MACIEJ DZIĘGIEL Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Ul

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

MACIEJ DZIĘGIEL Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Ul Acta Geoturistica volume 4 (2013), number 1, 1-9 Monadnocks and Ogrodzieniec medieval castle ruins - an example of geotourism locality in the Cracow – Częstochowa Upland (Southern Poland) MACIEJ DZIĘGIEL Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, ul. Harcerzy Września 3, 40-659 Katowice, Poland (E-mail: [email protected]) ABSTRACT The paper is on a very picturesque karst landscape of Upper Jurassic carbonate buildups and the Ogrodzieniec medieval castle ruins integrated into them at the vil- lage of Podzamcze situated on the Cracow – Częstochowa Upland. Those two ob- jects are the essential examples of geotourism locality in the most typical karstland in Poland. Around the Ogrodzieniec Castle are very numerous magnificent karst Upper Jurassic limestone monadnocks, which could be very useful geosites for sci- entific research. Geotourism around Podzamcze could be easily developed when some educational trails, visitors’ centre with geological information and geopark around Podzamcze are created. Key words: geotourism, Upper Jurassic limestone, karst, monadnock, castle ruins INTRODUCTION the enlargement of joint, gravitational dis- placements of rocky mass, cave levels and Upper Jurassic carbonate buildups com- rocky-shelters with traces of different pre- plex and the Ogrodzieniec medieval castle historic cultures. The ruins of medieval ruins integrated into them situated at the castles crowning rocky hills are enriching village of Podzamcze are ones of the most the natural landscape in Jura Chain repre- spectacular and picturesque monadnocks senting the most typical karstland of Po- and cliffs on the Cracow - Częstochowa land. It used to be visited by tourists for a Upland. Podzamcze is located in the middle very long time ago. That massive Jurassic part of the upland in the eastern part of the limestone is a very essential example of Upper Silesia Region close to its border geotourism attraction (Słomka, Świderska with the Małopolska Region (fig. 1). The 2004, Migoń 2012). The diversity of the village belongs to the Ogrodzieniec munic- karst rocks around the Cracow – Często- ipality and Zawiercie county. Those charac- chowa Upland makes some possibilities of teristic monadnocks around the village are the tourism’s different types development built of Upper Jurassic (Oxfordian) lime- there. It can follow especially as geoprotec- stones with its numerous karst features, tion is developed just there too (Ale- which can be observed. Podzamcze’s sur- xandrowicz 2006a, 2006b, Migoń 2012). rounding is in the area of Eagle Nests Juras- sic Landscape Park, which extends from Mstów, east of Częstochowa to Błędów GEOLOGICAL STRUCTURE Dessert and Rabsztyn (Żerański 2003). AROUND PODZAMCZE The ruins of the Ogrodzieniec medieval castle are situated on the top of Janowski’s The Polish Jurassic Terrain where Pod- Mountain, the highest rocky hill on the Cra- zamcze is situated in the southern part of cow - Częstochowa Upland (515,5 m a.s.l.). large tectonic unit - the Silesian – Cracow Its role was defensive in the medieval Monocline – built of Triassic, Jurassic and times. Cretaceous sediments and extending NNW Very nice landscape of diversified land- – SSE (Stupnicka 2007). The underground forms shaped by karst processes generated of Podzamcze is composed of Triassic, Ju- 1 Acta Geoturistica volume 4 (2013), number 1, 1-9 Fig. 1 Localization of the geotouristic objects around Podzamcze rassic, Cretaceous and Quaternary sedi- asian) are composed of gravels, clays, fire- ments. There are also some vertical faults proof clays, quartzites and quartzit con- among them (fig. 2) (Kaziuk et al., 1956). glomerates. Its total thickness is up to 26 m. Triassic formation around Podzamcze Middle Jurassic Beds include gray marls comprises Middle and Upper Triassic lay- and marly limestones thick on up to 30 cm. ers. Middle Triassic (Muschelkalk) for- They contain some phosphorites and bel- mation comprises lower and upper Gogolin emnites (fig. 2), (Bednarek et al., 1978). Beds, Olkusz Beds and the layer of crystal Upper Jurassic – Lower Oxfordian series and diplopora dolomite. Upper Triassic is composed of thin bedded creamy lime- formation occurs as the Rhaetian layer in- stones with some scyphian and sponge – cluding clays, claystones and mudstones tuberolite marls. They contain plenty of with conglomerates (fig. 2). Lower Gogolin ammonites and their thickness is up to 2,5 Beds are composed of yellow and grey cri- m (fig. 2). The series of the border between noid and wavy limestones, locally marly Lower and Middle Oxfordian Beds include upwards passing into cellar limestones or bedded marly limestones and some scyphi- grey dolomites. Upper Gogolin Beds are an and sponge – tuberolite marls. Grey mainly composed of crystal and pelitic limestone beds are 1 m thick and grey marls wavy and organogenic limestones. Total - 30 cm. They also contain some brachio- thickness of the Gogolin Beds is up to 35 m pods, ammonites, belemnites and flints (fig. (fig. 2) (Bednarek et al., 1978). The Olkusz 2). Middle Oxfordian Beds are composed of Beds are composed of bright grey, beige bedded sponge – tuberolite limestones. and yellow dolomites and dolomite lime- Those are bright creamy granular lime- stones containing some inserts of granular stones containing some flints and ammo- and pelitic limestones. Their thickness is nites. Upper Oxfordian Beds include mainly not more than 50 m. On the ceiling of the massive limestones which are the most es- Muschelkalk are crystal and diplopora do- sential exposing rocks at Podzamcze (fig. lomites, which host some zink ores locally 2). These rocks create a typical and pictur- (fig. 2), (Bednarek et al., 1978). Upper Tri- esque karst landscape for Cracow – Często- assic Formation, Rhaetian layer is com- chowa Upland. Its thickness varies from 20 posed of clays, claystones and cherry or till 30 m and the total for all Oxfordian se- green mudstones containing some quartz ries is above 300 m (Bednarek et al., 1978). conglomerates. The thickness of this series Quaternary coverage around Podzamcze is not more than 110 m (fig. 2) (Bednarek et comprises Pleistocene and Holocene sedi- al., 1978). ments. Pleistocene includes thin gravel, Jurassic litostratigraphic profile comprises water and glacier sands with some lime- six rocky series. First two are Lower Juras- stone and siliceous crumbs of the South sic (Liasian) and Middle Jurassic – Kelowej Polish Glaciations. The thickness of Pleis- sediments but four next ones - Upper Juras- tocene sediments is up to tens of meters. sic – Oxfordian. Lower Jurassic Beds (Li- Lower glacial sediments at Podzamcze are 2 Acta Geoturistica volume 4 (2013), number 1, 1-9 Fig. 2 Geological map of the area of the vicinity of Podzamcze (Kaziuk et al., 1956) locally covered by weathered sands con- ide circulating in the rock (Dowgiałło et al., taining some crumbs of the underground 2002). In result, intensive karstification in rocks. Their thickness does not exceed a Upper Jurassic limestones is observed, dozen meters. Holocene sediments are in mainly in the form of vast morphological the form of river sands with some clays depressions around Podzamcze (fig. 3c-d). (fig. 2) (Bednarek et al., 1978). Much diversified shape of the carbonate monadnocks was caused by the limestone’s facial diversity and resulting differences in THE RELIEF AROUND PODZAMCZE resistance against weathering there. Those massive limestone rocks, known as the The area of the Cracow – Częstochowa most characteristic monadnocks in the Upland is a plateau of rather low elevation Polish Jura Terrain were preserved mainly (300 – 515 m a.s.l.) and insignificant rela- in result of its highest resistance against tive heights. The relief around Podzamcze weathering (Matyszkiewicz 2008, Krajew- is highly diversified. The landscape is cre- ski, Matyszkiewicz 2009). ated mainly by structurally controlled pla- nation surface with Upper Jurassic lime- stone massifs and hills capped by spectacu- THE OUTLINE OF THE lar cliffs (fig. 3c-d) (Nita 2004). OGRODZIENIEC CASTLE HISTORY The origin of the monadnocks rising from the plateau around Podzamcze is erosional The Ogrodzieniec Castle is situated on the (Pokorny 1963). They were created by top of Janowski’s Mountain among the Up- limestone rocks’ dissolution by water con- per Jurassic limestone buildups (fig. 3a-e, taining a high concentration of carbon diox- 4) in the southern part of Podzamcze (fig. 3 Acta Geoturistica volume 4 (2013), number 1, 1-9 Fig. 3 Pictures of the Ogrodzieniec castle ruins and monadnocks of its surrounding (Photo: Author): a - view of the castle from the ward, b - Convicts Tower (on the left), Kredencerska Tower (on the right), c - Bear and Doll monadnocks, d - Convicts Tower, in the distance - Camle monadnock, e - Hen's Foot 1). It is the most beautiful and imposing wars in 1655 and 1702 the castle was dam- object on the Cracow – Częstochowa Up- aged so seriously that it could not regain its land. The castle was built on the site of a former glory any more. Last owners left the wooden fortified settlement in the XIVth castle around 1810, because of the danger century during the reign of the King Casi- of breaking ceilings. Since then, it was left mir the Great. In the medieval times their uncared and served as source of building role was Cracow’s protection, which was materials. In consequence of that, that the capital of Poland then and state border mighty fortress was reduced to an abiding from any raids. ruin. Only after the Second World War the The castle changed hands many times. castle has undergone some architectural, When the Boners inherited it, they rebuilt reconstructive, and protective works per- the building in 1530 – 1545 so that it grew formed by state. Due to that, the castle ruins up to an imposing Renaissance defensive (fig. 3a-e, 4) have been available for tour- residence. It consisted of four wings ar- ists up to now. A large number of outdoor ranged around an arcaded courtyard. Next events, tournaments for example, are organ- owners, the Firlejs (Boner’s descendants) ised on the ward (fig.
Recommended publications
  • Prevention As an Internal Security Factor at Zawiercie Poviat Michał Łaski
    5. SECURITY STUDIES PREVENTION AS AN INTERNAL SECURITY FACTOR AT ZAWIERCIE POVIAT MICHAł łASKI Abstract DOI: 10.26410/SF_2/18/12 The aim of the article is to show how the preventive ac- tions of the Police forces affect the results of its work at the micro scale. The research was carried out in Zaw- iercie poviat. In the theoretical part, the article presents the.considerations.on.the.definition.of.internal.security.of. the country and the role of preventive actions in ensur- MICHAŁ ŁASKI1 ing public order. The article consists of an introduction, [email protected] three subchapters and a summary. 1 Student at full-time doctoral KEy words studies, WSB University, Community, order, police, prevention, security. Dąbrowa Górnicza Introduction Internal security, as part of national se- security.According to StanisławSulkowski, curity, is an extremely important factor, internal security can be defined on the influencing. the. needs. of. security. in. civil. basis of a dichotomous division resulting society.Police as a uniformed and armed from the external and internal structure of formation, provided with legal regulations, the state’s activity [Sulkowski, 2009, p. 14]. such as the Police Act of April 6, 1990 in It follows that the structures of the state are an effective and sufficient manner have the obliged to guarantee, with the use of legal possibilities to ensure the security for the tools and institutions set up for that purpose, citizens of the country.The aim of the study the.order.and.security.on.the.territory.of.the. is to examine how the preventive actions of country.In.this.sense,.internal.security.cov- the Police convert into its results at a mi- ers the entire sphere related to the stability cro.
    [Show full text]
  • Jerzy Nita1, Joanna Plit2, Małgorzata Nita1 SUROWCE SKALNE JAKO
    PRACE KOMISJI KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ISSN 1896-1460 e-ISSN 2391-5293 DISSERTATIONS OF CULTURAL LANDSCAPE COMMISSION www.cultural-landscape.us.edu.pl No. 40 (2) 2018, 107–129 DOI 10.30450/201818 Jerzy Nita1, Joanna Plit2, Małgorzata Nita1 1University of Silesia in Katowice, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland 2 Cultural Landscape Commission of the Polish Geographical Society, Poland e-mail: [email protected], [email protected], [email protected] SUROWCE SKALNE JAKO MATERIAŁ BUDOWLANY – ANALIZA ZACHOWANYCH WYRÓŻNIKÓW REGIONALNYCH ROCK RESOURCES AS BUILDING MATERIAL – ANALYSIS OF PRESERVED REGIONAL DISTINCTIVE FEATURES Streszczenie Artykuł jest analizą krajobrazową cech budownictwa typowego dla różnych obszarów Polski, w których wykorzysta- no lokalne skalne surowce budowlane. Poruszona problematyka dotyczy zabudowy małomiasteczkowej i wiejskiej, w której lokalne surowce skalne stanowiły podstawowy budulec od co najmniej ostatnich 200 lat. Surowiec skalny jest wyznacznikiem regionalnym, który jest typowy dla budynków mieszkalnych, gospodarskich i przemysłowych, a także dla małej architektury oraz ogrodzeń na posesjach. Te szczególne – bo najczęściej małoskalowe elementy krajobrazu kulturowego Polski zaczynają mieć charakter reliktowy. W opracowaniu w niewielkim stopniu poru- szono stosunkowo dobrze rozpoznane i udokumentowane budowle rezydencjalne, m.in.: zamki, pałace, warownie, które stanowią wyraźne historyczne składniki polskiego i europejskiego dziedzictwa narodowego. Obiekty te są obecnie spektakularnymi atrakcjami turystycznymi i zostały już objęte ochroną prawną i konserwatorską. W artykule podkreślono kierunki zmian w zastosowaniu surowców skalnych w budownictwie indywidualnym, a zwłaszcza współczesne tendencje zaniku tych elementów z krajobrazu kulturowego Polski lub ich znaczącej przebudowy i modernizacji. Abstract This article offers a landscape analysis of architectural features typical of various regions in Poland which use local rock reso- urces as a building material.
    [Show full text]
  • 00A-Okladka.Vp:Corelventura
    SOCIETY OF ECOLOGICAL CHEMISTRY AND ENGINEERING ECOLOGICAL CHEMISTRY AND ENGINEERING A CHEMIA I IN¯YNIERIA EKOLOGICZNA A Vol. 17 No. 12 OPOLE 2010 EDITORIAL COMMITTEE Witold Wac³awek (University, Opole, PL) – Editor-in-Chief Milan Kraitr (Western Bohemian University, Plzen, CZ) Jerzy Skrzypski (University of Technology, £ódŸ, PL) Maria Wac³awek (University, Opole, PL) Tadeusz Majcherczyk (University, Opole, PL) – Secretary PROGRAMMING BOARD Witold Wac³awek (University, Opole, PL) – Chairman Jerzy Bartnicki (Meteorological Institute – DNMI, Oslo-Blindern, NO) Mykhaylo Bratychak (National University of Technology, Lviv, UA) Bogus³aw Buszewski (Nicolaus Copernicus University, Toruñ, PL) Eugenija Kupcinskiene (University of Agriculture, Kaunas, LT) Bernd Markert (International Graduate School [IHI], Zittau, DE) Nelson Marmiroli (University, Parma, IT) Jacek Namieœnik (University of Technology, Gdañsk, PL) Lucjan Paw³owski (University of Technology, Lublin, PL) Krzysztof J. Rudziñski (Institute of Physical Chemistry PAS, Warszawa, PL) Manfred Sager (Agency for Health and Food Safety, Vienna, AT) Mark R.D. Seaward (University of Bradford, UK) Jíøi Ševèik (Charles University, Prague, CZ) Piotr Tomasik (University of Agriculture, Kraków, PL) Roman Zarzycki (University of Technology, £ódŸ, PL) Tadeusz Majcherczyk (University, Opole, PL) – Secretary EDITORIAL OFFICE Opole University ul. kard. B. Kominka 4, 45–032 OPOLE, PL phone +48 77 455 91 49 email: [email protected] http://tchie.uni.opole.pl SECRETARIES Agnieszka Do³hañczuk-Œródka, phone
    [Show full text]
  • RAPORT Analiza Wpływu Potencjalnej Budowy Kopalni Cynku I Ołowiu W Okolicach Zawiercia Na Otoczenie
    RAPORT Analiza wpływu potencjalnej budowy kopalni cynku i ołowiu w okolicach Zawiercia na otoczenie ZAMAWIAJĄCY CMC Poland Sp. z o.o. TYTUŁ Raport podsumowujący DATA / WERSJA: 24.02.2016 / FINAL NUMER DOKUMENTU: RR4448/001 RAPORT PROJEKT Analiza wpływu potencjalnej budowy kopalni NUMER RR 4448/001 cynku i ołowiu w okolicach Zawiercia na otoczenie DOKUMENTU TYTUŁ Raport podsumowujący DYREKTOR Andrzej Krzyszczak PROJEKTU ZAMAWIAJĄCY PRZYGOTOWAŁ Piotr Syryczyński Marzena Sadowska CMC Poland Sp. z o.o. Piotr Poborski Katarzyna Lipińska OSOBA Wojciech Więcławik – Członek Zarządu DZIAŁ Pion Doradztwa KONTAKTOWA MULTICONSULT Technicznego i POLSKA Środowiskowego Niniejszy raport został przygotowany przez spółkę Multiconsult Polska sp. z o.o. dla jej klienta. Prawa klienta do raportu zostały określone w odpowiedniej umowie. Strony trzecie nie mają prawa do wykorzystania niniejszego raportu (ani żadnego jego fragmentu) bez uprzedniej pisemnej zgody CMC Poland sp. z o.o. Jakiekolwiek wykorzystanie niniejszego raportu (lub jakiegokolwiek jego fragmentu) w innym celu, w inny sposób lub przez osoby lub jednostki inne niż uzgodnione lub zatwierdzone na piśmie przez CMC Poland sp. z o.o. nie odpowiada za skutki takiego wykorzystania raportu. Strony raportu są chronione prawem autorskim. Kopiowanie, rozpowszechnianie, poprawianie, przetwarzanie lub jakiekolwiek inne użycie niniejszego raportu jest niedozwolone bez uprzedniej pisemnej zgody CMC Poland sp. z o.o. lub innego właściciela takich praw. 03 24.02.16 Wersja final I PS, MS, KL AP, PP AK 02 11.02.16 Wersja wstępna PS, MS, KL AP, PP AK 01 28.01.16 Wersja robocza PS, MS, KL AP, PP AK WER. DATA OPIS SPORZĄDZIŁ SPRAWDZIŁ ZATWIERDZIŁ MULTICONSULT POLSKA SP. Z O.O.
    [Show full text]
  • Szymon Datner German Nazi Crimes Against Jews Who
    JEWISH HISTORICAL INSTITUTE BULLETIN NO. 75 (1970) SZYMON DATNER GERMAN NAZI CRIMES AGAINST JEWS WHO ESCAPED FROM THE GHETTOES “LEGAL” THREATS AND ORDINANCES REGARDING JEWS AND THE POLES WHO HELPED THEM Among other things, the “final solution of the Jewish question” required that Jews be prohibited from leaving the ghettoes they were living in—which typically were fenced off and under guard. The occupation authorities issued inhumane ordinances to that effect. In his ordinance of October 15, 1941, Hans Frank imposed draconian penalties on Jews who escaped from the ghettoes and on Poles who would help them escape or give them shelter: “§ 4b (1) Jews who leave their designated quarter without authorisation shall be punished by death. The same penalty shall apply to persons who knowingly shelter such Jews. (2) Those who instigate and aid and abet shall be punished with the same penalty as the perpetrator; acts attempted shall be punished as acts committed. A penalty of severe prison sentence or prison sentence may be imposed for minor offences. (3) Sentences shall be passed by special courts.” 1 In the reality of the General Government (GG), § 4b (3) was never applied to runaway Jews. They would be killed on capture or escorted to the nearest police, gendarmerie, Gestapo or Kripo station and, after being identified as Jews and tortured to give away those who helped or sheltered them, summarily executed. Many times the same fate befell Poles, too, particularly those living in remote settlements and woodlands. The cases of Poles who helped Jews, which were examined by special courts, raised doubts even among the judges of this infamous institution because the only penalty stipulated by law (death) was so draconian.
    [Show full text]
  • Vol. II (2015) Vol
    ISSN 2391-9450 (print) ISSN 2450-4114 (online) Hereditas Minariorum Vol. II (2015) Minariorum Vol. Hereditas ISSN 2391-9450 (print) ISSN 2450-4114 (online) Vol. II (2015) SPIS TREŚCI / CONTENTS Od redakcji / Editorial . 5 ARTYKUŁY / ARTICLES Dariusz Rozmus RB NQBNM – Przełożo ny gór ników z II tysiąc lecia p.n.e. 9 RB NQBNM – Miners’ supervisor from the 2nd millennium BC Andrzej J. Wójcik, Wojciech Preidl Kopalnia węgla blanowickiego„Zygmunt” w Porębie koło Zawiercia . 27 “Zygmunt” – blanowice coal mine in Poręba near Zawiercie Agnieszka Gontaszewska Zarys historii gór nictwa węg la brunatnego w okolicy Ośn a Lubuskiego i Sulęcin a (Ziemia Lubuska) . 51 Outline of the history of lignite mining in area of Ośno Lubuskie and Sulęcin (West Poland) Marek J. Battek Christoph Traugott Delius – twór ca nowoczesnego gór nictwa w Europie Śr odkowej . 67 Christoph Traugott Delius – creator of modern mining in Middle Europa SPOJRZENIE W PRZESZŁOŚĆ. HISTORYCZNE GÓRNICTWO W ŚWIECIE LOOK INTO THE PAST – HISTORIC MINING AROUND THE WORLD Najstarsza kopalnia soli . 80 The oldest salt mine KOMUNIKATY NAUKOWE / SCIENTIFIC COMMUNICATIONS Krzysztof Maciejak, Marcin Maciejak Kopalnia Schwarze Minna . 85 Schwarze Minna Wiesław Ko tarba Kopalnia rudy że laznej „Prz emsza” w nadaniu gór niczym „Prz emsza 2” w Krzykawie . 99 Iron ore mine “P rzemsza” of a mining charter “P rzemsza 2” in Krzykawa Paweł P. Zagożdżon Galerías del agua (sztolnie wodne) na Wyspach Kanaryjskich . 111 Galerías del agua (water adits) in Canary Islands Paweł P. Zagożdżon Małe sztolnie na polach gór niczych kopalń Longyearbyen (Spitsbergen) – raport ze zwiadu terenowego w latach 2012 i 2015 . 123 Small adits in mining fields of Longyearbyen (Spitsbergen) – a report from reconnaisance in the years 2012 and 2015 Stefan Gierlotka Lokomotywy pneumatyczne w przewozie kopalnianym .
    [Show full text]
  • 6.Surowce Skalne Jako Materiał Budowlany
    PRACE KOMISJI KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ISSN 1896-1460 e-ISSN 2391-5293 DISSERTATIONS OF CULTURAL LANDSCAPE COMMISSION www.cultural-landscape.us.edu.pl No. 40 (2) 2018, 107–129 DOI 10.30450/201818 Jerzy Nita1, Joanna Plit2, Małgorzata Nita1 1University of Silesia in Katowice, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland 2 Cultural Landscape Commission of the Polish Geographical Society, Poland e-mail: [email protected], [email protected], [email protected] SUROWCE SKALNE JAKO MATERIAŁ BUDOWLANY – ANALIZA ZACHOWANYCH WYRÓŻNIKÓW REGIONALNYCH ROCK RESOURCES AS BUILDING MATERIAL – ANALYSIS OF PRESERVED REGIONAL DISTINCTIVE FEATURES Streszczenie Artykuł jest analizą krajobrazową cech budownictwa typowego dla różnych obszarów Polski, w których wykorzysta- no lokalne skalne surowce budowlane. Poruszona problematyka dotyczy zabudowy małomiasteczkowej i wiejskiej, w której lokalne surowce skalne stanowiły podstawowy budulec od co najmniej ostatnich 200 lat. Surowiec skalny jest wyznacznikiem regionalnym, który jest typowy dla budynków mieszkalnych, gospodarskich i przemysłowych, a także dla małej architektury oraz ogrodzeń na posesjach. Te szczególne – bo najczęściej małoskalowe elementy krajobrazu kulturowego Polski zaczynają mieć charakter reliktowy. W opracowaniu w niewielkim stopniu poru- szono stosunkowo dobrze rozpoznane i udokumentowane budowle rezydencjalne, m.in.: zamki, pałace, warownie, które stanowią wyraźne historyczne składniki polskiego i europejskiego dziedzictwa narodowego. Obiekty te są obecnie spektakularnymi atrakcjami turystycznymi i zostały już objęte ochroną prawną i konserwatorską. W artykule podkreślono kierunki zmian w zastosowaniu surowców skalnych w budownictwie indywidualnym, a zwłaszcza współczesne tendencje zaniku tych elementów z krajobrazu kulturowego Polski lub ich znaczącej przebudowy i modernizacji. Abstract This article offers a landscape analysis of architectural features typical of various regions in Poland which use local rock reso- urces as a building material.
    [Show full text]
  • Bukowska Janiszewska Mordw
    Potentials of Poland Introduction to Socio-Economic Geography of Poland for Foreigners Łódź 2012 citation: Rosińska-Bukowska M., Janiszewska A., Mordwa S. (eds), 2012, Potentials of Poland. Introduction to socio-economic geography of Poland for foreigners, Dep. of Spatial Economy and Spatial Planning, ISBN 978-83937758-1-1, doi: 11089/2690. Review Izabela Sołjan Editors Magdalena Rosińska-Bukowska Anna Janiszewska Stanisław Mordwa Managing editor Ewa Klima (If you have any comments to make about this title, please send them to: [email protected]) Text and graphic design by Karolina Dmochowska-Dudek Cover design by Karolina Dmochowska-Dudek Książka dostępna w Repozytorim Uniwersytetu Łódzkiego http://hdl.handle.net/11089/2690 ISBN: 978-83-937758-1-1 © Copyright by Department of Spatial Economy and Spatial Planning, University of Łódź, Łódź 2012 TABLE OF CONTENTS 1. INTRODUCTION ......................................................................................................... 9 (Editors) 2. POTENTIAL OF THE POLISH ENVIRONMENT ................................................. 10 (Sławomir Kobojek) 2.1. Location – area – spatial resources .............................................. 10 2.2. Resources of the Polish land – geological composition – minerals12 2.2.1. Geological structures in Poland – tectonic units ................... 12 2.2.2. The Quaternary and the Pleistocene – the Polish ice age ... 18 2.3. Diversity of geomorphological landscape – topographic relief of Poland ..........................................................................................
    [Show full text]
  • Raport O Stanie Gminy Siewierz Za 2020
    I. WSTĘP RAPORT O STANIE GMINY SIEWIERZ za 2020 rok to dokument obejmujący informacje o działaniach organu wykonawczego, uwzględniające przewidziane prawem obszary jego aktywności, a w szczególności podsumowanie realizacji programów, strategii, uchwał Rady Miejskiej i budżetu obywatelskiego. Raport o stanie gminy skupia się wokół zagadnień realizacji ustawowych zadań i kompetencji organu wykonawczego gminy w roku poprzednim, tj, 2020, a swoją zawartością wyczerpuje dyspozycje zawarte w art. 28 a a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednol. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 z późn. zm.). Podstawowym dokumentem mającym zasadniczy wpływ na kierunki rozwoju gminy jest „Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Siewierz do roku 2020”, w której określono następującą wizję rozwoju dla gminy: Siewierz to gmina zapewniająca dostęp do wysokiej jakości usług społecznych, wspierająca rozwój mieszkalnictwa, atrakcyjna dla turystów, dbająca o jakość środowiska naturalnego i infrastruktury, rozpoznawalna zarówno w kraju jak i za granicą. Dla osiągnięcia takiego stanu gminy należało podejmować szereg aktywności i działań, które miały za zadanie doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu w postaci wielokierunkowego rozwoju gminy i zrealizowania wyznaczonych celów w wielu dziedzinach funkcjonowania gminy. Wyznaczone w „Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Siewierz do roku 2020” cele operacyjne, służące osiągnięciu pożądanych efektów w zaspokajaniu potrzeb zbiorowych wspólnoty samorządowej, wskazywały następujące kierunki działań: 1. Ochrona środowiska naturalnego m. in. poprzez rozwój infrastruktury. 2. Rewitalizacja i zapewnienie ładu przestrzennego z zachowaniem walorów kulturowych. 3. Rozwój systemu infrastruktury komunikacyjnej. 4. Poprawa dostępu do internetu oraz usług elektronicznych. 5. Stworzenie dogodnych warunków dla życia mieszkańców oraz włączenie społeczne. 6. Wzmocnienie potencjału edukacyjnego gminy.
    [Show full text]
  • Szlak Orlich Gniazd
    Szlak Orlich Gniazd Przewodnik Guidebook Związek Gmin Jurajskich Związek Gmin Jurajskich jest dobrowolnym stowarzyszeniem gmin z województwa małopolskiego i śląskiego, leżących na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Związek działa od końca 1991 r., a jego założycielami było 15 gmin (obecnie do Z.G.J. należy 37 gmin). Są to: Alwernia, Bolesław, Bukowno, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gołcza, Iwanowice, Ja- nów, Jerzmanowice-Przeginia, Lelów, Klucze, Koziegłowy, Kraków, Kroczyce, Krzeszowice, Łazy, Mstów, Niegowa, Ogrodzieniec, Olsztyn, Pilica, Poraj, Poręba, Przyrów, Siewierz, Skała, Sławków, Sułoszowa, Trzebinia, Trzyciąż, Wielka Wieś, Włodowice, Zabierzów, Zawiercie, Zielonki, Żarki, Żarnowiec. Siedzibą Związku jest miasto Ogrodzieniec. Podstawowymi celami Związku są: – promocja turystyczna Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej poprzez różnego typu wydawnictwa; – akcje promocyjne w środkach masowego przekazu, uczestnictwo w targach turystycznych; – pomoc w nawiązywaniu kontaktów z partnerami krajowymi i zagranicznymi, chcącymi inwestować na terenie Wyżyny; – rozwój turystyki wiejskiej; – ochrona walorów przyrodniczych i kulturowych Jury; – dążenie do gospodarczej i kulturalnej integracji gmin; – współpraca i wymiana doświadczeń z zakresu funkcjonowania samorządów lokalnych; – popularyzacja budownictwa dostosowanego do krajobrazu Jury. Związek Gmin Jurajskich powstał nie tylko po to, by pomagać gminom w promowaniu ich turystycznych terenów i obiektów, ale również, aby pokazywać Wyżynę Krakowsko-Częstochowską jako jednolity i spójny obszar turystyczny.
    [Show full text]
  • Use of Indicator Methods for the Purposes of Monitoring Sustainable Energy in the Region
    BAROMETR REGIONALNY TOM 14 NR 3 Use of Indicator Methods for the Purposes of Monitoring Sustainable Energy in the Region Małgorzata Trojanowska, Krzysztof Nęcka University of Agriculture in Krakow, Poland Abstract Implementation of the conception of sustainable energy requires a progress evaluation, which calls for an indicator system for monitoring sustainable energy. In this paper it is proposed to use simultaneously two systems, one based on a set of specific indicators and the other on a synthetic indicator. The useful- ness of proposed indicator methods was checked on the example of rural areas of the Śląskie Voivodship by monitoring sustainable energy in given counties in 2004 and 2014. Keywords: sustainable energy, indicators of specific consumption of heat, electricity and gas, biomass Introduction The concept of sustainable energy stems from the conception of sustainable development . Sustain- able energy can be defined as conversion of primary energy into electricity and heat, and delivery to the final client in a way that meets the needs of present and future generations, taking into consid- eration economic, social and environmental aspects of human development (Prandecki 2014) . Sus- tainable energy applies to both energy provision and its consumption . Energy provision includes in particular ways the least harmful methods for the environment, preferably from renewable sources and improvement of energy efficiency, while ensuring energy security . Apart from the term sustain- able energy, the concepts of sustainable energy
    [Show full text]
  • List of Counties of Poland
    Sr.No County County seat Area Population 1 Aleksandrow County Aleksandrow Kujawski 475.61 km2 55,195 2 Augustow County Augustow 1658,27 km2 58,966 3 Bartoszyce County Bartoszyce 1308,54 km2 61,354 4 Bedzin County Bedzin 368,02 km2 151,122 5 Belchatow County Belchatow 969,21 km2 112,640 6 Biala Podlaska city county 49,40 km2 58,010 7 Biala Podlaska County Biala Podlaska 2753,67 km2 113,764 8 Bialobrzegi County Bialobrzegi 639,28 km2 33,545 9 Bialogard County Bialogard 845,36 km2 48,241 10 Bialystok city county 102,12 km2 295,210 11 Bialystok County Bialystok 2984,64 km2 136,797 12 Bielsk County Bielsk Podlaski 1385,2 km2 60,047 13 Bielsko County Bielsko-Biala 457,23 km2 150,764 14 Bielsko-Biala city county 124,51 km2 176,678 15 Bierun-Ledziny County Bierun 156,68 km2 55,868 16 Bieszczady County Ustrzyki Dolne 1138,17 km2 22,213 17 Bilgoraj County Bilgoraj 1677,79 km2 104,267 18 Bochnia County Bochnia 649,28 km2 100,382 19 Boleslawiec County Boleslawiec 1303,26 km2 88,343 20 Braniewo County Braniewo 1204,54 km2 43,781 21 Brodnica County Brodnica 1038,79 km2 75,054 22 Brzeg County Brzeg 876,52 km2 92,361 23 Brzesko County Brzesko 590 km2 90,214 24 Brzeziny County Brzeziny 358,51 km2 30,600 25 Brzozow County Brzozow 540,39 km2 65,254 26 Busko County Busko-Zdroj 967.39 km2 73,940 27 Bydgoszcz city county 175 km2 364,953 28 Bydgoszcz County Bydgoszcz 1394,8 km2 95,773 29 Bytom city county 69,43 km2 187,205 30 Bytow County Bytow 2192,81 km2 75,313 31 Chelm city county 35,28 km2 67,989 32 Chelm County Chelm 1779,64 km2 79,991 33 Chelmno County
    [Show full text]