mieszkańcy historia szkoły Rozmowa Kosarzew. Losy IX Konkurs z Magdaleną Turowskich recytatorski gąbką i Urbańskich poezji część III patriotycznej Głos Ziemi Bychawskiej MIESIĘCZNIK GMINY BYCHAWA grudzień 2018 nr 8 (296) ISSN 1429-1932

Wesołych Świąt

życzy Gmina Bychawa spis treści samorząd

SAMORZĄD 4 Komisje Rady Miejskiej w Bychawie Zdrowych, pogodnych i pełnych radości świąt Bożego Narodzenia, 4 Radni Rady Miejskiej w Bychawie VIII kadencji a także wielu wspaniałych chwil spędzonych w gronie najbliższych. 4 Z ostatniej sesji RM w Bychawie 5 W styczniu wybieramy sołtysów oraz przewodniczących zarządów osiedli Przewodniczący Rady Miejskiej Burmistrz Bychawy

Zmiany w ustawie o zwrocie podatku akcyzowego Grzegorz Szacoń Janusz Urban 6 6 6 Inwestycje w gminie Bychawa 6 Bychawskie Przedsiębiorstwo Komunalne ma nowego prezesa 8 Wybrano bożonarodzeniową kartkę pocztową gminy Bychawa! 10 Mieszkańcy pytają „„Grudzień czasem niesienia bezinteresownej pomocy 10 Odśnieżanie dróg w gminie Bychawa Czas poprzedzający święta Bożego Narodzenia to czas dobroci. Kiedy w powietrzu MIESZKAŃCY czuć zapach zielonej choinki 11 Monika A. Oleksa „Tylko morze zapamięta” – promocja powieści i korzennych pierniczków 14 stajemy się lepsi. Dostrzegamy 11 Piotr Wojtaś odznaczony medalem 100-lecia Związku Inwalidów Wojennych problemy osób mieszkających wokół nas i chętniej niesiemy im Turniej Tenisa Stołowego o Puchar Burmistrza Bychawy 12 pomoc. Z uśmiechem na twarzy 12 II Pływackie Zawody Rodzinne angażujemy się w różnorodne Marta Sękuła OPS Bychawa © 12 Gość Oczekiwany – spektakl w wykonaniu Akademii Młodzieżowej akcje dobroczynne. © 13 Osiągnięcia Uczniowskiego Klubu Pływackiego z Bychawy Również w gminie Bychawa Inną istotną formą pomocy, która realizowa- Od kilku lat dzięki darczyńcy – Rozmowa z Magdaleną Gąbką, dla której wspinanie stało się pasją w grudniu mają miejsce na jest także w gminie Bychawa jest ogólnopolska miejscowemu przedsiębiorcy, 14 wydarzenia, dzięki którym akcja charytatywna „Pomóż dzieciom przetrwać w okresie przedświątecznym i drogą ku marzeniom zimę”. W jej organizację aktywnie włączyły się lo- do rodzin znajdujących się święta wielu potrzebujących kalne szkoły tj. Szkoła Podstawowa w Bychawie, w trudnej sytuacji trafiają 16 osób mają szansę być tymi Szkoła Podstawowa im. Franciszka Lebiedy paczki świąteczne zawierające niezapomnianymi. w Starej Wsi Drugiej, Szkoła Podstawowa im. Zofii najpotrzebniejsze produkty żywnościowe. W tym GŁOS REGIONALISTÓW Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej oraz Szkoła roku 20 rodzin z naszej gminy otrzyma taką świą- 16 Losy ziemiańskich rodów Turowskich i Urbańskich na podstawie 10 grudnia 2018 roku Bank Podstawowa im. Kajetana Koźmiana w Bychawce teczną pomoc. spisanych wspomnień ich potomków Żywności w Lublinie w ramach Drugiej-Kolonii. Zgodnie z ideą przedsięwzięcia Bychawskie Centrum Kultury w przedświąteczny Programu Operacyjnego zbierane są wyłącznie dary rzeczowe m.in. odzież , weekend (15-16 grudnia 2018 roku) zorganizowało 18 Przypomnijmy, to co zapomniane! Pomoc Żywnościowa 2014- obuwie, zabawki, książki, słodycze, żywność długo- IV Charytatywny Turniej Piłki Halowej oraz wido- 2020 Podprogram 2018 do- terminowa. Dary przekazane zostaną dzieciom po- wisko dla dzieci „Magiczna opowieść świąteczna”. starczył do Bychawskiego trzebującym z rodzin wielodzietnych i niepełnych, Biletem wstępu zarówno na rozgrywki jak i na spek- Centrum Kultury ponad 19 ton żywności dla najbar- będących w trudnej sytuacji materialnej oraz oso- takl były trwałe produkty żywnościowe, które zo- SZKOŁY dziej potrzebujących mieszkańców naszej gminy. bom samotnym i starszym mieszkającym na terenie stały przekazane jako świąteczne upominki dla po- 19 IX Konkurs Recytatorski Poezji Patriotycznej Wiele osób bezinteresownie pomagało przy rozdy- gminy Bychawa. trzebujących mieszkańców gminy Bychawa. Turniej Rodzinny w tenisie stołowym sponowywaniu darów. W imieniu burmistrza W akcję „Pomóż dzieciom przetrwać zimę” włą- Niezwykle cieszy fakt, że jest wśród nas tyle osób 19 19 Bychawy Janusza Urbana oraz własnym serdeczne czyły się także osoby indywidualne, którym rów- chcących bezinteresownie nieść pomoc tym, którzy podziękowania składam przede wszystkim pracow- nież pragnę serdecznie podziękować. potrzebują naszego wsparcia, dobrego słowa, życz- nikom Ośrodka Pomocy Społecznej, Urzędu liwego uśmiechu. Miejskiego oraz strażakom OSP Kosarzew Dolny- Ewa Korba, p.o. kierownika Ośrodka Pomocy Pragnę życzyć wszystkim, by co roku czas po- Kolonia, OSP Wola Duża, OSP Olszowiec oraz Społecznej w Bychawie przedzający święta Bożego Narodzenia był tak ob- OKŁADKA: www.bychawa.pl Wydawca GMINA BYCHAWA XXV edycja konkursu plastyczne- Redaktor naczelna Sylwia Paćkowska (SP) Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Bychawie za fitym w dobro, dzięki któremu nasz świat zmienia go na projekt świątecznej kartki użyczenie wózka widłowego i Bychawskiemu się na lepsze. pocztowej gminy Bychawa Boże www.twitter.com/bychawaPL Layout i łamanie tekstu Marek Matysek (MM) Narodzenie 2018 - rys. Natalia Bąk Centrum Kultury za udostępnienie sali. Co warte www.youtube.com Nakład 2000 egz. | ISSN 1429-1932 burmistrz Bychawy Janusz Urban /user/bychawaPL Adres: Redakcja „Głosu Ziemi Bychawskiej” 23-100 Bychawa, ul. Partyzantów 1 podkreślenia, to nie koniec dystrybucji żywności, tel. 815 660 144, 815 660 004 w. 46 w nadchodzącym roku akcja będzie www.facebook.com/Bychawa Kontakt [email protected] Strona www.bychawa.pl kontynuowana. Dyżury redakcji pełnione są codziennie (pon.-pt.) w godz. 7.30-15.30 www.instagram.com/bychawa.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redakcji tekstów oraz zmiany tytułów. Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 3 SAMORZĄD samorząd samorząd

„„Komisje Rady Miejskiej Radni Rady Miejskiej w Bychawie VIII kadencji w Bychawie „„kadencja obejmuje lata 2018-2023 Grzegorz Szacoń – przewodniczący Tomasz Rusinek Stanisław Władysław Szewczyk Komisja rewizyjna Okręg Wyborczy nr 12 Okręg Wyborczy nr 3, Bychawa ulice: 1 Maja, Batalionów Okręg Wyborczy nr 9 1. Artur Płaza – przewodniczący Sołectwa: Gałęzów, Gałęzów-Kolonia Druga Chłopskich, Marii Dąbrowskiej, Aleksandra Fredry, Marii Sołectwa: Bychawka Pierwsza, Bychawka Trzecia, 2. Janusz Lipiec Konopnickiej, Kajetana Koźmiana, Księdza Dominika Maja, Bychawka Trzecia-Kolonia 3. Stanisław Szewczyk Księdza Antoniego Kwiatkowskiego, Piotra Ściegiennego, 4. Jerzy Rybaczek Kornela Makuszyńskiego, Elizy Orzeszkowej 5. Rafał Poleszak Mateusz Wróblewski – wiceprzewodniczący Waldemar Andrzej Tudrujek Rafał Adam Poleszak Komisja do spraw skarg, wnio- Okręg Wyborczy nr 5 Okręg Wyborczy nr 4 Okręg Wyborczy nr 10 Bychawa ulice: Armii Krajowej, Jarosława Dąbrowskiego, Piękna, Macieja Rataja, sków i petycji Bychawa ulice: Marszałka Józefa Piłsudskiego nieparzyste Sołectwa: Osowa, Osowa-Kolonia, Wola Ogrodowa, Marszałka Józefa Piłsudskiego nieparzyste od nr 57 do końca od nr 1 do 55A Duża-Kolonia 1. Waldemar Tudrujek – przewodniczący 2. Dariusz Buczek 3. Stanisław Szewczyk 4. Jerzy Rybaczek Henryk Nowak – wiceprzewodniczący Janusz Lipiec Kazimierz Walczak Okręg Wyborczy nr 6, Bychawa ulice: Krzysztofa Kamila 5. Rafał Poleszak Okręg Wyborczy nr 11 Okręg Wyborczy nr 13 Sołectwa: Kosarzew Dolny-Kolonia, Olszowiec, Olszowiec-Kolonia, Romanów, Baczyńskiego, Generała Władysława Andersa, Generała Grota- Sołectwa: Józwów, Wola Gałęzowska, Wola Wola-Duża Roweckiego, Generała Władysława Sikorskiego, Powstańców Gałęzowska-Kolonia, Kowersk Warszawy, Szarych Szeregów, Marszałka Józefa Piłsudskiego parzyste od nr 2 do końca Komisja1. Artur do Płaza spraw – przewodniczący budżetu i finansów2. Mateusz Wróblewski Jerzy Rybaczek Artur Płaza Krzysztof Dyś 3. Grzegorz Szacoń Okręg Wyborczy nr 1 Okręg Wyborczy nr 7 Okręg Wyborczy nr 14 4. Justyna Grabska Bychawa ulice: Antoniego Budnego, Mikołaja Pileckiego, Podzamcze, Zamkowa Bychawa ulice: Adama Mickiewicza, Henryka Sienkiewicza, Sołectwa: Stara Wieś Druga, Stara Wieś Pierwsza, 5. Jurij Jelcow Sołectwa: Gałęzów-Kolonia Pierwsza, Leśniczówka, Łęczyca, Podzamcze Władysława Reymonta, Spokojna, Wandzin, Marysin, Zadębie Stara Wieś Trzecia Sołectwa: Marysin, Wandzin, Zadębie Komisja do spraw inwestycji, rolnictwa, mienia i gospodarki Justyna Grabska Jurij Jelcow Dariusz Buczek Okręg Wyborczy nr 8 Okręg Wyborczy nr 15 komunalnej Okręg Wyborczy nr 2 Sołectwa: Bychawka Druga, Bychawka Druga-Kolonia, Sołectwa: Skawinek, Urszulin, Zaraszów, 1. Janusz Lipiec – przewodniczący Bychawa ulice: 11 Listopada, Fryderyka Chopina, Grodzany, Mikołaja Kopernika, Wincentówek, Zdrapy Zaraszów-Kolonia 2. Waldemar Tudrujek Tadeusza Kościuszki, Lubelska, Podwale, Mikołaja Reja, Rynek, Sportowa, Stefana 3. Dariusz Buczek Batorego, Stanisława Wyspiańskiego, Polna 4. Justyna Grabska 5. Henryk Nowak Komisja do spraw pomocy spo- Data I termin II termin - „„Z ostatniej sesji RM w Bychawie „„W styczniu wybieramy zebrania (godzina) (godzina) Miejscowość / miejsce zebrania 03-01-1019 godz. 19.00 godz. 19.15 Romanów - Centrum Kultury Wiejskiej w Olszowcu nego, ochrony zdrowia i pracy 04-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Bychawka Trzecia – Szkoła Podstawowa w Bychawce Drugiej-Kolonii 29 listopada 2018 roku miała sołtysów oraz 04-01-2019 godz. 17.30 godz. 17.45 Bychawka Druga-Kolonia – Szkoła Podstawowa w Bychawce Drugiej-Kolonii łecznej,1. Stanisław bezpieczeństwa Szewczyk – przewodniczący publicz 04-01-2019 godz. 19.00 godz. 19.15 Bychawka Trzecia-Kolonia – Szkoła Podstawowa w Bychawce Drugiej-Kolonii 2. Krzysztof Dyś miejsce II sesja Rady Miejskiej przewodniczących 04-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Gałęzów-Kolonia Druga – Remiza 3. Waldemar Tudrujek 04-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Gałęzów – Centrum Kultury Wiejskiej w Galęzowie w Bychawie. 07-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Bychawka Druga – Centrum Kultury Wiejskiej w Bychawce Drugiej 4. Kazimierz Walczak zarządów osiedli 07-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Bychawka Pierwsza – Centrum Kultury Wiejskiej w Bychawce Pierwszej 5. Jerzy Rybaczek W trakcie obrad radni powołali siedem komisji 07-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Grodzany – Sala Konferencyjna Urzędu Miejskiego w Bychawie przy ul. Piłsudskiego 22 tj. rewizyjną; do spraw skarg, wniosków i pety- Wybierając sołtysów i członków rad sołeckich oraz 07-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Leśniczówka – Sala Konferencyjna Urzędu Miejskiego w Bychawie przy ul. Piłsudskiego 22 08-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Gałęzów-Kolonia Pierwsza - Remiza cji; do spraw budżetu i finansów; do spraw inwe- przewodniczących zarządów osiedli i członków zarzą- 08-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Kowersk - Remiza 1. Krzysztof Dyś – przewodniczący stycji, rolnictwa, mienia i gospodarki komunal- dów osiedli wybieramy przedstawicieli naszych lokal- 08-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Podzamcze – Środowiskowy Dom Samopomocy 2. Janusz Lipiec 09-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Józwów – Szkoła Podstawowa w Woli Gałęzowskiej Komisja do spraw oświaty nej; do spraw pomocy społecznej, bezpieczeń- nych społeczności. Osoby, które dobrze znają swych 09-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Wola Gałęzowska-Kolonia - Szkoła Podstawowa w Woli Gałęzowskiej 3. Artur Płaza stwa publicznego, ochrony zdrowia i pracy; do sąsiadów, ich potrzeby i problemy. Ludzi potrafiących 10-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Osowa – Szkoła Podstawowa w Osowie 4. Kazimierz Walczak 10-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Osowa-Kolonia – Szkoła Podstawowa w Osowie 5. Tomasz Rusinek spraw oświaty; do spraw komunikacji społecznej, rozmawiać, cieszących się autorytetem i zaufaniem, 14-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Wandzin - Konferencyjna Urzędu Miejskiego w Bychawie przy ul. Piłsudskiego 22 14-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Zadębie –Sala Konferencyjna Urzędu Miejskiego w Bychawie przy ul. Piłsudskiego 22 Sylwia Paćkowska / UM Bychawa promocji, kultury, sportu i współpracy między- © związanych ze swymi miejscowościami. Aktywnych © 14-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Stara Wieś Pierwsza – Centrum Kultury Wiejskiej w Starej Wsi Pierwszej Komisja do spraw komuni- narodowej oraz wybrali ich przewodniczących. i otwartych społeczników, dla których dbanie o lokalne 14-01-2019 godz. 17.30 godz. 17.45 Stara Wieś Druga – Sala katechetyczna 14-01-2019 godz. 19.00 godz. 19.15 Stara Wieś Trzecia – Świetlica/Remiza Ponadto jednogłośnie uchwalili program współ- z nieznacznym obniżeniem ceny drewna podatek dobro jest priorytetem. 14-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Olszowiec – Centrum Kultury Wiejskiej w Olszowcu pracy Gminy Bychawa z organizacjami pozarządo- leśny będzie nieco niższy. Przyjęli także uchwałę Terminy i miejsca wyborów zarządów osiedli i prze- 14-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Olszowiec-Kolonia – dom sołtysa 15-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Kosarzew Dolny-Kolonia – Centrum Kultury Wiejskiej w Kosarzewie Dolnym-Kolonii kacji społecznej, promocji, wymi i innymi podmiotami prowadzącymi działal- w sprawie udzielenia przez Gminę Bychawa po- wodniczących zarządów osiedli w Bychawie 15-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Skawinek – dom sołtysa »Zarząd Osiedla nr 1: I termin: 03.01.2019 r. godzina 16-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Wola Duża – Centrum Kultury Wiejskiej w Woli Dużej kultury,1. Dariusz sportu Buczek i współpracy – przewodniczący ność pożytku publicznego na rok 2019. Program mocy finansowej Powiatowi Lubelskiemu w wy- » ten wskazuje obszary współpracy z organizacjami sokości 100 000,00 zł na budowę chodnika dla 17.00, II termin: godzina 17.15, miejsce: sala konferen- 16-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Wola Duża-Kolonia – dom sołtysa międzynarodowej2. Mateusz Wróblewski 16-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Zaraszów-Kolonia – Centrum Kultury Wiejskiej w Zaraszowie-Kolonii 3. Krzysztof Dyś pozarządowymi w zakresie kultury, sportu i profi- pieszych przy ul. Grodzany w Bychawie. Radni za- cyjna Urzędu Miejskiego w Bychawie 16-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Wola Galęzowska – Szkoła Podstawowa w Woli Gałęzowskiej »Zarząd Osiedla nr 2: I termin: 04.01.2019 r. godzina 17-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Zdrapy – Szkoła Podstawowa w Bychawce Drugiej-Kolonii – oddział przedszkolny w Zdrapach 4. Tomasz Rusinek laktyki uzależnień. Na jego realizację w budżecie twierdzili również zmiany w uchwale budżetowej » 17-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Marysin – Sala Konferencyjna Urzędu Miejskiego w Bychawie przy ul. Piłsudskiego 22 5. Jurij Jelcow Gminy Bychawa zaplanowano kwotę 213 800,00 na 2018 rok. 17.00, II termin: godzina 17.15, miejsce: sala konferen- 17-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Wincentówek – dom sołtysa cyjna Urzędu Miejskiego w Bychawie 17-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Łęczyca – dom sołtysa zł. Co warte podkreślenia radni nie podnie- 18-01-2019 godz. 16.00 godz. 16.15 Urszulin – Remiza śli wysokości podatku rolnego, zaś w związku Terminy i miejsca wyborów sołtysów i rad sołeckich 18-01-2019 godz. 18.00 godz. 18.15 Zaraszów – Szkoła Podstawowa w Zaraszowie w Gminie Bychawa (tabela) >>>

Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 4 Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 5 samorząd samorząd

Bychawskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. Bychawskie Przedsiębiorstwo Komunalne ma nowego prezesa ul. M. Rataja 6, 23-100 Bychawa „„Rozmowa z Pawłem i znajomość zasad funkcjonowania spółek prawa wiem, że zadań do wykonania jest naprawdę dużo. tel. 81-56-60-227 Pikulą – nowo handlowego, jaką jest BPK Sp. z o.o. Zamierzam sprostać nie tylko oczekiwaniom innych tel. alarmowy: 695-707-020 „„Jaki kierunek dalszego rozwoju zamierza ale i własnej ambicji zawodowej. godziny pracy: pon-pt 7.00-15.00 wybranym prezesem Pan obrać? „„Na jakim etapie szeroko pojętego rozwoju kasa czynna w godz. 7.30-13.00 Bychawskiego Najważniejszym zadaniem firmy jest i na pew- chciałby Pan widzieć spółkę za pięć lat? [email protected] no pozostanie branża wodociągowo-kanalizacyjna. Chciałbym, bez wchodzenia w szczegóły, żeby www.ebck.pl Przedsiębiorstwa Należy liczyć się i dążyć do dalszego rozwoju sieci można było jednoznacznie ocenić, że w każdym Komunalnego kanalizacji sanitarnej w naszej gminie i unowocze- aspekcie działalności wykonaliśmy wyraźny „krok śniania systemu zaopatrzenia w wodę. Wyzwaniem naprzód”. 27 listopada 2018 roku członkowie Rady Nadzorczej dla przedsiębiorstwa jest poprawienie sprawności „„Zechciałby Pan pokrótce wyjaśnić czytel- „„Zmiany w ustawie Bychawskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. zarządzania tymi sieciami i skuteczności monitoro- nikom, jakie zadania znajdują się w za- z o.o. wybrali nowego prezesa. Szefem bychawskiej wania i usuwania awarii. Drugim ważnym kierun- kresie działalności BPK? o zwrocie podatku spółki, której, przypomnijmy, sto procent udziałów kiem jest utrzymanie czystości i zagospodarowa- Najważniejsze zadania to zarządzanie siecią wo- posiada Gmin Bychawa, został Paweł Pikula. Na sta- nia odpadów, gdzie konieczne jest dokapitalizowa- dociągów i kanalizacji, obsługa oczyszczalni ście- akcyzowego nowisku zastąpił Przemysława Stępniaka. nie firmy w nowoczesny sprzęt w celu poprawienia ków i ujęć wody, utrzymanie czystości w gminie, Zmiany w ustawie o zwrocie podatku akcyzowego „„Jest Pan bychawianinem, przez wiele lat efektywności wykonywania usług w tej branży. konserwacja terenów zielonych, wywóz odpadów zawartego w cenie oleju napędowego wykorzysty- pełnił Pan funkcję starosty lubelskie- Mam też pomysły na poszerzenie dotychczaso- komunalnych, utrzymanie Punktu Selektywnej wanego do produkcji rolnej w 2019 roku: go. Czy zdobyte doświadczenie pomoże wej działalności o dodatkowe zadania, potrzebne Zbiórki Odpadów Komunalnych, administrowanie »»zwiększenie limitu zwrotu z 86 litrów do 100 litrów w sprawnym zarządzaniu także BPK? mieszkańcom i korzystne dla firmy, ale o tym po- gminnym zasobem mieszkaniowym i budynkami na ha użytków rolnych, Chcę maksymalnie wykorzystać swoje dotych- wiem po ich, mam nadzieję skutecznym wdrożeniu. wspólnot mieszkaniowych oraz działalność inwe- »»zwiększenie limitu zwrotu dla hodowców bydła i czasowe doświadczenie zawodowe w mojej nowej „„Zadanie czy wyzwanie? W jakich kate- stycyjna i świadczenie usług dla mieszkańców. Marek Matysek / UM Bychawa producentów mleka w wysokości 30 litrów dla du- © pracy. Paradoksalnie, chyba najbardziej przydaje © goriach postrzega Pan powierzoną Panu „„Dziękuję za rozmowę i życzę wszelkiej żych jednostek przeliczeniowych bydła. mi się w tej chwili wiedza zdobyta podczas pracy na dziś zarządza BPK. W zakresie moich ówczesnych zostało aktualnych. Do zastosowania jest również funkcję? pomyślności w realizacji założonych Wniosek o zwrot podatku akcyzowego zawartego stanowisku zastępcy burmistrza Bychawy w latach obowiązków było nadzorowania działalności na- moja później zdobyta wiedza z zakresu realizacji Mam świadomość tego, że jest to wyzwanie. celów. w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do 1992-1998. W tamtym czasie były intensywnie bu- szego przedsiębiorstwa i choć czasy bardzo moc- inwestycji, pozyskiwania zewnętrznych źródeł do- Nie przychodzę do przedsiębiorstwa żeby „piasto- Rozmawiała Sylwia Paćkowska produkcji rolnej na 2019 r. należy złożyć w terminie dowane sieci wodociągowe i kanalizacyjne, którymi no się zmieniły, to wiele zagadnień i problemów finansowania, w tym tzw. środków unijnych jak wać stanowisko prezesa”. Przychodzę do pracy, od 1 lutego 2019 r. do 28 lutego 2019 r. Do wniosku o zwrot podatku dołącza się: 1. faktury VAT (lub ich kopie) stanowiące dowód zakupu oleju napędowego w okresie od 1 sierpnia 2018 r. do 31 stycznia 2019 r. 2. dokument wydany przez kierownika biura po- wiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji „„Inwestycje w gminie Bychawa Rolnictwa zawierający informacje o liczbie dużych jednostek przeliczeniowych bydła będącego w po- przyjmowane są zaliczki od uczestników przed- mb jezdni oraz wybudowano 237 mb chodnika dla siadaniu producenta rolnego, w odniesieniu do każ- sięwzięcia. Zakładany termin robót montażo- pieszych. W 2019 roku planowana jest dalsza prze- dej siedziby stada tego producenta, w ostatnim dniu wych to kwiecień-listopad 2019 roku. Projekt budowa tego odcinka na długości 6,2 km. każdego miesiąca roku poprzedzającego rok, w któ- obejmuje budowę 126 przydomowych oczysz- rym został złożony wniosek o zwrot podatku akcyzo- czalni ścieków, które zamontowane zostaną wego – w przypadku ubiegania się przez producen- w następujących miejscowościach: Bychawka ta rolnego o zwrot podatku w odniesieniu do bydła. Druga, Bychawka Pierwsza, Bychawka Druga- Limit ustala się jako sumę: Zakończono remont chodnika przy ul. 11 Listopada Kolonia, Bychawka Trzecia, Gałęzów, Kosarzew »»kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku – naprzeciwko starego szpitala – o długości 207 mb. Dolny-Kolonia, Leśniczówka, Marysin, Olszowiec, na 1 litr oleju napędowego x 100 x ilość ha użytków Wartość zadania to 70 155,00 zł – suma ta w cało- Romanów, Skawinek, Stara Wieś Druga, Stara Wieś rolnych, Zakończono realizację projektu „Budowa i moder- Zakończono budowę kanalizacji sanitarnej przy ul. ści pokryta została ze środków budżetu Gminy Trzecia, Urszulin, Wincentówek, Wola Gałęzowska, »»kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku nizacja niskoemisyjnego oświetlenia drogowego 11 Listopada i ul. Podwale w Bychawie o długości Bychawa. Zaraszów i Zdrapy. Planowana wartość zadania: Marek Matysek / UM Bychawa na 1 litr oleju napędowego x 30 x średnia roczna © w Gminie Bychawa”. Nowoczesne oświetlenie po- 252,3 mb. Wartość zadania to 120 000,00 zł 1 466 703,41 zł. © liczba dużych jednostek przeliczeniowych bydła wstało przy bychawskich ulicach – Marszałka Józefa Do końca 2018 roku po raz kolejny ogłoszony zo- będącego w posiadaniu producenta rolnego w roku Piłsudskiego, Adama Mickiewicza, Armii Krajowej W listopadzie 2018 roku zakończono realizację stanie przetarg na realizację projektu „Przebudowa poprzedzającym rok złożenia wniosku. i Spokojnej oraz przy drogach w miejscowościach przedsięwzięcia „Aranżacja terenu nieruchomo- istniejącego targowiska miejskiego w Bychawie Pieniądze będą wypłacane w terminie do 30 kwiet- leżących w gminie Bychawa – Bychawce Trzeciej, ści położonej w miejscowości Zaraszów, gmina przeznaczonego na promocję lokalnych produk- nia 2019 r., gotówką w kasie Urzędu Miejskiego w Bychawce Trzeciej-Kolonii, Bychawce Drugiej- Bychawa”. W ramach projektu odnowiono istnieją- tów”. Projekt obejmuje: utwardzenie placu targo- Bychawie albo przelewem na rachunek bankowy Kolonii, Woli Gałęzowskiej, Woli Gałęzowskiej- cy drzewostan i wykonano nowe nasadzenia w tzw. wego przy ul. Lubelskiej oraz ul. Stefana Batorego wskazany we wniosku. Kolonii, Józwowie i Starej Wsi Trzeciej. Wartość za- „Alei Kasztanowej”. Wykonano także niezbędne zł. wraz z częściowym jego zadaszeniem, budowę bu- Szczegółowe informacje można uzyskać w pokoju dania to 1 605 486,12 zł. zabiegi ochronne drzew przed szrotówkiem, któ- Gmina Bychawa realizuje projekt „Czyste śro- W ramach przebudowy drogi powiato- dynku sanitarno-higienicznego, zadaszenie scho- nr 22 w Urzędzie Miejskim w Bychawie lub pod nu- ry niszczy je corocznie mimo podejmowanych prób dowisko dzięki budowie przydomowych oczysz- wej Kiełczewice – Leśniczówka – Bychawa dów oraz utwardzenie parkingu przy ul. Podwale. merem telefonu: 81 566 00 04, wew. 17. ochrony. Wartość zadania to 8 000,00 zł. czalni ścieków w Gminie Bychawa”. Aktualnie (ul. Grodzany). W roku 2018 zmodernizowano 400 Planowana wartość zadania to 1 571 585,72 zł.

Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 6 Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 7 samorząd samorząd Wybrano bożonarodzeniową kartkę pocztową gminy Bychawa!

„„W XXV edycji konkursu 15. Ola Piórkowska z kl. IV c ze Szkoły Podstawowej 29. Agnieszka Smolińska z kl. VII ze Szkoły plastycznego na w Bychawie (nauczyciel Agnieszka Daśko) Podstawowej im. Franciszka Lebiedy w Starej Wsi 16. Natalia Szmit z kl. V b ze Szkoły Podstawowej Drugiej (nauczyciel Beata Kulesza) projekt świątecznej w Bychawie (nauczyciel Agnieszka Daśko) 30. Dyś Adrian ze Szkoły Podstawowej im. Zofii kartki pocztowej 17. Kuba Widomski z kl. V c ze Szkoły Podstawowej Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej, oddział przed- szkolny (nauczyciel Barbara Jargiełło) gminy Bychawa Boże w Bychawie (nauczyciel Agnieszka Daśko) 18. Milena Kowalczyk z kl. V d ze Szkoły Podstawowej 31. Gabrysia Budzyńska z kl. II ze Szkoły Podstawowej Narodzenie 2018 w Bychawie (nauczyciel Agnieszka Daśko) im. Zofii Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej (nauczyciel Halina Powęzka) wzięło udział 355 prac. 19. Natalia Strumińska z kl. VI a ze Szkoły Podstawowej w Bychawie (nauczyciel Agnieszka 32. Samanta Budzyńska z kl. IV ze Szkoły Podstawowej Daśko) im. Zofii Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej Komisja konkursowa obejrzała wszystkie piękne 33. Ewa Godoś z kl. VI ze Szkoły Podstawowej im. Zofii kartki, po czym dokonała wyboru. Główną nagro- 20. Alicja Korba z kl. VI c ze Szkoły Podstawowej w Bychawie (nauczyciel Agnieszka Daśko) Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej (nauczyciel dę, w tej edycji konkursu, zdobyła Natalia Bąk z kla- Regina Kloc) sy IV ze Szkoły Podstawowej im. Kajetana Koźmiana 21. Natalia Polska z kl. VII a ze Szkoły Podstawowej w Bychawie (nauczyciel Agnieszka Daśko) 34. Nina Skoczylas z gr. „0” ze Szkoły Podstawowej w Bychawce Drugiej-Kolonii. Projekt Natalii już im. ks. Dominika Maja w Zaraszowie (nauczyciel 22. Karol Sopoćko z kl. I ze Szkoły Podstawowej wkrótce wraz z bożonarodzeniowymi życzeniami Anna Sadowska ) od burmistrza Bychawy trafi do wielu instytucji im. Kajetana Koźmiana w Bychawce Drugiej- Kolonii (nauczyciel Beata Chmielowiec) 35. Gabriela Baran z kl. II ze Szkoły Podstawowej w gminie, kraju i za granicą. im. ks. Dominika Maja w Zaraszowie (nauczyciel 23. Julia Wiechnik z kl. VII ze Szkoły Podstawowej Komisja przyznała również czterdzieści wy- Jolanta Flis) im. Kajetana Koźmiana w Bychawce Drugiej-

różnień. Wszyscy laureaci, podczas uroczystego Marek Matysek / UM Bychawa © 36. Julia Łukomska z kl. IV ze Szkoły Podstawowej © Kolonii (nauczyciel Regina Kloc) wręczenia nagród otrzymali dyplomy i upominki im. ks. Dominika Maja w Zaraszowie (nauczyciel 24. Mateusz Rachwał z grupy „Motylki” ze Szkoły promocyjne. 3. Magdalena Górska z Samorządowego Przedszkola 8. Igor Rudzik z kl. I c ze Szkoły Podstawowej Jolanta Flis) nr 1 w Bychawie (grupa „Motylki”, nauczyciel w Bychawie (nauczyciel Teresa Czajka) Podstawowej im. Franciszka Lebiedy w Starej Wsi Burmistrz Bychawy składa serdeczne po- 37. Natalia Wiktoria Baran z kl. V ze Szkoły Bożena Sorek) 9. Michał Wojtaś z kl. I d ze Szkoły Podstawowej Drugiej, oddział przedszkolny (nauczyciel Joanna dziękowania wszystkim uczestnikom konkursu. Łukasik-Tworek) Podstawowej im. ks. Dominika Maja w Zaraszowie Podziękowania za popularyzację konkursu kieruje 4. Marcel Mrozek z Samorządowego Przedszkola w Bychawie (nauczyciel Jolanta Flis) nr 1 w Bychawie (grupa „Sówki”, nauczyciel Ewa 25. Maciej Jurycki z kl. I ze Szkoły Podstawowej również do dyrektorów, nauczycieli i rodziców. 10. Gabriela Salasa z kl. II a ze Szkoły Podstawowej 38. Kinga Sadowska z kl. VI ze Szkoły Podstawowej Sprawka) w Bychawie (nauczyciel Elżbieta Małecka) im. Franciszka Lebiedy w Starej Wsi Drugiej (nauczyciel Renata Wawrzyńczyk-Smerdel) im. ks. Dominika Maja w Zaraszowie (nauczyciel 5. Martyna Flis z Samorządowego Przedszkola 11. Marcel Myja z kl. II c ze Szkoły Podstawowej Jolanta Flis) 1. Ksawery Szewczyk z Samorządowego Przedszkola nr 1 w Bychawie (grupa „Misie”, nauczyciel Beata w Bychawie (nauczyciel Elżbieta Korba) 26. Zuzanna Jargiło z kl. II ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Bychawie (grupa „Nutki”, nauczyciel Beata Sprawka) im. Franciszka Lebiedy w Starej Wsi Drugiej 39. Weronika Ciężak z kl. I bc Liceum Wyróżnienia: 12. Zuzanna Nowak z kl. II d ze Szkoły Podstawowej Stelmach) (nauczyciel Monika Korpysa) Ogólnokształcącego z Zespołu Szkół 6. Jagoda Sidor z Samorządowego Przedszkola w Bychawie (nauczyciel Sławomira Wrzesińska) im. ks. Antoniego Kwiatkowskiego w Bychawie 2. Aleksandra Kowalik z Samorządowego nr 1 w Bychawie (grupa „Pszczółki”, nauczyciel 27. Martyna Migryt z kl. IV ze Szkoły Podstawowej 13. Milena Robak z kl. III a ze Szkoły Podstawowej (nauczyciel Leszek Asyngier) Przedszkola nr 1 w Bychawie (grupa „Myszki”, Mirosława Spust) im. Franciszka Lebiedy w Starej Wsi Drugiej w Bychawie (nauczyciel Bożena Szwałek) 40. Aleksandra Prus z Bychawskiego Centrum Kultury nauczyciel Agnieszka Sobaszek) 7. Gabriela Grula z kl. I b ze Szkoły Podstawowej (nauczyciel Beata Kulesza) 14. Natalia Korba z kl. III b ze Szkoły Podstawowej (instruktor Ewa Sprawka). w Bychawie (nauczyciel Małgorzata Korba) 28. Wiktoria Chawryło z kl. V ze Szkoły Podstawowej w Bychawie (nauczyciel Małgorzata Rapa) im. Franciszka Lebiedy w Starej Wsi Drugiej (nauczyciel Beata Kulesza)

Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 8 Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 9 samorząd mieszkańcy

„„Mieszkańcy pytają „„Monika A. Oleksa „Tylko morze zapamięta” – promocja powieści

„„Dlaczego jedne latarnie znajdujące się przy drodze powiato- Spotkania autorskie mają to do siebie, że mogą być nieciekawe i bardzo trady- wej w Bychawkach uruchamiają się wcześniej, a inne później? cyjne. Przyjeżdża autor, siada w centralnym punkcie sali, bierze mikrofon do ręki Sytuacja opisana w powyższym pytaniu wynika z tego, że część latarni znaj- i mówi. W zależności od tego, czy ktoś mu zadaje pytania, czy nie – mówi dłużej dujących się przy drodze powiatowej relacji Bychawa – Lublin należy do albo krócej. latarni starego typu, a część do latarni nowego typu. Starsze uruchamiane Potem podpisuje książki, pozuje do zdjęć z uśmiechniętymi czytelnikami… i to by są zegarem o konkretnej godzinie, a nowsze należą do tzw. inteligentnych było na tyle. i uruchamiają się same wraz z zapadnięciem zmroku. 9 listopada w Bychawie był dniem takiego spotkania autorskiego, które zadaje „„Co zrobić gdy solar albo kocioł na pelet (pozyskany w ramach kłam wszystkiemu, co wyżej napisałam. projektu „Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych To znaczy – wszystko to miało miejsce. Był autor, była sala, był mikrofon, pyta- w trosce o środowisko naturalne na terenie Gminy Bychawa”) nia, podpisy i zdjęcia. Ale, proszę państwa, sposób, w jaki to się odbyło… działa niewłaściwie albo uległ awarii? Monika A. Oleksa, pisarka, blogerka, lektor języka angielskiego i autorka nie- Zarówno solary, jak i kotły na pelet objęte są pięcioletnią gwarancją wy- zwykłych powieści – w jednej osobie! – przyjechała, aby podzielić się z nami do- konawcy. Niewłaściwe działanie albo awarię wynikającą z wadliwej insta- brymi słowami, jakich zawsze dla swoich czytelników ma pod dostatkiem i – naj- Marek Matysek / UM Bychawa © lacji lub wady urządzenia należy zgłosić w Urzędzie Miejskim w Bychawie ważniejszy powód – aby świętować premierę swojej najnowszej powieści „Tylko © poprzez wypełnienie specjalnego formularza, który pobrać można w po- morze zapamięta”. Spotkanie, przygotowane przez bibliotekarki i zaprzyjaźnione koju nr 9. Więcej informacji można uzyskać także pod numerem telefonu z biblioteką osoby, poprowadziła druga wyjątkowa kobieta, pisarka, pedagog – z najnowszej powieści Moniki A. Oleksa, przenosiły oglądających do Dąbek, nad 81 566 00 04 wew. 54. także w jednej osobie! – Joanna M. Chmielewska. polskie morze, gdzie toczy się akcja tej książki. „„W jakim terminie należy złożyć wnioski rejestracyjne Kół Pytania zadawane przez panią Joannę dotykały samego sedna twórczości Autografom, rozmowom, podziękowaniom nie było końca. Gospodyń Wiejskich i w jaki sposób można pozyskać środki Moniki Oleksa i głębi, jakiej w jej powieściach można doświadczyć, odpowiedzi Na tym można byłoby zakończyć. Ale jeszcze kilka słów, z innej perspektywy. na ich funkcjonowanie? >>> na te pytania – zapadały w serca zgromadzonych czytelników i były przyjmowane Słowa, które napisałam na początku, nie były tutaj tylko w celu zagajenia. z radością, ze wzruszeniem, czasem z niedowierzaniem, że tak można – a czasem Chodziło mi o to, żeby pokazać, że zawsze wszystko można zrobić jakoś. Albo ot z uśmiechem, kiedy między słowami zaplątał się jakiś mały, niewinny żart. tak. Albo od niechcenia. To była niesamowita rozmowa. Niby pytania i odpowiedzi, ale jak opowieść Ważne jednak, żeby biorąc się za coś, robić to z sercem. Nie na siłę, ale – z za- o życiu, o tym, co w życiu ważne i najważniejsze, o przemijaniu i o tym, że czasem angażowaniem. Tym razem tak właśnie było. Było wspaniale. życie pisze swoje scenariusze bez względu na wysiłki człowieka, który chciałby Pani dyrektor i panie z biblioteki (także z filii bibliotecznej w Bychawce Drugiej) Nazwa drogi wg Długość Numer obowiązującego drogi Kolejność wszystko ułożyć po swojemu. urządziły nam, czytelnikom, taki obiecujący początek… końca roku w Miejskiej „„Odśnieżanie dróg w gminie Bychawa drogi wykazu urzędowego km odśnieżania Całości dopełniały fotografie autorstwa Marcina Piotra Oleksa, które rozwie- Bibliotece Publicznej w Bychawie. Życzę sobie więcej i częściej. Niech nam się 107241 L Bychawka Pierwsza – 1,8 I Mamy grudzień. Niebawem Za zimowe utrzymanie dróg wojewódzkich „Radków” szone na ścianach galerii Bychawskiego Centrum Kultury i ozdobione cytatami spełni. 107142 L Bychawa – Łęczyca 3,4 I za oknami zrobi się biało. (teren gminy Bychawa) odpowiedzialny jest 107212 L „Kolonia Kowersk” 1,4 I Dorota Szczepańska Rejon Dróg Wojewódzkich w Lublinie z sie- 107219 L Stara Wieś Druga – Karolin 3,5 I Śnieg nie tylko upiększy 107238 L Bychawka Trzecia-Kolonia 2,6 II dzibą w Bychawie. 107242 L Bychawka Druga 0,7 II krajobrazy, ale i będzie Bychawka Druga-Kolonia „„Piotr Wojtaś odznaczony medalem 100-lecia Związku Inwalidów Mieszkańców naszej gminy gorąco zachę- 107237 L „Mały Dołek” 1,4 II powodem wielu problemów camy w te zimowe chłodne dni do odśnie- 107236 L Wierciszów – Osowa 2,2 II 107233 L Osowa – Olszowiec-Kolonia 3,2 II Wojennych komunikacyjnych. żania chodników. Dbając o czystość i porzą- 107232 L Olszowiec – „Ziunin” 3,5 II dek w obrębie naszej posesji nie zapomnijmy 107207 L Podzamcze 1,4 II 14 listopada 2018 roku w Samodzielnym Publicznym 107208 L Leśniczówka 1,4 II Poniżej zamieszczamy informacje dotyczące wyjść o krok dalej i oczyśćmy chodnik grani- 107211L „Majdan Gałęzowski” 0,8 II Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Bychawie dyrektor odśnieżania dróg gminnych, powiatowych czący z naszą działką. Nie pozwólmy by zale- 107227 L Gałęzów – „Hektary” – 1,6 II Zaraszów SPZOZ dr Piotr Wojtaś został odznaczony medalem oraz wojewódzkich znajdujących się na tere- gający śnieg czy lód stanowił niebezpieczeń- 107199 L Marysin 1,5 II 107230 L Kosarzew Dolny-Kolonia 2,5 II 100-lecia Związku Inwalidów Wojennych za zasługi nie naszej gminy. stwo dla pieszych. 107229 L Skawinek – Olszowiec 1 II Informacje odnośnie zimowego utrzyma- 107215 L Wola Gałęzowska-Kolonia 3,5 II dla ZIW. 107222 L Zaraszów-Kolonia 1,5 II nia dróg gminnych można uzyskać telefonicz- 107213 L Kowersk – Józwów 1,5 II Prowadzący spotkanie kapitan Czesław Rogala prezes Oddziału ZIW w Bychawie nie w Urzędzie Miejskim w Bychawie pod nu- Kolejność odśnieżania dróg gminnych 107139 L Bychawka Trzecia 0,6 III powitał przybyłych gości m.in. prezesa Zarządu Okręgu ZIW w Lublinie pułkow- 107173 L Bychawka Trzecia 1,97 III merem telefonu: 81 56 60 004 wewnętrzny (tabela) >>> 107236 L Wierciszów – Osowa 1,3 III nika Kazimierza Olszewskiego, sekretarza Zarządu Okręgu ZIW w Lublinie puł- 54 oraz w pokoju nr 9 (w godz. 7.15-15.15) Objaśnienia: 107180 L Osowa 0,6 III kownika Ryszarda Długosza oraz ponownie wybranego burmistrza Bychawy 107235 L Osowa 0,6 III oraz pod numerem telefonu komórkowego I – przywrócenie przejezdności w ciągu 8 go- 107234 L Osowa – „Wólka Osowska” 3,4 III Janusza Urbana, któremu złożył gratulacje i życzył sukcesów w dalszej pracy. 693 298 252 (Paweł Winiarczyk). dzin, odśnieżanie całej szerokości jezdni. 107243 L Bychawka Druga 1,9 III Następnie poinformował zebranych, że dyrektor Piotr Wojtaś od pięciu lat jest 107245 L Zdrapy 1,5 III Informacje o stanie przejezdności oraz II – przywrócenie przejezdności w ciągu 107244 L Wincentówek 1,9 III członkiem wspierającym nasz Związek, współpracuje z Zarządem Oddziału Wincentówek – Bychawka wszelkie uwagi odnośnie zimowego utrzyma- 72 godzin, odśnieżanie pasa szerokości 4 m, 107247 L Druga – 1,9 III ZIW w zakresie lecznictwa i rehabilitacji, podejmuje działania w celu zapew- nia dróg powiatowych można uzyskać telefo- mijanki co kilkadziesiąt metrów. „Abramów” nienia godnych warunków ochrony zdrowia, uczestniczy w spotkaniach człon- 107246 L Zdrapy – Wincentówek 1,5 III nicznie w czasie trwania akcji zimowej w go- III – przywrócenie przejezdności w ciągu 107211L „Majdan Gałęzowski” 0,7 III ków Związku omawiając problemy zdrowotne związane przede wszystkim dzinach 4.00-20.00 pod numerem tel. 81 566 6 dni, odśnieżanie pasa szerokości 4 m, mi- 107226 L Zaraszów – Władysławów 4,4 III z geriatrią. Wola Duża – Kosarzew 02 60. Za zimowe utrzymanie dróg powiato- janki co kilkadziesiąt metrów. 107228 L Dolny-Kolonia 4,00 III Aktu dekoracji medalem za zasługi dla Związku dokonał pułkownik Kazimierz 107231 L Skawinek – Romanów 1,00 III wych (teren gminy Bychawa) odpowiedzialny 107210 L Gałęzów-Kolonia Druga 2,00 III Olszewski w towarzystwie pułkownika Ryszarda Długosza, który wręczył dyrek- jest Obwód Drogowy nr 2 w Bychawie. Gałęzów-Kolonia Pierwsza – torowi Piotrowi Wojtasiowi dyplom uznania za dotychczasową współpracę ze 107209 L Gałęzów-Kolonia Duga 1,4 III Uwagi odnośnie zimowego utrzymania 107215 L Wola Gałęzowska-Kolonia 3,5 III Związkiem Inwalidów Wojennych. dróg wojewódzkich można składać całodo- 107216 L Wola Gałęzowska 2,5 III Spotkanie zakończył pułkownik Ryszard Długosz, który przedstawił rys histo- 107214 L Józwów 0,53 III bowo pod numerem telefonu: 81 566 13 92. 107223 L Zaraszów-Kolonia 2,3 III ryczny Związku z okazji stulecia jego powstania.

107224 L Zaraszów-Kolonia 1,00 III Marek Matysek / UM Bychawa ©

Czesław Rogala, prezes Oddziału ZIW w Bychawie © 107222 L Zaraszów-Kolonia 2,5 III 107221 L Stara Wieś Pierwsza 1,5 III 107225 L Urszulin 0,6 III 107217 L Stara Wieś Trzecia 2,1 III Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 10 107218 L Stara Wieś Druga – Karolin 1,4 III Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 11 mieszkańcy mieszkańcy

„„Turniej Tenisa Stołowego o Puchar Gość Oczekiwany – spektakl w wykonaniu Akademii Młodzieżowej Burmistrza Bychawy „„Wspólnota Akademii Ta opowieść osadzona w pięknej ludowej trady- z naszej parafii ks. Przemysław. Obecnie wspólnota Młodzieżowej cji naszej Ojczyzny, przypomina o podstawowym Akademii Młodzieżowej pracuje nad kolejnym przed- przesłaniu Ewangelii, które mówi, że Chrystus jest stawieniem ewangelizacyjnym pt. „Sąd nad kato- działająca przy obecny w każdym człowieku, że jednym z miejsc, likiem”, które zostanie wystawione w bychawskim parafii w Bychawie, gdzie możemy go spotkać jest drugi człowiek. „Gość kościele w styczniu. Będzie to krótkie, ale bogate 18 listopada 2018 roku Oczekiwany” jest też przestrogą przed gromadze- w treść przedstawienie. Już serdecznie zapraszamy niem sobie skarbów ziemskich, a zapomnieniem na to wydarzenie. po raz kolejny o gromadzeniu skarbów w Niebie. Spotkania Akademii Młodzieżowej odbywają się zaprezentowała Młodzież z naszej parafii wystawiła spektakl w czwartki o godz. 17.00 na plebani. Wszystkie chęt- w Bychawskim Centrum Kultury. Cieszymy się, że po- ne osoby w wieku od 13 do 18 lat zapraszamy do mieszkańcom Bychawy nownie mieszkańcy Bychawy pozytywnie odpowie- wspólnoty Akademii Młodzieżowej. Jest to miejsce, spektakl teatralny. Tym dzieli na zaproszenie skierowane przez Akademię gdzie można zgłębiać swoją wiarę, rozwijać się w do- razem był to utwór Młodzieżową. Dzięki temu młodzież ma motywację brej, przyjaznej grupie oraz odkrywać swoje talenty. do podejmowania kolejnych działań ewangelizacyj- Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z duszpa- Zofii Kossak-Szczuckiej nych. Na scenie mogliśmy zobaczyć nie tylko człon- sterzami parafii w Bychawie. pt. „Gość Oczekiwany”. ków Akademii z Bychawy, ale także z Końskowoli. Paweł Ozga, instruktor Akademii Młodzieżowej W jednego z aktorów wcielił się także duszpasterz materiały autora © © Andrzej Miszczak © © 1 grudnia 2018 roku w sobotę o godz. 9.00, dzię- ki uprzejmości dyrektor Małgorzaty Tudrujek, w Szkole Podstawowej w Bychawie odbył się Turniej w Tenisie Stołowym o Puchar Burmistrza Bychawy „„II Pływackie Zawody Rodzinne Janusza Urbana. „„Osiągnięcia Uczniowskiego Klubu Pływackiego z Bychawy 9 grudnia 2018 roku na pływalni w Bychawie odbyły się II Pływackie Tenis stołowy do sport, który wymaga od gracza - 24 i 25 listopada 2018 roku pracy wszystkich grup mięśni, nie jest dyscypliną Zawody Rodzinne zorganizowane przez Uczniowski Klub Pływacki - wymagającą dużych nakładów finansowych, dlate- Bychawa. 17 listopada 2018 roku w Kraśni go cieszy się bardzo dużą popularnością zarówno - wśród dzieci jak i dorosłych. wku kategorii odbyły się 10-11 Mistrzostwa lat. Woje w Lublinie na Aqua Lublin odbyły Zawody rozgrywane były w dwóch kategoriach wództwaW zawodach Lubelskiego postanowiliśmy zadebiutowaćw Pływaniu jako rocznikasię Zimowe 2006 Mistrzostwa i starsi. Woje wiekowych: do 18 lat i open tzn. powyżej 18 lat bez nowo powstały klub pływacki. Wybraliśmy się na nie wództwaJest to najważniejsza Lubelskiego impreza w w pływaniunaszym woje- podziału na płeć. W pierwszej grupie udział wzięło w skromnym, trzyosobowym składzie: Amelia Prącik, wództwie. Wzięło w niej udział aż trzystu zawod- 31 zawodników (8 dziewczynek i 23 chłopców), na- Łucja Frączek oraz Szymon Lipiński. Dziewczynki wy- ników i zawodniczek. Uczniowski Klub Pływacki tomiast w drugiej 14 zawodników (sami mężczyźni). startowały w kategorii dziesięciolatek, natomiast Bychawa reprezentował następujący skład: Zuzanna Rozgrywki odbywały się systemem „do dwóch prze- Szymon – jedenastolatków. Do rywalizacji stanęło Salasa, Maria Pruś, Klaudia Grzywa, Alicja Nowicka, granych”, a każdy pojedynek toczony był do dwóch łącznie sto czterdzieści sześć zawodniczek i zawod- Daniel Salasa, Patryk Batko, Wiktor i Filip Klimek. wygranych setów. Zapisy trwały od godziny 8.30 do ników z województwa lubelskiego. Jako debiutanci Wszyscy startowali w najmłodszej kategorii wieko- 9.00, a następnie po losowaniu rozpoczęły się gry nasi sportowcy zaprezentowali się bardzo dobrze. wej 12-13 oraz 14-15 lat. Zawodnicy UKP Bychawa indywidualne. Wszystkie pojedynki były bardzo za- Wszyscy znacznie poprawili swoje rekordy życiowe. zadebiutowali na zawodach pływackich. Pomimo cięte, a niektórzy zawodnicy sprawiali wielkie nie- Łucja na dystansie 50 m stylem grzbietowym uzy- krótkiego okresu, który mieliśmy na przygotowanie spodzianki, nieoczekiwanie wygrywając swoje me- skała wynik 45,66 (poprawiając się o 9,5 sekundy). (zaczęliśmy trenować dopiero od października z po- cze z wcześniej, wydawałoby się, mającymi większe Amelia na długości 50 m stylem grzbietowym osią- wodu remontu pływalni) nasze wyniki były bardzo Bożena Batko © szanse na zwycięstwo tenisistami. Sportowcy, któ- © gnęła czas 50,41 (poprawiając się o 7,5 sekundy), dobre. Każdy na dystansach, na których startował bił rzy zajęli miejsca I, II i III zostali nagrodzeni pucha- W zawodach wzięło udział około dziewięćdziesięciu zawodników. Rywalizowano w siedmiu kategoriach a na 50 m stylem dowolnym – 44,78 (poprawiając się swój rekord życiowy o kilkanaście sekund! Miejmy rami i medalami ufundowanymi przez Burmistrza (pływano sztafety 2x25 m). Podczas tej imprezy odbyły się następujące konkurencje: brat z bratem, sio- o ponad 10 sekund!). Szymon polepszył swoje rekor- na uwadze, że reprezentanci naszego klubu trenują Bychawy. stra z siostrą, mama z synem, tata z córką, siostra z bratem, tata z synem, mama z córką. Wydarzeniu dy życiowe – na dystansie 100 m stylem dowolnym codziennie dopiero od października tego roku, więc towarzyszyła świetna atmosfera. Na pływalnie przyszło wielu kibiców dopingujących swoich fawory- wypracował rezultat 1,3221 (poprawiając swój do- ciężko jest nawiązać rywalizację z zawodnikami ćwi- tów. Zawody miały na celu przede wszystkim dobrą zabawę oraz zaprezentowanie pracy, którą wyko- tychczasowy rezultat aż o 18 sekund!), a na 50 m sty- czącymi kilka lat. Mamy nadzieję, że moi podopiecz- kategoria do 18 lat: nał trener ze swoimi podopiecznym. Każdy zawodnik otrzymał zasłużony medal. lem motylkowym osiągnął czas 54,59 (poprawił swój ni zdobyli doświadczenie, które będą wykorzystywać Wyniki1. Piotr Goszczyńskiturnieju: – Tuszów Organizatorzy serdecznie dziękują wszystkim pływającym rodzinom oraz licznie przybyłym kibicom. wynik o 5,5 sekundy). Jako trener uważam, że nasi w kolejnych startach. Jako trener jestem zadowolony 2. Robert Nawrocki – VII a Do zobaczenia za rok! zawodnicy zostali „rzuceni na głęboką wodę”. Była z ich wyników. 3. Michał Głąb – VII b trener Konrad Zapalski to najważniejsza impreza w naszym województwie, trener Konrad Zapalski kategoria OPEN powyżej 18 lat: a my wystartowaliśmy jako debiutanci i zaprezento- materiały autora © 1. Daniel Rak – Wincentówek waliśmy się bardzo dobrze! © 2. Tomasz Stanicki – Bychawa 3. Mateusz Skrzypek – Stara Wieś Andrzej Miszczak Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 12 Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 13 mieszkańcy mieszkańcy Rozmowa z Magdaleną Gąbką, dla której wspinanie stało się pasją i drogą ku marzeniom to ryzyko. Gdy masz obok siebie osobę z ta- „„Co czujesz gdy dotrzesz już na szczyt góry? namiotu podczas burzy, kto naładuje telefon) i wte- „„Magdalena Gąbka – kimi symptomami, boisz się, że Ciebie też to Kolejne trudne pytanie ;). Te uczucia ciężko ubrać dy wymieniamy się nie tylko swoimi dotychczasowy- bychawianka, z zawodu dotknie? w słowa! Następuje przypływ pełni radości i wdzięcz- mi doświadczeniami w górach, ale rozmawiamy zwy- pedagog. Miłośniczka Z chorobą wysokościową jest tak, że nie da się jej ności, że się udało! Że Opatrzność czuwała nade mną czajnie o tym, czym kto się zajmuje w kraju. Dodam, przewidzieć. Nawet doświadczeni Himalaiści, będąc i mogłam bezpiecznie wejść na wierzchołek. No i to że nasze przyjaźnie trwają do dzisiaj. biegania i niestrudzony wiele razy w wysokich górach, mogą dostać wysoko- uczucie, że kolejne marzenie się spełniło i że teraz „„Kiedy robiłam zaproszenia na spotkanie piechur Tatr. Niedawno ściówki. Kiedy mam obok siebie osobę z takimi ob- to już tylko droga na dół. Na filmikach ze szczytu wi- z Tobą i Michałem Drożdżem, użyłam sfor- jawami boję się o nią, a nie o siebie. Chcę jej pomóc dać i słychać moją wielką euforię (mimo braku tle- mułowania „O miłości do gór…”. Kochasz rozpoczęła swoją i nie dopuszczam do siebie myśli, że i ja mogłabym nu i zmęczenia) dumnie trzymam flagę Polski i rado- góry? Czy jest to trochę przesadzone przygodę ze wspinaniem, się tak czuć. Do tej pory na wyjazdach miałam nie- śnie pozdrawiam ze szczytu dysząc w rozrzedzonym określenie? które stało się jej wielką wielki ból głowy po przekroczeniu 5000 m n.p.m., powietrzu. To bardzo trafne określenie! I nie ma w nim prze- ale po zażyciu tabletki ból ustąpił. Myślę, że na- „„A gdy schodzisz ze szczytu, emocje już opa- sady, bo w górach jest wszystko co kocham! pasją. stawienie psychiczne to połowa sukcesu! A będąc dają? Myślisz już o tym, by jak najszybciej „„Czy mogłabyś jeszcze wymienić szczyty, któ- 6 października 2018 roku w Miejskiej Bibliotece w Himalajach euforia wprost emanowała ode mnie znaleźć się w domu? re do tej pory zdobyłaś i czy chciałabyś na Publicznej w Bychawie odbyło się niezwykłe spotkanie – Szerpowie powtarzali mi to wielokrotnie. Nie, nie opadają ;). Trzeba skoncentrować się na którymś ponownie się znaleźć? z Magdą i Michałem Drożdżem (alpinistą, taternikiem „„Muszę zadać jeszcze jedno przykre pytanie. bezpiecznym zejściu do bazy, następnie odpocząć, Pewnie pytasz o te wyższe wierzchołki spoza i speleologiem), którzy opowiedzieli nam o swoich wy- Pokazywałaś nam krzyże, tablice upamięt- zjeść, nawodnić się, a potem za kilka dni, myśleć Tatr ;). Szlaki w naszych górach zdeptałam wielokrot- prawach w góry i pokazali z nich relacje. W rozmowie niające himalaistów, którym góry odebra- o powrocie do domu. nie i nie zanosi się, że to zakończę. Spoza szlakowych materiały autora © z Matyldą Graboś, Magdalena Gąbka raz jeszcze za- © ły życie. Nie boisz się śmierci? Czy znala- „„Opowiedz proszę, o tym jak funkcjonuje czło- Tatr to: Mnich, Zadni Mnich, Łomnica, Żabi Koń, lo- bierze nas ze sobą w góry i opowie o ich prawdziwym siłownia, ścianka. Oczywiście czytam wiele książek złaś się kiedyś w sytuacji, w której bałaś się wiek w czasie wspinaczki? Co jecie, gdzie dospad na Słowacji. A te odległe to: Kala Pattar obliczu. o tematyce górskiej, ale przed wyjazdem w Himalaje o własne życie? śpicie, czy macie czas na to, by zawiązać (5643 m), Gokyo Ri (5357 m), Island Peak (6189 m), „„Gdzie odbyła się Twoja pierwsza poważna wy- nie zgłębiałam szczegółowo tego tematu (np. drogi na Ale ci wszyscy wspinacze zginęli w miejscu, które nowe przyjaźnie? Elbrus (5642 m). Ważne i równie wysokie miejsca, prawa w góry i czy marzenie o zdobywaniu szczyt i występujących tam trudności, bo w danym se- kochali, a ich pomnik stanowią góry i myślę, że na W czasie trekkingu i wspinania nie ma udogod- w których byłam to: Everest Base Camp (5364 m) szczytów długo w Tobie dojrzewało? zonie i w warunkach pogodowych, które my zastanie- nic piękniejszego nie zamieniliby tego – jednak zdaję nień typu prysznic, wc i normalne jedzenie. Toaleta oraz Ama Dablam Base Camp (4600 m). Chciałabym W góry jeżdżę od około dwudziestu pięciu lat, ale ro- my może wyglądać to nieco inaczej), ale byłam uskrzy- sobie sprawę, że dla większości to niezrozumiałe, bo wieczorna i poranna to chusteczkowy prysznic i my- wrócić w Himalaje i dotknąć jeszcze raz każdego zumiem, że nie o Tatry pytasz. Pierwsza wyprawa od- dlona od momentu kiedy już miałam bilet i wiedziałam, na śmierć nie ma dobrego czasu i miejsca. Ludzi dziwi cie zębów. Na trekkingu kiedy śpimy w schroniskach z tych szczytów, baz i przełęczy, a także pójść na była się w Himalaje – trekking wokół Everestu oraz zdo- że to dzieje się naprawdę! Wiem, że niektórzy śledzą to, że można tak ryzykować. A ja? Czy boję się śmier- czasem pojawia się możliwość płatnego prysznica. kolejne wierzchołki, np. Ama Dablam. To wszystko bycie szczytu Island Peak (6189 m). Muszę podkreślić, filmiki i wiele czytają przed taką wyprawą, ale można ci? W górach się nie boję i o niej nie myślę. Idę tam, Na przykład po zdobyciu Island Peaka kiedy tak ma- wymaga nie tylko chęci, ale też funduszy. Ufam, że że tak wysoko w swoim życiu nie byłam wcześniej! To też niepotrzebnie się nakręcić. Z kolei przed wyjazdem by chodzić w chmurach, być bliżej nieba, by chwy- rzyłam, by umyć się w wodzie z mydłem pojawiła to marzenie z czasem też stanie się rzeczywistością marzenie kiełkowało kilka lat i początkowo wydawa- na Kazbek i Elbrus pytałam wielu osób, które już tam tać te niezwykłe wzruszające momenty i nie myślę, się taka możliwość! Huurraa! A to dlatego, że w cią- i pokażę Wam filmik jak siedzę na kolejnej górze i ła- ło się nieosiągalne, ale dwa lata temu postanowiłam były, o ich doświadczenia na tych górach – i nie wszyst- że to będzie ostatni raz. Oczywiście, że lęk w górach gu dnia było słońce i nagrzało wodę. Prysznic był pię radosne oddechy w rozrzedzonym powietrzu ;). spróbować i wtedy zaczęłam konkretne przygotowania ko się sprawdziło później. Zaprzyjaźniam się z górą już (zwłaszcza tych nieznanych) występuje, ale nie zna- na dworze, bez światła, a ja zażywałam tej kąpieli „„A następna wyprawa… gdzie będzie? i… udało się! od momentu kiedy znam cel. Potem termin wylotu, lazłam się w sytuacji kiedy bałam się o własne życie w czapce, ale radość nie do opisania ;). Na co dzień Oj lista jest długa… i wciąż rośnie ;)! Ale jak tyl- „„Czy traktujesz wspinaczkę jako sport ekstre- gromadzenie rzeczy, praca nad kondycją – to nastraja i pomyślałam, że mogłabym już stamtąd nie wrócić. załatwiamy swoje potrzeby fizjologiczne w różnych ko uda się zrealizować kolejne plany, to na pewno malny? Potrzebujesz mieć raz na jakiś czas mnie bardzo pozytywnie! A co do dzikości natury, to Jednak przyznam, że kiedy leży się w namiocie tar- miejscach: blaszane lub kamienne latryny, jakieś się o tym dowiesz, a ja z przyjemnością podzielę się porządny zastrzyk adrenaliny? Co Cię ciągnie dodam, że w naszych Tatrach we wrześniu spotkałam ganym przez grad i duży wiatr, i nie można zasnąć, krzaki, kamienie, za zakrętem lub po prostu obok wrażeniami! w góry? niedźwiedzia! I to bardzo blisko! Atrakcji nie trzeba szu- bo wokół słychać schodzące lawiny kamieni, to ja- naszych towarzyszy wyprawy, prosząc by na chwi- „„Załóżmy, że ktoś, kto przeczyta ten wywiad Tak, wspinaczka to jest sport ekstremalny i ja takich kać daleko i wysoko. kiś niepokój się pojawia. Ale najbardziej boją się moi lę się odwrócili. Jemy to, co w danym rejonie świata pomyśli: „Wow! Ja też chcę spróbować zdoby- emocji, przeżyć potrzebuję (niektórzy wiedzą o czym „„Na spotkaniu wspominałaś, że wielu alpinistów rodzice. Na przykład w Himalajach nie było ze mną i na tej wysokości jest dostępne. W Himalajach nie wać szczyty!”, co ma zrobić? Gdzie się udać mówię ;). Co mnie ciągnie w góry? Odpowiem: góry! dotyka choroba wysokościowa. Halucynacje, kontaktu przez dwadzieścia dni (bo nie wykupiłam ma możliwości, by zjeść mięso, bo zanim tragarze, po informacje? Ten kontakt z naturą, bycie z samym sobą, sprawdze- potworne bóle głowy, wymioty, obrzęk płuc... karty internetowej) i ta niewiadoma wywołuje różne by dostarczyli je do schroniska, już uległoby zepsu- Należy spakować buty, plecak i pojechać w Tatry nie na co mnie stać, ale też pozostawienie wszystkich To pewnie jedynie kilka objawów, prawda? scenariusze w głowach i strach u tych, co czekają na ciu. Ale głodnym się nie chodzi ;). Na śniadanie bar- albo Karkonosze i sprawdzić czy to rzeczywiście dla problemów tysiące metrów pode mną. Tam następuje W sumie wystarczy jeden z tych objawów, by stwier- mnie w kraju. Wiem też, że są tacy, którzy przed wy- dzo często są jajka, owsianka, pieczywo lub naleśniki. niego ;). Na ten temat jest wiele książek i blogów. oderwanie od codzienności i wiele rzeczy staje się nie- dzić, że choroba wysokościowa u kogoś występuje. prawą piszą testamenty. Obiady i kolacje to ryż z warzywami, makarony, zupy, A wyższe góry to już wymagają trochę zagłębienia się ważnych. Przenosisz się w inny świat i to obcowanie na- Wówczas należy działać szybko i nie czekać aż samo „„Porozmawiajmy teraz o przyjemniejszym ob- pizze. Słynna potrawa himalajska to dal bhat. Kiedy w temat i poważniejszych przygotowań. Internet aż pawa niesamowitym uczuciem. przejdzie, bo tak się nie stanie. Na przykład taki ból gło- liczu gór. Zdjęcia, które nam pokazywałaś za- śpimy w bazie w namiotach, to gotujemy liofilizaty kipi od informacji, filmów i pięknych zdjęć. Polecam! „„Wyruszając w góry wchodzisz w dziką naturę, wy to zupełnie inny rodzaj bólu niż ten, który odczu- pierały dech w piersiach! Jak to jest znaleźć (sproszkowane dania), które mają dostarczyć nam Ja zaś w imieniu Michała Drożdża, który jest człon- w żywioł, który nie liczy się z człowiekiem. wamy tutaj na nizinach. Niestety na wyprawach byłam się w chmurach? wielu kalorii. Dobrze sprawdzają się też kisiele, bu- kiem Zarządu Klubu Wysokogórskiego Lublin, zainte- Czy przygotowujesz się do wyprawy? Czy czy- świadkiem jak ludzie zmagali się z chorobą wysokościo- Trudne pytanie ;). Najlepiej pójść i spróbować, dynie i kaszki. Są smaczne i nawadniają, a na takich resowanych wspinaczką zapraszam do kontaktowa- tasz o górze, z którą chcesz się zmierzyć i pró- wą – no i czasem jest to dla kogoś zakończenie górskiej bo to doświadczenie mistyczne! Zdjęcia niesamowi- wysokościach trzeba dużo pić (ok. czterech litrów) by nia się z KW Lublin, gdzie uzyskają Państwo wszelkie bujesz ją zrozumieć, zaprzyjaźnić się z nią przygody i trzeba takiego chorego sprowadzić na dół te, a na żywo to jest dopiero przeżycie! Te momen- się dobrze zaaklimatyzować. Dla urozmaicenia robi- informacje. A Tobie Magdo serdecznie dziękuję za mentalnie? (do tego wykorzystuje się jaki, konie, a czasem helikop- ty odbierają słowa i czuję niesamowitą wdzięczność, my smakowe herbaty, rozpuszczamy elektrolity itp. niezwykle interesującą rozmowę. Tak, przygotowuję się pod wieloma względami: fi- ter) lub podać leki. Zatem odpowiednia aklimatyzacja że mogę tam być! Myślę, że to szczęście, które mi Co kto lubi. Gotowanie to zajęcie od rana do wieczo- rozmawiała Matylda Graboś zycznie, psychicznie, sprzętowo itd. Wiadomo, że gro- to podstawa. wtedy towarzyszy widać na zdjęciach i krótkich filmi- ra! Ale właśnie wtedy przy takich czynnościach kie- madzenie sprzętu i gadżetów jest największym przed- „„Mimo tego co zobaczyłaś i doświadczyłaś, kach. Te chwile pamięta się co do sekundy i na stałe dy się aklimatyzujemy, wzmacniamy nasze relacje sięwzięciem przy pierwszym wyjeździe, bo potem a także świadomości, że na dolegliwości te jest zachowuje w sercu. Często wzruszam się kiedy wra- i nawiązujemy nowe przyjaźnie. Dzielimy się różnymi to służy już na lata. A pozostałe kwestie to: bieganie, narażony każdy kto się wspina, podejmujesz cam myślami w Himalaje. zadaniami (kto przyniesie wodę, kto sprawdzi stan materiały Magdaleny Gąbki © ©

Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 14 Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 15 historia historia Głos Regionalistów redaguje nr 6 (133) 2018 BYCHAWSKIE TOWARZYSTWO REGIONALNE

Losy ziemiańskich rodów Turowskich cmentarzu w Bychawie, obok pochowanego w oko- Po zakończeniu wojny i tworzeniu się nowych ło dwadzieścia lat później syna, Cypriana. Trzecią struktur oświatowych – w pobliskim Krzczonowie płytę nagrobną, obok tych dwu położono symbo- powstawało Gimnazjum Samorządowe, w którym i Urbańskich na podstawie spisanych licznie dla uczczenia pamięci Jerzego Turowskiego, krótko pracowała, następnie w Kosarzewie pełni- brata Edwarda. Jerzy uczył się w Korpusie Kadetów ła przez rok funkcję kierowniczki miejscowej Szkoły wspomnień ich potomków we Lwowie, potem w Modlinie. Nieznane są oko- Podstawowej, potem, aż do roku 1972 była nauczy- liczności jego zaginięcia czy śmierci. Od czasu, gdy cielką w tejże szkole. Zawód pedagoga wykonywała uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 roku z wielką pasją, poświęceniem i oddaniem. Wyniki „„Część III krewnych. Choć Kosarzew nie był majątkiem in- nie dał znaku życia, a wszelkie poszukiwania, także jej pracy dydaktyczno-wychowawczej wysoko i z Kosarzew Średni przekazany prawnie w 1905 roku, po tratnym i zaspokajał tylko podstawowe potrzeby, przez PCK, nie przyniosły rezultatu. wdzięcznością oceniali uczniowie, a także ceni- śmierci Klemensa Turowskiego jego żonie i dzieciom, Turowski nigdy nie odmówił nikomu dachu nad gło- ły władze oświatowe i związkowe, o czym świad- z których najstarszym był Cyprian Turowski, został wą i możliwie wszelkiej pomocy. czą liczne przyznawane jej odznaczenia, nagrody Dworek Cypriana Turowskiego w Kosarzewie w latach kryzysu wydzierżawiony Wernerowi, potem Szawłowskiemu, Zmarł 22 marca 1943 r. Pogrzeb śp. C. Turowskiego i wyróżnienia. następnie innym. Dzierżawcy się zmieniali, a stan był wyrazem wdzięczności i żalu ludzi żegnających jejMaria dzieci Antonia i wnuków z Urbańskich Zapisała się też w historii środowiska, w którym gospodarstwa pogarszał, co najbardziej nastąpiło swojego lekarza, opiekuna i dobroczyńcy. Straciliśmy Bielińska - na podst. wspomnień żyła, jako społeczna aktywistka, animatorka róż- w okresie I wojny światowej pod nieobecność wła- wiernego przyjaciela – mówiono. Urodziła się 27 lutego 1910 roku w Ryżawce na nych kulturalnych wydarzeń, organizowanych przy ściciela, przebywającego wtedy w Nikiforowicach Trumna ze zwłokami spoczywała na przybranym Podolu, pow. Winnica, w rodzinie ziemiańskiej, współpracy z miejscowymi społecznikami starsze- na Podolu, wspomagającego owdowiałą matkę zielenią ciągniętym przez cztery czarne konie, pod- jako drugie dziecko Marii z Turowskich i Antoniego go i młodszego pokolenia mieszkańców. W latach w gospodarowaniu i czuwającego nad jej bezpie- trzymywana przez sześciu stojących na wozie stra- Urbańskiego (pierwsze dziecko zmarło w wieku pię- 1966-76 kierowała pracą Wiejskiego Domu Kultury czeństwem w okresie bolszewickich prześladowań. żaków, za nią jechały niezliczone furmanki z ludźmi, ciu lat). Wychowywała się w duchu patriotyzmu, w Kosarzewie. Odwołajmy się do wspomnień pozostawionych a obok szły tłumy pieszych. Gdy nieznajomi pytali, charakterystycznego też dla domów swoich dziad- Wieloletni związek z Kosarzewem sprawił, że przez Marię z Urbańskich Bielińską: Gdy Cyprian czy to pogrzeb, odpowiadano: chowamy przyjaciela ków ze strony obojga rodziców, którzy prowadzili miała tu grono przyjaciół, z których wielu odeszło Turowski powrócił do Kosarzewa w 1918 roku zastał Cyprian Turowski chorych, lekarza opuszczonych i biednych, naszego aktywne życie społeczne i kulturalne, pielęgnując już na zawsze. majątek doszczętnie zrujnowany. (…) Gospodarka dobroczyńcę. w swoich domach polskie tradycje. Pożegnaliśmy ją 9 marca 2000 roku. W imieniu w Kosarzewie uległa zniszczeniu. Inwentarz wywie- Sytuacja polityczna od 1918 roku uległa zmia- koleżanek i kolegów pożegnalne słowa podziękowa- ziono, meble i sprzęty zabrano (rozkradziono – przyp. Na taki przydomek zasłużył sobie Cyprian Anzelmina z Bohdaszewskich nie i zagrażała bezpieczeństwu Polaków i ich mie- nia wygłosiła emerytowana nauczycielka Leokadia M.D.). W latach międzywojennych z różnych powo- TurowskiSylwetki. wśród Nasz mieszkańców dobroczyńca Kosarzewa i oko- Turowska nia (o czym pisano już przy innej okazji). Urbańscy Ruchlicka z Krzczonowa, a w imieniu przyjaciół dów, takich jak dewaluacja, wysokie podatki, kryzys, lic. Wspomnienie o wuju napisała (rękopis) Nestorka rodu Turowskich była i rodzinnym au- skorzystali z faktu wycofywania się wojsk polskich i społeczności Kosarzewa Genowefa Zuchorska. postępowała dalsza degradacja. Na domiar złego Maria z Urbańskich Bielińska, której matka, a sio- torytetem, i przykładem matki Polki, pielęgnującej w kierunku Warszawy i, pozostawiwszy dorobek, W tym samym roku zmarł także jej mąż w 1923 r. pożar od pioruna strawił wszystkie budynki stra Turowskiego, Maria Urbańska, mieszkała w swoim domu tradycje polskie, i wzorem kocha- wyjechali z dywizją gen. Krajewskiego do Polski. Mieczysław; oboje spoczęli na cmentarzu rzymsko- gospodarcze i narzędzia rolnicze; majątek został więc w Kosarzewie i opiekowała się bratem, także w okre- jącej babki, bo oprócz czworga swoich dzieci, już Tak oto Maria, dla najbliższych Mysia, dzieciństwo katolickim w Lublinie przy ul. Unickiej. Cyprian Turowski z przyszłą z konieczności zadłużony – zaciągano kolejne pożycz- sie jego postępującej choroby. Oto poruszające frag- jako wdowa, wychowywała i troszczyła się także w Warszawie miała miłe i szczęśliwe. Zacytujmy: Rodzinne wspomnienia udostępniła Hanna żoną Anną Kłopotowską ki hipoteczne, by nie dopuścić do licytacji. A w czasie menty tego wspomnienia. o edukację i przyszłość dwóch zamieszkałych z nią (…) zetknęła się ze środowiskiem literackim (w Żmudzka z Lublina – córka Marii Bielińskiej, wnucz- II wojny światowej, w 1940 r. majątek w części zajęli Do spłacenia zaległości ciążących na majątku w Nikiforowcach, okresowo w Niemirowie wnu- domu u Rodziców bywali – jak zapisano we wspo- ka Antoniego Urbańskiego i prawnuczka Anzelminy okupanci niemieccy jako Liegenschaft (tłum. z niem.: Turowski dążył nie przez sprzedaż ziemi, bo jej utrzy- ków – synów Juliusza i Zofii z Okoniewskich, którzy mnieniach – m.inn. Żeromski, Kasprowicz, Kossak- Turowskiej. nieruchomość). A wcześniej, z własnej woli, Turowski manie jako ojcowizny uważał za obowiązek Polaka, po sprzedaży swego majątku na Podolu wyjechali za Szczucka). Pamiętała spotkania Rodziców z cie- Autorka dziękuje Pani Urszuli Pytlak za pomoc podarował plac i sporą działkę pod budowę szkoły we ale przez ograniczanie swoich własnych potrzeb granicę. Ich synowie zostali przywiezieni pod opie- kawymi ludźmi kultury. Ojciec zabierał Marię na w uporządkowaniu materiału genealogicznego. wsi, tak, że Kosarzew skurczył się do 15 h, na których i wydatków. W opinii miejscowych żył jak pustelnik kę babki, a po przyjeździe z babką do Polski drugim różne wystawy, spektakle teatralne, koncerty. Maria Dębowczyk skromnie egzystował właściciel i przygarnięci przez – skromie, w biedzie. Mimo to trwał na tej ziemi, ich domem stał się Kosarzew, gdzie wracali także już Niezapomniane wrażenia pozostały na całe ży- niego krewni, których majątków na Wołyniu i Podolu a wierny swemu powołaniu śpieszył z pomocą cho- jako studenci i później. cie. Kontynuowała też naukę, rozpoczętą jeszcze pozbawiła rewolucja. rym i potrzebującym wsparcia, zwłaszcza ubogim Kiedy okazało się, że ze względu na słabą znajo- w Ryżawce i zachowała w pamięci swoją pierw- Tu cofamy się do lat wcześniejszych. Obaj syno- i bezdomnym. Był człowiekiem niezwykłym pod wie- mość języka rosyjskiego Edi i Jurek nie będą przy- szą nauczycielkę j. francuskiego madamme Marie wie Klemensa i Anzelminy Turowskich, urodzeni loma względami i utalentowanym, najwybitniej jed- jęci do gimnazjum, babka Anzelmina postanowiła Valter, z którą z czasem się zaprzyjaźniła. W celu dal- Cyprian Turowski w gronie rodziny i przyjaciół w Nikiforowicach, po ukończeniu gimnazjum stu- nak objawiał się jego talent medyczny, jego zadziwia- zorganizować ich naukę w domu i sama uczyła ich szej edukacji znalazła się w Lublinie, gdzie uczęsz- (Kosarzew) diowali w Warszawie – Juliusz na kierunku prawa, jąca intuicja diagnostyczna, co mogłoby go w innych literatury i języka polskiego (ulubioną lekturą była czała do Gimnazjum Żeńskiego Sióstr Urszulanek a Cyprian medycyny w latach 1899-1904, a następ- warunkach wynieść na szczyt kariery. Tymczasem Sienkiewiczowska Trylogia), zatrudniła też innych na- Wydział Humanistyczny, które ukończyła w 1931 r. nie, po relegowaniu go z uczelni, prawdopodobnie z ogromnym poświęceniem i samozaparciem służył uczycieli oraz madamme Marie Valter, jako guwer- i rozpoczęła studia na KUL’u. Tu w 1936 r. uzyskała za udział w manifestacji w czasie politycznych zamie- z chrześcijańskiego miłosierdzia przez ponad 40 lat, nantkę. Po latach w „Pamiętniku rodziny Turowskich” dyplom i tytuł magistra z zakresu filologii francu- szek w studenckim środowisku, kontynuował stu- zupełnie bezinteresownie, lecząc okoliczną ludność – rękopisie na podst. notatek Edwarda Turowskiego skiej, po czy podjęła pracę pedagoga w gimnazjum dia medyczne w Krakowie, gdzie poznał studentkę, i nie tylko, bo chorzy zjeżdżali także spod Lublina. czytamy: Babcia Turowska była nadzwyczaj dzielną w Tarnowie, którą przerwała wojna. Brała też udział poetkę Annę Kłopotowską, która została jego żoną. Mimo braku odpowiednich warunków, z narażeniem kobietą i gorącą patriotką (…). Uważała za swój obo- w tajnym nauczaniu organizowanym na komple- Z ich związku urodziła się jedyna córka Irena, później- własnego życia, zaniedbywania gospodarstwa, niko- wiązek stać na straży polskości na Kresach, pomimo tach przy Szkole Handlowej Lotockiego w Lublinie. sza doktor a potem profesor Akademii Medycznej mu nie odmówił pomocy. Najwięcej czasu poświęcał wybuchłej tam pożogi. Okres wojny i okupacji przeżywa w Kosarzewie, w Krakowie, uczona – autorka cennych prac z dzie- najbiedniejszym, opuszczonym, oddając im najcięż- Po powrocie z wnukami do Polski i zamieszkaniu w majątku wuja, gdzie włącza się w działalność dziny botaniki farmaceutycznej, współtwórczyni sze posługi, a w razie potrzeby gotów przy nich czu- u syna Cypriana w Kosarzewie, gdzie prowadziła go- partyzancką Ruchu Oporu jako sanitariuszka o ps. podstaw polskiego zielarstwa (zmarła w 1990 roku; wać, nawet nocą. Również uczynny i nieodmawia- spodarstwo domowe, zaczęła podupadać na zdro- „Wolska”. W domu wuja często znajdowali schro- cmentarz Kraków Bronowice). jący pomocy był wobec swoich bliższych i dalszych wiu. Zmarła w 1926 roku w Kosarzewie, spoczywa na nienie ranni i utrudzeni partyzanci. Irena Turowska - córka Cypriana i Anny . Prof. dr

Hanna Żmudzka Marek Matysek / UM Bychawa hab. Zakładu Botaniki Farmaceutycznej UJ © ©

Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 16 Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 17 historia szkoły Głos Regionalistów nr 6 (133) 2018 IX Konkurs Recytatorski Poezji Patriotycznej Przypomnijmy, to co zapomniane! „„21 listopada 2018 roku w Zespole „„Miłośnicy regionu, Szkół Zawodowych ci młodzi i nieco nr 1 im. mjr. starsi, mieli okazję H. Dobrzańskiego uczestniczyć w Bychawie odbył w spotkaniu się IX Konkursu przygotowanym Recytatorski Poezji materiały autora 16 listopada 2018 r. © Patriotycznej. © przez Zarząd Jury w składzie: Barbara Gąbka – instruktor zajęć »»Wyróżnienie: Kinga Mróz – Szkoła Podstawowa Bychawskiego Po raz kolejny objęty został Patronatem Honorowym teatralnych w Centrum Kultury i Promocji Gminy im. Franciszka Lebiedy w Starej Wsi Drugiej Starosty Powiatu Lubelskiego oraz Burmistrza Strzyżewice w Piotrowicach (przewodnicząca »»Wyróżnienie: Magdalena Hurbańczuk – Szkoła Towarzystwa Bychawy. Wzięło w nim udział trzydziestu pięciu Komisji), Jadwiga Grzesiak – polonistka, Barbara Podstawowa im. Zofii Przewłockiej w Woli Regionalnego dla uczestników z jedenastu szkół: Szkoły Podstawowej Cywińska – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej Gałęzowskiej w Bychawie, Szkoły Podstawowej im. Zofii i Juliusza w Bychawie po wysłuchaniu wszystkich uczestników mieszkańców Bychawy. Stadnickich w Osmolicach, Publicznej Szkoły przyznało następujące miejsca: Marek Matysek / UM Bychawa © Było to podsumowanie projektu pod nazwą © Podstawowej im. Rodziny Rohlandów w Żabiej »»I miejsce: Julia Wójcik – Zespół Szkół im. Mikołaja „Przypomnijmy, to co zapomniane!” realizowane od Samo tkanie na krosnach było już przyjemnością Woli, Szkoły Podstawowej im. Zofii Przewłockiej szkołyKopernika ponadgimnazjalne: w Bełżycach 30 września do 20 listopada. Dofinansowane zostało i dawało wiele satysfakcji. W ramach warsztatów zo- w Woli Gałęzowskiej, Szkoły Podstawowej im. Marty »»II miejsce: Jakub Sadło – Zespół Szkół ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach stał też naprawiony i zrekonstruowany dawny (po- z Budnych Łosiowej w Niemcach, Zespołu Szkół w»» Ikategorii miejsce: Maria szkoły Mituła – Szkołapodstawowe Podstawowa Zawodowych nr 1 im. mjr. H. Dobrzańskiego Programu Kultura – Interwencje 2018. EtnoPolska. chodzący prawdopodobnie z I połowy XX w.) warsz- w Jabłonnie, Szkoły Podstawowej im. Franciszka i gimnazja:w Bychawie w Bychawie Celem przedsięwzięcia było stworzenie płaszczy- tat tkacki znajdujący się na stanie Bychawskiej Izby Lebiedy w Starej Wsi Drugiej, Szkoły Podstawowej »»II miejsce: Katarzyna Gajewska – Szkoła »»Wyróżnienie: Grzegorz Biały – Zespół Szkół zny dla wzmocnienia lokalnej tożsamości kulturo- Regionalnej. Możemy go teraz używać do celów im. Kajetana Koźmiana w Bychawce Drugiej-Kolonii, Podstawowa im. Marty z Budnych Łosiowej Techniki Rolniczej w Piotrowicach wej i uczestnictwa w kulturze mieszkańców Bychawy szkoleniowych. Zespołu Szkół im. Mikołaja Kopernika w Bełżycach, w Niemcach »»Wyróżnienie: Patryk Gustaw – Zespół Szkół i okolic oraz przybliżenie dziedzictwa kulturowego Zwieńczeniem warsztatów było spotkanie o regio- Zespołu Szkół Techniki Rolniczej w Piotrowicach, »»III miejsce: Michał Welman – Zespół Szkół Zawodowych nr 1 im. mjr. H. Dobrzańskiego regionu. nalnym charakterze „Spotkajmy się przy płocie...”, Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 im. mjr. w Jabłonnie w Bychawie. Zadanie składało się z czterodniowych warsztatów podczas którego uczestnicy warsztatów otrzymali H. Dobrzańskiego w Bychawie. Recytacje oceniane »»Wyróżnienie: Eliza Kusy – Szkoła Podstawowa Jolanta Szpytma tkackich upływających pod hasłem „Z nici przeszło- certyfikaty i pamiątki tematycznie związane z tkac- były w dwóch kategoriach wiekowych: szkoły pod- w Bychawie ści utkajmy teraźniejszość” oraz ze spotkania o cha- twem. Foldery, zakładki do książek i kubki z moty- stawowe i gimnazja oraz szkoły ponadgimnazjalne. rakterze regionalnym pod nazwą „Spotkajmy się przy wem tkackim trafiły również do rąk każdego, kto płocie...”. Cały projekt wpisał się w jubileuszowe ob- tego piątkowego wieczoru przybył do galerii BCK. chody 480-lecia nadania Bychawie praw miejskich, Uczestniczki warsztatów podzieliły się wrażenia- „„Turniej Rodzinny w tenisie stołowym o czym świadczyła oprawa scenograficzna i odwoła- mi z publicznością, co ośmieliło gości (D. Sprawkę, 8 grudnia 2018 roku w Szkole się wśród finalistów turnieju. Na szczególny podziw nie się do tradycji ludowej naszego regionu. Na ścia- J. Kusego, St. Wierzchowskiego, H. Mazurkiewicz, zasługują obaj tatusiowie: pan Robert Zdybel i pan nach galerii Bychawskiego Centrum Kultury znala- J. Kwiatkowskiego, M. Kunę) do spontanicznych wy- Podstawowe w Bychawie po Grzegorz Karmiński, którzy grali w dwóch druży- zły się kolorowe, pasiaste kilimy, miękka, dwubarw- powiedzi przy drewnianym płocie o dawnych zaję- raz dwunasty odbył się Turniej nach, w jednej z córką, a w drugiej z synem. Gdy na włóczka spowijała tablice ilustrujące przeszłość ciach, zawodach i czynnościach związanych z tka- Rodzinny w tenisie stołowym. trafiali w rozgrywkach na siebie, o wygranej decy- Bychawy, na środku tkwił płot wykonany z drewnia- niem. Koordynatorka projektu, Sylwia Paćkowska dował mecz pomiędzy rodzeństwem. W tym roku nych kijów, a na nim wisiały lniane koszule, garnki przygotowała prezentację na temat symboliki płotu Sobotnie przedpołudnie na sportowo spędziły trzy- było jeszcze kilka takich drużyn. Krystyna Kostrzewska

i stary, nieco wyszczerbiony sierp. Cierlice, międlice, w dawnej kulturze ludowej, wykorzystując, ku ucie- dzieści trzy drużyny składające się z rodzica i dziec- © Tegoroczny turniej objęty został Patronatem czesadło do lnu i wiklinowy kosz pełen wełnianych sze widzów, wybrane sceny z kultowej komedii „Sami ka. Byli głównie tatusiowie, ale też jedna mama i je- © Honorowym Burmistrza Bychawy, który ufundo- motków dopełniały scenografii. Patronatem objęli Swoi” i piosenkę zespołu Mazowsze „Wysokie pło- den dziadek. Kategoria była jedna, więc najmłod- biorą udział (zachęcamy do zajrzenia na stronę wał pamiątkowe statuetki i medale dla trzech naj- nas: Burmistrz Bychawy, TVP 3 Lublin, Polskie Radio ty tato grodził”. Mieliśmy też niekłamaną przyjem- si uczestnicy mieli nie lada wyzwanie, gdy do gry szkoły do archiwum osiągnięć sportowych). lepszych drużyn, a organizatorem był, jak co roku Lublin i Głos Ziemi Bychawskiej. ność obejrzeć scenkę rodzajową o dwóch tkaczkach w wyniku losowania, musieli stanąć z zawodnikami W tym roku na najwyższym podium stanął Uczniowski Klub Sportowy „Podkowa”. Wszystkim Warsztaty tkackie miały miejsce w Cholewiance w wykonaniu Ewy Sprawki i Haliny Zmysłowskiej. dużo od siebie starszymi. Rozegranych zostało po- wielokrotny zwycięzca poprzednich edycji tur- uczestnikom serdecznie dziękujemy i zapraszamy koło Kazimierza Dolnego, w uroczym „Siedlisku W tle, na olbrzymim ekranie można było podziwiać nad sześćdziesiąt meczy. Nikt jednak nie narzekał, nieju Stanisław Zdybel, a tuż za nim jego siostra za rok. Małgorzaty” należącym do państwa Małgorzaty zdjęcia z warsztatów z naszym udziałem (autorstwa gry odbywały się w miłej i sportowej atmosferze, Agnieszka, dwukrotna zwyciężczyni turnieju. Dla i Ryszarda Urbanów. Pod ich okiem kilkanaście chęt- M. Matyska). chociaż nie każdemu się poszczęściło w losowaniu. nich jest to już ostatni Turniej Rodzinny w naszej nych uczestniczek zdobyło teoretyczną i praktyczną Po części merytorycznej przy kawie, herbacie, Teresa Tracz, prezes BTR Tak to jednak w sporcie bywa, ktoś musi przegrać, szkole, bowiem w przyszłym roku ją ukończą. Tym 1. Stanisław Zdybel /III b gimnazjum/ wiedzę na temat rzemiosła, które dziś już odchodzi pysznym cieście z kaszy i sera (przygotowanym przez by inny wygrał. bardziej dziękujemy za włożony wysiłek przez te zZwycięzcy tatą Robertem turnieju: do lamusa. Najtrudniejszą czynnością było przygoto- B. Korbę) oraz sinych kluskach z serem i omastą (Bar Cieszy nas fakt, że przez te dwanaście edycji tur- wszystkie lata. 2. Agnieszka Zdybel /VIII b/ z tatą Robertem wanie osnowy na snowadle i przewlekanie nici przez „U Saszy”) mogliśmy się do woli integrować i wspo- nieju wiele nazwisk pojawia się wielokrotnie i cho- Na miejscu trzecim i czwartym uplasowało się 3. Kacper Karmiński /VII a/ z tatą Grzegorzem nicielnice i płochę tkacką tak, by się nie poplątały. minać. A było o czym, oj było! ciaż nie są to zawsze finaliści, to jednak co roku również rodzeństwo: Kacper Karmiński i jego sio- 4. Wiktoria Karmińska /VI b/ z tatą Grzegorzem stra Wiktoria. Oni także nie pierwszy raz znaleźli Krystyna Kostrzewska Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 18 Głos Ziemi Bychawskiej | grudzień 2018 nr 8 (296) 19 KOLĘDOWANIE PRZY SZOPIE grudzień / styczeń

zapraszamy

więcej informacji na

Gmina www.ebck.pl Bychawskie Bychawa Centrum Kultury