Provincies Investeren in De Energietransitie
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Provincies investeren in de Energietransitie Provincies investeren in de Energietransitie Voorwoord Energiebesparing als grootste kans! De nieuwe colleges hebben stevige ambities op het is groot. De weg naar energieneutrale woningen is gebied van Energietransitie. Dat past ook bij de rol en tegenwoordig vanzelfsprekend. Met verlichting heeft taken van provincies. Als hoeders van de ruimtelijke de LED-revolutie in korte tijd een grote vlucht genomen. ordening en, aanjagers van de regionale economie leveren Simpele maatregelen bij aanbesteding van OV-concessies provincies een niet te onderschatte bijdrage aan de leidden al tot een halvering van de CO2-emissie. En nieuwe transitie naar een duurzame energievoorziening. materialen en biobased productieprocessen beloven ook een vermindering van het energiegebruik. Op korte Ruimte sparen is energie besparen termijn levert energiebesparing in de gebouwde omgeving In de afgelopen periode stond de ruimtelijke inpassing van meer dan 10.000 banen op in de bouw- en installatie- 2 duurzame energie prominent op de politieke agenda. branche en het is ook voor iedereen financieel aantrekke- Daarbij werkte de focus op de verdeling van de megawatts lijk. Maar je moet het wel in gang zien te trekken. wind-energie over provincies, losgetrokken van het perspectief van een duurzame energiemix, contra- Met elkaar aan de slag vanuit een gedeelde visie! productief. Het verstoorde de gebiedsprocessen om De provincies zijn druk bezig de energietransitie te windmolens met draagvlak te bouwen. Het illustreert ook realiseren. De voorbeelden in dit boek illustreren dat. de uitvergrote aandacht voor de productie van hernieuw- Ze gaan er in de komende jaren vol ambitie mee door, bare energie. De noodzaak en de kansen van energie- gezamenlijk, maar met de kracht van hun verscheiden- besparing zijn daardoor onderbelicht. Duurzame energie- heid. Samen met andere partijen in de regio trekken ze productie kost veel ruimte, veel meer dan traditionele initiatieven van de grond.Het nationale energieakkoord fossiele technieken. Het gaat niet lukken om de productie- was een goede stap om iedereen wakker te schudden. capaciteit voor 90% hernieuwbare energie op land in In de komende jaren moeten we met elkaar, overheden, 2050 ruimtelijk in te passen. Ook niet op zee. We slagen bedrijven en burgers, een gedeelde visie ontwikkelen er alleen in om dit doel te halen als het ons lukt een waarin we duidelijke prioriteiten kunnen stellen en de schaalsprong te maken bij het verminderen van ons schouders kunnen zetten onder de uitvoering. energiegebruik. De Energievisie 2050 die minister Kamp via de Energie- dialoog wil opstellen is een goede eerste stap. En de Energiebesparing, een economische kans! provincies doen mee! Als je 90% minder energie gebruikt, dan hoef je ook 90% minder duurzame energie op te wekken. Hoe realistisch is Arie Stuivenberg het? De innovatie en dynamiek rond energiebesparing Portefeuillehouder Energietransitie Provincies investeren in de Energietransitie Inhoud Inhoud Voorwoord 2 Inleiding 4 Nationaal Energie Akkoord 6 IPS2E 7 Energie in de coalitieakkoorden 9 Provinciale Energieprojecten 17 Noord-Brabant: Elektrisch vervoer 18 Noord-Holland: Participatiefonds Duurzame Economie 20 Flevoland: Regioplan Windenergie Zuidelijk en Oostelijk Flevoland 22 3 Fryslân: Coöperatieve energieleverancier 24 Overijssel: Innovatieve pyrolysefabriek Empyro 26 Zuid-Holland: Warmterotonde Zuid-Holland 28 Limburg: Faciliteren van zonnepanelen voor huurders 30 Gelderland: Duurzame Transportcorridor Betuwe 32 Drenthe: Stimuleren van zonne-energie 34 Zeeland: Koppelen van restwarmte en -CO2 36 Utrecht: Garantiestelling en garantiefonds voor energieprojecten 38 Groningen: Energy Academy Europe 40 Provinciale Energiecolumns 43 Pieter Boot: Provincies belangrijke schakel in energietransitie 44 Marijke van Haaren: De reiziger als echte winnaar! 46 Tjerk Wagenaar: Van een fossiel verleden en heden naar een zonnige toekomst 48 Marga Hoek: Inkopen? Zoek niet het putje op, maar vind de weg omhoog 50 Jan Rotmans: Provincie nodig voor faciliteren van slimme infrastructuur voor duurzame energie 52 Dirk Sijmons: Vergezicht versus Horizonvervuiling 54 Teun Bokhoven: Van Nimby naar Pimby 56 Co Verdaas: WAUW! 58 Ed Nijpels: Energietransitie in beweging 60 Inspiratiekaart Duurzame Energietransitie binnenzijde omslag Provincies investeren in de Energietransitie Inleiding Provinciale coalitieakkoorden 2015-2019: meer ambitie voor energietransitie 4 Provincies, aanjagers van de uitvoering van werkgelegenheid, aan het aanjagen van innovatie en aan het het Nationaal Energieakkoord vergroten van draagvlak onder andere door een zorgvuldige De provincies hebben het Nationaal Energieakkoord (NEA) ruimtelijke inpassing van energieprojecten. Maar de energie- ondertekend. In hun ambities voor de komende college- transitie krijgt ook concrete invulling bij aanbestedingen van periode gaan ze op volle kracht vooruit met de uitvoering. OV-concessies, bij de aanleg van wegen en in de vergunning- Zij doen dat vanuit hun wettelijke rollen en taken in de verlening bij grote bedrijven waarvoor provincies verantwoor- ruimtelijke ordening, regionale economie, vergunning- delijk zijn. verlening en handhaving en mobiliteit. Ze gaan niet op de stoel van andere partijen zitten, maar werken samen en Energiebesparing, een quick win voor stimuleren kansrijke ontwikkelingen. Provincies treden werkgelegenheid en kostenbesparing actief op naar maatschappelijke partijen en bedrijfsleven om Energiebesparing is de eerste stap. Immers, alles wat je niet initiatieven van de grond te trekken, faciliteren co-creatie verbruikt hoef je ook niet te produceren. Dat spaart ruimte en helpen innovaties en projecten om de financiële hobbels en dat spaart kosten. Energiebesparing is de maatregel die te slechten in hun aanloopfase. meteen veel banen schept in de bouw- en installatiebranche, maar die ook meteen doorwerkt in de portemonnees van Integraal werken om ambities waar te maken burgers en bedrijven: meestal een positieve business case die In alle coalitieakkoorden leggen de nieuwe provinciebesturen zichzelf terugverdient! de lat voor de energietransitie hoger. In eigen huis verbinden Veel provincies stellen doelen voor energiebesparing in ze de uitvoering van de energietransitie aan andere opgaven. woningen. Zij doen het niet zelf maar ondersteunen De nadruk van de provinciale ambities ligt in de koppeling gemeenten, corporaties en eigenaren bijvoorbeeld met van de energietransitie aan de regionale economie en revolverende fondsen. Provincies investeren in de Energietransitie 5 Draagvlak begint bij betrokkenheid en Innovatie versnellen, samenwerking organiseren zorgvuldige ruimtelijke procedures Provincies hebben ambities om de innovatie rond de energie- De noodzaak om meer hernieuwbare energie te produceren transitie te stimuleren. Samenwerking, werkverdeling en vraagt om ruimte voor productie, ook al besparen we nog afstemmen van hun inzet kan kosten besparen en ontwikke- zoveel. Bewustzijn van dit uitgangspunt bij bewoners en lingen versnellen. Het succes van de een komt ten goede aan bedrijven is van groot belang om met elkaar nieuwe allen. Een goede onderlinge afstemming kan kosten besparen concepten te ontwikkelen waarmee we in Nederland en emissies sterk terugdringen, bijvoorbeeld op gebieden voldoende hernieuwbare energie kunnen produceren en waar provincies een sleutelrol spelen, zoals het aanbesteding tegelijkertijd de kwaliteit van de leefomgeving verbeteren. van OV concessies of infrastructurele projecten in de De provincies willen in de komende jaren investeren in dit mobiliteit. bewustzijn en in het vergroten van het draagvlak dat onontbeerlijk is voor de energietransitie. In de komende maanden ontwikkelen de provincies contouren van hun samenwerking om deze ambities waar te maken! Provincies investeren in de Energietransitie Nationaal Energie Akkoord Energietransitie, kans voor duurzame ruimtelijke De ondertekenaars van het akkoord zetten zich de komende economische ontwikkeling jaren in om de volgende vier doelen te realiseren: Provincies zijn de regisseurs van de ruimtelijke ordening én • een besparing van het energieverbruik met gemiddeld de regionale economie. Deze economie moet duurzaam zijn. 1,5% per jaar; oftewel 100 petajoule aan energie besparing 6 Een belangrijke pijler onder een duurzame economie is de per 2020; energietransitie. Dit is een transitie naar een economie die • een toename van het aandeel van hernieuwbare energie- gebaseerd is op het streven naar een laag energiegebruik en opwekking van 4,5% in 2013 naar 14 procent in 2020; een de noodzakelijke energie hernieuwbaar opwekken met onder verdere stijging van dit aandeel naar 16 procent in 2023 en meer wind- en zonne-energie, biomassa en aardwarmte. • ten minste 15.000 voltijdbanen extra, voor een belangrijk deel in de eerstkomende jaren te creëren. Nationaal Energieakkoord De provinciale opgave om 6.000 Megawatt aan windenergie De provincies hebben in september 2013 het Nationaal op land ruimtelijk in te passen was aanleiding om mee te Energieakkoord voor duurzame groei (NEA) ondertekend. praten over een Nationaal Energieakkoord. In het NEA hebben maar liefst 40 partijen (waaronder overheden, het bedrijfsleven, de financiële sector en groene Met het ondertekenen van het akkoord hebben de provin- NGO’s) afspraken gemaakt over energiebesparing, het cies ook het belang van energiebesparing en andere vormen stimuleren van duurzame energie en klimaatbeleid. Partijen van hernieuwbare energie voor de