DOCSLIB.ORG

Use of Indicator Methods for the Purposes of Monitoring Sustainable Energy in the Region

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Use of Indicator Methods for the Purposes of Monitoring Sustainable Energy in the Region BAROMETR REGIONALNY TOM 14 NR 3 Use of Indicator Methods for the Purposes of Monitoring Sustainable Energy in the Region Małgorzata Trojanowska, Krzysztof Nęcka University of Agriculture in Krakow, Poland Abstract Implementation of the conception of sustainable energy requires a progress evaluation, which calls for an indicator system for monitoring sustainable energy. In this paper it is proposed to use simultaneously two systems, one based on a set of specific indicators and the other on a synthetic indicator. The useful- ness of proposed indicator methods was checked on the example of rural areas of the Śląskie Voivodship by monitoring sustainable energy in given counties in 2004 and 2014. Keywords: sustainable energy, indicators of specific consumption of heat, electricity and gas, biomass Introduction The concept of sustainable energy stems from the conception of sustainable development . Sustain- able energy can be defined as conversion of primary energy into electricity and heat, and delivery to the final client in a way that meets the needs of present and future generations, taking into consid- eration economic, social and environmental aspects of human development (Prandecki 2014) . Sus- tainable energy applies to both energy provision and its consumption . Energy provision includes in particular ways the least harmful methods for the environment, preferably from renewable sources and improvement of energy efficiency, while ensuring energy security . Apart from the term sustain- able energy, the concepts of sustainable energy system, sustainable energy economy, etc . are used but in spite of differences in meaning are mostly treated interchangeably . One of the basic goals of European Union sustainable energy policy is sustainable energy development which, according to the European Commission, shall ensure until 2030 a 27% share of renewable energy in the general record of energy carriers in the EU and decreasing economy energy consumption by 20% .1 In Poland local authorities are responsible for energy economics, and their responsibilities are defined by the Energy Law . 2 They comprise energy planning and energy management . The system of energy planning and management currently existing in Poland does not fulfil the objectives for which it was designed and requires changes, implementing, according to the EU guidelines, the sys- tem of sustainable energy management on local, regional and national levels .3 To make it possible, it is necessary to amend existing provisions of the Energy Law and prepare relevant implementing regulations . Implementation of the sustainable energy conception requires evaluation of progress and differences in this field, which calls for an indicator system for monitoring sustainable energy development . It can be a system based on specific indicators or synthetic measurements . In this 1. See: Note of Subject: European Council (23 and 24 October 2014). Conclusions on 2030 Climate and Energy Policy Framework. Brussels, 23 October 2014, (OR. en) SN 79/14, [@:] http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms _data/docs/pressdata/en/ec/145356.pdf. 2. See: Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. — Prawo energetyczne. DzU z 1997 r. nr 54 poz. 348 as amended. 3. See: Koncepcja krajowego systemu zrównoważonego gospodarowania energią. Report by Arkadiusz Węglarz and Marek Zaborowski. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. przy współpracy Instytutu Ekonomii Środowi- ska, [@:] http://docplayer.pl/6568457-Koncepcja-krajowego-systemu-zrownowazonego-gospodarowania-energia.html. © 2016 by Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu All Rights Reserved 120 Małgorzata Trojanowska and Krzysztof Nęcka paper both system types are proposed, having been used for monitoring sustainable energy on the example of the rural region of the Śląskie Voivodship . As the main energy users on the rural areas are households, the survey was restricted to this specific group . 1 Examination procedure In order to evaluate sustainable energy, one needs indicators that explicitly reflect the problem, are measurable and based on accessible data . As sustainable energy should be a part of a sustainable development conception, it is important that descriptive indicators are compatible with the indi- cators describing sustainable development . Many research organizations are involved in creating indicator systems for monitoring sustainable energy, among others the Central Statistical Office in Katowice . It has elaborated a set of specific indicators describing sustainable development in terms of social, economic, environmental and institutional-political cohesion, whose values are systematically updated . Among these indicators, one may find those applying to energy economics, in particular electricity consumption in households per person, classified as consumption patterns describing social order and share of renewable energy in final energy consumption classified as a variable describing environmental governance . As such indicators are also used in analysis of sustainable development by other authors (Bal- Domańska and Wilk 2011; Korol 2008; Roszkowska and Karwowska 2014), they were considered universal and joined into the indicator system for monitoring sustainable energy . Given the fact that sustainable energy shall ensure permanent and environmentally sound access to electricity and heat, a further measuring instrument implemented within the monitoring system was specific heat consumption . The set was completed with specific natural gas consumption which is not treated as a sustainable source, however it is included in all energy strategies . In order to designate the values of given indicators, data available in studies of the Local Data Bank of Central Statistical Office of Poland was used, and additionally using the works of Tro- janowska and Szul (2006), Trojanowska (2009), Kowalczyk-Juśko (2010), Ludwicka and Grzybek (2010) as well as Hałuzo and Musiał 4 . While calculating sustainable energy resources, taken into consideration were only agricultural (straw) and wooden biomass (biomass from forests, wood indus- try and orchards) which is the greatest source of renewable energy in the Śląskie Voivodship, easy and quickly supplied . The calculations were made for 2004 and 2014 . Indicators designated in such a way were evaluated in terms of usefulness to monitor sustainable energy . The ranging method was used in regards to the set of specific indicators to rank counties of the Śląskie Voivodship in respect of sustainable energy development . For the purpose of regional general evaluation in terms of sustain- able energy development, a synthetic measurement was designated for each country, for a previously determined set of indicators . The most frequently used measure was chosen, that is the synthetic measure of development (SMD) . The calculation procedure comprised the following activities: 1 .Normalization of diagnostic features Using recommendations of other authors (Jarocka 2015; Walesiak 2014) the formula of zero unitarization was applied xij min xij − i (1) zij = , max xij min xij i − i where: zij — value after unitarization of j-th diagnostic feature (indicator), j = 1, 2, 3, 4, in i-th object (county), i = 1, 2,…, 17, xij (min xij, max xij) — execution of j-th diagnostic feature in i-th object (the lowest value, the highest value) . 4. See: Ocena zasobów i potencjalnych możliwości pozyskania surowców dla energetyki odnawialnej w wojewódz- twie pomorskim by Mirosława Hałuzo, Ryszard Musiał. Biuro Planowania Przestrzennego w Słupsku, 2004, [@:] http://pbpr.pomorskie.eu/documents/294485/453192/Ocena+zasob%C3%B3w+i+potencjalnych+mo%C5%BCliwo %C5%9Bci+pozyskania+surowc%C3%B3w+dla+energetyki+odnawialnej...2005.pdf/ea6e7e64–1541–4991-a831– 54aa1b8f4d4b. Use of Indicator Methods for the Purposes of Monitoring… 121 2 .Change of destimulants into stimulants Indicators were treated as stimulants zS or destimulants zD . In order to harmonize the charac- ter of features, destimulants were changed into stimulants with the use of the formula (2) zS = 1 zD . ij − ij 3 .Determination of coordinates of the object-model zoj . An upper model of development was adopted, where maximal total values for 2004 and 2014 were accepted for stimulants . 4 .Determination of distance between counties and the object-model . The distance between the j-th country was designated with the use of the Euclidean metric n 2 (3) di0 = (zij zoj) . − j=1 5 .Designation of the synthetic measure of development . Synthetic development indicators were calculated according to the relation d (4) SMD = 1 i0 , − d0 where d0 is the distance between the model and antimodel . SMD indicators were used to evaluate the sustainable energy of the counties in terms of territo- rial differentiation and changes in time . 2 Evaluation of sustainable energy on the basis of specific indicators In this paper the following specific factors were designated: yearly heat consumption relating to the number of residents (aggregated and for heating buildings), electricity and gas as well as the share of energy from the renewable sources in final energy consumption . An important feature of the indicators which characterizes their utility to monitor sustainable energy is, along with comparability, the ability to discriminate objects which is designated by the variation coefficient higher than 10% . It turned out that this condition is not met in the case of indicators of specific heat demand, whereas the discriminatory ability of the indicator relating to heat consumption
Load more

Recommended publications
  • Prevention As an Internal Security Factor at Zawiercie Poviat Michał Łaski
    5. SECURITY STUDIES PREVENTION AS AN INTERNAL SECURITY FACTOR AT ZAWIERCIE POVIAT MICHAł łASKI Abstract DOI: 10.26410/SF_2/18/12 The aim of the article is to show how the preventive ac- tions of the Police forces affect the results of its work at the micro scale. The research was carried out in Zaw- iercie poviat. In the theoretical part, the article presents the.considerations.on.the.definition.of.internal.security.of. the country and the role of preventive actions in ensur- MICHAŁ ŁASKI1 ing public order. The article consists of an introduction, [email protected] three subchapters and a summary. 1 Student at full-time doctoral KEy words studies, WSB University, Community, order, police, prevention, security. Dąbrowa Górnicza Introduction Internal security, as part of national se- security.According to StanisławSulkowski, curity, is an extremely important factor, internal security can be defined on the influencing. the. needs. of. security. in. civil. basis of a dichotomous division resulting society.Police as a uniformed and armed from the external and internal structure of formation, provided with legal regulations, the state’s activity [Sulkowski, 2009, p. 14]. such as the Police Act of April 6, 1990 in It follows that the structures of the state are an effective and sufficient manner have the obliged to guarantee, with the use of legal possibilities to ensure the security for the tools and institutions set up for that purpose, citizens of the country.The aim of the study the.order.and.security.on.the.territory.of.the. is to examine how the preventive actions of country.In.this.sense,.internal.security.cov- the Police convert into its results at a mi- ers the entire sphere related to the stability cro.
    [Show full text]
  • Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego kwartalnik naukowy Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society a scientific quarterly UWARUNKOWANIA ROZWOJU REGIONALNEGO I LOKALNEGO pod redakcją Zbigniewa Zioło i Wioletty Kilar CONDITIONS FOR REGIONAL AND LOCAL DEVELOPMENT edited by Zbigniew Zioło and Wioletta Kilar DOI 10.24917/20801653.332 33(2) · 2019 Polskie Towarzystwo Geograficzne – Komisja Geografii Przemysłu Polish Geographical Society – Industrial Geography Commission Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie – Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej Pedagogical University of Cracow PRACE– Institute KOMISJI of Geography, GEOGRAFII Department PRZEMYSŁU of Entrepreneurship and Spatial Management POLSKIEGO TOWARZYSTWA GEOGRAFICZNEGO STUDIES OF THE INDUSTRIAL GEOGRAPHY COMMISSION OF THE POLISH GEOGRAPHICAL SOCIETY 33(2) Redaktor naczelny / Editor-in-chief: Zastępca redaktora naczelnego – redaktor Zbigniew prowadzący Zioło / Associate – managing editor: Rada Redakcyjna / Editorial Board Tomasz Rachwał Felix Arion, György Csomós, Paweł Czapliński, Ben Derudder, Wiesława Gierańczyk, Anatol Jakobson, Wioletta Kilar, Ana María Liberali, Tadeusz Marszał, Tomasz Rachwał (wiceprzewodniczący/vice-chair), Piotr Raźniak, Eugeniusz Rydz, Anatoly V. Stepanov, Tadeusz Stryjakiewicz, Yolanda Carbajal Suárez, Natalia M. Syssoeva, Zdeněk Szczyrba, Anna Tobolska, Géza RecenzenciTóth, Krzysztof współpracujący Wiedermann, Nuriod 2017
    [Show full text]
  • Jerzy Nita1, Joanna Plit2, Małgorzata Nita1 SUROWCE SKALNE JAKO
    PRACE KOMISJI KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ISSN 1896-1460 e-ISSN 2391-5293 DISSERTATIONS OF CULTURAL LANDSCAPE COMMISSION www.cultural-landscape.us.edu.pl No. 40 (2) 2018, 107–129 DOI 10.30450/201818 Jerzy Nita1, Joanna Plit2, Małgorzata Nita1 1University of Silesia in Katowice, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland 2 Cultural Landscape Commission of the Polish Geographical Society, Poland e-mail: [email protected], [email protected], [email protected] SUROWCE SKALNE JAKO MATERIAŁ BUDOWLANY – ANALIZA ZACHOWANYCH WYRÓŻNIKÓW REGIONALNYCH ROCK RESOURCES AS BUILDING MATERIAL – ANALYSIS OF PRESERVED REGIONAL DISTINCTIVE FEATURES Streszczenie Artykuł jest analizą krajobrazową cech budownictwa typowego dla różnych obszarów Polski, w których wykorzysta- no lokalne skalne surowce budowlane. Poruszona problematyka dotyczy zabudowy małomiasteczkowej i wiejskiej, w której lokalne surowce skalne stanowiły podstawowy budulec od co najmniej ostatnich 200 lat. Surowiec skalny jest wyznacznikiem regionalnym, który jest typowy dla budynków mieszkalnych, gospodarskich i przemysłowych, a także dla małej architektury oraz ogrodzeń na posesjach. Te szczególne – bo najczęściej małoskalowe elementy krajobrazu kulturowego Polski zaczynają mieć charakter reliktowy. W opracowaniu w niewielkim stopniu poru- szono stosunkowo dobrze rozpoznane i udokumentowane budowle rezydencjalne, m.in.: zamki, pałace, warownie, które stanowią wyraźne historyczne składniki polskiego i europejskiego dziedzictwa narodowego. Obiekty te są obecnie spektakularnymi atrakcjami turystycznymi i zostały już objęte ochroną prawną i konserwatorską. W artykule podkreślono kierunki zmian w zastosowaniu surowców skalnych w budownictwie indywidualnym, a zwłaszcza współczesne tendencje zaniku tych elementów z krajobrazu kulturowego Polski lub ich znaczącej przebudowy i modernizacji. Abstract This article offers a landscape analysis of architectural features typical of various regions in Poland which use local rock reso- urces as a building material.
    [Show full text]
  • 00A-Okladka.Vp:Corelventura
    SOCIETY OF ECOLOGICAL CHEMISTRY AND ENGINEERING ECOLOGICAL CHEMISTRY AND ENGINEERING A CHEMIA I IN¯YNIERIA EKOLOGICZNA A Vol. 17 No. 12 OPOLE 2010 EDITORIAL COMMITTEE Witold Wac³awek (University, Opole, PL) – Editor-in-Chief Milan Kraitr (Western Bohemian University, Plzen, CZ) Jerzy Skrzypski (University of Technology, £ódŸ, PL) Maria Wac³awek (University, Opole, PL) Tadeusz Majcherczyk (University, Opole, PL) – Secretary PROGRAMMING BOARD Witold Wac³awek (University, Opole, PL) – Chairman Jerzy Bartnicki (Meteorological Institute – DNMI, Oslo-Blindern, NO) Mykhaylo Bratychak (National University of Technology, Lviv, UA) Bogus³aw Buszewski (Nicolaus Copernicus University, Toruñ, PL) Eugenija Kupcinskiene (University of Agriculture, Kaunas, LT) Bernd Markert (International Graduate School [IHI], Zittau, DE) Nelson Marmiroli (University, Parma, IT) Jacek Namieœnik (University of Technology, Gdañsk, PL) Lucjan Paw³owski (University of Technology, Lublin, PL) Krzysztof J. Rudziñski (Institute of Physical Chemistry PAS, Warszawa, PL) Manfred Sager (Agency for Health and Food Safety, Vienna, AT) Mark R.D. Seaward (University of Bradford, UK) Jíøi Ševèik (Charles University, Prague, CZ) Piotr Tomasik (University of Agriculture, Kraków, PL) Roman Zarzycki (University of Technology, £ódŸ, PL) Tadeusz Majcherczyk (University, Opole, PL) – Secretary EDITORIAL OFFICE Opole University ul. kard. B. Kominka 4, 45–032 OPOLE, PL phone +48 77 455 91 49 email: [email protected] http://tchie.uni.opole.pl SECRETARIES Agnieszka Do³hañczuk-Œródka, phone
    [Show full text]
  • RAPORT Analiza Wpływu Potencjalnej Budowy Kopalni Cynku I Ołowiu W Okolicach Zawiercia Na Otoczenie
    RAPORT Analiza wpływu potencjalnej budowy kopalni cynku i ołowiu w okolicach Zawiercia na otoczenie ZAMAWIAJĄCY CMC Poland Sp. z o.o. TYTUŁ Raport podsumowujący DATA / WERSJA: 24.02.2016 / FINAL NUMER DOKUMENTU: RR4448/001 RAPORT PROJEKT Analiza wpływu potencjalnej budowy kopalni NUMER RR 4448/001 cynku i ołowiu w okolicach Zawiercia na otoczenie DOKUMENTU TYTUŁ Raport podsumowujący DYREKTOR Andrzej Krzyszczak PROJEKTU ZAMAWIAJĄCY PRZYGOTOWAŁ Piotr Syryczyński Marzena Sadowska CMC Poland Sp. z o.o. Piotr Poborski Katarzyna Lipińska OSOBA Wojciech Więcławik – Członek Zarządu DZIAŁ Pion Doradztwa KONTAKTOWA MULTICONSULT Technicznego i POLSKA Środowiskowego Niniejszy raport został przygotowany przez spółkę Multiconsult Polska sp. z o.o. dla jej klienta. Prawa klienta do raportu zostały określone w odpowiedniej umowie. Strony trzecie nie mają prawa do wykorzystania niniejszego raportu (ani żadnego jego fragmentu) bez uprzedniej pisemnej zgody CMC Poland sp. z o.o. Jakiekolwiek wykorzystanie niniejszego raportu (lub jakiegokolwiek jego fragmentu) w innym celu, w inny sposób lub przez osoby lub jednostki inne niż uzgodnione lub zatwierdzone na piśmie przez CMC Poland sp. z o.o. nie odpowiada za skutki takiego wykorzystania raportu. Strony raportu są chronione prawem autorskim. Kopiowanie, rozpowszechnianie, poprawianie, przetwarzanie lub jakiekolwiek inne użycie niniejszego raportu jest niedozwolone bez uprzedniej pisemnej zgody CMC Poland sp. z o.o. lub innego właściciela takich praw. 03 24.02.16 Wersja final I PS, MS, KL AP, PP AK 02 11.02.16 Wersja wstępna PS, MS, KL AP, PP AK 01 28.01.16 Wersja robocza PS, MS, KL AP, PP AK WER. DATA OPIS SPORZĄDZIŁ SPRAWDZIŁ ZATWIERDZIŁ MULTICONSULT POLSKA SP. Z O.O.
    [Show full text]
  • Szymon Datner German Nazi Crimes Against Jews Who
    JEWISH HISTORICAL INSTITUTE BULLETIN NO. 75 (1970) SZYMON DATNER GERMAN NAZI CRIMES AGAINST JEWS WHO ESCAPED FROM THE GHETTOES “LEGAL” THREATS AND ORDINANCES REGARDING JEWS AND THE POLES WHO HELPED THEM Among other things, the “final solution of the Jewish question” required that Jews be prohibited from leaving the ghettoes they were living in—which typically were fenced off and under guard. The occupation authorities issued inhumane ordinances to that effect. In his ordinance of October 15, 1941, Hans Frank imposed draconian penalties on Jews who escaped from the ghettoes and on Poles who would help them escape or give them shelter: “§ 4b (1) Jews who leave their designated quarter without authorisation shall be punished by death. The same penalty shall apply to persons who knowingly shelter such Jews. (2) Those who instigate and aid and abet shall be punished with the same penalty as the perpetrator; acts attempted shall be punished as acts committed. A penalty of severe prison sentence or prison sentence may be imposed for minor offences. (3) Sentences shall be passed by special courts.” 1 In the reality of the General Government (GG), § 4b (3) was never applied to runaway Jews. They would be killed on capture or escorted to the nearest police, gendarmerie, Gestapo or Kripo station and, after being identified as Jews and tortured to give away those who helped or sheltered them, summarily executed. Many times the same fate befell Poles, too, particularly those living in remote settlements and woodlands. The cases of Poles who helped Jews, which were examined by special courts, raised doubts even among the judges of this infamous institution because the only penalty stipulated by law (death) was so draconian.
    [Show full text]
  • Wieki Stare I Nowe (The Old and the New Ages) Vol
    Wieki Stare i Nowe (The Old and the New Ages) Vol. 3 (8) NR 2844 Wieki Stare i Nowe (The Old and the New Ages) Vol. 3 (8) Edited by SYLWESTER FERTACZ and MARIA W. WANATOWICZ Katowice 2013 Editor of the Series: Historia Sylwester Fertacz Referees Danuta Kisielewicz Joanna Rostropowicz Stanisław Sroka Editorial Board Antoni Barciak, Sylwester Fertacz, Anna Glimos-Nadgórska, Wiesław Kaczanowicz, Ryszard Kaczmarek, Dariusz Nawrot, Idzi Panic, Ryszard Skowron, Andrzej Topol, Maria W. Wanatowicz After this edition runs out, the book will be available online: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com The Silesian Digital Library www.sbc.org.pl Content Preface (Sylwester Fertacz, Maria W. Wanatowicz) 9 ARTICLES Agata A. Kluczek: Topical imagery on the coinage of Roman emperor Florian (276 A.D.) 11 Jerzy Rajman: The formation of Racibórz and Opole duchies. Comments on problem of the first division of Silesia in the second half of 12th century 34 Maciej Woźny: Political activity of Bolek V of Opole during Hussite wars 56 Lech Krzyżanowski, Miłosz Skrzypek: Administrative Commissions of Cie- szyn and Bielsko between 1920 and 1922. Studies on Polish-German relations in Cieszyn Silesia in the interwar period 69 Wojciech Kapica: Political leaders of NSDAP in Pszczyna county between 1939 and 1945. The analysis of collectivity 82 Maciej Fic: Polish youth music in history and civic education 106 Treść Słowo wstępne (Sylwester Fertacz, Maria W. Wanatowicz) 9 ARTYKUŁY Agata A. Kluczek: Sfera topiczna wyobrażeń w mennictwie cesarza rzym- skiego Floriana (276 rok) 11 Jerzy Rajman: Utworzenie księstw raciborskiego i opolskiego. Z pro- blematyki pierwszego podziału Śląska w drugiej połowie XII wieku 34 Maciej Woźny: Działalność polityczna Bolka V opolskiego w okresie wo- jen husyckich 56 Lech Krzyżanowski, Miłosz Skrzypek: Komisje administracyjne Cieszyna i Bielska w latach 1920—1922.
    [Show full text]
  • Adam NOWAK Czcionka Times New Roman (TNR) 13
    SILESIAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY PUBLISHING HOUSE SCIENTIFIC PAPERS OF SILESIAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY 2020 ORGANIZATION AND MANAGEMENT SERIES NO. 144 1 ASSESSMENT OF THE ATTRACTIVENESS OF THE TOURIST 2 AND RECREATION AREA OF BIELSKO COUNTY 3 Karol KRÓL1, Agnieszka ZIERNICKA-WOJTASZEK2, Dariusz ZDONEK3* 4 1 University of Agriculture in Krakow, Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying 5 [email protected], ORCID: 0000-0003-0534-8471 6 2 University of Agriculture in Krakow, Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying; 7 [email protected], ORCID: 0000-0002-9928-1468 8 3 Silesian University of Technology in Gliwice, Faculty of Organization and Management; 9 [email protected], ORCID: 0000-0002-6190-9643 10 * Correspondence author 11 Purpose: The development of the tourist function is possible in attractive tourist areas. 12 The indication of areas of tourist interest is possible, thanks to the assessment of tourist and 13 recreational attractiveness. Conditions for the development of tourism can be described, among 14 others using aggregated synthetic indicators. The purpose of the work is to analyze the 15 attractiveness of the tourist and recreational space of the Bielsko County (Silesian Voivodeship, 16 Poland). 17 Design/methodology/approach: The research area was chosen because of its tourist potential 18 and location in a region with exceptional natural and cultural values. The research used 19 multidimensional comparative analysis, synthetic measures method, and questionnaire form. 20 Findings: It has been shown that in the adopted research model, the most attractive tourist 21 destination is the commune of Szczyrk, and the most attractive investment is the urban-rural 22 commune of Czechowice-Dziedzice.
    [Show full text]
  • Vol. II (2015) Vol
    ISSN 2391-9450 (print) ISSN 2450-4114 (online) Hereditas Minariorum Vol. II (2015) Minariorum Vol. Hereditas ISSN 2391-9450 (print) ISSN 2450-4114 (online) Vol. II (2015) SPIS TREŚCI / CONTENTS Od redakcji / Editorial . 5 ARTYKUŁY / ARTICLES Dariusz Rozmus RB NQBNM – Przełożo ny gór ników z II tysiąc lecia p.n.e. 9 RB NQBNM – Miners’ supervisor from the 2nd millennium BC Andrzej J. Wójcik, Wojciech Preidl Kopalnia węgla blanowickiego„Zygmunt” w Porębie koło Zawiercia . 27 “Zygmunt” – blanowice coal mine in Poręba near Zawiercie Agnieszka Gontaszewska Zarys historii gór nictwa węg la brunatnego w okolicy Ośn a Lubuskiego i Sulęcin a (Ziemia Lubuska) . 51 Outline of the history of lignite mining in area of Ośno Lubuskie and Sulęcin (West Poland) Marek J. Battek Christoph Traugott Delius – twór ca nowoczesnego gór nictwa w Europie Śr odkowej . 67 Christoph Traugott Delius – creator of modern mining in Middle Europa SPOJRZENIE W PRZESZŁOŚĆ. HISTORYCZNE GÓRNICTWO W ŚWIECIE LOOK INTO THE PAST – HISTORIC MINING AROUND THE WORLD Najstarsza kopalnia soli . 80 The oldest salt mine KOMUNIKATY NAUKOWE / SCIENTIFIC COMMUNICATIONS Krzysztof Maciejak, Marcin Maciejak Kopalnia Schwarze Minna . 85 Schwarze Minna Wiesław Ko tarba Kopalnia rudy że laznej „Prz emsza” w nadaniu gór niczym „Prz emsza 2” w Krzykawie . 99 Iron ore mine “P rzemsza” of a mining charter “P rzemsza 2” in Krzykawa Paweł P. Zagożdżon Galerías del agua (sztolnie wodne) na Wyspach Kanaryjskich . 111 Galerías del agua (water adits) in Canary Islands Paweł P. Zagożdżon Małe sztolnie na polach gór niczych kopalń Longyearbyen (Spitsbergen) – raport ze zwiadu terenowego w latach 2012 i 2015 . 123 Small adits in mining fields of Longyearbyen (Spitsbergen) – a report from reconnaisance in the years 2012 and 2015 Stefan Gierlotka Lokomotywy pneumatyczne w przewozie kopalnianym .
    [Show full text]
  • Kierunki Przemian Gospodarczych Gminy Wilkowice W Powiecie Bielskim W Województwie Śląskim
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 33 (2) · 2019 ISSN 2080-1653 DOI 10.24917/20801653.332.6 MariaGórnośląska Tkocz Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice, Polska Katowice School of Economics, Poland Kierunki przemian gospodarczych gminy Wilkowice w powiecie bielskim w województwie śląskim Directions of Economic Transformation of the Wilkowice Commune in the Bielsko County, in the Śląskie Voivodeship (Poland) Streszczenie: Jedną z nowych form zagospodarowania obszarów wiejskich jest tworzenie na ich terenie stref aktywności gospodarczej. Są one jednym z istotnych czynników kształtujących wielofunkcyjność gmin wiej- skich. Analiza funkcjonowania takiej strefy w gminie Wilkowice w latach 2006–2018 jest celem niniejszej publikacji. Przedstawiono także czynniki rozwoju gminy Wilkowice w przeszłości. Gmina położona malow- niczo na obszarze Bramy Wilkowickiej, na zboczach Beskidu Śląskiego i Małego, rozwijała się dzięki swo- im walorom turystycznym i tradycjom uzdrowiskowym. W warunkach gospodarki rynkowej rozwój funkcji turystycznej został zahamowany. Poszukując nowych czynników ożywienia gospodarki, władze gminy roz- poczęły prace nad uruchomieniem strefy gospodarczej położonej z dala od terenów mieszkaniowych i tury- stycznych. Zaprojektowano strefę o powierzchni około 15 hektarów, wybudowano drogę o długości 1528 m wyposażoną w niezbędne media oraz z dogodnym dojazdem do trasy szybkiego ruchu S-1. W strefie w latach 2011–2018 funkcjonowało 15 nowych zakładów przemysłowych, a kolejne są w budowie. Efekty gospodar- cze wynikające z działalności zakładów w strefie, w której jest zatrudnionych około 2 tys. osób, stanowią podstawę do dalszego stałego i zrównoważonego rozwoju gminy, wpływając pośrednio na zintensyfikowanie turystyki poprzez modernizację infrastruktury, powstanie nowych obiektów noclegowych oraz organizację imprez turystycznych.
    [Show full text]
  • 6.Surowce Skalne Jako Materiał Budowlany
    PRACE KOMISJI KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ISSN 1896-1460 e-ISSN 2391-5293 DISSERTATIONS OF CULTURAL LANDSCAPE COMMISSION www.cultural-landscape.us.edu.pl No. 40 (2) 2018, 107–129 DOI 10.30450/201818 Jerzy Nita1, Joanna Plit2, Małgorzata Nita1 1University of Silesia in Katowice, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland 2 Cultural Landscape Commission of the Polish Geographical Society, Poland e-mail: [email protected], [email protected], [email protected] SUROWCE SKALNE JAKO MATERIAŁ BUDOWLANY – ANALIZA ZACHOWANYCH WYRÓŻNIKÓW REGIONALNYCH ROCK RESOURCES AS BUILDING MATERIAL – ANALYSIS OF PRESERVED REGIONAL DISTINCTIVE FEATURES Streszczenie Artykuł jest analizą krajobrazową cech budownictwa typowego dla różnych obszarów Polski, w których wykorzysta- no lokalne skalne surowce budowlane. Poruszona problematyka dotyczy zabudowy małomiasteczkowej i wiejskiej, w której lokalne surowce skalne stanowiły podstawowy budulec od co najmniej ostatnich 200 lat. Surowiec skalny jest wyznacznikiem regionalnym, który jest typowy dla budynków mieszkalnych, gospodarskich i przemysłowych, a także dla małej architektury oraz ogrodzeń na posesjach. Te szczególne – bo najczęściej małoskalowe elementy krajobrazu kulturowego Polski zaczynają mieć charakter reliktowy. W opracowaniu w niewielkim stopniu poru- szono stosunkowo dobrze rozpoznane i udokumentowane budowle rezydencjalne, m.in.: zamki, pałace, warownie, które stanowią wyraźne historyczne składniki polskiego i europejskiego dziedzictwa narodowego. Obiekty te są obecnie spektakularnymi atrakcjami turystycznymi i zostały już objęte ochroną prawną i konserwatorską. W artykule podkreślono kierunki zmian w zastosowaniu surowców skalnych w budownictwie indywidualnym, a zwłaszcza współczesne tendencje zaniku tych elementów z krajobrazu kulturowego Polski lub ich znaczącej przebudowy i modernizacji. Abstract This article offers a landscape analysis of architectural features typical of various regions in Poland which use local rock reso- urces as a building material.
    [Show full text]
  • Determinants of Unfavorable Prognosis for Out-Of-Hospital Sudden Cardiac Arrest in Bielsko-Biala District
    ANAESTHESIOLOGY AND INTENSIVE CARE DOI: 10.5114/kitp.2016.62195 Determinants of unfavorable prognosis for out-of-hospital sudden cardiac arrest in Bielsko-Biala district Dariusz Gach1, Jolanta U. Nowak2, Łukasz J. Krzych3 1Department of Cardiology, Regional Hospital, Bielsko-Biala, Poland 23rd Department of Cardiology, School of Medicine with the Division of Dentistry in Zabrze, Medical University of Silesia in Katowice, Silesian Center for Heart Diseases, Zabrze, Poland 3Department of Anesthesiology, Intensive Care, and Emergency Medicine, Medical University of Silesia in Katowice, Department of Cardiac Anesthesia and Intensive Therapy, Silesian Center for Heart Diseases, Zabrze, Poland Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska 2016; 13 (3): 217-223 Abstract Streszczenie Introduction: The prognosis in out-of-hospital sudden cardiac Wprowadzenie: Rokowanie w pozaszpitalnym nagłym zatrzy- arrest (OHCA) remains unfavorable and depends on a number maniu krążenia (PNZK) jest niekorzystne i zależy od licznych of demographic and clinical variables, the reversibility of its zmiennych demograficznych i klinicznych, okoliczności zdarze- causes and its mechanisms. nia, odwracalności przyczyn oraz jego mechanizmów. Aim: To investigate the risk factors of prehospital death in pa- Cel: Próba wytypowania czynników ryzyka zgonu przedszpital- tients with OHCA in Bielsko County. nego u chorych po PNZK w powiecie bielskim. Material and methods: The study analyzed all dispatch cards Materiał i metody: Analizie poddano ujednolicone karty wyjaz- of the National Emergency Medical Services (EMS) teams in dowe zespołów Państwowego Ratownictwa Medycznego w Biel- Bielsko-Biala for the year 2013 (n = 23 400). Only the cards sku-Białej za 2013 r. (n = 23 400). Ocenie poddano te, które doty- related to sudden cardiac arrest in adults were ultimately in- czyły wezwań do nagłego zatrzymania krążenia u osób dorosłych cluded in the study (n = 272; 190 men, 82 women; median age: (n = 272; 190 mężczyzn, 82 kobiety; mediana wieku 71 lat).
    [Show full text]