Een Nieuw Landschap Tussen Eemshaven En Oudeschip
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
een nieuw landschap tussen Eemshaven en Oudeschip boerderij voor zilte aquacultuur met gebruik van restwarmte 3 Bellefleur Kramer collegekaartnummer 0572757 afstudeerdatum 6 maart 2012 Colofon Afstudeerverslag Technische Universiteit Eindhoven Afstudeerbegeleiders: master Architectuur, richting Architecture & Urban Cultures Dr.Ir. Jos Bosman Eindhoven, 20 februari 2012 Prof. Dr.Ir. Pieter van Wesemael samenvatting 5 samenvatting vormt de zuidelijke grens. De toegangswegen naar de kleine toeristische schaal zijn er de fietsers van onder Eemshaven vanuit Groningen en Delfzijl omsluiten de andere de Waddenzeeroute, de provincie heeft verder west- en oostzijde. toekomstplannen voor een fietspad langs de kust. Door De Eemshaven ligt in het noordelijkste deel van het het ontworpen zilte landschap loopt een verbinding Nederlandse vaste land. De energie-industrie vormt een De zeespiegelstijging, een fragiele kustlijn en het schaarser tussen deze fietsroute en het dorp. Het doortrekken van steeds groter onderdeel van de haven, de bouw van wordende zoet water zijn redenen om te kiezen voor een aantal routes door het gebied zorgt voor een, nu de twee centrales van Nuon en Essent maakt dat het een ander soort landschap. Het ontwerpgebied wordt ontbrekend, kleinschalig netwerk tussen de Eemshaven en gebied hiermee de grootste bouwput van Nederland is. doorsneden door drie kronkelende stroompjes, de Oudeschip. Werknemers uit de haven kunnen zo even de De bouw veroorzaakt veel opspraak, de bouwprojecten overblijfselen van de stroompjes door de waddenplaten. rust opzoeken in het lege landschap en belangstellende liggen direct naast de Waddenzee, een natuurgebied Deze stroompjes vormen de natuurlijke grens tussen de vanuit het binnenland, toeristen en bewoners kunnen de met werelderfgoedstatus. De explosieve groei van de verschillende bedrijfseenheden van ieder ongeveer 100 haven bereiken en het contrast ervaren tussen de het haven en daar tegenover het aan krimp onderhevige dorp ha. Langs de stroompjes zijn mogelijkheden voor recreatie vlakke land en de enorme industriële bouwwerken. Oudeschip zorgen voor een gespannen situatie. In deze en natuurontwikkeling. Landinwaarts over een lijn Parallel afstudeeropgave is gezocht naar een toekomstbestendig aan de kust is het land één meter hoger gelegen, een Natuurwaarden, landbouw en industrie beïnvloeden het landschap voor het gebied tussen Eemshaven zogenaamde kwelderrug. De schaarse bebouwing wordt gebruik van het landschap. Het nutig gebruik van het land en Oudeschip. Verzilting en de grote voorraden hierop gebouwd, in eerste instantie één proefboerderij zal in de toekomst een steeds groter issue worden. Door warmkoelwater maken het onder andere aantrekkelijk om waar er later nog enkele kunnen volgen. het toepassen van een landschap waar verschillende te denken aan een nat gebruik van de grond beschermd doelen worden gecombineerd kan op een effectieve door de dijk. Bij het nieuwe gebruik van het land is zilte In de Eemshaven is duidelijk onderscheid tussen manier met de beschikbare ruimte worden omgegaan. aquabouw de economische drager van het landschap. de wereld voor de mensen en de wereld voor de Recreatie, natuurcompensatie en een productielandschap productie en distributie van onder andere elektriciteit. gaan op deze manier samen. Er ontstaat een multifuctioneel landschap door de De energiecentrales gebruiken grote hoeveelheden combinatie van educatief en toeristisch gebruik en koelwater, dit warme koelwater kan gebruikt worden in Het natte zilte landschap heeft geheel andere kwaliteiten natuurbehoud in het landschap van zilte aquacultuur. het landschap van zilte aquabouw. De warmte versnelt de dan het huidige landbouwgebruik. In de grote bassins Meerder proefboerderijen kunnen een plek krijgen groeiprocessen, daarnaast kan op deze manier het water voor de kweek staat een laagje water, net zoals bij de in dit landschap, waarvan één proefboerderij met afkoelen waardoor de centrales minder zeewater hoeven Waddenzee weerspiegeld het wate de lucht en de kleuren bijbehorende bassins voor algenteeld verder is uitgewerkt. rond te pompen. van de omgeving. De vaak overvloedig aanwezige wind Op de proefboerderij is plaats voor een woonhuis, zorgt voor de rimpelingen van het water. Het eerste idee de bedrijfsgebouwen en een publieke route voor In de wereld van de mens is er de Boot naar Borkum, is om een proefboerderij van 10 hectare op te zetten, met nieuwschierigen en educatie. Aan de noordzijde bakenen bussen met Duitse toeristen beginnen of eindigen hier vervolgens de mogelijkheden tot opschaling naar 100 en de gigantische windmolens het ontwerpgebied van hun vakantie naar Borkum. Dit is hierbij ook de enige zelfs 1000 hectaren. De algen kunnen verplaatst worden ongeveer één kilometer af. De oude dijk bij Oudeschip massale toeristische activiteit in de haven zelf. Op door het water, dit zorgt voor een ander oogstproces samenvatting 7 vergeleken met traditionele landbouw. De algen moeten na gradaties van beschutting en beslotenheid te herkennen, het landschap en herhaling van de constructie is voor het opzuigen van de groene sludge op een fabrieksmatige van werken naar wonen. In het ontwerp is het woonhuis de proefboer vanuit het woonhuis iedere dag anders te manier worden gedroogd. De drie hallen van de juist onder deze grote kap geplaatst waardoor het ervaren. proefboerderij volgen het productieproces van voorkweek, woonhuis gebruik kan maken van het tussenklimaat opslag en de oogst van de algen weer. van de water en winddichte schil van de schuur. Er is onderscheid gemaakt tussen de verfijnde verblijfsruimten, De boerderij vormt een silhouet in het landschap door voor de mens ontworpen en productieruimten waarbij het de enorme leegte en platheid hiervan. In de omgeving is product centraal staat. Door het onderling verspringen van een duidelijk onderscheid zichtbaar tussen industriële- en de drie schuren ontstaat een verknipt silhouet, hierdoor boerenbebouwing. De enorme afmeting van de industriële kan de publieke route in de vorm van een loopbrug het bebouwing in de Eemshaven zorgen voor een verlies aan gebouw doorkruisen. menselijke schaal. Binnen deze industriële bebouwing is vaak nog een kleinschalige inbouw van verblijfsruimten De gevel en het dakvlak van de langsrichting gaan in te herkennen, in de proefboerderij komt dit ‘box in box’ elkaar over waardoor er één schil ontstaat. Aan de principe terug. Voor de boerderij is gezocht naar een kant van Oudeschip een lage goothoogte als referentie hybride tussen een industriele hal en een traditionele naar de boerderijen en aan de andere kant nabij de boerderij zowel in vorm als in functionaliteit. Eemshaven juist een hoge goothoogte. Dit vlak is gemaakt van translucente polycarbonaatplaten, die Bij boerderijen worden door de schaalvergroting nieuwe onderbroken worden door glazen te openen ramen. De moderne schuren op het erf gebouwd. Kenmerkend voor houten gordingen op de stalen spanten herhalen het de langsrichting van de traditionele boerderijen zijn de horizontale ritme van de waterbassins in het landschap. geslotenheid met kleine raamopeningen. De grote deuren De kopsekanten van de schuren zijn met standaard glazen zijn typerend voor de dwarsrichting van de schuren. Ook kasgevel ingevuld, de te openen delen zijn hierbij de het landschap kent door de polders die als een uienschil dichte vlakken. De schuifdeuren zijn gemaakt van houten afgepeld kunnen worden twee duidelijke richtingen. aardappelkisten. Parallel aan de dijken, de langsrichting en haaks op de dijken, geaccentueerd door dijkcoupuren, juist de In het ontwerp is zoveel mogelijk gebruik gemaakt met dwarsrichting. Het silhouet van de proefboerderij vindt standaard geprefabriceerde materialen, zo worden aansluiting op deze richtingen in het landschap en de op het erf in in de schuren stelconplaten gebruikt. De bestaande schuren. standaardisering en het gebruik van droge verbindingen maakt dat de proefboerderij makkelijk aangepast kan Vanaf het erf richting het woonhuis zijn een aantal worden en eenvoudig te bouwen is. De grootsheid van voorwoord 9 voorwoord van de Waddenzee duidelijk, een grote grijze watermassa. De keren daarna bezocht ik de Eemshaven alleen, met de De geschetste sfeer van water, leegte en natuur heeft me Dit was een totaal ander beeld dat ik tot dan toe gewend fiets uitgestapt ik uit in Uithuizermeeden of Roodeschool. aangesproken in de beschrijving van het afstudeeratelier. was van de Noordzee. Telkens is er weer een hoogtepunt, Van te voren bedacht ik hoe ik windtechnisch het beste Het gebied was voor mij onbekend, de Waddeneilanden letterlijk en figuurlijk wanneer je dijk oploopt. De lelijkheid kon fietsen. Eenmaal bezocht ik de Eemshaven met een had ik bijna allemaal ooit bezocht, maar de Waddenkust van het gebied, de verbaasdheid over het bestaan van tentje achterop de fiets en v volgestouwde fietstassen. was mij nog onbekend. Ondanks dat ik in een stedelijke zulke plaatsen in Nederland en daarbij het futuristische Vanuit een stilstaande of fietsende positie zijn er zoveel omgeving ben opgegroeid is mij van huis uit wel liefde karakter gaven een bizarre eerste indruk. Ik weet nog dat mogelijk beelden vastgelegd. Ik voelde me een vreemde voor de natuur bij gebracht. Na enkele bezoeken aan het ik dacht: ‘Wie wil hier nu iets ontwerpen te midden van al vogel in de dorpen waar iedereen elkaar kent, in de haven gebied is gebleken dat je naast de Waddeneilanden ook dit industrieel geweld, de kaalheid, leegte etc.,’ Maar toch waar vrouwen, zo voelde het, een zeldzaamheid