DETAILONDERZOEK NAAR ONBENUTTE BEDRIJFSGRONDEN IN WEST-VLAANDEREN

POM West-Vlaanderen - Provinciehuis Olympia - Koning Leopold III-laan 66 - 8200 Sint-Andries/Brugge Tel.: ../32/50/40 31 66 -Fax: ../32/50/71 94 06- E-mail: [email protected] – Website: www.pomwvl.be De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij is een publiekrechtelijke instelling met rechtspersoonlijkheid erkend door de Vlaamse Regering

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

INHOUDSTAFEL Blz. INLEIDING ...... 1 1. Methodologie van het detailonderzoek ...... 2 1.1. Inventarisatiefase...... 2 1.1.1 Vastleggen van het aantal te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden en het studiegebied ...... 2 1.1.2 Opmaak van een werkbare strategie ...... 5 1.1.3 Verzamelen van eigenaarsgegevens...... 5 1.1.4 Contactname met terreinbeheerders ...... 6 1.1.5 Het terreinonderzoek en de bevraging van de eigenaars ...... 7 1.1.6 De verwerking van de data ...... 8 1.2. Vermarktingsfase ...... 9 1.2.1 Uitgesloten percelen...... 9 1.2.2 Eigenaars die wensen te verkopen...... 9 1.2.3 Eigenaars die wensen te verkopen maar met beperkte ontwikkelingsmogelijkheden...... 10 1.2.4 Mogelijks te herontwikkelen terreinen ...... 10 2. De eindresultaten van het detailonderzoek ...... 12 2.1. De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden op macroniveau...... 13 2.1.1 Algemeen...... 13 2.1.2 De evolutie van de gebruikscodes op macroniveau ...... 15 2.1.3 Conclusie van het detailonderzoek op macroniveau ...... 23 2.2. De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden op mesoniveau...... 26 2.2.1 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement ...... 27 2.2.2 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement ...... 28 2.2.3 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement ...... 30 2.2.4 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Brugge ...... 32 2.2.5 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Oostende ...... 34 2.2.6 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Ieper ...... 36 2.2.7 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement ...... 37 2.2.8 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement ...... 39 2.2.9 Conclusie van het detailonderzoek op mesoniveau ...... 40 2.3. Eindconclusie van het detailonderzoek onbenutte bedrijfsgronden ...... 42 Bijlagen...... 43

I

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

INLEIDING

Daar waar de behoefte aan nieuwe bedrijventerreinen (greenfields) toeneemt, stellen we echter vast dat nog heel wat bedrijfsgronden, die via plannen van ruimtelijke ordening een industriële of ambachtelijke bestemming kregen, onbenut blijven. Het aansnijden van greenfields wordt, vanuit onder andere een maatschappelijke invalshoek, steeds moeilijker aanvaard waardoor het optimaal benutten van onbenutte bedrijfsgronden, op bestaande bedrijventerreinen, een absolute prioriteit wordt. De POM West-Vlaanderen heeft via dit detailonderzoek, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Economie, Agentschap Economie, deze prioritaire aanpak onderbouwd en gestimuleerd.

Het detailonderzoek had tot doel zowel een kwantitatief als kwalitatief beeld te krijgen van de status van alle onbenutte bedrijfspercelen. Het ging hierbij om alle onbenutte bedrijfspercelen (≥ 0,5 ha) gelegen op bedrijventerreinen (≥ 5 ha) die via plannen van ruimtelijke ordening een industriële of ambachtelijke bestemming kregen.

Dit beeld moest toelaten om vooreerst: • inzicht te krijgen in de oppervlakte van onbenutte bedrijfspercelen ( inventarisatiefase ); • inzicht te krijgen in de eigendomsstructuur van deze percelen waarbij onderscheid gemaakt moet worden tussen eigendommen van bedrijven (reservegronden) en eigendommen van particulieren en andere rechtspersonen ( inventarisatiefase ); • inzicht te krijgen in de redenen waarom dergelijke percelen niet op de markt worden aangeboden (inventarisatiefase ); • inzicht te krijgen in de voorwaarden waaraan dergelijke percelen moeten voldoen alvorens ze op de markt kunnen worden aangeboden ( vermarktingsfase).

Onderstaande tijdsbalk geeft het verloop van het detailonderzoek weer tussen 01/01/2006 en 31/05/2008.

2006 JAN. FEB. MRT. APR. MEI JUN. JUL. AUG. SEP. OKT. NOV. DEC.

2007 JAN. FEB. MRT. APR. MEI JUN. JUL. AUG. SEP. OKT. NOV. DEC.

2008 JAN. FEB. MRT. APR. MEI

Legende Inventarisatiefase

Vermarktingsfase

Verfijning met betrekking tot vermarkting/Onderhandelingsteams

1

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

1. METHODOLOGIE VAN HET DETAILONDERZOEK

1.1. Inventarisatiefase

De inspanningen die geleverd werden om detailinformatie te verzamelen betreffende de onbenutte bedrijfsgronden (vb. eigendomsgegevens, …), gebeurden in deze eerste fase van het project (januari 2006 tot januari 2007). Hierbij werd vertrokken van het GIS-Bedrijventerreinen 1 van de toenmalige GOM - West-Vlaanderen. Deze inventaris geeft een gedetailleerde (grafische) voorstelling van de bezetting van de bedrijventerreinen in West-Vlaanderen.

1.1.1 Vastleggen van het aantal te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden en het studiegebied

Alvorens het detailonderzoek werd aangevat, werden eerst de, gedetailleerd te onderzoeken, onbenutte bedrijfsgronden geselecteerd uit het GIS-Bedrijventerreinen. De gebruikscodes die aan het detailonderzoek werden onderworpen, zijn: Niet realiseerbare, onbenutte gronden omwille van: • 3100: Onbekende redenen • 3110: Privaatrechtelijke redenen • 3120: Milieuredenen • 3130: Publiekrechtelijke redenen • 3140: Ontsluitingsproblemen • 3150: Zonevreemd gebruik • 3160: Technische redenen • 3200: Statuutwijzigingen • 3210: Wijzigingen in eigendomssituatie • 3300: Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden • 3310: Reservegronden

Voor elke gemeente binnen de Provincie West-Vlaanderen werd er aan de hand van het GIS een selectie gemaakt van de te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden. De selectievoorwaarden waren: - onbenutte bedrijfsgronden vanaf 0,5 ha; - gelegen op bedrijventerreinen vanaf 5 ha; - aangeduid met gebruikscode 3100, 3110, 3120, 3130, 3140, 3150, 3160, 3200, 3210, 3300, en 3310.

1 Het GIS-Bedrijventerreinen is een ruimtelijk-economische databank van alle bedrijventerreinen in Vlaanderen. Deze databank omvat de contouren van de bedrijventerreinen, de infrastructuur alsook de gebruikspercelen. Deze gebruikspercelen worden afzonderlijk geïdentificeerd door een gebruikscode die de gebruikstoestand weergeeft op een welbepaald moment. Een uitgebreide omschrijving van deze codes vindt u als bijlage 2 . 2

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Dit resulteerde in 1.196,5 ha aan onbenutte bedrijfsgronden verspreid over 564 percelen en 49 gemeenten (zie figuur 1). De overige 15 West-Vlaamse gemeenten werden niet opgenomen in het detailonderzoek daar ze niet voldeden aan de selectievoorwaarden (zie bijlage 1) .

FIGUUR 1 Verhouding, naar gebruikscode, van het totale aantal hectare. te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden (Totale oppervlakte: 1196,5 ha.)

363,0 ha. = 382,3 ha. = 226 percelen 180 percelen

1,5 ha. = 86,9 ha. = 1 perceel 65 percelen 23,0 ha. = 253,5 ha. = 29,2 ha. = 4 percelen 31 percelen 28 percelen 11,3 ha. = 41,2 ha. = 15 percelen 7 percelen 4,5 ha. = 7 percelen

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door milieuredenen Niet realiseerbaar door publ.r. redenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen

Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik Niet realiseerbaar door technische redenen Statuutwijzigingen Wijzegingen in eigendomssituatie Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

BRON: POM West-Vlaanderen. Wanneer we het aantal onbenutte bedrijfsgronden bekijken vanuit een verdeling over de acht arrondissementen, dan bekomen we figuur 2. FIGUUR 2

Verhouding per arrondissement van het aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden en het aantal onbenutte bedrijfsgronden per arrondissment 28,6 ha. 117,2 ha. 19 percelen 60 percelen 55,1 ha. 92,0 ha. 41 percelen 33 percelen

31,2 ha. 23 percelen

485,6 ha. 179 percelen 230,9 ha. 119 percelen

156,0 ha. 90 percelen

Brugge Oostende Diksmuide Roeselare Tielt Kortrijk Ieper Veurne

BRON: POM West-Vlaanderen. 3

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Een indeling van deze 1.196,5 ha aan onbenutte bedrijfsgronden in categorieën van 0,5 ha geeft ons de volgende overzichtstabel voor West-Vlaanderen.

TABEL 1 : Indeling van de onbenutte bedrijfsgronden in categorieën van 0,5 ha Categorisering Categorisering Aantal onbenutte Aantal Aantal onbenutte Aantal percelen hectaren percelen hectaren 0,5 ha - 1 ha 231 158,2 5,5 ha - 6 ha 2 11,4 1 ha - 1,5 ha 103 122,5 6 ha - 6,5 ha 5 30,8 1,5 ha - 2 ha 72 122,1 6,5 ha - 7 ha 5 33,4 2 ha - 2,5 ha 43 92,8 7 ha - 7,5 ha 9 65,2 2,5 ha - 3 ha 21 56,5 7,5 ha - 8 ha 1 7,8 3 ha - 3,5 ha 17 55,1 8 ha - 8,5 ha 2 16,3 3,5 ha - 4 ha 13 48,1 8,5 ha - 9 ha 1 8,6 4 ha - 4,5 ha 7 29 9 ha - 9,5 ha 0 0 4,5 ha - 5 ha 11 51,6 9,5 ha - 10 ha 1 9,5 5 ha - 5,5 ha 7 36,8 ≥ 10 ha 13 240,8 BRON: POM West-Vlaanderen. Opmerkelijk in bovenstaande tabel is dat het aantal percelen ≥ 10 ha samen goed zijn voor 240,8 ha. Daarenboven gaat het hier in 80% van de gevallen om bedrijfsgronden die onbenut zijn omwille van ontsluitingsproblemen. Uit volgende tabel blijkt dat deze percelen zich voornamelijk situeren in de arrondissementen Oostende, Roeselare en Kortrijk.

TABEL 2 : Indeling van de onbenutte bedrijfsgronden in categorieën van 0,5 ha volgens arrondissement Brugge, Oostende, Diksmuide, Roeselare, Tielt, Kortrijk, Ieper, Veurne, aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal Categorisering percelen percelen percelen percelen percelen percelen percelen percelen 0,5 ha - 1 h a 23 18 10 51 37 66 18 8 1 ha - 1,5 ha 12 2 6 17 19 32 9 5 1,5 ha - 2 ha 8 4 3 21 9 17 8 2 2 ha - 2,5 ha 5 0 2 7 9 14 3 3 2,5 ha - 3 ha 3 0 1 5 2 9 1 0 3 ha - 3,5 ha 1 0 0 1 3 11 1 0 3,5 ha - 4 ha 2 1 0 4 2 4 0 0 4 ha - 4,5 ha 1 1 1 1 1 2 0 0 4,5 h a - 5 ha 1 1 0 4 2 3 0 0 5 ha - 5,5 ha 1 0 0 1 2 3 0 0 5,5 ha - 6 ha 1 0 0 0 0 1 0 0 6 ha - 6,5 ha 0 0 0 3 0 2 0 0 6,5 ha - 7 ha 0 1 0 1 1 2 0 0 7 ha - 7,5 ha 0 0 0 0 2 5 1 1 7,5 ha - 8 ha 0 0 0 0 1 0 0 0 8 ha - 8,5 ha 1 0 0 1 0 0 0 0 8,5 ha - 9 ha 0 0 0 0 0 1 0 0 9 ha - 9,5 ha 0 0 0 0 0 0 0 0 9,5 ha - 10 ha 0 0 0 0 0 1 0 0 ≥ 10 ha 1 4 0 2 0 6 0 0

BRON: POM West-Vlaanderen.

Een overzicht van de gedetailleerd te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden per arrondissement is terug te vinden als bijlage 3.

4

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

1.1.2 Opmaak van een werkbare strategie

Vooraleer het detailonderzoek aan te vatten werd er, naast het selecteren van de onbenutte bedrijfsgronden, gewerkt aan de uitbouw van een werkstrategie. Hierbij werd een welomschreven strategie ontwikkeld voor: 1. het verzamelen van eigenaarsgegevens; 2. contactname met de terreinbeheerders; 3. terreinonderzoek en bevraging van de eigenaars; 4. het achterhalen van de redenen van het onbenut zijn.

Er werd ervoor gekozen om alle, geselecteerde, onbenutte bedrijfsgronden per gemeente te onderwerpen aan een terreinonderzoek, ongeacht de terreinbeheerder.

1.1.3 Verzamelen van eigenaarsgegevens

Na de afbakening van het studiegebied en het bepalen van het aantal te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden werd gestart met het verzamelen van de kadastergegevens (eigenaarsgegevens) van alle geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden 2. Het verzamelen van deze kadastergegevens gebeurde in samenwerking met de Provincie West-Vlaanderen. Hierbij werd een duidelijk onderscheid gemaakt tussen: • eigenaars van onbenutte gronden die niet gelegen zijn op bedrijventerreinen in het beheer van de intercommunales wvi en Leiedal; • eigenaars van onbenutte gronden die gelegen zijn op bedrijventerreinen in het beheer van de intercommunales wvi en Leiedal.

Bij het eerste type eigenaars werd een bijkomend onderscheid gemaakt tussen enerzijds eigendommen van bedrijven (‘strategische’ reservegronden) en anderzijds eigendommen van particulieren en andere rechtspersonen. Dit onderscheid was belangrijk daar het later de wijze van contactname met desbetreffende eigenaars zou bepalen. Voor het verzamelen van de eigenaarsgegevens werd telkens, per gemeente, aan de hand van de kadasterpunten een “intersect” gemaakt in het GIS met de kaartlaag “Te onderzoeken percelen”. Nadien werd deze oefening herhaald met een buffer van 100 meter rond de contouren van de onbenutte bedrijfsgronden. Op deze manier werden ook alle aangrenzende eigenaars, van wie een deel van hun perceel binnen de contour van het onbenutte perceel valt, opgenomen in de “lijst der eigenaars”. Er werd bij aanvang beslist alle kadastergegevens te onderwerpen aan een dubbele controle aangezien de kadastergegevens dateerden van 2005 en de kadastrale punten van 2003. Deze controle zou gebeuren aan de hand van aangeleverde kadastergegevens van elke gemeente (zie punt 1.1.4). De eigenaarsgegevens van de onbenutte bedrijfsgronden in beheer van de intercommunales werden gecontroleerd aan de hand van de aangeleverde GIS-lagen van Leiedal (29.01.2007) en wvi (27.03.2007).

2 Een onbenutte bedrijfsgrond wordt omschreven als een gebruiksperceel dat uit één of meerdere kadastrale percelen bestaat en al dan niet afwijkt van de kadastrale contouren. 5

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

1.1.4 Contactname met terreinbeheerders

Het beheer van bedrijventerreinen in West-Vlaanderen wordt, in tegenstelling tot de andere provincies, gekenmerkt door een vrij unieke situatie. De twee intercommunales wvi en Leiedal, die gebiedsdekkend werken in de Provincie West-Vlaanderen, staan in voor nagenoeg de volledige ontwikkeling en beheer van publiek ontwikkelde bedrijventerreinen in de provincie. Het overige deel van de bedrijventerreinen wordt privaat ontwikkeld en beheerd. Figuur 3 geeft, voor alle geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden, de verhouding weer tussen enerzijds de publieke terreinbeheerders en anderzijds de private terreinbeheerders.

FIGUUR 3

Verhouding tussen de private en publieke terreinbeheerders van alle

geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden (in hectare)

591,6 ha. of 49% 604,5 ha. of 51% in Publiek beheer in Privaat beheer

BRON: POM West -Vlaanderen. In figuur 4 worden, voor alle geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden, publieke en private terreinbeheerders verder opgesplitst.

FIGUUR 4 Verfijnde verhouding tussen de private en publieke terreinbeheerders van alle geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden (in hectare)

14,5 ha. of 1%

514,4 ha. of 43%

590,0 ha. of 50%

77,2 ha. of 6%

Intercommunales Gemeenten Particulier Bedrijf

BRON: POM West-Vlaanderen. 6

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Voor alle onbenutte bedrijfsgronden, met uitzondering van diegene gelegen op terreinen beheerd door de intercommunales, werd er eerst en vooral schriftelijk contact genomen met alle 49 geselecteerde gemeenten en werden zij op de hoogte gebracht van het project. In dit schrijven werd hen gevraagd of ze bereid waren tot het uitwisselen van primaire gegevens, zoals: kadastergegevens, aanvragen tot stedenbouwkundige vergunningen, plannen van aanleg en ruimtelijke uitvoeringsplannen. Het aanschrijven van de gemeenten gebeurde stapsgewijs volgens een vooropgestelde planning. In deze planning werden clusters van aangrenzende gemeenten gemaakt die, voorafgaand aan elk terreinonderzoek, zouden worden aangeschreven.

Eens de primaire data verzameld, werd er terug contact genomen met de stedenbouwkundige ambtenaren van de desbetreffende gemeenten. Deze contacten maakten het mogelijk onduidelijkheden inzake kadastergegevens te controleren, oorzaken van het onbenut zijn, zijn eventueel te achterhalen en soms zijn gebieden te ontdekken die niet meer in aanmerking komen voor bedrijvigheid. De POM West-Vlaanderen heeft, in dergelijke gevallen, ervoor gekozen die gebieden niet verder te behandelen in het detailonderzoek gezien hun “herbestemming”. Deze gebieden kregen de code 3200 “statuutwijziging” en werden dan uitgesloten voor eventuele vermarkting. Deze werkstrategie werd, volgens voorvermelde planning, stapsgewijs toegepast voor alle 49 gemeenten.

Voor de onbenutte gronden, gelegen op terreinen beheerd door de intercommunales, werden geen gegevens opgevraagd bij de gemeenten. Deze gegevens werden rechtstreeks ingewonnen bij de intercommunales zelf. Deze benadering maakte het mogelijk niet enkel te kunnen beschikken over de eigenaarsgegevens op de terreinen van de intercommunales, maar ook over de gebruikersgegevens. Het contacteren van de intercommunales wvi en Leiedal gebeurde pas later in het verloop van het onderzoek. Dit gebeurde omdat zowel voor de onbenutte bedrijfsgronden van wvi als van Leiedal snel een inzicht was verworven in de eigendomsstructuur. Hiervoor kon de POM West-Vlaanderen beschikken over de nodige data en kon ook een beroep worden gedaan op het bedrijventerreinen- inventarissysteem (BISK) van Leiedal en later het GoGIS-systeem van wvi.

1.1.5 Het terreinonderzoek en de bevraging van de eigenaars

Alvorens de eigenaars te bevragen werden de onbenutte bedrijfsgronden (564 in totaal) stelselmatig, per cluster van gemeenten, onderworpen aan een terreinonderzoek. Dit veldwerk gebeurde door middel van visuele waarnemingen. Het veldwerk had tot doel de actualiteit van de gebruikscodes te controleren en waar nodig deze te verfijnen en aan te passen in het GIS. Daar niet elke reden van het onbenut zijn visueel waarneembaar was, bijvoorbeeld bodemverontreiniging, werd elke waarneming nog eens afgetoetst bij de gemeenten. Op deze manier ontstond een eerste indruk van de redenen van het onbenut zijn.

Elk terreinonderzoek werd afgesloten met een bevraging van de eigenaars waarbij een duidelijk onderscheid werd gemaakt tussen: 1. eigenaars van onbenutte bedrijfspercelen op gronden die door de intercommunales wvi en Leiedal beheerd worden; 2. eigenaars van onbenutte bedrijfspercelen op gronden die niet door de intercommunales wvi en Leiedal beheerd worden.

De eerste groep eigenaars, op terreinen van wvi en Leiedal, hebben contractuele rechten en verplichtingen. Deze eigenaars werden in het kader van het detailonderzoek niet benaderd. Doch werd er door middel van gesprekken met de intercommunales achterhaald wat de redenen zijn waarom de onbenutte bedrijfspercelen niet op de markt worden aangeboden.

7

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Eigenaars van gronden, niet gelegen op terreinen beheerd door de intercommunales, werden in een eerste fase aangeschreven met de vraag wat de redenen van onbenutheid zijn (welke knelpunten staan het gebruik of de verkoop in de weg?) en wat de toekomstperspectieven hieromtrent zijn (zelf benutten, zelf ontwikkelen en verhuren, verkopen, … ). Deze redenen konden door de eigenaars worden meegedeeld op een bijhorend antwoordformulier waarvan u als bijlage 4 een voorbeeld terugvindt.

Een kwalitatieve en persoonsgerichte bevraging van zowel bedrijven, particulieren als andere rechtspersonen stond hier centraal. Elk type van eigenaar binnen deze groep werd op een verschillende manier schriftelijk gecontacteerd afhankelijk van het feit of het al dan niet om reservegronden ging.

In het totaal werden 429 eigenaars van onbenutte bedrijfspercelen, niet gelegen op terreinen van de intercommunales, aangeschreven. Slechts 8%, van alle aangeschreven eigenaars, heeft niet geantwoord op ons schrijven. In dergelijk geval werd geprobeerd telefonisch contact te nemen met de eigenaar. Indien dit niets opleverde werd de gebruikscode, voortvloeiend uit het terreinonderzoek en inlichtingen van gemeenten, aangehouden in het eindresultaat en werd hiervan melding gedaan.

Figuren 5 en 6 geven de redenen aan van het onbenut zijn na bevraging en dit respectievelijk voor bedrijven en particulieren/andere rechtspersonen.

FIGUUR 5 FIGUUR 6

Reacties van de aangeschreven bedrijven op de redenen van onbenut zijn Rea cties van de aangeschreve n eigenaars / andere rechtspersonen op de redenen 157 bedrijven in totaal van onbenut zijn 75% 272 eigenaars in totaal

42%

11%

2% 12% 3% 3% 2% 8% 4% 3% 2% 10% 13% 0% 3% 5% 2%

Reservegrond Aangeboden op de markt Reservegrond Aangeboden op de markt Wachten op koper Knelpunten Wachten op koper Knelpunten Komt niet meer in aanmerking voor bedrijven Geen concrete plannen Komt niet meer in aanmerking voor bedrijven Geen concrete plannen Andere redenen Doorverkoc ht Andere redenen Doorverkocht Geen antwoord Geen antwoord

BRON: POM West-Vlaanderen. BRON: POM West-Vlaanderen.

1.1.6 De verwerking van de data

Alle informatie die rechtstreeks voortvloeide uit het terreinonderzoek werd verwerkt in het GIS. Hierbij werd per onbenut bedrijfsperceel een veldwerkfiche opgemaakt die gelinkt werd met het GIS. Een voorbeeld hiervan is terug te vinden als bijlage 5. Per perceel of fiche werd nauwgezet bijgehouden wat de ontwikkelingen waren bij aanvang van het detailonderzoek (BeginCode op 01/01/2006), halfweg het onderzoek (TussenCode op 01/04/2007) en op het einde (EindCode op 31/05/2008). Deze verwerking in het GIS resulteerde in een update van alle gebruikscodes en gaf een beter zicht op de juistheid van de gebruikscodes.

8

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Door het leggen van een Hotlink vanuit het GIS werd het mogelijk elke fiche vanuit het GIS op te vragen. Het inladen van deze fiches maakt het op zijn beurt mogelijk om op basis van de kadastrale PERCID alle mogelijke eigenaars op te vragen van een welbepaald perceel, inclusief alle bijkomende kadastrale gegevens.

Alle externe data, zoals kadastergegevens, werden in Excel bijgehouden. Door deze externe data te koppelen aan het GIS werd het mogelijk alle gegevens per onbenut perceel op te vragen en verder op te volgen. Na de inventarisatiefase werden alle externe data per perceel geëxporteerd naar Access zodat een eventuele invulling in het Delphi-systeem mogelijk zou zijn. De bestaande koppelingen binnen het GIS blijven bestaan en kunnen uitgebreid worden naar andere databases. Hierdoor kunnen een onbeperkt aantal analyses worden uitgevoerd tussen de dataset van het detailonderzoek en andere datasets.

1.2. Vermarktingsfase

Vanuit de inventarisatiefase en bijhorende bevraging van eigenaars (op bedrijventerreinen niet in beheer van de intercommunales) werd vanaf februari 2007 onderzocht voor welke onbenutte bedrijfspercelen een vermarktingsstrategie mogelijk zou zijn. Hierbij kunnen de volgende vier categorieën van elkaar worden onderscheiden.

1.2.1 Uitgesloten percelen

Zoals eerder vermeld, werden onbenutte bedrijfsgronden niet verder behandeld en uitgesloten van mogelijke vermarkting indien bleek dat ze omwille van diverse redenen niet meer in aanmerking kwamen voor bedrijvigheid. Het ging hier voornamelijk om gronden die omwille van plannen van aanleg of uitvoeringsplannen nu of in de toekomst geen bedrijfsbestemmingen meer hebben of zullen hebben. Daarnaast werden er tijdens de vermarktingsfase 17,7 hectare reservegronden gedetecteerd die de ruimteboekhouding kunnen ontlasten. Het gaat om reservegronden van bedrijven, gelegen op bedrijventerreinen in beheer van de intercommunales, waarbij het bedrijf voldaan heeft aan zijn bouwverplichtingen. Op bladzijde 22 zullen we uitgebreider ingaan op deze reservegronden.

1.2.2 Eigenaars die wensen te verkopen

Van alle aangeschreven eigenaars liet ongeveer 17% weten bereid te zijn hun grond aan te bieden op de markt of op zoek te zijn naar een koper. Figuur 7 geeft de spreiding weer van deze 17% over de ganse provincie. Deze opportuniteiten voor vermarkting werden gegroepeerd in aaneengesloten clusters van minimum 1 ha (zie bijlage 6) . Hiervan werd, aan de hand van de antwoordformulieren van de eigenaars, een eerste selectie gemaakt van “prioritair” te vermarkten percelen (zie bijlage 6).

9

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR: 7 Spreiding van de percele n die in aa nmerking komen voor vermarkting 17 % van de aangeschrevenen goed voor 49,4 ha.

0,2

4,7 1,3 2,7 1,9 3,9 2,5 0,2 3,1 4,6

1,1

5,4 0,1 0,7 2,0 1,0 10,5 1,6 2,0 Brugge Kortrijk Oostende Roeselare BRON: POM West-Vlaanderen. De doelstelling was tegen het einde van het project voor een aantal clusters projectfiches op te maken waarin de POM West-Vlaanderen een rol kan spelen als facilitator. Deze clusters werden, kaderend in het verlengstuk van dit detailonderzoek (zie punt 1.2.4), vanaf februari 2008 herbekeken en verfijnd.

1.2.3 Eigenaars die wensen te verkopen maar met beperkte ontwikkelings- mogelijkheden

Sommige eigenaars van onbenutte bedrijfsgronden wensen te verkopen, maar kampen met specifieke knelpunten (19,3 ha): dossiers die jaren aanslepen, geen duidelijk beeld op de bestemming van hun gronden, onverdeeldheid, ontsluiting … Opmerkelijk is dat dergelijke knelpunten zich nagenoeg allemaal situeren in het arrondissement Roeselare en Kortrijk. Deze dossiers werden verder opgevolgd tijdens het verdere verloop van het onderzoek en werden nadien, vanaf februari 2008, herbekeken en verfijnd want ook hier kan de POM West-Vlaanderen de rol van facilitator spelen en mee helpen zoeken naar gepaste oplossingen voor deze knelpunten.

1.2.4 Mogelijks te herontwikkelen terreinen

Voortvloeiend uit de resultaten van het detailonderzoek kunnen de gedetecteerde redenen van het onbenut zijn (knelpunten) gebundeld worden in clusters van onbenutte bedrijfsgronden. De aandacht dient voornamelijk te gaan naar het clusteren van onbenutte bedrijfsgronden die: 1. geen reservegrond zijn; 2. niet onder een statuutwijziging vallen; 3. onbebouwd zijn; 4. niet op de markt worden aangeboden. Samengevat gaat het om bedrijfsgronden die onbenut zijn omwille van privaatrechtelijke redenen (code 3110), milieuredenen (code 3120), ontsluitingsproblemen (code 3140) en technische redenen (code 3160).

De POM West-Vlaanderen zou, op basis van dit detailonderzoek, een actieplan opmaken waarin ze een actieve rol kan gaan spelen in de vermarkting en herontwikkeling van deze clusters, en dit in eventueel overleg met de intercommunales. Deze vermarktingsfase kent in West-Vlaanderen, sinds april 2008, een vervolg in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”, gesubsidieerd door en in uitvoering van het Ministerie van Economie, Agentschap Economie.

10

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Het project heeft tot doel om, op basis van doorgedreven contactname met zowel publieke als private eigenaars van onbenutte percelen, te komen tot vermarkting en activering van deze percelen. Aangezien de intercommunales wvi en Leiedal een centrale rol spelen in de vastgoedontwikkeling van bedrijventerreinen in West-Vlaanderen werd ervoor geopteerd het project op te vatten als een samenwerking tussen de POM West-Vlaanderen (projectpromotor) en de intercommunales (projectpartners). Het is echter, in het kader van dit rapport, niet mogelijk dit project volledig uit de doeken te doen. Toch willen we aan de hand van figuren 8 en 9 een beeld geven van het aantal onbenutte gronden waarvoor de nodige inspanningen zullen worden gedaan. Ook hier wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen onbenutte gronden gelegen op bedrijventerreinen beheerd door de intercommunales, zijnde reservegronden, en onbenutte gronden niet gelegen op bedrijventerreinen beheerd door de intercommunales. Voor meer inlichtingen hieromtrent kunt u terecht bij de heer Tom Decock van de POM West-Vlaanderen.

FIGUUR: 8 Groepen onbenutte bedrijfsgronden waarvoor het

onderhandelingsteam zal worden ingezet (in hectaren)

31,6 ha.

25,8 ha.

201,5 ha.

Niet gelegen op bedrijventerrein beheerd door de intercommunales

Gelegen op bedrijventerrein beheerd door de intercommunale wvi Gelegen op bedrijventerrein beheerd door de intercommunale Leiedal

BRON: POM West-Vlaanderen.

11

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR: 9 Categorieën van onbenutte bedrijfsgronden binnen het werkingsgebied van de

intercommunales en niet op hun terreinen gelegen (in hectare)

70,0 60,0 50,0 wvi 40,0 leiedal 63,9 33,9 30,0 8,6 0,0 10,7 9,5 4,0 5,0 2,7 0,0 leiedal 20,0 0,0 16,4 11,7 12,1 12,4 10,0 6,1 2,6 0,8 3,2 0,0 wvi 0,0 primair te vermarkten secundair te vermarkten So litaire loc aties Res ervegronden onts luitingproblemen Onwillige eigenaars Eigendoms betwistingen Knelpuntdoss iers Verontreinigde gronden Locaties vanuit gemeenten aangeduid

BRON: POM West-Vlaanderen.

2. DE EINDRESULTATEN VAN HET DETAILONDERZOEK

Hierna volgt een gedetailleerd overzicht van de resultaten van het detailonderzoek. Eerst wordt er stilgestaan bij de algemene ontwikkeling van de onbenutte gronden op het niveau van de Provincie West-Vlaanderen. Nadien wordt deze algemene ontwikkeling meer in detail bekeken op het niveau van de gebruikscodes. Tot slot worden alle gebruikscodes op een “Evolutiefiguur” geplaatst. Deze “Evolutiefiguur” stemt overeen met een welbepaalde momentopname in de tijd. Drie momentopnamen dienen te worden onderscheiden: 1. startmoment van het detailonderzoek in januari 2006 ( BeginCode ); 2. tussentijdse evaluatie van het detailonderzoek in april 2007 ( TussenCode ); 3. einde van het detailonderzoek in mei 2008 ( EindCode ).

Na het overzicht op macroniveau (Provincie West-Vlaanderen) zal kort worden stilgestaan bij de evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden op het niveau van de arrondissementen (mesoniveau). Deze evolutie zal, net als deze op macroniveau, geïllustreerd worden aan de hand van een “Evolutiefiguur”. Het geven van een uitgebreid overzicht op niveau van de 49 gemeenten (microniveau) wordt in dit rapport niet opgenomen daar dit de omvang van het rapport niet ten goede zou komen. Toch vindt u als bijlage 8 een algemeen overzicht van de evolutie van alle onbenutte gronden per gemeente. We willen er toch op wijzen dat alle gegevens en analyses per gemeente werden uitgevoerd en beschikbaar zijn.

Belangrijke aandachtspunten bij het lezen en interpreteren van de eindresultaten zijn: • de weergegeven oppervlaktes zijn de netto-oppervlaktes. Dit wil zeggen dat wanneer de evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden wordt geïllustreerd, de infrastructuur buiten beschouwing wordt gelaten (wegenis, kades, buffergroen, …); • wanneer grote gebruikspercelen uiteenvallen in kleinere gebruikspercelen dan worden de contouren van het hele gebruiksperceel heringetekend in het GIS. Dit gebeurt ook wanneer er voor een, meestal groot, gebruiksperceel een plan van aanleg of uitvoeringsplan werd goedgekeurd. Dit heeft echter tot gevolg dat er, voor de totale oppervlakte, rekening moet worden gehouden met een foutmarge van ongeveer 0,2%; • bij het bepalen van een stijging of daling van het totale aantal hectare aan onbenutte bedrijfsgronden worden volgende codes niet meegerekend: o 3001: gronden die te koop of te huur staan;

12

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

o 3002: gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat of louter gereserveerd voor specifieke bedrijfscategorieën; o 3003: gronden die te koop staan (onder bepaalde voorwaarden), maar niet actief aangeboden op de markt; o 3113: vrijliggende particuliere eigendom, bereidheid tot verkoop (onder bepaalde voorwaarden) maar met beperkte ontwikkelingsmogelijkheden.

Bovenstaande codes, stricto senso onbenut, werden naar aanleiding van het detailonderzoek eind 2006 door het Vlaams Agentschap Ondernemen (VLAO) toegevoegd aan de bestaande lijst van onbebouwde percelen (zie bijlage 2) . Daar deze codes een verdere verfijning van de reële toestand mogelijk maken werden zij in het belang van het onderzoek toegevoegd aan het detailonderzoek. Met andere woorden zijn deze codes het resultaat van het detailonderzoek. Bij het bepalen van een stijging of daling van het totale aantal hectare aan onbenutte bedrijfsgronden wordt telkens de totale oppervlakte van alle codes, geselecteerd bij aanvang van het detailonderzoek (zie blz. 2), vergeleken met de totale oppervlakte na afloop van het onderzoek op 31/05/2008.

2.1. De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden op macroniveau

2.1.1 Algemeen

In januari 2006 werden 1.196,5 ha aan onbenutte bedrijfsgronden opgenomen in het detailonderzoek. Na afloop van het detailonderzoek leverde dit nog 784,2 ha aan onbenutte bedrijfsgronden op of een daling van 34,5% (zie Tabel 3). Alle antwoorden van bedrijven en particulieren werden ook in deze eindresultaten opgenomen. Van de eigenaars die “weigerden” te antwoorden op de vraag waarom hun kavel(s) nog steeds onbenut is (zijn) werden enkel de resultaten van het terreinonderzoek (visuele waarnemingen) opgenomen in het eindresultaat. Dit werd finaal dubbel gecontroleerd bij het bepalen van de EindCode door telefonisch contact te nemen met desbetreffende eigenaars.

TABEL 3 : Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen tussen 2006 en 2008. Voor inventaris in Na inventaris in Code Omschrijving Eindresultaat ha.(01/01/2006) ha.(31/05/2008) 2000 Leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt 0,0 0,8 + 0,8 ha. 2001 Volledig leegstaand bedrijfsgebouw, te koop of te huur 0,0 1,7 + 1,7 ha. 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 190,6 + 190,6 ha. 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 38,9 + 38,9 ha.

2100 Woningen en recreatiegebouwen 0,0 3,3 + 3,3 ha.

2300 Installaties en gebouwen van openbaar nut 0,0 2,7 + 2,7 ha.

3001 Gronden die te koop of te huur staan 0,0 101,0 + 101,0 ha.

3002 Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat 0,0 9,4 + 9,4 ha.

3003 Gronden die te koop staan, maar niet actief aangeboden 0,0 18,2 + 18,2 ha.

3010 Reservegronden, niet o/d markt, bestemd voor Business Parken 0,0 6,1 + 6,1 ha.

3113 Mogelijks te vermarkten 0,0 12,0 + 12 ha.

3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 363,0 100,4 - 262,6 ha.

3120Niet realiseerbaar door milieuredenen 1,5 3,2 + 1,7 ha.

3130 Niet realiseerbaar door publ.r. redenen 23,0 18,4 - 4,6 ha.

3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 253,5 123,3 - 130,2 ha.

3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 11,3 8,4 - 2,9 ha. 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 4,5 6,4 + 1,9 ha. 3200 Statuutwijzigingen 41,2 104,2 + 62,9 ha. 3210 Wijzegingen in eigendomssituatie 29,2 15,1 - 14,8 ha. 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 86,9 102,5 + 15,6 ha. 3310 Reservegronden 382,3 302,3 - 80,0 ha. Totale aantal ha. onbenutte bedrijfsgronden 1196,5 784,2 - 412,3 ha. BRON: POM West-Vlaanderen.

13

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Wanneer tabel 3 vertaald wordt in een figuur dan krijgen we de twee volgende figuren 10 en 11 voor respectievelijk de BeginCode (2006) en EindCode (2008). Wanneer we beide figuren bekijken dan valt het meteen op dat het aantal gebruikscodes tussen 2006 en 2008 sterk is toegenomen. Er werden maar liefst 11 nieuwe gebruikscodes geïntroduceerd. Wat misschien minder snel opvalt, is de daling in het totale aantal hectare aan te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden tussen 2006 en 2008. In 2006 lag het totale aantal aan onbenutte bedrijfsgronden op 1.196,5 ha, in 2008 daalde dit aantal met 27,6 ha tot 1.168,9 ha. Deze daling is te verklaren door de ontwikkeling van een aantal onbenutte bedrijfsgronden tijdens het detailonderzoek, meer bepaald door de aanleg van infrastructuur op nieuw ontwikkelde bedrijventerreinen. Voorbeelden hiervan zijn onder meer de infrastructuurwerken op bedrijventerreinen als Evolis (Fase I) in Kortrijk, Vaartstraat-Oost in Wielsbeke en Mortelput in Lichtervelde. Er werd op vorige bladzijde al aangehaald dat deze oppervlaktes buiten beschouwing worden gelaten in het eindresultaat. Een bijkomend gevolg van deze ontwikkelingen is een toename van het aantal gebruikspercelen met 81 gebruikspercelen tussen 2006 en 2008. Toch moeten we erop wijzen dat niet alle 81 gebruiks- percelen het resultaat zijn van het bouwrijp maken van onbenutte bedrijfsgronden. Ook gebruiks- percelen die werden opgesplitst naar aanleiding van een herbestemming of herindeling van eigendomsstructuur behoren hiertoe.

FIGUUR 10:

Verhouding, naar gebruikscode, van het totale aantal hectare. te onderzoeken onbenutte bedrijfsgronden (Totale oppervlakte: 1196,5 ha.)

382,3 ha. = 363,0 ha. = 180 percelen 226 percelen

1,5 ha. = 86,9 ha. = 1 perceel 65 percelen 23,0 ha. = 253,5 ha. = 29,2 ha. = 4 percelen 31 percelen 28 percelen 11,3 ha. = 41,2 ha. = 15 percelen 7 percelen 4,5 ha. = 7 percelen

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door milieuredenen

Niet realiseerbaar door publ.r. redenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik Niet realiseerbaar door technische redenen Statuutwijzigingen Wijzegingen in eigendomssituatie

Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

BRON: POM West-Vlaanderen.

14

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR 11: Verhouding, naar gebruikscode, van het totale aantal hectare onderzochte onbenutte bedrijfsgronden

(Totale oppervlakte: 1168,9 ha.) 1,69ha. = 3,32ha.= 0,79ha.= 190,6ha.= 2 percelen 38,86ha.= 5 percelen 1 perceel 127 percelen 302,32ha.= 16 percelen 2,70ha.= 186 percelen 2 percelen

101,0ha.= 40 percelen

9,45ha.= 5 percelen 102,47ha.= 74 percelen

18,24ha.= 11 percelen 15,1ha.= 12 percelen 6,11ha.= 2 perceel 104,17ha.= 123,31ha.= 100,36ha.= 41 percelen 26 percelen 11,96ha.= 57percelen 18,44ha.= 13 percelen 8,35ha.= 6,42ha.= 3 percelen 3,24ha.= 13 percelen 8percelen 1 perceel Leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt Volledig leegstaand bedrijfsgebouw , te koop of te huur Volledig bezet bedrijfsgebouw Bedrijfsgebouw in oprichting Woningen en recreatiegebouw en Installaties en gebouw en van openbaar nut Gronden die te koop of te huur staan Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat Gronden die te koop staan, maar niet actief aangeboden Reservegronden, niet o/d markt, bestemd voor Business Parken Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Mogelijks te vermarkten

Niet realiseerbaar door milieuredenen Niet realiseerbaar door publ.r. redenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik Niet realiseerbaar door technische redenen Statuutw ijzigingen

Wijzigingen in eigendomssituatie Onbebouw de in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

BRON: POM West-Vlaanderen.

2.1.2 De evolutie van de gebruikscodes op macroniveau

Hierna volgt, op basis van de vorige twee figuren, een overzicht van de resultaten van het detailonderzoek per gebruikscode. Het overzicht wordt op blz. 25 afgesloten met een “Evolutiefiguur”.

2.1.2.1. Bebouwde percelen Deze reeks gebruikscodes zijn het onmiddellijke resultaat van de inventarisatiefase. Samen zijn ze op het einde van het detailonderzoek goed voor 232 ha aan percelen die bebouwd zijn.

Verklaring codeboek: • 2000: leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt; • 2001: volledig leegstaand bedrijfsgebouw, te koop of te huur; • 2010: deels leegstaand bedrijfsgebouw; • 2020: volledig bezet bedrijfsgebouw; • 2030: bedrijfsgebouw in oprichting.

Percelen die tijdens het terreinonderzoek beantwoordden aan één van bovenvermelde omschrijvingen kregen deze code toegekend. Logischerwijze komen deze codes niet meer in aanmerking voor eventuele vermarkting.

15

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Na inventarisatie is de situatie voor de codes op 31/05/2008 als volgt: 2000 + 0,8 ha verspreid over 1 gebruiksperceel 2001 + 1,7 ha verspreid over 2 gebruikspercelen 2010* + 0,0 ha verspreid over 0 gebruikspercelen 2020 + 190,6 ha verspreid over 127 gebruikspercelen 2030 + 38,9 ha verspreid over 16 gebruikspercelen * De gebruikscode 2010 werd in 2007 toegevoegd als TussenCode .

Deze 232 ha vertegenwoordigen ongeveer 20% van het totale aantal onderzochte onbenutte bedrijfsgronden. Het gaat voornamelijk om reservegronden (code 3310) en onbenutte bedrijfsgronden omwille van privaatrechtelijke redenen (code 3110) die bebouwd geraakten. De meest opmerkelijke stijging binnen de categorie van bebouwde percelen is het aandeel aan bezette bedrijfsgebouwen (code 2020). Deze stijging vormt meteen ook de sterkste stijging binnen het volledige detailonderzoek.

Naast deze groep van codes zijn er nog twee gebruikscodes die kunnen worden toegevoegd aan de lijst van bebouwde percelen, namelijk: • 2100: Gebouwen met afwijkend gebruik (onder andere woningen, recreatiegebouwen, maneges); • 2300: Installaties en gebouwen van openbaar nut (onder andere containerparken, RWZI).

Na inventarisatie is de situatie voor de codes op 31/05/2008 als volgt: 2100 + 3,3 ha verspreid over 5 gebruikspercelen 2300 + 2,7 ha verspreid over 2 gebruikspercelen

Samen is dit goed voor ongeveer 0,5% van het totale aantal onderzochte bedrijfsgronden. Het gaat voornamelijk om privéwoningen (code 2100), een containerpark en hoogspanningspost (code 2300). Deze groep brengt, samen met het bovenstaande, het geheel op 238 ha aan percelen die bebouwd werden in de periode 01/01/2006 – 31/05/2008.

2.1.2.2. Onbebouwde percelen Er werd op blz. 12-13 aangehaald dat deze reeks van gebruikscodes vier nieuwe codes bevat die een verdere verfijning van de reële toestand mogelijk maakt. Samen met de bebouwde percelen verklaren ze grotendeels de dalende trend met 34,5% van het totale aantal aan onbenutte bedrijfsgronden.

A. Realiseerbare, bouwrijpe gronden

Verklaring codeboek: • 3001: Gronden die te koop of te huur staan; • 3002: Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat of louter gereserveerd voor specifieke bedrijfscategorieën; • 3003: Gronden die te koop staan (onder bepaalde voorwaarden), maar niet actief aangeboden op de markt; • 3113: Vrijliggende particuliere eigendom, bereidheid tot verkoop (onder bepaalde voorwaarden) maar met beperkte ontwikkelingsmogelijkheden. Onder beperkte ontwikkelingsmogelijkheden wordt verstaan dat het perceel in kwestie: o ofwel enkel kan worden aangewend en ontwikkeld door een aanliggend bedrijf dat het perceel wenst aan te kopen als strategische uitbreidingsreserve; o ofwel kan worden ontwikkeld mits voorafgaandelijk bepaalde randvoorwaarden worden aangepakt (bv. aanleg van een optimale ontsluiting, gezamenlijke ontwikkeling met aanliggende percelen omwille van geometrische samenhang en bruikbaarheid, aanleg van rioleringen of andere nutsvoorzieningen, weghalen technische belemmeringen).

16

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Door middel van contacten met de gemeenten en voornamelijk door terreinonderzoek werd 128,7 ha realiseerbare percelen opgespoord die op de vastgoedmarkt worden aangeboden door zowel intercommunales als immobiliënsector. Samen maken ze ongeveer 10,8% uit van het totale aantal onderzochte bedrijfsgronden. Deze gronden zijn voornamelijk gronden die in privébezit waren of die om onbekende redenen of wegens ontsluitingsproblemen eerst niet werden benut. Van de eerste drie gebruikscodes valt onmiddellijk de stijging op van de gronden die te koop of te huur staan (code 3001, +101 ha). Deze gebruikscode vormt de tweede sterkste stijging binnen het hele onderzoek.

Na inventarisatie is de situatie voor de codes 3001, 3002 en 3003 op 31/05/2008 als volgt: 3001 +101 ha verspreid over 40 gebruikspercelen 3002 +9,4 ha verspreid over 5 gebruikspercelen 3003 +18,2 ha verspreid over 11 gebruikspercelen

Naast bovenstaande codes is er ook nog de code 3113 of de vrijliggende particuliere gronden waar er bereidheid is om te verkopen mits het oplossen van een welbepaald probleem. Deze groep van gronden, vooral in privébezit, werd hoofdzakelijk opgespoord via de contacten met de diverse eigenaars. Aangezien het hier gaat om een bereidheid tot verkoop werden de oppervlaktes van de kadastrale percelen verwerkt in het eindresultaat en niet de oppervlaktes van de oorspronkelijke gebruikspercelen.

Tijdens de tussentijdse evaluatie in april 2007 werd het aantal aan mogelijks te vermarkten bedrijfsgronden met code 3113 vastgelegd op 49,4 ha of 4% van het totale aantal onderzochte bedrijfsgronden. Deze gronden werden toen gegroepeerd in clusters van onbenutte bedrijfsgronden (vanaf 1 hectare) die in aanmerking zouden komen voor vermarkting (totaal 38,9 ha). Op hun beurt werden deze percelen onderzocht op hun haalbaarheid om op korte termijn te kunnen worden vermarkt. Dit leverde 21,7 ha prioritaire clusters op (zie bijlage 6). In het kader van het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden” werden deze 49,9 ha opnieuw onderworpen aan een grondige screening. Hieruit bleek dat ongeveer 24% nog steeds te koop wordt aangeboden mits het oplossen van welbepaalde problemen. De meest voorkomende problemen handelen over ontsluiting en eigendomsbetwistingen.

Voor de overige hectares werd echter vastgesteld dat het codegebruik was gewijzigd naar: • 2001: grond stond te koop, werd aangekocht en bebouwd. Gebouwen staan nu te huur; • 2020: grond werd aangekocht, nadien bebouwd voor economische activiteiten; • 3001 tot 3003: gronden die te koop stonden en waar op het eerste zicht problemen waren, staan nu te koop zonder noemenswaardige problemen; • 3010: grond werd, in kader van de onderhandelingsteams, aangekocht door Leiedal; • 3200: grond werd herbestemd; • 3310: gronden werden hoofdzakelijk aangekocht door “nieuwe” bedrijven. Al deze gronden, met uitzondering van diegene die bebouwd, herbestemd of aangekocht werden, werden opgenomen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden” en dit met het oog op een eventuele vermarkting via onderhandelingen.

Na inventarisatie is de situatie voor de code 3113 op 31/05/2008 als volgt: 3113 +12 ha verspreid over 13 gebruikspercelen

17

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

B. Niet realiseerbare vrijliggende gronden – priv aatrechte lijke redenen

Verklaring codeboek: • 3110: privaatrechtelijke redenen onder andere gronden die bevroren liggen als gevolg van: o lopende procedures rond faillissementen; o eigendomsbetwistingen; o onverdeeldheid; o niet te koop (niet op vastgoedmarkt).

Gronden die deze code dragen, worden niet op de markt gebracht omdat ze in handen zijn van privé- eigenaars die niet wensen te verkopen of omdat er zich problemen voordoen met eigendomssituaties: percelen in onverdeelde eigendom bv. bij aanvang van het detailonderzoek vormden deze gronden met 18,2% (of 363 ha), van het totale aantal onderzochte bedrijfsgronden, de op één na grootste groep van onbenutte bedrijfsgronden. Na het detailonderzoek stellen we een daling vast van 363 ha naar 100,4 ha of een daling van maar liefst 72%. Meteen vormt deze daling de grootste daling van alle onbenutte bedrijfsgronden in de periode 01/01/2006 tot 31/05/2008. Het merendeel van deze gronden is nu in handen van bedrijven 3 (29%), werden herbestemd (8%), werden bebouwd (5%) of worden te koop aangeboden (5%). Van de resterende 100,4 ha aan onbenutte bedrijfsgronden wordt maar liefst 58% opgenomen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”.

C. Niet realiseerbare vrijliggende gronden – milieu redenen

Verklaring codeboek: • 3120: milieuredenen: o percelen die door OVAM als vervuild zijn geregistreerd en andere potentieel vervuilde gronden (historisch); o percelen die niet mogen gebruikt worden wegens vrijwaring voor natuur, als resultaat van een MER.

Slechts één perceel van 1,5 ha werd bij aanvang van het onderzoek gedetecteerd. Na de inventarisatiefase werd dit perceel opgenomen onder code 3001, maar er werd echter wel een nieuw perceel van 3,2 ha gedetecteerd in Staden. Dit perceel werd opgenomen in “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”.

D. Ni et realiseerbare vrijliggende gronden – publiekrechte lijke redenen

Verklaring codeboek: • 3130: publiekrechtelijke redenen o gronden in handen van de overheid; o bevriezing door overheid (indien percelen niet code 3200); o lopende onteigeningsprocedure.

3 Het gaat hier niet noodzakelijk om particuliere gronden die allen verkocht werden aan bedrijven. Dankzij een doorgedreven onderzoek naar de eigendomsstructuur van deze gronden hebben we kunnen achterhalen dat heel wat van deze gronden, op het eerste zicht in eigendom van een particulier, eigenlijk in eigendom zijn van bedrijven. Slechts een kleine fractie (5%) werd effectief verkocht aan bedrijven. 18

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Deze gronden waren bij aanvang van het detailonderzoek samen goed voor 23 ha verspreid over vier gebruikspercelen. Op één gebruiksperceel na, bevroren door de overheid, waren ze allemaal in een onteigeningsprocedure verwikkeld. Na inventarisatie bleven nog drie gebruikspercelen over goed voor 18,5 ha of 1,5% van het totaal.

E. Niet realiseerbare vrijliggende gronden – ontsluitingsproblemen

Verklaring codeboek: • 3140: ontsluitingsproblemen: o niet bereikbare percelen (ingesloten of niet ingericht) (niet palende aan een weg en niet bruikbaar als uitbreiding voor aanpalende bedrijven).

Net als de niet realiseerbare vrijliggende gronden omwille van privaatrechtelijke redenen vormt deze groep van percelen bij aanvang van het onderzoek met 21% (of 253,5 ha) de derde grootste groep van onbenutte bedrijfsgronden. Na het detailonderzoek kunnen we ook hier één van de sterkste dalingen vaststellen, meer bepaald een daling van 51% of 130,2 ha. Hierdoor is deze groep van onbenutte bedrijfsgronden de op één na sterkste daler. Deze sterke daling heeft voornamelijk te maken met het feit dat bij aanvang van het detailonderzoek al deze gronden in eigendom waren van de intercommunales. Ondertussen werden deze gronden door de intercommunales uitgerust, verkocht of staan ze te koop. Toch stellen we vast dat er nu nog 123,4 ha onbenut is omwille van niet of slecht ontsloten. Merendeel hiervan is in eigendom van de intercommunales zoals het bedrijventerrein Evolis, Fase II in Zwevegem of De Koolaerd in . Naast deze gronden van de intercommunales werd ook 3,9 ha aan particuliere gebruikspercelen gedetecteerd die kampen met ontsluitings- problemen. Hiervan werd 1,2 ha opgenomen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”.

F. Niet realiseerbare vrijliggende gronden – afwijkend gebruik

Verklaring codeboek: • 3150: zonevreemd gebruik: o voor recreatieve doeleinden (golfterreinen, voetbalvelden inclusief kantines, jumpingpistes, jachthavens, niet commerciële vliegvelden (ULM), crosspistes) met niet tijdelijk karakter; o aangeplante fruitboomgaarden en actieve landbouwuitbating; o percelen die deels vallen in het bedrijventerrein en deels in een andere zone (landbouwpercelen, achtertuinen van aan bedrijventerrein grenzende woonzone).

Deze gronden worden gebruikt voor niet zone-eigen activiteiten zoals land- en tuinbouw of recreatie. Het aandeel van deze gronden was bij aanvang van het onderzoek “beperkt” tot 11,3 ha, verspreid over 15 gebruikspercelen. Op het einde van het detailonderzoek kon dit aantal teruggebracht worden tot 8,4 ha verdeeld over 13 gebruikspercelen. Deze daling is hoofdzakelijk te wijten aan herbestemmingen, meer bepaald naar woongebied.

G. Niet realiseerbare vrijliggende gr onden – technische redenen

Verklaring codeboek: • 3160: technische redenen: o geometrisch en/of technisch onbruikbare percelen als bedrijfslocaties (bv. tracés van ondergrondse erfdienstbaarheden voor zover ze een afzonderlijk perceel uitmaken).

19

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Deze 4,5 ha (0,3% van het geheel), verspreid over zeven gebruikspercelen, zijn gronden die te klein zijn om gebruikt te worden voor economische doeleinden. Uit het onderzoek is enerzijds gebleken dat een deel van deze 4,5 ha herbestemd werd naar landbouwgebied. Anderzijds stellen we vast dat een aantal onbenutte percelen de nieuwe code 3160 kregen door terreinonderzoek. Hierdoor komt het eindtotaal op 6,4 ha, of een stijging van 1,9 ha. In kader van het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden” zal getracht worden hiervan 3,4 ha op de markt te brengen.

H. Niet realiseerbare vrijliggende gronden – statuutwijzigingen

Verklaring codeboek: • 3200: Statuutwijzigingen: o veranderingen in de bestemmingstoestand, aangebracht via BPA’s, RUP’s of andere herinrichtingsplannen (bv. aanleg wegenis, brug); o sanering die bezig is; o beboste of natuurlijk begroeide terreinen waarvoor eerst een MER moet worden opgemaakt.

Deze categorie vertoont samen met codes 2020 en 3001 de meest opvallende stijging na afloop van het onderzoek. Bij aanvang was 41,7 ha, verspreid over zeven gebruikspercelen, onbenut omwille van statuutwijzigingen of 3,4% van het totaal. Voornamelijk door herbestemmingen naar wonen, recreatie, groen en landbouwgebied werd een stijging waargenomen van 62,9 ha verdeeld over maar liefst 41 gebruikspercelen. De afbakening van stedelijke gebieden vertaalt zich snel in deze statuutwijzigingen.

I. Niet realiseerbare vrijliggende gronden – wijzigingen in eigendomssituatie

Verklaring codeboek: • 3210: wijzigingen in eigendomssituatie: o toegestane optie; o vrije onbebouwde percelen in voorkeurrecht.

Uit het detailonderzoek is duidelijk gebleken dat deze categorie van onbenutte bedrijfsgronden, in tegenstelling tot de reeds besproken categorieën, een bijzondere categorie vormt. Vooreerst toont het detailonderzoek aan dat het onbenut zijn van dergelijke gronden in 90% van de gevallen van korte duur is. In de meeste gevallen vinden deze gronden binnen het jaar een eigenaar (in casu een bedrijf) en worden ze bebouwd. Deze snelle ontwikkeling heeft alles te maken met het feit dat deze gronden nagenoeg allemaal gelegen zijn op bedrijventerreinen ontwikkeld door of in beheer van de intercommunales. De verkoop van gronden op bedrijventerreinen van de intercommunales gaat altijd gepaard met een verkoopsvoorwaarde waarin bouw- en ingebruiknameverplichtingen worden opgenomen. Deze dienen binnen de twee jaar, te rekenen vanaf het ondertekenen van de akte, te worden aangevat. Indien dit echter niet gebeurd kan een intercommunale gedurende een periode van vijf jaar, te rekenen vanaf één dag na het ondertekenen van de akte, zich beroepen op het recht van wederinkoop. Met andere woorden streven de intercommunales naar een optimale bezetting van hun terreinen. Hierdoor is het onbenut zijn van deze categorie van onbenutte bedrijfsgronden, in tegenstelling tot andere categorieën, beperkt in tijd.

Opmerkelijk is dat alle gronden die deze code toegekend krijgen allemaal identiek dezelfde “levenscyclus” doormaken, iets wat bij geen enkele andere categorie van onbenutte gronden voorkomt. Deze “levenscyclus” kan als volgt geschetst worden: 1. een, in de meeste gevallen groot, onbenut perceel met code 3140 (zie punt E op blz. 19) wordt uitgerust en bouwrijp gemaakt; 2. de uitgifte wordt opgestart en de loten worden te koop aangeboden (code 3001);

20

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

3. eens de gronden te koop staan kunnen er zich twee situaties voordoen. Ofwel koopt een bedrijf een lot ofwel wordt een optie - voorkeurrecht verleend. In het eerste geval zal dit onbenutte perceel de code 3310 (reserve van een bedrijf) krijgen om nadien, binnen de twee jaar volgens de in de akte opgenomen bouw- en ingebruiknameverplichtingen, de code 2020 te krijgen. Indien de werken niet worden aangevat binnen de twee jaar kan een beroep worden gedaan op het recht van wederinkoop.In het tweede geval blijft de verleende optie – voorkeurrecht gelden tot op het moment dat een andere geïnteresseerde zich aanmeldt. Nadien wordt het eerste geval doorlopen.

Laten we nu eens kijken naar de “levenscyclus” van de onbenutte bedrijfsgronden die bij aanvang van het detailonderzoek de code 3210 hadden. Deze categorie vertegenwoordigde bij aanvang van het onderzoek 29,2 ha verdeeld over 28 gebruikspercelen. De “levenscyclus” van deze 28 percelen ziet er als volgt uit:

TA BEL 4: De levenscyclus van de code 3210 tijdens het detailonderzoek 2006 2007 2008 Code Aantal percelen Code Aantal percelen Code Aantal percelen 3210 28 3210 13 3210 3 3001 0 3001 1 3001 2 3300 0 3300 0 3300 1 3310 0 3310 8 3310 8 2020 0 2020 6 2020 14 Totaal 28 28 28 BRON: POM West-Vlaanderen.

Deze tabel bevestigt wat op vorige bladzijde werd toegelicht over code 3210. Na ongeveer een jaar is bijna 54% benut, bebouwd of juist aangekocht door een bedrijf. Code 3001 in 2007 geeft aan dat een bedrijf afstand heeft gedaan van zijn bestaande optie – voorkeurrecht waardoor het perceel terug op de markt komt. Na ongeveer twee jaar is bijna 90% benut, bebouwd of juist aangekocht door een bedrijf. Met andere woorden is het aandeel aan onbenutte bedrijfsgronden in 2008 gedaald met zo’n 90% ten aanzien van 2006. Toch moeten we erop wijzen dat deze daling echter minder groot is indien we rekening houden met “bijkomende” onbenutte percelen die in 2007 (+6) en 2008 (+8) code 3210 kregen. Op deze manier daalt het aandeel van 29,2 ha naar 15,1 ha, verdeeld over 12 percelen 4, of een daling van ongeveer 50%. Tot slot kunnen we met zekerheid stellen dat deze onbenutte percelen binnen maximum twee jaar volledig bezet zullen zijn tenzij de huidige economische situatie daar anders over beslist.

J. In gebruik zijnde bedrijfsgronden

Verklaring codeboek: • 3300: onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden (geen bedrijfsgebouwen, wel eventueel installaties): o parking; o opslag in open lucht, breekwerf; o trailers-/opslagtankenpark; o betoncentrales/asfaltcentrales; o containerterminal, bedrijfs-, laad- en losinstallaties en bedrijfskades; o bedrijfswegen, bedrijfsspoor; o verplaatsbare gebouwtjes (werfkeet, bureelcontainer) zonder permanent karakter; o woonwagenpark.

4 Deze 12 onbenutte percelen met code 3210 bestaan uit acht nieuwe percelen, gedetecteerd in 2008, één perceel gedetecteerd in 2007 en drie percelen die sinds de aanvang van het detailonderzoek nog steeds onbenut zijn omwille van wijzigingen in eigendomssituatie. 21

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Deze gronden worden, hoewel ze niet bebouwd zijn, in gebruik genomen door bedrijven, bv. voor opslag of parking. Bij aanvang van het onderzoek ging het om 86,9 ha of 7,2% van het geheel, verspreid over 65 gebruikspercelen. Een deel van deze in gebruik zijnde bedrijfsgronden werd vroeger geklasseerd onder code 3310 of reservegronden. Via het detailonderzoek werd deze foute toekenning gecorrigeerd. Dit heeft er deels toe geleid dat op het einde van het detailonderzoek een stijging is waar te nemen van 15,6 ha. Deze stijging wordt deels ook veroorzaakt doordat er tijdens het onderzoek een aantal onbenutte percelen werden gedetecteerd, met initiële codes 3110, 3210 of 3310, die naderhand code 3300 kregen. Dit brengt het totaal op 102,5 ha verspreid over 74 gebruiks- percelen.

K. Reservegronden – niet in gebruik Verklaring codeboek: • 3310: reservegronden: o reservegronden, inclusief interne, duidelijk afscheidbare uitbreidingsreserves van minimum 0,5 ha); o bufferzone (groenzone/bos) eigendom van een bedrijf voor zover deze een afzonderlijk perceel uitmaken.

Over deze gronden bestaat de zekerheid dat het bedrijf dit zeker wenst te behouden voor latere uitbreiding(en). Deze groep van percelen vormt bij aanvang van het onderzoek met 382,3 ha, of 31,9% van het totaal, verdeeld over 226 percelen, de grootste groep van onbenutte bedrijfsgronden. Aangezien een deel van de in gebruik zijnde bedrijfsgronden (code 3300) vroeger geklasseerd werd onder reservegronden kunnen we de daling van 80 ha deels hieraan toeschrijven. De voornaamste reden van deze daling ligt logischerwijs in de bebouwing van reservegronden. Dit brengt het eindtotaal op 302,3 ha verdeeld over 186 percelen.

Deze categorie van onbenutte bedrijfsgronden bevat een bijzondere groep van reservegronden waar we nog even de aandacht willen op vestigen. Het gaat om de reservegronden van bedrijven gelegen op bedrijventerreinen beheerd door de intercommunales. Wanneer een gebruiksperceel op dergelijke bedrijventerreinen wordt aangekocht krijgt het code 3310, zolang de bouwwerkzaamheden niet worden opgestart (normaliter is dit maximum twee jaar). Eens bebouwd krijgt het gebruiksperceel code 2020. Deze volgorde, bij het toekennen van gebruikscodes, lijkt logisch en dat is ook zo voor gebruikspercelen op bedrijventerreinen die ontwikkeld werden vanaf de jaren ‘90. Voor de bedrijventerreinen die ontwikkeld werden door de intercommunales in de jaren ‘60-‘70-‘80 is er echter een probleem. De oorzaak van het probleem is de zogenaamde bezettingscoëfficiënt van een gebruiksperceel. Algemeen bedroeg deze coëfficiënt in de jaren ‘60-‘70-‘80 minstens 1/3 van de oppervlakte, vandaag bedraagt deze minstens 2/3. Een bedrijf kon met andere woorden vroeger een gebruiksperceel kopen van 3 ha en daarvan slechts 1 ha bebouwen zonder strijdig te zijn met de bouwverplichtingen. Resultaat was dat er 2 ha “onbenut” bleef. In het GIS-Bedrijventerreinen werd dan het volledige gebruiksperceel opgesplitst in twee afzonderlijke percelen. Eén met code 2020 (bebouwd) en één met de code 3310.

Deze manier van werken/opsplitsen heeft al tot heel wat discussies geleid. Mag je die 2 ha beschouwen als reservegrond? Strikt genomen niet daar dit gebruiksperceel één geheel vormt met het andere gebruiksperceel waarvan de eigenaar voldoet aan zijn bouwverplichtingen. Met andere woorden is het gebruiksperceel volledig bebouwd en is die 2 ha niet meer beschikbaar en moet deze uit de ruimteboekhouding worden gehaald. Bij de tussentijdse evaluatie, in april 2007, werd eens nagegaan hoeveel hectare van dergelijke reservegronden de ruimteboekhouding zouden kunnen ontlasten. Dit resulteerde in 17,7 ha aan “reservegronden” verdeeld over 12 percelen.

22

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Het weghalen van deze 17,7 ha uit de ruimteboekhouding is ons inziens geen goede beslissing. Het lijkt ons ook beter dergelijke reservegronden niet samen te voegen bij het bebouwde gedeelte, maar ze te zien als een afzonderlijk gebruiksperceel dat opgenomen wordt in de ruimteboekhouding. De reden hiertoe ligt in de eindresultaten van het detailonderzoek. Het onderzoek geeft duidelijk aan dat deze reservegronden de laatste jaren dynamischer worden en op de markt terecht komen. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat 4,3 ha van deze 17,7 ha reeds verkocht werd aan twee nieuwe bedrijven. Om in te spelen op deze dynamiek werd ervoor geopteerd om al deze reservegronden op te nemen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”. De eerste signalen die we ontvangen van bedrijven zijn positief, maar het is en blijft een moeilijke oefening waarvan we hopelijk de vruchten kunnen plukken na afloop van het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”.

2.1.3 Conclusie van het detailonderzoek op macroniveau

De “Evolutiefiguur” op bladzijde 25 geeft een mooi overzicht van de evolutie van alle, bij aanvang geselecteerde, onbenutte bedrijfsgronden voor de periode 01/01/2006 tot 31/05/2008. Deze figuur stemt overeen met een welbepaalde momentopname in de tijd. Drie momentopnamen dienen te worden onderscheiden:

1. Startmoment van het detailonderzoek in januari 2006 ( BeginCode ) met kleurcode

1.196,5 ha voor 564 percelen 2. Tussentijdse evaluatie van het detailonderzoek in april 2007 (TussenCode ) met kleurcode

1.186,8 ha voor 603 percelen 3. Einde van het detailonderzoek in mei 2008 ( EindCode ) met kleurcode

1.168,8 ha voor 645 percelen

Het detailonderzoek heeft aangetoond dat het aantal onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen gedaald is met 34,5%. Dit brengt het aantal onbenutte bedrijfsgronden op het einde van het onderzoek op 784,2 ha. Deze daling vertaalt zich duidelijk op de “Evolutiefiguur” in een stijging. De daling van de codes 3110, 3140 en 3310 wordt nagenoeg volledig opgevangen door een stijging van het aantal benutte (bebouwde) gronden (codes 2000 tot 2300). Daarnaast is er ook 140,7 ha die actief op de vastgoedmarkt wordt aangeboden of zal worden aangeboden (codes 3001 tot 3003 en 3113). Anderzijds is er de sterke stijging van het aantal statuutwijzigingen (3200) in het arrondissement Kortrijk, Oostende en Ieper. Deze stijging zorgt echter voor een daling van het aantal bestemde bedrijfsgronden binnen de arrondissementen. Deze daling moet op zijn beurt gecompenseerd worden in de ruimtebalans bij de afbakening van de stedelijke gebieden Kortrijk en Roeselare.

De tendens in de evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden is in quasi alle arrondissementen identiek. Meest opmerkelijke evolutie in elk arrondissement is de sterke daling van het aantal onbenutte bedrijfsgronden omwille van privaatrechtelijke redenen (code 3110). De daling wordt overal opgevangen door een sterke stijging in het aantal bebouwde percelen (code 2020) en het aantal die te koop staan (codes 3001 tot 3003).

Als we kijken naar de evolutie op de bedrijventerreinen van de verschillende beheerders, dan stellen we dezelfde tendens vast. Toch willen we erop wijzen dat, afhankelijk van de beheerder, de tendens in meer of mindere mate bepaald wordt door een welbepaalde gebruikscode. Op terreinen beheerd door de intercommunales zal de daling van het aantal onbenutte bedrijfsgronden omwille van privaatrechtelijke redenen (code 3110) veel kleiner zijn dan op privaat beheerde terreinen.

23

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Omgekeerd is de stijging van het aantal onbenutte bedrijfsgronden die te koop staan (codes 3001 tot 3003) groter op terreinen van de intercommunales. Wat echter wel opvalt, is dat op de terreinen in privaat beheer: • de daling van het aantal hectaren dat onbenut is omwille van privaatrechtelijke redenen het grootst is (-240 ha); • de stijging van het aantal hectaren dat herbestemd wordt, het grootst is; • enkel hier een stijging is vast te stellen van het aantal reservegronden. Ook hier kunnen we terug de stijgingen verklaren aan de hand van de daling in het aantal onbenutte percelen omwille van privaatrechtelijke redenen. Voor een volledig overzicht per terreinbeheerder verwijzen we naar bijlage 7.

Uit de eindresultaten van dit detailonderzoek blijkt duidelijk dat het aantal onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen sterk is gedaald in ongeveer 2,4 jaar. We stellen duidelijk vast dat dalingen opgevangen worden door stijgingen, maar wat op het eerste zicht minder opvalt, is dat een aantal gebruikscodes een zekere signaalfunctie hebben. Enerzijds geven deze codes aan dat er nog onbenutte, lees beschikbare, bedrijfsgronden voor handen zijn; anderzijds signaleren deze codes indirect dat de algemene voorraad aan economische ruimte snel aan het verdwijnen is. Met andere woorden zullen er belangrijke inspanningen moeten worden geleverd om de langetermijnvraag naar economische ruimte te kunnen invullen.

Voorbeelden van codes met een signaalfunctie zijn: 3140: onbenut omwille van ontsluitingsproblemen; 3210: wijzigingen in eigendomssituatie (optie – voorkeurrecht). We weten dat nagenoeg alle onbenutte bedrijfsgronden met code 3140 in handen zijn van de intercommunales (zie blz. 19). We weten ook dat in de voorbije 2,4 jaar ongeveer 130 ha van deze gronden bouwrijp werden gemaakt en op de markt werden aangeboden. Indien deze evolutie zich blijft verder zetten dan is de resterende voorraad tegen eind 2010 volledig aangesneden.

24

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

,5 11,3 4,5 41,2 29,2 86,9 382,3 5 255,0 8,6 5,2 96,1 27,8 97,9 357,7 18,4 123,3 8,4 6,4 104,2 15,1 102,5 302,3 3110 3110 pr.r.door redenen Niet realiseerbaar 3120 milieuredenen door Niet realiseerbaar 3130 redenen publ.r. door Niet realiseerbaar 3140 ontsluitingsproblemen door Niet realiseerbaar 3150 gebruik zonevreemd door Niet realiseerbaar 3160 redenen technische door Niet realiseerbaar 3200 Statuutwijzigingen 3113 3113 vermarkten te Mogelijks 3210 in eigendomssituatie Wijzigingen 3300 bedrijfsgronden gebruik in zijnde Onbebouwde 3310 Reservegronden (in hectare.) hectare.) (in egebruik, in West-Vlaanderen in egebruik, 3 3120 3130 3140 3150 3160 3200 3210 3300 3310 tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 tot 31/05/2008 01/01/2006 tussen usiness Parken usiness project op maat maat op project te huur huur te ngeboden ngeboden Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden, naar Cod naar bedrijfsgronden, onbenutte de van Evolutie

0,00,0 0,00,8 0,0 0,0 1,7 4,0 0,0 0,0 75,1 190,6 0,0 29,9 38,9 0,0 3,9 3,3 0,0 2,2 2,7 0,0 31,1 101,0 3,2 0,0 9,4 0,0 18,2 0,0 6,1 0,0 0,0 100,4 151,5 363,0 12,0 49,4 0,0 3,2 3,2 1,5 18, 23,0 253 2000 2001 2010 2020 2030 2100 2300 3001 3002 3003 3010 3110 311 Codes 0,0 Ha. 2006 2007 2008 80,0 60,0 40,0 20,0 400,0 380,0 360,0 340,0 320,0 300,0 280,0 260,0 240,0 220,0 200,0 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 2000 2000 2001 vastgoedmarkt de op niet Leegstaandpand, 2010 te of koop bedrijfsgebouw, Volledigleegstaand 2020 leegstaand Deels bedrijfsgebouw 2030 bedrijfsgebouw Volledig bezet 2100 oprichting in Bedrijfsgebouw 2300 recreatiegebouwen en Woningen 3001 nut van openbaar gebouwen Installatiesen 3002 staan huur te die of Gronden koop te 3003 met maar staan huur te die of Gronden koop te 3010 aa niet actief maar die staan, Gronden koop te B voor bestemd markt, o/d niet Reservegronden,

FIGUUR: 12FIGUUR: Codes der Verklaring West-Vlaanderen POM BRON:

25

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

2.2. De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden op mesoniveau

Na uitgebreid te hebben stilgestaan bij de evolutie van de gebruikscodes op het niveau van de Provincie West-Vlaanderen willen we nog even kort stilstaan bij de evolutie op het niveau van de arrondissementen, het mesoniveau. Dit zal, per arrondissement, gebeuren aan de hand van een “Evolutiefiguur” waarvan telkens de meest opmerkelijke ontwikkelingen worden belicht.

Wanneer we kijken naar de spreidingskaart van de bedrijventerreinen in West-Vlaanderen dan valt het meteen op dat de concentratie aan bedrijven(terreinen) het grootst is in de arrondissementen Kortrijk en Roeselare en het kleinst in de arrondissementen Veurne en Diksmuide. Dit verschil vertaalt zich deels in het aantal hectaren aan onbenutte bedrijfsgronden per arrondissement. Toch zal later blijken dat dit geen verklaring is voor het grote, respectievelijk kleine aantal hectare aan onbenutte bedrijfsgronden per arrondissement.

FIGUUR 13: Spreidingskaart van de bedrijventerreinen in West-Vlaanderen

BRON: POM West-Vlaanderen. Tabel 5 geeft, in dalende volgorde, een overzicht van het aantal onbenutte bedrijfsgronden per arrondissement. TABEL 5: Onbenutte bedri jfsgronden per arrondissement Rangnr. Arrond. Opp. in ha Percelen 1 KORTRIJK 479,8 181 2 ROESELARE 230,9 119 3 TIELT 162.6 90 4 BRUGGE 117,2 60 5 OOSTENDE 94,0 34 6 IEPER 54,3 40 7 DIKSMUIDE 31,2 23 8 VEURNE 26,5 18 BRON: POM West-Vlaanderen.

26

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

2.2.1 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Kortrijk

Tabel 5 laat er geen twijfel over bestaan, het arrondissement Kortrijk kende bij aanvang van het onderzoek het hoogste aantal onbenutte bedrijfsgronden zowel qua oppervlakte als aantal percelen. Het grootste deel hiervan kwam voor in de gemeente Kortrijk, het kleinste in . Tabel 6 geeft een overzicht.

TABEL 6: Onbenutte bedrijfsgronden per gemeente in het arrondissement Kortrijk op 01/01/2006 Gemeente Opp. in ha Percelen KORTRIJK 161,4 38 WAREGEM 70,3 40 HARELBEKE 68,6 19 ZWEVEGEM 48,5 12 45,9 22 DEERLIJK 26,3 17 ANZEGEM 21,9 13 20,3 9 9,2 4 4,3 3 LENDELEDE 3,1 3 BRON: POM West -Vlaanderen . De drie voornaamste redenen van onbenut zijn, waren: reserves van bedrijven (code 3310: 173,6 ha), ontsluitingsproblemen (code 3140: 147,8 ha) en privaatrechtelijke redenen (code 3110: 125,7 ha). Na het onderzoek is duidelijk gebleken dat het arrondissement Kortrijk in zeer sterke mate de trend, in de evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden, op provinciaal niveau volgt en zelfs bepaalt. Ook hier stellen we vast dat bovenvermelde redenen van onbenut zijn de sterkste dalers zijn bij het afsluiten van het onderzoek. Respectievelijk stellen we voor de reservegronden een daling vast van 30,9 ha, voor de onbenutte gronden omwille van ontsluitingsproblemen is er een daling van 96,1 ha, de onbenutte gronden omwille van privaatrechtelijke redenen dalen met 93,6 ha.

Voor het ganse arrondissement Kortrijk daalt het aantal onbenutte bedrijfsgronden van 479,8 ha naar 314,0 ha of een daling van 34,5%. Tabel 7 geeft een overzicht van de evolutie van de onbenutte gronden in het arrondissement tussen 2006 en 2008.

TABEL 7: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Kortrijk tussen 2006 en 2008. Voor inventaris in Na inventaris in Eindresultaat Code Omschrijving ha (02/01/2006) ha (31/05/2008) Detailonderzoek 2010 Deels leegstaand bedrijfsgebouw 0,0 0,0 + 0,0 ha 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 74,4 + 74,4 ha 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 5,8 + 5,8 ha 2100 Woningen en recreatiegebouwen 0,0 0,8 + 0,8 ha 3001 Gronden die te koop of te huur staan 0,0 51,7 + 51,7 ha 3003 Gronden die te koop staan, maar niet actief aangeboden 0,0 0,8 + 0,8 ha 3010 Reservegronden, niet o/d markt, bestemd voor Business Parken 0,0 6,1 + 6,1 ha 3113 Mogelijks te vermarkten 0,0 8,3 + 8,3 ha 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 125,7 32,1 - 93,6 ha 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 147,8 51,7 - 96,1 ha 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 3,6 2,1 - 1,5 ha 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 1,8 1,1 - 0,7 ha 3200 Statuutwijzigingen 6,3 59,7 + 53,4 ha 3210 Wijzigingen in eigendomssituatie 1,8 3,6 + 2,6 ha 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 21,0 22,9 + 1,9 ha 3310 Reservegronden 171,8 140,9 - 30,9 ha Totale aantal ha onbenutte bedrijfsgronden 479,8 314,0 - 165,8 ha BRON: POM West-Vlaanderen.

Vertalen we bovenstaande gegevens in een “Evolutiefiguur” dan verkrijgen we volgend beeld.

27

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR 13: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Kortrijk tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

180,0 160,0 140,0

120,0

100,0 80,0 60,0

40,0 20,0

0,0 2008 2010 2020 2030 2100 3001 3003 3010 3110 3113 3140 3150 3160 3200 3210 3300 3310 2007

2006 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 125,7 0,0 147,8 3,6 1,8 6,3 1,0 21,0 171,8 2006 2007 4,0 32,1 9,0 1,5 4,2 0,0 0,0 56,2 14,2 145,8 2,1 1,8 35,5 0,0 20,4 170,9 2008 0,0 74,4 5,8 0,8 51,7 0,8 6,1 32,1 8,3 51,7 2,1 1,8 59,7 3,6 22,9 140,9

BRON: POM West-Vlaanderen.

Het valt meteen op dat bovenstaande figuur quasi identiek is aan de “Evolutiefiguur” op het niveau van de provincie (zie blz. 25). De sterke daling in het aantal onbenutte gronden met codes 3110, 3140 en 3310 wordt opgevangen in een stijging van de codes 2020 en 3001. Een derde opmerkelijke stijging is het aandeel aan gronden die herbestemd waren binnen het arrondissement. Maar liefst 53,4 ha kreeg in een tijdspanne van 2,4 jaar de code 3200. Hiervan vinden we het meeste terug in de gemeente Kortrijk gevolgd door Zwevegem en Harelbeke. Meest voorkomende herbestemming is een herbestemming naar woongebied. Niet zo onlogisch als we het aantal reconversieprojecten binnen het arrondissement bekijken.

Het hoge aantal onbenutte gronden in het arrondissement heeft echter na 2,4 jaar, in tegenstelling tot andere arrondissementen als Brugge en Ieper, niet geleid tot een spectaculaire daling. Het arrondissement blijft over een groot aantal onbenutte gronden beschikken die voornamelijk in handen zijn van particulieren en bedrijven (codes 3110 en 3310). Voor een deel van dit resterende aantal, meer bepaald 90 ha, zullen er in het kader van het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden” de nodige inspanningen geleverd worden opdat het aandeel aan onbenutte gronden binnen het arrondissement verder kan dalen. Tot slot willen we erop wijzen dat het resterende aantal onbenutte bedrijfsgronden omwille van ontsluitingsproblemen (51,7 ha) op middellange termijn zal verdwijnen gezien de ontwikkeling van onder meer Evolis Fase II en de uitbreiding van Kortrijk Beneluxpark.

2.2.2 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Roeselare

Het arrondissement Roeselare telt het tweede grootste aantal onbenutte bedrijfsgronden na het arrondissement Kortrijk. Het spreekt voor zich dat de meeste onbenutte gronden voorkwamen in de gemeente Roeselare, gevolgd door Izegem en Hooglede. en echter kenden het laagste aantal. Tabel 8 geeft een overzicht van de onbenutte gronden per gemeente.

28

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

TABEL 8: Onbenutte bedrijfsgronden per ge meente in het arrondissement Roeselare op 01/01/2006 Gemeente Opp. in ha Percelen ROESELARE 137,4 62 IZEGEM 28,6 20 HOOGLEDE 20,1 12 STADEN 17,4 9 11,4 6 LICHTERVELDE 9,9 5 MOORSLEDE 5,0 3 LEDEGEM 1,1 2 BRON: POM West-Vlaanderen.

In totaal werden er bij de opstart van het onderzoek 230,9 ha onbenutte bedrijfsgronden gedetecteerd. De drie voornaamste redenen van onbenut zijn, waren identiek aan deze van het arrondissement Kortrijk doch juist tegenovergesteld. De meest voorkomende redenen van onbenut zijn, waren: privaatrechtelijke redenen (82,7 ha), ontsluitingsproblemen (75,7 ha) en reservegronden (40,5 ha). Wanneer we straks stilstaan bij de “Evolutiefiguur” zal meteen ook duidelijk worden dat het arrondissement een gelijkaardig verloop kent in de evolutie van gebruikscodes. Zelfs de daling van het aantal onbenutte gronden is quasi identiek. Daar waar Kortrijk een daling kende van 35,3%, en hiermee de vijfde sterkste daler was, daalt het aantal onbenutte gronden in het arrondissement Roeselare met slechts 32,6% of -75,4 ha. Hiermee komt het arrondissement op de zesde plaats. Enkel Diksmuide (zevende plaats) en Oostende (achtste plaats) doen “slechter”. Op zich is deze daling voor het arrondissement zeer positief doch blijft het vrij laag ten aanzien van een aantal andere arrondissementen. Een andere opmerkelijke vaststelling binnen het arrondissement is dat er in twee van de acht gemeenten geen enkele evolutie is in de gebruikscodes. In Ingelmunster en Ledegem blijven respectievelijk de codes 3140 en 3310 nagenoeg ongewijzigd gedurende het hele detailonderzoek. Dit komt enkel nog voor in het arrondissement Ieper en Oostende. Tabel 9 en “Evolutiefiguur 14” geven meer duidelijkheid.

TABEL 9: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Roeselare tussen 2006 en 2008

Voor inventaris in Na inventaris in Eindresultaat Code Omschrijving ha. (02/01/2006) ha. (31/05/2008) Detailonderzoek 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 19,4 + 19,4 ha. 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 26,5 + 26,5 ha. 2100 Woningen en recreatiegebouwen 0,0 1,1 + 1,1 ha. 3001 Gronden die te koop of te huur staan 0,0 18,7 + 18,7 ha. 3002 Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat 0,0 1,5 + 1,5 ha. 3003 Gronden die te koop staan, maar niet actief aangeboden 0,0 7,0 + 7 ha. 3113 Mogelijks te vermarkten 0,0 0,0 + 0,0 ha. 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 82,7 25,1 - 57,6 ha. 3120 Niet realiseerbaar door milieuredenen 0,0 3,2 + 3,2 ha. 3130 Niet realiseerbaar door publ.r. redenen 6,4 6,4 - 0,0 ha. 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 75,7 45,9 - 29,8 ha. 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 4,8 5,7 + 0,9 ha. 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 1,2 1,5 + 0,3 ha. 3200 Statuutwijzigingen 0,0 4,3 + 4,3 ha. 3210 Wijzegingen in eigendomssituatie 0,5 1,0 + 0,5 ha. 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 19,1 25,7 + 6,6 ha. 3310 Reservegronden 40,5 36,7 - 3,8 ha. Totale aantal ha. onbenutte bedrijfsgronden 230,9 155,5 - 75,4 ha.

BRON: POM West-Vlaanderen.

29

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR 14: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Roeselare tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

90,0 80,0

70,0

60,0 50,0 40,0

30,0

20,0

10,0

0,0 2020 2030 2100 3001 3002 3003 3110 3113 3120 3130 3140 3150 3160 3200 3210 3300 3310 2008

2007

2006 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 82,7 0,0 0,0 6,4 75,7 4,8 1,2 0,0 0,5 19,1 40,5 2006 2007 7,6 8,0 0,0 11,1 0,0 0,0 27,8 9,3 3,2 6,4 87,8 5,1 1,2 3,6 0,0 22,3 45,8 2008 19,4 26,5 1,1 18,7 1,5 7,0 25,1 0,0 3,2 6,4 45,9 5,7 1,5 4,3 1,0 25,7 36,7

BRON: POM West-Vlaanderen.

De “Evolutiefiguur” vertoont, net zoals deze van het arrondissement Kortrijk, heel wat gelijkenissen met de figuur op provinciaal niveau. In tegenstelling tot het arrondissement Kortrijk wordt de daling van de codes 3110, 3140 en 3310 opgevangen door een meer gevarieerde stijging aan bijvoorbeeld gronden die te koop of te huur staan (codes 3001 tot en met 3003). Minder opvallend op bovenstaande “Evolutiefiguur” is de aanwezigheid van de code 3120. Staden is de enige gemeente binnen de hele provincie waar een onbenutte bedrijfsgrond werd gedetecteerd waar bodemvervuiling de ontwikkeling ervan in de weg staat. Deze 3,2 ha werd zonder enige twijfel opgenomen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”.

Vrij uitzonderlijk ten aanzien van alle andere arrondissementen is het aantal onbenutte gronden waar, bij het afsluiten van het onderzoek, bouwwerkzaamheden werden opgestart voor de bouw van een bedrijfsgebouw (+26,5 ha). Dergelijke ontwikkeling wijst op een stijgende, bedrijfseconomische, dynamiek binnen het arrondissement. Wanneer we ook kijken naar het resterende aantal hectaren dat onbenut is omwille van ontbrekende ontsluiting (45,9 ha) dan kunnen we nu reeds stellen dat bovenvermelde dynamiek binnen afzienbare tijd nog zal toenemen met de ontwikkeling van terreinen als Haven-Zuid R.O., Uitbreiding Wijnendale R.O.en Nieuw Abele West. Dit kan ervoor zorgen dat de resterende 155,5 ha aan onbenutte bedrijfsgronden verder zal dalen. Om dit verder te stimuleren werden 55,6 ha aan onbenutte bedrijfsgronden opgenomen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”. Hierbij zal voornamelijk de aandacht gaan naar het op de markt brengen van onbenutte gronden die in private handen zijn (code 3110: 10 ha) of in handen van bedrijven (code 3310: 17,3 ha).

2.2.3 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Tielt

Tabel 5 op blz. 26 geeft duidelijk aan dat het arrondissement het derde hoogste aantal onbenutte gronden heeft binnen de provincie. In tegenstelling tot de meeste arrondissementen kent de arrondissementshoofdstad Tielt hier niet het hoogste aantal onbenutte bedrijfsgronden. Deze eer is als het ware weggelegd voor Wielsbeke gevolgd door Tielt en Ardooie. Het valt ook op dat Wielsbeke meer dan de helft van de onbenutte gronden voor haar rekening neemt, iets wat in geen enkel ander arrondissement voorkomt. Het kleinste aantal onbenutte gronden treffen we aan in en .

30

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

TABEL 10: Onbenutte bedrijfsgronden per gemeente in het arrondissement Tielt op 01/01/2006

Gemeente Opp. in ha Percelen WIELSBEKE 86,8 38 TIELT 22,0 17 ARDOOIE 20,4 9 MEULEBEKE 14,6 8 9,9 11 3,9 3 OOSTROZEBEKE 2,7 2 PITTEM 2,0 1 BRON: POM West-Vlaanderen. Het merendeel van alle onbenutte gronden in Wielsbeke waren onbenut omwille van privaatrechtelijke redenen (40,8 ha) gevolgd door reservegronden van bedrijven (23,6 ha). In Tielt echter wordt het merendeel bepaald door reservegronden (7,8 ha) en statuutwijzigingen (7,2 ha). Deze laatste groep van onbenutte gronden heeft een tegengestelde evolutie in vergelijking met alle andere arrondissementen, enige uitzondering is Oostende. Zowel in het arrondissement Tielt als Oostende is een daling vast te stellen van het aantal statuutwijzigingen daar waar ze in alle andere arrondissementen stijgt. De mate waarin deze aantallen dalen, ziet u in tabel 11 en in de “Evolutiefiguur”.

TABEL 11: Evolutie van de onbenu tte bedrijfsgronden in het arrondissement Tielt tussen 2006 en 2008 Voor inventaris in Na inventaris in Eindresultaat Code Omschrijving ha. (02/01/2006) ha.(31/05/2008) Detailonderzoek 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 24,3 + 24,3 ha. 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 2,8 + 2,8 ha. 2300 Installaties en gebouwen van openbaar nut 0,0 0,0 + 0,0 ha. 3001 Gronden die te koop of te huur staan 0,0 14,8 - 14,8 ha. 3002 Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat 0,0 2,6 - 2,6 ha. 3003 Gronden die te koop staan, maar niet actie aangeboden 0,0 10,5 + 10,5 ha. 3113 Mogelijks te vermarkten 0,0 1,6 + 1,6 ha. 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 78,2 14,5 - 63,7 ha. 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 7,8 1,7 - 6,1 ha. 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 1,6 0,0 - 1,6 ha. 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 0,6 0,7 + 0,1 ha. 3200 Statuutwijzigingen 7,2 5,2 - 2 ha. 3210 Wijzegingen in eigendomssituatie 4,2 2,9 - 1,3 ha. 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 10,8 11,4 + 0,6 ha. 3310 Reservegronden 52,2 59,3 + 15,8 ha. Totale aantal ha. onbenutte bedrijfsgronden 162,6 95,8 - 66,8 ha.

BRON: POM West-Vlaanderen.

Algemeen stellen we vast dat het aantal onbenutte gronden gedaald is van 162,6 ha naar 95,8 ha of een daling van 41%. Deze daling ligt procentueel een stuk hoger dan deze van het arrondissement Kortrijk en Roeselare. Zowel tabel 11 als de “Evolutiefiguur” op volgende bladzijde laten duidelijk zien dat deze daling nagenoeg volledig te wijten is aan de daling van code 3110. Wanneer we specifiek kijken naar de evolutie van deze code dan stellen we vast dat ongeveer 6% van de gronden met code 3110 bebouwd werden en 22% te koop wordt aangeboden (codes 3001 tot 3003 en 3113). De resterende gronden met code 3110 evolueren nagenoeg allemaal naar de code 3310. Dit verklaart meteen de stijging van het aantal reservegronden. Dit fenomeen doet zich ook voor in het arrondissement Oostende en Diksmuide.

31

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR: 15 Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Tielt tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

80,0 70,0 60,0

50,0

40,0

30,0

20,0

10,0

0,0 2008 2020 2030 2300 3001 3002 3003 3110 3113 3140 3150 3160 3200 3210 3300 3310 2007

2006 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 78,2 0,0 7,8 1,6 0,6 7,2 4,2 10,8 52,2 2006 2007 13,5 0,0 1,4 6,1 0,0 0,0 20,9 5,1 0,0 0,0 1,3 9,4 4,0 12,5 77,3 2008 24,3 2,8 0,0 14,8 2,6 10,5 14,5 1,6 1,7 0,0 0,7 5,2 2,9 11,4 59,3

BRON: POM West-Vlaanderen.

Daar waar in het arrondissement Kortrijk en Roeselare de code 3140, onbenut omwille van ontsluitingsproblemen, de tweede belangrijkste reden was van het onbenut zijn, respectievelijk 31% en 33% van het totaal, stellen we in het arrondissement Tielt vast dat deze code slechts 4% uitmaakt van het totale aantal onbenutte gronden. Het gaat weliswaar maar om één enkel gebruiksperceel van 7,8 ha dat wel na afloop van het detailonderzoek volledig ontwikkeld werd door de intercommunale wvi. Daartegenover werd er een nieuw gebruiksperceel gedetecteerd in de gemeente Dentergem dat niet ontsloten is. Het betreft de site waarvoor recent het BPA Pellerijnkouter II werd opgemaakt. Algemeen kunnen we ervan uitgaan dat deze site van 1,7 ha binnen aanneembare tijd ontwikkeld zal worden.

Het arrondissement blijft met een aanzienlijk aantal onbenutte gronden zitten die voornamelijk in handen zijn van bedrijven, meer specifiek in handen van een aantal grote bedrijven. Toch merken we nu, in het kader van het project “Onderhandelingsteams onbenutte gronden”, dat een aantal van deze grote bedrijven contact nemen met ons en ons laten weten eventueel bereid te zijn delen van hun reserve te verkopen. Indien deze bereidheid werkelijkheid wordt dan kan het aandeel aan reservegronden dalen met ongeveer 20 ha. Aangezien we hierop niet kunnen wachten, hebben we onmiddellijk besloten om meer dan de helft van de resterende reservegronden, of 31,5 ha, op te nemen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte gronden”. Daarnaast zullen nog eens 25,8 ha aan onbenutte gronden worden aangepakt binnen het project.

2.2.4 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Brugge

In het arrondissement Brugge werden bij aanvang van het onderzoek 117,2 ha aan onbenutte bedrijfsgronden gedetecteerd. Hierdoor stond het arrondissement Brugge op de vierde plaats wat het aantal hectaren aan onbenutte bedrijfsgronden betreft (zie tabel 5). Het grootste aantal was terug te vinden in de gemeente Brugge gevolgd door Zedelgem, , Beernem, en (zie tabel 12).

32

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

TABEL 12: Onbenutte bedrijfsgronden per gemeente in het arrondissement Brugge op 01/01/2006 Gemeente Opp. In ha Percelen BRUGGE 65,0 25 ZEDELGEM 31,6 16 OOSTKAMP 10,3 10 BEERNEM 5,6 4 TORHOUT 3,1 3 JABBEKE 1,6 2 BRON: POM West-Vlaanderen.

Na afloop van het detailonderzoek is het aantal onbenutte gronden binnen het arrondissement gedaald met maar liefst 45,9% of 53,8 ha. Procentueel is het arrondissement, vergeleken met alle andere, de sterkste daler in de provincie. De sterkste dalingen vinden we terug in Brugge (-40 ha) en Oostkamp (-5,8 ha). De daling in Brugge werd nagenoeg volledig in de hand gewerkt door de ontwikkeling van het nieuwe winkelcentrum B-Park op het bedrijventerrein Blauwe Toren. Tabel 13 geeft een overzicht van de hele evolutie binnen het arrondissement Brugge.

TABEL 13: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Brugge tussen 2006 en 2008. Voor inventaris in ha. Na inventaris in Eindresultaat Code Omschrijving (01/01/2006) ha. (31/5/2008) Detailonderzoek 2000 Leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt 0,0 0,8 + 0,8 ha. 2001 Volledig leegstaand bedrijfsgebouw, te koop of te huur 0,0 1,7 + 1,7 ha. 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 30,3 + 30,3 ha. 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 1,3 + 1,3 ha. 2100 Woningen en recreatiegebouwen 0,0 0,0 + 0,0 ha. 2300 Installaties en gebouwen van openbaar nut 0,0 2,7 + 2,7 ha. 3001 Gronden die te koop of te huur staan 0,0 9,7 + 9,7 ha. 3002 Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat 0,0 5,3 + 5,3 ha. 3113 Mogelijks te vermarkten 0 2,0 + 2,0 ha. 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 23,6 5,4 - 18,2 ha. 3120 Niet realiseerbaar door milieuredenen 1,5 0,0 - 1,5 ha. 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 15,4 11,4 - 4 ha. 3200 Statuutwijzigingen 0,9 3,4 + 2,5 ha. 3210 Wijzegingen in eigendomssituatie 14,3 3,0 - 11,3 ha. 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 5,2 15,3 + 10,1 ha. 3310 Reservegronden 56,2 24,9 - 31,3 ha. Totale aantal ha. onbenutte bedrijfsgronden 117,2 63,4 - 53,8 ha.

BRON: POM West-Vlaanderen.

Het voorkomen van de code 2100 in bovenstaande tabel komt doordat ze in 2007 werd gedetecteerd als TussenCode en finaal verwerkt werd in de “Evolutiefiguur”. Wanneer we aan deze tabel de tussentijdse resultaten van 01/04/2007 toevoegen dan krijgen we op volgende bladzijde de “Evolutiefiguur” voor het arrondissement Brugge.

33

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR 16: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden, naar Codegebruik, in het arrondissement Brugge tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

Ha. 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0

0,0 2008 Codes 2000 2001 2020 2030 2100 2300 3001 3002 3110 3113 3120 3140 3200 3210 3300 3310 2007 2006 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 23,6 0 1,5 15,4 0,9 14,3 5,2 56,2 2006 2007 0,0 0,0 9,7 2,8 0,9 0,8 9,7 3,2 9,5 6,0 0 11,4 1,0 11,5 14,3 21,8 2008 0,8 1,7 30,3 1,3 0 2,7 9,7 5,3 5,4 2,0 0 11,4 3,4 3,0 15,3 24,9 Verklaring der Codes 2000 Leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 2001 Volledig leegstaand bedrijfsgebouw, te koop of te huur 3113 Mogelijks te vermarkten 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 3120 Niet realiseerbaar door milieuredenen 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 2100 Woningen en recreatiegebouwen 3200 Statuutwijzigingen 2300 Installaties en gebouwen van openbaar nut 3210 Wijzegingen in eigendomssituatie 3001 Gronden die te koop of te huur staan 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 3002 Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat 3310 Reservegronden

BRON: POM West-Vlaanderen.

Meest opmerkelijke dalingen stellen we vast bij de codes 3110, 3310 en 3210. De daling van deze eerste twee codes verklaart grotendeels het aandeel aan bebouwde percelen (2020) alsook het aantal die te koop worden aangeboden (3001). De daling van het aantal hectaren aan onbenutte bedrijfsgronden met code 3210 wijst er indirect op dat het aandeel aan beschikbare bouwrijpe percelen op terreinen van de intercommunales binnen het arrondissement sterk is afgenomen in de voorbije 2,4 jaar. Toch stellen we vast dat er in Zedelgem ongeveer 11,4 ha, binnen aanzienlijke termijn, bouwrijp zal worden gemaakt door de intercommunale. We willen er nog op wijzen dat er voor het arrondissement Brugge een dikke 14 ha, van de resterende onbenutte bedrijfsgronden, werd opgenomen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”.

2.2.5 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Oostende

Het arrondissement Oostende komt met 94 ha op de vijfde plaats wat het aantal onbenutte bedrijfsgronden betreft. Het grootste aantal hectaren is terug te vinden in Oostende en Gistel. Tabel 14 geeft een overzicht van de verdeling aan onbenutte bedrijfsgronden binnen het arrondissement. TABEL 14: Onbenutte bedrijfsgronden per gemeen te in het arrondissement Oostende Gemeente Opp. in ha Percelen OOSTENDE 71,7 19 GISTEL 12,3 6 4,0 1 1,4 3 DE HAAN 1,2 2 MIDDELKERKE 3,3 2

BRON: POM West-Vlaanderen

34

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Kijken we naar Oostende en Oudenburg dan valt het meteen op dat de gemiddelde oppervlakte per onbenutte bedrijfsgrond vrij hoog ligt. Voor Oostende komt dit hoofdzakelijk door de aanwezigheid van een aantal grote, onbenutte, bedrijfsgronden langsheen de Torhoutsesteenweg. Voor Oudenburg gaat het maar om één onbenut perceel op het huidige bedrijventerrein Steengoed. Oudenburg is samen met Ichtegem de enige gemeente waar we na afloop van het onderzoek geen onbenutte bedrijfsgronden meer aantreffen. In beide gemeenten werden alle, geselecteerde, onbenutte bedrijfsgronden bebouwd (code 2020). In de andere gemeenten stellen we algemeen een zeer lage dynamiek vast in de evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden. In De Haan en Middelkerke is de gebruikscode, van de geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden, ongewijzigd gebleven gedurende het hele onderzoek. Het gaat om twee clusters van telkens twee gebruikspercelen die al ruime tijd geblokkeerd zitten. Deze worden opgenomen in het project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”. In Gistel is er ook geen echte dynamiek waar te nemen. Doch stellen we hier vast dat een aantal grote gebruikspercelen binnenkort voor meer dynamiek zullen zorgen, denken we hierbij aan de ontwikkeling van de Koolaerd. Enkel Oostende zorgt voor de meeste dynamiek binnen het arrondissement, toch is die vrij beperkt ten aanzien van gemeentes buiten het arrondissement. De meeste dynamiek wordt veroorzaakt door de daling van het aantal onbenutte bedrijfsgronden met code 3110. Deze daling vertaalt zich nadien in een toename van het aantal reservegronden en gronden die bebouwd worden. Aan de hand van tabel 15 en de “Evolutiefiguur” op volgende bladzijde kunnen we besluiten dat het aantal onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Oostende met slechts 10,8% is gedaald. Hierdoor is het arrondissement de “zwakste” daler in West-Vlaanderen. Toch kunnen we met zekerheid zeggen dat, gezien de huidige planningsprocessen, deze daling zal toenemen in de komende twee jaar.

TABEL 15: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Oostende tussen 2006 en 2008. Voor inventaris in Na inventaris in Eindresultaat Code Omschrijving ha (02/01/2006) ha (31/05/2008) Detailonderzoek 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 8,8 + 8,8 ha 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 0,0 + 0,0 ha 2100 Woningen en recreatiegebouwen 0,0 1,4 + 1,4 ha 3001 Gronden die te koop of te huur staan 0,0 0,0 + 0,0 ha 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 30,1 19,5 - 10,6 ha 3113 Mogelijks te vermarkten 0,0 0,0 + 0,0 ha 3130 Niet realiseerbaar door publ.r. redenen 16,6 12,0 - 4,6 ha 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 6,9 12,7 + 5,8 ha 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 0,8 0,8 + 0,0 ha 3200 Statuutwijzigingen 26,1 22,6 - 3,5 ha 3210 Wijzigingen in eigendomssituatie 2,2 2,9 + 0,7 ha 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 3,0 2,5 - 0,5 ha 3310 Reservegronden 8,4 10,8 + 2,4 ha Totale aantal ha onbenutte bedrijfsgronden 94,0 83,8 - 10,2 ha BRON : POM West -Vlaanderen

35

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR 17: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Oostende tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

35,0 30,0

25,0

20,0

15,0

10,0

5,0

0,0 2008

2020 2030 2100 3001 3110 3113 3130 3140 3160 3200 3210 3300 3310 2007 2006 0,0 0,0 0,0 0,0 30,1 0,0 16,6 6,9 0,8 26,1 2,2 3,0 8,4 2006 2007 2,7 1,4 1,4 4,1 19,5 2,0 12,0 12,7 0,8 25,5 1,9 3,6 6,3 2008 8,8 0,0 1,4 0,0 19,5 0,0 12,0 12,7 0,8 22,6 2,9 2,5 10,8

BRON: POM West-Vlaanderen.

2.2.6 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Ieper Het arrondissement Ieper komt, na het arrondissement Oostende, op de zesde plaats wat het aantal onbenutte bedrijfsgronden betreft. Bij de opstart werden 54,3 ha aan onbenutte bedrijfsgronden geselecteerd waarvan de gemeente Ieper het grootste aandeel voor haar rekening nam gevolgd door onderstaande gemeenten. TABEL 16: Onbenutte bedrijfsgronden per gemeente in het arrondissement Ieper Gemeente Opp. in ha Percelen IEPER 36,1 23 7,6 5 6,8 7 LANGEMARK-POELKAPELLE 2,9 4 1,0 1 BRON: POM West -Vlaanderen. Ondanks het hoge aantal onbenutte gronden in de gemeente Ieper mogen we stellen dat Ieper de sterkste daling kent. Maar liefst 53% werd bebouwd. Opvallend is ook het hoge aantal onbenutte gronden die herbestemd werden, zowel binnen de gemeente Ieper als binnen het hele arrondissement. Met 6,2 ha aan herbestemde gronden komt het arrondissement Ieper op de derde plaats, gevolgd door Oostende en het arrondissement Kortrijk waar het aandeel het grootst is. Uiteindelijk daalt het aantal onbenutte gronden met 45% of 24,4 ha waardoor het arrondissement Ieper de op één na sterkste daler is in West-Vlaanderen.

TABEL 17: Evolutie van de o nbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Ieper tussen 2006 en 2008 Voor inventaris in Na inventaris in Eindresultaat Code Omschrijving ha (02/01/2006) ha (31/05/2008) Detailonderzoek 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 15,5 + 15,5 ha 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 2,4 + 2,4 ha 3001 Gronden die te koop of te huur staan 0,0 6,2 + 6,2 ha 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 14,5 2,3 - 12,2 ha 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 0,7 0,0 - 0,7 ha 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 0,0 2,3 + 2,3 ha 3200 Statuutwijzigingen 0,0 6,2 + 6,2 ha 3210 Wijzigingen in eigendomssituatie 1,0 0,0 - 1,0 ha 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 10,2 8,2 - 2,0 ha 3310 Reservegronden 27,8 11,3 - 16,5 ha Totale aantal ha onbenutte bedrijfsgronden 54,3 30,1 - 24,4 ha BRON: POM West-Vlaanderen. 36

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Aan de hand van de volgende “Evolutiefiguur” kunnen we afleiden dat het arrondissement Ieper de algemene trend volgt die we in West-Vlaanderen vaststellen. Het aandeel aan reservegronden (code 3310) en onbenutte gronden omwille van privaatrechtelijke redenen (code 3110) daalt. Deze daling vertaalt zich onmiddellijk in een stijging van het aantal bezette bedrijfsgebouwen of gebouwen in oprichting (code 2020 en 2030). Daarnaast wordt de daling ook deels opgevangen door het aandeel aan gronden die te koop worden aangeboden (code 3001). Wat echter niet kan worden afgeleid uit figuur 18 is dat alle geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden in de gemeente Zonnebeke, na afloop van het detailonderzoek, volledig verdwenen zijn of met andere woorden bebouwd zijn.

FIG UUR: 18

Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Ieper tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

30,0

25,0

20,0

15,0

10,0

5,0

2008 0,0 2007 2020 2030 3001 3110 3150 3160 3200 3210 3300 3310 2006 2006 0,0 0,0 0,0 14,5 0,7 0,0 0,0 1,0 10,2 27,8 2007 6,3 0,0 2,2 4,1 0,7 0,0 0,0 3,6 9,9 27,3 2008 15,5 2,4 6,2 2,3 0,0 2,3 6,2 0,0 8,2 11,3

BRON: POM West-Vlaanderen.

2.2.7 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Diksmuide

In het arrondissement Diksmuide werden bij aanvang van het onderzoek 31,2 ha aan onbenutte bedrijfsgronden gedetecteerd. Hierdoor stond het arrondissement op de voorlaatste plaats qua aantal hectaren aan onbenutte bedrijfsgronden (zie tabel 5 op blz. 26). Het grootste aantal onbenutte gronden lag in de gemeente gevolgd door Diksmuide en .

TABEL 18: Onbenutte bedrijfsgronden per gemeente in het arrondissement Diksmuide Gemeente Opp. in ha Percelen KORTEMARK 20,1 13 DIKSMUIDE 6,9 6 HOUTHULST 4,3 4 BRON: POM West-Vlaanderen.

Na afloop van het detailonderzoek is in het arrondissement een daling vast te stellen van 23,7% of 7,4 ha. Deze daling wordt voornamelijk veroorzaakt door ontwikkelingen in de gemeente Kortemark (-3,8 ha). Toch moeten we algemeen vaststellen dat de evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden binnen het arrondissement minder spectaculair is ten aanzien van andere arrondissementen. Dit neemt echter niet weg dat het arrondissement, gezien het beperkte aantal onbenutte gronden, een vrij sterke daling kent ten aanzien van arrondissementen als Roeselare en Tielt.

37

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Daarenboven kunnen we in tabel 19 en “Evolutiefiguur 19” vaststellen dat vijf nieuwe bedrijven zich gevestigd hebben op 7,2 ha onbenutte bedrijfsgronden.

TABEL 19: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Diksmuide tussen 2006 en 2008.

Voor inventaris in ha Na inventaris in ha Eindresultaat Code Omschrijving (02/01/2006) (31/05/2008) Detailonderzoek 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 7,2 + 7,2 ha 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0,0 0,0 + 0,0 ha 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 8,3 1,5 - 6,8 ha 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 0,7 0,7 + 0,0 ha 3200 Statuutwijzigingen 0,6 1,8 + 1,2 ha 3210 Wijzigingen in eigendomssituatie 3,5 0,0 - 3,5 ha 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 10,1 8,3 - 1,8 ha 3310 Reservegronden 8,1 11,6 + 3,5 ha Totale aantal ha onbenutte bedrijfsgronden 31,2 23,8 - 7,4 ha BRON: POM West-Vlaanderen.

FIGUUR 19: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Diksmuide tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

12,0

10,0

8,0

6,0

4,0

2,0 2008 2007 0,0 2020 2030 3110 3150 3200 3210 3300 3310 2006 2006 0,0 0,0 8,3 0,7 0,6 3,5 10,1 8,1 2007 4,1 0,6 1,5 0,7 1,2 3,5 8,3 11,4 2008 7,2 0 1,5 0,7 1,8 0 8,3 11,6

BRON: POM West-Vlaanderen.

Het meest opmerkelijke aan bovenstaande figuur is de daling van onbenutte gronden omwille van privaatrechtelijke redenen. Deze daling leidt voornamelijk tot de stijging van de codes 2020 en 3310. De stijging van code 3310 is te wijten aan het doorgedreven onderzoek naar de eigendomsstructuur van onbenutte bedrijfsgronden. We hebben vastgesteld dat heel wat gronden, die op het eerste zicht in private handen zijn (code 3110), echter op naam staan van eigenaars van grote bedrijven. Contactname met desbetreffende eigenaars heeft duidelijk gemaakt dat het echter om reservegronden gaat. De lage concentratie aan bedrijventerreinen ≥ 5 ha en het beperkte aantal onbenutte bedrijfsgronden op deze terreinen verklaart mogelijks waarom in het arrondissement Diksmuide geen realiseerbare gronden voorhanden zijn die te koop staan (codes 3001 tot 3003 en 3113). Dit fenomeen stellen we ook vast in het arrondissement Veurne.

38

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

2.2.8 De evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Veurne

Het arrondissement Veurne kende het kleinste aantal gedetecteerde onbenutte bedrijfsgronden, slechts 26,5 ha of 2,2% van het totale aandeel aan onbenutte bedrijfsgronden. De meeste onbenutte gronden waren terug te vinden in Veurne zelf, gevolgd door Nieuwpoort. Opmerkelijk echter was dat alle gronden in Veurne reservegronden waren bij aanvang en de gemiddelde oppervlakte ervan tweemaal lager lag dan die in Nieuwpoort. Daarnaast valt het ook op dat het arrondissement Veurne het enige is waar geen gronden voorkomen die onbenut zijn omwille van privaatrechtelijke redenen.

TABEL 20: Onbenutte bedrijfsgronden per gemeente in het arrondissement Veurne Gemeente Opp. in ha Percelen NIEUWPOORT 10,8 4 VEURNE 15,7 14 BRON: POM West-Vlaanderen.

Na afloop van het detailonderzoek stellen we een daling vast van 32,5%. Deze daling wordt nagenoeg volledig veroorzaakt door de ingebruikname van reservegronden in de gemeente Veurne. Daar werden vijf van de veertien reservegronden bebouwd en eentje in gebruik genomen voor opslag. Van het overige deel aan reservegronden weten we, door contactname, dat deze tegen eind 2009 bebouwd zullen zijn of dat de bouwwerkzaamheden zullen opgestart zijn. In Nieuwpoort echter stellen we vast dat er weinig dynamiek in de onbenutte gronden zit. Slechts twee percelen zijn van gebruikscode veranderd, maar blijven onbenut. Dit heeft grotendeels te maken met de ontwikkelingsplannen voor de haven van Nieuwpoort. Twee van de vier percelen zijn er gelegen. Ondanks het kleine aantal onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement en de lage dynamiek ervan in Nieuwpoort is de daling aan onbenutte bedrijfsgronden procentueel één van de sterkste in West-Vlaanderen, meer bepaald de derde sterkste daler. Tabel 21 en Evolutiefiguur 20 vertalen wat hierboven werd aangehaald. Misschien er nog even op wijzen dat ook hier, net als in het arrondissement Diksmuide, geen realiseerbare gronden voorhanden zijn die te koop staan (codes 3001 tot 3003 en 3113). TABEL 21: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Veurne tussen 2006 en 2008

Voor inventaris Na inventaris in Eindresultaat Code Omschrijving in ha (02/1/2006) ha (31/5/2008) Detailonderzoek 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 0,0 8,7 + 8,7 ha 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 0 0 + 0,0 ha 3200 Statuutwijzigingen 0,0 1,2 + 1,2 ha 3210 Wijzigingen in eigendomssituatie 1,7 1,7 + 0,0 ha 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 7,4 8,4 + 1 ha 3310 Reservegronden 17,4 6,5 - 10,9 ha Totale aantal ha onbenutte bedrijfsgronden 26,5 17,9 - 8,6 ha BRON: POM West-Vlaanderen.

39

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

FIGUUR 20: Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden in het arrondissement Veurne tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2008 2,0 2007 0,0 2020 2030 3200 3210 3300 3310 2006 2006 0,0 0 0,0 1,7 7,4 17,4 2007 2,7 1,8 0 1,7 8,4 11,8 2008 8,7 0 1,2 1,7 8,4 6,5

BRON: POM West-Vlaanderen.

2.2.9 Conclusie van het detailonderzoek op mesoniveau

Aan de hand van dit hoofdstuk hebben we aangetoond dat de algemene tendens op provinciaal niveau zich verder zet op het niveau van de arrondissementen. In elk arrondissement is een daling waar te nemen van het aantal onbenutte bedrijfsgronden die geselecteerd werden bij aanvang van het detailonderzoek. Het is duidelijk gebleken dat deze daling in het ene arrondissement meer uitgesproken was dan in het andere. Tegengesteld aan wat we hadden verwacht is de daling procentueel het grootst in die arrondissementen waar het aantal onbenutte bedrijfsgronden het laagst is. Figuur 21 maakt dit duidelijk.

FIGUUR: 21

Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden per arrondissement tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.) 500,0 450,0 400,0

350,0

300,0

250,0

200,0

150,0

100,0

50,0

0,0 Kortrijk Roeselare Tielt Brugge Oostende Ieper Diksmuide Veurne

Onbenut op 01/01/2006 in ha. 479,8 230,9 162,5 117,2 49,0 54,3 31,2 26,5 Onbenut op 31/05/2008 in ha. 314,0 155,5 95,8 63,4 83,8 30,1 23,8 17,9 Procentuele daling op 31/05/2008 34,5 32,6 41,0 45,9 10,8 44,9 23,7 32,5

BRON: POM West-Vlaanderen.

40

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

We zijn dit hoofdstuk begonnen met een overzicht te geven van het aantal onbenutte bedrijfsgronden per arrondissement. Hieruit bleek dat de arrondissementen Kortrijk en Roeselare het meeste aantal geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden telden in tegenstelling tot bijvoorbeeld de arrondissementen Diksmuide en Veurne. Geleidelijk aan werd het duidelijk dat de daling van het aantal geselecteerde onbenutte gronden, tegen alle verwachtingen in, procentueel lager lag in de arrondissementen met een hoog aantal onbenutte gronden en hoger lag in de arrondissementen met een laag aantal. Met andere woorden is de toename van het aantal onbenutte bedrijfsgronden, ≥ 0,5 ha en gelegen op bedrijventerreinen ≥ 5 ha, per arrondissement als het ware omgekeerd evenredig met de vastgestelde daling ervan na afloop van het onderzoek.

Een verklaring voor deze “omgekeerde evenredigheid” is, net als de vaststelling ervan, terug te vinden in het detailonderzoek. In dit hoofdstuk wezen we er al op dat, wanneer we naar de spreidingskaart van de bedrijventerreinen in West-Vlaanderen kijken, de concentratie aan bedrijventerreinen het grootst is in de arrondissementen Kortrijk en Roeselare en het laagst in de arrondissementen Veurne en Diksmuide.

Dit verschil heeft zich deels vertaald in het aantal hectaren aan onbenutte bedrijfsgronden per arrondissement. Toch blijkt dit geen verklaring te zijn voor de reden waarom er in het ene arrondissement meer onbenutte gronden voorkomen dan in het andere, laat staan dat dit de dalingen zou verklaren. De verklaring hiervoor moet gezocht worden bij de terreinbeheerders en meer bepaald bij het aandeel die ze beheren per arrondissement. Op bladzijde 6 gaven we, voor alle geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden op bedrijventerreinen ≥ 5 ha, al een overzicht van de verschillende terreinbeheerders. Wanneer we dit per arrondissement bekijken, dan wordt het snel duidelijk waarom er meer onbenutte gronden zijn in onder meer de arrondissementen Kortrijk en Roeselare en waarom deze geselecteerde onbenutte gronden daar minder sterk gedaald zijn. Indien we kijken naar de beheerders van bedrijventerreinen in de drie arrondissementen met het hoogste aantal onbenutte bedrijfsgronden 5 dan stellen we vast dat 58% in privaat beheer is. Kijken we naar de overige arrondissementen, waar het aandeel onbenutte gronden het laagst was, dan zien we dat daar “slechts” 49% in privaat beheer is. Veel heeft dus te maken met het aantal privaat beheerde bedrijventerreinen per arrondissement. Volgend voorbeeld maakt dit duidelijk.

Het arrondissement Roeselare en Ieper zijn twee sterk verschillende arrondissementen wanneer het aankomt op het aantal geselecteerde onbenutte bedrijfsgronden. Roeselare heeft 230,9 ha onbenutte bedrijfsgronden bij aanvang van het onderzoek, Ieper slechts 54,3 ha. Wanneer we voor beide arrondissementen eens kijken naar de beheerders van de terreinen waarop deze onbenutte gronden gelegen zijn, dan krijgen we het volgende resultaat. In het arrondissement Roeselare is 54% van de 230,9 ha aan onbenutte gronden gelegen op privaatbeheerde bedrijventerreinen. In het arrondissement Ieper is 49% van de 54,3 ha aan onbenutte gronden gelegen op publiekbeheerde terreinen. Kijken we voor beide arrondissementen naar de eindresultaten van het detailonderzoek, dan is er voor het arrondissement Roeselare een daling van 75,4 ha of 32,6%, voor het arrondissement Ieper bedraagt die daling 24,4 ha of 45%. De verklaring voor dit verschil van 12% ligt, zoals hoger al aangehaald, bij de terreinbeheerders. De dalingen in het arrondissement Ieper en Roeselare doen zich nagenoeg allemaal voor op de publiekbeheerde bedrijventerreinen. Aangezien het arrondissement Roeselare procentueel meer onbenutte gronden heeft op privaatbeheerde terreinen ligt de uiteindelijke daling er lager dan in een arrondissement waar procentueel het merendeel van de terreinen publiek beheerd worden.

5 Het betreft hier de arrondissementen Kortrijk, Roeselare en Tielt.

41

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

In het kader van het detailonderzoek kunnen we volgende conclusie maken. Wanneer het aantal privaatbeheerde bedrijventerreinen op mesoniveau toeneemt dan: 1. stijgt het aantal onbenutte bedrijfsgronden; 2. daalt het aantal onbenutte bedrijfsgronden er procentueel minder sterk dan op de niet privaatbeheerde terreinen.

2.3. Eindconclusie van het detailonderzoek onbenutte bedrijfsgronden

Alvorens we dit rapport afsluiten willen wij u vragen nog even stil te staan bij de volgende vraag:

“Welke lessen kunnen uit dit detailonderzoek getrokken worden?”

We hebben aan de hand van heel wat cijfers en figuren aangetoond dat het aantal onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen sterk is gedaald of dat het aantal benutte bedrijfsgronden sterk is gestegen. Dit is op zich een belangrijke conclusie doch zijn wij van mening dat dit niet de belangrijkste les is die we uit dit detailonderzoek kunnen trekken.

De belangrijkste les die we uit het onderzoek kunnen trekken is dat je via doorgedreven contactnames met eigenaars van onbenutte bedrijfsgronden een “trigger effect” kunt creëren bij die eigenaars. Dit blijkt duidelijk uit het nieuwe project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden”. Daar waar eigenaars bij de eerste contactnames in 2006 resoluut lieten weten nooit hun grond te zullen verkopen, stellen we nu vast dat wanneer we terug contact nemen met deze eigenaars ze meer en meer terugkeren op hun beslissing. Deze ommekeer wordt niet gevoed door de huidige economische situatie dan wel door het gevoerde detailonderzoek. Navraag bij eigenaars heeft duidelijk gemaakt dat het “trigger effect” grotendeels veroorzaakt wordt door het besef dat een overheidsinstelling, in casu POM West-Vlaanderen, het gebruik van hun eigendom actief op de voet volgt. Daarnaast ontstaat bij eigenaars ook het besef dat het detailonderzoek en het hieraan gekoppelde project “Onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden” de mogelijkheid biedt om problemen en knelpunten op te lossen.

Het is duidelijk gebleken dat het monitoren van onbenutte bedrijfsgronden en hun eigenaars wel degelijk vruchten afwerpt. Wij hopen dat de resultaten van dit detailonderzoek alsook de lessen die eruit kunnen getrokken worden een sterk signaal mogen zijn naar de beleidsuitvoerende overheid en het toekomstige bedrijfshuisvestingsbeleid!

42

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGEN

43

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGE 1

FIGUUR22 POMWest-Vlaanderen Bron:

44

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGE 2

Toekenning gebruikscodes op perceelsniveau (weergave gebruikstoestand & beschikbaarheid via CODEBOEK) 1. Infrastructuur 10 Wegen 1000 Verhard 1010 Onverhard 1100 Spoorwegtracé 1200 Waterweg 1300 Bermen, groenbuffers 1400 Openbare parking 1500 Reservatiestroken 1600 Openbare overslaginfrastructuur 1700 Diversen (o.a. wachtbekkens)

2. Bebouwd perceel 20 Gebouw met bedrijfsactiviteiten (incl. horeca- en dienstenbedrijven) 2000 Leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt 2001 Volledige leegstand, te koop of te huur 2010 Gedeeltelijk bezet, niet op de vastgoedmarkt 2011 Gedeeltelijke leegstand, te koop of te huur 2020 Volledig bezet 2021 Volledig bezet, te koop of te huur 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 2031 Werf bedrijfsgebouw te koop of te huur 2040 Gebouw met gemengd gebruik (woonfunctie, werk- of handelsfunctie) 2041 Gebouw met gemengd gebruik, bedrijfsruimte te koop of te huur 2100 Gebouw met afwijkend gebruik (o.a. woningen, recreatiegebouwen, maneges, tennishallen e.a. sportcentra) 2101 Gebouw met afwijkend gebruik, te koop of te huur 2200 Constructie (o.a. masten, brugpeilers) 2300 Containerparken, nutsgebouwen (o.a. RWZI, elek. cabines)

3. Onbebouwd perceel 30 Realiseerbaar, bouwrijp perceel (excl. eigendommen van bedrijven en reserves P.O.) 3001 Realiseerbaar perceel, te koop of te huur 3002 Realiseerbaar perceel, te koop of te huur maar met project op maat of louter gereserveerd voor specifieke bedrijfscategorie

45

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

3003 Realiseerbaar perceel waarvan eigenaar(s) bereid tot verkoop (onder bep. voorwaarden) maar die niet actief worden aangeboden o/d markt 3010 Reservegronden, niet o/d markt, bestemd voor uitbreiding Business Parken 31 Niet realiseerbaar omwille van 3100 onbekende redenen 3110 privaatrechtelijke redenen 3113 Vrijliggende particuliere eigendom, bereidheid tot verkoop (onder bep. voorwaarden) maar met beperkte ontwikkelingsmogelijkheden 3120 milieuredenen 3130 publiekrechtelijke redenen 3140 ontsluiting 3150 afwijkend gebruik (o.a. sportvelden) 3160 technische redenen (o.a. geometrisch onbruikbaar) 32 Toestandswijzigingen 3200 Statuutwijzigingen 3210 Eigendomssituatie (o.a. opties, gronden falingen) 33 In eigendom van een bedrijf 3300 In gebruik door bedrijf (o.a. parking, opslag in open lucht, breekwerf) 3310 Niet in bedrijfsgebruik (reservegronden)

Nieuwe eindcodes gebaseerd op vaststellingen uit detailonderzoek vrijliggende gronden 3003 Realiseerbaar perceel waarvan eigenaar(s) bereid tot verkoop (onder bep. voorwaarden) maar die niet actief worden aangeboden o/d markt Uit de bevraging van de eigenaar(s) weet men dat er bereidheid is om, weliswaar eventueel onder bepaalde voorwaarden, afstand te doen van zijn eigendommen maar de grond(en) worden NIET actief aangeboden op de vastgoedmarkt, hetzij via een makelaar, hetzij rechtstreeks door de eigenaar zelf of via een andere contactpersoon. 3113 Vrijliggende particuliere eigendom, bereidheid tot verkoop (onder bep. voorwaarden) maar met beperkte ontwikkelingsmogelijkheden Onder beperkte ontwikkelingsmogelijkheden wordt verstaan dat het perceel in kwestie: ofwel enkel kan worden aangewend en ontwikkeld door een aanliggend bedrijf dat het perceel wenst aan te kopen als strategische uitbreidingsreserve; ofwel kan worden ontwikkeld mits voorafgaandelijk bepaalde randvoorwaarden worden aangepakt (bv. aanleg van een optimale ontsluiting, gezamenlijke ontwikkeling met aanliggende percelen o.w.v. geometrische samenhang en bruikbaarheid, aanleg van rioleringen of andere nutsvoorzieningen, weghalen technische belemmeringen).

46

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGE 3

Verhouding, naar CODEG, van het totale aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden in het arrondissement Brugge bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 117,1 ha. over 60 percelen 23,6

1,5 56,2

15,4 0,9 14,3 5,2

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door milieuredenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen Statuutwijzigingen Wijzegingen in eigendomssituatie Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

Verhouding, naar CODEG, van het totale aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden in het arrondissement Diksmuide bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 31,2 ha. over 23 percelen

8,1 8,3

0,7 0,6 10,1 3,5

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik

Statuutwijzigingen Wijzegingen in eigendomssituatie

Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

47

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Verhouding, naar CODEG, van het totale aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden in het arrondissement Ieper bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 54,3 ha. over 40 percelen

14,5

27,8 0,7 1,0

10,2

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik

Wijzegingen in eigendomssituatie Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden

Reservegronden

Verhouding, naar CODEG, van het totale aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden in het arrondissement Kortrijk bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 171,8 ha. over 86 percelen

125,7 171,8

21,0 147,8 1,8 6,3 3,6 1,8

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik Niet realiseerbaar door technische redenen Statuutwijzigingen Wijzegingen in eigendomssituatie Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

48

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Onbenutte bedrijfsgronden in de gemeente Oostende bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 71,7 ha. over 19 percelen

1,3 3,7 1,9 19,0

26,1 12,0 0,8 6,9

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door publ.r. redenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen Niet realiseerbaar door technische redenen Statuutwijzigingen Wijzegingen in eigendomssituatie Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

Verhouding, naar CODEG, van het totale aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden in het arrondissement Roeselare bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 230,9 ha. over 119 percelen

40,5

82,7 19,1

0,5 1,2 4,8 6,4 75,7

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door publ.r. redenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen

Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik Niet realiseerbaar door technische redenen Wijzegingen in eigendomssituatie

Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

49

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Verhouding, naar CODEG, van het totale aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden in het arrondissement Tielt bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 162,6 ha. over 90 percelen

52,2

78,2

10,8 4,2 7,2 7,8 0,6 1,6

Niet realiseerbaar door pr.r. redenen Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik

Niet realiseerbaar door technische redenen Statuutwijzigingen Wijzegingen in eigendomssituatie

Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

Verhouding, naar CODEG, van het totale aantal ha. te onderzoeken bedrijfsgronden in het arrondissement Veurne bij aanvang van het detailonderzoek (in ha. op 01/01/2006) 26,5 ha. over 18 percelen 1,7

7,4

17,4

Wijzegingen in eigendomssituatie Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden Reservegronden

50

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGE 4

51

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGE 5

Veldwerk

Lokalisatie BT

Arrondissement: Brugge 1D

Gemeente: Oostkamp

BT-naam: Oostkamp – Siemenslaan

Beheerder BT: Siemens NV

GWPID: 310043

Datum survey: 21/02/2006

Bezocht door: TD

Gegevens perceel

Perceelid: 3101107 Kadastraal nr: 31022 I 0613A

CODGEG: 3310

Updated CODEG: 2030

Beheerder: Part

Alg. opmerkingen: Graafwerken werden uitgevoerd om profiel te egaliseren. Aanplakbord “Te Huur” langs de weg BPA Siemenslaan Noord in opmaak

Foto’s

52

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGE 6

Onbenutte bedrijfsgronden die in West-Vlaanderen in aanmerking komen voor vermarkting

Gemeente Aandeel percelen AREA m² AREA ha. Anzegem 2 12777,8510 1,3 Ardooie 4 27461,115 2,7 Beernem 1 1759,0780 0,2 Brugge 1 18627,1280 1,9 Deerlijk 5 25101,381 2,5 Harelbeke 2 2383,484 0,2 Hooglede 12 45992,263 4,6 Izegem 2 10619,271 1,1 Kortrijk 1 669,710 0,1 Lichtervelde 1 7009,126 0,7 Meulebeke 4 15931,67 1,6 Middelkerke 1 20235,696 2,0 Oostende 17 105094,693 10,5 Roeselare 4 960 6,232 1,0 Staden 5 19605,381 2,0 Waregem 3 54347,105 5,4 Wielsbeke 3 30852,343 3,1 Zedelgem 6 39490,722 3,9 Zwevegem 6 46508,836 4,7 Totaal 80 494073,0850 49,4

Clusters van onbenutte bedrijfsgronden (vanaf 1,0 ha) die in aanmerking komen voor vermarkting

Gemeente Clustergr ote (ha.) PERCEELSID Opmerking Zedelgem 1,3 3101347 Zedelgem 1,0 3101482 Deerlijk 2,2 3400501 Deerlijk 3,5 3400624 Zwevegem 3,1 3401047 Zwevegem 1,4 3401109 Waregem 1,8 3403204 Waregem 1,6 3403235 samen met 3403922 Waregem 1,9 340392 2 Oostende 5,0 3500548 Oostende 1,3 3500591 samen met 3500591 Oostende 1,6 3500591 Middelkerke 2,0 3500626 Staden 1,9 3600225 Hooglede 1,5 3600456 Hooglede 1,3 3600507 Izegem 1,6 3601164 Ardooie 2,7 3700068 Wielsbeke 2,2 3700624 Totaal 38,9

= Prioritaire clusters die op KT kunnen worden vermarkt (Totaal 21 ,7 ha)

53

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

BIJLAGE 7

Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden, naar Codegebruik, op terreinen van de intercommunales tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

Ha. 260,0 240,0 220,0 200,0 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Codes 2000 2020 2030 2100 2300 3001 3010 3110 3130 3140 3150 3160 3200 3210 3300 3310 2006 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 14,5 23,0 253,4 0,7 1,4 8,8 24,7 33,1 154,8 2008 0,8 89,2 22,8 0,8 1,9 81,4 2,9 2,1 18,5 115,6 0,7 0,8 26,3 10,8 37,4 88,4

Verklaring der Codes 2000 Leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt 3130 Niet realiseerbaar door publ.r. redenen 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 2100 Woningen en recreatiegebouwen 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 2300 Installaties en gebouwen van openbaar nut 3200 Statuutwijzigingen 3001 Gronden die te koop of te huur staan 3210 Wijzegingen in eigendomssituatie 3010 Reservegronden, niet o/d markt, bestemd voor Business Parken 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 3310 Reservegronden

Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden, naar Codegebruik, op terreinen van de overheid tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

Ha. 60,0

40,0

20,0

0,0 Codes 2020 2030 3002 3110 3113 3120 3150 3200 3300 3310 2006 0,0 0,0 0,0 10,0 0,0 1,5 0,7 0,0 9,0 56,0 2008 23,1 3,1 1,5 3,4 1,9 0,0 0,7 1,7 10,3 31,3 Verklaring der Codes 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 3120 Niet realiseerbaar door milieuredenen 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 3002 Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat 3200Statuutwijzigingen 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 3113 Mogelijks te vermarkten 3310 Reservegronden

54

Detailonderzoek naar onbenutte bedrijfsgronden in West-Vlaanderen

Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden, naar Codegebruik, op private terreinen tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.) Ha. 340,0 320,0 300,0 280,0 260,0 240,0 220,0 200,0 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Codes 2001 2020 2030 2100 2300 3001 3002 3003 3010 3110 3113 3120 3140 3150 3160 3200 3210 3300 3310 2006 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 335,5 0,0 0,0 0,0 10,0 3,1 32,4 4,5 44,1 160,4 2008 1,7 70,8 13,0 2,6 0,8 19,7 7,9 18,3 3,2 95,0 10,1 3,2 7,9 7,0 5,6 73,6 7,1 53,0 172,4

Verklaring der Codes 2001 Volledig leegstaand bedrijfsgebouw, te koop of te huur 3113 Mogelijks te vermarkten 2020 Volledig bezet bedrijfsgebouw 3120 Niet realiseerbaar door milieuredenen 2030 Bedrijfsgebouw in oprichting 3140 Niet realiseerbaar door ontsluitingsproblemen 2100 Woningen en recreatiegebouwen 3150 Niet realiseerbaar door zonevreemd gebruik 2300 Installaties en gebouwen van openbaar nut 3160 Niet realiseerbaar door technische redenen 3001 Gronden die te koop of te huur staan 3200 Statuutwijzigingen 3002 Gronden die te koop of te huur staan maar met project op maat 3210Wijzegingen in eigendomssituatie 3003 Gronden die te koop staan, maar niet actief aangeboden 3300Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 3010 Reservegronden, niet o/d markt, bestemd voor Business Parken 3310 Reservegronden 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen

Evolutie van de onbenutte bedrijfsgronden, naar Codegebruik, op terreinen beheerd door bedrijven tussen 01/01/2006 tot 31/05/2008 (in hectare.)

Ha.

20,0

0,0 Codes 2020 3110 3300 3310 2006 0,0 3,0 0,7 10,8 2008 1,7 0,0 1,9 10,8

Verklaring der Codes 2020 Leegstaand pand, niet op de vastgoedmarkt 3110 Niet realiseerbaar door pr.r. redenen 3300 Onbebouwde in gebruik zijnde bedrijfsgronden 3310 Reservegronden

55