Het Inkomen Van De Koning

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Het Inkomen Van De Koning het inkomen van de koning Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 1 27-11-17 15:43 Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 2 27-11-17 15:43 Het inkomen van de Koning De totstandkoming en ontwikkeling van het financieel statuut van het koninklijk huis (1972) Carla van Baalen Paul Bovend’Eert Mark van Twist Alexander van Kessel Nancy Chin-A-Fat Boom – Amsterdam Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 3 27-11-17 15:43 Afbeelding omslag: Jo Cals (links), koningin Juliana en Piet de Jong [Nationaal Archief/ Collectie Spaarnestad/ Anefo/ Eric Koch] Omslagontwerp: Suzan Beijer, Amersfoort Vormgeving binnenwerk: Peter Verwey, Heemstede © 2017 de auteurs Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens- bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. ISBN 9789024422395 NUR 680 www.boomgeschiedenis.nl www.bua.nl Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 4 27-11-17 15:43 inhoud Inleiding en verantwoording 8 hoofdstuk 1 De financiële verhouding tussen het Rijk en de Koning, en het koninklijk huis. Ontwikkelingen in de Grondwet en in de wet 1814-1973 13 Inleiding 13 Uitgaven voor de Koning 1814-1965 15 De paleizen 1814-1965 21 Belastingvrijdom 1814-1965 23 Uitgaven en belastingvrijdom voor andere leden van het koninklijk huis 1814-1965 24 De eerste stappen op weg naar een nieuwe financiële verhouding 1965-1970 25 Het rapport van de commissie-belastingvrijdom koninklijk huis (1969) 35 De adviezen van de staatscommissie (1969-1971) 39 Herziening van de Grondwet 1970-1972 40 Wet tot herziening van het financieel statuut voor het koninklijk huis (1971-1972) 46 Definitieve regeling van het financieel statuut van het koninklijk huis (1972) 51 Conclusie 55 hoofdstuk 2 De interne discussies 1966-1972 59 1 | Inleiding: geen geringe opgave voor het kabinet-De Jong 59 2 | Tableau de la troupe 66 3 | Uitgaven rechtstreeks op de rijksbegroting 75 4 | Transparantie over uitgaven ‘naar eigen goedvinden’ 80 5 Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 5 27-11-17 15:43 5 | ‘Het vraagstuk der zomer- en winterpaleizen’ 88 6 | Kroondomeinen 97 7 | Belastingvrijdom 101 8 | Het inkomensbestanddeel 124 9 | Impasses en vertragingen 149 10 | Conclusie 171 hoofdstuk 3 De werking van de ministeriële verantwoordelijkheid voor de uitgaven ten behoeve van het koningschap. Een analyse van ontwikkelingen sinds 1972 174 Inleiding 174 Rapport van een ambtelijke werkgroep (1979) 177 Herziening van het financieel statuut (1980) 181 Kamervragen over het kortste en minst informatieve begrotingshoofdstuk 184 Rapport Stuurgroep herziening stelsel kosten koninklijk huis 187 Conclusie 190 hoofdstuk 4 Koninklijke financiën: een media-analyse 192 Inleiding 192 De koningin als rijkste vrouw ter wereld 193 Een omstreden wetsontwerp van het kabinet-Cals 195 Naar een nieuwe opzet: kosten koningshuis ten laste van de rijksbegroting 200 Een opzet in drie fasen door het kabinet-De Jong 201 Meningsverschillen tussen Hof en kabinet 203 Belastingvrijdom als heet hangijzer 206 Instemming met de nieuwe financiële regeling koninklijk huis 210 De Oranje-stichtingen 213 De uitkering aan de kroonprins 215 Het verstevigen van de ministeriële verantwoordelijkheid 217 Toenemende transparantie: één begroting voor de kosten van de Koning 219 Ophef in de Tweede Kamer: einde aan de gebruikelijke terughoudendheid 222 De positie van de aanstaande koning 224 Oplaaiende kritiek over de uitgaven van het koninklijk huis 225 6 Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 6 27-11-17 15:43 Speculeren over een ‘belastingdeal’ 227 Conclusie 229 Samenvatting en conclusies 232 Noten 243 Bronnen 283 Achtergrondgesprekken 288 Personalia onderzoeksteam 289 Bijlagen De zes wetsontwerpen (1966-1972) 290 Financiële gegevens uit de wetsontwerpen 291 Grondwetsbepalingen (1956 en 1972) 292 Instellingsbesluit onderzoeksteam (2017) 294  Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 7 27-11-17 15:43 inleiding en verantwoording inleiding en verantwoording Eind 2016 kondigde minister-president M. Rutte een onderzoek aan naar de totstandkoming van de bepaling van het inkomensbestanddeel van de grondwettelijke uitkering aan leden van het koninklijk huis in de pe- riode 1963-1973, met inbegrip van de verschillende elementen die hierbij een rol hebben gespeeld. Tevens diende het onderzoek zich te richten op de totstandkoming van het rapport van de stuurgroep herziening stelsel kosten koninklijk huis (rapport-Zalm, 2009), waar dit betrekking heeft op het inkomensbestanddeel.1 De aanleiding voor het onderzoek vormde de berichtgeving van rtl Nieuws in oktober 2016 waarin werd gesteld dat in de periode 1970-1972 afspraken zouden zijn gemaakt tussen het kabinet en het Hof over compensatie van door het koninklijk huis vanaf 1973 te betalen belasting over (inkomsten uit) het eigen vermogen.2 Het onderzoeksteam dat de minister-president op 9 februari 2017 heeft ingesteld, stond onder leiding van C.C. van Baalen (directeur van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis en hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Radboud Universiteit) en bestond verder uit P.P.T. Bovend’Eert (hoogleraar staatsrecht Radboud Universiteit) en M.J.W. van Twist (hoogleraar bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en lid in buitengewone dienst van het College van de Algemene Rekenka- mer).3 Het team werd in het voorjaar uitgebreid met een secretaris, A. van Kessel (onderzoeker aan het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis), en een adjunct-secretaris, N.M.H. Chin-A-Fat (onderzoeker aan de Ne- derlandse School voor Openbaar Bestuur). Werkwijze Voor de beantwoording van de vraag hoe het inkomensbestanddeel van de grondwettelijke uitkering aan de Koning en de verschillende elementen die daarbij een rol hebben gespeeld tot stand is gekomen, begon het on- 8 het inkomen van de koning Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 8 27-11-17 15:43 derzoeksteam zijn werkzaamheden voorjaar 2017 met het raadplegen van literatuur en gepubliceerde documentatie.4 Tot dat laatste behoorde onder meer het rapport dat de ambtelijke consultants van abdtopConsult in juni 2015 uitbrachten ter evaluatie van de sinds 2010 gehanteerde systematiek inzake hoofdstuk 1 van de rijksbegroting (begroting van de Koning). Ook werden in die fase achtergrondgesprekken gevoerd met J.S. de Vis- ser (senior beleidsmedewerker van het ministerie van Financiën en als on- derzoeker betrokken bij het evaluatieonderzoek van abdtopConsult), R. Geeraedts (journalist bij rtl Nieuws), H.D. Tjeenk Willink (minister van Staat) en A.W.H. Docters van Leeuwen (van 1970 tot 1980 inspecteur der Rijksfinanciën op het ministerie van Financiën). In de eindfase is nog ge- sproken met J. de Blieck (hoofddirecteur fiscaliteit en juridische zaken op het ministerie van Financiën) en A.W. Cazander (senior beleidsmedewer- ker directoraat-generaal Belastingdienst van het ministerie van Financiën) alsmede met R.J. Hoekstra (voormalig secretaris-generaal van het ministe- rie van Algemene Zaken), Ph.C.B. Maarschalkerweerd (directeur van het Koninklijk Huisarchief), A.P. Visser (president van de Algemene Reken- kamer) en R.K. Visser (secretaris van de Raad van State). Vanzelfsprekend zijn wij deze gesprekspartners erkentelijk voor de verstrekte informatie. Na de eerste, oriënterende fase is enkele maanden onderzoek verricht in relevante archieven. Dat betrof vooral de op het Nationaal Archief in Den Haag berustende archieven van de ministeries van Algemene Zaken (Kabi- net van de minister-president) en Financiën. Voor een belangrijk deel be- trof het onbeperkt toegankelijke documentatie, zoals de archiefbestanden van het directoraat-generaal Rijksbegroting. Het onderzoek strekte zich tevens uit tot beperkt openbare archieven – waaronder onderdelen van het archief van de afdeling Domeinen van het ministerie van Financiën – of zelfs gesloten archivalia. Tot de laatste categorie behoren de aantekenin- gen van jhr. A.J.M. van Nispen tot Pannerden, de secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken die in het herzieningstraject van de financiële relatie tussen de Koning en het Rijk een centrale rol speelde. Van Nispen noteerde met enige regelmaat zijn ervaringen en observaties. Voor zichzelf, maar hij hield ook rekening met toekomstig gebruik ‘voor weten- schappelijke doeleinden’, zo blijkt uit een verklaring die hij kort voor zijn overlijden opstelde.5 Eerder, in mei 1968, verontschuldigde hij zich al bij voorbaat tegenover latere onderzoekers: Het is mogelijk dat er later wat belangstelling voor mijn aantekeningen be- staat. Ik wil bij mijn toekomstige lezers dan clementie bepleiten. Haastig, inleiding en Boom Financien koningshuis(01)biw.indd 9 27-11-17 15:43 snel typende en zonder mij tijd te gunnen mooi te formuleren of de tekst nog eens na te lezen heb ik deze aantekeningen in ‘verloren minuutjes’ tussen veel ander werk door gemaakt. Er zullen wel taalfouten in zitten. Er zullen zinnen bij zijn die slecht lopen. De woordkeus is banaal. Men zal de sporen vinden van vermoeidheid die ik voelde toen ik de aantekeningen maakte. Mijn enige illusie is dat men zal willen toegeven: beter toch zo dan helemaal niets.6 Het onderzoeksteam wil zich van harte met de laatste verzuchting vereni- gen. Werden de meeste relevante stukken gevonden in de genoemde archie-
Recommended publications
  • 0012 - Politieke Opstellen 13 1993
    Io POLITIEK(E) OPSTELLEN 13 1993 jaarlijkse uitgave van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Katholieke Universiteit Nijmegen Centrum voor Parlementaire Geschiedenis - Nijmegen - 1993 Politiek(e) opstellen ISBN 90-71852-12-1 Uitgave van: Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Postbus 9049 6500 KK Nijmegen tel. 080-612463 Deze bundel kan worden besteld door overmaking van ƒ25,- (incl. verzend­ kosten) op bankrekening 23.24.86.441, NCB-Bank (giro van de bank 813042) ten name van Stichting Parlementaire Geschiedenis, onder vermelding van ’Politiek(e) opstellen 13 1993'. © 1993 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. LIJST VAN AFKORTINGEN amvb algemene maatregel van bestuur ARA Algemeen Rijksarchief ARP Antirevolutionaire Partij AVRO Algemene Vereniging Radio-Omroep Bijl. Bijlage BZ Buitenlandse Zaken CBS Centraal Bureau voor de Statistiek CDA Christen-Democratisch Appel CDI Centrale afdeling Documentaire Informatievoorziening CEC Centrale Economische Commissie CHU Christelijk-Historische Unie CPG Centrum voor Parlementaire Geschiedenis CPN Communistische Partij van Nederland CSP Christelijk Staatkundige Partij DG directeur-generaal DGEM Directoraat-Generaal voor het Economisch en Militair hulppro­ gramma DNG De Nederlandse Gemeente EG Europese Gemeenschap EHP Europees Herstel Programma EZ Economische Zaken FAO Food and Agriculture
    [Show full text]
  • Sicco Mansholt [1908—1995], Duurzaam-Gemeenzaam SICCO ANSHOLT
    fax. ?W • :•, '•'••• ^5 *4 ffr," Pi Sicco Mansholt [1908—1995], Duurzaam-Gemeenzaam SICCO ANSHOLT, [1908—1995] Duurzaam-Gemeenzaam o Met dank aan Wim Kok, Jozias van Aartsen, Franz Fischler, Louise Fresco, Frans Vera, Riek van der Ploeg, Aart de Zeeuw, Piet Hein Donner, Paul Kalma, Herman Verbeek, Marianne Blom, Cees Van Roessel, Hein Linker, Jan Wiersema, Corrie Vogelaar, Joop de Koeijer, Wim Postema, Jerrie de Hoogh, Gerard Doornbos en Wim Meijer. Redactie Dick de Zeeuw, Jeroen van Dalen en Patrick de Graaf Schilderij omslag Sam Drukker Ontwerp Studio Bau Winkel (Martijn van Overbruggen) Druk Ando bv, 's-Gravenhage Uitgave Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij Directie Voorlichting Bezuidenhoutseweg 73 postbus 20401 2500 EK 's-Gravenhage Fotoverantwoording Foto schilderij omslag, Sylvia Carrilho; Jozias van Aartsen, Directie Voorlichting, LNV; Riek van der Ploeg, Bert Verhoeff; Piet Hein Donner, Hendrikse/Valke; Paul Kalma, Hans van den Boogaard; Herman Verbeek, Voorlichtingsdienst Europees Parlement; Marianne Blom, AXI Press; Gerard Doornbos, Fotobureau Thuring B.V.; Wim Meijer, Sjaak Ramakers s(O o <D o CD i 6 ra ro 3 3 Q CT O O) T 00 o o Inhoud 1 o Herdenken is Vooruitzien u 55 Voorwoord 9 Korte schets van het leven van Sicco Mansholt 13 De visie van Sicco Mansholt Wetenschappelijk inzicht en politieke onmacht 19 Minder is moeilijk in de Europese landbouw 26 Minder blijft moeilijk in de Europese landbouw 54 Een illusie armer, een ervaring rijker 75 Toespraken ter gelegenheid van de Mansholt herdenking Sicco Mansholt,
    [Show full text]
  • Roacllilocks Isters, the Finance Ministers of the Member States Have De­ to VAT Cided to Meet Once a Month in Order to Make Headway in VAT Harmonization Harmonization
    Issue No. 4 01 IN THIS ISSUE RepoPt,No~ ~1Rsrrrye1' 22, 1B?6 "% L ') ~ l\tU page Community: Many Roadblocks to VAT Harmonization ••.•••• 1 Audits Recommended to Stop Farm Fund 'Cheaters' ••••••• 2 In Brief: Laying-Up Fund; Export Credit Accord ••••••.. 3 Germany: Uniform Plant Licensing; Nuclear Risks ••••••• 3 Italy: Conversion of Debts to Bank Holdings? ••.••••••• 4 Britain: No Pound Support after Strike Threat •••••.••• 5 Luxembourg: Restrained Expansion of 1977 Budget ••.•••• 6 Switzerland: Price Surveillance; Bank Reserves .••••... ? Norway: Selective Freeze on Prices, Profit Margins •••• 7 Euro Company Scene . ............. , ....•................. 8 •Community: As the result of a Dutch initiative in the Council of Min­ Roacllilocks isters, the finance ministers of the member states have de­ to VAT cided to meet once a month in order to make headway in VAT Harmonization harmonization. The Dutch government, which heads the Coun­ cil for the rest of this year, hopes that the ministers will be able to find political solutions to legal issues that the Council's working party so far has failed to re­ solve at its weekly meetings. But Community officials are increasingly doubtful whether the problems can be solved hy the end of 1976, the deadline for implementing the proposed system for the 1978 Connnunity Budget. In 1973 the Europe?n Commission had proposed harmoni­ zation of the VAT base in order to facilitate calculation of part of the Community Budget starting in '78 (Common Market Reports, Par. 3165). This proposal followed up on the Council's 1970 decision that the contributions to the Budget now derived from agricultural levies and customs du­ ties should be augmented as of 1979 by national VAT revenue obtained by applying a rate not exceeding 1% on a uniform assessment base.
    [Show full text]
  • Vastgeroeste Idealen
    Bachelorscriptie Geschiedenis VASTGEROESTE IDEALEN De Communistische Partij Nederland, de verandering van haar politieke oriëntatie en de doorwerking daarvan op de Binnenlandse Veiligheidsdienst (1945 -1991) Auteur: Kort, J.W.J. de (Jasper) Studentnummer: S4344219 Begeleider: dr. M.H.C.H. Leenders Nijmegen, 18 oktober 2018 1 Inhoudsopgave Inleiding..................................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 1: Vijandbeelden: ontstaan, verandering en functie .......................................... 6 Vijand en vijandbeeld ............................................................................................................. 6 Hoe ontstaan vijandbeelden? .................................................................................................. 7 Wat is de functie van vijandbeelden? ..................................................................................... 7 Hoe veranderen vijandbeelden? ............................................................................................. 8 Het communistisch vijandbeeld in Nederland ....................................................................... 8 Hoofdstuk 2: Einthovens BVD .............................................................................................. 10 Einthovens anticommunisme ............................................................................................... 10 Een dienst naar Einthovens richtlijnen ................................................................................
    [Show full text]
  • Issue No. 461 Report No. 331, November 16, 19,7
    Issue No. 461 Report No. 331, November 16, 19,7 IN THIS ISSUE page CoIIlIIlunity: Amendment of Tax Arbitration Proposal? ••.•• ! Brussels Welcomes EC Court's Metro Decision .••••••.••• 2 France: Paris Moves to Stall Food Price Increases •••.• 3 Italy: Employers Push for 'Corporate Statute' ••••.•..• 4 Switzerland: Bern to Make Another VAT Attempt •.••.•••• 5 'Chiasso' Bank Faces High Tax, Interest Claims •••.•••• 5 Germany: More Recycling Averts Packaging Curbs •.•••••• 6 Portugal: Steep Tax Increases in Draft Budget ••••••••• 7 Euro Company Scene ... ,, ............ ,,,,,,, ... ,,,,.,,,, 8 Community: Now that both the European Parliament (EP) and the Economic •Amendment of and Social Committee (ESC) have submitted their comments on Tax Arbitration the European Commission's proposal for an arbitration pro- Proposal? cedure to eliminate double taxation, Commission tax experts are studying the reports with a view toward perhaps amend­ ing the measure. The objective of the draft directive is to offer a way of avoiding the double taxation of profits transferred "artificially" between associated enterprises established in different member states. It is believed that multinational companies in particular have been using this device of disguised and artificial profit transfers in numerous ways (for example, by demanding excessive patent fees). Under present circumstances, a member state's tax au­ thorities may slap a higher tax on a parent company that has in effect reduced its tax liability by transferring profits to a subsidiary in another state. Yet, tax author­ ities in the latter state may not necessarily lower their assessment accordingly. The draft proposes that in such a case a special arbitration commission, composed of national tax officials and independent persons, would work out a so­ lution in order to eliminate double taxation (Common Market Reports, Par.
    [Show full text]
  • Tien Jaar Premier Mark Rutte
    Rapport TIEN JAAR PREMIER MARK RUTTE In opdracht van Trouw 8 oktober 2020 www.ioresearch.nl Colofon Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam Rapportnummer 2020/173 Datum oktober 2020 Auteurs Peter Kanne Milan Driessen Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits I&O Research en Trouw als bron duidelijk worden vermeld. Coronabeleid: Tien jaar premier Mark Rutte 2 van 38 Inhoudsopgave Belangrijkste uitkomsten _____________________________________________________________________ 5 1 Zetelpeiling en stemmotieven _______________________________________________________ 8 1.1 Zetelpeiling _____________________________________ 8 1.2 Stemmotieven algemeen ______________________________ 9 1.3 Stemmotieven VVD-kiezers: Rutte wérd de stemmentrekker _________ 10 1.4 Stemmen op Rutte? _________________________________ 11 1.5 Redenen om wel of niet op Mark Rutte te stemmen _______________ 12 2 Bekendheid en waardering politici __________________________________________________ 13 2.1 Bekendheid politici _________________________________ 13 2.2 Waardering politici _________________________________ 14 3 De afgelopen 10 jaar ________________________________________________________________ 15 3.1 Nederlandse burger beter af na 10 jaar Rutte? __________________ 15 3.2 Polarisatie toegenomen; solidariteit afgenomen ________________ 15 4 Premier Mark Rutte _________________________________________________________________ 17 4.1 Zes op tien vinden dat Rutte het goed heeft gedaan als premier ________ 17 4.2 Ruttes “grootste verdienste”:
    [Show full text]
  • Artikel Leidschrift
    ‘Fit to fight, not to vote?’ De curieuze geschiedenis van de kiesgerechtigde leeftijd in Nederland in internationaal perspectief, 1848-2017 Wim de Jong We will reduce the voting age to 16. At 16 you are eligible to pay tax, get married or even join the army. You deserve a vote.1 In juni 2017 verbaasde Labourleider Jeremy Corbyn de wereld door tegen alle eerdere verwachtingen in een overwinning te boeken in de snap election die Theresa May had uitgeroepen. Labour sloeg een flinke deuk in de conservatieve meerderheid, mede dankzij de vele jongeren die hun stem hadden uitgebracht. Waar commentatoren jongeren de schuld hadden gegeven van de Brexit, kwamen ze een jaar later wel in de benen voor het verkiezingsprogramma van Corbyn. De belofte om de kiesgerechtigde leeftijd naar zestien te brengen past helemaal in het op jongeren gerichte programma van Labour. In de campagne trok die belofte enige maar niet al teveel aandacht. May wees het idee direct van de hand.2 Van de vele aspecten van het democratische bestel, en de vele strijdpunten rond het kiesrecht, heeft dat van de kiesgerechtigde leeftijd tot nu toe weinig aandacht gehad. De geleidelijke verlaging van die leeftijd lijkt in de westerse wereld met weinig strijd gepaard te zijn gegaan. Historici hebben er dan ook geen overmatige aandacht aan besteed. Dit terwijl het een aspect is – evenals vergelijkbare institutionele elementen zoals de opkomstplicht – dat het zicht opent op fundamentele discussies binnen een zich ontwikkelende massademocratie. De problematiek van de kiesgerechtigde leeftijd houdt verband met de vraag wie wanneer gerechtigd is mee te beslissen over de gang van zaken.
    [Show full text]
  • Women, Peace and Security Nap 1325-Iv (2021-2025)
    WOMEN, PEACE AND SECURITY NAP 1325-IV (2021-2025) © 15 oktober 2020 Het vierde Nederlandse Nationale Actieplan 1325 betreffende de implementatie van Resolutie 1325 van de Veiligheidsraad van de Een publicatie van Verenigde Naties en opvolgende verwante resoluties INHOUD Voorwoord 4 Samenvatting 6 1. Internationale en nationale inbedding 8 2. Nederlandse inzet op WPS 10 3. Visie en doelen NAP 1325-IV 14 3.1. Participatie 18 3.2. Preventie 23 3.3. Bescherming 26 3.4. Noodhulp, wederopbouw en herstel 30 3.5. WPS-mainstreaming 34 4. Governance en brede strategische samenwerking 38 5. Monitorings-, evaluatie-, verantwoordings- en leerraamwerk 40 Annex I: raamwerk strategische doelen, subdoelen en indicatoren NAP 1325-IV 43 Annex II: context WPS: internationaal en nationaal 62 Afkortingenlijst 69 Begrippenlijst 70 Eindnoten 76 Copyright 86 2 3 ‘WHEN WOMEN LEAD AND PARTICIPATE IN PEACE PROCESSES, PEACE LASTS LONGER’ - UN WOMEN VOORWOORD Hierbij presenteren wij - Nederlandse overheid en maatschappelijk middenveld - het vierde Nationale Actieplan over Women, Peace and Security, kortweg het NAP 1325-IV. Samen maken we ons sterk voor een wereld waar gelijke en betekenisvolle participatie van vrouwen en meisjes in besluitvormingsprocessen ten behoeve van vrede en veiligheid vanzelfsprekend is, duurzame vrede en ontwikkelingskansen voor iedereen realiseerbaar zijn en conflictgerelateerd geweld tegen vrouwen, mannen, meisjes en jongens stopt. Stef Blok, Minister van Sigrid Kaag, Minister voor Ank Bijleveld, De afgelopen jaren leverden we samen een belangrijke bijdrage aan het realiseren van de Buitenlandse Zaken Buitenlandse Handel en Minister van Defensie Women, Peace and Security (WPS)-agenda. Desondanks blijft de volledige implementatie Ontwikkelingssamenwerking van de WPS-agenda achter en staan vrouwelijke leiders, mensenrechtenverdedigers en vredesactivisten onder toenemende druk.
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2019
    2019 JAARVERSLAG Wetenschappelijk Instituut voor het CDA VOORWOORD Zij aan zij 2019 was een druk en productief jaar voor Inmiddels hebben al op tientallen plekken (in kroegen, kerken en het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA kantines) afdelingen, belangengroepen en organisaties het (WI). Zo is er als vervolg op het rapport ‘No Robots. startdocument besproken. Deze beweging zal in 2020 verder The position of middle-class households in nine Europe worden doorgezet. Daarnaast lopen er verschillende onderzoeks- countries’ in 2018 een rapport gepresenteerd over de positie van trajecten die in 2020 zullen worden afgerond, waaronder over de middenklasse: ‘The Middle. The middle class as the moral core belastingen en inkomen en medische ethiek. Met het oog op het of society’ (In het Nederlands vertaald als ‘Het midden’). Voor 40-jarig jubileum van het CDA in oktober 2020 is het WI gestart deze publicatie hebben we een prijs ontvangen van de Europese met de ontwikkeling van een website ‘40 jaar CDA in woord en denktank van de Europese Volkspartij (EVP). Daarnaast hebben beeld’ in samenwerking met het Documentatiecentrum we lezingen en workshops voor fracties van het CDA – lokaal, Nederlandse Politieke Partijen en de samenstelling van een provinciaal, landelijk – gehouden en hebben we opnieuw veel- ‘Handboek Christendemocratie in de praktijk’. besproken nummers van Christen Democratische Verkenningen laten verschijnen. Ook heeft het WI ondersteuning geboden bij Ook in 2020 blijven we onverminderd doorgaan met het het schrijven van het Europees verkiezingsprogramma voor de doordenken van het christendemocratische gedachtegoed en het verkiezingen van mei 2019 voor het Europees Parlement. In het ondersteunen van CDA-politici, van lokaal tot Europa.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Memoires 1963-1964
    Memoires 1963-1964 Willem Oltmans bron Willem Oltmans, Memoires 1963-1964. Papieren Tijger, Breda 2000 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/oltm003memo07_01/colofon.php © 2013 dbnl / Willem Oltmans Stichting VI Voor Henk Hofland Willem Oltmans, Memoires 1963-1964 VII Inleiding Dit deel van mijn herinneringen preciseert nader het ontstaan van een veertig jaar durende ‘oorlog’ met het ministerie van Buitenlandse Zaken. In 1957 had ik in Jakarta openlijk de positie ingenomen dat het vasthouden aan het voormalige Nederlands-Indische gebiedsdeel Nieuw-Guinea in flagrante strijd was met dwingende Nederlandse belangen in Zuidoost-Azië. Daarna zou de onverkorte, onderhandse sabotage door de overheid - en de tot haar beschikking staande inlichtingendiensten - beginnen. Het wordt ook steeds duidelijker hoe het dagblad De Telegraaf haar pagina's en hoofdartikelen voor dit smerige spel van de overheid laat gebruiken. In dit deel begint ook mijn geleidelijke betrokkenheid bij de moord op president John F. Kennedy, door een toevallige ontmoeting met mevrouw Marguerite Oswald, de moeder van Lee Harvey Oswald die door de Amerikaanse overheid zonder enige steekhoudende bewijsvoering als de moordenaar werd gebrandmerkt. Ook leerde ik dezer jaren de Utrechtse paragnost Gerard Croiset kennen, die tot zijn dood een vriend zou blijven. Hij behoort tot die mensen aan wie ik in dankbaarheid en met warmte in mijn hart terugdenk. Ik handhaaf overigens mijn opzet om in volgorde van mijn vriendschappen dit deel aan Hofland op te dragen, al ben ik mij, in het jaar tweeduizend, volledig bewust dat hij het allerminst verdient, door de wijze waarop hij zich in het latere leven jegens mij heeft gedragen.
    [Show full text]
  • Rondom De Nacht Van Schmelzer Parlementaire Geschiedenis Van Nederland Na 1945
    Rondom de Nacht van Schmelzer Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 Deel 1, Het kabinet-Schermerhorn-Drees 24 juni 1945 – 3 juli 1946 door F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans Deel 2, De periode van het kabinet-Beel 3 juli 1946 – 7 augustus 1948 door M.D. Bogaarts Deel 3, Het kabinet-Drees-Van Schaik 7 augustus 1948 – 15 maart 1951 onder redactie van P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx Deel 4, Het kabinet-Drees II 1951 – 1952 onder redactie van J.J.M. Ramakers Deel 5, Het kabinet-Drees III 1952 – 1956 onder redactie van Carla van Baalen en Jan Ramakers Deel 6, Het kabinet-Drees IV en het kabinet-Beel II 1956 – 1959 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden Deel 7,Hetkabinet-DeQuay 1959 – 1963 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers Deel 8, De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963 – 1967 onder redactie van Peter van der Heiden en Alexander van Kessel Stichting Parlementaire Geschiedenis, Den Haag Stichting Katholieke Universiteit, Nijmegen Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, Deel 8 Rondom de Nacht van Schmelzer De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967 PETER VAN DER HEIDEN EN ALEXANDER VAN KESSEL (RED.) Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Auteurs: Anne Bos Charlotte Brand Jan Willem Brouwer Peter van Griensven PetervanderHeiden Alexander van Kessel Marij Leenders Johan van Merriënboer Jan Ramakers Hilde Reiding Met medewerking van: Mirjam Adriaanse Miel Jacobs Teun Verberne Jonn van Zuthem Boom – Amsterdam Afbeelding omslag: Cals verlaat de Tweede Kamer na de val van zijn kabinet in de nacht van 13 op 14 oktober 1966.[anp] Omslagontwerp: Mesika Design, Hilversum Zetwerk: Velotekst (B.L.
    [Show full text]