SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA SEJARAH RINGKAS KERAJAAN ALAM MELAYU 1.1 Latar Belakang Negara Bangsa Sebelum kedatangan Barat Kerajaan Funan

• Asas negara bangsa telah bermula sebelum kedatangan Pengasasan Barat • Pengasasnya - Kaundinya seorang Brahmin Hindu. • Proses pembentukan mengambil masa yang lama dan • Berpusat di Vyadhapura. melalui beberapa. • Kaundinya berkahwin Soma. • Antara kerajaannya Funan, Champa, Kedah Tua, Gangga Nagara, Srivijaya, Angkor dan Majapahit Kemasyhuran • Semasa pemerintahan Fan Shih-nian Ciri – Ciri Kerajaan Alam Melayu • Berkembang sehingga Sungai Mekong dan Teluk 1. Raja Cam Ranh. • Tonggak utama kerajaan. • Menguasai Selatan Myanmar dan Segenting Kra. • Kedudukan raja diperkukuh dengan pentadbiran. • Menguasai jalan perdagangan timur barat. • Dibantu pembesar. • Pusat perdagangan utama Alam Melayu. • Raja ditaati rakyat dan dianggap suci. • Pelabuhan utama - Oc Eo. • Contoh: Raja Champa dikaitkan dengan Dewa Siva • Dikunjungi pedagang China, India, Arab, Parsi. 2. Undang-undang • Mengadakan hubungan dengan China • Untuk memastikan kesejahteraan kerajaan. • Meminta bantuan china untuk melawan Dai Viet. • Terpakai di wilayah pengaruh. • Hubungan dengan India - perdagangan • Menjadi panduan dalam pentadbiran. • Mengukuhkan hubungan perdagangan dua hala • Contoh: Majapahit amal Undang-Undang Kutara dan mendalami ilmu agama. Manawa Sistem pemerintahan 3. Wilayah pengaruh • Sistem beraja - Raja dibantu golongan agama dan • Kawasan rakyat menerima dan memperakui tentera. pemerintahan seorang raja • Raja menggunakan pelbagai gelaran bagi • Contoh: Wilayah pengaruh Funan luas dari Sg Mekong, mengukukuhkan kedudukan Teluk Cam Ranh, selatan Myanmar , Segenting Kra • Dibahagikan kepada tujuh wilayah. 4. Rakyat • Setiap wilayah diperintah putera raja - Raja Kecil • Penduduk di dalam sesebuah negara, • Menggunakan bahasa Sanskrit - Tulisan orang Hu • Setia kepada raja dan tidak menderhaka.

• Contoh: rakyat Srivijaya buktikan kesetian mereka Kemerosotan kepada raja dengan upacara persetiaan dan meminum • Semasa raja Rudravarman - Diserang kerajaan air sumpah Chenla.

• Inskripsi Telaga Batu • digunakan upacara persetiaan Kerajaan Champa antara pemerintah dengan golongan diperintah dalam kerajaan srivijaya. • Pengasas Chu-Lien - Berpusat di Indrapura. • Air dituang keatas inskripsi telaga • Berjaya bebaskan diri dari China. batu dan mengalir ke corong bawahnya. • Berjaya membunuh Raja Tran Due Tong di bawah • Air akan ditadah dan diminum oleh Pemerintahan Che Bong Nga. rakyat untuk menunjukkan kesetiaan • Jajahan takluk dari wilayah Dai Viet hingga kepada pemerintah Lembah Sungai Mera. SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 1

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Mengadakan hubungan dengan China. • Dibantu golongan agama, tentera dan hakim • Menghantar utusan untuk pulihkan hubungan dengan • Empayar dibahagikan kpd beberapa mandala. China setelah berperang dengan Dai Viet. • Setiap mandala diperintah datu - anak raja / pembesar bukan keturunan raja. Sistem pemerintahan • Tanggungjawab rakyat • Pemerintah - gelaran Rajadhiraja. - Berbakti kepada negara, Bayar cukai, kerahan tenaga • Dibantu pembesar. mempertahan negara dan tidak menderhaka • Dibahagikan kepada lima wilayah - diperintah pembesar. • Raja dianggap inkarnasi dari dewa Hindu - Amogapasha • Pelabuhan Turan, Kam ran, Sri Banoy dan Maliti Avalokiteswara. • Menggunakan bahasa Melayu Champa dan Sanskrit • Kedudukan raja diperkukuh unsur kesaktian. • Tulisan Palava dan Champa kuno • Daulat Raja Srivijaya - Pendewaan raja • Konsep daulat mewujudkan tradisi persetiaan antara Kemerosotan. golongan diperintah dengan pemerintah. • Kerajaan Melayu paling lama bertahan - 1500 tahun. • Bahasa Melayu sebagai bahasa utama. • Jatuh setelah Raja Indravarman mati. • Bukti penemuan batu-batu bersurat Kedukan Bukit, Kota • Musuh lama Dai Viet menyerang Champa Kapur, Telaga Batu dan Talang Tuwo. • Ditawan Dai Viet setelah beberapa siri peperangan Kemerosotan Kerajaan Srivijaya • Serangan Raja Chola - Tanah jajahan bebaskan diri Pengasasan • Dapunta Hyang Sri Jayanasa 683m,Berpusat Palembang Kesultanan Melayu Melaka Pengasasan • Berkembang kerana kebijaksanaan pemerintah • Parameswara 1400 - anak putera Palembang • Menjadi kuasa perdagangan di Alam Melayu. • Majapahit muncul selepas srivijaya merosot • Menguasai jalan perdagangan laut antarabangsa - Selat Melaka dan Selat Sunda. • Majapahit menguasai beberapa kawasan seperti Palembang dan Temasik. • Wilayah takluk hingga ke selatan Myanmar, Tanah Melayu dan Segenting Kra. • Parameswara dan ayahnya cuba pertahankan Palembang namun gagal • Pusat pengajian Buddha. • Menyebabkan Parameswara lari ke Temasik.

Hubungan luar • Parameswara membunuh pemerintah Temasik. • Mendapat pengiktirafan China. • Menyebabkan beliau berpindah dan tiba di kampung • menjadi pelindung kapal China di Selat Melaka nelayan yang berpotensi (Melaka ) • Hubungan persahabatan dan keagamaan dengan India. Asal Usul Melaka • Catatan I-Ching: cerita kehebatan Srivijaya. Menguasai • Sumber Sejarah Melayu - nama Pokok Melaka. jalan perdagangan di Selat Melaka, Selat Sunda, Laut • Pedagang Arab menggunakan “Malakat” bermaksud China Selatan, Laut Jawa, dan Selat Karimata. perhimpunan segala dagang. • Berkembang selepas Funan jatuh. • Menggelarnya “Mulaqah” bermaksud pertemuan. • Bahasa Sanskrit Melaka mendapat nama dari pokok Pentadbiran / pemerintahan “Amalaka” yang berbuah masam. • Raja berkuasa dalam kehakiman, cukai dan perkara • Ajaran Hindu “Amalaka” pokok pertama tumbuh di alam kesejahteraan rakyat semesta. • The Suma Oriental oleh Tom Pires berasal berasal dari • Dibantu anak-anak raja - Yuvaraja, Pratiyuvaraja dan kata “Malaqa” bermaksud tempat perlindungan Rajakumara

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 2

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Faktor Kemunculan • Tiada perpaduan dalam kalangan pembesar. • Melaka sebagai pelabuhan antarabangsa / entrepot • Pembesar dan rakyat berpecah yang menjejaskan • Lokasi strategik -laluan perdagangan timur dan barat pentadbiran. • Terlindung tiupan angin monsun . • Menjejaskan perdagangan. • Bentuk muka bumi berbukit. • Kedatangan Portugis - menguasai perdagangan rempah. • Benteng pertahanan semulajadi iaitu pokok bakau dan api² • Raja Portugal hantar Alfonso de Albuquerquer untuk serang Melaka. Hubungan Luar • Kegagalan rundingan menyebabkan Portugis menyerang • Hubungan dengan China. Melaka sebanyak tiga serangan dan berjaya menakluk • Hubungan dengan Ryukyu (Jepun), Siam, Pasai, Demak, Melaka pada serangan ke tiga. Pegu. • Sultan Mahmud berundur ke beberapa wilayah sebelum • Mendapat keselamatan dan kedaulatan bertapak di Bentan. • Kesultanan Melayu Melaka diteruskan oleh Kerajaan Perluasan Empayar Johor-Riau. • Melalui 3 penaklukan, perkahwinan dan naungan. • Sultan Muzaffar Shah menakluk Pahang, Inderagiri dan Kesultanan Johor-Riau Kampar. pengasasan • Sultan Mansur Shah menakluk sehingga Bernam, Perak • Diasaskan waris Kesultanan Melayu Melaka. dan Siak. • Sultan Mahmud lari dari Melaka dan berkota dibeberapa • Sultan Alauddin Riayat Shah menguasai Aru tempat. • Portugis serang kota di Pulau Bintan (1526) Penyebaran islam menyebabkan sultan lari ke Kampar dan mangkat • Melalui pengislaman pemerintah, perkahwinan, peranan • Raja Ali pengasas 1528 (putera Sultan. Mahmud dan Tun ulama dan mubaligh, perdagangan dan perluasan kuasa. Fatimah) menggunakan gelaran Sultan Alaudiin Riayat • Menjadi tempat tumpuan ulama dan ppendakwah dan Shah I. tempat pembelajaran agama Islam • Membina pusat pemerintahan di Kota Kara, Pekan Tua, Johor 1528 dengan bantuan Bendahara Seri Nara Diraja. Pentadbiran • Kota Kara dikelilingi bukit menyebabkan selamat dari • Raja pemerintah berkuasa tinggi. ancaman luar. • Raja adil dan berwibawa memberi keyakinan dan jaga • Kedudukan berhampiran sg yg lebar dan dalam keselamatan rakyat memudahkan kapal² keluar masuk. • Sistem Pembesar Empat Lipatan melancarkan • Kota Kara tidak bertahan lama kerana Portugis pentadbiran menyerang 1535. • Dibantu pembesar berwibawa seperti Bendahara Tun • Baginda undur ke Kota Sayong kerana sungai sempit Perak yang berkhidmat bawah empat org sultan. menyukarkan kapal musuh melepasinya. • Mencapai kegemilangan semasa Sultan Mansur Shah • Baginda berpindah ke Kota Batu, Johor Lama 1540. Bertapak 300 tahun. Kemerosotan Melaka • Diteruskan oleh sultan dari keturunan Bendahara Johor. • Kelemahan dlm pentadbiran Sultan Mahmud. • Selepas 1855 diterajui waris keturunan Temenggung • Membunuh Bendahara Tun Mutahir seluruh keluarga Kegemilangan Johor-Riau tanpa usul periksa. • Sebagai pusat perdagangan • Baginda termakan fitnah pembesar lain yang tidak puas • Tumpuan pedagang China, Gujerat, Belanda, Inggeris. hati dengan Tun Mutahir.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 3

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Menjadi pusat pertukaran barang keluaran Alam Melayu 2. Rakyat dengan barang dari China, India, Arab. • Rakyat Melaka terdiri daripada orang Melayu dan Orang • Kemudahan pelabuhan disediakan. Laut. • Merangkumi golongan merdeka dan hamba. Cabaran-Cabaran Kerajaan Johor Riau • Kesejahteraan rakyat Melaka dijamin oleh sultan. • Perang Tiga Segi. • Rakyat mengakui kekuasaan sultan. - Johor, Acheh dan Pportugis yang mahu kuasai perdagangan di Selat Melaka. 3. Kedaulatan. - Perang hampir 100 tahun. • Lambang kekuasaan tertinggi sultan - Penaklukan Melaka oleh Belanda dengan bantuan johor • Mengawal rakyat dan wilayah. menamatkan perang. • Kedaulatan KMM bebas daripada campur tangan kuasa - Belanda berjaya usir Portugis dari Melaka. asing. - Acheh tiada upaya selepas kemangkatan Sultan Iskandar • Kerajaan Dinasti Ming menghantar utusan Laksamana Thani. Cheng Ho. • Perang Johor Jambi • Mengeratkan hubungan antara China dan Melaka. - Berlangsung 1659-1679 - Johor berjaya mengalahkan Jambi - tunduk pada Johor 4. Wilayah pengaruh • Kemunculan Raja Kechil • Kawasan pemerintahan raja yang diterima dan diakui oleh - Mendakwa dirinya Putera Sultan Mahmud 1. rakyat. - Mengisytiharkan dirinya sebagai Sultan Johor-Riau • KMM merangkumi Semenanjung Tanah Melayu dan pantai bergelar Sultan Abdul Jalil Rahmat Shah. timur Sumatera. - Bantuan Bugis Lima Bersaudara, Raja Kechil dapat • Diperolehi melalui penaklukan, naungan dan perkahwinan. dikalahkan. • Sebagai bukti kewibawaan pemerintah. • Masalah antara pembesar. • Wilayah taklukan-wilayah yang diperoleh melalui - Bendahara Tun Habib Abdul Majid bersaing dengan peperangan seperti Pahang, Kuala Linggi, Kelantan, Rokan, Laksamana Tun Abdul Jamil untuk berkuasa. Inderagiri, Kampar. - Keturunan Bendahara kembali berkuasa selepas • Wilayah naungan-wilayah yang menerima ketuanan KMM pengunduran Laksamana Tun Abdul Jalil ke Terengganu. sama ada melalui perkahwinan / persahabatan. Contohnya - Kewibawaaan Kesultanan Johor-Riau tidak tergugat Lingga, Pattani dan Kedah dengan cabaran yang dihadapi. • Perolehan wilayah melalui perkahwinan. • Seperti Majapahit menghadiahkan Siantan kepada Sultan 1. 2 Ciri-ciri negara bangsa Kesultanan Melayu Melaka Mansur Shah kerana mengahwini Puteri Majapahit. (KMM) • KMM mempunyai system pentadbiran, peraturan, 5. Undang-undang masyarakat tersusun dan corak politik tersendiri. • Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka. • Ciri pembentukan negara bansa yang kukuh pada zaman • Undang-undang akan mengukuhkan kerajaan dan KMM adalah kerajaan, rakyat, kedaulatan, wilayah melindungi rakyat. pengaruh, undang-undang dan lambang kebesaran. 1. Kerajaan 6. Lambang kebesaran • Muncul kerana adanya raja - dibantu oleh pembesar. • Lambang kedaulatan sultan yang memerintah. Antara • Raja diperkukuhkan dengan Sistem Pembesar Empat lambang kebesaran ialah adat istiadat, penggunaan warna, Lipatan. nobat, regalia dan cap mohor • Pemerintah KMM menggunakan gelaran Sultan setelah kedatangan Islam.

• SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 4

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

1.3 Keunggulan Sistem Pentadbiran dan Undang-Undang • Peringkat jajahan. - Pembesar menguruskan pentadbiran di daerah dan • Maksud keunggulan kampung. - Kesempurnaan dan keistimewaan yang dimiliki oleh - Pembesar dilantik oleh sultan dan Pembesar Berempat. sesebuah kerajaan. - Peranan pembesar - menjaga keamanan kawasan - Keunggulan KMM terbukti melalui pentadbiran dan pentadbiran dan dibenarkan mengutip cukai undang- undang yang tersusun • Undang-Undang • Sistem Pentadbiran KMM - Undan Melaka berasaskan syariah dan hukum adat. - KMM mempunyai sistem pentadbiran yang lengkap. - Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka. - Sistem Pembesar Empat Lipatan. - Sultan memberikan Pembesar Berempat memerintah 1. Hukum Kanun Melaka wilayah, sungai atau pulau. • Mempunyai 44 fasal. - Dikenali kawasan pegangan. ▪ Jenayah - Sultan mengetuai pemerintahan, peperangan, hubungan - Perbuatan jenayah seperti membunuh, menikam, mencuri. diplomatik dan agama. - Hukuman setimpal dikenakan atas perbuatan jenayah. - Pembesar Berempat terdiri daripada Bendahara, - Fasal 5.1, seseorang yang didapati membunuh tanpa Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana. pengetahuan raja atau pembesar akan dikenakan - Pembesar yang lain ialah Syahbandar, Bentara, Orang hukuman bunuh. Kaya, hulubalang dan penghulu. - Fasal 4, seseorang yang ingkar arahan dan memalsukan - Sistem pentadbiran KMM mempunyai dua peringkat iaitu titah sultan akan dikenakan hukuman bunuh. pentadbiran pusat dan peringkat jajahan ▪ Peranan Sultan dan Pembesar • Pentadbiran pusat - Pembesar perlu tahu pelaksanaan undang-undang - Dilaksanakan oleh Pembesar Berempat Melaka. - Hubungan dan persefahaman dua hala memastikan - Fasal 1 menjelaskan tugas sultan, Bendahara, kejayaan KMM Temenggung dan Penghulu Bendahari. - Permuafakatan antara sultan dan pembesar - Sultan bertanggungjawab melantik pembesar. - pentadbiran sempurna - Bendahara bertugas sebagai ketua pentadbir, ketua ▪ Undang – undang Kekeluargaan angkatan tentera, menasihati sultan dan menjadi - bertujuan menjaga keharmonian keluarga pemangku sultan. - Menyelesaikan masalah keluarga atau perkahwinan. - Penghulu Bendahari menguruskan perbendaharaan. - Fasal 26 menyatakan pernikahan memerlukan empat - Sumber pendapatan KMM diperolehi daripada urusan orang saksi tetapi memadai dua orang saksi jika tidak perdagangan, cukai dan ufti wilayah taklukan serta mencukupi. naungan. - Hamba dan wanita tidak boleh menjadi saksi dalam - Syahbandar ditugaskan mengutip cukai di pelabuhan dan pernikahan. pembesar lain mengutip cukai di kawasan pegangan. - Hasil KMM digunakan untuk membeli senjata dan ▪ Ekonomi membina istana. - Peraturan tentang urusniaga dilakukan untuk mengawal - Temenggung dilantik untuk menjaga keselamatan kota perdagangan di Melaka. Melaka. - Fasal 30 menyatakan pengharaman amalan riba dalam - Laksamana dilantik sebagai panglima angkatan laut urusniaga. Melaka. - Orang yang berniaga perlulah akil baligh, siuman dan melafazkan niat jual beli. SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 5

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

2. Undang-Undang Laut Melaka 1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat. • Diusahakan oleh Nakhoda Jenal, Nakhoda Diri dan • Hubungan pemerintah dan rakyat sejak Zaman KMM Nakhoda Sahak. selaras dengan konsep waadat. • Diperkenan Sultan Mahmud Shah • Hubung kait pemerintah dan rakyat • Rakyat yang bernaung di bawah sultan dan pembesar. • Peranan Nakhoda • Ia berfungsi menggerakkan jentera kerajaan dan sistem - Berkuasa penuh dan diibaratkan sebagai raja dalam pemerintahan. pelayaran. • Hubungan timbal balik mengukuhkan pemerintahan yang - Arahan dan perintah nakhoda perlu dipatuhi. membawa kegemilangan. - Fasal 13.1- nakhoda perlu diberi keutamaan untuk • Perjanjian antara Demang Lebar Daun (golongan berniaga selama 4 hari. diperintah) dengan Sang Sapurba (golongan pemerintah) - Fasal 13.3 - sekiranya nakhoda hendak singgah di tempat yang tiada dalam senarai persinggahan, 1. Golongan Pemerintah nakhoda perlu bermesyuarat dengan semua orang • Sultan - Pembesar - Kerabat raja – Ulama. dalam kapal untuk dapatkan persetujuan. • Peranan Sultan. - Menaungi dan menjaga keselamatan rakyat negeri • Pelayaran - Mewujudkan perpaduan rakyat - Peranan pegawai lain dijelaskan seperti jurumudi, malim - bertanggungjawab terhadap kemakmuran serta dan jurubatu supaya pelayaran selamat / lancar. kestabilan kerajaan. - Fasal 9 - seorang malim harus arif tentang ilmu - memperkenalkan undang-undang untuk mengawal rakyat pelayaran seperti keadaan ombak, arus dan kedudukan bulan dan bintang agar pelayaran selamat. • Peranan Pembesar - Malim lalai dalam tugas hingga menyebabkan - memelihara keamanan dan kebajika rakyat di kawasan perlanggaran dan kerosakan, dia akan dihukum bunuh. pegangan. - menjadi perantara antara sultan dengan rakyat • Jenayah - mengutip hasil melalui sistem serah. - Jenayah menggugat ketenteraman dan keselamatan isi - membekalkan tenaga tentera melalui sistem kerah kapal. - Hukuman terhadap perbuatan mencuri, membunuh dan • Golongan diperintah memberontak. • Rakyat. - Fasal 5: seseorag yang berkelakuan jahat dan - Terdiri dari peniaga, petani, tukang dan nelayan. membunuh orang di atas kapal, akan dihukum mati - Hamba terdiri dari hamba raja, hamba berhutang • Peranan rakyat. • Percukaian. - setia kepada pemerintah. - Sistematik dan adil. - mematuhi arahan pemerintah - Cukai yang dikenakan dalam pelayaran untuk - tidak menderhaka kerana takut ditimpa tulah perdagangan seperti cukai perjalanan dan hasil - menjadi tentera perniagaan. - menghadiri majlis umum seperti gotong-royong, - Fasal 6.3 nakhoda menentukan jumlah cukai yang pengayuh atau pendayung kapal. dikenakan terhadap penumpang iaitu 1/10 dari hasil - menyumbang tenaga kerja melalui sistem kerah seperti penumpang. membina istana atau jalan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 6

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Latihan objektif.

1 4 Proses pembentukan negara bangsa Kedaulatan Kerajaan Alam Melayu mengambil masa yang lama dan melalui beberapa tahap Pernyataan berikut merujuk kepada ciri – ciri negara bangsa kesultanan melayu melaka Berdasarkan penyataan di atas, apakah ciri – ciri negara bangsa Kerajaan Alam Melayu sebelum Antara berikut manakah berkaitan konsep di atas kedatangan barat. A Mengukuhkan diplomatik A Kedaulatan B Melambangkan identiti negara B Lambang negara C Menghindari campurtangan asing C Wilayah Pengaruh D Menggalakkan pembinaan empayar D Permuafakatan 5 Hukum kanun melaka 2. Undang – undang merupakan aspek penting dan Undang – undang laut melaka dijadikan panduan dalam pentadbiran sebelum kedatangan barat Berikut adalah undang – undang bertulis pada zaman kesultanan melayu melaka. Apakah kepentingan undang – undang dalam Kerajaan Alam Melayu Apakah kepentingan undang – undang tersebut.

A Menjamin keamanan negara I Mengukuhkan kerajaan B Mengelakkan malapetaka II Mengukuhkan kesetiaan C Mengukuhkan persahabatan III Mengukuhkan bangsa D Memajukan negara IV Melindungi rakyat

3 A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV

6 Pahang, kuala linggi, Kelantan, rokan, inderagiri dan Kampar adalah wilayah melaka pada zaman kegemilangan kesultanan melayu melaka.

Gambar 1 Bagaimanakah wilayah berikut di perolehi Gambar 1 diatas inskripsi telaga batu yang terdapat dalam kerajaan srivijaya. A Melalui peperangan B Melalui perjanjian Apakah kepentingan inskripsi tersebut C Melalui perkahwinan D Melalui pajakan A Lambang negara B Lambang keamanan 7 Sultan memberi kuasa memerintah atau mentadbir C Menunjukkan perpaduan sesuatu wilayah, sungai atau pulau kepada pembesar D menunjukkan kesetiaan berempat. Kawasan ini dikenali A Kawasan pemakaman B Kawasan jual beli C Kawasan pelabuhan D Kawasan pegangan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 7

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) 8 Sistem pentadbiran kesultanan melayu melaka 12 mempunyai dua peringkat iaitu pentadbiran pusat dan Fasal 6.3, nakhoda menentukan jumlah cukai peringkat jajahan. terhadap penumpang

Siapakah yang pembesar pentadbiran di peringkat Berapakah kadar cukai tersebut. pusat. A Dua persepuluh A Syahbandar B Tiga persepuluh B Bendahara C Satu persepuluh C penghulu D Empat persepuluh D Bentara 13 Golongan pemerintah terdiri daripada sultan, 9 Kesultanan Melayu Melaka mempunyai kemudahan pembesar, kerabat diraja dan ulama. sistem kewangan yang sistematik untuk urusan perdagangan Apakah peranan pembesar dalam pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka Apakah tanggungjawab syahbandar dalam pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka A Menjaga keselamatan rakyat B Memperkenalkan undang - undang A Mengutip cukai C Memelihara keamanan negara B Ketua turus rentera D Menjaga keselamatan rakyat C Panglima tentera laut D Menguruskan perbendaharaan 14

Menghadiri majlis umum seperti gotong- 10 Kesultanan Melayu Melaka mengandungi dua undang – undang iaitu Hukum Kanun Melaka dan Undang – royong, pengayuh atau pendayung kapal. undang Laut Melaka. Amalan berikut berkaitan dengan kesetiaan rakyat Kedua – dua undang di atas berasaskan… terhadap pemerintah dalam Kesultanan Melayu Melaka I Undang syariah II Undang sivil Apakh nilai yang dapat ditonjolkan oleh rakyat dalam III Hukum karma pemerintahan tersebut. IV Hukum adat A Pengorbanan. A I dan II B Kesetiaan B I dan IV C Keberanian C II dan III D Toleransi D III dan IV

11 Undang – undang Laut Melaka diusahakan oleh 15 Hubungan baik antara pemerintah dengan rakyat beberapa orang nakhoda seperti Nakhoda Jenal, memainkan peranan penting dalam menjamin Nakhoda Diri Dan Nakhoda Ishak. kesajahteraan rakyat.

Siapakah yang memperkenankan undang – undang Sebagai rakyat, mengapa hubungan ini perlu di jaga. ini. A Mengelakkan malapetaka A Sultan Muzaffar Syah. B Mendapat pahala B Sultan Mansur Syah C Mengelak dijajah C Sultan Alauddin Syah D Mengekalkan keamanan negara D Sultan Mahmud Syah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 8

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

LATAR BELAKANG NEGARA BANGSA SEBELUM KEDATANGAN BARAT Carta berikut adalah berkaitan ciri – ciri negara bangsa sebelum kedatangan barat.

CIRI – CIRI NEGARA BANGSA ALAM MELAYU

RAJA X WILAYAH PENGARUH RAKYAT

a. Apakah x : ______( 1 markah ) b. Jelaskan ciri – ciri X dalam ( a ) diatas

______

______

______

______( 3 markah ) c. Nyatakan fungsi raja dalam kerajaan Alam Melayu?

______

______

______

______( 3 markah ) d. Sebagai sebuah negara yang merdeka dan berdaulat. Mengapakah kita mesti menanamkan kesetiaan kepada raja dan negara

______

______

______

______( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 9

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

CIRI – CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA. Kesultanan Melayu Melaka telah memberi gambaran yang jelas tentang kepentingan pembinaan dan perkembangan sesebuah negara bangsa. a. Mengapakah pembinaan negara bangsa penting bagi Kesultanan Melayu Melaka?. ______

______

( 2 markah )

b. Rakyat merupakan elemen penting dalam Kesultanan Melayu Melaka. Jelaskan. ______

______

( 2 markah )

c. Kekuasaan dan kewibawaan seseorang pemerintah boleh dirujuk kedaulatannya.

Mengapakah kedaulatan penting bagi sesorang raja?

______

______

______

______

( 3 markah )

d. Mengapakah undang-undang penting kepada sesebuah negara?

______

______

______

______

( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 10

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN DAN UNDANG – UNDANG. Keunggulan dan keagungan Kesultanan Melayu Melaka adalah berasaskan keunggulan sistem pentadbiran dan undang – undangnya yang tersendiri. a. Pentadbiran pusat terdiri daripada pembesar berempat seperti bendahara, penghulu bendahari, temenggung dan laksamana.

Apakah fungsi bendahara?

______

______

______

______

( 3 markah )

b. Bagaimanakah Kesultanan Melayu Melaka mendapat sumber pendapatan ?

______

______

______

______

( 3 markah )

c. Sebagai seorang pemimpin negara, bagaiamana usaha yang anda lakukan untuk memajukan kegiatan perdagangan?

______

______

______

______

______( 4 markah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 11

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT Rakyat umpama akar, yang Raja umpama pohon : jikalau tiada akar nescaya pohon tiada akan dapat berdiri demikian lagi raja itu dengan segala rakyatnya. Pernyataan diatas hubung kait pemerintah dan rakyat. a. Apakah tanggungjawab sultan terhadap rakyatnya?

______

______

______

______

( 3 markah ) b. Bagaimanakah rakyat membuktikan kestiaanya kepada raja?

______

______

______

______( 3 markah ) c. Mengapakah institusi raja di negara kita perku dipertahankan ?

______

______

______

______

______

______

( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 12

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

BAB 2: KEBANGKITAN NASIONALISME 6. Professor Datuk Zainal Abidin Abdul Wahid • Nasionalisme Melayu bukan gejala baharu tetapi telah 2.1 Maksud Nasionalisme wujud sejak zaman Kesultanan MelayuMelaka. Maksud Nasionalisme • Kesetian kepada raja merupakan ciri nasionalisme Melayu. • Perasaan cinta terhadap bangsa dan negara • Fahaman kebangsaan yang bersifat ke “Tanah Melayuan “ Semangat perjuangan menentang penjajah • • Pembelaan terhadap bangsa dan negara. 7. Profesor Emeritus Tan Sri Dr. Khoo Kay Kim • Mencapai kebebasan politik, ekonomi dan sosial. • Nasionalisme merujuk perjuangan orang Melayu bagi • Idea nasionalisme tidak sama antara negara dan zaman. mendapatkan kembali kedudukan unggul dalam negara • Berkait rapat dengan pengalaman sejarah dan pengaruh sendiri. sekeliling. Kesimpulan / Tafsiran Umum Pendapat Tokoh / Sejarawan Berkaitan Nasionalisme. • Nasionalisme mempunyai pelbagai tafsiran 1. Hans Kohn. • Berdasarkan sejarah, corak perjuangan dan karisma • Gerakan yang meletakkan kesetiaan seseorang hanya pemimpin yang mendukung perjuangan. kepada negara @ bangsanya. • Berkait rapat dengan perasaan cinta akan negara yang mencetuskan keinginan membina negara bangsa dan 2. Professor William R. Roff melahirkan identiti sendiri. • Kesedaran dan ketegasan diri pada dekad terakhir • Gerakan untuk melahirkan perasaan kekitaan dengan sebelum Perang Dunia kedua. menggunakan persamaan kebudayaan dan pengalaman • Disebabkan ancaman terhadap kepentingan orang Melayu sejarah untuk membebaskan bangsa dan negara dari serta faktor ekonomi. penjajahan. • Kebimbangan terhadap sekularisme dan imperialisme • Menuju matlamat sama iaitu membina bangsa yang Barat Tanah Melayu. bersatu dan negara berdaulat.

3. Dato’ Onn Jaafar 2.2 PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI BARAT. • Menzahirkan suatu bangsa lebih tegap dan kuat. Nasionalisme Di Barat • Boleh berdiri di atas tapak kaki kita sendiri. • Berkembang hasil penentangan terhadap pemerintahan • Mengambil tempat yang sebenar di sisi bangsa - bangsa beraja - simbol penindasan yang menggugat hak dan lain yang tegap dan Bersatu. kebebasan rakyat. • Contoh Revolusi Keagungan di England dan Revolusi 4. Dr. Burhanuddin al-Helmi Perancis. • Perjuangan menentang penjajah. • Dikaitkan dengan perjuangan untuk memperoleh • Hendaklah persatuan dan perpaduan yang kuat. kemerdekaan daripada penjajahan kuasa asing seperti • Menentang penjajahan untuk mencapai kemerdekaan. Revolusi Amerika. • Berpegang kepada tatatertib dan adab sopan bangsa Melayu serta agama Islam. Pemikiran John Locke ( ahli falsafah Inggeris ) • Menebus, merebut dan merampas kembali hak mutlak • Selepas penggubalan Bill of Rights. bangsa kita yang telah ditenggelamkan. • Beliau menghasilkan karya Two Treatises of Goverment 5. Dr. R. Suntharalingam yang mempopularkan prinsip raja berpelembagaan. • Fenomena sejagat yang mengiktiraf hak setiap bangsa di • Beliau menolak sistem raja berkuasa mutlak dunia ini. • Menegaskan kerajaan patut diasaskan pada persetujuan • memindahkan kedaulatan kepada rakyat. antara pemerintah dan rakyat. • Menuntut kesetian individu disalurkan kepada negara • Undang-undang perlu digubal bagi memenuhi hak asasi bangsa. manusia

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 13

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Perkembangan Idea Nasionalisme - Suara rakyat adalah merupakan kata sepakat golongan 1. Revolusi Keagungan (Glorious Revolution) 1688 di yang mempunyai kesedaran. England - Kedaulatan suara rakyat lebih penting daripada institusi • Keinginan menegakkan kedaulatan parlimen dan hak raja dan birokrasi asasi rakyat. • Sasaran golongan revolusi adalaht terhadap pemerintah • Pemerintahan Raja James II membelakangkan parlimen autokratik Raja Louis XVI dan golongan bangsawan. semasa menggubal undang – undang. - Golongan ini memonopoli pelbagai keistimewaan • Ahli parlimen menentang raja berkuasa mutlak. sebaliknya rakyat terbeban dengan cukai • Disokong Mary II dan suami Raja William of Orange dari - Menggempur penjara Bastile. Belanda. - Membebaskan tahanan politik. • Menyedari sokongan semakin kurang Raja James II lari ke - Menggulingkan Raja Louis XVI Perancis. • Kesan revolusi - Kemunculan Republik Perancis yang • Peristiwa dikenali Revolusi Keagungan kerana peralihan menamatkan sistem beraja di Perancis. kuasa secara aman tanpa pertumpahan darah. • Bill of Rights digubal untuk memberikan keutamaan 2.3 PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA kepada parlimen menggubal undang-undang dan hak • Kesinambungan idea nasionalisme di Barat. mengutip cukai. • Kedatangan dan penjajahan kuasa eropah di asia telah mencetusakan kebangkitan nasionalisme. 2. Revolusi Amerika (1776) • Reaksi orang Amerika menentang British kerana tidak 1. Nasionalisme di India. melindungi hak penduduk Amerika. • Reaksi penduduk tempatan terhadap dasar imperialisme • Menentang akta memungut cukai di jajahan - Akta British. Pelayaran, Akta Gula, Akta Setem dan Akta Teh. • Kebangkitan rakyat dalam Dahagi India 1857. • Guna slogan “tiada cukai tanpa perwakilan” kerana tiada - Dilancarkan oleh sepoi / askar upahan British berbangsa wakil Amerika dalam Parlimen British. India. - Merupakan reaksi kepada ancaman pengaruh British • George Washington mengetuai kongres dan isytihar terhadap adat, budaya dan agama masyarakat setempat perang terhadap British untuk memperjuangkan kemerdekaan Amerika. • Awalnya, memberikan perhatian kepada isu sosioagama. • Kongres meluluskan Pengisytiharan Kemerdekaan • Brahmo Samaj dan Arya Samaj - pertubuhan penting yang Amerika yang menegaskan. menggiatkan rasa kecintaan kepada budaya tempatan kesan dari pengaruh budaya Barat • Revolusi berakhir 1783 - British mengakui kemerdekaan Amerika. • Perkembangan pendidikan Barat membawa kemunculan golongan intelek yang memulakan gerakan lebih tersusun • 113 buah bekas tanah jajahan digabung dan diberi nama dengan menubuhkan Kongres Kebangsaan India (INC) baru sebagai Amerika Syarikat yang perkenalkan pada 1885 dan Liga Muslim pada 1906 demokrasi. • Gerakan bersifat radikal oleh Bal Gangadhar Tilak dan 3. Revolusi Perancis 1789 Bipin Chandra Pal secara militan terhadap British • Idea nasionalisme yang perjuangkan kebebasan, • INC dan Liga Muslim bentuk jawatakuasa khas bagi persamaan dan persaudaraa oleh pemikir Perancis - Jean merangka rancangan pembahagian India iaitu India dan Jacques Rousseau dan Voltaire. Pakistan. • Peranan Rousseau telah menulis The Social Contract. • 14 Ogos 1947 Pakistan diumum merdeka dengan - Keunggulan suara rakyat bagi menjamin kesejahteraan Muhammad Ali Jinnah sbg Gabenor Jeneral Pakistan. masyarakat. • 15 Ogos 1947 India umum merdeka dengan Jawaharlal Nehru sebagai Perdana Menteri Pertama India

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 14

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

2. Nasionalisme China Nasionalisme di Jepun • Bertujuan mengukuhkan peradaban China dalam kalangan • Kesedaran untuk mencapai kemajuan. org Cina daripada ancaman penguasaan politik dan • mengelakkan ancaman imperialisme Barat. ekonomi oleh kuasa asing. • Pemulihan Meiji • Perkembangan bermula dengan penentangan terhadap - Dilancarkan oleh Maharaja Mikado Meiji (1868). - Menekankan pemodenan mengikut model Barat. kelemahan dinasti Manchu yang dianggap orang luar dan - Supaya Jepun dihormati kuasa Barat. kehilangan mandate. - Prinsip dan semangat bushido - asas membina • Rakyat hilang kepercayaan terhadap Dinasti Manchu yang nasionalisme rakyat dan semasa era Pemulihan Meiji gagal menghalang kemasukan pengaruh Barat - Pemulihan meliputi pembaharuan dalam aspek • Gerakan seterusnya bercorak anti - Barat kerana kehidupan yang menjadikan Jepun sebagai negara menentang campurtangan kuasa Barat di China industri dan kuasa tentera - Desakan ekonomi dan nasionalisme melampau oleh • Peranan Sun Yat Sen. tentera menjadikan Jepun sebagai kuasa imperialis di - mengemukakan Tiga Prinsip Rakyat (San Min Chu-i) Asia sebagai ideologi - nasionalisme, demokrasi dan kebajikan sosial. Semangat Bushido - Sikap sanggup menanggung risiko, - Menjadi asas kepada Revolusi China 1911 yang berjaya bersungguh² mencapai cita² - Sedia berkorban demi menumbangkan Dinasti Manchu. melaksanakan tanggungjawab terhadap ketua dan negara - Muncul pemerintahan republik di China. 2.4 PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA

TENGGARA 3. Nasionalisme Empayar Uthmaniyah dan Mesir • Gerakan membebaskan diri daripada penjajahan barat • Kesedaran mempertahankan sistem pemerintahan Islam • Di Thailand – Bersifat menuntut pembaharuan dalam dan agama Islam pentadbiran ke arah mengekalkan kedaulatan negara • Mencetuskan gerakan Pan-Islamisme dan gerakan Islah • Gerakan Islah 1. Nasionalisme di Filifina - Gerakan pemulihan Islam. • Untuk menghapuskan penjajahan asing. - Dipelopori Sayyid Jamal al-Din al-Afghani dan Sheikh • Tokoh - Jose Rizal, Andres Bonifacio, Emilio Aguinaldo Muhammad Abduh. Peranan Jose Rizal. - Pertembungan budaya Eropah - Amerika dengan budaya • Awal berbentuk Gerakan Propaganda.( Jose Rizal ) tempatan. - Filipina dijadikan sebahagian wilayah Sepanyol. - Menyeru umat Islam berpegang pada ajaran Islam - Hak yang sama seperti bangsa Sepanyol. sebenar yang berpandukan al-Quran dan Hadis. - menubuhkan Liga Filipina 1892. • Gerakan Pan - Islamisme - Mendesak Sepanyol melakukan perubahan politik, - Peranan Sayyid Jamal al-Din al-Afghani menubuhkan ekonomi dan sosial kumpulan al-Urwah al-Wuthqa (Ikatan yang Kuat). • Kegagalan Propaganda mencetuskan idea lebih radikal. - Memperkuat rasa persaudaraan dan umat yang maju. - Menubuhkan Katipunan untuk memperoleh merdeka - Menerbitkan akhar al-Urwah al-Wuthqa. melalui revolusi. - Untuk sebar idea penyatuan persaudaraan umat. - Menggunakan akhbar Kalayan untuk sebar idea revolusi. - Bangkit menentang perluasan kuasa Barat. - Bonifacio bersama Aguinaldo memimpin Katipunan - Empayar Uthmaniyah keluarkan fatwa menyeru umat melancarkan Revolusi Filipina 1896. Islam yngg tindas Barat bangkit berjuang bersama - Aguinaldo bekerjasama dengan Amerika Syarikat dan empayar Uthmaniyah. berjaya usir Sepanyol. - Khalifah Abdul Hamid II - Menggerakkan idea dan - Pengisytiharan Kemerdekaan Filipina oleh Aguinaldo mendapat sokongan termasuklah Tanah Melayu seperti 1899 tidak diiktiraf Amerika Syarikat sebaliknya di bawah Kebangkitan Tok Janggut 1915. Amerika Syarikat

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 15

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Dibawah penjajahan Amerika Syarikat. • Mereka memperjuangkan pemulihan sistem beraja. - Nasionalis ubah strategi dengan mengguna saluran • Golongan intelektual meningkatkan kesedaran politik dan diplomasi melalui parti politik sederhana. gerakan anti-Perancis. - Membolehkan Sergio Osmena (Parti Nasionalis) dilantik • Idea disalurkan melalui akhbar Tribune Indige dan Cloche anggotai Dewan Perhimpunan Filipina 1907 Felee yang mengkritik penindasan Perancis - Gerakan kemerdekaan diteruskan nasionalis sehingga • Menuntut hak rakyat Aliran ideologi. Perang Dunia ke-2 • Bercorak revolusi yang didokong dua aliran ideologi

• Nasionalisme - Parti utama ialah Viet Nam Quoc Dang 2. Nasionalisme Burma (Myanmar ) Dang (VNQDD) atau Parti Nasionalis Vietnam pimpinan • Perjuangan golongan kelas menengah, sami Buddha Nguyen Thai Hoc. (pongyi), Thakin (siswazah universiti) dan petani . • Komunisme - Diterajui Parti Komunis Vietnam (PKV) • Nasionalisme golongan kelas pertengahan berpendidikan pimpinan Ho Chi Minh Barat disebabkan pengaruh British mengancam • Perjuagan VNQDD kedudukan agama Buddha - Berteraskan demokrasi, nasionalisme dan sosialisme • Peranan Persatuan Belia Buddha 1906 - Melancarkan pemberontakan 1930 untuk mengusir - Untuk mengekalkan tradisi Buddha, pendidikan dan Perancis. kebudayaan Burma. - Menubuhkan republik Vietnam. - Menggunakan isu kasut - Perancis melumpuhkan gerakan - menangkap pemimpin - Dianggap mencemari kesucian agama Buddha. VNQDD dan menghukum Nguyen Thai Hoc • Majlis Persatuan Am Kesatuan Burma. • Perjuangan Parti Komunis Vietnam • Memperjuangkan bangsa Burma - Ho Chi Minh berjaya isytiharkan kemerdekaan Republik • Berlaku revolusi pelajar - menuntut penubuhan university. Demokratik Vietnam. • Golongan sami Buddha menubuhkan Majlis Am - Beliau dilantik sebagai presiden pertama. - mencetuskan Pemberontakan Saya San. - Vietnam Selatan berpusat di Saigon berada di bawah - Mendapat sokongan petani yang terbeban dengan Perancis dan Amerika Syarikat. pelbagai cukai - Gerakan menentang Barat diteruskan sehingga Republik • Pengenalan Perlembagaan Burma 1935 Vietnam terbentuk 1976. - memisahkan Burma dan India. - merangsang perjuangan ke arah berkerajaan sendiri 4. Nasionalisme Di Indonesia • Peranan Golongan Thakin • Berkisarkan Isu pendidikan untuk mengubah nasib rakyat - Menubuhkan Parti Do Bama Asiayone akibat dasar Belanda - Memperjuang kemerdekaan Burma. • Peranan Adjeng Kartini sebagai pelopor perjuangan untuk - Pemimpin parti spt Aung San, Kyaw Nein dan U Nu memajukan pendidikan wanita. menggelar diri sebagai “Thakin” (Tuan). • Karya (surat) diutuskan kepada rakan di Eropah dibukukan - Mnegaskan org Burma mesti bertuankan org Burma. dan diterbitkan berjudul Hilang Gelap Terbitlah Terang. - Dr. Ba Maw memenangi pilihanraya 1937 dilantik sebagai • Karya diterjemah ke bahasa Inggeris dengan judul Letters Perdana Menteri pertama. of Javanese Princess.

• Karya mendedahkan dasar diskriminasi Belanda yang 3. Nasionalisme di Vietnam menindas dan membawa kemunduran. • Akibat perubahan sosiopolitik dan sosioekonomi selepas • Peranan Pertubuhan Muhammadiyah - Lebih tersusun kedatangan Perancis -1918. untuk mempertahankan agama Islam dari ancaman • Dipelopori golongan bangsawan dan pegawai dari sekularisme Barat. golongan mandarin. • Sarekat Islam - lebih radikal - memperjuang • Pembesar yang menerima pendidikan Confucius. kemerdekaan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 16

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Partai Nasionalis Indonesia ( PNI ) – Sebuah parti yang 5. Nasionalisme Thailand berpengaruh di bawah pimpinan Soekarno. • Berbeza dengan negara lain yang bersifat antipenjajah • Kongres pemuda Indonesia melajirkan ikrar “ sumpah dan kemerdekaan. pemuda “ yang menjadi tonggak nasionalisme. • bertujuan mempertahankan kedaulatan negara serta tuntut • Tiga asas sumpah tersebut – satu tanah air, satu bangsa penglibatan rakyat dlm pemerintahan dan satu Bahasa. • Dipelopori Raja Thailand melalui diplomasi dan pemodenan. Partai Nasional Indonesia. ( PNI ) • Pelajar Indonesia di Belanda menubuhkan Perhimpunan Peranan Raja Mongkut Indonesia berjuang ke arah merdeka. • Membina hubungan baik dengan Barat seperti British, • Tegas tidak bekerjasama dgn Belanda – Amerika Syarikat dan Perancis • Perhimpunan berjaya mendapat sokongan. • Langkah pemodenan dengan melaksanakan birokrasi • Ahli perhimpunan pulang ke Indonesia dan menubuhkan Barat. kelab pelajar di beberapa bandar • Penasihat Barat dibawa untuk mellatih pegawai tempatan • Kelab sebagai pusat perbincangan dan idea dalam bidang kewangan, pelabuhan, kastam, ketenteraan perjuangan. dan polis. • Paling aktif Kelab Pelajar Bandung. • Guru Barat dari British untuk melaksanakan pendidikan Barat. • Soekarno menubuhkan Perserikatan Nasional Indonesia pd 4 Jun 1927. • Membentuk imej Thailand sebagai negara bersahabat dgn Barat • Menukar nama kepada Partai Nasional Indonesia (PNI) pimpinan Soekarno dan dibantu Ir. Anwari, Iskaq • Birokrasi Raja Mongkut. Tjokrohhadisoerjo, Sunarjo, Dr. Tjipto Mangunkusumo dan - 80 penasihat Barat Ali Sastroamidjojo. - Penasihat kewangan, pelabuhan, polis dari Britain - Penasihat Kastam dari Amerika Syarikat • Matlamat - Penasihat ketenteraan dar Perancis. - Menuntut kemerdekaan mutlak.

- Menyatukan rakyat melalui gabungan parti politik Peranan Raja Chulalongkorn - Membentuk kerajaan demokrasi berparlimen yang • Dasar Mongkut diteruskan puteranya Chulalongkorn bertanggungjawab kepada rakyat. • Menjadikan Thailand negara bebas dari penjajahan Barat - Memartabatkan bahasa Indonesia sebagai bahasa rasmi khususnya British. Perjuangan PNI.

- Secara radikal untuk capai matlamat bebaskan Indonesia Faktor – faktor Nasionalisme di Thailand. dr Belanda. • Kelemahan Raja Vajiravudh. • Usaha - Usaha PNI - Menimbulkan kegelisahan rakyat terhadap penguasaan - Tidak bekerjasama dgn Belanda. politik oleh kerabat diraja. - Sebar idea melalui akhbar Banteng Priangan di Bandung - Nai Pridi Phanomyong dan Field Marshal Phibulsongkram dan Persatuan Indonesia di Jakart. menubuhkan Parti Rakyat dan melancarkan Revolusi Thai. - Keluar ikrar “Sumpah Pemuda” yang menekankan “semua - Menamatkan pemerintahan raja berkuasa mutlak rakyat Indonesia adalah sebangsa, sebahasa dan - Pemerintahan raja berpelembagaan diperkenalkan senegara”. - Meletakkan raja kedudukan tertinggi dan tidak - Soekarno menyatukan rakyat dan PNI dapat sambutan. mencampuri urusan pentadbiran kerajaan yang dijalankan - PNI gabungkan parti sedia ada seperti Kelab Pelajar oleh Perdana Menteri Surabaya, Budi Utomo, Pasundan, Ikatan Sumatera,

Sarekat Islam dan Kaum Betawi

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 17

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Penguasaan Ekonomi oleh Kapitalis Barat dan orang Cina. 2.6 Faktor Kemunculan Gerakan Nasionalisme - Perdana Menteri Phibul Songkram meluluskan undang- • Kemunculan Gerakan Nasionalisme pada abad ke 20 undang menyekat penguasaan ekonomi orang Cina didorong oleh faktor peranan agama, penulisan kreatif dan - Menggalakkan peribumi terlibat dalam ekonomi. media cetak. - Dasar bekerjasama dengan Jepun. • Peranan agama - Thailand memperoleh semula hak wilayah di IndoChina - Pelajar yang belajar di Mesir terdedah dengan gerakan dan negeri utara Tanah Melayu. Islah pimpinan Sayyid Jamal al-Din al-Afghani, Sheikh Muhammad Abduh dan Rashid Rida 1.5 Kesedaran Nasionalisme di Negara Kita - Gerakan Islah menyeru umat Islam kembali kapada ajaran • Dapat di telusuri sejak zaman kesultanan melayu melaka. Islam sebenar berpandukan al-Quran dan Hadis. • Berkembangan semasa ancaman siam dan British. • Penulisan Kreatif • Zaman Kesultanan Melayu Melaka - Novel, cerpen, puisi digunakan untuk mengungkap - Perjuangan bangsa hadapi ancaman luar. keperitan hidup bangsa yang dijajah dan penderitaan - Sultan Muzaffar Shah dan Sultan Mahmud Shah rakyat. - Sultan Mahmud berusaha dapatkan Melaka kembali - Dapat menaikkan semangat rakyat bagi memahami realiti - Melakukan tiga kali serangan terhadap Portugis - gagal hidup dijajah. • Perjuangan Sultan Kedah - Melor Kuala Lumpur (Harun Aminurrashid) dan cerpen - Sultan Abdullah Mukarram Shah menentang Syarikat Cerita Awang Putat (Abdul Rahim Kajai). Hindia Timur Inggeris. - Putera Gunung Tahan dan Anak Mat Lela Gila (Ishak Haji - Baginda berusaha dapatkan kembali Pulau Pinang Muhammad ( Pak Sako ). • Perjuangan pemimpin tempatan - Menyindir penjajah dan mengingatkan anak bangsa akan - Penghulu Dol Said, Dato’ Maharajalela, Pandak Lam, nikmat kebebasan. Dato’ Bahaman, Rentap, Mat Salleh, Tok Janggut dan Haji • Media Cetak Abdul Rahman Limbong. - Akhbar / majalah menyalur maklumat dan penyebar berita - Bersifat setempat - perjuangan menuntut kebebasan - Jawi Peranakan - Menegur campurtangan British dalam daripada ancaman luar. agama Islam di singpura dan isu bahasa Melayu. - Mendaulatkan wilayah - Kesedaran awal mendapat reaksi - Sekolah Melayu - Bahan pembacaan di sekolah Melayu. dan tindak balas keras dari penjajah. - Al-Imam, Neracha, Pengasuh – memuatkan idea • Gerakan Islah. pembaharuan. - Dipelopori Sheikh Muhammad Tahir Jalaluddin, Haji Abbas - Fajar Sarawak - diterajui intelek Melayu mengkritik dasar Mohd Taha dan Syed Sheikh al-Had. Brooke yang mengabaikan hak dan kepentingan - Melalui penulisan kreatif dan akhbar bumiputera Sarawak. - Digerakkan oleh Zainal Abidin Ahmad (Za’ba), Muhammad • Sistem Pendidikan. Rakawi Yusuf, Abdul Rahim Kajai, Hajah Zainon Munshi - Pendidikan moden Islam – madrasah - meniupkan Sulaiman (Ibu Zain) dan Fatimah Yaakub semangat pelajar awal abd ke 20. • Pertubuhan sosioekonomi - Menerima idea nasionalisme melalui kunjungan ulama - Golongan berpendidikan Inggeris dan Melayu Kaum Muda dari Sumatera Barat dan pelajar dari Mesir . - Ibrahim Haji Yaakob, Ishak Haji Muhammad, Ahmad - Madrasah al-Attas Johor Bahru - Madrasah alMasyhur P. Boestaman dan Burhanuddin al-Helmi. Pinang - Madrasah alIdrisiyah Kuala Kangsar

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 18

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) - Raffles Institution di Singapura - Maktab Melayu Kuala - Cenderung kepada gerakan Islah semasa menuntut di Kangsar (MCKK) - Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC ) Timur Tengah. - Melahirkan golongan yg memimpin rakyat menuntut hak - Menubuhkan madrasah sebar fahaman Islah. untuk mendapatkan Pendidikan - Kesedaran kepentingan pendidikan madrasah ditubuhkan. - Pelajar didedahkan dengan idea tokoh falsafah Islam dan - Kesannya Barat yang memaparkan kelemahan bangsa yang dijajah a. Membawa kemajuan dan pemodenan sikap dan pentafsiran serta mendesak British melakukan perubahan terhadap Islam. - SITC sebagai medan ilmu untuk berbincang dan hasilkan b. Wanita diberi peluang belajar di madrasah. karya nasionalisme untuk menyedarkan masyarakat. c. Menyatukan rumpun Melayu. • Kemunculan Golongan Intelektual d. Memajukan Islam melalui pentafsiran baharu. - Lepasan Timur Tengah e. Menggunakan saluran akhbar dan majalah seperti - Syed Syeikh al-Hadi Al-Imam, Al-Ikhwan, Neracha, Tunas Melayu - Lepasan Pendidikan Inggeris. - Menggunakan akhbar / persatuan bersifat sosioekonomi Akhbar Al – Imam dan politik untuk menyedarkan rakyat • Diterbitkan 23 Julai 1906. - Abdul Kadir Adabi, Dato’ Undang Rembau Abdullah Haji • Mengandungi idea ulama menyeru umat agar kembali Dahan, Mohammad Eunos Abdullah, Ustaz Abu Bakar kepada ajaran Islam sebenar berpandukan al-Quran dan Mohd Said Abu Bakar al-Baqir dan Ibrahim haji yaakob. Hadis. • Pengaruh Luar dan Serantau • Memuatkan perselisihan pendapat Kaum Muda dengan - Pan-Islamisme - empayar Uthmaniyah - menyedarkan Kaum Tua tentang beberapa isu berkaitan agama. umat Islam bersatu menentang ancaman luar - Gerakan Islah di Mesir - Gesa umat Islam buat Akhbar Neraca pembaharuan progresif. • Menyuarakan rasa tidak puas hati terhadap penjajah British. - Perang Rusia - Jepun - kejayaan Jepun tewaskan Rusia • Mengkritik sikap dan mentaliti masyarakat pada masa itu yg membuka mata penduduk perlu dibangunkan melalui pendidikan dan tafsiran Islam yg - Revolusi China - Tewaskan Manchuria & tubuhkan lebih progresif. Republik China. - Mahatma Ghandi di India Menentang British tanpa 2. Intelektual Berpendidikan Inggeris kekerasan Perjuangan. • Maktab Melayu Kuala Kangsar (MCKK) - Jose Rizal di Filipina menyemarakan usaha menentang - Melahirkan intelektual berpendidikan Inggeris penjajah Perjuangan Soekarno di Indonesia. - Berperanan dalam perkembangan nasionalisme – 2.7 Perkembangan Nasionalisme - Tujuan asal untuk melatih anak bangsawan bagi diserapkan dalam pentadbiran kerajaan. • Boleh dilihat melalui tiga aspek - Lepasan MCKK menggunakan kedudukan mereka untuk - Dipelopori golongan intelektual menyuarakan hak mendapat pendidikan bagi orang Melayu - Penulisan golongan guru, penulis dan wartawan – akhbar - Tokoh MCKK - Raja Chulan Raja Abdullah, Mahmud Mat, majalah, novel, cerpen dan puisi Muhammad Eunos Abdullah dan Raja Uda Raja - Kewujudan persatuan / pertubuhan bersifat sosioekonomi Muhammad. dan politik – diterajui pelbagai pihak - Mereka bertugas sbagai pegawai kerajaan.

Perjuangan golongan intelektual - Menuntut British memperbaik taraf hidup dan membuka 1. Intelektual Berpendidikan Agama lebih banyak peluang pekerjaan kepada org Melayu dalam • Peranan Kaum Muda jabatan kerajaan. - Menyalurkan idea melalui gerakan Islah. - Menyalurkan idea dan tuntutan dengan cara berbaik-baik - Agama Islam asas perjuangan dunia akhirat. dengan British -

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 19

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

3. Intelektual Berpendidikan Melayu. • Akhbar Inggeris • Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC) - The Malay Mail dan The Malaya Tribune memuatkan - Berjaya melahirkan kesedaran bangsa melalui usaha perkembangan sosiopolitik dan ekonomi negara. a. Peranan guru - Akhbar Fajar Sarawak ditulis Muhammad Rakawi Yusuf, - O.T Dussek, Abdul Hadi Hassan, Abdul Hadi Abdul Manan Muhammad Awi Anang, Muhd Daud Abdul Ghani serta dan Harun Aminurrashid. Haji Abd Rahman menjadi saluran menyedarkan kaum - Meniupkan kesedaran kepada pelajar. dijajah - Lahir tokoh penulis dan nasionalis - Seruan dalam Fajar Sarawak “fajar telah tersinsing, b. Pejabat Krang Mengarang bangunlah wahai bangsaku”. - Diketuai Za’ba berjaya hasilkan buku berkualiti. - Menggesa rakyat bangkit menuju kemajuan. - Menjadi pemangkin mengasah bakat pelajar dalam - Di sabah - Kebanyakkan isu pendidikan, tanah bumiputera membangkitkan nasionalisme. dan kewangan petani disuarakan oleh Ketua² Anak Negeri - Antaranya - Buyong Adil dan Abdul Hadi Hassan dalam mesyuarat dan melalui aktiviti persatuan c. Kemasukan bahan bacaan dari Timur Tengah dan sosiobudaya. Indonesia. • Akhbar Masyarakat Cina dan India - Menjadikan SITC taman ilmu mendedahkan pembaharuan 1. Akhbar cina dari negara luar. - Biasanya meransang pemikiran masyarakat Huachiao - d. Kurikulum SITC. kaum Cina seberang laut. - Menitikberatkan mata pelajaran sejarah dan pendedahan - Bertujuan :- keagungan empayar Melayu di Alam melayulayu. a. mengekalkan identiti - membangkitkan kesedaran kepada penuntut. b. memperjuangkan nasib wanita e. Mata pelajaran Anyaman dan Kesihatan serta Sukan c. menyemai perasaan cinta akan negara China. penting dlm kurikulum - Penulisan cenderung kepada negara asal f. Lahir Pertubuhan Ikatan Pemuda Pelajar dan Ikatan - Antara akhbar ialah Lat Pau dan Modern Daily News Semenanjung Borneo pada tahun 1929. - Menjelang abd 20 akhbar Nanyang Tsung Hui Pao dan g. Melahirkan persatuan radikal iaitu Kesatuan Melayu Muda. Chong Shin Yit Pao memuatkan soal pemerintahan monarki serta pergolakan politik di China. Perjuangan Melalui Penulisan. - Menjelang 1929 orientasi penulisan bersifat • Digerakkan melalui akhbar, majalah, novel, cerpen dan antiimperialisme. puisi - Sekitar tahun 1930an akhbar Nanyang Siang Pao di Pulau 1. Peranan Akhbar dan Majalah Pinang memperjuangkan soal kesatuan sekerja dan - Mengetengahkan isu hak dan masa depan bangsa keadilan sosioekonomi masyarakat kelas bawahan. - Polemik Kaum Muda dengan Kaum Tua. - Isu pentadbiran, ekonomi dan sosial Penerbitan. 2. Akhbar India - Syarikat Jelutung Press suburkan penerbitan akhbar • Cenderung menerbitkan akhbar walaupun beroperasi • Akhbar Melayu dalam tempoh singkat. - Intelektual Melayu dan Inggeris terlibat dalam • Kandungan memperjuangkan kepentingan politik dan perkembangan surat khabar Melayu awal abad 20. sosial masyarakat India di negara ini. - Mohammad Eunos Abdullah menerajui Utusan Melayu dan • Antaranya Tamil Nesan dan Tamil Murasu. Lembaga Malaya. • Akhbar The Indian dan Indian Pioneer memuatkan - Akhbar Warta Malaya, Warta Jenaka, Fajar Sarawak, pemikiran dan kepentingan perpaduan masyarakat kelas Majlis dan Majalah Guru. menengah India di negara ini. - Pengarang - Muhammad Yusof Abdul Hamid, Dato’ Onn Jaafar dan Abdul Rahim Kajai bersuara tentang pendidikan dan politik tanah air SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 20

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Karya Kreatif - Usaha menyatukan pergerakan org Melayu melalui • Novel kongres. - Meniupkan semangat nasionalisme. - Berjaya menghimpunkan wakil persatuan Melayu dan - Bertemakan semnagat cinta akan negara dan perjuangan Brunei, Labuan dan Sarawak utk mengutarakan isu membela nasib bangsa. kebangsaan - “ Mari Kita Berjuang “- Abdullah Sidek mengajak - Di Sarawak - Muhammad Rakawi Yusuf pengasas masyarakat memerdekakan diri dari aspek ekonomi PASPAM cawangan Kuching yg mempunyai hubungan • Puisi baik dgn KMS - Bertemakan cinta akan negara. - Beliau bersama Johari Anang mengasaskan Persatuan 1. “Angan² dengan Gurindam” oleh Omar Mustaffa. Melayu Sarawak (PMS). 2. “Sedarlah” oleh Mahmud Ahmadi. - Di Sabah - Ramai tokoh bumiputera Sabah aktif dalam 3. “Semenanjung” oleh Harun Aminurrashid. organisasi berbentuk penulisan hingga membangkitkan 4. “Serunai Pujangga” oleh Abdul Samad Ahmad kesedaran ttg pentadbiran di Sabah. • Cerpen - Kesedaran berpesatuan wujud akhir 1930an - Bertemakan semangat pejuang, nasib bangsa dan cinta - Penubuhan cawangan PASPAM di Jesselton (Kota akan tanah air. Kinabalu), Tawau dan Labuan 1939. 1. “Rumah Besar Tiang Sebatang “ oleh Ishak Haji - Meningkatkan kesedaran sosial dlm kalangan ahli. Muhammad - Kebanyakan ahli PASPAM di Sabah terdiri daripada guru 2. “Cerita Awang Putat” oleh Abdul Rahim Kajai. sekolah Melayu, pegawai rendah kerajaan dan peniaga. 3. “Di Sini Kita Bukanlah Orang Dagang” oleh Shamsuddin - Contoh - Mohammad Yaakob, Mohammad Shamsudin Salleh. Osman dan Zakaria Gun Perjuangan Melalui Persatuan • Kesatuan Melayu Muda ( KMM ) • Perkembangan yang bersifat sosiobudaya dan - Ditubuhkan hasil gagasan Ibrahim Haji Yaakob. kemudianya politik - Didaftarkan padatahun 1938. • Kesatuan Melayu Singapura - Berjuang melalui Akhbar Majlis. - Paling awal 1926 - Berhasrat menentang British dengan mewujudkan satu - Pengasas - Mohammad Eunos Abdullah gagasan Melayu Raya - gabungan Tanah Melayu dan - Tujuan Indonesia. ▪ Menggalakkan ahli bergerak aktif dalam pentadbiran - Menyeru orang Melayu untuk “bangun sebagai satu ▪ Memperjuang kepentingan orang Melayu dalam politik dan bangsa yang mempunyai tamadun dan kesopanan di Pendidikan. tanah airnya”. ▪ Mementingkan pelajaran teknik dan pengajian tinggi - Dianggap radikal oleh British kerana berani menyuarakan Kejayaan. penentangan terhadap colonial ▪ Mendorong penubuhan persatuan negeri lain. - Membangkitkan perasaan anti-British melalui penulisan - Dianggotai kakitangan kerajaan. akhbar dan majalah. - Bekerjasama dgn British dan meminta supaya lebih banyak peluang diberikan kepada orang Melayu dalam • Persatuan Masyarakat Cina dan India China pentadbiran. 1. Persatuan Masyarakat Cina • Persaudaraan Sahabat Pena (PASPAM). - Sebelum Perang Dunia kedua, masyarakat Cina masih - Tujuan :- tumpu kepada keadaan berlaku di China. - Menggalakkan ahlinya untuk Bersatu. - Dr. Sun Yat Sen berusaha menjalinkan hubungan dengan - Bertukar-tukar pendapat. pemimpin Cina di negara kita. - Giat mengadakan perhimpunan tahunan seluruh Tanah - Melawat Negeri² Melayu Bersekutu sebanyak empat kali. Melayu. - Bagi mendapatkan sokongan menentang kerajaan Manchuria di China. - SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 21

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

- Terdapat masyarakat Cina memberi perhatian kepada 2.8 Kesan Perkembangan Nasionalisme kebajikan dan perkembangan politik tempatan – 1. Politik - Contohnya masyarakat Cina yang lahir di Negeri² Selat / • Usaha intelektual Inggeris dan KMS Cina Peranakan. - Meningkatkan peluang pekerjaan dalam pentadbiran - Terdapat juga yang berpendidikan Inggeris seperti Tan - Bilangan org Melayu dalam Malayan Civil Service (MCS) Jiak Kim. bertambah - Mereka menubuhkan Persatuan Orang Cina Peranakan (SCBA) di Negeri-negeri Selat. • Dasar desentralisasi oleh British - SCBA menggalakkan pelajaran tinggi dan teknikal. - Mendorong orang Melayu peka tentang masa depan - Tan Cheng Lock berusaha menghidupkan cawangan - Dasar ini cuba mengembalikan kuasa sultan, residen dan SCBA di Melaka. Majlis Mesyuarat Negeri. - Beliau menuntut peluang berkhidmat dalam perkhidmatan • Nasionalisme di China kerajaan. - Mendorong golongan revolusi memberikan perhatian terhadap pendidikan masyarakat Cina. 2. Persatuan Masyarakat India - Kelab bacaan dan pasukan drama ditubuhkan agar • Persatuan India Taiping dan Persatuan India P.Pinang. masyarakat Cina dapat membaca berita dari China - menjaga kepentingan masyarakat India di Tanah Melayu - Banyak sekolah Cina didirikan dengan menggunakan • Persidangan India SeMalaya Bahasa Mandarin sebagai pengantar. - Membincangkan isu berkaitan masyarakat India. • Kemunculan Masyarakat India • Malayan Indian Association (MIA). - Muncul masyarakat India yang lahir di Tanah Melayu. - Khususnya bagi golongan India yang dilahirkan di Tanah - Mereka dikenali sbg “the Strait born people”. Melayu - Mereka berusaha membentuk identiti tersendiri. • Centrel India Association of Malaya (CIAM) - Mementingkan perpaduan serta mula melihat - Pimpinan Dr. A.M Soosay. perkembangan politik di Tanah Melayu - Menggabungkan 12 persatuan India dan 4 dewan • Tidakan British perniagaan - Nasionalisme yang muncul menyebabkan British berhati- - Mengembangkan idea nasionalisme masyarakat India di hati dan mengadakan sekatan. Tanah Melayu. - British menangkap dan memenjarakan Ibrahim Haji - Menjaga kebajikan orang india. Yaakob, Ishak Haji Muhammad dan Ahmad Boestaman di - Pergerakan disemarak lagi dengan lawatan Pandit Singapura. Jawaharlal Nehru ke Tanah Melayu. - Kemudian mereka dibebaskan Jepun pada 1942. • Masyarakat Sikh. - Terlibat sebagai pasukan keselamatan. 2. Ekonomi - Menjadikan berek polis / kuaters kerajaan serta gurdwara • Peranan Kaum Muda sebagai tempat aktiviti sosial dan keagamaan. - Menggesa memajukan diri dalam pendidikan dan ekonomi. - Khalsa Diwan Malaya ditubuhkan di Taiping dan menjadi - Membangkitkan semangat berniaga dalam kalangan org persatuan berpengaruh untuk menjaga kepentingan Melayu. masyarakat Sikh. - Penubuhan persatuan kebajikan bernama alJamiah al- • India Muslim. Khairiah di Singapura. - Ramai melibatkan dalam perniagaan dan pentadbiran. - Berjaya membangkitkan semangat berniaga. - Contohnya Sir Hussein Hasanal Abdoolcader merupakan - Menulis rencana tentang kepentingan kemajuan ahli dalam Majlis Perundangan Negeri² Selat / Straits • Penekanan dalam Pendidikan. Settlement Legislative Council (SSLC) - British menekankan pendidikan rendah kepada penduduk tempatan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 22

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

- Ini menyukarkan usaha meningkatkan taraf hidup. Nota Tambahan - Za’ba sentiasa membangkitkan isu ini semasa mengajar di SITC. - Beliau menyedarkan guru pelatih pentingnya pendidikan tinggi dan kurikulum bahasa Inggeris • Peranan akhbar bahasa Inggeris. - The Malay Mail dan The Malaya Tribune berusaha mengasaskan dana bagi membantu orang Melayu melanjutkan pelajaran ke luar negara. - Disokong oleh Persekutuan Guru² Melayu Selangor dan persatuan negeri. - Terdapat orang Melayu melanjutkan pelajaran ke luar negara.

3. Sosial - Tuntutan untuk mendapatkan peluang Pendidikan disuarakan melalui akhbar, majalah dan persatuan. - Mewujudkan kesedaran untuk belajar di madrasah dan sekolah Melayu. - Mendorong mereka menulis dan menerajui majalah - Lepasan SITC meningkat daripada 58 orang pada Mac 1924 kepada 141 orang pada September 1940 - Mereka berkhidmat sebagai guru untuk meningkatkan taraf Pendidikan. - Muncul ramai guru wanita menyemarakkan nasionalisme. - Pada tahun 1930 guru wanita di Johor Bahru menerbitkan majalah Bulan Melayu untuk memuatkan berita kemajuan dan pendidikan wanita. - Majalah tersebar di Tanah Melayu dan Indonesia. - Ibu Zain kerap mengingatkan wanita kepentingan ilmu utk mengangkat martabat wanita . - Menganjurkan Tabung Derma Pelajaran Tinggi untuk anak perempuan Melayu Semenanjung - Masyarakat India dan Ceylon - menubuhkan persatuan untuk menjaga kebajikan mereka. - contohnya E.E.C Thuraisingam (Presiden Malayan Rubber Estate Owner Association berjaya meningkatkan perusahaan getah pada zaman kemelesetan ekonomi. - Masyarakat Cina meminta British menimbangkan penglibatan mereka dlm jawatankuasa kerajaan - Tan Cheng Lock (anggota Majlis Perundangan Negeri² Selat (SSLC) menuntut British menjaga kebajikan dan menyediakan dana utk belajar dalam kalangan masyarakat Cina

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 23

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) Soalan Objektif 5 Semangat bushido 1 Idea nasionalismetidak sama negara dan Antara pernyataan berikut yang manakah zaman kerana idea tersebut berkait rapat menjelaskan maksud Semangat bushido ? dengan pengalaman sejarah dan pengaruh sekeliling seperti keturunan, agama, Bahasa A Taat setia. dan adat. B Bertolak ansur. C Tolong menolong. Apakah pandangan professor hons berkaitan D Sanggup berkorban. nasionalisme ? 6 Berdasarkan maklumat di bawah, bagaimanakah A Perjuangan menuntut kemerdekaan perjuangan jose rizal dilakukan ? B Fenomena sejagat menubuh negara sendiri C Perjuangan orang melayu dalam negara sendiri • Filifina dijadikan wilayah sepanyol D Gerakan kesetiaan kepada negara dan bangsa • Bangsa filifina diberi kebebasan bersuara

2 Nasionalisma di barat berkembang hasil daripada A Liga Filifina penentangan terhadap pemerintahan beraja yang B Gerakan Sosial menggugat hak dan kebebasan rakyat C Kerajaan Revolusi D Penubuhan Katipunan Apakah kesan perkembangan nasionalisme tersebut? 7 ” Hilang Gelap Terbitlah Terang “merupakan hasil A Berjaya mengukuhkan kuasa rakyat karya raden adjeng kartini daripada indonesia B Memantapkan kedudukan parlimen C Menjejaskan kedaulatan negara bangsa Apakah kandungan buku tersebut ? D Kebangkitan perjuangan kedaulatan raja. A Kemunduran peribumi. 3 B Kemerdekaan negara C Kepentingan kerjasama. • Revoluisi Perancis D Kesetiaan kepada raja. • Revolusi England 8 Tindakan berikut telah dilakukan oleh Thailand Mengapakah revolusi tersebut berlaku ? semasa perang dunia kedua

A Memperjuangkan kedaulatan negara Berkerjasama dengan Jepun B Mempertahankan peradaban C Menentang penguasaan ekonomi Apakah kesan terhadap negara tersebut ? D Penentangan pemerintahan beraja A Pemantapan kuasa raja. 4 Maklumat berikut berkaitan tokoh nasionalisme di B Persaingan kuasa barat India pada awal abad ke – 20. C Pengekalan kemerdekaan D Penguasaan ekonomi oleh imigran.

• Bal Gangadhar Tilak 9 Apakah sumbangan Zainal Abidin Ahmad ( za’ba ) • Bipin Chandra Pal dalam perjuangan nasionalisme di negara kita ? Apakah sumbangan kedua - dua tokoh tersebut ? A Perjuangan melalui penulisan. A Menggerakkan perjuangan militant. B Perjuangan bercorak radikal. B Menentang lelemahan pemerintah. C Perjuangan berpendidikan agama. C Mempertahankan pemerintahan islam. D Perjuangan terawal di Tanah Melayu. D Memberi perhatian isu sosioagama.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 24

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) 10 Kemunculan mesin cetak telah memberi kesan 14 Persatuan sahabat pena Malaysia ( PASPAM ) telah kepada nasionalisme di Tanah Melayu abad ke 20. ditubuhkan pada tahun 1934.

Apakah kesan tersebut ? Apakah peranan PASPAM ?

A Pentadbiran sistematik A Membincangkan masalah ekonomi. B Penentangan terhadap British. B Menggalakkan kemajuan bangsa C Peningkatan sistem pendidikan. C Memajukan budaya dan maruah D Perluasan pengaruh barat. D Menegakkan ajaran islam

11 Maklumat berikut berkaitan akhbar yang dibentuk 15. bagi melahirkan semangat nasionalisme di tanah melayu. Kesatuan melayu singapura ( KMS ) berperanan penting dalam membela nasib • Diterbitkan pada 23 julai 1906 orang - orang melayu

• Menyeru umat islam kembali kepada

ajaran islam sebenar. Apakah bukti keberkesana perjuangan kesatuan di atas Apakah akhbar tersebut ? A Pembentukan pasukan tentera semut. A Saudara. B Mendapat naungan daripada kerajaan British. B Neracha. C Menghadiri Kongres Melayu di Kuala Lumpur. C Al – iman D Penubuhan cawangan di negeri melayu lain. D Pengasuh

12 Antara berikut, yang manakah mencirikan Kaum Muda

A Terdiri daripada golongan pemuda B Memperjuangkan nasaib golongan muda C Membawa idea baru dari timur tengah D Mengasingkan diri dari golongan tua.

13 Pernyataan berikut berkaitan karya kreatif yang telah lahir di tanah melayu.

• Mari kita berjuang • Angan – angan dengan gurindam • Sedarlah

Apakah isu yang dibangkitkan dalam penulisan tersebut ?

A Memupuk semangat kebangsaan B Menyeru penubuhan persatuan C Menentang tuntutan orang dagang D Menuntut kemerdekaan negara

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 25

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

MAKSUD NASIONALISME / PENDAPAT TOKOH.

Perkembangan nasionalisme di barat telah mempengaruhi kebangkitan nasionalisme di Asia dan Asia Tenggara. Gerakan ini seiring dengan cara, matlamat dan ketokohan pemimpinnya. Perkembangan ini tercetus daripada pelbagai faktor yang telah memberi kesan kepada usaha pembinaan bangsa dan negara. a. Apakah maksud Nasionalisme ?

______

______

______( 2 markah ) b. Berikan tafsiran tokoh – tokoh berikut berkaitan nasionalisme mengikut pandangan mereka

i. Professor William r. roff.

______

______

______( 2 markah )

ii. Dr. Burhanuddin al – Hilmi.

______

______

______

( 2 markah ) c. Cadangkan langkah - ,langkah yang perlu dilakukan untuk meningkatkan semangat nasionalisme dikalangan pelajar sekolah.

______

______

______

______

______

( 4 markah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 26

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI BARAT

Tokoh berikut merupakan tokoh penting dalam perkembangan idea nasionalisme di barat . a. Nyatakan peristiwa yang berlaku kesan perkembangan nasionalisme di barat ?

______

______

______

( 2 markah ) b. Jelaskan salah satu daripada peristiwa yang berlaku dalam ( a ) di atas.

______

______

______

______

______

( 4 markah ) c. Berdasarkan pengetahuan anda, apakah ikhtibar yang boleh diambil oleh masyarakat negara kita untuk melahirkan masyarakat yang berwawasan

______

______

______

______

______

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 27

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI ASIA.

Z

Y X

PETA 1

Peta di atas merupakan Kawasan Asia yang mempunyai kesinambungan idea nasionalisme di barat. a. Siapakah pelopor utama dalam kebangkitan nasionalisme di Kawasan bertanda dalam peta di atas ?

X : ______

Y : ______

Z : ______( 3 markah ) b. Bandingkan kebangkitan Gerakan nasionalisme ( Y ) dan ( Z ) dalam ( a ) di atas.

______

______

______

______

______( 4 markah ) c. Mengapa kita perlu berwaspada berwaspada terhadap anasir asing ?

______

______

______

______( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 28

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA

Jose Rizal Raden Adjeng Kartini Aung San

Tokoh di atas adalah nasionalis yang mincul di filifina, Indonesia dan juga Burma. Nasionalismenya berakar umbi daripada Gerakan untuk membebaskan diri daripada penjasjahan kuasa barat. a. Apakah tuntutan Jose Rizal dalam Gerakan Nasionalisme di Filifina ?

______

______

______

( 3 markah ) b. Nyatakan faktor kebangkitan nasionalisme di Burma bawah pimpinan Aung Sang ?

______

______

______

( 3 markah ) c. Sebagai seorang pemimpin negara, cadangkan langkah – langksan berkesan untuk mengekalkan kedaulatan negara ?

______

______

______

______

______

______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 29

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

KESEDARAN NASIONALISME DI NEGARA KITA

Perkembangan yang berlaku akibat pengaruh dalaman dan luaran telah menyemarakkan pergerakan nasionalisme di negara kita. Impaknya, muncul golongan intelektual yang berjuang melalui organisasi, penulisan kreatif dan penubuhan persatuan bagi mendaul.atkan negara. a. Nyatakan faktor kemunculan nasionalisme di negara kita ?

______

______

______

______

( 3 markah ) b. Nyatakan peranan media cetak dalam membangkitkan semangat nasionalisme ?

______

______

______

______

( 3 markah ) c. Semangat nasionalisme dikalangan generasi muda pada hari ini semakin pudar. Berikan sebab berlaku sedemikian.

______

______

______

______

______

______

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 30

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

KESAN PERKEMBANGAN NASIONALISME

Perkembangan nasionalisme telah melahirkan golongan nasionalis yang berusaha mengubah corak hidup masyarakat sehingga meninggalkan kesan kepada negara. a. Nyatakan kesan perkembangan nasionalisme dari sudut berikut

( i ) Politik

______

______

______

( 2 markah )

( ii ) Ekonomi.

______

______

______

( 2 markah )

( iii )Sosial

______

______

______

( 2 markah ) b. Jelaskan kesan yang akan berlaku sekiranya semangat nasionalisme tiada dalam kalangan generasi muda malaysia pada hari ini ?

______

______

______

______

______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 31

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

BAB 3 : KONFLIK DUNIA & PENDUDUKAN JEPUN DI 3.2 Latar Belakang Perang Dunia NEGARA KITA • Berpunca dari perkembangan nasionalisme dalam kalangan negara Eropah. 3.1 Nasionalisme di Negara Kita Sebelum Perang Dunia • Persaingan antara untuk mempertahankan kepentingan • Tercetus daripada Gerakan orang melayu menentang masing - masing. campur tangan British. • Mencetuskan perang dunia pertama dan perang dunia • Gerakan awal secara terbuka dan mendapat reaksi dan kedua. tindak balas keras dari British Perang Dunia Pertama. Kesedaran Awal Nasionalisme • Berlaku dikalangan negara Eropah termasuk empayar • Membendung idea gerakan Islam dari Timur Tengah. Uthamiyah. • British memperkenalkan Enakmen Undang- undang Islam • Persaingan kuasa imperialis dengan persetujuan raja-raja melayu. - Perkembangan Revolusi Perindustrian - Imperialis Eropah - Memastikan sesiapa mencetak / edar tulisan berkaitan bersaing untuk mendapatkan tanah jajahan. agama dan politik Islam tanpa izin sultan boleh dipenjara - Memperoleh bahan mentah seperti arang batu, petroleum, • British menubuhkan dua badan penyiasat bijih timah serta pasaran hasil industrI - Jabatan Siasatan Jenayah. - Membawa permusuhan antara imperialis di Eropah seperti - Biro Siasatan Politik Perancis dan Jerman. - Untuk mengawal gerakan Islah Islamiyah. • Kebangkitan Islam menyebabkan British berwaspada • Pakatan Ketenteraan terhadap gerakan Pan-Islamisme. - Permusuhan membawa kepada pembentukan Kuasa • Penentangan Tok Janggut hasil kesedaran politik Tengah dan Pakatan Bertiga. antarabangsa. - Menyebabkan ketidakstabilan politik di Eropah. - melibatkan penduduk Pasir Puteh Kelantan. - Mereka bersaing mendapatkan jajahan dan bersaing - Mempertahankan agama Islam dan hak penduduk. menghasilkan senjata moden. - Kesan kebangkitan masyarakat Islam sedunia. - Bersedia berperang bagi mempertahankan kepentingan • Dipengaruhi oleh penglibatan Utmaniyah. masing – masing. • Penentangan dikaitkan cukai dan sikap membenci British. • Empayar Utmaniyah menyeru orang Islam yang ditindas • Krisis Rantau Balkan bangkit menentang penjajah. - Kesan permusuhan Austria-Hungary dengan Serbia. - Mendapat perhatian Kaum Muda di Tanah Melayu. - Austria-Hungry menuduh Serbia menghasut rakyat Austria - British berwaspada terhadap sokongan orang Melayu. supaya berjuang membebaskan diri daripada Austria- - Pemimpin negeri melayu menyokong khalifah Uthmaniyah. Hungary. - Dianggap pelindung umat Islam / penaung bagi tanah suci - Kemuncak krisis pembunuhan Archduke Ferdinand dan Mekah / Madinah isteri Sophie oleh pemuda Serbia. - Penentangan Tok Janggut gagal - masyarakat menyusun - Penyebab Eropah terlibat dlm Perang Dunia pertama. strategi lain untuk menentang penjajahan British. • Menggunakan Akhbar dan majalah. Pihak terlibat dlm Perang Dunia pertama - Kesedaran politik tidak boleh dilakukan secara terangan • Kuasa Tengah. - Undang – undang British halang orang Melayu - Jerman , Austria -Hungry. menyatakan sikap politik melalui bahan penulisan.. - Disertai Bulgaria dan Uthmaniyah - Mengawal kebebasan bersuara, penerbitan, berpersatuan • Pakatan Bertiga. dan kegiatan yang mengancam kedudukan British. - Britain, Perancis, Rusia. - Disokong Serbia, Itali, Romania, Portugal dan Greece.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 32

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Peristiwa Perang Dunia Pertama Persidangan Versailles • 28 Julai 1914 • Tarikh 28 Jun 1919. - Austira-Hungry dengan sokongan Jerman isytihar perang • Tempat Istana Versailles, Paris. terhadap Serbia • Negara terlibat. - Pakatan Bertiga dan Jerman

30 Julai 1914 • Kandungan / Isi Perjanjian - Rusia beri bantuan tentera utk pertahankan Serbia • Liga Bangsa bangsa meminta Jerman menyerahkan 1 Ogos 1914 • kesemua tanah jajahan. - Jerman isytihar perang terhadap Rusia • Danzig jadi bandar bebas. • 3 Ogos 1914 • Satu pungutan suara diadakan di sebelah utara - Jerman serang Perancis - Rusia sokong Perancis - Schleswig untuk selesaikan isu sempadan Denmark- Jerman ceroboh Belgium serang Perancis Jerman. • 4 Ogos 1914 • Wilayah Saar di bawah kawalan Perancis. - Britain sertai Rusia - Perancis serang Jerman yg • Rhineland menjadi kawasan bebas selama 15 tahun. menceroboh Belgium • Jerman bayar hutang perang £6600 juta. • Okt 1914 • Pengharaman gabungan Jerman dan Austria. - Utmaniyahh sertai perang dgn memihak kpd Kuasa • Tentera Jerman terbatas kepada 100 000 orang tanpa Tengah tentera kerahan, kereta kebal, artileri berat, bekalan gas • Mac 1915 beracun, kapal terbang dan kapal udara. - Itali sertai Perancis, Britain,Rusia dlm Pakatan Bertiga • Tentera laut Jerman hanya boleh memiliki kapal di abwah • April 1917 10 000 tan untuk kapal berperisai. - Amerika Syarikat sertai perang dgn memihak kepada • Kesan kepada Jerman Pakatan Bertiga - Bertanggungjawab terhadap kemusnahan akibat perang.

Berakhirnya Perang Dunia Pertama - Membayar pampasan kepada Pakatan Bertiga. • Penglibatan Amerika Syarikat membawa kejayaan - Mengehadkan saiz angkatan tentera. kepada Pakatan Bertiga. - Menyerahkan wilayah dan tanah jajahan kepada Pakatan B ertiga • Jerman terpaksa tandatangani genjatan senjata. • Kesan lain • Beberapa siri persidangan dan perjanjian damai memberi - Penubuhan Liga Bangsa-Bangsa untuk menggalakkan kesan kepada negara Eropah. keamanan dan kerjasama antarabangsa • Amerika Syarikat diiktiraf sebagai kuasa besar dunia.

Persidangan Damai Paris Kesan Perang Dunia Pertama. • Keruntuhan Pemerintahan Beraja • Tarikh 18 Januari 1919 - Republik Jerman didirikan apabila Kaiser Wilhem II • Membincangkan syarat perdamaian selepas perang terpaksa turun takhta. dunia kedua. - Mendapat perlindungan politik di Belanda. • Memastikan Jerman tidak lagi menjadi ancaman kepada - Dinasti Habsburg berakhir apabila timbul pemberontakan keamanan di Eropah. di wilayah yang dikuasainya. • Melahirkan Deklarasi 14 Perkara Woodrow Wilson yang - Revolusi di Rusia menumbangkan pemerintahan beraja dicadangkan oleh Presiden Amerika Syarikat. Tsar Nicholas II. • Mengandungi dua prinsip utama - Kerajaan komunis pertama di dunia terbentuk di bawah - Penentuan nasib negara oleh rakyat sendiri. Vladimir Lenin Empayar - Sempadan negara berasaskan bangsa.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 33

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

- Khalifah Sultan Mehmed VI digulingkan. b. Nazisme Jerman - Kerajaan Turki bercorak republik diketuai Mustafa Kemal - Pimpinan Adolf Hitler - mengagungkan bangsa Jerman. Ataturk - Hitler berusaha memulihkan nasionalisme Jerman • Kemunculan Negara Baru ▪ mengetepikan Perjanjian Versailles. - Keruntuhan empayar Austria Hungry melahir - Austria, ▪ bina angkatan tentera semula Hungry, Czechoslovakia dan Yugoslavia. ▪ Menduduki Rhineland semula. - Perpecahan Empayar Rusia - melahirkan Poland, Estonia, • Jerman tidak puas hati terhadap Perjanjian Versailles Latvia dan Lithuania. - Dianggap tidak adil - Perpecahan Empayar Utmaniyah - melahirkan Lebanon, - Menjejaskan kedaulatan negaranya Syria dan Iraq - Kehilangan tanah jajahan. • Kesan terhadap negara kita - perlu bayar pampasan perang tinggi. • Raja - raja Melayu diminta tandatangani pengisytihran - Itali kerana tidak puas hati terhadap perjanjian ini perang menyokong / memberi taat setia kepada British. keranaidak diberi tanah jajahan baru seperti yang • Bertujuan menyekat kebangkitan orang melayu. diperoleh Perancis dan Poland • Undang-undang berkaitan perang diluluskan oleh British • Kegagalan Liga Bangsa Bangsa • Undang-undang berkaitan dengan perang yg diluluskan - Gagal kuatkuasakan perjanjian pelucutan senjata dan ▪ To Vest in the High Ccommissior Exceptional Power in menangani krisis pencerobohan yang berlaku selepas Time of Public. Perang Dunia pertama ▪ The Trading With Enemy Enactment 1914. - Dunia terdedah kepada konflik berterusan membawa ▪ The Naval and Military News (Emergency) meletusnya Perang Dunia kedua • British manipulasi ekonomi Tanah Melayu seperti wang • Cabaran Liga Bangsa-Bangsa Selepas Perang Dunia hasil timah dan getah. pertama. - Krisis Manchuria (1931-1933). 3.3 Perang Dunia Kedua - Jepun menakluk Manchuria (wilayah China) i • Tahun 1939-1945 - melibatkan negara Eropah dan utara - Perjanjian Pelucutan Senjata (1932-1934) Afrika. - Jerman keluar dari Liga Bangsa - bangsa dan perbesar • Melibatkan Tanah Besar Asia dan Kepulauan Asia tentera secara terbuka. Tenggara. - Krisis Habsyah (1935-1936) • Kuasa Paksi - Jerman, Itali, Jepun. - Itali serang Habsyah di Afrika.

• Kuasa Bersekutu - Britain, Amerika Syarikat, Perancis, Perang Dunia Kedua di Eropah Rusia. • Meletus serangan Jerman terdadap Poland.

- Britain dan Perancis isytihar perang terhadap Jerman Faktor Tercetusnya Perang Dunia Kedua di Eropah • Penaklukan Jerman terhadap Eropah Barat. • Kemunculan Ideologi Baru - Jerman memulakan serangan Blitzkrieg (serangan kilat ) - Bertujuan untuk mengatasi masalah kemelesetan ekonomi bagi menakluk negara di Eropah Barat. - Penduduk Itali dan Jerman mengadakan gerakan politik - Kapal terbang Jerman mengebom sasaran musuh radikal - Diikuti serangan kereta kebal dan tentera bermotosikal. a. Fasisme Itali - Jerman berjaya tawan Poland, Denmark, Norway, - Pimpinan Benito Mussolini. Belanda, Belgium, Luxembourg dan Perancis - Parti Fasis yg kuasai Itali 1922. - Jerman kuasai hampir keseluruh negara di Eropah Barat - Memberi keutamaan kpd kepentingan negara melebihi menjelang tahun 1941 kepentingan individu. • Pengeboman Britain pada sept 1940 - Jun 1941 - Bagi memulihkan imej Itali meluaskan jajahan dgn kuasai Habsyah (Ethiopia) dan Albania - Jerman serang Britain melalui udara dan laut. - SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 34

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

- Musnahkan pelabuhan, kawasan industri dan pertahanan Kejayaan Operasi Pendaratan Tentera Bersekutu telah menjejaskan ekonomi. • Operasi kod “DDay” • Penyertaan Itali dlm Perang di Eropah - Tentera Bersekutu berjaya mendarat di Normandy - Itali isytihar perangi Britain dan Perancis dan menyerang Perancis. Perancis melalui arah selatan. - Berjaya memperdaya tentera Jerman. - Jerman serang Perancis dari arah utara. - Ini telah meningkatkan semangat Bersekutu. • Serangan Jerman terhadap Rusia - Menjadi titik tolak kejayaan membebaskan Perancis - Jerman lancar Operasi Barbarossa. Dan negara Eropah Barat dari penaklukan Jerman. - Serangan besar – besaran untuk menawan Rusia. - Tentera Bersekutu memasuki Jerman dari arah Barat - Menyasarkan bandar utama di Rusia iaitu Leningrad, dan Tentera Rusia serang Jerman di bahagian Moscow dan Stalingrad Timur. 3.4 Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik Berakhirnya Perang Dunia Kedua di Eropah • Berlaku pada tahun - 1941-1945 - Perang Pasifik. • Kerjasama kuasa besar dan keberkesanan strategi • Berlaku di Lautan Pasifik, Tanah Besar Asia, Kepulauan membawa kejayaan tentera bersekutu Asia Tenggara. • Memberi iktibar kepada kepentingan berkerjasama dan • Berpunca - kemunculan Jepun sebagai kuasa tentera di bermuafakat. Asia yang menjalankan imperialisme di Asia Pasifik.

Faktor kejayaan Kuasa Bersekutu dalam Perang Dunia Perluasan Kuasa Jepun kedua di Eropah. • Dasar Perluasan Kuasa Jepun berkait dengan • Kerjasama Kuasa Besar perindustrian, pengaruh golongan tentera dan orde - Pertemuan Presiden Amerika Syarikat, Franklin baharu dunia. Roosevelt, Perdana Menteri Britain, Winston Churchill • Keperluan perindustrian. dan Presiden Rusia, Joseph Stalin. - Jepun muncul sebagai kuasa industri pada abad ke - 19 - Tentera Bersekutu iaitu tentera darat, udara dan laut - Berusaha mengurangkan bergantung kepada Barat bagi beroperasi di bawah Komander Tertinggi Bersekutu yang dapatkan bahan mentah. diketuai Amerika Syarikat - Jepun perlukan wilayah yang dapat bekalkan bahan • Keberkesanan Strategi Serangan mentah dan pasaran - Kesilapan kuasa Paksi membuat keputusan politik dan • Pengaruh golongan tentera. ketenteraan semasa operasi menawan Rusia membawa - Tentera Jepun paling moden di Asia pada abad ke – 20. kegagalan. - Menjadi semakin agresif bila tentera kuasai politik. - Amerika Syarikat unggul dalam perancangan - Masalah ekonomi boleh selesai menerusi ketenteraan. penaklukan kawasan kaya bahan mentah dan boleh

menjadi kawasan pasaran. Kegagalan Operasi Menawan Rusia - Jeneral Hideki Tojo menjadi Perdana Menteri Jepun dan • Pada awal serangan terhadap Rusia berjalan lancar. mengheret Jepun dalam perang. • Tentera Jerman banyak terkorban apabila melewati dua • Orde Baharu Asia musim sejuk di Rusia - Mengembangkan kuasa, kebebasan ekonomi dan • Tempoh perang yang panjang menyebabkan tentera menentang imperialisme Barat. Jerman kehabisan peluru, minyak dan makanan. - Orde baharu di Asia Timur - Jepun, Korea, China, • Melemahkan semangat tenteranya. Manchuria ke dalam satu blok ekonomi dan dikembang • Jeneral Jerman Friedrich Von Paulus ingkari perintah ke Asia Hitler untuk meneruskan peperangan. • Menyerah kalah kepada Rusia di Stalingrad - Jan 1943.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 35

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) Maksud Orde Baharu: Rancangan Jepun untuk singkirkan • Membawa Amerika Syarikat terlibat dalam Perang di Asia imperialis Barat di Asia dan anjurkan perkongsian kuasa serta Pasifik apabila isytihar perang terhadap Jepun kekayaan lebih adil dlm kalangan negara di Asia • Kejayaan Jepun - Strategi berkesan dan penguasaan serangan melalui laut, Sekatan Ekonomi Terhadap Jepun darat, udara. • Selepas kuasai Korea, Manchuria dan China, Jepun - Jepun berjaya membentuk empayar luas di Asia Pasifik kuasai kawasan strategik Laut China Selatan termasuk menjelang April 1942 K Pulau Hainan dan IndoChina. • Kesan Perang Dunia kedua • Mendapat reaksi Bersekutu - Amerika Syarikat, British, - Korbankan 75 juta nyawa Belanda. - kemusnahan harta benda Mengenakan sekatan ekonomi bagi menghalang Jepun • - kematian, kesengsaraan, kelaparan, ketakutan, kezaliman memperoleh bahan mentah untuk industri dan operasi dan kemiskinan Iktibar perang. 3.5 Faktor Kedatangan Jepun ke Negara Kita. Sekatan ekonomi ialah tindakan menghentikan • Serangan bermula di Tanah Melayu 8 Dis 1941 perdagangan. Membekukan semua harta milik Jepun di wilayah yang dikuasai British, Amerika Syarikat ,Belanda. • Serangan terhadap Sarawak dan Sabah 16 Dis1941. • Bertujuan memenuhi keperluan ekonomi dan kepentingan strategik ketenteraan akibat sekatan ekonomi oleh Rancangan Penaklukan Wilayah di Selatan Bersekutu. • Sebagai jalan keluar dari sekatan ekonomi Bersekutu. • Menggunakan propaganda - “Semangat Asia” - “Asia • Jepun rancang kuasai wilayah di selatan Asia Tenggara. untuk orang Asia”. • Jerman hantar pakarnya ke Jepun untuk mengkaji • Menanam semangat antipenjajah Barat dan menonjolkan serangan terhadap wilayah selatan. imej Jepun sebagai pembela negara Asia. • Membantu perkembangan industri pembuatan kapal terbang Jepun. Faktor Kedatangan Jepun • Hasrat Jepun membentuk pemerintahan baharu di Asia a. Eksploitasi Sumber Bahan Mentah Pasifik mencapai kemuncak. • Jepun ingin mengeksploitasi bahan mentah untuk • Bila rundingan di Amerika Syarikat untuk menamatkan keperluan industri. sekatan ekonomi terhadap Jepun gagal. • Kesan Pembaharuan Meiji dan operasi ketenteraan • Pemerintah tentera Jepun mengarahkan serangan Jepun. serentak terhadap Asia Pasifik pada Disember 1941. • Tanah Melayu pengeluar timah dan getah di dunia, menghasilkan emas, bijih besi, arang batu dan bauksit. Pakatan Tiga Negara - 1940 Jepun tandatangani perjanjian • Sarawak kaya dgn minyak iaitu di Miri dan Lutong. Pakatan Tiga Negara dgn Jerman dan Itali menjadikan Jepun terikat dgn Kuasa Paksi • Pendudukan Jepun merupakan sebahagian pembentukan kawasan Lingkungan Sekemakmuran Asia Bermula Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik Timur Raya. • Serangan Jepun Serang Tanah Melayu. • Bertujuan mengukuhkan ekonomi Jepun • Serangan ke atas Pearl Harbour, Hawai. b. Kepentingan Strategik Ketenteraan • Pengkalan tentera laut Amerika Syarikat di Pasifik. • Kedudukan strategik negara kita sesuai untuk • Bertujuan melumpuhkan tentera laut Amerika Syarikat di ketenteraan Jepun. Pasifik. • Penguasaan Singapura membuka laluan penguasaan • Menjadi penghalang kepada perluasan kuasa Jepun telaga minyak di Sumatera. Serangan • Penguasaan Pulau Borneo menjayakan penaklukan di • Serangan ke atas wilayah jajahan Amerika Syarikat, Pulau Jawa. Britain dan Belanda

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 36

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) Tentera jepun menggunakan Strategi Serangan kilat - • Sumatera diletakkan dibawah tentera Jepun berpusat di Gerakan menyerang dengan kombinasi angkatan tentera Bukit Tinggi Sumatera. darat, udara dan laut untuk menawan Tanah Melayu. • Tanah Melayu diletak bawah tentera Jepun berpusat di

Taiping Perak. Serangan Jepun Terhadap Negara Kita. • Singapura dikenali sebagai Syonan-to ( Pulau Cahaya • Pendaratan serentak di Pantai Sabak Kota Bharu dan Selatan ) diasingkan dari Tanah Melayu. Singgora dan Pattani di Thailand – 8 disember 1941. • Tanah Melayu dikenali sebagai Malai Baru(Melayu Baru). • Keseluruhan Tanah Melayu jatuh ketangan Jepun apabila • Perlis, Kedah, Kelantan Terengganu dipindahkan bawah Singapura ditawan pada15 febuari 1942. pentadbiran di Thailand. • Tentera Jepun mendarat di Kota Bharu dan mara ke • Sarawak, Sabah, Brunei digabung menjadi satu unit selatan melalui jalan darat di negeri pantai timur pentadbiran dikenali Kita Boruneo dan diketuai Gabenor • Kapal Refulse dan Prince Of Wales di gerakan untuk Jeneral. menyekat kemaraan Jepun.

• Di tenggelamkan oleh Jepun di pengairan Kuantan. Kempeitai - Pasukan polis tentera utk menjaga kepentingan • Serangan Jepun melalui Pantai Timur pentadbiran tentera Jepun. - Ganas, kejam, menyeksa, • Tentera Jepun mendarat di Thailand memasuki Kedah membunuh sesiapa disyaki sbg antipentadbiran Jepun. • Berpecah kepada dua pasuksan untuk mara ke selatan b. Dasar terhadap Raja-raja Melayu • Satu pasukan ke Pulau Pinang – mara ke selatan melalui persisiran pantai • Jepun iktiraf kedudukan Raja-raja Melayu sebagai ketua dalam hal agama Islam dan adat Melayu. • Satu pasukan lagi melalui jalan darat menuju bandar utama negeri pantai barat. • Diberi pencen seperti sebelum perang. • Kemaraan tentera jepun melalui pantai barat. • Kedudukan Sultan di negeri masing – masing di bawah pengawasan Gabenor Jepun. • Serangan tentera jepun ke atas Sarawak dan sabah bermula pendaratan di miri • Pengiktirafan dibuat semasa persidangan Raja-raja Tanah Melayu dan Sumatera di Singapura pada Januari • Sepasukannya mara ke sibu dan Kuching. 1943 • Sepasukan lagi mara ke sabah melalui labuan dan

menduduki bandar utama sabah c. Dasar terhadap Kepimpinan Tempatan • Pendudukan jepun di Sandakan melengkapkan kempen • Memberi peluang kenaikan pangkat kepada pemimpin serangan jepun di sabah. tempatan.

• Bertujuan mengatasi masalah kekurangan pegawai dan 3.6 Dasar Pendudukan Jepun di Negara Kita mendapat sokongan penduduk. • Jepun memperkenalkan pemerintahan tentera. • Penubuhan Institut Latihan Pemimpin - pemimpin Muda • Dasar ini diterima daripada Panglima Agung Japanese (Koa Kunrenjo) untuk melatih dan menanam semangat Southern Army. memperjuangkan cita-cita politik penduduk tempatan.

Dasar Pentadbiran Dasar ekonomi a. Pentadbiran Tentera Jepun • Melaksanakan ekonomi kawalan • Tanah Melayu gabung dengan Sumatera untuk • Memperkenalkan Rancangan Pengeluaran Lima Tahun. membentuk Kawasan Pertahanan Khas. - Untuk bangunkan industri tempatan. • Diletakkan di bawah pentadbiran tentera Jepun ke-25 - Memastikan penggunaan optimun peralatan dan yang berpusat di Singapura. kemudahan sedia ada • Dipisahkan kerana terdapat perbezaan sistem politik dan • Jawatankuasa Penyelidikan Bahan. ekonomi ketara di bawah British dan Belanda sebelum - Mengawal selia pelupusan barangan. perang - Membuat penyelidikan kegunaan baharu.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 37

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Dasar Sosial • Keperitan hidup menjadikan penduduk kreatif, berdikari a. Pendidikan. dan hasilkan ciptaan baharu berasaskan bahan tempatan • Menutup sekolah Inggeris dan Cina. untuk kelangsungan hidup seperti tempe dari biji getah. • Sistem persekolahan Jepun diperkenalkan - membentuk semangat persaudaraan sejagat (Hakko Layanan terhadap penduduk Ichiu). • Layanan berbeza mengikut kaum. - mencapai teknologi industri. • Melayu / peribumi. - Meningkatkan disiplin. - Layanan baik kerana berkerjasama dengan Jepun. - menerap nilai Jepun. - Untuk dapat sokongan bagi licinkan pentadbiran. • Tentera Jepun berusaha pupuk nasionalisme Asia. • India. • menghapuskan pengaruh Barat. - Bantu orang India menubuhkan Tentera Kebangsaan • Tanam kesetiaan kepada Jepun melalui Pendidikan. India di Tanah Melayu dan Borneo Utara di bawah • Pendidikan Semangat Jepun (Nippon Seishin), hormat pimpinan Subhas Chandra Bose. kebudayaan dan Maharaja Jepun (Tenno Heika). - Org India digalakkan menyertai untuk kemerdekaan India. • Pengajaran bahasa Jepun (Nippon Go) dalam usaha - Untuk dapatkan kerjasama orang India dalam rancangan jadikan bahasa Jepun sebagai lingua franca dalam Jepun kuasai negara India. Lingkungan Sekemakmuran Asia Timur Raya. • Cina. • Perhimpunan pagi menghadap arah negara Jepun - - Layanan kejam - permusuhan Perang China Jepun. nyanyi Lagu Kebangsaan (Kimigayo). - Dipaksa bayar wang sebagai hukuman penentangan • Pegawai jepun menanipulasi pegawai agama untuk terhadap Jepun masa perang tersebut. tujuan propaganda Jepun. • Semua kaum sengsara dan pengalaman pahit akibat kekejaman Jepun. b. Sikap Jepun terhadap agama • Kaum Cina teruk sengsara berbanding kaum lain. • Jepun hormat agama Islam dan adat Melayu. • Landasan Keretapi Maut bukti kekejaman tentera Jepun. • Tidak campur tangan dalam adat resam tempatan. • Ramai terkorban akibat kerja berat, kekurangan makanan • Kelas pengajian al-Quran dan sekolah agama dan ubat, penyakit dan suasana buruk di tempat kerja. diteruskan. • Majlis Agama Negeri dibentuk. 3.7 Perjuangan Rakyat Menentang Pendudukan Jepun • Persidangan agama Islam diadakan di Singapura dan • Dua batalion Rejimen Askar Melayu dalam Kuala Kangsar. mempertahankan tanah air ketika serangan jepun • Masjid guna untuk sampaikan titah sultan. 1. Rejimen Askar Melayu Benteng Pertahanan Tanah c. Catuan dan penghasilan makanan Air. • Memperkenalkan Ordinan Kawalan Barangan dan • Batalion kedua Rejimen Askar Melayu (RAM) bersama Bahan Penting. tentera British menentang pendaratan Jepun di Kelantan . • Untuk mengawal bekalan barangan akibat kekurangan • Pertempuran RAM di Singapura mempunyai semangat makanan. juang tinggi. • Catuan makanan dikuatkuasakan untuk mengawal • Leftenan Jeneral A.E Percival, Panglima Pemerintah penjualan barang asas seperti beras, garam dan gula Tentera British di Tanah Melayu menyifatkan semangat • Kad catuan makanan oleh Pejabat Kawalan Makanan juang sebagai contoh keteguhan dan ketahanan sebagai untuk merekodkan tarikh, jenis dan kuantiti barang. inspirasi generasi akan dating. • Menggalakkan penduduk menanam makanan sendiri • Keberanian dan keperwiraan askar Melayu sanggup melalui kempen “Tambah Lebih Banyak Makanan” berjuang hingga hujung nyawa wajar dikenang dan iktibar untuk cukupkan makanan dalam negeri. nilai sedia berkorban untuk tanah air.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 38

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) • Tokoh pejuang tanah air 6. Force 136 - Leftenan Adnan Saidi. • British menubuhkan South East Asia Command (SEAC) - Pertempuran di Bukit Candu, Singapura. berpusat di Colombo, Sri Lanka. - julang nama RAM dan keberanian beliau. • Membentuk unit khas Force 136. - Leftenan Ibrahim Alla Ditta MC. • Mendapat latihan di India dan Sri Lanka. - Menyelamatkan hampir 2000 org tentera Bersekutu yang • Tujuan mendapat sokongan org Melayu dan menubuhkan terperangkap di pantai Johor. pasukan gerila anti-Jepun. - Dianugerahkan Pingat Military Cross • Di anggotai oleh Mejar Tengku Mahmood Mahyiddeena, - Koperal Yaakob Bidin. Leftenan Tunku Yusuf Tunku Yaakub, Kapten Ibrahim - Dianugerah pingat Military Medal atas keberanian dalam Ismail dan Leftenan Osman Tengku Mohd Jiwa. - perang di Pasir Panjang • Force 136 dan gerila Melayu bekerjasama menentang Jepun dengan menjalankan aktiviti rahsia di Tanah 2. Penentangan MPAJA. Melayu. • Kekejaman Jepun menyebabkan sebahagian orang Cina • Mengumpul maklumat, melakukan sabotaj, menyebar mencari perlindungan di bawah Parti Komunis Malaya propaganda dan melancarkan Operasi Zipper (serangan (PKM) bagi elak diseksa dan dibunuh. secara besar-besaran menawan Tanah Melayu semula • Mereka menubuhkan pasukan gerila. pada 1945. • Malayan People’s Anti-Japanese Army (MPAJA) • Force 136 Ulu Perak – Askar Melayu Setia ditubuhkan selepas PKM bersetuju mewujudkan pasukan - Mendarat di Hulu Perak. sukarela yang dilatih British. - Dengan bantuan Pegawai Daerah Gerik Kapten Mohd • PKM diberi latihan di Sekolah Latihan Khas di Singapura Salleh Hj Sulaiman, Askar Melayu Setia ditubuhkan untuk kerja sabotaj dan perang gerila terhadap Jepun. • Force 136 Pahang – Wataniah Pahang. • Mrk dihantar ke Tanah Melayu utk membentuk pasukan - Mendarat di Raub Pahang. gerila yg menjadi asas pembentukan 8 rejimen. - Dengan bantuan Penolong Pegawai Daerah Raub, Yeop Mahidin, gerila Wataniah Pahang ditubuhkan. 3. Kerjasama MPAJA dan Force 136. • Force 136 Kedah – Gerila Melayu Kedah • MPAJA dan Force 136 yang mewakili tentera British telah - Mendarat di Kg Kuala Jening, Kedah. mengadakan perjanjian kerjasama melawan Jepun. - Dengan bantuan Pegawai Daerah Kedah dan Tunku • MPAJA mendapat bantuan senjata, ubatan, kewangan Abdul Rahman gerila Melayu Kedah ditubuhkan dan latihan ketenteraan dari tentera British. Penentangan individu 4. Kerjasama Parti Kuomintang dan MPAJA 1. Gurchan Singh - Gerila Cina yang dikuasai nasionalis daripada • Anggota polis sebelum pendudukan Jepun. Parti Kuomintang (KMT) menentang Jepun di utara • Menyebarkan risalah dan propaganda. Tanah Melayu. • Nama samaran “Lion of Malaya”. - Mereka menubuhkan Overseas Chinese AntiJapanese • Risalahnya diedar secara teratur dan berkesan untuk Army ( OCAJA) - Tentera Bintang Satu. memberitahu pendudukan tentang fakta sebenar perang - Gerila KMT setuju kerjasama dengan MPAJA / PKM bagi dan pendudukan tentera Jepun. menentang • Menghadiri sidang akhbar tentera Jepun dengan menyamar sebagai wartawan. MPAJA gerakan anti-Jepun terbesar di Tanah Melayu. • Mendalangi sabotaj terhadap landasan kereta api yang Menyebabkan Jepun guna tentera / polis orang Melayu untuk jejaskan pengangkutan Jepun. menentang MPAJA yang menimbulkan ketegangan kaum. • Ditangkap oleh Kempeitai setelah dikhianati tapi berjaya

lari ke Burma hingga perang tamat

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 39

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) Syabil Kathigasu 2. Pemberontakan Jesselton. • Nama Syabil Medan Daly. • Dikenali sebagai Pemberontakan Double Tenth. • Jururawat yg berani dan cekal membantu mangsa perang • Diketuai Albert Kwok gerila anti-Jepun di Perak. • Kumpulan Albert Kwok dikenali gerila Kinabalu. • Syabil dan Suami Dr. Abdon Clement Kathigasu buka • Lancar serangan terhadap pejabat pentadbiran, balai klinik di Ipoh sebelum perang hingga kedatangan Jepun polis ,kemudahan Tentera Diraja Jepun. • Semasa Jepun mereka memberi bantuan ubat dan • Membunuh tentera Jepun di Jesselton, Kota Belud, perubatan kepada gerila anti-Jepun. Menggatal dan Tuaran. • Menyembunyikan radio dan berkongsi maklumat dari • Jepun bertindak balas Jepun melancarkan serangan siaran radio British dengan gerila anti-Jepun. balas dengan pantas dan kejam. • mereka ditangkap bila kegiatan terbongkar. • Perkampungan di pesisiran pantai diserang dan dibom • Semasa dalam tahanan mereka diseksa hingga • Beratus - ratus disoal siasat dan diseksa hingga mati suaminya mati. dalam usaha cari pemimpin dan pemberontak • Setelah Jepun menyerah kalah Syabil dibebaskan dan • Albert Kwok menyerah diri dengan harapan dapat dibawa ke Britain untuk rawatan. menamatkan serangan balas Jepun terhadap orang • Dianugerahi Pingat King George di Istana Buckingham awam. oleh Raja George VI kerana berani dan wanita pertama • Beliau dan 175 anggota lain dihukum bunuh di Petagas dari Tanah Melayu terima anugerah. dan 131 org dipenjara di Labuan • Terdapat Gerila anti Jepun yang dipimpin oleh Datu Gerakan Anti-Jepun di Sarawak dan sabah Mustapha Datu Harun. 1. Operasi Semut. • Siri operasi peninjauan oleh Unit Khas Z Australia - 3.8 Perkembangan Gerakan Nasionalisme Tempatan dan Kempen tentera Bersekutu menentang Jepun di Pendudukan Jepun. Sarawak. 1. Perkembangan semangat anti penjajah. • Jabatan Peninjauan Perkhidmatan Australia (Australian • Pendudukan Jepun di Tanah Melayu berlaku ketika Services Reconnaissance Department (SRD) kesedaran nasionalisme mula berkembang. • Mengumpulkan risikan dan melatih orang tempatan • Slogan “Asia untuk Asia” dan “Konsep Lingkungan melancarkan perang gerila melawan Jepun. Sekemakmuran Asia Timur Raya” menekankan • Anggota SRD mendarat di kawasan tengah dan timur laut kebebasan Asia, menentukan kemajuan dan Sarawak untuk atur penentangan terhadap Jepun dan meningkatkan persaudaraan sejagat. membuat persediaan pendaratan pasukan Bersekutu. • Selari dengan perjuangan nasionalis seperti Kesatuan • Anggota SRD terdiri dari tentera Australia, British dan Melayu Muda (KMM). New Zealand. • KMM bekerjasama dengan Jepun dan berharap Jepun • Rekrut tempatan yang dikenali gerila Semut diambil dari dapat beri kemerdekaan. orang Kayan, Kenyah, Kelabit da Murut. • Kejayaan tentera Jepun mengalahkan British • Org Iban dari Rajang kemudian sertai SRD. menyedarkan orang tempatan bahawa orang Asia • Kepakaran gerila Semut penting dalam merancang mampu mengalahkan orang Eropah yang dianggap taktikal perang gerila menentang Jepun kerana penduduk kuasa besar. tempatan tahu selok belok bumi Sarawak 2. Perjuangan menuntut kemerdekaan dikalangan orang • Kawasan Operasi Semut Melayu. - Semut 1 : Lembah Bario hingga ke Belait dan Trusan • Tentera Jepun membebaskan nasionalisme Melayu (ahli - Semut II: lembangan Sungai Baram, Tutong, Marudi KMM) yang dipenjarakan oleh British. dan Brunei. • Membangkitkan semangat nasionalisme. - Semut III: seluruh lembangan Sg Rajang. • Jepun beri ruang kepada KMM untuk dapatkan sokongan - Semut IV: Bintulu dan Mukah masyarakat tempatan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 40

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Jepun mem bubar KMM kerana tindakan pemimpinnya 4. Kesedaran Politik di Sabah tuntut merdeka dari Jepun. • Pendudukan Jepun memberi kesedaran politik masyarakat • Jepun tidak akan beri merdeka walaupun membantu Sabah. Jepun dalam peperangan dengan British. • Pertubuhan yang ditubuhkan selepas pendudukan Jepun • KMM menguna taktik baharu - Giyu Gun dan Giyu Tai seperti Parti Kebangsaan Melayu Labuan (PKML) oleh menyertai gerakan bawah tanah menentang Jepun Tengku Noordin, Abu Bakar dan Zakaria Gunn • Jepun semakin tertekan dengan serangan Bersekutu berdasarkan idea Harun Aminurrashid dan berusaha memenangi hati nasionalis Melayu. • Di bahagian pantai timur Sabah, Parti Kebangsaan Melayu • Pemimpin KMM menubuhkan Kesatuan Rakyat Tawau ditubuhkan. Indonesia Semenanjung (KRIS). • Pengerusinya Orang Kaya-Kaya Abu Bakar. • Jepun merestui matlamat KRIS untuk mencapai kemerdekaan bersama dengan Indonesia melalui 3.8 Keadaan Negara Kita Selepas Kekalahan Jepun. semangat “Asia untuk Asia”. • Amerika syarikat menggunakan bom atom dalam • Tidak dapat dilaksanakan kerana Jepun menyerah serangan terhadap jepun pada ogos 1945. kalah pada 15 Ogos 1945. • Perjuangan KRIS diteruskan dengan penubuhan Parti Kekalahan Jepun Dan Pengakhiran Perang Dunia Kedua Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM) iaitu parti pertama ditubuhkan selepas zaman pendudukan Jepun Amerika Syarikat guna bom atom - Bom 6 ogos 1945 Atom “Little Boy” digugurkan ke atas Giyu Tai. bandar Hiroshima Pasukan membantu pertahanan pesisiran pantai dan Kabinet Jepun bermesyuarat menjaga ketenteraman awam. Onan Haji Siraj ketua sbg 8 ogos 1945 memutuskan untuk meneruskan Leftenan Kolonel peperangan 3. Kesedaran Politik di Sarawak Bom atom “Fat Man” digugurkan ke atas 9 ogos 1945 • Dikawal melalui persatuan yang ditaja oleh Jepun . bandar Nagasaki • Persatuan Cina digabungkan menjadi Kakeo Kokokai. Maharaja Hirohito umum Jepun • Jepun kekurangan pegawai - org Melayu dan Iban menyerah kalah. Jepun meminta agar diberi jawatan dan kuasa lebih tinggi. 15 ogos 1945 maharaja terus diiktiraf sebagai • Pemimpin tempatan menjadi Pegawai Daerah ialah pemerintah dan dipersetujui oleh Abang Haji Openg (Kuching), Empenit Adam Bersekutu (Simanggang) dan Satem (Lawas). • Dato Haji Abdul Razak bin Abdul Hamid (Razak Sensei) • Memberi kesedaran dan keyakinan kepada pegawai • Rakyat negara kita yg selamat dalam pengeboman di tempatan untuk menjalankan tugas penting. Hiroshima. • menjadikan peribumi Sarawak lebih yakin untuk • Umur belasan tahun menuntut di Universiti Hiroshima. berkerajaan sendiri selepas Perang Dunia kedua. • Selepas Jepun menyerah kalah - Lord Louis Mountbatten Pemerintah Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia Tenggara Kakeo Kokokai. merancang untuk segera mendarat di Tanah Melayu. - Persatuan Cina Seberang Laut anjuran Jepun • Namun tidak dibenarkan berbuat demikian hingga selesai - Gabungan persatuan Cina yang merangkumi dialek, daerah dan nama keluarga di bawah satu pertubuhan. upacara penyerahan rasmi oleh pemerintah tentera Jepun - Diasaskan di Kuching. kepada Jeneral Douglas MacArthur pada 2 September - Mempunyai cawangan di bandar utama yang didiami 1945 orang Cina seperti Sibu. • 3 Sept. 1945 - Tentera British kembali ke Tanah Melayu

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 41

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) • Upacara rasmi penyerahan kalah tentera Jepun di Sabah, • Bertujuan mempertahankan maruah bangsa, hak, harta dan Sarawak, Singapura, Tanah Melayu kelangsungan hidup orang Melayu. • Kepimpinan ulama tempatan memberi inspirasi kepada Pendaratan pertama tentera British di orang Melayu berhadapan kezaliman Bintang tiga 3 Sept 1945 Pulau Pinang, 3 minggu selepas Jepun • Haji Salleh Abdul Karim (Kiai Salleh) menentang Bintang menyerah kalah tiga dengan menubuhkan pasukan Tentera Selempang Pemerintah Tertinggi Tentera Jepun ke-37 Merah. 10 Sept 1945 Leftenan Masao Baba menyerah kalah di • Tuan Haji Bakri Haji Mohd Saman menjadi Khalifah Perang Surrender Point, Labuan Panjang dalam hadapi Bintang tiga di Sungai Manik, Perak Mejar Jeneral Hiyoe Yamamura menyerah kalah kepada tentera Bersekutu di atas Kompromi dan Usaha Perundingan 11 Sept 1945 kapal Tentera Laut Australia, HMAS • Kebangkitan orang Melayu mencetuskan pergaduhan Kapunda di Kuching kaum. Lord Mountbatten, Pemerintah Tertinggi • Menyedarkan pemimpin dan raja-raja Melayu tentang 12 Sept 1945 Tentera Bersekutu di Asia Tenggara kepentingan perdamaian menandatangani pernyataan menyera • Usaha Dato’ Onn Jaafar Jeneral Teizo Ishiguro menyerah kalah - Dato Onn dilantik oleh Sultan Ibrahim sebagai Pegawai 13 Sept 1945 kepada Leftenan O.L Robert di Kuala Daerah Batu Pahat. Lumpur - Tugas utamanya menamatkan kekacauan dan memulihkan keamanan di Batu Pahat. • Penyerahan kalah Jepun menamatkan pendudukan Jepun - Ogos 1945 beliau atur perundingan Kiai Salleh dan di negara kita dari 15 Februari 1942-12 September 1945. pemimpin Melayu dengan ketua Bintang Tiga di Dewan Perniagaan Cina Batu Pahat. Penguasaan Bintang Tiga Di Tanah Melayu - Beliau berjaya memujuk Kiai Salleh membebaskan orang • Kelewatan pendaratan semula tentera British Cina yang ditahan di Parit Raja. menyebabkan kekosongan kuasa politik - Bintang Tiga menamatkan penguasaan mereka di Balai • Kesempatan ini digunakan oleh Bintang Tiga PKM melalui Polis Batu Pahat. MPAJA mengambil alih Tanah Melayu. - Kedua - dua pihak beri kerjasama kepada beliau sebagai • Mereka anggap kekalahan tentera Jepun sebagai lambang Pegawai Daerah untuk mengembalikan keamanan di keunggulan, kekuatan dan keberanian mereka menentang Johor. Jepun • Peranan Raja²Melayu • PKM melalui Bintang Tiga menguasai bandar, balai polis - Berperanan menyelesaikan pergaduhan kaum. dan pejabat pentadbiran kerajaan tinggalan tentera Jepun. - Sultan Pahang Sultan Abu Bakar Ri’ayatuddin Al-Mu’adzam • Menjalankan undang – undang sendiri. Shah • Menggunakan sebuah mahkamah yang dikendalikan oleh - berangkat ke Kuala Lipis untuk mengingatkan penduduk komunis untuk menjatuhkan hukuman mati terhadap agar tidak lagi berlaku pergaduhan antara orang Melayu sesiapa yang bekerjasama dengan Jepun terutama orang dan Cina Melayu. - Sultan Perak Sultan Abdul Aziz Almustasim Billah Shah • Menyeksa dan membunuh anggota polis, askar, pegawai- mengadakan lawatan dan pemantauan ke beberapa daerah dan sukarelawan Melayu. daerah. • Perbuatan ini melampau dan mencabar kesabaran orang - memastikan tiada pergaduhan antara orang Melayu dengan Melayu Cina. • Tempoh penguasaan lebih kurang 14 hari berada di - Melawat kawasan yang terlibat untuk berjumpa dengan pemimpin setempat. bawah Bintang Tiga - Mesyuarat dengan penghulu, ketua kampung dan pegawai kerajaan bagi memastikan kerja pemulihan selepas perang Tindak Balas Orang Melayu diberi keutamaan. • orang Melayu bersatu bila Bintang 3 ancam institusi politik,

kekeluargaan dan agama Islam.

• Gangguan Bintang 3 dalam urusan agama di surau dan

masjid menyebabkan orang Melayu membentuk Gerakan

Fi-Sabilillah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 42 •

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) Sarawak Selepas Jepun Menyerah Kalah. Nota Tambahan • Berlaku ketegangan kaum di beberapa tempat sebelum pendaratan tentera Australia pada 11 Sept 1945. • Permusuhan berlaku antara bekas gerila peribumi yang dilatih oleh SRD dengan orang Cina yang bersubahat dengan tentera Jepun Kuching. • Campur tangan segera tentera Australia mengenakan perintah berkurung berjaya menghalang pertumpahan darah antara kaum.

Rumusan Kesan Pendudukan Jepun • Memberi impak negatif terhadap keharmonian masyarakat. • Pelbagai usaha dilakukan bagi kembalikan keharmonian masyarakat. • Iktibar supaya mengelak daripada perkara yang boleh menimbulkan ketegangan kaum. • Memberi ancaman kepada kerukunan hidup bermasyarakat dan kestabilan negara

Kesan konflik dunia. • Perang Dunia pertama dan Perang Dunia kedua memberi kesan terhadap kehidupan manusia. • Sengsaraan dan kemusnahan akibat perang memberi iktibar tentang nikmat keamanan yang wajar dipertahankan utk kesejahteraan. • Kita perlu belajar untuk hidup bersama-sama bagi menjamin keadaan aman dan harmoni

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 43

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

1 Pada tahun 1914, empayar uthmaniyah 5. Mengapakah jerman tidak berpuas hati dengan mengeluarkan fatwa untuk orang islam. perjanjian Versailles ?

Mengapa empayar uthmaniyah bertindak demikian ? A Terpinggir dalam perkembangan ekonomi. B Dilarang memiliki Angkatan perang. A Mencetus revolusi agama. C Kehilangan tanah jajahan. B Menyeru menentang penjajah. D Tercetus perang saudara. C Menyekat pengaruh penjajah. D Menghapuskan fahaman sekularisme. 6 Maklumat berikut berkaitan perang dunia kedua.

2. Gambar 1 adalah akhbar utusan melayu yang Faktor X diterbitkan sebelum perang dunia kedua. Tercetusnya perang dunia kedua

Apakah faktor X

A Penamatan system beraja B Kegagalan liga bangsa-bangsa. C Jepun menyerang Pearl Habour Gambar 1 D Masalah kemelesetan ekonomi

Apakah isu yang dimuatkan dalam akhbar tersebut ? 7 Gambar 2 adalah setem pos jerman 1938 yang meraikan hubungan erat hitler dan Mussolini. A Kesedaran Kebangsaan B Kemunduran rakyat C Kekejaman penjajah D Ketidakstabilan politik

3. Perang dunia pertama telah berlaku dari tahun 1914 hingga 1918. Apakah faktor pemangkin perang tersebut ? Gambar 2

Apakah slogan yang digunakan dalam setem tersebut A Pembunuhan pewaris takhta

B Pembesaran Angkatan tentera Jepun A semangat asia C Penyerangan jerman ke atas Poland B Beban orang putih D Perluasan pengaruh itali di Habsyah C Dua orang satu perjuangan

D Kawasan kesemakmuran Bersama 4 Maklumat berikut berkaitan kesan perang dunia

pertama dari segi politik. 8. Maklumat berikut adalah prinsip serangan jerman

bagi menakluki negara eropah. Persidangan damai yang diadakan pada bulan

Jun1919 membawa kepada Pementerai Blitzkrieg Perjanjian Versailles

Apakah maksud prinsip tersebut ? Mengapa perjanjian tersebut dikatakan membawa

kesan kepada negara eropah ? A Serangan berani mati.

B Serangan kilat. A Pembentukan negara baharu C Serangan gerila. B Perkembangan fahaman komunis D Serangan terancang. C Pertambahan kaum imigran

D Pembahagiaan kekayaan samarata

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 44

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) 9 Maklumat berikut dikaitkan dengan kemenangan Apakah kesan apabila matawang tersebut dicetak pihak bersekutu dalam perang dunia kedua. tanpa kawalan?

• Kerjasama A Ekonomi berkembang • Permuafakatan B Taraf hidup meningkat C Berlaku inflasi Apakah faktor kemenengan tersebut ? D Infrastruktur maju

I Perpecahan pakatan tentera. 13. Gambar 4 mempunyaiperkaitan pendudukan jepun di II Propaganda yang berkesan. tanah melayu III Kerjasama kuasa besar. IV strategi berkesan.

A I dan II. B I dan IV. C II dan III. D III dan IV. Apakah ingin digambarkan dalam novel tersebut ? 10. Maklumat berikut berkaitan perang yang berlaku pada tahun 1941 – 1945. A keperitan hidup rakyat B Kekejaman tentera Jepun Perang pasifik C Semangat persaudaraan sejagat D Memupuk semangat nasionalisme Mengapakah perang ini berlaku ? 14. Tokoh berikut banyak memberi sumbangan penting A Imperialisme Barat dalam perkembangan nasionalisme di negara kita. B Dasar Neokolonisasi C Dasar Dekolonisasi D Imperialisme Jepun

11 Rajahg berikut adalah perluasan kuasa jepun sehingga perang dunia kedua

1910 Jepun menguasai korea 1932 Jepun menduduki Manchuria 1937 Jepun menduduki china 1941 Jepun menduduki indochina

Apakah reaksi pihak bersekutu terhadap jepun ? Apakah sumbangan tersebut ?

A Menawarkan perjanjian A Berkerjasama dengan komunis. B Menutup pintu sempadan B Berjuang menentang British. C Mengenakan sekatan ekonomi C Berjuang menentang Jepun. D Menguatkan Angkatan tentera D Berkerjasama dengan force 136.

12. Gambar 3 merupakan wang yang digunakan semasa 15 Apakah peranan Giyu Tai dalam Gerakan pendudukan jepun di tanah melayu. nasionalisme zaman pendudukan Jepun ?

A Pertahanan persisiran pantai. B Persatuan cina seberang laut. C Menguruskan ekonomi jepun D Melancarkan Gerakan gerila. Gambar 3 SA RAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 45

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

NASIONALISME DI NEGARA KITA SEBELUM PERANG DUNIA PERTAMA

Gerakan nasionalisme di tanah melayu sebelum perang dunia kedua tercetus daripada gerakan orang melayu menentang campurtangan British.

a. Terangkan secara ringkas, kesedaran awal nasionalisme sebelum perang dunia kedua.

______

______

______

______

______

______( 6 markah )

b. Mengapakah penentangan tok janggut dianggap Gerakan politik antarabangsa walaupun menggerakkan penentangan bercorak tempatan.

______

______

______

______

______

______( 6 markah )

c. Apakah ikhtibar daripada perkembangan nasionalisme di tanah melayu ?

______

______

______

______

______

______( 8 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 46

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

LATAR BELAKANG PERANG DUNIA PERTAMA

Peta Eropah Menunjukkan Lokasi Perang Dunia Pertama Antara Kuasa Tengah Dan Pakatan Bertiga

a. Nyatakan faktor tercetusnya perang dunia pertama .

______

______

______( 3 markah )

b. Perang dunia pertama memberi kesan yang besar terhadap negara eropah. Buktikan.

______

______

______( 3 markah )

c. Bagaimanakah kita dapat mengelakkan berlakunya peperangan ?

______

______

______

______

______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 47

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERANG DUNIA KEDUA

Jadual berikut adalah pihak yang terlibat dalam perang dunia kedua ( 1939 – 1945 ).

Kuasa Paksi Kuasa Bersekutu • Jerman • Britain • Itali • Amerika syarikat • Jepun • Perancis • Rusia a. Nyatakan dua medan pertempuran berlakunya perang dunia kedua ?

I. ______

II. ______( 2 markah ) b. Nyatakan faktor tercetusnya perang dunia kedua ?

______

______

______( 2 markah ) c. Jerman yang kalah dalam peperangan dunia pertama menganggap perjanjian versailles tidak adil. Mengapa berlaku situasi tersebut ?

______

______

______

______( 3 markah ) d. Mengapakah kita perlu menjalinkan hubungan bauk dengan negara – negara lain ?

______

______

______

______( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 48

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERANG DUNIA KEDUA DI ASIA PASIFIK

Tokoh berikut adalah tulang belakang kepada berlakunya Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik pada tahun 1941 – 1945 di Lautan Pasifik, Tanah Besar Asia dan Kepualauan Asia Tenggara

a. Mengapakah tokoh tersebut menjalankan dasar perluasan kuasa ? ______( 3 markah ) b. Jepun telah mengalami sekatan ekonomi daripada Amerika Syarikat, Belanda Dan Britain. Bagaimanakah Jepun mengatasi masalah tersebut ?

______

______

______

______( 3 markah ) c. Apakah tindakan harus diambil oleh negara kita untuk mengelakkan diri dari konflik antarabangsa pada masa kini ? ______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 49

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

FAKTOR KEDATANGAN JEPUN KE NEGARA KITA.

Peta kemaraan tentera jepun menguasai Tanah Melayu dan Singapura yang bermula pada 8 disember 1941.

a. Mengapakah negara kita menjadi sasaran jepun setelah sekatan ekonomi oleh pihak bersekutu ? ______( 2 markah ) b. Serangan jepun di tanah melayu bermula serentak di kota bharu dan Thailand. Secara kronologi, terangkan serangan jepun ke atas sehingga penawanan singapura pada 15 febuari 1942 . ______( 4 markah ) c. Bagaimanakah langkah – langkah untuk mengelakkan negara kita di serang kuasa asing ?

______

______

______

______

______

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 50

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) DASAR PENDUDUKAN JEPUN DI NEGARA KITA ( PENTADBIRAN )

British telah membentuk kempeitai dan koa kurenjo bagi melicinkan pentadbirannya di tanah melayu.

Kempeitai Koa Kurenjo a. Apakah peranan Kempeitai ?

______

______( 2 markah ) b. Bagaimanakah dasar pentabdiran jepun keatas… i. Tanah melayu dan sumatera.

______

______

______

______( 4 markah ) ii. Raja – raja melayu

______

______

______( 2 markah ) iii. Kepimpinan tempatan

______

______

______( 2 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 51

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

DASAR PENDUDUKAN JEPUN DI NEGARA KITA ( DASAR SOSIAL )

a. Terangkan dasar pendidikan jepun di tanah melayu ?

______

______

______

______

( 4 markah ) b. Bagaimanakah sikap jepun terhadap penduduk tempatan ? ______

______

______

______

______

______

( 8 markah ) c. Berikan cadangan anda untuk meningkatkan kualiti pendidikan di negara kita ? ______

______

______

______

______

______

( 8 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 52

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERJUANGAN RAKYAT MENENTANG PENDUDUKAN JEPUN. Perjuangan rakyat menentang pendudukan jepun melalui pertubuhan dan juga melibatkan penentangan individu.

MPAJA SYBIL KATHIGASU a. Nyatakan pertubuhan yang terlibat dalan penentangan tersebut ? ______( 2 markah ) b. Bagaimanakah MPAJA menainkan peranan menentang pendudukan jepun? ______( 2 markah ) c. Bagaimanakah sybil kathigasu menggerakkan perjuangannya menentang jepun ? ______( 3 markah ) d. Perjuangan pemimpin tempatan dapat dimanfaatkan oleh rakyat Malaysia pada hari ini. Buktikan. ______( 3 markah ) SA RAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 53

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

BAB 4 : ERA PERALIHAN KUASA BRITISH DI NEGARA • BMA ambil alih pentadbiran bagi mengembalikan KITA kepercayaan.

• BMA berusaha memulihkan kerosakan infrastruktur Pengenalan akibat bencana perang. • British Military Administration (BMA) atau pentadbiran • Memulihkan ladang getah, lombong bijih timah, tentera British diistiharkan selepas perang dunia kedua. memperbaiki prasarana dan kemudahan kesihatan. • Diikuti memperkenalkan Malayan union dan • BMA Sukar membawa masuk jentera, alat ganti, mesin Persekutuan Tanah Melayu 1948. dan teknologi. • Di Sarawak, Charles vyner brooke bertindak • Menyebabkan sosioekonomi sukar dipulihkan. menyerahkan Sarawak kepada British. • Rakyat hampa dengan ketidakupayaan BMA. • Majoriti penduduk Sarawak menentang penyerahan • Menyedarkan kita supaya sentiasa berwaspada dan Sarawak kepada British. tidak mudah mempercayai kuasa asing • Berbeza di Sabah kerana British mengambil tanpa sebarang penentangan. 4.2 Gagasan Malayan Union. ( MU )

4.1 British Military Administration (BMA) Tujuan Malayan union diperkenalkan • Bermula 12 September 1945 selepas Jepun menyerah • MU diperkenalkan bagi menggantikan BMA. kalah. • Melicinkan sistem pentadbiran. • Pentadbiran Tentera Ketua di bawah arahan Lord • Meningkatkan pelaburan ekonomi. Mountbatten. • Mengukuhkan pertahanan. • Perancang Hal ehawal awam dilakukan Brigedier • Mengekalkan orang asing sebagai sumber tenaga kerja Jeneral H.C Willan. untuk meningkatkan ekonomi. • Bertujuan mengembalikan kestabilan dan memulihkan kepercayaan rakyat. Latar Belakang pembentukan • Unit Perancang Ekonomi Tanah Melayu diketuai Mejar 1. Mengembalikan Kestabilan dan Keamanan Jeneral Ralph Hone diberi tugas merangka pentadbiran • Berusaha memulihkan keamanan dan kestabilan baharu di Tanah Mmelayu. dengan membubar pasukan MPAJA. • Setiausaha Tanah Jajahan British George Henry Hall • Mengarahkan semua senjata yang diberikan semasa bentangkan di Parlimen British 10 Okt 1945 . pendudukan Jepun dulu dikembalikan. • Rancangan MU diisytiharkan dalam Warta Kerajaan • Gagal membenteras kegiatan jenayah, keganasan, (Kertas Putih 6274). kongsi gelap dan masalah ketegangan kaum. • Kandungan Kertas Putih - British ambil alih pemerintahan Tanah Melayu. 2. Memulihkan Kepercayaan Rakyat • Menubuhkan sebuah pentadbiran berpusat (kesatuan) di • Rakyat mengalami kesukaran di bawah Jepun. bawah jajahan British. • Makanan dan ubat sukar didapati dan Jika ada harganya tinggi. Ciri-Ciri Perlembagaan Malayan Union • Wabak penyakit merebak seperti penyakit beri-beri 1. Pentadbiran MU disebabkan kurang zat makanan - Kebuluran. • Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Negeri-negeri • Tiada wang untuk membeli makanan. Melayu Tidak Bersekutu dan Negeri-negeri Selat • Kegiatan menyorok barang. kecuali Singapura disatukan menjadi satu unit • Rasuah dan Peras ugut. pentadbiran. • Pasar gelap di Kuala Lumpur semakin tidak terkawal • Diketuai Gabenor Jeneral yg dilantik Raja England . hingga gagal dibanteras oleh BMA.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 54

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) • Majlis Eksekutif dan Majlis Perundangan MU di British Mendapatkan Tandatangan Sultan bawah kawalan Pesuruhjaya Tinggi British. • British melantik MacMicheal untuk mendapat • Sultan menjadi Ahli Majlis Raja-raja yang hanya tandatanbgan sultan. bincang soal agama dan adat istiadat Melayu. • British menghantar H.C. Willan merintis jalan mengadap 2. Kewarganegaraan. raja-raja melayu untuk meninjau sokongan raja-raja • Melalui prinsip Jus Soli. melayu. • Rakyat yang lahir di Tanah Melayu dan Singapura . - Willian menjalankan tugasnya dari 8 Sept-29 Sept 1945 • Mereka umur 18 tahun ke atas, bermastautin selama - Sultan pertama ditemui ialah Sultan Johor. 10 tahun hingga 15 tahun. - Menemui Sultan Selangor, Sultan Kedah dan Menemui • Mereka yang berumur kurang daripada 18 tahun Syed Hussin, Setiausaha kerajaan Perlis dan mengadap yang ibu bapanya warganegara turut diberi Raja Perlis di Kangar. warganegar. - Mengadap Sultan Perak dan mengadap yang di-pertuan besar negeri Sembilan. • MU merupakan usaha penjajah untuk menakluk TM. - Mengadap Sultan Pahang dan Menemui Dato’ Jaya MU mengubah status TM dari naungan kepada Perkasa Che Da Omar Mahmud (Menteri Besar Tanah Jajahan. Terengganu sebelum menemui Sultan Ali ) • kita perlu menolak sebarang penjajahan demi - Mengadap Sultan Kelantan kedaulatan walau nyawa jadi taruhan - Dalam laporannya, beliau mempunyai keyakinan tinggi bahawa Raja - raja Melayu akan sokong British dengan Kronologi Pelaksanaan Malayan union menandatangani Perjanjian MU.

- Pada setiap pertemuan Willan berusaha memastikan Febuari 1943 - Unit Perancangan Tanah Melayu sokongan Raja - raja Melayu untuk tandatangan dibentuk di London perjanjian. 25 april 1945 - Rancangan MU dibentangkan di - Misi Willan memudahkan tugas MacMichael. Parlimen British

- Persatuan Pelajar Melayu Britain Misi Sir Harold MacMicheal Mendapatkan tandatangan Sultan hantar memorandum. - Meminta supaya hak • MacMicheal tiba di Port Swettenham. kewarganegaraan di Tanah Melayu • MacMicheal menerima tentangan Raja – tidak mengikut prinsip Jus Soli. raja Melayu. 11 Okt 1945 - Tan Cheng Lock dan Persatuan Cina • Dalam tempoh dua bulan beliau berjaya Seberang Laut hantar memorendum dapatkan tandatangan sembilan Raja- kpd British berkait dgn masa depan raja Melayu Tanah Melayu. • Membuat kunjungan ke negeri Melayu. 18 Okt 1945 22 januari 1946 - Kertas Putih 6274 membentangkan • Menghadap Sultan Johor. 13 perkara kandungan MU yang • Sultan Ibrahim menurunkan tanda diluluskan Parlimen British di London 20 Okt 1945 tangan - Antaranya konsep kesatuan, bentuk • Menghadap Sultan Selangor dan pentadbiran, sistem perundangan, 24 Okt 1945 turunkan tandatangan kedudukan Raja-raja Melayu, syarat 31 Okt 1945 • Menghadap Sultan Pahang kewarganegaraan, agama Islam. 2 Nov 1945 • Sultan Pahang terpaksa menurunkan - Rancangan MU disiarkan dlm Warta tandatangan Kerajaan 1 april 1946 - MU dilaksanakan di Tanah Melayu

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 55

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) • Menghadap YDPB Negeri Sembilan dan - Sultan Perak, Sultan Kedah dan Sultan Johor akan 4 orang Undang. berangkat ke England sekiranya diperlukan. 14 Nov 1945 • Baginda turunkan tandatangan setelah - Menurut Undang – undang, MacMicheal dapatkan didesak MacMicheal walaupun enggan persetujuan dari raja dengan cara tidak sah. • Menghadap Sultan Perak • Baginda cuba lengahkan masa untuk 2. Menghantar Surat Bantahan ke London 22 Nov 1945 tandatangan. - Sultan Kedah, Perak dan Johor utus surat bantahan • Namun akhirnya terpaksa turunkan kepada George Henry Hall. tandatangan - Mendakwa baginda diperdaya MacMicheal. - Beberapa orang raja mendakwa diugut supaya turunkan • Menghadap Sultan Kedah. 29 Nov 1945 tandatangan tanpa menyedari akibatnya. • Berlaku perdebatan antara kedua pihak. - Memohon British masuhkan persetujuan yang • MacMicheal berjaya dapatkan 2 Dis 1945 ditandatangani. tandatangan Sultan Kedah - Tuanku Syed Putra Jamalullail mengirim telegram untuk • Raja Perlis menurunkan tandatangan 4 Dis 1945 menyuarakan rasa tidak puas hati terhadap MacMicheal. setelah didesak MacMicheal - Baginda tidak diberi peluang mendapat nasihat dari • Menghadap Sultan Kelantan. pembesar negeri sebelum setuju 15 Dis 1945 • Beliau ugut untuk tidak iktiraf Raja-raja Melayu yang enggan tandatangan 3. Menyokong Kongres Melayu • Sultan Kelantan beralah dan setuju 17 Dis 1945 - Raja-raja melayu sokong kongres. tandatangan - Kongres bertujuan menunjukkan kesungguhan orang • Menghadap Sultan Terengganu. Melayu menolak MU. • Pada mula enggan kerana bertentangan - Sultan Hishamuddin Alam Shah derma $15 ribu kepada 21 Dis 1945 dengan Undang-undang Tubuh Negeri Persatuan Melayu Selangor sebagai tuan rumah Kongres Terangganu namun akhirnya turunkan Melayu Pertama dan merasmikan pembukaan kongres tanda tangan 4. Permaisuri Perak Memimpin Gerakan Menentang MU 4.3 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Malayan Union - Ahli Parlimen British tiba di Kuala Kangsar, Perak tempat • Pengisytiharan MU 1 April 1946 dan memperkenalkan Sultan Iskandar bersemayam. kertas putih telah menimbulkan pelbagai reaksi - Perhimpunan besar - besaran di Padang Bandar Diraja • Malayan union ditentang oleh raja – raja Melayu, orang Kuala Kangsar. Melayu dan bekas pegawai British. - Raja dan rakyat bergabung menentang MU. - Tuanku Permaisuri Perak, Raja Perempuan Kelsom 1. Penentangan Raja – raja Melayu terhadap Malayan ketuai barisan hadapan perarakan bersama wanita • Union Reaksi Raja-raja Melayu. Perak. - MU merupakan bentuk penjajahan mutlak British - Perarakan melintasi Raja – raja Melayu, Ahli Parlimen - Sultan Melayu hilang kedaulatan dan kuasa politik selama British dan pemimpin Melayu di pentas. ini menjadi hak Raja-raja Melayu. - Mereka kagum dengan semangat Raja Perempuan. - Raja-raja Melayu menyuarakan bantahan dan tentangan baginda melalui beberapa cara. 5. Memulaukan Upacara Pelantikan Gbenor MU - Raja-raja Melayu memulaukan upacara pelantikan Cara bantahan raja – raja melayu Gabenor setelah perjumpaan dengan Dato’ Onn Jaafar di a. Membawa Kes MU ke Mahkamah Tinggi England Hotel Station. - Persidangan Raja – raja Melayu di Istana Iskandariah, - Memohon Raja - raja Melayu bersama rakyat boikot Kuala Kangsar memutuskan bantahan melalui Mahkamah upaca pelantikan Gabenor MU. Tinggi di England.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 56

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

- Ribuan berhimpun di Hotel Station melaungkan “Daulat • Bantahan wanita. Tuanku” dan “Hidup Melayu”’ . - Tokoh wanita seperti Cikgu Zaharah Abdullah (Batu - Raja – raja Melayu nekad pulaukan perlantikan Gabenor Pahat), Halimahton Abd Majid (Rembau), Saleha Mohd Ali MU Sir Edward Gent dan adakan sidang akhbar. (Selangor), Zaharah Tamin (Selangor), Datin Puteh Mariah Ibrahim Rashid (Perak) dan Hasnah Ishak (P. Pinang) – Penentangan Rakyat terhadap Malayan Union. benteng hadapan menentang british. • BMA siarkan berita MU kepada rakyat. - Di batu pahat – cikgu zaharah Abdullah – ahli pertubuhan • Akhbar Majlis menyiarkan pada 12 Okt 1945 sehari pergerakan melayu semenanjung johor berucap selepas ketibaan MacMicheal. membantah pelaksanaan Malayan union. • Mencetuskan kesedaran nasionalisme. 3. Bantahan Persatuan Melayu 1. Bantahan Akhbar Melayu • Persatuan melayu seperti Syarikat Bekerjasama Am • Akhbar Utusan Melayu (Singapura), Majlis Saiburi (SABERKAS), Persatuan Melayu Kedah. Perikatan (K. Lumpur), Warta Negara (P. Pinang) menyuarakan Melayu Perak, Persatuan Melayu Selangor dan Persatuan bantahan dengan keras, mengecam dan mengutuk MU Melayu Johor. kerana merugikan orang Melayu . • Berjaya menghimpunkan org Melayu seluruh negara dan • Menyeru orang Melayu mengadakan perhimpunan besar - setiap lapisan masyarakat bantah MU. besaran menolak MU. • Persatuan melayu ditubuhkan atau diaktifkan semula • Melaporkan perkembangan berita penentangan terhadap sebagai tindak balas terhadap MU. MU. • Kemudiannya, menjadi penggerak menganjurkan rapat umum membantah MacMicheal mendapatkan tandatangan “Dari pandangan sepintas lalu dapatlah diketahui bahawa cadangan Raja – raja Melayu. Malayan itu menguntungkan orang bukan Melayu. Hal ini amat mencemaskan fikiran dan perasaan orang Melayu mengenai hari Bantahan Bekas Pegawai British depan mereka...Para Sultan hendaklah menimbangkan dengan • Pegawai tadbir British yang pernah berkhidmat di Tanah sepenuh hati cadangan MU sebelum menyetujuinya” Melayu. ( Sumber : diubah suai dari utusan melayu, 12 oktober 1945 ) • Mengkritik rancangan MU – Hari lahirnya MU itu adalah hari-hari yang sehabis-habis sedih bagi • Antaranya - Frank Swettenham,Roland Braddell, Cecil orang Melayu. Oleh itu, orang Melayu haruslah berkabung Clementi Smith, Richard Winstedt,Frederick Weld dan menandakan kesedihannya dan perbuatan berkabung itu George Maxwell. mengandungi perasaan yang dalam maknanya bagi orang Melayu itu sendiri...Tuhan sentiasa menyertai pihak yang benar. 4. Bantahan Di Negeri Kelantan, Kedah Dan Johor. Berkabunglah kerana kita terpaksa berkabung. • Bantahan Kelantan ( sumber : diubah suai dari warta negara, 3 April 1945 ) - Pada 15 Dis 1945 - 10 ribu orang berhimpuan di Kota

Bharu semasa MacMIcheal minta tandatangan Sultan. 2. Bantahan Cendikiawan • Bantahan Kedah. • Tokoh Pentadbir Melayu sebagai penggerak orang Melayu - Pada19 Jan 1946 ribuan orngg Melayu Kedah berarak di menentang MU dengan pelbagai strategi. Alor Setar • Dato’ Onn Jaafar,Dato’ Nik Ahmad Kamil,Za’ba, Tengku - Dianjurkan Kesatuan Melayu Kedah, SEBERKAS, Mohamed,Dato’ Abdul Wahab Abdul Aziz ( Panglima Bukit Kesatuan Ulama Kedah dan Persatuan Melayu Kedah. Gantang), Wan Md Yussof ( Panglima Kinta, Perak ) dan - Tuan Haji Hussain Che Dol Yang Dipertua Kesatuan Dato Hamzah Abdullah serta Dato’ Abdul Rahman Melayu Kedah dan Senu Abdul Rahman - Setiausaha Mohammad Yassin, pemimpin Melayu Johor membantah Agung SABERKAS mengkritik kandungan Kertas Putih usaha British menjajah tanah melayu. MU yang dianggap mencabul kedaulatan bangsa Melayu

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 57

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Bantahan di Johor. 6. UMNO Menganjurkan Bantahan Secara Besar²an - Pada Jan 1946 Lembaga Kesatuan Melayu Johor lancar • Tunjuk perasaan besar - besaran di adakan semasa Ahli gerakan menentang MU. Parlimen British L.D Gammans dan David Rees Williams - Perhimpunan disertai Persatuan Melayu Johor. membuat tinjauan penentangan MU - Ungku Omar Abdullah, Naib Presiden Lembaga • Alor Setar Kedah Kesatuan Melayu Johor dan Dr. Hamzah berucap - Ribuan orang memenuhi tebing jalan raya dari Titi menentang MU. Bumbung Lima hingga bandar Alor Setar bantah MU - 10 Feb 1946 Pergerakan Melayu Semenanjung Johor di - Seramai 50 ribu menyertai rapat umum di bandar Alor bawah Dato’ On Jaafar berhimpun menentang MU. Setar - 20 ribu org Melayu berhimpun di Batu Pahat. • Padang Francis Light School, Pulau Pinang - Dato’ Onn berucap gesa orang Melayu bangkit bersatu - Rapat umum diadakan di Padang Francis Light School. menentang British - Bawa sepanduk “Humbankan Perjanjian MacMicheal” yg pamer kebencian pada MacMicheal. 5. Mengadakan Kongres Melayu. - Laungan “Hidup Melayu” a. Di Kuala Lumpur • Ipoh, Perak • Penentangan gagasan Malayan union dianjurkan oleh - Orang ramai berhimpun di Pekan Ahad, Jalan Datuk, Pemimpin persatuan Melayu. Ipoh, Perak. • Bertujuan untuk menzahirkan penubuhan badan induk - Bawa sepanduk “Kami Berkehendak Naungan, Bukan yang menjadi pemangkin menentang MU Penaklukan”, “Jangan Kecewakan Kami” • Pemimpin dan cendikiawan Melayu negeri bersetuju - Laungan “Hidup Melayu” anjurkan Kongres Melayu. • Kampung Baru Kuala Lumpur • Bersepakat menubuhkan badan induk untuk menantang - Ucapan pemimpin Melayu membantah MU sambut MU secara tersusun. kedatangan Gammans dan Rees Williams dalam rapat • Kongres diadakan di bangunan Kelab Sultan Sulaiman, umum di Padang Kelab Sultan Sulaiman, Kampung Baru, Kampung Baru, Kuala Lumpur pada 1- 4 Mac 1946. • Klang, Selangor • Sebabyak 41 buah pertubuhan Melayu hantar wakil - Orang Melayu berhimpun dan padang dan perkarangan untuk hadiri kongres. Istana Alam Shah membantah MU • Bersetuju tubuhkan United Malays National Organisation • Seremban, Negeri Sembilan (UMNO) utk menentang MU - Orang ramai berbaris panjang di jalan masuk istana. - Bawa sepanduk “Kekalkan Takhta Kerajaan Raja² b. Kongres Melayu di Johor Melayu” dan “MacMichael ialah Imperialis” • Diadakan di Johor Bahru Johor pada 11 Mei 1946. Laporan Gammans dan Rees Williams. • Hasil Kongres ini, UMNO ditubuhkan di Istana Johor • Laporan kepada Pejabat Tanah Jajahan London. pada 11 Mei 1946. • Menyatakan bahawa sultan yang tandatangan perjanjian • UMNO berperanan melaksanakan beberapa perkara tidak menyedari akibat daripadanya. penting untuk memajukan orang Melayu. • Mereka sokong sepenuhnya cadangan Raja - raja • Menjadi penggerak memupuk perpaduan orang Melayu • Bantahan membuka mata British terhadap keburukan MU di seluruh Tanah Melayu. • Hari lahirnya MU dianggap “Hari Kematian”oleh orang 4.4 Penyerahan Sarawak kepada Kerajaan British. Melayu. • Sarawak diserahkan kepada British selepas perang dunia • Peristiwa ini telah meruntun hati ribuan orang Melayu kedua. yang berhimpun memakai lilitan kain putih di songkok • Menimbulkan pelbagai reaksi daripada penduduk sebagai tanda berkabung tempatan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 58

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Pentadbiran Tentera di Sarawak. • Masalah Kewangan. • Setelah Perang Dunia kedua tamat, tentera Australia - Vyner Brooke hadapi masalah kewangan untuk pulihkan mendarat di Kuching. Sarawak selepas perang dunia kedua • Memperkenalkan pentadbiran tentera iaitu British Borneo - Ekonomi Sarawak terjejas, lombong minyak musnah dan Civil Affairs Unit (BBCAU) 1946. ladang getah terbiar. • British memperkenalkan BMA 1 Julai 1946. - Kemudahan pendidikan, kesihatan, jalan raya dan • Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada British. lapangan terbang perlu dibaiki. • Mendapat tentangan masyarakat tempatan Sarawak. - Vyner Brooke tidak mampu bangunkan semula Sarawak / atau menyediakan kemudahan. Faktor Penyerahan Sarawak kepada British. Proses Penyerahan Sarawak kepada British. • Masalah Pewarisan Takhta. Pejabat Tanah Jajahan mengutus surat kepada Vyner - Semasa Charles Brooke mewariskan takhta kepada • Brooke untuk tandatangan surat perjanjian dengan Vyner Brooke, beliau wasiatkan Vyner supaya adakan George Henry Hall, Setiausaha Tanah Jajahan. rundingan dengan saudaranya Bertram Brooke dalam pentadbiran negeri. • Vyner bersetuju menyerah Sarawak kepada British dan - Namun Vyner sering ketepikan Bertram dan membuat menghantar Gerard T. MacBryan untuk mendapat keputusan megikut kehendak sendiri. persetujuan ketua tempatan. - Vyner Brooke tiada anak lelaki untuk menggantinya • Penyerahan dibuat tanpa pengengetahuan rakyat sebagai raja. Sarawak. - Beliau tua dan uzur • British arahkan Vyner mendapatkan kelulusan Majlis - Vyner enggan lantik anak sudaranya Anthony Brooke ( Negeri dan persetujuan rakyat Sarawak dahulu. anak Bertram Brooke ) menggantikannya. • British hantar dua orang ahli Parlimen iaitu Gammans - Rela serah pada British. dan Rees Williams untuk buat tinjauan . • Desakan Kerajaan British. • Hasil tinjauan itun mendapati : - Lord Moyne Setiausaha Pejabat Tanah Jajahan - Sebahagian besar rakyat Sarawak menentang. Mengarahkan Shenton Thomas supaya adakan - Orang Cina sokong. perjanjian tambahan dengan Sarawak. - Terdapat penduduk yang tidak memahami maksud - Untuk memberi kuasa kepada British untuk melindungi penyerahan . Sarawak jika diserang Jepun. - Laporan Gammans dan Rees Williams berkaitan isu - Nov 1941 Perjanjian tambahan dimeterai. penyerahan di bawa ke Majlis Negeri untuk di undi. - British mengawal pertahanan, hubungan luar dan - Majlis Negeri mengeluarkan Rang Undang-undang pentadbiran Sarawak. Penyerahan. - 19 Jun 1944, Pejabat Tanah Jajahan mendesak Vyner - Keputusan menunjukkan golongan propenyerahan Brooke memberi kuasa lebih luas kepada British untuk menang dengan 19 undi sementara 16 undi menentang. meluaskan kuasa di Sarawak. - Taraf Sarawak sebagai negeri naungan British mansuh. - British dapat kuasai kekayaan ekonomi dan menjaga - Sarawak sah sebagai Tanah Jajahan British. pelaburan British. - Hari Penyerahan Sarawak diisytiharkan 1 Julai 1946 di - Pejabat Tanah Jajahan utus surat kepada Vyner tentang Kuching. pendirian untuk menyerahkan Sarawak. - Akhirnya Vyner setuju serah Sarawak kepada British 4.5 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan yang berupaya memajukan dan mengukuhkan Sarawak pertahanan Sarawak. • Penyerahan Sarawak mencetuskan reaksi yang berbeza menentang dan menyokong Penyerahan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 59

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Faktor penentangan penyerahan Sarawak 2. Mengadakan Demonstrasi • Dipimpinan Datuk Patinggi Abang Haji Abdillah. • Demonstrasi pertama diadakan ketika kedatangan • Tindakan Vyner Brooke Bertentangan dengan Gabenor Pertama Sarawak iaitu Charles Arden Clarke Perlembagaan 1941. • Diketuai Datu Patinggi Abang Haji Abdillah. - Prinsip Kelapan dalam Perlembagaan 1941 menyatakan • Perarakan disertai 16 persatuan Melayu. pemerintahan sendiri akan diberikan kepada rakyat • PKMS mendesak British undur dari Sarawak. Sarawak. • Antara yang tertulis termasuklah - Penduduk akan dibimbing untuk mentadbir negeri mereka • “Kami membantah dengan sekeras – kerasnya tindakan sendiri. Brooke menyerahkan Sarawak kepada kolonial Inggeris”, - Tindakan Vyner melanggar prinsip Kelapan. “Sarawak adalah hak kami” dan “Leburkan kolonial” serta - Vyner menafikan hak rakyat untuk mendapatkan “No Cession”. pemerintahan sendiri. • Vyner Brooke Mengetepikan Surat Wasiat Charles 3. Meletak Jawatan Beramai - ramai Brooke. • British menyedari pemimpin antipenyerahan terdiri dari - Vyner membuat keputusan tanpa bincang dengan Raja pegawai perkhidmatan awam dan guru. Muda (Anthony Brooke) dan Tuan Muda (Bertram • British mengeluarkan Pekeliling No. 9/1946 yang Brooke). melarang pegawai awam sertai Gerakan. - Golongan menentang penyerahan mahu memulihkan • Seramai 409 kakitangan kerajaan meletak jawatan pemerintahan Dinasti Brooke supaya dapat menuntut seperti guru, petugas di Pos dan Telegraf, Jabatan Marin, merdeka dengan mudah. Kastam, Perubatan dan Kesihatan, Percetakan, Jabatan • Gerald T. MacBryan Menggunakan Muslihat. Tanah dan Ukur, Jabatan Kerja Raya, Bomba dan - Gerald guna tipu muslihat seperti tekanan, desakan, Perbendaharaan. pujukan dan sogokan untuk mendapat persetujuan dari • Seramai 56 pelajar Maktab Perguruan Melayu Sarawak ketua tempatan. bertindak menamatkan pengajian sebagai bantahan terhadap Pekeliling No.9. Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan.

1. Mengadakan Persidangan 4. Bantahan golongan Wanita • Johari Anang dan Sharkawi Osman menganjurkan • Golongan wanita yang menentang hebat ialah Cikgu Lily persidangan yang dihadiri oleh perwakilan seluruh Eberwein (PKMS), Hajah Sipah Tuanku Othman, Dayang Sarawak. Fauziah dan Cikgu Ajibah Abol. • Dipengerusi oleh Johari Anang. • Mereka sanggup mengorbankan masa dan tenaga • Objektifnya adalah untuk mengadakan demonstrasi pada mengatur demonstrasi menentang penyerahan . setiap 1 Julai kerana menentang penyerahan Sarawak. • Cikgu Ajibah Abol ketuai kaum wanita bergabung tenaga • Pertubuhan yang menyerertai persidangan ialah dengan gerakan antipenyerahan. - Pergerakan Pemuda Melayu (PPM). - Barisan Pemuda Sarawak (BPS). 5. Menggunakan akhbar - Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS). • Utusan Sarawak digunakan sebagai Saluran - Persatuan Melayu Miri. menyebarkan tentangan mereka terhadap penyerahan - Kesetian Muda Matu. Sarawak. - Persekutuan Bumiputera • Ulasan berita tentang tindakan British menyekat Anthony • Orang Dayak menubuhkan Sarawak Dayak Association Brooke dari memasuki Sarawak. (SDA) dengan 500 ahli • Artikel bertajuk “Kerajaan British Menipu Rakyat” yang disiarkan pada 7 Nov 1949

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 60

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) 6. Menulis Surat Bantahan Reaksi penduduk yang menyokong Penyerahan Sarawak. • Pergerakan Pemuda Melayu (PPM) hantar surat kepada • Di sebalik menentang tetapi ada juga yang menyokong kerajaan British di London. penyerahan Sarawak. • Menyatakan bantahan terhadap penyerahan Sarawak. • Kumpulan menyokong diketuai Datu Bandar Abang Haji • Barisan Pemuda Sarawak (BPS) menghantar referendum Mustapha dan Datu Amar Abang Haji Suleiman. memansuhkan penyerahan Sarawak. • Faktor menyokong kerana • Mereka menghantar surat bantahan kepada Perdana a. Memajukan negeri. Menteri British, Clement Attlee. - Ahli Majlis Negeri, menyatakan selepas perang, Sarawak • Anthony Brooke menentang penyerahan melalui sistem mengalami banyak kemusnahan. perundangan beliau membuat rayuan di Privy Council. - Penyerahan dapat memajukan Sarawak dalam aspek • Anthony bawa kes ini ke Mahkamah Tinggi Brunei namun politik, perhubungan, perdagangan, pertanian, ditolak pendidikan, kesihatan , taraf hidup rakya b. Memajukan Penduduk Tempatan. 7. Menubuhkan Kumpulan Rukun 13 - Golongan propenyerahan menubuhkan Young Malay • Golongan Muda dalam Gerakan antipenyerahan Association (YMA). menubuhkan rukun oleh Pergerakan Pemuda Melayu - Menggalakkan kemajuan orang Melayu dalam ekonomi Sibu. dan sosial. • Dipimpin oleh Awang Rambli, Morshidi Sidek dan - Membantu orang Melayu yang mundur dan ketinggalan. Bujang Suntong. - Menjurus pada bidang pelajaran, agama dan sukan. • Sasarannya ialah menghapuskan pegawai tinggi British di c. Memberi Peluang Pekerjaan dalam Perkhidmatan Awam. Sibu, Sarawak. - Ramai golongan intelektual diberikan peluang untuk mengisi jawatan tinggi seperti peguam, doktor dan • Satu mesyuarat sulit diadakan untuk membunuh Duncan jurutera. Stewart pada 3 Dis 1949 di Sibu.

Peristiwa Sungkit Berdarah 4.6 Penyerahan Sabah kepada Kerajaan British • Rosli Dhobi adalah antara pejuang kemerdekaan • Pentadbiran British military Administration ( BMA ) Sarawak. diperkenalkan di Sabah selepas Jepun serah kalah. • Beliau menikam Sir Duncan Stewart dan meninggal dunia • Kota Kinabalu dibebaskan dari kawalan Jepun dan di Hospital Singapur. Sandakan dibebaskan. • Peristiwa dikenali “Sungkit Berdarah” • Ketua pentadbiran BMA ialah C.F.C Macaskie. • Pembunuhan Duncan memberi kesempatan kapada British untuk menindas gerakan antipenyerahan. Faktor Penyerahan sabah kepada British. • British menutup pejabat PPM, PKMS, BPS, Angkatan • Syarikat Borneo Utara British (SBUB)menandatangani Semangat Anak Negeri Sarawak (ASAS). perjanjian dengan British. • Anthony Brooke merayu semua persatuan supaya • Sabah menjadi tanah jajahan British. menghentikan usaha menentang penyerahan. • Pentadbiran negeri akan ditadbir oleh Gabenor sebagai • Rosli Dhoby, Morshidi Sidek, Awang Rambli, Bujang Ketua Kerajaan. Sutong dikenakan hukuman gantung hingga mati. • Gabenor British pertama ialah Sir Edward Twining • Anggota Rukun 13 yang lain dipenjarakan. a. Memenuhi Kepentingan British. • Gerakan antipenyerahan Sarawak gagal. • Perdana Menteri Britain Clement Attlee sedang selesaikan pemberian kemerdekaan kepada Sri Lanka, • Ini memberi kesedaran dan membangkitkan nasionalisme India dan Burma. dalam kalangan penduduk. • Sabah berpotensi menggantikan tanah jajahan tersebut • Sehingga membawa kepada penubuhan parti politik kerana berupaya bekalkan sumber bahan mentah dan

kawasan pasaran bagi barangan British

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 61

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

2. Meneruskan dasar British dalam Hubungan Luar. Pertubuhan Pemimpin Tindakan • Semasa pemerintahan SBUB, Sabah negeri naungan Pengeran Telah dihantar berkursus British. Muhd Yusof ke SITC • British kuasai perhubungan luar negeri dan pertahanan Jamil Umar Sabah. Barisan H. M. Salleh Ditawar berkerja dengan • Mendorong SBUB membuat keputusan serah Sabah pemuda kerajaan kepada British. sabah Mandur Syarif Pulang ke Indonesia 3. Masalah Kewangan SBUB. ( BARIP ) Imam Suhaili Berpindah ke Labuan • Sebelum tinggalkan Sabah, Jepun musnahkan Jesselton, Yaakub Kudat, Sandakan. Seruji Yaakub Menyertai Khairat Jumaat • Memerlukan kos besar tetapi SBUB tidak mampu Muslimin ( KJM ) bangunkan Sabah. Tengku Dipindahkan ke Jesselton • SBUB setuju serah kepada British kerana kekurangan Noordin pada September 1946. dana Pemimpin Kemudian ditawarkan Parti kerja di Treasury 4.7 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Kebangsaan Jesselton sebelum pulang Sabah Melayu ke Tanah Melayu • Penyerahan Sabah pada 15 Julai 1946 tidak mendapat Labuan Zakaria Gunn Ditukarkan ke Jesselton penentangan daripada rakyat tempatankerana ( PKMKL ) Apong kerahu Ditukar dari daerah 1. Dasar British. Tawau ke daerah • British menindas Kegiatan Berpesatuan Sandakan - Penduduk Sabah terdiri dari pelbagai kumpulan etnik berbeza bahasa, budaya, kepercayaan, petempatan, • Menghadkan Peluang dalam Pentadbiran kegiatan ekonomi. - Dasar British menghadkan peluang dalam pentadbiran - Sukar untuk menghimpunkan kesemua etnik dalam satu menyebabkan penduduk Sabah kurang pengalaman dlm pertubuhan. Birokrasi Barat - Terdapat juga persatuan ditubuhkan seperti Persaudaraan Sahabat Pena Sabah (PASPAS) dan Persatuan • Kepentingan Sosioekonomi Penduduk Tempata. Kebangsaan Melayu di Sabah pimpinan Tengku Noordin, - Penyerahan Sabah dianggap peluang kepada penduduk Zakaria Gun dan Abu Bakar K. Ahmad. tempatan melibatkan diri dalam pentadbiran. - Barisan Pemuda Sabah (BARIP) pimpinan Mandur - Memajukan perniagaan. Mohammad Sharif, Imam Suhaili Yaakub, Seruji Yaakub - Meluaskan jaringan perdagangan. dan Zulkifli Apong Abang Abdul Hadi. - Membangunkan Sabah selepas perang. - Pada awal organisasi ditubuhkan untuk memperbaik - Penduduk enggan melibatkan diri dalam aktiviti ekonomi dan politik bumiputera. menentang penyerahan Sabah kepada British. - Kemudian pemimpin persatuan bergiat aktif - Penduduk Sabah tidak memahami tujuan penyerahan. membangkitkan kesedaran berpoltiik. - Dasar British yang menindas kesedaran nasionalisme - British khuatir pengaruh pemimpin ini gugat kedudukan dalam kalangan anak watan. mereka. Bagi melumpuhkan Gerakan ini, British bertindak - Kebangkitan nasionalisme berlaku apabila British secara halus iaitu menawarkan jawatan kenaikan pangkat memperkenalkan langkah ke arah berkerajaan sendiri di kepada ahli dan memindahkan ahli dan pemimpin yang Sabah aktif ke bandar lain. - Kesannya kegiatan persatuan lemah kerana masalah kewangan dan kekurangan pemimpin berkebolehan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 62

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) Soalan objektif 5. Pengistiharan Malayan union secara pada 1 april 1946 telah mendapat bantahan raja – raja melayu. 1. British military administration berusaha untuk mengembalikan kestabilan dan memulihkan Bagaimana bantahan tersebut dilakukan ? kepercayaan rakyat selepas perang dunia kedua. I Membawa kes ke mahkamah England Apakah masalah besar yang dihadapi oleh II Membuat perjanjian dengan British. Pentadbiran Tentera British? III Meminta bantuan bekas pegawai British. A Perkauman IV Menghantar surat bantahan ke London. B Kewangan C Bekalan makanan A I dan II D Kerosakan bangunan B I dan IV C II dan III 2. Jadual yang menunjukkan peningkatan harga D III dan IV barang dari bulan disember 1941 hingga bulan ogos 1945 di tanah melayu pada zaman 6. Apakah peranan akhbar – akhbar berikut semasa pendudukan jepun. pembentukan Malayan union

• Majlis • Utusan melayu • Warta negara A Menggalakkan perkembangan ekonomi B Membolehkan bantahan disuarakan C Menyebarkan pengetahuan agama. Mengapakah keadaan ini berlaku ? D Mengatasi masalah pendidikan.

A Bencana alam B Sekatan ekonomi 7. Pernyataan berikut menerangkan kongres melayu C Masalah pengangguran 1946. D Kegiatan pasaran gelap. Kongres melayu 1946 di hadiri oleh 41 buah

3. pertubuhan dari seluruh semenanjung tanah melayu British Military Malayan Union Administration Apakah nilai positif yang yang boleh dicontohi daripada sikap orang melayu tersebut ? Mengapakah perubahan tersebut berlaku ? A Rajin bermesyuarat. A Melincinkan system pentadbiran B Gigih berusaha. B Mengimbangi jumlah penduduk C Berkeyakinan. C Membentuk kerajaan demokratik D Bersatu padu. D Mengukuhkan institusi beraja.

8. Apakah kesan pelaksanaan sistem pentadbiran 4 Mengapakah Sir Harold MacMicheal tidak disenangi Malayan union terhadap orang melayu oleh orang melayu. A Mengeratkan perpaduan. A Memaksa raja menandatangani perjanjian. B Meningkatkan Ekonomi. B Menentang demontrasi orang melayu. C Mengembangkan budaya. C Menjadi gabenor Malayan union. D Mengukuhkan kuasa sultan. D Membantu pasukan komunis

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 63

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) 9. Mengapakah Charles vyner brooke menyerahkan 14 Mengapakah tidak ada sebarang penentangan negeri Sarawak kepada British pada tahun 1946 ? secara terbuka berlaku di sabah apabila SBUB menyerahkan sabah kepada British pada tahun A Masalah kesihatan. 1946? B Desakan pedagang. C Kepentingan ekonomi. A Kepimpinan yang lemah. D Dasar dekolonisasi. B Keupayaan memerintah sendiri. C Kesedaran politik yang sederhana. D Tidak wujud kerjasama antara kaum. 10. Mengapakah tokoh berikut menghantar Gerald

MacBryan ke Sarawak selepas Perang Dunia Kedua? 15 BARIP Aktif membangkitkan A Mengambil alih pentadbiran. (Barisan kesedaran politik dikalangan B Menggubal perklembagaan baru. Pemuda masyarakat setempat. C Menhapuskan pemberontakan. Sabah) D Mendapat persetujuan pembesar. Bagaimanakah tindakan British untuk melumpuhkan Gerakan nasionalisme ini ? 11. Tahun Peristiwa

1946 Charles vyner brooke A Dibuang negeri. menyerahkan Sarawak B Ditangkap dan dipenjara. kepada kerajaan British. C Menawarkan kenaikan panmgkat. D Menghadkan peluang dalam pentadbiran. Mengapakah penyerahan tersebut mendapat bantahan daripada penduduk sabah.

A Hak istemewa penduduk peribumi terhapus. B Bercanggah dengan perlembagaan 1941. C Bimbang kepentingan ekonomi terjejas. D Setia kepada keluarga brooke.

12. Apakah reaksi kaum ibu dalam persatuan kebangsaan melayu Sarawak terhadap pengambilan Sarawak oleh British ?

A Memulau pentadbiran british. B Melancarkan serangan bersenjata. C Membunuh gabenor Sarawak. D Mengadakan demonstrasi.

13. Apakah faktor syarikat borneo utara British ( SBUB ) menyerahkan pentadbiran kepada kerajaan britisah pada 15 julai 1946.

A Pemulihan prasarana. B Kepentingan ekonomi. C Pemodenan pentadbiran. D Desakan British.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 64

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) BRITISH MILITARY ADMINISTRATION Gambar British Military Administration ( BMA ) yang telah menduduki tanah melayu pada 12 september 1945

British Military Administration a. Apakah peranan BMA semasa mentadbir Tanah Melayu ? ______( 2 markah ) b. Bagaimanakah situasi tanah melayu semasa BMA memulakan pentadbirannya ? ______( 4 markah ) c. British military administration berusaha untuk memulihkan kepercayaan rakyat tetapi gagal. Mengapa berlaku sedemikian ? ______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 65

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) GAGASAN MALAYAN UNION Tokoh berikut merupakan memainkan peranan penting dalam pembentukan Malayan Union yang diperkenalkan pada 1 April 1946.

a. Apakah hasrat british memperkenalkan malayan union ? ______( 2 markah ) b. Bagaimanakah fasa – fasa pembentukan Malayan union ? ______( 4 markah ) c. Sebagai seorang pemimpin, cadangkan langkah – langkah yang perlu diambil untuk mempertahankan kedaulatan negara bangsa ? ______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 66

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP MALAYAN UNION Maklumat berikut berkaitan penentangan terhadap Malayan union.

• Raja – raja melayu • Orang melayu • Bekas pegawai British

a. Siapakah pegawai British yang menentang pelaksanaan Malayan union.

I. ______

II. ______

( 2 markah )

b. Nyatakan cara bantahan raja – raja melayu terhadap Malayan union ?

______( 2 markah )

c. Berita Malayan union telah mencetuskan kesedaran semsangat nasipnalisme untuk menentang British. Bagaimanakah tindakan rakyat tempatan terhadap Malayan union ? ______( 3 markah ) d. Mengapakah kita perlu berwaspada dalam membuat sebarang tindakan ? ______( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 67

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) PENYERAHAN SARAWAK KEPADA BRITISH. Maklumat berikut berkaitan pentadbiran di Sarawak sebelum vyner brooke menyerahkan Sarawak kepada British pada 1 julai 1946.

• British Borneo Civil Affairs Unit ( BBCAU ) - 11 september 1945. • British Military Administration ( BMA ) - 1946. a. Mengapakah vyner brooke menyerahkan Sarawak kepada British?

______

______

______

______

( 3 markah ) b. Gammans dan rees Williams ahli parlimen British dihantar untuk membuat tinjauan terhadap penyerahan Sarawak kepada British. Nyatakan hasil tinjauan tersebut ?

______

______

______

______

( 3 markah ) c. Pada pendapat anda, wajarkah tindakan vyner brooke menyerahkan Sarawak kepada British ?

______

______

______

______

______

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 68

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM ) REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP PENYERAHAN SARAWAK. Tokoh berikut merupakan kemuncak kepada peristiwa penentangan dan Gerakan antipenyerahan Sarawak apabila rosli dhoby membunuh Duncan stewart

Rosli Dhoby Duncan Stewart a. Mengapakah berlaku penentangan terhadap penyerahan Sarawak ? ______( 3 markah ) b. Disebalik penentangan terhadap penyerahan Sarawak, terdapat juga penduduk menyokong. Mengapa berlaku sedemikian ? ______( 3 markah ) c. Mengapakah Gerakan penentangan penyerahan Sarawak kepada British mengalami kegagalan. Berikan pendapat anda. ______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 69

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PENYERAHAN SABAH KEPADA BRITISH. Maklumat berkaitan pwenyerahan sabah kepada British. Syarikat Borneo Utara British ( SBUB) menandatangani perjanjian dengan British pada 26 jun 1946. Perjanjian ini membawa kepada

penyerahan sabah kepada british secara rasmi pada15 julai 1946. a. Jelaskan sebab berlaku penyerahan tersebut ? ______( 3 markah ) b. Mengapakah penyerahan sabah tidak mendapat tentang oleh pendduk tempatan ? ______( 3 markah ) c. Pada pendapat anda, mengapakah Gerakan anti penyerahan mengalami kegagalan ? ______( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 70