nr.3 Kyrkjeblad for Gloppen mai 2015 Årgang 45

Salmar og salmebok Mai 2015 Andakt

Kyrkjeblad nr.3, værsågod

Tema: Salmar og salmebok Andreas Tjomsland Salmar er ord og tone. Eigenleg skulle ikkje dette nummeret av Kyrkjebladet vore ei trykksak, men ein CD eller ei lydfil du kunne lytte til. Lyden av salme- song er noko spesielt. Det får du vite om du les nærare i dei ulike artiklane vi har laga til denne gongen.

Vi tenkte at temaet Salmar kunne ha salmeboka som utgangspunkt. Der- Opp, alle jordens bundne med er det og aktuelt å sjå på soga til salmebøkene. Skulle du få lyst til å skaffe deg gamle salmebøker, kan det hende at treller det hjelper å starte i eige hus! Asbjørg Apalset skriv at bøkene har samla seg. Les meir om det. Innhald nr. Presten med vatn over hovudet 3 abrikkeigaren kaldsveittar i den skreddarsydde ut at dei møtest ein fast dag i veka før sola står opp, syng Det er ikkje konfirmantgudstenesta i Les om den spenstige gudstenesta i Trivselshallen s 24 dressen, som allereie må ha krympa litt. Han rettar hymner til Kristus som til ein gud, og avlegg eid på ikkje å Trivselshallen vi tenkjer på. Den fortel på monokkelen og tar eit nytt lite blikk ut gjennom stele, svindle eller drive hor, på å snakke sant og betale det vi om i ord og bilde, men påskebadet i dei tunge gardinene. Plassen dei skuldar. Så et dei eit måltid saman. Gloppefjorden etter gudstenesta påske- TEMASTOFF Futanfor er tjukk av folk som burde Sjølvsagt fortener slike å døy om dag, syner vi gjerne bilde frå, og. Det er stått og arbeidd ved hans maskiner. dei ikkje gir etter og tilber biletet Salmeboka – ei skattkiste 6 i det heile variert innhald også i dette Utakksame beist! Dei raude fanene står av keisaren og dei ulike gudane for nummeret, og om du ikkje syng salmar Matias Orheim sine salmar i den nye salmeboka 7 tett i tett i den grå disen, men det som rikdom, fruktbarheit og makt. eller puggar salmevers, er her mykje å Samle eller salme eller begge deler 8 verkeleg gir han frysningar er songen Eit halvt hundreår tidlegare, litt finne og folk å møte. Til dømes kan du som ljomar mot vindauget hans. Det lengre vest, sit to menn fengsla i Seks gonger seks om salmesong 10 lære om dei liturgiske fargane ved å lese er ingen grunn til å tvile på at dei det inste fangeholet i byen Filippi i om messehaklane i Breim, og bli litt Min salme 31 meiner alvor når dei stemmer i: ”Som Makedonia. Det er midt på natta, klokare ved å studere på kva tårn- av rovdyr vårt blod er blitt suget, men men dei to syng lovsongar til sin Gud agentane i Hyen fann ut om dei to alter- endelig slår vi dem ned.” av full hals då plutseleg jorda skjelv, DETTE VAR VI MED PÅ tavlene i Hyekyrkja. Lyden av «Marseillaisen» og rop om lenkene til alle fangane losnar og alle Trivselsgudsteneste med konfirmantsprett 24 fridom, likskap og brorskap følgjer dørene sprett opp. Fangevaktaren Neste nummer BiG konsert med gospel og Børud-song 22 Frankrikes bortskjemte adelege mot forstår at dette kjem han til å måtte I neste nummer av Gloppens beste døden i giljotinen. Bomulls-slavane bøte med livet for. Den eine av dei to Påskegudsteneste i Hyen 19 kyrkjeblad, som kjem i postkassa di ved Mississippi-elva syng ”By the fangane, Paulus heiter han, stoppar 24. juni, kjem vi til å skrive mykje om Påskebad i Gloppefjorden 20 rivers of Babylon” akkurat så høgt vaktaren før han rekk å ta livet av seg søndagsskule. Det er i år 120 år sidan Tårnagentsamling i Hyen 16 at oppsynsmannen ikkje får med sjølv. I staden blir dei med han heim. den fyrste søndagsskulen i Nordfjord Distriksmusikarane + Marthe Aa med konsert i Hyen 21 seg fridomsbodskapen i songen. Den natta blir både fangevaktaren og starta opp, og det skjedde på Vereide, Gjennom tre baltiske republikkar står ei einaste lang rekke heile familien hans døypte i Jesu namn, det namnet som der nokre unge, ivrige damer (jenter) Sportsandakter både på Utvikfjellet og Aastøylen 28 av menneske og held hender mens dei syng seg ut av fekk folk fengsla over heile Romarriket. snakka opp vaksnare folk til å ta imot, sovjetdiktaturet. Imperiet skaka i grunnvollane sine når dei kristne heldt medan jentene sjølve også var mellom FOR TANKE OG TRU Song kan vere livsfarleg. Sjølvsagt for den som syng noko fram med å lovsyngje sjølv når dei blei etne av løver for å søndagsskulelærarane. Anten du har dei mektige ikkje liker, men også for makthavarane, dei underhalde folkemengdene. Verdas største krigsmaskin ting å fortelje eller bilde å låne oss, er vi Andakt om krafta i song 3 rike og etablerte. hadde ingen våpen som kunne stoppe den kristne interesserte i alt som kan kaste lys over Leiarartikkel om dåpsopplæring 5 I år 112 er Plinius d.y. guvernør i den romerske salmesongen. søndagsskulen sitt liv i Gloppen. Og Messehaklane i Breim 26 provinsen Bithynia ved Svartehavskysten. Det romerske Alle dei 991 songane i vår nye salmebok er farlege nok denne gongen vil hovudtyngda ligge på imperiet er på høgda av si makt. Slavar, korn, silke og gull til at dei ville kosta deg livet om du song dei i det gamle Vereide søndagsskule og dei fyrste åra strøymer til Roma frå underkua provinsar. Men også dei Roma eller i dagens Raqqa i Syria. Og kanskje er dei dei dreiv. Innleveringsfrist for stoff er ANNA SNADDER lokale elitane rundt i riket får sin del av kaka. Det som farlege også for det ”imperiet” vi lever liva våre i? 5. juni. Konfirmantkunst 36 bekymrar guvernør Plinius, og som får han til å skrive Kva ville skje om vi verkeleg meiner det når vi syng brev til keisar Trajan, er det han kallar ei «overtru som ”..allting er Hans” i slageren ”Måne og sol”? Eller om vi Alle konfirmantnamn 35 Epleblomst breier om seg som ein pest». Han skriv at mange menneske meiner alvor når vi syng siste verset i ”Å leva det er å Framsida høver godt til årstida og er Barneside 18 av alle aldrar og klassar og av begge kjønn sluttar seg til elska”: ”Å leva, det er å leggja all urett og lygn i grav. Å leva levert av Gunn Holvik Hole Klipp frå gamle Kyrkjebladet 30 denne trua. Han har forhøyrt og torturert mange og funne det er som havet, å spegla Guds himmel av”? Om Seljumannamessa 2015 29

2 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 3 Redaksjonelt Leiar

Ny designer

Det er Ståle Almenning, eller fima Av Asbjørn Gjengedal «Snøggbakken» som har levert grafisk design sidan våren 2013. No må han slutte grunna overgang til ny jobb, og redaksjonen takkar for den utviklinga han har vore med på for bladet vårt.

No er det eit lokalt firma på Sandane, Crater v/Bjørnar Aske som overtek! Etter ei rask, men opp- klarande sondering, hadde vi løysinga klar. Men du bør Kjære foreldre og fadrar! ikkje sjå endring i stilen på dette nummeret i alle fall, for redaksjonen meiner at vi no har «funne ei form» som vi ynskjer å halde på ei stund.

ratulerer med dåpen! Det blei ei stor og glad stund I min ungdom blei dåpsborna kalla ”kristnaborn,” og dei Fasteaksjonen 2015 Her er Malene, Anna, Inger og Inger - jentene som sto bak Vereide også for meg som berre var til stades i kyrkja. Eg blei borne til kyrkje i fargerike ”kristnaåkle.” Borna blei søndagsskule - den første i Nordfjord i 1895. G gleder meg over at de foreldre vel dåp til borna kristna. Det blir dei framleis i dåpen, og så skal dei få ”leva Kvart år i fasta går konfirmantane dykkar og såleis gjer dåpen til sjølve festen for det nye og veksa i den kristne trua.” Dei skal få vekse seg vaksne i frå hus til hus i Gloppen og samlar Kvar er dei «faste» spaltane? Fire veninner mennesket. Ei særleg glede er det å sjå og høyre fadrar den kristne trua. Det går ikkje av seg sjølv. All vekst inn pengar til Kirkens Nødhjelp. I år Fire veninner med frimod stod bak oppstarten som les forteljinga om Jesus og borna og det treng næring. Fyrst og fremst er det foreldra var det ikkje berre konfirmantar som Redaksjonen overtok nokre «faste spalter», av søndagsskulen på Vereide for 120 år sidan. han sa om dåpen. Såleis blir det tydeleg som syter for at borna lærer Jesus å gjekk i Gimmestad sokn. Dei fekk som andakt, Min salme, preikeliste, og meir Kristianne Lotsberg fortalde om det i eit lite frå fyrste stund at fadrane er aktivt kjenne. Vi andre hjelper til med hjelp av 50års-konfirmantar! slikt ved starten i 2012, og har laga seg nokre hefte som kom ut for 60 år sidan. med i trusopplæringa. De forel- midlar som høver for ulike fleire. Den vakne (eller spesialinteresserte) dre legg sikkert stor omtanke alderstrinn. Men endå meir lesar vil sjå at denne gongen manglar spal- Det heiter at Gud elskar kvar glad gje- Vereide søndagsskule er høgst levande i val av fadrar, anten de hjelper det å vere til stades – tisten si side. Og sjølv om vi ikkje har hatt var. Vi trur han elskar dei som samlar framleis, og i neste nummer kan du sjå om vel dei frå familien eller også som fadder. inn til dei lidande, og. Når det gjeld «-Visste du at» så mange gongar enno, kan det kan bli nytt liv i soga frå «Tana». Jentene venekrinsen. Såleis gjev Statistikk og meinings- resultat i heile norske kroner, det vere einkvan som legg merke til at også heitte frå v/ Malena Arnestad, Anna Vereide, de fadrane både ei stor måling viser at kristen- ser det slik ut: den manglar. Det same gjeld for «Frå kyrkje- Inger Alme og Inger Vereide. ære og eit stort ansvar. domen er på vikande gardane». Kva ansvaret går ut på, front i vår del av verda. Gimmestad kr. 14.446,- Sponsorar er sagt klart og enkelt i I fleire norske byar er Vereide kr. 43.009,- Det er ulike grunnar til at dette er borte i dåpsliturgien: det stadig færre born Hyen kr. 10.811,- dette nummeret, men vi kan seie at alle har Bladpengar er hovudkjelda vår til økonomi. ”Å visa omsorg for som blir døypte. Og Breim kr. 28.030,- «gyldig fråver». Og dei kjem att seinare. Likevel treng vi kvart år annonseinntektene for borna, be for dei, lære foreldre seier: Borna å kome i balanse. Om du ynskjer å sponse Dei kjappe lesarane som la i hop etter Ein av grunnane til fråveret av faste spalter dei sjølve å be og hjelpa våre får velje religion Kyrkjebladet gjennom di bedrift, har vi ledig kvart, veit allereide at summen blir er at vi har mykje anna stoff vi gjerne vil ha dei til å bruka Guds ord og livssyn når dei blir plass til nokre fleire annonsørar på annon- nesten hundre tusen kroner, eller for med. Planen vår var at vi skal lage eit blad og delta i den heilage vaksne. Det er lett å sesida. å vere presis: Sum kr. 96.296,- I årets med 32 sider, og her kjem det 36 sider! Visst nattverden, så dei kan leva gå imot det argumentet: fasteaksjon vart det på landsplan kunne vi ha komprimert og trakka alt vi har og veksa i den kristne trua.” Foreldre vel for borna sine Vi skal vere forsiktige med å love stor effekt samla inn 36 millionar kroner til inn på mindre plass. Utan bilde og med små Dette ansvaret deler for- i heile oppveksten, også om for firmaet om du har ei annonse i bladet. Kirkens Nødhjelp bokstavar, kunne vi fått plass til det mest eldra med oss som tok på oss å Gud skal vere med eller ikkje. Men det betyr stor effekt for Kyrkjebladet! utrulege. Men det ville vere å bryte stilen vere fadrar. Saman er vi mange, ja, Ingen veks opp i eit tomrom. Alle Kanskje du veit at ditt firma helst skulle ha TAKK til dei som gav, og TAKK til med store bilde og lettleseleg tekst. kanskje dei fleste vaksne i Gloppen er lever i eit nettverk av samanhengar som dei som samla inn! stått der? No har du fått påminninga! fadder. Vi ser gjerne fine bilete og deler gode pregar livet på godt og vondt. Foreldre som minne om dåpsdagen, ikkje minst no når konfirmasjonen vel dåp, gjer meir enn å halde liv i gammal tradisjon. Dei skal feirast. Men kanskje er det fleire enn eg som kjenner fører borna inn i livet med Gud, slik Jesus har lagt det til Kasserar: Redaksjonsnemnd: Epost: [email protected] Kyrkjeblad for Gloppen Venke Kollbotn, Breim sokn Tore Myklebust, tlf. 456 01 260 Aslaug Heimset Larsen, Hyen sokn dårleg samvit med tanke på kva vi gjorde ut av fadderopp- rette for oss. Dei lar borna bli kristne. Saman skal vi vise dei www.gloppen.kyrkja.no Tlf. 97 77 73 83 [email protected] Tlf. 57 86 98 67 / 995 24 502 gåva. Vi får be om tilgjeving for det vi har forsømt. Og så kor godt det er å leve i den kristne trua – midt i tida, heile Epost: [email protected] Vidar Bjotveit, tlf. 958 80 030 Epost: [email protected] er vi ikkje ferdige om fadderborna våre blir konfirmerte. livet. Det er det trusopplæringa går ut på. Og det er vårt Utgjeve av sokneråda i Vereide, Breim, Distribusjonsansvarleg: [email protected] Aase Ryssdal Sæther, Gimmestad sokn Gimmestad og Hyen. Kjem ut minst 7 Harald Aske Anders Rinde, administrasjonen Tlf. 57 86 50 51 / 911 07 329 Tvert om! Som tenåringar på veg inn i det vaksne livet treng felles ansvar; foreldre, fadrar - og heile kyrkja. gongar i året på Sandane. Betaling etter Tlf. 57 86 57 30 / 970 24 915 Tlf. 57 86 93 06 / 997 20 238 Epost: [email protected] dei oss meir enn før. Vi kan i det minste be for dei. Det er ønske.Bankkonto: 3705 04 71307 Redaktør: Oddvar Almenning [email protected] Rønnaug Ryssdal, korrekturlesar forresten ikkje det minste. Grafisk design: Crater AS Tlf. 57 86 94 24 / 400 04 377 Harald Aske, Vereide sokn tlf. 950 72 392 Trykk: Druka, Klaipeda Epost: [email protected] Tlf. 57 86 57 30 / 970 24 915 E-post [email protected]

4 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 5 Salmeboka Salmediktar frå Nordfjord

Mathias Orheim “kristna” fela og var viden kjend for glasmusikken sin. Salmeboka - ei skattkiste

TEKST: Anders Rinde FOTO: EIDE FORLAG

Salmane er både dikt og melodi. Salmeboka ber i seg Bibelen og er ei rik kjelde til tru og trøyst, for alle aldrar og livsprøvingar. Mathias, slik mange enno hugsar han. salmene samler det bibelske bud- til bruk i kyrkja. I våre salmebøker har stort I våre første (dansk/norske) salmebøker er skapet i alle sine fasetter i en enhet sett alle songane vore slike kyrkjeviser, slik at vi arven frå Luther og reformasjonen svært tyde- S av to kunstverk – et dikt og en godt kan seie som Halfdan Sivertsen ein gong leg. Det er også med enkelte danske «viser» og komposisjon. Salmene er blitt til der budskapet sa, også det om den førre boka: Salmeboka er før-reformatoriske songar på latin. Vi må heilt og livserfaringene møtes. Gjennom tre tusenår vår flottaste visebok. til midten av 1800-talet for å finne noko særleg Matias Orheim sine med salmesang har det skiftet hva en festet seg tilfang av norske salmar. Då gjer også svenske ved og vektlagt av det rike innholdet i Bibelen Her i Norden kallar vi desse songane salmar, salmar sitt inntog. Det er først og fremst med salmar er slitesterke – akkurat som en vakker og verdifull stein kan men det er vi stort sett åleine om. I dei fleste M.B.Landstads Kirkesalmebog i 1869 at norske bli slipt og formet med en mengde fasetter. De andre land blir omgrepet salme berre nytta om salmediktarar kjem til orde. Boka inneheld TEKST: Anders Rinde FOTO: ORHEIMSAMLINGA litterære formene og den musikalske stilen har dei 150 salmane i Bibelen, eller om attdiktingar 634 salmar som omfattar bl.a. 34 salmar frå også utviklet seg gjennom århundrene. Salme- av desse. Dei andre songane blir kalla hymner oldkyrkja, 216 tyske, 11 svenske, og 283 danske ne bærer derfor med seg et avtrykk av tiden og (England), geistliche lieder (Tyskland) eller salmar (av dei 118 av Kingo!). 87 salmar er stedet som skapte dem. ganske enkelt (åndelege) songar eller viser. dikta av nordmenn. ordfjordingen Mathias Orheim 1908 skreiv han t.d. Kvardagskristen vil eg vera om i vårt land. Deres melodier er for en stor del i vaks opp på Stårheim. Den blinde og Å, tenk eingong når alle fram skal stemna til pakt med norske folketoner, for bare å nevne den De mange navnene og årstallene i salmeboka Den nye salmeboka (NoS13) inneheld både Ikkje lenge etter kom Elias Blix med Nokre N folketalaren skreiv og mange norske folketonar. Men i 1920 stod han fram som ene: «Å, var eg meir deg, Jesus, lik,» som er blitt bærer vitnesbyrd om mennesker i ulike tider salmar i vanleg (nordisk) forstand, attdiktingar salmar (1891) som introduserte nynorske salmar. Fleire av dei lever enno. melodikomponist til eigne tekstar (som han hadde oss kjær både for tekst og tones vedkommende, og og med ulike skjebner. Det mest verdifulle fra av bibelske salmar, bibelske salmar slik vi sidan salmar. «Den kristne ungdommen i Norge har ikke skrive lenge før). Det var til Eg har ei teneste som svært ofte synges ved nattverdsgudstjenestene alle tidsaldre er gitt videre til oss. Salmeboka 70-talet er blitt van med, med omkved for hatt noen mer begeistret og sprudlende sanger stor for Gud og til Å, var eg meir deg, Jesus, lik. i «Vår Frelsers Kirke» i Oslo. Melodisamlingen som er derfor den rikeste kilden vi har til teologi og kyrkjelyden og vers for forsongar eller kor. Men Mengda av salmetekstar har auka med kvar enn Mathias Orheim. En rekke av hans sanger Begge melodiane kom med i koralboka (felles for helhet bør derfor etter min mening passe bra for troshistorie fra ulike tider. Samtidig er den en ny salmebokutgjeving, og det er kanskje ikkje har spontant brutt seg vei inn i deres hjerter, Landstad rev. og Nynorsk salmebok) i 1925. Sidan det norske kristenfolk, og meget vil vere vunnet om kulturhistorie i konsentrert form. Salmeboka er så rart, sidan det ofte kan vere vel så vanskeleg og den vil tone der gjennom slektsledd.....» arbeidde han mykje med melodiar, bl.a. laga han de etter hvert kunne vinne terreng fra de mange et smykkeskrin. å avgjere kva ein skal ta vare på eller kassere, Dette skreiv dåverande sokneprest i Sandviken to melodiar til Kvardagskristen vil eg vera. Desse mindreverdige melodier av utenlandsk opprinnel- Teksten over er eit sitat av Åge Håvik, ein av som det er å avgjere kva nytt som skal få plass. (seinare biskop i Stavanger) Karl Martinussen i kom vel aldri noko særleg i bruk, sidan folketonen se, som jo ofte synges til religiøse tekster i hjem og dei fremste salmekjennarane i Norge. Rett nok Dermed kjem det fleire inn enn som går ut, og 1948. I dag, fleire slektledd (og salmebøker) etter- frå Oppdal var godt innsungen og stod i koralboka. forsamling. er sitatet mynta på den førre salmeboka, som salmeboka blir større og større. Ei av utgåvene på, kan vi konstatere at spådomen hans i slutten av Dermed var det den som vart nytta i gudsteneste- kom ut i 1985. Men det beste derifrå er med i av Kingo hadde over 1000 nr., etter stadige sitatet har slått til. Nynorsk salmebok hadde seks ne. I Koralboka frå 1985 er folketonen bytt ut med Orheim har sjølv fortalt om kor stort det var den nye, og mykje nytt og flott er kome med i tillegg i nye opplag. salmar av Orheim. Det er Å, var eg meir deg, Jesus, ein hollandsk melodi, som er vidareført i koralboka at Sandvold ville gjere dette arbeidet: Eg vart så tillegg. lik, Eg har ei teneste stor for Gud, Å tenk eingong frå 2013. glad at eg knapt kunne sitje stille. Det som hadde Også vår nye salmebok har nesten like når alle fram skal stemna, Eg fann min Gud i ung- slått inn hos han, var den grunntonen av folkeleg Kva er ein salme? mange, men ei kreativ nummerering gjer at ho doms år og Du konge i din fagerdom. I NoS 1985 I 1948 kom melodisamlinga Tonar til Ung- tradisjon som tonane bar med seg. (sitert etter Vår salmetradisjon er i stor grad ein arv frå endar på 991. Det var viktig at ingen nummer vart den siste bytt ut med Kom, Frelsar, kom inn, domskvad ut, i fem hefte med til saman 153 Birger Løvlie) reformasjonen, og i særleg grad den lutherske vart firesifra. Det ville nemleg føre til at salme- og i NoS 2013 fall Eg fann min Gud i ungdoms år melodiar. Dei var harmonisert av domkantor Arild delen. Ein av Luthers største visjonar var at tavlene i alle kyrkjer måtte ombyggast! Derfor ut. Samanlikna med andre, særleg nynorskdiktarar, Sandvold. Sitatet over av Karl Martinussen er henta Om eg skulle velje meg ein salme blant dei man- kyrkjelyden aktivt skulle ta del i gudstenesta og står alle dublettar, triplettar osv. på same num- er dette god statistikk. Og alle desse, kanskje med frå forordet til desse hefta. Men Orheim tok også ge av Mathias Orheim, trur eg det ville blitt den synge songar på morsmålet. Dermed vart det mer. I salmeboka frå 1985 har alle desse kvart unntak av Du konge i din fagerdom, har vore flittig inn i forordet eit brev han hadde fått frå Arild som Arild Sandvold nemner. Er det skrive noko viktig å dikte songar på morsmålet. I reforma- sitt nummer. Det gjer at også den har mange brukt rundt i heile landet. Dei er altså blitt ein del Sandvold, for han var både glad for, og kan hende finare på norsk om Kristi etterfølging? sjonshundreåret vart det dikta mange songar, nummer, i alt 953. av kjernesalmane i kyrkja. ikkje så lite kry av, at den kjende komponisten og både av Luther og andre, i starten rett nok med Men Orheim var ein svært produktiv lyrikar organisten brydde seg om melodiane hans. I brevet Å, var eg meir deg, Jesus lik, haltande rim og rytme, men det kom seg med Også salmeboka frå 1985 hadde med salmar som skreiv mykje meir enn det som er blitt med i skriv Sandvold: så hjartevarm og god øving. Luther kalla desse songane for kyrkjevi- frå alle verdsdelar (så nær som Oseania), men i salmebøkene. Alt i 1903 gav han ut diktsamlinga med same kjærleik utan svik ser, fordi dei hadde ei strofisk form, med bun- NoS13 er andelen slike salmar (både tekstar og Heimlokk. Då var han berre 19 år gamal, og skreiv, Kjære hr. Orheim. som du i striden stod, den rytme, ulikt det gregorianske repertoaret melodiar) mykje større. Nytt er også at tekstane kledeleg beskjedent i forordet, at han kanskje burde Når jeg herved oversender manuskriptet til Å, var eg meir med liv og tru som var dominerande i heile mellomalderen. også nyare tekstar i ubunden form har fått plass ofte står på framandspråk (med eller utan ha venta nokre år. Tekstane i Heimlokk er skrivne Deres melodisamling i den klesdrakt som jeg med i alle ting som du, som du, i salmeboka. Eit eksempel på det siste er nr norsk omsetjing). til melodiar som på førehand var godt kjende, ofte min harmonisering har gitt melodiene, vil jeg sam- min Gud, kor sæl eg var! Ei vise er teknisk sett ein strofisk song i 176: Å, løft ham sakte ned, av lyrikaren Arnold folketonar. Dette var nokså vanleg blant mange tidig få uttale ønsket om at Deres verk må bli flittig bunden form. Ei kyrkjevise blir dermed ei vise Eidslott. diktarar, og Orheim gjorde det også seinare. I brukt i husandakter og oppbyggelige møter rundt

6 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 7 Skattar i bokhylla Asbjørgs klipp

og Vereide 25. sept. Det ser ikkje ut til at nokon felles salmebok for Den norske kirke. Som andre Kirkesalmebøger og Salmedigtere. Eit hadde røysta mot her i bygda. Boka inneheld 711 utgreiingar var det eit solid arbeid. Det er til og oversyn skrive i Landstads Salmebog. Av Biskop Johannes Nilssøn Skaar. nynorske salmar, i eit tillegg er det 200 salmar på med ei ordliste over eldre ord som er haldne på i bokmål. Eigaren av ei bok eg har var Magdalene nokre salmar. Døme: Hin, hint, hine. Det er fork- I Middelalderen kunde der i den norske Apalset (1858-1954), kona til den før nemnde lart som pronomen, den, det, ofte i tydinga på den Kirke ikke være Tale om kirkesalmebøger Dei er både samlebøker Jakob. Boka er enkel, utan noko form for pynt. Ho andre sida, dei andre osb. Det var sikkert naudsynt i Ordets rette Betydning. Det var latinske er Andre upplaget. Skuleutgaava. Ei anna utgåve er med ei hjelp til å skjøne nokre ord, som for andre salmer, som blev sungne i Kirken, og San- konfirmasjonsboka til mannen min, frå 1955. Der synest kjende. Denne NOU-utgåva peika fram mot gen var den af Pave Gregor den store skabte og salmebøker står det Kyrkjeutgåva. Denne salmeboka var i bruk salmeboka som kom tre år seinare. Koralsang, som utførtes af et kor, og som til 1984 og er godt kjend for mange av lesarane. I Menigheden ikke tog nogen aktiv Del i. Tekst: Asbjørg Apalset. Foto: Oddvar almenning skulestova, i konfirmantopplæringa og gjennom Norsk salmebok 1984 Ved Reformationen forsvandt – for at bruge dei mange søndagane i kyrkja var denne brukt, og Norsk salmebok. Godkjend ved kongeleg resolus- Kingos ord- “den latinske Mumlesang og ho vekker mange minne. jon av 29. juni 1984 til bruk i dei kyrkjelydane Munkeskraal af kirkerne,” i det man under et er med glede eg helsar den nye Begge er eigarar av Den forordnede Kirke- mar til kyrkjeaaret. 1. Sundag i Adventa: Gjer Dyrri som gjer vedtak om det. Den grøne og den grå Gudstjenesten begynte at benytte Salmer salmeboka velkomen til bruk i heim, Salmebog til Guds-Tjeneste paa Søndagene, høg, gjer Porten vid! I denne utgåva av salmeboka Landstad reviderte salmebok salmeboka kom inn i kyrkjene og heimane våre. i Modersmaalet, og Menighederne blev D skule og kyrkje. Samtidig ser eg Festerne, Bededagene og de til anden gudelig er det notar til mange av salmane. Lindeman har Den same Magdalena (Magdeli) hadde òg ei M. B. I andre strok av landet var det raude bøker. Dei oplært til at synge med. En ligefrem Følge attende på dei bøkene som har vore nytta av gener- Brug i Kirken og Huusandagt, af gamle aanderige tonesett i alt 61 av dei. Det var han som hadde lært Landstads kirkesalmebok, revidert og forøket av heraf var Udgivelse og Brug af Kirkesalme- hadde greidd målet å få ei salmebok i Den norske asjonar før oss, bøker eg sjølv har og som har vore Sange tilliges med Collekter, Epistler og Evangelier, stiftprost Gustav Jensen med bistand av en komité. kyrkja, men prosesjonssongane og bibelvisene er i bøger. med på å halde truslivet oppe hos så mange. Eg op- Lidelses-Historien, Kirke- samt andre Bønner. Af Eg reknar med at det er hennar sidan det står Til ulike målformer i dei to utgåvene. Jula 1984 var det En almindelig brugt Salmebog fik den pdaga at det i heimen finst ein del salmebøker, frå Th. Kingo, Dr. fordum Biskop i Fyens Stift. Mor inne i permen. Boka er vakker, og følgande mange harde pakkar under treet hos oss, borna og dansk-norske Kirke først i Hans Thimissøns 1859 og til 2013. Eg har aldri samla på salmebøker, Ole reiste til Minnesota, Jakob vart på garden. opplysningar står: Denne utgave med tekster, inn- svigermor fekk salmebøker med prenta namn på. “Den danske Salmebog.” Ved Kongebrev af men dei har samla seg over tid. Desse salmebøkene har stiv perm med spenner og bundet i granitol, gulltrykk på rygg, med futteral Nye forfattarar og komponistar sette sitt preg på 5. November 1569 blev det nemlig befalet, Kvar bok ber ei soge med seg, både av privat og ber preg av flittig bruk. Ole tok ikkje si med seg, koster kr. 7,60. Ho er utgjeven i Oslo 1937. Der er salmesongen i kyrkjene. at den skulde bruges overalt i Riget, at et meir felles karakter. Eg vil vise nokre av desse. men vart nok andre til nytte og salighet. fleire av Landstad reviderte i bokhylla, då det var Eksemplar af den skulde anskaffes til hver Kingo var synonymt med salmeboka. Falkberget mi salmebok frå konfirmasjonen av, i ungdomstida Salmer 1997 Kirke og med Jernlenke heftes til Degnesto- Kingo skriv om kyrkjelyden på Røros som stirar ned i sin og til eg flytta til Gloppen og skifta over til Nynorsk Under arbeid med Norsk Salmebok var det ein len, for ikke at blive udlaant eller udbaaret. I Den eldste boka eg fann, er trykt i 1859, og eigaren Kingo, i romanen Den fjerde nattevakt. Skal tru salmebok. Det førte til mang ei simultanomsetjing føresetnad at ein skulle halde fram med samme Kongebrev til føies at denne Salme- har truleg fått den til konfirmasjonen. Denne Bog om det ikkje var Kingo Solveig, som nykonfirmert, når vi song t.d. kring juletreet. Det ein lærte som salmearbeid. Som eit resultat av dette godkjende bog skal bruges i alle Skoler, og at det ikke Tilhører Jakob Olsen Apeldsæter (f. 1848). Det er bar i eit klede første gong Peer Gynt såg henne, og barn, sit betre enn det ein lærer seinare, og det var Kyrkjerådet dette samleverket til bruk i kyrkjene. tilstedes, at nogen anden Salmebog kjøbes sikkert, for han har skrive namnet sitt seks gonger då ho som gamal møtte han “kirkekledd og med ikkje lett å avlære for så å lære om att. Her er det mange songar med fleirstemmig sats, eller føres tilkjøbs. inne i permane. Han har datert både 1862 og 1863. salmebok i kledet”? Eg veit diverre ikkje når Kingo noko vi har hatt glede og nytte av i kyrkjekoret. I Salmebogen er Salmernes Melodi I 1865 får broren salmebok. Han skriv namnet si salmebok vart bytt ut med Landstad. Det må ha Salmer 1973 Nokre av salmane er på språk som er ukjende for optegnet med Noter. berre to gonger. Ole Johan Olsen Apildsæter vore ein gong mellom 1870 og -80. Ei salmebok må vere i endring, og vi fekk Salmer oss, men dei er òg omsette til norsk. På ei kvelds- For at bringe Orden tilveie fik Kingo (f.1851). På innsida av permen har han skrive med 1973, med 134 salmar og 24 lesesalmar. Mitt gudsteneste i Vereide kyrkje song kyrkjekoret to ved Kongebrev af 27.mars 1683 det verv at store bokstavar dette verset: Denne Bog tilhøre mig Landstad eksemplar fekk eg då eg var medlem av Vereide salmar frå denne boka. I kyrkja den kvelden var to samle og udgive en ny Salmebog for den med Rette og ingen kan med mig om Bogen trette. Kirkesalmebog, efter offentlig Foranstaltning, sokneråd, noko som er stempla inn. I tillegg har ei bærplukkarar frå Zimbabwe. Det stod at salmane dansk-norske Kirke. Han skulde optage Og gud giver at den Maate være mig til nyte og samlet og udarbeidet ved M. B. Landstad. lita hand “skrive“ i boka med kulepenn. Kunsten var afrikanske. Vi hadde ikkje skjønt kva vi song i Bogen de bedste av de gamle kjendte Salighed. Jakob, som hadde fått Kingo til konfirmasjonen, vert visst kalla svingrabbel av fagfolk! om vi ikkje hadde hatt omsetjing i tillegg. Men Salmer, i det vesentlige uforandrede, og vart òg eigar av Landstad salmebok. Ho er utgjeven Magdeli på Apalset har nok brukt Landstads Denne boka kom med noko nytt, nye forfattarar desse to bærplukkarane sat og gynga i benken, for forbedre den med en Del af sine egne. i Bergen i 1874. På tittelsida er det skrive: Giver reviderte kirkesangbok både i kyrkja, i heimen og på og komponistar prega boka. Lønning, Hillestad det var på deira språk vi song. Dei hadde kvar sitt Bogen skulde ordnes efter Kirkeaaret, saa møte. På baksida av boka er det prega inn i permen Herren hans Navns Ære; tilbeder Herren i hellig og Smemo står til saman 56 gonger i registeret lokale språk, det var ein song på kvar av dei. Det hver søndag fik sine Sange baade af gamle eit bilde av Torvaldsens Kristus, den same som står Prydelse.(Salme 29.2.) på alteret i Gimmestadkyrkja. over forfattarar. Alle tre hadde vore medlem av er eit godt minne. Den Heilage Ande hadde ei god og nye. Liturgikommisjonen ein periode mellom 1965-73. stund i kyrkja den kvelden. (Kingo si salmebok vert nytta i mest Boka er vakkert prydd med spenner. På permen det Norske Kirkefolk at synge, står det i omtalen av Andre forfattarar som fekk større plass seinare, er 200 år, men krav om fornying er alltid til på framsida er det ein kross, på baksida er det han i boka. Ellingsen, Hallqvist og Skeie. Av nye komponistar Salmebok 2008 stades. Fleire bøker var godkjende til bruk Thorvaldsen sin Kristus-figur. Boka inneheld 634 Boka har portrett av fleire salmediktarar og kom- kan nemnast Hovland, Kverno og Nystedt. Av Arbeidet med revidering gjekk vidare. I 2008 kom i kyrkjene.) salmar, i tillegg til kollektbøner, evangelietekstar og ponistar. Det er dessutan med ein artikkel av Skaar: tema som er med, er det dei meir kjende, men òg forslag til ny norsk salmebok. Debatten gjekk, Trangen til at faa en ny Salmebog, som morgon- og kveldsbøner. Det er ikkje notar. I sam- Kort udsigt over Kirkesalmebøgernes og Kirkesan- Utfordringer og Arbeidsplassen. Til ettertanke! Vi kanskje like mykje om kva som var føreslege å gå kunde afløse ikke blot den evangeliske, men linga er det endå ei Landstad salmebok. Permen gens Historie i den norske Kirke. (Sjå Klipp).Dette vart raskt glad i mange av desse nye salmane, t.d. ut, som kva som skulle inn. også Kingos og Guldbergs, blev fra 1840 af framme er borte, så eg finn ikkje datering. Inne i er ei spesielt interessant bok då ho inneheld så dåpssalmen Fylt av glede over livets under. Eg får Korleis det gjekk, får de svar på ved å lese kva An- mer levende. boka står følgande: mykje i tillegg til salmane. klump i halsen kvar gong den vert sungen! ders Rinde skriv om Norsk salmebok 2013 i dette 16. Oktober 1869, blev Salmebogen kyrkjebladet. Elin Grytting har ein god artikkel i autorisert til Brug ved den offentlige Guds- Ved kongelig resolusjon af 4de marts 1892 er No var vegen opna for nynorske salmar, takka vere NOU 1981 (Norges offentlige jubileumsboka for Vereide kyrkje der ho skriv om tjeneste, hvor dette af Menigheden maatte “nokre Salmar” autoriserede til Brug ved den Blix. Det neste steget var ei heil salmebok med den utredninger) m.a. songen i kyrkjene og salmebøkene. blive vedtaget. I 1877 blev Lindemans: offentlige Gudstjeneste ved Siden af de tidligere au- målforma. Dette er ikkje noko bok, men kan vel kallast eit Koralbog, indeholdende de i Landstads toriserede Kirkesalmebøger i de Sognemenigheder, hefte. Det har fått stå i bokhylla, knapt nok opna. No har eg sett i mi bokhylle og funne skattar. Salmebog forekommende Melodier, ordne- hvor Beslutningen om saadan Benyttelse bliver Nynorsk salmebok Arbeidet med revisjon av salmeboka/bøkene Kanskje eg ikkje skal sette bøkene tilbake med ein de og harmoniserede. Landstads Tekst og Kingo si salmebok har høyrt til i hos Asbjørg Apalset sidan 1862, og er fullt leseleg for alle som forstår fattet af Menighetene Husfædre”. Blix-salmane er I 1927 vart Nynorsk salmebok røysta inn i desse gjekk vidare. Det neste var ei offentleg utgreiing, gong? Eg bør heller stogge ved dei og leite grundig- Lindemans Toner har givet Kirkesangen et gotiske trykte bokstavar. no tekne inn i salmeboka. Tillegget opnar med: Sal- sokna: Breim 4. sept., Hyen 18. sept., Gimmestad NOU nr.1981:40. NORSK SALMEBOK. Forslag til are for å finne meir av det som er gøymt der. nyt Liv i vort Land.

8 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 9 Enkèt om salmesong

Marièl Eikeset Koren fleire salmar. for kristenlivet. Salmar skal fyrst og fremst syngast, men det kan også vere godt å 1. Ja, det likar eg stort sett 6. Den var ei stor glede meditere over innhaldet og gjerne be dei veldig godt. Aller kjekkast er å følgje med på. Det var tidlause bønene vi har fått i salmeboka. det når ein kan synge saman kjekt at salmesongen engas- Der er noko for mange ulike livssituasjo- med andre, og det gjer ein jo som jerte så mange - både kyrkje- nar. oftast når ein syng salmar. lyden/dei frammøtte og songarane. 5. Då Carola kom med julesongen "Vem har tänt den stjärnan", tok vi han 2. Ja. Då går det sjølvsagt oftast i dei mest Olaug Bakke Gjengedal raskt i bruk. Denne songen Seks gonger seks kjende salmane, eller salmar som nett har er vel ikkje det vi til vanleg vore nytta i gudstenesta eller liknande. 1. Eg likar å synge salmar - kallar salmar, men eg er om salmesong også! Salmesong har fylgt glad vi har fått slike med i 3. Ja, både heime og på jobb… meg heile livet. Ikkje alt salmeboka. Redigert av Harald Aske har falle i smak. Tekstane 4. Det tykkjer eg er flott, sidan det gjer kan vere gammalmodige 6. Eg fylgde store deler av denne sida av musikk i kyrkja mykje meir og melodiane kjedelege. salmemaratonen i NRK. Det tilgjengeleg for allmenta og kanskje aukar Men alltid har eg sunge med, var ein flott måte å presentere forståinga for alt det gudstenesta inneheld og ofte har det vore ein fest. Og den nye salmeboka på. Vi kan Kyrkjebladet har stilt likelydande spørsmål og kva tradisjon vi er ein del av. jule- og påskedag i ei fullsett kyrkje til håpe at det kan få opp interessa for å til nokre brukarar av den nye salmeboka: brusande orgel, pauke og trompetar er ei synge salmar. Eyvind Skeie, som har flest 1. Likar du å synge salmar? 5. Generelt er eg glad at det er kome med stor oppleving. salmar i den nye boka, seier: ”Den beste 2. Syng du nokon gong salmar utanom gudstenesta? samiske salmar i salmeboka, og særskilt måten å si Guds navn på, er å synge det.” 3. Har du fått bruke den nye salmeboka: Norsk salmebok 2013 ? 652; O Ipmil (Å Gud, velsigna desse to). 2. Salmesongen i kyrkja var ikkje det eg Rune Nordvik 4. Boka har eit tillegg på over 400 sider med Bibelske salmar og Det er ein flott melodi, og eit kjærkome likte best. Då var det noko anna når vi tilskot til vigsel-kapittelet i spelte og song heime og på folkehøgsku- liturgiske ledd. Kva tankar har du gjort deg om det? boka. len. Songutvalet var større, og orgelet 1. Eg likar å synge 5. Er der nokon ny salme du er glad for er komen med i den nye boka? var bytt ut med piano og fiolin. Fine salmar. 6. Følgde du NRK sin salmemaraton? 6. Sjølvsagt! Det er minne har eg frå sommarferiane verdig og rett. når far og brørne hans avslutta 2. Ja, og spelar dagen med fleirstemt salmesong. trekkspel til. Solveig Hope Eg likar å synge salmar med men- Likar særleg godt Marius Økland 3. Vi brukar den jo i kyrkja, så ja. Knut Sigurd Aasebø neske som har levt ei stund. Dei å spele salmar på Men privat brukar eg ho ikkje. 1. Eg er glad i å lærte tekstane i barndommen, og trekkspel, for salmar salmane har fylgt dei gjennom livet. gir ei særleg utfordring 1. Eg har aldri hatt noko Då er internett, Spotify og 1.Svaret er ja med synge. Salmesongen i Om minnet er blitt svekka og orda i akkord-setting. stor sjølvkjensle på dette Youtube meir i bruk… stor tyngde. gudstenesta ser eg fram vanskelege å finne, når ofte salmesongen med synging, men ja, eg til. Med orgeltonane i kyrkja inn. Ansiktet lyser opp og tårene kan 3. Ja. Bladd og spelt nye salmetonar. likar godt å vere med i 4. Få eller ingen. Sidan eg 2. Om nokon møter vert det høgtid. Vi har ein stor salmeskatt. komme. Kjøpte sågar den første utgåva som lovsongen i kyrkja. Det ikkje brukar boka anna enn ein eldre, syngjande manglar eit vers i ein av salmane. er godt å vere med og i kyrkja, så kan eg ikkje seie mann i bil …. kan det 2. Salmar brukar vi i heimen i helg og 3. Eg har brukt den nye salmeboka i eit vere ein del av noko større. at eg har sett så mykje på desse godt vere meg. Eg spelar høgtider. I kvardagen finn eg kvile og par år. Sist det kom ny salmebok, i 1985, 4. Veldig bra at salmeboka er utfyllande Å syngje saman med andre sidene. ofte salmar i bil og syng med glede med salmane som eg fekk lære i fekk vi mange nyskrivne salmar som eg på den måten, slik at dei er lette å finne og gjev meg mykje meir enn å syn- - med stort frimod. barndomen, og når eg sit med salmeboka i er svært glad i. Heldigvis er dei fleste av kunne bruke. gje åleine. Eg likar mykje betre salmesong 5. Nei, eg blar opp på dei sidene presten stova. Gjennom mange år har vi sunge sa- desse med i den siste salmeboka også. Det når organisten klarar å leie kyrkjelyden og organisten har bestemt, og prøver å 3. Den er i dagleg bruk – meir lesen enn man med eldre. Det gjev trøyst, og hentar har vore eit vanskeleg arbeid å velje ut dei 5. Der er fleire eg set pris på å finne, som i lovsong, heller enn å vere kunstnar. Vi vere med i salmesongen. Så eg kan ikkje sungen. fram gode minne. På misjonsforeininga som skulle få plass. Eg håpar at dei nye eg elles berre har høyrt i radio. Til dømes kunne gjerne oftare variert bruken av seie eg heilt veit kva songar som har gått har salmesongen sin faste plass. sjangrane som er komne med, blir brukte nr 461 «Tårnhøye bølger går» (Odd Nord- instrument i kyrkja, orgelet er ikkje heilagt ut og kva som har kome med. 4. Svaret er todelt: Det er godt å ha alt i kyrkja. stoga har ein flott versjon), 24 Velsigna du for meg. samla i ei bok. Men det hadde også vore 3. I kyrkja. Men eg har ikkje kjøpt den 6. Eg såg første salmen, men det gir meg greitt å ha ei bok som var rein salmebok. privat enno. dag over fjorden (Trygve Hoff). Eg kan 4.Denne påska hadde eg god tid, så eg nemne mange, men særleg tykkjer eg om 2. På møte og arrangement i Normisjon, ikkje så mykje å sjå på at andre syng. Så, Eg ville gjerne hatt begge alternativ. fann fram dei nye koralbøkene og spelte tekstane til Edvard Hoem, som altså har men eg kan også nynne på strofer eller nei, eg følgde den ikkje. Men eg er glad for 4. Eg er glad i det eg kan. Det er fint med og song litt for meg sjølv. For eit framsteg fått 11 salmetekstar med i boka. Sågar har melodiar for meg sjølv. Men sjeldan heile at ein viktig del av vår kultur kom til ut- 5. Det er mange – men skal eg nemne noko nytt òg, men då må ein bruke det så frå den koralboka eg spelte frå på lærar- han omsett «Nobody knows the trouble songar. Det er meir linjer som festar trykk gjennom NRK, og har forståing for berre ein vert det: ”Jeg tror på jordens ofte at ein lærer det. skulen. Vi har fått med oss det finaste av I’ve seen» nr 470. seg. No i påsketida har setninga «Han at det var ei stor oppleving for mange. forvandling”. det gamle, og noko spennande nytt frå vår er oppstanden, Halleluja» hengt fast ved Vi er ulike og tilber Gud ulikt, så eit 5. Jon Fosse sin salme. Eg har lese ein del tid. Bibelen og salmeboka er det viktigaste 6. Ja, så sant eg hadde tilgang til fjernsyn. meg. mangfald i uttrykksform er viktig. 6. Ja…. men eg måtte sove litt …. og ta av Edvard Hoem. Fint at han har fått med nokre naturlege pausar.

10 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 11 Karoline Råd

kunne bruke det siste året på studiet til å få og det hende vel at nokre konfirmantar svi- vitetar i bufellesskapet på Reed. svar på spørsmål og forbetre seg på grunnlag ma av, også. Den dagen er det sikkert fleire «Du har også vore litt forfattar,» av dei erfaringane dei hadde gjort seg under som hugsar. «Det var nok ikkje gjort av vond seier Ingemar. «Kjell hadde no eit stort praksisen. Karoline snakkar engasjert, så det vilje frå presten si side,» seier Karoline, «men bokprosjekt der han skreiv om støyla- er tydeleg at lærarutdanninga og læraryrket fordi han såg si plikt til å gjere det grundig.» ne både her i Gloppen og andre stadar, opptek henne veldig sterkt framleis. både i Nordfjord og i Jølster.» «Ja, eg Sande var prest i Breim då Karoline kom var sekretær og var med han rundt og «Når kom du til Breim, og korleis gjekk hit. Ho har hatt samarbeid med mange av intervjua folk. Eg avslutta den siste boka, det eigentleg til at du kom hit?» « Ja, eg byrja prestane gjennom sitt engasjement i det kyr- som omhandla støylane i Hornindal og først som lærar i Tromsø i 1956. Mange vest- kjelydsbyggjande arbeidet. Særskilt i Breim kom ut i 2008. Den rakk han ikkje å gjere lendingar reiste til Nord-Norge på den tid kristelege ungdomslag var Karoline aktiv i ferdig før han gjekk bort. Dette synest eg for å arbeide som lærarar, og blant dei Kjell mange år. Ho var blant anna med og dreiv var veldig interessant å få vere med på, og Råd. Eg hadde vorte kjend med Kjellaug, ungdomsklubb på bedehuset, triangelklub- vi fekk høyre ein del artige historier når søstera til Kjell, på skulestyremøte som vi læ- bar og søndagsskule på Reed. I fleire år var vi var rundt og snakka med folk.» rarane hadde. Kjell overtok slektsgarden på ho også ansvarleg for barneleirane på Nes- Råd, og slik gjekk det så til at eg kom til Br- holmen. «Aktivitetane på bedehuset dreiv «Du har opplevd eit veldig tungt tap. eim i 1957. Første tida budde eg hos Jorunn Du mista eit av borna dine.» «Ja, den og Einar Eide på Byrkjelo. Eg starta som eldste sonen vår døydde i 1965 etter å ha lærar både på Bergheim skule og på Reed vorte sjuk av leukemi. Han vart sjuk då skule, så det vart annankvar dag på kvar av han var 5 år og døydde då han var 6.» skulane. Det var skule på laurdagane òg, då.» «Karoline var den første læraren min,» skyt «Korleis opplevde du å kome frå Ingemar inn, «og ho hadde oss i alle fag.» Nord-Norge og til Breim den gongen Han kan også hugse at ho tok klassa med på midt på 1950-talet?» «Ja, opplevingane skuletur heilt til Lillehammer. Det var langt under krigen hadde sett sine spor, og så i dei dagar, så det var ikkje vanleg med slike hadde vi eit anna næringsliv der oppe. klasseturar. Der handla det mest om sjø, fiske og båtar, medan her var det jordbruket Karoline avslutta lærarvirket sitt på Byr- og kulturen rundt det som gjaldt. Det Eit tilbakeblikk på kjelo skule då ho hadde nådd pensjonsalde- eg mykje saman med Aslaug og Alv Nyland gjorde at det folk her var opptekne av og ren. Der var ho også rektor i mange år. og Styrkår Almenning. Kjell hjelpte meg ein snakka om var forskjellig frå det eg var del med søndagsskulen. Av prestane er det vand med frå der eg var oppvaksen. Elles eit innhaldsrikt liv «Du har vore ein aktiv kyrkjegjengar opp særleg Asbjørn Gjengedal eg vil nemne. Han så er vel nordlendingane kjende for å gjennom alle år. Synest du gudstenestene har også var veldig engasjert i det kristelege ung- vere meir opne og har lettare for å slå av Tekst og foto Venke Kollbotn endra seg mykje?» «Det har dessverre vorte domsarbeidet og KFUM», fortel Karoline. ein prat også med folk dei ikkje kjenner færre som kjem på gudstenestene, men elles Karoline har også bidrege mykje med song enn folk lengre sør i landet. Ein annan har det ikkje endra seg i særleg grad. Det er og musikk. Eg kan hugse at ho ofte spelte ting var òg at sidan eg hadde gifta meg Meir enn femti år i aktiv teneste i skule, kyrkje, heim og samfunn i Breim og i positivt at fleire deltek aktivt i gudstenestene piano når det var allsong på møte, basarar med ein bonde, så måtte eg gå i fjøsen heile Nordfjord, fortel Karoline om. Ho minnest oppvekst i nord, medarbeidarar med tekstlesing og anna. Særskilt flott er eller juletrefestar. «Den gongen eg tok lærar- og lære meg å styre mjølkemaskina, og og arbeidslag her sør og deler minne frå eit rikt liv med oss som les. det at konfirmantane er med og har ulike utdanning måtte alle lærarstudentane lære elles hjelpe til med slåtten og anna arbeid oppgåver under gudstenestene, synest eg. seg å spele eit instrument, og for meg vart på garden.» Så Karoline vart ikkje berre Det er generelt viktig at både born og unge det piano,» seier Karoline. Ho var også med dobbeltarbeidande som dei fleste kvinner in fin vårdag no i april var Inge- Karoline tek oss tilbake til oppveksten sin Både under og etter krigen var det mangel får tildelt oppgåver slik at dei får utvikle seg i Breim blandakor og i Breim kyrkjekor. Frå er i dag, men også tredobbeltarbeidande mar Sårheim og eg på besøk hos i Nord-Norge. Minna sit framleis sterkt i og på godt utdanna lærarar, og borna miste ein og få kjensla av å meistre noko.» «Det som Breim blandakor hugsar både Ingemar og som lærar, mor og husmor, og bondeko- Karoline i heimen hennar på særskilt det som hende i krigsåra. Då var del skulegang. Landsgymnasa vart oppretta eg hugsar veldig godt frå tidlegare, var at Karoline han Olav Kvile som ofte song solo. ne. «Då ungane var heilt små, slapp eg E«Lysebakken» på Råd i Breim. Karoline ho skulejente. Kamphandlingane stoppa litt og Karoline byrja på landsgymnaset i 1948. medan alle vi andre reiste oss og gjekk ut av I tillegg til piano har Karoline også spelt fio- heldigvis å gå i fjøsen om morgonen før er fødd og oppvaksen i Tromsø, men har nord for Tromsø, men ho hugsar blant anna I 1953 gjekk ho vidare på lærarskule, eller kyrkja under postludiet, så sat Karoline heilt lin og blokkfløyte. Dei siste åra har ho vore eg skulle på skulen», legg ho til. budd i Breim i snart 60 år. Ho var gift krigsbåten Tirbis som vart bomba i 1944. Ho studentskule som det også vart kalla. Det i ro til organisten hadde spelt ferdig,» fortel med i pensjonistkoret i Gloppen. med Kjell Råd som gjekk bort i 2006. Dei fortel også om dei tyske soldatane og dei rus- var ei 3-årig utdanning der ein først hadde Ingemar. No har vi lært å sitje i ro alle til Karoline har alltid sett det som viktig å «Eg har hatt eit rikt liv og fått høve til fleste vil vel tenkje på Karoline som lærar siske fangane som dei heldt. «Fangane fekk eitt år med teori og så ut i praksis som lærar postludiet er ferdig. halde kroppen i fysisk aktivitet for helsa sin å bruke mange sider av meg sjølv,» seier først og fremst. Ho har undervist fleire av og til lov å tigge seg litt mat på gardane eitt år, og deretter eitt år med teori igjen. del. Då ho var ung heldt ho på med både Karoline til slutt. generasjonar breimningar. Ho har også under oppsyn av tyskarane, og det gjorde eit Det året med praksis midt i studiet, meiner I desse konfirmasjonstider så kjem også turn, handball og friidrett. Ho har gått på tur gjennom alle desse åra vore ein trufast sterkt inntrykk å sjå kor forferdeleg svoltne Karoline var veldig viktig for å få ei god minna fram om konfirmasjonen i 1962 då i skog og mark her i Breim også, og ein del Breim har hatt ein stor ressurs i Karoli- kyrkjegjengar og aktiv i organisasjonsar- fangane var,» seier Karoline. lærarutdanning. Då hadde studentane vore Sjursen var prest i Breim. Overhøyringa var- på ski om vinteren. I dei seinare åra har ho ne, og Ingemar og eg takkar for den gode beidet. ute i skulen og gjort seg sine erfaringar, og te i fleire timar til langt utpå ettermiddagen, vore med på seniordansen og halde trimakti- praten vi fekk med henne.

12 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 13 Einar Lunde

Sanning frigjer og Bergpreika held!

Av Olav søreide

- Alt det positive de har høyrt om Nelson Mandela stem- mer! Slik innleia Einar Lunde foredraget sitt om Sør-Afrika. Nordfjord Folkehøgskule inviterte til ope møte på Gloppen Hotell med NRK-veteranen ein fin aprilkveld. Einar Lunde – kunnskapsrik og brennande engasjert. Foto: Olav Søreide

ilgjeving? Forsoning! Den store storpolitisk maktkamp, grusomme overgrep forsoningstanken sin, om arbeidet med ei ny folkemengda som var møtt fram og gripande scener frå arbeidet i sannings- grunnlov med menneskeverd for dei svarte på rådhusplassen i Cape Town kommisjonen leia av biskop Desmond og full likestilling for alle innbyggjarane, om Sør-Afrika har heile fire Fredsprisvinnarar. Frå venstre: Albert Lutuli (1960), Desmond Tutu T (1984), Frederik Willem de Klerk og Nelson Mandela (1993). Foto: Olav Søreide for å hylle ANC-leiaren og geriljakrigaren Tutu. Lunde har førstehands kjennskap til fredsprisen til Nelson Mandela og Frederik Nelson Mandela då han var sett fri etter 27 hendingane og kunne ta forsamlinga med Willem de Klerk i 1993 og ikkje minst om år fangenskap, visste ikkje kva dei skulle bak nyhenda slik dei vart presenterte i radio sanningskommisjonen: tru. Og det var ikkje berre i Cape Town at og TV dei ulideleg spennande vekene våren - Trass alle tankar om forsoning og tilgje- Fakta væpna ungdom stod klar til aksjon. I alle 1990 og fram til Nelson Mandela vart vald til ving var det likevel eit stort, oppdemt behov sør-afrikanske byar samla dei svarte seg. Sør-Afrika sin første svarte president i 1994. for eit oppgjer med 350 års undertrykking. Å løne vondt med godt Apartheid (afrikaans: adskillelse) er det offisielle namnet «No er vår tid komen, no skal vi endeleg få Idéen om ein sanningskommisjon var eit og elske fiendane på den raseskiljepolitikken som vart styrt og praktisert av hemn over det kvite apartheidveldet og 350 Eit sentralt poeng for Einar Lunde er å få ytterst risikabelt prosjekt, men det fanst vel regjeringa i Sør-Afrika frå 1948 til 1994. års undertrykking!» Forventningane var ko- fram den underlege snunaden i mentalitet ikkje alternativ? Kommisjonen lova amnesti lossale, men her stod den elska Mandela og hos det undertrykte svarte fleirtalet etter for alle som la alt på bordet, og gjennom De har høyrt det er sagt: «Auge for Far dykkar i himmelen. For han lèt si Innbyggarane vart delt inn i fire «rasekategoriar», der snakka om å tilgje dei kvite fangevaktarane, apartheid sitt fall. Han gjev Nelson Mandela tre år og 23 500 saker med ufatteleg ster- auge og tann for tann.» Men eg seier sol skine over vonde og gode og lèt det alminneleg stemmerett var reservert for den kvite eller torturistane og maktmisbrukarane som med hovudæra for at situasjonen ikkje enda i ke historier om utspekulert vondskap og dykk: Set dykk ikkje til motverje mot regne over rettferdige og urettferdige. europeiske gruppa. Dei andre tre gruppene vart diskrimi- alle middel hadde halde det svarte og farga kaos og borgarkrig, og Lunde er klar på at liding fann nasjonen ein utveg til oppgjer og den som gjer vondt mot dykk. Om no- nerte også på andre måtar, til dømes med omsyn til kvar fleirtalet av innbyggjarar i Sør-Afrika nede Mandela henta krafta i argumentasjonen sin forsoning. Og så skjedde det noko. Gong på kon slår deg på høgre kinnet, så vend Om de elskar dei som elskar dykk, dei kunne bu, kvar dei kunne handle og kva for jobbar i kraft av ein statleg styrt raseskiljepolitikk frå Bibelen og Bergpreika: gong reiste offeret eller deira etterlatne seg, òg det andre til. Vil nokon saksøkje er det noko å løne dykk for? Gjer dei kunne ha. som verda aldri hadde sett maken til. Ikonet gjekk rundt bordet og strekte fram neven deg og ta skjorta di, så lat han få kap- ikkje tollarane det same? Og om de Nelson Mandela stod fram som ein forrædar -Åra i fengsel og all kontakt Mandela had- til overgriparen. Der kunne dei stå og halde pa òg. Tvingar nokon deg til å følgja helsar venleg på dykkar eigne, kva Systemet førte til innbiten intern mostand, og førte også då han heldt sin første offentlege tale på 27 de hatt med fangevaktarar hadde lært han rundt kvarandre i lang tid medan tårene han éi mil, så gå to med han. Gjev til stort gjer de då? Gjer ikkje heidninga- til massiv internasjonal motstand og boikott i mange år. år. at dialog, kompromissvilje og forsonande rann. Ein kunne sjå at ein reinsingsprosess den som bed deg, og vend ikkje ryggen ne det same? FN gjorde apartheid til eit universelt omgrep for første argumentasjon var einaste farbare veg til løy- var på gong, og mange fekk nye venner for til den som vil låne av deg. gang i 1976 gjennom «Den internasjonale konvensjonen Det er den tidlegare NRK-journalisten, sing av fastlåste konfliktar. Mandela let seg livet etter å ha bede om og fått tilgjeving, Ver då fullkomne, liksom Far dyk- mot apartheidbrotsverk.» Afrika-korrespondenten, Dagsrevy-ankeret fasinere av Jesus sine ord om å løne vondt seier Lunde. De har høyrt det er sagt: «Du skal kar i himmelen er fullkomen. og no turbopensjonisten Einar Lunde som med godt og elske fiendane sine. Han hadde elske nesten din og hate fienden din.» I Noreg har omgrepet apartheid ein spesiell plass i språk auser ut av sine omfattande kunnskapar lese historie og sett korleis «auge for auge og Lunde avslutta med at verda ser ut til å dra Men eg seier dykk: Elsk fiendane dyk- Frå Bergpreika, Mat. 5, 38-48 og historie, etter at både den norske staten og fleire om Afrika, og særleg Sør-Afrika si reise frå tann for tann-tankegangen» berre enda i ein lærdom av det som har skjedd i Sør-Afrika. kar, velsign dei som forbannar dykk, norske frivillige organisasjonar engasjerte seg sterkt i undertrykking og konflikt til forsoning, frie spiral der vald avla meir vald. Prosessen fram mot forsoning og demokrati gjer vel mot dei som hatar dykk, og be kampen mot apartheidstaten. val og stemmerett for alle folkegrupper. Ein har vorte ein modell for løysing av fastlåste for dei som mishandlar dykk og for- time og meir til fyk unna når Einar Lunde Einar Lunde fortel medrivande om korleis konfliktar også andre stader i verda. følgjer dykk. Slik kan de vere born av Kjelde: Wikipedia trollbind forsamlinga med skildringar av Nelson Mandela greidde å samle støtte om

14 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 15 Tårnagentane

Før restaureringa var læresveinane i bakgrunnen i ferd med å forsvinne. Etter restaurering er sprekkene dekka til, og detaljane i biletet blitt tydelegare, når vi får sjå måleriet i det rette lyset.

Oppdrag altertavle

årnagentane sitt «Oppdrag altertavle» T gjekk ut på å samanlikne biletet på altertavla med biletet som heng på eine side- veggen i Hyen kyrkje, det biletet som var al- tertavle då kyrkja var ny. Det tok ikkje så lang tid å finne ut at det var akkurat same motivet i litt ulike versjonar. Kva slags hending førestiller bileta? Det var ei oppgåve å finne Desse var med og laga tårnagentgudsteneste der tredjeklassingane fekk bok: Framme frå v.: Brynhild Ommedal, Johanna-Louise Akse, Ruben An- ut av, og svaret kom. Vi ser Jesus i Getsemane dreas Gjengedal, Håkon Holme, Nikolai Ommedal. 2. rad frå v.: Leiv Ottar Bakketun, Anbjørg Eimhjellen, Torstein Straume, Sunniva Sæther, Ida som ber om å få sleppe lidinga som venta Kristine Rønnekleiv. Bak frå v.: Ellen Rønnekleiv, prest Vidar Bjotveit, Anne Berit Selle Foto: Marit Straume han. Han grua seg, men så la han til i bøna si: Men ikkje som eg vil, berre som du vil. Vi ser læresveinane i bakgrunnen som ikkje greidde å halde seg vakne og be saman med Jesus. Den gamle altertavla er veldig mørk… det er Tårnagentsamling i Hyen fordi det var natt, fann agentane ut. Anbjørg, Evalill, Sunniva, Ida Kristine, Johanna-Louise og Brynhild framfor Hyen sokneråd har nyleg avslutta eit anna Tekst: Anne Berit Selle altertavla. Måla av Ferdinand Kierulf Tranaas. Foto: Anne Berit Selle «Oppdrag altertavle», nemleg restaureringa av den gamle altertavla, som er måla av Karl Uchermann som også teikna Hyen kyrkje. peidarane i Hyen brukar å spørsmål dei fekk utdelt. På den måten Karl Uchermann sin far, Arnt Uchermann arrangere tårnagent- lærte agentane om dei ulike delane av var sokneprest på Vereide, og var ein viktig S samling i samarbeid med kyrkja og symbolbruken, om dåpen, pådrivar for at Hyen skulle få si eiga kyrkje. soknerådet. Dei yngste speidarane og om hendinga som er avbilda på Karl var berre 19 år då han teikna kyrkja, (oppdagarane) er med, og alle tredje- altartavla. Etterpå var det førebuing av og altertavla måla han då han gjekk i lære klassingar som soknar til kyrkja. gudstenesta på søndagen. hos Anders Askevold. Den er ein kopi av Fredag 20. mars starta vi med bål, Askevold si altertavle i Askvoll kyrkje. pinnebrød og betasuppe i fjøra, og Tårnagentgudsteneste etterpå var alle klare for agentarbeid; 22. mars var det tårnagentane som tok Måleriet er restaurert av konservator utforsking av kyrkja. Agentane seg av praktiske oppgåver under gudste- Anette Høyer i Oslo, og pengane til å utføre fekk fire oppdrag; Oppdrag kyrkje, nesta og var medliturgar. Den oppgåva jobben kom frå Gloppen Sogelag, ofring i døypefont, tårn og altertavle. Alle gjorde dei veldig bra, og laga ei flott kyrkja, refusjon av MVA, og fleire private oppdraga gjekk ut på å finne ut mest gudsteneste! «Den kjekkaste gongen eg givarar av større og mindre gåver. Tusen takk mogleg, og bruke prest, kyrkjetenar har vore i kyrkja!» var det ein agent som for alle gåver! Takk også til dei som bidrog eller andre leiarar til å finne svar på sa etter gudstenesta, og fleire var einige. med dugnad i samband med pakking og Takk og bøn for offergåva som agentane har samla inn. Frå tårnagentsamlinga fredag 20.3. Gutegruppa i samtale med presten, der dei transport! Foto: Marit Straume lærer om dåpen. Foto: Anne Berit Selle

16 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 17 Barneside Jesus seier: 2.påskedag Eg er vegen, sanninga og livet. Ingen kjem til Faderen Jesus er vegen utan gjennom meg. velden før Jesus skulle lide og døy, var han saman med læresveinane sine. Han hadde K mykje viktig å seie dei, og han trøysta dei. Det er det songen “Jesus seier” nedanfor Johannes 14.6 handlar om. Kanskje du kan spele denne songen på blokkfløyte eller eit anna instrument?

1

Tekst og melodi: Ole Bjørn Reinertsen

Påske med rocka forsongarar

Tekst: Aslaug Heimset Larsen Foto: Elias Eimhjellen

åskeliljeprosesjon med søndagsskulen leia av Frode korsberar har vore tradisjon i Hyen lenge. Konfirmantane deltok med skriftlesing, og grupper og kor frå Hyen skule P 2 gjorde gudstenesta svært fin og barnevenleg.

Også presten vår, Tore Myklebust og talaren, Marius Økland, som representerte Normisjon og Fjordly- og Teigenleirane, fekk god kontakt med både dei unge og oss eldre. Takkofferet denne sønda- gen gjekk nemleg til Fjordly ungdomssenter.

Kantorstudenten Marthe Aa var ypparleg organist, og ei kjempe- frisk rocka syngegruppe frå Hyen skule var forsongarar i postludiet: «Jesus har stått opp». Dei hadde òg vore aktivt med i skulegudste- nesta siste skuledagen før påske, og fekk no vise seg fram for eit større publikum, nemleg ei fullsett hyekyrkje.

Bilete 1: Påskeliljeprosesjonen i Hyen kyrkje Bilete 2: Rocka forsongarar i Hyen kyrkje 3 Bilete 3: Marius Økland forklarer om Jesus som sto opp frå dei døde.

18 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 19 Konfirmantane

Frå sprudlande barokk til iøyrefallande Vidor

Tekst og foto: Anders rinde

redag 18. april var det konsert i til orgelet frå nede i kyrkja. Orgelet i Hyen er Hyen kyrkje med distrikts- ikkje stort. Det er altså ikkje så mange stem- F musikarane i Gloppen og Marthe mer å velje mellom, men Marthe Aa hadde Aa. Marthe Aa studerer kyrkjemusikk ved gjort gode val. Det lét svært vakkert. NTNU i Trondheim. Ho er snart ferdig med tredje året, og har dermed eitt år igjen Ho deltok også saman med Henrik Sil- til bachelorgrad i kyrkjemusikk. fverhielm, Otto Ose og Synnøve Nordvik i Bist du bei mir (Bach) og den velkjende Lesarane av kyrkjebladet hugsar kanskje eit Adagio av Albinoni. I det siste stykket vart intervju i 2013 med tre kyrkjemusikk kanskje orgelet litt påtrengande, men alt i alt studentar frå Gloppen. Marthe var ein av var det ein flott konsert med fortent applaus dei, og vi var spente på eit gjenhøyr. Det til alle medverkande, frå ei nokså fullsett var kanskje hyarane også, for det var godt kyrkje. frammøte (også ein del frå Sandane og området rundt).

Programmet opna med sprudlande barokkmusikk av Händel; arien Let the bright seraphime frå oratoriet Samson, briljant framført av Synnøve Nordvik (song) til flott spel på pikkolotrompet ved Otto Ose. W Programmet heldt fram med relativt korte stykke frå barokken til vår tid, med Johan Kvandal som representant for 1900-talet. Alt var iøyrefallande musikk, og vakkert framført.

Marthe Aa slapp til med eit solostykke ganske tidleg i programmet. Ho spelte eit av Louis Viernes 24 Fantasistykke; Andan- tino. Louis Vierne var ein fransk organist og komponist som var fødd nesten heilt Arne Nesgård, Vidar Bjotveit og konfirmantane er klare til dyst. Foto: Svein Hauge. blind i 1870. I første halvdel av 1900-talet var han Frankrikes kanskje best kjende Medverkande: orgelkomponist, og også høgt verdsett for Marthe Aa (orgel) si evne til å improvisere. Frå 1900 var han Distriktsmusikarane i Gloppen: organist i Notre Dame i Paris. Som kom- Synnøve Nordvik (song), Otto Ose (trompet), Påskedag med påskebad ponist starta han i César Franck-tradisjo- Henrik Silfverhielm (cello), Tone S. Holger- nen, men utvikla seg etter kvart i impres- son (piano), og Thomas Aanonlie (melodisk Tekst: Harald Aske jonistisk retning. Han døydde i 1937. slagverk) For underteikna var det interessant å lytte au har vi nokre tøffe konfirmantar! I år var varma, men til slutt i gudstenesta inviterte Vidar til J påskedag 5. april, og badetemperaturen var sjøbad, og konfirmantane vart spesielt utfordra. Og nok deretter. Men dei frammøtte konfirmantane i jammen var der ein heil flokk som kom og stilte i Vereide vart inviterte ut i det kalde vatnet saman badedrakt inne ved nausta mellom kyrkja og Neset. med sokneprest Vidar Bjotveit og Arne Nesgård. Vidar oppeldna dei unge på ekte vikingvis, og ut i Det skjedde etter ei flott påskedagsgudsteneste i vatnet bar det – så det fossa. Tøft gjort! Foto- ei fullsett Vereide kyrkje. Der var det som vanleg apparat og videokamera vart flittig brukt. Dette påskeliljeprosesjon både til inngang og utgang, måtte dokumenterast – og vert kanskje vist på barnedåpar, flott salme-song og god preike. konfirmasjonsdagen?

Anders Rinde hadde lagt mykje arbeid i det Dei fleste var ganske snare og tok kortversjonen på musikalske og utvida kyrkjekoret med mange badinga, men eit par jenter var i vatnet Påskedag med påskebad: Badelystne og skodelystne på stranda mellom Vereide kyrkje og Neset. Andrine beundrar Mariell som har lagt på sym. Foto: Harald Aske. På full fart ut i vatnet! Foto: Svein Hauge. unge og friske stemmer. Så inne var det mykje som imponerande lenge. Alt er klart for årets første bad. Foto: Harald Aske.

20 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 21 Konsert i Vereide kyrkje

BiG under leiing av Arnold Børud gav tilhøyrarane ei fantastisk fin oppleving denne kvelden. Pianist Jens Andreas Kleiven til venstre. Sandane og Breim Soul Children slo an ein frisk tone frå første stund.

BiG konsert i Vereide kyrkje

Tekst: Harald Aske Foto: Gunn Hole

BiG står for Bibelskulen i Grimstad, eigd av Normisjon. Der er seks forskjellige linjer, og ei av linjene er musikklinja. Koret som var på besøk, hadde 15 medlemmer, pianist og dirigent. Dirigenten, Arnold Pianist Jens Andreas Kleiven og di- rigentane Magnhild Endal Husevåg Børud, ein nestor i gospel, kjenner dei fleste frå mange innspelingar saman med familien sin. og Arnold Børud har all grunn til å Den flinke pianisten, Jens Andreas Kleiven, vil ein del kjenne igjen bl.a. frå Idol på TV. vere godt nøgde med gospelkvelden.

Per Ståle Husevåg ønskte velkomen til programmet, men som det brukar å vere på Koret frå bibelskulen song gospel friskt og Men vi i koret vil formidle at vi trur på Jesus. mellom kor og solist. Og som den barm- Børud på gitar. Koret frå Grimstad avrunda konsert og fortalde at Sandane Soul Children store konsertar, så fekk vi god «oppvarming» festleg. Det er ikkje til å unngå å merke at Ja, vi trur på eit liv med Jesus – også før hjertige samaritan tok seg av han som trong med ein sekvens på over 20 minutt som hadde fått spørsmål om eit konsertsamarbeid av dei to gospelkora i kommunen, Sandane grunnspråket i gospel er amerikansk, sa Børud. døden. Dermed fekk forsamlinga høyre hjelp, slik vil Jesus at vi skal vere mot kvarandre. handla om påska. Det vart lese påsketekstar der bibelskulen kunne profilere skulen sin. og Breim Soul Children – med Magnhild «I heard the story of Jesus.» Alt dette vart formidla i ord og tonar. mellom korsongane og soloinnslaga. Endal Husevåg som dirigent. «Av alle dem Mellom kvar song hadde han ei forklaring Det enda opp med at Breim og Sandane Soul jeg kjenner er du den aller beste», og «Jeg på det ein skulle få høyre i neste nummer. Slik også når dei song tekst frå Fadervår: Her utfordra dirigenten alle til å vere med, Til slutt samla Breim og Sandane Soul Children ville arrangere konserten fredag 17. har valgt å tro på Jesus». Dette song kora Han meinte at dei fleste i Norge trur på ein «Komme ditt rike.» Songen handla om og teksten var enkel: Amen. Og med til dels Children seg framme i koret saman med BiG april i Vereide kyrkje som ein del av Normis- med «trøkk», livlege rørsler og stor song- skapar, og det første nummeret til koret frå rettferd, fred, glede og kraft. Børud forklarte fleire stemmer tona allsongen i Vereids- til eit flott avslutningsnummer: «Seier, seier! jon sitt regionårsmøte. Det var naturleg nok glede. Dermed hadde dei gitt konserten ei Grimstad handla om det. Litt verre vert det at nåden får ein gratis, ufortent. Dermed kyrkja. Vi fekk og vere med på «This little Dødens makt er evig brutt, livets fyrste vant koret frå Grimstad som hadde det meste av fin opning. når vi går eit steg vidare – å tru på Jesus. song koret «Grace of God» - med fin balanse light of mine», friskt akkompagnert av til slutt.»

22 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 23 1

Konfirmantane i Vereide, Breim og Gimmestad med temagudsteneste om sport

Tekst og foto: Gunn Hole

Spring då slik at de vinn prisen. - Det vil bli ei gudsteneste med lyd, latter og livsglede! Slik ønskte konfirmantane velkomne til ei flott samling i Trivselshallen søndag 12.april om temaet sport, og om å vinne den største sigeren av alle.

2 udstenesta var uformell og le- Seinare kom U2 på bana igjen: “The real tvingar han til å lystra, så ikkje eg, som har vande. Mange hadde møtt fram, battle has just begun, to claim the victory forkynt for andre, sjølv skal koma til kort. G og dei fekk oppleve ei gudste- Jesus won on Sunday, Bloody Sunday..” Ei gruppe konfirmantar dramatiserte te- neste utanom det vanlege. Årets konfirman- Vidar prest innleia preika med ein fin maet i preika til musikken «Days go by» for tar stilte i treningstøy, slik det passar seg i dialog. Sivert, ein av konfirmantane, har vist eit oppmerksamt publikum. Trivselshallen. Kyrkjelyden kom inn i berre gode takter både innan turn og fotball, og Heilt til slutt vart gudstenesta avrunda sokkelesten, for her var det av med skoa! presten ville vite korleis han vert god. med Sigvart Dagsland sin vakre og rolege Popmusikk frå gruppa U2 fløymde ut av -Er det mykje du må forsake? song «Himmel». høgtalarane. Dette er eit av verdas mest kjen- -Ja, det vert ikkje mykje tid til husarbeid, de popband. Gruppa har ein kristen profil, svara Sivert til god latter frå forsamlinga. Himmel, himmel, og det avspeglar seg i mange av tekstane Saman kom dei to fram til at målsetjing, la meg få et glimt av himmel. deira. fokus, innsats og prioritering er viktig for å Himmel, himmel, Seinare vart det både viser, songar og sal- få framgang i sport. la meg få et glimt av himmel. mar, både på norsk og engelsk. Konfirmanta- Paulus hadde kjennskap til dei førolym- ne deltok på mange ulike måtar under heile piske leikane og samanlikna det kristne livet gudstenesta, og dei var flinke! med idrett. Løpet med Jesus er livslangt. Vi Det var godt tilrettelagt for å gjere inn- har noko å lære frå dei som driv med idrett. 1. Alle konfirmantane saman med prestane. haldet i liturgien konkret og tydeleg for dei 1.Kor.9. 24-27 2. «Vi vender oss mot vest og ber for syskena unge. Syndsvedkjenninga vart t.d. innleia 24 Veit de ikkje at dei som spring på stadi- våre der.» Frå venstre: Konfirmantane Sigrid slik: on, dei er alle med i løpet, men berre éin får Bogstad, Elias Voll, Vebjørn Sundal Førde og -Synd, seier vi når vi bommar på opent sigersprisen? Spring då slik at de vinn prisen! Malene Myklebust Hauge. mål i fotball. Så sprang konfirmanten Julie 25 Alle som er med i kampleikane, må nekta 3. Konfirmant Sivert Johan Gimmestad i fram og skaut med vilje fotballen langt seg alt. Dei gjer det for å vinna ein forgjen- samtale med Vidar prest. utanfor buret. geleg krans, men vi for å vinna ein uforgjen- 4. Gudstenesta engasjerte både konfirmantane -Alvorleg synd er å gjere feil mot mennes- geleg. 26 Så spring eg ikkje utan mål; eg er og dei andre frammøtte. I forgrunnen Martin ke og Gud, det er å bomme på målet slik som ikkje som ein nevekjempar som slår i lause Indrebø som ser ut til å ha det riktig triveleg. her, forkynte presten vidare. lufta. 27 Nei, eg er hard med kroppen min og 3 4

24 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 25 Messehaklane i Breim kyrkje

TEKST OG FOTO: VENKE KOLLBOTN

or dei som ikkje er så inne i den og desse vart vanlege å bruke frå omlag I særskilde høve som ved dåp vert kvit el- Den eldste av messehaklane som er i bruk hakel. Per Inge Eide som tok til som prest i bomull og gullbroderi med silkefôr. Denne kyrkjelege terminologien, så er 1200-talet: ler kyrkjetida sin farge nytta, ved konfirma- er den raude. Den vart laga i 1965 av Husfli- Breim i 1977, tok straks opp arbeidet med var også ei gåve frå Breim bondekvinnelag. F messehakelen kappa som presten Kvit (eller gyllen) er fargen for fest og sjon vert raud eller kyrkjetida sin farge nytta, den og finansiert av Breim bondekvinnelag å skaffe nye. I løpet av få år kom det på Motiv framme er krossen og motiv bak er har utanpå prestedrakta ved gudstenester glede, og vert brukt i juletida og frå påskedag ved vigsel vert kvit nytta og ved gravferd vert til ein pris på 4000 kroner, som var mykje plass tre messehaklar til, samt tilhøyrande krossen med drueranker og drueklasar. og kyrkjelege handlingar. Messehaklane har til Kristi himmelfartsdag. fiolett nytta. pengar i dei dagar. Den er sydd i ull med lesepult- og preikestolklede til alle dei fire Druer og kornaks er symbol på nattverd, ulike fargar og symbol. Fargane er ein viktig Fiolett er fargen for førebuing, bot og sorg, broderi i bomull, og ullsilkefôr. messehaklane. brød og vin og Jesu blod og lekam. Kunstnar del av kyrkja sitt symbolspråk, så det er der- og vert brukt i adventstida og i fastetida. I Breimskyrkja har vi fem messehaklar, fire Motiv framme er IHS-monogram (gresk er Cecilie Castberg Eggen. for på ingen måte tilfeldig kva presten har på Raud er fargen for Anden (eld) og offer av dei er i bruk. Opplysningane om dei ulike form av namnet Jesus), 3 små krossar og Den grøne messehakelen er frå 1979 og seg til ei kvar tid. Fargane er synlege uttrykk (blod), og vert brukt i pinsa og på martyr- messehaklane er henta frå Breim sokneråd eit hjarte. Motiv bak er «verdskrossen» og vart laga av firmaet Siwi A/S Bergen og Den fiolette messehakelen vart kjøp inn gjennom det vanlege kyrkjeåret og i høgti- dagane, dvs. Stefanusdagen (2. juledag), sitt arkiv. Den eldste som er burgunder av fire hjarte med liljer. Liljene er symbol for produsert i England. Den er i ull med app- 1984 og er i ull med applikasjon og broderi. dene og på særskilde dagar. Opp gjennom Aposteldagen, Olavsdagen (Olsok) og andre farge, er ikkje lenger i bruk. Det føreligg Jomfru Maria. likasjon i fløyel og gullband. Motiv framme Motivet både framme og bak er lys blå (sølv) kyrkja si historie har ulike fargar og farge- martyrdagar. ikkje opplysningar om kor gammal den kan er krossen og motiv bak er krossform med tornekrone med Andreaskrossen i mørke- nyansar vore i bruk avhengig av tradisjon, Grøn er fargen for vekst og liv, og vert vere. Dei andre fire er i fargane kvit, grøn, I jubileumsårboka for Breim kyrkje då ho Kristusmonogrammet med Alfa og Omega. blått og fiolett i midten. Kunstnaren er Aud kultur og geografi. brukt utanom desse særskilde tidene/dagane raud og fiolett og har tilhøyrande lese- var 100 år i 1986, står det skrive at det var Bergheim. i kyrkjeåret. pult- og preikestolklede i same fargar som smått med messeklede heilt fram til 1977. Den kvite messehakelen vart kjøpt inn i 4 hovudfargar har likevel gått igjen, messehakelen. Kyrkja hadde berre ein brukande messe- 1983. Den er i ull med applikasjon i silke og

26 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 27 Sportsandakt Seljumannamessa 2015

Seljumannamessa er ei regional samling for Nordfjord og Søre-Sunnmøre, og er skipa til av Nordfjord prostiråd, sokne- råda i Selje og Vanylven sokneråd. Les meir på www.seljumannamesse.no

I vest: I nydeleg påskevêr sessa minst 50 hyarar seg på bjørkebenkane framfor raudmåla støylssel og hytter til høgtideleg allsong og andakt. Asbjørn Gjengedal Praktiske opplysingar: tider og prisar sette pris på å vere på «heimebane» i traktene der far hans voks opp. Foto: Kurt Djupvik Båt går frå Nabben i Selje til Bø, med re- tur etter gudstenesta. Båten går kl. 09.45 med retur kl. 14.15. Det er avgrensa høve til båt-transport heilt ut til klosteret med Klosterbåten etter nærare avtale.

Billettpris: kr. 200 (barn under 12 år gratis). Sportsgudsteneste Familiepris: kr. 400 (inkl. barn 12 - 18 år). Billett til konserten i Selje kyrkje kostar Søskena Helgesen med familie og vener kr 300, og kan kjøpast ved inngangen. Fellesbillett (konsert + båt) gir kr 50,- i i aust og vest rabatt. I aust vart det arrangert Gudsteneste i botn av slalom- Førehandssal: Coop Prix Selje / selje@ bakken, i pausa på Even Hole-cup. prix.coop.no. Det blir selt billettar for Seljumannamessa 2015 båtreisa på Nabben før båt-avgang.

jengedal tok utgangspunkt i I radisjonen tru vart det også i år avslutta ute med det som hende med Jesus preika si utgangspunkt i påske- halde gudsteneste på Utvikfjellet på og læresveinane hans i Getsemane. Når ein I år er det 1000 år sidan Olav Haraldsson Først når deltakaravgifta er betalt er påmel- Historia fortel at då Olav Haraldsson steig G forteljinga om skjærtorsdag i T Skjærtorsdag. Same dagen vart det då i tillegg kan kombinere gudstenesta med vart norsk konge. Kongsgjerninga til dinga gyldig. Påmelding til sigurd.vengen@ i land på Selja, glei han og fall på kne med også avvikla Even Hole Cup, og gudstenesta eit sportsarrangement, så får ein på ein måte Lukas 22, feiringa av påskemåltidet til minne gmail.com innan måndag 26.06.15. Påmelde eine foten. ”No datt eg”, sa kongen. Rane var i pausen under rennet. flytta kristenlivet til ein kvardagsaktivitet der Olav tok til på Selja. Ved årets Selju- om utfriinga frå Egypt, og at Jesus kjærleg vil få svar med stadfesting og informasjon pr i kongsfølgjet svara: ”Du datt ikkje, herre, inviterte læresveinane til dette festmåltidet, ein i dette høve fokuserer på kor viktig det mannamesse 5. juli vil dette tusen- Både sportsgudstenesta og alpinrennet som er for mennesket si helse og velvære å halde e-post. men no feste du fot i Noreg”. Kongen lo og sjølv om han visste han snart gjekk inn i den årsminnet bli markert. Predikant er ber namnet etter den tidlegare alpinisten frå kroppen i fysisk aktivitet.» sa: ”Det kan vera, om Gud vil, at det er så”. fælaste pine. No samlast vi rundt Herrens Breim, er blitt to fine og lange påsketradisjo- Biskopen i Møre: Ingeborg Midttømme. Konsert i Selje kyrkje laurdag 4. juli kl. 19.00 Det vart i alle høve rekna som ei lukkeleg bord i ei verd full av grusomheter, men finn nar, og eit godt samarbeid mellom soknerå- «Har du sjølv fått nytta all snøen som vi har Laurdag blir det konsert i Selje kyrkje Søskena Helgesen med familie og vener held hending, ja, namnet på øya vart til og med trøyst i å nå målet, Guds rike, med nytt liv det og idrettslaget i Breim. hatt denne vinteren til rekreasjon og glede?» med Søskena Helgesen med familie konsert i Selje kyrkje. Dei spelar bokstaveleg omskrive til Sæla! etter hans død og oppstode. «Ja, eg har gått kortare turar på ski i nærom- og vener, og dei blir også med i guds- tala på fleire strengar, og har på mange ulike Sokneprest Tore Myklebust hadde fått med rådet rundt prestebustaden i lag med dotter måtar vist si songglede og musikalitet. Når Frå Bø vandrar vi i prosesjon til Selja kloster, Asbjørn har sjølv besøkt Jerusalem, og var i seg medhjelparar både frå årets og fjorårets mi som er 4 år. Eg har også gått ein del på tenesta på Selja søndag. det rommet der Jesus innstifta nattverden. konfirmantkull. Frå årets konfirmantkull truger denne vinteren. Blant anna gjekk eg dei så slår seg saman, og toppar laget med og går inn i kloster-anlegget den vegen alle familie og vener, blir det ei ’salig’ blanding. kom, gjennom ’hovudporten’ mot sørvest. deltok Jonas Jordanger Loen og André Raad ein tur opp på Kvilestøylen og ut på Het- Pilegrimsvandring på Selja laurdag 4. juli Det er høve til å kjøpe billett ved inngangen, Jon Egil Gjengedal fekk stemt gitaren Merkesdal. Ei gruppe frå fjorårets kon- lestøylen. Pilegrimsvandringa blir forenkla til ei vandring og førehandssal på Coop Prix Selje. Gudstenesta i klosteret søndag 5. juli kl.11.15 han hadde frakta med seg på ski heilt frå firmantkull bidrog med musikk. Det var på øya. Kl. 09.15: Båt frå Selje til Bø (austsida Bjørn-Inge Flølo Kleppe, Andreas Hetle, Elles kan Tore fortelje om fleire turar han har Ingeborg Midttømme, biskop i Møre. Hel- Dalheim, (som den tøffaste birkebeinar) og av øya), og retur kl. 15.20: Båt frå Bø til Selje jubelropet «Deg være ære» ljoma ut i Guds Lene Førde, Per Simen Reed og Nils Reed. gått her i Breim sidan han flytta hit for snart 1000-årsmarkering på Bø søndag 5. juli kl.10.05 sing ved Riksantikvar Jørn Holme. Prosten i to år sidan. Han er allereie byrja å bli litt (kl. 15.30). Ta med niste og høveleg kle og (uendelege) frie natur. Bjølla til «kyrkje- På veg til gudstenesta i Selja kloster blir det Nordfjord, prestar frå Nordfjord og Vanylven, Eg stiller presten spørsmålet kva han synest kjend i skog og mark. Med ein slik turint- turutstyr. Vandringa blir leia av seniorprest ei markering av tusenårsminnet for Olav Ha- repr. Frå andre kyrkjesamfunn- Musikalsk leiar tenaren» Olav Marius Aa gjorde klingande er poenget med å flytte gudstenesta ut av eressert prest får ein kanskje satse meir på Sigurd Vengen. Pris: kr. 300 (båtreise og raldsson si ilandstiging i 1015. Båten tek oss organist Jon Inge Sigerland, Selje, og Søs- teneste som kyrkjeklokke framfor eit enkelt , kyrkjebygget og heller halde den på fjellet? friluftsgudstenester framover. deltakarhefte), som ein betalar til Seljuman- men ekte trekors. over frå Nabben i Selje til Bø. Her møter vi i kena Helgesen med familie og vener deltek. «Ja, Jesus heldt dei fleste av sine preiker namessa, konto nr. 3845.07.12768. Merk eit lite historiespel kongen og hans følgje der Takkoffer og nattverd. og talar ute. Dessutan vart hendingane på Tekst: Venke Kollbotn innbetalinga med: Pilegrimsvandring 2015. Tekst av Aslaug Heimset Larsen Skjærtorsdag som vi kan lese om i Bibelen, han steig i land – på kongsgarden Bø.

28 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 29 Frå soknerådet si postkasse Min salme

Er det ikkje snart nok biblar der ute? Aslaug Aarøen

Av Aase Ryssdal Sæther

Fire gonger i året kjem Bibelselska- pet sitt blad Bibelgaven i postkassa vår. Når ein les om kor mange biblar og nytestamente som blir delt ut kvart år, kan ein nesten spørje om ikkje markedet snart er metta. Kristendommen er ein forholdsvis liten religion, og er det sik- kert at vi skal prakke vår heilage bok på hinduistar og buddhistar rundt i verda? ”Gud, ver det syn som mitt Når det finst ein komplett bibel på 65 av 3.300 indiske språk, må det vel greie seg ei stund? hjarta vil sjå!” Men det siste nummeret av Bibelga- ven inneheld m.a. reportasjar frå fleire arabiske gulfstatar, med informasjon som er ny for oss. Korleis kan vi finne nokre av dei kraftigast veksande kristne g heiter Aslaug Aarøen og bur til Gud, ja, eit ynskje om å vere endå nærare DEG Å FÅ SKODE kyrkjene i verda i akkurat desse landa, oppe i Åsen på Sandane. Sidan Gud i eitt og alt som eit barn hos kjærlege for- der islam er reigionen med stor R, kon- E 1987 har eg budd her, så eg eldre. Salmisten ynskjer å sjå Gud og overlate NS nr. 482 er ikkje ein innfødd sandensar, men er vertering er utenkjeleg og misjon ikkje alt til Han. Det er dette som betyr noko, ikkje fødd og oppvaksen i Selje kommune. er eit tema? rikdom og ære. Og til sist er det ei bøn om Deg å få skode er sæla å nå, Etter fullført lærarskule i 1967, har eg å få kome inn i Guds himmel når tida her er Gud, ver det syn som mitt hjarta vil sjå; jobba i Øvre Årdal, Ørsta og Selje, før vi Forklaringa er uventa for oss: Bahrain, omme. Han har eit stort ynskje om å sigrande ver du for tanken min dyraste skatt, flytta hit til Gloppen. Mannen min, som for å ta eit døme, har stor rikdom, og få sjå Guds herlegdom. Det har eg òg, og heile ljoset som strålar ved dag og ved natt. var rektor på Sandane skule, døydde i over 60 % av folket er frammandarbei- salmen samsvarar med det eg trur og ynskjer. 2003. Eg har jobba på fleire skular her i Ver du min visdom, mi sanning og trøyst, darar. Mange er kristne, td frå Asia, og Salmen er fylt av tru på Gud som ein kommunen, men den lengste tida har eg tal du det levande ord med di røyst! vi les om 60-80 små kyrkjelydar som må kjærleg far, men og som ein vaktmann med vore lærar på Opplæringssenteret, med Far, lat meg vere barn her hjå deg. dele kyrkje - ein time på kvar, med sta- undervisning av innvandrarar og flyk- Kom til meg, Herre, ja, bu du i meg! dig nye gudstenester frå fredag morgon tningar, samt som spesiallærar i høve til etter midnatt natt til måndag. Mange menneske med utviklingshemming. No Ver du i striden mitt skjold og mitt sverd; har kome til Gulfen med ein annan reli- nyt eg livet som pensjonist. ver du det merket som syner mitt verd, gion, men er blitt tekne inn i det kristne livd for mi sjel, den tryggaste vakt; fellesskapet og fått ei ny tru. Behovet Song og musikk har alltid vore mitt lyft meg mot himlen, du makt i mi makt! for biblar er enormt, i eit samfunn med hjarte nær, og eg var med i kor både på mange ulike språk, med underbetalte lærarskulen, i Årdal, Ørsta og SeIje. Di- Rikdom og ære, som menneske gjev, menneske som fyrst og fremst må skaffe for var det naturleg å begynne i Vereide er ikkje meir enn ein morknande vev. seg lekamleg mat, og som også kan ha Kyrkjekor då eg flytta til Sandane. Der Du er min arv som varer til sist, vanskar med å kome seg ut for å etter var eg med i mange år og lærte mykje. himmelske konge, det veit eg for visst. ein bibel. DEN DAGLEGE Det er mange salmar eg er veldig Konge i æva, å lat du meg då Kva har vi sjølv i huset? Med alle glad i, både av dei gode gamle, og dei skjold og sverd. Her er ikkje frykt og redsle sigrande inn i ditt rike få gå! utgåver og alt arvegods, har vi nok minst OMVENDING nyare. I dei seinare åra har eg meir og for ein straffande Gud. Eg vil kalle den ein Ver du mi tru, den vona eg ber 10 biblar. Sidan dei er på norsk, hjelper meir blitt glad i: Deg å få skode. Det er tillitssalme. til eg får skode din herlegdom der. det ikkje å sende dei til Gulf-statane, opphaveleg ein irsk salme frå 700-talet, Eg merkar ofte at eg i mitt daglege virke Vi startar her ein ny fast spalte som vi «Når eg i smågutedagane skulle til naboane men vi bestemmer oss straks for å setje omsett av Arve Brunvoll i 1978, og to- i hus og hage går og syng på denne salmen. Amen. tenkjer å ha med i kvart einaste blad. for å finne leikekameratar sundagane, og ein høveleg sum på Bibelmisjonen sin nen er ein irsk folketone. Keltiske tonar Den har blitt grunnfesta i meg dei siste åra. Denne gongen var det Venke som fann kom til den første naboen, var det ofte at gåvekonto 3000.16.16869. samt det vakre innhaldet i salmen gjer Kanskje du som les dette også har ein salme fram ei teikning med kommentarar drå gamlemannen i huset stod på den høge eit mektig inntrykk på meg kvar gong som du er spesielt glad i og som du går og nr.2, 2002 trappa med eit vaskefat i eine handa og Smular for oss, men åndeleg mat for eg både høyrer den og syng med på den. nynnar på. Av og til er vi så heldige å få låne teikningar skvette vatn med den andre opp i ansiktet. mange, mange i Bahrein. til kyrkjebladet vårt. Denne gongen er det Og for kvar gong han skvette, sukka han ei Og den er endåtil på nynorsk. Alv Nyland som har sendt oss ei tusj- bøn fram. Det høyrde med til hans daglege Eg utfordrar Fritz Schjølberg, ein god tid- teikning det er knytt ei fin lita historie til: omvendelse.» Salmen viser ein stor nærleik og tillit legare kollega, til å skrive om sin salme.

30 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 31 Tlf. 57 88 44 00/Faks 57 88 44 01 Adresse: Grandavegen 5, 6823 Sandane. Postboks 138, 6821 Sandane www.gloppenadvokat.no

Coop-bygget. Tlf. 57 86 59 57 gloppenelkjop.no

Ledig annonseplass

Ledig Firda elektro Leif Lote elektro annonseplass

Tannlege Ledig Øyvind Seim annonseplass Blomster og hagesenter Tlf: 57 86 50 24 telefon 57 86 51 07

Ledig annonseplass

SANDANE 8-22 (8-20)

Ledig annonseplass Ryssdal kraft

32 Kyrkjeblad for Gloppen nr 3. 2015 nr 3. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 33 Kyrkja i Gloppen Konfirmantar VEREIDE SOKN Konfirmantar i Gimmestad Leiar i soknerådet: Elin Villung, og Hyen 14. mai tlf: 57 86 64 84 / 97716902 Dåp [email protected] Gimmestad kyrkje kl. 11.00 Kyrkjetenar: Benny Aasen, tlf: 950 22 917 Marcus Røed Frøyset Mariell Kandal Gimmestad Framhald Vereide [email protected] Erik Koopmans Håkon Hjelle Roset 08.03.2015 15.03.2015 Aron Nikolai Rauset Skogli BREIM SOKN ISAK GROV DØSKELAND HÅKON NEDREBØ Regine Kandal Mjøs Leiar i soknerådet: SUNNIVA GROV DØSKELAND ELIN REK NEDREBØ KENT STIAN DØSKELAND HELGE OLAV NEDREBØ Aksel Rygg, tlf: 57 86 75 62 / 412 20 458 Hyen kyrkje kl. 11.00 Birgitte Eide Silje Rek Olsen [email protected] Vi møtest i kyrkja Kristi Bakketun Per-Erik Hjelle Eide Linda Olsen Kyrkjetenar: Ingvild Reed. tlf: 412 40 309 Østen Olai Ommedal Roy Helge Døskeland Espen Skjefrås Håvard Helge Pedersen Karoline Refsnes Børre Tystad Magnus Rygg Storsletten Camilla Solheim Frank Botnevik GIMMESTAD SOKN 17.mai 10.45 Hyen Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: Kirkens SOS Per Inge Straume Luk 1,50–53 Kent Ove Sæten Leiar i soknerådet: 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Redd Barna. Breimskoret. 08.03.2015 02.04.2015 Aase Ryssdal Sæther, tlf:57 86 50 51 / ANDREA SÆTEN DRAGE JULIA HANSEN FORSSE 12.30 Vereide Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Speidarane. Vereide kyrkjekor. Konfirmantar i Breim CECILIE SÆTEN KRISTINE HEIEN HANSEN 911 07 329. [email protected] Takkoffer: KFUK-KFUM, Sandane og Vereide 24. mai RUNAR DRAGE DAVID ERIK FORSSE Kyrkjetenar: Benny Aasen, tlf: 950 22 917. Annika Risholm Axel Forsse 15.30 Gamle Gudsteneste v/Tore Myklebust. Rygg songlag. [email protected] Breim kyrkje kl. 11.00 Stig Andre Drage Torjan Reikvam Hansen Gimmestad Takkoffer: Redd Barna. Sigrid Bogstad Ole Kristian Sæten Britt Line Midthjell Reiel Daling Felde 24. mai Pinsedag 10.00 Vereide Konfirmasjonsgudsteneste v/Vidar Bjotveit. Merethe Strand Guddal (Døypt i Loen kyrkje) Marko Silberhorn HYEN SOKN Ragnhild Olina Solbakk Flølo Maria Silberhorn Joh 14,15–21 Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet Esben Fløtre Leiar i soknerådet: Liv Øygard Solheim, 06.04.2015 Thomas Fonn 12.00 Vereide Konfirmasjonsgudsteneste v/ Vidar Bjotveit. LILLY SVIDAL-SANDE 02.04.2015 tlf: 57 86 96 59 / 958 61820. Thea-Malen Fuglestrand Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet IRENE SVIDAL OLAI RISE MARDAL [email protected] Vebjørn Sundal Førde KNUT SANDE NINA RISE Kyrkjetenar: Ola Jan Birkeland, 11.00 Breim Konfirmasjonsgudsteneste v/Tore Myklebust. T Colin Johansen Thomas Bernard Nyhan Svidal ANDREAS MARDAL akkoffer: Kyrkjelydsarbeidet Håvard Celestin Kollbotn tlf: 57 86 98 32 / 975 91 747 Johan Olai Nyhan Svidal Bergfrid Mardal Thomas Myklebust Kvile Peder Sande Kristian Mardal 25. mai 2. Pinsedag 11.00 Gimmestad Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Offer: Menighetsfakultetet. Nattverd. Jonas Jordanger Loen Jan-Ivar Rise Sokneprest i Vereide og Gimmestad Joh 14,15–21 André Raad Merkesdal 11.00 Hyen Gudsteneste v/Tore Myklebust. Nattverd. Takkoffer: Nesholmen 06.04.2015 Ellinor Rise Martin Midtkandal Vidar Bjotveit, tlf: 958 80 030 RASMUS OSA GROV Christoph Ortner 27. mai. Onsdag. 20.00 Sandane Opa kyrkje. Song og kveldsbøn kl. 20.40 Robert André Moldestad [email protected] NINA OSA Cecilie Rise Ortner Erik Merkesdal Nedreberg ANDERS GROV 31. mai 11.00 Vereide Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Nesholmen Johanne Nygård Kontorstad: Sandane kyrkje Benedikte Grov 05.04.2015 Treeiningssøndag Nils Rune Raad Jill Osa SIVERT SOLHEIM HJELLE Luk 10,21–24 Oda Eirin Seime Sokneprest i Breim og Hyen Synnøve Grov SOLHEIM CAMILLA Ole Marius Løvland Stegane 7. juni, 2. søndag i 11.00 Gimmestad Gimmestad Gudsteneste v/Tore Myklebust Takkoffer: John Martin Eikenes Grov PER-ERIK HJELLE EIDE Tore Myklebust, tlf: 456 01 260 Leiv Arne Støyva Sårheim treeiningstida Strømmestiftelsen Monica Synnøve Røsandhaug Grov Vegard Hjelle Eide Vilde Sårheim [email protected] Joh 3,26–30 Kjersti Hjelle Eide Kristoffer Støyva Torheim Kontorstad: Prestebustaden i Breim. 15.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Eldre særskilt invitert. Takkoffer: ASTRID BERGE Kent Stian Døskeland Diakoniarbeidet i Gloppen. Kristi Skinlo Øvreseth ANN-CHRISTIN GIMMESTAD BERGE Sunniva Grov Døskeland Jenny Kristin Engelstad KJELL BAKKE BERGE Alexander Skei Hansen Kyrkjeverje Kurt Djupvik 14. juni, 3. søndag i 15.00 Sandane Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Eldre særskilt invitert. August Fløtre (bur i Oslo) Reidar Gimmestad treeiningstida Takkoffer: Diakoniarbeidet i Gloppen. Vereide kyrkjekor. Vereide kyrkje Kontor i Sandane kyrkje Lars Henrik Gimmestad 05.04.2015 Joh 1,35–51 Tlf kontor: 57 86 56 16. Mobil: 902 06 828. Nina Heggheim AKSEL ESPE BOLSETH Vereide kyrkje kl. 10.00 Gunhild Gimmestad BJØRG ANITA ESPE 21.juni, 4.søndag i 11.00 Vereide Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: KIA (Kristent interkulturelt [email protected] Malin Mølmesdal Aaberg ARE BOLSETH treeiningstida arbeid) Kontorstad: Sandane kyrkje Amalie Kvandal Alme Kåre Åmot Matt 16,24–27 Breim Heidi Marie Alme Iris Bolseth Kontoret er ope alle dagar, men kyrkje- Maya Othelie Daviknes 23.juni Jonsok 19.00 Gamle Gudsteneste v/Vidar Bjotveit 05.04.2015 Geir Thomas Espe verja er ofte ute, så det er lurt å ringe på Solveig Laukeland Djupegot Matt 16,24-27 Gimmestad OLAVA FELDE SÅRHEIM Ole Kristian Espe førehand. Magnus Eide EVA MARIE FELDE Jon Magne Fure 25. juni, 5.søndag i 11.00 Breim Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Nattverd. Magnus Evebø KAI PETTER SÅRHEIM Hanne Øren treeiningstida Håkon Fjellestad Diakonimedarbeidar i Gloppen Elise Støyva Sårheim Frank Botnevik Kristoffer Solibakke Fure Gabriel Støyva 5. juli, 6. søndag. i 11.00 Selje Seljumannamesse på Selja Sivert Johan Gimmestad Britt Randi Heggheim, tlf: 908 47 592 Torill Felde 19.04.2015 treeiningstida Greta Søreide Gjengedal [email protected] Jannike Felde JOHAN KORNELIUS EIKESET KOREN Malene Myklebust Hauge Kontor i Sandane kyrkje 11.juli 14.00 Breim Country konsert andakt v/Vidar Bjotveit MARIÈL EIKESET KOREN Martin Indrebø Vereide MARTIN EIKESET KOREN Charlotte Eikeset Mundal Kantor Vereide kyrkje kl. 12.00 11.01.2015 Lars Koren Nesheim Elias Kvalsvik Haugen Anders Rinde MARKUS LYNGSTAD-KLAUSEN Hanne Benedicte Drabløs Julie Kandal STINE KLAUSEN Lars Olav Drabløs [email protected] Villemo Klausen KJETIL LYNGSTAD Gravferd Baksida - konfirmantkunst Martine Kvamme mobil:99720238 Andreas Lyngstad Grov 19.04.2015 Sofie Kvernevik Vereide kyrkje, tlf: 57869306 Hanne Lyngstad EIRIK EIDE DVERGSDAL Konfirmantane si temagudsteneste i Trivselshallen hadde ei eiga kunstutstilling. Ei av gruppene som Rebekka Haugland Geir Arne Nilsen ELISE EIDE DVERGSDAL Andrine Gald Myklebust Kristine Gustavsen ROGNALD DVERGSDAL Kantor/trusopplærar konfirmantane har vore med på, har drive med kunst, og mange fine og meiningsfyllte kunstverk var å sjå. Vereide Even Nesgård Anne Marie Pedersen Eide Ivar Kroken 18.04.1938 04.03.2015 Regine Kandal har laga den kvite dua, symbolet på Den Heilage Ande, og Andrine Gald Myklebust har Hanne Wendelborg Ose Marièl Eikeset Koren, tlf: 90942503 01.03.2015 Bernadita Jumao-as Eide Eili Aske 14.04.1928 20.03.2015 laga kross , anker og hjarte, det gamle triosymbolet for tru, von og kjærleik. Solvei Berger Roska [email protected] AKSEL GIMMESTAD KRISTIANSEN Ester Ytredal Gudrun Ingeborg Rinde 15.03.1922 24.03.2015 Vilde Malene Seljeset INGRID GIMMESTAD Rune Ytredal Anna Moldestad 29.01.1917 03.04.2015 Kontorstad: Sandane kyrkje Håkon Sæterøy Skeistrand Redaktøren synest begge bilda er fulle av tru, trøst og tillit, og dersom dei er uttrykk for det konfirmanttida ØYSTEIN KRISTIANSEN Markus Heggheim Skrivarvik Anne Gimmestad har betydd, kan det tyde på at arbeidet lukkast! To uttrykksfulle bilde med klare fargar, god form, kontrol- Øystein Jevnlid Solheim Gravar/ kyrkjegardsarbeidar Yngvill Oen Breim lert og nøyaktig teknisk utført, i det heile nett slik som skikkeleg kunst skal vere. Takk for synet og takk for Kristoffer August Vereide Tone Wikene Nystad Anna Kristine Stensaker 10.12.1931 16.03.2015 Ivar Hjelle, tlf: 57 86 58 59 / 970 76 668 Elias Voll lånet! Red. Oskar Ottersbo Bakken Brita Rygg 11.12.1916 07.04.2015 Døypt i Årstad kirke Astrid Egge 29.03.1924 11.04.2015