Naar Zeventien Zetels En Terug

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Naar Zeventien Zetels En Terug Naar zeventien zetels en terug Politiek dagboek 9 maart 1981 - 5 november 1982 Jan Terlouw bron Jan Terlouw, Naar zeventien zetels en terug. Politiek dagboek 9 maart 1981 - 5 november 1982. Veen, Utrecht / Antwerpen 1983 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/terl002naar01_01/colofon.php © 2007 dbnl / Jan Terlouw 7 Voorwoord Van 9 maart 1981 tot 5 november 1982 heb ik geregeld iets opgeschreven van wat ik op politiek gebied meemaakte. Dat was heel wat. In die periode vielen twee campagnes, twee kabinetscrises, twee formaties en een geslaagde lijmpoging. Ik boekte eenmaal als lijsttrekker een opmerkelijke winst en eenmaal een opmerkelijk verlies. Tussen de bedrijven door was ik minister van Economische Zaken in twee kabinetten, in een tijd waarin de economische situatie slechter was dan ooit sinds de Tweede Wereldoorlog. De aantekeningen moesten haastig worden neergeschreven, soms ver na het middernachtelijk uur. Ik moest een keuze maken uit de veelheid van voorvallen per dag en per week. Het zijn vooral de partijpolitieke confrontaties die ik aan het papier toevertrouwde; over het werk op EZ heb ik naar verhouding minder genoteerd. In het algemeen wordt officieel meegedeeld wat in de ministerraad is besloten. Voor het overige zijn vergaderingen van de ministerraad geheim. Ik heb dan ook de opvattingen van individuele bewindslieden, en zelfs van ministersfracties, voor zover die in de MR tot uitdrukking zijn gekomen, uit mijn aantekeningen weggelaten, tenzij de betrokkenen die standpunten zelf nadrukkelijk naar buiten hebben gebracht. Het meeste van wat zich in de MR heeft voltrokken is, al dan niet verminkt, in diverse bladen verschenen. In Den Haag blijft weinig geheim. Ik heb die berichten niet ‘gelegitimeerd’, bevestigd of ontkend, door uit de MR te citeren. Mijn daden zijn door velen en op vele manieren belicht en beoordeeld. In dit boek staat hoe ik dit alles zelf heb ervaren, heet van de naald geschreven. Ik publiceer het omdat het voor de politiek geïnteresseerden in ons land wellicht iets verduidelijkt. JCT Amersfoort, november 1982 Jan Terlouw, Naar zeventien zetels en terug 9 I De campagne (9 maart 1981-26 mei 1981) Maandag 9 maart 1981 De dag na Tweede Kamerverkiezingen zijn de acties van politici alweer gericht op de volgende verkiezingen. De verkiezingsstrijd is dus eigenlijk op 26 mei 1977 begonnen. Officieel niet. De officiële campagnestart van D'66 is bijv. op 25 april a.s. Maar natuurlijk mag iedereen zelf uitmaken wanneer hij zijn persoonlijke campagne begint. Ik besluit dat voor mij 9 maart de eerste dag van de campagne is, een dag zonder opmerkelijke hoogte- of dieptepunten. Ik hou van lage, oneven getallen; 9/3, dat bevalt me wel. Mijn campagnestart bestaat uit het beschrijven van een globaal scenario voor een poppenkast. Hanneke Gelderblom, onze fractievoorzitster in de Haagse gemeenteraad, heeft me daar om gevraagd voor de Haagse evenementen. Jan Klaassen en zijn vrouw Katrijn stemmen natuurlijk D'66, daar hoef ik verder geen woorden aan vuil te maken. We zullen een paar puur slechte lieden laten opdraven die daar anders over denken. Het verhaal moet voor kinderen spannend zijn en voor hun ouders op de achtergrond genoeg dubbele bodem hebben om ook hen te boeien. Ik hou van die formule. Ze inspireert me. Het gevraagde stuk komt dan ook snel tot stand. Meer tijd kost het lezen van de drukproeven van een boek dat Laurens ten Cate, columnist voor de Leeuwarder Courant, me heeft gestuurd. Hij wil graag een commentaartje voor op de flap, positief of negatief. Het boek heet De mensen mogen niet meedoen in Nederland. Uitgever: Friese Pers Boekerij b.v. Een van de weinige keren tot nu toe dat ik dagboekaantekeningen heb gemaakt was op 16 mei 1969. Ik had die dag een politiek debat bijgewoond tussen Hans Moerkerk (D'66) en Laurens ten Cate (toen Nieuw Links in de PvdA). ‘Ten Cate,’ schreef ik, ‘is een opmerkelijke persoonlijkheid. Hij spreekt gemakkelijk en zit vol feitenkennis, waaraan hij met kwistige en geestige hand voorbeelden ontleent. Er is echter geen samenhang in zijn betoog. Enerzijds wil hij de maatschappelijke structuren veranderen, anderzijds kún je die niet veranderen,’ zegt hij. ‘Enerzijds constateert hij verheugen- Jan Terlouw, Naar zeventien zetels en terug 10 de verschijnselen als de bezetting van de Tilburgse Hogeschool, anderzijds ziet hij deze tekenen des tijds niet als voorbeelden van een wezenlijke maatschappelijke ontwikkeling. Hij verdedigt een elitestandpunt op cultureel gebied, terwijl hij economische elite afwijst. Hij begrijpt dat het voortschrijden van economische ontwikkeling noodzakelijk is, maar verwerpt de welvaart omdat die de mensen indolent maakt. Je kunt niet zeggen dat hij geen visie heeft, maar zijn visie is fragmentarisch, hinkt op twee gedachten. Zeer sterk vond ik dat Ten Cate niet eenmaal probeerde iets slechts over zijn eigen partij te verbloemen of iets goeds van D'66 te verdoezelen.’ In het boek herken ik nog heel wat van deze twaalf jaar oude observatie. Hij heeft het belerende wat ook Anne Vondeling had. Welke Fries eigenlijk niet? Zelf ben ik ook gedeeltelijk van Friesen bloede. Ik heb een paar positieve en een paar negatieve zinnen als commentaar geschreven. Benieuwd wat er uit zal worden gekozen voor de flap. Als Laurens het van zijn uitgever zelf mag doen, gok ik op de negatieve. De avond van deze eerste campagnedag, waarin geen kiezer me heeft gezien, is voor een bespreking met Elida Wessel en Suzanne Bischoff en hun adviseurs. De kaderwet specifiek welzijn en de wet voorzieningen gezondheidszorg staan voor volgende week op de agenda. Suzanne en haar welzijnsmensen willen tegen de klippen op decentraliseren en hebben daarbij de D'66-ideologie aan hun zijde. Elida en haar medici vinden dat gezondheidsvoorzieningen o.a door de kostenstructuur niet in die mate kunnen worden gedecentraliseerd en hebben daarbij de praktische kant van de D'66-benadering aan hun zijde. Met enkele compromissen, de scharnierassen van de parlementaire democratie, wordt de zaak soepel geregeld. Dinsdag 10 maart Mijn hemel, de motie-Duinker. Er stond in dat Brox niet handelt in het belang van de volkshuisvesting. Met hulp van een aantal CDA'ers, waaronder Ruud Lubbers, is de PvdA-motie aangenomen. Is het een motie van afkeuring? Natuurlijk is het dat. Als wordt vastgesteld dat een staatssecretaris niet handelt in het belang dat hij moet dienen, dan houdt die vaststelling een afkeuring in. Is het ook een motie van afkeuring in politieke zin? Nee natuurlijk. Het CDA piekert er niet over om twee en een halve maand voor de Jan Terlouw, Naar zeventien zetels en terug 11 verkiezingen een eigen staatssecretaris (en feitelijk dus ook een eigen minister, die immers verantwoordelijk is voor de daden van zijn staatssecretaris) naar huis te sturen. De VVD is het hartelijk met het beleid van Brox eens. Een ordedebat erover in de Kamer. Het merendeel van de vaderlandse columnschrijvers en commentatoren dagenlang in de weer. Stom van het CDA om vóór de motie te stemmen. Stom van de VVD om dat in een persbericht af te keuren. Een lang, lang ordedebat om de fouten uit te pakken, in te pakken, uit te pakken, in te pakken. Ik heb niet aan het debat meegedaan. Fout waarschijnlijk, de verkiezingen naderen. Maar aan zoiets meedoen, daar pas ik voor. Vrijdag 13 maart Gistermiddag heb ik een paar uur gebrainstormed met Walter Zegveld, Hans Weyers en Jaap Schwarz. In ons programma, en intussen ook in dat van de VVD, wordt deeltijdarbeid opgevoerd als één van de remedies voor de werkloosheid. Een paar honderdduizend deeltijdbanen, is dat onzin? Nee, dat is het niet. Zweden, met z'n 7,5 miljoen inwoners, heeft 1,7 miljoen deeltijdbanen. Belangrijker is dat de samenleving sterk is veranderd: korter werken krijgt zin, we zijn op weg naar de self-service samenleving. De economen hebben daar nog weinig greep op. Het is gewenst er een begrijpelijk en leesbaar stuk over te schrijven, zo mogelijk vóór 15 april. Dan kan het nog een rol spelen in de campagne. In het gesprek zijn een aantal concrete suggesties gedaan voor het scheppen van arbeidsplaatsen, waarbij ook de lokale overheden een rol kunnen spelen. Dat kon ik mooi meenemen op mijn spreekbeurt in Boxmeer, gisteravond. Vandaag melden de landelijke dagbladen er vrijwel niets over. Ach, het ging ook maar over werkgelegenheid. Ik had moeten zeggen dat Den Uyl en Van Agt in één kabinet het ziekteverzuim nog verder zou doen toenemen. Dat zou voorpaginanieuws zijn geweest. Zaterdag 14 maart Fractieweekend bij Ineke en Kees Lambers, in Opende, Groningen. De bedoeling is dat de fractieleden me onder vuur nemen om te kijken of mijn kennis van het programma, met alles wat erop en eraan zit, up to date is. We werken niet erg intensief, het is te gezellig. Jan Terlouw, Naar zeventien zetels en terug 12 Voordat het grote doorzakken begint kijken we naar de Brandpunt-special over Hans Wiegel. Hij blijft rustig en beleefd, zijn grote kracht. Volgens het publiek is zijn beste eigenschap ‘kennis van zaken’. Dat moet zijn oorzaak vinden in de resolute manier waarop hij alles zegt, of het juist is of niet. Een man die de twijfel van de intellectueel niet kent. Maurice de Hondt voorspelt in De Rooie Haan winst voor klein links: CPN en PSP, beide 5 zetels. De PPR mist de boot, zakt naar 2. Arme Ria, Leo en Henk, het zijn zulke harde werkers. Het zogenaamde bandwagoneffect kan hen nog verder doen dalen. CDA (47) en VVD (24) liggen vóór op respectievelijk PvdA (43) en D'66 (20). Onze (geringe) daling t.o.v. eerdere enquêtes is er natuurlijk aan te wijten dat intussen bekend is geworden dat we weigeren een kabinet met CDA en VVD te vormen. Wie ons een goed hart toedraagt maar zo'n combinatie wil, haakt nu af.
Recommended publications
  • Vastgeroeste Idealen
    Bachelorscriptie Geschiedenis VASTGEROESTE IDEALEN De Communistische Partij Nederland, de verandering van haar politieke oriëntatie en de doorwerking daarvan op de Binnenlandse Veiligheidsdienst (1945 -1991) Auteur: Kort, J.W.J. de (Jasper) Studentnummer: S4344219 Begeleider: dr. M.H.C.H. Leenders Nijmegen, 18 oktober 2018 1 Inhoudsopgave Inleiding..................................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 1: Vijandbeelden: ontstaan, verandering en functie .......................................... 6 Vijand en vijandbeeld ............................................................................................................. 6 Hoe ontstaan vijandbeelden? .................................................................................................. 7 Wat is de functie van vijandbeelden? ..................................................................................... 7 Hoe veranderen vijandbeelden? ............................................................................................. 8 Het communistisch vijandbeeld in Nederland ....................................................................... 8 Hoofdstuk 2: Einthovens BVD .............................................................................................. 10 Einthovens anticommunisme ............................................................................................... 10 Een dienst naar Einthovens richtlijnen ................................................................................
    [Show full text]
  • Joop Den Uyl Special in Argus.Pdf
    Kok Joop steekt banaan in de fik Pagina 32 Jaargang 1, nummer 20 12 december 2017 Verschijnt tweewekelijks Losse nummers € 3, – Joop den Uyl, staatsman Dertig jaar na zijn dood komt Joop den Uyl tot leven in een speciale uitneembare bijlage. Socialist die de utopie niet kon missen. De constante in zijn politieke denken. Maar ook: de grootvader, de wanhopige, de ontroerende, de rechtlijnige, de lompe, de onbevangen figuur. Minister Bram Stemerdink over Joops afschuwelijkste momenten. Fotografen kiezen hun meest l e z veelzeggende plaat. t n e De gesneefde biograaf doet een boekje m t open. En nog veel meer. n e c n i v De volgende Argus verschijnt op 9 januari. o t o Vandaar dit extra dikke nummer. f 2017, alvast een terugblik: Rutte misleidt met belasting- voordeel. Leeuwarden koketteert met met beroemdheden die hun heil elders zochten. Oudere werknemers vertrouwen de zaak niet meer. Pagina 2-4 Belastingdeal Verkeerde onderzoekers vonden niks. Pagina 5 Zimbabwe: Wat Sally deed, liet Grace na. Pagina 6 Cyaankali Toneelstukje Praljak houdt conflict levend. Pagina 7 Philipp Blom Gaan! Alarm waar geen speld De niet te missen film. De tussen te krijgen is. overtuigende expo. Het Pagina 28 meest kersterige concert. Het verrassende boek. Word abonnee: Voortaan: Argus-tips. www.argusvrienden.nl Pagina 29 2017 12 december 2017 / 2 12 december 2017 / 3 Zes vaste medewerkers van Argus’ De dode mus van Rutte III binnenlandpagina’s kregen de Think global, vraag: Wat vind jij het meest door FLIP DE KAM hele begrotingsoverschot uit het act local basispad te ‘verjubelen’. opmerkelijke van 2017? et is domweg onmogelijk op het basispad stijgen de col - door NICO HAASBROEK donut - één gebeurtenis te noemen lectieve lasten in de komende kabi - model for - Hdie economie en over - netsperiode met vijf miljard euro.
    [Show full text]
  • Verloren Vertrouwen
    ANNE BOs Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Boom – Amsterdam Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. dr. J.H.J.M. van Krieken, volgens het besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op woensdag 28 maart 2018 om 14.30 uur precies door Anne Sarah Bos geboren op 25 februari 1977 te Gouda INHOUD INLEIdINg 13 Vraagstelling en benadering 14 Periodisering en afbakening 20 Bronnen 22 Opbouw 23 dEEL I gEïsOLEERd gERAAkT. AftredEN vanwegE EEN cONfLIcT IN hET kABINET 27 hOOfdsTUk 1 dE val van mINIsTER dE Block, ‘hET mEEsT gEgEsELdE werkpAARd’ VAN hET kABINET-dE JONg (1970) 29 ‘Koop prijsbewust, betaal niet klakkeloos te veel’ 32 ‘Prijzenminister’ De Block op het rooster van de oppositie 34 Ondanks prijsstop een motie van wantrouwen 37 ‘Voelt u zich een zwak minister?’ 41 De kwestie-Verolme: een zinkend scheepsbouwconcern 43 De fusie-motie: De Block ‘zwaar gegriefd’ 45 De Loonwet en de cao-grootmetaal 48 Tot slot. ‘Ik was geen “grote” figuur in de ministerraad’ 53 hOOfdsTUk 2 hET AftredEN van ‘IJzEREN AdRIAAN’ van Es, staatssEcretaris van dEfENsIE (1972) 57 De indeling van de krijgsmacht. Horizontaal of verticaal? 58 Minister De Koster en de commissie-Van Rijckevorsel 59 Van Es stapt op 62 Tot slot. Een rechtlijnige militair tegenover een flexibele zakenman 67 hOOfdsTUk 3 sTAATssEcretaris JAN GlasTRA van LOON EN dE VUILE was Op JUsTITIE (1975) 69 Met Mulder, de ‘ijzeren kanselier’, op Justitie 71 ‘Ik knap de vuile was op van anderen’ 73 Gepolariseerde reacties 79 In vergelijkbare gevallen gelijk behandelen? Vredeling en Glastra van Loon 82 Tot slot.
    [Show full text]
  • Complete Dissertation
    VU Research Portal Het bewoonbare land Beekers, W.P. 2012 document version Publisher's PDF, also known as Version of record Link to publication in VU Research Portal citation for published version (APA) Beekers, W. P. (2012). Het bewoonbare land: Geschiedenis van de volkshuisvestingsbeweging in Nederland. BOOM. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ? Take down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. E-mail address: [email protected] Download date: 04. Oct. 2021 HET BEWOONBARE LAND VRIJE UNIVERSITEIT HET BEWOONBARE LAND GESCHIEDENIS VAN DE VOLKSHUISVESTINGSBEWEGING IN NEDERLAND ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad Doctor aan de Vrije Universiteit Amsterdam, op gezag van de rector magnificus prof.dr. L.M. Bouter, in het openbaar te verdedigen ten overstaan van de promotiecommissie van de Faculteit der Letteren op woensdag 3 oktober 2012 om 15.45 uur in de aula van de universiteit, De Boelelaan 1105 door Wouter Pieter Beekers geboren te Nijmegen promotoren: prof.dr.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • 'Kunnen Kiezers Eindelijok in Een Democratie De Baas Worden? Interview Door Jan Glastra Van Loon En Erik Van Der Roeven
    I idee'66 I Interview met Ed van Thijn I blz. 76 ED VAN TRIJN 'Kunnen kiezers eindelijok in een democratie de baas worden? Interview door Jan Glastra van Loon en Erik van der Roeven Laten wij' beginnen bij' het begin: de tijd rond het ont­ Geb RingnaIda, ookjaargenoot, Eric Visser, geen staan van D'66. Ze hebben mij verteld dat er in die tijd studiegenoot, wel een boezemvriend van Peter in Amsterdam drie kernen waren, waaruit de vernieu­ Baehr, ik kende hem daarom buitengewoon goed. wingsgedachten voortkwamen: een rondom Daudt, daar Het is eigenlijk allemaal ontstaan rond de Am­ was jij een kernfiguur bij, een rond Van den Berg sterdamse crisis, door de grote weerstand die het (staatsrecht), waar Jurgens er een van was, en dan de Amsterdamse establishment opriep, onder leiding journalisten. Is dat in jouw herinnering ook zo geweest? van de toenmalige burgemeester Van Hall, in j confrontatie met de provobeweging. Mijn positie Neen, helemaal niet. Kijk, er hing van alles in de was toen heel bijzonder, want ik maakte natuur­ lucht, er was een speciaal klimaat in Amsterdam. lijk deel uit van dat establishment. Ik was sinds Ikzelf behoorde tot geen enkele groep, ook niet 1965 fractievoorzitter van de Partij van de Ar­ tot een groep rond Daudt. Ik was met een proef­ beid in de gemeenteraad van Amsterdam, en zag schrift bezig, over de rol van de parlem~ntaire met lede ogen wat zich in het gemeentebestuur oppositie in het Nederlandse meerpartijenstelsel, aftekende. Ik heb geprobeerd destijds, als lijst­ s I ·' ontstaan vanuit een diepe verontrusting over het trekker in de campagne van 1966 met 'Amster­ I!, functioneren van onze democratie.
    [Show full text]
  • Rechtszekerheid Door Flexibiliteit, Scriptie Duncan Van Den Hoek
    Rechtszekerheid door flexibiliteit Een vooruitblik op hoe gemeenten de nieuwe mogelijkheden van de Omgevingswet gebruiken om het spanningsveld tussen flexibiliteit en rechtszekerheid in een omgevingsplan af te wegen. Door: Duncan van den Hoek Illustratie voorblad: ‘de kaders van bestemmingsplannen’ Pagina 2 Colofon Auteur D.N. (Duncan) van den Hoek Universiteit Utrecht Faculteit Geowetenschappen Masterstudent Spatial Planning Student nr: 5754747 T: 06 531 967 43 M: [email protected] Begeleiders Prof. Dr. T.J.M. (Tejo) Spit Universiteit Utrecht Professor Human Geography and Planning [email protected] Drs. M.M.H.C. (Monique) Arnolds Ministerie van Infrastructuur en Milieu Programmamanager Implementatie Crisis- en herstelwet [email protected] Pagina 3 Voorwoord Voor u ligt mijn afstudeerscriptie voor de master Spatial Planning. Het onderzoek betreft een oud en zwaarbeladen onderwerp binnen de Nederlandse planologie; het spanningsveld tussen flexibiliteit en rechtszekerheid. Met de resultaten van dit onderzoek hoop ik bij te dragen aan het academisch besef over- en de praktische invulling van dit spanningsveld. Alhoewel ik mij in eerste instantie probeerde te beperken tot het onderzoeken van dit specifieke spanningsveld, strekken de leerpunten van het proces tot het opstellen van deze thesis verder dan dat. Er is inzicht verkregen in veel meer spanningsvelden. Een spanningsveld over de verhouding tussen privé-, studie- en werktijd, de afweging tussen produceren en reflecteren en de scheiding tussen dag- en nacht zijn hier slechts enkele voorbeelden van. Net als bij het spanningsveld tussen flexibiliteit en rechtszekerheid blijken dit geen dichotome maatschalen te zijn. Sterker, de veronderstelde tegenstelling tussen uitersten van deze spanningsvelden werd gedurende de looptijd van deze scriptie steeds minder evident.
    [Show full text]
  • Jaarboek Parlementaire Geschiedenis
    Jaarboek Parlementaire Geschiedenis Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2000 Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2000 Redactie: C.C. van Baaien W. Breedveld J.W.L. Brouwer J.J.M. Ramakers W.P. Secker Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Sdu Uitgevers, Den Haag Foto omslag: a n i\ D en Haag Vormgeving omslag: Wim Zaat, Moerkapelle Zervverk: Velotekst (B.I.. van Popcring), Den Haag Druk en afwerking: Wilco b.v., Amersfoort Alle rechthebbenden van illustraties hebben wij getracht te achterhalen. Mocht n desondanks menen aanspraak te maken op een vergoeding, dan verzoeken wij u contact op te nemen met de uitgever. © 2000 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or anv other means without written permission from the publisher. isb n 90 iz 08860 7 ISSN 1566-5054 Inhoud Ten geleide 7 A rtikelen 11 Gerard Visscher, Staatkundige vernieuwing in de twintigste eeuw: vechten tegen de bierkaai? 12 Patrick van Schie, Pijnlijke principes. De liberalen en de grondwetsherziening van 1917 28 Bert van den Braak, Met de tijd meegegaan. Eerste Kamer van bolwerk van de Kroon tot bolwerk van de burgers 44 Peter van der Heiden en Jacco Pekelder, De mythe van de dualistische jaren vijftig 61 J.A. van Kemenade, Een partijloze democratie? 73 Menno de Bruyne, Parlement en monarchie: preuts of present? 83 Peter van der Heiden, ‘Uniek in de wereld, maar wel veel gezeur.’ Vijftig jaar parlementaire bemoeienis met de televisie 96 Egodocument 115 Paid van der Steen, ‘Het aldergrootste gruwlyck quaet.’ Onderwijsminister Cals en zijn mammoetgedicht (1961) 116 Interview s 127 Carla van Baaien en Jan Willem Brouwer, ‘Van levensbelang is het niet voor d66.’ Thom de Graaf over het monarchiedebat 128 Willem Breedveld, Het is mooi geweest met Paars.
    [Show full text]
  • Zestig Jaar JOVD 1949 - 2009 Xiie Lustrum
    J. Lemm Zestig jaar JOVD 1949 - 2009 XIIe lustrum Zestig jaar JOVD 1949 - 2009 J. Lemm “De JOVD is een voortreffelijk opleidingsinstituut voor komende politici op elk van de overheidsniveaus. De in aanmerking komende partijen hebben daarvan in ruime mate geprofiteerd. Moge ook die functie van de vereniging duidelijk be- houden blijven in de toekomst.” Toenmalig erevoorzitter Geertsema in zijn voorwoord in het boek ter gelegenheid van VIIe lustrum in 1984. JOVD, Den Haag 2009 Colofon Auteur en samensteller: J. Lemm Eindredactie: G.J.C. Jansen, R.S. Willems en J. Lemm Omslagontwerp en opmaak: J. Lemm Druk: Giethoorn ten Brink, Meppel Uitgave: JOVD, Den Haag Oplage: 1000 Met bijdragen van: J.W.J.H. de Backer, D.J.D. Dees, J.B. Diepemaat, L.P.D. Heinen, S.M. Janssen, S.A. Koebrugge, P.A. Laane, I.W. Opstelten, E.F. van Splunter, K.J. Terwal, A.A. de Veth, en H. Wiegel. Geraadpleegde archivalia: voor dit boek is gebruik gemaakt van het archief van de JOVD uit de periode 2004-2009. Geraadpleegde literatuur: JOVD 35 jaar jong & liberaal, Lustrumalmanak 1949-1984, (1984). Habben Jansen, Eddy M., De jonge liberalen. Een geschiedenis van de JOVD 1949-1994, (Amsterdam, 1994). Jetten, Chris, JOVD 1949-1999. Xe Lustrum, (Den Haag, 1999). Route 55, de gids. JOVD 1949-2004, XIe lustrum, (Den Haag, 2004). Driemaster, jaargangen 2004-2009. Illustraties: de in dit boek gebruikte foto’s zijn voornamelijk afkomstig uit het archief van de JOVD. Daarnaast is gebruik gemaakt van de fotoarchieven van J. Lemm, G.A. Taatgen jr. en R.S.
    [Show full text]
  • PDF Hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
    PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/44001 Please be advised that this information was generated on 2018-07-07 and may be subject to change. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2007 De moeizame worsteling met de Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2007 De moeizame worsteling met de nationale identiteit Jaarboek Parlementaire Geschiedenis De moeizame worsteling met de nationale identiteit Redactie: C.C. van Baaien A.S. Bos W. Breedveld M.H.C.H. Leenders J.J.M. Ramakers W.P. Secker Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Boom - Amsterdam Foto omslag: a n p - Robert Vos Omslag en binnenwerk: Wim Zaat, Moerkapelle Druk en afwerking: Drukkerij Wilco, Amersfoort © 2007 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. isb n 978 90 8506 506 7 NUR 680 wvw.uitgeverijboom.nl Inhoud Ten geleide 7 Artikelen Dick Pels, De Hollandse tuin: of hoe de Nederlandse Leeuw worstelt met zijn iden­ 13 titeit Remieg Aerts, Op gepaste afstand. De plaats van het parlement in de natievorming 25 van de negentiende eeuw Charlotte Brand en Nicoline van der Sijs, Geen taal, geen natie.
    [Show full text]
  • Binnenwerk Universiteit in Beweging.Indd 1 30-05-17 09:01 Universiteit in Beweging
    Mariette Huisjes Mariette Huisjes Universiteit Universiteit in beweging in beweging Bestuurlijke veranderingen aan de TU Delft 1993–2001 Omslagen Uinversiteit in beweging 21x21 HR.indd 1 30-05-17 10:15 Universiteit in beweging Bestuurlijke veranderingen aan de TU Delft 1993–2001 Mariette Huisjes dec ‘93 Binnenwerk Universiteit in beweging.indd 1 30-05-17 09:01 UNIVERSITEIT IN BEWEGING 2 dec ‘93 Binnenwerk Universiteit in beweging.indd 2 30-05-17 09:01 Voorwoord en organisatie zonder kennis van haar verleden is als een boom zonder wortels. De 3 keuzes van generaties voor ons hebben ons gevormd en het 175-jarig bestaan van de ETechnische Universiteit Delft in 2017 is een goede aanleiding om daarbij stil te staan. Dit boekje beschrijft een klein deel van onze geschiedenis: de periode rond 1997, het jaar waarin de Wet modernisering universitaire bestuursorganisatie werd ingevoerd en veel macht overhevelde van de universiteitsraad naar het college van bestuur. Wat mij betreft was deze periode bijzonder en bepalend. In de veertig jaar dat ik meedraai in de academische wereld vind ik de kanteling van het universitaire bestuursmodel in de jaren negentig het belangrijkste scharnierpunt. In Delft werd in die jaren voor het eerst nadrukkelijk de ambitie gearticuleerd om te willen excelleren. De toenmalige bestuurders grepen hun nieuw verworven autonomie aan om de TU letterlijk en figuurlijk op de schop te nemen, wat ze nodig achtten om dit excelle- ren mogelijk te maken. De universiteit herpositioneerde zich ten opzichte van de samenle- ving, het aantal faculteiten werd praktisch gehalveerd, de ondersteunende diensten gereorga- niseerd, het onderwijs gemoderniseerd en ook het onderzoeks- en personeelsbeleid werden aangepast aan de eisen van de tijd.
    [Show full text]
  • Het Hof Van Brussel of Hoe Europa Nederland Overneemt
    Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt Arendo Joustra bron Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt. Ooievaar, Amsterdam 2000 (2de druk) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/jous008hofv01_01/colofon.php © 2016 dbnl / Arendo Joustra 5 Voor mijn vader Sj. Joustra (1921-1996) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 6 ‘Het hele recht, het hele idee van een eenwordend Europa, wordt gedragen door een leger mensen dat op zoek is naar een volgende bestemming, die het blijkbaar niet in zichzelf heeft kunnen vinden, of in de liefde. Het leger offert zich moedwillig op aan dit traagkruipende monster zonder zich af te vragen waar het vandaan komt, en nog wezenlijker, of het wel bestaat.’ Oscar van den Boogaard, Fremdkörper (1991) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 9 Inleiding - Aan het hof van Brussel Het verhaal over de Europese Unie begint in Brussel. Want de hoofdstad van België is tevens de zetel van de voornaamste Europese instellingen. Feitelijk is Brussel de ongekroonde hoofdstad van de Europese superstaat. Hier komt de wetgeving vandaan waaraan in de vijftien lidstaten van de Europese Unie niets meer kan worden veranderd. Dat is wennen voor de nationale hoofdsteden en regeringscentra als het Binnenhof in Den Haag. Het spel om de macht speelt zich immers niet langer uitsluitend af in de vertrouwde omgeving van de Ridderzaal. Het is verschoven naar Brussel. Vrijwel ongemerkt hebben diplomaten en Europese functionarissen de macht op het Binnenhof veroverd en besturen zij in alle stilte, ongezien en ongecontroleerd, vanuit Brussel de ‘deelstaat’ Nederland.
    [Show full text]