiewet “onbelaste” Dit vloeit voort uit de huwelijksvermogens­ verkrijging.’ rechtelijke bepalingen van Boek I Burgerlijk Wetboek (BW) dat gaat over de samenstelling En de notariële akte? van de gemeenschap. Artikel 1:94 BW: ‘Bij de vormgeving speelt de rol van de ‘De gemeenschap omvat (…) alle goederen der notariële akte op meerdere fronten een rol. echtgenoten (...), met uitzondering van: (…) b. Naast verplicht vormvoorschrift voor huwe­ pensioenrechten waarop de Wet verevening lijkse voorwaarden en testamentaire pensioenrechten bij scheiding van toepassing makingen, de aanvullende bewijskracht bij is alsmede met die pensioenrechten verband legalisatie van de handtekening, is ook de houdende rechten op nabestaandenpensioen;’ informatieplicht als neutrale rol van de notaris van belang. Mede met het oog op het beroeps­ Wat heeft dit voor invloed op de advisering? aansprakelijkheidsvraagstuk zal vastgelegd ‘Het antwoord op de eigendomsvraag biedt (moeten?) worden welke informatie en de adviespraktijk een belangrijke richtsnoer. adviseurs partijen inhoudelijk en volledig Zonder een echtscheiding of overlijden van hebben geadviseerd. De notaris heeft daarin de dga vóórdat de partner overlijdt, bestaat er ook de “eigen saeck” te bewaken.’ op dat moment in het geheel geen schade bij omzetting in een oudedagsverplichting of bij afkoop. Bij de afweging van de wijze van

2 | 2017 21 Nieuw:Nieuw: Modellen Modellen x Persoonlijke benadering OndernemingsrechtOndernemingsrecht x Heldere communicatie x Kritische instelling voorvoor het het Notariaat Notariaat Helder,Helder, eenvoudig eenvoudig en en overzichtelijk overzichtelijk →→ Standaard Standaard teksten teksten voor voor het het opstellen opstellen van van statuten statuten ten ten behoeve behoeve vanvan de de oprichting oprichting van van verenigingen, verenigingen, stichtingen stichtingen en en BV’s, BV’s, en en Dienstverlening afgestemd voorvoor aandelen- aandelen- en en certificaten certificaten transacties. transacties. op uw situatie en wensen. →→ Alle Alle modellen modellen zijn zijn voorzien voorzien van van relevante relevante onderhandse onderhandse stukken. stukken. →→ De De teksten teksten worden worden bijgewerkt bijgewerkt naar naar aanleiding aanleiding van van de de nieuwste nieuwste wetgevingwetgeving en en jurisprudentie, jurisprudentie, zodat zodat u uverzekerd verzekerd bent bent van van actu actueleele teksten.teksten.

Postadres: →→ Onder Onder redactie redactie van van prof. prof. mr. mr. Niek Niek Zaman Zaman (Loyens (Loyens & &Loeff) Loeff) en en Ibizakade 7, 3446 BD Woerden inin samenwerking samenwerking met met mr. mr. Johanna Johanna Schermer Schermer (Avid (Avid Corporate), Corporate), [email protected] www.summaryFinance.nl mr.mr. Sophie Sophie Versteege Versteege (Equilius), (Equilius), mr. mr. Robert Robert Helder Helder (Adjuncto) (Adjuncto) Tel. 06 55 30 33 86 enen mr. mr. Martin Martin Tempelaar. Tempelaar.

MeerMeer informatie informatie of of bestellen bestellen sdu.nl/notariaat sdu.nl/notariaat

ACCOUNTANTS VOOR NOTARISSEN

Naamloos-50000079.pdf 11 10/26/20161/11/2017 11:17:2710:33:05 AM AM

ACCOUNTANTS & ADVISEURS

JAARREKENINGEN • BEDRIJFSOPVOLGING • ADVISERING • PRAKTIJKOVERNAME PRAKTIJKWAARDERING • UITGAVE BEDRIJFS- EN SALARISRAPPORTAGES

POSTBUS 3013 1801 GA ALKMAAR 072-5180060 [email protected] www.quaesitor.nl

Voor inlichtingen over tarieven, plaatsingen en combinatie- Q kortingen van commerciële en personeelsadvertenties in: Vacatures Q Werving & Selectie Q Interim personeel WPNR Q (team) Coaching Q Coaching Persoons- Gunstige doorplaatsingstarieven naar: toets Benoeming Q HR advies Q Opvolging Voor informatie en reserveringen: www.raatnotariaat.nl Martine Aspeslagh [email protected] E-mail: [email protected] (055) 576 2669 - 0650522763

0000390.pdf 1 1/26/20170000436.pdf 12:12:00 1 PM 2/6/2017 12:16:54 PM Onderwijs

n a a m Martijn Albers l e e f t i j d 46 onder geboorteplaats Hoorn zocht s t u d i e ( s ) Notarieel recht aan de Vrije Universiteit o n d e r z o e k ‘Het beperkt en zakelijk recht Bloeden gestelpt, en enkele belastingen’ wond vergeten promotiedatum 12 januari 2017

kunnen plaatshebben. Hiermee zal meer worden aangesloten bij het rechtskarakter van de heffing en wordt de heffing vereenvoudigd.’

Wat kunnen notarissen met het onderzoek? ‘Het onderzoek is vooral voor notarissen die werken in de vastgoedpraktijk van belang. De knelpunten bij de heffingen worden in mijn onderzoek duidelijk gemaakt. Ook worden eventuele oplossingen voor deze knelpunten besproken.’

Martijn Albers heeft al twaalf jaar zijn eigen kantoor in hartje Amsterdam. In zijn Waarom een onderzoek naar het beperkt praktijk wordt veel gebruikgemaakt van beperkt zakelijke rechten en dan met en zakelijk recht en enkele belastingen? name van het recht van erfpacht. Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek over ‘In mijn praktijk wordt veel gebruikgemaakt dit onderwerp ontbrak echter nog. En dat terwijl er in zijn praktijk nog weleens van beperkt zakelijke rechten en dan met name vragen leven. Albers dook in het thema en kwam tot een vereenvoudiging. van het recht van erfpacht. Dit komt hoofdza­ kelijk doordat de gemeente Amsterdam en het TEKST Jessica Hendriks/Martijn Albers | beeld Truus van Gog Amsterdamse Havenbedrijf gebruikmaken van erfpachtrechten. Ik merk overigens dat er een toenemende belangstelling is voor beperkt Wat heeft u onderzocht? zakelijke rechten. Deze worden bijvoorbeeld ‘In mijn proefschrift heb ik onderzoek ‘Ik merk een toenemende gebruikt in financieringsconstructies en ook gedaan naar de heffing van omzetbelasting, belangstelling voor als alternatief voor de splitsing in apparte­ overdrachtsbelasting en – in beperkte mate – mentsrechten. Het “spelen” met deze rechten inkomstenbelasting bij beperkt zakelijke beperkt zakelijke rechten’ heeft altijd mijn interesse gehad. Een uitge­ rechten. Hierbij heb ik oog gehad voor de breid wetenschappelijk onderzoek ontbrak. eigenaardigheden van de verschillende Er lag dus een mooie taak om op te pakken.’ beperkt zakelijke rechten. Ook heb ik onder­ verschillende heffingen. Daarbij heb ik zocht of de wetgever voldoende rekening getracht om bij mijn voorstellen tot een Wat nu het onderzoek is afgerond? heeft gehouden met het feit dat een beperkt vereenvoudiging van de heffingen te komen.’ ‘Er wordt mij veel gevraagd of ik in een zwart zakelijk recht niet gelijk is aan de onroerende gat ben gevallen na de verdediging van mijn zaak én bovendien dat deze rechten ook nog Hoe wordt het eenvoudiger? proefschrift. Dat is niet het geval. Ik ben door eens onderling verschillen.’ ‘Ik heb onder meer voorgesteld om elke een aantal tijdschriften gevraagd om een vestiging en overdracht van een recht van bijdrage te leveren. Dat is ook leuk om te doen. Wat zijn de belangrijkste conclusies? erfpacht en recht van opstal als levering van Het lastige daarbij is dat het maximaal aantal ‘Ik heb moeten concluderen dat de wetgever goederen aan te merken. Hierbij heb ik aange­ woorden vaak te beperkt is om nuances aan te hier niet in alle gevallen in is geslaagd. geven dat deze rechten als lichamelijke zaak, kunnen brengen. Mijn proefschrift begint met De wetgever heeft met pleisters het bloeden meer in het bijzonder als aandeel in de onroe­ een verhandeling over Slot Bommelstein dat willen stelpen, maar het is maar de vraag rende zaak kunnen worden aangemerkt. Dan op erfpachtgrond gebouwd blijkt te zijn. of er voldoende aandacht is besteed aan de zal ook de vestiging van een recht van erfpacht Heer Bommel wordt ook in dit verhaal gered wond. In mijn proefschrift heb ik een aantal voor een periode van bijvoorbeeld vijf jaar door de bekende list van Tom Poes. Ik mis Tom voorstellen gedaan om de heffingen beter aan als levering kwalificeren. Als er dan sprake is Poes dan ook weleens om binnen het aantal te laten sluiten op het rechtskarakter van de van een bouwterrein zal de vestiging belast toe­gestane woorden mijn verhaal te vertellen.’

2 | 2017 23 Op zoek naar de juiste collega? Plaats uw vacature in Notariaat Magazine.

Sdu Adverteren ÆU adverteert in het officiële orgaan van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB). ÆU bereikt daarmee automatisch alle (kandidaat-)notarissen in Nederland. ÆU heeft multimediale mogelijkheden d.m.v. gunstige doorplaatsing op Advocatie.nl. Wilt u meer weten? Vraag onze media-adviseur Martine Aspeslagh: (0)70 378 0562 [email protected]

Meer informatie op sduadverteren.nl

0000287.pdf99069_def_OPM_ADV_178x239mm_Notariaat.indd 1 1 4/20/20161/17/2017 11:38:23 1:00:07 AM PM k a n o c o l u m n

Niets voor niets

orige week zag ik op LinkedIn daar nu al zeker drie flessen van in de verzoek deze ‘even snel te tekenen’. een artikel voorbijkomen kelderkast hebben staan en ik vind dit Zuslief vroeg zich af of daarmee opnieuw over dat zelfstandigen zo vaak (dus) niet heel erg lekker. Maar goed, sprake zou zijn van de drie dagen bedenk­ worden gevraagd iets te doen het was een héél gezellige avond … tijd en waarom de notaris haar dit niet voorV niets. Een lezing of presentatie geven zelf had toegezonden met een korte toe­ tijdens een ‘leuke’ avond voor andere Uitzonderingen lichting, ze is immers leek op dit gebied. ondernemers of een bepaalde beroeps­ Natuurlijk zijn er uitzonderingen op het Ze nam contact op met de notaris, maar groep. Onder het mom van: ‘we hebben niet doen van dit soort ‘vrijwilligerswerk’. die wist niet hoe het zat met de drie niet veel budget, maar het wordt wel De eerste is het willen bijdragen aan de dagen bedenktijd. Dat maakte volgens een héél leuke avond’ of ‘het zal goed maatschappij. Dat doen we (neem ik aan) hem ook helemaal niet uit, want een huis zijn voor je netwerk’, verwacht men allemaal graag en met regelmaat. Voor in die buurt verkocht zo gemakkelijk en dat de zzp’er in is voor een gezellige mij persoonlijk geldt het adviseren van koper wilde echt niet van de koop afzien. (werk)avond en dat dan ook wel voor directe familieleden (immers zijnde Daar kon ze wel op vertrouwen. Mijn niets wil doen. trouwe sponsoren tijdens mijn studenten­ haren gingen recht overeind staan en ik In het betreffende artikel werd de zelf­ tijd!) en heel goede vrienden als tweede schaamde me voor mijn eigen beroeps­ standige sterk afgeraden hierop in te uitzondering (maar daar moet je er dan groep. Vervolgens heb ik mij dan toch gaan. Juist je netwerk zou je moeten niet teveel van hebben). maar gestort op uitzondering twee van ondersteunen door je te betalen voor je het ‘vrijwilligerswerk’. diensten en expertise. Bovendien geldt Drie dagen bedenktijd Zo heeft mijn zus laatst haar huis verkocht. Beklag Koper (een vader die het huis kocht voor Er komen wel vaker bekenden van mij ‘Het zal goed zijn voor je netwerk’ zijn dochter) koos een notaris en besloot hun beklag doen over hun notaris en ruim na het verstrijken van de drie dagen op een of andere manier voel ik altijd bedenktijd dat hij het zijn dochter gunt de behoefte op te komen voor mijn eigen het huis zelf te kopen. De notaris maakte beroepsgroep. Omdat ik zo graag wil dat dat als je je werk vrijwillig doet, dat werk een addendum op, waarin stond dat het notariaat een goed imago heeft en ook niet altijd op (voldoende) waarde niet vader maar dochter zou kopen. blijft houden. Dit valt dan binnen de eerste wordt geschat (volgens het artikel). Opmerkelijk genoeg ontving mijn zus uitzondering op het niet doen van vrij­ dit addendum van de dochter met het willigerswerk, denk ik dan … Limoncello Het komt mij bekend voor eerlijk gezegd: voor niets een presentatie geven of iemand adviseren. Zo heb ik van de zomer in een snikhete zaal voor een groep leraren Nederlands gesproken met als beloning (verrassing!) een fles Limoncello. Laat ik Cindy van Liempdt, interim kandidaat-notaris

2 | 2017 25 ‘De steun van God’

26 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 mens

‘Mijn geloof helpt mij om zaken En verder in het juiste perspectief te plaatsen’

Victor The is waarnemend kandidaat-notaris onroerend goed zomerkampen. De laatste keer was het bij Verhees Notarissen in Rijnsburg. Ook is hij fitnessinstructeur. thema “Glorify”, dus het eer brengen Het geloof is de rode draad in zijn leven. aan God. Om dat inzichtelijk te maken, hebben wij het thema “koninkrijk” daar­­­ TEKST Henriette van Wermeskerken | beeld Truus van Gog ­aan gekoppeld, compleet met verkleed­ partijen en toneelstukjes. Ik ben actief als et notariaat? Duur en saai, een kruisweg, de verwelkoming van de pianist en zanger, samen met mijn vrouw. wordt vaak gedacht. Allebei paus en een gezamenlijke overnachting Niet alleen tijdens de zomerkampen, niet waar. Toen ik op school op een groot veld. In 2005 waren er meer maar ook op verschillende evenementen zat, wilde ik graag auto-­ dan een miljoen jongeren in Keulen. die de kerk organiseert en tijdens de WJD. ‘Hontwerper worden. Maar wis- en natuur­ Geweldig om te zien dat wereldwijd We spelen en zingen doorgaans “Praise kunde bleken niet mijn sterkste kanten, zo veel jongeren actief met het geloof and worship”. Het is hedendaagse christe­ dus een technische studie leek mij niet bezig zijn. Tot die tijd had ik het gevoel lijke muziek, niet specifiek katholiek.’ geschikt. Beroepskeuzetesten wezen dat ik zo’n beetje de enige jongere was duidelijk het beroep van notaris aan. die geloofde. Ik besefte dat ik meer met Voldoening ­Interessant, dacht ik. Het werd rechten. mijn geloof wilde doen. Sindsdien ga ‘Ik ben instructeur bodycombat. Dat is Vanaf het begin van de studie werkte ik elke keer naar de WJD. In 2008 naar een intensieve cardio work-out op muziek. ik twee dagen per week op een notaris­ Sydney, in 2011 naar Madrid, in 2013 naar Je voert schop- en stootbewegingen uit, kantoor in Hoofddorp. Eerst vooral Rio de Janeiro en vorig jaar naar Krakau. bewegingen uit verschillende vechtsporten. ­administratief werk, later meer en meer Daar waren drie miljoen mensen. De stad Als kind heb ik veel gesport, maar tijdens juridisch-inhoudelijk. Na mijn afstuderen van paus Johannes Paulus II, de populaire mijn studie kwam daar niet veel meer in 2005 kon ik daar als kandidaat-notaris Karol Wojtyla, die in 1984 met de WJD van terecht. In 2004 begon ik met body­ aan de slag. Ik heb gewerkt op alle rechts­ begon. Sinds 2011 reis ik mee als muzikant combat en in 2012 werd ik gevraagd gebieden. Helaas werd ik als gevolg van en begeleider van een deelgroep van zo’n instructeur te worden. Het is leuk om te de crisis in 2009 ontslagen, net toen ik tien jongeren van ongeveer dezelfde doen en goed voor je conditie. Verstand mijn eerste huis had gekocht. Ik kreeg leeftijd. We reizen samen, doen allerlei op nul en je lekker uitleven. Ik krijg er snel een nieuwe baan bij het kantoor waar activiteiten en voeren verdiepende energie van, niet alleen van het sporten, ik nu nog werk. Ik ben specialist bijzonder gesprekken.’ maar ook van het lesgeven. Het kost tijd, onroerend goed, dus ik doe vooral de wat maar ik krijg er veel voor terug. Datzelfde ingewikkeldere zaken. Denk aan zakelijke Actief binnen de kerk geldt voor mijn activiteiten die met het rechten, splitsing in appartementsrechten ‘Na afloop van de WJD in Keulen in geloof te maken hebben. Die geven en executieveilingen. En dan met name 2005 werd ik benaderd door bisdom mij veel geestelijke voldoening. Mijn zakelijk onroerend goed.’ Haarlem met de vraag of ik een jongeren­ geloof helpt mij om zaken in het juiste programma wilde helpen organiseren perspectief te plaatsen. Het geeft mij Geloof rond de Stille Omgang. Dat is een ook innerlijke rust. De steun van God ‘Ik kom uit een katholiek gezin en breng ­jaarlijkse processie in het centrum helpt mij om met ingewikkelde zaken mijn geloof ook in de praktijk. Dat doe van Amsterdam naar aanleiding van om te gaan. Ik probeer elke ochtend thuis ik sinds 2005, toen ik in aanraking kwam het wonder van de hostie, een wonder een gebedsmoment in te lassen om God met de Wereld Jongeren Dagen (WJD). dat plaatsvond in 1345 en dat door het te danken voor de dag en zijn hulp en Die vinden elke twee à drie jaar plaats. Vaticaan is erkend. Er komen meer dan bescherming te vragen.’ Honderdduizenden tot miljoenen jonge vijfduizend mensen op af, sinds 2006 mensen uit de hele wereld komen bijeen ook honderden jongeren. Tot 2012 ben om uiting te geven aan hun rooms-­ ik bij de organisatie betrokken geweest. katholieke geloof. Tijdens de WJD vier Vervolgens kwam ik via mijn vrouw je het geloof door catecheses, maar in aanraking met Life Teen Nederland. ook door muziek, theater, gesprekken Dat is een van oorsprong Amerikaanse en ontmoetingen. Catechese betekent organisatie die bijeenkomsten en verdieping. Het houdt in dat een bisschop ­zomerkampen organiseert met als doel geloofslessen geeft over een bepaald tieners dichter bij Christus te brengen. thema. Belangrijke onderdelen zijn ook Mijn vrouw en ik zijn beiden muzikant een voettocht door de stad, het lopen van en deelgroepleider tijdens de jaarlijkse

2 | 2017 27 specialisten

uitgelicht

websites, enzovoorts? Daar speelt hetzelfde probleem. En hoe werkt het voor schuldeisers? Stel iemand leent 20.000 euro aan een vennoot­ schap, vervolgens wordt deze gefuseerd met een vennootschap met weinig vermogen en treden de oude vennoten uit. Wie beschermt de belangen van deze schuldeiser? De werk­ groep argumenteert dat de vennoten toch privé aansprakelijk blijven, maar er is toch echt een verschil in aansprakelijkheid. Er zijn Wie bewaakt de dus nog wat punten waarop dit voorstel wringt. Ik weet niet hoe groot de politieke bereidheid belangen van derden? is dit op te lossen, maar in de wetgeving moeten die stressmomenten worden aangepast.’

Bijzonder Aanmerkelijk positiever is hij over het ­initiatiefwetsvoorstel voor een centraal v o c aandeelhoudersregister (CAHR). Dat wordt ‘Die rechtszekerheid ga je gevuld met gegevens uit notariële akten Twee voorstellen staan klaar om door de over aandelen, aandeelhouders van bv’s en politiek gewogen te worden. De een laat pas waarderen als je over niet beursgenoteerde nv’s. Dankzij het CAHR de notaris links liggen. De ander geeft de grenzen kijkt’ wordt een kwaliteit van de notaris zichtbaar de notaris juist extra ruimte om de rol die te vaak onder de radar blijft, vindt Wilod als adviseur te vergroten. Arnaud Wilod Versprille. ‘De rechtszekerheid die de notaris Versprille, notaris bij Olenz en VOC-lid, biedt, wordt door veel cliënten vanzelfsprekend over de adviezen van de werkgroep Dupe gevonden. Terwijl het best bijzonder is. Wie ­personenvennootschappen en het ‘Bij het oprichten van een nv of bv moet je 1.000 euro voor een onroerendgoedtransactie ­initiatiefwetsvoorstel centraal verplicht langs de notaris. Het komt regel­ betaalt, krijgt daarmee de garantie dat hij aandeelhouders­register (CAHR). matig voor dat een cliënt iets voorstelt waar­ het eigenaarschap over het onroerend goed ­van ik als notaris vind dat het niet kan, omdat heeft. Die rechtszekerheid ga je pas waarderen | TEKST Peter Steeman schuldeisers daar de dupe van worden. als je over de grenzen kijkt. Als je in Groot- Dan stel je een andere oplossing voor. Dat die Brittannië een onroerendgoedtransactie Gemengde gevoelens heeft Arnaud Wilod rechtspersoonlijkheid tot stand komt zonder afsluit, moet je je verplicht verzekeren tegen Versprille bij de nota Voortgang modernisering notaris is te overzien, maar bij fusies en split­ het risico dat de verkoper niet de juridische ondernemingsrecht die eind vorig jaar naar singen wordt mogelijk vermogen en aansprake­ eigenaar is. Het CAHR biedt straks dezelfde de Tweede Kamer is gestuurd door de minister lijkheid overgeheveld van de ene naar de transparantie bij de transactie van aandelen van Veiligheid en Justitie. Hierin zijn aan­ andere partij zonder enig toezicht. Dat is voor als bij onroerend goed.’ bevelingen uit het rapport van de werkgroep de ondernemer voordelig, maar schuldeisers personenvennootschappen overgenomen. die hier de dupe van worden, kunnen er niets Speurwerk Een belangrijke wijziging is dat openbare tegen doen en niemand let op hun belangen.’ Notarissen kunnen als het aandeelhouders­ vennootschappen rechtspersoonlijkheid register eenmaal gevuld is veel sneller een krijgen na inschrijving in het Handels­register. Draai cliënt van dienst zijn bij een overdracht van Ook krijgen ondernemingen meer mogelijk­ Een lichtpuntje ziet Wilod Versprille wel. aandelen. Ook dat versterkt de positie van heden om te herstructureren via omzetting, Wanneer een personenvennootschap wordt de notaris, vindt Wilod Versprille. ‘Het tijd­ fusie of splitsing. Na inschrijving gaat opgericht en nadien wordt ingeschreven in rovende speurwerk om uit te zoeken wie de het vennootschappelijk vermogen onder het Handelsregister en tussentijds vermogen, eigenaar van een bv is, wordt door de cliënt algemene titel over op de rechtspersoon. aandelen op naam of onroerend goed is niet gezien, maar hij betaalt er wel voor. Een Dat de kostenbesparing prevaleert boven het verkregen, dan is notariële tussenkomst goed werkend register zorgt ervoor dat je als maatschappelijk belang is Wilod Versprille vereist. ‘Daar heeft de werkgroep een draai notaris minder kosten voor administratieve een doorn in het oog. ‘De rol van de notaris gemaakt, omdat men inzag dat je anders taken in rekening hoeft te brengen. Dat past wordt weggepoetst vanuit de gedachte: zonder onduidelijkheid creëert. Maar hoe zit het prima in de visie van de VOC. Het geeft je de hem is het goedkoper. Maar wie bewaakt de met overige vermogensbestanddelen die ruimte om meer nadruk te leggen op je rol belangen van derden?’ ­geregistreerd worden, zoals octrooirechten, als adviseur.’

28 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 verenigingsnieuws c u r s u s s e n

e p n e p n Digitale aangifte erfbelasting aan privaatrechtelijke partijen. Op dit Mondeling EPN-examen Vanaf dit jaar kan de aangifte schenkbelasting moment een proces waarbij het notariaat 13 maart 2017 en erfbelasting voor schenkingen en overlijdens en het Kadaster een rol spelen en waarbij Als u hieraan wilt deelnemen, kunt u zich die plaatsvinden na 31 december 2016 alleen veel communicatie via de mail verloopt. via e-mail aanmelden: [email protected]. nog worden gedaan met de daarvoor speciaal De juistheid, volledigheid en tijdigheid van ontwikkelde digitale of papieren formulieren. documenten zijn hier van belang. Onderzocht Gespreksleidersbijeenkomsten Ook door softwareleveranciers ontwikkelde wordt of dit proces (gedeeltelijk) kan worden voor de COEP aangiften die voldoen aan de belastingdienst­ ondergebracht in een blockchain. 14 en 16 maart 2017 normen zijn toegestaan. De Belastingdienst verwacht dat het digitale formulier voor de v a s n COEP-bijeenkomsten schenkbelasting vanaf mei beschikbaar is. De VASN-notaris als ambassadeur Tussen 20 en 30 maart 2017 Dat geldt ook voor de invulbare pdf van het De VASN wil de rol die een VASN-notaris kan formulier en de papieren variant. vervullen nog beter op de kaart zetten. Vaak EPN-congres wordt een notaris aan het einde van een traject 11 mei 2017 n r s ingezet, maar als adviseur kan hij veel eerder Casussen bespreken in het traject van grote waarde zijn voor alle De NRS kiest voor een andere aanpak voor het partijen. Om deze ambassadeursrol verder s t i c h t i n g it-n o t a r i s bevorderen van de kwaliteit van haar leden. te ontwikkelen, heeft het bestuur de lobby Opleidingsdag IT-notaris Met ingang van dit jaar worden twee van de bij diverse instanties naar een intensiever 17 mei 2017 drie congressen na ongeveer zes weken gevolgd niveau getild. De afgelopen maanden zijn Ook geïnteresseerde (kandidaat-)notarissen, door een collegiaal overleg registergoed er gesprekken geweest met onder andere die nog geen IT-notaris zijn, zijn welkom op ­specialisten (CORS). In deze bijeenkomst – het ministerie van Economische Zaken over deze opleidingsdagen. Aanmelding kan via verplicht voor alle leden – wordt met elkaar pacht, het ministerie van Infrastructuur en www.it-notaris.nl/261/opleidingsdagen of door een casus besproken die de spreker van Milieu over de onteigeningsakte in de nieuwe middel van een mail naar [email protected]. de voorafgaande cursusbijeenkomst heeft Omgevingswet en de ABN AMRO. Hier liggen opgesteld. Door deze casus kunnen de leden mooie kansen voor al onze VASN-leden. Symposium IT-notaris vaststellen of ze het betreffende onderdeel November 2017 daadwerkelijk beheersen. Voor de cursus van v o c 4 april wordt deze opzet voor het eerst gehan­ 10 procent korting teerd. Hier spreekt mr. S. Steneker over het Op 23 mei start de derde editie van de leergang n r s retentierecht en aanverwante regelingen in ‘Verdiept Vennootschapsrecht Notariaat’. Collegiaal overleg registergoed specialisten de vastgoedpraktijk. De CORS-bijeenkomsten In deze leergang wordt ingegaan op verschil­ 4 april 2017 vinden plaats op 16, 18 en 23 mei op verschil­ lende technische en praktische aspecten Voorafgaand aan de cursus vindt de algemene lende plaatsen in het land. van het vennootschapsrecht. Voor VOC-leden ledenvergadering plaats. Meer informatie: geldt een korting van 10 procent. Prof. mr. dr. www.nrs-notaris.nl. s t i c h t i n g it-n o t a r i s Barbara Bier, hoogleraar Corporate Governance Deelname Smart Industry en vennootschapsrecht aan Nyenrode Business Op 16 februari stond Stichting IT-notaris als Universiteit en oud-notaris, heeft de leergang v a s n standhouder op het jaarevent Smart Industry. ontwikkeld. De cursus bestaat uit tien bijeen­ Cursus actualiteiten Voor dit event hadden zich achthonderd komsten van elk drie uur. De bijeenkomsten 8 juni en 7 november 2017 men­­­sen aangemeld uit de Smart Industry- worden gehouden op Nyenrode Business Ook dit jaar organiseert de VASN twee sector. Stichting IT-notaris heeft ter voor­ Universiteit in Breukelen. cursussen waarin wordt ingezoomd op actuele bereiding op dit event deelgenomen aan een ontwikkelingen, zoals pacht en belastingen. break-outsessie met andere partijen die zich Symposium coöperatie bezighouden met informatiebeveiliging in De VOC is partner in het symposium dat deze sector, zoals FME, Aon, Meeùs en TNO. de Universiteit Leiden op 14 september v o c aanstaande organiseert over de coöperatie. Workshop over ‘Bestuur en toezicht’ Blockchain Nadere gegevens volgen. 28 maart 2017 Stichting IT-notaris is in samenwerking met Tijdens deze bijeenkomst worden bestuur en de KNB betrokken bij enkele pilots op het toe­­­­­­zicht, met name van kapitaalvennootschap­ gebied van blockchain. Zo neemt Stichting ­pen, van verschillende kanten belicht. De work­­­­­­ IT-notaris onder andere deel aan een pilot bij shop wordt geleid door prof. mr. dr. Barbara de gemeente Eindhoven die kavels verkoopt Bier van de Nyenrode Business Universiteit.

2 | 2017 29 In deze rubriek beantwoordt een panel van in- en/of externe deskundigen allerlei vragen van (kandidaat-)notarissen. Die kunnen gaan over arbeidsvoorwaarden, verzekeringen, de notariële praktijk of een ander onderwerp. Ben ik verplicht mee te werken Is er een mogelijkheid om het aan een gerechtelijke uitspraak Centraal Testamentenregister die uitvoerbaar bij voorraad is? (CTR) te raadplegen voor Willem Geselschap iemand in leven? | KNB, afdelingsmanager praktijkzaken Willem Geselschap: ‘Uitvoerbaarheid bij voorraad is een eigenschap van een vonnis Gerry Janssen: ‘Op grond van artikel 6 van die meebrengt dat de executie ervan kan de Wet op het Centraal Testamentenregister plaatsvinden los van de vraag of er hoger kunnen uitsluitend inlichtingen worden beroep is ingesteld. Uit berichten die de KNB gegeven over personen die zijn overleden. Gerry Janssen van deurwaarders heeft ontvangen, blijkt dat Toch is er een uitzondering gemaakt voor | KNB, medewerker CTR er notarissen zijn die niet willen meewerken mensen die nog in leven zijn. Een cliënt kan aan de uitvoering van een vonnis dat nog een willekeurig notariskantoor vragen het CTR geen kracht van gewijsde heeft. Is een vonnis voor zichzelf te raadplegen. Na legitimatie uitvoerbaar bij voorraad dan is een weigering stuurt het notariskantoor een gelegaliseerde tot medewerking op die grond op zichzelf handtekening van de cliënt naar het CTR. Een echter onvoldoende. De notaris zal zijn mede­ medewerker van het register geeft vervolgens werking aan de uitvoering van het vonnis de gegevens telefonisch door aan het notaris­ Sylvana Wouter moeten verlenen, tenzij naar het oordeel kantoor. Ook kan de cliënt rechtstreeks naar | KNB, secretaresse van de notaris er redenen zijn die aanleiding de KNB gaan. Hij of zij wordt gelegitimeerd geven tot terughoudendheid. Is een en ander en krijgt dan een uitdraai uit het CTR mee.’ • gemakkelijk terug te draaien of kan eventuele schade eenvoudig worden opgelost door een schadevergoeding, dan is er feitelijk weinig aanleiding om dienst te weigeren. Bij de overdracht van onroerende zaken zal ook Hoe kan ik KNB-brochures en Madeleine Hillen-Muns gekeken moeten worden naar de belangen | NJB, juridisch adviseur van een eventuele nieuwe hypotheekhouder. registers voor aandeel- en De notaris kan in een dergelijk geval namelijk certificaathouders bestellen? geen zekerheid verschaffen aan de hypotheek­ houder aangezien achteraf zou kunnen blijken dat de (gerechtelijke) beslissing waar de Sylvana Wouter: ‘Er is een KNB-webshop. bevoegdheid van de nieuwe hypotheekgever Veel (kandidaat-)notarissen weten dat niet op is gebaseerd, wordt herroepen. De notaris en bellen naar het KNB-bureau. De webshop kan dan dus geen (sluitende) notarisverklaring is te benaderen via NotarisNet, onder het afgeven. Medewerking aan de overdracht van kopje ‘Registers en applicaties’. Nadat u hebt onroerend goed waarbij een recht van hypo­ ingelogd, verschijnen brochures, informatie­ theek gevestigd wordt, op basis van een vonnis kaarten en andere artikelen die u kunt uitvoerbaar bij voorraad dat nog geen kracht bestellen. Hiertussen staan ook registers van gewijsde heeft, vergt de nodige terug­ voor aandeel- en certificaathouders.’• houdendheid, maar is zeker niet bij voorbaat uitgesloten.’ •

30 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 Praktijk

Moet ik aan een deurwaarder een afschrift van een testament zij tot de erflater stonden, in staat te stellen te aannemelijk zijn, hoeft dus niet onomstotelijk verstrekken? weten te komen wie de persoon van de erflater vast te staan. Hij hoeft zich uiteraard niet te in het rechtsverkeer voortzet. Dus: tegen wie verdiepen in verweren tegen de desbetreffende zij na het overlijden van de erflater hun rechts­ vordering. Madeleine Hillen-Muns: ‘Aan deze vraag gaat vordering kunnen indienen of voortzetten. De notaris hoeft het afschrift van de verklaring de vraag vooraf of een notaris een afschrift van Aan de deurwaarder die optreedt voor een van erfrecht of het uittreksel van het testament een testament mag verstrekken aan een deur­ schuldeiser van de erflater kan, op grond van niet kosteloos te verstrekken. Is er nog geen waarder. Artikel 49 Wet op het notarisambt deze bepaling, een afschrift van de verklaring verklaring van erfrecht opgemaakt, dan kan (Wna) regelt aan wie afschriften van een akte van erfrecht worden gegeven, een uittreksel de deurwaarder opdracht geven dat te doen, mogen worden gegeven. Tot die groep hoort uit het testament met de gegevens die in uiteraard tegen betaling.’ • niet de deurwaarder. De notaris mag dus een verklaring van erfrecht worden vermeld geen afschrift van een testament aan de deur­ of eenvoudigweg de benodigde gegevens. waarder verstrekken. Hij mag soms wel een Van de notaris mag worden verwacht dat hij uittreksel van of gegevens uit het testament onderzoekt of er sprake is van “voldoende verstrekken. Welke gegevens en aan wie, belang”, dus dat hij zich ervan vergewist dat er wordt geregeld in artikel 49b Wna. Deze inderdaad sprake is van een rechtsverhouding bepaling beoogt blijkens de wetsgeschiedenis zoals bedoeld in artikel 49b Wna. De notaris derden die daarbij voldoende belang hebben moet daarom het bestaan van een vordering in verband met een rechtsverhouding waarin op de erflater controleren. Dat bestaan moet

Mag ik mijn protocol bij derden worden opgeslagen, geldt alleen de bij derden opslaan eis van veiligheid en geheimhouding, niet de en hoelang moet ik mijn Archiefregeling. Het protocol mag na twintig jaar naar de algemene bewaarplaats. Ze protocol bewaren? moeten eeuwig bewaard blijven en worden overgebracht naar de rijksarchiefbewaarplaats in Winschoten. De notaris die het protocol Willem Geselschap: ‘Notarissen mogen van van zijn voorganger heeft overgenomen, moet de beroepsorganisatie hun protocollen ergens de delen daarvan die ouder zijn dan dertig jaar anders dan op kantoor bewaren, bijvoorbeeld naar de algemene bewaarplaats brengen. bij professionele archiefruimteverhuurders. Delen ouder dan twintig jaar mogen ook naar Deze moeten wel kunnen voldoen aan de de algemene bewaarplaats. Een splitsing moet Archiefregeling en aan de eisen van veiligheid worden aangebracht in testamenten, die na en geheimhouding. De notaris moet met honderd jaar naar de rijksarchiefbewaarplaats Hebt u ook een vraag? de archiefbewaarder geheimhouding over­ gaan, en overige akten, waarvoor vijfenzeventig Mail naar [email protected] en wij zorgen eenkomen. Wanneer dossiers zonder akten jaar geldt.’ • dat deze beantwoord wordt.

2 | 2017 31 c o l u m n

Hoe ver strekt uw zorgplicht?

ls voorzitter bereiken mij Zorgplicht met enige regelmaat har­­­ Maar nu de collega bij wie zich de kopers melden ten­­­­kreten uit het land. Vaak om hun aankoopvolmacht te ondertekenen en te laten omdat men zich opwindt voorzien van de benodigde legalisatie. Hoe ver strekt overA de wijze waarop het notariaat diens zorgplicht? Is hij de lijdelijke en voor wat betreft in de media komt. Een andere keer is de legalisatie betreft beperkt instrumenterende notaris? het over het ver­meende onbegrip bij Hanteert hij alleen pur sec het legalisatie-instrument of onze politici, of over de wijze waarop neemt hij deze kopers apart en tracht hij te achterhalen de tuchtrechter of toezichthouder of zij in voldoende mate ‘belehrd’ zijn ten aanzien van van zich laat horen. Begrijpelijk, hun aankoop en de risico’s daarvan kunnen overzien. soms moet je je ongenoegen gewoon van je af kunnen schrijven. Mijn Gewetensvol e-mailpostvak ontvangt deze De collega die kennis genomen heeft van het boek berichten graag. Kille Mist over de wel erg lijdelijk acterende notariële beroepsgroep in oorlogstijd, weet dat het huidige Cultuurgrond notariaat, ook bij de tuchtrechter, daar niet meer mee Onlangs ontving ik een e-mail die mij zeker in het licht wegkomt. Sterker nog, ook vanuit zijn eigen ethisch van onze komende regiobijeeenkomsten aan het denken besef is voor deze lijdelijkheid geen plaats meer. zette. (U weet het, deze maand gaan we met elkaar in Wat te doen? Is hij die gevraagd wordt om een in wezen gesprek over ethiek en integriteit.) Een collega schreef technische ambtsverrichting, slechts degene die het dat hij met enige regelmaat geconfronteerd wordt met instrument van de legalisatie hanteert of is hij degene verzoeken om legalisatie van handtekeningen onder die ook in deze zijn instrument gewetensvol hanteert? door collega’s opgemaakte volmachten tot aankoop van En wat denkt u dat de samenleving van die notaris cultuurgrond. Zoals ik het schrijf, komen we dat allemaal verwacht, casu quo verlangt? tegen en vervullen we onze legalisatiediensten ten behoeve van de betreffende collega’s. Geen probleem. Kompas De collega die mij schreef, heeft echter moeite met Mooi! Daarover gaan we de komende maand tijdens het legaliseren van sommige volmachten, zeker als de onze vijf regiobijeenkomsten nadrukkelijk met elkaar kopers die zich bij hem melden nog geen 20 jaar oud in gesprek. We gaan ons morele kompas aan elkaar zijn en voor vele duizenden euro’s één vierkante meter herijken en van elkaar leren. Ik zie daar enorm naar uit. cultuurgrond kopen. Allemaal in het kader van zeer speculatieve ‘beleggingen’ in zogenaamde ‘warme grond’ (landbouwgrond waarvan de verwachting is dat deze, na bestemmingswijziging, flink in waarde stijgt). U weet dat zowel de civiele als de tuchtrechter zich inmiddels over dit soort zaken heeft uitgelaten en daarbij heeft bepaald dat op de notaris een zware zorg­ plicht rust, die vraagt om een uitgebreide Belehrung, zeker waar het om transacties gaat met een duidelijk speculatief karakter.

Jef Oomen | voorzitter knb

32 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 NIEUWS

Aanpassing verschoningrecht niet nodig voor aanpak fraude

De KNB is voorstander van de aanpak ‘Het kan niet zo zijn dat voor van belastingontduiking, maar bestrijdt het verschoningsrecht ten dat daarvoor een aanpassing van het opzichte van de Belastingdienst verschoningsrecht nodig is. Dit schrijft afwijkende regels gaan gelden’ de beroepsorganisatie aan de Vaste Kamercommissie voor Financiën. Dit naar aanleiding van een brief aan de Tweede Kamer van staatssecretaris Eric ­Notarissen en advocaten hebben een ver­ Wiebes van Financiën over de aanpak trouwensfunctie, ter bescherming van hun van belastingontwijking. cliënten.’

In haar brief laat de beroepsorganisatie weten In gesprek dat het wettelijke verschoningsrecht van De KNB heeft geen bezwaar tegen verduide­ ­notarissen en advocaten van wezenlijk belang lijking van de reikwijdte van het verschonings­ is voor onze rechtsstaat. ‘Iedereen moet vrijuit recht. Het verschoningsrecht is gebaseerd Ledenonderzoek met deze beroepsbeoefenaren kunnen spreken, op een algemeen rechtsbeginsel dat voor alle pensioenen start 8 mei ter bescherming van zijn rechts­positie. rechtsgebieden geldt. ‘Het kan niet zo zijn dat voor het verschoningsrecht ten opzichte Op 8 mei start het onderzoek naar de nota­­­­ van de Belastingdienst afwijkende regels riële pensioenregeling. Gedurende twee gaan gelden’, schrijft voorzitter Jef Oomen. weken krijgen alle (kandidaat-)notarissen Hij is bereid om met vertegenwoordigers de gelegenheid zich uit te spreken over de van de ministeries van Financiën en Veiligheid vraag of de huidige automatische aanslui- en Justitie in gesprek te gaan over de wijze ting bij de pensioenregeling gehandhaafd waarop de reikwijdte van het fiscale verscho­ moet blijven. ningsrecht kan worden verduidelijkt. Het onderzoek is online. De KNB ziet graag dat zo veel mogelijk (kandidaat-)notarissen Meer informatie: KNB, Corrie Heck, deelnemen. Op basis van de uitkomst zal [email protected], 070 3307158 het bestuur in de zomermaanden tot een besluit komen over het beleid op het dossier pensioenen. Een duidelijke uitspraak van de beroepsgroep is daarom van het grootste belang.

ALV voor ontbinding Vereniging voor Meer informatie: KNB, Hans Kuijpers, Notariaat en Informatietechnologie [email protected], 070 3307151

Op vrijdag 24 maart houdt de Vereniging 17 maart kenbaar maken bij de KNB via voor Notariaat en Informatietechnologie ­[email protected], 070 3307111. Leden kunnen een algemene ledenvergadering (ALV). via het secretariaat ook vergaderstukken Omdat de vereniging niet meer actief is opvragen. De ALV start 24 maart om 14.00 uur en het voortbestaan geen doel meer dient, en vindt plaats bij de KNB in Den Haag. wordt hierin besloten de vereniging te ontbinden. Leden van deze vereniging zijn hierbij uitgenodigd. Meer informatie: KNB, Titus Metz, [email protected], 070 3307115 Als u aanwezig wilt zijn of een ander lid een volmacht wilt verlenen, kunt u dit uiterlijk

2 | 2017 33 NIEUWS

Aanpak problemen woningmarkt Notarissen steeds gezamenlijke inspanning meer op zoek naar klantgerichte methoden De problemen voor starters op de woning- markt kunnen niet eenvoudig worden Het notariaat gaat steeds klantgerichter opgelost. Daar is een gezamenlijke en denken. Notarissen zien dat de praktijk langetermijnaanpak voor nodig. Dat is de verandert en blijft veranderen. Met belangrijkste conclusie van het politiek verruimde openingstijden, huisbezoeken café over de woningmarkt, dat de Konink- en het actief op de hoogte houden van lijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) betaalt aan huur, maar geen hypotheek de klant proberen steeds meer kantoren op 20 februari organiseerde. kan krijgen voor datzelfde bedrag. Volgens laagdrempeliger te zijn. Dit blijkt uit de banken zit dit verschil in de extra lasten het halfjaarrapport van de intercollegiale Na een partijpolitieke visie op het probleem bij koop. toetsing. door Roald van der Linde (VVD), Thomas Ronnes (PvdA) en Joba van den Berg (CDA), Nog één café In de tweede helft van 2016 zijn ruim tachtig gingen makelaars, notarissen, banken en hypo­ Er volgt nog één politiek café in Dudok kantoren bezocht. Veel notarissen lieten weten theekverstrekkers op zoek naar de oplossing (Den Haag). niet langer te leunen op onroerend goed en voor het probleem. Het CDA vindt dat er Woensdag 8 maart gaat het over de aanpak steeds meer op zoek te gaan naar klantgerichte meer moet worden gebouwd in Nederland: van financieel misbruik van ouderen. Joke methoden om cliënten aan zich te binden. Ook minimaal 80.000 huizen per jaar. ‘Dat is een de Kock (PvdA) en Mahir Alkaya (SP) gaan werd er veel gesproken over de stroomlijning algemeen aanvaarde oplossing voor de krapte in gesprek met ouderen(organisaties). van de kantoororganisatie, de noodzaak van op de woningmarkt’, aldus Van den Berg. Ook een CDA-kandidaat is aanwezig. de juiste samenstelling van het team en het Tijd: 15.00 - 17.00 uur (inloop vanaf 14.30 uur). moeilijk kunnen vinden van nieuw personeel. Wel huur, geen hypotheek Bij het onderwerp ‘Belehrung op afstand’ geven Aanwezige hypotheekverstrekkers vinden dat de bevraagde notarissen aan bij voorkeur met er door de banken meer moet worden gekeken Meepraten? de klant om tafel te zitten. Zien en spreken, naar toekomstperspectieven bij een aanvraag Aanmelden kan via [email protected]. is volgens hen belangrijk. Voor zakelijke voor een hypotheek. Het is volgens hen raar klanten die regelmatig terugkeren, wordt dat iemand al jaren 700 euro per maand die noodzaak minder gevoeld.

Dilemma’s bespreken Een veelbesproken onderwerp bij de peer reviews is de mogelijkheid om collegiaal over­­­ Dilemma’s centraal op regiobijeenkomsten ­leg te voeren. Juridisch inhoudelijk, maar ook over praktijkvoering en strategie. Op kleine Tijdens de vijf regiobijeenkomsten tot 1 week voor aanvang per e-mail doorgeven schaal worden casussen wel besproken, maar in maart worden in groepsverband aan het cursusbureau via [email protected]. weinig kantoren hebben een collegiaal beraad diverse notariële dilemma’s besproken. Let op: bij niet tijdig annuleren (of u niet met alle collega’s. Volgens de auditoren is Dit gebeurt aan de hand van de laten vervangen door een collega) brengen wij structureler aandacht voor dillema’s gewenst. DilemmApp. Dus neem uw mobiele 50 euro (excl. btw) no-show kosten in rekening. Het is volgens hen altijd nuttig om een telefoon mee naar de bijeenkomsten! vraagstuk door meerdere ogen en dus vanuit De bijeenkomsten worden geleid door Data en locatie meerdere invalshoeken te bekijken. De in 2016 Boudewijn Waaijer of Bernard Schols. Dinsdag 14 maart 2017: geïntroduceerde DilemmApp is bijvoorbeeld Van der Valk Hotel Assen een laagdrempelige manier om daar een eerste U bent vanaf 15:30 uur van harte welkom. Donderdag 16 maart 2017: Offices for you, invulling aan te geven. De bijeenkomsten starten om 16:00 uur en Olympisch Stadion Amsterdam (vol) worden om 20:00 uur afgesloten met een Dinsdag 21 maart 2017: borrel. Aanmelden verloopt via Mijn KNB. Van der Valk Hotel Duiven bij Arnhem A12 Meer informatie: KNB, Lex Diks, Aan het bijwonen van de bijeenkomst worden Donderdag 23 maart 2017: [email protected], 070 3307228 3 PE-punten (management) toegekend. Van der Valk Hotel Eindhoven Tot 1 week voor aanvang kunt u kosteloos Donderdag 30 maart 2017: annuleren via Mijn KNB of een collega kan KR&ZV De Maas Rotterdam uw plaats innemen. U kunt deze wijziging

34 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 KNB Cursusagenda

31 maart 2017 20 april 2017 De volgende managementcursussen Studiemiddag: de vermogensrechtelijke Aangifte erfbelasting worden op verschillende data en locaties belangen van minderjarigen in de praktijk In deze cursus wordt niet alleen de theorie, aangeboden. Er wordt ingegaan op het onderzoek naar maar ook de praktijk met betrekking tot toezicht op vermogensbeheer bij minder­ het doen van aangifte erfbelasting in kaart De notaris als trusted advisor jarigen. Daarnaast komen praktische kanten gebracht. Waar zitten de valkuilen en waar Door de toename van onderlinge concurrentie van deze problematiek uitgebreid aan de orde. is ruimte voor enige tricks? en druk op de tarieven, is het nog belangrijker geworden dat (kandidaat-)notarissen hun 4 april 2017 11 mei 2017 onafhankelijke adviesrol verstevigen en het Tweetrapstestament en Kernwaarden van de notaris verschil maken door voor hun cliënten een tweetrapsafwikkeling Er wordt ingegaan op een groot aantal echte trusted advisor te zijn. Modellen vormen de leidraad van deze erf­­­ dilemma’s uit de dagelijkse notariële praktijk. rechtelijke cursusdag: van tweetrapslegaat tot Het gaat steeds om de vraag hoe te handelen De notaris als leidinggevende derde trap. Ook aan de tweetraps­­(papieren)­ als notaris. U leert de dilemma’s op te lossen In deze workshop wordt stilgestaan bij de schenking zal aandacht worden besteed. door de daarmee samenhangende vragen te benodigde competenties van de (kandidaat-)- Niet alleen de fiscale kwesties zullen aan herleiden tot de kernwaarden. notaris. U leert hoe u als leidinggevende deze bod komen, maar ook alle civielrechtelijke competenties bij degenen die u aanstuurt, en formuleringsvraagstukken. 22 mei 2017 kunt ontwikkelen. Het geven van constructieve Vereffening van nalatenschappen feedback is daarbij een belangrijke vaardig­ 5 april 2017 De wettelijke vereffening roept vele vragen heid. Ook wordt aandacht besteed aan de Fiscale uitfasering van op in de boedelpraktijk. Deze cursus gaat in op verschillende leiderschapsstijlen en het effect het pensioen in eigen beheer de problemen die de formele vereffenings­ daarvan op de ontwikkeling van medewerkers. De inhoud van de fiscale structuur van uit­ procedure kent en komt met praktische fasering met de drie belangrijkste keuze­ antwoorden. mogelijkheden wordt besproken, de verplichte Dit is slechts een selectie uit het totale instemmingsregeling van de partner of de 30 mei 2017 cursusaanbod. Voor meer informatie, ex-partner, alsmede de juridische als fiscale Komt een dga bij de notaris – nieuwe stijl inschrijven en het complete opleidingsaanbod: aandachtspunten bij de beoordeling en In deze cursus geven de docenten invulling KNB, cursussen en congressen, telefoon uitvoering van de ‘vergoeding’ voor de aan de behoefte van ondernemers aan een 070 3307125, [email protected] of ‘instemmende (ex-)-partner’. proactieve notaris, door actuele, concrete NotarisNet/Over KNB en opleidingen. adviesitems te behandelen. De cursist kan 11 april 2017 deze meenemen in zijn contact met de dga. Algemene ledenvergadering Vanzelfsprekend is er ruimte voor praktijk­ en KNB/WPNR-congres vragen en -casus. Na de algemene ledenvergadering wordt tijdens het congres het thema ‘Het levens­ 8 juni 2017 testament’ door de sprekers in zes korte en Juridische en tuchtrechtelijke aspecten krachtige inleidingen vanuit verschillende van het ondernemerschap van de notaris invalshoeken gepresenteerd. Er zal met u Het ondernemerschap van de notaris onder­ gediscussieerd worden aan de hand van scheidt zich van andere ondernemers doordat ­stellingen. aan het handelen van de notaris bijzondere eisen worden gesteld door notariële wet- en 13 april 2017 regelgeving en de tuchtrechter. Aan het eind Het levenstestament en het ipr van de cursus heeft de deelnemer een helder In een dagdeel worden de uitgangspunten beeld van de do’s en don’ts van de notariële van het Nederlandse ipr behandeld over de ondernemer. algemene volmacht uit het levenstestament.

2 | 2017 35 TUCHTUITSPRAKEN

Notariële schuldbekentenis maar vlak daarvoor in staat leek te zijn ‘Minder loonbeslag’ middels oplichting gebruikt voor oplichting ruim 2 miljoen euro uit te lenen. met notariële schuldbekentenis Mogelijk van nog groter belang is dat de Uitspraak: gegrond met oplegging ‘schuldbekentenis’ voor N aanleiding had Uitspraak: gegrond met oplegging van een maatregel moeten zijn om zonder nadere vragen van een maatregel te stellen zijn dienst te weigeren en zich Casus af te vragen of hij geen melding van een Casus De heer X (en zijn bv) heeft met ongebruikelijke transactie bij de FIU had Klager Bureau Financieel Toezicht (BFT) schuldenaar S een (nogal krakkemikkig moeten doen. Immers het uitlenen van stelt een onderzoek in bij het kantoor op­­gestelde) schuldigerkenning opgesteld een dergelijk bedrag in contanten door van notaris N vanwege een uitspraak van voor een bedrag van ruim 2 miljoen euro, een particulier/bv met weinig kapitaal de rechtbank, waaruit blijkt dat N heeft welk bedrag S verklaart contant te hebben aan een particulier zonder zekerheden meegewerkt aan een schijntransactie. ontvangen. Notaris N neemt deze schuldig­ zal óf crimineel geld betreffen óf, naast Cliënt C (bv) gaf N opdracht om een reeks ­­erkenning op in een notariële akte zonder fraude, gaan om een vorm van witwassen (veertien) vaststellingsovereenkomsten op bewijsstukken van de lening op te vragen. en/of een opzet om iemand te benadelen. te maken, waarin een derde (D) verklaarde Drie weken later geeft N een eerste grosse In feite is geen geoorloofde context denk­ een bedrag schuldig te zijn. De onder­ af aan X. Nog een week later cedeert X de baar waarin een dergelijk document bouwing van die schuld bestond uit vordering aan klager K (bv), die de tegen­ wordt opgesteld of gebezigd, zodat ook een factuur met de mededeling ‘conform prestatie van 15.000 euro aan X voldoet. niet valt voor te stellen dat de dienst van afspraak i.v.m. betalingsgarantie’. Deze Een jaar later heeft er een gesprek tussen N een geoorloofd doel kan dienen. vaststellingsovereenkomst werd gebruikt K en S plaats bij een deurwaarder. Daar Mede omdat N, ook niet achteraf, heeft om het loonbeslag van D te saboteren, verklaart S dat hij de 2 miljoen euro laten blijken dat hij de laakbaarheid aangezien 80 procent van het krachtens nooit heeft ontvangen, dat de in de akte van zijn handelen inziet, legt de kamer de vaststellingsovereenkomst geïncas­ genoemde getuigen er niet waren en als maatregel op de schorsing in de uit­ seerde bedrag terugvloeide naar D. dat de constructie door X is bedacht als oefening van zijn ambt voor één maand. Dertien van de bewuste akten werden oplossing voor zijn eigen schulden. gepasseerd door kandidaten/waarnemers. De notariskamer legt de maatregel De klacht schorsing voor een maand op De klacht N heeft geen gedegen onderzoek gedaan Kamer voor het notariaat Amsterdam, N heeft niet voldaan aan zijn onderzoeks­ naar de herkomst van de gelden (2 miljoen) 12 januari 2017 plicht en had dienst moeten weigeren. en heeft meegewerkt aan valsheid in (nog) niet gepubliceerd geschrifte, waarmee een derde kon Het verweer worden opgelicht. Met ‘de kennis van nu’ had N de akten Opmerking niet gepasseerd. In die periode speelden Het verweer Bij K hadden misschien ook bellen de nodige perikelen in verband met N stelt dat X om de notariële akte had mogen gaan rinkelen bij het opkopen de overname van een protocol van een verzocht vanwege de cessie, zodat de van een onverzekerde vordering van andere notaris en heeft N gezondheids­ cessionaris gemakkelijker tot executie ruim 2 miljoen euro voor een luttel klachten opgelopen, waardoor hij vier kon overgaan bij verzuim door S. Gelet bedrag van 15.000 euro, maar dat N zelfs ervaren kandidaat-notarissen en een op de precaire financiële situatie van X achteraf niet inziet wat hij fout heeft kantoormanager moest aannemen. (voortvloeiend uit ‘grote internationale gedaan, is niet te begrijpen. N komt N heeft wel aan D gevraagd of de schuld handel en transacties’) en de hoogte van er dan nog genadig van af met een klopte en wat de nadere onderbouwing het in contanten betaalde bedrag heeft schorsing van een maand. Om herhaling was, maar D kon dat niet specificeren. N aan X gevraagd of de vordering daad­ te voorkomen, lijkt het onontbeerlijk Vanwege de duidelijke overeenstemming werkelijk bestond. N heeft het op grond dat N begeleid en getraind wordt in het tussen partijen zag N geen grond om van eerdere transacties en ervaringen met herkennen van criminele transacties en nadere stukken op te vragen. Het feit X niet nodig geacht om bewijsstukken het versterken van zijn morele kompas dat er van vrijwel alle vaststellings­ te vragen. Voorts heeft K voorafgaand en zijn persoonlijke vaardigheden om overeenkomsten bijna direct na het aan de cessie contact met S gehad en weerstand te bieden aan cliënten met passeren een grosse werd opgevraagd, was dus op de hoogte. dubieuze motieven. hoefde op zichzelf niet te duiden op een schijnhandeling. N vindt dat hij hooguit Het oordeel een inschattingsfout heeft gemaakt. De kamer acht het onbegrijpelijk en ontoelaatbaar dat N tot het verlijden van Het oordeel de onderhavige akte is overgegaan. De Op NotarisNet zijn naast bovenstaande De kamer stelt voorop dat een notaris enkele inhoud van de ‘schuldbekentenis’ uitspraken ook andere tuchtuitspraken niet altijd gehouden is aan zijn ministerie­ roept al zeer vele vragen op, terwijl ook te lezen. Nadere informatie: KNB plicht te voldoen. Ondanks de door N het relaas van N meer vragen oproept dan ([email protected]) gestelde (uit jurisprudentie en literatuur beantwoordt. Zoals hoe het kan dat X de voortvloeiende) beperkte onderzoeks­ cessie nodig heeft om aan geld te komen, plicht moet N er alert op zijn dat hijzelf

36 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 en zijn medewerkers gebruikt worden worden vastgelegd op een bedrag van klacht bij de kandidaat neer te leggen. voor het realiseren van ongeoorloofde (omgerekend) 24.000 euro. Eind juli 2015 Inhoudelijk oordeelt de kamer dat bij het constructies. De werkzaamheden van alle overlijdt moeder. Zij heeft een week opmaken van een testament niet vereist medewerkers van het kantoor moeten daar­voor een testament gemaakt waarbij is dat de (kandidaat-)notaris tot in detail zodanig ingericht zijn, dat in voor­ twee kinderen, klagers K, tot erfgenamen op de hoogte is van de actuele vermogens­ komende gevallen voldoende informatie en executeur worden benoemd en de positie van de testateur, zeker niet als wordt verzameld om een zorgvuldige twee andere kinderen een legaat ter deze niet lang meer te leven heeft. Daar­ inschatting te kunnen maken. Ook het grootte van hun legitieme krijgen. naast kunnen er andere, niet-­financiële veelvuldig opvragen van grossen had De vorderingen bedragen dan inclusief motieven zijn voor het opmaken van bij zijn medewerkers argwaan moeten rente 44.000 euro per kind. een testament, zoals de benoeming van opwekken. N was zich naderhand wel Na de bespreking met K stuurt N een een executeur. bewust van de noodzaak tot het stellen brief met onder meer de volgende tekst: Wat betreft de zuivere aanvaarding heeft van nadere vragen en heeft na contact ‘Van u heb ik begrepen dat er geen grote N gespreksnotities gemaakt waaruit blijkt met C te hebben opgenomen de dienst­ schulden zijn. De nalatenschap lijkt dus dat de kinderen niet op de hoogte waren verlening met C beëindigd. een positief saldo te hebben (dit is door mij van de vaderlijke erfdelen en al helemaal Gelet op de aard en de ernst van de niet gecontroleerd)’, waarbij onder meer geen idee hadden over de omvang, en dat verwijten acht de kamer de schorsing een verklaring van zuivere aanvaarding zij dachten dat dit niet veel kon zijn. Het in de uitoefening van zijn ambt voor met informatie is gevoegd. De erfgenamen had op de weg van N gelegen om klagers twee weken passend en geboden. tekenen deze zuivere aanvaarding. Eind K indringender te informeren over de december 2015 verstuurt N de aangifte risico’s van zuivere aanvaarding en hen De notariskamer legt de maatregel erfbelasting aan K. Deze vermeldt een aan te sporen eerst nader onderzoek te schorsing voor 2 weken op negatief saldo van 47.000 euro. Een dag doen naar de omvang van de vorderingen. Kamer voor het notariaat Arnhem-­ voor kerst stuurt N een brief aan alle Deze klacht is gegrond. Leeuwarden, 17 januari 2017 kinderen, waarin zij verklaart dat de De rol van N was volgens haar verklaring (nog) niet gepubliceerd ­nalatenschap afgezien van de vorderingen van meet af aan duidelijk: zij werd aan­ 132.000 euro positief is, waarvan 109.000 gesteld als boedelnotaris. Dit betekent euro verdeeld kan worden. N schrijft: dat zij de belangen van alle betrokkenen Opmerking ‘De vorderingen van de vier kinderen (…) voor ogen dient te houden. De notariële schuldbekentenis is bedraagt 24.000 euro per kind, terwijl Om de schijn van partijdigheid te populair in het criminele circuit. hierover ook nog onbelast rente vergoed vermijden, dient de notaris de executeur Dit wetende, zullen op notariskantoren mag worden. Alle kinderen krijgen in dat en de overige betrokkenen goed te infor­ alle alarmbellen moeten gaan rinkelen geval de volledige erfenis van de vader meren. Het lag daarom in de rede dat N bij een dergelijk verzoek en zal zeker uitbetaald.’ de vorderingen van de legatarissen bij niet volstaan kunnen worden met een Begin 2016 stuurt N namens de legatarissen K als executeur indiende, en dat zij K als marginale toetsing. In deze zelfde zaak een brief aan K waarin zij hun vorderingen erfgenamen adviseerde met een voorstel heeft de associé van N in hoger beroep van 44.000 euro bij K indient en erop wijst te komen. Hierin heeft N niet onjuist een berisping opgelegd gekregen dat klagers K persoonlijk aansprakelijk zijn gehandeld. wegens haar verantwoordelijkheid voor voor het geval de nalatenschap negatief is. de waarnemende kandidaat-notarissen Kort daarna mailt zij K met het verzoek om De notariskamer legt de maatregel (ECLI:NL:GHAMS:2017:226) en heeft een voorstel aan de legatarissen te doen. ­waarschuwing op één van de waarnemende kandidaat-­ Kamer voor het notariaat Amsterdam, notarissen eveneens een berisping De klacht 12 januari 2017 opgelegd gekregen vanwege het Klagers stellen N aansprakelijk voor (nog) niet gepubliceerd passeren van een zestal van de bewuste hun schade en verwijten N dat zij onjuist akten (ECLI:NL:TNORDHA:2016:26). heeft voorgelicht en geadviseerd bij het tot stand komen van het testament, Opmerking de aanvaarding van de nalatenschap De kamer gaat niet in op het feit dat de Notaris waarschuwt onvoldoende en haar rol bij de afwikkeling daarvan. informatie over de vaderlijke erfdelen op voor risico’s zuivere aanvaarding het kantoor van N aanwezig was, nota Het oordeel bene vastgelegd in een notariële akte. Uitspraak: (deels) gegrond met N is niet betrokken geweest bij de Had dit feit ook niet mogen meespelen oplegging van een maatregel totstandkoming van het testament. bij het oordeel over de totstandkoming Hoewel de kamer niet uitsluit dat van moeders testament? Cliënten hechten Casus onder omstandigheden de notaris ook juist aan hun eigen notaris(kantoor) Vader is overleden in 1998 met achterlating verantwoordelijk kan worden gehouden omdat die op de hoogte is van hun van zijn echtgenote en vier kinderen. In voor het handelen van een (voor hem notariële wel en wee. Moet het niet een 2000 passeert een ambtsvoorganger van waarnemende) kandidaat-notaris, is de standaard gebruik zijn dat de behande­ notaris N een ‘akte van boedelbekrach­ kandidaat zelfstandig tuchtrechtelijk laar het kaartsysteem raadpleegt en tiging’, waarbij de vorderingen van de aansprakelijk en had het in dit geval de relevante informatie toevoegt aan kinderen uit ouderlijke boedelverdeling meer voor de hand gelegen om deze het nieuwe dossier?

2 | 2017 37 Recent benoemd tot notaris Toewijzing protocol

Eersel (protocol mr. R.J. Muijsson), De minister van Veiligheid en Justitie m.i.v. 1 januari 2017 mr. M.G. Rijntjes, heeft besloten het protocol en de overige kandidaat-notaris (1989); notariële bescheiden van: PERSONALIA Gouda (protocol mr. J.H.A. Wagener), • mr. J.G. Posthumus, tot 1 juli 2016 m.i.v. 1 januari 2017 mevrouw mr. notaris te Amersfoort, m.i.v. 28 C.E. Rhodius-Wagener, kandidaat-­ november 2016 toe te wijzen aan mr. Johan Wagener Carine Rhodius- notaris (2005); A. Veldhuizen, notaris te Amersfoort; Wagener Leeuwarden (protocol mr. D.P. Postma), • mr. P.H.E.M. Janssen, tot 1 augustus m.i.v. 1 februari 2017 mr. H.H. Leerink, 2016 notaris te Eindhoven, m.i.v. voorheen notaris te Heerenveen (2000). 6 februari 2017 toe te wijzen aan mevrouw mr. A.S. Mertens-de Jong, notaris te Eindhoven. Aangewezen tot toegevoegd notaris

Deventer (protocol mr. J.W. Kroes) Eervol ontslag op verzoek m.i.v. datum beëdiging mevrouw mr. M.I. Diemel-Boonacker; mr. J.H.A. Wagener, notaris te Gouda, Elsbeth Zijlstra Maarten Rijntjes Velsen (protocol mevrouw mr. Y.S. m.i.v. 5 januari 2017. Beumer-Postma) m.i.v. datum beëdiging mevrouw mr. S.M. Kwantes-de Zwijger; Middelburg (protocol mr. A. Wooldrik) Overleden m.i.v. datum beëdiging mevrouw mr. H.E. Visser-Nortier; Op 20 december 2016 op tachtigjarige Gilze en Rijen (protocol mevrouw leeftijd mr. F.A.M. Hoevenaars, oud- mr. H.C.J.A. Schilder-Riesouw) m.i.v. notaris te ’s-Gravenhage datum beëdiging mevrouw mr. M.C. Vonhögen-van Schaijk; Zwolle (protocol mr. A.P. Fijn) m.i.v. Margreet Mirèse Vonhögen- datum beëdiging mevrouw mr. Diemel-Boonacker van Schaijk E.H. Zijlstra.

Suzanne Kwantes

Colofon Notariaat Magazine is een uitgave van de Koninklijke Notariële Redactieraad: Wouter Burgerhart, Abonnementen: De abonnementsprijs © KNB/Sdu Uitgevers Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie Beroepsorganisatie (KNB) Mariska Dalmijn-Verkooijen, Bart van bedraagt 116,03 euro per jaar (excl. btw Alle rechten voorbehouden. Behoudens (KNB) en publiceert nieuws en achter­ Spui 184 Gemert, Steven ten Hagen, Nora van en incl. administratie- en verzendkosten), de door de Auteurswet gestelde uitzonde­ gronden over onderwerpen die het Postbus 16020 Oostrom-Streep, Mark Jonker Roelants, prijswijzigingen voorbehouden. ringen, mag niets uit deze uitgave worden notariaat raken. Bij de KNB zijn ruim 1.300 2500 BA ’s-Gravenhage Joyce Leemrijse, Hens Meengs, verveelvoudigd (waaronder begrepen het notarissen en 1.650 kandidaat-notarissen telefoon: 070 3307111 Anne-Marie Snel Abonnementenadministratie: opslaan in een geautomatiseerd gegevens­ aangesloten. Het blad wordt in een oplage Sdu Klantenservice bestand) of openbaar gemaakt, op welke van ruim 5.000 exemplaren verspreid onder Redactie: Mechtelt Lindenhovius Foto’s: Truus van Gog Postbus 20014, 2500 EA ’s-Gravenhage wijze dan ook, zonder voorafgaande schrif­ KNB-leden en externe relaties. Notariaat (hoofdredacteur), Jessica Hendriks Omslag: Truus van Gog telefoon: 070 3789880, fax: 070 3789783 telijke toestemming van de uitgever of de verschijnt maandelijks, met uitzondering (redacteur), Clemens van Gessel (correctie) KNB. De bij toepassing van art. 16B en 17 van januari en augustus. Telefoon 070 3307170, e-mail [email protected] Vormgeving: Vanwege de aard van de uitgave, gaat Sdu Auteurswet wettelijk verschuldigde vergoe­ De redactie van Notariaat Magazine is Okapi. Corporate Identity Atelier uit van een zakelijke overeenkomst; deze dingen wegens fotokopiëren, dienen te ­onafhankelijk en werkt op basis van een Aan dit nummer werkten mee: overeenkomst valt onder het algemene worden voldaan aan de Stichting Repro­ redactiestatuut. De redactie behoudt Lex van Almelo, Wilma van Hoeflaken, Uitgever: Sdu Uitgevers, verbintenissenrecht. recht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen. zich het recht voor ingezonden brieven Dorine van Kesteren, Roel Ottow, Tatiana Peter Frissen Hoewel aan de totstandkoming van en opinies in te korten. Scheltema, Peter Steeman, Berdine Vos- Prinses Beatrixlaan 116 Advertentie-acquisitie: deze uitgave de uiterste zorg is besteed, Vegter, Henriette van Wermeskerken 2595 AL ’s-Gravenhage Sdu Mediasales, Martine Aspeslagh aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) Postbus 20025 telefoon: 070 378 0562 en uitgever geen aansprakelijkheid voor 2500 EA ’s-Gravenhage e-mail: [email protected] eventuele fouten of onvolkomenheden. telefoon: 070 3789571 ISSN: 1568-4121 Druk: Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem

38 Notariaat Magazine editie 2 | maart 2017 0000180.pdf 1 1/17/2017 2:00:13 PM