WST ĘP

Przedstawiamy opracowanie o stanie przyrody gminy Połczyn Zdrój, jej zasobach i walorach. Przeprowadzona dzi ęki wspólnym działaniom Wojewody, Gminy oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie inwentaryzacja przyrodnicza dała zasób informacji, które pomog ą przy podejmowaniu szeregu decyzji wa Ŝnych dla funkcjonowania gminy w zakresie zagadnie ń społecznych, ekonomicznych, kulturowych i gospodarczych, a tak Ŝe w skutecznej ochronie zasobów przyrodniczych.

Przyj ęta przez Sejm RP uchwała w sprawie ekologicznej polityki pa ństwa zakłada jako naczeln ą zasad ę w planowaniu i realizacji działa ń gospodarczych uwzgl ędnienie potrzeb zachowania w jak najlepszym stanie środowiska przyrodniczego, bez czego byt i kondycja człowieka byłyby zagro Ŝone. Zasadnicz ą trudno ści ą przy realizacji zapisów ustaw: o zagospodarowaniu przestrzennym i ochronie przyrody jest fakt, i Ŝ w wielu wypadkach zasoby przyrodnicze gminy nie zostały poznane w stopniu wystarczaj ącym. Istotnymi, mog ą okaza ć si ę kolizje wynikaj ące z braku wiedzy o miejscach bytowania rzadkich oraz gin ących gatunków ro ślin i zwierz ąt, a zamierzeniami tak projektantów planów zagospodarowania przestrzennego, jak i władz oraz mieszka ńców danej gminy, pragn ących, cz ęsto nie świadomie, dokona ć zmiany przeznaczenia takiego terenu, zlokalizowa ć na nim przedsi ęwzi ęcie gospodarcze, przeprowadzi ć drog ę, gazoci ąg lub inny obiekt. Niezwykle pilne staje si ę wi ęc znalezienie metod umo Ŝliwiaj ących rozwój gospodarczy przy pełnym poszanowaniu posiadanych walorów przyrody. Jednym ze sposobów rozwi ązywania tych trudno ści jest szybkie i wszechstronne poznanie zasobów przyrodniczych gmin. Powierzchnie zajmowane przez obszary podmokłe, lasy, wody - to najcenniejsze przyrodniczo miejsca, z ogromnym bogactwem wyst ępuj ącej tu ro ślinno ści i ró Ŝnorodnym światem zwierz ąt. Gmina Połczyn Zdrój w cało ści reprezentuje warto ści przyrodnicze i krajobrazowe wysokiej rangi, godne obj ęcia ochron ą. Jest to wa Ŝki

1 argument, który powinien skłoni ć władze gminy, a przede wszystkim jej mieszka ńców do szczególnej dbało ści o zachowanie tych bezcennych i nieodnawialnych przecie Ŝ zasobów. Ochrona przyrody, to równie Ŝ powinno ść wynikaj ąca z mi ędzynarodowych zobowi ąza ń Polski, która jest sygnatariuszem szeregu aktów prawnych dotycz ących tych zagadnie ń. D ąŜ enie Polski do wszechstronnego udziału w strukturach zjednoczonej Europy wymaga od naszego kraju respektowania istniej ących tu przepisów w zakresie środowiska i przyrody. Przedstawione opracowanie powinno skłoni ć planistów i władze gminy do świadomego spojrzenia na otaczaj ącą przyrod ę i przyj ęcia takiego kierunku rozwoju, który umo Ŝliwi gospodarowanie przy minimalnym zagro Ŝeniu dla środowiska naturalnego. Posiadane warto ści przyrody w umiej ętny sposób mo Ŝna i nale Ŝy wykorzysta ć do promocji gminy jako miejsca cennego, pi ęknego i interesuj ącego rozwijaj ąc aktywn ą działalno ść na polu turystyki.

CEL, ZAKRES I METODA

Celem niniejszego opracowania jest dostarczenie władzom gminy, wojewodzie i innym słu Ŝbom syntetycznej informacji o walorach przyrodniczych gminy Połczyn Zdrój. Wiedza ta pozwoli na świadome kształtowanie ładu przestrzennego gminy i unikni ęcia potkni ęć planistycznych oraz konfliktów pomi ędzy słu Ŝbami ochrony przyrody, organizacjami ekologicznymi a planistami i lokalnym społecze ństwem reprezentowanym przez administracj ę samorz ądow ą. Świadomo ść wielkich walorów, jakimi dysponuje gmina na gruncie zasobów przyrody, jej osobliwo ści i warto ść ma pomóc w sporz ądzeniu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz słu Ŝyć w bie Ŝą cej pracy jako materiał wyj ściowy przy podejmowaniu wa Ŝnych decyzji gospodarczych. Opracowanie niniejsze zawiera szereg informacji otrzymanych w efekcie przeprowadzonej w latach 2001/2002 inwentaryzacji. Podstaw ą do jego wykonania były operaty szczegółowe sporz ądzone przez zespoły specjalistów. Zasady wykonania tych operatów okre śla - instrukcja zatwierdzona przez Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Szczecinie pt. „Zało Ŝenia metodyczne inwentaryzacji przyrodniczej gmin”. Prace obj ęły trzy płaszczyzny tematyczne; • inwentaryzacj ę flory i ro ślinno ści

2 • inwentaryzacj ę fauny • inwentaryzacj ę przyrody nieo Ŝywionej Wyniki inwentaryzacji szczegółowych przedstawiono w formie tekstowej i graficznej na mapach w skali 1 : 10 000. Walory wykazane w tych opracowaniach zobrazowano na mapie w skali 1 : 25 000 dokonuj ąc jednocze śnie syntezy cało ści. W szczególno ści naniesiono miejsca wyst ępowania rzadkich i chronionych gatunków ro ślin i zwierz ąt. Zaznaczono równie Ŝ obszary wa Ŝne dla bytu ró Ŝnych grup zwierz ąt i wartościowe fragmenty szaty ro ślinnej. Wyłoniono w ten sposób strefy florystyczne i faunistyczne zajmuj ące nieraz znaczne obszary i komunikuj ące si ę miedzy sob ą tzw. korytarzami ekologicznymi. Powstała w efekcie mapa warto ści przyrodniczych wi ąŜą ca zasadnicze grupy zagadnie ń. W oparciu o opisy zawarte w operatach szczegółowych, konsultacje z ich wykonawcami oraz z Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody, wyznaczono obiekty powierzchniowe i punktowe o szczególnych walorach proponuj ąc dla nich kwalifikacj ę ochronn ą dopuszczon ą w Ustawie z 16 pa ździernika 1991 r, o ochronie przyrody, tzn.: parki krajobrazowe (PK), rezerwaty (R), u Ŝytki ekologiczne (UE), obszary chronionego krajobrazu (OCHK), zespoły przyrodniczo-krajobrazowe (ZPK), pomniki przyrody (PP), stanowiska dokumentacyjne (SD). Wskazano miejsca, gdzie znajduj ą si ę pojedyncze obiekty ju Ŝ obj ęte ochrona, tj. stanowiska zwierz ąt, drzewa pomnikowe, parki i głazy oraz obiekty zaproponowane do ochrony, które przedstawiaj ą du Ŝą warto ść przyrodnicz ą. Zawarto ść mapy „Waloryzacja przyrodnicza” w syntetyczny sposób przedstawia legenda zamieszczona na planszy (ANEKS pkt.6). Wszystkie kategorie powierzchniowych obiektów chronionych podzielono na: • istniej ące, tj. te, dla których istniej ą formalne akty prawne powołuj ące je, • przewidziane do ochrony tj. te, których istnieje zło Ŝony formalnie projekt oraz te które proponujemy w niniejszym opracowaniu. Jako osobn ą cz ęść opracowania zamieszczono wykazy: 1. Fitosocjologiczny wykaz zbiorowisk ro ślinnych 2. List ę gatunków flory z terenu gminy 3. List ę gatunków fauny z terenu gminy

Wykaz skrótów zastosowanych w tek ście: PK - park krajobrazowy

3 R - rezerwat UE - u Ŝytek ekologiczny OCHK - obszar chronionego krajobrazu ZPK - zespół przyrodniczo-krajobrazowy SD - stanowisko dokumentacyjne PP - pomnik przyrody OC - obszar cenny ESOCh - Ekologiczna Sie ć Obszarów Chronionych A1, B6 itp. - okre ślenia lokalizacji na mapie „Waloryzacja przyrodnicza” zawarte w tabelach.

Ilekro ć w opracowaniu wspomina si ę Ustaw ę o ochronie przyrody, to mówi si ę o Ustawie z dnia 16 pa ździernika 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 114 poz. 492).

Dla proponowanych obiektów chronionych przedstawiono wskazania konserwatorskie maj ące nada ć kierunek zagospodarowania tych miejsc lub wskaza ć istniej ące zagro Ŝenia. Podstawowe wskazania ochronne zawieraj ą akty prawne dotycz ące ochrony przyrody (ustawy i rozporz ądzenia, ANEKS. 4), które s ą wystarczaj ącym zabezpieczeniem zachowania warto ści przyrodniczych, pod warunkiem oczywi ście pełnego poszanowania ustale ń wspomnianych aktów. Szczegółowe wytyczne b ędące pewnym uzupełnieniem, bądź wyja śnieniem istniej ących przepisów, podano w miar ę potrzeby przy opisach konkretnych obiektów. W opracowaniu wykorzystano informacje zawarte w operatach szczegółowych, w zasobach Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody i w zasobach własnych Biura.

Projekt cało ści został uzgodniony z Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody.

UWAGA! Dla potrzeb studium nie jest konieczne uszczegółowienie informacji przyrodniczych o prezentowanych obiektach, st ąd te Ŝ pewne skróty i uproszczenia, np. w wykazach gatunków ro ślin i zwierz ąt przy poszczególnych obiektach nie stosuje si ę w zasadzie nazewnictwa łaci ńskiego. W razie konieczno ści uzyskania bardziej precyzyjnych informacji nale Ŝy zgłosi ć si ę do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody posiadaj ącego pełn ą dokumentacj ę inwentaryzacyjn ą.

4 Cytowana w opracowaniu literatura dotyczy spisów piśmiennictwa zamieszczonych w poszczególnych operatach szczegółowych. Na ko ńcach rozdziałów podano jedynie pozycje nie uj ęte w tych spisach.

5 I. CZ ĘŚĆ OGÓLNA

1. Charakterystyka społeczno gospodarcza obszaru gminy

Gmina Połczyn Zdrój le Ŝy w środkowo-wschodniej cz ęś ci województwa zachodniopomorskiego, w południowo-wschodniej cz ęś ci powiatu Świdwi ńskiego, graniczy z 8 gminami: Białogard, Tychowo, Barwice, Czaplinek, Ostrowice, Złocieniec, Świdwin, R ąbino. Le Ŝy na styku powiatów Białogard, Szczecinek i Drawsko Pomorskie. Siedzib ą władz jest miasto Połczyn Zdrój, najwi ększe i jedyne miasto gminy, która nale Ŝy do stosunkowo du Ŝych jednostek administracyjnych województwa zachodniopomorskiego, zajmuje 343,71 km 2, w tym 7,21 km 2 przypada na aglomeracj ę miasta. Gminna sie ć osadnicza to 23 sołectwa. S ą to: , Bronowo, Brusno, Bu ślary, , , Kołacz, Lipno, Ł ęgi, Ło śnica, , , , Ostre Bardo, Popielewo, , Redło, Sucha, , Toporzyk, Wardy ń Górny, Zaj ączkowo i Zaj ączkówko. Teren powiatu jest czysty ekologicznie, zasobny w liczne jeziora i lasy, posiada te Ŝ dobry mikroklimat co stwarza mo Ŝliwo ść rozwoju turystyki, rekreacji i lecznictwa. W gminie Połczyn Zdrój krajobraz jest niezwykle urozmaicony. Wysokie wzgórza morenowe poro śni ęte lasami oraz liczne jeziora tworz ą niepowtarzalne pi ękno krajobrazu, zwanego "Szwajcari ą Połczy ńsk ą". Znaczna cz ęść gminy, nale Ŝy do Drawskiego Parku Krajobrazowego. Miasto Połczyn Zdrój jest jednym z najstarszych uzdrowisk w kraju. Leczy si ę tu schorzenia reumatyczne, ginekologiczne, choroby narz ądów ruchu i neurologiczne. Działaj ą 3 szpitale uzdrowiskowe i 4 sanatoria. Najwi ększ ą atrakcj ą Połczyna Zdroju jest Park Zdrojowy o powierzchni 80 ha. Turystyka w gminie Połczyn Zdrój jest do ść słabo rozwini ęta mimo bardzo korzystnych warunków przyrodniczych i kulturowych. Leczenie uzdrowiskowe prowadzone w mie ście Połczyn Zdrój nie przekłada si ę na rozwój turystyki w gminie, podobnie jak funkcjonuj ą w obr ębie gminy szlaki w ędrówek pieszych, rowerowych, samochodowych i kajakowych.

a) struktura u Ŝytkowania gruntów

Wg danych Urz ędu Miasta i Gminy struktura gruntów gminnych na dzie ń 01.01.1999r. przedstawia si ę nast ępuj ąco:

6 powierzchnia ogólna gminy: 34371 ha 100,00% • uŜytki rolne 17.985 ha 53,5 % • gruntu pod lasami i zadrzewieniami 12.679 ha 37,68% • obszary akwenów wodnych 443 ha 1,32% • tereny pod drogami i infrastruktur ą komunikacyjn ą 960 ha 2,85% • tereny zabudowane 489 ha 1,45% • nieu Ŝytki i tereny ró Ŝne 1 094 ha 3,25% Zasadnicz ą dominant ą struktury gospodarczej gminy jest gospodarka rolna i le śna.

b) demografia

Ludno ść gminy (stan na dzie ń 31.12.2000 r.) wynosiła 17168 mieszka ńców. G ęsto ść zaludnienia w gminie Połczyn Zdrój wynosiła 50 osób/km 2. c) zatrudnienie

Struktura zatrudnienia w gminie kształtuje si ę nast ępuj ąco*:

• ogół zatrudnionych 2857 osób, z tego najwi ęcej w usługach rynkowe i nierynkowe - 60%, w przemy śle i budownictwie - 34%, natomiast rolnictwie, le śnictwie i rybactwie - 6,2%. bezrobotnych zarejestrowanych 2389 , co stanowi 13,9% d) gospodarka

Gmina Połczyn Zdrój charakteryzuje si ę dominacj ą rolnictwa i le śnictwa. Na terenie gminy na koniec grudnia 2000 roku zarejestrowano 1159 podmiotów gospodarczych, w tym 32 w sektorze publicznym, a 1127 w prywatnym. Najwi ęcej podmiotów było zarejestrowanych w handlu i naprawach (396), dalej w produkcji przemysłowej (156), w ochronie zdrowia i opiece społecznej (129), w obsłudze nieruchomo ści i firm, nauce (95), nast ępnie w budownictwie, rolnictwie, łowiectwie, le śnictwie, transporcie, gospodarce magazynowej i ł ączno ści (76), najmniej natomiast w hotelach i restauracjach (33). Ponadto w Połczynie Zdroju funkcjonuje sze ść szkół podstawowych, dwie gimnazjalne oraz cztery średnie techniczne i zawodowe. Gmina posiada równie Ŝ siedem

7 placówek wychowawczo przedszkolnych oraz dziewi ęć bibliotek publicznych. Ochron ą zdrowia mieszka ńców zajmuj ą si ę cztery placówki ambulatoryjne, w tym trzy przychodnie i jeden o środek zdrowia. e) infrastruktura techniczna gminy

Komunikacja Przez gmin ę przebiega jedna główna droga wojewódzka o nr 163 relacji Kołobrzeg - Białogard - Połczyn Zdrój - Czaplinek - Wałcz. Sie ć komunikacyjn ą dróg kołowych tworz ą tak Ŝe drogi wojewódzkie: • Drawsko Pomorskie (przez Ostrowice) - Połczyn Zdrój, droga nr 173 • Szczecinek (przez Barwice) - Połczyn Zdrój, droga nr 172. Znajduj ą si ę tu równie Ŝ drogi powiatowe i gminne ł ącz ące Połczyn Zdrój przez Nowe Worowo z Ostrowicami, oraz przez Bierzwnic ę ze Świnouj ściem. Długo ść dróg miejskich o twardej nawierzchni w granicach administracyjnych gminy Połczyn Zdrój wynosi 20 km. Gmina posiada linie kolejowe ł ącz ące j ą ze Szczecinem poprzez Świdwin, Chociwel oraz Stargard Szczeci ński, a tak Ŝe z Kołobrzegiem i Koszalinem poprzez Białogard i Barwice. Od gminy jeszcze kilka lat temu wiódł szlak kolejowy przebiegaj ący przez Ostrowice do Złocie ńca. Obecnie szlak ten nie istnieje, gdy Ŝ poł ączenie zostało zlikwidowane, a tory rozebrane. Nasyp po torze jest przewidziany do wykorzystania jako szlak turystyczny dla turystyki rowerowej.

Sie ć wodoci ągowa i kanalizacyjna

Gmina posiada sie ć wodoci ągow ą rozdzielcz ą, której długo ść wynosi 135,3 km oraz kanalizacyjn ą o długo ść - 35 km. Gmina nie jest zgazyfikowana, funkcjonuje tylko system dystrybucji butli gazowych. Sie ć rozdzielcza istnieje tylko w mie ście Połczyn Zdrój, której długo ść wynosi 20,5 km.

* Dane statystyczne według rocznika statystycznego województwa zachodniopomorskiego na dzie ń 31.12.2000 r. tom II.

8 2. Regionalizacja fizyczno-geograficzna, geobotaniczna i zoogeograficzna a) Regionalizacja fizyczno-geograficzna

Zgodnie z podziałem fizyczno geograficznym Polski [Kondracki 1978, 1984] poło Ŝenie gminy Połczyn Zdrój przedstawia si ę nast ępuj ąco: • prowincja - Ni Ŝ Środkowoeuropejski • podprowincja - Pobrze Ŝa Południowobałtyckie • makroregion – Pojezierza Zachodniopomorskie • mezoregion - Pojezierze Drawskie • mezoregion – Wysoczyzna Łobezka

Podsumowuj ąc obszar gminy le Ŝy w dwóch mezoregionach. Zasadnicza cz ęść le Ŝy w mezoregionie Pojezierze Drawskie i tylko niewielki wysuni ęty najbardziej na północ obszar znajduje si ę w mezoregionie Wysoczyzna Łobeska .

Pojezierze Drawskie - od północy s ąsiaduje z Wysoczyzn ą Łebsk ą, Równin ą Białogardzk ą i Wysoczyzn ą Polanowsk ą, od południa z sandrowymi równinami – Drawsk ą i Wałeck ą, od wschodu z Pojezierzem Bytowskim. Rozci ąga si ę ono na powierzchni około 1900 km 2. Piaszczysto-kamieniste gleby sprawiaj ą, Ŝe znaczny teren na omawianym pojezierzu zajmuj ą lasy, a w produkcji rolnej dominuje typ Ŝytnio- ziemniaczny z do ść du Ŝym udziałem ł ąk i pastwisk. Najwi ększe rzeki przecinaj ące Pojezierze Drawskie to Rega i Pars ęta oraz ich dopływy, które znajduj ą si ę w strefie wododziałowej bezpo średniego zlewiska Bałtyku oraz rzeki dorzecza Warty-Noteci, do których płyn ą Drawa i Gwda (Kondracki 1998). Wysoczyzna Łobeska - rozci ąga si ę pomi ędzy Równin ą Nowogardzk ą i Równin ą Gryfick ą od zachodu i południowego-zachodu po Pojezierze Drawskie na wschodzie. Od północy ograniczaj ą Równina Białogardzka, a od południa - Pojezierze Ińskie. Teren ten znajduje si ę na morenach czołowych. Jest obszarem wzniesionym 80-120 m n.p.m., z kulminacj ą 175 m n.p.m., wyst ępuj ącą na północ od Świdwina. Charakterystycznymi formami rze źby tego mezoregionu s ą doliny, gł ęboko wci ęte w prawie płask ą wysoczyzn ę morenow ą. Doliny te maj ą kształt rynien o stromych brzegach. Utworzone zostały na skutek silnej erozji wód roztopowych, jako drogi odpływu marginalnego na przedpolu topniej ącego lodowca. Dna dolin, wci ęte do 50 m w wysoczyzn ę polodowcow ą, tylko cz ęś ciowo s ą wykorzystywane przez rzeki; Reg ę i jej dopływy: Star ą Reg ę, Resk ą, W ęgorze i Mołstow ą. Główna rzeka - Rega – pocz ątkowo płynie ku północy, powy Ŝej Świdwina zatacza wielki łuk na południowy zachód i pod Łobzem

9 ponownie skr ęca na północ, kieruj ąc si ę na Równin ę Gryfick ą. Jej dolina stanowi najbardziej charakterystyczny element mezoregionu. Najrozleglejsze lasy znajduj ą si ę w zachodniej i południowej cz ęś ci regionu i zajmuj ą około 1/3 powierzchni. Krajobraz w wi ększo ści zdominowany jest przez obszary o charakterze rolniczym. [Kondracki 1998]. b) Regionalizacja geobotaniczna

Według regionalizacji geobotanicznej [Szafer 1972] gmina Połczyn Zdrój znajduje si ę w nast ępuj ących jednostkach: • pa ństwo - Holarktyka • obszar - Euro-Syberyjski • prowincja - Ni Ŝowo-Wy Ŝynna Środkowoeuropejska • dział - Bałtycki • poddział - Pas Równin Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich • kraina – Pojezierze Pomorskie • okr ęg – Wałecko-Drawski Niewielki fragment północny le Ŝy w Krainie Pobrze Ŝe Bałtyckie c) Regionalizacja zoogeograficzna

Według regionalizacji zoogeograficznej [Kostrowicki 1991] gmina Połczyn Zdrój nale Ŝy do:

• pa ństwa – Holarktyka

• podpa ństwa - Palearktyka

• krainy - Eurosyberyjskiej

• prowincji – Nemoralnej

• obszaru - Europejskiego

• regionu - Środkowoeuropejskiego

• podregionu – Środkowego

• okr ęgu – Centralnego.

10 3. Klimat

Klimat obszaru gminy Połczyn Zdrój wykazuje charakter przej ściowy pomi ędzy klimatem morskim a klimatem kontynentalnym. W cz ęś ci północnej Gminy pokrytej przewa Ŝnie równinnymi terasami sandrowymi zaznaczaj ą si ę cechy klimatu morskiego, podczas gdy cz ęść południowa, bardziej konfiguracyjnie zró Ŝnicowana, wykazuje cechy klimatu kontynentalnego. Okres wegetacyjny trwa przeci ętnie 210 dni . Zaczyna si ę około 5 kwietnia a ko ńczy na pocz ątku listopada. Pierwsze przymrozki jesienne pojawiaj ą si ę około 16-25 pa ździernika, a ostatnie wiosenne ko ńcz ą si ę około 1-10 maja. Ilo ść dni z pokryw ą śniegow ą o grubo ści do 10 cm wynosi 20–40 dni w roku, natomiast z pokryw ą o grubo ści do 20 cm wynosi 10–20 dni w roku. Liczba dni gor ących z temperatur ą powy Ŝej 25 oC wynosi 20-30 dni w ci ągu roku. Liczba dni bardzo mro źnych z temperatur ą poni Ŝej -10 oC wynosi w północnej cz ęś ci Gminy – do 2 dni, a w południowej i południowo – wschodniej 2–4 dni. Średnia liczba dni z silnym wiatrem osi ągaj ącym warto ść powy Ŝej 8 m/s wynosi 20–40. Maksymalne zawarto ści wody w pokrywie śnie Ŝnej kształtuj ą si ę na poziomie 150–200 mm. Według Prawdziwca obszar północny i środkowy gminy znajduje si ę w krainie klimatycznej Pasa Północnego Pojezierza Pomorskiego. Tylko niewielka południowa cz ęść gminy jest w krainie Pasa Środkowego Pojezierza Pomorskiego.

Kraina klimatyczna Pas Północny Pas Środkowy Pojezierza Pomorskiego Pojezierza Pomorskiego

średnia temperatura roczna 7-7,7°C 7-7,3°C

średnia temperatur ą okresu V-VII 14-14,5°C 13,7-14,7°C

średnia liczba dni gor ących w roku 13-18 18-22

średnia data pocz ątku zimy 31.12-6.01 13.12-2.01

średnia długo ść okresu zimowego 55-70 dni 65-90 dni

Średnia suma opadów w mm: 650-800 550-650 w roku 180-215 175-210 w okresie V- VII

11 4. Gleby

Gleby obszaru Gminy Połczyn Zdrój, podobnie jak całej tej cz ęś ci Pomorza, powstały z materiałów skalnych pochodz ących z okresu recesji ostatniego zlodowacenia, a tak Ŝe pó źniejszych. Do czasów współczesnych zakumulowany materiał uległ du Ŝym przemianom ewolucyjnym w długotrwałym procesie glebotwórczym. Wbrew powszechnym opiniom i przypuszczeniom gleby gminy nie s ą bardzo zró Ŝnicowane i nale Ŝy je zaliczy ć do gleb stosunkowo dobrych. Gleby gminy Połczyn Zdrój nale Ŝą do dwóch kompleksów. Pierwszy z nich to gleby bielicowe, rdzawe i brunatne wytworzone z piasków słabo gliniastych i gliniastych. Drugi kompleks stanowi ą gleby płowe, opadowo-glejowe oraz brunatne wytworzone z glin lekkich i średnich a tak Ŝe piasków naglinowych (Dobrza ński 1966). Odr ębn ą grup ę stanowi ą gleby bagienne reprezentowane przez gleby torfowe oraz gleby pobagienne, do których zaliczane s ą gleby torfowo-murszowe. Poszczególne kompleksy gleb tworz ą układ mozaikowaty i st ąd trudno precyzyjnie okre śli ć, która cz ęść gminy charakteryzuje si ę lepszymi warunkami glebowymi. Dlatego poszczególne rejony scharakteryzowano na podstawie klas bonitacyjnych, odzwierciedlaj ących przydatno ść rolnicz ą i świadcz ą o ich jako ści.

5. Hydrologia

Mimo, Ŝe gmina znajduje si ę w obr ębie pojeziernym nie wyst ępuje na jej powierzchni du Ŝa ilo ść jezior. Równie Ŝ sie ć rzeczna nie jest najwi ększa (7 rzek) - wyst ępuj ą tutaj du Ŝe obszary bezodpływowe. Ł ączna powierzchnia wód powierzchniowych wynosi 443 ha (1,28%), z tego wody stoj ące zajmuj ą 56 ha, rzeki 287 ha i rowy 100 ha. Poni Ŝej podano krótk ą charakterystyk ę rzek i jezior. a) Rzeki: • Wogra – rzeka o długo ści około 13 km, wypływaj ąca na wysoko ści 154,5 m n.p.m. z jeziora Kłokowskiego. Rzeka zasilana jest głównie poprzez wody gruntowe i jeziorko Kłokowskie. Dolina rzeki miejscami jest w ąska, o charakterze V- kształtnym z cechami przełomu, w innych odcinkach przepływa przez szerokie obni Ŝenie nawet o cechach kotlin (rejon miasta). W górnym odcinku w poszerzonych dnach doliny znajduj ą si ę stawy rybne. Rzeka uchodzi do D ębnicy na poziomie około 60 m n.p.m. Niezwykle charakterystyczn ą cech ą dorzecza Wogry jest to, Ŝe jest ono nieomal

12 jednostronnie zasilana przez zlewni ę zachodni ą. Na odcinku miejskim do rzeki odprowadzone s ą wody opadowe z kanalizacji deszczowej. • Dębnica – rzeka o długo ści 36,0 km. Na terenie gminy znajduje si ę 21,0 km odcinek rzeki powy Ŝej zapory (dawnego młyna) w Popielewie, koryto rzeki jest obwałowane i „wyprostowane”. Poni Ŝej rzeka przybiera półnaturalny charakter, a od wiaduktu drogi Połczyn Zdrój-Kołacz jej koryto silnie meandruje w obr ębie coraz szerszej doliny. Podobnie jak dorzecze Wogry, dorzecze D ębnicy jest bardzo du Ŝe od strony zachodniej i południowo-zachodniej i bardzo małe od strony wschodniej. Najwi ększym dopływem D ębnicy jest Wogra i Bliska Struga. • Bliska Struga – lewy dopływ D ębnicy o długo ści około 10 km. Źródło rzeki znajduje si ę na wysoko ści 175,0 m n.p.m., a uj ście na wysoko ści około 64,0 m n.p.m., co daje średni spadek 11,1‰. Bliska Struga jest rzek ą typowo podgórsk ą, szczególnie jej odcinek górny i środkowy, które maj ą bardzo du Ŝe spadki i dolin ę U-kształtn ą. Cz ęść doliny została wykorzystana na stawy rybne. • Drawa – źródliskowy odcinek Drawy znajduje si ę na wysoko ści 150,8 m n.p.m. (jezioro Krzywe), o długo ści 5 km, z czego wi ększo ść to jeziora. Rzeka (jeziora) zasilane nieomal w cało ści przez wody gruntowe. W okresach małych opadów odcinki rzeki pomi ędzy jeziorami s ą suche. Mo Ŝna przyj ąć , Ŝe obecnie Drawa wypływa z ostatniego dolnego jeziora (jezioro Gł ębokie). • Stara Rega – źródliskowy odcinek rzeki o długo ści około 5 km w obr ębie gminy. Jest to odcinek rzeki o efemerycznym przepływie, gdy Ŝ główne zasilanie zapewniaj ą wody opadowe. W rejonie Resko dolina jest bardzo gł ęboka, o charakterze w ąwozu. • Mogilica – w obr ębie gminy jest górny odcinek rzeki, której źródła poło Ŝone s ą na wysoko ści około 190m n.p.m. we wsi Zaj ączkowo. Zlewnia rzeki jest bardzo mała, st ąd du Ŝy odcinek rzeki sezonowo tylko prowadzi wody. Ł ączna długo ść rzeki w obr ębie gminy wynosi 11,0 km • Pars ęta – przylega do północnej granicy gminy na odcinku 6,0 km. Granica gminy przebiega korytem rzeki. W obr ębie gminy znajduj ą si ę w ąskie fragmenty dna doliny. b) Jeziora:

Lp. Nazwa jeziora Wysoko ść Powierzchnia Gł ęboko ść Typ n.p.m. [ha] maks. [m]

1. Kłokowskie 154,5 24,3 24,3 brak danych

13 2. Kołackie 100,5 38,0 9,0 brak danych (D ąbrowieckie Wielkie)

3. Resko (Resko Górne) 144,8 50,7 5,0 sandaczowe

4. Długie 149,2 9,0 (11,3) 5,0 linowo szczupakowe

5. Krzywe 150,0 4,0 5,0 sandaczowe

6. Kr ąg 149,8 5,6 5,0 brak danych

7. Gł ębokie 145,8 8,0 5,0 brak danych

8. Gawroniec 133,0 20,5 5,0 linowo szczupakowe

9. Popielewskie 77,6 6,3 - karasiowe

10. Małe 145,1 5,76 - karasiowe

11. Suskie 153,1 4,2 - karasiowe

12. Barczaka 152,8 9,9 4,5 linowo szczupakowe

Oprócz jezior specyficznym elementem sieci hydrologicznej s ą sztuczne zbiorniki wodne jakimi s ą licznie wyst ępuj ą stawy rybne. Znajduj ą si ę one w dolinie rzek: Bukowej w Bolkowie, Tychówku; Wogry w Gaworkowie; Bliskiej Strugi w Popielewie oraz Mogilicy. Wiele małych jezior b ądź oczek wytopiskowych, wielko ści od kilkudziesi ęciu metrów kwadratowych do 1,0 ha. Wyst ępuj ą one głównie w południowej i środkowej cz ęś ci gminy w obr ębie silnie pofałdowanej moreny czołowej i dennej. Mo Ŝna przyj ąć , Ŝe obszar intensywnego wyst ępowania oczek wytopiskowych wyznacza moren ę czołow ą i wewn ętrznie do niej przylegaj ącą najbli Ŝsz ą moren ą marginaln ą.

6. Sozologia gospodarka ściekowa

Na terenie gminy Połczyn Zdrój istnieje oczyszczalnia ścieków (mechaniczno- biologiczna), która jest eksploatowana wła ściwie. Oczyszczone ścieki odpowiadaj ą warunkom okre ślonym w pozwoleniu wodnoprawnym. W zwi ązku z przewidywanym

14 wł ączeniem ścieków z miejscowo ści Ludzicko Nowe, Dziwogóra i Redło planuje si ę rozbudow ę oczyszczalni. odbiornikiem ścieków jest rzeka Wogra. ochrona powietrza

Zakład emituj ący najwi ęcej zanieczyszcze ń w Połczynie Zdroju to "Energetyka Cieplna" Sp.z o.o. Zakład był zmuszony przeprowadzić modernizacje kotłowni instaluj ąc kotły z palnikami olejowymi. Po przeprowadzonej gazyfikacji miasta zakład zacz ął podł ącza ć kotłownie do miejskiej sieci gazowej i wymienia ć palniki w istniej ących kotłach. ochrona powierzchni ziemi

Na terenie gminy funkcjonuje jedno gminne wysypisko śmieci w Kołaczu. Ze wzgl ędu na wyczerpanie pojemno ści wysypiska rozwa Ŝa si ę mo Ŝliwo ść jego powi ększenia, problem stanowi brak izolacji podło Ŝa. Na terenie gminy znajduj ą si ę równie Ŝ 2 „dzikie” wysypiska śmieci opisane w rozdz. IV. W istniej ącym na terenie gminy Zakładzie Mechaniki Pojazdowej "Auto Nizioł" w Ogartowie stwierdzono nieprawidłowo ści w zakresie gospodarki odpadami. Zostały one jednak w wyznaczonych terminach usuni ęte. Zakład uzyskał zezwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, uzgodnił miejsce i sposób gromadzenia odpadów i zaprowadził ewidencj ę wytwarzanych odpadów. nadzwyczajne zagro Ŝenia środowiska

W gminie Połczyn Zdrój znajduj ą si ę zakłady, które w procesach produkcyjnych i eksploatacji stosuj ą substancje niebezpieczne: • amoniak stosuj ą: "POMERANIA FRUCHT" Sp. z o.o., Koszali ńskie Zakłady Piwowarskie "BROK" S.A. w Koszalinie - Browar w Połczynie Zdroju. Zakład jest zlokalizowany w s ąsiedztwie zabudowy mieszkalnej. • substancje ropopochodne stosuje ł ącznie 12 obiektów, z których najwi ększe mo Ŝliwo ści magazynowe paliw płynnych posiadaj ą: Polski Koncern Naftowy "ORLEN" S.A. posiadaj ący Stacje Paliw w Połczynie Zdroju i w Smardzku a tak Ŝe Jednostka Wojskowa 3294. Obiekty te mog ą stwarza ć potencjalne zagro Ŝenie wybuchowe i zagro Ŝenie zanieczyszczenia środowiska, przy czym obiekty posiadaj ące paliwa płynne w

15 szczególno ści zagra Ŝaj ą stanowi czysto ści wód podziemnych. Stan wyposa Ŝenia tych zakładów w zabezpieczenia i urz ądzenia ochrony środowiska jest nast ępuj ący: wystarczaj ący-2 obiekty, niepełny-6, brak wyposa Ŝenia-4. Zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego produktami naftowymi stwierdzono na terenie Przedsi ębiorstwa Wielobran Ŝowego "DAN POL" - Stacji Paliw w Połczynie Zdroju (zanieczyszczenie spowodował poprzedni u Ŝytkownik tego terenu). • Huta Szkła Kryształowego "DOROTA" w Toporzyku - zakład stosuj ący ró Ŝne substancje chemiczne, w tym trucizny, kwasy i alkalia. Zakład nie posiada pełnego zabezpieczenia w urz ądzenia chroni ące środowisko przed zanieczyszczeniem.

* dane do niniejszego rozdziału zaczerpni ęto z raportów Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska za rok 1999 .

16 II. WALORYZACJA BOTANICZNA

Celem waloryzacji botanicznej było rozpoznanie aktualnego stanu szaty ro ślinnej w gminie w ró Ŝnych ekosystemach i fizjocenozach oraz wyszukanie cennych fragmentów przyrody, które nie mog ą by ć nara Ŝone na zniszczenie w wyniku działa ń gospodarczych. Badaniami terenowymi obj ęto cały obszar gminy. W opracowaniu szaty ro ślinnej główn ą uwag ę skierowano na fitocenozy w ekosystemach charakterystycznych dla tego obszaru oraz na rejestrowanie gatunków ro ślin cennych, rzadkich b ądź zagro Ŝonych wygini ęciem.

1. Dotychczasowy stan wiedzy o szacie ro ślinnej gminy

Badania szaty ro ślinnej i flory na terenie gminy Połczyn Zdrój charakteryzuj ą si ę nierównomiernym rozpoznaniem warto ści przyrodniczych poszczególnych jej cz ęś ci, mimo wyst ępowania na całym obszarze niezmiernie interesuj ących biotopów, b ędących potencjalnym miejscem wyst ępowania osobliwo ści florystycznych. Linia podziału przebiega ze wschodu na zachód na wysoko ści miasta Połczyn Zdrój tj. oddziela rozpoznan ą dokładnie cz ęść południow ą obejmuj ącą obszar Drawskiego Parku Krajobrazowego i cz ęść północn ą tylko w niewielkim stopniu jak dotychczas badan ą. Obszar Gminy poło Ŝony w granicach Drawskiego Parku Krajobrazowego przebadany został bardzo dokładnie w ramach opracowanego planu zagospodarowania Parku. Rozpoznanie to dotyczy zarówno flory ro ślin naczyniowych i ich zbiorowisk oraz mszaków i osobliwych gatunków niektórych glonów. Materiały jakie zgromadzono w tym zakresie pochodz ą głównie z ostatniego 10-lecia i maj ą charakter opracowa ń studialno - naukowych przygotowanych z my ślą o powołaniu Parku i udokumentowaniu jego niezwykłych warto ści przyrodniczych. Do opracowa ń takich nale Ŝy zaliczy ć przyrodnicze inwentaryzacje terenu Drawskiego Parku Krajobrazowego (Górski 1993a; Izydorek, Urba ński, Szadkowska-Izydorek, Lewandowski 1993; Jasnowska, Kowalski, Markowski 1997a, 1997b, 1998a, 1998b, 1998c, 1998d.), a tak Ŝe funkcjonuj ący aktualnie i projektowany system ochrony przyrody w Drawskim Parku Krajobrazowym (Górski 1993b). Opracowania te dostarczaj ą wiedz ę o zró Ŝnicowaniu flory Parku, ogólnej liczbie gatunków ro ślin naczyniowych, w tym tak Ŝe chronionych, rzadkich i zagro Ŝonych, ich populacji i lokalizacji stanowisk oraz o zbiorowiskach ro ślinnych, ro ślinno ści rzeczywistej i potencjalnej, regionalizacji flory w jednostkach

17 przestrzenno-fitogeograficznych i gospodarki le śnej. Istotnym elementem opracowa ń s ą zalecenia do planu ochrony i problemy ochrony szaty ro ślinnej w Drawskim Parku Krajobrazowym na terenie gminy. Przedstawiono krótk ą charakterystyk ę prawnych form ochrony, tj. istniej ących i projektowanych rezerwatów przyrody, u Ŝytków ekologicznych, zespołów przyrodniczo- krajobrazowych oraz korytarzy ekologicznych. Opracowania te zostały wykonane na podstawie obserwacji zgromadzonych w pełni sezonu wegetacyjnego w oparciu o wcze śniejsze materiały źródłowe (Górski 1993a, 1993b; Izydorek et all. 1993), a obecnie zweryfikowane b ądź uzupełnione przez autorów niniejszego opracowania. Obszar Gminy był obj ęty specjalistycznymi i wnikliwymi badaniami terenowymi na potrzeby opracowania mapy potencjalnej ro ślinno ści naturalnej (Jasnowski, Ćwikli ński, Markowski 1978). Mapa ukazuj ąca zró Ŝnicowanie i zasi ęg potencjalnych zbiorowisk le śnych na terenie Gminy była przedmiotem publikacji Matuszkiewicza (1984) wydanej przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Warszawie (Matuszkiewicz i Matuszkiewicz 1995). Ekosystemy torfowiskowe, b ędące refugiami cennych elementów przyrody, zostały opracowane w ramach prac do atlasu „Torfowisk polskich”, gdzie przedstawiono rozmieszczenie i zró Ŝnicowanie typologiczne na mapie w Atlasie zasobów, walorów i zagro Ŝeń środowiska Polski (Jasnowski, Markowski, Wołejko 1994, PAN Warszawa). Projekt docelowej sieci rezerwatów przyrody na gruntach b ędących w zasobach Lasów Pa ństwowych Województwa Koszali ńskiego opracowało Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej, Oddział w Szczecinku (Paton 1995). Bardzo istotne wiadomo ści na temat warto ści przyrodniczych gminy uzyskali autorzy dzi ęki uprzejmo ści Władz Samorz ądowych miasta i gminy Połczyn Zdrój. Materiały te obejmuj ą informacje o cennych fitocenozach i biotopach gminy, typach zbiorowisk ro ślinnych, parku uzdrowiskowym a tak Ŝe parkach podworskich i przypałacowych oraz o cennym drzewostanie, lasach ochronnych, pomnikach przyrody, ich lokalizacji i podstawowych parametrach drzew (obwód, wysoko ść , szeroko ść korony, lokalizacja, data uchwały zatwierdzaj ącej), stanowiskach ro ślin chronionych oraz dane do fizjografii i ogóln ą charakterystyk ę gminy. Z ksi ąg le śnych, b ędących własno ści ą Nadle śnictwa Połczyn Zdrój, uzyskano dane o projektowanych i istniej ących u Ŝytkach ekologicznych na terenach le śnych. Materiały te podaj ą lokalizacj ę obiektu (oddział, pododdział, poło Ŝenie, powierzchni ę i krótk ą charakterystyk ę obiektu).

18 Pewnych danych do poszukiwania i weryfikacji stanu flory i szaty ro ślinnej dostarczaj ą tak Ŝe inne opracowania (Jasnowski & Jasnowska 1979, 1983; Jasnowska, Friedrich, Kowalski, Markowski 1999; Fijałkowski, Gutowska, Karnecki, Wesołowski 1994; Kownas & Piszczek 1972; Jasnowska, Kowalski, Markowski 1999; Król, Janyszek, Szczepanik-Janyszek, Urba ński 1992).

2. Naturalna ro ślinno ść potencjalna

Ro ślinno ść potencjalna to takie fitocenozy, które wykształciłyby si ę na terenie gminy gdyby przestał oddziaływa ć na jej ekosystem człowiek. Faz ą klimaksow ą ro ślinno ści potencjalnej s ą ró Ŝnorodne zespoły le śne. Zasi ęg poszczególnych zespołów ro ślinno ści potencjalnej nie jest przypadkowy. Uwarunkowany jest on czynnikami ekologicznymi siedliska, takimi jak: Ŝyzno ść gleb, jej rodzaj, wilgotno ść , poziom wód gruntowych, odczyn, a tak Ŝe warunkami klimatycznymi. Ro ślinność potencjaln ą gminy opracowano na podstawie oryginalnej mapy wykonanej dla potrzeb mapy ro ślinno ści potencjalnej Polski przez zespół z Katedry Botaniki pod kierunkiem prof. dr hab. M. Jasnowskiego. Według kartograficznego opracowania Jasnowskiego et all. (1978) oraz mapy przegl ądowej Potencjalnej Ro ślinno ści Naturalnej Polski (Matuszkiewicz 1984, eds. Matuszkiewicz et all. 1995) na obszarze gminy Połczyn Zdrój wyst ępuje 10 zbiorowisk ro ślinno ści potencjalnej. S ą to: olsy środkowoeuropejskie, ni Ŝowe ł ęgi olszowe i jesionowo olszowe siedlisk wodno gruntowych okresowo lekko zabagnionych, gr ądy subatlantyckie bukowo d ębowo grabowe, posta ć pomorska uboga; Ŝyzna buczyna ni Ŝowa, kwa śna buczyna ni Ŝowa, subatlantycki acidofilny las bukowo d ębowy typu pomorskiego, kontynentalne bory mieszane ; suboceaniczne bory sosnowe w kompleksach boru świe Ŝego, boru suchego, boru wilgotnego, kontynentalny bór bagienny, mszary wysokotorfowiskowe. Dla południowej cz ęś ci gminy, odznaczaj ącej si ę Ŝyznymi siedliskami morenowymi charakterystycznymi zespołami ro ślinno ści potencjalnej s ą: Ŝyzna buczyna ni Ŝowa, subatlantycki acidofilny las bukowo −dębowy typu pomorskiego oraz subatlantyckie gr ądy bukowo −dębowo −grabowe typu pomorskiego. Zespoły te stanowi ą równocze śnie główny zr ąb ro ślinno ści potencjalnej gminy. Natomiast w północnej cz ęś ci potencjaln ą ro ślinno ści ą s ą kontynentalne bory mieszane. W w ąwozach śródmorenowych oraz w dolinach rzecznych potencjalnymi zespołami ro ślinnymi s ą: ols środkowoeuropejski lub ni Ŝowe ł ęgi olszowe i jesionowo−olszowe.

19 3. Szata ro ślinna rzeczywista gminy Połczyn Zdrój

Szat ę ro ślinn ą obszaru stanowi flora , czyli gatunki ro ślin wyst ępuj ące w gminie, oraz ro ślinno ść , czyli zbiorowiska ro ślinne zwi ązane z okre ślonymi biotopami. Zbiorowiska o charakterystycznym składzie gatunkowym uzyskuj ą kategori ę zespołów ro ślinnych. W układzie syntaksonomicznym ł ączy si ę je w wy Ŝsze jednostki, którymi s ą w kolejno ści od ni Ŝszych rang ą do coraz wy Ŝszych: zwi ązek zespołów, rz ąd zespołów, klasa zespołów.

3.1. Ro ślinno ść wodna i szuwarowa

Ro ślinno ść ekosystemów wodnych reprezentowana jest przez zbiorowiska ro ślinne prymitywnych zbiorowisk rz ęs oraz ró Ŝne zespoły hydrofitów m.in. rz ęsy drobnej i rdestnicy . Zbiorowiska te tworz ą mozaik ę płatów ró Ŝnej wielko ści zarówno w strefie przybrze Ŝnej jezior, stawów wiejskich, śródpolnych oczek jak i w starorzeczach i zakolach rzek. Siedliska tych ekosystemów charakteryzuj ą si ę mniejszym lub wi ększym stopniem zeutrofizowania i st ąd zasiedlone s ą pospolitymi płatami ro ślinno ści. Do takich zaliczy ć nale Ŝy: zespół spirodeli wielokorzeniowej, zbiorowisko rdestnicy grzebieniastej, zaro śla moczarki kanadyjskiej, zespoły: rogatka sztywnego, włosienicznika kr ąŜ kolistnego, wywłócznika kłosowego, rdestnicy połyskuj ącej, rdestnicy przeszytej, Ŝabi ścieku pływaj ącego, rdestnicy pływaj ącej, rdestu ziemnowodnego i okr ęŜ nicy bagiennej. Najcenniejszym zespołem w śród ro ślinno ści wodnej jest zespół „lilii wodnych” i charakterystyczny dla oligotroficznych jezior zespół grzybieni północnych. Gatunkami tworz ącymi zr ąb roślinno ści tych fitocenoz s ą chronione grzybienie białe i gr ąŜ el Ŝółty oraz grzybienie północne. W strefie przybrze Ŝnej zbiorników wodnych pojawia si ę ro ślinno ść szuwarowa tworz ąca niewielkie płaty o charakterystycznym mozaikowatym układzie. Najcz ęś ciej spotykanymi zespołami ro ślinnymi s ą szuwary: trzcinowy, oczeretowy, pałki wąskolistnej, skrzypowy, tatarakowy, pałki szerokolistnej, manny mielec, zespół strzałki wodnej i je Ŝogłówki pojedynczej oraz kropidła i rzepichy wodnej. Zbiorowiska szuwarowe s ą charakterystyczne tak Ŝe dla zaniedbanych u Ŝytków zielonych – ł ąk i pastwisk. Enklawy tych ekosystemów u Ŝytkowanych ekstensywnie zasiedlaj ą inne fitocenozy reprezentowane głównie przez zespoły: ostro Ŝenia warzywnego i rdestu w ęŜ ownika, situ rozpierzchłego, pastwiska śmiałkowe, ł ąki sitowo-

20 trz ęś licowe oraz zbiorowiska ziołoro ślowe wysokich bylin dwuli ściennych z dominacj ą wi ązówki błotnej.

3.2. Ro ślinno ść ciepłolubna

Reprezentowana jest przez ró Ŝne kadłubowe postaci zbiorowisk ro ślinnych zasiedlaj ące siedliska antropogenicznie przekształcone. S ą to odłogi porolne, skarpy przydro Ŝne, grunty przeznaczone do zalesienia. Zbiorowiskami tymi s ą ciepłolubne zbiorowiska wysokich bylin ruderalnych, półruderalne kserotermiczne zbiorowiska pionierskie tworzone głównie przez ro śliny kł ączowe i rozłogowe, murawy szczotlichowe i murawy zawci ągowe. Na terenie gminy brak jest klasycznych zbiorowisk kserotermicznych, które nie znajduj ą tutaj optymalnych warunków do rozwoju.

3.3. Ro ślinno ść ekosystemów torfowiskowych

Torfowiska stanowi ą nieodł ączny element morenowego krajobrazu gminy. W dolinach rzecznych i rynnach subglacjalnych b ędących pozostało ści ą ostatniego zlodowacenia oraz na obrze Ŝach jezior wytworzyły si ę ekosystemy torfowisk niskich. Ekosystemy te, w zale Ŝno ści od sposobu u Ŝytkowania w przeszło ści, porastane s ą przede wszystkim przez zbiorowiska ro ślinno ści ł ąkowej. S ą to półkulturowe ł ąki reprezentowane przez zespoły ł ąk rdestowo-ostro Ŝeniowych, podmokłych ł ąk sitowia le śnego, szuwary mozgowe, ł ąki ziołor ślowe. Na obszarach nie b ędących pod wpływem antropopresji wykształciły si ę inicjalne stadia olszyn i łozowisk. Torfowiska na obszarach, gdzie poziom wody w ci ągu wielolecia utrzymuje si ę wysoko, porastane s ą przez inicjalne zbiorowiska torfotwórczej ro ślinno ści bagienno- szuwarowej. S ą to ró Ŝnego rodzaju szuwary turzycowe, w śród których dominuje głównie turzyca błotna i zaostrzona. Bardzo cenne przyrodniczo s ą ekosystemy torfowisk mszarnych przej ściowych i wysokich. Wytworzyły si ę one jako stadia zaniku ekosystemów wodnych poło Ŝonych w pozycji wododziałowej i st ąd zasilane s ą tylko wodami opadowymi lub powstały w lokalnych bezodpływowych obni Ŝeniach śródle śnych lub śródpolnych. Dla ekosystemów tych charakterystycznymi zbiorowiskami jest ro ślinno ść mokrych wrzoswisk i torfowisk wysokich na kwasnych oligo- i dystroficznych siedliskach, torfowisk przej ściowych oraz acydofilne oligo- i mezotroficzne zbiorowiska z przewag ą szpilkowych gatunków drzewiastych, krzewinek i mezofilnych mszaków . Zbiorowiska reprezentuj ące te klasy s ą

21 miejscem wyst ępowania wielu cennych gatunków ro ślin, prawnie chronionych lub rzadkich i zagro Ŝonych w skali kraju lub Pomorza Zachodniego.

3.4. Ro ślinno ść ekosystemów le śnych

Na obszarze gminy wyst ępuj ą ró Ŝnorodne siedliska le śne jednak Ŝe podstawowe tło siedliskowe tworz ą las świe Ŝy, las mieszany świe Ŝy i bór mieszany świe Ŝy. Specyficzn ą cech ą terenów le śnych jest wyst ępowanie du Ŝych powierzchni siedlisk jednorodnych. W północnej cz ęś ci gminy dominuj ą siedliska lasów mieszanego świe Ŝego i boru mieszanego świeŜego. Podczas gdy południow ą cz ęść zajmuj ą prawie wył ącznie siedliska lasu świe Ŝego. Głównym gatunkiem lasotwórczym na obszarze gminy jest sosna, która zajmuje około 60 % powierzchni le śnej oraz buk zajmuj ący około 15 %. Zbiorowiska le śne reprezentowane s ą głównie poprzez zespoły olszy czarnej mezo i eutroficznych lasów li ściastych zrzucaj ących li ście na zim ę, acydofilnych, oligo- i mezotroficznych lasów li ściastych z przewag ą d ębów oraz acydofilnych, oligo- i mezotroficznych zbiorowisk z przewag ą szpilkowych gatunków drzewiastych, krzewinek i mezofilnych mszaków. Wyst ępuj ą one na siedliskach o warunkach ekologicznych i zgodnie z ich wymaganiami stanowi ą rzeczywist ą ro ślinno ść potencjaln ą. Jako lasy gospodarcze zast ępcze pojawiaj ą si ę przede wszystkim bory o ró Ŝnych charakterze reprezentuj ące acydofilne, oligo- i mezotroficzne zbiorowiska z przewag ą szpilkowych gatunków drzewiastych, krzewinek i mezofilnych mszaków. Cz ęsto wyst ępuj ącymi zbiorowiskami le śnymi s ą zaro śla wierzbowe oraz bagienne lasy olszowe. Olszyny bagienne i łozowiska pojawiaj ą si ę w dolinach torfowisk niskich oraz w ekosystemach bagiennych dolin rzecznych. Rozprzestrzenione s ą na terenie całej gminy tworz ąc niewielkie płaty. Zró Ŝnicowany konfiguracyjnie teren rozci ęty jarami i w ąwozami sprzyja wyst ępowaniu ł ęgów jesionowo–olszowych i jesionowo–wi ązowych. Zbiorowiska te znajduj ą optymalne warunki do rozwoju tworz ąc niewielkie powierzchniowo płaty w ró Ŝnych cz ęś ciach gminy, przede wszystkim jednak w obr ębie moreny czołowej. Mieszane lasy d ębowo–bukowe maj ą bogatszy skład gatunkowy z udziałem d ębu bezszypułkowego, klonu jaworu, czasami znaczn ą domieszk ą sosny i sporadycznie świerku. Takie enklawy le śne s ą na terenie gminy do ść cz ęste i tworz ą ró Ŝne powierzchniowo płaty obejmuj ące kilka lub pojedyncze oddziały le śne.

22 Lasy bukowe s ą najbardziej naturalnymi lasami charakterystycznymi dla terenu moreny czołowej. S ą to głównie starodrzewy bukowe lub z niewielk ą domieszk ą d ębów. Najbardziej dorodne buczyny wyst ępuj ą w rejonie rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”. Pojawiaj ą si ę te Ŝ w innych cz ęś ciach gminy. Lasy gospodarcze reprezentowane s ą przez gospodarcze bory sosnowe. Ich rozprzestrzenienie koncentruje si ę w północno wschodniej cz ęś ci gminy. Takie kompleksy le śne rosn ą na mniej Ŝyznych siedliskach piaszczystych i tereny przyległe. S ą to lasy o ró Ŝnym przedziale wiekowym. Zbiorowiskiem le śnym pojawiaj ącym si ę na mszarach jest brzezina bagienna. Lasy brzozowe s ą zbiorowiskami niezbyt cz ęstymi i wyst ępuj ą w postaci niewielkich płatów w kompleksie torfowisk mszarnych. Osobliw ą fitocenoz ą w śród zbiorowisk le śnych jest las d ębowo–grabowy. Tworzy on niewielkie powierzchniowo płaty wyró Ŝniaj ące si ę cz ęsto obecno ści ą dorodnych dębów szypułkowych i niemniej okazałych grabów.

4. Wyst ępowanie chronionych siedlisk przyrodniczych

W gminie Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie siedlisk przyrodniczych, które zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001roku (ANEKS) zostały poddane ochronie. Sposobem ochrony tych siedlisk jest, według ustawy o ochronie przyrody, ustanowienie obiektów chronionych przewidzianych ustaw ą tam, gdzie wymienione siedliska mog ą znale źć dogodne warunki. Poni Ŝej zaprezentowano, list ę chronionych siedlisk i symbole obiektów istniej ących i przewidzianych do ochrony, omówionych szerzej w rozdziale V niniejszego opracowania. Tabela II-1. Chronione siedliska i ich lokalizacja w istniej ących i proponowanych do ochrony obiektach w gminie Połczyn Zdrój.

L.p. Nazwa zbiorowiska / siedliska Stanowisko

1. wydmy śródl ądowe z murawami Na obrze Ŝach po północnej stronie miasta szczotlichowymi Połczyn Zdrój

2. starorzecza i naturalne eutroficzne W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze zbiorniki wodne Drawskie" i istniej ący R-2 i UE-2, UE-28, UE- 37, UE-92 oraz w przewidzianych do ochrony Park Krajobrazowy "Dorzecze Pars ęty", UE-114, UE-116, UE-119, UE-120, UE-128, UE-130, UE-

23 131 i ZPK-5

3. naturalne dystroficzne zbiorniki W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze wodne Drawskie" oraz w istniej ącym R-1, UE-28, UE- 43, UE-70 i w przewidzianym do ochrony R-3)

4. wilgotne wrzosowiska z wrzo ścem W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze bagiennym Drawskie"

5. torfowiska wysokie z ro ślinno ści ą W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze torfowtórcz ą ( Ŝywe) oraz Drawskie" oraz w istniej ącym R-1, R-2, UE-28, zdegradowane zdolne do naturalnej UE-41, UE-43, UE-70 i w przewidzianych do i stymulowanej regeneracji ochrony R-3, R-4, R-6, UE-117

6. torfowiska przej ściowe i W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze trz ęsawiska Drawskie" i w istniej ącym R-1, UE-5, UE-6, UE- 7, UE-28, UE-41, UE-70 oraz w przewidzianych do ochrony R-3, R-4, R-6, UE-117, UE-123, UE- 124, UE-139

7. obni Ŝenia dolinkowe i pła mszarne W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" oraz w istniej ącym R-1, UE-5, UE-6, UE-7, UE-28, UE-43, UE-70 i w przewidzianych do ochrony R-3, R-4, R-6, UE-124, UE-139

8. mokre ł ąki u Ŝytkowane W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze ekstensywnie Drawskie" i w przewidzianym do ochrony UE- 128

9. kwa śne buczyny ni Ŝowe W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym R-2 oraz w przewidzianym do ochrony ZPK-6

10. Ŝyzne buczyny ni Ŝowe W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym R-2 oraz w przewidzianych do ochrony ZPK-6, UE-141

11. gr ądy subatlantyckie W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym R-1 oraz w przewidzianych do ochrony ZPK-1, ZPK-5, ZPK- 6, UE-110, UE-119, UE-125, UE-143, UE-144

12. bory i lasy bagienne W granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym UE--43 oraz w przewidzianym do ochrony R-6

13. łęgi jesionowo-olszowe W istniej ącym R-2 i w przewidzianych do ochrony Park Krajobrazowy "Dorzecze Pars ęty", ZPK-1, ZPK-5, ZPK-6, UE-112, UE-126.

Łącznie zarejestrowano 13 ró Ŝnorodnych siedlisk reprezentowanych przez 32 zbiorowiska ro ślinne wykształcone w postaci typowej lub zubo Ŝałej.

24 5. Inwentaryzacja flory gminy

5.1. Ogólna charakterystyka flory

Zgodnie z instrukcj ą flor ę gminy opracowano przyjmuj ąc nazewnictwo za „Kluczem do oznaczania ro ślin naczyniowych Polski Ni Ŝowej” (Rutkowski, 1998). Łącznie na terenie obj ętym inwentaryzacj ą zarejestrowano 720 taksonów (gatunków, podgatunków i odmian) ro ślin zarówno naczyniowych jak i reprezentuj ących ni Ŝsze jednostki systematyczne. Ro śliny nasienne reprezentowane s ą przez 669 taksonów , paprotniki przez 19 taksonów , mszaki przez 26 taksonów , grzyby przez 3 taksony oraz glony przez 3 taksony . W śród ro ślin nasiennych 16 gatunków reprezentuje podgromad ę ro ślin nagozal ąŜ kowych drobnolistnych , natomiast do podgromady okrytozal ąŜ kowych nale Ŝą 653 taksony ro śliny . W obrębie podgromady okrytozal ąŜ kowych do dwuli ściennych nale Ŝy 517 taksonów, a do jednoli ściennych 136 taksonów. W wykazie ro ślin flory gminy w obr ębie grzybów i mszaków uwzgl ędniono tylko te gatunki, które nale Ŝą do osobliwo ści florystycznych lub s ą obj ęte ochron ą prawn ą. Zinwentaryzowana flora zestawiona została alfabetycznie, pełn ą list ę flory podano w Zał ączniku nr 2 Aneksu.

5.2. Charakterystyka chronionej flory

Zgodnie z Ustaw ą o ochronie gatunkowej ro ślin (Rozp. M Ś z dn. 11.09.2001r; Dz.U. Nr 106, poz. 1176 z dn. 29.09.2001r.). Ministra Środowiska na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie 44 gatunków chronionych , w tym ochronie ścisłej podlega 23, a ochronie cz ęś ciowej 21 gatunków. Taksony te rozprzestrzenione są w ró Ŝnych cz ęś ciach gminy w siedliskach naturalnych lub antropogenicznych, ulegaj ących daleko zaawansowanemu procesowi naturalizacji na 291 stanowiskach. Do najwi ększych osobliwo ści zaliczy ć nale Ŝy m. in.: tojad pstry – gatunek charakterystyczny dla obszarów górskich, na terenie gminy wyst ępuj ący na starych nieu Ŝytkowanych poniemieckich cmentarzach, odnaleziony na dwóch stanowiskach; storczyk szerokolistny - niezbyt bogat ą populacj ę odnaleziono w siedlisku nakredowym zespołu turzycy pospolitej w rezerwacie „Dolina Pi ęciu Jezior”. Z rodziny storczykowatych odnaleziono ponadto jedno stanowisko kruszczyka szerokolistnego; na dwóch stanowiskach do ść obfit ą populacj ę listery jajowatej oraz stanowisko podkolanu białego i podkolanu

25 zielonkawego . Wyst ępowanie obu gatunków podkolanów zwi ązane jest terytorialnie z ekosystemami rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”. Wawrzynek wilczełyko – wyst ępuje zarówno na naturalnych siedliskach le śnych jak i pojawia si ę niezmiernie obficie na terenie starego przedwojennego cmentarza w miejscowo ści Sucha. Najbogatsza populacja zwi ązana jest z ekosystemem bagienno- le śnym rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”. Wśród ro ślin ekosystemów mszarnych na szczególn ą uwag ę zasługuje wyst ępowanie wszystkich trzech gatunków rosiczek tj. rosiczki długolistnej i rosiczki po średniej - wyst ępuj ących jedynie na terenie rezerwatu „Toporzyk” oraz rosiczki okr ągłolistnej znacznie cz ęś ciej wyst ępuj ącej w ró Ŝnych siedliskach mszarnych lądowiej ących jezior dystroficznych. Gatunkiem ro ślinno ści atlantyckiej wyst ępuj ącym poza główn ą granic ą zasi ęgu jest wrzosiec bagienny , którego rozproszon ą populacj ę odnaleziono na bardzo cennym przyrodniczo torfowisku zaproponowanym do obj ęcia rezerwatow ą form ą ochrony. Paprotniki obj ęte ochron ą ścisł ą reprezentowane s ą przez dwa gatunki widłaków: widłaka wro ńca (1 stanowisko) i widłaka jałowcowatego (2 stanowiska) oraz przez 1 gatunek skrzypów tj. skrzypu olbrzymiego, który wyst ępuje na 2 stanowiskach b ędących wychodniami wód naporowych. Gatunkami chronionymi charakterystycznymi dla ekosystemów jeziornych s ą: grzybie ń biały – wyst ępuj ący w ró Ŝnych zbiornikach wodnych i maj ący 15 stanowisk na terenie gminy; grzybie ń północny – gatunek charakterystyczny dla ekosystemów jezior dystroficznych, pojawiaj ący si ę w niewielkich oczkach wodnych w kompleksie torfowisk mszarnych na 3 stanowiskach. Gr ąŜ el Ŝółty wyst ępuj ący w ekosystemach jeziornych o podwy Ŝszonej trofii i maj ący na terenie gminy 11 stanowisk. Stanowiskiem o charakterze antropogenicznym jest miejsce wyst ępowania lilii złotogłów. Niezmiernie bogata populacja, wyst ępuj ąca na terenie cmentarza w miejscowo ści Sucha, wykazuje obecnie wysoki stopie ń naturalno ści. Przejawem tego jest obfite kwitni ęcie i owocowanie poszczególnych osobników i powi ększanie powierzchni zaj ętej przez gatunek. Pozostałe gatunki ro ślin obj ęte ochron ą ścisł ą wyst ępuj ące na terenie gminy to: bluszcz pospolity, paprotka zwyczajna, barwinek pospolity . Do ro ślin obj ętych ochron ą cz ęś ciow ą, maj ących swoje stanowiska na terenie gminy nale Ŝą mszaki: drabik¸ rokiet, płonnik pospolity , brodawkowiec i torfowce Sphagnum sp. oraz ro śliny naczyniowe: konwalia majowa, go ździk kartuzek, go ździk

26 kropkowany , naparstnica purpurowa , kruszyna pospolita , marzanka wonna, kocanki piaskowe, bagno zwyczajne, przylaszczka pospolita, bobrek trójlistkowy , wy Ŝlina ciernista, pierwiosnka lekarska , cis pospolity , kalina koralowa. Wśród chronionych gatunków grzybów odnaleziono stanowiska muchomora bezwstydnego oraz bardzo rzadko pojawiaj ącego si ę w mikoflorze Polski podgrzybka paso Ŝytniczego. W tabeli poni Ŝej przedstawiono kategorie zagro Ŝeń według czerwonych ksi ąg i list ro ślin dla taksonów chronionych i zagro Ŝonych wygini ęciem na Pomorzu. Poszczególne kategorie zagro Ŝeń oznaczaj ą: • Ex - gatunki wymarłe i zaginione • E - wymieraj ące, których prze Ŝycie jest mało prawdopodobne, je śli nadal b ędą działa ć czynniki zagro Ŝenia V - nara Ŝone. Je śli nie przestan ą działa ć czynniki powoduj ące zagro Ŝenie, w niedalekiej przyszło ści znajd ą si ę w kategorii wymieraj ących na Pomorzu Zachodnim. R - rzadko spotykane, tzn. o ograniczonych zasi ęgach geograficznych, o małych obszarach siedliskowych lub te Ŝ wyst ępuj ące w du Ŝym rozproszeniu; ust ępuj ące ze swoich stanowisk, je śli nie przestan ą działa ć czynniki powoduj ące zagro Ŝenie w przyszło ści znajd ą si ę w kategorii nara Ŝonych. I - gatunek o nieokre ślonym zagro Ŝeniu (E,V lub R). K - gatunek o zagro Ŝeniu niedostatecznie znanym.

Dla czerwonych list Meklemburgii i Brandenburgii zastosowano nast ępuj ące oznaczenia:

0 – gatunki wymarłe lub zaginione, 1 – gatunki zagro Ŝone wymarciem, 2 – gatunki silnie zagro Ŝone, 3 – gatunki zagro Ŝone,

4 dla Meklemburgii a R dla Brandenburgii – gatunki potencjalnie zagro Ŝone,

? – gatunki o nieokre ślonym zagro Ŝeniu.

27 Tabela II-2. Wykaz stanowisk gatunków chronionych i cz ęś ciowo chronionych stwierdzonych na terenie gminy Połczyn Zdrój (Inwentaryzacja 2001/2002)

Gatunki obj ęte ochron ą ścisł ą

Lp Kategoria zagro Ŝenia Nazwa Liczba Lokalizacja gatunku E PL PZ KB DH CL stanowisk m/b

1 Barwinek 1,3 km na płd wsch od m. pospolity Dziwogóry; płd cz ęść oddz. 124 Nadl. Połczyn Zdrój; stary nieu Ŝytkowany cmentarz; park w miejscowo ści Kołacz, przy posesji nr 30; stary cmentarz w miejscowo ści Sucha, naprzeciw posesji nr 8; nieu Ŝytkowany cmentarz w miejscowo ści Sucha; Połczyn Zdrój, Park Zdrojowy przy ul. Zdrojowej, w pobli Ŝu sadzawki; dawny cmentarz Ŝydowski pomi ędzy PKS- em i hotelem "Polonia"; stary nieuŜytkowany cmentarz, przy śródpolnej drodze z Popielewka do Popielewa; miejscowo ść Toporzyk; pozostało ść nieu Ŝytkowanego, starego cmentarza; park podworski w miejscowo ści Kłokowo; teren pocmentrany w miejscowo ści Lipno; stary, nieuŜytkowany cmentarz w miejscowo ści Kocury; oddz. 455 Nadl. Połczyn Zdrój; przy drodze obok gajówki Smołdzi ęcino.

2 Bluszcz Park przypałacowy w 20 pospolity miejscowo ści Ł ęgi; cmentarz w miejscowo ści Redło, nieu Ŝytkowany cmentarz w miejscowo ści Sucha; stary cmentarz w

miejscowo ści Sucha; Połczyn Zdrój; Park Zdrojowy przy ul. Zdrojowej; "Wilcze Jary", cmentarz komunalny poło Ŝony pomi ędzy ul. Wąsk ą i Browarn ą, nr ew.

28 działki 288; stary nieu Ŝytkowany cmentarz, przy śródpolnej drodze z Popielewka do Popielewa; stary cmentarz ewangelicki w m. Popielewo w płn cz ęś ci wsi, nr ew. działki 153; oddz. 293 Nadl. Połczyn Zdrój; cyrk źródliskowy w dolinie Bliskiej Strugi; okolice miejscowo ści: Toporzyk; park podworski w miejscowo ści Kłokowo, ;oddz. 441Af Nadl. Połczyn Zdrój; teren pocmentarny w miejscowo ści Lipno; Czarnkowie - cmentarz ewangelicki nr ew. działki 146/2; Drawski PK, rezerwat "Dolina Pi ęciu Jezior"; stary, nieu Ŝytkowany cmentarz w miejscowo ści Kocury; stary cmentarz cz ęściowo uŜytkowany, przy kościele w miejscowo ści Gawroniec; park przypałacowy w miejscowo ści Słowianki.

3 Gr ąŜ el Ŝółty Na wysoko ści oddz. 124 11 Nadl. Połczyn Zdrój, po płn stronie miejscowo ści Ogartowo; Jezioro Radoniowieckie; 1,5 km na płd wsch od m. Kołacz, przy zach granicy oddz. 183c Nadl. Połczyn; 0,8 km na wsch od m. , śródpolne oczko wodne; Jezioro Popielewskie, 1 km na wsch od miejscowo ści Popielewo; 0,6 km na płn od m. Popielewo; polodowcowe oczko wodne; Jezioro Krynickie przy wschodniej granicy gminy, 2,5 km od miejscowo ści Brusno pomi ędzy oddziałami 276, 277, 308, 309, 309a; płd wsch kiesze ń jeziora Resko; jezioro Kłokowskie; Drawski PK, rezerwat "Dolina Pi ęciu Jezior"; płn strona jeziora Kr ąg; jezioro Gawro ńcze.

4 Grzybie ń biały Oddz. 22, 33Nadl. Połczyn 15

Zdrój; oddz. 128 RDLP Szczecinek, Nadl. Świdwin,

29 śródle śne jeziorko; 0,7 km na wsch od miejscowo ści Redło; śródpolne oczko wodne; jezioro Zimne, przy płn wsch granicy gminy w oddz. 359 Nadl. Połczyn Zdrój; oddz. 369 Nadl. Połczyn Zdrój; na wysoko ści oddz. 124 Nadl. Połczyn Zdrój, po płn stronie miejscowo ści Ogartowo, rozległe śródpolne zagł ębienie z oczkami wodnymi na kraw ędzi lasów; jezioro Suskie; 1,5 km na płd zach od miejscowo ści Sucha; zanikający ekosystem bagienno-wodny; Połczyn Zdrój, Park Zdrojowy przy ul. Zdrojowej; Jezioro Krynickie ; płd wsch kiesze ń jeziora Resko; oddz. 471 Nadl. Świdwin; śródle śne oczko wodne; jezioro bez nazwy po wsch stronie jeziora Kłokowskiego, poł ączone z nim rynn ą z ciekiem; 0,3 km na płd wsch od m. Gaworkowo; kompleks zbiorników wodnych.

5 Grzybie ń K 1/- 0,7 km na płn wsch od 3 północny miejscowo ści Ło śnica; oddz. 42 Nadl. Połczyn Zdrój; oddz. 115a Nadl. Połczyn.

6 Kruszczyk Śródpolna droga na granicy 1 szerokolistny gminy mi ędzy miejscowo ści ą Czarnolesie i koloni ą Sucha.

7 Lilia złotogłów V 1/2 Nieu Ŝytkowany cmentarz w 1 miejscowo ści Sucha.

8 Listera jajowata 3/3 Oddz. 386 obr ęb R ąbino, 2 Nadl. Białogard; rzeka Bukowa ; Drawski PK, rezerwat "Dolina Pi ęciu Jezior"; teren bagienny wzdłu Ŝ rzeki Drawy, pomi ędzy jeziorami Gł ębokie i Małe.

9 Sromotnik Oddz. 386 obr ęb R ąbino, 6 bezwstydny Nadl. Białogard; rzeka Bukowa; 1 km na płn zach od m. Ł ęgi, rzeka

30 Mogielnica; jezioro Radoniowieckie; oddz. 547 Nadl. Świdwin; Drawski PK, rezerwat "Dolina Pi ęciu Jezior"; kompleks lasów gospodarczych w oddz. 454, 455 Nadl. Połczyn Zdrój.

10 Paprotka Oddz. 2, 3 obr ęb Połczyn, 6 zwyczajna Nadl. Połczyn Zdrój; skarpa z buczyn ą przy drodze wzdłu Ŝ rzeki Dębnica, wzdłu Ŝ płn granicy gminy w oddz. 15 Nadl. Połczyn Zdrój; w ąwóz 0,4 km na płd wsch od miejscowo ści Kołacz, przy zach granicy oddz. 183 i 183b Nadl. Połczyn Zdrój; niska skarpa na granicy oddz. 283 Nadl. Połczyn Zdrój i nieuŜytkowanego cmentarza; teren pocmentrany w miejscowo ści Lipno poro śni ęty buczyn ą.

11 Podgrzybek Oddz. 485 Nadl. Świdwin; 1 paso Ŝytniczy śródle śny mszar.

12 Podkolan biały V 2/2 Drawski PK, rezerwat 5 "Dolina Pi ęciu Jezior": płn wsch strona jeziora Krzywe, wsch strona jeziora Krzywe, w płd kieszeni jeziora Kr ąg, rzeka Drawa po płd stronie jeziora Kr ąg, płd koniec jeziora Długie, na płn zach od zabudowa ń.

13 Podkolan E -/1 Drawski PK, rezerwat 4 zielonawy „Dolina Pi ęciu Jezior”: po zach płn stronie jeziora Gł ębokie; po płd stronie jeziora Gł ębokie; jezioro Małe po płn zach stronie; wsch wybrze Ŝe jeziora Małe, mi ędzy jeziorem Małe a drog ą Połczyn – Czaplinek.

14 Rosiczka V/V V 2/1 Rezerwat "Toporzyk." 1 długolistna

15 Rosiczka R/- I 3/3 Oddz. 33, 42, 115a, 369 10 okr ągłolistna Nadl. Połczyn Zdrój; okolice miejscowo ści Ło śnica; jezioro Zimne,

31 przy płn wsch granicy gminy w oddz. 359 Nadl. Połczyn Zdrój; dywanowe torfowisko mszarne, od strony płd przylegaj ące do oddz. 99 Nadl. Połczyn Zdrój; oddz. 485 Nadl. Świdwin; Rezerwat "Toporzyk".

16 Rosiczka V/R V 1/2 Rezerwat "Toporzyk." 1 pośrednia

17 Skrzyp R -/R Płn zach strona 2 olbrzymi miejscowo ści Połczyn Zdrój; dolina rzeki Wogra; Oddz. 150 b Nadl. Połczyn Zdrój.

18 Storczyk 2/2 Drawski PK, rezerwat 1 szerokolistny „Dolina Pi ęciu Jezior”; płd wsch koniec jeziora Długie, nakredowe zbiorowisko Caricetum nigrae

19 Tojad pstry -/RL V Stary nieu Ŝytkowany 2 cmentarz, przy śródpolnej drodze z Popielewka do Popielewa, cmentarz w miejscowo ści Sucha.

20 Wawrzynek R Nieu Ŝytkowany cmentarz w 7 wilcze łyko miejscowo ści Sucha; kraw ędź w ąwozu wzdłu Ŝ cieku ł ącz ącego jezioro (obiekt nr176) z rzek ą Dębnica; Drawski PK: 1,8 km na płd od m. Popielewo; oddz. 297a, 294k, 293h, Nadl. Połczyn Zdrój, rezerwat „Dolina Pi ęciu Jezior”- 3st., oddz. 367 obr ęb Połczyn Zdrój, Nadl. Połczyn Zdrój.

21 Widłak -/3 Oddz. 492 i 493 Nadl. 2 jałowcowaty Świdwin; "Rezerwat "Toporzyk".

22 Widłak wroniec -/RL V 1/1 Oddz. 454, 455 Nadl. 1 Połczyn Zdrój, buczyna.

23 Wrzosiec V 2,2 Oddz. 115a Nadl. Połczyn 2 bagienny Zdrój; śródle śny kompleks torfowiskowy w rynnowym zagł ębieniu; Rezerwat "Toporzyk”.

32 Gatunki obj ęte ochron ą cz ęś ciow ą

24 Bagno 3/3 Oddz. 115a, Nadl. Połczyn, 4 zwyczajne śródle śny kompleks torfowiskowy w rynnowym zagł ębieniu; oddz. 281, 281 Nadl. Połczyn Zdrój; mszarna brzezina bagienna z otwartymi powierzchniami wody; oddz. 485 Nadl. Świdwin; śródle śny mszar; Rezerwat „Toporzyk”.

25 Bobrek -/3 Okolice miejscowo ści 4 trójlistkowy Ło śnica; oddz. 369 Nadl. Połczyn Zdrój; Rezerwat „Toporzyk” .

26 Brodawkowiec Rezerwat „Toporzyk.” 1

27 Cis pospolity -/V R 4/0 Połczyn Zdrój, róg ul. 2 Kościuszki i Zdrojowej, przy dyrekcji Uzdrowiska; Połczyn Zdrój, Park Zdrojowy za amfiteatrem.

28 Drabik Rezerwat „Toporzyk” 1

29 Go ździk 3/3 0,5 km na płn-wsch od 3 kartuzek miejscowo ści Ło śnica, Płn strona m. Połczyn Zdrój, jezioro Suskie.

30 Go ździk 3/3 Nieu Ŝytkowane pastwiska 1 kropkowany po obu stronach drogi Tychowo - Kołacz w okolicy miejscowości Zaborze.

31 Kalina koralowa Rzeka Mogielnica przy 7 miejscowo ści śoł ędno; 1,3 km na płd wsch od m. Dziwogóry; nieu Ŝytkowany cmentarz w miejscowo ści Sucha; 0,15 km na płd od pkt. 276; 0,5 km na płn wsch od m. od Gartówko oddz. 485 Nadl. Świdwin; przy płd granicy gminy, 2 km na płd od miejscowo ści Gawroniec.

32 Kocanki Skarpa po płn stronie 13 jeziora Bru ślary; piaskowe nieu Ŝytkowane pastwiska po obu stronach drogi Tychowo - Kołacz w

33 okolicy miejscowo ści Zaborze; wzgórze z ciepłolubn ą ro ślinno ści ą po wsch stronie miejscowo ści Bu ślary; ugory wokół miejscowo ści Ł ęŜ ek (na płn od Połczyna Zdrój); odłogi wokół jeziorka bez nazwy - z ciekiem w gł ębokim jarze, wpadaj ącym do rzeki Wogra, po płn stronie m. Połczyn Zdrój; płn strona miejscowości Kołacz, na płn od jeziora Radoniowieckie; 0,5 km na płd wsch od miejscowo ści Kołacz; odłogi wokół jeziora Popielewskie; płd strona m. Popielawy; 0,8 km na płn zach od miejscowo ści Gawroniec; 1,2 km na płd od jeziora Kłokowskiego, w pobli Ŝu kolonii Lipno; oddz. 454, 455 Nadl. Połczyn Zdrój; wzgórze przy płd granicy gminy, w okolicy kolonii Czarnkowie, na zach od obiektu nr 185 (1,3 km km na płd od miejscowo ści Czarnkowie.

33 Konwalia Park podworski w 18 majowa miejscowo ści Bolkowo; Oddz. 42, 47, 124, 225, 226, 296f Nadl. Połczyn Zdrój; Stary cmentarz w miejscowo ści Sucha, naprzeciw posesji nr 8; nieuŜytkowany cmentarz w miejscowo ści Sucha; 0,15 km na płd od pkt. 174; pas śródpolnych zadrzewie ń na skarpie mi ędzy polami; oddz. 522 Nadl. Świdwin; na skarpie, wzdłu Ŝ śródpolnej drogi z miejscowo ści Popielawy w kierunku płd - zach; cmentarz, przy śródpolnej drodze z Popielewka do Popielewa; park podworski w miejscowo ści Kłokowo; teren pocmentarny w miejscowo ści Lipno; w pobli Ŝu kolonii Lipno; Drawski PK, rezerwat „Dolina Pi ęciu Jezior”; cmentarz w miejscowo ści Kocury, park przypałacowy

34 w miejscowo ści ; Stary cmentarz w miejscowości Gawroniec.

34 Kruszyna Oddz. 10, 17, 18, 22, 23, 28, 39 pospolita 33, 42, 47, 79, 112, 114, 115a, 126, 359, 183b, 225, 226, 262, 263, 281, 454, 455, Nadl. Połczyn Zdrój; oddz. 128RLDP Szczecinek, Nadl. Świdwin; okolice miejscowości Redło, Dziwogóra, Bu ślary, Połczyn Zdrój, Sucha, Gartówko, Popielewo, Boronowo; Drawski PK, oddz. 357, 358 Nadl. Połczyn Zdrój; na płd zach od drogi z miejscowo ści Czarkowo do miejscowo ści Gaworkowo; oddz. 447, 448, 449, 450, 453 - lasy gospodarcze; rezerewat "Toporzyk", oddz. 417, 418, 478, 479, 485, 492, 493, 522, 523, 524, 554 Nadl. Świdwin; dywanowe torfowisko mszarne przylegaj ące od południa do oddz. 99 Nadl. Połczyn.

35 Marzanka Okolice miejscowo ści: 35 wonna Dziwogóra, Wardy ń Górny, Popielewo, Stare Resko Toporzyk, Słowianki, Gawroniec; Oddz. 126, 281, 283, 284, 285 297a, 294k, 293h, 296f, 356c, 356, 399d, 454,455 Nadl. Połczyn Zdrój; wzgórze po płn stronie jeziora Gawro ńcze, obszar nie nale Ŝy do RDLP; 0,15 km na płd od pkt. 174, park podworski w miejscowo ści

Kłokowo; teren pocmentarny w miejscowo ści Lipno; na płd od kolonii Lipno, 0,8 km na płd od jeziora Kłokowskiego, przy płd granicy oddz. 443A i 443 Nadl. Połczyn Zdrój; nieu Ŝytkowany poniemiecki cmentarz; Drawski PK, oddz. 359 Nadl. Połczyn Zdrój i na płd od niego; rezerwat "Dolina Pi ęciu Jezior"; Oddz. 309, 312b, 312a, 312Bh, 357, 358,

35 Nadl. Połczyn Zdrój; park podworski w miejscowo ści Stare Resko; płd granica gminy przy jeziorze Siecino.

36 Naparstnica Park w miejscowo ści 1 purpurowa Kocury.

37 Pierwiosnka 3/3 Od zach granicy 1 lekarska miejscowości Gawroniec, wzdłu Ŝ drogi w kierunku miejscowo ści Stare Resko; aleja jesionów wyniosłych.

38 Płonnik Rezerwat „Toporzyk”. 1 pospolity

39 Porzeczka Rzeka Dębnica; odcinek 4 czarna przy granicy oddz. 15 Nadl. Połczyn Zdrój; oddz. 15 Nadl. Połczyn Zdrój; dolina dopływu rzeki D ębnica; wsch strona miejscowo ści Popielewo, Drawski PK, oddz. 357, 358 Nadl. Połczyn Zdrój.

40 Próchniczek Torfowiska i mszary: w 6 okolicach miejscowo ści: Łosnica; Nadl. Połczyn

Zdrój Oddz. 42, Oddz. 128, Oddz. 115a, Oddz. 281,281; RDLP Szczecinek.

41 Przylaszczka 1,7 km na wsch od m. Stare 3 pospolita Resko; buczyna zboczowa na stokach gł ębokiego wąwozu z ciekiem; Drawski PK, rezerwat "Dolina Pi ęciu Jezior"; ł ęg źródliskowy w płd kieszeni jeziora Kr ąg; oddz. 296f Nadl. Połczyn Zdrój; buczyna zboczowa nad Blisk ą Struga;

42 Rokietnik Rezerwat „Toporzyk”. 1

43 Torfowiec Oddz. 22, 33, 42, 115a, 27 183b, 281, 321, 359, 369 Nadl. Połczyn Zdrój; okolice miejscowo ści: Ło śnica; oddz. 128 RDLP Szczecinek, Nadl. Świdwin; 0,5 km na zach od miejscowo ści Bu ślary, oddz. 112, 114 Nadl. Połczyn Zdrój; jezioro

36 Zimne; torfowisko mszarne, od strony płd przylegaj ące do oddz.99 Nadl. Połczyn Zdrój; 1,5 km na płd wsch od m. Kołacz, przy zach granicy oddz. 183c Nadl. Połczyn; jezioro Suskie; oddz. 522, 523, 524, 531, 532, 554, 547, 471, 478, 479, 485, 492 i 493 Nadl. Świdwin; Rezerwat "Toporzyk"; oddz. 447, 448, 449, 450, 453; podmokłe obni Ŝenia terenowe w buczynie; Drawski PK, rezerwat „Dolina Pi ęciu Jezior”.

44 Wil Ŝyna -/3 0,8 km na płn zach od 1 ciernista miejscowo ści Gawroniec; kompleks odłogów rolnych, obrze Ŝa śródpolnej drogi.

5.3. Charakterystyka gin ącej i zagro Ŝonej flory

Do gatunków gin ących i zagro Ŝonych zaliczono wszystkie te, które wpisane zostały na list ę opracowan ą dla Pomorza Zachodniego przez śukowskiego i Jackowiaka (1995) oraz zamieszczone na li ście ro ślin zagro Ŝonych w Polsce (Zarzycki, eds. 1992; Jasiewicz, 1981). Ł ącznie na terenie gminy Połczyn gatunków takich stwierdzono 25. W skali Pomorza Zachodniego ( śukowski, Jackowiak 1995) flora ta reprezentowana jest przez taksony wymieraj ące (E). Nale Ŝą do nich pływacz Ŝółtobiały i Ŝurawina drobnolistkowa. Najliczniejsz ą grup ą tej kategorii flory s ą gatunki zagro Ŝone (V). Nale Ŝą do nich: czerniec gronkowy, modrzewnica zwyczajna ¸ turzyca bagienna , narecznica grzebieniasta , sit sztywny , nasi ęźŜ ał pospolity, topola czarna , rdestnica st ępiona , głowienka wielkokwiatowa, przygiełka biała , bagnica torfowa , je Ŝogłówka najmniejsza, gwiazdnica bagienna, o Ŝanka czosnkowa, pływacz drobny , przetacznik górski.

W skali Polski do gatunków zagro Ŝonych spo śród rosn ących na terenie gminy nale Ŝą : turzyca bagienna , narecznica grzebieniasta , pszeniec le śny.

37 Tabela II-3. Wykaz stanowisk gatunków flory gin ącej i zagro Ŝonej wymarciem na obszarze gminy oraz flory b ędącej przedmiotem zainteresowania Konwencji Berne ńskiej i Dyrektywy Habitatowej. (Inwentaryzacja 2001/2002) Przyj ęte skróty: E – Europejska czerwona lista ro ślin, PL – Lista ro ślin zagro Ŝonych w Polsce (Zarzycki, Wojewoda, Heinrich 1992), PZ - Gin ące i zagro Ŝone rośliny naczyniowe Pomorza Zach. i Wielkopolski ( śukowski, Jackowiak, 1995), KB – Gatunki ro ślin naczyniowych obj ęte Konwencj ą Berne ńsk ą, DH - Gatunki ro ślin naczyniowych obj ęte Dyrektyw ą Habitatow ą, CL – czerwona lista m - Meklemburgii, b – Brandemurgii.

Kategoria zagro Ŝenia Liczba Lp Nazwa gatunku Lokalizacja stanow E PL PZ KB DH CL isk m/b

1. Klon polny R -/3 Park w miejscowo ści 3 Sława; park podworski w miejscowo ści Kłokowo;

park Zdrojowy przy ul. Zdrojowej w miejscowo ści Połczyn Zdrój.

2. Czerniec V Drawski PK, rezerwat 3 gronkowy "Dolina Pi ęciu Jezior"; ł ęg źródliskowy w płd kieszeni jeziora Kr ąg; zach płn strona jeziora Gł ębokie; teren bagienny wzdłu Ŝ rzeki Drawy, pomi ędzy jeziorami Gł ębokie i Małe.

3. Modrzewnica V 3/2 Okolice miejscowo ści 5 zwyczajna Ło śnica; oddz. 115a, Nadl. Połczyn; torfowisko mszarne, od strony płd przylegaj ące do oddz.99 Nadl. Połczyn Zdrój; Rezerwat "Toporzyk".

4 Łopian gajowy R Park w Bolkowie; Drawski 2 PK, Dolina Bliskiej Strugi, 1,8 km na płd od m. Popielewo; oddz. 297a, 294k, 293h Nadl. Połczyn Zdrój

38 5 Jarzmianka R -/1 Połczyn Zdrój, park 1 wi ększa Zdrojowy przy ul. Zdrojowej.

6 Turzyca V/- V 2/2 0,7 km na płn-wsch od 2 bagienna miejscowo ści Ło śnica; oddz. 369 Nadl. Połczyn Zdrój.

7 Kło ć R -/3 Oddz. 369 Nadl. Połczyn 1 wiechowata Zdrój; mszar nad dystroficznym jeziorem śródle śnym.

8 Narecznica V/V V 3/3 Drawski PK, rezerwat 1 grzebieniasta "Dolina Pi ęciu Jezior"; gr ąd leszczynowy na górnej kraw ędzi skarpy po wsch stronie jeziora Krzywe

9 Sit drobny 2/- Rezerwat "Toporzyk" 1

10 Sit sztywny V 2/- Rezerwat "Toporzyk" 1

11 Pszeniec le śny -/R -/1 Oddz. 126 obr ęb Połczyn 1 Nadl. Połczyn Zdrój; 1 km na płd wsch od miejscowo ści Wardy ń Górny; buczyna z domieszk ą modrzewia i dębów

12 Nasi ęź rzał V 2/3 Drawski PK, rezerwat 2 pospolity "Dolina Pi ęciu Jezior": płd wsch koniec jeziora Długie; płn koniec jeziora Małe.

13 Topola czarna V -/1 Od zach granicy m. Ł ęgi w 4 kierunku płn zach do granicy gminy; śródpolna aleja topoli czarnej; park w miejscowo ści Sława; Połczyn Zdrój, park Zdrojowy przy ul. Zdrojowej; miejscowo ść Gawroniec, nr ew. działki 128, przy wsch brzegu jeziora Gawroniec; wielogatunkowa aleja.

39 14 Rdestnica V 2/2 Drawski PK, rezerwat 1 st ępiona "Dolina Pięciu Jezior"; po płd stronie jezioro Kr ąg

15 Głowienka V 1/2 Miejscowo ść Sucha; 1 wielkokwiatowa skarpa nad wyschni ętym ciekiem z ciepłolubnymi zbiorowiskami

16 Przygiełka biała V 2/2 Oddz. 115a Nadl. Połczyn, 3 śródle śny kompleks torfowiskowy; oddz. 369

mszar nad dystroficznym jeziorem śródle śnym; rezerwat "Toporzyk".

17 Ró Ŝa R 3/3 Miejscowo ść Sucha; 1 kutnerowata skarpa nad wyschni ętym ciekiem z ciepłolubnymi zbiorowiskami

18 Bagnica torfowa V 2/1 0,7 km na płn-wsch od 1 miejscowo ści Ło śnica; torfowisko mszarne

19 Je Ŝogłówka V 2/2 Okolice miejscowo ści: 6 najmniejsza Bolkowo, Bu ślary; oddz. 281, 281 Nadl. Połczyn Zdrój; mszar z brzezin ą bagienn ą; rezerwat "Toporzyk"; Drawski PK, rezerwat "Dolina Pi ęciu Jezior": po płn stronie jeziora Kr ąg; wsch brzeg jeziora Kr ąg; pływaj ąca wyspa z młodym nalotem olesu w płd cz ęś ci jeziora Kr ąg.

20 Gwiazdnica V 2/- Drawski PK, rezerwat 1 bagienna "Dolina Pi ęciu Jezior"; 0,4 km na zach od płn ko ńca jeziora Gł ębokie, przy drodze do m. Czarnkowie; olszyna źródliskowa

21 OŜanka V 2/2 Oddz. 126 obr ęb Połczyn, 1 czosnkowa Nadl. Połczyn Zdrój; ci ąg rynnowy z olesm

22 Pływacz drobny V 2/2 Okolice miejscowo ści 5 Ło śnica; oddz. 115a Nadl. Połczyn, śródle śny kompleks torfowiskowy,

40 oddz. 369 Nadl. Połczyn Zdrój; mszar nad dystroficznym jeziorem śródle śnym; rezerwat "Toporzyk".

23 Pływacz V/R E -/1 Drawski PK, rezerwat 1 Ŝółtobiały "Dolina Pi ęciu Jezior"; szuwar turzycowy w płd wsch ko ńcu jeziora Długie.

24 śurawina V/- E Rezerwat "Toporzyk" 1 drobnolistkowa

25 Przetacznik V -/R Drawski PK, rezerwat 1 górski "Dolina Pi ęciu Jezior"; ł ęg źródliskowy w płd kieszeni jeziora Kr ąg

26 Wyka le śna R -/R Drawski PK, rezerwat 1 "Dolina Pi ęciu Jezior"; młodnik buczynowy na miejscu wyci ętego starodrzewu na zboczu po zach stronie jeziora Kr ąg.

5.4. Charakterystyka flory obj ętej Konwencj ą Berne ńsk ą i Dyrektyw ą Habitatow ą

Na terenie gminy Połczyn Zdrój brak jest w zasadzie gatunków obj ętych mi ędzynarodowymi konwencjami ratyfikowanymi przez Polsk ę, tj. Konwencj ą Berne ńsk ą i Dyrektyw ą Habitatow ą. Jedynym gatunkiem figuruj ącym na wy Ŝej wymienionych mi ędzynarodowych listach jest widłak jałowcowaty. Według Dyrektywy Habitatowej zaliczony jest on do gatunków zagro Ŝonych – V. Populacja tego gatunku na obszarze gminy Połczyn Zdrój jest niezbyt liczna i wyst ępuje na terenie rezerwatu „Toporzyk”, w postaci małych rozproszonych płatów. Drugie stanowisko widłaka zlokalizowane jest w oddziałach le śnych Nadle śnictwa Świdwin. Widłak jałowcowaty ro śnie tu równie Ŝ niezbyt licznie tworz ąc małe k ępy w obr ębie obni Ŝenia terenowego pokrytego mszarem.

5.5. Flora wymarła na obszarze gminy Połczyn Zdrój

Brak dostatecznych materiałów porównawczych nie pozwala na wnikliw ą analiz ę stopnia przekształcenia i zubo Ŝenia flory. Porównuj ąc wcze śniejsze obserwacje przeprowadzone w ramach prac dla potrzeb opracowania planu Drawskiego Parku Krajobrazowego (Jasnowska, Kowalski, Markowski, 1997a, 1997b, 1998a, 1998b,

41 1998c) oraz materiały ró Ŝnych autorów opracowane wcze śniej a b ędące podstaw ą jego utworzenia nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe stan flory w tej cz ęś ci gminy jest w miar ę stabilny. Północna cz ęść gminy Połczyn Zdrój, która nie była wcze śniej rozpoznana pod wzgl ędem przyrodniczym, jest obszarem gdzie koncentracja cennych elementów florystycznych jest znacznie mniejsza. Na terenie tym skupione s ą głównie rozległe obszary gruntów ornych i u Ŝytków zielonych u Ŝytkowane rolniczo lub w północno wschodniej cz ęś ci – sosnowe lasy gospodarcze. Na terenie le śnym zachowały si ę do chwili obecnej w małym stopniu zmienione ekosystemy torfowisk mszarnych o naturalnej szacie ro ślinnej. Trudno wi ęc przypuszcza ć aby w tych ostojach wymarły jakie ś gatunki ro ślin charakterystyczne dla siedlisk oligo- i mezotroficznych. Flora tych ekosystemów reprezentowana jest aktualnie przez prawie wszystkie gatunki charakterystyczne dla tych siedlisk .

5.6. Zmiany w składzie flory

Porównuj ąc materiały uzyskane w trakcie inwentaryzacji prowadzonej na obszarze DPK a dotycz ące południowej cz ęś ci gminy z aktualnie przeprowadzon ą ich rewizj ą terenow ą mo Ŝna stwierdzi ć, Ŝe w niektórych ekosystemach zaznacza si ę bardzo wyra źnie niekorzystny tr ęd ubo Ŝenia flory i zmian w jej składzie. Procesy takie dotycz ą przede wszystkim obszaru rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior” oraz terenów bezpo średnio przyległych. Zmiany w składzie flory dotycz ą przede wszystkim zaniku obfito ści wyst ępowania niektórych gatunków tj.: listery jajowatej, podkolanu białego i podkolanu zielonawego, a tak Ŝe storczyka szerokolistnego oraz jednego przedstawiciela paprotników nasi ęź rzała pospolitego - zaliczonego do elementów flory gin ącej i zagro Ŝonej na terenie Pomorza Zachodniego . Obserwowane zjawisko zanikania najwi ększych osobliwo ści florystycznych terenu rezerwatu zwi ązane jest, jak si ę wydaje, zarówno z nasilaj ącymi si ę procesami eutrofizacji całej doliny i terenów przyległych jak i niekorzystnymi zmianami warunków wodnych. Najsilniejsze procesy eutrofizacji obserwowano w trakcie bada ń terenowych w górnym odcinku doliny, w obr ębie akwenu Jeziora Krzywego. Jeziora rezerwatu tworz ą system naczy ń poł ączonych st ąd negatywne procesy pojawiaj ące si ę w jednym z akwenów niew ątpliwe z czasem obejm ą pozostał ą cz ęść rezerwatu. Jedn ą z przyczyn tych procesów jest antropopresja. Ekosystemy jeziorne rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior” s ą ogólnie dost ępne dla w ędkarzy, których obecno ść negatywnie odbija si ę na funkcjonowaniu ekosystemu rezerwatu.

42

5.7. Gatunki ro ślin leczniczych i mo Ŝliwo ści pozyskiwania surowca farmaceutycznego

Poni Ŝej podano wykaz ro ślin leczniczych, których zbiór z dzikiego stanu jest dopuszczalny ze wzgl ędu na ich cz ęste i obfite wyst ępowanie w ró Ŝnych cz ęś ciach terytorium gminy Połczyn Zdrój (wykrzyknikiem oznaczono gatunki szczególnie pospolite, ekspansywne lub zawleczone). Gatunki nie uwzgl ędnione w poni Ŝszym wykazie nie powinny by ć pozyskiwane ze stanu dzikiego jako surowiec farmaceutyczny. Tabela II-4. Wykaz ro ślin leczniczych gminy Połczyn Zdrój Babka lancetowata Krwawnik pospolity Babka zwyczajna Lipy (poza parkami i alejami) Bez czarny Malina wła ściwa Bluszczyk kurdybanek Mi ęty Borówka czernica Mniszek pospolity Brzoza brodawkowata Mydlnica lekarska Bylice a Perz wła ściwy Chaber bławatek Podbiał pospolity Chmiel zwyczajny Robinia akacjowa Cykoria podró Ŝnik Ró Ŝa dzika Czosnaczek pospolity Rumianki Dziurawiec pospolity Skrzyp polny Glistnik jaskółcze ziele Wiesiołek dwuletni Głogi Wrotycz pospolity Jarz ąb pospolity śywokost lekarski Jasnota biała

Pozyskiwanie surowca ze stanu dzikiego mo Ŝe by ć prowadzone tylko w sposób, który nie zagra Ŝa istnieniu lokalnych populacji zbieranych gatunków ro ślin. Dlatego zawsze nale Ŝy pozostawi ć cz ęść osobników, a zbiór ro ślin nie mo Ŝe odbywa ć si ę corocznie z tych samych stanowisk. Zbioru nie mo Ŝna dokonywa ć na obszarach obj ętych prawn ą ochron ą, proponowanych do ochrony lub oznaczonych jako cenne ze wzgl ędu na walory szaty ro ślinnej. Z gatunków chronionych dopuszczalny jest zbiór kruszyny pospolitej i kocanek piaskowych po uzyskaniu zezwolenia słu Ŝb ochrony przyrody.

43 5.8. Charakterystyka flory wymagaj ącej podj ęcia działa ń konserwatorskich

W trakcie prac terenowych w sezonie wegetacyjnym 2001/2002 stwierdzono na terenie gminy dwa gatunki flory wymagaj ących podj ęcia działa ń konserwatorskich. S ą to: tojad pstry i lilia złotogłów. Tojad - gatunek charakterystyczny dla regionów górskich; wszystkie stanowiska na ni Ŝu s ą pochodzenia antropogenicznego; dwa rozległe płaty obficie kwitn ące i owocuj ące, z tendencj ą do poszerzania zasiedlonego areału; populacja zagro Ŝona wskutek penetracji obiektu przez miejscow ą ludno ść a takŜe potencjalnie w przypadku przywrócenia pierwotnej funkcji cmentarzowi. Stanowisko wymaga ograniczenia penetracji oraz wył ączenia go z obiektów, którym mogłoby by ć przywrócone pierwotne przeznaczenie. Ze wzgl ędu na wyst ępowanie innych gatunków ro ślin, m. in. wawrzynek wilczełyko , barwinek pospolity , bluszcz posoplity , na stanowisku podlegaj ącym daleko zaawansowanej naturalizacji i mo Ŝliwo ści prowadzenia bada ń populacyjnych, obiekt zaproponowany jest jako rezerwat . Rozprzestrzenienie lilii złotogłów w Polsce nie jest dostatecznie poznane; ro ślina wyst ępuje na nierównomiernie rozproszonych stanowiskach na obszarze całego kraju, najcz ęś ciej jednak na ni Ŝu oraz w Sudetach i Karpatach; populacje na stwierdzonych stanowiskach s ą ubogie i licz ą najwy Ŝej kilkana ście osobników; na Pomorzu Zach. lilia złotogłów jest gatunkiem wyst ępuj ącym stosunkowo rzadko; wszystkie potwierdzone stanowiska zlokalizowane s ą na południe od pasa moreny czołowej i usytuowane są obr ębie sandrów oraz południowej cz ęś ci płaskiej moreny dennej. Obfita populacja (licz ąca ok. 80 osobników dorastaj ących do wysoko ści 1,3 m) tworzy płat zajmuj ący powierzchni ę ok. 40 m 2 na obszarze cmentarza; osobniki s ą dorodnie wykształcone, obficie kwitnące i owocuj ące oraz rozmna Ŝaj ące si ę wegetatywnie przez cebule; obserwacje przeprowadzone w trakcie prac terenowych wskazuj ą na sprzyjaj ące warunki siedliskowe i ekspansj ę gatunku na pozostał ą cz ęść obiektu. Zagro Ŝeniem dla gatunku jest pozyskiwanie kwiatów oraz cebul dla celów ozdobnych; populacja zagro Ŝona wskutek penetracji obiektu przez miejscow ą ludno ść a tak Ŝe potencjalnie w przypadku przywrócenia pierwotnej funkcji cmentarzowi. Stanowisko wymaga ograniczenia penetracji oraz wył ączenia go z obiektów, którym mogłoby by ć przywrócone pierwotne przeznaczenie.

44 Stanowisko wykazuje daleko zaawansowany proces naturalizacji i daje mo Ŝliwo ść prowadzenia bada ń populacyjnych; obiekt zaproponowany jest jako rezerwat

Tabela II-5. Wykaz stanowisk gatunków flory wymagaj ącej podj ęcia działa ń konserwatorskich w gminie Połczyn Zdrój

Diagnoza stanowiska pod Lp. Gatunek Lokalizacja, liczba stanowisk wzgl ędem naturalno ści

1. tojad pstry stanowisko pochodzenia cmentarz w miejscowo ści Sucha, 2 antropogenicznego z stanowiska zaawansowanym procesem naturalizacji szaty ro ślinnej i gatunków zasiedlaj ących

2. lilia złotogłów stanowisko pochodzenia cmentarz w miejscowo ści Sucha, 1 antropogenicznego z stanowisko zaawansowanym procesem naturalizacji szaty ro ślinnej i gatunków zasiedlaj ących

6. Najcenniejsze obiekty botaniczne na terenie gminy Połczyn Zdrój

Do najbardziej warto ściowych pod wzgl ędem botanicznym obszarów stwierdzonych w granicach gminy nale Ŝą : 1. śabiro ślowe oczka (R-3) - 0,7 km na północny-wschód od miejscowo ści Ło śnica, ekosystem mszarny o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym w krajobrazie rolniczym, z fitocenozami siedlisk obj ętych prawn ą ochron ą krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą; obiekt reguluj ący stosunki wodne terenu; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny. 2. Istniej ące u Ŝytki UE 40, 43 (proponowane podniesienie do rangi rezerwatu Wrzo ścowy mszar) - N-ctwo Połczyn, stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; naturalny ekosystem fitocenozy wrzosowisk atlantyckich; inicjalne stadia pła torfowcowego, ekosystem dystroficzny torfowisk przej ściowych; warto ść biocenotyczna i krajobrazowa. 3. Jezioro Zimne (R-4) - przy północno-wschodniej granicy gminy N-ctwo Połczyn Zdrój, inicjalne stadia tworzenia si ę wiszaru torfowcowego, silnie uwodnionego, z wieloma interesuj ącymi gatunkami ro ślin; proces kształtowania si ę fitocenoz mszarnych; l ądowienie ekosystemu jeziornego; obiekt o znaczeniu hydrologicznym,

45 biocenotycznym i krajobrazowym; stanowisko ro ślin chronionej i rzadkiej; ostoja zwierzyny. 4. Wawrzynek (R-5) - miejscowo ść Sucha, stanowisko wielu chronionych i rzadkich gatunków ro ślin odnawiaj ących si ę samoistnie i powi ększaj ących populacje; obiekt o warto ści kulturowej, krajobrazowej i biocenotycznej. 5. Borówka bagienna (R-6) - N-ctwo Świdwin, stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; obiekt z fitocenozami siedlisk obj ętych prawn ą ochron ą krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą; ekosystem mszarny o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym; ekosystem reguluj ący stosunki hydrologiczne w kompleksie lasów gospodarczych. 6. Toporzyk (R-1) - obr ęb Połczyn, N-ctwo Połczyn Zdrój, ci ąg sukcesyjny naturalnych fitocenoz charakterystycznych dla torfowiska wysokiego; siedliska i zbiorowiska ro ślinne obj ęte ochron ą krajow ą i Dyrektywy Siedliskowej; flora ro ślin naczyniowych obejmuje 209 gatunków, natomiast mchów 66 gatunków, przy czym w występuj ącym tam zespole subatlantycko-borealnym – mszarze przygiełkowym – spotyka si ę, m. in., 3 gatunki chronionych rosiczek. Tak Ŝe w śród mchów odnotowano obecno ść rzadkich – górskich i borealno-arktycznych gatunków, stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny. 7. Dolina Pi ęciu Jezior (R-2) - przy drodze Połczyn Zdrój – Czaplinek, na wschód od miejscowo ści Czarnkowie, rezerwat krajobrazowy; zachowanie form morfologicznych Pojezierza Drawskiego z kompleksem ró Ŝnych ekosystemów: jeziornych, torfowiskowych, le śnych naturalnych i półnaturalnych; ochrona licznych gatunków rzadkich, gin ących i obj ętych ochron ą gatunkow ą. 8. Przełom Bukowej koło Tychówka (UE-110) - obr ęb R ąbino, N-ctwo Białogard; rzeka Bukowa, zachowanie starodrzewu bukowego z przestojami dorodnych d ębów szypułkowych i bezszypułkowych oraz gatunków b ędących pod ochron ą całkowit ą i gatunków wpisanych na listy ochronne krajowe i konwencji europejskich. 9. Źródliska nad Pars ętą (UE-112) - odcinek rzeki przy granicy N-ctwo Połczyn Zdrój, korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; znaczenie biocenotyczne, krajobrazowe i hydrologiczne; ekosystemy źródliskowe; ostoja zwierzyny. 10. Źródliskowa dolina koło Ł ąkówka (UE-113) - N-ctwo Połczyn Zdrój, naturalny ciąg ekosystemów źródliskowych z ró Ŝnymi stadiami inicjalnymi sukcesji zbiorowisk ro ślinnych zwi ązanych z wodami naporowymi; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich oraz zbiorowisk z Dyrektywy Siedliskowej; korytarz ekologiczny

46 o znaczeniu ponadregionalnym; znaczenie biocenotyczne, krajobrazowe i hydrologiczne. 11. Wyspowy mszar (UE-115) - N-ctwo Połczyn Zdrój, stanowisko ro śliny chronionej i rzadkiej; znaczenie biocenotyczne i hydrologiczne; ostoja zwierzyny. 12. Mszarek (UE-6) - N-ctwo Połczyn Zdrój, naturalny ekosystem mszarny torfowiska przej ściowego z chronionymi i rzadkimi gatunkami ro ślin o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym; ostoja zwierzyny. 13. Mszar koło Ło śnicy (UE-118) - 1 km na północny-zachód od miejscowo ści Ło śnica, ekosystem mszarny o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym w krajobrazie rolniczym, z fitocenozami siedlisk obj ętych prawn ą ochron ą krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą; obiekt reguluj ący stosunki wodne terenu; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny. 14. Mszarne jeziorko (UE-5) - N-ctwo Połczyn Zdrój, zachowanie naturalnego ekosystemu torfowiska mszarnego z procesem torfotwórczym i sukcesj ą zbiorowisk ro ślinnych; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym, reguluj ący stosunki wodne w kompleksie lasów sosnowych. 15. Ostoja nad D ębnic ą I (UE-10,11) - odcinek doliny rzeki D ębnica wzdłu Ŝ granicy gminy, N-ctwo Połczyn Zdrój i grunty wiejskie połoŜone po północnej stronie, korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; obiekt o znaczeniu biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; obiekt reguluj ący stosunki wodne o znaczeniu ponadregionalnym; ostoja zwierzyny. 16. Ostoja nad D ębnic ą II (UE-117) - rzeka D ębnica po północnej stronie mostu na drodze ł ącz ącej Ostre Bardo z drog ą Połczyn Zdrój - Tychowo, 1,8 km na południowy-zachód od miejscowo ści D ębno N-ctwo Połczyn Zdrój, korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym z naturalnymi zbiorowiskami wód płyn ących oraz szuwarami i ziołoro ślami nadbrze Ŝnymi, enklawami olsów kraw ędziowych; zbiorowiska z Dyrektywy Siedliskowej. 17. Wąwóz Mogilicy pod Ł ęgami (UE-119) - rzeka Mogilica 1 km na północny-zachód od miejscowo ści Ł ęgi, element biocenotyczny i hydrologiczny krajobrazu rolniczego; stanowisko ro ślin chronionej i rzadkiej; przestoje drzew o wymiarach pomnikowych na skarpach w ąwozu; mszyste fitocenozy zwi ązane z wodami naporowymi; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym.

47 18. Mszarne topielisko (UE-125) - N-ctwo Świdwin, na północny-zachód od miejscowo ści Redło, znaczenie biocenotyczne, krajobrazowe i hydrologiczne; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich. 19. Grzybieniowe jeziorko (UE-120) - 0,7 km na wschód od miejscowo ści Redło, enklawa bioró Ŝnorodno ści oraz element hydrologiczny i biocenotyczny w krajobrazie rolniczym; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny i ptactwa wodnego. 20. Czermieniowe oczko (UE-121) - 0,9 km na wschód od miejscowo ści Ł ęgi, warto ść hydrologiczna i biocenotyczna w krajobrazie rolniczym; ci ąg sukcesyjny fitocenoz powoduj ących l ądowienie i zanik ekosystemu wodnego stanowisko ro ślin rzadkich; ostoja zwierzyny i ptactwa wodnego. 21. śoł ędno (UE-124) - 0,5 km na wschód od byłego PGRu w miejscowo ści śoł ędno, enklawa bioró Ŝnorodno ści w krajobrazie rolniczym, ostoja zwierzyny. 22. Dolina Mogilicy: Wardy ń Dolny – śoł ędno (UE-126) - rzeka Mogilica przy mo ście, na zachód od miejscowo ści Wardy ń Dolny, korytarz o znaczeniu ponadregionalnym; gr ąd zboczowy z dorodnym drzewostanem; stanowisko i bogata populacja ro ślin rzadkich; ostoja zwierzyny. 23. Bu ślarska ostoja (UE-24, 25, 27) - 0,5 km na zachód miejscowo ści Bu ślary N-ctwo Połczyn Zdrój, obiekt o znaczeniu biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; stanowisko ro śliny chronionej i rzadkich; ostoja zwierzyny. 24. Skrzypowisko (UE-123) - N-ctwo Połczyn, obiekt o znaczeniu hydrologicznym, krajobrazowym i biocenotycznym, z naturalnymi stadiami wielokierunkowej sukcesji ro ślinnej; stanowisko zbiorowisk Dyrektywy Siedliskowej. 25. Rynna olesowa koło Wardynia Górnego (UE-127) - N-ctwo Połczyn Zdrój obr ęb Połczyn, naturalny ekosystem le śny olesowy zwi ązany z wodami wysi ękowymi; gatunki rzadkie; ostoja bioró Ŝnorodno ści fauny, flory oraz siedliska, 26. Mszar kłociowy (UE-28) - N-ctwo Połczyn Zdrój, ekosystem mszarny z fitocenozami siedlisk obj ętych prawn ą ochroną krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą, o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym; ekosystem reguluj ący stosunki wodne otaczaj ącego go kompleksu le śnego; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierz ąt. 27. Starodrzew (UE-144) - wzgórze po północnej stronie jeziora Gawro ńcze, 0,5 km na południowy-zachód od miejscowo ści Gawroniec, naturalny starodrzew z przestojami pomnikowych drzew i gatunkami ro ślin charakterystycznych fitocenozy gr ądu

48 subatlantyckiego ; warto ść krajobrazowa, historyczna i edukacyjna; stanowisko gatunku chronionego. 28. Osokowe oczko (UE-37) - na gruntach wsi, przy miejscowo ści Bu ślarki, obiekt o znaczeniu hydrologicznym i biocenotycznym w krajobrazie rolniczym; stanowisko ro ślin chronionej i rzadkiej; rzadkie fitocenozy; ostoja zwierzyny. 29. Bu ślarkowy mszarek (UE-41) - przy południowej granicy NadL-ctwo Połczyn Zdrój, stanowisko ro ślin chronionej i rzadkiej; fitocenozy siedlisk podlegaj ących ochronie; znaczenie hydrologiczne, biocenotyczne i krajobrazowe; ostoja zwierzyny. 30. Ogartowskie grzybienie (UE-129) - N-ctwo Połczyn Zdrój na kraw ędzi lasów, po północnej stronie miejscowo ści Ogartowo, zachowanie populacji stanowisk ro ślin chronionych i zagro Ŝonych fitocenoz; obiekt o znaczeniu biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; ostoja zwierzyny. 31. Jezioro Suskie (UE-131) - 1 km na południowy-wschód od miejscowo ści Borkowo, N-ctwo Świdwin, Obr ęb Kl ęcko, ekosystem bagienno – wodny o wysokiej warto ści biocenotycznej i krajobrazowej; ci ąg sukcesyjny fitocenoz uczestnicz ących w procesie lądowienia jezior i potorfi; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny. 32. Szuwarowe jeziorka (UE-132) - 0,7 km na północny-wschód od miejscowo ści Ogartówko, stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; fitocenozy z Dyrektywy Siedliskowej; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym w krajobrazie rolniczym; ostoja zwierzyny. 33. śurawinowy mszar (UE-70) - N-ctwo Połczyn Zdrój, naturalne procesy torfotwórcze; fitocenozy z krajowej listy siedlisk chronionych i Dyrektywy Siedliskowej; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym. 34. Czermieniowy wiszar (UE-137) - N-ctwo Świdwin, fitocenozy z krajowej listy siedlisk chronionych i Dyrektywy Siedliskowej; stanowisko ro śliny chronionej; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym. 35. Bagienna brzezina (UE-140) - N-ctwo Świdwin, le śny ekosystem torfowiskowy z procesem torfotwórczym; fitocenozy z Dyrektywy Siedliskowej i krajowe siedliska podlegaj ące ochronie; stanowisko ro ślin chronionych; obiekt o znaczeniu biocenotycznym reguluj ący stosunki hydrologiczne w kompleksie lasów bukowych. 36. Buczynowy W ąwóz (UE-142) - 1,7 km na wschód od miejscowo ści Stare Resko, enklawa naturalnej Ŝyznej buczyny zboczowej z charakterystycznymi gatunkami

49 ro ślin i przestojami dorodnych drzew; stanowisko ro ślin chronionych; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i krajobrazowym. 37. Gaworkowe oczko (UE-92) - 1,3 km na północny-wschód od osady Gaworkowo, ekosystem bagienno – wodny o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym krajobrazie rolniczym; ostoja zwierzyny, głównie ptactwa wodnego. 38. Grabowy gr ąd (UE-145) - 1,1 km na północny-zachód od miejscowości Słowianki, po zachodniej stronie drogi z miejscowo ści Połczyn Zdrój w kierunku południowym, ochrona siedliska gr ądu subatlantyckiego ; pomniki przyrody; korytarz ekologiczny o znaczeniu regionalnym; warto ść biocenotyczna i krajobrazowa; stanowisko ro śliny chronionej. 39. Drawski Park Krajobrazowy (DPK) - na terenie gminy obejmuje południow ą i środkow ą cz ęść gminy, jego granice oparte s ą na północy o drog ę Połczyn Zdrój – Ogartowo, zajmuje cał ą południow ą i wschodni ą cz ęść gminy; granica zachodnia przebiega od miejscowo ści Zaj ączkówko poprzez Zaj ączkowo, Toporzyk, a Ŝ do Gawro ńca obejmuj ąc niewielki północny teren wybrzeŜy jez. Siecino, niepowtarzalne walory krajobrazowe i estetyczne o du Ŝej warto ści kulturowej; naturalne kwa śne i Ŝyzne lasy bukowe, ich starodrzewy z charakterystycznymi gatunkami ro ślin; ekosystemy mszarne i torfowisk niskich z osobliwo ściami florystycznym; ró Ŝne ekosystemy źródliskowe zwi ązane z wychodniami wód naporowych i charakterystyczn ą dla nich szat ą ro ślinn ą; w granicach DPK i jego otuliny na terenie gminy istniej ą: 2 rezerwaty przyrody – Dolina Pi ęciu Jezior i Toporzyk, liczne u Ŝytki ekologiczne, pomniki przyrody, zabytkowe parki; stanowiska gatunków chronionych, rzadkich i zagro Ŝonych. 40. Dolina rzeki Bukowej (ZPK-1) - Odcinek rzeki wzdłu Ŝ północno-zachodniej granicy gminy na długo ści 3,5 km; od uj ścia Bukowej do Pars ęty w kierunku południowym, po zachodniej stronie miejscowo ści Tychówko; N-ctwo Białogard obr ęb R ąbino, zachowanie cennego naturalnego ekosystemu rzecznego z bogata populacj ą zagro Ŝonego słodkowodnego krasnorostu Hildebrantia rivularis ; atlantycki gr ąd zboczowy; przestoje dorodnych drzew; gatunki chronione i rzadkie. 41. Dolina rzeki D ębnicy – północ -wchodzi w skład proponowanego do ochrony Parku Krajobrazowego „Dolina Pars ęty” - północny odcinek rzeki D ębnica od miejscowo ść Kołacz do uj ścia do rzeki Pars ęta N-ctwo Połczyn Zdrój obr ęb Krosino, N-ctwo Połczyn Zdrój obr ęb Połczyn, Naturalny ekosystem w gł ębokim jarze w obr ębie kompleksów le śnych, na odcinkach otwieraj ący si ę szerok ą dolin ą ze zbiorowiskami

50 ro ślinno ści szuwarowej; ekosystemy źródliskowe stanowiska gatunków chronionych, rzadkich i zagro Ŝonych fitocenozy z Dyrektywy Siedliskowej i krajowych siedlisk obj ętych ochron ą; ostoja zwierzyny. 42. Dolina rzeki Wogry oraz dolina rzeki Rakon (ZPK-5) - na południe od miejscowo ści Połczyn Zdrój do granicy gminy i dalej poza granic ę w kierunku południowym N- ctwo Połczyn Zdrój obr ęb Połczyn Zdrój, zachowanie naturalnego ekosystemu rzecznego z kraw ędziowymi le śnymi zbiorowiskami ro ślinnymi w rynnie subglacjalnej utworzonej podczas ostatniego zlodowacenia, 43. Dolina Pi ęciu Jezior (ZPK-4) - na północ od rezerwatu Dolina Pi ęciu Jezior a Ŝ do drogi Popielewo – Ogartowo N-ctwo Połczyn Zdrój obręb Połczyn Zdrój, stanowiska ro ślin chronionych, rzadkich i zagro Ŝonych; zespoły ro ślinne lasów bukowych; ostoja zwierzyny.

Dla zachowania tych najcenniejszych zbiorowisk istniej ą, b ądź s ą zaplanowane lub zaprojektowane ró Ŝne formy ochrony (rozdz. V).

7. Parki, cenne zadrzewienia, pomniki przyrody

Parki, aleje oraz inne formy zadrzewienia stanowi ą warto ściowy element krajobrazu gminy zarówno jako składnik szaty ro ślinnej jak i cz ęść zasobów kulturowych.

7.1. Parki

Na terenie gminy zweryfikowano i potwierdzono wyst ępowanie 20 parków podworskich i przypałacowych w ró Ŝnych miejscowo ściach. Nie wszystkie z nich s ą obiektami figuruj ącymi w rejestrze WKZ. Jednocze śnie w śród parków wyst ępuj ących w wykazie planu przestrzennego zagospodarowania wyst ępuj ą obiekty, których nie odnaleziono w terenie. Wynika to z faktu, Ŝe uległy one tak daleko id ącej degradacji, Ŝe utraciły dawny swój charakter. Parki te stały si ę enklawami małowarto ściowej zieleni, poniewa Ŝ na ich obszarze wyci ęty został przez miejscow ą ludno ść cenniejszy drzewostan. Takich obiektów parkowych nie udało si ę zinwentaryzowa ć w miejscowo ściach: Borkowo, Bu ślary, Gaworkowo, Kołaczek, Ło śnica, Mi ędzyborze, Ogartowo, Ostrow ąs, Popielewice, Popielewko, Wardy ń Dolny. Poni Ŝej podano pełen wykaz zinwentaryzowanych parków na terenie gminy Połczyn Zdrój.

51 1. Park w Tychówku - park przypałacowy o charakterze krajobrazowym, powierzchnia 6 ha (ł ącznie z alej ą dojazdow ą do pałacu), z połowy XIX w.; w drzewostanie pomnikowy klon jawor o obwodzie 320 cm, pozostałe drzewa mniej okazałe, m.in. modrzew europejski , świerk kłuj ący , topola balsamiczna; w runie dominuje nitrofilne zbiorowisko okrajkowe z pokrzyw ą zwyczajn ą i bzem czarnym a na okrajkach zbiorowiska z przytuli ą czepn ą i pokrzyw ą zwyczajn ą; park bardzo zaniedbany. 2. Park w Bolkowie (w pałacu szkoła) - park dworski naturalistyczno – krajobrazowy; powierzchnia około 6,5 ha, z II połowy XIX w., cz ęś ciowo o charakterze le śnym - ta cz ęść zaniedbana; w runie nitrofilne zaro śla okrajkowe z pokrzyw ą zwyczajn ą i bzem czarnym oraz płaty konwalii majowej; teren przy szkole uporz ądkowany; do najokazalszych drzew nale Ŝą : jedlice Douglasa o obwodach 280 cm i 290 cm, sosna czarna o obwodzie 360 cm, graby zwyczajne o obwodach 110 i 200 cm, jesion wyniosły o obwodzie 300 cm, brzoza brodawkowata – obwód 180 cm, klon pospolity o obwodzie 220 cm, klon srebrzysty - o obwodzie 285 cm, buki zwyczajne forma purpurowa o obwodach 390 i 390 cm, d ąb szypułkowy o obwodzie 360 cm, d ąb błotny o obwodzie 230 cm, świerk pospolity o obwodzie 270 cm, aleja lipy drobnolistnej o obwodach 200 – 300 cm; wi ększo ść drzew to proponowane pomniki przyrody. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 3. Park w Ostrym Bardo - park dworski naturalistyczny z pocz ątku XX w., powierzchnia 1,1 ha i powierzchnia parkowa 2 ha na zapleczu rz ędówki (naturalistyczna z połowy XIX w.), brak dorodnych drzew oraz cennych ro ślin naczyniowych, zaniedbany, bez wysokich walorów przyrodniczych. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 4. Park w Sławie (niedaleko miejscowo ści Ł ęgi) - park przypałacowy; powierzchnia około 4 ha, drzewa dorodne, niektóre o wymiarach pomnikowych: klon srebrzysty o obwodzie 220 cm, topole czarne o obwodach 420 i 435 cm, lipa szerokolistna o obwodzie 212 cm, jedlica Douglasa o obwodzie 190 cm, brzoza brodawkowata o obwodzie 190 cm, grab zwyczajny o 2 ramionach o obwodzie 100 i 135 cm, buk zwyczajny forma purpurowa - obwód 250 cm, dąb czerwony - obwód 310 cm, d ąb szypułkowy - obwód 225 cm; do folwarku prowadzi krótka (0,1 km) aleja dębów szypułkowych o obwodach 170 - 230 cm; drzewa pomnikowe wyci ęte ( ślady po okazałych pniach); w runie liczny podrost klonu polnego, leszczyny pospolitej, dzikiego bzu koralowego, porzeczki agrestu, czeremchy zwyczajnej, ja śminowca wonnego; park zaniedbany, wymaga uporz ądkowania i prze świetlenia; topole czarne

52 proponowane jako pomniki przyrody. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 5. Park w Ł ęgach - park dworski o charakterze krajobrazowym; pałac i park dzier Ŝawione przez pana Albrechta von Hagena; powierzchnia około 4,5 ha, poło Ŝony wzdłu Ŝ rzeki Mogilica; park w trakcie porz ądkowania; du Ŝo okazałych drzew o wymiarach pomnikowych: klon pospolity o obwodzie 295 cm; buki zwyczajne o obwodach 210-240 cm; buk zwyczajny forma purpurowa - obwód 450 cm; modrzewi europejskich o obwodach 290 cm, 300 cm, 320 cm, świerk pospolity - obwód 250 cm, sosna wejmutka - obwód 220 cm, d ęby bezszypułkowe (o obwodach 280 cm, 300 cm, 300 cm, 330 cm), dąb czerwony o obwodzie 315 cm; d ęby szypułkowe o obwodach 245 cm i 310 cm (drzewo całkowicie zaschni ęte, silnie pora Ŝone grzybami, do usuni ęcia ze wzgl ędu na mo Ŝliwo ść zara Ŝenia infekcj ą pozostałych drzew), lipy szerokolistne o obwodach 300 cm i 340 cm, lipa srebrzysta - obwód 410 cm; do pozostałych mniej okazałych drzew nale Ŝą , m.in. klon pospolity , kasztanowiec zwyczajny , buk zwyczajny forma zwisaj ąca , jesion wyniosły , robinia akacjowata; w runie dominuj ą zbiorowiska nitrofilne, na ziemi i pniach drzew wyst ępuje bluszcz pospolity - przy kaplicy masowo; przy cieku stanowisko niecierpka himalajskiego; proponowane pomniki przyrody. 6. Park w Wardyniu Górnym - park podworski, romantyczny o charakterze krajobrazowym, powierzchnia około 4 ha, z połowy XIX w., o charakterze le śnym; w drzewostanie wyst ępuj ą, m.in.: klon jawor , klon pospolity , grab zwyczajny, d ąb szypułkowy , świerk pospolity , sosna zwyczajna; do najokazalszych drzew o wymiarach pomnikowych nale Ŝą : buk zwyczajny o obwodzie do 400 cm, najdorodniejsze jesiony maj ą spróchniałe pnie, modrzew europejski - obwód 300 cm, dąb szypułkowy - obwód 320 cm; podszyt stanowi ą nitrofilne zaro śla okrajkowe z pokrzyw ą zwyczajn ą i bzem czarnym oraz ziołoro śla okrajkowe zdominowane przez podagrycznik pospolity, klony, świerki, Ŝywotniki oraz krzewy ja śminowca; park zaniedbany; jesiony proponowane jako grupowy pomnik przyrody. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 7. Park w Nowym Ludzicku - park przypałacowy o charakterze krajobrazowym, pochodz ący z II połowy XIX w., powierzchnia 3,5 ha, wyst ępuj ą drzewa pomnikowe w tym buki zwyczajne, te Ŝ odmiana czerwonolistna oraz d ęby szypułkowe i sosna wejmutka, aleja kasztanowców; park zniszczony, wymaga uporz ądkowania i opieki konserwatorskiej.

53 8. Park w Dziwogórze - park dworski naturalistyczny, zatarte zało Ŝenia parkowe; park o charakterze le śnym; starodrzew bukowy o cechach pomnikowych; miejsce wyst ępowania dorodnych drzew, np. jesion wyniosły o obwodzie 355 cm, buki zwyczajne (o obwodach 240 cm, 320 cm, 380 cm - 2 pnie, 450 cm - 3 pnie), buk zwyczajny forma purpurowa o obwodzie 510 cm, świerk pospolity o obwodzie 210 cm, grab zwyczajny o obwodzie 110 cm, d ęby szypułkowe (o obwodach 300 cm, 370 cm, 380 cm, 380 cm), lipa drobnolistna o obwodzie 230 cm; runo i podszyt stanowi ą zaro śla okrajkowe z pokrzyw ą zwyczajn ą i bzem czarnym oraz ziołoro śle okrajkowe zdominowane przez podagrycznik pospolity liczne siewki klonów i buków oraz krzewy jaśminowca wonnego i trzmieliny zwyczajnej; w śród drzew projektowane i proponowane pomniki przyrody. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 9. Park w Zaborzu - park podworski o charakterze krajobrazowym zało Ŝony pod koniec XIX w., powierzchnia około 0,8 ha, z zachowanym nielicznie starodrzewem, m.in. daglezja, d ęby szypułkowe, lipy drobnolistna i szerokolistna; park zniszczony. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 10. Park w Kołaczu - park dworski z pocz ątku XIX w. w stylu romantycznym, powierzchnia około 2 ha, przy posesji nr 30 (pałac) zamieraj ący tulipanowiec (młode gał ęzie Ŝywe, 3/4 pnia spróchniała, główne gał ęzie martwe, co roku kwitnie) o obwodzie 245 cm, wi ązy (o obwodach 320 cm, 345 cm i 445 cm) oraz d ąb szypułkowy 360 cm, grab zwyczajny - obwód 265 cm (cz ęść pnia spróchniała), jodła jednobarwna - 150 cm, buk zwyczajny 385 cm (cz ęść pnia zaatakowana przez huby), świerk pospolity o obwodzie 200 cm, sosna wejmutka 180 cm, niezbyt okazałe jesiony wyniosłe do 50 cm; przed wjazdem do posesji nr 30 okazała lipa drobnolistna o obwodzie 465 cm; park zaniedbany z bujnym podszytem, głównie dziki bez czarny, klony zwyczajny i jawor, buki, karagana syberyjska; w runie ro ślinno ść nitrofilna i płaty chronionego barwinka pospolitego; park wymaga uporz ądkowania, zabiegów konserwatorskich i regularnego zagospodarowania; proponowane pomniki przyrody. 11. Park w Suchej - park dworski, składa si ę z fragmentu ogrodu barokowego i parku o charakterze krajobrazowym; powierzchnia 1,8 ha, z połowy XIX w.; do najokazalszych drzew nale Ŝą : d ąb szypułkowy o obwodzie 430 cm, jesion wyniosły o obwodzie 500 cm; nitrofilne zaro śla okrajkowe z pokrzyw ą zwyczajn ą i bzem czarnym; zaniedbany; proponowane pomniki przyrody. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

54 12. Park w Połczynie Zdroju - park zdrojowy, powierzchnia około 80 ha, utworzony z dwóch ró Ŝnych stylistycznie typów parków, tj. francuskiego zało Ŝonego w latach 1836-39 na powierzchnia około 30 ha i parku angielskiego o charakterze krajobrazowym utworzony na pocz ątku XX w., składa si ę przestrzennie z kilku form krajobrazowych, którymi s ą: dolina rzeki Wogry ze sztucznie utworzonymi stawami, obni Ŝenie terenowe w północnej cz ęś ci parku powstałego po zmeliorowaniu terenów bagiennych w latach 30-tych XX w. oraz cz ęś ci na wyniesieniu morenowym, na którym wybudowano sanatorium “Gryf”. Na obszarze parku Zdrojowego wyst ępuje około 7 000 drzew w wieku około 100 lat. Cz ęść drzewostanu stanowi ą drzewa egzotyczne takie jak orzesznik gorzki, orzech czarny, orzech szary oraz sosna Jeffrey ,a, której igły osi ągaj ą długo ść 30 cm. Podstawowy drzewostan parku tworz ą świerki, klony, d ęby, brzozy, lipy i klony jawory. Do najokazalszych drzew nale Ŝą : brzozy brodawkowate - obwód 130- 180 cm, grab zwyczajny obwód 180 cm, topola czarna o obwodzie 440 cm (zamieraj ąca), wi ązy szypułkowe (o obwodach 220 - 260 i 290 cm), mniej okazały drzewostan tworz ą: jodła jednobarwna , klon polny , klon palmowy (obwód 110 cm) , klon pospolity , klon jawor , śwido śliwa kłosowa, cyprysik (obwód 60 cm), świerk biały , d ąb szypułkowy , Ŝywotnik zachodni, kalina hordowina; nad wod ą kwitn ąca jarzmianka wi ększa. W cz ęś ci parku od strony ul. Sobieskiego, m.in.: olsza czarna - 5 pni o obwodach 150 - 170 cm, brzoza brodawkowata , jesion wyniosły , modrzew europejski , sosna czarna (zła kondycja fitosanitarna), kosodrzewina , d ąb szypułkowy , cis pospolity , lipa drobnolistna, krzewy krzewuszka Wajgela; w murowanej sadzawce na powierzchni wody grzybienie białe; niedaleko liczna populacja barwinka pospolitego . W "Wilczych Jarach" fragment starodrzewu bukowego i populacja bluszczu pospolitego; cz ęść Parku Zdrojowego za amfiteatrem ma charakter le śny, jest bardzo zaniedbany; do najokazalszych drzew nale Ŝą , m.in.: klon jawor o 4 pniach o maksymalnym obwodzie 455 cm (rozwidlenie na wysoko ści 160 cm), grab zwyczajny o 4 pniach o obwodach 60 - 80 cm, sosna wejmutka o obwodzie 130 cm i buk zwyczajny o obwodzie 380 cm; nieco dalej ,przy drodze do parku, za szpitalem wyst ępuj ą trzy klony jawor o obwodach do 245 cm - proponowane pomniki przyrody, buk zwyczajny o obwodzie 300 cm, jesion wyniosły o obwodzie 330 i 315 cm (na drzewach bluszcz pospolity), cis pospolity - forma drzewiasta o 2 pniach o obwodach 47 i 50 cm; nitrofilne runo tworzy głównie zespół ziołoro śli okrajkowych zdominowanych przez podagrycznik pospolity oraz licznie wyst ępuj ące d ąbrówka rozłogowa, czosnaczek pospolity , glistnik jaskółcze ziele , czartawa pospolita, niecierpek pospolity , konwalijka dwulistna; podrost tworz ą klony

55 zwyczajne i jawory oraz dziki bez czarny. Nie figuruje w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 13. Park w Ogartówku - park przypałacowy, do najokazalszych drzew nale Ŝą : grab zwyczajny o obwodach 185 - 230 cm; jesion wyniosły do 290 cm, świerk pospolity - 190 cm, reszt ę mniej okazałego drzewostanu tworz ą klon pospolity, olsza czarna , leszczyna pospolita; w podszyciu zbiorowisko okrajkowe z pokrzyw ą zwyczajn ą i bzem czarnym; w zagł ębieniu przy strumieniu i sadzawce ko Ŝuch powstały z rz ęsy drobnej i spirodeli wielokorzeniowej, płaty szuwaru szerokopałkowego , niski szuwar trawiasty na Ŝyznym bezwapiennym podło Ŝu piaszczystym lub Ŝwirowatym, sitowia le śne i zaro śla łozowe; park bardzo zaniedbany i zaro śni ęty - proponowane pomniki przyrody. 14. Park w Popielewie - park podworski, naturalistyczny, powierzchnia 2 ha, z II połowy XIX w., o charakterze le śnym; buczyna zboczowa przeci ęta w ąwozem z meandruj ącym ciekiem; strome wysokie skarpy w ąwozu poro śni ęte dorodnymi pomnikowymi drzewami: buki zwyczajne (obwód do 430 cm) i d ęby szypułkowe (300cm, 380 cm, 385 cm, 400 cm); teren mocno za śmiecony; proponowane pomniki przyrody. 15. Park w Bru śnie - park dworski, z połowy XIX w., o charakterze krajobrazowym, zało Ŝony w oparciu o naturalny las bukowy, wzbogacony na pocz ątku XX w. gatunkami introdukowanymi; max obwód buka zwyczajnego dochodzi do 270 cm, g ęsty podrost buków; ciek w w ąskim w ąwozie; przestoje dorodnych d ębów szypułkowych o obwodach do 290 cm, pojedyncze graby zwyczajne o obwodach do 150 cm i 170 cm; w podro ście równie Ŝ klony zwyczajne i jawory, runo lasów bukowych. 16. Park w Dobinie - park podworski o charakterze krajobrazowym, powierzchnia 1,5 ha, z II połowy XIX w., zaro śni ęty, zdewastowany, brak okazałych drzew, wyst ępuj ą, m.in. jesion wyniosły, kasztanowiec zwyczajny, klon pospolity, dziki bez czarny, śnieguliczka biała; w runie nitrofilna ro ślinno ść okrajkowa zdominowana przez podagrycznik pospolity. 17. Park w Kłokowie - park podworski o charakterze krajobrazowym, powierzchnia 2,5 ha, za budynkami byłego PGR-u, ci ągnie si ę w kierunku jez. Kłokowskiego; teren o zró Ŝnicowanej konfiguracji terenu, ma charakter le śnej buczyny; przestoje dorodnych pomnikowych drzew, m. in.: d ęby szypułkowe o max obwodach 340 cm i 400 cm, lipa drobnolistna o obwodzie 340 cm, liczne graby zwyczajne o max obwodzie 190 cm; w drzewostanie równie Ŝ (mniej okazałe): klon pospolity i jawor, dziki bez czarny,

56 śnieguliczka biała, głóg jednoszyjkowy, dąb błotny, kasztanowiec zwyczajny, buk zwyczajny forma purpurowa, jesion wyniosły; w runie ro ślinno ść nitrofilna i charakterystyczna dla buczyn oraz klon polny, bluszcz pospolity, konwalia majowa, marzanka wonna, paprotka zwyczajna i masowo barwinek pospolity ; proponowane pomniki przyrody. 18. Park w Kocurach - park o charakterze krajobrazowym, powierzchnia 5,5 ha, do najokazalszych i najcenniejszych drzew nale Ŝą : klon jawor (max obwód 205 cm), klon pospolity (max obwód 360 cm), d ęby szypułkowe (340 i 320 cm - uszkodzony troch ę przy pniu, ale zdrowy), lipy drobnolistne (o obwodach 380 i 320 cm), dorodny buki zwyczajne do 280 cm oraz kasztanowce, świerki i buki zwyczajne odmiana czerwona; w runie dominuje podagrycznik pospolity, klony, kasztanowce, śnieguliczka, dziki bez czarny, pokrzywa; niektóre partie maj ą charakter le śnej buczyny; na terenie parku s ą mocno zeutrofizowane oczka wodne - wokół nich zadrzewienia o charakterze ł ęgu jesionowo-topolowego; do ść licznie naparstnica purpurowa; park zaniedbany i zaro śni ęty, wymaga zagospodarowania, uporz ądkowania, prze świetlenia i usuni ęcia podszytu, niektóre drzewa potrzebuj ą zabiegów konserwatorskich; proponowane pomniki przyrody. 19. Park w Starym Resku - park dworski w stylu naturalistycznym z połowy XIX w., powierzchnia 2,68 ha; własno ść prywatna, nad jeziorem Resko w bardzo dobrym stanie, wi ększa cz ęść powierzchni uporz ądkowana; liczne drzewa w rozproszeniu o wymiarach pomnikowych, bez tabliczek: grupa d ębów szypułkowych o obwodach 200-360 cm (najokazalszy ma rozłupany pie ń, połowy nie ma, reszta zdrowa), lipa drobnolistna o wielu pniach - max obwód 360 cm, wzdłu Ŝ skarpy nad jeziorem jesion wyniosły - 320 cm, bli Ŝej jeziora druga grupa d ębów szypułkowych o obwodach 320 cm, 450 cm, 470 cm, 470 cm (uszkodzony pie ń), 590 cm (uszkodzony); nad brzegiem jeziora jesion wyniosły o obwodzie 430 cm; niektóre drzewa wymagaj ą natychmiastowej opieki konserwatorskiej; proponowane pomniki przyrody; w runie małe płaty konwalii majowej i miejscami licznie marzanka wonna; 20. Park w Słowiance - park przypałacowy, le śno–krajobrazowy (w pałacu o środek wypoczynkowy, własno ść prywatna), z połowy XIX w., o zró Ŝnicowanej konfiguracji terenu, w dobrym stanie, w miar ę zadbany; drzewostan tworz ą: buk zwyczajny - max obwód 285 cm, buk zwyczajny forma purpurowa - 290 cm, jesiony wyniosłe (niektóre spi ęte klamrami) o obwodach do 280 cm, tulipanowiec o obwodzie 315 cm - opatrzony tabliczk ą pomnika przyrody, sosna czarna - 215 cm, d ęby szypułkowe

57 maksymalne obwody 280 cm i 330 cm, lipy drobnolistne - najokazalsze o obwodach 255 i 280 cm oraz mniej okazałe: świerk, modrzew, klony zwyczajne i jawory, jesion odmiana płacz ąca; w śród krzewów, m.in. berberys i tawuła; runo uporz ądkowane, w miejscach wilgotniejszych enklawy ziołoro śli; na ziemi nielicznie bluszcz pospolity; niektóre drzewa opatrzone tabliczkami z bł ędnymi nazwami; proponowane i istniej ące pomniki przyrody.

7.2. Pomniki przyrody i aleje

Na terenie gminy istnieje 113 okazów drzew b ędący pomnikami przyrody • Sosna zwyczajna, d ąb szypułkowy - na terenie Le śnictwa Biała Góra, Nadle śnictwo Białogard • Dwa d ęby szypułkowe - na terenie miejscowo ści Dziwogóra • Dwa jesiony wyniosłe, dwa d ęby szypułkowe - na terenie miejscowo ści Ogartowo • Siedem okazów bluszczu - Połczyn Zdrój • Trzyna ście d ębów szypułkowych , pi ęć klonów zwyczajnych - na terenie miejscowo ści Popielewko • Dąb szypułkowy - na terenie miejscowo ści Ostrow ąs • Dwa d ęby szypułkowe - na terenie le śnym miejscowo ści Popielewko, Nadle śnictwo Połczyn Zdrój

• Pi ęć sosen zwyczajnych, siedem buków zwyczajnych, trzy d ęby szypułkowe, dwie lipy drobnolistne, klon jawor, dwa okazy bluszczu - teren le śny, obr ęb Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo Połczyn Zdrój • Brzoza brodawkowata, dwa d ęby szypułkowe, buk zwyczajny, lipa drobnolistna - na terenie miejscowo ść Brusno • Lipa drobnolistna, d ąb szypułkowy - miejscowo ść Ogrodno • Dwa d ęby szypułkowe - na terenie miejscowo ści Jelonki • Jesion wyniosły- miejscowo ść Kocury • Cyprysik Lawsona, klon zwyczajny - na terenie miejscowo ści Toporzyk • Bluszcz pospolity, forma kwitn ąca - miejscowo ść Czarnkowie • Jedena ście d ębów szypułkowych , klon zwyczajny, trzy graby, świerk zwyczajny, dwadzie ścia buków zwyczajnych - na terenie miejscowo ści Gawroniec • Cztery d ęby szypułkowe , klon zwyczajny, grab, cztery buki zwyczajne - na terenie miejscowo ści Słowianki

58 oraz 3 aleje pomnikowe • aleja 33 lip drobnolistnych; 30 klonów zwyczajnych; 26 d ębów szypułkowych; 18 s klonów jaworów; 3 brzozy brodawkowate; 4 buków zwyczajnych; 1 jesion - miejscowo ść Brusno • aleja 64. grabów pospolitych ok. 60 m długo ści, 2 buków zwyczajnych - miejscowo ść Kłokowo

• aleja 79 klonów zwyczajnych, 22 kasztanowców zwyczajnych, 19 d ębów szypułkowych, 16 lip drobnolistnych, 12 brzóz brodawkowatych, 11 buków zwyczajnych, 6 grabów pospolitych, 2 modrzewi europejskich, 2 topól czarnych, 1 jesion wyniosły, 1 d ąb czerwony - miejscowo ść Gawroniec

W gminie Połczyn Zdrój do ochrony pomnikowej zaproponowano ł ącznie 77 obiektów w tym: 48 pojedynczych drzew, 14 ich skupie ń oraz 13 alej, ponadto 2 głazy narzutowe. • skupienie grabów zwyczajnych w okolicy miejscowo ści Tychówko; • 3 d ęby szypułkowe w okolicy miejscowo ści Ło śnica; • lipa drobnolistna, 3 d ęby szypułkowe oraz skupienie d ębów szypułkowych w pobli Ŝu miejscowo ści Ostre Bardo; • 2 klony zwyczajne, świerk pospolity, d ąb szypułkowy; aleja d ębu szypułkowego w okolicy miejscowo ści Ł ęgi; • dąb szypułkowy na granicy oddziałów 312 i 311 w Nadleśnictwie Połczyn Zdrój; • skupienie: buk zwyczajny - odmiana czerwonolistna, buk zwyczajny, d ąb szypułkowy, sosna wejmutka – park w miejscowo ści ; • starodrzew: buk zwyczajny i d ąb szypułkowy przy ko ściele w miejscowo ści Kołacz; • 2 d ęby szypułkowe po wschodniej granicy oddziału 377 Nadl. Połczyn Zdrój; • lipa drobnolistna w parku, miejscowo ść Kłokowo; • skupienie d ębów szypułkowych na granicy pól i olesu, oddz. 370 Nadl. Połczyn Zdrój; • jesion wyniosły na granicy oddziałów 327 i 328 Nadl. Połczyn Zdrój i pól ornych; • skupienie d ębów szypułkowych na skarpach wzdłu Ŝ koryta Mogilicy przy miejscowo ści śoł ędno; • 3 d ęby szypułkowe – droga polna z Dziwogóry do Przyrowa; • jesion wyniosły na cmentarzu w miejscowo ści Redło; • dąb szypułkowy w okolicy miejscowo ści Dziwogóra;

59 • skupienie: d ąb szypułkowy, wi ąz szypułkowy, cis pospolity, d ąb szypułkowy na dawnym cmentarzu Ŝydowskim w miejscowo ści Połczyn Zdrój; • buk zwyczajny w parku przy Szpitalu Rejonowym; • topola czarna, klon zwyczajny, jesion wyniosły, skupienie wi ązu szypułkowego w Parku Zdrojowym – miejscowo ść Połczyn Zdrój; • skupienie: grab zwyczajny, d ąb szypułkowy stary cmentarz przy drodze z Popielewa do Popielewka; • 3 buki zwyczajne i buk 12-pienny przy drodze w oddz. 236/236a; • jesion wyniosły park przypałacowy w miejscowo ści Ogartówko; • dwupienny d ąb bezszypułkowy w miejscowo ści Ogrodno; • buk zwyczajny w miejscowo ści Brusno; • dąb szypułkowy oddz.176c Nadl. Połczyn Zdrój; • jesion wyniosły w miejscowo ści Gaworkowo; • lipa drobnolistna, buk zwyczajny, miejscowo ść Kłokowo; • 2 buki zwyczajne okolice miejscowo ści Koprzywno; • skupienie d ębów szypułkowych, 2 buki zwyczajne wielopienne w okolicach miejscowo ści Lipno; • skupienie: 4 buki zwyczajne, 5 klonów zwyczajnych, 10 klonów jawor, świerk pospolity w miejscowo ści Kocury; • dąb szypułkowy, buk zwyczajny w miejscowo ści Toporzyk; • skupienie d ębu szypułkowego, skupienie lipy drobnolistnej; 2 d ęby szypułkowe - miejscowo ść Słowianki i okolice; • 3 aleje: d ębu szypułkowego i pojedynczo brzoza brodawkowata, jesion wyniosły w okolicach miejscowo ści Bolkowo; • aleja: klon zwyczajny, klon jawor, jesion wyniosły okolice miejscowo ści Wardy ń Dolny; • aleja klonu jawor w okolicy miejscowo ści Dziwogóra; • aleja lipy drobnolistnej w miejscowo ści Kołaczek; • aleja: klon zwyczajny, klon jawor i lipa drobnolistna w miejscowo ści Redło; • aleja: klon zwyczajny, klon jawor w okolicy miejscowo ści Redło; • aleja klonu zwyczajnego okolice Połczyna Zdrój; • aleja: brzoza brodawkowata, pojedynczo d ąb szypułkowy i jesion wyniosły w okolicy miejscowo ści Brusno;

60 • aleja: klon zwyczajny, klon jawor pojedynczo lipa drobnolistna droga z miejscowo ści Toporzyk do Połczyna Zdrój; • aleja jesionów wyniosłych w okolicy miejscowo ści Gawroniec; • 2 głazy narzutowe w oddz. 446f i 449Aa Nadl. Połczyn Zdrój.

8. Podsumowanie waloryzacji przyrodniczej

W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji i waloryzacji flory i szaty ro ślinnej zarejestrowano na terenie gminy Połczyn Zdrój wiele nowych i cennych obiektów przyrodniczych, dla których zaproponowano odpowiednie formy ochronne w zale Ŝno ści od kumulacji na ich obszarze osobliwo ści florystycznych, fitosocjologicznych i siedliskowych, stanowisk obj ętych ochron ą ścisł ą lub cz ęś ciow ą, rzadkich i zagro Ŝonych, a tak Ŝe dorodnych pomnikowych drzew. Równocze śnie dokonano weryfikacji i oceny stanu istniej ących form chronionych oraz parków wyst ępuj ących na terenie gminy wykazanych w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz takich, które w tym rejestrze nie figuruj ą. W wyniku dotychczasowych bada ń terenowych oraz innych dokumentów i materiałów stwierdzono wyst ępowanie: • du Ŝe bogactwo flory gatunkowej ro ślin licz ącej ł ącznie 719 taksonów, w tym ro śliny nasienne reprezentowane s ą przez 669 taksony , paprotniki przez 19 taksonów, mszaki przez 26 taksonów , grzyby przez 2 taksony oraz glony przez 3 taksony, • wyst ępowanie 44 gatunków ro ślin obj ętych prawn ą ochron ą maj ących 291 stanowisk, w tym 23 podlegaj ących ochronie ścisłej i 21 – ochronie cz ęś ciowej (Rozp. M. Ś o ochronie gatunkowej ro ślin z 11 wrze śnia 2001 r) oraz 26 gatunków zarejestrowanych jako gatunki flory gin ącej i zagro Ŝonej wymarciem oraz flory będącej przedmiotem Konwencji Berneńskie i Dyrektywy Habitatowej maj ących 52 stanowiska, • wyst ępowanie 65 taksonów ro ślin reprezentuj ących flor ę zagro Ŝon ą i rzadk ą na terenie Pomorza wyst ępuj ącą na 285 stanowiskach, • bogactwo szaty ro ślinnej odzwierciedla tak Ŝe zlokalizowanie na terenie gminy 86 zbiorowisk i zespołów ro ślinnych przynale Ŝnych do 19 klas ro ślinno ści, w tym 13 chronionych (Rozp. M. Ś o ochronie siedlisk z 14 sierpnia 2001 r). Wykaz ten obejmuje seri ę sukcesyjn ą od ro ślinno ści wodnej poprzez zbiorowiska ro ślinno ści

61 zielnej ł ąkowej i błotnej do stadiów klimaksowych jakimi s ą zbiorowiska zaro ślowe i le śne. Do obiektów punktowych nale Ŝy zaliczy ć: • 64 istniej ące pomniki przyrody, w tym 2 głazy narzutowe i 3 aleje drzew, • do ochrony pomnikowej zaproponowano ł ącznie 77 obiektów w tym: 48 pojedynczych drzew, 14 ich skupie ń oraz 13 alej, ponadto 2 głazy narzutowe. • Opisano 20 parków podworskich w tym 4 figuruj ące w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Działania na rzecz zachowania środowiska przyrodniczego prowadzone na terenie gminy nie powinny jednak koncentrowa ć si ę wył ącznie na ochronie obszarów i obiektów najcenniejszych przyrodniczo, które bez w ątpienia powinny zasługiwa ć na szczególn ą uwag ę. Stanowi ą one bowiem najwi ększe walory obszaru gminy i s ą atrakcyjne turystycznie. Niemniej wa Ŝne s ą korytarze ekologiczne, ł ącz ące ponadregionalne obszary węzłowe umo Ŝliwiaj ące rozprzestrzenianie si ę gatunków. W celu ochrony walorów szaty ro ślinnej gminy zaproponowano sie ć obiektów chronionych jak: park krajobrazowy, rezerwaty przyrody, u Ŝytki ekologiczne oraz zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. Niektóre z tych obiektów powinny zosta ć wł ączone w Ekologiczny System Obszarów Chronionych (ESOCH) będący cz ęś ci ą sieci ogólnopolskiej EKONET-PL (rozdz. V). W oparciu o przeprowadzon ą waloryzacj ę ro ślinno ści gminy Połczyn Zdrój mo Ŝna stwierdzi ć, Ŝe w jej obr ębie wyst ępuj ą zbiorowiska o znaczeniu, regionalnym oraz lokalnym. Stwierdzono tu równie Ŝ zbiorowiska wa Ŝne w skali europejskiej i umieszczone na li ście Dyrektywy Siedliskowej, tj. Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory.

62

III.WALORYZACJA FAUNISTYCZNA

Ze wzgl ędu na znaczne oddalenie od Szczecina, Koszalina, Słupska i innych miast akademickich gmina Połczyn Zdrój nale Ŝy do słabo spenetrowanych terenów pod k ątem fauny w województwie zachodniopomorskim, wyj ątek stanowi ą tylko obszary znajduj ące si ę w obr ębie Drawskiego Parku Krajobrazowego.

1. Ogólna charakterystyka faunistyczna gminy

Zgodnie z regionalizacj ą zoogeograficzn ą [Kostrowicki 1991] gmina Połczyn Zdrój nale Ŝy do: pa ństwa – Holarktyka, podpa ństwa – Paleoarktyka, krainy – Eurosyberyjskiej, prowincji – Nemoralnej, obszaru – Europejskiego, regionu – Środkowoeuropejskiego, podregionu – Środkowego i okr ęgu – Centralnego. Na skład fauny tej gminy ma niew ątpliwie wpływ wiele czynników, m.in.: - bogactwo siedlisk wodnych, podmokłych, otwartych oraz obecno ść kompleksów le śnych (N-ctwa Połczyn Zdrój, Świdwin i Białogard.), - brak gruntów przeznaczonych na infrastruktur ę techniczno - przemysłow ą. Powy Ŝsze czynniki umo Ŝliwiły osiedlenie si ę dotychczas stwierdzonych wielu gatunków bezkr ęgowców i kr ęgowców. Wiele z nich to gatunki obj ęte ochron ą prawn ą na podstawie ustaw: o ochronie przyrody, Prawo łowieckie i o rybactwie śródl ądowym, oraz mi ędzynarodowymi aktami prawnymi dotycz ącymi ochrony zwierz ąt i ich siedlisk. Obszarami cennymi pod wzgl ędem faunistycznym są wszelkie tereny o słabej antropopresji. Na terenie gminy Połczyn Zdrój, która charakteryzuje si ę niskim stopniem uprzemysłowienia i jednocze śnie bardzo wysokim odsetkiem powierzchni biologicznie czynnej (lasy, jeziora) takich obszarów nie brakuje.

63 2. Wyniki inwentaryzacji wybranych grup fauny

W punkcie tym spisano gatunki uj ęte w: „Polskiej Czerwonej Księdze Zwierz ąt”, „Czerwonej li ście zwierz ąt gin ących i zagro Ŝonych w Polsce”, „Polskim studium ró Ŝnorodno ści biologicznej”, „Europejskiej czerwonej li ście zwierz ąt i ro ślin zagro Ŝonych wygini ęciem w skali światowej”, „Czerwonej li ście Brandenburgii”, „Czerwonej li ście Meklemburgii” i „Czerwonej li ście gatunków Pomorza Szczeci ńskiego” (Jasnowska, Zyska), a stwierdzone kiedykolwiek w obecnych granicach gminy. W ANEKSIE podano wykaz gatunków zwierz ąt stwierdzonych na terenie gminy w trakcie inwentaryzacji przyrodniczej gminy oraz wykazanych przez innych autorów. W przypadku listy gatunków zwierz ąt posłu Ŝono si ę nast ępuj ącymi oznaczeniami kategorii zagro Ŝeń. 1. gatunki zagro Ŝone w skali regionu: ExP - gatunek, który ust ąpił z ziem polskich (lub z Pomorza) w czasach historycznych, E - gatunek skrajnie zagro Ŝony i gin ący, V - gatunek nara Ŝony na wygini ęcie, R - gatunek rzadki, O - gatunek wydobyty z niebezpiecze ństwa, I - gatunek o nieokre ślonym statusie, 2. status ochronny poszczególnych gatunków: OG - gatunek obj ęty ochron ą gatunkow ą, czOG - gatunek obj ęty cz ęś ciow ą ochron ą gatunkow ą, OS - gatunek obj ęty ochron ą strefow ą, Ł - gatunek łowny. Przyj ęte skróty: E - „Europejska czerwona lista zwierz ąt i ro ślin zagro Ŝonych wygini ęciem w skali światowej”, PL - „Czerwona lista zwierz ąt gin ących i zagro Ŝonych w Polsce”, PZ - „Czerwona lista zwierz ąt Pomorza Szczeci ńskiego”, M - „Czerwona lista Meklemburgii – Przedpomorza” B - „Czerwona lista Brandenburgii”, a stwierdzone kiedykolwiek w obecnych granicach gminy.

64 2.1. Bezkr ęgowce a) Pier ścienice

W trakcie trwania inwentaryzacji, ustalono wyst ępowanie 1 gatunku pier ścienic - pijawki lekarskiej . Jest to gatunek podlegaj ący ochronie gatunkowej. b) Mi ęczaki

W trakcie trwania inwentaryzacji, ustalono wyst ępowanie 22 gatunków mał Ŝy i ślimaków . W tym ślimaka winniczka , jest to gatunek podlegaj ący ochronie gatunkowej, widnieje te Ŝ w Europejskiej Czerwonej Li ście Zwierz ąt. Z 10 gatunków mał Ŝ, 9 podlega ochronie gatunkowej (kulkówki i groszkówki). Z tej liczby 4 gatunki widniej ą na Polskiej Czerwonej Li ście Zwierz ąt.

KZ-PZ - Kategoria zagro Ŝenia dla Pomorza Zachodniego, Cz. L. - Wyst ępowanie na czerwonych listach, SOch – Status ochronny.

Mi ęczaki

Lp. Gatunek KZ-PZ Cz. L. SOch Uwagi

1. Racicznica zmienna N teren całej gminy

2. Groszkówka pospolita OG

3. Groszkówka jajowata PCZ OG

4. Groszkówka malutka PCZ OG

5. Pisidium lilljeborgii PCZ OG jez. Siecino

6. Groszkówka l śni ąca OG

7. Groszkówka kulista OG

8. Groszkówka blada OG

9. Groszkówka drobna PCZ OG

10. Gałeczka rogowa OG

11. Ślimak winniczek INT czOG teren całej gminy

65 c) Skorupiaki

W trakcie trwania inwentaryzacji stwierdzono obecność raka pr ęgowanego (ameryka ńskiego) i kieł Ŝa zdrojowego . d) Owady

Na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie 20 gatunków z gromady owadów . • 5 gatunków wa Ŝek, • 5 gatunków chrz ąszczy, z tej liczby 4 gatunki podlegaj ą ochronie gatunkowej, • 3 gatunków błonkówek, w tym 2 gatunki trzmieli, oba podlegaj ą ochronie gatunkowej, • 7 gatunki motyli, z tej liczby 4 gatunki widniej ą na Polskiej Czerwonej Li ście Zwierz ąt. Wspomniane owady zestawiono w tabeli poni Ŝej.

KZ-PZ - Kategoria zagro Ŝenia dla Pomorza Zachodniego, Cz. L. - Wyst ępowanie na czerwonych listach, SOch – Status ochronny.

Owady

Chrz ąszcze

Lp. Gatunek KZ-PZ Cz. L. SOch

1 Biegacz złoty OG

2 Biegacz granulowany OG

3 Biegacz skórzasty OG

4 Biegacz fioletowy OG

Motyle

1 Mieniak stru Ŝnik PCZ, N

2 Mieniak t ęczowiec PCZ, N

3 Perłowiec malinowiec

4 Rusałka pawik

5 Rusałka Ŝałobnik PCZ, N

66 6 Rusałka admirał

7 Pa ź królowej PCZ, N

Błonkówki

1 Bombus agrorum OG

2 Trzmiel kamiennik OG

2.2. Kr ęgowce

Na obszarze gminy Połczyn Zdrój w trakcie rocznej inwentaryzacji stwierdzono wyst ępowanie wielu cennych, jak pospolitych gatunków. Zinwentaryzowano i zgromadzono informacje o stanowiskach ryb, płazów, gadów, ptaków i ssaków. a) Ryby

W wodach gminy Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie 18 gatunków ryb. W tej liczbie strzebla potokowa, słonecznica, śliz, głowacz białopłetwy s ą obj ęte ochron ą gatunkow ą a łoso ś widnieje w Polskiej Czerwonej Ksi ędze Zwierz ąt.

Tabela III-1. Wykaz i charakterystyka wyst ępowania gatunków ryb stwierdzonych w gminie Połczyn Zdrój w sezonie 2001/2002 r.

RYBY

Czerwone Listy Status ochronn miejsce wyst ępowania L.p. Nazwa polska E PL PZ M B y w Uwagi Polsce

1. Łoso ś E 1 1 0 czOG Rzeka D ębnica, Mogilica.

2. Tro ć w ędrowna 2 2 0 Rzeka D ębnica, Mogilica, Bukowa.

3. Pstr ąg potokowy 2 3 2 Rzeka D ębnica, Mogilica, Bukowa.

4. Pstr ąg t ęczowy Rzeka Mogilica.

67 5. Lipie ń 3 4 2 Rzeka Mogilica.

6. Szczupak 3 3 Rzeka D ębnica, Mogilica, jeziora „Doliny Pi ęciu Jezior”, jezioro Gawro ńcze.

7. Jelec 3 2 3 Rzeka D ębnica, Mogilica.

8. Strzebla potokowa ? 2 2 OG Rzeka Mogilica.

9. Słonecznica (owsianka) ? 2 Jeziora „Doliny Pi ęciu Jezior”.

10. Lin 4 Rzeka D ębnica, jeziora „Doliny Pi ęciu Jezior”, jezioro Gawro ńcze.

11. Kiełb krótkow ąsy 3 Rzeka D ębnica.

12. Kara ś srebrzysty 3 Rzeka D ębnica, Mogilica.

13. Śliz ? 2 OG Rzeka Wogra.

14. Węgorz 4 Jeziora ”Doliny Pi ęciu Jezior”.

15. Mi ętus 2 3 2 Rzeka D ębnica, Mogilica.

16. Ciernik Rzeka D ębnica, Bukowa.

17. Cierniczek 3 Rzeka D ębnica, Mogilica, Bukowa.

18. Głowacz białopłetwy ? 2 2 Rzeka D ębnica, Mogilica i Bukowa.

b) Płazy

Na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie 13 gatunków płazów . Wszystkie gatunki płazów wyst ępuj ące w gminie podlegaj ą ochronie i s ą zagro Ŝone wygini ęciem na obszarze Pomorza Zachodniego.

68 Tabela III-2. Wykaz i charakterystyka wyst ępowania gatunków płazów stwierdzonych w gminie Połczyn Zdrój w sezonie 2001/20002 r.

PŁAZY

Czerwone Listy Status miejsce wyst ępowania L.p. Nazwa polska ochronny E PL PZ M B Uwagi w Polsce

1. Traszka grzebieniasta 2 2 2 OG UE 2, UE 68, R 4, UE135, R 6, UE 143, staw rybny na południe od UE 90.

2. Traszka zwyczajna 2 3 OG UE 40, UE 68, UE 61, UE 136, UE 125, UE 138, UE 143, jezioro Suskie, stawek na wschód od jeziora Kłokowskiego, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

3. Kumak nizinny 3 2 1 OG C2 oczka wodne na północny - wschód od wsi Kołaczek, jezioro Suskie, stawek na wschód od jeziora Kłokowskiego, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”, UE 68, UE 136, UE 141, UE 138.

4. Grzebiuszka ziemna 3 3 3 OG UE 41, UE 68, UE 38, UE 124, UE 122, UE 136, UE 141, UE 128, UE 135, UE 138,UE 143, wyrobiska na południe od UE 41, oczka wodne na północny-wschód od wsi Kołaczek, jezioro Suskie, stawek na wschód od jeziora Kłokowskiego, staw rybny na południe od UE 90, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

5. Ropucha szara 3 3 3 OG UE 4, UE 37, UE 40,UE 50, UE 43, UE 82, UE

69 58, UE 61, UE 79, UE 102, UE 100, UE 124, UE 122, UE 136, UE 139, UE 132, UE 141, UE 125, R 4, UE 128, UE 135, UE 138, R 6, C2, oczka wodne w lesie na południowy-zachód od Tychówka, wyrobiska na południe od UE 41, jezioro Radoniowieckie, oczka wodne na północny-wschód od wsi Kołaczek, jezioro Suskie, zbiornik wodny na północ od Sk ąpej Góry, zbiornik wodny na południe od rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

6. Ropucha paskówka 2 2 2 OG UE 61, UE 141, UE 128, UE 143, wyrobiska na południe od UE 41, jezioro Suskie, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego, staw rybny na południe od UE 90, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

7. Ropucha zielona 2 2 2 OG OC2 koło Wardynia Dolnego, oczko wodne na północny – wschód od Kołaczka, mokradła koło Plebanówki, przewidziany do ochrony UE 138, oczko wodne na wschód od jeziora Kłokowskiego, mokradła z oczkiem wodnym na wschód od jeziora Resko (UE 143).

7. Rzekotka drzewna 3 3 1 OG UE 50, UE 68, UE 35 (jezioro Radoniowieckie), UE 128, UE 135,UE 138, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego, staw rybny na południe od UE 90, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu

70 „Dolina Pi ęciu Jezior”.

8. śaba jeziorkowa 3 2 2 czOG UE 37, UE 40, UE 43, UE 68, UE 58, UE 61, UE 124, UE 122, UE 141,R 4 ,UE 143, C2, jezioro Radoniowieckie, oczka wodne na północny-wschód od wsi Kołaczek, jezioro Suskie, zbiorniki wodne na wschód od jeziora Kłokowskiego, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

9. śaba śmieszka 3 2 2 czOG UE 143, jezioro Radoniowieckie, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego.

10. śaba trawna 3 3 3 OG UE 4, UE 2, UE 37, UE 43,UE 50, UE 64, UE 68, UE 58, UE 61, UE 79, UE 102, UE 100,UE 124, UE 122, UE 136, UE 139, UE 132, UE 125, R 4, UE 128, UE 135, UE 138, R 6, UE 143, oczka wodne w lesie na południowy-zachód od Tychówka, jezioro Radoniowieckie, oczka wodne na północny od wsi Kołaczek, jezioro Suskie, zbiornik wodny na północ od Sk ąpej Góry, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego, staw rybny na południe od UE 90, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

11. śaba moczarowa 3 3 3 OG UE 4, UE 2, UE 40, UE 43, UE 50, UE 64, UE 68, UE 82, UE 58, UE 61, UE 79, UE 102, UE 38, UE 124, UE 122, UE 136, UE 139, UE 132, UE 141, UE 125, R 4, UE 128, UE 135, UE

71 138, R 6, UE 143, C2, oczka wodne w lesie na południowy-zachód od Tychówka, jezioro Radoniowieckie, jezioro Suskie, zbiornik wodny na północ od Sk ąpej Góry, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego, staw rybny na południe od UE 90, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

12. śaba wodna 3 3 czOG UE 37, UE 40, UE 50, UE 68, UE 58, UE 61, UE 79, UE 102, UE 124, UE 122, UE 132, UE 141, R 4, UE 128, UE 135, UE 138, R 6, jezioro Radoniowieckie, jezioro Suskie, zbiorniki wodne na wschód od jeziora Kłokowskiego, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”. c) Gady

W gminie Połczyn Zdrój odnotowano 5 gatunków gadów. Wszystkie ze stwierdzonych gatunków podlegaj ą ochronie gatunkowej i s ą zagro Ŝone wygini ęciem na obszarze Pomorza Zachodniego. Tabela III-3. Wykaz i charakterystyka wyst ępowania gatunków gadów stwierdzonych w gminie Połczyn Zdrój w sezonie 2001/20002 r.

Gady

Czerwone Listy Status ochronn miejsce wyst ępowania L.p. Nazwa polska E PL PZ M B y w Uwagi Polsce

1. Jaszczurka Ŝyworodna 3 3 3 OG UE 6, UE 9, UE 3, UE 2, UE 7, UE 13, UE 37, UE 73, UE 26, UE 33, UE 86, R 3, R 6.

2. Jaszczurka zwinka 3 2 2 OG Na terenie całej gminy

72 3. Padalec zwyczajny 3 3 3 OG Południowy-zachód od UE 23, las na północny- wschód od UE 28, okolice wsi Wierzbnica południowy-wschód od R 6.

4. Zaskroniec zwyczajny 3 3 3 OG R 3, UE 136, UE 128, UE138, jezioro Suskie.

5. śmija zygzakowata 2 2 3 OG UE 68, UE 23, C4, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego. d) Ptaki

Na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie 160 gatunków ptaków . Z ogólnej liczby gatunków ptaków gminy stwierdzono wyst ępowanie 15 gatunków ptaków z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi (i Listy) Zwierz ąt. S ą to: bąk, bielik, bocian czarny, czeczotka, g ągoł, kania czarna, kania ruda, kormoran czarny, kulik wielki, łęczak, orlik krzykliwy, puchacz, ro Ŝeniec, rybołów, świstun. Wyst ępuj ą tu tak Ŝe 3 gatunki z europejskiej czerwonej listy zwierz ąt zagro Ŝonych wygini ęciem w skali światowej. S ą to: bielik, derkacz, kania ruda. Dodatkowo 68 gatunków zagro Ŝonych jest wygini ęciem na obszarze Pomorza Zachodniego.

Wyst – Wyst ępowanie; L – gatunek l ęgowy, PL – prawdopodobnie l ęgowy, P – przelotny lub zimuj ący.

Tabela III-4. Wykaz i charakterystyka wyst ępowania najcenniejszych gatunków ptaków w gminie Połczyn Zdrój stwierdzonych w sezonie 2001/20002 r.

PTAKI L.p. Status Nazwa polska Czerwone Listy Wyst. Miejsce wyst ępowania ochronn Uwagi y w E PL PZ M B Polsce 1. Przepiórka 3 2 2 OG L Na południe od Tychówka, północny-zachód od miejscowo ści Łęgi, południe od miejscowo ści Łęgi, na zachód od UE 133, na północny-zachód od UE 122, na

73 zachód od C2, na północ od miejscowo ści Bu ślary, na południe od miejscowo ści Ło śnica, na północ od miejscowo ści Kołacz, jezioro Suskie, oczka wodne na południowy-wschód od Zaj ączkowa, u Ŝytki koło miejscowo ści Stare Resko, na północny-wschód od miejscowo ści Stare Resko, zalana ł ąka na północ od miejscowosci Dobino, na północny-zachód od Rezerwatu „Torfowisko Toporzyk”, na południe od miejscowo ści Nowy Toporzyk, na południe od Kolonii Ogartowo, na zachód od jeziora Długie w rezerwacie „Dolina Pi ęciu Jezior”, na zachód od zbiorników wodnych na południe od Gaworkowa, oczka wodne na zachód od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior” ( na wysoko ści jeziora Długiego i Gł ębokiego), uŜytek na północny-zachód od jeziora Gawro ńczego, na południe od miejscowo ści Gawroniec, uŜytki na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

2. śuraw 3 3 2 OG L UE 4, UE 6, UE 9, UE 3, UE 2, UE 7, UE 10, UE 13, UE 36, UE 37, UE 41, UE 27, UE 64, UE 36, UE 58, UE 61, UE 70, UE 83, UE 102, UE 108, UE 38, UE 23, UE 16, UE 33, UE32, UE 124, UE 122, UE 125, R 4, UE 135, R 6, oczka wodne na południowy- zachód od Tychówka, dolina rzeki Dębnica na wschód od UE 3, bagno na północ od Redła, oczka wodne na południe od miejscowo ści Borkowo, zabagnienia na południowy- wschód od miejscowo ści Borkowo zbiornik wodny na północ od miejscowo ści Sk ąpa Góra, zbiorniki wodne na południe od miejscowo ści Gaworkowo, oczka wodne na zachód od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”, u Ŝytki na zachód od jeziora Długiego w Rezerwacie „Dolina Pi ęciu Jezior”, oczka wodne na zachód od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior” (na wysoko ści jeziora Długiego –

74 jeziora Gł ębokiego), u Ŝytki na południe od UE 90, u Ŝytki na północny-zachód od jeziora Gawro ńczego, na południe od jeziora Gawro ńczego.

3. Dzierzba 2 2 2 OG PL R 3, UE 122, UE 128, C4, C2, C1, srokosz uŜytki na południe od miejscowo ści Sławomierz (PGR), na północny-zachód od miejscowo ści Ł ęgi – ZPK 2, u Ŝytki na północ od miejscowo ści Kołacz, jezioro Suskie, oczka wodne na południowy-wschód od miejscowo ści Szeligowo, na północny-wschód od , oczka wodne na południowy- wschód od UE 64, zbiorniki wodne na wschód miejscowo ści Zaj ączkowo, zalana ł ąka na północ od miejscowo ści Dobino, u Ŝytki na południe od miejscowo ści Kłokowo – ZPK 5, na południe od Kolonii Ogartowo, na zachód od zbiorników wodnych na południe od miejscowo ści Gaworkowo, oczka wodne na zachód od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior” (na wysoko ści jezioro Długie – jezioro Gł ębokie), u Ŝytki na północny-zachód od jeziora Gawro ńczego, na południe od jeziora Gawro ńczego – OChK-4.

4. Derkacz R 3 1 1 OG L UE 68, UE 141, UE 136, OC-3, OC-2, OC-1, u Ŝytki na południe od miejscowo ści Sławomierz – PGR, uŜytki na północ od miejscowo ści Ło śnica, na północ od miejscowo ści Kołacz, jezioro Suskie, zbiorniki wodne na wschód od miejscowo ści Zaj ączkowo, uŜytki koło miejscowo ści Resko Stare, na północny-wschód od miejscowo ści Resko Stare, u Ŝytki na północny-wschód od miejscowo ści Dobino, u Ŝytki na południe od UE 72, oczka wodne na zachód miejscowosci Popielewo, u Ŝytki na południowy- wschód od miejscowo ści Popielewko, dolina Rzeki D ębnicy, na południowy-wschód od miejscowo ści Popielawy, okolice zbiornika wodnego na północ od

75 miejscowo ści Sk ąpa Góra (UE 67, oczka wodne na zachód od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”, okolice jeziora Resko (UE 143, uŜytki na zachód od jeziora Gawro ńczego, u Ŝytki na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

5. Cyraneczka 2 3 2 Ł PL UE 7, UE 67, R 4, UE 138, R 6, uŜytki na południowy-wschód od PGR Sławomierz, zbiornik wodny na północ od miejscowo ści Sk ąpa Góra, zbiorniki wodne na południowy-wschód od UE 136.

6. Bekas kszyk 2 2 2 OG PL UE 68, UE 35, R 3, UE 136, UE 138, UE 143, u Ŝytki na południowy-wschód od PGR Sławomierz, ZPK – 7 (u Ŝytki na południowy – wschód od miejscowo ści Słowianki).

7. Gągoł 3 3 3 OG L UE 7, UE 125, UE 135, oczka wodne na zachód od UE 1, jezioro Radoniowieckie, zbiorniki wodne na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

8. Czapla siwa 3 Ł L UE 1, UE 136

9. Brodziec 3 4 2 OG PL UE 10, UE 58, UE 23, UE 20, UE samotny 125, UE 135, na północ od UE 1, dolina rzeki D ębnica na wschód od UE5, na południowy-zachód od UE 64, na południowy-zachód od UE 64, Rezerwat Torfowisko Toporzyk, zbiornik wodny na północ od miejscowo ści Sk ąpa Góra (UE 67, u Ŝytki na południe od UE 90.

10. Łab ędź niemy OG L UE 24, UE 61, UE 136, UE 143, oczka wodne koło miejscowo ści Ogartowo, wyrobiska na północny- wschód od miejscowo ści Połczyn Zdrój – borowina, zbiorniki wodne na wschód od miejscowo ści Zaj ączkowo, jezioro Resko, jezioro Gawro ńcze, zbiornik wodny na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

76 11. Bocian biały 3 3 3 OG L Łęgi, Redło, Wardy ń dolny, Dziwogóra, Bu ślary, Ło śnica, Zaborze, Kołacz, na południowy- zachód od miejscowo ści Kołacz, jezioro Radoniowieckie, Kołaczek, Sucha, Rz ęsna, Brzozowica, u Ŝytki przy miejscowo ści Mi ędzyborze, Stare Resko, u Ŝytki na południe od miejscowo ści Ja źwiny, Ja źwiny, Boronowo, Boronówka, na północ od Rezerwatu Torfowisko Toporzyk, Nowy Toporzyk, Toporzyk, Połczyn Zdrój, Ogartówko, Ogrodno, Ogartowo, na południowy-zachód od miejscowo ści Popielewo, Brusino, jezioro Kłokowskie, zbiorniki wodne na południe od miejscowo ści Gaworkowo na zachód od jeziora Długiego w Rezerwacie „Dolina Pi ęciu Jezior”, na zachód od jeziora Gł ębokie w Rezerwacie „Dolina Pi ęciu Jezior”, Brz ękowice, Kocury, u Ŝytki na południe od Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

12. Świstun CR 1 1 OG P Wyrobiska na północny-wschód od Połczyna Zdroju.

13. Krakwa 3 4 OG L UE 136, UE 141, UE 143, stawy rybne (UE 21, UE 20, UE 22)

14. Kormoran O 2 2 czOG P Zbiorniki wodne na południe od czarny Rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

15. Błotniak 3 3 OG L UE 63, UE 32, R 3, UE 132, UE stawowy 141, UE 128, C2, wyrobiska na północny- wschód od Połczyna Zdroju, oczka wodne na północ od Zaj ączkowa, u Ŝytki na północny- zachód od jeziora Gawro ńczego. e) Ssaki

Na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie 36 gatunków ssaków . Pod ochron ą gatunkow ą znajduje si ę 14 gatunków, a 1 wpisano do Polskiej Czerwonej Listy Zwierz ąt ( wydra ). Wyst ępuje tu tak Ŝe 3 gatunki z Europejskiej Czerwonej Listy Zwierz ąt zagro Ŝonych wygini ęciem w skali światowej. S ą to: gacek wielkouch, nocek du Ŝy, wydra.

77 Dodatkowo 21 gatunków zagro Ŝonych jest wygini ęciem na obszarze Pomorza Zachodniego.

Tabela III-4. Wykaz i charakterystyka wyst ępowania najcenniejszych gatunków ssaków w gminie Połczyn Zdrój stwierdzonych w sezonie 2001/20002 r.

SSAKI

Czerwone Listy Status ochronn miejsce wyst ępowania L.p. Nazwa polska E PL PZ M B y w Uwagi Polsce

1. Wydra V 2 2 1 OG UE 21,UE 60

2. Rz ęsorek rzeczek 3 4 3 OG Doliny rzek Pars ęty i Dębnicy.

3. Zaj ąc szarak 3 3 2 Ł Kolonia Toporzyk, kolonia Kocury, kolonia Brusno, kolonia Popielewo, Czarnkowie, ZPK-6, na południe od Czarnkowia. Stwierdzony w planie ochrony „Drawskiego Parku Krajobrazowego” (1998).

4. Lis Ł Na północny - wschód od Popielewskich Górek, ZPK-4, okolice na południe i południowy zachód od Ogrodna, okolice kolonii Popielewo II, okolice Wolej Góry, okolice jeziora Kłokowskiego. Stwierdzony w planie ochrony „Drawskiego Parku Krajobrazowego” (1998).

5. Borsuk 3 4 Ł Okolice na południowy wschód od R-2, okolice Sk ąpej Góry. Stwierdzony w planie ochrony „Drawskiego Parku Krajobrazowego” (1998)

6. Kuna le śna 3 2 3 Ł Kolonia Brusno, kolonia Popielewo II, Gaworkowo,

78 ZPK-6. Stwierdzona w planie ochrony „Drawskiego Parku Krajobrazowego” (1998).

7. Dzik Ł Kolonia Brusno, kolonia Ogartowo, ZPK-6, PGR Popielewiczki, UE-133, okolice jeziora Długiego. Stwierdzony w planie ochrony „Drawskiego Parku Krajobrazowego” (1998)

8. Jele ń Ł Kolonia Kocury, kolonia Brusno, okolice jeziora Krzywego. Stwierdzony w planie ochrony „Drawskiego Parku Krajobrazowego” (1998)

9. Sarna Ł Kolonia Brusno, okolice na wschód od Popielewa, ZPK-4, ZPK-6, okolice jeziora Gł ębokiego. Stwierdzona w planie ochrony „Drawskiego Parku Krajobrazowego” (1998)

Informacja o gatunkach ssaków notowanych wcze śniej w obr ębie gminy Połczyn Zdrój, a nie stwierdzonych w trakcie inwentaryzacji w sezonie 2001/2002 r.

Lp. Gatunek Status ochronny w Polsce

1. Je Ŝ zachodni OG

2. Je Ŝ wschodni OG

3. Kret czOG

4. Ryjówka aksamitna OG

5. Nocek duŜy OG

6. Nocek rudy OG

7. Gacek wielkouch OG

79 8. Mopek OG

9. Wiewiórka OG

10. Darniówka zwyczajna

11. Nornik północny

12. Badylarka

13. Mysz zaro ślowa

14. Tchórz zwyczajny OG

15. Gronostaj OG

16. Łasica OG

17. Norka ameryka ńska Ł

2.2.1. Obszary cenne dla fauny w gminie Połczyn Zdrój

Na terenie gminy Połczyn Zdrój wi ększo ść terenów wa Ŝnych dla fauny została obj ęta lub planuje si ę obj ąć ró Ŝnymi formami ochrony (rozdz. V). Oto one: 1. Toporzyk (R-6) - obr ęb Połczyn, NadL-ctwo Połczyn Zdrój, flora ro ślin naczyniowych obejmuje 209 gatunków, natomiast mchów 66 gatunków, przy czym w wyst ępuj ącym tam zespole subatlantycko-borealnym – mszarze przygiełkowym – spotyka si ę, m. in., 3 gatunki chronionych rosiczek. Tak Ŝe w śród mchów odnotowano obecno ść rzadkich – górskich i borealno-arktycznych gatunków. Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia, samotnika, z płazów ropuch ę szar ą; Ŝab ę trawn ą, Ŝab ę moczarow ą, a z gadów jaszczurk ę Ŝyworodn ą. 2. Dolina Pi ęciu Jezior (R-7) - Czarnkowo (przy drodze Połczyn Zdrój–Czaplinek; jest to fragment drogi ł ącz ącej Kołobrzeg z Poznaniem), rynna polodowcowa i znajduj ące si ę w niej 5 jezior: Krzywe, Kr ąg, Długie, Gł ębokie i Małe wraz z górnym odcinkiem Drawy bior ącej tam swój pocz ątek. Wa Ŝnym elementem krajobrazu jest kompleks lasów bukowych typu pomorskiego. Wiele gatunków, zwłaszcza ro ślin wyst ępuj ących w rezerwacie jest obj ętych t ą konwencj ą. Ze zwierz ąt wyst ępuj ą: wydra, perkozek, perkoz dwuczuby, łab ędź niemy, brodziec piskliwy, zimorodek, traszka zwyczajna, ropucha szara, rzekotka drzewna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba wodna. 3. Drawski Park Krajobrazowy (DPK) - w skład wchodz ą grunty nale Ŝą ce do 6 gmin, w tym do Gminy Połczyn Zdrój. W granicach Parku le Ŝą najcenniejsze pod wzgl ędem

80 przyrodniczym i krajobrazowym fragmenty Pojezierza Drawskiego o wyj ątkowo zró Ŝnicowanej konfiguracji terenu, licznych jeziorach (prawie 50), bogata flora, wyst ępuje wiele gatunków ssaków, ptaków i płazów. 4. Dolina rzeki D ębnicy (ZPK-2) – Brusno, utwory geomorfologiczne: bogato rze źbione zbocza doliny, naturalny przebieg koryta rzeki, źródliska, jary i w ąwozy, starorzecza i oczka wodne. Na bogactwo flory składaj ą si ę, m.in., ro śliny charakterystyczne dla torfowisk nizinnych. Siedliska nadrzeczne i rzeczne oraz torfowiska, a tak Ŝe półnaturalne ł ąki i dobrze zachowane fragmenty lasów li ściastych, miejsca takie s ą jednocze śnie siedliskami bogatej fauny: wydry, natomiast z ptaków: błotniaka stawowego, derkacza, Ŝurawia, kani rudej, łab ędzia niemego, orzechówki, perkoza dwuczubego, pliszki górskiej, remiza, trzcinniaka, wodnika, zimorodka, z płazów: Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby moczarowej, Ŝaby wodnej, grzebiuszki ziemnej, ropuchy paskówki. 5. Dolina Wogry (ZPK-3a) – Mi ędzyborze, utwory geomorfologiczne Doliny Wogry – ma ona zmienny charakter i tworz ą j ą odcinki o charakterze jarów, kotlin, jezior rynnowych (jez. Kłokowskie). Ponadto na tamtym obszarze jest bardzo du Ŝo jeziorek wytopiskowych – oczek wodnych. Na bogactwo flory składaj ą si ę, m.in., ro śliny chronione z lasów li ściastych i torfowisk, a spo śród fauny głównie płazy (traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, kumak nizinny Ŝaby wodna), gady (jaszczurka Ŝyworodna, padalec, zaskroniec, Ŝmija zygzakowata) i ptaki (bocian biały, błotniak stawowy, czajka, derkacz, kuropatwa łab ędź niemy, pliszka górska, płaskonos, perkozek, wodnik, zimorodek). 6. Dolina Górnego Rakonu (ZPK-3b)- Smołdzi ęcino, utwory geomorfologiczne: oprócz doliny rzecznej, wały moren czołowych osi ągaj ące ponad 200 m n.p.m. (wzgl ędna wysoko ść przekracza 70 m). Naturalne jeziora eutroficzne, siedliska nadrzeczne i rzeczne, torfowiska, półnaturalne ł ąki i dobrze zachowane fragmenty ró Ŝnych lasów li ściastych, miejsca takie s ą jednocze śnie siedliskami płazów: traszki grzebieniastej, rzekotki drzewnej, kumaka nizinnego, Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby moczarowej, ropuchy paskówki oraz wiele gatunków płazów, gadów i ptaków. 7. Dolina Bilskiej Strugi (ZPK-4) – Popielewo, utwory geomorfologiczne: kemy, wąwozy, jary, źródliska, oczka wytopiskowe, jeziora. Siedliska nadrzeczne i rzeczne, torfowiska wysokie i niskie, półnaturalne ł ąki i dobrze zachowane fragmenty lasów li ściastych. Na bogactwo fauny składaj ą si ę, m.in. l ęgowe pliszki górskie nad szybko płyn ącymi ciekami, orzechówka, trzmielojad, orlik krzykliwy, kobuz, srokosz, turkawka, bocian biały.

81 8. Wzgórza Czarnkowieckie (ZPK-5) – Czarnków, utwory geomorfologiczne: kemy, wąwozy, jary, źródliska, oczka wytopiskowe, jeziora. Na bogactwo fauny składaj ą si ę, m.in., obecno ść w sezonie l ęgowym bielika, derkacza, orlika krzykliwego, kani rudej, puchacza, przepiórki, srokosza trzmielojada, Ŝurawia, oraz Ŝmii zygzakowatej i padalca. W śródle śnych i śródpolnych mokradłach bytuj ą liczne gatunki płazów ( Ŝaba moczarowa). 9. Dolina Pi ęciu Jezior (ZPK-5) – Czarnkowo, utwory geomorfologiczne: jeziora w rynnie polodowcowej (obj ęte ochron ą rezerwatow ą – Dolina Pi ęciu Jezior) i górny odcinek Drawy, zbocza rynny wraz z porastaj ącymi je lasami. Siedliska dobrze zachowanych fragmentów buczyn i gr ądów oraz eutroficzne jeziora, które s ą miejscami rozrodu herpetofauny oraz miejscem wyst ępowania kilkunastu gatunków ptaków. 10. Jezioro Siecino (ZPK-7) - misa jeziorna z bogat ą lini ą brzegow ą, ozy, moreny i inne struktury geomorfologiczne, zwłaszcza oczka wytopiskowe i torfowiska. Flora ro ślin naczyniowych, cenne fitocenozy le śne, a na rozmaito ść awifauny przede wszystkim ptactwo wodno-błotne (wodnik i kszyk). 11. Dolina Mogilicy (ZPK-8) – Ł ęgi, rzeka Mogilica ma istotne znaczenie dla ichtiofauny – stwierdzono wyst ępowanie w niej 10 gatunków ryb, w tym chronionej strzebli potokowej i głowacza białopłetwego. Z awifauny stwierdzono: przepiórk ę i srokosza.

3. Charakterystyka fauny wymarłej na terenie gminy

Pewne informacje o zwierz ętach wymarłych na Pomorzu mo Ŝna znale źć w „Polskiej Czerwonej Ksi ędze Zwierz ąt. Kr ęgowce” (Głowaci ński 2001). Podczas przeszukiwania pi śmiennictwa nie natrafiono na opracowania dotycz ące wymarłej fauny bytuj ącej niegdy ś na terenach dzisiejszej gminy Połczyn Zdrój.

4. Charakterystyka fauny gatunków łownych lub b ędących przedmiotem pozyskania

Na obszarze gminy Połczyn Zdrój działa kilka kół łowieckich, przy czym procentowy zasi ęg ich działania jest ró Ŝny:

• Koło nr 34 Szarak (40%)

• Koło nr 52 Or ęŜ (60%)

• Koło nr 3 Knieja (100%)

82 • Koło nr 37 Jele ń (50%)

• Koło nr 43 Cyranka (60%)

Tabela III-5. Pozyskanie zwierzyny łownej w kołach łowieckich działaj ących na terenie gminy Połczyn Zdrój w sezonie 2000/2001

Gatunek Liczba pozyskanych osobników w kołach łowieckich Razem

Nr 34 Nr 52 Nr 3 Nr 37 Nr 43

Jele ń 42 13 1 4 7 67

Sarna 113 69 47 45 57 331

Dzik 36 59 26 34 56 211

Lis 42 50 22 16 130

Zaj ąc szarak -

Borsuk -

Pi Ŝmak -

Kuny 4 4

Kuropatwa -

Kaczki 15 50 10 20 95

G ęsi -

Słonka 10 10 6 26

Czapla siwa 8 8

Łyska -

Grzywacz 10 10

W najwi ększej ilo ści pozyskiwana jest zwierzyna płowa – sarna i jele ń (ł ącznie 398 osobników), a nast ępnie dzik (211 osobników). W zwierzynie drobnej dominuje lis, przy czym odstrzały maj ą raczej na celu redukcj ę populacji tego drapie Ŝnika (obecnie lis uwa Ŝany jest za du Ŝe zagro Ŝenie dla zaj ęcy i kuropatw) ni Ŝ pozyskiwanie skór. Liczne oczka wodne s ą miejscem odstrzału kaczek, aczkolwiek nie poluje si ę na nie zbyt cz ęsto. Sporadycznie poluje si ę na słonk ę, kuny i grzywacze. Nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe wobec

83 dramatycznego spadku populacji zaj ąca szaraka i kuropatwy w wielu regionach kraju tak Ŝe my śliwi z połczy ńskich kół łowieckich odst ąpili od polowania na te gatunki zwierz ąt.

Gmina Połczyn Zdrój jest atrakcyjnym miejscem dla w ędkarzy, zwłaszcza lubi ących łowi ć w rzekach, na przykład pstr ągi potokowe, trocie i szczupaki. W ędkarzom udost ępniane s ą tak Ŝe jeziora w krajobrazowym rezerwacie przyrody „Dolina Pi ęciu Jezior”. Na kilku wi ększych jeziorach prowadzona jest gospodarka rybacka (m.in. na Gawro ńczym i Reskim). Pozyskuje si ę tam przede wszystkim leszcze, a tak Ŝe płocie, liny i szczupaki. Ze wzgl ędu na dosy ć cz ęste stwierdzanie ślimaka winniczka ró Ŝnych miejscach omawianej gminy (na przykład w okolicach wsi Gawroniec, Kłokowo, Zaborze, Ogartowo i Bu ślary, a tak Ŝe koło Połczyna Zdroju) istnieje mo Ŝliwo ść pozyskiwania tego mi ęczaka dla celów handlowych i konsumpcyjnych, jednak Ŝe oszacowanie ilo ści pozyskiwanych ślimaków wymaga dokładniejszego rozpoznania w terenie.

5. Gatunki ekspansywne

Krótkotrwała – jednoroczna – obserwacja zwierz ąt nie pozwala na jednoznaczne okre ślenie, które z obserwowanych gatunków zwierz ąt mo Ŝna by okre śli ć mianem ekspansywnych. W całej północno-zachodniej Polsce my śliwi mówi ą o wzro ście liczebno ści lisa, ale licze ń tego drapie Ŝnika nie prowadzono. Wiadomym jednak jest, Ŝe zagra Ŝa on młodym zaj ączkom, a tak Ŝe ptakom gnie ŜdŜą cym si ę na ziemi (np. kuropatwie, ba Ŝantom czy kaczkom). My śliwi odstrzeliwuj ą sporo lisów i staraj ą si ę ograniczy ć jego populacj ę. Obok lisa od kilku lat coraz wyra źniej zaznaczaj ą tak Ŝe swoj ą obecno ść dwa inne drapie Ŝniki (obce faunie Polski) – jenot i norka ameryka ńska. My śliwi b ędą starali si ę ogranicza ć ich liczebno ść (inf. ustna. od pana mgr. in Ŝ. Janusza Tobijasza z PZŁ Koszalin). W świetle kilkunastoletnich bada ń ornitologicznych na Pomorzu Zachodnim i w porównaniu do obserwacji poczynionych przez Górskiego (1997) mo Ŝna jedynie szacowa ć, Ŝe wzrasta liczba stanowisk l ęgowych Ŝurawia i derkacza (pierwszy jest zagro Ŝony w skali Europy, a drugi świata). W całej gminie jest po kilkadziesi ąt miejsc lęgowych.

84 6. Charakterystyka zmian w składzie fauny gminy na przestrzeni czasu

Ze wzgl ędu na brak odpowiednich danych porównawczych nie moŜna przeprowadzi ć takiej charakterystyki. Dotyczy to tak Ŝe materiałów obejmuj ących kr ęgowce lądowe i wodne. Opracowania Górskiego (1997a, 1997b) i Górskiej (1998) obejmowały tylko południow ą cz ęść gminy, tzw. połczy ński fragment Drawskiego Parku Krajobrazowego i mo Ŝna je uzna ć tylko za przyczynkowe. Du Ŝo wnikliwsza penetracja gminy, przeprowadzona w ramach niniejszego opracowania, pozwoliła wykry ć wiele nowych stanowisk kr ęgowców uwzgl ędnianych w zał ącznikach do konwencji berne ńskiej, dyrektywy ptasiej i siedliskowej, na przykład – spośród ptaków – derkacza, Ŝurawia, ptaków drapie Ŝnych oraz orzechówki, a spo śród płazów – traszki grzebieniastej, traszki zwyczajnej, rzekotki drzewnej, ropuchy paskówki i ropuchy zielonej.

7. Charakterystyka fauny wymagaj ącej podj ęcia działa ń konserwatorskich

W świetle obowi ązuj ących w Polsce przepisów dotycz ących ochrony zwierz ąt dziko Ŝyj ących w pierwszej kolejno ści nale Ŝy si ę zaj ąć lokalizacj ą gniazd ptaków obj ętych ochron ą strefow ą, których obecno ść stwierdzono w sezonie l ęgowym. Dotyczy to orlika krzykliwego, kani rudej, kani czarnej, bielika i puchacza, po wyszukaniu ich gniazd nale Ŝy utworzy ć odpowiednie strefy ochronne. Ze wzgl ędu na pewne koncentracje chronionych gatunków zwierz ąt, głównie ptaków i płazów, powinny zosta ć utworzone opisane w niniejszym opracowaniu u Ŝytki ekologiczne.

8. Fauna gminy Połczyn Zdrój na tle innych gmin

Porównanie liczby cennych gatunków zwierz ąt wyst ępuj ących na obszarze gminy Połczyn Zdrój i ich liczebno ść z analogicznymi danymi pochodz ących z innych gmin województwa zachodniopomorskiego, tj. z gminami Białogard, Brojce, Cedynia, Chociwel, Dziwnów, Gryfino, Gryfice, Nowe Warpno, Przybiernów, Rewal, Trzci ńsko Zdrój, Węgorzyno (Zyska P., Zyska E. 1996, 1997) świadczy o średnich walorach biocenotycznych badanej gminy.

85 Gmina Liczba stwierdzonych Liczba gat. zwierz ąt uj ętych Liczba gat. zwierz ąt uj ętych gatunków kr ęgowców w Europejskiej czerwonej w Polskiej czerwonej li ście li ście

Połczyn Zdrój ryby – 24, płazy - 13, bezkr ęgowce - 1, bezkr ęgowce - 4, gady - 5, ptaki - 160, kr ęgowce - 6 kr ęgowce – 17, ssaki - 36, ∑∑∑ = 7 ∑∑∑ = 21 ∑∑∑ = 238

Białogard ryby – 30*, płazy - 11, bezkr ęgowce - 4, bezkr ęgowce - 11, gady - 6, ptaki - 169, kr ęgowce - 8 kr ęgowce – 22, ssaki – 39 ∑ = 12 ∑ = 33 ,∑ = 255

Brojce ryby – 29*, płazy - 11, bezkr ęgowce - 1, bezkr ęgowce - 2, gady - 4, ptaki - 127, kr ęgowce - 5, kr ęgowce – 7, ssaki - 29, ∑ = 6 ∑ = 9 ∑ = 200

Cedynia ryby - 17, płazy - 11, bezkr ęgowce - co najmniej bezkr ęgowce - 8, gady - 6, ptaki - 209, 3, kr ęgowce - 32, ssaki - 42, kr ęgowce - 4, ∑ = 40 ∑ = 269 ∑ = 7

Chociwel ryby - 20, płazy - 10, bezkr ęgowce - 2, bezkr ęgowce - 12, gady - 5, ptaki - 150, kr ęgowce - 7, kr ęgowce – 13, ssaki - 35, ∑ = 9 ∑ = 25 ∑ = 220

Dziwnów ryby - 42, płazy - 13, bezkr ęgowce - 2, bezkr ęgowce - 14, gady - 5, ptaki - 223, kr ęgowce - 7, kr ęgowce - 14, ssaki - 36, ∑ = 9 ∑ = 28 ∑ = 319

Gryfice ryby - 26, płazy - 9, bezkr ęgowce - 1, bezkr ęgowce - 6, gady - 5, ptaki - 150, kr ęgowce - 6, kr ęgowce - 11, ssaki - 41, ∑ = 7 ∑ = 17 ∑ = 231

Gryfino ryby - 20, płazy - 13, bezkr ęgowce - co najmniej bezkr ęgowce - 14, gady - 6, ptaki - 196, 2, kr ęgowce - 30, ssaki - 36, kr ęgowce - 8, ∑ = 44 ∑ = 271 ∑ = 10

86

Nowe Warpno ryby - 39, płazy - 11, bezkr ęgowce - 2, bezkr ęgowce - 11, gady - 6, ptaki - 200, kr ęgowce - 6, kr ęgowce - 19, ssaki - 38, ∑ = 8 ∑ = 30 ∑ = 294

Pełczyce ryby – 24, płazy - 11, bezkr ęgowce - 1, bezkr ęgowce - 5, gady - 5, ptaki - 130, kr ęgowce - 6 kr ęgowce – 15, ssaki - 35, ∑ = 7 ∑ = 20 ∑ = 205

Przybiernów ryby – 20*, płazy - 13, bezkr ęgowce - 2, bezkr ęgowce - 1, gady - 5, ptaki - 154, kr ęgowce - 9, kr ęgowce – 19, ssaki - 32, ∑ = 11 ∑ = 20 ∑ = 224

Rewal ryby - 13, płazy - 13, bezkr ęgowce - 0, bezkr ęgowce - 13, gady - 3, ptaki - 194, kr ęgowce - 5, kr ęgowce - 16, ssaki - 41, ∑ = 5 ∑ = 29 ∑ = 274

Trzci ńsko Zdrój ryby - 16, płazy - 12, bezkr ęgowce - co najmniej bezkr ęgowce - 1, gady - 5, ptaki - 154, 1, kr ęgowce - 11, ssaki - 41, kr ęgowce - 4, ∑ = 12 ∑ = 228 ∑ = 5

Węgorzyno ryby - 20, płazy - 11, bezkr ęgowce - 2, bezkr ęgowce - 14, gady - 5, ptaki - 163, kr ęgowce - 6, kr ęgowce – 19, ssaki - 44, ∑ = 8 ∑ = 33 ∑ = 243

* - do gromady Ryb wł ączono gatunki Kr ągłoustych.

9. Podsumowanie inwentaryzacji faunistycznej

Przeprowadzona inwentaryzacja faunistyczna w gminie Połczyn Zdrój pozwoliła na stwierdzenie bytowania tu co najmniej 1 gatunku bezkr ęgowców i 6 kr ęgowców z Europejskiej Czerwonej Listy Zwierz ąt oraz 4 gatunków bezkr ęgowców i 17 kr ęgowców z Polskiej Czerwonej Listy Zwierz ąt. Świadczy to o średnich walorach biocenotycznych tego obszaru. Ogółem stwierdzono wyst ępowanie tutaj nast ępuj ącej ilo ści gatunków kr ęgowców: Ryby - 24 gatunki Płazy - 13 gatunków

87 Gady - 5 gatunków Ptaki - 160 gatunków Ssaki - 36 gatunków

88

IV. PRZYRODA NIEO śYWIONA

Pełna ocena walorów przyrodniczych i krajobrazowych daje podstaw ę do racjonalnego gospodarowania zasobami przyrodniczymi. W tym rozdziale omówiono zagadnienia zwi ązane z takimi elementami przyrody nieo Ŝywionej, jak: obiekty geomorfologiczne, stan środowiska oraz dotycz ące krajobrazu zarówno naturalnego i kulturowego. Rozdziały po świ ęcone zagadnieniom dotycz ącym hydrologii, gleb i klimatu umieszczono w rozdziale I niniejszego opracowania. Obiekty przyrody nieo Ŝywionej wyst ępuj ące na terenie gminy nie s ą obj ęte obecnie Ŝadn ą szczególn ą form ą ochrony.

1. Obiekty geomorfologiczne

1.1. Geologia, geomorfologia i hydrogeologia

1.1.1. Geologia

Na terenie gminy Połczyn Zdrój zasadnicze znaczenie w ukształtowaniu krajobrazu maj ą utwory czwartorz ędowe. Chocia Ŝ ju Ŝ powierzchnia podczwartorz ędowa jest znacznie zró Ŝnicowana pod wzgl ędem rze źby i wysoko ści. Wyra źnie wykształcona była szeroka dolina o łagodnych zboczach, cz ęś ciowo pokrywaj ąca si ę z dolin ą Pars ęty. Na skutek zlodowace ń powierzchnia utworów trzeciorz ędowych została pokryta naniesionymi utworami piaszczysto-gliniastymi. W wyniku postoju l ądolodu fazy pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego pozostał na omawianym terenie garb odpowiadaj ący najwy Ŝszym wzniesieniom terenowym w południowej cz ęś ci gminy. Wzniesienia te znajduj ą si ę w strefie marginalnej postoju lądolodu i odpowiadaj ą morenom czołowym tej fazy. Tworz ą najwy Ŝszy poziom wysoczyznowy, a kolejne ni Ŝsze tarasy, oddzielone wyra źnymi stopniami morfologicznymi układaj ą si ę w kierunku północnym. Na podstawie mapy geologicznej na terenie gminy mo Ŝna stwierdzi ć dwa odmienne obszary: • Cz ęść południowa, południowo-zachodnia i zachodnia pokryta jest glinami zwałowymi, z kilkoma wzgórzami moren czołowych zbudowanych z utworów: piaski,

89 Ŝwiry, gliny i głazy. W obni Ŝeniach terenowych wyst ępuj ą utwory holoce ńskie: torfy, mułki, kreda jeziorna, mady. • Cz ęść północna i wschodnia zbudowana jest z utworów o róŜnorodnym składzie fizyczno-chemicznym i morfogenetycznym. Charakterystyczne jest wyst ępowanie du Ŝych pagórków kemowych zbudowanych z iłów, mułów, piasków i Ŝwirów (rejon Kołacz-Zaborze, Stare Ludzicko, Ło śnica, na zachód od Bolkowa, na południowy- zachód od Redła). W pradolinie rzeki D ębicy, na odcinku ł ącz ącym si ę z pradolin ą rzeki Pars ęty wyst ępuj ą : muły, mady, piaski i Ŝwiry rzeczne.

1.1.2. Geomorfologia

Główne elementy rze źby, morfologii i krajobrazu mo Ŝna scharakteryzowa ć nast ępuj ąco: a. Formy geomorfologiczne i rze źba terenu to elementy młodoglacjalnego krajobrazu. b. Cało ść stanowi stref ę wewn ętrzn ą marginalnych utworów polodowcowych fazy pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego. c. Bardzo gł ębokie doliny rzeczne i pradoliny w sposób niezwykle silny przekształciły pozostawiony materiał osadowy uniemo Ŝliwiaj ąc wyra źne okre ślenie poszczególnych poziomów wysoczyznowych. d. W obr ębie poszczególnych poziomów wyst ępuj ą mniejsze formy typu doliny rzeczne, kotliny, wzniesienia o charakterze grzbietów pagórków, cz ęsto pochodzenia kemowego.

Analizuj ąc teren od strony południowej mo Ŝna wyró Ŝni ć nast ępuj ące jednostki morfologiczno-krajobrazowe (według R. Erdmanna): 1. Wysoczyzna czołowomorenowa – Wysoczyzna Połczy ńska – Szwajcaria Połczy ńska a. Płaskowy Ŝ zachodni b. Płaskowy Ŝ środkowy c. Płaskowy Ŝ wschodni 2. Wysoczyzna Brusno - Popielewo 3. Wysoczyzna Redło 4. Wysoczyzna Bu ślary 5. Wysoczyzna Kołacz – Białow ąs 6. Wysoczyzna Bolkowo

90 7. Wysoczyzna Tychówko 8. Pradolina Połczyn Zdrój - Redło-Łęgi. 9. Pradolina Rakon. 10 Dolina Górnej Drawy i Wogry. 11. Pradolina Ogartowo - Ł ęknica. 12. Pradolina dolnej D ębnicy. 13. Pradolina Pars ęty.

1. Wysoczyzna czołowo morenowa – Wysoczyzna Połczy ńska – Szwajcaria Połczy ńska -przebiega równole Ŝnikowo południow ą cz ęś ci ą gminy obejmuj ąc obszar poło Ŝony głównie na wysoko ściach 180-220 m n.p.m. Odpowiada on strefie moren czołowych formy pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego. Jest to teren zdecydowanie dominuj ący w krajobrazie. Gł ębokie doliny rzeczne powstałe w cz ęś ci jako rynny subglacjalne lub pradoliny (Drawa, Rakon) podzieliły wysoczyzn ę na trzy mniejsze jednostki przestrzenne (płaskowy Ŝe morenowe). a. Płaskowy Ŝ zachodni oddziela od płaskowy Ŝu środkowego obni Ŝenie doliny rzeki Rakon. W jego obr ębie znajduj ą si ę wsie Toporzyk, Dobino, Zaj ączkowo. W kierunku zachodnim morena czołowa obni Ŝa si ę z wysoko ści około 200 m n.p.m. w obr ębie płaskowy Ŝu do 120-140 m n.p.m. na przyległym terenie. Cech ą charakterystyczn ą tego obszaru jest brak zbiorników wodnych, znaczne zalesienie oraz rozproszone budownictwo zagrodowe. b. Płaskowy Ŝ środkowy wyznacza dolina rzeki Rakon od zachodu i dolina górnej Drawy od wschodu. Jego powierzchnia jest silnie zdeniwelowana i zalega na wysoko ściach 180-212,5 m n.p.m. Du Ŝa ilo ść zagł ębie ń bezodpływowych oraz duŜe ró Ŝnice wysoko ści wzgl ędnych w rejonie jeziora Kłokowskiego, dolin rzek Wogry i Drawy (do 60 m) to cechy tego obszaru. W obr ębie tego obszaru znajduj ą si ę wsie Kłokowo i Czarnkowie. Cz ęść obszaru bezodpływowego jest zalesiona. W obr ębie jednostki wyst ępuje rozproszone budownictwo zagrodowe. c. Płaskowy Ŝ wschodni wyra źnie wyznacza od strony zachodniej bardzo wysokie zbocze doliny rzeki Drawy. W kierunku wschodnim jego zbocze zostało bardzo silnie zerodowane i zdenudowane obni Ŝaj ąc si ę łagodnie do doliny Dębnicy. Jest to obszar silnie zró Ŝnicowany wysoko ściowo, głównie poprzez w ąwozy zboczowe rzeki Drawy i Bliskiej Strugi. Wyst ępuje tutaj du Ŝa ilo ść oczek wytopiskowych, a znaczn ą powierzchni ę pokrywaj ą lasy bukowe i d ębowe. W rejonie południowym

91 wyst ępuje najwy Ŝsze wzniesienie terenowe całego obszaru o wysoko ści 222,66 m n.p.m. W obr ębie tej jednostki znajduj ą si ę wsie Ogrodno, Brz ękowice, kolonia Kocury. Charakterystyczn ą cech ą zainwestowania jest zagrodowe budownictwo rozproszone z tendencj ą do zanikania.

Poni Ŝej wysoczyzny czołowomorenowej, na wysoko ści 100-150 m n.p.m. zalega po stronie wewn ętrznej (północnej) morena denna. Nie tworzy ona jednej jednostki lecz została podzielona przez doliny i pradoliny na odr ębne płaty wysoczyznowe.

2. Wysoczyzna Brusno-Popielewo to obszar terenu zalegaj ący pomi ędzy dolin ą D ębnicy i wysoczyzn ą czołowomorenow ą na wysoko ści 100-150 m n.p.m. Wysoczyzna ta przechodzi łagodnie silnie zdenudowanym zboczem w najwy Ŝszy poziom z pagórkami moren czołowych. Jest ona silnie porozcinana dolinami dopływów D ębnicy. Teren pokrywaj ą utwory piaszczyste, Ŝwirowe i gliniaste moreny dennej falistej. Na cz ęś ci terenu wyst ępuj ą oczka wytopiskowe, a znaczny obszar jest zalesiony. Dominuje osadnictwo skoncentrowane, a resztki budownictwa rozproszonego ulegaj ą systematycznej likwidacji.

3. Wysoczyzna Redło to przedłu Ŝenie wysoczyzny morenowej Bu ślary w kierunku zachodnim, odci ętej jednak od niej obni Ŝeniem pradolinnym Redło-Łęgi. Zalega ona na wysoko ści 115-150 m n.p.m.

4. Wysoczyzna Bu ślary zalega na wysoko ści około 100-150 m n.p.m. i zbudowana jest z utworów moreny dennej falistej – piasków i glin. Od strony wschodniej oddziela j ą od podobnej wysoczyzny Kołacz pradolina D ębnicy, od strony północnej i zachodniej łagodnie przechodzi w ni Ŝsze poziomy wysoczyznowe. W kierunku południowym wysoczyzna ta rozci ęta jest pradolin ą Połczyn Zdrój - Resko i łagodnie przechodzi dalej w wysoczyzn ę czołowomorenow ą. W pobli Ŝu pradoliny D ębnicy zbocza wysoczyzny są bardzo rozci ęte przez w ąwozy i poro śni ęte lasami sosnowymi. Nosz ą one nazw ę Bu ślarskich Gór. Cz ęść niezalesiona tego obszaru u Ŝytkowana jest rolniczo.

5. Wysoczyzn ę Kołacz-Białow ąs wyznacza w terenie pradolina dolnej D ębnicy, Pars ęty oraz pradolina Ogartowo-Łęknica. W obr ębie gminy wyst ępuje cz ęść powyŜszej

92 wysoczyzny. Składa si ę ona z dwóch grzbietów wzniesie ń i obni Ŝenia o charakterze dwóch kotlin. Grzbiet zachodni poło Ŝony wzdłu Ŝ dolnej D ębnicy o szeroko ści 2-3 km (zachód- wschód), długo ści około 9 km (północ-południe) i maksymalnej wysoko ści 161,72 m n.p.m. Jest to obszar bardzo silnie urze źbiony z licznymi pagórkami, w ąwozami, źródliskami. Od strony zachodniej przylega do dna doliny D ębnicy (55,1 m n.p.m.), a od wschodu do obni Ŝenia terenowego, w którym znajduje si ę jezioro Kołacz i płynie strumie ń Brzezinka. Wzniesienie zbudowane z utworów piaseczno-Ŝwirowych pochodzenia kemowego tworz ąc pasmo najwy Ŝszych wzniesie ń nazwane zostało Skowro ńcze Góry. Obni Ŝenie o charakterze dwóch kotlin (jez. Kołacz i strumie ń Brze źniczka) oddziela zachodnie pasmo wzniesie ń od znajduj ącego si ę od strony wschodniej identycznego nieomal masywu terenu si ęgaj ącego od Kołacza do Borz ęcina i Białow ąsu. W obr ębie tego masywu zbudowanego równie Ŝ z piasków, Ŝwirów i glin znajduje si ę du Ŝa ilo ść kemów, a najwy Ŝsze wzniesienie Kołacza Góra osi ąga 160 m n.p.m. Wi ększo ść terenu pokrywaj ą lasy sosnowe. Wspomniane powy Ŝej obni Ŝenia zalegaj ą na wysoko ści około 100-110 m n.p.m. W obr ębie gminy znajduje si ę tylko jedno obni Ŝenie (jez. Kołacz) o charakterze kotliny średnicy około 2 km.

6. Wysoczyzna Bolkowo zalega na wysoko ści 75-100 m n.p.m. i stanowi kolejny ni Ŝszy taras moreny dennej płaskiej i lekko falistej. Zbudowany jest z utworów moreny dennej.

7. Wysoczyzna Tychówko najni Ŝszy poziom wysoczyzny rozpo ścieraj ący si ę na wysoko ści 55-75 m n.p.m. zalegaj ący nad dolin ą Pars ęty po obu jej brzegach.

Pomi ędzy obydwoma powy Ŝszymi poziomami zalegaj ą wysokie grzbiety wzniesie ń kemowych – Ponikierskie Góry 101,3 i zbocza D ębogóry 140,6 m n.p.m. Grzbiety te s ą silnie urze źbione i poro śni ęte lasami.

8. Pradolina Połczyn Zdrój – Redło – Ł ęgi wyra źnie zaznacza si ę w terenie. Jej dno w miejscu poł ączenia si ę z dolin ą Wogry znajduje si ę na wysoko ści około 72,6 m n.p.m. i podnosi si ę w kierunku zachodnim do wysoko ści około 125 m n.p.m. w rejonie Redła. Od Redła w kierunku Ł ęgów poziom dna doliny si ę obni Ŝa. Prawdopodobnie z tego

93 obszaru wody odprowadzane były głównie dolin ą Mogilicy, a cz ęś ciowo i Regi (Sława). Zbocza pradoliny maj ą wysoko ść 20-30 m i s ą mocno zerodowane i zdennudowane. Dnem cz ęś ci pradoliny płynie efemerycznie niewielki strumyk. Brak w zboczach źródlisk oraz mały przepływ strumyka świadczy o tym, Ŝe nie została przeci ęta warstwa wodono śna. Na całym odcinku dno pradoliny wykorzystane zostało do celów komunikacyjnych (linia kolejowa i droga wojewódzka). Obni Ŝenie pradolinne przeci ęło płaszczyzn ę wysoczyzny Brusno, o czym świadcz ą jej podobne wysoko ści z obu stron (północna i południowa). Wysoczyzna wznosz ący si ę w kierunku południowym do maksymalnych wysoko ści wzgórz moren czołowych.

9. Pradolina Rakon oddziela wysoczyzn ę morenow ą Zaj ączkowsk ą od wysoczyzny morenowej Czarnkowieckiej. Jest ona naturalnym przedłu Ŝeniem doliny Wogry poprzez jezioro Kłokowskie w kierunku południowym. Pomi ędzy obydwoma rzekami wyst ępuje główny dział wodny poniewa Ŝ rzeka Rakon nale Ŝy do zlewni Drawy (Odry). W obr ębie gminy znajduje si ę mały fragment obni Ŝenia dolinnego Rakon w cz ęś ci wypełniony wodami jeziora Barczaka.

10 . Dolina górnej Drawy i Wogry to U-kształtna dolina wy Ŝłobiona w morenie czołowej na gł ęboko ść do około 60m, pochylona w kierunku południowym i wypełniona pi ęcioma jeziorami uznawanymi za rynnowe, ale posiadającymi równie Ŝ cechy jezior wytopiskowych. Jest to niepowtarzalny w skali europejskiej ekosystem dolinno-jeziorny z bogactwem florystyczno-faunistycznym poddany ochronie prawnej w postaci rezerwatu krajobrazowego „Dolina Pi ęciu Jezior”. Dno doliny porastaj ą gr ądy grabowe, a zbocza Ŝyzna i kwa śna buczyna ni Ŝowa.

11. Pradolina Ogartowo-Łęknica w obr ębie gminy znajduje si ę środkowy i dolny odcinek rzek D ębnicy – najwi ększej rzeki gminy (Pars ęta nie znajduje si ę w obr ębie gminy). Na tym odcinku rzeka płynie w bardzo szerokiej i gł ębokiej pradolinie, i jest zasilana głównie dopływami z zachodniej zlewni, w tym takich rzek jak Bliska Struga.

12. Pradolina dolnej D ębnicy Szeroko ść dna doliny waha si ę od kilkuset metrów w cz ęś ci środkowej do 4-5 km w odcinku uj ściowym do Pars ęty. Miejscami rzeka płynie szerokim dnem pradolinnym, miejscami jej przebieg ma charakter przełomów. Dno doliny i pradoliny wy ścielone jest utworami torfów niskich i zalesione. W dolnym

94 odcinku D ębnica płynie w szerokiej pradolinie, która poni Ŝej Zaborza rozszerza si ę do kilku kilometrów i ł ączy si ę z pradolin ą rzeki Pars ęty na wysoko ści około 50 m n.p.m.

1.1.3. Hydrogeologia

Gmina poło Ŝona jest w obr ębie dwóch głównych zlewni hydrograficznych: zlewni rzek Przymorza i zlewni dorzecza Odry (po średnio przez zlewnie Drawy i Warty). Przez gmin ę przebiega w układzie równole Ŝnikowym główny (I stopnia) dział wodny kraju. Wyst ępuj ące jeziora maj ą charakter: • rynnowy (jeziora w dolinie górnej Wogry: jez. Resko, Kłokowskie), • zastoiskowy (jez. Kołacz), • wytopiskowe bardzo du Ŝa ilo ść oczek wytopiskowych znajduje si ę w południowej i południowo-zachodniej cz ęś ci gminy. Obszar gminy znajduje si ę w strefie mało zasobnej w wody podziemne.

1.2. Obiekty przyrody nieo Ŝywionej a) Źródliska

Obszar gminy to strefa marginalna utworów polodowcowych, s ą wi ęc tutaj źródliska wielu rzek lub ich dopływów. Ze strefy moren czołowych wypływaj ą: • Drawa i jej dopływy Rakon i Kokna, które płyn ą w kierunku południowym i nale Ŝą do zlewni Odry, • Wogra, Mogilica, Stara Rega, Bliska Struga i Bukowa, które płyn ą w kierunku północnym zasilaj ąc rzeki wpadaj ące bezpo średnio do Bałtyku (Pars ętę i Reg ę). Poniewa Ŝ na terenie gminy s ą źródliska rzek lub górne ich odcinki, dlatego maj ą one specyficzne cechy: a) W okresach suszy wiele górnych odcinków koryt rzecznych jest sucha. Dotyczy to nawet takich rzek jak Drawa, Mogilica, Wogra i Bliska Struga. b) Doliny rzek s ą w ąskie, o charakterze w ąwozów, maj ą du Ŝy spadek podłu Ŝny i s ą bardzo podobne do rzek podgórskich.

95 c) Naturalna sie ć rzeczna została przekształcona przez człowieka poprzez budow ę stawów rybnych (na Wogrze, D ębnicy, Bliskiej Strudze) oraz bogatej sieci rowów melioracyjnych. d) z obszaru zlewni jest du Ŝy odpływ wód opadowych (100-200 mm) oraz odpływ jednostkowy, co nie sprzyja infiltracji wody.

Specyficzn ą cech ą torfowisk na terenie gminy jest wyst ępowanie torfowisk źródliskowych powstaj ących w obr ębie wypływu wód gruntowych w zboczach dolinnych i w w ąwozach. Torfowiska takie spotyka si ę w dolinach rzek Bliskiej Strugi, Wogry i jej dopływów (Mi ędzyborze), dolnej D ębnicy (Bu ślary) i górnej Drawy. b) Głazy narzutowe

Na obszarze gminy Połczyn Zdrój stwierdzono liczne wyst ępowanie głazów narzutowych, ale niektóre z nich nie s ą okazami o wymiarach pomnikowych.. Ochronie prawnej jako pomniki przyrody podlegaj ą tylko trzy obiekty ustanowione poprzez Dziennik Urz ędowy Województwa Koszali ńskiego Nr 15 z dn. 30. 09. 92r. i Dz. Urz ęd. Woj. Koszali ńskiego Nr 2 z 12. 01. 96r 2 granitowe głazy narzutowe - miejscowo ść Toporzyk N-ctwo Świdwin, oddz. 512j, obw. 560 i 700cm, oraz wys. 100 i 120 cm (zagł ębione w wodzie), głaz narzutowy - m. Połczyn Zdrój, cmentarz komunalny poło Ŝony pomi ędzy ul. W ąsk ą a Browarn ą, obw. 740 cm, wys. 80cm, Dodatkowo proponuje si ę obj ąć jeszcze dodatkowo dwa głazy narzutowe znajduj ące si ę w nadle śnictwie Połczyn Zdrój obr ęb Połczyn Zdrój, w oddz. 446f i 449Aa: głaz narzutowy - obw. 530 cm, wys. 80cm, głaz narzutowy - obw. 800 cm, wys. 30 cm. W trakcie prac terenowych inwentaryzowano w gminie Połczyn Zdrój liczne wyst ępowanie głazów narzutowych, ale nie s ą to okazy o wymiarach pomnikowych. Grupy głazów ró Ŝnej wielko ści znajduj ą si ę w nieczynnych Ŝwirowniach w okolicy miejscowo ści Ostrow ąs, Połczyn Zdrój, oraz w Ŝwirowniach czynnych w okolicach miejscowo ści: Ostre Bardo, Ogartowo, Czarnkowie, a tak Ŝe w Bolkowie (dwa wyrobiska), Łęgach, Wardyniu Górnym, Wardyniu Dolnym, Nowym Ludzicku, Kołaczu, Popielewie, Lipnie, Toporzyku i Gawro ńcu. Charakterystyczne jest składowanie głazów narzutowych wzdłu Ŝ dróg przylegaj ących do terenów rolnych. Takie grupy głazów mo Ŝna spotka ć przy drodze do

96 miejscowo ści Ostre Bardo, Ło śnica, Ł ęgi, Kołacz, Kłokowo, Brusno, Kocury, Gawroniec, Stare Resko. Du Ŝa ilo ść głazów znajduje si ę na półwyspie na jez. Resko, w zabytkowym parku w Starym Resku. Na uwag ę zasługuje tak Ŝe ciosany głaz w formie obelisku o wysoko ści 1,35 m i obwodzie przy gruncie 2,9 m, usytuowany na wzniesieniu przy drodze ze Starego Reska do miejscowo ści Gawroniec (kamie ń milowy, najokazalszy ze spotkanych).

Reasumuj ąc, godnymi uwagi głazami, oprócz ju Ŝ uznanych za pomniki przyrody, b ądź typowanymi do wpisu, s ą nast ępuj ące głazy:

• głaz narzutowy Lokalizacja: poło Ŝony przy drodze, po prawej stronie w kierunku wsi Ostre Bardo Opis: Jest to du Ŝy głaz granitowy, zepchni ęty do rowu wraz z innymi mniejszymi głazami, łatwy dost ęp. Wymiary: Obwód 4,85 m, wys.0,8m.

• głaz narzutowy z wie Ŝyczk ą Lokalizacja: poło Ŝony na zakr ęcie drogi w miejscowo ści Stare Resko Opis: Du Ŝy głaz granitowy koloru ró Ŝowego, atrakcyjna lokalizacja, łatwy dost ęp Wymiary: Obwód ok.4,1m (nie pełny), wys.1,4m.

• głazy narzutowe w zakolu rzeki Mogilicy Lokalizacja: w zakolu rzeki, około 50m od drogi do wsi śoł ędno, teren zaro śni ęty młodnikiem ( do niedawna musiał by ć niezadrzewiony), łatwy dost ęp Opis: 6 głazów granitowych, ró Ŝnej wielko ści i barwy Wymiary: Obwód od. 1,7m do 3,5 m wysoko ść do 0,6m

• głazy narzutowe przy drodze polnej w Ło śnicy Lokalizacja: wzdłu Ŝ drogi za wsi ą , przez lata odkładane kamienie z pola, uformowały skarp ę z charakterystyczn ą ro ślinno ści ą, łatwy dost ęp Opis: głazy granitowe, ró Ŝnej wielko ści i barwy

97 c) Odkrywki

Na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono do ść liczne wyst ępowanie kopalni odkrywkowych kruszyw. Wszystkie zostały zało Ŝone w osadach pochodzenia polodowcowego w celu wydobycia piasków i Ŝwirów. Kruszywo grube wydobywa si ę w miejscowo ściach: Ostre Bardo, Ogartowo i Czarnkowie. Kruszywo drobne w Bolkowie (dwa wyrobiska), Ł ęgach, Wardyniu Górnym, Wardyniu Dolnym, Nowym Ludzicku, Kołaczu, Popielewie, Lipnie, Toporzyku, Gawro ńcu, Połczynie Zdroju (dwa wyrobiska).

2. Walory krajobrazowe wód a) Jeziora i stawy

W gminie Połczyn Zdrój du Ŝe znaczenie maj ą nast ępuj ące jeziora: Resko, Kołackie. Kłokowskie i Gawroniec. Najcenniejszy krajobrazowo jest ci ąg jezior w Dolinie Pi ęciu Jezior: Krzywe, Kr ąg, Długie, Gł ębokie i Małe. Oprócz jezior dosy ć licznie wyst ępuj ą stawy rybne. Znajduj ą si ę one w dolinie rzek: Bukowa (Bolkowo, Tychówko), Wogra (Gaworkowo), Bliska Struga (Polielewo), Mogilica. Wiele małych jezior, oczek wytopiskowych, bagien i strumyków zamienionych jest w stawy np. w Ogrodnie, Dziwogórze i Popielewie. Krajobrazowo stawy rybne mo Ŝna traktowa ć jako element cenny, cho ć stawy same w sobie nie zawsze spełniaj ą wymogi ochrony przyrody. b) Rzeki Wogra – dolina rzeki miejscami jest w ąska, o charakterze V- kształtnym z cechami przełomu, w innych odcinkach przepływa przez szerokie obni Ŝenie nawet o cechach kotlin (rejon miasta). Dębnica – powy Ŝej zapory (dawnego młyna) w Popielawie, koryto rzeki jest obwałowane i „wyprostowane”. Poni Ŝej rzeka przybiera półnaturalny charakter, a od wiaduktu drogi Połczyn Zdrój-Kołacz jej koryto silnie meandruje w obr ębie coraz szerszej doliny. Bliska Struga – lewy dopływ D ębnicy. Bliska Struga jest rzek ą typowo podgórsk ą, szczególnie jej odcinek górny i środkowy, które maj ą bardzo du Ŝe spadki i dolin ę U- kształtn ą. Jest to dolina o niezwykłych warto ściach krajobrazowych, składaj ąca si ę z odcinków o charakterze przełomów i wydłu Ŝonych kotlin.

98 Drawa – źródliskowy (długo ść 5 km) odcinek Drawy znajduje w obr ębie jez. Krzywego. Rzeka (jeziora) zasilane s ą nieomal w cało ści przez wody gruntowe. W okresach małych opadów odcinki rzeki pomi ędzy jeziorami są suche. Dolina rzeczna o niezwykłych warto ściach przyrodniczych i krajobrazowych. Stara Rega – źródliskowy odcinek rzeki o długo ści około 5 km w obr ębie gminy o efemerycznym przepływie, gdy Ŝ główne zasilanie zapewniaj ą wody opadowe. W rejonie Kapic i Starego Reska dolina miejscami jest bardzo gł ęboka, o charakterze wąwozu. Mogilica – w obr ębie gminy jest górny odcinek rzeki, której źródła poło Ŝone s ą we wsi Zaj ączkowo. Du Ŝy odcinek rzeki sezonowo tylko prowadzi wody. Rzeczka malowniczo meandruje w kierunku północnym przecinając wysoczyzn ę Bu ślary. Pars ęta – przylega do północnej granicy gminy - dolina rzeki z mostem wita go ści. W obr ębie gminy znajduj ą si ę tylko w ąskie fragmenty dna doliny. Du Ŝe znaczenie krajobrazowe mo Ŝe mie ć projektowany zbiornik wodny na Pars ęcie w okolicy miejscowo ści Wicewo.

3. Charakterystyczne formy krajobrazowe

Gmina Połczyn Zdrój jest gmin ą o zró Ŝnicowanym i zaskakuj ąco zmiennym krajobrazie. Mo Ŝna wyodr ębni ć nast ępuj ące typy krajobrazu:

1. Krajobraz rolniczy - wyst ępuje na znacznym obszarze gminy (Ł ęgi, Redło, Borkowo, Zaj ączkowo, Toporzyk, Ostre Bardo, Tychówko), charakteryzuje si ę panoram ą pofałdowanych pól i ł ąk. Na terenach rolnych warto ściami krajobrazowymi s ą zadrzewienia śródpolne, ogrodzenia i murki oporowe na stokach wzgórz. Bardzo wa Ŝnym elementem krajobrazu kulturowego na terenach rolnych s ą drogi wiejskie, obsadzone w układzie alejowym drzewami gatunków: d ąb, jesion, klon jawor, lipa, brzoza. Ci ągi alejowe dziel ą krajobraz w bardzo charakterystyczny sposób, tworząc unikalny układ wn ętrz .

99 2. Lasy - zajmuj ą 38% powierzchni gminy. Przewa Ŝaj ąca ich cz ęść zlokalizowana jest w zachodniej , południowo-zachodniej i północno zachodniej cz ęś ci gminy. Porastaj ą obszary mocno zró Ŝnicowane wysoko ściowo: Bu ślarskie Góry, Skowro ńcze Góry, Ponikierskie Góry, Bolkowskie Góry, wzdłu Ŝ doliny górnej Drawy oraz tereny podmokłe: kolonia Kocury, Czarnkowie, Bronowo, Wardy ń Górny, Wardy ń Dolny, Gawroniec. S ą to głównie lasy sosnowe i bukowe. W lasach elementem krajobrazu kulturowego s ą działy le śne i ich oznaczenia, zabudowania le śniczówek i technicznej obsługi. Doliny rzeczne - Dolina Wogry, miejscami jest w ąska, o charakterze V- kształtnym z cechami przełomu, w innych odcinkach przepływa przez szerokie obni Ŝenie nawet o cechach kotlin. W dolinie D ębicy, powy Ŝej dawnego młyna w miejscowo ści Popielawy, koryto rzeki jest obwałowane i „wyprostowane”. PoniŜej rzeka przybiera półnaturalny charakter, a od wiaduktu drogi Połczyn Zdrój-Kołacz meandruje w obr ębie coraz szerszej doliny. Górny i środkowy odcinek doliny Bliskiej Strugi ma bardzo duŜe spadki i form ę U- kształtn ą, dlatego Ŝe rzeka ma typowo podgórski charakter. Jest to dolina o niezwykłych warto ściach krajobrazowych, składaj ąca si ę z odcinków o charakterze przełomów i wydłu Ŝonych kotlin. Dolina źródliskowa Drawy o niezwykłych warto ściach przyrodniczych i krajobrazowych, obj ęta jest ochron ą prawn ą jako rezerwat „Dolina Pi ęciu Jezior”. Dolina źródliskowego odcinka Starej Regi w rejonie Kapic i Starego Reska miejscami jest bardzo gł ęboka, o charakterze w ąwozu. W obr ębie gminy znajduj ą si ę tylko małe fragmenty dna doliny Pars ęty. Stosunkowo płytka dolina Mogilicy ma du Ŝe znaczenie lokalne, w obr ębie nieznacznie pofalowanego krajobrazu „Wysoczyzny Bu ślary”w rejonie wsi Ł ęgi.

4. Jeziora - Ilo ść jezior jest niedu Ŝa i s ą to jeziora o charakterze: • rynnowym: jezioro Resko, Kłokowskie • zastoiskowym: jezioro Kołacz • wytopiskowe - bardzo du Ŝa ilo ść oczek wytopiskowych znajduje si ę w południowej i południowo-zachodniej cz ęś ci gminy.

100 5. Krajobraz kulturowy zwi ązany ze starymi wsiami, w których dominant ą widokow ą cz ęsto jest ko ściół, b ądź dwór, a tak Ŝe okazałe niejednokrotnie zespoły zabudowy folwarcznej. Bardzo efektownie, z uwagi na ekspozycj ę prezentuj ą si ę zabudowania rozproszonej wsi Czarnkowie, Ogrodno i Kapice, gdzie zachowały si ę zespoły kilku gospodarstw z budynkami ryglowymi i murowanymi. Jedyny wiatrak typu „Holender” zachował si ę we wsi Kapice. Z młynów pozostał nieczynny młyn wodny w Popielawach i ruina urz ądze ń w Bolkowie.

Do najcenniejszych pod względem turystycznym i krajobrazowym terenów gminy Połczyn Zdrój nale Ŝą : 1. Obszar Drawskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny: z dolin ą środkowej i górnej Wogry, dolin ą górnej Drawy, dolin ą Rakonu, wysoczyzn ą czołowomorenow ą wysoczyzn ą Brusno-Popielewo, jeziorami Kłokowskim, Gawro ńczym, Barczaka, Gaworkowo, Popielewskim. 2. Jeziora poza DPK: Resko, Radoniowieckie (Kołacz), Bu ślary z otaczaj ącymi terenami. 3. Dolina rzeki D ębicy na całym jej przebiegu przez teren gminy, a Ŝ do doliny Pars ęty. 4. Wysoczyzna Kołacz-Białowąs w rejonie na północ od drogi Ogartowo - Piaski 5. Wysoczyzna Bu ślary w rejonie wsi Ostre Bardo i Bu ślary 6. Wysoczyzna Bu ślary z dolin ą rzeki Mogilicy. 5. Wsie z terenami obj ętymi ochron ą konserwatorsk ą - jako cenne elementy krajobrazu kulturowego: wsie owalnicowe z nawsiem – Bu ślary, Ło śnica, Ostre Bardo i Popielewo; ulicówki – Ł ęgi, Ogartowo, Toporzyk i Wardy ń Górny; układy rozproszone – Czarnkowie, Gaworkowo i Kapice; maj ątki – Brusno, Mi ędzyborze, Słowianki i Stare Resko.

4. Warto ściowe krajobrazowo obiekty kulturowe

W gminie Połczyn Zdrój szereg obiektów i obszarów obj ętych jest Ochron ą Konserwatorsk ą w formie wyznaczonych stref ochrony konserwatorskiej lub obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Województwa Zachodniopomorskiego.

Poni Ŝej przedstawiono wykaz miejscowo ści, w których s ą zarejestrowane ró Ŝne obiekty zabytkowe o du Ŝym znaczeniu krajobrazowym. Pełen wykaz parków i opis przedstawiono w rozdz. II.

101

Bolkowo - park dworski naturalistyczno -krajobrazowy o powierzchni ok. 6,5ha z drugiej połowy XIX w.

Borkowo - park dworski z ko ńca XIX w.

- zabudowa folwarczna

Brusno - park dworski o powierzchni 0,8ha, zało Ŝony w połowie XIX w. w stylu krajobrazowym w oparciu o las bukowy wzbogacony na pocz ątku XX w. o gatunki obcego pochodzenia.

- zabudowa folwarczna

- cmentarz o powierzchni 0,67ha zało Ŝony w drugiej połowie XIX w. Bu ślary - ko ściół z 2 poł. XIX w. - zespół dworsko –parkowy - zabudowa folwarczna - park naturalistyczny dworski z drugiej połowy XIX w. o powierzchni 1,89ha. aleja dojazdowa do dworu (kasztanowce). Czarnkowie – ko ściół z XIX w. (kamienny) Dziwogóra - park podworski naturalistyczny Dobino - park podworski o pow. 1,5ha, krajobrazowy z drugiej połowy XIX w. Gaworkowo - park podworski, krajobrazowy o pow. 1,0ha zało Ŝony w ko ńcu XIX w. Gawroniec – dwór z XVII/XX w. - park dworski, widokowo-krajobrazowy o powierzchni około 2,0ha zało Ŝony w pierwszej połowie XIX w. - ko ściół z 1882 r. (rotunda) - cmentarz przyko ścielny o powierzchni 0,85ha z drzewami pomnikowymi. Kłokowo - park dworski o powierzchni 2,5ha, krajobrazowy Kocury - park dworski o powierzchni 5,5ha, krajobrazowy. Kołacz - park pałacowy z pocz ątku XIX w. w stylu romantycznym, o pow. około 2,0ha - ko ściół z pocz ątku XIX w. (ryglowy) - cmentarz ze starodrzewiem, - drzewa pomnikowe obok ko ścioła

102 Kołaczek - park dworski zało Ŝony w połowie XIX w., o powierzchni około 1,2ha o cechach krajobrazowych, zachowany starodrzew. Zachowana aleja kasztanowa wzdłu Ŝ drogi dojazdowej. Lipno - cmentarz o powierzchni 0,4ha zało Ŝony w połowie XIX w. poło Ŝony na wschód od drogi na wzniesieniu, ogrodzony kamieniami. Zachowany starodrzew (6 d ębów, 7 świerków, 1 sosna). - cmentarz o powierzchni 0,37ha zało Ŝony w pierwszej połowie XX w. poło Ŝony na stoku, po wschodniej stronie szosy Kłokowo-Smołdzi ęcino na obrze Ŝu lasu. Granic ę cmentarza wyznacza z trzech stron aleja grabowa. - cmentarz o powierzchni 0,8ha zało Ŝony w XX w, poło Ŝony na południowy- zachód od południowej zatoki jeziora Kłokowo. Łęgi - park dworski poło Ŝony wzdłu Ŝ rzeki Mogilicy o powierzchni około 4,5ha, o cechach krajobrazowych.

- zabudowa folwarczna - kaplica z krypt ą w parku z poł. XIXw. - Ko ściół z 1843 r. (kamienny) Ło śnica - park dworski o powierzchni około 3,5ha o charakterze krajobrazowym z połowy XIX w. Mi ędzyborze - park podworski, krajobrazowy o pow. 1,0ha, powstały na przełomie XVIII i XIX w.

- zabudowa folwarczna Nowe Ludzicko - park pałacowy o powierzchni 3,5 ha, krajobrazowy, zało Ŝony w drugiej połowie XIX w. Ogartowo - park pałacowy, krajobrazowy o powierzchni 2,5 ha z XIX w. Ostre Bardo - park dworski, naturalistyczny z pocz ątku XX w, o powierzchni 1,1 ha. - park na zapleczu rz ądcówki o pow. 2,0 ha, naturalistyczny z połowy XIX w. - ko ściół z 1693 r (murowany z cegły) Ostrow ąs - zespół dworsko-parkowy - dwór - park dworski o powierzchni 1,6 ha, naturalistyczny z ko ńca XIX w. - aleja Popielewice - park o powierzchni 2,0 ha z pierwszej połowy XIX w, w stylu krajobrazowo-naturalistycznym o cechach lasu.

103 Popielewko - park pałacowy o powierzchni około 4 ha, krajobrazowy z drugiej połowy XIX w, - cmentarz rodowy o powierzchni 0,18 ha zało Ŝony w drugiej połowie XIX w. Popielewo - ko ściół z 1876 r. (kamienny) - park pałacowy o pow. 2,0 ha, naturalistyczny z drugiej połowy XIX w, - cmentarz o powierzchni 0,55 ha zało Ŝony pod koniec XIX w , poło Ŝony po wschodniej stronie szosy Ogartowo-Kocury. Redło – ko ściół z 1859 r. (kamienny) Słowianki - park pałacowy le śno-krajobrazowy z połowy XIX w

- zabudowa folwarczna - cmentarz o powierzchni 0,13 ha zało Ŝony w połowie XIX w, poło Ŝony na wsch. od drogi Gawroniec-Ostrowie w lesie. Stare Resko- park dworski w stylu naturalistycznym o pow.2,68 ha, zało Ŝony w poł.XIXw. - dwór z XIX/1922 r.

- zabudowa folwarczna z pocz.XXw - ko ściół z kon. XVIII w. (ryglowy) Sucha - park dworski o pow. 1,8 ha zało Ŝony w poł. XIX w składaj ący si ę z fragmentu ogrodu barokowego i parku krajobrazowego - ko ściół z 1930 r. (murowany z cegły z ryglow ą wie Ŝą ) - 3 cmentarze ze starodrzewiem. Toporzyk - aleja wjazdowa i park pałacowy, naturalistyczny o powierzchni 1,5 ha z drugiej połowy XIX w. - ko ściół z 1860 r. - cmentarz komunalny o powierzchni 0,65 ha zało Ŝony w ko ńcu XIX w. - dawny cmentarz ewangelicki o powierzchni 0,2 ha poło Ŝony przy przystanku PKS. - cmentarz obok szkoły o powierzchni 0,16 ha Tychówko - park krajobrazowy, pałacowy z połowy XIX w, o powierzchni 6,0 ha, ł ącznie z alej ą dojazdow ą do pałacu, - ko ściół z 1739 r. (ryglowy) - cmentarz o powierzchni 0,24 ha z zachowanym starodrzewiem. Wardy ń Dolny - park dworski, krajobrazowy z drugiej połowy XIX w zajmuj ący powierzchni ę około 2,5 ha.

104 Wardy ń Górny - park podworski o charakterze romantycznym i krajobrazowym zało Ŝony w połowie XIX w o powierzchni około 4,0 ha, - cmentarz wiejski ze starodrzewiem. - pełna zagroda kowalska Zaborze - park podworski, krajobrazowy zało Ŝony pod koniec XIX w, o powierzchni około 0,8 ha z zachowanym nielicznie starodrzewiem

Do najcenniejszych pod wzgl ędem turystycznym i krajobrazowym w obr ębie gminy Połczyn Zdrój nale Ŝą wsie ( obj ęte ochron ą konserwatorsk ą): • wsie owalnicowe z nawsiem – Bu ślary, Ło śnica, Ostre Bardo i Popielewo; • ulicówki – Ł ęgi, Ogartowo, Toporzyk i Wardy ń Górny; • układy rozproszone – Czarnkowie, Gaworkowo i Kapice; • maj ątki – Brusno, Mi ędzyborze, Słowianki i Stare Resko; zespoły dworsko-parkowe – Bolkowo, Bu ślary, Brusno, Kołacz, Ł ęgi, Mi ędzyborze, Nowe Ludzicko, Ogartowo, Ostrow ąs, Popielewko, Słowianki, Stare Resko, Tychówko.

5. Zagospodarowanie turystyczne gminy

Turystyka w gminie Połczyn Zdrój jest do ść słabo rozwini ęta mimo bardzo korzystnych warunków przyrodniczych i kulturowych. Leczenie uzdrowiskowe prowadzone w mie ście Połczyn Zdrój nie przekłada si ę na rozwój turystyki w gminie.

W obr ębie gminy funkcjonuj ą szlaki w ędrówek pieszych, rowerowych, samochodowe i kajakowe. Szlaki piesze - Ŝółty – wokół miasta - czerwony (solny) Połczyn Zdrój - Czaplinek - niebieski (le śny) – Połczyn Zdrój – Czaplinek - czarny (przyrodniczy) – Połczyn Zdrój – Złocieniec projektowany - wzdłu Ŝ Wogry i Dolnej D ębicy mi ędzy Połczynem Zdrój i Wicewem.

105 Szlaki rowerowe Przez teren gminy i miasta Połczyn Zdrój przebiega ście Ŝka rowerowa Połczyn Zdrój – Złocieniec szlakiem tzw. zwini ętych torów. Projektuje si ę przedłu Ŝenie jej w kierunku Grzmi ącej . Zakłada si ę dwa warianty: jeden oparty o likwidowan ą lini ę kolejow ą, drugi wykorzystuj ący dukty le śne i drogi publiczne przez (Ł ęŜ ek, Kołacz, Białow ąs, Krosino).

Szlaki samochodowe Przez teren gminy i miasta Połczyn Zdrój przebiegają atrakcyjne szlaki turystyczne - Połczyn Zdrój – Czaplinek, droga wojewódzka nr 163 (przez rezerwat „Dolina Pi ęciu Jezior”) jedyna droga z małym parkingiem - Połczyn Zdrój – Barwice, droga wojewódzka nr 172 - Kołacz – Tychowo, droga wojewódzka

W obr ębie rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior” istnieje ście Ŝka przyrodnicza długo ści 5 km. Jako szlak kajakowy mo Ŝe funkcjonowa ć odcinek rzeki D ębicy od Ogartowa w kierunku Pars ęty i dalej do morza.

W Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Połczyn Zdrój przewidziano nast ępuj ące trasy i punkty widokowe:

Trasy wyznaczone w ramach planu Ochrony DPK: 1. Toporzyk – Połczyn Zdrój 2. Mi ędzyborze – Połczyn Zdrój – jesionowa 3. Mi ędzyborze – Połczyn Zdrój – brzozowa 4. Gawroniec – Stare Resko 5. Toporzyk - Dobino 6. Gaworkowo – Czarnkowie 7. Połczyn Zdrój – Połczy ńska 8. Ogartowo – Popielewo – Brusno – Kocury 9. Połczyn Zdrój – Ogrodno 10. Ogartowo- Ogartówko

106 Pozostałe trasy 1. Ogartowo –Stare D ębno Projektowane punkty widokowe: 1. Mi ędzyborze – Trzy Garby 2. Kłokowo - Wiatraczna Góra 3. Czarnkowie – Wola Góra 4. Lipno – przy cmentarzu 5. Kocury – przy drodze Czarnkowie - na zachodnim zboczu doliny Górnej Drawy

6. Obszary zdegradowane

Na terenie gminy do elementów wpływaj ących negatywnie na krajobraz nale Ŝą : 1. Obiekty gospodarcze i mieszkalne byłych PGR–ów; dotyczy to zarówno architektury powojennej, jak i budynków starszych doprowadzonych do stanu skrajnego zaniedbania, opuszczone zabudowania gospodarcze, oraz blokow ą zabudow ę wielorodzinn ą - Nowe Ludzicko. 2. Linie energetyczne, szczególnie wysokiego napi ęcia – prowadzone cz ęsto wzdłu Ŝ ci ągów widokowych i szczytami wzgórz. 3. Obiekty przemysłowe – gorzelnie, mieszalnie pasz, urz ądzenia stacji kolejowych. 4. "Dzika "zabudowa rekreacyjna. Do terenów zdewastowanych nale Ŝą wyrobiska kopalni Ŝwiru i dzikie wysypiska śmieci: - wysypisko śmieci w Kołaczu, - dzikie wysypiska śmieci i wylewiska w rejonie Gawro ńca i Toporzyka, zlokalizowane w nieczynnych wyrobiskach Ŝwirowni, - kopalnie odkrywkowe kruszyw: kruszywo grube wydobywa si ę w miejscowo ściach: Ostre Bardo, Ogartowo i Czarnkowie, kruszywo drobne w Bolkowie (dwa wyrobiska), Ł ęgach, Wardyniu Górnym, Wardyniu Dolnym, Nowym Ludzicku, Kołaczu, Popielewie, Lipnie, Toporzyku, Gawro ńcu, Połczynie Zdroju (dwa wyrobiska).

107 7. Inne obiekty W granicach terytorialnych gminy poło Ŝony jest Park Krajobrazowy oraz Obszar Chronionego Krajobrazu. • Drawski Park Krajobrazowy (DPK)- obejmuje południow ą i środkow ą cz ęść gminy Połczyn Zdrój. W jego granicach le Ŝą najcenniejsze pod wzgl ędem przyrodniczym i krajobrazowym fragmenty Pojezierza Drawskiego o wyjątkowo zró Ŝnicowanej konfiguracji terenu i licznych jeziorach. • Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierze Drawskie (OChK-1) - w gminie Połczyn Zdrój obejmuje rejon mi ędzy wsiami Gawroniec – Kapice z jez. Resko. Plany perspektywiczne zakładaj ą wł ączenie tego terenu do DPK. Niepowtarzalne walory krajobrazowe, estetyczne o du Ŝej warto ści kulturowej, naturalny krajobraz polodowcowy z du Ŝą ilo ści ą gł ębokich jarów i w ąwozów rozci ętych ciekami wodnymi, licznych jezior, oczek wodnych i ekosystemów torfowiskowych mszarnych, mechowiskowych i turzycowiskowych; teren o du Ŝych deniwelacjach. Ponadto na terenie gminy planowane i proponowane s ą kolejne Obszary Chronionego Krajobrazu (rozdz. V): • Obszar Chronionego Krajobrazu Wysoczyzna Kołacz – Białow ąs (OChK-2) - wschodnia cz ęść obszaru gminy, na północ od linii drogi Ogartowo – Kołacz – Kłodzino. Interesuj ące formy krajobrazowe i geomorfologiczne: kemy, w ąwozy, jary, źródliska, oczka wytopiskowe, jezioro zastoiskowe. Zalesiony w znacznym stopniu drzewostan sosnowy i bukowy. Atrakcyjny kulturowy krajobraz wsi Kołacz i Kołaczek. • Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Dolnej D ębicy (OChK-3) - północno- wschodnia cz ęść gminy, na zachód od drogi Ogartowo –Zaborze - Stare D ębno. Dolina rzeki D ębicy ze źródliskami znajduj ącymi si ę na wysokim i silnie po Ŝłobionym wąwozami zachodnim zboczu. W dolinie torfowiska. Teren zalesiony lasami bukowymi, d ębowymi i sosnowymi. • Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Pars ęty (OChK-4) - północna cz ęść gminy, szeroka dolina z meandruj ącą rzek ą. Wysokie stoki poro śni ęte lasami, poci ęte erozyjnymi dolinami. Szerokie poł ączenie z dolin ą D ębicy. Teren w znacznym stopniu zalesiony.

108 • Obszar Chronionego Krajobrazu Źródła Regi (OChK-5) – najciekawsze utwory geomorfologiczne: kemy, w ąwozy, jary, źródliska, oczka wytopiskowe, jez. Resko i Gawro ńcze.

109

V. UWARUNKOWANIA OCHRONY PRZYRODY

Uwarunkowania ochrony przyrody tworz ą splot elementów, na które składaj ą si ę m.in.: sytuacja społeczno-gospodarcza, wymagania formalno prawne oraz stwierdzony stan środowiska przyrodniczego w mie ście. Przedstawione w niniejszym opracowaniu wyniki inwentaryzacji przyrodniczej pozwalaj ą wskaza ć na uwarunkowania zwi ązane ze środowiskiem przyrodniczym.

Szata ro ślinna gminy nosi du Ŝe pi ętno gospodarki rolniczej. Grunty rolne, w przeszło ści PGR-owskie nie s ą obecnie w pełni wykorzystywane, a u Ŝytki zielone stopniowo zarastaj ą i przestaj ą spełni ć swoj ą rol ę. Tereny nie u Ŝytkowane gospodarczo staj ą si ę jednocze śnie siedliskiem ró Ŝnych gatunków zwierz ąt, które nie niepokojone przez człowieka znajduj ą tu dla siebie korzystne warunki bytowania i rozrodu. Tak więc załamanie gospodarki rolnej z jednej strony niesie z sob ą pewne straty gospodarcze, z drugiej jednak, przez wzbogacenie środowiska przyrodniczego, prowadzi do zmian warto ści tych obszarów i umo Ŝliwia inne ich zagospodarowanie, np. turystyczne.

Na terenach nie u Ŝytkowanych mo Ŝna uzna ć za słuszne zaniechanie konserwacji urz ądze ń melioracyjnych, gdy Ŝ ogranicza to straty wody, tak potrzebnej w krajobrazie. Jednak Ŝe ograniczenie u Ŝytkowania ł ąkarskiego powoduje zanikanie półkulturowych zespołów ro ślinnych, które były miejscem wyst ępowania cennych gatunków ro ślin, np. storczyków ł ąkowych. W rozległych zatorfionych dolinach rozprzestrzeniaj ą si ę ziołoro śla i łozowiska, co prowadzi do unifikacji ro ślinno ści, kosztem jej ró Ŝnorodno ści. W ci ągu dalszej sukcesji rozwin ą si ę tu lasy olszowe – bagienne i ł ęgowe, bowiem na siedliska powróci samorzutnie ro ślinno ść dostosowana do cech biotopu. Taka jest prognoza przyszło ści, korzystna dla ekosystemów bagiennych z ich światem zwierz ęcym, ale jednocze śnie zuba Ŝaj ąca ró Ŝnorodno ść biologiczn ą. Dlatego w stosunku do wybranych obiektów przedstawiono projekt wprowadzenia czynnych form ochrony przyrody. Gmina posiada obszary i obiekty godne zachowania i ochrony. Proponuj ąc formy ochrony krajobrazu i przyrody o Ŝywionej wzi ęto pod uwag ę wyniki inwentaryzacji oraz posiadane przez Biuro informacje o walorach gmin s ąsiednich i propozycje ochrony w nich zawarte. Ma to na celu stworzenie mo Ŝliwo ści planowania sieci terenów chronionych w skali województwa.

110

1.Obszary i obiekty cenne pod wzgl ędem przyrodniczym

1.1. Istniej ące obszary i obiekty chronione

W gminie Połczyn Zdrój istnieje 5 chronionych obiektów przestrzennych powołanych na podstawie ustawy o ochronie przyrody: • park krajobrazowy, • obszar chronionego krajobrazu, • 2 rezerwaty przyrody, • 109 u Ŝytków ekologicznych, • strefy rozrodu i stałego przebywania zwierz ąt gatunków chronionych,

Do obiektów punktowych nale Ŝy zaliczy ć 64 pomniki przyrody.

1.1.1. Drawski Park Krajobrazowy

Park Krajobrazowy jest obszarem chronionym ze wzgl ędu na warto ści przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a celem utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnienie tych warto ści w warunkach zrównowa Ŝonego rozwoju. Na terenie gminy Połczyn istnieje jeden park krajobrazowy, którego opis zaprezentowano poni Ŝej. Drawski Park Krajobrazowy DPK obejmuje południow ą i środkow ą cz ęść gminy Połczyn Zdrój oraz gminy: Barwice, Czaplinek, Ostrowice, Borne Sulinowo i Złocieniec. Całkowita powierzchnia DPK wynosi 41.430 ha a otuliny 22.212 ha, natomiast na obszarze Gminy i Miasta Park obejmuje areał 11.920 ha za ś otulina 987,9 ha. Jest to najwi ększy i najstarszy Park Krajobrazowy województwa, w wi ększo ści poło Ŝony w zlewni rzeki Drawy, która na wielu odcinkach ma charakter podgórskiego potoku. Park charakteryzuje krajobraz polodowcowy obfituj ący we wzniesienia morenowe oraz powstałe w dolinach rzek parowy i w ąwozy. Licznie wyst ępuj ą tu ekosystemy źródliskowe, mokradła, torfowiska i naturalne fitocenozy le śne oraz zwi ązane z nimi charakterystyczna flora i fauna.

111

Forma ochrony i Drawski Park Krajobrazowy nazwa

Symbol na mapie DPK 1:25 000 K - AA – 17 - 31

Podstawa Powołany na podstawie Uchwały nr XVI/49/79 Wojewódzkiej Rady prawna Narodowej w Koszalinie z dn. 24 kwietnia 1979 r., Dz. Urz. WRN w Koszalinie nr 6 poz. 13 z 1979 r.; Rozporz ądzenie Wojewody Koszali ńskiego nr 10/95 z 17.07.1995 r. w sprawie dostosowania statusu prawnego Drawskiego Parku Krajobrazo-wego do wymaga ń ustawy o ochronie przyrody (Dz. Urz. Woj. Kosz. nr22, poz. 121); Rozporz ądzenie Wojewody Zachodniopomorskiego z 30.03.1999 r. w sprawie wykazu aktów prawa miejscowego wydanych przez, m.in., Wojewod ę Koszali ńskiego dotycz ących ró Ŝnych spraw, w tym ochrony przyrody, a obowi ązuj ących na obszarze województwa zachodnio - pomorskiego: uchwała nr 10/46/75 – wy Ŝej wymieniona (Dz. Urz. Woj. Zach. nr 7, poz. 71 – ochrona przyrody punkt 3 i 7).

Lokalizacja DPK na terenie gminy obejmuje południow ą i środkow ą cz ęść gminy, jego granice oparte s ą na północy o drog ę Połczyn Zdrój – Ogartowo, zajmuje cał ą południow ą i wschodni ą cz ęść gminy; granica zachodnia przebiega od miejscowo ści Zaj ączkówko poprzez Zaj ączkowo, Toporzyk, a Ŝ do Gawro ńca obejmuj ąc niewielki północny teren wybrze Ŝy jeziora Siecino.

Przedmiot i cel Zachowanie i ochrona charakterystycznego środowiska przyrodniczego ochrony Pojezierza Drawskiego, w tym głównie lokalnego krajobrazu, znacznych obszarów le śnych (kwa śne i Ŝyzne lasy bukowe), ekosystemów źródliskowych, mszarnych i torfowisk niskich z ich bogat ą i charakterystyczn ą szat ą ro ślinn ą i faun ą (stanowiska gatunków chronionych, rzadkich i zagroŜonych) oraz ciekawym ukształtowaniem powierzchni. Ponadto stworzenie warunków do wła ściwego i racjonalnego wykorzystania terenów dla celów naukowo- dydaktycznych i turystyki krajoznawczej.

Charakterystyka W granicach Parku le Ŝą najcenniejsze pod wzgl ędem przyrodniczym i przyrodnicza krajobrazowym fragmenty Pojezierza Drawskiego o wyjątkowo zró Ŝnicowanej obiektu konfiguracji terenu - naturalny krajobraz polodowcowy z du Ŝą ilości ą jezior i cieków wodnych poło Ŝonych w zagł ębieniach i dolinach terenowych, obszar o du Ŝych deniwelacjach; wiele osobliwo ści florystycznych, w tym: tojad pstry , storczyk szerokolistny, wawrzynek wilczełyko, rosiczka długolistna, rosiczka po średnia, rosiczka okr ągłolistna, kruszczyk szerokolistny, wrzosiec bagienny, bluszcz pospolity, widłak wroniec, bagno zwyczajne, lilia złotogłów, widłak jałowcowaty, gr ąŜ el Ŝółty, grzybie ń biały, grzybie ń północny, podkolan biały, podkolan zielonawy, cis pospolity i in.; unikalne w pełni wykształcone zbiorowiska ro ślinne o charakterystycznym składzie gatunkowym, m. in.: zwarte skupienia moczarki kanadyjskiej , zbiorowiska z dominacj ą Ŝabi ścieku lub osoki, zbiorowiska z dominuj ącą rdestnic ą pływaj ącą, zespół lilii wodnych, zbiorowiska z dominacj ą grzybienia północnego, szuwar turzycy nitkowatej, szuwar turzycy dzióbkowatej, zbiorowiska dolinkowe w kompleksie regeneracyjnym torfowisk wysokich typu atlantyckiego i bałtyckiego, niskie szuwarki przygiełki białej w dolinkach i obni Ŝeniach na torfowiskach

112 mszarnych, torfowiska wysokie z udziałem wrzo śca bagiennego, mezo – oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą, kwa śna buczyna górska, kwa śna buczyna ni Ŝowa, Ŝyzna buczyna ni Ŝowa typu „pomorskiego”, subatlantycki nizinny las d ębowo - grabowy i in.; bogata fauna, wiele gatunków rzadkich i chronionych, np. Ŝmija zygzakowata, ropuchy: zielona i paskówka, derkacz, orlik krzykliwy, puchacz, wydra.

Ocena walorów Obszar o du Ŝym stopniu naturalno ści i nienaruszonej fizjonomii oraz szacie ro ślinnej zwi ązanej z krajobrazem polodowcowym; stanowiska ro ślin górskich, elementów borealnych i atlantyckich; bogactwo świata zwierz ąt; obecno ść prawie 50 jezior i wielu cieków wodnych; obszar o znaczeniu ponadregionalnym o niepowtarzalnych walorach przyrodniczo – turystycznych.

Dyrektywa Widłak jałowcowaty , oligomezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi siedliskowa łąkami ramienic; naturalne starorzecza i inne eutroficzne zbiorniki wodne ramienic; naturalne dystroficzne zbiorniki wodne; wilgotne wrzosowiska z wrzo ścem bagiennym; zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe; ni Ŝowe ł ąki uŜytkowane ekstensywnie; torfowiska wysokie z ro ślinno ści ą torfotwórcz ą; torfowiska przej ściowe i trz ęsawiska; obni Ŝenia dolinkowe i pła mszarne; torfowiska nakredowe; źródliska; mokre ł ąki u Ŝytkowane ekstensywnie; kwa śne i Ŝyzne buczyny; gr ądy subatlantyckie; d ąbrowy acidofilne i acidofilne lasy brzozowo – d ębowe; bory i lasy bagienne; ł ęgi i olszyny; ł ęgi d ębowo – wi ązowo – jesionowe. Ze zwierz ąt obj ętych t ą konwencj ą wyst ępuj ą: traszka grzebieniasta, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha zielona i paskówka, rzekotka drzewna, Ŝaby: jeziorkowa, moczarowa, wodna, śmieszka, Ŝmija zygzakowata, wydra.

Dyrektywa Wyst ępuj ą tu gatunki uj ęte w zał ącznikach tej Dyrektywy, b ędące przedmiotem ptasia jej szczególnej troski: łab ędź niemy, Ŝuraw, derkacz, przepiórka, kszyk, bocian biały, błotniak stawowy, b ąk, g ągoł, krakwa, płaskonos, cyraneczka, g ęgawa, kania ruda, orlik krzykliwy, bielik, puchacz.

Konwencja Wyst ępuj ą tu gatunki uj ęte w zał ącznikach tej Konwencji, b ędące przedmiotem Berne ńska jej szczególnej troski: traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropuchy: szara, zielona i paskówka, rzekotka drzewna, Ŝaby: jeziorkowa, moczarowa, wodna, śmieszka, trawna, Ŝmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny, kobuz, pustułka, błotniak stawowy, bielik, kania ruda, orlik krzykliwy, puchacz, bocian biały, łab ędź niemy, płaskonos, krakwa, cyraneczka, g ągoł, g ęgawa, derkacz, przepiórka, Ŝuraw, brodziec piskliwy, samotnik, sieweczka rzeczna, kszyk, perkoz rdzawoszyi, czapla siwa, pliszka górska, srokosz, b ąk, wydra.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy urbanizacji; przekształcanie naturalnych siedlisk na tereny zurbanizowane; masowy rozwój turystyki, sportu i rekreacji; niekontrolowany rozwój infrastruktury zwi ązanej z turystyk ą; procesy eutrofizacji i zanieczyszczania środowiska zrzutami ścieków i odpadami antropogenicznymi, osuszanie terenów podmokłych lub nadmierne podnoszenie poziomu wody (zanik kolonii śmieszki), zarzucenie ekstensywnej gospodarki ł ąkarskiej.

Wskazania Budowa oczyszczalni ścieków oraz rozbudowa kanalizacji, zwłaszcza na konserwatorskie terenach wiejskich; utrzymywanie odpowiednich stosunków wodnych na obszarach cennych faunistycznie; przywrócenie ekstensywnej gospodarki

113 i planistyczne łąkarskiej i pastwiskowej na dawnych u Ŝytkach zielonych; nie regulowanie koryt rzecznych; nie budowanie (tak Ŝe domów letniskowych) w bezpo średnim sąsiedztwie brzegów zbiorników wodnych.

Uwagi W ramach cz ęś ci DPK le Ŝą cej na obszarze gminy Połczyn Zdrój znajduj ą si ę dwa istniej ące rezerwaty przyrody – Torfowisko Toporzyk (w otulinie) i Dolina Pi ęciu Jezior, a tak Ŝe powołano liczne u Ŝytki ekologiczne w samym Parku lub jego otulinie, a utworzenie dalszych jest planowane. Ponadto zaplanowano utworzenie, na wspomnianym terenie, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (tylko pewne ich cz ęś ci le Ŝą w połczy ńskim fragmencie DPK). Opracowano „Plan ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego” (proj. gen. Szwichtenberg 1999), który nie został jednak jeszcze zatwierdzony; zgodnie z obowi ązuj ącą ustaw ą o ochronie przyrody (z 1991 roku z pó źniejszymi zmianami) plan przygotowano na 20 lat.

1.1.2. Obszar Chronionego Krajobrazu (OCHK)

W granicach gminy Połczyn Zdrój istnieje Obszar Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Drawskie” , który jest najstarsz ą form ą ochrony krajobrazu na Pojezierzu Drawskim. OChK „Pojezierze Drawskie”, o ł ącznej powierzchni 58,081ha, obejmuje swoimi granicami prawie całe Pojezierze Drawskie oraz fragment Pojezierza Szczecinieckiego. Obszar ten stanowi praktycznie otulin ę DPK chocia Ŝ w północno - wschodniej cz ęś ci gminy Połczyn Zdrój granica obszaru przebiega w obrębie terytorium DPK. O walorach tego OChK decyduje wał moreny czołowej poprzecinany dorzeczem rzeki Drawy oraz unikalny obszar źródliskowy rzeki Pars ęty. W efekcie obszar ten odznacza si ę du Ŝymi ró Ŝnicami w niwelacjach terenu i wyst ępowaniem niezwykle urozmaiconych ró Ŝnych form krajobrazowych. Charakterystycznym elementem s ą, du Ŝe powierzchniowo, jeziora polodowcowe, mszary i bory bagienne na torfowiskach, jeziora bezwapienne z ro ślinno ści ą lobeliow ą oraz naturalne lasy bukowe, w śród których wyró Ŝnia si ę Ŝyzna buczyna pomorska. OChK „Pojezierze Drawskie” obejmuje swoim zasi ęgiem tylko niewielki areał poło Ŝony w środkowo południowej cz ęś ci gminy. Granic ę wschodni ą stanowi droga biegn ąca z Połczyna Zdroju w kierunku południowo wschodnim do miejscowo ści Kluczewo. Granica zachodnia pokrywa si ę na terenie gminy z granicami DPK i tylko w północno - zachodniej cz ęś ci obszar DPK wychodzi poza terytorium OChK. W tej cz ęś ci granic ę obszaru chronionego krajobrazu stanowi droga ł ącz ąca Połczyn Zdrój z miejscowo ści ą Toporzyk.

114 Forma ochrony i Obszar chronionego krajobrazu nazwa "Pojezierze Drawskie"

Symbol na mapie OCHK – 1 1:25 000 F - Y – 18 - 31

Podstawa Uchwała nr X/46/75 z dnia 17 listopada 1975 r. Wojewódzkiej Rady prawna Narodowej w Koszalinie; (Dz. Urz. nr 9, poz. 49) w sprawie stref chronionego krajobrazu.

Lokalizacja Obszar Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Drawskie” był pierwsz ą w województwie koszali ńskim przestrzenn ą form ą ochrony walorów krajobrazowych. Ten OChK dał podwaliny pod pó źniejszy DPK, który w du Ŝej mierze powstał na bazie tego OChK. Obejmuje on zachodni ą cz ęść Pojezierza Drawskiego, w tym pozostał ą cz ęść gminy Ostrowice le Ŝą cą poza obszarem DPK.

Przedmiot i cel Zachowanie i ochrona charakterystycznego środowiska przyrodniczego ochrony Pojezierza Drawskiego, w tym głównie lokalnego krajobrazu, znacznych obszarów le śnych (kwa śne i Ŝyzne lasy bukowe), ekosystemów źródliskowych, mszarnych i torfowisk niskich z ich bogat ą i charakterystyczn ą szat ą ro ślinn ą i faun ą (stanowiska gatunków chronionych, rzadkich i zagroŜonych) oraz ciekawe ukształtowanie powierzchni. Ponadto stworzenie warunków do wła ściwego i racjonalnego wykorzystania terenów dla celów naukowo- dydaktycznych i turystyki krajoznawczej.

Charakterystyka W OChK podobnie jak na obszarze DPK le Ŝą najcenniejsze pod wzgl ędem przyrodnicza przyrodniczym i krajobrazowym fragmenty Pojezierza Drawskiego o obiektu wyj ątkowo zró Ŝnicowanej konfiguracji terenu - naturalny krajobraz polodowcowy z du Ŝą ilo ści ą jezior i cieków wodnych poło Ŝonych w zagł ębieniach i dolinach terenowych, obszar o du Ŝych deniwelacjach; wiele osobliwo ści florystycznych, w tym: tojad pstry , storczyk szerokolistny, wawrzynek wilczełyko, rosiczka długolistna, rosiczka po średnia, rosiczka okr ągłolistna, kruszczyk szerokolistny, wrzosiec bagienny, bluszcz pospolity, widłak wroniec, bagno zwyczajne, lilia złotogłów, widłak jałowcowaty, gr ąŜ el Ŝółty, grzybie ń biały, grzybie ń północny, podkolan biały, podkolan zielonawy, cis pospolity i in.; unikalne w pełni wykształcone zbiorowiska roślinne o charakterystycznym składzie gatunkowym, m. in.: zwarte skupienia moczarki kanadyjskiej , zbiorowiska z dominacj ą Ŝabi ścieku lub osoki, zbiorowiska z dominuj ącą rdestnic ą pływaj ącą, zespół lilii wodnych, zbiorowiska z dominacj ą grzybienia północnego, szuwar turzycy nitkowatej, szuwar turzycy dzióbkowatej, zbiorowiska dolinkowe w kompleksie regeneracyjnym torfowisk wysokich typu atlantyckiego i bałtyckiego, niskie szuwarki przygiełki białej w dolinkach i obni Ŝeniach na torfowiskach mszarnych, torfowiska wysokie z udziałem wrzo śca bagiennego, mezo – oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą, kwa śna buczyna górska, kwa śna buczyna ni Ŝowa, Ŝyzna buczyna ni Ŝowa typu „pomorskiego”, subatlantycki nizinny las dębowo - grabowy i in; bogata fauna, wiele gatunków rzadkich i chronionych np. Ŝmija zygzakowata, ropuchy: zielona i paskówka, derkacz, orlik krzykliwy, puchacz, wydra.

Ocena walorów Obszar o du Ŝym stopniu naturalno ści i nienaruszonej fizjonomii i szacie ro ślinnej zwi ązanej z krajobrazem polodowcowym; stanowiska ro ślin górskich,

115 elementów borealnych i atlantyckich; obszar o znaczeniu ponadregionalnym; teren o wysokich warto ściach rekreacyjnych i wypoczynkowych.

Dyrektywa Widłak jałowcowaty , oligomezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi siedliskowa łąkami ramienic; naturalne starorzecza i inne eutroficzne zbiorniki wodne ramienic; naturalne dystroficzne zbiorniki wodne; wilgotne wrzosowiska z wrzo ścem bagiennym; zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe; ni Ŝowe ł ąki uŜytkowane ekstensywnie; torfowiska wysokie z ro ślinno ści ą torfotwórcz ą; torfowiska przej ściowe i trz ęsawiska; obni Ŝenia dolinkowe i pła mszarne; torfowiska nakredowe; źródliska; mokre ł ąki u Ŝytkowane ekstensywnie; kwa śne i Ŝyzne buczyny; gr ądy subatlantyckie; d ąbrowy acidofilne i acidofilne lasy brzozowo – d ębowe; bory i lasy bagienne; ł ęgi i olszyny; ł ęgi d ębowo – wi ązowo – jesionowe. Ze zwierz ąt obj ętych t ą konwencj ą wyst ępuj ą: Ŝmija zygzakowata, traszka grzebieniasta, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha zielona i paskówka, Ŝaby: jeziorkowa, moczarowa, wodna, śmieszka.

Dyrektywa Wyst ępuj ą tu gatunki uj ęte w zał ącznikach tej Dyrektywy, b ędące przedmiotem ptasia jej szczególnej troski: łab ędź niemy, Ŝuraw, derkacz, jarz ąbek, przepiórka, kszyk, bocian biały, błotniak stawowy, b ąk, g ągoł, krakwa, cyraneczka, gęgawa, kania ruda, orlik krzykliwy, bielik, puchacz.

Konwencja Wyst ępuj ą tu gatunki uj ęte w zał ącznikach tej Konwencji, b ędące przedmiotem Berne ńska jej szczególnej troski: traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha szara, zielona i paskówka, rzekotka drzewna, Ŝaby: jeziorkowa, moczarowa, wodna, śmieszka i trawna, Ŝmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny, błotniak stawowy, bielik, kania ruda, orlik krzykliwy, puchacz, bocian biały, łab ędź niemy, płaskonos, krakwa, cyraneczka, g ągoł, gęgawa, derkacz, przepiórka, jarz ąbek, Ŝuraw, samotnik, sieweczka rzeczna, kszyk, perkoz rdzawoszyi, czapla siwa, pliszka górska, srokosz, b ąk, wydra.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy urbanizacji; przekształcanie naturalnych siedlisk na tereny zurbanizowane; masowy rozwój turystyki, sportu i rekreacji; niekontrolowany rozwój infrastruktury zwi ązanej z turystyk ą; procesy eutrofizacji i zanieczyszczania środowiska zrzutami ścieków i odpadami antropogenicznymi, osuszanie terenów podmokłych lub nadmierne podnoszenie poziomu wody (zanik kolonii śmieszki), zarzucenie ekstensywnej gospodarki ł ąkarskiej.

Wskazania Ograniczy ć małe inwestycje urbanistyczne na rzecz o środków o wysokim konserwatorskie standardzie z pełn ą infrastruktur ą zabezpieczaj ąca środowisko przyrodnicze i planistyczne (oczyszczanie ścieków, utylizacja odpadów itp.); wł ączy ć do sieci obiektów prawnie chronionych nowozaprojektowane formy rezerwatów, u Ŝytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo – krajobrazowych.

1.1.3. Rezerwat przyrody

Rezerwat tworzy si ę dla ochrony wyj ątkowych walorów zachowania szaty ro ślinnej, chronionych gatunków ro ślin, gatunków fauny oraz walorów krajobrazowych. W granicach gminy Połczyn ustanowiono 2 rezerwaty przyrody – rezerwat

116 torfowiskowy „Toporzyk” oraz rezerwat krajobrazowy „Dolina Pi ęciu Jezior”. Rezerwat „Toporzyk” le Ŝy na zachodnich obrze Ŝach Drawskiego Parku Krajobrazowego w strefie jego otuliny, natomiast rezerwat „Dolina Pi ęciu Jezior” zlokalizowany jest na terenie DPK a zarazem w strefie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Drawskie”.

Forma ochrony i Rezerwat przyrody nazwa "Toporzyk”

Symbol na mapie R – 1 1:25 000 M, N – 23, 24

Podstawa Zarządzenie MO ŚZNiL z dn. 12.12.1996 r., Monitor Polski nr 75, poz. 692 z prawna roku 1996.

Lokalizacja Oddział 181 a-c, 182 obr ęb Połczyn, Nadl. Połczyn Zdrój.

Przedmiot i cel Ci ąg sukcesyjny naturalnych fitocenoz charakterystycznych dla torfowiska ochrony wysokiego; siedliska i zbiorowiska ro ślinne obj ęte ochron ą krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Torfowisko wysokie z ró Ŝnorodnymi siedliskami, z licznymi rzadkimi i przyrodnicza chronionymi gatunkami ro ślin naczyniowych: rosiczka po średnia , rosiczka obiektu długolistna, rosiczka okr ągłolistna, wrzosiec bagienny, widłak jałowcowaty, bagno zwyczajne, borówka bagienna, modrzewnica zwyczajna, kruszyna pospolita, trz ęś lica, przygiełka biała, czermie ń błotna, turzyca nitkowata, bobrek trójlistkowy i in.; bogata flora mchów zarówno brunatnych jak i torfowców w tym: Aulacomnium palustre, Scorpidium scorpioides, Climacium dendroides, Polytrichum commune f. uliginosi, Pleurozium schreberi, Sphagnum teres, S.papillosum, S.auriculatum f. inundatum, S. riparium ; zbiorowiska charakterystyczne dla ekosystemów torfowisk wysokich i synuzji torfowych oraz karierów, w tym: bór bagienny o runie zdominowanym przez torfowce, z udziałem krzewinek wrzosowatych, subatlantycki nizinny las dębowo - grabowy, zbiorowiska płytkich zbiorników dystroficznych na podło Ŝu torfowym: z panuj ącym pływaczem drobnym i pływaczem średnim, z udziałem je Ŝogłówki najmniejszej, zbiorowisko torfowcowe z dominacj ą situ drobnego, niskoturzycowe, bogate w mszaki zbiorowisko ł ąk bagiennych z panuj ącą przygiełk ą biał ą, mezo-oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą wąskolistn ą, szuwar turzycy nitkowatej, mszar k ępkowo - dolinkowy bez sosny, torfowisko wysokie z udziałem wrzo śca bagiennego .

Ocena walorów Stanowiska niezmiernie rzadkich i chronionych gatunków ro ślin oraz zbiorowisk ro ślinnych Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej i krajowych siedlisk chronionych; dobrze zachowany ci ąg sukcesyjny fitocenoz ekosystemu torfowiska wysokiego; procesy regeneracyjne na terenach poeksploatacyjnych torfu; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Widłak jałowcowaty , naturalne dystroficzne zbiorniki wodne: zbiorowisko z

117 siedliskowa udziałem je Ŝogłówki najmniejszej , z panuj ącym pływaczem drobnym i pływaczem średnim ; torfowiska wysokie z ro ślinno ści ą torfotwórcz ą: z udziałem wrzo śca bagiennego; mszar k ępkowo – dolinkowy bez sosny; mezo- oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą; zbiorowisko z panuj ącą przygiełk ą biał ą; torfowiska przej ściowe: szuwar turzycy nitkowatej; obni Ŝenia dolinkowe i pła mszarne: mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą, niskie szuwarki przygiełki białej; subatlantycki nizinny las d ębowo – grabowy.

Dyrektywa Na terenie rezerwatu stwierdzono tylko jeden gatunek obj ęty t ą dyrektyw ą – ptasia Ŝurawia.

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia i samotnika. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych; procesy eutrofizacji; ingerencja antropogeniczna w ekosystem.

Wskazania Opracowa ć plan ochrony rezerwatu; dokona ć weryfikacji aktualnej szaty konserwatorskie ro ślinnej; okre śli ć przekształcenia. i planistyczne

Uwagi Brak odr ębnego planu ochrony, ale pewne ogólne zasady ochrony dla wszystkich rezerwatów w DPK zawarto w dotychczas nie zatwierdzonym „Planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego” (gł. wyk. Szwichtenberg 1999).

Forma ochrony i Rezerwat przyrody nazwa "Dolina Pi ęciu Jezior”

Symbol na mapie R – 2 1:25 000 T - W – 24 - 27

Podstawa Zarz ądzenie MO ŚZNiL z dn. 29.12.1987 r., Monitor Polski nr 5, poz. 47 z roku prawna 1987.

Lokalizacja Przy drodze Połczyn Zdrój – Czaplinek, na wschód od miejscowo ści Czarnkowie.

Przedmiot i cel Rezerwat krajobrazowy; zachowanie form morfologicznych Pojezierza ochrony Drawskiego z kompleksem ró Ŝnych ekosystemów: jeziornych, torfowiskowych, le śnych naturalnych i półnaturalnych; ochrona licznych gatunków rzadkich, gin ących i obj ętych ochron ą gatunkow ą.

Charakterystyka Rezerwat o pow. 228,78 ha; gł ęboka dolina polodowcowa długo ści ok. 4 km i przyrodnicza ci ąg niewielkich rynnowych jezior (Jeziora: Krzywe, Krąg, Długie, Gł ębokie, obiektu Małe) poł ączonych ekosystemem źródłowym rzeki Drawy; stanowiska gatunków: gr ąŜ el Ŝółty , grzybie ń biały, wawrzynek wilczełyko, storczyk szerokolistny, nasi ęź rzał pospolity, marzanka wonna, przylaszczka pospolita i in. Wa Ŝnym elementem krajobrazu jest kompleks lasów bukowych typu

118 „pomorskiego”.

Ocena walorów Oprócz walorów krajobrazowych, na które składaj ą si ę geomorfologia i ro ślinno ść , omawiany rezerwat ma tak Ŝe okre ślon ą warto ść dla fauny (głównie ichtiofauny, a w mniejszym stopniu dla herpeto- i awifauny) oraz turystyki kwalifikowanej – w ędkarstwa. Obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Naturalne eutroficzne zbiorniki wodne: zespół lilii wodnych, zbiorowisko z siedliskowa rdestnic ą pływaj ącą, zbiorowisko z dominacj ą Ŝabi ścieku lub osoki, zespół spirodeli wielokorzeniowej, zbiorowisko rz ęs: drobnej i trójrowkowej; ł ęgi jesionowo – olchowe; kwa śne buczyny: górska i ni Ŝowa; Ŝyzne buczyny ni Ŝowe typu „pomorskiego”; torfowiska alkalitroficzne. Ze zwierz ąt wyst ępuj ą: wydra, rzekotka drzewna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Dyrektywa Z ptaków obj ętych t ą dyrektyw ą stwierdzono jedynie łab ędzia niemego. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą tu gatunki uj ęte w zał ącznikach tej Konwencji, b ędące przedmiotem Berne ńska jej szczególnej troski: traszka zwyczajna, ropucha szara, rzekotka drzewna, Ŝaby: jeziorkowa, moczarowa, wodna, trawna, łab ędź niemy, brodziec piskliwy, samotnik, wydra.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Eutrofizacja i zmiana chemizmu wody (niebezpieczne zwłaszcza dla ryb i płazów); nasilenie ruchu kołowego na drodze ł ącz ącej Połczyn Zdrój i Czaplinek, co prawdopodobnie było przyczyn ą wycofania si ę z tamtych jezior lęgowych ptaków wodno-błotnych (zwłaszcza po modernizacji drogi, któr ą teraz je ździ wiele tirów); parkowanie samochodów na drogach le śnych; niszczenie ro ślinno ści powodowane przez w ędkarzy; niewła ściwa gospodarka le śna zr ębowa; przekształcenia zbiorowisk ro ślinnych na skutek zmiany formy uŜytkowania.

Wskazania Opracowa ć nowy plan ochrony rezerwatu, powstrzyma ć eutrofizacj ę. konserwatorskie i planistyczne

Uwagi Brak odr ębnego planu ochrony, ale pewne ogólne zasady ochrony dla wszystkich rezerwatów w DPK zawarto w dotychczas nie zatwierdzonym „Planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego” (gł. wyk. Szwichtenberg 1999).

1.1.4. U Ŝytki ekologiczne

Zgodnie z art. 30 Ustawy z dn. 16.10.1991r. o ochronie przyrody (Dz.U.91.114.492 z pó źniejszymi zmianami) uŜytki ekologiczne to zasługuj ące na ochron ę pozostało ści naturalnych ekosystemów, maj ące znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genów i ró Ŝnych typów środowiska, tj.: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródle śne „oczka wodne”, k ępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, płaty nieu Ŝytkowanej ro ślinno ści,

119 starorzecza, wychodnie skalne, skarpy oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków ro ślin i zwierz ąt, w tym tak Ŝe obszary ich sezonowego przebywania lub rozrodu. Na terenie gminy istniej ących, zatwierdzontch stosown ą uchwał ą administracji gminy Połczyn Zdrój, jest 109 u Ŝytków ekologicznych. Wszystkie obiekty poło Ŝone sa na terenach le śnych Nadle śnictwa Połczyn Obr ęb Połczyn i Kołacz oraz Nadle śnictwa Świdwin Obr ęb Kl ęcko. W trakcie bada ń terenowych autorzy dokonali w miar ę mo Ŝliwo ści oceny tych form ochronnych. Zweryfikowano ich warto ść przyrodnicz ą oraz granice, ł ącz ąc niektóre w jeden obiekt jednocze śnie powi ększaj ąc ich zasi ęg terytorialny. S ą to propozycje autorów do rozwa Ŝenia i uwzgl ędnienia w ko ńcowym operacie opracowania. Istnienie niektórych u Ŝytków wydaje si ę by ć nieuzasadnione. Opisy jakie przedstawiono w odniesieniu do konkretnych terenów s ą bardzo powierzchowne i obarczone powa Ŝnymi bł ędami merytorycznymi. Nie został zachowany równie Ŝ ustawowy wymóg okre ślenia nazwy obiektu. Nazwy wyst ępuj ące w tym opracowaniu s ą propozycjami autorów operaty florystycznego. Jednak Ŝe z racji formalnego ich ustanowienia autorzy pozostawili dotychczasow ą ich rang ę.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa „Źródliska nad Pars ętą” Symbol na mapie UE-1 1:25 000 S – 5

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice Ł ąkówka, brzegi Pars ęty.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych i torfowisk. ochrony

Charakterystyka Teren zalewowy rzeki Pars ęta w szerokiej płaskiej dolinie; silnie przyrodnicza podtopiony wodą, obszar niedost ępny; dominacja szuwarów trzcinowych, obiektu enklawy turzycowisk i łozowisk, niewielkie partie olszyn; na obrze Ŝach miejsca wysi ękowe z porzeczk ą czarn ą, szuwary mozgowe i sitowe, ziołoro śla wi ązówkowe; na kraw ędziach doliny wysi ęki podziemnych wód naporowych; l ęgowy Ŝuraw.

Ocena walorów Ekosystem źródliskowy ze zbiorowiskami olesowymi; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Wyst ępuje źródliskowy ł ęg jesionowo – olchowy. siedliskowa

120 Dyrektywa ptasia Lęgowiska Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Inwestycje hydrotechniczne w dolinie rzeki; ingerencja w stosunki wodne; gospodarcza przebudowa drzewostanów le śnych.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie i florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie planistyczne ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Uwagi Proponuje si ę rozszerzenie u Ŝytku o oddz. 15a – u Ŝytek proponowany UE 112.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa „Źródliskowa dolina koło Ł ąkówka” Symbol na mapie UE-2 1:25 000 T –6, 7

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Naturalny ci ąg ekosystemów źródliskowych z ró Ŝnymi stadiami ochrony inicjalnymi sukcesji zbiorowisk ro ślinnych zwi ązanych z wodami naporowymi; stanowisko ro ślin chronionej i rzadkich oraz zbiorowisk z Dyrektywy Siedliskowej; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; znaczenie biocenotyczne, krajobrazowe i hydrologiczne.

Charakterystyka Śródle śny w ąwóz w południowej cz ęś ci rozci ęty na dwa ramiona z przyrodnicza ciekiem wodnym b ędącym dopływem rzeki Pars ęty; zbiorowiska obiektu źródliskowe olesów z porzeczk ą czarn ą w miejscach wysi ęku wód naporowych, olsze na kopcach, małe zastoiska wodne; masowa wegetacja potocznika w ąskolistnego, enklawy szuwarów mannowych, turzycy siwej, wielkoturzycowy szuwar turzycy brzegowej , szuwar wybitnie k ępowej turzycy prosowatej, płaty szuwaru sitowia le śnego, szuwaru je Ŝogłówki i in.; w południowo - zachodniej kieszeni fragmenty olesu z narecznic ą błotn ą i z niewielkimi płatami zbiorowisk: szuwar pałki szerokolistnej , zespół rdestnicy pływaj ącej, brzezina bagienna , łozowiska z wierzb ą uszat ą i biał ą; otwarte powierzchnie wody bez ro ślinno ści, na brzegach płaty z pleustonowymi zbiorowiskami z rz ęsą trójrowkow ą i zespół spirodeli wielokorzeniowej oraz szuwar wybitnie k ępowej turzycy

121 prosowatej; na obrze Ŝu szczaw gajowy; miejscami teren niedost ępny.

Ocena walorów Ekosystem źródliskowy o znaczeniu ponadregionalnym; siedlisko fitocenoz zwi ązanych z wodami naporowymi.

Dyrektywa Naturalne eutroficzne zbiorniki wodne: zespół rdestnicy pływaj ącej , siedliskowa zespół rz ęsy trójrowkowej i zespół spirodeli wielokorzeniowej; źródliskowe brzeziny bagienne, brzezina bagienna z narecznic ą błotn ą. Wyst ępuj ą traszka grzebieniasta i Ŝaba moczarowa.

Dyrektywa ptasia Teren l ęgowy Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępuje traszka grzebieniasta, Ŝaba moczarowa. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Obni Ŝony poziom wody na skutek prac melioracyjnych (przekopy odwadniaj ące); przebudowa gospodarcza naturalnych zbiorowisk le śnych zwi ązanych z wodami naporowymi; odwadnianie terenu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie i faunistyczno – florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i planistyczne gospodarczego; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-3 1:25 000 T –7

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ł ąkówko.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno, sosnowy bór bagienny (z Ŝurawin ą, wełniank ą i modrzewnic ą), przyrodnicza stanowisko Ŝurawia i jaszczurki Ŝyworodnej. obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Nie dotyczy. siedliskowa

122 Dyrektywa ptasia Jest to miejsca gniazdowania Ŝurawia.

Konwencja Miejsce wyst ępowania Ŝurawia i jaszczurki Ŝyworodnej. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy . Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-4 1:25 000 P – 7

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych i torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno zaro śni ęte wierzb ą, stanowisko Ŝurawia, ropuchy szarej, Ŝaby przyrodnicza trawnej i Ŝaby moczarowej, samica kuropatwy z 7 młodymi. obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Siedlisko płazów ( Ŝaba moczarowa). siedliskowa

Dyrektywa ptasia Jest to miejsca gniazdowania Ŝurawia, kuropatwy.

Konwencja Miejsce wyst ępowania Ŝaby moczarowej, Ŝaby trawnej i ropuchy szarej, Berne ńska Ŝurawia, kuropatwy.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. planistyczne

123 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-5 1:25 000 P -7

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Zachowanie naturalnego ekosystemu torfowiska mszarnego z procesem ochrony torfotwórczym i sukcesj ą zbiorowisk ro ślinnych; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny; obiekt o znaczeniu bicenotycznym i hydrologicznym, reguluj ący stosunki wodne w kompleksie lasów sosnowych.

Charakterystyka Śródle śny mszar z torfowcami, licznie próchniczek; enklawy brzeziny przyrodnicza bagiennej, płaty wierzby uszatej i rokity, licznie wyst ępuje kruszyna obiektu pospolita; centralna cz ęść mszaru przechodzi w mechowisko, poro śni ęta jest płatami turzycy siwej , wysoki szuwar trawiasty z panuj ącą mann ą mielcem i mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą, zespół turzycy dzióbkowatej, szuwar turzycy nitkowatej o bezk ępowej strukturze; masowo wyst ępuje rosiczka okr ągłolistna, Ŝurawina błotna, nielicznie fiołek błotny; w centralnej cz ęś ci niewielkie oczka wodne z grzybieniem północnym ; na obrze Ŝach mszaru brzezina z trz ęś lic ą modr ą (jednokolankow ą), toje ść bukietowa , pi ęciornik błotny w runie.

Ocena walorów Naturalny optymalnie uwodniony ekosystem mszarny torfowiska przej ściowego z procesem torfotwórczym; zbiorowiska z Dyrektywy Siedliskowej; wielokierunkowo ść procesów sukcesji ro ślinnej.

Dyrektywa Torfowiska przej ściowe: zespół turzycy dzióbkowej, szuwar turzycy siedliskowa nitkowatej , pła mszarne ; mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą; brzezina bagienna.

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu; wycinka drzewostanu w s ąsiedztwie obiektu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie i faunistyczno – florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i planistyczne gospodarczego; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

124

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa „Mszarek” Symbol na mapie UE-6 1:25 000 R –7

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ł ąkówko.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Jest to zarastaj ące torfowisko (z rosiczk ą i widłakiem jałowcowatym), przyrodnicza stanowisko Ŝurawia i jaszczurki Ŝyworodnej. obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Jest to zarastaj ące torfowisko z rosiczk ą okr ągłolistn ą i widłakiem siedliskowa jałowcowatym.

Dyrektywa ptasia Jest to miejsca gniazdowania Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw i jaszczurka Ŝyworodna. berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-7 1:25 000 T – 7, 8

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

125 Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Zachowanie naturalnego ekosystemu torfowiska mszarnego z procesem ochrony torfotwórczym i sukcesj ą zbiorowisk ro ślinnych; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny; obiekt o znaczeniu bicenotycznym i hydrologicznym, reguluj ący stosunki wodne w kompleksie lasów sosnowych.

Charakterystyka Śródle śny mszar z torfowcami, licznie próchniczek; enklawy brzeziny przyrodnicza bagiennej, płaty wierzby uszatej i rokity, licznie wyst ępuje kruszyna obiektu pospolita; centralna cz ęść mszaru przechodzi w mechowisko, poro śni ęta jest płatami turzycy siwej , wysoki szuwar trawiasty z panuj ącą mann ą mielcem i mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą, zespół turzycy dzióbkowatej szuwar turzycy nitkowatej o bezk ępowej strukturze; masowo wyst ępuje rosiczka okr ągłolistna, Ŝurawina błotna, nielicznie fiołek błotny; w centralnej cz ęś ci niewielkie oczka wodne z grzybieniem północnym ; na obrze Ŝach mszaru brzezina z trz ęś lic ą modr ą (jednokolankow ą), toje ść bukietowa , pi ęciornik błotny w runie.

Ocena walorów Naturalny optymalnie uwodniony ekosystem mszarny torfowiska przej ściowego z procesem torfotwórczym; zbiorowiska z Dyrektywy Siedliskowej; wielokierunkowo ść procesów sukcesji ro ślinnej.

Dyrektywa Torfowiska przej ściowe: zespół turzycy dzióbkowej szuwar turzycy siedliskowa nitkowatej; pła mszarne ; mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą brzezina bagienna. Wyst ępowanie Ŝaby wodnej, Ŝaby jeziorkowej, traszki grzebieniastej.

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje cyraneczka, g ągoł, Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuje cyraneczka, g ągoł, strumieniówka, brz ęczka, Ŝuraw, ropucha Berne ńska szara, Ŝaba trawna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba wodna, traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, jaszczurka Ŝyworodna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu; wycinka drzewostanu w s ąsiedztwie obiektu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie i faunistyczno – florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i planistyczne gospodarczego; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

126 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-8 1:25 000 T - 7

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ł ąkówko.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych i torfowisk. ochrony

Charakterystyka Przesuszone torfowisko. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Jest to torfowisko, a zatem mo Ŝe by ć przedmiotem zainteresowania ze siedliskowa wzgl ędu na t ę dyrektyw ę.

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-9 1:25 000 R -8

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

127 Charakterystyka Zarastaj ące bagno z oczkiem wodnym, grzybieniem białym, rosiczk ą, przyrodnicza Ŝurawin ą i bobrkiem trójlistkowym oraz l ęgowym Ŝurawiem, jaszczurk ą obiektu Ŝyworodn ą.

Ocena walorów Faunistyczne walory jako miejsce rozrodu.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Miejsce l ęgowe Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępowanie Ŝurawia i jaszczurki Ŝyworodnej. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy . Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-10 1:25 000 U - 8

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; obiekt o znaczeniu ochrony biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; obiekt reguluj ący stosunki wodne o znaczeniu ponadregionalnym; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Dolina rzeki D ębnicy w gł ębokim w ąwozie, szeroka niedost ępna, wysoki przyrodnicza poziom wód; mozaika zbiorowisk: trzcinowiska, ziołoro śla, łozowiska, obiektu stadia inicjalne olesów, licznie kruszyna pospolita.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z ró Ŝnokierunkow ą sukcesj ą zbiorowisk ro ślinnych; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym łącz ący ró Ŝne ekotopy w północno - wschodniej i południowo - wschodniej cz ęś ci gminy.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje karliczka, pokrzewka jarz ębata, Ŝuraw, turkawka, zimorodek,

128 wodnik.

Konwencja Wyst ępuje karliczka, brodziec samotny, zimorodek, wodnik, pokrzewka Berne ńska jarz ębata, turkawka, Ŝuraw.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Przebudowa zbiorowisk ro ślinnych i wł ączenie terenu doliny do zagospodarowania le śnego; inwestycje hydrotechniczne w dolinie rzeki; ingerencja w stosunki wodne.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie i florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie planistyczne ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-11 1:25 000 U – 8, 9

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; obiekt o znaczeniu ochrony biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; obiekt reguluj ący stosunki wodne o znaczeniu ponadregionalnym; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Dolina rzeki D ębnicy w gł ębokim w ąwozie, szeroka niedost ępna, wysoki przyrodnicza poziom wód; mozaika zbiorowisk: trzcinowisk, ziołoro śla, łozowiska, obiektu stadia inicjalne olesów, licznie kruszyna pospolita.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z ró Ŝnokierunkow ą sukcesj ą zbiorowisk ro ślinnych; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym łącz ący ró Ŝne ekotopy w północno - wschodniej i południowo - wschodniej cz ęś ci gminy.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy.

129 Ramsar

Zagro Ŝenia Przebudowa zbiorowisk ro ślinnych i wł ączenie terenu doliny do zagospodarowania le śnego; inwestycje hydrotechniczne w dolinie rzeki; ingerencja w stosunki wodne.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie i florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie planistyczne ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-12 1:25 000 T – 8, 9

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Stare D ębno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych i torfowisk. ochrony

Charakterystyka Teren torfowiskowo - bagienny porastaj ący krzewami (z Ŝurawiem, Ŝab ą przyrodnicza wodn ą, Ŝab ą trawn ą i Ŝab ą moczarow ą, Ŝab ą jeziorkow ą, liczne gatunki obiektu motyli – rusałka admirał, rusałka wierzbowiec, pokłonnik kamilla, dostojka malinowiec).

Ocena walorów Miejsce rozrodu fauny.

Dyrektywa Wyst ępowanie Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby moczarowej i Ŝaby wodnej. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępowanie Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępowanie Ŝurawia, Ŝaby trawnej, Ŝaby moczarowej, Ŝaby Berne ńska jeziorkowej, Ŝaby wodnej.

Konwekcja Nie dotyczy . Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

130 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-13 1:25 000 U – 8, 9

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; obiekt o znaczeniu ochrony biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; obiekt reguluj ący stosunki wodne o znaczeniu ponadregionalnym; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Dolina rzeki D ębnicy w gł ębokim w ąwozie, szeroka niedost ępna, wysoki przyrodnicza poziom wód; mozaika zbiorowisk: trzcinowisk, ziołoro śla, łozowiska, obiektu stadia inicjalne olesów, licznie kruszyna pospolita.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z ró Ŝnokierunkow ą sukcesj ą zbiorowisk ro ślinnych; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym łącz ący ró Ŝne ekotopy w północno - wschodniej i południowo - wschodniej cz ęś ci gminy.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw i jaszczurka Ŝyworodna. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Przebudowa zbiorowisk ro ślinnych i wł ączenie terenu doliny do zagospodarowania le śnego; inwestycje hydrotechniczne w dolinie rzeki; ingerencja w stosunki wodne.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie i florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie planistyczne ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

131 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-14 1:25 000 U - 9

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Stare D ębno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno z olsem. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Las bagienny poro śni ęty olsz ą. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-15 1:25 000 S, T - 10

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ło śnica.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych i torfowisk. ochrony

132 Charakterystyka Las porastaj ący źródliskowe zbocza nad potokiem, bardzo du Ŝo przyrodnicza kruszyny, wierzby i tarniny, na kraw ędzi 6 pomnikowych d ębów i obiektu okazałe graby.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje orlik krzykliwy.

Konwencja Wyst ępuje orlik krzykliwy. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-16 1:25 000 T - 12

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Teren zalewowy rzeki D ębnicy poro śni ęty olch ą i wierzb ą, wyst ępuje przyrodnicza Ŝuraw. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępowanie Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

133 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-17 1:25 000 T - 13

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Teren zalewowy rzeki D ębnicy , w 60% poro śni ęty wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść oraz bytuj ąca fauna.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: samotnik, łab ędź niemy, krakwa, g ęgawa, wydra. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuj ą: łabędź niemy, g ęgawa, krakwa.

Konwencja Siedlisko wydry. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

134 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-18 1:25 000 T - 13

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z wierzb ą i olch ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść oraz wyst ępuj ąca fauna.

Dyrektywa Stanowisko wyst ępowania wydry. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje łab ędź niemy, krakwa, g ęgawa.

Konwencja Wyst ępuj ą samotnik, łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa, wydra. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-19 1:25 000 T - 13

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien.

135 ochrony

Charakterystyka Bagno zadrzewione olch ą, teren zalewowy rzeki D ębnicy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Las nadrzeczny z olsz ą; siedlisko wydry. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje łab ędź niemy, krakwa, g ęgawa.

Konwencja Wyst ępuje samotnik, krakwa, łab ędź niemy, g ęgawa, wydra. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-20 1:25 000 T - 13

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Rozlewisko rz. D ębnicy z 50% udziałem wierzby i olchy, obserwowano przyrodnicza samotnika. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść oraz wyst ępuj ąca fauna.

Dyrektywa Siedlisko wydry. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuj ą: samotnik, łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa.

Konwencja Wyst ępuj ą: samotnik, łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa i wydra.

136 Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachować dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-21 1:25 000 T – 13, 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Zalana ł ąka, miejsce bytowania bociana czarnego, teren zalewowy rzeki przyrodnicza Dębnicy, poro śni ęty wierzb ą i olch ą. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Wyst ępuje wydra. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje bocian czarny, łab ędź niemy, krakwa, g ęgawa.

Konwencja Miejsce wyst ępowania bociana czarnego, krakwy, g ęgawy, łab ędzia Berne ńska niemego, samotnika, wydry.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

137 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-22 1:25 000 T - 13

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Wyst ępuje wydra. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuj ą: samotnik, g ęgawa, łab ędź niemy, krakwa.

Konwencja Wyst ępuj ą: samotnik, g ęgawa, łab ędź niemy, krakwa oraz wydra. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochro ny UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-23 1:25 000 W – 13, 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołacz.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

138 Charakterystyka Bagno, torfowisko, miejsce bytowania Ŝurawia. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Torfowisko, miejsce rozrodu wielu cennych gatunków.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝmija zygzakowata. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia i cyraneczki.

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝmija zygzakowata, samotnik, cyraneczka i Ŝuraw. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-24 1:25 000 N - 13

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślary.

Przedmiot i cel Obiekt o znaczeniu biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; ochrony stanowisko ro śliny chronionej i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Wąskie zagł ębienie podtopione wod ą ci ągnące si ę w kierunku wschód - przyrodnicza zachód; w oczku wodnym silna eutrofizacja; u brzegu inicjalne stadia obiektu mszaru z kobiercem torfowców i pło czermieniowe, zaro śla wierzbowe i małe płaty brzeziny bagiennej; na obrze Ŝach, na gruncie mineralnym, w zaro ślach licznie bez dziki koralowy i kruszyna pospolita; teren trudno dost ępny.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z inicjalnymi stadiami rozwoju pła torfowiska przej ściowego; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Brzezina bagienna. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje łab ędź niemy, czernica, głowienka.

139 Konwencja Wyst ępuj ą perkoz dwuczuby, łab ędź niemy, czernica, głowienka. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiany warunków hydrologicznych; ingerencja gospodarcza człowieka.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno - konserwatorskie i florystyczn ą u Ŝytku; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; planistyczne nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu – wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-25 1:25 000 N, O – 13, 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślary.

Przedmiot i cel Obiekt o znaczeniu biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; ochrony stanowisko ro śliny chronionej i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Wąskie zagł ębienie podtopione wod ą ci ągn ące si ę w kierunku wschód - przyrodnicza zachód; w oczku wodnym silna eutrofizacja; u brzegu inicjalne stadia obiektu mszaru z kobiercem torfowców i pło czermieniowe, zaro śla wierzbowe i małe płaty brzeziny bagiennej; na obrze Ŝach, na gruncie mineralnym, w zaro ślach licznie bez dziki koralowy i kruszyna pospolita; teren trudno dost ępny.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z inicjalnymi stadiami rozwoju pła torfowiska przej ściowego; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Brzezina bagienna. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiany warunków hydrologicznych; ingerencja gospodarcza człowieka.

140 Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno - konserwatorskie i florystyczn ą u Ŝytku; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; planistyczne nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu – wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-26 1:25 000 X - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołacz.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno, torfowisko z rosiczk ą oraz licznymi jaszczurkami Ŝyworodnymi. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Torfowisko ze stanowiskiem rosiczki. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Wyst ępuje jaszczurka Ŝyworodna. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

141 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-27 1:25 000 N - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślary.

Przedmiot i cel Obiekt o znaczeniu biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; ochrony stanowisko ro śliny chronionej i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Wąskie zagł ębienie podtopione wod ą ci ągn ące si ę w kierunku wschód - przyrodnicza zachód; w oczku wodnym silna eutrofizacja; u brzegu inicjalne stadia obiektu mszaru z kobiercem torfowców i pło czermieniowe, zaro śla wierzbowe i małe płaty brzeziny bagiennej; na obrze Ŝach, na gruncie mineralnym, w zaro ślach licznie bez dziki koralowy i kruszyna pospolita; teren trudno dost ępny.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z inicjalnymi stadiami rozwoju pła torfowiska przej ściowego; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Brzezina bagienna. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępowanie Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępowanie Ŝurawia. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiany warunków hydrologicznych; ingerencja gospodarcza człowieka.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno - konserwatorskie i florystyczn ą u Ŝytku; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; planistyczne nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu – wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia.

142 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-28 1:25 000 U - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ekosystem mszarny z fitocenozami siedlisk obj ętych prawn ą ochron ą ochrony krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskową, o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym; ekosystem reguluj ący stosunki wodne otaczaj ącego go kompleksu le śnego; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierz ąt.

Charakterystyka Śródle śny mszar z otwartymi powierzchniami wody; na obrze Ŝach przyrodnicza kwa śny oles, sitowiska situ rozpierzchłego, szuwary pałki szerokolistnej; obiektu na mszarze mozaika zbiorowisk: zespół turzycy dzióbkowatej , antropogeniczne zbiorowiska jednoko śnych i nie nawo Ŝonych ł ąk zmiennowilgotnych , zespół wełnianki pochwowatej i Sphagnum fallax , zbiorowisko o bezk ępowej strukturze z dominacj ą wełnianki w ąskolistnej i Sphagnum recurvum oraz gatunki ro ślin: rosiczka okr ągłolistna - masowo , Ŝurawina błotna, turzyca gwiazdkowata , enklawy pła z bobrkiem trójlistkowym i czermieni ą błotn ą; wokół oczka wodnego pas szuwaru pałki w ąskolistnej, płaty turzycy nitkowatej , turzycy bagiennej , zespół przygiełki białej, szuwar wielkoturzycowy kłoci wiechowatej, na powierzchni wody kadłubowe zbiorowisko lilii wodnych i rdestnicy pływaj ącej, w wodzie pływacz drobny i moczarka kanadyjska .

Ocena walorów Naturalny ekosystem mszarny torfowiska przej ściowego z procesem torfotwórczym i silnie zaznaczonym procesem eutrofizacji; fitocenozy z Dyrektywy Siedliskowej oraz siedlisk obj ętych prawn ą ochroną krajow ą; stanowiska gatunków chronionych, rzadkich i zagro Ŝonych; naturalny proces torfotwórczy; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Eutroficzne zbiorniki wodne z zespołem moczarki kanadyjskiej , zespołem siedliskowa lilii wodnych ; torfowiska wysokie Ŝywe: zespoły wełnianki pochwowatej i Sphagnum fallax , zespoły wełnianki w ąskolistnej i Sphagnetum recurvi; torfowiska przej ściowe: zespół turzycy dzióbkowatej , zespół turzycy nitkowatej ; pła mszarne – zespół turzycy bagiennej , zespół przygiełki białej ; kadłubowa posta ć torfowisk nakredowych antropogeniczne zbiorowiska jednoko śnych i nie nawo Ŝonych ł ąk zmiennowilgotnych ; brzezina bagienna; dystroficzne zbiorniki wodne z pływaczem drobnym i Sphagnum cuspidatum.

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy.

143 Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-29 1:25 000 T - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Rozlewisko rzeki D ębnicy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

144 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-30 1:25 000 T - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Podmokła ł ąka. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-31 1:25 000 S - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

145 Poło Ŝenie Okolice wsi Zaborze.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno okresowo zatapiane, poro śni ęte w 20% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE32 1:25 000 W - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołacz.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno, torfowisko z 30% udziałem wierzby, miejsce bytowania ptaków przyrodnicza brodz ących i drapie Ŝnych oraz płazów. obiektu

Ocena walorów Torfowisko zamieszkiwane przez wiele cennych gatunków.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: Ŝaba śmieszka, Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa, rzekotka

146 siedliskowa drzewna.

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje łab ędź niemy, Ŝuraw, g ągoł, krakwa, głowienka, czernica, błotniak stawowy, zimorodek, wodnik, zielonka, kszyk.

Konwencja Wyst ępuj ą: Ŝuraw, łab ędź niemy, perkoz dwuczuby, g ągoł, krakwa, Berne ńska głowienka, czernica, brz ęczka, błotniak stawowy, zimorodek, wodnik, zielonka, kszyk; płazy – Ŝaba śmieszka, Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa, ropucha szara, rzekotka drzewna; z bezkr ęgowców – rak ameryka ński, mał Ŝe, błotniarki.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-33 1:25 000 X - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołacz.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno, torfowisko z 70% udziałem krzewów ró Ŝnych gatunków, przyrodnicza pojedyncze olchy i brzozy, l ęgowy Ŝuraw i rozradzaj ąca si ę jaszczurka obiektu Ŝyworodna.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszych u Ŝytków jest ich ro ślinno ść ponadto jest to siedlisko Ŝurawia i jaszczurki Ŝyworodnej.

Dyrektywa Torfowisko. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw i jaszczurka Ŝyworodna. Berne ńska

147 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-34 1:25 000 Y - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołaczek.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszych u Ŝytków jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

148 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-35 1:25 000 W - 14

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołacz.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno, teren zalewowy jeziora Radoniowieckiego (Kołacz), poro śni ęte przyrodnicza wierzb ą i olch ą, liczne gatunki ptaków i płazów. obiektu

Ocena walorów Ols, wyst ępuje wiele cennych gatunków zwierz ąt.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: Ŝaba śmieszka, Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa, rzekotka siedliskowa drzewna.

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje łab ędź niemy, Ŝuraw, g ągoł, krakwa, głowienka, czernica, błotniak stawowy, zimorodek, wodnik, zielonka, kszyk.

Konwencja Wyst ępuj ą: Ŝuraw, łab ędź niemy, perkoz dwuczuby, g ągoł, krakwa, Berne ńska głowienka, czernica, brz ęczka, błotniak stawowy, zimorodek, wodnik, zielonka, kszyk; płazy – Ŝaba śmieszka, Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa, ropucha szara, rzekotka drzewna; z bezkr ęgowców – rak ameryka ński, mał Ŝe, błotniarki.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

149 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-36 1:25 000 S, T – 14, 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślarki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno, torfowisko poro śni ęte w 80% brzoz ą i wierzb ą, l ęgowy Ŝuraw. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść , jest to równie Ŝ stanowisko l ęgowe Ŝurawia.

Dyrektywa Obszar torfowiska. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Stanowisko Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma och rony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-37 1:25 000 S - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślarki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien.

150 ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 40 % wierzb ą, ze zwierz ąt wyst ępuj ą: Ŝuraw, przyrodnicza wodnik, ropucha szara, Ŝaba moczarowa, Ŝaba trawna, Ŝaba wodna, Ŝaba obiektu jeziorkowa, jaszczurka Ŝyworodna.

Ocena walorów Miejsce rozrodu.

Dyrektywa Wyst ępowanie Ŝaby moczarowej, Ŝaby wodnej, Ŝaby jeziorkowej. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Środowisko bytowania wodnika, Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępuje wodnik, Ŝuraw, ropucha szara, Ŝaba moczarowa, Ŝaba trawna, Berne ńska Ŝaba wodna, Ŝaba jeziorkowa, jaszczurka Ŝyworodna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-38 1:25 000 Z - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołaczek.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno, na którym obserwowano Ŝurawia oraz 4 gatunki płazów: ropuch ę przyrodnicza szar ą, Ŝab ę moczarow ą, Ŝab ę wodn ą i Ŝab ę trawn ą. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszych u Ŝytków jest ich ro ślinno ść ; jest to równieŜ stanowisko wyst ępowania Ŝurawia i płazów.

Dyrektywa Wyst ępowanie Ŝaby moczarowej i Ŝaby wodnej. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw, Ŝaba wodna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba trawna i ropucha

151 Berne ńska szara.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-39 1:25 000 Y - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołaczek.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby, zadrzewienia olchowe. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszych u Ŝytków jest ich ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

152 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-40 1:25 000 O - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślary.

Przedmiot i cel Stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; naturalny ekosystem ochrony fitocenozy wrzosowisk atlantyckich; inicjalne stadia pła torfowcowego, ekosystem dystroficzny torfowisk przej ściowych; warto ść biocenotyczna i krajobrazowa.

Charakterystyka Śródle śny kompleks torfowiskowy w rynnowym zagł ębieniu z brakiem przyrodnicza odpływu; wokół skarpy o ró Ŝnym nachyleniu; torfowisko silnie obiektu uwodnione z "kołysz ącym si ę" mszarem i otwart ą powierzchnią wody po środku; w śród osobliwo ści florystycznych wyst ępuj ą, m.in.: rosiczka okr ągłolistna, wrzosiec bagienny, masowo grzybie ń biały, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, przygiełka biała, pływacz zwyczajny i drobny, je Ŝogłówka najmniejsza, kruszyna pospolita i bez koralowy.

Ocena walorów śywe torfowisko mszarne z ró Ŝnokierunkowymi stadiami rozwoju fitocenoz i unikalna szat ą ro ślinn ą; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Torfowiska przej ściowe: szuwar turzycy nitkowatej, szuwar turzycy siedliskowa dzióbkowatej; pła mszarne dominuj ącą przygiełk ą biał ą lub z dominuj ącą wełniank ą w ąskolistn ą; torfowisko wysokie Ŝywe: z udziałem wrzo śca bagiennego, mszar k ępkowo - dolinkowy bez sosny; mszar bez wyra źnie kępkowej struktury ze stał ą obecno ści ą sosny; sosnowy bór bagienny; naturalne dystroficzne zbiorniki wodne; wyst ępuj ą: Ŝaba wodna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa.

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuj ą ropucha szara, traszka zwyczajna, Ŝaba wodna, Ŝaba trawna, Berne ńska Ŝaba wodna, Ŝaba moczarowa, Ŝuraw.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych; le śna działalno ść gospodarcza; penetracja wędkarzy, za śmiecanie ekosystemu odpadami pochodzenia antropogenicznego.

Uwagi Propozycja utworzenia rezerwatu „Wrzo ścowy mszar”, obejmuj ącego uŜytki ekologiczne 40 i 43.

153 Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-41 1:25 000 S - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślarki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 40 % wierzb ą, ze zwierząt wyst ępuj ą: Ŝuraw, przyrodnicza ropucha szara, grzebiuszka ziemna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba trawna, Ŝaba obiektu wodna, Ŝaba jeziorkowa, jaszczurka Ŝyworodna.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść , ponadto jest to miejsce rozrodu płazów.

Dyrektywa Stanowisko wyst ępowania Ŝab: moczarowej, wodnej, jeziorkowej. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Siedlisko Ŝurawia.

Konwencja Wyst ępowanie Ŝurawia, ropuchy szarej, grzebiuszki ziemnej, Ŝaby Berne ńska moczarowej, Ŝaby trawnej, Ŝaby wodnej, Ŝaby jeziorkowej, jaszczurki Ŝyworodnej.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

154 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-42 1:25 000 W - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołacz.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 80% udziałem wierzby, kruszyny i brzozy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-43 1:25 000 O, P - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Bu ślary.

Przedmiot i cel Stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; naturalny ekosystem ochrony fitocenozy wrzosowisk atlantyckich; inicjalne stadia pła torfowcowego,

155 ekosystem dystroficzny torfowisk przej ściowych; warto ść biocenotyczna i krajobrazowa.

Charakterystyka Śródle śny kompleks torfowiskowy w rynnowym zagł ębieniu z brakiem przyrodnicza odpływu; wokół skarpy o ró Ŝnym nachyleniu; torfowisko silnie obiektu uwodnione z "kołysz ącym si ę" mszarem i otwart ą powierzchni ą wody po środku; w śród osobliwo ści florystycznych wyst ępuj ą, m.in.: rosiczka okr ągłolistna, wrzosiec bagienny, masowo grzybie ń biały, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, przygiełka biała, pływacz zwyczajny i drobny, je Ŝogłówka najmniejsza, kruszyna pospolita i bez koralowy.

Ocena walorów śywe torfowisko mszarne z ró Ŝnokierunkowymi stadiami rozwoju fitocenoz i unikalna szat ą ro ślinn ą; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Siedlisko Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby wodnej, Ŝaby moczarowej. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Wyst ępuj ą traszka zwyczajna, ropucha szara, Ŝaby: jeziorkowa, Berne ńska moczarowa, wodna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych; le śna działalno ść gospodarcza; penetracja wędkarzy, za śmiecanie ekosystemu odpadami pochodzenia antropogenicznego.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie i florystyczn ą oraz opracowa ć dokumentacj ę przyrodniczo – techniczn ą planistyczne rezerwatu; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego pododdziały wchodz ące w skład projektowanego rezerwatu, a nie obj ęte ochron ą uŜytków ekologicznych; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Uwagi Propozycja utworzenia rezerwatu „Wrzo ścowy mszar”, obejmuj ącego uŜytki ekologiczne 40 i 43.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-44 1:25 000 T - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

156 Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 30% udziałem wierzby i olchy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego uŜytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-45 1:25 000 U - 15

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

157 Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-46 1:25 000 T - 16

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby, olchy i kruszyny. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

158 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-47 1:25 000 T - 16

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 70% wierzb ą, brzoz ą i osik ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-48 1:25 000 X - 16

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kołacz.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

159 Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 40 % wierzb ą i brzoz ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszych u Ŝytków jest ich ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-49 1:25 000 U - 16

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

160 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-50 1:25 000 M - 16

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z zadrzewieniami (30%) brzozowymi, wierzbowymi i olchowymi, przyrodnicza wyst ępuj ą tam liczne gatunki płazów: ropucha szara, grzebiuszka ziemna, obiektu rzekotka drzewna, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝaba wodna, Ŝaba moczarowa, grzebiuszka ziemna, rzekotka siedliskowa drzewna.

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępowanie Ŝaby wodnej, Ŝaby moczarowej, Ŝaby trawnej, grzebiuszki Berne ńska ziemnej, rzekotki drzewnej, ropuchy szarej, traszki zwyczajnej i Ŝurawia.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

161 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-51 1:25 000 U – 16, 17

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 40% udziałem wierzby, osiki, kruszyny, w drzewostanie olcha i przyrodnicza brzoza. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-52 1:25 000 U – 16, 17

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

162 Charakterystyka Bagno z 40% udziałem wierzby, osiki, kruszyny, w drzewostanie olcha i przyrodnicza brzoza. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-53 1:25 000 T - 17

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice miejscowo ści Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 40% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

163 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-54 1:25 000 T, U - 17

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 30% wierzb ą, teren zalewowy rzeki D ębnicy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

164 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-55 1:25 000 U - 17

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 40% udziałem wierzby, osiki, kruszyny, w drzewostanie olcha i przyrodnicza brzoza. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-56 1:25 000 U - 17

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

165 Charakterystyka Bagno z 40% udziałem wierzby, osiki, kruszyny, w drzewostanie olcha i przyrodnicza brzoza. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

KonwencjaBbern Brak. eńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie zbiorników wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-57 1:25 000 L - 17

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Wardy ń Górny.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 50% wierzb ą, kruszyn ą i osik ą bagno zaro śni ęte w przyrodnicza 80% wierzb ą, olch ą i osik ą. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

166 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-58 1:25 000 W - 18

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielawy.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno zadrzewione olsz ą, 30% wierzby, teren zalewowy rzeki D ębicy; w przyrodnicza sezonie l ęgowym obserwowano z ptaków Ŝurawia, b ąka, wodnika, obiektu samotnika, brz ęczk ę, a z płazów Ŝab ę moczarow ą, Ŝab ę wodn ą, Ŝab ę trawn ą, Ŝab ę jeziorkow ą i ropuch ę szar ą.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść , jak równie Ŝ jest to siedlisko płazów.

Dyrektywa Siedlisko płazów: Ŝaby: wodnej, jeziorkowej i moczarowej. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw, b ąk, wodnik, kania ruda.

Konwencja Wyst ępuj ą: samotnik, brz ęczka, Ŝuraw, b ąk, kania ruda, ropucha szara, Berne ńska Ŝaby: wodna, moczarowa, trawna, jeziorkowa.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

167 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-59 1:25 000 V - 18

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielawy.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno zadrzewione olsz ą, 30% wierzby, teren zalewowy rzeki D ębicy; w przyrodnicza sezonie l ęgowym z ptaków obserwowano Ŝurawia, b ąka, wodnika, obiektu samotnika, brz ęczk ę, a z płazów Ŝab ę moczarow ą, Ŝab ę wodn ą, Ŝab ę trawn ą, Ŝab ę jeziorkow ą i ropuch ę szar ą.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść , jak równie Ŝ jest to siedlisko płazów.

Dyrektywa Siedlisko płazów: Ŝaby wodnej, jeziorkowej i moczarowej. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw, b ąk, wodnik, kania ruda.

Konwencja Wyst ępuj ą: samotnik, brz ęczka, Ŝuraw, b ąk, kania ruda, ropucha szara, Berne ńska Ŝaby: wodna, moczarowa, trawna, jeziorkowa.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-60 1:25 000 W - 18

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielawy.

168 Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 20% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Wyst ępuje wydra. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Wyst ępuje wydra. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-61 1:25 000 V, W – 18, 19

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielawy.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 40% wierzb ą; stwierdzono wyst ępowanie: ptaków - przyrodnicza Ŝurawia, łab ędzia niemego, perkozka, wodnika, błotniaka stawowego, obiektu brz ęczk ę oraz – ropuch ę szar ą, ropuch ę paskówk ę, grzebiuszk ę ziemn ą, Ŝab ę trawn ą, Ŝab ę moczarow ą, Ŝab ę wodn ą, Ŝab ę jeziorkow ą i traszk ę zwyczajn ą.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść jak równie Ŝ wyst ępowanie wielu gatunków kr ęgowców.

Dyrektywa Wyst ępowanie ropuchy paskówki, Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby moczarowej, siedliskowa Ŝaby wodnej, grzebiuszki ziemnej.

169 Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw, łab ędź niemy, wodnik, błotniak stawowy.

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw, łab ędź niemy, perkozek, wodnik, błotniak stawowy, Berne ńska brz ęczka.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-62 1:25 000 X, Y - 18

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielawy.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 60% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego roślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

170 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-63 1:25 000 V – 18, 19

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice miejscowo ści Popielawy.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z zadrzewieniami olchowymi i 30% udziałem wierzby; z ptaków przyrodnicza stwierdzono: Ŝurawia, łab ędzia niemego, perkozka, wodnika, błotniaka obiektu stawowego, brz ęczk ę a z płazów – ropuch ę szar ą, ropuch ę paskówk ę, grzebiuszk ę ziemn ą, Ŝab ę trawn ą, Ŝab ę moczarow ą, Ŝab ę wodn ą, Ŝab ę jeziorkow ą i traszk ę zwyczajn ą.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Zaobserwowano Ŝurawia, wodnika, błotniaka stawowego i łab ędzia niemego.

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia, wodnika, łab ędzia niemego i Berne ńska błotniaka stawowego.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-64 1:25 000 J, K - 19

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Borucino.

171 Przedmiot i cel Ochrona obszarów bagiennych torfowisk. ochrony

Charakterystyka Bagno z olch ą i brzoz ą, ze zwierz ąt wyst ępuje – Ŝuraw, ropucha szara, przyrodnicza Ŝaba moczarowa, Ŝaba trawna. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Wyst ępuj ą Ŝaba moczarowa, Ŝaba trawna. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw i orlik krzykliwy.

Konwencja Wyst ępuj ą ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝuraw, orlik Berne ńska krzykliwy.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie wód środkami ochrony ro ślin.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-65 1:25 000 T - 19

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice Kolonii Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 60% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

172 Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-66 1:25 000 T - 19

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice Kolonii Ogartowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z olch ą, l ęgowy Ŝuraw. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Bagno z olch ą. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

173 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-67 1:25 000 Y - 21

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brusno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 80% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-68 1:25 000 N - 21

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Plebanówka.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

174 Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 20% wierzb ą i osik ą, turzycowisko, z ptaków przyrodnicza obserwowano tam w sezonie l ęgowym: Ŝurawia, wodnika, kokoszk ę obiektu wodn ą, perkozka, derkacza i kszyka, bogato była reprezentowana herpetofauna – ropucha szara, ropucha zielona, ropucha paskówka, grzebiuszka ziemna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba trawna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba wodna, traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta.

Ocena walorów Zasadniczym walorem jest ro ślinno ść ; wyst ępuje równie Ŝ bogata fauna.

Dyrektywa Wyst ępuj ą traszka zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, siedliskowa ropucha zielona, ropucha paskówka, rzekotka drzewna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Ŝmija zygzakowata.

Dyrektywa ptasia Wyst ępuj ą kszyk, Ŝuraw, derkacz.

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie: kszyka, Ŝurawia, derkacza, traszki Berne ńska zwyczajnej, traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego, grzebiuszki ziemnej, ropuch: zielonej, paskówki, szarej, rzekotki drzewnej, Ŝab: jeziorkowej, moczarowej i wodnej, Ŝmii zygzakowatej.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie wód środkami ochrony ro ślin.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-69 1:25 000 Z - 21

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brusno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno zarastaj ące w 60% brzoz ą, olch ą i wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak.

175 siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa „śurawinowy mszar” Symbol na mapie UE-70 1:25 000 Z, AA - 21

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Oddział 281m, 281l Nadl. Połczyn Zdrój.

Przedmiot i cel Naturalne procesy torfotwórcze; fitocenozy z krajowej listy siedlisk ochrony chronionych i Dyrektywy Siedliskowej; stanowisko roślin chronionych i rzadkich; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym.

Charakterystyka Mszarna brzezina bagienna z enklawami boru bagiennego, z otwartymi przyrodnicza powierzchniami wody; masowo Ŝurawina błotna, turzyca pospolita, obiektu turzyca dzióbkowata, bagno zwyczajne oraz wełnianka w ąskolistna, turzyca gwiazdkowata, turzyca nitkowata, turzyca p ęcherzykowata, trzcinnik lancetowaty; enklawy brzeziny bagiennej, Ledo-Pinetum ; kobierzec torfowców z próchniczkiem; w zanikaj ących oczkach wodnych, w cz ęś ci bardziej eutroficznej ekosystemu fitocenozy: zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego, szuwar ponikła błotnego, zespół je Ŝogłówki najmniejszej; na mineralnych skarpach wokół i s ąsiaduj ących oddziałach le śnych w runie licznie wyst ępuje marzanka wonna.

Ocena walorów Ekosystem dystroficzny z lekko zaznaczonymi procesami mezotroficznymi; seria sukcesyjna fitocenoz charakterystycznych dla ekosystemów torfowisk przej ściowych oraz wysokich; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Torfowiska przej ściowe zespół turzycy dzióbkowatej, zespół turzycy siedliskowa nitkowatej, pła mszarne - zbiorowisko o bezk ępowej strukturze z dominacj ą wełnianki w ąskolistnej i Sphagnum recurvum , torfowiska wysokie Ŝywe: mszar z lu źnym niskim drzewostanem sosnowym i licznym lub masowym udziałem bagna; naturalne dystroficzne zbiorniki

176 wodne zbiorowisko z dominuj ącą je Ŝogłówk ą najmniejsz ą, naturalne mezotroficzne zbiorniki wodne zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego .

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu, obni Ŝanie poziomu wody; procesy eutrofizacji; pozyskiwanie drewna, przebudowa drzewostanu w obr ębie obiektu, prowadzenie zr ębów zupełnych na obrze Ŝach ekosystemu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie i faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie planistyczne ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-71 1:25 000 N – 21, 22

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Plebanówka.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 30% wierzb ą, osik ą i olch ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczym walorem jest ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy.

177 Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-72 1:25 000 R – 21, 22

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogrodno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka bagno poro śni ęte w 20% wierzb ą, brzoz ą i olch ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Stwierdzono wyst ępowanie: Ŝurawia, wodnika, błotniaka stawowego i łab ędzia niemego.

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie: Ŝurawia, wodnika, błotniaka stawowego i Berne ńska łab ędzia niemego.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

178 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-73 1:25 000 AA - 22

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brusno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 80% wierzb ą i brzoz ą, zadrzewienia brzozowe, przyrodnicza obserwowano jaszczurk ę Ŝyworodn ą. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Wyst ępuje jaszczurka Ŝyworodna. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-74 1:25 000 P - 22

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogrodno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

179 Charakterystyka Bagno okresowo zalewane, poro śni ęte w 70% olch ą, świerkiem, brzoz ą, przyrodnicza wierzb ą i kruszyn ą. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-75 1:25 000 P - 22

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogrodno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 70% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

180 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochr ony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-76 1:25 000 T -22

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Ogrodno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Teren poro śni ęty w 30% wierzb ą, zadrzewienia brzozowe. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszych u Ŝytków jest ich ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, chemizacja środowiska.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

181 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-77 1:25 000 O - 22

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Kłokówko.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno, torfowisko z krzewami w 20% wierzbowymi, zadrzewienia przyrodnicza olchowe, skrzyp olbrzymi. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Torfowisko. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych, zanieczyszczenie wód środkami ochrony ro ślin.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-78 1:25 000 U - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien.

182 ochrony

Charakterystyka Bagno okresowo zalewane z 40% udziałem wierzby. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-79 1:25 000 AB - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice Kolonii Kocury.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 60% wierzb ą, kruszyn ą i osik ą, torfowisko; przyrodnicza obserwowano Ŝurawia, ropuch ę szar ą, Ŝab ę moczarow ą, Ŝab ę trawn ą i obiektu Ŝab ę wodn ą.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść , jest równie Ŝ cenny jako miejsce rozrodu.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝaba moczarowa i Ŝaba wodna. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝaby: moczarowa, wodna, trawna oraz Ŝuraw.

183 Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-80 1:25 000 U - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno okresowo zalewane, z brzoz ą, wierzb ą i kruszyn ą, wyst ępuje przyrodnicza podkolan biały. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

184 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-81 1:25 000 P - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Gaworkowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 30% wierzb ą, kruszyn ą i osik ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-82 1:25 000 O - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice miejscowo ści Kłokowo.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

185 Charakterystyka Bagno poro śni ęte w 60% wierzb ą, kruszyn ą i osik ą, torfowisko; przyrodnicza obserwowano ropuch ę szar ą i Ŝab ę moczarow ą. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝaba moczarowa. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝaba moczarowa i ropucha szara. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-83 1:25 000 U - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno okresowo zalewane z 30% udziałem wierzby i olchy; l ęgowisko przyrodnicza Ŝurawia. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest ich ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

186 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. Bardziej konserwatorskie i szczegółowych wytycznych nale Ŝy oczekiwa ć od botaników. W planistyczne przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-84 1:25 000 U - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno okresowo zalewane z 30% udziałem wierzby i olchy; wyst ępuje przyrodnicza Ŝuraw. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

187 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-85 1:25 000 V - 23

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno okresowo zalewane, zarastaj ące w 20% wierzb ą. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-86 1:25 000 G, H – 23, 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi .

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

188 Charakterystyka Bagno z unikatow ą ro ślinno ści ą – borówka bagienna, bagno zwyczajne, przyrodnicza Ŝurawina, rosiczka, wełnianka i in.: ostoja ptactwa wodno-błotnego obiektu (Ŝuraw, błotniak stawowy, łab ędź niemy, liczne gatunki kaczek oraz gady i płazy); obserwacje przeprowadzone w terenie nie potwierdziły tych informacji, widziano jedynie jaszczurk ę Ŝyworodn ą.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść

Dyrektywa Bagno z cenn ą ro ślinno ści ą: rosiczka okr ągłolistna, wełnianka, bagno siedliskowa zwyczajne.

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Wyst ępuje jaszczurka Ŝyworodna. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-87 1:25 000 W - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielewiczki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 30% udziałem wierzby i brzozy, wyst ępuje rosiczka i bagno przyrodnicza zwyczajne (mszar w Dolinie Bliskiej Strugi). obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak.

189 berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-88 1:25 000 U - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 60% udziałem wierzby i olchy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

190 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-89 1:25 000 U - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby, w drzewostanie olcha. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-90 1:25 000 X - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielewiczki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

191 Charakterystyka Bagno z 80% udziałem wierzby, brzozy i kruszyny, okresowo przebywa przyrodnicza tam Ŝuraw. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-91 1:25 000 W - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielewiczki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 40% udziałem wierzby i brzozy (mszar w Dolinie Bliskiej przyrodnicza Strugi). obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

192 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa „Gaworkowe oczko” Symbol na mapie UE-92 1:25 000 R, S - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie 1,3 km na północny - wschód od osady Gaworkowo.

Przedmiot i cel Ekosystem bagienno – wodny o znaczeniu biocenotycznym i ochrony hydrologicznym krajobrazie rolniczym; ostoja zwierzyny, głównie ptactwa wodnego.

Charakterystyka Rozległe obni Ŝenie z ro ślinno ści ą bagienno - wodn ą; szuwary: turzycy przyrodnicza błotnej, pło szalejowe, zespół turzycy zaostrzonej, zespół situ obiektu rozpierzchłego , szuwar trzcinowy, ł ąka sitowia le śnego, szuwar pałki szerokolistnej , w miejscach wilgotniejszych szuwar skrzypowy , w wodzie zaro śla moczarki kanadyjskiej, na powierzchni zespół spirodeli wielokorzeniowej i zespół rdestnicy pływaj ącej; wokół niewielkie enklawy łozowisk, olsz i brzóz brodawkowatych.

Ocena walorów Naturalny ekosystem eutroficzny z ci ągiem sukcesyjnym zbiorowisk szuwarowych i wodnych; obiekt o znaczeniu lokalnym.

Dyrektywa Naturalne eutroficzne zbiorniki wodne: zespół spirodeli wielokorzeniowej, siedliskowa zespół rdestnicy pływaj ącej oraz zaro śla moczarki kanadyjskiej.

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw, wodnik, jarz ębatka, zimorodek.

Konwencja Wyst ępuje wydra, remiz, zimorodek, wodnik, Ŝuraw, świerszczak, Berne ńska strumieniówka, jarz ębatka.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana warunków wodnych; procesy eutrofizacji spowodowane działalno ści ą antropogeniczn ą.

Wskazania Uzupełni ć i opracowa ć szczegółow ą dokumentacj ę florystyczno –

193 konserwatorskie i faunistyczn ą. planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-93 1:25 000 U - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Brz ękowice.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 40% udziałem wierzby, w drzewostanie olcha i brzoza, przyrodnicza wyst ępuje bagno zwyczajne. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest ich ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-94 1:25 000 V – 24, 25

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

194 Poło Ŝenie Okolice wsi Popielewiczki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte olch ą, ł ąka. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-95 1:25 000 V - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielewiczki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno i turzycowisko. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

195 Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-96 1:25 000 W - 24

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielewiczki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

196 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-97 1:25 000 V - 25

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Popielewiczki.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno poro śni ęte olch ą, du Ŝo turzyc. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-98 1:25 000 W - 26

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien ochrony

197 Charakterystyka Rozlewisko rzeki Drawy z licznymi zabagnieniami, znaczny udział przyrodnicza krzewów wierzby i kruszyny, w drzewostanie brzoza, świerk i d ąb w III obiektu klasie wieku.

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest ich ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Nie dotyczy.

Konwencja Nie dotyczy. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-99 1:25 000 R - 26

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Lipno.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Teren z licznymi źródliskami, w 50% poro śni ęty brzoz ą, osik ą, olch ą, przyrodnicza wierzb ą i jesionem, ruiny po zabudowaniach. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest ich ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. berne ńska

198 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-100 1:25 000 T – 26, 27

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 10% udziałem wierzby, olchy, jesionu i kruszyny; obserwowano przyrodnicza ropuch ę szar ą i Ŝab ę trawn ą. obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest ich ro ślinno ść ; jest to równie Ŝ siedlisko płazów.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Wyst ępowanie ropuchy szarej i Ŝaby trawnej. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

199 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-101 1:25 000 T - 27

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby, świerka i osiki. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-102 1:25 000 T - 27

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

200 Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby, osiki, brzozy i olchy; stanowisko przyrodnicza Ŝurawia, ropuchy szarej, Ŝaby moczarowej i Ŝaby trawnej. obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą Ŝaba wodna i moczarowa. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia, ropuchy szarej, Ŝaby trawnej, Ŝaby Berne ńska wodnej i Ŝaby moczarowej.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-103 1:25 000 T - 27

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 50% udziałem wierzby i olchy, wyst ępuje bagno zwyczajne. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

201 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-104 1:25 000 T - 27

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 10% udziałem wierzby i olchy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

202

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-105 1:25 000 R - 27

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-106 1:25 000 R – 27, 28

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien.

203 ochrony

Charakterystyka Bagno. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-107 1:25 000 R - 28

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby i olchy. przyrodnicza obiektu

Ocena walorów Zasadniczymi walorami powy Ŝszego u Ŝytku jest jego ro ślinno ść .

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

204 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

Form a ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-108 1:25 000 S - 28

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem kruszyny, brzozy, osiki, olchy, świerka i d ębu, przyrodnicza okresowo zalewane, ols; stanowisko l ęgowe Ŝurawia. obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Wyst ępuje Ŝuraw.

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

205 Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa

Symbol na mapie UE-109 1:25 000 S - 28

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Okolice wsi Czarnkowie.

Przedmiot i cel Ochrona obszarów podmokłych – głównie bagien. ochrony

Charakterystyka Bagno z 20% udziałem wierzby i brzozy, wyst ępuje rosiczka przyrodnicza okr ągłolistna. obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa ptasia Brak.

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Zachowa ć dotychczasowy sposób gospodarowania. konserwatorskie i planistyczne

1.1.5. Pomniki przyrody

Zgodnie z art. 30 Ustawy z dn. 16.10.1991r. o ochronie przyrody (Dz.U.91.114.492 z pó źniejszymi zmianami) pomniki przyrody s ą to pojedyncze twory przyrody Ŝywej lub nieo Ŝywionej oraz skupienia o znacznej warto ści naukowej, kulturowej, historyczno – pami ątkowej lub krajobrazowej. W odniesieniu do waloryzacji flory i szaty ro ślinnej gminy Połczyn Zdrój pomnikami s ą rodzime jak i introdukowane s ędziwe drzewa lub ich skupienia oraz aleje. Dotychczas na obszarze gminy zarejestrowano i uchwalono 64 pomniki przyrody na które składa si ę: 49 pojedynczych drzew i 10 skupie ń drzew oraz 3 aleje, ponadto 2 głazy narzutowe.

206 Numer Lokalizacja Opis obiektu Uwagi na mapie 1:25000

1. oddział 405d, (przy drodze *sosna zwyczajna, obwód wiek 160 lat, stan le śnej), obr ęb R ąbino, Le śnictwo 390 cm, wysoko ść 25 m fitosanitarny dobry Biała Góra, Nadle śnictwo Białogard

2. oddział 418b, obr ęb R ąbino, *d ąb szypułkowy; obwód wiek ok.400 lat, stan Le śnictwo Biała Góra, 610 cm, wysoko ść 28 m fitosanitarny dobry Nadle śnictwo Białogard

3. miejscowo ść Dziwogóra, obok *d ąb szypułkowy, obwód wiek 550 lat budynków mieszkalnych 560 cm pracowników PGR

4. miejscowo ść Dziwogóra, obok *d ąb szypułkowy, obwód wiek 650 lat szkoły 600 cm

5. miejscowo ść Ogartowo, w *2 jesiony wyniosłe, obwód zadrzewieniu parkowym ok. 200 315 i 270 cm, wysoko ść 27 m na wschód od drogi Połczyn m, lipa drobnolistna obwód Zdrój – Ogrodno 335 cm, wysoko ść 27 m

6. miejscowo ść Ogartowo, *d ąb szypułkowy, obwód zadrzewienie nad strumykiem na 430 cm, wysoko ść 27 m wschód od zabudowa ń RSP Ogartowo

7. miejscowo ść Toporzyk, oddział *2 głazy narzutowe – granit, 512j, Nadle śnictwo Świdwin obwód 560 i 700 cm, wysoko ść 1,0 i 1,2 m, zagł ębione w wodzie

8. miejscowo ść Połczyn Zdrój, *7 okazów bluszczu cmentarz komunalny poło Ŝony pospolitego, forma kwitn ąca, pomi ędzy ul. W ąsk ą a Browarn ą, obwód 6 – 10 cm, wysoko ść nr ew. działki 459 5 - 6 m

9. miejscowo ść Ogartowo, na *d ąb szypułkowy, obwód wiek 414 lat, stan prywatnej posesji p. G. Gacka, 380 cm, wysoko ść 18 m fitosanitarny dobry nr ew. działki 115

10. miejscowo ść Popielewko, ok. *d ąb szypułkowy, obwód 100 m od drogi Czaplinek – 462 cm, wysoko ść 25 m Połczyn Zdrój po prawej stronie, nr ew. działki 2/1

11. miejscowo ść Popielewko, przy *d ąb szypułkowy, obwód drodze we wsi 425 cm, wysoko ść 24 m

12. miejscowo ść Popielewko, *4 d ęby szypułkowe, obwód

207 zadrzewienie przydro Ŝne 410, 380, 570, 510 cm, wysoko ść 25 – 25 m

13. miejscowo ść Popielewko przy *3 d ęby szypułkowe, obwód drodze Czaplinek – Ogartowo, 485, 498, 565 cm, wysoko ść ok. 500 m przed Popielewkiem 26 m

14. miejscowo ść Ostrow ąs przy dąb szypułkowy, obwód 378 drodze Połczyn Zdrój – cm, wysoko ść 22 m Ostrow ąs, w odległo ści 400 m od miejscowo ści Ostrow ąs

15. miejscowo ść Popielewko, teren *d ąb szypułkowy, obwód le śny, oddział 142a, 406 cm, wysoko ść 25 m Nadle śnictwo Połczyn Zdrój

16. miejscowo ść Popielewko, teren *d ąb szypułkowy, obwód le śny, oddział 142a, 410 cm, wysoko ść 25 m Nadle śnictwo Połczyn Zdrój

17. miejscowo ść Popielewko w *2 klony zwyczajne, obwód połowie drogi pomi ędzy 320 i 342 cm, wysoko ść 19 i Popielewem a Popielewkiem 23 m

18. teren le śny, oddział 242n, obr ęb **skupienie sosny stan fitosanitarny Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo zwyczajnej - 4 sztuki o dobry; korony drzew Połczyn Zdrój obwodach 380 cm, 315 cm, symetryczne 350 cm, 370 cm i o wysoko ściach 24 m, 23 m, 20 m i 22 m

19. miejscowo ść Popielewo, *3 klony zwyczajne, obwód cmentarz ewangelicki w 250 – 270 cm, wysoko ść 18 północnej cz ęś ci wsi, naprzeciw – 19 m szkoły, nr ew. działki 153

20. teren le śny, oddział 265, obr ęb **sosna zwyczajna, obwód stan fitosanitarny Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo 360 cm, wysoko ść 25 m dobry; równomiernie Połczyn Zdrój wykształcona korona

21. teren le śny, oddział 237x, obr ęb **buk zwyczajny, obwód stan fitosanitarny Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo 400 cm, wysoko ść 35 m dobry; równomiernie Połczyn Zdrój wykształcona korona

22. teren le śny, oddział 288a, obr ęb **d ąb szypułkowy – obwód zdrowe, Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo 430 cm, wysoko ść 22 m równomiernie Połczyn Zdrój wykształcona korona

23. miejscowo ść Popielewo, *d ąb szypułkowy, obwód cmentarz Ŝydowski przy drodze 300 cm, wysoko ść 20 m polnej, nr ew. działki 5

24. teren le śny, oddział 285h, obr ęb **d ąb szypułkowy, obwód zdrowe, Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo 550 cm, wysoko ść 22 m równomiernie **buk zwyczajny, obwód wykształcone

208 Połczyn Zdrój 450 cm, wysoko ść 25 m korony

25. teren le śny, oddział 258f, obr ęb **buk zwyczajny - obwód zdrowe, Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo 335 cm, wysoko ść 23 m równomiernie Połczyn Zdrój wykształcona korona

26. teren le śny, oddział 286f, obr ęb **klon jawor - obwód 320 zdrowe, Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo cm, wysoko ść 23 m równomiernie Połczyn Zdrój wykształcona korona

27. miejscowo ść Brusno, cmentarz *grupa drzew: brzoza stan fitosanitarny ewangelicki, ok. 0,5 km na brodawkowata, obwód 205 dobry; korony drzew północ od wsi, nr ew. działki 288 cm, wysoko ść 22 m, 2 d ęby symetryczne. szypułkowe, obwód 290 i 330 cm, wysoko ść 22 m, buk zwyczajny, obwód 360 cm, wysoko ść 23 m

28. miejscowo ść Ogrodno na terenie *lipa drobnolistna, obwód cmentarza, oddział 169c, 340 cm, wysoko ść 23 m Nadle śnictwo Połczyn Zdrój

29. teren le śny, oddział 288a, obr ęb **d ąb szypułkowy - obwód zdrowe, Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo 430 cm, wysoko ść 22 m równomiernie Połczyn Zdrój wykształcona korona

30. miejscowo ść Ogrodno na *d ąb szypułkowy, obwód prywatnej posesji p. Jana 380 cm, wysoko ść 27 m Stanisławczaka, nr działki 118

31. teren le śny, oddział 279m obr ęb **2 lipy drobnolistne o zdrowe, Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo obwodach 560 i 460 cm, o równomiernie Połczyn Zdrój wysoko ściach 20 i 23 m, wykształcone korony

32. miejscowo ść Jelonki na *d ąb szypułkowy, obwód prywatnej posesji p. 565 cm, wysoko ść 26 m Mieczysława Grzelaka ok.50 m od szosy Połczyn – Czaplinek, nr ew. działki 114

33. miejscowo ść Jelonki na poboczu *d ąb szypułkowy, obwód drogi Połczyn Zdrój – Czaplinek 396 cm, wysoko ść 24 m naprzeciw posesji p. Mieczysława Grzelaka

34. miejscowo ść Brusno, przy *lipa drobnolistna, obwód stan fitosanitarny drodze Ogartowo – Brusno 317 cm, wysoko ść 14 m dobry, równomiernie (samotne drzewo na polu ok. 800 wykształcona korona m od miejscowo ść Brusno)

35. teren le śny, oddział 309Bg, **buk zwyczajny - obwód stan fitosanitarny obr ęb Połczyn Zdrój, 335 cm, wysoko ść 26 m; dobry; równomiernie Nadle śnictwo Połczyn Zdrój wykształcona korona

209 36. teren le śny, oddział 312A, obr ęb **2 buki zwyczajne o zdrowe o Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo obwodach 320 i 317 cm, równomiernie Połczyn Zdrój wysoko ści 24 i 25 m, wykształconych koronach

37. teren le śny, oddział 312B hA, **buk zwyczajny - obwód zdrowe, obr ęb Połczyn Zdrój, 445 cm, wysoko ść 25 m; równomiernie Nadle śnictwo Połczyn Zdrój wykształcona korona

38. miejscowo ść Kłokowo, oddział *2 bluszcze pospolite, 441Af, Nadle śnictwo Połczyn obwód 30 i 9 cm, wysoko ść Zdrój 10 – 15 m

39. teren le śny, oddział 441A, obr ęb **buk zwyczajny obwód stan fitosanitarny Połczyn Zdrój, Nadle śnictwo 370 cm, wysoko ść 26 m; dobry; równomiernie Połczyn Zdrój wykształcona korona

40. miejscowo ść Kocury obok *jesion wyniosły, obwód stan fitosanitarny Zakładu Rolnego 396 cm, wysoko ść 22 m dobry, równomiernie wykształcona korona

41. miejscowo ść Toporzyk na *cyprysik Lawsona - obwód terenie cmentarza u podstawy 314 cm, wysoko ść 17 m; cyprysik groszkowy - obwód u podstawy 140 cm, wysoko ść 13 m

42. miejscowo ść Toporzyk ok. 2 km *klon zwyczajny, obwód na wschód przy polnej drodze, 315 cm, wysoko ść 26 m nr ew. działki 274

43. miejscowo ść Czarnkowie, *bluszcz pospolity, forma cmentarz ewangelicki po prawej kwitn ąca, wysoko ść 8 m stronie drogi, ok. 150 m przed ko ściołem, nr ew. działki 146/2

44. miejscowo ść Połczyn Zdrój, *głaz narzutowy, obwód 7,4 cmentarz komunalny poło Ŝony mb, wysoko ść 0,8 mb pomi ędzy ul. W ąsk ą a Browarn ą, nr ew. działki 459

45. miejscowo ść Gawroniec w *d ąb szypułkowy obwód pobli Ŝu wyrobiska po 584 cm, wysoko ść 24 m eksploatacji kruszywa

46. miejscowo ść Gawroniec w *grupa drzew: 5 buków zadrzewieniu nad ciekiem zwyczajnych, obwód 340, 405, 354, 370, 443 cm, wysoko ść 26 m

47. miejscowo ść Gawroniec na *2 d ęby szypułkowe, obwód terenie cmentarza 450 i 425 cm, wysoko ść 25 m

210 48. miejscowo ść Gawroniec, *3 d ęby szypułkowe, obwód cmentarz ewangelicki obok 330, 340, 345 cm, wysoko ść ko ścioła zabytkowego, 22 - 25 m nr ew. działki 65

49. miejscowo ść Gawroniec nad *grupa drzew: 13 buków stan fitosanitarny strumykiem, nr ew. działki 133/1 zwyczajnych, 1 grab dobry, pojedyncze pospolity, 1 d ąb gałęzie suche szypułkowy, obwód 220 – 450 cm, wysoko ść 12 – 25 m

50. miejscowo ść Gawroniec *grupa drzew: 3 d ęby zadrzewienie przydro Ŝne szypułkowe, obwód 500, 413, 427 cm, wysoko ść 24, 23, 22 m, 1 klon zwyczajny, obwód 377 cm, wysoko ść 20 m

51. miejscowo ść Gawroniec, *2 graby pospolite, obwód ok. 1,5 km na zachód przy polnej 200 i 215 cm, wysoko ść 10 – drodze do lasu, nr ew. działki 30 12 m

52. miejscowo ść Gawroniec przy *2 buki zwyczajne, obwód drodze gruntowej Słowianki – 492 i 491 cm, wysoko ść 23 i Gawroniec w oddziale 517, 25 m Nadle śnictwo Połczyn Zdrój

53. miejscowo ść Słowianki *buk zwyczajny, obwód 440 ok. 550 m na pólnocny - zachód cm, wysoko ść 28 m od pałacu nad ciekiem Rakon, nr ew. działki 164

54. miejscowo ść Gawroniec, 100 m *d ąb szypułkowy, obwód od parku zabytkowego nad 450 cm, wysoko ść 23 m jeziorem Gawro ńcze

55. miejscowo ść Gawroniec, 100 m *świerk pospolity, obwód od parku zabytkowego nad 353 cm, wysoko ść 26 m jeziorem Gawro ńcze

56. miejscowo ść Słowianki, przy *2 d ęby szypułkowe, obwód drodze polnej Słowianki - 400 i 411 cm, wysoko ść 26 Gawroniec m

57. miejscowo ść Słowianki, przy *d ąb szypułkowy, obwód drodze Chlebowo - Słowianki 542 cm, wysoko ść 27 m

58. miejscowo ść Słowianki po *d ąb szypułkowy, obwód prawej stronie skrzy Ŝowania 405 cm, wysoko ść 24 m drogi Chlebowo - Słowianki

59. miejscowo ść Słowianki przy **grab pospolity, obwód 220 skrzy Ŝowaniu polnych dróg ok. cm, wysoko ść 15 m 0,5 km na płn. od Słowianek,

211 nr ew. działki 161

60. miejscowo ść Słowianki, przy *klon zwyczajny, obwód drodze do Gawro ńca 342 cm, wysoko ść 22 m

61. miej scowo ść Słowianki *buk zwyczajny, obwód 580 ok. 500 m na południe od drogi cm, wysoko ść 25 m do Starego Worowa, nr ew. działki 159/1

62. miejscowo ść Brusno w *aleja: 33 sztuki lip drzewa opatrzone odległo ści 200 m na północny – drobnolistnych; 30 sztuk tabliczkami, stan wschód od wsi przy drodze klonów zwyczajnych; 26 fitosanitarny dobry, polnej, miejscowo ść Piaski Pom. sztuk d ębów szypułkowych; liczny podrost bzu 18 sztuk klonów jawor; czarnego, klonów 3 sztuki brzozy zwyczajnych i brodawkowatej; 4 sztuki jaworów, jesionów buków zwyczajnych; 1 oraz ro ślinno ści jesion wyniosły; obwód 70 – nitrofilnej 550 cm, wysoko ść 15 – 27 m

63. miejscowo ść Kłokowo na *aleja: 64 szt. graby stan fitosanitarny gruntach Zakładu Rolnego - pospolite ok. 60 m długo ści, dobry; korony drzew Gawroniec 2 buki zwyczajne, wysoko ść symetryczne 15 – 17 m obwód 45 – 150 cm

64. miejscowo ść Gawroniec przy *aleja: 79 klonów klony: obwód 140 – wschodnim brzegu jeziora zwyczajnych, 22 230 cm; d ęby Gawro ńcze, nr ew. działki 128 kasztanowce zwyczajne, 19 obwód: 340 – 570 dębów szypułkowych, 16 lip cm; buki obwód: drobnolistnych, 12 brzóz 310 – 360 cm; graby brodawkowatych, 11 buków obwód: 110 – 160 zwyczajnych, 6 grabów cm; stan pospolitych, 2 modrzewie fitosanitarny dobry; europejskie, 2 topole czarne, korony drzew 1 jesion wyniosły, 1 d ąb symetryczne czerwony

• *Dziennik Urz ędowy Województwa Koszali ńskiego Nr 15 z dn. 30. 09. 92r. i Dz. Urz ęd. Woj. Koszali ńskiego Nr 2 z 12. 01. 96r. • **Uchwała Rady Miejskiej w Połczynie Zdroju NrXII/95/99 z dn. 30. 06. 99r.

Wskazania konserwatorskie:

• nale Ŝy na bie Ŝą co kontrolowa ć stan pomników i w razie potrzeby przeprowadzi ć fachowe zabiegi konserwatorskie.

212

1.1.6. Miejsca rozrodu i stałego przebywania gatunków zwierz ąt chronionych Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska (Dz. U. nr 130, poz. 1456 z roku 2001) dla pewnej grupy zwierz ąt ustalane s ą granice miejsc rozrodu i regularnego przebywania oraz terminy ochrony tych miejsc. Na terenie gminy Połczyn Zdrój z tej grupy zwierz ąt wyst ępuj ą: bielik, kania ruda, orlik krzykliwy, puchacz, bocian czarny. Łącznie na terenie gminy utworzono 4 strefy – dwia z my ślą o bocianie czarnym, przy czym w jednej gniazdo tego ptaka ju Ŝ nie istnieje, a w drugiej gnie ździ si ę orlik krzykliwy. Podobnie nie istnieje ju Ŝ gniazdo kani rudej, a w strefie utworzonej dla bielika znaleziono równie Ŝ gniazdo puchacza. W zwi ązku z powy Ŝszym nale Ŝy dokona ć odpowiednich korekt.

Tabela V-1. Wykaz miejsc rozrodu gatunków zwierz ąt chronionych strefowo w gminie Połczyn Zdrój – strefy powołane w Nadle śnictwie Połczyn.

Lp. Nazwa gatunku Le śnictwo Akt prawny Uwagi

1 Bocian czarny Ogrodno Zarz. Woj. Stref ę powołano, Zachodniopom. ale gniazdo ju Ŝ 11/2001 z nie istnieje. 10.01.2001 r

2 Bocian czarny Bobry Zarz. Woj. Stref ę powołano Zachodniopom. dla bociana 11/2001 z czarnego, ale 10.01.2001 r gnie ździ si ę tam orlik krzykliwy – nast ąpiła pomyłka, któr ą nale Ŝy skorygowa ć.

3 Kania ruda Ogrodno Zarz. Woj. Stref ę powołano, Zachodniopom. ale gniazdo ju Ŝ 11/2001 z nie istnieje. 10.01.2001 r

4 Bielik Kołacz Zarz. Woj. W tym samym Zachodniopom. oddziale gnie ździ Puchacz 11/2001 z si ę puchacz, dla 10.01.2001 r którego nie powoływano ju Ŝ oddzielnej strefy.

213 1.2. Obszary i obiekty przewidziane do ochrony

Na podstawie inwentaryzacyjnych bada ń terenowych autorzy proponuj ą utworzenie dalszych form ochronnych uzupełniaj ący dotychczasow ą sie ć obiektów prawnie chronionych. Propozycje nasze dotycz ą głównie słabo rozpoznanego przyrodniczo terenu północnej cz ęś ci gminy. W przypadku niektórych obiektów, tj. u Ŝytków ekologicznych proponujemy zmian ę statusu ochronnego lub weryfikacj ę powierzchni podlegaj ącej ochronie. Obszary i obiekty na terenie gminy zasługuj ące na prawn ą ochron ę i powołanie na podstawie ustawy o ochronie przyrody podzieli ć mo Ŝna na nast ępuj ące grupy:  park krajobrazowy,  obszary chronionego krajobrazu,  rezerwaty przyrody,  uŜytki ekologiczne,  zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,  stanowiska rozrodu i stałego przebywania zwierz ąt gatunków chronionych,  pomniki przyrody. Wszystkie zaproponowane do ochrony obiekty wymagaj ą opracowania dokumentacji według wymogów prawnych, a nast ępnie zatwierdzenia przez odpowiedni organ (Wojewod ę lub Rad ę Gminy). W rozporz ądzeniach powołuj ących obiekty okre ślone powinny zosta ć szczegółowe wytyczne konserwatorskie gwarantuj ące zachowanie walorów przyrodniczych tych obszarów. Do czasu powołania powierzchniowych form ochrony nale Ŝy w planach zagospodarowania i Studium (...) zapisa ć, odno śnie tych obszarów, zakaz zmiany form uŜytkowania gruntów i w miar ę mo Ŝliwo ści wskazania konserwatorskie wymienione dla ka Ŝdego z obszarów. Odno śnie terenów zaproponowanych do wł ączenia do u Ŝytków ekologicznych nale Ŝy tak Ŝe wprowadzi ć zakaz prywatyzacji gruntów pa ństwowych lub innych nieprywatnych.

1.2.1. Park krajobrazowy

Ze wzgl ędu na unikalne walory przyrodnicze obszaru gminy Połczyn Zdrój proponuje si ę powołanie tu parku krajobrazowego „Dorzecze Pars ęty” : Pars ęta i jej dopływy D ębnica, Trzebiegoszcz, Łozica, Pokrzywnica, Le śnica, Perznica, została zaproponowana jako ostoja siedlis kowa do sieci NATURA 2000.

214 Dotychczas Pars ęta nie była chroniona, tylko jako propozycja utworzenia obszaru chronionego krajobrazu, który jednak nigdy nie został uchwalony. Jest to obszar o znaczeniu ponadregionalnym zarówno pod wzgl ędem faunistycznym, florystycznym jak i geomorfologicznym. Utworzenie Parku Krajobrazowego „Dorzecze Pars ęty” ma na celu ochron ę cennych ekosystemów, jak: naturalne doliny rzeczne, starorzecza, źródliska, torfowiska oraz kompleksy le śne, fitocenozy z Dyrektywy Siedliskowej i krajowych siedlisk obj ętych ochron ą. W granicach PK znajduje si ę 35 istniej ących u Ŝytków ekologicznych oraz 4 proponowane.

Forma ochrony i Park Krajobrazowy nazwa

Symbol na mapie „Dorzecze Pars ęty” 1:25 000 N - V – 5 - 17

Lokalizacja Obszar PK rozciaga si ę od Tychówka na północy do Ogartowa na południu.

Przedmiot i cel Naturalny ekosystem w gł ębokim jarze w obr ębie kompleksów le śnych, na ochrony odcinkach otwieraj ący si ę szerok ą dolin ą ze zbiorowiskami ro ślinno ści szuwarowej; naturalne odcinki dolin rzek: D ębnicy i Pars ęty; ekosystemy źródliskowe; torfowiska i lasy bukowe, d ębowe i sosnowe; stanowiska gatunków chronionych, rzadkich i zagro Ŝonych, fitocenozy z Dyrektywy Siedliskowej i krajowych siedlisk obj ętych ochron ą; ostoja zwierzyny; naturalny korytarz ekologiczny spinaj ący dolin ę rzeki Pars ęty z Pojezierzem.

Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne: gł ębokie w ąwozy i jary, źródliska, przyrodnicza oczka wytopiskowe, bardzo urozmaicone i w du Ŝym stopniu naturalne doliny obiektu rzek D ębnicy i Pars ęty; zachowane odcinki starorzeczy, rzeki wykorzystywane nadal przez ryby w ędrowne; bogata ro ślinno ść ; naturalne zbiorowiska le śne źródliskowe, cyrki źródliskowe; urozmaicona rze źba terenu, liczne boczne wąwozy, jary i dolinki z enklawami kociołków torfowych; szuwary trzcinowe, ziołoro śla, inicjalne stadia olesów, olsy źródliskowe, bory sosnowe, pomnikowe buki i d ęby, zbiorowiska welonowe; w nurcie rzeki płaty moczarki kanadyjskiej; obszary wód naporowych.

Ocena walorów Naturalny ekosystem o niezaburzonych zbiorowiskach ro ślinnych o znaczeniu biocenotycznym i krajobrazowym; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; wyst ępowanie gatunków zwierz ąt zwi ązanych ze środowiskami wodnymi i dolinami rzecznymi: wiele gatunków ryb ( 22 w Pars ęcie i 12 w D ębnicy) w tym tro ć, pstr ąg potokowy, strzebla potokowa, głowacz białopłetwy, ssaki: wydra, rz ęsorek rzeczek, a z ptaków: pliszka górska, zimorodek, remiz, wodnik, Ŝuraw, b ąk, samotnik, g ągoł.

Dyrektywa Starorzecza i inne naturalne eutroficzne zbiorniki wodne z moczark ą siedliskowa kanadyjsk ą; źródliskowy ł ęg olchowo – jesionowy; źródliska niewapienne, torfowiska, półnaturalne ł ąki; bogata fauna, m.in., głowacz białopłetwy, wydra, Ŝaby: moczarowa, wodna i jeziorkowa, grzebiuszka ziemna, ropucha

215 paskówka.

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowanie orlika krzykliwego, trzmielojada, kani rudej, kani ptasia czarnej, błotniaka stawowego, Ŝurawia, bociana białego, łab ędzia niemego, krakwy, cyraneczki, kszyka, g ągoła.

Konwencja Wyst ępuje tu wiele gatunków zwierz ąt zwierz ąt wymienianych w tej berne ńska konwencji: orlik krzykliwy, trzmielojad, kania ruda, kana czarna, błotniak stawowy, Ŝuraw, bocian biały, łab ędź niemy, krakwa, cyraneczka, kszyk, g ągoł, samotnik, zausznik, b ąk, kszyk, czapla siwa, srokosz, Ŝaby: trawna, moczarowa, wodna i jeziorkowa, grzebiuszka ziemna, ropucha szara, ropucha paskówka, jaszczurka Ŝyworodna, wydra, rz ęsorek rzeczek.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w warunki hydrologiczne: melioracje, regulacja koryta rzeki, zabudowa hydrotechniczna; procesy eutrofizacji spowodowane zrzutami ścieków komunalnych i przemysłowych oraz spływami nawozów mineralnych i środków ochrony ro ślin; wycinanie zadrzewie ń i zakrzacze ń wzdłu Ŝ koryta rzeki, budowa spi ętrze ń, zr ęby zupełne na zboczach doliny, wprowadzanie zadrzewie ń niezgodnych z siedliskiem, najpowa Ŝniejsze zagro Ŝenie – dla ichtiofauny oraz cennej awifauny i herpetofauny zawi ązanej ze środowiskami nadrzecznymi – stanowi planowana budowa zbiornika energetyczno – przeciwpowodziowego w Osówku.

Wskazania Opracowa ć szczegółow ą dokumentacj ę PK; oznaczy ć granice; ograniczy ć konserwatorskie działalno ść gospodarki le śnej; wył ączy ć teren z jakiegokolwiek i planistyczne zagospodarowani urbanistycznego; zachowa ć naturalne koryta rzek i ich otoczenia, podda ć pod ochron ę najcenniejsze lasy, wskazania umie ści ć w planie Przestrzennego Zagospodarowania Gminy oraz wykaza ć w zestawieniu PK o szczególnej warto ści poło Ŝonych na terenie gminy pismem do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody Województwa Zachodniopomorskiego.

1.2.2. Obszary chronionego krajobrazu

OCHK to wielkopowierzchniowa forma ochrony, wprowadzana w miejscach o wysokich walorach krajobrazowych i zachowanych ró Ŝnorodnych ekosystemach, szczególnie warto ściowych ze wzgl ędu na mo Ŝliwo ści zaspokajania potrzeb zwi ązanych z masow ą turystyk ą i wypoczynkiem lub w zwi ązku z istniej ącymi lub odtwarzanymi korytarzami ekologicznymi. Celem tworzenia obszarów chronionego krajobrazu mo Ŝe by ć zapewnienie powi ązania terenów poddanych ochronie w systemy obszarów chronionych. Ustanowienie OCHK nie wyklucza działalno ści człowieka na obszarze chronionym, jednak Ŝe musi by ć ona uwarunkowana potrzebami przyrody. Nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe jest to bardzo korzystne dla człowieka i przyrody rozwi ązanie umo Ŝliwiaj ące zachowanie

216 walorów krajobrazowych i środowiskowych chronionego terenu i tym samym stanowi ące o jego ci ągłej atrakcyjno ści. Celem obszarów chronionego krajobrazu jest: • zatrzymanie procesu degradacji środowiska i zachowanie równowagi ekologicznej, • utrzymanie dotychczasowych warto ści krajobrazu naturalnego i kulturowego, • tworzenie osłony dla obszarów o surowszych rygorach ochrony, • wypracowanie racjonalnych zasad turystycznego wykorzystania obszaru, • ochrona obszarów stanowi ących cz ęść systemu ekologicznego. OCHK mog ą by ć ustanowione przez Rad ę Gminy. W ich zasi ęgu znajd ą si ę inne formy ochrony, np. mniejsze u Ŝytki ekologiczne, pomniki przyrody, stanowiska rozrodu i regularnego przebywania gatunków chronionych, stanowiska florystyczne i inne. OCHK stanowi dla tych form obszar buforowy b ędąc przestrzeni ą wymuszaj ąca na planistach i inwestorach działania ekologiczne, np. podczas budowy dróg trzeba uwzgl ędnia ć istnienie szlaków migracyjnych w zwi ązku z czym, nale Ŝy zaprojektowa ć i wykona ć przepusty dla zwierz ąt oraz zrealizowa ć obsadzenie jezdni szerokopasmow ą zieleni ą.

Proponowana Obszar Chronionego Krajobrazu forma ochrony i "Wysoczyzna Kołacz-Białow ąs" nazwa

Symbol na mapie OChK-2 1:25 000 T - Z – 11 - 17

Lokalizacja Wschodnia cz ęść obszaru gminy, na północ od linii drogi Ogartowo – Kołacz – Kłodzino.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących form krajobrazowych i geomorfologicznych oraz ochrony flory i fauny.

Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne: kemy, w ąwozy, jary, źródliska, przyrodnicza oczka wytopiskowe, jezioro zastoiskowe (J. Radoniowieckie); na bogactwo obiektu flory i fauny składaj ą si ę, m.in., bory sosnowe, pomnikowe buki i d ęby, stanowiska bielika, Ŝurawia, bociana, zimorodka.

Ocena walorów Na walory faunistyczne składa si ę wyst ępowanie znacznej liczby przedstawicieli zwłaszcza herpetofauny i awifauny.

Dyrektywa Wydaje si ę, Ŝe w OChK-2 znajduj ą si ę istotne z punktu widzenia tej siedliskowa dyrektywy tereny, zwłaszcza zaliczane do siedlisk słodkowodnych (naturalne jeziora eutroficzne, siedliska nadrzeczne i rzeczne), torfowiska wysokie i niskie, półnaturalne ł ąki i dobrze zachowane fragmenty ró Ŝnych lasów li ściastych; miejsca takie s ą jednocze śnie siedliskami bogatej fauny: Ŝmii zygzakowatej, traszki grzebieniastej, ropuchy paskówki, ropuchy zielonej, Ŝaby śmieszki, Ŝaby wodnej, Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby moczarowej, rzekotki

217 drzewnej, grzebiuszki ziemnej.

Dyrektywa Na terenie OChK-2 wyst ępuje wiele gatunków ptaków wymienianych w tej ptasia dyrektywie i b ędących przedmiotem troski: bielik, trzmielojad, puchacz, bocian biały, Ŝuraw, cyraneczka, błotniak stawowy, łab ędź niemy, świstun, gągoł, kszyk, przepiórka, derkacz.

Konwencja Na terenie OChK-2 wyst ępuje wiele gatunków ptaków wymienianych w tej Berne ńska konwencji, przy czym na ogół ich stanowiska s ą rozproszone, a je Ŝeli wyst ępuj ą zag ęszczenia gatunków, to zwykle takie fragmenty zostały wytypowane do ochrony w formie u Ŝytków ekologicznych (scharakteryzowano je dokładniej oddzielnie), jak równie Ŝ liczne gatunki płazów i gadów. Stwierdzono wyst ępowanie nast ępuj ących gatunków: bielik, puchacz, bocian biały, kobuz, Ŝuraw, cyraneczka, samotnik, błotniak stawowy, łab ędź niemy, świstun, g ągoł, kszyk, przepiórka, srokosz, derkacz, Ŝmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny, traszka grzebieniasta, ropucha szara, ropucha zielona, ropucha paskówka, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba wodna, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba śmieszka, rzekotka drzewna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Lokalizacja składowiska odpadów; gospodarka le śna oparta o zr ęby zupełne.

Wskazania Likwidacja gminnego składowiska odpadów; poddanie pod ochron ę konserwatorskie najcenniejszych lasów (jako lasów glebo- i wodochronnych). i planistyczne

Proponowana Obszar Chronionego Krajobrazu forma ochrony i „Wysoczyzna Bu ślary”. nazwa

Symbol na mapie OChK-3 1:25 000 N - T – 5 - 16

Lokalizacja Północno-wschodnia cz ęść gminy, na wschód od drogi Bu ślary – Tychówko.

Przedmiot i cel Wysoczyzna Bu ślary. ochrony

Charakterystyka Cenne ze wzgl ędu na krajobraz kulturowy wsie: Bu ślary, Ostre Bardo i przyrodnicza Ło śnica. Zadrzewione drogi śródpolne. Tereny rolne wsi stwarzaj ą doskonałe obiektu warunki do ekspozycji krajobrazu w stron ę zadrzewionych terenów doliny Dębnicy.

Ocena walorów Regionalne.

Dyrektywa Torfowiska wysokie: zbiorowisko o bezk ępowej strukturze z dominacj ą siedliskowa wełnianki pochwowatej i Sphagnum fallax ; torfowiska przej ściowe: zespół wełnianki dzióbkowatej; pła mszarne; mezo- i oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą; brzezina bagienna; naturalne zbiorniki eutroficzne i mezotroficzne: zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego, zespół rdestnicy pływaj ącej, zespół lilii wodnych; wyst ępuje torfowisko z rosiczk ą okr ągłolistn ą i

218 widłakiem jałowcowatym (UE-6); ze zwierz ąt kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Dyrektywa Miejsce l ęgowe Ŝurawia. ptasia

Konwencja Wyst ępowanie Ŝuraw, jaszczurka Ŝyworodna, ropucha szara, Ŝaba trawna, Berne ńska Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba wodna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna.

Konwekcja Nie dotyczy . Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana sposobu u Ŝytkowania

Wskazania Realizacja zapisu planu zagospodarowania przestrzennego konserwatorskie i planistyczne

Proponowana Obszar Chronionego Krajobrazu forma ochrony i "Źródła Regi" nazwa

Symbol na mapie OChK-4 1:25 000 F - M – 22 - 28

Lokalizacja Okolice miejscowo ści Gawroniec.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących form krajobrazowych i geomorfologicznych, ochrony źródlisk Regi oraz flory i fauny.

Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne: kemy, w ąwozy, jary, źródliska, przyrodnicza oczka wytopiskowe, jeziora (Resko i Gawro ńcze). Na bogactwo fauny obiektu składaj ą si ę, m.in., wyst ępuj ące tam gatunki ptaków obj ętych ochron ą strefow ą – bocian czarny, kania ruda, puchacz oraz ptaki zagro Ŝone w skali Europy: derkacz, Ŝuraw.

Ocena walorów Na walory faunistyczne składa si ę wyst ępowanie, zwłaszcza na zbiornikach wodnych lub w ich pobli Ŝu: wydry, licznych gatunków ptaków wodno- błotnych (perkoz rdzawoszyi, kaczki, kokoszka wodna, łab ędź niemy, Ŝuraw, derkacz, g ęgawa, wodnik) i ptaków drapie Ŝnych – trzmielojada, kani rudej, błotniaka stawowego, kobuza. Znaleziono tam równie Ŝ koloni ę brzegówki (Ŝwirownia koło Gawro ńca). Zbiorniki wodne s ą jednocze śnie miejscem rozrodu licznych gatunków płazów.

Dyrektywa Wydaje si ę, Ŝe w OChK-4 znajduj ą si ę istotne z punktu widzenia tej siedliskowa dyrektywy tereny, zwłaszcza zaliczane do siedlisk słodkowodnych (naturalne jeziora eutroficzne, siedliska wodne i nadwodne), torfowiska półnaturalne ł ąki i dobrze zachowane fragmenty ró Ŝnych lasów li ściastych; miejsca takie s ą jednocze śnie siedliskami bogatej fauny, w tym na przykład wydry, licznych gatunków płazów – traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego, grzebiuszki ziemnej, ropuchy zielonej, ropuchy paskówki, Ŝab – moczarowej, śmieszki, wodnej i jeziorkowej.

219 Dyrektywa Na terenie OChK-4 wyst ępuje wiele gatunków ptaków wymienianych w tej ptasia dyrektywie i b ędących obiektem szczególnej troski: kania ruda, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, puchacz, bocian czarny, bocian biały, kszyk, kokoszka wodna, przepiórka, łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa, cyraneczka, gągoł, derkacz i Ŝuraw.

Konwencja Na OChK-4 wyst ępuje wiele gatunków ptaków, przedstawicieli herpetofauny i Berne ńska teriofauny wymienianych w tej konwencji, przy czym na ogół ich stanowiska są rozproszone. Stwierdzono wyst ępowanie nast ępuj ących gatunków: kania ruda, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, trzmielojad, kobuz, puchacz, bocian czarny, bocian biały, kszyk, perkoz rdzawoszyi, kokoszka wodna, wodnik, przepiórka, łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa, cyraneczka, g ągoł, derkacz i Ŝuraw, samotnik, padalec zwyczajny, jaszczurka Ŝyworodna, zaskroniec zwyczajny; ropuchy: szara, zielona i paskówka; Ŝaby: moczarowa, wodna, trawna, jeziorkowa, śmieszka; traszki: zwyczajna i grzebieniasta; kumak nizinny, grzebiuszka ziemna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych – osuszanie trenów; nadmiar biogenów i środków ochrony ro ślin spływaj ących do jezior i cieków wodnych; gospodarka le śna oparta o zr ęby zupełne.

Wskazania Poddanie pod ochron ę najcenniejszych siedlisk wodnych i nadwodnych oraz konserwatorskie lasów (jako lasów glebo- i wodochronnych). i planistyczne

1.2.3. Rezerwaty przyrody

Na terenie gminy proponujemy utworzenie 4 nowych rezerwatów przyrody, w tym 3 obejmuj ących unikalne Ŝywe ekosystemy torfowiskowe i 1 b ędącego obszarem przedwojennego cmentarza z koncentracj ą chronionych i osobliwych gatunków we florze Polski. W śród przewidzianych do ochrony nowych rezerwatów 1 był wcze śniej uwzgl ędniony w opracowaniu Erdmanna (2001) jako u Ŝytek ekologiczny. Jednak Ŝe ze wzgl ędu na ich wysok ą rang ę przyrodnicz ą wydaje si ę by ć uzasadnione przekwalifikowanie go i podniesienie rangi ochronnej jako rezerwat przyrodniczy. Poni Ŝej zestawiono opis i ocen ę walorów przyrodniczych rezerwatów przyrody, cel ochrony, zbiorowiska ro ślinne chronione na mocy Dyrektywy Siedliskowej, zagro Ŝenia dla funkcjonowania ich ekosystemów, wskazania konserwatorskie i planistyczne.

220 Proponowana Rezerwat przyrody forma ochrony i "śabiro ślowe oczka” nazwa

Symbol na mapie R – 3 1:25 000 R, S - 8

Lokalizacja 0,7 km na północny - wschód od miejscowo ści Ło śnica.

Przedmiot i cel Ekosystem mszarny o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym w ochrony krajobrazie rolniczym, z fitocenozami siedlisk obj ętych prawn ą ochroną krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą; obiekt reguluj ący stosunki wodne terenu; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Śródpolne płaskie torfowisko mszarne z mozaik ą fitocenoz: mezo- przyrodnicza oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą; szuwar turzycy obiektu dzióbkowatej; masowo rosiczka okr ągłolistna; na powierzchniach otwartych zanikaj ących gł ębokich tobołków wodnych liczne płaty grzybienia północnego ; w strefie brzegowej oczek wodnych szuwar turzycy nitkowatej i niskie szuwarki turzycy bagiennej, w wodzie pływacz drobny i pływacz zwyczajny oraz masowo rzadki krasnorost Batrachspermum vagum i formy wodne torfowca Sphagnum cuspidatum ; inne gatunki to: bagnica torfowa, wełnianka pochwowata , wełnianka w ąskolistna, Ŝurawina błotna , modrzewnica zwyczajna, turzyca siwa , turzyca dzióbkowata, pi ęciornik błotny; pło z bobrkiem trójlistkowym i pi ęciornikiem błotnym; w cz ęś ci zbiorowisk mszarnych młody rozproszony o lu źnym zwarciu nalot brzeziny bagiennej o wysoko ści do 2,5 m; na obrze Ŝach strefa eutrofizacyjna z sitem rozpierzchłym oraz w ąskim pasem zbiorowiska okrajkowe - zaro śla łozowe i pło z czermieni ą błotn ą.

Ocena walorów Naturalny ekosystem mszarny torfowiska przej ściowego z procesem torfotwórczym o eutrofizacji zaznaczonej tylko w s ąsiedztwie z gruntami rolnymi; fitocenozy z Dyrektywy Siedliskowej oraz siedlisk obj ętych prawn ą ochron ą krajow ą; stanowiska gatunków chronionych, rzadkich i zagroŜonych; naturalny proces torfotwórczy; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Torfowiska wysokie: mezo-oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą siedliskowa wąskolistn ą; torfowiska przej ściowe: szuwar turzycy dzióbkowatej , szuwar turzycy nitkowatej ; pła mszarne niski szuwarek turzycy bagiennej; brzezina bagienna; naturalne dystroficzne zbiorniki wodne z grzybieniem północnym, zespół pływaczowy z torfowcami z dominuj ącymi Sphagnum cuspidatum i pływaczem drobnym; brzezina bagienna . Ze zwierz ąt obj ętych t ą dyrektyw ą wyst ępuj ą: traszka grzebieniasta i Ŝaba moczarowa.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: błotniak stawowy, Ŝuraw i kszyk. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą: traszka grzebieniasta, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝ. moczarowa, Berne ńska jaszczurka Ŝyworodna, zaskroniec zwyczajny, błotniak stawowy, Ŝuraw, kszyk, srokosz.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

221 Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu, obni Ŝanie poziomu wody; procesy eutrofizacji spowodowane spływami środków ochrony ro ślin i nawozów z przyległych gruntów rolniczych.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy; konieczno ść stworzenia ok. 30 metrowej strefy buforowej wokół obiektu z nasadzenia sosnowego. Uwagi Obj ąć natychmiastow ą form ą ochrony u Ŝytku ekologicznego na podstawie uchwały Rady Gminy; docelowo opracowa ć jak najszybciej szczegółow ą dokumentacj ę przyrodniczo - techniczn ą rezerwatu.

Proponowana Rezerwat przyrody forma ochrony i "Jezioro Zimne” nazwa

Symbol na mapie R – 4 1:25 000 W - 13

Lokalizacja Jezioro Zimne, przy północno - wschodniej granicy gminy w oddz. 359g, 359c Nadl. Połczyn Zdrój.

Przedmiot i cel Inicjalne stadia tworzenia si ę wiszaru torfowcowego, silnie uwodnionego, z ochrony wieloma interesuj ącymi gatunkami ro ślin; proces kształtowania si ę fitocenoz mszarnych; l ądowienie ekosystemu jeziornego; obiekt o znaczeniu hydrologicznym, biocenotycznym i krajobrazowym; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Jezioro rynnowe mi ędzy wzgórzami le śnymi; zasadnicza cz ęść misy jeziornej przyrodnicza bez ro ślinno ści, kieszenie z obci ętymi zatopionymi pniami drzew i grzybieniem obiektu białym na powierzchni wody; od strony północnej, południowej i południowo - wschodniej inicjalne stadia mszaru silnie uwodnionego o charakterze trz ęsawiskowym, trudnodost ępnego, na nim masowo rosiczka okr ągłolistna, Ŝurawina błotna , enklawy wełnianki pochwowatej i Sphagnum fallax , mszary mezo-oligotroficzne dywanowe z wełniank ą w ąskolistn ą, szuwar turzycy dzióbkowatej i szuwar turzycy nitkowatej, k ępy wierzby uszatej, pło z czermieni ą błotn ą; na obrze Ŝach szuwar szerokopałkowy i płaty situ rozpierzchłego; w gł ębokim wodnym okrajku masowa wegetacja torfowca Sphagnum cuspidatum; licznie kruszyna pospolita . Ze zwierz ąt wyst ępuj ą liczne płazy, ptaki, jak równie Ŝ gady.

Ocena walorów Unikalny ekosystem jeziorno – mszarny z dynamicznymi procesami rozwoju zbiorowisk torfowisk mszarnych; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Torfowiska przej ściowe szuwar turzycy dzióbkowatej , szuwar turzycy siedliskowa nitkwatej ; pła mszarne – mezo-oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą wąskolistn ą, torfowiska wysokie Ŝywe: zwi ązek wełnianka w ąskolistna – Sphagnum fallax . Ze zwierz ąt obj ętych tą dyrektyw ą wyst ępuj ą: traszka grzebieniasta, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna oraz Ŝmija

222 zygzakowata.

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowania 2 gatunków ptaków wymienionych w tej ptasia dyrektywie: Ŝurawia i cyraneczki.

Konwencja Wyst ępuj ą zwierz ęta obj ęte t ą konwencj ą, głównie płazy: traszka Berne ńska grzebieniasta, ropucha szara, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba trawna, Ŝaba wodna, Ŝaba moczarowa; ponadto Ŝuraw, cyraneczka, samotnik, Ŝmija zygzakowata.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy eutrofizacji spowodowane czynnikami antropogenicznymi (stosowanie środków ochrony lasów, silna penetracja w ędkarzy), spływ wód z sąsiaduj ących ekosystemów eutroficznych.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej. Uwagi Jezioro przekaza ć we władanie administracji le śnej Nadle śnictwa Połczyn Zdrój; obj ąć natychmiastow ą form ą ochrony u Ŝytku ekologicznego na podstawie uchwały Rady Gminy; docelowo opracowa ć jak najszybciej szczegółow ą dokumentacj ę przyrodniczo - techniczn ą rezerwatu.

Proponowana Rezerwat przyrody forma ochrony i "Wawrzynek” nazwa

Symbol na mapie R – 5 1:25 000 H - 19

Lokalizacja Okolice wsi Sucha.

Przedmiot i cel Stanowisko wielu chronionych i rzadkich gatunków roślin odnawiaj ących si ę ochrony samoistnie i powi ększających populacje; obiekt o warto ści kulturowej, krajobrazowej i biocenotycznej.

Charakterystyka Obszar przedwojennego nieu Ŝytkowanego cmentarza; bluszcz pospolity - przyrodnicza masowo na ziemi i pniach drzew, max obw. 0,68 m (podci ęta łodyga!), obiektu masowo barwinek pospolity , licznie lilia złotogłów (ok. 80 owocuj ących egzemplarzy); bardzo liczna, dorodnie owocuj ąca , zró Ŝnicowana wiekowo populacja wawrzynka wilczełyko; płaty konwalii majowej i krzewy kaliny koralowej; pojedyncze k ępy tojadu pstrego i go ździka brodatego; drzewostan: klon zwyczajny, klon jawor, brzoza brodawkowata, jesion wyniosły, d ąb bezszypułkowy, d ąb szypułkowy – drzewa niezbyt okazałe, dorodne rozproszone egzemplarze głogu jednoszyjkowego; pozostało ści ogrodzenia i porozbijanych nagrobków.

223 Ocena walorów Bogata populacja ro ślin obj ętych ochron ą gatunkow ą; ekosystem naturalizuj ący si ę; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Nie dotyczy. siedliskowa

Dyrektywa Nie dotyczy. ptasia

Konwencja Nie dotyczy. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy antropopresji; pozyskiwanie gatunków obj ętych ochron ą; ślady dzikiego pozyskiwania drzew i podcinania bluszczy; przywrócenie pierwotnej funkcji.

Wskazania Obj ęcie natychmiastow ą ochron ą; konieczna interwencja Konserwatora konserwatorskie Przyrody ze wzgl ędu na silne negatywne procesy antropogeniczne; w celu i planistyczne zabezpieczenia osobliwo ści przyrodniczych zaleca si ę powołanie dla tego obszaru u Ŝytku ekologicznego; docelowo opracowanie dokumentacji przyrodniczo – technicznej rezerwatu; obiekt nale Ŝy wył ączy ć z jakichkolwiek działa ń planistycznych gminy i władz ko ścielnych. Uwagi Stanowisko nadaje si ę do prowadzenia naukowych bada ń populacyjnych.

Proponowana Rezerwat przyrody forma ochrony i "Borówka bagienna” nazwa

Symbol na mapie R – 6 1:25 000 I, J – 24, 25

Lokalizacja Oddział 485 Nadl. Świdwin.

Przedmiot i cel Stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; obiekt z fitocenozami siedlisk ochrony obj ętych prawn ą ochron ą krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą; ekosystem mszarny o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym; ekosystem reguluj ący stosunki hydrologiczne w kompleksie lasów gospodarczych.

Charakterystyka Śródle śny mszarny ekosystem torfowiskowy z otwartymi powierzchniami przyrodnicza wody; wypłycaj ące si ę jezioro z wodn ą form ą Sphagnum cuspidatum ; mszar obiektu mezo-oligotroficzny dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą, sosn ą zwyczajn ą, brzoz ą omszon ą, mietlic ą psi ą, goryszem błotnym, turzyc ą dzióbkowat ą, turzyc ą pospolit ą, turzyc ą nitkowat ą, wrzosem zwyczajnym, wełniank ą pochwowat ą, trz ęś lic ą modr ą, Ŝurawin ą błotn ą, borówk ą czarn ą, borówk ą bagienn ą, kalin ą koralow ą, Sphagnum magellanicum, S. fallax , płonnikiem pospolitym f. uliginosum, masowo rosiczka okr ągłolistna i bagno zwyczajne; na obrze Ŝach pło z czermieni ą błotn ą i pi ęciornikiem błotnym , masowo podrost z kruszyn ą pospolit ą; enklawy kontynentalnych le śnych torfowisk wysokich ze

224 zwartym drzewostanem sosnowym, południowy skraj obiektu w przeszło ści eksploatowany – zaawansowane procesy regeneracyjne w karierach potorfowych; stanowisko podgrzybka paso Ŝytniczego .

Ocena walorów Ekosystem dystroficzny z lekko zaznaczonymi procesami mezotroficznymi; procesy regeneracyjne i naturalizacyjne na obszarze poeksploatacyjnym; seria sukcesyjna fitocenoz charakterystycznych dla ekosystemów torfowisk przej ściowych oraz wysokich; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Torfowiska przej ściowe: szuwar turzycy dzióbkowatej , szuwar turzycy siedliskowa nitkowatej; pła mszarne: mezo-oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą wąskolistn ą, torfowiska wysokie Ŝywe: zwi ązek wełnianki pochwowatej i Sphagnum fallax , sosnowy bór bagienny. Ze zwierz ąt: traszka grzebieniasta, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Dyrektywa Wyst ępuj ą Ŝuraw i cyraneczka. ptasia

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie nast ępuj ących gatunków: ropucha szara, traszka Berne ńska grzebieniasta, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, jaszczurka Ŝyworodna, Ŝuraw, cyraneczka.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu, obni Ŝanie poziomu wody; procesy eutrofizacji; pozyskiwanie drewna, przebudowa drzewostanu w obr ębie obiektu, prowadzenie zr ębów zupełnych na obrze Ŝach ekosystemu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierzeń planistycznych gminy i administracji le śnej. Uwagi Obiekt przewidziany pod ochron ę rezerwatow ą; konieczna likwidacja le śnego punktu czerpania wody; obj ąć natychmiastow ą form ą ochrony u Ŝytku ekologicznego na podstawie uchwały Rady Gminy; docelowo opracowa ć jak najszybciej szczegółow ą dokumentacj ę przyrodniczo - techniczn ą rezerwatu.

1.2.4. U Ŝytki ekologiczne

Zgodnie a art. 30 ustawy z dn. 16.10. 1991 o ochronie przyrody (Dz.U.91.114.492 z pó źniejszymi zmianami) u Ŝytkami ekologicznymi s ą "zasługuj ące na ochron ę pozostało ści ekosystemów, maj ących znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk, jak: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródle śne "oczka wodne", kępy drzew i krzewów, bagna torfowiska, wydmy, płaty nie u Ŝytkowanej roślinno ści, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamie ńce oraz stanowiska rzadkich lub

225 chronionych gatunków ro ślin i zwierz ąt, w tym miejsca ich sezonowego przebywania lub rozrodu. Ta forma ochrony umo Ŝliwia zachowanie cennych fragmentów przyrody uwzgl ędniaj ąc równocze śnie potrzeby człowieka w warunkach racjonalnego gospodarowania.

Ustawa o ochronie przyrody dopuszcza powoływanie u Ŝytków ekologicznych zarówno przez wojewod ę jak i przez gminy, które mog ą dzi ęki temu, kieruj ąc si ę trosk ą o zachowanie najwi ększych warto ści na obszarze swego administrowania, skutecznie zadba ć o zachowanie cennych przyrodniczo obiektów.

Proponowane tu u Ŝytki ekologiczne spełniaj ą postulaty ustawy, obejmuj ą bowiem zachowane pozostało ści ekosystemów, maj ących znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk, wyst ępuj ą w nich siedliska chronione oraz stanowiska chronionych ro ślin i zwierz ąt (p. ANEKS).

Uwzgl ędnienie u Ŝytków ekologicznych w planach zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkiem ustawowym. Wi ąŜą si ę z tym okre ślone nast ępstwa nakazuj ące planistom dostosowanie swoich projektów do wymogów przepisów dotycz ących ochrony przyrody (ANEKS ).

Gospodarka na tych obszarach powinna zmierza ć do zapewnienia takich warunków środowiska, które gwarantuj ą zachowanie cennych biotopów. W przypadku istnienia elementów degraduj ących (np. wysypisk śmieci, oczyszczalni ścieków, arterii komunikacyjnych i in.) działanie winno zmierza ć do zminimalizowania ich oddziaływania na drodze rozwi ąza ń technicznych lub prawnych (np. zakaz wysypywania śmieci w okre ślonych miejscach). Jednocze śnie spraw ą piln ą staje si ę rekultywacja zniszczonych obszarów. W poszczególnych przypadkach wskazane jest konsultowanie si ę z przyrodnikami w celu okre ślenia sposobów unikni ęcia kolizji na drodze przyroda - gospodarka człowieka. Obiekty tej kategorii, odpowiednio oznakowane, powinny by ć chronione przede wszystkim przed działaniami dewastacyjnymi, wysypywaniem śmieci, odprowadzaniem ścieków, plantowaniem itp. Podajemy pewne aspekty ochronne wspólne dla wszystkich zaproponowanych obiektów, jednak Ŝe nale Ŝy je traktowa ć ramowo, pami ętaj ąc o ogólnych zasadach ochrony

226 przyrody zawartych w ustawach. Do egzekwowania przestrzegania tych praw nale Ŝy zmobilizowa ć słu Ŝby miasta i przede wszystkim ludno ść . Proponowane u Ŝytki ekologiczne sw ą rol ę w krajobrazie pełni ą pod warunkiem zachowania ich w stanie naturalnym z zachowaniem okre ślonych metod post ępowania uniemo Ŝliwiaj ących ich degradacje. Głównymi zagro Ŝeniami u Ŝytków ekologicznych s ą: 1. Eutrofizacja w wyniku spływu substancji biogenicznych z pól; 2. Zmiana stosunków wodnych, osuszanie; 3. Zmiana sposobu u Ŝytkowania gruntu - przekształcanie ł ąk w pola uprawne, lub zalesianie ł ąk; 4. Wykaszanie trzcin, niszczenie zaro śli i zadrzewie ń przydro Ŝnych i śródpolnych; 5. Przekształcanie zbiorników dla celów gospodarki rybackiej; 6. Stopniowy zanik obiektów poło Ŝonych na gruntach rolniczych w wyniku prac polowych i zaorywania ich obrze Ŝy; 7. Zasypywanie i za śmiecanie; 8. Pobór kopalin - zwłaszcza torfu. W gminie Połczyn Zdrój t ą form ą ochrony proponuje si ę obj ąć 18 obiektów. Ich zestawienie wraz z krótkim opisem zamieszczono poniŜej. Zach ęcamy jednocze śnie władze gminy do aktywnego działania na gruncie ochrony tych obiektów. Ich prawne powołanie powinno poprzedzi ć opracowanie dokumentacji, której zr ęby ju Ŝ s ą w postaci wyników przeprowadzonej przez specjalistów inwentaryzacji przyrodniczej.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Przełom Bukowej koło Tychówka” nazwa

Symbol na mapie UE-110 1:25 000 M - O – 3 - 6

Lokalizacja Oddział 386 obr ęb R ąbino, Nadl. Białogard; rzeka Bukowa.

Przedmiot i cel Zachowanie starodrzewu bukowego z przestojami dorodnych d ębów ochrony szypułkowych i bezszypułkowych oraz gatunków b ędących pod ochron ą całkowit ą i gatunków wpisanych na listy ochronne krajowe i konwencji europejskich.

Charakterystyka Naturalny fragment meandruj ącej rzeki Bukowej z przyległymi skarpami i przyrodnicza terasami nadrzecznymi; rzeka w gł ębokim jarze; nurt wartki o szeroko ści 1-5m obiektu i gł ęboko ści 0,15-0,5m; na kamieniach w rzece masowo Hildebrantia rivularis ;

227 na skarpach zespół subatlantycki nizinny las d ębowo - grabowy oraz buczyna zboczowa, przy rzece w wilgotnych miejscach oles źródliskowy; na skarpach przestoje dorodnych drzew: buk zwyczajny o obw. 2,8-3 m, d ąb bezszypułkowy o obw. 2,1-2,5 m i d ąb szypułkowy o obw. 270-280 cm oraz mniej dorodne grab zwyczajny , brzoza brodawkowata, sosna zwyczajna; w runie m.in. , listera jajowata , kokoryczka wielokwiatowa i wonna , gwiazdnica wielkokwiatowa , turzyca odległokłosa, lepnica czerwona , zachyłka trójk ątna , zachyłka oszczepowata , sromotnik bezwstydny, mech zdrojek, na kraw ędzi pól i doliny stanowisko szczwoła plamistego.

Ocena walorów Naturalna cz ęść krajobrazu z zachowan ą szat ą ro ślinn ą o warto ści ponadregionalnej.

Dyrektywa Gr ąd subatlantycki. siedliskowa

Dyrektywa Wyst ępuje derkacz, czajka. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą: srokosz, derkacz, czajka, pliszka Ŝółta, świerszczak, Berne ńska strumieniówka, pliszka górska.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy eutrofizacji, spływy zanieczyszcze ń komunalnych i z pól, oddziaływanie antropogeniczne.

Wskazania Opracowa ć szczegółow ą dokumentacj ę u Ŝytku ekologicznego; oznaczy ć konserwatorskie granice; ograniczy ć działalno ść gospodarki le śnej; wył ączy ć teren z i planistyczne jakiegokolwiek zagospodarowani urbanistycznego; wskazania umie ści ć w planie Przestrzennego Zagospodarowania Gminy oraz wykaza ć w zestawieniu uŜytków ekologicznych o szczególnej warto ści poło Ŝonych na terenie gminy pismem do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody Województwa Zachodniopomorskiego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Mokradła nad Pars ętą” nazwa

Symbol na mapie UE-111 1:25 000 R - 5

Lokalizacja Na południe od Sławkomierza.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych wraz z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Dawny bagnisty teren za skarp ą nad rzek ą Pars ętą poro śni ęte olsz ą i sosn ą. przyrodnicza obiektu

228 Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą świerszczak, strumieniówka, srokosz. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania W przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy konserwatorskie wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku i planistyczne uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Źródliska nad Pars ętą” nazwa

Symbol na mapie UE-112 1:25 000 S - 5

Lokalizacja Odcinek rzeki przy granicy oddz. 15a Nadl. Połczyn Zdrój.

Przedmiot i cel Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; znaczenie ochrony biocenotyczne, krajobrazowe i hydrologiczne; ekosystemy źródliskowe; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Teren zalewowy rzeki Pars ęty w szerokiej płaskiej dolinie; silnie podtopiony przyrodnicza wod ą, obszar niedost ępny; dominacja szuwarów trzcinowych, enklawy obiektu turzycowisk i łozowisk, niewielkie partie olszyn; na obrze Ŝach miejsca wysi ękowe z porzeczk ą czarn ą, szuwary mozgowe i sitowe, ziołoro śla wi ązówkowe; na kraw ędziach doliny wysi ęki podziemnych wód naporowych.

Ocena walorów Ekosystem źródliskowy ze zbiorowiskami olesowymi; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Źródliskowy ł ęg jesionowo - olchowy z porzeczk ą czarn ą. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

229 Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Inwestycje hydrotechniczne w dolinie rzeki; ingerencja w stosunki wodne; gospodarcza przebudowa drzewostanów le śnych.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzić dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie ingerowa ć i planistyczne w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Uwagi UŜytek ten jest rozszerzeniem istniej ącego – UE 1.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Źródliskowa dolina koło Ł ąkówka” nazwa

Symbol na mapie UE-113 1:25 000 S - 5

Lokalizacja Oddziały 15f, 15g, 27a, 28d, 29i, 37c, 39b Nadl. Połczyn Zdrój

Przedmiot i cel Naturalny ci ąg ekosystemów źródliskowych z ró Ŝnymi stadiami inicjalnymi ochrony sukcesji zbiorowisk ro ślinnych zwi ązanych z wodami naporowymi; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich oraz zbiorowisk z Dyrektywy Siedliskowej; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; znaczenie biocenotyczne, krajobrazowe i hydrologiczne.

Charakterystyka Śródle śny w ąwóz w południowej cz ęś ci rozci ęty na dwa ramiona z ciekiem przyrodnicza wodnym b ędącym dopływem rzeki Pars ęty; zbiorowiska źródliskowe olesów z obiektu porzeczk ą czarn ą w miejscach wysi ęku wód naporowych, olsze na kopcach, małe zastoiska wodne; masowa wegetacja potocznika wąskolistnego, enklawy szuwarów mannowych, turzycy siwej, szuwar turzycy brzegowej , szuwar turzycy prosowatej, płaty ł ąki sitowia le śnego, zespół je Ŝogłówki gał ęzistej i in.; w południowo zachodniej kieszeni fragmenty olesu z narecznic ą błotną i z niewielkimi płatami zbiorowisk: szuwar pałki szerokolistnej, zespół rdestnicy pływaj ącej, brzezina bagienna, łozowiska z wierzb ą uszat ą i biał ą; otwarte powierzchnie wody bez ro ślinno ści, na brzegach płaty z zespołem rz ęs drobnej i trójrowkowej, spirodeli wielokorzeniowej oraz szuwar turzycy prosowatej; na obrze Ŝu szczaw gajowy ; miejscami teren niedost ępny.

Ocena walorów Ekosystem źródliskowy o znaczeniu ponadregionalnym; siedlisko fitocenoz zwi ązanych z wodami naporowymi.

Dyrektywa Naturalne eutroficzne zbiorniki wodne: zespół rdestnicy pływaj ącej , zespół rz ęs siedliskowa drobnej i trójrowkowej i spirodeli wielokorzeniowej; źródliskowe brzeziny bagienne z narecznic ą błotn ą.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw.

230 ptasia

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw, traszka grzebienista, jaszczurka Ŝyworodna, ropucha szara, Berne ńska Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Obni Ŝony poziom wody na skutek prac melioracyjnych (przekopy odwadniaj ące); przebudowa gospodarcza naturalnych zbiorowisk leśnych zwi ązanych z wodami naporowymi; odwadnianie terenu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; i planistyczne nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Uwagi UŜytek jest rozszerzeniem istniej ącego UE 2.

Forma ochrony UŜytek Ekologiczny i nazwa „Kołysz ący si ę mszar” Symbol na mapie UE-114 1:25 000 U – 6

Podstawa prawna Uchwała Rady Miasta i Gminy Połczyn Zdrój nr XXVIII/236/2000 z dn. 29.11.2000 r.

Poło Ŝenie Oddział 115Ai, j, h, k, l, Nadl. Połczyn.

Przedmiot i cel Stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; naturalny ekosystem fitocenozy ochrony wrzosowisk atlantyckich; inicjalne stadia pła torfowcowego, ekosystem dystroficzny torfowisk przej ściowych; warto ść biocenotyczna i krajobrazowa.

Charakterystyka Śródle śny kompleks torfowiskowy w rynnowym zagł ębieniu z brakiem przyrodnicza odpływu; wokół skarpy o ró Ŝnym nachyleniu; torfowisko silnie uwodnione z obiektu "kołysz ącym si ę" mszarem i otwartą powierzchni ą wody po środku; w śród osobliwo ści florystycznych wyst ępuj ą m.in.: rosiczka okr ągłolistna, wrzosiec bagienny, masowo grzybie ń biały, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, przygiełka biała, pływacz zwyczajny i drobny, je Ŝogłówka najmniejsza, kruszyna pospolita i bez koralowy.

Ocena walorów śywe torfowisko mszarne z ró Ŝnokierunkowymi stadiami rozwoju fitocenoz i unikalna szat ą ro ślinn ą; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Torfowiska przej ściowe: zespół turzycy nitkowatej, zespól turzycy siedliskowa dzióbkowatej; pła mszarne : zespół przygiełki białej, zbiorowisko o bezk ępowej strukturze z dominacj ą wełnianki w ąskolistnej ; torfowisko wysokie Ŝywe: z udziałem wrzo śca bagiennego, zespół torfowca magella ńskiego , mszar z lu źnym niskim drzewostanem sosnowym i licznym

231 lub masowym udziałem bagna; sosnowy bór bagienny; naturalne dystroficzne zbiorniki wodne. Wyst ępuje wydra.

Dyrektywa ptasia Stwierdzono wyst ępowanie bociana białego, g ęgawy, krakwy, głowienki, czernicy, przepiórki, kokoszki wodnej, Ŝurawia, zimorodka.

Konwencja Wyst ępuje: bocian biały, Ŝuraw, g ęgawa, krakwa, głowienka, czernica, Berne ńska przepiórka, kokoszka wodna, Ŝuraw, zimorodek, srokosz, wydra.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsar

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych; le śna działalno ść gospodarcza; penetracja wędkarzy, za śmiecanie ekosystemu odpadami pochodzenia antropogenicznego.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie i florystyczn ą oraz opracowa ć dokumentacj ę przyrodniczo – techniczn ą planistyczne rezerwatu; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego pododdziały wchodz ące w skład projektowanego rezerwatu, a nie obj ęte ochron ą u Ŝytków ekologicznych; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Wyspowy mszar” nazwa

Symbol na mapie UE-115 1:25 000 P - 7

Lokalizacja Oddział 22g Nadl. Połczyn Zdrój.

Przedmiot i cel Stanowisko ro śliny chronionej i rzadkiej; znaczenie biocenotyczne i ochrony hydrologiczne; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Śródle śne oczko wodne otoczone zaro ślami łozowymi, małe płaty szuwaru przyrodnicza pałkowego, szuwar oczeretowy, zespół turzycy zaostrzonej i zespół turzycy obiektu sztywnej oraz zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego; na środku ekosystemu inicjalne stadium wyspowego mszaru; w wodzie rozproszona populacja grzybienia białego i rdestnica pływaj ąca.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z inicjalnymi procesami rozwoju fitocenoz mszarnych i torfotwórczym oraz ro ślinności ą z Dyrektywy Siedliskowej; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Naturalne zbiorniki eutroficzne i mezotroficzne: zespół Ŝabi ścieku siedliskowa pływaj ącego, zespół rdestnicy pływaj ącej, zespół lilii wodnych. Ze zwierz ąt obj ętych t ą dyrektyw ą wyst ępuje Ŝaba moczarowa.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw.

232 ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Eutrofizacja; pogorszenie warunków hydrologicznych na skutek melioracji wodnych.

Wskazania Wytyczy ć i oznakować granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie ingerowa ć i planistyczne w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „śurawiowe oczko” nazwa

Symbol na mapie UE-116 1:25 000 R - 8

Lokalizacja Na północ od Ło śnicy.

Przedmiot i cel Zachowanie torfowisk b ędących środowiskami Ŝycia herpetofauny i awifauny. ochrony

Charakterystyka Oczka wodne i torfowiska wytypowane do ochrony cechuj ą si ę bogactwem przyrodnicza herpetofauny, głównie płazów, a tak Ŝe s ą miejscami l ęgowymi wielu gatunków obiektu ptaków wodno-błotnych.

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw. ptasia

Konwencja Wyst ępuje Ŝuraw. berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych – osuszenie mokradeł i podmokłych ł ąk.

Wskazania Obj ąć ochron ą w formie u Ŝytków ekologicznych, zwłaszcza te obszary, które konserwatorskie znajduj ą si ę poza DPK: W przypadku poddania pod ochron ę zespołu

233 i planistyczne przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Ostoja nad D ębnic ą” nazwa

Symbol na mapie UE-117 1:25 000 U – 9

Lokalizacja Rzeka D ębnica 1,8 km na południowy zachód od miejscowo ści D ębno.

Przedmiot i cel Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym z naturalnymi ochrony zbiorowiskami wód płyn ących oraz szuwarami i ziołoro ślami nadbrze Ŝnymi, enklawami olsów kraw ędziowych; zbiorowiska z Dyrektywy Siedliskowej.

Charakterystyka Rzeka D ębnica o szeroko ści 8-10 m w rozległej dolinie poro śni ętej mozaik ą przyrodnicza zbiorowisk nitrofilnych m. in. z pokrzyw ą zwyczajn ą i mozg ą trzcinowat ą, obiektu wzdłu Ŝ rzeki zaro śla łozowisk, niewielkie płaty olesów krawędziowych, zbiorowiska welonowe; nurt rzeki do ść szybki, gł ęboko ść wody ok. 1m (stan niski, okres suszy), dno piaszczyste bez ro ślinno ści w nurcie głównym, niewielkie płaty moczarki kanadyjskiej w strefie brzegowej rzeki.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z ró Ŝnokierunkow ą sukcesj ą zbiorowisk ro ślinnych; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym łącz ący ró Ŝne ekotopy i obiekty prawnie chronione w północno - wschodniej i południowo - wschodniej cz ęś ci gminy.

Dyrektywa Naturalne eutroficzne zbiorniki wodne moczarki kanadyjskiej. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Przebudowa zbiorowisk ro ślinnych i wł ączenie terenu doliny do zagospodarowania le śnego; inwestycje hydrotechniczne w dolinie rzeki; ingerencja w stosunki wodne.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – konserwatorskie florystyczn ą; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie ingerowa ć i planistyczne w stosunki hydrologiczne; zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

234 Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Mszar koło Ło śnicy” nazwa

Symbol na mapie UE-118 1:25 000 P – 9

Lokalizacja Okolice miejscowo ści Ło śnica.

Przedmiot i cel Ekosystem mszarny o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym w ochrony krajobrazie rolniczym, z fitocenozami siedlisk obj ętych prawn ą ochron ą krajow ą i Dyrektyw ą Siedliskow ą; obiekt reguluj ący stosunki wodne terenu; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Śródpolne torfowisko mszarne; wokół zmiennej szerokości zeutrofizowana przyrodnicza strefa z sitem rozpierzchłym, łozowiskami i płem z bobrkiem trójlistkowym; obiektu centralna cz ęść mszaru bezle śna z licznymi małymi oczkami wodnymi poro śni ętymi płatami rdestnicy pływaj ącej; oczka wodne otoczone płem czermieni błotnej, w toni zanikaj ących ekosystemów wodnych pływacz drobny; na mszarze dominuj ą: rosiczka okr ągłolistna , wełnianka pochwowata , wełnianka w ąskolistna, turzyca siwa , turzyca dzióbkowata , Ŝurawina błotna , modrzewnica zwyczajna , siedmiopalecznik błotny ; mszar tworz ą oprócz Sphagnum sp. div. tak Ŝe płaty Polytrichum commune f. uliginosum i rozproszone darninki próchniczka ; w miejscach bardziej przesuszonych enklawy ł ąk trz ęś licowych, z domiacj ą trz ęś licy modrej, młode brzeziny bagienne z sosn ą pospolit ą.

Ocena walorów Naturalny ekosystem mszarny torfowiska przej ściowego z procesem torfotwórczym, nieco zeutrofizowany i przesuszony; zbiorowiska z Dyrektywy Siedliskowej; wielokierunkowo ść procesów sukcesji ro ślinnej.

Dyrektywa Torfowiska wysokie: zbiorowisko o bezk ępowej strukturze z dominacj ą siedliskowa wełnianki pochwowatej i Sphagnum fallax ; torfowiska przej ściowe: zespół wełnianki dzióbkowatej; pła mszarne; mezo - oligotroficzny mszar dywanowy z wełniank ą w ąskolistn ą; brzezina bagienna; naturalne mezotroficzne zbiorniki wodne z rdestnic ą pływaj ącą; ze zwierz ąt kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, Ŝaby: jeziorkowa, moczarowa i wodna.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba Berne ńska trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu i dalsze obni Ŝanie poziomu wody; procesy eutrofizacji spowodowane spływami środków ochrony ro ślin i nawozów z przyległych gruntów rolniczych.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w

235 i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawić naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Wąwóz Mogilicy pod Ł ęgami” nazwa

Symbol na mapie UE-119 1:25 000 F, G – 12, 13, 14

Lokalizacja Rzeka Mogilica 1 km na północny - zachód od miejscowo ści Ł ęgi.

Przedmiot i cel Element biocenotyczny i hydrologiczny krajobrazu rolniczego; stanowisko ochrony ro ślin chronionych i rzadkich; przestoje drzew o wymiarach pomnikowych na skarpach w ąwozu; mszyste fitocenozy zwi ązane z wodami naporowymi; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym.

Charakterystyka Rzeka Mogilica, w szerokim zagł ębieniu, na skarpach inicjalne stadia gr ądu przyrodnicza subatlantyckiego dorodny drzewostan m.in.: sosna zwyczajna obw. do 1,5 m, obiektu klon pospolity obw. do 240 cm, d ąb szypułkowy obw. 170 - 310 cm, świerk pospolity obw. do 260 cm oraz mniej okazałe kasztanowiec zwyczajny , buk zwyczajny, d ąb bezszypułkowy, leszczyna pospolita, dziki bez koralowy; w runie m.in. kłosownica le śna, czartawa pospolita, gajowiec Ŝółty, zawilec gajowy, narecznica szerokolistna, kostszewa olbrzymia , wiechlina gajowa, tr ędownik bulwiasty, przetacznik bobowniczek, sromotnik bezwstydny; na skarpach w miejscu wysi ęku wód podziemnych płaty w ątrobowców Marchantia polymorpha i Conocephalum conicum ; koryto rzeki meandruj ące, niski stan wody, dno piaszczysto - Ŝwirowe z niewielk ą ilo ści ą kamieni; szeroko ść nurtu zmienna, przy wysokich stanach wód pr ąd bardzo wartki, uskoki na kraw ędziach w ąwozu, w miejscach o rozszerzonej półce wyst ępuj ą wody naporowe i enklawy olsu zboczowego, fragmenty silniej uwodnione poro śni ęte niewielkimi płatami łozowisk.

Ocena walorów Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym w krajobrazie rolniczym; naturalny krajobraz z cenn ą szat ą ro ślinn ą; siedliska ro ślinno ści zwi ązanej z wodami naporowymi.

Dyrektywa Subatlantycki nizinny las d ębowo – grabowy. siedliskowa

Dyrektywa Wyst ępuje przepiórka. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą przepiórka, srokosz. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy eutrofizacji; spływy zanieczyszcze ń komunalnych i z pól; oddziaływanie antropogeniczne; zmiana warunków wodnych poprzez budow ę

236 urz ądze ń hydrotechnicznych.

Wskazania Opracowa ć szczegółow ą dokumentacj ę u Ŝytku ekologicznego; oznaczy ć konserwatorskie granice; ograniczy ć działalno ść gospodarki le śnej; wył ączy ć teren z i planistyczne jakiegokolwiek zagospodarowania urbanistycznego; wskazania umie ści ć w planie Przestrzennego Zagospodarowania Gminy oraz wykaza ć w zestawieniu uŜytków ekologicznych o szczególnej warto ści poło Ŝonych na terenie gminy pismem do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody Województwa Zachodniopomorskiego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Grzybieniowe jeziorko” nazwa

Symbol na mapie UE-120 1:25 000 H – 14

Lokalizacja 0,7 km na wschód od miejscowo ści Redło.

Przedmiot i cel Enklawa bioró Ŝnorodno ści oraz element hydrologiczny i biocenotyczny w ochrony krajobrazie rolniczym; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny i ptactwa wodnego.

Charakterystyka Śródpolne oczko wodne; w strefie kontaktowej z polami (od strony południowo przyrodnicza - zachodniej) mineralna skarpa wysoko ści ok. 2 m poro śni ęta malinami i obiektu młodymi krzewami dziki bez czarny i olsza czarna; od strony wschodniej i południowej zaro śla łozowe, enklawy pałczysk, przesuszne olesy i zbiorowiska krzewiasto-zaro ślowe Sambuco-Salicion z dorodn ą kruszyn ą pospolit ą; w kontakcie z wod ą masowo pła czermieniowe z karbie ńcem pospolitym oraz pi ęciornikiem błotnym, toje ści ą zwyczajn ą, trz ęś lic ą modr ą, licznie Ŝabi ściek pływaj ący ; na powierzchni wody grzybienie białe , rdestnica pływaj ąca i zbiorowiska hydrofitów: zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego, zespół rdestnicy pływaj ącej i posta ć kadłubowa zaspołu lilii wodnych .

Ocena walorów Naturalny bagienny ekosystem podlegaj ący l ądowieniu o warto ści lokalnej.

Dyrektywa Siedlisko naturalnego eutroficznego zbiornika wodnego zespół Ŝabi ścieku siedliskowa pływaj ącego , zespół rdestnicy pływaj ącej, zespół lilii wodnych . Wyst ępuj ą Ŝaby: moczarowa, wodna i jeziorkowa oraz grzebiuszka ziemna.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Berne ńska Ŝaba jeziorkowa, grzebiuszka ziemna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Melioracje i odwadnianie; procesy eutrofizacji; spływy z pól; ingerencja antropogeniczna w naturalna sukcesj ę ro ślinno ści.

237 Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno - konserwatorskie florystyczn ą u Ŝytku; wył ączy ć z u Ŝytkowania rolniczego i jakichkolwiek i planistyczne inwestycji planistycznych gminy; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; ograniczy ć w strefie u Ŝytku stosowanie nawozów i środków ochrony ro ślin.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Czermieniowe oczko” nazwa

Symbol na mapie UE-121 1:25 000 H – 14

Lokalizacja 0,9 km na wschód od miejscowo ści Ł ęgi.

Przedmiot i cel Warto ść hydrologiczna i biocenotyczna w krajobrazie rolniczym; ci ąg ochrony sukcesyjny fitocenoz powoduj ących l ądowienie i zanik ekosystemu wodnego stanowisko ro ślin rzadkich; ostoja zwierzyny i ptactwa wodnego.

Charakterystyka Śródpolne zagł ębienie z olsem i łozowiskiem w centrum; na obrze Ŝach przyrodnicza nitrofilne zbiorowiska krzewiasto - zaro ślowe Sambuco-Salicion , zaro śla obiektu welonowe z kielisznikiem zaro ślowym i chmielem zwyczajnym , płaty z czermieni ą błotn ą i pi ęciornikiem błotnym oraz Ŝabi ściekiem pływaj ącym, młaki z wyczy ńcem kolankowatym .

Ocena walorów Naturalny bagienny ekosystem podlegaj ący l ądowieniu o warto ści lokalnej.

Dyrektywa Siedlisko naturalnego eutroficznego zbiornika wodnego – zespół Ŝabi ścieku siedliskowa pływaj ącego . Ze zwierz ąt obj ętych t ą dyrektyw ą wyst ępuj ą grzebiuszka ziemna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Ŝaba jeziorkowa.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą: Ŝuraw, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Berne ńska Ŝaba jeziorkowa, grzebiuszka ziemna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Melioracje i odwadnianie; procesy eutrofizacji; spływy z pól; ingerencja antropogeniczna w naturaln ą sukcesj ę ro ślinno ści.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno - konserwatorskie florystyczn ą u Ŝytku; wył ączy ć z u Ŝytkowania rolniczego i jakichkolwiek i planistyczne inwestycji planistycznych gminy; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; ograniczy ć w strefie u Ŝytku stosowanie nawozów i środków ochrony ro ślin.

238 Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Ostoja” nazwa

Symbol na mapie UE-122 1:25 000 J – 14, 15

Lokalizacja Na północny zachód od miejscowo ści śoł ędno.

Przedmiot i cel Enklawa bioró Ŝnorodno ści w krajobrazie rolniczym, ostoja zwierzyny. ochrony

Charakterystyka Wysychaj ący oles na podło Ŝu torfowym, mozaika ro ślinno ści bagiennej: przyrodnicza łozowiska, zbiorowisko turzycy p ęcherzykowatej, pło szalejowe, zespół obiektu turzycy dzióbkowatej, szuwar mozgowy, ł ąka situ rozpierzchłego, ziołoro śla, zamieraj ąca brzezina bagienna, enklawy młodych łozowisk.

Ocena walorów Naturalny bagienny ekosystem le śny z ró Ŝnymi stadiami rozwojowymi biocenoz w krajobrazie rolniczym; obiekt o znaczeniu lokalnym. Z fauny: grzebiuszka ziemna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Dyrektywa Brzezina bagienna; zbiorowisko torfowisk przej ściowych - szuwar turzycy siedliskowa dzióbkowatej.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw. ptasia

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia, srokosza, Ŝaby wodnej, Ŝaby moczarowej, Berne ńska Ŝaby trawnej, Ŝaby jeziorkowej, ropuchy szarej, grzebiuszki ziemnej.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Melioracje i odwadnianie; procesy eutrofizacji; spływy z pól; ingerencja antropogeniczna w naturalna sukcesj ę ro ślinno ści.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno - konserwatorskie florystyczn ą u Ŝytku; wył ączy ć z jakichkolwiek inwestycji planistycznych i planistyczne gminy; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Skrzypowisko” nazwa

Symbol na mapie UE-123 1:25 000 O - 15

Lokalizacja Oddział 115c N-ctwo. Połczyn.

Przedmiot i cel Obiekt o znaczeniu hydrologicznym, krajobrazowym i biocenotycznym, z

239 ochrony naturalnymi stadiami wielokierunkowej sukcesji ro ślinnej; stanowisko zbiorowisk Dyrektywy Siedliskowej.

Charakterystyka Śródle śne jeziorka z dominacj ą otwartej powierzchni wody i rozległymi przyrodnicza szuwarami skrzypu bagiennego, inicjalne stadia szuwarów pałki szerokolistnej i obiektu pałki w ąskolistnej, płaty Ŝabie ńca babki - wodnej, Ŝabi ścieku pływaj ącego , spirodeli wielokorzeniowej.

Ocena walorów Śródle śny ekosystem o stabilnych warunkach wodnych z przejawami rozwoju w kierunku wodnego zbiornika dystroficznego; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Naturalny mezotroficzny zbiornik wodny – zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego , siedliskowa zespół spirodeli wielokorzeniowej . Ze zwierz ąt obj ętych t ą dyrektyw ą wyst ępuj ą Ŝaba wodna i moczarowa.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą ropucha szara, traszka zwyczajna, Ŝaba wodna, Ŝaba trawna, Ŝaba Berne ńska moczarowa, Ŝuraw.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy eutrofizacji i antropopresji – penetracja rybacka; zmiana stosunków wodnych.

Wskazania Wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego pododdziału wchodz ącego konserwatorskie w skład projektowanego u Ŝytku; nie ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; i planistyczne zapobiec eutrofizacji; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno – florystyczn ą; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „śoł ędno” nazwa

Symbol na mapie UE-124 1:25 000 I, J – 15, 16

Lokalizacja Na wschód od miejscowo ści śoł ędno.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych oraz jeziora Barczaka wraz z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Torfowisko (bagno) okresowo zalewane, bogata awifauna; z płazów – Ŝaba przyrodnicza trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba jeziorkowa i Ŝaba wodna, ropucha szara oraz obiektu grzebiuszka ziemna.

240 Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą Ŝaba wodna, moczarowa i jeziorkowa oraz grzebiuszka ziemna. siedliskowa

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą Ŝuraw, grzebiuszka ziemna, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba Berne ńska wodna, Ŝaba moczarowa i Ŝaba jeziorkowa.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania W przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy konserwatorskie wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku i planistyczne uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Mszarne topielisko” nazwa

Symbol na mapie UE-125 1:25 000 F - 16

Lokalizacja Na południowy zachód od Ł ęgów.

Przedmiot i cel Zachowanie torfowisk b ędących środowiskami Ŝycia herpetofauny i awifauny. ochrony

Charakterystyka Oczka wodne i torfowiska wytypowane do ochrony cechuj ą si ę bogactwem przyrodnicza herpetofauny, głównie płazów, a tak Ŝe s ą miejscami l ęgowymi wielu gatunków obiektu ptaków wodno-błotnych.

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝaba moczarowa. siedliskowa

Dyrektywa Wyst ępuj ą Ŝuraw i g ągoł. ptasia

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie: Ŝurawia, g ągoła, samotnika, traszki zwyczajnej,

241 Berne ńska ropuchy szarej, Ŝaby trawnej, Ŝaby moczarowej.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych – osuszenie mokradeł i podmokłych ł ąk.

Wskazania Obj ąć ochron ą w formie u Ŝytków ekologicznych, zwłaszcza te obszary, które konserwatorskie znajduj ą si ę poza DPK. W przypadku poddania pod ochron ę zespołu i planistyczne przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Dolina Mogilicy: Wardy ń Dolny – śoł ędno ” nazwa

Symbol na mapie UE-126 1:25 000 I, J – 16, 17

Lokalizacja Rzeka Mogilica przy mo ście, na zachód od miejscowo ści Wardy ń Dolny.

Przedmiot i cel Korytarz o znaczeniu ponadregionalnym; gr ąd zboczowy z dorodnym ochrony drzewostanem; stanowisko i bogata populacja ro ślin rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Rzeka Mogilica; silnie meandruj ące koryto rzeki o zmiennym poziomie wód, przyrodnicza okresowo zanikaj ących, dno piaszczyste lub kamieniste z dominacj ą mchu obiektu mech zdrojek; na skarpach i terasach nadrzecznych wąwozu dorodne graby, olsze i okazałe d ęby szypułkowe o obw. do 3,4 m w zespole subatlantyckiego nizinnego lasu d ębowo - grabowego, u podnó Ŝa skarp nad wod ą cyrki źródliskowe z płatami w ątrobowca Conocephalum conicum oraz masowo płaty skrzypu zimowego; w runie m.in. jaskier kosmaty, miodunka ćma, kokoryczka wielokwiatowa, tr ędownik bulwiasty; przy wysokich stanach wody pr ąd bystry podmywaj ący nadrzeczne skarpy i powoduj ący przemieszczanie si ę koryta rzeki.

Ocena walorów Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym w krajobrazie rolniczym; naturalny krajobraz z cenn ą szat ą ro ślinn ą; efemeryczny ekosystem rzeczny.

Dyrektywa Gr ąd subatlantycki. Wyst ępuj ą Ŝaby moczarowa, wodna, kumak nizinny. siedliskowa

Dyrektywa Wyst ępuje derkacz, błotniak stawowy. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą: ropucha szara, ropucha zielona, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Ŝaba Berne ńska trawna, kumak nizinny, błotniak stawowy, derkacz.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy eutrofizacji; spływy zanieczyszcze ń komunalnych i z pól;

242 oddziaływanie antropogeniczne; zmiana warunków wodnych poprzez budow ę urz ądze ń hydrotechnicznych; odprowadzanie wód rowami melioracyjnymi z poło Ŝonych w s ąsiedztwie u Ŝytków zielonych.

Wskazania Opracowa ć szczegółow ą dokumentacj ę u Ŝytku ekologicznego; oznaczy ć konserwatorskie granice; ograniczy ć działalno ść gospodarki le śnej; wył ączy ć teren z i planistyczne jakiegokolwiek zagospodarowania urbanistycznego; wskazania umie ści ć w planie Przestrzennego Zagospodarowania Gminy oraz wykaza ć w zestawieniu uŜytków ekologicznych o szczególnej warto ści poło Ŝonych na terenie gminy pismem do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody Województwa Zachodniopomorskiego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Rynna olesowa koło Wardynia Górnego” nazwa

Symbol na mapie UE-127 1:25 000 M - 16

Lokalizacja Oddział 126 N-ctwo Połczyn Zdrój obr ęb Połczyn.

Przedmiot i cel Naturalny ekosystem le śny olesowy zwi ązany z wodami wysi ękowymi; gatunki ochrony rzadkie; ostoja bioró Ŝnorodno ści fauny, flory oraz siedliska.

Charakterystyka Ci ąg rynnowy z olesem, miejsca wysi ęku wód naporowych; w runie liczne przyrodnicza gatunki m.in.: wietlica samcza , turzyca dzióbkowata , knie ć błotna , rze Ŝucha obiektu gorzka, czermie ń błotna, manna jadalna, przytulia bagienna, skrzyp le śny, kostrzewa le śna, prosownica rozpierzchła, gorysz błotny, jaskier płomiennik, tarczyca pospolita, o Ŝanka czosnkowa, przetacznik bobowniczek .

Ocena walorów Naturalny ekosystem zasilany wodami naporowymi; cz ęść rynny morenowej w krajobrazie rolniczym z zachowan ą szat ą ro ślinn ą o warto ści ponadregionalnej.

Dyrektywa Łęg olchowo – jesionowy. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Naruszenie warunków hydrologicznych terenu; spływy powierzchniowe środków ochrony ro ślin i nawozów z terenów przyległych.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę u Ŝytku; wył ączy ć z konserwatorskie jakichkolwiek inwestycji planistycznych; nie ingerowa ć w stosunki

243 i planistyczne hydrologiczne.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Gr ąŜ elowe oczko” nazwa

Symbol na mapie UE-128 1:25 000 X - 17

Lokalizacja Na południowy wschód od Kołacza.

Przedmiot i cel Zachowanie torfowisk b ędących środowiskami Ŝycia herpetofauny i awifauny. ochrony

Charakterystyka Oczka wodne i torfowiska wytypowane do ochrony cechuj ą si ę bogactwem przyrodnicza herpetofauny, głównie płazów, a tak Ŝe s ą miejscami l ęgowymi wielu gatunków obiektu ptaków wodno-błotnych.

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą grzebiuszka ziemna, ropucha paskówka, rzekotka drzewna, Ŝaba siedliskowa jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Ŝuraw, błotniak stawowy, srokosz, zaskroniec zwyczajny.

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia i błotniaka stawowego. ptasia

Konwencja Wyst ępowanie: grzebiuszki ziemnej, ropuchy paskówki, rzekotki drzewnej, Berne ńska Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby moczarowej, Ŝaby wodnej, Ŝurawia, błotniaka stawowego, srokosza, zaskro ńca zwyczajnego.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych – osuszenie mokradeł i podmokłych ł ąk.

Wskazania Obj ąć ochron ą w formie u Ŝytków ekologicznych, zwłaszcza te obszary, które konserwatorskie znajduj ą si ę poza DPK: W przypadku poddania pod ochron ę zespołu i planistyczne przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Ogartowskie grzybienie” nazwa

Symbol na mapie UE-129 1:25 000 T - 17

Lokalizacja Na wysoko ści oddziału 124 N-ctwo. Połczyn Zdrój na kraw ędzi lasów, po

244 północnej stronie miejscowo ści Ogartowo.

Przedmiot i cel Zachowanie populacji stanowisk ro ślin chronionych i zagro Ŝonych fitocenoz; ochrony obiekt o znaczeniu biocenotycznym, krajobrazowym i hydrologicznym; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Rozległe śródpolne zagł ębienie z oczkiem wodnym na kraw ędzi lasów; wokół przyrodnicza łąki cz ęś ciowo u Ŝytkowane ko śnie; na powierzchni wody licznie grzybie ń biały obiektu i gr ąŜ el Ŝółty w zespole lilii wodnych , płaty spirodeli wielokorzeniowej i Ŝabi ścieku pływaj ącego, w wodzie masowo zwarta wegetacja osoki aloesowatej; wokół wody strefa szuwaru trzciny pospolitej, pałki szerokolistnej, zespół je Ŝogłówki gał ęzistej , szuwar oczeretowy , turzycowiska, ziołoro śla wysokich bylin dwuli ściennych z dominacj ą wi ązówki błotnej, zespół ostro Ŝnia warzywnego i rdestu w ęŜ ownika , enklawy łozowisk.

Ocena walorów Ekosystem wodno – bagienny z dobrze wykształconymi fitocenozami eutroficznych zbiorników wodnych i strefowym układem zbiorowisk; obiekt o znaczeniu lokalnym.

Dyrektywa Naturalne eutroficzne zbiorniki wodne: zespół lilii wodnych , zespół spirodeli siedliskowa wielokorzeniowej, zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego; mokre u Ŝytkowane ekstensywnie ł ąki; zespół ostro Ŝnia warzywnego i rdestu w ęŜ ownika .

Dyrektywa Wyst ępuje łab ędź niemy. ptasia

Konwencja Wyst ępują łab ędź niemy, brz ęczka. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy eutrofizacji; oddziaływanie antropogeniczne: za śmiecanie, wykorzystywanie w ędkarskie, odprowadzanie ścieków.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i nazwa

Symbol na mapie UE-130 1:25 000 O, P – 18, 19

Lokalizacja Na północ od Mi ędzyborza.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych wraz

245 z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Wąwóz z ciekiem przy południowo – zachodniej granicy miasta Połczyn Zdrój; przyrodnicza fragment lasu zboczowego, subatlantyckie gr ądy bukowo – d ębowo – grabowe obiektu na skarpie; ro ślinno ść ruderalna.

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Subatlantycki gr ąd – bukowo - d ębowo – grabowy. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania W przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy konserwatorskie wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku i planistyczne uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Uwagi Obszar zdegradowany, wyst ępuje dzikie wysypisko śmieci.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Jezioro Suskie ” nazwa

Symbol na mapie UE-131 1:25 000 F, G - 19

Lokalizacja Jezioro Suskie, 1 km na południowy wschód od miejscowo ści Borkowo.

Przedmiot i cel Ekosystem bagienno – wodny o wysokiej warto ści biocenotycznej i ochrony krajobrazowej; ci ąg sukcesyjny fitocenoz uczestnicz ących w procesie lądowienia jezior i potorfi; stanowisko ro ślin chronionych i rzadkich; ostoja zwierzyny.

Charakterystyka Wokół jeziora kompleks bagienny z mozaik ą ro ślinno ści: zespołu pałki przyrodnicza szerokolistnej, inicjalnymi stadiami mszaru z płatami zespołu turzycy obiektu dzióbkowatej, zespół Ŝabi ścieku pływaj ącego, zbiorowisko situ rozpierzchłego oraz gatunkami ro ślin: wełnianka pochwowata , pi ęciornik błotny, knie ć błotna , gorysz błotny, ponikło błotne, narecznica błotna, młaki z wyczy ńcem kolankowatym; to ń jeziora na powierzchni z płatami grzybienia białego i rdestnicy pływaj ącej; w miejscach piaszczysto-mulistych enklawy szuwaru trzcinowego, mozgowego, łozowiska i ziołoro śla; na mineralnych skarpach zaro śla z dzikim bzem czarnym , dzikim bzem koralowym, jabłoni ą domow ą, dębem szypułkowym, olsz ą czarn ą, w runie m.in. szalej jadowity; cz ęść le śna

246 od strony zachodniej z licznymi karierami po eksploatacji torfu poro śni ęta brzezin ą, na groblach sosn ą, w miejscach podtopionych - olsem; na mineralnych obrze Ŝach płaty go ździka kartuzka. .

Ocena walorów Naturalny ekosystem eutroficzny z ró Ŝnokierunkowym ci ągiem sukcesyjnym ro ślinno ści wodnej, bagiennej i le śnej; ostoja bioró Ŝnorodno ści gatunkowej ro ślin i zwierz ąt w krajobrazie rolniczym; obiekt o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Naturalne eutroficzne zbiorniki wodne zespół rdestnicy pływaj ącej , zespół siedliskowa Ŝabi ścieku pływaj ącego, zespół lilii wodnych; torfowiska przej ściowe i trz ęsawiska – zespół turzycy dzióbkowatej ; pła mszarne – zespół o bezk ępowej strukturze z dominacj ą wełnianki w ąskolistnej i Sphagnum recurvum . Ze zwierz ąt obj ętych t ą dyrektyw ą wyst ępuj ą Ŝaby: jeziorkowa, wodna, moczarowa; ropuchy: zielona i paskówka; grzebiuszka ziemna.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: b ąk, przepiórka, derkacz, g ęgawa. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą b ąk, srokosz, przepiórka, derkacz, g ęgawa, perkozek, świerszczak, Berne ńska strumieniówka, zaskroniec zwyczajny, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha szara, ropucha zielona, ropucha paskówka, Ŝaby: jeziorkowa, trawna, moczarowa, wodna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana warunków hydrologicznych i sposobu u Ŝytkowania; przebudowa hydrotechniczna; procesy eutrofizacji.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć dokumentacj ę faunistyczno - konserwatorskie florystyczn ą u Ŝytku; wył ączy ć z u Ŝytkowania le śnego i gospodarczego; nie i planistyczne ingerowa ć w stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu – wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Szuwarowe jeziorka” nazwa

Symbol na mapie UE-132 1:25 000 S, T - 20

Lokalizacja Na północny wschód od Ogartówka.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych wraz z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Wyst ępuj ą błotniak stawowy, Ŝuraw (1 para ), ropucha szara, Ŝaby – przyrodnicza moczarowa, trawna i wodna. obiektu

247 Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą Ŝaba moczarowa i Ŝaba wodna. siedliskowa

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowanie błotniaka stawowego i Ŝurawia. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą błotniak stawowy, Ŝuraw, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba Berne ńska moczarowa, Ŝaba wodna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania W przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy konserwatorskie wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku i planistyczne uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i nazwa „Mi ędzyborskie Mokradla”

Symbol na mapie UE-133 1:25 000 N ,O – 20, 21

Lokalizacja Na południowy zachód od Mi ędzyborza.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych wraz z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Oddział 150b Nadl. Połczyn Zdrój, na skarpie nad strumieniem wysi ęk przyrodnicza powierzchniowy; stanowisko skrzypu olbrzymiego. obiektu

Ocena walorów Stanowisko ro śliny chronionej.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

248 Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania W przypadku poddania pod ochron ę u Ŝytku ekologicznego przez rad ę gminy konserwatorskie wykazuje si ę go w ewidencji gruntów, natomiast nie ma obowi ązku i planistyczne uwzgl ędniania go w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i nazwa „Mi ędzyborskie Mokradla II”

Symbol na mapie UE-134 1:25 000 O - 21

Lokalizacja Na południowy zachód od Mi ędzyborza.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych wraz z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Szeroki w ąwóz rzeki Mogilicy, skłony w ąwozu o wysoko ści do 15 m; zbocza przyrodnicza poro śni ęte młod ą buczyn ą oraz podrostem brzozy omszonej i brodawkowatej; obiektu zbiorowiska ro ślinno ści nitrofilnej, zaro śla paprociowe, enklawy szuwaru trzcinnikowego i łozowisk; przejawy eutrofizacji.

Ocena walorów Znaczenie krajobrazowe, biocenotyczne i hydrologiczne; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym.

Dyrektywa Brak. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

249 Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Bronowe oczka ” nazwa

Symbol na mapie UE-135 1:25 000 J - 23

Lokalizacja Na wschód od Bronowa.

Przedmiot i cel Zachowanie torfowisk b ędących środowiskami Ŝycia herpetofauny i awifauny. ochrony

Charakterystyka Oczka wodne i torfowiska wytypowane do ochrony cechuj ą si ę bogactwem przyrodnicza herpetofauny, głównie płazów, a tak Ŝe s ą miejscami l ęgowymi wielu gatunków obiektu ptaków wodno-błotnych.

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą traszka grzebieniasta, grzebiuszka ziemna, rzekotka drzewna, Ŝaby: siedliskowa jeziorkowa, wodna, moczarowa.

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowanie: Ŝurawia, cyraneczki, g ągoła. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą: Ŝuraw, cyraneczka, g ągoł, samotnik, traszka grzebieniasta, ropucha Berne ńska szara, grzebiuszka ziemna, rzekotka drzewna, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych – osuszenie mokradeł i podmokłych ł ąk.

Wskazania Obj ąć ochron ą w formie u Ŝytków ekologicznych, zwłaszcza te obszary, które konserwatorskie znajduj ą si ę poza DPK. W przypadku poddania pod ochron ę zespołu i planistyczne przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Ptasi raj” nazwa

Symbol na mapie UE-136 1:25 000 R, S - 23

Lokalizacja Na wschód od Gaworkowa.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych wraz z ich flor ą i faun ą.

250 Charakterystyka Liczne gatunki ptaków wodno-błotnych: łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa, przyrodnicza perkozek, płaskonos, wodnik, kokoszka wodna, sieweczka rzeczna, czajka, obiektu czapla siwa, błotniak stawowy, a tak Ŝe bogata herpetofauna: ropuchy – szara i paskówka, grzebiuszka ziemna, kumak nizinny, traszka zwyczajna i Ŝaby – moczarowa, wodna oraz trawna.

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowanie ropuchy paskówki, kumaka nizinnego, grzebiuszki siedliskowa ziemnej, Ŝab: moczarowej i wodnej.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa, płaskonos, derkacz, kszyk. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą: łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa, płaskonos, derkacz, kszyk, traszka Berne ńska zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, zaskroniec zwyczajny.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania Proponuje si ę Ŝeby ze wzgl ędu na wa Ŝno ść dla rozrodu du Ŝej liczby gatunków konserwatorskie płazów i ptaków w pierwszej kolejno ści ochron ą obj ąć UE-138 i UE-144. i planistyczne

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Czermieniowy wiszar” nazwa

Symbol na mapie UE-137 1:25 000 H - 23

Lokalizacja Oddział 547 Nadl. Świdwin.

Przedmiot i cel Fitocenozy z krajowej listy siedlisk chronionych i Dyrektywy Siedliskowej; ochrony stanowisko ro śliny chronionej; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym.

Charakterystyka Śródle śny ekosystem wodno - mszarny; otwarte powierzchnie wody; inicjalne przyrodnicza stadia mszaru i pła z czermieni ą błotn ą; młode brzeziny bagienne z Molinietum; obiektu borówka bagienna , rozproszone okazy sromotnika bezwstydnego .

Ocena walorów Naturalny ekosystem mszarny z inicjalnym procesem torfotwórczym; obiekt o znaczeniu lokalnym.

Dyrektywa Brzezina bagienna. siedliskowa

Dyrektywa Brak.

251 ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu, obni Ŝanie poziomu wody; procesy eutrofizacji; pozyskiwanie drewna, przebudowa drzewostanu w obr ębie obiektu, prowadzenie zr ębów zupełnych na obrze Ŝach ekosystemu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Gawronieckie torfowiska” nazwa

Symbol na mapie UE-138 1:25 000 K – 23, 24

Lokalizacja Na południowy wschód od Boronowa.

Przedmiot i cel Zachowanie torfowisk b ędących środowiskami Ŝycia herpetofauny i awifauny. ochrony

Charakterystyka Oczka wodne i torfowiska wytypowane do ochrony cechuj ą si ę bogactwem przyrodnicza herpetofauny, głównie płazów, a tak Ŝe s ą miejscami l ęgowymi wielu gatunków obiektu ptaków wodno-błotnych.

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha zielona, ropucha siedliskowa paskówka, rzekotka drzewna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna.

Dyrektywa Wyst ępuje cyraneczka, Ŝuraw, kszyk, derkacz. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą: traszka zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha berne ńska zielona, ropucha paskówka, ropucha szara, rzekotka drzewna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, zaskroniec zwyczajny, cyraneczka, kszyk, derkacz, Ŝuraw.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych – osuszenie mokradeł i podmokłych ł ąk.

252 Wskazania Obj ąć ochron ą w formie u Ŝytków ekologicznych, zwłaszcza te obszary, które konserwatorskie znajduj ą si ę poza DPK. W przypadku poddania pod ochron ę zespołu i planistyczne przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Śródle śne oczko” nazwa

Symbol na mapie UE-139 1:25 000 X - 24

Lokalizacja Na południowy wschód od Popielewiczek.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i oczek wodnych wraz z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Miejsce rozrodu płazów – ropuchy szarej, Ŝaby wodnej, Ŝaby moczarowej, Ŝaby przyrodnicza trawnej. obiektu

Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą Ŝaby moczarowa i wodna. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Stwierdzono wyst ępowanie ropuchy szarej, Ŝaby trawnej, Ŝaby moczarowej, Berne ńska Ŝaby wodnej.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

253 Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Bagienna brzezina” nazwa

Symbol na mapie UE-140 1:25 000 J - 25

Lokalizacja Oddział 492, 493 Nadl. Świdwin.

Przedmiot i cel Le śny ekosystem torfowiskowy z procesem torfotwórczym; fitocenozy z ochrony Dyrektywy Siedliskowej i krajowe siedliska podlegające ochronie; stanowisko ro ślin chronionych; obiekt o znaczeniu biocenotycznym regulujący stosunki hydrologiczne w kompleksie lasów bukowych.

Charakterystyka Śródle śne obni Ŝenie terenowe; w cz ęś ci północno - zachodniej enklawy przyrodnicza dorodnej brzeziny bagiennej, dorodne brzozy omszone o obw. do 2 m, w runie obiektu płaty zespołu turzycy dzióbkowatej , zbiorowisko o bezk ępowej strukturze z dominacj ą wełnianki w ąskolistnej i Sphagnum recurvum ; na obrze Ŝach pojedynczo kruszyna pospolita, rozproszone niewielkie płaty widłaka jałowcowatego; w cz ęś ci płd wsch oles o zaburzonych stosunkach wodnych (tylko niektóre enklawy podtopione wod ą).

Ocena walorów Naturalne fitocenozy torfotwórcze z gatunkami ro ślin chronionych i zbiorowiskami ro ślinnymi; obiekt o znaczeniu lokalnym.

Dyrektywa Widłak jałowcowaty; brzezina bagienna; torfowiska przej ściowe – zespół siedliskowa turzycy dzióbkowatej; pła mszarne – zbiorowisko o bezk ępowej strukturze z dominacj ą wełnianki w ąskolistnej i Sphagnum recurvum. Ze zwierz ąt obj ętych tą dyrektyw ą wyst ępuj ą Ŝaby: wodna, moczarowa; traszka grzebieniasta.

Dyrektywa Wyst ępuje Ŝuraw. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą ropucha szara, Ŝaby: trawna, moczarowa, wodna; traszka Berne ńska grzebieniasta, jaszczurka Ŝyworodna, Ŝuraw.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w stosunki hydrologiczne ekosystemu, obni Ŝanie poziomu wody; procesy eutrofizacji; pozyskiwanie drewna; przebudowa drzewostanu w obr ębie obiektu; prowadzenie zr ębów zupełnych na obrze Ŝach ekosystemu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej w warunkach optymalnego uwodnienia; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy i administracji le śnej.

254 Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Jezioro Barczaka” nazwa

Symbol na mapie UE-141 1:25 000 O – 25, 26

Lokalizacja Jeziora Barczaka na wschód od Toporzyka.

Przedmiot i cel Zachowanie interesuj ących pod wzgl ędem biocenotycznym fragmentów ochrony podmokłych lasów, torfowisk, śródle śnych i śródpolnych oczek wodnych oraz jeziora Barczaka wraz z ich flor ą i faun ą.

Charakterystyka Ró Ŝnorodna awifauna: perkozek, perkoz dwuczuby, łab ędź niemy, b ąk, przyrodnicza gęgawa, krakwa, czernica, Ŝuraw, wodnik, zimorodek, błotniak stawowy, obiektu brz ęczka i jarz ębatka, a tak Ŝe obfito ść płazów – ropuchy szara i paskówka, grzebiuszka ziemna, kumak nizinny, Ŝaby – moczarowa, jeziorkowa, trawna, wodna.

Ocena walorów Miejsce rozrodu płazów i ptaków.

Dyrektywa Wyst ępuj ą grzebiuszka ziemna, kumak nizinny, ropucha paskówka, Ŝaba siedliskowa jeziorkowa, Ŝ. moczarowa, Ŝ. wodna.

Dyrektywa Stwierdzono wyst ępowanie Ŝurawia, łab ędzia niemego, g ęgawy, krakwy, b ąka, ptasia błotniaka stawowego.

Konwencja Wyst ępuj ą: ropucha szara, grzebiuszka, kumak nizinny, ropucha paskówka, Berne ńska Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Ŝuraw, b ąk, łab ędź niemy, gęgawa, krakwa, błotniak stawowy.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiany stosunków wodnych – osuszanie mokradeł i zanieczyszczenie wód.

Wskazania Proponuje si ę Ŝeby ze wzgl ędu na wa Ŝno ść dla rozrodu du Ŝej liczby gatunków konserwatorskie płazów i ptaków w pierwszej kolejno ści ochron ą obj ąć UE138 i UE144. i planistyczne

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Buczynowy w ąwóz” nazwa

Symbol na mapie UE-142 1:25 000 J, K – 27, 28

Lokalizacja 1,7 km na wschód od miejscowo ści Stare Resko.

Przedmiot i cel Enklawa naturalnej Ŝyznej buczyny zboczowej z charakterystycznymi

255 ochrony gatunkami ro ślin i przestojami dorodnych drzew; stanowisko ro ślin chronionych; obiekt o znaczeniu biocenotycznym i krajobrazowym.

Charakterystyka Buczyna zboczowa na stokach gł ębokiego w ąwozu z ciekiem; zachodni stok przyrodnicza wysoko ści ok. 20 m o nachyleniu 45%, wschodni stok szerokości 10 m o obiektu nachyleniu 20%; koryto efemerycznego cieku meandrującego; okresowy brak wody - tylko w lokalnych obni Ŝeniach kamienistego koryta niewielki zastoiska wodne; ze zboczy wysi ęki wód naporowych; przestoje dorodnych drzew: buk zwyczajny o obwodzie do 200 cm, pojedyncze d ęby szypułkowe do 150 cm, grab zwyczajny do 130 cm, brzoza brodawkowata do 170 cm; runo buczyny ubogie: przylaszczka pospolita , miodunka ćma, prosownica rozpierzchła, fiołek Reichenbacha, szczawik zaj ęczy, gajowiec Ŝółty , nielicznie marzanka wonna; na dnie w ąwozu przy cieku turzyca odległokłosa , czartawa pospolita , dąbrówka rozłogowa, bodziszek cuchn ący, czy ściec le śny, niecierpek pospolity .

Ocena walorów Korytarz ekologiczny w krajobrazie rolniczym o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa śyzna buczyna ni Ŝowa. siedliskowa

Dyrektywa Wyst ępuje przepiórka. ptasia

Konwencja Wyst ępuje przepiórka. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w struktur ę i skład gatunkowy lasu; pozyskiwanie drewna.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie zmienia ć i planistyczne charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy; zabroni ć pozyskiwania drewna.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „śabi raj ” nazwa

Symbol na mapie UE-143 1:25 000 H, I - 28

Lokalizacja Na południowy wschód od Starego Reska.

Przedmiot i cel Zachowanie torfowisk b ędących środowiskami Ŝycia herpetofauny i awifauny. ochrony

Charakterystyka Oczka wodne i torfowiska wytypowane do ochrony cechuj ą si ę bogactwem przyrodnicza herpetofauny, głównie płazów, a tak Ŝe s ą miejscami l ęgowymi wielu gatunków obiektu ptaków wodno-błotnych.

256 Ocena walorów Lokalne.

Dyrektywa Wyst ępuj ą traszka grzebieniasta, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, Ŝaby: siedliskowa wodna, moczarowa, śmieszka, jeziorkowa, ropucha paskówka, ropucha zielona, derkacz.

Dyrektywa Wyst ępuj ą: łab ędź niemy, kszyk, krakwa, g ęgawa. ptasia

Konwencja Wyst ępuj ą traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, kumak nizinny, Berne ńska grzebiuszka ziemna, Ŝaba wodna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba śmieszka, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba trawna; ropucha paskówka, ropucha zielona, ropucha szara, derkacz, łab ędź niemy, kszyk, krakwa, g ęgawa.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zmiana stosunków wodnych – osuszenie mokradeł i podmokłych ł ąk.

Wskazania Obj ąć ochron ą w formie u Ŝytków ekologicznych, zwłaszcza te obszary, które konserwatorskie znajduj ą si ę poza DPK: W przypadku poddania pod ochron ę zespołu i planistyczne przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Starodrzew ” nazwa

Symbol na mapie UE-144 1:25 000 K - 28

Lokalizacja Wzgórze po północnej stronie jeziora Gawro ńcze, 0,5 km na południowy zachód od miejscowo ści Gawroniec.

Przedmiot i cel Naturalny starodrzew z przestojami pomnikowych drzew i gatunkami ro ślin ochrony charakterystycznych fitocenozy gr ądu subatlantyckiego; warto ść krajobrazowa, historyczna i edukacyjna; stanowisko gatunku chronionego.

Charakterystyka Subatlantycki nizinny las d ębowo – grabowy; w runie licznie marzanka wonna, przyrodnicza prosownica rozpierzchła, konwalijka dwulistna, gwiazdnica wielkokwiatowa, obiektu gajowiec Ŝółty, narecznica samcza, buk zwyczajny juv.; przestoje dorodnych buków zwyczajnych - najokazalsze o obwodzie 455 cm, d ąb szypułkowy - do 470 cm (w rejestrze pomników przyrody), grab zwyczajny do 155 cm, świerk pospolity o obw. 353 cm (w rejestrze pomników przyrody); w podro ście buk, klon zwyczajny, jarz ąb pospolity; liczne pnie po dorodnych ści ętych d ębach.

Ocena walorów Dobrze zachowany fragment starodrzewu d ębowo – bukowego; obiekt o znaczeniu regionalnym.

Dyrektywa Gr ąd subatlantycki. siedliskowa

257 Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w struktur ę i skład gatunkowy lasu; pozyskiwanie drewna.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie zmienia ć i planistyczne charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy; oznakowa ć wszystkie pomnikowe drzewa, zabroni ć pozyskiwania drewna.

Proponowana UŜytek ekologiczny forma ochrony i „Grabowy gr ąd” nazwa

Symbol na mapie UE-145 1:25 000 K - 30

Lokalizacja 1,1 km na północny zachód od miejscowo ści Słowianki.

Przedmiot i cel Ochrona siedliska gr ądu subatlantyckiego; pomniki przyrody; korytarz ochrony ekologiczny o znaczeniu regionalnym; warto ść biocenotyczna i krajobrazowa; stanowisko ro śliny chronionej.

Charakterystyka Śródpolny w ąwóz z niewielkim ciekiem, teren o silnie urozmaiconej przyrodnicza konfiguracji; skarpy poro śni ęte lasem d ębowo - grabowym z domieszk ą buka; obiektu przestoje dorodnych d ębów szypułkowych, najokazalsze o obwodzie 320, 360 i 380 cm; w runie licznie marzanka wonna; na działce nr 164 buk zwyczajny w rejestrze pomników przyrody; rozproszona populacja dzikiego bzu koralowego i kalina koralowa .

Ocena walorów Naturalny ekosystem le śny gr ądu subatlantyckiego z gatunkami charakterystycznymi i diagnostycznymi.

Dyrektywa Gr ąd subatlantycki. siedliskowa

Dyrektywa Brak. ptasia

Konwencja Brak. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

258 Zagro Ŝenia Składowanie odpadów pochodzenia antropogenicznego, procesy eutrofizacji spowodowane spływami nawozów i środków ochrony ro ślin z przyległych agrocenoz; ingerencja w struktur ę i skład gatunkowy lasu.

Wskazania Wytyczy ć i oznakowa ć granice; sporz ądzi ć szczegółow ą dokumentacj ę konserwatorskie faunistyczno – florystyczn ą; ograniczy ć procesy antropopresji; nie ingerowa ć w i planistyczne stosunki hydrologiczne; nie zmienia ć charakteru ekosystemu; pozostawi ć naturalnym procesom sukcesji ro ślinnej; wył ączy ć z jakichkolwiek zamierze ń planistycznych gminy; usun ąć składowane śmieci.

1.2.5. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe to powierzchniowa forma przewidziana w celu ochrony wyj ątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego, dla zachowania jego warto ści estetycznych. W praktyce, z powodu problemów wynikaj ących z niezgodno ści formalnej zapisów ustawy o ochronie przyrody z zasadami obowi ązuj ącymi w Lasach Pa ństwowych (uniemo Ŝliwiaj ących tworzenie u Ŝytków ekologicznych na wydzieleniach zajmowanych przez drzewostany), zespoły przyrodniczo-krajobrazowe cz ęsto proponowane s ą w celu zachowania walorów przyrodniczych lasów, które nie kwalifikuj ą si ę do ochrony rezerwatowej. Przeprowadzona inwentaryzacja przyrodnicza w zakresie flory, fauny i przyrody nieo Ŝywionej w sezonie wegetacyjnym 2001/2002 zaproponowała utworzenie siedmiu zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. W projekcie Planu Ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego opisano i zaproponowano równie Ŝ te same obiekty.

Proponowana Zespół przyrodniczo-krajobrazowy forma ochrony i "Dolina rzeki Bukowej" nazwa

Symbol na mapie ZPK – 1 1:25 000 M - O - 3 - 6

Lokalizacja Odcinek rzeki wzdłu Ŝ północno zachodniej granicy gminy na długo ści 3,5 km; od uj ścia Bukowej do Pars ęty w kierunku południowym, po zachodniej stronie miejscowo ści Tychówko; oddziały le śne: 398, 399, 393, 394, 387, 386, 359 Nadl. Białogard obr ęb R ąbino.

Przedmiot i cel Zachowanie cennego naturalnego ekosystemu rzecznego z bogata populacj ą ochrony zagro Ŝonego słodkowodnego krasnorostu Hildebrantia rivularis ; subatlantycki nizinny gr ąd zboczowy; przestoje dorodnych drzew; gatunki chronione i rzadkie.

Charakterystyka Przełom rzeki Bukowa płyn ącej w gł ębokim jarze w płołudniowym biegu, w przyrodnicza kompleksie le śnym i pól uprawnych; skarpy nadrzeczne osi ągaj ące wysoko ść obiektu 80 m n.p.m.; koryto rzeki o wartkim nurcie, czystej wodzie poło Ŝone na

259 wysoko ści 50 – 55 m n.p.m.; w nurcie rzeki w miejscach zacienionych wyst ępuje słodkowodny krasnorost charakterystyczny dla czystych dobrze natlenionych wód Hildebrantia rivularis ; na skarpach w kompleksie le śnym starodrzewy bukowo – grabowo – d ębowe z bogatym runem; w niektórych miejscach wychodnie wód naporowych i niewielkie młaki źródliskowe; urozmaicona konfiguracja terenu; pododdziały lasów zboczowych powinny mie ć rang ę wodochronnych na całej długo ści projektowanego ZPK; gatunki ro ślin chronionych, rzadkich i zagro Ŝonych.

Ocena walorów Naturalny ekosystem z dobrze wykształconymi charakterystycznymi zbiorowiskami ro ślinnymi o znaczeniu biocenotycznym i hydrologicznym; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym łącz ącym północno - zachodni ą cz ęść gminy z korytarzem rzeki Pars ęty.

Dyrektywa Subatlantycki nizinny las d ębowo - grabowy , źródliskowy ł ęg olchowo – siedliskowa jesionowy .

Dyrektywa ptasia Nie dotyczy.

Konwencja Nie dotyczy. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Procesy eutrofizacji; spływy zanieczyszcze ń komunalnych i z pól; oddziaływanie antropogeniczne; gospodarka le śna w obr ębie ZPK: pozyskiwanie drewna, przebudowa naturalnych drzewostanów niezgodnych z ro ślinno ści ą potencjaln ą.

Wskazania Opracowa ć szczegółow ą dokumentacj ę ZPK; oznaczy ć granice; ograniczy ć konserwatorskie działalno ść gospodarki le śnej; wył ączy ć teren z jakiegokolwiek i planistyczne zagospodarowani urbanistycznego; wskazania umie ści ć w planie Przestrzennego Zagospodarowania Gminy oraz wykaza ć w zestawieniu ZPK o szczególnej warto ści poło Ŝonych na terenie gminy pismem do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody Województwa Zachodniopomorskiego.

Proponowana Zespół przyrodniczo-krajobrazowy forma ochrony i "Dolina Mogilicy" nazwa

Symbol na mapie ZPK – 2 1:25 000 F - J – 11 - 16

Lokalizacja Okolice miejscowo ści Ł ęgi.

Przedmiot i cel Ochrona doliny rzeki Mogilicy, zespół zabudowy wsi Ł ęgi z ko ściołem i ochrony zespołem dworsko – parkowym, zadrzewione drogi śródpolne.

Charakterystyka Dolina meandruj ącej rzeki z pasmami zadrzewie ń, przecina Wysoczyznę przyrodnicza Bu ślary w układzie południkowym, bardzo ciekawy układ urbanistyczny wsi obiektu Łęgi z promieni ście rozchodz ącymi si ę drogami obsadzonymi drzewami w

260 układzie alejowym. Ciekawe zakole rzeki z grupa głazów w rejonie śoł ędna, zabagnione tereny w kierunku Redła. Rzeka Mogilica ma istotne znaczenie dla ichtiofauny – stwierdzono wyst ępowanie w niej 10 gatunków ryb, w tym chronionej strzebli potokowej.

Ocena walorów Regionalne.

Dyrektywa Wśród ryb wymienianych w II zał. tej dyrektywy znajduje si ę głowacz siedliskowa białopłetwy, który jest notowany w Mogilicy.

Dyrektywa ptasia Zaobserwowano: przepiórk ę

Konwencja Z fauny stwierdzono: przepiórk ę i srokosza. Berne ńska

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Przebudowa koryta rzeki, niewła ściwa melioracja, zanieczyszczenia odprowadzane do rzeki z miejscowo ści Redło i Ł ęgi.

Wskazania Zachowa ć naturalne koryto rzeki Mogilicy b ędącej wa Ŝnym lokalnym konserwatorskie korytarzem ekologicznym. i planistyczne

Proponowana Zespół przyrodniczo-krajob razowy forma ochrony i "Dolina D ębnicy" nazwa

Symbol na mapie ZPK – 3 1:25 000 U - AC – 17 - 25

Lokalizacja Okolice miejscowo ści Brusino.

Przedmiot i cel Zachowanie: krajobrazu dolinno - pradolinnego o bardzo zró Ŝnicowanej ochrony morfologii; naturalnego meandruj ącego nurtu rzeki; w ąwozów, jarów i źródlisk w silnie rze źbionych zboczach dolin, szczególnie koło wsi Bu ślary; ekosystemu łąkowo - torfowiskowego w dolinie rzeki; warunków środowiskowych pozwalaj ących na przemieszczanie si ę powietrza oraz flory i fauny (korytarza ekologicznego). Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne: bogato rze źbione zbocza doliny, przyrodnicza naturalny przebieg koryta rzeki, źródliska, jary i w ąwozy, starorzecza i oczka obiektu wodne. Na bogactwo flory składaj ą si ę, m.in., ro śliny charakterystyczne dla torfowisk nizinnych.

Ocena walorów Na walory faunistyczne składa si ę wyst ępowanie zimorodka, a przy bystro płyn ących wodach pliszki górskiej, ponadto remiza, zimorodka, kani rudej i wydry, na ł ąkach derkacza, nad jeziorem Krynickiego trzcinnika, zimorodka, perkoza dwuczubego, a tak Ŝe orzechówki. Skupiska płazów znajduj ą si ę przy śródpolnych i śródle śnych mokradłach chronionych jako u Ŝytki ekologiczne.

261 Dyrektywa Wydaje si ę, Ŝe w ZPK-3 znajduj ą si ę istotne z punktu widzenia tej dyrektywy siedliskowa tereny, zwłaszcza zaliczane do siedlisk nadrzecznych i rzecznych oraz torfowisk, a tak Ŝe półnaturalnych ł ąk i dobrze zachowanych fragmentów ró Ŝnych lasów li ściastych; miejsca takie s ą jednocze śnie siedliskami bogatej fauny, w tym na przykład wydry, Ŝaby jeziorkowej, Ŝaby moczarowej, Ŝaby wodnej, grzebiuszki ziemnej, ropuchy paskówki.

Dyrektywa ptasia Na terenie ZPK-3 wyst ępuje wiele gatunków ptaków wymienianych w tej dyrektywie derkacz, Ŝuraw, kania ruda, łab ędź niemy, wodnik, błotniak stawowy, puchacz, orlik krzykliwy, bielik, bocian biały, przepiórka.

Konwencja Na obszarze ZPK-3 wyst ępuje wiele gatunków ptaków i płazów wymienianych Berne ńska w tej konwencji, przy czym na ogół ich stanowiska są rozproszone, a wyj ątki stanowi ą utworzone tam u Ŝytki ekologiczne. Stwierdzono wyst ępowanie nast ępuj ących gatunków: puchacz, Ŝuraw, samotnik, orlik krzykliwy, bielik, kania ruda, bocian biały, srokosz, derkacz, przepiórka, ropucha szara, Ŝaba trawna, Ŝaba wodna, Ŝaba moczarowa, traszka zwyczajna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Spływ biogenów z pól i ł ąk nawo Ŝonych w ilo ściach przekraczaj ących mo Ŝliwo ści sorpcyjne środowiska; spływ ścieków komunalnych z miejscowo ści poło Ŝonych wzdłu Ŝ rzeki (Ogartowo, Kołacz tartak, Popielewo, Popielewko, Brusno i Zaborze); zabudowa progami koryta rzeki uniemo Ŝliwiaj ąca przemieszczanie si ę ryb; zniszczenie przez melioracje naturalnego koryta rzeki, a przez to siedlisk ichtiofauny i awifauny nadrzecznej; zabudowa dna doliny uniemo Ŝliwiaj ąca przemieszczanie si ę powietrza oraz wprowadzaj ąca dysharmoni ę w krajobrazie.

Wskazania Uporz ądkowa ć gospodark ę ściekow ą w zlewni D ębnicy. W przypadku konserwatorskie poddania pod ochron ę zespołu przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy i planistyczne obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana Zespół przyrodniczo-krajobrazowy forma ochrony i „Dolina Pi ęciu Jezior" nazwa

Symbol na mapie ZPK – 4 1:25 000 S - Y - 18 - 27

Lokalizacja Od Ogartowa na północy po Brzezink ę na południu.

Przedmiot i cel Zachowanie: unikatowych form krajobrazowych o bardzo bogatej rze źbie w ochrony tym: V-kształtnej rynny subglacjalnej, gł ęboko wci ętej w wysoczyzn ę moreny czołowej, doliny rzecznej z wyra źnymi odcinkami przełomowymi i kotlinowymi, licznymi jarami, w ąwozami i źródliskami punktowymi oraz warstwowymi, wzgórz moreny czołowej; biotopów i biocenoz charakterystycznych dla źródlisk i dolin rzecznych o bardzo du Ŝych spadkach; cennych siedlisk le śnych (kwa śna i Ŝyzna buczyna, gr ąd grabowy); stanowisk ro ślin chronionych; biotopów i biocenoz o charakterze ochronnym (płazy,

262 gady, chroniona flora).

Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne: kemy, w ąwozy, jary, źródliska, oczka przyrodnicza wytopiskowe, kociołki torfowe, jeziora w rynnie polodowcowej (obj ęte obiektu ochron ą rezerwatow ą – Dolina Pi ęciu Jezior) i górny odcinek Drawy, zbocza rynny wraz z porastaj ącymi je lasami. Najciekawsza bytuj ąca tam fauna skupiona jest przy jeziorach wchodz ących w skład rezerwatu „Dolina Pi ęciu Jezior”.

Ocena walorów Naturalny ekosystem o niezaburzonych zbiorowiskach ro ślinnych o znaczeniu biocenotycznym i krajobrazowym; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym; obszar o bogatej rze źbie terenu. Na bogactwo fauny składaj ą si ę m.in., l ęgowe pliszki górskie, orzechówka, trzmielojad, orlik krzykliwy, kobuz, srokosz, turkawka, bocian biały.

Dyrektywa Wydaje si ę, Ŝe w ZPK-4 znajduj ą si ę istotne z punktu widzenia tej dyrektywy siedliskowa tereny, zwłaszcza zaliczane do siedlisk z dobrze zachowanymi fragmentami lasów li ściastych: źródliskowy ł ęg olchowo – jesionowy, źródliskowe cyrki nawapienne, gr ąd subatlantycki, Ŝyzne buczyny, kwa śne buczyny; oraz eutroficzne jeziora i torfowiska wysokie oraz niskie, półnaturalne ł ąki. Jeziora są miejscami rozrodu herpetofauny, w tym obj ętej t ą dyrektyw ą ( rzekotka drzewna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna). Ponadto stwierdzono wyst ępowanie wydry.

Dyrektywa ptasia Obszar ZPK-4 cechuje si ę wyst ępowaniem kilkunastu gatunków ptaków wymienianych w tej dyrektywie, przynajmniej cz ęś ci z nich (zwłaszcza z aneksu I i II) nale Ŝy zagwarantowa ć pomy ślne bytowanie zgodnie z art. 3 tej dyrektywy. Stwierdzono m.in.: łab ędzia niemego, bociana białego, Ŝurawia, przepiórk ę.

Konwencja Na terenie ZPK-4 wyst ępuje wiele gatunków zwierz ąt, zwłaszcza ptaków i Berne ńska płazów wymienianych w tej konwencji, przy czym na ogół ich stanowiska s ą rozproszone, a pewne skupiska obserwuje si ę przy jeziorach. Wyst ępuj ą: wydra, łab ędź niemy, bocian biały, Ŝuraw, przepiórka, pliszka górska, srokosz, kobuz, brodziec piskliwy, samotnik, traszka zwyczajna, ropucha szara, rzekotka drzewna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Ŝaba trawna.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ci ęŜ ki tranzytowy ruch samochodowy, niewła ściwa gospodarka le śna polegaj ąca na zr ębach zupełnych; ingerencja w warunki hydrologiczne: melioracje, regulacja koryta rzeki, zabudowa hydrotechniczna, budowa stawów rybnych, procesy eutrofizacji spowodowane zrzutami ścieków komunalnych i przemysłowych oraz spływami nawozów mineralnych i środków ochrony ro ślin.

Wskazania Eliminacja ci ęŜ kiego ruchu tranzytowego; poddanie pod ochron ę konserwatorskie najcenniejszych lasów (jako lasów glebo- i wodochronnych), czyli i planistyczne przestawienie gospodarki produkcyjnej na ekologiczną; ograniczone inwestowanie tylko do takich miejsc, w których nie nast ąpi zniszczenie elementów chronionych, utrzymywanie tradycyjnej rozproszonej zabudowy z wykluczeniem lokalizacji inwestycji na najwy Ŝszych wzniesieniach; nie dopuszcza ć do zalesiania punktów i panoram widokowych. W przypadku poddania pod ochron ę zespołu przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy

263 obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana Zespół przyrodniczo-krajobrazowy forma ochrony i „Dolina Wogry oraz dolina rzeki Rakon” nazwa

Symbol na mapie ZPK – 5 1:25 000 K - P – 18 - 31

Lokalizacja Od miejscowo ści Połczyn Zdrój na północy po Smołdzi ęcino na południu.

Przedmiot i cel Zachowanie: niezwykle cennych form krajobrazowych i morfologicznych ochrony powstałych w obr ębie rynny subglacjalnej z kraw ędziowymi le śnymi zbiorowiskami; naturalnego ekosystemu rzecznego; licznych źródeł, wysi ęków i młak; cennych biotopów z chronion ą flor ą, lasów bukowych, d ębowych i gr ądów; mokradeł i torfowisk, jeziora Barczaka – stanowi ących ostoj ę lęgowych ptaków wodnych i miejsce rozrodu płazów; podtrzymanie funkcji korytarza ekologicznego ł ącz ącego północ z południem.

Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne – obszar o urozmaiconej rzeźbie przyrodnicza terenu: w ąwozy, doliny z ciekami wodnymi, źródliska, starodrzewy le śne, lasy obiektu o randze wodochronnej, rynny subglacjalne o stromych wysokich kraw ędziach osi ągaj ących 100 m; dolina Wogry – maj ąca zmienny charakter i tworzona przez odcinki o charakterze jarów, kotlin, jezior rynnowych (jezioro Kłokowskie); jeziorka wytopiskowe – oczka wodne; dolina Rakonu oraz wały moren czołowych osi ągaj ące ponad 200 m n.p.m. Na bogactwo flory składaj ą si ę, m.in., ro śliny chronione z lasów li ściastych i torfowisk a spośród fauny głównie płazy i ptaki wodno-błotne.

Ocena walorów Naturalny ekosystem o niezaburzonych zbiorowiskach ro ślinnych o znaczeniu biocenotycznym i krajobrazowym; korytarz ekologiczny o znaczeniu ponadregionalnym. Na walory faunistyczne składa si ę wyst ępowanie spo śród płazów: traszki zwyczajnej, traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego, Ŝaby wodnej; spo śród gadów: jaszczurki Ŝyworodnej, padalca, zaskro ńca i Ŝmii zygzakowatej. Nad Wogr ą gnie ździ si ę pliszka górska, derkacz, obserwowano tak Ŝe łab ędzia niemego, płaskonosa, perkozka, wodnika, zimorodka, na ł ąkach i polach bociana białego, błotniaka stawowego, czajki, kuropatwy (faunistycznie najciekawsze fragmenty to projektowany UE135 i UE 140, stawy rybne pod Gaworkowem, okolice jez. Kłokowskiego i miejscowo ści Plebanówka oraz jeziora Barczaka).

Dyrektywa Na obszarze ZPK-5 znajduj ą si ę istotne, z punktu widzenia tej dyrektywy, siedliskowa tereny, zwłaszcza zaliczane do siedlisk słodkowodnych (rzeka Wogra, siedliska nadrzeczne i rzeczne, naturalne jeziora eutroficzne), torfowiska wysokie i niskie, półnaturalne ł ąki i dobrze zachowane fragmenty ró Ŝnych lasów li ściastych np.: źródliskowy ł ęg olchowo - jesionowy; miejsca takie s ą jednocze śnie siedliskami bogatej fauny, w tym Ŝmii zygzakowatej, kumaka nizinnego, ropuch: paskówki i zielonej, grzebiuszki ziemnej, Ŝab: jeziorkowej, wodnej, moczarowej, śmieszki, traszki grzebieniastej, rzekotki drzewnej.

Dyrektywa ptasia Na terenie ZPK-5 wyst ępuje wiele gatunków ptaków wymienianych w tej dyrektywie (w aneksach I, II i III), przynajmniej cz ęś ci z nich (zwłaszcza z

264 aneksu I i II) nale Ŝy zagwarantowa ć pomy ślne bytowanie zgodnie z art. 3 tej dyrektywy (zwłaszcza derkacz, wodnik, bocian biały, błotniak stawowy), ponadto stwierdzono: kszyka, płaskonosa, łab ędzia niemego, przepiórk ę, kani ę rud ą, Ŝurawia, g ągoła, orlika krzykliwego, g ęgaw ę, cyraneczk ę, krakw ę, b ąka.

Konwencja Na obszarze ZPK-5 obserwowano wiele gatunków ptaków wymienianych w tej Berne ńska konwencji, przy czym na ogół ich stanowiska s ą rozproszone, a wi ększe zgrupowania gatunków tam wyst ępuj ące planuje si ę obj ąć ochron ą w formie uŜytków ekologicznych). Stwierdzono wyst ępowanie nast ępuj ących gatunków: Ŝmija zygzakowata, kumak nizinny, ropuchy: paskówka i zielona, grzebiuszka ziemna, Ŝaby: jeziorkowa, wodna, moczarowa, śmieszka, traszka grzebieniasta, rzekotka drzewna, derkacz, wodnik, bocian biały, błotniak stawowy, kszyk, czajka, płaskonos, łab ędź niemy, przepiórka, kania ruda, Ŝuraw, g ągoł, orlik krzykliwy, g ęgawa, cyraneczka, krakwa, b ąk, kuropatwa, pliszka górska.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Ingerencja w warunki hydrologiczne: melioracje, regulacja koryta rzeki, zabudowa hydrotechniczna; stawy rybne w dolinie Wogry; zabudowa lub zalesianie punktów widokowych, wycinka drzew na zboczach w ąwozów i jarów, np. w Wilczych Jarach, przebudowa drzewostanów le śnych; procesy eutrofizacji spowodowane zrzutami ścieków komunalnych i przemysłowych oraz spływami nawozów mineralnych i środków ochrony ro ślin.

Wskazania Unika ć działa ń, które zmniejsz ą walory przyrodnicze tego terenu. Zachowa ć konserwatorskie istniej ące stosunki wodne w dolinie i jeziora Barczaka, nie dopu ści ć do spływu i planistyczne ścieków do doliny; na kraw ędziach doliny, zagro Ŝonych erozj ą, wprowadzi ć zalesienia ochronne. W przypadku poddania pod ochron ę zespołu przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana Zespół przyrodniczo-krajobrazowy forma ochrony i „Wzgórza Czarnkowieckie” nazwa

Symbol na mapie ZPK – 6 1:25 000 P - U – 24 - 28

Lokalizacja Okolice miejscowo ści Czarnkowie.

Przedmiot i cel Zachowanie i ochrona: niezwykłego ekosystemu le śno-bagiennego z ochrony bogactwem herpetofauny; kompleksu boru bagiennego z olsem torfowiskowym oraz buczyny.

Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne: kemy, w ąwozy, jary, źródliska, oczka przyrodnicza wytopiskowe, jeziora. obiektu

Ocena walorów Na bogactwo fauny składaj ą si ę, m.in., obecno ść w sezonie l ęgowym bielika, orlika krzykliwego, kani rudej, puchacza, trzmielojada, derkacza, Ŝurawia,

265 przepiórki i srokosza oraz Ŝmii zygzakowatej i padalca. W śródle śnych i śródpolnych mokradłach bytuj ą liczne gatunki płazów.

Dyrektywa W obr ębie ZPK-6 znajduj ą si ę tak Ŝe istotne z punktu widzenia tej dyrektywy siedliskowa tereny. Z płazów obj ętych t ą dyrektyw ą obserwowano (na wytypowanych ju Ŝ uŜytkach ekologicznych) Ŝab ę moczarow ą i Ŝab ę wodn ą.

Dyrektywa ptasia Na terenie ZPK-6 wyst ępuje wiele gatunków ptaków drapie Ŝnych wymienianych w tej dyrektywie (w aneksach I, II): bielik, orlik krzykliwy, kania ruda, trzmielojad oraz inne – puchacz, Ŝuraw, derkacz, przepiórka, bocian biały.

Konwencja Na obszarze ZPK-6 wyst ępuje wiele gatunków ptaków wymienianych w tej Berne ńska konwencji (w tym wszystkie wymienione powy Ŝej) a ponadto samotnika, srokosza, przy czym na ogół stanowiska ptaków s ą rozproszone. Ponadto stwierdzono wyst ępowanie Ŝab: wodnej, moczarowej, trawnej, traszki zwyczajnej, ropuchy szarej.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Melioracja terenów podmokłych, torfowisk i bagien śródle śnych; stosowanie zr ębów zupełnych; zabudowa i zadrzewianie punktów widokowych.

Wskazania Podda ć pod ochron ę najcenniejsze fragmenty lasów, w których wyst ępuje konserwatorskie bogactwo flory i fauny; zachowa ć rolniczy charakter pozostałego terenu. W i planistyczne przypadku poddania pod ochron ę zespołu przyrodniczo-krajobrazowego przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Proponowana Zespół przyrodniczo-krajobrazowy forma ochrony i „Jezioro Siecino” nazwa

Symbol na mapie ZPK – 7 1:25 000 K - M – 30, 31

Lokalizacja Jezioro Siecino.

Przedmiot i cel Zachowanie i ochrona: du Ŝego akwenu – jezioro Siecino wraz z jego faun ą i ochrony flor ą; interesuj ących form krajobrazowych i geomorfologicznych – zwłaszcza moren czołowych oraz ozu.

Charakterystyka Najciekawsze utwory geomorfologiczne: misa jeziorna z bogat ą lini ą przyrodnicza brzegow ą, ozy, moreny i inne struktury geomorfologiczne, zwłaszcza oczka obiektu wytopiskowe i torfowiska. Na bogactwo flory składa si ę, m.in., bogactwo ro ślin naczyniowych, cenne fitocenozy le śne, a na rozmaito ść awifauny przede wszystkim ptactwo wodno-błotne.

Ocena walorów Na walory faunistyczne składa si ę wyst ępowanie znacznej liczby gatunków kaczek i innych ptaków wodno-błotnych. W połczy ńskim fragmencie tego zespołu na stawach rybnych koło miejscowo ści Słowianki obserwowano

266 wodnika i kszyka.

Dyrektywa Wydaje si ę, Ŝe w ZPK-7 znajduj ą si ę istotne z punktu widzenia tej dyrektywy siedliskowa tereny, zwłaszcza zaliczane do siedlisk słodkowodnych (naturalne jezioro eutroficzne), półnaturalne ł ąki i dobrze zachowane fragmenty ró Ŝnych lasów li ściastych; miejsca takie s ą jednocze śnie siedliskami bogatej fauny.

Dyrektywa ptasia Na terenie ZPK-7 wyst ępuje na przykład kszyk i wodnik.

Konwencja Na obszarze ZPK-7 wyst ępuje prawdopodobnie wiele gatunków płazów, Berne ńska gadów, ptaków i ryb wymienianych w tej dyrektywie.

Konwekcja Nie dotyczy. Ramsarska

Zagro Ŝenia Zanieczyszczenie zbiorników wodnych i wzrost ich eutrofizacji.

Wskazania W przypadku poddania pod ochron ę zespołu przyrodniczo-krajobrazowego konserwatorskie przez rad ę gminy obowi ązkowo nale Ŝy sporz ądzi ć miejscowy plan i planistyczne zagospodarowania przestrzennego.

1.2.6. Pomniki przyrody

Do tej grupy zaliczono pojedyncze stare drzewa i grupy drzew. W odniesieniu do drzew b ędących pomnikami przyrody zalecany jest ich podział na dwie kategorie ochronne - ścisł ą i cz ęś ciow ą, wynikaj ący z celu ochrony i roli obiektu chronionego. Dla pomnikowych drzew i alej, które spełniaj ą rol ę kulturow ą lub krajobrazow ą proponowana jest ochrona cz ęś ciowa . Wobec obiektów tego rodzaju nie tylko dopuszczalne, ale wr ęcz wskazane jest dokonywanie zabiegów poprawiaj ących i zabezpieczaj ących ich stan zdrowotny oraz estetykę. Te obiekty pomnikowe, które pełni ą du Ŝą rol ę biocenotyczn ą (np. okazałe drzewa na terenach le śnych i rosn ące na obrze Ŝach lasów) powinny by ć obj ęte ochron ą ścisł ą wykluczaj ącą stosowanie zabiegów ochronnych. Drzewa te powinny by ć chronione tak Ŝe po swojej śmierci, a Ŝ do całkowitego rozpadu. W gminie Połczyn Zdrój do ochrony pomnikowej zaproponowano ł ącznie 61 obiekty - w tym drzewa pojedyncze 31 okazy, 15 skupie ń drzew, 13 alei drzew oraz 2 głazy narzutowe.

267 Nr na Obwód w Lokalizacja Gatunek Uwagi mapie cm 1:25000

65. Po południowej skupienie grabów 190 – 220 w drzewostanie stronie miejscowo ści zwyczajnych zespołu Tychówko; zbocza subatlantyckiego wąwozu z ciekiem nizinnego lasu (dopływem rzeki dębowo-grabowego Bukowa)

66. Miejscowo ść Ło śnica, dąb szypułkowy 500 stan sanitarny dobry; przy drodze polnej – korony symetryczne 100 m na północ od uj ęcia wody

67. Przy południowej dąb szypułkowy 430 pie ń drzewa na granicy miejscowo ści wysoko ści 2,5 m Ło śnica, przy drodze rozgał ęzia si ę na 2 w kierunku ramiona; stan miejscowo ści Ostre fitosanitarny dobry Bardo, przed ostatnim budynkiem po zachodniej stronie drogi

68. 0,8 km na północny - skupienie d ębów 280, 465, korony drzew wschód od szypułkowych 590 – regularne, miejscowo ści Ostre zdrowe;540, niezasychaj ące; Bardo, po północnej 565, 575 - drzewa owocuj ące o stronie drogi w lekkie dobrej Ŝywotno ści - kierunku uszkodzenia prócz ostatniego; miejscowo ści Rudno, próchniczne drzewa wymagaj ą na granicy oddziału 62 pni; 550 – opieki Nadle śnictwo Połczyn zamieraj ący konserwatorskiej Zdrój, na kraw ędzi wąwozu z ciekiem

69. Miejscowo ść Ostre 2 d ęby szypułkowe 400, 600 stan sanitarny dobry; Bardo, przy drodze korona symetryczna polnej w kierunku wschodnim

70. Miejscowo ść Ostre lipa drobnolistna 350 stan sanitarny dobry; Bardo, przy rozstaju korony symetryczne dróg w kierunku południowym od zabudowa ń wielorodzinnych

71. Miejscowo ść Ostre dąb szypułkowy 450 zdrowe, Bardo, przy symetrycznie wschodniej stronie wykształcona korona

268 posesji nr 19

72. 1 km na północny - 1. skupienie:klon 190 – 240, stan fitosanitarny zachód od zwyczajny, świerk 260 bardzo dobry miejscowo ści Ł ęgi, pospolity, dąb 170 - 310 skarpy wzdłu Ŝ koryta szypułkowy rzeki Mogilicy

73. Granica oddziału 312 i dąb szypułkowy 530 stan fitosanitarny 311 Nadle śnictwo bardzo dobry, Połczyn Zdrój równomiernie wykształcona korona

74. Miejscowo ść Ł ęgi, 0,4 klon zwyczajny 380 stan sanitarny dobry; km od zabudowa ń na korona symetryczna południe przy drodze polnej do miejscowo ści Redło

75. Park w miejscowo ści skupienie:1. buk 1. 380 stan fitosanitarny Nowe Ludzicko zwyczajny, odmiana 2. 360 – 385 dobry; korony drzew czerwonolistna, 2. buk 3. 360 – 700 symetryczne; zwyczajny, 3. d ąb 4. 180 projektowany w szypułkowy, 4. sosna planie ochrony wejmutka Drawskiego Parku Krajobrazowego

76. Miejscowo ść Kołacz, starodrzew: stan fitosanitarny przy ko ściele buk zwyczajny 3,3 – 3,8 m dobry; korony drzew dąb szypułkowy 3,5 – 3,8 m symetryczne; projektowany w planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego

77. 150 m dalej na 2 d ęby szypułkowe 375, 530 drzewa wmieszane południe od punktu w las, kondycja 140 *, po wschodniej fitosanitarna bardzo granicy oddziału 377 dobra Nadle śnictwa Połczyn Zdrój, po obu stronach drogi dwa d ęby naprzeciwko siebie

78. Park w miejscowo ści lipa drobnolistna 340 zdrowe, Kłokowo symetrycznie wykształcona korona

79. Wzdłu Ŝ drogi po skupienie d ębów 335,340,420 drzewa o kondycji południowej stronie szypułkowych fitosanitarnej bardzo jeziora dobrej Radoniowieckiego, na mineralnej skarpie nad jeziorem, na granicy pól i olesu (oddz. 370

269 Nadle śnictwo Połczyn Zdrój)

80. Północna granica jesion wyniosły 385 stan fitosanitarny gminy, na granicy dobry oddział 328, 327 Nadle śnictwa Połczyn Zdrój i pól ornych

81. Skarpy wzdłu Ŝ koryta skupienie d ębów 260 - 390 stan fitosanitarny rzeki Mogilica przy szypułkowych bardzo dobry miejscowo ści śoł ędno

82. Przy drodze polnej z 3 d ęby szypułkowe 390,405,410 stan sanitarny dobry; miejscowo ści korony symetryczne Dziwogóra w kierunku wschodnim do miejscowo ści Przyrowo

83. Cmentarz w jesion wyniosły 340 zdrowe, miejscowo ść Redło symetrycznie wykształcona korona

84. 1,2 km na południowy dąb szypułkowy 440 zdrowe, – wschód od symetrycznie miejscowo ści wykształcona korona Dziwogóry, po północnej stronie zachodniej cz ęś ci jeziornej rynny (pkt. 101), na skraju drogi skupienie: 85. Połczyn Zdrój, dawny stan fitosanitarny 1.d ąb szypułkowy 1.322 – 345 cmentarz Ŝydowski dobry 2.wi ąz szypułkowy 2. 268 pomi ędzy PKS-em i hotelem "Polonia"

86. Park w miejscowo ści buk zwyczajny 380 zdrowe, Połczyn Zdrój, park symetrycznie przy Szpitalu wykształcona korona Rejonowym przy ul. Gwardii Ludowej

87. Połczyn Zdrój, dawny cis pospolity 90 zdrowe o cmentarz Ŝydowski dąb szypułkowy 310 równomiernie pomi ędzy PKS-em i wykształconych hotelem "Polonia" koronach

88. Park w miejscowo ści topola czarna 440 drzewo zamieraj ące Połczyn Zdrój, Park Zdrojowy przy ul. Zdrojowej

270 89. Park w miejscowo ści klon zwyczajny max pie ń o drzewo o 4 pniach, Połczyn Zdrój, cz ęść obwodzie rozwidlenie na Parku Zdrojowego o 455 wysoko ści 1,6 m charakterze le śnym za amfiteatrem

90. Park w miejscowo ści jesion wyniosły 330, 315 na pniach drzew Połczyn Zdrój, cz ęść bluszcz pospolity, Parku Zdrojowego o zdrowe, charakterze le śnym za symetrycznie amfiteatrem wykształcona korona

91. Połczyn Zdrój, Park skupienie wi ązu 220 – 260; stan fitosanitarny Zdrojowy przy ul. szypułkowego 290 dobry Zdrojowej skupienie 92. Stary nieu Ŝytkowany drzewa zdrowe 1. grab zwyczajny 1. 160 - 195 cmentarz, przy 2. dąb szypułkowy 2. 320 śródpolnej drodze z Popielewka do Popielewa

93. Przy drodze z 3 buki zwyczajne oraz 350,380, stan sanitarny dobry; miejscowo ści Kolonia buk 12-pienny 400 korony symetryczne Brusno w kierunku miejscowo ści Piaski Pomorskie, w oddziale 236/236a Nadle śnictwo Połczyn Zdrój

94. Park przypałacowy w jesion wyniosły 290 zdrowe, miejscowo ści symetrycznie Ogartówko wykształcona korona

95. Miejscowo ść Ogrodno dwupienny d ąb 450 stan sanitarny dobry; bezszypułkowy korony symetryczne

96. Miejscowo ść Brusno buk zwyczajny 380 zdrowy, równo- miernie wykształ- cone korony; projektowany w planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego

97. Kolonia Toporzyk, dąb szypulkowy 430 Nadle śnictwo Połczyn Zdrój, oddział 176 c (a)

98. Miejscowo ść jesion wyniosły 355 zdrowy, Gaworkowo równomiernie wykształcone

271 korony; projektowany w planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego

99. Park w miejscowo ści lipa drobnolistna 340 zdrowe, Kłokowo symetrycznie wykształcona korona

100. Miejscowo ść buk zwyczajny 360 zdrowy, Kłokowo równomiernie wykształcone korony; projektowany w planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego

101. Miejscowo ść 2 buki zwyczajne 350, 380 stan sanitarny dobry; Koprzywno, przy korony symetryczne wschodniej granicy projektowany w gminy planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego

102. Miejscowo ść Lipno, skupienie d ębów 350 – 390 stan fitosanitarny wzdłu Ŝ drogi polnej ze szypułkowych dobry; korony drzew wsi w kierunku symetryczne; wschodnim do starego projektowany w cmentarza planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego

103. Miejscowo ść Lipno, 2 buki zwyczajne 380, 425 stan sanitarny dobry; przy drodze polnej na wielopienne korony symetryczne skraju lasu

104. Miejscowo ść Kocury skupienie: stan fitosanitarny 1. buk zwyczajny – 4 dobry; korony drzew sztuki symetryczne; 2. klon zwyczajny – 5 projektowany w sztuk planie ochrony 3. klonu jawor – 10 Drawskiego Parku sztuk Krajobrazowego 4. świerk pospolity

105. Miejscowo ść dąb szypułkowy 420 zdrowy, Toporzyk równomiernie wykształcone korony projektowany w planie ochrony Drawskiego Parku

272 Krajobrazowego

106. Miejscowo ść buk zwyczajny 385 zdrowy, Toporzyk równomiernie wykształcone korony projektowany w planie ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego

107. Nadle śnictwo Połczyn głaz narzutowy 530 cm, Zdrój, obr ęb Połczyn wysoko ść 80 Zdrój, oddział 446f cm

108. Nadle śnictwo Połczyn głaz narzutowy 800 cm, Zdrój, obr ęb Połczyn wysoko ść 30 Zdrój, oddział 449Aa cm

109. 1,1 km na północny – skupienie d ębu 150 - 320, skarpy w ąwozu zachód od szypułkowego 360 i 380 poro śni ęte lasem miejscowo ści dębowo - grabowym Słowianki, po z domieszk ą buka, zachodniej stronie stan fitosanitarny drogi z Połczyna drzew bardzo dobry Zdroju w kierunku południowym; skarpy śródpolnego w ąwozu z niewielkim ciekiem

110. Park przypałacowy w skupienie lipy najokazalsze drzewa dobrej miejscowo ść drobnolistnej 255 i 280 kondycji Słowianki (w pałacu fitosanitarnej ośrodek wypoczynkowy), własno ść prywatna

111. 2 km na północny - aleja: nasadzenia bardzo zachód od 1. d ąb szypułkowy 1. 350 - 420 lu źne, kondycja miejscowo ści 2. pojedynczo brzoza 2. 150 – 225 fitosanitarna bardzo Bolkowo, aleja brodawkowata dobra śródpolna; 0,8 km długo ści

112. Od miejscowo ści aleja pnie masowo Bolkowo w kierunku dębu szypułkowego, 1. 220 – 380 poro śni ęte północny – zachód do pojedynczo jesion 2. 120 - 320 porostami, stan granicy gminy; 0,9 km wyniosły fitosanitarny dobry, długo ści lu źne nasadzenie

113. Miejscowo ść aleja d ębu 340 – 380 stan fitosanitarny Bolkowo na wschód w szypułkowego dobry; korony drzew kierunku stawów; 0,1 niesymetryczne; km projektowany w planie ochrony

273 Drawskiego Parku Krajobrazowego

114. Od miejscowo ści Ł ęgi aleja d ębu 200 - 325 proporcjonalnie w kierunku północno szypułkowego wykształcone – zachodnim do korony, stan granicy gminy; 2,3 km fitosanitarny dobry

115. Od zachodniej aleja: stan fitosanitarny granicy miejscowo ści 1. klon zwyczajny 1. 150, 250, dobry, nasadzenia Wardy ń Dolny w 2. klon jawor 300 raczej regularne kierunku wschodnim; 3. jesion wyniosły 2. 120, 180, od miejscowo ści 260 śoł ędno do 3. 120 - 355 miejscowo ści Ł ęgi; 3,4 km

116. 0,6 km na północny – aleja klonu jawor 200 - 280 stan fitosanitarny zachód od poprawny; luźna, miejscowo ści szczerbata, w runie Dziwogóra, teren bujne zbiorowiska byłego PGR-u; 0,2 km nitrofilne z dominacj ą pokrzywy i trybuli le śnej

117. Miejscowo ść aleja lipy 150 - 320 nasadzenia Kołaczek; 0,4 km drobnolistnej równomierne, kondycja fitosanitarna dobra

118. Wzdłu Ŝ drogi od aleja: stan fitosanitarny miejscowo ści Redło 1.klon zwyczajny, 1. 150 - 230 dobry na zachód do granicy 2.pojedynczo klon 2. 150 – 200 lasu, w kierunku jawor 3. 120 - 180 miejscowo ści Sława; 3.pojedynczo lipa 1,4 km drobnolistna

119. Z miejscowo ści Redło aleja: stan fitosanitarny do miejscowo ści 1. klon zwyczajny 1. 50 - 220 dobry Bronowo; 1,6 km 2.klon jawor 2. 50 - 220

120. Przy drodze na aleja klonu 135 - 270 stan fitosanitarny przedmie ściach po zwyczajnego dobry, pojedyncze południowej stronie gał ęzie suche; miejscowo ści Połczyn szczerbata Zdrój; 2,1 km

121. Aleja śródpolna; 0,3 aleja: 1. 190 - 250 stan fitosanitarny km na południe od 1.brzoza 2. do 345 dobry miejscowo ści Brusno, brodawkowata 3. do 300 od skrzy Ŝowania z 2.pojedynczo d ąb drog ą Czaplinek - szypułkowy Połczyn Zdrój w 3.pojedynczo jesion kierunku na wyniosły południowy – zachód;

274 1,4 km

122. Od zakr ętu w aleja: 1. 110 - 290 drzewa o dobrej miejscowo ści 1. klon zwyczajny 2. 110 - 290 kondycji Toporzyk wzdłu Ŝ 2. klon jawor 3. 110 - 250 fitosanitarnej drogi do miejscowo ści 3. pojedynczo lipa Połczyn Zdrój; 1,2 km drobnolistna

123. Od zachodniej granicy aleja jesionów 110 - 310 miejscami miejscowo ści wyniosłych szczerbata, drzewa Gawroniec wzdłu Ŝ zdrowe, pojedyncze drogi w kierunku gał ęzie suche miejscowo ści Stare Resko; 2,7 km

124. Przy południowej dąb szypułkowy 430 zdrowe, granicy gminy, po równomiernie wschodniej stronie wykształcona korona miejscowo ści Słowianki, na zakr ęcie drogi w kierunku miejscowo ści Chlebowo

125. Przy drodze (po dąb szypułkowy 580 60 % korony zachodniej stronie) z zamieraj ąca, pie ń miejscowo ści zdrowy, brak Słowianki do objawów miejscowo ści Stare uszkodzenia Worowo, mi ędzy północnym brzegiem jezioro Siecino, a zalanymi ł ąkami

1.2.7. Stanowiska rozrodu i stałego przebywania zwierz ąt gatunków chronionych

Na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono wyst ępowanie nast ępuj ących gatunków ptaków obj ętych ochron ą strefow ą: bielika, kani ę rud ą, kani ę czarn ą, orlika krzykliwego, puchacza i bociana czarnego. Szacuje si ę, Ŝe w opracowywanej gminie mo Ŝe by ć po kilka stanowisk tych ptaków (bociana czarnego 1-2, kani czarnej 1, kani rudej 5-6, bielika 1-2, orlika krzykliwego nawet 10-12), ale udało si ę zlokalizowa ć tylko niewielk ą cz ęść ich gniazd. Dla niektórych z nich zaprojektowano ju Ŝ strefy ochronne. Na cz ęś ci gruntów nale Ŝą cych administracyjnie do gminy Połczyn Zdrój w Nadle śnictwie – Świdwin we wrze śniu 2001 roku zaproponowano utworzenie trzech stref: dwóch dla bociana czarnego i jednej dla orlika krzykliwego. Jedno z gniazd bociana czarnego, jak wykazały kontrole, ju Ŝ nie istnieje, ale w tym samym oddziale znaleziono nowe czynne gniazdo. Tak Ŝe lokalizacja stanowisko orlika krzykliwego jest błędnie podana – jest to ten

275 sam oddział le śny, ale inny pododdział. Nale Ŝy zatem skorygowa ć to w propozycji powołania tam strefy. Zweryfikowan ą, poprawn ą lokalizacj ę i projekty stref zostan ą oddzielnie przedło Ŝone przez Komitet Ochrony Orłów z Regionu Pomorze Zachodnie.

Tabela V-1. Wykaz miejsc rozrodu gatunków zwierz ąt chronionych strefowo w gminie Połczyn Zdrój - propozycje z 2001 przedstawione przez Nadle śnictwo

L.p. Nazwa gatunku Lokalizacja Uwagi

1. bocian czarny Zaj ączkowo Nadle śnictwo Świdwin, le śnictwo Gawroniec

2. bocian czarny Toporzyk Nadle śnictwo Świdwin, Gniazdo dla którego zaproponowano le śnictwo Gawroniec stref ę nie istnieje, ale znaleziono nowe w tym samym pododdziale

3. orlik krzykliwy Toporzyk Nadle śnictwo Świdwin, le śnictwo Gawroniec

1.3. Inne cenne obszary i obiekty

W tym punkcie omówiono pozostałe cenne obiekty przyrodnicze, którymi s ą rozproszone układy biocenotyczne ze stanowiskami chronionych i zagro Ŝonych gatunków ro ślin, zbiorowiska ro ślin, miejsca bytowania i rozrodu rozmaitych gatunków fauny, skupiska starodrzewu, aleje i szpalery nie zgłoszone do ochrony pomnikowej i in. Obszarów tych jest kilka, a rozmieszczone s ą na terenie całej gminy. Wi ększo ść z nich stanowi wyodr ębnione w krajobrazie rolniczym enklawy ro ślinno ści podmokłych ł ąk, zarastaj ących oczek, które s ą miejscem bytowania i rozrodu dla chronionych gatunków zwierz ąt. Nie proponujemy dla nich konkretnej formy ochrony, ale nale Ŝy mie ć świadomo ść , Ŝe obiekty te s ą wa Ŝne dla zachowania ró Ŝnorodno ści biologicznej flory, fauny i s ą warto ściowymi krajobrazowo miejscami. Bytuj ące tu zwierz ęta i rosn ące ro śliny nale Ŝą do taksonów objętych ochron ą gatunkow ą i z tego powodu degradacja tych miejsc jest zabroniona. Potencjalnie s ą to obiekty, które mog ą sta ć si ę w przyszło ści u Ŝytkami ekologicznymi lub pomnikami przyrody. Niektóre z nich mo Ŝna na podstawie obowi ązuj ących przepisów uzna ć za miejsca rozrodu i stałego przebywania gatunków chronionych i wyznaczy ć ich granice. Okre ślenie lokalizacji powy Ŝszych obszarów oraz opis ich walorów jest wskazówk ą dla planistów umo Ŝliwiaj ącą im projektowanie zagospodarowania obszaru gminy z uwzgl ędnieniem potrzeb ochrony przyrody.

276 Na terenie gminy Połczyn Zdrój wytypowano 4 cenne faunistycznie obszary. Wszystkie s ą u Ŝytkowanymi ł ąkami, na których rozradzaj ą si ę lub/i Ŝeruj ą ró Ŝne gatunki ptaków, w tym derkacz, Ŝuraw, bocian biały, czajka i srokosz. Tam gdzie s ą zbiorniki wodne rozmna Ŝaj ą si ę tak Ŝe płazy. Siedliska ł ąkowe nale Ŝą do jednych z najbardziej zagro Ŝonych i trzeba doło Ŝyć wszelkich stara ń, aby je utrzyma ć i ekstensywnie u Ŝytkowa ć, bo wówczas zachowa si ę na nich ptactwo środowisk ł ąkowych. Poni Ŝej przedstawiamy spis i krótki opis prezentowanych obiektów.

Symbol na mapie Opis obszaru 1:25000

OC - 1 Lokalizacja: Wardy ń Dolny Charakterystyka biotopu: Łąka z oczkiem wodnym i rowami melioracyjnymi N,O – 4,5 Walory faunistyczne: Lęgowisko: derkacza, czajek, przepiórki, srokosza, świerszczaka, l ęgowisko Ŝurawia i miejsce rozrodu płazów (ropucha zielona, ropucha szara, grzebiuszka ziemna, kumak nizinny, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba trawna)

OC - 2 Lokalizacja: Tychówko Charakterystyka biotopu: Łąka ko śna, niektóre fragmenty ugorowane I,J – 17 Walory faunistyczne: L ęgowisko: derkacza, czajek, pliszki Ŝółtej, świerszczaka, strumieniówki, srokosza

OC - 3 Lokalizacja: Nowe Resko Charakterystyka biotopu: Łąka kośna, przez któr ą przepływa Rega O – 25, 26 Walory faunistyczne: L ęgowisko: derkacza, pliszki Ŝółtej, srokosza, miejsce Ŝerowania Ŝurawi bociana białego; wyst ępuje Ŝmija zygzakowata

OC – 4 Lokalizacja: Toporzyk Charakterystyka biotopu: Łąka ko śna przylega-jąca do jeziora Barczaka (UE121) H – 26, 27 Walory faunistyczne: L ęgowisko: derkacza, czajek, pliszki Ŝółtej, przepiórki, Ŝerowisko g ęsi i bociana białego

Na obszarach OC-1 i OC-3 wyst ępuj ą gatunki płazów i gadów b ędących przedmiotem zainteresowania Dyrektywy Siedliskowej ( Ŝmija zygzakowata, ropucha zielona, grzebiuszka ziemna, kumak nizinny, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna i Ŝaba jeziorkowa). Natomiast na wszystkich tych obszarach lub tylko na niektórych l ęgn ą si ę lub/i Ŝeruj ą paki uj ęte w zał ącznikach Dyrektywy Ptasiej: derkacz, Ŝuraw, bocian biały, czajka.

277 2. Ekologiczny System Sieci Obszarów Chronionych (ESOCh) proponowany dla gminy Połczyn Zdrój

Ekologiczny System Sieci Obszarów Chronionych (ESOCh) to koncepcja ochrony przyrody maj ąca na celu w dłu Ŝszej perspektywie czasu ochron ę, zachowanie, b ądź restytucj ę walorów przyrodniczych , opracowana w latach siedemdziesi ątych XX wieku i będąca podstaw ą przyj ętej przez Sejm polityki ekologicznej pa ństwa. Zamysł ten stał si ę mo Ŝliwy do zrealizowania na drodze działa ń w skali mi ędzynarodowej dzi ęki powstałej w latach dziewi ęć dziesi ątych XX wieku koncepcji stworzenia Europejskiej Sieci Ekologicznej (ECONET). W ramach tej koncepcji dla Polski zaproponowano utworzenie krajowej sieci ECONET-PL a propozycje te opisano w pracy „Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET - POLSKA Liro (1995, 1997). Zarówno system ESOCh jak ECONET PL mo Ŝna uzna ć za koncepcje oparte na podobnych zasadach i stanowi ące te same cele do osi ągni ęcia. Autorzy ECONET opracowali jednak i wci ąŜ doskonal ą metody zmierzaj ące do zidentyfikowania i wyłonienia obszarów tworz ących sie ć ekologiczn ą. W obwieszczeniu prezesa Rady Ministrów z 26 lipca 2001 r (MP nr26/01 poz. 432) ogłoszono zało Ŝenia polityki proekologicznej pa ństwa. W dokumencie tym w rozdz. III ust. 2.2.4. opisywana jest rola i znaczenie ECONET - PL w kształtowaniu krajowej sieci ekologicznej. W niniejszym opracowaniu sie ć nazwano ESOCh ze wzgl ędu na istniej ące odniesienia prawne w Polsce (np. w Ustawie o ochronie przyrody). Tworz ąc system ESOCh przyj ęto, Ŝe sie ć ekologiczna ma struktur ę hierarchiczn ą, a wiec jej elementy mog ą by ć wyró Ŝnione na ró Ŝnych poziomach: lokalnym, regionalnym, krajowym i mi ędzynarodowym Sie ć tworz ą strefy w ęzłowe i wi ąŜą ce je korytarze ekologiczne . Na poziomie lokalnym, za jaki mo Ŝna uzna ć poziom gminy, elementy sieci s ą obszarami w ęzłowymi. Jednocze śnie pełni ą one funkcj ę korytarzy ekologicznych na wy Ŝszym poziomie organizacji, np. regionalnym. St ąd elementy cz ąstkowe, wyró Ŝnione w trakcie wykonywanej inwentaryzacji przyrodniczej, stanowi ą cz ęść bardziej zło Ŝonego systemu krajowego, a nast ępnie mi ędzynarodowego. Bardzo istotne jest wi ęc okre ślenie walorów przyrodniczych obszarów na podstawowym, lokalnym poziomie. Fragment ESOCh jak dot ąd nie zostały wyodr ębnione jako obiekty ochrony przyrody. Ustawa o ochronie przyrody okre śla w art.13 ust.2 jako obiekt krajowego

278 systemu ochrony przyrody - parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu. Elementy ESOCh to obiekty, których powierzchnia wynosi od kilku arów do kilkuset hektarów. Pełni ą one rol ę miejsc rozrodu i stałego przebywania zwierz ąt, stanowi ą równie Ŝ refugia szaty ro ślinnej o naturalnym oraz prawie naturalnym charakterze. S ą to głównie lasy, bagna, torfowiska, jeziora lub oczka wody albo trzcinowiska, doliny rzek i strumieni, ci ągi zadrzewie ń. W krajobrazie gminy Połczyn Zdrój obiekty takie wyst ępuj ą. Na podstawie przeprowadzonych analiz dotychczasowej koncentracji i rozprzestrzenienia istniej ących obiektów chronionych oraz zaproponowanych w wyniku przeprowadzonej waloryzacji przyrodniczej tworzy się Gminny Ekologiczny System Obszarów Chronionych GESOCh nawi ązuj ący do makrosystemów chronionych wynikaj ących z: • Wojewódzkiego Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych zawartych w „Studium Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Koszali ńskiego”; • Projektu „Planu ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego”; • Projektu ECONET – PL. Główny szkielet tego systemu bazuje na najwi ększych warto ściach środowiska przyrodniczo – geograficznego znajduj ących si ę w obr ębie DPK oraz na pozostałym terenie i w znacznej cz ęś ci pokrywa si ę z Krajow ą Sieci ą Ekologiczn ą (Liro, Szacki, 1993).

2.1. Strefy w ęzłowe Obszary w ęzłowe stanowi ą tereny o zło Ŝonej, mozaikowatej strukturze krajobrazowej z wyst ępuj ącymi obok siebie ró Ŝnymi ekosystemami. Cechuje je dominacja zbiorowisk naturalnych lub prawie naturalnych, a tak Ŝe obecno ść ugrupowa ń zwi ązanych z nimi szeregami ekologicznymi, b ądź sukcesyjnymi. W ich skład wchodzi ro ślinno ść z licznymi stanowiskami gatunków prawnie chronionych oraz rzadkich regionalnie. Obiekty te posiadaj ą wysokie walory wizualne, na przykład zwi ązane z obecno ści ą wód, panoram i osi widokowych. Wyodr ębnione obiekty w ęzłowe przewa Ŝnie s ą otoczone przestrzeni ą mocno przeobra Ŝon ą - obszarami rolniczymi. Według koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET - POLSKA (Liro 1995) nieomal cały obszar gminy Połczyn Zdrój, z wyj ątkiem północnego skrawka terenu, zaliczony został w ESOCh do obszarów w ęzłowych o znaczeniu mi ędzynarodowym w Krajowej Sieci Ekologicznej (6M Pojezierze Drawskie). Mi ędzynarodowe obszary

279 węzłowe to tereny, na których wyst ępuje nagromadzenie przyrodniczych obiektów i obszarów chronionych o znaczeniu europejskim. S ą to wi ęc obszary o wybitnych walorach krajobrazowych i przyrodniczych, na których zachowało si ę najwi ęcej naturalnych składników środowiska, a warto ści te nie s ą zagro Ŝone oraz istnieje mo Ŝliwo ść renaturyzacji terenów przekształconych. Takie usytuowanie terytorialne gminy stawia ochron ę przyrody jako zadanie priorytetowe.

Pojezierze Drawskie jest obszarem, który mo Ŝna by uzna ć za gigantyczny lub mega- obszar w ęzłowy, wewn ątrz, którego funkcjonuj ą korytarze ekologiczne i mikro- obszary w ęzłowe, jakimi s ą du Ŝe jeziora, bagniska czy kompleksy le śne. St ąd te Ŝ obszar ten nale Ŝy chroni ć kompleksowo, a nie rozdrabnia ć go na malutkie obszary chronione. Wiod ącym w tej kwestii narz ędziem powinien by ć plan ochrony DPK oraz działalno ść słu Ŝb ochrony przyrody DPK, a tak Ŝe innych słu Ŝb, w tym gminnych, oraz administracji zespolonych z wojewod ą.

Obszar Pojezierza Drawskiego, w świetle dotychczasowych wyników autorów operatów szczegółowych do planu ochrony DPK oraz niniejszej waloryzacji przyrodniczej, nale Ŝy uzna ć za bardzo istotny element pomorskiego ESOCh – u i za wa Ŝny element krajowego ESOCh – u. Za stref ę w ęzłow ą w skali regionalnej i lokalnej nale Ŝy uzna ć na terenie gminy formy chronione projektowane i proponowane do obj ęcia ochron ą rezerwatow ą, zespołów przyrodniczo – krajobrazowych, u Ŝytków ekologicznych. Do systemu tego nale Ŝy wł ączy ć tak Ŝe walory krajobrazowe, estetyczne i warto ści kulturowe, lasy ochronne i niektóre obszary zwi ązane z funkcj ą uzdrowiskow ą. Południowy fragment środkowej cz ęś ci gminy, w którym wyst ępuj ą wy Ŝej wymienione walory, obj ęty jest ochron ą kompleksow ą w postaci DPK, który jest głównym elementem systemu chronionego nie tylko w skali gminy, ale tak Ŝe kraju. Oprócz istniej ących i projektowanych obiektów i obszarów chronionych na podstawie „Ustawy o ochronie przyrody” cz ęść obszarów ESOCh jest chroniona na podstawie odrębnych przepisów w tym przede wszystkim „Ustawie o lasach”, „Ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska” i „Ustawie o uzdrowiskach”. Na terenie miasta i gminy Połczyn Zdrój GESOCh docelowo powinny tworzy ć nast ępuj ące formy prawne ochrony środowiska przyrodniczego: • Park krajobrazowy – Drawski Park Krajobrazowy; • Rezerwaty przyrody;

280 • Pomniki przyrody; • Obszary chronionego krajobrazu; • Zespoły przyrodniczo krajobrazowe; • UŜytki ekologiczne.

Ponadto system uzupełnia ć b ędą, ze wzgl ędu na swoje poło Ŝenie geograficzne oraz w obr ębie obszaru ochrony uzdrowiskowej, podlegaj ące ochronie enklawy i kompleksy le śne.

2.2. Korytarze i bariery ekologiczne

2.2.1. Korytarze ekologiczne

System korytarzy ekologicznych jest drog ą przepływu materii, energii i migracji organizmów. Pełni funkcj ę przewodz ąco-łącznikow ą (generuj ąco - zbieraj ącą). Dzi ęki niemu zachowana jest ci ągło ść procesów naturalnych zachodz ących w fitocenozach, a tak Ŝe wzrasta bioró Ŝnorodno ść . Rozró Ŝniane s ą dwa typy korytarzy - linowe i pasowe.

Korytarze liniowe stanowi ą przede wszystkim układy biocenotyczne tras komunikacyjnych: dróg gruntowych, dróg o krytych nawierzchniach i tras kolejowych, tak Ŝe miedz śródpolnych itp. S ą ekosystemami mało stabilnymi. Ich rola w utrwalaniu przyrodniczych funkcji krajobrazu jest du Ŝo mniejsza ni Ŝ korytarzy pasowych. Sie ć korytarzy liniowych w północnej cz ęś ci gminy tworz ą głównie do ść g ęsto wyst ępuj ące miedze, przecinaj ące niewielkie obszarowo pola uprawne, oraz drogi polne. Natomiast w południowej cz ęś ci główn ą rol ę odgrywaj ą drogi mi ędzy oddziałami le śnymi.

Korytarze pasowe, w odró Ŝnieniu od liniowych, maj ą wy Ŝszy poziom organizacji. Stanowi ą układ na tyle obszerny przestrzennie, Ŝe w jego obr ębie mo Ŝe rozwin ąć si ę mozaika (agregacja) zbiorowisk ró Ŝnych kr ęgów dynamicznych ro ślinno ści. Korytarze o charakterze pasowym s ą strefy wododziałowe i dolinne.

Na terenie gminy Połczyn Zdrój według ogólnopolskiej koncepcji sieci obszarów chronionych ECONET wyst ępuje korytarz ekologiczny (Liro, 1997) rangi krajowej lub mi ędzynarodowej, przebiega on cz ęś ciowo przez obszar gminy w północnej cz ęś ci - jest nim rzeka Pars ęta. Obejmuje dolin ę rzeki jako ostoj ę ornitologiczn ą, ichtiologiczn ą i florystyczn ą. Jest to tak Ŝe obszar o du Ŝych walorach krajobrazowych.

W skali lokalnej mo Ŝna wyró Ŝni ć korytarze ekologiczne ł ącz ące lokalne obszary węzłowe. Rol ę t ę pełni ą wszystkie niewielkie cieki, kanały i nieczynne drogi, ł ącznie z

281 ukształtowanymi wzdłu Ŝ nich ci ągami zadrzewie ń i zaro śli. Korytarze te maj ą znaczenie dla niektórych gatunków bezkr ęgowców zwi ązanych ze środowiskami wodno - błotnymi, dla ichtiofauny, herpetofauny, awifauny oraz kilku gatunków ssaków. Ro ślinno ść na ich terenie ma charakter w du Ŝym stopniu naturalny i nie stanowi barier dla przemieszczaj ących si ę zwierz ąt.

Najwa Ŝniejszymi korytarzami o znaczeniu lokalnym w gminie Połczyn Zdrój s ą:  rzeka D ębnica,  rzeka Mogilica,  rzeka Wogra,  rzeka Bukowa,  rzeka Bilska Struga, są one bezpo średnimi lub po średnimi dopływami Pars ęty.

2.2.2. Bariery ekologiczne

Intensywna działalno ść ludzka wpływa na otaczaj ące środowisko w ró Ŝnoraki sposób. Najcz ęś ciej spotykamy si ę z jej negatywnym wpływem. Zwierz ęta i ro śliny Ŝyj ące w otoczeniu człowieka coraz cz ęś ciej poddawane s ą jego presji, a zwierz ęta i ro śliny dziko Ŝyj ące w naturalnym środowisku popadaj ą w konflikt z potrzebami rozwijaj ącej si ę gospodarki ludzkiej. Oprócz bezpo średniego wpływu człowieka, jak polowania, zbieractwo, niszczenie siedlisk (np. wypalania, przeprowadzenie melioracji) czy zanieczyszczenie środowiska, oddziaływuje on tak Ŝe po średnio, np. przez tworzenie nienaturalnych barier ekologicznych. Bariery ekologiczne ze wzgl ędu na ich pochodzenie mo Ŝna podzieli ć na: bariery sztuczne i bariery naturalne. Na obszarze gminy istnieje do ść g ęsta sie ć lokalnych powi ąza ń ekologicznych, a jednocze śnie du Ŝe rozproszenie osiedli ze skoncentrowan ą zabudow ą, co sprawia, Ŝe bariery ekologiczne w postaci liniowej infrastruktury (głównie drogi) maj ą stosunkowo nieznaczny wpływ na jako ść powi ąza ń ekologicznych. Za najistotniejsz ą barier ę ekologiczn ą (zwłaszcza dla płazów) nale Ŝy uzna ć drog ę z Poznania do Kołobrzegu - jej odcinek przebiega przez istniej ący rezerwat ”Dolin ę Pi ęciu Jezior" R-2.

282 3. Przyroda gminy Połczyn Zdrój na tle konwencji międzynarodowych i dyrektyw Unii Europejskiej

Zgodnie z zapisami art. 87 i 91 Konstytucji RP mi ędzynarodowe umowy ratyfikowane przez Polsk ę s ą źródłem powszechnie obowi ązuj ącego prawa Rzeczypospolitej. Niew ątpliwie takimi s ą mi ędzynarodowe konwencje ratyfikowane przez władze naszego kraju. Obowi ązuj ące w pa ństwach Unii Europejskiej przepisy z zakresu ochrony środowiska, a w szczególno ści z zakresu ochrony przyrody nie s ą w Polsce obowi ązuj ące. Jednak Ŝe Układ Europejski o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnot ą Europejsk ą i jej pa ństwami członkowskimi, który wszedł w Ŝycie w 1994 r. zakłada, Ŝe nast ępowa ć b ędzie stopniowe zbli Ŝanie przepisów polskich z przepisami Unii Europejskiej. Jest to istotne równie Ŝ ze wzgl ędu na zaawansowane starania Polski o wej ście do Unii Europejskiej.

Niezb ędnym jest wi ęc takie prowadzenie obecnie działa ń, aby uchwalane w najbli Ŝszych planach zagospodarowania przestrzennego obiekty uwzgl ędniały ju Ŝ te kwestie, a przepisy wybiegały naprzeciw tym wymogom. Dlatego autorzy operatu generalnego uwa Ŝaj ą, Ŝe ten punkt jest szczególnie wa Ŝny dla pracowników administracji pa ństwowej rz ądowej i samorz ądowej oraz tych osób, które b ędą uczestniczyły w procedurze przygotowywania i zatwierdzania planu zagospodarowania przestrzennego gminy. Poni Ŝej omówiono uwarunkowania płyn ące z : • obowi ązuj ących w Polsce konwencji, • z obowi ązuj ących w pa ństwach Unii Europejskiej przepisów z zakresu ochrony przyrody, a które w zwi ązku ze staraniami Polski o przyj ęcie w poczet pa ństw Unii Europejskiej b ędą „lada chwila” obowi ązywa ć w naszym kraju.

3.1. Konwencje mi ędzynarodowe

Polska ratyfikowała kilkadziesi ąt konwencji dotycz ących ochrony środowiska. Wśród nich s ą tak Ŝe konwencje dotycz ące ochrony zasobów przyrodniczych, takie jak:  Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych, tzw. Konwencja Berne ńska . Celem tej Konwencji jest ochrona gatunków gin ących, zagro Ŝonych, migruj ących i endemicznych oraz siedlisk ich wyst ępowania.

283 Przeprowadzona waloryzacja wykazała, Ŝe w obr ębie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono bytowanie 191 gatunków fauny ści śle chronionych według zapisów tej Konwencji. Bezkr ęgowce - pijawka lekarska Ryby - lipie ń europejski, słonecznica Płazy - traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha szara, ropucha zielona, ropucha paskówka, rzekotka drzewna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba śmieszka, Ŝaba trawna, Ŝaba moczarowa, Ŝaba wodna Gady - jaszczurka zwinka, jaszczurka Ŝyworodna, padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny, Ŝmija zygzakowata Ptaki - ł ącznie 151 gatunków Ssaki - je Ŝ zachodni, ryjówka aksamitka, rz ęsorek rzeczek, nocek du Ŝy, nocek rudy, gacek wielkouch, mopek, zaj ąc szarak, wiewiórka, nornik północny, borsuk, wydra, kuna le śna, kuna domowa, tchórz zwyczajny, gronostaj, łasica, jele ń europejski, sarna. Nie stwierdzono tu Ŝadnych gatunków ro ślin, które figuruj ą na listach tej Konwencji.

Obszarami wa Ŝnymi dla wy Ŝej wymienionych gatunków w gminie s ą:

⇒ Jezioro Barczaka, jezioro Suskie, jezioro Kłokowskie, wyrobiska na północny- wschód od Połczyna Zdroju, przewidziany do ochrony R-4 b ędące miejscem bytowania grzebiuszki ziemnej, ropuchy paskówki, Ŝaby moczarowej, Ŝaby wodnej, Ŝaby trawnej, zaskro ńca zwyczajnego,

⇒ Jezioro Radoniowieckie przewidziany do ochrony UE-143, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego, istniej ący R-2 Dolina Pi ęciu Jezior miejsca bytowania Ŝaby śmieszki, rzekotki drzewnej, Ŝaby jeziorkowej,

⇒ oczka wodne istniej ące u Ŝytki ekologiczne (UE-2, UE-37, UE-40, UE-41, UE- 43, UE-50) gdzie stwierdzono traszk ę grzebieniast ą, ropuch ę szar ą, jaszczurk ę Ŝyworodn ą,

⇒ istniej ące UE-23, UE-68, OC-4 miejsce bytowania Ŝmii zygzakowatej,

⇒ istniej ące UE-40, UE-61, UE-63 oraz w przewidzianym do ochrony UE-125 miejsca bytowania traszki zwyczajnej, kumaka nizinnego,

284 ⇒ ptaki stwierdzone w trakcie inwentaryzacji na terenie gminy wyst ępuj ą na całym jej obszarze, jednak miejsca szczególnie wa Ŝne dla ich bytowania to:

doliny rzek D ębnicy i Pars ęty, jezioro Radoniowieckie, jezioro Barczaka, jezioro Kłokowskie, istniej ący R-2 Dolina Pi ęciu Jezior, zalane ł ąki na północny-zachód od istniej ącego R-1 Torfowiska Toporzyk oraz w istniej ących UE-20, UE-21, UE-22, UE-58, UE-59, UE-61, UE-63, UE-68, zbiornik wodny na wschód od miejscowo ści Czarnkowie,

⇒ Jezioro Krzywe w istniej ącym R-2 Dolina Pi ęciu Jezior oraz w istniej ących UE- 18, UE-19, UE-60, doliny rzek Pars ęty i D ębnicy miejsca wyst ępowania wydry i rz ęsorka rzeczka.

 Konwencja o ochronie w ędrownych gatunków dzikich zwierz ąt, tzw. Konwencja Bo ńska z 1979 r.

Przeprowadzona waloryzacja wykazała, Ŝe w obr ębie gminy Połczyn Zdrój wyst ępuje 12 gatunków wymienianych w Konwencji Bo ńskiej: Są to gatunki l ęgowe lub prawdopodobnie l ęgowe - perkoz rdzawoszyi, b ąk, bocian czarny, bocian biały, bielik, rybołów, przepiórka, sieweczka rzeczna, rybitwa czarna, muchołówka szara, muchołówka mała, muchołówka Ŝałobna.

Obszarami wa Ŝnymi dla tych gatunków s ą: ⇒ Miejscowo ści: Ł ęgi, Redło, Wardy ń Dolny, Dziwogóra, Połczyn Zdrój i inne gdzie wyst ępuj ą gniazda bociana białego, ⇒ Stawy rybne pod Gaworkowem, zalana ł ąka na północny-zachód od istniej ącego R-1 Torfowiska Toporzyk, OC-3, OC-4, wyrobiska na północny-wschód od Połczyna Zdroju, jezioro Resko, jezioro Gawro ńcze, jezioro Suskie, oczka wodne w okolicach Popielewka, istniej ący UE-58, przewidziany do ochrony UE-143 mokradła z oczkiem wodnym na wschód od jeziora Resko, dolina Pars ęty.

W ramach tej Konwencji dodatkowo obowi ązuj ą porozumienia o ochronie nietoperzy. Nie wykazano jak dot ąd w obr ębie tej gminy Ŝadnego obszaru pełni ącego kluczow ą funkcj ę jako miejsce odpoczynku w trakcie w ędrówek lub te Ŝ zimowisko.

285  Konwencja o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, tzw. Konwencja Paryska . Celem tej Konwencji jest ochrona obiektów o szczególnym znaczeniu dla zachowania światowego dziedzictwa, w tym niepowtarzalnych obszarów z naturaln ą przyrod ą. W obr ębie gminy Połczyn Zdrój nie znajduje si ę Ŝaden obszar ani obiekt wpisany lub zasługuj ący na wpisanie na list ę obiektów światowego dziedzictwa.

 Konwencja o obszarach wodno - błotnych maj ących znaczenie mi ędzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko Ŝyciowe ptactwa wodnego, tzw . Konwencja Ramsarska z 1971 r. Na obszarze gminy Połczyn Zdrój nie znajduje si ę Ŝaden obszar ani obiekt wpisany na listy obiektów tych Konwencji.

 Konwencja o ró Ŝnorodno ści biologicznej podpisana w Rio de Janeiro w 1992 roku. Zobowi ązuje ona do ochrony ró Ŝnorodności biologicznej na trzech poziomach organizacji: gatunku, biocenozy i krajobrazu. Ka Ŝda ze stron opracuje własn ą narodow ą strategi ę zrównowa Ŝonego rozwoju gospodarczego. Reasumuj ąc nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe w obr ębie gminy Połczyn Zdrój nie znajduje si ę Ŝaden obszar który pełniłby kluczow ą funkcj ę z punktu widzenie którejkolwiek z w/w konwencji.

3.2. Przepisy Unii Europejskiej w zakresie ochrony przyrody

W celu ochrony i zachowania zasobów przyrody pa ństwa zrzeszone w Unii Europejskiej wydały decyzje oraz przyj ęły tzw: dyrektywy słu Ŝą ce realizacji zapisów konwencji mi ędzynarodowych, a jednocze śnie b ędących podstaw ą przyj ętej przez te kraje koncepcji sieci obszarów chronionych zwanych "Natura 2000" . Omawiane akty prawne to: • Decyzja nr 82/72/EWG z 1981 r. Rada EWG przyjmuj ąca Konwencj ę o ochronie gatunków europejskich dzikich zwierz ąt i ro ślin oraz siedlisk naturalnych, tzw. Konwencj ę Berne ńsk ą, • Decyzja nr 82 / 461 / EWG z 1982 r. Rada EWG przyjmuj ąca Konwencj ę o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierz ąt, tzw. Konwencj ę Bo ńsk ą, • Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków, zwana Dyrektyw ą Ptasi ą, • Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk

286 naturalnych oraz dzikiej fauny i flory, zwana Dyrektyw ą Siedliskow ą (Habitatow ą). Zarówno Dyrektywa Ptasia jak i Siedliskowa zostały uznane za podstaw ę tworzonej sieci NATURA 2000. Z uwagi na istniej ące w Polsce odniesienia zawarte w Zasadach polityki ekologicznej pa ństwa (MP nr 26/01poz.432, rozdz.III ust 2.2.2.) w trakcie waloryzacji zasobów przyrody gminy Połczyn Zdrój wzi ęto pod uwag ę wspomniane dyrektywy i przeanalizowano wyniki inwentaryzacji pod k ątem przepisów tych aktów. a) Dyrektywa Rady 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979r. w sprawie ochrony dzikich ptaków

Zgodnie z Dyrektyw ą Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (z pó źniejszymi zmianami) ustanowiono kompleksowy program ochrony dzikich ptaków w ędrownych, osiadłych i ich siedlisk. Pa ństwa członkowskie ponosz ą ogóln ą odpowiedzialno ść za utrzymanie populacji wszystkich gatunków. Musz ą one zakaza ć umy ślnego zabijania lub chwytania ptaków, umy ślnego niszczenia i uszkadzania ich gniazd i jaj, zbierania jaj w naturalnych siedliskach, umy ślnego płoszenia tych ptaków w okresie l ęgowym i wyprowadzania młodych oraz przetrzymywania ptaków gatunków, na które polowanie, lub których chwytanie jest zabronione. Wykaz tych gatunków wymieniono w Zał ączniku nr I . Są to gatunki wymieraj ące lub zagro Ŝone przez zmiany ich biotopów, gatunki rzadkie oraz inne wymagaj ące ochrony ze wzgl ędu na charakter siedlisk. W Polsce nazywa si ę je "gatunkami specjalnej troski". Pa ństwa członkowskie musz ą wskaza ć obszary b ędące ich siedliskami, przede wszystkim obszary podmokłe, mając na uwadze to, Ŝe podstawowym sposobem zapewnienia ich prze Ŝycia i pomy ślnego rozrodu jest ochrona siedlisk. W gminie Połczyn Zdrój miejscami szczególnie wa Ŝnymi z punktu widzenia Zał ącznika nr I tej Dyrektywy s ą miejsca rozrodu nast ępuj ących gatunków l ęgowych lub prawdopodobnie l ęgowych: bąk, bocian biały, bocian czarny, trzmielojad, kania czarna i rdzawa, bielik, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, rybołów, derkacz, Ŝuraw, ł ęczak, rybitwa czarna, puchacz, lelek, zimorodek, dzi ęcioł czarny, dzi ęcioł średni, jarz ębatka, muchołówka mała, g ąsiorek.

Obszarami wa Ŝnymi dla tych gatunków s ą: ⇒ Doliny rzek D ębnicy i Pars ęty - miejsca wyst ępowania zimorodka, jarz ębatki, Ŝurawia,

287 ⇒ Łąki przy miejscowo ści Mi ędzyborze, na północ od istniej ącego R-1 Torfowiska Toporzyk, jezioro Kłokowskie, zbiorniki wodne na południe od Gaworkowa, s ą to miejsca gdzie wyst ępuj ą gniazda bociana białego, ⇒ Na południowy-wschód od Brzozowicy wyst ępuje gniazdo bociana czarnego, ⇒ Jezioro Resko, jezioro Radoniowieckie, zbiorniki wodne i tereny le śne w okolicach Gaworkowa - miejsca bytowania zimorodka, ⇒ Obszary le śne: na północ od istniej ącego UE-35, na wschód od Boronowa, na wschód od istniej ącego R-2 Dolina Pi ęciu Jezior, okolice istniej ącego UE-99 - miejsca wyst ępowania trzmielojada, ⇒ Tereny le śne na wschód od miejscowo ści Ostre Bardo, gdzie bytuje kania czarna, ⇒ Tereny le śne w okolicach Ło śnicy oraz na południe od Połczyna Zdroju - stanowiska wyst ępowania kani rudej, ⇒ Tereny le śne na północ od Starego Reska i na południe od Smołdzi ęcina - stanowiska wyst ępowania puchacza, ⇒ Łąki na południe od Wardynia Dolnego, tereny le śne na wschód od istniej ącego UE-15, lasy na północny-zachód i na wschód od istniej ącego R-1 Torfowisko Toporzyk, tereny le śne nad rzek ą D ębnic ą jako stanowiska wyst ępowania orlika krzykliwego, ⇒ Istniej ące UE-6, UE-7, UE-10, UE-13, UE-36, UE-37, UE-41, istniej ący R-1 Torfowiska Toporzyk, zbiornik wodny na północ od Skąpej góry, oczka wodne i u Ŝytki na zachód od istniej ącego R-2 Dolina Pi ęciu Jezior, zabagnienia na południowy-wschód od Borkowa miejsca Ŝerowania Ŝurawia, ⇒ Obszary cenne faunistycznie: OC-1, OC-2, OC-3, OC-4, u Ŝytki na północ od miejscowo ści Ło śnica, jezioro Suskie, oczka wodne na zachód od miejscowo ści Popielewo, łaki na północ od jeziora Gawro ńcze, istniej ący UE-68, przewidziany do ochrony UE-136, dolina D ębnicy jako stanowiska wyst ępowania derkacza. b) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory Jednym z najwa Ŝniejszych uregulowa ń prawnych Unii w zakresie ochrony przyrody jest wspomniana tzw. „ Dyrektywa Habitatowa” (92/43/EEC) z 1992 r. o ochronie

288 naturalnych ekosystemów, dzikiej flory i fauny . Jest ona ści śle zwi ązana z programem CORINE biotopes (Coordination of Information on Environment, Koordynacja Informacji o Środowisku). Realizacja Programu CORINE polega na tworzeniu banku danych potrzebnych przy podejmowaniu decyzji z zakresu polityki ekologicznej Unii Europejskiej. W ostatnich latach rozpocz ęto stopniowe wdra Ŝanie programu równie Ŝ i w Polsce. Wprowadzenie Dyrektywy Habitatowej (Siedliskowej) ma na celu zapewnienie restytucji i ochrony naturalnych ekosystemów i gatunków, których istnienie jest istotne dla Unii Europejskiej, przez stworzenie konkretnej europejskiej sieci ekologicznej, tzw. systemu NATURA 2000 . Do systemu tego zostan ą obligatoryjnie wł ączone obszary chronione utworzone na podstawie dyrektywy 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków. Obszary do obj ęcia specjaln ą ochron ą s ą proponowane przez pa ństwa członkowskie, jakkolwiek mog ą te Ŝ by ć proponowane przez Uni ę Europejsk ą, je Ŝeli jest to niezb ędne do ochrony szczególnie wa Ŝnych typów ekosystemów i zagro Ŝonych gatunków. Zgłoszone obiekty wyłonione zostan ą na podstawie przepisów zawieraj ących m.in. wykazy gatunków oraz siedlisk rzadkich i zagro Ŝonych. Gatunki i siedliska wymieniono w Zał ącznikach do Dyrektywy. Zał ącznik I - okre śla siedliska naturalne uwa Ŝane za wa Ŝne dla Wspólnoty Europejskiej. Zał ącznik II - zawiera wykaz gatunków fauny i flory, wymagaj ących stworzenia specjalnych obszarów chronionych. Zał ącznik IV - podaje list ę gatunków fauny i flory, które powinny by ć chronione. Zał ącznik V - okre śla list ę gatunków flory mo Ŝliwych do pozyskania ze stanu naturalnego. Z listy Zał ącznika I Dyrektywy Siedliskowej, na terenie gminy Połczyn Zdrój stwierdzono, Ŝe wyst ępuj ą tu płaty ro ślinno ści wymienianej jako wa Ŝne z punktu widzenia tej Dyrektywy, ale nie stanowi ą one obszarów kluczowych dla przyrody w skali Europy. W skali lokalnej jako obiekty z listy tego zał ącznika wymieniono poni Ŝej. W nawiasach okr ągłych umieszczono symbole istniej ących i proponowanych do ochrony obiektów, w których siedliska te wyst ępowały:  śródl ądowe wydmy z otwartymi murawami ze szczotlich ą i mietlic ą (na obrze Ŝach po północnej stronie miasta Połczyn Zdrój)  naturalne jeziora eutroficzne z ro ślinno ści ą Magnopotamion lub Hydrocharition (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" oraz istniej ący R-2 i UE-2, UE-28,

289 UE-37, UE-92 oraz w przewidzianym do ochrony Parku krajobrazowym „Dorzecze Pars ęty”, UE-114, UE-116, UE-119, UE-120, UE-128, UE-130, UE-131, ZPK-5)  naturalne dystroficzne jeziora i stawy (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" oraz w istniej ącym R-1, UE-28, UE-43, UE-70 i w przewidzianym do ochrony R-3)  atlantyckie wilgotne wrzosowiska z wrzo ścem bagiennym (w granicach DPK i OCHK- 1 "Pojezierze Drawskie")  torfowiska pokrywowe (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" oraz w istniej ącym R-1, R-2, UE-28, UE-41, UE-43, UE-70 i w przewidzianych do ochrony R-3, R-4, R-6, UE-117)  torfowiska przej ściowe i trz ęsawiska (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym R-1, UE-5, UE-6, UE-7, UE-28, UE-41, UE-70 oraz w przewidzianych do ochrony R-3, R-4, R-6, UE-117, UE-123, UE-124, UE-139)  zagł ębienia na podło Ŝach torfowych (Rhynchosporion) (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" oraz w istniej ącym R-1, UE-5, UE-6, UE-7, UE-28, UE-43, UE- 70 i w przewidzianych do ochrony R-3, R-4, R-6, UE-124, UE-139)  buczyny kwa śne (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym R-2 oraz w przewidzianym do ochrony ZPK-6)  Ŝyzne buczyny (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym R- 2 oraz w przewidzianych do ochrony ZPK-6, UE-141)  subatlantyckie i środkowoeuropejskie lasy d ębowe i d ębowo - grabowe (gr ądy) (w granicach DPK i OCHK-1 "Pojezierze Drawskie" i w istniej ącym R-1 oraz w przewidzianych do ochrony ZPK-1, ZPK-5, ZPK-6, UE-110, UE-119, UE-125, UE- 143, UE-144)  lasy nadrzeczne z olsz ą czarn ą i jesionem wyniosłym (w istniej ącym R-2 i w przewidzianym do ochrony Parku krajobrazowym „Dorzecze Pars ęty”, ZPK-1, ZPK-5, ZPK-6, UE-112, UE-126). Wymienione siedliska były brane pod uwag ę przy typowaniu obiektów ekologicznego systemu obszarów chronionych dla gminy, znalazły się w obr ębie istniej ących i proponowanych obszarów chronionych. Przy respektowaniu wskaza ń konserwatorskich zawartych w opisach proponowanych do ochrony obiektów oraz we wskazówkach do studium (...) i pzp cenne placówki szaty ro ślinnej powinny zosta ć zachowane. Dla obiektów na terenach lasów pa ństwowych nie zawsze zaproponowano formy ochrony z uwagi na istniej ące w lasach

290 programy ochrony, które powinny uwzgl ędnia ć zachowane fragmenty naturalnej ro ślinno ści le śnej. Stwierdzone na terenie gminy gatunki zwierz ąt b ędące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, których ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów chronionych ( Zał ącznik II ) to: głowacz białopłetwy, traszka grzebieniasta, kumak nizinny, nocek du Ŝy, wydra W gminie Połczyn Zdrój obszarami wa Ŝnymi dla wymienionych wy Ŝej gatunków s ą: ⇒ Istniej ący UE-68 oraz przewidziany do ochrony UE-143 - miejsca bytowania kumaka nizinnego i traszki grzebieniastej, ⇒ Oczka wodne na północny-wschód od miejscowo ści Kołaczek, jezioro Suskie, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego i na południe od istniej ącego R-2 Dolina Pi ęciu Jezior, obszar cenny faunistycznie OC-2, przewidziane do ochrony UE-136, UE-141, s ą to miejsca bytowania kumaka nizinnego, ⇒ Staw rybny na południe od istniej ącego UE-90, istniej ący UE-2 oraz przewidziany do ochrony UE-135 i R-6 s ą to miejsca wyst ępowania traszki grzebieniastej, ⇒ Jezioro Krzywe w istniej ącym R-2 Dolina Pi ęciu Jezior, UE-18, UE-19, UE-60, doliny rzek Pars ęty i D ębnicy miejsca wyst ępowania wydry. Gatunki zwierz ąt ści śle chronione wymienione w Zał ączniku IV to: traszka grzebieniasta, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha zielona, ropucha paskówka, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba moczarowa, jaszczurka zwinka, nietoperze, wydra, tchórz zwyczajny W gminie Połczyn Zdrój obszarami wa Ŝnymi dla wymienionych wy Ŝej gatunków s ą: ⇒ Jezioro Barczaka, jezioro Suskie, jezioro Kłokowskie, wyrobiska na północny- wschód od Połczyna Zdroju, przewidziany do ochrony R-4 b ędące miejscem bytowania grzebiuszki ziemnej, ropuchy paskówki, Ŝaby moczarowej, ⇒ Jezioro Radoniowieckie, oczka wodne na północny-wschód od wsi Kołaczek, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego oraz na południe od istniej ącego R-2 Dolina Pi ęciu Jezior, istniej ące: UE-40, UE-43, UE-58, UE-61, UE-68, przewidziane do ochrony: UE-122, UE-124, UE-143, obszar cenny faunistycznie OC-1, s ą miejscami bytowania Ŝaby jeziorkowej,

291 ⇒ Staw rybny na południe od istniej ącego UE-90 jest miejscem rozrodu grzebiuszki ziemnej, traszki grzebieniastej, ropuchy paskówki, ⇒ Istniej ący UE-2 oraz przewidziany do ochrony UE-135 i R-6 są to miejsca wyst ępowania traszki grzebieniastej, ⇒ Obszar cenny koło Wardynia Dolnego OC-2, oczko wodne na północny-wschód od Kołaczka, mokradła koło Plebanówki, przewidziany do ochrony UE-138, oczko wodne na wschód od jeziora Kłokowskiego, mokradła z oczkiem wodnym na wschód od jeziora Resko (UE-143), to miejsca wyst ępowania ropuchy zielonej. Gatunki te obj ęte s ą w Polsce ochron ą prawn ą. Prawie w ka Ŝdym z istniej ących lub zaproponowanych obszarów chronionych wyst ępuje przynajmniej jeden z wymienionych gatunków. Z gatunków wymienionych w wykazie ro ślin "b ędących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, których pozyskiwanie ze stanu dzikiego i eksploatacja mo Ŝe podlega ć działaniom w zakresie zarz ądzania" ( Zał ącznik V ) na terenie gminy Połczyn Zdrój wyst ępuj ą: torfowce Sphagnum spp ., widłaki Lycopodium spp. Z podanych gatunków nie nale Ŝy dopuszcza ć do pozyskiwania ze stanu dzikiego widłaków - tak Ŝe kłosów zarodnikono śnych - ze wzgl ędu na nieliczne wyst ępowanie, oraz wymienionych wy Ŝej mszaków, z uwagi na ich udział w cennych fitocenozach. W przypadku torfowców jest to szczególnie wa Ŝne, gdy Ŝ mszaki te - zajmuj ą tylko niewielkie areały - maj ą kluczowe znaczenie dla funkcjonowania cennych ekosystemów torfowiskowych. Ponadto nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe zasoby torfowców s ą bardzo trudno odnawialne i z tego wzgl ędu wydawanie zezwole ń na ich eksploatacj ę powinno by ć poprzedzone du Ŝą rozwag ą. Z gatunków zwierz ąt wymienionych w tym zał ączniku wyst ępuje pijawka lekarska, ślimak winniczek, lipie ń europejski, rzekotka drzewna, Ŝaba śmieszka, Ŝaba wodna, Ŝmija zygzakowata i kuna le śna. W gminie Połczyn Zdrój obszarami wa Ŝnymi dla wymienionych wy Ŝej gatunków są: ⇒ Zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskiego, obszar cenny faunistycznie OC-4, istniej ące u Ŝytki ekologiczne UE-23 i UE-68, to miejsca gdzie wyst ępuje Ŝmija zygzakowata,

292 ⇒ Jezioro Radoniowieckie, zbiornik wodny na wschód od jeziora Kłokowskie, przewidziany do ochrony UE-143, s ą miejscami bytowania Ŝaby śmieszki.

3.3. Przyroda gminy w świetle programu NATURA 2000

Polska przyst ąpiła do programu sieci NATURA 2000 w 2000r. Pierwszym krokiem jednak Ŝe było opracowanie banku danych wg programu CORINE Biotopes, w rezultacie którego okre ślono tzw. ostoje przyrody (Dyduch-Falniowska 1999).

Na terenie gminy Połczyn Zdrój wyznaczono dwie ostoje:

 ostoj ę ptasi ą

• ostoj ę siedliskow ą

Drawski Parki Krajobrazowy - jako ostoja siedliskowa, obszar ten znajduje si ę w południowej cz ęść gminy Połczyn Zdrój, w tym Dolina Pi ęciu Jezior, Dolina rzeki Wogry, Dolina rzeki Rakon oraz Dolina Bliskiej Strugi. Podsumowanie Reasumuj ąc, po analizie przepisów Unii Europejskiej nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe na terenie gminy Połczyn Zdrój zostały zaproponowane dwa obiekty kwalifikuj ące si ę do sieci NATURA 2000 jest to Drawski Park Krajobrazowy - ostoja siedliskowa oraz ostoja ptasia obejmuj ąca niemal Ŝe cały obszar gminy. Zaproponowane obszary do ochrony odpowiadaj ą i wychodz ą naprzeciw wymogom stawianym w aktach prawnych Unii Europejskiej w zakresie ochrony przyrody. Z punktu widzenia prawodawstwa Unii Europejskiej, dotycz ącego ochrony środowiska przyrodniczego, zwraca uwag ę liczna i bogata reprezentacja cennych ekosystemów na terenie gminy Połczyn Zdrój.

293 4. Wymagania wynikaj ące ze strategii ochrony ró Ŝnorodno ści biologicznej oraz kryteriów IUCN ( Światowej Unii Ochrony (Przyrody)

Plan działa ń ukierunkowany na ochron ę ró Ŝnorodno ści biologicznej zawarty został w programie polityki ekologicznej pa ństwa przyj ętym do realizacji w 1994r. w zwi ązku z opracowan ą w latach siedemdziesi ątych koncepcj ą Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych ( ESOCH ). Podstawowe cele realizowane w obiektach prawnie chronionych wg kryteriów IUCN s ą nast ępujące.

• Zachowanie fragmentów naturalnych ekosystemów - temu celowi na terenie gminy odpowiadaj ą obiekty przewidziane do ochrony jako u Ŝytki ekologiczne.

• Zachowanie ró Ŝnorodno ści biologicznej i równowagi ekologicznej środowiska - temu celowi na terenie gminy odpowiada istniej ący obszar chronionego krajobrazu, a w pewnym stopniu tak Ŝe zaproponowane u Ŝytki ekologiczne. Istotn ą rol ę w tym zakresie maj ą do spełnienia korytarze ekologiczne, które stanowią drogi migracji ro ślin i zwierz ąt.

• Ochrona zasobów genetycznych wi ąŜ e si ę głównie z ochron ą populacji rzadkich i zagro Ŝonych gatunków flory i fauny, realizowan ą w gminie przez ustanowienie i zaproponowanie stref ochronnych dla rzadkich gatunków ptaków, gdzie maj ą swoje miejsca bytowania i rozrodu zwierz ęta i ro śliny. Wykazane obszary cenne (OC) z rzadkimi gatunkami ro ślin oraz fauny w trakcie planowania wszelkiego zainwestowania powinny zosta ć zachowane mo Ŝliwie w nie zmienionym stanie.

• Ochrona walorów krajobrazowych w Połczynie Zdrój utworzone s ą dwa du Ŝe obiekty powierzchniowe jak, park krajobrazowy, obszar chronionego krajobrazu a tak Ŝe przewidziane do ochrony mniejsze obiekty, jak rezerwat, zespół przyrodniczo- krajobrazowy, u Ŝytki ekologiczne o du Ŝych walorach krajobrazowych, zwi ązanych z cechami geomorfologicznymi obszaru polodowcowego.

• Pozostałe cele - jak edukacja, badania i monitoring , zapobieganie erozji, rekreacja i turystyka - s ą i mog ą by ć nadal realizowane w gminie w ró Ŝnych obiektach istniej ących oraz przewidzianych do ochrony.

294 5. Przyroda gminy w świetle prawa Rzeczpospolitej Polskiej

Prawo polskie zawiera szereg przepisów i aktów ró Ŝnej rangi, które s ą podstaw ą do praktycznej i planowej ochrony zasobów przyrody. Okre ślaj ą one przedmioty i zakres ochrony, wykonywanie ochrony przyrody na drodze rozwi ąza ń bezpo średnich (ochrona gatunkowa fauny i flory) jak równie Ŝ po średnich przez ustalenie zasad planowania przestrzennego, tworzenia strategii rozwoju i szczegółowych działa ń wpływaj ących na stan środowiska i przyrody, dla których nadrz ędna jest zasada dostosowywania si ę do wymogów ochrony przyrody i środowiska. Obecnie ka Ŝdy akt prawny maj ący skutki w planowaniu przestrzennym (plany zagospodarowania przestrzennego, prawo miejscowe) musi uwzgl ędnia ć w pierwszym rz ędzie uwarunkowania przyrodnicze. Odniesienia w prawie polskim dotycz ące szaty ro ślinnej i fauny, w szczególno ści jej ochrony, skomentowane zostały w poszczególnych rozdziałach niniejszego opracowania. Najwa Ŝniejsze z nich zawarto w ANEKSIE. Wykorzystane zostały nast ępuj ące akty prawne: • Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, w zakresie obowi ązuj ących w Polsce konwencji mi ędzynarodowych; • Ustawa z dnia 16 pa ździernika 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 114, poz. 492; ostatnie zmiany Dz.U. Nr 3 poz 21 z 2001r. - ANEKS) - w zakresie ustalenia kategorii obszarów proponowanych do ochrony, relacje mi ędzy ustaleniami planistycznymi a ustaleniami wynikaj ącymi z faktu istnienia obszarów chronionych; • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 wrze śnia 2001r. w sprawie okre ślenia listy gatunków ro ślin rodzimych dziko wyst ępuj ących obj ętych ochron ą gatunkow ą...(Dz.U. Nr 106/01, poz. 1167 - ANEKS) - w zakresie: wybór gatunków chronionych, mo Ŝliwo ści realizacji ochrony, mo Ŝliwo ści pozyskiwania ro ślin leczniczych; • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska, z dnia 26 wrze śnia 2001r. w sprawie okre ślenia listy gatunków zwierz ąt rodzimych dziko wyst ępuj ących obj ętych ochron ą gatunkow ą ...(Dz. U. Nr 130/01, poz. 10232 -ANEKS) - w zakresie wyboru gatunków chronionych, ochrony ich miejsc rozrodu, wyznaczenia stref rozrodu okre ślonych gatunków; • Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z 14 sierpnia 2001r w sprawie okre ślenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegaj ących ochronie (Dz.U. Nr 92 poz.1029 z 3 wrze śnia 2001r. - ANEKS) - w zakresie wyboru siedlisk podlegaj ących ochronie i

295 mo Ŝliwo ści realizacji tej ochrony w ramach zaproponowanych obiektów chronionych; • Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, ostatnie zmiany Dz.U. Nr 100, poz.1085 z 2001r) w zakresie: konieczno ść uwzgl ędnienia w opracowaniach planistycznych utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalnej gospodarki zasobami przyrodniczymi środowiska, wymogi w zakresie przekształcania i u Ŝytkowania środowiska przyrodniczego, praktyczne i planistyczne skutki zakazu niszczenia ro ślinno ści przyczyniaj ącej si ę do oczyszczania środowiska, zasady kształtowania terenów zieleni, sposób wykonywania ochrony przyrody w parkach, kierunki działa ń ratunkowych wobec gatunków; • Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. Nr I6, poz. 78, ostatnie zmiany z 2001r Dz.U. Nr 86, poz. 875; Nr 100, poz.1085 - ANEKS) - w zakresie nakazu zachowania torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych; • Ustawa z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (Dz. U. Nr 101 poz.444; ostatnie zmiany z 2000r Dz.U. Nr 86 poz. 958, Nr 122 poz.1268) w zakresie - nakazu zachowania śródle śnych naturalnych bagien, ł ąk i torfowisk, ustalenie kierunków zalesie ń; Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z 26 lipca 2001r. o ogłoszeniu Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (MP nr 26 z 2001 r., poz. 432) sankcjonuj ącego program NATURA 2000 jako " jedyne obliguj ące prawnie i politycznie Polskę zadanie je śli chodzi o tworzenie sieci ekologicznej". Obwieszczenie to okre śla równie Ŝ rol ę i znaczenie sieci ECONET-PL.

296 VI. WSKAZANIA DO STUDIUM UWARUNKOWA Ń PRZYRODNICZYCH ORAZ PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY POŁCZYN ZDRÓJ

1. Ocena dotychczasowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy oraz innych dokumentów z zakresu planowania przestrzennego i zagospodarowania w świetle waloryzacji przyrodniczej Aktualnie obowi ązuj ący plan „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Połczyn Zdrój” opracowany został w pracowni planowania przestrzennego S.C. w Koszalinie przez wielobran Ŝowy zespół projektantów pod kierunkiem Erdmanna (1999a, 1999b). Plan uwzgl ędnia zarówno inwestycje ju Ŝ zako ńczone jak i b ędące w realizacji. Na terenie gminy brak jest du Ŝych zakładów stwarzaj ących potencjalne zagro Ŝenia dla środowiska przyrodniczego. Rozdziały dotycz ące ochrony przyrody opracowane zostały bardzo szeroko. Zaprojektowano szerok ą sie ć form ochronnych obejmuj ących swoim zasi ęgiem ró Ŝne ekosystemy na całym terytorium gminy. W świetle przeprowadzonej waloryzacji ro ślinno ści przez autorów niniejszego opracowania wydaje si ę, Ŝe w niektórych przypadkach „Studium uwarunkowa ń...” obejmuje zbyt rozległe obszary terenu okre ślonymi formami ochronnymi. By ć mo Ŝe, Ŝe ma to uzasadnienie w odniesieniu do pozostałych elementów przyrodniczych środowiska tj. fauny i krajobrazu. W „Studium zagospodarowania...“ (Edrmann 2001) zawarto trzy propozycje utworzenia obszarów chronionego krajobrazu (OChK-1 „Wysoczyzna Kołacz-Białow ąs“, OChk-2 „Dolina Dolnej D ębnicy“, OChk-3 „Dolina Pars ęty“), a ponadto autorzy niniejszego opracowania sugeruj ą powołanie jeszcze jednego tego typu obiektu - OChK-4 o nazwie „ Źródła Regi“. Tym samym nieobj ęte jeszcze do tej pory, a bardzo warto ściowe pod wzgl ędem krajobrazowym i istotne dla ochrony korytarzy ekologicznych, jakimi s ą w znacznym stopniu naturalne doliny rzeczne – Pars ęty, D ębnicy i źródliska Regi – obszary gminy Połczyn Zdrój znalazłyby si ę pod ochron ą. Zapewniłoby to utrzymanie jednych z najpi ękniejszych krajobrazowo terenów województwa zachodniopmorskiego zasługuj ących na szczególn ą ochron ę.

297 2. Wskazania konserwatorskie

Stosowanie si ę do wymienionych poni Ŝej wskaza ń umo Ŝliwia zachowanie walorów przyrodniczych gminy i jednocze śnie renaturalizacj ę środowiska tam, gdzie jest to jeszcze mo Ŝliwe. S ą to jednak zalecenia ogólne wypracowane na bazie doświadcze ń ekologii. Mog ą one by ć pomocne w kwestiach opracowywanych strategii gospodarczych jak i przy rozwi ązywaniu problemów szczegółowych, dotycz ących zagospodarowania. Tak wi ęc w celu ochrony środowiska biologicznego nale Ŝy:

1. Zgodnie z Konwencj ą o ró Ŝnorodno ści biologicznej (Rio de Janeiro 5.06.1992), w gminie nale Ŝy prowadzi ć działania uwzgl ędniaj ące zachowanie wszystkie istniej ące typy ekosystemów. Pozostawia ć wszystkie naturalne struktury przyrodnicze, w tym ustawowo chronione zadrzewienia i zakrzewienia, oczka, bagna, torfowiska itp. Utrzymywa ć wszystkie, cho ćby najmniejsze fragmenty le śne w krajobrazach antropogenicznych - ł ąkowo - pastwiskowych, polnych i osadniczych. Stanowi ą one baz ę do procesów regeneracji ro ślinno ści na terenach pozbawionych naturalnej szaty ro ślinnej. Na obszarach tych nale Ŝy powtarza ć w zapisach dla obszarów funkcjonalnych (wydziele ń planistycznych) nakaz zachowania ich w stanie naturalnym.

2. Kształtowa ć korytarze ekologiczne (pomosty, ł ączniki) pomi ędzy rozproszonymi ekosystemami podobnego typu, aby zlikwidowa ć ich izolacj ę przestrzenn ą. Umo Ŝliwi to migracj ę flory i fauny - wymian ę zasobów genowych, podnosz ąc tym samym odporno ść systemu przyrodniczego na degradacj ę. Na przykład dwa fragmenty lasów podobnego typu nale Ŝy poł ączy ć pasem zadrzewie ń.

3. Działalno ść zadrzewieniow ą nale Ŝy prowadzi ć zgodnie z poni Ŝszymi zasadami: - do nasadze ń nale Ŝy u Ŝywa ć rodzimych, zgodnych z siedliskiem gatunków drzew i krzewów, - zadrzewienia nale Ŝy kształtowa ć wraz z odpowiedni ą granic ą polno-le śną z okrajkami i oszyjkami, - przy tworzeniu zadrzewie ń wykorzysta ć nale Ŝy istniej ący "potencjał renaturalizacyjny" w postaci pozostawionych samym sobie fragmentom mo Ŝliwie słabo przekształconych zaro śli, ł ąk i ugorów. - w miar ę mo Ŝliwo ści nie usuwa ć drzew i krzewów, które wyrosły na terenach ruderalnych (np. przy ogrodzeniach terenów przemysłowych) - zezwolenia na wycink ę drzew i krzewów nie zwi ązane z inwestycjami i zmian ą

298 przeznaczenia terenu powinny by ć wydawane wył ącznie pod warunkiem wprowadzenia nowych. - wprowadza ć nowe zadrzewienia i zakrzaczenia wzdłu Ŝ ci ągów komunikacyjnych.

4. Ogranicza ć nale Ŝy inwestycje przecinaj ące wskazane korytarze ekologiczne, a w przypadku inwestycji niezb ędnych nale Ŝy ogranicza ć ich wpływ na środowisko przyrodnicze planuj ąc odpowiednie przepusty, osłony, nasadzenia etc.

5. Na odcinkach cieków poza zwart ą zabudow ą pozwoli ć na spontaniczne kształtowanie się koryta oraz w miar ę mo Ŝliwo ści nie usuwa ć zwalonych drzew z koryta rzek.

6. Kształtowa ć trwał ą ro ślinno ść w strefach wododziałowych. S ą to obszary pełni ące wa Ŝną funkcj ę korytarzy ekologicznych, a tak Ŝe alimentacji wód. Tym samym nie odlesia ć stref wododziałowych.

7. Na obszarach zajmowanych przez ro ślinno ść przyczyniaj ącą si ę do oczyszczania środowiska naturalnego nale Ŝy zakaza ć inwestycji mog ących wpłyn ąć negatywnie na pokryw ę ro ślinn ą.

8. W jednostkach krajobrazowo - ro ślinnych ł ąkowo - polnych dolin rzecznych, w miejscach przesuszonych, stosowa ć zalesienia. Zwi ększ ą one retencj ę wód, a tak Ŝe będą pełniły funkcj ę melioracyjn ą. O Ŝywione zostan ą procesy torfotwórcze. Proporcje mi ędzy lesisto ści ą a wielko ści ą u Ŝytków zielonych musz ą by ć wywa Ŝone merytorycznie. Nie mo Ŝna zalesia ć tych ł ąk i pastwisk, które maj ą kluczowe znaczenie przyrodnicze.

9. Likwidowa ć grunty orne dochodz ące do zbiorników i koryt rzek. Zamienia ć je na trwałe u Ŝytki zielone b ądź zalesia ć.

10. Nie zalesia ć, ani te Ŝ nie dopuszcza ć do zaro śni ęcia drzewami, brzegów cieków na całej długo ści. Utrzyma ć niedługie odcinki biegu koszone a Ŝ do brzegów koryta, pozostawiaj ąc kilkumetrowy pas dla rozwoju ro ślinno ści ziołoro ślowej i szuwarowej

11. Pozostawia ć, do spontanicznego zarastania ro ślinno ści ą, nieu Ŝytki powstałe po eksploatacji kruszywa mineralnego (po ewentualnej uprzedniej cz ęś ciowej rekultywacji technicznej) b ądź torfu.

12. Przeprowadzi ć weryfikacj ę potencjalnych obszarów wydobycia surowców z potencjalnych złó Ŝ (piasków, torfów). Ka Ŝda taka inwestycja musi mie ć wykonan ą ocen ę oddziaływania na środowisko. Potencjaln ą gospodark ę eksploatacji surowców mineralnych nale Ŝy prowadzi ć zgodnie z ustaw ą „ Prawo geologiczne i górnicze” z 1994 roku.

299 13. Rozwi ąza ć problem odpadów i ścieków przez wdro Ŝenie systemu selektywnego składowania odpadów, likwidacj ę dzikich wysypisk i wylewisk nieczysto ści. Uporz ądkowanie gospodarki ściekowej na terenie gminy (tworzenie "naturalnych" niskonakładowych oczyszczalni trzcinowych itp., kanalizacja wi ększych wsi oraz budowa szamb zbiorowych w małych wsiach, likwidacja punktowych miejsc zrzutu ścieków do zbiorników i cieków wodnych).

14. Utrzymywa ć wokół zbiorników wód stoj ących, a tak Ŝe wzdłu Ŝ cieków, trwałe u Ŝytki zielone w pasie przynajmniej 15 metrów. Ograniczaj ą one spływ substancji biogennych (pochodz ących z nawozów) - działaj ą jako naturalna bariera biogeochemiczna. S ą te Ŝ miejscem gniazdowania cennej ornitofauny wodno – błotnej.

15. Nie dopuszcza ć do osuszania i zasypywania lokalnych mokradeł na dnach dolin.

16. Wprowadza ć zalesianie terenów granicznych mi ędzy obszarami o ró Ŝnym typie uŜytkowania. Ograniczy to mi ędzy innymi rozprzestrzenianie si ę zbiorowisk synantropijnych zło Ŝonych z ekspansywnych gatunków.

17. Grunty słabsze, o bardzo niskiej przydatno ści rolniczej, przeznacza ć pod zalesienie, lub, w zale Ŝno ści od charakteru siedlisk (zwłaszcza o skrajnych warunkach ekologicznych), pozostawia ć w formie nieu Ŝytków podlegaj ących spontanicznym procesom regeneracyjnym. Ponadto w studium powinny si ę równie Ŝ znale źć nast ępuj ące zapisy respektuj ące warto ści przyrodnicze i krajobrazowe, tj; • lokalizacja zabudowy (w tym rekreacyjnej) tylko w obr ębie istniej ących jednostek osiedle ńczych, w szczególno ści w granicach proponowanych obszarów chronionych, • dopuszczenie do budowy tylko obiektów zharmonizowanych z tradycjami kulturowymi tego regionu, • takie kształtowanie struktury przyrodniczej krajobrazu - jego fizjonomii, aby nie traci ć osi i panoram widokowych o szczególnych walorach estetycznych, • wzdłu Ŝ dróg nale Ŝy kształtowa ć zadrzewienia, pełni ć one b ędą funkcj ę krajobrazow ą (harmonia widoku), a tak Ŝe przyrodnicz ą - korytarzy ekologicznych, • nie lokowa ć w bezpo średnim s ąsiedztwie obiektów chronionych obiektów intensywnej hodowli, a w pasie 500 m szeroko ści stosowa ć technologie gospodarstwa ekologicznego. Maj ąc na uwadze kwestie wynikaj ące ze stara ń Polski o wej ście do Unii Europejskiej, mo Ŝna stwierdzi ć, Ŝe niektóre ze środowisk ze wzgl ędu na wyst ępuj ące tam warto ści

300 przyrody o Ŝywionej, b ędą wymagały ochrony (w my śl ratyfikowanych przez Polsk ę Konwencji oraz obowi ązuj ących w krajach Unii Europejskiej dyrektyw i zarz ądze ń). Obszary takie wskazano w rozdziale V.

3. Wskazania planistyczne

Ka Ŝda gmina stanowi jednostk ę o indywidualnych cechach gospodarczych, społecznych i oczywi ście przyrodniczych. Maj ąc to na uwadze okre ślono szczególne zalecenia planistyczne dla gminy Połczyn Zdrój uwzgl ędniaj ące jej charakterystyk ę na tle wyników przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej. W gminie Połczyn Zdrój istniej ą siedliska, które ze wzgl ędu na warto ści florystyczne, faunistyczne i krajobrazowe winny by ć chronione na podstawie art.13 ustawy o ochronie przyrody. Nale Ŝy wi ęc utworzy ć sie ć obiektów chronionych zaproponowan ą w niniejszym opracowaniu (rozdz.V) tworz ącą gminny ESOCH, wł ączaj ący si ę w ogólnokrajowy system obszarów chronionych. Równocze śnie stwierdzono miejsca wyst ępowania gatunków ro ślin i zwierz ąt chronionych na mocy rozporz ądze ń Ministra Środowiska, a tak Ŝe zarejestrowano rzadkie albo gin ące lub zagro Ŝone wygini ęciem gatunki flory i fauny godne szczególnej troski. Miejsca te opisano w poprzednich rozdziałach. W stosunku do tych obszarów i miejsc zaleca si ę podj ąć działania maj ące na celu zawarcie w: • Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Połczyn Zdrój, •Planie zagospodarowania przestrzennego gminy Połczyn Zdrój, • Programie ochrony Nadle śnictw: Czaplinek obr ęb Czaplinek, Połczyn obr ęb Połczyn i obr ęb Krosino, Świdwin obr ęb Kl ęcko, • Planie urz ądzenia Nadle śnictw: Czaplinek obr ęb Czaplinek, Połczyn obr ęb Połczyn i obr ęb Krosino, Świdwin obr ęb Klęcko, •Strategii rozwoju województwa zachodniopomorskiego, stosownych zapisów, które przyczyni ą si ę do ich ochrony. W dokumentach tych powinny znale źć si ę nast ępuj ące kwestie: 1. Przede wszystkim nale Ŝy wpisa ć : - lokalizacj ę obszarów o szczególnie interesuj ących walorach krajobrazu, omówionych powy Ŝej, - stanowiska i obszary wa Ŝne dla zachowania gatunków ro ślin i zwierz ąt,

301 - obszary z rzadk ą ro ślinno ści ą, - miejsca wyst ępowania skupisk zieleni jak: pomniki, aleje, k ępy zieleni, parki, - twory przyrody rzadkie lub nie-, lub trudno odtwarzalne, jak: torfowiska, ozy, stanowiska głazów narzutowych, lokalizacj ę źródlisk i inne twory przyrody nieo Ŝywionej. 2. Zaprojektowane w wyniku przeprowadzenia waloryzacji obiekty ochronne obejmuj ą miejsca najcenniejsze dla fauny i szaty ro ślinnej. Ich formalne powoływanie mo Ŝe by ć procesem długotrwałym, dlatego te Ŝ w ka Ŝdym dokumencie dotycz ącym zagospodarowania przestrzennego przygotowywanym w przyszło ści dla gminy Połczyn Zdrój nale Ŝy: - tereny obj ęte wszystkimi formami planowanej ochrony poło Ŝone na terenach polnych, zakwalifikowa ć jako rolnicz ą przestrze ń produkcyjn ą z zakazem zabudowy, - w wypadku opracowywania planu dla terenu proponowanego do obj ęcia ochron ą nale Ŝy proponowane zakazy i ograniczenia uj ąć jako ustalenia planu na tym terenie, - do czasu powołania powierzchniowych form ochrony nale Ŝy w planach zagospodarowania i studium zapisa ć odno śnie tych obszarów zakaz zmiany form u Ŝytkowania gruntów, - odno śnie terenów zaproponowanych do wł ączenia do u Ŝytków ekologicznych nale Ŝy tak Ŝe wprowadzi ć zakaz prywatyzacji gruntów pa ństwowych lub innych nie prywatnych. 3. Zachowa ć i chroni ć istniej ące zadrzewienia oraz prowadzi ć działalno ść zadrzewieniow ą. Nale Ŝy dba ć o zachowanie drzewostanów warto ściowych. Za drzewostany takie uzna ć nale Ŝy: - drzewa obj ęte ochron ą prawn ą w formie pomników przyrody lub wyst ępuj ące na terenach chronionych, - zadrzewienia o du Ŝym znaczeniu kulturowym, naukowym, estetycznym (parki, ogrody, drzewa egzotyczne i rzadko spotykane odmiany i kultywary drzew rodzimych), - zadrzewienia śródpolne i przydro Ŝne na rozległych terenach otwartych, - zadrzewienia o du Ŝym znaczeniu przyrodniczym (łozowiska, lasy d ębowo- grabowe w dolinach rzek). 4. Przeprowadzi ć szczegółow ą inwentaryzacj ę parków podworskich, a nast ępnie podda ć je

302 zabiegom piel ęgnacyjnym i konserwatorskim, w miar ę mo Ŝliwo ści przywracaj ąc im dawny układ przestrzenny, co przyczyni si ę do podniesienia walorów przyrodniczych, estetycznych i kulturowych. 5. W opracowaniach planistycznych wył ączy ć nale Ŝy z zalesie ń tereny, dla których zalesianie spowodowałoby degradacj ę ich walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Biocenozy zalecane do wył ączenia z zalesie ń to: murawy napiaskowe, bogate florystycznie ł ąki oraz polany śródle śne z ro ślinno ści ą naturaln ą lub seminaturaln ą. 6. Zaleca si ę ograniczenie lub całkowite wył ączenie obszarów torfowisk, wyst ępuj ących w gminie, z melioracji osuszaj ących. 7. Wskazuje si ę na potrzeb ę zatrzymania tendencji przekształcania u Ŝytków zielonych w grunty orne. W konsekwencji takiego procesu nast ępuje przy śpieszenie murszenia (degradacji) gruntów składaj ących si ę przede wszystkim z torfów niskich.

303 VII. PODSUMOWANIE

Inwentaryzacja przyrodnicza przeprowadzona w sezonie wegetacyjnym 2001 i 2002 w gminie Połczyn Zdrój dostarczyła bogatych informacji o charakterze i zró Ŝnicowaniu szaty ro ślinnej oraz walorach faunistycznych jej obszaru na tle krajobrazu.

Podsumowuj ąc przedstawione opracowanie mo Ŝna przedstawi ć nast ępuj ące wyniki:

1. W porównaniu z innymi obszarami Pomorza Zachodniego, gmina Połczyn Zdrój jawi si ę jako teren o du Ŝych walorach przyrodniczych.

2. Najcenniejsze pod wzgl ędem przyrodniczym i krajobrazowym obszary s ą chronione jako: • park krajobrazowy "Drawski Park Krajobrazowy"

• obszar chronionego krajobrazu "Pojezierze Drawskie"

• 2 rezerwaty przyrody "Dolina Pi ęciu Jezior" i "Toporzyk"

• 109 u Ŝytków ekologicznych Do obiektów punktowych nale Ŝy zaliczy ć 64 pomników przyrody. 3. Zaproponowane zostały do ochrony kolejne cenne obiekty. Zaleca si ę utworzenie • Parku krajobrazowego „Dorzecze Pars ęty”, w północno wschodniej cz ęś ci gminy obejmuj ąc rzek ę D ębnic ę, • 3 Obszary Chronionego Krajobrazu, • 7 Zespołów Przyrodniczo Krajobrazowych, • 4 rezerwaty przyrody, • 36 u Ŝytków ekologicznych. 4. Do obiektów punktowych nale Ŝy zaliczy ć • 62 pomniki przyrody: 5. Opisano 20 parków podworskich oraz 13 cmentarzy stanowi ących cenne skupiska zieleni wysokiej. 6. Du Ŝe bogactwo flory gatunkowej ro ślin licz ącej ł ącznie 719 taksonów, w tym ro śliny nasienne reprezentowane s ą przez 669 taksony , paprotniki przez 19 taksonów, mszaki przez 26 taksonów, grzyby przez 2 taksony oraz glony przez 3 taksony. W liczbie tej znajduj ą si ę 44 gatunki podlegaj ące ochronie prawnej maj ące 291 stanowisk, w tym 23 podlegaj ących ochronie ścisłej i 21 ochronie cz ęś ciowej oraz 26 gatunków

304 zarejestrowanych jako gatunki flory gin ącej i zagro Ŝonej wymarciem oraz flory b ędącej przedmiotem Konwencji Berne ńskiej i Dyrektywy Habitatowej maj ących 52 stanowiska. W trakcie prac terenowych odnotowano wyst ępowanie 65 taksonów ro ślin reprezentuj ących flor ę zagro Ŝon ą i rzadk ą na terenie Pomorza wyst ępuj ącą na 285 stanowiskach. 7. W Połczynie Zdrój zarejestrowano co najmniej 234 gatunki kr ęgowców tu si ę rozradzaj ących lub prawdopodobnie l ęgowych. Z tej liczby do ryb nale Ŝało 20 gatunków, do płazów 13, gadów 5, ptaków 160 i ssaków 36 gatunków. 8. Stwierdzono gatunki fauny podlegaj ące ochronie prawnej na podstawie ustawy o ochronie przyrody: - bezkr ęgowców 20, - z gatunków tu si ę rozradzaj ących lub prawdopodobnie l ęgowych 180. 9. Obecnie nie stwierdzono Ŝadnego gatunku fauny uznanego za wymarły w skali regionu, Polski czy te Ŝ Europy. 10. Wyst ępuj ą, wyst ępowały lub mog ą wyst ępowa ć gatunki bezkr ęgowców i kr ęgowców gin ące lub zagro Ŝone wygini ęciem. 11. W obr ębie Połczyna Zdrój nie znajduje si ę Ŝaden obszar który pełniłby kluczow ą funkcj ę dla flory i fauny z punktu widzenia Konwencji Paryskiej i Ramsarskiej. 12. Na terenie gminy Połczyn Zdrój zostały zaproponowane dwa obiekty kwalifikuj ące si ę do sieci NATURA 2000 jest to „Drawski Park Krajobrazowy” - ostoja siedliskowa oraz ostoja ptasia obejmuj ąca niemal Ŝe cały obszar gminy. 13. Oceniaj ąc stan środowiska przyrodniczego gminy Połczyn Zdrój na podstawie ro ślinno ści nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe jej teren stanowi unikalny obszar b ędący nagromadzeniem osobliwo ści florystycznych i siedliskowych. Dotychczas sie ć form prawnie chronionych po utworzeniu nowych obiektów zaproponowanych przez autorów wzbogaci dotychczas udokumentowane walory przyrodnicze oraz uzupełni i stworzy racjonaln ą sie ć obiektów chronionych. 14. Gmina Połczyn Zdrój jest pod wieloma wzgl ędami bardzo atrakcyjna. Jej wielkim walorem jest krajobraz i potrzebna jest społeczna świadomo ść tego faktu. Od świadomo ści społecznej zale Ŝy powodzenie ochrony historycznego krajobrazu kulturowego i budowanie nowego - regionalnego - pomorskiego. Od świadomo ści społecznej zale Ŝy ochrona warto ści przyrodniczych i ochrona środowiska. Wielkim "hitem" gminy mo Ŝe by ć turystyka rowerowa. Trasa rowerowa biegn ąca śladem zwini ętych torów mo Ŝe by ć tego pocz ątkiem. Nale Ŝy rozwin ąć sie ć bezpiecznych i

305 ciekawych tras, rozbudowa ć baz ę z wypo Ŝyczalniami rowerów i rozreklamowa ć gmin ę Połczyn Zdrój w kraju i za granic ą jako najprzyja źniejsz ą rowerzystom. Walory krajobrazowe i przyrodnicze tak Ŝe w poł ączeniu z Uzdrowiskiem mog ą stanowi ć o rozwoju gminy. Kuracjusz przewa Ŝnie ma jeszcze du Ŝo czasu na zwiedzanie i nale Ŝy mu to ułatwi ć.

306

307