Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny Im. F. Chopina – Okres PRL
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina – okres PRL. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina – okres PRL. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina – okres PRL. Źródło: online-skills, licencja: CC0. Ważne daty 31.05.1940 – wysadzenie pomnika Chopina w Łazienkach przez Niemców 20.03.1948 – Uchwała Rady Ministrów powołuje Komitet Honorowy Roku Chopinowskiego (jego szefem był prezes Rady Ministrów) oraz Komitet Wykonawczy (któremu przewodził Minister Kultury i Sztuki) 1949 – IV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina – pierwsza powojenna edycja 1955 – V Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina 1957 – Konkurs Chopinowski należy do Światowej Federacji Międzynarodowych Konkursów Muzycznych w Genewie 1958 – 11 maja nastąpiło ponowne odsłonięcie zrekonstruowanego pomnika Fryderyka Chopina w Łazienkach 1960 – VI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina 1960 – zapoczątkowanie przyznawania Nagrody Towarzystwa im. Fryderyka Chopina za najlepsze wykonanie poloneza 1965 – VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina 1966‐1984 – funkcję dyrektora Konkursu Chopinowskiego i dyrektora Instytutu im. F. Chopina pełnił Wiktor Weinbaum, od 1975 r. wiceprzewodniczący Federacji Międzynarodowych Konkursów Muzycznych w Genewie 1970 – VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina 1975 – IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina 1980 – X Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina 1980 – zapoczątkowanie przyznawania Nagrody Filharmonii Narodowej za najlepsze wykonanie koncertu 1985 – XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina Scenariusz lekcji dla nauczyciela Plik o rozmiarze 148.42 KB w języku polskim II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń: 1.zna podstawowe terminy i pojęcia właściwe dla opisu i zrozumienia wybranych dzieł muzycznych; 2.nazywa i porządkuje główne nurty, gatunki i style muzyczne, wskazuje formy wypowiedzi artystycznej spoza tradycyjnej klasyfikacji, uzasadniając swoją wypowiedź; 3. zna konteksty kulturowe i naukowe powstawania muzyki; 4. dokonuje analizy percepcyjnej, uwzględniając: a)elementy muzyki, b)podstawowe techniki kompozytorskie, c) cechy stylów muzycznych, d) strukturę gatunków i form muzycznych, ich zmiany i rozwój, e) funkcje: np. religijna, społeczna, użytkowa, artystyczna i in.; 5. rozpoznaje cechy stylistyczne utworu reprezentującego określoną epokę muzyczną. Nauczysz się charakteryzować Konkursu Chopinowski; charakteryzować zakres repertuaru wykonywanego w poszczególnych etapach konkursu, rozpoznawać gatunki Chopinowskiej muzyki oraz najczęściej wykonywane utwory; wymieniać najwybitniejsze osobowości wśród uczestników i laureatów konkursu oraz ich późniejsze osiągnięcia artystyczne; przedstawiać najbardziej istotne fakty dotyczące jury i systemu oceniania; przedstawiać cele przyświecające organizatorom Konkursu: promowanie postaci i muzyki F. Chopina, promowanie utalentowanych młodych pianistów i tworzenie miejsca do dyskusji nad kwestią interpretacji Chopinowskiej muzyki; formułować indywidualne oceny wykonań muzycznych i je uzasadniać za pomocą obiektywnych kryteriów; definiować pojęcia: agogika, belcanto, forte. Pierwsza powojenna edycja konkursu Pierwszy po wojnie Konkurs Chopinowski trwał od 15 września do 15 października 1949 r. Przypadała wówczas setna rocznica śmierci Chopina – dlatego rok 1949 został ogłoszony Rokiem Chopinowskim. W ramach obchodów oprócz Konkursu Chopinowskiego zorganizowano wiele imprez: konkursy kompozytorski i rzeźbiarski, wystawy i koncerty w kraju i za granicą. Był to też moment rozpoczęcia wydania Dzieł wszystkich Chopina (tzw. wydanie pod redakcją I. J. Paderewskiego). Warszawa była wciąż zrujnowana, nie istniał gmach Filharmonii, dlatego przesłuchania odbyły się w jednym z niewielu ocalałych budynków – Teatrze Roma przy ulicy Nowogrodzkiej. Konkurs był finansowany przez państwo, które nie żałowało wówczas środków na stypendia i obozy szkoleniowe dla polskich kandydatów. Młodym muzykom zapewniono dobre instrumenty do ćwiczeń, stworzono możliwość wykonania nagrań i wypróbowania gry z orkiestrą. Do Łagowa Lubuskiego sprowadzono orkiestrę Filharmonii Poznańskiej, z którą młodzi pianiści wykonywali Koncerty Chopina. Nad przygotowaniami czuwała Komisja Pedagogiczna przy Ministerstwie Kultury złożona z cenionych pedagogów. W efekcie konkursowa ekipa polskich pianistów była bardzo silna. IV edycja konkursu miała trzy etapy, w ostatnim etapie uczestnicy wykonywali cały Koncert Chopina z towarzyszeniem orkiestry. Wstępne eliminacje dopuszczające do udziału w Konkursie obowiązywały kandydatów, którzy nie brali udziału w eliminacjach we własnym kraju, i były przeprowadzane bez udziału publiczności. Ostatecznie w konkursowych zmaganiach uczestniczyło 54 pianistów z 14 krajów. Laureaci: Nagroda I (ex aequo): Halina Czerny‐Stefańska (Polska) oraz Bella Dawidowicz (ZSRR) Nagroda II: Barbara Hesse‐Bukowska (Polska) Nagroda III: Waldemar Maciszewski (Polska) Nagroda IV: Georgij Murawlow (ZSRR) Nagroda V: Władysław Kędra (Polska) Nagroda VI: Ryszard Bakst (Polska) Nagroda VII: Jewgienij Malinin (ZSRR) Nagroda VIII: Zbigniew Szymonowicz (Polska) Nagroda IX: Tamara Gusiewa (ZSRR) Nagroda X: Wiktor Mierżanow (ZSRR) Nagroda XI: Regina Smendzianka (Polska) Nagroda XII: Tadeusz Żmudziński (Polska) Nagroda Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków: Halina Czerny‐Stefańska Fryderyk Chopin, „Cantabile B-dur op. Posth”, wyk. Halina Czerny-Stefańska, online-skills, CC BY 3.0 (audio); Benedykt Jerzy Dorys, fotografia Haliny Czernej-Stefańskiej, 1959, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja) Fryderyk Chopin, „Grande valse brillante Es-dur op. 18”, wyk. Bella Dawidowicz, online-skills, CC BY 3.0 (audio); Joop van Bilsen, fotografia Belli Dawidowicz, 1966, wikimedia.org, CC BY 3.0 (ilustracja) Absolutna dominacja pianistów z Polski i ZSRR wśród laureatów IV Konkursu została zauważona przez recenzentów. Np. Jerzy Jasieński pisał: Pianiści radzieccy to talenty muzyczne najwyższej jakości. […] Ekipa polska posiadała również wyraźnie określone oblicze. U wszystkich polskich pianistów znać było doskonałe opanowanie fortepianu pod względem technicznym i głęboką muzykalność […]. Najbardziej dojrzałymi pianistkami okazały się: Bella Dawidowicz i Halina Czerny‐Stefańska. Obok nich pianistami na miarę europejską są: Malinin, Maciszewski, Szymonowicz, Kędra, Bakst i Mierżanow. V edycja konkursu V Konkurs Chopinowski odbywał się od 22 lutego do 21 marca 1955 r. Półroczne przesunięcie terminu Konkursu było związane z czasem potrzebnym na dokończenie odbudowy Filharmonii Warszawskiej. To właśnie w świeżo oddanym do użytku gmachu Filharmonii przy ulicy Jasnej trwały przesłuchania konkursowe, a fakt ten sam w sobie powodował radość organizatorów i publiczności. Ponieważ według ówczesnej wiedzy uznawano dzień 22 lutego za datę 145. urodzin Chopina, inauguracja była niezwykle podniosła i otwierała Rok Chopinowski, z jego licznymi imprezami i uroczystościami poświęconymi postaci Chopina. Konkurs okazał się wielkim wydarzeniem. Splendoru konkursowym przesłuchaniom dodawała też obecność belgijskiej królowej Elżbiety, a oprócz Konkursu w Warszawie i w innych polskich miastach, odbyło się około 150 koncertów i recitali fortepianowych. Przełom lutego i marca był porą, w której odbyły się jeszcze dwie następne edycje Konkursu. Później, od 1970 r., przesunięto termin Konkursu na jesień (podobnie jak w 1949 r.). Tadeusz Trepkowski, plakat V Międzynarodowego konkursu im. Fryderyka Chopina, 1955, Warszawa, plakatpolski.pl, CC BY 3.0 V Konkurs przebiegał w trzech etapach, a każdy z nich zawierał obszerny program. Kandydatów pragnących uczestniczyć w Konkursie obowiązywały też wcześniejsze eliminacje. W V Konkursie jury po raz pierwszy zostało ulokowane na balkonie, co okazało się trafnym rozwiązaniem, powtarzanym w kolejnych edycjach. Laureaci: Nagroda I: Adam Harasiewicz (Polska) Nagroda II: Władimir Aszkenazy (ZSRR) Nagroda III: Fou Tsong (Chiny) Nagroda IV: Bernard Ringeissen (Francja) Nagroda V: Naum Sztarkman (ZSRR) Nagroda VI: Dmitrij Paperno (ZSRR) Nagroda VII: Lidia Grychtołówna (Polska) Nagroda VIII: Andrzej Czajkowski (Polska) Nagroda IX: Dmitrij Sacharow (ZSRR) Nagroda X: Kiyoko Tanaka (Japonia) Nagroda Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków: Fou Tsong Fryderyk Chopin, „Nokturn c-moll op. Posth”, wyk. Adam Harasiewicz, online-skills, CC BY 3.0 (audio); Anna Abako, fotografia Adama Harasiewicza, 2010, culture.pl, CC BY 3.0 (ilustracja) V Konkurs Chopinowski odbił się szerokim echem w świecie muzycznym, czego świadectwem mogą być wypowiedzi zarejestrowane w prasie. Np. Lazare Lévy, znany profesor Konserwatorium Paryskiego i juror V Konkursu, stwierdził: Międzynarodowy Konkurs im. Fryderyka Chopina jest wydarzeniem muzycznym o olbrzymim znaczeniu, wydarzeniem, które dla wszystkich jego uczestników staje się niezatartym i nieporównywalnym przeżyciem, a inny członek jury – znakomity pianista pochodzenia węgierskiego Louis Kentner, niegdyś laureat II Konkursu, powiedział: Dane mi było uczestniczyć w wielu najrozmaitszych znanych konkursach, kilkakrotnie też zasiadałem w jury. Muszę jednak przyznać, że obecny konkurs przerasta zarówno poziomem, jak zasięgiem i znaczeniem wszystkie z dotychczas mi znanych. VI edycja konkursu VI Konkurs odbywał się od 22 lutego do 13 marca 1960 r. Przypadała wówczas okrągła, 150. rocznica urodzin Fryderyka Chopina, dlatego ogłoszono Rok Chopinowski, objęty patronatem UNESCO. Muzyka Chopina obecna była na najważniejszych estradach świata. Ze względu na rozmach organizacyjny