DOCSLIB.ORG

Genealogia" Biskupów Ziem Polsko-Litewsko-Ruskich

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Genealogia REDNIOWIECZNE GOLÊCZEWO 41 ECCLESIA. STUDIA Z DZIEJÓW WIELKOPOLSKI TOM 9, 2014 KRZYSZTOF R. PROKOP Gliwice Gnienieñska genealogia biskupów ziem polsko-litewsko-ruskich. Wokó³ Pra³atów i kanoników katedry metropolitalnej gnienieñskiej Jana Korytkowskiego* The Gniezno Genealogy of the Bishops of the Polish-Lithuanian-Rus Lands. Around Jan Korytkowskis The Prelates and Canons of the Gniezno Metropolitan Cathedral Wskazanie powodów, które sk³oni³y ksiêdza [Jana] Korytkowskiego do podjê- cia trudu opisania dziejów Kocio³a archidiecezjalnego, spisania biogramów ar- cybiskupów i kanoników gnienieñskich, jest bardzo z³o¿one podobnie zreszt¹, jak okrelenie warunków, w jakich to nast¹pi³o i na kim siê wzorowa³. [ ] W przed- mowie do Pra³atów i kanoników pisa³ [on], ¿e oto pragnienie podzielenia siê z publicznoci¹ polsk¹ nowymi, dot¹d nieznanymi ród³ami do dziejów naszego Ko- cio³a i narodu, pióro do rêki mi poda³o, [a tak samo chêæ] ods³oniêcia mnóstwa dziejowych postaci, które niegdy chlub¹ by³y Kocio³a i narodu, ku jego zbudo- waniu i otusze w obecnym op³akanym po³o¿eniu, i wzbogacenie pimiennictwa naszego obfitym, wielce po¿¹danym historycznym materia³em ród³owym1. Poja- wia siê tutaj tak charakterystyczna dla tamtego okresu oscylacja pomiêdzy publi- cystyk¹ maj¹c¹ za zadanie uwiadamianie opinii publicznej, czytelnikom, elemen- tów w³asnej narodowej historii, a rzetelnym przedstawieniem efektów pracy historyka. Obiektywnie trzeba podkreliæ, ¿e Korytkowski poszed³ w kierunku rze- telnoci historycznej. [ ] Podstaw¹ dlañ by³y archiwalia gnienieñskie, [a] zbada³ równie¿ archiwa krakowskie i poznañskie. Wykorzysta³ biogramy biskupów opra- cowane przez D³ugosza, Damalewicza, Bu¿eñskiego, Rzepnickiego, Bartoszewicza. Mia³ dostêp do Monumenta Poloniae Historica, Annales Jana D³ugosza, odwo³y- * Pierwotny, autorski tytu³ artyku³u brzmia³: Wiadomoci o sakrach biskupich cz³onków kapi- tu³y archikatedralnej w Gnienie na kartach Pra³atów i kanoników katedry metropolitalnej gnie- nieñskiej Jana Korytkowskiego. Za zgod¹ autora przyj¹³ obecne brzmienie (red.). 1 J. Korytkowski, Pra³aci i kanonicy katedry metropolitalnej gnienieñskiej od roku 1000 a¿ do dni naszych pod³ug róde³ archiwalnych, t. 1, cz. 1, Gniezno 1883, s. V-VI. 42 KRZYSZTOF R. PROKOP wa³ siê do Naruszewicza. [ ] Siêgn¹³ do Kodeksów dyplomatycznych, edycji Volumina legum, pamiêtników, herbarza Niesieckiego oraz Acta historica res ge- stas Poloniae illustrantia. Porównanie cytowanej przez Korytkowskiego literatury ze sporz¹dzonym przez niego katalogiem wiadczy jednak o korzystaniu z o wie- le bogatszych ksiêgozbiorów, które trudno obecnie umiejscowiæ stwierdza w ar- tykule Dzie³o ks. Jana Ignacego Korytkowskiego w ocenie historiografii i meto- dologii XIX i XX wieku, pomieszczonym w jubileuszowej edycji na milenium archidiecezji gnienieñskiej, Jacek Jaskulski2, podkrelaj¹c w konkluzji, ¿e obec- nie, w czasach rozwoju badañ prozopograficznych, badaniu elit, których kler by³ wa¿n¹ czêci¹, prace J. Korytkowskiego sta³y siê punktem wyjcia do prowadzenia jakichkolwiek badañ na ten temat. Przez ca³y czas, mimo ró¿nych krytycznych opi- nii, jest [on] podstaw¹ opracowywania biogramów, czego niezliczone przyk³ady znajduj¹ siê w Polskim s³owniku biograficznym i Wielkopolskim s³owniku biogra- ficznym. [ ] Zmusza to do zastanowienia siê nad obecn¹ wartoci¹ i przydatno- ci¹ tych prac, [jakkolwiek] jest to bardzo trudne3. Cytowany autor przytacza rów- nie¿ s³owa wspó³pracuj¹cego z XIX-wiecznym uczonym ksiêdza Antoniego Kanteckiego, w których zosta³o podkrelone, i¿ zbiór biografii metropolitów Gnie- zna pióra J. Korytkowskiego pozostanie w literaturze naszej dzie³em pami¹tkowym, monumentalnym, z którego wszyscy nastêpni biografowie bêd¹ musieli czerpaæ. Byæ mo¿e, i¿ archiwa watykañskie i rêkopisy innych archiwów europejskich rzuc¹ pó- niej daleko wiêcej wiat³a na wielkie postaci naszych prymasów, jednak¿e faktem pozostanie, i¿ ksi¹dz Korytkowski wydoby³ ich z pomroki dziejowej i pierwszy w ród³owej pracy przedstawi³ wiatu uczonemu4. W nie mniejszej mierze, a wrêcz w wiêkszym jeszcze stopniu powy¿sz¹ kon- statacjê odnieæ nale¿y do kompendium prozopograficznego Pra³aci i kanonicy 2 J. Jaskulski, Dzie³o ks. Jana Ignacego Korytkowskiego w ocenie historiografii i metodologii XIX i XX wieku, [w:] 1000 lat archidiecezji gnienieñskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000, s. 409, 412-414 (ca³oæ artyku³u s. 407-417). 3 Tam¿e, s. 416. 4 Tam¿e, s. 415. Ogólnie o biografii J. Korytkowskiego i jego dorobku pimienniczym: M. Woj- ciechowska, Korytkowski Jan Ignacy (1824-1888), historyk, archiwista i bibliotekarz, kanonik, ofi- cja³ i biskup nominat [sufragan] gnienieñski, [w:] Polski s³ownik biograficzny [dalej cyt.: PSB], t. 14, Wroc³awWarszawaKraków 1968-1969, s. 147-149; S³ownik pracowników ksi¹¿ki polskiej, pod red. I. Treichel, Warszawa£ód 1972, s. 444 (K. Podlaszewska); S³ownik polskich teologów katolickich, t. 2, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1982, s. 360-362 (F. Stopniak); Wielkopolski s³ow- nik biograficzny, red. A. G¹siorowski, J. Topolski, WarszawaPoznañ 1982, s. 350-351 (A. Wêdz- ki); Z. Grot, Korytkowski Jan Ignacy (1824-1888), Generalvikar in Gnesen, ernannter Weihbischof, [w:] Die Bischöfe der deutschsprachigen Länder 1785/1803 bis 1945. Ein biographisches Lexikon, hrsg. von E. Gatz, Berlin 1983, s. 409-410; S³ownik historyków polskich, red. M. Prosiñska-Jackl, Warszawa 1994, s. 245-246 (A. G¹siorowski); Wybitni historycy wielkopolscy, red. J. Strzelczyk, Poznañ 20102, s. 107-116 (J. Jaskulski). Nadto: Z. Zieliñski, Tajna administracja archidiecezji gnienieñskiej w czasie Kulturkampfu (1874-1886), Nasza Przesz³oæ 24(1966), s. 243-257. GNIENIEÑSKA GENEALOGIA BISKUPÓW ZIEM POLSKO-LITEWSKO-RUSKICH 43 katedry metropolitalnej gnienieñskiej, o ile bowiem postaciom arcypasterzy naj- starszej polskiej archidiecezji powiêcono w póniejszym czasie wiele opraco- wañ, wród których wskazaæ mo¿na tak¿e na obejmuj¹ce ogó³ tych¿e hierarchów s³owniki biograficzne5, za samo dzie³o Arcybiskupi gnienieñscy, prymasi i me- tropolici polscy od roku 1000 a¿ do roku 1821 doczeka³o siê niedawno wznowie- nia (sk¹din¹d pod zmienionym tytu³em i z mnóstwem literówek, które nie wid- nia³y w pierwodruku)6, o tyle badania nad prozopografi¹ cz³onków kapitu³y metropolitalnej z Gniezna post¹pi³y naprzód od czasów J. Korytkowskiego w za- sadzie wy³¹cznie w odniesieniu do wieków rednich (a i to w doæ ograniczo- nym zakresie)7 oraz stuleci XIX i XX, podczas gdy dla czasów nowo¿ytnych tego rodzaju badañ w zasadzie nie prowadzono, co wpisuje siê w ogólny obraz histo- riografii kolegiów kanoniczych na ziemiach polskich8. Równie aktualna wydaje siê tu uwaga, ¿e na curriculum vitae zaprezentowanych przez XIX–wiecznego uczonego postaci daleko wiêcej wiat³a rzuc¹ archiwa watykañskie i rêkopisy innych archiwów europejskich, co w szczególnoci dotyczy tych sporód nale¿¹- cych do gnienieñskiej kapitu³y metropolitalnej duchownych, którzy karierê ko- cieln¹ uwieñczyli godnoci¹ biskupi¹. Wprawdzie to o krakowskiej kapitule katedralnej na Wawelu pisano za czasów staropolskich, ¿e stanowi³a ona semi- narium episcoporum, w jej bowiem sk³adzie by³o w ci¹gu owych stuleci tak wielu obdarzonych infu³¹ hierarchów (stosowne ich zestawienie, jakim nie dysponuje- my jak dot¹d w odniesieniu do Gniezna, sporz¹dzi³ przez kilkunastu laty B.S. Ku- mor, uwzglêdniaj¹c wszak¿e wy³¹cznie ordynariuszy, a pomijaj¹c episkopat ty- tularny)9, niemniej jednak równie¿ gnienieñska mia³a poród swych konfratrów licznych cz³onków episkopatu, przy czym nale¿y pamiêtaæ, ¿e w dobie przedro- zbiorowej na porz¹dku dziennym by³o zjawisko kumulowania beneficjów i pre- bend (jeden i ten sam duchowny móg³ tedy nale¿eæ równoczenie do kilku, a sukcesywnie nawet do kilkunastu gremiów kanoniczych)10. 5 Ich omówienia dokona³ przez kilku laty F. Lenort w Pos³owiu do publikacji: J. Nowacki, O godnoci i uprawnieniach prymasowskich arcybiskupa gnienieñskiego, Poznañ 2008, s. 193-202. 6 J. Korytkowski, Prymasi Polski. Arcybiskupi gnienieñscy i metropolici polscy od roku 1000 a¿ do dnia dzisiejszego, t. 1-18, Poznañ 2001-2006. 7 Zob. zw³.: M. Czy¿ak, Kapitu³a katedralna w Gnienie w wietle metryki z lat 1408-1448, Poznañ 2003. Tak¿e: A. Radzimiñski, Duchowieñstwo kapitu³ katedralnych w Polsce XIV i XV w. na tle porównawczym. Studia nad rekrutacj¹ i drogami awansu, Toruñ 1995, passim. 8 Por. uwagi w: Koció³ Poznañski w historiografii, red. L. Wilczyñski, Poznañ 2009, s. 28-29 (T. Jurek), 93 (R. Witkowski). 9 B.S. Kumor, Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 1, Kraków 1998, s. 646-662 (pod- rozdzia³ Seminarium episcoporum w ramach rozdzia³u Biskupstwo krakowskie a Koció³ w Polsce tam¿e zw³aszcza tab. 86-104). Zob. równie¿: Wypisy ród³owe do biografii polskich biskupów i opatów z czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz niewoli narodowej doby zaborów (XVI- -XIX w.), cz. 4, wyd. K.R. Prokop, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kocielne 85(2006), s. 305-377. 10 Ostatnio w tym temacie: K.R. Prokop, Biskupi w gronie pra³atów i kanoników p³ockiej ka- pitu³y katedralnej w XVII i XVIII stuleciu, [w:] Finis legis Christus. Ksiêga pami¹tkowa dedyko- 44 KRZYSZTOF R. PROKOP Jakkolwiek zdaje siê, ¿e wielu historyków pisz¹cych o nale¿¹cych do kole- gium biskupiego postaciach z przesz³oci tego nie dostrzega, w perspektywie eklezjologicznej (a wszak najistotniejszy jest tu w³anie aspekt samowiadomo- ci Kocio³a) w³aciwym momentem, w którym kto do tego powo³any (abstra- huj¹c od kwestii, w jakim trybie dokonywa³o siê owo powo³anie) stawa³ siê bi- skupem, by³ akt jego sakry, czyli przyjêcia wiêceñ biskupich11.
Load more

Recommended publications
  • Rozbieżności W Gronie Opozycji Przeciwko Rządom Króla Augusta II W Koronie W Okresie Dominacji Szwedzkiej W Latach 1704–1706
    Echa Przeszłości XX/1, 2019 ISSN 1509–9873 DOI 10.31648/ep.4836 Rafał Kowalski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Rozbieżności w gronie opozycji przeciwko rządom króla Augusta II w Koronie w okresie dominacji szwedzkiej w latach 1704–1706 Streszczenie: Niniejszy artykuł porusza kwestię rozbieżności, jakie wystąpiły wśród oponentów króla Augusta II Wettyna w Koronie w latach 1704–1706. Najazd szwedzki na Rzeczpospolitą w 1702 r. doprowadził do zaognienia napiętej sytuacji, jaka panowała pomiędzy poddanymi a próbującym umoc- nić swoje rządy Augustem II. Wywodząca się głównie z Wielkopolski opozycja zawiązała konfederację antykrólewską. W lutym 1704 r. konfederaci pod wpływem szwedzkich nacisków doprowadzili do de- tronizacji króla Augusta, a następnie do elekcji antykróla – wywodzącego się z kręgu opozycji wojewodę poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego. Narzucony szlachcie przez szwedzkiego monarchę Karola XII król nie zyskał akceptacji wśród innych opozycjonistów. Szybko dały o sobie znać rozbieżności nie tylko celów politycznych liderów malkontenckich, ale także niezaspokojona ambicja i zazdrość z powodu wy- niesienia na tron osoby ze swojego kręgu społecznego, do tego pozbawionej autorytetu. Prymas Michał Radziejowski, jeden z głównych sprawców detronizacji króla Augusta, po elekcji Leszczyńskiego odsunął się od działalności politycznej. Podobnie postąpili inni przywódcy malkontenccy. Brutalność szwedzkich najeźdźców, a także nieudolność Leszczyńskiego nie uspokoiła sytuacji w Rzeczypospolitej. Większość szlachty pozostała wierna
    [Show full text]
  • Harvard Ukrainian Studies
    HARVARD UKRAINIAN STUDIES Volume V Number 3 September 1981 : ‘: : : Ukrainian Research Institute Harvard University Cambridge, Massachusetts Copyright 1981, by the President and Fellows of Harvard College All rights reserved ISSN 0363-5570 Published by the Ukrainian Research Institute of Harvard University, Cambridge, Massachusetts, U.S.A. Printed by the Harvard University Printing Office Typography by Brevis Press, Cheshire, Conn. CONTENTS ARTICLES Intolerance and Foreign Intervention in Early Eighteenth- Century Poland-Lithuania 283 L. R. LEWITFER The Political Reversals of Jurij Nemyry 306 JANUSZ TAZBIR The Staging of Plays at the Kiev Mohyla Academy in the Seventeenth and Eighteenth Centuries 320 PAULINA LEWIN DOCUMENTS Ukrainian Hetmans’ Universaly 1678-1727 at the Lilly Library of Indiana University 335 BOHDAN A. STRUMINSKY NOTES AND COMMENT A Note on the Relationship of the Byxovec Chronicle to the Galician-Volhynian Chronicle 351 GEORGE A. PERFECKY The Origin of Taras Triasylo 354 GEORGE GAJECKY DISCUSSION Observations on the Problem of "Historical" and "Non- historical" Nations 358 IVAN L. RUDNYFSKY Some Further Observations on "Non-historical" Nations and "Incomplete" Literatures: A Reply 369 GEORGE 6. GRABOWICZ REVIEWS Bohdan S. Wynar, Doctoral Dissertations on Ukrainian Topics in English Prepared during the Years 1928-1978; Christine L. Gehrt Wynar, The Ukrainian American Index: The Ukrainian Weekly 1978 and 1979 Patricia Polansky 389 Leopold H. Haimson, ed., The Politics of Rural Russia: 1 905-1914 Bohdan Chomiak 390 Seppo Zetterberg, Die Liga der Fremdvölker Russlands, 1916-1918 Lawrence Wolff 393 Roy A. Medvedev, The October Revolution, trans. George Saunders R. C. Elwood 396 R. W. Davies, The Industrialization of Soviet Russia, vol.
    [Show full text]
  • Polish Battles and Campaigns in 13Th–19Th Centuries
    POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 Scientific editors: Ph. D. Grzegorz Jasiński, Prof. Wojciech Włodarkiewicz Reviewers: Ph. D. hab. Marek Dutkiewicz, Ph. D. hab. Halina Łach Scientific Council: Prof. Piotr Matusak – chairman Prof. Tadeusz Panecki – vice-chairman Prof. Adam Dobroński Ph. D. Janusz Gmitruk Prof. Danuta Kisielewicz Prof. Antoni Komorowski Col. Prof. Dariusz S. Kozerawski Prof. Mirosław Nagielski Prof. Zbigniew Pilarczyk Ph. D. hab. Dariusz Radziwiłłowicz Prof. Waldemar Rezmer Ph. D. hab. Aleksandra Skrabacz Prof. Wojciech Włodarkiewicz Prof. Lech Wyszczelski Sketch maps: Jan Rutkowski Design and layout: Janusz Świnarski Front cover: Battle against Theutonic Knights, XVI century drawing from Marcin Bielski’s Kronika Polski Translation: Summalinguæ © Copyright by Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, 2016 © Copyright by Stowarzyszenie Historyków Wojskowości, 2016 ISBN 978-83-65409-12-6 Publisher: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita Stowarzyszenie Historyków Wojskowości Contents 7 Introduction Karol Olejnik 9 The Mongol Invasion of Poland in 1241 and the battle of Legnica Karol Olejnik 17 ‘The Great War’ of 1409–1410 and the Battle of Grunwald Zbigniew Grabowski 29 The Battle of Ukmergė, the 1st of September 1435 Marek Plewczyński 41 The
    [Show full text]
  • Meandry Politycznej Kariery Andrzeja Lipskiego (1572–1631)
    V. ZAGADNIENIA HISTORYCZNO-FILOZOFICZNE Studia Oecumenica 18 (2018) DOI: 10.25167/SOe/18/2018/367-380 s. 367–380 JANUSZ DOROBISZ Instytut Historii UO Meandry politycznej kariery Andrzeja Lipskiego (1572–1631). Eksluteranin biskupem krakowskim The meanders of the political career of Andrzej Lipski (1572–1631) An ex-Lutheran holding the post of the bishop of Cracow Abstract Andrzej Lipski (1572–1631) was born to a noblemen’s family of the middle rank and Lu- theran denomination. He studied at Protestant (1582–1594 – Strasbourg, Heidelberg) and Catholic (1603–1605 – Rome) colleges, earning the title of Doctor of both laws (Doctor of Canon and Civil Law). Lipski’s career in the Chancellery of the Crown was sped up by his conversion to Catholicism, entering the clergy and protection of Bishop Vice-Chancellor Pi- otr Tylicki – an influential backer to Chancellor Jan Zamoyski. At that time Lipski belonged to the state clergy who served the King and the Kingdom of Poland and obtained revenues from benefices, the acquisition of which was easier at the Court. Zamoyski’s supporters’ leaving the elites of the Chancellor’s power in 1605, as well as Lipski’s sympathizing with the rebellion (1606–1609) caused him to be kept away from public matters as a person who was politically uncertain. During the period of the Court’s disfavour, Lipski redefined his political views and stayed a zealous royalist and also an advocate of drawing closer to the Habsburgs. Owing to Bishop Vice-Chancellor Henryk Firlej’s protection he earned trust of Queen Constance of the Habsburgs, who then became the patroness of Lipski’s further career.
    [Show full text]
  • Rzecz O Najnowszej Biografii Jerzego Sebastiana Lubomirskiego
    Zbigniew Anusik Kilka rys na portrecie sławnego rokoszanina : rzecz o najnowszej biografii Jerzego Sebastiana Lubomirskiego Przegląd Nauk Historycznych 3/1, 145-191 2004 PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2004. R. III. nr 1(5) ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE ZBIGNIEW ANUSIK Uniwersytet Łódzki Kilka rys na portrecie sławnego rokoszanina Rzecz o najnowszej biografii Jerzego Sebastiana Lubomirskiego Witold KIaczewski, Jerzy Sebastian Lubomirski, Zakład Narodowy imienia Ossolińs- kich - Wydawnictwo, Wroclaw-Warszawa-Kraków 2002. ss. 297. Jerzy Sebastian Lubomirski (1616-1667) jest bez wątpienia najsłynniejszyrn przedstawicielem rodu Lubomirskich. Jego postać od dawna fascynowała licznych badaczy, literatów, jak też szero- kie rzesze miłośników historii. Nie dziwi więc fakt, iż zasłużona oficyna wydawnicza zdecydowała się na publikację biografii Lubo- mirskiego pióra Witolda Kłaczewskiego. Jak słusznie zauważa Au- tor: "Zasługami i dokonaniami naszego bohatera, ale też i cecha- mi negatywnymi, można by obdzielić niejedną biografię. Działal- ność Lubomirskiego była wielostronna i tak też była postrzegana. Dla zwolenników wzmocnienia władzy królewskiej był zdrajcą, a jego kontakty z obcymi monarchami oznaczały zdradę stanu - dla większości ówczesnej szlachty bohaterem broniącym »złotej wolności« przed zakusami ze strony pary królewskiej Jana Kazi- mierza i jego małżonki Ludwiki Marii" (s. 6). Równie zasadne wy- daje się stwierdzenie, iż: ,,Działania Jerzego Sebastiana Lubomir- skiego niezwykle wyraziście ukazują główne konflikty epoki Jana Kazimierza, a więc okresu zapowiadającego upadek szlacheckiej Rzeczypospolitej" (s. 7). Jest sprawą oczywistą, że apogeum wpły- wów politycznych Jerzego Sebastiana Lubomirskiego przypadło na czasy "potopu" szwedzkiego, jak również na pierwsze lata po jego zakończeniu, kiedy to zapragnął zająć pierwsze po królu miejsce w Rzeczypospolitej. Umiejętnie lawirując pomiędzy dworem króle- wskim a masami konserwatywnej szlachty, przez kilka lat wywie- rał też Lubomirski decydujący wpływ na losy całego państwa.
    [Show full text]
  • 0 14 [349]-370 Anusik.Pdf (821.4Kb)
    Artykuły recenzyjne i recenzje 349 http://dx.doi.org/10.18778/1644-857X.15.02.14 Andrzej Korytko, „Na których opiera się Rzeczpospolita”. Senatorowie koronni za Władysława IV Wazy, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2015, ss. 484. utora recenzowanej książki, ucznia profesora Edwarda Alfre- da Mierzwy, śmiało można określić mianem doświadczonego Ahistoryka, legitymującego się dość znacznym już dorobkiem naukowym. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół szeroko pojętych relacji polsko-szwedzkich i polsko-angielskich w dobie panowania w Rzeczypospolitej królów z dynastii Wazów oraz dziejów staropolskiego parlamentaryzmu1. 1 Wśród opracowań jego autorstwa można przywołać w tym miejscu następujące pozycje: A. K o r y t k o, Elżbieta I Tudor wobec polsko-szwedzkiego konfliktu, [w:] Per saecula. Dyplomacja – gospodarka – historiografia. Studia ofiarowane Profesorowi Edwardowi Alfredowi Mierzwie w czterdziestą piątą rocznicę pracy naukowej, red. A. Korytko, B. Krysztopa-Czupryńska, Olsztyn–Piotrków Trybunalski 2009, s. 29–36; i d e m, Sir George Douglas – szkocki żołnierz w szwedzkiej służbie. Przyczynek do biografii, [w:] Primum vivere deinde philosophari. O ludziach czynu w Europie Środkowej i Wschodniej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Rzońcy z okazji siedemdziesiątych urodzin, red. M. Białokur i A. Szczepaniak, Opole–Toruń 2009, s. 91–98; i d e m, Poselstwo sir George’a Douglasa w 1635 roku jako przykład stosunku Anglii do polsko-szwedzkiego konfliktu, [w:] Polska wobec konfliktów w Europie nowożytnej. Z dziejów dyplomacji i stosunków międzynarodowych w XV–XVIII wieku, red. R. Skowron, Kraków 2009, s. 237–243; idem, O ujście Wisły. Działania militarne w latach 1626–1635, [w:] Wielkie wojny w Prusach. Działania militarne między Wisłą a Niemnem na przestrzeni wieków, red.
    [Show full text]
  • The Annihilation of the Arian “Capital”
    ODRODZENIE I REFORMACJA W POLSCE ■ SI 2017 ■ PL ISSN 0029-8514 Janusz Tazbir The Annihilation of the Arian “Capital” The history of the fall of Raków was the subject of a special short dis- sertation by Józef Stańko1 already 35 years ago. At present, however, that work is absolutely insufficient. On the one hand (as stressed in a review of Stańko’s dissertation2), the author did not make use of all the sources available to him and committed many oversights and inac- curacies;3 on the other, since the time the work was published, new, fairly important sources clarifying the circumstances connected with the Raków trial have been added. Since the trial brought about the annihi- lation of the main centre of the Polish Brethren in the first half of the seventeenth century, it seems necessary to re-discuss the 1638 events, so tragic for the Polish Arianism, on the basis of more extensive sources. Founded in 1569 by the Calvinist voivode of Podole, Jan Sienieński, Raków has twice played a leading role in the history of our Antitrini- tarianism. First, between 1569 and 1572, as a centre of supporters of social radicalism and then again, from the beginning of the seven- teenth century until 1638, as a seat of the academy and typography famous all over Europe and the place of many synods grouping the best Arian thinkers. It is not surprising, then, that the Raków cen- tre was a thorn in the flesh of the opponents of the Polish Breth- ren who referred to it in an anti-Arian pamphlet printed in the early seventeenth century as a 1 J.
    [Show full text]
  • The Cossacks and Religion in Early Modern Ukraine Prelims.Z3 24/9/01 11:20 AM Page Ii Prelims.Z3 24/9/01 11:20 AM Page Iii
    prelims.z3 24/9/01 11:20 AM Page i The Cossacks and Religion in Early Modern Ukraine prelims.z3 24/9/01 11:20 AM Page ii prelims.z3 24/9/01 11:20 AM Page iii The Cossacks and Religion in Early Modern Ukraine SERHII PLOKHY 3 prelims.z3 24/9/01 11:20 AM Page iv 3 Great Clarendon Street, Oxford ox dp Oxford University Press is a department of the University of Oxford. It furthers the University’s objective of excellence in research, scholarship, and education by publishing worldwide in Oxford New York Athens Auckland Bangkok Bogotá Buenos Aires Cape Town Chennai Dar es Salaam Delhi Florence Hong Kong Istanbul Karachi Kolkata Kuala Lumpur Madrid Melbourne Mexico City Mumbai Nairobi Paris São Paulo Shanghai Singapore Taipei Tokyo Toronto Warsaw and associated companies in Berlin Ibadan Oxford is a registered trade mark of Oxford University Press in the UK and certain other countries Published in the United States by Oxford University Press Inc., New York © Serhii Plokhy The moral rights of the author have been asserted Database right Oxford University Press (maker) First published All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, without the prior permission in writing of Oxford University Press, or as expressly permitted by law, or under terms agreed with the appropriate reprographics rights organization. Enquiries concerning reproduction outside the scope of the above should be sent to the Rights Department, Oxford University Press, at the address above You must not circulate this book in any other binding or cover and you must impose the same condition on any acquirer British Library Cataloguing in Publication Data Data available Library of Congress Cataloging in Publication Data Plokhy, Serhii.
    [Show full text]
  • Music Migration in the Early Modern Age
    Music Migration in the Early Modern Age Centres and Peripheries – People, Works, Styles, Paths of Dissemination and Influence Advisory Board Barbara Przybyszewska-Jarmińska, Alina Żórawska-Witkowska Published within the Project HERA (Humanities in the European Research Area) – JRP (Joint Research Programme) Music Migrations in the Early Modern Age: The Meeting of the European East, West, and South (MusMig) Music Migration in the Early Modern Age Centres and Peripheries – People, Works, Styles, Paths of Dissemination and Influence Jolanta Guzy-Pasiak, Aneta Markuszewska, Eds. Warsaw 2016 Liber Pro Arte English Language Editor Shane McMahon Cover and Layout Design Wojciech Markiewicz Typesetting Katarzyna Płońska Studio Perfectsoft ISBN 978-83-65631-06-0 Copyright by Liber Pro Arte Editor Liber Pro Arte ul. Długa 26/28 00-950 Warsaw CONTENTS Jolanta Guzy-Pasiak, Aneta Markuszewska Preface 7 Reinhard Strohm The Wanderings of Music through Space and Time 17 Alina Żórawska-Witkowska Eighteenth-Century Warsaw: Periphery, Keystone, (and) Centre of European Musical Culture 33 Harry White ‘Attending His Majesty’s State in Ireland’: English, German and Italian Musicians in Dublin, 1700–1762 53 Berthold Over Düsseldorf – Zweibrücken – Munich. Musicians’ Migrations in the Wittelsbach Dynasty 65 Gesa zur Nieden Music and the Establishment of French Huguenots in Northern Germany during the Eighteenth Century 87 Szymon Paczkowski Christoph August von Wackerbarth (1662–1734) and His ‘Cammer-Musique’ 109 Vjera Katalinić Giovanni Giornovichi / Ivan Jarnović in Stockholm: A Centre or a Periphery? 127 Katarina Trček Marušič Seventeenth- and Eighteenth-Century Migration Flows in the Territory of Today’s Slovenia 139 Maja Milošević From the Periphery to the Centre and Back: The Case of Giuseppe Raffaelli (1767–1843) from Hvar 151 Barbara Przybyszewska-Jarmińska Music Repertory in the Seventeenth-Century Commonwealth of Poland and Lithuania.
    [Show full text]
  • The Małopolska Way of St James (Sandomierz–Więcławice Stare– Cracow–Szczyrk) Guide Book
    THE BROTHERHOOD OF ST JAMES IN WIĘCŁAWICE STARE THE MAŁOPOLSKA WAY OF ST JAMES (SANDOMIERZ–WIĘCŁAWICE STARE– CRACOW–SZCZYRK) GUIDE BOOK Kazimiera Orzechowska-Kowalska Franciszek Mróz Cracow 2016 1 The founding of the pilgrimage centre in Santiago de Compostela ‘The Lord had said to Abram, “Go from your country, your people and your father’s household to the land I will show you”’ (Gen 12:1). And just like Abraham, every Christian who is a guest in this land journeys throughout his life towards God in ‘Heavenly Jerusalem’. The tradition of going on pilgrimages is part of a European cultural heritage inseparably connected with the Christian religion and particular holy places: Jerusalem, Rome, and Santiago de Compostela, where the relics of St James the Greater are worshipped. The Way of St James began almost two thousand years ago on the banks of the Sea of Galilee (Lake Tiberias). As Jesus was walking beside the Sea of Galilee, he saw two brothers, Simon called Peter and his brother Andrew. They were casting a net into the lake, for they were fishermen. ‘Come, follow me,’ Jesus said, ‘and I will send you out to fish for people’. At once they left their nets and followed him. Going on from there, he saw two other brothers, James son of Zebedee and his brother John. They were in a boat with their father Zebedee, preparing their nets. Jesus called them, and immediately they left the boat and their father and followed him. (Matthew 4:18‒22) Mortal St James The painting in Basilica in Pelplin 2 The path of James the Apostle with Jesus began at that point.
    [Show full text]
  • Bibliografia Polska Karola Estreichera (1827–1908)
    UNIWERSYTET JAGIELLOŃ SKI BIBLIOGRAFIA POLSKA KAROLA ESTREICHERA (1827–1908) DYREKTORA BIBLIOTEKI JAGIELLOŃSKIEJ CZĘŚĆ PIERWSZA – WYDANIE DRUGIE TOM XVIII KOR.—KOSKOWSKI KRAKÓW MMXII CENTRUM BADAWCZE BIBLIOGRAFII POLSKIEJ ESTREICHERÓW KAROL ESTREICHER BIBLIOGRAFIA POLSKA XIX STULECIA WYDANIE DRUGIE TOM XVIII KOR.—KOSKOWSKI Redaktor tomu STANISŁAW SIESS-KRZYSZKOWSKI KRAKÓW 2012 WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO UNIVERSITE JAGELLONNE BIBLIOGRAPHIE POLONAISE PAR KAROL ESTREICHER (1827–1908) ANCIEN DIRECTEUR DE LA BIBLIOTHEQUE JAGELLONE A CRACOVIE PREMIERE SERIE – SECONDE EDITION TOM XVIII KOR.—KOSKOWSKI CRACOVIE MMXII CENTRE DE BIBLIOGRAPHIE POLONAISE KAROL ESTREICHER BIBLIOGRAPHIE POLONAISE DU XIXème SIECLE SECONDE EDITION TOME XVIII KOR.—KOSKOWSKI préparé par STANISŁAW SIESS-KRZYSZKOWSKI CRACOVIE 2012 EDITIONS DE L’UNIVERSITE JAGELLONNE © Copyright by Centrum Badawcze Bibliografi i Polskiej Estreicherów Uniwersytet Jagielloński Wydanie II, Kraków 2012 All rights reserved Żadna część Bibliografi i Polskiej Estreicherów nie może być kopiowana ani udostępniana inną drogą bez pisemnej zgody Uniwersytetu Jagiellońskiego Zespół redakcyjny: Wacław Walecki (przewodniczący), Beata Grzybek, Tomasz Nastulczyk, Stanisław Siess-Krzyszkowski, Magdalena Sokołowska, Marian Zaczyński (do roku 2007) Praca naukowa fi nansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012–2016 Skład i łamanie Krzysztof Marek Szwaczka ISBN 978-83-233-3486-6 www.wuj.pl Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków tel. 12-631-18-81, tel./fax 12-631-18-83 Dystrybucja: tel. 12-631-01-97, tel./fax 12-631-01-98 tel. kom. 506-006-674, e-mail: [email protected] Konto: PEKAO SA, nr 80 1240 4722 1111 0000 4856 3325 KOR. — KOSKOWSKI KOR. J. (krypt.), ob. Korsak Juliusz.
    [Show full text]
  • Stanisław Wojeński's Way to the Episcopal Mitre. The
    CEEOL copyright 2020 THE JAGIELLONIAN LIBRARY BULLETIN SPECIAL ISSUE 2020 KRZYSZTOF R. PROKOP DOI: 10.26106/VTJ4-WT66 STANISŁAW WOJEŃSKI’S WAY TO THE EPISCOPAL MITRE. THE ADVENTUROUS CHURCH CAREER OF THE SON OF THE RECTOR OF THE CRACOW ACADEMY The manuscript collection of the Jagiellonian Library holds to this day “an ex- cellently illuminated manuscript presenting the Wojeński family along with their ge- nealogical tree” (Z. Pietrzyk)1 under the title Flamma rediviva e bustis et cineribus atavorum erumpens, olim factis, nunc exemplis Woienskiorum a Brzezie domum col- lustrans, ex veterum historiis, antiquis documentis, imperatorum, regum, principum privilegiis excitata anno salutis 1651 (Jagiellonian Library, MS 1890).2 Its descrip- tion reads: “A paper codex from 1651, in royal quatro, 3 unnumbered pages, 66 and 27 empty at the end. On the second unnumbered page: ‘Stanislaus, archidiaconus Pilecensis, Sacrae Regiae Maiestatis secretarius, Vladislao, decano Klecensi, Alex- andro, Joanni et Ludovico a Brzezie Woienskiis, fratribus, salutem;’ on page 4: ‘Fa- miliae origo;’ page 5 ‘Familiae in Regnum Poloniae adventus.’ A bust of Zadora, an ancestor of Wojeńskis on page 4v, Wojeńskis’ coat of arms on page 11r and a genea- logical table on page 66r, ornately gilded and hand-painted; moreover, each page gilt- edged, each initial and chapter title gilded.”3 For anyone familiar with the realities of Old Polish society, this kind of relic is not surprising, as it was then common to boast one’s ancestors, to present magnificence of one’s own family and to preserve the details about them for posteriority. In this particular case, we have a somewhat 1 Z.
    [Show full text]