Bosna I Hercegovina Federacija Bosne I Hercegovine Kanton 10 Opština Drvar Opštinski Razvojni Tim
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Bosna i Hercegovina Federacija Bosne i Hercegovine Kanton 10 Opština Drvar Opštinski razvojni tim STRATEGIJA RAZVOJA OPŠTINE DRVAR za period 2016 – 2020. godina Decembar, 2015. S A D R Ž A J SADRŽAJ 2 POPIS KORIŠTENIH SKRAĆENICA 4 UVOD 6 METODOLOGIJA IZRADE STRATEGIJE RAZVOJA 8 SOCIO EKONOMSKA ANALIZA OPŠTINE DRVAR 10 1. Geografski položaj i prirodne karakteristike 10 1.1. Ključne istorijske činjenice 10 1.2. Geografsko-komunikacijske karakteristike, prirodne odlike i resursi područja 10 2. Demografske karakteristike i kretanja 12 2.1. Ukupan broj stanovnika 12 2.2. Struktura stanovništva 13 2.3. Prostorni raspored stanovništva 14 2.4. Prirodni priraštaj stanovništva 15 2.5. Migracije stanovništva 15 3. Pregled stanja i kretanja u lokalnoj ekonomiji 19 3.1. Broj i struktura preduzeća (po granama, po veličini) i 19 poreduzetničkih radnji 3.2. Kretanje ukupnih prihoda i rashoda, te prosječne plate po 23 granama djelatnosti 3.3. Spoljnotrgovinska razmjena i najznačajniji izvozni proizvodi i preduzeća 24 3.4. Veće investicije u privredi/gospodarstvu 26 3.5. Turistički potencijali i turistička infrastruktura 27 3.6. Poljoprivredni potencijali i proizvodi 28 4. Pregled stanja i kretanja na tržištu rada 33 4.1. Zaposleni (broj, polna, obrazovna i starosna struktura, udio u javnom i 33 privatnom sektoru, po granama, prema veličini poduzeća itd.) 4.2. Nezaposleni (broj, polna, obrazovna i starosna struktura, dužina čekanja itd.) 34 4.3. Penzioneri 36 5. Pregled stanja i kretanja u oblasti društvenog razvoja 37 5.1. Obrazovanje 37 5.2. Kultura i sport 41 5.3. Zdravstvena i socijalna zaštita 43 5.4. Stanovanje 46 5.5. Civilna zaštita 46 5.6. Socijalna, imovinska i lična sigurnost građana 47 5.7. Osjetljive i ranjive grupe 48 5.8. Civilno društvo (nevladine organizacije) 49 6. Stanje javne infrastrukture i javnih usluga 50 6.1. Stanje saobraćajne infrastrukture 50 6.2. Stanje tehničke infrasrukture 51 6.3. Stanje komunalne infrastrukture i usluga 52 6.4. Stanje administrativnih usluga lokalne samouprave 55 7. Stanje okoliša 57 7.1. Stanje vazduha (kvalitet i upravljanje) 57 7.2. Stanje u pogledu vodenih resursa (korištenje, zaštita i upravljanje) 57 7.3. Stanje zemljišta (korištenje, zaštita i upravljanje) 59 7.4. Stanje šumskih eko sistema (korištenje, zaštita i upravljanje) 60 7.5. Upravljanje otpadom 62 7.6. Upravljanje prostorom i okolišem, stanje gradskog zelenila 64 7.7. Zaštita prirodnog (posebno biodiverziteta) i kulturno – istorijskog nasljeđa 64 7.8. Uticaj lokalne ekonomije na okolinu 66 7.9. Uticaj okoline na javno zdravlje 66 2 8. Stanje prostorno - planske dokumentacije 67 9. Analiza Budžeta 68 9.1. Pregled učešća poreskih i neporeskih prihoda u ukupnom budžetu 68 9.2. Struktura rashoda prema funkcionalnoj klasifikaciji 72 9.3. Kretanje odnosa kapitalnih i administrativnih izdataka 73 9.4. Kreditna zaduženost i kreditni potencijal 74 9.5. Procjena investicionog potencijala i izvora finansijskih strateških projekata 75 10. SWOT analiza 78 11. Strateški fokusi, vizija i ciljevi opštine Drvar 80 12. Sektorcki planovi 83 12.1. Plan ekonomskog razvoja 83 12.1.1. Fokusiranje 83 12.1.2. Razvojni ciljevi ekonomskog razvoja 86 12.1.3. Programi, projekti i mjere 89 12.1.4. Procjena očekivanih ishoda sa indikatorima 90 12.2. Plan društvenog razvoja 98 12.2.1. Fokusiranje 98 12.2.2. Ciljevi društvenog razvoja 100 12.2.3. Programi, projekti i mjere 102 12.2.4. Procjena očekivanih ishoda sa indikatorima 103 12.3. Plan zaštite životne sredine 111 12.3.1. Fokusiranje 111 12.3.2. Ciljevi razvoja životne sredine 113 12.3.3. Programi, projekti i mjere 115 12.3.4. Procjena očekivanih ishoda sa indikatorima 117 13. Plan implementacije integricane ctrategije razvoja 2016.– 2020. 123 13.1. Orijentacioni pregled prioritetnih projekata i mjera za period od 3 godine 123 13.1.1. Akcioni plan za projekte koji se implementiraju u prvoj godini 127 13.2. Finansijski plan strategije razvoja 134 13.2.1. Indikativni finansijski plan za period od 3 godine 134 13.2.2. Detaljan finansijski plan za projekte koji se implementiraju u 2016. godini 140 13.2.3. Rekapitulacija investicija u Strategiju razvoja opštine Drvar 151 13.3. Plan razvoja organizacijskih kapaciteta i ljudskih potencijala 153 13.4. Praćenje, ocjenjivanje i ažuriranje strategije razvoja 156 Prilozi 159 Prilog 1. Kalendar ažuriranja strategije 159 Prilog 2. Sinteza integrisane strategije razvoja 161 3 SKRAĆENICE BD BIH Brčko Distrikt Bosne i Hercegovine BiH Bosna i Hercegovina BHMAIS Baza podataka o minskim poljima VKV Visoko kvalifikovani VSS Visoka stručna sprema VŠS Viša školska sprema CZI Socijalna zaštita i inkluzija GIS Geografsko informacioni sistem d.o.o. Društvo sa ograničenom odgovornošću EP HZHB Elektroprivreda Hrvatske zajednice Herceg Bosne EU Evropska unija JP Javno preduzeće JU Javna ustanova KV Kvalifikovani KM Konvertibilna marka KUD Kulturno umjetničko društvo LEAP Lokalni ekološki akcioni plan MZ Mjesna zajednica MiPRO Metodologija za integrisano planiranje razvoja opština MSP Mala i srednja preduzeća MC Medicinski centar NVO Nevladina organizacija NK Nekvalifikovani OZNA Odjeljenje za zaštitu naroda OIE Obnovljivi izvori energije ORT Opštinski razvojni tim OUE Obnovljivi izvori energije OŠ Osnovna škola PDV Porez na dodatu vrijednost PIU SESER Jedinica za implementaciju projekata socio ekonomske podrške,obuke i prezapošljavanja 4 PJ Poslovna jedinica PK Polukvalifikovani PTT Pošta telefon telegraf RO Radna organizacija RS Republika Srpska Sl Službene SRC Sportsko-rekreacioni centar SSS Srednja stručna sprema SC Strateški cilj SŠ Srednja škola SŠC Srednjoškolski centar SWOT Snage, slabosti, prilike, prijetnje TP Trgovačko preduzeće TS Trafo stanica UNICEF Dječiji fond Ujedinjenih naroda FBiH Federacija Bosne i Hercegovine FK Fudbalski klub FSC Međunarodni savjet za šumarstvo ha Hektar HZHB Hrvatske zajednice Herceg Bosne HCVF Šume visoke zaštitne vrijednosti CDR Ciljevi u drugim sektorima CER Ciljevi ekonomskog razvoja ŠGD Šumsko gospodarsko društvo 5 UVOD Strateško planiranje kao proces je nezaobilazan u aktivnostima usmjerenim prema poboljšanju životnog standarda stanovništva kroz ujednačenost razvoja, angažovanje lokalnih resursa, povećanje produktivnosti i nastupa na tržištu. Predstavlja regulacioni instrument usmjeren ka balansiranju razvojnih potencijala i mogućnosti u svim sferama društvenog života. Svrha strateškog planiranja nije davanje odgovora na aktuelne probleme nego na ukazivanje mogućnosti kako ih riješiti. Strateški plan razvoja opštine Drvar za period od 2016 - 2020. godine (Strategija razvoja) predstavlja analizu potencijalnih razvojnih mogućnosti, njihovu valorizaciju i smjer ka njihovom što kvalitetnijem korištenju sa svrhom podizanja standarda života stanovništva. Usklađena je sa strategijama i politikama na višim nivoima vlasti, prvenstveno sa Strategijom razvoja Federacije BiH za period od 2010 - 2020. godine, ali i s drugim sektorskim strategijama na državnom, entitetskom i kantonalnom nivou. Pri izradi Strategije razvoja opštine Drvar za period od 2016 – 2020. godine vodilo se računa o ''Primjeni koncepta ljudske sigurnosti u cilju stabilizacije zajednica u Kantonu 10'', što je istovremeno i naziv projekta osmišljenog i podržanog od strane UN Fonda za ljudsku sigurnost (UN HSTF - UN Human Security Trust Fund), a čiji ciljevi su kreirani da bi se ojačali kapaciteti kantonalnih i opštinskih vlasti za pružanje socijalnih usluga s ciljem smanjenja lične i društvene nesigurnosti, jačanje kapaciteta sistema obrazovanja radi sprječavanja diskriminacije i nasilja i generalno spremnosti kritičnih područja u Kantonu 10 da odgovore na rizike i prijetnje sigurnosti zajednice, osiguraju jednak pristup mogućnostima za zapošljavanje i ekonomsku održivost u prioritetnim područjima. Kancelarija za koordinaciju humanitarnih poslova (OCHA) koordinira ovaj projekat s ciljem rješavanja sigurnosnih pitanja u zajednici putem multi-sektorskih rješenja. Poštujući principe i ciljeve projekta UNHSTF-a, kao i principe strateškog planiranja standardne Metodologije za integrisano planiranje lokalnog razvoja (MiPRO), strateški dokument opštine Drvar izrađen je od strane radnih tijela koje je imenovao načelnik opštine uz učešće predstavnika javnog, privatnog i nevladinog sektora. Operativno, na čelu izrade dokumenta bio je Opštinski razvojni tim (ORT) koji je istovremeno bio i koordinaciono tijelo zaduženo za vođenje participativnog procesa izrade integrisane strategije razvoja opštine, imenovanog od strane opštinskog načelnika rješenjem broj: 02-05-757-1/14. Opštinski razvojni tim opštine Drvar činili su sljedeći članovi: 1. Saša Karanović – koordinator ORT-a, 2. Miroslav Jaglica, 3. Dragoljub Bjeljac, 4. Brankica Milaković, 5. Milorad Đapa, 6. Dragoslav Popović, 7. Dobrila Bosnić, 8. Mirjana Stojsavljević-Petraković, 9. Jelena Nikolić, 10. Milan Vekić, 11. Vanja Krneta, 12. Dragana Polić, 13. Miloš Bauk i 6 14. Miladin Bajić. Proces izrade Strategije opštine Drvar za period od 2016-2020. godine je koncipiran tako da se sastoji od tri ključne faze, i to: Faza izrade Strateške platforme, Faza izrade Sektorskih planova i Faza Operativnog planiranja, koje su međusobno povezane. Prvi dio je socio- ekonomska analiza, dok su druga dva djela strateški dio, odnosno sadrže sektorske razvojne planove (ekonomski, društveni i ekološki) i operativno planiranje koje završava sa definisanjem kapaciteta (tehničkih i ljudskih) koji će pratiti implementaciju Strategije i razvoj te istovremeno unapređivati proces. Izrađuje se za period od 5 godina, s detaljno isplaniranim programima i projektima