Materiał Pomocniczy Do Quizu Wiedzy O Niepodległości Polski Mieszko I To
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Materiał pomocniczy do Quizu wiedzy o Niepodległości Polski Mieszko I to historyczny pierwszy władca Polan, uważany zarazem za faktycznego twórcę państwowości polskiej. Kontynuował politykę swojego ojca i dziadka, którzy jako władcy pogańskiego księstwa znajdującego się na terenach obecnej Wielkopolski, poprzez sojusze lub siłę militarną podporządkowali sobie Kujawy oraz prawdopodobnie Pomorze Wschodnie i Mazowsze. Przez większość okresu swojego panowania toczył walki o Pomorze Zachodnie, zajmując je po rzekę Odrę. W ostatnich latach życia przystąpił także do wojny z Czechami, zdobywając Śląsk i prawdopodobnie Małopolskę. Poprzez ślub w 965 roku z Dobrawą Przemyślidką, księżną czeską i przyjęcie chrztu w 966 roku Mieszko włączył swoje państwo w zachodni krąg kultury chrześcijańskiej. Oprócz podbojów duże znaczenie dla przyszłości księstwa Polan miały także jego reformy wewnętrzne, mające na celu rozbudowę i usprawnienie państwa. Według relacji Anonima zwanego Gallem przed ślubem z Dobrawą Mieszko miał 7 żon, które musiał odprawić ostatecznie po przyjęciu chrztu. Nie wiadomo, ile miał dzieci z tych związków. Jeszcze przed chrztem Mieszko zawarł małżeństwo z Dobrawą. Miał z nią syna Bolesława I Chrobrego i córkę Świętosławę, przyszłą żonę Swena Widłobrodego i matkę Knuta Wielkiego. Pojawiła się hipoteza, że miał jeszcze jedną córkę wydaną za księcia pomorskiego (byłaby to córka którejś z pogańskich żon lub Dobrawy). Ze swoją drugą żoną, Odą Dytrykówną, córką Dytryka (Teodoryka), margrabiego Marchii Północnej miał trzech synów: Mieszka, Świętopełka i Lamberta. Władzę w kraju ostatecznie przejął najstarszy syn Bolesław, natomiast jego przyrodni bracia i macocha zostali wygnani. Pierwszym w historii Państwa Polskiego Królem był Bolesław Chrobry. Był synem Mieszka I, księcia Polski i Dobrawy, czeskiej księżniczki. Objął rządy w 992, wypędzając krótko potem swoją macochę Odę i przyrodnich braci. Został koronowany na Króla tuż przed swoją śmiercią w roku 1025. Koronacje królów Polski odbywały się zwykle w katedrze w Gnieźnie. Podobnie było po wznowieniu godności królewskiej przez Przemysła II w 1295 roku. Od koronacji Władysława Łokietka w 1320 roku obrzęd miał miejsce w katedrze wawelskiej w Krakowie, stolicy Królestwa. Koronacje dokonywały się także w katedrze poznańskiej i w kolegiacie św. Jana w Warszawie (tu odbyły się dwie koronacje: Stanisława Leszczyńskiego w 1705 roku i Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku). Mimo to Kraków aż do czasów rozbiorów nigdy nie utracił formalnego prawa bycia miejscem koronacji polskich władców. Spośród władców Polski należy wyróżnić tych, którzy wnieśli szczególny wkład w historię i rozwój naszego Państwa. Należą do nich Kazimierz Wielki, założyciel Uniwersytetu Jagiellońskiego (1364 rok), Zygmunt III Waza, który przeniósł stolicę państwa z Krakowa do Warszawy, mniej chlubny w odbiorze Bolesław Szczodry, który kazał rozczłonkować ciało biskupa Stanisława, Jan III Sobieski, bardzo dobry strateg i dowódca jednych z ważniejszych w naszych dziejach bitew (Wiedeń 1683), czy też Zygmunt I Stary, za czasów którego nastąpił tzw. „Hołd Pruski” (1525 rok). Jego córka – Anna Jagiellonka została późniejszą żoną Stefana Batorego, króla Polski. Po śmierci męża doprowadziła do koronacji Zygmunta III Wazy, swojego siostrzeńca. Warto też wspomnieć wspaniałych dowódców Polskiej Armii, którzy wsławili nasz kraj na arenie międzynarodowej. Trzeba tu wspomnieć Tadeusza Kościuszkę – dowódcę insurekcji kościuszkowskiej, Jana Karola Chodkiewicza – dowódcę wojsk w bitwie pod Kircholmem, Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza – pierwszego dowódcę wojsk Armii Krajowej W historii Polski grubymi zgłoskami zapisały się również niektóre miejscowości. Oto z czym są one powiązane: Grunwald: odbyła się tu jedna z największych bitew w historii średniowiecznej Europy (pod względem liczby uczestników), stoczona 15 lipca 1410. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich i pogromem sił krzyżackich, nie została jednak wykorzystana do całkowitego zniszczenia zakonu. Rycerze walczący po stronie polskiej, podczas ataku na Krzyżaków śpiewali Hymn do Matki Bożej: „Bogurodzicę”, którą później uznano za pierwszy Hymn Narodowy. (Kolejnym Hymnem Polski stała się „Rota” skomponowana do słów Marii Konopnickiej. Ostatnim Hymnem do dzisiaj przez Polskę używanym stał się „Mazurek Dąbrowskiego”, zwany Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech, do którego słowa napisał Józef Wybicki). Podczas walk grunwaldzkich nie zdobyto Malborka – stolicy Zakonu. Zakon krzyżacki jeden z trzech największych, obok joannitów i templariuszy, chrześcijańskich zakonów rycerskich, które powstały na fali krucjat w XI i XII wieku. Sprowadzony w 1228 na Mazowsze przez Konrada Mazowieckiego (ostatniego Księcia Mazowieckiego), by zapewnić obronę posiadłości piastowskich przed Prusami. Osiedlili się na ziemiach chełmińskiej i michałowskiej, danych im pod pieczę przez Księcia Konrada. Głogów: najstarszy gród polski. To tutaj podczas wojny polsko-niemieckiej w 1109 roku cesarz Henryk V stoczył bitwę z Bolesławem Krzywoustym. Bitwa ta zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego, w których Państwo Polskie miało płacić Niemcom trybut lenny za ziemie zachodniopomorskie. Przez ten traktat Niemcy stracili bardzo wiele, zważając na ogromne koszty wyprawy wojennej i poniesione straty. Września: odbył się tu strajk uczniów, w latach 1901–1902. Skierowany był on przeciw germanizacji szkół, głównie przeciw modlitwie i nauce religii w języku niemieckim. Obejmował również protest rodziców przeciw biciu dzieci przez pruskie władze szkolne. Maciejowice: bitwa stoczona 10 października 1794 pod Maciejowicami pomiędzy wojskami polskimi dowodzonymi przez gen. Tadeusza Kościuszkę (naczelnika insurekcji) a wojskami rosyjskimi pod dowództwem gen. Fiodora Denisowa i Iwana Fersena, zakończyła się klęską wojsk powstańczych i wzięciem do niewoli rannego dyktatora powstania. Skutkiem tej klęski był III (ostatni) rozbiór Polski. Rozbiór ten nastał niedługo po poprzednich podziałach Polski, które miały miejsce w 1772 i 1793 roku. Tadeusz Kościuszko zaś po wyswobodzeniu się z sowieckiej niewoli emigrował wielokrotnie do różnych państw. Ostatecznie zmarł w Szwajcarii, a urna z jego sercem od 1983 roku przebywa na Zamku Królewskiego w Warszawie. Gdańsk: miasto, które odegrało bardzo ważną rolę w historii naszego Państwa. To przy Poczcie Głównej rozegrały się największe starcia podczas II Wojny Światowej. Miasto to było w 98% zniszczone przez nazistowskie Niemcy podczas najazdu na Polskę. Na Starym Mieście znajduje się Dwór Artusa. Było to miejsce, gdzie spotykali się Mieszczanie i obradowali o najważniejszych, naglących sprawach. Miasto Gdańsk w latach1807 – 1814, a następnie od 1920 – 1939 roku, nosiło miano Wolnego Miasta Gdańska. W obecnej dzielnicy Gdańska, niegdyś odrębnym mieście Oliwie, podpisany został akt pokojowy, na mocy którego zakończył się tzw. „Potop Szwedzki”. W Gdańsku miał również miejsce jeden z ważniejszych zrywów ludności pracowniczej. Niezależny Związek Zawodowy „Solidarność” zaapelował do władz komunistycznych o respektowanie ich praw pracowniczych. Przedstawionych zostało 21 postulatów, których brzmienie jest następujące: 1. Akceptacja niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych wynikających z ratyfikowanych przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczących wolności związków zawodowych. 2. Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczeństwa strajkującym i osobom wspomagającym. 3. Przestrzegać zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku, publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań. 4. Przywrócić do poprzednich praw: a. ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 r. studentów wydalonych z uczelni za przekonania, b. zwolnić wszystkich więźniów politycznych (w tym Edmunda Zadrożyńskiego, Jana Kozłowskiego, Marka Kozłowskiego), c. znieść represje za przekonania. 5. Podać w środkach masowego przekazu informację o utworzeniu Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz publikować jego żądania. 6. Podać realne działania mające na celu wyprowadzenie kraju z sytuacji kryzysowej poprzez: a. podanie do publicznej wiadomości pełnej informacji o sytuacji społeczno-gospodarczej, b. umożliwienie wszystkim środowiskom i warstwom społecznym uczestniczenie w dyskusji nad programem reform. 7. Wypłacić wszystkim pracownikom biorącym udział w strajku wynagrodzenie za okres strajku, jak za urlop wypoczynkowy, z funduszu CRZZ. 8. Podnieść zasadnicze uposażenie każdego pracownika o 2000 zł na miesiąc, jako rekompensatę dotychczasowego wzrostu cen. 9. Zagwarantować automatyczny wzrost płac równolegle do wzrostu cen i spadku wartości pieniądza. 10. Realizować pełne zaopatrzenie rynku wewnętrznego w artykuły żywnościowe, a eksportować tylko nadwyżki. 11. Znieść ceny komercyjne oraz sprzedaż za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym. 12. Wprowadzić zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej oraz znieść przywileje MO, SB i aparatu partyjnego poprzez: zrównanie zasiłków rodzinnych zlikwidowanie specjalnych sprzedaży, itp. 13. Wprowadzić na mięso i jego przetwory kartki - bony żywnościowe (do czasu opanowania sytuacji na rynku). 14. Obniżyć wiek emerytalny dla kobiet do 55 lat, a dla mężczyzn do lat 60 lub przepracowanie w PRL 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn bez względu na wiek. 15. Zrównać renty i emerytury starego portfela do poziomu aktualnie wypłacanych. 16. Poprawić warunki