Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht | 1
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht Onderzoeksrapport Windesheim Flevoland Lilian Bremer Stef Windt December 2018 Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht | 1 Provincie Flevoland Afdeling Ruimte en Economie Visarenddreef 1 Postbus 55 8200 AB Lelystad Onderwijsinstelling Hogeschool Windesheim Flevoland Ruimtelijke Ontwikkeling – Mobiliteit Comakership Profilering Auteurs en studentnummers: Lilian Bremer (1093530) Stef Windt (1090742) Begeleiders: Dirk Verlinde (Windesheim Flevoland) Job Steneker (Provincie Flevoland) Ad Otte (Provincie Flevoland) December 2018 2 | Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht VOORWOORD Voor u ligt het onderzoeksrapport naar de reisbeleving tussen Lelystad, Almere en Utrecht. Hierbij hebben we met behulp van verschillende onderzoeksmethoden de reisbeleving tussen Almere/Lelystad en Utrecht per auto en trein onderzocht. Mede door het houden van een workshop met gebruikers en deskundigen, hebben we een aanzet kunnen doen tot het verbeteren van de reisbeleving. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van provincie Flevoland en in het kader van onze opleiding Ruimtelijke Ontwikkeling - Mobiliteit aan Windesheim Flevoland. Het onderzoek heeft in de periode van september tot en met december 2018 plaatsgevonden. Tijdens onze stageperiode hebben we altijd met veel plezier gewerkt bij provincie Flevoland op het provinciehuis in Lelystad. We willen Job Steneker en Ad Otte speciaal bedanken voor de goede begeleiding vanuit provincie Flevoland. Daarnaast bedanken we Dirk Verlinde en Sytze Rienstra van Windesheim Flevoland voor de coaching tijdens dit project. Ook willen we Adriaan Walraad en Johannes Beuckens bedanken voor hun tijd tijdens de interviews die we gehouden hebben. Tot slot willen we alle deelnemers aan onze workshop bedanken voor de nuttige input en waardevolle inzichten. Wij wensen u veel leesplezier toe, Lilian Bremer en Stef Windt Lelystad, 5 december 2018 Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht | 3 SAMENVATTING Niet alleen de daadwerkelijke snelheid en betrouwbaarheid van Lelystad Centrum een reis is van belang bij het verbeteren van een reis, ook de beleving van de reis is hierin een belangrijk onderdeel. Hoe fijner een reis is, hoe sneller deze wordt beleefd en hoe eerder men geneigd is deze reis te maken. Over de verbinding Lelystad/Almere – Utrecht is het beeld dat de reisbeleving en snelheid op dit traject niet voldoende is, maar gegevens hierover zijn niet compleet. Zeker met de verwachting dat met de geplande ontwikkeling van Almere, Lelystad en Utrecht het Almere Centrum reizigersaantal tussen de steden verder zal groeien en daardoor de beleving verder onder druk komt te staan. Om kennis op te doen A6 over de reisbeleving op de corridor Almere/Lelystad – Utrecht, is Amsterdam Zuid onderzoek uitgevoerd door middel van een enquête en door in gesprek te gaan met experts. De uitkomst van het onderzoek kan gebruikt worden om verbeteringen aan te dragen en deze uit te voeren op deze verbinding. De onderzochte corridor en verschillende reisopties zijn weergegeven op de kaart hiernaast. Stilstaan bij reisbeleving Uit het onderzoek komt naar voren dat reizigers de snelheid van zowel de trein als de auto als traag ervaren. Voor de auto betreft dit vooral het stuk van de reis over de A27 waar automobilisten tijdens de spits regelmatig met files worden geconfronteerd. Voor de trein komt dit trage gevoel naar voren in de sprinter tussen Almere Centrum en Utrecht Centraal. Dit heeft te maken met de relatief lagere snelheid in vergelijking met een intercity en het aantal en de lengte van stops op stations. De intercity’s tussen Lelystad, Amsterdam Zuid en Utrecht krijgen in vergelijking met de sprinter een hogere score; deze zijn comfortabeler, hebben meer voorzieningen en bieden de gelegenheid om te werken in de trein. Maar om hiervan te Figuur: Verschillende reisopties geografisch weergegeven 4 | Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht profiteren moet de reiziger een overstap maken op Amsterdam Op weg naar een prettige reis Zuid, wat voelt als een omweg. Daarnaast heeft dit station ook Om ervoor te zorgen dat reizigers de reis prettiger ervaren, is het een lage belevingsscore, door de gebrekkige sfeer en de drukte op op korte termijn aan te bevelen om het sprintermaterieel tussen het station. Ook Almere Centrum en Lelystad Centrum krijgen een Almere en Utrecht aan te passen naar een nieuwere en lage score. Alleen Utrecht Centraal scoort hoog op de beleving, comfortabelere trein. Dit omdat de reistijd tussen Almere en dankzij de ruime voorzieningen en de prettige sfeer. Utrecht met de huidige sprinter relatief lang is en het daarom belangrijk is om hier een comfortabele trein aan te bieden met Automobilisten rijden zelden via Amsterdam naar Utrecht, omdat voldoende voorzieningen zoals een toilet en wifi. Een oplossing op dit als omweg voelt. Dit maakt de A27 de hoofdroute naar Utrecht, lange termijn is een intercity tussen Lelystad, Almere en Utrecht. maar zorgen files in de spits voor een lage beleving. Ondanks dat Deze oplossing zal naast de beleving van de reistijd ook de zien zij de trein niet als alternatief, omdat deze door feitelijke reistijd verkorten, dit zal extra investeringen vragen om automobilisten drukker, trager, duurder en oncomfortabeler in te passen wegens de capaciteit op het spoor. worden gevonden en een overstap hen ervan weerhoudt om de trein te nemen. Dit terwijl treinreizigers andersom juist de file, Een belangrijke kans om de treinverbinding te verbeteren zijn oftewel ook drukte en vertraging, willen mijden en de trein nemen de ingrijpende werkzaamheden aan de ring Utrecht tussen 2022 en in plaats van de auto met inachtneming van kosten, die vaak door 2030. Dit zal zeer veel hinder en vertraging veroorzaken en is de werkgevers worden vergoed en daarmee het treingebruik perfecte gelegenheid om automobilisten een volwaardig en stimuleren. Opvallend is dat gebruikers van beiden modaliteiten duurzaam alternatief te bieden, namelijk de trein. de tegenovergestelde modaliteit als druk, traag, duur of oncomfortabel beleven. Zowel voor de daadwerkelijke reistijd en betrouwbaarheid als de beleving van de reis zijn nog verbeteringen mogelijk. Hiermee valt Het voor- en natransport voor de trein wordt in alle drie de steden dus nog de nodige winst te behalen om de reis tussen Lelystad, hetzelfde beoordeeld, namelijk gemiddeld. Dit terwijl de first en Almere en Utrecht goed te doen scoren en de reiziger daarmee last mile voor de auto juist in elke stad verschillend is: In Lelystad een snelle, betrouwbare en fijne reis te bieden. hoog, in Almere gemiddeld en in Utrecht het laagst. Dit heeft te maken met de drukte en parkeerproblemen in Utrecht en aan de andere kant de juist ruimere wegen in de nieuwe steden Almere en Lelystad. Ongeachte de route- of modaliteitskeuze is er altijd een onderdeel van de reis met een lage belevingsscore. Of dit nu een station is met een onaangename sfeer, het niet kunnen vinden van een parkeerplaats, het staan in de file of het niet kunnen vinden van een zitplaats in de trein, de reiziger heeft altijd te maken met tenminste één laag scorend onderdeel in de reis. Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht | 5 INHOUDSOPGAVE 5 Reistijd en betrouwbaarheid 41 5.1 Aanpak 42 5.2 Reistijd/snelheid 44 1 Inleiding 7 5.3 Betrouwbaarheid 46 1.1 Aanleiding 7 5.4 Verschil beleving en data 48 1.2 Doel en onderzoeksvragen 8 5.5 Conclusie 49 1.3 Werkwijze 8 1.4 Afbakening 10 6 Aandachtspunten en oplossingen 51 1.5 Betrouwbaarheid en validiteit 11 6.1 Aandachtspunten 51 1.6 Leeswijzer 12 6.2 Oplossingsrichtingen 53 6.3 Uitwerking oplossingen 55 2 Beleid en context 13 6.4 Conclusie 60 2.1 Ontwikkelingen 14 2.2 Betrokkenen 16 7 Conclusies en aanbevelingen 61 2.3 Eerdere onderzoeken 17 7.1 Conclusie 61 7.2 Discussie 62 3 Theorie reisbeleving 19 7.3 Aanbevelingen 63 3.1 Klantwensenpiramide 19 3.2 Aspecten die reisbeleving beïnvloeden 20 Literatuurlijst 65 3.3 Reistijdbeleving 26 3.4 Conceptueel model reisbeleving 27 Bijlagen 3.5 Toepassing op de verbinding 28 A. Interviewverslagen 67 B. Stappen verwerking data 71 C. Reistijden en betrouwbaarheid 72 4 Reisbeleving 29 D. Verantwoording enquête 73 4.1 Overzicht reisbeleving 30 E. Verslag workshop 77 4.2 Gedetailleerde reisbeleving trein 32 4.3 Gedetailleerde reisbeleving auto 36 4.4 Conclusie 40 6 | Reisbeleving Almere/Lelystad – Utrecht 1.1 Aanleiding In samenwerking met Windesheim Flevoland is door provincie Flevoland een onderzoek uitgevoerd naar de reis(tijd)beleving tussen Almere/Lelystad en Utrecht als vervolg op een onderzoek naar de reisbeleving op het traject Almere - Amsterdam. Hierbij wordt onderzocht welke aspecten de reisbeleving tussen Almere/Lelystad en Utrecht positief en negatief beïnvloeden. 1 In 2017 is door Goudappel Coffeng een onderzoek uitgevoerd naar de reis(tijd)beleving tussen Almere en Amsterdam (Goudappel Coffeng, 2017). Omdat naast Almere - Amsterdam, Almere - Utrecht ook een belangrijke verbinding is, wil de provincie een INLEIDING vergelijkbaar onderzoek naar de reisbeleving tussen Almere, Lelystad en Utrecht. Omdat de verbinding tussen deze steden nog Momenteel is de provincie Flevoland samen met partners te wensen over laat (Provincie Flevoland, 2016), is het voor de bezig met het opstellen van de agenda over het provincie belangrijk om te onderzoeken hoe zowel autogebruikers verbeteren van het reizen in de corridor Almere/Lelystad - als ov-reizigers deze verbinding beleven en beoordelen. Hiermee Utrecht. Hiervoor is het belangrijk om te weten hoe kan inzichtelijk worden gemaakt waar op de corridor knelpunten