Hamont 33 W & Beverbeek 20 W
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
BODEMKAART VAN BELGIË CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE VERKLARENDE TEKST BIJ DE KAARTBLADEN TEXTE EXPLICATIF DES PLANCHETTES DE HAMONT 33 W & BEVERBEEK 20 W Uitgegeven onder de auspiciën Edité sous les auspices de van het Instituut tot aanmoedi• l'Institut pour l'encouragement ging van het Wetenschappelijk de la Recherche Scientifique Onderzoek in Nijverheid en dans l'Industrie et l'Agriculture Landbouw (I.W.O.N.L.) (I.R.S.I.A.) 1976 De bodemkaarten, schaal 1/20 000, met verklarende tekst, zijn te verkrijgen bij het secretariaat van het Comité voor het opnemen van de Bodemkaart en de Vegetatiekhart van België, Rozier 44 9000 Gent. Behalve de bodemkaarten met verklarende tekst publiceerde het Comité eveneens verhandelingen : Moormann F. R. — De bodemgesteldheid van het Oudland van Veume-Ambacht 124 blz., 27 fig., 34 tab., 3 pl. buiten tekst. Gent, 1951 125 F Maréchal R. — Contribution à l'étude des terrains superficiels de la région condrusienne 320 p., 84 fig. {fig. + phot.), 3 cartes. Gand, 1958 300 F Deckers J. — Contribution à l'étude de la composition et de la capacité de production des sols de l'Ardenne centrale et de la Famenne orientale 296 p., 21 fig. (2 en couleurs), 41 tabl. Gand, 1966 300 F Steffens R. — Les sols de la Lorraine Belge 392 p., 30 fig., 46 phot., 123 tab., 1 carte hors texte (en couleurs). Gand, 1971 750 F VERKLARENDE TEKST BIJ DE BODEMKAART VAN BELGIË TEXTE EXPLICATIF DE LA CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE BODEMKAART VAN BELGIË CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE VERKLARENDE TEKST BIJ DE KAARTBLADEN TEXTE EXPLICATIF DES PLANCHETTES DE HAMONT 33 W & BEVERBEEK 20 W Uitgegeven onder de auspiciën Edité sous les auspices de van het Instituut tot aanmoedi• l'Institut pour l'encouragement ging van het Wetenschappelijk de la Recherche Scientifique Onderzoek in Nijverheid en dans l'Industrie et l'Agriculture Landbouw (I.W.O.N.L.) (I.R.S.I.A.) 1976 De publikaties van het Comité voor het opnemen van de Bodemkaart en de Vegetatiekaart van België omvatten : — kaartbladen op schaal 1/20 000 — verklarende teksten bij de kaartbladen — verhandelingen over de bodem- en de vegeta;tiegesteldheid van de natuurlijke streken van België. Les publications du Comité pour l'établissement de la Carte des Sols et de la Végétation de la Belgique comportent : — des planchettes à l'échelle de 1/20 000 — des textes explicatifs des planchettes — des mémoires sur la constitution des sols et de la végétation des régions naturelles de la Belgique. BODEMKAART VAN BELGIË CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE VERKLARENDE TEKST BIJ DE KAARTBLADEN TEXTE EXPLICATIF DES PLANCHETTES DE HAMONT 33 W & BEVERBEEK 20 W door — par L. BAEYENS Centrum voor Bodemkartering Centre de Cartographie des Sois Dir. R. TAVERNIER INHOUDSOPGAVE Biz. 1. INLEIDING 9 11. Enkele algemene gegevens 9 12. Uitvoering van de bodemkundige studie ... 10 121. Bodemkartering 10 122. Profielstudie — Analysen 10 2. FYSIOGRAFIE 13 21. Topografie 13 22. Hydrografie 13 23. Geologische opbouw 15 24. Landschapsbeeld 19 25. Klimaat 20 3. BODEMGESTELDHEID EN LANDBOUW 21 31. Lithologie van de bodemvormende materialen . 21 311. Holocene afzettingen 21 312. Pleistocene afzettingen 22 32. Waterhuishouding 24 321. Faktoren . 24 322. Morfologie en natuurlijke-draineringsklassen . 25 33. Bodemgenese 26 331. Algemene bodemgenese 26 332. Bijzondere bodemgenese 27 3321. Gronden met verbrokkelde textuur B horizont 27 3322. Gronden met weinig duidelijke humus of/en ijzer B horizont .... 28 3323. Gronden met duidelijke humus of/en ijzer B horizont 28 Biz. 3324. Gronden met diepe antropogene humus A horizont 3325. Gronden zonder profielontwikkeling 3326. Niet gedifferentieerde terreinen 3327. Kunstmatige gronden 34. Bodemklassifikatie .... 341. Morfogenetische klassifikatie 3411. Kernseries . 3412. Afgeleide series . 3413. Fasen .... 342. Landbouwkundige klassifikatie 35. Bodemeenheden en hun landbouweigenschappen 351. Zandgronden 352. Lemig-zandgronden 353. Licht-zandleemgronden 354. Zandleemgronden 355. Niet gedifferentieerde terreinen 356. Kunstmatige gronden 4. DIVERSE GEGEVENS IN VERBAND MET DE BODEMGESTELD HEID . 41. Landbouwkundig bodemgebruik ... 42. Andere gegevens over menselijke aardrijkskunde 43. Bodemgeschiktheidsklassifikatie voor de landbouw 431. Algemene geschiktheid van de gronden 432. Geschiktheid per teelt . 433. Verbeteringsmogelijkheden 434. Geschiktheidsklassifikatie Bibliografie . Legende — Légende Résumé VERKLARENDE TEKST BIJ DE KAARTBLADEN HAMONT 33 W & BEVERBEEK 20 W I. INLEIDING II. ENKELE ALGEMENE GEGEVENS De kaartbladen Hamont & Beverbeek liggen in het noorden van de provincie Limburg. Ze behoren tot het arrondissement Maaseik. De gekarteerde oppervlakte van het kaartblad Hamont bedraagt ongeveer 7200 ha. De bebouwde zones bedragen er ca. 200 ha en de oppervlakte die ingenomen wordt door de mili• taire domeinen kan op ongeveer 50 ha geraamd worden. Ruim 550 ha behoren tot Nederland. Het kaartblad Beverbeek beslaat ruim 1400 ha. De bebouwde oppervlakte is er weinig uitgebreid (minder dan 40 ha). De streek van Hamont en Beverbeek is gedeeltelijk agrarisch (akkerbouw en weide) en gedeeltelijk ingenomen door naaldhout- aanplantingen te Neerpelt - Kleine-Brogel - Kaulille (Kolis, Voorste- en Achterste Hostie, Winterdijk) en te Achel - Hamont (Haarterheide). Het gebied van Beverbeek is overwegend beplant met naaldhout. De volgende gemeenten maken deel uit van het kaartblad Hamont : — volledig: Sint-Huibrechts-Lille, — gedeeltelijk, met het centrum : Achel, Hamont, Kaulille, — gedeeltelijk, met het centrum op een aangrenzend kaartblad: Neerpelt (Overpelt 32E), Bocholt (Bree 48E), Peer (voor• malige gemeenten Grote-Brogel en Kleine-Brogel, die nu tot het kaartblad Peer 47E behoren). - Het kaartblad Beverbeek bestaat uit gedeelten van de gemeenten Achel en Hamont, beide behorend tot het kaartblad Hamont 33W. De verkeerswegen zijn : — wegen : kaartblad Hamont : Peer-Achel-Eindhoven, Lommei- 10 Hamont-Budel-Eindhoven, Hamont-Bree, Hechtel- 's Hertogenbos, kaartblad Beverbeek : Peer-Acbel-Eindhoven. — spoorweg: Hasselt-Achel-Eindhoven. — waterwegen: kaartblad Hamont: Kempens Kanaal, Zuid- Willemsvaart. 12. UITVOERING VAN DE BODEMKUNDIGE STUDIE 121. Bodemkartcring De bodemkaarten werden opgenomen tijdens de periode 1961- 1963 door Lie. L. Baeyens en Dr. J. Deckers in samenwerking met de karteerders M. Boonen, F. Crabbé, F. D'Haeyer, J. Duerinckx, D. Gebreurs, T. Reynders en H. Van Dorst. De algemene leiding berustte bij Prof. Dr. R. Tavernier, direkteur van het Centrum voor Bodemkartering. De bodemprofielen werden bestudeerd door middel van bo• ringen (ca. 2 per ha) en profielkuilen tot op ca. 125 cm diepte. Als basiskaart voor de veldopname werden kadastrale plans op schaal 1/5 000 gebruikt. De bodemkaarten op schaal 1/20 000 werden gedrukt op de nieuwe topografische kaarten door het Militair Geografisch Instituut (1971). 122. Profielstudie — Analysen In 1962 werden 36 morfologische profielstudies (30 op hef kaartblad Hamont en 6 op het kaartblad Beverbeek) uitgevoerd door Ir. J. Vandamme, werkleider bij het Laboratorium voor Grondonderzoek (Rijksfakulteit van de Landbouwwetenschappen te Gent). Ze omvatten een beschrijving van het profiel tot ca. 150 cm diepte en een monstername van iedere horizont. Volgende laboratoriumanalysen werden uitgevoerd : granulometrisch onder• zoek, fysiko-chemisch onderzoek (humus, CaCOa, pH/KCl en PH/H2O, sorptievermogen en basenverzadigingsgraad, % vocht; bovendien werden van verscheidene profielen de C/N verhouding en het gehalte aan FegOg bepaald). De mineralogische samenstel• ling van de zandfraktie ( >50 |ji) van 18 profielen werd onderzocht. 11 Al de profielbeschrijvingen en analyseresultaten werden samen• gebracht in een verslag, dat handelt over de interpretatie van de analytische gegevens van de bodemtypen (J. VANDAMME, 1965). De algemene leiding van deze werkzaamheden berustte bij Prof. Dr. L. De Leenheer, direkteur van het Laboratorium voor Grondonderzoek (*). (*) We danken Prof. Dr. L. De Leenheer en zijn assistenten voor hun bereid• willige medewerking. 12 De Hees 12 .17 \ÏS^ Fig. 1 Kaartbladen Hamont & Beverbeek : waterlopen, wegen en plaatsnamen. Planchettes d'Hamont & Beverbeek: cours d'eau, routes et noms de lieux. 13 2. FYSIO GRAFIE 21. TOPOGRAFIE Hamont-Beverbeek is een vlak gebied met een zwakke algemene helling van het zuiden (53 m) naar het noorden (35 m) van ongeveer 0,2 %. De waterscheidingslijn tussen de Warmbeek (Dommel-Maas- gebied) en de Abeek ligt op 53 m in het zuiden (Kaulille) tot op 39 m aan de rijksgrens (Hamonterbeek). De scheidingsrug van de Warmbeek en de Walbeek ligt op 45 m aan de Grote Fabriek. Ze daalt tot 35 m op de Haarterheide en tot 32 m aan de samen• vloeiing van beide waterlopen. Het reliëf op het kaartblad Hamont vormt convexe ruggen op de Kolisheide (Neerpelt) en in de zone van de waterscheidings• lijn van de Warmbeek en de Abeek. Het wordt beheerst door het duincomplex van Kaulille (Aan de Grote Fabriek). Verder komen belangrijke vlekken oud-bouwlandgronden die iets hoger liggen dan de aangrenzende (vallei)gebieden. De Haarterheide is gekenmerkt door een gefixeerd duingebied met golvend reliëf. Het gebied van Lozenbos, Inkensven (Het Lo) en Hork is gevormd door een brede laagvlakte met concaaf reliëf. De streek van Beverbeek sluit aan bij die van Hamont. Bever• beek en de Beverbeekse Heide bestaan uit duinformaties en hoge gronden. Ze worden omsloten door de valleidepressies van de Rioolbeek, de Warmbeek en de Haagbroekerloop. De inter- fluviatiele ruggen hebben een convex reliëf, de valleien zijn daarentegen concaaf.