nr.3 Kyrkjeblad for Gloppen mai 2018 Årgang 48 Salmar og hymner Sommaren 2018 Sommar og tørke? I år trudde vi at vinteren var lang, og at våren blei sein. Men når dette blir skrive i overgangen mai/juni, har sola skine i vekevis, så media må minne oss på kva regn var ved å vise oss tilstanden for eitt år sidan. Vi vonar at veret over tid blir godt og tenleg, og at dei som er avhen- gige av nedbør, veit å ordne seg etter forholda. Om vinteren varte lenge, var våren rask i snuen, og det kom grønt lauv til 17. mai i år og! Vi har tillate oss å kommentere 17. mai-feiringa, og det innlegget finn du på side fire. Innhald nr. Åndeleg tørke? 3 Men sommaren kan bli tørketid på det Anders Rinde skriv om salmebokhistoria i Danmark/Norge frå 1500-talet åndelege planet. Rett nok er det høgse- til i dagens salmebok. Dette kan du lese om på side 6. song for leirar, stemne, inspirasjon, for- FOR TANKE OG TRU kynning og kristeleg forlystelse og for- Andakt 03 nying på stemnestader, i telt og hallar og utandørs, og vi ønskjer alle som har Leiarartikkel av Beate Kornberg 05 meldt seg på, ei trygg og god reise og Salmebok-historie ved Anders Rinde 06 rike dagar. Så vonar vi på nye og kveikte Bedehussongen ved Harald Aske 10 kyrkjefolk som er klar til å gå frimodig Frå Kari Arnestad si hand 12 inn i teneste i kyrkjelydane sine til haus- «Kristen manns blod» på Festspela 14 ten. Ingrid Bjørnereim fortel om «Vandring gjennom Bibelen» 34 Lenger ut? Asbjørgs klipp 35 Men ikkje alle skal på stemne og leir. Frimodig tru i Bjørgvin 40 Kanskje du skal til det store landet, Kva er Sandane Normisjon? 44 Utlandet? Vi veit at det då kan vere Min salme med engelsk tekst 48 interessant å setje seg inn i kva andre Spaltist Tore Myklebust skriv om sine tankar omkring salmar 45 kyrkjer driv med og korleis dei ser ut. Spesielt i byane i Europa er dei kyrkje- lege tradisjonane sterke, og det beste av DETTE VAR VI MED PÅ kyrkje-arkitektur, -kunst og -musikk er Pilegrimar på himmelfart til Draumekvila 18 blitt skapt her gjennom tidene. Vi tilrår Dugnad på kyrkjegardane 22 opne auge, opne sinn og sansar, og slår Konfirmantsamtale i Hyen 37 eit slag for nysgjerrige turar til ukjende tradisjonar! MØTE MED MENNESKE Det skjer ting heime, og! Møt muslimen Maryam som blei kristen og sit i kyrkjeasyl 16 Og så skal dei fleste av oss likevel vere Møt Magne Hoddevik som har køyrt hjelpesendingar til Russland 28 heime. Då kan det vere lurt å få med seg Møt Ingrid og Lars-Bjarte som fortel om trusopplæringa 32 det som trass ferietid går føre seg i eigen kyrkjelyd eller nærområde. Vårt eige bi- TING SKAL SKJE spedøme feirar 950 år i juli, og det blir Gudsteneste på Skinlostøylen 15 besøk på Selja av dronning Sonja! Sok- neråda i Gloppen nyttar høvet og arran- Kva skjer med gamle Gimmestad kyrkje? 36 gerer kyrkjelydstur til Seljumannames- Bjørgvin bispedøme feirar 950 år på Selja med dronning Sonja til stades 41 sa. Du har vel meldt deg på, allereie? Kyrkjelydstur til Selje 42 Opning av Sunnivaleia 43 Framsida Preikelista 50 Framsidebildet er frå pilegrimsturen til Draumekvila, som du kan lese om på side 18. Vi ser prest Vidar Bjotveit MEST FOR MORO med assistent Johan Kornelius Eikeset Konfirmantane i 1926 24 Koren, fotografert av Gunn Hole. Barnesider 30 Bilde av årets konfirmantar 38 2 | Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2018 Andakt Marit Rygg Eg trur på Gud Fader, den allmektige, som skapte himmel og jord va tyder det? Eg trur at Gud har skapt meg og alle konkurrentar om sanninga. Ein kan tru på begge delar, andre skapningar. Han har gjeve meg kropp og Gud og utviklingslæra, at Gud skapte og skaper ved hjelp Ksjel, vit og sansar, og held alt dette ved lag. Han av biologiske prosessar. Men ein må framleis gjere seg gjev meg klede og sko, mat og drikke, hus og heim, ek- opp ei meining. temake og born, åker og fe, og alt det eg treng frå dag Det er sanneleg mykje i Bibelen som ikkje stemmer til dag. Han vernar meg mot all fare og vaktar meg mot med det vi så langt veit i naturvitskapen: jomfrufødsel, alt vondt. Alt dette gjer han av berre faderleg oppstode frå dei døde, Jesu himmelfart osv. godhug og guddommeleg miskunn utan Det er ikkje lett å forstå. Dersom Gud at eg har fortent det eller er verdig til er allmektig, er det kanskje ikkje så det. For alt dette skuldar eg å takka rart at vi ikkje forstår alt han styrer og lova han, og tena og lyda han. med. Dette er fyrste trusartikke- Etter kvart vil naturvitskapen len med Luther si forklaring. nok kunne forklare endå meir I min ungdom, på 70- og enn han gjer i dag. Og det trur 80- talet, var det ikkje len- eg Gud gleder seg over. Han ger sjølvsagt å tru på at Gud likar at vi brukar hovuda og hadde skapt himmelen og kreftene våre på nyvinningar jorda og alt som lever her. innan medisin, biologi og Utviklingslæra gjorde Gud tekniske fag som gjer jorda til overflødig, alt kan ha vorte til ein betre stad for oss og alt som av seg sjølv. Mange brukte dei lever. Sjå berre kva Luther har naturvitskaplege nyvinningane til ramsa opp i forklaringa si av det å kunne forkaste Guds eksistens. Fyr- Gud har gjeve oss. Gud kan ved hjelp ste dagen i den fyrste jobben min vart eg av naturvitskapen fremje sine planar og konfrontert med «og så har vi høyrt at du trur sin gode vilje for oss og verda. på Gud». Det var ikkje heilt stovereint at ein realist kunne Vi har nyleg feira 17. mai og pinse i strålande fint ver, gjere det, endåtil ein som hadde studert biologi i mange og naturen har vakna til liv igjen. Det er fantastisk å sjå, år. Det var ikkje heller ei lettvint erkjenning. No har det lukte, høyre og kjenne på kroppen våren kome på nytt. kanskje endra seg noko, ein ser på tru og vitskap som to Og det er godt å kunne takke Gud for livet, naturen og for ulike måtar å nærme seg livet på, ikkje nødvendigvis som «faderleg godhug, utan at vi har fortent det». nr. 3, 2018 Kyrkjeblad for Gloppen | 3 Juni 2018 17. mai-feiring Tema: Salmar, hymner og åndelege songar utan gudsteneste? Folk har alltid sunge. Mykje av son- gen frå steinalderen av og hittil, har vel vore tonar utan ord. Likevel vil eg TEKST: ODDVAR ALMENNING tru at nettopp kombinasjonen med musikk/tonar og ord med meining, r nasjonaldagen avkristna? 17. mai skal miteane, og dersom alle dei frimodig minte om er like gammalt som mennesket. På vere for alle. Alle nordmenn med ulik at det er viktig for feiringa av dagen at ein får eitt eller anna tidspunkt fann nokon Ehudfarge, ulik tru og ulik politisk opp- høve til å gå til gudsteneste, ville det truleg bli ut at ein kunne synge det same sam- fatning. Men det betyr ikkje at vi må gje avkall lagt betre til rette enn i dag. tidig. Allsongen var oppfunnen! Og på historia, grunnlova og menneskesynet vårt. Tenk om vi 17. mai skal velje vekk alt som brått hadde songen ei ny kraft. Sidan På nasjonaldagen ikkje berre kan vi, men vil vi handlar om Gud, kyrkje og tru. Korleis blir na- har allsong skapt fellesskap, samstemt og bør vi ta med oss dei verdiane og den tradi- sjonalfeiringa då? Kongesongen og fedrelands- innsats, identitet og samling om felles sjonen som har vore berebjelken og grunnlaget salmen kan vi ikkje synge. Kva for nokre vers av verdiar. I vår samanheng vil songen i for tanken om kva eit menneske er, kva fridom «Ja, vi elsker» kan vi akseptere? Nordfjordson- kyrkjene og i heimane frå Luther til er, grunnlaget for menneskerettane og tenkin- gen må reviderast, og. Vi får ikkje høyre «Når vår tid vere mest interessant. ga om korleis ein nasjon skal vere eit godt og fjordene blåner» meir, for der ber vi Gud om å velfungerande samfunn! Men i annonseringa av signe landet vårt, eller synge «Fagert er landet». Songbøker 17. mai-feiringa rundt i kommunen varierer det Kanskje «Mellom bakkar og berg» kan brukast Ikkje alle kan lære alt utanboks i sterkt kor mykje det er teke omsyn til gudste- som fedrelandssong? alle –ismer og «rørsler». Difor har nesta. Dette må gjerast noko med! Utfordring til alle truande personar: Slutt opp ei mengd songbøker av alle slag sett Mange kristne klagar over sekulariseringa om gudstenesta 17. mai, og legg opp til at heile dagsens lys. I min heim har eg minst og er urolege for endringar i haldningane til familien går til kyrkje. Eg utfordrar og prestane 15 ulike songbøker, frå Seips visebok dei gamle verdiane. Å gå til kyrkje 17. mai er til å diskutere med komiteane om korleis ein og Landstads salmebok, begge med då ein fin måte å markere at Gud og trua må kan få gudstenestefeiringa inn i 17. mai-pro- gotisk skrift, til Treklang og Syng Li- vere med når fridomen skal feirast. Vi kan ik- grammet att! Gudsteneste og 17. mai er for alle, vet, og det finst sikkert heimar som kje vente brei, allmenn oppslutnad om feiring i slik folkefesten er det. Men det er frivillig fram- har mange fleire. Formuleringa av kyrkja dersom vi ikkje møter opp, vi som kallar møte til begge delar! vårt tema er henta frå Kolossarbrevet, oss kristne.