PAPUR BRO LLANGADFAN, LLANERFYL, FOEL, LLANFAIR CAEREINION, ADFA, CEFNCOCH, LLWYDIARTH, LLANGYNYW, CWMGOLAU, DOLANOG, RHIWHIRIAETH, PONTROBERT, MEIFOD, TREFALDWYN A’R TRALLWM.
338 Awst/Medi 2009 40c GweldGweld SêrSêr DROS 70 MLYNEDD O GweldGweld SêrSêr WASANAETH
Tra roedd trip Ysgol Dyffryn Banw yn ymweld ag Eisteddfod Llangollen rai wythnosau yn ôl sylweddolodd Mae Ms Ruth Easton, Mr Harry Jones a Mrs Jenny Bracegirdle wedi ymddeol o Delyth, y brifathrawes, ei bod yn sefyll wrth ochr un o Ysgol Uwchradd Caereinion ar ôl blynyddoedd o wasanaeth. Rydym yn dymuno sêr mawr y cyfryngau sef Mr John Sergeant. Yn ffodus blynyddoedd hapus a hamddenol i’r tri ohonynt a diolch yn fawr iawn iddynt am eu roedd ffotograffydd y Plu yn y fan a’r lle i dynnu llun y hymroddiad i addysg disgyblion yr ardal yma. ddau. ‘HANNER CALL’ YN LLANFAIR Dafydd a’i Darw
Ar ôl gweld y llun uchod dw i’n deall rwan pam eu bod nhw’n galw’r @yl newydd yn Llanfair Caereinion yn ‘Hanner CALL’! Dyma Dafydd Francis, Hywel Lovgreen Dyma lun o Dafydd Jones, y Maes, Foel gyda’i darw Banwy ac Arwyn Gro yn amlwg yn mynd i ysbryd y penwythnos. Mwynhawyd Warrior a ddaeth yn gyntaf yn nosbarth y Simmental yn perfformiadau gan Elin Fflur a’r Band, Mr Huw, Dan Amor ac artistiaid eraill yn Sioe Frenhinol Cymru yr wythnos ddiwethaf. Cafodd 3ydd nhafarndai’r dref. wobr hefyd gyda Ben-Nant Verity. 2 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
Diolch DYDDIADUR Dymuna RT, Maesygro ddiolch yn fawr iawn i’w LLYTHYRON deulu a ffrindiau am bob caredigrwydd a gafodd Gorff.31, Awst 1 & 2. Arddangosfa Celf a Chrefft yn tra bu yn Ysbyty Amwythig ac ar ôl dod adre. Annwyl Olygyddion Eglwys Ioan Sant, Dolanog – 10:00 hyd Diolch hefyd i ddoctoriaid a nyrsys Meddygfa Fe hoffwn ddefnyddio Plu’r Gweunydd i 06:00 bob dydd. Llanfair Caereinion. Diolch i’r Plu am eu geiriau ddatgan diolch am y noson fendigedig a Awst 12 DIWRNOD ANN GRIFFITHS - Am 7.00 caredig, mae’n amlwg fod y cyfeillion wedi deall gafwyd yn Neuadd Llwydiarth, Pontllogel nos yr hwyr, sgwrs gan Dr Rhiannon Ifans, lle rwyf yn hoff o fod. Sadwrn, Gorffennaf 4ydd. Penrhyncoch ar ddylanwad y Diolch Nid yn aml yng nghefn gwlad diarffordd Cymru BLYGIEN ar emynau Ann. Croeso i y cynhelir Cyngerdd o’r fath safon â’r un a bawb i Hen Gapel John Hughes, Dymuna Walti Brynhyfryd, Llanerfyl ddiolch i gafwyd y noson honno, gyda dau o gewri PONTROBERT. Gwneir casgliad a bydd bawb am y cardiau, anrhegion, galwadau ffôn paned wedyn. (Ffôn: 500631) ac hefyd i bawb a alwodd gyda’u dymuniadau adloniant Cymru yn ymddangos ar y llwyfan, Awst 15 Bore Coffi yn 1 Capel Cerrig at Gronfa da iddo ar ddydd ei benblwydd yn 80 oed. Diolch sef, Dafydd Iwan a’r digrifwr Dilwyn Morgan,. Martha Estrella. o galon. Cawsom wledd o swper cyn y cyngerdd a Awst 15 Bingo Neuadd Pont Robert am 7.30 gwledd o adloniant i’w ddilyn. Roedd Dilwyn Awst 21 Gyrfa Chwist yn Neuadd Pontrobert am Diolch Morgan yn gallu gwneud y ‘raffl’, hyd yn oed, Hoffwn ddiolch yn fawr iawn i bawb a fu’n gyfrifol 8 o’r gloch. yn adloniant pur. am drefnu y parti ymddeol imi yn y Cann yn Awst 28 Ffair Haf Neuadd yr Adfa am 7 o’r gloch Mae’n amlwg fod y Pwyllgor wedi mentro trwy Awst 29 2.00y.p. Ffair Haf Eglwys y Santes Fair, ddiweddar. Diolch yn arbennig i Jenny, Sonya a godi £15 am docyn, ond gwerth pob dime! Llwydiarth, ac am 7.30y.h. Adloniant a Sarah (rhai o aelodau fy nosbarthiadau Barbeciw. Cymraeg) a fu’n “cynllwynio” popeth yn Mae Llwydiarth yn ffodus iawn o gael Awst 30 Pnawn dydd Sul am 2 o’r gloch – ddiarwybod i mi. Diolch am y cyfarchion, y arweinyddion cymdeithas yn Kath Morgan a Cystadleuaeth Criced 8 bob ochr yng cardiau, y llythyrau, y blodau a’r anrhegion a Brian Jones, sydd yn amlwg yn drefnwyr da Nghanolfan y Banw. Bwyd i ddilyn. dderbyniais; i Emyr am ei benillion i gofnodi’r iawn ac yr oedd y ‘ladies’ wedi tynnu’r stops i Medi 3 Cymraeg lliwgar – idiomau a dywediadau achlysur ac i Siwan Gilbert am eu hysgrifennu gyd allan wrth baratoi’r bwyd. gyda Twm Morys yng Nghanolfan mor gywrain. Diolch o galon i chi i gyd a phob Bu i Dafydd a Dilwyn wneud sylw o’r ffaith ei Hyddgen, Machynlleth o 7.30- hwyl gyda’r dysgu yn y dyfodol. bod yn bwysig cadw nosweithiau tebyg yng 9.30p.m. Miriam Jones Medi 5 Sioe Llanfair nghefn gwlad Cymru – pwysicach meddai’r Medi 9: Eisteddfod Powys.Enwau’r Timau ar Diolch ddau na cynnal nosweithiau crand yng gyfer y ddwy gystadleuaeth Ymryson y Dymuna Bob T~ Ucha ddiolch o galon i bawb a Nghaerdydd, Aberystwyth neu Landudno a Beirdd i fod yn llaw ysgrifennydd y wnaeth ddiwrnod ei ben-blwydd yn ddiwrnod chytunaf cant y cant. Pwyllgor Llên a Llefaru. arbennig iawn. Diolch yn fawr iawn am bopeth. Yn amlwg nid yw’r Neuadd yn Llwydiarth yn Medi 10 Noson Agoriadol Merched y Wawr ddigon o faint ac y mae cynlluniau mae’n si@r Llanerfyl. Pierino Algieri (ffotograffydd Rhodd i ddatrys y broblem. natur/tirlun). Croeso i bawb. Hoffem ddiolch yn fawr iawn i Mr Wali Jones, Wrth longyfarch ardal Llwydiarth y mae un Medi 21 Pwyllgor Blynyddol Cangen Plaid Cymru Hafod am ei rodd tuag at goffrau Plu’r g@yn fach yn dod i’r meddwl. Yr oedd y Gogledd Maldwyn yng Ngwesty Cann Gweunydd. Offis, Llangadfan am 7.30 rhialtwch wrth y ‘bar’ yn dechrau amharu ar Medi 24 Pwyllgor Blynyddol Plu’r Gweunydd yn yr artistiaid a’r gynulleidfa cyn y diwedd ac y Neuadd Pontrobert am 7.30 Taith Gerdded y Plu mae’r giwed-di-feddwl swnllyd yma yn ‘selfish’ Medi 25: Eisteddfod Powys.Dylid anfon enwau’r Rydym wedi derbyn newyddion tu hwnt – o feddwl bod y mwyafrif llethol oedd holl ymgeiswyr yn y cystadlaethau ardderchog gan Huw ein Trysorydd yn yno eisiau mwynhau y cyngerdd. llwyfan i’r Ysgrifenyddion Cyffredinol. ddiweddar. Mae’n debyg ei fod wedi Gair i’r gall, ond diolch o galon am noson Medi 26 Cyngerdd Merched y Wawr, Llanfair efo gofiadwy iawn yn Llwydiarth. Meibion Prysor derbyn dros £1,000 o ganlyniad i’r Daith Medi 26 Bore Coffi Macmillan yn Neuadd yr Adfa Gerdded a drefnwyd i gopa T@r Rodney “Yma o Hyd” o 9.30-11.30. ym mis Mehefin. Hoffem ddiolch yn fawr Medi 25: Eisteddfod Powys.Copïau o’r geiriau, iawn i bawb sydd wedi noddi’r cerddwyr enw’r gainc, y llyfr y ceir y gainc ynddo, TÎM PLU’R GWEUNYDD ac i’r unigolion rheini sydd wedi anfon Cadeirydd a’r cyweirnod yn Adran Cerdd Dant i fod cyfraniadau. Mae eich cefnogaeth yn yn llaw’r Ysgrifenyddion Cyffredinol. Arwyn Davies golygu ein bod yn gallu parhau i Medi 28: Eisteddfod Powys.Cystadleuwyr yn y Groe, Dolanog, 01938 820435 cystadlaethau cerdd hunan ddewisiad i gynhyrchu eich papur bro yn fisol heb Is-Gadeirydd anfon copïau o’r darnau ar gyfer y bryderon ariannol. Delyth Francis beirniad a’r cyfeilydd i’r Ysgrifenyddion Trefnydd Busnes a Thrysorydd Cyffredinol. Hydref 18 Cyngerdd yn Neuadd Llanerfyl gyda Rhifyn nesaf Huw Lewis, Post, Meifod 500286 Piantel sef Annette Bryn Parry, Dylan Ni fydd y papur yn ymddangos ym mis Awst, Ysgrifenyddion Cernyw a Pharti Cut Lloi er budd Eglwys felly a fyddech cystal ag anfon eich cyfraniadau Gwyndaf ac Eirlys Richards, Llanerfyl at y rhifyn nesaf erbyn dydd Sadwrn, Medi 19. Penrallt, Llwydiarth, 01938 820266 Hydref 22 Parch. W J Edwards Cyfaredd Cof. Bydd y papur yn cael ei ddosbarthu nos Trefnydd Dosbarthu a Gregynog 7.00pm Fercher, Medi 30. Thanysgrifiadau Hydref 23 a 24 Eisteddfod Talaith a Chadair Powys Gwyndaf Roberts, Coetmor y Trallwm Hydref 25 (Nos Sul). Cymanfa Ganu yng Nghapel CYSTADLEUAETH GRICED Llanfair Caereinion 810112 Cymraeg y Trallwm er budd Eisteddfod Teipyddes Powys 2009. Dydd Sul, Awst 30 Catrin Hughes, Llais Afon Hydref 31 7.30y.h. Côr Meibion Peris. Neuadd Llangadfan 820594 Llanwddyn, er budd Capel Sardis. wrth Ganolfan y Banw [email protected] Tach. 6 G@yl Rhanbarth Merched y Wawr i’w Golygyddion Ymgynghorol chynnal yng Nghanolfan Carno. Sioe am 2 o’r gloch Ffasiwn gan Rhian Dafydd o siop Ji- Nest Davies ac Eleanor Mills Binc, a Huw Rees o’r rhaglen Wedi 3. Panel Golygyddol Tach. 12 Dr Dafydd Johnston Golwg Newydd ar Bwyd i Catrin Hughes, Llais Afon, Llangadfan Dafydd ap Gwilym. Gregynog 7.00pm Mary Steele, Eirianfa Tach. 28 Eisteddfod y Foel yng Nghanolfan y ddilyn Llanfair Caereinion 810048 Banw, Llangadfan Alwyn Hughes, Llais Afon, Llangadfan Rhag. 4 Ffair Nadolig yng Nghanolfan y Banw Aelodau’r Panel Ionawr 14 Catherine Aran Yr Awdur fel Cyfarwydd. Ffoniwch Catrin ar Gregynog 7.00pm 820594 am fwy o Emyr Davies, Jane Peate, Mawrth 4 Cyfarfod Blynyddol a Geraint Lovgreen wybodaeth a’r Panel, John Roberts, Myra Chapman, Y Bardd a’i Gân. Gregynog 7.00pm Hafwen Roberts a’r gohebyddion lleol Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 3
SEREN Y MIS Beth yw’r pwrpas...?
Aelodau Parti Cut Lloi yn ymlacio yn y gwres Beth yw’r pwrpas crynhoi mewn ychydig eiriau y wefr, y miri a’r hwyl a gawsom ar lan yr Afon Potomac yn Washington bell? Wedi ein hymglymu i’r addewid – “What occurs on tour, stays on tour” – nid oes o ddifrif fawr ar ôl i’w ail-adrodd! Nid wyf am geisio dweud yr hanes wrthych – Bydd ein ‘Seren’ y mis yma yn brysur iawn y balchder o gael ein dewis i gynrychioli yn ystod yr Eisteddfod Genedlaethol yn Bala gwerin Cymru ar y Mall; y diflastod wrth geisio yr wythnos nesaf yn ‘polsio’ ac yn rhoi trefn casglu’r visas i sicrhau ein presenoldeb yno ar yr holl dlysau a chwpanau sydd yn cael eu a’r gollyngdod wrth neidio ar y bws y tu allan cyflwyno yn ystod yr wythnos. i’r ‘Cut’ a’n cludodd i freichiau ein cyd-Gymry Enw llawn: Laura Jane Richards am noswaith mewn gwesty clyd ger hunllef Ardal enedigol: Llangadfan Heathrow. Roedd Linda Plethyn a Christine Swydd: “Mam ni oll!” Caelloi yn rhan o’r teulu yn barod – a hei dacw Disgrifiwch eich hun mewn 3 gair: Gwyneth Glyn, Eric Jones (y dringwr) a’r Tosturiol, meddal (soft!) a hapus amryddawn Frank Henessey! Y gweddill yn Pa wers oeddech yn ei hoffi fwyaf yn bobl ddiethr ar y pryd; ond yn eneidiau a fyddai yr ysgol: Clwb Cerdd Dant efo’r diweddar yn dod yn rhan annatod o’n bywydau o fewn Trefor Edwards y bythefnos fendigedig oedd yn ein disgwyl. Beth sydd yn eich gwylltio: Pobl Wedi dihuno wrth ochr Siân ar yr awyren (sori dauwynebog ac anonest bois – nid yw hyd yn oed yn chwyrnu!) – glanio Edfryn wrth gofeb Abraham Lincoln yn Pa air neu frawddeg ydych yn ei ym mhencadlys cyfalafiaeth – y ddinas fwyaf edrych i lawr tuag at gofeb George Wash- ddefnyddio fwyaf: “Dyn a’n helpo” – “Dyn pwerus yn y byd – ar ôl Beyjing (chwedl ington a aned o wraig sy’n fyr o ddyddiau ac yn llawn Camlin). Guy Toms yn ein croesawu wrth far yn ysbrydoliaeth inni gyd. Ni fydd pregeth ar o helbwl.” y gwesty; y bechgyn swil mewn mangre bell y Sul byth yr un fath ar ôl gwrando ar ein Sut hoffech chi dreulio eich diwrnod dros y Key Bridge yn Virginia. cyfeillion croenddu gosgeiddig yn adrodd eu delfrydol: Yn hamddena ar dop Moel Famau A ellir gwneud cyfiawnder â’r emosiwn a hanes mewn barddoniaeth a chân – ac mi Beth yw eich pryd bwyd delfrydoldelfrydol: Cyri dywalltodd yn y Seremoni Agoriadol – y werin siglodd ambell un ohonom ein tinau wedi ein cyw iâr datws yn rhannu llwyfan â’n brodyr Affro- hudo gan rythmau Colombia, Mecsico a Pe bai eich t~ ar dân pa un gwrthrych Americanaidd a’n cyd-gerddorion o Dde Venesuela bell. fyddech chi’n ei achub: Fy nghasgliad o America mewn pabell syml rhwng Capital Hill Fe barha’r achlysur yn ein cof a’n calonnau luniau a llyfrau. a’r Lincoln Memorial (ie – “I had a dream”). weddill ein bywydau llwm. Mae hiraeth yn Nid oedd yr un ohonynt – na Rhodri ein Prif barod am ambell i gyfaill newydd dros y d@r, Arholiadau Cerdd foi – wedi clywed carol Plygain na chyfarfod ac yma yng ngwlad y gân. Mae balchder Mae’r canlynol sy’n ddisgyblion i Dr David â meibion Moeldrehaearn o’r blaen. hefyd o fod wedi bod yn rhan o’r hwyl a’r Whitfield Jones, Plasnewydd, Llanerfyl wedi Mi gansom do, mi gansom – yn swyddogol emosiwn, y digwyddiad am bythefnos gyfan. bod yn llwyddiannus yn eu harholiadau piano ddwywaith y dydd ar y maes – ac wedyn ei Ni gofiwn y deigryn yn llygaid Siân wrth iddi yn ddiweddar. morio hi wrth y bar a sefydlwyd i gynnig cwrw sylweddoli fod ‘Wedi mynd’ wedi dod i’r Mall. Gradd 1: Heledd Davies, Pengwern Tomos Watkyn i’r ‘Washingtonians’. Codi cân Cofiwn hefyd y wefr wrth wrando ar ganu di- (Merit) mewn ambell i d~ bwyta, a dilyn esiampl ein gyfeiliant Linda a Lisa, a chrefft Robin Huw Manon Lewis, Rhoslas Mahariji, Mr Hoyle a chanu ar y Metro – y Bowen, Crasnant a’i griw. Do fe gawsom ein (Distinction) twnnel tywyll ddiwen a drodd yn fôr o hwyl syfrdanu gan broffesiynoldeb Catrin Finch ac Gradd 2: Ellyw Jones, Dolwen wrth wrando ar Calon Lân a moliant Bob ‘Only Men Aloud’ – ond yn bennaf – ‘Wow’! (Distinction) Tai’rfelin. Dim rhyfedd i’r newyddiadurwr John Diolch am y cyfle, diolch am gwmni’r cogie Gradd 3: Ben May, Cringoed Isaf Gower ein hail-fedyddio fel yr a’r fendigaid Siân (a Gwyn!). (Merit) ‘Indestructables’. Diolch hefyd i’n cyd-Gymry am roi fyny â’n Gradd 4: Caleb Davies, Glantanat Ni fyddai’n deg ceisio darlunio ysblander y canu a’n castiau. Diolch yn bennaf i drigolion Lwsi Morgan, Neuadd Wen ddinas odidog – mynwent enfawr Arlington, y Washington a’r Americanwyr o bell ac agos (Merit) T~ Gwyn, Pennsylvania Arena a dwysder y a alwodd heibio i rannu o’n bwyd, ein bywyd, Gradd 7: Angela Quinn, Nant y Brithyll Vietnam Memorial. Beth hefyd am fwrlwm ein cerdd dant a’n traddodiad gwerin. (Distinction) Georgetown a’r miri a maint y dyrfa ar Ni chawn y cyfle eto – does dim pwrpas Theori Independence Day? Roedd y tywydd yn breuddwydio. Gradd 2: Lynfa Jones, Maescelynog drymaidd a phoeth, y stormydd yn odidog – a (AJ) (Distinction) gwres y cynulleidfaoedd a’r croeso a gawsom 4 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 Ymddeoliad Buddug Bates DATHLU Diwrnod go ryfedd gweithiais am gyfnod PRIODAS AUR oedd Dydd Gwener y yn ysgol newydd 17 o Orffennaf Rhiwbechan cyn oherwydd dyma’r mynd yn ôl i diwrnod olaf y byddwn Lanwddyn. Yna yn yn mynd i Ysgol 2002 dechrau cyd Efyrnwy ac Ysgol Pen- redeg Ysgol Efyrnwy nant am fod fy ngyrfa ac Ysgol Pennant fel dysgu wedi dod i ben peilot am flwyddyn. wrth i Ysgol Efyrnwy Parhaodd hyn am 7 gau. Daeth llawer o mlynedd!! Drwy atgofion wrth fynd dros gydol fy ngyrfa, rwyf Penffordd! Yng wedi bod yn hynod o ngaeafau yr wythdegau freintiedig am fy mod roedd amryw o foreuau wedi medru gweithio pan oedd lluwchfeydd gyda chymaint o staff uchel a’r ffordd yn gul ragorol. Rwyf bob o Fryn Cudyn ymlaen. amser wedi cael Eleni glaswellt hir cefnogaeth wych gan wedi’i bwyso i lawr gan staff cynorthwyol yn gawodydd trymion ogystal â’m cyd oedd yn tagu’r ffordd! Sam Roberts yn cyflwyno Bocs Sgwennu athrawon. Diolch Meddyliais am fy Derw wei’i addurno ag arian o’i waith ei hun iddynt i gyd. nhaith ddysgu a a thocynnau garddio i Buddug Nid y flwyddyn olaf gychwynnodd yn Mar- fu’r un fwyaf pleserus ket Drayton. Yno cefais y fraint arbennig o nid yn unig oherwydd fod Ysgol Efyrnwy wedi weithio gyda prif athro arbennig iawn, Bob cau ond bod ardal eang wedi methu cadw Bayliss, oedd ei hun yn enedigol o dref addysg gynradd yn lleol, i mi dyma beth ydi Trefaldwyn. Y fo a roddodd y ‘top lein’ i mi. siom. Drwy fethu cydweithio a chyd-dynnu Lawer gwaith yn fy ngyrfa y meddyliais beth rydym wedi sicrhau ein bod wedi colli’r Emrys & Megan Roberts a fyddai ei ymateb ef wedi bod i wahanol ‘Winllan a roddwyd i’m gofal…. Pennant, Llanerfyl sialens neu’i gilydd. I’w thraddodi i’m plant Ar Ddathliad eu Priodas Aur ain Yn y saithdegau roedd rhan fwyaf o Ac i blant fy mhlant Gorffennaf 25 2009 athrawesau’n gadael dysgu am gyfnod i fagu Yn dreftadaeth dragwyddol’ eu plant. Dyna a wnês innau. Yna symudson Yn sicr bydd plant ein plant yn gofyn y Ennill serch y ferch o Fôn – ar ei hynt yn ôl i Maes y Glydfa ac yna Rallt Ucha a cwestiwn ‘Oedd hi ddim yn bosib cadw un Wnaeth yr hync o Feirion, dechreuais weithio fel athrawes lanw. Cefais ysgol?’ Yna’n syth yn ôl y sôn y fraint o weithio mewn ambell ysgol am Mae’r her yn awr yn fwy am sicrhau dyfodol Heibio daeth tri o feibion. gyfnodau eithaf hir, fel rheol yn llanw yn lle addysg gymunedol Gymreig ym Mhennant sydd athrawon oedd yn dioddef efo ‘gall bladder’ yn awr yr unig ysgol gymunedol Gymreig yng Mynd o gopaon barddoniaeth – i rwysg neu athrawesau oedd yn cael ngwir ogledd hen Sir Drefaldwyn. Felly A bri Archdderwyddiaeth, ‘hystorectomies’. Byddai’r cyfnodau yma’n dymuniadau gorau i’r ysgol yna ac i’w phennaeth Yna’n ddawns, yr wyrion ddaeth golygu tymor neu ddau o waith llanw! newydd Mrs Annwen Watkins. Yn newydd eu cwmnïaeth. Yna yn 1985 cefais siawns i gymryd swydd Er fod y flwyddyn wedi bod yn anodd, ni chefais unwaith eto a gwnês hynny yn Llanwddyn. erioed wythnos mor gyffrous na chymdeithasol Yr aur bob awr a erys – yn agos Dyna oedd profiad – gweithio efo Dai Williams â’m hwythnos olaf. Bûm allan bob nos - At Megan ac Emrys, a chael cyngor lawer tro gan Meg! Dechreuais noswethiau arbennig iawn yng nghwmpeini cyn- Mae’i oleuni’n llenwi’u llys fel pennaeth yn dilyn Dai yn 1987 ac yna gydweithwyr, athrawon a llywodraethwyr, A haul y dathlu’n felys. gwneud gwaith i’r Sir, mynd yn ôl i Lanwddyn disgyblion a pharti fythgofiadwy yn neuadd Hilma Lloyd Edwards am gyfnod byr yn dilyn marwolaeth sydyn Penybont Fawr. Diolch i bawb am bob help, Eleri Gwilym ac yna mynd i Dregynon. cefnogaeth a haelioni. Roeddwn yno pan gaewyd yr hen ysgol a Buddug Bates POST A SIOP LLWYDIARTH KATH AC EIFION MORGAN Yn cynnig amrywiaeth eang o yn gwerthu pob math o nwyddau, wasanaethau dylunio gan gynnwys: Petrol a’r Plu Dylunio Gwefan / Website Design Cardiau Cyfarch / Greeting Cards Taflenni Priodas / Wedding Stationery Taflenni, posteri a chardiau busnes/ Flyers, posters & business cards
Datblygu Systemau Basdata / Develop Database applications
Am fwy o wybodaeth ymwelwch a www.gwer-designs.co.uk T: 07813 093027 E: [email protected] Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 5
LLANERFYL LLUNIAU YSGOL LLANERFYL Alun ac Ann Jones, 01938 820262 Graddio
Ben May, Sioned Gittins, Rhys Jones, Angharad Davies, Hanna Morgan - Victrix Ludorum mabolgampau Ysgol Llanerfyl
Llongyfarchiadau i Ffion, Brynderw a dderbyniodd radd MSc am ei gwaith ymchwil ar “Dementia” o Brifysgol Bradford yn ddiweddar. Yn ogystal â’i gradd enillodd wobr Davida Fortinsky am waith arobryn ym myd astudiaethau ar Dementia. Yn cyflwyno’r gwobrau roedd Canghellor y Brifysgol sef Imran Khan, cyn gapten tîm criced Pacistan.
Bleddyn Jones, Alice Gregory a Thomas Gregory - a dorrodd record ym Mabolgampau Ardal y Banw
Llanerfyl Mae’r tair lodes fach sy’n chwarae’n hapus ORIAU AGOR yma wedi graddio o Goleg Prifysgol Dydd Llun, Dydd Iau, Aberystwyth yn ystod y mis dwytha. Yn y Dydd Gwener, Dydd Sadwrn llun gwelir Angharad Davies, Mared Edwards a Hanna Llan pan oeddent yn perthyn i Ysgol 10.00a.m. - 4.00p.m. Feithrin Dyffryn Banw. I ble yr aeth y Os oes gennych unrhyw blynyddoedd tybed? ymholiadau cysylltwch â: Nicky Bebb ar 07812 155680
Gwilym Jones Angen Glanhau eich Simnai? Siop Deledu – Gwaith Trydan Lloeren / Erials / Teledu / DVD Cysylltwch a Mae’r siop wedi symud i gefn Parson’s GLANHAWR SIMNAI HAFREN Bank, gyferbyn â’r Llew Du ar (drws gwyrdd) 01686 430649 / 07816 655291 Canwch y gloch os yw’r drws ar glo. Prisiau Cystadleuol Ffôn/Ffacs 01938 810539 Adleis Jones - gyda’i thystysgrif Presenoldeb (Hefyd unrhyw ‘dasgau bach’ Llawn unrhyw amser sydd gennych) 6 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 Cynefin Alwyn Hughes
Cofio Melin Lifio Parc Llwydiarth Rwyf yn ddiolchgar iawn i Mrs Mary Evans, Pant Gwyn, Llangadfan am gysylltu â mi gydag atgofion am felin lifio Parc Llwydiarth (gweler llun y gweithwyr yn y Cynefin diwethaf). Roedd Mrs Evans yn byw ar fferm Tynfedw, heb fod ymhell, ac mae ganddi atgofion difyr am y cyfnod o 1935-1940 pan oedd y felin yn eiddo i Syr Watkin Williams Wynn. Roedd yno brysurdeb mawr gyda choed yn cael eu llifio ar gyfer tai ac adeiladau’r stad. Coed caled oedd llawer ohonynt wedi’u torri Yna roedd cut arall ble cedwid gwahanol offer Neuadd Wen. yn lleol cyn eu cludo i’r felin. a drws nesaf i hwnnw roedd cut powdr a Deuai tenantiaid y stad i Barc Llwydiarth i dalu Llifiwyd y coed yn yr adeilad a welir yn y llun ddefnyddid i chwythu stwmpiau coed. Roedd rhent i Syr Watkin ddwy waith y flwyddyn. – bellach mae’n adfail mewn cyflwr peryglus. hwn ar glo bob amser ac ni chai’r plant fynd Fe gymerodd y Comisiwn Coedwigaeth y felin P@er d@r oedd yn gweithio’r llifiau, ac roedd yn agos ato. Yn y pendraw roedd efail, ond a’r tir drosodd yn 1946-47 cyn planu’r holl goed canal hir yn llifo o argae yng ngwaelod Dôl nid yw Mrs Evans yn cofio gof yn gweithio conwydd. Daliai’r felin lifio i weithio oherwydd Dan Rhyfel (sydd rhwng t~ Cuddig ac Afon yno. roedd angen polion a gatiau i ffensio o Efyrnwy). Agorwyd fflodiart pan oedd angen Clywodd Mrs Evans y diweddar Robert Lewis, amgylch y tir a blannwyd gan goed. llifio, yna llifai’r d@r drwy’r felin cyn rhedeg i Parc Bach yn dweud fod Syr Watkin yn galw Diddorol oedd atgofion Mrs Evans am fyw yn lawr y canal ar hyd caeau Cuddig ac ail ymuno heibio yn achlysurol, a byddai wrthi’n brysur Nhynfedw. Yn ystod y rhyfel roeddent yn â’r afon bron iawn gyferbyn â Maes Carafanau yn helpu’r dynion wrth eu gwaith yn y felin. llosgi mawn a dorrwyd mewn pwll mawn yn teulu’r Millsiaid ym Mhont Llogel. Roedd o leiaf un adeilad mawr arall yno cyn ymyl ffridd Caepenfras. Nid oedd y tân mawn Cofia Mrs Evans nifer o ddynion yn gweithio yr Ail Ryfel Byd. Dyma ble roedd y coed a yn mynd allan – câi ei enhuddo dros nos, ac yn y felin lifio. Roedd Robert Lewis, Parc lifiwyd yn cael eu storio ac yma mae’n debyg ar ôl procio ychydig ar y lludw fore trannoeth, Bach yno a John Worthington, Y Warin (a oedd y gweithiai’r seiri. roedd yn ail-gydio. Roedd arogl dymunol i’r yn ddau d~ bryd hynny) a ofalai am y ceffyl, Ni chai’r plant fynd yn agos i’r adeilad ble tân mawn hefyd. Cofia Mrs Evans y craen cyn iddo fynd i’r rhyfel. Hefyd roedd Thomas roedd y llifiau ychwaith. Cofia Mrs Evans mawr dros y tân, a chrogid y crochan, y badell Davies, Y Warin a Ted Francis y Lodge yn fod llawer o slywennod (eels) i’w gweld yr adeg ffrio neu’r tegell oddi arno. llifio’r coed. honno, ac roedd y plant ofn mynd i’r afon rhag Rwyf yn ddiolchgar iawn i Mrs Mary Evans Roedd dau saer yno hefyd sef Mr Illedge o ofn iddynt frathu eu traed! am rannu ei hatgofion â mi. Mae ganddi gof Lanfihangel a Dei Hughes, Mynydd Dwlan Fe gofiwch fod dyn trwsiadus yr olwg yn yr ardderchog a stôr o wybodaeth hynod o Bach (a oedd yn berthynas i mi). hen lun mis diwethaf. Fe all hwn fod yn Mr ddiddorol. Erbyn heddiw mae pobl yn byw yn y rhesied Edwards yr Asiant, a fu yno o flaen Mr Pob hwyl adeiladau ochr isa’r bont, ond roedd Mrs Roberts, asiant olaf Syr Watkin. Roedd gan Dymuniadau gorau i ddarllenwyr y golofn dros Evans yn eu cofio fel gwahanol ‘gutiau’ ar Mr Edwards fab a aeth i ffermio yn Llawr-y- yr Haf. Gobeithio y cawn well tywydd a gyfer y felin lifio. Cwm (rhwng Llanfihangel a Llanfyllin), ac roedd chofiwch gysylltu â mi os y dewch ar draws Agosaf i’r ffordd roedd certws, yna stabl, ble ganddo ferch a briododd fab Neuadd Wen. rywbeth diddorol. cedwid un ceffyl gwedd ar gyfer llusgo coed. Hi oedd mam y diweddar Mr Douglas Morgan,
SIARADWYR CYHOEDDUS - BLWYDDYN 7 C. & M. TRANSPORT (CADFAN A MAUREEN EVANS) Calch, Slag a Gwrteithiau Swnd a Cherrig Profion Pridd am ddim Cludwn bopeth i bobman Ffôn: 01938 810 752
Cynhaliwyd cystadleuaeth ‘lecturette’ ymysg disgyblion Blwyddyn 7 yr Ysgol Uwchradd ac yn 3ydd oedd Catrin Howells yn 1af Ifan Hughes (yn siarad am ei hobi o weithio gyda choed) ac yn 3ydd Kieron Judge. Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 7
FFERM FFACTOR FOEL Mwynwen Davies Ai chi yw Ffermwr Gorau Marion Owen 1917-2009 Cymru 2009? 820261 Bydd cyfres deledu newydd sbon yn cyrraedd Dydy hi ddim yn rhy hwyr i chi anfon eich y sgrin fach yn yr Hydref. cyfraniad i gefnogi’ch papur lleol. Bydd 10 ffermwr yn brwydro am deitl Ffermwr Llongyfarchiadau i bawb fu mor ddewr â Gorau Cymru ond dim ond un fydd yn gyrru i cherdded at D@r Rodney. Diolch iddynt am ffwrdd mewn cerbyd 4x4 newydd sbon! gasglu modd i gadw Plu’r Gweunydd yn fyw. Mae’r cwmni cynhyrchu, Cwmni Da, yn Diolch hefyd am y lluniau lliw. chwilio am ymgeiswyr o bob rhan o’r wlad – Tawel iawn fu hi yng Nghwm Banw y mis yma. dynion a merched 18 oed a throsodd – gyda’r Fawr ddim wedi digwydd. Amser pryderus sydd profiad a’r gallu amaethyddol i gystadlu am o flaen y rhai fu’n sefyll arholiadau TGAU a Lefel deitl Fferm Ffactor! A. Dymunwn yn dda i bob un ohonoch. Anfonwn Os hoffech chi gystadlu am y wobr anhygoel ein dymuniadau gorau i blant yr Ysgol Gynradd o gerbyd 4x4 newydd sbon a theitl Ffermwr sydd yn cerdded ymlaen i Ysgol Uwchradd Gorau Cymru 2009, cysylltwch â thîm Fferm Caereinion. Pob hwyl i chi yno. Rhaid peidio Ffactor, Cwmni Da, Cae Llenor, Lôn Parc, ag anghofio’r rhai fydd yn mynd i golegau, ac i’r Caernarfon, Gwynedd LL55 2HH neu drwy byd mawr oddi allan – dymunwn rwydd hynt Ym marwolaeth Mwynwen Davies, Llysawel, ffonio (01286) 685300 neu e-bostio iddynt hwythau. Y Foel fe gollodd Dyffryn Banw un o’i thrigolion hynaf a Chymru un o’r cysylltiadau olaf â’r [email protected]. Y dyddiad cau yw Merched y Wawr Gorffennaf 31, 2009. Tawel fu hi yma eto er bod rhai aelodau o’r Ceginau Cawl (Soup Kitchens) a fu’n bwydo’r tlodion a’r diwaith yn Ne Cymru yn ystod Am fwy o fanylion cysylltwch â: gangen yn paratoi at gystadlu yn y Sioe Menna Medi ar (01286) 685300. Amaethyddol yn Llanelwedd – yn unigol, neu streiciau mawr y glowyr yn ugeiniau y ganrif yn cynrychioli Rhanbarth Merched y Wawr ddiwethaf. yma ym Maldwyn. Pob lwc i chithau. Diwrnod Ganwyd Mwynwen yn y Deri, De Cymru yn Cyfarfod Cenedlaethol y i’w gofio fu’r wibdaith i Blas Glyn y Weddw, un o bump o blant a bu farw eu mam pan oedd yn 10 oed. Ym 1935 fe symudodd i’r Papurau Bro ac i Gae’r Gors. Rydym yn dal i siarad am y yng nghwmni diwrnod llwyddiannus. Bydd cyfarfod Felin Fach, y Foel gyda’i thad i fyw gyda’i agoriadol y tymor ar nos Iau, Medi y 3ydd Nain, a phan oedd yn Felin Fach fe gwrddodd am 7.30. â’i g@r Gwynfryn a fu farw ym 1968. Bu iddi fyw i’r oedran teg o 91 a gedy dri mab Alun Ffred Jones A.C., Dawnswyr Llangadfan Glyn, Berwyn ac Ike, merched yng nghyfraith Gweinidog dros Dreftadaeth, Llywodraeth Cafwyd noson hwyliog iawn yn Llanfihangel Bronwen, Heulwen a Diane, saith o wyrion ac Cynulliad Cymru yng Ngwynfa nos Sadwrn, Gorffennaf 18fed. un-ar-ddeg o or-wyrion. Mae Pwyllgor y Gymdeithas Adloniant yn Cynhaliwyd y gwasanaeth coffa yng Nghapel 4 o’r gloch, dydd Llun, 3 Awst 2009 Llanfihangel yn cynnal mabolgampau i’r plant, y Foel ar y 12fed o Orffennaf. Y Parch Marc barbeciw a thwmpath i ddilyn ar ddiwedd tymor Morgan oedd yng ngofal y gwasanaeth a bu Y Babell Lên, Eisteddfod Genedlaethol haf yr ysgol. Paratoi rwan at groesawu’r iddo hefyd dalu’r deyrnged. Yr organydd oedd Meirion a’r Cyffiniau Llydawyr; a mynd i ddawnsio yn y Neuadd Marion Owen a’r codwr canu oedd Lynn Ddawns bnawn Mercher, Awst 5ed. Daw y Williams, Llangadfan. Wedyn bu gwasanaeth Cyflwyniad gan Llydawyr efo ni, a chymryd rhan yno efo ni. byr yn yr Amlosgfa yn Aberystwyth. Dylan Lewis, Papur Bro ‘Clonc’ Gobeithio cael rhyw seibiant bach ar ôl hynny! Y cludwyr oedd ei hwyrion Elwyn, Hywel, a chyfle i drafod cyllid, nawdd, denu Enillodd un o’r dawnswyr fedal yn Llanfihangel Gwynfor a Gareth, yr oedd Arwyn a Huw yn gwirfoddolwyr, datblygu gwefannau...a am sgorio goliau yn y mabolgampau. Ydy methu â bod yn bresennol. llawer mwy.... tîm pêl-droed Banw eisiau chwaraewr Yng ngofal y taflenni oedd Glyn Roberts, ychwanegol? Diolch i Aled am arwain y tîm Arthur Hoyle, Meirion Hughes a David Davies Lluniaeth ysgafn ar gael – tipyn o gyfrifoldeb yw cadw trefn ar y criw. ac yng ngofal y parcio Neville Jones a Gwyn Dyma ein rhestr dathliadau yn Rees. Croeso cynnes i bawb! Awst: Rhoddwyd blodau gan y teulu yn unig ac roedd Lyn a Huw Davies yn dathlu Penblwydd y blodau i’r allor yn rhodd gan yr wyrion a’r Priodas – Awst 3ydd; Nigel ac Yvonne Rudd, gor-wyrion. Derbyniwyd rhoddion o £1700 at yn dathlu Penblwydd Priodas ar Awst 18fed; Gyfeillion Ysbyty’r Trallwm, Canolfan Iechyd Wyn a Christine Owen yn dathlu Penblwydd Llanfair ac i gynnal a chadw Mynwent Newydd Priodas ar Awst 19eg a phenblwydd Carwyn, Llangadfan. Llety’r Bugail ar Awst 17eg. Mae Maureen Mae’r teulu am ddiolch i bawb am eu Pantrhedynog yn dathlu penblwydd arbennig caredigrwydd a’u cydymdeimlad â hwy yn eu iawn ar Awst y 11eg hefyd. Yna ymlaen i fis profedigaeth, am eu presenoldeb yn y Capel Ivor Davies Medi – penblwydd hapus i Gwenno Caerlloi, a’r rhoddion er cof am eu Mam a Nain. Peiriannydd Amaethyddol ar Fedi 4ydd; Marged Elin Evans, Penyddol Diolch hefyd i Geraint ac Anne Peate am y – Medi 15fed; Lynda Atwell, Pantglas ar Fedi trefniadau angladdol ac am eu cymorth a’u Trwsio a gwasanaethu peiriannau fferm 27ain a phenblwydd priodas i Jamie caredigrwydd. Diolch o galon i bawb. yr holl brif wneuthurwyr Popplewell a Gemma ar Fedi 13eg a Christine a Glyn, Caerlloi ar Fedi 19eg. TANWYDD BANWY Arbenigo mewn Mae ambell un yn dal heb dalu tanysgrifiadau Claas a Case 1H 2008/09! Beth am anfon CYN mis Medi. GLO AC OLEW Bydd bron yn amser talu’r tanysgrifiadau 25 mlynedd o Brofiad nesaf erbyn mis Medi. Diolch i bawb am eu DYDD A NOS cefnogaeth i’r Plu – boed â gwybodaeth; Llys Celyn, Llanfair Caereinion (CARTREF, AMAETHYDDOL, lluniau; erthyglau neu unrhyw gyfrwng arall. Powys DIWYDIANNOL, MASNACHOL) Diolch i Louise a Shaun, Siop y Foel am SY21 0DG werthu’r Plu ar ein rhan. Cofiwch eu bod wir DAVID EDWARDS Ffôn/Ffacs: 01938 810062 angen ein cefnogaeth yn y siop – os na wnawn 01938 810 242 Ffôn Symudol: 07967 386151 ni eu cefnogi mae’n beryg y byddwn yn colli’r Parod i drin argyfwng 24 awr y diwrnod siop. 0836 383 653 (Symudol) 8 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
Noson Dafydd Iwan LLWYDIARTH Nos Sadwrn, Gorffennaf Eirlys Richards 4ydd., yn Neuadd Pont Llogel, cynhaliwyd noson yng Penyrallt 01938 820266 nghwmni Dafydd Iwan, Hefin Elis a Gary Williams. Y tro Graddio diwethaf i Dafydd Iwan Llongyfarchiadau i Mared, Aberdwynant, ar ganu yn Neuadd Pontllogel dderbyn Gradd B.Sc. mewn Daearyddiaeth, oedd ddeugain mlynedd yn ôl 2:2 gydag Anrhydedd. Da deall dy fod yn pan gafodd dderbyniad mwynhau y swydd newydd, Mared. gwresog fel y cafodd y tro Yn yr ysbyty hyn. Yr oedd yna ryw naws Anfonwn ein cofion at Martin Humphreys, gartrefol i’r noson Mae’r Llwyn Onn, sydd yn yr ysbyty a dymunwn caneuon yn fytholwyrdd ac wellhad buan iddo. nid oes blino ar wrando Sefydliad y Merched arnynt. Cafwyd eitemau Cyfarfod mis Mehefin hwyliog gan y digrifwr, Dilwyn Morgan. Dechreuwyd y noson gyda mochyn rhost gyda lluniaeth Taith fin nos a gawsom y mis yma. Aeth criw wedi ei ddarparu gan ferched pwyllgor y neuadd. Cyflwynydd y noson oedd Gwyndaf Richards, da o aelodau a rhai dynion i ardd Mr a Mrs Cadeirydd, ac yntau a gynigiodd y diolchiadau. Glyn Davies ar fferm Cil yn Aberiw. Cawsom Diolch i Brian Jones, Afallon, am drefnu’r noson, Kathleen Morgan am gydlynu’r gweithgareddau, swper yn y ‘Horse Shoe’ ar y ffordd adref. Brian Jones a Henry Hughes gyda’r Bar, Gwylfa James a Gwynfryn Thomas yng ngofal y Kath a Gwyneth oedd enilwyr y raffl fisol. maes parcio, Irwin Roberts wrth y drws, Rose Jones gyda’r raffl, y rhai fu’n darparu’r neuadd Mae’r diolch i Issidy am drefnu’r noson. a’r gazebo __ Eifion Morgan, Morwenna Humphreys, Brian ac Henry ac eraill. Mae’r noson Cyfarfod mis Gorffennaf hon yn dechrau datblygu i fod yn amgylchiad blynyddol.
Croesawodd Carolyn y Llywydd bawb i’r Roedd cefnogaeth ardderchog i’r noson a bu’n llwyddiant mawr. Diolch i bawb. ○○○○○○○○○○○○○○○○○
cyfarfod ar Orffennaf 13eg hefyd i’r siaradwr ○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○ o ‘Scottish Power’. Trafodaeth am y bwriad i yn Sir Amwythig ar Awst 19eg. Os oes unrhyw ddiolchodd iddo am ei sgwrs fanwl. I gloi’r sefydlu fferm wynt yng Nghoed Dyfnant oedd un â diddordeb fyddech chi cystal â chysylltu noson cawsom baned wedi ei pharatoi gan y pwnc. Rhoddodd ddadl gryf iawn am fynd ag Issidy ar 01691 829 232 neu Kath ar 01938 Kath a Catherine a chyfle i drafod yr holl ymlaen â’r cynllun yma. Byddwn yn cael 820208. Mae croeso i chwi ymuno â ni. I wybodaeth roedd y ddau siaradwr wedi rhannu siaradwr sydd yn erbyn hyn nes ymlaen yn y ddilyn roedd Ken Davies wedi ymuno â ni i â ni. Bydd ein cyfarfod nesaf ar y 7fed o flwyddyn. I ddilyn cawsom ein cyfarfod siarad am ‘Pension Credits’. Cawsom lawer Fedi am 7 o’r gloch efo siaradwr o’r ‘Upland busnes. Darllenwyd a thrafodwyd y llythyr o wybodaeth fanwl ganddo a dosbarthodd Conservation’. I ddilyn cawn Janet Baddiley misol, a threfniadau y tri i Theatr Aberystwyth daflenni i’r aelodau am y pwnc. Pam o Lanwddyn yn dangos inni sut i wneud caseg ar Awst 4ydd ac hefyd ein trip i Hawkson Hall Fedi. LLUN O’R GORFFENNOL
Catrin Evans Yr haf hwn, bydd merch ifanc o’r ardal yn cymryd rhan mewn arddangosfa gelf, a hynny am y tro cyntaf yn ei gyrfa. Bydd gwaith Catrin Evans, Penffordd, Llanfihangel yng Ngwynfa i’w weld yn oriel Tonnau ym Mhwllheli , ynghyd Rhes gefn: Mrs Morgan (R@m Fawr); Mrs Morgan (R@m Fach); David Evans, Caebwla â gwaith arlunwyr eraill fel Rob Piercy a David Bach; David Roberts, Penparc; Selwyn Roberts, Glasfryn; John Vaughan, Sychtyn; Michael Grosvenor. Daeth Myrddin ap Dafydd a Llio Morgan, Neuadd Wen; Michael ?, Ysgoldy Hafod; Tom Tudor; Cannon; Brian ?, Diosg; Michael Meirion, y perchnogion i glywed am ddawn Watkins, T~’r Ysgol; David Jones, Moelddolwen; Eurwyn Roberts, Tynllan; Nesta Jones, Catrin trwy sgwrs gyda rhywun o Faldwyn Bryncoch; Meira Roberts, Abernodwydd oedd wedi gwirioni efo’i gwaith, a dyna sut y Ail res: Vera Williams, Maesyllan; Annie Vaughan, Sychtyn; Margaret Jones, Moelddolwen; daeth y cyfle iddi gymryd rhan yn yr Enid Davies, Coedtalog; Gwyneth Jones, Dolfrwynog; Margaret ?, Talafon; Mari Davies, arddangosfa. Gyfylche; Llinos James, Dolhywel; Gillian Jones, Penllan; Heulwen Owen, Dolauceimion; Mae Catrin wedi paratoi chwe llun mewn Eirlys James, Gardden; Ellyw James, Dolhywel olew o arfordir Ll~n ac Eifionydd yn arbennig 3ydd rhes: Margaret Roberts, Penparc; Mair Gittins, Caebachau; Menna Roberts, Glasfryn; ar gyfer yr arddangosfa, ac mae’n edrych Eirwen James, Gardden; Olwen James, Gartherfyl; Menna Davies, Coedtalog; Bronwen James, ymlaen yn eiddgar at gael gweld beth fydd Dolhywel; Mary Roberts, Penparc; Eluned Jones, Llwyn Onn; Buddug Jones, Glyn Bach; ymateb pobl i’w gwaith. Awel Francis, Tyntwll Beth felly am drefnu diwrnod ym Mhen Ll~n Rhes flaen: ...., Tanyfoel?; Gwyn Gittins, Caebache; Tom Jones, Hafod; Brian Evans, ?; yr haf hwn, gan alw heibio oriel Tonnau ar y Glyn Davies, Cottage; Gwyndaf James, Gartherfyl ffordd, i weld ac efallai brynu un o luniau Diolch yn fawr iawn i Buddug Evans, Cartrefle am roi benthyg y llun. Catrin! Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 9
LLANLLUGAN I.P.E. 810658 Penblwydd Dymunwn ddiwrnod hapus a phenblwydd arbennig iawn i Thomas Edward (dyna fel rydym ni yma yn ei adnabod ond Tom, Twm neu T.E. gan eraill), Pentalar. Falle fod rhai ohonoch yn gofyn “Pwy yw o?” Wel mae “o” yn @r i Mrs Ruth Jones, gohebydd yr Adfa. Vera Bu angladd y ddiweddar Dr Vera Pettitt, Penwaun yn Eglwys Llanllugan yn ddiweddar. Gwerthiant Yr ydym wedi dod i ddeall fod t~ y diweddar Jane Williams, Stone Cottage wedi cael ei werthu, mae wedi bod yn wag ers Ebrill 2008. Roedd yna si blwyddyn yn ôl fod o wedi cael ei werthu, ond iddo gwympo trwyddo, gobeithiwn y bydd popeth yn iawn y tro yma! Gerddi Daeth Gerallt Pennant yn ei Volvo yma ar fore Ivor, Maldwyn ac Ivy gyda Gerallt Pennant Sadwrn ddechrau mis Gorffennaf ar ôl teithio o Fangor ar ôl gorffen ei raglen ‘Galwad Cynnar’ a chael paned a chegaid i fwyta. Aethom ynghyd â Mrs Carol Jones, Tyddyn Brongoch sydd â cherbyd 4x4 i farnu gerddi y Sir yma. Roedd yr ardd gyntaf yn y plwyf yma a’r ail ym mhlwyf Llanwyddelan ac yna dros Mynydd y Clogau allan wrth Llyn Mawr ac i Plasauduon, wedi ei adeiladu yn gynnar yn 1600 a chawsom weld y llawr ‘pitch’ yn y gegin. Roedd paneli derw o amgylch yr hen barlwr, t~ ffrâm goed oedd amser hynny ac Plasduon Llawr ‘pitch’ Plasduon mae Philip Breese a’i wraig Ann sydd yn siarad Cymraeg yn agor eu cartref i unrhyw sydd wedi dod o Ffrainc ac wedi eu darganfod ar y fferm gan y bobl sydd yn tyllu ar y tir. Y un neu glwb sydd am fynd draw i weld y trydydd hen dyddyn oedd yn ardal Pentrebeirdd o’r enw Broniarth Hall. Roedd y ffrâm o goed ‘pitchin’. Gwelsom ddau hen d~ arall, Y Gaer, ond mae ers hynny wedi ei ail-adeiladu o frics. Yma cafodd George Griffiths ei eni yn 1600 ac Ffordun lle mae llawer o hen arian a aeth ymlaen i fod yn Esgob Llanelwy. Y teulu Powell sydd yn enwog am gystadlu ac ennill chrochenwaith yn enwedig potiau Samian gyda defaid yn y Sioe Fawr a sioeau eraill sydd yn byw yna rwan.
PWY YDI HWN NEU HON ?!?! Huw Evans, DEWI R. JONES Gors, Llangadfan Arbenigwr mewn gwaith: D.R. & M.L. Jones Weldio a Ffensio Gosod concrid Atgyweirio ‘Shytro’ waliau hen dai neu Codi adeiladau amaethyddol adeiladau amaethyddol Rhif ffôn: 01938 820296 LLANERFYL a ffôn symudol: 07801 583546 Ffôn: Llangadfan 387
Contractwr Amaethyddol BOWEN’S WINDOWS Gwaith tractor yn cynnwys Gosodwn ffenestri pren a UPVC o ansawdd uchel, a drysau ac ystafelloedd Teilo â “Dual-spreader” gwydr, byrddau ffasgia a ‘porches’ am Gwrteithio, trin y tir â brisiau cystadleuol. ‘Power harrow’, Nodweddion yn cynnwys unedau 28mm Cario cerrig, pridd a.y.y.b. wedi eu selio i roi ynysiad, awyrell at y â threlyr 12 tunnell. nos a handleni yn cloi. Ymddangosodd y llun uchod yn rhifyn mis Cewch grefftwr profiadol i’w gosod. Mehefin y Plu. Tybed faint ohonoch sydd Hefyd unrhyw waith ffensio wedi dyfalu yn gywir? Roedd rhai craff yn BRYN CELYN, eich plith yn nabod drws y cut! Cysylltwch â Glyn Jones: LLANFAIR CAEREINION, TRALLWM, Felly pwy oedd yr hen dramp, wel neb llai 01938 820305 POWYS nag Ivy Evans wrth gwrs! 07889929672 Ffôn: 01938 811083 10 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
DOLANOG
Llongyfarchiadau hwyr … Ar ôl cyfarch Manon a Siôn am farddoni yn rhifyn mis diwetha, gwelwyd fod Owain Rhydygro wedi bod yn llwyddianus am farddoni yng Ng@yl Maldwyn hefyd. Da iawn ti Owain a gwylia dy hun Arwyn Groe! … ac rydym yn dymuno’n dda i Steffan Plascoch wrth iddo ymgymryd â’i swydd fel Prif Fachgen yn yr Ysgol Uwchradd am y flwyddyn nesa. Rhaid hefyd ei longyfarch ar sawl gwobr yn y maes pêl-droed. Enillodd wobr Chwaraewr Ifanc y Flwyddyn yng nghinio blynyddol Clwb Pêl-droed Dyffryn Banw, ac yna Tarian Robert Jones am Bêl-droediwr y Flwyddyn yng ngwobrau blynyddol Ysgol Uwchradd Caereinion. Bydd yn ffarwelio â chlwb Dyffryn Banw y Gerallt ar ôl graddio yn Aberystwyth tymor nesa ac yn ymuno a thim Cegidfa. Sian ar ddiwrnod ei graddio Pob lwc i ti Rhys. O’r Colegau Ac wrth groesawu Rhys yn ôl byddwn yn Llongyfarchiadau i Sian Pentre a Gerallt yr un mor dda iddo yntau yn ei yrfa. ffarwelio â Glyn Torne, Glyn Isaf. Mae Glyn Dolerw y ddau wedi graddio o’u colegau yr Rydym hefyd yn erdych ymlaen at groesawu yn mynd i weithio fel Doctor mewn ysbyty haf yma. Enillodd Sian radd BSc mewn Rhys Dolerw adre yn ystod mis Awst ar ôl iddo ym Mrisbane Awstralia am y flwyddyn nesa. Rheolaeth Busnes o Brifysgol Caerdydd ac dreulio sawl mis yn teithio’r byd. Mae yn Mae wedi bod yn gweithio yn ysbyty Pen-y- rydym yn dymuno’n dda iddi yn ei swydd ymweld â gwledydd De America ar hyn o bryd bont ar Ogwr ers iddo raddio flwyddyn yn ôl. newydd o fewn yr adran farchnata gyda yn bennaf Periw ac Ecwador. Ar ôl dod adre Pob llwyddiant i ti allan yn Awstralia Glyn a chwmni Wynnstay yn Llansantffraid. bydd yn ail ddechrau fel myfyriwr ym Mhrifysgol chofia anfon cerdyn post at Nain Ty-Isaf, Enillodd Gerallt radd BA mewn Daearyddiaeth Caerdydd ac yn dilyn cwrs pellach yn y maes mi fydd hi siwr o fod yn meddwl llawer o Brifysgol Aberystwyth, ac rydym yn dymuno cyfreithiol. amdanat ti.
ADFA Ruth Jones, Pentalar 810313
Eglwys Llanwyddelan Nos Wener y 3ydd o Orffennaf cynhaliwyd noson goffi yn yr hen ysgol. Gweiniwyd te a choffi gan chwiorydd yr Eglwys ac roedd gwerthiant da ar y stondin gacennau a’r raffl. Llywyddwyd gan y Parch Terence Bryan ac fe gyflwynodd Jamed Adcock, Cefncoch. Fe siaradodd James am y dulliau modern o ddod o hyd i weddillion adeiladau o dan y ddaear. Mae James yn aelod o T .V. Time Team ac roedd y lluniau ar y sgrîn yn hynod ddiddorol a rhyfeddol. Noson gartrefol a phawb wedi mwynhau. Genedigaethau Ganwyd mab i Tommy a Paula Rutherford, Camden Villa. Ei enw yw William Connor – brawd i Holly. Ganwyd mab i Ann a Grant Jones, Ann yn ferch i Bryn a Shirley Gethin, T~ Coch a’r enw yw Regan Gethin- Jones. Llongyfarchiadau i’r ddau deulu. Cymorth Cristnogol Casglwyd £401-46 ym mhlwyfi Llanwyddelan a Llanllugan yn ystod Wythnos Cristnogol 2009. Diolch yn fawr i bawb am eu haelioni ac i’r casglwyr ffyddlon am eu parodrwydd i helpu. Diolch i Morfydd Huxley am ei chymorth efo’r trefniadau yn Llanllugan. Neuadd y pentref Cofiwch am y Ffair Haf nos Wener 28ain o Awst. Yn ôl yr arfer bydd stondinau amrywiol a chyfle i gymryd rhan mewn gemau – ac i gael paned a sgwrs. Fe agorir y ffair eleni gan Darren Bumford, bachgen lleol sydd yn bartner yn y busnes Roberts a Bumford (Agri Health) yn Drenewydd a Llanidloes. Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 11
Mae croeso i chi anfon eich atebion i Llais Afon, Llangadfan neu Eirianfa, Llanfair Caereinion.
#yn tew i’w gwerthu? Prynwr ardal y Plu i Welsh Country Foods
Ffoniwch Elwyn Cwmderwen 07860 689783 neu 01938 820178
GARETH OWEN Angen eich lawnt Tanycoed, wedi ei thorri ? Meifod Angen eich gwrych Powys, SY22 CONTRACTWR 6HP wedi ei dorri? ADEILADU Unrhyw waith yn yr ardd Adeiladau newydd Estyniadau Ffoniwch Tony Patios Ffon: Gwaith cerrig 01938 820643 Toeon Symudol: Ffôn: 07812197510 / 01938 500514 07817006379 12 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
darnau ar gyfer y beirniad a’r cyfeilydd i’r un o ynysoedd Cook. Byddant yn ymgartrefu Y TRALLWM Ysgrifenyddion Cyffredinol. yn Doe Close, Caerdydd lle mae Ffion yn Priodas gweithio fel Swyddog Cynllunio a Martin fel Bryn Ellis Arbenigwr Ymarferion. 552819 Newyddion am blant Ysgol Sul y Trallwm Cymdeithas Mair a Martha Llongyfarchiadau mawr i Isaac Redway a Croesawodd Enid James yr aelodau i gyfarfod ddaeth i’r brig yn Eisteddfod Genedlaethol yr mis Gorffennaf ac anfonwyd cofion at Leah Urdd yng Nghaerdydd yn ddiweddar. Enillodd Jones sydd wedi cael triniaeth yn ysbyty Isaac gystadleuaeth Paentio Sidan i Gobowen yn ddiweddar. Aethpwyd trwy ddisgyblion 5/6. Disgybl blwyddyn chwech yn ychydig o fusnes ac yna cafwyd orig ddifyr a Ysgol Maesydre yw Isaac, ac rydym yn phleserus yng nghwmni Sheila Wagstaff o’r dymuno pob lwc iddo yn Ysgol Uwchradd Trallwm. Roedd wedi dod i arddangos blodau Llanfair Caereinion fis Medi. ac roedd pawb wedi mwynhau’r trefniannau. Ar ddiwedd y cyfarfod, rhoddwyd enw pawb mewn ‘het’ a chyflwynwyd trefniant o flodau i Ciss Davies, Theodora Hamer-Harvey ac Enid Davies. Diolchodd Heddwen i Sheila am roi prynhawn difyr dros ben i ni a pharatowyd y baned gan Enid James a May Lewis. Atgoffwyd yr aelodau na fydd cyfarfod fis Awst ond edrychir ymlaen at gyfarfod eto pnawn Iau, Medi 3, pan ddisgwylir Edna Griffiths o’r Brithdir i arddangos “Bonedau Brithdir”. Cymdeithas Parkinsons Sir Drefaldwyn Aeth aelodau’r gymdeithas ar drip i erddi Llongyfarchiadau i Ffion James ar ei phriodas Bridgemere ddiwedd mis Mehefin. Cawsom Ar ddydd Sadwrn 6ed o Fehefin 2009 priodwyd dywydd braf ac amser difyr iawn. Yn ein Ffion Medi James merch hynaf Gwyndaf a cyfarfod nesaf a gynhelir yng nghapel Marian James, Myrtle Drive, Trallwm a Mar- Cymraeg y Trallwng, cawn sgwrs gan Sue tin Perry Bevan unig fab Malcolm a Margaret May-Y Groes Goch - “Dychwelyd adref o’r Bevan, Beech Grove, Aberhonddu yng Ysbyty “ Am fwy o wybodaeth ffoniwch Ann Nghapel Cymraeg y Trallwm. Arweiniwyd y Smedley ar 01938 554062 . gwasanaeth gan Mr D Glyn Williams , Trallwm gyda chymorth Ceinwen Morris wrth yr organ Eisteddfod Powys 2009 – Y Isaac gyda’r gwaith celf buddugol a ddaeth ac Alecs Peate wrth y delyn. Cafwyd eitemau â’r wobr gyntaf iddo yn Eisteddfod yr Urdd, Trallwm 23/24 Hydref – gan Gôr CF1, Caerdydd yn ystod y Caerdydd eleni. DYDDIADAU PWYSIG gwasanaeth. Hefyd llongyfarchiadau i Megan Owen a A wnewch chwi sylwi ar y dyddiadau pwysig Rhoddwyd y briodferch i ffwrdd gan ei thad a ddaeth yn gyntaf ac yn ail gyda nofio yng canlynol: hithau yn gwisgo ffrog o sidan wedi ei gwneud Ngala Nofio Ysgolion Powys, hithau hefyd yn Medi 9: Enwau’r Timau ar gyfer y ddwy gan Durraine Jones a gweinwyd arni gan ddisgybl blwyddyn pedwar yn Ysgol Gynradd gystadleuaeth Ymryson y Beirdd i fod yn llaw Gwawr James (chwaer), Nia Evans (cyfnither) Maesydre. ysgrifennydd Pwyllgor Llên a Llefaru. a Catrin Owen (ffrind). Y gweision priodas oedd Pob lwc i Tomos Weaver, Tomos Owen a Medi 25: Dylid anfon enwau’r holl ymgeiswyr Adam Staniforth, ac Alun Williams (ffrindiau’r James Edwards yn Ysgol Maesydre ym Mis yn y cystadlaethau llwyfan i’r Ysgrifenyddion priodfab). Y gweision oedd Stephen Morris, Medi. Braf iawn oedd gweld y tri yn canu a Cyffredinol. Dylan Evans, Danny Hollinger, Gary chwarae’r recorder yng ngwasanaeth ffarwelio Medi 25: Copïau o’r geiriau, enw’r gainc, y Woodcock, James Carver a Richard Ysgol Ardwyn. llyfr y ceir y gainc ynddo, a’r cyweirnod yn Jackson. Ras yr Wyddfa Adran Cerdd Dant i fod yn llaw’r Yn dilyn y gwasanaeth priodas cynhaliwyd y Llongyfarchiadau i Alan Davies o Nancriba, Ysgrifenyddion Cyffredinol. brecwast yng ngwesty Llyn Efyrnwy i 102 o Ffordun ar ddod yn bedwerydd yn y râs fawr Medi 28: Cystadleuwyr yn y cystadlaethau westeion a pharti nos yn dilyn. eleni. Daeth yn gyntaf ychydig o flynyddoedd cerdd hunan ddewisiad i anfon copïau o’r Treuliwyd eu mis mel yn Seland Newydd ac yn ôl. Mae Alan wedi dysgu Cymraeg. Ennill Camera Digidol Llongyfarchiadau i Pamela Lunt o Drewern wnaeth ennill y camera digidol a oedd yn wobr bosib i bawb gymerodd ran yn y Cynllun Stori Sydyn. Fel cymaint o bobl eraill yn yr ardal cymerodd Pamela un o’r llyfrau a ddosbarthwyd gan Adran Gymraeg Ysgol Uwchradd Caereinion, ei ddarllen a llenwi un o’r holiaduron gan fynegi ei barn am y nofel a’i harferion darllen. Roedd y cynllun yn rhan o weithgaredd Cyngor Llyfrau Cymru. Beth sydd yn ddiddorol am Pamela yw ei bod hi’n ddysgwraig! Dwedodd Pamela, ”Dw i’n ddisgybl i Miriam Jones. Heb ei gwersi hi faswn i ddim wedi gallu darllen nofel Gymraeg. Yn anffodus fydd Miriam ddim yn parhau fel tiwtor Cymraeg ond dw i’n falch fy mod i wedi dysgu digon o Gymraeg gyda hi i ddarllen yn ara deg trwy nofel fer.” Da iawn Pamela a diolch i Miriam! Hoffai Adran Gymraeg Ysgol Uwchradd Caereinion ddiolch i bawb wnaeth helpu gyda dosbarthu a darllen y llyfrau. Cofiwch hefyd fod yna nofelau a llyfrau am ddim yn dal i’w cael gan yr Ysgol Uwchradd. Os hoffech dderbyn nofel neu lyfr ffoniwch yr Ysgol Uwchradd am fwy o fanylion. Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 13 Gofalaeth Eglwysi Annibynol Tabernacl Yr Amwythig, Capel Cymraeg Y Trallwm, Penllys, Pontrobert a Peniel PERERINDOD YR OFALAETH Aeth blwyddyn heibio ers i ni ymweld â Sir y Fflint ar ein pererindod yn 2008, felly dyma benderfynu mai rhan ddeheuol o Sir Feirionydd fyddai cylch ein hymweliad y flwyddyn hon. Cychwyn o’r Trallwm yn gynnar ar yr ail Sul o Orffennaf. Mae’r ail Sul wedi dod yn ddyddiad sefydlog i’r bererindod ar ôl llawer blwyddyn erbyn hyn. Ein hymweliad cyntaf oedd â phentref Pennal – rydym wedi clywed llawer am y pentref hwn dros y blynyddoedd yn y Trallwm! Ymweld â’r Eglwys hynafol sef Eglwys Sant Peter AD Vincula. Y mae’r Eglwys brydferth hon yn enghraifft odidog o waith atgyweirio oes Fictoria. Mwynheir ei ffenestri lliw gan bawb yn ogystal a’i hawyrgylch dangnefeddus. Cawsom hefyd gyfle i weld copi o Lythyr Pennal. Roedd y murlun o waith Aneurin Gwasanaeth y Bererindod yn Eglwys Crist, Bala Jones yn portreadu Cynulliad “1406” yn mewn llawer cyfeiriad. Aros drawiadol iawn ac ysgwni faint sylwodd mai am ennyd wrth y groesffordd pobl o’r fro Gymraeg a bortreadwyd gan yr ac atgoffa’r criw fod ysgol y arlunydd. O gofio am Gynulliad “1406”, pentref wedi dathlu tri chant a diddorol oedd sylwi ar gofeb yn dathlu sefydlu hanner o flynyddoedd y Cynulliad 1999. Oddi allan i’r Eglwys, sydd o diwrnod cynt. Credaf mai fewn cylch, mae gardd hyfryd ac yn yr ardd dyma, o bosib, yr ysgol hynaf mae cofeb sydd yn coffau y canwr o Bennal, yng Ngwynedd. Nid nepell o’r y baswr Dic Rees. Hyfryd oedd sylwi ar ysgol mae Eglwys y Plwyf, deitlau ei unawdau a ganai mor swynol. Yn Eglwys Sant Egryn. Yma yn ystod ein hymweliad â’r Eglwys, canwyd hoff y fynwent mae bedd tri brawd emyn y g@r o Bennal gan Tegwyn Jones sef a laddwyd yn y 40au pan ‘Rho im yr hedd’ ar y dôn ‘Rhys’, y dôn wedi ffrwydrodd bom yr oeddent yn ei henwi gan gyfansoddwr y dôn gydag enw chwarae â hi. Trasiedi oedd ei dad. colli tri a hwythau ond yn O hedd yr Eglwys a’r ardd ym Mhennal, 13eg, 11eg a 9 oed. Nid dyna ymlaen am Aberdyfi a chael egwyl i fyfyrio ar ddiwedd tristwch y teulu a’r brydferthwch y cread o’n cwmpas wrth gymdogaeth oherwydd mewn llai na blwyddyn Tegwyn Jones yn canu ‘Rho im yr hedd’, un o fwynhau paned o goffi. lladdwyd mab arall a oedd yn ddeunaw oed hoff emynau Richard Rees yn Eglwys Pennal, Rhaid oedd gadael Aberdyfi a chyfeirio’r bws yn yr ail ryfel byd. Gwir y dywediad ar un o’r gyda Dilys Williams yn cyfeilio. am Dywyn (er na welsom Deio!). Ymweld ag cerrig beddi - “erys poen”. Eglwys Cadfan Sant. Mae presenoldeb Roberts a fu’n weinidog yn y Bala rhwng 1957- Wrth gyrraedd Dolgellau, roedd dau leoliad yr 62 (609 CFf.). Yr emyn sy’n cyfeirio yn Cristnogaeth yn y dref hon ers y chweched oeddem ym ymweld â hwy. Yn gyntaf T~ ganrif. Adeiladwyd yr Eglwys yma yn y arbennig at Eglwys Dduw. Hyfrydwch pur oedd Siamas lle cawsom gyfle i glywed, gweld a cael hanes yr adnewyddu a fu ar yr Eglwys ddeuddegfed ganrif ac fe’i hehangwyd yn yr chyffwrdd â hud traddodiadol Cymru. Da o 1880au gan gadw at y dull a ddefnyddid yn y yn 2007. Mae’n rhaid edmygu y weledigaeth, beth o bryd i’w gilydd yw i ni gael ein hatgoffa y gobaith a’r dyfalbarhad er mwyn sicrhau fod ddeuddegfed ganrif. Yma mae Carreg Cadfan. o’n traddodiad ac yn sicr fe lwyddwyd i wneud Ar y garreg hon, fe gredir, ceir yr enghraifft yma erbyn hyn Eglwys fyw a fydd â hynny wrth i ni ymweld â Th~ Siamas. Prin chyfleusterau cyfoes i bobl o bob cenhedlaeth cyntaf o Gymraeg ysgrifenedig. Yma hefyd hanner canllath o D~ Siamas roedd cyfle i ni mae dau gerflun sy’n cael eu hadnabod fel y fwynhau a mawrhau yr Arglwydd ynddi am gael hanes y Crynwyr ym Meirion. Dyna a flynyddoedd lawer i ddod. Prin oedd yr amser ‘Marchog Wylofus’ a’r ‘Offeiriad Di-enw’ o’r gaed wrth i ni bori yn hanes eu gorffennol a bedwaredd ganrif ar ddeg. Gwerthfawrogwyd mewn gwirionedd a rhaid oedd gadael Eglwys oedd yn mynd â ni yn ôl i’r flwyddyn 1657. Crist a mynd i fwynhau pryd o fwyd blasus yr organ a adeiladwyd oddeutu 1910 ac yn Dyma’r cyfnod pan ddaeth George Fox ar ei arbennig y gwaith coed cywrain oedd yn ei yn y dref. ymweliad cyntaf â’r ardal. Yn ôl yr hanes Do, fe ddaeth hi’n amser i Geraint a’i fws ei hamgylchynu. Canwyd yr emyn adnabyddus roedd ef a John ap John, y crynwr Cymreig ‘Diolch i Ti yr hollalluog Dduw’ ar y dôn throi yn ôl am Faldwyn a hynny, rwy’n hyderu, cyntaf, wedi crwydro Cymru benbaladr yn wedi i bawb gael diwrnod arall o bererindota gyfarwydd ‘Diolch i Ti’ a briodolir i Huw Angel pregethu neges newydd a syfrdanol sef y 1764-1843 a anwyd yn y dref hon. Teg yw i’w gofio ac onid dyna yw bywyd – pererindod. cysylltiad uniongyrchol rhwng dyn a Duw. Yr Mae’r daith a’r llwybr a ddewisiwn yn ein dwylo dweud i’r rhai eraill oedd yn ymweld â’r Eglwys hyn oedd ei angen, yn ôl Fox, oedd i bawb fwynhau canu yr hanner cant a ddaeth yma o ni. Y Parch. Elfed ap Nefydd sydd yn dweud wrando ar “y Goleuni oddi mewn” a dilyn fel hyn: Faldwyn. geiriau Crist yn llythrennol. Pleser i’r llygad Erbyn hyn, roedd yn amser i ni fwynhau ein oedd gweld y gwaith brodio cywrain o fewn yr Yn ffresni’r bore pecyn bwyd a diolch i gyfeillion Capel Bethany arddangosfa. am agor eu drysau a’n croesawu yn gynnes ym mwrlwm y dydd Rhaid oedd gadael tref Dolgellau a’r hen ac yn nistawrwydd y nos, â phaned o de. Neuadd Idris ar ei newydd wedd sy’n gartref i Wrth deithio o Dywyn am Ddolgellau, aem bydded i mi ganfod Duw yn gwmni i mi, D~ Siamas erbyn hyn a throi tuag at y Bala. ei fraich yn nerth i mi, heibio i’r ffordd sy’n arwain at bentref Ymweld ag Eglwys Crist a chael ein croesawu Llanegryn. Yn anffodus, ni allem fynd â’r bws a llewyrch ei wyneb yn oleuni i mi, gan y Rheithor, y Parch. Nia Morris. Yma ar hyd llwybr fy mhererindod. ar hyd y ffordd gan fod y bws yn rhy lydan cawsom Oedfa a chyfle i fyfyrio a chanu dwy neu’r ffordd yn rhy gul – dwi ddim yn siwr emyn, y gyntaf o waith y Parch. Trebor Hyderwn fod hyn wedi bod yn brofiad i ninnau prun! ond un peth sy’n sicr, mae’r ffyrdd y Roberts (1913-85) a anwyd yn y Parc gerllaw dyddiau hyn wedi mynd yn llawer rhy lydan ar ein pererindod flynyddol. (754 CFf.) a’r emyn arall o waith y Parch. John DGW 14 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 Ann y Foty yn cofio’r ‘Summer of Love’ COLOFN MAI Mae’r Steddfod Genedlaethol ar y Steddfod, fel pwy oedd yn debyg o ennill y Ceirios Coch! Mae’n amser trothwy a finne yn rhyw feddwl am gadair, sut i ddiwygio’r Cyfansoddiade a’r da o’r haf i fwynhau y ffrwyth dreulio wythnos yn y Bala. Nid fod Beirniadaethe, a lle’n union oedd y Babell Lên, coch hyfryd hwn sydd yn Guto am i mi fynd yno o gwbwl. Tipyn os oedd hi ar y Maes o gwbwl. Flynyddoedd llawn fitamin C a B2 (riboflavin) o hypochondriac ydi’r g@r mewn yn ddiweddarach, mewn cylchgrawn o’r enw gwirionedd ac mae o wedi cymryd Eisteddfota fe ddeuthum ar draws ysgrif gan a beta-carotena. Mae rhyw fil o yn ei ben, y bydda’ i o fynd i’r Steddfod leni Vaughan Hughes, lle roedd o’n sôn am yr wahanol fathau o geirios a medrir yn si@r o ddal y Ffliw Moch a dod â fo yn ôl amser da a gafodd yn Steddfod y Bala efo eu dosbarthu i dri gr@p sef y melys, y sur a’r efo fi i Gwm Twrch. Mae o hyd yn oed wedi merch ffarm o Sir Drefaldwyn. Mi fydda i yn croesryw. Y ceirios melys y gwnawn, fel arfer lladd y mochyn bach rhag i hwnnw ledaenu’r hoffi meddwl mai amdana i roedd o’n sôn. eu bwyta’n amrwd a’r rhain a welwn yn y afiechyd. Er i ni drafod trwy’r nos roeddwn i ar fy nhraed siopydd yn rhan amlaf, sef y Napoleon, Bing Ond mynd i’r Bala wna’ i waeth beth ddywed yn brydlon bore wedyn ac wrth i mi fynd trwy’r a Rainier. Defnyddir y rhai sur mewn jams a Guto. Wedi’r cwbwl, mi wnes i fwynhau fy fynedfa i’r Maes dyma un o swyddogion y sawsydd bwydydd safri, liqueurs ac ati sef y hun yn arw pan ddaeth y Steddfod yno gynta’ Steddfod yn dod ataf. Morello. yn 1967. Dyna pryd y cafwyd y ‘summer of “Chi ydy Ann y Foty?’ holodd yn bwysig. “Mae Dylid prynu ceirios ar goes yn dal arnynt a’u love’ bondigrybwyll, a chredwch chi fi, roedd gen i lythyr gen Cynan i chi fan hyn.” cadw felly hyd eu defnyddio oherwydd eu bod yna fwy na digon o gariad i’w gael yn nhre Ymddiheuriad am ei ymddygiad y noson cynt yn cadw’n well. Bydd y ceirios melys yn cadw Thomas Charles yr haf hwnnw. Mi gefais i fy oedd o ynghyd â thocyn i mi fynd i weld y yn yr oergell am wythnos a’r rhai sur am ryw hun hyd yn oed gyfle i ail gynne tân ar hen cadeirio y pnawn hwnnw. fis. Mae ceirios yn rhewi’n llwyddiannus aelwyd, fel mae’r dywediad yn ei ddweud. Roedd y pafiliwn dan i sang pan gyrhaeddes hefyd. Tua nos Fercher oedd hi a finne yn tin droi o i a phawb yn edrych ymlaen yn eiddgar at y Crwmbwl Ceirios ac Eirin gwmpas Meini’r Orsedd pan glywes i y llais seremoni. A phan gododd Emrys Roberts ar Y llenwad: cyfoethog yma yn llefaru tu ôl i mi. alwad y Corn Gwlad mae’n debyg i mi roi y 200g (1/2 pwys) o geirios “Wel, Ann, ffynhonnell fy awen,‘ medde fath waedd o orfoledd fel y bu i’r gynulleidfa 200g (1/2 pwys) o eirin rhywun, ‘dydw i ddim wedi dy weld ‘di ers gyfan droi ac edrych arna’ i yn hytrach na’r 3 llond llwy fwrdd o siwgr Steddfod Genedlaethol Corwen yn 1919.” Prifardd newydd. 4 llond llwy fwrdd o dd@r “ Syr Cynan”, meddwn i, gan adnabod y llais “Dwi’n i nabod o,’ meddwn i wrth bawb o Y Crwmbwl yn syth a chofio ar yr un pryd fy mod i erbyn nghwmpas oedd yn barod i wrando. ‘Bardd 100g (4 owns) o fflwr hyn yn siarad efo Marchog. Rwy’n credu i mi da ydi o hefyd,’ cynigiais wedyn, er, a bod yn 100g (4 owns) o geirch hyd yn oed roi cyrtsi bach wrth ei gyfarch. berffeth onest, doeddwn i ddim wedi gweld uwd “Galwa fi yn Albert’ medde fo wedyn. “Wnaeth sill o’i waith ar y pryd. Mae pethe wedi newid 75g (3 owns) siwgr neb erioed yngan fy enw i mewn modd mor erbyn hyn wrth gwrs. Ac er nad ydw i yn deall 75g (3 owns) o gnau hudolus â thi.” popeth mae o wedi ‘i sgwennu, rydw i wedi almwn mân A dyma fo yn mynd yn ei flaen i ddweud mai darllen digon i wybod i fod o wedi gwneud 100g (4 owns) o fenyn fi wnaeth adfer ei ffydd o ar ôl profiade erchyll mwy na neb i roi Dyffryn Banw a Sir Rhwbio y menyn i’r fflwr ac ychwanegu’r ceirch y Rhyfel Mawr. “Oni bai, am dy gariad Drefaldwyn ar fap llenyddol Cymru. Ac mi wn a’r cnau almwn. Gorchuddir y ffrwythau gyda’r angerddol di,’ medde fo, ‘fydde pryddest ‘Mab hefyd fod llawer o blant yr ardal yn falch iddo cymysgedd hwn a phobi am 25 munud 180/ y Bwthyn’ byth wedi ‘i hysgrifennu. Ti oedd blannu diddordeb mewn barddonieth a nwy 4. yr ysbrydolieth tu ôl i’r geirie i gyd’. A dyma llenyddieth yn eu calonne nhw pan oedd o’n fo’n gafael amdanaf a dechre adrodd: athro ysgol. Mae ein dyled ni iddo fo yn fawr iawn. Fedrwn ni ddim anghofio chwaith iddo Yma Wyf Finnau ‘Gwnaeth Duw un diwrnod wyneb merch lenwi swydd yr Archdderwydd gyda chryn O flodau a chaneuon serch. urddas.. i Fod: Maldwyn I’w llygaid a’u dyfnderoedd mawr Haf rhyfeddol oedd un 1967 a Steddfod y Bala Anfarwolwyd teitl cyfres newydd BBC Radio Tywalltodd lawer toriad gwawr. yn goron ar y cwbwl. Roedd yna afieth yn yr Cymru gan gân Meirion MacIntyre Huws a Rhoes iddi’n galon fflam o dân awyr, pobol ifanc ym mhob man a Chymru’n Geraint Lovgreen i’w tref, Caernarfon, a’r Oddi ar un o’i allorau glân. deffro. Rydw i’n rhyw obeithio mai rhywbeth syniad yma o bartneriaeth rhwng bardd, Anadlodd ynddi ysbryd sant, yn debyg fydd hi leni. Ac mi fydde hi’n wych cerddor ac ardal yw’r ysbrydoliaeth i’r chwe A daeth i’r byd fel Gwen T~ Nant. o beth cael cwarfod Vaughan Hughes unwaith rhaglen fydd yn cychwyn gyda’r ddau Gofi ar eto. Braf iawn fydde diolch iddo am y lloches y 10fed o Awst. “Ti, Ann fach,’ medde fo wedyn,’ydi Gwen T~ gynigiodd o i mi yn ‘i babell dros ddeugien Yn Yma Wyf Finnau i Fod bydd beirdd a Nant yn y pennill yna.’ mlynedd yn ôl. A siawns nad ydi ei fwstash o cherddorion o wahanol ardaloedd ar draws Erbyn hyn roedd ‘i fraich yn dynn am fy yn dipyn mwy trwchus erbyn hyn. Ond mae Cymru yn cael cyfle i gyflwyno’u bro gan nghanol a’i law yn gwasgu fy mhen glin. ‘na ffordd arall o ddweud diolch wrth gwrs. Mi gyfansoddi cân arbennig am eu milltir sgwâr i “Taw, Albert,’ meddwn inne yn chwyrn wrth allwn i ddangos fy ngwerthfawrogiad drwy goroni’r cyfan. stryffaglio o’i afael.’Mi fentra i mai dyna wyt bleidleisio i Heledd Fychan, i ferch o, gan mai Yn y bedwaredd rhaglen o’r gyfres, fe fydd ti yn ‘i ddweud wrth y merched i gyd.’ A dyma hi fydd yn sefyll dros Blaid Cymru yma ym Siân James ac Arwyn Groe yn ein tywys o fi yn ei heglu hi o’r lle am fy mywyd. Maldwyn yn yr Etholiad Cyffredinol nesa’. amgylch Dyffryn Banw gan ein cyflwyno i’r Cefais fy hun yn y Maes Pebyll, lle daeth pethau rheiny a’r bobl sy’n gwneud eu hardal rhyw lanc oedd yn ymdrechu i dyfu mwstash mor arbennig. ataf. R. GERAINT PEATE Er mwyn clywed yr hanes a’r cyfansoddiad “Newydd ddianc rhag Cynan ydw i,’ meddwn LLANFAIR CAEREINION newydd, gwrandewch ar Yma Wyf Finnau i i yn fyr fy ngwynt. “Mae o fel stalwyn nwyfus Fod, BBC Radio Cymru ar ddydd Llun, 31ain heno.” TREFNWYR ANGLADDAU o Awst am 1.15 y prynhawn neu fe fydd cyfle “Brensiach,” medde’r g@r ifanc mewn Gwasanaeth Cyflawn a Phersonol i wrando eto ddydd Gwener y 4ydd o Fedi ar braw,”mae ‘na sawl dynes wedi methu yn CAPEL GORFFWYS yr un amser. hynny o beth cyn hyn”, Yn y rhaglenni eraill bydd Idris Reynolds a Yna, dyma fo yn cynnig lloches i mi yn ei Ffôn: 01938 810657 Dewi Pws yn cyflwyno Tresaith, Meinir babell rhag y cyn Archdderwydd serchus. Hefyd yn Ffordd Salop, Gwilym ac Arwel Rocet Jones ar Ynys Môn, Vaughan Hughes oedd enw’r llanc ac mi Gai Toms a Gwyn Thomas ym Mlaenau gawsom noson ddifyr iawn yn trafod yr hyn Y Trallwm. Ffôn: Ffestiniog, cyn cloi gyda T James Jones ac y bydd Eisteddfodwyr yn ‘i drafod mewn 559256 Ynyr Roberts yn crwydro’r Brifddinas. Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 15
ocsigen – debyg iawn i gynhyrchu siarcol. ystod eang o fwynau ac ers cannoedd o Darllenais am ddwy ffynhonnell ohono. Un flynyddoedd mae pobl wedi ychwanegu at Ffermio oedd lle y cynhyrchid ef gan awdurdod d@r hyn drwy roi carthion a gwastraff arall yn y fel dull i gael gwared â slwtsh carthion. Yn fy môr. A allem ailennill y rhain pan ddaw - Nigel Wallace - marn i, mae’n debyg bod hyn yn gwastraffu ffynonellau eraill yn brin? A oes gennym y rhai o’r cynnwys a fuasai fel arall o fudd i’r tir. dechnoleg a fuasai hi’n economaidd? Mae’r Mick Bates Y ffynhonnell arall oedd awdurdod lleol a losgai ateb economaidd yn dibynnu ar ba mor daer Darllenais y bydd Mick yn ymddeol o’r wastraff yn y modd hwn yn lle ei roi mewn y daw pethau. Fel myfyrdod dyma syniad: Cynulliad ar ddiwedd y sesiwn presennol. claddfa. Yn ôl y sôn mae gan fiosiar effeithiau Mae nifer o wledydd yn arbennig yn Affrica a Mae wedi bod yn aelod gweithgar sydd wedi buddiol pan roddir ef ar y tir. Mae’n debyg llawer o dir sy’n cynhyrchu ychydig iawn o gwneud ei orau glas dros sawl achos yn ein mai rhan o hyn yw o achos y gweddillion achos diffyg d@r. Mae hefyd boblogaeth hardal. Mae hefyd wedi gwneud llawer er budd mwynau fel ffosffad a photash sydd gyda’r luosog o bobl dlawd iawn ond mae na lawer o ffermio ac amgylchedd Cymru gyfan. Fel deunydd carbon. Gwelir yr agwedd garbon dywydd poeth a heulog. A oes posibilrwydd i ffermwyr dylem efallai gofio’n arbennig am ei fel dull ardderchog i roi dan glo i’r tymor hir ddyfeisio math o sefydliad diwydiannol i waith i ddatblygu’r cynllun Cyswllt Ffermio ac carbon a fuasai fel arall yn mynd i’r awyrgylch ddefnyddio ynni o’r haul i wahanu’r d@r a’r yngl~n â llaeth am ddim i’r ysgolion. fel CO2 ac fel hyn cyfrannu at effaith t~ gwydr. mwynau o dd@r y môr? Gallai’r d@r wedyn Dymuniadau gorau iddo fo a Buddug ar eu Mae biodreulio a chompostio’n fwy cyfarwydd. gael ei ddefnyddio’n lleol a’i ddyfrhau i dyfu hymddeoliad haeddiannol. Golyga biodreulio broses gan facteria bwyd – hyd yn oed efallai ar gyfer allforio. Mewnforion Anghyfreithlon o anerobig mewn llestri lle y mae ocisgen bron Buasai’r cymysgedd o halwynau mwynol Gig yn absennol. Gellir trin ystod eang o wedyn yn cael eu rhannu i ddarparu halwynau Fe’m syfrdanwyd gan rywbeth am hyn ar y ddeunydd organig. Defnyddir ef ar hyn o bryd ffosffad a photash i’w defnyddio fel gwrteithiau One Show. Ni chlywais sôn am y perygl o yn bennaf i drin tail moch a dofednod ond gartref ac i’w hallforio, halen cyffredin efallai ddod â chlwyfau fel Clwyf y Traed a’r Genau mae defnydd hefyd i fiswail a gwastraff bwyd i’w allforio i ni ei daenu ar ein ffyrdd yn y gaeaf ac Anthracs i’r wlad hon. Bu’r sylw am dynol. Deallaf fod Ymddiriedolaeth Tir Cwm ac efallai cemegolion eraill ar gyfer deunydd swyddogion Prydeinig yn dod o hyd i gig mewn Harri wedi cyflwyno’n ddiweddar yn yr ardal diwydiannol. Fel hyn darperid gwaith ac bagiau yn y porthladdoedd a’r meysydd awyr hon drefniadau i gasglu a thrin bwyd gwastraff. adnoddau tyfu bwyd i’r trigolion lleol a gallem a’r pryder dim ond am ‘ai’r cig o rywogaeth Cynhyrchir y nwy methan a gesglir ar gyfer brynu gwrteithiau a chemegolion eraill oddi mewn perygl neu beidio’. Buaswn wedi defnydd fel tanwydd gwres a phethau eraill. wrthynt. Y tro nesaf – Adnoddau Eraill a meddwl y buasai’n fwy effeithiol i weithredu Mae hefyd gweddillion solet a all gael eu Thechnoleg Newydd. yn y gwledydd lle y lleddir yr anifeiliaid hyn defnyddio fel deunydd gwrteithio. Ymddiheuraf am ddyfynnu teitl dogfen yn hytrach na mynegi pryder pan gyrhaeddant Mae compostio’n broses debyg ond gan strategaeth newydd y Cynulliad yn y Saesneg yma wedi marw yn barod. facteria sy’n gweithredu lle y mae digon o y tro diwethaf ond ar y pryd doeddwn i ddim wedi ei weld yn y Gymraeg. Yn y gorffennol Gareth Vaughan ocisgen sef erobig. Mae hyn wrth gwrs yn gollwng CO2 i ryw raddfa. Mae’n broses rwyf wedi baglu wrth geisio cyfieithu rhywbeth Da iawn i Lywydd Undeb Amaethwyr Cymru debyg i domen gompost yn yr ardd lle yn y swyddogol â theitl penodol. Wedi derbyn am fod yn ddigon dewr i feirniadu’r polisi bôn tesir a gadael i bydru deunydd oranig. cylchgrawn y Cynulliad, ‘Gwlad’ gallaf roi’r teitl unochrog i reoli TB sydd gan y Weinyddiaeth Gwellir y broses drwy dorri’r deunydd a’i swyddogol sef ‘Ffermio, Bwyd a’r yn Lloegr sef DEFRA. Hefyd am ddal ei dir symud yn aml i roi awyr iddo. Gall unrhyw Amgylchedd – Creu Dyfodol Cadarn’. yn wyneb yr ymateb ffyrnig a gafodd gan fath o ddeunydd planhigion gael ei gompostio Ymddiriedolaeth y Mochyn Daear – County Llongyfarchiadau ac yn awr mae’r cynghorau’n awyddus am ei Times, 3 Gorffennaf 2009. Mae’r gr@p hwn i Nigel Wallace am basio ei arholiad ar feistrioli ddefnyddio i gael gwared o wastraff o erddi. yn hollol hunanol yn eu hagwedd ac yn y Iaith Ysgrifenedig a Llenyddiaeth Gyfoes. Yn Fel arfer ymgymerir â’r gwaith gan gontractwyr modd y dewisant wyrdroi gwybodaeth i weddu tydi o’n dda. Mae’n dod ata i i gywiro ei erthygl annibynnol ond nid oes llawer ohonynt yn i’w hachos. Ni welaf sut y gallant honni eu i’r Plu bob mis, ond credwn y dylwn i fynd ato rhannol o achos anawsterau caniatâd bod yn garedigion anifeiliaid pan maent yn fo! EM cynllunio a phobl yn gwrthwynebu safleoedd fodlon gweld tuag at 40,000 y flwyddyn o arfaethedig. Mae’r busnes hefyd yn un dan wartheg yn cael eu lladd a llawer o foch daear reolaeth lem a gofynion am drwyddedau drud. yn dioddef a marw o achos eu gwrthwynebiad Gall y problemau hyn effeithio ar safleoedd i ffordd gynhwysfawr o fynd ati i gael gwared SIOP Y FOEL biodreulio hefyd. Gellir defnyddio’r deunydd â’r clwyf. Byddant yn cael eu haeddiant pan Oriau Agor yn y pen draw fel gwrtaith neu i’w werthu fel ddaw bwyd yn brin sy’n dod â ni at y bennod Llun 8.00-6.3 Mawrth 8.00-6.00 compost i arddwyr. Yn lleol defnyddia nesaf o Fwyd a Ffermio mewn Byd o Brinder. Mercher 8.00-12.00 Iau 8.00-6.00 Ffermwyr Pontbren ysglodion coed fel gwely Gwener 8.00-6.00 Sadwrn 8.30-6.00 Parhad am Ddeunyddiau i’w hanifeiliaid. Ar ddiwedd y gaeaf hidlir y Sul 9.00-12.00 Gwrtheithio deunydd gan beiriant arbennig fel y gall y Rydym hefyd yn cludo eich Yngl~n â hyn mae’r newyddion diweddar am darnau bras gael eu hailddefnyddio fel gwely neges at ddrws y t~ y broblem algau glas gwyrdd yn Llyn Padarn a’r deunydd mân ei ddefnyddio fel compost Ffôn: 01938 820203 yn awgrymu y dylai fod defnydd gwell o’r neu dail. maetholion a ddaw o’r gwaith carthion yn Ffynhonnell botensial arall o ddeunydd hytrach na mynd i lygru’r llyn. Mae biosiar gwrteithio yw’r môr. Wrth gwrs mewn rhai (Saesneg biochar) yn enw newydd imi. Mae’n ardaloedd arfordirol defnyddid gwymon ers siarcol yn bennaf a chynhyrchir ef drwy losgi talwm. Meddyliaf am rywbeth mwy myfyrgar JAMES PICKSTOCK CYF. deunydd organig fel y cyfyngir y cyflenwad sut bynnag. Gwyddom fod y môr yn cynnwys MEIFOD, POWYS Windows gwirion !!! Paid â ‘meio i ! Ffônia Easy-PC Meifod 355 a 222 Dosbarthwr olew Amoco Gall gyflenwi pob math o danwydd Petrol, Kerosene, Disl Tractor a Derv ac Olew Iro a Thanciau Storio GWERTHWR GLO CYDNABYDDEDIG Os cewch broblem Gwasanaeth Symudol I Drwsio, Graham Stroud Easy-PC Diweddaru, Cynnal a Chyfle wni Afallon gyda’ch Offer Cyfrifiadurol. High Street A THANAU FIREMASTER cyfrifiadur Llanfyllin Prisiau Cystadleuol Ffôn: 07989 533162 POWYS cysylltwch â... e-bost : [email protected] SY225AR Gwasanaeth Cyflym 16 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
Briancon i ddarganfod fod Iwan Steele wedi Graham, oedd yn gweithio yno ar y pryd. cyrraedd o’n blaen gyda gr@p o Brifysgol Treuliom ddiwrnod yno yn padlo o dan Caerfaddon, yn ffoi o’r gyfraith mae’n debyg. arweiniad un o ffrindiau Bryce (doedd Bryce Roeddwn yn falch o weld ei fod yn hedfan y ddim yn cael dod rhag ofn iddo gael ei sacio) Ddraig Goch y tu allan i’w babell. Ar ôl cael cyn symud ymlaen i Valle Sesia. Treuliom rhywfaint o swper aethom draw i wahodd wythnos yma yn mynd ar goll yn gymharol Ers ymuno efo clwb canwio Trallwng yn un Caerfaddon ar drip i’r discotheque lleol, reolaidd, weithiau’n ceisio padlo’r afon deg pedwar mlwydd oed mae ceufadu (y gair roeddem yn siomedig efo’r diffyg diddordeb anghywir, ond wastad yn mwynhau. Roeddem cywir am kayakio) wedi llenwi tipyn ar fy ganddynt ond o leiaf doedd Iwan Steele ddim yn ffodus hefyd i gwrdd efo Angus, g@r o’r amser. Tra bo’r rhan fwyaf o drigolion Dyffryn yn un i fethu parti. Yn anffodus roedd y dis- Alban yn wreiddiol ond wedi byw yn Seland Banw yn cwyno am yr holl law, buaswn i wrth cotheque wedi cau felly aethom i’r dafarn yn Newydd am sawl blwyddyn, a ddaeth i badlo fy modd, a chyn gynted ac y cawn fy lle. efo ni ar sawl achlysur. Cyn gadael yr Eidal rhyddhau o’r ysgol am chwarter I bedwar Treuliom yr wythnos nesaf yn padlo afonydd penderfynodd Chris, padlwr gorau’r gr@p, ei buaswn i, Iwan Steele a Bryce Graham yn oedd yn debyg iawn yn eu steil i afonydd fod eisiau mynd i badlo rhaeadr yr oedd o mynd yn syth i badlo afonydd gwych yr ardal canolbarth Cymru ac roeddwn yn teimlo’n wedi gweld llun ohono mewn llyfr. Canlyniad megis y Gam, Twrch a Banwy. Roedd rhai gymharol hyderus yn fy ngallu ar yr afonydd, hyn oedd Chris yn nofio i’r lan efo’i shorts am o’n tripiau yn fwy llwyddianuns nag eraill, yn gydag un eithriad. Yr eithriad hwnnw oedd yr ei figyrnau ar ôl I’r afon geisio’i ddadwisgo a wir roedd gofyn i heddlu Machynlleth afon Gil ble mae’n llifo drwy geunant o dan bod yn rhaid i rywun neidio i mewn i waelod y ddychwelyd fy ngheufad i mi ar ôl digwyddiad Chateaux Queyres. Ar y diwrnod dewisiom i rhaeadr gyda rhaff wedi ei glymu i’w gefn i anffodus ar y Twymyn, ond mae’n siwr fod badlo’r afon yma roedd tua dwywaith cymaint nôl eiddo Chris oedd yn dal i droelli yn y llif. ceufadu yn weithgaredd llawer mwy parchus o dd@r yn llifo na beth fyddai’n ddelfrydol ac Wedi gorffen yn yr Eidal, Awstria oedd lleoliad os nad diogel i fechgyn yn eu harddegau na er ein bod wedi cerdded ar hyd y lan i gweddill y trip. Mae afonydd Awstria yn fawr rhai o’r rhai mwy traddodiadol, fel cymryd archwilio’r afon, gan ei bod dros chwe deg iawn gyda tua deg gwaith gymaint o dd@r cyffuriau a lladrata gan hen wragedd. troedfedd oddi tanom yn y ceunant, methom ynddynt na beth yr ydw i wedi arfer efo ym Felly pan ddoth hi’n amser dewis pa brifysgol a gwerthfawrogi’r p@er oedd yn yr afon. Ar ôl Mhrydain. Oherwydd hyn roeddwn i braidd i fynd iddi doeddwn i ddim am wastraffu amser dechrau padlo roedd y p@er yn llawer rhy yn ofnus a doedd hi ddim yn helpu bod rafftwyr yn poeni am fanylion dibwys fel safon y amlwg. Roedd tonnau maint tai yn adlamu yr ardal yn hoff o adrodd hanesion am yr holl darlithio, strwythur y cwrs a chostau byw, yn oddi ar y waliau a chyn hir cefais fy nhroi bobl sydd wedi marw ar yr afonydd. Er hytrach dewisiais Glasgow gan mai dyna yn drosodd ac heb allu rolio yn ôl i fyny bu’n gwaethaf hyn cawsom lawer o hwyl yn Awstria fy nhyb i oedd y lle gorau i geufadu. Gefais i rhaid i mi adael fy ngheufad a nofio. Roedd gyda neb o gwbl yn marw, canlyniad da iawn. ddim fy siomi gyda thripiau i rai o afonydd aelod arall o’r gr@p, Sean, wedi cael yr un Gyda’n amser ar ben a phawb yn cwyno eu enwog ucheldiroedd yr Alban yn fy nghadw’n anffawd a chan ei bod hi ddim yn bosib gadael bod wedi blino a bod eu cyhyrau yn drwm ar brysur drwy blwyddyn un. Ond roedd yr yr afon yn y ceunant bu’n rhaid i’r ddau ôl yr holl geufadu, roedd hi’n bryd cychwyn ar uchafbwynt eto i ddod, tair wythnos yn yr ohonom nofio’r kilomedr i’r gwaelod, profiad y daith adref. Roedd y trip wedi bod yn un Alpau yn padlo rhai o ddyfroedd gwyn mwyaf amhleserus iawn. Cropiais allan i’r lan ar y gwych, llawn atgofion a straeon i’w hadrodd, cyffrous Ewrop. gwaelod gydag ychydig o gleisiau ar ôl cael gymaint fel nad ydw i wedi cael digon o le Wyth ohonom aeth ar y trip, ac ar ôl llenwi’r fy’n nghuro ar hyd waelod yr afon ond, ar ôl nag amser i’w hadrodd nhw i gyd yn fan hyn bws mini a fenthycwyd i ni yn garedig iawn chwydu’r holl dd@r roeddwn i wedi ei lyncu, (mae rhai ohonynt yn llawer rhy anweddus gan y brifysgol, cychwynom ar y siwrnai 24 roeddwn fwy neu lai yn iawn. Gan fod heddlu neu enllibus i adrodd beth bynnag). Ond wedi awr o’r Alban I dde Ffrainc. Uchafbwynt y Machynlleth ddim ar gael i ddychwelyd fy dod adref dwi wedi dod i’r un casgliad ag yr daith i mi fel darpar milfeddyg oedd gweld ngheufad y tro hwn aethom i’w nôl ymhellach ydw i wedi dod iddo’n aml ers gadael cartref, gwartheg Charolais yn ardal Charolais, doedd i lawr yr afon. er bod hi’n wych mynd allan a gweld y byd, hyn o ddim diddordeb i weddill y gr@p oedd Ar ôl wythnos yn Ffrainc symudom ymlaen i dwi eto i ddod o hyd i rywle dwi’n ei ystyried eisoes wedi penderfynu fy mod braidd yn Valle d’Aosta yn yr Eidal ble daethom o hyd yn well na chanolbarth Cymru, ac mae rhyfedd. Cyrhaeddom faes gwersylla yn ardal i un arall o frodorion Sir Drefaldwyn, Bryce hynny’n wir am geufadu hefyd. TJ Cystadleuaeth Creu Poster ‘Eco’
Siop, Caffi, Swyddfa Bost, Siop Drwyddedig a Gorsaf Betrol Mallwyd Trefnwyd cystadleuaeth dylunio poster i Ar agor o ddisgyblion yn yr Ysgol Uwchradd i annog cyd- Am unrhyw waith gyda ddisgyblion i arbed ynni. Jac Codi Baw 7.30 tan 7.00 yr hwyr Enillwyr yr Adran iau oedd 1af Joseff Thomas Bwyd da am bris rhesymol cysylltwch â ac 2il Owen; ac enillwyr yr adran hyn oedd 8.00a.m. - 5.00p.m. Glyn Davies 1af Emma Morgan ac Elinor Hughes ac 2il Ffôn: 01650 531210 Jazmine Smart. Ffôn: 01938 820 348 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 17 G@yl ‘Hanner CALL’ Nos Sadwrn, Gorffennaf 11eg
Leah, Melvyn a Sian
Phil, Geraint a Glandon yn mwynhau’r miri
Debbie, Gareth a Lowri wedi dod i lawr o’r ‘Topie’ Oedd y Llew Du yn ‘Harbwr David Oliver a Gareth Ruggeri ymysg ffrindiau Diogel ‘ i Elin Fflur tybed?
Emma a’i ffrind Mari a Hywel yn rhannu jôc 18 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
yngl~n â’r hyn sy’n rhagori ar wybodaeth ddiamwys yn perthyn i ddiwinyddiaeth. Ond Croesair 158 O’R GORLAN y mae rhwng diwinyddiaeth a gwyddoniaeth dir neb sy’n agored i ymosodiadau o bob ochr, - Ieuan Thomas - Gwyndaf Roberts y tir neb hwn yw Athroniaeth. (12, Maes Hyfryd, Carmel, Caernarfon, Mor bell yn ôl â 1948, roedd Russell yn gweld Gwynedd, LL54 7RS) ‘Hanes Athroniaeth y bod ein cyfnod modern yn cael ei arglwyddiaethu gan wyddoniaeth ac er bod Gorllewin’ daliadau a chredoau crefyddol yn bwysig Nid yn aml yn y Gymraeg y roedd yna reidrwydd i’w cyfiawnhau a’i newid cyhoeddir cyfrolau pan eu bod yn ymddangos bod gwyddoniaeth swmpus am yn gorchymyn hynny. Mae Russell yn Athroniaeth. Ond darlunio maes athroniaeth trwy ofyn nifer o yn dilyn cyhoeddi gwestiynau astrus nad oes ateb iddynt yn y Ffiniau - Myfyrdod labordy. A oes gan y cyfanfyd unrhyw undod Athronyddol ar neu bwrpas? A yw yn esblygu tuag at ryw Lenyddiaeth gan y nod? A oes yna mewn gwirionedd ddeddfau diweddar Dewi Z natur neu ai credu ynddynt a wnawn oherwydd Phillips yn Awst ein hoffter greddfol o drefn? I’r lleygwr, gall 2008, mae Adran cwestiynau o’r fath ymddangos yn ddoniol o Athronyddol Urdd ddibwrpas ond y rhain a’i tebyg fu’n faes Graddedigion astudiaeth i feddylwyr mawr y byd dros gyfnod o ddwy fil a hanner o flynyddoedd. Prifysgol Cymru wedi cyflawni cymwynas Mae athronwyr arbenigol i’w cael ym ychwanegol amhrisiadwy trwy ollwng o’u meysydd seicoleg, cymdeithaseg, gafael Hanes Athroniaeth y Gorllewin dan Ar draws gwleidyddiaeth, crefydd, celfyddyd, hanes a olygyddiaeth John Daniel a Walford Gealy 1. Pwy wnaiff godi wal (7) llenyddiaeth a’i dylanwad yn anfesuradwy ar ynghyd â phanel golygyddol yn cynnwys R 5. Mynd yn gyflym (5) ein ffordd o fyw. Gofynnodd yr athronwyr Iestyn Daniel, Meredydd Evans, Dafydd Glyn 8. “Dol y _____” y Banw (5) cynharaf y cwestiwn: Beth yw natur realiti? Jones. E Gwyn Matthews a Brynley Roberts. 9. Ceidw Drefn ar bêl-droed (7) Ac mae athroniaeth gyfoes yn dal i Mae’r rhestr uchod yn ddigon i warantu gwerth 10. Dewis rhwng dau (5,4) ymgodymu a’r un broblem. Yn ein cyfnod ni, y gyfrol hon ond ceir ynddi hefyd gyfraniadau 12. Preswylfeydd (3) ceir athronwyr yn ymhél â phosau gan athronwyr a chlasurwyr amlycaf ein 13. Modur dynes y foty! (3,4) athronyddol megis Anghysonderau cyfnod. 14. Pren na wyr lle mae? (6) Cymheiriaid - er enghraifft, pam yn union nad Bydd llawer yn gwybod am gyhoeddiad 17. Y gwleidydd Richards (3) yw maneg llaw dde yn ffitio’r llaw chwith!! gwerthfawr yr Adran sef yr Efrydiau 18. Agoriad i arwain un arall (9) Mewn maes tebyg, astudir Anghydnawsedd Athronyddol a gyhoeddwyd yn ddi-dor ers 20. Cynnyrch twrbein (4,3) Lliwiau, sy’n edrych ar beth yw natur yr 1938. Ffrwyth cynadleddau cyfnod 2001-2006 21. Gorchymyn i’r don yn y gan (5) amhosibilrwydd i rywbeth fod yn goch a yw’r llyfr presennol hwn a cheir ynddo, am y 23. Dyffryn yn y pentan atodol (5) gwyrdd drosto ar yr un pryd. tro cyntaf yn Gymraeg, arolwg cronolegol o 24. Pobl gyffredin gytun (2,5) Nid yw’n bosib oherwydd gofod a gallu i hanes Athroniaeth Ewrop o Thales yn y gwmpasu holl rinweddau’r llyfr diddorol hwn, I lawr chweched ganrif Cyn Crist hyd Karl Popper a ond hoffwn ddwyn sylw i erthygl E Gwyn 1. Gwraig prifardd y Banw (5) fu farw yn 1994. Matthews ar Richard Price, y Cymro 2. Ar beth mae 5 yn mynd (3) Yn ei ragymadrodd i A History of Western dylanwadol hwnnw o Ben-y-bont ar Ogwr a 3. Ysbrydol isel (7) Philosophy (1948), mae’r Cymro mabwysiedig adawodd ei ôl ar syniadaeth wleidyddol yma 4. Hen goleg athrawon y Gogs (6) hwnnw, Bertram Russell yn cynnig diffiniad o ym Mhrydain ond yn arbennig felly yn 5. Mae un yn Afghanistan (5) beth yw Athroniaeth. Mae Athroniaeth, meddai America. Mae erthygl Walford Gealy ar 6. Angen hyn i ateb hwn! (5,4) Russell, yn rhywbeth hanner ffordd rhwng Ludwig Wittgenstein yn enghraifft loyw o 7. Mae lembo yn hyn (7) diwinyddiaeth a gwyddoniaeth. Fel safon uchel gynnwys y llyfr pwysig hwn. Mae 11. Wrth noddi’r ne daw afon! (9) diwinyddiaeth mae’n corffori dyfaliadau yngl~n hefyd yn brawf y gellir trafod athroniaeth ac 13. Chwythu’n ofnadwy (7) â materion nad oes hyd yn hyn wybodaeth athronwyr mewn iaith sy’n gwneud 15. Dafad fach o’r dyffryn (3,4) sicr amdanynt. Fel gwyddoniaeth mae iddo cyfiawnder â’r testun, tra ar yr un pryd yn 16. Olyniad crio (6) apêl i’r rheswm dynol yn hytrach nag i rhoi cyfle i’r mwyafrif cyffredin ohonom gael 18. Eisteddle ymolchi’r ffrancwr awdurdod, boed hynny o draddodiad neu o budd o’i ddarllen. 19. Dim mwy o le (5) ddatguddiad. Mae pob gwybodaeth ddiamwys Argreffir y gyfrol hardd hon gan Wasg 22. Nid yw popeth melyn yn hyn yn perthyn i wyddoniaeth a phob dogma Prifysgol Cymru. Nifer y tudalennau 714 a’r Atebion 157 pris yn £50. Ar draws: 1. I Gerdded; 7. Y Brig; 8. Urddasol; 9. Wigwams; 11. Y Cant; 13. Prudd; 16. Dwy Afon; 19. Blaenau; 20. Llain; 24. Olew Berw Siop Trin Gwallt I lawr: 1. Ieuanc; 2. Eiddigeddu; 3. Desg; 4. ALUN PRYCE Eglwys; 5. Tria; 6. Agos at; 7. Ysgwyddo; CONTRACTWR TRYDANOL A.J.’s 10. Cadi Fan; 12. Ali Cante; 13. Pedoli; 14. Penbwl; 15. Y Lludw; 17. Ynad; 18. Tarw Hen Ysgubor Ann a Kathy Pawb yn gywir – Y Deipyddes, Ivy, Annie, Llanerfyl, Y Trallwm yn Stryd y Bont, Llanfair Allan a Bob (Telford), Olwen a Mercy Ar agor yn hwyr ar nos Iau (Rhuddlan) ond cerydd am ysgrifen anelladwy Ffôn: 01938 820130 Ffôn: 811227 a Dilys yn cael marc bonws am sylwi ar fy Rhif ffôn symudol: 07966 231272 ngwall F yn lle Ff yn cadi ffan! Gellir cyflenwi eich holl anghenion trydanol - amaethyddol, domestig neu Huw Lewis Garej Llanerfyl ddiwydiannol. Post a Siop Meifod Ceir newydd ac ail law Arbenigwyr mewn atgyweirio Gosodir stôr-wresogyddion Ffôn: Meifod 500 286 a larymau tân hefyd. Ffôn LLANGADFAN 820211 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 19 CYSTADLEUAETH Difyr yw bod ...efo’r Beirdd I ble’r aeth y crwydryn, Y MIS Yn unig a digalon, gan Arwyn Davies Caiff swper dan olau lamp dan nawdd (E-Bost: [email protected]) Cyn llusgo nôl i’r parc.
Y Prifardd Ifor ap Glyn oedd yn beirniadu Crwydryn. SIOPAU LLEOL gwaith y disgyblion uwchradd yng Ng@yl Yn cerdded trwy’r strydoedd, yn tyrchu am Llanfair Caereinion (01938 810525); Maldwyn eleni. Yn adran Blwyddyn 7 fe fwyd, Trallwm (01938 552591); roddodd o’r wobr gyntaf i Owain Jones – da Mae yna ddyn yn ddigalon, ac yn edrych yn Llansanffraid (01691 827125) gweld bardd ifanc llwyddiannus o Ddolanog! llwyd, Mirain Jones a Lwsi Morgan oedd yn ail a Mae ganddo farf o wymon, ac ewinedd fel thrydydd. Dyma eu cerddi isod: crafangau miniog, Yn ei boced does dim byd, ddim hyd yn oed Y Crwydryn ‘run geiniog. Mae’n denau fel pensil Ac yn colli ei wallt, Mae yna ddrewdod ofnadwy yn dod o’r hen Mae’n byw mewn bins ddyn, A does neb yn ei ddallt. Mae’n drewi cymaint mae ganddo’r fainc iddo’i hun, Mae’n mynd ar ei feic Mae yna ddrewdod o domen anifeiliaid, a I ben draw’r byd, rhywbeth wedi marw, Ei fagiau a’i eiddo Mae’n cysgu ar fainc, yn y gwynt a’r glaw Yn hongian o hyd. garw.
Mae’n arogli fel domen Glywsoch chi s@n yn dod o’i fol? Cawsom ymateb anhygoel y mis diwethaf Mae’n gorffwys mewn gwrych Bob diwrnod y’i gwelwch mae’n begera ar y gyda 22 yn llwyddo i ddatrys y pos. Diolch yn Ac yn eistedd mewn dail llawr, fawr iawn i Miriam; Gwenan Andrew; Ceri Sy’n grimp ac yn sych. Yn llusgo ei draed o gaffi i gaffi, Ifans; Anne Wallace; Meinir Gors; Gwyn Yn chwilio am de ac ychydig o goffi. Llwynhir; Dilys, Nyth y Dryw; Olwen Rhandir; Dwyn wyau o Glanaber Ceri Dart; Eirys Jones; Mona Jones; Ieuan Eu bwyta neu eu gwerthu. Mae’n syllu ar bobl yn brysio heibio, Thomas; Rhiannon Fronlas Fach; Maureen Gwario’r elw ar botel o ‘Gin’ Y Siôn Corn trist o ddyn, Cefndre; Myra Chapman; Tom Caermynach; A theimlo’n hapus heb neb i darfu. Mae’n ddigalon, yn hen, ac yn denau, Mary Pryce; Glenys Jones; Jean Preston a Yn gorwedd yn ei wely ar y fainc. Linda James (er braidd yn flêr!!) am anfon eu Crwydryn. *** atebion i mewn. Ond diolch yn enwedig i ddau Bin sbwriel o ddyn, Er mwyn profi i’r disgyblion fod eu hathro’n ddyn ifanc sef Harri Gwyn, Ty Mawr a Thomas Sy’n crwydro fel tramp, gallu llunio pennill lwyddiannus hefyd, dyma Howells, Goetre am lwyddo i ddatrys y Yn gwisgo cot ddu laes ei ymdrech mewn ymryson yn Sesiwn Fach Sudocw, da iawn chi . Ond mae’n rhaid cael Fel bag bin. Dolgellau yn ddiweddar. Ymdrech a enillydd a’r enw cyntaf allan o’r het oedd Mrs dderbyniodd ganmoliaeth uchel gan y Meuryn, Glenys Jones, 2, Glanyrafon, Llanfair Y fainc yn y parc yw ei wely, Y Prifardd Twm Morys: Caereinion. Os am gyfle i ennill tocyn gwerth Yn cysgu fel pêl yn y gornel, Tawel tawel yw Dolgella, £10 i’w wario yn Wynnstay anfonwch eich Pobl yn pasio, Tawel hefyd Califfornia, atebion i’r pos uchod i Catrin Hughes, Llais Edrych yn syn arno. Galar mawr am ‘Wacko Jacko’ Afon, Llangadfan neu Mary Steele, Eirianfa, Ond Bob Tai’r Felin o’n i’n licio. Llanfair Caereinion erbyn dydd Sadwrn, Medi Golwg hen ar ei groen crebachlyd, 19, 2009. Ateb mis diwethaf A’i farf fel gwymon yn pydru, ‘Daw’r @yl i’r hendre eilwaith’ oedd llinell Dwylo hagar yn gafael mewn crystyn osodedig yr englyn. Bues yn ffodus i dderbyn Sy’n hen ac yn llwydo. y wobr gyntaf am yr ymgais yma – rhywbeth sydd ddim yn digwydd yn aml! Cerdded i’r stryd, Daw’r @yl i’r Hendre eilwaith – a rhoddir Gan sbrotian yn y bins, I briddyn y gobaith Yn bwyta sgraps o’r caffi, O lenwi’r ydlan ganwaith Yn yfed gwastraff eraill. A’r cae ~d o hyd ar waith.
ANDREW WATKIN
GWENALLT, PARSON’S BANK, LLANFAIR CAEREINION Adeiladwr Tai ac Estyniadau Gwaith Bric, Bloc neu Gerrig Ffôn: 01938 810330 20 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
LLANGADFAN
Bedydd Bedyddiwyd Gethin bach Bedwgwynion yn Eglwys Llangadfan ar ddydd Sul y 5ed o Orffennaf gyda theulu a ffrindiau yn bresennol. Dathlwyd yr achlysur gyda lluniaeth i bawb yng Ngwesty’r Cann Office i ddilyn. Ar ddydd Sul y 12fed o Orffennaf bedyddiwyd Beatrice Morris yng nghartref ei rhieni Wyn a Kerry yng Nglanymorfa. Penblwydd Hapus Llongyfarchiadau i Lynn, Tynllan sydd wedi dathlu ei benblwydd yn 70 oed ar Orffennaf y Ymweliad Edwina Penbont flynyddoedd yn ôl 27ain. Dw i’n siwr fod Sion ac Emma yn helpu Arferai Edwina ddod drosodd o’r Amerig i’w chartref o leia unwaith y flwyddyn a hynny yn Taid i chwythu’r canhwyllau allan ar y gacen! ystod yr haf y rhan amlaf. Dyma ni, criw o ffrindiau yn ei chroesawu’n ôl fel y gwnaethom Gwellhad buan sawl gwaith un ai yn Cann Offis neu yn y Dyffryn. Pa flwyddyn oedd hon tybed? Pryd oedd Mae Mr Richard Brown, Glanymorfa wedi bod y siwt trowsus smart yna gen ti tybed Eleri? yn cael llawdriniaeth yn ddiweddar ond rydym O’r chwith i’r dde: Mai, Elinor Jones; Dilys, Ann Mills; Elinor Mills; Filma, Rita; Myfi, Edwina, yn falch o glywed ei fod adre ac yn gwella Leah; Lizzie Jane; Eleri; Dwynwen; Marged Morris; Gwyneth; Ann; Evelyn erbyn hyn. Nid yw Edwina yn rhy dda. Meddyliwn amdani (Mai) Anfonwn ein dymuniadau gorau at Dewi Tynrhos sydd yn dechrau ar ei driniaeth yn y Y Sioe wythnosau nesaf yma. Rydym yn meddwl amdanat Dewi ac yn dymuno adferiad buan a llwyr i ti. Marwolaeth Bu farw Gordon, Min-yr-afon ar fore Gwener, Gorffennaf y 24ain ar ôl gwaeledd hir. Anfonwn ein cydymdeimlad at Myfanwy ei briod a’r teulu i gyd yn eu profedigaeth. G@yl o Gerdd Trefnwyd ‘G@yl o Gerdd’ yng Nghanolfan y Banw ar nos Sul, Gorffennaf y 12fed. Roedd pob un o’r perfformwyr a oedd yn cymryd rhan wedi sefyll arholiad cerdd yn ystod yr wythnosau diwethaf a threfnwyd y cyngerdd er mwyn i deulu a chyfeillion gael gwerthfawrogi talent ac ymroddiad y plant a’r Gill gyda’i gosodiad Elis, Fflur, Ffion ac Iwan gyda’r ddafad lwyddiannus bobl ifanc ar ôl yr holl ymarfer ar gyfer eu harholiadau. Llwyddwyd i godi £180 tuag at Llongyfarchiadau i Gill, Tynewydd a gafodd y 3ydd wobr am osod blodau mewn cystadleuaeth T~ Gobaith. a drefnwyd ar gyfer aelodau o Ferched y Wawr yn y Sioe yn Llanelwedd. Testun y ‘Yellow Pages’ gystadleuaeth eleni oedd ‘Abertawe yn fflam’, a llwyddodd Gill i ddehongli’r testun anodd yma Llongyfarchiadau i ddisgyblion Ysgol Dyffryn yn drawiadol iawn. Banw sydd wedi llwyddo i gael yr drydedd Llongyfarchiadau i’r ddau frawd o Abernodwydd hefyd a fu’n cystadlu yn y Sioe. Llwyddodd wobr yn y gystadleuaeth casglu ‘Yellow y ddafad uchod i ennill y Gil Wobr ym Mhencampwriaeth y Defaid Penfrith. Cafwyd ail, Pages’ eleni. trydydd, pedwerydd a dau chweched mewn cystadlaethau cryf iawn yn yr adran yma hefyd. Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 21
am ei waith fel athro pres. Daeth nifer o gyn PONTROBERT ddisgyblion yn ôl i ddiolch iddo am ei wasanaeth. Diolchwyd iddo gan Mrs Eryl Elizabeth Human, Harding ac fe gyflwynodd anrheg iddo ar ran T~ Newydd 500493 y staff, y rhieni a’r disgyblion.
Te Mefus
I’r disgybl mwyaf caredig dyfarwyd tlws Jean Humphreys ac eleni Holly Langston fu’n Trwy garedigrwydd Rita a Gareth Evans, efo fuddugol. Ryan Jones gipiodd y gadair yn yr Gwobrwywyd Cerys Richards gyda thlws Megan ac Ogwyn Davies a’r teulu a chyfeillion Eisteddfod Ysgol. Eifion Chapman am y pwyntiau uchaf yng wrth y llyw, cafwyd prynhawn pleserus iawn Gobeithio fod pawb wedi mwynhau y Sioe Fawr nghystadlaethau’r Urdd. Dyfarnwyd tlws yn edrych ar erddi hyfryd Rhos Issa, bwyta ac y bydd pawb yn mwynhau yr Eisteddfod Megan a Huw Edwards am y cerddor mwyaf melysion, prynu cacennau a phob math o yn Bala. nwyddau i gyd i godi arian sylweddol o £1,000 addawol i Emma Evans. tuag at Ymchwil Cancr. Anfonwyd siec o £1,300 i’r gronfa – hyn yn cynnwys arain penblwydd Ogwyn. Diolch i bawb am gefnogi. Gwellhad buan I Megan Rhos wedi iddi gael llawdriniaeth i’w phenglin yn Ysbyty Gobowen yn ddiweddar ac i Eira Berllandeg sydd wedi cael llawdriniaeth yn Amwythig. Brysiwch wella eich dwy. Cydymdeimlwn Efo Ann a Glyn Lloyd, Tynymaes wedi marwolaeth Maurice Bowen, Llanfair sef Taid Ann ac efo Margaret Herbert roedd yn ewythr iddi hi. Llongyfarchiadau i Hayley a John Tyncelyn ar enedigaeth eu trydydd merch Ella, chwaer i Grace a Ruby – wyres arall i Lynn a Norman. Clwb Cyfeillgarwch Cafwyd gwibdaith ddirgel i ‘Port Sunlight’ ger Penbedw lle cafwyd hanes y teulu ‘Lever’ ymlaen i ddociau Albert yn Lerpwl cyn troi am adre. Yn ôl y sôn roedd pawb wedi mwynhau. Diolch i Rita a Sheila am drefnu. Y wibdaith nesa a’r ola am eleni fydd i Landudno ym mis Medi. Ysgol Eleni yn fuddugol yn y mabolgampau roedd Aled Jones, Charis Sanders a Ffion Lewis. Yn cynrychioli’r tîm pêl-droed fu’n fuddugol yn nhwrnamaint Pennant roedd Holly Adams. Daeth llwyddiant ychwanegol i Holly Adams ar ôl ysgrifennu i Blue Peter yn sôn am ymdrechion yr ysgol i arbed egni. Mae Holly nawr yn berchennog balch bathodyn gwyrdd Blue Peter!
Chwilio am rywun Morris Plant Hire i godi wal? OFFER CONTRACWYR AR GAEL I’W HURIO Cysylltwch â gyda neu heb yrwyr Myrddin Jones Cyflenwyr Tywod, Graean a Cherrig Ffordd Rhydarwydd Gosodir Tarmac a Chyrbiau Dolanog Roedd y neuadd yn llawn i’r noson wobrwyo AMCANGYFRIFON AM DDIM 01938 810569 a phawb wedi mwynhau y cyflwyniad o Ffôn: 01938 820 458 ‘Midsummer Night’s Dream’. Ar ôl y perfformiad roedd cyfle i ddiolch i Mr Hosking Ffôn symudol: 07970 913 148 Cysodir ‘Plu’r Gweunydd’ gan Catrin Hughes, a Gwasg y Lolfa, Talybont sydd yn ei argraffu. 22 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 Colofn y Dysgwyr Eisteddfod - Maes D adolygu cyn mynd yn ôl i’r dosbarth, bydd y Fyddwch chi’n mynd i’r Eisteddfod eleni? Mi cwrs yma’n berffaith. Mae’n costio £8. Lois Martin-Short gewch chi groeso cynnes, paned o de a llawer Bydd amrywiaeth o gyrsiau wythnosol yn o weithgareddau diddorol ym Maes D (Pabell dechrau yn ystod yr wythnos sy’n cychwyn Cwrs Haf y Dysgwyr). Mae ’na batrwm i’r rhaglen bob 21 Medi. Cofiwch ddweud wrth unrhyw un all Daeth criw da o ddysgwyr o Bowys a thu hwnt dydd, gyda gwersi blasu am 10.00, sesiwn fod â diddordeb. Am fanylion pellach ffoniwch i Goleg Powys ar gyfer y Cwrs Haf am dri am Hanes neu Chwedlau am 11.00, Ymarfer Menna 01686 614226. Bydd manylion y diwrnod ar ddechrau mis Gorffennaf. Cafwyd Corff (Pilates, Tai Chi etc) am 12.00, siaradwyr cyrsiau i gyd ar wefan y Ganolfan gwersi tan 2.30 yn y prynhawn ac wedyn roedd am 2.00, ac Adloniant / Cerddoriaeth rhwng www.aber.ac.uk/welshforadults ’na gyfle i fwynhau gweithgareddau anffurfiol 3.00 a 5.00. Mae dau fws yn mynd o’r ardal Llwyddiant yn Aberystwyth neu wrando ar siaradwyr gwadd. Ddydd yma. Mae Canolfan Cymraeg i Oedolion yn Safodd Paul Wigmore, Nigel Wallace a Harvey Gwener daeth Bethan Gwanas gyda sleidiau trefnu bws ddydd Mawrth 4ydd. Dyma’r Morgan arholiad Defnyddio’r Gymraeg ym bywiog o’i theithiau gyda’r gyfres Ar y Lein. amserlen: Mhrifysgol Aberystwyth ym mis Mai ac mae’r Ddydd Sadwrn cawson ni sesiwn chwarae 8:30 – Ysgol Uwchradd Llanidloes tri wedi pasio gyda marciau gwych. Mae’r gemau a dydd Sul daeth Alwyn Hughes gyda 9:00 – Gorsaf Bysiau Back Lane, Y modiwl hwn yn gyflwyniad i gyrsiau gradd y chasgliad o hen greiriau a sgwrs hynod o Drenewydd brifysgol. Mae Nigel hefyd wedi pasio Modiwl ddiddorol ar yr hen ffordd Gymreig o fyw. 9:30 – Ysgol Uwchradd Y Trallwng ar Lenyddiaeth Gyfoes. Llongyfarchiadau Diolch yn fawr i Menna am wneud y trefniadau 9:50 – Ysgol Uwchradd Caereinion, Llanfair calonnog i chi i gyd. i gyd ac i bawb a gefnogodd: dysgwyr, 10:10 – Ysgol Uwchradd Llanfyllin tiwtoriaid a siaradwyr. 5:15 – Gadael Y Bala i ddod adref. Cost y bws fydd £3:00 y pen. Bydd cost mynediad i’r Eisteddfod yn ychwanegol. MEIFOD Cysylltwch â Menna Morris ar 01686 614226 neu e-bostio [email protected] Marian Craig Os dych chi eisiau cefnogi Nia Rhosier ym 01938 500440 Mhabell y Dysgwyr a hefyd gweld y seremoni Cadeirio bydd bws arall yn mynd dydd Gwener. Ffoniwch Geraint ar 01938 810439 Cydymdeimlad Cydymdeimlwn â Mrs Doris Tanner, White Diwrnod Ann Griffiths House ar farwolaeth ei brawd sef Mr Maurice Bydd Dr Rhiannon Ifans yn rhoi darlith yn Hen Bowen o Lanfair Caereinion. Gapel John Hughes, 7.00 nos Wener Awst 12. Teitl ei darlith ydy “Dylanwad y Plygain ar Sefydliad y Merched emynau Ann Griffiths.” Am fanylion pellach Noson o “Tai Chi” gafodd merched Meifod y ffoniwch Nia 01938 500631 mis yma. Daeth Chris Kinsay atom o’r Drenewydd i roi hanes a dangos y Ennill Camera! Stori Pam Lunt symudiadau. Wedyn fe wnaeth pawb ymuno Am syndod! Ym mis Mawrth gwahoddwyd â hi, rhai yn sefyll a rhai ar eu heistedd. dysgwyr gan Merched y Wawr, Llanerfyl i noson Noson ddiddorol a gwahanol. Beryl o adloniant gyda Linda Healey. Yr un noson Wilkinson a Gwyneth Morris oedd yng ngofal roedd ’na lyfrau i ddysgwyr gan Wasg Gomer o’r y swper. enw Stori Sydyn. Roedden ni’n gallu dewis un neu fwy o lyfrau ac roedd rhaid inni ysgrifennu Clwb ‘Forget Me Not teitl y llyfr ar ffurflen efo ein henwau, cyfeiriadau Aeth y Clwb ar wibdaith i Lanberis ac i fyny a rhifau ffôn. I rywun lwcus mi fyddai wobr dda i ben yr Wyddfa ar y trên ac fe fuont yn lwcus Alwyn yn esbonio sut mae dwyn eog! iawn, sef camera digidol. iawn achos roedd hi’n ddiwrnod clir iawn ar Ddydd Iau rôn i’n eistedd yn y gegin pan ganodd y copa, ac wrth gwrs roedd rhaid cael paned y ffôn. Pan godais i’r ffôn roedd llais yn siarad yn Hafod Eryri. Roedd pawb wedi mwynhau Cymraeg. Hugh Richards (y dyn oedd wedi yn fawr. trefnu’r gystadleuaeth) oedd ar y ffôn a Ysgol Meifod dywedodd mod i wedi ennill y camera. Wrth gwrs Mae wedi bod yn dymor prysur iawn yn yr rôn i’n falch iawn. Yn y diwedd mi es i i Ysgol ysgol. Mae pawb yn hapus iawn gyda Uwchradd Llanfair Caereinion ble cyflwynwyd y adroddiad yr arolwg, a gafwyd ym mis Mai. camera i mi gan Hugh Richards, pennaeth yr Yn arbennig mae’r adroddiad yn cadarnhau Adran Cymraeg, a David Evans, y prifathro. Mi ei bod wedi cyflawni y nod a chreu ysgol wnaeth Llinos Evans dynnu fy llun efo’r ddau hapus a diogel lle mae pob unigolyn yn cael athro. Efallai bydd y llun yn Plu’r Gweunydd. ei werthfawrogi. Llongyfarchiadau i’r staff i Pam Lunt gyd ac wrth gwrs y plant. Mae’r ysgol hefyd Trip i Nant Gwrtheyrn wedi derbyn anrhydedd gan Awdurdod Mae CYD yn trefnu trip i Nant Gwrtheyrn ddydd Ysgolion Iach. Sul 23 Awst. Mae’r bws yn dod o Aberystwyth Mabolgampau Brwydr y barfau - Lle mae’r darn hwn yn felly i bobl o’r ardal yma bydd rhaid ymuno â’r Aeth y plant i Ysgol y Banw i gymryd rhan mynd tybed? trip naill ai ym Machynlleth am 9.30, neu yn yn y Mabolgampau Ardal a llwyddwyd i ennill Nolgellau am 10.15. Bydd pawb yn cael cinio yn amryw o wobrwyon. Roedd cystadlu brwd y Nant a gweithgareddau iaith trwy’r prynhawn ym mabolgampau’r ysgol a’r tîm buddugol cyn cychwyn am adre’ am 6.00. Mae’n costio yn ennill cwpan Mrs Ellis Morris. £3. I gadw sedd ar y bws, ffoniwch 0800 8766975 Tripiau neu e-bostio Jaci Taylor [email protected] Fe gafodd y dosbarth iau ddiwrnod Cymraeg Lliwgar – gyda Twm bendigedig yn S@ Caer, a’r plant h~n wedi Morys cael diwrnod wrth eu bodd yn Mharc Coedwig Peidiwch ag anghofio am y noson ar idiomau a Greenwood yn y Felinheli. Roeddynt yn dywediadau gyda Twm Morys ym Machynlleth, haeddu diwrnod allan ar ôl gweithio mor galed nos Iau 3 Medi. Canolfan Hyddgen, am 7.30. drwy’r flwyddyn. Cyrsiau Mis Medi Ysgol Uwchradd Bydd Ysgol Undydd Cicio’r Cof (Rustbuster) Mae deg o ddisgyblion yn symud i ysgolion yn y Drenewydd, dydd Sadwrn 19 Medi. Os Trio cael ‘ng’ ar “Treblu Sgôr y Llythyren” uwchradd Llanfair Caereinion a Llanfyllin dych chi’n teimlo bod angen tipyn bach o eleni. Dymuniadau gorau iddynt hwy. Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009 23
90 oed dymuniad da i’r ddau. LLANFAIR l Gofal Cancr Cynhaliwyd Cyfarfod Blynyddol y gangen leol CAEREINION ar Fehefin 29. Darllenwyd y cofnodion gan yr ysgrifennydd, Viola Evans a’r daflen ariannol Ar ymweliad gan Liz Harding. Cynhelir Bore Coffi at yr achos ddydd Sadwrn, Medi 19, yn y Neuadd. Bydd y swyddogion yn aros fel ag y maent sef: Cadeirydd – Megan Roberts, Ysgrifennydd – Viola Evans, a Trysorydd – Liz Harding. Lleng Brydeinig Cafwyd swper yn y Llew Du i ddathlu’r diwrnod arbennig i goffau’r milwyr a fu farw a’u teuluoedd. Trefnwyd y noson gan y Cyrnol Glyn Jones. Undeb y Mamau Cynhaliwyd y Cyfarfod Blynyddol yn Meyrick a Dilys Watkins gyda’u plant, Mai, Nerys, gyda Mali a Chelyn ddiweddar yn Tegla. Darllenwyd y cofnodion Beryl a Dewi Braf oedd gweld Nerys Bronafon a’i merched a’r fantolen ariannol. Trefnwyd y rhaglen ar Mae’n braf cael cyfle i longyfarch Meyrick bach, Celyn a Mali, ar ymweliad â’r teulu yn gyfer y flwyddyn nesaf. Daeth y noson i ben Watkins sydd wedi cael ei ben-blwydd yn 90 Llanfair. Buont yn aros ym Mronafon am rai gydag arwerthiant gyda’r elw yn mynd at y oed. Mae Meyrick yn byw yng Nghartref wythnosau ac yn ymweld â theuluoedd mewn gronfa. Bethshan, y Drenewydd, ers rhai misoedd rhannau eraill o’r wlad ac yn Ewrop. Cafodd @ bellach ac yn cael gofal arbennig yno. Roedd G@yl Hanner Call Nerys gyfle i ganu mewn cyngerdd yn y Sioe y teulu wedi trefnu parti ar ei gyfer i ddathlu’r Llongyfarchiadau i dîm Menter Maldwyn a Frenhinol cyn iddynt droi yn ôl am eu cartref achlysur. drefnodd noson lwyddiannus iawn o ganu yn Seattle, yr Unol Daleithiau. Oherwydd na fydd y Plu yn ymddangos y mis Cymraeg yn nhafarnau’r dref ar nos Sadwrn Priodas Arian nesaf, dymunir llongyfarch Mrs Kitty Griffiths, wlyb yn ystod y mis. Cawsant gefnogaeth Dathlodd Phil a Jackie Dunsford eu Priodas Noddfa, Llangynyw hefyd a fydd yn dathlu ei wych ac roedd pawb wedi mwynhau’r noson. Arian ym mis Mehefin gyda pharti i’r teulu ar phen-blwydd yn 90 yn ystod mis Awst. Mae Gwelwyd un o staff Menter Maldwyn, sef brynhawn Sul braf yng nghaffi Rita yn Llanfair. hi mor heini a llawn direidi ag erioed, ac yn David Oliver, yn sylwebu o’r Sioe Frenhinol Cawsant ddiwrnod wrth eu bodd. aelod ffyddlon ym Moreia ac yng nghangen yn Llanelwedd yn ogystal ac yn gwneud Dathlu eu Priodas Arian hefyd fu Geraint a Merched y Wawr. Cawn fwy o hanes y dathlu’r hynny yn rhugl ac yn hyderus. Siân Davies, Pentyrch. Fel y gwelwch oddi tro nesa! Cyfarfod Gwobrwyo wrth y llun, mae’r blynyddoedd wedi bod yn Colledion Cynhaliwyd Cyfarfod Gwobrwyo blynyddol yr garedig wrth y ddau! Cydymdeimlwn â theulu y diweddar Maurice Ysgol Uwchradd nos Iau yr 2il o Orffennaf. l Bowen, Llwyn Einion a fu farw yn sydyn ar Cyflwynwyd tystysgrifau Safon Uwch a TGAU Fehefin 30. Cynhaliwyd y gwasanaeth i’r disgyblion, yn ogystal â thystysgrifau ECDL. angladdol yn Eglwys y Santes Fair ac i ddilyn Cyflwynwyd y disgyblion gan y Prifathro, Mr yn yr Amlosgfa yn Amwythig. David Evans, a Chadeirydd y Llywodraethwyr, Cofiwn hefyd am deulu Dr Pettit a fu farw ym Mrs Myfanwy Alexander a gyflwynodd y Milan. tystysgrifau a’r gwobrau arbennig iddynt. Brawychwyd trigolion yr ardal hefyd pan Roedd y disgyblion a oedd wedi gadael yr glywyd am y wraig a fu farw pan losgwyd ei ysgol yn falch o’r cyfle i ddod at ei gilydd char yng Nghoed y Deri. unwaith eto. Graddio Llongyfarchiadau i Alice Whalley, Beech Grove sydd wedi ennill gradd Dosbarth Cyntaf yn y neu unrhyw Gyfraith o Brifysgol Nottingham. waith tractor Y Gymanfa Ganu unrhyw ardal Ar y dydd Sul cyntaf ym mis Gorffennaf eleni eto cynhaliwyd Cymanfa Ganu’r Methodistiaid ym Moreia. Ysgol Sul Llanfair oedd yn agor Cysylltwch ag cyfarfod y prynhawn a llwyddodd yr arweinyddes, Mrs Iona Jones, Llansilin, i gael Ifan, pawb i gyd-ganu emynau’r Detholiad gydag Penyffordd, asbri. Yn ystod cyfarfod y nos canwyd unawd TORRI SILWAIR / GWAIR gan Emyr Davies. CONTRACTIO AMAETHYDDOLLlanfihangel Dringo’r Wyddfa Ffair yr Orthopaedig 07891 776421 neu 01691 648398 Mae ambell un ohonom wedi meddwl y Ni chynhaliwyd stondin yn y ffair yng byddem yn hoffi dringo i ben yr Wyddfa eleni Ngobowen eleni ond codwyd arian yn lleol trwy ar ôl gweld lluniau’r caffi newydd, Hafod Eryri, werthu raffl. Enillwyr y Raffl a dynnwyd ar John Jones ar y teledu, ond ychydig ohonom mae’n si@r Fehefin 26 oedd: Robb Wood, Evie Davies, Maesllymystyn a fydd yn gwneud y daith. Ond dyna a wnaeth Edith Evans, Gwyn James a Ffion O’Brien. Buddug Owen, Bryn Dedwydd! Mae Buddug Anfonwyd siec am £600 i’r ysbyty. yn arweinydd teithiau cerdded Merched y Ymddeoliadau Contractwr Amaethyddol Wawr ac yn gobeithio y bydd yr aelodau yn Dymunwn ymddeoliad hapus i Jenny Gwaith tractor yn cynnwys barod i ailddechrau ei dilyn ym mis Medi. Bracegirdle sydd wedi bod yn athrawes yn yr Peiriant hel cerrig Brysiwch wella Ysgol Uwchradd ers canol yr wythdegau. a Dyna yw ein dymuniad i Tom Morris, Roedd yn aelod o staff yr Adran Saesneg ac Pheiriannau i chwalu a Newlands, sydd wedi bod yn cael profion yn yn bennaeth blwyddyn. Mae Harry Jones, hel gwair/silwair yr ysbyty ac i bawb arall sydd wedi bod yn Pennaeth Dylunio a Thechnoleg, yn ymddeol Ffôn: 01938 820231 dioddef ac yn treulio cyfnod mewn ysbyty. hefyd ar ôl gyrfa hir yn Ysgol Caereinion. Pob Ffôn symudol: 07968 348624 24 Plu’r Gweunydd, Awst/Medi 2009
Newyddion o’r Adran Addysg Gorfforol Pencapwyr Athletau eto! Bu’r timau athletau yn llwyddiannus unwaith eto wrth i dim fechgyn bl 9 a 10 godi Cwpan y Sir yng nghystadleuaeth NASUWT Powys. Daeth timau’r merched yn agos iawn i’r brig wrth i dimau bl 7a8 ac 9a10 gasglu gwobr yr ail safle. O ganlyniad, aeth y tri thim ymlaen i gynrychioli Powys yng ngystadleuaeth Cwpan a Phlat Cymru yn Aberhonddu a gynhaliwyd ar ddechrau’r mis. Roedd y gystadleuaeth yn gryf iawn wrth i’r timau gystadlu yn erbyn y ddwy ysgol orau o bob Sir dros Gymru. Ar ôl wythnosau o ymarfer ar gyfer y gystadleuaeth fawr, roedd tim merched bl 9 a 10 yn anlwcus iawn i ddod yn drydydd gan mai dim ond un pwynt tu ôl i Ysgol Llanishen Caerdydd ac Ysgol Syr Thomas Picton, Dyfed yr oeddyn nhw. Cafodd y merched iau (bl 7a8) y 5ed safle. Roedd nifer o berfformiadau gwych yn Chwaraewyr Tenis - Sam a David Thorpe , Siony a Gemma Rudd, ystod y diwrnod ond rhaid sôn yn enwedig am Toby Astley-Evans a Ben Jones berfformiad Catrin Thomas a dorrodd record flwyddyn: 200m gyda amser o 26.6eiliad yn adran y Sara Rudd- 800m Bl7- Ffion Barnett a Elliot Davies merched canol. Mae hi hefyd yn dal record Siony Rudd- Clwydi 300m Bl 8- Sara Rudd a Thomas Astbury 200m i’r merched iau o 26.8eiliad. Catherine Bennett- Pwys Hywel Bennett- 1500m Steeplechase Bl 9- Catrin Thomas a Freddy Battrick-Watkin Athletau’r Sir Dylan Quinn- Naid Uchel Bl10- Siony Rudd a Tomos Martin Casglwyd nifer o fedalau ym Mhencampwriaethau Athletau Powys y Tenis Noson Wobrwyo Cafodd y disgyblion canlynol eu cydnabod am flwyddyn hon. Llongyfarchiadau i’r athletwyr Llongyfarchadau i Toby Astley-Evans a Ben eu cyflawniadau ym myd chwaraeon dros y a gafodd eu dewis i gynrychioli Powys yn Jones a enillodd dwrnamaint dwbls Tenis flwyddyn wrth gasglu’r cwpanau canlynol: erbyn athletwyr gorau Cymru ym Gogledd Powys! Ac hefyd i Siony a Gemma Cwpan John Ellis - Ross Frame Mhencawpriaethau Atheltau Ysgolion Cymru Rudd a Sam a David Thorpe a lwyddodd i Victrix Ludorum- Catherine Bennett yng Nghaerdydd. Enillodd Catrin Thomas y ennill medalau arian yn eu cystadlaethau nhw. Cwpan Bethan Williams- Catrin Thomas fedal aur yn y 200m! Mabolgampau Cwpan Pêl-droed- Steffan Harri Catrin Thomas- 100m, (4ydd) 200m (2il), Ras Ar ol wythnos o gystadlu ym Mabolgampau’r a Kieron Mills-Evans Cyfnewid Ysgol, gwelwyd y disgyblion canlynol yn cael Megan Varley- Gwaywffon eu coroni fel Victrix a Victor Ludorum y Bethan Rogers- Disgen CYSTADLEUAETH PEL-DROED RHWNG Y MORWYNION FFRENGIG A’R COGYDDION NOETH! Nos Wener, Gorffennaf 24ain
Cynhaliwyd gêm bêl-droed rhwng ‘Morynion Ffrengig’ Meifod a ‘Cogyddion Noeth’ y Banw ar gae pêl-droed y Morfa, Llangadfan yn ddiweddar. Clywais un wraig briod barchus o Langadfan yn cwyno nad oedd y ‘Cogyddion’ E J yn ddigon ‘noeth’ ond er hynny dw i’n credu i TEILIO bawb fwynhau y chwarae cystadleuol rhwng y ddau dîm. Roedd y bechgyn yn chwarae mewn Teils llawr a waliau Ceginoedd ac ystafelloedd ymolchi welingtons er mwyn rhoi ychydig o fantais i’r Gwasanaeth cyfeillgar Amcangyfrif am ddim. merched, ond chwarae teg roedd y merched yn dangos cryn dipyn o sgil a phenderfyniad ar y Galwch Endaf: 01686 622741 bêl. Y sgôr derfynol oedd 5-4 i’r bechgyn. neu 0781 735 2929