Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VIII

Sprawozdanie Stenograficzne z 60. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 21 marca 2018 r. (drugi dzień obrad)

Warszawa 2018

SPIS TREŚCI

60. posiedzenie Sejmu (Obrady w dniu 21 marca 2018 r.)

Wznowienie posiedzenia Poseł Cezary Tomczyk ...... 129 Komunikaty Poseł Joanna Lichocka ...... 129 Sekretarz Poseł Marta Kubiak ...... 81 Poseł Agnieszka Pomaska ...... 130 Punkt 10. porządku dziennego: Informacja Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 131 ministra spraw zagranicznych o zada- Poseł Tomasz Lenz ...... 132 niach polskiej polityki zagranicznej Poseł Jacek Protasiewicz ...... 132 w 2018 roku Poseł ...... 132 Minister Spraw Zagranicznych Poseł Bożena Kamińska ...... 135 Jacek Czaputowicz ...... 81 Poseł Paweł Skutecki ...... 135 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 136 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 136 Wznowienie obrad Poseł Ryszard Galla ...... 136 Komunikaty Poseł Joanna Borowiak ...... 137 Sekretarz Poseł Marta Kubiak ...... 91 Poseł Jakub Rutnicki ...... 137 Punkt 10. porządku dziennego (cd.) Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 137 Poseł Małgorzata Gosiewska ...... 92 Poseł Ewa Tomaszewska ...... 138 Poseł ...... 97 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 138 Poseł Piotr Apel ...... 103 Poseł Stefan Romecki ...... 138 Poseł Katarzyna Lubnauer ...... 103 Poseł Monika Rosa ...... 139 Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 104 Poseł Krzysztof Ostrowski ...... 139 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Marcin Święcicki ...... 139 Poseł Mirosław Suchoń ...... 140 Wznowienie obrad Poseł Bernadeta Krynicka ...... 140 Punkt 10. porządku dziennego (cd.) Poseł Tomasz Cimoszewicz ...... 140 Poseł Sylwester Chruszcz ...... 106 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 141 Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 107 Poseł Piotr Pyzik ...... 141 Poseł Rafał Trzaskowski ...... 108 Poseł Józef Leśniak ...... 141 Minister Spraw Zagranicznych Poseł Norbert Obrycki ...... 141 Jacek Czaputowicz ...... 110 Poseł Małgorzata Gosiewska ...... 142 Poseł Grzegorz Długi ...... 111 Poseł Grzegorz Furgo ...... 142 Poseł Adam Szłapka ...... 114 Poseł Wojciech Ziemniak ...... 142 Poseł Michał Kamiński ...... 116 Poseł Krzysztof Głuchowski ...... 143 Poseł Ryszard Galla ...... 116 Poseł Anna Nemś ...... 143 Poseł Izabela Kloc ...... 117 Poseł Ewa Kołodziej ...... 143 Poseł Robert Tyszkiewicz ...... 119 Poseł Leszek Ruszczyk ...... 144 Poseł Paweł Skutecki ...... 120 Poseł Krystyna Szumilas ...... 144 Poseł Jan Klawiter ...... 120 Poseł Tomasz Lenz ...... 144 Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk ...... 121 Poseł Anna Wasilewska ...... 145 Poseł Sławomir Nitras ...... 122 Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska ...... 145 Poseł Michał Jach ...... 123 Poseł Katarzyna Osos ...... 145 Poseł Andrzej Halicki ...... 125 Poseł Zofia Czernow ...... 146 Poseł Piotr Pyzik ...... 125 Poseł Marek Rząsa ...... 146 Poseł Marek Krząkała ...... 126 Poseł Józef Lassota ...... 146 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Wojciech Wilk ...... 146 Poseł Ryszard Wilczyński ...... 147 Wznowienie obrad Poseł Michał Szczerba ...... 147 Punkt 10. porządku dziennego (cd.) Poseł Józef Leśniak ...... 127 (Przerwa w posiedzeniu) Wznowienie obrad Poseł Arkadiusz Marchewka ...... 164 Punkt 10. porządku dziennego (cd.) Poseł Maciej Masłowski ...... 165 Minister Spraw Zagranicznych Poseł Paweł Kobyliński ...... 166 Jacek Czaputowicz ...... 147 Poseł Arkadiusz Marchewka ...... 166 Zmiana porządku dziennego Poseł Maciej Masłowski ...... 167 Wicemarszałek Stanisław Tyszka ...... 150 Poseł Joanna Fabisiak ...... 167 Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji danie Komisji Spraw Zagranicznych Marek Zagórski ...... 167 o poselskim projekcie uchwały Punkt 14. porządku dziennego: Sprawoz- w sprawie powołania Zgromadzenia danie Komisji Sprawiedliwości Parlamentarnego Rzeczypospolitej i Praw Człowieka o rządowym projek- Polskiej i Gruzji cie ustawy o zmianie ustawy o Służbie Poseł Sprawozdawca Krzysztof Ostrowski . . 151 Więziennej oraz niektórych innych Poseł Małgorzata Gosiewska ...... 151 ustaw Poseł Tomasz Lenz ...... 152 Poseł Sprawozdawca Andrzej Matusiewicz . . 168 Poseł Piotr Apel ...... 152 Poseł Daniel Milewski ...... 168 Poseł Michał Szczerba ...... 153 Poseł Michał Szczerba ...... 169 Poseł Piotr Pyzik ...... 153 Poseł Barbara Chrobak ...... 169 Poseł Małgorzata Gosiewska ...... 153 Poseł Stefan Romecki ...... 170 Punkt 12. porządku dziennego: Sprawoz- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości danie Komisji Finansów Publicznych Patryk Jaki ...... 170 o rządowym projekcie ustawy o zmianie Poseł Andrzej Matusiewicz ...... 171 ustawy o usługach płatniczych oraz Punkt 15. porządku dziennego: Pierwsze niektórych innych ustaw czytanie rządowego projektu ustawy Poseł Sprawozdawca Jan Szewczak ...... 154 o zmianie ustawy o ubezpieczeniu Poseł Andrzej Szlachta ...... 155 społecznym rolników oraz niektórych Poseł Jarosław Urbaniak ...... 156 innych ustaw Poseł Maciej Masłowski ...... 156 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 157 i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski ...... 171 Poseł Genowefa Tokarska ...... 157 Poseł Robert Telus ...... 172 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Kazimierz Plocke ...... 173 Piotr Nowak ...... 158 Poseł Jarosław Sachajko ...... 174 Poseł Michał Jaros ...... 175 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Mirosław Maliszewski ...... 175 Wznowienie obrad Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 177 Punkt 34. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Stefan Romecki ...... 177 danie Komisji Finansów Publicznych Poseł Jarosław Sachajko ...... 177 o przedstawionym przez Prezydenta Poseł Mirosław Maliszewski ...... 178 Rzeczypospolitej Polskiej projekcie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa ustawy o zmianie ustawy o usługach i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski ...... 178 płatniczych oraz niektórych innych Poseł Mirosław Maliszewski ...... 179 ustaw Punkt 16. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Sprawozdawca Andrzej Kosztowniak . .159 danie Komisji Ochrony Środowiska, Poseł Andrzej Szlachta ...... 159 Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Poseł Jarosław Urbaniak ...... 159 oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 160 o uchwale Senatu w sprawie ustawy Poseł Genowefa Tokarska ...... 161 o zmianie ustawy Prawo łowieckie oraz Poseł Mirosław Suchoń ...... 161 niektórych innych ustaw Poseł Andrzej Szlachta ...... 162 Poseł Sprawozdawca Anna Paluch ...... 179 Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Poseł Jerzy Gosiewski ...... 180 Andrzej Dera ...... 162 Poseł Paweł Suski ...... 181 Punkt 13. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Jarosław Sachajko ...... 181 danie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjno- Poseł Ewa Lieder ...... 182 ści i Nowoczesnych Technologii Poseł Urszula Pasławska ...... 182 o rządowym projekcie ustawy o zmia- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska nie ustawy Prawo telekomunikacyjne Małgorzata Golińska ...... 183 oraz niektórych innych ustaw Oświadczenia Poseł Sprawozdawca Witold Czarnecki . . . . 163 Poseł Stefan Romecki ...... 183 Poseł Marcin Horała ...... 163 Poseł Bernadeta Krynicka ...... 184 Poseł Aleksander Mrówczyński ...... 185 Poseł Krystian Jarubas ...... 190 Poseł Szymon Giżyński ...... 185 Poseł Zbigniew Sosnowski ...... 190 Poseł Krzysztof Maciejewski ...... 186 Poseł Mirosław Suchoń ...... 191 Poseł Jacek Kurzępa ...... 186 Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska . . . . . 192 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Krzysztof Szulowski ...... 192 Poseł Anna Wasilewska ...... 192 Załącznik – Teksty wystąpień niewygłoszonych Poseł Sylwester Chruszcz ...... 189 Poseł Waldemar Andzel ...... 193 Poseł Anna Cicholska ...... 189 Poseł Sylwester Chruszcz ...... 193 Poseł Sylwester Chruszcz ...... 189 Poseł Jarosław Gonciarz ...... 194 Poseł Michał Jaros ...... 189 Poseł Piotr Pyzik ...... 194

i Leśnictwa – godz. 9.30, –godz. Leśnictwa i 9, –godz. cjach siedzenia Komisji: nikatów. Milewski. iDaniel Kubiak Marta Szlachetka. iJarosław Kubiak słowie Marta Schre Łukasza ibera Szlachetkę. iJarosława Milewskiego, Daniela Kubiak, Martę Ministrów. ( Rady członków oraz Morawieckiego ( zagranicznych. byłych w celu informacji wysłuchania ministra spraw blemy zIzraelem.) ( skiego. oklaski ( Dudę. Andrzeja pana Polskiej Tyszka, Małgorzata Kidawa-Błońska i Beata Mazurek Marek Kuchciński oraz wicemarszałkowie Stanisław Oklaski — Gospodarki i Rozwoju – godz. 10, iRozwoju –godz. — Gospodarki Publicznych 10, –godz. — Finansów Naturalnych Zasobów Środowiska, Ochrony — kodyfika w zmian spraw do Nadzwyczajnej — — do Spraw Petycji 9, –godz. po się odbędą dzisiejszym dniu w że Informuję, Kubiak: PosełSekretarz Marta komu o poseł sekretarz Proszę odczytanie panią Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie po będą sekretarzami obrad części pierwszej W Na dzisiejszychsekretarzy obrad powołuję posłów Mateusza pana Ministrów Rady prezesa Witam przy dyplomatycznego korpusu członków Witam ( ( Gliń Piotra pana Ministrów Rady prezesa Witam Wysoka Izbo! Witam prezydenta Rzeczypospolitej Wznawiam posiedzenie. Marszałek: ( Poseł Sławomir Nitras Poseł Jakub Rutnicki Na posiedzeniu przewo ) Oklaski ) ) Oklaski ) : A gdzie premier?): Agdzie : Premier rozwiązuje pro dniczą marszałek Sejmu marszałek dniczą Część posłów wstaje, posłów Część ( Wznowienie posiedzenia ogodz. 9min 07 ) ------– godz. 10,godz. – Gold Amber Grupy skład w wchodzących miotów pod wobec publicznych instytucji i organów działań 10,godz. – zagranicznej, zgodnie z zapisami konstytucji, współ konstytucji, zapisami z zgodnie zagranicznej, ( zagranicznej. polityki wzakresie reprezentuje majestatRzeczypospolitej Polskę niepodległości. przez odzyskania rocznica 100. przypada którym w sokiej Izbie programu polityki zagranicznej w roku, nastym. polityki zagranicznej w roku dwutysięcznym osiem informację Rzeczypospolitej na temat zadań polskiej obywatelom oraz gościom zgromadzonym Sejmowi, pana premiera Mateusza gabinecie Morawieckiego przedstawić zrekonstruowanym nowym, w nicznych spraw zagra minister pierwszy jako raz po zaszczyt mam Dziś Państwo! Szanowni Dyplomatycznego! Korpusu Członkowie Szanowni Ekscelencje! Wasze Izbo! Wysoka Ministrowie! Panowie i Panie mierze! ( informacji. wienia przedsta celu w Czaputowicza Jacka pana nicznych w2018 roku. granicznej za polityki polskiej zadaniach o zagranicznych spraw ministra Informacja dziennego: rządku — Ustawodawczej 10.30. –godz. — do Spraw Petycji 10.30, –godz. — Śledczej do zbadania prawidłowości i legalności iRozwoju Wsi 10,— Rolnictwa –godz. Śródlądowej Żeglugi i Morskiej Gospodarki — Dziękuję za obecność panu prezydentowi, który który prezydentowi, panu obecność za Dziękuję – zaprezentowanie Wy zaszczyt mnie dla Jest to ( Pre Panie Marszałku! Panie Prezydencie! Panie Jacek Czaputowicz: SprawMinister Zagranicznych zagra spraw ministra głosu zabranie o Proszę do Przystępujemy 10.punktu rozpatrzenia po poseł. Dziękuję, pani Marszałek: Głos zsali Głos : Dwa tysiące osiemnastym.) tysiące : Dwa ) Oklaski Oklaski ) ) W zakresie polityki polityki zakresie W )

------

Spis treści 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 82 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych projektu europejskiego. Kryzys procedur demokra- Jacek Czaputowicz tycznych w państwach członkowskich i przeniesienie rzeczywistych procesów decyzyjnych do nieformal- działa z prezesem Rady Ministrów i ministrem spraw nych gremiów prowadzą do osłabienia pozycji Unii, zagranicznych. Ścisła współpraca między prezyden- narastania eurosceptycyzmu, renacjonalizacji poli- tem a rządem, wzajemne wspieranie się w służbie tyk państw europejskich. Rzeczypospolitej wzmacnia pozycję Polski i jest wa- Teza trzecia: wojskowa obecność Stanów Zjedno- runkiem skuteczności polskiej polityki zagranicznej. czonych w Europie i ich silna pozycja w NATO mają Wysoki Sejmie! Zgodnie z art. 4 konstytucji wła- fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa mili- dza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy tarnego Polski i całego regionu. W interesie Polski do narodu. Polityka zagraniczna jest zatem kształ- i Europy Środkowo-Wschodniej jest trwałe zaanga- towana zgodnie z wolą obywateli. Minister spraw żowanie Stanów Zjednoczonych i Sojuszu Północno- zagranicznych, jak każdy inny członek Rady Mini- atlantyckiego w tej części świata. Polska jest jak strów, odpowiada przed Sejmem. To Sejm kontroluje najżywotniej zainteresowana utrzymaniem silnych ministrów, czyniąc każdego z nich odpowiedzialnym więzi transatlantyckich. za prowadzenie tej dziedziny spraw Rzeczypospolitej, (Poseł Jakub Rutnicki: Trzeba rozmawiać z sekre- którą mu w imieniu suwerena, czyli narodu, powie- tarzem stanu.) rza, udzielając Radzie Ministrów wotum zaufania. Ich nieustanne wzmacnianie i rozwój są fundamen- Jednocześnie sam Sejm jako zgromadzenie reprezen- talnym zadaniem polskiej polityki bezpieczeństwa. tantów narodu suwerennie podejmuje decyzje, część Teza czwarta: zagrożeniem dla zbudowania pod- z nich dotyczy dziedziny polityki zagranicznej, two- miotowości Polski w stosunkach międzynarodowych rząc wynikające z tych decyzji uwarunkowania dla jest polityka Rosji. Rosja dąży do rewizji porządku dalszych działań dyplomacji. politycznego w Europie, który ukształtował się po W wyborach bezpośrednich obywatele wybierają 1989 r. i przyniósł Polsce przywrócenie niepodległo- także prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który ści. Instrumentami osiągania tego celu są zaś desta- współkształtuje politykę zagraniczną. Z treści kon- bilizacja licznych regionów w bliższym i dalszym stytucji wynika zatem naczelna zasada, którą kieru- sąsiedztwie Polski, działanie na rzecz zaostrzenia

Spis treści je się polska polityka zagraniczna – zasada podmio- podziałów politycznych wewnątrz poszczególnych towości odzwierciedlona hasłem: nic o nas bez nas. państw, jak i między nimi, rozbijanie jedności trans- (Oklaski) Wzbrania ona uznawania za wiążące ja- atlantyckiej oraz pogłębianie podziałów wewnątrz kichkolwiek decyzji podejmowanych na nasz temat Unii Europejskiej. bez naszego udziału. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po zarysowaniu Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! ogólnych uwarunkowań polskiej polityki zagranicz- Oczywistą racją stanu Polski jest zagwarantowanie nej chciałbym przejść do zagadnień szczegółowych. narodowej niepodległości i suwerennej państwowo- W pierwszej kolejności omówię działania, jakie podej- ści. (Oklaski) Jest nią także zapewnienie cywilizacyj- mujemy w celu umacniania naszego bezpieczeństwa nego rozwoju Polski w podmiotowych relacjach w łonie w niestabilnym środowisku międzynarodowym, i sto- wspólnoty międzynarodowej. Prowadzi mnie to do sunki z naszym głównym sojusznikiem: Stanami Zjed- postawienia czterech tez odnośnie do wyzwań, celów noczonymi. Następnie przedstawię naszą wizję poli- i natury polskiej polityki zagranicznej. tyki europejskiej oraz stan relacji z naszymi główny- Teza pierwsza: pozycja międzynarodowa Polski mi europejskimi partnerami. Kolejną część mojego wynika z silnej pozycji, jaką posiada ona w Europie. wystąpienia poświęcę współpracy regionalnej. Na- Źródłem atrakcyjności Polski i zarazem zdolności jej stępnie omówię cele polskiej dyplomacji w zakresie skutecznego oddziaływania na procesy decyzyjne, współpracy z Polonią i współpracy rozwojowej, a tak- czy to jako sojusznika w ramach NATO, czy też part- że ostatnie zmiany w resorcie spraw zagranicznych. nera w strukturach Unii Europejskiej, jest jej zdol- Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo narodowe Rzeczy- ność do artykułowania interesów państw naszego pospolitej jest najwyższym priorytetem polskiej poli- regionu i działania w roli ich adwokata. Odbywać się tyki zagranicznej. Stare hasło każdej rozsądnej dy- to może przy pełnym poszanowaniu podmiotowości plomacji: „Przede wszystkim bezpieczeństwo” jest politycznej naszych partnerów z sąsiedztwa. Na Pol- zatem także naszym drogowskazem. Bezpieczeństwo sce jako największym państwie w regionie leży głów- narodowe Rzeczypospolitej, oprócz oczywistego opar- ny ciężar promocji i obrony zbieżnych z polskimi in- cia w systemie obronnym państwa polskiego, ufun- teresów naszych regionalnych partnerów. dowane jest na sile i spójności Sojuszu Północno- Teza druga: Unia Europejska znajduje się w kry- atlantyckiego. Rząd wraz z panem prezydentem od zysie w sferze zarówno instytucjonalnej, aksjologicz- jesieni 2015 r. skutecznie zabiega o wzmocnienie nej, jak i bezpieczeństwa zewnętrznego. Chociaż kry- obecności wojskowej NATO w regionie. We współpra- zys finansowy z 2008 r. pod względem ekonomicznym cy z Rumunią udało się zbudować solidarność państw, się zakończył, to jego skutki polityczno-społeczne której wyrazem było powstanie bukaresztańskiej nadal wywierają wpływ na charakter relacji między dziewiątki. Zgłoszone przez tę grupę państw naszego państwami członkowskimi, rolę Unii w przyszłości regionu postulaty wojskowego wzmocnienia wschod- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 83

Minister Spraw Zagranicznych W 2017 r. Wojsko Polskie brało udział w 13 mi- Jacek Czaputowicz sjach zagranicznych: siedmiu NATO-wskich w Afga- nistanie, Kosowie, na Łotwie, w Rumunii i w pań- niej flanki NATO zostały przyjęte na szczycie w War- stwach bałtyckich oraz szkoleniowej na Ukrainie szawie w 2016 r. i wdrożone w roku ubiegłym. Polska i misji dowodzenia stałym zespołem sztabowym, gości na swoim terytorium siły sojusznicze ze Stanów trzech prowadzonych przez Unię Europejską w Gru- Zjednoczonych, z Wielkiej Brytanii, Rumunii i Chor- zji, Bośni i Hercegowinie oraz w Republice Środkowej wacji. Proszę mi pozwolić wyrazić wdzięczność na- Afryki, dwóch koalicyjnych w Kuwejcie i Iraku oraz szym sojusznikom za okazywaną Polsce w ten sposób jednej bilateralnej, szkoleniowej na Ukrainie. solidarność. (Oklaski) Od początku bieżącego roku mandat kontyngentu Polska jako jedno z kilku państw Sojuszu od kilku polskiego w Rumunii obejmuje także Bułgarię. W lu- lat przeznacza na obronność 2% PKB. Co prawda tym tego roku kontyngent Wojska Polskiego dołączył silny wzrost gospodarczy i zmiana sposobu liczenia zaś do trwającej od 2015 r. misji unijnej „Sophia” na spowodowały, że w ubiegłym roku udział ten spadł Morzu Śródziemnym. Oficerowie i funkcjonariusze poniżej tego poziomu o 0,01%, nie oznacza to jednak polscy uczestniczą ponadto w unijnych misjach na odejścia od wyznawanej przez nas zasady, że od wiel- Ukrainie, w Mołdawii oraz w operacji morskiej u wy- kości nakładów na obronę zależy wiarygodność poli- brzeży Somalii. tyki odstraszania i obrony NATO. Chciałbym z tego miejsca podziękować żołnie- Wojsko Polskie uczestniczy w misjach NATO- rzom Wojska Polskiego, polskim funkcjonariuszom -wskich na Łotwie i w Rumunii. Zgodnie z sojuszni- oraz pracownikom cywilnym za ofiarną służbę ojczyź- czym harmonogramem kontyngent polskiego lotnic- nie poza granicami kraju. (Oklaski) Zaangażowanie twa pełni służbę w państwach bałtyckich, strzegąc to buduje wiarygodność sojuszniczą Polski w łonie nieba nad Litwą, Łotwą i Estonią. Trwa współpraca NATO i Unii Europejskiej. Raz jeszcze dziękuję. z Niemcami i Danią w ramach Wielonarodowego Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na- Korpusu Północno-Wschodniego z kwaterą główną szym celem jest dalsze pogłębianie więzi w sferze w Szczecinie oraz współpraca z Litwą i Ukrainą w ra- bezpieczeństwa ze Stanami Zjednoczonymi. Rozwi- mach aktywowanej w 2016 r. brygady polsko-litew- jać będziemy zarówno współpracę dwustronną, jak sko-ukraińskiej. Staliśmy się państwem dostarczy- i współdziałanie na forach wielostronnych, przede Spis treści cielem wspólnego bezpieczeństwa, a nie tylko jego wszystkim na forum NATO. Jesteśmy przeciwni ja- odbiorcą. Polska będzie dążyć do zwiększenia obec- kimkolwiek krokom prowokującym powstanie po- ności wojskowej i infrastruktury NATO w regionie, działów transatlantyckich. Będziemy dążyć do bar- uznając, że tylko wiarygodne, oparte na realnej sile dziej trwałego zakotwiczenia elementów amerykań- skich sił zbrojnych na terytorium Polski. Tę linię odstraszanie może zapewnić nam pokój i bezpie- polityczną w zakresie dotyczącym całej wschodniej czeństwo. flanki NATO podzielają nasi sojusznicy z bukaresz- Celem dyplomacji polskiej jest zwiększenie spraw- teńskiej dziewiątki. Amerykańska baza w Redziko- ności działania Sojuszu, zwłaszcza w zakresie obrony wie jest ważnym elementem obrony terytorium kolektywnej. Będziemy dążyć do zapewnienia sił NATO przed potencjalnym atakiem. Odnotowujemy wsparcia, umocnienia sojuszniczej mobilności, reali- opóźnienia techniczne w jej budowie, które strona stycznego planowania oraz przyspieszenia procesów amerykańska sygnalizowała już w połowie stycznia decyzyjnych. Nasze propozycje w tym zakresie są br. Oczekujemy na dalszą współpracę i na szczegóło- obecnie przedmiotem uzgodnień sojuszniczych. we informacje w tej kwestii. Polska opowiada się za utrzymaniem przez Sojusz Stany Zjednoczone uczestniczą w modernizacji Północnoatlantycki polityki otwartych drzwi. Chce- polskich Sił Zbrojnych. Nasze partnerstwo w coraz my rozwijać współpracę z państwami partnerskimi większym stopniu obejmuje wymiar gospodarczy, NATO, przede wszystkim z jego najbliższego otocze- a także obiecujący obszar innowacji i rozwoju wyso- nia: Finlandią, Szwecją, Ukrainą, Mołdawią i Gru- kich technologii. Liczymy, że zaplanowany na kwie- zją, z którymi łączy nas daleko posunięta zbieżność cień polsko-amerykański szczyt gospodarczy nada poglądów na naturę zagrożeń dla bezpieczeństwa większy impuls naszej współpracy na tym polu. Stra- międzynarodowego. tegiczne znaczenie ma współpraca w zakresie uwol- Wysoka Izbo! Szczegóły współpracy wojskowej nienia środkowoeuropejskiego rynku gazu ziemnego zarówno w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego, od zależności od dostaw rosyjskich. Rok 2018 będzie jak i w ramach Unii Europejskiej należą do odpowie- pierwszym rokiem realizacji 5-letniego kontraktu na dzialności Ministerstwa Obrony Narodowej. W wy- dostawę amerykańskiego gazu. (Oklaski) miarze politycznym polskiej aktywności wojskowej Szanowni Państwo! Nasze członkostwo w Radzie pragnę jedynie podkreślić, że Siły Zbrojne Rzeczypo- Bezpieczeństwa ONZ to większy wpływ i większa spolitej strzegą bezpieczeństwa Polski, budują też odpowiedzialność za problemy globalne. W swoich wiarygodność naszego kraju jako solidnego sojuszni- działaniach skoncentrujemy się na wzmacnianiu za- ka w misjach poza terytorium państw członkowskich sad prawa międzynarodowego, zapobieganiu konflik- NATO i Unii Europejskiej. tom oraz zwalczaniu nowych zagrożeń dla pokoju 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 84 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych (Poseł Sławomir Nitras: Brawo dla Polaków!) Jacek Czaputowicz (Głos z sali: Brawo, brawo!) Jest to najwyższy wskaźnik w Europie. (Oklaski) i bezpieczeństwa. Polska stoi na stanowisku pełnego (Poseł Jakub Rutnicki: Brawo!) poszanowania podstawowych zasad prawa między- (Poseł Grzegorz Schetyna: Się narobiliście.) narodowego, nienaruszalności granic, poszanowania Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Jednym z najwięk- suwerenności, przestrzegania praw człowieka i wy- szych zadań polskiego rządu jest zapewnienie rów- rzeczenia się siły militarnej. noprawnego i podmiotowego udziału naszego kraju W kwestii rozwiązania konfliktu w Syrii popiera- w kształtowaniu procesu integracji europejskiej. my deklarację z Genewy i prowadzone pod auspicja- (Oklaski) Zasadnicze pytanie dotyczy samej natury mi ONZ negocjacje. Będziemy wspierać rozwiązania integracji europejskiej… konfliktów w Demokratycznej Republice Konga i Su- (Poseł Grzegorz Schetyna: Nie bardzo, nie bardzo.) danie Południowym. Jako państwo przewodniczący …a zatem modelu Unii, który chcielibyśmy zbu- komitetów sankcyjnych zwracamy szczególną uwagę dować w przyszłości. Szczegółowe kwestie związane na sytuację w Sudanie i Sudanie Południowym. Jako z koncepcją Unii wielu prędkości dotyczą – te proble- członek Rady Bezpieczeństwa domagamy się zaprze- my, o których mówię, wokół których toczy się dysku- stania destabilizujących działań Rosji wobec Ukra- sja na temat kształtu i wizji europejskiej obecnie iny oraz podkreślamy konieczność pokojowego ure- – takich spraw jak koncepcja Unii wielu prędkości, gulowania konfliktu w Donbasie. czterech swobód europejskich, kryzysu migracyjne- Dużą wagę przywiązujemy do kwestii humanitar- go, stałej współpracy strukturalnej w wymiarze mi- nych, w tym do ochrony praw wspólnot religijnych. litarnym, a także funduszy strukturalnych w kon- Inaugurując członkostwo Polski w Radzie Bezpie- tekście debaty nad przyszłą perspektywą budżetową czeństwa w styczniu br., pan prezydent na lata 2021–2027. wziął aktywny udział w debacie na temat nieplorife- Chcę powiedzieć wyraźnie: celem Polski jest silna racji broni masowego rażenia. Uczestniczyłem w dys- Unia Europejska. (Oklaski) Jest to cel… Oklaski po- kusji na temat bezpieczeństwa w Afganistanie i Azji twierdzają (Wesołość na sali), że jest to cel, pod któ- Środkowej oraz na temat roli Karty Narodów Zjed- rym, jak sądzę, podpisałaby się zdecydowana więk- Spis treści noczonych w zapewnieniu pokoju i bezpieczeństwa. W maju kraj nasz obejmie rotacyjne przewodnic- szość posłów Wysokiej Izby. Jest to także cel polityki Oklaski two w Radzie, podczas którego pan prezydent popro- rządu premiera Mateusza Morawieckiego. ( ) wadzi debatę poświęconą umacnianiu zaufania do Zastanówmy się jednak, proszę państwa, co zna- prawa międzynarodowego we współczesnym świecie. czy dzisiaj silna i sprawna Unia Europejska i dlacze- Polska będzie przewodniczyć komitetowi przygoto- go przyjęcie konkretnego modelu procesu integracji wawczemu konferencji przeglądowej układu o nieroz- europejskiej będzie ją czyniło silną i skuteczną. przestrzenianiu broni jądrowej, która odbędzie się (Poseł Krystyna Skowrońska: Euro!) w 2020 r., w 50. rocznicę wejścia w życie tego układu. Kwestią fundamentalną dla skuteczności Unii Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Członkostwo Pol- Europejskiej jest zdolność do uzyskania rzeczywiste- ski w Unii Europejskiej umacnia pozycję Rzeczypo- go mandatu demokratycznego do działania. (Oklaski) spolitej na arenie międzynarodowej… Unia silna to Unia ciesząca się poparciem wchodzą- (Poseł Jakub Rutnicki: Ooo…) cych w jej skład państw i narodów. Unia sprawna to …przynosi naszemu krajowi wiele korzyści gospo- taka, która ma mandat demokratyczny do wykorzy- darczych, politycznych i społecznych. stania zasobów wytwarzanych przez obywateli (Poseł Jakub Rutnicki: To jednak nie zabory.) państw członkowskich w celu realizacji demokratycz- Nasze przedsiębiorstwa rozwijają się szybciej dzię- nie określonych celów. Pierwszym zadaniem Unii jest ki wspólnemu rynkowi. zatem zdobycie politycznego poparcia obywateli dla (Poseł Jakub Rutnicki: Brawo.) jej działań. Zgodę taką w postaci realnego mandatu (Poseł Marek Sowa: Ooo…) można uzyskać jedynie na poziomie parlamentów Polscy obywatele mogą swobodnie podróżować, narodowych. Dalsze pogłębianie integracji europej- pracować, uczyć się za granicą. (Oklaski) skiej jest możliwe jedynie w zakresie zaakceptowa- (Poseł Jakub Rutnicki: Brawo.) nym przez uczestniczące w niej państwa i narody. (Poseł Tadeusz Cymański: Nareszcie.) (Oklaski) (Poseł Jakub Rutnicki: Cieszymy się, nie jesteśmy Chcę powiedzieć także, że Komisja Europejska pod zaborami.) nie jest superrządem, a Parlament Europejski nie jest Nie dziwi więc, proszę państwa, że poparcie dla superparlamentem uprawnionym do instruowania Unii Europejskiej jest nadal wysokie. (Poruszenie na rządów i parlamentów narodowych. (Oklaski) sali) Według badań CBOS ze stycznia tego roku 87% (Głos z sali: Brawo!) Polaków popiera… Przypomnijmy w tym miejscu, że art. 5 ust. 2 (Głos z sali: Zabory.) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi: …członkostwo Polski w Unii Europejskiej. (Okla- Unia działa wyłącznie w granicach kompetencji przy- ski) znanych jej przez państwa członkowskie, a wszelkie 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 85

Minister Spraw Zagranicznych siadane przez nas przewagi konkurencyjne powinny Jacek Czaputowicz zostać przekreślone przez zasady narzucone przez silniejszych partnerów… kompetencje nieprzyznane Unii w traktatach należą (Głos z sali: Przegraliśmy.) do państw członkowskich. (Oklaski) …a ich zasady, ich przewagi konkurencyjne po- (Głos z sali: Święte słowa.) winny zostać utrzymane. Wierzymy w zintegrowany, (Poseł Sławomir Nitras: A państwa członkowskie jednolity rynek europejski i cztery wolności – pod- są państwami prawa.) kreślam – wszystkie cztery wolności: przepływu to- Wysoka Izbo! Deficyt demokracji w Unii Europej- warów, kapitału, usług i osób, a nie tylko niektóre skiej to nie figura retoryczna, a rzeczywistość z głę- z nich. (Oklaski) Jesteśmy zwolennikami społecznej bokimi konsekwencjami politycznymi. Rzeczpospoli- gospodarki rynkowej, której podstawą są wolna kon- ta Polska stoi na stanowisku, że Unia Europejska kurencja i swobody gospodarcze. Protekcjonizm może być silna tylko rzeczywistym wsparciem swoich ogranicza konkurencyjność, a zatem także wzrost obywateli, którzy zdolni są do udzielenia wyłania- gospodarczy, prowadząc w konsekwencji do spadku nym przez nich rządom mandatu demokratycznego znaczenia siły, a zatem i znaczenia Unii Europejskiej do rządzenia. Obywatele chcą, by ich głos miał zna- w świecie. czenie. Rosnąca fala sprzeciwu wobec integracji na Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Fun- kontynencie europejskim nie jest przyczyną demokra- dusze strukturalne stanowią część mechanizmu, tycznej słabości Unii, lecz jest jej skutkiem. (Oklaski) dzięki któremu wspólny rynek europejski jest ko- Nic zaś tak nie szkodzi idei integracji europejskiej jak rzystny dla wszystkich jego podmiotów. Stanowią one faktyczna nierówność jej państw członkowskich wo- rekompensatę dla słabszych partnerów wypłacaną bec prawa, stosowanie podwójnych standardów i od- przez bardziej rozwinięte pod względem gospodar- chodzenie Komisji Europejskiej od roli obiektywnej czym państwa w zamian za zniesienie ceł i kwot pro- strażniczki traktatów (Oklaski) ku funkcji instru- tekcjonistycznych oraz za otwarcie mniej konkuren- mentów w rękach niektórych państw. cyjnych gospodarek na swobodną konkurencję ze Polska jest starą demokracją o jednej z najdłuż- strony silniejszych. Fundusze nie są zatem jakąś szych tradycji parlamentarnych w Europie. charytatywną darowizną bogatszych dla biedniej- (Poseł Jakub Rutnicki: Trzeba ją szanować.) Spis treści W tym roku obchodzimy 550-lecie polskiego par- szych. Większość z tych środków wraca do płatników lamentaryzmu. netto. Rynek polski i innych krajów naszego regionu Jeden z twórców Konstytucji 3 maja, Hugo Kołłą- pozostaje otwarty dla wszystkich partnerów europej- taj, pisał: „Niesłusznie oskarżają narody, że na rząd skich. Oczekujemy więc, że i druga strona będzie powstają, gdyż one powstają na nierząd”. Po po- wypełniać swoje dotychczasowe zobowiązania aż do nad 2 stuleciach cytat ten nie stracił na aktualności czasu, gdy dogonimy poziom rozwoju państw starej i ukazuje prawdziwą przyczynę sprzeciwu wobec in- Unii. Wówczas w sposób naturalny staniemy się płat- tegracji europejskiej w wielu państwach. Wierzymy nikami netto, także czerpiąc z tego korzyści. (Oklaski) w zdrowy rozsądek wyborców i odrzucamy uzurpo- Jesteśmy zwolennikami utrzymania wysokiego wanie sobie przez kogokolwiek prawa do pouczania poziomu finansowania polityki spójności Unii w przy- współobywateli, w co mają wierzyć. (Oklaski) szłej perspektywie budżetowej na lata 2021–2027. (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo!) Polska jest liderem w efektywnym i transparentnym (Poseł Sławomir Nitras: Poza wolnymi niedzie- wykorzystywaniu unijnych funduszy. lami.) (Głos z sali: Była.) Wysoka Izbo! Jesteśmy zdecydowanymi przeciw- Zdajemy sobie zatem sprawę, że środki będą nikami Unii Europejskiej dwóch prędkości. Oczywi- maleć. stym rezultatem utworzenia jądra Europy czy Euro- (Poseł Jakub Rutnicki: Przez was.) py pierwszej prędkości byłoby przeniesienie każdego Zjednoczone Królestwo, które było płatnikiem rzeczywistego procesu decyzyjnego z traktatowych netto, występuje z Unii. Niektóre polskie regiony instytucji Unii Europejskiej, w których reprezento- osiągnęły taki poziom dochodów, że utracą prawo do wane są wszystkie państwa członkowskie, do nowo środków z polityki strukturalnej. Zdajemy sobie tak- utworzonych instytucji strefy euro i gremiów niefor- że sprawę, że część państw oczekuje finansowania malnych. Doprowadziłoby to do marginalizacji Eu- z budżetu nowych obszarów, takich jak walka z nie- ropy Środkowej i innych regionów: Skandynawii, legalną migracją, innowacyjność czy współpraca państw południa strefy euro, które walczą ze skut- w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. Opowiadamy kami kryzysu finansowego. Utworzenie dyrektoriatu się zarazem za ambitnym budżetem, uzupełnieniem wybranych mocarstw byłoby sprzeczne z fundamen- braków przez rezygnację z rabatów i wzrost składek. talnymi zasadami europejskimi. (Oklaski) Deklarujemy gotowość stosownego zwięk- Sprawna, funkcjonalna demokracja wymaga od- szenia składki wpłacanej przez Polskę. (Oklaski) rzucenia protekcjonizmu. Jego wyrazem jest projekt (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo!) dyrektywy o pracownikach delegowanych. Nie może- Nie godzimy się na pomysły powiązania dostępu my zaakceptować reguł gry, w ramach których po- do unijnych funduszy z oceną przestrzegania prawo- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 86 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych nie jest to znaczący wkład naszego kraju w rozwią- Jacek Czaputowicz zanie kryzysu migracyjnego? (Oklaski) (Poseł Joachim Brudziński: Jest.) rządności. (Oklaski) Praworządność jest dla nas cen- Wysoka Izbo! Wzmocniona współpraca w dziedzi- ną wartością, jest wartością, którą cenimy. nie obrony i bezpieczeństwa – PESCO dotyka trzech (Poseł Ewa Kopacz: Naprawdę?) ważnych kwestii: rozwoju krajowego przemysłu zbro- Obawiamy się jednak, że niejasne kryteria mogą jeniowego, struktury narodowego budżetu obronne- prowadzić do arbitralnego ograniczenia praw państw go oraz skuteczności i szybkości transgranicznego członkowskich. (Oklaski) Unia Europejska powinna przerzutu wojsk sojuszniczych. opierać się na regułach uniwersalnych, takich sa- Europejski Fundusz Obronny ma na celu finan- mych dla wszystkich, a np. doświadczenia związane sowanie badań nad nowymi technologiami obronny- z procedurą nadmiernego deficytu pokazują, że tego mi i wspieranie państw członkowskich w rozwijaniu typu narzędzia nie mają charakteru obowiązującego zdolności bojowych. Będzie to miało oczywisty wpływ wszystkich członków. Na to nie będziemy mogli się na struktury narodowych budżetów wojskowych zgodzić. (Oklaski) państw Unii i ich przemysły zbrojeniowe. Opowiada- Z ubolewaniem przyjęliśmy decyzję Komisji Eu- my się za równymi szansami dostępu do funduszu ropejskiej o uruchomieniu procedury przewidzianej dla przemysłów obronnych wszystkich państw człon- w art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej. Bronimy na- kowskich, tak aby zapewnić wzrost innowacji i miej- szego prawa… sca pracy w każdym z nich. Chcemy uniknąć sytuacji, (Poseł Cezary Grabarczyk: Konstytucji też?) w której największe kraje z dużym przemysłem (Głos z sali: Cały czas.) obronnym najbardziej skorzystają na propozycjach …do przeprowadzenia reform wymiaru sądownic- Komisji, podczas gdy mniejsze państwa będą zagro- twa zgodnie z oczekiwaniami Polaków wyrażonymi żone obniżeniem swojego potencjału. w ostatnich wyborach. Nie naruszają one zasad de- Należy rozwijać także te technologie i zdolności, mokratycznego państwa prawa, a wręcz te zasady które są kluczowe dla obrony własnego terytorium umacniają. (Oklaski) Unii. Zdecydowanie opowiadamy się za przyjęciem (Poseł Sławomir Nitras: No tak, oczywiście.) zasady niepowielania działań i wydatków Sojuszu Spis treści Nasze stanowisko zawarliśmy w białej księdze, którą przekazaliśmy instytucjom unijnym oraz pań- Północnoatlantyckiego. stwom członkowskim. Mówiąc o wzmacnianiu europejskich zdolności (Poseł Sławomir Nitras: Dobrze, że nareszcie ktoś obronnych, nie możemy zapominać o naszych brytyj- nam to wyjaśnił.) skich sojusznikach. Podkreślamy, że Unia Europej- Przedstawiamy w niej argumenty, dlaczego refor- ska potrzebuje Wielkiej Brytanii także po jej wyjściu ma sądownictwa była konieczna. Zarazem, chcę to z organizacji. (Oklaski) Związki obu podmiotów po- podkreślić, jesteśmy otwarci na dialog, merytoryczną winny być maksymalnie bliskie, ale oparte na rów- dyskusję z Komisją Europejską i państwami człon- nowadze praw i obowiązków. Dążymy do zapewnie- kowskimi. Przewidziane jest spotkanie pana premie- nia obrony praw nabytych przez polskich obywateli ra Mateusza Morawieckiego w tej sprawie w najbliż- mieszkających na Wyspach. Wyrażając satysfakcję szych dniach i spotkanie naszych ekspertów z prze- z dotychczasowych postępów w zakresie pierwszego wodniczącym Komisji i ekspertami Komisji Europej- etapu negocjacji, mamy nadzieję na wypracowanie skiej. korzystnego porozumienia w sprawie docelowych (Poseł Sławomir Nitras: Zaraz po powrocie z Wa- ram współpracy unijno-brytyjskiej. (Oklaski) szyngtonu.) (Głos z sali: Brawo!) Wysoka Izbo! Chcemy uczestniczyć w rozwiązaniu Opowiadamy się za dalszym rozszerzeniem Unii. kryzysu migracyjnego. Jesteśmy jednak, co podkre- Aktywnie wspieramy europejskie aspiracje państw ślamy, przeciwni narzucaniu systemu obowiązko- Bałkanów Zachodnich i dzielimy się z naszymi sąsia- wych kwot przyjmowania uchodźców. Dotychczasowe dami, partnerami doświadczeniami na drodze do doświadczenia wskazują, że kierują się oni do tych członkostwa. Służą temu konferencja sofijska i kon- państw, które są w stanie zapewnić im lepsze warun- ferencja tirańska. Jesteśmy także uczestnikami pro- ki życia. Pomagamy zarazem społeczeństwom Bli- cesu berlińskiego, inicjatywy wspierającej integrację skiego Wschodu w rozwiązaniu kryzysu w miejscu tego regionu z Unią. W 2019 r. będziemy organizato- jego powstania. Wraz z partnerami z Grupy Wyszeh- rami szczytu w ramach tego procesu. radzkiej przeznaczyliśmy na ochronę granic w Libii Wysoki Sejmie! Sumując tę część mojego wystą- 35 mln euro. W lutym br. premier Mateusz Morawiec- pienia, która dotyczy Unii Europejskiej, podkreślę, ki złożył wizytę w Libanie, inicjując budowę domów że pragniemy Unii Europejskiej, która jest Unią oby- dla syryjskich uchodźców. (Oklaski) wateli, co wymaga uznania podstawowej roli państw Respektujemy nasze zobowiązania dotyczące pro- członkowskich jako gospodarzy procesu integracji cedur azylowych. W latach 2015–2017 przyjęliśmy europejskiej. Zwierzchnikiem każdego rządu są oby- 3700 osób z państw Unii Europejskiej, pozytywnie watele reprezentowani w parlamentach. (Oklaski) rozpatrzyliśmy wnioski dotyczące 21 tys. osób. Czy (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo.) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 87

Minister Spraw Zagranicznych cy wysoko cenią francuską kulturę. Pani premier Jacek Czaputowicz Beata Szydło w listopadzie zeszłego roku rozmawia- ła w Paryżu z prezydentem Emmanuelem Macronem Kompetencje Unii Europejskiej opisane w trakta- na temat przyszłego kształtu Unii Europejskiej. Bę- tach przyjętych przez państwa członkowskie nie mogą dziemy kontynuować te rozmowy. Dostrzegając głę- być rozszerzane bez ich traktatowej zgody. (Oklaski) boką potrzebę stabilizowania naszego europejskiego Podział Unii na konstrukcje wielu prędkości byłby sąsiedztwa, widzimy we Francji kluczowego partne- krokiem w kierunku jej nieuchronnego rozpadu. ra we współpracy wojskowej, zarówno w stosunkach (Oklaski) dwustronnych, jak i w ramach NATO i Unii Europej- (Poseł Dominik Tarczyński: Tak jest.) skiej. Nasze związki gospodarcze są silne. Francja Konieczne jest przestrzeganie wszystkich czte- jest czwartym największym inwestorem w Polsce. rech podstawowych swobód jednolitego rynku. Fun- Zależy nam na wykorzystaniu potencjału Trójkąta dusze strukturalne są skutecznym instrumentem Weimarskiego w rozwiązywaniu wspólnych proble- budowania spójności Unii Europejskiej, a ich zmniej- mów oraz wzmacnianiu jedności i spójności Unii Eu- szenie skutkowałoby osłabieniem tej spójności. Poli- ropejskiej. tyki Unii, w tym polityka migracyjna i bezpieczeń- Zjednoczone Królestwo należy do naszych najbliż- stwa, nie mogą być narzucane jakiemukolwiek pań- szych partnerów. Prowadzimy regularny dialog mi- stwu wbrew jego woli. (Oklaski) nistrów spraw zagranicznych i obrony w kwestiach Proces integracji europejskiej nie może służyć bezpieczeństwa w formacie kwadrygi. Podczas gru- ograniczeniu zaangażowania Stanów Zjednoczonych dniowych konsultacji podpisaliśmy traktat o współ- w Europie. Solidarność europejska jest bowiem czę- pracy w tych dziedzinach. Niedawno odbyła się w Lon- ścią solidarności transatlantyckiej, a zatem i solidar- dynie druga edycja Polsko-Brytyjskiego Forum Bel- ności całego Zachodu. wederskiego, które przyczynia się do pogłębienia Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! dialogu między społeczeństwami obywatelskimi W świecie, w którym państwa odgrywają rolę głów- Polski i Wielkiej Brytanii. W tym roku obchodzimy nych aktorów polityki międzynarodowej, istotą, solą polsko-brytyjski rok przedsiębiorczości, nauki i in- dyplomacji są stosunki dwustronne. Niemcy są na- nowacji. W maju odbędzie się forum biznesowe. Pro- szym głównym partnerem politycznym i gospodar-

wadzimy prace nad stworzeniem nowego mechani- Spis treści czym w Unii Europejskiej, a także ważnym sojuszni- zmu regularnych konsultacji w kwestiach gospodar- kiem w NATO. czych. (Poseł Jakub Rutnicki: Ooo…) Wśród najważniejszych partnerów europejskich (Głos z sali: Naprawdę?) Rzeczypospolitej tradycyjnie znajdować się będą tak- Z zadowoleniem przyjęliśmy uznanie szczególne- że Włochy i Hiszpania, z którymi planujemy przepro- go znaczenia partnerstwa polsko-niemieckiego w pro- wadzenie konsultacji międzyrządowych. Chcemy gramie nowego rządu. Potwierdza to także poniedział- wykorzystać bliską współpracę z tymi krajami, które kowa wizyta kanclerz Angeli Merkel w Warszawie. reprezentują różne regiony Europy, do szukania kon- (Oklaski) Ze swej strony deklarujemy wolę wypełnia- struktywnych rozwiązań dla całej Unii i wzmacnia- nia tego partnerstwa konkretną treścią. Przyjazne nia jej spójności. W relacjach z Holandią istotne fo- relacje z Niemcami są warunkiem powodzenia wszel- rum dialogu stanowi Konferencja Utrechcka. kich pozytywnych projektów zgłaszanych na forum Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Roz- Unii Europejskiej. W wielu obszarach agendy unijnej, wój współpracy regionalnej jest jednym z naszych takich jak: współpraca obronna, polityka fiskalna, nadrzędnych priorytetów. Z licznymi sąsiadami łączy konsekwencje brexitu, prezentujemy zbliżone stano- nas sieć wspólnych interesów: kwestie bezpieczeń- wiska. Doceniamy także rolę Niemiec w utrzymywa- stwa, zagadnienia infrastrukturalne, podobne podej- niu sankcji nałożonych na Rosję w związku z jej agre- ście do budżetu Unii Europejskiej i reprezentacji sją na Krymie i w Donbasie. naszego regionu w strukturach decyzyjnych Unii. Zależy nam na podjęciu prac nad rozwiązaniem (Poseł Sławomir Nitras: W kwestiach NATO, euro kwestii, w których nasze stanowiska różnią się od mamy inne zdanie.) siebie. Uważamy, że projekt Nord Stream 2 stanowi (Poseł Dominik Tarczyński: Tak, bo nie płacą zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego całe- składki.) go regionu, a także dla wspólnego unijnego rynku W łonie Grupy Wyszehradzkiej odczuwamy rosną- energii. Będziemy także mówić o potrzebie zadość- cą wolę współdziałania na rzecz realizacji wspólnoty uczynienia dla Polaków za straty poniesione w czasie interesów. Jesteśmy wdzięczni za solidarność okaza- II wojny światowej. Będziemy poszukiwać możliwości ną nam przez Węgry w sporze z Komisją Europejską. prawnych, politycznych i finansowych należnej re- (Oklaski) W ramach Grupy Wyszehradzkiej dopraco- kompensaty za doznane krzywdy. waliśmy się daleko posuniętej zbieżności stanowisk Wysoka Izbo! Francja pozostaje dla nas ważnym w odniesieniu do kryzysu migracyjnego i procesu partnerem. Łączą nas szczególne więzy historyczne. integracji europejskiej. Wspólną wizję przyszłości Z wdzięcznością wspominamy wsparcie Francuzów Unii przedstawiliśmy podczas szczytu w Rzymie dla wolności i niepodległości Polski, dla wielkiej emi- z okazji 60-lecia przyjęcia traktatu. gracji, paryskiej „Kultury”, dla „Solidarności”. Pola- (Poseł Sławomir Nitras: Tak, to pamiętamy.) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 88 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych rennego wyboru drogi rozwoju, ustroju politycznego Jacek Czaputowicz i sojuszy. Te z nich, które zdecydują o swojej opcji proeuropejskiej i prozachodniej, mogą liczyć na wy- Inicjatywa Trójmorza obejmuje 12 państw człon- trwałą pomoc Polski na rzecz realizacji obranego kowskich Unii Europejskiej należących do regionu przez nie celu. (Oklaski) położonego między Bałtykiem, Adriatykiem a Mo- Z zadowoleniem przyjęliśmy rezultaty ubiegło- rzem Czarnym. Zorganizowany z inicjatywy prezy- rocznego szczytu Partnerstwa Wschodniego w Bruk- denta Andrzeja Dudy warszawski szczyt Trójmorza seli. Będziemy dalej udzielać wsparcia naszym part- w 2017 r. z udziałem prezydenta Stanów Zjednoczo- nerom, wykorzystując możliwości stwarzane także nych Donalda Trumpa nadał tej inicjatywie nową przez Unię Europejską, NATO oraz na bazie relacji dynamikę. (Oklaski) dwustronnych. Celem inicjatywy jest przełożenie na konkrety Wysoki Sejmie! W interesie Polski i Europy leżą infrastrukturalne prawnotraktatowych reguł jedno- pragmatyczne stosunki z Federacją Rosyjską. Polska litego rynku. Wymiana dóbr, usług i mobilność pra- dyplomacja działa na rzecz wypracowania solidarnej cowników pozostają w naszym regionie daleko poni- i konsekwentnej polityki NATO i Unii Europejskiej żej istniejącego w nim potencjału. Barierą jest brak wobec Rosji. Nasze spójne stanowisko winno brać pod infrastruktury drogowej, kolejowej i energetycznej uwagę rosyjskie postępowanie zarówno wobec Unii w paśmie północ–południe. Liczymy na zacieśnienie i NATO, jak i poszczególnych państw członkowskich, i skonkretyzowanie współpracy, m.in. w postaci utwo- naszych strategicznych partnerów oraz sposób prze- rzenia funduszu Trójmorza, z którego będzie można strzegania przez Rosję prawa międzynarodowego. Za finansować projekty infrastrukturalne. niezbędne uznajemy utrzymanie dialogu polityczne- Cenimy sobie praktykę trójstronnych konsultacji go z Rosją. Jego istotą nie może być jednak ignoro- polsko-rumuńsko-tureckich w dziedzinie polityki za- wanie jej obecnej agresywnej polityki wobec Zachodu. granicznej i bezpieczeństwa. Rumunia jest ważnym Rosja w ostatnich latach naruszała wiele uroczyście sojusznikiem na wschodniej flance NATO, a jej go- przyjętych traktatów. spodarka rozwija się obecnie najszybciej w całej Unii Uważamy, że podstawą rozwiązywania proble- Europejskiej. Z Bukaresztem łączy nas zbieżność mów w relacjach z Federacją Rosyjską muszą być Spis treści oceny sytuacji międzynarodowej i tradycje sojuszu z okresu międzywojennego. Kraj ten będzie w przy- realia w odniesieniu do dziedziny bezpieczeństwa szłym roku sprawował prezydencję w Unii Europej- militarnego, spraw transportowo-komunikacyjnych skiej. Doceniamy też newralgiczną rolę Turcji jako i energetycznych. Poszukiwanie rozwiązań jedynie ważnego członka Sojuszu Północnoatlantyckiego. w drodze ustaleń prawnotraktatowych nie wystar- Rozwija się współpraca z naszymi sąsiadami na czy. Swoje stanowisko wobec Rosji będziemy wypra- północy, zwłaszcza w zakresie polityki bezpieczeń- cowywać wspólnie z naszymi sojusznikami z NATO stwa, współpracy przemysłów zbrojeniowych, agendy i Unii Europejskiej. europejskiej i współpracy sektorowej. Otwarcie się na Wielokrotnie wskazywaliśmy na brak podstaw dla Skandynawię: Danię, Norwegię, Szwecję oraz Fin- dalszego przetrzymywania wraku samolotu TU-154 landię byłoby też naturalnym kierunkiem rozwoju oraz czarnych skrzynek. Są one własnością Polski… inwestycji infrastrukturalnych Trójmorza. Cenimy (Poseł Jakub Rutnicki: To je sprowadź.) sobie dialog w formacie łączącym Europę Środkową …a ich zwrot jest nie tylko obowiązkiem praw- i Skandynawię. nym, ale także moralnym. (Oklaski) Z państwami bałtyckimi: Litwą, Łotwą, Estonią (Poseł Sławomir Nitras: Może kolejny rząd będzie łączy nas podobne postrzeganie natury zagrożeń, skuteczniejszy.) zbieżność interesów w odniesieniu do Unii Europej- Będziemy również dążyć do odzyskania kluczo- skiej, wspólne interesy energetyczne i infrastruktu- wych dla polskiej historii archiwów, które są w po- ralne. Spotkanie premiera Mateusza Morawieckiego siadaniu Rosjan. z przywódcami państw bałtyckich w ostatnim czasie (Poseł Sławomir Nitras: A Szwedów?) potwierdziło solidarność naszych państw. Są jednak także przykłady udanej współpracy. Szanowni Państwo! Panie Posłanki, Panowie Po- Takim przykładem jest opracowanie przez polskich słowie! Polityka wschodnia należy do najważniej- i rosyjskich badaczy materiałów edukacyjnych dla szych wymiarów polityki zagranicznej Rzeczypospo- nauczycieli do nauki historii, prezentacja dorobku litej. Rozstrzyga o tym zarówno obecny dynamizm tego zespołu miała miejsce w ostatnim czasie w Mi- rozwoju sytuacji na wschodzie, skala wyzwań płyną- nisterstwie Spraw Zagranicznych. Chcemy, żeby tych ca z tego kierunku dla bezpieczeństwa Polski i Eu- przykładów udanej współpracy było więcej. ropy, jak i nasze doświadczenia historyczne. W inte- Wysoka Izbo! Niepodległa, demokratyczna i sta- resie Polski leży, by narody jej wschodniego sąsiedz- bilna Ukraina jest z polskiego punktu widzenia nie- twa cieszyły się niepodległością i bezpieczeństwem, zbędnym elementem porządku i bezpieczeństwa eu- by zgodnie z duchem i literą Karty Narodów Zjedno- ropejskiego. czonych oraz zasad Organizacji Bezpieczeństwa i Współ- (Poseł Izabela Leszczyna: Dlatego przegłosowali- pracy w Europie respektowano ich prawo do suwe- ście ustawę o IPN.) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 89

Minister Spraw Zagranicznych w dialog polityczny mający doprowadzić do reintegra- Jacek Czaputowicz cji Naddniestrza z Mołdawią. Będziemy także pracować nad dalszym rozwojem Wagę dwustronnych relacji podkreśla ubiegło- dialogu z Armenią i Azerbejdżanem. Państwa Kau- roczna wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Charko- kazu Południowego znajdują się na strategicznym wie. Jesteśmy przekonani, że partnerstwo polsko- szlaku transportowym surowców energetycznych. -ukraińskie jest trwałe i takie powinno pozostać. Z satysfakcją odnotowaliśmy uruchomienie w zeszłym Dramatyczna próba dziejowa, która stała się udzia- roku połączenia kolejowego Baku – Tbilisi – Kars, łem Ukrainy w wyniku rosyjskiej agresji zbrojnej, które otwiera możliwości zwiększenia kontaktów go- wywołuje w Polsce naturalne uczucie sympatii i soli- spodarczych z Unią Europejską. darności z narodem walczącym o wolność, całość Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Waż- i niepodległość. (Oklaski) nym źródłem rozwoju naszej gospodarki jest ekspan- Nawiązana została intensywna współpraca szko- sja polskich przedsiębiorstw. Konsekwentnie wspo- leniowo-wojskowa i współpraca przemysłów zbroje- magamy polski biznes za granicą. W zeszłym roku niowych. Rozwijamy połączenia komunikacyjne ko- z pomocy MSZ skorzystało prawie 6,5 tys. polskich lejowe i lotnicze, a polski przewoźnik narodowy, LOT, firm. otwiera właśnie połączenie z szóstym już portem Naszym głównym partnerem na kontynencie lotniczym na Ukrainie. Wykazaliśmy solidarność azjatyckim jest Chińska Republika Ludowa. W ubie- energetyczną w obliczu decyzji Gazpromu o odcięciu głym roku nasze obroty handlowe osiągnęły blisko dostaw gazu na Ukrainę, dostarczając ten surowiec 30 mld dolarów. Rośnie pozycja Polski w transporcie przez węzeł w Hermanowicach. Zacieśnieniu ulegają towarów między Chinami a Europą. Już dziś 90% kontakty między społeczeństwami naszych krajów. transportu kolejowego między Chinami a Unią Eu- W zeszłym roku polscy konsulowie wydali obywate- ropejską przechodzi przez terminal w Małaszewi- lom Ukrainy 1,2 mln wiz. Na polskich uczelniach czach. W ubiegłym roku Polskę odwiedziło 140 tys. kształci się ponad 35 tys. studentów z Ukrainy. chińskich turystów. Mamy nadzieję, że konsekwencją W bieżącym roku przypada 100-lecie niepodległo- tego będzie wzrost wzajemnych inwestycji. W tym ści zarówno Polski, jak i Ukrainy. To także 75. rocz- roku odbędzie się kolejna już edycja Forum Regionów nica masowych zbrodni popełnionych na Polakach Polska–Chiny w Chengdu. Wyzwaniem jednak we Spis treści na Wołyniu. Rocznice te niosą w sobie silny ładunek współpracy z Chinami będzie zmniejszenie głębokie- emocjonalny. Powinniśmy napisać wspólny scena- go deficytu handlowego. riusz uczczenia tych dziejowych wydarzeń. (Oklaski) Za szczególnie istotne uznajemy wzmocnienie Wprowadzony przez Ukrainę zakaz ekshumacji współpracy z krajami, z którymi zawarliśmy part- szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów jest dla nerstwa strategiczne: Japonią i Republiką Korei. nas trudny do zrozumienia i – podkreślam to – utrud- Inwestycje z tych państw sprzyjają realizacji celów nia prowadzenie dialogu. Mamy nadzieję, że w naj- strategii odpowiedzialnego rozwoju, reindustrializa- bliższym czasie zostanie on uchylony. (Oklaski) cji i rozwoju elektromobilności. Rozwijamy relacje Istnienie niepodległej Białorusi leży w żywot- z Indiami oraz krajami ASEAN. Podkreśleniu zna- nym interesie Polski. W zeszłym roku obchodziliśmy czenia tego regionu w polskiej polityce zagranicznej 25-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych. służyła wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Wietna- Nasze relacje koncentrują się obecnie na rozwiązy- mie w listopadzie zeszłego roku. waniu problemów praktycznych. Liczymy na zakty- Do ścisłej współpracy z partnerami z regionu wizowanie współpracy w dziedzinie infrastruktury, przyczyni się otwarcie bezpośredniego połączenia w tym na poprawę przepustowości przejść granicz- z Singapurem planowane przez LOT w połowie maja. nych i pełne wdrożenie porozumienia o małym ruchu Polska jako jedyny członek założyciel z Europy Środ- granicznym. Od 1 stycznia br. turystyczny ruch bez- kowej uczestniczy w pracach Azjatyckiego Banku wizowy objął regiony Kanału Augustowskiego, Grod- Inwestycji Infrastrukturalnych. Liczymy na inten- no oraz Brześć. W styczniu tego roku odbyło się pol- syfikację współpracy z Australią i Nową Zelandią, sko-białoruskie spotkanie na szczeblu rządowym czemu służyć będzie pierwsza w historii wizyta pre- w celu omówienia rozwoju infrastruktury portowej zydenta w tych państwach. na szlaku wodnym wiodącym od Bałtyku przez Pol- Rozwijamy stosunki z Izraelem, oczekujemy na skę, Białoruś i Ukrainę ku Morzu Czarnemu. wizytę prezydenta Izraela w Polsce, który wraz z pre- Popieramy europejskie i atlantyckie aspiracje zydentem Andrzejem Dudą uczestniczyć będzie Gruzji, która została objęta ruchem bezwizowym w Marszu Żywych. Budujemy nasze relacje na fun- z Unią Europejską. Rzeczpospolita Polska będzie na- damencie wielowiekowego współżycia Polaków i Ży- dal wspierała Gruzję we wdrażaniu umowy stowa- dów pod jednym polskim dachem. rzyszeniowej z Unią Europejską oraz w dalszym roz- Koncentrujemy się na współpracy gospodarczej woju współpracy z NATO. (Oklaski) i technologicznej. Wspieramy naszych przedsiębior- Wspieramy proces reform w Mołdawii i jej proeu- ców w Afryce i na Bliskim Wschodzie. Będziemy roz- ropejską orientację. Będziemy aktywnie zabiegać wijać współpracę polityczną i gospodarczą z państwa- o utrzymanie zaangażowania Unii Europejskiej mi Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Podstawą do 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 90 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych W ubiegłym roku weszła w życie przyjęta przez Jacek Czaputowicz Wysoką Izbę nowelizacja ustawy o repatriacji. Ułatwi ona powrót wszystkim chętnym i uprawnionym do optymizmu jest stabilna sytuacja gospodarcza, spo- tego Polakom i osobom polskiego pochodzenia. łeczna w wiodących krajach regionu oraz postępują- Wyrazem troski państwa polskiego o Polaków ca liberalizacja handlu z Unią Europejską. mieszkających na Wschodzie jest przyjęta 10 lat temu Szanowni Państwo! Wraz z prezydentem, Mini- ustawa o Karcie Polaka. W okresie tym wydanych sterstwem Inwestycji i Rozwoju, ministerstwem rol- zostało 200 tys. kart, z czego w ubiegłym roku blisko nictwa i innymi urzędami centralnymi doskonalimy 30 tys. Z inicjatywy pana prezydenta uczniowie szkół instrumenty dyplomacji ekonomicznej. Organizuje- polonijnych otrzymują krajowe legitymacje szkolne. my szkolenia dla polskich przedsiębiorców w zakresie W zeszłym roku wydano ich 31 tys. uczestniczenia w przetargach i projektach organiza- Obecność licznej polskiej społeczności na Zacho- cji międzynarodowych. Wspieramy współpracę tech- dzie jest szansą na aktywną promocję polskich inte- nologiczną polskich firm oraz instytucji badawczo- resów. Będziemy rozwijać sieć polonijnych rad kon- -naukowych z ich odpowiednikami za granicą. Dąży- sultacyjnych przy polskich placówkach za granicą my do przyciągnięcia do Polski kapitału intelektual- oraz wspierać organizacje i szkolnictwo polonijne. nego będącego dźwignią innowacyjności. Wykorzy- Chcielibyśmy, by poprzez współpracę, bliską współ- stujemy w tym celu m.in. program Prize. pracę z polskimi placówkami dyplomatycznymi i kon- W tym roku Polska będzie po raz trzeci gospoda- sularnymi nasi rodacy stali się ważnym sojusznikiem rzem największej na świecie konferencji klimatycznej rządu w promowaniu polskiej racji stanu. Zarazem COP24. Podejmujemy się tego zadania w duchu współ- mamy nadzieję, że wzrost gospodarczy Polski, popra- odpowiedzialności za szukanie rozwiązań problemów wa poziomu życia jej obywateli i spadek bezrobocia klimatycznych globu. 20 tys. delegatów z całego świa- skłonią wielu naszych rodaków do powrotu do ojczy- ta przyjedzie do Katowic, co będzie okazją do poka- zny. Liczymy na to i namawiamy ich do tego. zania Śląska i całej Polski jako kraju otwartego i no- Wysoki Sejmie! W 100-lecie odzyskania naszej woczesnego, który kultywuje dziedzictwo historycz- niepodległości planujemy szereg działań promują- ne i przyrodnicze. Będzie to także okazja do promocji cych polską kulturę i tradycję polityczną, ze szcze- Spis treści polskich rozwiązań, innowacyjnych technologii w za- gólnym podkreśleniem dorobku cywilizacyjnego Rze- kresie zużycia energii i emisji zanieczyszczeń. czypospolitej jako jednej z najstarszych demokracji Wysoki Sejmie! Polonia to niezwykle ważny ele- parlamentarnych w Europie. 550-lecie polskiego par- ment narodowej wspólnoty. Pamiętamy o niej, zwłasz- lamentaryzmu będzie uroczyście obchodzone w lipcu cza w roku, w którym przypada 100. rocznica odzy- w obecności przewodniczących parlamentów z kra- skania niepodległości. Poza granicami Polski miesz- jów Europy Środkowej i Wschodniej. Polska będzie ka ok. 20 mln naszych rodaków lub osób o polskich przy okazji rocznicy wykazywać swą solidarność korzeniach. Część z nich to Polacy, którzy pozostali i świadomość wspólnoty losów historycznych z inny- na Wschodzie po przesunięciu granic państwa, część mi narodami w naszym regionie, które 100 lat temu to emigranci, którzy tworzą współczesną Polonię wraz z nami wybiły się na niepodległość. w państwach zachodnich. Istniejące w 24 państwach instytuty polskie do- Kwestie praw mniejszości polskiej na Litwie są stosowują działalność do potrzeb i priorytetów pol- stałym przedmiotem troski ze strony rządu. Odnoto- skiej polityki zagranicznej. Będziemy rozwijać wy- wujemy istotny postęp. W maju br. rozpocznie się miar samorządowy i obywatelski polskiej polityki retransmisja pięciu polskich kanałów telewizyjnych zagranicznej, wykorzystując sieć regionalnych ośrod- na Wileńszczyźnie, co pomoże w podtrzymaniu ków debaty międzynarodowej. Zaangażowanie samo- związków naszych rodaków z żywą kulturą polską. rządów w inicjatywy takie jak jedwabny szlak czy Inne kwestie będą przedmiotem wspólnych prac obu Trójmorze stanowi ważny element uzupełniający naszych rządów. porozumienia międzynarodowe. Wymiar samorządo- Od Białorusi oczekujemy stosowania wobec mniej- wy nabiera szczególnego znaczenia w związku ze szości polskiej standardów wyznaczonych przez pra- wspomnianym już szczytem klimatycznym COP24 wo międzynarodowe i organizacje międzynarodowe, w Katowicach. a także zapisanych we wspólnym traktacie. Debata wokół nowelizacji ustawy o IPN uświado- Z kolei Polacy w Niemczech oczekują na realizację miła nam różnicę pamięci historycznej Polaków i Ży- zobowiązań traktatowych, w szczególności w kwe- dów. Dbanie o prawdę historyczną to także zachowa- stiach oświatowych. Dążymy do tego, by Polacy nie miejsc pamięci o Holokauście. Przypominamy, że mieszkający za granicą uzyskali wszystkie prawa, niezbędnym warunkiem przeprowadzenia Holokau- które wynikają z porozumień bilateralnych i stan- stu było zniszczenie państwa polskiego. Jak długo dardów międzynarodowych. Przedmiotem naszych ono istniało, tak długo broniło życia, bezpieczeństwa szczególnych zabiegów będzie zwiększenie dostępno- i wolności wszystkich obywateli Rzeczypospolitej. ści nauczania języka polskiego, szczególnie dla dzie- (Oklaski) Polska nie współpracowała z okupantem ci w wieku szkolnym. w żadnej zorganizowanej formie. Prowadziła z nim 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 91

Minister Spraw Zagranicznych adaptacja pałacu Paców na siedzibę ambasady w Wil- Jacek Czaputowicz nie, otwarcie nastąpi w II połowie bieżącego roku. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dy- uporczywą walkę podziemną i na emigracji alarmo- namiczna sytuacja międzynarodowa w Europie i na wała aliantów o losie eksterminowanych przez III Rze- świecie oraz wielość wyzwań i zadań spowodowały, szę Żydów. Karała śmiercią obywateli polskich za akty że przedstawiona dziś Wysokiej Izbie informacja na współdziałania w tej zbrodni. Informowanie o tym temat zadań stojących przed dyplomacją polską w bie- światowej opinii publicznej będzie jednym z ważnych żącym roku była dość obszerna. Podyktowane to zo- zadań polskiej dyplomacji. stało także koniecznością czytelnego umotywowania Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pomoc roz- stanowiska Rzeczypospolitej, w szczególności w od- wojowa jest inwestycją w stabilność i bezpieczeństwo niesieniu do toczącej się debaty nad przyszłością Unii świata, a przez to i Polski. Zgodnie z „Wieloletnim Europejskiej. Otwarta i odpowiedzialna debata poli- programem pomocy rozwojowej na lata 2016–2020” tyczna zmierzająca do wypracowania najlepszych głównymi odbiorcami polskiej pomocy są Białoruś, rozwiązań jest solą demokracji. Mam nadzieję, że Gruzja, Mołdawia, Ukraina, Etiopia, Kenia, Mjan- moje wystąpienie posłuży Wysokiej Izbie do takiej ma, Palestyna, Senegal i Tanzania. W 2017 r. Polska właśnie debaty prowadzonej w przekonaniu, że poli- przeznaczyła na pomoc rozwojową 2,5 mld zł. Zna- tyka zagraniczna jest sprawą narodową, a nie par- czącą pozycją była pomoc humanitarna – 167 mln zł tyjną, oraz że jako taka powinna być wyłączona spod przeznaczyliśmy na rzecz ludności dotkniętej kryzy- naturalnej w innych dziedzinach życia politycznego sami na Bliskim Wschodzie, w tym na uchodźców sy- rywalizacji stronnictw. ryjskich. W ubiegłym roku zapewniliśmy opiekę me- Proszę Wysoki Sejm o przyjęcie informacji rządu dyczną dla ponad 25 tys. uchodźców na terenie Liba- o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 r. nu, Jordanii i irackiego Kurdystanu oraz dostęp do Dziękuję bardzo. (Oklaski) edukacji dla blisko 1 tys. dzieci w Libanie. (Oklaski) (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo!) Wysoka Izbo! Do realizacji skutecznej polityki za- granicznej potrzebne są ramy prawne, odpowiednie kadry oraz sieć placówek zagranicznych. Obecnie

Marszałek: Spis treści w centrali na placówkach pracuje w sumie 4700 osób, z których 900 posiada stopień dyplomatyczny nadany Dziękuję panu ministrowi. na stałe. Wysoki Sejmie! W tej chwili zwracam się do pana (Poseł Sławomir Nitras: Za chwilę go nie będzie posła Jakuba Rutnickiego. Panie pośle, na podstawie miał.) art. 175 ust. 2a regulaminu Sejmu stwierdzam, że Aby zmienić te proporcje, będziemy zatrudniać swoim zachowaniem na sali posiedzeń podczas wy- młode, dobrze wykształcone osoby. O miejsce w Aka- stąpienia ministra spraw zagranicznych naruszył demii Dyplomatycznej ubiega się ponad 10 kandyda- pan powagę Sejmu. (Oklaski) tów. Dzięki wprowadzeniu dwóch rekrutacji będzie- Zarządzam 30-minutową przerwę. my kształcić 60 aplikantów rocznie. Słuchacze aka- demii są dziś obecni na tej sali (Oklaski) i przysłu- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 26 chują się debacie na temat polityki zagranicznej. do godz. 11) Dążymy do poprawy jakości i dostępności opieki konsularnej. Centrum Informacji Konsularnej obsłu- żyło w ubiegłym roku 65 tys. połączeń telefonicznych Wicemarszałek Stanisław Tyszka: od naszych obywateli w Zjednoczonym Królestwie i Irlandii. W tym roku rozszerzamy jego działalność Wznawiam obrady. na Niemcy, Francję i Holandię, a więc największe Proszę posła sekretarza o odczytanie komuni- skupiska Polaków w Europie Zachodniej. Wzmac- katów. niamy polską obecność dyplomatyczną na świecie – w 2017 r. otworzyliśmy ambasadę w Republice Pa- namy z akredytacją na osiem państw regionu oraz Sekretarz Poseł Marta Kubiak: ambasadę w Zjednoczonej Republice Tanzanii, także z akredytacją na państwa sąsiednie. W styczniu br. Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- rozpoczęła działalność ambasada w Republice Fili- siedzenia Komisji: pin. Otworzyliśmy konsulaty generalne w Houston — Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki – godz. 12, i Belfaście, a urząd konsularny w Montrealu został — Mniejszości Narodowych i Etnicznych – godz. 12, podniesiony do klasy konsulatu generalnego. Budu- — Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immuni- jemy nową siedzibę ambasady w Berlinie. Pod jed- tetowych – godz. 13, nym dachem znajdą się instytucje reprezentujące — Zdrowia – godz. 13, interesy polityczne i gospodarcze Polski. Wznosimy — Śledczej do zbadania prawidłowości i legalności nową siedzibę ambasady w Mińsku. Dobiega końca działań organów i instytucji publicznych wobec pod- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 92 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Sekretarz Poseł Marta Kubiak ski, będącej państwem prawnym, w której konstytu- cyjną kontrolę nad polityką rządu sprawuje demokra- miotów wchodzących w skład Grupy Amber Gold tycznie wyłoniony parlament. Podzielamy także – godz. 13, stanowisko, że celem polityki zagranicznej Polski — Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych powinno być dążenie do zajęcia przez nasze państwo Technologii – godz. 14, jak najlepszego miejsca wśród innych państw naro- — Finansów Publicznych wspólnie z Komisją dowych, które wciąż są i pozostaną podstawowymi Sprawiedliwości i Praw Człowieka – godz. 15, uczestnikami współczesnych stosunków międzyna- — Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- rodowych. Jest dla nas oczywiste, że „nic o nas bez nej – godz. 15, nas”. To demokratyczne państwa narodowe uczest- — Polityki Senioralnej – godz. 15.30, niczą w procesie integracji europejskiej i transatlan- — Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 15.30, tyckiej, zawierają sojusze i współdziałają na rzecz — do Spraw Kontroli Państwowej – godz. 16, rozwiązywania wyzwań globalnych. W pełni zrozu- — Infrastruktury – godz. 16, miałe są podstawowe założenia przedstawione przez — Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- pana ministra w czterech głównych tezach. Cieszymy nej – godz. 17, się, że mamy wreszcie rząd, który jest zdolny do re- — Infrastruktury – godz. 18. alizowania tak rozumianej polskiej racji stanu. W dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia nastę- Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Rok dwuty- pujących zespołów parlamentarnych: sięczny osiemnasty… — Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii (Poseł Krystyna Skowrońska: Dwa tysiące.) – godz. 11, Rok 2018 to rok jubileuszu odzyskania przez Pol- — Parlamentarnego Zespołu ds. Szpitali Powia- skę niepodległości. Rocznice zawsze stwarzają okazję towych – godz. 11, do wypowiedzi o sprawach fundamentalnych, nie — Parlamentarnego Zespołu ds. Organizacji tylko o blaskach, ale też i o cieniach. W ciągu ostat- Ochrony Zdrowia – godz. 15, nich 100 lat – pomijając okres PRL, gdy prowadzenie — Parlamentarnego Zespołu do spraw budowy wolnej i suwerennej polityki zagranicznej nie było dróg ekspresowych S6 i S11 – godz. 15, możliwe ani w kraju, ani na emigracji – mieliśmy do

Spis treści — Parlamentarnego Zespołu ds. polskiego zielar- czynienia z dwoma podejściami do miejsca Polski stwa – godz. 15, w świecie i polityki zagranicznej. Pierwsze podejście — Parlamentarnego Zespołu ds. budowy drogi wynikało z naszych polskich kompleksów. Tak długo ekspresowej S12 – godz. 17.30, nie mieliśmy własnego państwa, tak długo obce mo- — Parlamentarnego Zespołu ds. Ochotniczych carstwa rządziły się w naszym kraju, decydowały Hufców Pracy – godz. 20. o polskich sprawach bez pytania nas o zdanie, że Informuję uprzejmie, że posiedzenie komisji regu- niestety znaleźli się i tacy Polacy, którym taki stan laminowej zostało odwołane. Dziękuję uprzejmie. rzeczy wszedł w krew, i zaczęli oni uznawać taki stan rzeczy za naturalny. Zaczęli uważać, że inni rządzić się potrafią, a Polacy nigdy do tego nie będą zdolni. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Niektórzy do dziś uważają, że z tego powodu Polacy powinni wyrzec się własnej tożsamości, której i tak Dziękuję bardzo. obronić nie są w stanie, i przyjąć tożsamość, zwycza- Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 10. porząd- je i interesy obce. Posłusznie dać sobą rządzić obcym ku dziennego. potęgom, stać się częścią ich interesów, skoro wła- Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porząd- snych, polskich, mieć nie możemy. Postawę tę Rado- ku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koło, sław Sikorski, wybitny ambasador wszystkich pol- w zależności od ich wielkości, w granicach od 117 do skich kompleksów, określił mianem „polskiej mu- 7 minut, tj. debatę średnią. rzyńskości”… Otwieram dyskusję. (Poseł Ewa Kopacz: Pani poseł, naprawdę, to jest Głos ma pani poseł Małgorzata Gosiewska, Prawo wasza polityka zagraniczna, więc opowiadajcie o tym, i Sprawiedliwość. co robicie.) …a mówił wówczas o własnym środowisku poli- tycznym, pani premier. (Oklaski, poruszenie na sali) Poseł Małgorzata Gosiewska: Z polityki zagranicznej opartej na tych kompleksach wywodziło się podejście nienarażania się mocar- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! stwom, za to lekceważenia państw małych i średnich, W dniu dzisiejszym pan minister Jacek Czaputowicz odwracania się od naszego regionu, od naszych są- przedstawił założenia polityki zagranicznej rządu na siadów. najbliższy rok. Pan minister Czaputowicz słusznie tymczasem Klub Prawa i Sprawiedliwości podziela przedsta- podkreślał w swoim wystąpieniu, że Polska swoje wioną przez pana ministra wizję podmiotowej poli- działania w świecie, swoją politykę zagraniczną musi tyki zagranicznej niepodległej, demokratycznej Pol- wywodzić z faktu, że w Europie Środkowej jesteśmy 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 93

Poseł Małgorzata Gosiewska Pracę załatwił mu rząd Donalda Tuska. To był sposób uprawiania polityki zagranicznej przez Plat- państwem o największym potencjale politycznym, formę Obywatelską. militarnym, gospodarczym i ludnościowym. Jeśli od- (Głos z sali: Obraża pani swojego ministra.) wracamy się od regionu, jeśli lekceważymy najbliż- Gdy Polacy w wyborach odsunęli ministrów Plat- szych partnerów, tak jak to miał w zwyczaju rząd formy od władzy, ci znaleźli pracę… Donalda Tuska (Poruszenie na sali), tracimy szansę (Poseł Ewa Kopacz: Pani poseł...) na własną tożsamość w Europie i świecie. …u obcych rządów. Sławomira Nowaka i Bartło- Drugie. Obecne w naszej tradycji podejście do po- mieja Sienkiewicza zatrudnił rząd Ukrainy. Rado- lityki zagranicznej opierało się na przekonaniu, że sław Sikorski znalazł pracę… rezygnacja z przypominania o Polsce, o naszej pol- (Poseł Ewa Kopacz: Żenada.) skiej tożsamości, kulturze i języku, oznacza współ- …w firmie lobbingowej. Na pracy dla Polski ka- pracę z zaborcami i okupantami w dziele likwidacji rierę zrobił Jan Krzysztof Bielecki… Polski i Polaków jako narodu i jako podmiotu poli- (Poseł Marta Golbik: Sobą się zajmijcie.) tycznego. To była postawa nieustępliwa, oparta na …przypomnijmy: społeczny doradca Tuska, który przekonaniu, że tylko podnoszenie sprawy polskiej, pracował dla Tuska pro bono, aby nie ujawniać… walka o polskie interesy jest jedyną drogą do przy- (Poseł Ewa Kopacz: Tusk to nie twój kolega.) wrócenia państwa polskiego na mapę Europy. …swoich dochodów. Przypomnijmy też, że wcze- (Poseł Ewa Kopacz: Ale to gdzie jesteśmy teraz?) śniej Bielecki… 100 lat temu Polska odzyskała niepodległość, (Poseł Ewa Kopacz: Ale co to jest, panie marszał- gdyż Polacy za taką właśnie postawą się opowiedzieli. ku?) Ta lekcja przyświeca mojemu obozowi polityczne- …został nomenklaturowym bankowcem. Pracę mu. Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za odrzu- w Europejskim Banku Rozwoju… (Poruszenie na sali) ceniem kompleksów i walką o polskie interesy, nie- Prawda boli, prawda? uleganiem obcej przemocy, niepoddawaniem się trud- …załatwił mu rząd Unii Wolności. Wmawiano nościom. Tylko w ten sposób Polska będzie w stanie Polakom, że będzie tam dbał o polskie interesy… (Po- wzmocnić swoją pozycję na arenie międzynarodowej. ruszenie na sali) Spis treści Polska polityka zagraniczna prowadzona z podnie- sioną głową, bez kompleksów to polityka zagraniczna rządu Prawa i Sprawiedliwości. To polityka napraw- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: dę dobrej zmiany. (Poseł Ewa Kopacz: Dla swoich.) Szanowni państwo, ale proszę nie przeszkadzać. Cieszymy się, że rząd premiera Mateusza Mora- Zaraz się państwo odniosą do tego w debacie. (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Ale to wieckiego z kompleksem wobec silniejszych walczy. jest nie na temat.) (Oklaski) Dobrze… (Poseł Marcin Święcicki: Co wy macie z tymi kom- pleksami?) No właśnie wy macie te kompleksy. Poseł Małgorzata Gosiewska: Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Musimy jednak mieć świadomość, że po 8 latach rządów zwolenników Dbał, dbał, owszem… (Gwar na sali) murzyńskości sytuacja była naprawdę… (Głos z sali: Bez kompleksów.) …trudna. Wszyscy na świecie, w Europie przy- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: zwyczaili się już do tego… (Poseł Krystyna Skowrońska: A wynik 27:1?) Proszę się nie dać prowokować. Spokojnie. …że Polska ulega, nie broni własnych interesów, importuje politykę i decyzje podejmowane w innych stolicach, a jedyną sprawą, którą naprawdę się inte- Poseł Małgorzata Gosiewska: resuje, są stołki dla swoich polityków w instytucjach europejskich, w instytucjach międzynarodowych. …podobnie jak Hanna Gronkiewicz-Waltz jako I owszem, ta polityka przynosiła sukcesy, nielicznym. prezydent Warszawy. Przypomnijmy, że pracę w tym na przykład odniósł sukces, Krzysztof samym banku także załatwił Hannie Gronkiewicz- Lisek odniósł sukces, Tusk załatwił mu pracę w Bruk- -Waltz polski rząd. Mieliśmy… seli, Mikołaj Dowgielewicz, minister w rządzie Tu- (Głos z sali: O czym tu jest mowa?) ska, też odniósł sukces – został gubernatorem Banku …do czynienia z podporządkowywaniem racji sta- Rozwoju Rady Europy. Czy był on kiedyś wcześniej nu racji prywatnych karier prominentnych działaczy bankowcem? Ależ skąd! Platformy Obywatelskiej. (Głos z sali: Jaki poziom? O czym pani mówi?) (Głos z sali: Do rzeczy!) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 94 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Małgorzata Gosiewska także na podstawie porozumień o charakterze dwu- stronnym – w Polsce powstaje amerykańska baza Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy pamię- w Redzikowie, której zadaniem będzie obrona prze- tamy podróże Donalda Tuska po stolicach europej- ciwko napaści rakietowej. Zagrożenie stwarzane skich w 2014 r., gdy… ostatnio przez politykę Korei Północnej wskazuje, jak (Głos z sali: To jest exposé?) bardzo potrzebna jest obrona antyrakietowa i jak …rosyjskie czołgi rozjeżdżały Ukrainę. Oficjalnie ważna jest polsko-amerykańska współpraca w tej premier polskiego rządu zabiegał o wsparcie dla Ukra- dziedzinie. Polska jest wiarygodnym sojusznikiem iny, w rzeczywistości zabiegał o wsparcie własnej kan- Stanów Zjednoczonych, chętnie będziemy gościć w Pol- dydatury na przewodniczącego Rady Europejskiej. sce każdego amerykańskiego żołnierza. Będziemy Trudno zapomnieć także… dopingować rząd, aby ta obecność systematycznie się (Głos z sali: I Ukraina miała mu to za złe?) zwiększała. Będziemy także wspierać wysiłki rządu …o epopei związanej z ubieganiem się przez urzę- na rzecz zacieśnienia współpracy ze Stanami Zjed- dującego ministra spraw zagranicznych Radosława noczonymi w zakresie bezpieczeństwa energetycz- Sikorskiego o różne międzynarodowe stanowiska, nego. W ubiegłym roku do naszego terminala LNG a to sekretarza generalnego NATO, a to wysokiego w Świnoujściu zaczęły docierać pierwsze dostawy przedstawiciela Unii Europejskiej do spraw polityki amerykańskiego gazu skroplonego. To wielki sukces zagranicznej, a to komisarza do spraw energii. Z tak rządu dobrej zmiany. (Wesołość na sali, oklaski) prowadzonej polityki zagranicznej, polegającej na Polska, dzięki współpracy ze Stanami Zjednoczo- załatwianiu zagranicznych synekur, Polacy żadnych nymi, staje się bardziej odporna na rosyjski szantaż korzyści nie mieli. energetyczny. Wzywamy rząd do podjęcia starań, aby Osobiście uważam, że należy wykorzystać przy- uzyskać amerykańskie wsparcie na rzecz przeciw- gotowywaną reformę służby zagranicznej do wpro- działania budowie niebezpiecznego dla całej Europy, wadzenia prawnego zakazu ubiegania się o stanowi- godzącego w jej bezpieczeństwo i solidarność projek- ska w organizacjach i instytucjach międzynarodo- tu gazociągu północnego II. (Oklaski) wych dla urzędujących ministrów spraw zagranicz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Prawa i Spra- nych. (Oklaski) Jeśli ktoś zabiega o pracę za granicą, wiedliwości wspiera rząd uznający, że Sojusz Północ- Spis treści najpierw powinien zrezygnować z urzędu w Polsce. noatlantycki ma fundamentalne znaczenie dla bez- Interesów państwa nie można mieszać z interesami pieczeństwa Europy, naszego regionu, a tym samym prywatnymi. Polski. Dobrze się stało, że szczyt inicjatywy Trójmo- Wysoka Izbo! W ubiegłym roku byliśmy świadka- rza w Warszawie i wizyta prezydenta Stanów Zjed- mi jednej z najbardziej udanych polskich kampanii noczonych w Polsce stworzyły znakomitą okazję do dyplomatycznych, (Wesołość na sali) której efektem podkreślenia znaczenia Sojuszu dla relacji trans- była wizyta prezydenta Donalda Trumpa na szczycie przywódców… atlantyckich. Na tym powinna polegać właśnie rola (Poseł Grzegorz Schetyna: 27:1.) Polski w tych relacjach: wypełnianie zobowiązań (Poseł Sławomir Nitras: Polskie obozy koncentra- sojuszniczych, współpraca w regionie, mobilizowanie cyjne.pl.) naszych regionalnych partnerów do aktywności i stwa- …państw, które zdecydowały się zainicjować nowy rzania warunków dla całego Sojuszu do demonstro- format współpracy wielostronnej w naszym regionie, wania jedności, skuteczności i determinacji w reali- inicjatywę Trójmorza. Prezydent Trump nie tylko zacji stawianych przed nim zadań, zwłaszcza zada- przyjął zaproszenie od prezydenta Andrzeja Dudy do nia głównego – zapewniania bezpieczeństwa jego Warszawy, ale uczynił inicjatywę Trójmorza priory- członkom. tetem amerykańskiej polityki w Europie. Gdy przy- Warto przypomnieć, że rząd Prawa i Sprawiedli- pomnimy sobie, ile wysiłku poświęcała opozycja na wości przyjął w ubiegłym roku ustawę zapewniającą to, aby wyśmiać wizyty w Waszyngtonie ministra stały wzrost finansowania polskich Sił Zbrojnych. Szczerskego, ministra Waszczykowskiego i polsko- Polska nie tylko będzie przeznaczać na obronność -chorwacką współpracę w sprawie organizacji szczy- minimum 2% PKB, czyli wypełniać swoje zobowią- tu Trójmorza w Warszawie z udziałem prezydenta zania w NATO, ale jako państwo wschodniej flanki Stanów Zjednoczonych, zobaczymy jak na dłoni, że Sojuszu będzie te nakłady systematycznie zwiększać. opozycja sukcesami Polski nie jest zainteresowana. Taką właśnie politykę popieramy. Nie ma silnej i bu- Opozycja broni sukcesów własnych karier. dzącej zaufanie partnerów polskiej polityki zagra- (Poseł Jerzy Meysztowicz: To masakra jakaś jest.) nicznej bez realizowania zobowiązań sojuszniczych Wysoka Izbo! Relacje ze Stanami Zjednoczonymi i bez silnej armii. znalazły właściwe miejsce w wystąpieniu pana mini- Klub Prawa i Sprawiedliwości będzie wspierał stra Czaputowicza. To są relacje o charakterze stra- rząd w budowie silnej i skutecznej polskiej armii. tegicznym. Cieszymy się, że na polskim terytorium (Oklaski) gościmy żołnierzy amerykańskich, nie tylko w rezul- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielkim wyzwa- tacie realizacji postanowień szczytu NATO w War- niem dla polskiej polityki zagranicznej będzie nada- szawie o wzmocnieniu wschodniej flanki NATO, ale nie Europie nowego kierunku rozwoju po opuszcze- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 95

Poseł Małgorzata Gosiewska Ważną rolę w polityce rządu powinna odgrywać także współpraca z państwami Grupy Wyszehradz- niu Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię. Klub kiej w Unii Europejskiej, a w NATO w formacie bu- Prawa i Sprawiedliwości opowiada się za wizją przed- kareszteńskim – dziewięciu państw wschodniej flan- stawioną przez premiera Morawieckiego, aby dążyć ki NATO. Znakomitą okazję do zacieśnienia współ- do tego, by integracja europejska znowu odzyskała pracy w obszarze bezpieczeństwa w naszym regionie poparcie europejskich społeczeństw. To musi być stworzy szczyt bukareszteńskiej dziewiątki w czerw- Unia silniejsza, mądrzejsza, bezpieczniejsza i bar- cu w Warszawie. dziej solidarna. Polska powinna dążyć do przywróce- Wysoka Izbo! W roku 100. rocznicy odzyskania nia równowagi pomiędzy państwami dużymi i ma- niepodległości Polska rozpoczęła swoją kadencję jako łymi w Unii Europejskiej. Każde, nawet najmniejsze niestały członek Rady Bezpieczeństwa. I znów słysze- państwo Unii, musi odzyskać poczucie udziału, wpły- liśmy od opozycji, jak to Polska jest w świecie izolowa- wu i własności w odniesieniu do procesu integracji na, jak nic nie znaczy, jak nic nie potrafi uzyskać. Tak, europejskiej. Klub Prawa i Sprawiedliwości w pełni Polska przestała zabiegać o stanowiska dla polityków popiera stanowisko rządu sprzeciwiające się dziele- Platformy Obywatelskiej. Tu rzeczywiście przestała niu Unii i kształtowaniu Europy dwóch prędkości. być skuteczna, ale dzięki temu odzyskała zdolność do Deficyt demokracji w Europie jest dużym proble- działania w interesie własnym, w interesie państwa, mem. Musimy zawsze pamiętać, że najsilniejszym w interesie Polaków. To zaczyna budzić na świecie mandatem w Unii Europejskiej dysponują państwa szacunek. Polska przestaje być postrzegana jako była członkowskie, a nie instytucje unijne. kolonia, bantustan, w którym polityków sprawują- Dobrze, że rząd realizuje plan zakończenia, opie- cych rządy można kupić za koszt sztucznych pacior- rającego się na nieporozumieniu, sporu z Komisją ków, obiecując im stanowiska w instytucjach między- Europejską w sprawie praworządności. Polska jest narodowych i dożywotnie emerytury, znacznie lepsze demokratycznym państwem prawnym… od tych, które będą dostawać Polacy. (Poseł Jerzy Meysztowicz: Już nie, już nie.) (Poseł Krystyna Skowrońska: A wasze premie?) …i nie ma w Polsce żadnego zagrożenia dla pra- To właśnie dzięki zmianie w polskiej polityce za- worządności uzasadniającego zainteresowanie insty- granicznej, dzięki dobrej zmianie 98% państw uczest- niczących, uprawnionych do głosowania na niesta- Spis treści tucji Unii Europejskiej. Owszem, miewamy w Polsce łych członków Rady Bezpieczeństwa poparło Polskę, problemy z efektywnością wymiaru sprawiedliwości 98%. (Oklaski) Polska została wybrana bez głosu i jakością sprawiedliwości, jaką wymierza, ale to są sprzeciwu. To jest wyraz szacunku i uznania dla nie- sprawy, które Polska jako państwo członkowskie bę- podległej Polski. dzie rozwiązywać w ramach własnych kompetencji Pan minister spraw zagranicznych mówił o odpo- narodowych. To nie są sprawy, które kiedykolwiek wiedzialności za pokój i bezpieczeństwo na świecie, były przekazywane na poziom unijny. Działania rzą- która przez najbliższe 2 lata będzie spoczywać na du rodzą nadzieję, że wreszcie kwestia ta zostanie Polsce jako niestałym członku Rady Bezpieczeństwa właściwie wytłumaczona wszystkim partnerom w Unii ONZ. W tej sprawie szczególnie ważna będzie wiary- Europejskiej. godność, a ta musi się wiązać z naszym stanowiskiem (Głos z sali: Coś słabo idzie.) wobec rosyjskiej agresji wymierzonej w Ukrainę i oku- Wysoka Izbo! Szczyt Trójmorza w Warszawie jest pacji jej terytorium. Polska jest jedynym państwem symbolem kierunku działań w obszarze polityki za- Unii Europejskiej i NATO, które sąsiaduje zarówno granicznej, za którym opowiada się rząd Prawa i Spra- z Rosją, jak i Ukrainą, będącymi w stanie wojny. Na- wiedliwości. Chodzi o nadanie całemu naszemu re- leży dążyć do tego, aby Polska odzyskała swoją pozy- gionowi rozpostartemu między Bałtykiem, Morzem cję jako państwo aktywnie kształtujące stanowiska Czarnym i Adriatykiem większej podmiotowości obu instytucji, NATO i Unii Europejskiej, wobec tego w Unii Europejskiej. Wszystkie narody tego regionu konfliktu. Niestety, nie ma nas w formacie nor- chcą na równych prawach uczestniczyć w budowie mandzkim, bo prezydent Komorowski w Normandii wspólnej Europy. Nie chcą być tylko rynkiem zbytu w 2014 r. wolał podziwiać widoki niż pilnować pol- dla państw Europy Zachodniej i dostarczycielem ta- skich interesów. niej siły roboczej. Nie chcą żyć pod groźbą szantażu (Poseł Krystyna Skowrońska: A pani co?) energetycznego. Dlatego Polska powinna pomagać Z kolei Donald Tusk i Radosław Sikorski byli za- państwom regionu pokonać zapóźnienie rozwojowe, jęci załatwianiem sobie roboty i emerytur w Unii jeśli chodzi o infrastrukturę drogową, kolejową, te- Europejskiej. leinformatyczną, energetykę. Temu służy inicjatywa (Głos z sali: Przestań…) Trójmorza i bardzo się cieszymy, że będzie ona w dal- Nie jesteśmy na „ty”, drogi kolego. (Wesołość na sali) szym ciągu rozwijana i pogłębiana. (Oklaski) Powin- Dobrze, że Polska przypomina o perspektywie na ona służyć także jako instrument koordynowania członkostwa Ukrainy w Unii Europejskiej i NATO. stanowisk państw regionu w negocjacjach nowej per- Dzięki polskiej aktywności nie udało się złożyć do spektywy finansowej Unii Europejskiej, które już się grobu Partnerstwa Wschodniego, udzielamy też po- toczą. mocy wojskowej i ekonomicznej Ukrainie. To ważne, 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 96 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Małgorzata Gosiewska Rosja zerwała z taką właśnie polityką i wycofała się z okupowanych terytoriów ukraińskich. gdyż w ten sposób demonstrujemy, że ani Polska, ani Papierkiem lakmusowym rosyjskich intencji bę- Unia Europejska, ani NATO nie dadzą się Rosji za- dzie dla nas stosunek rosyjskich władz do sprawy straszyć. Rosyjska napaść na Ukrainę, w wyniku zwrotu polskiej własności, jaką jest wrak polskiego której, przypomnę, zginęło ponad 12 tys. ludzi, ataki samolotu specjalnego TU-154, który rozbił się pod z użyciem broni chemicznej, a także pojawiające się Smoleńskiem 8 lat temu. Rosja twierdzi, że nie może od czasu do czasu groźby użycia broni jądrowej niko- zwrócić wraku, gdyż nadzorowane osobiście przez go nie przestraszą, nie mogą nikomu zamknąć drogi prezydenta Rosji śledztwo nie zostało zakończone. do Europy ani odebrać szans na pomnażanie własne- Sprawa ta pokazuje symbolicznie, w jakich warun- go dobrobytu. Walka Ukraińców o demokrację i eu- kach przychodzi rządowi Prawa i Sprawiedliwości ropejski wybór na Majdanie w roku 2004, 2013, 2014 prowadzić polską politykę zagraniczną. Gdyby nie cieszyła się wsparciem w Polsce. Na polskie wsparcie błąd popełniony przez rząd Donalda Tuska w kwiet- zasługuje także walka Ukraińców o odzyskanie swo- niu 2010 r., gdyby zdecydowano się na wspólne śledz- jej integralności terytorialnej. Dobrze, że polski rząd two w oparciu o porozumienie wojskowe o badaniu ją popierał. Powinien to czynić w dalszym ciągu, po- wypadków lotniczych samolotów wojskowych, a nie dobnie jak powinien wspierać dążenia Ukrainy do konwencję chicagowską, wrak byłby w Polsce już członkostwa w NATO i Unii Europejskiej. dawno (Oklaski), a tak Rosja wciąż może wykręcać Zaatakowana przez Rosję Ukraina broni się, się sianem. Stosunek do Smoleńska będzie przez nas wzmacniając także własną tożsamość, sięgając po traktowany jako probierz rosyjskich intencji wobec nacjonalizm. Jest on wymierzony w Rosję, ale nieste- Polski. ty czasem także daje o sobie znać w relacjach z Pol- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Warunkiem sku- ską. Nasz rząd musi podejmować działania, aby na- teczności polskiej polityki zagranicznej jest sprawna, cjonalizm ukraiński nie zagroził dobrym stosunkom stojąca na wysokim poziomie moralnym służba dy- Polaków i Ukraińców. Nie możemy się pogodzić z fak- plomatyczna. Niestety wiele wskazuje na to, że dzia- tem, że państwo ukraińskie zabrania ekshumacji pol- łania rządu utrudnia fakt, że w polskiej dyplomacji skich ofiar kataklizmów dziejowych pod wydumany- ciągle pracują osoby zdemoralizowane. Spis treści (Poseł Krystyna Skowrońska: Ooo… Charków!) mi pretekstami. Nie możemy pozostawać obojętni, Dowodem na to, szanowni państwo, jest ujaw- gdy ministrowie państwa ukraińskiego publicznie nienie ostatnio notatki polskiej ambasady z rozmów podważają integralność terytorialną Polski w okresie z przedstawicielami administracji amerykańskiej międzywojennym. Musimy reagować także wtedy, – rozmowy wprawdzie standardowej, ale wśród pol- kiedy na państwowym poziomie zrównuje się UPA skich dyplomatów znalazła się jednak osoba, która z Armią Krajową. Tę interpretację opartą na fałszy- dla jakiejś własnej kariery zdecydowała się złamać wej symetrii urzędnicy ukraińscy usiłują narzucić polską tajemnicę dyplomatyczną. jako swoisty paradygmat pojednania polsko-ukraiń- (Głos z sali: Dobra zmiana!) skiego, a kult UPA wręcz zalegalizować w Polsce. Dla takich osób nie ma miejsca w polskiej dyplo- Cytując słowa wielkiego ukraińskiego patrioty macji. Wzywamy rząd do podjęcia energicznych dzia- metropolity Andreja Szeptyckiego: Zbrodniami nie łań w celu wyeliminowania osób zdemoralizowanych służy się sprawie narodowej. Zbrodnia popełniona z grona polskich dyplomatów. Każdy, powtarzam, w imię patriotyzmu jest zbrodnią nie tylko wobec każdy zachowujący lojalność w stosunku do państwa Boga, ale i wobec własnego społeczeństwa – jest i do służby ojczyźnie powinien mieć szansę na jej kon- zbrodnią wobec ojczyzny. (Oklaski) Samo zestawienie tynuowanie, ale nie można zwlekać z przyjęciem mordu ze światłą i wzniosłą pracą dla sprawy naro- ustawy o służbie zagranicznej. dowej wskazuje, że się tę sprawę plami i błotem kala. Praźródłem dysfunkcji w MSZ, a często także zja- Szanowni Państwo! Opowiadamy się za tym, aby wisk patologicznych jest brak zerwania przez urząd nasz region pomnażał dobrobyt, aby była to najszyb- z tradycją instytucjonalną i kulturą administracyjną ciej rozwijająca się część Europy. Temu właśnie powi- PRL. W wyniku decyzji politycznej urząd najpierw nien służyć dialog z Rosją. Powinien służyć jednak został wyłączony z procesu transformacji ustrojowej temu, aby przekonywać Rosję do porzucenia polityki po 1989 r. – analogicznie do resortu sprawiedliwości siły i agresji, zaniechania napaści na sąsiadów – w tym zresztą – a następnie siłą inercji i celowych działań roku mija 10 lat od rosyjskiej agresji na Gruzję i mor- przez ponad ćwierć wieku nie uległ dostosowaniu do dów skrytobójczych – aby przestali ginąć w Rosji potrzeb związanych z obsługą polityki zagranicznej dysydenci, jak Galina Starowojtowa czy Borys Niem- demokratycznego i suwerennego państwa. Polska cow. Niczego nie życzylibyśmy sobie bardziej niż po- Ludowa była państwem niesuwerennym, stąd pod- myślności dla Rosjan i ich państwa, ale nasze do- stawowa funkcja MSZ – obsługa polityki zagranicz- świadczenie Europy wskazuje, że do dobrobytu nie nej – miała znaczenie drugorzędne. Najważniejszym prowadzi polityka agresji i podbojów, nie prowadzi zadaniem wszystkich instytucji PRL była obrona polityka uciekająca się do wojny, zastraszania i skry- ustroju, więc tak głębokie związki urzędu ze służba- tobójczych mordów. Życzymy więc Rosjanom, aby mi specjalnymi PRL są tego konsekwencją. Instytu- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 97

Poseł Małgorzata Gosiewska Rada Bezpieczeństwa – wspólny polski sukces. Proszę zapytać ministra Waszczykowskiego, kto do cjonalna tradycja PRL sprawiała, że służby specjal- niego doprowadził. Najpierw minister Sikorski i pre- ne, zwłaszcza wojskowe, zwykłe były uważać, że mier Tusk, później ja miałem przyjemność prowadzić urząd jest ich instrumentem i że stoją wyżej w hie- tę kwestię razem z premier Kopacz, w 2015 r. była zgo- rarchii administracyjnej. Po 1989 r. tradycje instytu- da Bułgarii i nasze porozumienie, zgodnie z którym cjonalnych związków MSZ ze służbami specjalnymi wycofanie kandydata bułgarskiego owocowało głoso- PRL przerodziły się w sieć nieformalnych powiązań, waniem w Nowym Jorku. Blisko siedzi minister Wasz- osobistych zależności, które z biegiem czasu przepo- czykowski, proszę zapytać. Proszę nie kłamać tutaj. czwarzyły się w rozwinięte koterie, niejasne układy, (Oklaski) zależności sprzeczne nie tylko z zasadami efektyw- Konkursy – krótko. Trzeba być dumnym z tego, nego zarządzania, ale też wręcz z interesami pań- że Polacy wygrywają konkursy międzynarodowe, że stwa polskiego. wygrywają konkursy w Europie. My jesteśmy z tego Wysoka Izbo! Trwające prace legislacyjne nad no- dumni. Ludzie, którzy mają predyspozycje, są przy- welizacją ustawy o służbie zagranicznej zakładają gotowani, są w stanie wygrać w otwartej procedurze weryfikację w terminie 6 miesięcy od wejścia w życie konkursowej w Unii Europejskiej, wygrać konkursy, noweli wszystkich pracowników MSZ – ok. 1 tys. osób objąć ważne stanowiska. Z tego jesteśmy dumni, posiadających stopień dyplomatyczny i blisko 4 tys. a wy się tego wstydzicie, przecież to jest absurd. pozostałych. (Oklaski) Ale ja rozumiem, dlaczego się wstydzicie. (Poseł Jerzy Meysztowicz: Tego nie było w wystą- Bo wy konkursów nie lubicie. Już nie mówię o tym, pieniu.) że nie stajecie w ogóle do konkursów w Europie czy Zgodnie z proponowanymi przepisami osobom, na świecie, ale nie lubicie ich też w spółkach Skarbu którym nie zostaną przedstawione nowe warunki, Państwa. (Oklaski) Przecież wszyscy wiedzą, że się z mocy prawa wygasa stosunek pracy. Pozwoli to na zajmujecie tutaj skokiem na kasę, a nie konkursami. I wreszcie gazoport. To też chcę powiedzieć, bo to znaczną wymianę kadr i zminimalizowanie kosztów od początku do końca premier, rząd premiera Tuska, jej przeprowadzenia. Wymiana kadr wymaga szero- rząd Ewy Kopacz. To, co zrobiliście w sprawie gazo- kiego otwarcia rekrutacji na osoby posiadające kom- portu, to nadanie mu imienia i… Spis treści petencje niezbędne do pracy w dyplomacji, które (Poseł Ewa Kopacz: Ponowne otwarcie.) w obecnych warunkach mają znikome możliwości …drugie oddanie, ponowne oddanie i przygotowa- podjęcia pracy w MSZ. nie tablicy pamiątkowej. Wysoka Izbo! Klub Prawa i Sprawiedliwości bę- (Głos z sali: Czyja to była inicjatywa?) dzie wspierał działania rządu zmierzające do przy- To jest wszystko. (Oklaski) To jest wszystko. Tak wrócenia Polsce podmiotowej pozycji międzynarodo- że bym prosił o to, żeby nie oszukiwać opinii publicz- wej. Będzie wspierał politykę zrywającą z komplek- nej… sami niższości wobec wielkich i wyższości wobec ma- (Poseł Anna Paluch: Proszę nie kłamać.) łych. Będziemy także wspierać reformę polskiej dyplo- …bo ludzie młodzi nas słuchają i będą to pani macji. Opowiadamy się za przyjęciem informacji rządu pamiętać, że pani nie mówi prawdy. Jeszcze raz w ta- o planowanych działaniach w polityce zagranicznej. kim razie… O reszcie będą mówić koleżanki i kole- Dziękuję. (Oklaski) dzy, żeby pani w pakietach otrzymywała tę wiedzę, która dotyczy pani kłamstw, bo pani kłamie w sposób celowy, wprowadzając opinię publiczną w błąd w pol- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: skim parlamencie. To jest niedopuszczalne. (Oklaski) (Poseł Krystyna Skowrońska: Skandal!) Dziękuję, pani poseł. Wysłuchaliśmy exposé pana ministra Czaputowi- Głos ma pan poseł Grzegorz Schetyna, Platforma cza. To jest też historyczne, mówiliśmy o tym: 2018 r., Obywatelska. (Oklaski) stulecie odzyskania niepodległości, ale nie, tak jak chyba przez przypadek pan minister powiedział, stu- lecie niepodległości. Odzyskaliśmy niepodległość Poseł Grzegorz Schetyna: w 1918 r. oczywiście i to też jest dobra… Tu się zga- dzamy. Nie będzie wielu takich spraw, ale chcę po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze exposé wiedzieć, że też jest taka procedura. Exposé ministra jest zawsze ważne, ważna jest rozmowa o polityce za- spraw zagranicznych ma długą tradycję: od Ignacego granicznej, ale chcę odnieść się w paru zdaniach do Jana Paderewskiego – on jako minister spraw zagra- tych paru słów, do tego, co zostało przed chwilą po- nicznych przedstawiał polskiemu Sejmowi kierunki wiedziane. Będziemy to robić w kolejnych odsłonach polityki zagranicznej, którą będzie prowadził. A więc naszych wystąpień, bo było dużo kłamstw i niepo- jesteśmy jakby w konwencji historycznej wpisanej też trzebnych prowokacji, nie wiem, z czego wynikają- w obchody rocznicy odzyskania niepodległości. cych, czy z niewiedzy pani posłanki Gosiewskiej, czy Chcę powiedzieć, że mówił pan dużo o dziedzic- po prostu ze złej woli. twie. To jest dziedzictwo 100 lat. Ale jest pytanie, 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 98 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Grzegorz Schetyna w związku z tym przez 2 lata utrzymywaliście na stanowisku ministra obrony narodowej Macierewi- panie ministrze: Co wy z tym dziedzictwem zrobili- cza… (Oklaski) ście, tzn. jak korzystacie z tej historii 100 lat, jakie (Poseł Sławomir Nitras: Tak jest.) wyciągacie z tego wnioski? To jest… I nie chcę mówić …który jest symbolem tego zagrożenia dzisiaj, któ- do pana personalnie, bo przecież to jest element wa- ry do tego doprowadził, do tych wszystkich kłopotów. szych 2 lat. Nawet mówiłem o tym w zeszłym roku, I to są cztery tezy oczywiście ważne, bo one jakby rok temu, kiedy minister Waszczykowski prezento- budują czy otworzyły całość wystąpienia. Powiem wał exposé ministra spraw zagranicznych. To też nie panu absolutnie wprost: znamy się trochę i znam, była do końca jego wina, tak jak to nie jest państwa znamy wszyscy pańską kartę, pańską dobrą kartę wina, ale to, co robicie z Polską, co wasz rząd robi w opozycji demokratycznej z lat 80. i chciałbym, żeby z polityką zagraniczną, to jest wstyd i to jest kompro- pan też dobrze zrozumiał, co chcemy tutaj dzisiaj po- mitacja, i to niestety wszyscy wiemy, i jest nam z tego wiedzieć. Pan jest notariuszem tej złej polityki, złej powodu naprawdę przykro. (Oklaski) A główny autor polityki zagranicznej. Pan, wchodząc jako minister tego scenariusza realizowanego dzisiaj jest nieobecny. spraw zagranicznych… Nie chcę już cytować prezesa Widocznie za wcześnie się spotkaliśmy na tę debatę. Kaczyńskiego, który mówił, że jest pan eksperymen- Teraz chcę się odnieść do tego, co pan powiedział, tem. Nie uważam tak, bo każdy ma szansę i każdy do tych czterech tez. Rozumiem, że zawsze konstruk- ma swoje możliwości, ale pan jest notariuszem, pan cja exposé to cztery filary, fundamenty. Mówił pan ją notyfikuje, tę politykę zagraniczną, to wszystko, o tym wczoraj w komisji, sygnalizował, dzisiaj pan to co złego się działo, tak jak robił to minister Waszczy- mówił. kowski. Pana nazwisko będzie wpisane w scenariusz Po pierwsze, silna pozycja Polski w Europie, jej tych złych czasów polskiej polityki zagranicznej i musi atrakcyjność, wpływ na procesy decyzyjne. Ja rozu- pan o tym wiedzieć. (Oklaski) Dlaczego ona jest zła? miem, że to jest pańskie oczekiwanie, ale akurat jest Dlatego przede wszystkim, że jest polityką konfliktu, zupełnie przeciwnie, niż pan dzisiaj nam tutaj mówił. jest polityką skonfliktowania się z sąsiadami, braku Przecież każde dziecko wie, że zniszczyliście pozycję szacunku w Unii Europejskiej, złych relacji z Zacho-

Spis treści Polski, polską, atrakcyjność naszego kraju. Nie dem i relacji ze Wschodem, które nigdy nie były do- mamy wpływu na decyzje. Przecież to też wszyscy bre, a teraz są fatalne. A więc jest pytanie o rolę, o to, wiedzą. (Oklaski) To jest po pierwsze. jaka jest rola polskiego rządu i jakie są pańskie plany. Druga teza, którą pan przedstawił: Unia Europej- Tutaj mówił pan o wszystkim, kompletnie nie ak- ska jest w kryzysie, w niektórych państwach człon- centując tych rzeczy, które są najważniejsze. A co jest kowskich nastąpił, cytuję, kryzys procedur demokra- najważniejsze? To sobie musimy wprost powiedzieć. tycznych i przeniesienie rzeczywistych procesów To, co jest najważniejsze, to są takie absolutne filary decyzyjnych do nieformalnych gremiów. To jest ab- polityki zagranicznej, międzynarodowej polityki. To solutnie 100-procentowa prawda i racja (Wesołość na jest reputacja i wiarygodność. Niestety nie mamy ani sali, oklaski), tylko z tym apelem na Nowogrodzką jednego, ani drugiego. To przecież te 2 lata, ostatnie i na Żoliborz (Oklaski), tam, panie ministrze, a nie tu. 2 lata były kompletną katastrofą, jeśli chodzi o te (Wesołość na sali) My tutaj… Absolutnie w 100% ma dwie kwestie. Zaufanie sojuszników, dodalibyśmy. pan nasze pełne wsparcie. Gdzie ono jest? Skuteczna argumentacja polskich (Poseł Sławomir Nitras: Do centrów decyzyjnych.) racji. Właściwe funkcjonowanie instytucji państwa Tak jest. w Polsce jest mandatem do tego, żeby tworzyć sku- I trzecia rzecz. Więzi transatlantyckie są funda- teczną politykę zagraniczną. mentem polskiego bezpieczeństwa. 100% zgody. A co mamy w Polsce? Gdzie jest dyplomacja? Jaka 100% zgody, tylko dlaczego te więzi niszczycie? Dla- jest sytuacja w armii? Gdzie są nasze służby? Jakie czego wasz rząd przez aktywności, o których wszyscy pan ma instrumenty, jakie jest pańskie instrumen- będziemy tutaj mówić, niszczy te więzy, dlaczego tarium do prowadzenia skutecznej polityki zagra- niszczycie te więzy transatlantyckie i niszczycie re- nicznej? Fatalne, chaotyczne i skonfliktowane. lacje ze Stanami Zjednoczonymi, naszym kluczowym I wreszcie to, co jest najważniejsze, co kompletnie strategicznym sojusznikiem? Przecież w Waszyngto- zgubiliście, co zdemolowaliście. Zawsze mówiliśmy, od nie już wam powiedzieli, że nie będą się spotykać 1989 r.: konsensus wokół polskiej polityki zagranicz- z prezydentem, z premierem, przecież to jest po- nej, konsensus wokół polskiej racji stanu. (Oklaski) wszechna wiedza w Europie i na świecie. (Poruszenie (Poseł Anna Paluch: No właśnie.) na sali, oklaski) Nie ma alternatywy. Jest alternatywa, bo właśnie I po czwarte, czwarta teza, z którą też się zgadza- robicie politykę, w której nie potraficie słuchać i nie my: zagrożeniem jest polityka Rosji. Powiedziałbym chcecie słuchać. I to też będzie pańska rola, żeby po tak: to nie jest jakieś szczególnie wielkie odkrycie, prostu podnieść głowę i spojrzeć na tę polityczną rze- ale szanuję, że pan to dostrzegł i wymienia jako filar czywistość, posłuchać też głosów opozycji. Od 2 lat naszej polityki. Tylko proszę mi powiedzieć, dlaczego o tym mówimy i tego się domagamy. A więc to, co 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 99

Poseł Grzegorz Schetyna blisko cały dzień, może pół. Rozmawiała ze wszyst- kimi: z rządzącymi i z opozycją. Mówiliście, że była serwujecie w polityce zagranicznej, to chaos. W ogó- świetna dyskusja – 2 dni później było exposé mini- le to uwielbiacie ten stan. Jesteście mistrzami w do- stra Waszczykowskiego – że są świetne relacje, że prowadzaniu do takich chaotycznych, emocjonalnych nastąpiło kapitalne nowe otwarcie w relacjach z Niem- reakcji. cami. A jak to się skończyło? Po 2 dniach zaatako- (Poseł Anna Paluch: Konkrety, panie przewodni- waliście Niemców. To, co zrobiliście w ostatnim czący, konkrety.) roku po jej wizycie i po exposé ministra Waszczy- Nawet polityka, która ma być aktywna, jest po- kowskiego, to po prostu polityczne tsunami. Kom- grążona w chaosie. Jest tak czy w polityce wewnętrz- pletnie zrujnowaliście te relacje. Gdzie one teraz są? nej, czy w zewnętrznej. Bo to widać, jak to wszystko Chodzi o najbliższego sąsiada, z którym mamy jest od ściany do ściany. To jest nieodpowiedzialne. relacje gospodarcze, z którym jesteśmy czy byliśmy Dyplomacja to spokój, konsekwencja, dystans i sku- w Trójkącie Weimarskim, który naprawdę był na- teczność, czyli to wszystko, czego nie rozumiecie i cze- szym partnerem, wspierał obecność i… (Wesołość go po prostu nie robicie. na sali) Chcę powiedzieć także, że kilkanaście dni temu Z czego pan się śmieje? prezydent Duda, który wcześniej zajął się kwestią (Głos z sali: Trójkąt był partnerem.) polityki wewnętrznej, mówił w taki bardzo charak- Trójkąt Weimarski jest kluczem, który zniszczy- terystyczny sposób o dojnej zmianie. Ubaw i żenada liście, kluczem do skutecznej polityki. I właśnie ten – tak nazwał politykę zagraniczną. Uważam, że to, wasz rechot zostaje. co powiedział w Kamiennej Górze, to była w ogóle (Głos z sali: Dramat.) katastrofalna wypowiedź prezydenta państwa, który To jest substytut polityki zagranicznej, którą ro- porównał czas zaborów do naszej obecności we bicie. Właśnie pusty śmiech i rechot to jest cała wasza Wspólnocie Europejskiej. Kompletnie nie można tego polityka zagraniczna. (Oklaski) zaakceptować. (Oklaski) Mówię to dzisiaj bardzo wy- Proszę zwrócić uwagę na posła, bo robi to zawsze, raźnie i mam nadzieję, że służby pana prezydenta a teraz dobrze było to widać. I nie ma żadnego problemu. Szukacie konfliktu, przekażą mu to. To jest język niedopuszczalny Spis treści bo przecież konflikt z Niemcami, który rozpętaliście, w ustach głowy państwa… to jest jedno, ale zaraz pojawił się konflikt z Francu- (Głos z sali: Wstyd!) zami. Przecież to nie my twierdziliśmy, że uczyliśmy …w ustach żadnego polskiego polityka. Po prostu ich jeść widelcem, tylko to wasi posłowie, wasi mini- absolutnie tak nie można mówić. Może was to bawi, strowie to mówili. Konflikt o śmigłowce, rozpętanie ale my jesteśmy tą wypowiedzią zażenowani. Płaci- totalnej wojny z Francuzami. my za to ogromną cenę. Jak już mówiłem, to są kom- Ukraina, Izrael, Stany Zjednoczone, ustawa o IPN-ie. pleksy, które mają zastąpić czy zastępują dumę na- Przecież ten sygnał z Ameryki, który nie jest demen- rodową. To jest nieudolność, która zastępuje profe- towany przez Departament Stanu, mówiący o tym, sjonalizm. że jeżeli nie będzie zmienionej ustawy o IPN-ie, to nie Dużo mówicie o polityce historycznej, więc tu chciał- będzie kontaktów na najwyższym szczeblu, to nie jest bym wyjść naprzeciw waszym oczekiwaniom. Zacy- przykrość protokolarna. Przecież Amerykanie nie tuję Józefa Piłsudskiego, który mówił o wojnie na chcą wam czy nam zrobić przykrości, tylko chcą wam dwa fronty. Mówił, że jeżeli będziemy prowadzić woj- pokazać, że po prostu tak nie można robić polityki. nę na dwa fronty, to zostaniemy sami, z szablami Nie można funkcjonować w dwóch rzeczywistościach, w dłoniach na placu Saskim. Ale to jest nic, bo wy pro- że jedno się mówi, a drugie się robi. Polityka polega wadzicie politykę konfliktu na wszystkich frontach. na budowaniu zaufania, na relacjach. I to trwa lata. (Oklaski) Latami buduje się relacje i zaufanie, a niszczy się je Przecież trudno sobie wyobrazić, żeby można było w ciągu tygodnia. Jesteśmy świadkami, że właśnie jeszcze kogoś dołożyć. Nie, po prostu to jest niemożli- to zrobiliście. we. To jest kwestia konfliktów, do których doprowa- Obecnie mamy taką sytuację, że te wszystkie re- dziliście. Unia Europejska – bywał pan w Unii Euro- lacje, o których mówię, są najgorsze od 1989 r. Co do pejskiej, to wie pan przecież, jak tam nas traktują. tego nikt nie ma wątpliwości. Możecie mówić, że to (Głos z sali: Jesteśmy w Unii.) jest element wstawania z kolan i odzyskiwania god- Oczywiście jesteśmy w Unii, ale w trakcie pań- ności. To wszystko jest nieprawda. To wszystko jest skich wizyt w Brukseli przecież pan to słyszał. fałsz. Efekt tego jest taki, że po prostu wszyscy ze Relacje z Niemcami. Wie pan, my nie jesteśmy zdumieniem patrzą na polską politykę, na polski dziećmi w polityce. Można opowiadać, że poniedział- rząd, na jego skuteczność. (Oklaski) Do tego dopro- kowa wizyta kanclerz Merkel to było przełomowe wadziliście. spotkanie. Pamiętam spotkanie sprzed roku, jak Ukraina. Osobno mówię o Ukrainie. Będziemy przyjechała kanclerz Merkel. Wtedy rozmawialiście, też mówić… będzie mówił o Unii Europejskiej poseł spotkała się z wami, spotkanie było dłuższe, trwało Rafał Trzaskowski, będzie mówił o Ukrainie poseł 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 100 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Grzegorz Schetyna przeprowadzenie tej ustawy. Najpierw 15 miesięcy w zamrażarce. Ekspresowo, żeby przykryć kłopoty Sławomir Nitras, bo to jest rzecz bardzo ważna, do- wizerunkowe rządu wynikające z kwestii radykal- tyczy nie tylko polityki historycznej, ale żywej, czy- nych, nacjonalistycznych ekscesów… Po 15 miesią- stej polityki – takiej, którą musimy prowadzić w spo- cach nagle ląduje to w Sejmie. I co się dzieje później? sób przemyślany, konsekwentny. Kiedy wiadomo było, że nie ma akceptacji, że jest Dziedzictwo. Mówił pan o dziedzictwie historycz- zdumienie, zdziwienie, potem gniew w Izraelu, że nym. Mówię o Jerzym Giedroyciu. Wspominałem Amerykanie są zdziwieni, że Ukraińcy są zdumieni, Józefa Piłsudskiego. Z tego też pan się będzie śmiał? wiadomo było, że ta procedura trwa, i trzeba było Proszę bardzo, proszę się nie krępować. wtedy zareagować. To jest robota ministra spraw za- (Głos z sali: Proszę nie zaczepiać. Kultury.) granicznych. Wtedy trzeba było zareagować. Wtedy Mówię o zasadniczych kwestiach, których nie po- pan powinien powiedzieć: proszę tego nie robić. Prze- dejmujecie, bo przecież relacje z Ukrainą nie mogą cież mówiliśmy o tym: nie róbcie tego. Był Senat, były być tylko połajankami i ciągłą wycieczką do historii. godziny, były dni do posiedzenia Senatu, potem był Nie może być tak, że uruchamiamy możliwości i ak- podpis prezydenta. Wtedy trzeba było reagować. To tywności radykałów z jednej i z drugiej strony, bo to jest pańska praca, to jest pański obowiązek. I pan nas po prostu rujnuje. To właśnie relacje z Ukrainą tego nie zrobił. (Oklaski) przez ostatnie 30 lat są gwarantem naszego bezpie- Dlatego mówiliśmy: będą straty, będą szkody, le- czeństwa na Wschodzie. (Oklaski) To jest elementarz, piej poczekać. Zastanówmy się, przeczytajmy to jesz- przecież pan to dobrze wie! I teraz jeżeli polska poli- cze raz, zobaczmy, jakie będą skutki. Na tym polega tyka zagraniczna nie jest ofensywna, nie jest obecna, przygotowanie do tego, żeby wiedzieć, jakie są kon- nie rozmawia się o trudnych problemach, nie jest sekwencje. Na tym polega polityka zagraniczna. I nie- w stanie podjąć wyzwań, wtedy właśnie są radyka- stety pan tego nie zrobił. łowie, właśnie tacy krzyczący, którzy… To ich głos Przywrócenie wiarygodności. Mówiłem o tym, że jest słyszalny czy w relacjach z Ukrainą, czy w rela- to jest ważne, bo nie ma dobrej, skutecznej polityki cjach z Izraelem. Po prostu właśnie do tego doprowa- międzynarodowej bez wiarygodności. Polska była dziliście przez takie bezmyślne okrzyki, które są szanowana. Przez ostatnie lata – powiedziałbym na- Spis treści słyszane na całym świecie. (Oklaski) Przecież to, co wet, że od 1989 r. – wszyscy ministrowie spraw za- wy mówicie, to, o czym krzyczycie, w jaki sposób to granicznych rok po roku, miesiąc po miesiącu budo- robicie – przecież to słyszy cały świat. To nie jest tak, wali pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Było że jesteśmy zamknięci w jakimś słoiku. Przecież was lepiej, słabiej, szybciej, wolniej, ale byliśmy w tym słyszą. Was oglądają, was słyszą, was widzą i was kursie, który prowadził nas do serca Europy. Wraca- oceniają. liśmy do naszego miejsca, a miejsce Polski zawsze (Głos z sali: Ciebie też.) będzie na zachodzie Europy i zawsze będzie w sercu Taka jest smutna prawda. (Oklaski) Oklaski Wracam do Ukrainy, bo przecież dobrze pan wie, Europy. I tam szliśmy. Przez 28 lat. ( ) Do że te relacje musimy odtworzyć. To musi być sygnał. 2015 r. Dlatego mówimy o braku zgody na ekshumacje, ale I powiem, że przecież jeżeli jest się szanowanym, przecież to jest akcja i reakcja: ta nerwowa debata, jeżeli ma się pozycję, jeżeli jest się podmiotem w po- która się odbywa, te emocje, które się pojawiają, mu- lityce, to można wtedy mówić o trudnych sprawach. szą być przerwane właśnie politycznie. W pańskiej Przecież mówiliśmy o „Żegocie”, mówiliśmy o Pola- agendzie musi być zaangażowanie w te kwestie. Musi kach, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny świa- być taka sytuacja, w której wyciągamy, mamy inicja- towej, ale byliśmy też w stanie mówić o trudnych tywę w tych kwestiach. My budujemy nowe relacje, rzeczach. Mówiliśmy też o polskich Sprawiedliwych. relacje przyszłości, a wy ciągle wracacie do historii, A dzisiaj co się dzieje? Zdemolowaliście. Mówię to ciągle do przeszłości, ciągle analizujecie to, co było. do was, bo pan nie miał z tym nic wspólnego. Tak, Polityka to przyszłość. Polityka to budowanie zbudowaliście… z symbolu „Żegoty”, z Władysława przyszłości, to budowanie sukcesu politycznego, go- Bartoszewskiego zrobiliście politycznego przeciwni- spodarczego. To przyszłość naszych dzieci, następ- ka. Niszczyliście legendę polskiej historii. (Oklaski) nych pokoleń. To jest polityka. (Oklaski) To musicie Taka jest prawda. Dzisiaj mówicie o „Żegocie”? Jakie zrozumieć. A wy ciągle do historii, do historii i histo- macie moralne prawo do tego, żeby mówić o „Żego- ryków. Przestańcie zajmować się historią. Niech hi- cie”, jeżeli dekomunizujecie ulice i Sprawiedliwych, storycy się tym zajmą ze wszystkich stron. Niech którzy chronili wtedy Żydów, ratowali życie Żydów, mówią o najtrudniejszych sprawach, ale niech to bę- usuwacie z nazw ulic? Taka jest dzisiaj prawda o wa- dzie rzecz rzetelna, która będzie miała naszą osłonę, szej polityce historycznej. (Oklaski) osłonę polityków, żeby można było prowadzić bada- (Głos z sali: Hańba!) nia, żeby można było prowadzić debatę. Uważam, że (Głos z sali: Wstyd!) to jest klucz. I to jest partactwo, amatorstwo. Jesteśmy co- Mówiliśmy o tym i jak w soczewce widać kwestię dziennie świadkami takich aktywności, ale to jest też ustawy o IPN-ie, jakie straty powstały właśnie przez pańska praca i wyzwanie dla pańskiej aktywności. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 101

Poseł Grzegorz Schetyna Grupę Wyszehradzką. Zawsze to będę mówił i zawsze mówili mi to ministrowie spraw zagranicznych To ministerstwo musi na to reagować, to mini- Czech, Słowacji i Węgier. Silna Grupa Wyszehradzka, sterstwo musi być aktywne, mieć inicjatywę w tych podmiotowa Grupa Wyszehradzka tylko wtedy, kiedy sprawach. To naprawdę jest bardzo ważne, bo to zo- Polska jest w Trójkącie Weimarskim, kiedy ma staje: każdy głos, każde bezmyślne posunięcie czy wpływ na politykę zagraniczną. Właśnie to mieliśmy, fatalna decyzja. Nie można sobie dać dorobić gęby to jest klucz. (Oklaski) ksenofoba, antysemity, co próbuje się robić na świe- (Poseł Sławomir Nitras: Tak jest.) cie, przecież robią to wrogowie, ci, którzy nam źle Nikt nie powinien wyważać otwartych drzwi, to życzą. Oni właśnie budują taki obraz Polaków. Nie jest elementarz. Nie ma lepszego scenariusza dla pol- możemy na to pozwolić. My musimy przywoływać skiej polityki zagranicznej w Europie niż Grupa Wy- najlepsze czasy polskiej historii, ale musimy potrafić szehradzka połączona z Trójkątem Weimarskim. Co robić to w sposób otwarty i rozmawiać o rzeczach zrobiliście z Trójkątem Weimarskim, już mówiłem, trudnych, nie bać się tego. Tylko silny naród, silne zdemolowaliście. Nie ma spotkań. Mówił pan wczoraj państwo jest w stanie podjąć rozmowę o swoich trud- w komisji, że Francuzi mają inny pomysł, że może się nych czasach, o trudnych historiach. (Oklaski) Musi uda z Niemcami porozmawiać o tym. Nie uda się. tak być, nie ma alternatywy dla takiej polityki. Dla- Albo robicie reset, podsumowujecie te 2 lata i mówi- tego uważam, że to, co odrzucaliście, propozycje, cie: wracamy do dobrych, normalnych, otwartych które zgłaszaliśmy, to znaczy debata w Senacie, po- relacji – nie pouczacie Niemców, nie strofujecie Fran- prawki w Sejmie, poprawki w Senacie, wracam do cuzów, nie mówicie im o reparacjach… Czy można ustawy IPN-owskiej, wreszcie nasza nowelizacja, myśleć w polityce, czy trzeba myśleć, kto mówi o ko- którą skonsultowaliśmy ze wszystkimi środowiska- lanach? Wy wstajecie z kolan w taki sposób, że mi, z polskimi instytutami kultury, z muzeum Polin, wszystko wywróciliście i sami się przewróciliście, już z Żydowskim Instytutem Historycznym, z Instytu- nie chcę powiedzieć, na co (Oklaski), bo jesteśmy tem Historii PAN… Robiliśmy wszystko, żeby przy- w parlamencie. Nie można w ten sposób robić polity- gotować dobrą nowelizację, żeby to zrobić po tych ki, w jaki wy to robicie, nie można być agresywnym. problemach, które się pojawiły, bo widzieliśmy wszy- To jest cały scenariusz waszej debaty o polityce, każ- scy, że są ogromne problemy, które kompletnie wy- dej polityki. Krzyczycie, podnosicie głos… Spis treści mykają się polskiemu rządowi spod kontroli. Nie (Poseł Sławomir Nitras: Obrażacie.) mieliście, nie mogliście mieć na to wpływu, ponieważ …a na końcu jeszcze straszycie posłów karami. to wszystko już zaczęło buzować, były to emocje nie Tak się nie rozmawia w polityce. To nie jest polityka, tylko w Polsce, nie tylko w Europie, ale i na świecie. to jest hucpa, to jest awantura. (Oklaski) Zapłacicie za Tak więc składamy tę nowelizację, wysyłamy ją to polityczną cenę, bo w polityce zagranicznej takich do prezydenta Dudy i nie ma żadnego odzewu. Nie ludzi się omija. Jeżeli ktoś krzyczy, jeżeli ktoś jest chcecie rozmawiać tylko dlatego, że zgłasza ją partia agresywny, jeżeli ktoś ciągle poucza, jeżeli ciągle jest opozycyjna, że zgłasza ją Platforma Obywatelska. wyjątkowy i najlepszy i we wszystkim ma rację, szuka Przecież to jest absurd. To dobra nowelizacja, którą wrogów, to zawsze tak się kończy, kończy się na mar- po prostu trzeba przyjąć, żeby poprawić złe prawo. ginesie, na aucie. To jest wasza droga. (Oklaski) Gdzie jest pańska inicjatywa w tej kwestii? To pan Jest stulecie Europy, mówiłem o tym, mówiłem musi powiedzieć, pan musi mieć odwagę powiedzieć także o tym, że jest zawsze zagrożeniem… Nasze bez- o tym na posiedzeniu Rady Ministrów. (Oklaski) Pro- pieczeństwo zawsze będzie dla nas najważniejsze, bę- szę powiedzieć Morawieckiemu, jak rozmawiacie po dzie priorytetem, jestem przekonany, że dla wszyst- polsku, żeby wiedział, że to po prostu jest uratowanie kich parlamentarzystów, dla wszystkich klubów. To sytuacji. Premier Morawiecki powinien to zrozumieć, jest oczywiste – chcemy być bezpieczni, chcemy mieć jest historykiem. Nie zrozumie? Uważam, że powi- gwarancje bezpieczeństwa, ale te gwarancje trzeba nien zrozumieć. (Wesołość na sali) Jeżeli przeczyta, zbudować, te gwarancje trzeba potwierdzić, trzeba je jeżeli pan go przekona, powinien zrozumieć. Chcecie hołubić, trzeba o nie dbać. Nie można powiedzieć, że debaty, chcecie dialogu, chcecie partnerstwa? Przyj- chcemy być bezpieczni i wszystko jest zrobione. No- mijmy ustawę nowelizującą ustawę o IPN-ie. Zróbmy tabene, wracam jeszcze, 2% PKB to przecież jest de- to. (Oklaski) Zróbmy to teraz, w interesie Polski cyzja naszego rządu, na wniosek prezydenta Komo- i polskiej racji stanu. Będziemy sprawdzać i pytać, rowskiego. (Oklaski) Trzeba o tym pamiętać, że zro- proszę bardzo. biliśmy rzeczywiście sporo i będziemy trzymać kciu- Odpowiedzialność polskiej polityki zagranicznej, ki, żeby to tempo było dalej utrzymane. Wiemy, co europejskich sojuszy, mądrych sojuszy, dwustron- robił minister Macierewicz przez 2 lata, jakich strat nych, budowanych w relacjach wspólnych, Unia Eu- narobił i jak z tego będziemy wychodzić. Nie zmienia ropejska, najważniejsi partnerzy. Nie poszukiwanie to faktu, że dzisiaj musi być nowy początek, musi być wrogów, przeciwników, ale tych, z którymi możemy scenariusz na nowy początek polskiej polityki zagra- być obok, mówić jednym językiem, budować wspólne nicznej i pan ma taką szansę, jeżeli będzie pan chciał przekonanie, mieć z nimi wpływ na politykę. Tak udowodnić prezesowi Kaczyńskiemu, że nie jest pan było, kiedy Trójkąt Weimarski był wsparty przez eksperymentem, że chce pan naprawdę prowadzić 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 102 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Grzegorz Schetyna nych, my musimy mieć tempo dwa razy, trzy razy szybsze niż wszyscy inni. I to jest oczywiście możli- politykę zagraniczną, że chce pan być ministrem we, mówiliśmy o tym, to jest niezbędne. Jeżeli będzie- spraw zagranicznych, tak jak Paderewski czy wie- my ofensywni, będziemy zaangażowani, będziemy lu, wielu ludzi od 1918 r. (Oklaski) Polska polityka nadawać tempo, to za nami będą szli inni, tak jak zagraniczna zawsze była naprawdę wielkiej jakości było przez te ostatnie nasze 8 lat. (Oklaski) Ale to jest i klasy, i trzeba tego pilnować, ale ona musi być ciągle możliwe. Trzeba być liderem projektu, trzeba podmiotowa, ona musi być jednostkowa, ona nie być liderem regionu, ale trzeba też, tak jak mówiłem, może odbierać sygnałów czy dyspozycji z central mieć pomysł na to, w jaki sposób robić następne kro- partyjnych, bo to zawsze się źle kończy. Wtedy ki. Trzeba nie bać się rozmowy o trudnych rzeczach, może być skuteczna. Dzisiaj mówimy o konkretach. także w Europie, trzeba nie bać się rozmowy o soli- To dzisiaj… darności, jeśli chodzi o kwestie uchodźców, nie bać (Głos z sali: Pierwszego.) się rozmowy o strefie euro. To są wyzwania, o któ- …8 maja przedstawiony będzie w Parlamencie rych musimy rozmawiać. Nie można zatykać uszu Europejskim nowy budżet Unii, nowa perspektywa i mówić, że nas to nie interesuje, bo my jesteśmy tu finansowa. Może będzie o tydzień przyspieszona. Bę- i teraz, bo my wstajemy z kolan. dzie pan tam, będzie prezentacja, będą konkretne (Głos z sali: W jakim ty świecie żyjesz?) liczby. Co trzeba zrobić, żeby ten budżet był jak naj- Nie chciałby pan poseł wiedzieć, w jakim żyję. większy? Mówię o historii, o tym, że jesteście prze- W innym niż pan, w innym niż pan, w normalnym. wróceni, macie głowę przekrzywioną w kierunku (Poseł Sławomir Nitras: Nie mógłby się pan rol- przeszłości. Przyszłość jest ważna, ważne jest polskie nictwem zająć na przykład?) bezpieczeństwo i budżet dla Polski, pieniądze są dla Ja żyję w świecie realnym, a wy żyjecie w wirtu- Polski ważne. (Oklaski) Dzisiaj o to trzeba walczyć. alnym, w matriksie żyjecie, w politycznym matriksie To jest wyzwanie dla ministra spraw zagranicznych. napisanym na Żoliborzu i na Nowogrodzkiej. Jeste- I powiem szczerze, bo może pana ministra nie ście w innej bajce, tylko wy jesteście w bajce, która wprowadzili w te kwestie, że nie ma żadnego wspar- się skończy za 1,5 roku. Wrócicie tam, gdzie byliście cia ze strony eurodeputowanych PiS. (Oklaski) przez ostatnie lata, a my z tym wszystkim zostanie-

Spis treści (Głos z sali: Hańba!) my. (Oklaski) I bardzo wyraźnie chcę o tym powie- Nic, kompletnie ich to nie interesuje. Oni się za- dzieć: my z tym wszystkim zostaniemy… jęli szmalcownictwem, jeden z nich przynajmniej, ale (Poseł Bogdan Rzońca: Ale marzenia.) już zamknął ten etap, bo został odwołany z funkcji. …i my nie uciekamy od tego, bo uważam, że na (Poseł Krystyna Skowrońska: I dobrze.) tym właśnie polega odpowiedzialność, na tym polega Będzie w protokole, ale sprawy zostają. Tak nie podmiotowość partii politycznej, która chce budować może być. My z naszą chadecką frakcją EPP, Platfor- koalicję, chce wygrywać wybory, chce realizować ma Obywatelska z Polskim Stronnictwem Ludowym, swój program. My to oczywiście zrobimy, tylko chcę, walczymy o to, żeby pieniądze były jak największe, żebyście absolutnie wiedzieli, że to jest wspólne. Po- bo brexit, bo zagrożenia, większa składka. Zgadzamy lityka zagraniczna musi być wspólna. Ona nie może się, ale trzeba pilnować polskich interesów, pieniędzy być poświęcona partyjnym rozgrywkom, bo to zawsze dla polskich rolników, dla polskich samorządów, dla będzie na nią źle wpływać. Ona musi być w bardzo województw, dla biznesu. Przecież tego wszystkiego jasny sposób napisana i realizowana przez kolejne trzeba pilnować. (Oklaski) rządy, przez kolejnych ministrów. Uważam, że to My zgłaszamy uchwałę – nie wiem, czy panu wszystko zależy od nas. o tym mówili – przekonujemy całą frakcję, najwięk- Już na koniec jeszcze raz zacytuję Piłsudskiego: my szą frakcję chadecką EPP, a europosłowie PiS są widzimy rzeczywistość taką… (Poruszenie na sali) przeciw. Pan sobie wyobraża? Zna pan sprawę? (Poseł Sławomir Nitras: Przeszkadza Piłsudski?) (Oklaski) Przecież to jest działanie przeciwko Polsce. Przeszkadza Piłsudski, tak? Przeszkadza, prze- Mówimy kolegom tutaj, żeby ich po prostu pouczyli, szkadza, ja wiem. że to nie jest kwestia tego, kto zgłasza, tylko trzeba …my widzimy rzeczywistość… (Poruszenie na sali) czytać zapisy tych uchwał, tych propozycji, czytać ze Ja nie fałszuję. O historii chcemy porozmawiać? zrozumieniem. To naprawdę musi służyć polskiemu Zapraszam. interesowi, polskim obywatelom. Można głosować za (Poseł Bogdan Rzońca: Proszę bardzo.) projektami Platformy Obywatelskiej, proszę mi wie- W Monachium, tak? rzyć, bo one są sprawdzone i dobre, nie tylko w Eu- …my widzimy rzeczywistość taką, jaką ona jest. ropie, ale także w Polsce. Wśród was kogoś takiego nie ma. I nie chcę panu tego Nowoczesność i przewidywalność. To jest kwestia mówić, panie ministrze, bo ja wierzę, że pan będzie oczywista. Mówił pan o fundamentach. Dla mnie to miał refleksję, szerokie spojrzenie, właśnie takie, któ- jest oczywiste, żeby zbudować to z takim przekona- re będzie wielkim wyzwaniem, które pan podejmie. niem bardzo przyszłościowym, bardzo otwartym, Ale to od pana zależy, od pana podmiotowości, od bardzo ofensywnym, bo uważam, że takie są dzisiaj przekonania, że to jest ten czas, że to jest to miejsce. wyzwania. My musimy szukać rozwiązań ofensyw- Tak jak w latach 80., kiedy byliśmy razem i koło sie- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 103

Poseł Grzegorz Schetyna Komisję Europejską z krajami trzecimi. Była umowa z Kanadą, teraz jest negocjowana nowa umowa z kra- bie. Różne rzeczy nas skierowały w różne miejsca, jami Mercosuru. Jaki jest udział Polski w tych nego- ale tak naprawdę Polska jest jedna i wszyscy ją ko- cjacjach? Czy znowu obudzimy się niejako, jak to chamy, wszyscy chcemy dla niej jak najlepiej. (Okla- deklarował rząd Prawa i Sprawiedliwości, zmuszeni ski) Ja wierzę w to, że pan też chce, tylko proszę się do tego, żeby popierać tego typu szkodliwe umowy wyzwolić z tych okrzyków, z tego nadąsania i z tej jak CETA? Jaki mamy udział w negocjacjach? Jaki skrzywionej twarzy, bo taka postawa do niczego nie mamy wpływ na te umowy? prowadzi. Zajmijmy się faktyczną aktywnością, skuteczną Życzę panu powodzenia jako były minister spraw aktywnością na arenie międzynarodowej, a pewne zagranicznych, ale dzisiaj muszę złożyć wniosek o nie- rzeczy zostawmy innym. Wiem, że za chwilę może przyjęcie tej informacji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) pan minister powiedzieć: No tak, 2% PKB to jest (Głos z sali: Słabiutko.) sprawa ministra obrony, umowy międzynarodowe to jest sprawa ministra finansów, instytuty to jest spra- wa ministerstwa kultury. Tylko jak można mówić Wicemarszałek Stanisław Tyszka: o skutecznej polityce zagranicznej, jeżeli nie jest się w stanie zapanować nad polityką własnego rządu? Dziękuję. Jeżeli cały rząd nie będzie współpracować z mini- Głos ma pan poseł Piotr Apel, Klub Poselski strem i nie da mu narzędzi do uprawiania polityki Kukiz’15. zagranicznej, to nie ma mowy o skutecznej polityce zagranicznej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Piotr Apel: Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo rzeczywiście jest najważniejsze. Co Dziękuję bardzo. do tego, że nasz udział w NATO jest kluczem do na- Głos ma pani poseł Katarzyna Lubnauer, No- szego bezpieczeństwa, chyba nikt nie ma żadnych woczesna. Spis treści wątpliwości. Pytanie tylko, dlaczego pierwszy raz od wielu, wielu lat przekazywane przez nas środki na obronność są mniejsze niż 2% PKB, mniejsze od wy- Poseł Katarzyna Lubnauer: maganych przez NATO. Wprawdzie są one niewiele Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- mniejsze, ale do tej pory nasza bardzo mocna i zde- nie Ministrze! Muszę powiedzieć, że ogromną szkodę cydowana pozycja w NATO była efektem m.in. tego, wyrządził panu pan prezes Jarosław Kaczyński, kie- że wzorowo wypełnialiśmy nasze obowiązki jako so- dy nazwał pana eksperymentem. Problem polega na jusznika. Niestety w ostatnim roku ten obowiązek tym, że to całkowicie ograniczyło pana możliwości został lekko niedopełniony. To są poważne sprawy. jako dyplomaty. Gorzej, że po dzisiejszym exposé do- Ale poza wydatkami na zbrojenie bezpieczeństwo chodzę do wniosku, że ten eksperyment jest całkowi- musi mieć też charakter polityczny. Tutaj potrzebny cie nieudany. Chciałabym zarysować kontekst, w któ- jest bardzo dobry kontakt z Waszyngtonem – co oczy- rym pan sprawuje swój urząd. wiste – z Londynem, być może nawet z Budapesztem, Uprawia pan niestety nowogrodzką politykę za- ale także z Berlinem, Paryżem i Brukselą. To ważne, graniczną, a ta polityka zagraniczna to jest po prostu żebyśmy z wszystkimi zachodnimi graczami mieli jak ściernisko. (Oklaski) najlepsze relacje, jak najprostszy i najbardziej komu- (Poseł Piotr Kaleta: Rywalizacja na inwektywy.) nikatywny kontakt. Przede wszystkim nie obrażajmy Polska miała szansę być rozgrywającym w ra- się i nie obrażajmy innych, tylko dbajmy o nasze in- mach Unii Europejskiej, jednym z najważniejszych teresy. Zajmujmy się nie słowami, a dbaniem o nasze graczy, zamiast tego jesteśmy największym proble- interesy, które mamy do załatwienia z tymi krajami. mem Unii Europejskiej, jesteśmy krajem, w stosunku To jest kluczowe w realizacji polityki zagranicznej. do którego pierwszy raz w historii stosuje się art. 7 Polskie instytuty, instytut Mickiewicza, a także traktatów europejskich. To wstyd i hańba. Przykre, Polska Fundacja Narodowa powinny dbać o nasze że myślą podobnie różne instytucje międzynarodowe: dobre imię. To powinien być ich obowiązek. Moral- Rada Europy, Komisja Wenecka, Rada Praw Człowie- nym obowiązkiem ministra jest dbanie o to, żeby te ka ONZ, OBWE, różne międzynarodowe organizacje instytuty działały na naszą korzyść, żeby pan mini- pozarządowe. Wasza biała księga stała się obiektem ster wziął odpowiedzialność za to, żeby te instytucje kpin, bardzo energicznych i zdecydowanych reakcji pracowały na naszą korzyść, na korzyść naszego wi- szefów innych rządów, które czują się oburzone po- zerunku, na korzyść naszych wpływów za granicą. równaniem tego, co robicie z prawem w Polsce, do Ostatnia kwestia to jest bezpieczeństwo ekono- praw innych krajów. To jest brak rzetelności, po pro- miczne. Jest wiele umów, które podpisywane są przez stu tania i niska propaganda. Myślę, że tak ocenia to 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 104 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Katarzyna Lubnauer Koalicja na rzecz polityki spójności, którą powin- niście tworzyć w związku z nową perspektywą bu- również Frans Timmermans. Słyszeliśmy to w jego dżetową Unii Europejskiej – nie istnieje. wczorajszej wypowiedzi. Mówi pan, że nie zgadzacie się na powiązanie Jeżeli PiS mówi, że to jakiś spisek i nieporozu- funduszy europejskich z badaniem praworządności, mienie, to żyjecie w jakiejś równoległej, alternatyw- z przestrzeganiem zasad praworządności. Czego się nej rzeczywistości. Przypomina mi się tu tytuł filmu boicie? Czego się wstydzicie? Czy to jakiś element Stanleya Kubricka „Oczy szeroko zamknięte”. skruchy? Mniej więcej tak postrzegacie rzeczywistość mię- Niemcy straszycie reparacjami dzień po wyjeździe dzynarodową. Angeli Merkel. Tam zresztą te słowa nie padły, tutaj Co usłyszeliśmy w pana exposé? Obraz Unii Eu- straszycie reparacjami. To typowy przykład, jak ropejskiej jako instytucji niedemokratycznej, gdzie uprawiacie politykę zagraniczną – na rynek we- silniejsi rządzą słabszymi, która jest pogrążona w cał- wnętrzny. Nie uprawiacie polityki zagranicznej po to, kowitym chaosie i kryzysie. Powiem szczerze, że to żeby budować pozycję bezpieczeństwa, pozycję soju- brzmi jak początek polexitu. Jeżeli w tym momencie szy dla Polski, tylko po to, żeby rozgrywać sprawy popatrzymy na waszą politykę ostatnich 2,5 roku, wewnętrzne. (Oklaski) to mamy jasną sytuację, że to nie jest żaden popu- Izrael? Lepiej nie mówić. A szczególnie milczenie lizm. Rzeczywiście dążycie do polexitu. Powiem więcej, zalecam panu premierowi Mateuszowi Morawieckie- mentalnie PiS już dawno jest poza Unią Europejską. mu. Jeszcze coś powie o sprawstwie i ostatecznie po- (Oklaski) grąży nasze stosunki w wielkim niebycie. Mamy Bardzo dobrze w tę waszą politykę wpisuje się największy kryzys od kilkudziesięciu lat i w tym sa- również prezydent Andrzej Duda. Jego słowa o zabo- mym czasie wasza polityka kadrowa po 2,5 roku rach w stosunku do Unii Europejskiej, realnie rzecz oznacza, że nie mamy ambasadora – w czasie naj- biorąc, też zapowiadają ten sam kierunek – polexit. większego kryzysu międzynarodowego. Pech dla was, że poparcie dla Unii Europejskiej Stosunki z Rosją? Powinny być znakomite. Dzia- w polskim społeczeństwie w dalszym ciągu jest wy- łając na rzecz dezintegracji Unii Europejskiej, dzia- jątkowo wysokie. 87% Polaków popiera Unię Euro- łacie jak pożyteczny idiota Putina. (Oklaski) Może Spis treści pejską. Mimo tego, co robicie, mimo szczucia, zohy- w nagrodę Rosja odda wam wrak. Rozumiem, że taki jest cel. Tylko ciekawe, że w pana exposé jest mowa dzania Unii Europejskiej – 87%. Proszę państwa, o tym, że Rosja jest największym naszym zagroże- Polacy nie dadzą odepchnąć się od Unii Europejskiej, niem, a jednocześnie robimy wszystko, żeby działać nie dadzą odepchnąć się od Europy. (Oklaski) na jej korzyść. Bo nowogrodzka polityka zagraniczna Podsumujmy całość waszej polityki zagranicznej. właśnie taka jest. Nieudolna, nieuświadomiona, bez Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzacie? Jakich po tych celu i kierunku, bez sensu, tylko dramatycznie groź- 2 latach macie sojuszników? Stany Zjednoczone. na dla Polek, Polaków i dla Polski. Ciekawe, z kim podczas najbliższej podróży spotka Przypomina mi się wiersz Wojciecha Młynarskie- się prezydent Andrzej Duda. Na pewno nie z prezy- go, wybaczcie państwo, ale to cytat: „bo jedna myśl dentem ani wiceprezydentem Stanów Zjednoczo- im chodzi po głowie, którą tak streszczę: »Co by nych. Mówicie, że stosunki transatlantyckie to pod- tu jeszcze spieprzyć, Panowie? Co by tu jeszcze?«”. stawa naszego bezpieczeństwa. To dlaczego tak sku- Dziękuję bardzo. (Oklaski) tecznie je psujecie? Mówicie o Polsce jako liderze regionu. Problem polega na tym, że jak nasi partne- rzy to słyszą, to co najwyżej mrugają okiem. Oni Wicemarszałek Stanisław Tyszka: traktują te wszystkie stosunki tylko jako kwestię spraw infrastrukturalnych, tak samo jak Trójmorze Bardzo proszę, pan poseł Władysław Kosiniak- czy Międzymorze. -Kamysz, Polskie Stronnictwo Ludowe – Unia Euro- W Grupie Wyszehradzkiej możecie liczyć tylko na pejskich Demokratów. Orbána i Węgry. I też w ostatecznym rozrachunku może się okazać, że i on się od was odwróci, kiedy będzie wyzwanie. Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Partnerstwo Wschodnie. Polska nie jest już żad- nym punktem odniesienia, a nowogrodzkie stosunki Dziękuję bardzo. z Ukrainą są zdominowane przez bardzo złą politykę Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! historyczną. Przez politykę historyczną niszczycie Moi przedmówcy mówili o nieudanym eksperymen- nasze stosunki z kolejnymi krajami, Ukraina jest cie. W istocie się nie udał prezesowi Kaczyńskiemu tylko jednym z przykładów. Odrzucacie doktrynę ten eksperyment. Ale to nie jest pana wina, panie Giedroycia, ale nie proponujecie nic w zamian. Real- ministrze, bo to nie pan jest kreatorem tej polityki, nie rzecz biorąc, nie macie żadnego pomysłu na poli- a zawsze ktoś może wyskoczyć, jeden z drugim po- tykę wschodnią. słem, i w momencie najbardziej kluczowym, powiedz- Trójkąt Weimarski – nie istnieje. my to dyplomatycznie, wpisze jakiś komentarz lub 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 105

Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ster dobrze wie, jaką świętością jest Sąd Najwyższy w Stanach Zjednoczonych. Czy jak będzie deklaracja wypowie niewłaściwe słowa, które skonfliktują nas i może uchwała Kongresu w tej sprawie, to będą z całym światem. Nie przypuszczałem, że tak szybko lepsze stosunki między Polską a Stanami Zjedno- też zatęsknimy za pohukiwaniem pani premier Szy- czonymi, gwarantem bezpieczeństwa? (Oklaski) dło z tej mównicy. Przyszła, pokrzyczała, ale jakoś Kolejny gwarant według naszych rodaków to to było. A teraz gafa za gafą. Gdzie się premier w te Unia Europejska – tak wskazuje 22%. No i co? Gdzie 100 dni nowego rządu nie odezwie, to wtopa za wto- trafiła biała księga Morawieckiego? Biała księga Mo- pą. Albo źle przetłumaczycie i obwinicie Niemców rawieckiego trafiła na półkę z literaturą fantasy o mord w Katyniu, albo pojedziecie i w geście nie w Brukseli i tam już zostanie. (Oklaski) Potrzebna wiem jakim, ale na pewno nie oddania prawdy histo- jest zielona księga z nakreśleniem granic i możliwo- rycznej, będziecie upamiętniać Brygadę Świętokrzy- ści kompromisu i negocjacji. (Oklaski) ską i oddawać jej hołd. To jest klasyczna ilość pomy- (Poseł Piotr Kaleta: Z koniczynką.) łek, które popełniacie w polityce międzynarodowej, Szukajcie dalej – lepszych – rozwiązań. Jesteśmy nieprawdopodobna szczególnie w tych ostatnich cza- w stanie wam w tym pomóc, tylko że wy nie chcecie sach. Churchill mówił, że dyplomata to taki człowiek, porozumienia tutaj, w Polsce, nie dążycie też do po- który zanim cokolwiek powie, dwa razy się zastano- rozumienia w Unii Europejskiej ani na świecie. Moim wi. Wy pleciecie, co wam ślina na język przyniesie, zdaniem w wielu wypadkach nie jesteście po prostu bez zastanowienia, non stop. Gafa za gafą. (Oklaski) do niego zdolni przez to, że nie macie do nikogo sza- I nie działacie w interesie Polski. To nie jest działanie cunku. Nie oczekujcie – i nie możecie na niego liczyć w interesie Polski. Tylko trzeba się zastanowić, czy – szacunku z innej strony. robicie to z nieudolności, czy robicie to z premedyta- Często powtarzacie, że gładkie słowa się nie liczą, cją. Chciałbym wierzyć, że z tego pierwszego powodu, liczy się tylko twardy interes. To jakie interesy zała- bo to przynajmniej daje jakieś usprawiedliwienie. twiliście przez te 2 lata? Może zablokowaliście Nord Polacy nie oczekują tego, że będziecie wskazywać Stream 2? Może wywalczyliście większe prawa dla wrogów, tylko że będziecie szukać przyjaciół. Polacy mniejszości polskiej w Niemczech? Może poskromili- oczekują, że będziecie wzmacniać sojusze, a nie je ście ukraińskich nacjonalistów? osłabiać i burzyć to, co zostało wypracowane przez Spis treści (Poseł Rafał Grupiński: Wrak sprowadzili.) wiele lat. Polacy chcą się czuć jako naród państwem Może wynegocjowaliście lepsze warunki dla pra- bezpiecznym, spokojnym, szukającym i starającym cowników delegowanych w ramach nowej dyrekty- się o wzmacnianie sojuszy i zawieranie przyjaźni wy? A może zadbaliście o podniesienie dopłat rolni- – a nie ciągłe wskazywanie wrogów i wytykanie błę- czych do najwyższego poziomu w Europie? (Oklaski) dów innych, nie widząc nigdy błędów po swojej stronie. Mówicie o bezpieczeństwie. W istocie to jest rzecz Nawet nie zabezpieczyliście interesu polskich obywa- najważniejsza i ona powinna łączyć nas wszystkich. teli mieszkających w Wielkiej Brytanii. O to za was Ale znajomość i świadomość nie tylko definicji bez- musiał się bić Tusk, żeby te warunki były jak najlep- pieczeństwa narodowego nie powoduje, że się o to sze. (Oklaski) bezpieczeństwo dba. Polacy według raportu fundacji Sojusze. Tych interesów nie załatwiacie i nie dba- Pułaskiego w 37% za największego gwaranta bezpie- cie o te interesy, bo nie potraficie tworzyć trwałych czeństwa uważają NATO, i słusznie. Tutaj na szczę- sojuszów, gdyż wszędzie widzicie wrogów. Kogo ście nie doprowadziliście do jakiejś katastrofy. Ale jak wskazują Polacy jako największego sojusznika? Sta- minister Macierewicz byłby jeszcze tak ze 2, 3, ny Zjednoczone. O tym już była mowa. Koń jaki jest, 4 miesiące dłużej ministrem, to kto wie, jak by się to każdy widzi. A kto jest na drugim miejscu? Niemcy. skończyło. Co innego jest w wypadku Stanów Zjed- Czasem zmiękczacie stanowisko, np. pan minister noczonych. To jest drugie wskazanie według tego stwierdza, że Polska nie stawia twardych żądań i nie raportu, 23% naszych rodaków wskazuje, że gwaran- uznaje kwestii niemieckich reparacji za balast we tem bezpieczeństwa są Stany Zjednoczone. No i tutaj wzajemnych relacjach. To jak jest z tymi reparacja- takiego chłodu nie było od czasów zakończenia zim- mi? Chcecie tych reparacji czy nie chcecie? Co jest nej wojny. Tylko tamten nie wynikał z tego, że naród prawdą? Te bajki, które opowiadacie w rządowej te- polski miał taką postawę wobec USA – wynikał lewizji, czy niezająknięcie się na spotkaniach bilate- z sytuacji po II wojnie światowej. Zamrożone kontak- ralnych z kanclerz Merkel w tej sprawie? Kiedy mó- ty na wysokich szczeblach, zagrożona współpraca wicie prawdę? (Oklaski) W Polsce jesteście bojowi jak wojskowa, nieudolność w prowadzeniu nawet admi- odrzutowce, a za granicą – spokojni jak szybowce. nistracji i w przekazywaniu notatek. Brak osłony (Oklaski) To jest wasza propozycja, jeśli chodzi o za- dyplomatycznej dla ustawy o IPN-ie. Bo nie chodzi łatwianie twardych spraw. o to, że ktoś jest przeciwny ochronie dobrego imienia Teraz chcecie się mienić adwokatem państw Eu- Polski, tylko o to, że ustawa była nieprzygotowana, ropy Środkowo-Wschodniej. Tylko one chyba o takie- nieprzedyskutowana, bez ochrony dyplomatycznej. go pełnomocnika nie zabiegają, bo dzisiaj Polska (Oklaski) A co będzie, kiedy dojdzie do przyjęcia roz- raczej kojarzy się nie z adwokatem, nie z obrońcą, wiązań dotyczących Sądu Najwyższego? Pan mini- tylko z prokuratorem i oskarżycielem, który wszyst- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 106 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz nicy, polskie firmy tracą już dzisiaj wiele, a w przy- szłości będą to miliardy złotych. Zabrakło pełnej kich i wszędzie oskarża o niepowodzenia. Można od- solidarności w ramach Grupy Wyszehradzkiej i sku- nieść wrażenie, że dla was dyplomacja bez armat jest teczności polskiej dyplomacji w tej, jakże ważnej, jak muzyka bez instrumentu. Zamiast odpalać jed- dziedzinie. Wydaje się, że nasi dyplomaci ciągle nie nego kapiszona za drugim, uzbrójcie się w amunicję zbudowali koalicji w obronie polskich firm usługo- z argumentów, bo dobrze już było, teraz będzie tylko wych pomimo faktu, że w ostatecznym głosowaniu trudniej. Idziecie na wojnę ze wszystkimi. Pamiętaj- wiele państw nie było z niej zadowolonych. cie o jednym i niech o tym pamiętają też Polacy: na Muszę tu zwrócić uwagę, że pojawił się termin wojnę idą króle – można powiedzieć: na wojnę idą dyplomacji gospodarczej. Wiele wizyt międzynarodo- pany, bo jesteście partią panów, sami się tak mienicie wych, które teraz widzimy wokół pana prezydenta, (Oklaski) – a na wojnie giną chłopy. Za wasze nieudol- wokół pana ministra, jest obudowanych gospodarką, ności, za wasze dyplomatyczne wojenki zapłacą nasi ale to jest dopiero początek dyplomacji gospodarczej rodacy. i wydaje się, że nasi dyplomaci ciągle powinni budo- My na to nie pozwolimy, ale ta zmiana jest moż- wać koalicję w obronie polskich firm usługowych liwa tylko w jednym wypadku: zmiany wyniku wy- pomimo faktu, że w ostatecznych głosowaniach dzi- borów; nie rezolucji w Parlamencie Europejskim, nie siaj wiele z nich przegrywamy, ale w przyszłości po- decyzji Komisji Europejskiej, ale wygranych wybo- winniśmy zwrócić na to uwagę. rów tutaj, w Polsce, i zmiany kierunku polityki za- Podobnie było w sprawach tzw. dyrektywy kadmo- granicznej – na Polskę szukającą przyjaciół, a nie wej, co spowoduje duże problemy dla naszego przemy- wskazującą wrogów. (Oklaski) słu chemicznego, dla nawozów sztucznych i dla innych My do tego doprowadzimy, ale wcześniej wnosimy ważnych elementów naszej gospodarki. Pomimo dale- o odrzucenie informacji, która po prostu jest nie- ko idących zobowiązań pomiędzy krajami Grupy V4 prawdziwa. (Oklaski) przegrywamy także w sprawie rybołówstwa czy ener- getyki. Nie wytworzono w ostatnich 2 latach mecha- nizmu współpracy na wszystkich szczeblach dyploma-

Spis treści Wicemarszałek Stanisław Tyszka: tycznych, wspólnego reprezentowania stanowisk w waż- nych kwestiach politycznych i gospodarczych. Gospo- Dziękuję bardzo. darka to też część bezpieczeństwa państwa. Przegry- Ogłaszam 5 minut przerwy. wając głosowania w ważnych sprawach, osłabiamy także nasze bezpieczeństwo. (Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 28 Grupa Wyszehradzka powinna funkcjonować nie do godz. 12 min 36) tylko w czterech stolicach państw tej grupy, ale przede wszystkim w Brukseli, Berlinie i Waszyngto- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: nie, jak również innych ważnych, istotnych stolicach naszego regionu. Pamiętamy osamotnienie Polski Wznawiam obrady. i wynik głosowania w sprawie wyboru szefa Rady Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 10. porząd- Unii Europejskiej. Przegrywamy ważne głosowania ku dziennego. polityczne. Dzisiaj Grupa Wyszehradzka funkcjonuje Proszę o zabranie głosu pana posła Sylwestra raczej w sferze deklaracji politycznych. Panie mini- Chruszcza, Wolni i Solidarni. strze, ważne, by Grupa Wyszehradzka zacieśniała swoją współpracę, a nie funkcjonowała tylko i wy- łącznie z rozpędu. Nierozwijanie tego projektu w przy- Poseł Sylwester Chruszcz: szłości może mieć bardzo złe, szkodliwe skutki. Podobną uwagę, choć proporcje tutaj są inne, moż- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! na mieć, jeżeli chodzi o współpracę z nową admini- Pragnę zwrócić uwagę na parę wybranych kwestii, stracją USA. Pragnę przypomnieć złożone przez pre- gdyż wyzwania i zaniedbania polskiej dyplomacji są zydenta Donalda Trumpa w czasie spotkań z Polonią zbyt rozległe, aby powiedzieć o wszystkich sprawach amerykańską w Chicago deklaracje dotyczące znie- w tak krótkim czasie. sienia wiz dla Polaków podróżujących do USA. Dzi- Szanowni Państwo! Po wielu zapewnieniach, że siaj jesteśmy jedynym krajem Grupy Wyszehradzkiej, współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej jest którego mieszkańcy muszą mieć wizy wjazdowe do ścisła, brakuje ciągle wspólnych głosowań krajów tego państwa. Panie ministrze, czy w czasie spotkań grupy na forum Unii Europejskiej w bardzo istotnych z dyplomatami amerykańskimi ta sprawa jest ciągle sprawach. Polska właśnie przegrywa niezwykle waż- mocno akcentowana i podnoszona? Nawet firma LOT ne negocjacje nad dyrektywą dotyczącą zasad dele- włączyła się w promocję zniesienia wiz do USA, gowania pracowników. Nasze firmy transportowe a Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie przeprowa- i budowalne bardzo na tym ucierpią. Polscy pracow- dziło w tej sprawie w ostatnich 2 latach odpowiednio 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 107

Poseł Sylwester Chruszcz Poseł Włodzimierz Bernacki: dużo działań, żeby ta sprawa była istotnym elemen- Dziękuję. tem naszych relacji. Nie wystarczy powtarzać jedy- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nie, że Polacy nie umieją wypełniać wniosków, bo to Rzeczywiście po wysłuchaniu tej pierwszej tury wy- jest nieprawda. stąpień można odnieść wrażenie, że posługujemy się Dalej – brak szybkiej odbudowy sieci placówek dwoma różnymi językami. Z jednej strony jest język dyplomatycznych. Rok temu mówiłem właśnie tutaj, konkretu, język realizmu politycznego i realizmu z tej mównicy, o zbyt wolnym tempie odbudowy pla- również w wymiarze metodologicznym, z drugiej zaś cówek dyplomatycznych, szczególnie konsulatów. strony mamy do czynienia z narracją, która jest nar- Rząd Platformy Obywatelskiej zamknął w sumie racją o charakterze ideologicznym. Lub też jeszcze prawie 30 placówek. Po 2 latach odtworzyliśmy ich inaczej: po wysłuchaniu wystąpienia zarówno pana tylko połowę. Miliony Polaków za granicą potrzebu- posła Grzegorza Schetyny, jak i przewodniczącej klu- ją obsługi konsularnej. Czekamy tutaj chociażby na bu Nowoczesna jestem przekonany, że tak naprawdę deklaracje, kiedy, w jakim czasie te konsulaty będą o fundamentach i języku tych dwóch wystąpień de- odtworzone, jaki jest plan. Nie widzimy tego. W związ- cydowało to, co w literaturze określa się mianem men- ku z tym wielu naszych rodaków ma wiele proble- talności postkolonialnej. Istotnie największe, najpo- mów za granicą. ważniejsze zarzuty, jakie zostały skierowane prze- Wzrosła w tym czasie liczba urzędników Minister- ciwko panu ministrowi Czaputowiczowi, to zarzuty stwa Spraw Zagranicznych. Mamy więc do czynienia o to, że polityka zagraniczna została zdefiniowana z sytuacją taką, że placówek mamy mniej, a urzęd- w zupełnie nowy sposób, że wreszcie – i to jest też ników mamy więcej. Mam nadzieję, i tutaj skupię się podstawowy zarzut – minister Czaputowicz, podob- na jeszcze jednym elemencie… Chciałbym powiedzieć nie jak wcześniej minister Waszczykowski, odszedł tutaj o zaniedbaniach kadrowych, bo od 2 lat słyszy- od taoistycznej zasady wu wei, czyli niedziałania, my o rozpoczęciu wymiany dyplomatów i urzędników od zasady, która nakazywała płynąć z głównym w ministerstwie. Fakty jednak mówią co innego. nurtem, zasady, która nakazywała nie wyróżniać Dziesiątki byłych współpracowników SB, ich koledzy się w jakikolwiek sposób, bo jakiekolwiek wyodręb- Spis treści i tzw. resortowe dzieci, absolwenci sowieckich szkół nienie, wyróżnienie z głównego nurtu może, tak mniemali wcześniejsi ministrowie, narazić nas na nadal pracują w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. konsekwencje. Wprowadzono w ciągu ostatnich 2 lat jedynie kilka- Wystąpienia wcześniejsze to przede wszystkim dziesiąt nowych osób na 2 tys. pracowników mery- wystąpienia nienacechowane niesamowitą ilością torycznych i ponad 2 tys. wszystkich urzędników konkretów, realnych opisów faktów, wydarzeń, pro- w ministerstwie. jektów, planów, nie, tam mamy przymiotniki. Rze- Panie ministrze, nie potrzeba tutaj specustawy. czywiście, prawa część parlamentu mogła mieć miny Proszę zauważyć, że w Policji, w wojsku była wola skrzywione – ja sam czuję, że na mojej twarzy malo- polityczna dotycząca wymiany osób, które są skom- wał się grymas – ponieważ w wystąpieniu chociażby promitowane, które były jeszcze uczone w sowiec- pana przewodniczącego Schetyny, ale również pani kich szkołach, które były z nadania służb. I w tam- przewodniczącej klubu Nowoczesna inwektywy były tych resortach udało się to zrobić, a Ministerstwo inwektywami, nie były tylko przymiotnikami, które Spraw Zagranicznych dalej pod tym względem jest miały charakteryzować działania, nawet przedsta- stajnią Augiasza. Do rangi symbolu urastają wpły- wiane w krzywym zwierciadle, obecnego rządu, jesz- wy personalne rodzin znanych działaczy komuni- cze raz podkreślam – rządu Rzeczypospolitej Pol- stycznych w MSZ. skiej, ministra spraw zagranicznych Rzeczypospolitej Panie Ministrze! Ważę słowa i myślę, że nawet Polskiej. Przy tej staranności, którą państwo sobie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Rosji nie przypisywali, warto o tym pamiętać. Jesteśmy Sej- mamy dzisiaj członków rodzin Stalina, a proszę się mem Rzeczypospolitej, jest rząd Rzeczypospolitej, przyjrzeć, i wiedzą o tym wszyscy, jakie osoby z tam- jest prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. tych czasów, z tamtych rodzin pracują dzisiaj w mini- Panie marszałku, a przede wszystkim panie mi- sterstwie. I nie chodzi tutaj (Dzwonek) tylko i wyłącz- nistrze, chciałem przede wszystkim podziękować za nie o naszą satysfakcję, chodzi o sprawiedliwość dzie- to, że w ostatnim czasie po raz pierwszy miałem oka- jową i realne, dobre działanie naszego ministerstwa. zję wysłuchać wystąpienia, które byłoby tak dobrze Dziękuję. pod względem metodologicznym zbudowane. A więc przede wszystkim wskazane zostały w nim podsta- wowe kategorie, na których budowana jest i będzie Wicemarszałek Stanisław Tyszka: polityka zagraniczna Rzeczypospolitej. Po pierwsze – suweren rozumiany jako suweren, który podejmuje Dziękuję. decyzje, a więc w systemie przedstawicielskim jest to Głos ma pan poseł Włodzimierz Bernacki, Prawo parlament i jest to rząd. Tym samym polityka zagra- i Sprawiedliwość. niczna w tym wymiarze ma być polityką suwerenną, 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 108 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Włodzimierz Bernacki podkreślić. To wystąpienie w tym wymiarze jest bar- dzo istotne i ważne. a więc polityką niezależną. Po drugie – podmioto- I wreszcie na koniec pragnę podziękować za to, że wość. To też bardzo istotna, ważna kategoria. No, zwrócono bardzo wyraźnie uwagę na to, że nasze niestety muszę odwołać się do tego, czego nie lubi pan członkostwo w Unii Europejskiej powinniśmy przede przewodniczący Schetyna, czyli do historii. Właśnie wszystkim rozpatrywać z punktu widzenia art. 5, przełom wieków XVII i XVIII jest tym czasem, w któ- a nie art. 7. Dziękuję bardzo. (Oklaski) rym Polska z podmiotu stosunków międzynarodo- wych stała się przedmiotem stosunków międzynaro- dowych. Warto w Izbie dzisiaj o tym pamiętać, aby- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: śmy byli podmiotem, a nie przedmiotem, aby pań- stwo było nie państwem teoretycznym, ale państwem, Dziękuję bardzo. które będzie broniło w tym wypadku tych wartości Głos ma pan poseł Rafał Trzaskowski, Platforma istotnych, ważnych. (Oklaski) I wreszcie kategoria Obywatelska. bardzo istotna i ważna, czyli racja stanu, racja stanu, a więc przede wszystkim dążenie do zachowania in- tegralności terytorialnej, dbałość o bezpieczeństwo Poseł Rafał Trzaskowski: w wymiarze zewnętrznym, ale również wewnętrz- nym. To jest również niepodległość i suwerenność. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedno rzeczywi- To są kategorie, które są istotne, ważne. Nie możemy, ście wam się udało, dlatego że na tle wystąpienia szanowni państwo – i cieszę się, że pan minister bar- pani poseł Gosiewskiej i tego fałszywego szlagwortu: dzo mocno to podkreślił – zapominać o tym, o czym 8 lat, 8 lat – znowu tylko rozmowa o tym, co było, realiści w wymiarze polityki zawsze wyraźnie mó- a nie o tym, co ma być – rzeczywiście wystąpienie wią. Można przynależeć do różnych struktur, można pana ministra Czaputowicza wyglądało na całkiem należeć do różnych organizacji, ale one mają być tyl- wyważone. Problem polega na tym, że ta diagnoza ko i wyłącznie instrumentem działania w wymiarze stosunków międzynarodowych czy relacji z Unią Eu- zewnętrznym, nie mogą stać się fetyszem, nie mogą ropejską nijak się ma do tego, jak jest prowadzona Spis treści się stać czymś, co tak naprawdę nas spęta, co ogra- polityka przez Prawo i Sprawiedliwość. My wszyscy niczy nasze możliwości działania, co w efekcie dopro- oczekiwaliśmy, że będzie nowy premier, premier Mo- wadzi do podcięcia tego korzenia, czyli podmiotowo- rawiecki, i że będzie nowy minister, minister Czapu- ści, i tego, co jest najważniejsze, a więc suwerenności, towicz. No i że będzie co? Że będzie lepsze tłumacze- niepodległości. (Oklaski) nie racji rządu Prawa i Sprawiedliwości w Europie, Pragnę również podziękować panu ministrowi za polepszenie relacji z najważniejszymi partnerami, bo to, że to jest też pierwsze exposé po exposé pana mi- to przecież wszyscy obiecywaliście. A stało się do- nistra Waszczykowskiego, gdzie bardzo wyraźnie kładnie odwrotnie. wskazano różne wymiary prowadzenia polityki za- Jeżeli chodzi o tłumaczenie racji, to nikt nadal granicznej. Są tu i te dotyczące naszego funkcjono- waszych racji nie rozumie, a ta biała księga stała się wania w organizacjach międzynarodowych, od Unii tylko i wyłącznie obiektem drwin, natomiast jeżeli Europejskiej poczynając, poprzez Wyszehrad, aż do chodzi o relacje z naszymi najważniejszymi partne- Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wszystkie te rami, to relacje te przez te ostatnie 100 dni zostały struktury są dla nas istotne, ważne, ale mają one być pogorszone i ze Stanami Zjednoczonymi, i z Ukrainą, narzędziem, mają być instrumentem. Cieszę się, że i z Izraelem, i niestety z większością państw europej- bardzo wyraźnie zostało zarysowane w tym wystą- skich, mimo że oni – i tu trzeba rzeczywiście niektó- pieniu to, że polityka zagraniczna to polityka reali- rym z nich podziękować – nadal wykazują się olbrzy- zowana pod patronatem Ministerstwa Spraw Zagra- mią cierpliwością, chcąc z wami rozmawiać. „Gdy nicznych, ale również poprzez inne ministerstwa, racje są kruche, usztywnia się stanowisko”, mawiał a to Ministerstwo Obrony Narodowej, a to w wymia- Stanisław Jerzy Lec, i właśnie to jest dowód na po- rze gospodarczym, a to w wymiarze energetycznym, twierdzenie tego, jaką prowadzicie politykę – pełną a to wreszcie w wymiarze polityki historycznej. Dzię- fałszywych gestów, pomyłek. A w tej chwili właściwie kuję bardzo za to, że wreszcie powiedziano wyraźnie w Unii Europejskiej już wszyscy opowiadają o tym, w tej Izbie, że polityka zagraniczna, realizując te że lepiej byłoby, żeby pan premier Morawiecki nie wytyczne i biorąc pod uwagę te wszystkie uwarun- mówił po angielsku. kowania, będzie opierać się na prawdzie. Nie mogę Ja samego ministra Czaputowicza cenię, znamy zgodzić się z moimi poprzednikami, którzy uważali, się jeszcze z czasów akademickich. Szkoda, że go już że powinniśmy siedzieć w kącie i zachować milczenie. tutaj nie ma, a więc nie wysłucha naszych wystąpień. Nie zgadzam się z tym, że powinniśmy tolerować I dziwię się, że wybrał sobie tak złe towarzystwo, oskarżenia wobec suwerena, wobec narodu, wobec dziwię się, że zdecydował się firmować swoim nazwi- Polaków, za te czyny, za które Polacy jako naród tak skiem tak nieudolną politykę i podjął się misji, która naprawdę odpowiedzialności nie ponoszą. To warto jest straceńcza. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 109

Poseł Rafał Trzaskowski znaczy, że nie będziecie w stanie dopłacać ani jedne- go euro z tych pieniędzy, które wynegocjowaliśmy dla Wy pytacie o konkrety, więc porozmawiajmy o kon- naszego przemysłu węglowego. Znowu wszystko kretach, dlatego że oczywiście jest pytanie, na ile przegraliście. Przegraliście również kwestię OZE, wasza polityka jest skuteczna. W polityce europej- nawet non-ETS, dla tych, którzy wiedzą, o czym mó- skiej, bo o tym chcę mówić, żadnych konkretnych wię, przegraliście, najgorszy możliwy standard. My- inicjatyw – ani jednej inicjatywy konkretnej – nie śmy wynegocjowali tutaj olbrzymie fory, miało być przedstawiliście. I to jest smutne, że nie potraficie 0% według najgorszego scenariusza, a wy wynego- przedstawić choćby jednego pomysłu, który byłby cjowaliście minus 7. Wszystko w unijnej polityce wasz własny. Tylko i wyłącznie defensywa. I spójrz- energetycznej przegrywacie. Natomiast spółki ener- my teraz na konkretne punkty tej polityki. getyczne wydały pieniądze na inwestycje w górnic- Praworządność. W żaden sposób nie potraficie twie i nie mają z czego inwestować. tłumaczyć swoich racji. Wszyscy wiemy, jak została I na koniec, słuchajcie, budżet. No przecież to odebrana biała księga, o której już wspomniałem. zmierza w stronę totalnej katastrofy – powiedzmy Nikt tego nie rozumie. Potraficie tylko i wyłącznie sobie prawdę – dlatego że budżet najprawdopodobniej drażnić, a procedura w sprawie art. 7, która została będzie powiązany z kwestią praworządności i skoń- rozpoczęta, jest kontynuowana i to wszystko może czy się na tym, że za tę totalnie nieodpowiedzialną niestety bardzo źle się skończyć. politykę rządów Prawa i Sprawiedliwości zapłacimy Przyszłość Europy. Pani kanclerz Merkel przyje- my wszyscy, bo tych pieniędzy będzie po prostu mniej chała tu, by o tym z wami rozmawiać. I co? Nie macie dla naszych rolników, dla samorządów, nie będzie żadnego pomysłu. Pan minister mówi o tym, że ko- można realizować tych inwestycji, które choćby War- misja nie może być superrządem, pan minister, który szawa sobie zaplanowała, przez was i przez waszą przecież zna się na Unii Europejskiej, powtarza te kompletnie nieodpowiedzialną politykę. zaśpiewy, które nie mają nic wspólnego z zaśpiewem I na tym polega problem, że wy możecie się prze- eurosceptyków, nie mają nic wspólnego z rzeczywi- rzucać hasłami, opowiadać o stanowiskach. Notabe- stością. Jakiej wizji wy chcecie w Unii Europejskiej? ne właśnie napisał do mnie Krzysztof Lisek, bo pani Czy macie w ogóle jakikolwiek pomysł, czy odgrywa- powiedziała, że Donald Tusk załatwił mu stanowi- cie jakąś rolę w momencie, kiedy wszyscy o tym roz- sko, i pyta, jakie stanowisko, bo bardzo się ucieszył, Spis treści mawiają? Jesteście na marginesie, bez żadnego po- a nic o tym niestety nie wie. mysłu na to, jak Europa ma wyglądać, tylko mówicie W związku z tym potraficie tylko rzucać tego typu o tym, że ma nie być Europy dwóch prędkości. My porównania, kłamstwa, a jeśli się was rozlicza z kwe- wszyscy z tym się zgadzamy, tylko co zamierzacie stii polityki energetycznej, z pracowników delegowa- zrobić, żeby ten zły scenariusz się nie ziścił? Będzie- nych, budżetu, polityki wschodniej, to wszędzie jest cie opowiadali mrzonki o Międzymorzu, które wszyst- porażka za porażką. I z tego będziemy was rozliczać. kich, nawet partnerów, którzy są w tym Międzymo- (Oklaski) rzu, tylko i wyłącznie przyprawiają o uśmiech zaże- Pan minister się pojawił, więc jeszcze raz chcia- nowania. łem powiedzieć, że – jak pan osobiście wie, cenię pana Pracownicy delegowani. Zajmowałem się tym te- – nie rozumiem, dlaczego pan się zdecydował swoim matem. Byliśmy w stanie powstrzymać złe rozwiąza- nazwiskiem firmować tego typu politykę i pracować nia. W najczarniejszych snach mi się nie śniło, że w tak złym towarzystwie. będziecie w stanie wszystko przegrać w tej sprawie, (Poseł Joanna Borowiak: Proszę nas nie obrażać.) ale absolutnie wszystko przegrać, wszystko oddać, Znowu na koniec Stanisław Jerzy Lec: Każdy ak- rzucić ręcznik. Co było do przegrania, przegraliście, tor powinien mieć coś do powiedzenia, nawet jeżeli nawet układy zbiorowe macie wpisane w projekt dy- ma niemą rolę. I życzyłbym panu ministrowi, żeby rektywy. Tylko i wyłącznie jeden rok pracownicy pan minister starał się – oczywiście pan nadal zacho- delegowani będą mogli funkcjonować. wuje dyplomatyczną postawę – odważnie wypowiadać Polityka wschodnia. Kompletnie abdykowaliście. w tej polityce, próbować ją zmieniać, i życzę, żeby ten I pani poseł Gosiewska ma jeszcze w ogóle czelność eksperyment naprawdę pana prezesa Kaczyńskiego mówić o trójkącie czy o zespole, czy jakkolwiek go zabolał. Tego życzę panu ministrowi. Dziękuję bardzo. nazwiemy, normandzkim, w którym my nie uczest- (Oklaski) niczyliśmy. Skoro tacy silni jesteście, to się do niego zapiszcie. Przecież nic nie potraficie zrobić, jeśli cho- dzi o politykę wschodnią. Wszyscy nasi partnerzy na Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Wschodzie ubolewają, że Polska pod rządami PiS-u kompletnie abdykowała. Szanowni Państwo! Naszej debacie przysłuchuje Polityka energetyczna. Dekarbonizacja, jak się się młodzież z Zespołu Szkół nr 1 im. Adama Mickie- rozwijała, w tym momencie nabrała tylko i wyłącznie wicza w Krasnymstawie. Serdecznie witamy. przyspieszenia. Mechanizmy mocowe, które były tak Panie pośle, przepraszam, jeszcze sekundę, bo dla was ważne – co? – na 5 lat tylko i wyłącznie uda- o głos poprosił pan minister. ło się wam uratować. Będzie standard 550, który Bardzo proszę, pan minister Jacek Czaputowicz. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 110 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych Jesteśmy członkami Trójkąta Weimarskiego. To, Jacek Czaputowicz: że nie ma spotkań w tej formule – chodzi o przedsta- wicieli władz – to nie jest nasza wina. Będę w najbliż- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za udzie- szym czasie z wizytą w Paryżu, mam zaproszenie od lenie mi głosu. Chciałem się odnieść do pierwszej ministra Le Driana, będziemy mówić na ten temat. części debaty, w której przez przedstawicieli klubów Zarówno Niemcy – rozmawiałem z ministrem spraw zostały przedstawione stanowiska. Cenię sobie deba- zagranicznych Niemiec – jak i Polska są gotowe do tę, cieszę się, że ona jest prowadzona w spokojny spo- wznowienia inicjatywy. Być może pierwsze spotkanie sób. Padają merytoryczne argumenty. Na pewno nie- powinno się odbyć na szczeblu właśnie ministrów które sugestie, które są tu zgłaszane, są do uwzględ- spraw zagranicznych. Mamy nadzieję na późniejsze nienia. Chciałbym – o tym powiedziałem w swoim spotkanie na szczeblu głów państw, szefów rządów. exposé – żeby wpływ na kształt polityki zagranicznej Gdy prowadzimy współczesną politykę zagranicz- miały instytucje określone w konstytucji: prezydent, ną, nie możemy odrywać się od historii. Jak widzimy, premier, parlament, a jeżeli i parlament – to także w naszym sporze, np. z Izraelem, z Ukrainą, historia głos opozycji jest ważny. jest częścią współczesności. Dlatego nie zgodzę się Dziękuję za przedstawienie stanowiska klubu z zarzutem, że Prawo i Sprawiedliwość koncentruje przez panią poseł Małgorzatę Gosiewską i od razu od- się na przeszłości, natomiast nie patrzy w przyszłość. niosę się do wypowiedzi pana przewodniczącego Sche- Nie. Żeby można było prawidłowo prowadzić politykę tyny i pana Trzaskowskiego. Nie jest tak, że ja jako zagraniczną w przyszłości, musi być ona zakorzenio- osoba – dziękuję też za uznanie mojej działalności na w dorobku historycznym kraju. Jest to pewnym opozycyjnej – czuję się notariuszem polityki, z którą atutem. Nasza piękna historia oporu podczas II woj- się nie zgadzam, jest wręcz odwrotnie. Uważam, że ny światowej przeciwko agresji zewnętrznej jest na- rząd Mateusza Morawieckiego prowadzi słuszną poli- szym atutem i musimy to wykorzystywać, a na pew- no nie możemy zgodzić się na zrównywanie nas ze tykę zagraniczną, broni interesów Polski w Europie sprawcami, tak jak to się czasami przedstawia. No- i na świecie, polskiej racji stanu, zasługuje na wspar- welizacja ustawy o IPN ma temu służyć. Chcę przy- cie. Utożsamiam się z tą polityką, tak jak z polityką pomnieć Wysokiej Izbie: To nie jest tak, że posłowie klubu Prawa i Sprawiedliwości. (Oklaski) Spis treści opozycji byli przeciwko przyjęciu tej ustawy. Dopiero Jeśli chodzi o wypowiedź pana przewodniczącego później, po rozpoczęciu dyskusji, okazuje się, że wszy- Schetyny dotyczącą szeregu kwestii… Pierwsza kwe- scy mieli świetne pomysły. stia. Rada Bezpieczeństwa, wspólny sukces – tak. Mi Pan przewodniczący Grzegorz Schetyna odniósł się wydaje, że należy, i to robię, docenić także dzia- się do prac nad budżetem Unii Europejskiej. Uwa- łania moich poprzedników na stanowisku ministra żam, że jest to rzeczywiście bardzo ważne zadanie, spraw zagranicznych, oczywiście mojego bezpośred- by polska dyplomacja, szerzej, polskie państwo brało niego poprzednika, pana Witolda Waszczykowskiego, aktywny udział i walczyło o jak najlepsze warunki ale także pana Grzegorza Schetyny i wcześniejszych budżetowe, zwłaszcza jeśli chodzi o politykę spójności ministrów spraw zagranicznych. Niektóre dłuższe i wspólną politykę rolną. działania – ich rezultaty stanowi np. członkostwo Odnosząc się do wystąpienia pana posła Piotra w Radzie Bezpieczeństwa – zostały zainicjowane wcze- Apela z Kukiz’15, przypomnę, a może powiem to jesz- śniej, szczęśliwie rząd koalicji je zrealizował. Dotyczy cze raz wyraźniej, że rzeczywiście polskie wydatki to także pewnych działań odnoszących się do Sojuszu na obronność są o 0,01 mniejsze niż 2% PKB, ale Północnoatlantyckiego, modernizacji polskich Sił Zbroj- wynika to tylko i wyłącznie z tego, że wzrost gospo- nych – tak, trzeba to dostrzegać i ja to robię. darczy był większy niż zakładany. Gdybyśmy wzięli Jeśli chodzi o o konkretne zarzuty przedstawione pod uwagę jako punkt wyjścia ten zakładany wzrost przez pana przewodniczącego Schetynę, to trudno się gospodarczy, wówczas byłoby to 2%. Innymi słowy, zgodzić z zarzutem, że prowadzimy politykę konfliktu brzmi to może paradoksalnie, ale w tym wypadku ze wszystkimi. Nie, celem Polski jest współpraca, ale zbyt szybki rozwój gospodarczy niejako przeszkadza czasami jest tak, że nasze interesy się różnią, wówczas we właściwej prezentacji tego zagadnienia. Oczywi- jeżeli bronimy zdecydowanie polskich interesów, jak ście jest to szczegół, trzeba to wyjaśniać i nie tworzyć ma to miejsce w przypadku prawa Polski do reformy jakiegoś większego problemu z tego faktu. Zabiegamy systemu sądownictwa, następuje zderzenie interesów także o interesy polskich rolników. W rokowaniach i wówczas występują pewne konflikty. Istotę dyploma- Unii Europejskiej z Mercosur nasi przedstawiciele są cji stanowią konflikty i ich rozwiązywanie. aktywni w tej kwestii. Nie jest to poza obszarem na- Nie jest też tak, że pani kanclerz Merkel przyjeż- szych aktualnych zainteresowań. dża wszędzie od razu i jeżeli ona przyjeżdża do Polski Pani poseł Katarzyna Lubnauer odniosła się do kilka dni po powołaniu, traktujemy to jako uznanie wielu wątków… dla roli Polski w polityce Niemiec. Zresztą jest to po- (Poseł Witold Zembaczyński: Pani przewodnicząca.) twierdzone w umowie koalicyjnej, w programie rzą- Pani przewodnicząca, przepraszam. du. Jesteśmy otwarci, o czym mówiłem, by podjąć Na pewno nie zgodzę się z tezą, jakoby klub Pra- tutaj propozycję współpracy i dalej ją rozwijać. wa i Sprawiedliwości, partia czy ja, mentalnie był 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 111

Minister Spraw Zagranicznych partnera było takie: Czy uważacie, że to, co dostało Jacek Czaputowicz państwo polskie, i to, co dostali polscy obywatele, jest proporcjonalne do strat, które ponieśli, które ponie- poza Unią Europejską. Jeżeli ja mówię z tej trybuny, śliśmy? To jest to główne pytanie. Myślę, że to jest że jesteśmy za silną, zjednoczoną Unią Europejską, tryb, że to jest sposób prezentowania tego zagadnie- to mówię po prostu prawdę, ale Unią taką, która nia. Po tej dyskusji minister spraw zagranicznych uwzględnia interesy wszystkich państw, w tym inte- Niemiec zgodził się na przyjrzenie się tej problema- resy Polski, Unią, która opiera się na czterech swo- tyce. Mamy tutaj zgodę, proszę tutaj nie sugerować, bodach, Unią, która opiera się na konkurencyjności, że to jest jakieś duże pole konfliktu. Unią, która bierze pod uwagę głos obywateli. Jest to Jeśli chodzi o pracowników delegowanych, pan wizja Unii Europejskiej. Nie oznacza to, że realizacja poseł Rafał Trzaskowski opowiadał się… Rzeczywi- tej wizji nie służy integracji europejskiej. Uważamy ście, tutaj są prowadzone pewne dyskusje. Myślę, że wręcz odwrotnie, że Unia Europejskiej przetrwa tyl- pewna współpraca – mamy jedną rację stanu, polską ko wtedy, gdy będzie ewoluować, zmieniać się, refor- – na forum Parlamentu Europejskiego, to było tutaj mować, biorąc pod uwagę stanowisko i głosy swoich podnoszone, i w tej Izbie między stroną rządową, obywateli, a głosy te są najpełniej wyrażane w wybo- większością parlamentarną i opozycją w polityce za- rach bezpośrednich do parlamentów narodowych. granicznej, jest potrzebna. My się różnimy od innych Pan przewodniczący Władysław Kosiniak-Ka- państw. Czym się różnimy od innych państw? Otóż mysz zwrócił uwagę, że biała księga należy do zakre- polaryzacją polityczną niespotykaną w innych pań- su literatury czy literatury fikcji. Nieprawda. Brałem stwach Europy. Jeśli chodzi o opozycję – tłumaczę to udział w prezentacji białej księgi akredytowanym mojemu partnerowi Fransowi Timmermansowi – czę- w Warszawie ambasadorom z państw Unii Europej- sto nie jest to problem z uregulowaniami prawnymi, skiej. W ubiegłym tygodniu w Brukseli odbyła się jeśli chodzi o art. 7. Problem polega na tym, że proces prezentacja przez ekspertów. Różne kwestie są dys- polityczny w Polsce sprzyja negowaniu władzy, kwe- kutowane i przekazywane. W białej księdze pokazu- stionowaniu. jemy, że polski system reform mieści się w tym, co Oczywiście opozycja może zagłosować za, może rozumiemy pod pojęciem wartości europejskich, że być przeciw, może wstrzymać się od głosu… te rozwiązania, które tutaj występują, występują też (Poseł Magdalena Kochan: Naprawdę?) Spis treści w innych państwach Unii Europejskiej. Nie jest tak, Tak. I może wyjść z sali. To jest istota demokracji że inne państwa zwracają nam uwagę, że jakieś do- i tak to się odbywa. W Polsce opłaca się wyjść z sali, tyczące ich rozwiązania są źle przedstawione. Chodzi powiedzieć, że wszystko jest nielegalne, że wszystko nam o pokazanie, że rozwiązania przyjęte przez pol- jest niewłaściwe, że nie ma mandatu do sprawowa- ski parlament, przez Sejm i Senat, występują w in- nia… To jest istota. Myślę, że też głównym proble- nych państwach. Jako przykład podam rozwiązanie mem jest to, jak zmienić te relacje, żeby opozycja dotyczące wyboru Krajowej Rady Sądownictwa. W Pol- brała pod uwagę rację stanu. sce został zastosowany system, który występuje w Hisz- (Poseł Magdalena Kochan: Zgadzamy się, panie panii. U nas 3/5, w Hiszpanii 2/3, to jest jedyna róż- ministrze.) nica. Istotą wskazania jest, że w innych państwach Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski) Unii Europejskiej Krajowa Rada Sądownictwa jest wybierana przez parlament, dlatego trudno nam za- rzucić, gdy przyjmujemy te rozwiązania, że one od- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: biegają od tego. (Poseł Cezary Grabarczyk: Ale jest jeszcze konsty- Dziękuję panu ministrowi. tucja. Konstytucja, panie ministrze.) Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Długi, Klub O ile dobrze pamiętam ten fragment konstytucji, Poselski Kukiz’15. to stanowi ona, że sposób wyboru Krajowej Rady Są- downictwa określa ustawa, i ustawa tak to określiła. Pan przewodniczący Kosiniak-Kamysz podniósł Poseł Grzegorz Długi: także kwestię reparacji. Proszę nie czynić z problemu reparacji jakiegoś pola konfliktu między Polską i Niem- Dziękuję bardzo. cami. W czasie mojej wizyty zagranicznej w Berlinie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie ministrze, w styczniu tego roku rozmawiałem na ten temat z mi- ja powiem szczerze, że jestem trochę zawiedziony, że nistrem spraw zagranicznych Sigmarem Gabrielem. pan nie poczekał, aż wystąpienia klubowe się skoń- On sam powiedział, że Niemcy są gotowe do zanali- czą, bo ja teraz nie wiem, czy mam się odnosić do zowania tej kwestii i zgadzają się na prace wspólnej exposé, czy też do pana wystąpienia. komisji. Zwracałem na to uwagę i prosiłem mojego (Poseł Sławomir Nitras: To prawda.) partnera, żeby spojrzeć na to zagadnienie z naszej Jest duża różnica między pana exposé a tym wy- perspektywy. Jaka ona jest? Otóż Niemcy wypłaciły stąpieniem, wobec tego nie wiem, nie wiem napraw- reparacje i odszkodowania, zadośćuczynienie pań- dę, co jest tym, co ewentualnie mamy przyjąć lub nie. stwom i obywatelom w Europie. Pytanie do mojego Jednak jest, była taka tradycja, że po zakończeniu 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 112 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Grzegorz Długi szeczkę spowolniła ta misja. Obejmiemy niedługo, chyba w maju czy w czerwcu, prezydencję w Radzie wystąpień klubowych występuje minister. To była Bezpieczeństwa. Bardzo bym chciał wiedzieć, co z nią dobra tradycja i powiem szczerze, że z żalem przyj- zrobimy poza tym, że będziemy bardzo się z tego po- muję to, że pan minister postanowił ją przerwać, tym wodu puszyli w telewizji publicznej, i słusznie, bo jest bardziej że nie za bardzo wiem dlaczego. Ale może się czym puszyć. Jednakowoż chciałbym wiedzieć, jak będzie jeszcze okazja, żeby pan minister był w stanie wykorzystamy to narzędzie, w jaki sposób będziemy nam to wytłumaczyć. potrafili lewarować po prostu naszą tam obecność na Natomiast wracając do tematu i do tego, co sły- rzecz naszych interesów. szałem w exposé – żeby była jasność – a nie teraz, Panie Ministrze! Zbliża się również czas, kiedy w kolejnym wystąpieniu: panie ministrze, aby móc będzie rozpatrywana kwestia budżetu Unii. Tak na- prowadzić politykę międzynarodową, trzeba mieć prawdę nie usłyszeliśmy, jaka jest koncepcja walki pole manewru. Tak mi powiedział mój stary przyja- o ten budżet dla Polski. Ja w przeciwieństwie do opo- ciel z dyplomacji i to jest prawda. Pytanie jest takie: zycji totalnej zdaję sobie sprawę, że ten budżet musi Czy my mamy pole manewru? Czy nasza polityka być mniejszy, niż był, bo są też pewne fakty obiek- zagraniczna prowadzona w sposób, w jaki jest to tywne, ale mniejszy nie oznacza, że z tej mniejszej zresztą od jakiegoś czasu czynione, daje nam pole części mamy dostać mniej, niż powinniśmy. Wobec manewru? Czy nie jest tak, że w tej chwili jedyne, co tego chciałbym wiedzieć, co będziemy robili, aby jed- możemy i musimy robić, to gasić pożary? I nie mam nak walczyć o ten budżet. Chciałbym wiedzieć, w jaki tu na myśli tylko problemu z IPN-em. Kwestia bie- sposób będziemy przeciwdziałali temu, że w ramach żącego reagowania, gaszenia pożarów stała się co- Unii Europejskiej tych czterech swobód, wolności, dzienną działalnością naszej polityki zagranicznej. o których pan mówił, niektóre kraje nie dotrzymują. Mamy różne problemy z wizerunkiem. Ja nie twier- Mam tu oczywiście na myśli modną u mnie ostatnio dzę, że to jest wina MSZ-etu, żeby była jasność, ale Francję, która jak każdy kraj socjalistyczny ma ten- mówimy o pewnych faktach. No i wynik jest taki, że dencje do supermarketu, powtarzając za Macronem, ja od dłuższego czasu nie widzę żadnej spójnej linii i z tego wybiera sobie tylko te wolności, które są dla naszej polityki zagranicznej. W tej chwili – oczywiście Francji ważne, natomiast te, które są ważne dla in-

Spis treści ja się zgadzam – trzeba te konflikty wyciszyć, ale nych, uważa za nieistotne. Wobec tego w jaki sposób chciałbym usłyszeć, w jaki sposób te konflikty będą będziemy w stanie temu przeciwdziałać? W jaki spo- wyciszone. W pana exposé niestety o tym nie słysza- sób znajdziemy wsparcie w pozostałych częściach łem, trochę więcej było w tym kolejnym wystąpieniu. Unii? Bo niestety z delegowanymi pracownikami Nie tak dawno odtrąbiono z wielkim triumfem, że nam za bardzo nie poszło, skoro nawet Grupa Wy- Polska weszła do Rady Bezpieczeństwa, z czego się szehradzka niespecjalnie to poparła. Wobec tego oczywiście wszyscy cieszymy. Oczywiście triumf był w jaki sposób chcemy to zmienić? dyskusyjny, bo i tak z pewnych względów miała tam Zbliża się szczyt NATO w Brukseli, kluczowa być, natomiast niewątpliwie osiągnięciem była liczba kwestia dla naszego bezpieczeństwa. Będzie tam na głosów, jaką uzyskała. Bo trzeba obiektywnie stwier- pewno, przyjedzie prezydent Trump. Przypominam, dzić, że wcale nie musieliśmy otrzymać tak dużej że w czasie wyborów prezydenckich w Stanach Zjed- ilości głosów. Tutaj pełne gratulacje dla naszych noczonych nasza dyplomacja nawaliła. Nasza dyplo- służb dyplomatycznych, że były w stanie to utrzy- macja nawaliła. Nie tylko nie przewidziała, kto wy- mać, bo to była imponująca linia. Jednakowoż nie gra te wybory, ale też nawet jak kandydat Trump usłyszałem, w zasadzie już drugi raz nie usłyszałem, spotykał się z Polonią, nasza ambasada o tym nie bo podczas poprzedniego exposé już było właściwie wiedziała, nie było jej tam, nie wiedziała, kto to or- wiadomo, że będziemy w Radzie Bezpieczeństwa, po ganizował itd. I dalej ta ambasada była tą ambasa- co my tam idziemy. (Oklaski) Ja cały czas jestem tego dą, mam na myśli personalne tutaj akurat… A teraz bardzo ciekawy. Rada Bezpieczeństwa jest po prostu jest najmądrzejszą osobą w sprawach dyplomacji. jakimś wehikułem, którego mamy użyć do realizacji Czy wyciągamy z tego wnioski? Czy dalej będzie naszych celów oraz pewnych wartości, które jako tak, że pan prezydent Trump przyjedzie… Czy my społeczność międzynarodowa na pewno przyjmujemy wiemy, po co tam przyjedzie? W jaki sposób nadrobi- również jako swoje. Wobec tego pytanie, po co my my właśnie te słabości, które poprzednio widzieli- tam jesteśmy. Inne kraje mają zwartą koncepcję śmy? W jaki sposób zmienimy to, w czym niestety obecności w Radzie Bezpieczeństwa, wykorzystują to nawalono, że w strukturach NATO w ogóle nie ma nawet czasami bardzo cynicznie – nie mówię tego Polaków, którzy są tam mianowani? w negatywnym tego słowa znaczeniu, chociaż trud- (Głos z sali: Ale kto zawalił? Kto zawalił? PiS no, żeby cynizm był pozytywny – aby promować swój zawalił.) kraj, aby sprzedawać obrabiarki czy cokolwiek. Ja nie Proszę? wiem, czy my mamy taki pomysł np. na Azję czy Od czasu gdy pewnej osoby, która miała być Afrykę. Gdy obserwuję prace naszej misji przy ONZ- w Moskwie, postanowiliśmy nie wysyłać – nie chodzi -ecie, to nie widzę jakichś nowych fajerwerków, po- o nazwiska, chodzi w tej chwili o zasady – to ewident- wiem więcej, wydaje mi się, że jak gdyby nawet tro- nie wygląda na to, że dla nas stanowisk w NATO 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 113

Poseł Grzegorz Długi No i moja ulubiona rzecz, czyli placówki. Panie ministrze, zgodzimy się chyba wszyscy, że ambasador – przynajmniej tych wybieralnych lub tych, które są jest ambasadorem państwa, nie może być ambasado- w gestii sekretarza – nie ma. Są dla Rumunów, Cze- rem partii politycznej. (Oklaski) A tak niestety chów, Estończyków, natomiast dla Polaków jakoś nie mamy. Jak obserwuję w tej chwili – na tyle, na ile widzę. To jest ewidentna kara za to, że nie potrafimy obserwuję, na tyle, na ile mi przyjaciele na świecie się dogadać, oczywiście kara w cudzysłowie, i bardzo przekazują informacje – ambasadorowie działają bym chciał, byśmy potrafili to nadrobić. w sposób zupełnie niezrozumiały. Powiem więcej: Tutaj przypominam, że będą cztery dowództwa, oczywiście dotyczy to ambasad, dotyczy to również z czego dwa takie może trochę mniejszej wagi. Moje konsulatów generalnych. Czasami nawet się mówi, pytanie: Co zrobimy, aby przynajmniej jedno z tych że ambasadorowie są szantażowani przez miejscowe dowództw w ramach nowej command structure było kluby „Gazety Polskiej” i robią to wszystko, żeby się w Polsce? Bo znowu się okaże, że będzie w Rumunii, nie narazić tym klubom. Żeby była jasność: popieram no bo w Estonii ze zrozumiałych względów pewno te kluby, bo to jest ich święte prawo, aby działać na nie. Wobec tego jest pytanie, co mamy zrobić. swoją korzyść i zgodnie ze swoim sposobem myślenia To samo dotyczy Unii Europejskiej. Pytanie moje i przekonywać placówkę, żeby robiła to, co chcą. Na- jest takie, panie ministrze: Czy mamy blokadę na tomiast rolą ambasadora czy konsula generalnego stanowiska unijne, oczywiście te, które nie podlegają jest robić to tylko w takim stopniu, w jakim jest to pewnemu rozdziałowi wynikającemu z przepisów? w interesie ogółu Polski, Polaków, w polskim intere- Kolejny problem, panie ministrze – ja o tym zresz- sie. Nie może być tak, że ambasadorowie, bojąc się, tą mówię za każdym razem – to kwestia dyplomacji żeby jakieś naciski nie poszły po linii, że tak powiem, publicznej. To jest według mnie najsłabsza część na- polityki, po linii światopoglądowej, cokolwiek, zamy- szej dyplomacji, oczywiście poza kadrami, najsłabsza kają się we własnym sosie. część naszej dyplomacji. My nawet proponowaliśmy Nie wiem, można by zapytać, ile zapłaciliśmy za w naszych poprawkach budżetowych, aby zwiększono przyjęcie w Carnegie Hall dla pani marszałek, którą odpowiednie środki na dyplomację publiczną, bo ona bardzo szanuję, nie ma jej tutaj, i czy to akurat na to jest kluczowa. Niestety Prawo i Sprawiedliwość nie należało wydawać pieniądze właśnie w imieniu tych- że klubów. Ale cóż, kobiety kosztują, tak by należało Spis treści uznało tego za ważne, nie poparło tego. Zresztą rząd powiedzieć. też tego nie poparł. Wynik jest taki, że w obecnej Nie może być tak, że kluby „Gazety Polskiej” de- sytuacji, gdy mamy głównie problemy wizerunkowe, cydują, kogo honorujemy, a kogo nie, choć – z całym gdy na ten wizerunek powinniśmy szczególnie zwra- szacunkiem – mają do tego prawo, kluby „Gazety cać uwagę, to nie mamy na to środków, a z pana exposé Polskiej” oczywiście mają prawo mieć swoje stanowi- wynika, że nie mamy również koncepcji, w jaki spo- sko. Często zresztą będzie to stanowisko zbieżne sób temu przeciwdziałać. z moim. Nasze placówki ograniczają się w ten sposób Mamy tutaj dwa problemy. Z jednej strony mamy do kontaktów wewnętrznych, tzn. tylko między sobą, problem z Rosją, która uważa, że Polski nie ma. Tak, i wynik jest taki, że jak przychodzi kryzys, tak jak jesteśmy dla niej transparentni w tym sensie, że nas np. w związku z ustawą o IPN, to ambasadorowie nie nie ma, mówiłem już o tym wielokrotnie. To oznacza, mają z kim rozmawiać, bo oni nie znają nikogo na że powinniśmy szczególne środki skierować na to, miejscu, oni znają tylko miejscowych szefów jakichś żeby rozmawiać nie z Kremlem, tylko z Rosjanami, klubów, nie są w stanie oddziaływać na rzeczywi- żeby znaleźć drogę porozumienia z narodem rosyj- stość. To jest bardzo poważny błąd. Uważam, że na- skim, z Rosjanami. Kreml można pominąć, bo Kreml leży go jak najprędzej naprawić. nie chce nas widzieć, więc też nie musimy go widzieć. No i sam MSZ. MSZ został niestety, w cudzysło- Natomiast musimy sobie tutaj pomóc dyplomacją pu- wie, oskubany. Bo proszę zwrócić uwagę, że w ra- bliczną. To samo dotyczy Zachodu, szeroko rozumia- mach polityki resortowej i w ramach tej Polski resor- nego, gdzie bez odpowiedniej akcji, która pokaże towej pan Macierewicz zabrał politykę obronną, pan osoby wpływowe, zachęci osoby wpływowe, osoby, Szyszko zabrał politykę klimatyczną – to chyba bar- które kształtują opinię publiczną, aby przyjeżdżały dziej on niż MSZ organizuje Katowice, pan Gliński do Polski… Całe programy powinny być robione. Za- zabrał politykę kulturalną, Senat oczywiście zabrał stosowano to w niewielkim stopniu, gdy rozpoczął się fundusze polonijne, pan Morawiecki – politykę pro- kryzys z Izraelem – pan premier zaprosił grupę mocji gospodarki, nawet Ministerstwo Sprawiedliwo- dziennikarzy, aby przedstawić im swoje stanowisko. ści zabrało swoje i nie mamy ośrodka koordynującego To jest jedna z tych metod, które powinny być stoso- politykę. Taka jest prawda. Liczę na to, że pan mini- wane masowo, codziennie, a nasi specjaliści w MSZ- ster będzie w stanie to przywrócić. Liczę na to, że -ecie powinni myśleć, kto w różnych krajach jest tą pan będzie w stanie spowodować, aby nasi przedsta- osobą, którą należy zaprosić, nad którą należy ewen- wiciele występowali na Yale, na Uniwersytecie Stan- tualnie pracować w jej kraju itd. Dyplomacja publicz- forda nie tylko z wykładami. Z tego, co wiem, chyba na u nas niestety leży i jeżeli nie rozpoczniemy in- tylko pan Szczerski na New York University miał tensywnych działań, to po prostu zginiemy. wykład. Poza tym zaginęło to, z czego kiedyś byli 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 114 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Grzegorz Długi pan prezydent, debatę prowadzi pan marszałek, a nie ma tutaj szefa partii. I w zasadzie tak zupełnie po dumni – że mogliśmy przedstawiać swoje interesy ludzku było mi pana żal, że musiał pan czytać coś, właśnie we wpływowych środowiskach. Wzywam do co moim zdaniem nie jest pana ideą, nie są to pana pracy nad tym i oczekujemy rezultatów. Dziękuję wartości. bardzo. (Oklaski) Sporo pan mówił o Unii Europejskiej. Powiedział pan, że chce pan silnej Polski w Europie. Ja się zga- dzam w zasadzie z tym zdaniem, ale chciałbym, żeby Wicemarszałek Stanisław Tyszka: pan przekonał polityków Prawa i Sprawiedliwości do kilku podstawowych zasad. Po pierwsze, Polska jest Dziękuję bardzo panu posłowi. członkiem Unii Europejskiej, a Unia Europejska to Szanowni Państwo! Naszej debacie przysłuchują nie jest wroga nam instytucja, to nie jest coś osobne- się delegacja Wielkiego Churału Mongolii przebywa- go, tylko my teraz jesteśmy na terenie Unii Europej- jąca w Polsce z wizytą studyjną w sprawach społecz- skiej. Punkt pierwszy, Polacy sami wybrali Unię nych i socjalnych oraz nauczyciele i uczniowie klasy Europejską w 2003 r. w referendum, suweren. Po mundurowej Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych drugie, zgodzili się na traktat z art. 2, czyli z takimi w Skale. Serdecznie wszystkich witamy. (Oklaski) wartościami jak praworządność i demokracja. Po trze- Bardzo proszę, głos ma pan poseł Adam Szłapka, cie, Unia Europejska to właśnie te wartości, ale też Nowoczesna. bezpieczeństwo i rozwój Polski, a nie tylko cztery swo- body, o których pan mówił. Po czwarte, Polska jest członkiem Unii Europejskiej i współtworzy instytucje Poseł Adam Szłapka: europejskie, także Komisję Europejską i Parlament Europejski. Panie ministrze, my mamy w Parlamen- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! cie Europejskim swoich członków, nawet takich, któ- Panie ministrze, nadal chcę traktować pana jako pro- rzy nas kompromitują, za których się wstydzimy, jak fesjonalistę, który zgodził się wziąć to bardzo trudne pan poseł Czarnecki, ale oni są wybrani w Polsce. Po stanowisko ze względu na odpowiedzialność za pań- piąte, zasady Unii Europejskiej, jeżeli się na nie zgo-

Spis treści stwo. Ale w pana sytuacji, jeżeli chodzi o ostatnie dziliśmy, muszą być bezwzględnie przestrzegane. Jeśli 2 lata rządów Prawa i Sprawiedliwości, to już pozo- jakieś państwo łamie te zasady, to powinno być objęte staje się chyba zwrócić do św. Judy Tadeusza, patro- konsekwencjami. Niestety polityka rządu Prawa i Spra- na spraw beznadziejnych, bo to jest beznadziejna wiedliwości – nie mówię o czasach, kiedy już pan urzę- sytuacja. Pan się napracuje, a minister Jaki wrzuci dował – doprowadziła do tego, że Polska jest objęta art. 7 panu ustawę o IPN i trzeba gasić pożar. (Oklaski) traktatu europejskiego. Pan się napracuje, a pan premier Mateusz Morawiec- Mówił pan o Europie bliższej obywatelom, ale za- ki pojedzie do Monachium, niefrasobliwie się wypo- proponował pan wzmocnienie państw narodowych, wie, a pan znowu musi gasić pożar. Pan się napracu- a nie zwiększenie mandatu instytucji europejskich. je, a pan prezydent… Przepraszam, ale głowa pań- Doświadczenie mówi nam, że dużo bliższa obywate- stwa opowiada bzdury w Kamiennej Górze. To się lom, dużo bardziej solidarna jest taka Europa, która znowu przewija w mediach międzynarodowych. Ta wzmacnia metodę wspólnotową, a nie metodę mię- sytuacja jest beznadziejna. Niestety tak jest, to jest dzyrządową. Najlepszym przykładem są sankcje wo- beznadzieja. Wszystko to pokazuje, że od tych 2 lat bec Rosji. To, co pan zaproponował, czyli wzmacnia- Prawo i Sprawiedliwość nie prowadzi polityki zagra- nie tylko i wyłącznie parlamentów europejskich, nicznej. Wszystko, co robi, jest podporządkowane a nie zwiększenie mandatu instytucji, to jest powrót polityce wewnętrznej, ale skutki tego widzimy nie- do koncertu mocarstw. To jest zabójcze z punktu wi- stety w polityce międzynarodowej. To, jaką wagę dzenia Polski. (Oklaski) niestety przykłada Jarosław Kaczyński, PiS do poli- Powiedział pan, że chce pan silnej Unii Europej- tyki międzynarodowej, pokazuje też sama pana no- skiej, a proponuje pan regionalne alternatywy, które minacja. Ja pana bardzo szanuję za pana wiedzę nie mają wspierać Unii Europejskiej, tylko mają być i kompetencje, naprawdę szanuję, natomiast pan jako kontrą w stosunku do Unii Europejskiej. O jakich profesjonalista doskonale zdaje sobie sprawę z tego, pan mówi wspólnych interesach państw Europy jaką sam pan ma wagę polityczną w obozie Prawa Środkowej, na których czele ma stać Polska, które i Sprawiedliwości. Pan ma niełatwe zadanie, bo musi Polska ma realizować? O propozycji budowy gazocią- pan brać odpowiedzialność za coś, czego w zasadzie gu South Stream, o elektrowni atomowej, którą wspól- pan do końca nie współtworzy. Stosunek Prawa nie z Putinem chce budować Orbán, czy o tym, że i Sprawiedliwości i Jarosława Kaczyńskiego do poli- poszczególne państwa już przystępują do strefy euro? tyki zagranicznej pokazuje to, że podczas pana wy- Tu nie ma wspólnych interesów, co widać wyraźnie. stąpienia, ważnego wystąpienia w polskim parla- Oni w ogóle nie chcą, żeby Polska te interesy repre- mencie, szefa partii rządzącej nie było, a na sali była zentowała. A już w ogóle, dziękując Viktorowi Or- 1/3 klubu Prawo i Sprawiedliwość. To jest skandal. bánowi za wsparcie przy łamaniu zasad Unii Euro- Tak, to jest skandal, to jest oburzające. Jest obecny pejskiej, pokazał pan, że opadają maski polityków 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 115

Poseł Adam Szłapka W związku z tym… Ale to jest tylko pożar, a jak przypomnimy sobie wypowiedzi Obamy, Departa- Prawa i Sprawiedliwości. Gwarantuję panu, panie mentu Stanu czy senatora McCaina, to ochłodzenie ministrze, że kolejny raz usłyszy pan wsparcie od mamy bardzo duże od dawna. Nie przedstawił pan Viktora Orbána bezpośrednio po meczu otwarcia te- w swoim wystąpieniu żadnej propozycji naprawy. gorocznych mistrzostw świata, zobaczy pan. W związku z tym pytam: Kiedy będzie wizyta prezy- Jaka jest w ogóle w takim razie odpowiedź Polski denta Andrzeja Dudy w Stanach Zjednoczonych albo na art. 7? Nie ma w ogóle mowy o tym, żeby Polska wizyta prezydenta Trumpa? Kiedy się spotka z wy- powróciła na ścieżkę praworządności, tylko została sokimi przedstawicielami premier Morawiecki i kie- wysłana biała księga. Nie wiem, czy pan minister ją dy pan będzie w Stanach Zjednoczonych? czytał i czy pan minister się pod nią podpisuje, bo Partnerstwo Wschodnie. Ja się z panem oczywi- moim zdaniem to, co jest tam napisane, jest po prostu ście zgadzam, że to jest bardzo ważna sprawa, że upokarzające. musimy wspierać aspiracje demokratyczne Ukrainy, (Poseł Sławomir Nitras: Obraźliwe wręcz.) ale jaka jest rzeczywistość. Proszę powiedzieć, w ja- Jeżeli poważnym ludziom, którzy znają się na pra- kich formatach w ostatnim czasie odbyły się spotka- worządności, w pierwszym punkcie pisze się o deko- nia między przedstawicielami Polski i Ukrainy. munizacji wymiaru sprawiedliwości, kiedy średnia Mamy wyraźnie do czynienia z zamrożeniem tych wieku polskich sędziów wynosi 39 lat, to jest to ob- relacji. Państwo położyliście interes narodowy, czyli rażanie inteligencji tych ludzi, którzy są naszymi przyciąganie Ukrainy do Zachodu, na wadze naszych, partnerami. (Oklaski) Ja oczekuję od polskiego rządu waszych interesów wewnątrzpolitycznych. I mówię to i polskiego parlamentu powrotu na ścieżkę prawo- dzisiaj z pełną odpowiedzialnością. Gdyby żył prezy- rządności. Jako obywatel Polski, obywatel Unii Eu- dent Lech Kaczyński, toby na to nie pozwolił, nie ropejskiej oczekuję od instytucji europejskiej konse- pozwoliłby na to. I pani poseł Gosiewska reaguje kwentnego stania na straży zasad. mocno. Pani o tym wie. Powiedział pan też, to był duży fragment, jak pan (Głos z sali: Nie, ona nie wie.) sobie wyobraża silną Europę. Mam wrażenie, że to Jeśli ktoś w to nie wierzy, to proszę przejrzeć ar- było zaklinanie rzeczywistości. Mówił pan o tym, że chiwa Kancelarii Prezydenta, jak wyglądało organi- Spis treści sprzeciwia się pan Europie wielu prędkości. Panie zowanie 65. rocznicy obchodów zbrodni wojennej. Proszę zobaczyć, jak to wyglądało wtedy. (Oklaski) ministrze, pan chyba widzi, jak wygląda rzeczywi- Wszystkim nam powinno zależeć na tym, żeby stość. Już część państw jest w strefie euro, już mamy polityka zagraniczna była narzędziem polityki pań- do czynienia z Europą wielu prędkości. To się będzie stwa, która sprawia, że Polska jest bogata, bezpiecz- pogłębiać. na i szanowana w świecie, a nie leczyła kompleksy (Poseł Sławomir Nitras: Europa Środkowa już i służyła realizacji wewnątrzpartyjnych interesów. jest w euro.) Realizacja tego interesu to dziś silna Polska w Euro- Nie zatrzyma pan procesu głębszej integracji pie. Naszym interesem jest Polska w Europie, ale państw, które należą do strefy euro. w rdzeniu Europy, w samym centrum Unii Europej- W związku z tym pytam: Jakie jest stanowisko skiej, w pierwszej prędkości, której się pan sprzeci- Polski w sprawie przyjęcia strefy euro, czyli wykona- wia. My musimy dyskutować o tym, kiedy mamy nia zobowiązań traktatowych, które Polska przyjęła wejść do strefy euro. Musimy wejść do strefy euro, na siebie w 2003 r., i czy istnieją jakiekolwiek prace musimy siedzieć przy stole, przy którym się dysku- w MSZ-ecie na ten temat? tuje o reformie Unii Europejskiej. To, co przedstawił pan, jeśli chodzi o Unię Euro- Polska silna to taka, która też uczestniczy, za- pejską, to nie jest wzmocnienie, to jest dezintegracja cieśnia współpracę polsko-euroatlantycką, która Unii Europejskiej, to jest zniechęcanie Polaków do potrafi rozmawiać ze Stanami Zjednoczonymi. Pol- Unii. I nie mówię, że pan to robi, ale pana mocodaw- ska, polski interes narodowy jest też taki, aby wyżej ca Jarosław Kaczyński robi to cynicznie. Wy chcecie cenić wrażliwość niż kompleksy w rozmowie z na- wyprowadzić Polskę z Unii Europejskiej. szymi partnerami (Dzwonek), także na Wschodzie. Sporo pan też mówił o bardzo dobrych relacjach Tylko taka Polska jest w stanie realizować swoje ze Stanami Zjednoczonymi, ale skoro jest tak dobrze, interesy. to dlaczego pan wysyła pana ministra Magierowskie- go do Stanów Zjednoczonych? Ja panu powiem, po co pan wysyła: po to żeby gasić pożar, po to żeby gasić Wicemarszałek Stanisław Tyszka: pożar w związku z ustawą o IPN-ie. I pan wiedział, że ten pożar wybuchnie w związku z tą ustawą, bo Dziękuję bardzo, panie pośle. i pan, i pan minister Waszczykowski sprzeciwialiście się tej ustawie, ale brakowało tej siły politycznej, żeby to zatrzymać. A dzisiaj brakuje siły politycznej, żeby Poseł Adam Szłapka: przekonać większość parlamentarną, żeby się wycofać z tych zapisów. Sekundę, panie marszałku, proszę mi dać sekundę. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 116 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: ski) To pierwsza rzecz. Pojednanie z narodem ukra- ińskim – druga rzecz. Pojednanie z narodem żydow- Nie, czas minął, dziękuję panu bardzo. skim – trzecia rzecz. (Oklaski) We wszystkich tych sprawach uderzacie w te fundamenty. Nie potraficie sobie z tym poradzić. Poseł Adam Szłapka: Pana exposé to dzisiaj było, panie ministrze, nie exposé o polskiej polityce zagranicznej, tylko exposé Zgłaszam w takim razie wniosek o odrzucenie obok polskiej polityki zagranicznej. (Oklaski) Dlatego informacji rządu. (Oklaski) nie będę się do niego odnosił. Było exposé, ale tak naprawdę nie poznaliśmy odpowiedzi na zasadnicze dzisiaj pytanie, które ludzie sobie zadają w domach: Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Co zrobicie z kryzysem w stosunkach z Izraelem, co zrobicie z kryzysem w stosunkach z Unią Europej- Dobra. ską, ze Stanami Zjednoczonymi, co zrobicie z naszym Głos ma pan poseł Michał Kamiński, Polskie miejscem w Europie? Co z tym zrobicie? Nie pozna- Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich Demo- liśmy odpowiedzi na żadne z tych pytań. Można po- kratów. wiedzieć, że najodważniejszą tezą, którą pan sformu- łował, panie ministrze, w swoim exposé, było stwier- dzenie, że była premier pani Beata Szydło jest dowo- Poseł Michał Kamiński: dem na silny udział kultury francuskiej w Polsce. (Oklaski) Teza dość śmiała. Ma pan do niej oczywi- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ście prawo. Jeżeli rozmawiamy o polskiej polityce zagranicznej, Natomiast chcę powiedzieć tak: jeżeli mówimy to musimy mieć tę świadomość, że tak toczyła się o historii i mówimy o przyszłości, to wtedy będziemy historia naszego kraju, o której i pan minister dzisiaj mogli zagwarantować polskie bezpieczeństwo i dobre wspominał, że za błędy w polityce zagranicznej nasz miejsce Polek i Polaków w Europie, jak wasz rząd naród płacił krwią, nasz naród płacił cierpieniem. odejdzie. I tylko wtedy to będzie możliwe.

Spis treści Dlatego jeżeli dziś rozmawiamy o polityce zagranicz- Pan mówił dzisiaj o Wielkiej Emigracji, więc ja nej, to rozmawiamy, bo żyjemy w takim, a nie innym w tym kontekście przypomnę to, co hrabia Czartory- czasie, i w takim, a nie innym miejscu na globusie. ski kazał wyryć na siedzibie Hôtel Lambert, w któ- Ta polityka jest rzeczą nie tylko dla dyplomatów, nie rym polska emigracja upatrywała swoją przyszłość. jest tylko ciekawym, intelektualnym przeżyciem aka- Tam były znamienne słowa: Ce jour viendra – ten demickim, ale też jest rzeczą elementarną dla życia dzień nadejdzie. Dzień waszego upadku nadejdzie i to i bezpieczeństwa Polaków. będzie dzień sukcesu Polski. Dziękuję. (Oklaski) Pan mówił dzisiaj, że wasza polityka jest tak moc- no oparta na historii. Ja tylko zadaję sobie pytanie: Dlaczego z tej historii bierzecie to, co najgorsze, a nie Wicemarszałek Stanisław Tyszka: to, co najlepsze? Bo dzisiaj, jeżeli patrzymy na polską politykę, to ciarki przechodzą po plecach, bo wspomi- Dziękuję. namy rok 1939. Tam wtedy też były piękne przemó- Pan poseł Ryszard Galla, niezrzeszony. wienia ministra spraw zagranicznych z tej trybuny, na której dzisiaj stoję. Mówił, że Polska nie zna po- koju za wszelką cenę, że guzika od munduru nie od- Poseł Ryszard Galla: damy. A później kraj się rozwalił jak domek z kart w ciągu miesiąca. Polacy zapłacili krwią i zapłacili Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie gigantycznym cierpieniem za nierozsądną politykę Ministrze! Odnosząc się do przedstawionej przez zagraniczną, za nierozsądną politykę bezpieczeństwa pana informacji o zadaniach polskiej polityki w 2018 r., swoich przywódców, którzy później, jak przyszło co chciałbym poruszyć kwestię bardzo ważnego elemen- do czego, to uciekali do Rumunii, włącznie z wodzem tu tejże polityki: stosunków polsko-niemieckich. naczelnym. Ale przedtem też było mnóstwo patrio- Polska polityka zagraniczna w relacjach z Niem- tycznej fanfaronady. Silni, zwarci i gotowi. Ani silni, cami w 2018 r. otrzymała nowe szanse, które wyni- ani zwarci, ani gotowi. kają przede wszystkim z nowego otwarcia w polityce Dzisiaj, panie ministrze, najważniejsze rzeczy pol- obu państw. W Polsce po długim procesie rekonstruk- skiej polityki zagranicznej, które przyniosły niesły- cji rządu premierem został , chany sukces ostatnich 25 lat, niesłychany sukces, a w Niemczech długie i trudne rozmowy, trwające biorąc pod uwagę polską historię… Polska nie była wiele miesięcy, zaowocowały powołaniem czwartego nigdy tak bezpieczna ani tak bogata w pamięci poko- rządu Angeli Merkel. Jako polityk z wieloletnim do- leń, jak jest dzisiaj. I osiągnęliśmy ten stan, dlatego świadczeniem obserwujący z bliska relacje polsko- że różne rządy, różniąc się od siebie, dbały o funda- -niemieckie uważam, że nowo powołany rząd jest menty, nasze miejsce w strukturach Zachodu. (Okla- kluczowym elementem wspomnianego przeze mnie 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 117

Poseł Ryszard Galla Jako przedstawiciel mniejszości niemieckiej w pol- skim parlamencie, panie ministrze, chciałbym zade- nowego otwarcia. Dzieje się tak, ponieważ to Niemcy klarować chęć współpracy, szczególnie w tym obsza- otwierają się na Polskę i wyciągają do nas pomocną rze, chociażby poprzez moje uczestnictwo w parlamen- dłoń. Wystarczy spojrzeć na niemiecką umowę koali- tarnej grupie polsko-niemieckiej – patrzę w kierunku cyjną pomiędzy CDU/CSU a SPD, by móc się o tym pana przewodniczącego. Myślę, że aktywizacja naszej przekonać. W niemieckiej umowie koalicyjnej Polska pracy może przyczynić się także do wsparcia pana została bardzo wysoko umiejscowiona. To bardzo rządu, panie ministrze, w poruszaniu nawet tych dobry sygnał. Partnerzy koalicyjni w Niemczech trudnych tematów, a tylko rozmowa, tylko dyskusja ustalili, że – cytuję – polsko-niemieckie partnerstwo może wyjaśniać wiele spraw. Zresztą sam pan mini- ma dla nich szczególne znaczenie. Fundament tego ster w swoim wystąpieniu o tym mówił. Tak że dekla- partnerstwa tworzy polsko-niemieckie pojednanie ruję tutaj chęć współpracy. oraz wspólna odpowiedzialność za Europę. Partnerzy Muszę powiedzieć, szanowni państwo, że przed koalicyjni podkreślają, że chcą rozbudować współpra- wystąpieniem pana ministra podszedł do mnie jeden cę z Polską, przypisując dialogowi pomiędzy społecz- z posłów polskiego parlamentu i spytał mnie, czy rze- nościami bardzo duże znaczenie. Co więcej, koali- czywiście nastąpiło ocieplenie stosunków polsko-nie- cjanci deklarują wolę rozwijania współpracy w ra- mieckich. Odpowiedziałem mu, że chciałbym i że to mach Trójkąta Weimarskiego. Koniec cytatu. ocieplenie w dużym stopniu zależy także od nas sa- Nowy rząd nie tylko deklaruje wolę głębokiej mych. Dlatego chciałbym tutaj posłużyć się, szanow- współpracy z Polską, ale też realizuje ją w praktyce, ni państwo, głosem, słowami abp. seniora Alfonsa o czym świadczy ubiegłotygodniowa wizyta ministra Nossola. Myślę, że wielu z państwa zna i pamięta spraw zagranicznych Niemiec Heiko Maasa w Polsce arcybiskupa, który kiedyś powiedział, że pojednanie – zaledwie 2 dni po powołaniu nowego rządu. Polska pomiędzy Polakami i Niemcami to cud. Tak, szanow- była drugim krajem, który odwiedził Heiko Maas, ni państwo, to jest cud, tylko musimy zadbać, aby ten zaraz po Francji. Trzeba przyznać, że to bardzo opty- dorobek wielu lat, powiedziałbym, takiej misternej mistyczny akcent na najbliższe miesiące, podobnie pracy, opartej także na trudach (Dzwonek) okrutnych jak poniedziałkowa wizyta niemieckiej kanclerz wojen, nie był zniweczony, a wręcz był przykładem w Warszawie. Spis treści dobrej, wzorowej współpracy sąsiedzkiej. Dziękuję. Szanowni Państwo! Niemcy nadal chcą być na Pol- (Oklaski) skę bardzo otwarci pomimo nie najlepszej polityki zagranicznej polskiego rządu, szczególnie w okresie ostatnich 2 lat. Dobre relacje z Polską pomimo tylu kwestii spornych na linii Polska – Unia Europejska to Wicemarszałek Stanisław Tyszka: wielka korzyść dla Niemiec, ponieważ waga i znacze- nie wzajemnych stosunków gospodarczych oraz po- Dziękuję bardzo. wiązanie naszych społeczności są głęboko zakorzenio- Głos ma pani poseł Izabela Kloc, Prawo i Spra- ne w obu narodach. Na szczęście nie jest możliwe wiedliwość. zniszczenie tych więzi gospodarczo-społecznych nawet przez trwającą 2 lata złą i nierozsądną politykę zagra- niczną. Niemcy wyciągają do nas rękę, co daje możli- Poseł Izabela Kloc: wość zniwelowania strat wizerunkowych, które nasz kraj poniósł w ostatnim czasie. Nieskorzystanie z tej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym przed- szansy byłoby nierozsądne z punktu widzenia polskich stawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo interesów, o których tak często mówi polski rząd. i Sprawiedliwość i odnieść się przede wszystkim do Powinniśmy się cieszyć, że polityka zagraniczna kwestii związanych z polityką unijną. w stosunku do Polski jest tak dużym priorytetem Po pierwsze, chciałam zaznaczyć, że Polska sprzy- dla rządu Angeli Merkel. Jest nam to bardzo po- ja silnej Unii Europejskiej, ale sprzeciwia się Unii trzebne, ponieważ potrzebujemy pomocy Niemiec, Europejskiej wielu prędkości. To pan minister bar- by nasz kraj dalej mógł się szybko rozwijać. Mówię dzo jasno nam powiedział. Polsce przecież zależy na o tym także, bo wiem, że dobra koniunktura nie sukcesie i sile Unii Europejskiej, ale warunkiem ko- trwa wiecznie. Polska potrzebuje mocnych podstaw niecznym do realizacji wizji silnej Unii jest jej jed- o charakterze gospodarczym, a Niemcy jako jedna ność. Taka jest generalna idea projektu europejskie- z najpotężniejszych gospodarek świata mogą nam go. Dostrzegamy niedoskonałości Unii, ale jednocze- pomóc w uzyskaniu stabilnego wzrostu gospodar- śnie widzimy, że bilans członkostwa jest generalnie czego. Musimy mieć to na uwadze chociażby w per- korzystny. spektywie nowego budżetu unijnego. Dobra współ- Jako Prawo i Sprawiedliwość zawsze byliśmy scep- praca z Niemcami pomoże nam wykorzystać szanse, tyczni wobec koncepcji twardego jądra Unii dwóch jakie daje nowy budżet Unii Europejskiej. Jest to dla prędkości czy małych unii, aczkolwiek bliższa współ- Polski ostatnia możliwość, żeby skorzystać z tak praca w różnych formatach i obszarach jest możliwa dużej puli środków finansowych. i wskazana, ale nie może to narażać integralności 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 118 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Izabela Kloc Tak więc chciałabym podkreślić, że Prawo i Spra- wiedliwość jest orędownikiem reformy Unii, w wy- Schengen, jednolitego rynku oraz Unii Europejskiej miarze polityczno-instytucjonalnym opowiada się za jako całości. Mam nadzieję… Usłyszeliśmy to z ust centralną rolą rządów państw członkowskich, w tym pani kanclerz Angeli Merkel, która podczas ostatniej wiodącą rolą Rady Europejskiej, oraz za dowartościo- wizyty w Polsce podkreślała, że również jej leży na waniem parlamentów narodowych. Natomiast w wy- sercu przyszłość 27 państw Unii Europejskiej, a nie miarze gospodarczym jesteśmy przecież liderem pro- tylko strefy euro czy jakiejś innej grupy. Wobec wy- cesu dokończenia budowy jednolitego rynku, w tym zwań globalnych liczy się przecież siła, skala i mocny rynku cyfrowego, tworzymy koalicje przeciwdziała- głos całej Unii Europejskiej. jące protekcjonistycznym tendencjom. W wymiarze Unia Europejska wielu prędkości to Unia, która zewnętrznym opowiadamy się za przywróceniem nie będzie mogła być silna na zewnątrz. To jednocze- znaczenia polityce rozszerzenia i strategicznym po- śnie może być bardzo wielką barierą rozwoju naszych dejściem do sojuszu transatlantyckiego, zwiększoną ojczyzn i samej Unii, gdyż tylko niepodzielna, trwała aktywnością Unii również w obu wymiarach sąsiedz- Unia i działanie w jedności jest gwarantem rozwoju twa. Sprzeciwiamy się wszelkim działaniom populi- i rozwiązywania problemów dla dobra naszych oby- stycznym, protekcjonistycznym, które w istocie są wateli, a tych problemów w Unii Europejskiej mamy zagrożeniem dla wspólnego rynku. wiele: bezpieczeństwo, pozycja w handlu globalnym, Oczywiście przed nami również bardzo ważny ochrona naszego wspólnego modelu społecznego, temat, tj. debata na temat wieloletnich ram finanso- konkurencyjność globalna. Żaden z tych problemów wych i ich przygotowanie. Już w poniedziałek będzie- nie będzie mógł być rozwiązany przez tworzenie po- my gościć pana Oettingera, komisarza do spraw bu- działów. Podzielona Unia to mniejsza skala oddzia- dżetu. Będziemy z nim rozmawiać na posiedzeniu ływania na otoczenie. Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Jutro jako ko- Chciałabym mocno podkreślić, że podstawą na- misja składamy inicjatywę uchwałodawczą dotyczącą szego wspólnego działania w Unii Europejskiej musi polityki spójności, która jest ważnym elementem być solidarność i wzajemna odpowiedzialność państw wspólnego rynku. Generalnie budżetu unijnego nie członkowskich. Jest to niezbędne dla pomyślności można modyfikować bez modyfikacji innych elemen-

Spis treści procesu integracji w całej Europie. tów rynku, dlatego podkreślamy przede wszystkim, Kolejna rzecz: w Unii nie powinno być miejsca na że polityka spójności, wspólna polityka rolna jest dominację najsilniejszych graczy. Uważamy, że wszyst- wprost zapisana w traktatach i naprawdę nie potrze- kie państwa członkowskie są równe i w jednakowym bujemy żadnych straszaków. To mamy zapisane w trak- stopniu powinny być uwzględniane w decyzjach po- tatach. Ona też przynosi wymierne korzyści innym litycznych. O kształcie i przyszłości Unii powinny państwom członkowskim: jest policzone, ile poszcze- zdecydować wszystkie państwa członkowskie w zgo- gólne państwa otrzymują do swojego budżetu z po- dzie i w konsensusie, mając na uwadze dobro naszych wrotem z 1 euro. obywateli. Oczywiście uważamy, że powinno to być Oczywiście będzie też potrzeba zapełnienia luki pod egidą – również cała reforma Unii Europejskiej w budżecie ze względu na wyjście Wielkiej Brytanii – Rady Europejskiej. z UE. Sami proponujemy i przychylamy się do tych Druga bardzo ważna rzecz to postulaty dotyczące głosów, które proponują zwiększenie składek, ale oczy- większej roli parlamentów narodowych. Jeżeli chce- wiście musi to być również wzrost proporcjonalny. my odzyskać zaufanie obywateli do Unii, do projektu Polityka rolna, bardzo ważny dla nas temat. Tutaj europejskiego, jeżeli chcemy zwiększyć legitymację istotny jest odpowiedni podział środków obu filarów demokratyczną, to musimy wzmocnić właśnie naro- wspólnej polityki rolnej, a także równa stawka płatno- dowy nadzór nad procesami legislacyjnymi i politycz- ści bezpośrednich. Polska oczekuje jak najszybszego, nymi, a więc wzmocnić rolę parlamentów narodo- pełnego wyrównania płatności bezpośrednich i zapew- wych. O tym również bardzo często mówimy na na- nienia sprawiedliwej wspólnej polityki rolnej. szych forach komisyjnych w Unii Europejskiej i tutaj Ostatni istotny element, którym wciąż żyjemy, to jest w pewnym sensie zgoda. polityka migracyjna. W zakresie migracji – Polska to Wydaje się, że obywatele Unii Europejskiej mają podkreśla od początku – najbardziej efektywne są te większe zaufanie do własnych parlamentów i tam narzędzia, które wpływają na ograniczenie przyczyn upatrują podstaw legitymacji demokratycznych, a wszel- migracji. Sama wielokrotnie w różnych gremiach kie pomysły wzmacniania Parlamentu Europejskiego w Unii Europejskiej o tym mówiłam. Polska aktyw- na pewno nie rozwieją wątpliwości dotyczących defi- nie wspiera działania pomocowe dla uchodźców, co cytu demokracji. Tutaj można byłoby długo mówić zobaczyła i podkreśliła Angela Merkel, która doceni- również o kwestii żółtej kartki, czerwonej kartki, ła udział Polski w przyjmowaniu uchodźców. My zielonej kartki, kwestii podejmowania decyzji przez przecież przyjmujemy uchodźców ze wschodniej stro- Komisję Europejską nawet wbrew woli obywateli ny, zza tej granicy, nie mówiąc już o tych, którzy i nieliczenia się ze zdaniem parlamentów narodowych. w ciągu ostatnich 2 lat otrzymali wizy, tj. 2,6 mln Uważam, że Komisja Europejska absolutnie nie może obywateli. 35 tys. – na tyle szacujemy liczbę uchodź- ignorować głosów parlamentów narodowych. ców z terenów objętych konfliktem właśnie na Ukra- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 119

Poseł Izabela Kloc skutecznie zdobyła pozycję ambasadora naszych wschodnich sąsiadów w Europie i lidera europej- inie. Dlatego też wkład Polski w stabilizowanie obec- skiej polityki wschodniej. Ta polityka była oparta nej sytuacji migracyjnej jest bardzo duży. Podkreśla- na prostej regule: im więcej Polska znaczy w poli- my jeszcze jedno: wierzymy w to, że migracje mogą tyce wschodniej, tym więcej znaczy w Unii Euro- być źródłem wzrostu gospodarczego i zrównoważone- pejskiej. I odwrotnie: nasza silna pozycja w Unii go rozwoju, ale pod jednym warunkiem: że są wolnym Europejskiej czyni nas atrakcyjnymi dla naszych wyborem migrantów i państw ich goszczących, reali- wschodnich sąsiadów. zowanym oczywiście przez legalne kanały, które są do Tak było przez 28 lat, na tym założeniu budowa- tego przeznaczone. (Oklaski) ny był wielki kompromis ponadpartyjny na rzecz Również podkreślę to bardzo mocno jeszcze raz polityki wschodniej. Dzięki temu porozumieniu moż- i będziemy to podkreślać, że Polska i Prawo i Spra- liwe było zainicjowanie przez Polskę Partnerstwa wiedliwość sprzeciwiają się jakimkolwiek obligatoryj- Wschodniego, pierwszej oficjalnej polityki wschodniej nym automatycznym mechanizmom dystrybucji w ra- Unii Europejskiej, dzięki której dzisiaj trzy kraje: mach planowanej reformy wspólnego europejskiego Ukraina, Gruzja i Mołdawia są stowarzyszone z Unią systemu azylowego. Europejską, a ich obywatele korzystają z dobrodziej- Tak na koniec chciałabym jeszcze podzielić się swo- stwa ruchu bezwizowego. To wszystko osiągnęliśmy ją osobistą myślą, właściwie nie swoją, ale myślą Jana właśnie dzięki tej zasadzie i dzięki temu wielkiemu Pawła II o Unii Europejskiej, który mówił o wizji Eu- kompromisowi ponad podziałami partyjnymi w poli- ropy jako wręcz przewodniczki cywilizacji światowej. tyce wschodniej. Podkreślał przy tym, że aby ona mogła znów zasłu- Niestety 2 lata temu obłąkana idea wyzwolenia żyć na to miano, musi być wierna swojej wspaniałej się spod kolonialnej zależności od Europy – usłysze- humanistycznej tradycji, która czerpała z chrześci- liśmy dziś o tym z tej mównicy – spowodowała, że jaństwa i pozostawała otwarta na religijną inspirację. demontaż polityki wschodniej rozpoczął się od ataku W akcie europejskim, to było w Santiago de Compo- na Partnerstwo Wschodnie. To wtedy usłyszeliśmy, stela w listopadzie 1982 r. Jan Paweł II wołał: Stara 2 lata temu, że Partnerstwo Wschodnie jest projek- Europo, odnajdź siebie samą, bądź sobą, odkryj swo- tem niemieckim i trzeba je zastąpić nową inicjatywą Spis treści je początki, tchnij życie w swoje korzenie. Możesz na rzecz polityki wschodniej. jeszcze być latarnią cywilizacji i bodźcem postępu Minęły 2 lata, a takiej inicjatywy nie ma, ale stra- świata. ty są niepowetowane. Miejsce opuszczone przez Pol- Szanowni Państwo! Dzisiaj Europa dryfuje wręcz skę zajmują obecnie inne kraje. Dziś droga do Bruk- w odwrotnym kierunku niestety. Ale ja wierzę, że seli naszych wschodnich sąsiadów coraz częściej wie- rząd Prawa i Sprawiedliwości – chciałabym tego – że dzie przez Wilno i Berlin niż przez Warszawę. Próba Polska pomoże Europie stać się na nowo przewod- zastąpienia europejskiego Partnerstwa Wschodniego niczką cywilizacji światowej, wrócić do korzeni, stać jakimś egzotycznym sojuszem regionalnym pod przy- się tą latarnią cywilizacji. Uważam, że bez tego ani wództwem Polski poniosła całkowite fiasko. Została rusz. Inaczej nie damy rady, jeżeli nie wrócimy do odrzucona zarówno przez naszych unijnych partne- korzeni, będziemy mieć cały czas problemy. Dziękuję. rów z regionu, jak i wschodnich sąsiadów. W efekcie (Oklaski) tej klęski cała polska polityka wschodnia stopniowo uległa zamrożeniu i pogrążyła się w bierności. Kiedy brakuje pozytywnej agendy polityki wschod- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: niej skierowanej w przyszłość, tworzy się przestrzeń dla polityki rozliczeń historycznych i politycznego re- Dziękuję bardzo. wizjonizmu. Dzisiaj to widzimy wyraźnie. Jeżeli na Głos ma pan poseł Robert Tyszkiewicz, Platforma Wschód nie promieniujemy aktywnością, myśleniem Obywatelska. o przyszłości, to zaczynamy kierować się ku tragicz- nej przeszłości i budzimy radykalizmy ze wszystkich stron wschodniej granicy. Tragicznym ukoronowa- Poseł Robert Tyszkiewicz: niem tego procesu stała się nowelizacja ustawy o IPN i jej zapisy wobec Ukrainy. Pozwolę sobie zatrzymać Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- się krótko nad kwestią Ukrainy, bo ona ma tu klu- strze! Nie ma chyba bardziej dobitnego dowodu na czowe znaczenie. Polityka rządu PiS wobec Ukrainy bankructwo polityki zagranicznej PiS-u niż upadek zasługuje na Trybunał Stanu, chcę to jasno powie- polskiej polityki wschodniej. O Wschodzie trzeba kon- dzieć. Zniszczyliście budowany żmudnie przez wszyst- kretnie i na Wschodzie trzeba realistycznie oceniać kie ekipy przez 20 lat delikatny proces pojednania, sytuację. Dziś nie ma polskiej polityki wschodniej. zbliżenia polsko-ukraińskiego, także w dziedzinie Przez 28 lat była ona naszą dumą i polską marką historii. Zniszczyliście w tej dziedzinie politykę i wy- w Europie, owocem ponadpartyjnego kompromisu siłki Jana Pawła II, kolejnych rządów i nawet wła- całej polskiej klasy politycznej. Dzięki temu Polska snego prezydenta Lecha Kaczyńskiego, na którego 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 120 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Robert Tyszkiewicz Poseł Paweł Skutecki:

tak często się powołujecie. Oddaliście politykę wobec Dziękuję. Ukrainy nacjonalistom, populistom i ludziom, którzy Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! realizują w tej kwestii, świadomie lub nie, program Powiedział pan, cytuję: Wspieramy polskich przed- Moskwy, a nie Warszawy. Odwróciliście się od Ukra- siębiorców w Afryce i na Bliskim Wschodzie. Panie iny w dramatycznym momencie jej historii, kiedy ministrze, jak mówi młodzież, come on. Polska nie walczy z Rosją o swoją i naszą niepodległość. To jest prowadzi na Bliskim Wschodzie ani dobrej, ani złej dopiero zdrada dyplomatyczna. Lubicie ten termin. polityki, bo… Polacy wam tego nie zapomną. (Poseł Sławomir Nitras: Pan prowadzi.) W przypadku Rosji nie dotrzymaliście obietnic, że …jaką politykę można prowadzić z piwnicy bry- odzyskacie wrak samolotu rządowego, upamiętnicie tyjskiej ambasady w Bagdadzie? ofiary katastrofy smoleńskiej. Jedynym osiągnięciem Zakończona już wojna w Iraku, opadający kurz po waszej polityki wobec Rosji jest likwidacja małego wojnie w Syrii dla całego świata znaczą tyle, że nie- ruchu granicznego z obwodem kaliningradzkim – to bawem rozpocznie się gigantyczna operacja odbudo- jedyny konkret – za co zapłacili samorządowcy i przed- wy tych dwóch państw. Droga do Iraku wiedzie przez siębiorcy z północno-wschodniej Polski. Bagdad, do Syrii i reszty Bliskiego Wschodu – przez Czy podobnie jak poprzednik zamierza pan bez Bejrut, tymczasem do obu tych stolic nie mamy wciąż żadnych warunków wstępnych poprawiać relacje bezpośredniego połączenia lotniczego z Warszawy. z Białorusią? Muszę zadać to pytanie. Szkoda, że Polska ambasada w Bagdadzie w mniej niż skrom- trzeba było aż 2 lat, byście zauważyli, że paktowanie nym składzie mieści się, tak jak wspomniałem, w piw- z ciepłym człowiekiem – Łukaszenką kosztem biało- nicy ambasady brytyjskiej. Polski przedsiębiorca otrzy- ruskiego społeczeństwa obywatelskiego i wolnych muje wizę iracką na miejscu, w ambasadzie w Warsza- mediów, takich jak Biełsat, przynosi Polsce wyłącz- wie, a iracki musi jechać kilkaset kilometrów do nie wstyd, a nie przynosi żadnych wymiernych efek- Kurdystanu. Tak wspieramy przedsiębiorców na tów. Gdzie jest mały ruch graniczny, na który czeka Bliskim Wschodzie. Panie Ministrze! Jeżeli chodzi o kraje Bliskiego cała Polska wschodnia? Dlaczego wciąż Związek Po- Spis treści Wschodu, to mamy tu świetne relacje międzyludzkie. laków na Białorusi pozostaje organizacją nielegalną? Św. Jan Paweł II jest tam symbolem nie tylko wiary- Nie widać tu żadnych postępów. godnego dialogu między kulturami i religiami, ale Panie Ministrze! Powiedział pan dziś, że mottem też ambasadorem polskiej otwartości. I chcielibyśmy waszej polityki zagranicznej ma być hasło: nic o nas pomagać tam polskim przedsiębiorcom, i słyszę, że bez nas. W polityce wschodniej osiągnęliście efekt pan minister też by chciał (Dzwonek), ale wygląda to całkowicie przeciwny: wszystko dzieje się bez nas. dzisiaj słabo. Polska nie jest już ekspertem w sprawach Wschodu, Panie Ministrze! W imieniu polskich przedsiębior- Polska nie jest już liderem w regionie. Wasz rząd nie ców i bliskowschodnich partnerów mam jedną proś- ma żadnej wizji przyszłości, która byłaby atrakcyjna bę: jeżeli nie umiecie pomóc, to przynajmniej nie dla naszych wschodnich sąsiadów. Opisuje pan rze- przeszkadzajcie. (Oklaski) czywistość, która nie istnieje, bo ją zniszczyliście. Po 2 latach waszych rządów trzeba odbudować polską politykę wschodnią od fundamentów. Ale chcę powie- Wicemarszałek dzieć wyraźnie, że jeśli pan jest gotów podjąć się tego, Małgorzata Kidawa-Błońska: jeżeli jest pan gotów przywrócić polskiej polityce wschodniej ducha Jerzego Giedroycia, chodzi o ten Dziękuję bardzo, panie pośle. wymiar kompromisu ponad podziałami, wrócić do Bardzo proszę, pan poseł Jan Klawiter, poseł nie- korzeni sukcesów w polskiej polityce wschodniej, to zrzeszony. jesteśmy gotowi pomóc. Niestety w dzisiejszym expo- sé takiej propozycji nie znaleźliśmy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Jan Klawiter:

(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska) Prawica Rzeczypospolitej oczekuje od polityki zagra- nicznej m.in. działania na rzecz kształtowania roz- woju Unii Europejskiej w kierunku modelu Europy Wicemarszałek ojczyzn. Powinniśmy współpracować intensywnie Małgorzata Kidawa-Błońska: z krajami o podobnej wizji Europy: Europa suweren- nych krajów, a nie Europa federalna. Zasada pomoc- Dziękuję bardzo, panie pośle. niczości powinna być fundamentem działania. Tej Bardzo proszę, pan poseł Paweł Skutecki, klub zasady nie stosuje się m.in. w polityce klimatycznej Kukiz’15. Europy. Powinno się wyznaczać cele takie, jakim jest 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 121

Poseł Jan Klawiter Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: redukcja CO2, ale drogi dojścia do tych celów powin- Dziękuję. ny być w gestii poszczególnych krajów. Niebezpieczny Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! jest element porozumienia partii tworzących rząd W pierwszej kolejności chciałem bardzo serdecznie w Niemczech, deklarujących intensywne przeciw- panu podziękować za pańskie exposé. Jego struktura działanie rozwojowi energetyki jądrowej, bo wycho- – na początku zarysował pan tezy, taki fundament, dzi się tu z założenia, że zagraża to również ekspor- na którym później zbudował pan omówienie poszcze- towi Niemiec, jeżeli chodzi o instalację do pozyskiwa- gólnych obszarów polskiej polityki zagranicznej – po- nia energii odnawialnej. Takie działanie jest też na zwoliła w bardzo przystępny sposób zapoznać się rękę Rosji, bo będzie prowadzić do znaczącego wzro- z tym, jak ta polityka zagraniczna szczegółowo bę- stu zapotrzebowania na gaz. Wystarczy powiedzieć, dzie wyglądała. I za to chciałem bardzo podziękować. że we Francji, gdzie 70% potrzeb energetycznych Oczywiście można spierać się co do szczegółów, pokrywa się z energetyki jądrowej, energia elektrycz- można nawet zakwestionować te tezy, można twier- na jest dwukrotnie tańsza niż w Niemczech, tam, dzić np., kwestionując tezę pierwszą postawioną gdzie jest ona marginalizowana. przez pana ministra, że Polska nie ma potencjału do Dla suwerenności Polski istotne jest zachowanie bycia liderem regionu wbrew ocenie prezydenta Do- złotego jako waluty narodowej. Grecy dawno zapo- nalda Trumpa, który wybrał Polskę jako pierwszy mnieliby już o swoim kryzysie, gdyby posiadali wa- kraj w trakcie swoich odwiedzin w Europie, wbrew lutę narodową – drachmę. ocenie pani kanclerz Merkel, która 5 dni po zaprzy- Polska powinna być w Unii zarówno promotorem siężeniu przyjechała do Polski, wbrew ocenie krajów cywilizacji chrześcijańskiej, jak i powinna stawać Grupy Wyszehradzkiej, które właśnie Polskę traktu- w obronie prześladowanych chrześcijan w świecie. ją jako lidera regionu. Zakładam, że można taką tezę Wartości chrześcijańskie stanowią najlepszą podsta- też pewnie postawić. Można twierdzić, odnosząc się wę rozwoju naszej cywilizacji. do tezy drugiej, że Unia Europejska nie znajduje się Nie powinniśmy wspierać przestawiania akcen- w kryzysie, wbrew brexitowi, wbrew wyborowi ta- tów na politykę obronną UE, bo osłabia to NATO, kich partii radykalnych, jak AfD w Niemczech, Fron- a w konsekwencji zagraża naszemu bezpieczeństwu. tu Narodowego we Francji czy Ruchu Pięciu Gwiazd Spis treści Nie możemy dawać się izolować, powinniśmy dążyć we Włoszech. Można taką tezę postawić mimo to, że do przekształcania naszej części kontynentu ze stre- z Unią Europejską wszystko jest w porządku. Odno- fy buforowej w strefę współpracy. sząc się do tezy trzeciej, być może ktoś postawi tezę, Polska powinna stworzyć system kreowania po- że bezpieczeństwo jest sprawą trzeciorzędną, a decy- zytywnego wizerunku w świecie, choćby przez two- zje szczytu NATO i obecność wojsk USA w Polsce są rzenie stacji telewizyjnych przede wszystkim w języ- bez znaczenia. Wreszcie można też pewnie polemizo- kach angielskim, niemieckim, rosyjskim i ukraiń- wać z tezą czwartą i powiedzieć, że zagrożenie dla skim. W kontekście obecnego konfliktu z Izraelem bezpieczeństwa Polski tkwi nie w polityce Rosji, lecz powinno większą wagę przywiązywać się do publika- np. w ustawach reformujących sądy, w inicjatywach cji w językach kongresowych źródeł dotyczących na- obywatelskich dotyczących zakazu aborcji czy w pro- szej historii. cedurze przewidzianej w art. 7, a nawet reformie W wymiarze gospodarczym powinniśmy większą oświaty czy zmianach w samorządach. Tu pewna uwagę zwrócić na rosnące gospodarki Azji Wschod- ciekawostka. Taka diagnoza sytuacji, zupełnie obok niej, czego nie widać. Nasz eksport do Azji wynosił rzeczywistości, to specjalność Platformy Obywatel- tylko 6%. Szansą także na wzmocnienie bezpieczeń- skiej. Kiedy w 2011 r. pan minister Sikorski w Berli- stwa jest nowy jedwabny szlak. Chiny będą naciska- nie mówił o tym, jakie jest główne zagrożenie dla ły na Rosję na rzecz zachowania bezpieczeństwa. Unii Europejskiej, to powiedział, że to nie jest wcale Odważnie kreujmy własną pozycję, własną politykę. polityka Rosji, powiedział, że nie jest to nawet terro- Dziękuję. ryzm, tylko że jest to zagrożenie rozpadem strefy euro. Można oczywiście też taką tezę postawić. Mów- cie to państwo, argumentujcie, udowadniajcie. Im Wicemarszałek więcej tej ekwilibrystyki, tym więcej dowodów na to, Małgorzata Kidawa-Błońska: jak gruntowanie zmieniła się polityka zagraniczna po 2015 r. Dziękuję bardzo, panie pośle. Przed 2015 r. ta polityka, zresztą ona została Chciałam przywitać przysłuchujące się obradom scharakteryzowana w znacznej mierze przez panią panie z koła gospodyń wiejskich z województwa świę- przewodniczącą Gosiewską, zasadzała się na pew- tokrzyskiego. nych trzech zasadach. Po pierwsze, mówiono, że Pol- Serdecznie panie witamy. (Oklaski) ska jest słaba, więc musi zdać się na silnych. Kiero- I oddaję głos panu posłowi Szymonowi Szynkow- wano się zasadą: nic o nas bez nich. Po drugie, utrzy- skiemu vel Sęk, Prawo i Sprawiedliwość. mywano, że dobre relacje to takie, gdy nas chwalą. Bardzo proszę. Po trzecie wreszcie, twierdzono, że musi być sympa- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 122 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk dostrzegają zagrożenia związane z Unią Europejską wielu prędkości. Coraz większa grupa polityków nie- tycznie, tak jak u cioci na imieninach, w związku mieckich dzięki polskiej aktywności rozumie, jak nie- z tym tematów tabu nie warto i nie należy poruszać. bezpiecznym projektem dla Unii Europejskiej jest (Oklaski) Nord Stream 2, choć tutaj jeszcze oczywiście dużo Dzisiaj polską politykę zagraniczną charaktery- pracy przed nami, ale jeżeli państwo czytacie niemiec- zują inne zasady – nic o nas bez nas, Polska jest silna, kie gazety, a pewnie czytacie, to znacie list niemiec- jest punktem odniesienia, reprezentantem regionu, kich posłów we „Frankfurter Allgemeine”, ważnych dobre relacje to relacje, w ramach których jesteśmy niemieckich posłów, którzy napisali, że ten projekt nie w stanie realizować własne interesy, szczere partner- powinien powstawać ponad głowami przedstawicieli stwo to takie, że tematy trudne są podstawą budowa- Polski i państw bałtyckich. Niemcy wiedzą też dziś, że nia relacji, wzajemnego zaufania. Unii Europejskiej nie da się zreformować bez Polski. Po 2015 r., po wyborach, opozycja nie pogodziła Tutaj przyjeżdżają konsultować swoje pomysły, szukać się ze zmianą w polityce zagranicznej. Ambasada, dla swoich pomysłów wsparcia, a nie po to, i państwo placówka opozycyjnej polityki zagranicznej jest teraz tym jesteście bardzo rozczarowani, żeby mówić o art. 7. tam, gdzie przewodniczący Donald Tusk, jego wspar- Niemcy wiedzą także, jak ważne jest dla Polaków za- ciem są europosłowie Platformy Obywatelskiej, a tu- gwarantowanie Polonii realizacji praw w Niemczech taj, w Sejmie – posłowie opozycji, ślący listy o bratnią na takim samym poziomie, jaki gwarantujemy Niem- pomoc. To nie przyniosło rezultatów. Opozycyjna com w Polsce. Zaczęliśmy ten proces. Nową jakość polityka zagraniczna na naszych oczach na szczęście kontaktów z Polonią zapewnia placówka w Berlinie. ponosi fiasko. (Oklaski) Rezultaty za to przynosi kon- Niemcy zaczynają tutaj realizować nasze postulaty. To sekwentna polityka zagraniczna rządu Rzeczypospo- są efekty konsekwentnie prowadzonej polityki zagra- litej. I możemy to wykazywać na wielu przykładach. nicznej w relacji z Niemcami. Jakie były efekty waszej Ja to wykażę na przykładzie wam najbliższym, na polityki – proszę podać choć jeden – poza personalny- przykładzie relacji z Niemcami. Te relacje się zmie- mi karierami, na czele z Donaldem Tuskiem? niły. To nie są już relacje uczeń – mistrz, tylko relacje Państwa polityka zagraniczna nie wykorzystywa- partnerskie. To są relacje oparte na zasadzie: nic ła potencjału Polski, nie była skuteczna przed 2015 r. Spis treści o nas bez nich, tylko: nic o nas bez nas. To nie są I na szczęście to, co stało się po wyborach, czyli pro- relacje, w których są tematy tabu, zamknięte głębo- wadzenie pseudopolityki zagranicznej przez opozy- ko w szufladach MSZ, tylko to jest szczera rozmowa o ważnych dla Polski sprawach. cję, również nie jest skuteczne. Nie pomogło pisanie Symbolem polityki waszego ancien régime była rezolucji wymierzonej w Polskę przez pana posła właśnie mowa Radosława Sikorskiego w Berlinie, Trzaskowskiego. Nie pomogło pisanie listów o brat- gdzie mówił, że bardziej boi się niemieckiej bezczyn- nią pomoc przez pana posła Petru. Nie pomogły alar- ności niż niemieckiej potęgi. Nic dziwnego, że bali- my wszczynane na Twitterze przez opozycyjną pla- ście się niemieckiej bezczynności, bo z deklarowa- cówkę w Brukseli. Nie pomogły opowieści Róży Thun nych dobrych relacji niewiele wynikało. W roku 2011, o prof. Krasnodębskim głoszącym rzekomo faszy- kiedy Radosław Sikorski właśnie mówił o tym, że boi stowskie poglądy. Bardzo państwo tym wszystkim się niemieckiej bezczynności, kanclerz Niemiec od- naszkodziliście, to prawda, ale przegraliście. (Okla- wiedziła po raz pierwszy Polskę w drugiej swojej ka- ski) To jest coś, za co trzeba wam podziękować, z cze- dencji. Wiecie państwo, która to była w kolejności go trzeba się cieszyć. Tak że tutaj nie byliście sku- wizyta międzynarodowa pani kanclerz Merkel? 51. teczni. A w tej sprawie, zresztą nie tylko w tej, w spra- Kiedy tydzień temu kanclerz Merkel została zaprzy- wie waszej opozycyjnej pseudopolityki zagranicznej, siężona, odwiedziła Polskę jako drugi kraj po 5 dniach wasza porażka to zwycięstwo Polski. Dziękuję bar- swojego urzędowania, a wcześniej odwiedził Polskę dzo. (Oklaski) niemiecki minister spraw zagranicznych. Czy zesta- wienie tych faktów coś państwu mówi? My nie boimy się niemieckiej bezczynności, bo Niemcy nie są dziś Wicemarszałek wobec nas bezczynni, a my nie jesteśmy wobec nich Małgorzata Kidawa-Błońska: bezradni. (Oklaski) Dzięki aktywnej polityce histo- rycznej, walce o dobre imię Polski niemiecki szef Dziękuję bardzo, panie pośle. MSZ, a następnie kanclerz jasno jak nigdy wcześniej Bardzo proszę, pan poseł Sławomir Nitras, Plat- wskazali niemiecką odpowiedzialność za zbrodnie forma Obywatelska. II wojny światowej i powstanie obozów koncentracyj- nych. Niemcy zadeklarowały, że chcą ramię w ramię z Polską zachęcać Francję do aktywizacji Trójkąta Poseł Sławomir Nitras: Weimarskiego. Doceniają wagę tego formatu. Niem- cy zaczynają rozumieć polską politykę w kwestii mi- Jestem jeszcze pod wrażeniem tego błyskotliwego gracyjnej, czego dowodem są przedwczorajsze wypo- wystąpienia i potrzebuję chwili, aby ochłonąć. Dzię- wiedzi pani kanclerz Merkel. Niemcy sygnalizują, że kuję, pani marszałek. (Oklaski) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 123

Poseł Sławomir Nitras kiedyś, to nie stało się 10, 20 lat temu. My to badali- śmy. Pamiętam, nawet byłem tam, widziałem, jak Panie Ministrze! Chciałbym zwrócić pana uwagę prowadzono tam badania, zresztą na innych cmen- na problem, którego chyba pan nie zauważył, dziwię tarzach ukraińskich również. Są powody, dla których się temu, bo cały świat go dostrzegł, problem z polską tak się stało. Nie musi pan z mównicy mówić, że pań- ustawą o Instytucie Pamięci Narodowej. Pan prak- ski rząd czy poprzedni rząd, poprzedniej pani pre- tycznie, gdyby nie jedno zdanie poświęcone Izraelo- mier, cofnął Ukraińcom w Polsce dofinansowanie wi, de facto nie zająknął się o tej ustawie. Najgorsze i patronat obchodów akcji Wisła. Jeżeli jesteśmy tak nie jest to, że pan nic nie powiedział o tej ustawie, za wrażliwi, i słusznie, w kwestiach Wołynia, to pamię- chwilę zacytuję pana, ale że pan nie wskazał drogi tajmy, że Jaworzno to wtedy też była Polska, komu- wyjścia z tego problemu. nistyczna, ale Polska. Bądźmy wrażliwi na wrażli- Oczekiwałem, myślę, że nie tylko ja, Polacy ocze- wość naszych partnerów, wtedy będzie znacznie ła- kują, że minister spraw zagranicznych, który prze- twiej. mawia i mówi w exposé… Przypomnę, to nie jest Państwo przerabiacie lekcje, jesteście w takiej sy- diagnoza sytuacji, to jest wskazanie kierunków, spo- tuacji, że zarządzacie państwem, które jest już po sobów rozwiązania problemów. Co najmniej Polacy, maturze, jest dorosłe, a wy się zachowujecie, jakby- co najmniej Stany Zjednoczone, pan o tym nie wspo- ście byli w I klasie. Przerabiacie lekcje, które my już mniał, nie powiedział o tym ani jednego słowa, co dawno przerobiliśmy. My te lekcje z Ukraińcami, najmniej Izrael i co najmniej Ukraina czekają na ja- z Żydami po prostu dawno przerobiliśmy. Nie prze- kiś ruch ze strony Polski, czekają na jakiś ruch ze rabiajcie I klasy, II klasy, tylko korzystajcie z dorob- strony ministerstwa, jakiś ofensywny ruch. My po- ku, który mamy, bo rzeczywiście, jak powiedział trzebujemy… Wielokrotnie to dzisiaj padało, mamy poseł Schetyna, chodzi o to, co po sobie zostawicie. bardzo dobre doświadczenia w budowie zaufania, Każdy z nas, panie ministrze, każdy rząd, każdy mi- wzajemnych relacji z Ukrainą, Izraelem, ze Stanami nister ma obowiązek dołożyć kolejną cegiełkę. Oba- Zjednoczonymi, które nazywacie, i słusznie, naszym wiam się, że państwo zostawicie, przynajmniej w tych głównym partnerem i gwarantem naszego bezpie- obszarach, chodzi o Ukraińców, Żydów, po prostu czeństwa, ale potrzeba jakiegoś gestu ze strony mi- gruzy. Bardzo pana proszę, żeby pan nie bał się ta- nisterstwa. kich deklaracji, bo słowa w dyplomacji są rzeczą klu- Spis treści A co pan daje, panie ministrze? Pan powiedział czową. Z pana strony zabrakło pozytywnego komu- jedno zdanie w kontekście Izraela, że konflikt doty- nikatu do naszych partnerów, a ten komunikat po- czący IPN-u uświadomił nam różnicę pamięci histo- winien usłyszeć również polski parlament. Bardzo rycznej Polaków i Żydów. Ale jakie różnice? Że my za dziękuję. (Oklaski) 1968 r. nie odpowiadamy albo że jesteśmy z niego dumni? To się z panem nie zgadzam. To nie jest róż- nica między Polakami a Żydami, bo wielu Polaków Wicemarszałek uważa, tak samo jak Żydzi, że nie mamy być z czego Małgorzata Kidawa-Błońska: dumni, jeśli chodzi o rok 1968. A już na pewno, panie ministrze, nie jest różnicą między nami i Żydami mó- Dziękuję bardzo. wienie… Nie zgadzamy się z polskim premierem, Bardzo proszę, pan poseł Michał Jach, Klub Par- który mówi, że Żydzi są współwinni Holocaustu. Nie lamentarny Prawo i Sprawiedliwość. zgadzamy się też, na szczęście, z jego ojcem, który mówił, że Żydzi sami chętnie szli do gett. Już nie będę wspominał tych mądrali z telewizji publicznej, którzy Poseł Michał Jach: atakują i muzeum Polin, i pana dyrektora Cywiń- skiego. Przecież nazwisko Cywiński to nie jest byle Dziękuję. jakie nazwisko w polskiej kulturze, w polskiej nauce. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak można? Przecież to są wszystko gesty, które są Henry Kissinger stwierdził: Bezpieczeństwo jest fun- odbierane. damentem wszystkiego, co czynimy. Bezpieczeństwo Panie Ministrze! Proszę posłuchać, gdyby to były zewnętrzne to jeden z głównych priorytetów progra- pojedyncze gafy i gdyby był jakiś sygnał ze strony mu, z którym Prawo i Sprawiedliwość szło do wybo- polskiej dyplomacji, ze strony ministra spraw zagra- rów w 2015 r. Polacy, dokonując wyboru, zobligowali nicznych tu, dzisiaj, że pan się nie zgadza, że nie wol- nas do realizacji tego zobowiązania. I chcę podkre- no atakować dyrektora muzeum Auschwitz, że pan ślić, że w ciągu 2 lat rządów Zjednoczonej Prawicy się odcina od tego, to byłby to sygnał dla polskiej w diametralny sposób zmieniliśmy poziom bezpie- dyplomacji. Pan przyczynia się do tworzenia atmos- czeństwa naszej ojczyzny. fery przyzwolenia, a my potrzebujemy powrotu do Zwiększamy wydatki na obronę narodową, a trwa- języka dialogu, do normalnego dialogu. ją prace nad znalezieniem innych form finansowania To samo dotyczy Ukraińców. Pan powiedział jed- Sił Zbrojnych. Chcę powiedzieć, że niewykonanie 2% no prawdziwe zdanie, że Niemcy zablokowali nam w roku ubiegłym wyjaśnił tutaj pan minister w swo- badania w Charkowie, ale przecież to się nie stało im wystąpieniu, ale padł zarzut z tej trybuny ze stro- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 124 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Michał Jach prezydenta Donalda Trumpa w Warszawie jest dowo- dem, jak USA postrzegają rolę Rzeczypospolitej Pol- ny pana posła Apela, który stwierdził, że po raz skiej w regionie, w Unii Europejskiej, a także na pierwszy od wielu lat jest taka sytuacja, że nie wyko- poziomie globalnym. Współpracujemy z naszym naj- naliśmy założonego budżetu Ministerstwa Obrony ważniejszym sojusznikiem na wielu płaszczyznach. Narodowej. Otóż, proszę państwa, warto pamiętać Jeszcze w tym roku osiągnie gotowość bojową baza o takich sprawach, szczególnie jeśli mówimy z tej antyrakietowa w Redzikowie. Wojska USA planują wysokiej trybuny, że tak jak w dowcipie z czasów so- zwiększenie swojej obecności w naszym państwie wieckich z rozdawaniem samochodów w Moskwie, i regionie. Współpracujemy również gospodarczo tak tutaj również ta informacja zaistniała, bo oto po w coraz większym stopniu, szczególnie z przemysłem raz drugi z rzędu rząd Prawa i Sprawiedliwości i mi- obronnym, w zakresie pozyskiwania nowoczesnego nisterstwo zrealizowały w 100% budżet Ministerstwa sprzętu na potrzeby Sił Zbrojnych. Jesteśmy wdzięcz- Obrony Narodowej, a przez 8 lat rządów Platformy ni, że Polska jako ważny partner USA ma możliwość Obywatelskiej nie wydatkowano na obronę narodową pozyskiwania najnowszych perspektywicznych tech- ponad 12 mld zł, co jakby przekłada się na konkretny nologii. To w znaczący sposób podniesie potencjał sprzęt. Gdyby wydatkowano te pieniądze, mogliby- militarny polskich Sił Zbrojnych. śmy mieć np. trzy okręty podwodne z pełnym wypo- Podkreślając jedność Sojuszu, nasze Siły Zbrojne sażeniem albo 50 samolotów wielozadaniowych. biorą udział w misjach NATO, ale także Unii Euro- (Poseł Cezary Tomczyk: Ale nadal nic nie ma. Nie pejskiej oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych. wiem, czy obronność jest waszą najmocniejszą stroną.) Obecność ta dowodzi, że nie tylko oczekujemy wspar- Nasze Siły Zbrojne znacząco zwiększają swój po- cia na wschodniej granicy, ale również jesteśmy go- tencjał, a w wymiarze międzynarodowym bezpie- towi brać wspólną odpowiedzialność za zwalczanie czeństwo Polski opiera się na spoistości Sojuszu Pół- zagrożeń w różnych rejonach Europy i świata. To nocnoatlantyckiego oraz na relacjach bilateralnych nasi sojusznicy zauważają i doceniają. z naszymi sojusznikami, przede wszystkim ze Sta- Polska bierze aktywny udział również w dwóch nami Zjednoczonymi. W ostatnich 2 latach, a szcze- nowych inicjatywach Unii Europejskiej: stałej współ- gólnie po szczycie NATO w Warszawie, postrzeganie pracy strukturalnej, tzw. PESCO, oraz Europejskim

Spis treści Polski i naszego regionu zmieniło się i nasi sojuszni- Funduszu Obronnym, EDF. Są to programy, które cy uznali, po pierwsze, że Rosja jest zagrożeniem dla mają zrealizować ambicje Unii Europejskiej w zakre- bezpieczeństwa nie tylko tego regionu, ale i całej Eu- sie obronności. Polska jest zaangażowana w te pro- ropy, oraz podjęli decyzję o znaczącym wzmocnieniu jekty, z zastrzeżeniem że powinny one współgrać wschodniej granicy NATO. Obecność wojsk NATO z celami funkcjonowania Sojuszu Północnoatlantyc- w naszym regionie to jasny symbol jednomyślności kiego. i solidarności Sojuszu w obliczu zagrożeń, przed ja- Polska jest również aktywna w zakresie bezpie- kimi stoi region, a także cała Europa. czeństwa w światowej polityce zagranicznej. Nasze W wyniku uzgodnień tego szczytu Polska otrzy- członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa Organizacji mała istotne zadania w zakresie bezpieczeństwa Eu- Narodów Zjednoczonych będzie koncentrować się na ropy. Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni zagadnieniach mających kluczowe znaczenie dla roz- w Szczecinie stał się kluczowym dowództwem koor- szerzania i umacniania światowego pokoju, zapobie- dynującym zadania NATO w północno-zachodnim ganiu konfliktom oraz nieproliferacji broni masowe- regionie Sojuszu. W Elblągu powstaje wielonarodowa go rażenia. dywizja, a nasze jednostki są ważnym, stałym ele- Jesteśmy istotnym partnerem dla naszych naj- mentem grup bojowych w państwach bałtyckich i Ru- ważniejszych sojuszników w Europie: Francji, Wiel- munii. Na naszym terytorium gościmy siły sojuszni- kiej Brytanii, Szwecji oraz Holandii. Wspólnie po- ków z USA, Wielkiej Brytanii, Rumunii i Chorwacji. dejmujemy inicjatywy w celu stabilizacji sytuacji Podejmujemy działania, ażeby Polska stała się głów- nie tylko w Europie, ale także w innych zapalnych nym ogniwem stabilizującym bezpieczeństwo na punktach na świecie. Jak powiedział Jan Nowak- wschodniej flance NATO. Zwiększenie znaczenia -Jeziorański: Powszechnym, przyjętym kryterium Polski w regionie jest również oczekiwane przez na- bezpieczeństwa jest własny potencjał obronny po- szych sojuszników, którzy w ostatnich kilkunastu łączony z układami sojuszniczymi, zapewniający- latach przystąpili do Paktu Północnoatlantyckiego. mi skuteczne odstraszanie potencjalnego napast- Aktywne zabieganie o utrzymanie i wzmocnienie nika. Po 2 latach możemy stwierdzić z pełną odpo- obecności wojskowej w Polsce i na całej flance wschod- wiedzialnością, że bezpieczeństwo zewnętrzne jest niej jest priorytetem polskiej polityki zagranicznej. jednym z największych sukcesów rządów Prawa Naszym celem jest przekształcenie tej obecności ze i Sprawiedliwości. stałej rotacyjnej na trwałą. W tym miejscu pragnę podziękować wszystkim, Polska bierze aktywny udział w pracach Sojuszu którzy przyczynili się do zwiększenia potencjału od- na rzecz zwiększenia również mobilności i szybkości straszania Rzeczypospolitej Polskiej: panu prezyden- reagowania sił NATO w Europie. Naszym strategicz- towi, pani premier Beacie Szydło z całym rządem, nym partnerem są Stany Zjednoczone. Wystąpienie ministrowi spraw zagranicznych Witoldowi Waszczy- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 125

Poseł Michał Jach giczny sojusz polsko-amerykański, naszą obecność w NATO, i zadaje pytanie, zadamy Amerykanom kowskiemu, ministrowi obrony narodowej Antonie- pytanie, dlaczego mamy opóźnienie w realizacji pro- mu Macierewiczowi, a także wszystkim innym, któ- jektu dotyczącego tarczy antyrakietowej, w realizacji rzy włożyli w to swój wkład. bazy w Redzikowie, no to przepraszam, ale brzmi to (Poseł Cezary Tomczyk: Piotrowicze.) jak informacja o nieuzasadnionych przerwach w pra- To właśnie ta drużyna wypracowała od dawna cy z roku 1980. Nazywajmy rzeczy po imieniu. Toż oczekiwane efekty dotyczące bezpieczeństwa Najja- właśnie oświadczenie Departamentu Stanu czy Rek- śniejszej Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) sa Tillersona, czy ambasadora Jonesa, czy wreszcie notatka, o której przecież też rozmawia się publicz- nie, wskazują na konieczność naprawy praworządno- Wicemarszałek ści w Polsce z jednej strony, ale także nowelizacji Małgorzata Kidawa-Błońska: ustawy. Ona leży na stole, jest w państwa rękach, marszałka Kuchcińskiego, prezydenta Dudy. Po pana Dziękuję bardzo, panie pośle. stronie musi być działanie. Pan jako minister ma Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Halicki, Plat- obowiązek, nie tylko dzisiaj możliwość, ale obowią- forma Obywatelska. zek, przywrócenia zaufania do Polski. I proszę wie- rzyć, opozycja takie działania będzie wspierać, bo kto naraża bezpieczeństwo Polski i Polaków, nie może Poseł Andrzej Halicki: nazwać siebie patriotą. Ja wierzę, że pan patriotą jest, był i będzie również w najbliższym czasie. Dzię- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Chciałbym po- kuję. (Oklaski) wiedzieć, że wbrew temu, co mówił prezes, ja z dużą nadzieją przywitałem pańską nominację, m.in. z tego powodu, że ma pan w sercu takie wartości jak wol- Wicemarszałek ność i pokój i one dzisiaj przekładają się właśnie na Małgorzata Kidawa-Błońska: bezpieczeństwo w ramach struktury NATO i zako- rzenienie Polski w świecie demokracji zachodnich – Dziękuję bardzo, panie pośle. Spis treści czyli Unia Europejska. To są te wartości, o które tyle Bardzo proszę, pan poseł Piotr Pyzik, Prawo i Spra- pokoleń bezskutecznie walczyło, a które nasze poko- wiedliwość. lenie – na szczęście w czepku urodzone – skutecznie wywalczyło. Nie wystarczą jednak deklaracje. Trze- ba działać, bo dzisiaj te wartości są zagrożone. Za- Poseł Piotr Pyzik: grożone są wartości obywatelskie, wolności, o któ- rych mówimy w ramach praworządności państwa Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Je- demokratycznego, i jest niepokój w kwestii bezpie- stem dumny, że ministrem spraw zagranicznych Rze- czeństwa, bo to pokazują chociażby oświadczenia czypospolitej Polskiej jest człowiek z pokolenia pierw- strony amerykańskiej, które przecież pan zna. szego NZS-u. To jest duma dla naszego pokolenia. No kto panu dzisiaj to wystąpienie pisał? (Poru- Szanowni Państwo! Chciałbym zająć się prze- szenie na sali) Sam pan się uśmiechnął, kiedy to strzenią gospodarczą dzisiejszego exposé. Instrumen- przeczytał, bo musiał pan przeczytać, bo było napi- tem polityki zagranicznej każdego państwa mającym sane, że polskie społeczeństwo nadal ufa Unii Euro- na celu wspieranie promocji gospodarki Polski oraz pejskiej i chce widzieć siebie – Polskę – nadal w ra- jej interesów gospodarczych zarówno w kontaktach mach Unii. A więc trzeba podziękować Polakom, bo dwustronnych, jak i wielostronnych z partnerami te 2 lata rządów były działaniem dokładnie przeciw- zagranicznymi jest dyplomacja ekonomiczna, dyplo- nym, i pan musi nie tylko deklaracjami, ale i działa- macja posiadająca narzędzia bardzo istotne w osią- niami odwrócić ten trend. ganiu tych celów, do których należą: rozbudowana Następny akapit o białej księdze. No przecież baza traktatowa i tworzenie przyjaznego otoczenia wczoraj usłyszał pan minister odpowiedź, co sądzi prawnego, ochrona praw i interesów polskich pod- Komisja Europejska o białej księdze. Naprawdę nie miotów gospodarczych za granicą, promowanie Pol- ma refleksji, żeby chociaż ten akapit odwrócić albo ski jako wiarygodnego partnera w kontaktach han- wyrzucić? Przecież nie da się budować partnerstwa dlowych i inwestycyjnych, analiza stanów wzajem- w oparciu o fałszywe deklaracje czy tego rodzaju do- nych relacji bilateralnych oraz sytuacji geopolitycznej kumenty. Potrzebne jest działanie: odpowiedź na państwa czy regionu, analiza możliwości wynikają- rekomendację czy oczekiwania Komisji Europejskiej cych z członkostwa Polski w organizacjach i instytu- czy Komisji Weneckiej. Po to poprzedni minister za- cjach międzynarodowych. Chciałbym podkreślić, że prosił do Polski reprezentantów Komisji Weneckiej, dzięki dyplomacji ekonomicznej i tym narzędziom żeby właśnie działać partnersko. ponad 6 tys. firm skorzystało z pomocy Ministerstwa Chciałbym głównie odnieść się do kwestii bezpie- Spraw Zagranicznych. Może nie jest to bardzo impo- czeństwa. Jeżeli pan przytacza rzeczywiście strate- nująca ilość, ale krok po kroku staramy się wybudo- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 126 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Piotr Pyzik i będzie miało bardzo duże znaczenie dla rozwoju naszego kraju. wać w przestrzeni ekonomicznej coś, co kraje o wolnej Dodam tu jeszcze w aspekcie dużych wydarzeń, gospodarce nazywają klasą średnią, a na dzień dzi- które realizuje m.in. Ministerstwo Spraw Zagranicz- siejszy 95% polskich podatników jest w pierwszej nych, konferencję klimatyczną, która odbędzie się przestrzeni podatkowej. w Katowicach w grudniu br. To jest jedna z najważ- Co do współpracy zagranicznej należy podkreślić niejszych imprez, jedno z najważniejszych wydarzeń bardzo dobre kontakty. W przestrzeni handlowej międzynarodowych organizowanych obecnie na z Chińską Republiką Ludową obroty rzędu 30 mld świecie, skierowane do ok. 20–22 tys. ludzi. A więc dolarów mówią za siebie, to po pierwsze, ale po dru- myślę, że będzie to niezwykła szansa na promocję nie gie, jest kwestia bardzo dużej wymiany osobowej, tak tylko Katowic, nie tylko regionu śląskiego, ale i na- bym to określił. I to właśnie Chińczycy podkreślają, szego kraju. że rozwój zwłaszcza turystyki jest niezwykle istotny Chciałbym jeszcze w kilku zdaniach odnieść się dla handlu i rozwoju rynków międzynarodowych, do kwestii polityki rozwojowej naszego kraju. Nasz dlatego że jeżeli turysta po 2–3 latach funkcjonowa- kraj z roku na rok staje się krajem bogatszym, co prze- nia takiego kontaktu turystycznego jest dobrze ob- kłada się na rozwój naszej działalności w tej prze- sługiwany, to już po 3 latach przyjeżdżają pierwsi strzeni. W 2017 r. Polska przeznaczyła na pomoc roz- inwestorzy. A jeśli chodzi o inwestycje Chińskiej Re- wojową ponad 2,5 mld zł, w tym znaczącą kwotę nie- publiki Ludowej, to też nam na tym zależy, chociażby całych 200 mln zł na pomoc humanitarną skierowa- ze względu na jedwabny szlak, który – jak tu jeden ną do ludności dotkniętej kryzysem na Bliskim Wscho- z posłów wcześniej mówił – przychodząc przez Rosję, dzie, w tym w Syrii. Nasze dalsze plany, jeśli chodzi też będzie, mam nadzieję, wpływał na stabilizację o tę przestrzeń, są bardzo bogate i mam nadzieję, że w tym regionie euroazjatyckim. w kolejnych latach będą realizowane. Zgodnie z „Wie- Należy podkreślić tutaj, przy wymianie handlo- loletnim programem pomocy rozwojowej na lata 2016–2020” krajami priorytetowymi w naszej polity- wej, bardzo dobre wyniki, jeśli chodzi o wymianę ce pomocowej będą kraje naszych sąsiadów. Mówię handlową z Koreą Południową i z Indiami. Partner- tu zwłaszcza o Białorusi, ale również o Gruzji, Moł- stwo strategiczne z Koreą Południową i Japonią jest dawii i oczywiście o Ukrainie. Chodzi o wszystkie Spis treści faktem. Problemem, z którym zmagamy się od wielu kraje postkomunistyczne, z którymi jesteśmy, po- lat, jest deficyt. Tak jak powiedziałem, myślę, że kie- wiedzmy, w bliższych relacjach. Niezwykle interesu- dy ta warstwa średnia powstanie, czyli kiedy Polska jąca, ważna i potrzebna naszej gospodarce jest prze- dorobi się nie tylko tych prywatnych przedsiębiorstw, strzeń afrykańska, którą Polska już od wielu lat ale przede wszystkim producentów, to i my ten defi- obejmuje swoją pomocą rozwojową. Mówię tu o takich cyt będziemy zmniejszać. krajach jak Etiopia, Kenia, Palestyna, Senegal, Tan- Trzeba podkreślić bardzo specyficzną intensyfi- zania i Birma. kację współpracy z takimi krajami jak Singapur, Au- Chciałbym podkreślić, że polityka naszego kraju stralia, Nowa Zelandia i Izrael. Koncentracja na tej w tej przestrzeni rozwojowej odpowiada założeniom współpracy to jest przede wszystkim koncentracja polityki rozwojowej Unii Europejskiej. W czerwcu w zakresie nowych technologii, dlatego że chcieliby- 2017 r. Unia Europejska przyjęła nowy europejski śmy, żeby te nowe technologie i dostęp do zdobyczy konsensus na rzecz rozwoju, którego celem jest za- cywilizacyjnych były tym owocem, którym każdy pewnienie ram wspólnego podejścia Unii Europej- Polak będzie mógł podzielić się z innymi. skiej i państw członkowskich do polityki rozwojowej Jeśli chodzi o współpracę na kontynencie afry- i współpracy z krajami rozwijającymi się. Konsensus kańskim, to rzecz jasna najbardziej stabilnym ryn- jest również odpowiedzią, w kontekście pomocy roz- kiem i najbardziej stabilnym krajem, jeśli chodzi wojowej, na przyjętą w 2015 r. agendę zrównoważo- o współpracę, jest Republika Południowej Afryki. nego rozwoju do 2030 r. Tyle w tej przestrzeni. Dzię- Wszystko wskazuje na to, że jeszcze przez jakiś czas kuję uprzejmie. (Oklaski) tak właśnie będzie. Jeśli chodzi o Amerykę Południową, to mamy bar- dzo ciekawe rozwinięcie, jeśli chodzi o taką prze- Wicemarszałek strzeń, jak Meksyk, Brazylia, Argentyna i Chile. Małgorzata Kidawa-Błońska: Wydaje się, że przyniesie to dla naszej gospodarki spodziewane efekty, i to, myślę, szybko. Dziękuję bardzo, panie pośle. Bardzo ważną kwestią jest przyciąganie do Polski Bardzo proszę, pan poseł Marek Krząkała, Plat- kapitału intelektualnego. Mam tu na myśli program forma Obywatelska. Poland Prize, który jest skierowany do zagranicz- nych start-upów, które chciałyby rozpocząć działal- ność w Polsce. Celem tego programu jest wykreowa- Poseł Marek Krząkała: nie naszego kraju jako kraju pierwszego wyboru, jeśli chodzi o prowadzenie działalności w Europie Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Środkowo-Wschodniej. To ma bardzo duże znaczenie Nieobecny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z wielką 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 127

Poseł Marek Krząkała Dlatego jeżeli na poważnie chce pan współpraco- wać z Niemcami, to, po pierwsze, niech pan reakty- uwagą słuchałem tego wystąpienia, tego exposé wuje obrady okrągłego stołu. Wtedy będzie pan re- i pierwsza refleksja, która się nasuwa, jest taka, że alizował postulaty Polonii, o których pan wspominał, pan minister nie odciął się od swojego poprzednika, jak chociażby większy dostęp do nauczania języka używa innej retoryki, inaczej stawia akcenty, ale tak polskiego. Po drugie, niech zaangażuje się pan w re- naprawdę nie był w stanie dokonać reorientacji na- aktywację Trójkąta Weimarskiego, by głos Polski był szej polityki zagranicznej, a przede wszystkim za bardziej słyszalny. Po trzecie, zamiast żądać repara- bardzo odwołuje się do przeszłości. cji, proszę lepiej zająć się staraniem o budowę pomni- Chciałem pokrótce odnieść się do relacji polsko- ka w Berlinie dla polskich ofiar nazizmu. To jest idea -niemieckich. O naszym sąsiedzie pan minister postulowana jeszcze przez śp. prof. Władysława Bar- mówi, że to nasz główny partner polityczny i gospo- toszewskiego, a zgłoszona niedawno przez niemiec- darczy w Unii. Partner gospodarczy – zgoda, wzajem- kiego architekta Floriana Mausbacha. Dzisiaj pod ne obroty w 2017 r. przekroczyły ponad 100 mld euro. listem intencyjnym w tej sprawie podpisało się wiele Partner polityczny – to już jest teza dosyć wątpliwa. znamienitych osób ze świata polityki, nauki i kultu- Pana poprzednik powtarzał w zeszłym roku to samo, ry. Należy to wykorzystać. niewiele z tego wyniknęło, raczej nastąpiło ochłodze- Niech pan doprowadzi do końca budowę ambasa- nie wzajemnych relacji. Minister objął urząd w mo- dy w Berlinie, a przy okazji wymieni ambasadora TW mencie, kiedy retoryka antyniemiecka osiągnęła Wolfganga, bo nikt z nim dzisiaj w Berlinie nie chce apogeum. Podobnie jak w czasach PRL-u, granie rozmawiać. Niech rząd, który pan reprezentuje, prze- kartą niemiecką, straszenie złym sąsiadem to były strzega praworządności i europejskich wartości, bo elementy codziennej polityki. Przede wszystkim pod- wtedy pana głos będzie słyszalny i szanowany. Wtedy kreślanie dominacji Niemiec i żądanie reparacji było może przekona pan swoich partnerów, że np. Nord za każdym razem na ustach wszystkich prominent- Stream zagraża naszemu bezpieczeństwu energe- nych polityków PiS. Pan minister powinien wiedzieć, tycznemu. I wreszcie, na koniec, cokolwiek pan czyni, bo posłowie PiS może nie, że nikt w Niemczech nie niech pan czyni w imię pojednania i niech pan będzie neguje zbrodni II wojny światowej. Ale też minister nastawiony na przyszłość, bo tego nie może pan powinien wiedzieć, że temat reparacji, po pierwsze, zmarnować. Dziękuję. (Oklaski) Spis treści jest oderwany od realnych problemów, a po drugie – prawnie i politycznie zamknięty. Dlatego propozycja, by zajęli się tym tematem eksperci, może dobrze słu- Wicemarszałek żyć badaniom historycznym, ale panu jedynie pozwa- Małgorzata Kidawa-Błońska: la zachować twarz. Tak na marginesie, proszę odróżnić reparacje od Dziękuję bardzo. odszkodowań, bo według PiS-u nigdy nie otrzymali- Ogłaszam 15 minut przerwy. śmy żadnych odszkodowań. Kto doradza premierowi Morawieckiemu? Historycy wyliczyli, że Polska do- stała ok. 1,6 mld euro, czyli 1/6 niemieckich wypłat (Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 46 dla zagranicznych ofiar Hitlera, a premier mówi o 1%. do godz. 14 min 57) Po co te kłamstwa? (Poseł Arkadiusz Mularczyk: To skandal, co pan mówi.) Wicemarszałek Przecież to nas ośmiesza i budzi zażenowanie Małgorzata Kidawa-Błońska: u naszych zagranicznych partnerów. Zadziwiająca jest natomiast euforia środowisk prawicowych po Wznawiam obrady. wizycie kanclerz Merkel w Warszawie. Przecież stro- Bardzo proszę pana posła Józefa Leśniaka, Prawo na niemiecka konsekwentnie szuka dialogu i chce i Sprawiedliwość, o zabranie głosu. z nami współpracować nie tylko na płaszczyźnie bi- lateralnej, ale przede wszystkim europejskiej. W umowie koalicyjnej… Poseł Józef Leśniak: Pan będzie miał swój czas, panie Mularczyk. W umowie koalicyjnej jest zapis o współpracy, ale Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Głównym celem ten zapis był już 4 lata temu. Różnica polega na tym, polityki polonijnej jest podtrzymywanie polskiej toż- że teraz większy nacisk kładzie się na kwestie współ- samości narodowej wśród rodaków przebywających pracy społecznej, bo politycznie nie bardzo jest z kim poza granicami kraju. Tego rodzaju działania mogą współpracować. Może pan minister posłucha więc mieć charakter wspomagający wobec samodzielnie swojego odpowiednika z Niemiec, który przyjechał inicjowanych przez Polonię działań, ale wobec tych tutaj z wizytą, pana Heika Maasa, który mówił, że środowisk, gdzie polska tożsamość jest słaba lub za- zgoda buduje, a niezgoda rujnuje. Pan minister po- nika, polityka polonijna musi wykazywać się wyjąt- winien o tym pamiętać. kową aktywnością. Specjalne cele należy stawiać 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 128 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Józef Leśniak mniejszości na Ukrainie. Dzięki natychmiastowej reakcji rządu stało się możliwe podpisanie przez mi- w przypadku polityki polonijnej, której podmiotem nistrów edukacji Polski i Ukrainy porozumienia są rodacy na Wschodzie, szczególnie ci, którzy naj- utrzymującego dotychczasowe rozwiązania prawne częściej znaleźli się poza granicami ojczyzny nie w tym zakresie. z własnej woli, a ich status materialny jest zdecydo- Dziś z rządem Prawa i Sprawiedliwości staramy wanie niższy niż mieszkańców Polski. Podstawowym się także likwidować wieloletnie zaniedbania w za- wyzwaniem staje się więc skuteczne dokończenie kresie obrony praw naszych rodaków we wszystkich procesu repatriacji. dziedzinach życia społecznego na Zachodzie. Sytu- Rząd Prawa i Sprawiedliwości czuje się bardzo acja Polaków za Odrą wymaga szczególnej troski. odpowiedzialny za Polonię i Polaków mieszkających Polakom w Niemczech od czasów II wojny światowej za granicą. Po wielu latach Rzeczpospolita Polska nie przywrócono prawnego statusu mniejszości na- upomniała się o swoich rodaków na Wschodzie. Przez rodowej. Ponadto od kilku lat mamy do czynienia ostatnie 25 lat państwo polskie nie wywiązywało się z problemem odbierania przez Jugendamty dzieci ze swojego moralnego zobowiązania, jakim było polskim rodzicom. Z inicjatywy polskiego rządu po udzielenie pomocy repatriantom. Nie stworzono im realnej możliwości przyjazdu do Polski, a wiele tysię- raz pierwszy od 5 lat doszło do posiedzenia polsko- cy naszych rodaków w Kazachstanie oczekuje moż- -niemieckiej grupy roboczej ds. mediacji transgra- liwości przyjazdu do ojczyzny. nicznych w tej sprawie, a Rada Ministrów przyjęła Dziś repatriacja jest realnie możliwa. Aktualna projekt ustawy reformujący w sposób kompleksowy ustawa wprowadza nowe formy pomocy finansowej kwestie odbierania polskich dzieci oraz przekazywa- dla repatriantów oraz ułatwia powrót i osiedlenie się nia ich za granicę w ramach konwencji haskiej. Ta w Polsce osobom polskiego pochodzenia, m.in. dzięki ustawa ma fundamentalne znaczenie, ponieważ chro- ogromnemu wsparciu finansowemu oraz ułatwie- ni polskie dzieci. niom w procesie adaptacji po powrocie do ojczyzny. W niepewnej sytuacji znaleźli się nasi rodacy za- Dzięki temu nasi rodacy nie zostają pozostawieni mieszkujący Wielką Brytanię, stanowiący najwięk- sami sobie. szą, bo prawie milionową, mniejszość narodową na

Spis treści Sprawy Polonii na Wschodzie mają priorytetowe Wyspach. W obliczu brexitu największe obawy na- znaczenie dla obecnego rządu, czego potwierdzeniem szych rodaków budzą prawne warunki pobytu i pra- jest także nowelizacja ustawy o Karcie Polaka, która cy, utrzymywanie dotychczasowych zabezpieczeń w sposób znaczący ułatwia jej posiadaczom osiedla- praw wzajemnych oraz przypadki hate crimes. Pol- nie się w Polsce i ubieganie się o polskie obywatel- ska skrupulatnie negocjuje warunki wyjścia Wielkiej stwo. To rząd Prawa i Sprawiedliwości 11 lat temu Brytanii z Unii Europejskiej, dbając o zabezpieczenie uchwalił ustawę o Karcie Polaka, którą teraz znowe- praw Polaków na Wyspach. lizował, tworząc kolejne istotne rozwiązania prawne Zaprosiliśmy także Polonię i Polaków za granicą z myślą o naszych rodakach na Wschodzie. do partnerskiej współpracy. Każdy z nich jest prze- Część Polaków jednak chce pozostać w krajach cież w kraju swojego pobytu najlepszym ambasado- silnie związanych z historią polskiego państwa i pol- rem Polski. Dlatego właśnie angażujemy naszych skiej kultury. Obecny rząd chce wspierać także ich rodaków w szersze działania służące polskiej racji działalność. W tym kontekście szczególnym priory- stanu. Służą temu konsultacyjne rady polonijne oraz tetem jest wspieranie nauczania języka polskiego instytuty polskie funkcjonujące poza granicami kra- wśród polskiej mniejszości na Wschodzie. Od lat zna- ju. Reformujemy i wzmacniamy rolę instytutów pol- ny jest nam katalog problemów polsko-litewskich, skich. Ich podstawowe działania polski rząd nakie- których głównym miernikiem jest brak ustawy o mniejszościach narodowych. Polski rząd nadal kon- rowuje na rzecz poprawy wizerunku Polski za grani- sekwentnie podnosi tę kwestię w ramach budowania cą, popularyzacji wiedzy o Polsce, naszej historii, partnerskich relacji bilateralnych, czego dowodem kulturze i języku. stały się ostatnie częste wizyty marszałków Sejmu Szanowni Państwo! Przed nami wiele wyzwań, i Senatu oraz premiera Mateusza Morawieckiego na obecny rząd tworzy jednak standardy polityczne, Litwie. w których Polonia i Polacy za granicą są podmiotem, Polska prowadzi również dialog z władzami Bia- a nie przedmiotem polskiej polityki zagranicznej. łorusi na temat sytuacji polskiej mniejszości. Naszym Dziękuję bardzo. (Oklaski) obowiązkiem jest utrzymanie pełnego dostępu do edukacji dzieci z polskich rodzin. Państwo polskie musi uczynić wszystko, aby nasi rodacy odzyskali domy Wicemarszałek polskie, a nasza największa organizacja, tj. Związek Małgorzata Kidawa-Błońska: Polaków na Białorusi, uzyskała status legalnie funk- cjonującej. Dziękuję bardzo, panie pośle. Szczególnym wyzwaniem dla obecnego rządu było Bardzo proszę, pan poseł Cezary Tomczyk, Plat- ograniczanie edukacji w języku polskim dla naszej forma Obywatelska. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 129

Poseł Cezary Tomczyk: proces budowy tarczy antyrakietowej w Redzikowie, 2014 r. – ciągła rotacyjna obecność amerykańskiej Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! armii w ramach „Atlantic Resolve”, również 2014 r. Pan minister Czaputowicz mówił dzisiaj wiele o sto- – „Atlantic Resolve” Baracka Obamy i jego słynne sunkach z NATO oraz ze Stanami Zjednoczonymi. wystąpienie na placu Zamkowym, 2015 r. – prezydent Zacytuję jeden fragment: Rząd, wraz z panem prezy- Komorowski ogłasza, że kolejny szczyt NATO odbę- dentem, od jesieni 2015 r. skutecznie zabiegał o wzmoc- dzie się w Warszawie. Wtedy też na szczycie w New- nienie obecności wojskowej NATO w regionie. I wła- port zapada decyzja o stacjonowaniu wojsk. śnie na tym polega problem tego rządu. PiS uważa I na koniec, szanowni państwo, Wysoka Izbo: Tak bowiem, że historia w Polsce biegnie od jesieni 2015 r., nie prowadzi się polityki zagranicznej, tak się ją nisz- że świat zaczął się w październiku 2015 r., że nie było czy. Jesień 2015 r. jest symboliczną datą, kiedy Pol- wcześniej koła, że nie było wcześniej ognia, że to nie ska zaczęła odcinać gałąź, na której sama siedzi. gen. Hermaszewski był pierwszym Polakiem w ko- Ostatnia rzecz. Stosunki polsko-amerykańskie to smosie. Kiedy mówimy o stosunkach polsko-amery- coś więcej niż międzynarodowe relacje, to sprawa kańskich, jak na dłoni widać, że państwo polskie to polskiego bezpieczeństwa. Znamy historię, znamy ciągłość, że to pewna sztafeta, co już jest zupełnie zaangażowanie Ameryki w kluczowych momentach oczywiste po roku 1989. Brak umiejętności kontynu- w historię Europy i świata. Jeżeli rząd Stanów Zjed- acji jest jedną z największych bolączek polityki za- noczonych mówi, że nasza polityka może wpłynąć na granicznej właśnie od jesieni 2015 r. nasze relacje w sferze bezpieczeństwa, jak czytamy Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! W polityce waż- w oficjalnym oświadczeniu Departamentu Stanu ne są symbole, ważne są gesty, ważna jest historia USA, to już nie jest to ostrzeżenie, to jest dzwonek i ważna jest pamięć. Polski rząd kilka tygodni temu alarmowy. Jeśli poziom bezpieczeństwa Polski obni- opublikował spot, który mówił o naszym przystąpie- ży się przez waszą nieudolność, to nie tylko Polacy niu do Sojuszu Północnoatlantyckiego, w którym to wam tego nie zapomną, nie zapomni wam tego rów- spocie zaprezentowano historyczne zdjęcia i filmy. nież polska historia. Dziękuję. (Oklaski) Czy Wysoka Izba wie, jakie historyczne zdjęcia i filmy tam się znalazły? Pewnie można byłoby założyć, że znalazło się tam zdjęcie prof. Geremka, który podpi- Wicemarszałek Spis treści sywał nasz list akcesyjny w obecności Madeleine Al- Małgorzata Kidawa-Błońska: bright. Nic bardziej mylnego, Wysoka Izbo. Na zdję- ciu, które zostało przedstawione w spocie, znalazł się Dziękuję bardzo. minister Błaszczak – to było historyczne zdjęcie sprzed Bardzo proszę, pani poseł Joanna Lichocka, Pra- 2 tygodni – i prezydent Duda – zdjęcie sprzed 2 mie- wo i Sprawiedliwość. sięcy. To są dzisiaj historyczne zdjęcia. Nie ma na historycznych zdjęciach ani prof. Geremka, ani Alek- sandra Kwaśniewskiego, który był wtedy prezyden- Poseł Joanna Lichocka: tem Rzeczypospolitej Polskiej, ani premiera Jerzego Buzka, są za to Błaszczak i Duda. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! (Poseł Małgorzata Gosiewska: Minister Błaszczak Chciałam powiedzieć kilka słów o dyplomacji publicz- i prezydent Duda.) nej i kulturalnej. Jest chyba dla wszystkich, którym Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Pan minister leży na sercu dobro naszego kraju, oczywiste, że naj- Czaputowicz… To znaczy trzeba sobie zdać sprawę, istotniejszym jego elementem jest dziś polityka histo- że historia polskiej obecności w NATO również nie ryczna. Widać dobitnie, że właśnie polityka histo- rozpoczęła się jesienią 2015 r. Paradoksalnie warto ryczna przekłada się na bieżące relacje międzynaro- sobie zadać pytanie, czy polska polityka zagraniczna dowe. Jest to element bezpośrednio wpływający na nie skończyła się jesienią 2015 r. Stosunki polsko- decyzje dotyczące sytuacji współczesnej lub wręcz je -amerykańskie stanowią jeden z fundamentów na- kształtujący. Ważne jest dbanie o dobre imię Polski szej racji stanu. Cofnijmy się więc do 1918 r. Wtedy i republikańskie, wolnościowe wartości, które są właśnie Polska znalazła się w centrum geopolityki wkładem w dziedzictwo europejskie. To także promo- amerykańskiej za sprawą prezydenta Thomasa Wo- wanie wizerunku Polski jako wiarygodnego sojusz- odrow Wilsona. Później są jeszcze prezydent Reagan, nika w NATO, w ONZ czy Unii Europejskiej, ale też Bill Clinton i Barack Obama. Po stronie polskiej są jako rzecznika interesów państw naszego regionu. wszyscy polscy prezydenci, którzy budowali relacje Jednak to prawdziwa opowieść o historii Polski jest z Ameryką. Są Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniew- wyzwaniem chwili. ski i Lech Kaczyński, który potrafił stanąć w obronie Tymczasem tutaj słyszymy: Nie zajmujcie się hi- swoich sojuszników. Jest wreszcie Bronisław Komo- storią. Tak przecież mówił Grzegorz Schetyna kilka rowski, za którego prezydentury zapadła decyzja godzin temu. Jasne, nie zajmujmy się historią. Nie o obecności wojsk amerykańskich. I żeby sprawiedli- zajmujmy się, nie działajmy, nie zmieniajmy tego, co wości stało się zadość: 2012 r. – posterunek Sił Po- jest, bo to, co jest, ten dorobek Platformy Obywatel- wietrznych USA w Łasku, 2014 r. – rozpoczął się skiej, jest świetny – z finansowaniem filmów jedno- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 130 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Joanna Lichocka wania co do reformy instytutów polskich, jak również wobec Instytutu Adama Mickiewicza, który oczywi- stronnie ukazujących Polaków jako zbrodniarzy, ście nie podlega MSZ, ale zajmuje się podobną tema- z uwiarygodnianiem nieprawdziwych wersji historii tyką. Naprawdę czas na dobrą zmianę, czas na efek- i ich autorów, zrównujących polski naród z niemiec- ty odejścia od polityki wstydu. (Oklaski) kimi zbrodniarzami. (Poseł Michał Szczerba: To premier powiedział w Monachium.) Wicemarszałek Nie zajmujcie się historią – mówi PO – w polityce Małgorzata Kidawa-Błońska: zagranicznej, nie zmieniajcie stanu rzeczy. To jest próba utrzymania upokarzającej sytuacji Polski. To Bardzo proszę, pani poseł Agnieszka Pomaska, jest próba powiedzenia, że tak ma być. Ta konse- Platforma Obywatelska. kwencja polityki lokaja, czyli polityki dyplomatycznej Platformy Obywatelskiej… Pamiętamy, co się działo przez te wszystkie lata, łącznie z hołdem berlińskim, Poseł Agnieszka Pomaska: łącznie z zabieganiem u Angeli Merkel o stanowisko dla Donalda Tuska. Jednym z takich najważniej- Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Panie szych symboli tej polityki było wyemitowanie w tele- ministrze, mówił pan, że najważniejsze jest bezpieczeń- wizji publicznej niemieckiego serialu „Nasze matki, stwo narodowe. W związku z tym chciałam spytać, czy nasi ojcowie”, plonu niemieckiej polityki historycznej. pan minister zażąda rozliczenia Antoniego Macierewi- Tak, z tym mieliśmy do czynienia. Dziś Platforma cza za destrukcję, której dokonał w tej sferze. mówi: Nie zajmujmy się historią. Niech tak dalej bę- Po drugie, mówił pan o podwójnych standardach dzie. Angela Merkel się ucieszy. (Oklaski) Mówicie w Unii Europejskiej. Chciałam spytać, czy zadba pan także: Wycofajcie się z ustawy o IPN, niech będzie o walkę z podwójnymi standardami w rządzie PiS. wolno mówić o Polsce jako o sprawcy zbrodni nie- Przypomnę chociażby aferę w spółce Solvere, przy- mieckich. Tak, to jest logiczna konsekwencja wielo- pomnę ukryte pensje dla ministrów i wiceministrów letniej strategii Platformy, to nie zaskakuje. w rządzie PiS – dzisiaj otrzymaliśmy informację, że

Spis treści Po latach prowadzenia polityki, która w niektó- dla każdego ministra i wiceministra było to średnio rych przypadkach była działaniem wprost skierowa- 5,5 tys. zł, podkreślę, miesięcznie – przypomnę, że nym przeciw polskiej racji stanu, jest ogromnie dużo przykładem tych podwójnych standardów są chociaż- do zrobienia. Opozycja chce np. porzucenia tematu by posłowie Jach czy Piotrowicz zasiadający w ła- reparacji niemieckich dla Polski, a przecież sprawa wach PiS. reparacji jest nie tylko domaganiem się słusznie na- Po trzecie, pan minister mówił o sprzeciwie wobec leżnych odszkodowań, ale także wyraźnym podnie- Unii dwóch prędkości. Bardzo słusznie. Musimy sieniem tego, kto był ofiarą, a kto zbrodniarzem, i ska- wspólnie, ramię w ramię, mam nadzieję, uciekać do li męczeństwa Polaków i Polski jako państwa. Nie przodu i być krajem w Unii Europejskiej pierwszej podoba się wam to. Tak, ja to wiem. prędkości. Tylko, panie ministrze, musicie przestać Jest więc ogromnie dużo do zrobienia, także w za- przeszkadzać i musicie w tym wszystkim pomóc, bo kresie zmiany sposobu prezentacji polskiej kultury. niestety póki co efekt jest dokładnie odwrotny. Instytuty polskie – jest ich 24 – już dokonują tych Pan minister obawia się powiązania unijnych fun- zmian. Bardzo się cieszę, że pan minister powiedział duszy z przestrzeganiem praworządności w Polsce, o tym, że te instytuty podlegają reformie. Ona jest mówi o niejasnych kryteriach. Panie ministrze, te potrzebna. Przykładem zmian i takim iście koperni- kryteria są bardzo jasne i bardzo proste: trzeba za- kańskim przewrotem, bo pod rządami postkomuny cząć przestrzegać konstytucji i trzeba zacząć prze- było to zupełnie niemożliwe, było np. zorganizowanie strzegać obowiązującego w Polsce prawa. pokazu spektaklu teatralnego o „Ince” przez Insty- Panie ministrze, na koniec uwaga może mniej do tut Polski w Paryżu. Rzecz nie do pomyślenia za cza- pana, a bardziej do wszystkich przedstawicieli rządu sów rządów Platformy Obywatelskiej. PiS, którzy wypowiadają się na arenie międzynaro- (Poseł Michał Szczerba: Co za bzdury.) dowej, a także tutaj, w Polsce. Przestańcie traktować W tym roku polskie placówki zagraniczne planu- Polskę jak wasz prywatny folwark. Bezpieczeństwo ją ponad 1200 wydarzeń na 100-lecie odzyskania Polski i polityka zagraniczna to są sprawy ważne dla niepodległości. Blisko 200 z nich odbywa się teraz, nas wszystkich. To nie jest prywatna wojna PiS-u na w kwietniu i w marcu. wszystkich frontach. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Warto także docenić zaangażowanie Minister- stwa Spraw Zagranicznych w proces odzyskiwania zagrabionych dóbr kultury w porozumieniu z mini- Wicemarszałek sterstwem kultury. Ostatnie miesiące przyniosły Małgorzata Kidawa-Błońska: wiele sukcesów. To w istocie początek drogi, początek odzyskiwa- Dziękuję bardzo, pani poseł. nia własnego głosu, niezafałszowanego polityką Bardzo proszę, pan poseł Arkadiusz Mularczyk, wstydu. Przyznam, że ja sama mam wielkie oczeki- Prawo i Sprawiedliwość. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 131

Poseł Arkadiusz Mularczyk: np. Warszawy, wyniosły 84%, w polskim przemyśle – 90%, w zabudowie mieszkalnej – 72%, w kulturze Panie Ministrze! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! i zabytkach – 90%. Niemcy zniszczyli i zrabowali 43% W moim wystąpieniu chciałem podkreślić temat re- dorobku kulturowego Polski. Polskie biblioteki stra- paracji i odszkodowań wojennych w stosunkach pol- ciły 66% zbiorów. sko-niemieckich i zwrócić na niego uwagę. Otóż, Wy- W myśl prawa międzynarodowego, w szczególno- soka Izbo, w stosunkach polsko-niemieckich kwestie ści IV konwencji haskiej, strona wojująca, która na- reparacji i odszkodowań wojennych dla Rzeczypospo- ruszyła postanowienia powyższego regulaminu, bę- litej oraz dla osób fizycznych po II wojnie światowej dzie obowiązana do odszkodowania, jeśli zajdzie taka nie zostały nigdy w sposób skuteczny i ostateczny potrzeba. Ponadto będzie odpowiedzialna za każdy uregulowane. czyn osób wchodzących w skład jej sił zbrojnych. (Poseł Cezary Tomczyk: Dlatego nie poruszyliśmy Ustalenia konferencji poczdamskiej oraz postępowa- tego na spotkaniu z Angelą Merkel.) nie Niemiec w stosunku do innych państw poszkodo- Politykę Niemiec wobec Polski można scharakte- wanych w trakcie II wojny światowej, polegające na ryzować jako grę na przemilczenie, przedawnienie zawieraniu z nimi umów odszkodowawczych i wypła- i zapomnienie. Do dziś bowiem nie został zawarty cie odszkodowań, wskazują, że państwo niemieckie z Polską traktat pokojowy, który kończyłby II wojnę powinno skompensować państwu polskiemu szkody światową – tak jak miało to miejsce po I wojnie świa- związane z okresem II wojny światowej. Trzeba pod- towej – w którym Niemcy dokonałyby rozliczenia kreślić, że PRL podejmował liczne próby uregulowa- z tytułu zniszczeń materialnych i osobowych. Niem- nia tego problemu za pośrednictwem Organizacji cy ponadto nie rozliczyły się nigdy z wywiezionych Narodów Zjednoczonych. I już w 1969 r. delegaci Pol- z Polski dzieł sztuki i dóbr kultury. ski do Komisji Praw Człowieka Organizacji Narodów Problematyka ta w odniesieniu do Polski na prze- Zjednoczonych podkreślali, że obywatele polscy nie strzeni lat z różnych powodów zawsze była spychana otrzymują do dzisiaj odszkodowania w związku z dys- na dalszy plan, z różną argumentacją, dlatego dziś kryminacyjnym ustawodawstwem RFN i RFN nie ten temat powraca w debacie publicznej ze zdwojoną, poczuwa się do obowiązku spłaty tego tragicznego społeczną i medialną siłą. Dlatego też w polskim Sej- długu wobec narodu polskiego. A więc ta sytuacja mie powstał zespół parlamentarny, który analizuje pokazuje, że już w 1969 r. delegaci polscy – zresztą Spis treści problematykę reparacji i odszkodowań po II wojnie był to słynny prof. Resich, który był delegatem pol- światowej na przestrzeni ostatnich 70 lat. Dokony- skim do ONZ – wskazywali na nieuregulowanie kwe- wana jest analiza dokumentacji archiwalnej, eksper- stii odszkodowań dla osób indywidualnych. I dzisiaj, tyz prawnych oraz postępowania Niemiec wobec in- w 2018 r., minister spraw zagranicznych w polskim nych krajów poszkodowanych przez II wojnę świato- Sejmie mówi, że ta sprawa powinna być uregulowa- wą. Trwają także prace ekspertów nad raportem na. Nie była uregulowana przez 70 lat, szanowni o stratach wojennych Rzeczypospolitej. państwo, z premedytacją i z pełną odpowiedzialno- W okresie II wojny światowej Polska poniosła naj- ścią, że ci wszyscy poszkodowani ludzie, 13 mln po- większe w stosunku do całkowitej liczby ludności szkodowanych ludzi umarło czy też umiera do dzi- straty majątku oraz straty majątku narodowego, a tak- siaj, nie uzyskawszy żadnego odszkodowania od że straty osobowe ze wszystkich państw europej- państwa niemieckiego. Trzeba mieć pełną świado- skich. Straty te nie wynikały tylko z działań wojen- mość, drodzy państwo, o czym mówimy. W konkluzji nych, ale przede wszystkim z niemieckiej polityki delegat Polski do ONZ podkreślił, że Organizacja okupacyjnej, w szczególności celowej i zorganizowa- Narodów Zjednoczonych powinna skonkludować za- nej eksterminacji ludności cywilnej na okupowanych sady przyznawania odszkodowań dla osób poszkodo- terenach państwa polskiego, a także intensywnej wanych w wyniku II wojny światowej. Mimo że za- eksploatacji społeczeństwa polskiego, w tym pracy sady były określone w rezolucjach komisji prawnej, przymusowej, oraz celowego zniszczenia mienia, w tym do dnia dzisiejszego Niemcy z tych zobowiązań się zburzenia stolicy państwa polskiego – Warszawy. nie wywiązały. Podczas okupacji niemieckiej życie straciło ponad Kończąc, szanowni państwo, chcę podkreślić, że 6 mln polskich obywateli. Liczba polskich obywateli wybitny znawca prawa międzynarodowego prof. w 1939 r. wynosiła 35 mln. Po wojnie ta liczba oby- Klafkowski powiedział jednoznacznie: „Prawo mię- wateli zmniejszyła się o 12 mln i wynosiła tylko 23 mln. dzynarodowe nie uznaje instytucji przedawnienia W wyniku wojny poszkodowanych zostało ponad 13 mln zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, nie polskich obywateli. W celach germanizacyjnych do uznaje również przedawnienia o odszkodowania Niemiec wywieziono przeszło 200 tys. dzieci. Trwa- z tytułu takich zbrodni”. Trzeba też podkreślić, że łym kalectwem zostało dotkniętych 590 tys. osób. Do w traktacie 2+4 w 1990 r. Polska została pominięta prac niewolniczych wywieziono ogółem 2,5 mln osób, jako uczestnik tego traktatu. Również w tej sprawie zaś wysiedlono kolejne 2,5 mln osób, przede wszyst- kwestii odszkodowań wojennych nie uregulowano. kim z terenów wschodniej Polski czy też z Pomorza. Jedyne świadczenia, jakie wypłacano, to świadczenia Straty majątku Rzeczypospolitej wyniosły prawie wypłacane przez Fundację „Polsko-Niemieckie Po- 38% stanu z 1939 r. Straty substancji materialnej, jednanie”, ale te świadczenia dotyczyły tylko wąskiej 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 132 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Arkadiusz Mularczyk Poseł Jacek Protasiewicz:

grupy ludzi i były nieproporcjonalnie niskie w sto- Dziękuję bardzo, pani marszałek. sunku do potencjalnych roszczeń tych osób. Niewiele czasu mi pozostało w ramach wystąpień Należy podkreślić, reasumując, że od zakończenia klubowych, ale wrócę do ważnego wątku w polskiej II wojny światowej Niemcy wypłaciły ofiarom III polityce zagranicznej, tj. do współpracy z naszymi Rzeszy na całym świecie w sumie ok. 75 mld euro. partnerami wschodnimi, a w szczególności z krajami, Większość tych środków została wypłacona jednak które objęte były czy są Partnerstwem Wschodnim. w samej Republice Federalnej Niemiec, w Europie Nawiążę do słów ministra Waszczykowskiego, Zachodniej, w Izraelu, w Stanach Zjednoczonych, a je- zresztą obecnego na tej sali, który przedstawiając dynie niecałe 2%, bo 1400 mln euro, tej kwoty trafiło swoje pierwsze exposé z tej mównicy, mówił o tym, iż do obywateli polskich. Kwota, którą podał pan poseł projekt Partnerstwa Wschodniego nie służy intere- Krząkała w swoim wystąpieniu, została podjęta z nie- som Polski, a nawet można było wywnioskować z jego mieckich mediów, które podały nieprawdziwe infor- wystąpienia, że to jest projekt służący interesom nie- macje. Szkoda, że posłowie Platformy Obywatelskiej mieckim. Wówczas usłyszeliśmy również zapewnie- po wielu miesiącach debaty powołują się na niemiec- nia, że w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pod kie media, a nie na dane, które wynikają z danych Fun- jego kierownictwem trwają prace nad nową koncep- dacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. Bardzo dzię- cją Partnerstwa Wschodniego. Chcę zatem zapytać, kuję. (Oklaski) czy pan minister zna takie prace, na jakim etapie one są i jaki ma być ten kształt, ten nowy pomysł na Wicemarszałek współpracę z dawnymi republikami sowieckimi Małgorzata Kidawa-Błońska: (Dzwonek), jeśli nie Partnerstwo Wschodnie Unii Eu- ropejskiej, którego Polska była zresztą współtwórcą. Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Lenz, Platforma Obywatelska. Wicemarszałek Spis treści Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Tomasz Lenz: Dziękuję bardzo, panie pośle. Panie Ministrze! W swoim wystąpieniu mówił Bardzo proszę, pan poseł Witold Waszczykowski, pan, że partnerstwo z Ukrainą jest trwałe i strate- Prawo i Sprawiedliwość. giczne. Mówił pan, że dowodzą tego: ubiegłoroczna wizyta prezydenta Dudy w Charkowie, chociaż, jak wiemy, stolicą Ukrainy jest Kijów, sześć nowych po- Poseł Witold Waszczykowski: łączeń narodowego przewoźnika LOT z Ukrainą, chociaż, jak wiemy, przebywający w Polsce milion Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Drogi Kolego, Ukraińców, co naturalne, musi podróżować, nowy Mój Następco Ministrze! Tak się umówiłem z kole- węzeł gazowy – ten nowy węzeł gazowy w Hermano- żankami i kolegami z klubu, aby mieć możliwość wicach – i współpraca energetyczna, chociaż tak na- przez kilka, kilkanaście minut na końcu zabrać głos, prawdę to nie jest zasługa rządów Prawa i Sprawie- po to by – jak się spodziewałem – mieć możliwość dliwości. Ale jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że skorygować nie tylko retorykę, ale też, jak się okazu- ustawa o IPN budziła więcej kontrowersji, niepokoju je, różne przekłamania, żeby przypomnieć pewne po stronie ukraińskiej, a nawet Pawło Klimkin, mi- błędy poprzedników, fałszywe interpretacje. Zgodnie nister spraw zagranicznych Ukrainy, sugerował, że z przewidywaniem jest tego sporo, więc cieszę się, że za tym stoi Rosja. (Dzwonek) mam trochę czasu, aby to wyjaśnić. Panie Ministrze! Jeżeli to ma być strategiczna Dziwi mnie, że są popełniane tak proste błędy, współpraca z Ukrainą i to ma dawać trwałe partner- które wymagałyby po prostu sprawdzenia – otwarcia stwo, to jak do tej pory naprawdę jest to niewiele iPada czy smartfona, żeby sprawdzić, czy Polska po- przez te 2 lata. I myślę, że urząd, który pan objął, siada w czasie tego podobno największego konfliktu będzie wymagał od pana zdecydowanego przyspie- szenia i lepszej pracy na kierunku ukraińskim. Dzię- polsko-izraelskiego ambasadora w Tel Awiwie, czy kuję bardzo. (Oklaski) nie posiada. Posiada, jest nim Jacek Chodorowicz, który od kilku lat tam funkcjonuje. Jest to prosty zabieg, nie boli. Nasza ojczyzna wyposażyła nas Wicemarszałek w nowoczesne środki techniczne i technologiczne, Małgorzata Kidawa-Błońska: które pozwalają łatwo to sprawdzić i uniknąć takich błędów. Dziękuję bardzo, panie pośle. Można oczywiście uniknąć innych błędów, mitów Bardzo proszę, pan poseł Jacek Protasiewicz, Polskie o tym, że w MSZ pracuje jakaś grupa, wielka grupa Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. resortowych dzieci, jeszcze stalinistów itd. Przypo- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 133

Poseł Witold Waszczykowski naszych inicjatyw wobec Nord Stream 2. Owszem, mamy problem, zderzamy się ze ścianą, ale naszą mnę, że w czasie moich 2 lat ponad 60 ambasadorów odpowiedzią, jeśli nie zdołamy powstrzymać Nord zostało wymienionych. Minister Czaputowicz dołożył Stream 2, jest to, że mamy własną alternatywę. Roz- też pewną liczbę, tak że już ponad 2/3 ambasadorów budowujemy gazoport. Uzyskaliśmy dodatkowe kon- jest wymienionych. Jeśli chodzi o kadrę kierowniczą trakty nie tylko z Kataru, ale również ze Stanów w MSZ, to jest ok. 100 dyrektorów i wicedyrektorów, Zjednoczonych. Rozbudowany gazoport będzie do- z czego ponad 80% to są ludzie, którzy w 1989 r. byli starczał większą ilość paliwa, którą będziemy mogli dziećmi. Dzisiaj dochodzą do 40 lat, czyli 29 lat temu eksportować do regionu. I zbudujemy rurę bałtycką byli dziećmi bądź początkującymi nastolatkami. z Norwegii, klasyczną, którą będą dostarczane na- Więc wielu tych mitów można było nie powtarzać, ale stępnie jeszcze większe ilości gazu. W rezultacie my to drobiazgi. będziemy proponować alternatywę dla naszej części Natomiast przejdźmy do kilku kwestii zasadni- Europy, dostępny gaz, którego dostawa nie będzie czych, które są błędnie przedstawiane społeczeń- motywowana politycznie. stwu. Otóż jednym z naszych dużych sukcesów było Wiele poświęcono miejsca współpracy wojskowej, osiągnięcie niestałego miejsca w Radzie Bezpieczeń- decyzjom NATO. A więc też to przypomnę, bo to chy- stwa ONZ. Przypomnę, że ubiegaliśmy się o to miej- ba poseł Tomczyk nową historię tworzył. Otóż nie sce już na lata… mieliśmy się ubiegać o to miejsce na chcę wspominać o tym, kiedy weszliśmy do NATO, lata 2010–2011. To była decyzja podjęta przez po- 1999 r., o tym, że przez wiele lat byliśmy członkiem przedni rząd Prawa i Sprawiedliwości, która została drugiej kategorii. Mieliśmy oczywiście gwarancje skasowana przez rząd Platformy Obywatelskiej, traktatowe, natomiast nie było u nas obecności wojsk przez ministra Sikorskiego, ponieważ po prostu nie NATO-wskich, od czasu do czasu odbywały się ćwi- chciał o to zabiegać na tamte lata i nie chciał funk- czenia. Szczyt w Newport w 2014 r. nie podjął decyzji cjonować w 2010 i 2011 r. w Radzie Bezpieczeństwa. o obecności wojsk NATO-wskich w Polsce, podjął de- Potem po latach sobie to przypomniano, ale szczyt cyzję o tzw. szpicy, która na wypadek zagrożenia mo- pracy na rzecz zdobycia tego miejsca przypada na głaby ewentualnie dolecieć, prawda? I szybko okaza- ło się w 2015 r., że szpica nie doleci, ponieważ Rosja- lata 2016–2017. Oczywiście Bułgaria zrezygnowała

nie uzyskali tzw. zdolności antydostępowe. Stąd Spis treści z rywalizacji z nami dopiero na początku 2017 r., prezydent elekt Andrzej Duda w 2015 r. kwestiono- a więc olbrzymią część pracy trzeba było przeprowa- wał rezultaty szczytu Newport i wystąpił z propozy- dzić w 2016 i 2017 r., rywalizując z Bułgarią, a i po- cją Newport plus, a więc już wtedy była nasza pierw- tem nie byliśmy pewni, czy główne państwo, duże sza inicjatywa, aby wojska NATO-wskie stacjonowa- państwo grupy wschodniej w ramach ONZ nie namó- ły w Polsce. A decyzję NATO podjęło na przełomie lat wi jednak kogoś, by rywalizował z nami, nawet na 2015 i 2016, kiedy po intensywnych ćwiczeniach złość. Udało nam się przekonać wszystkich, aby nie sztabowych Sojusz przekonał się, że jedyną możliwo- rywalizowali z nami, i wynik, jaki poszedł w świat, ścią powstrzymania, odstraszenia agresora jest obec- świadczy o zasługach polskiej dyplomacji. ność na flance wschodniej. Równolegle podobną de- Program naszego członkostwa w Radzie Bezpie- cyzję podjęli też Amerykanie, stąd mamy ich grupę czeństwa był wielokrotnie prezentowany jeszcze batalionową i brygadę amerykańską. Tak wygląda w 2017 r., ale to już historia. Natomiast zaczęliśmy historia zabiegów o obecność NATO-wską i amery- funkcjonować w styczniu 2018 r. z udziałem prezy- kańską w Polsce. To również jest wysiłek rządu Pra- denta Andrzeja Dudy, który ten program zapropono- wa i Sprawiedliwości. (Oklaski) wał, ogłosił na forum Rady Bezpieczeństwa, jak rów- Kolejna kwestia, która łączy się z tym, to współ- nież na licznych konferencjach prasowych. Więc praca transatlantycka. Przypomnę, w 2015 r. prezy- trzeba być ślepym i głuchym, żeby nie dostrzegać dent Andrzej Duda odwiedzał Stany Zjednoczone, tego programu. gdzie został doproszony do stołu z prezydentem Oba- (Głos z sali: Albo z Platformy.) mą. Owszem, wcześniej mieliśmy też spotkanie pre- Albo z Platformy, tak. zydenta Komorowskiego z prezydentem Obamą. Następny problem to gazoport. Gazoport to ini- Mam przypomnieć, o czym były rozmowy? cjatywa też z lat 2006–2007, czyli poprzedniego rzą- (Poseł Małgorzata Gosiewska: O polowaniach.) du Prawa i Sprawiedliwości. Gdyby w 2007 r., jak O bigosie, polowaniu, chronieniu żon itd. Nie ma podjęliśmy decyzję, następny rząd Platformy realizo- już takich rozmów. W ostatnich latach prezydent wał gazoport… Gazoport według planu miał powstać Obama odwiedził Polskę, prezydent Trump odwiedził i już funkcjonować w 2011 r. W zasadzie w 2011 r. chy- Polskę. Mamy wojsko amerykańskie, mamy duże pro- ba czy 2010 r. ruszyła budowa gazoportu, jeszcze gramy zbrojeniowe, które będziemy realizować w naj- przez firmy, które nawet współpracowały z Gazpro- bliższym czasie, mamy porozumienia energetyczne, mem. W rezultacie gazoport zaczął funkcjonować na mamy obrót w wysokości kilkudziesięciu miliardów przełomie 2015 i 2016 r. Była to więc decyzja bardzo dolarów w relacjach ze Stanami Zjednoczonymi. Otwie- spóźniona, bardzo szkodliwa. To szkodliwe opóźnie- ramy tam nasze nowe przedstawicielstwa. W grudniu nie dla bezpieczeństwa naszych interesów. W tym miałem zaszczyt otworzyć konsulat w Houston w Tek- kontekście oczywiście jest podnoszony rzekomy brak sasie. To wielki ośrodek innowacyjności. Mam na- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 134 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Witold Waszczykowski liśmy również Kijów, odwiedzaliśmy inne stolice z ministrami spraw zagranicznych. dzieję, że minister będzie kontynuował ten proces Inna kwestia: bankructwo polityki wschodniej otwierania w innych ważnych regionach Stanów Zjed- i kto do tego bankructwa doprowadził, za jakich cza- noczonych naszych przedstawicielstw, które będą sów. To za czasów rządu Platformy Obywatelskiej rozszerzały współpracę gospodarczą. prezydent Komorowski, kiedy był na Ukrainie, został Owszem, ostatnio odwiedzali Stany Zjednoczone posmarowany jajkiem na garniturze, a gdy odwiedzał nasi ministrowie, minister Magierowski, minister Dumę, w jego obecności właśnie probanderowskie Szczerski. Minister Szczerski nawet wspomniał, że rezolucje zostały przyjęte. To minister Radek Sikor- jest pewna atmosferyczność w retorycznych dysku- ski, kiedy w lutym 2014 r. odwiedzał Ukrainę w ra- sjach ze Stanami Zjednoczonymi. Odwiedził nas nie- mach Trójkąta Weimarskiego, groził palcem przy- dawno były ambasador Daniel Fried, który zdemen- wódcom majdanu, że muszą porozumieć się z Januko- tował, iż jest jakiekolwiek zamrożenie, powiedział wyczem i przestać w dalszym ciągu ciągnąć majdan. o pewnym zahamowaniu kontaktów. Nie ma zamro- Nie weszliście do formatu normandzkiego z przyjem- żenia. I oczywiście było kilka razy dementi departa- nością. Tłumaczyliście, że format normandzki weź- mentu stanu. Pani Nauert kilka razy dementowała mie odpowiedzialność za Ukrainę, i niech to robi. to, mówiąc o tym, że nie ma żadnych zatrzymań kon- Będąc w MSZ-ecie, odkryłem dokumenty, iż w latach taktów. Ale na paskach w TVN-ie, jako że to nie pa- 2014–2015 Białorusini kilkakrotnie proponowali pre- sowało, więc… mierowi Tuskowi wejście do procesu mińskiego. Od- (Poseł Małgorzata Gosiewska: W TVN-ie nie po- mówił, odmówił. To wyście odmawiali funkcjonowa- leciało.) nia na Wschodzie z aktywną polityką. …to dementi nie zostało podtrzymane. (Poseł Małgorzata Gosiewska: To jest hańba.) Kolejny ważny problem – do wszystkiego się nie Bujaliście się od ściany do ściany z Białorusią, odniosę, ale to jest dla mnie zadziwiające – 2,3 dni po z Łukaszenką, a my dostaliśmy zielone światło wła- ważnych rozmowach, wizycie ministra spraw zagra- śnie od Unii Europejskiej, aby być tym, który wpro- nicznych Niemiec, pani kanclerz czołowy przedsta- wadza Białoruś z powrotem na europejskie salony. wiciel Platformy, jej szef mówi o zdemolowanych re- Nic nie poradzimy na to, że Białoruś tego nie chce,

Spis treści lacjach, kpi z tej wizyty. Jak można przekonać pań- ale spróbowaliśmy. stwa? Wiele uwagi było poświęcone Partnerstwu Wschod- (Poseł Antoni Duda: Bo jej nie rozumie.) niemu. Tak, nigdy nie wspominałem, że to jest prze- Ile ma być tych wizyt, czy pani Merkel ma zamiesz- ciwko naszym interesom, tylko wielokrotnie wspomi- kać na stałe w Polsce, żeby przekonać państwa, że te nałem, że jest to instrument skrajnie kulawy. Była relacje nie są zamrożone, nie są zepsute? Przytaczamy to przechowalnia. Wszyscy, którzy tworzyli Partner- dane statystyczne na temat współpracy gospodarczej: stwo Wschodnie, mówili jednoznacznie: ma to być 110 mld euro rocznie z tytułu wymiany gospodarczej. instrument, który delikatnie separuje te państwa od To jest znacznie więcej niż w handlu Niemiec z Rosją, Rosji, ale nie daje im perspektywy członkostwa w Unii ciągle większą gospodarką niż Polska. Europejskiej. Stąd też była to wieczna przechowal- (Poseł Bożena Kamińska: Od lat.) nia. Było to kulawe. Był to kulawy, jak powiedziałem, Jeśli popatrzymy na inną statystykę, to zobaczy- instrument, który doprowadził do tego, że trzy pań- my, że relacje gospodarcze między Niemcami a Gru- stwa od razu się wyłączyły z tego partnerstwa, czyli pą Wyszehradzką są szersze niż między Niemcami Białoruś, Armenia i Azerbejdżan, a trzy spróbowały a Francją. No więc jakiego argumentu państwo uży- i w tej chwili są właśnie w tym przedpokoju, o którym jecie, o jakimś wstrzymaniu relacji, zamrożeniu, mówiliśmy, że trzeba go zreformować i zaproponować złych relacjach itd., itd.? nowy rodzaj współpracy. I zaproponowaliśmy w ubie- W tym kontekście oczywiście… głym roku na forum Unii Europejskiej, na forum Gru- (Poseł Małgorzata Gosiewska: Może dlatego, że py Wyszehradzkiej nowy rozdział współpracy Partner- nie miał konsultacji w ambasadzie.) stwa Wschodniego. Mówiliśmy o connectivity, o trans- …wspominany jest Trójkąt Weimarski. A więc porcie, o łączności z młodzieżą, o tym, żeby ten pro- przypomnę: ostatnie spotkanie Trójkąta Weimar- gram był uzupełniającym programem wobec idei Trój- skiego na szczeblu prezydentów to 2012 r., zakończył morza, która jest również od kilku lat lansowana. to prezydent Komorowski. Dlaczego ten prezydent, Szanowni Państwo! Dzisiaj minister Czaputowicz, mający 80% poparcia prawie do samego końca, nie pani poseł Gosiewska i inni posłowie przedstawili kontynuował spotkań Trójkąta Weimarskiego na po- długą listę inicjatyw, wydarzeń, faktów, które miały ziomie prezydentów? To jego pytajcie, to jest wasz miejsce w ostatnich 2 latach i które będą miały miej- partyjny kolega, dlaczego on zakończył współpracę sce w najbliższym czasie. Z czym się spotkaliśmy? No Trójkąta Weimarskiego na tym szczeblu. Myśmy sta- więc fakty spotkały się z szydzeniem, inwektywami, rali się to odtworzyć i w 2016 r. po 25 latach funkcjo- lękami. Wystąpienie szefa Platformy posła Schetyny nowania Trójkąta Weimarskiego brałem udział w ra- co chwila było przerywane. Przecież każde dziecko mach Trójkąta Weimarskiego w spotkaniu ministrów wie, że… No ja myślałem, że poważny człowiek z tej spraw zagranicznych w Weimarze, celebrując to trybuny nie adresuje swojego przemówienia do dzie- 25-lecie. Ale nie tylko celebrowaliśmy, bo odwiedza- ci, tylko do posłów, do grupy posłów, którzy też zna- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 135

Poseł Witold Waszczykowski Jeżeli nie, zamykam listę. Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Gabriela ją się na polityce zagranicznej, proponuje konkretne, Masłowska, Prawo i Sprawiedliwość. alternatywne rozwiązania. Nie, uzyskaliśmy jakieś 1,5 minuty na zadanie pytania. percepcje, lęki, co zrobią Niemcy, jak my zrobimy to Nie ma pani poseł. czy tamto. Bardzo proszę, pani poseł Bożena Kamińska, A więc w dalszym ciągu widzę, że żyjecie państwo Platforma Obywatelska. z jakimiś fobiami, w lękach, które przedstawiał kie- dyś minister Sikorski w tym swoim hołdzie berliń- skim, iż brak przywództwa, brak ścisłej współpracy Poseł Bożena Kamińska: z Niemcami może doprowadzić do jakiejś katastrofy. Tymczasem jest inaczej. Wracam jeszcze raz do wi- Dziękuję bardzo. zyty pani Merkel. Dlaczego tak szybko przyjechał Heiko Maas, dlaczego szybko przyjechała pani Mer- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! kel? Z jednej strony byli oczywiście zobligowani umo- Oczywiście wszyscy wiemy, że Polska powinna dbać wą koalicyjną, ale z drugiej strony może wreszcie o jak najlepsze relacje z sąsiadami, zwłaszcza z Niem- przyjmiecie państwo do wiadomości to, że do Niem- cami i Rosją, zarówno dla naszego bezpieczeństwa, ców to dotarło, i może dotrze to do Platformy czy jak i przede wszystkim dla korzyści gospodarczych. całej opozycji, dostrzegli wreszcie państwo, które, po Panie ministrze, z przykrością trzeba stwierdzić, że pierwsze, jasno i wyraźnie zdefiniowało swoje intere- polityka zagraniczna, przede wszystkim w kwestii sy na wielu płaszczyznach, na płaszczyźnie bezpie- Rosji, niestety nie idzie do przodu, a wręcz przeciw- czeństwa, na płaszczyźnie gospodarczej, energetycz- nie – cofa się. Jeżeli państwo zapowiadaliście na po- nej, regionalnej współpracy i miało czelność, odwagę czątku tej kadencji, że za 2 miesiące… Zadeklarowa- zacząć je realizować i część tych zdefiniowanych in- liście Polakom, że ściągniecie wrak tupolewa z Rosji. teresów zacząć nawet wypełniać. Niemcy wielokrot- Minęły już ponad 2 lata, nie ma tego wraku i słyszy- nie uważali, że trzeba inaczej rozwiązać kwestie bez- my, że nie ma możliwości ściągnięcia go do Polski. To pieczeństwa naszej części Europy, nie poprzez stacjo- jest porażka służb zagranicznych tego rządu. nowanie wojsk, a myśmy uważali, że nasze bezpie- Ale ja chciałabym wypowiedzieć się również Spis treści czeństwo będzie zapewnione tylko wtedy, gdy będzie w imieniu mieszkańców, w szczególności Polski pół- tu stacjonowanie wojsk. Zrealizowaliśmy ten postu- nocno-wschodniej, województw warmińsko-mazur- lat? Zrealizowaliśmy. My uważaliśmy, że w kontrze do Nord Stream 2, który uzależnia Europę Zachod- skiego i podlaskiego, w kwestii zamknięcia małego nią od niepewnych, politycznie motywowanych do- ruchu granicznego z obwodem kaliningradzkim. staw gazu rosyjskiego, stworzymy alternatywne źró- Mam zasadnicze pytanie. Panie ministrze, czy zosta- dła zaopatrzenia, i to robimy. Niemcy to dostrzegli, nie przywrócony mały ruch graniczny z obwodem dostrzegli współpracę z Amerykanami. A więc może kaliningradzkim, a jeśli tak, to kiedy? Oczekują na i wy państwo dostrzeżecie, że… to mali przedsiębiorcy z województwa warmińsko- (Głos z sali: Nie liczyłabym.) -mazurskiego, którzy mieli bardzo pozytywny (Dzwo- …jeśli doszło do pewnej refleksji w Niemczech, że nek) wynik gospodarczy, bo w 2015 r. odnotowano jesteśmy w stanie mówić o integracji Grupy Wyszeh- przypływ 215 mln zł, jeżeli chodzi o wydatki miesz- radzkiej, jesteśmy w stanie mówić o inicjatywie Trój- kańców z obwodu kaliningradzkiego. Dziękuję bar- morza, które się spotyka również z przywódcami dzo. (Oklaski) światowymi, jesteśmy w stanie rozmawiać o ini- cjatywie 16+1 z Chinami i wciągać Chiny również do współpracy gospodarczej, jeśli w Berlinie to zauwa- Wicemarszałek żono i uznano, że w takim razie mają do czynienia Małgorzata Kidawa-Błońska: z wiarygodnym partnerem, który śmiał zdefiniować swoje interesy i je realizować, to może państwo rów- Dziękuję bardzo, pani poseł. nież to dostrzeżecie. Bardzo proszę, pan poseł Paweł Skutecki, Kukiz’15. Uważam, Wysoki Sejmie, że należy przyjąć infor- mację pana ministra Czaputowicza, ale też pomóc w realizacji tych zapowiedzi, które przedstawił w swo- im exposé. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Paweł Skutecki: Dziękuję. Wicemarszałek Pani Marszałek! Panie Ministrze! Dzisiaj dość Małgorzata Kidawa-Błońska: dużo mówiono na temat relacji polsko-niemieckich. Ja mam dwa bardzo konkretne pytania na ten temat. Dziękuję bardzo. Nadal panuje duża dysproporcja w stosunkach pol- Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić sko-niemieckich. Do tej pory potomkowie przedwo- się do zadania pytania? jennej mniejszości polskiej w Niemczech nie uzyska- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 136 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Paweł Skutecki Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: li tam statusu mniejszości narodowej, który stracili w czasach III Rzeszy. Kiedy rząd upomni się oficjal- Dziękuję bardzo, panie pośle. nie o status mniejszości polskiej w Niemczech? Na Pan poseł Jacek Protasiewicz, Polskie Stronnic- razie czyni to mecenas Stefan Hambura, który nie two Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. jest przecież członkiem polskiego rządu. Mecenas Hambura razem z Marcinem Masnym w ubiegłym roku przeprowadzili dwa razy protest głodowy w spra- Poseł Jacek Protasiewicz: wie uznania mniejszości polskiej w Niemczech. Czy Dziękuję. polski rząd zajmie się na serio tym tematem dopiero Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pierwotnie wtedy, kiedy któryś z tych panów zagłodzi się na chciałem wystąpić z jednym pytaniem, ale wystąpie- śmierć? Wiem skądinąd, że planują oni w najbliższym nie, słowa wygłoszone przed chwilą tutaj, z tej mów- czasie kolejny protest głodowy w tej sprawie. nicy, przez byłego ministra Waszczykowskiego skła- Drugie pytanie dotyczące tego samego tematu: niają mnie do tego, żeby raz jeszcze wrócić do wątku Czy w obliczu ataków na Polskę teren dawnej polskiej nowej koncepcji Partnerstwa Wschodniego. Otóż pan ambasady przy Unter den Linden może zostać i zo- minister przyznał, że był jednym z krytyków koncep- stanie wykorzystany jako polskie centrum krzewiące cji tego programu, tego projektu. Były minister Wasz- polską narodową politykę historyczną? Dziękuję. czykowski nawet jakoś w miarę powiedział, po raz pierwszy wreszcie, jakie zastrzeżenia formułuje czy formułował wobec Partnerstwa Wschodniego, ale od- Wicemarszałek powiedzi dotyczące tej alternatywy, którą miał za- Małgorzata Kidawa-Błońska: proponować polski MSZ, zupełnie rozbiegały się z jego oczekiwaniami. Otóż mówił o tym, że Partner- Dziękuję bardzo, panie pośle. stwo Wschodnie nie proponowało perspektywy człon- Pan poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowoczesna. kostwa, a jednocześnie to, co Polska zaproponowała

Spis treści partnerom wschodnim – connectivity i współpraca młodzieżowa. A więc czy powstaje, raz jeszcze powtó- rzę, jakaś alternatywa, nowa, ale poważna wizja współ- Poseł Krzysztof Truskolaski: pracy z byłymi republikami sowieckimi w MSZ-ecie? Drugie pytanie odnosi się bardzo konkretnie do Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- kwestii renowacji, uchronienia przed kompletną de- soka Izbo! Panie ministrze, w swoim exposé wiele gradacją cmentarza polskiego na Rossie w Wilnie. mówił pan o Unii Europejskiej i przywiązaniu Pola- Otóż dochodzą do nas informacje, że rząd litewski ków do tej wspólnoty. Jednak prawda jest taka, że zgromadził pewną pulę środków, w tym z udziałem prezydent Andrzej Duda wywodzący się z PiS-u funduszy unijnych, na renowację tej pięknej, ale jed- w jednym z ostatnich wystąpień porównał Unię do nocześnie strasznie zaniedbanej, zwłaszcza w części zaborców. Panie ministrze, to jaki jest w końcu sto- prywatnej, cywilnej, polskiej nekropolii. (Dzwonek) sunek PiS-u do Unii Europejskiej? Czy polski rząd ma o tym wiedzę? Czy polski MSZ Dyplomacja nowogrodzka, bo tak ją trzeba nazy- byłby gotów uczestniczyć w tym projekcie, również wać, stworzona przez PiS służy tylko i wyłącznie finansowo? Dziękuję. Oklaski( ) realizacji partyjnych interesów, na czym traci nasz kraj. Zdewastowaliście wszystko, co budowały po- Wicemarszałek przednie rządy przez ponad 25 lat. Wszystko, za co Małgorzata Kidawa-Błońska: się zabieraliście, kończyło się klęską dla Polski. Uru- chomiono art. 7, w debatach o praworządności wy- Dziękuję bardzo, panie pośle. mienia się nas obok takich państw jak Białoruś czy Pan poseł Sylwester Chruszcz złożył zapytanie na Rosja, dewastujecie Puszczę Białowieską, o którą piśmie*). spór przeniósł się na szczebel unijny, nie wspomina- Pan poseł Ryszard Galla, poseł niezrzeszony. jąc już o kompromitacji 27:1. Oczywiście o caracalach Bardzo proszę. czy uczeniu Francuzów jedzenia widelcem też nie będę wspominał. Skłóciliście Polskę ze wszystkimi dotychczasowymi partnerami i sojusznikami. Tak Poseł Ryszard Galla: właśnie wygląda polityka zagraniczna prowadzona przez dyplomatów z Nowogrodzkiej. Dziękuję bardzo. Ale panie ministrze, z całym szacunkiem do pana, Pani Minister! Szanowny Panie Ministrze! W ubie- to nie jest pana wina. Odpowiedzialny za tę klęskę gły piątek, w czasie spotkania z ministrem spraw jest szef partii rządzącej, którego dzisiaj na tej sali nawet nie było. (Oklaski) *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 137

Poseł Ryszard Galla Poseł Jakub Rutnicki: zagranicznych panem Heiko Maasem, rozmawialiście Bardzo dziękuję. m.in. o ożywieniu dialogu w ramach Trójkąta We- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! imarskiego. Pan w swoim wystąpieniu także o tym Bardzo cieszyłem się z tej części wystąpienia pana wspomniał. Chciałbym dopytać o więcej szczegółów. ministra, w której pan mówił o tym, jak wielu Pola- Czy tutaj ze strony pana ministra także będzie pew- ków – bo ponad 80% – wspiera nasze członkostwo na inicjatywa podjęcia działań, aby właśnie to trój- w Unii Europejskiej. Rzeczywiście też wyraziłem stronne porozumienie między Francją, Niemcami swoją aprobatę. Ale, panie ministrze, po zakończeniu i Polską mogło funkcjonować i służyć także popra- tej debaty pan marszałek Kuchciński posła Najja- wianiu stosunków między tymi trzema państwami? śniejszej Rzeczypospolitej, moją skromną osobę, uka- Drugi temat, o który chciałbym zapytać, panie rał za to karą finansową. ministrze, także pan o nim wspominał, to jest słynna (Poseł Joanna Borowiak: Miał za co.) budowa czy też remont ambasady na Unter den Lin- A więc, szanowni państwo, to jest właśnie praw- den Strasse. Powiem tak: jak pan o tym wspomniał, dziwe oblicze Prawa i Sprawiedliwości. przypomniałem sobie moje pierwsze lata w parlamen- (Poseł Joanna Borowiak: To trzeba się inaczej za- cie. W 2006 r. pytałem o tę inwestycję. Muszę powie- chowywać, panie pośle.) dzieć, że mamy 2018 r. i mam odpowiedź: budujemy. Mówicie o tym, że jesteście wyspą demokracji, po- Czy pan może powiedzieć: wybudujemy, wyremontu- kazujecie w Brukseli białą księgę, a gdy posłowie jemy? I kiedy? Nie ukrywam, że szkoda, że przy ta- mówią o tym, że trzeba wspierać nasze członkostwo, kich dobrych stosunkach między Polską i Niemcami trzeba trzymać kciuki za to, żeby Polska w Unii Eu- mamy takie niechlubne przykłady inwestycji, jakie ropejskiej była silnym i dumnym krajem, co pan mar- nie powinny być realizowane w Rzeczypospolitej Pol- szałek robi na końcu? Karze posła opozycji karą fi- skiej. Dziękuję. (Oklaski) nansową. To jest wasza prawdziwa twarz. (Oklaski) Ale macie jeszcze jedną, kolejną prawdziwą twarz. Wicemarszałek Mówicie często, szczególnie z ław PiS-u, że euro, Małgorzata Kidawa-Błońska: wprowadzenie waluty to jest najgorsze rozwiązanie. Nie chcecie o tym dyskutować. A jakie są realia? Spójrz- Spis treści Dziękuję bardzo, panie pośle. my na oświadczenia majątkowe eurodeputowanych Pani poseł Joanna Borowiak, Prawo i Sprawiedli- Prawa i Sprawiedliwości. Co możemy zobaczyć? Ry- wość. szard Czarnecki, eurodeputowany – 340 tys. euro Bardzo proszę. oszczędności. To jak jest z tym euro? Boicie się tego euro czy w rzeczywistości robicie zupełnie co innego? Poseł Joanna Borowiak: I kwestia emigracji – bo PiS często krytykował to, że Polacy wyjeżdżają. (Dzwonek) Szanowni państwo, Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- 2016 r. – 120 tys. obywateli naszego kraju wyjechało soki Sejmie! Polityka zagraniczna to nie tylko wizyty z naszej ojczyzny. Co chcecie z tym zrobić? Dziękuję najważniejszych przywódców państw w blasku fleszy bardzo. (Oklaski) czy rozmowy w zaciszu dyplomatycznych gabinetów. Jej ważnymi elementami są dyplomacja parlamen- tarna, a także bardzo częste i bliskie kontakty zagra- Wicemarszałek niczne na szczeblu samorządów terytorialnych. Małgorzata Kidawa-Błońska: W związku z powyższym, panie ministrze, chcia- łabym zapytać o to, w jaki sposób Ministerstwo Spraw Dziękuję bardzo, panie pośle. Zagranicznych współpracuje z samorządami w zakre- Pan poseł Paweł Grabowski, Kukiz’15. sie realizacji przez nie polskiej polityki zagranicznej Nie ma pana posła. oraz czy planowane jest zacieśnienie tej współpracy, Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, klub Nowocze- a jeżeli tak, to w jakich konkretnie obszarach. sna. Mam jeszcze jedno pytanie. Czy Ministerstwo Spraw Zagranicznych dysponuje danymi o tym, jak ten aspekt polityki zagranicznej państwa realizowa- Poseł Krzysztof Mieszkowski: li nasi poprzednicy? Jeśli tak, to prosiłabym o infor- mację. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jest wiele problemów, o których tutaj dzisiaj powie- dziano. Panie ministrze, pańska karta, pańska bio- Wicemarszałek grafia jest imponująca. Jest też w panu pewna naiw- Małgorzata Kidawa-Błońska: ność, która mi się podoba. Ale w momencie, kiedy pan powiedział, że całkowicie się utożsamia z polityką Dziękuję bardzo, pani poseł. Prawa i Sprawiedliwości, to wszystko zostało przez Pan poseł Jakub Rutnicki, Platforma Obywatelska. pana zakwestionowane. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 138 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Krzysztof Mieszkowski Poseł Tomasz Piotr Nowak:

Chciałbym przywołać wypowiedź wybitnego pol- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! skiego ministra spraw zagranicznych prof. Bronisła- Proszę o odpowiedź: Co należy zrobić, aby nie było wa Geremka, który kiedy w 2003 r. organizował Unii Europejskiej dwóch prędkości? Co robi w tej wspólnie z Instytutem Francuskim obchody dnia, sprawie polski rząd? Czy można być pierwszorzęd- święta poświęconego Mickiewiczowi, powiedział o Mic- nym partnerem w Unii Europejskiej, gdy jest się kiewiczu następujące słowa: Mickiewicz jest jednym w sporze i trwa postępowanie traktatowe z art. 7 z ideowych ojców założycieli zjednoczonej Europy. w sprawie naruszenia praworządności, nie uczestni- Ten romantyczny narodowy poeta w epoce skłonnej czy się w szczytach Unii Europejskiej poświęconych do nacjonalizmów narodowych czuł się Europejczy- dalszej integracji Unii Europejskiej w ramach strefy kiem i we wspólnej Europie widział kulturową i po- euro – premier Morawiecki, przypomnę, opuścił po- lityczną przyszłość swojego kraju. przedni szczyt, a na najbliższy nie został zaproszony Dzisiaj mamy dzień poezji. Nie wiem, czy państwo – w Polsce tworzy się wizerunek instytucji unijnych o tym wiecie. Jedno chcę powiedzieć: jest bardzo istot- jako obcych, niszczących naszą suwerenność, pre- ne, żebyście państwo tę Europę szanowali i akcepto- mier nie spotyka się z przewodniczącym Rady Euro- wali. To, że polscy parlamentarzyści, dziennikarze, pejskiej Donaldem Tuskiem mimo jego zaproszeń, politycy, eksperci rozmawiają na temat Polski w Eu- europosłowie PiS nie zabiegają, nie współpracują ropie, to nie jest donoszenie. To jest rozmowa z part- z europosłami Platformy w sprawie przyszłej per- nerem, który jest nam najbliższy. Europa staje się spektywy finansowej? Czy odpowiedzi na te pytania naszą ojczyzną. Chcę państwu powiedzieć, że przed nie skłaniają do refleksji, że polski rząd nie chce za- nami jest duża wyprawa. (Dzwonek) Otóż w niedługim biegać skutecznie o polskie interesy w Unii Europej- czasie, mam nadzieję, Europa stanie się rzecząpospo- skiej? litą europejską. Dziękuję bardzo. (Oklaski) A Stany Zjednoczone? W kontekście ustawy o IPN i sygnałów o blokadzie stosunków na najwyższym szczeblu proszę konkretnie powiedzieć, kiedy nastą- Wicemarszałek pi wizyta prezydenta Dudy czy premiera Morawiec- Spis treści Małgorzata Kidawa-Błońska: kiego w Białym Domu. Proszę także podać kalendarz wszystkich spotkań na najwyższym szczeblu w 2018 r., Dziękuję bardzo. z kim, kiedy będzie się spotykać premier, prezydent, Bardzo proszę, pan poseł Piotr Liroy-Marzec, po- minister. Dziękuję bardzo. (Oklaski) seł niezrzeszony. Nie ma pana posła. Pani poseł Ewa Tomaszewska, Prawo i Sprawie- Wicemarszałek dliwość. Małgorzata Kidawa-Błońska: Bardzo proszę. Dziękuję bardzo, panie pośle. Pan poseł Stefan Romecki, klub Kukiz’15. Poseł Ewa Tomaszewska:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dla rozwoju pol- Poseł Stefan Romecki: skiej gospodarki, dla bezpieczeństwa energetycznego Polski niesłychanie ważna jest dywersyfikacja do- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie staw paliw, w szczególności gazu. W rozwiązaniu Ministrze! Szanowna Młodzieży na Galerii! Panie tego problemu szczególną rolę odgrywa gazoport im. ministrze, mówi pan o zaangażowaniu Polski w re- Lecha Kaczyńskiego. Chciałabym zapytać o perspek- lacje z krajami Ameryki Południowej. Co pan mini- tywy dostaw skroplonego gazu ze Stanów Zjednoczo- ster i rząd zrobią w tej sprawie np. z samą Brazylią, nych i politykę cenową w tym zakresie. I jeszcze jed- największym krajem Ameryki Południowej? Ostatnie no pytanie, panie ministrze: Czy to prawda, że mniej- oficjalne spotkanie na wysokim szczeblu miało miej- sze niż 2% PKB nakłady na obronność są wynikiem sce prawie 10 lat temu. Czyny, nie słowa, panie mi- szybszego wzrostu PKB, niż przewidywano? Dzięku- nistrze. ję. (Oklaski) I jeszcze jedno. Słuchając tutaj przede mną po- słanki z PiS-u, która powiedziała o tym, że nie wizy- ty wysokich urzędników państwowych, ale… Powiem Wicemarszałek dla przykładu, że w tamtym roku w sierpniu była Małgorzata Kidawa-Błońska: w Sejmie, w Warszawie i w moim mieście Koszalinie pewna Angielka, która mówiła, jak Polacy w Anglii Dziękuję bardzo, pani poseł. przedstawiają Polskę, jak tu jest źle. Myślała, że tu Pan poseł Tomasz Piotr Nowak, Platforma Oby- jest średniowiecze, a powiedziała mi, że Polska to jest watelska. piękny kraj – Warszawa, Koszalin, ludzie – że jest 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 139

Poseł Stefan Romecki rowanie na bogate kraje Unii Europejskiej, a właści- wie na ich socjal. czysto. To jest przykład, który idzie z zagranicy od Mając na uwadze, że kryzys humanitarny na Bli- normalnej, zwykłej angielskiej kobiety. Chwała za to, skim Wschodzie może się przedłużyć, oraz spodziewa- że może tak być i że tak wyrażają się o naszym pięk- jąc się kolejnych fal nielegalnych emigrantów w Euro- nym kraju, o naszej ojczyźnie. Dziękuję. pie, mam dwa pytania do rządu. Po pierwsze, jakie działania rząd może podjąć, aby zmniejszyć presję migracyjną na państwa Unii? Po drugie, czy są szan- Wicemarszałek se, jakie szanse widzi rząd na wspólne działania w tym Małgorzata Kidawa-Błońska: zakresie z innymi krajami Unii? Dziękuję. (Oklaski)

Dziękuję, panie pośle. Pani poseł Monika Rosa, klub Nowoczesna. Wicemarszałek Bardzo proszę. Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Poseł Monika Rosa: Pan poseł Marcin Święcicki, Platforma Obywatel- ska. Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W 2011 r. otwarta została do podpisu, a w 2015 r. podpisana przez Polskę tzw. konwencja stambulska, Poseł Marcin Święcicki: czyli konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemo- cy wobec kobiet i przemocy domowej. Ta konwencja Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! została przez Polskę ratyfikowana, panie ministrze, Kiedyś polska opozycja, a dalej „Solidarność” były ale ta konwencja nie jest przez Polskę wdrażana. natchnieniem dla walczących o prawa człowieka Przypominam zasady tej konwencji, czyli pracy nad w wielu krajach. Chciałbym zapytać pana ministra, tym, żeby sprawców przemocy domowej wobec kobiet, co dzisiaj robi polska dyplomacja, żeby wspierać wal- bo to głównie kobiety są ofiarami przemocy, ścigano czących o prawa człowieka na Białorusi, w Kazachsta- Spis treści skutecznie, żeby jej zapobiegano, żeby przemoc do- nie, w Wietnamie, w Azerbejdżanie, w tych wszystkich mowa, ekonomiczna, seksualna, fizyczna, psychicz- krajach, w których możemy mieć jakiś wpływ. Czy nie na, która w jak największym stopniu w domach jest jest trochę tak, że w przypadku tych krajów umywamy stosowana… żeby organizacje, które działają prze- ręce od walki o prawa człowieka w tych krajach w imię ciwko przemocy, miały wsparcie państwa, żeby w ogó- jakichś drobnych takich czy innych interesów gospo- le przemoc ekonomiczna znalazła się w polskim pra- darczych? wie, bo do tej pory się nie znalazła. Dlatego mam Druga rzecz. Nie chcemy być krajem drugiej pręd- pytanie, panie ministrze: Na jakim etapie wdrażania kości. Jeśli nie chcemy być krajem drugiej prędkości, konwencji jest Polska? Bo obawiam się, że na żad- to wejdźmy do strefy euro, tak jak większość krajów nym. Czy nie jest także zadaniem ministra, żeby tak ważne konwencje były przez Polskę nie tylko formal- naszego regionu już weszła. I co z naszym zobowią- nie podpisywane, ale także przede wszystkim wdra- zaniem? żane, stosowane? (Oklaski) Kolejna sprawa. Chce pan silnej, sprawnej, demo- kratycznej, efektywnej Unii Europejskiej, ale droga do tego nie wiedzie poprzez powrót do jakiejś Europy Wicemarszałek narodów, do jakiejś przedwojennej Ligi Narodów, Małgorzata Kidawa-Błońska: gdzie każde państwo mogło sobie postawić weto, ale droga do tego wiedzie przez realizację tego, co wyty- Dziękuję bardzo, pani poseł. czyli ojcowie założyciele, czyli rozbudowę i umacnia- Pan poseł Krzysztof Ostrowski, Prawo i Sprawie- nie wspólnych instytucji europejskich, takich jak dliwość. Parlament Europejski. Parlament Europejski jest Bardzo proszę. demokratyczną instytucją. Jeśli Parlament Europej- ski, reprezentujący obywateli Europy, będzie miał więcej praw, to będziemy usuwać deficyt demokra- Poseł Krzysztof Ostrowski: tyczny w Europie, a nie jak będziemy państwom da- wać prawo weta. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ustawa o IPN-ie. Mieliśmy bardzo dobre stosunki Od ponad 2 lat trwa proces, właściwie kryzys migra- z Izraelem, ze Stanami Zjednoczonymi, z Ukrainą. Ta cyjny w Europie. Migracja ta ma swoje charaktery- ustawa rujnuje te stosunki. Uważam, że zadaniem i sta- styczne cechy, takie jak, po pierwsze, masowość, po tutowym MSZ, i pana, że tak powiem, osobistym drugie, niechęć do integracji, po trzecie, niechęć do (Dzwonek) jest walka z tą ustawą, która zrujnowała naszych wartości, a nieraz nawet pogardę czy nakie- nam te stosunki, a nie jej wspieranie. Dziękuję bardzo. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 140 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Wicemarszałek w Komisji Europejskiej, dużo uwagi poświęca się rze- Małgorzata Kidawa-Błońska: komym problemom naszego kraju z przestrzeganiem praworządności, krytycznie oceniając m.in. reformy Dziękuję bardzo, panie pośle. wprowadzane przez obecny rząd. Pan poseł Mirosław Suchoń, klub Nowoczesna. W związku z faktem, że krytyczne oceny mają charakter polityczny i nie odnoszą się do istoty pro- blemu, chciałabym zadać konkretne pytania odno- Poseł Mirosław Suchoń: szące się do kwestii stosunku władz Rzeczypospolitej Polskiej do przestrzegania unijnego prawa. Jak mia- Bardzo dziękuję. nowicie wygląda kwestia wdrażania unijnego prawa Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! w Polsce na tle innych państw członkowskich? Ile Panie ministrze, jak był pan uprzejmy słusznie za- wyniosły kary finansowe nałożone na nasz kraj w związ- uważyć, ponad 80% Polaków popiera członkostwo ku z nieterminowym wdrożeniem prawa Unii Euro- Polski w Unii Europejskiej. Muszę panu powiedzieć, pejskiej? Jak wygląda sytuacja w innych państwach że już tu widać różnicę. Żadnemu innemu ministrowi Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo. (Oklaski) tego rządu taka liczba nie przeszłaby przez usta. Tym pan się różni, dlatego tym bardziej zaskakujący jest fakt, że stał się pan twarzą tej nowogrodzkiej Wicemarszałek polityki zagranicznej, która wszystkich ze wszystki- Małgorzata Kidawa-Błońska: mi próbuje skłócić. To jest oczywiście trudne dla na- szego państwa, dlatego, panie ministrze, apeluję, Bardzo dziękuję, pani poseł. żeby pan jednak próbował oderwać się od tego zaple- Pan poseł Tomasz Cimoszewicz, Platforma Oby- cza i pomyślał o Polsce, nie o PiS-ie, ale o Polsce. watelska. Panie Ministrze! Interesy gospodarcze. PiS prze- grał bój o pracowników delegowanych, co oznacza, że kilkaset tysięcy Polaków, kilkadziesiąt tysięcy firm Poseł Tomasz Cimoszewicz: stanie przed bardzo trudnym zadaniem utrzymania Spis treści się na rynkach europejskich. Co państwo zrobią, żeby Szanowna Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka ułatwić im to działanie? Izbo! Panie ministrze, cieszy mnie, że przywraca pan Co z branżą transportową? To jest kolejny temat, tradycję przebywania na sali plenarnej w trakcie za- który będzie trudny. dawania pytań. Kojarzę pewnego ministra, który Z przykrością stwierdzam, że w zakresie kontak- w 2002 r. siedział na tym miejscu i był zasypywany tów z Białorusią pan minister nawet nie zająknął się gradem pytań dotyczących naszych negocjacji w spra- o prawach człowieka, o prawach polskiej mniejszości wie przystąpienia do Unii Europejskiej. Wydaje się, na Białorusi czy o demokratyzacji życia politycznego. że różnica jest w tej chwili taka, że on odpowiadał za To jest absolutna zmiana wektorów i moim zdaniem wprowadzenie nas do Unii Europejskiej, a ekipa, któ- jest to naprawdę absolutnie zła zmiana. rą pan reprezentuje, odpowiada za ryzyko wyprowa- Kwestia euro. Co państwo robią, żeby przybliżyć dzenia nas z tej Unii. Stąd więc moje pytania. nas do strefy euro, do strefy (Dzwonek) gwarancji Panie Ministrze! Jak pan ocenia pozycję Polski naszego bezpieczeństwa? Panie Ministrze! Trójkąt Weimarski, Grupa Wy- w Unii Europejskiej, mając w pamięci porażkę w gło- szehradzka – niestety, ciała, które stały się mocno sowaniu w sprawie przewodniczącego Rady Europej- fasadowe. Jaki macie pomysł, żeby to zmienić, żeby skiej stosunkiem głosów 27:1, czy porażkę w sprawie rzeczywiście uzyskać to, co było do tej pory, czyli do- pracowników delegowanych, czy porażkę związaną z bre, zgodne działanie w interesie naszego państwa? białą księgą poświęconą nieudolnym próbom udo- Dziękuję bardzo. (Oklaski) wodnienia, że dowodem na niszczenie państwa prawa nie jest wszczęcie wobec Polski jako pierwszego kra- ju Unii Europejskiej procedury badania praworząd- Wicemarszałek ności, czy porażki przed Europejskim Trybunałem Małgorzata Kidawa-Błońska: Sprawiedliwości, czy niekończące się porażki w Par- lamencie Europejskim w debatach o łamaniu prawa Dziękuję bardzo, panie pośle. i zasad demokracji w naszym kraju, czy nadchodzącą Bardzo proszę, pani poseł Bernadeta Krynicka, oczywistą porażkę w dyskusji o przyszłości Unii Eu- klub Prawo i Sprawiedliwość. ropejskiej, w której większość chce wzmocnienia Wspólnoty, a Polska wzmocnienia państw członkow- skich kosztem tej Wspólnoty? Poseł Bernadeta Krynicka: Na koniec w świetle tych niepowodzeń muszę za- pytać: Czy uważa pan za stosowne (Dzwonek) zatrzy- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! manie 27 tys. premii za 3,5 miesiąca pracy, które pan W instytucjach Unii Europejskiej, a szczególnie otrzymał? Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 141

Wicemarszałek Stąd moje pytanie: W jaki sposób Ministerstwo Małgorzata Kidawa-Błońska: Spraw Zagranicznych przygotowuje się do ewentual- nej pomocy konsularnej w tej przestrzeni? Dziękuję Dziękuję bardzo. uprzejmie. (Oklaski) Bardzo proszę, pani poseł Kamila Gasiuk-Piho- wicz, klub Nowoczesna. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Dziękuję bardzo, panie pośle. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Gdy pan mini- Pan poseł Wojciech Król, Platforma Obywatelska. ster kończył prezentowanie swojego wystąpienia Nie ma pana posła. w kwestii, która dotyczyła praworządności i grożą- Pan poseł Marek Sowa, klub Nowoczesna. cych naszemu krajowi konsekwencji, miałam takie Nie ma. wrażenie, że prezentował pan jakąś alternatywną Pan poseł Józef Leśniak, Prawo i Sprawiedliwość. rzeczywistość, taki film science fiction klasy B. Jesz- cze tylko brakowało, żeby pan razem z innymi posła- mi PiS-u wstał i odśpiewał: Polacy, nic się nie stało. Poseł Józef Leśniak: Tej przedstawionej przez PiS-owski rząd w Brukseli tzw. białej księgi kitów, jak widać, nikt w europej- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! skich stolicach nie kupił, wręcz odwrotnie, wywołała Po podjęciu ważnych decyzji podczas szczytu północ- ona tylko rozsierdzenie. noatlantyckiego w Warszawie w lipcu 2016 r. powoli Wszyscy przyjaciele Polski w Europie dzisiaj wi- zbliżamy się do kolejnego szczytu, który będzie miał dzą, że PiS depcze polską konstytucję, że depcze za- miejsce w lipcu tego roku w Brukseli. chodnioeuropejskie standardy praworządności. A Unia W związku z powyższym chciałbym skierować jest właściwie już w tym momencie o krok od uzależ- pytanie do pana ministra: Jakie są cele Polski, któ- nienia wypłaty środków pomocowych od przestrze- re stawiamy sobie na najbliższy szczyt, i w jaki spo- Spis treści gania tych standardów, czemu właściwie nie można sób realizujemy czy mamy zamiar podjąć działania się dziwić. na rzecz realizacji tych celów? Dziękuję bardzo. Dlatego mam pytanie do pana ministra: Jaki jest (Oklaski) państwa plan B? Co rząd zamierza zrobić w sytuacji, gdy z winy PiS-u polscy obywatele stracą miliardy euro z funduszy europejskich, unijnych? Jaki PiS ma Wicemarszałek plan B na uchronienie Polski przed takim scenariu- Małgorzata Kidawa-Błońska: szem w sytuacji, gdy widać jak na dłoni, że w Europie już nikt nie wierzy w słowa członków PiS-owskiego Dziękuję bardzo, panie pośle. rządu? (Oklaski) Pan poseł Norbert Obrycki, Platforma Obywatelska.

Wicemarszałek Poseł Norbert Obrycki: Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dziękuję bardzo, pani poseł. Chciałbym zapytać o stan budowy czy realizacji prze- Bardzo proszę, pan poseł Piotr Pyzik, Prawo i Spra- budów placówek w Berlinie, w Wilnie i w Mińsku. wiedliwość. Żaden przetarg po ponad 2 latach rządów Prawa i Spra- wiedliwości nie został zrealizowany. Co więcej, roz- strzygnięty już przetarg na budowę placówki w Ber- Poseł Piotr Pyzik: linie został unieważniony, a w odpowiedzi na jedną z moich interpelacji pan minister Dziedziczak stwier- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! dził, że szukacie formuły partnerstwa publiczno-pry- Panie ministrze, pragnę się do pana zwrócić z takim watnego. Niedawno słyszeliśmy, że pan minister praktycznym, bardziej życiowym pytaniem. Mianowi- jednak zdecydował się na budowę tej placówki. Do- cie za niespełna 3 miesiące rozpoczną się w Rosji mi- brze oczywiście, ale chcielibyśmy jasnej deklaracji, że strzostwa świata w piłce nożnej. Oprócz wielu milio- będzie ona zrealizowana w tej kadencji Sejmu. nów Polaków i, myślę, miliardów ludzi na całym świe- Mówiliście, że minister Sikorski nie buduje żad- cie te mistrzostwa też będzie oglądała jakaś grupa, nych placówek, a wybudował konsulat generalny we myślę, że niemała, polskich kibiców, którzy będą obec- Lwowie, dokonał rewitalizacji placówek w Nowym ni na meczach i w Moskwie, i w Kazaniu, i w Wołgo- Jorku i w Paryżu, a za rządów Prawa i Sprawiedliwo- gradzie, i w następnych, mam nadzieję, miejscach. ści nie wydarzyło się niestety nic. Dziękuję. (Oklaski) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 142 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Wicemarszałek fa. Mówił pan, i słusznie, że 87% Polaków popiera Małgorzata Kidawa-Błońska: członkostwo w Unii Europejskiej. To najwyższy po- ziom w Europie. Polska dyplomacja jest też jedną Dziękuję bardzo, panie pośle. z najstarszych w Europie. Zgoda. Trzeba to szano- Pani poseł Małgorzata Gosiewska, Prawo i Spra- wać. Ale to prezydent Duda wygaduje bzdury, porów- wiedliwość. nując Unię Europejską z zaborcą. Zapowiada pan co innego, a inną mamy, proszę państwa, rzeczywistość. Dla was Unia Europejska to Poseł Małgorzata Gosiewska: zjawisko ekonomiczne, a to nie jest prawda. Unia Eu- ropejska to coś więcej. Dziękuję bardzo. Drodzy państwo, nie rozumiecie tego projektu, Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! dlatego jesteście tak niebezpieczni dla naszego kraju. W dniu jutrzejszym podejmujemy uchwałę w sprawie Jesteśmy ze wszystkimi skłóceni. Z tego problemu powołania Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczy- będziemy wychodzić latami. Przykro mi to mówić, pospolitej Polskiej i Gruzji. Przed nami jeszcze dzisiaj panie ministrze, ale jest pan tak zacnym dyplomatą, debata w tej sprawie, jednak przebieg wczorajszego a stał się pan maskotą tego rządu (Dzwonek), która posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych dobitnie nic nie może. pokazał, że Gruzja łączy naszą Izbę, pomimo wielu Na koniec mam pytanie: Co państwo zrobicie różnic tu mówiliśmy jednym głosem, wszyscy bardzo z konfliktem z Izraelem i USA, jeżeli nie wycofacie poparli tę uchwałę. się z ryzykownych zapisów ustawy o IPN? Podobną, a może jeszcze większą sympatią cieszą się Polacy i Polska w Gruzji. Bardzo wiele dzieje się zresztą w zakresie naszych relacji, tak w zakresie Wicemarszałek współpracy politycznej, jak i kulturalnej. Rok polskiej Małgorzata Kidawa-Błońska: kultury w Gruzji, powołanie Polskiej Misji Archeolo- gicznej w Kutaisi, tworzenie polskiej biblioteki w Tbi- Dziękuję, panie pośle, proszę już kończyć. lisi, koncerty, wystawy, rozmaite interesujące spo- Spis treści tkania – naprawdę wiele się dzieje pomimo bardzo skromnej obsady ambasady. Poseł Grzegorz Furgo: Pytanie, panie ministrze, i wielka prośba zresztą przy okazji: Kiedy doczekamy się wreszcie powołania I ostatnie pytanie: Co zrobicie, jeżeli będziemy instytutu polskiego w Tbilisi? To jest naprawdę bar- mieli jednak mniejsze pieniądze z Unii Europejskiej, dzo potrzebna instytucja, jednostka, która będzie bo będą one powiązane z praworządnością w danym działała nie tylko na rzecz promocji Polski w Gruzji, państwie? ale też objęłaby docelowo swoim zasięgiem sąsiednie kraje, Armenię, Azerbejdżan. Panie ministrze, pro- szę o odpowiedź na piśmie wraz z harmonogramem. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska:

Wicemarszałek Dziękuję bardzo, panie pośle. Małgorzata Kidawa-Błońska: Proszę o trzymanie się limitu czasu. Pani poseł Elżbieta Duda, Prawo i Sprawiedli- Dziękuję bardzo, pani poseł. wość. Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Furgo, Plat- Nie ma. forma Obywatelska. Pan poseł Wojciech Ziemniak, Platforma Obywa- telska.

Poseł Grzegorz Furgo: Poseł Wojciech Ziemniak: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie mini- strze, po wysłuchaniu dzisiejszego exposé pana przy- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! znam szczerze: żal mi pana. Exposé ministra spraw W materiałach Ministerstwa Spraw Zagranicznych zagranicznych to w każdym parlamencie jedno z naj- przedstawionych na posiedzeniu Komisji Łączności ważniejszych wydarzeń. Dzisiaj w polskim parlamen- z Polakami za Granicą, której mam przyjemność być cie nawet ławy PiS-u świeciły pustkami, nie mówiąc wiceprzewodniczącym, jest napisane: Sprawy Polonii już o korpusie dyplomatycznym. i Polaków za granicą są jednym z priorytetów zarów- A teraz fakty. Boicie się państwo powiązania fun- no dla najwyższych przedstawicieli państwa polskie- duszy strukturalnych z praworządnością, dlatego że go, prezydenta RP, marszałków Sejmu i Senatu, jak narozrabialiście, i to mocno. Biała księga – katastro- również dla obecnego rządu RP i mają fundamental- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 143

Poseł Wojciech Ziemniak Poseł Anna Nemś: ne znaczenie dla polskiej racji stanu, stanowiąc jej Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Informacja mini- elementarną część – to jest cytat. stra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej poli- W swoim wystąpieniu wspomniał pan m.in. o tym, tyki zagranicznej to jest w Sejmie Rzeczypospolitej że w ostatnich latach rozpoczęły pracę trzy nowe dzień wyjątkowy i podniosły. Dzisiejszy dzień z prze- konsulaty generalne oraz wydziały konsularne przy sianymi rzędami korpusu dyplomatycznego i pusty- trzech nowo powstałych ambasadach, a także o no- mi rzędami zajmowanymi przez pańskich kolegów welizacji ustawy o Karcie Polaka i ustawy o repatria- z Prawa i Sprawiedliwości pokazuje, jaką wagę przy- cji. Niestety, nowe zadania z tym związane nie zosta- wiązujecie państwo do polityki zagranicznej, a nawet ły poparte wzmocnieniem służby konsularnej nowy- powiem, jak się jej dziś zaczynacie wstydzić. mi etatami, zwłaszcza w wypadku placówek na Wscho- Niestety, i mówię to z prawdziwym smutkiem, ta dzie i w krajach emigracji zarobkowej obywateli fobia pisania i tworzenia wszystkiego na nowo, od polskich. Także tzw. fundusze polonijne będące zera, na zgliszczach, dotarła niestety do dyplomacji. Byli dyplomaci w wystosowanym liście piszą, że po- w gestii MSZ uległy znacznemu zmniejszeniu. W 2017 r. lityka zagraniczna Polski kroczy od katastrofy do było to 21 mln, a w tym roku jest tylko 19 mln. katastrofy. Polskę regularnie krytykują sojusznicy, W związku z tym mam pytanie: Czy planowany a gwarancje bezpieczeństwa stały się warunkowe. jest wzrost liczby kadry konsularnej w wymienionych Polska zamiast być jednym z liderów Zachodu, staje obszarach oraz wzrost nakładów na Polonię nie tylko się zależna od wsparcia mniejszych państw. Pozycja w budżecie MSZ, ale także w budżecie państwa re- międzynarodowa Polski jest najgorsza od 1989 r. alizowanym przez Senat RP? Proszę o odpowiedź na Oczywiście machniecie państwo ręką i powiecie: to piśmie. Dziękuję. (Oklaski) jedna z opinii. To jedna z dziesiątek, setek opinii, które się pojawiają i liczba tych głosów jest coraz większa. Dyplomacja to sztuka, a wy, państwo, jeste- Wicemarszałek ście jak słoń w składzie porcelany. Dziękuję bardzo. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Oklaski) Spis treści Dziękuję bardzo, panie pośle. Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Głuchowski, Wicemarszałek klub Prawo i Sprawiedliwość. Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Poseł Krzysztof Głuchowski: Pani poseł Dorota Rutkowska, Platforma Obywa- telska. Dziękuję bardzo. Nie ma. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pani poseł Krystyna Skowrońska, Platforma Oby- W bieżącym roku świętujemy 25-lecie ratyfikacji przez watelska. Polskę europejskiej konwencji praw człowieka, w wy- Nie ma. niku której nasz kraj stał się członkiem Rady Europy, Pan poseł Ryszard Wilczyński. a polscy obywatele uzyskali możliwość udziału w po- Nie ma. stępowaniach przed Europejskim Trybunałem Praw Pan poseł Wojciech Wilk. Człowieka w Strasburgu. Nie ma. Pani poseł Ewa Kołodziej, Platforma Obywatelska. Przez szereg lat, podczas których, o dziwo, nie zarzucano naszemu krajowi problemów z praworząd- nością, poważnym problemem pozostawała kwestia Poseł Ewa Kołodziej: wykonania przez polski rząd orzeczeń Trybunału. W związku z powyższym, panie ministrze, pytam: Panie Ministrze! Mówił pan w swoim wystąpieniu Jak wygląda sytuacja w zakresie wykonania orze- o tym, jak ważne są relacje pomiędzy państwami czeń Trybunału od momentu powstania rządu Zjed- członkowskimi Unii Europejskiej a naszym krajem. noczonej Prawicy? Dziękuję. (Oklaski) Członkiem Unii Europejskiej i jednym z najważniej- szych partnerów gospodarczych Polski jest Króle- stwo Niderlandów. Pan, panie ministrze, poświecił Wicemarszałek mu nawet jedno konkretne zdanie w swoim wystą- Małgorzata Kidawa-Błońska: pieniu, co mnie ogromnie cieszy. Mniej więcej je za- cytuję: Konferencja utrechcka stanowi forum współ- Dziękuję bardzo, panie pośle. pracy z Holandią. Panie ministrze, wierzę głęboko, Bardzo proszę, pani poseł Anna Nemś, Platforma że zależy panu szczerze na dobrych stosunkach Pol- Obywatelska. ski z Holandią, ale jednej rzeczy nie mogę zrozumieć: 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 144 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Poseł Ewa Kołodziej relacje z krajami Unii. Dzisiaj, kiedy nasza reputacja dzięki waszej źle pojmowanej dyplomacji została Dlaczego w takim razie w polskim parlamencie od zniszczona, miejsce ambasadora Ukrainy i lidera in- ponad roku nie można utworzyć grupy przyjaźni pol- teresów ukraińskich w Unii Europejskiej zajęły sko-niderlandzkiej? Posłowie z różnych klubów po- Niemcy i Litwa. Jak zamierzacie to zmienić? I jak selskich zadeklarowali już na początku tej kadencji zamierzacie odbudować naszą pozycję w oczach oby- chęć współpracy i zacieśniania relacji polsko-nider- wateli choćby Ukrainy? Dziękuję bardzo. (Oklaski) landzkich. Mimo spełnienia wszystkich kryteriów i warunków regulaminowych wciąż nie ma zgody na (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek utworzenie takiej grupy, grupy bilateralnej polsko- Sejmu Stanisław Tyszka) -niderlandzkiej. Bardzo jest mi z tego powodu przy- kro, bo zależy mi na tym, żeby taka grupa powstała, i zabiegam o to od początku kadencji. Mam nadzieję, Wicemarszałek Stanisław Tyszka: że sytuacja się zmieni. Dziękuję bardzo. Panie Ministrze! Mam konkretne pytanie: Czy Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Szumilas, takie zachowanie i wysyłanie takich sygnałów do Platforma Obywatelska. naszych przyjaciół, do naszych holenderskich part- nerów służą zacieśnianiu współpracy pomiędzy na- szymi krajami, czy też nie służą? Jak pana deklaracje Poseł Krystyna Szumilas: mają się do rzeczywistości, do ewidentnego blokowa- nia przez pana partyjnych kolegów tworzenia takiej Dziękuję, panie marszałku. autentycznej (Dzwonek), przyjaznej relacji pomiędzy Panie Ministrze! W swoim wystąpieniu powie- parlamentami polskim i holenderskim? Bo przecież dział pan, że poza granicami Polski mieszka ok. te relacje w 100% przekładają się później na faktycz- 20 mln naszych rodaków lub osób z korzeniami ne stosunki gospodarcze, polityczne, dyplomatyczne polskimi. To oznacza, że poza granicami Polski i europejskie. mieszka kilka milionów dzieci lub młodych osób do 18. roku życia. Moje pytanie brzmi: Dlaczego dzieci Spis treści obywateli polskich mieszkające za granicą są trakto- Wicemarszałek wane w sposób wybiórczy? Lepiej są traktowane te Małgorzata Kidawa-Błońska: dzieci, które mają szczęście i chodzą do szkoły pol- skiej utworzonej, nie wiem, przy ambasadach czy przez Dziękuję bardzo. stowarzyszenia działające za granicą, a gorzej te, któ- re takiego szczęścia nie mają, bo w okolicy, w której mieszkają, takiej szkoły nie ma i nie mają możliwości Poseł Ewa Kołodziej: dojazdu do szkoły. Pan chwalił się tym, że z inicjaty- wy prezydenta 31 tys. dzieci uczęszczających do szkół I ostatnie zdanie. Obecnie w parlamencie funk- poza granicami kraju otrzymało legitymację szkolną. cjonuje siedemdziesiąt kilka grup. Te grupy udało się A co z tymi kilkoma milionami dzieci, które nie do- stworzyć, a o dziwo tej jednej jakoś do tej pory się nie staną takiej legitymacji, bo nie mają możliwości cho- udało stworzyć. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dzenia do polskiej szkoły? Przyjeżdżając do ojczyzny, do kraju, są traktowane gorzej, bo nie mogą skorzy- stać chociażby ze zniżki, kiedy idą do muzeum czy Wicemarszałek korzystają z komunikacji miejskiej. (Dzwonek) Czy Małgorzata Kidawa-Błońska: pan minister zamierza podjąć inicjatywę w tej spra- wie i zrównać w prawach dzieci mieszkające poza Dziękuję bardzo, pani poseł. granicami Polski? (Oklaski) Pan poseł Leszek Ruszczyk, Platforma Obywa- telska. Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

Poseł Leszek Ruszczyk: Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Tomasz Lenz, Platforma Oby- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! watelska. Do tej pory byliśmy jako Polska, jako kraj, ambasa- dorem spraw krajów Europy Wschodniej w Unii Eu- ropejskiej. Mieliśmy do tego pełny mandat. Wynikał Poseł Tomasz Lenz: on ze skutecznego procesu integracji z Unią Europej- ską, jak również z silnej pozycji Polski w Unii Euro- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jak pamięta- pejskiej. Nie obrażaliśmy się na innych i nie obraża- my, w związku z ważnymi wydarzeniami w Polsce, liśmy sąsiadów, aby budować dobre, przyjacielskie a mianowicie światowym zlotem młodzieży, minister 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 145

Poseł Tomasz Lenz Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: spraw zagranicznych Mariusz Błaszczak podjął de- Dziękuję bardzo. cyzję, może to była też decyzja zarządu, o wstrzyma- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! niu ruchu przygranicznego bezwizowego między ob- Chcę wierzyć, że o tym, o czym chcę powiedzieć, nie wodem kaliningradzkim a rejonem Warmii i Mazur ma pan wiedzy, ale wierzę też, że nastąpi natychmia- oraz Trójmiasta. Wtedy kiedy podejmowano tę decy- stowa pana reakcja na tę sytuację. Otóż myślę o sy- zję, informowano, że to jest na pewien czas, że ten tuacji ręcznego sterowania konkursami w pana mi- ruch zostanie przywrócony po zakończeniu tego wy- nisterstwie. Chodzi o konkursy związane ze wspie- darzenia. Na nieszczęście później ta decyzja nie zo- raniem projektów w zakresie dyplomacji publicznej stała zmieniona i do dzisiaj ten ruch przygraniczny i współpracy rozwojowej właśnie przez Ministerstwo nie funkcjonuje. Miałem ostatnio okazję spotykać się Spraw Zagranicznych. z mieszkańcami Warmii i Mazur, z samorządowcami, Wiemy, że faworyzowane są środowiska związane którzy podkreślali potrzebę uruchomienia tego ru- z Prawem i Sprawiedliwością. Myślę tutaj np. o Radiu chu przygranicznego ze względu na potrzeby gospo- Maryja. Bardzo proszę pana ministra o reakcję, bo darcze, handlowe, rozwój tego terenu. I rzeczywiście przecież ma pan świadomość, że takie praktyki to tam jest oczekiwanie, że ktoś tę sprawę podejmie. wprost łamanie ustawowych zasad wspierania orga- Zmienił się minister spraw wewnętrznych, mamy no- nizacji pozarządowych. Ale również naciski polity- wego ministra, jest nowy minister spraw zagranicz- ków na urzędników i poddawanie się tym naciskom nych, może warto wsłuchać się w głosy mieszkańców przez urzędników to łamanie prawa. Nie może być województwa warmińsko-mazurskiego i Trójmiasta na to naszej zgody. I bardzo proszę, by te praktyki i pochylić się nad tą sprawą, rozważyć, czy jest moż- liwość przywrócenia tego ruchu przygranicznego pan minister skutecznie wyeliminował. Dziękuję między obwodem kaliningradzkim a rejonem Warmii bardzo. (Oklaski) i Mazur, bo tam jest to bardzo oczekiwane. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Spis treści Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Dziękuję. Pani poseł Katarzyna Osos, Platforma Obywa- Dziękuję. telska. Pani poseł Anna Wasilewska, Platforma Obywa- telska. Poseł Katarzyna Osos:

Poseł Anna Wasilewska: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Podczas swojego wystąpienia poseł Go- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni siewska – mam wrażenie, że jako zarzut – podnosiła Państwo! Ustawa, która powstała w Ministerstwie to, że Polacy zajmują ważne stanowiska w instytu- Spraw Zagranicznych, daje możliwość zwolnienia cjach europejskich. Dla mnie, ale i dla wielu Polaków wszystkich dyplomatów pracujących za granicą. Ka- to jest powód do dumy. Świadczy to o naszej sile, dry weryfikuje zespół, w którym pracował były am- o tym, że nas doceniają. Ale przede wszystkim jest to basador w Belgradzie Andrzej Jasionowski. Wówczas w interesie Polski i Polaków. Dziś mówi się, że to spowodował wypadek, po którym Serbowie domaga- Donald Tusk przekonał Brytyjczyków i że Polacy za- li się, aby wrócił do Polski. Tak się stało. Później chowają swoje prawa na Wyspach. W związku z tym w MSZ był dyrektorem generalnym służby zagra- mam do pana pytanie. Czy pan minister będzie pro- nicznej, a od 1 stycznia 2018 r. jest ponownie amba- wadził taką politykę zagraniczną, aby to z Polakami sadorem, tylko że w Republice Chorwacji. Dlaczego chciano współpracować, aby to Polacy wygrywali na stanowiska ambasadorskie promowani są ludzie konkursy na najważniejsze stanowiska w instytu- biorący udział chociażby w wypadkach samochodo- cjach europejskich i międzynarodowych? Czy też da- wych, w tym pod wpływem alkoholu? To państwo lej będzie prowadzona polityka i akceptowane zacho- mówicie, że w dyplomacji muszą być ludzie o nieska- wania, które prowadzą do odwoływania Polaków zitelnej opinii i nieskazitelnej przeszłości. Czy to na z prestiżowych funkcji? Chociażby tutaj przykładem tym polega dobra zmiana w MSZ? Dziękuję. (Oklaski) jest wiceszef Parlamentu Europejskiego. Czy dla pana to, że Polacy zajmują ważne stanowiska, to po- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: wód do dumy? Czy będzie pan wspierał Polaków w ubieganiu się o ważne funkcje? I gdyby to od pana Dziękuję. zależało, jaki byłby wynik głosowania na przewodni- Pani poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, Plat- czącego Rady – 28:0 czy mimo wszystko 27:1? Dzię- forma Obywatelska. kuję. (Oklaski) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 146 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: I pytanie: Panie ministrze, kiedy powstanie zapo- wiadana przez obecny rząd placówka dyplomatyczna Dziękuję. w stolicy Mongolii Ułan Bator? Dziękuję bardzo. Pani poseł Zofia Czernow, Platforma Obywa- (Oklaski) telska. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Poseł Zofia Czernow: Pan poseł Zbigniew Ajchler, Platforma Obywa- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- telska. strze! Chciałam zadać dwa pytania dotyczące ostat- Nie ma pana posła. nich wydarzeń. Biała księga nie przekonała krajów Pan poseł Michał Szczerba, Platforma Obywa- Unii Europejskiej, tak jak tego oczekiwała Polska. telska. Równolegle odroczenie realizacji czy odrzucenie Nie widzę. przez rząd zaleceń Komisji Europejskiej wobec wy- Pan poseł Józef Lassota, Platforma Obywatelska. miaru sprawiedliwości nie daje szans na szybkie za- kończenie sporu z Unią Europejską. Jakie działania dyplomatyczne zamierza podjąć pan minister w tej Poseł Józef Lassota: bardzo trudnej sytuacji międzynarodowej? I drugie pytanie. Ostatnio obserwujemy w Polsce eskalację Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! antysemityzmu, bardzo szkodliwego m.in. dla nasze- Nie po raz pierwszy, kiedy słucha się wystąpień go wizerunku na świecie. Co Ministerstwo Spraw przedstawicieli rządu, wynika z nich oczywiście, że wszystko zaczęło się w 2015 r. Wcześniej zresztą nie Zagranicznych, w tym pan osobiście, robi dla zatrzy- było Polski, jak niejaki premier Morawicki głosił. mania tego szkodliwego zjawiska, jakim jest antyse- O tyle się dziwię, że przecież mówią o panu, panie mityzm? Dziękuję bardzo. (Oklaski) ministrze, że jest pan człowiekiem inteligentnym, i ja w to wierzę. Niestety wpisuje się pan w tę retory-

Spis treści kę, która jest takim wciskaniem kitu. Poruszę jeden Wicemarszałek Stanisław Tyszka: element pańskiego wystąpienia. Powiedział pan, że polityka wschodnia to najważniejszy wymiar polityki Dziękuję. zagranicznej Polski. Ja nie wiem, czy to polega na Pan poseł Marek Rząsa, Platforma Obywatelska. tym, że co krok to Putin otwiera szampana na Krem- lu – czy to jest ten kierunek – czy też po prostu na tym, że skłóciliście Ukrainę z Polską. Czy polityka Poseł Marek Rząsa: wschodnia to tylko Grupa Wyszehradzka? Być może pan tak to rozumie? Kiedy Ukraina w 1991 r. uzyski- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Słów kilka w spra- wała swoją państwowość, Polska uznała to pierwsza wie grupy facetów chcę tu wygłosić,/ lecz zacząć mu- i była niezwykle dobrze postrzegana. Relacje były szę nie od konkretów, lecz od przeprosin./ Skruszon dobre i coraz lepsze. Dzisiaj przez swoje jakieś fobie szalenie o przebaczenie pokornie proszę,/ że troszkę zniszczyliście to całkowicie, przez jakieś odgrywki. pieprzna będzie balladka, którą wygłoszę (…) A więc: Poprzedni minister, Waszczykowski, jakieś swoje zło- faceci wokół się snują, co są już tacy,/ że czego dotkną, śliwości uprawiał, niegodne ministra spraw zagra- zaraz zepsują. W domu czy w pracy/ gapią się w sufit, nicznych, niegodne dyplomacji. (Dzwonek) Na czym wodzą po gzymsie wzrokiem niemiłym./ Na niskich tak naprawdę panu zależy w polityce wschodniej? czołach maluje się im straszny wysiłek,/ bo jedna myśl Dziękuję. im chodzi po głowie, którą tak streszczę:/ »Co by tu jeszcze spieprzyć, panowie? Co by tu jeszcze?«”. Zacytowane słowa piosenki Wojciecha Młynar- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: skiego najlepiej opisują obecną politykę międzynaro- dową rządu. W ciągu 2,5 roku zniszczyliście mozolnie Dziękuję. budowane dzieło wszystkich waszych poprzedników Pan poseł Wojciech Wilk, Platforma Obywatelska. – prezydentów, rządów, ministrów spraw zagranicz- nych. Swoimi działaniami zaprzeczacie zasadzie dy- plomacji – szukajcie przyjaciół blisko, a wrogów da- Poseł Wojciech Wilk: leko. Z sąsiadów z nami graniczących tylko z Bałty- kiem utrzymujemy dobre stosunki. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zakończę też cytatem: Wam kury szczać prowa- W swoim wystąpieniu stwierdził pan, że niepodległa, dzić, a nie politykę robić. Zwłaszcza politykę zagra- demokratyczna i stabilna Ukraina jest z polskiego niczną. Można tak by dopowiedzieć za marszałkiem punktu widzenia niezbędnym elementem porządku Józefem Piłsudskim. i bezpieczeństwa europejskiego. Niestety w praktyce 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 147

Poseł Wojciech Wilk Wicemarszałek Stanisław Tyszka: nie widać, by ta deklaracja była realizowana. Mam Dziękuję. wrażenie, że zarówno pani premier Szydło nie przy- Pan poseł Michał Szczerba, Platforma Obywa- kładała, jak i pan premier Morawiecki nie przykłada telska. do relacji polsko-ukraińskich należytej wagi. Tę lukę, a mówiąc wprost, brak działań MSZ nakierowanych na przyszłość, bardzo często starają się wypełnić sa- Poseł Michał Szczerba: morządy poprzez liczne inicjatywy współpracy gospo- darczej, naukowej i kulturalnej. Tytułem przykładu: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie pod koniec listopada ub.r. w Lublinie zostało podpi- Ministrze! Będę mówił o relacjach polsko-izraelskich, sane wstępne porozumienie w sprawie utworzenia bo mam takie przekonanie, że obecne rządowe relacje Centrum Europejskiego w Lublinie z udziałem przed- Polska – Izrael to jest stan przedzawałowy. Zaczęło się stawicieli polskich, ukraińskich i francuskich uni- od ustawy o IPN i idzie coraz gorzej. Pan minister po- wersytetów. święcił tej sprawie trzy zdania w swoim exposé. W mo- Chciałbym zapytać pana ministra, czy tego typu jej opinii jest to stanowczo za mało. Dzisiejsze exposé inicjatywy mogą liczyć na wsparcie MSZ, bo niewąt- i ta dzisiejsza informacja pana ministra dowodzą rów- pliwie współpraca regionalna jest bardzo ważnym nież, że PiS-owski rząd nie dostrzega ogromu znisz- elementem rozwoju dobrych relacji polsko-ukraiń- czeń, tych zniszczeń w zakresie reputacji, wizerunku skich, ale nie tylko, także dobrych relacji z naszymi Polski i Polaków. Również nie dostrzega, że niweczona innymi partnerami. Czy projekty regionalne mogą jest realizowana przez dekady praca na rzecz dialogu liczyć na wsparcie MSZ? Dziękuję bardzo. (Oklaski) polsko-żydowskiego, dialogu, w którym uczestniczyły takie osoby jak Władysław Bartoszewski. Mam pytanie do pana ministra: Dlaczego pan mi- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: nister skutecznie nie przeciwdziałał tej sytuacji zwią- zanej z uchwaleniem ustawy o IPN? Bo przecież mi- Dziękuję bardzo. nisterstwo, którym pan kieruje, posiadało opinię MSZ Pan poseł Ryszard Wilczyński, Platforma Oby- z lutego 2016 r., która mówiła i ostrzegała o nadmier- Spis treści watelska. nej ingerencji w wolność wypowiedzi i mówiła rów- nież o tym, że ta nowelizacja może osłabić na arenie międzynarodowej polską argumentację. Co można, Poseł Ryszard Wilczyński: panie ministrze, zrobić, żeby ten stan przedzawałowy uległ zmianie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo dziękuję, panie marszałku, że mogę zadać to pytanie. Panie ministrze, chodzi o inicjatywę Trójmorza. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Słuchałem pana wypowiedzi, padło to sformułowanie. Ta inicjatywa ma ten twardy rdzeń – ponad 100 zde- Dziękuję bardzo. finiowanych projektów. Na pewno byłoby dobrze, żeby Lista posłów zapisanych do głosu została wy- ona tymi projektami rzeczywiście zaowocowała. czerpana. Ale pytanie jest takie: Jaki jest postęp przez ten Zarządzam 15-minutową przerwę. rok, jeżeli chodzi o akceptację, o percepcję tego pro- jektu w łonie Komisji Europejskiej, w ogóle w Euro- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 47 pie? Czy mamy jakiś postęp? Wspomniał pan o fun- do godz. 17 min 03) duszu dla tej inicjatywy. Czy ten fundusz… Kiedy powinien się ten fundusz pojawić? Czy ślad po tym funduszu będzie już w przedłożeniu budżetu Unii Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Europejskiej w maju tego roku? I kolejne pytanie dotyczy faktu dość zasmucające- Wznawiam obrady. go, a mianowicie pan premier Mateusz Morawiecki Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 10. porządku nie został zaproszony na szczyt państw strefy euro, dziennego. który odbędzie się w piątek. Ten core, twardy rdzeń O zabranie głosu proszę ministra spraw zagra- Unii, będzie obradował bez nas. W zasadzie się nie nicznych pana Jacka Czaputowicza. dziwię, bo poprzednie takie spotkanie skończyło się tym, że pan premier wyjechał na spotkanie opłatko- we PiS i nie wziął w nim udziału, a miał nas repre- Minister Spraw Zagranicznych zentować pan premier Orbán, który w ogóle się wte- Jacek Czaputowicz: dy nie odezwał. Jak pan to zinterpretuje? Czy my wrócimy do tego (Dzwonek) klubu dyskutować razem Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem ser- z krajami strefy euro, czy też nie? (Oklaski) decznie podziękować wszystkim, przewodniczącym 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 148 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych między państwami członkowskimi. Chcemy Unii kon- Jacek Czaputowicz kurencyjnej gospodarczo, która jest aktywna w wy- miarze sąsiedztwa. klubów, posłom, którzy zabrali głos w dzisiejszej de- Chcę podkreślić, że eksponujemy potrzebę zwięk- bacie. Traktujemy te wszystkie głosy bardzo uważ- szenia roli parlamentów narodowych w procesie de- nie, jako wkład do określenia priorytetów polityki cyzyjnym. Ten wątek pojawiał się wielokrotnie zagranicznej, sposobów ich realizacji, a pytania jako w wystąpieniu posła Marcina Święcickiego, w innych wyraz zaniepokojenia obywateli Polski, którzy za wystąpieniach przedstawicieli Platformy. Chcę zwró- pośrednictwem posłów składają swoje postulaty. cić uwagę na pewien proces, który zachodzi w Unii Padło szereg pytań, do części z nich ustosunkowa- Europejskiej. Jeszcze kilkanaście lat temu, proszę łem się podczas mojego pierwszego wystąpienia po państwa, większość klasy politycznej w Polsce opo- wystąpieniu przewodniczących klubów. Ale jest wiadała się za umocnieniem instytucji ponadnarodo- jeszcze wiele konkretnych pytań. Na część z nich wych, takich jak Komisja Europejska. Dominował chciałbym dzisiaj odpowiedzieć, natomiast na inne wówczas w nauce paradygmat, że instytucje te prześlemy stosowne odpowiedzi w najbliższym moż- w długim okresie czasu bronią interesów państw liwym terminie. słabszych. Dlatego wszyscy w Polsce uważaliśmy, Pan przewodniczący Grzegorz Schetyna – te wąt- cała klasa polityczna, że należy wspierać te instytu- ki pojawiały się w wypowiedziach innych posłów, cje. Jednakże mniej więcej od 2008 r., od przyjęcia m.in. pana Grzegorza Długiego – pytał o konkursy traktatu z Lizbony i kryzysu finansowego widzimy, w Europie, w Unii Europejskiej, dlaczego Polacy nie że rola instytucji ponadnarodowych się zmienia. Tu- wygrywają. Chcę powiedzieć, że Polacy kandydują taj jest też taki spór w nauce. Drugie stanowisko, w wyborach do instytucji europejskich, odnoszą też realistyczne, w przeciwieństwie do liberalnego głosi, sukcesy. Przypomnę, że w marcu ub.r. Piotr Dmo- że instytucje ponadnarodowe nie bronią interesu chowski-Lipski został wybrany na prestiżowe stano- tych słabszych państw, ale są instrumentem realiza- wisko sekretarza wykonawczego Europejskiej Orga- cji interesów państw najsilniejszych. Jest zgoda co do nizacji Telekomunikacji Satelitarnej, a w styczniu tego, że tutaj realiści mają więcej argumentów na poparcie swojej tezy. Gdy spojrzymy na rolę Komisji Spis treści tego roku pan Paweł Pikus został wybrany na stano- wisko członka Rady Administracyjnej Agencji ds. Współ- Europejskiej w trakcie kryzysu finansowego w Gre- pracy Organów Regulacji Energetyki. Sukcesy na- cji, gdzie była instrumentem realizacji w ręku in- szych kandydatów zostały poprzedzone intensywny- nych, czy też rolę Komisji Europejskiej w stosunkach mi kampaniami, w które były zaangażowane placów- z Węgrami, czy wreszcie gdy idzie o art. 7, moim zda- ki dyplomatyczne. niem Komisja Europejska tutaj nie ma roli autono- micznej, właśnie nie broni tych słabszych państw, ma Pani poseł Katarzyna Osos zwróciła uwagę na je tylko dyscyplinować. Z tego wynika zmiana orien- wielu Polaków, którzy zajmują wysokie stanowiska: tacji w polityce zagranicznej, także Prawa i Sprawie- Donald Tusk, pani Bieńkowska i inne osoby. Ale chcę dliwości, wsparcie tych elementów międzyrządowo- powiedzieć, że te osoby zawdzięczają te stanowiska ści, takich jak Parlament Europejski, które dają nie startowaniu w konkursach, tylko decyzjom poli- podstawę do legitymacji, bowiem sami doświadczamy tycznym. Zostały skierowane bądź przez polskie wła- tego, że nie jesteśmy traktowani tak jak inne pań- dze wówczas, te, które sprawowały władzę, czy przez stwa. Stosowane są podwójne standardy. Innymi sło- Platformę Obywatelską, bądź też w wyniku porozu- wy ta ewolucja stosunku do tych różnych instytucji mień między państwami. Były to decyzje polityczne, ponadnarodowych czy międzyrządowych jest wyni- więc trudno porównywać ze sobą te stanowiska, kiem zmiany tych instytucji. gdzie merytoryczne przymioty kandydata decydują Pani poseł Katarzyna Lubnauer pytała o to, o wygraniu konkursu, z tymi, gdzie jest to decyzja w jaki sposób rząd zamierza powstrzymać unijnych polityczna. urzędników przed powiązaniem wypłat z budżetu Pytanie pani przewodniczącej Katarzyny Lub- unijnego z przestrzeganiem zasady praworządności. nauer dotyczyło tego, czy obecna polityka zagranicz- 8 lutego spotkałem panią komisarz Věrę Jourovą, na Polski to początek polexitu. Oczywiście nie. Od- która odpowiada za sprawy sprawiedliwości. Dysku- powiedź jest jasna: członkostwo w Unii Europejskiej towaliśmy na ten temat. Przedstawiłem nasze racje jest kluczowe dla polskiego dobrobytu i dla bezpie- także innym państwom członkowskim. czeństwa Polski, dla pozycji. Mówiłem o tym w swo- Komisja Europejska ma prawo przedstawiać róż- im exposé. Ale nie oznacza to zarazem, że traktujemy ne propozycje, ale decyzja w tej sprawie będzie nale- Unię Europejską jako organizację pozbawioną niedo- żeć do państw członkowskich. Nie ma podstaw trak- skonałości. Chcemy, żeby zmieniała się tak, jak uwa- tatowych, aby takie powiązanie zastosować. Metody żamy, że to będzie dobre i dla Unii, i dla naszego wydatkowania funduszy europejskich powinny być państwa. Te interesy narodowe powinny być bronio- transparentne. Wprowadzenie mglistych rozwiązań ne. Nie jest to podejście egoistyczne, chcemy Unii nie ma uzasadnienia. Jak można zmierzyć zgodność lepiej działającej, która wyrównuje różnice rozwojowe jakiegoś systemu sądowniczego z prawem Unii Eu- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku 149

Minister Spraw Zagranicznych wiedziałbym, że nie jest to cel sam w sobie, chociaż Jacek Czaputowicz oczywiście jest to niesłychanie ważna decyzja. W każ- dym razie opinie ekonomistów są podzielone. Skła- ropejskiej? Biała księga pokazuje, że identyczne roz- niam się ku opinii tych, którzy twierdzą, że wystę- wiązania jak te, które wprowadziła Polska, istnieją puje, wystąpiłoby ryzyko zaburzeń dla gospodarki. od wielu lat, od zawsze w innych państwach Unii Chcę przypomnieć, że obecnie państwa członkowskie Europejskiej. Chcę powiedzieć – to wynika z tego do- Unii Europejskiej, te, które nie przyjęły euro, rozwi- kumentu – że w polskim systemie sędziowie są bar- jają się szybciej niż te ze strefy euro. To też jest pe- dziej niezależni niż w innych państwach, dlatego wien wskaźnik. Są opinie mówiące o tym, że Polska zastosowanie tutaj tych kryteriów byłoby trudne. Są w miarę spokojnie przeszła przez kryzys finansowy też instytucje, które kontrolują wydatkowanie fun- dzięki temu, że nie przyjęła euro i mogła dostosowy- duszy unijnych, takie jak OLAF, czyli Europejski wać swoją gospodarkę, korzystając z możliwości usta- Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych. Wspie- lenia kursu wymiany. Naszym celem jest zwiększenie ramy te prace, bo uważamy, że trzeba w ten sposób potencjału i konkurencyjności Polski, dorównanie do wspierać przejrzystość, jeśli chodzi o wydawanie poziomu, a nawet przewyższenie poziomu silnych go- środków unijnych. spodarek. Myślę, że realizujemy ten cel. Wzrasta re- Pytanie pani przewodniczącej Lubnauer dotyczą- latywny poziom dochodów w Polsce, wzrasta konku- ce kryzysu Polska – Izrael, tj. dlaczego nie mamy rencyjność polskiej gospodarki. Jest teraz pytanie, ambasadora. Nie. Mówił o tym też pan minister czy ewentualne przyjęcie euro poprawiłoby tę kon- Waszczykowski. Pan Jacek Chodorowicz pełni swoją kurencyjność i dobry stan polskiej gospodarki, czy misję od 2012 r. Jest co prawda zaplanowane zakoń- też nie. czenie tej misji w tym roku, ale nic się nie zmieniło. Poseł Grzegorz Długi pyta, czy mamy blokadę na Następca jest wyłaniany. W każdym razie placówka stanowiska w Unii Europejskiej. Już częściowo po- w sposób ciągły i sprawny działa, a pan ambasador wiedziałem na ten temat, jeśli chodzi o konkursy. Nie Jacek Chodorowicz reprezentuje nasze interesy w Tel ma blokady na wyższe stanowiska w Unii. W tym Awiwie. roku Polak zajął w centrali Europejskiej Służby Dzia- Pan poseł Władysław Kosiniak-Kamysz pyta czy łań Zewnętrznych stanowisko dyrektora do spraw Spis treści też twierdzi, że Polska nie zabezpieczyła swoich oby- polityki bezpieczeństwa i zapobiegania konfliktom, wateli w negocjacjach z Wielką Brytanią dotyczących stanowisko bardzo ważne też dla Polski. W ostatnich brexitu. Nie, prawa Polaków w Wielkiej Brytanii są latach widzimy wzrost zatrudnienia Polaków w in- w pełni zabezpieczone. Rząd wprowadził szereg zapi- stytucjach unijnych. W 2012 r. w strukturach Unii sów do tzw. umowy wyjścia, żeby ten cel osiągnąć. było zatrudnionych blisko 2500 osób, w 2017 r. jest Nasz głos był kluczowy w tej kwestii. Polacy zachowu- ich 3300. Oczywiście są takie opinie – one mają po- ją dostęp do rynku pracy, do świadczeń społecznych, twierdzenie empiryczne – że Polacy zajmują średnio edukacji, służby zdrowia. Ich prawa będzie także chro- niższe stanowiska, dlatego że później przystąpili do nił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, na Unii Europejskiej. Z czasem będą awansować, mamy co Zjednoczone Królestwo wyraziło zgodę. taką nadzieję. Chcemy, żeby ich było jak najwięcej na Poseł Grzegorz Długi pyta, jaką koncepcję walki najwyższych stanowiskach. Jest to proces trudny, są o budżet Unii Europejskiej ma rząd. Polska jasno, prowadzone konkursy. Tak jak teraz widać, że sytu- klarownie przedstawia na forum Unii Europejskiej acja się poprawia, tak mamy nadzieję, że dalej będzie swoje stanowisko w odniesieniu do budżetu Unii się jeszcze poprawiać. Europejskiej. Prowadzimy konsultacje międzyrzą- Pani poseł Krynicka pyta, jak wygląda kwestia dowe, w tym w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Jak wdrażania unijnego prawa w Polsce na tle innych powiedziałem w swoim exposé, mamy podobne in- państw członkowskich. Zasadne pytanie, mówi się teresy. 26 marca do Warszawy przyjedzie komisarz przecież w związku z art. 7, że Polska nie przestrze- Unii Europejskiej do spraw budżetu Günther Oettin- ga wartości, prawa europejskiego. Nie, Polska podej- ger. Spotka się w parlamencie, w tym budynku, na muje wiele działań w celu terminowego wdrażania wspólnym posiedzeniu Komisji: do Spraw Unii Euro- prawa Unii Europejskiej. W raportach, które publi- pejskiej i Finansów Publicznych. Będę też miał przy- kowane są przez Komisję Europejską dwa razy w roku, jemność spotkać się z nim w gmachu MSZ, będziemy przedstawiany jest stan transpozycji prawa Unii Eu- dyskutować na ten temat. W czasie wizyty zaprezen- ropejskiej w Unii. Komisja ustaliła, że dopuszczalny tujemy poparte solidnymi argumentami priorytety poziom deficytu wynosi 1%. Polska prezentuje się Polski w tej kwestii. Należy też pamiętać, że rozpo- dobrze, jest pośrodku listy państw. Dla przykładu rządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych w letnim raporcie w 2016 r. osiem państw miało gor- jest przyjmowane jednomyślnie, zatem żadne rozwią- szy wynik niż Polska, a w ubiegłym roku 13 państw zanie nie może zostać zaakceptowane bez zgody Pol- miało gorszy wynik niż Polska. Nie będę ich wymie- ski czy też jakiegoś innego państwa. niał, mam listę tych państw. Innymi słowy Polska Pan poseł Szłapka z Nowoczesnej pyta o stanowi- znajduje się mniej więcej w środku listy państw eu- sko Polski w sprawie członkostwa w strefie euro. Po- ropejskich. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 150 Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku

Minister Spraw Zagranicznych ce bezpieczeństwa, stosunków z Ukrainą, Partner- Jacek Czaputowicz stwa Wschodniego. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli państwo po- Jeśli chodzi o wdrażanie prawa Unii Europejskiej zwolą, razem z moimi pracownikami przygotujemy do polskiego systemu prawa – z tym łączy się pytanie, odpowiedzi na piśmie na te wszystkie pytania, które czy były nałożone na nasz kraj i ile wynosiły kary państwo zadali. W związku z tym chciałbym pań- finansowe w związku z nieterminowym wdrażaniem stwu serdecznie podziękować, choć to jest oczywiście prawa Unii Europejskiej na tle innych państw – chcę państwa rola, za wytrwanie. Dla mnie to ważny dzień. podkreślić, że Polska jeszcze nigdy nie zapłaciła kary Dziękuję bardzo. pieniężnej. Obecnie przed Trybunałem toczy się Dziękuję bardzo, panie marszałku, za uwagę. 13 takich spraw, przy czym żadna przeciwko Polsce. (Oklaski) Dodam, że 25 stycznia Komisja podjęła decyzję o skierowaniu przeciwko Polsce skargi w związku z opóźnieniem wdrożenia dyrektywy o zbiorowym Wicemarszałek Stanisław Tyszka: zarządzaniu prawami autorskimi. (Dzwonek) Polska podejmuje intensywne działania. Dziękuję bardzo panu ministrowi. Panie marszałku… Zamykam dyskusję*). W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie infor- macji. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań. Jeśli pan minister raczy kontynuować, to bardzo Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o uchwa- proszę. le Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie oraz zmieniającej ustawę o zmianie ustawy Prawo łowieckie. Minister Spraw Zagranicznych Sprawozdanie to druk nr 2358. Jacek Czaputowicz: W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Spis treści Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję Mogę kontynuować? o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- jący rozpatrzenie tego sprawozdania. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Tak. Sejmu. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Minister Spraw Zagranicznych Sprzeciwu nie słyszę. Jacek Czaputowicz: Komisja Finansów Publicznych przedłożyła spra- wozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie Mam przygotowane dwie opcje: albo odpowiadać, ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych in- albo stwierdzić, że… nych ustaw. Sprawozdanie to druk nr 2368. W związku z tym, na podstawie art. 95e regula- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: minu Sejmu, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzu- pełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący Mogę coś zasugerować, panie ministrze. Jeżeli po rozpatrzenie tego sprawozdania. prostu pan uzna, że na część pytań chce pan odpo- Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem po- wiedzieć na piśmie, to bardzo proszę, a jeżeli jeszcze rządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowych na parę ustnie, to też proszę. oświadczeń w imieniu klubów i koła. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Minister Spraw Zagranicznych propozycję przyjął. Jacek Czaputowicz: Sprzeciwu nie słyszę. Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o pro- Pozwolę sobie odnieść się w takim razie jeszcze jektach ustaw: do tych najważniejszych kwestii. Chciałbym po- — o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz wiedzieć, odnieść się do różnych problemów. Uło- niektórych innych ustaw, żyłem odpowiedzi w taki sposób, że zacząłem od — o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne Unii Europejskiej. Jeśli chodzi jeszcze o tematykę oraz niektórych innych ustaw. Unii, są oczywiście kwestie stosunków dwustron- nych, pytania dotyczące Niemiec, kwestie dotyczą- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie powołania Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji 151

Wicemarszałek Stanisław Tyszka Poseł Sprawozdawca Krzysztof Ostrowski: Sprawozdania to odpowiednio druki nr 2345 i 2363. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii przedstawić sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicz- Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję nych o poselskim projekcie uchwały w sprawie powo- o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obej- łania Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypo- mujące rozpatrzenie tych sprawozdań. spolitej Polskiej i Gruzji, druki nr 2328 i 2366. Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził Marszałek Sejmu skierował 6 marca powyższy zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sej- projekt do Komisji Spraw Zagranicznych do pierw- mu oraz w dyskusjach nad tymi punktami porządku szego czytania. Komisja na posiedzeniu w dniu 20 mar- dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń ca, czyli wczoraj, jednogłośnie poparła projekt. w imieniu klubów i koła. Szanowni Państwo! Jest naszą racją stanu rozwi- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm janie i umacnianie przyjaźni oraz współpracy między propozycje przyjął. Rzecząpospolitą Polską a Gruzją, dlatego osobiście Sprzeciwu nie słyszę. cieszę się, że w sprawie współpracy z Gruzją jesteśmy Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o po- jednomyślni. Pokazujemy chociaż cząstkowo, a nie- selskim projekcie uchwały w sprawie powołania Zgro- często nam się to zdarza, że polityka narodowa, czy- madzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej taj: interes narodowy, jest sprawą narodową, a nie i Gruzji. polityczną. Dziękuję. (Oklaski) Sprawozdanie to druk nr 2366. (Poseł Piotr Cieśliński: Tak jest.) W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: jący rozpatrzenie tego sprawozdania. Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził Dziękuję bardzo. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sej- Spis treści mu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- dziennego wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imie- czeń w imieniu klubów i koła. Otwieram dyskusję. niu klubów i koła. Bardzo proszę, głos ma pani poseł Małgorzata Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Gosiewska, Prawo i Sprawiedliwość. propozycje przyjął. (Poseł Małgorzata Gosiewska: Panie marszałku, Sprzeciwu nie słyszę. w imieniu wnioskodawców czy klubu?) Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o przed- W imieniu klubu, pani poseł, klubu. stawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Pol- (Poseł Małgorzata Gosiewska: Klubu. A w imieniu skiej projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach wnioskodawców na końcu, tak? Czy…) płatniczych oraz niektórych innych ustaw. Tak. Sprawozdanie to druk nr 2369. (Poseł Małgorzata Gosiewska: Okej.) W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Proszę. Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- jący rozpatrzenie tego sprawozdania. Poseł Małgorzata Gosiewska: Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielkim zaszczy- mu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku tem i przyjemnością jest dla mnie możliwość przed- dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imie- stawienia Wysokiej Izbie stanowiska Klubu Parla- niu klubów i koła. mentarnego Prawo i Sprawiedliwość co do projektu Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm uchwały w sprawie powołania Zgromadzenia Parla- propozycje przyjął. mentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji. Sprzeciwu nie słyszę. W pierwszej kolejności pragnę podziękować mar- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. po- szałkowi Kuchcińskiemu za olbrzymie zaangażowa- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw nie się w tę jakżeż pozytywną inicjatywę. Jest ona Zagranicznych o poselskim projekcie uchwały logiczną konsekwencją zawartego w grudniu ub.r. w sprawie powołania Zgromadzenia Parlamen- porozumienia o partnerstwie strategicznym między tarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji (druki marszałkiem Sejmu RP, marszałkiem Senatu oraz nr 2328 i 2366). przewodniczącym parlamentu Gruzji. Jestem pewna, Proszę pana posła Krzysztofa Ostrowskiego że powołanie zgromadzenia przyczyni się do umoc- o przedstawienie sprawozdania komisji. nienia współpracy instytucjonalnej pomiędzy naszy- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 152 Projekt uchwały w sprawie powołania Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji

Poseł Małgorzata Gosiewska nikami rozszerzenia Paktu Północnoatlantyckiego o Gruzję. W trudnych momentach wojny o Osetię mi parlamentami. Ponadto pozwoli nam jeszcze moc- Południową w 2008 r. wspieraliśmy Gruzinów na niej akcentować niezmienne wsparcie dla integral- wielu polach, m.in. poprzez uchwałę Sejmu Rzeczy- ności terytorialnej Gruzji, europejskich i euroatlan- pospolitej Polskiej z dnia 2 września 2008 r., w któ- tyckich aspiracji gruzińskiego społeczeństwa oraz rej wyraziliśmy solidarność z narodem gruzińskim prozachodniej polityki władz w Tbilisi. oraz głębokie współczucie wszystkim ofiarom tego To może też być dodatkowa płaszczyzna dla pracy konfliktu, czy też wspólną deklarację przywódców i dialogu na rzecz procesu wdrażania reform syste- Polski, Litwy, Estonii i Łotwy potępiającą działania mowych w Gruzji, w tym również wyzwań w obsza- sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej wymierzone prze- rze demokracji, pluralizmu politycznego i funkcjono- ciwko suwerennemu i niepodległemu państwu gru- wania wymiaru sprawiedliwości. Jestem przekonana zińskiemu. jako przewodnicząca Polsko-Gruzińskiej Grupy Par- Gruzja jest bardzo istotnym członkiem Partner- lamentarnej, że inicjatywa ta, podobnie jak w Komi- stwa Wschodniego, którego Polska jest głównym sji Spraw Zagranicznych, spotka się z pełnym popar- inicjatorem i koordynatorem. Będzie to trzecie pań- ciem Wysokiej Izby i wkrótce, realizując dalej proce- stwo tej organizacji, po Ukrainie i Mołdawii, współ- durę, po Senacie, doczekamy się takiego pierwszego pracujące z Polską na najwyższym poziomie parla- spotkania. mentarnym. Dzięki powołaniu Zgromadzenia Par- Wysoka Izbo! Bardzo proszę o poparcie, a potem lamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji wspólną, ponad podziałami pracę na rzecz jeszcze będziemy mogli umacniać zarówno stosunki Polski lepszych, choć czasami trudno sobie wyobrazić, że z Gruzją, jak też stosunki Gruzji z całą Unią Euro- mogą być lepsze, relacji z Gruzją, jeszcze większego pejską. Będzie to bodziec do naszej współpracy go- zacieśnienia współpracy między parlamentami, in- spodarczej, której znaczącym elementem jest istnie- stytucjami państwa polskiego, gruzińskiego, ale też, jąca od 2007 r. Polsko-Gruzińska Międzyrządowa a może przede wszystkim, pomiędzy naszymi społe- Komisja ds. Współpracy Gospodarczej. Mamy nadzie- czeństwami. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ję, że dzięki pracy Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej i Gruzji będziemy mogli w jeszcze

Spis treści większym stopniu umacniać przyjaźń, jaką darzą się Wicemarszałek Stanisław Tyszka: nasze dwa narody. Dlatego jako klub Platformy Obywatelskiej zagło- Dziękuję bardzo, pani poseł. sujemy za przedmiotową uchwałą. Dziękuję bardzo. Pan poseł Tomasz Lenz, Platforma Obywatelska. (Oklaski)

Poseł Tomasz Lenz: Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

Panie Marszałku! Pani Poseł! Powołanie Zgroma- Dziękuję bardzo. dzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej Pan poseł Piotr Apel, klub Kukiz’15. i Gruzji jest bardzo ważnym etapem w naszych bila- teralnych stosunkach. To znak, iż potrafimy współ- pracować z naszymi przyjaciółmi z Gruzji i że chcemy Poseł Piotr Apel: pogłębiać naszą współpracę na wielu płaszczyznach. Wspieramy Gruzinów od wielu lat. Zaczątki na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To ważne, żeby szej przyjaźni sięgają czasów II Rzeczypospolitej, pokazywać krajom tak skrzywdzonym ostatnio przez kiedy to w 1920 r. negocjowany był sojusz polsko- historię, przez najnowszą historię, tak dotkniętym -gruziński, którego orędownikiem był Józef Piłsud- agresją i z taką wielką nadzieją na to, że znajdą się ski. Jednak z racji napaści ZSRR na Gruzję w 1921 r. kiedyś w tej zachodniej części Europy, z taką nadzie- nie doszedł on do skutku. Nie uznaliśmy jako pań- ją, że kiedyś będą częścią zachodniego świata… To stwo aneksji i współpracowaliśmy z gruzińskim rzą- ważne, żeby mówić im: tak, chcemy być z wami, chce- dem emigracyjnym. Dzięki naszym dobrym stosun- my być z wami w tym trudnym czasie – w trudnym kom w tamtym czasie przyjęliśmy do Polski wielu czasie, bo mają one utrudnione negocjacje akcesyjne Gruzinów, żołnierzy armii gruzińskiej, którzy wstą- w NATO, bo cały czas trwa tam konflikt. pili do polskiego wojska. Na znak tych działań do dziś Pomysł stworzenia takiej specjalnej instytucji można spotkać w Gruzji ulice nazwane imieniem międzyparlamentarnej między Gruzją a Polską nie marszałka Piłsudskiego. jest pomysłem nowym. Tego typu zespoły już istnie- Po upadku Związku Radzieckiego, gdy Gruzini ją, tego typu grupy już funkcjonują i z całego serca ponownie mogli cieszyć się niepodległym państwem, popieram to, by powstała taka grupa między Polską wznowiliśmy naszą współpracę. Polska rozpoczynała a Gruzją. Myślę, że to jest też dobra okazja, żeby za- też wtedy nowy etap swojej historii, również jako pań- stanowić się nad jakością funkcjonowania obecnych stwo suwerenne, bez kontroli ZSRR. Byliśmy zwolen- grup. Mamy zespół polsko-mołdawski. Czy w tej ka- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie powołania Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji 153

Poseł Piotr Apel Poseł Piotr Pyzik: dencji ten zespół spotkał się chociaż raz? Czy ten Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gruzja jest obję- zespół, ta grupa międzyparlamentarna funkcjonuje? ta polską pomocą rozwojową. Chciałbym zapytać, Zawsze trzeba myśleć przy powoływaniu takich grup, jakie formy wsparcia, oprócz właśnie takich form jak czy damy radę tę nadzieję i tę wspólnotowość poka- instytut polski, jeszcze możemy w ramach polityki zywać trochę dłużej niż przez jedną kadencję, dwie rozwojowej dać Gruzji – naszemu przyjacielowi, kadencje. Trzeba pomyśleć o tym, żeby te gesty, te a przede wszystkim krajowi, którego obywatele tak symbole trwały trochę dłużej. Dziękuję bardzo. głęboko kochają Polskę, że potrafią w ciągu 3 lat na- (Oklaski) uczyć się praktycznie płynnie mówić w naszym języ- ku. Stąd jeszcze raz moje pytanie: Jakie jeszcze formy pomocy, oprócz pomocy rozwojowej, możemy skiero- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: wać do Gruzji, żeby nasza współpraca stała się szer- sza i głębsza, bardziej efektywna, zwłaszcza dla stro- Dziękuję bardzo panu posłowi. ny gruzińskiej? Dziękuję uprzejmie. Nie ma pana posła Michała Jarosa. Przechodzimy do pytań. Jeśli ktoś chce się jeszcze zapisać, to zapraszam. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Zamknę listę po pierwszym pytaniu. Czas pytania – 1,5 minuty. Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Michał Szczerba, Platforma Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- Obywatelska. dawców panią poseł Małgorzatę Gosiewską.

Poseł Michał Szczerba: Poseł Małgorzata Gosiewska:

Szanowny Panie Marszałku! Chcemy w tym miej- Dziękuję bardzo. scu i w tym czasie powiedzieć bardzo wyraźnie, że Spis treści Zgromadzenie parlamentarne, Wysoka Izbo, to Gruzja ma przyjaciół żywotnie zainteresowanych bardzo szczególna forma bilateralnych relacji. Do tej dalszym rozwojem stosunków dwustronnych, umac- pory nasz parlament zdecydował się na taką formę nianiem naszego wspólnego bezpieczeństwa, a także zacieśniania relacji z parlamentami Litwy, Ukrainy efektywnymi działaniami na rzecz przywrócenia in- oraz Mołdawii. W wypadku Gruzji w zasadzie można tegralności terytorialnej państwa gruzińskiego. Przy- by jedynie zdziwić się, dlaczego dopiero teraz, dlacze- jaciół żywotnie zainteresowanych tymi obszarami go dopiero dzisiaj. Przecież tyle lat łączą nas bliskie działania Gruzja ma we wszystkich klubach parla- relacje, i to na każdym szczeblu, w każdej dziedzinie. mentarnych. Wierzymy, że Zgromadzenie Parlamen- tarne Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji będzie kolej- Sam projekt uchwały jest prosty i nie wymagał oma- nym filarem rozwoju relacji bilateralnych, ale rów- wiania, zresztą nie było też pytań w tym zakresie, nież istotnym wsparciem dla europejskich, euroatlan- ale może jednak przekażę Wysokiej Izbie parę infor- tyckich aspiracji państwa gruzińskiego. macji, jak to będzie wyglądało w najbliższych dniach, Historia naszych narodów, naszych państw jest jak planujemy dalsze prace, jak w ogóle będzie wy- wyjątkowa. Nasze relacje sięgają roku 1918, kiedy to glądać to zgromadzenie. na gruzach imperium rosyjskiego powstawało nie- Otóż statut przewiduje – statut, który udało się podległe państwo gruzińskie, a po latach niewoli od- już uzgodnić ze stroną gruzińską – iż w składzie radzała się niepodległość Rzeczypospolitej. Chcemy, zgromadzenia znajdzie się 10 parlamentarzystów żeby wyszedł z polskiego Sejmu jednoznaczny ko- z Rzeczypospolitej Polskiej, siedmiu posłów i trzech munikat: Polska wspierała i wspiera członkostwo senatorów, oraz 10 parlamentarzystów z parlamentu Gruzji w Unii Europejskiej oraz członkostwo Gruzji gruzińskiego. Organem zgromadzenia, analogicznie w Sojuszu Północnoatlantyckim. Wierzymy, że for- do podobnych zgromadzeń już powołanych, będzie muła zgromadzenia parlamentarnego będzie również prezydium, które koordynować będzie działalność tym czynnikiem, który będzie dynamizował naszą zgromadzenia w okresie między sesjami plenarnymi. współpracę. Platforma Obywatelska wspiera tę ini- W jego skład wejdzie czterech członków zgromadze- cjatywę. (Oklaski) nia, po dwie osoby z każdej ze stron, będą to prze- wodniczący delegacji i jego zastępca ze stron polskiej i z gruzińskiej. Samo zgromadzenie obradować bę- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: dzie na sesjach plenarnych zwoływanych raz w roku, kolejno w Rzeczypospolitej Polskiej i w Gruzji. Dziękuję bardzo. Nie ma już pana posła Apela, ale pragnę zapew- Głos ma pan poseł Piotr Pyzik, Prawo i Spra- nić, że – jak znam intensywność relacji parlamentar- wiedliwość. nych, jak też aktywność grup bilateralnych – jestem 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 154 Projekt uchwały w sprawie powołania Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji

Poseł Małgorzata Gosiewska gruzińska podjęła decyzję o ogłoszeniu obecnego roku rokiem polskiej kultury. przekonana, że te prace rzeczywiście będą przebie- Przygotowujemy się do otwarcia Polskiej Misji gały realnie i bardzo aktywnie, i z wielkim zaanga- Archeologicznej w Kutaisi. To naprawdę wielkie wy- żowaniem każdej ze stron. darzenie, bo nasi archeologowie będą mieli bardzo W samych sesjach plenarnych w charakterze go- szerokie możliwości przeprowadzania interesujących ści będą mogły brać udział inne osoby, parlamenta- wykopalisk, a równolegle – o co bardzo mocno zabie- rzyści z jednej i z drugiej strony, przedstawiciele or- gam – przyjrzą się również miejscom obozów pracy, ganów państwowych każdej ze stron, służb dyploma- jakie po II wojnie światowej były na terytorium Gru- tycznych, ale też eksperci i osoby zaangażowane zji, w których przetrzymywani byli nasi żołnierze, w relacje polsko-gruzińskie. To wszystko tak na- żołnierze Armii Krajowej z Wileńszczyzny. Chodzi prawdę będzie w naszych rękach, a znając przychyl- o obóz w Kutaisi. Jest przed nami praca, ale praca ność i zaangażowanie marszałka Kuchcińskiego, je- niezwykle ważna w kontekście historii, jak też od- stem przekonana, że będziemy mogli liczyć też na krywania pewnych, jeszcze powszechnie nieznanych wsparcie Prezydium Sejmu w tych pracach. rzeczy. Ta misja będzie w tym pomocna. Kolejnym etapem po podjęciu uchwały przez Wy- Równolegle trwają przygotowania do otwarcia soką Izbę będzie Senat. Równolegle analogiczną uchwa- polskiej biblioteki w Tbilisi, jest szereg wystaw, im- łę podejmie parlament gruziński. Z tego, co wiem, prez kulturalnych. Tu aż się prosi, aby placówka, będzie to w kwietniu. Następnie będziemy mogli nasza ambasada została poszerzona kadrowo, a do- przystąpić do uformowania delegacji po obu stronach celowo – by wreszcie po prostu zaistniał tam rzeczy- i podpisania statutu. Jest planowana, jeszcze nie do wiście instytut. To będzie bardzo ważny krok w na- końca potwierdzona, wizyta marszałka Kuchcińskie- szych relacjach, również we wspieraniu Gruzji, bo go w Gruzji w niedługim czasie. To będzie wspaniały poprzez instytut można realizować bardzo, bardzo moment, by podpisać statut i już formalnie przystą- wiele różnych wspólnych projektów. Dziękuję bardzo. pić do pracy. (Oklaski) W imieniu wnioskodawców, ale też – myślę, że nie będzie nadużyciem, jeśli to powiem – parlamenta- Spis treści Wicemarszałek Stanisław Tyszka: rzystów z grupy parlamentarnej polsko-gruzińskiej i wielu, wielu przyjaciół Gruzji, i Gruzinów pragnę Dziękuję bardzo. prosić Wysoką Izbę o pozytywne odniesienie się, już Zamykam dyskusję*). w formie jutrzejszego głosowania, do tej uchwały Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- i pełne zaangażowanie klubów w powołanie tegoż my w bloku głosowań. zgromadzenia. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. Pan poseł Pyzik pytał o naszą możliwą dodatkową porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- aktywność we wspieraniu Gruzji. Myślę, że szerzej nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- mogłoby na ten temat wypowiedzieć się Ministerstwo wy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz Spraw Zagranicznych, ale już nie ma jego przedsta- niektórych innych ustaw (druki nr 2225 i 2368). wicieli. Natomiast oczywiste jest, że Gruzja zawsze Proszę pana posła Jana Szewczaka o przedstawie- może na nas liczyć, jeśli chodzi o jej aspiracje euro- nie sprawozdania komisji. pejskie i euroatlantyckie. Powinniśmy zdecydowanie domagać się otwarcia drogi dla Gruzji, nie zamyka- nia drzwi, ale wręcz przeciwnie, bo Gruzini z założe- Poseł Sprawozdawca Jan Szewczak: nia są naprawdę Europejczykami, czują się Europej- czykami i to jest dla nich jedyny kierunek, to jest ich Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! To przekonanie. Każdy, kto był w Gruzji, pewnie to kolejna dyrektywa unijna – znacząca, olbrzymia, bar- potwierdzi. dzo techniczna, skomplikowana dyrektywa – nad Na pewno ważną sprawą byłaby kwestia powoła- którą w ostatnich dniach przyszło pracować zarówno nia instytutu polskiego. Wspomniał o tym pan poseł, podkomisji, jak i Komisji Finansów Publicznych, dy- ja też wcześniej o tym mówiłam. Mam nadzieję, że rektywa PSD2, którą wdrażamy w naszym projekcie pan minister bardzo poważnie podejdzie do tej spra- ustawy. Chodzi mianowicie o usługi płatnicze i słyn- wy, bo Kaukaz to jest takie miejsce, gdzie ten insty- ny druk nr 2225, czyli projekt ustawy o zmianie usta- tut już dawno powinien istnieć. Wiem, że Minister- wy o usługach płatniczych oraz niektórych innych stwo Spraw Zagranicznych już jakiś czas temu pod- ustaw wraz z projektami aktów wykonawczych. Ge- jęło bardzo intensywne działania idące w kierunku neralnie jest to dyrektywa unijna, którą musimy im- powołania takiego instytutu. W pewnym okresie to plementować i która w zasadniczy sposób zmieni zostało zamrożone, ale jestem przekonana, że nowy rynek płatności, zmieni krajobraz usług finanso- pan minister podejdzie do tego tematu z należytym wych. Nasuwają się oczywiście pytania, jak również zaangażowaniem i że znajdą się środki. A możliwości są olbrzymie. Wspomnę tylko, że to właśnie strona *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych 155

Poseł Sprawozdawca Jan Szewczak Poseł Andrzej Szlachta: wiele wątpliwości zgłaszają analitycy, znawcy pro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt blematyki rynków finansowych, którzy zastanawia- przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego ją się, czy to rzeczywiście będzie stymulować rozwój Prawo i Sprawiedliwość w sprawie rządowego projek- tego typu usług płatniczych, czy też będzie zarze- tu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych wiem konfliktów, a niektórzy wręcz mówią o pew- oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2225. nym chaosie. Niewątpliwie zamiary są szczytne, bo Jak podkreśliłem podczas pierwszego czytania chodzi o, można powiedzieć, większą ochronę kon- omawianego projektu ustawy, jego celem jest dosto- sumentów na tym rynku, o większy dostęp do tego sowanie polskich przepisów dotyczących sposobu rynku. świadczenia usług płatniczych do wymogów dyrek- Dyrektywa PSD2 rozszerza zakres dyrektywy tywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia PSD, ale obejmuje oczywiście nowe usługi, nowych 25 listopada 2015 r. zwanej dyrektywą PSD2. dostawców tych usług płatniczych, a także poszerza Przedmiotowy projekt ustawy jest kompleksową zakres już istniejących usług. Można powiedzieć, że nowelizacją ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usłu- poszerza znacząco możliwość dostępu do rachunków gach płatniczych. Komisja Europejska poprzez dy- rektywę PSD2 rozszerza zakres przedmiotowy po- płatniczych. Dokonuje się również w związku z tym przedniej dyrektywy PSD o nowe usługi i dostawców szeregu zmian w innych ustawach, także w zakresie usług płatniczych, a także poszerza zakres istnieją- telekomunikacji, można powiedzieć, w ogóle umożli- cych usług. Chodzi tu o instrumenty płatnicze wyda- wia się dostęp do tego tortu finansowego, nad którym wane przez dostawców usług płatniczych, którzy nie niepodzielnie panowały banki i spółki różnego rodza- prowadzą konta użytkownika usług płatniczych, co ju, ale kontrolowane przez podmioty bankowe, tzw. umożliwia dostęp do rachunków płatniczych. FinTechom, czyli nowoczesne instytucje finansowe PSD2 dokonuje zmiany zwolnienia telekomunika- o nowoczesnym wyrazie technologicznym. cyjnego przez ograniczenie go do mikropłatności za Można powiedzieć, że ważne jest to, aby w tych usługi cyfrowe i obejmuje transakcje z krajami trzeci- aktach prawnych nie przedobrzyć. Istnieją pewne mi, gdy tylko jeden z dostawców usług płatniczych obawy, jeśli chodzi o sektor bankowy w Polsce, o to,

znajduje się na terytorium Unii Europejskiej. Dyrek- Spis treści jakie konsekwencje może mieć aż taka liberalizacja tywa PSD2 wprowadza ulepszone środki bezpieczeń- tego typu działań, czy tu nie ma jakiejś groźby więk- stwa, które mają zostać wprowadzone przez wszyst- szej skali oszustw finansowych w sensie łatwości kich dostawców usług płatniczych, w tym banki. dostępu do konta, loginu, hasła bankowego, czy nie Omawiany projekt ustawy, który realizuje zało- będzie problemu z ustaleniem winnych ewentualnych żenia dyrektywy PSD2, ma za zadanie ustanowić kradzieży w związku z łatwością logowania się na przepisy, które wyeliminują zidentyfikowane luki rachunku klienta poprzez użycie tych loginów i haseł regulacyjne, co pozwoli zapewnić większą przejrzy- i na ile to będzie wpływać na bezpieczeństwo. stość prawa i spójne stosowanie ram legislacyjnych Oczywiście Unia nad tym jeszcze pracuje, ponie- w całej Unii Europejskiej. waż będą jeszcze uwzględnione kwestie tzw. stan- Ustawa ma zapewnić równorzędne warunki dzia- dardów technicznych, regulacji technicznych doty- łania umożliwiające upowszechnienie nowych sposo- czących tych operacji, niemniej mamy obowiązek, bów płatności wśród szerokiego kręgu użytkowników więc podjęliśmy ten wysiłek i udało się na wczoraj- i gwarantujące wysoki poziom ochrony konsumentów szym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych przy korzystaniu z tych usług płatniczych w całej Unii Europejskiej. Powinno to podnieść efektywność całego poprawić jeszcze nieco pierwotny projekt. Było dużo systemu płatniczego i doprowadzić do powstania szer- uwag legislacyjnych i te zmiany również zostały szej oferty usług płatniczych i ich transparentności uwzględnione. przy jednoczesnym wzmocnieniu zaufania konsumen- Wydaje się nam, że w stosunkowo krótkim czasie tów do zharmonizowanego rynku płatności. przygotowaliśmy możliwie najbezpieczniejsze, w na- Podczas kilkugodzinnej dyskusji na posiedzeniu szej ocenie, zapisy tego projektu ustawy. Dziękuję Komisji Finansów Publicznych omówiono szczegóło- bardzo. (Oklaski) wo poszczególne artykuły przedmiotowej ustawy przy udziale przedstawiciela ministerstwa. Zgłoszono też podczas debaty, jak pan poseł sprawozdawca mó- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: wił, 20 poprawek. Niektóre z nich doprecyzowały niektóre zapisy, a niektóre miały charakter legisla- Dziękuję bardzo panu posłowi. cyjny i nadały tym samym większą czytelność nie- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- którym zapisom w artykułach. rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość po- czeń w imieniu klubów i koła. parł wszystkie poprawki na poziomie prac w Komisji Otwieram dyskusję. Finansów Publicznych i będzie głosował za przyję- Głos ma pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Spra- ciem projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach wiedliwość. płatniczych. Bardzo dziękuję. (Oklaski) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 156 Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: bardziej transparentne. To przypomina to, co od 2 lat się dzieje w tym Sejmie, czyli taki walec – rząd Dziękuję bardzo. przedłożył projekt ustawy, więc komisja i Sejm mają Pan poseł Jarosław Urbaniak, Platforma Oby- obowiązek bez mrugnięcia okiem w takiej wersji go watelska. przyjąć. Z dużym niepokojem patrzymy na to, co się działo. Gdy ta ustawa trafiła do Sejmu, mówiłem o tym, że z dużą nadzieją patrzymy na to, że wreszcie Poseł Jarosław Urbaniak: wdrożymy dyrektywę PSD2, która jest bardzo pro- konsumencka, ale już jeżeli chodzi o kwestie związa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu ne z opłatą za płatności, to mamy wątpliwości, czy ta Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić ustawa wprowadza dyrektywę w sposób należyty naszą opinię w sprawie ustawy o zmianie ustawy i czy z pewnością nie naraża interesu konsumentów o usługach płatniczych. i nie narusza zasady konkurencyjności. Ale to, co jest Nie będę powtarzał tych wszystkich oczywisto- najważniejsze w tym, to takie nasze zawieszenie. ści, o których mówili moi poprzednicy. Chciałem się Rzeczywiście ten projekt ustawy wdraża większość skupić w ramach swojego czasu na wątpliwościach, przepisów, o których mówi dyrektywa unijna, a jed- jakie mamy w związku z tą ustawą, a w szczególno- nak niepokoi nas i sposób debatowania nad nim, ści w związku ze sposobem jej przeprowadzenia i tempo, i liczne błędy. Wczoraj na posiedzeniu Komi- przez Sejm. sji Finansów Publicznych poprawki, które były zgło- W trakcie pierwszego czytania, występując także szone przez posłów PiS-u, jak mniemam, w imieniu w imieniu klubu Platforma Obywatelska, zwróciłem Ministerstwa Finansów, jak to zwykle bywa (Dzwo- uwagę na bardzo długi okres, jaki minął od wprowa- nek), miały poważne błędy. Kiedy się myli artykuł, do dzenia dyrektywy PSD2 do teraz. To ponad 2 lata. którego się odnosi, i legislatorzy sejmowi muszą po- 2 lata, a mówimy o usługach, które w ciągu tych prawiać poprawki na bieżąco, kiedy się zmienia nu- 2 lat mocno się zmieniły, a i w ciągu tych 2 lat poja- merację, no to są to błędy… wiły się zupełnie nowe, nieznane wcześniej usługi, mówimy o osprzętowieniu technicznym, w którym Spis treści przez ostatnie 2 lata dokonano bardzo dużych zmian. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Wspominałem o tym, że przeciętny smartfon, który mamy przy sobie, 2 lata temu wyglądał zupełnie ina- Panie pośle, czas minął niestety. czej, niż wygląda dzisiaj, a z pewnością miał zupełnie inne funkcje, niż ma dzisiaj. Pan minister Skiba wte- dy odpowiedział, że te 2 lata Ministerstwo Finansów Poseł Jarosław Urbaniak: poświęciło na bardzo intensywne i szerokie konsul- tacje społeczne, że ten projekt ustawy był bardzo Tak, panie marszałku, zauważyłem. Dziękuję ser- szeroko i szczegółowo konsultowany i dopiero te zmia- decznie. (Oklaski) ny zostały wprowadzone. W związku z tym z dużym zdziwieniem zauważamy, że ta ustawa, która przez 2 lata była konsultowana przez Ministerstwo Finan- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: sów tak rzeczowo, tak dogłębnie z branżą, nie zado- woliła branży do końca, bo na posiedzeniu komisji Dziękuję bardzo. finansów dowiedzieliśmy się, że są do niej liczne uwa- Głos ma pan poseł Maciej Masłowski, Klub Posel- gi, że nad tą ustawą, która jest bardzo obszerna, ski Kukiz’15. która tak mocno dotyczy praw konsumenckich, lu- dzi, którzy z usług płatniczych korzystają, raptem debatowano w podkomisji przez niespełna 3 godzi- Poseł Maciej Masłowski: ny, a w komisji finansów przez niespełna 2 godziny. A więc mamy takie oto zderzenie, że z jednej strony Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja jak zawsze po- Ministerstwo Finansów potrzebuje 2 lat, żeby dobrze wiem krótko, chodzi oczywiście o rządowy projekt przygotować projekt ustawy, która implementuje dy- ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych rektywę PSD2, a z drugiej strony przez Sejm prze- oraz niektórych innych ustaw. chodzi ten projekt błyskawicznie, żeby nie zadawać Proszę państwa, projekt dotyczy implementacji za wiele pytań i żeby było tak, jak się chce. Chciałem dyrektywy PSD2 stanowiącej podstawę prawną do zwrócić uwagę panu przewodniczącemu Szlachcie, że stworzenia jednolitego rynku płatności w Unii Euro- PiS nie poparł wszystkich poprawek. Poprawki opo- pejskiej, opartego na bezpiecznych i bardziej innowa- zycji zostały odrzucone. Z dużym zdziwieniem przy- cyjnych usługach płatniczych na obszarze całej Unii jąłem w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych Europejskiej. to, że odrzucano także poprawki, które były zgłasza- Klub Kukiz’15 nie ma zastrzeżeń co do tego pro- ne przez legislatorów, poprawki, które raptem miały jektu ustawy i nie wnosi żadnych uwag. Dziękuję spowodować, że zapisy niektórych przepisów będą bardzo. (Oklaski) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych 157

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: zabezpieczyć interes klientów korzystających z płat- ności elektronicznych, z drugiej zaś strony, oczekiwać Dziękuję bardzo. od nich właściwego zabezpieczenia swoich danych, Głos ma pani poseł Paulina Hennig-Kloska, No- nieprzekazywania tych danych osobom trzecim w spo- woczesna. sób nieuprawniony, gdy nie chcą, by były one użyte przeciwko nim. Była też mowa o tym… Na wejście nowych usług Poseł Paulina Hennig-Kloska: i nowych technologii na rynek w przypadku naszego kraju zgodę będzie wydawał KNF. Ma na to określo- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- ny termin, była prowadzona dyskusja, czy ten termin nie Ministrze! Omawiana ustawa jest faktycznie im- jest wystarczający. KNF oczekiwał, że niewypełnie- plementacją dyrektywy PSD2 Unii Europejskiej do nie w terminie zgody nie będzie oznaczało automa- prawa polskiego. Dyrektywa PSD2 to wdrożenie do tycznie zgody. Strona branży mówiła, że w przypadku systemu prawa, które obejmie systemem funkcjono- wprowadzenia nowych technologii czas ma ogromne wanie nowych usług i nowych technologii, które po- znaczenie i KNF musi rozpatrywać ich wnioski w od- jawiły się w ostatnich latach na rynku usług płatni- powiednim terminie. Trudno faktycznie, żyjąc w dzi- czych, to także zintegrowanie europejskiego rynku siejszym świecie nowoczesnych technologii, nie zgo- płatności. To także wpuszczenie w sposób formalny dzić się, że czas odgrywa kluczową rolę. na ten rynek nowych dostawców tych usług, a więc Jak mówiłam, klub Nowoczesna poprze ten pro- poszerzanie, poprawienie zasad i możliwości konku- jekt ustawy, bo warto objąć (Dzwonek) nowe techno- rowania, ale też sprawienie, że płatności przy użyciu logie systemem, aby klienci mogli z nich korzystać nowych technologii będą dokonywane w sposób bez- w sposób bezpieczniejszy, niż ma to miejsce obecnie. pieczniejszy, lepiej zabezpieczając interes klientów, Dziękuję bardzo. (Oklaski) którzy z nich korzystają, a więc ochrona konsumen- tów jest jednym z głównych założeń tej dyrektywy. Chodzi oczywiście o już tutaj wspominane fintechy, Wicemarszałek Stanisław Tyszka: które robią się coraz popularniejsze w Internecie, Spis treści a dotychczas nie były objęte systemem. Dziękuję bardzo. Oczywiście dyskusja prowadzona jeszcze wczoraj Głos ma pani poseł Genowefa Tokarska, Polskie w komisji w zasadzie skupiła się na kilku punktach, Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich Demo- poza poprawkami legislacyjnymi, niektórymi przyję- kratów. tymi, innymi – nie. Przedstawiciele branży mają do- syć istotne i, wydaje mi się, zasadne zastrzeżenia co do tego, że w całej tej ustawie zamiast słowa „uwierzy- Poseł Genowefa Tokarska: telnienie” przyjęto słowo „autoryzacja”, co w świecie bankowym oznacza dwie zupełnie różne czynności. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Uwierzytelnienie to sytuacja, w której klient używa W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stron- poprawnego kodu PIN, a autoryzacja to zgoda na do- nictwa Ludowego – Unii Europejskich Demokratów konanie transakcji. Największa dyskusja przetoczyła przedstawię stanowisko dotyczące sprawozdania Ko- się, dotyczyła tego, że na dostawcach usług ma spo- misji Finansów Publicznych o rządowym projekcie czywać ciężar udowodnienia, że transakcja płatnicza ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych, to została autoryzowana i prawidłowo zapisana w sys- są druki nr 2225 i 2368. temie, chodzi właśnie o słowo autoryzowana czy Projekt ustawy był przedmiotem analizy na po- uwierzytelniona. Co to oznacza? Oznacza to, że od siedzeniach podkomisji stałej do spraw instytucji fi- banków i innych dostawców usług finansowych bę- nansowych, a także Komisji Finansów Publicznych. dziemy oczekiwać, by udowodnili przed bankiem na Przypomnę, że projekt dotyczy implementacji prawa wypadek problemów z płatnością, że doszło do auto- unijnego, tj. dyrektywy tzw. PSD2 z dnia 25 listopa- ryzacji danej płatności, czyli że klient dał zgodę na da 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach daną płatność bądź posłużenie się jego loginem. Bę- rynku wewnętrznego. dzie to w zasadzie trudne dla dostawcy płatności do Projekt eliminuje luki regulacyjne w dotychczas udowodnienia i wydaje się, że zasadne są roszczenia, istniejącym prawie, wprowadza nowych uczestników w których zwracano uwagę, że powinno się jednak rynku usług płatniczych, nowe technologie, ujedno- posługiwać pojęciem uwierzytelnienia, a więc że bank lica warunki działania i normalizuje rynek płatności otrzymał prawidłowo podpisany przelew. Można się w całej Unii Europejskiej. Celem projektu jest więc oczywiście spierać, natomiast w gruncie rzeczy za- dokonywanie płatności transgranicznych w sposób bezpieczenie danych osobowych, PIN-u, danych do przede wszystkim bezpieczny dla konsumentów we konta powinno należeć również do klienta. Warto na wszystkich państwach członkowskich. Katalog usług pewno do tej kwestii wrócić na etapie Senatu, jeszcze został poszerzony o dwa typy usług, tj. o usługę ini- raz przedyskutować, przemyśleć, jak z jednej strony cjowania transakcji płatniczej i usługę dostępu do 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 158 Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych

Poseł Genowefa Tokarska Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

informacji. Obie te usługi mają charakter jedynie Dziękuję bardzo. pomocniczy, informacyjny czy sprawdzający i nie do- Teraz bardzo proszę o zabranie głosu podsekre- tyczą bezpośrednio posiadania oraz przenoszenia tarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Piotra środków pieniężnych. Wprowadza również nowy pod- Nowaka. miot, tzw. małą instytucję płatniczą. Jest to dość ciekawy podmiot. Mogą go prowadzić małe i średnie przedsiębiorstwa obok innej działalności gospodar- czej. Te właśnie małe instytucje płatnicze będą mogły Podsekretarz Stanu wykonywać swoją działalność wyłącznie na terenie w Ministerstwie Finansów Polski po spełnieniu określonych wymagań ostroż- Piotr Nowak: nościowych, po uzyskaniu rejestracji w Komisji Nad- zoru Finansowego, przy czym wielkość ich obrotu nie Dziękuję bardzo. może przekraczać kwoty 1,5 mln euro miesięcznie. Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W toku prac podkomisji i komisji wprowadzono Przepraszam, że zabiorę głos, ale chodzi mi o to, że do projektu wiele zmian o charakterze redakcyjnym, tutaj w pewnym momencie powstał bardzo negatyw- uszczegółowiających i legislacyjnych, a także zmiany ny wydźwięk, mówiono, że przez 2 lata ministerstwo merytoryczne. Wśród tych ostatnich, czyli zmian me- nic nie robiło. Chciałem jednak stanąć tutaj w obro- rytorycznych, znajdują się m.in. te dotyczące regula- nie moich kolegów, którzy pracują jako urzędnicy cji opłat transakcji płatniczych przeprowadzanych oddani Polsce, bo nie zgodzę się z tym, co powiedział przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, wprowa- pan poseł. Te regulacje zostały przyjęte przez Parla- dzenia szczegółowych regulacji dla Komisji Nadzoru ment Europejski 2 lata temu, dyrektywa obowiązuje Finansowego w przypadku podjęcia decyzji nakazu- od 1 stycznia 2018 r., natomiast główny, core’owy akt jącej zbycie akcji lub udziałów krajowej instytucji wykonawczy, który implementuje praktycznie całą tę płatniczej, a także możliwości nałożenia kar pienięż- diametralną zmianę, wchodzi w życie 14 września

Spis treści nych w przypadku niewykonania nakazów, uregulo- 2019 r. i będzie dotyczył bezpiecznej komunikacji wania spraw dotyczących interpretacji wydawanych i silnego uwierzytelniania. Proszę mi zatem uwie- przez Komisję Nadzoru Finansowego, ustalenia pod- rzyć, że moi koledzy i koleżanki w Ministerstwie Fi- staw prawnych do udostępniania informacji objętych nansów, którzy pracują tam od wielu lat, wykonują tajemnicą bankową i zawodową, przekazywania przez ciężką pracę. Przez te 2 lata m.in. odbyło się kilka dostawców usług płatniczych informacji niezbędnych rund uzgodnień. W pierwszej rundzie zostało zgło- do prowadzenia przez KNF przeglądarki interneto- szonych m.in. 500 uwag. Chodziło o 500 uwag tech- wej, a także zwolnienia Banku Gospodarstwa Krajo- nicznych, a sami państwo wiecie, bo pracowaliście wego z niektórych obowiązków wynikających z usta- w komisji, że bardzo często są to skomplikowane wy i wprowadzenia odniesień bezpośrednio do prze- techniczne uwagi. W drugiej rundzie pojawiło się pisów delegowanego rozporządzenia Komisji Euro- 300 uwag. Tak więc to naprawdę była bardzo ciężka pejskiej. praca, za którą im serdecznie dziękuję, i naprawdę Pragnę również zwrócić uwagę, że w toku prac chciałbym, żeby nie było takiego negatywnego wy- nad projektem nie udało się wyeliminować rozbież- dźwięku, który w moim odczuciu powstał. ności m.in. z ustawami, które regulują zasady Dziękuję również państwu, paniom i panom po- przedsiębiorczości, ustawą o swobodzie działalności słom, za pracę w komisji, szczególnie panu przewod- gospodarczej czy ustawą o przeciwdziałaniu praniu niczącemu Szewczakowi za pracę w podkomisji i panu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Strona rzą- przewodniczącemu Szlachcie za pracę w komisji fi- dowa, czyli wnioskodawcy, projektodawcy zobowią- nansów. Bardzo dziękuję. (Oklaski) zali się do uregulowania tych zagadnień na etapie prac w Senacie. Podsumowując, należy zauważyć, że projekt usta- wy powinien spełnić cel, czyli zapewnić lepszą ochro- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: nę płatników, zwiększyć prawa konsumentów w ob- rotach w ramach Unii Europejskiej, a nawet płatno- Dziękuję bardzo panu ministrowi. ści w walutach spoza Unii Europejskiej. Ustawa siłą Zamykam dyskusję. rzeczy przyczyni się do zwiększenia konkurencji na Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- rynku płatności i generalnie będzie sprzyjać rozwojo- my w bloku głosowań. wi obrotu bezgotówkowego, nowych technologii i dal- Ogłaszam 5-minutową przerwę. szemu rozwojowi społeczeństwa informacyjnego. Mój klub popiera ten projekt i będzie głosował za (Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 12 jego przyjęciem. Dziękuję bardzo. do godz. 18 min 19) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych 159

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: rów rachunków płatniczych, których to kwot płatni- kom nie udało się odzyskać w wyniku działań podej- Wznawiam obrady. mowanych przez ich dostawcę. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 34. po- Projekt ustawy stanowi częściowe wdrożenie do rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finan- polskiego porządku prawnego w zakresie art. 88 po- sów Publicznych o przedstawionym przez Prezy- stanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego denta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy i Rady 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w spra- o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz wie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrzne- niektórych innych ustaw (druki nr 1606 i 2369). go, zwanej dalej dyrektywą PSD2. Proszę pana posła Andrzeja Kosztowniaka o przed- Celem postanowienia dyrektywy PSD2 jest wy- stawienie sprawozdania komisji. posażenie dostawcy usług płatniczych w uprawnie- nie do przekazania płatnikowi informacji umożli- wiających mu zgłoszenie roszczenia prawnego Poseł Sprawozdawca w celu odzyskania kwoty transakcji płatniczej wyko- Andrzej Kosztowniak: nanej z użyciem błędnego unikatowego identyfikato- ra, w przypadku gdy odbiorca nie odda tej kwoty Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! dobrowolnie, a także stworzenie podstawy prawnej Szanowni Państwo! Mam przyjemność w imieniu do podjęcia tych działań we współpracy dostawcy Komisji Finansów Publicznych przedstawić sprawoz- płatnika z dostawcą odbiorcy. danie o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczy- Propozycję omówionych powyżej zmian przedsta- pospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy wił prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej rzecznik o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw finansowy. Projekt przed ustaleniem ostatecznego z druku nr 1606. brzmienia był przedmiotem konsultacji z ministrem Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 finansów, prezesem Narodowego Banku Polskiego, ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 7 czerw- Komisją Nadzoru Finansowego oraz Związkiem Ban- ca 2017 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Finan- ków Polskich. sów Publicznych do pierwszego czytania. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość na Komisja Finansów Publicznych po przeprowadze- posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych głoso- Spis treści niu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego pro- wał za przyjęciem przedmiotowego projektu ustawy jektu ustawy na posiedzeniach w dniach 18 lipca z dwiema poprawkami, które miały charakter legi- 2017 r. i 20 marca 2018 r. wnosi, aby Wysoki Sejm slacyjny. uchwalić raczył załączony projekt ustawy. Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarne- Dziękuję bardzo. (Oklaski) go Prawo i Sprawiedliwość zadeklarować, że na po- siedzeniu plenarnym klub będzie głosował za przy- jęciem przedmiotowego projektu ustawy. Bardzo Wicemarszałek Stanisław Tyszka: dziękuję.

Dziękuję bardzo panu posłowi. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- czeń w imieniu klubów i koła. Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Głos ma pan poseł Jarosław Urbaniak, Platforma Głos ma pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo Obywatelska. i Sprawiedliwość.

Poseł Jarosław Urbaniak: Poseł Andrzej Szlachta: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- Izbo! Korzystając z tego, że ten punkt jest bezpo- mentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec prezy- średnio po poprzednim, który dotyczył tego samego denckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o usłu- tematu, chciałbym w pierwszej kolejności odnieść gach płatniczych oraz niektórych innych ustaw, druk się do wystąpienia pana ministra. Zostałem źle zro- nr 1606. zumiany. Celem tego projektu ustawy jest zmiana przepi- Panie marszałku, nie korzystam z trybu sprosto- sów regulujących problematykę transakcji płatni- wania. czych wykonanych z użyciem nieprawidłowego uni- Z pewnością nie jest tak, że dobrze oceniam Mi- katowego identyfikatora. Projektowane przepisy mają nisterstwo Finansów. Porównanie tych 2 lat pracy umożliwić skuteczne odzyskiwanie kwot transakcji nad projektem ustawy o usługach płatniczych z nie- płatniczych wykonanych z użyciem błędnych nume- spełna 5 godzinami pracy w Sejmie – to była istota. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 160 Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych

Poseł Jarosław Urbaniak gach płatniczych, druk nr 1606, jest umożliwienie obywatelom skutecznego odzyskiwania pieniędzy To nie był zarzut do Ministerstwa Finansów, to był przelanych na błędnie wskazane konto odbiorcy. Nie- raczej zarzut do tego, jaki walec legislacyjny przejeż- wykluczone, że nawet części z nas zdarzyło się w ży- dża przez Sejm. Pan mówił o 500 uwagach w pierw- ciu przelać pieniądze nie na ten numer rachunku, na szej fazie konsultacji, 300 – w drugiej fazie konsulta- który powinniśmy, albo nie temu obiorcy, któremu cji, a my to wszystko przerobiliśmy ze zrozumieniem powinniśmy. Do października 2011 r. zarówno banki, w ciągu 5 godzin. Wczoraj był pan na posiedzeniu jak i SKOK-i wykonujące przelew zlecony przez klien- komisji finansów. To nie jest praca legislacyjna. Na- ta były zobowiązane do sprawdzenia prawidłowości prawdę każdy rozsądny człowiek będzie się bał, że nie tylko numeru rachunku, na który płatność ma przy takim sposobie pracy nad jakąkolwiek ustawą być dokonana, ale także nazwy odbiorcy przelewu, przysłowiowe „lub czasopisma” mogą pojawić się kil- czyli imienia i nazwiska odbiorcy, lub nazwy firmy, na kakrotnie w jednym projekcie. rzecz której płatność jest dokonywana. To pozwalało Moje uwagi dotyczą głównie tego, jak my tutaj na przeprowadzenie weryfikacji, czy środki faktycznie pracujemy, bo w tej chwili mówimy o druku nr 1606 płyną na właściwy rachunek należący do odbiorcy z 22 maja 2017 r. Nie za bardzo rozumiem to: jeżeli płatności wskazanego w przelewie. Według tamtych jest dyrektywa, jeżeli trwają prace w Ministerstwie zasad w sytuacji, gdy bank lub SKOK wykonał trans- Finansów, prezydent Rzeczypospolitej w tak szcze- akcję pomimo niezgodności tych danych, klient miał gółowej sprawie zgłasza swój projekt, to on jest możliwość skutecznego dochodzenia zwrotu swoich w trybie pilnym przeprowadzany po 3 kwartałach le- środków od podmiotu, który dokonał tej płatności, żenia w zamrażarce sejmowej, nagle jest przeprowa- czyli banku lub innej instytucji finansowej. dzany jeszcze szybciej niż ustawa rządowa. O co cho- Sytuacja uległa zmianie w końcówce 2011 r. w związ- dzi? Co w tym jest nie tak? Co jest w tym nie tak – już ku z wejściem w życie innej ustawy o usługach płatni- pomijając moje doświadczenie parlamentarne, naj- czych, która wprowadzała zasadę, że transakcja płatni- starsi pracownicy Kancelarii Sejmu nie pamiętają cza może być wykonywana tylko i wyłącznie na podsta- takiej sytuacji, jaka wczoraj zdarzyła się na posiedze- wie numeru rachunku, a więc niezależnie od podania niu komisji finansów – że teoretycznie banalnej, tech- innych danych odbiorcy, w tym imienia, nazwiska

Spis treści nicznej, legislacyjnej poprawki, autopoprawki zgło- czy też nazwy firmy. Ustawa ta była implementacją szonej przez ministra Derę nikt nie chce przejąć, żeby prawa unijnego do prawa polskiego. Wydaje się jed- procedowanie trwało sprawniej? Przecież to jest cud. nak, że nadgorliwość polskiego prawodawcy, a nie Sejm przez lata uzusem, zwyczajem wypracował sama literalnie czytana dyrektywa unijna, doprowa- mechanizmy przyspieszania pracy, gdzie to jest moż- dziła do sytuacji, że wykonujący przelew nie mają liwe i nie stwarza niebezpieczeństwa, i nagle okazu- dziś obowiązku weryfikacji, czy faktycznie wskazany je się, że posłowie koalicji, partii rządzącej boją się w zleceniu przelewu rachunek należy do osoby, firmy złożyć podpis pod taką poprawką. To stwarza pewne podanej w zleceniu jako odbiorca. W świetle obowią- zaniepokojenie po naszej stronie, a nie te przepisy, zującego prawa skuteczność odzyskania pieniędzy które są prokonsumenckie. zależy dziś po tych zmianach w zasadzie tylko i wy- My się zastanawiamy, co się dzieje. Ten walec to łącznie od woli osoby czy też firmy, na której rachu- nie jest aborcja, to nie są stosunki państwo – Kościół nek pieniądze błędnie zostaną przelane. Bank może i inne rzeczy, które elektryzują media. To są konkre- jedynie wystąpić do odbiorcy przelewu z wnioskiem ty interesujące ludzi, którzy korzystają z usług płat- o zwrot źle przelanej kwoty, a ten, który wysłał, może niczych, i interesujące instytucje, które te usługi tylko liczyć na dobrą wolę tego odbiorcy. udostępniają, a my robimy jakiś superekspres szyb- Projekt prezydencki przewiduje dwie zmiany, któ- szy od pendolino. A więc nasuwa się pytanie: Dlacze- re mają poprawić sytuację takich roztargnionych go my taki superekspres robimy? I to zaniepokojenie poszkodowanych płatników. Po pierwsze, ma na celu ze strony Platformy Obywatelskiej pragnę wyrazić. ochronę danych osobowych osób, które zdecydują się Dziękuję bardzo. (Oklaski) dobrowolnie zwrócić środki, żeby przy zwrocie środ- ków nie były widoczne ich dane wrażliwe. Po drugie, wprowadza wyjątek od obowiązku zachowania ta- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: jemnicy bankowej w przypadku, w którym odbiorca przelewu nie chce oddać dobrowolnie środków, które Dziękuję bardzo. wpłynęły na jego rachunek, a nie były mu należne, Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Nowoczesna. aby zlecający przelew mógł już wtedy wystąpić do sądu z powództwem w celu odzyskania swoich środ- ków. Rzecz wydaje się naturalna. Żeby dochodzić Poseł Paulina Hennig-Kloska: swoich błędnie przelanych pieniędzy, płatnicy muszą wiedzieć, kogo pozwać o zwrot środków, do kogo Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- o ten zwrot środków się zwracać. W tym zakresie nowie Ministrowie! Panie Ministrze! Celem prezy- zwolnienie z tej tajemnicy bankowej warto rozpa- denckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o usłu- trzyć, zapewne jest zasadne. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych 161

Poseł Paulina Hennig-Kloska nanych z użyciem błędnych numerów rachunków płatniczych, których to kwot nie udało się płatnikom To ważne, by umożliwić obywatelom dochodzenie odzyskać w wyniku działań podejmowanych przez źle przelanych środków, niemniej mam wrażenie, że ich dostawcę. można było zaproponować nieco inne rozwiązanie, Zgodnie z art. 143 obecnie obowiązującej ustawy które by skuteczniej rozwiązało problem. Chodzi o usługach płatniczych zlecenie płatnicze uznaje się o to, że moglibyśmy rozgraniczyć te płatności, w któ- za wykonane na rzecz odbiorcy, jeżeli zostało wyko- rych nie ma wskazanego odbiorcy. Wtedy faktycznie nane zgodnie z unikatowym identyfikatorem, czyli bank, nie mając wskazanego w ogóle odbiorcy, tylko wskazanym przez klienta numerem rachunku od- numer rachunku, musiałby przyjąć płatność i mógłby biorcy. Jeżeli unikatowy identyfikator podany przez zrealizować przelew pomimo braku danych, tj. imie- klienta jest nieprawidłowy, dostawca nie ponosi od- nia, nazwiska czy też nazwy firmy, do której przelew powiedzialności za niewykonanie ani za nienależy- jest kierowany, ale w momencie… moglibyśmy pozo- te wykonanie transakcji płatniczej. Klientowi przy- stawić tę weryfikację. Wydaje mi się, że dyrektywa sługuje jeszcze wprawdzie dochodzenie swojej na- wdrożona w 2011 r. pozostawiała taką dowolność leżności czy roszczeń na drodze sądowej, ale do prawodawstwu krajowemu, że można było to zosta- złożenia pozwu sądowego wymagane są dane oso- wić w sytuacji, w której dane są wprowadzone do bowe odbiorcy przelewu, które w obecnym stanie przelewu, ale faktycznie bank błędnie by je wtedy prawnym nie mogą być ani ujawnione, ani tym bar- zweryfikował i przelew odrzucił. W przeciwnym razie dziej udostępnione. narażamy się na niepotrzebne roszczenia, na niepo- Dyrektywa PSD2 znosi te niedogodności i stwier- trzebne pozwy sądowe. (Dzwonek) Tego wszystkiego dza, iż w przypadku gdy pobranie środków pienięż- można było uniknąć, gdyby w 2011 r. dyrektywa zo- nych nie jest możliwe, dostawca usług płatniczych stała zaimplementowana poprawnie. Jeszcze dziś płatnika dostarcza płatnikowi, na pisemny wniosek, warto w Senacie pochylić się nad tym, aby zastano- wszystkie informacje dostępne dla dostawcy usług wić się, czy jednak tego rozwiązania ostatecznie nie płatniczych istotne dla płatnika, aby mógł on zgłosić wdrożyć w inny sposób. Dziękuję. (Oklaski) roszczenie prawne w celu odzyskania środków pie- niężnych.

Prezydencki projekt ustawy wprowadza rozwią- Spis treści Wicemarszałek Stanisław Tyszka: zania, które przewiduje właśnie dyrektywa PSD2, i w tym celu dostawcy usług płatniczych obowiązani Dziękuję bardzo, pani poseł. będą do prowadzenia nieoprocentowanego, technicz- Głos ma pani poseł Genowefa Tokarska, Polskie nego tzw. rachunku zwrotu – rachunku specjalnego Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich Demo- przeznaczenia wyłącznie dla celu, jakim jest zwrot kratów. środków płatnikowi. Zwrot środków nie będzie na- stępować ani bezpośrednio na rachunek płatniczy Poseł Genowefa Tokarska: płatnika, ani też na rachunek dostawcy płatnika, co zapewni ochronę danych osobowych. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy zakłada 3-miesięczny okres vaca- W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa tio legis. Umożliwi to instytucjom przygotowanie się Ludowego – Unii Europejskich Demokratów mam do stosowania proponowanych rozwiązań. zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozda- Mój klub, Klub Poselski Polskiego Stronnictwa nia Komisji Finansów Publicznych o prezydenckim Ludowego – Unii Europejskich Demokratów, pozy- projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach płat- tywnie ocenia niniejszy projekt i będzie głosować za niczych, druki nr 1606 i 2369. jego uchwaleniem. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Projekt ustawy był poddany analizie podczas pierwszego czytania na posiedzeniu Komisji Finan- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: sów Publicznych, następnie w podkomisji stałej do spraw instytucji finansowych i ponownie w Komisji Dziękuję bardzo. Finansów Publicznych. Przechodzimy do pytań. Podczas prac wprowadzono kilka zmian o charak- Jeżeli ktoś z państwa jeszcze chce się zapisać do terze redakcyjnym i porządkowym. głosu, zapraszam. Projekt tej ustawy generalnie dotyczy częściowej Czas pytania – 1,5 minuty. implementacji dyrektywy PSD2 i jest jakby uzupeł- Pan poseł Mirosław Suchoń, Nowoczesna. nieniem rządowego projektu dokonującego całościo- wego dostosowania do prawa unijnego, nad którym debatę przed chwilą zakończyliśmy. Poseł Mirosław Suchoń: Projekt ustawy zmienia przepisy dotyczące trans- akcji płatniczych wykonanych z użyciem nieprawi- Bardzo dziękuję. dłowego unikatowego identyfikatora. Mają one umoż- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! liwić skuteczne odzyskiwanie kwot transakcji wyko- Mam tylko dwa pytania, bardzo krótkie. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 162 Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych

Poseł Mirosław Suchoń ła wątpliwość, czy zintegrować te dwa projekty i zgło- sić jeden projekt. Ostatecznie przyjęto koncepcję tych Pierwsze dotyczy formuły. Czy nie wystarczyło dwóch rozwiązań, dwóch projektów i oba szczęśliwie jednak wzmocnić uprawnienia, wyłącznie wzmocnić (Dzwonek) zostały przyjęte. Bardzo dziękuję. uprawnienia klientów w taki sposób, aby mogli do- (Poseł Jarosław Urbaniak: Panie marszałku, pro- chodzić roszczeń, nawet nie znając tych danych oso- ceduralnie to pytanie było do mnie.) by czy też instytucji… osoby, której zostały przelane (Poseł Andrzej Szlachta: Nie, nie, do pana ministra.) w sposób nieprawidłowy środki, tak żeby to było jak najmniej, powiedziałbym, uciążliwe i jak najmniej wymagało zmian w prawie? To jest pierwsza rzecz. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Natomiast drugie pytanie dotyczy kosztów, bo oczywiście w związku z formułą nowej usługi za- Dobrze. pewne banki wprowadzą nowe opłaty dotyczące Bardzo proszę o zabranie głosu sekretarza stanu tych zwrotów. Czy państwo mają jakąkolwiek wie- w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dzę, w jaki sposób mogą te opłaty się kształtować? pana Andrzeja Derę. Dziękuję bardzo. (Poseł Jarosław Urbaniak: Dziwna sytuacja…)

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Dziękuję bardzo. Andrzej Dera: Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedli- wość. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpo- wiem na te pytania, które zostały przed chwileczką zadane. Czy nie wystarczyło wzmocnić tutaj osobę, Poseł Andrzej Szlachta: która bez danych osobowych byłaby w stanie uzyskać te środki? Otóż nie, nie ma takiej możliwości, bo

Spis treści Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zostałem zain- w obecnym stanie prawnym było tak, że te osoby spirowany do zadania pytania wystąpieniem pana pisały do pana prezydenta, opisując tę swoją gehennę, jak się pomyliły i starały się uzyskać te pieniądze, posła Urbaniaka z Platformy Obywatelskiej. Pan i po prostu zetknęły się z takimi zapisami z uwagi na poseł Urbaniak stwierdził, że powstała na posiedze- ochronę danych osobowych właścicieli kont bako- niu komisji jakaś nadzwyczajna sytuacja związana wych ze strony banków, że banki nie mogły przeka- z rzekomym brakiem chęci przejęcia poprawek od zywać tej informacji. Ta procedura musiała odbyć się pana ministra z kancelarii pana prezydenta. przed sądem, dopiero sąd musiał występować do ban- Tak nie było, panie pośle. Poprawki zostały zgło- ków, uzyskiwać to w drodze formalnej, strasznie dłu- szone nie przez posłów, tylko przez pana ministra, bo go to trwało. A na czym polegał główny problem tych miał taki tytuł. Była przez moment wątpliwość, czy osób? Otóż mówimy w tym przypadku, jeżeli ktoś poprawka powinna zostać przejęta przez posłów, czy dostaje pieniądze na konto, o bezpodstawnym wzbo- też jest to w gestii pana prezydenta, i pan prezydent gaceniu. Tu mamy taką sytuację, że jeżeli ktoś nie zgłosił. miał tej świadomości, nie wiedział, bo takie rzeczy (Poseł Jarosław Urbaniak: Została przejęta? Nie też miały miejsce, i zużył te pieniądze, zawsze została przejęta.) mógł się skutecznie obronić, że on w dobrej wierze Bo nie było takiej potrzeby formalnej, panie pośle, te pieniądze zużył, bo myślał, że to jakiś przelew, i proszę nie tworzyć wokół tego jakiejś dziwnej sytuacji. który miał do niego trafić, on się spodziewał tych (Gwar na sali) pieniędzy, więc bez żadnego skrępowania wydał te pieniądze. Potem skutecznie bronił się w sądzie w ten sposób, że on to wykorzystał w dobrej wierze, i ta Wicemarszałek Stanisław Tyszka: osoba, która te pieniądze przelała, nie była w stanie ich uzyskać. Już, już… Istota tych zmian polega właśnie na tym, że chro- niąc dane osobowe, bank bierze na siebie odpowie- dzialność, tworząc to konto techniczne. Taka osoba Poseł Andrzej Szlachta: nie uzyska informacji, ta informacja będzie od ban- ku, ale kluczowa rzecz jest taka, i to jest najistotniej- Natomiast co do terminu, panie pośle, 18 lipca szy zapis w tej ustawie, że bank jest obowiązany po- tamtego roku odbyło się pierwsze czytanie na posie- informować właściciela tego konta, na które wpłynę- dzeniu komisji, 15 września było już stanowisko rzą- ły pieniądze przez pomyłkę, że to nie są jego pienią- du co do przedmiotowego projektu ustawy, ale jedno- dze. Automatycznie taka osoba nie będzie mogła cześnie rząd pracował nad równoległym, pod tym bronić się w sądzie, twierdząc, że zużyła je w dobrej samym tytułem projektem ustawy. I dlatego powsta- wierze, bo dobra wiara zostaje wyeliminowana przez 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne 163

Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Andrzej Dera Dziękuję bardzo. powiadomienie z banku: szanowny panie właścicielu, Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- to nie są pana pieniądze, ktoś wpłacił przez pomyłkę. rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- Teraz mamy dwie postawy. Pierwszą, taką ludzką, czeń w imieniu klubów i koła. uczciwą: ktoś wpłacił, wiem, że to nie moje pieniądze, Otwieram dyskusję. przelewam zwrotnie i nie ma tematu. Tutaj w ogóle Głos ma pan poseł Marcin Horała, Prawo i Spra- ta procedura nie obejmuje takich osób. Natomiast wiedliwość. w przypadku gdy taka osoba bądź nie wie, bądź nie chce, wszczyna się tę procedurę, która będzie sku- teczna i przyjazna dla obywateli. Poseł Marcin Horała: Chcę powiedzieć, że myśmy konsultowali ten pro- jekt na etapie tworzenia tych przepisów ze Związ- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, nad któ- kiem Banków Polskich. Wszyscy mówili: tak, to jest rą dzisiaj debatujemy, ustawa zmieniająca Prawo dobre rozwiązanie. Te rozwiązania, które tutaj są telekomunikacyjne i kilka ustaw pokrewnych, wpro- zaproponowane, jeśli chodzi o stronę bankową, są wadza do tego prawa szereg rozwiązań, które można przez nich akceptowane. Oni mówią, że tego typu by nazwać przede wszystkim prokonsumenckimi. przypadki będą miały miejsce, bo te pomyłki się zda- Rynek usług telekomunikacyjnych to rynek specy- rzają, ale każdy z tych banków mówi, że dla nich to ficzny, gdzie z jednej strony występują tysiące, setki jest lepsze rozwiązanie niż wchodzenie w taki spór, tysięcy oraz miliony drobnych klientów, a z drugiej gdzie oni występują jako strona i muszą udostępniać strony – duże podmioty gospodarcze. Siłą rzeczy sto- dane, muszą iść do sądu. To jest dużo sprawniejsze, sunki między stronami, choć de iure są równopraw- bezpieczniejsze i z punktu widzenia kosztów w żaden ne, de facto bywają jednak z przechyłem w kierunku sposób nie odbije się na właścicielach, posiadaczach kont bankowych, tak że tu żadnych wyższych opłat dostawcy usług, stąd konieczność, aby prawnie gwa- nie będzie. Takie zapewnienia na tym etapie mieli- rantować prawa konsumentów, prawa milionów zwy- śmy. Tak że to jest jedna odpowiedź od razu na te kłych Polaków. Zmiany idące w tym kierunku to Spis treści dwa pytania. Dziękuję bardzo. chociażby doprecyzowanie obowiązków informacyj- nych podmiotów telekomunikacyjnych, wprowadze- nie nowej formy zawierania umów, formy dokumen- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: towej, i inkorporowanie. Ona pojawiła się już w Ko- deksie cywilnym, teraz będzie ona w sposób precy- Dziękuję bardzo panu ministrowi. zyjny opisana w Prawie telekomunikacyjnym w od- (Poseł Jarosław Urbaniak: Pan marszałek tylko niesieniu do umów o świadczenie takich usług. Wpro- stwierdzi, że odpuszczam.) wadzone są precyzyjne obowiązki informacyjne przed- Dobrze, dziękuję panu posłowi. siębiorców, dostawców usług, tak aby konsumenci Zamykam dyskusję. dysponowali wszelkimi informacjami niezbędnymi Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- do podejmowania racjonalnych decyzji o zawieraniu, my w bloku głosowań. zmianie lub wypowiadaniu umowy. Porządkujemy Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. po- kwestię formy zawierania umowy i dokonywania póź- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfry- niejszych zmian w tej umowie. W pierwotnym brzmie- zacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Techno- niu projektu wprowadzona jest zasada, że wszelkie logii o rządowym projekcie ustawy o zmianie zmiany w umowie mają być zawierane w tej samej ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz niektó- formie, w której zawarta była umowa pierwotna. rych innych ustaw (druki nr 2229 i 2363). Mamy często do czynienia z sytuacją, znamy to z do- Proszę pana posła Witolda Czarneckiego o przed- świadczenia albo osobistego, albo chociażby jako po- stawienie sprawozdania komisji. słowie z interwencji wyborców, że czasami zdarza się, że zwłaszcza osoby starsze, może gorzej słyszące, dokonują przez telefon jakiejś modyfikacji czy zawie- Poseł Sprawozdawca Witold Czarnecki: rają nową umowę o świadczenie usług z obszaru te- lekomunikacji, a później, kiedy przychodzi już rachu- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt nek, to jest zaskoczenie, że warunki okazują się inne, ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne niż sobie wyobrażali. oraz niektórych innych ustaw Komisja Cyfryzacji, Zabezpieczenie tego, jeżeli ktoś sobie nie życzy, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii po jeżeli wolałby tylko np. w formie pisemnej – taka jest przeprowadzeniu pierwszego czytania rozpatrywa- decyzja konsumenta – zawierać taką umowę, żeby ła w dniach 6 lutego i 20 marca i wnosi do Wysokiej również i późniejsze zmiany były wprowadzane w for- Izby o uchwalenie tegoż projektu w brzmieniu za- mie pisemnej, choć oczywiście nadal decyzja, tak jak proponowanym w druku sejmowym nr 2363. Dzię- mówimy, jest po stronie konsumenta. Z drugiej stro- kuję bardzo. ny, jeżeli ktoś chce, żeby było wygodniej, załatwić to 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 164 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne

Poseł Marcin Horała Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

przez telefon czy przez Internet, to może sobie taką Dziękuję. formę wybrać, w takiej formie zawierać umowę i w ta- Głos ma pan poseł Arkadiusz Marchewka, Plat- kiej formie później ją zmieniać. forma Obywatelska. Ustawa nowelizuje też ustawę o zarządzaniu kry- zysowym. Wprowadza obowiązek powiadamiania za pomocą SMS-ów. Niedawno, minionego lata, kiedy Poseł Arkadiusz Marchewka: mieliśmy tragiczną nawałnicę, przekonaliśmy się na- ocznie, jak istotny jest system powszechnego powia- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! damiania, nie taki system, w którym ktoś musi się Wysoka Izbo! Jeszcze niedawno premier Mateusz gdzieś zapisywać specjalnie, wpisać się do jakiejś Morawiecki mówił o tym, że Polska musi przejść od bazy danych, na jakąś listę – takie systemy w róż- Polski papierowej do Polski cyfrowej. Mówił, że to jest nych miejscach w Polsce funkcjonują – ale taki, że po zmiana sposobu myślenia, że to jest nowe podejście prostu wszyscy znajdujący się w obszarze zagrożenia, do tworzenia rzeczywistości wokół nas i że general- którzy mają telefon komórkowy, a w dzisiejszych cza- nie funkcjonowanie czy działanie zgodnie z tą zasadą ma przynieść wymierne korzyści obywatelom i przed- sach to już prawie wszyscy go mają, takie powiado- siębiorcom, czyli zapewnić wygodę czy szybsze i tań- mienie, np. SMS-em otrzymają, ono będzie dostar- sze procedury załatwiania różnych spraw. Jednak czone. wprowadzanie wielu przepisów w tej zmianie ustawy Wreszcie zmiana znów chroniąca interes konsu- dotyczącej Prawa telekomunikacyjnego, można po- menta to zmiana dotycząca usług typu premium, wiedzieć, to jest działanie nie w myśl zasady paper- często bardzo drogich SMS-ów. Tu też zdarzają się less, tylko papermore, to znaczy więcej papieru, wię- działania co najmniej na pograniczu etyki. Na przy- cej świstków i więcej kartek, które będą niestety kład często dzieci mają telefony komórkowe, dostają pewnie wypełnione beczkami tuszu, jaki będzie zu- jakiegoś SMS, odpiszą na niego, a okazuje się, że tym żyty do tego, aby te kartki zadrukować. samym już zawarły umowę i ten SMS ich kosztował Obecnie przy zawieraniu umów w formie pisem- Spis treści 5, 7, 10, 20 zł. Wprowadzamy zasadę, że konsument nej załączniki do nich mogą być przekazywane klien- może w umowie zawrzeć ustalenie co do pewnego towi w formie elektronicznej, np. pod wskazany adres miesięcznego limitu wydatków na usługi typu pre- e-mailowy. Dotyczy to m.in. regulaminów świadczo- mium, a przede wszystkim, co jest najistotniejsze, że nych usług, cenników czy regulaminów promocji. Po jest też pewien limit domyślny, jeżeli w umowie do wprowadzeniu propozycji, które zostały przez rząd tego się nie odniesiono czy jeżeli takiej decyzji kon- przedstawione, operator będzie zobowiązany do za- sumenta w tej sprawie nie było. To jest limit wyno- drukowania i przekazania klientowi kilkudziesięciu szący 35 zł, czyli więcej się na tego rodzaju usługi nie stron papierów, nawet jeśli klient życzy sobie, aby wyda. To jest szczególnie istotne przy usługach typu operator przesłał mu te informacje chociażby jako abonamentowego, bo to powoduje, że czasem już dokument w formie elektronicznej. Takie przepisy przez miesiąc można dużo wyższy rachunek wygene- o konieczności drukowania nawet 50 stron tekstu rować, a możliwość, żeby w ogóle się o tym dowiedzieć raczej nie odpowiadają temu, co dzieje się w XXI w., i ewentualnie tego rodzaju umowę rozwiązać, poja- w rzeczywistości cyfrowej. wia się wtedy, kiedy już przychodzi rachunek do za- Teraz kolejna wątpliwość. Dzisiaj przepisy mówią płacenia. Tutaj wprowadzamy ten limit, który kon- o tym, że klient może zmienić umowę zawartą na sumentowi da bezpieczeństwo i nie narazi go na piśmie w czasie m.in. rozmowy telefonicznej, a po jej nadmierny koszt. zakończeniu od razu korzystać ze świadczonych usług. Po wprowadzeniu przepisów, które zostały za- Chciałbym w imieniu Klubu Parlamentarnego Pra- warte w tej ustawie, nie będzie można zmienić umo- wo i Sprawiedliwość zgłosić kilka poprawek. W swo- wy zawartej na piśmie w taki sposób, czyli za pomo- jej istocie są to poprawki dosyć drobne, ale ulepsza- cą środków komunikacji na odległość, tylko w ten jące jeszcze brzmienie ustawy. Na przykład w trakcie sam sposób, w jaki została umowa zawarta. To zna- prac w komisji wydłużono vacatio legis do 6 miesięcy, czy, że to nie jest ułatwianie, tylko raczej utrudnianie generalne vacatio legis dla całej ustawy. Wydaje się tych wszystkich procesów. Po nowelizacji na żadną zasadne, żeby uczynić od tego wyjątek dla przepisów zmianę umowy polegającą choćby na zmianie taryfy dotyczących chociażby likwidacji jednej z polubow- z takiej, w której np. opłata za transmisję danych nych metod rozwiązywania sporów, w sytuacji gdy była pobierana za każdą jednostkę transmitowanych i tak te postępowania nie mogą trwać dłużej niż danych, choćby za 100 kB, na taką, w której w cenę 3 miesiące. (Dzwonek) A więc na pewno nie będą one są wliczone pakiety danych, choćby liczone w GB, nie trwały 6 miesięcy. będzie można sobie pozwolić – po wprowadzeniu tych Składam niniejszym te poprawki. I proszę pań- zapisów – używając do tego telefonu, dzwoniąc na in- stwa w imieniu klubu PiS o poparcie projektu ustawy. folinię, dlatego że ta możliwość została wykluczona. (Oklaski) I tu należy zadać pytanie: Czy tak powinny wyglądać 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne 165

Poseł Arkadiusz Marchewka watelskiej, Kukiz’15, PSL-owi czy Nowoczesnej racji, bo nie może być tak, że oni wymyślili coś dobrego. korzyści dla obywateli, przedsiębiorców, czy tak po- Nie ma po prostu tej dyskusji. Ja się z tym, można winno wyglądać wygodniejsze czy szybsze i tańsze powiedzieć, godzę, bo muszę. załatwianie spraw? Wydaje mi się, a nawet jestem Tej dyskusji nie ma, natomiast sam pan przyzna, przekonany, że nie. zresztą pan przewodniczący Horała też, że prace Kwestia równie kontrowersyjna dotyczy umożli- w podkomisji wyglądały bardzo dobrze, kulturalnie. wienia prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej Zgłaszaliśmy – i my jako opozycja, i strona społeczna nakładania kar pieniężnych w odniesieniu do stwier- – szereg uwag, poprawek. Pan, panie ministrze, pra- dzonych w wyniku kontroli naruszeń obowiązków. wie za każdym razem mówił: Dobrze, przyjrzymy się Jeszcze kilka miesięcy temu premier Morawiecki sprawie. Dobrze, sprawdzimy to, skonsultujemy. I tak zapowiadał, że przedsiębiorcy będą mieli łatwiej. za każdym razem. My wykazaliśmy dobrą wolę, dla- Usłyszeliśmy o wprowadzeniu pakietu ułatwień dla tego że w podkomisji ta ustawa w zasadzie przeszła przedsiębiorców. Tymczasem ta propozycja ustawy tylko z jedną poprawką – nie licząc poprawek legisla- zrywa z zasadą, że kary są nakładane na operatorów cyjnych – przewodniczącego, jeżeli chodzi o vacatio dopiero po postępowaniu kontrolnym, gdy zalecenia legis, natomiast resztę zostawiliśmy wam z nadzieją, UKE nie są wykonywane. Oznacza to, że prezes UKE że właśnie przy drugim czytaniu zgłosicie te popraw- będzie mógł nakładać kary na operatorów od razu ki, m.in. jeśli chodzi o paperless, że będą to wasze pomimo wskazania zaleceń pokontrolnych – a po to poprawki, że będą one dobre i że zostanie to przegło- przecież są zalecenia pokontrolne. Czy tak w takim sowane. razie mają wyglądać ułatwienie dla przedsiębiorców Niestety to się nie wydarzyło. Tak jak już mój i stworzenie im lepszych warunków do działania? To poprzednik powiedział, idziemy, przynajmniej w przy- raczej opresyjne metody, a nie ułatwienia. Jeśli kary padku pewnych elementów, w tę stronę papermore. mają być nakładane na tych, którzy nie przestrzega- Dla mnie zupełnie niezrozumiałe jest to, że jeżeli ją prawa, to wtedy, kiedy naruszenia podmiotu kon- abonent zawiera umowę w salonie – tak jak powie- trolowanego mają powtarzalny charakter. dzieliśmy w komisji – chce dotknąć telefonu, oglądnąć To są nasze wątpliwości. Nie podważamy takiej go i tę umowę zawrzeć w salonie, a jednocześnie nie Spis treści kwestii, że rozwiązania związane m.in. z ogranicze- chce otrzymywać całego stosu dokumentów, 50 stron niami dotyczącymi tzw. SMS-ów premium są działa- regulaminu, cenników, nie wiadomo czego jeszcze niami, które idą w dobrym kierunku, są działaniami, i kilku ulotek, to niestety nie ma takiej możliwości. które będą chronić abonentów, jednak ta propozycja A przecież zgłaszaliśmy, że można by to robić, prze- zmiany ustawy ma tak wiele słabych stron, że przy- syłać w formie elektronicznej, nawet dawać na płycie, gotowaliśmy do niej (Dzwonek) siedem poprawek. ale już w formie elektronicznej. To się nie udało. Nasze poparcie dla tego projektu oczywiście uzależ- Kolejna rzecz jest taka, też to zgłaszałem w pod- niamy od tego, czy te poprawki zostaną przyjęte. komisji, że jeżeli zmieniają się informacje związane W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej skła- ze spółką – chodzi o kapitał zakładowy, numer faksu, dam na ręce pana marszałka poprawki do projektu cokolwiek innego – to dzisiaj, jeżeli ktoś podpisał tej ustawy. (Oklaski) umowę w salonie, a przykładowo kapitał zakładowy spółki się zmienił, do wszystkich tych, którzy podpi- sali umowę w salonie, zostanie wysłana pocztą infor- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: macja w formie papierowej. Bezsens. Bezsens, jeżeli cały czas mówimy, że przechodzimy od Polski papie- Dziękuję bardzo. Dziękuję. rowej do Polski cyfrowej. Pan poseł Maciej Masłowski, Kukiz’15. Kolejna zgłaszana rzecz, chodzi o ten system ostrzegania. Była propozycja strony społecznej, żeby było to na zasadzie rozsiewki – informacje idą szyb- Poseł Maciej Masłowski: ciej i trafiają. Kolejna rzecz jest taka, że ustawa mówi o tym, że to abonenci będą otrzymywać tę informację. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Natomiast zgłaszałem panu ministrowi, że abonenci Państwo! Na wstępie dziękuję, panie ministrze, za to nie użytkownicy. Osoby z zagranicy, choćby nawet to, że jest pan tutaj. To świadczy o tym, że poważnie Polacy, którzy mieszkają na stałe w Wielkiej Brytanii pan podchodzi do sprawy. Natomiast muszę powie- czy w Irlandii, mówią w języku polskim, przyjeżdża- dzieć, że mam taki żal, jeżeli chodzi o tę ustawę do- ją do nas na święta, używają na zasadzie: roam like tyczącą prawa telekomunikacyjnego. at home swoich telefonów, czyli mają ten nieograni- W tej Izbie zasiadam dopiero od 2 lat, nieco ponad czony dostęp do telefonu, do sieci bez dodatkowych 2 lata, ale już nauczyłem się czegoś takiego, że jak opłat w Unii Europejskiej, i siedzą np. przez tydzień partia rządząca ma w tej Izbie większość, czyli w tym w Polsce, a w tym momencie my ich pomijamy. Oni wypadku 237 posłów, to nie będzie tutaj, w tej Izbie, nie dostaną informacji o zagrożeniu, bo nie są abo- dyskusji, nie będzie przyznawania Platformie Oby- nentami polskiej sieci. Są użytkownikami, bo są 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 166 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne

Poseł Maciej Masłowski będzie jakiś ewenement chyba tutaj na skalę tej Izby, chociaż – jak wiemy – nadzieja umiera ostatnia. Dzię- w danym momencie na naszym terenie, ale niestety kuję bardzo. ich pomijamy. Było zgłaszanych, panie ministrze, szereg tych (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek poprawek. Co wczoraj usłyszeliśmy? Prawie każdą Sejmu Beata Mazurek) poprawkę ministerstwo opiniowało negatywnie. Za to mam żal, ale z drugiej strony godzę się z tym. Były demokratyczne wybory, tak to wygląda, natomiast Wicemarszałek Beata Mazurek: jest taki żal, że w tej Izbie niestety nie ma dyskusji. Miałem zamiar też złożyć szereg poprawek, ale ja Dziękuję. akurat stosuję zasadę paperless. Jeżeli mój przed- Proszę o zabranie głosu… mówca złożył poprawki, to ja już nie muszę, chociaż A, przepraszam, na piśmie swoje wystąpienie zło- wiem, jak to się skończy: jutro zostaną pozytywnie żył pan poseł Krystian Jarubas*). przegłosowane tylko poprawki pana przewodniczą- Zatem przechodzimy do zadawania pytań. cego Horały. Ale będę twardo szedł w tym kierunku, Czy jest ktoś z pań i panów posłów, kto chciałby że im mniej papieru, tym lepiej. Zmienimy w jakiś się zapisać do zadania pytań? sposób to Prawo telekomunikacyjne, chociaż wydaje Nie widzę. mi się, że – jak mówił przedmówca – w pewnym mo- Zamykam listę. mencie, zwłaszcza jeżeli chodzi o vacatio legis, dojdzie Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Arkadiusz do takich dziwnych sytuacji, które nam się gdzieś Marchewka, klub Platforma Obywatelska. tam odbiją czkawką. Bardzo proszę. Jeszcze nie podjąłem decyzji, jak będę to rekomen- dował klubowi. Nie będziemy przeciwni, bo na usta- Czas – 1 minuta. wę dotyczącą prawa telekomunikacyjnego czekamy długo, ale w związku z tym, że nic nie zostało wysłu- chane ze strony społecznej czy opozycji, waham się, Poseł Arkadiusz Marchewka:

Spis treści czy nie zarekomendować wstrzymania się. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. Pani Marszałek! Panie Ministrze! W procesie kon- sultacji społecznych zwrócono uwagę przede wszyst- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: kim na organizacje, które zajmują się działalnością charytatywną, na to, że wprowadzenie tego limitu Dziękuję panu bardzo. na usługi premium będzie ograniczało możliwość Pan poseł Paweł Kobyliński, Nowoczesna. funkcjonowania takim fundacjom, m.in. Fundacja Siepomaga.pl zwróciła na to uwagę, bo przecież oso- by, które chcą pomagać osobom, które potrzebują Poseł Paweł Kobyliński: wsparcia finansowego na leczenie, mogą to robić na zasadzie wysłania SMS-a, który kosztuje 2 zł, a czę- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczy- sto ci ludzie wysyłają wiele takich SMS-ów, po to żeby wiście z tą ustawą jest pewien problem, ponieważ po prostu wspomóc osoby potrzebujące. Czy w takim o ile dobre intencje można zrozumieć, chociażby wła- razie możliwe jest, czy ministerstwo rozważa wpro- śnie jeśli chodzi o usługi typu premium, o tyle wyko- wadzenie takich zapisów w przyszłości, żeby te orga- nanie tej ustawy, można powiedzieć, jest trochę jak nizacje, które działają dobroczynnie, które za pomo- zwykle. Bo rzeczywiście zastanawiam się, ile drzew cą SMS-ów mogą pomagać osobom, które są ciężko trzeba będzie ściąć, żeby to wydrukować, chodzi o cały chore, mogły zostać wyłączone (Dzwonek) z tego li- ten papier. mitu 35 zł? Czy to jest rozważane, bo oczywiście Czy rzeczywiście zastanawialiście się, szanowni idea… państwo, nad tym, że człowiek, dostając te dokumen- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przema- ty do ręki, pierwsze, co zrobi, to prawdopodobnie albo wia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) je zgubi, prędzej czy później, albo wyrzuci zaraz do kosza, i tak naprawdę jeszcze mniej będzie mieć tych rzeczy, bo mógłby to mieć na mailu. Na mailu zawsze Wicemarszałek Beata Mazurek: to można odnaleźć, a w stosie papierów niekoniecznie. Tutaj szanowni moi przedmówcy już dużo mówili Dziękuję, panie pośle. o uwagach do tego projektu, więc nie będę się tutaj Proszę o zadanie pytania pana posła Macieja Ma- ponownie do tego odnosił. Nasze poparcie tej ustawy słowskiego z klubu Kukiz’15. również jest zależne od przyjęcia poprawek przygo- towanych przez szanownego posła Marchewkę, nato- miast nie łudźmy się: jeśli one zostaną przyjęte, to *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne 167

Poseł Maciej Masłowski: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Pani Marszałek! Panie Ministrze! Ja trochę od- Marek Zagórski: niosę się do mojego wystąpienia klubowego. Zadam panu ministrowi dwa pytania. Pierwsze. Jeżeli już Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciał- nie możemy iść w tę stronę paperless, to czy w przy- bym bardzo serdecznie podziękować posłom komisji, padku tych informacji o zagrożeniach ministerstwo członkom komisji za pracę nad tym projektem. przyjrzy się jeszcze raz problemowi i zmieni zapisy Odnosząc się do pytań, które zostały przedstawio- ustawy na tyle, żeby to użytkownicy sieci komórko- ne także w wystąpieniach klubowych, chcę jeszcze wych na terenie Polski byli informowani o sytuacjach raz wyraźnie powiedzieć: to bardzo ładnie brzmi… zagrożenia, m.in. w formie tej zaproponowanej przez Ale cały czas przypominam, że tą ustawą wprowa- stronę społeczną rozsiewki, kto jest w zasięgu które- dzamy trzy możliwości zawierania umowy: w formie go BTS-a? A drugie pytanie takie już może mniej papierowej, elektronicznej i dokumentowej, czyli np. merytoryczne. Panie ministrze, skoro tak pan mówił, nawet za pomocą SMS-a, a na pewno drogą mailową. że przyjrzymy się poszczególnym zgłaszanym spra- W związku z tym ta ustawa nie jest przestarzała wom, problemom, to dlaczego się nie przyjrzeliście? – to odpowiedź na pytanie pani poseł Fabisiak – na- Przecież jeżeli chodzi choćby o ten paperless, to było tomiast tą ustawą chcemy wyrównać szanse obu całkowicie zasadne. A idźmy w stronę nowoczesności, stron: konsumenta i przedsiębiorcy telekomunikacyj- że po pierwsze, forma elektroniczna, po drugie, forma nego. Jeszcze raz to podkreślam: zasada, którą wpro- papierowa jako opcja. Dziękuję. (Oklaski) wadzamy, mówi o tym, że, po pierwsze, operator te- lekomunikacyjny nie musi nawet tego oferować w for- mie papierowej, może zaoferować jedną z tych trzech Wicemarszałek Beata Mazurek: form czy każdą z tych trzech form, ale do wyboru abonenta. To jest bardzo istotne. To abonent będzie Dziękuję. decydował, w jakiej formie chce zawrzeć umowę, Proszę o zadanie pytania panią poseł Joannę i rzeczywiście tylko w jednym przypadku, tylko

Fabisiak, klub Platforma Obywatelska. w przypadku momentu zawarcia umowy, jeżeli bę- Spis treści dzie to forma papierowa, operator telekomunikacyjny będzie zobowiązany dostarczyć w takiej samej for- Poseł Joanna Fabisiak: mie, w jakiej jest zawarta umowa, regulamin i cennik. Regulamin i cennik. I to tyle. Prawo telekomunikacyjne, jak sama nazwa Jest to podyktowane doświadczeniami i wnioska- mówi, zakłada stosowanie nowych technologii. mi, które wypływały z praktyki Urzędu Ochrony Tymczasem każdy papier odsyła nas do technologii Konkurencji i Konsumentów. Ta regulacja ma na jak najbardziej starych. Chciałabym o tę papierolo- celu ochronę tej słabszej strony. gię spytać. Jaki jest cel? Wiecie państwo doskonale, Natomiast naprawdę, po pierwsze, wszelkie zmia- że im młodsze pokolenie, tym z większą niechęcią ny tej umowy… Dalej, jeżeli sobie abonent zażyczy, odnosi się do tych długich poradników czy też już żeby wszystkie zmiany były mu dalej przesyłane są poradniki potrzebne do tego, jak czytać te infor- w formie elektronicznej, może podać adres poczty macje. Jaki jest zatem cel? Czy nasze Prawo teleko- elektronicznej. Ja rozumiem, że to jest cały czas pro- munikacyjne ma być w tym akurat zakresie prawem blem, ale według mnie, jeszcze raz to powtórzę, pro- przestarzałym? Będę bardzo prosiła o wyjaśnienie blem – wydaje mi się, a nawet jestem przekonany, nie tej kwestii. Ona jest niezmiernie istotna. Jeśli usta- wydaje mi się – wyolbrzymiony. lamy prawo, ono powinno być nowoczesne. Jeśli ma Na pytanie, dlaczego się nie pochyliliśmy… Po- być nowoczesne, ma się odnosić do technologii no- chyliliśmy się. Na przykład w tej kwestii rozsiewu, wych, a nie do starych, a więc minimalizować to, którą pan podnosił, wydaje mi się, jestem prawie pe- czego wszyscy nie lubimy – bardzo długie instruk- wien, że wśród poprawek zgłoszonych przez klub tarze. Dziękuję bardzo. Prawa i Sprawiedliwości będzie dokładnie taka po- prawka, jakiej sobie pan poseł życzy. Może nie wszyst- kie nasze pochylenia były zgodne z intencjami i ocze- Wicemarszałek Beata Mazurek: kiwaniami pana posła, ale przynajmniej to jedno na pewno było. To samo dotyczy informacji o kapitale Dziękuję. zakładowym. Może nie to samo, ale tylko chcę po- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- wiedzieć, że jeśli chodzi o informacje o kapitale za- pana. kładowym, to też znowu nie jest tak, że będzie trze- Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- ba każdorazowo wysyłać papiery, bo jeżeli w umowie nisterstwie Cyfryzacji pana ministra Marka Zagór- będzie wskazany adres elektroniczny, będzie można skiego. to przesłać. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 168 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji nieczne były tutaj zmiany dotyczące przepisów usta- Marek Zagórski wy Prawo o szkolnictwie wyższym. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka powo- Jeśli chodzi o limity premium, odpowiadając na łała do rozpatrzenia tego projektu podkomisję nad- pytanie pana posła Marchewki, nie, nie przewiduje- zwyczajną. Podczas prac tej podkomisji wprowadzono my takiego rozwiązania, o którym pan mówił, z dwóch dziewięć poprawek merytorycznych oraz 13 popra- powodów. Pierwszy powód jest taki, że podniesienie wek legislacyjnych. Na wczorajszym posiedzeniu Ko- tego progu absolutnie ma być łatwe i będzie łatwe. misja Sprawiedliwości i Praw Człowieka w pełnym Można zawsze podnieść ten próg na życzenie abonen- składzie przyjęła sprawozdanie podkomisji. ta. Natomiast wprowadzenie tego rozwiązania, o któ- Wnoszę, aby Wysoka Izba uchwaliła projekt za- rym pan poseł powiedział, choć intencje się wydają warty w druku nr 2345. Dziękuję bardzo. bardzo słuszne, doprowadziłoby do tego, że trudno byłoby nam skontrolować, czy nie kryją się za tym jakieś fraudy niestety. To byłaby furtka, która by Wicemarszałek Beata Mazurek: zaprzeczyła idei uszczelniania tego w celu ochrony konsumenta. Dziękuję bardzo. Wydaje mi się, że to wszystkie pytania, które się Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- pojawiły. Bardzo serdecznie dziękuję. Dziękuję, pani rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- marszałek. czeń w imieniu klubów i koła. Otwieram dyskusję. Proszę o zabranie głosu pana posła Daniela Mi- Wicemarszałek Beata Mazurek: lewskiego z Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- wiedliwość. Dziękuję bardzo. Zamykam dyskusję. W związku z tym, że w czasie drugiego czytania Poseł Daniel Milewski: zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Spis treści ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! To już jekt do Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowo- druga debata na tej sali dotycząca rządowego projek- czesnych Technologii w celu przedstawienia sprawoz- tu ustawy, która ma zreformować system szkolenia dania. i doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy Służby Więziennej. Jak już zostało zauważone, projekt ten Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że skierowany był do rozpatrzenia do Komisji Sprawie- Sejm propozycję przyjął. dliwości i Praw Człowieka. Powołaliśmy w tym celu Sprzeciwu nie słyszę. podkomisję, a wczoraj na posiedzeniu komisji wnie- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. po- śliśmy do Wysokiego Sejmu o uchwalenie tej ustawy. rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra- Takie też właśnie jest stanowisko Klubu Parla- wiedliwości i Praw Człowieka o rządowym pro- mentarnego Prawo i Sprawiedliwość. W pełni popie- jekcie ustawy o zmianie ustawy o Służbie Wię- ramy wprowadzenie nowego modelu naboru do Służ- ziennej oraz niektórych innych ustaw (druki nr by Więziennej opartego na czytelnych kryteriach. 2155 i 2345). Chcemy stworzenia warunków umożliwiających bez- Proszę pana posła Andrzeja Matusiewicza o przed- pośrednią rekrutację części kandydatów do kadry stawienie sprawozdania komisji. oficerskiej. Popieramy także nowy mechanizm szko- lenia kadry oparty na modelu akademickim. Jeste- śmy przychylni wobec propozycji rządu, by stworzyć Poseł Sprawozdawca tym samym nową jednostkę organizacyjną w Służbie Andrzej Matusiewicz: Więziennej – jej własną uczelnię dostosowaną do po- trzeb systemu penitencjarnego. Popieramy te rozwią- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! zania, bo umożliwiamy w ten sposób podnoszenie Przedstawiam sprawozdanie Komisji Sprawiedliwo- kwalifikacji w ramach jednej uczelni branżowej. Po- ści i Praw Człowieka o rządowym projekcie zmiany żądane jest, by służby państwa były przygotowywane ustawy o Służbie Więziennej i niektórych innych w sposób ujednolicony i skoordynowany. Opowiada- ustaw. my się za zmianami w organizacji i metodyce szkole- Przypomnę, że przedłożenie rządowe w swojej nia zawodowego, za wyznaczeniem czytelnych ście- treści ma przede wszystkim doprowadzić do utworze- żek awansu zawodowego i zmiany stanowisk oraz nia specjalistycznej uczelni Służby Więziennej. W tym wprowadzeniem skutecznego systemu doskonalenia przedłożeniu zawarte są również zapisy dotyczące zawodowego, który wreszcie będzie miał zunifikowa- rekrutacji na studia, postępowania kwalifikacyjnego, ną formę. naboru do Służby Więziennej przyszłych pracowni- Dzięki tym rozwiązaniom określa się wymogi ków tej służby, całego cyklu szkolenia. Również ko- w zakresie wykształcenia na stanowiskach w po- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej 169

Poseł Daniel Milewski towej według wzorów sowieckich. Każdy resort ma swoją szkołę. Po pierwsze, Konferencja Rektorów szczególnych korpusach oraz obowiązek złożenia Akademickich Szkół Polskich wyraziła negatywną egzaminu na określony stopień, przed czym funkcjo- opinię o tym projekcie. W ramach tej opinii konferen- nariusz musi przejść szkolenie zawodowe. To wszyst- cja rektorów zwraca uwagę na potrzebę zatrudnienia ko prowadzi do profesjonalizacji Służby Więziennej. w Służbie Więziennej ludzi posiadających różną wie- Jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedli- dzę specjalistyczną w zależności od wykonywanych wość popieramy ideę utworzenia uczelni, która ma zadań. Takich absolwentów dostarczają Służbie Wię- szansę stać się prekursorem w prowadzeniu badań ziennej uczelnie cywilne, różne kierunki studiów: dotyczących szeroko pojętej pracy penitencjarnej, ma resocjalizacja, kryminalistyka, kierunki prawnicze, ambicje tworzyć prawdziwą elitę tego zawodu w Pol- psychologiczne. Absolwenci tych kierunków powinni sce oraz umożliwić jej doskonalenie zawodowe. W ten znajdować pracę w Służbie Więziennej. Są więźniowie sposób będziemy mieć kandydatów do pracy w Służ- z różnymi niepełnosprawnościami intelektualnymi, bie Więziennej wyszkolonych kilka razy lepiej niż fizycznymi, w więzieniach przebywają matki z dzieć- w tej chwili, co w naszej ocenie przełoży się bezpo- mi. Jedna uczelnia kształcąca w trybie ogólnym nie średnio na jakość systemu, zmniejszenie liczby po- spełni oczekiwań, które dotyczą więźniów. Konferen- wrotów do przestępstw, lepszą resocjalizację, a także cja rektorów zwraca również uwagę na to, iż powsta- lepszą prewencję. Rozwiniemy przez to także elemen- nie takiej uczelni może doprowadzić do tego, że nie ty stosowania środków alternatywnych wobec kar, będzie równego statusu, jeśli chodzi o absolwentów środków probacyjnych. uczelni cywilnych oraz absolwentów nowo powstałej Te argumenty, a także argumenty, które padły na uczelni mundurowej. tej sali podczas pierwszego czytania, w komisji i pod- Chciałbym zwrócić również uwagę, że w tej usta- komisji, które padły z ust ekspertów, przedstawicieli wie nie ma żadnego połączenia Centralnego Ośrodka Ministerstwa Sprawiedliwości, Służby Więziennej, Szkolenia Służby Więziennej, który istnieje i funk- pozwalają nam, posłom Klubu Parlamentarnego Pra- cjonuje, który otrzymał również wsparcie w latach 2013–2015 w ramach programu norweskiego, z tą wo i Sprawiedliwość, opowiedzieć się pozytywnie za projektowaną uczelnią. Zwracam uwagę na to, że nie tym projektem. Dziękuję serdecznie. (Oklaski) ma potwierdzonych danych wskazujących, że resort Spis treści sprawiedliwości wykonał jakąkolwiek pracę, aby wdro- żyć rozwiązanie alternatywne, alternatywną ścieżkę Wicemarszałek Beata Mazurek: prowadzącą do wykształcenia kompetentnych kadr dla więziennictwa poprzez stworzenie odpowiedniego Dziękuję. kierunku studiów w jednej z już istniejących uczelni. Teraz głos zabierze poseł Michał Szczerba z Klu- Ponadto Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższe- bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. go stwierdza, że należy wstrzymać te prace ze wzglę- du na przygotowywaną nowelizację Prawa o szkol- nictwie wyższym. Poseł Michał Szczerba: W związku z powyższym nie będziemy popierać tego projektu ustawy. Nie jesteśmy zwolennikami Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nasz klub, klub szukania oszczędności w samej Służbie Więziennej Platformy Obywatelskiej, negatywnie ocenia ten pro- kosztem pracowników. Nie chcemy likwidacji 14 aresz- jekt ustawy. tów i więzień, którą zapowiedział minister Jaki, za- Uczelnia podległa ministrowi sprawiedliwości, powiedział resort sprawiedliwości. Jesteśmy za euro- uczelnia Służby Więziennej, nie jest rozwiązaniem pejskim kształceniem, za wykorzystaniem najlep- wszystkich bolączek tej służby. Na dzień 31 grudnia szych uczelni cywilnych do tego, aby dostarczały kadr 2017 r. pozbawionych wolności było blisko 74 tys. dla Służby Więziennej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) osób. Polska Służba Więzienna boryka się z wieloma problemami. Te problemy są różnego rodzaju. To są kwestie personalne, kadrowe, kwestie statystyk, któ- Wicemarszałek Beata Mazurek: re są zatrważające: jeden wychowawca na 40 osadzo- nych, jeden psycholog na 200 osadzonych, 3 m2 przy- Teraz proszę o zabranie głosu panią poseł Barba- padające na więźnia, przypadki nieludzkiego trakto- rę Chrobak z klubu Kukiz’15. wania, jednogodzinny spacer, coraz bardziej dzielone, panie ministrze, etaty. Próbujecie sztucznie zawyżać statystyki dotyczące pracy więźniów. Samobójstwa, Poseł Barbara Chrobak: służba zdrowia więzienna, która nie funkcjonuje, wy- palenie zawodowe – to są problemy Służby Więziennej. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jaka jest sytuacja? Sytuacja jest następująca. Są Mało kto zdaje sobie sprawę, że Służba Więzienna bardzo poważne zastrzeżenia środowiska akademic- jest trzecią co do liczebności służbą mundurową kiego do tego projektu, do powstania uczelni resor- w Polsce. Po 1989 r. traktowano ją po macoszemu. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 170 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej

Poseł Barbara Chrobak nej formacji mundurowej, dla inwestycji w ludzi, w ich kształcenie i – w ślad za wykształceniem Efektem takiego stanu rzeczy jest nadal jeszcze trwa- – przede wszystkim w konkurencyjność płac, która jąca zapaść. Dotyczy ona nie tylko infrastruktury, powinna zostać zwiększona. Polacy, funkcjonariusze wydatków rzeczowych, ale też przede wszystkim publiczni, którzy służą państwu, powinni zarabiać aspektów kadrowo-płacowych. więcej. W ocenie mojego klubu funkcjonariusze Służby Jako klub Kukiz’15 popieramy ten projekt w całości. Więziennej powinni zarabiać więcej. Niezbędne jest Dziękuję. (Oklaski) przeznaczenie kolejnych środków na zwiększenie konkurencyjności ich wynagrodzeń. Dobrze się stało, że rząd przyjął w ubiegłym roku program moderni- Wicemarszałek Beata Mazurek: zacji służb, w tym tej niezwykle ważnej dla bezpie- czeństwa Polaków służby – Służby Więziennej. Dziękuję. Skoro już jestem przy programach modernizacyj- Przechodzimy do zadawania pytań. nych, to zapytam pana ministra, choć może bardziej Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby się jeszcze jest to pytanie skierowane do pana premiera, co z mo- zapisać do zadawania pytań? dernizacją prokuratury, na którą czeka cała rzesza Nie widzę, zamykam listę. pracowników prokuratury, zwłaszcza urzędników Proszę o zadanie pytania pana posła Stefana Ro- i pracowników obsługi, których zarobki są obecnie meckiego z klubu Kukiz’15. głodowe i niższe od zarobków pracowników Biedron- Czas pytania – 1 minuta. ki. Przypomnę tu jedno hasło naszego październiko- wego protestu: „Nie ma VAT-u bez sekretariatu” – bez sekretariatu prokuratury. Poseł Stefan Romecki: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wracając do Służ- by Więziennej, inwestycje w tę służbę – mam szcze- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! gólną satysfakcję, że autorzy projektu to dostrzegli Do zadania pytania sprowokowała mnie wypowiedź – powinny być inwestycjami w ludzi, w kadry Służby mojej koleżanki klubowej Barbary Chrobak.

Spis treści Więziennej. Dlatego słusznie w ustawie ma się zna- Szanowni Państwo! Kilka dni temu w Koszalinie leźć nowy rozdział „Kształcenie funkcjonariuszy i pra- byłem na uroczystości z okazji 100-lecia Służby Wię- cowników Służby Więziennej”. Cieszy zwłaszcza to, ziennej. Tam dowiedziałem się, że… Chciałbym spy- że autorzy dostrzegli, że Służba Więzienna to nie tać pana ministra, czy prawdą jest, że w budżecie na tylko funkcjonariusze, ale także pracownicy cywilni. rok 2018 zabrakło pieniędzy na podwyżki dla Służby W naszej ocenie ustawa zwiększy przejrzystość pro- Więziennej. Pytali mnie o to funkcjonariusze, a wiem, cesu naboru do Służby Więziennej, podniesie poziom że wykonują dobrą robotę, chronią nas przed złymi edukacji i ujednolici kwalifikacje pracowników, bę- ludźmi, którzy siedzą z tamtej strony muru. Ci funk- dzie zatem istotnym elementem procesu moderniza- cjonariusze kształcili się, dobrze wykonują swoją pra- cji i profesjonalizacji Służby Więziennej. cę, a więc powinni otrzymać za to odpowiednie apa- Pełnienie funkcji w więziennictwie wymaga spe- naże. Prawdopodobna jest zmiana projektu ustawy cjalistycznej wiedzy z uwagi na konieczność wielokie- (Dzwonek), tak że będą pieniądze na podwyżki. runkowego kształcenia uwzględniającego aspekt przy- Chciałbym wiedzieć, czy to naprawdę… (Oklaski) gotowania do służby w formacji mundurowej. Trudno zdobyć odpowiednie umiejętności na tzw. cywilnych uczelniach. Funkcjonariusze Służby Więziennej to Wicemarszałek Beata Mazurek: często osoby, które ukończyły resocjalizację na spo- łecznych wydziałach uczelni. Żadna z polskich uczel- Dziękuję. ni wyższych realizujących kształcenie na kluczowych Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- dla więziennictwa kierunkach, w tym na resocjaliza- nisterstwie Sprawiedliwości pana ministra Patryka cji, bezpieczeństwie czy kryminologii, nie wyposaża Jakiego. jednocześnie absolwentów w specyficzne kompeten- cje właściwe dla funkcjonariuszy Służby Więziennej, a wynikające z paramilitarnego charakteru tej for- Sekretarz Stanu macji. Prowadzone obecnie w Służbie Więziennej w Ministerstwie Sprawiedliwości szkolenia zawodowe na stopnie oficerskie, podoficer- Patryk Jaki: skie i chorążych odbywają się bez istotnego udziału ekspertów zewnętrznych. Powołanie nowej uczelni Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odpo- będzie więc przełomem w kształtowaniu profesjonal- wiadając na pytanie pana posła, od razu muszę po- nej kadry funkcjonariuszy i pracowników Służby wiedzieć, że od kiedy rząd Zjednoczonej Prawicy do- Więziennej. szedł do władzy, co roku są podwyżki w Służbie Wię- Klub Kukiz’15 mówi „tak” dla uczelni Służby Wię- ziennej. Wcześniej te podwyżki przez 8 lat rządów ziennej, dla dalszej modernizacji tej niezwykle istot- naszych poprzedników – muszę być uczciwy – były 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej 171

Sekretarz Stanu w Ministerstwie wychowawca na 40 więźniów, że w celach przypada- Sprawiedliwości Patryk Jaki ją 3 m2 na jednego więźnia, właśnie świadczy o tym, że od 1989 r. żadna ekipa rządowa nie przeprowadzi- tylko raz, i to w dużo skromniejszej ilości. Dodatko- ła reformy Służby Więziennej. Mówię to, panie pośle, wo, jak wspomniała słusznie pani poseł Chrobak, z autopsji zawodowej. Znam więzienia, zakłady karne jesteśmy pierwszym rządem, który po 1989 r. wpro- w Polsce od 1973 r., od zakładu karnego we Wrocła- wadził program modernizacji tej służby, pomimo że wiu na ul. Kleczkowskiej, po Strzelce Opolskie, Lu- inne służby, które również mają charakter militarny bliniec, Tuchów, Załęże, Medykę, Uherce i Nisko. bądź paramilitarny, jak można powiedzieć w naszym Pan mówi, że zwłaszcza w tej Polsce południowo- przypadku, przechodziły wiele tego typu programów -wschodniej likwiduje się areszty śledcze. Tam wła- modernizacyjnych. W związku z powyższym takie śnie są najgorsze warunki. To jest austriacki mo- informacje są nieprawdziwe. del Służby Więziennej, sądownictwa, więziennictwa, Dodatkowo odpowiadając na wątpliwości pana w którym przy sądach były małe areszty śledcze, posła z opozycji, mógłbym bardzo długo mówić, dla- które nie spełniają żadnych standardów europej- czego jest dokładnie inaczej, niż pan poseł mówi, ale skich. Stąd inicjatywa, jaka jest teraz podjęta, że jest może powiem, dlaczego my to robimy. Robimy to dla- program modernizacji Służby Więziennej, uczelnia, tego, że chcemy zmienić stary, PRL-owski styl kształ- są czytelne możliwości awansu zawodowego. Central- cenia, styl, który opiera się na tym, że mamy mi- ny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu niszkolenia zawodowe polegające na tym, że starsi będzie w dalszym ciągu służył podnoszeniu kwalifi- pracownicy przekazują wiedzę młodszym, i chcemy kacji pracowników Służby Więziennej, tych, którzy zamienić – w ramach tych samych środków – ten za- rzeczywiście pełnią tę służbę, bo zmieniają się zada- wodowy, stary styl szkolenia na nowoczesny model nia w systemie penitencjarnym, są nowe rodzaje edukacyjny oparty o wyższą szkołę penitencjarysty- przestępstw. Powinna być również inna metoda od- ki, czyli nauki, która będzie zawierała wszystkie ele- działywania prewencyjnego na więźnia w czasie od- menty ważne z punktu widzenia kształcenia osoby bywania kary pozbawienia wolności. To wszystko, co pełniącej służbę w systemie penitencjarnym: od bez- jest zamierzeniem obecnego resortu sprawiedliwości, pieczeństwa, kryminologii, wiktymologii i krymina- znajduje odzwierciedlenie w tej inicjatywie ustawo- Spis treści listyki po resocjalizację i wszystkie nauki, które przy- dawczej, bo trzeba budować to od podstaw, trzeba dadzą się w pracy z osadzonymi. Zamieniamy więc przeprowadzać właściwy nabór do tej służby, co do stary, nieefektywny model na nowoczesny model tej pory nie miało miejsca. Uważam, że bezwzględnie kształcenia, który – jestem przekonany – w przyszło- należy poprzeć ten projekt ustawy. Dziękuję bardzo. ści wpłynie również na to, że jakość kadr będzie lep- sza, a jak jakość kadr będzie lepsza, to i powrotność do przestępstw będzie mniejsza i będzie mniej przy- Wicemarszałek Beata Mazurek: krych zdarzeń, które niestety mają miejsce za tych rządów i miały miejsce za rzadów poprzednich, we Dziękuję bardzo. ) wszystkich państwach Europy, bo to są więzienia. Zamykam dyskusję* . Dlatego jestem przekonany, że musimy po prostu Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- zacząć od podstaw budować solidne fundamenty my w bloku głosowań. oparte na szkole, która będzie przekazywała komple- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. po- mentarną, szeroką wiedzę ludziom, którzy będą peł- rządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego nili służbę dla kraju, zazwyczaj w tym wypadku, projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpiecze- przez całe swoje życie zawodowe. Dziękuję. (Oklaski) niu społecznym rolników oraz niektórych in- nych ustaw (druk nr 2334). Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Rol- Wicemarszałek Beata Mazurek: nictwa i Rozwoju Wsi pana Rafała Romanowskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy. Dziękuję bardzo. Proszę jeszcze o zabranie głosu pana posła An- drzeja Matusiewicza, sprawozdawcę komisji. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski: Poseł Andrzej Matusiewicz: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolni- Argumentacja, jaka została przedstawiona przez po- ków oraz niektórych innych ustaw wynika z realiza- sła największego klubu opozycyjnego, dotycząca tego, cji dyrektywy sezonowej poprzez wprowadzenie usta- że jest taka, a nie inna sytuacja w Służbie Więzien- nej, że jest taki stan opieki zdrowotnej, że jest jeden *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 172 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa nego, chodzi o radę tej instytucji. Radę tworzyli i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski przedstawiciele związków i organizacji rolniczych, a od tej pory zgodnie z tą ustawą będzie tam włączo- wy o promocji zatrudnienia, jak również z faktu da- ny również samorząd rolniczy, czyli izba rolnicza, leko idących konsultacji ze stroną społeczną, która a przedstawiciele izby rolniczej będą mogli być wy- podnosiła kwestię zatrudnienia pracowników w go- bierani właśnie do grona rady Kasy Rolniczego Ubez- spodarstwach zajmujących się sadownictwem i ogrod- pieczenia Społecznego. nictwem. Sami mamy doświadczenia z zakresu za- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W związku z tym, trudniania takich pracowników i niestety trzeba że projekt jest bardzo oczekiwany przez stronę spo- ocenić je bardzo krytycznie. Chodzi o to, że kiedy łeczną, wnosimy o pilne procedowanie nad nim. była uprawiana fikcja z zatrudnianiem pracowników Chcemy, żeby ta ustawa weszła w życie już na począt- w formie umowy o dzieło, ci pracownicy nie mieli ku sezonu, czyli wraz z rozpoczęciem prac w gospo- jakiejkolwiek formy zabezpieczenia. Strona społecz- darstwach zajmujących się sadownictwem i ogrodnic- na podnosiła wtedy to, aby poprzez realizację ustawy twem, jak również chcemy, aby pomocnicy przy zbio- o promocji zatrudnienia i dyrektywy sezonowej ure- rach mieli te podstawowe zabezpieczenie społeczne, gulować sprawy osób grupy wykonujących zadania tak żeby się nie zdarzały takie przypadki jak ostatnio pomocnika przy zbiorach, przy selekcji owoców, wa- komentowany w mediach przypadek z Wielkopolski, rzyw, aby po prostu dać zabezpieczenie tym pracow- czy też przypadki z Mazowsza i z innych regionów nikom i żeby ustanowić to w ramach prawa. naszego kraju, gdzie właśnie pomocnicy wykonujący Dlatego po konsultacjach ze stroną społeczną rząd tę pracę, pracownicy z tych gospodarstw pozostawa- przedstawił projekt, w którym tworzy się nową formę li bez takiego zabezpieczenia w naprawdę skrajnych umowy cywilnoprawnej zawieranej między właścicie- warunkach. Jest to projekt strony rządowej, wypra- lem gospodarstwa zajmującym się sadownictwem czy cowany wspólnie z organizacjami. też ogrodnictwem a osobą, która będzie te zadania Wnoszę o pilne procedowanie nad tym projektem. w jego gospodarstwie wykonywała. Jest to tzw. umo- Dziękuję bardzo. wa pomocnika przy zbiorach i ta osoba będzie włą- czona do systemu zabezpieczenia społecznego, syste- Spis treści mu odrębnego dla rolników, czyli do Kasy Rolniczego Wicemarszałek Beata Mazurek: Ubezpieczenia Społecznego. Rolnik będzie od takiej osoby odprowadzał składkę w wysokości – w tym Dziękuję. roku – 174 zł składającą się z dwóch członów, czyli ze Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- składki tzw. zdrowotnej i składki tzw. wypadkowej. rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- W sytuacji gdyby, nie daj Boże, coś się zdarzyło takiej czeń w imieniu klubów i kół. osobie wykonującej pracę pomocnika przy zbiorach, Otwieram dyskusję. to otrzyma ona jednorazowe świadczenie wypadko- Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Robert Te- lus, klub Platfo… Prawo i Sprawiedliwość. we, jak również będzie miała zabezpieczenie w ra- Bardzo proszę. mach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli będzie mogła również korzystać z zabezpieczenia medycznego. To jest zdecydowane wyjście naprzeciw oczekiwa- Poseł Robert Telus: niom organizacji związkowych, które zajmują się właśnie tą branżą sektora rolno-spożywczego, czyli Szanowna Pani Marszałek! Myślę, że była to po- branżą sadowniczą i ogrodniczą. Osoby wykonujące myłka, bo nigdy nie chciałbym być w klubie Platformy tę pracę będą same odprowadzały podatek dochodo- Obywatelskiej. wy na podstawie PIT-8C. Rolnik będzie tylko i wy- (Poseł Kazimierz Plocke: Nigdy nie mów nigdy.) łącznie ze strony Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Reprezentuję Prawo i Sprawiedliwość. Społecznego zobligowany do tego, żeby w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia przez pracownika pracy w gospo- darstwie zgłosić tego pracownika do Kasy Rolniczego Wicemarszałek Beata Mazurek: Ubezpieczenia Społecznego i żeby właśnie odprowa- dzić od niego składkę. Panie pośle, powiedziałam Prawo i Sprawiedli- W tej ustawie regulujemy również inne dosyć wość, ugryzłam się w język w odpowiednim czasie. istotne rzeczy. Pierwsza istotna kwestia to jest reali- zacja zaleceń Najwyższej Izby Kontroli. Dotyczy to funduszu składkowego. Działalność i wspieranie or- Poseł Robert Telus: ganizacji opierały się na statucie funduszu składko- wego, a od tej pory ta kwestia będzie uregulowana Pani Marszałek! Szanowna Izbo! Panie Ministrze! w ustawie, czyli akcie nadrzędnym. Jest to projekt bardzo oczekiwany przez rolników. Kolejna rzecz już jest dużo mniejszej wagi i rów- Tak naprawdę został on przygotowany, tak jak już nież dotyczy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecz- tutaj pan minister powiedział, na prośbę rolników. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników 173

Poseł Robert Telus wszystkich rolników, którzy na tę ustawę czekają, jak już mówiłem. Do tej pory ta kwestia nie była uregulowana, więk- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chcę powie- szość pracowników była zatrudniana albo na czarno, dzieć, że klub Prawa i Sprawiedliwości w całości i to przez wiele, wiele lat, albo na umowę o dzieło, popiera tę ustawę, która jest dobra i oczekiwana. która często była fikcją. Tę sprawę trzeba było ure- Dziękuję bardzo. (Oklaski) gulować. W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość chcę powiedzieć, że mój klub będzie popierał tę usta- wę, ten projekt ustawy, dlatego że, tak jak powiedzia- Wicemarszałek Beata Mazurek: łem, jest on bardzo oczekiwany. Będzie tylko jedna składka w wysokości 174 zł. Dziękuję. Nie jest ona wysoka, ale będzie zabezpieczała rów- Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza nież pracownika, może przede wszystkim pracowni- Plocke, klub Platforma Obywatelska. ka, dlatego że będzie miał on ubezpieczenie zdrowot- ne i ubezpieczenie od wypadku, co jest oczekiwanie wśród rolników. Poseł Kazimierz Plocke: Jako klub Prawo i Sprawiedliwość przygotowuje- my kilka ważnych poprawek, które zgłosimy na po- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! siedzeniu komisji, które jeszcze bardziej są oczekiwa- Zaproponowane w rządowym projekcie ustawy prze- ne przez rolników, a przede wszystkim sadowników pisy dotyczą uregulowania spraw związanych z za- i hodowców warzyw. Tu chodzi o sprawę tych 7 dni. bezpieczeniem społecznym pomocnika rolnika przy Jest zapisane, że pracodawca nie może zatrudnić pra- zbiorach owoców i warzyw w gospodarstwie rolnym. cownika tak naprawdę przez 7 dni, tylko musi czekać Wprowadza się nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej na decyzję powiatowego biura pracy. Chcemy udosko- pn. umowa o pomocy przy zbiorach. Z oceny skutków nalić to, jak również sprawę dotyczącą 120 dni. Chce- regulacji dowiadujemy się, że nowymi umowami ma my zaproponować tu 180 dni, bo zbiory często bywa- być objętych ok. 500 tys. pracowników sezonowych ją dłuższe niż 120 dni. Chcemy, tak jak już mówiłem, i 1 400 700 gospodarstw rolnych. tę ustawę wprowadzić jak najszybciej, bo ona jest Mimo podjęcia przez Ministerstwo Rolnictwa i Roz- Spis treści oczekiwana. Już w tej chwili w sadach są prowadzo- woju Wsi próby uregulowania spraw socjalno-byto- ne prace, jest obcinanie drzewek, za chwilę, w maju, wych i płacowych pracowników sezonowych zapro- będzie zbiór truskawek. Jeżeli chodzi o te właśnie ponowane rozwiązania nie są do zaakceptowania. prace polowe, te prace ogrodowe, sadownicze, które Wynika to z następujących powodów. Po pierwsze, do są na zewnątrz, bo o to właśnie chodzi, gdzie nie moż- umowy o pomocy przy zbiorach wprowadza się skład- na sobie zaplanować – bo to planuje przede wszyst- ki na ubezpieczenie od chorób, wypadków i macie- kim pogoda – kiedy ta praca będzie, to często bywa rzyństwa i składkę zdrowotną. To są koszty po stro- tak, że ta praca jest przez krótki okres i trzeba za- nie pracodawcy. Po stronie pomocnika rolnika nakła- trudnić wiele osób, żeby zebrać te owoce w sadach da się, jest nowy podatek, podatek dochodowy. PIT czy warzywa. Dlatego wtedy rolnik, sadownik, ho- wystawiać będzie rolnik, w związku z tym mam py- dowca warzyw musi bardzo szybko zatrudnić wiele tanie: Czy rolnicy są przygotowani, czy mają świado- osób. Stąd właśnie ta ustawa, która będzie te sprawy mość tego, że będą musieli wykonać dodatkowe za- regulowała, tzn. będzie pomagała rolnikowi właśnie danie? Panie ministrze, chcielibyśmy wiedzieć, jak w sprawach zatrudnienia pracowników. Tutaj cały ten proces zostanie wdrożony i wyegzekwowany, czas mówi się, że chodzi o pracowników z zagranicy, zwłaszcza w przypadku gdy będziemy mieli do czy- ale tak naprawdę chodzi o każdego pracownika, nie nienia z osobą, która jest w rozumieniu przepisów tylko pracownika z zagranicy, o każdego pracownika, prawa cudzoziemcem. każdego, kto będzie zatrudniony. Oskładkowanie umów o pracę przy zbiorach spo- Będzie to uproszczone, gdyż będzie jedna składka, woduje zwiększenie wpływów do Narodowego Fun- uregulowane. Dotyczy to każdego pracownika, który duszu Zdrowia o 264 mln zł, tj. 132 zł od osoby w ra- będzie zatrudniany na ten czas – w tym momencie mach składki zdrowotnej, co będzie skutkować do 120 dni, ale mam nadzieję, że komisje się przychy- zwiększeniem o 36 liczby etatów urzędników w Na- lą do naszej poprawki, żeby to było 180 dni, i będzie- rodowym Funduszu Zdrowia. Składka chorobowa, my to wydłużać. Jak mówiłem, często te prace w polu wypadkowa i macierzyńska zasili Kasę Rolniczego trwają dłużej. Ubezpieczenia Społecznego o 84 mln zł, tj. 42 zł mie- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jak powiedzia- sięcznie od osoby, co spowoduje zwiększenie korpusu łem, mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i Spra- urzędników w KRUS-ie o 100 osób. Jeśli do tych wiedliwość powiedzieć, że ta ustawa jest oczekiwana kosztów jeszcze dołączymy podatek dochodowy PIT, przez sadowników, ogrodników i rolników. Dziękuje- liczony chociażby od najniższej płacy, to oczywiście my rządowi i ministerstwu rolnictwa, że tę ustawę obciążenie osoby, pomocnika rolnika będzie kształ- przygotowali. Dziękuję w imieniu klubu, ale dzięku- towało się na poziomie ponad 530 zł. Wiemy dosko- ję również, a może przede wszystkim, w imieniu nale, że brakuje rąk do pracy w gospodarstwie, a wpro- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 174 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

Poseł Kazimierz Plocke cji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wdraża- jącej przepisy tzw. dyrektywy sezonowej. W swoim wadzając tego typu rozwiązania, naszym zdaniem założeniu dyrektywa miała na celu wprowadzenie nie osiągniemy tego, co jest najważniejsze, czyli za- jednolitych zasad wjazdu, przebywania i wykonywa- kładanego celu. Te rozwiązania skomplikują życie nia pracy przez pracowników zatrudnionych w Polsce rolnikom, rozbudują struktury administracyjne, co w rytmie sezonowym. w konsekwencji może spowodować odpływ sił robo- Jednak zarówno dla mnie, jak i dla rolników jest czych z gospodarstw rolnych. Dziwi nas także zapro- jasne, że ta regulacja była obliczona na to, aby osłabić ponowanie tylko 120 dni jako okresu obowiązywania i obniżyć konkurencyjność polskiego sektora owoców tej umowy. Dobrze wiemy, że prace w sadach czy i warzyw, który w ostatnich latach w Europie zyskał w warzywnikach trwają dłużej niż 120 dni, więc kto na znaczeniu. Pracownicy sezonowi zatrudniani są tę lukę wypełni? Ta umowa nie będzie pełna. głównie w turystyce oraz rolnictwie. Trzeba jasno Pani Marszałek! Kolejna zmiana to zwiększenie powiedzieć, że dyrektywa ta jest bardzo szkodliwa kompetencji ministra rolnictwa i rozwoju wsi w związ- dla Polski, dla naszej gospodarki, a szczególnie silnie ku z powoływaniem do Rady Rolników i odwoływa- uderza ona w sadownictwo i ogrodnictwo. W wyniku niem z niej przedstawicieli organizacji rolniczych jej wdrożenia polskim rolnikom utrudnia się zatrud- i społecznych. Oczywiście minister nie będzie musiał nianie obcokrajowców do prac rolniczych, co powo- uwzględniać opinii samorządu rolniczego i organiza- duje spadek opłacalności produkcji. Kolejne branże cji społecznych przy powoływaniu Rady Rolników. To rolnicze mają problemy. Co ciekawe, takie kraje jak jest naturalnie ingerencja i spowoduje to ręczne ste- Dania, Irlandia oraz Wielka Brytania, dbając o swo- rowanie tą strukturą. To błędne rozwiązanie. je interesy, zapewniły sobie wyłączenie ze stosowania Kolejną sprawą będzie określenie wykazu zadań, tej dyrektywy. Przez zaniechania ówczesnych decy- które będą finansowane z tzw. funduszu składkowe- dentów z Platformy Obywatelskiej oraz PSL-u musi- go. Chcielibyśmy, panie ministrze, wiedzieć, w jaki my dzisiaj stosować przepisy, które szkodzą polskie- sposób, wedle jakiego algorytmu będą podzielone mu rolnictwu. Po prostu wstyd. pieniądze funduszu składkowego na zadania, które Do tej pory w uproszczonej procedurze wystarczy- zostaną wpisane do ustawy. One są wymienione enu- ło złożyć do urzędu zajmujący jedną stronę druk Spis treści meratywnie. Chcemy wiedzieć, ile będzie środków na oświadczenia, które stanowiło podstawę do uzyska- wypoczynek letni dzieci i młodzieży i na kwestie do- nia wizy. Po 1 stycznia 2018 r., czyli w chwili wej- tyczące bezpieczeństwa pracowników w gospodar- ścia w życie przepisów ustawy wdrażającej dyrekty- stwach rolnych itd. To jest rzeczywiście bardzo cie- wę, rolnicy muszą stać się na wpół etatowymi urzęd- kawe i chcielibyśmy poznać stanowisko ministerstwa nikami, aby podołać wszystkim koniecznym formal- w tej sprawie. Przypomnę, że fundusz składkowy to nościom. Sam wniosek o wydanie zezwolenia liczy jest ok. 2 mld zł w ciągu roku. cztery strony plus kilka stron załączników, potem Klub Platformy Obywatelskiej stwierdza, że za- proponowane w projekcie ustawy rozwiązania praw- wnosimy opłatę, czekamy na wydanie zezwolenia, ne utrudnią i skomplikują procedury zatrudniania następnie składamy oświadczenie, czekamy na wy- pomocników rolnika, zwiększą koszty funkcjonowa- danie zezwolenia i już prawie moglibyśmy odetchnąć, nia i doprowadzą do rozbudowy administracji. Z tych gdyby nie wymóg dostarczenia przetłumaczonej powodów, pani marszałek, zgłaszamy wniosek o od- przez biegłych, przysięgłych umowy o pracę oraz rzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. ewentualnie umowy zakwaterowania. To kuriozum, Dziękuję bardzo. (Oklaski) że coś, co można było załatwiać w prosty, szybki spo- sób, zostało kilkukrotnie wydłużone i utrudnione. Kolejny raz poziom biurokracji osiąga szczyt. Wicemarszałek Beata Mazurek: Dziś dyskutujemy nad propozycją ministerstwa rolnictwa, które proponuje wprowadzenie zupełnie Dziękuję. nowego rodzaju umowy, który ze względu na swoją Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Sa- uproszczoną formę oraz eliminację składki emerytal- chajkę z klubu Kukiz’15. nej i rentowej stanowi znaczne ułatwienie dla rolni- ków. Przedstawiciele plantatorów owoców i warzyw, z którymi miałem przyjemność rozmawiać na temat Poseł Jarosław Sachajko: projektu, zauważają, że jest to dla nich przełomowe rozwiązanie. Jednak środowisko rolnicze jednogło- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! śnie domaga się zmian w obecnie procedowanej usta- W imieniu klubu Kukiz’15 mam zaszczyt przedsta- wie, m.in. wydłużenia okresu umożliwiającego pracę wić stanowisko wobec rządowego projektu noweliza- sezonową na podstawie umowy do 6 miesięcy. Zapro- cji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ponowany w ustawie 120-dniowy okres legalności niektórych innych ustaw. Jest to druk nr 2334. pracy jest zbyt krótki. Pragnę zwrócić uwagę pana Niniejszy projekt jest konsekwencją przyjęcia ministra na to, iż prace sezonowe w rolnictwie trwa- w ubiegłym roku ustawy o zmianie ustawy o promo- ją od wczesnej wiosny do późnej jesieni. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników 175

Poseł Jarosław Sachajko nego stanu finansów publicznych będzie to duży za- strzyk pieniędzy. Zmierzając do końca, chciałbym zwrócić uwagę na Projekt ustawy budzi jednak pewne wątpliwości. fakt wyjątkowo późnego skierowania ustawy do pro- Jak zgłaszano w czasie konsultacji społecznych, mak- cedowania. Omawiany projekt został wniesiony do la- symalny 120-dniowy okres obowiązywania umowy ski marszałkowskiej 13 marca. To co najmniej o 2 mie- o pomocy przy zbiorach jest zbyt krótki. Już tu wcze- siące za późno, aby spokojnie, bez pośpiechu przygo- śniej padały argumenty dlaczego. Dodatkowo jedynie tować dobry projekt. Niestety stało się to już regułą, podmioty systemu KRUS będą mogły zawierać ten że procedowanie nad projektami odbywa się w ostat- rodzaj umów, w związku z czym pojawia się postulat, niej chwili i niestety często niestarannie. Bardzo by umowy o pomocy przy zbiorach zawierać mogły przykro jest obserwować kolejny już raz rozczarowa- również podmioty spoza KRUS. I to jest pytanie, pa- nie rolników, którzy liczyli na skorzystanie z dobro- nie ministrze: Czy w ogóle państwo dopuszczacie to dziejstw tej ustawy np. przy zbiorze truskawek. Dla- w toku prac nad tą ustawą? W czasie konsultacji tego apeluję o ekspresowe tempo prac nad ustawą, zwracano również uwagę na zbyt wąską definicję po- tak aby została przyjęta bez zbędnej zwłoki. Rolnicy mocnika rolnika. chcieliby skorzystać z przepisów tej ustawy jak naj- W związku z powyższym Nowoczesna opowiada szybciej, a opóźnienia w jej uchwaleniu z każdym się za dalszymi pracami nad tym projektem ustawy. dniem powodują rosnące straty i koszty u rolników. Mam nadzieję, że przedstawione przez nas i przez Dziękuję. (Oklaski) inne kluby uwagi zostaną uwzględnione w czasie prac w komisji sejmowej i wspólnie uda się wypraco- wać taki projekt, który będzie do zaakceptowania Wicemarszałek Beata Mazurek: przez wszystkie zainteresowane strony, dlatego że widzimy, że jest konieczność wprowadzenia tego typu Dziękuję. rozwiązań w polskim gospodarstwie, w polskim rol- Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Ja- nictwie. Serdecznie dziękuję. rosa, klub Nowoczesna.

Wicemarszałek Beata Mazurek: Spis treści Poseł Michał Jaros: Dziękuję. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława soka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna Maliszewskiego, klub Polskiego Stronnictwa Ludo- pragnę przedstawić oświadczenie w sprawie pierw- wego – Unii Europejskich Demokratów. szego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2334. Poseł Mirosław Maliszewski: Projekt dotyczy uregulowania kwestii związa- nych z zabezpieczeniem społecznym pomocników Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rolnika przy zbiorach w gospodarstwie rolnym po- Zabieram głos w imieniu klubu Polskiego Stronnic- przez określenie nowego rodzaju umowy cywilnopraw- twa Ludowego – Unii Europejskich Demokratów nej o pomocy przy zbiorach w przepisach o ubezpie- w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o ubez- czeniu społecznym rolników. Dodatkowo w przepi- pieczeniu społecznym rolników, ustawy określającej sach tego projektu ustawy zostały przygotowane działalność KRUS-u, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia zmiany w zakresie zabezpieczenia zdrowotnego i po- Społecznego. datku dochodowego od osób fizycznych, które będą Ten projekt ma zasadniczo dwie części. Pierwsza się odnosić do pomocników rolnika. Rolnik, w które- część to ta, która mówi o radzie rolników, o funduszu go gospodarstwie pomocnik będzie wykonywał czyn- składkowym. Ona jak gdyby nawiązuje do tego, co do ności określone w umowie o pomocy przy zbiorach, tej pory było robione w tej sprawie, czyli w sprawie zobowiązany będzie do opłacenia za niego składki na KRUS-u, a więc dotyczy spraw kadrowych. Tak na- ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i macierzyń- prawdę Rada Rolników już wcześniej została pozba- skie. Jednak łączny czas świadczenia pomocy przy wiona kompetencji np. w zakresie opiniowania powo- zbiorach owoców i warzyw nie będzie mógł przekro- ływanego prezesa KRUS-u, więc nie ma znaczenia czyć 120 dni. to, czy dzisiaj minister będzie musiał konsultować Warto zwrócić uwagę na wpływ projektowanej z organizacjami rolniczymi powołanie do tej rady, czy ustawy na sektor finansów publicznych. Łącznie do- nie będzie musiał tego konsultować. Raczej nie bę- chody budżetu państwa w ciągu 10 lat obowiązywa- dzie musiał, co jest oczywiście złe, bo świadczy o tym, nia tej ustawy, według przewidywań, wyniosą prawie że tej współpracy między organizacjami mieć nie chce. 3,8 mld zł przy wydatkach szacowanych na kwotę Jednak zasadnicza część tej ustawy, i na niej sku- ok. 0,8 mld zł. Saldo budżetu państwa wyniesie pia się większość naszych wypowiedzi, to część doty- w związku z tym prawie 3 mld zł. W obliczu obec- cząca tzw. pomocnika przy zbiorach. Jak mówiłem 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 176 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

Poseł Mirosław Maliszewski Po drugie, również mówię o tym w nawiązaniu do dyrektywy sezonowej, przecież dzisiaj do prac wcześniej, tak i teraz to powtórzę: pomysł generalnie pielęgnacyjnych w sadach, do cięcia w myśl tej usta- nie jest zły, określam go jako niezły pomysł. Zasad- wy nie można zatrudnić pomocnika przy zbiorach, niczą zaletą tego pomysłu jest to, że będące obciąże- bo te czynności nie należą do zakresu, który będzie niem składki zdrowotne, składki wypadkowe są prze- obejmowała ta umowa, jako że mówi się wyraźnie kazywane nie do ZUS-u, ale do KRUS-u, co można o czynnościach związanych ze zbiorem albo z przy- tłumaczyć tym, i słusznie, że będzie to wiązało się gotowaniem do zbiorów, albo z czynnościami po- z mniejszym obciążeniem dla rolników. A więc to jest zbiorczymi. Cięcie taką czynnością nie jest. A więc rzeczywiście w tej ustawie pozytywne, to jest oczeki- wyrzucamy pewien katalog czynności w gospodar- wane i takie były głosy środowiska sadowniczego, stwach tą ustawą. także organizacji, którą ja kieruję, czyli Związku Sa- Po trzecie, czy KRUS – stawiam to pytanie po raz downików Rzeczpospolitej Polskiej. kolejny – będzie wydolny przy obsłudze tak dużej licz- Ale ta ustawa ma szereg wad. Ta ustawa ma sze- by pracujących, bo np. w niektórych powiatach było reg wad, na które zwracaliśmy uwagę w czasie pro- to kilkadziesiąt tysięcy osób rocznie. Myślę więc, że cesu konsultacji. I o kilku z nich powiem. ten okres, w którym rolnik obowiązkowo ma zgłosić Po pierwsze, wcale ta ustawa nie odwołuje się do umowę, zarejestrować ją i zacząć opłacać składki, dyrektywy sezonowej. Ona jest raczej konsekwencją będzie wydłużony z tego powodu, że on zamiast zry- negatywnego przyjęcia, rozumienia tej dyrektywy. wać truskawki i pilnować ich zbioru będzie stał w ko- Państwo – mówię o rządzie – wprowadziliście ją w tej lejce do KRUS-u, bo jej placówki na to nie są przygo- ustawie tak, że ograniczyła ona skutecznie zatrud- towane. nianie cudzoziemców w Polsce, o czym świadczy to, Kolejna uwaga dotyczy składek, które są przewi- co dzisiaj się dzieje w powiatowych urzędach pracy dziane. Pan minister powiedział, że to 174 zł za dzień, czy gospodarstwach. Pracowników brakuje, stawki mówiąc o obydwu… rosną, rolnicy stoją w kolejkach, tygodniami nawet (Poseł Kazimierz Plocke: Miesięcznie.) oczekują na decyzje powiatowych urzędów pracy. To …miesięcznie. I jest pytanie: A co będzie, jeżeli wszystko sygnalizowaliśmy. I wcale te obostrzenia, pracownik będzie pracował 1 dzień? Pracodawca, Spis treści które państwo w tej ustawie wprowadziliście, nie wy- rolnik będzie za niego odprowadzał całą miesięczną nikają z dyrektywy sezonowej, bo ona w wielu mo- składkę? A często się tak zdarza przy pracach typu zbiór truskawek i innych, że pracownik pracuje 3 dni, mentach mówi o tym, że państwo członkowskie może 4 dni, 5 dni w miesiącu. Na tym polega cała jego je wprowadzić, ale nie musi. Wy uznaliście, że musi- praca. Poza tym jeżeli dalej wkraczamy w sprawy cie wprowadzić i wprowadziliście szereg ograniczeń. podatku dochodowego, to wiedzmy, że jest kolejny I ta ustawa jest jak gdyby zadośćuczynieniem za te obowiązek, który będzie spoczywał na rolniku, bę- błędy, które popełniliście, o których mówiliśmy, za- dzie on musiał wypełnić jednak ten PIT-8C i go prze- dośćuczynieniem, które ma pozwolić jak gdyby zała- słać (Dzwonek) pracownikowi. godzić sytuację rolników czy otrzeć im łzy w związku I wreszcie sprawa nadmiernej biurokracji, która z brakiem pracowników z zewnątrz do pracy w go- w związku z tym będzie rolnika obciążała. spodarstwach, bo wiem, że Polacy tą pracą nie są zainteresowani. A więc co przede wszystkim w tej ustawie jest złe Wicemarszałek Beata Mazurek: i co należy zmienić? My też będziemy odpowiednie poprawki zgłaszali jako klub. Panie pośle, proszę kończyć. Przede wszystkim przewidziany jest zbyt krótki okres. I jak już nawiązujemy do dyrektywy sezono- wej, to zwracam uwagę, że dyrektywa sezonowa nie Poseł Mirosław Maliszewski: mówi nic o 120 dniach, nie mówi nic o 90 dniach ani nie mówi nic o 180 dniach, tylko mówi o tym, że może To wszystko, o czym mówiłem, to są nasze za- to być okres 9 miesięcy w ciągu roku. A więc jak już strzeżenia. I poparcie dla tej ustawy uzależniamy od się powołujemy na dyrektywę sezonową, to ustalmy, tego, co z tego będzie wzięte pod uwagę, czy nasze że to będzie 9 miesięcy w ciągu roku, a nie 120 dni poprawki i te poprawki, które pan poseł zapowie- czy 180 dni. dział, a myślę, że będą zgłaszały je też inne kluby, Po drugie… będą wzięte pod uwagę. Dziękuję. (Poseł Robert Telus: Będzie.) Jeżeli będzie 9 miesięcy, to będziemy tę poprawkę popierać, ale 180 dni to nie jest 9 miesięcy. Wicemarszałek Beata Mazurek: (Poseł Robert Telus: Sześć.) A więc jeżeli chodzi o kompatybilność, to nie ma Dziękuję. tej kompatybilności, bo skoro się powołujemy na dy- Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę rektywę sezonową, to powinno to być 9 miesięcy. Zwiercan z Koła Poselskiego Wolni i Solidarni. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników 177

Poseł Małgorzata Zwiercan: Wicemarszałek Beata Mazurek:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Dziękuję bardzo. Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- Przechodzimy do zadawania pytań. wisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby się jeszcze ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz zapisać na liście osób zadających pytanie? niektórych innych ustaw. Nie widzę. Projektodawcy, wychodząc naprzeciw oczekiwa- Zamykam listę. niom rolników, zawarli w noweli rozwiązania, które Proszę o zadanie pytania pana posła Stefana Ro- w moim odczuciu mogą pozytywnie wpłynąć na roz- wiązanie problemu, jakim jest brak rąk do pracy meckiego z klubu Kukiz’15. w gospodarstwach rolnych, problemu, który nie ist- Czas na zadanie pytania – 1 minuta. nieje od wczoraj, ale pogłębiał się na przestrzeni wielu lat. Zaproponowana nowa formuła zatrudnienia dla Poseł Stefan Romecki: tzw. pomocników rolników niesie ze sobą korzyści zarówno dla osób podejmujących taką pracę, jak i dla Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obecna wersja zatrudniających je rolników. Pomocnicy uzyskają za- ustawy zobowiązuje rolnika do opłacenia składki bezpieczenie społeczne w postaci opłaconej składki zdrowotnej za pomocnika po upływie miesiąca bez na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macie- względu na faktyczny czas zatrudnienia. Jest to roz- rzyńskie, a także możliwość korzystania ze świad- wiązanie kosztowne i niebezpieczne dla rolników, czeń opieki zdrowotnej dzięki opłacanej składce na gdyż możemy sobie wyobrazić sytuacje, że składka ubezpieczenie zdrowotne. opłacana będzie przez cały miesiąc, a pomocnik zre- Umowa o pomocy przy zbiorach nie będzie podle- zygnuje z pracy po 5 dniach, życie już wielokrotnie gać przepisom o minimalnym wynagrodzeniu, mimo pokazywało takie sytuacje w różnych dziedzinach to istotnie polepszy warunki zatrudnienia osób pra- życia. Jest to wtedy oczywista strata dla rolnika. Czy cujących sezonowo w gospodarstwach rolnych, co nie byłoby rozsądniejsze wprowadzenie elastycznego może przyczynić się do wzrostu zainteresowania tego Spis treści rozwiązania – opłacania składki zdrowotnej w cy- typu pracą wśród naszych rodaków. Jednocześnie jednak poprzez zawarcie w projekcie klach 5- czy 10-dniowych? Dziękuję. odpowiednich regulacji wnioskodawcy uwzględnili fakt, że część rolników, którzy swoją działalność opie- rają na sezonowej pomocy dodatkowych osób, zatrud- Wicemarszałek Beata Mazurek: nia naszych sąsiadów zza wschodniej granicy. Oprócz regulacji dotyczących zatrudniania po- Dziękuję. mocników w gospodarstwach rolnych projekt prze- Proszę o zadanie pytania pana posła Jarosława widuje również zmiany odnoszące się do wyboru i od- Sachajkę, klub Kukiz’15. woływania przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi członków Rady Rolników. Zgadzam się z wnioskodawcami, że obligatoryjność odwołania Poseł Jarosław Sachajko: danego członka rady w przypadku wycofania dla niego poparcia przez organizację go zgłaszającą nie Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wpływa dobrze na ciągłość funkcjonowania rady, Moje pytanie dotyczy przygotowania KRUS-u do ob- a nowe przepisy umożliwią jej niezakłócone dzia- sługi tak dużej liczby wniosków. Czy jeśli chodzi łanie. o KRUS, będzie można w ogóle to robić za pomocą O tym, że projekt tej ustawy jest zgodny z oczeki- Internetu, elektronicznie? Mamy XXI w., można elek- waniami społecznymi, świadczy m.in. szereg wysto- tronicznie zaciągnąć kredyty, można wiele rzeczy sowanych przez zainteresowane środowiska podczas załatwić przez Internet. Czy nie należałoby już konsultacji postulatów, które zaakceptowane zostały KRUS-u tak przestawić na tę elektronikę, żeby wie- w toku dotychczasowych prac. Zwracając jednak uwagę na słuszność niektórych wniosków, które do- le rzeczy działo się automatycznie? Chociażby za- tychczas nie zostały uwzględnione, mam nadzieję, że cznijmy od tego systemu. Dziękuję. (Oklaski) kilka z nich, jak wydłużenie okresu zawierania umo- wy o pomocy przy zbiorach ze 120 do 180 dni, po dalszych pracach w komisji znajdzie się w treści tej Wicemarszałek Beata Mazurek: nowelizacji. Koło Wolni i Solidarni będzie popierać dalsze pro- Dziękuję. cedowanie nad projektem, wierząc, że kolejne dysku- Pytanie zadaje poseł Mirosław Maliszewski, Pol- sje nad nim będą równie owocne jak dotychczasowe. skie Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich De- Dziękuję. (Oklaski) mokratów. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 178 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

Poseł Mirosław Maliszewski: inę – pomocnik przy zbiorach będzie zobligowany do odprowadzenia takiego podatku w danym kraju. Pani Marszałek! Pytanie do pana ministra rolnic- Powoływanie Rady Rolników, dodatkowe konsul- twa – jest na sali. W zasadzie ono powinno być skie- tacje. Pan poseł Maliszewski raczył się do tego od- rowane do ministra rodziny i pracy. Ale pan minister nieść. Jeżeli już została zdjęta choćby wymagana wypowiedział takie zdanie, że umowa o dzieło była konsultacja z Radą Rolników przy powoływaniu pre- umową, która była jakoś nieprawidłowo wykorzysty- zesa KRUS-u, to, panie pośle, pragnę przypomnieć, wana, nadmiernie stosowana, czy na prośbę środo- że obowiązek tej konsultacji został zdjęty za rządów wiska rolniczego zrezygnowano z umowy o dzieło czy od końca 2007 r. do 2015 r. Konsultacja nie została legalności umowy o dzieło. Ja tę umowę dokładnie zdjęta przez ten rząd. Natomiast fikcją dla mnie jest znam i wiem, że w poprzednich latach ona była do- to, że jeżeli jest powoływana Rada Rolników, kandy- brze wykorzystywana. Ona była przede wszystkim daci są zgłaszani przez organizacje, a później tych dobra dla rolników z tego powodu, że była elastyczna, zgłoszonych kandydatów po raz kolejny konsultuje- czyli uwzględniała cykliczność prac w gospodarstwie, my z tymi samymi organizacjami i te same organi- po drugie, była niskokosztowa i była łatwa do nawią- zacje po raz kolejny rekomendują swoje konkretne, zania, do rozwiązania, nie wymagała takich dokład- wskazane kandydatury. A więc po co powtarzać, po nych terminów jak chociażby ta propozycja. A więc co dublować, po co uprawiać tę fikcję? Dlatego ten skąd taki pogląd, który formułuje jeden, drugi czy system jest uproszczony. Odpisy z funduszu składko- trzeci resort, że ta umowa była jakąś patologią, któ- wego. W art. 1 pkt 12, 13 i 14 bardzo wyraźnie mó- ra powodowała, że ktokolwiek ponosił straty? Ja nie wią, jakie są odpisy z funduszu składkowego na dzia- łalność pożytku publicznego, na fundusz rehabilita- znam żadnej analizy, która by mówiła o tym, że ta cyjny, emerytalno-rentowy. Oprócz tego, że jest to umowa była niewłaściwie wykorzystywana. Zapisy usankcjonowane wreszcie w ustawie, a nie tylko i wy- tej umowy, które są w Kodeksie cywilnym, mówią łącznie w statucie, w tym wypadku nic się nie precyzyjnie, jakie prace można wykonywać i objąć tą zmienia. umową (Dzwonek), więc absolutnie nie zgadzam się Dyrektywa sezonowa. Panie pośle, sam pan z tą opinią. Jeżeli pan minister ma coś do powiedze- uczestniczył od samego początku w konsultacjach

Spis treści nia w tej sprawie, to bym bardzo prosił. dotyczących tej ustawy. Pan doskonale wie, że zgod- nie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z dnia 26 lutego 2014 r., a dokładnie Wicemarszałek Beata Mazurek: z art. 28, państwo jest zobowiązane do dnia 30 wrze- śnia 2016 r. przyjąć przepisy ustawowe wykonawcze Dziękuję. i administracyjne niezbędne do jej wykonania. Panie Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu pośle, w związku z tym bardzo zasadnicze pytanie. w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Ra- Dyrektywa weszła w życie w 2014 r. Ministrem wła- fała Romanowskiego, ponieważ lista osób zadających ściwym do wdrożenia tej dyrektywy był minister do pytania została wyczerpana. spraw społecznych. Kto był ministrem w tym czasie? Z tego, co pamiętam, był to prezes Polskiego Stron- nictwa Ludowego Władysław Kosiniak-Kamysz. Na- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie leżałoby pamiętać o bardzo istotnych elementach. Rolnictwa i Rozwoju Wsi 120 dni? Panie pośle, pan doskonale wie, że projekt Rafał Romanowski: zakładał 90 dni. Pan w sali nr 49 w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi postulował zwiększenie li- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przysłuchawszy mitu do 120 dni. Moim argumentem było to, że ci się tej dyskusji, chciałbym się odnieść do kilku bar- pomocnicy przy zbiorach, jeżeli są wyrzuceni poza dzo istotnych elementów. system zabezpieczenia zdrowotnego, wypadkowego, Panie Ministrze! Panie Pośle! Mówiąc szczerze, to są wyrzuceni poza system emerytalno-rentowy. znając pana ogromne doświadczenie… Jeżeli ktoś Trzeba również słuchać tych pozostałych organizacji próbuje się odnieść do projektu, to zawsze… Ja w każ- związkowych zajmujących się właśnie pracownika- dym razie tak robię, że staram się wczytać w treść mi. To był mój argument. Pan wniósł o zwiększenie projektu, jak również w uzasadnienie. tej liczby do 120 dni. To nie podlega jakiejkolwiek Podatek od cudzoziemców, od pracowników, od dyskusji. pomocników przy zbiorach będzie odprowadzany Odpowiadam na pytanie dotyczące składki zdro- przez tego pomocnika. To jest jedna podstawowa wotnej, jeżeli chodzi o to, że ona jest stała i wynosi rzecz. Rolnik będzie zobligowany do złożenia PIT-8C 132 zł. Ta tzw. część wypadkowa jest składką dzielną, do końca lutego za każdego pracownika. Podatek od która wynosi 42 zł i jest naliczana w zależności od krajowego pomocnika przy zbiorach będzie odprowa- okresu pracy pracownika. Natomiast nie możemy dzany w kraju, a w wypadku zagranicznego – ze burzyć systemu, dlatego że składka zdrowotna jest względu na umowy międzynarodowe dotyczące wła- składką stałą, tak jak choćby w przypadku członka śnie podatku dochodowego, np. jeżeli chodzi o Ukra- rodziny ubezpieczonego w Kasie Rolniczego Ubezpie- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników 179

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa lepiej wiem, co w niej zostało zapisane. A więc dyrek- i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski tywa sezonowa nie nakłada na kraje członkowskie, w tym na Polskę, takich obowiązków, jakie zawarli- czenia Społecznego. Dlatego nie robiliśmy tej propor- ście państwo w tej ustawie. O tym mówiłem wyraź- cjonalności, tylko zachowaliśmy ten system i to po- nie, o tym mówią także eksperci. Dyrektywa sezono- zostało w tym samym systemie. wa w bardzo wielu miejscach mówi, że państwo człon- Przygotowanie kasy rolniczego ubezpieczenia, kowskie może, ale nie musi, podkreślam to jeszcze jeżeli chodzi o zgłaszanie elektroniczne. Właśnie w tym raz. A więc można było zwolnić rolników z kilkuna- roku będzie ogłoszone zamówienie publiczne dotyczą- stu czynności, którymi dzisiaj są obciążeni, i nie wpro- ce nowego systemu elektronicznego w Kasie Rolni- wadzać tego do przepisów, które wprowadzają dyrek- czego Ubezpieczenia Społecznego, który również tywę sezonową. Ona daje dużą dowolność. musi obejmować i będzie obejmował to zadanie. Jeżeli chodzi o umowę o dzieło, mówiliśmy o tym, Umowa o dzieło. Panie pośle, sam pan doskonale że umowa o dzieło jest umową, która może być stoso- wie, sam pan twierdzi, że to byłoby najlepsze wyjście, wana w przypadku wielu czynności. Ona oczywiście a może raczej obejście, bo sami przedstawiciele pana nie może być stosowana, jeżeli chodzi o całość prac organizacji twierdzili, że to było obejście. Trudno w gospodarstwie, ale w przypadku wielu czynności było w umowie o dzieło jednocześnie zapisać, że tego może być stosowana. Nie wiem, jaka jest podstawa samego dnia jest wykonywanie pracy przy zbiorach, prawna do tego, aby wyrzucać umowę o dzieło, a to czyli np. zbieranie owoców, a następnie segregowanie dzisiaj robią niektóre powiatowe urzędy pracy, z ca- tych owoców czy np. czyszczenie pojemników. Sam łego systemu. Jeżeli mówimy o tym, że w umowie pan doskonale wie, że nie mieści się to w zakresie o dzieło jest zawarty np. zbiór owoców z 1 ha, to jest to umowy o dzieło. dzieło. Nie możemy mówić, że to nie jest dzieło. (Dzwo- I drugi bardzo istotny element, który również pan nek) A więc mniej nerwowości, panie ministrze, więcej poseł podnosił, tzw. zabezpieczenie tych pracowni- pragmatyki i będzie dobrze w tej sprawie. (Oklaski) ków. Nie będę opowiadał o tych najbardziej dyskusyj- nych przypadkach, które się niestety zdarzały. To Wicemarszałek Beata Mazurek: organizacje, m.in. pana organizacja, wnosiły o to, aby to zostało usankcjonowane. Dlatego usankcjonowa- Dziękuję. Spis treści liśmy to w systemie odrębnego ubezpieczenia spo- Zamykam dyskusję*). łecznego dla rolników. Właśnie tego typu instytucja W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro- się znajdzie. jektu ustawy w pierwszym czytaniu. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Prawo i Spra- Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy wiedliwość zapowiedział poprawki dotyczące wydłu- w bloku głosowań. żenia tego okresu do 180 dni, bo to również postuluje Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. strona społeczna. Argumentem strony rządowej, oczy- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji wiście oprócz zabezpieczenia wypadkowego, zdrowot- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych nego, było wyrzucenie z systemu zabezpieczenia eme- i Leśnictwa oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju rytalno-rentowego, dlatego ten okres był wspólnie Wsi o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmia- wynegocjowany na 120 dni. Jeżeli będzie wola Wyso- nie ustawy Prawo łowieckie oraz niektórych kiej Izby, aby ten okres wydłużyć do 180 dni, to na innych ustaw (druki nr 2337 i 2358). pewno Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Proszę panią poseł Annę Paluch o przedstawienie sobie z tym poradzi. Będziemy popierać postulaty stro- sprawozdania komisji. ny społecznej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: Wicemarszałek Beata Mazurek: Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu połączo- Zamykam… nych Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu- (Poseł Mirosław Maliszewski: Pani marszałek, ralnych i Leśnictwa oraz Komisji Rolnictwa i Rozwo- sprostowanie.) ju Wsi przedstawiam sprawozdanie o poprawkach Bardzo proszę, panie pośle. Senatu do uchwalonego na poprzednim posiedzeniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie z druku nr 1042. Poseł Mirosław Maliszewski: Wysoka Izbo! Senat uchwalił do tej ustawy siedem poprawek. 1. poprawka w zmianie 2. do art. 8a usuwa Panie Ministrze! Nie trzeba wprowadzać takiej konieczność uwzględniania w planach łowieckich atmosfery nerwowości. Ja wiem, co podpisywałem zranionej, a nieodnalezionej zwierzyny. jako prezes Związku Sadowników RP. Wiem również, kiedy została przyjęta dyrektywa sezonowa. Jeszcze *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 180 Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch Proszę zatem o zabranie głosu pana posła Jerzego Gosiewskiego z Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- 2. poprawka ma charakter legislacyjny, w zmianie wiedliwość. 14. w art. 33c wprowadza alternatywę zamiast ko- niunkcji. 3. poprawka, także w zmianie 14., w art. 33d Poseł Jerzy Gosiewski: z kolei rozszerza krąg osób podlegających obowiąz- kowi składania oświadczeń lustracyjnych o osoby współ- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imie- pracujące z organami bezpieczeństwa komunistycz- niu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość nego państwa. Przypomnę, że dotąd w wersji, która mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec zawar- wyszła z Sejmu, obowiązek lustracyjny obejmował tego w druku nr 2358 sprawozdania Komisji Ochro- żołnierzy, pracowników i funkcjonariuszy. Teraz po- ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa prawka Senatu rozszerza to o współpracowników. o uchwale Senatu, który po rozpatrzeniu ustawy 4. poprawka poprawia błędne zapisy wprowadzo- o zmianie ustawy Prawo łowieckie oraz niektórych ne niestarannie przygotowaną poprawką jednego innych ustaw postanowił wprowadzić do jej tekstu z klubów opozycyjnych, która usunęła z art. 42aa siedem poprawek. ustawy przepis o utrudnianiu polowania, ale nie usu- W poprawce 1. Senat słusznie proponuje usunięcie nęła odpowiadającej mu kary ze zmiany 30. Tak więc części zapisu w art. 8a, co spowoduje, że zgodnie z książ- poprawką Senatu usuwa się przepis karny i poprawia numerację punktów. ką ewidencji pobytu na polowaniu w rocznym planie 5. poprawka dodaje art. 3a zawierający zmiany do hodowlanym nie będą zamieszczane dane dotyczące ustawy o broni i amunicji, wprowadzający obowiązek zranionej, a nieodnalezionej zwierzyny. badań dla myśliwych. Jak sygnalizowało w toku prac Poprawka 2. ma na celu uniknięcie wątpliwości połączonych komisji Biuro Legislacyjne, poprawka interpretacyjnych w zakresie wyłączenia z władz PZŁ rodzi spore wątpliwości konstytucyjne, bowiem ani wszystkich osób skazanych za umyślne przestępstwo w przedłożeniu rządowym w druku nr 1042, ani lub przestępstwo skarbowe, a także tych, które były w toku prac sejmowych nad tymże projektem nie było ukarane w postępowaniu dyscyplinarnym. jakichkolwiek odniesień do ustawy o broni i amunicji, Bardzo ważne i bardzo oczekiwane zmiany Senat Spis treści a zmiany, czyli nowy art. 3a, są wprowadzone dopie- proponuje w poprawce 3., która rozszerza krąg osób ro poprawką Senatu. podlegających obowiązkowi składania oświadczeń Ostatnie dwie poprawki, 6. i 7., mają charakter lustracyjnych o osoby, które współpracowały z orga- redakcyjno-legislacyjny. nami bezpieczeństwa PRL. Podobny zapis tego roz- Wysoka Izbo! Połączone komisje rekomendują wiązania znajdował się w projekcie już podczas prac Wysokiej Izbie przyjęcie, pomimo tych zastrzeżeń, komisji sejmowych. Bardzo dobrze, że ten przepis które przedstawiłam, wszystkich siedmiu poprawek. przywracamy, albowiem rzesze rolników i myśliwych W odniesieniu do tej poprawki odnoszącej się do prze- w terenie bardzo oczekują na oczyszczenie się władz pisów o składaniu oświadczeń lustracyjnych przypo- Polskiego Związku Łowieckiego z funkcjonariuszy mnę, że w toku pracy nad projektem ustawy w Sejmie służb bezpieczeństwa PRL i ich tajnych współpra- myśmy tę kwestię rozważali. Nie chcieliśmy nad- cowników. miernie rozszerzać kręgu osób podlegających lustra- Poprawka 4. uchyla całą regulację, tak jak pani cji, tak żeby ustawa była wykonalna. Skoro jednak poseł Anna Paluch powiedziała, dotyczącą zabrania- Senat tę zmianę proponuje, komisje przychyliły się nia i umyślnego utrudniania lub uniemożliwiania do tej propozycji. wykonywania polowania zbiorowego, ponieważ obec- Natomiast odnośnie do tej poprawki budzącej ny przepis przewidujący sankcje w postaci kary kontrowersje ze względu na oczywistą niekonstytu- grzywny za tego rodzaju działania jest tu bezprzed- cyjność względy, które legły u podstaw jej pozytyw- nego zaopiniowania, to zapewnienie bezpieczeństwa miotowy. Polakom, bo jednak będzie ona bezpieczeństwo Po- Poprawka 5. stwarza dużo problemów, ponieważ laków zwiększać. zobowiązuje osoby, które posiadają pozwolenie na Wysoka Izbo! Jak mówię, połączone komisje reko- broń w celach łowieckich, do przedstawiania raz na mendują Wysokiej Izbie przyjęcie przedstawionych 5 lat określonego orzeczenia lekarskiego i psycholo- poprawek. Dziękuję bardzo. (Oklaski) gicznego. Poprawki nr 6 i 7 słusznie zapewniają odesłanie do właściwych przepisów. Wicemarszałek Beata Mazurek: Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Ochrony Środo- Dziękuję, pani poseł. wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, które Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- przedstawiła pani poseł sprawozdawca Anna Paluch, rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- popiera wszystkie siedem zgłoszonych poprawek Se- czeń w imieniu klubów i koła. natu Rzeczypospolitej Polskiej. Bardzo dziękuję. Otwieram dyskusję. (Oklaski) 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie 181

Wicemarszałek Beata Mazurek: państwo posłowie się wsłuchali, to wiedzieliby, że są to dane wiarygodne, zgromadzone na podstawie ba- Dziękuję, panie pośle. dań. Dlatego też bardzo proszę, aby konsekwentnie Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Suskie- stosować regulamin Sejmu. (Dzwonek) Niestety czas go z klubu Platforma Obywatelska. został wyczerpany ze względu na konieczność zwró- cenia uwagi. Apeluję do Wysokiej Izby o odrzucenie 1. popraw- Poseł Paweł Suski: ki i przyjęcie pozostałych poprawek. (Oklaski)

Dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jesteśmy na koń- Wicemarszałek Beata Mazurek: cowym etapie nowelizacji Prawa łowieckiego, z tru- dem wypracowanego przez ponad 1,5 roku, i pozosta- Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Sa- ło do rozpatrzenia kilka poprawek, które Senat nam chajkę z klubu Kukiz’15. zaproponował. Jestem przekonany, że Wysoka Izba zaakceptuje poprawki od 2. do 7. Komisja wnioskuje o przyjęcie wszystkich popra- Poseł Jarosław Sachajko: wek, natomiast ja chciałbym się pochylić niewątpli- wie nad jedną, o której warto jeszcze rozmawiać, i my- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! ślę, że warto spróbować przekonać Wysoką Izbę co W imieniu klubu Kukiz’15 mam zaszczyt przedsta- do zasadności odrzucenia tej poprawki. wić stanowisko wobec sprawozdania Komisji Rolnic- Sejm w pierwotnym kształcie aktu prawnego za- twa i Rozwoju Wsi o uchwale Senatu w sprawie usta- proponowaną poprawkę – jak my ją kolokwialnie na- wy o zmianie ustawy Prawo łowieckie oraz niektó- zywamy – o ewidencji postrzałków przyjął, co budzi- rych innych ustaw. ło optymizm, natomiast Senat zaproponował, żeby Odniosę się do całości ustawy, krótko podsumo- jednak tę poprawkę w tym brzmieniu odrzucić. Wy- wując. Ponadroczne, bardzo chaotyczne prace nad daje się natomiast, że niezwykle istotne jest uregu- ustawą nie przełożyły się na jakość tej ustawy. Usta- lowanie kwestii specyfiki wykonywania polowań, wa jest zła zarówno dla rolników, jak i dla myśliwych. Spis treści a mianowicie nie do końca trafnego, nie do końca Jej podstawowym mankamentem jest zbyt daleko etycznie oddanego strzału raniącego zwierzę, które idąca ingerencja w struktury Polskiego Związku Ło- nie jest odszukiwane, dobijane, pozyskiwane w spo- wieckiego, która de facto powoduje jego upartyjnie- sób etyczny. Tym samym całkowicie zafałszowuje się nie. Zbyt wąsko określona została również odpowie- obraz ewidencji pozyskanej zwierzyny w ramach pla- dzialność koła łowieckiego za wypłatę odszkodowań nów łowieckich. w przypadku jego likwidacji. Za wypłatę zobowiązań Ranienie zwierząt przez myśliwych podczas polo- ostatecznie odpowiedzialny jest Polski Związek Ło- wań jest zjawiskiem powszechnym i stanowi ogrom- wiecki, jednak roszczenie regresowe dotyczy tylko ny problem łowiectwa w Polsce. Zabiegam o tę po- członków zarządu zlikwidowanego koła łowieckiego. prawkę, ponieważ to pozwoli zdyscyplinować myśli- Czy za upadłość koła nie powinni odpowiadać wszy- wych etycznie, żeby byli pewni co do oddanego strza- scy jego członkowie? Przecież to działanie wszystkich łu. Na podstawie przepisów Prawa łowieckiego są oni myśliwych zrzeszonych w danym kole, a nie tylko zobowiązani do tego, żeby byli w 100% pewni, że zarządu, ma wpływ na jego sytuację finansową. To oddany strzał spowoduje śmierć zwierzęcia, ale tak może w ogóle doprowadzić do tego, że nikt nie będzie niestety nie jest. chciał być w takim zarządzie. Zgodnie z danymi zawartymi w opracowaniu „Ło- Skrajnym nadużyciem jest umieszczenie w usta- wiectwo. Aspekt humanitarno-prawny” dr Magdale- wie przepisu zabraniającego wykonywania polowania ny Micińskiej-Bojarek do 30% zwierząt jest ranio- w obecności lub przy udziale dzieci do 18. roku życia. nych podczas polowań. W przypadku ptaków łow- Jest to ingerencja państwa w sposób wychowywania nych, np. gęsi, według publikowanych relacji samych dzieci. Zgodnie z konstytucją to rodzice mają prawo myśliwych, ranionych zostaje nawet do 80% ptaków. do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przeko- Tylko w sezonie łowieckim 2015/2016 myśliwi za- naniami, a ta ustawa im to prawo ogranicza. Każdy strzelili 642 300 jeleni, danieli, dzików, saren, czyli rodzic chce dla swojego dziecka jak najlepiej, nie chce tzw. zwierzyny grubej. Szacuje się wobec tego, że na- go skrzywdzić, a przyjmując tę ustawę, stwarzamy wet ponad 160 tys. zwierząt zostało zranionych w wy- bardzo groźny precedens i już wkrótce może się oka- niku polowania. Brak jest informacji, jaką część tych zać, że ustawowo będziemy regulować zakaz wcho- zwierząt… (Poruszenie na sali) dzenia dzieci do chlewni i obór. Panie pośle, proszę sobie darować tego typu wy- Co jest dobrego w tych poprawkach? Dobrą pro- cieczki. (Poruszenie na sali) pozycją jest, można powiedzieć, rozszerzenie kręgu Pani marszałek, to jest naruszenie powagi Sejmu. osób, które nie będą mogły zasiadać we władzach Proszę o reakcję. Bo ja nie pieprzę, przepraszam bar- Polskiego Związku Łowieckiego, o tajnych współpra- dzo, tylko zabieram głos i mówię o danych. Gdyby cowników. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 182 Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie

Poseł Jarosław Sachajko li pozwolenie na broń palną nawet kilkadziesiąt lat temu, bez wymogu powtórnej kontroli lekarskiej na Ustawa jest również zła dla rolników, ponieważ przestrzeni czasu. Obecnie w rękach 130 tys. myśli- nie gwarantuje tego, iż szkody w ich uprawach spo- wych znajduje się 70% broni palnej zarejestrowanej wodowane przez zwierzęta łowne zostaną w należyty w Polsce, a myśliwi stanowią aż 62% ogółu osób z po- sposób wynagrodzone. Rolnicy po raz kolejny są zda- zwoleniem na broń. Senator PiS Józef Zając twier- ni na łaskę i niełaskę koła łowieckiego i Polskiego dził, że myśliwi są wyczuleni na stan zdrowia swoich Związku Łowieckiego. kolegów i to wystarczy. Jednak to nie jest żadna gwa- Podsumowując, chciałbym wyrazić negatywne rancja, która dałaby społeczeństwu pewność, że my- stanowisko wobec niniejszej ustawy. Bardzo dziękuję. śliwi używający broni palnej w przestrzeni publicznej (Oklaski) są pod kontrolą lekarską w taki sam sposób jak inni legalni posiadacze broni palnej w tym kraju. Będziemy popierali oczywiście te poprawki, oprócz Wicemarszałek Beata Mazurek: poprawki 1., którą omówiłam. Bardzo dziękuję Sena- towi, że udało się z tymi poprawkami. Dziękuję. Dziękuję. (Oklaski) Proszę o zabranie głosu panią poseł Ewę Lieder z klubu Nowoczesna. Wicemarszałek Beata Mazurek:

Poseł Ewa Lieder: Dziękuję. Proszę o zabranie głosu panią poseł Urszulę Pa- Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo sławską, Polskie Stronnictwo Ludowe – Unia Euro- Ministrowie! Wysoka Izbo! Senat przyjął siedem po- pejskich Demokratów. prawek, ja natomiast powiem tylko o dwóch popraw- kach, które są warte omówienia. Chodzi o poprawkę odrzucającą to, co udało się przyjąć w Sejmie, mówią- Poseł Urszula Pasławska:

Spis treści cą o wyeliminowaniu z wykonywanych planów od- strzałów danych dotyczących zranionej a nieodnale- Dziękuję bardzo. zionej zwierzyny. Dlaczego to jest takie ważne? Z punk- Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wyso- tu widzenia planów łowieckich postrzałki, czyli zra- ka Izbo! Bardzo liczyłam na to, że Senat przygotuje nione przez myśliwego zwierzęta, stanowią istotną dobre, merytoryczne poprawki, które pozwolą złago- liczbę zwierząt. Powrót rannego zwierzęcia do zdro- dzić skutki tej źle przygotowanej ustawy, tego bubla wia w warunkach naturalnych jest rzadkością, co prawnego, który nie tylko likwiduje samorządność podkreślają specjaliści ze wszystkich sondowanych organizacji, która powstała 5 lat po uzyskaniu przez ośrodków rehabilitacji dzikich zwierząt w Polsce. Polskę niepodległości, nie tylko likwiduje wpisane na Biorąc pod uwagę statystyki myśliwych, podczas po- listę UNESCO sokolnictwo… Po wejściu w życie tej lowania 30% zwierząt ulega postrzałowi i ucieka ustawy polska kynologia przestanie liczyć się w świe- z ranami postrzałowymi, co z reguły kończy się ich cie. Ta ustawa skłóca również rolnika z myśliwym. śmiercią. W przypadku ptaków, zwierzyny drobnej Zdecydowanie tworzy sytuacje bardziej konfliktogen- jest to co czwarty osobnik w całej populacji. Zakłada ne, niż było to możliwe do tej pory. Rolnik nie będzie się, że myśliwi znajdują do 70% zranionych zwierząt, mógł płoszyć zwierzyny ze swojego pola, przecież to ale nawet wtedy liczba nieodnalezionych, a co za jest nienormalne. Poza tym zapisy, które dotyczą tym idzie, nieuwzględnionych w realizacji planów udziału dzieci, nie tylko są niekonstytucyjne… Już pozyskania zwierząt może sięgać kilkudziesięciu ty- dzisiaj… sięcy w jednym sezonie łowieckim. Znamienny jest (Wypowiedź poza mikrofonem) fakt, że cenniki polowań w OHZ-etach obejmują Prawo, prawo zabrania. koszt zranienia zwierzęcia danego gatunku przez Już dzisiaj ekolodzy zapowiadają, że będą przy- myśliwego. Apeluję do państwa o niepopieranie 1. po- jeżdżać na polowania z udziałem dzieci, w związku prawki Senatu, ponieważ nie pozwala ona na prowa- z tym polowanie nie będzie mogło być wykonywane. dzenie racjonalnej gospodarki łowieckiej. Szanowni państwo, łowiectwo i wykonywanie po- Oczywiście cieszymy się i dziękujemy senatorom lowania jest zadaniem państwa, jest działaniem le- za przyjęcie poprawki, która uchyla przepis karny galnym. Legalnie działają policja, straż pożarna. Czy w odniesieniu do umyślnego przeszkadzania w polo- ktoś w ogóle bierze pod uwagę, że można bezkarnie waniu. Nie będę już tego omawiać, to jest oczywiste. przeszkadzać tym służbom w wykonywaniu przez nie Najbardziej cieszę się, że Senat poparł nasz apel zadań? No chyba nie. Dzisiaj wprowadzacie państwo o wprowadzenie obowiązku przeprowadzania przez bezkarność – bezkarność w zakłócaniu polowań. myśliwych badań lekarskich i psychologicznych co Uniemożliwianie wykonywania polowania, zwiększa- 5 lat. Myśliwym przeważnie zostaje się na całe życie. nie odległości, wprowadzanie takich możliwości, in- Wielu myśliwych jest w podeszłym wieku, a uzyska- strumentów, które będą zakłócały polowania czy 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie 183

Poseł Urszula Pasławska Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska brak wyszkolonych psów z całą pewnością spowodu- Małgorzata Golińska: ją rozprzestrzenianie się ASF-u, który jest wielkim problemem w Polsce – myślę, że wszyscy jesteśmy co Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł! To nie do tego zgodni. Ogromne szkody, które z całą pew- jest pytanie do nas, bo nie z naszej inicjatywy zosta- nością to spowoduje, będą skutkowały likwidacją ła złożona ta poprawka. Trzeba byłoby dopytywać i upadłością kół łowieckich. A wiecie do czego to jest senatorów, natomiast oczywiście w ministerstwie pierwszy krok? To jest pierwszy krok do prywatyza- pochylimy się nad tym tematem i udzielimy pani od- cji łowiectwa w Polsce. Dzisiaj cały świat, cała Euro- powiedzi na piśmie. Dziękuję. pa przejeżdża do Polski i pyta nas: Jak wam się uda- ło utrzymać państwowe lasy? Bo przecież w Europie nie ma lasów państwowych. Drugie pytanie: Jak się Wicemarszałek Beata Mazurek: państwu udało utrzymać państwowe łowiectwo? Bo przecież wszędzie jest komercyjne. (Dzwonek) Tą Dziękuję. ustawą wprowadzacie pierwszy krok do komercjali- Zamykam dyskusję. zacji polskiego łowiectwa. Dziękuję. Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy (Poseł Paweł Suski: Jaki patos.) w bloku głosowań. Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 21 mar- Wicemarszałek Beata Mazurek: ca br. Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- Dziękuję. szenia oświadczeń poselskich. Przechodzimy do zadawania pytań. Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby zapisać wygłosić oświadczenie? się jeszcze na liście osób zadających pytania? Nie widzę. Nie widzę. Zamykam listę. Spis treści Zamykam listę. Proszę o zabranie głosu pana posła Stefana Ro- meckiego z klubu Kukiz’15. Proszę o zadanie pytania panią poseł Urszulę Pa- sławską, Polskie Stronnictwo Ludowe – Unia Euro- pejskich Demokratów. Poseł Stefan Romecki: Czas na zadanie pytania – 1 minuta. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 26 marca 2018 r. minie doniosła rocznica związana z życiem polskiego Poseł Urszula Pasławska: astronoma, który zadziwił świat. Jego życie i pasja doczekały się ekranizacji. Ma on też swój pomnik Ja mam pytanie do… nie wiem, do senatorów, do nieopodal domu, z którego dachu obserwował sfery pani minister. Pytanie dotyczy poprawki, która na- niebieskie przez własnoręcznie wykonane instru- kazuje badania lekarskie użytkownikom broni. menty astronomiczne. W mieście, z którym związał Pierwsze pytanie jest takie, czy ten obowiązek będzie swe losy, jego imieniem nazwano szkołę i rondo ko- wchodził w życie… Czy myśliwy po wejściu w życie munikacyjne. ustawy ma 3 miesiące czy 5 lat na to, żeby zrobić te Tą wybitną i wyjątkową postacią nie jest Mikołaj badania? Bo to nie jest precyzyjne. I drugie pytanie: Kopernik, choć w jego życiowej drodze do gwiazd Czy ten zapis, który zmienia Prawo łowieckie, doty- można odnaleźć wiele zdumiewających podobieństw: czy również innych posiadaczy broni – nie wiem, ko- naukową ciekawość i pasję połączoną z pokorą wobec lekcjonerów, użytkowników broni sportowej – czy Stwórcy. Tą postacią jest Adam Giedrys, mieszkaniec kierujecie go państwo tylko do myśliwych? Bo byłoby Szczecinka na Pomorzu Środkowym. Postać niezwy- zaskakujące, gdyby dotyczyło to tylko jednej wybra- kła. Krawiec z zawodu, astronom z powołania. nej grupy użytkowników broni, która nie jest skiero- Urodził się w Wilnie 26 marca 1918 r., a więc wana w człowieka. (Dzwonek) Bardzo proszę o odpo- u progu polskiej niepodległości. Został mistrzem kra- wiedź na te pytania. wiectwa i uprawiał swój zawód w Nowym Dworze koło Poniewieża, z którego pochodził wybitny inży- nier i konstruktor Stanisław Kierbedź, twórca słyn- Wicemarszałek Beata Mazurek: nego mostu w Warszawie, nazwanego od jego nazwi- ska mostem Kierbedzia. Dziękuję. W czasie wojny należał do Armii Krajowej – Okręg Proszę o zabranie głosu panią minister Małgorza- Wilno. Po wojnie, w 1946 r., osiedlił się w Szczecinku. tę Golińską, sekretarz stanu w Ministerstwie Środo- W 1948 r. został aresztowany za działalność antyko- wiska. munistyczną i trafił do więzienia we Wronkach. Tam 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 184 Oświadczenia poselskie

Poseł Stefan Romecki postać opóźnienia umysłowego. Przyczynę tego za- burzenia, zwanego inaczej trisomią 21. chromosomu, ciężko zachorował. Znalazł się w szpitalu w Olszty- wykrył w 1959 r. francuski genetyk i pediatra Jérôme nie, gdzie doszło do wydarzenia, które później zmie- Lejeune. Odkrycie związku między niepełnospraw- niło jego życie. Dostrzegł książkę o astronomii, za- nością intelektualną a chromosomową anomalią po- czął ją czytać i już nie mógł przestać. Astronomia zwoliło odrzucić teorię o dziedzicznym charakterze pochłonęła go zupełnie i wypełniła jego życie. zespołu. Z okularowych soczewek skonstruował lunetę do Warto w tym miejscu nadmienić, że w 2011 r. obserwacji nieba. Na dachu kamienicy, w której „American Journal of Medical Genetics” opubliko- mieszkał, zbudował z pomocą władz i ludzi dobrej wał raport, którego wyniki pokazują, że 99% osób woli kopułę obserwacyjną. Wiedzy astronomicznej z zespołem Downa mówi, że są szczęśliwe. Co wię- nie trzymał dla siebie. Szybko odkrył w sobie talent cej, 79% rodziców stwierdziło, że ich perspektywa pedagogiczny i potrzebę dzielenia się tajemnicami życia jest bardziej pozytywna dzięki ich dzieciom nieba z młodym pokoleniem. Przyjmował wycieczki z zespołem Downa, a 88% rodzeństwa czuje, że są szkolne, organizował odczyty i seminaria. Nie ogra- lepszymi ludźmi dzięki ich rodzeństwu z zespołem niczał swojej pracy do Szczecinka, ale uczestniczył Downa. w międzynarodowych kongresach, prowadził kore- Tegoroczne święto przebiega pod hasłem: co daję spondencję z ośrodkami naukowymi, a nawet z astro- mojemu społeczeństwu? Ma na celu promowanie nautami. Przygotował wielu zarażonych astrono- praw osób z zespołem Downa do pełnego uczestnic- miczną pasją następców. twa w życiu społecznym. W wielu miastach przepro- Jego wyjątkowość dostrzegła NASA – agencja rzą- wadzane są różnego rodzaju akcje na znak solidar- du USA zajmująca się astronautyką i badaniem ko- ności z osobami z zespołem Downa, jak chociażby smosu. W dowód uznania dla jego budzącej podziw znana wszystkim akcja zakładania tego dnia koloro- pasji jako pierwszy Polak otrzymał z NASA próbkę wych skarpetek nie do pary. gruntu księżycowego z misji Apollo 11 z 1969 r., Wysoka Izbo! Nie bez przyczyny przypominam pierwszego lądowania człowieka na Księżycu, którą o tym wyjątkowym święcie. Jest ono dla mnie ważne poza wielkimi ośrodkami naukowymi prezentowano z przyczyn osobistych. Jestem mamą dorosłej już ko-

Spis treści tylko w Szczecinku w 1971 r. biety z zespołem Downa. Z pełną świadomością pod- Adam Giedrys zmarł w Szczecinku 26 grudnia kreślam w tym miejscu, że Magda, bo tak na imię ma 1997 r. moja córka, jest wielką radością i siłą mojego życia. Wysoka Izbo! Legenda Adama Giedrysa jest już Jej pojawienie się na tym świecie odmieniło moje ży- częścią historii Pomorza Środkowego – tej historii, cie na lepsze. Mam wyjątkową córkę, która widzi którą po wojnie tworzyli ludzie przybyli z różnych świat nieco inaczej. Ten świat jest prosty i piękny, stron Polski, odkrywając tutaj nowy, nieznany świat. a ludzie w nim są dobrzy, pomagają sobie, uśmiecha- Zdobywali go pasją, pomysłowością, odwagą, poświę- ją się do siebie. To właśnie Magda wciąż uczy mnie, ceniem i patriotyzmem. W roku 100-lecia narodzin jak cieszyć się z małych rzeczy. Ma w sobie niesamo- Polski odrodzonej, w 100. rocznicę urodzin Adama witą ufność i pogodę ducha. Błyskawicznie wyczuwa Giedrysa składamy hołd jemu oraz pokoleniu odkryw- moje emocje, potrafi pocieszyć i jest bardzo pomocną ców, którzy odbudowali, zagospodarowali i zintegro- osobą. Zapewniam państwa, że jest szczęśliwa, sa- wali z Polską ten nowy, nieznany świat. Dziękuję. modzielna i otoczona rodziną, która bardzo ją kocha (Oklaski) i wspiera. Dzięki niej doświadczam, czym jest praw- dziwa bezwarunkowa i bezgraniczna miłość. Dzięki niej zauważam, jak wiele jest różnorodności wokół Wicemarszałek Beata Mazurek: nas. Zauważam, jak bardzo potrzebna jest tolerancja i troska o takie osoby. Dziękuję. Znam także osobiście wiele szczęśliwych rodzin Teraz głos zabierze pani poseł Bernadeta Krynic- wychowujących dzieci z zespołem Downa. Jaka jest ka, Prawo i Sprawiedliwość. recepta na szczęście? Jest prosta: trzeba przede wszystkim zaakceptować dziecko takim, jakim jest, z jego deficytami, a zarazem ogromnym potencjałem, Poseł Bernadeta Krynicka: który w nim drzemie, i nie pozwolić, aby go marno- wano. Zagrożeniem dla szczęścia rodziców jest ich Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdego roku własny egoizm i wygodnictwo. Na pewno nie są nim 21 marca w Polsce i na świecie obchodzony jest świa- niepełnosprawne dzieci. towy dzień osób z zespołem Downa. Data ta nie zo- Dlatego w tym dniu apeluję do tych z państwa, stała wybrana przypadkowo. Symbolizuje trzeci którzy nie rozumieją, że jesteśmy szczęśliwi, mając chromosom 21. pary, którego obecność stanowi gene- niepełnosprawne dziecko. To prawda, że pojawia się tyczną przyczynę zespołu Downa. więcej problemów, więcej pracy, więcej czasu musimy Angielski lekarz John Down w 1862 r. jako pierw- poświęcić na rehabilitację, naukę, ale widzimy efekty szy opisał zespół Downa, uważając go za odrębną naszego działania. Nie oczekujemy współczucia i li- 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Oświadczenia poselskie 185

Poseł Bernadeta Krynicka sji przeciwko Kościołowi katolickiemu. W 1994 r. w chojnickiej bazylice odprawił mszę świętą w pierw- tości. Wbrew powszechnym opiniom nie czujemy się szą rocznicę nadania tytułu bazyliki prymas Józef pokrzywdzeni przez los. Nie pokutujemy za grzechy, Glemp. a dziecko niepełnosprawne nie jest dla nas karą. W latach 80. działacze NSZZ „Solidarność” mie- Apeluję również do rodziców, którzy oczekują li ogromne wsparcie ze strony proboszcza Romana dziecka z zespołem Downa: pozwólcie mu żyć, a ono Lewandowskiego, który użyczał pomieszczeń fary sprawi, że w wasze życie wkroczy prawdziwa miłość na spotkania, wspierał rodziny szykanowanych i niejeden raz odczujecie najpiękniejszą radość i szcze- i internowanych działaczy. To w chojnickiej farze rą dumę. Dziękuję bardzo. (Oklaski) w pierwszą rocznicę męczeńskiej śmierci bł. ks. Je- rzego Popiełuszki działacze „Solidarności” ufundo- wali tablicę pamiątkową upamiętniającą to morder- Wicemarszałek Beata Mazurek: stwo dokonane przez funkcjonariuszy Służby Bez- pieczeństwa. 11 marca 2018 r. w 25. rocznicę nada- Pięknie dziękuję, pani poseł. nia tytułu bazyliki mniejszej uroczystą mszę świętą Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra odprawił prymas Polski Wojciech Polak. To bardzo Mrówczyńskiego, klub Prawo i Sprawiedliwość. ważne wydarzenie dla społeczności przede wszyst- kim parafii, ale również dla mieszkańców Chojnic i regionu. Poseł Aleksander Mrówczyński: Jako mieszkaniec Chojnic, ministrant i były pa- rafianin kościoła farnego pw. Ścięcia św. Jana Chrzci- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 11 marca 1993 r. ciela wyrażam swoją wielką radość i wdzięczność dla św. Jan Paweł II ogłosił brewe papieskie, w którym śp. księdza kanonika Romana Lewandowskiego i śp. podniósł do miana bazyliki mniejszej kościół farny biskupa diecezjalnego Jana Bernarda Szlagi za ich pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach. Ten zaangażowanie w nadanie tytułu bazyliki mniejszej tytuł honorowy nadawany jest przez papieża świąty- niom, które wyrażają się swoimi unikalnymi warto- mojemu pierwszemu kościołowi parafialnemu.

ściami zabytkowymi lub liturgicznymi. Jest wielkim Z tego miejsca pozdrawiam wszystkich członków Spis treści wyróżnieniem ukazującym związek danego kościoła wspólnoty parafialnej, stowarzyszeń i wspólnot mo- z Watykanem i podkreślającym znaczenie świątyni dlitewnych działających przy parafii oraz księży słu- dla regionu. żących w parafii. Niech ten piękny jubileusz skłoni To wydarzenie sprzed 25 lat było ukoronowaniem nas wszystkich do chwili zadumy i zastanowienia nad starań o nadanie tytułu bazyliki ówczesnych du- istotą naszej wiary. Dziękuję bardzo. (Oklaski) chownych diecezji pelplińskiej: proboszcza parafii księdza kanonika Romana Lewandowskiego oraz biskupa diecezjalnego ks. prof. Jana Bernarda Szlagi. Wicemarszałek Beata Mazurek: Kościół farny odegrał bardzo ważną rolę w moim mieście. Ten najstarszy kościół miejski to przede Dziękuję bardzo. wszystkim miejsce kultu religijnego, kulturalnego Proszę o zabranie głosu pana posła Szymona Gi- i społeczno-politycznego dla całego regionu chojnic- żyńskiego, Prawo i Sprawiedliwość. kiego. Monumentalne mury gotyckiej świątyni góru- ją nad Chojnicami. To tutaj przez wieki modliły się kolejne pokolenia chojniczan. Poseł Szymon Giżyński: Konsekracji kościoła budowanego przez 20 lat do- konał bp Piotr z Gniezna w 1365 r. Kościół został Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Na motywach pobudowany w stylu gotyku nadwiślańskiego. Zawie- wiersza „Róża” Joanny Kulmowej. ruchy wojenne, pożary, przejęcie kościoła przez pro- Róża, Europejskiej Unii służąc wiernie, postano- testantów, podczas którego został zamordowany ów- wiła stępić dla niej ciernie. Atoli na dalszych tępoty czesny ksiądz proboszcz. To wydarzenie, jak i wiele etapach postradała kompletnie barwę, kształt i za- innych, również radosnych i podniosłych wydarzeń, pach, co równa się unicestwieniu róży. Tak to jest, składa się na prawie siedem wieków historii kościoła. gdy się tępo czemuś służy. Dziękuję. (Oklaski) Ostatni pożar w lutym 1945 r. po wkroczeniu Ro- sjan i zakończeniu działań wojennych strawił do- szczętnie chojnicką farę. Centrum miasta zostało Wicemarszałek Beata Mazurek: podpalone przez żołnierzy zwycięskiej armii. Odbu- dowa świątyni trwała 10 lat. Chojnicką farę odwie- Dziękuję. dził i modlił się w niej prymas Polski kard. Stefan Teraz głos zabierze poseł Jan Kilian, Prawo i Spra- Wyszyński, Prymas Tysiąclecia, który odwiedził wiedliwość. Chojnice w 1953 r., krótko przed internowaniem (Głos z sali: Nie ma.) przez komunistyczne władze Polski w ramach repre- Nie ma. 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. 186 Oświadczenia poselskie

Wicemarszałek Beata Mazurek zatrzymane w czasie, niezrealizowane przez synów i córki marzenia. Dobrze więc, że co roku przy jednej W takim razie głos zabierze pan poseł Krzysztof ze szkół podstawowych w Koninie organizowany jest Maciejewski, Prawo i Sprawiedliwość. turniej piłkarski dla dzieci pamięci Olka. Na zawody Bardzo proszę. chętnie przyjeżdżają różni politycy, z posłami włącz- nie, fundując ciekawe nagrody i puchary, oraz polscy artyści i znani sportowcy. Na ostatnim turnieju mło- Poseł Krzysztof Maciejewski: dym sportowcom towarzyszyli panowie Domarski i Ćmikiewicz, znani piłkarze z grupy słynnego tre- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniach 17 i 18 mar- nera Kazimierza Górskiego. Dzieci przez 2 dni grają ca w Koninie odbył się XXII Ogólnopolski Turniej w piłkę i się bawią. Nie brakuje im niczego, bo wszyst- Piłki Nożnej Dzieci im. Olka Ruminkiewicza o pu- ko zapewniają im organizatorzy turnieju i opiekuno- char prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy. wie rywalizujących ze sobą drużyn. Turniej, jak wiele innych wydarzeń sportowych Patrząc z boku na zaangażowanie wielu ludzi w Polsce, zorganizowany został dla dzieci w przedzia- w organizację tego turnieju, na szczerą radość za- le wiekowym do 10. roku życia. Od początku, od po- wodników i ich rywalizację, śmiało po raz kolejny wstania idei zorganizowania zawodów piłkarskich gratuluję ci, Wojtku, pomysłu. Prawie od początku najbardziej zaangażowany jest Wojtek Ruminkie- staram się swoją obecnością wspierać cię w tym przed- wicz, ojciec tragicznie zmarłego 10-letniego chłopca sięwzięciu, bo uważam, że dla dzieci nie wolno nam o imieniu Olek, i ludzie wrażliwi na krzywdę ludzką. szczędzić czasu. Dziękuję ci, Wojtku, za to, co robisz Przy organizacji halowego turnieju zgromadzili się i życzę wytrwałości w przekazywaniu innym pozy- wszyscy ci, którym na sercu leży przekazanie naj- tywnej energii, która tak bardzo jest potrzebna, młodszym w ramach zawodów sportowych właści- zwłaszcza ludziom o podobnych do twoich doświad- wych relacji między ludźmi, czerpią oni z tego rów- czeniach. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) nocześnie dużo radości. Obok tej idei nie da się przejść obojętnie i bez żadnej refleksji, bo z jednej strony mamy do czynienia z brutalnym morderstwem nie- Wicemarszałek Beata Mazurek: Spis treści winnego dziecka, chcącego żyć i rozwijać się jak wszystkie inne dzieci, a z drugiej, bazując na tym Dziękuję. tragicznym wydarzeniu, chcemy dać dzieciom radość Teraz głos zabierze poseł Jacek Kurzępa, Klub płynącą ze sportowej rywalizacji. Na pierwszy rzut Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. oka każdemu z nas wydaje się niemożliwe połączenie dwóch tak bardzo skrajnych uczuć, jak tragedia i ra- dość, ale patrząc na organizację turnieju i jego opra- Poseł Jacek Kurzępa: wę, śmiało można powiedzieć, że turniej zakończył się wielkim sukcesem. To z pewnością piękny przy- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szyku- kład współpracy przedstawicieli samorządów różne- jące się do wyborów samorządowych środowiska po- go szczebla z prezydentem Konina, wojewodą i przed- lityczne i ugrupowania obywatelskie! Mieszkańcy stawicielami różnych ministerstw na czele. powiatu krośnieńskiego na ziemi lubuskiej! Środowi- Główną ideą turnieju jest upamiętnienie Olka ska mediów lokalnych i wy, którzy się za takich po- Ruminkiewicza oraz innych dzieci, które stały się dajecie! Wczoraj w wieczornej rozmowie z wami na ofiarami przemocy, które, tak jak wszyscy uczestnicy temat ustawy z 1 kwietnia 2016 r. dotyczącej deko- turnieju, mogły, rywalizując ze sobą, czerpać jak naj- munizacji przestrzeni publicznej zwracałem uwagę więcej radości i rozwijać swoją osobowość, niestety na fakt, że wiele samorządów lokalnych, zamiast wy- ich życie się zatrzymało. Nie zrealizują swoich ma- korzystać tę sposobność, żeby zakorzenić swoją lokal- rzeń, dla nich zatrzymał się czas, bo ktoś brutalnie ność w określonych wartościach, symbolach i posta- wkroczył w ich niewinne życie. Dzisiaj z pewnością ciach poprzez nadanie stosownych nazw ulicom, z góry patronują każdym zawodom w Koninie, dobrze skwerom, parkom, ucieka w strategię udawania, że: więc, że do tego patronatu dołączają prezydenci Rze- nie będziemy robić polityki na nazwach ulic. To chciał- czypospolitej, począwszy od Lecha Kaczyńskiego do bym zwrócić waszą uwagę na to, że na tym m.in. Andrzeja Dudy włącznie, fundując główną nagrodę polega przekaz wartości, dziedzictwa przodków i trans- turnieju w postaci pucharu. To piękny przykład łą- misja wzorców. Kto jak kto, ale radni, samorządowcy czenia się wszystkich grup społecznych, z najwyższy- tę świadomość powinni posiadać, ba, winni korzystać mi władzami Polski włącznie, z ofiarami przemocy z tego przywileju, że w roku 100-lecia odzyskania w procesie wychowawczym naszej przyszłości, jaką przez Polskę niepodległości mają szansę wpisać się są dzieci. w to dobrymi decyzjami o nadaniu patronów ulicom. Rodzice, którym w sposób brutalny odebrano ich Dzieje się, jak się dzieje. pociechy, własną obecnością na turnieju wspierają Zadam pytanie pomocnicze. Czy w Gubinie i Kro- ideę tej wspaniałej imprezy sportowej i sądzę, że śnie Odrzańskim nie ma nikogo, kto nie chciałby, aby w ten sposób chociaż w części próbują kontynuować w ich mieście pojawiła się właśnie w tym roku ulica 60. posiedzenie Sejmu w dniu 21 marca 2018 r. Oświadczenia poselskie 187

Poseł Jacek Kurzępa doszedł do wniosku, że… Skąd dziennikarz zna moje myśli, sposób wnioskowania, nie wiem. Ale on sam o nazwie: Stulecia Niepodległości? Wszak po nas stawia twardo tezy, że poseł uznał, że: nie warto wsa- przyjdą inne pokolenia, nawet niedługo, choćby za dzać kija w mrowisko. Sprawę można by obrócić 50 lat, będą się zastanawiać, co zrobiło na jej – nie- w żart, ale do zabawnych ona nie należy. Działania podległości – rzecz nasze pokolenie. Co zaś się propo- gazety w sposób wyraźny uderzają w wizerunek posła nuje w zamian? Oto przykład koszmarny, dewastu- i partii, którą reprezentuje. Dziennikarze czynią to jący debatę publiczną, zadający kłam deklaracjom w sposób wyraźnie uderzający, skandalicznie nierze- o tym, że w roku niepodległości będziemy się bratać, telny, stronniczy, manipulatorski. Biednyś czytelni- kochać i współdziałać. Jedna z lokalnych gazet, a ta- ku, gdyż prowadzony nieuczciwą, stronniczą narracją kich w Polsce jest wiele, robi wszystko, żeby zohydzić opartą na złej woli i budzącą demony gniewu i nie- Prawo i Sprawiedliwość, podając zmanipulowane, chęci tam, gdzie jej nie powinno być – we własnym kłamliwe, a co najgorsze wulgarne i powszechnie domu, gdzie najbliżej sąsiad przy sąsiedzie, parafia- uznane za obraźliwe słowa. Pokazuję państwu stronę nin przy parafianinie. tytułową. Nie będę cytował, gdyż w tej sali polskiego Zwracam się zatem do pana burmistrza Cebuli: parlamentu nie uchodzi używać takich słów, ale nie nie eskaluj napięcia, nie limituj prawdy, nie pozwól, można ich używać w taki sposób także wobec środo- by przylgnęło do ciebie miano „politycznego chuliga- wisk i ludzi, którzy je tworzą w przestrzeni debaty na”. Zwracam się do redakcji gazety: zamieśćcie pań- publicznej, gdyż pociąga to za sobą fatalne skutki, złe stwo skorygowany, rzetelny tekst, wycofajcie się z na- emocje. gonki na Prawo i Sprawiedliwość i nigdy, przenigdy Zwracam się do was, do tych, którzy kryją się za nie wprowadzajcie do dyskursu publicznego w naszej „dziennikarskimi pistoletami”, zleceniodawcami tak małej ojczyźnie wulgaryzmu i chamstwa (Dzwonek), napastliwych i wulgarnych, zmanipulowanych tek- gdyż za grubiaństwem słowa idą z reguły czyny, stów: zaniechajcie tego. Tym bardziej że oczami wy- a tego należy się wystrzegać. (Oklaski) obraźni sięgam do scen, kiedy podczas np. świąt 3 maja czy 11 listopada będziecie z mównicy prawić o porozumieniu i zgodzie. Wydarzenia, które opisuje Wicemarszałek Beata Mazurek: Spis treści gazeta, i ich faktografia nie mają nic wspólnego z tym, ) co w tej gazecie napisano. I nie mają nic wspólnego Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie* . Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, z tym, jakie są intencje posła, który tu przemawia. tj. 22 marca, do godz. 9. W gazecie napisano: mieszkańcy wybrali nazwę uli- cy, poseł ma to gdzieś. Skąd gazeta to wie, gdzie i co ja mam? Dalej o stanie ducha posła: najwyraźniej *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 06) stanowisko Koła Poselskiego Wolni i Solidarni odno Solidarni i Wolni Poselskiego Koła stanowisko Polskiej i Gruzji Rzeczypospolitej Parlamentarnego Zgromadzenia powołania nych o projekcieposelskim uchwały w sprawie któ się 1maja rozpocznie re br.? ONZ, Dziękuję. Bezpieczeństwa Radzie w Polski nictwem przewod miesięcznym pierwszym z planyzwiązane są Polski?Jakie zagraniczną politykę na wpływ ma to jaki i ONZ Bezpieczeństwa Radzie w zasiadania faktu z odnosimy pana korzyści Jakie chciałabym zapytać: ministra powyższym 2018– z lata na związku członek W 2019. niestały jej jako ONZ czeństwa stron czują się dobrze. iwktórym świata różnych z turyści przyjeżdżają chętnie rego któ do bezpiecznym, krajem jest Polska Ministrze! radzkiej? Wyszeh Grupy państwami z UE szczeblu na cjacji nego koordynowania ścisłego sieć powstanie trali nową na Można ustawę. ich się pozbyć czekania bez orga z do osób? tych zaufanie ma PRL? Panminister nami współpracą skompromitowanych osób MSZ z nowych konsulatów? ipowołania wy w 2018 roku zagranicznej polityki polskiej zadaniach o Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam Przedstawiam Izbo! Wysoka Marszałku! Panie Poselskie Wolni(Koło iSolidarni) Poseł Sylwester Chruszcz 11. dziennego– punkt porządku Zagranicz Spraw Komisji Sprawozdanie Bezpie Radzie w br. stycznia 1 od zasiada Polska Wysoka Szanowny Izbo! Panie Marszałku! Panie Prawo Parlamentarny iSprawiedliwość) (Klub Cicholska Poseł Anna piśmie. na oodpowiedź Proszę cen w i dyplomatycznych placówkach w Kiedy 3. się pozbywania proces się rozpocznie Kiedy 2. odbudo harmonogram i plan powstanie Kiedy 1. Poselskie Wolni(Koło iSolidarni) Poseł Sylwester Chruszcz 10. dziennego– punkt porządku zagranicznych spraw ministra Informacja Teksty wystąpieńniewygłoszonych ------

głości, a prezydent Lech Kaczyński do dzisiaj w świa w dzisiaj do Kaczyński Lech prezydent a głości, niepodle gruzińskiej nienaruszalnością za się śmy tyczneW przeszłości zagrożenie. jasno opowiedzieli geopoli jako Rosję traktujemy także Dzisiaj Rosji. agresji doświadczyły przeszłości w niejednokrotnie narody nasze Oba sojuszników. bliskich naszych z jednym jest Gruzja przyszłość. w patrzeć winniśmy po także ale gruzińskim, narodem z przyjaźni niej sil była wielolet o zawsze pamiętać Powinniśmy zakorzeniona. nie krajobrazami gruzińskimi i tradycją Polskiej iGruzji. Rzeczypospolitej mentarnego Parla Zgromadzenia powołania sprawie w uchwały projekcie poselskim o komisji sprawozdania do śnie skiego. Byli to gruzińscy żołnierze kontraktowi, kontraktowi, żołnierze gruzińscy to Byli skiego. Pol Wojska szeregach w się znaleźli następnie rzy któ woj Gruzinów, szkołach kilkudziesięciu przyjechało polskich w skowych naukę na dwudziestoleciu międzywojennym W polsko-gruzińskiej. tym W współpracy przeszłości o powiedzieć słów stylistycznych. kilka należy miejscu poprawek kilka jedynie projektu uchwały do wprowadziła br. marca 20 dniu w nia zakresie. wtym wspólnych stanowisk nat RP oraz parlament Gruzji, a przyjmowanie także spraw interesujących rozpatrywanie Sejmbędzie i Se projekto Zdaniem Parlamentarnego Zgromadzenia zadaniem dawców wzajemnej. współpracy oraz jaźni przy umacniania i rozwijania celu w Gruzji i skiej madzenia Parlamentarnego Rzeczypospolitej Pol i2366. 2328 nr spolitej Polskiej druki iGruzji, po Rzeczypo Parlamentarnego sprawie w Zgromadzenia wołania uchwały projekcie poselskim o komisji sprawozdania sprawie w oświadczenie przedstawić pragnę Nowoczesna klubu imieniu W Izbo! Wysoka uchwałę. Polskiej iGruzji. Rzeczypospolitej tarne Parlamen Zgromadzenie powołać powinny Senat i Sejm współpracy oraz przyjaźni umacniania i nia celurozwijaW Gruzji. i Polski,jak zarówno teresie bohater. funkcjonujedomości Gruzinów jako W Polsce fascynacja Gruzją, jej kulturą, historią, W jejPolsce historią, Gruzją, kulturą, fascynacja Komisja Spraw Zagranicznych w czasie posiedze czasie w Zagranicznych Spraw Komisja Zgro powołania dotyczy uchwały projekt Poselski Premierze! Panie Marszałku! Panie Szanowny Nowoczesna) Poselski (Klub Jaros Poseł Michał Koło Poselskie Wolni i popieraSolidarni niniejszą in w leży kontaktów zacieśnianie i relacje Bliskie Załącznik ------

Spis treści 190

których w 1925 r. było 80, a w następnych latach ich Tę informację ma przygotować Rządowe Centrum liczba rosła. Walczyli oni za Polskę i za Polskę ginęli, Bezpieczeństwa. To znacznie poprawi bezpieczeń- choć kontrakty ich do tego nie zobowiązywały. Brali stwo mieszkańców Polski. RCB będzie mogło skorzy- oni udział w kampanii wrześniowej czy powstaniu stać z niezwłocznej i nieodpłatnej pomocy wszystkich warszawskim. Znaczna ich część znalazła się w nie- operatorów sieci mających abonentów na danym te- woli niemieckiej czy sowieckiej, trzech gruzińskich renie. Ale nie jest to jedyna zmiana. Inne polegają na żołnierzy zginęło również w Katyniu: mjr Mamała- zwiększeniu ochrony przed nadużyciami telekomu- dze, kpt. Schirtładze oraz kpt. Rusjaszwili. nikacyjnymi z wykorzystaniem numerów o podwyż- Należy wspomnieć również o ruchu prometejskim, szonej opłacie. W celu poprawienia bezpieczeństwa który był wyrazem sprzeciwu narodów wobec narzu- nałożone zostaną na operatorów bądź firmy korzy- cającego siłą system radziecki ZSRR. Z ruchem tym stające z ich usług nowe obowiązki, w szczególności współpracowano i wspierano go również w Polsce. informacyjne, tak by jasno poinformować klienta Ważnym momentem w historii Gruzji był rok o dostawcach usług o podwyższonej opłacie oraz do- stawcach dodatkowego świadczenia. To wiąże się 2003. Wówczas w pokojowy sposób doprowadzono do także z uruchomieniem dodatkowych narzędzi blo- dymisji prezydenta Eduarda Szewardnadze, co zosta- kownia niechcianych usług o wysokich opłatach. ło nazwane rewolucją róż. Pokazano tym samym, że Ustawa będzie też służyła uporządkowaniu dostaw- nie ma miejsca w Gruzji na działania niedemokra- ców: wprowadzi też zakaz oferowania na rynku usług tyczne, takie jak fałszerstwo wyników wyborów par- o podwyższonej opłacie niewpisanych do rejestru lamentarnych. Prezydentem został wówczas Micheil usług prowadzonego przez prezesa Urzędu Komuni- Saakaszwili, następnie odznaczony Krzyżem Wiel- kacji Elektronicznej. Dzięki nowym przepisom samo- kim Orderu Zasługi RP za „wybitne zasługi w rozwi- rządy będą miały łatwiejszy dostęp do usług wspo- janiu współpracy między Rzecząpospolitą Polską magających dystrybucję bezpłatnego Internetu, a Gruzją”. ewentualnie niższych cen niż cena rynkowa. Jako wiceprzewodniczący Polsko-Gruzińskiej Na koniec warto podkreślić wprowadzenie przez Grupy Parlamentarnej oraz uczestnik misji obserwa- ustawę nowej zastrzeżonej formy zawierania umów cyjnej Sejmu i Senatu RP w czasie wyborów parla- o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomu- mentarnych w Gruzji jesienią 2016 r. jestem zwolen-

Spis treści nikacyjnych, przewidzianej przepisami znowelizowa- nikiem pomysłu powołania Zgromadzenia Parlamen- nego Kodeksu cywilnego – formy dokumentowej tarnego Rzeczypospolitej Polskiej i Gruzji. Biorąc pod – oznacza to, że umowę o świadczenie usług teleko- uwagę wieloletnią historię współpracy polsko-gru- munikacyjnych będzie można teraz zawrzeć na pi- zińskiej oraz wzajemną przyjaźń, Nowoczesna opo- śmie – np. w biurze obsługi klienta, a ponadto zdalnie wiada się za podjęciem omawianej uchwały. Dziękuję – np. przez SMS, mail, telefon lub z wykorzystaniem za uwagę. kwalifikowanego podpisu elektronicznego. To wszyst- ko znacznie przyczyni się do rozwoju społeczeństwa cyfrowego w naszym kraju. Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowa- Klub PSL będzie popierał wprowadzane przez cyjności i Nowoczesnych Technologii o rządo- nowelę rozwiązania, które w naszej ocenie są konse- wym projekcie ustawy o zmianie ustawy Pra- kwencją rozwoju cywilizacyjnego. Dziękuję bardzo. wo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw – punkt 13. porządku dziennego Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie usta- wy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz Poseł Krystian Jarubas niektórych innych ustaw (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego – punkt 14. porządku dziennego – Unii Europejskich Demokratów) Poseł Zbigniew Sosnowski Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt noweli- (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego zacji ustawy poprawia funkcjonowanie rynku teleko- – Unii Europejskich Demokratów) munikacyjnego oraz doprecyzowuje przepisy odno- szące się do jego uczestników. Zawiera także rozwią- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! zania usprawniające działalność regulatora rynku Wysoka Izbo! Występując z tej trybuny w dniu 6 lu- telekomunikacyjnego – prezesa Urzędu Komunikacji tego 2018 r. w imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Elektronicznej. Jedną z najważniejszych zmian jest Stronnictwa Ludowego i Unii Europejskich Demo- wprowadzenie nowego systemu powiadamiania oby- kratów, zapowiedziałem chęć woli pracy nad przed- wateli o zagrożeniach, które mogą spowodować sytu- łożeniem rządowym o Służbie Więziennej oraz o zmia- ację kryzysową na danym obszarze. Pozwoli on na nie niektórych innych ustaw. wysyłanie do wszystkich abonentów na określonym Klub PSL i UED nie stoi w opozycji do żadnych terenie krótkich informacji SMS z ostrzeżeniem rozwiązań mających w jakikolwiek sposób przyczy- o zagrożeniu. niać się bądź to do rozwoju, unowocześnienia, bądź 191 też wzmocnienia prężnej organizacji w służbie bez- jekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej pieczeństwu obywateli i państwa. Zgadzamy się, że oraz niektórych innych ustaw, wprowadzając do nie- służbą służącą państwu polskiemu jest m.in. Służba go jedynie drobne poprawki legislacyjne i meryto- Więzienna, której funkcjonowanie w najwyższym ryczne. Kluczowe założenia nowelizacji pozostały bez stopniu opiera się na czynniku ludzkim. Jednakże, zmian. W trakcie pierwszego czytania procedowane- jak pokazuje doświadczenie, sam czynnik ludzki bez go projektu Klub Poselski Nowoczesna zwracał uwa- stosownego wykształcenia i merytorycznego przygo- gę na mankamenty proponowanych rozwiązań i za- towania to jedynie fragment funkcjonowania każdej dał szereg pytań. służby. Dlatego dobrze się stało, że podjęta została Pytaliśmy m.in., na jakiej podstawie projektodaw- inicjatywa utworzenia uczelni kształcącej własne ka- ca stwierdza tak radykalnie, że dotychczasowa dry na poziomie studiów wyższych I i II stopnia. metodyka szkolenia w Służbie Więziennej jest stara Jak dowodzą analizy, samo pozyskiwanie do Służ- i archaiczna. Zadaliśmy pytanie o skutek nowej re- by Więziennej osób z wyższym wykształceniem bę- gulacji dla osób, które kształcą się na kierunkach dących absolwentami wyższych uczelni cywilnych takich jak penitencjarystyka, resocjalizacja czy też nie zdało egzaminu, lecz stało się wprost protezą uzu- bezpieczeństwo i kryminologia, oraz o to, jakie szan- pełniającą kadry tej służby. W obecnej dobie, kiedy se na pracę w więziennictwie będą miały te osoby, w każdej dziedzinie życia społecznego, rozwoju tech- jeżeli nagle pojawią się na rynku pracy absolwenci niki i nowych technologii widać niejednokrotnie ga- akademii SW. Pytaliśmy o dalsze losy Centralnego lopujący postęp, trudno pozostawić tak ważny ele- Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu i za- ment polskiego wymiaru sprawiedliwości ludziom trudnionych tam wykładowców. Pytaliśmy o celowość wszechstronnie, merytorycznie nieprzygotowanym, budowy nowego kampusu w Warszawie, w sytuacji a niejednokrotnie przypadkowym. Szeroko pojęta gdy Służba Więzienna dysponuje nowoczesnym ośrod- i szeroko rozumiana resocjalizacja nie może w żad- kiem w Kaliszu. Przypomnę tylko, że modernizacja nym razie opierać się i zamykać na samym fizycznym tego ośrodka w latach 2013–2015 została wsparta odizolowaniu osób skazanych od reszty społeczeń- dofinansowaniem z Norweskiego Mechanizmu - Fi stwa bez ustawicznej, organicznej pracy z tymi oso- nansowego w wysokości 586 tys. euro. Zwracaliśmy bami. Mam tutaj na myśli inicjowanie społecznej również uwagę na niezrozumiałe oderwanie funkcjo- nowania akademii Służby Więziennej od zasad obo- readaptacji osób skazanych. Stąd przeniesienie obec- Spis treści nego, często rozrzuconego modelu kształcenia funk- wiązujących wszystkie inne uczelnie publiczne i nie- cjonariuszy i przyszłych funkcjonariuszy wyłącznie publiczne. na doraźne potrzeby określonych placówek peniten- Jak można było się spodziewać, na żadne z tych cjarnych do systemu scentralizowanego, jednolitego, pytań nie uzyskaliśmy odpowiedzi lub były one nie- o modelu akademickim uznać należy za ze wszech zwykle lakoniczne. Nadal nie wiemy, czy przeprowa- miar konieczne i racjonalne. dzono jakikolwiek audyt albo badania ewaluacyjne Debata w czasie posiedzenia Komisji Sprawiedli- wskazujące na to, że dotychczasowa metodyka szko- wości i Praw Człowieka dała wyraz troski o jakość lenia w Służbie Więziennej jest zła. Nie wiemy, jaki kształcenia kadr Służby Więziennej oraz potwierdzi- los czeka ośrodek w Kaliszu, zatrudnionych tam wy- ła zasadność zaprezentowanego przeze mnie stano- kładowców, a skutków nowej regulacji dla absolwen- wiska w debacie nad zmianą ustawy o Służbie Wię- tów kierunków, z których do tej pory rekrutowali się ziennej oraz niektórych innych ustaw w pierwszym pracownicy Służby Więziennej, możemy się tylko czytaniu. domyślać. Z kolei niepoddanie nowej uczelni resorto- Panie i Panowie Posłowie! Przyjmując ze zrozu- wej zasadom obowiązującym pozostałe uczelnie pu- mieniem intencje rządu jako słuszne i oparte na du- bliczne i niepubliczne nadal jest całkowicie niezrozu- żej dozie racjonalności oraz biorąc pod uwagę ko- miałe. nieczność zreformowania dotychczasowego modelu Przede wszystkim jednak nie uzyskaliśmy odpo- kształcenia funkcjonariuszy Służby Więziennej, nie wiedzi na pytanie, jakie to kluczowe przesłanki świad- sposób odmówić racji przedłożeniu zawartemu w spra- czą o tym, że nowa uczelnia Służby Więziennej jest wozdaniu komisji, co też znajdzie odzwierciedlenie potrzebna. Warto zauważyć, że wątpliwości są po- w głosowaniu naszego klubu. wszechne. Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego w swo- Poseł Mirosław Suchoń jej uchwale z dnia 8 lutego 2018 r. wręcz apeluje (Klub Poselski Nowoczesna) o wstrzymanie prac związanych z wdrożeniem pro- jektu ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! oraz niektórych innych ustaw przewidującego moż- Mam przyjemność przedstawić stanowisko Klubu liwość utworzenia uczelni Służby Więziennej do cza- Poselskiego Nowoczesna w sprawie rządowego pro- su przyjęcia ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym jektu ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej i nauce, która stworzy konieczność daleko idących oraz niektórych innych ustaw po przedstawieniu korekt opiniowanego projektu dotyczącego Służby sprawozdania Komisji (druki nr 2155 oraz 2345). Więziennej. Podczas wczorajszego posiedzenia Komisja Spra- Również Komisja ds. Organizacyjnych i Legisla- wiedliwości i Praw Człowieka przyjęła rządowy pro- cyjnych Konferencji Rektorów Akademickich Szkół 192

Polskich przedstawiła szereg uwag wskazujących na Otóż proponujecie państwo w tych zapisach, by daleko idące mankamenty projektu. Wskazano m.in., wyrzucić konieczność przeprowadzenia przez mini- że z przedstawionego projektu nie wynika, jakie kie- stra właściwego do spraw rozwoju wsi konsultacji ze runki studiów miałyby być prowadzone w ramach zgłaszającymi organizacjami w zakresie wyboru kształcenia na nowo powołanej uczelni. Nie wiadomo członków rady. Uznajecie tym zapisem, a raczej jego też, jaki zakres umiejętności miałby student i absol- wyrzuceniem, za niepotrzebne i zbędne wszelkie kon- went tej uczelni. Wskazano także na niebezpieczeń- sultacje. Minister dostanie na piśmie zgłoszenia po- stwo preferowania absolwentów nowej uczelni wobec szczególnych kandydatów i z tych opisów, jak to za- kandydatów uczelni cywilnych, co naruszy równość pisaliście, minister będzie miał obraz kandydata i bę- absolwentów kierunków takich jak pedagogika, re- dzie wybierał. socjalizacja, bezpieczeństwo czy kryminologia w za- Tu nasuwają się pytania: kresie dostępu do rynku pracy. Podkreślono niego- 1. Czy będzie wybierał kandydatów, mając przed spodarność polegającą na utworzeniu nowego pod- sobą opis i obraz kandydata, a za plecami tych, którzy miotu w Warszawie bez wykorzystania infrastruktu- mu wskażą właściwego kandydata? ry istniejącego w Kaliszu Centralnego Ośrodka 2. Gdzie państwo słuchacie głosu suwerena? Szkolenia Służby Więziennej. Komisja Konferencji Gdzie dialog i konsultacje? Gdzie wasz szacunek do Rektorów Akademickich Szkół Polskich zauważyła tych, którym obiecaliście, że będziecie uważnie słu- również, że planowane skierowanie do Sejmu tzw. Ustawy 2.0 spowoduje konieczność zmiany wielu chać ich głosu? przepisów nowelizowanej ustawy tworzących nową uczelnię, zatem pośpiech w jej uchwalaniu nie jest Poseł Krzysztof Szulowski wskazany. (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) Skoro przedstawiciele szkolnictwa wyższego tak wyraźnie wskazują, że projektowane rozwiązania Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zbiór owoców są sprzeczne z założeniami finalnego projektu tzw. i warzyw to działania w rolnictwie, które wymagają Konstytucji dla nauki opracowanej przez resort na- znacznej liczby osób do pracy przy zbiorach. uki i szkolnictwa wyższego, to dalsze procedowanie Dotychczas przy pracach w rolnictwie zawierane

Spis treści nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy są umowy o dzieło, które nie są oskładkowane. Pro- o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw ponowana ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu nie sposób ocenić inaczej niż jako przejaw totalnego społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw braku koordynacji i chaosu legislacyjnego w obozie zakłada, że podstawą świadczenia pomocy przy zbio- tzw. dobrej zmiany. rach będzie umowa o pomocy przy zbiorach owoców Warto byłoby wiedzieć, jak wicepremier Gowin i warzyw, podczas których występuje znaczne spię- ustosunkuje się do tych zarzutów. Czy znowu zagło- trzenie prac. Umowa ta zapewni zabezpieczenie oso- suje za przyjęciem tego projektu, a jeśli zostanie przy- bom pracującym przy zbiorach. jęty, to nie będzie się cieszył z wyników głosowania? Moje pytanie dotyczy zakresu, który obejmuje Podsumowując, przede wszystkim z uwagi na: projekt ustawy – a więc zbioru owoców i warzyw, ich 1) brak merytorycznego uzasadnienia proponowa- sortowania i przygotowania do sprzedaży. Czy ten nych zmian; 2) niegospodarność wynikającą z zamia- zakres jest wystarczający i nie powinien być rozsze- ru wybudowania za ok. 120 mln zł nowego kampusu rzony także o inne rodzaje prac w rolnictwie? uczelnianego w Warszawie kosztem realizacji innych Celem ustawy jest obniżenie kosztów pracy przez koncepcji poprawy sposobu funkcjonowania Służby przyjęcie zryczałtowanej formy oskładkowania oraz Więziennej; 3) sprzeczność proponowanych rozwią- ograniczenie obowiązków o charakterze administra- zań z założeniami reformy polskiej nauki i szkolnic- cyjnym. twa wyższego Klub Poselski Nowoczesna będzie gło- Jakie obowiązki będą ciążyć na rolnikach przyj- sował przeciw przyjęciu projektu. mujących osoby do pracy przy zbiorach? W jakiej wy- sokości będą składki konieczne do opłacania? Jakie Pierwsze czytanie rządowego projektu usta- są szacunki? Ilu osób będą dotyczyć te umowy? W jakiej wy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecz- skali umowy o pomoc przy zbiorach dotyczyć będą nym rolników oraz niektórych innych ustaw obywateli polskich, a w jakiej obywateli z zagranicy? – punkt 15. porządku dziennego Jak projektowane regulacje mogą wpłynąć na rynek pracy? Dziękuję bardzo. Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Poseł Anna Wasilewska (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie do- tyczy tego projektu i mówi o zapisach dotyczących Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy wskazywania kandydatów i ich wyboru do Rady o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolni- Ubezpieczenia Społecznego Rolników. ków oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2334, 193 dotyczy uregulowania spraw związanych z zabezpie- wkładania gumowego węża do przełyku i odkręcania czeniem społecznym pomocników rolnika. To ważne, wody. W baraku szpitalnym funkcjonowało laborato- aby na etapie zbiorów rolnicy otrzymali wsparcie rium eksperymentów pseudomedycznych, kostnica w formie dodatkowych pracowników pomocniczych. i prosektorium. W 1944 r. otwarto w Dachau podobóz W przypadku każdej gałęzi rolnictwa występuje kobiecy. Liczba więźniów i ofiar nie jest dokładnie okres spiętrzenia prac, krótkookresowy wzrost zapo- znana. Według dokumentacji obozowej w okresie trzebowania na pracę. 1933–1945 przez obóz przewinęło się 206 206 więź- Moje pytania brzmią: niów, z czego zmarło 31 591. Liczby te jednak nie 1. Czy pomocnikiem rolnika może być krótko- uwzględniają osób poddanych Sonderbehandlug, okresowo osoba bezrobotna, ale z prawem do zasiłku skierowanych do obozu przez Gestapo celem wyko- dla bezrobotnych? Jeśli tak, to jaki byłby tego wpływ nania egzekucji, jeńców radzieckich zabijanych w ra- na jej prawo do zasiłku dla bezrobotnych? mach Kommissar-Erlass oraz zmarłych w czasie 2. Czy jest możliwe wprowadzenie przepisów, któ- ewakuacji obozu. Według niektórych danych ogólną re pozwolą zwiększyć wysokość emerytury z KRUS liczbę więźniów szacuje się na ok. 250 tys. osób, a licz- dla tych rolników, którzy płacą większą składkę, jak bę ofiar – nawet na 148 tys., wliczając zgładzonych ma to miejsce w przypadku emerytur wypłacanych w podobozach. Osadzeni najczęściej ginęli w wyniku przez ZUS? Dziękuję. niedożywienia, chorób, tortur, samobójstw, rozstrze- lania oraz eksperymentów pseudomedycznych. W obo- zie rozgłos zyskała tzw. trupiarnia, w której dokony- Oświadczenia poselskie wano sekcji zwłok. Ściągano tam martwym więź- niom skórę z pleców, którą następnie przygotowywa- Poseł Waldemar Andzel no do dalszej obróbki. Wykonywano z niej rękawiczki, (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) bryczesy, siodła, pantofle oraz torebki damskie dla SS. Szukano zazwyczaj zdrowej skóry. Szczególnie Oświadczenie w sprawie 85. rocznicy utworzenia „cenna” była skóra wytatuowana. pierwszego niemieckiego nazistowskiego obozu kon- Podczas wojny, a szczególnie po 1942 r., Dachau centracyjnego KL Dachau znalazł się na czele bardzo rozbudowanej struktury Spis treści 21 marca 1933 r. na rozkaz Heinricha Himmlera obozów liczącej ponad 200 placówek na południu Nie- został utworzony obóz koncentracyjny w Dachau ce- miec i w anektowanej Austrii. Były one w większości lem izolacji przeciwników politycznych reżimu nazi- związane z przemysłem wojennym. stowskiego, duchownych oraz Żydów. Więźniami 29 kwietnia 1945 r. KL Dachau został wyzwolony, obozu byli również naukowcy, obywatele Belgii, Ho- a wraz z nim blisko 67 tys. więźniów – połowa z nich landii, Czech, Francji, komuniści, socjaliści, chadecy, w obozie głównym. Amerykanie, którzy wyzwolili świadkowie Jehowy, Romowie i homoseksualiści. obóz, pod wpływem tragicznych widoków zastanych Obóz stał się niechlubnym pierwowzorem dla wszyst- w miejscu zdarzenia rozstrzelali większość wziętych kich kolejnych obozów koncentracyjnych. Podobnie do niewoli strażników i żołnierzy SS – 560 osób. jak w Auschwitz, na bramie obozu w Dachau widniał 15 listopada 1945 r. w zabudowaniach KL Dachau napis „Arbeit macht frei”. rozpoczęła się seria procesów przeciwko zbrodnia- KL Dachau składał się z dwóch głównych części: rzom nazistowskim. Pierwszym był proces przeciwko dla więźniów – część otoczona drutem kolczastym komendantowi tego obozu M. Weissowi oraz 33 oca- i wieżyczkami – i dla administracji obozowej – część lałym członkom załogi. Równolegle do procesu no- administracyjno-mieszkalna dla SS. Podział ten zo- rymberskiego, w okresie od 1945 r. do 1948 r., przed stał odwzorowany we wszystkich tego typu później- amerykańskim trybunałem wojskowym w Dachau szych konstrukcjach nazistowskich. W 1937 r. obóz, osądzono 1672 osoby, głównie członków załóg obozów który był pierwotnie zaprojektowany na 3–5 tys. koncentracyjnych oraz lekarzy prowadzących ekspe- więźniów, okazał się za mały. Rozbudowano go w la- rymenty pseudomedyczne. tach 1937–1938, powiększając liczbę baraków dwu- Z inicjatywy byłych więźniów powstało muzeum, krotnie. W czasie masowego napływu więźniów w cza- które zostało poddane w II połowie lat 90. rekon- sie wojny w KL Dachau przetrzymywano nawet do strukcji oraz odnowie. W 1984 r. obóz wpisano na 16 tys. więźniów. W 1943 r. przedsiębiorstwo H. Kori listę obiektów podlegających szczególnej ochronie z Berlina wybudowało duże krematorium, tzw. barak przez UNESCO. X. W 1944 r. przy baraku X wybudowano komorę gazową, która według zeznań więźniów obozu służy- Poseł Sylwester Chruszcz ła do masowego ich mordowania. W obozie znajdowa- (Koło Poselskie Wolni i Solidarni) ła się ściana, pod którą rozstrzeliwano więźniów, oraz tzw. bunkier, który był miejscem krwawych Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj obcho- przesłuchań i stosowania nieludzkich kar, np. wie- dzimy Światowy Dzień Zespołu Downa. Ten dzień szania na haku z rękami zawiązanymi do tyłu lub został ustanowiony w 2005 r. z inicjatywy Europej- 194

skiego Stowarzyszenia Zespołu Downa i ma on Strategiczne rozmieszczenie drzew na terenach zur- uwrażliwić na prawa osób dotkniętych trisomią chro- banizowanych może obniżyć temperaturę powietrza mosomu 21. Od 2012 r. patronat nad obchodami spra- o 8 °C, redukując o 30% zapotrzebowanie na klima- wuje Organizacja Narodów Zjednoczonych. tyzację. Istotny jest również fakt, że drzewa na te- Wiele mówi się w dzisiejszych czasach o tolerancji. renach zurbanizowanych są doskonałymi filtrami W dzisiejszym wyidealizowanym świecie niepełno- powietrza, usuwającymi szkodliwe zanieczyszczenia sprawność nie jest modna, jednak miarą naszej tole- i drobnocząsteczkowy pył. Drzewa przejmują także rancji jest właśnie podejście do osób niepełnospraw- rolę redukcji hałasu, ponieważ stanowią naturalną nych. Niestety, na świecie 90% ciąż, w przypadku osłonę przed szumem z pobliskich dróg i terenów których w badaniach prenatalnych wykryto u dzieci przemysłowych. zespół Downa, kończy się aborcją. Przywróćmy godność osobom dotkniętym zespo- Poseł Piotr Pyzik łem Downa. Upowszechniajmy myśl, że dzieci z tą (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) chorobą zasługują na podstawowe prawa, w tym życie i miłość. Pomoc rozwojowa dla Afryki Potrzebna jest troska, zainteresowanie i kon- W dniu 19 marca br. miała miejsce w Gdyni kon- kretna pomoc ze strony społeczeństwa skierowana ferencja „Business Beyond Borders – Destination do rodzin wychowujących dzieci z trisomią 21. Dzie- Africa”, gdzie zabrałem głos, przedstawiając stano- ciom z zespołem Downa należy się szacunek, a ich wisko Ministerstwa Spraw Zagranicznych w sprawie rodzicom wdzięczność za to, że pokazują nam, iż pomocy rozwojowej dla Afryki. Po dzisiejszej dyskusji miłość nie zna takich ograniczeń, jak choroby gene- na temat exposé pana ministra Czaputowicza chciał- tyczne. bym rozwinąć w swoim oświadczeniu tę kwestię. Z tego miejsca chciałbym pozdrowić wszystkie Wzrost demograficzny, jaki ma miejsce w pań- dzieci i ich rodziców, mierzących się z tym wyzwaniem stwach afrykańskich, wydaje się trendem stałym, tak na co dzień. Życzę wam dużo wytrwałości i miłości. więc – jak uznają fachowcy – migracja z tego konty- nentu w przestrzeń Unii Europejskiej stanie się trwa- Spis treści Poseł Jarosław Gonciarz łym trendem w perspektywie średnio- i długotermi- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) nowej, co oznacza nasilenie presji migracyjnej z Afry- ki w najbliższych latach. Koncentrowanie się Unii Oświadczenie w sprawie Międzynarodowego Dnia Europejskiej na zwalczaniu pierwotnych przyczyn Lasów migracji jest więc koniecznością. Narzędziem w tym Każdego 21 marca od 2012 r. obchodzony jest Mię- pomocnym powinna być Agenda 2063, która nie tyl- dzynarodowy Dzień Lasów. Święto to zostało usta- ko ma rozwiązać problem migracji, ale realnie – jak nowione z inicjatywy Zgromadzenia Ogólnego ONZ w celu podnoszenia świadomości ludzi na temat zna- się wydaje – wyeliminować ubóstwo w Afryce. Nie- czenia lasów dla prawidłowego funkcjonowania pla- zwykle istotne jest to, że wszystkie państwa człon- nety. W tym dniu na całym świecie organizowane kowskie Unii Europejskiej chciały – i miały taką i wspierane są akcje mające na celu zwrócenie uwagi możliwość – aktywnie uczestniczyć we wszystkich pro- na lasy i ich problemy. Ponadto zachęca się ludzi do jektach unijnych realizowanych dla Afryki i w Afry- sadzenia drzew, sprzątania lasów i do przebywania ce, a także to, by miały one równy dostęp do wyko- w nich. rzystania instrumentów UE w tym regionie, takich Zgodnie z wyliczeniami ONZ od lasów uzależnio- jak: ny jest byt 1,6 mld ludzi na świecie. Same lasy pokry- – przede wszystkim Europejski Fundusz Rozwoju, wają zaś 1/3 lądów na ziemi. Zgodnie z informacjami gdyż jest to główny instrument finansowy, za pomo- przekazywanymi przez Lasy Państwowe tegoroczny cą którego UE wspiera współpracę na rzecz rozwoju Międzynarodowy Dzień Lasów został poświęcony krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz krajów i te- lasom i zieleni w miastach oraz wokół ośrodków miej- rytoriów zamorskich; fundusz ten jest instrumentem skich. Coraz więcej ludzi żyje w miastach. Szacuje pozabudżetowym UE finansowanym przez jej pań- się, że w 2050 r. na terenach zurbanizowanych będzie stwa członkowskie, mieszkało ok. 6 mld ludzi, czyli 70% globalnej popu- – europejski fundusz powierniczy na rzecz Afryki lacji. – niezwykle ważny element pakietu migracyjnego; Tereny zielone mają ogromne znaczenie również wspiera 26 krajów afrykańskich pogrupowanych dla mieszkańców metropolii i miast. Lasy i drzewa w tzw. trzy okna; ma wypełnić cztery wyznaczone magazynują węgiel, pomagając tym samym łagodzić priorytety tematyczne: skutki zmian klimatu na terenach zurbanizowa- 1) zwiększanie potencjału ekonomicznego i za- nych i wokół nich. Obecność drzew wpływa pozy- trudnienia, tywnie na lokalny klimat, co pomaga zaoszczędzić 2) wzmacnianie odporności społeczeństw, w tym od 20% do 50% energii potrzebnej do ogrzewania. uchodźców i osób wewnętrznie przesiedlonych, 195

3) usprawnianie procesów zarządzania zjawi- ca rozwojowa UE będzie miała wymiar gospodarczy, skiem migracji, równocześnie w krajach pochodze- społeczny i środowiskowy. Jednocześnie polityka nia, tranzytu i docelowych, współpracy na rzecz rozwoju będzie prowadzona spój- 4) wzmacnianie dobrego rządzenia, zapobiegania nie z politykami bezpieczeństwa, pomocy humanitar- konfliktom oraz redukowania zjawiska przymuso- nej, migracji oraz ochrony środowiska i zmiany kli- wych przesiedleń. matu. W tym kontekście nowy konsensus podkreśla UE potwierdza, że głównym zadaniem jej pomocy zobowiązanie UE do wdrażania paryskiego porozu- rozwojowej pozostaje eliminacja ubóstwa. Współpra- mienia klimatycznego. Spis treści TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 6,30 zł + 5% VAT