Studium Uwarunkowań I Kierunków
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
ZARZ ĄD GMINY W MI ĘDZYRZECU PODLASKIM INSTYTUT GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I KOMUNALNEJ W WARSZAWIE ZAKŁAD ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I URBANISTYKI W LUBLINIE STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MI ĘDZYRZEC PODLASKI (ETAP IV) USTALENIA Lublin, czerwiec 2000 Spis tre ści: Tekst: Wprowadzenie 1. Uwarunkowania i wytyczne regionalne 2. Strategia rozwoju gminy 3. Środowisko przyrodnicze 4. Środowisko kulturowe 5. Struktura terenu - obszary otwarte 6. Struktura terenu - obszary urbanizowane 7. Struktura terenu - komunikacja 8. Infrastruktura techniczna 9. Warunki realizacji Zał ączniki: Zał. 1: Struktura terenu - schemat studium Zał. 2: Do rozdz. 1.: Wytyczne regionalne Zał. 3: Do rozdz. 4.: 1) Strefy stanowisk archeologicznych 2) Wykaz obiektów zabytkowych Rysunki (1: 25 000): Rys. 1: Środowisko przyrodnicze Rys. 2: Środowisko kulturowe Rys. 3: Struktura terenu Rys. 4: Infrastruktura terenu Rys. 5: Plansza zbiorcza 2 WPROWADZENIE (1) Uwagi formalne Niniejsze Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mi ędzyrzec Podlaski zostało opracowane przez Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w Warszawie - Zakład Zagospodarowania Przestrzennego i Urbanistyki w Lublinie, na zlecenie Zarz ądu Gminy Mi ędzyrzec Podlaski. Podstaw ą formaln ą była umowa Zarz ądu z Instytutem zawarta dnia 13 sierpnia 1999 r. (w oparciu o przeprowadzony przetarg). Studium sporz ądzono zgodnie z ustaw ą o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r. (z pó źniejszymi zmianami - tekst jednolity z dnia 22 lutego 1999 r., Dz. U. nr 15, poz. 139), art. 6. Opracowanie zostało wykonane w czterech etapach: — Etap I - Zebranie i analiza materiałów, — Etap II - Uwarunkowania rozwoju przestrzennego, — Etap III - Kierunki rozwoju przestrzennego, — Etap IV - Dokument finalny. Prezentowane opracowanie jest efektem prac etapu IV - dokumentem finalnym, zawieraj ącym "ustalenia" Studium. Składa si ę ono z niniejszego tekstu ustale ń oraz pi ęciu rysunków w skali 1:25 000 (jak w Spisie tre ści), które stanowi ą ł ącznie integraln ą, wzajemnie dopełniaj ącą si ę cało ść . Ustalenia były wyło żone w dniach od 11.05.2000 r. do 31.05.2000 r. do zaopiniowania organów wła ściwych do uzgadniania miejscowych planów zagospodarowania, wojewod ą, zarz ądem województwa, zarz ądami gmin s ąsiednich i innymi zainteresowanymi instytucjami. Opinie były w zasadzie pozytywne. Wskazane brakuj ące elementy (np. planowane linie WN) uzupełniono. Opracowanie kwalifikuje si ę do uchwalenia. Dokumentem równoległym, opracowanym przez Instytut w oparciu o aneks do umowy jw. jest Strategia rozwoju gminy Mi ędzyrzec Podlaski. Jest to opracowanie niezale żne, skoordynowane merytorycznie z elaboratem studium gminy oraz materiałami strategii rozwoju województwa lubelskiego. 3 (2) Charakterystyka merytoryczna tematu Rozwój gminy Mi ędzyrzec Podlaski, a w konsekwencji kierunki jej zagospodarowania przestrzennego mo żna prognozowa ć i planowa ć według dwóch scenariuszy: — scenariusza ograniczonego rozwoju Wschodniej Polski i relacji mi ędzynarodowych Wschód - Zachód oraz — scenariusza dynamicznego rozwoju stosunków Wschód - Zachód i w konsekwencji zwi ększonej dynamiki rozwoju tej cz ęś ci kraju. W obu przypadkach s ą to uwarunkowania zewn ętrzne o zasadniczym znaczeniu dla rozwoju gminy. Z du żym prawdopodobie ństwem mo żna przyj ąć , że oba scenariusze to zarazem długookresowa sekwencja rozwoju. Obecna sytuacja jest zbli żona do scenariusza pierwszego. S ą jednak podstawy do przyj ęcia scenariusza drugiego jako perspektywy rozwoju tej cz ęś ci kraju. Perspektywiczny rozwój gminy musi zatem uwzgl ędnia ć obie sytuacje i uzale żnia ć od nich zagospodarowanie. Dostosowywa ć rozwój do realiów sytuacji obecnej, szukaj ąc w nim optymalnych korzy ści dla gminy, ale zarazem nie zamyka ć mo żliwo ści rozwoju znacznie bardziej dynamicznego, jakiego w tym rejonie mo żna i nale ży oczekiwa ć w bli ższej lub dalszej przyszło ści. A na pewno nie mo żna go wyklucza ć, bior ąc pod uwag ę wyj ątkowe potencjały gminy le żą cej na skrzy żowaniu dwóch głównych szlaków - korytarzy komunikacyjnych o znaczeniu krajowym i mi ędzynarodowym. Aktywizacja tych korytarzy, utworzenie na ich kierunkach planowanych tras najwy ższych klas – autostrady A2, trasy ekspresowej S19 i europejskiej kolei szybkiej sprawi, że obszar gminy znajdzie si ę w strefie szczególnej aktywizacji gospodarczej. Wskazywane w planie województwa "pasmo inwestycyjne", obejmuj ące wi ększo ść terytorium gminy, stanie si ę realn ą ofert ą inwestycyjn ą. Gmina Mi ędzyrzec Podlaski jest wi ęc wyj ątkowym tematem w skali regionu. Wymaga szczególnego podej ścia planistycznego: ostro żnego, realnego planowania rozwoju w najbli ższym etapie, ale zarazem przygotowania mo żliwie wielkiej oferty pod lokalizacj ę ró żnych form biznesu i osadnictwa w dalszej przyszło ści. Perspektywy rozwojowe gminy nie powinny kolidowa ć z jej obecnym umiarkowanym rozwojem, opartym o tradycyjne w wi ększo ści formy gospodarki. Obecny rozwój i zagospodarowanie musz ą si ę jednak liczy ć równie ż z perspektywami wzrostu gminy, nie powinny niszczy ć tych szans, a nawet ich ogranicza ć. Co wi ęcej, ju ż obecnie nale żałoby otwiera ć mo żliwo ści rozwoju w mniejszej stosunkowo skali - w strukturach obecnych wsi, jak te ż na niektórych 4 terenach nowych, zwłaszcza zwi ązanych z miastem Mi ędzyrzecem, jak i obecnie funkcjonuj ącymi trasami na kierunkach rozwojowych. Nale ży si ę bowiem liczy ć z tym, że aktywizacja rozwoju b ędzie nast ępowała powoli w oparciu o istniej ące potencjały. Trendom tym nale żałoby da ć szans ę ju ż obecnie, stymulowa ć je, m. in. poprzez oferty terenowe pierwszego etapu. Na takich uwarunkowaniach, takiej "filozofii" rozwoju gminy Mi ędzyrzec oparto koncepcj ę jej rozwoju i zagospodarowania przestrzennego w prezentowanym Studium. Mamy nadziej ę, że stanie si ę ona podstaw ą racjonalnej gospodarki przestrzennej - "rozwoju zrównowa żonego" gminy, uwzgl ędniaj ącego nie tylko dora źne potrzeby i mo żliwo ści, ale te ż potencjały i szanse, które b ędą narasta ć w przyszło ści. Powinno to znale źć wyraz w nowym planie zagospodarowania gminy, opracowanym z uwzgl ędnieniem ustale ń studium. (3) Autorzy opracowania Projekt Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mi ędzyrzec Podlaski został wykonany przez zespół lubelskiego Zakładu IGPiK w składzie: dr Henryk Ponikowski (Uwarunkowania i wytyczne regionalne), dr Jan Polski (Strategia rozwoju), mgr Zbigniew Borchulski ( Środowisko przyrodnicze), mgr in ż. arch. Barbara Brylak - Szymczak ( Środowisko kulturowe), mgr in ż. Jan Nied źwied ź (Struktura terenu - obszary otwarte), doc dr arch. Romuald Dylewski i mgr in ż. arch. Małgorzata Żurkowska (Struktura terenu - obszary urbanizowane), in ż. arch. Andrzej Link (Struktura terenu - komunikacja), mgr in ż. Zdzisław Lechus (Infrastruktura techniczna). Prace komputerowe, graficzne i administracyjne: mgr Eł żbieta Goł ębiowska, mgr in ż. Małgorzata Osmulska - Paprota, mgr in ż. arch. Małgorzata Żurkowska, tech. El żbieta Mazurek, mgr Zuzanna Pizo ń. Koordynacj ę opracowania sprawował dr Henryk Ponikowski. Nadzór merytoryczny nad cało ści ą opracowania pełnił doc. dr arch. Romuald Dylewski (tak że autor Wprowadzenia i Warunków realizacji). 5 1. UWARUNKOWANIA I WYTYCZNE REGIONALNE 1.1. Ustalenia ogólne Gmina jako jednostka samorz ądu terytorialnego ponosi odpowiedzialno ść za kształt lokalnego ładu przestrzennego. Dokumentem polityki przestrzennej gminy, sporz ądzonym w oparciu o uwarunkowania i potrzeby lokalne, ale z uwzgl ędnieniem uwarunkowa ń i potrzeb wy ższego rz ędu – wojewódzkich i regionalnych jest Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Podstawowym aktem prawnym w tym wzgl ędzie jest ustawa z 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 89, poz. 415 z pó źn. zm.). W cz ęś ci dotycz ącej studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, art. 6 ust. 2 stanowi, że "zarz ąd gminy sporz ądza studium uwzgl ędniaj ąc uwarunkowania, cele i kierunki polityki przestrzennej pa ństwa na obszarze województwa". Dokument studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, podlega zaopiniowaniu przez instytucje upowa żnione do tego na podstawie odr ębnych przepisów. W szczególno ści Studium winno by ć zgodne ze strategi ą rozwoju województwa i wojewódzkim planem zagospodarowania przestrzennego. W zwi ązku z reform ą administracji publicznej w Polsce, na obszarze województwa realizowana jest wi ęc polityka przestrzenna: interregionalna kreowana przez rz ąd i centralne organy pa ństwa a kierowana do regionów z punktu widzenia interesu pa ństwa. Za realizacj ę tej polityki na obszarze województwa odpowiada wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów. Nale ży podkre śli ć, że rozwój pa ństwa to głównie rozwój regionów realizuj ących zadania publiczne, zgodne jednak ze strategicznymi celami polityki pa ństwa. intraregionalna kreowana i realizowana przez regionaln ą administracj ę samorz ądow ą z punktu widzenia interesu regionu i społeczno ści lokalnych. Wprowadzone ostatnio zmiany kompetencji organów administracji publicznej wskazuj ą, że kształtowanie i prowadzenie 6 polityki przestrzennej w województwie nale ży do zada ń samorz ądu województwa. Uwarunkowania rozwoju w zakresie gospodarki przestrzennej wskazuj ą wi ęc na konieczno ść uwzgl ędniania w koncepcjach rozwoju gminy polityki przestrzennej pa ństwa i administracji samorz ądowej szczebla regionalnego, jako organów realizuj ących ponadlokalne cele i programy rozwoju.