OPEN

HEERLEN MONUMENTENDAG RODE2017 ROUTE Introductie Voor Open Monumentendag 2017 is als landelijk thema gekozen: ‘Boeren, burgers en buitenlui’. De nadruk ligt hiermee sterk op mensen en op hun onderlinge economische en culturele relaties, waaronder voedsel, grondstoffen, handel, vervoer, communicatie en markten. Deze thema’s zijn op hun beurt verbonden met talloze gebouwen, monu- menten en andere objecten: van boerderijen, melkfabrieken, werkplaatsen, tolhuizen, molens tot pakhuizen, winkels, buitenplaatsen en bierbrouwerijen. Het thema verbindt stadsbewoners, plattelandsbewoners en mensen met een rondtrekkend bestaan, en het verbindt uiteenlopende historische perioden met het heden.

Heerlen heeft het thema ‘Boeren, burgers en buitenlui’ vertaald in drie routes. ROUTE 1 ROUTE De uitgestippelde routes te Heerlen vertellen dan ook het verhaal van de vestiging van de mens en haar tocht richting het stadswezen. Daarom voert de rode route (rood staat voor baksteen) langs de Benzenraderweg, een historische radiaal met een gevarieerde bebouwing, die de binnenstad verbond met de groene ommelanden van ‘de boeren en de buitenlui’.

Het meest kenmerkende aan de weg naar Benzenrade is de lintbebouwing. Iemand die vanuit de drukke binnenstad van Heerlen komt, beseft niet dat hij zich nog steeds in de bebouwde kom van Heerlen bevindt.

Vlak naast Benzenrade is tussen 1964 en 1968 het De Wever-Ziekenhuis gebouwd. Benzenrade heeft, ook al

HEERLEN OPEN MONUMENTENDAG 2017 ligt het vlak bij een streekziekenhuis, toch zijn oorspronkelijke dorpskarakter weten te behouden. In Benzenrade ontspringt bij een boerenhoeve de Geleen- beek, alwaar de Heerlense geschiedenis begint.

De tweede wandelroute is blauw (blauw staat voor water) 3 KM en voert langs de Geleenbeek, door het groene landschap. Deze route treft u aan in een aparte folder.

2 Wandelroute 1 Rode route

Bekkerweg Benzenraderweg

Colofon Dit is een uitgave van de Commissie Open Monumentendag Heerlen

© september 2017 Benzenraderweg Teksten, foto’s, eindredactie Werkgroep Open Monumentendag Heerlen

Concept en lay-out T-Force Communicatieburo, Heerlen

Drukwerk B-mediagroep, Maastricht Ziekenhuis

‘t Ko ehuuske

Benzenrade

Zie voor alle informatie over Open Monumentendag Heerlen de website: www.openmonumentendagheerlen.nl. HEERLEN 2017 OPEN MONUMENTENDAG

Kapel 3 De weg van Benzenrade naar Heerlen

De Benzenraderweg is een historische weiden die grensden aan de Benzen- radiaal met een gevarieerde bebouwing, raderweg. Voor de kinderen een waar die als de spaak van een wiel, de stad speelparadijs. Ook al kon het gebeuren verbond met de groene ommelanden, of dat je met je gezicht aan het prikkel- anders gezegd de “boeren en buitenlui draad bleef hangen. Zijn waarnemingen met de burgers van de binnenstad”. laten zien dat de woonomgeving na de oorlog was vermengd met veel dagelijkse Ruimtelijke ingrepen dreigden deze ontmoetingspunten. Zoals de kapper, de route naar het buurtschap Benzenrade bakker, de snoepwinkel, de drogist, de af te snijden. Minstens vier keer werd kruidenier, de groenteman, het bekende het mes gezet in het oude doorlopende café Schoenmakers, de bloemenwinkel karakter van deze weg vol afwisselende en de rijwielhersteller. bebouwing. Op de eerste plaats was dat de doortrekking van de Welterlaan naar de Bekkerweg. Vervolgens de aansluiting 1. Kapel van de Burgemeester Waszinkstraat Benzenrade 24 op de westelijke stadsautoweg (bij het Bouwjaar: 1925 huidige wijkgebouw A gene Bek). M. Meertens cs Deze verbinding is later teniet gedaan. Verder werd de Tichelbeekstraat verlengd naar Welten.

De meest rigoureuze ingreep was de bouw van het Ziekenhuis waardoor het meest heuvelachtige deel van deze weg bij het onzichtbaar Heerlen ging behoren. Ondanks alles is de Benzenraderweg een karaktervolle straat gebleven.

Er is al veel verteld over de Benzenra- derweg. Indrukwekkend zijn de verhalen Vertrek en loop rechts Benzenraderweg over de Tweede Wereldoorlog. naar Heerlen. Volg deze weg tot “‘t Tijdens een vergissingsbombardement Koffiehuuske”. van de Britse luchtmacht op 5 oktober 1942 werden 19 huizen onbewoonbaar De kapel ligt op een driesprong midden (nr. 150 - nr. 193). John Hawinkels in de buurtschap Benzenrade. De kapel schreef over de oorlogsjaren in zijn is omgeven door een plantsoen, ouderlijk huis (nr. 201). In die tijd begrensd door een ligusterhaag. kon je van daar uit ver kijken naar De rechthoekige kapel is opgetrokken de Kunderberg. in Kunradersteen met voor de ingang een afdak, dat steunt op twee pilaren. Boeiend zijn de jeugdherinneringen van Wim Jongen. Hij vertelt over de open

4 De kapel heeft een met zwarte dak- In de jaren veertig en vijftig kampte het pannen gedekt, licht geknikt zadeldak. Heerlense St. Joseph-ziekenhuis met Op het dak bevindt zich een kleine ernstig ruimtetekort. Plannen voor een dakruiter, bekroond met een eenvoudig nieuw en groter ziekenhuis buiten het kruis. centrum van Heerlen werden gemaakt. Het afdak boven de ingang is met Het De Wever-ziekenhuis (later Atrium dezelfde soort pannen gedekt. Aan de Medisch Centrum genaamd) aan de voorzijde is een grote, rechthoekige Henri Dunantstraat werd in 1968 in toegangsdeur in hout en glas aange- gebruik genomen, vernoemd naar de bracht. Aan weerszijden bevindt zich een arts die in 1904 het ziekenhuis stichtte. rondboogvenster. Ook in de achterzijde Het is een zogenaamd Breitfuß-zieken- is een klein rond raam aangebracht. huis: in de brede, lage voet bevinden zich de poliklinieken en behandel- Het ruime interieur is witgepleisterd afdelingen, en in de hoge flat en heeft een schrootjes tongewelf. de verpleegafdelingen. In de boog aan de voorkant is een muurschildering aangebracht. Op een Het gebouw is een goed voorbeeld van houten altaar, dat via drie trappen te functiescheiding, een belangrijk thema bereiken is, staat een polychroom in de architectuur van de jaren zestig. (meerkleurig) H. Hartbeeld. Links van Zo worden patiënten bijvoorbeeld alleen het altaar staat een beeld van Maria in de voet van het gebouw geopereerd, met kind. om vervolgens weer naar hun kamer gebracht te worden in de flat van het Na “‘t Koffiehuuske” voor het viaduct gebouw. naar rechts. Bij de grote kruising oversteken en Loop onder het viaduct door en neem het trottoir naar rechts volgen (richting het voetpad naar links ter hoogte van de autoweg). hoge flat.

2. Ziekenhuis Zuyderland 3. Terraswoningen, Douve Weien Henri Dunantstraat 5 Dillegaard Bouwjaar: 1968 Bouwjaar: 1976 Swinkels, Salemans & Knibbler Bart Wauben OPEN MONUMENTENDAG HEERLEN 2017 OPEN MONUMENTENDAG

5 Door het bestemmingsplan Douven 4. Niet gebouwde, Weiden werd het verbindende karakter experimentele woningen van de oude Benzenraderweg weg- Benzenraderweg 270 gevaagd. De doorgaande lijn van de Laurens Bisscheroux kapel in Benzenrade tot aan de Villa Peutz werd doorbroken. De Benzenraderweg was een inspirerende bouwlocatie. Enkele zijn tot De aanleg van de terraswoningen aan “onzichtbaar Heerlen” gaan behoren. de Dillegaard getuigt van de inzichten De dichter Leo Herberghs herinnerde uit de jaren zeventig, als reactie op de zich: “beschilderde huizen zouden er naoorlogse Bijlmerachtige revolutiebouw komen en ik zou gedichten maken die van hoge, rechthoekige blokken met afgebeeld zouden worden op de muren. lange galerijen. Door de piramidale Er was een beeldhouwer bij betrokken opbouw, speelse sprongen, v-vormige en een schilder die alles wist van kleur. balustrades, deels ronde vorm en De paden langs de huizen zouden een variaties in de gevel probeert men de speciale vorm krijgen, geplaveid met meer kleinschalige, menselijke maat te stenen waar woorden op gebeiteld herstellen. stonden”.

Deze “Shelter-architectuur” wil een Tijdens de wederopbouwperiode hadden gevoel van geborgenheid geven. onherbergzame stadsuitbreidingen het De terraswoningen zijn een integraal landschap aangetast. onderdeel van de nieuwe woonwijk met veel groen en een kleinschalige clus- De regering bevorderde experimentele tering. Zij schermen de wijk ook visueel woningbouw met dubbelgrondgebruik, en geluidstechnisch af van de snelweg. de woonerfgedachte, nieuwe vormen Het complex heeft aan de snelwegzijde van schakelingen, flexibele indelingen, een “dove gevel”. overdekte binnenstraatjes en centraal wonen. Dit niet uitgevoerde ontwerp Naast veel positieve geluiden hoor je kan worden gezien in het verlengde tegenwoordig ook kritische meningen. van dit beleid. De keuze voor de corridor in het midden, dus van buiten niet zichtbaar, wordt wel De rastervormige loopbruggen en eens als naargeestig ervaren. ontmoetingspunten geprojecteerd in de omgeving van basisschool Volg het voetpad tot u na het tweede, De Tovercirkel, waren karakteristiek voor lage complex, de trapjes af kunt. het Nederlandse ‘Structuralisme’. Hier loopt u rechtdoor naar de Benzenraderweg. Achter de bebouwing van de Benzen- raderweg zou de piramidale opbouw Loop nu naar links, Benzenraderweg, en met golfplaten en hoog uitstekende volg deze weg tot de rotonde. glimmende schoorsteenpijpen te zien zijn geweest. Speelbosjes en speelweiden hadden aansluiting

6 gevonden bij het groen van de Volgens de Commissie Ruimtelijke Geleenbeek. Kwaliteit van Heerlen behoort dit project tot de ‘beste’ plannen van 2005 in De 132 woningen zouden keuze- Heerlen. Opmerkelijk is de strakke mogelijkheden hebben geboden voor moderne vormgeving, staal en glas in buitenkamers, hobbykamers of volières. combinatie met donkere en lichte De denkbeelden van Bisscheroux bakstenen en de overstekende hadden een utopisch karakter. Hij wilde verdieping bij de Benzenraderweg. geen huizen bouwen, maar gemeen- Dit laatste hilarische detail knipoogt schappen. naar de zwaartekracht, een van de belangrijkste natuurkrachten op aarde.

5. Appartementen Benzenraderweg 1-27 6. Meisjeshuis Bouwjaar: 2005 Benzenraderweg 275 Teeken-Beckers-architecten Bouwjaar: 1959 Frits Peutz

Liefhebbers van de moderne architec- tuur kunnen op het punt, waar de oude Niet zo bekend is dat er aan het laatste Benzenraderweg uit het zicht verdwijnt stuk van de Benzenraderweg (nr. 275) en overgaat in de Vrusschemigerweg, nog een pand van Peutz is te zien. moderne architectuur bewonderen. Hier lag de carosseriefabriek van Het is op het eerste gezicht een eentonig Well & Goerke, lange tijd aan de rand bakstenen blok dat echter wel aandacht van de bebouwde kom van Heerlen. opeist. De negen op elkaar lijkende Via de oude Molenweg en de Eurender- raamkozijnen hebben allemaal één links weg was destijds het gehucht de Euren bovenlicht. Het pand heeft een met dak- te bereiken. leer afgeplakt licht hellend zadeldak.

Teeken-Beckers-architecten ontwierpen Er is gebouwd zonder ornamenten op hier een rechtlijnig appartementen- een manier die doet denken aan de gebouw met aansluitend een moderne verschillende kantoorgebouwen van woonstraat met laagbouw in dezelfde Peutz. Je zou er makkelijk een wit stijl. gepleisterde afwerking bij kunnen denken. De gevelstructuur is symmetrisch. OPEN MONUMENTENDAG HEERLEN 2017 OPEN MONUMENTENDAG

7 De centraal geplaatste voordeur heeft sociale woningbouw en duizenden een hardstenen omranding. woningen op haar naam schreef. Het metselwerk is afgewerkt met volle geborstelde voegen. Door de toepas- Zoals de inmiddels gesloopte woning- sing van de natuurlijke materialen en groep ‘Meezenbroek’ uit 1921 voor de bescheiden afmetingen lijkt hij hier woningvereniging ‘Glück Auf’. rekening te hebben gehouden met het karakter van de Benzenraderweg. De tien woningen aan de Benzenrader- weg flankeren met twee bouwblokken Het gebouw is tot stand gekomen in van vijf woningen de oude route langs 1959 als ‘Meisjeshuis’ voor de Stichting het beekdal. Katholieke Gezinszorg. In 1974 werd dit bouwwerk uitgebreid en in 1976 werden Ieder blok heeft twee symmetrische nr. 273a en nr. 275 samen gevoegd. indelingen met de trappenhuizen tegen Er konden ongeveer twintig gezinsver- elkaar en een middenwoning. De twee zorgsters in wonen. Nu zijn het studen- blokken zijn ten opzichte van elkaar tenkamers. verschoven zodat er twee keer drie woningen tegenover elkaar liggen.

7. Woningen Dit stedenbouwkundige aardigheidje Benzenraderweg 210-218/245-253 is wellicht voortgekomen uit de percelen Bouwjaar: 1922 aan de Benzenraderweg die we nu nog Zeeger Gulden & Melle Geldmaker kunnen herkennen aan de vorm van de achtertuinen.

De woningen verdienen aandacht omdat het nog representanten zijn van de mijn- geschiedenis. Kleine exemplaren uit een verloren geraakte grote verzameling.

Ga bij de rotonde rechtdoor en volg deze weg (Benzenraderweg) tot de stoplichten. Verder in de richting van het Heeserveld staan 10 woningen ontworpen in 1922 onder leiding van twee bekende Amsterdamse architecten.

Zij zijn in ieder geval opgevallen door hun denderende namen: Zeeger Gulden en Melle Geldmaker. Zij hadden van 1910-1930 een heel actief en productief architectenbureau dat excelleerde in grote hoeveelheden

8 8. Hofjes-woningen Links en rechts van de voordeur zijn Benzenraderweg 193-179 smalle zijlichten aangebracht, als Bouwjaar: 1921 spleten in het gesloten metselverband. Middenstands Bouwvereniging Dit thema is ook terug te vinden in de Heerlen topgevels. Schuine stroken in koppen- verband omzomen de kantpannen van deze topgevels. Hier en daar zit een versiering in de vorm van een kruisje in de voorgevel.

9. Ambtenaarswoningen Benzenraderweg 152-130 Bouwjaar: 1918 P.A.H. Hornix

Op het uitbreidingsplan van 1936 werd een verbindingsweg getekend als verbinding tussen de Caumerbeek en de Weltervijver (Burgemeester Waszink- straat). Bij het snijpunt met de Benzen- raderweg staan 45 woningen gebouwd door de Middenstands Bouwvereniging Heerlen in 1921. Het merendeel ligt in de vorm van een klein hofje aan de Adriaan Sassenstraat, maar de aangrenzende straten Burgemeester Met de achtertuinen naar het westen Waszinkstraat en Benzenrader doen in de richting van de Weltervijver en het ook mee. Aarveld werden aan de Benzenraderweg door de Gemeentelijke Dienst een rij van De bijna verticaal doorgetrokken 12 ‘ambtenaarswoningen’ gebouwd. daklijnen doorbreken het lineaire patroon De architect was P.A.H. Hornix, directeur van de oude straten. Frappant zijn Openbare Werken Heerlen, die ook de gemetselde rondbogen van de het ontwerp maakte voor het inmiddels voordeuren die soms bij tuinmuren gesloopte politiebureau aan de worden herhaald. De woonkamer heeft Akerstraat en later tekende voor de een licht naar buiten geknikte houten bekende watertoren in Breda. kozijn met een eigenaardige gegroefde betimmering. De houten delen werden Het geheel heeft een symmetrisch geschilderd in de witgele kleur van opzet. Acht woningen hebben een de Bentheimer zandsteen (Paleis op voorgevel die ongeveer een meter hoger de Dam). De huizen staan op een plint is gemetseld dan het dak. De andere uitgevoerd met lagen donkere steen voorgevels zijn lager gebleven en reiken en gescheiden door een rollaag. tot het dak. OPEN MONUMENTENDAG HEERLEN 2017 OPEN MONUMENTENDAG

9 De blokken zijn plat afgedekt. Maar door golfjes op de scheiding tussen de rode de decoratieve gevel beëindiging kan baksteen en het witte pleisterwerk. men niet spreken van een strak blok. Een rondboog accentueert het midden. De middenas was gedacht als een theatrale poort in een gesloten straat- De symmetrische aanpak wordt versterkt wand die de toegang zou moeten door het geheel onder te verdelen in vormen naar het tuinpad. twee blokjes, met de voordeuren steeds naast elkaar en het laatste en het Het sterke verticalisme met veel rode eerste blokje een beetje naar voren baksteen maakt van het straatbeeld een te verschuiven. De zandsteenblokken aparte gewaarwording. In de gevels zijn die corresponderen met de tussendorpel zeshoekige en achthoekige motieven van de kruisvormige raamindeling verwerkt. (ook wel kalf genoemd) geven het geheel een sterk samenbindend De met veel fantasie gemetselde karakter. vertandingen, de luifel boven de voordeur en de toepassing van Dit geldt ook voor een cordonband scherpe driehoeken geeft de voorgevel die oorspronkelijk alle ramen op de een expressionistische uitstraling. eerste verdieping met elkaar verbond. Oorspronkelijk was het cirkelvormige boogveld boven de twee ramen ook 10. Arbeiderswoningen uitgevoerd in rode bakstenen. Het frisse Benzenraderweg 117-135 rode pannendak en de uniform groen Bouwjaar: 1910 gekleurde voordeuren maken dit deel J. Dillewijn van de straat tot een bewonderens- waardige geboogde bocht.

11. Dubbelblokken en geschakelde woningen Benzenraderweg 105-127 Bouwjaar: 1921 Jos Cuypers

Opmerkelijk is het project van 10 arbei- derswoningen (nr. 117-135) gebouwd in 1910. Opdrachtgever was de woning- vereniging Heerlen.

Het ontwerp lijkt te zijn geïnspireerd door de gebogen ligging van oude weg van Heerlen naar Benzenrade. Er zitten in de gevel veel gebogen lijnen, zoals de

10 Aan het einde van de 19e eeuw werd 12. Middenstandswoningen ambachtelijk metselwerk soms versierd en een winkelhuis met geglazuurde bakstenen. Benzenraderweg 92 Berlage deed dat in 1914 bij het Bouwjaar: 1922 bekende Jachtslot Sint-Hubertus op Nic Ramakers de Veluwe. De groene steen werd verkregen door voor het bakproces een papje witbakkende aarde vermengd met koperoxide op de klei te smeren.

Dit schijnbaar kleine detail is de sleutel naar de geschiedenis van deze woning- groep. De groene geglazuurde bak- stenen werden toegepast bij 30 woningen aan de Benzenraderweg, De karakteristieke hoekbebouwing bij Burgemeester Savelbergstaat en de Aarweg kwam tot stand door een Leonard Stassenstraat, meestal in ontwerp van de Sittardse Architect Nic combinatie met een opvallende rode Ramakers. baksteen. Tussen de ramen van de eerste verdie- ping bracht hij ambachtelijke bakstenen Deze woningen zijn net even anders verfraaiingen aan in de vorm van en vallen daardoor op in het lang- parallel-arceringen. Het dak komt als gerekte straatbeeld. Het gaat hier om het ware los van de eerste verdieping. een project van 11 dubbelblokken en 8 geschakelde woningen voor de Door deze expressionistische details ‘Ambtenaars Woningvereniging kreeg deze groep een unieke en bij- Woningzorg’ in opdracht van ‘Ons zondere identiteit. Dit deed Ramakers Limburg’. onder andere ook bij de Kasteelbuurt in Hoensbroek. De ramen zijn verdeeld De blokvormig uitgebouwde entreepartij met horizontale roeden in hetzelfde ritme met twee gecombineerde voordeuren als de metselwerkversiering. geeft deze woninggroep een extra Dit stijlelement wordt vaker beschreven cachet. De oorspronkelijke woonkamer- als een kenmerk van de Amsterdamse kozijnen hebben een indeling gebaseerd School en wordt ook wel ‘laddervenster’ op de oude schuifraamconstructie met genoemd. een zesruits bovenlicht en daaronder één grote lichtopening. In de oorspronkelijke uitvoering van het timmerwerk van deuren en het Tenslotte tonen de bouwtekeningen uit metselwerk voor de hoofdentree zijn 1921, platte horizontale dakkapellen ook art-nouveau-achtige oplossingen zoals ook te zien zijn bij de huizen aan te herkennen. Het behoud van deze de Aarweg. bijna uitgestorven kenmerken geeft de Benzenraderweg ter plaatse van de Aarweg een beetje museale functie. OPEN MONUMENTENDAG HEERLEN 2017 OPEN MONUMENTENDAG

11 13. Naoorlogse woninggroep, Het project toont overeenkomsten met met o.a. 20 duplex-woningen een andere woninggroep, iets verder, Benzenraderweg/Dr. Jaegerstraat langs de Benzenraderweg (en de Pluij- Bouwjaar: 1949 maekersstraat). N.V. Mij. Oranje Nassau Mijnen

14. Appartementencomplex Benzenraderweg/Dr. Jaegerstraat Bouwjaar: 2016 Lancée architecten

In 1949 realiseerde het Bouwbureau van N.V. Mij. Oranje Nassau Mijnen 22 woningen op de hoek van de Dr. Jaegerstraat. Tekeningen ervoor, zo bleek uit het archief van Rijckheyt, zijn gemaakt door B. Zoetbrood en E. van Het karakter van de Benzenraderweg Mastrigt. Deze naoorlogse woninggroep kan worden omschreven als een lint- is rationeel van opzet en doet mee met bebouwing. Straatgevels lagen meestal, de Delftse School en haar visie op de zonder voortuinen, direct aan het trottoir. maatschappij. De huizen staan schouder aan schouder.

De Benzenraderweg werd daardoor Na de start van de mijnbouw is het plaatselijk breder. Men gebruikte bouwen aanvankelijk weinig planmatig. aangekapte daken en uitgekraagde Zo hier en daar worden rijen huizen baksteendetails zoals die werden gebouwd. Er is nog geen visie op de toegepast bij boerderijen. ontwikkeling van het achterland. In het Herkenbaar zijn de dakgoten met uitbreidingsplan van 1936 werd er voor uitstekende gootklossen, de in het oog gekozen om nieuwe gesloten bouw- springende schoorstenen in het verleng- blokken aan deze weg te situeren, die de van de kopgevel evenals de spitse ook passen in een stedenbouwkundig dakkappelletjes. Ramen hebben vaak concept voor Bekkerveld, Aarveld en getoogde bogen. Heeserveld. De houten kozijnen hebben onder- verdelingen met glasroeden en luiken. In de periode 1962-1964 werden onder Rond de dubbele ingangen en bij enkele Burgemeester Charles van Rooy de bijzondere vierkante ramen zijn randen straatbomen van de Welterlaan gerooid. gemaakt van Kunradersteen. Het brede profiel werd over het open

12 veld doorgetrokken. Er zou een gesloten een hockeystick overheen gelegd. bouwblok worden gevormd rondom Hierdoor ontstaat een overhuifde entree, tuinen zoals die reeds aan de geflankeerd door twee kolommen en Dr. Jaegerstraat aanwezig waren. een blinde gevel. Hierop werd een Hier stond het moderne witte politie- kleurrijk glasmozaïek aangebracht bureau dat in 2002 werd gesloopt. waarvan de contouren nog te zien zijn. Op de hoek van de Benzenraderweg en de Dr. Jaegerstraat bouwden VOC met Het lage deel aan de Benzenraderweg Lancée architecten in 2016 een klein- heeft een sterke plasticiteit terwijl het schalig appartementen complex. Deze hoge deel een meer massief doorlopend bakstenen hoekoplossing herstelde het karakter heeft. oorspronkelijke idee van het gesloten bouwblok. De architectuur is sober en Interessant is de verschaling van de bescheiden met zo hier en daar een gevels. Aan de noordzijde zijn namelijk verwijzing naar de Amsterdamse school. vier rijen vensters aangebracht op twee verdiepingen. Aan de zuidzijde zijn dat er Steek bij de stoplichten recht over en maar twee. Als contrast is naast schoon loop het laatste stukje Benzenraderweg. beton ook mijnsteen toegepast.

15. Voormalige Mijnschool 16. Fietsenmaker Marsael Benzenraderweg 1 Benzenraderweg 22 en 24 Bouwjaar: 1962 Bouwjaar: Vooroorlogs Theo Boosten Architect: onbekend

Het eerste huis was de bloemenzaak Dit pand maakt deel uit van een lange van Erven gelegen op de hoek van de rij afwisselingsrijke woningen, die na de Bekkerweg en de Benzenraderweg dat Eerste Wereldoorlog ontstonden, toen in de jaren zestig werd gesloopt. Heerlen vanwege de expanderende mijnbouw ook behoefte had aan Nr. 1 is nu de voormalige mijnschool degelijke, iets betere woningen. uit 1962. De school bestaat uit twee compartimenten, een evenwijdig aan de Dit pand heeft altijd al woonhuis, winkel Benzenraderweg en een ander is er als en werkplaats gecombineerd. OPEN MONUMENTENDAG HEERLEN 2017 OPEN MONUMENTENDAG

13 Door evenwichtig gebruik te maken met een fraai uitgevoerde etalage met van horizontale en verticale lijnen rond lopend glas en glas-in-loodboven- ontstaat een strakke voorgevel van drie lichten. verdiepingen, die opvalt ondanks de tussenliggende positie van het pand. Dit pand uit 1923 naar een ontwerp van De afwisseling van gebruikte materialen architect Henry Dassen is bijzonder te (baksteen, beton, hout en nu ook nog noemen omdat de winkelpui, de etalage metaal) levert een frisse uitstraling op. en portieken, niet aan de huidige trend zijn aangepast. De verbouwing tot de huidige fietsen- winkel en werkplaats heeft op verdien- stelijke wijze rekening gehouden met 18. Woonhuis het bestaande beeld. Benzenraderweg 2 Bouwjaar: 1938 De oude Benzenraderweg is een gebied H.H. Lendfers geworden met veel variatie. Naast min of meer traditionele woningen werden moderne complexen aangelegd. Pal tegenover de huidige fietsenmaker “Marsael” werd ongeveer vijftig jaar geleden het “ensemble van Boosten” aangelegd in de stijl van het toen heersende horizontalisme: de voormalige Mijnschool, de brandweerkazerne en het inmiddels gesloopte politiebureau. Interessant is nr. 2 in 1938, gebouwd met architect H.H. Lendfers. Het heeft 17. Klokkenmakerij De Til een kubistische opzet met plat dak en Benzenraderweg 20 zwarte geglazuurde kantpannen. Bouwjaar: 1923 Henry Dassen De witte strakke gevel heeft een ruwe bepleistering, in de bouwtijd bekend als ‘terra nova’ stucwerk.

De betonnen luifel boven de voordeur en de compositie van de ramen en deuren, zijn ontworpen in staal met een blauwe kleur. Deze kenmerken sluiten aan bij de buren en maken duidelijk dat dit bouwwerk in de architectonische voetsporen van Frits Peutz wilde treden.

Op nr. 20 staat ‘De Til’ (de voormalige De plattegrond, ongeveer 12 meter kruidenier) van klokkenmaker H. Duif breed, heeft de vorm van een driehoek.

14 Aan de achterzijde ligt een kleine Er is tevens een bijzondere samenhang binnenplaats. tussen exterieur en interieur.

Aan het einde van de Benzenraderweg In 1991 volledig gerestaureerd en ziet u de nummers 19 en 20 van deze ingericht als kantoor voor Coumans rode route, die hier eindigt. Planburo.

19. Huis op de Linde 20. Voormalig kantoorpand Oude Lindestraat 1 Bekkerweg 5 Bouwjaar: 1931 Bouwjaar: 1981 Frits Peutz Laurens Bisscheroux

Dit is het kantoor ontworpen voor Moret Deze atelierwoning werd als een van de & Limperg in de periode 1976-1978. eersten ontworpen volgens de uitgangs- De stompe hoek tussen de Nobelstraat punten van het Nieuwe Bouwen. en Bekkerweg is de basis voor het Het half vrijstaande pand bestaat uit ontwerp. twee in elkaar geschoven volumes van drie en vier bouwlagen onder platte Aan weerszijden van de hoofdingang daken. liggen de kantoorruimtes die allen verschillend van vorm zijn. Eigenzinnige De cementputz gevels hebben een toepassing van kapjes, sprongen in de asymmetrische gevelindeling met grote, gevel en de uitspringende zitramen in voornamelijk liggende rechthoekige de gevel die oorspronkelijk een grijsblauwe stalen vensters met zachtblauwe kleur hadden. Dit gebouw ongeglazuurde dorpelstenen. laat zien dat Laurens verlangde naar In de gevel bevinden zich rechthoekige een kleinschaligere, menselijkere en deuren gelegen onder luifels en meer gekleurde wereld. bereikbaar via trappen met balustrade en leuningen. Door toepassing van een zachtblauwe kleur van de frontpuien tracht de De cultuurhistorische waarde van het architect een link te leggen naar pand wordt bepaald door de combinatie de kleurstelling van boerderijen van functie en toegepaste bouwstijl. in het Limburgse Landschap. OPEN MONUMENTENDAG HEERLEN 2017 OPEN MONUMENTENDAG

15