ĐÇĐNDEK ĐLER CONTENTS

HABERLER NEWS Editörden ...... 2 From The Editor ...... 2 Dernekten Haberler...... 3 News From The Association...... 3 Türkiye Arı Yeti tiricileri Merkez Birli ği First Annals Assembly of Turkey 1. Ola ğan Genel Kurulu...... 5 Beekeepers Union...... 5 Pülümür 10. Geleneksel Bal Festivali...... 6 10th Traditional Honey Festival in Pülümür...... 6 Yalova Arı yeti tiricileri Birli ği Kuruldu ...... 7 Yalova Beekeepers Union Established ...... 7 Arıcılar, Marmara ve Ege Bölgesi Birlik Meeting in Đzmir ...... 8 Ba kanlarıyla Đzmir’de Toplandılar ...... 8 2003 Apimondia International Apicultural Apimondia 2003 Uluslararası Congress ...... 10 Arıcılık Kongresi ...... 10 The Titles of Oral-Poster 2003 Apimondia Sözlü-Poster Bildiri Ba lıkları ...... 12 Presentations in Apimondia 2003 ...... 12

ARICI BEEKEEPER 2003 Sezon De ğerlendirmesi ve 2003 Seasonal Evaluation and Sonbahar-Kı Bakımı...... 27 Fall-Winter Management...... 27 Yrd. Doç. Dr. Đbrahim ÇAKMAK Đbrahim ÇAKMAK

Üçgül ( Trifolium ) Türleri ...... 29 Clover ( Trifolium ) Species...... 29 Prof. Dr. Evset AÇIKGÖZ Evset AÇIKGÖZ

ARI-TIRMA APICULTURAL RESEARCH Harran Ovası Bal Arılarının ( Apis Mellifera L.) Investigations on Some Morphological Bazı Morfolojik Karakterleri Characteristics of the Honey Bees ( Apis mellifera L.) Üzerine Đncelemeler...... 30 of the Harran Plain-Turkey...... 30 Recep SIRALI, Turgay ENGÜL, Đsmail YILDIZ Recep SIRALI, Turgay ENGÜL, Đsmail YILDIZ Propolisin Kireç Hastalı ğı Üzerine Etkileri ...... 37 Nuray AH ĐNLER, ener KURT, The Effects of Propolis on Chalkbrood (Ascosphera Osman KAFTANO ĞLU apis) Disease in Honey Bee Colonies ...... 37 Nuray AH ĐNLER, ener KURT, Rifampizin’in Arılarda Hastalık Olu turan Osman KAFTANO ĞLU Mikroorganizmalara Kar ı Antibakteriyel Aktivitesi Üzerine Bir Çalı ma...... 40 A Study on Antibacterial Activity of Riphampizyn Doç Dr. Kalinka GURGULOVA, Doç. Dr. Ivan Against Bee Disease Microorganisms ...... 40 PANCHEV, Doç. Dr. Philip STANCHEV Kalinka GURGULOVA, Ivan PANCHEV, Philip STANCHEV Propolisin Japon Bıldırcınlarında Besi Performansı ve Kafkas Özelliklerine Etkileri ...... 42 The Effects of Propolis on Fattening Performance Ahmet AH ĐN, Mikail BAYLAN, Nuray AH ĐNLER, and Carcass Traits of Japanese Quails ...... 42 Sibel CANO ĞULLARI, Aziz GÜL Ahmet AH ĐN, Mikail BAYLAN, Nuray AH ĐNLER, Sibel CANO ĞULLARI, Aziz GÜL

1 HABERLER NEWS

ED ĐTÖRDEN From The Editor

Sevgili Arıcılar ve De ğerli Meslekta larım, içeri ği ve sa ğlı ğa olan uygunlu ğu da oldukça önemlidir. Son yıllarda arı ürünlerinin birçok yönden Geçen yıla göre biraz daha kurak geçen bir sezonu da analiz metotlarıyla incelenmesi özellikle ihracat tamamlamı durumdayız. Aslında son yıllarda yönünden zorunluluk olmu tur. Ancak bu analizlerden arıcılıkta birçok de ğiimle kar ı kar ıya bulunuyoruz. elde edilen sonuçlar bize uzun yıllardır yaptı ğımız Birçok yeni yasa ve yönetmeli ğin çıkması veya uygulama ve yeti tiricilik hatalarının da yansıması de ğiimi ülkemiz arıcılı ğında yeni yapılanmalara yol olmu tur. Bal gibi de ğerli bir üründe naftalin, açmaktadır. Arı yeti tiricileri birliklerinin olu umu antibiyotik, insektisit, pestisit vb. maddelerin buna en iyi delildir. Avrupa Birli ği uyum yasaları kalıntılarına rastlanması arıcılıkta hala daha ilaç çerçevesinde arıcılık ve arı ürünleri ile ilgili yapılan kullanmayı bilmedi ğimizin göstergesidir. Son yıllarda çalı malar önemli birer atılım niteli ğindedir. Bu yapılan analizler sayesinde ihraç ballarında giderek bu çalı malar ülkemiz arıcılarına önemli avantaj sa ğlar kalıntı maddelerin azalmasına kar ın hala daha nitelikte olmasına kar ın ciddi sorumluluklar da naftalin gibi maddelerin balda çıkması biz arıcılar için getirmektedir. utanç verici olmalıdır. Ülkemiz bulundu ğu co ğrafik ku ak nedeniyle de ğiik Avrupa uyum yasaları çerçevesinde hazırlanan bal bal türlerinin rahatlıkla elde edilebilece ği konumdadır. eylem planı ve arı yeti tirici birliklerinin Bugün dünyanın en büyük çam balı üreticisi ve olu turulması birçok alanda veteriner hekimlere yetki ihracatçısı olan Türkiye bu kayna ğı yeterince ve sorumluluklar da getirmektedir ancak gerek kullanamamaktadır. Hileli bal üretimi ve katkı kamuda gerek özel sektörde veteriner hekimler genel maddeleri balın kalitesini ve rekabet gücünü anlamda bu i e hazırlıklı olmaları için bir takım dü ürmektedir. eğitim süreçlerinden ivedi olarak geçmelidirler. Yakla ık bir yıl kadar önce Ku adası-Davutlar’da Arıcılı ğın yo ğun yapıldı ğı bölgelerde özellikle yöre arıcılarından duydu ğum bir olayı anlatmak kamuda çalı an veteriner hekimler arıcılı ğa gerekli isterim. Yurdun de ğiik yerlerinden onlarca kamyon özeni göstermek zorundadır. Bu yüzden bir veteriner gezici arıcı gelmi kovanlarını indirmeye ba lamı lar. hekim rahatlıkla bir kovanı hastalık yönünden Önce kovan ve ballıklar indirilmi . Sonra bazı muayene edebilmeli, koruyucu ve tedavi edici yönde kamyonlardan büyük mavi bidonlar…! Tahmin müdahalede bulunmalıdır. Özellikle VETER ĐNER edece ğiniz gibi bidonlar kötü kalite ekerle doluymu . HEK ĐM reçetesi olmadan arıcılar ilaç Bal sezonunda bu yapılmak istenen ey, oldukça kullanmamalıdır. dü ündürücü ve ülkemiz ekonomisine büyük darbedir. Kamuya düen en büyük görev ve arıcılı ğa Aynı zamanda gerçek-dürüst arıcıya haksızlık ve ihraç verebilece ği en büyük te vik arıcılı ğın yo ğun oldu ğu balımıza da lekedir. bölgelerde ara tırma ve analiz merkezleri kurarak çok Arıcılıkta hastalıklarla mücadelede henüz ülke büyük paralara mal olan analizleri yaparak çapında tam olarak ba arıya ula mı de ğiliz. Bunda en ihracatımıza büyük darbeler vuran bal iadelerini büyük etken mücadelenin bireysel çabalarla engellemektir. birbirinden kopuk ve stratejik olmamasından Arıcılı ğa gönül veren herkesin, her kademede ve her kaynaklanmaktadır. Bunun yanında kulaktan kula ğa ortamda arıcılı ğın gereklerini ve sorumluluklarını yayılan ilaç reçeteleri (zirai ve bazı veteriner ilaçları), yerine getirmesi dile ğiyle, saygılarımı sunarım. sa ğlık açısından dünyanın en de ğerli gıda maddelerinden biri olan balı bir zehire Doç. Dr. Levent AYDIN dönü türmektedir. Arı ürünleri, üretimden tüketime Uluda ğ Üniversitesi kadar belli standartları içermelidir. Artık günümüz Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı gıda tüketiminde gıdanın miktarı ve fiyatı kadar,

2 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

DERNEKTEN HABERLER News From The Association

Merhaba Sevgili Okuyucular, Bundan sonra açılı konu maları, çe itli dans ve müzik gösterileri yapıldı. Açılı konu maları yapanlardan birisi Artık neredeyse 2003 yılının da sonuna geldik.Umarız geride Slovenya Tarım Bakanı, bir di ğeri de Đrlanda Tarım Bakanı idi. kalan sezon tüm arıcılarımız açısından iyi geçmi tir. Her ne Đrlanda Tarım Bakanı da gelmi ti, çünkü 2005 yılında kadar uzun süren ya ğmursuz günler ya amı da olsak arısına Apimondia Đrlanda’da düzenlenecek.. yeterince ilgi gösteren, ona iyi bakan herkes iyi bir sezon Daha sonraki gün bildirilerin sunuldu ğu toplantılar da ba ladı. geçirmi olmalı. Bu sayıda da sizlerle payla aca ğım birçok ey Đlk günün ak amında ise Slovenya Arıcı Dernekleri Birli ği’nin var. Sizlere katıldı ğımız ikisi arıcılıkla ilgili yurtdı ında di ğeri merkezinde çok güzel bir ölen düzenlendi. Burada da de tarım ve hayvancılıkla ilgili yurtiçinde bir fuar olmak üzere unutulmaz anlar ya adık ve biraz da kıskanarak demeyelim üç organizasyondan ve di ğer bazı geli melerden bahsedece ğim. ama imrenerek merkezi gezdik. Merkez, konaklama Đlk olarak 24-29 A ğustos tarihleri arasında Slovenya’nın yapılabilecek odaları, e ğitim salonları, toplantı salonları, bizim ba kenti Ljubljana’da düzenlenen 38. Apimondia Uluslararası katıldı ğımız ölenler gibi ölenlerin düzenlenebilece ği geni Arıcılık Kongresi’nden bahsetmek istiyorum. Đki yılda bir alanları, arıcı evleri ile bir bütündü. Arıcıların kendi düzenlenen dünyanın bu en büyük arıcılık organizasyonu olanaklarıyla, devlet ve özel sektör dı ında 3. sektör denilen Avrupa’nın merkezine yakın Slovenya’da düzenlenmesi sivil toplum örgütleri olarak yarattıkları böyle bir yapıyı nedeniyle oldukça yo ğun ilgi gördü. Hem katılan ziyaretçi, bilmem Türkiye’de ne zaman görebiliriz. hem sunulan bildiri ve hem de kongre paralelinde düzenlenen Daha sonraki günlerde de dünyanın dört bir tarafından gelen fuara katılan firmalar açısından oldukça yüksek sayılara arıcılarla arıcılık dolu günler ya adık. Son olarak ise 2007 ula ıldı. Son düzenlenen Apimondia kongreleri arasında en yılında Apimondia Kongresi’nin yapılaca ğı yer için seçim yo ğun katılımın oldu ğu kongreydi. yapıldı ve 2005 yılını Đrlanda’ya kaybeden Arjantin, 2007 yılını Bu kongrenin Slovenya’da, Slovenyalı arıcılar ve arıcılıkla da Avustralya’ya kaybetti. Arjantinliler bir kez daha ilgili ki iler tarafından düzenlenmi olması biz Türk arıcıları ve kaybetmenin üzüntüsünü ya arken, 2007 yılında Apimondia’yı arıcılıkla u ğra anları açısından ibretlik birçok olayla doluydu. düzenleyecek Avustralyalılar çok sevindiler. Nasıl dolu olmasın ki, 12 yıllık geçmi i, 2 milyon nüfusu olan Slovenya’ya yolculu ğumuz karayoluyla oldu ğu için giderken bir ülke 200’den fazla arıcı derne ğine sahip. Arıcılarının ya Bulgaristan, Sırbistan ve Hırvatistan yolunu izleyerek ortalaması 65 ve kovan sayısı ortalaması 18 olan Karniyol Slovenya’ya ula mı tık. Dönü te ise aynı yolu izleyerek arılarının anavatanı bu küçük ülke dünyanın en büyük arıcılık Bulgaristan’a geldik ve Bulgaristan Arıcılar Birli ği tarafından organizasyonunu düzenliyor, hem de muhte em bir ekilde. Bu düzenlenen 2. Uluslar Arası Nessebar Bal Festivali’ne katıldık. kongreye katılmadan önce dernekte kendi aramızda Bulgaristan Arıcılar Birli ği’nin daveti üzerine katıldı ğımız konu urken acaba Apimondia Kongresi Türkiye’de 2009 ya da festivalde Bulgar arıcılarla iki güzel gün geçirdik. en geç 2011 yılında düzenlenebilir mi diyorduk. Fakat gidip Bulgaristan’ın Karadeniz kıyısında turistik bir kenti olan kongreyi gördükten sonra bunun olabilmesi için daha epey yol Nessebar’da önce festivale katılanların bulundu ğu bir yeme ğe alınması gerekti ğine karar verdik. Tüm bunlara ra ğmen gittik. Ertesi gün ise kentin Eski Nessebar denen tarihi kongrede Türkiye’den 4 sözlü bildiri ile birlikte, poster bölümündeki meydanda arıcıların kurdu ğu ve ürünlerini sunumlarının olması, kongre paralelinde düzenlenen fuarda iki sattıkları pazarı gezdik. Daha sonra ise Bulgaristan’ın önde Türk firmasının stand açması ve birçok Türk ziyaretçinin gelen arıcılarından Kiro Kirov’un arılı ğını ve arılı ğının bir bulunması bizleri az da olsa teselli etti. Çünkü bir önceki bölümünde olu turdu ğu “Kiro Kirov Arıcılık Müzesi”ni ziyaret Güney Afrika Durban Apimondia’da Türkiye’den sadece 1 ettik. Bu müzede 130 yıllık ah ap bal süzme makinesini, poster sunumu ve 1 ziyaretçi, yine ondan önceki Kanada kayadan, ta tan, a ğaçtan kara kovanları gördük. 70 ya ında Vancouver Apimondia’da 1 poster sunumu ve 1 ziyaretçi vardı. olan Kiro Kirov’un arılı ğı arıcılıktaki ba arısı kadar ticaretteki Son olarak Türkiye arıcılı ğı adına ama daha çok derne ğimiz ba arısının da göstergesiydi. Çünkü yemek yenilen bir adına sevindi ğimiz daha do ğrusu gururlandı ğımız ey lokantanın, dinlenmek için ye il alanın, ak am yemeklerinde derne ğimizin yayınladı ğı Uluda ğ Arıcılık Dergisi’nin müzik ve dans gösterilerinin oldu ğu yerde Kiro Kirov ballarını Apimondia-2003 kapsamında düzenlenen yarı malardan da satıyordu. Kendisiyle yaptı ğımız görü mede ballarını “arıcılık dergileri” sınıfında yarı maya katılması ve her ne piyasanın 3 katı fiyata sattı ğını ama buna ra ğmen kadar bir ödül kazanamasa da, yarı ma sonunda katılan tüm yeti tiremedi ğini, birçok dükkandan sipari geldi ğini söyledi. dergilerin sergilendi ği standda yerini almasıydı. Bu sayede Biz oradayken Çek Cumhuriyeti’nden bir arıcı grubu gelmi ve dergimizi dünyanın dört bir yanından gelen arıcılara sergileme ak amı Bay Kiro Kirov’a ait pansiyonda geçirdikten sonra, ve tanıtma fırsatı bulduk. ertesi gün arılı ğın ve müzenin bulundu ğu yeri ziyaret edecekti. Kongrenin açılı ı muhte em bir gösteri ile ba ladı. Arıcılıkla ilgili bir kitap da yazmı olan Kiro Kirov’un müze Slovenya’daki tüm arıcı derneklerinin temsilcileri ki sayıları arılı ğını ziyaret etti ğimiz günün ak amında ise yine aynı yerde 200’den fazlaydı, çok canlı bir müzik e li ğinde bayrak ve bulunan lokanta bölümünde çok güzel ve e ğlenceli bir ak am flamalarını özel ARICI ELB ĐSELER ĐNĐ (maske ya da di ğer yeme ği yedik. Bulgaristan’ın dört bir yanından gelen arıcılar, arıcı kıyafetleri de ğil ama) giymi olarak salona getirdiler. müzik e li ğinde yemek yerken müzik grubu bizim Türkçesini

Uludag Bee Journal November 2003 3 HABERLER NEWS bildi ğimiz bir arkıyı çalmaya ba ladı. Bunun üzerine 5 ki iden GÜNDÜZ, Ali Osman ERTÜRK. Birli ğin hem Yalova olu an grubumuz arkıyı Türkçe söylemeye ba layınca, önce arıcılarına ve arıcılı ğına ve hem de Türkiye arıcılı ğına yararlı aıran Bulgar arıcılar sonra alkı layarak bize e lik ettiler. Çok olmasını diliyorum. ho ve dostça bir ortamda geçen gecede güzel arkada lıklar Bir önceki paragrafta da belirtildi ği üzere 23.10.2003 tarihinde olu tu, umarız biz de böyle ak amları Türkiye’de ya ar ve 1. Ola ğan Genel Kurulu’nu yapan Türkiye Arı Yeti tiricileri yabancı arıcılara ya atabiliriz. Merkez Birli ği’de kurulu unu tamamladı. Genel kurulun Yurtdı ında geçirdi ğimiz 15 güne yakın bu sürede arıcılı ğın ardından yönetim kurulu u ekilde olu tu; Bahri YILMAZ ekonomik ve ticari bir faaliyet olmasının yanı sıra aynı (Ankara), Selami DURAK (Tekirda ğ), Ziya AH ĐN (Mu ğla), zamanda bir kültür bir ya am tarzı oldu ğunu daha iyi anladık. Necati AYDIN (Ordu), A. Necmi YAZICI (Artvin), Mehmet Yurtdı ındaki arıcılarla yakın ili kiler kurmanın ne kadar CÜCE (Kocaeli), Mustafa SARIO ĞLU (Aydın). Bütün bunlar önemli oldu ğunun farkına vardık. Bu ba ğlamda Bulgaristan’da arıcılık için güzel eyler, hep özledi ğimiz ve ülkemizde görü tü ğümüz arıcılar ilk adımı atıyorlar. 60’a yakın arıcı 5-6 arıcılı ğın hak etti ği yere ula masını sa ğlayacak güzel eyler. Kasım tarihlerinde Bursa ve Yalova’yı ziyaret edecekler. Ama unutmamalıyız ki tüm bu dernekler, birlikler, Buralarda derne ğimiz üyelerine ait arılıklar ziyaret edilecek, kooperatifler canlı varlıklar de ğil, hepsi ka ğıt üzerinde cansız üyemiz arıcılarla görü ülüp bilgi alı veri inde bulunulacak ve varlıklar. Onlara can veren, canlı varlık haline getiren, güzel eğer mümkün olursa Uluda ğ Üniversitesi’nde küçük bir eyler yapan güzel bir yer haline getiren üyeler yani bizleriz. bilgilendirme toplantısının ardından üniversite yerle kesi Biz ne kadar çok çalı ırsak ister dernek ister birlik o kadar çok gezilecek. Buradan derne ğimiz üyesi olan olmayan tüm çalı ır, biz ne kadar çok ey yaparsak o kadar çok ey yapar. arıcılara bir ça ğrı yapıyorum. E ğer bizden Bulgaristan’a ya da Biz ne kadar çok verirsek o kadar çok alırız, buradan da di ğer yakın ülkelere benzer bir gezi düzenlenmesi istenirse, anla ılaca ğı üzere ne kadar az verirsek o kadar az alırız, e ğer derne ğimiz bunun organizasyonunu üstlenmeye hazırdır. Yeter bir ey vermezsek hiçbir ey almayız. Bu yüzden önce vermeli ki bizimle ba ğlantıya geçilsin ve birlikte zaman, program, gezi ama hep çalı malı, ayrıca güzelle çirkinin, iyiyle kötünün masrafları gibi konuları ve di ğer ayrıntıları belirleyelim. karde oldu ğunu daima hatırlamalı ve do ğruluktan, çalı maktan Bahsedece ğim son organizasyon ise 07-12 Ekim 2003 tarihleri vazgeçmeden, vakti geldi ğinde ta ıdı ğımız bayra ğı bizden arasında Bursa’da düzenlenen TÜYAP BurTarım 2003, Tarım, sonrakilere devretmeliyiz. Hayvancılık, Çiçekçilik ve Seracılık Fuarı, derne ğimiz bu fuara Geçti ğimiz günlerde Tarım Bakanlı ğının web sayfasını bir standla katıldı. BurTarım 2003’e katılarak bu fuarlara (http://www.tarim.gov.tr) ziyaret etti ğimde gördüm ki Türkiye katılmanın ne kadar önemli oldu ğunu bir kez daha anladık. Ballı Bitkiler Florası Haritası yayınlanmaya ba lamı . 28 Mart Çünkü arıcılı ğı bir sektör haline getirmek, arıcılı ğın dı ındaki 2003 tarihli Arıcılık Danı ma Kurulunda sözü verilen bu ki i ve kurumlara di ğer zirai ve hayvancılık faaliyetler gibi haritanın internette yayınlanmaya ba lamı olması oldukça arıcılı ğın da ayrı bir faaliyet oldu ğunu göstermek için bu sevindirici. Bundan sonra Türkiye’de bir ilk olan bu haritanın fuarlara katılmalıyız. Đnsanlar artık bu fuarlara gelirken nasıl daha da geli tirilmesi, e ğer varsa eksiklerin giderilip hataların meyvecilik, fidancılık, tarım alet ve makineleri, büyük ve düzeltilmesi için bakanlı ğımıza yardımcı olunması gerekiyor. küçük ba hayvan yeti tiricili ği, çiçekçilik konularında bilgiye, Böylelikle çok daha yararlı, do ğru ve güncel bir harita firmaya ve bu konularla ilgili yeniliklere ula abileceklerini olu abilecektir. biliyorlarsa arıcılık konusunda da aynı eylere ula acaklarını 37. Apimondia Uluslararası Arıcılık Kongresi’nden sonra bilmeliler. Bu sayede arıcılık di ğer zirai ve hayvancılık yaptı ğımız gibi 38. Apimondia Uluslararası Arıcılık faaliyetleri arasında kendisine bir yer bulabilir. Bunun için de Kongresi’nde sunulan poster ve bildirilerin ba lıklarını da ba ta 23.10.2003 tarihinde 1. Ola ğan Genel Kurulu’nu yapan dergimizin bu sayısında yayınlıyoruz. Bu bildiri ve posterlerle Türkiye Arı Yeti tiricileri Merkez Birli ği olmak üzere tüm Arı ilgilenenler olursa bizimle ba ğlantıya geçtikleri taktirde Yeti tiricileri Birliklerine büyük görev dü üyor. Bu birliklerin internet üzerinden ya da fotokopi olarak ilgilendikleri bildiri ya bulundukları illerde, bölgelerde düzenlenen bu tür fuarlara da posterleri kendilerine gönderebiliriz. katılmaları, ama kendilerinden çok arıcılı ğın, arıcılık Hepinizin bayramını imdiden kutlar, mutlu bir yeni yıl sektörünün reklamını ve tanıtımını yapmaları, arıcılı ğın sektör dilerim. olarak kabul edilmesini hızlandıracak, arıcılı ğın geli imine katkı sa ğlayacaktır diye dü ünüyorum. Mustafa C ĐVAN Sizlere kısa kısa bahsetmek istedi ğim birkaç konu daha var. Dernek Ba kanı Öncelikle büyük bir memnuniyetle bildirmek istiyorum ki, derne ğimizin Bursa’dan sonra en fazla üyesinin bulundu ğu Yalova ilinde de Arı Yeti tiricileri Birli ği kuruldu. 18.10.2003 tarihinde genel kurulunu yaparak kurulu unu tamamlayan Yalova Đli Arı Yeti tiricileri Birli ği’nde yönetim kurulu u ekilde olu tu; Mustafa YILDIZ, Mehmet PEKKAN, Mür id KORKUT, Mehmet BEYDA Ğ, Niyazi YÜCEL, Vasfi

4 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

TÜRK ĐYE ARI YET Đ TĐRĐCĐLER Đ MERKEZ B ĐRL ĐĞĐ I. OLA ĞAN GENEL KURULU YAPILDI

Türkiye Arı Yeti tiricileri Merkez Birliği’nin 1. Ola ğan Bakanı Türkiye Arı Yeti tiricileri Birli ği I. Ola ğan Genel Genel Kurulu 23.10.2003 tarihinde Ankara’da Tarım Kurulu’na ba arılar dileyerek u konulara de ğindi; Bakanlı ğı’nda Tarım Bakanının da katılımı ile yapıldı. Türkiye’de arıcılı ğın önemli bir sektör oldu ğunu, Gayri Divan Ba kanlı ğına eski Ordu milletvekili olan Ordu Safi Milli Hasıla içindeki öneminin arttı ğını, ülkemizin delegesi Ertu ğrul Özdemir’in getirildi ği genel kurulda ilk koloni sayısı bakımından dünyada 2., üretim miktarı sözü Geçici Yönetim Kurulu Ba kanı Bahri Yılmaz aldı. bakımından 5., verimlilikte ise 7. sırada yer aldı ğını Bahri Yılmaz, Tarım Bakanının da dinledi ği söyledi. Türkiye’de arıcılı ğın çe itli sorunlarının konu masında 32 ilin merkez birli ğine kayıtlı oldu ğunu, bulundu ğunu, ancak belli bir ba arının da ortada 10 ilin ise henüz genel kurullarını yapmadı ğını oldu ğunu belirtti. Arıcıların sorunlarının belirttikten sonra u konulara de ğindi; çözümlenmesinde i birli ği gerekti ği, zaten birli ğin 1- Türkiye’de Carbon-13 analizinin yapılabildi ği 1 tane kurulmasının temel amacının da bu oldu ğunu söyleyen laboratuarın bulundu ğu, fakat bunların sayısının bakan ba arının emek ve gayrete ba ğlı oldu ğunu ekledi. ço ğaltılması gerekti ği, Bunun için sorunların objektif olarak de ğerlendirilerek 2- Türkiye’de eker üretiminin %2’si kadar olan glikoz göreve seçilecek insanlarla bürokrasinin i birli ği içinde ithalatının %15’e çıkarılmasının arıcılı ğa zarar çalı ması gerekti ğini söyledi. Ayrıca Carbon-13 verdi ği, analizinin yapılabildi ği laboratuarın 1 tane olmasının bir 3- Orman ve Ormancı-Arıcı ili kileri ile bazı illerde çarpıklık oldu ğunu, bu laboratuarların sayısının derhal sorun ya anan Çiftçi-Arıcı ili kilerinin yeniden arttırılaca ğını, bürokratik engellerin kaldırılaca ğını, bilim düzenlenmesinin zorunlu oldu ğu, ve tecrübelerinin do ğrultusunda do ğru olanın takipçisi 4- Arı nakil belgelerinin sezonluk verilmesi ve olacaklarını belirterek arıcıların i lerini özenle yapmasını bürokratik engellerin kaldırılmasının daha iyi istedi. olaca ğı, Tarım Bakanı, arıcılı ğı da ilgilendiren “Tarım Sigortası” 5- Arı sa ğlı ğının korunmasında kurallara uymayanlara sisteminin hazırlı ğı içinde olduklarını ve bunu 2004 yaptırım uygulanmasının gerekti ği, yılında uygulamaya çalı acaklarını söyleyen bakan 2004 6- Arı beslenmesinde güvenli maddelerin yılında tarım kesimine 100 Trilyon dü ük faizli kredi kullanılmasının ve arı sa ğlı ğı için zararlı olan arı kullandırılaca ğını, bunun 1 Katrilyona kadar yemi (glikoz gibi) kullanımının önlenmesinin önemli çıkarılabilece ğini bildirdi. Tarım Bakanı konu masının oldu ğu, ardından ba arılar dileyerek genel kuruldan ayrıldı. 7- Arı polinasyonu (tozla ma) ile ilgili sorunların Ola ğan Genel kurula Tarım Bakanının dı ında Aydın çözülmesi gerekti ği, Milletvekilleri Ahmet Ertürk ve Ahmet Rıza Acar 8- Arı ürünlerinin pazarlanması ile ilgili sorunların katılırken, Kültür Turizm Bakanı Erkan Mumcu ve Milli çözümlenmesinde ve pazarlama denetimlerinde Arıcı Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik’te telgraf göndererek birlik Birliklerinin gönüllü olarak çalı ılabilece ği, çalı malarında ba arı dilediler. 9- Arıcılıkta ileri ülkelerdeki teknolojinin izlenerek, suni Daha sonra geçici faaliyet raporu Bahri Yılmaz tohumlama, bal, polen ve arı sütü analizlerinin tarafından okundu. Bahri Yılmaz kurulu masraflarının yapılabilece ği laboratuarların kurulmasının yararlı Tarım Bakanlı ğı fonundan kar ılandı ğını, bunun borç olaca ğı, olarak alındı ğını ve daha sonra ödenece ğini belirtti. 10- Ana arı ba ına yapılan devlet deste ğinin do ğrudan bal Yılmaz ayrıca tahmini bütçenin 17 milyar TL olaca ğını, üreticisine de yapılması gerekti ği, Dünya Arıcılık Kongresi’nin Türkiye’de düzenlenmesi 11- Baldaki KDV oranının %1 indirilmesinin yararlı çalı malarının yapıldı ğını, Tema’nın mera ıslahı olaca ğı, çalı maları sırasında püren çalılıklarına büyük zarar 12- Ziraat Bankası’ndan i letme kredisi sa ğlanabilmesi verildi ğini, bu yüzden püren, kekik ve di ğer do ğal bitki olanaklarının yaratılması. örtüsünün korunması için kamu kurulu ları ve Bahri Yılmaz ayrıca Çin balının Türkiye üzerinden üniversitelerle i birli ği yapılması gerekti ğini, balda Almanya’ya ihracatının Tarım Bakanlı ğı ile yapılan sınıflandırmaya gidilmesi ve arıcılıkta A’dan Z’ye görü meler sonucunda engellendi ğini belirtti. Geçici Avrupa Birli ği uyum yasalarına uygun gerekli Yönetim Kurulu Ba kanı Bahri Yılmaz’ın ardından düzenlemelerin yapılması gerekti ğini belirtti. Tarım Bakanı Prof. Dr. Sami Güçlü konu tu. Tarım Yönetim ve Denetleme Kurullarına huzur hakkı verilmesi konusunda Genel Kurul, “katılan delegelerin

Uludag Bee Journal November 2003 5 HABERLER NEWS yolluk ve konaklama ücretlerinin kendi birliklerince Daha sonra yeni Yönetim ve Denetleme Kurullarının kar ılanmasına ve Merkez Yönetim Kurulu üyelerine seçimine geçildi ve seçim sonucunda kurullar bu yazının yılda bir defaya mahsus olmak üzere 1 asgari ücret sonundaki gibi olu tu. tutarında huzur hakkı ödenmesine” ve ayrıca “Genel Dilek ve Temenniler bölümünde delegelerin çe itli Kurulun kanunun devredilebilir görevlerinin seçilecek konulara de ğinmesinden sonra Türkiye Arı Yeti tiricileri yeni yönetime devrine” oybirli ği ile karar verdi. Birli ği 1. Ola ğan Genel Kurulu sona erdi.

YÖNET ĐM KURULU ASIL ÜYELER YÖNET ĐM KURULU YEDEK ÜYELER 1- Bahri YILMAZ (ANKARA) 1- Đlhami HANÇER (MERS ĐN) 2- Selami DURAK (TEK ĐRDA Ğ) 2- Ekrem KOPUZ (R ĐZE) 3- Ziya AH ĐN (MU ĞLA) 3- Nihat ÇOLAK (DEN ĐZL Đ) 4- Necati AYDIN (ORDU) 4- Erdo ğan ALTINORDU (ED ĐRNE) 5- A. Necmi YAZICI (ARTV ĐN) 5- Hasan ÇET ĐN (ANTALYA) 6- Mehmet CÜCE (KOCAEL Đ) 7- Mustafa Sarıo ğlu (AYDIN)

DENETLEME KURULU ASIL ÜYELER DENETLEME KURULU YEDEK ÜYELER 1- Fahri SAYLAK (D ĐYARBAKIR) 1- Halil KUKULA (SAMSUN) 2- Veli UTKU (ĐZM ĐR) 2- Özkan ABBAK (MU ĞLA) 3- Ramazan ÖZKILIÇ (KONYA) 3- Sefer YILDIRIM (S ĐVAS) 4- A. Turan OTLU (ADANA) 5- Selami SEZG ĐN (BURSA) YAZAN Veysel S ĐNAN Bursa Đli Arı Yeti tiricileri Birli ği Yönetim Kurulu Sayman Üyesi

PÜLÜMÜR 10. GELENEKSEL BAL FEST ĐVAL Đ

Pülümür Bal Festivali ilk defa 1990 yılında kutlanmaya ermi tir. Ak am programında ise çe itli sanatçıların ba landı. Bölgede ya anan olumsuz olaylar nedeniyle katıldı ğı bir konser düzenlenmi tir. 1995 yılına kadar festival kutlamalarına ara verildi. 1995 Her yıl Đlçe Tarım Müdürlü ğü öncülü ğünde Eylül ayının yılından günümüze kadar geleneksel olarak kutlanmaya ilk haftasında kutlanan Pülümür Geleneksel Bal Festivali ba lanan bal festivali 2003 yılında 10. ya ına girdi. ile “Pülümür Balı” Türkiye’de aranan marka bal olma Bu yıl sabah programı Arap Kızı Da ğı’na ödüllü tırmanı yolunda önemli bir mesafe katetmi tir. yarı ması ile ba lamı tır. Sonraki resmi açılı ta ise 1 2003 yılı istatistiklerine göre ilçemizde 9500 adet dakikalık saygı duru unun ardından Đstiklal Mar ı koloniden ortalama yılda 180.250 kg bal üretimi söylenmi ve açılı konu maları yapılmı tır. Açılı mevcuttur. Đlçede 300 aile arıcılık yapmakta ve bu konu malarının ardından Semah Gösterisi yapılmı ve ailelerin 130 adedi geçimini arıcılık yaparak Arap Kızı Da ğı Tırmanma yarı masında dereceye sa ğlamaktadır. Koloni ba ına bal verimi 20-25 kg.dır. girenlere para ödülleri verilmi tir. Daha sonra bal Đlçede üretilen bal, etiketli ve barkodlu olarak ba ta sergisinin açılı ını takiben bal yarı ması ve Bal MĐGROS Türk A. . olmak üzere marketlerde ve askeri Ağası’nın seçimi yapılmı tır. Bal yarı masında dereceye kantinlerde pazarlanmaktadır. girenlere ödülleri verildikten sonra ise konuklara bal ikramında bulunulmu tur. En son olarak da yöresel Hasan DO ĞAN yemek yarı ması yapılmı ve bu yarı mada dereceye Đlçe Tarım Müdürü girenlere ödüllerinin verilmesinden sonra program sona Pülümür/TUNCEL Đ

6 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

YALOVA ARI YET Đ TĐRĐCĐLER Đ B ĐRL ĐĞĐ KURULDU BĐZ DE VARIZ...

Bitkisel üretimi, kaplıcaları, tatil mekanları ve do ğal Üniversiteler, Ziraat odaları ve Tarım Đl Müdürlü ğü güzellikleriyle ünlü ilimizde "Yalova Arı Yeti tiricileri ortaklı ğında bilgilendirme kursları düzenleyerek, Birli ği" kuruldu. Tarım Bakanlı ğımızın Arı yeti tiricileri seminerlerle bunu yurt geneline yayılmasının sa ğlaması birliklerinin kurulmasıyla ilgili çalı maları bir çok ilde ve bu bilgileri yazılı döküman halinde birlik üyelerine oldu ğu gibi ilimizde de olumlu sonuçlanmı tır. Uluda ğ sunulması. Arıcıların konaklama ve orman arazilerinde Arıcılık Derne ğinin de Arı Yeti tiricileri Birliklerinin bulunmalarında olu abilecek sorunlarını çözmek, arıların kurulmasıyla ilgili toplantıları olmu ve dernek toplu ölümlerine yol açan tarım ilaçlarının zamansız ve düzeyinde arıcıların bilgilendirilmesi amaçlanmı tır. yanlı kullanımlarını önlemek amacıyla meyve Eylül ayı içerisinde sık aralıklarla düzenledi ğimiz üreticilerinin uyarılmaları ve arı yeti tiricilerinin arıcılık toplantıları ile Yalova ilindeki arıcıları bir araya bilgilendirilmesi atılacak adımlar içerisinde yer alıyor. toplayarak, birli ğimizin kurulu u ile ilgili görü lerini Arıcıların bürokrasi i lemlerini azami seviyeye indirmek, aldık ve destekleriyle kurucu üyelerimizi belirledik. ticari i letmelerden aldıkları bozuk ürünler (ana arı, Kurucu üyelerimiz kısa zamanda yo ğun bir çalı ma, petek ve arı malzemeleri) konusunda haklarını aramak, Merkez Birlik Ba kanımız Bahri Yılmaz'ın tavsiyeleri ve ürün kalitesinin arttırılmasına yönelik çalı malarda Yalova Tarım Đl Müdürlü ğünün destekleriyle Birlik bulunmak. Üyelerin istekleri do ğrultusunda verilecek kurulu unu 24 Eylül 2003 tarihinde tamamlayarak, fikirleri de ğerlendirmek, öncülük ederek, bu fikirlerden Genel kurul için gerekli çalı malara ba ladı. yararlanmak ve Yalova arıcılı ğının bulundu ğu seviyeden 18 Eylül 2003 tarihinde genel kurul toplantımızı bu süre daha yükseklere ta ınmasına vesile olmak hedeflerimizin zarfında kaydetti ğimiz 51 asil üyeyle yapmı ba ında gelmektedir. Uluda ğ Arıcılık Derne ği bulunmaktayız. Genel kurul toplantımızda, tüzü ğümüze vasıtasıyla, Yalovalı arıcılar ve kom u ilimiz Bursa’daki uygun olarak yaptı ğımız seçimle Yönetim kurulumuzu, arıcılarla her zaman mü terek hareket etmeye çalı tık. Denetleme kurulumuzu ve Merkez birlik delegelerimizi Uluda ğ Arıcılık Derne ği tarafından düzenlenen kongre, seçtik. Seçimler sonucunda ilimizde arıcılık alanında seminer, enlik ve sempozyumlara katılımda ve bu çalı maları koordine edecek ve yönetecek Yalova Arı aktivitelerin düzenlenmesinde üzerimize dü en görevleri Yeti tiricileri Birli ği Yönetim Kurulumuz üyeleri ve yapmaya çaba gösterdik. Bundan sonra da dernek görev da ğılımı a ağıdaki gibidir. çalı malarımızla beraber, faaliyetlerimizi geni leterek birlik statüsünde çevre illerdeki arıcılarla faaliyetlerde Yönetim Kurulu Ba kanı : Mustafa Yıldız bulunmak ve birbirimizi desteklemek en önemli Yönetim Kurulu Ba kan Yard. : Vasfi Gündüz görevlerimiz içerisindedir. Genel Sekreter : Mehmet Pekkan Uluda ğ Arıcılık Derne ğimiz, arıcılarımızın örgütlenmesi Muhasip : Mehmet Beyda ğ bakımından örnek te kil etmektedir. Ümit etmekteyiz ki, Üye : Niyazi Yücel birliklerimiz ve derneklerimiz geçen zaman içerisinde Üye : Ali Osman Ertürk daha da büyür ve güçlenir. Ülkemiz arıcılı ğının geli imi Üye : Mür it Korkut için faydalı ve gerekli görevler üstlenir. Birlikler, dernekler, vakıflar ve kamu kurulu larının mü terek 2003-2004 yılı çalı ma planını birlik tüzü ğümüz hareket etmeleri ve hedeflenen amaçların do ğrultusunda hazırlayan yönetim kurulumuz, planı gerçekle tirilmesi kolayla ır ve çabukla ır. arıcılarımızın onayına sunarak görü lerini almı tır. Sözü Birli ğimizin kurulmasına destek veren ve bundan sonra geçen çalı ma planı özetle öyledir; devamlılı ğını sa ğlamakta çaba gösterecek tüm ki i ve Yalova Belediyesi tarafından birli ğimize kiraya kurumlara te ekkürlerimizi sunarız. verilecek irtibat büromuzun, iç dekorasyonunun yapılarak, gerekli doküman ve ekipmanın teminiyle Yalova Arı Yeti tiricileri Birli ği arıcılarımızın hizmetine sunulması. Birlik üyelerinin Yönetim Kurulu ula ım ve haberle me a ğının koordineli bir ekilde olu turularak, birli ğin web sitesinin hazırlanması.

Uludag Bee Journal November 2003 7 HABERLER NEWS

ARICILAR, MARMARA VE EGE BÖLGES Đ B ĐRL ĐK BA KANLARIYLA ĐZM ĐR’DE TOPLANDILAR

Merkez Birli ği Ba kan Yardımcısı Selami Durak’tan söylemi tir. Son olarak arıcılara gerekli destek alınan bilgiye göre; verilmezse sonuca gidilemeyece ğini, bir ey isterken bir Đzmir Arı Yeti tiricileri Birli ği Ba kanı Veli UTKU’nun ey verilmesi gerekti ğini eklemi tir. ev sahipli ğini yaptı ğı, Ege ve Marmara Bölgeleri illeri Ege Tarımsal Ara tırmalar Enstitüsü’nden Dr. Ali Đhsan birlik ba kanları ile Đzmir Đl Tarım Müdürlü ğü ve Ege ÖZTÜRK, konu masında, bölgelerin arı ırklarının Đhracatçılar Birli ği’nin temsilcilerinin katıldı ğı toplantı korunması ile ilgili çalı maların yapılması gerekti ğini, 01.10.2003 tarihinde Đzmir’de yapıldı. örne ğin Trakya arısı yöreye çok güzel adapte olmu Đzmir Birlik Ba kanı Veli UTKU, açılı konu masında, iken, TEMA Vakfı’nın Edirne ilinde yaptı ğı ıslah Türkiye’nin 4 milyon adet koloni sayısı ve 80 bin ton bal çalı ması adı altında ısrarla Kafkas Ana Arı ırkını bu üretimi ile dünyada ilk sıralarda yer aldı ğını, ancak bölgeye getirmeye çalı manın uygun olmadı ğını kovan sayısına göre bal üretiminin uyum belirtmi tir. Konunun ara tırılıp incelenmesi gerekti ğini sa ğlayamadı ğını, do ğadaki tüm bitkilerin toplanmasında ekleyip Đzmir yöresinde arı ırkı ıslah çalı malarının etkili rolü olan arıların ve arıcılı ğın Türkiye’de layık devam etti ğini söylemi tir. oldu ğu yere getirilmesi çalı malarının birlikler vasıtası Ege Đhracatçılar Birli ği adına toplantıya katılan Ören Bal ile olaca ğını belirtmi tir. Genel Müdürü Ümit KÜTÜK, konu masında, bazı Türkiye Arıcıları Birli ği Merkez Birli ği Ba kan ihracatçıların bala katkı yaptıklarını, bu konuda Avrupa Yardımcısı ve Tekirda ğ Birlik Ba kanı Selami Durak da Birli ği’nden uyarı alındı ğını, Tarım Bakanlı ğı’nın, analiz konu masında, Merkez Birli ğinin çalı maları etti ği ballarda naftalin ve antibiyotik kalıntısı konularında katılımcılara açıklamalarda bulundu. belirlendi ğinde bunları gümrüklerden geri döndürüp Merkez Birli ği üyesi ve Mu ğla Birlik Ba kanı Ziya imha etti ğini, iç piyasaya sürülmesine göz yumulmayaca ğının belirtildi ğini açıklamı tır. Bu AH ĐN konu masında, bal fiyatları ve ihracatçıların durumdan da ihracatçılar kadar üreticilerin de zarar politikalarına de ğinerek, Birlik Ana Sözle mesi ile, Üst görece ğini, çünkü balın ihracatının durmasının bal Birlik Ana Sözle mesinin arıcılık te kilatlanmasında fiyatlarının tatmin edici seviyeye çıkmasını arıcıya fazla bir ey vermedi ğini, ana sözle melerin engelleyece ğini eklemi tir. birlik yönetimindeki profesyonel arıcılar tarafından Đzmir Đl Tarım Müdürlü ğü Hayvan Sa ğlı ğı ube Müdürü hazırlanması gerekti ğini, arı nakillerinde ve arı Bayram SERTKAYA, konu masında, Avrupa’nın çok ilaçlarının satı larında veterinerlerle sorunlar ya andı ğını ilerisinde olmamamıza ra ğmen ba latılan programlara belirtmi tir. birliklerin sahip çıkmasının sevindirici oldu ğunu belirtti. Bursa Birlik Ba kanı Selami SEZG ĐN, ormanlık Birliklerin desteklenmesi ve yardımcı olunmasının yanı alanlarda arıcıların konaklayaca ğı yerler yapılmasını ve sıra arıcıların da kendi birliklerini denetlemelerinin gezginci arıcıların sorunlarının giderilmesini istedi. ba arıya ula mada önemli oldu ğunu söyledi. Edirne Birlik Ba kanı Erdo ğan ALTINORDU, arıların Oturumun kapanı konu masını yapan Merkez Birli ği bal üretiminden ba ka, ayçiçek tozlanmasıyla verim Ba kan Yardımcısı Selami DURAK, 23 Ekim 2003 artı ını sa ğladı ğından, ya ğ üretimini dolayısı ile tarihinde Ankara’da Türkiye Arı Yeti tiricileri Merkez ekonomiye katkılarının fazlalı ğını, ülkemizin, petrolden Birli ği’nin 1. Ola ğan Genel Kurulunu yapacaklarını sonra en çok dövizi ya ğ ithaline verdi ğini belirtmi tir. duyurdu, bunun Türkiye Arıcıları ve Arıcılı ğına hayırlı Kırklareli Birlik Ba kanı Rıdvan ULUS, tarım olmasını diledi. DURAK, ülkemiz arıcılı ğının Dünya ürünlerindeki destek gibi Bakanlı ğımızca bal, petek, ana arıcılı ğında en önde yer alması için çalı tıklarını, çünkü arı ve mazota destek verilmesi ve üreticinin elde etti ği Dünyada ballı flora örtüsünün %72’sine sahip olan balın Đl Tarım Müdürlü ğü ve Arı Yeti tiricileri Birlikleri Türkiye’nin ilk sırada yer alması için yeterli sebep Ba kanlıklarının ortak tutana ğı ile kayıt altına alınarak oldu ğunu belirtti ve “bu durumda bize sadece arı gibi üretici ruhsat nolu bu bala teneke ba ına te vik çalı mak dü üyor”, dedi. desteklemesi yapılması gerekti ğini belirtmi tir. Aydın Birlik Ba kanı Kadir KILIÇ, di ğer birçok ülkedeki arıcıların piyasa fiyatlarının çok altında fiyatla eker aldı ğını, bizdeki arıcılara da aynı imkanın sa ğlanması gerekti ğini belirtmi tir. Ayrıca Türkiye’de kovan ba ına bal veriminin dü ük olmasının birçok nedeni oldu ğunu, bu nedenlerin ara tırılması gerekti ğini

8 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

MARMARA VE EGE BÖLGELER Đ 12- Arı hastalıklarıyla mücadelede ba ğııklık yapan ARI YET Đ TĐRĐCĐLER Đ B ĐRL ĐK ilaçların kullanılmasına son verilip, etkili muadilin kullanılması Varroa mücadelesinde en etkili, kalıntı BA KANLARI TOPLANTISI bırakmayacak ruhsatlı ilaçların üzerinde durulmalı, SONUÇ B ĐLD ĐRGES Đ Formik asit vb.’nin (etkili ve yan etkisinin olmadığı bildiriliyor) ara tırılması. Perizin Avrupa’da bazı 01/10/2003-ĐZM ĐR ülkelerde yasaklandı ğı halde bizde ruhsatlı ilaçların içinde. “Bakanlığımız ve Üst Birlik tarafından bir 1- Đhracatçı; balı aracı vasıtasıyla de ğil, direk ara tırma kurulu olu turulup, kullanılan arı birliklerden almalı, çünkü naftalin ve di ğer pestisit ilaçlarından faydalı/faydasız olanların ara tırılıp, net kalıntısına kar ı birlikler garanti verebilir. Türkiye’de sonucun çıkarılması”. bal men e belgesi birlikler kontrolünde olmalı, tahlili 13- Amerika’dan dünyaya yayılmakta olan “kovan yapılan numunenin biri birlikte kalmalı, (ancak böce ği” u anda Mısır’a kadar ula mı , ülkeler arası pahalı olan bu analizler bakanlıkça desteklenmeli). meyve ve sebze vb. ticaretiyle yayıldı ğı sanılıyor. 2- Đhracatçılar bal ithalinin serbest bırakılmasına Amerika’da kovan sayısını ülke düzeyinde yarıya çalı ıyorlar, oysa Türkiye’nin elinde kurak geçen yıla indirmi . Amerikan yavru çürüklü ğünden daha ra ğmen bal var, Birlikler ve Üst Birlikle isti arede bulunmalılar. tehlikeli oldu ğu söyleniyor. Çok ciddi ve acilen 3- Bazı firmalarca bala yüksek oranlarda glikoz önlem alınmalı. katmaları Türk balının ve ihracatının ciddi manada 14- Sezon sonunda bo peteklerin güvelenmesine bir lekelenip gelece ğini yok etmek olaca ğından gerekli çözüm bulunamadı. So ğuk hava deposunda muhafaza önlemlerin bakanlı ğımızca alınması. edildi ğinde korunabiliyor. Bu yönde birliklerce 4- Birliklere üye arıcı sayılarıyla, üye olmayan arıcı, önlem alınması için desteklenmeli. koloni sayıları ve üretilen bal miktarının yeniden 15- Tarım Bakanlı ğınca yayınlanan “Bal Eylem Planı” tespiti konusunun Üst Birlik ve Bakanlıkça nın arıcıya getirisi ve götürüsü konularının de ğerlendirilmesi. de ğerlendirilerek sonbahar ve kı aylarında 5- Bal ve di ğer arı ürünlerinin ambalaj ve paketlemesine düzenlenecek kurs ve toplantılarda üreticiye standart getirilmeli. anlatılmalıdır. 6- Arı nakillerinde men e ka ğıdı ve di ğer formalitelerin 16- Tarım Bakanlı ğımız Merkez Birli ği ve gönüllü kaldırılarak sadece birliklerden alacakları belge ile kurulu lar vasıtasıyla bal, polen ve di ğer arı hareket etmeleri. ürünlerinin çocuklarımıza ve tüm insanlara ne kadar 7- Sanayi balı üreten veya bala hile karı tıran firma ve faydalı, yararlı oldu ğu, ülke ekonomisine ve do ğal ahıslar ihbar ve te hir edilmeli. kaynaklarımıza zarar vermeden üretildi ği 8- Tarım Đl/ Đlçe Müdürlükleri ile diyalog kopuklu ğu faydalarının anlatılması kampanyasının ba latılması. ya anıyor, bunun ortadan kaldırılması arıcılı ğın 17- Bal dı ındaki di ğer arı ürünlerinde üreticiye ve amatörlükten çıkarılıp ekonomik anlamda modern ve ekonomiye çok büyük katkısı olaca ğından “polen, ça ğda seviyeye getirilmesi. propolis, arı sütü, arı zehiri, mum” bu ürünlerin alını 9- Dünya ülkeleri arıcıları ekeri fiyatlarının çok altında ve tüketimi konuları kurslarda arıcılara ve halka alıyor. Türkiye arıcısına aynı imkanların sa ğlanması. anlatılmalı, Üst Birlik ve Bakanlık deste ği ile pazar 10- Türkiye’deki bal ve di ğer arı ürünlerinin üretiminin ara tırılmalı. dü ük olmasının birçok nedenleri var. Bakanlık ve 18- Organik arıcılık konusunda üreticiler kurslarda Üst Birlik çalı masıyla daha iyi bir strateji bilgilendirilmeli, yapmak isteyenlere destekleme belirlenmeli. verilmelidir. 11- Gezginci arıcıların yerle tirilmesinde, ilçeler bazında 19- Türkiye’nin zengin ve kaliteli flora örtüsünden elde komisyon kurularak (Tarım Đlçe-Birlik-Muhtar-Arıcı) edilen tüm arı ürünleriyle, dünyada uygulanmakta köylerin koloni ihtiyaç sayısı, flora örtüsüne göre olan alternatif tedavi yöntemleri apiterapinin belirlenip, fazlası arıcıların birbirini ve bölgeyi ülkemizde de uygulanması çalı malarının rahatsız edecek ekilde konmamalı. Çam ve da ğlık ba latılması. alanlardaki yı ğılmalar için ayrı bir çalı ma yapılmalı. 20- Kasım 2003 tarihinden itibaren illerde, Tarım Đl Türkiye’nin flora haritası çıkarılmalı ancak Müdürlükleri ve Birlikler vasıtasıyla geni katılımlı yayınlanmadan önce (varsa hataları düzeltmek eğitim toplantılarının (tüm çiftçi-arıcıları içeren) amacıyla) Üst Birlik tarafından incelenmeli. ba latılması .

Uludag Bee Journal November 2003 9 HABERLER NEWS

“APIMONDIA 2003” ULUSLARARASI ARICILIK KONGRES Đ

XXXVIIIth APIMONDIA INTERNATIONAL APICULTURAL CONGRESS Ljubljana, Slovenia, August 24-29, 2003

Prof.Dr.Ercan DÜLGERO ĞLU (Uludag University-BURSA)

Slovenya’nın zarif ve temiz ba kenti ara tırılmasıdır.Apimondia Ba kanı A.S.Jorgenson; Ljubljana’da 24-29 A ğustos 2003’te Uluslararası kongrede 450 bilimsel katılımcının seçilen 220 bildiri ve Arıcılık Kongresi “ APIMONDIA 2003 ” toplandı. 2500 230 posterinin sunulaca ğını ve Apiexpo’nun yüzlerce ü a kın temsilcinin katıldı ğı bu organizasyonda katılımcı firma ile faaliyetlerin ve bilginin” Türkiye’den de etkili bir katılım gerçekle mi tir. “Cornucopia ” sı (bolluk sembolü) olaca ğını bildirmi tir. Türkiye’nin Slovenya Büyükelçisi Balkan KIZILDEL Đ Gerçekten de arıcılık ile ilgili fuarda yer alan standlar; ile Hazine ve Dı Ticaret Müste arlı ğı görevlileri ürünler, teknolojik geli meler, yeni bilgiler ve ticari kongrede yer aldılar.Türkiye’yi temsil eden tüm kongre ili kiler açısından bütünle tirici bir rol oynamı tır. katılımcıları daha sonra Büyükelçili ğimize bir nezaket Türkiye’den iki firmamızın standı çok ilgi çekici ziyareti gerçekle tirmi lerdir. olmu tur. Bunlar Đstanbul’dan Temel Petek ve Bursa’dan Türk Üniversitelerinden Yrd.Doç.Dr.Banu Tolon Civan Arıcılık irketlerine ait standlardır. YAYLALI Ege Üniversitesi adına, Yrd.Doç.Dr. Đrfan Türkiye’nin dünyaya sundu ğu ürünler arıcılık KANDEM ĐR Karaelmas Üniversitesi adına, ve malzemeleri üzerine fiyat rekabetinin çok yüksek Prof.Dr.Ercan DÜLGERO ĞLU Uluda ğ Üniversitesi oldu ğunu göstermi tir. Bu avantajın yanında orijinal adına kongreye poster ve tebli ğlerini sundular. ürünler de ilgi çekmi tir. Mesela e ek arısı kapanı en çok Arıcılı ğı bir ya am tarzı olarak kabul eden kongre, bu ilgi çeken ürün olmu tur. Slovenya’nın cici ba kenti sloganı sadece tatlı bir ilgi de ğil, ancak insanları bir ayrıca kongre süresince bir arıcılık ürünleri pazarını araya getiren ve ya am kalitesini arttıran bir unsur olarak sürdürmü ve bal ile benzeri ürünleri pazarlamı tır. kabul etmi tir. Apimondia 2003 Kongresi, arıcılıktaki en son Đçinde ya adı ğımız toplumun do ğa ile ili kisinin geli meleri çok teferruatlı bir ekilde ele almı tır. Tebli ğ sürdürülmesinde arılara kar ı sorumlulu ğumuzu idrak konularını özetleyen Đngilizce, Almanca, Đspanyolca ve ederek ba arıya ula aca ğımızı Kongre Ba kanı Lojze Fransızca dillerindeki Nihai Kitap 971 sayfa olarak Peterle (aynı zamanda Slovenya Arıcı Birlikleri Ba kanı) yayınlanmı tır. Bildiri ve posterlerin tüm metinleri bir açılı konu masında belirtti. Bu arada belirtelim CD ile 25 Euro kar ılı ğında temin edilebilir Slovenya 2 milyon, Ljubljana 300 bin nüfuslu ama 200 (mailto:[email protected]) Kongre’nin genel konu civarında dernek ve birlik sayısı ve bunların flamalarının ba lıkları unlardır: kongre açılı ındaki toplu ihti amı herkesi 1. Ekolojik Bal Üretimi Đçin Arıcılık heyecanlandırdı. Akla gelen soru ise Türkiye’de flaması 2. Arıcılık Ürünleri: Kalite ve Standardları ve bayra ğı olan bir dernek olup olmadı ğının 3. Apiterapi

10 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

4. Zirai Bitkilerin Tozla masında Arı Arı Biyolojisi / Bee Biology: 5. Dünya’da Arıcılı ğın Geli mesi Prof. Octaaf Van Laere (Belgium): fax: +32 9 6. Arı Keneleriyle Đlgili Virüs ve Patojenler 2539163, [email protected] 7. Arı Irkları ve Ekotipleri Arı Patolojisi / Bee Patalogy: 8. Önemli Balkayna ğı Olarak (basra) Özsu Dr Wolfgang Ritter (Germany): fax: + 49 761 62036, 9. Arıcılık Projeleri ve Kamusal Düzenlemeler [email protected] 10. Arı Hastalıklarına Dirençli Arı Seçimi Arıcılık Ekonomisi / Beekeeping Economy:

11. Do ğu Avrupa’da Arıcılık Dinh Quyet Tam (Vietnam): fax: +84 4 352725, 12. Fakirli ğe Kar ı Arıcılık [email protected] and [email protected] 13. Arı Ürünleri ve Sa ğlık 14. Đlaç Kullanmadan Arı Hastalıklarının Kontrolü Kırsal Kalkınma için Arıcılık / Beekeeping for Rural Đmkanları Development: 15. Çevre Kirlili ğinin Kontrolünde Arıların Dr Nicola Bradbear (UK): fax: + 44 16007 16167, Kullanılması [email protected] 16. Bilimsel ve Pratik Apiterapi Arıcılık Teknolojisi ve Teçhizatı / Beekeeping 17. Bal ve Balmumunda Kimyasal Artık Technology and Equipment: 18. Biyoloji ve Arılarda Sosyal Organizasyon Gilles Ratia (France): fax: +33 5 53054457, 19. Uluslararası Arı ve Ürünleri Ticareti [email protected] 20. Arıcılık Ekonomisi ve Kırsal Kalkınma Tozla ma ve Arı Florası / Pollination and Bee Flora: Dr Marinus Sommeijer (Netherlands): fax: +31 30 Bu konular aynı zamanda Apimondia Đcra Kurulunun 2720192, [email protected] yapısını da ortaya çıkaracak ekilde yedi ba lık altında toplanmaktadır. Bu sınıflamanın ne kadar önemli oldu ğunu vurgulamak gerekmektedir. Çünkü Türkiye’de GELECEK AP ĐMOND ĐA ĐÇĐN B ĐR ÖNER Đ arıcılık faaliyetleri hem uygulama hemde bilimsel Gelecek “Apimondia 2005” Đrlanda’nın ba kenti ara tırmalar açısından halen bu sınıflamada görülen Dublin’de gerçekle ecek ve sonraki Apimondia dura ğı Arıcılık ekonomisi, Kırsal kalkınma için arıcılık, ve Arıcılık teknolojisi ve teçhizatı konularında çok yetersiz ise 2007’de Avustralya olacaktır. Yalnız Apimondia 2003 Ljubljana’dan Dublin’e haraket ederken bence ve verimsiz bir durumdadır. Hem kongrenin Ljubljana Demiryolu Đstasyonundan i e ba lamalı ve yetkililerinin adresleri hem de bu sınıflama a ağıda Sembolik Bir Dünya Arısını ( A Symbolic World Bee ) verilmektedir. trene bindirerek- ayni olimpiyat me alesinin ta ınması Apimondia Đcra Kurulu (Apimondia executive council) ve eri im adresleri: gibi-önce Me hur Đrlandalı air James Joyce’un bir geceyi Ljubljana’da geçirmesi anısına plaket resminin ve Ba kan / President: altın bir mazgal demirinin üzerinde yazılı iirinin Asger Sogaard Jorgensen (Denmark): fax: +45 57 bulundu ğu yerde bir anma töreni düzenlenmelidir. Tabii 561703, [email protected] bu görev hem Slovenya’nın Apimondia 2003 hem de Ba kan Yardımcısı /Vice President: Đrlanda’nın “Apimondia 2005” milli organizasyon Dr. Erich Schieferstein (Germany): fax: +49 228 321009, [email protected] komitelerine dü mektedir. Böylece Dublin bu kutsal Apimondia anısını ba latmı ve dünyanın hislerini Genel Sekreter / General Secretary: payla tı ğı airlerinin ruhunu da ad etmi olacaktır. Bu Riccardo Jannoni-Sebastianini (Italy): fax: +39 06 önerinin gerçekle mesi u ğruna Uluda ğ Arıcılık 6852287, [email protected] Dergisi’nin Kapak Tasarımını tesadüfen Venedik’e trenle giderken çekti ğim bu foto ğrafa yer vererek eref Üyeleri Dekanı / Dean of Honorory Members: onurlandırmama destek veren dava arkada larıma Raymond Borneck (France): fax: +33 3 84815007, yerinde te ekkür ederim. [email protected] Kongre Komisyonları Çalı ma Alanları Dünya arıcılarının birlikteli ğinin huzur Apiterapi / Apitherapy: dolu bir ya am getirmesi dile ği ile. Dr Theodore Cherbuliez (USA): fax: +1 914 7230920, [email protected]

Uludag Bee Journal November 2003 11 HABERLER NEWS

AN OFFER FOR NEXT APIMONDIA 2003 APIMONDIA SÖZLÜ B ĐLD ĐRĐ BA LIKLARI The next “Apimondia 2005” is going to be organized at capitol of Dublin-Ireland and the following “Apimondia Apitherapy in Regular Medical Practice 2007” is going to be held at Australia. In my opinion APITHERAPY: TRADITIONAL TREATMENT IN RURAL AREAS OF while Apimondia 2003 is being moved from Ljubljana to NEPAL THERAPEUTIC EFFECT OF APITHERAPY ON MULTIPLE Dublin, “A Symbolic World Bee” should be carried SCLEROSIS-TAIWAN APITHERAPY ASSOCIATION EXPERIENCE starting from Ljubljana Railway station – like an EFFECTIVENESS OF APITHERAPY FOR TREATMENT OF olympic torch – At first a remembrance ceremony should MULTIPLE SCLEROSIS (MS) UNLOCKING THE GRIP OF HIV/AIDS ON HUMANITY WITH be held at where James Joyce’s plaque picture and the HONEYBEE RESOURCE golden embrasure iron which James Joyce’s poem is THE EFFICACY OF PROPOLIS TO CAUSATIVE AGENTS OF written on are hung. This place is seen on our Journal’s MASTITIS OF DAIRY COWS* ANTIMICROBIAL ACTIVITY OF PROPOLIS AGAINST cover. We have been inspired by James Joyce’s story HELICOBACTER PYLORI, A CAUSING MICROORGANISM OF and used the photograph as an indicator: Famous poet GASTRITIS* APITOXINOTHERAPY IN THE TREATMENT OF PARKINSON'S James Joyce stayed in Ljubljana for all the night and this DISEASE golden embrasure iron depicts the case. Of course this NORMALIZATION OF THE ALCOHOL USAGE WITH THE HELP OF task/offering is at Slovenia Apimondia 2003 National APITOXINS AT THE STAGE OF PREDISEASE Bee Products and Apitherapy Organization Committee’s and Ireland Apimondia 2005 ANTIFUNGAL ACTIVITY OF PROPOLIS EXTRACT AGAINST National Organization Committee’s hands as well as CERTAIN PHYTOPATHOGENIC FUNGI* Apimondia Executive Council. Thus Dublin will have NEW APPROACH OF PROPOLIS FULL PROCESSING ANTIOXIDANT EFFECTS OF PROPOLIS* begun this divine memory of Apimondia and will have ANTITUMOR ACTIVITY OF DIFFERENT HONEY-BEE PRODUCTS comforted the soul of their poet whom all people TREATMENT OF ARTHRITIS AND OTHER AILMENT USING BEESTINGS participate his feelings. I thank to all my friends who MICROBIOLOGICAL QUALITY OF POLLEN LOAD have supported me to put the fotograph on Uluda ğ THE SHAMANIC USE OF BEE VENOM* Beekeeping Journal’s cover which I took by chance THE "APITOX" PROGRAMME IN THE TREATMENT OF NARCOMANIA while I was going to Venice. Science and Praxis THE INVESTIGATION OF ANTIRADIATING ACTIVITY OF BEE Wishing whole world’s beekeepers union VENOM ON HEMOPOESIS* PHYSIOLOGICAL MECHANISMS OF BEE VENOM THERAPEUTIC gives us a peaceful life. EFFECTS* TECHNICSES OF THE MOLECULAR BIOLOGY, CELLULAR FARMINGS IN THE ESTIMATION OF THE PHARMACOLOGICAL PROPRIETY OF STANDARDIZED FRACTIONS OF BEE'S PRODUCTS THE INFLUENCE OF PROPOLIS INGESTION ON REDOX STATE OF HUMAN SERUM ALBUMIN: A STUDY OF PATIENTS UNDER SEVERE OXIDATIVE STRESS IMMUNOMODULATIVE EFFECTS OF POLLEN* ROYAL JELLY PROTEINS AS A TOOL FOR DEVELOPMENT OF FUNCTIONAL INGREDIENTS FOR HEALTH APITHERAPY IN THE TREATMENT OF MULTIPLE SCLEROSIS USING 'CHILD' DOSES OF BEE VENOM How to use bees to monitor environment HONEY BEES AS BIOINDICATORS OF THE ENVIRONMENTAL POLLUTION THE HONEY-BEE (Apis mellifera L.) AS MONITOR OF SHORT- AND LONG - TERM ENVIRONMENTAL AND ECOLOGICAL CHANGES HONEY AS AN INDICATOR OF ENVIRONMENTAL RADIOACTIVE CONTAMINATION* MONITORING THE COALE-FIRED POWER PLANTS IMPACT ON THE SURROUNDING AREA Slovenya Ljubliana Tren Đstasyonunda James Joyce’un plaket EFFECTES OF AIR POLLUTION ON SURVIVAL AND ACTIVITIES resminin ve altın bir mazgal demirinin üzerinde yazılı iirinin OF HONEYBEE COLONIES AND PURITY OF THEIR PRODUCED bulundu ğu yer, James Joyce Plaque at Ljubliana HONEY Railway Station (photo: E. Dülgero ğlu) IMMUNOTOXIC ACTION OF HEAVY METALS POLLUTING THE ENVIRONMENT ON THE HONEY BEE, Apis mellifera L. * THE APPLICATION OF BALANCE BETWEEN AIR VISCOSITY AND AIR BUOYANCY ON BEE SPACE SIZE OF HONEYBEE (Apis mellifera) NEST BEES AS DETECTORS OF AIRBORNE POLLEN QUALITY AND QUANTITY

12 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

INFLUENCE OF Varroa destructor ON FLIGHT BEHAVIOUR OF INFESTED BEES VALIDATION OF AN ANALYTIC METHODOLOGY FOR THE DETERMINATION OF TETRACYCLINE, OXYTETRACYCLINE AND CHLORTETRACYCLINE IN HONEY BY HPLC. INFESTATION ARTIFICIAL OF WORKER BROOD CELLS WITH Varroa destructor INVESTIGATIONS ON THE TOLERANCY TO Varroa destructor IN PRIMORSKY HONEYBEE (Apis mellifera) COLONIES UNDER EUROPEAN CONDITIONS* BREEDING FOR VARROA RESISTANCE: HOW WE DO IT THE EFFECT OF Varroa destructor PARASITISM ON THE MATING Biology and Social Organisation in Bees SUCCESS OF HONEYBEE DRONES (Apis mellifera)* STORAGE PROTEINS IN WINTER HONEY BEES POPULATIONAL DEVELOPMENT OF Varroa destructor IN AN MULTIPLE SEARCH FLIGHTS OF THE DANCER'S FOLLOWERS: ISLAND OF THE MEXICAN PACIFIC RESULT OF INFORMATION OR ENERGY DEFICIENCY Protection of Bees Against Bee Diseases EXTRAORDINARY QUEENS – THE ABILITY OF QUEENS TO FIELD TRIAL UNDER CONTROLLED CONDITIONS TO ASSESS THE CONTROL SEX RATIO BY OVERRIDING A HIGHLY STEREOTYPED EFFICACY AND SAFETY OF THE COUMAPHOS BEE STRIPS 10% IN BEHAVIORAL PROGRAM* HONEYBEES ARE MULTIPLE HONEYBEE QUEEN PHEROMONES INDICATORS SAFETY OF 10% COUMAPHOS STRIPS (CHECK MITE STRIP) FOR FOR A QUEEN-WORKERS ARMS RACE? BROOD AND ADULT BEES.* CRUCIAL STEPS LEADING TO SOCIAL PARASITISM IN THE CAPE ALTERNATIVE VARROA TREATMENT WITH FORMIC ACID AND HONEY BEE, Apis mellifera capensis OXALIC ACID* ABSCONDING OF HONEYBEE COLONIES:IS IT GENETICAL EFFICACY OF CERTAIN PLANT PRODUCTS AGAINST THE BEHAVIOR OR STRESS OF THE LIFE CONDITIONS* PARASITIC MITE Varroa destructor INFESTING THE HONEYBEE EXPERIMENTAL CALCULATION OF THE CORELATION BETWEEN COLONIES THE CELL SURFACE AND THE INTAKE OF NECTAR AND POLLEN THE DUSTING APPLICATION OF THE OXALIC ACID AGAINST IN BEE COLONIES VARROA MITES* HONEYBEE BEHAVIOR ANALYSIS USING VIDEO ANALYZING USE OF ENTOMOPATHOGENIC FUNGI FOR THE CONTROL OF PROGRAM NEURO INSPECTOR THE HONEYBEE PARASITIC MITE Varroa destructor Anderson and MORTALITY PATTERN OF Apis mellifera L. COMPAIRED TO THREE Trueman OTHER EUROPEAN SUB-SPECIES OF THE HONEYBEE* RESEARCH ON EUROPEAN & AMERICAN FOULBROOD* Biodiversity in Honeybees, Maintenance of Indigenous Honeybee DEVELOPMENT OF A PCR BASED ON VIRULENCE GENES OF Subspecies Paenobacillus larvae subsp. larvae FOR THE DIAGNOSIS OF AFB* THE DRONE CONMGREGATION AREA - A NATURAL SELECTION NEW METHOD FOR AMERICAN FOULBROOD DISEASE CONTROL CENTRE OF HONEYBEES.* Control of Bee Diseases Without the Use of Medicaments MOLECULAR CHARACTERISATION OF INDIGENOUS Apis mellifera ALTERNATIVE STRATEGIES FOR THE TREATMENT OF Varroa carnica POLLMANN IN SLOVENIA destructor IN HONEY BEE COLONIES – AN OVERVIEW* A GENE POOL OF THE BASHKIR POPULATION Apis mellifera ATTRACTION OF Varroa destructor TO BROOD CELLS BY CUES mellifera L.* FROM BEE LARVAL FOOD WORKER BEES (Apis mellifera L.) ARE ABLE TO UTILIZE STARCH PHARMACODYNAMICS OF OXALIC ACID IN THE HONEY BEE AS FUEL FOR FLIGHT WHILE DRONES ARE NOT. COLONY GENETIC STRUCTURE OF THE BEE FROM CRETE ISLAND ACIDIC FOOD AND NOSEMA (Nosema apis) DISEASE (GREECE) IMMUNOHISTOCHEMICAL METHODS IN HONEYBEE AUTOGAMY IN THE HONEY BEE PATHOLOGY* MORPHOMETRIC, ALLOZYMIC AND MTDNA VARIATION IN PRELIMINARY STUDIES INTO NOVEL DETECTION METHODS FOR HONEYBEE (Apis mellifera cypria, Pollman 1879) POPULATIONS IN HONEYBEE PATHOGENS NORTHNERN CYPRUS PROTEIC SUPPLEMENTATION FOR Apis mellifera AFRICANIZED HONEY BEE RACES OF THE MEDITERRANEAN: A CENTER OF HONEYBEE COLONIES* GENETIC DIVERSITY FOR Apis mellifera* Public Services and Projects to Enhance Beekeeping Industry Viruses and Other Pathogens Associated with Varroa Infestation BEEKEEPING COOPERATION PROGRAMME IN BURKINA FASO* BEES, VARROA AND VIRUSES * TEACHING OF A COURSE BEEKEEPING IN SPIRITUAL MUSLIMS INVESTIGATING THE DAMAGING EFFECT OF Varroa destructor: EDUCATIONAL INSTITUTIONS* RETROSPECT AND PROSPECT* CONTROL OF HONEY QUALITY IN SLOVENIA VIRUS BURDEN OF BEE COLONIES IN HESSE (GERMANY) BEEKEEPING IN DETENTION CENTRES AS A MEANS OF SOCIAL CO-LATERAL EFFECTS OF ACUTE PARALYSIS VIRUS REINTEGRATION FOR PRISONERS: THE ITALIAN EXPERIENCE* VIRUSES ASSOCIATED WITH VARROA INFESTATION IN POLISH HONEY MARKET IN UGANDA APIARIES COSTS AND RETURNS ANALYSIS OF HONEY PRODUCTION TRANSMISSION OF DEFORMED WING VIRUS IN HONEY BEE USING TWO TECHNOLOGIES IN KADUNA STATE OF NIGERIA COLONIES INFESTED BY Varroa destructor PRODUCTION CONSTRAINTS OF HONEY IN KADUNA STATE, THE SURVIVAL OF HONEY BEE COLONIES INFESTED WITH NIGERIA Varroa destructor: THE ROLE OF VIRUSES* BEEKEEPING METHODS THAT ARE ENVIRONMENTALLY THE IDENTIFICATION AND CHARACTERIZATION OF DEFORMED FRIENDLY PROMOTE CONSERVATION OF OUR NATURAL WING VIRUS IN ITALIAN HONEY BEES AS A PRELIMINARY STEP RESOURCES FOR THE PRODUCTION OF SPECIFIC REAGENTS AND THE UGANDA HONEY BEEKEEPERS' ASSOCIATION INDIGENOUS ESTABLISHMENT OF DIAGNOSTIC METHODS ORGANISATION FORMED BY PRACTICING HONEY BEEKEEPERS* THE ROLE OF DEFORMED WING VIRUS IN THE MORTALITY OF Risks and Benefits of International Trade in Beekeeping Industry VARROA INFESTED HONEYBEE COLONIES SMALL HIVE BEETLE Occurence and Breeding of Bees Tolerant to Bee Diseases MARKETING APITHERAPY PRODUCTS AND THE CHALLENGE OF VARROA TOLERANCE IN AFRICANISED HONEY BEES GOVERNMENT REGULATION EXPLAINED

Uludag Bee Journal November 2003 13 HABERLER NEWS

STUDY OF THE DEVELOPMENT OF THE PATENTS CONCERNING SHARING UGANDA EXPERIENCE ON FORMATION OF A PROPOLIS BEEKEEPING UMBRELLA BODY IN THE CONTEXT OF NOSEMA INFECTIONS IN Apis mellifera scutellata AFRICANISATION: APIMONDIA 2003. LJUBLJANA, SLOVENIA* RETIRING FROM THE BEEKEEPING BUSINESS HOUSEHOLD POVERTY REDUCTION THROUGH BEEKEEPING BEEKEEPING AS AN ALTERNATIVE TO FIGHTING POVERTY IN AMONGST UGANDA RURAL WOMEN THE ECONOMICALLY DEPRESSED AREAS OF VENEZUELA, AND EFFECTIVE AND SUSTAINABLE BEEKEEPING IN CLAY POT HIVE ITS IMPACT ON IMPROVING THE LIFE STANDARD OF THE BEEKEEPING A POVERTY ALLEVIATION PROGRAMME FOR POPULATION* RURAL DEVELOPMENT* Bee Management oriented Towards an Ecological Honey Production Bee Products: Quality and Standards ORGANIC APICULTURE - PROSPECTS AND CHANCES IN AN AUTHENTICITY OF HONEY AND OTHER BEE PRODUCTS EMERGING MARKET NEW REGULATIONS AND THEIR INFLUENCE ON THE QUALITY THE ECONOMIC ANALYSIS OF BEEKEEPING ENTERPRISE IN MANAGEMENT OF HONEY QUALITY CONTROL SUSTAINABLE DEVELOPMENT: A CASE STUDY OF TURKEY HONEY QUALITY STANDARDS ALL OVER THE WORLD METICAN ECOSTOP AGAINST VARROATOSIS AMONG BEES UNIFLORAL HONEYS: QUALITY STANDARDS A NEW TYPE OF FORMIC ACID DISPENSER FOR VARROA MITE INFLUENCE OF THE NATURAL YEAST FLORA ON COMPOUND CONTROL AND SENSORY OF IMPORTHONEY IN GERMANY APILIFEVAR AND APIGUARD: EVALUATION OF TWO ORGANIC ROYAL JELLY: QUALITY AND STANDARDS TREATMENTS AGAINST VARROASIS AND ACARIOSIS OF THE PROPOLIS: QUALITY AND STANDARDS HONEYBEE. QUALITY AND STANDARDS FOR POLLEN AND BEESWAX 15 YEARS OF ECOLOGICAL VARROACONTROL IN DENMARK * RESIDUES AND RESIDUE LIMITS IN BEE PRODUCTS APIGUARD: AN INSTRUMENT ADAPTED TO MANY BEEKEEPING Production of Quality Honey CONDITIONS A STUDY ON SOME QUANTITATIVE PARAMETERS OF HONEY Beekeeping Development Worldwide FROM SERBIA ANALYTICAL STUDY AND COMPARATIVE PROPERTIES FOR INFLUENCE OF SUGAR CONTENT AND STORAGE CONDITIONS PHYSICOCHEMICAL HONEYBEE FROM BOYACA AND TOLIMA IN ON HONEY GRANULATION COLOMBIA THE COMPARISON OF BLACK LOCUST (Robinia pseudoacacia L.) DESERT HONEY: WITNESS OF THE ENVIRONMENTAL CHANGES, AND MILKWEED (Asclepias syriaca L.) HONEY BASED ON SOME AND LIFE OF THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT, POSSIBLE IN CHEMICAL CHARACTERISTICS* NATIVE ECOSYSTEMS * COUNTY TRADE MARK FOR HONEY - THE EXAMPLE OF ISTRIAN THE USE OF Melipona beecheii FOR THE ENHACEMENT OF COUNTY BIODIVERSITY AND FOR THE ENVIRONMENTAL EDUCATION IN ASCORBIC ACID CONTENT OF GREEK UNIFLORAL HONEYS THE SCHOOLS OF THE OF SAN JOSE' DE LAS LAJAS COMPARATIVE STUDY OF PORTUGUESE HEATHER HONEYS MUNICIPALITY (CUBA)* UNIFLORAL HONEY OF GRANADA (SPAIN)* DEVELOPMENT OF STINGLESS BEEKEEPING IN EL SALVADOR THE DIFFERENCE OF COMPONENTS BETWEEN ACACIA NECTAR BY PROMABOS AND THE HONEY HIVING AND MANAGEMENT OF STINGLESS BEE, Trigona Theorical & Practical Aspects of Bee Breeding Programs iridipennis IN KERALA, SOUTH INDIA NEW CONCEPT OF NUCLEI AND SMALL NUCLEI INDIAN HONEY IN WORLD MARKET THE INFLUENCE OF THE WAY OF KEEPING HONEYBEE QUEENS INITIATION OF Apis cerana SELECTION AND MULTIPLICATION BEFORE AND AFTER ARTIFICIAL INSEMINATION ON THE PROCESS THROUGH ADAPTIVE RESEARCH MECHANISMS IN BEGINNING OF EGG LAYING* NEPAL RATION CONTAINING SUNFLOWER OIL RISE ROYAL JELLY NATURAL AND SOCIAL HABITAT OF HIMALAYAN CLIFF BEE PRODUCTION IN Apis mellifera AFRICANIZED HONEYBEE Apis laboriosa IN WESTERN NEPAL* COLONIES INDIGENOUS BEEKEEPING WITH Apis cerana AND ITS IMPACT ON FACTORS AFFECTING THE PRODUCTION OF ROYAL JELLY RURAL AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT IN KARNATAKA, EFFECT OF INJURY TO HONEYBEE QUEENS ON EGG LAYING INDIA* RATE AND COLONY STRENGTH* BEEKEEPING IN ASIA: I - MIDDLE EAST COUNTRIES NEW METHOD FOR RAISING QUEENS Beekeeping Development in Eastern European Region NEW METHOD FOR MATING QUEENS BEEKEEPING IN KURSK REGION* EXPERIENCE IN REARING HONEYBEE QUEENS BETWEEN THE Beekeeping in Croatia in recent years (1990-2002)* TWO HEMISPHERES DEVELOPMENT TRENDS OF SLOVENIAN BEEKEEPING NEW INDUSTRIAL TYPE OF MIDDLE-RUSSIAN BEES* RECENT DEVELOPMENTS IN TURKISH BEEKEEPING SECTOR PRESERVATION OF THE REMNANTS OF THE DARK EUROPEAN TURKISH BEEKEEPING ECONOMY AND DEVELOPMENT BEE Apis mellifera mellifera L 5th SICAMM CONFERENCE, WIERZBA, PROBLEMS AND OPPORTUNITIES FOR THE ORGANIC POLAND 2002 BEEKEEPING IN BULGARIA SORORICIDE IN HONEYBEES (APIS MELLIFERA). HOW YOUNG BEE KEEPING IN EAST HERZEGOVINA QUEENS RECOGNISE AND KILL THEIR RIVALS* APICULTURE – A WAY OF LIFE IN MOLDOVAN ORPHANAGES Residues in Honey and Other Bee Products Beekeeping Against Poverty FLUVALINATE RESIDUA IN HONEY AND BEESWAX OF THE HONEY CARE AFRICA'S TRIPARTITE MODEL: AN INNOVATIVE NOVENA AND DÉCIMA REGIONS OF CHILE* APPROACH TO SUSTAINABLE BEE KEEPING IN KENYA VALIDATION OF AN ANALYTIC METHODOLOGY FOR THE INCREASE THE WOMEN PARTICIPATION IN BEEKEEPING DETERMINATION OF TETRACYCLINE, OXYTETRACYCLINE AND DEVELOPMENT PROJECT* CHLORTETRACYCLINE IN HONEY BY HPLC. EMPOWERING LOCAL ORGANIZATIONS FOR SUSTAINABLE RAPID TEST FOR TETRACYCLINE DETECTION IN HONEY MANAGEMENT OF Apis cerana BEEKEEPING IN THE HIMALAYAN SCREENING METHOD FOR HEAVY METALS DETECTION IN KINGDOM OF NEPAL* HONEY HIMALAYAN HONEYBEES AND BEEKEEPING IN NEPAL RESIDUES CONTROL IN CUBAN HONEY BEE KEEPING FOR RURAL DEVELOPMENT: IT'S POTENTIALITY THE EFFECT OF SMOKE ON THE VOLATILE CHARACTERISTCS AND BEEKEEPING AGAINST POVERTY- BANGLADESH OF HONEY PERSPECTIVES. VALIDATION OF A METHOD BY LIQUID CHROMATOGRAPHY FOR DETERMINING THE ANTIBIOTIC PRESENCE IN HONEY

14 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

SULFONAMIDE-RESIDUES - THE ACTUAL SITUATION IN FORAGING BEHAVIOUR OF HONEYBEES ON PARENTAL LINES GERMAN HONEY.* OF CAULIFLOWER PUSA HYBRID –2 SEED PRODUCTION PLOT. Informational and Other New Trends in Beekeeping Technology HONEYBEE (Apis spp.) POLLINATION IN SUNFLOWER HYBRID UNIVERSAL CLASSIFICATION CODES TABLE FOR BEEKEEPING SEED PRODUCTION: EFFECT OF PLANTING RATIO AND DESIGN AND APICULTURE (UCBee)* ON HONEYBEE MOVEMENT AND ITS OPERATIONAL AREA THE PACKING BEEHIVE OF SERGIO JIMENEZ CATA ŃO. REFORESTATION WITH MAYOR BEE FOOD TREES IN EL TECHNOLOGICAL UP TO DATE OF THE INTENSIVE PRODUCTION SALVADOR OF THE PACKING HIVE BY SERGIO JIMENEZ CATA ŃO FORESTATION OF NECTARIFEROUS PLANTS CAN MEET THE THE CEMENT-VERMICULITE MORTAR: A NEW MATERIAL FOR GROWING DEMANDS FOR POLLEN AND NECTAR IN ISRAEL* BUILDING LANGSTROTH HIVES HONEY BEES AS DISSEMINATORS OF BIOCONTROL AGENTS* PROGRESSIVE TECHNOLOGIES IN BEEKEEPING* PERSPECTIVE OF UTILIZATION OF MICROCLIMATE TELEMETRIC POSTER B ĐLD ĐRĐLER Đ CONTROL IN A BROOD NEST* Apitherapy INCREASING FROM 100 TO 1,000 HIVES IN THREE MONTHS PROPUESTA DE UN MODELO DE ACCIÓN BIOLÓGICA DEL PERFORMANCE OF AFRICANIZED WORKERS BEES, Apis mellifera VENENO DE ABEJAS EN PACIENTES CON ESCLEROSIS HIVES AND PROPOLIS PRODUCTIVITY, TOTAL AND BY PARTS MÚLTIPLE: BASES BIOQUÍMICAS Y EXPERIENCIAS CLÍNICAS EN OF THE BOX, EVALUATED BY FOUR TECHNIQUES OF VENEZUELA* PRODUCTION IN FOUR SEASONS OF THE YEAR HONEY BEE PRODUCTS IN CONJUNCTION WITH HERBS AND THE EFFECTS OF SPRING NUTRITIONAL SUPPLEMENTS ON BERRIES CAN BE USED AS A HEALING AND PREVENTIVE WORKER QUALITY AND QUANTITY* MEDICINE MODELING OF WINTERING BUILDING PROFITABILITY ANTIBACTERIAL AND ANTIOXIDANT ACTIVITY OF KOREAN DEPENDING ON OUTSIDE TEMPERATURE AND HUMIDITY PROPOLIS USING A FEEDBACK FOR OPTIMIZATION OF INDUSTRIAL ANTIMICROBIAL SUBSTANCES FROM THAI ROYAL JELLY AND RECEPTION OF ВЕЕ * PROPOLIS* Honeydew CARACTERIZACIÓN BROMATOLÓGICA DELPOLEN APÍCOLA HONEYDEW AROUND THE WORLD* ARGENTINO OFRECIDO A LAVENTA PARA USO ALIMENTICIO OBSERVATION AND PROGNOSIS OF HONEYDEW FLOW IN CARACTERÍSTICAS QUÍMICAS DEL PROPÓLEO RECOLECTADO BADEN-WUERTTEMBERG, GERMANY* POR Apis mellifera EN EL ESTADO DE YUCATÁN, MÉXICO CORRELATION BETWEEN HONEYDEW FLOW AND ANNUAL EFFECT OF PROPOLIS SUPPLEMENTATION ON REDOX STATE OF CYCLE OF HONEYDEW PRODUCING LACHNIDAE ON CONIFERS HUMAN SERUM ALBUMIN DURING KENDO TRAINING CAMP IN CENTRAL EUROPE THERAPEUTIC EFFECT OF APITHERAPY ON BREAST CANCER- Cinara curvipes PATCH, A SPECIES PENETRATED FROM NORTH CASE REPORT FROM KAOSHIUNG APITHERAPY ASSOCIATION AMERICA INTO EUROPE, AS A POSSIBLE HONEYDEW PRODUCER APIMASSAGE ON FIR SPECIES DEVELOPMENT AND APPLICATION PRAPARAT FROM BEE- ASPECTS ON BIOLOGY OF Marchalina hellenica (COCCINA, PRODUCT “APISTIMULIN-A” FOR VETERINARIAN MEDICINE* MARGARODIDAE). WHY DON’T THE BEEKEEPERS SUFFER ALZHEIMER’S DISEASE? CHARACTERISTICS OF METCALFA HONEYDEW HONEY EFFECTS OF APITHERAPY COMBINING WITH CHINESE PRODUCED IN ITALY TRADITIONAL MEDICINE CHEMISTRY OF HONEYDEW FROM SPRUCE AND FIR TREE CYTOLOGICAL AND CARBOHYDRATE MODIFICATIONS OF HONEYFLOW* POLLEN COLLECTED BY HONEY BEES (Apis mellifera L.)* Importance of Other Bees than Mellifera for Pollination Purposes BEE JELLY WITH HEALING PROPERTIES VIABILITY OF POLLEN CARRIED BY Apis mellifera L., Bombus MASS SPECTROMETRIC IDENTIFICATION OF HONEYBEE VENOM terrestris L. AND Osmia cornuta Latr. (Hymenoptera Apoidea). SEPARATED BY TWO-DIMENSIONAL POLYACRYLAMIDE GEL Megachile uniformis ALF. (HYMENOPTERA: MEGACHILIDAE) AS A ELECTROPHORESIS* NEW POLLINATOR OF ALFALFA CROP IN EGYPT.* ANTIVIRAL PROPERTIES OF BEE-PRODUCTS PRODUCTS* UTILIZATION OF Osmia rufa FOR ORCHARDS AND GARDENS CHEMICAL COMPOSITION OF PROPOLIS FROM HATAY REGION* POLLINATION PRINCIPALES COMPUESTOS VOLÁTILES DEL PROPÓLEO POSSIBILITY TO REAR Osmia cornuta (LATREILLE) RECOLECTADO POR Apis mellifera EN EL ESTADO DE YUCATÁN, (HYMENOPTERA MEGACHILIDAE) ON Brassica spp. IN CONFINED MEXICO ENVIRONMENT: PRELIMINARY INVESTIGATIONS* ACTIVIDAD ANTIMICROBIANA DEL PROPÓLEO RECOLECTADO KEEPING BUMBLEBEES FOR SCIENCE, EDUCATION AND PROFIT POR Apis mellifera EN EL ESTADO DE YUCATÁN, MÉXICO BIOGEOGRAPHICAL ANALYSIS OF BUMBLEBEES IN SLOVENIA ANTIOXIDANT AND HEPATOPROTECTIVE EFFECT OF CHARACTERIZATION OF AN AGROFORESTAL PRODUCTION BRAZILIAN PROPOLIS P1 IN VIVO AND IN VITRO.* SYSTEM STUDY OF A POLIPEPTYDE COMPONENT FROM HONEY BEE FORAGING PREFERENCE OF GIANT HONEYBEE Apis dorsata TO VENOM Apis mellifera L. BY RP-HPLC* SELECTED HORTICULTURAL CROPS ACCUMULATOR CELL OF THE PRESCRIPTIONS OF TREATMENT MELISSOPALYNOLOGICAL STUDIES FOR Apis cerana indica FAB. BY PRODUCTS OF BEEKEEPING APPLIED IN CLINICAL AND NATIONAL MEDICINE OF COUNTRIES OF WORLD CONTINENT* Pollination of Cultivated Plants by Honey Bees USING A LAVANDER OIL AT BEE VENOM TREATMENT* THE VARIABILITY IN THE YIELD STRUCTURE OF SOME GENERAL COMPOSITION OF SOUTH KOREAN PROPOLIS BLACKCURRANT CULTIVARS (Ribes nigrum L.) IN DIFFERENT POWDERED POLLEN, ROYAL JELLY AND QUEEN WAX FOR ALL POLLINATION CONDITIONS NATURAL COSMETIC APPLICATIONS* INFLUENCE OF HONEY BEES AS POLLINATORS ON YIELD THE IMMUNOLOGICAL SPECIFITIES OF BEE POLLEN* COMPONENTS OF `JET-NEUF` RAPE SEED* Bee Biology APIARY IN MANGROVE TREES: VALUATION OF THE ASSESSING THE IMPACT OF TRANSGENE PRODUCTS ON HONEY FISIOLOGICAL FEATURES OF THE BLACK MANGROVE BEE LARVAE* (AVICENNIA GERMINANS) THAT ARE IMPORTANT FOR BEES IN AMBER* PRODUCING HONEY IN ENVIRONMENTS WITH CONTRASTING LOSS OF A.I. IMIDACLOPRID DURINGCORNSOWING. SALINITY* PRELIMINARY RESULTS* INDUCTION FEEDING OF HONEY-BEES TO IMPROVE ACTINIDIA MORPHOLOGICAL EVALUATION OF POLISH BREEDING LINES OF DELICIOSA POLLINATION

Uludag Bee Journal November 2003 15 HABERLER NEWS

Apis mellifera BEES USING SCANNNING TECHNIQUES* TRACE ELEMENTS IN TWO HONEY-BASED MATERIALS* EXOGENOUS ANALOGUES OF PHYTOHORMONES IN BEE LIFE* EFFECT OF THE HIVE´S ENTRANCE DISPOSITION ON ETHANOL CONSUMPTION REDUCES TROPHALAXIS IN BIOLOGICAL POTENTIALITIES OF BEES HONEYBEES* DISTINCTIVE SIGNS OF SEXUALITY AND ASEXUALITY* ALPHA-GLUCOSIDASE GENE IN Apis cerana: CDNA SEQUENCES DEVELOPEMENT OF ENDOTHERMIC HEAT PRODUCTION IN THE AND ENZYME ACTIVITY EARLY LIFE OF HONEYBEES (Apis mellifera carnica POLLM.) ALKALINE PHOSPHATASE IN DEVELOPMENTAL STAGES OF Apis THE ACCUMULATION OF TRACE METALS AND PESTICIDES IN mellifera HONEY. THE NUMBER OF THE OVARIOLES OF THE QUEEN AND WORKER HYGIENIC BEHAVIOUR OF Apis dorsata DIFFERS FROM THAT OF OF Apis dorsata Apis mellifera THE GENOFOND OF HONEYBEE POPULATION IN SLOVAKIA Bee Pathology THE TRADITIONAL STONE APIARIES ON THE ISLAND OF MALTA. NUCLEIC ACID INVESTIGATIONS OF TWO CENTRAL EUROPEAN A CULTURAL HERITAGE OF WORLD BEEKEEPING* STRAINS OF ACUTE BEE PARALYSIS VIRUS ISOLATED FROM PARASITIC CLONES: EXPLORING WORKER REPRODUCTION IN HONEY BEES (Apis mellifera L.) HONEYBEES* METHODS FOR ERADICATING AFB TRIALS TO MODULATE HUMORAL IMMUNE RESPONSES IN THE SUCCESSFUL METHODS AGAINST AFB* BUMBLE BEE, Bombus terrestris (APIDAE)* MORPHOLOGICAL IDENTIFICATION OF THE VARROA SPECIES CELLULAR IMMUNE RESPONSES IN THE BUMBLE BEE, Bombus COLONIZING THE TUNISIAN APIARIES terrestris (APIDAE) THE UNFORESEEN LOSSES OF BEES* CHRONIC ETHANOL CONSUMPTION EFFECTS MUSHROOM CONSIDERATIONS REGARDING AN ACUTE ALPHA BODIES MORPHOLOGY* CYPERMETRINE INTOXICATION IN BEE COLONIES IN ROMANIA* THE IMPORTANCE OF FOREWING IN DISCRIMINATION OF IN VITRO GENERATION OF Paenibacillus larvae SPORES* CAUCASIAN (A m caucasica) AND CARNIOLAN (AMCARNICA) DETOXIFYING ENZYMES ACTIVITIES IN DIFFERENT INSTARS OF HONEYBEE (Apis mellifera L.) SUBSPECIES* HONEY BEES (Apis mellifera ligustica) INFESTED BY VARROA ORDINARY PINE—NATURAL PROTOTYPE OF Apis mellifera’s MITES (Varroa destructor) OR AFFECTED BY THE BROOD DISEASE LOCATION* CAUSED BY Paeniballus larvae larvae PINE BEE INDIVIDUAL – UNKNOWN ORGANIZATION FORM OF USE OF NATURAL ANTIMICROBIAL AGENTS FOR THE ANIMAL SUBSTANCE.* TREATMENT OF AMERICAN FOULBROOD DISEASE* MPORTANCE OF WATER FOR LIFE AND PRODUCTIVITY OF EXPERIENCES ON THE USE OF LINOLEIC ACID IN THE HONEYBEE COLONIES AMERICAN FOULBROOD PROPHYLAXIS* THE RULE OF TERRITORIAL MAXIMUM MICROBIAL DISEASES OF HONEY BEE LARVAE IN THAILAND* ROBBING - USEFUL FEATURE OF BEE COLONY THE CONTROL OF VARROOSIS IN ROMANIA* EVALUACION DE GERMOPLASMA DE ZANGANOS (Apis mellifera) EXPRESSION OF MULTIXENOBIOTIC RESISTANCE IN EUROPEAN PRODUCIDOS EN EL ALTIPLANO CENTRAL DE MÉXICO.* HONEYBEE STRAINS (Apis mellifera L.)* MORPHOMETRIC ANALSIS AND POPULATION IS POWDERED SUGAR VARROA CONTROL METHOD SAFE FOR CHARACTERISTICS OF NEW VALLEY POPULATION OF THE DEVELOPMENT OF Apis mellifera? HONEYBESS.* Nosema apis DIFFUSION IN NORTHERN ITALY MORPHOMETRIC AND ALLOZYME VARIABILITY IN PERSIAN A METHOD FOR DETERMINING THE INFESTATION LEVEL OF BEE POPULATIONS FROM ELBRUZ MOUNTAINS IN IRAN Nosema apis IN DIFFERENT AREAS OF GREECE* DIFFERENT STATES OF BEE COLONY IN WINTER AND SPENT ADHESION MECHANISMS OF Varroa destructor ONTO Apis mellifera POWER macedonica* THE CONDITION GENOFONDA Apis mellifera m. PRIKAMIYA* THE MICROORGANISMS ISOLATED FROM THE MITES Varroa ADULT BEES POPULATION, CAPPED BROOD PRODUCTION AND destructor AND THE VERIFICATION OF ITS PATOGENITY FOR IT* POLLEN STORAGE IN COLONIES OF Apis mellifera macedonica, IN NOSEMA SPORE PRODUCTION IN DIFFERENT HONEY BEE GREECE CASTES* MOLECULAR GENETIC MONITORING OF THE ITALIAN EFFECT OF Nosema apis INFECTION ON HYPOPHARYNGEAL HONEYBEE POPULATION GLANDS AND HEMOLYMPH PROTEIN LEVELS IN WORKER NEW EXPERIMENTAL DATA OF BEE’S MAGNETISM* HONEY BEES* SUGAR SYRUP WITH LACTIC ACID AND CHANGES ON HONEY VARROACIDAL EFFICACY OF PREPARATIONS CONTAINING BEE BROMFENVINFOS* THE FEATURES OF TEMPERATURE DISTRIBUTION IN THE AMERICAN FOULBROOD CONDITION OF BROADENED BEEWAY* PRESENCE OF CHALKBROOD DISEASE IN HONEYBEES SEASONAL MODIFICATION OF THE VENOM GLAND COLONIES WITH DIFERENCES IN HIGIENIC BEHAVIOUR* PRELIMINARY STUDY ON MORPHOLOGICAL AND GENETIC COMPARISON OF CLINICAL CHOICE WITH LABORATORY CHARACTERISTICS OF SOME NATIVE HONEYBEE (Apis cerana) EXAMINATION OF HONEYBEE COLONIES SUSCEPTIBLE AND POPULATIONS IN NORTHERN VIETNAM RESISTANT TO AMERICAN FOULBROOD* THE EFFECTS OF ENVIRONMENTAL AND GENETIC FACTORS WINTER MORTALITY AND Nosema apis Z. THE DIAGNOSTIC DETERMINING THE CELL SIZE OF HONEYBEE COMB* VALUE OF NOSEMA SPORE COUNTS- A CLINICAL APPROACH LONGEVITY OF AFRICANIZED WORKERS BEE OF Apis mellifera IN SAFETY OF 10% COUMAPHOS STRIPS (CHECK MITE) FOR BROOD LANGSTROTH HIVE SUBMITTED BY FOUR TECHNIQUES OF AND ADULT BEES* PROPOLIS COLLECTION DURING FOUR SEASONS IN A YEAR FINNISH VARROA CONCEPT – RESULTS FROM THE FIRST THREE HERBICIDAL APPLICATION IN APIARIES* YEARS 2000-2002* THE EFFECT OF SUPPLEMENTARY FEEDING ON HONEYBEE (Apis VARROA CONTROL IN SWEDEN* mellifera L.) COLONY PERFORMANCE* GENOME SEQUENCING AND CHARACTERISATION OF RELATIVE IMPACT ON FORAGING HONEY BEES OF INTEGRATED DEFORMED WING VIRUS (DWV): A NEW INSECT PICORNA-LIKE STRATEGIES FOR CONTROL OF EUROPEAN CORN BORER, Ostrinia VIRUS* nubilalis, ATTACKING SWEET CORN* MOLECULAR IDENTIFICATION AND PHYLOGENETIC ANALYSIS EXTERMINATION OF AUTOCHTHONOUS RACES OF SACBROOD VIRUS ISOLATED IN VIETNAM* CELLS ORIENTATION IN THE NATURAL HONEYBEE COMBS* INFECTION RATES OF THREE COMMON DISEASES OF Apis Apis mellifera sicula MONTAGANO IN THE SMALL ISLANDS* mellifera L. IN KOREA

16 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 HABERLER NEWS

DEVELOPMENT OF Varroa destructor IN COLONIES OF Apis mellifera OXALIC ACID AND ROTENONE AS ALTERNATIVE ACARICIDES macedonica IN GREECE AGAINST VARROA DESTRUCTOR IN HONEYBEE COLONIES THE DISTRIBUTION OF Paenibacillus larvae ssp. larvae SPORES IDENTIFYING THE ECONOMICS OF THE GREEK BEEKEEPING WITHIN AND BETWEEN HONEY BEE COLONIES INDUSTRY: PRELIMINARY RESULTS OF A SURVEY RELATION BETWEEN THE PROPOLIS PRODUCTION AND THE VARROATOSIS CONTROL UNDER THE CONDITIONS OF RATE OF INFESTATION OF VARROAS (Varroa destructor) IN BIOLOGICAL BEEKEEPING AFRICANIZED HONEYBEES IN VENEZUELA REMOVING SWARM AND HONEYBEE COLONIES FROM URBAN PREVENTIVE MAINTENANCE OF MYCOSIS OF BEES ZONE OF MARINGA, PARANA, BRAZIL ANTIBACTERIAL EFFECTS OF IRAN WEST AZARBAIJAN HONEY PRODUCTION DIAGNOSTIC IN COJEDES STATE, PROVINCE HONEYBEE PROPOLIS ON THE Bacillus larvae CAUSE VENEZUELA. OF AMERICAN FOULBROOD DISEASE OF HONEYBEE HISTORICAL BEEKEEPING IN UKRAINE* CURRENT DIAGNOSTIC TECHNIQUES OF BEE COMMUNICABLE DISEASES* Beekeeping for Rural Development INFLUENCE VARROOSIS ON NERVOUS SYSTEM OF HONEY MANAGED INVASIVE ARRANGEMENTS AND THE PLIGHT OF BEE?* THE ASIAN HIVE BEE, APIS CERANA IN THE HIMALAYAS* SEMIOCHEMICALS TO CONTROL VARROA A SUSTAINABLE BEEKEEPING INDUSTRY: THE KEY TO INFLUENCE OF FEATURES OF BEE’S ECOLOGY OF Apis mellifera L. REDEPLOYMENT OF BEEKEEPING IN COTE D’IVOIRE* ON DYNAMICS OF VARROA EXTENSION IN ANTHROPOGENIC FIFTEEN-YEAR’S WORK WITH THE SICILIAN BEE* ECOSYSTEMS FATHER FRANCIS JAGER - CHIEF OF THE DIVISION OF A CASE OF FIPRONIL INTOXICATION IN BEE COLONIES IN APICULTURE AT THE UNIVERSITY OF MINNESOTA ROMANIA* BEEKEEPING: THE KEY TO ECONOMIC DEVELOPMENT AND THE CULTURE OF THE Paenibacillus larvae var. larvae AND THE POVERTY REDUCTION IN AFRICA STERILIZATION OPPORTUNITIES OF THE INFECTED EQUIPMENT MIHAEL AMBROZIC, BEEKEEPER AND BEE MERCHANT* A WAY TO DEVELOP EFFECTIVE NATURAL DRUGS AGAINST EMIL ROTHSCHÜTZ AND THE CARNIOLAN BEE* BEE DISEASES BEEKEEPING IN ASIA: II- INDIAN SUB-CONTINENT AND FORMER SUCCESSFUL METHODS AGAINST AFB* USSR COUNTRIES FIELD STUDY TO ASSESS THE EFFICACY ON VARROA MITES BEEKEEPING IN ASIA: III- FAR EAST COUNTRIES AND SAFETY ON HONEYBEES OF APIGUARD® IN GREECE FAO’S WORK IN THE PROMOTION OF BEEKEEPING FOR RURAL ANTI-INFLAMMATORY EFFECT OF BRAZILIAN PROPOLIS P1: DEVELOPMENT* EVIDENCE TO INVOLVEMENT OF NFkB* RESEARCH OF APICULTURE IN THE PANNONHALMA-SOKORÓ INVESTIGATION ON THE PRESENCE OF THE DIPTERAN Senotainia REGION tricuspis (MEIGEN) (DIPTERA SARCOPHAGIDAE) IN APIARIES HONEY HUNTING FROM Apis dorsata COLONIES AND ITS LOCATED IN AN INLAND AREA OF CENTRAL TUSCANY (ITALY). CONSERVATION, KARNATAKA, INDIA* INFLUENCE OF THE HYGIENIC PROCEDURES ON THE INCREASE BEEKEEPING IN PALESTINE IN DESPAIR: GENOCIDE ON PEOPLE, OF EFFICACY OF CONTROLLING THE CHALKBROOD DISEASE THEIR HIVES AND THEIR LIVELIHOOD* (Aescosphaera apis) IN HONEYBEE COLONIES (Apis mellifera L.) BY BEEKEEPING ORGANIZATIONS AND PUBLICATIONS IN THE USING SYNTHETIC THYMOL* ARAB WORLD* BIOLOGICAL PREPARATIONS FOR BEE BROOD INFECTIOUS SUPPORT DEVELOPMENT OF APICULTURE IM MATA DISEASE CONTROL ATLANTICA FOREST THE ROLE OF POLLEN AND HONEY PASS ON THE CHALKBROOD LATVIAN BEEKEEPING STATISTICS - DEPENDENCE ON IN HONEY BEE* HISTORICAL AND ECOLOGICAL AGENTS* RAPID CHANGES IN VARROA CONTROL AND THE REASONS BEEKEEPING IN THE NILE REGION BEHIND THEM IN FINLAND 1998 – 2003* SUSTAINABLE DEVELOPMENT THROUGH AGRICULTURAL EFFECTIVENESS AGAINST VARROA, IN IRAN, OF THE ACTIVITIES FOR THE POPULATION OF RURAL VILLAGE CALLED MEDICAMENTS HAVING AN AMM CONTROL IN 6 NOVA VIDA, PARANAVAI TOWN, PARANA, BRAZIL DEPARTMENTS* Beekeeping Technology and Equipment POTENTIAL OF FUNCTIONAL GENOMICS AND DISEASE CONTRIBUTION OF THE PHENOLIC FRACTION TO THE RESISTANCE OF HONEYBEE ANTIOXIDANT CAPACITY OF PORTUGUESE HONEYS FROM SUCCESSFUL METHODS AGAINST AFB DIFFERENT FLORAL SOURCES INVESTIGATIONS OF HYGIENIC AND GROOMING BEHAVIOURS MONITORING OF CHEMICAL ELEMENTS IN SLOVAK HONEYS* OF SYENICHKO-PESHTERSKI HONEY BEE ECOTYPECONTROL OCCURENCE OF MICROSCOPIC FUNGI IN BEE COLLECTED METHOD AGAINST THE VARROA MITE* POLLEN VOLATILE SUBSTANCES PRODUCED BY Paenibacillus larvae larvae PROTEIC SUPPLEMENTATION FOR Apis mellifera AFRICANIZED AND ITS DETECTION USING SPME* HONEYBEE COLONIES INVESTIGATION INTO THE VIRUSES CAUSING MORTALITY OF HYDROXYMETHYLFURFURAL (HMF) AND DIASTASE CONTENTS NEW ZEALAND HONEY BEES IN HONEYS FROM BURGOS (N SPAIN) HARVESTED IN TWO NEW METHOD FOR CHALKBROOD DISEASE CONTROL* CONSECUTIVE YEARS* BIOLOGICAL DISEASE CONTROL WITH BREEDING AND SENSORY AND CHEMICAL CHARACTERISTICS OF Metcalfa NUTRITION* pruinosa HONEYDEW HONEY POPULATION INCREASE USING A HIGH PROTEIN SUPPLEMENT DETERMINATION OF FRUCTOSE, GLUCOSE, MALTOSE, CONTAINING ROYAL JELLY AND OTHER ALL-NATURAL MELEZITOSE AND SUCROSE IN SLOVENIAN HONEYS INGREDIENTS* THE SLOVENIAN METHOD OF A VERY SHORT DISTANCE MITES - INHABITANTS OF LOGS OF FOREST HONEYBEES DISPLACEMENT OF BEE COLONIES* (POLEESKY PRESERVE, UKRAINE)* ANALISIS COMPARATIVO DE LA COLMENA “ATAUD” DE SERGIO EFFECTS OF SUBLETHAL DOSE OF DELTAMETHRIN ON JIMENEZ CATANO Y EL MODELO VERTICAL TRADICIONAL HONEYBEES, Apis mellifera, AFTER ORAL UPTAKE OR HONEY YIELD AND THERMAL INSULATION OF THE HIVE* CUTICULAR PENETRATION THE COMPARISON OF ROBINIA AND MILKWEED HONEYS’ Beekeeping Economy AROMA STRUCTURE BUILDING LOCAL ASSOCIATIONS AND INTRODUCING I.P.M. THE POSSIBILITIES OF THE USE OF INFRARED THERMOGRAPHY CONTROL STRATEGIES TO BEEKEEPERS IN TURKMENISTAN AS FOR THE CONTROL OF OVERWINTERING HONEY BEE A VOLUNTEER FOR WINROCK INTERNATIONAL* COLONIES*

Uludag Bee Journal November 2003 17 HABERLER NEWS

PROTECTIVE CLOTHES FOR THE HONEY BEE WINTER CLUSTER* ISTRIAN HONEY: PRELIMINARY BOTANIC AND GEOGRAPHICAL INFRARED SPECTROSCOPY IN ROUTINE QUALITY ANALYSIS OF CHARACTERISATION STUDIES* HONEY* HONEY BEE (Apis Mellifera) FORAGE PLANTS IN SOUTH PHYSICO-CHEMICAL COMPOSITION OF POLLEN SAMPLES GREENLAND COLLECTED BY AFRICANIZED APIS MELLIFERA EFFECT OF HONEYBEE (Apis Mellifera Carnica POLL.) AND OTHERS (HYMENOPTERA: APIDAE) IN PIRACICABA, STATE OF POLLINATORS ON YIELD, YIELD COMPONENTS AND QUALITY SÃO PAULO, BRAZIL* OF LUCERNE (Medicago Sativa L.) SEED PHYSICO-CHEMICAL CHARACTERISTICS OF HONEY PRODUCED DETERMINATION OF GEOGRAPHICAL ORIGIN OF GREEK AND BY AFRICANIZED Apis mellifera FROM SEVERAL BRAZILIAN TURKISH PINE HONEY USING GC-MS AND POLLEN ANALYSIS. STATES*MICROBIOLOGICAL MONITORING OF HONEY HOUSES THE POLLINATION OF HONEYBEES ON PEACH BLOSSOM ANTIBIOTICS AND ACARICIDES RESIDUES IN HONEY PLANTED IN VINYL HOUSE AND ITS VALUATION OF THE FRUITS FLUVALINATE RESIDUES ON HONEY AND BEEWAX FROM THE AFTER HARVEST NINTH AND TENTH REGION, CHILE* THE INFLUENCE OF TOMATO FRUITS BY TOO MUCH FORAGING HONEY AND CHLOROPROPANOLS* ACTIVITIES, AND POLLINATING ACTIVITIES OF KOREAN PRELIMINARY DATA ABOUT THE EFFECTS OF THE EUROPEAN NATIVE BUMBLEBEE, Bombus Ignitus (HYMENOPTERA: APIDAE) BEE-EATER (Merops apiaster) IN APIARIES OF ANDALUCIA IN CHERRY-TOMATO HOUSES* (SPAIN)* INSECT POLLINATION AND PRODUCTIVITY OF NEW APRICOT ACARICIDE RESIDUES IN WAX: A RESEARCH IN CENTRAL ITALY CULTIVARS* APPLICATION OF MICROWAVES TO HONEYS OF THE INSECT POLLINATION AND PRODUCTIVITY OF SOME APPLE CALCHAQUÍ VALLEY AND PEAR CULTIVARS* pH, ACIDITY AND FORMOL NUMBER CONTENTS IN HONEYS IN MEMORIAM: PROF. DR. JOZE RIHAR FROM BURGOS (N SPAIN) HARVESTED IN TWO CONSECUTIVE PREDICTING ACCACIA FLOWERING DURING VEGETATION YEARS* DISTRIBUCIÓN CARTOGRÁFICA DIGITALIZADA DE LAS THE TEMPERATURE CORRECTION FACTOR FOR ELECTRICAL PRINCIPALES ESPECIES MELÍFERAS DEL MUNICIPIO ESPECIAL CONDUCTIVITY OF HONEY* "ISLA DE LA JUVENTUD" THE DECREASING OF CHLORAMPHENICOL AND TETRACYCLINE PRESENCE OF HONEYDEW HONEY IN STORES OF IN HONEY BY ADSORPTIVE RESIN* OVERWINTERING HONEYBEE (Apis Mellifera L.) AND THEIR DEVELOPMENT OF Apis mellifera HONEYBEE COLONIES HEALTHFULNESS* RECEIVING ARTIFICIAL SUPPLEMENTATION CONTAINING OIL POTENTIAL OF THE MAIN HONEY SOURCES IN SLOVAKIA* UNIVERSAL HIGHLY EFFECTIVE BEEHIVE A FRAMEWORK* MORPHOLOGICAL STUDIES OF THE MANDIBULAR GLANDS OF THE PRACTICAL APPLICATION OF SENSORY ANALYSES IN THE Bombus Terrestris (HYMENOPTERA: APIDAE) EVALUATION OF HONEYS* FREQUENCY OF THE DIFFERENT POLLEN TYPES OF FABACEAE Melliferous Flora and Pollination IN HONEYS FROM NORTH WEST OF SPAIN STUDY AND IDENTIFICATION OF NECTAR PLANT AND POLLEN INTERPRETATION OF THE VEGETATION OF THE MAIN PLANT SPECIES USED BY HONEYBEE OF MARKAZI STATE IN APICULTURAL INTEREST THROUGH AERIAL PHOTOGRAPHY IRAN MELLIFEROUS AND POLLINATING FLORA IN IRAN* FLATID PLANTHOPPER (Metcalfa Pruinosa SAY) IN SLOVENIAN ATTRACTANT OF Apis cerana* FOREST LANDSCAPE AND ITS INFLUENCE ON PRODUCTION OF EXPERIMENTAL PRODUCTION OF AMERICAN FOULBROOD* HONEY THE EFFECT OF POLLINATION BY HONEYBEES(Apis mellifera)ON THE MATING BEHAVIOUR OF THE RED MASON BEE (Osmia Rufa ONION (Allium cepa) SEED PRODUCTION AND QUALITY L.) (MEGACHILIDAE) AUSTRALIAN EUCALYPTS AND DIFFICULTIES ASSOCIATED POLLEN EFFICIENCY OF SOME SPECIES FROM LAMIACEAE WITH WORKING CERTAIN FLOWS FAMILY* THE METHOD OF ARTIFICIAL HIBERNATION OF THE KOREAN BUMBLE BEES AS ILLUSTRATED IN WORLD PHILATELY* NATIVE BUMBLEBEE, Bombus ignitus* CHANGES ON TIME OF NECTAR AND POLLEN RESOURCES PHYLOGENETIC RELATIONSHIP AMONG THE BUMBLEBEES COLLECTED FOR AFRICANIZED HONEYBEES IN LOW LAND (HYMENOPTERA: APIDAE) COMMOM IN KOREA INFERRED TABASCO, MEXICO* FROM MITOCHONDRIAL 16S RRNA SEQENCES* PORTRAIT OF AN INSECT: Marchalina Hellenica GENN. NECTAR PRODUCTION OF SUNFLOWER HYBRIDS IN THREE (STERNORRHYNCHA: COCCINA: MARGARODIDAE), IMPORTANT REGIONS OF HUNGARY PRODUCER OF HONEYDEW IN GREECE* ENTOMOPHILOUS POLLINATION IN HIGHBUSH BLUEBERRY Not: * Zamanında ula madı ğından tam metin olarak yayınlanmamı tır. (Vaccinium Corymbosum L.)

18 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARICI BEEKEEPER

SOME PHOTOGRAPHS FROM XXXVIIIth APIMONDIA INTERNATIONAL APICULTURAL CONGRESS

Türkiye’nin Slovenya Büyükelçisi Sayın Balkan Kızıldeli Bursa Civan Arıcılık Standında Bal erbeti ziyaretinde. Turkish ambassador to Slovenia Balkan Kızıldeli was visiting Bursa Civan Beekeeping Stand tasting honey mead (photo:M. Civan)

Kongreye katılanlardan bir grup Rehberleri Vesna Selan ile birlikte Ljubljana’yı ya ğmura ra ğmen gezerlerken . Whilst a group of people who joined the congress were seeing over Ljubljana with their guide Vesna Selan despite the rain (photo: E. Dülgero ğlu)

Prof.Dr. Ercan Dulgeroglu Dünya Arıcılık Kongresinde sözlü sunum yaparken. Mr. Ercan Dulgeroglu giving a speech at World Beekeeping Congress (photo:M. Civan)

Uludag Bee Journal November 2003 19 ARICI BEEKEEPER

Foto 1. Foto 2.

Foto 1: Dünya Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda ve Tarım Mühendisli ği Teknoloji Hizmetleri (AGST) Ba kanı Ho Zoo LEA Civan Arıcılık Standında Mustafa Civan ve Ercan Dülgero ğlu arasında . World Food and Agriculture Organization (FAO), Food and Agriculture Engineering Technology Services Chairman Ho Zoo, LEA (mailto:[email protected]) at Civan Beekeeping Stand between Mustafa Civan and Ercan Dülgero ğlu (photo:M. Civan) Foto 2: Bir Sloven Arı Kamyonu: Kovanlarını indirmeden yaylıma hazır bekliyor. Mobil veya yerle ik arıcılık için Slovenler üstten kovan açma yerine arkadan açmayı tercih edince ortaya çıkan manzara yerden tasarruf ta ıma kolaylı ğı ve indirme bindirme yapmadan gezginci arıcılık yapma imkanı veriyor . A Slovene beekeeping truck

Slovenya Arıcılar Birli ği Arıcılık Merkezi-Lukovica her türlü ara tırma ve e ğitime açık modern arıcılı ğı te vik ediyor ve gei tiriyor . Slovenia Beekeeping Association, Beekeeping Center-Lukovica

Kongreye Türkiye’den katılanlardan bir grup sırasıyla:Aslı Elif Sunay, Banu Tolon, Muhsin Do ğaro ğlu, Murat Civan, Đrfan Kandemir, Ercan Dülgero ğlu ve bir Sloven Arıcı A group who joined from Turkey in order is as follow: Aslı Elif Sunay, Banu Tolon, Muhsin Do ğaro ğlu, Murat Civan, Đrfan Kandemir, Ercan Dülgero ğlu and a Slovene beekeeper (photo E. Dülgero ğlu ).

20 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARICI BEEKEEPER

REKLAM

Uludag Bee Journal November 2003 21 ARICI BEEKEEPER

REKLAM

22 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARICI BEEKEEPER REKLAM

Uludag Bee Journal November 2003 23 ARICI BEEKEEPER REKLAM

24 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARICI BEEKEEPER REKLAM

Uludag Bee Journal November 2003 25 ARICI BEEKEEPER

ekil 1. ekil 2. Çayır üçgülü çiçek kömeci Tam çiçeklenme ça ğında çayır üçgülü tarlası

ekil 3. ekil 4. Ak üçgül çiçek kömeci Tam çiçeklenme ça ğında ak üçgül tarlası

ekil 5. ekil 6. ekil 7. Döllenerek a ağıya Do ğal bitki örtümüzde Do ğal bitki örtümüzde dönmü ak üçgül çiçekleri yaygın olan kırmızı yaygın olan Đran üçgülü üçgül bitkisinin çiçekleri bitkisinin çiçekleri

26 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARICI BEEKEEPER

2003 SEZON DE ĞERLEND ĐRMES Đ ve SONBAHAR-KI BAKIMI 2003 Seasonal Evaluation and Fall-Winter Management

Yrd.Doç.Dr. Đbrahim ÇAKMAK Uluda ğ Üniversitesi, MKP MYO M.Kemalpa a, Bursa

Karakovan, Đkizce köyü-Bursa Modern ve karakovanlar, Güllüce köyü, M.Kemalpa a, Bursa

2003 Yılı arıcılık açısından oldukça yo ğun ve Bazı bölgelerde örne ğin, Görükle’de ilkbahar poleni hareketli geçerken Marmara bölgesinde özellikle bile acımsı bir tat almı tı. Halbuki geçen yıl aynı Bursa’da geçen yıla göre dü ük verimli oldu ğunu bölgede tatlı polen gelmi ti. Bu yıl polen de geçen söyleyebiliriz. Mayıs ayına kadar havaların kapalı ve yıla oranla çok az geldi. Bitkiler suyun eksikli ğini ya ğılı geçmesinin ardından kı tan-yaza ilkbaharı fazlasıyla görüyordu ve çiçeklenme dönemi oldukça atlayarak anormal bir geçi ya andı. Ço ğu kovanlar kısalmı tı. Bütün bu karamsar hava ve arıcılı ğın Mayıs ayına kadar güçlendi ve ilkbahar çiçekleri üzerinde karabulutlar dola ırken A ğustos-Eylül açtı ğında hazır bir kadroya sahiptiler. 2003 yılında aylarında durum de ğimeye ba ladı ve az da olsa geçen yıla kıyasla özellikle elma, erik, kiraz gibi balözü ve çiçektozu gelmeye ba ladı. Arılar meyvelerde havanın güne li geçmesi nedeniyle beklenenden daha iyi balözü topluyordu. arılar nektar-polen toplarken muhtemelen yeterli Trakya’da durumun iyi olmadı ğını yine arıcılardan sayıda arıların oldu ğu bölgelerde bu meyvelerin öğrenmi tik. Marmara Bölgesi geçi bölgesi iyice tozla masını sa ğladılar. Bunun yanında oldu ğundan aynı sezon içinde oldukça büyük ıhlamur-kestane açtı ğında da havalar güne li farklılıklar göstermektedir. Bu durum aslında önemli geçtiğinden hasat iyi olacak gibi gözüküyordu ve avantajları beraberinde getirmektedir. Özellikle iyiydi. En azından arıcılardan aldı ğımız haberler iyi önemli sayıda sulak alan, göller ve da ğlara sahip denebilecek düzeydeydi. Daha sonrası Nisan ayından olan Güney Marmara Bölgesi en kötü sezonda dahi beri neredeyse Eylüle kadar topra ğı doyuracak belli bölgelerinde fazlasıyla arı ürünleri ya ğmurun ya ğmaması ve a ırı kuraklık her eyi üretilmesine olanak sa ğlamaktadır. Bu ekilde çok de ğitirmeye balamı tı. Gündüz havaların sıcak, kurak geçen sezonlarda Uluabat Gölü gibi göl kenarlarında sürekli balözü ve çiçektozu sa ğlayan geceleri serin geçmesi aslında bitkilerde balözü bölgeler olacaktır. akımını artırıyordu. Fakat en önemli üç etkenden Kurak mevsimlerde sıcaklı ğın dü ük oldu ğu da ğlık biri eksikti, yani su. Tarlacı arı kadrosu, güne vardı bölgeler de ziyaret edilmesi gereken yerler fakat su eksikti. Arılar gündüzleri enerjilerinin ço ğunu arasındadır. Marmara Bölgesi içinde arıcılar, 100-200 su aramakla ve kovanı serinletmeye çalı makla km gibi mesafelerde her zaman durumu pozitife harcıyordu. Bunun yanında Varroa paraziti de çevirebilirler. durumdan memnun de ğildi ki, sayıları oldukça az Sonuç olarak fakir geçen 2003 sezonunda bile sabit görünüyordu. Kireç hastalı ğı da çok az görülüyordu. arıcıların pozitifte oldu ğunu biliyoruz. Ya ğmurların Bu durum daha çok Bursa’da ya anırken Yalova daha eksikli ği dı ında her ey çok güzeldi ve Haziran- iyi durumdaydı. M.Kemalpa a ilçesi ilkbaharda çok Temmuz aylarında birer kez doyurucu ya ğmur olsaydı iyiydi ve Mayıs ayında 3.katı atmı arıcılar vardı. durum daha farklı olabilirdi. Geçen yıl hızla üçüncü

Uludag Bee Journal November 2003 27 ARICI BEEKEEPER kata çıkan arılar bu yıl üçüncü kata çıkıp petekleri hazır anaların verilmesi gerekmektedir. Bu yüzden doldurmadan indiler. Dile ğimiz önümüzdeki yıl arıcılarımızın ya ana arıları satın almaları veya arıcılık için daha iyi ve verimli olmasıdır. arılıklarında yaz döneminde ana arı bankası M.Kemalpa a’da erken ilkbaharda Nisan’da ba layan olu turmaları gerekmektedir. Gerekti ğinde ana arı oğul trafi ği yo ğun bir ekilde ya anırken Bursa’da bankasından çiftle mi ana anlar alınıp gerekli oldukça seyrek görülüyordu. Oğul trafi ğinin kovanlara verilebilir. Arıcılarımızın bu durumu özellikle küçük kovanlar ve kara kovanlarda çok yakından takip etmeleri gerekmektedir. fazla görülmesine amamak gerekir. Arıların Kovanların kı a genç ana ve genç i çi arılarla neredeyse ubat ayında yumurtlamaya ba layıp Nisan girmelerinde büyük yarar vardır. Sonbaharda ayında patlama yapması ve küçük kovanların da dar hastalıklarla mücadele etmenin yanında kı a güçlü gelmesi o ğul çıkmasını kaçınılmaz hale getiriyor. ve genç arılarla girmek de oldukça önemlidir. Tabii ki sürekli o ğul çıkması verimi dü ürüp arıcıların Bundan sonra yapılacak i arıların aç kalmamasını aleyhine i liyordu. Bu kovanlarda arıcılar o ğulları sa ğlamaktır. Arıcılarımızın bu konulara dikkat önleseydi örne ğin, M.Kemalpa a’da ilkbahar’da etmelerini tavsiye ediyoruz. önemli miktarda ilkbahar balı hasadını Bunun yanında arıcılarımızın kı hazırlı ğı yapmı sa ğlayabilirlerdi ve bazı arıcılar bunu ba ardılar. kovanlarda arıların hazırlamı oldukları düzeni Đlkbaharın hem çiçek tozu ve hem de balı sonbahar ve bozmadan hareket etmesi ve mümkün oldu ğunca nem yaz sezonundan çok daha güzeldir. olu umunu azaltacak önlemleri alması ve arıları Sonbaharla birlikte iri sarı-kahverengi bantlara sahip tamamen havasız bırakıp bo ğacak ekilde naylon gibi ve e ek arıları denilen avcı arılar kovanlara örtülerle sarmamalarını önemle tavsiye ediyoruz. saldırmaya ba ladılar. Bu durum özellikle Orhaneli- Bu ekilde sarılmı kovanların ne kadar kötü durumda Sada ğ köyünde oldukça tehlikeli hale gelmeye olduklarını tahmin etmek zor de ğildir ve bir ço ğunuz ba ladı. Fakat bu arılar ete saldırarak bal arılarından ahit olmu sunuzdur. Sonuç kaçınılmazdır, çünkü ayrıldıklarından e ek arı kapanına et koyarak veya eti arıların sonunu arıcı kendisi hazırlamı tır. zehirleyerek çözüm sa ğlanabilmektedir. Sarıca arılar Arıcılıkta kı kayıpları önemli yer tutar ve sonbahar sonbaharda kı uykusuna yatmaya hazırlanırlar ve bakımı oldukça önemlidir. Sonbaharda yeterli bakım do ğada besinin kıt oldu ğu bir zamanda önemli yapılmadı ğında kı kayıpları kaçınılmazdır. Bu miktarda besine ihtiyaçları vardır. Zaten sarıca arılar yüzden arıcılarımızın dergimizin daha önceki Kurtulu ava ına katılmı , rahmetli bir sayılarında tarif edildi ği gibi sonbahar-kı bakımını arıcımızın tarifi ile “hep saldırırlar ama hiç bal yapmalarını önemle tavsiye ediyoruz. yapmazlar”. Onların i i bu, saldırmak, çalmak, ve Dergimizin bu sayısı elinize geçti ğinde daha önce üretmeden tüketmektir. Fakat bu olay göründü ğü ba ladı ğımız ve halen devam etmekte olan arıcılık kadar kötü olarak yorumlanmamalıdır. Bu sarıca projemizi sonuçlandırmak ve Bulgaristan arıcılı ğı ile arıların aslında tarım zararlıları ile mücadelede önemli ibirli ğimizi geli tirmek amacıyla Bulgaristan’da bir yeri oldu ğu unutulmamalıdır. Bunun yanında daha olaca ğım. Siz arıcılarımıza yeni ve güzel haberlerle tehlikeli olan ve kesin çözümü olmayan Varroa dönmeyi ümit ediyorum. Arıcılarımıza katkıda paraziti ise hızla artı göstermeye devam etmektedir. bulunacak, sorunlarını çözebilecek bilgileri ve Güve konusunda u ana kadar önemli sayıda ikayet deneyimleri aktarmak için elimizden geleni yapmaya gelmemi tir. çalı ıyoruz ve yapmaya devam edece ğiz. Bizim Bu sezonda ya anan önemli sorunlardan biri ana önerece ğimiz bilgi, deneyim, ve yaptı ğımız arının kaybedilmesi ve daha da kötüsü yalancı ara tırmalardan çıkabilecek çözüm yollarını anaların olu masıdır. Yalancı anaların olu masına arıcılarımıza ve bitkisel üretim yapan çiftçilerimize kadar beklenmeden sorunun ivedilikle aktardı ğımızda üretimde önemli artı lar çözülmesinde yarar vardır. Bu sezonda anaların sa ğlanabilece ğini dü ünüyoruz. Arıcılarımızın çiftle mesi oldukça zordur ve çiftle me olsa bile sonbahar-kı bakımını en iyi ekilde yaparak yeterince erkek arı olmayaca ğından ve serin geçen önümüzdeki sezona en iyi ekilde hazırlanmalarını havalarda genç ana çiftle me uçu una tavsiye eder, kolaylıklar dileklerimle tüm çıkmayaca ğından kovan ümitsiz bir hale gelebilir. Bu okuyucularımıza saygılarımı sunuyorum. sezonda ana arıyı kaybetmi kovanlara çiftle mi

28 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARICI BEEKEEPER

ÜÇGÜL ( TR ĐFOL ĐUM ) TÜRLER Đ Clover ( Trifolium ) species

Prof.Dr. Esvet AÇIKGÖZ Uluda ğ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri, Bursa-Turkey

Bazı kaynaklarda tırfıl olarak anılan üçgül türleri, Arıcılıkta en önemli üçgül türlerinin ba ında ak do ğal olarak Orta ve Güney Avrupa, Kuzey Afrika, üçgül gelmektedir. Ba ta Kuzey Amerika ve Ön Asya'dan Çin'e kadar uzanan alandaki taban ve Avrupa olmak üzere tüm dünyada ak üçgülün nemli çayırlarda yeti irler. Yeryüzünde 250-300 tarımı çok yaygındır. Kuraklı ğa ve sıca ğa dayanımı kadar üçgül türü bulunur Yurdumuzda 94 üçgül çok zayıf olan ak üçgül, esas olarak nemli ve ılıman türünün do ğal olarak yeti ti ği bilinmektedir. Çayır iklimlerden ho lanır. Düzenli ya ğı alan veya ve meralarda iyi bir otlatma bitkisi olan üçgüller, sulanabilir yerlerde yüksek verim verir. Genel ye il veya kuru ot üretimi, toprak ıslahı amacı ile olarak beyaz renkte taç yaprakları bulunan bu birçok ülkede yeti tirilir. Bu türler içerisinde çayır bitkide, yaprak koltuklarından çıkan uzunca bir sap üçgülü ( Trifolium pratense L.) ve ak üçgül üzerinde 40-100 adet çiçek bir araya gelerek (Trifolium repens L.) yem bitkisi olarak en yaygın kömeci olu turmu tur. Çiçekler yabancı çiçek tozu türlerdir. ile döllenir. Bal arıları ak üçgül çiçeklerinde etkili Üçgül türlerinin çiçekleri sapların ucunda birle erek tozlanma yaparlar. Đyi bir tozlayıcı olması nedeni kömeç halini almı tır. Çiçekleri gösteri li ve parlak ile tohum üretimi yapılacak tarlaların etrafına bal renklidir.Taç yaprakları beyaz, krem, sarı ve arısı kovanlarının konulması tohum verimini menek e tonları gibi çok de ğiik renklerde olabilir. arttırır. Ak üçgül balının çok kaliteli olması nedeni Özellikle çok yıllık türler yabancı çiçek tozu ile ile, bal arıları için özel olarak yeti tirilebilir. Birçok tozlanır ve döllenirler. ülkede ak üçgül balı “clover honey” adı altında Do ğada birçok üçgül türü bal arıları için önemli bir pazarlanır. çiçektozu kayna ğıdır. Kovanların üçgül türlerince Ak üçgül bal arıları için yeti tirilebilecek en de ğerli zengin çayır ve meralara konulması bal veriminin bitkilerden birisidir. Sulu alanlara ekilecek ak artmasına yol açar. üçgül, bal arıları için çok iyi bal özü ve çiçek tozu Tarımı yapılan üçgül türlerinin bal arıları için kayna ğı olu turur. Döllenen ak üçgül çiçekleri önemi de ğimektedir. Örne ğin çayır üçgülü kömeç üzerinde a ağıya do ğru dönerler ve renkleri çiçeklerinde, çiçek borusu uzun oldu ğundan boru koyula ır. Çiçeklerin kurumasından sonra hasat ve dibindeki balözünü balarıları zorlukla alabilir. Bu harman yapılarak elde edilen tohum çok de ğerlidir nedenle çevrede daha çekici çiçeklerin bulunması ve yüksek bir fiyatla pazarlanır. halinde, bal arıları çayır üçgülü çiçeklerini çok az Ülkemizin zengin florasında yer alan birçok üçgül ziyaret ederler. Çayır üçgülünde tozlanma önemli türü de ğiik mevsimlerde çiçek açarlar. Bu türlerin bir sorundur. Bazı yıllarda yetersiz tozlanma büyük bir bölümü bal arıları için de ğerli balözü ve nedeniyle tohum verimi çok dü er. Birçok ülkede çiçektozu kayna ğıdır. tozlanmanın artması için çevreye bal arıları kovanlarının konulması önerilir. Çayır üçgülü NOT: Foto ğraflar Sayfa 26’dadır. tarlasının çevresinde çok çekici çiçekler yoksa bal arıları tohum verimini arttırabilir.

Uludag Bee Journal November 2003 29 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

INVESTIGATIONS ON SOME MORPHOLOGICAL CHARACTERISTICS OF THE HONEY BEES ( Apis mellifera L.) OF THE HARRAN PLAIN- TURKEY

Harran Ovası Bal Arılarının ( Apis mellifera L.) Bazı Morfolojik Karakterleri Üzerine Đncelemeler

Recep SIRALI 1 Turgay ENGÜL 2 Đsmail YILDIZ 3

1 Karadeniz Technical University, Agricultural Faculty, 52200 Ordu- Turkey 2 Harran University, Agricultural Faculty, 63050 anlıurfa- Turkey 3 Harran University, Science and Art Faculty, 63100 anlıurfa- Turkey

Abstract: In this study, 16 morphological characteristics were measured according to the methods of several apicultural scientists on worker bee samples collected from 36 colonies of 12 different locations covering the main beekeeping regions of Harran Plain. The morphological data from honeybees of different locations were analysed and identified by variance, factor (principal component) and canonical discriminant analyses. According to analysis of variance results, 15 morphological characteristics were found to be significantly different (P<0.01) between the locations. The tarsal index (TSI) did not vary among locations. All morphological characteristics of local honeybee samples differed from the Apis mellifera anatoliaca race . Some morphological characteristics are similar to the Apis mellifera syriaca and Apis mellifera meda races. In conclusion, it was shown that when all morphological characteristics were considered, honeybee samples from different locations in the Harran Plain formed an intermingled cluster. Key words: Honey Bee ( Apis mellifer a L.) Morphology, Morphological Characteristics, Harran Plain.

Özet: Bu çalı mada, Harran ovasının ba lıca arıcılık yörelerini kapsayan 12 farklı lokasyonuna ait toplam 36 koloniden alınan i çi arı örnekleri üzerinde 16 morfolojik karakter arıcılık konusundaki ara tırmacıların bildiri lerine göre ölçülmü tür. Farklı lokasyonlara ait içi arı örneklerine ili kin elde edilen morfolojik veriler varyans, faktör (temel bile enler) ve kanonik diskriminant analizleriyle tanımlanmı tır. Yapılan varyans analizi sonuçlarına göre, ölçülen 15 morfolojik karakter bakımından lokasyonlar arası farklılıklar önemli (P<0.01) bulunmu tur. Metatarsus indeks karakterinde (TSI) lokasyonlar arası varyasyon görülmemi tir. Yerel arı örneklerinin ölçülen tüm morfolojik karakterler bakımından Apis mellifera anatoliaca ırkına benzerlik göstermedi ği, bazı karakterler açısından ise Apis mellifera syriaca ve Apis mellifera meda ırklarına benzerlik gösterdi ği belirlenmi tir. Sonuç olarak; incelenen tüm morfolojik de ğerlere göre Harran ovasının farklı lokasyonlarına ait bal arısı örnekleri iç içe geçmi geni bir küme olu turmu lardır. Anahtar Kelimeler Bal Arısı ( Apis mellifer a L.) Morfolojisi, Morfolojik Karakterler, Harran Ovası.

INTRODUCTION this classification, particularly on the basis of various Turkey has a great beekeeping potential having over 4.3 morphological characteristics (Adam, 1987; Ruttner, million bee colonies, many different kinds of 1988). North-east Anatolia is inhabited by the race Apis topographic and climatic characteristics, rich flora, mellifera caucasica , while south-east Anatolia, to the genetic diversity of honeybee races and ecotypes. Honey north and north-east of Syria and Iraq, is in the range of production exceeds 67.000 tons per year and the honey Apis mellifera meda (Ruttner et al, 1985). In addition, yield is about 15.6 kg per hive. Although the colony several ecotypes such as Mu ğla, Gökçeada, Thrace and numbers and honey yield increase every year steadily, Karadeniz were described in other regions of Turkey this increase is not satisfactory (Güler et al, 1999; (Güler et al, 1999). Each honeybee race and ecotype of Anonymous, 2000; Gökçe, 2001). Turkey reflects in its morphology and behaviour the As a result of these heterogeneous climatic and environmental characteristics of its endemic range ecological conditions, the honeybee has spread widely (Çakmak, 1999). throughout Turkey, where it has been differentiated into However, the gene pools of the Turkish bee populations several forms (Yıldız and Asal, 1996). The honeybee are becoming homogenized and genetic variation is populations have been classified in various manners by a getting lost, since techniques of migratory beekeeping number of authors. Maa (1953) made the first taxonomic have improved in recent years. It is important to identify classification of central Anatolian bees, Apis mellifera and quantify genetic variation among Turkish bee anatoliaca in 1953. Several authors have corroborated

30 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article populations, in order preserve these genetic resources Balling (1978), Ruttner et al (1978), Ruttner (1987), (Darendelio ğlu and Kence, 1992). Güler (1997), Genç et al (1997). Some of morphological studies on the honey bees of Sixteen measurements were made on parts of each bee as different regions of Turkey were carried out by follows: proboscis length (PRLN); forewing length Bodenheimer (1942), Settar (1983), Ruttner (1988), (FWLN); forewing width (FWWD); forewing index Karacao ğlu (1989), Öztürk (1990), Budak (1992), (FWIN); cubital index (CUBI), pigmentation of tergite 2 Kaftano ğlu et al (1993), Gürel (1995), Güler (1995), (PIG2); pigmentation of tergite 3 (PIG3); pigmentation Gençer (1996), Genç et al (1997), Dülger (1998), Akyol, of tergite 4 (PIG4); hair length of tergite 5 (HALN); 1998) and Sıralı (1998). Nowadays, there are several tomentum width (TOWD); hind leg length (HILN); different ideas about the identity of Southeastern tarsal index (TSI); 6rd sternum index (STI6); tomentum Anatolian honeybees in Turkey. Some apicultural index (TOMI); body size (T3+T4) and distance between scientists describe the honeybees of South-eastern wax mirrors (WXDS). Anatolia as A. m. syrica or A. m . meda . As no samples of Characteristics of proboscis length, forewing length and bees from the Harran plain have been analysed up to width, hair length, width of tergites, hind leg length, now, the distribution of these races or ecotypes within tomentum and sternum parameters and pigmentation south eastern Anatolia and the transitions among is still were measured by microscopy and with an ocular not clear. Therefore the main aim of the present study micrometer. All indexes were calculated from measured was to investigate the morphological characteristics of characteristics (Güler, 1997; Genç et al 1997). honeybee samples from different locations of the Harran Plain in Southeastern Anatolia-Turkey.

MATERIALS AND METHODS The Harran Plain, situated at a 510 m altitude, is one of the hottest regions in the world, with low humidity and low precipitation (falling mostly during winter). There is one period of nectar yield from the cotton. Migratory beekeeping is practised in the lower area of Harran but not in the mountains. Less beekeeping practices take place in the Harran Plain than in any other region in southeastern Anatolia. This area stretches from the east, northward and eastward along the Tektek, Germü and Fatik mountains, and is limited to the south by the Syrian border.

Sample Collection Samples of bees with 25 workers each were taken from 36 colonies at 12 locations in Akçakale (Bolatlar, Dorumali, Erdemler, Atatürk Mahallesi, Onortak, Salihler and Zorlu) and anlıurfa (Göktepe, Melikören,

Per embe, U ğurlu and Yenice) provinces in the Harran Plain. Details of the collection sites are given in figure 1. Figure 1. Map of Harran Plain with locations where bee Sample Protection and Measurements samples have been collected Samples were preserved in 70 % ethanol and bees were dissected according to the methods given by Ruttner et al (1978). Sixteen morphological characteristics were selected from those studied by investigators of subspecific variation (Alpatov, 1929; Goetze, 1930; Alpatov, 1948; Du-Praw 1965a and 1965b; Ruttner, 1986; Ruttner, 1987).

Morphological measurements were taken from the dissected body parts of worker bees from each colony according to the methods of Alpatov (1929), Daly and

Uludag Bee Journal November 2003 31 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Statistical Analyses analysis. Both statistical analyses were performed with Univariate (variance) and multivariate (principal component program package "SPSS/PC" and results of all these analyses and canonical discriminant) statistical analyses were conducted were interpreted. for 16 morphological characteristics of worker bee samples As a reference, discussion of morphological parameters of the from Harran Plain covering one of the main regions of honeybee samples from Harran Plain with morphological Southeastern Anatolia. Descriptive statistical analyses were values for Apis mellifera anatoliaca, Apis mellifera syriaca and carried out via the IBM PC compatible computer programs Apis mellifera meda, which is based on the work of Ruttner "Minitab" and “Tarist” and comparisons between locations (1988). were determined by Duncan’s Studentized Multiple Range Test. RESULTS All measurements of morphological characteristics for the Univariate Statistical Analysis of Morphological colonies from different locations of Harran Plain were analysed Characteristics of Harran Plain Honey Bees by factor (principal component) and canonical discriminant Descriptive statistical values of morphological characteristics analyses. Heterogeneity among bees from locations in the of honeybees from different locations in Harran Plain are Harran Plain was investigated using principal component summarized in Table 1.

Table 1. Means and standard errors of 16 morphological characteristics of Harran Plain honey bees and univariete analyses comparing means. Locations PRLN FWLN FWWD FWIN CUBI PIG2 PIG3 PIG4 Bolatlar 5.993±0.030 8.945±0.018 3.083±0.029 34.487±0.324 2.054±0.013 9.000±0.000 7.480±0.249 1.640±0.190 B* BCD AB ABC B A CDE D Dorumali 6.048±0.042 8.814±0.032 2.911±0.019 33.168±0.211 2.044±0.013 9.000±0.000 8.800±0.100 5.760±0.176 B D B C B A A A Erdemler 6.028±0.045 8.888±0.031 2984±0.019 33.500±0.298 2.046±0.015 8.960±0.040 8.640±0.098 3.920±0.276 B CD AB BC B A A ABC Atatürk 6.037±0.037 8.942±0.034 3.100±0.021 34.912±0.292 2.076±0.016 8.680±0.095 7.400±0.141 2.360±0.432 Mahallesi B BCD AB AB AB AB DE CD Onortak 6.032±0.048 8.896±0.027 2.988±0.019 33.682±0.215 2.062±0.017 8.960±0.040 8.240±0.176 4.600±0.458 B BCD AB ABC B A ABCD AB Salihler 6.065±0.035 9.092±0.026 3.029±0.024 33.332±0.281 2.024±0.012 9.000±0.000 8.000±0.200 3.920±0.490 AB AB AB B B A ABCD ABC Zorlu 6.134±0.042 9.298±0.037 3.176±0.024 34.176±0.293 2.089±0.018 8.840±0.075 7.600±0.163 1.320±0.150 AB A A ABC AB AB BCDE D Göktepe 5.998±0.043 8.875±0.038 3.162±0.118 34.880±0.386 2.096±0.020 8.400±0.163 8.320±0.160 3.960±0.367 B CD A AB AB B ABC ABC Melikören 5.982±0.036 8.998±0.040 3.035±0.021 33.891±0.236 2.037±0.0119 8.920±0.055 8.480±0.117 2.680±0.293 B ABC AB ABC B A AB BCD Per embe 6.017±0.043 8.893±0.012 2.999±0.024 34.392±0.288 2.178±0.025 7.840±0.170 7.160±0.094 1.200±0.200 B CD AB ABC A C E D Uğurlu 6.382±0.053 8.836±0.034 2.996±0.022 35.170±0.264 2.063±0.010 8.840±0.075 8.200±0.163 3.800±0.507 A CD AB A B AB ABCD ABC Yenice 5.939±0.045 8.908±0.050 2.999±0.028 33.976±0.303 2.041±0.012 8.760±0.105 8.200±0.183 3.800±0.400 B BCD AB ABC B AB ABCD ABC Averages 6.058±0.013 8.949±0.012 3.038±0.012 34.130±0.005 2.067±0.009 8.767±0.031 8.043±0.054 3.247±0.126 *Means for the same characteristics followed by different letters within locations are significantly different (P<0.01) according to analysis of variance followed by Duncan’s Studentized multiple range tests.

32 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Results of variance analysis testing have differences among 5 (HALN); tomentum width (TOWD); hind leg length (HILN); locations in regards to 16 morphometric characters. Proboscis 6rd sternum index (STI6); tomentum index (TOMI); body size length (PRLN); forewing length (FWLN); forewing width (T3+T4) and distance between wax mirrors (WXDS) were (FWWD); forewing index (FWIN); cubital index (CUBI), found to show significant differences among locations pigmentation of tergite 2 (PIG2); pigmentation of tergite 3 (P<0.01). Tarsal index (TSI) did not differ significantly among (PIG3); pigmentation of tergite 4 (PIG4); hair length of tergite locations.

Table 1. continued Locations HRLN TOWD HILN TSI STI6 TOMI T3+T4 WXDS Bolatlar 0.211±0.004 0.688±0.019 7.38±0.064 64.837±1.136 78.955±1.019 2.019±0.009 4.426±0.029 0.169±0.004 ABC* BCD ABC -** AB CD A AB Dorumali 0.195±0.003 0.695±0.015 6.854±0.055 63.683±0.891 79.314±0.909 2.069±0.013 4.300±0.031 0.173±0.005 ABC ABCD C - AB BCD AB AB Erdemler 0.188±0.003 0.659±0.012 6.906±0.053 61.934±0.973 81.888±0.763 2.081±0.013 4.249±0.029 0.172±0.005 C D ABC - A ABCD AB AB Atatürk 0.210±0.005 0.754±0.018 7.264±0.077 64.588±0.931 76.698±0.818 2.134±0.015 4.460±0.026 0.166±0.004 Mahallesi ABC ABC A - B AB A B Onortak 0.192±0.004 0.691±0.015 6.976±0.061 62.710±1.051 82.447±0.797 2.117±0.020 4.409±0.031 0.169±0.005 ABC ABCD ABC - A ABC A B Salihler 0.191±0.004 0.706±0.016 7.012±0.064 64.854±0.831 78.173±1.075 2.118±0.022 4.513±0.041 0.168±0.004 ABC ABCD ABC - AB AB A B Zorlu 0.189±0.004 0.702±0.017 7.207±0.068 65.646±0.902 82.156±0.888 2.143±0.016 4.460±0.023 0.170±0.005 BC ABCD AB - A AB A AB Göktepe 0.214±0.005 0.775±0.015 7.096±0.074 62.303±1.188 80.059±0.988 2.066±0.024 4.337±0.057 0.196±0.004 A AB ABC - AB BCD AB A Melikören 0.212±0.0003 0.677±0.016 7.199±0.074 63.429±1.281 82.150±0.770 2.018±0.009 4.385±0.031 0.164±0.004 AB CD ABC - A D A B Per embe 0.206±0.006 0.784±0.018 6.871±0.064 66.130±1.205 80.165±1.191 2.176±0.018 4.427±0.030 0.186±0.004 ABC A BC - AB A A AB Uğurlu 0.201±0.005 0.704±0.021 6.928±0.073 62.736±1.153 81.414±0.675 2.068±0.025 4.063±0.035 0.168±0.004 ABC ABCD ABC - AB BCD B B Yenice 0.198±0.005 0.687±0.015 7.243±0.069 63.147±1.028 81.146±0.881 2.091±0.020 4.271±0.039 0.175±0.004 ABC BCD A - AB ABCD AB AB Averages 0.201±0.001 0.710±0.005 7.058±0.021 63.833±0.309 80.381±0.276 2.092±0.006 4.358±0.017 0.173±0.001

*Means for the same characteristics followed by different letters within locations are significantly different (P<0.01) according to analysis of variance followed by Duncan’s Studentized multiple range tests. ** It was not significant.

Multivariate Statistical Analysis of Morphological samples from the south of the Harran Plain. Samples from Characteristics of Harran Plain Honey Bees Onortak cluster predominantly near the Erdemler cluster, and Heterogeneity among bees from locations in the Harran Plain samples from Yenice cluster near the U ğurlu cluster, while was investigated using principal component analysis. Results samples from Salihler for the most part cluster close to Bolatlar of all samples from 36 colonies of 12 locations are presented in samples. Figure 2, which shows a component plot of the factors in Canonical discriminant analysis shows that all samples from rotated space. the Harran Plain were grouped together with a probability level As can be seen, two samples (Erdemler and Onortak) from of more than 99.84 %. In addition, the canonical discriminant south Harran, however, are clearly separate and fall into the analysis of the measurements of the 16 characteristics showed range of samples from the north of the Harran Plains. One that significant differences existed among the sample collection sample (Per embe) from north Harran falls into the range of sites (Wilks' λ =0.996).

Uludag Bee Journal November 2003 33 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Figure 2. Factor analysis of morphological characteristics of worker bee samples from Harran plain

Descriptive Statistics of Morphological Characteristics of Harran Plain Honey Bees Descriptive statistical values of morphological characteristics of honeybees of the all locations of Harran Plain are given in Table 2.

Table 2. Descriptive Statistical Values of 16 morphological characteristics of Harran Plain honey bees. Morphological N X±Sx S.D. Minimum Maximum C.V. Characteristics PRLN (L) 900 6.058±0.014 * 0.233 5.37 6.87 3.85 FWLN (L) 900 8.949±0.012 0.208 8.09 9.05 2.32 FWWD (W) 900 3.038±0.012 0.212 2.78 3.30 6.98 FWIN (I) 900 34.130±0.005 0.086 30.571 35.269 0.25 CUBI (I) 900 2.067±0.008 0.359 1.9048 2.6667 17.36 PIG2 (P) 900 8.767±0.031 0.541 6 9 6.17 PIG3 (P) 900 8.043±0.054 0.936 7 9 11.63 PIG4 (P) 900 3.247±0.126 0.889 3 7 27.37 HALN (L) 900 0.20±0.001 0.023 0.16 0.26 11.51 TOWD (W) 900 0.710±0.005 0.090 0.62 0.92 12.67 HILN (L) 900 7.058±0.020 0.358 6.36 8.15 5.07 TSI (TI) 900 63.833±0.308 5.345 51.339 65.429 7.76 STI6 (SI) 900 80.381±0.276 4.787 65.046 90.645 5.96 TOMI (I) 900 2.092±0.005 0.099 1.8788 2.3939 4.73 T3+T4 (L) 900 4.358±0.017 0.298 4.04 4.96 6.84 WXDS (D) 900 0.173±0.001 0.023 0.16 0.22 13.29 *Values are means (X) and standard errors (Sx) of colony sample means, N=number of honeybee samples, S.D.= standard deviations, C.V.= Coefficient of variation, L=length (mm); W=width (mm); I=index; P=pigmentation (0=completely dark, 9 completely bright); TI=tarsal index (length/width of basitarsus); SI=sternum index (length/width of sternite 6); D=distance (mm).

Results show that pigmentation of tergite 4, tomentum width, Ruttner (1988). Pigmentation of tergite 2 and tarsal index tomentum index, 6rd sternum index, distance between wax characteristics are larger than the other 3 races. Forewing mirrors, hind leg length, hair length on tergite 5, forewing length is similar to the Apis mellifera syriaca and Apis index, cubital index and proboscis length of Harran plain bees mellifera meda , but shorter than Apis mellifera anatoliaca . are smaller than those of Apis mellifera anatoliaca , Apis Forewing width is similar to the Apis mellifera meda , larger mellifera syriaca and Apis mellifera meda races reported by than Apis mellifera syriaca and shorter than Apis mellifera

34 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article anatoliaca. Body size is larger than Apis mellifera syriaca and Alpatov, W. W., 1929. Biometrical Studies on Variation and Apis mellifera meda , but shorter than Apis mellifera anatoliaca . Races of the Honey Bee ( Apis mellifera L.). Q. Rev. Pigmentation of tergite 3 is shorter than Apis mellifera meda , Biol. 4, 1-58. larger than Apis mellifera syriaca and Apis mellifera anatoliaca Alpatov, W. W., 1948. The Races of Honey Bees and Their use reported by Ruttner (1988). in Agriculture. Sredi Priroidy Moscow Sec. Nat, In conclusion, all morphological characteristics of honeybee Moscow, vol 4 (in Russian). samples of Harran Plain differed from the Apis mellifera Anonymous (2000). Statistical Indicators. State Statistical anatoliaca race . Some morphological characteristics are Institute of Turkey (DIE). Ankara. similar to the Apis mellifera syriaca and Apis mellifera meda Bodenheimer, F. S., 1942. Türkiye’deki Bal Arısı ve Arıcılık races. Hakkında Etüdler. Merkez Zirai Mücadele Enstitüsü Ankara. Numune Matbaası. Đstanbul. DISCUSSION Budak, E., 1992. Ülkemizde Çe itli Kurumlarda Yeti tirilen The morphological measurements of samples show no clear Ana Arılar Đle Olu turulan Kolonilerin Fizyolojik, predominance of A. m. meda in the southeast of Turkey. Morfolojik ve Davranı sal Farklılıklarının According to the morphological characteristics, the local Ara tırılması. Doktora Tezi (Yayınlanmamı ). Ankara honeybee samples of southeastern part of Turkey were clearly Üniv. Fen Bil. Enst. Ankara . distinct from the A. m. meda parameters. This is likely to Çakmak, Đ., 1999. Honeybees and Agriculture. May Agro-Tek. reflect a north-south and west-east biogeographical variation of Bursa. 3 (7): 7-9. A. m. meda from the high Anatolian mountains to the lower Daly, H. V., Balling, S. S., 1978. Identification of Africanized areas of northern Syria and Iraq (Ftayeh at al, 1994) Honey Bees in the Western Hemisphere by It was concluded that some of these locations give rise to different distribution. The finding of differences between Discriminant Analysis. J. Kans. Entomol. Soc. 51, 857- locations in the same place shows the increasing tendency of 869. most beekeepers to obscure the original distribution of the Darendelio ğlu, Y., Kence, A., 1992. Orta Anadolu Bal Arısı domestic races and ecotypes by transport of colonies at the (Apis mellifera)’nın (Hymenoptera, Apidae) flowering periods of cotton, which is increasingly obscured by Populasyon Strüktürü Üzerinde Morfometrik Çalı ma. increased mobility in modern beekeeping. Türkiye II. Entomoloji Kongresi. Entomoloji Derne ği Our results show a great deal of variation among bees collected Yay. No: 5. 387-396. from different locations in the Harran Plain. This probably DuPraw, E. J., 1965a. The Recognition and Handling of Honey reflects the mixing of bees from different regions, resulting Bee Specimens in Non-Linnean Taxonomy. J. Apic. from transport of colonies at the flowering periods of cotton. Res. 4, 71-84. As migratory beekeeping becomes more common, differences DuPraw, E. J., 1965b. Non-Linnean Taxonomy and the among domestic races and ecotypes are increasingly obscured. Systematics of Honey Bees. Syst. Zool. 14, 1-24. In the Harran Plain region, the morphological characteristics of Dülger, C., 1998. Kafkas, Anadolu ve Erzurum Balaarısı (Apis honeybee samples show generally intermediate between the A. mellifera L.) Genotiplerinin Erzurum Ko ullarındaki m. syriaca and A. m. meda races, some characteristics may Performanslarının Belirlenmesi ve Morfolojik indicate the effects of hybridization, while others point to local Özellikleri. Doktora Tezi (Yayınlanmamı ). A.Ü. Fen variation of the bee races or ecotypes specific to south eastern Bil. Enst. Erzurum . Anatolia. However, all morphological characteristics of the Ftayeh, A., Meixner, M., Fuchs, S., 1994. Morphometrical honeybees of Harran Plain are smaller than A. m. anatoliaca . In Investigation in Syrian Honeybees. Apidologie. 25, addition, few morphological characteristics of the honeybees of 396-401. Harran Plain are similar to the A. m. syriaca and A. m. meda Genç, F., Dülger, C., Kutluca, S., Dodolo ğlu, A., 1997. Kafkas, races. It thus seems that bees of Harran Plain are not clearly Anadolu ve Erzurum Balarısı ( Apis mellifera L.) distinct from the A. m. meda and A. m. syriaca races. Genotiplerinin Bazı Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Atatürk Ü. Zir. Fak. Der., 28(5): 683- Acknowledgements 697. We want to thank Harran Plain beekeepers that contributed to Gençer, V. H., 1996. Orta Anadolu Bal Arısı ( A. m. anatoliaca ) take worker bee samples. We would like also to thank the Ekotiplerinin ve Bunların Çe itli Melezlerinin Yapısal Provincial Agricultural Directory of Akçakale and the ve Davranı sal Özellikleri Üzerinde Bir Ara tırma. Chairman of Chamber of Agriculture of anlıurfa for providing Doktora Tezi (Yayınlanmamı ). Ankara Üniv. Fen Bil. information and communication. Enst. Ankara . 100 p.

Goetze, G. K. L., 1930. Variabilitaets - und zuchtungsstudien REFERENCES an der honigbiene mit besonderes berücksichtigung der Adam, B,. 1987. Breeding the Honeybee. Northern Bee Books. langrüsseligkeit. Arch. Bienenkunde. 11, 185-236. West Yorkshire, U. K. Gökçe, M., 2001. Arıcılı ğın Genel Durumu Sorunları ve Akyol, E., 1998. Kafkas ve Mı ğla Arılarının (Apis mellifera L.) Çözüm Önerileri. Arıcılık Paneli (16 Ekim 2001). Saf ve Kar ılıklı Melezlerinin Morfolojik, Fizyolojik ve Ordu. Davranı sal Özelliklerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi (Yayınlanmamı ). Ç.Ü. Fen Bil. Enst. Adana .

Uludag Bee Journal November 2003 35 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Güler, A., 1995. Türkiye’de Önemli Balarısı ( Apis mellifera L) Öztürk., A. Đ., 1990. Morphometric Analysis of Some Turkish Irk ve Ekotiplerinin Morfolojik Özellikleri ve Honeybees ( Apis mellifera L.) M.Sc. Thesis Performanslarının Belirlenmesi Üzerinde Ara tırmalar. (Unpublished). University of Wales College of Cardiff. Doktora Tezi (yayınlanmamı ). Ç. Ü. Fen Bil. Enst. U. K. 75 p. Adana. 156 p. Ruttner, F., Tassencourt L., Louveaux J., 1978. Biometrical- Güler, A., 1997. Bal Arısı ( Apis mellifera L.)'nda Morfolojik Statistical Analysis of the Geographic Variability of A Karakterlerin Belirlenmesinde Biyometrik Yöntemler. mellifera L. Apidologie. 9, 363-381. O.M.Ü.Z.F., Dergisi. 12 (3): 151-163. Ruttner, F., Pourasghar D, Kauhausen D., 1985. Die Güler, A., Korkmaz, A., Kaftano ğlu, O., 1999. Repreductive Honigbienen des Iran. 2 . Apis mellifera meda Characteristics of Turkish Honeybee ( Apis mellifera L.) Skorikow, die Persische Biene. Apidologie. 16, 241- Genotypes. Hayvansal Üretim. 39-40: 113-119. 264. Gürel, F., 1995. Kimi Ana Üretim Đ letmelerindeki Arıların Ruttner, F., 1986. Geograhical Variability and Classification. (Apis mellifera L.) Morfolojik Özellikleri ve Bunlardan In: Bee Genetics and Breeding (Rinderer T.E., ed). Hibrid Ebeveyni Hatları Geli tirme Olanakları. Academic Press, Orlando, FL, 23-56. Doktora Tezi (Yayınlanmamı ). Ankara Üniv. Fen Bil. Ruttner, F., 1987. Biogeography and Taxonomy of Honeybees. Enst. Ankara . 86 p. Springer-Verlag, Heidelberg. Karacao ğlu, M., 1989. Orta Anadolu, Karadeniz Geçit ve Ruttner, F., Biogeography and taxonomy of honeybees. Ardahan Đzole Bölgesi Arılarının Bazı Morfolojik Springers Verlag, Berlin Heidelberg. Berlin, 1988. Özellikleri Üzerinde Bir Ara tırma. Doktora Tezi Settar, A., 1983. Ege Bölgesi Arı Tipleri ve Gezginci Arıcılık (Yayınlanmamı ). Ankara Üniv. Fen Bil. Enst. Ankara Üzerinde Ara tırmalar. Doktora Tezi. Ege Bölge Zirai . 98 p. Ara tırma Enstitüsü. Menemen-Đzmir. Kaftano ğlu, O., Kumova, U., Bek, Y., 1993. GAP Bölgesindeki Sıralı, R., 1998. anlıurfa Đlinin Farklı Ekolojik Ko ullarında Çe itli Balarısı ( Apis mellifera L.) Irklarının Bulunan Bal Arılarının Bazı Morfolojik Karakterlerinin Performanslarının Saptanması ve Bölgedeki Mevcut Belirlenmesi Üzerine Ara tırmalar. Doktora Tezi Arı Irklarının Islahı Olanakları. Kesin Sonuç Raporu. (Yayınlanmamı ). Harran Üniv. Fen Bil. Enst. Ç. Ü. Genel Yay. No: 63, GAP Yay No: 74. Adana. 50 anlıurfa. 208 p. p. Yıldız, M. A., Asal, S., 1996. General Protein (P-3) Maa, T., 1953. An Inquiry into the Systematics of the Tribus Polymorphism in Honey Bee ( Apis mellifera L.) From Apidini or Honeybees ( Hymenoptera ). Treubia. 21: Central Anatolia. Turkish Journal of Veterinary and 525-640. Animal Sciences. 20: 379-381.

36 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

PROPOL ĐSĐN K ĐREÇ HASTALI ĞI ÜZER ĐNE ETK ĐLER Đ The Effects Of Propolis On Chalkbrood ( Ascosphera apis ) Disease In Honey Bee Colonies

Nuray SAH ĐNLER 1 ener KURT 2 Osman KAFTANO ĞLU 3

1M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü. Tayfur Ata SÖKMEN kampusü. Antakya / Hatay. Mail: [email protected]. 2M.KÜ. Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü. Tayfur Ata SÖKMEN kampusü. Antakya / Hatay. Mail: [email protected] 3Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü. Adana. Mail: [email protected]

Özet: Bu çalı ma popolisin Kireç hastalı ğı etmeni (Ascosphera apis) üzerine etkilerini belirlemek üzere yapılmı tır. Propolis ekstratı 1900 ml % 70 lik etil alkol ve 100 g propolis ile hazırlanmı tır. Đsole edilmi olana A.apis patojeni PDA (patates Dekstroa Agar)da kültüre alınmı tır. 5 mm2 çapındaki A.apis kültür diskleri içinde PDA ve 50,25, 12.5, 6.25, 3.125 ppm % 5lik proplis ekstratı bulunan petri kutuları içinde 31 ± 1 °C inkübasyona bırakılmı tır. Bir aylık inkübasyon peryodundan sonra patojenin geli imi de ğerlendirilmi tir. Propolis ekstratının in vitro ko ullarda A.apis patojenine kar ı yüksek bir etkiye sahip oldu ğu belirlenmi tir. Anahtar Kelimeler : Bal arısı, propolis, Ascosphera apis.

Abstract: The effectiveness of Turkish propolis on the pathogen of chalkbrood disease ( Ascosphera apis ) was studied. The extract was prepared by mixing 1900 ml 70% ethanol and 100 g propolis. Isolated A.apis pathogen were cultured in PDA (Potato Dextrose Agar). Five mm in diameter A.apis culture discs were placed in the petri dishes containing PDA and 50 ppm, 25ppm, 12.5 ppm, 6.25 ppm, 3.125 ppm and 1.56 ppm of 5% propolis extract and incubated at 31 ± 1 °C. The growth of the pathogen was evaluated after the 1 month of incubation period. Propolis extracts was found to be highly effective against to A.apis pathogen in vitro conditions. Keywords : Honeybee, propolis, Ascosphera apis.

GĐRĐ Bal arıları bitki tomurcuklarından topladıkları reçinemsi 2. MATERYAL VE METOD bir madde olan propolisi kovandaki yarık ve çatlakları 2.1. % 5’lik Propolisin Hazırlanması onarmada, kovan içinde ölen ancak kovan dı ına %5 lik propolis ekstratı, 1900 ml % 70 lik etil alkol ve ta ınamayan arı veya di ğer canlıların vücutlarının 100 g propolis ile Krell (1996) bildiri ine göre mumyalanmasında kullanırlar. Böylece bunların hazırlanmı ve kullanılıncaya kadar 4 o C de koyu renkli çürüyüp, mikroorganizma üretmeleri engellenmi olur. cam iede muhafaza edilmi tir. Ayrıca yavru yeti tirme döneminde yarık ve çatlaklardan 2.2. Bioassay Çalı maları: suyun buharla ıp kaybolması engellenir. Böylece kovan Propolisin kireç hastalı ğı etmeni A.apis üzerine etkilerini içi gerekli olan nem korunmu olur. Bunların yanında belirlemek üzere biyoesey çalı maları yapılmı tır. Bu olumsuz çevre ko ullarından kovanı korumak, kovan amaçla propolisin etanolik ekstratı 3 farklı uygulama ile giri deli ğini küçültmek amacıyla da kullanılmaktadır 3 deneme halinde yürütülmü tür. Birinci denemede (Schmidt, 1997; Greenaway at al; 1990 Krell, 1996; A.apis kültürleri PDA içeren petri kaplarına transfer ahinler, 1999). Propolisin antibakteriyel, antifugal, edilmi tir. Daha sonra A.apis plaklarından 5 mm 2lik antiviral, anti ınflamatuar, anti tümor, lokal anestezik diskler içinde PDA diskler PDA içine de ğiik aktiviteleri bulunmaktadır (Bankova at all 2000; konsantrasyonlarda karı tıtırılmı propolis ekstratı Ghisalberti, 1979). bulunan petri kutularına ve 50 ppm, 25 ppm 12.5 ppm, Kireç hastalı ğına neden olan patojen A. apis Türkiye’de 6.25 ppm 3.125 ppm ve 1.56 ppm % 5 propolis ekstratı ilk kez 1988 yılında görülmü tür, iki yıl içerisinde bulunan petri kutularına transfer edilmi tir. Her grup 4 kontamine olmu balmumu aracılı ğı ile ülkeye bir ba tan kez terar edilmi tir. 31 ±1 o C de 1 ay inkübe edildikten di ğer ba a kadar hızlı bir ekilde yayılmı tır.Ülke sonra fungusun geli imi kontrol edilmi tir. Daha sonra 5 arıcılı ğının en önemli problemlerinde biri olmu ve bu mm 2 A. apis diskleri propolis uygulaması yapılan petri konuda 1986-1993 yılları arasında yo ğun çalı malar kutulrndan alınmı ve propolis içermeyen petri yapılmı tır (Yeninar, 1992; Kaftanoglu, et al. 1992, ± o 1995, 1997). Bu hastalık aynı zamanda hemen hemen kutularında 31 1 C de inkübasyona bırakılmı ve A.apis tüm Akdeniz ülkelerinde (Bradbear, 1988), ve dünyada üzerine propolisin etkisini belirlemek üzere fungusun hızlı bir ekilde yayılmı tır (Puerta et al., 1997). geli imi kontrol edilmi tir. Bu çalı ma propolisin Kireç hastalı ğı etmeni Đkinci denemede 50 ppm, 25 ppm 12.5 ppm, 6.25 ppm (Ascosphera apis ) üzerine etkilerini belirlemek için 3.125 ppm ve 1.56 ppm oranlarında % 5lik propolis yapılmı tır. ekstraktından steril filtre ka ğıdına emdirilmi ve içinde PDA bulunan petri kutularının üzerine bırakılmı tır.

Uludag Bee Journal November 2003 37 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Aynı ölçülerdeki steril filtre ka ğıdına 0.5 ml steril distile aynısı yapılmı tır. Fungus kolonisinin çapının su emdirilerek kontrol grubu olarak PDA içeren petri ölçülmesiyle A.apis in geli imi belirlenmi ve propolisin kutularının içine yerle tirilmi tir. Daha sonra içinde etkinli ği Abott formülüyle tespit edilmi tir. PDA bulunan her bir petri kutusuna sporlanmı olan 5 mm 2 lik A.apis diskleri inoküle (transfer) edilmi ve 3. SONUÇLAR VE TARTI MA inkübasyon için 31 ±1o C de bir ay tutulmu tur. Propolisin A. apis in geli imini istatistiksel (P<0.01) Đnkübasyon periyodundan sonra herhangi bir geli menin açıdan önemli olarak engelledi ği belirlenmi tir. olmadı ğı diskler, içinde propolis bulunmayan PDA Ara tırmadan elde edilen sonuçlar çizelge 1 ve ekil 1 de içeren yeni petri kutularına transfer edilmi ve tekrar özetlenmi tir. inkübe edilmi tir. Yüksek dozlarda (50 ppm, 25 ppm and 12.5 ppm) Üçüncü denemede 50 ppm, 25 ppm 12.5 ppm, 6.25 ppm etkinli ğin % 94.4’e ula tı ğı ve patojenin geli imini 3.125 ppm ve 1.56 ppm oranlarındaki %5lik propolis engelledi ği, dü ük dozlarda fungustatik etkinin daha ekstratı içinde PDA bulunan petri kutularının yüzeyine dü ük oldu ğu belirlenmi tir. yaydırılmı ve ilk denemedeki biyoesey çalı maların

Çizelge 1: Farklı konantrasyonlardaki Propolis Etanolik ekstraktının A.apis üzerine ortalama etkinli ği. Propolisin Ortalama Etkinli ği (%) PDA ile Filtre ka ğıdına Besi yüzeyine Konsantrasyonlar karı tıtılmı emdirilmi yaydırılmı Ortalama propolis propolis Propolis uygulaması uygulaması uygulaması 50.00 ppm 94.44 65.41 94.44 84.76 d* 25.00 ppm 94.44 52.91 94.44 80.60 d 12.50 ppm 82.91 36.94 94.44 71.43 d 6.25 ppm 73.19 34.30 80.83 62.60 c 3.125 ppm 45.69 23.58 63.70 44.32 b 1.56 ppm 48.88 21.29 41.94 37.37 b Ortalama 73.24b 39.06a 78.29c 63.54 Kontrol (0) ppm 0.0 0.0 1.38 1.38 a * P<0.01

En yüksek etkinli ğin propolisin besi (PDA) ortamına hastalı ğı fungusun geli imini in vitro ko ullarda karı tırılmı (%94.44) ve besi yüzeyine yaydırılmı (% engelledi ği belirlenmi tir. Bu çalı manın bal arısı 94.44) olan gruplarda oldu ğu, propolisin filtre ka ğıdına kolonileri üzerindeki a amaları halen devam etmektedir. emdirildi ği (%65.41) grupta ise daha dü ük oldu ğu Kireç hastalı ğının etmeni olan bu fungusa kar ı formik belirlenmi tir. asit, nystatine ve benomyl gibi etkili bazı kimyasallar Propolisin ethanolik ekstraktının (0-800 ppm) 10 farklı bulunmaktadır (Samsinokova, et al. 1977; Liu, 1991; toprak fungusu üzerine etkili oldu ğuna dair benzer bir Kaftano ğlu et al, 1992, 1995, 1997). Bunlar, arılar ve çalı ma bulunmaktadır. Yapılan çalı mada, test edilen yavrular üzerine olumsuz etkiler ve arı ürünlerinde bütün funguslara kar ı popolisin etanolik ekstraktının kalıntı bırakmaktadırlar. Arı ürünlerinin apiterapide etkinli ğinin yüksek konantrasyonlarında (800 ppm) kullanılması gibi propolisin arı hasatlık ve parazitlerine dü ük konsantrasyonlara göre daha yüksek oldu ğu kar ı kullanılması ile ilgili çalı maların geli tirilmesi bildirlmi tir (Abdulsalam, 1995). gereklidir. Sonuç olarak PDA üzerine yaydıırlmı veya PDA içine karı tırılmı propolisin etanolik ekstraktının kireç

38 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Propolis dispersed onto the surface of PDA PDA amended with propolis 100 Filter paper submerged in propolis 90 80 70 60 50 40 30

Etkinlik (%) 20 10 0 50 25 12,5 6,25 3,125 1,56 Control Konsantrasyon (ppm)

ekil 1: Propolisin farklı konsantrasyonlarının A.apis üzerine etkinli ği.

KAYNAKLAR XXXIVth International Apicultural Congress, pp. 180- 181, Lousanne Switzerland. Abdulsalam, K.S. 1995. Bioactivity of propolis extract against Kaftanoglu, O., Yeninar, H., Kumova U., Ozkok, D. (1997) certain soil borne fungi. Epidemiology and control of honeybee ( Apis mellifera Alexandria. Journal of Agricultural Research 40:3, 305-313. L.) diseases in Turkey. Final Report. 93 pp. TUB ĐTAK Bankova, V.S.; Castro, S.L.; Marcucci, M.C.(2000). Propolis: Project No: VHAG-925, TUB ĐTAK Publication No: recent advances in chemistry and plant origin. 92-0054, Ankara Apidologie 31 P:3-15. Krell .R. 1996. Value-Added Products From Beekeeping. FAO Bradbear, N.1988. The world distribution of major honeybee Agricultural ServicesBulletin No. 124 Food and diseases and pests. Bee World, 69:15-39. Agriculture Organization of the United Nations Rome. Ghisalberti, E.L., (1979). Propolis: A review. Bee World Liu, T.P. 1991. A possible chalkbrood control. Amer. Bee J. 60(2):P: 59-84. 131(8):511 Giauffret, A.,Taliercio, Y. 1967. Les mycoses de l’abeille ( Apis Puerta, F., Flores, J.M., Ruiz, J.A., Ruz, J.M., and Campano, F. mellifera ) etude de quelques antimycosiques. Bull. 1997. Fungal diseases of the honeybee ( Apis mellifera Apic. Doc. Scie. Tech. Inf. 10(2): 163-174 L.). in: Bee disease diagnosis, eds. M.E. Colin, B.V. Greenaway, W., Scaysbrook,T., Whatley,F.R., (1990). The Ball, M. Kılanı. Serie B. CIHEAM, Zaragoza. Composition and Plant Origins of Propolis: A Report Samsinokova, A., Kalolova, S., Haragsim, O. 1977. Effects of of Work at Oxford. Bee World. 71(3).107-118. some antimycotics and disinfectants on the Kaftanoglu, O., Bicici, M., Yeninar, H., Toker, S., Guler, Ascosphaera apis fungus in vitro. Z. angev. Ent. 84(3): A.(1992) The effects of formic acid on Varroa 225-232 jacobsoni and chalkbrood ( Ascosphaera apis ) disease Schmidt, J.O. 1997. Bee Products, Chemical Composition and in honeybee ( Apis mellifera L) colonies. Doga-Tr.J.of Application. International Conference on: Bee Product: Veterinary and Animal Science 16(415-425) (In Properties, Applications and Apitherapy P: 15. Israel. Turkish with Eng. summary). Yeninar, H. 1992. The effects of some chemicals on the Kaftanoglu, O. Yeninar, H., Ozkok, D. (1995) Controlling development of chalkbrood disease ( Ascosphaera apis ) chalkbrood disease ( Ascosphaera apis ) in honeybee and the possible control methods. Ms Thesis. 53 pp. colonies by using nystatine. Proceedings of Apimondia C.U. Fen Bilimleri Enst., Adana, Turkey.

Uludag Bee Journal November 2003 39 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

A STUDY ON ANTIBACTERIAL ACTIVITY OF RIPHAMPIZYN AGAINST BEE DISEASE MICROORGANISMS

Doç. Dr. Kalinka GURGULOVA, Doç. Dr. Ivan PANCHEV, Doç. Dr. Philip STANCHEV

Doc. Dr Kalinka Gurgulova National Diagnostic Research Veterinary-Medical Institute, 15, P. Slaveykov Blvd., city of Sofia 1606, Republic of Bulgaria Doc. Dr Ivan Panchev “Primavet – Sofia” Ltd., 275, Slivnitsa Blvd., P.O.Box 9, city of Sofia 1528, Republic of Bulgaria Doc. Dr Philip Stanchev “Primavet – Sofia” Ltd., 275, Slivnitsa Blvd., P.O.Box 9, city of Sofia 1528, Republic of Bulgaria

INTRODUCTION On the 30 th and 40 th day after the first treatment (on the 20 th Bee bacterial diseases present a problem in bee pathology. and 30 th day after the second treatment, respectively) we took Different methods of healing such diseases have been honey samples in order to determine the Rifampicin level. We presented. used a microbiological diffusion method with strain of Bacillus Rifampicine is used in veterinary medicine, as well as in subtilis 6633 ATCC on agar medium, at a control with a apiculture. The agents of putrefaction diseases in bee nest are standard containing the corresponding Rifampicin sensitive to this antibiotic. concentrations. There have been examined the possibilities for development of an optimized method of applying rifampicine in the bee family PURPOSE via specific preparation Biopapir ® -strips. 1. Tracing Paenibacillus larvae strains and Bac.alvei strains sensitivity to rifampicine and other antibiotics /mg/ml/ MATERIAL AND METHODS 2. Clinical test of Biopapir ® - strips 25 Paenibacillus larvae strains and 10 Bacillus alvei strains have been used in the experiment on sensitivity tracing. The RESULTS AND DISCUSSION strains are characteristic of the types indicated. For the purpose The results from the prevention treatment are reported in Table of their cultivation it has been used a solid Muler – Hinton 2. medium with 10 % horse serum. The strains sensitivity has In all three apiaries, we found a 100% effect from the two-band been tested according to the routine methods of determining double prevention treatment during the three seasons – the the minimum lowering concentrations, approved by the World autumn of 1999, the spring of 2000 and the autumn of 2000. Health Organization, as compared to the corresponding No relapses were found. In the control groups (Table 2), dilutions of tetracycline, tilosine, streptomycin and rifampicine. clinical manifestations of AF were found in 3 colonies from the The clinical experiments were carried out within the period of Svishtov apiary, in 2 colonies from the Sofia apiary and in 2 1999-2000 on 150 bee colonies in a private apiary in the town colonies from the Stara Zagora apiary. After the Biopapir of Svishtov (10 colonies with clinically manifested AF), 50 bee treatment, a 100% effect was found for them and no relapses colonies in a private apiary in Sofia area (2 colonies with were observed, as it was for the control groups. This shows that clinically manifested AF) and 53 bee colonies from the it is necessary to do a prevention treatment with experimental apiary of AF at TU–Stara Zagora (3 colonies with chemotherapeutics of the colonies without clinical clinically manifested AF). The colonies had a development manifestations from bad apiaries. Otherwise, the disease normal for the season. We liquidated the clinically sick manifests itself in the untreated colonies and the beekeepers colonies and after that created experimental groups (130, 38 suffer losses from their liquidation. The preparation Biopapir and 40 colonies, respectively) and 1 control group of 10 also may be used for treatment of European foulbrood, colonies in each area. We applied two times to the parafoulbrood and bacterial diseases among adult bees owing experimental colonies the Biopapir dose indicated by the to the high antibacterial activity of Rifampicin to the causing producer – 2 bands, each of them containing 100 mg of agents of these diseases, the easy application and the precise Rifampicin, two times at an interval of 7 days. We applied the dosage. prevention treatment in three seasons (autumn of 1999, spring The results we obtained confirm the investigations of the of 2000 and autumn of 2000). The control colonies were left Russian researchers for the application of Bactopol (Grobov et untreated for 1 month after the disease manifestation in the al., 1997; Sotnikov et al., 1997). autumn of 1999. After that we applied Biopapir according to CONCLUSION the same scheme. The results obtained from the clinical test of Biopapir show a During the whole experimental period we monitored the treated 100% effect for prevention of American foulbrood by double and control colonies for normal development, manifestation of application at an interval of 7 days. The dose is determined by side phenomena and harmful effect of the tested preparations the bee colony strength. 2 bands at an interval of 7 days are on the queen, bees and brood, normal overwintering and recommended for strong colonies with normal development. 1 manifestation of relapses. band at an interval of 7 day as applied for splits and weaker colonies. No residual amounts in the honey have been detected

40 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article after 30 days from the treatment start – the putting of the - Safe methods of absorption by bees and larvae. The cleaning bands. Since part of the bands is thrown out if placed vertically bees gnaw the bands and absorb Rifampicin. When they between the frames, we recommend they to be placed on the become nurse bees, they feed it to the brood; top of the frames. - Easy application; The advantages of Biopapir consist in the following: - Economical treatment since no sugar is used; - High antibacterial activity towards the causative agents of - Harmless for the bees and brood; bacterial diseases of the bee colony; - No danger to enter the honey for sale; - Precise dosage of the preparation; - Non-toxic for people.

Species Tetracycli Strepto- Tylosin Rifampicin microorganism n mycin Paenibacillus 16 4 – 16 32 0,06 – 0,25 larvae Bac. аlvei 8 – 16 4 – 8 16 –32 0,06 – 0,12 Level of sensibility species Paenibacillus larvae and species Bac. Аlvei to Rifampicin and others anti-infectious agents /µg/ml/ Table 1.

The rates of the minimum lowering concentrations (table 1), bee bacterial diseases possess higher degree of resistance have their lowest values with rifampicine, and their highest against tetracycline antibiotics and streptomycin. The values with streptomycin. The results obtained confirm the rifampicine results show that it has good perspectives for opinion, expressed by a number of scientists, that the agents of treatment of bee bacterial diseases.

Table 2. Effect for prevention of American foulbrood by Biopapir Number bee Recidiv Town Group Treatment family 1999 2000 2001 Experiment 100 2 strips - - - Svishtov al Control 10 - * 3 - - Experiment 38 2 strips - - - Sofia al Control 10 - * 2 - - Experiment Stara 40 2 strips - - - al Sagora Control 10 - * 2 - - ∗ Treatment one month after experimental bee family in the autumn 1999

KAYNAKLAR

Gurgulova, K., ve ark. 1988. Bazı bakteri su larının Korudjiski, N., ve ark. 1985. Endometritli sı ğırlardan izole antimikrobiyal etkinli ğe kar ı karıla tırmalı direnci. edilmi proteus mirabilis su larının virulensi ve ilaçlara Trut. Derg. IV. Genç Bilim Adamları Sempozyumu 27- direnci. IV. Mikrobiyoloji Kongresi 13-15 Ekim. 28 Ekim Kazanlık, Bulgaristan. Varna, Bulgaristan. Korudjiski, N., ve ark. 1980. Dondurulmu bo ğa sperminden Sotnikov, A., 1997. Yavru çürüklü ğüne kar ı yeni bir ilaç. izole edilen Pseudomonas aeruginosa su larına kar ı Arıcılık Derg., Baktopol, Rusya. antibiyotik (sulfonamid, furozolidon) duyarlılı ğı. Ved. Shimanuki. Н., 1998. Oxytetracycline kar ı Paenibacillus Med. J. No: 9-10, 3-7. larvae su larının direnci. Apimondia 1999. Vankovar, Kanada.

Uludag Bee Journal November 2003 41 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

PROPOL ĐSĐN JAPON BILDIRCINLARINDA BES Đ PERFORMANSI VE KARKAS ÖZELL ĐKLER ĐNE ETK ĐLER Đ The Effects of Propolis on Fattening Performance and Carcass Traits of Japanese Quails

Ahmet AH ĐN1, Mikail BAYLAN 2, Nuray AH ĐNLER 1, Sibel CANO ĞULLARI 2, Aziz GÜL 1

MKÜ Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 1, Samanda ğ Meslek Yüksek Okulu2, Hatay

Özet:Bu çalı ma, karma yeme farklı konsantrasyonlarda katılan (0, 6, 12 cc kg -1) %5’lik propolisin etanolik ekstratının (PEE) japon bıldırcınlarında ( Coturnix coturnix japonica ) besi performansı ve karkas özelliklerine etkilerini ara tırmak amacı ile yapılmı tır. Hayvan materyali olarak, 1 günlük ya ta karı ık cinsiyetli (10.1 ± 0.1 g civciv -1) bıldırcınlar kullanılmı tır. Ara tırmada her grupta 2 tekerrür ve her tekerrürde 22 hayvan olacak ekilde 6 grup olu turulmu tur. Deneme süresince her hafta canlı a ğırlıklar bireysel olarak, yem tüketimleri ise grup düzeyinde alınmı ve bu de ğerlerden yararlanarak yemden yararlanma oranları hesaplanmı tır. Deneme sonunda (35.günde) her gruptan 3 di i ve 3 erkek kesilerek karkas özellikleri belirlenmi tir. 35 günlük ya ta en yüksek canlı ağırlık 256.7 g ile 12 cc PEE kg -1 katkılı gruptan elde edilmi ve bunu 250.3 g canlı a ğırlık ile kontrol grubu ve 247.2 g ile 6 cc PEE kg -1 katkılı grup izlemi olup, fakat bu farklılıklar istatistiki olarak önemsiz bulunmu tur (P>0.05). Grupların yemden yararlanma oranları 0,6 ve 12 cc PEE kg -1 katkılı gruplarda sırasıyla, 3.01, 3.15 ve 3.17 olarak hesaplanmı tır (P>0.05). Deneme sonunda, en yüksek karkas randımanı de ğeri %75.7 ile 12 cc PEE kg -1 katkılı gruptan elde edilmi ve bu grup di ğer gruplardan (kontrol, % 73.3 ve 6 cc PEE; %73.1) istatistiki farklılık göstermi tir (P<0.05). Ayrıca, propolis katkısı yakla ık %5-8 oranında bıldırcınlarda ya ama gücünü arttırmı tır (P>0.05). Sonuç olarak, bıldırcın karma yemlerine propolis katkısının besi performansı ve kesim özelliklerine karkas randımanı dı ında etkisi olmamasına ra ğmen, ya ama gücünü arttırıcı etkisi daha detaylı deneme modeli ve metodlarla ara tırılmalıdır. Anahtar Kelimeler: bıldırcın, propolis, besi performansı, kesim özellikleri.

Abstract: This study was carried out to investigate the effect of propolis ethanolic extracts (5%, PEE) with different inclusions in the diet (0, 6, 12 cc PEE kg -1) on the growth performance and slaughter traits of Japanese quails ( Coturnix coturnix japonica ). Experimental animals were 1-d old mixed sex Japanese quails weighing 10.1±0.1 g per bird. Birds were divided into 3 groups with 2 replications in each, ie., 22 birds in each sub-group. During experiment, birds’ body weights and their feed intakes were recorded weekly to calculate feed conversion ratio, g feed intake: g gain. At the end of experiment, 6 birds (3 males and 3 females) from each subgroup were killed for determination of slaughter traits. At the age of 35-d old, final live weight were 250.3 g in control, 247.2 g in 6 cc PEE, 256.7 g in 12 cc PEE group without no statistical significance (P>0.05). Feed conversion ratios were 3.01, 3.15 and 3.17 in these treatment groups respectively (P>0.05). With respect to dressing out percentage, 12 cc PEE consumed group (75.7 %) were higher than the other groups control and 6 cc PEE groups (73.3 % vs 73.1 %) (P<0.05). Also, liveability rate of quails was increased evidently about 5-8 % by PEE treatments without any statistical significance. To conclude, the inclusion of propolis extracts did not affect the growth performance of quails and slaughter traits except dressing out percentage. However, the effect of propolis on liveability needs to be take consideration with more detailed experimental design. Keywords: Japanese quails, propolis, growth performance, slaughter traits.

GĐRĐ ve tüketici bilinçlenmesi ile gündeme gelen “sa ğlıklı ve Bıldırcın (Coturnix coturnix japonica) 20-25 cm güvenli besleme ve beslenme” kapsamında da artık uzunlu ğunda, kısa kuyruklu, vücudu gri-kahverengi hayvan besleme çalı malarının yönü hızla do ğal yem çubuklu bir ku tur. Gö ğüs tüyleri düz pas renginde katkı maddeleri kullanımına do ğru odaklanmı tır. Bunun olanlar erkek, siyah benekli olanlar di idir. Bıldırcın, için hayvancılık sektörü, ilaç ve gıda sanayiinde sentetik kanatlı çiftlik hayvanlarının arasında canlı a ğırlı ğının katkı maddelerine alternatif olarak (antibiyotik, dü ük olması (100-250 g) ve buna ba ğlı olarak da günlük antioksidant, pigment maddeleri, hormonlar vs) bitkisel yem tüketimlerinin (10-30 g) di ğer kanatlı hayvanlara ekstratların kullanımı giderek artmaktadır. Arıların (tavuk ve hindi) göre daha az olması, onların bitkilerden topladıkları reçinemsi sıvılarla kendi özel farmakolojik çalı malarda deney hayvanı olarak svıları ile karı tırarak elde ettikleri propolis söz konusu kullanılmasına olanak sa ğlamaktadır (Sarıca ve ark., kapsamda çalı ılması gereken oldukça önemli do ğal 1998). Ayrıca, bu avantaj tavukçuluk (broiler) bitkisel ve hayvansal bir ürün karı ımıdır. endüstrisinde kullanılacak herhangi bir yem katkısının Propolis, immunostimulatör, antibakterial, antibiotik, ön denemelerinin bıldırcınlarda yapılması ara tırma antioxidant, antimikrobial ve antiparasitik özellikleri ekonomi ği açısından oldukça önemlidir. Ekolojik tarımla olan bir arı ürünüdür (Kartal ve ark., 2003; Orsolic ve

42 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Basic, 2003; Castaldo ve Capasso, 2002, Nagai ve 6 cc etanol içeren etlik civciv yemi ile 3. grup ise 12 cc ark.,2001; Burdock, 1998). Propolisin de ğinilen etkilerin PEE içeren etlik civciv yemi ile 5. haftanın sonuna toplamı, hayvanların sindirim sistemlerinin olası kadar ad libitum olarak beslenmi lerdir. Deneme kontaminasyonlara kar ı daha dirençli bir ekilde yemlerinin hazırlanmasında, mümkün oldu ğunca donanmı olabilece ğinden genel anlamda onların homojenisazyonu sa ğlamak için; 12 cc etanol, 6 cc geli me performanslarını etkileyebilir. Bu varsayıma etanol+6 cc PEE , 12 cc PEE katkıları önce 100 g yemle paralel olarak, Tolon ve ark (2002) propolisin karı tırıldıktan sonra, bu ön karı ımların her biri 900 g buza ğılarda canlı a ğırlık artı ını arttırdı ğını yemle ikinci bir karı tırma i lemine tabi tutularak 1’er kg saptamı lardır. Yukarıda de ğinilen deliller ve gerekçeler 3 farklı deneme yemleri elde edilmi tir. Haftalık yem kapsamında, bu çalı mada, %5’lik propolis etanolik tüketimleri ve canlı a ğırlık artı ları 0.01 g hassas extratının (PEE) bıldırcınlarda besi performansı ve kesim elektronik terazi kullanılarak tespit edilmi tir. özelliklerine olan etkileri ara tırılmaya çalı ılmı tır. % 5’lik propolis ekstratının (PEE) hazırlanmasında öncelikle kolonilerin giri deliklerinden alınan propolis GEREÇ VE YÖNTEM kitlesi derin dondurucuda bekletildikten sonra Mustafa Kemal Üniversitesi Samanda ğ Meslek Yüksek öğütülmü tür. Ö ğütülmü propolisten 50 g alınarak 950 Okulu Bıldırcın Ünitesinde yeti tirilen bir günlük ya taki g % 70’lik etanol ile karı tırılmı tır. Bu karı ım karanlık 132 karı ık cinsiyetli bıldırcın civcivleri (10.10±0.10 g bir odada bir hafta bekletilerek bu süre boyunca günde 3 civciv -1) Çalı manın hayvan materyalini olu turmu tur. defa karı tırılmı tır. Bu karı ım bu sürenin sonunda filtre Çalı manın yem materyalini ise %23 ham proteinli ka ğıdı ile süzülerek elde edilen karı ım oda sıcaklı ğında kg’ında 3200 Kcal metabolizable enerji içeren ticari ağzı açık olarak karanlık odada bekletilerek fazla alkolün broyler yemi olu turmu tur. Çalı madaki deneme uçması sa ğlanarak kullanıma hazır PEE elde edilmi tir. gruplarının olu turulmasında, 132 civcivden ansa ba ğlı PEE dozları denemenin ana faktörü olup, dozların 3 grup ve tekerrür için iki er alt grup (her birinde 22 istatistiki olarak etkisinin olup olmadı ğının testi SPSS civciv) olu turulmu tur (Çizelge 1). Birinci grup (2001) paket pro ğramı kullanılarak “One Way Anova” (kontrol) bıldırcın civcivleri sadece etlik civciv yemini ve “Duncan Multiple Range” testleri kullanılarak (+12 cc etanol her kg yem için) tüketmeleri yapılmı tır sa ğlanmı tır. Đkinci grup civcivler kg’ın da 6 cc PEE ve

Çizelge 6. Karı ık cinsiyetli bıldırcınların deneme gruplarına da ğılımı Gruplara göre bıldırcın sayıları Tekerrürler/gruplar Kontrol 6 cc etanol + 12 cc PEE kg -1 Toplam 12 cc etanol 6 cc PEE kg -1 Tekerrür 1 22 22 22 66 Tekerrür 2 22 22 22 66 Toplam 44 44 44 132

SONUÇ VE TARTI MA

Çalı mada elde edilen sonuçlar Çizelge 2 verilmi olup, olabilece ğini ortaya çıkarmaktadır. Bıldırcınlarda da PEE katkısının karkas randımanını arttırmak dı ında yapılan bu çalı mada, erkek ve di iler karı ık olarak büyüme performansı, yem tüketimi ve kesim barındırılıp ve yemlenmi lerdir. Cinsiyet faktörü ve özelliklerine önemli bir etkisinin olmadı ğı tespit tekkürür sayısını dikkate alarak, propolisin daha yüksek edilmi tir. Günlük canlı ağırlık artı ı bakımından konsantrasyonlarının farklı dozlarda denenmesi deneme bulguları, Tolon ve ark (2002)’nın di i propolisin bıldırcınlarda büyüme performansı üzerine buza ğılarda propolisin (35 gün boyunca %50’lik 2 cc etkisini daha da aydınlatabilir. Ancak, istatistiki olmayan oral propolis extratının içirilmesi) günlük canlı ağırlık fakat ekonomik önemi yüksek olan ölüm oranında artı ı arttırdı ğı bulgusu ile uyu mamaktadır. Fakat, Tolun %50’lik dü ü, propolisin olası etkilerinin civcivlerde ve ark (2001) erkek buza ğılarda da propolisin canlı mikrobiyolojik unsurların da dikkate alınaca ğı ağırlık artı ını istatistiki olarak önemli etkilemedi ğini denemelerle daha detaylı olarak ortaya konulmasını tespit etmeleri propolisin testinde cinsiyetin de etkili zorlamaktadır.

Çizelge 2. Propolisin Japon Bıldırcınlarında Büyüme Performansı ve Kesim Özelliklerine Etkileri

Uludag Bee Journal November 2003 43 ARA TIRMA-Apicultural Research Ara tırma Makalesi-Research Article

Gruplar / Kontrol 6 cc PEE 12 cc PEE SEM Parametre, g bıldırcın -1 35.gün canlı a ğırlı ğı 250.5 247.4 257.2 3.62 Günlük yem tüketimi 21.6 22.2 23.3 0.38 Günlük canlı a ğırlık artı ı 6.87 6.78 7.05 0.10 YemdenYararlan. Oranı 3.14 3.28 3.30 0.04 Ya ama gücü, % 88.6 95.4 93.2 2.5 Mortalite, % 11.4 4.6 6.8 2.5 Kesim a ğırlı ğı 249.1 267.0 251.7 4.09 Karkas a ğırlı ğı 182.6 194.1 190.5 2.51 Yürek a ğırlı ğı 2.34 2.59 2.46 0.06 Karaci ğer a ğırlı ğı 6.04 5.82 6.04 0.29 Ta lık a ğırlı ğı 5.31 5.68 5.57 0.14 Kesim randımanı, % 73.4 a 73.1 a 75.7 b 0.40 a, b: farklı harflerle gösterilen de ğerler arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemlidir (P<0.05)

TE EKKÜR Nagai, T., Sakai, M., Inoue, R., Inoue, H., Suzuki, II. Marmara Arıcılık Kongresi ve Uluda ğ Arıcılık N.2001. Antioxidative activities of some Derne ği Bilim Kurullarına bu çalı manın sonuçlarının commercially honeys, royal jelly and propolis. sözlü ve yazılı olarak sunma imkanı tanıdıkları için Food Chemistry 75:237-240 te ekkür ediyoruz. Orsolic, N., Basic, I.2003. Immunomodulation by water- soluble derivative of propolis: a factor of KAYNAKLAR antitumor reactivity. Journal of Burdock, G.A. 1998. Review of biological properties Ethnopharmacology 84 :265-273 and toxicity of bee propolis (propolis). Food and Sarıca, M., Camcı, Ö., Selçuk, E.1998. Bıldırcın, sülün, Chemical toxicology 36:347-363 keklik, etçi güvercin ve deveku u yeti tiricili ği. Castaldo, S., Capasso, F. 2002. Propolis, an old remedy OMU Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, No:10. 2. used in modern medicine. Fitoterapia 73 (Suppl Baskı. 1):S1-S6 Tolon, B., Önenç, A., Kaya, A., Altan, O.2002. Effects Kartal, M., Yıldız, S., Kaya, S., Kurucu, S., Topçu, of propolis on growth of calves. First German G.2003. Antimicrobial activity of propolis Bee Product and Apitherapy Congress, 23-24 samples from different regions of Anatolia. March 2002, Germany. Journal of Ethnopharmacology 2860:1-5

44 Uluda ğ Arıcılık Dergisi Kasım 2003