Humanitar Elmlər: Dünən, Bu Gün Və Sabah Tələbə Elmi Konfransı 28 Fevral 2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Xəzər Universiteti Dillər və ədəbiyyatlar departamenti Humanitar elmlər: dünən, bu gün və sabah tələbə elmi konfransı 28 fevral 2020 Xəzər Universitəsi Nəşriyyatı Bakı-2020 3 © Xəzər Universiteti Nəşriyyatı – 2020 Bütün hüquqlar qorunur. Redaktorlar Dosent Dilbər Zeynalova Kompüter işi Günel Əkbərova Kamilə Bədəlova ISBN 978-9952-20-126-0 AZ1096 Azərbaycan Respublikası Bakı şəhəri, Məhsəti küç. 41 Xəzər Universitəsi Tel: (+994 12) 421 10 93 http://www.khazar.org 4 AKADEMİK HEYƏT Hamlet İsaxanlı (Professor, Təsisçi, Direktorlar və Qəyyumlar Şurasının sədri) İradə Xəlilova (Dosent, Xəzər Universiteti, Rektor) Məhəmməd Nuriyev (Professor, Xəzər Universiteti, Tədris işləri üzrə prorektor) İsaxan İsaxanlı (Dosent, Xəzər Universiteti, İdarəetmə və tələbə işləri üzrə prorektor) Bahman Amani (Ph.D. İngilis dili və ədəbiyyatı departamenti) Elza Səmədli (Dosent, Humanitar, Təhsil və Sosial Elmlər fakultəsi) Dilbər Zeynalova (Dosent, Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) Roza Arazova (Ph.D. Tarix və arxeologiya departamenti) Elmar Mustafayev (Ph.D. Siyasi elmlər və fəlsəfə departamenti) Saida Şərifova (Ph.D. Magistratura, Doktorantura və Elmi işlər şöbəsi) Təşkilat komitəsi: Dos. Dilbər Zeynalova ( Dillər və ədəbiyyatlar departamentinin müdiri) Zülfiyyə Sadıqova (Musiqi və incəsənət departamentinin müdiri) Əlövsət Əmirbəyli (Xəzər Universiteti İctimai əlaqələr və media üzrə direktor) Dos. Xatirə Yusifova (Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) Ph.D. Gülşanə Xudiyeva (Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) Ph.D. Zəminə Ziyayeva (Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) Ph.D. Reyhan Mədətova (Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) Ph.D. Anar Cəfərov (Siyasi elmlər və fəlsəfə departamenti) Qardaşxan Əzizxanlı (Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) Ülvi Babasoy (Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) Kamilə Bədəlova (Dillər və ədəbiyyatlar departamenti) 5 İçindəkilər I BÖLMƏ . DIL Ceyran Qasımova İngilis dilində artikl və onun Azərbaycan dilində ifadə vasitəsi .............................. 9 Rəhim Bədəlzadə Hindistanın landşaft müxtəlifliyinin regiondakı dillər üzərindəki təsiri ................ 13 Kamilə Bədəlova Məsihinin “ Vərqa və Gülşa” əsərində əvəzliklər ................................................. 16 Səadət Fətiyeva Azərbaycan və ingilis dillərinin frazeoloji sistemində şaquli kontekst faktorunun müqayisəli təhlili .............................................................................. 19 Esmira Muxtarova Azərbaycan dilində “ailə” anlayışı ...................................................................... 23 Səbinə Əliyeva Qadın dilinin xüsusiyyətləri ................................................................................ 26 Günel Haqverdi Fərhad Zeynalovun Azərbaycan dilinin dialekt və şivələri ilə bağlı tədqiqatlar .... 30 Şəbnəm Ağayarova Səməd Vurğunun yaradıcılığında xitablar............................................................ 34 Türkan Mürsəlova Ölü dil: Sanskrit dili və onun mahiyyəti .............................................................. 39 Kəmalə İsayeva Dilönü saitlərin sözlərdə istifadə qaydaları .......................................................... 42 Dünya Əhmədova “Bohemian Rhapsody” (Quenn) rok operasının mətnindəki alınma sözlərin üslubi təhlili və etimoloji xüsusiyyətləri .............................................................. 44 Aygün Amanəliyeva Dünya dillərindəki kəmiyyət kateqoriyası və onun ikilik forması ......................... 46 Məryəm Abdullayeva İngilis dilində olan atalar sözlərinin frazeoloji birləşmələr kimi təhlili ................. 50 Aytən Bağırzadə Coğrafi adlar mənəvi sərvətimizdir-Yevlax toponimi .......................................... 53 Гамида Халилова Прагматический фактор в выражении модальности в языке а.с. пушкина: письма и лирическая поэзия, корпусное сравнение ........................................ 56 Şəms Qurbanəliyeva İngilis və Azərbaycan dillərində söz yaradıcılığı ................................................. 60 Diana Əliyeva Tanınmış Azərbaycan şairi Hamlet İsaxanlının yaradıcılığında mürəkkəb sözlər .................................................................................................................. 63 6 Aygün Vəliyeva Leksikoqrafiyanın inkişaf tarix............................................................................ 67 II BÖLMƏ .ƏDƏBİYYAT, MƏDƏNİYYƏT Leyla Ağayeva Hüseyn Cavid və “Sərvəti-fünun” ədəbiyyatı ...................................................... 71 Əfruz Məmmədova Ə.Hamdi Tanpınarın “Hüzur” romanında qərbləşmə meyillərini təmsil edən obrazlar .............................................................................................................. 75 Aytən Şamilova Klassik ədəbiyyatda “zülf” anlayışı ..................................................................... 79 Çinarə Əlibabayeva Mikayıl Müşfiq yaradıcılığında sevgi motivi ....................................................... 83 İlknur Pənahlı Təsəvvüf ədəbiyyatında nöqtə, xal rəmzləri ......................................................... 87 Vilayət Məmmədov Mirzə Ələkbər Sabir şeirinin ideyaqaynaqları ............................................................................. 90 Leyla Süleymanova Virciniya Vulfun ‘‘Mayaka Doğru’’ əsərində həyat konsepti reprezentasiya- sının üsulları ....................................................................................................... 94 Aydan Nağıyeva Aristofanın “Atlılar” komediyası ......................................................................... 96 Emil Ağayev Maral Rəhmanzadə yaradıcılığında qadın obrazı ............................................... 100 Səma Qasımova Hamlet İsaxanlı poeziyasının qaynaqları ........................................................... 103 Fidan Babayeva Jan Batist Qrenuy ve onun dünyası.................................................................... 108 Əsmər Həsənzadə Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında Mirzə Şəfi Vazeh və Fridrix Bodenştedt problemi (H.İsaxanlının tədqiqatları əsasında) ................................................... 111 III BÖLMƏ. TƏHSİL Mehriban Məmmədova Azərbaycan təhsilində islahatlar ........................................................................ 115 Pərvin Həsənova Müasir təlim metodları və dərslərdəondan istifadə ............................................. 118 Xəyalə Ağayeva Azərbaycan dili dərslərində yeni təlim texnologiyalarından istifadə ................... 121 Aytac Xəlilova Uşaqların nitq inkişafının zənginləşdirilməsində oyunların rolu ......................... 124 Mədinə Yusubzadə Müasir dövrdə müəllim və tələbələr arasındakı pedaqoji ünsiyyətin şərtləri ....... 127 7 Gülal Hacıməmmədova Xarici dillərin tədrisində videokommunikasiyaların rolu ................................... 131 Əsmər Əjdərli Hamlet Isaxanlının həyat və yaradıcılığının ali və orta məktəblərdə tədrisi ........ 135 Cahan Ağamirov, Semtaura Nəcəfova Fars dilinin tədrisi metodikası ........................................................................... 140 Naib Cəbrayılov Təhsildə informasiya sistemlərinin yaradılması metodologiyası ......................... 145 Zeynəb Əhmədova Ünsiyyət psixologiyası ...................................................................................... 151 Şövkət Abışova Kiçik yaşlı məktəblilərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi Epikel .................... 154 Aygün Verdiyeva Təhsildə qloballaşma : Yeni prespektiv yanaşmalar ........................................... 157 IV BÖLMƏ. SİYASİ ELMLƏR və FƏLSƏFƏ Ülviyyə Bayramova Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Osmanlı münasibətləri ................................ 162 Aysel Hüseynova Multikulturalizmin Azərbaycan modelinin əsas xüsusiyyətləri Epikel ................ 168 İsgəndər İsgəndərov Şəriətin məqsədləri (məqasid) təliminin mahiyyəti və ümumbəşəri .................... 171 Anar İbrahimov Səfəvi dövrünə aid olan silah sənətinin bədii və texniki xüsusiyyətləri............... 175 Azər Xəlilov XX əsrdə Azərbaycanda milli ideyanın və Azərbaycançılıq ideologiyasının inkişaf xüsusiyyətləri ........................................................................................ 178 Nasir Bəşirov Azərbaycan polietnik cəmiyyəti tolerantlıq və humanizm konteksində .............. 181 Dünya Abbasova Azərbaycan Respublikasının müasir xarici siyasətində əsas prioritetlər.............. 185 Kəmalə Həsənova Zaman anlayışı fəlsəfi müstəvidə ...................................................................... 187 Ofeliya Yusifli İran İslam Respublikası və Azərbaycan Respublikası arasında iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi məsələləri .............................................................. 191 Ləman Abasova Zərdüştlük: Müdriklərə hörmət bəsləyən xoş inam ............................................ 195 8 I BÖLMƏ DİL Ceyran Qasımova1 Elmi rəhbər: fil. ü. f. d. dos. Xatirə Yusifova İngilis dilində artikl və onun Azərbaycan dilində ifadə vasitəsi Açar sözlər: Artikl, Artikl Azərbaycan dilində, İngilis dilində artikl, İlk olaraq, “Artikl nədir?” sualına cavab tapmalıyıq. Artikl qrammati- kaya daxil olub latın sözüdür, bəzi dillərdə müəyyənliyi və qeyri-müəyyənliyi və bəzən cinsi bildirmək üçün isimlərdən əvvəl işlənən hissəcik kimi rol oy- nayır. Bəzi dillərdə, məsələn, ingilis dilində artikl dəyişmir, amma alman di- lində artikl cins, hal və saylar üzrə dəyişir [3]. Əsas nitq hissələrindən fərqli olaraq, funksional nitq hissələri müqayisə olunan dillərdə müxtəlifdir. Eyni zamanda funksional nitq hissələri müqayisə olunan dillərdə cümlələr və sözlər arasında əlaqəni bildirir və yaxud sözlərin mənasını gücləndirir, ya da cümlələri