DOCSLIB.ORG

Aleksander Zawadzki - Działacz Komunistyczny I Wojewoda Śląski (1945-1948)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Aleksander Zawadzki - Działacz Komunistyczny I Wojewoda Śląski (1945-1948) Title: Aleksander Zawadzki - działacz komunistyczny i wojewoda śląski (1945-1948) Author: Janusz Mokrosz Citation style: Mokrosz Janusz. (2014). Aleksander Zawadzki - działacz komunistyczny i wojewoda śląski (1945-1948). Praca doktorska. Katowice : Uniwersytet Śląski UNIWERSYTET SLĄSKI Wydział Nauk Społecznych Instytut Historii Janusz Mokrosz ALEKSANDER ZAWADZKI - DZIAŁACZ KOMUNISTYCZNY I WOJEWODA ŚLĄSKI (1945- 1948) Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. zw. dr. hab. Ryszarda Kaczmarka Katowice 2014 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów................................................................................................................. 4 Wstęp.................................................................................................................................. 7 1. W polskim ruchu komunistycznym przed 1945 rokiem............................................ 16 1.1. Dzieciństwo i lata młodości Aleksandra Zawadzkiego....................................... 18 1.2. Działalność w Związku Młodzieży Komunistycznej i Komunistycznej Partii Polski.................................................................................................................35 1.3. Lata 1939-1943 - obywatel państwa radzieckiego.............................................60 1.4. Od górnika do generała. Zawadzki, a polskie środowisko komunistyczne po 1943 roku.......................................................................................................... 68 2. Doświadczenia działacza komunistycznego w polityce administracyjnej wojewody śląskiego.............................................................................................................................90 2.1. Okoliczności przybycia Aleksandra Zawadzkiego na Górny Śląsk...................90 2.2. Polityka personalna pierwszego komunistycznego wojewody śląskiego......... 95 2.3. Zawadzki wobec problemu stacjonowania Armii Czerwonej w województwie śląskim............................................................................................ 119 2.4. Zawadzki a kwestia autonomii śląskiej................................................................126 2.5. Zawadzki a konflikt graniczny z Czechosłowacją............................................. 134 2.6. Stosunek Zawadzkiego do problematyki gospodarczej.................................... 142 2.7. Polityka oświatowa wojewody............................................................................ 150 2.8. Stosunek Zawadzkiego do problematyki kulturalnej......................................... 156 3. W walce o „odniemczanie” i „repolonizację” województwa................................ 163 3.1. Polska polityka narodowościowa na Górnym Śląsku po 1945 roku.............. 163 3.2. Zawadzki a polscy Górnoślązacy - akcja rehabilitacyjna................................ 165 3.3 Stosunek Zawadzkiego do rodzimych mieszkańców Śląska Opolskiego - akcja weryfikacyjna............................................................................................. 182 3.4. Stosunek Zawadzkiego do ludności niemieckiej - akcja wysiedlenia Niemców............................................................................................. 198 3.5. Zawadzki a system obozowy działający na obszarze województwa śląskiego po II wojnie światowej............................................................................................216 3.6. Usuwanie pozostałości języka niemieckiego i kultury niemieckiej - polityka „repolonizacyjna” Zawadzkiego......................................................232 3.7. Zawadzki a problem repatriantów, przesiedleńców i reemigrantów............... 253 4. W Katowicach i w Warszawie. Udział Zawadzkiego w powojennym życiu politycznym.......................................................................................................263 4.1. Przywódca czy działacz partyjny w województwie śląskim?.......................... 263 4.2. Referendum i wybory do Sejmu Ustawodawczego...........................................272 4.3. Powrót w szeregi centralnych gremiów decyzyjnych....................................... 281 Zakończenie....................................................................................................................... 297 Wykaz źródeł i literatury................................................................................................. 303 Aneks.................................................................................................................................. 316 Wykaz skrótów AAN - Archiwum Akt Nowych AAwKat. - Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach AAZ - Akta Aleksandra Zawadzkiego ADO - Archiwum Diecezji Opolskiej AIPNwW-aw. - Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie AK - Armia Krajowa APKat. - Archiwum Państwowe w Katowicach APKat., OR - Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Raciborzu BP - Biuro Polityczne CBKP - Centralne Biuro Komunistów Polskich CKL - Centralny komitet Ludowy CWW - Centralny Wydział Wojskowy DVL - Deutsche Volksliste - Niemiecka Lista Narodowościowa DzU MAP - Dziennik Urzędowy Ministerstwa Administracji Publicznej DzU MZO - Dziennik Urzędowy Ministerstwa Ziem Odzyskanych DzU RP - Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej FOS - Fundusz Odbudowy Szkół GL - Gwardia Ludowa KC - Komitet Centralny KOPSOiW - Komitet Obywatelski Polaków Śląska Opolskiego i Wrocławskiego KPJ - Komunistyczna Partia Jugosławii KPP - Komunistyczna Partia Polski KPRP - Komunistyczna Partia Robotnicza Polski KPZU - Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy KRN - Krajowa Rada Narodowa KW - Komitet Wojewódzki KWK - Kopalnia Węgla Kamiennego KZMP - Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej MAP - Ministerstwo Administracji Publicznej MO - Milicja Obywatelska MSZ - Ministerstwo Spraw Zagranicznych MZO - Ministerstwo Ziem Odzyskanych NKWD - Narodnyj komissariat wnutrienich dieł - Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych PKN - Polski Komitet Narodowy PKWN - Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego PKZ - Polski Komitet Zaolziański PSZ - Polskie Siły Zbrojne PPR - Polska Zjednoczona Partia Robotnicza PPS - Polska Partia Socjalistyczna PRL - Polska Rzeczpospolita Ludowa PSL - Polskie Stronnictwo Ludowe PSzP - Polski Sztab Partyzancki PUBP - Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego PUR - Państwowy Urząd Repatriacyjny PZPR - Polska Zjednoczona Partia Robotnicza PZZ - Polski Związek Zachodni RP - Rzeczpospolita Polska SD - Stronnictwo Demokratyczne SDKPiL - Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy SL - Stronnictwo Ludowe SP - Stronnictwo Parcy St.P w Rac. - Starostwo Powiatowe w Raciborzu UBP - Urząd Bezpieczeństwa Publicznego UW - Urząd Wojewódzki UWŚ1. - Urząd Wojewódzki Śląski WKP(b) - Wszechzwiązkowa Partia Komunistyczna (bolszewików) WP - Wojsko Polskie WRK - Wojewódzka Rada Kultury WRN - Wojewódzka Rada Narodowa WUBP - Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego ZMiMRN Rac - Zarząd Miejski i Miejska Rada Narodowa w Raciborzu ZMK - Związek Młodzieży Komunistycznej ZPP - Związek Patriotów Polskich ZPwN - Związek Polaków w Niemczech ZWM - Związek Walki Młodych ZWPŚ1. - Związek Weteranów Powstań Śląskich ZSRR - Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich ' Wstęp Nawet czytelnik pobieżnie przeglądający opracowania poświęcone wydarzeniom zachodzącym na Górnym Śląsku w okresie, jaki nastał tuż po zakończeniu II wojny światowej natknie się na informacje o Aleksandrze Zawadzkim. Po dogłębnej lekturze dowie się, że to właśnie ten wysoki dygnitarz komunistyczny, sprawujący w latach 1945-1948 urząd wojewody śląskiego, nadzorował dokonujące się w tej części powojennej Polski przeobrażenia administracyjne, polityczne, gospodarcze i demograficzne. Chcąc poszerzyć wiedzę o całościowym wpływie Zawadzkiego na losy Górnego Śląska i jego mieszkańców, czytelnik ów napotka jednak pewną trudność, która wynikać będzie stąd, iż dostępne monografie w zasadzie ukazują jedynie poszczególne elementy prowadzonej przez niego względem tego regionu polityki. Bez większych przeszkód można bowiem zapoznać się z działaniami, które ten pierwszy komunistyczny wojewoda śląski podjął w celu etnicznego zunifikowania podległego sobie obszaru z resztą kraju1, czy też dowiedzieć się, jaką rolę odegrał w procesie * • 2 tworzenia powojennego systemu obozowego . Kłopotu nie sprawiłoby także dotarcie do publikacji opisujących zmiany administracyjne zachodzące za jego sprawą w obrębie powojennego województwa śląskiego3. Brakuje jednak opracowania kompleksowo, a zarazem obiektywnie systematyzującego wiedzę na temat pobytu Aleksandra Zawadzkiego na Górnym Śląsku, które jednocześnie dokładnie wyjaśniałoby, dlaczego w ogóle objął on tak mało prestiżowe - w porównaniu z dotychczas pełnionym funkcjami4 - stanowisko w administracji rządowej. Nie dziwi zatem, że niełatwo byłoby także potencjalnemu czytelnikowi dowiedzieć się, w jakim stopniu procesy zachodzące w Polsce po II wojnie światowej, wytyczne rządu, program Polskiej Partii Robotniczej (PPR), ideologia komunistyczna czy wcześniejsze doświadczenia samego Zawadzkiego warunkowały charakter podejmowanych przez niego działań. Osoby zainteresowane 1 B. Linek: Polityka antyniemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1950. Opole 2000; Idem: „Odniemczanie” województwa śląskiego w latach 1945-1950. Opole 1997; P. Madajczyk: Przyłączenie Śląska Opolskiego do Polski 1945-1948. Warszawa 1996. 2 E. Nowak: Obozy na Śląsku opolskim w systemie powojennych obozów w Polsce (1945-1950). Historia i implikacje. Opole 2002; Idem: Rozrachunki z przeszłością. Śledztwa i procesy oraz inne następstwa funkcjonowania powojennych obozów na Górnym Śląsku. Opole 2012. 3 M. Fic:
Load more

Recommended publications
  • Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział W Katowicach
    Wybory do Sejmu Ustawodawczego w województwie śląskim 19 stycznia 1947 r. Na wystawie wykorzystano materiały ze zbiorów: Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Archiwum Państwowego w Katowicach Archiwum „Dziennika Zachodniego” Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego Muzeum Miejskiego Sztygarka w Dąbrowie Górniczej Muzeum Miejskie w Zabrzu Muzeum w Sosnowcu Scenariusz i koncepcja wystawy: Adam Dziuba, Dariusz Węgrzyn, Robert Ciupa, Adam Dudek Projekt graficzny: Bogusław Nikonowicz, Małgorzata Kopeć-Kowalska Wystawa przygotowana przez: INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej w Katowicach ARCHIWUM PAŃSTWOWE w Katowicach Jałtańskie ustalenia i moskiewskie rozstrzygnięcia Decyzje dotyczące powojennych losów Europy Środkowej, w tym 1945 r. na bazie zdominowanego przez komunistów Rządu Tymcza- Polski, zapadły w gronie przywódców ZSRS, USA i Wielkiej Brytanii sowego poprzez kooptację kilku polityków cieszących się poparciem podczas konferencji w Jałcie (4–11 lutego 1945 r.). Przyjęto wów- zachodnich aliantów, wśród nich ludowca Stanisława Mikołajczy- czas założenie, że funkcjonujący w kraju pod kuratelą Związku So- ka, jako wicepremiera i ministra rolnictwa. Kluczowe resorty: bez- wieckiego Rząd Tymczasowy zostanie poszerzony o liderów partii pieczeństwa, obrony narodowej i przemysłu zachowali komuniści politycznych pozostających w konspiracji i polityków przebywają- z Polskiej Partii Robotniczej. Zadaniem TRJN było przygotowanie cych na emigracji, a do
    [Show full text]
  • 60 Years of Diplomatic Relations Between Poland and the People’S Republic of China  Historical Review
    POLISH POLITICAL SCIENCE VOL XL 2011 PL ISSN 0208-7375 60 YEARS OF DIPLOMATIC RELATIONS BETWEEN POLAND AND THE PEOPLE’S REPUBLIC OF CHINA HISTORICAL REVIEW by Marceli Burdelski ! e diplomatic relations between Poland and China had been estab- lished before World War II. ! e new stage in the relations has started on October 7, 1949, when Poland o" cially recognized the People’s Republic of China (PRC), which was declared on October 1, 1949. 1 ! erefore, in 2009, we had two anniversaries: the 60 th anniversary of the founding of the People’s Republic of china and the 60 th anniversary of establishing the diplomatic relations between Poland and PRC. ! is gives the opportunity to summarize mutual relations. ! ose 60 years have been # lled with positive stories, which had signi# cant in$ uence on the development of bilateral relations. However, one can also # nd di" cult, even tragic moments during the history of these two nations. ! ose uneasy moments had also direct impact on mutual relations. 1 J. Rowiński, Wahadło, czyli stosunki polityczne PRL–ChRL , [in:] Polska–Chiny Wczo raj, dziś, jutro , ed. B. Góralczyk, Toruń 2009, p. 19. 212 MARCELI BURDELSKI 1. THE INTERWAR PERIOD 1918 1939 AND THE POSTWAR ERA AFTER 1945 When Poland restored its independence in 1918, China was immersed in post-revolution chaos. A! er the Revolution of 1911, which overthrown the Qing dynasty, the attempts to implement multi-parties, parliamentary democracy based on the western model have failed completely. As a result the informal dissolution of the state – that transformed into smaller and greater quasi-state entities controlled by local warlords, sometimes waging wars against each other – took place.
    [Show full text]
  • Wojskowy Sąd Rejonowy I Wojskowa Prokuratura Rejonowa W Szczecinie W Latach 1946–1955 ------Prof
    Radosław Ptaszyński Radosław Ptaszyński (ur. 1977) politolog, socjolog, historyk; w latach 2005-2009 pracownik Biu- ra Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, adiunkt w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczeciń- skiego; stypendysta Ośrodka Pamięć i Przyszłość we Wrocławiu; wcześniej opublikował m.in. Trzymamy straż nad Odrą. Propaganda-Fakty-Dokumenty. Szczecin 2007 i Sędziowie Wojskowego Sądu Rejonowego w Szczecinie i ich Wojskowy Sąd Rejonowy i Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie w latach 1946 wyroki. Studia i materiały. Szczecin 2008. „Praca ta niewątpliwie będzie stanowiła ważny punkt odniesienia dla licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych, dotyczących procesów społecznych zachodzących na Pomorzu Zachodnim w pierwszym dziesięciole- ciu Polski Ludowej. Praca jest potrzebna, zarówno dla profesjonalnych bada- czy (historyków, prawników, politologów, socjologów), jak i publicystów oraz osób, które chciałyby skonfrontować wiedzę obiegową z naukowymi, solidny- mi ustaleniami”. prof. dr hab. Kazimierz Kozłowski „Jego kwerenda to iście benedyktyńska praca, która jednakowoż „za- owocowała” dziełem dojrzałym tak pod względem merytorycznym, jak i me- todologicznym, dziełem zajmującym znaczące miejsce nie tylko w dorobku publikacyjnym Autora, ale przede wszystkim w historiografii polskiej dziejów Radosław Ptaszyński najnowszych” prof. dr hab. Andrzej Romanow Wojskowy Sąd Rejonowy „Wydaje się, że Autor, wnikliwie traktując źródłowy materiał zrozu- miał, że w czasach, które nie
    [Show full text]
  • Prezydenci III Rzeczypospolitej Presidents of the Third Republic Of
    Paweł Malendowicz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile Marek Chudy Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile Prezydenci III Rzeczypospolitej Presidents of the Third Republic of Poland Słowa kluczowe: prezydent, głowa państwa, system polityczny Key words: president, head of state, political system Streszczenie: Przedmiotem rozdziału jest życie prywatne i zawodowe oraz aktywność polityczna prezydentów polskich od 1989 roku: Wojciecha Jaruzelskiego, Lecha Wałęsy, Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Kaczyńskiego i Bronisława Komorowskiego. Autorzy wyjaśniają zawiłości i kontrowersje kolejnych prezydentur, a także teoretyczne, prawne i historyczne podstawy funkcjonowania instytucji prezydenta w Polsce od 1989 roku. Abstract: The topics of this chapter are: the private life, the professional life and the political career of Polish presidents: Wojciech Jaruzelski, Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski. The authors will explain the complexities and controversies connected with the terms in office of the aforementio­ ned presidents. Furthermore, the authors will also explain the theoretical, legal and historical basis for the functioning of the institution of president in Poland since 1989. Instytucja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej została wprowadzona Konstytucją z dnia 17 marca 1921 roku. Do tego czasu, od 22 listopada 1918 roku, funkcję głowy państwa sprawował początkowo Tymczasowy Naczelnik Państwa, a następnie od 20 lutego 1919 roku Naczelnik Państwa - Józef Piłsudski. Piastował on ten urząd także po wejściu w życie Konstytucji mar­ cowej - do czasu wyboru pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej. W dniu 9 grudnia 1922 roku prezydentem został wybrany Gabriel Narutowicz, który zginął w zamachu w dniu 16 grudnia 1922 roku. 20 grudnia Zgromadzenie Narodowe wybrało kolejnego prezydenta.
    [Show full text]
  • Bulletin 10-Final Cover
    COLD WAR INTERNATIONAL HISTORY PROJECT BULLETIN Issue 10 Woodrow Wilson International Center for Scholars, Washington, D.C. March 1998 Leadership Transition in a Fractured Bloc Featuring: CPSU Plenums; Post-Stalin Succession Struggle and the Crisis in East Germany; Stalin and the Soviet- Yugoslav Split; Deng Xiaoping and Sino-Soviet Relations; The End of the Cold War: A Preview COLD WAR INTERNATIONAL HISTORY PROJECT BULLETIN 10 The Cold War International History Project EDITOR: DAVID WOLFF CO-EDITOR: CHRISTIAN F. OSTERMANN ADVISING EDITOR: JAMES G. HERSHBERG ASSISTANT EDITOR: CHRISTA SHEEHAN MATTHEW RESEARCH ASSISTANT: ANDREW GRAUER Special thanks to: Benjamin Aldrich-Moodie, Tom Blanton, Monika Borbely, David Bortnik, Malcolm Byrne, Nedialka Douptcheva, Johanna Felcser, Drew Gilbert, Christiaan Hetzner, Kevin Krogman, John Martinez, Daniel Rozas, Natasha Shur, Aleksandra Szczepanowska, Robert Wampler, Vladislav Zubok. The Cold War International History Project was established at the Woodrow Wilson International Center for Scholars in Washington, D.C., in 1991 with the help of the John D. and Catherine T. MacArthur Foundation and receives major support from the MacArthur Foundation and the Smith Richardson Foundation. The Project supports the full and prompt release of historical materials by governments on all sides of the Cold War, and seeks to disseminate new information and perspectives on Cold War history emerging from previously inaccessible sources on “the other side”—the former Communist bloc—through publications, fellowships, and scholarly meetings and conferences. Within the Wilson Center, CWIHP is under the Division of International Studies, headed by Dr. Robert S. Litwak. The Director of the Cold War International History Project is Dr. David Wolff, and the incoming Acting Director is Christian F.
    [Show full text]
  • Download File
    Kawaleryjskie barwy i tradycje współczesnych jednostek wojskowych… #0# DOI: 10.18276/pz.2020.4-02 PRZEGLĄD ZACHODNIOPOMORSKI ROCZNIK XXXV (LXIV) ROK 2020 ZESZYT 4 ARTYKUŁY Katarzyna Rembacka ORCID: 0000-0002-4009-3390 Instytut Pamięci Narodowej e-mail: [email protected] Collective or individual biography? A communist in “Regained Lands” just after the WW2 Key words: Western and Northern Lands in Poland, Polish Government Plenipotentiaries, communists, biography, 1945, human resources policy Słowa kluczowe: Ziemie Zachodnie i Północne w Polsce, Pełnomocnicy Rządu RP, ko- muniści, biografistyka, 1945 rok, polityka kadrowa It would be appropriate to begin by explaining the research perspective outlined in the title. The key to the analysed problem, i.e. the biographies of people taking over and being in power after the end of the Second World War on the Western and Northern Territories, were ideological choices made by them. They deter- mined their fate, and it is through their prism that we can look at the history of regions which, as a result of the post-war transformation of Europe, found them- selves within the borders of Poland. It should be noted, however, that the subject under consideration is only a research “sample” as it is limited to a relatively small collection. It is made up of biographies of people who, in March 1945, were appointed government plenipotentiaries of new administrative districts.1 Of this group, special attention will be paid to one of them – Leonard Borkowicz (until 1944 Berkowicz). It is his personalised history that will allow us to analyse the 1 Archive of New Files (hereinafter: AAN), Ministry of Public Administration, Excerpt from the minutes of the meeting of the Council of Ministers of 14 March 1945, ref.
    [Show full text]
  • Bruno Kamiński
    Fear Management. Foreign threats in the postwar Polish propaganda – the influence and the reception of the communist media (1944 -1956) Bruno Kamiński Thesis submitted for assessment with a view to obtaining the degree of Doctor of History and Civilization of the European University Institute Florence, 14 June 2016 European University Institute Department of History and Civilization Fear Management. Foreign threats in the postwar Polish propaganda – the influence and the reception of the communist media (1944 -1956) Bruno Kamiński Thesis submitted for assessment with a view to obtaining the degree of Doctor of History and Civilization of the European University Institute Examining Board Prof. Pavel Kolář (EUI) - Supervisor Prof. Alexander Etkind (EUI) Prof. Anita Prażmowska (London School Of Economics) Prof. Dariusz Stola (University of Warsaw and Polish Academy of Science) © Bruno Kamiński, 2016 No part of this thesis may be copied, reproduced or transmitted without prior permission of the author Researcher declaration to accompany the submission of written work Department of History and Civilization - Doctoral Programme I <Bruno Kamiński> certify that I am the author of the work < Fear Management. Foreign threats in the postwar Polish propaganda – the influence and the reception of the communist media (1944 -1956)> I have presented for examination for the Ph.D. at the European University Institute. I also certify that this is solely my own original work, other than where I have clearly indicated, in this declaration and in the thesis, that it is the work of others. I warrant that I have obtained all the permissions required for using any material from other copyrighted publications.
    [Show full text]
  • University Microfilms, a XEROX Company, Ann Arbor. Michigan
    1 1 71-27,1+89 JANUS, Glenn Alfred, 1940- THE POLISH KOLO, THE RUSSIAN DUMA, AND THE QUESTION OF POLISH AUTONOMY. The Ohio State University, Ph.D., 1971 History, m o d e m , University Microfilms, A XEROX Company, Ann Arbor. Michigan THIS DISSERTATION HAS BEEN'MICROFILMED EXACTLY AS RECEIVED THE POLISH KO&O, THE RUSSIAN DUT.Ll, AND THE QUESTION OF POLISH AUTONOMY DISSERTATION Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for .the Degree Doctor of Philosophy in the Graduate School of The Ohio State University By Glenn Alfred Janus, B.A., I*'i.A. The Ohio State University 1971 Approved by Advisor Department of History PLEASE NOTE: Some pages have indistinct print. Filmed as received. UNIVERSITY MICROFILMS. TABLE OF CONTENTS " INTRODUCTION Chapter I. THE RISE OF THE E N D E C J A ................... 9 II. CONGRESS POLAND AND THE I9O5 REVOLUTION . 35 III. THE POLISH KOLO IN THE FIRST DUMA: THE TACTICS OF A "FREE HAND" ........ 55 The Elections to the First Duma The Organization and Tactics of the Polish ‘ Kolo The Polish Kolo and the Autonomy Question The Polish Kolo and the Agrarian Ques üion Summary IV. THE POLISH KOLO IN THE SECOND DUMA: THE "THIRD A G E N T " ......................... Ill The Elections to the Second Duma The Tactics of the Polish Kolo The Polish Kolo and the Agrarian Question The Polish Kolo and the Autonomy Question The School Bill, the Budget, and the Dissolution of the Duma Summary V. THE POLISH KOLO IN THE THIRD DUMA; THE TACTICS OF C O N C I L I A T I O N .............
    [Show full text]
  • Na Fali Października 1956 Roku
    Marek Kietliński Artur Pasko Na Fali Października 1956 roku Białostocczyzna w świetle dokumentów archiwalnych Seria wydawnicza: Źródła do dziejów Podlasia Redaktorzy serii: Marek Kietliński Wojciech Śleszyński Seria wydawnicza pod patronatem Wojewody Podlaskiego Marek Kietliński Artur Pasko Na Fali Października 1956 roku Białostocczyzna w świetle dokumentów archiwalnych Prymat Białystok 2006 Recenzent prof. dr hab. Hanna Konopka Projekt okładki Andrzej Bazyluk Redakcja techniczna Ewa Frymus ISBN 83-60534-47-0 Instytut Historii Uniwersytet w Białymstoku ul. Plac Uniwersytecki 1 15-420 Białystok, www.historia.uwb.edu.pl Archiwum Pa ństwowe w Białymstoku ul. Rynek Kościuszki 4 15-426 Białystok, tel. +48 85 743 56 03 e-mail: [email protected] www.bialystok.ap.gov.pl Mariusz Śliwowski Białystok, ul. Zwyci ęstwa 26C lok 7 tel. 085 869 14 87, 0602 766 304 www.pymat.stnet.pl, e-mail: [email protected] Spis tre ści Wykaz skrótów ............................................................................ 11 Wst ęp ........................................................................................... 13 Polski Październik 1956 r. ........................................................... 17 Białostocczyzna w 1956 r. ........................................................... 27 Dokument 1. Poufna instrukcja dla referentów z dnia 2 listopada 1956 r. przesłana do komitetów wojewódzkich PZPR z poleceniem odczytania na zebraniach partyjnych. ............................................................ 43 Dokument 2. Protokół z
    [Show full text]
  • Pozycja Ustrojowa Rady Państwa W Konstytucji PRL Z 22 Lipca 1952 R
    misceLLanea historico-iuridica tom VIII ROK 2009 Stanisław Bożyk Pozycja ustrojowa Rady Państwa w Konstytucji PRL z 22 lipca 1952 r. Keywords: Council of State, constitution 1952 Summary The position of the Council of State in the constitution from 1952 has been modeled on organs which existed in the states of so-called “real socialism”. It was based on the theory of the unity of state authority and on the theory of supremacy of the representative organs over other state bodies. The Council of State was, together with Sejm, the main state organ, but Sejm was regarded as a supreme organ. The Council of State was directly subordinated to Sejm, which could control its activity. It was described as a “smaller body” of Sejm, because only MPs could be elected to the Council of State. Its role and position was determined by the constitutional competences. The most important of them were connected with the replacing Sejm’s functions, such as passing the decrees, which had the same force as the acts of parliament. The Council of State was also a collective head of state, but its activity on this field de facto had no importance for its real position. 1. Jedną z najbardziej charakterystycznych cech modelu ustrojowego naj- wyższych organów państwowych w systemach konstytucyjnych państw bloku komunistycznego było powoływanie drugiego, obok parlamentu, naczelnego organu władzy państwowej. Organ ten nie posiadał jednak cech właściwych instytucji przedstawicielskiej, gdyż nie pochodził z wyborów powszechnych i bezpośrednich. Jego skład wyłaniany był przez parlament i jedynie spośród zasiadających w nim deputowanych, co prowadziło w konsekwencji do tego, że część parlamentarzystów była jednocześnie członkami dwóch organów na- czelnych, tworzących ten sam pion organów państwowych.
    [Show full text]
  • Of Silesia Vol
    Cuius regio? Ideological and Territorial Cohesion of Silesia vol. 5 eds Lucyna Harc, Przemysław Wiszewski, Rościsław Żerelik Online access: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/78119 Joanna Nowosielska-Sobel, Grzegorz Strauchold, Przemysław Wiszewski Permanent Change. The New Region(s) of Silesia (1945-2015) ed. Przemysław Wiszewski Wrocław 2015 The book was published with funds of the program Cuius regio. Analiza sił spajających i destrukcyjnych w obrębie regionu określających przynależność osób (grup społecznych) oraz spójność społeczną jako zjawisko historyczne / Cuius regio. An analysis of the cohesive and disruptive forces destining the attachment of (groups of) persons to and the cohesion within regions as a historical phenomenon, decision of the Polish Minister of Science and Higher Education No. 832/N-ESF-CORECODE/2010/0. Peer review: Małgorzata Ruchniewicz Translated by: Matthew La Fontaine, Paweł Ausir Dembowski, Anna Lidia Błaszczyk, Piotr Szutt Language proofreading: Matthew La Fontaine, Judson Hamilton © Copyright by Authors and Uniwersytet Wrocławski Cover design: Marcin Fajfruk Typesetting: Aleksandra Kumaszka, Tomasz Kalota ISBN 978-83-942651-2-0 Publishing House eBooki.com.pl ul. Obornicka 37/2 51-113 Wrocław tel.: +48 602 606 508 email: [email protected] WWW: http://www.ebooki.com.pl Table of Contents Przemysław Wiszewski A time of transformation. New Silesia under construction (1945-2015) ............ 9 Joanna Nowosielska-Sobel Administrative changes....................................................................................
    [Show full text]
  • Jews, Poles, and Slovaks: a Story of Encounters, 1944-48
    JEWS, POLES, AND SLOVAKS: A STORY OF ENCOUNTERS, 1944-48 by Anna Cichopek-Gajraj A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy (History) in The University of Michigan 2008 Doctoral Committee: Professor Todd M. Endelman, Co-Chair Associate Professor Brian A. Porter-Sz űcs, Co-Chair Professor Zvi Y. Gitelman Professor Piotr J. Wróbel, University of Toronto This dissertation is dedicated to my parents and Ari ii ACKNOWLEDGMENTS I am greatly appreciative of the help and encouragement I have received during the last seven years at the University of Michigan. I have been fortunate to learn from the best scholars in the field. Particular gratitude goes to my supervisors Todd M. Endelman and Brian A. Porter-Sz űcs without whom this dissertation could not have been written. I am also thankful to my advisor Zvi Y. Gitelman who encouraged me to apply to the University of Michigan graduate program in the first place and who supported me in my scholarly endeavors ever since. I am also grateful to Piotr J. Wróbel from the University of Toronto for his invaluable revisions and suggestions. Special thanks go to the Department of History, the Frankel Center for Judaic Studies, and the Center of Russian and East European Studies at the University of Michigan. Without their financial support, I would not have been able to complete the program. I also want to thank the Memorial Foundation for Jewish Culture in New York, the Ronald and Eileen Weiser Foundation in Ann Arbor, the YIVO Institute for Jewish Research in New York, and the Center for Advanced Holocaust Studies at the United States Holocaust Memorial Museum in Washington DC for their grants.
    [Show full text]