MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA NANE Kikao Cha
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA _______________ MAJADILIANO YA BUNGE _______________ MKUTANO WA NANE Kikao cha Thelathini na Tano – Tarehe 28 Julai, 2012 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma Dua HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI Hati Zifuatazo Ziliwasilishwa Mezani na: NAIBU WAZIRI WA AFYA NA USTAWI WA JAMII: Randama za Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii, kwa Mwaka wa Fedha 2012/2013. HOJA ZA SERIKALI Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Serikali kwa Mwaka 2012/2013 - Wizara ya Nishati na Madini Majadiliano yanaendelea SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, tunaendelea na majadiliano. Kama nilivyowaambia, leo tutajadiliana mpaka saa tano na nusu tutakuwa tumemaliza Orodha ya waliomba kuchangia. Halafu saa tano na nusu hadi saa sita tutatoa dakika 15 kwa Manaibu Waziri, saa sita mpaka saa saba atapewa mtoa hoja Waziri, saa saba mpaka saa nane Kamati ya Matumizi. Kwa hiyo, nitawaita waliochangia mara moja. MHE. DEO H. FILIKUNJOMBE: Mwongozo wa Spika. SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, mwongozo wakati hatuna kitu kilichotokea hapo awali tumeomba Dua tu, naomba matumizi ya mwongozo yawe sahihi kwa sababu tumesoma Dua tu basi. MHE. DEO H. FILIKUNJOMBE: Aya ya 68 (7) inazungumzia jambo ambalo limetokea wakati uliopita Bungeni ambalo jana wakati Mheshimiwa Kafulila anachangia alitumia neno kwamba nchi hii imebakwa na mafisadi. Mwenyekiti aliyekuwa anaongoza Bunge alimtaka Mheshimiwa David Kafulila neno aliondoe kwamba neno hilo ni matusi na la kufedhehesha Bunge. Mheshimiwa Spika, mimi nimesoma literature neno moja linapotumika kuna dictionary meaning na contextual meaaning. Ukienda kwenye dictionary ya contextual meaning neno kubakwa siyo tusi. Nimesoma usiku nimetafakari sana, na nimeona kubakwa maana yake nini katika dictionary ya contextual meaning neno kubakwa ni kupokwa, ni kuzidiwa na kulemewa. Kwa matumizi haya Mheshimiwa Kafulila alikuwa sahihi na ukitazama michango ya Wabunge humu ndani wote kwa pamoja jana kwa mara ya kwanza matendo yetu, maneno yote yalikuwa yanaashiria kwamba nchi hii imebakwa na mafisadi. Mheshimiwa Spika, sasa naomba mwongozo wake, maana itafika mahali sasa Wabunge wataogopa maneno ambayo yanamanisha yanataka kutupatia uzito wa kauli zao. (Makofi) SPIKA: Usinihutubie mwongozo unaniomba nifanye nini? MHE. DEO H. FILIKUNJOMBE: Ndio mwongozo wangu, kwa maana neno hili linatumika tunasikia Demokrasia imebakwa na tunalitumia kila siku tunaomba mwongozo wako mimi nataka neno hili lirudi. SPIKA: Basi ukae mdogo wangu imeshatosha. Waheshimiwa Wabunge sifa ya mtu yeyote mwenye hulka ya kuitwa mtu ni kile kinachotoka mdomoni kwake kisichokuwa na nidhamu ndio kinachomfanya mtu aonekane. Unaweza kuwa mtu umevaa vizuri kabisa, unapendeza lakini kinachotoka mdomoni ndio kinakufananisha na wewe unavyoweza kusema. Kuna maneno mengine hapa ukisema ni sawa sawa wewe umejivua nguo unaona hiyo. Kwa hiyo, ninachokisema hulka ya kiongozi hata kama neno hilo lina tafsiri nyingi lakini angalia unamwambia nani? Huyo atakayesoma dictionary unayosema ni nani atakayesoma na humu dictionary hazipo na mbaya zaidi ni kwamba Mwenyekiti anapotoa maamuzi kuna tabia watu wanasimama na kuanza kubisha, jamani kanuni zetu ni kali mno. Tunapenda sana kuelimishana lakini ni kali mno. Ubishani na Mwenyekiti siyo tabia ya Bunge lolote duniani kote. Kwa hiyo, mimi nasema neno lile hata kama umesoma dictionary, hatuna dictionary hiyo lakini linamweleza mtu mwenyewe. Tunaendelea. (Makofi) MHE. SUBIRA KHAMIS MGALU: Mheshimiwa Spika, nashukuru kwa kupata nafasi asubuhi ya leo kuweza kuchangia hoja hii ya Wizara ya Nishati na Madini. Awali ya yote nimshukuru Mwenyezi Mungu kwa kunijalia afya njema na kuweza kusimama ndani ya Bunge lako Tukufu na mimi kuweza kutoa mchango wangu. Napenda niwatakie kheri ya mwezi wa Ramadhani Waislam wote nchini. Pia napenda kuwashukuru sana wananchi wa Mkoa wa Pwani hasa wanawake kwa kuweza kuendelea kuniunga mkono. (Makofi) Mheshimiwa Spika, awali ya yote nianze kuipongeza Wizara hii pamoja na viongozi wake kuanzia Waziri, Manaibu Waziri, Katibu Mkuu na Watendaji wote wa Wizara hii kwa maandalizi mazuri ya Hotuba ambayo imewasilishwa. (Makofi) Mheshimiwa Spika, naomba pia niipongeze Wizara kwa utekelezaji wa shughuli mbalimbali za mwaka 2011/2012 hasa ambazo zimefanyika katika Mkoa wetu wa Pwani. Kwa mfano kukamilika kwa msongo wa umeme wa kV 33 kwa Kata ya Mbwewe. Lakini sambamba na hilo kwa mara ya kwanza Makao Makuu ya Wilaya ya Rufiji yamepata umeme. Lakini pamoja na hayo pia niipongeze Wizara na niiombe iendelee kutekeleza miradi ambayo inaendelea ya kusambaza umeme katika Kata ya Magindu Wilaya ya Kibaha katika Kata ya Kimanzichana Wilaya ya Mkuranga mradi huu uendelee. Pia katika Kata ya Kiwangwa wananchi wa Kiwangwa walimpa kura nyingi za Udiwani wa CCM kutokana na imani ya kwamba mradi ule wa kusambaza umeme na nguzo zimefika. Kama tunavyofahamu eneo lile linaongoza kwa uzalishaji wa matunda, tunategemea wadau mbalimbali baada ya kufika nishati ya umeme wanaweza wakajenga viwanda na hatimaye wananchi nao wa Mkoa wa Pwani hususan katika maeneo niliyoyataja waweze kufanya shughuli za kujiletea uchumi. (Makofi) Mheshimiwa Spika, pia niipongeze REA kwa kuweza kutangaza tender ya kusambaza umeme unaokwenda katika Kijiji cha Nyamisati Kata ya Salale ambako kuna shughuli mbalimbali za uchumi kule. Kuna shule inayosomesha watoto yatima, kwa hiyo, ninadhani kufika kwa nishati hiyo itatusaidia sana. (Makofi) Mheshimiwa Spika, hivi karibuni tumeshuhudia na jana Bunge lilijielekeza zaidi katika kutetea maslahi ya Watanzania. Jana Bunge lako Tukufu lilikwenda sambamba na dhamira yako ambayo wakati tunakuchagua ulisema una nia ya kujenga Bunge moja jana dhamira hiyo imeanza kuonekana. (Makofi) Mheshimiwa Spika, jana yamejitokeza makundi mbalimbali yanayoona sheria ya manunuzi ya Umma katika mkataba wa kusambaza mafuta kwa ajili ya IPTL wako wanaona kwamba Wizara imekiuka kanuni, wako wanaona kwamba mtazamo ule ulikuwa sawa sawa. Mheshimiwa Spika, mimi naomba niunge mkono na nina uhakika hakuna kanuni ya manunuzi iliyovunjwa. Nasema hivyo kwa sababu gani, kwamba katika Serikali yako manunuzi ambayo unatakiwa kwa mfano sekta ya madawa lazima dawa ununue MSD, Pia utengenezaji wa magari lazima utengeneze kwenye karakana ya Serikali (TEMESA). Lakini pia hii PUMA (BP) ni kampuni ya Serikali ina asilimia 50. Hivi ni ubaya gani Serikali kuiwezesha taasisi yake inayomiliki asilimia 50 na ambayo taasisi hiyo Mwenyekiti wa Bodi ya Wakurugenzi wa PUMA ni Mtanzania Ndugu Kelvin Felix ni dhambi gani? (Makofi) Mheshimiwa Spika, lakini kinachosikitisha hata wale waliokuwa wanasema kanuni imevunjwa viongozi wawajibike hawataji kanuni gani ndani ya sheria ya manunuzi iliyovunjwa. Taifa limepata hasara ya kiasi gani. Lakini kwa wale ambao tunaona kanuni haijavunjwa tunaambiwa taifa limeokoa kiasi cha bilioni tatu (3) kwa muda wa wiki mbili. (Makofi) Mheshimiwa Spika, inasikitisha imefika wakati Bunge letu linatumika ndivyo sivyo. Tabia hii imeanza kuota mizizi tumeona Bunge la mwezi wa nne wakati tunajadili namna gani viongozi wawajibike, tulifanya maamuzi. (Makofi) Lakini leo anaposimamishwa mtendaji kamati zinatumia mamlaka yake vibaya wanataka wakutane wajadili, alivyoteuliwa huyo mtendaji mbona hawakukutana. Kwa nini tunaingilia muhimili wa Serikali leo, alipopewa nafasi alivyoteuliwa hatukukutana kujadili kwa nini ameteuliwa kuwa Mkurugenzi wa shirika hilo. Lakini Serikali inapoamua hebu simama pisha uchunguzi tujiridhishe Kamati zinaitana ili wajadili kuna nini? (Makofi) Mheshimiwa Spika, tumechoka na ujasiri huu wa kifisadi. Tunaomba Mheshimiwa Spika, utumie mamlaka yako, tunaomba ifike wakati tuzi-review hizi kanuni kama unaunda Kamati na endapo inatokea Kamati hizo hazitimizi wajibu wake, zivunjwe. Leo Kamati zingine hazina heshima, zipo Kamati zinatuhumiwa Watanzania hawaelewi zinatuhumiwa lakini watu wanaendelea na kazi. Hivi imani ya Watanzania itatoka wapi? Watu wanateuliwa kwenye Kamati wanaonekana kabisa ushahidi upo, wanakwenda kuomba rushwa eti Bajeti tupitishe Katibu Mkuu amewataja ushahidi anao kwa nini wasichukuliwe hatua? (Makofi) Mheshimiwa Spika, usitulee Wabunge, chukua hatua hata kama ni sisi tunahusika, tuchukulie hatua haiwezekani kanuni hii iseme eti kamati iliundwa ikae miaka miwili na nusu hata kama kamati hiyo ikivurunda ikae tu, tuzi-review hizo kanuni za Wabunge. (Makofi) Mheshimiwa Spika, nchi hii ina changamoto nyingi, Serikali kila siku inatuhumiwa inanyanyasika kumbe kwa maslahi binafsi, leo tumewagundua. Waheshimiwa Wabunge wenzangu nawaomba watu ambao wametajwa na hata kwenye vyombo vya habari vimetajwa, sasa tuwasusie michango yao kwenye part caucus zetu kwenye Bunge, tujue michango yao itakuwa ya maslahi binafsi. Mheshimiwa Spika, haiwezekani kumbe watu tunawaona wanapata sifa wanachangia wanaonyesha uchungu kumbe wanachangia wanakumbuka maslahi yao. Hivi ni binadamu gani umechaguliwa na wananchi kuja kuisimamia Serikali, Serikali gani unayosimamia hiyo? (Makofi) Mheshimiwa Spika, kwa kweli Watanzania wamesikitika, lakini baya zaidi vinanunuliwa mpaka vyombo vya habari havizingatii weledi vinaandika taarifa tu Mkataba wa PUMA lakini hawatupi upande mwingine wa shilingi, nini kimeokolewa zingetumika kwa ajili ya kununulia madawa, madawati, kujenga zahanati na kadhalika. (Makofi) Mheshimiwa Spika, mimi nasema naunga mkono hoja lakini ninawaomba Waheshimiwa Wabunge, tusitumike tuache kuwa na ma-agent wa mafisadi. Nawaomba watendaji wa Wizara hii waendelee kuziba mianya hiyo hata kama kwa kuvunja Kanuni ili mradi taifa