Karol Samsel

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Karol Samsel MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA CYPRIAN KAMIL NORWID WCZORAJ I DZIŚ. W DWUSETLECIE URODZIN. POETY – EMIGRANTA. INTERNATIONAL ACADEMIC CONFERENCE CYPRIAN NORWID: YESTERDAY AND TODAY. .ON THE BICENTENARY OF THE BIRTH. OF THE POET - EMIGRANT. POLISH UNIVERSITY ABROAD OF THE NAME OF IGNACY JAN PADEREWSKI (PUNO) 10 –11.04.LONDON 2021 2 Pierwszy dzien konferencyjny / First Conference Day 10.04.2021 . WYKŁAD INAUGURACYJNY / INAUGURAL LECTURE. Prof. dr hab. Kazimierz Braun, The University at Buffalo, State University of New York, Instytut Naukowy im. Oskara Haleckiego w Kanadzie Norwid wczoraj i dziś / Norwid Yesterday and Today Słowa kluczowe : Norwid, naród, sztuka, prawda Key words : Norwid, nation, art, truth Abstrakt Cyprian Norwid (1821-1883) wcześnie rozpoczął błyskotliwą karierę literacką, by w następnych latach stworzyć arcydzieła. Jego twórczość nie została jednak za jego życia doceniona, wiele utworów nie zostało opublikowanych. „Wczoraj” nie zajął właściwego miejsca w polskiej literaturze, w polskiej kulturze. Dopiero w około ćwierć wieku po śmierci poety zaczęto jego dzieła odszukiwać i wydawać. Niektóre dochowały się tylko znacznie uszkodzone. Norwid stopniowo ogromniał. Badali jego twórczość wielcy uczeni, wprowadzali jego dramaty na sceny znakomici inscenizatorzy, podążali jego śladem najwybitniejsi poeci. Ogłuszony – z czasem – otaczającym go milczeniem, Norwid zwracał się często jakby ponad głowami niechętnych wydawców, nieuważnych czytelników, niewrażliwych adresatów jego listów 3 wprost do narodu i do następnych pokoleń. „Dzisiaj” zwraca się w ten sposób do nas. W świecie współczesnym zagadnienie narodu stoi w centrum wielu ważnych procesów. Samo istnienie państw narodowych jest kwestionowane, znajdują się równocześnie ich obrońcy. Norwid uważał naród za wielką wartość. Uznawał naród za „obywatela” i za „dzieło miłości”. Pisał o „narodowej sztuce”, „narodowej oryginalności”, „narodowej pracy”. Wiele nurtów i wiele dzieł zdaje się objawiać dziś głęboką degenerację współczesnej sztuki. Norwid w swych wypowiedziach kreślił wizję sztuki, która pomaga człowiekowi wstępować do nieba. Mówił o potrzebie uprawiania takiej sztuki, którą za swoją uznaliby aniołowie – tak wyrażał się w Promethidionie. W dramacie Aktor dał natomiast fundamentalną definicję teatru: „Teatr ile wiemy – jest atrium spraw niebieskich.” Zwracając się do swych „późnych wnuków”, a więc do nas, dzisiaj, Norwid głosi, że prawda – jej rozumienie i praktykowanie – jest fundamentem godnego życia człowieka, podstawą właściwego kształtowania stosunków społecznych. Zagadnieniu prawdy Norwid poświęcił wiele utworów, w tym cały dramat Za kulisami. Warto wracać do Norwida, po – jakże aktualnie brzmiące – jego uwagi, analizy, postulaty. Po piękno jego poezji. Po mądrość jego myśli. To nasz „wielki, zbiorowy obowiązek”, jakby on powiedział. Twórczy wkład Norwida w polską kulturę jest bowiem ogromny, a na wielu polach decydujący. Dwusetlecie jego urodzin stwarza okazję przypomnienia tego wielkiego twórcy i korzystania z jego dzieła. **************************************** Abstract Cyprian Norwid (1821-1883) early began a brilliant literary carrier. In the ensuing years he created masterpieces. However, his works were not appreciated during his lifetime. Several of his writings were not published. “Yesterday” he did not receive an important place in the Polish literature and cultural life. Only about a quarter of a century after his death his works commenced to be found and published. Some of them survived only severely damaged. His significance steadily grew. Prominent scholars studied Norwid’s works. Outstanding theatre artists produced his plays. Best poets followed his ways. 4 Surrounded by a deafening silence Norwid often spoke—as over the heads of the reluctant publishers, inattentive readers, and insensitive recipients of his letters—directly to the nation and to the next generations. “Today” he addresses us. In the contemporary world the notion of nation occupies the center of many processes. The very existence of national states is being undermined, while it has, at the same time, many defenders. Norwid considered the nation a great value. He thought that the nation is “a citizen” and “a work of love”. He wrote about “the national art”, “the national originality” or “the national labor”. Several styles and works seem to reveal a profound degeneration of contemporary art. Norwid wrote that art should help people to ascent to heaven; that there is a need to create an art which the angels would consider their own—he wrote about this in the poem Promethidion. In a drama The Actor he gave the fundamental definition of theatre: “Theatre, as far we know, is the atrium of heaven.” Addressing his “late grandchildren”, thus speaking today to us, Norwid proclaimed that the truth, its meaning and its observance in life, is a foundation of a decent human life and a base for social life’s proper structuring. He wrote about the notion of truth in many works, among others he devoted to it the whole drama, Behind the Wings. It is worthwhile to return to Norwid for his observations, analyses, and postulates; for the beauty of his poetry; for the wisdom of his thought. This is our “great, common duty”, as he would have said. The creative contribution of Norwid to the Polish culture is enormous, in many fields—decisive. The two hundred’s anniversary of his birth provides an ample opportunity for recalling this great artist and for using his oeuvre in our contemporary works and actions. 5 Sesja / Session I. Prof. dr hab. Michał Masłowski, Université Paris-Sorbonne Lekcja Norwida / Norwid Lesson Słowa kluczowe: Norwid, refleksja społeczna, uniwersalizm etyczny Key words: Norwid, social reflection, ethical universalism Abstrakt Norwid tworzył w okresie późnego romantyzmu i wczesnego kapitalizmu – był współczesnym Proudhona i Marksa w okresie rodzącego się socjalizmu i nowego rozumienia chrześcijaństwa. Przeciwstawiał się krwawym rewolucjom i mesjanizmowi martyrologicznemu, ale głosił rodzaj mesjanizmu pracy i dojrzewania do mądrości. Został w XX wieku inspiratorem pierwszej „Solidarności” lat 1980-1981 m.in. dzięki swym myślom rozwiniętych przez Tischnera i Jana Pawła II. Ideał „samoograniczającej się rewolucji” wówczas wcielony stał się nowym paradygmatem przemian dziejowych – po dwustu latach panowania krwawego modelu rewolucji francuskiej. Zaś lekcja Norwida jest dzisiaj ideałem dążenia do integralności osobowej i religijnego uniwersalizmu etycznego. **************************************** Abstract Norwid wrote in the period of late Romanticism and early capitalism - he was a contemporary of both Proudhon and Marx in the period of nascent socialism and a new understanding of Christianity. He opposed bloody revolutions and martyrological messianism, but preached a kind of messianism of work and maturation into wisdom. In the 20th century he become the inspiration behind the initial of the first "Solidarity" movement in 1980-1981, partly due to the fact that Tischner and John Paul II had developed his ideas. The ideal of "self-limiting revolution" embodied then became the new paradigm of historical change - after two hundred years of the reign of the bloody model of the French Revolution. And Norwid's lesson today is the ideal of striving for personal integrity and religious ethical universalism. 6 Prof. dr hab. Wiesław Rzońca, Uniwersytet Warszawski Norwid – nowoczesny Europejczyk, który wyemigrował z romantyzmu / Norwid – the modern European who emigrated from the Romantici sm Słowa kluczowe : Romantyzm, emigracja, premodernizm, nowoczesność, dialog kulturowy Key words : Romanticism, emigration, pre-modernism, modernity, cultural dialogue Abstrakt W przeciągu 120 lat recepcji dzieła i osoby Cypriana Norwida w dużej mierze oswoiliśmy się już z fenomenem tego pisarza: wyemigrował do Włoch, aby doskonalić się w sztuce rzeźbiarskiej. Następnie przez podróżnicze epizody (amerykański i angielski) postanowił osiedlić się we Francji. W Paryżu wszechstronnie włączył się w życie polskiej emigracji, której przyświecały ideały romantyzmu. Jednak kontakt z francuskim parnasistami, z prerafaelityzmem angielskim i niemieckim stowarzyszeniem „Nazaretanie”, spowodował, że poeta przeobraził się w nowoczesnego Europejczyka, w którego twórczości mocno zaznaczył się czynnik komparatystyczny. Norwida realizacja dialogu literackiego zapowiedziała znane nam dziś zjawisko intertekstualności. Natomiast model antropologiczny poety to ironista (podobny do ironisty Richarda Rorty'ego), który surowo osądza cywilizację europejską i przeciwstawia ją wartościom premodernistycznego symbolizmu, mianowicie „poezji i dobroci”. Porzucając zatem romantyczny idiom narodu i jego niepowtarzalnej (mesjanistycznej) kultury, Norwid doszedł do pojęcia nowoczesnego Europejczyka, dla którego domeną jest kulturowy dialog, zaś uniwersalnym medium – także medium z zakresu wartości – są piękno i sztuka. **************************************** Abstract During the 120 years of reception of the work and the person of Cyprian Norwid, to a large extent we have become accustomed to the phenomenon of the writer: he emigrated to Italy to improve himself in the art of sculpture. Then due to his 7 various travel episodes (in America and England), he decided to settle down in France. In Paris he became comprehensively involved in the life of Polish Emigration, which was guided by the ideals of Romanticism. However, the contact with French Parnassians, English Pre-Raphaelitism and the German association “Nazareth” caused a poet’s
Recommended publications
  • Prezydenci III Rzeczypospolitej Presidents of the Third Republic Of
    Paweł Malendowicz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile Marek Chudy Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile Prezydenci III Rzeczypospolitej Presidents of the Third Republic of Poland Słowa kluczowe: prezydent, głowa państwa, system polityczny Key words: president, head of state, political system Streszczenie: Przedmiotem rozdziału jest życie prywatne i zawodowe oraz aktywność polityczna prezydentów polskich od 1989 roku: Wojciecha Jaruzelskiego, Lecha Wałęsy, Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Kaczyńskiego i Bronisława Komorowskiego. Autorzy wyjaśniają zawiłości i kontrowersje kolejnych prezydentur, a także teoretyczne, prawne i historyczne podstawy funkcjonowania instytucji prezydenta w Polsce od 1989 roku. Abstract: The topics of this chapter are: the private life, the professional life and the political career of Polish presidents: Wojciech Jaruzelski, Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski. The authors will explain the complexities and controversies connected with the terms in office of the aforementio­ ned presidents. Furthermore, the authors will also explain the theoretical, legal and historical basis for the functioning of the institution of president in Poland since 1989. Instytucja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej została wprowadzona Konstytucją z dnia 17 marca 1921 roku. Do tego czasu, od 22 listopada 1918 roku, funkcję głowy państwa sprawował początkowo Tymczasowy Naczelnik Państwa, a następnie od 20 lutego 1919 roku Naczelnik Państwa - Józef Piłsudski. Piastował on ten urząd także po wejściu w życie Konstytucji mar­ cowej - do czasu wyboru pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej. W dniu 9 grudnia 1922 roku prezydentem został wybrany Gabriel Narutowicz, który zginął w zamachu w dniu 16 grudnia 1922 roku. 20 grudnia Zgromadzenie Narodowe wybrało kolejnego prezydenta.
    [Show full text]
  • Lidia Ciołkoszowa
    LIDIA CIOŁKOSZOWA SPOJRZENIE WSTECZ Rozmowy przeprowadził Andrzej Friszke ÉDITIONS DU DIALOGUE SOCIÉTÉ D’ÉDITIONS INTERNATIONALES PARIS 1995 Okładka: WITOLD URBANOWICZ Indeks nazwisk: KRZYSZTOF RUTKOWSKI ISBN 2-85316-071-8 ISSN 1158-5412 © 1995 by Éditions du Dialogue: 25, rue Surcouf, 75007 Paris WPROWADZENIE Panią Lidię Ciołkoszową poznałem w 1984 roku, kie­ dy po raz pierwszy przyjechałem do Londynu. Ktoś, kto interesował się najnowszą historią Polski, a szczególnie dziejami PPS i powojennej emigracji, nie mógł nie znać jej nazwiska. Zatem jesienią 1984 roku wszedłem po raz pierwszy na pięterko domu w dzielnicy Putney do skrom­ nego, ale przytulnego mieszkania wypełnionego regałami z tysiącami książek. Drobna, uśmiechnięta gospodyni domu od razu podbijała przybysza serdecz­ nością, ciepłem, bezpośredniością. Wypytywała o wy­ darzenia związane z ruchem opozycyjnym w kraju, w czym zresztą wykazywała znakomitą orientację, ale tez łatwo dawała się skłonić do wspomnień. W każdej roz­ mowie przypominała zdarzenia i ludzi z Polski przedwo­ jennej, z emigracji wojennej i długich lat wychodźstwa. Jej opowieść była zawsze pełna anegdot, które bawiły słuchacza, a jednocześnie tworzyły zwięzłe charakterys­ tyki ludzi i szkicowały klimat epoki. Pani Lidia była wtedy - i pozostaje nadal - jedną z centralnych postaci polskiego Londynu. Jest obdarza­ na powszechną sympatią i poważaniem. Niezależnie od podziałów politycznych i pokoleniowych wszyscy - bądź prawie wszyscy - widzą w niej jednego z seniorów pol­ skiej emigracji. Lidia Ciołkoszowa często mówi, że jej popularność i pozycja w polskim Londynie jest odbiciem pozycji nieżyjącego męża Adama Ciołkosza. Z pewnością jest w tym cząstka prawdy. Adam Ciołkosz - wybitny działacz PPS i publicysta, poseł, więzień brzeski, w latach wojny członek Rady Narodowej, niełatwy przeciwnik polityki Sikorskiego i Mikołajczyka, a po wojnie jeden Z najbardziej czynnych polityków emigracyjnych - był 11 WPROWADZENIE jednym z liderów wychodźstwa.
    [Show full text]
  • Grzegorz Maroń1 Instytucja Przysięgi Prezydenta W Polskim
    Grzegorz Maroń1 Instytucja przysięgi prezydenta w polskim porządku prawnym Przysięga prezydenta to składane w urzędowo przepisanej treści, a niekiedy także i formie, uroczyste i publiczne zobowiązanie się nowo wybranej głowy państwa do należytego pełnienia obejmowanego urzędu z poszanowaniem prawa, na czele z konstytucją, dla dobra reprezentowanej ojczyzny oraz po- myślności jej obywateli2. Przedmiotowa przysięga to rodzaj przysięgi politycznej3. Jest ona zarazem przysięgą promissoryjną, tzn. osoba zaprzysiężana zapewnia o dotrzymaniu pro futuro zaciąganych zobowiązań. Inny charakter posiada natomiast przy- sięga assertoryjna, składana przykładowo przez świadka w toku postępowa- nia sądowego, mająca dać pewność co do pewnych zaistniałych już faktów komunikowanych następnie przez osobę, od której odebrano przysięgę4. 1 Autor jest adiunktem w Zakładzie Teorii Prawa i Doktryn Polityczno-Prawnych Wy- działu Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2 Dla P. Sarneckiego przysięga funkcjonariusza państwowego „jest publicznie uczynio- nym, uroczystym zobowiązaniem się do spełniania zadań obejmowanego urzędu i ewentual- nie, dodatkowo, do kierowania się przy tym pewnymi szczególnymi zasadami”. P. Sarnecki, Komentarz do art. 130, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. K. Dzia- łocha, L. Garlicki, Warszawa 1999, s. 65. Zob. też W. Skrzydło, Przysięga, [hasło w:] idem, Leksykon wiedzy o państwie i konstytucji, Warszawa 2000, s. 144. 3 „Przysięgą polityczną nazywamy przysięgę składaną przez osoby, które z mocy pra- wa publicznego pełnią funkcje państwowe i w formie przysięgi wzmacniają swe zobowiąza- nia z tytułu funkcji”. K. Grzybowski, Ustrój Polski Współczesnej 1944–1948, Kraków 1948, s. 159. Zob. J.Y. Piboubes, Le Serment politique en France, 1789–1870, Lille 2005; P. Prodi, Das Sakrament der Herrschaft: der politische Eid in der Verfassungsgeschichte des Okzidents, Ber- lin 1997; T.
    [Show full text]
  • En Pologne – Coopération Avec Le CNRS
    vol. Varsovie-Paris 2012 14 Académie Polonaise des Sciences Pałac Kultury i Nauki 00-901 Warszawa Académie Polonaise des Sciences Centre Scientifique à Paris 74, rue Lauriston 75116 Paris Tél. +33 (0)1 56 90 18 34, fax +33 (0)1 47 55 46 97 e-mail : [email protected] Directeur : Jerzy Pielaszek Comité de rédaction : Dorota Chłanda, Piotr Daszkiewicz, Jean Delaperrière, Arnaud Hurel, Kinga Łężniak-Bellec, Jerzy Pielaszek, Bartłomiej Szmoniewski Couverture : Izabela Agnieszka Tracz Crédit de photos : Jacques Comolet-Tirman, Andrzej Ćwiek, Vincent Gaudillat, Philippe Gourdain, Jean-Christophe de Massary, Jean-Philippe Siblet, Audrey Savouré-Soubelet, Jakub Śliwa, Filip Taterka, Musée Maria Skłodowska-Curie à Varsovie, étudiants du Faculté d’Architecture de l’Ecole Polytechnique de Łódź Impression : Stämpfli Polska, Varsovie Édité par : Polska Akademia Nauk ISSN 1641-8697 TABLE DES MatIÈRES Avant – propos ................................................................................... 7 CALENDRIER 2011 ........................................................................ 10 La célébration polono-française du 100e anniversaire du Prix Nobel de Chimie de Maria Skłodowska-Curie ............... 20 RECHERCHES ET ENSEIGNEMENT ........................................... 24 Claudine Kieda Un exemple de la coopération franco-polonaise en biologie : la coopération dans la recherche contre le cancer ........................ 24 J. Bardowski, R. Gromadka, J. Rytka, W. Zagórski Le fondement du développement de la génomique en Pologne –
    [Show full text]
  • Polska Emigracja Polityczna. Działalność Rządu Na Uchodźstwie
    Polska emigracja polityczna. Działalność rządu na uchodźstwie Wprowadzenie Przeczytaj Schemat interaktywny Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: List polskich działaczy emigracyjnych do księdza kardynała Stefana Wyszyńskiego informujący o sytuacji Polaków na uchodźstwie. Paryż, 29 listopada 1965 r., [w:] Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1956-1989, t. VI, część I, wybór A. Kosecki, J. R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2004. 5 lipca 1945, Londyn. Komunikat Ministerstwa Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii o powołaniu „Interim Treasury Commiee for Polish Quesons”, [w:] A., J. R. Szaflik, R., Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1945–1956, t. 5, oprac. A. Koseski, J.R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2003. Akt politycznego zjednoczenia emigracji, [w:] Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1956–1989, t. 6, cz. 1, oprac. A. Koseski, J.R. Szaflik, R. Turkowski, Pułtusk 2004. Oświadczenie Polskiego Narodowego Komitetu Demokratycznego w sprawie tzw. handlarzy śmierci, [w:] Buczek Roman, Stanisław Mikołajczyk, t. 2, Toronto 1996. Kaczmarek Ryszard, Historia Polski 1914–1989, Warszawa 2010. Polska emigracja polityczna. Działalność rządu na uchodźstwie Rząd Stanisława Mikołajczyka, rok 1944. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Władze polskie na emigracji zostały powołane po klęsce wrześniowej na mocy Konstytucji kwietniowej z 1935 r. Prezydent i rząd emigracyjny mieli działać w oparciu o zasadę legalizmu, a ciągłość przedwojennych władz państwa polskiego miała być zapewniona w zgodzie z zapisami konstytucyjnymi. Jednak 28 czerwca 1945 r. w Polsce powstał Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Został on utworzony na mocy uzgodnień jałtańskich. TRJN był zdominowany przez komunistów, a udział ministrów spoza Polskiej Partii Robotniczej i jej sojuszników był tylko symboliczny.
    [Show full text]
  • 106 Tadeusz Wolsza Po 1945 R
    DZIEJE NAJNOWSZE, ROCZNIK XLII — 2010,4 PL ISSN 0419-8824 PRZEGLĄD BADAŃ Tadeusz Wolsza Warszawa Rząd bez władzy? Uwagi na temat działalności rządu RP na obczyźnie w latach 1939-1989. Przegląd i postulaty badawcze Czy rząd RP na obczyźnie od łipca 1945 r. był rządem bez władzy i bez wpływy na bieżące wydarzenia polityczne oraz losy Polaków w kraju oraz tych, którzy pozostali po­ za granicami Polski, rozproszeni wręcz po całym świecie? Aby udzielić odpowiedzi na tak postawione pytanie, należy moim zdaniem bliżej przyjrzeć się działalności emigracyjnych gabinetów również do 1945 r. Rząd RP na obczyźnie, który działalność rozpoczął na ziemi francuskiej w ostatnich dniach września 1939 r., uznaniem wielkich mocarstw cieszył się do lipca 1945 r. Wyjątek stanowił w tym wypadku Związek Sowiecki, który stosunki dyplomatyczne zerwał tuż po nagłośnieniu przez Niemców zbrodni katyńskiej na wiosnę 1943 r. W latach II wojny światowej, do 1944 r., rząd RP pozbawiony jeszcze komunistycznej konkurencji wypełniał wszystkie możliwe zadania, które wynikały z prowadzenia przez Polskę wojny z Trzecią Rzeszą, okupacji kraju — przez Niemców i Sowietów, konspiracyjnej działalności Polskiego Państwa Podziemnego i jego ramienia zbrojnego Armii Krajowej, przygotowujących powsta­ nie powszechne (zwróciłbym tu uwagę na dorobek Marka Ney-Krwawicza, w tym na pra­ cę: Powstanie powszechne w koncepcjach i pracach Sztabu Naczelnego Wodza i Komendy Głównej Armii Krajowej, Warszawa 1999). Władze RP na obczyźnie troszczyły się o losy Polaków przebywających na emigracji. Podnosiły również problemy ludzi wywiezionych na roboty do Niemiec, deportowanych w głąb Związku Sowieckiego, uwięzionych w obo­ zach koncentracyjnych, obozach zagłady i w łagrach. Działalność władz RP na obczyźnie odnosiła się również do spraw podstawowych związanych z życiem codziennym, zarówno na Wyspach Brytyjskich, jak i w innych zakątkach świata, do których wojenne losy rzuciły Polaków.
    [Show full text]
  • Materiał Pomocniczy Do Quizu Wiedzy O Niepodległości Polski Mieszko I To
    Materiał pomocniczy do Quizu wiedzy o Niepodległości Polski Mieszko I to historyczny pierwszy władca Polan, uważany zarazem za faktycznego twórcę państwowości polskiej. Kontynuował politykę swojego ojca i dziadka, którzy jako władcy pogańskiego księstwa znajdującego się na terenach obecnej Wielkopolski, poprzez sojusze lub siłę militarną podporządkowali sobie Kujawy oraz prawdopodobnie Pomorze Wschodnie i Mazowsze. Przez większość okresu swojego panowania toczył walki o Pomorze Zachodnie, zajmując je po rzekę Odrę. W ostatnich latach życia przystąpił także do wojny z Czechami, zdobywając Śląsk i prawdopodobnie Małopolskę. Poprzez ślub w 965 roku z Dobrawą Przemyślidką, księżną czeską i przyjęcie chrztu w 966 roku Mieszko włączył swoje państwo w zachodni krąg kultury chrześcijańskiej. Oprócz podbojów duże znaczenie dla przyszłości księstwa Polan miały także jego reformy wewnętrzne, mające na celu rozbudowę i usprawnienie państwa. Według relacji Anonima zwanego Gallem przed ślubem z Dobrawą Mieszko miał 7 żon, które musiał odprawić ostatecznie po przyjęciu chrztu. Nie wiadomo, ile miał dzieci z tych związków. Jeszcze przed chrztem Mieszko zawarł małżeństwo z Dobrawą. Miał z nią syna Bolesława I Chrobrego i córkę Świętosławę, przyszłą żonę Swena Widłobrodego i matkę Knuta Wielkiego. Pojawiła się hipoteza, że miał jeszcze jedną córkę wydaną za księcia pomorskiego (byłaby to córka którejś z pogańskich żon lub Dobrawy). Ze swoją drugą żoną, Odą Dytrykówną, córką Dytryka (Teodoryka), margrabiego Marchii Północnej miał trzech synów: Mieszka, Świętopełka i Lamberta. Władzę w kraju ostatecznie przejął najstarszy syn Bolesław, natomiast jego przyrodni bracia i macocha zostali wygnani. Pierwszym w historii Państwa Polskiego Królem był Bolesław Chrobry. Był synem Mieszka I, księcia Polski i Dobrawy, czeskiej księżniczki. Objął rządy w 992, wypędzając krótko potem swoją macochę Odę i przyrodnich braci.
    [Show full text]
  • Kurier Zamkowy Nr 8
    ODESZLI… W ZWIĄŻKU Z KATASTROFĄ LOTNICZĄ W DNIU 10 KWIETNIA 2010 ROKU ORAZ TRAGICZNĄ ŚMIERCIĄ LECHA KACZYŃSKIEGO PREZYDENTA RP MARII KACZYŃSKIEJ PIERWSZEJ DAMY RP A TAKŻE WSZYSTKICH CZŁONKÓW DELEGACJI UDAJĄCEJ SIĘ DO KATYNIA WYRAZY NAJGŁĘBSZEGO WSPÓŁCZUCIA ORAZ ŻALU RODZINOM SKŁADAJĄ Dyrekcja, nauczyciele, pracownicy administracji i obsłuugi oraz młodzież Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Marii Dąbrowskiej w Sieradzu Wiadomość o śmierci Pana Prezydenta, Jego Żony oraz wszystkich osób, które rankiem 10 kwietnia poleciały na uroczystości do Katynia została przyjęta z głębokim smutkiem przez całą społeczność szkolną. Tragiczne wydarzenie było rozpamiętywane na lekcjach wychowawczych we wszystkich klasach. We wtorek 13 IV o godz. 1000 uczniowie klasy 1L pod opieką p. prof. Z. Kołodzieja, wraz z młodzieżąż innych szkół ponadgimnazjalnych, w sieradzkiej farze uczestniczyli w uroczystej mszy świętej, natomiast w środę młodzież naszej szkoły wzięła udział w dwóch spotkaniach modlitewnych, których inicjatorami byli pracujący w szkole katecheci. Tragicznym wydarzeniom, które miały miejsce na lotnisku pod Smoleńskiem poświęcona została także wystawa okolicznościowa, którą przygotowały p. prof. M. Kwiatusińska, K. Laszczyk i K. Pastusiak. 2 „Kurier Zamkowy” nr 8/2009/2010 PREZYDENCI RP PREZYDENCI RP NA UCHODŹSTWIE 9-16 XII 1922 Gabriel Narutowicz 1922-1926 Stanisław Wojciechowski do 1947 Władysław Raczkiewicz 1926-1939 Ignacy Mościcki 1947-1972 August Zaleski 1947-1952 Bolesław Bierut 1972-1979 Stanisław Ostrowski 1989-1990 Wojciech Jaruzelski 1979-1986 Edward Raczyński 1990-1995 Lech Wałęsa 1986-1989 Kazimierz Sabbat 1995-2005 Aleksander Kwaśniewski 1989-10 IV 2010 Ryszard Kaczorowski 2005-10 IV 2010 Lech Kaczyński REFLEKSJE NAUCZYCIELI Poranek 10 kwietnia 2010 roku pozostanie Krótki tekst o rozdwojeniu jaźni bardzo ważną datą w historii naszej Ojczyzny.
    [Show full text]
  • Prezydenci RP Na Uchodźstwie Wobec Obchodów Świąt Narodowych
    Dzieje Najnowsze, Rocznik LI – 2019, 2 PL ISSN 0419–8824 STUDIA I ARTYKUŁ Y Jacek Piotrowski https://orcid.org/0000-0001-5227-9945 Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego Prezydenci RP na uchodźstwie wobec obchodów świąt narodowych Abstrakt: Celem jest zaprezentowanie stosunku prezydentów RP na uchodźstwie do obcho- dów świąt narodowych, jak rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 r. czy odzyskania niepodległości 11 XI 1918 r. Autor podsumował cele oraz sposoby świętowania przez głowy państwa w latach 1939–1990. Uwzględnione zostały medialne echa tych poczynań. W efekcie udało się uchwycić specyfi kę obchodów w kolejnych kadencjach. Autor stawia tezę o istotnym ich znaczeniu nie tylko dla podtrzymania polskości na obczyźnie, ale także dla gry politycznej w wymiarze wewnętrznym i na arenie międzynarodowej. S ł owa kluczowe: uchodźstwo niepodległościowe, prezydenci RP na uchodźstwie, święta na- rodowe 3 V i 11 XI, obchody świąt narodowych, orędzia prezydenckie. Abstract: The aim of the study is to present the attitude of the Polish presidents in exile to the celebration of national holidays, such as the anniversary of the Constitution of 3 May 1791, or Regaining Independence on 11 November 1918. The author summarises the goals and ways of celebrating these occasions by Polish heads of state in 1939–1990, with taking into account media echoes of these celebrations. As a result, he has been able to capture the specifi city of the celebrations in subsequent offi ce terms. The author puts forward a thesis about their sig- nifi cant importance not only for maintaining Polishness abroad, but also for the political game both in the country and on the international arena.
    [Show full text]
  • Polonia Restituta
    Redakcja: Grzegorz Górski Copyright by © Grzegorz Górski Opracowanie graficzne: Beata Króliczak-Zajko Machina Druku Korekta: Bartłomiej Kuczkowski Skład i łamanie: Mariusz Syguła Wydawca: Jagiellońskie Wydawnictwo Naukowe ul. Szosa Bydgoska 50 87-100 Toruń tel. 56 651 97 80 ISBN 978-83-65824-14-1 Druk: Machina Druku www.machinadruku.pl Spis treści Wstęp 5 Część I Odrodzenie Państwa Polskiego 13 1. „Sprawa polska” w początkach wojny 14 2. Akt 5 listopada – Restytucja Królestwa Polskiego? 23 3. Odbudowa polskich instytucji państwowych 34 4. Odzyskanie niepodległości 43 Część II Kształtowanie ustroju II Rzeczypospolitej 50 1. Mała Konstytucja 1919 r. 51 2. Projekty ustroju II RP 57 Część III Pod rządami Konstytucji marcowej 65 1. Konstytucja 1921 r. 66 2. Praktyka konstytucyjna w latach 1922–1926 76 3. Nowela sierpniowa – pierwszy etap przebudowy ustroju państwa 82 Część IV Uchwalenie Konstytucji kwietniowej i jej obowiązywanie do wybuchu wojny 87 1. Spory wokół uchwalenia nowej konstytucji 88 2. Konstytucja kwietniowa 94 3. Praktyka konstytucyjna lat 1935–1939 104 Część V Państwo Polskie w czasie II wojny światowej 112 1. Konstytucja kwietniowa w czasie wojny 113 2. Polskie Państwo Podziemne 118 3. Komunistyczny ruch oporu a Państwo Polskie 128 Część VI „Polska ludowa” 1944–1947 138 Część VII Władze II RP na uchodźstwie 1945–1990 154 Część VIII Powstanie PRL i ewolucja jego ustroju 163 1. Okres Małej Konstytucji 1947–1952 164 2. Konstytucja 1952 r. 174 3. Od „demokracji ludowej” do „państwa socjalistycznego” (1952–1980) 184 4. Okres „socjalistycznego modernizmu” (1980–1988) 190 Część IX Powstanie III RP i przemiany ustrojowe 1990–1997 196 1.
    [Show full text]
  • PRL Od Grudnia 70 Do Czerwca 89, Red. Krzysztof Persak
    Rafał Habielski emiGracja 1957–1989 eMigraCJa 1957–1989 Polski Londyn w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych bfitujący w wydarzenia rok 1956 nie spowodował zasadniczych zmian w polityce emigracji londyńskiej. Nie znaczy to jednak, że po Październiku była ona taka sama jak wcześniej. Nie zmienił się kodeks postępowania emigranta politycznego, choć nie ulega wątpliwości, że nie był on już przestrzegany tak rygorystycznie. Po 1956 r. podejmowano po- dróże do Polski, wcześniej nie do pomyślenia, nadal nie były one jednak praktykowane przez przedstawicieli politycznego establishmentu. Inaczej niż przed 1956 r. traktowani byli przy- bysze z kraju, czyli nowi emigranci. Zmianie uległo nastawienie do przyjmowania obcego oby- watelstwa. Status bezpaństwowców nadal utrzymywali londyń- scy niezłomni. Przedstawiciele młodszej generacji mieli w tej materii na ogół inne zdanie. Polski Londyn nie był zatem już tak twardy i zamknięty, jak przed 1956 r., pozostał jednak maksymalistyczny w programie. 331 raFał HaBielski Wydarzenia roku 1956 nie wpłynęły na życie polityczne emigracji. Aktywność przeciwników prezydenta (ośrodka Rady Trzech), widoczna przy okazji konferencji w Genewie oraz wizyty w Londynie Nikity Chruszczowa i Nikołaja Bułganina, dowo- dziła rosnącej izolacji środowiska Augusta Zaleskiego. Ten jed- nak, legitymując się podawanym powszechnie w wątpliwość tytułem do sprawowania władzy, nie zamierzał ustępować. Nie wykazywał także ochoty do nawiązania negocjacji z przeciwnikami. W sytuacji nielepszej niż podzielony i skłócony Londyn był Polski Komitet Narodowo Demokratyczny (PKND) Stanis- ława Mikołajczyka. Komitet nie zdobył spodziewanych wpływów w środowiskach polonijnych w Stanach Zjednoczonych i nie zdołał – czemu trudno się dziwić – zyskać sympatii wśród emigracji legalistycznej. Słabło poparcie Waszyngtonu dla Mikołajczyka, po Październiku w niczym nieprzypominające tego z końca lat czterdziestych W tej sytuacji kierownictwo polityczne Londynu przejęła niemal całkowicie Rada Trzech, ale i ten obóz odnotowywał po- rażki.
    [Show full text]
  • Reflecting on the First Polish Post-War Staging of the Tempest
    [ Theatralia 23 / 2020 / 1 (131—149) ] https://doi.org/10.5817/TY2020-1-10 The Vacant Utopia: Reflecting on the First Polish Post-war Staging of The Tempest Przemysław Pożar ] Abstract In 1947 Leon Schiller staged The Tempest as his first post-war Shakespeare play. From today’s perspective, his choice possibly reveals the intention to counter the harshness of post-war reality or to display a sense of an unbroken connection to pre-war efforts. How- spectrum ever, the inherent utopianism of The Tempest coupled with all too fervent championing of [ his own theatrical theory laid bare the vanity of Schiller’s endeavours. Furthermore, the new translation of the play turned out defective, as it was found to be coalesced with the 19th century canonical Polish version. Schiller’s partisan aspirations raise additional doubts as to his motivations. Several central ideas of the play were lost in this staging, leaving one to doubt whether the utopic character of the play was been contaminated by the new hope the Soviet regime brought with it. Reviewing this production of The Tempest can provide insights into an interim period when cultural processes in Poland were moulding, a new Polish Shake- spearean canon was but anticipated, and Kott’s Shakespeare, Our Contemporary (1964) had yet to enter the stage. Key words The Tempest, Shakespeare, Polish post-war theatre This article incorporates the research results of the state-funded project The e-Repository of the Polish 20th and 21st Century Shakespeare Translations: Resources, Strategies and Reception 2018–2021 (NCN Opus 14 2017/27/B/HS2/00853).
    [Show full text]