Sak 6 Saksframlegg Til Årsmøtet
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Sak 6 Saksframlegg til årsmøtet Norges Bondelags årsmelding 2018 Saksframlegg Arkivsaksnr: 19/00099-8 Saksbehandler: Lise Boeck Jakobsen Forslag til vedtak (styrets innstilling til årsmøtet): Årsmøtet godkjenner Norges Bondelags årsmelding for 2018. Saksutredning: Norges Bondelags årsmelding for 2018 legges med dette fram for godkjenning. Årsmelding 2018 Forord 2018 er eit år vi vil hugse lenge. Det blei den tørraste og varmaste sommaren på hundre år, og førte med seg brunsvidde beite og halverte kornavlingar i store deler av Sør-Noreg. Det var tøffe tak, og mange kjente på negative tankar og utryggleik for framtida. Klimaendringane er til å Innhald ta og føle på, og rammar oss i landbruket hardare enn kanskje nokon andre. Likevel er det med stor 03 Forord stoltheit vi ser det gode arbeidet som blir lagt ned 04 Jeløya-plattforma og Venstre inn i regjering i organisasjonen vår, frå lokallag, til fylkeslag og i det sentrale apparatet i Oslo. Då krisa ramma Etter eit slikt år som vi har hatt syns eg det er på 06 Vårkampanje stod vi saman, hjelpte kvarandre og viste at det plass å takke. Eg vil takke heile organisasjonen for 08 Jordbruksoppgjeret 2018 er samhaldet som gjer oss sterke. Året var prega den jobben som blir gjort. Fylkeslag, lokallag, dei 11 Den historiske tørkesommaren 2018 av politikk frå januar til desember, noko næringa tillitsvalde og enkeltmedlemmar står på knallhardt 16 Rovdyr kjente godt på. Venstre kom inn i regjering og kvar einaste dag for å gjere ein forskjell. Dette har fekk gjennomslag for eit forbod av pelsdyrnæringa. stor betydning, og gir oss som organisasjon ein 20 Temperaturen stig i klimaforhandlingane for jordbruket Kostnadsveksten og situasjonen i marknaden heilt unik styrke og slagkraft. Dette viser att i 23 Dyrevelferd var eit krevjande utgangspunkt for jordbruks- medlemstala våre som held seg stabilt høgt etter 25 Ingen nye verktøy for vern av matjorda forhandlingane, og gav lite handlingsrom. fjorårets rekordår. Likevel blei det inngått ein avtale, der vi klarte å 28 Partshjelp for staten styrke marknadsordningane gjennom produksjons- Open Gard er vår største og viktigaste arena for 30 Viktig delseier for lov om god handelsskikk regulerande tiltak. Det blei også eit løft til å bygge kunnskap om livet på garden og korleis 32 Open Gard 30 år! velferdsordningane i landbruket, og vesentlege maten blir produsert. I år feira arrangementet 34 Andre saker forbetringar for dei små og mellomstore bruka. 30 år, og det med fleire deltakarar enn nokon gong! Dette viser oss at det er stor interesse for 38 Nye fylker i Noreg - organisasjonsprosess i Norges Bondelag Klima er eit tema som tar stadig større plass, norsk landbruk. 40 Lokallagsskulen både hjå oss, og i medvitet til dei rundt oss. 42 Medlemskartlegging I 2018 starta vi forhandlingar om ein frivillig Sjølv om det har vore eit tøft og utfordrande klimaavtale med regjeringa, og mesteparten av år har vi mykje å vere stolte av. Vi har greidd 43 Nasjonal vervemånad i Bondelaget hausten gjekk med til å samle betre kunnskap. å påverke politikken i positiv retning, til trass 46 Styret i Norges Bondelag For Bondelaget er det viktig at ein eventuell for eit vanskeleg utgangspunkt. Krisepakken som 49 Tilsette i Norges Bondelag klimaavtale er kunnskapsbasert og inneheld blei vedtatt i samband med tørken bidrog med 525 millionar kroner, ein avtale vi til slutt fekk i 50 Tilsette på fylkeskontora tiltak som bonden sjølv rår over, og at alle utsleppskutt bonden gjer må telje med, også hamn etter knallhardt arbeid opp mot styres- 51 Styrets årsberetning 2018 dei som ikkje blir fanga opp av det offisielle maktene. Året blei runda av på beste vis då vi fekk 54 Konsernets rekneskap utsleppsrekneskapet. ein ny verdsmeister her i landet. Verdsmeister i 57 Noter til årsrekneskapet frå 2018 ost, basert på mjølk frå det som må vere verdas Dyrevelferd er noko som angår oss alle. Når det beste kyr. Skal vi kunne produsere slike produkt, 68 Rapport frå revisor blir avdekka forhold som dei vi har sett i Rogaland også i framtida, kan vi ikkje senke skuldrene. i år påverkar det heile næringa. Det er mange Bonden si rolle er viktigare enn nokon gong, og flinke svinebønder rundt om i landet som arbeider det å synleggjere det er vårt aller viktigaste arbeid. hardt for at dyra skal ha det bra og vere friske. Vi har vore sterke pådrivarar for utviklinga av eit Lars Petter Bartnes, dyrevelferdsprogram for slaktegris, og meiner at leiar i Norges Bondelag det bør bli utvikla tilsvarande program for alle dyr i norsk husdyrproduksjon. Dyrevelferda skal vere god, og det er det vårt ansvar å sørge for. 2 3 Jeløya-plattforma og Venstre inn i regjering Regjeringa blir utvida for rev og strengare dokumentasjonskrav for avl, På starten av året går Venstre inn i Erna Solberg tilsyn og stell av dyr. si regjering. Den nye regjeringa sin politikk blir nedfelt i Jeløya-plattforma. Plattforma vidarefører ei I høyringssvaret til saka, sa Norges Bondelag at liberalisering av landbruket, som var dominerande reversering av den nyleg vedtekne forskrifta er å for- også for Solberg-regjeringa sine tidlegare platt- skottere vedtak av ei sak som ennå ikkje er fremja former. Det handlar om meir marknad og mindre for Stortinget. Det er også i strid med Stortinget reguleringar, framleis effektivisering og større sine føringar frå januar 2017, om vidareføring av einingar. I tillegg inneheld plattforma omkampar pelsdyrnæringa. på ei rekkje endringar i eigendomsregelverket som Stortinget tidlegare hadde sett ein stoppar I november sendte Landbruks- og matdepartementet for: Liberalisering av konsesjonslova, avvikling av ut eit forslag til lov knytt til forbodet og skisse til konsesjons- og buplikta på skogeigendommar og erstatningsordning. Forslaget er på høyring ut ei utgreiing for avvikling av odelslova og grunnlovs- januar 2019. Regjeringa foreslo ein kompensasjon vernet av odelsretten. på 365 millionar kroner, og legg opp til ei styrt avvikling av næringa. Anslag frå Oslo Economics Lars Petter Bartnes kommenterte blant anna dette i og Samfunnsøkonomisk analyse, viser at kompen- ei pressemelding 15. januar: sasjonen må opp på eit nivå på over 2 milliardar kroner for å kunne dekke reelle kostnadar, tapte – I erklæringa heiter det at landbrukspolitikken til investeringar og tap av framtidige inntekter. regjeringa skal byggje på kva fleirtalet med dei fire ikkje-sosialistiske partia stod bak i behandlinga av – Det er urovekkjande at Høgre og FrP snur 180 jordbruksmeldinga. I behandlinga av meldinga i grader om næringa si framtid og går inn for av- vår skilte tvert imot desse fire partia lag i mange, vikling, og deretter ikkje er villige til å gjere opp for store saker. Det verkar som regjeringa heilt overser seg på ein anstendig måte. Det gir ikkje meining fleirtalet i Stortinget, seier Bartnes. å drive næringsliv på denne måten, sa Lars Petter Bartnes då lovforslaget blei lagt fram. Den store nyheita i Jeløyaplattforma for landbruket var likevel at Venstre hadde fått Høgre og FrP med Bondelaget har også kritisert den korte høyrings- på eit forbod av pelsdyrnæringa frå 2025. fristen i ei så alvorleg og prinsipiell sak, og bad LMD utsetje høyringsfristen. Departementet har avvist dette kravet, og seier saka vil kome til behandling Plutseleg nedlegging av ei heil næring i Stortinget i løpet av vårsesjonen 2019. Som ei følgje av forslaget om å forby pelsdyr- næringa, trakk styresmaktene i april tilbake dei Forslaget om næringsforbod for norsk pelsdyr- nye innskjerpingane i forskrifta for hald av pelsdyr produksjon er ei viktig prinsipiell sak og har vore som blei implementert ved årsskiftet 2017/2018. høgt på agendaen for Bondelagets politiske arbeid. Innskjerpingane gjaldt forbod mot gruppehold av Arbeidet held fram i 2019. mink med unntak for produsentar som deltek i eit dyrevelferdsprogram, nye krav til aktivitetsobjekt 4 5 – Mange politikarar tok turen ut på Eidsvolls plass for å prate med Bondelaget. Her er generalsekretær Per Skorge saman med Knut Arild Hareide og Olaug Bollestad fra KrF. Vårkampanje Kvar vår gjennomfører Bondelaget ein felles positiv kampanje for å auke merksemda og kunnskapen om kva landbruket bidreg med. Skuleelevar på gardsbesøk oss å vise kva oppgjeret betyr for bonden, samfunnet Som eit ledd i det utovervende arbeidet før jordbruks- og forbrukarane. Det er også ein fin arena for forhandlingane, blei lokallaga oppfordra til å invitere medlemmene å engasjere seg. barnehagebarn eller skuleelevar på gardsbesøk. Gjennom Bondelaget sin vårkampanje viste vi Under paraplyen «Sunt bondevett» hadde vi fleire barna kor maten kjem frå, og let dei møte dyra utspel i sosiale medium i vekene rundt jordbruks- Ein dag i bondens liv dokumentert av bonden sjølv. Her er det Ann Kristin Teksle frå Telemark som har festa eit kamera i panna. og bonden, og bli kjente på garden. Besøket blei oppgjeret. Vi ønska å vise fram måten vi produserer avslutta med å steike og ete pannekaker. mat på, og kva kvar enkelt bonde gjer, for å sikre trygg mat og god dyrevelferd. Målet var å skape Frukost til stortingspolitikarane engasjement og stolte bønder, og å lære folk 18. april var folkevalde og tilsette på Stortinget utanfor landbruket om fordelane ved norsk mat. invitert til frukost på Løvebakken som ein del av Vi delte det sunne bondevettet gjennom tre små oppkøyringa til jordbruksforhandlingane. Rundt filmar, som hadde tema dyrevelferd, lokal mat og 50 stortingsrepresentantar fekk blant anna smake levande landsbygder. Filmane vekte eit bredt en- på frukostpannekaker frå Bondelagskokk Nils gasjement og spreidde seg særs bra på Facebook, Henning Nesje. med over 700 000 visningar. KrF-ordførar Jonas Skrettingland fortalte om land- Hovudfilmen dette året var ein dag i bondens liv frå bruket si rolle i landets største husdyrkommune bondens eigen synsvinkel. Bønder filma eigen kvardag Hå. Eigar av Thorbjørnrud Hotell Olav Lie-Nilsen med eit GoPro-kamera i panna. Bøndene var svine- heldt appell om verdien av mat for hotellet hans, bonde Gry-Heidi Ruud Wethal frå Ullensaker i og om samanhengen mellom landbruk og turisme.