UCHWAŁA Nr 157/X/2019 RADY MIEJSKIEJ W RADZYMINIE z dnia 18 czerwca 2019 r. w sprawie uchwalenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 506) oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 z późn. zm.) w związku z Uchwałą nr 532/XLVI/2018 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radzymin, Rada Miejska uchwala, co następuje:

§1. Uchwala się Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin, zwane dalej Studium.

§2. Załącznikami do niniejszej uchwały są: 1) załącznik nr 1 - tekst Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin; 2) załącznik nr 2 - rysunek Studium w skali 1:10 000 – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, składający się z części A i B; 3) załącznik nr 3 - rysunek Studium w skali 1:10 000 – Kierunki zagospodarowania przestrzennego, składający się z części A i B; 4) załącznik nr 4 - rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu Studium.

§3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Radzymina.

§4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Miejskiej / - / Piotr Rembelski

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADZYMIN

Zał ącznik nr 1 do Uchwały nr 157/X/2019 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 18 czerwca 2019 r.

RADZYMIN, 2019

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADZYMIN OPRACOWAŁA FIRMA

ZESPÓŁ AUTORSKI

Główny projektant: mgr in ż. Paweł Niemiec uprawnienia urbanistyczne nr 1685 uprawnienia do projektowania zgodnie z art. 5 ust.2, 3 i 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

mgr in ż. Joanna Świtli ńska-Robutka uprawnienia do projektowania zgodnie z art. 5 ust., 3 i 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Projektant: mgr in ż. Marta Wieczorek uprawnienia do projektowania zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mgr in ż. Kamil Czarny uprawnienia do projektowania zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mgr in ż. Anna Skiba uprawnienia do projektowania zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Spis tre ści:

Cz ęść I - Wst ęp 1. Wprowadzenie ...... - 6 - 2. Podstawa prawna opracowania ...... - 7 - 3. Cele przyj ętego dokumentu...... - 8 - 4. Ogólna charakterystyka gminy ...... - 9 -

Cz ęść II - Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 1. Stan dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu- 10 - 1.1. Arciechów ...... - 12 - 1.2. Borki...... - 13 - 1.3. Cegielnia ...... - 13 - 1.4. Ciemne...... - 13 - 1.5. Dybów Kolonia...... - 14 - 1.6. Emilianów...... - 14 - 1.7. Łąki ...... - 14 - 1.8. Łosie ...... - 14 - 1.9. Mokre ...... - 15 - 1.10. ...... - 15 - 1.11. Nowe Załubice ...... - 15 - 1.12. Nowy Janków...... - 15 - 1.13. Popielarze – Kania Polska...... - 16 - 1.14. Radzymin...... - 16 - 1.15. Ruda ...... - 16 - 1.16. Rżyska ...... - 17 - 1.17. Sieraków ...... - 17 - 1.18. Stare Załubice...... - 17 - 1.19. Stary Dybów...... - 17 - 1.20. Stary Janków ...... - 18 - 1.21. Słupno...... - 18 - 1.22. Wiktorów ...... - 18 - 1.23. Zawady ...... - 18 - 1.24. Zwierzyniec...... - 19 - 2. Główne uwarunkowania i problemy rozwoju ...... - 20 - 2.1. Uwarunkowania zewn ętrzne...... - 20 - 2.2. Uwarunkowania wewn ętrzne...... - 22 - 2.3. Uwarunkowania planistyczne ...... - 22 - 2.4. Uwarunkowania wynikaj ące z Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030- 26 - 2.5. Powi ązania przyrodnicze i ekologiczne ...... - 27 - 2.6. Uwarunkowania wynikaj ące z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa - 28 - 3. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony...... - 29 - 4. Stan środowiska, w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego...... - 30 - 4.1. Stan rolniczej przestrzeni produkcyjnej ...... - 30 - 4.2. Stan le śnej przestrzeni produkcyjnej ...... - 33 - 4.3. Lasy ochronne ...... - 34 - 4.4. Warunki klimatyczne...... - 35 - 4.5. Szata ro ślinna i świat zwierz ęcy ...... - 40 - 4.6. Jako ść powietrza atmosferycznego...... - 41 - 4.7. Jako ść klimatu akustycznego ...... - 43 - 5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... - 45 - 5.1. Uwarunkowania prawne ...... - 45 - 5.2. Uwarunkowania historyczne...... - 46 -

- 1 -

5.3. Kompozycja przestrzenna gminy...... - 51 - 5.4. Ochrona środowiska kulturowego w planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego...... - 52 - 5.5. Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków...... - 52 - 5.6. Obszary i obiekty w ewidencji zabytków...... - 54 - 5.7. Dobra kultury współczesnej...... - 57 - 5.8. Ochrona zabytków archeologicznych ...... - 58 - 5.9. Parki kulturowe ...... - 70 - 5.10. Zagro żenia dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... - 71 - 5.11. Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... - 71 - 6. Rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym lub okre ślenia przez audyt krajobrazowy granic krajobrazów priorytetowych ...... - 73 - 7. Warunki i jako ść życia mieszka ńców, w tym ochrona ich zdrowia...... - 73 - 7.1. Ludno ść ...... - 73 - 7.2. Migracje ...... - 74 - 7.3. Struktura gospodarki...... - 74 - 7.4. Bezrobocie...... - 74 - 7.5. Edukacja ...... - 74 - 7.6. Opieka medyczna ...... - 75 - 7.7. Kultura i sport...... - 75 - 7.8. Turystyka ...... - 76 - 8. Zagro żenie bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia ...... - 77 - 9. Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy ...... - 78 - 9.1. Wprowadzenie ...... - 78 - 9.2. Potrzeby i mo żliwo ści rozwojowe gminy...... - 79 - 9.3. Analiza ekonomiczna...... - 80 - 9.4. Analiza środowiskowa ...... - 84 - 9.5. Analiza społeczna...... - 85 - Podsumowanie analiz ekonomicznych, środowiskowych i społecznych...... - 86 - 9.6. Prognozy demograficzne ...... - 86 - 9.7. Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę inwestycji słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy- 87 - 9.8. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę...... - 89 - 9.8.1. Maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę...... - 89 - 9.8.2. Chłonno ść , poło żonych na terenie gminy obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej ...... - 97 - 9.8.3. Chłonno ść , poło żonych na terenie gminy obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę, innych ni ż wymienione w poprzednim punkcie ...... - 102 - 9.8.4. Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę z sum ą powierzchni u żytkowych z pkt 8.2 i 8.3 ...... - 103 - 9.8.5. Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej oraz społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy. Potrzeby inwestycyjne gminy wynikaj ące z konieczno ści realizacji zada ń własnych, zwi ązane z lokalizacj ą nowej zabudowy - 103 - 9.9. Analizy dodatkowe - porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na powierzchni ę u żytkow ą z ilo ści ą powierzchni wyznaczonych w Studium ...... - 106 - 9.9.1. Zestawienie przeznacze ń w Studium...... - 106 - 9.9.2. Bilans zapotrzebowania ...... - 107 - 10. Stan prawny gruntów...... - 109 - 11. Wyst ępowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych ...... - 110 - 11.1. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu...... - 110 - 11.2. Pomniki przyrody ...... - 111 - 12. Wyst ępowanie obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych ...... - 114 - 13. Wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych oraz udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlenku w ęgla ...- 114 - 13.1. Udokumentowane zło ża kopalin oraz tereny górnicze ustalone na podstawie przepisów odr ębnych...... - 114 - 13.2. Wody powierzchniowe ...... - 116 - 13.3. Jednolite Cz ęś ci Wód Powierzchniowych ...... - 117 -

- 2 -

13.4. Wody podziemne ...... - 119 - 13.5. Udokumentowane kompleksy podziemnego składowania dwutlenku w ęgla ...... - 122 - 14. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami...... - 123 - 14.1. Stan systemu komunikacji ...... - 123 - 14.2. Zaopatrzenie w wod ę...... - 123 - 14.3. Odprowadzanie ścieków...... - 125 - 14.4. System elektroenergetyczny...... - 125 - 14.5. Gospodarowanie odpadami...... - 126 - 14.6. System gazowniczy ...... - 126 - 14.7. System ciepłowniczy...... - 127 - 15. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych...... - 128 - 16. Wymagania dotycz ące ochrony przeciwpowodziowej ...... - 129 -

Cz ęść III - Kierunki zagospodarowania przestrzennego 1. Cele polityki przestrzennej gminy...... - 130 - 2. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, w tym wynikaj ące z audytu krajobrazowego, uwzgl ędniaj ące bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę...... - 132 - 3. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów- 136 - 3.1. MU– obszary zabudowy mieszkaniowo- usługowej o charakterze centrotwórczym ...... - 137 - 3.2. MN– obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ...... - 138 - 3.3. MN.ML– obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji indywidualnej ...... - 138 - 3.4. MN.U- obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej ...... - 139 - 3.5. U- obszary zabudowy usługowej ...... - 140 - 3.6. UP- obszary usług publicznych ...... - 140 - 3.7. US- obszary usług sportu i rekreacji...... - 141 - 3.8. US.UT- obszary usług sportu i rekreacji oraz turystyki...... - 141 - 3.9. UC- obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m²...... - 142 - 3.10. P.U- obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz zabudowy usługowej) ...... - 142 - 3.11. P.U1 - obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz zabudowy usługowej) z „dominant ą” ...... - 143 - 3.12. PE- obszary powierzchniowej eksploatacji złó ż ...... - 143 - 3.13. R- obszary rolnicze ...... - 143 - 3.14. ZL- lasy ...... - 144 - 3.15. ZP- obszary zieleni urz ądzonej ...... - 144 - 3.16. ZC- cmentarze ...... - 144 - 3.17. IT- obszary infrastruktury technicznej...... - 145 - 3.18. KK- obszar komunikacji kolejowej ...... - 145 - 3.19. WS- wody powierzchniowe śródl ądowe ...... - 145 - 3.20. S- Droga publiczna klasy ekspresowej...... - 146 - 3.21. KDGP- Droga publiczna klasy głównej ruchu przyspieszonego...... - 146 - 3.22. KDG- Droga publiczna klasy głównej ...... - 146 - 3.23. KDZ- Droga publiczna klasy zbiorczej...... - 146 - 4. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk...... - 148 - 4.1. Podstawowe kierunki ochrony środowiska przyrodniczego ...... - 148 - 4.2. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów odr ębnych...... - 149 - 4.2.1. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu ...... - 149 - 4.2.2. Pomniki przyrody...... - 149 - 4.2.3. Lasy ochronne...... - 152 - 4.2.4. Stanowiska ro ślin i zwierz ąt chronionych...... - 152 -

- 3 -

4.2.5. Wody podziemne...... - 152 - 4.2.6. Udokumentowane zło ża kopalin...... - 153 - 4.3. Obszary powi ąza ń systemu ekologicznego...... - 153 - 4.4. Zasady ochrony środowiska i jego zasobów ...... - 153 - 5. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej...... - 155 - 5.1. Zespoły i obiekty wpisane do rejestru zabytków, gminnej ewidencji zabytków oraz stanowiska archeologiczne...... - 155 - 6. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej...... - 159 - 6.1. Kierunki rozwoju systemów komunikacji ...... - 159 - 6.1.1. Podstawowy układ drogowy...... - 159 - 6.1.2. Uzupełniaj ący układ drogowy...... - 160 - 6.1.3. Parkowanie i miejsca postojowe ...... - 160 - 6.1.4. Ruch pieszy i rowerowy...... - 161 - 6.1.5. Komunikacja kolejowa...... - 162 - 6.1.6. Transport publiczny ...... - 162 - 6.2. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej ...... - 162 - 6.2.1. Gospodarka wodno-ściekowa ...... - 163 - 6.2.2. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą...... - 163 - 6.2.3. Zaopatrzenie w gaz ...... - 165 - 6.2.4. Telekomunikacja...... - 165 - 6.2.5. Gospodarka odpadami ...... - 165 - 7. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym ...... - 166 - 7.1. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym...... - 166 - 7.2. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów o których mowa w art. 48 ust. 1...... - 166 - 8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych ...... - 168 - 8.1. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego...... - 168 - 8.2. Obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści...... - 168 - 8.3. Obszary przestrzeni publicznej...... - 168 - 9. Obszary, dla których zamierza sporz ądzi ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne ...... - 169 - 9.1. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ...... - 169 - 9.2. Obszary wymagaj ące przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne...... - 169 - 10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej ...- 170 - 11. Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych ...... - 171 - 11.1. Obszary zagro żenia powodzi ą ...... - 171 - 11.2. Obszary osuwania si ę mas ziemnych ...... - 172 - 12. Obiekty i obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny - 173 - 13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej...... - 173 - 14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rekultywacji lub remediacji ...... - 173 - 15. Obszary zdegradowane ...... - 174 - 16. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych ...... - 174 - 17. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie...... - 175 - 18. Granice obszarów, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu...... - 175 -

- 4 -

19. Obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m² ...... - 176 -

Cz ęść IV - Synteza i uzasadnienie...... - 169 -

- 5 -

Cz ęść I

Wst ęp

1. Wprowadzenie Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest dokumentem okre ślaj ącym polityk ę przestrzenn ą gminy, koordynuj ącym działania samorz ądu lokalnego w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym gminy. Studium jako wewn ętrzny dokument władz samorz ądowych, zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy o planowaniu przestrzennym, nie jest aktem prawa miejscowego i nie stanowi podstawy do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a tak że nie przes ądza o u żytkowaniu terenów. Ustalenia Studium zgodnie z art. 9 ust 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym s ą wi ążą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Sporz ądzenie niniejszego dokumentu spowodowane jest zmianą polityki przestrzennej gminy, która jest wynikiem zmian w potrzebach mieszka ńców oraz warunków ekonomiczno-gospodarczych. Zmieniaj ące si ę uwarunkowania formalne i przestrzenne jak równie ż zmiany w przepisach odr ębnych wpłyn ęły na potrzeb ę sporz ądzenia nowego Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin. Na dzie ń przyst ąpienia do sporz ądzenia niniejszego dokumentu na terenie Gminy Radzymin obowi ązywało Studium przyj ęte uchwał ą Rady Miejskiej w Radzyminie nr 470/XXXII/2009 z dnia 20 listopada 2009 r. w sprawie Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin wraz ze zmian ą wprowadzon ą uchwał ą Rady Miejskiej w Radzyminie nr 269/XXIII/2016 z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin. Zgodnie z uchwał ą nr 515/XLV/2017 z dnia 18 grudnia 2017 r. w sprawie aktualno ści Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Radzymin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obowi ązuj ące Studium uznano cz ęś ciowo za aktualne w zakresie polityki przestrzennej gminy i jej potrzeb rozwojowych i funkcjonalnych, a za w pełni nieaktualne w zakresie wymogów okre ślonych w obecnie obowi ązuj ących przepisach i otwartych procedurach planów. Rada Miejska uznała potrzeb ą dostosowania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin do zmian prawnych w ustawach i przepisach wykonawczych, zgodnie z wymogami wynikaj ącymi z przepisów art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

- 6 -

Wypełniaj ąc dyspozycje zawarte w uchwale nr 532/XLVI/2018 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin Studium objęta została cała , w jej granicach administracyjnych.

Niniejsze Studium, zgodnie z art. 10 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, składa si ę z cz ęś ci tekstowej i graficznej. Cz ęść tekstowa Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin składa si ę z czterech cz ęś ci: • Cz ęść I – Wst ęp zawiera informacje m.in. o zawarto ści dokumentu, jego roli i prawnej podstawie sporz ądzenia oraz podstawowych celach Studium; • Cz ęść II – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, • Cz ęść III – Kierunki zagospodarowania przestrzennego , • Cz ęść IV – Synteza i uzasadnienie zawiera kompleksow ą syntez ę ustale ń Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin oraz uzasadnienie obja śniaj ące przyj ęte w Studium rozwi ązania. Cz ęść graficzna Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin składa si ę z dwóch zał ączników graficznych: • Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, • Kierunki zagospodarowania przestrzennego, które zostały opracowane na kopii mapy topograficznej.

Przy sporz ądzaniu Studium uwzgl ędniono w szczególno ści: • Zasady okre ślone w "Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030", przyj ętej uchwał ą nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. (M.P.2012.252), • ustalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, przyj ętego uchwał ą nr 180/14 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 07.07.2014 r., • ustalenia "Strategii Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do 2030 roku", przyj ętej Uchwał ą nr 191/XV/2015 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 18 grudnia 2015 r. i zmieniona Uchwał ą nr 341/XXX/2016 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 21 listopada 2016 r.

2. Podstawa prawna opracowania

Podstaw ę prawn ą niniejszego opracowania stanowi art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t.: Dz. U. 2018 r., poz. 1945 ze zm.) oraz

- 7 -

Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. nr 118, poz. 1233). Podstaw ą formaln ą sporz ądzenia niniejszego studium jest uchwała nr 532/XLVI/2018 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin.

3. Cele przyj ętego dokumentu

Głównym celem studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin jest, poprzez rozpoznanie i diagnoz ę aktualnej sytuacji gminy, istniej ących uwarunkowa ń oraz problemów zwi ązanych z jej rozwojem, sformułowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego i zasad polityki przestrzennej gminy. W tym celu okre ślono: • kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; • kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy; • obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego; • obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; • kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; • obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym; • obszary, dla których obowiązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2 000 m² oraz obszary przestrzeni publicznej; • obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne; • kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej; • obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych; • obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji, • granice terenów zamkni ętych.

- 8 -

4. Ogólna charakterystyka gminy

Gmina miejsko-wiejska Radzymin - jedna z dwunastu gmin powiatu wołomi ńskiego – poło żona jest w centralnej cz ęś ci województwa mazowieckiego. Od północy graniczy z gmin ą Serock, od wschodu z gminami D ąbrówka, Klembów, Wołomin, od południa z gminami Kobyłka, oraz Niepor ęt. Miasto Radzymin jest siedzib ą Urz ędu Miasta i Gminy. Przez gmin ę przebiega mi ędzynarodowa droga E67 (krajowa S8) Praga-Warszawa-Helsinki tzw. “Via Baltica” modernizowana obecnie do klasy drogi ekspresowej dwujezdniowej. Ze wzgl ędu na obecno ść atrakcyjnych terenów i blisko ść Warszawy, gmin ę mo żna uzna ć za obszar o du żym potencjale inwestycyjnym. Gmina Radzymin zajmuje powierzchni ę 129,46 km². Zamieszkuje j ą 26 140 osób według danych na 31 grudnia 2016 r., w tym 12 377 osób w mie ście Radzymin. 1 Gmin ę tworz ą miasto Radzymin, oraz 23 wsie: Arciechów, Borki, Cegielnia, Ciemne, Dybów Kolonia, Emilianów, Ł ąki, Łosie, Mokre, Nadma, Nowy Janków, Nowe Załubice, Popielarze, Ruda, R żyska, Sieraków, Słupno, Stary Dybów, Stary Janków, Stare Załubice, Wiktorów, Zawady, Zwierzyniec. W strukturze u żytkowania gruntów zdecydowanie dominuj ą u żytki rolne, w śród których wyra źnie przewa żaj ą grunty orne. Lasy i grunty zadrzewione zajmuj ą około 25,2% obszaru gminy. Przez obszar gminy przepływaj ą rzeki: Bug, Rz ądza i Czarna, maj ące swoje uj ście w Zalewie Zegrzy ńskim, z którym gmina bezpo średnio graniczy.

1 Dane GUS zawarte w Banku Danych lokalnych

- 9 -

Cz ęść II

Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

1. Stan dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu

Gmina miejsko-wiejska Radzymin poło żona jest w centralnej cz ęś ci województwa mazowieckiego, w powiecie wołomi ńskim, w odległo ści 24 km (w linii prostej) od granic Warszawy i 10 km od Wołomina. Przez gmin ę przebiega mi ędzynarodowa droga E67 (krajowa S8) Praga-Warszawa-Helsinki tzw. “Via Baltica” modernizowana obecnie do klasy drogi ekspresowej dwujezdniowej.

Rysunek 1 Poło żenie Gminy Radzymin na tle kraju oraz województwa 2

2 Źródło: http://mapa.livecity.pl/fora/mapa.php?id=52.417545_21.180403_14, dost ęp 10.04.2018, godz. 14.22

- 10 -

Rysunek 2 Poło żenie Gminy Radzymin na tle powiatu wołomi ńskiego 3

Najwi ększ ą powierzchni ę w Gminie zajmuj ą u żytki rolne (56,5%). W krajobrazie Gminy dominuj ą krajobrazy ekstensywnego rolnictwa. S ą to rozlegle doliny ł ąkowe i tereny upraw rolnych, przemieszane z kompleksami le śnymi. Obszary zabudowane i zurbanizowane stanowi ą 17,4% Gminy. W śród obszarów zamieszkałych mo żna wyró żni ć zabudow ę rozproszon ą i skoncentrowan ą. Dominuj ącą form ą zabudowy jest budownictwo jednorodzinne. Zabudowa ta ma charakter rozproszony i skupia si ę w mie ście Radzymin i innych lokalizacjach. Główn ą koncentracj ą miejsc pracy, zamieszkania i usług jest miasto Radzymin. Wi ększymi miejscowo ściami s ą jeszcze Słupno i Nadma (oba powy żej 10% ludno ści Gminy). Zgodnie z danymi Urz ędu Miasta i Gminy Radzymin w roku 2018 długo ść sieci wodoci ągowej wynosiła 148,1 km, a zbiorczej sieci kanalizacji sanitarnej 78,0 km.

3 Źródło: http://www.kupsprzedaj.pl/mapa/mazowieckie-wolominski, dost ęp 11.04.2018, godz. 13.22

- 11 -

Rysunek 3 Podział Gminy Radzymin na obr ęby 4

1.1. Arciechów Obr ęb poło żony jest w północnej cz ęś ci gminy, jego północn ą granic ę wyznacza rzeka Bug, a zachodni ą rzeka Narew. Przewa żaj ą obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni

4 Źródło: opracowanie własne

- 12 -

nieurz ądzonej znajduj ące si ę na obszarze zagro żenia powodzi ą, wyst ępuj ą te ż lasy, w tym w postaci du żych kompleksów le śnych. Obr ęb charakteryzuje si ę do ść zwart ą zabudow ą zlokalizowan ą wzdłu ż dróg gminnych. Przewa ża zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostoj ąca oraz zabudowa rekreacji indywidualnej, bardzo nieliczenie uzupełniona zabudow ą usługow ą oraz istniej ącą zabudow ą zagrodow ą. Zabudowania tworz ą w wi ększo ści budynki dwukondygnacyjne, kryte dachami dwuspadowymi.

1.2. Borki Obr ęb poło żony jest w zachodniej cz ęś ci gminy, przy jej zachodniej granicy. Przewa żaj ą obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej znajduj ące się na obszarze zagro żenia powodzi ą, wyst ępuj ą te ż lasy, w tym w postaci du żych kompleksów le śnych. Zabudowa skoncentrowana jest głównie wokół miejscowo ści Borki, jest to w przewa żaj ącej wi ększo ści zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, uzupełniona zabudow ą zagrodow ą i usługow ą. Na pozostałym terenie zabudowa mieszkaniowa ma charakter rozproszony i przemieszany z zabudow ą rekreacji indywidualnej. Na terenie obr ębu znajduj ą si ę zło ża kruszyw naturalnych, a przy drodze powiatowej istnieje zakład zajmuj ący si ę działalno ści ą produkcyjno – usługow ą.

1.3. Cegielnia Obr ęb poło żony jest w południowo - zachodniej cz ęś ci gminy, przy jej zachodniej granicy. W południowej cz ęś ci obr ębu znajduje si ę w ęzeł drogowy ł ącz ący drog ę wojewódzk ą z drog ą krajow ą. W granicach obr ębu znajduje si ę du ży kompleks le śny, tereny ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna o charakterze podmiejskim zlokalizowana jest wzdłu ż dróg gminnych z nieliczn ą zabudow ą zagrodow ą. W s ąsiedztwie drogi krajowej i wojewódzkiej znajduj ą si ę zakłady produkcyjne obraz budynki usługowe.

1.4. Ciemne Obr ęb poło żony w południowej cz ęś ci gminy. Wi ększo ść obr ębu zajmuj ą zwarte kompleksy le śne, które przecina b ędąca w realizacji droga krajowa nr S8, która w granicach obr ębu będzie ł ączy ć się z drog ą krajow ą nr 8. Bezpo średnio przy drodze krajowej nr 8 znajduje si ę przedsi ębiorstwo produkcyjne przemysłu cukierniczego. Na terenie obr ębu prowadzone jest wydobycie surowca ilastego ceramiki budowlanej ze zło ża Ciemne IV. W granicach obr ębu znajduje si ę równie ż kilka mniejszych zakładów produkcyjno – usługowych oraz obiektów usługowych. Zabudowa mieszkaniowa ma charakter wiejski i podmiejski i skoncentrowana jest głównie w pobli żu drogi wojewódzkiej i dróg gminnych z nieliczn ą zabudow ą zagrodow ą. Przy drodze wojewódzkiej zlokalizowany jest równie ż zespół szkolno – przedszkolny.

- 13 -

1.5. Dybów Kolonia Obr ęb poło żony jest w południowo - wschodniej cz ęś ci gminy, przy południowo - wschodniej granicy miasta Radzymin. Zachodni ą granic ę obr ębu wyznacza droga krajowa nr 8. Zabudowa podmiejska, głównie mieszkaniowa jednorodzinna, zlokalizowana jest wzdłu ż dróg gminnych i ma charakter rozproszony, nieliczna zabudowa zagrodowa. Przy północnej granicy obr ębu przy drodze powiatowej znajduje si ę obiekt usługowy.

1.6. Emilianów Obr ęb poło żony w najbardziej na wchód wysuni ętej cz ęś ci gminy. Przecina go droga krajowa nr 8, a po obu jej stronach wyst ępuj ą głównie tereny rolnicze, ł ąki i pastwiska oraz lasy. Na terenie obr ębu znajduje si ę równie ż w ęzeł drogowy umo żliwiaj ący poł ączenie drogi krajowej z drogami ni ższych klas. W s ąsiedztwie drogi krajowej znajduj ą si ę liczne budynki usługowe i produkcyjno – usługowe w tym stacja paliw. Nielicznie wyst ępuj ąca zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna ma charakter podmiejski i zlokalizowana jest wzdłu ż drogi powiatowej oraz dróg gminnych, nieliczna zabudowa zagrodowa.

1.7. Łąki Obr ęb zlokalizowany w zachodniej cz ęś ci Gminy Radzymin, nad lini ą kolejow ą. Jak sama nazwa wskazuje przewa żaj ącą cz ęść jednostki zajmuj ą ł ąki – u żytki zielone. Cz ęść południowo-wschodnia zaj ęta jest przez cz ęść zwartego kompleksu le śnego. Przez Ł ąki przepływa rzeka Beniaminówka. Zabudowa zlokalizowana jest głównie w północnej cz ęś ci obr ębu i tworzy j ą zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i nieliczna zabudowa zagrodowa. Zaplecze usługowe obr ębu tworz ą dwa sklepy wielobran żowe, sklep z artykułami motoryzacyjnymi oraz stadnina koni.

1.8. Łosie Obr ęb poło żony w północno-wschodniej cz ęś ci gminy, tu ż przy jej granicy. Jest do ść mocno zró żnicowany pod wzgl ędem form zagospodarowania – wyst ępuj ą tu grunty rolne (w cz ęś ci środkowej), grunty le śne (we wschodniej i północno-zachodniej cz ęś ci), tworz ące zwarte kompleksy. Przewa ża zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna oraz zabudowa rekreacji indywidualnej w południowo-zachodniej cz ęś ci jednostki, nieliczna zabudowa zagrodowa. Wzdłu ż południowej granicy obr ębu wyst ępuj ą obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą. Na terenie obr ębu wyst ępuj ą zło ża surowców ilastych ceramiki budowlanej, którym towarzysz ą tereny eksploatacyjne.

- 14 -

1.9. Mokre Obr ęb poło żony jest w centralnej cz ęś ci gminy na północ od miasta Radzymina. Przecina go droga powiatowa i liczne drogi gminne w pobli żu których koncentruje si ę w wi ększo ści zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna o charakterze podmiejskim, nieliczna zabudowa zagrodowa. W granicach obr ębu prowadzone jest wydobycie surowca ilastego ceramiki budowlanej ze złó ż Mokre. Przy północnej granicy obr ębu przepływa rzeka Rz ądza, w s ąsiedztwie której wyst ępuje zagro żenie powodziowe. Tereny zlokalizowane w pobli żu rzeki u żytkowane s ą głównie jako ł ąki i ziele ń nieurz ądzona.

1.10. Nadma Obr ęb poło żony jest w południowo cz ęś ci gminy, przy jej południowej granicy. W granicach obr ębu przepływa rzeka Czarna. Tereny w jej s ąsiedztwie poło żone s ą w strefie bezpo średniego zagro żenia powodzi ą okre ślonej w "Studium ochrony przeciwpowodziowej rzeki Czarnej". Znajduje si ę ona cz ęś ciowo na terenach zabudowanych zlokalizowanych wzdłu ż drogi powiatowej. Miejscowo ści wchodz ące w skład obr ębu maj ą charakter „ulicówek” – zabudowa mieszkaniowa zlokalizowana wzdłu ż dróg bez odgał ęzie ń. Na terenie obr ębu znajduj ą si ę zwarte kompleksy le śne oraz liczne ł ąki i tereny zielone. W Nadmie znajduje si ę Szkoła Podstawowa im. Prymasa Tysi ąclecia oraz pomniejsze obiekty usługowe oraz produkcyjno – usługowe.

1.11. Nowe Załubice Obr ęb poło żony jest w północno - wschodniej cz ęś ci gminy, przy jej granicy. Przewa żaj ą obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej oraz tereny rolnicze i tereny zabudowy rekreacji indywidualnej znajduj ące si ę na obszarze zagro żenia powodzi ą, wyst ępuj ą te ż lasy, w tym w postaci kompleksów le śnych. Obr ęb charakteryzuje si ę rozproszon ą zabudow ą zlokalizowan ą wzdłu ż dróg gminnych. Przewa ża zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostoj ąca, bardzo nieliczenie uzupełniona zabudow ą usługow ą, zabudowa rekreacji indywidualnej oraz nieliczna zabudowa zagrodowa. Zabudowania wyst ępuj ą głównie w formie budynków dwukondygnacyjnych, krytych dachami dwuspadowymi.

1.12. Nowy Janków Obr ęb poło żony jest w południowej cz ęś ci gminy, przy jej granicy. Na przewa żaj ącej cz ęś ci terenu wyst ępuje zwarty kompleks le śny, licznie wyst ępuj ą równie ż obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej oraz tereny rolnicze. Zabudowa zlokalizowana

- 15 -

jest wzdłu ż drogi wojewódzkiej i drogi powiatowej. Jest to głównie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostoj ąca oraz zabudowa rekreacji indywidualnej.

1.13. Popielarze – Kania Polska Obr ęb poło żony jest w północnej cz ęś ci gminy, jego północn ą granic ę wyznacza rzeka Bug, a zachodni ą dopływ Stary Bug. Przewa żaj ą obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej, Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, rekreacji indywidualnej oraz zagrodowa wyst ępuje jednostkowo i jest rozproszona.

1.14. Radzymin Najwa żniejsza jednostka osadnicza w gminie, stanowi ąca jej cz ęść miejska, zlokalizowana w centralnej cz ęś ci gminy. Przez środek miasta przebiega linia kolejowa, stanowi ąca tereny zamkni ęte. W granicach miasta na zachodzie oraz północnym-zachodzie wyst ępuj ą zwarte kompleksy le śne. Historyczne centrum stanowi zwart ą struktur ę wielofunkcyjn ą, na któr ą składa si ę zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, jednorodzinna, tereny usługowe (w tym tereny usług publicznych), tereny produkcyjne, tereny sportu i rekreacji oraz ziele ń urz ądzona. Zabudowa tworzy układ ulic podobny do układu szachownicowego. Wraz ze zbli żaniem si ę do granic miasta pojawiaj ą si ę tereny rolnicze oraz tereny zieleni nieurz ądzonej. Na południu wyst ępuj ą zbiorniki wodne (Glinianki) - pozostało ść po wybranych surowcach ilastych dla potrzeb cegielni. W granicach miasta zlokalizowane s ą wszystkie obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków, które zlokalizowane s ą na terenie Gminy Radzymin. Ruch samochodowy do miasta wprowadza droga wojewódzka nr 635, która jeszcze na terenie miasta ł ączy si ę z drog ą krajow ą nr 8. W granicach administracyjnych miasta Radzymin wyst ępuj ą liczne zło ża surowców ilastych ceramiki budowlanej oraz piasku. W Radzyminie zlokalizowanych jest kilka wi ększych zakładów przemysłowych, stacja uzdatniania wody, oczyszczalnia ścieków oraz GPZ. Radzymin to o środek gminny, który pełni m.in. funkcje edukacyjne, kulturalne oraz administracyjne.

1.15. Ruda Obr ęb poło żony w centralnej cz ęś ci gminy, na południe od miasta Radzymin. Przez obręb przepływa prawobrze żny dopływa Narwi - rzeka Rz ądza, która mo że okresowo wylewa ć, wobec czego wyznaczono dla niej obszary zagro żenia powodzi ą zlokalizowane głównie na terenach ł ąk, zielnie nieurz ądzonej i roli. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna zlokalizowana jest przy drogach powiatowych i gminnych. Ma charakter zabudowy podmiejskiej, wyst ępuje tak że zabudowa rekreacji indywidualnej oraz nieliczna zabudowa zagrodowa. W granicach obr ębu znajduj ą si ę nieliczne obiekty usługowe.

- 16 -

1.16. Rżyska Obr ęb poło żony jest w południowo - wschodniej cz ęś ci gminy, przy południowo - wschodniej granicy gminy. Przewa żaj ą obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej oraz tereny rolnicze, wyst ępuj ą te ż lasy, w tym w postaci kompleksów le śnych. Obr ęb charakteryzuje si ę bardzo rozproszon ą zabudow ą zlokalizowan ą wzdłu ż dróg gminnych i drogi powiatowej. Przewa ża zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostoj ąca, uzupełniona bardzo nieliczenie wyst ępuj ącą zabudow ą usługow ą.

1.17. Sieraków Obr ęb poło żony jest w zachodniej cz ęś ci gminy, przy jej zachodniej granicy Obr ęb przecina droga powiatowa wzdłu ż której skupia si ę cała zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna o charakterze podmiejskim. Bardzo nieliczenie wyst ępuje zabudowa usługowa. Przewa żaj ą obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej oraz tereny rolnicze, wyst ępuj ą te ż lasy.

1.18. Stare Załubice Obr ęb poło żony jest w północnej cz ęś ci gminy, jego południow ą granic ę wyznacza prawobrze żny dopływ Narwi - rzeka Rz ądza, która mo że okresowo wylewa ć, wobec czego wyznaczono dla niej obszary zagro żenia powodzi ą zlokalizowane głównie na terenach ł ąk, zielnie nieurz ądzonej i roli. Obr ęb charakteryzuje si ę do ść zwart ą zabudow ą zlokalizowan ą wzdłu ż drogi powiatowej i dróg gminnych. Przewa ża zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostoj ąca, zabudowa rekreacji indywidualnej, uzupełniona bardzo nieliczenie wyst ępuj ącą zabudow ą usługow ą i zagrodow ą. Zabudowania tworz ą w wi ększo ści budynki dwukondygnacyjne, kryte dachami dwuspadowymi.

1.19. Stary Dybów Obr ęb poło żony jest we wschodniej cz ęś ci gminy, wschodniej granicy miasta Radzymin. Obr ęb przecina droga krajowa nr S8. Przez obr ęb przepływa rzeka Rz ądza, dla którego wyst ępuje zagro żenie powodziowe. Tereny zlokalizowane w pobli żu rzeki u żytkowane s ą głównie jako ł ąki i ziele ń nieurz ądzona. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna ma charakter rozproszony, zlokalizowana jest wzdłu ż dróg gminnych

- 17 -

1.20. Stary Janków Obr ęb poło żony jest w południowo - wschodniej cz ęś ci gminy. Przewa żaj ą obszary o dominuj ącej funkcji ł ąk, pastwisk i zieleni nieurz ądzonej oraz tereny rolnicze, wyst ępuj ą te ż lasy, w tym w postaci kompleksów le śnych. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i zagrodowa zlokalizowana jest wzdłu ż drogi gminnej. Wyst ępuje równie ż teren produkcyjno-usługowy.

1.21. Słupno Obr ęb poło żony w południowej cz ęś ci gminy, przy jej południowo – zachodniej granicy. Wi ększo ść obr ębu zajmuj ą zwarte kompleksy le śne, które przecina droga wojewódzka oraz droga powiatowa. Przez obr ęb przebiega równie ż droga krajowa nr 8, w pobli żu znajduj ą si ę zakłady produkcyjne obraz budynki usługowe. W granicach obr ębu znajduje si ę równie ż kilka mniejszych zakładów produkcyjno – usługowych oraz obiektów usługowych. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna ma charakter podmiejski i skoncentrowana jest głównie w pobli żu drogi powiatowej i dróg gminnych.

1.22. Wiktorów Obr ęb poło żony w wschodniej cz ęś ci gminy, tu ż przy jej granicy. Wi ększo ść gruntów stanowi ą grunty rolne – orne oraz u żytki zielone. Wyst ępuj ąca zabudowa jednorodzinna charakteryzuje si ę do ść du żym rozproszeniem, z tendencj ą lokalizacji przy drogach gminnych, wyst ępuje tak że zabudowa zagrodowa. W centrum Wiktorowa znajduje si ę zakład usługowy produkuj ące ogrodzenia ze stali. Przy zachodniej granicy obrębu funkcjonuje stadnina koni. Północna cz ęść obr ębu znajduje si ę w obszarze szczególnego zagro żenia powodzi ą.

1.23. Zawady Obr ęb poło żony w północno-wschodniej cz ęś ci gminy. Wi ększo ść obr ębu zajmuj ą grunty rolne - grunty orne oraz u żytki zielone. W granicach obr ębu wyst ępuje tak że kilka mniejszych obszarów le śnych. Przez obr ęb przepływa rzeka Rz ądza, która generuje szczególne zagro żenie powodzi ą w cz ęś ci południowo-wschodniej i środkowej. Zabudowa wsi Zawady lokalizuje si ę wzdłu ż drogi powiatowej i gminnej. Na zachodzie obr ębu wyst ępuje zło że surowców ilastych ceramiki budowlanej. Na terenie obr ębu zlokalizowana jest hurtownia mleczarska.

- 18 -

1.24. Zwierzyniec Obr ęb poło żony w północno-wschodniej cz ęś ci gminy. Wi ększo ść obr ębu zajmuj ą grunty rolne - grunty orne oraz u żytki zielone. W granicach obr ębu wyst ępuje tak że kilka mniejszych obszarów le śnych. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i zagrodowa zlokalizowana jest wzdłu ż drogi powiatowej. Przez obr ęb, w jego południowo-wschodniej cz ęś ci, przebiega droga krajowa w klasie ekspresowej. W południowej i południowo-zachodniej cz ęś ci obr ębu wyst ępuj ą obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą od rzeki Rz ądzy.

- 19 -

2. Główne uwarunkowania i problemy rozwoju 2.1. Uwarunkowania zewn ętrzne Uwarunkowania zewn ętrzne wynikaj ą głównie z poło żenia gminy w pobli żu aglomeracji warszawskiej oraz Jeziora Zegrzy ńskiego. Przez Gmin ę Radzymin przebiega droga krajowa S8 ł ącz ąca aglomeracj ę wrocławską, łódzk ą, warszawsk ą i białostock ą. Na trasie Warszawa – Ostrów Mazowiecki jest polskim odcinkiem trasy Via Baltica. Budowa drogi przekłada si ę na lepsze skomunikowanie gminy z o środkami zewn ętrznymi, ale tak że powoduje, du że nat ęż enie ruchu, w tym samochodów ci ęż arowych. Przez obszar gminy przebiega tak że droga krajowa nr 8 i drogi wojewódzkie nr 631 i nr 635. Lokalizacja gminy przekłada si ę na atrakcyjno ść dla potencjalnych inwestorów. Do uwarunkowa ń zewn ętrznych nale ży zaliczy ć tak że uwarunkowania środowiskowe, wynikaj ące z poło żenia cz ęś ci gminy w granicach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obecno ść obszaru cennego przyrodnicza wpływa na atrakcyjno ść gminy, ale jednocze śnie uwarunkowania środowiskowe ograniczaj ą mo żliwo ści swobodnego gospodarowania cz ęś ci ą obszaru gminy. W granicach gminy wyst ępuj ą tak że obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą. W zakresie infrastruktury technicznej powi ązania zewn ętrzne warunkuje przebieg gazoci ągu wysokiego ci śnienia DN 700MOP 5,5 MPa relacji Rembelszczyzna-Hołowczyce, przebieg dwutorowej linii elektroenergetycznej o napi ęciu 400 kV relacji Miłosna-Mo ściska, Miłosna-Ołtarzew. Wzdłu ż sieci infrastruktury technicznej obowi ązuj ą ograniczenia w zainwestowaniu zgodnie z przepisami odr ębnymi.

- 20 -

Rysunek 4 Najwa żniejsze uwarunkowania rozwoju Gminy Radzymin oraz powi ązania komunikacyjne 5

5 Źródło: opracowanie własne

- 21 -

2.2. Uwarunkowania wewn ętrzne Zgodnie z danymi GUS na koniec 2016 r. odsetek ludno ści korzystaj ącej z sieci infrastruktury wynosił odpowiednio: 76,2% dla sieci wodoci ągowej, 52,5% dla sieci kanalizacyjnej i 74,0% dla sieci gazowej. Zgodnie z danymi Urz ędu Miasta i Gminy Radzymin w roku 2018 długo ść sieci wodoci ągowej wynosiła 148,1 km a zbiorczej sieci kanalizacji sanitarnej 78,0 km. Na obszarze gminy zlokalizowana jest jedna oczyszczalnia ścieków w Radzyminie oraz jedna stacji uzdatniania wody w Aleksandrowie. Rozwój obszarów zabudowanych b ędzie wymagał rozbudowy istniej ących sieci, w tym zwi ększenia przepustowo ści istniej ącej oczyszczalni ścieków. Na obszarze Gminy Radzymin nie ma obecnie usytuowanych elektrowni wiatrowych.

2.3. Uwarunkowania planistyczne Na terenie Gminy Radzymin obowi ązuje 50 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub ich zmian, obejmuj ące swoim zakresem 100% powierzchni całej gminy (stan na marzec 2019 r.): 1. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 430/LI/98 w dnia 19 czerwca 1998 r. (Dz. Urz. nr 62 Poz. 293 dnia 20 pa ździernika 1998 r.) dotycz ąca obszaru całej Gminy Radzymin 6. 2. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 268/XXXIII/2000 z dnia 05 wrze śnia 2000 r. (Dz. Urz. nr 127 poz. 1217 z dnia 23 pa ździernika 2000 r.) dotycz ąca działek nr ew. 15-45 poło żonych we wsi Ł ąki. 3. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 435/XXXVI/2001 z dnia 08 pa ździernika 2001 r. (Dz. Urz. nr 228 poz. 4103 z dnia 26 pa ździernika 2001 r.) dotycz ąca działki nr ew. 331/83 poło żonej we wsi Cegielnia. 4. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 436/XXXVI/2001 z dnia 08 pa ździernika 2001 r. (Dz. Urz. nr 228 poz. 4104 z dnia 26 pa ździernika 2001 r.) dotycz ąca działki nr ew. 117 poło żonej we wsi Zawady. 5. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 437/XXXVI/2001 z dnia 08 pa ździernika 2001 r. (Dz. Urz. nr 228 poz. 4105 z dnia 26 pa ździernika 2001 r.) dotycz ąca działek nr ew. 1533, 1534, 1535, 1536, 1537, 1538, 1539, 1540, 1541 i 1543 poło żonych we wsi Nadma. 6. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 438/XXXVI/2001 z dnia 08 pa ździernika 2001 r. (Dz. Urz. nr 228 poz. 4106 z dnia 26 pa ździernika 2001 r.) dotycz ąca działki nr ew. 119 i 121/2 poło żonych we wsi Cegielnia.

6 uchwała straciła wa żno ść w cz ęś ci

- 22 -

7. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 524/XLI/2002 z dnia 05 lipca 2002 r. (Dz. Urz. nr 203 poz. 4956 z dnia 03 sierpnia 2002 r.) dotycz ąca działek nr ew. 1227/2, 1227/4 i 1227/5 poło żonych we wsi Nadma. 8. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 559/XLIII/2002 z dnia 08 pa ździernika 2002 r. (Dz. Urz. nr 285 poz. 7491 z dnia 05 listopada 2002 r.) dotycz ąca działki nr ew. 237/2 poło żonej we wsi Nadma. 9. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 34/IV/2003 z dnia 24 stycznia 2003 r. (Dz. Urz. nr 43 poz. 1175 z 13 lutego 2003 r.) dotycz ąca działki nr ew. 48 poło żonej we wsi Ł ąki. 10. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 36/IV/2003 z dnia 24 stycznia 2003 r. (Dz. Urz. nr 43 poz. 1177 z dnia 14 lutego 2003 r.) dotycz ąca działek nr ew. 25/3, 25/4 i 25/5 obr ęb 02-03 poło żonych w Radzyminie. 11. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 83/VIII/2003 z dnia 04 lipca 2003 r. (Dz. Urz. nr 206 poz. 5269 z dnia 31 lipca 2003 r.) dotycz ąca działki nr ew. 155 poło żonej w Cegielni. 12. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 130/XI/2003 z dnia 31 pa ździernika 2003 r. (Dz. Urz. nr 293 poz. 7750 z dnia 21 listopada 2003 r.) dotycz ąca działek nr ew. 226/6, 226/9, 226/10, 226/11, 236/5 i cz ęś ci działki ew. nr 226/12 poło żonych we wsi Nadma 7. 13. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 131/XI/2003 z dnia 31 pa ździernika 2003 r. (Dz. Urz. nr 293 poz. 7751 z dnia 21 listopada 2003 r.) dotycz ąca działek nr ew. 123/1, 123/2, 124, 125/2 126/2, 127/2, 129/2, 130/2, 131/2, 132/2, 133/2, 134/2, 135/2, 136/2, 137/2, 138/2, 139/2, 140/2, 141/2, 142/2, 143/2, 144/2, 145/2, 146/2, 147/2, 148/2, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173/2, 310/2, 311/4, 312/4 i 312/5 poło żonych we wsi Zwierzyniec i Dybów. 14. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 146/XII/03 z dnia 19 grudnia 2003 r. (Dz. Urz. nr 4 poz. 166 z dnia 8 stycznia 2004 r.) dotycz ąca działki nr ew. 121/2 (121/4, 121/5, 121/13, 121/31, 121/21) i cz ęść działek nr 121/12, 121/30 i 121/1 poło żonej we wsi Cegielnia. 15. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 183/XIV/04 z dnia 12 kwietnia 2004 r. (Dz. Urz. nr 107 poz. 2606 z dnia 8 maja 2004 r.) dotycz ąca działek nr ew. 1335/1, 335/4, 335/6, 335/9, 335/10, 335/11, 335/12, 335/13, 335/14 i 306/5, 306/7 poło żonych we wsi Ruda. 16. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 234/XIX/2004 z dnia 3 wrze śnia 2004 r. (Dz. Urz. nr 240 poz. 6450 z dnia 20 wrze śnia 2004 r.) dotycz ąca PERN „PRZYJA ŹŃ ” Gmina Radzymin.

7 uchwała straciła wa żno ść w cz ęś ci

- 23 -

17. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 327/XXVI/05/2005 z dnia 9 lipca 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego nr 189, poz. 6186 z 17 sierpnia 2005 r.) dotycz ąca działki nr ew. 147/1; 147/2; 147/3; 147/4; 147/5; 147/7 oraz ulic: Sikorskiego, Polna, Hallera, Jana Pawła, poło żonych we wsi Cegielnia. 18. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 514/XXXVI/2006 z dnia 20 pa ździernika 2006 r. (Dz. U. Woj. Mazowieckiego nr 236, poz. 8663, z dnia 21 listopada 2006 r.); w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i Gminy Radzymin obejmuj ącego obszar Słupna w kwartale: ul. Jana Pawła II, ul. Norwida po stronie zachodniej do granicy lasu, ul. Go ściniec po stronie zachodniej oraz ul. Staffa po stronie północnej. 19. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 89/VIII/2007 z dnia 7 sierpnia 2007 r. (Dz. Urz. nr 195 poz. 5470 z dnia 28 wrze śnia 2007 r.) dotycz ąca północnej cz ęś ci obr ębu Ciemne przy istniej ącej obwodnicy Radzymina. 20. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 252/XVIII/2008 z dnia 28 czerwiec 2008 r. (Dz. Urz. nr 159 poz.5581 z dnia 19 wrze śni ą 2008 r.) w sprawie cz ęś ci obr ębu 02-01 w Radzyminie. 21. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 551/XXXVIII/2010 z dnia 26 maja 2010 r. (Dz. Urz. Woj. 2010. 145. 3461 z dnia 31 lipca 2010 r.) dotycz ąca cz ęś ci obr ębu Ciemne. 22. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 41/VII/2011 z dnia 27 kwietnia 2011 r. (Dz. Urz. Woj. 2011. 85. 2733 z dnia 25 maja 2011 r.) dotycz ąca obr ębu Emilianów. 23. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 55/IX/2011 z dnia 27 czerwca 2011 r. (Dz. Urz. Woj. 2011. 120. 3834 z dnia 9 lipca 2011 r.) dotycz ąca obr ębu Wiktorów. 24. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 56/IX/2011 z dnia 27 czerwca 2011 r. (Dz. Urz. Woj. 2011. 120. 3835 z dnia 9 lipca 2011 r.) dotycz ąca obr ębu Stary Janów 8. 25. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 207/XXI/2012 z dnia 25 wrze śnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. 2012. 7131 z dnia 26 pa ździernika 2012 r.) dotycz ąca obr ębu R żyska. 26. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 303/XXIX/2013 z dnia 25 czerwca 2013 r. (Dz. Urz. Woj. 2013. 7820 z dnia 10 lipca 2013 r.) dotycz ąca miasta Radzymin Etap 1-B. 27. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 321/XXX/2013 z dnia 6 wrze śnia 2013 r. (Dz. Urz. Woj. 2013. 9930 z dnia 24 pa ździernika 2013 r.) dotycz ąca miasta Radzymin Etap 1-C. 28. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 334/XXXI/2013 z dnia 16 pa ździernika 2013 r. (Dz. Urz. Woj. 2013. 11299 z dnia 5 listopada 2013 r.) dotycz ąca obr ębu Borki.

8 uchwała straciła wa żno ść w cz ęś ci

- 24 -

29. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 389/XXXIV/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. (Dz. Urz. Woj. 2014. 1842 z dnia 27 lutego 2014 r.) dotycz ąca miasta Radzymin Etap 2-A. 30. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 390/XXXIV/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. (Dz. Urz. Woj. 2014. 1843 z dnia 27 lutego 2014 r.) dotycz ąca obr ębu działek nr ew. 349/1 i 350/1 w obr ębie Ciemne. 31. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 403/XXXV/2014 z dnia 14 marca 2014 r. (Dz. Urz. Woj. 2014. 3474 z dnia 3 kwietnia 2014 r.) dotycz ąca obr ębu Mokre - cz ęść A. 32. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 452/XXXIX/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. (Dz. Urz. Woj. 2014. 7289 z dnia 30 lipca 2014 r.) dotycz ąca obr ębu Ciemne Etap 1-A. 33. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 454/XXXIX/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. (Dz. Urz. Woj. 2014. 7290 z dnia 30 lipca 2014 r.) dotycz ąca miasta Radzymin Etap 3-A9. 34. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 474/XLI/2014 z dnia 9 wrze śnia 2014 r. (Dz. Urz. Woj. 2014. 11256 z dnia 8 grudnia 2014 r.) dotycz ąca miasta Radzymin Etap 5. 35. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 18/IV/2015 z dnia 30 stycznia 2015 r. (Dz. Urz. Woj. 2015. 1908 z dnia 6 marca 2015 r.) dotycz ąca obr ębów Arciechów, Popielarze, Stare Załubice. 36. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 34/V/2015 z dnia 2 marca 2015 r. (Dz. Urz. Woj. 2015. 4883 z dnia 28 maja 2015 r.) dotycz ąca obr ębu Łosie. 37. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 85/VIII/2015 z dnia 28 maja 2015 r. (Dz. Urz. Woj. 2015. 5901 z dnia 3 lipca 2015 r.) dotycz ąca cz ęś ci obr ębu Cegielnia. 38. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 86/VIII/2015 z dnia 28 maja 2015 r. (Dz. Urz. Woj. 2015. 6071 z dnia 10 lipca 2015 r.) dotycz ąca cz ęś ci obr ębu Słupno. 39. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 87/VIII/2015 z dnia 28 maja 2015 r. (Dz. Urz. Woj. 2015. 5902 z dnia 3 lipca 2015 r.) dotycz ąca cz ęś ci działki nr ew. 35 obr ęb 25-02 w Radzyminie. 40. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 131/X/2015 z dnia 20 lipca 2015 r. (Dz. Urz. Woj. 2015. 7144 z dnia 17 sierpnia 2015 r.) dotycz ąca obr ębu Sieraków. 41. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 187/XV2015 z dnia 18 grudnia 2015 r. (Dz. Urz. Woj. 2016. 613 z dnia 20 stycznia 2016 r.) dotycz ąca działki nr ew. 11/9 w obr ębie Stary Janów.

9 uchwała straciła wa żno ść w cz ęś ci

- 25 -

42. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 404/XXXVI/2017 z dnia 24 kwietnia 2017 r. (Dz. Urz. Woj. 2017. 4427 z dnia 9 maja 2017 r.) dotycz ąca obr ębu Nadma - cz ęść A-1a. 43. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 480/XLIII/2017 z dnia 30 pa ździernika 2017 r. (Dz. Urz. Woj. 2017.12072 z dnia 14 grudnia 2017 r.) dotycz ąca obr ębu Nadma - cz ęść A-1c. 44. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 530/XLVI/2018 z dnia 29 stycznia 2018 r. (Dz. Urz. Woj. 2018.3747 z dnia 10 kwietnia 2018 r.) dotycz ąca obr ębu Ciemne Etap 1-B. 45. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 561/XLVIII/2018 z dnia 26 marca 2018 r. (Dz. Urz. Woj. 2018.5738 z dnia 1 czerwca 2018 r.) dotycz ąca obrębu Cegielnia na terenie Gminy Radzymin- cz ęść "A-1". 46. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 562/XLVIII/2018 z dnia 26 marca 2018 r. (Dz. Urz. Woj. 2018.5739 z dnia 1 czerwca 2018 r.) dotycz ąca obr ębu Słupna- cz ęść 1. 47. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 646/LVI/2018 z dnia 16 listopada 2018 r. (Dz. Urz. Woj. 2018.11729 z dnia 3 grudnia 2018 r.) dotycz ąca miasta Radzymin Etap 4C. 48. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 647/LVI/2018 z dnia 16 listopada 2018 r. (Dz. Urz. Woj. 2018.11730 z dnia 3 grudnia 2018 r.) dotycz ąca działki nr ew. 3/11, 3/12, 5, 6/1, 6/2 obr ęb 04-02 na terenie miasta Radzymin. 49. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 649/LVI/2018 z dnia 16 listopada 2018 r. (Dz. Urz. Woj. 2018.11731 z dnia 3 grudnia 2018 r.) dotycz ąca cz ęś ci obr ębu Nowy Janków na terenie Gminy Radzymin – cz ęść „A”. 50. Uchwała Rady Miejskiej w Radzyminie nr 45/IV/2019 z dnia 28 stycznia 2019 r. (Dz. Urz. Woj. 2019.2621 z dnia 27 lutego 2019r.) dotycz ąca miasta Radzymina Etap 4D. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które planuje si ę uchwali ć przed uchwaleniem niniejszego Studium (uchwały o przyst ąpieniu): • Uchwała nr 195/XV/2008 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 14 marca 2008 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obr ębu Ruda, na terenie Gminy Radzymin.

2.4. Uwarunkowania wynikaj ące z Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Warunki zagospodarowania województwa determinuje polityka przestrzenna pa ństwa odnosz ąca si ę do obszaru województwa i jego otoczenia, któr ą formułuje dokument rz ądowy

- 26 -

„Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” opieraj ący si ę na uniwersalnych zasadach: • umiarkowanego, policentrycznego rozwoju wielostronnie zrównowa żonego mi ędzy stref ą rynkow ą, społeczn ą i ekologiczn ą; • minimalizacji problemów funkcjonalno-przestrzennych; • dostosowania przestrzeni do standardów rynkowych (otwarcie, konkurencyjno ść , efektywno ść , czysto ść ekologiczna, innowacyjno ść i zró żnicowanie funkcjonalne). KZPK 2030 wskazuje cele polityki przestrzennego zagospodarowania kraju: Cel 1. Podwy ższenie konkurencyjno ści głównych o środków miejskich Polski w przestrzeni europejskiej poprzez ich integracj ę funkcjonaln ą przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjaj ącej spójno ści. Cel 2. Poprawa spójno ści wewn ętrznej i terytorialne równowa żenie rozwoju kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania si ę czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewn ętrznego wszystkich terytoriów. Cel 3. Poprawa dost ępno ści terytorialnej kraju w ró żnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej. Cel 4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspieraj ących osi ągni ęcie i utrzymanie wysokiej jako ści środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski. Cel 5. Zwi ększenie odporno ści struktury przestrzennej kraju na zagro żenia naturalne i utraty bezpiecze ństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspieraj ących zdolno ści obronne pa ństwa. Cel 6. Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego. Dla Gminy Radzymin, poło żonej w obszarze metropolitarnym Warszawy, najwa żniejsze będą działania zwi ązane z integracj ą z metropoli ą, w tym poprawa dost ępno ści komunikacyjnej oraz rozprzestrzenienia si ę czynników rozwoju.

2.5. Powi ązania przyrodnicze i ekologiczne Ze wzgl ędu na wysokie walory przyrodnicze cz ęść Gminy Radzymin wł ączono w granice Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obszar gminy graniczy z terenami Natura 2000: • Ostoja Nadbu żańska SOO (Specjalne Obszary Ochrony) PLH140011, • Dolina Dolnego Bugu OSO (Obszary Specjalnej Ochrony) PLB140001. Korytarz ekologiczny o znaczeniu ponad regionalnym wyznaczono w opracowaniu ekofizjograficznym wzdłu ż Bugu, Zalewu Zegrzy ńskiego i rzeki Rz ądzy.

- 27 -

2.6. Uwarunkowania wynikaj ące z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego został przyj ęty uchwał ą nr 180/14 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 lipca 2014 r., zgodnie z jego ustaleniami dla miasta i Gminy Radzymin zostały okre ślone inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, które wymienione zostały w rozdziale 7. Jako istotny element wzmacniania systemu powi ąza ń drogowych wskazano budow ę odcinka drogi ekspresowej S8 Marki - Radzymin. W Planie uwzgl ędniono równie ż na terenie gminy przebieg drogi wojewódzkiej nr 631. Wykorzystanie układu drogowego ma słu żyć tworzeniu i rozwoju centrów logistycznych, centrów handlowo-usługowych oraz centrów wypoczynku i rekreacji w miastach takich jak Radzymin.

- 28 -

3. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony W rozumieniu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przez ład przestrzenny nale ży rozumie ć tworzenie harmonijnych struktur przestrzennych, które uwzgl ędniaj ą wymagania funkcjonalne, społeczno – gospodarcze, środowiskowe, kulturowe i estetyczne. W Gminie Radzymin ład przestrzenny jest uzale żniony od uwarunkowa ń historycznych oraz lokalizacyjnych (blisko ść aglomeracji warszawskiej), które miały najwi ększy wpływ na obecny wygl ąd gminy. W strukturze przestrzennej gminy mo żna wyró żni ć dwie strefy: zwarte obszary zabudowy miejskiej cz ęś ci gminy – miasto Radzymin oraz cz ęść wiejsk ą o zabudowie głównie mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej. Aktualny zasi ęg przestrzenny poszczególnych wsi wynika z ich historycznego rdzenia oraz pó źniejszych przekształce ń. Najwi ększe zmiany zaszły w strukturze miasta Radzymin, który jako o środek gminny podlega najwi ększym przekształceniom, w tym lokalizacji zabudowy wielorodzinnej i rozwoju współczesnej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Jednak ogólny stan ładu przestrzennego w gminie nale ży uzna ć na zadowalaj ący, szczególnie z uwagi na brak wyra źnego rozlewania si ę zabudowy na obszary otwarte oraz dostosowanie nowej zabudowy do lokalnych uwarunkowa ń. Fundamentalnym instrumentem ustalaj ącym standardy i regulacje są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które zapewniaj ą jako ść przestrzeni gminy oraz nie kolizyjno ść s ąsiaduj ących ze sob ą funkcji. Teren Gminy Radzymin ma 100% pokrycie miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Uwarunkowania przyrodnicze i ukształtowanie terenu oraz poło żenie w s ąsiedztwie du żego ośrodka miejskiego (Warszawa) wpływaj ą na atrakcyjno ść gminy jako miejsca zamieszkania, co wpływa to na rozwój nowej zabudowy, głównie mieszkaniowej jednorodzinnej. Z tego wzgl ędu nale ży szczególnie zwróci ć uwag ę na zapewnienie ochrony terenów otwartych przed niekontrolowanym rozwojem zabudowy oraz zachowanie ładu na obszarach istniej ącej zabudowy.

- 29 -

4. Stan środowiska, w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego 4.1. Stan rolniczej przestrzeni produkcyjnej Zgodnie z regionalizacj ą fizycznogeograficzn ą J. Kondrackiego Gmina Radzymin nale ży do dwóch mezoregionów: Równiny Wołomi ńskiej i Kotliny Warszawskiej, poło żonych w obr ębie makroregionu Niziny Środkowomazowieckiej. Cz ęść południowo – wschodnia Gminy le ży w obr ębie Równiny Wołomi ńskiej, a cz ęść północno - zachodnia w Kotlinie Warszawskiej. Teren Gminy jest generalnie płaski i wznosi si ę lekko w kierunku południowo – wschodnim. Dominuj ąca cz ęść Gminy le ży w północno-zachodniej cz ęś ci Równiny Wołomi ńskiej, cz ęść północna poło żona jest w Dolinie Dolnego Bugu, a cz ęść północno-zachodnia w Kotlinie Warszawskiej. Mazoregiony ró żni ą si ę od siebie nie tyle charakterem rze źby terenu, co genez ą i wiekiem powstania. Najstarsza jest Równina Wołomi ńska, któr ą tworzy silnie zdenudowana wysoczyzna polodowcowa i taras rzeczno-zastoiskowy. Fragmenty wysoczyzny, wznosz ące si ę na wysoko ść powy żej 94 m n.p.m. wyst ępuj ą jedynie w rejonie Emilianowa i R żysk. Ukształtowane zostały jako równiny peryglacjalne 13 (pedymenty) u schyłku zlodowacenia środkowopolskiego i w czasie ostatniego zlodowacenia. Powierzchnia ich jest płaska i lekko wznosi si ę w kierunku południowym i wschodnim. U stóp wysoczyzny rozci ąga si ę tzw. taras radzymi ński wznosz ący si ę na wysoko ść 86-94 m n.p.m. Zajmuje on większ ą cz ęść powierzchni Gminy. Uformował si ę w okresie maksymalnego zasi ęgu zlodowacenia północnopolskiego (bałtyckiego), kiedy l ądolód skandynawski zatarasował odpływ wód Wisły i Bugu pod Płockiem, a wody przepływały na zachód pradolin ą warszawsko-berli ńsk ą. Spowolnienie, a nawet okresowe zatamowanie przepływu spowodowało gromadzenie si ę osadów rzecznych i zastoiskowych w szerokim obni żeniu dolinnym. Osady te buduj ą płaski taras radzymi ński. W schyłkowym okresie ostatniego zlodowacenia powierzchnia tarasu została silnie przekształcona eolicznie przez wiatry zachodnie. St ąd na tarasie liczne wydmy paraboliczne i wałowe oraz pola piasków przewianych. Głównym czynnikiem wpływaj ącym na układ geomorfologiczny na obszarze północno – zachodniej cz ęś ci Gminy była akumulacja rzeczna. Z chwil ą odblokowania przez l ądolód przepływu wód Wisły i Bugu na zachód pradolin ą toru ńsko-eberswaldzk ą wzmagaj ą si ę procesy erozyjne. Rozci ęty zostaje taras radzymi ński i obie rzeki buduj ą kolejny ni ższy taras zwany nadzalewowym. Powierzchnia tarasu na terenie Gminy wznosi si ę na wysoko ść 80,5 – 83 m n.p.m.

- 30 -

W obr ębie tarasu nadzalewowego wyró żniaj ą si ę obni żenia o charakterze starorzeczy, obni żeń podskarpowych lub niecek deflakcyjnych oraz wyniosło ści – k ępy. Ró żnice wysoko ści pomi ędzy wkl ęsłymi i wypukłymi formami tarasu nadzalewowego nie przekraczaj ą 2 – 3 m. Znacznie wi ększe deniwelacje wyst ępuj ą w obr ębie form eolicznych pokrywaj ących zarówno taras nadzalewowy jak i taras radzymi ński. Wydmy o wysoko ści do 15 m i pola piasków eolicznych maskuj ą niewielk ą kraw ędź pomi ędzy obu tarasami. Najmłodsz ą form ą erozyjno-akumulacyjn ą na omawianym terenie s ą holoce ńskie tarasy zalewowe Bugu, Rz ądzy i Czarnej. Powierzchnia ich wznosi si ę o 1 – 3 m ponad poziom rzek. W obr ębie tarasu 14 zalewowego Bugu mo żna wyró żni ć obni żenia, przewa żnie starorzecza w postaci odci ętych meandrów oraz wyniosło ści – k ępy. Na tarasach zalewowych nie ma wydm. Pod wzgl ędem budowy geologicznej Gmina Radzymin znajduje si ę we wschodniej cz ęś ci warszawskiego odcinka (niecka mazowiecka) synklinorum brze żnego – du żej jednostki tektonicznej le żą cej na skraju platformy warszawskiej. Niecka mazowiecka zbudowana jest ze słabo sfałdowanych utworów mezozoiku, których strop znajduje si ę na gł ęboko ści około 300 m. Wy żej le żą osady trzeciorz ędu, a na nich 50 – 80 metrowa seria utworów czwartorz ędowych. Wśród osadów czwartorz ędu w zachodniej i północnej cz ęś ci Gminy dominuj ą osady rzeczne (piaski). Ku wschodowi i południu ro śnie udział utworów glacjalnych (glin zwałowych) z przewarstwieniami piasków wodnolodowcowych i rzecznych. W strefie przypowierzchniowej wyst ępuj ą osady zlodowacenia środkowopolskiego, północnopolskiego i holocenu. Osady glacjalne zlodowacenia środkowopolskiego praktycznie nie wyst ępuj ą. Znajduj ą si ę one jedynie pod piaskami peryglacjalnymi i eolicznymi na wschodnich i południowo-wschodnich kra ńcach Gminy w obr ębie zdenudowanej wysoczyzny polodowcowej. Taras radzymi ński tworz ą osady zlodowacenia północnopolskiego, głównie iły, mułki i piaski zastoiskowe oraz rzeczno-zastoiskowe o mi ąż szo ści od kilku do kilkunastu metrów. W podmokłych obni żeniach wyst ępuj ą torfy holoce ńskie. Taras nadzalewowy zbudowany jest z piasków miejscami ze żwirem serii rzecznej. Najmłodszymi utworami na terenie Gminy s ą holoce ńskie piaski i namuły tarasów zalewowych oraz torfy. Piaski rzeczne maja mi ąż szo ść do 10 m (przewa żnie poni żej 5 m) i s ą pokryte nieci ągł ą warstw ą mad wykształconych jako gliny pylaste lub namuły. Mi ąż szo ść ich sporadycznie si ęga 3 m. Torfy wyst ępuj ą w starorzeczach i obni żeniach (nieckach deflacyjnych) na tarasach holoce ńskich i plejstoce ńskich, przy czym szacunkowa ich mi ąż szo ść si ęga około 2,5 m. Łączna mi ąż szo ść namułów i torfów w starorzeczach tarasu zalewowego mo że dochodzi ć do 4 m.

- 31 -

Decyduj ący wpływ na powstanie gleb maj ą: macierzyste podło ża, rze źba terenu, warunki klimatyczne i współudział szaty ro ślinnej. Gleby wyst ępuj ące na terenie Gminy Radzymin w przewadze wytworzyły si ę z piasków, glin zwałowych oraz piasków gliniastych. Przewa żaj ą w zwi ązku z tym gleby typu bielicowego i psudobielicowego, gleby brunatne oraz podrz ędnie czarne ziemie zdegradowane. Jedynie w obni żeniach terenu, w dolinach rzek wyst ępuj ą gleby torfowe, mułowe i glejowe oraz mady brunatne i wła ściwe. W dolinach rzecznych i w okolicy Ł ąk Radzymińskich wyst ępuj ą gleby organiczno – mineralne, mułowe, murszowe i torfowe. Wyst ępuj ą tu nast ępuj ące kompleksy przydatno ści gleb: kompleks 2 pszenny dobry 200 ha (3,6%) kompleks 4 żytni bardzo dobry 178 ha (3,2%) kompleks 5 żytni dobry 337 ha (6,1%) kompleks 6 żytni słaby 1 880 ha (34,3%) kompleks 7 żytni bardzo słaby 1 673 ha (30,5) kompleks 8 zbo żowo-pastewny mocny 119 ha (2,2%) 63 kompleks 9 zbo żowo-pastewny słaby 1 102 ha (20,1%), kompleks 2z u żytki średnie 1 236 ha (43,6%) kompleks 3z u żytki słabe i bardzo słabe 1 598 ha (54,4%). Obszary wyst ępowania gleb o du żych warto ściach u żytkowych nie tworz ą wi ększych powierzchni i wyst ępuj ą śladowo na odizolowanych obszarach, głównie w rejonie miasta Radzymin oraz wsi Słupno, Cegielnia i Sieraków. S ą to głównie gleby brunatne wyługowane i kwa śne oraz miejscami bielicowe i pseudobielicowe, wytworzone z glin lekkich i średnich zalegaj ących na iłach. Charakteryzuj ą si ę wła ściwymi stosunkami wodnymi. Gleby o średnich warto ściach u żytkowych obejmuj ą niewielki areał gruntów ornych w rejonie miasta Radzymina oraz wsi Słupno, Mokre i Nadma, gdzie reprezentowane s ą przez czarne ziemie zdegradowane (lokalnie wła ściwe), wykształcone z piasków gliniastych mocnych zalegaj ących na glinie średniej i ci ęż kiej, oraz z glin średnich i lekkich pod ścielanych glin ą ci ęż ką lub iłem. Gleby te s ą okresowo zbyt mokre. Gleby o słabych warto ściach u żytkowych wyst ępuj ą w du żych i zwartych kompleksach przestrzennych na całym obszarze Gminy. Są to gleby bielicowe i pseudobielicowe oraz brunatne wyługowane i kwa śne (lokalnie murszowomineralne), wytworzone głównie z piasków słabogliniastych pod ścielonych średniogł ęboko piaskiem lu źnym. Gleby te s ą słabostrukturalne, przewiewne, przepuszczalne i okresowo zbyt suche. Gleby najsłabsze obejmuj ą do ść znaczne przestrzennie obszary Gminy. Prawie z reguły s ą to gleby brunatne wyługowane i kwa śne wytworzone z piasków lu źnych. Gleby te s ą silnie przewiane, słabostrukturalne i przepuszczalne oraz suche.

Udział u żytków rolnych w ogólnej powierzchni gminy jest wysoki i wynosi ok. 56,71% z czego grunty orne zajmuj ą ok. 28,83% a ł ąki i pastwiska ok. 24,65%. Grunty le śne w gminie

- 32 -

zajmuj ą ok. 23,88% całkowitej powierzchni gminy, grunty zabudowane ok. 15,37%, wody powierzchniowe ok. 2,49%, nieu żytki ok. 1,53% a tereny ró żne ok. 0,02%.10 Na terenie Gminy Radzymin przewa żaj ą u żytki orne o glebach V klasy bonitacyjnej (47,2%) i VI klasy (35,4%). W przypadku u żytków zielonych przewa żaj ą gleby V klasy bonitacyjnej (57,3%) i IV klasy (21,7%). Natomiast gleby I i II klasy na terenie gminy nie wyst ępuj ą11 . Zgodnie z Powszechnym spisem rolnym w 2002 r. na terenie gminy funkcjonowały 1 817 gospodarstwa rolne (tylko jedno gospodarstwo było pa ństwowe). Głównym kierunkiem w produkcji ro ślinnej w 2002 roku była uprawa kolejno żyta, owsa i ziemniaków. Ok 28% gospodarstw utrzymywało w 2002 r. zwierz ęta gospodarskie, głównie kury, bydło, trzod ę chlewn ą oraz krowy.12 Zgodnie z przedstawionymi danymi Gmina Radzymin posiada umiarkowane warunki dla produkcji rolnej wynikaj ące głównie z warunków glebowych, struktury gospodarstw rolnych oraz dotychczasowego zagospodarowania.

4.2. Stan le śnej przestrzeni produkcyjnej Na terenie Gminy Radzymin lasy i grunty le śne zajmuj ą 3145,80 ha, co stanowi 24,3% powierzchni gminy, natomiast lesisto ść wynosi 23,9%. 50% lasów i gruntów le śnych stanowi własno ść Lasów Pa ństwowych (Nadle śnictwa Drewnica i Nadle śnictwo Jabłonna), a 50% stanowi ą własno ść prywatn ą13 . Wska źnika lesisto ści jest porównywalny ze wska źnikiem dla województwa mazowieckiego, który na koniec 2016 roku wyniósł 23,3%. Lasy na terenie Gminy Radzymin zarz ądzane są przez Nadle śnictwo Drewnica i Nadle śnictwo Jabłonna. Gospodarka le śna prowadzona jest na podstawie Planów Urz ądzenia Lasów. Na terenie Gminy Radzymin Nadle śnictwo Drewnica zarz ądza gruntami le śnymi zlokalizowanymi w południowej, wschodniej i południowo-zachodniej cz ęś ci gminy. Grunty zarz ądzane przez Nadle śnictwo w południowej i południowo-zachodniej cz ęś ci tego obszaru maj ą charakter zwartych kompleksów le śnych, w pozostałej cz ęś ci obejmują niedu że skupiska le śne 14 . Na terenie Gminy Radzymin Nadle śnictwo Jabłonna zarz ądza gruntami le śnymi poło żonymi w obr ębach ewidencyjnych Arciechów, Borki, Ruda i Załubice Stare. Grunty zarz ądzane przez Nadle śnictwo w tej cz ęś ci gminy maj ą charakter zwartych kompleksów le śnych 15 . Zagro żenia środowiska mo żna podzieli ć na trzy zasadnicze grupy: biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne.

10 Na podstawie danych GUS, BDL, stan na 31 XII 2014 r. 11 Na podstawie Programu Ochrony Środowiska do roku 2020 z perspektyw ą do roku 2024 dla Gminy Radzymin 12 Na podstawie danych GUS, BDL, Powszechny spis rolny 2002 13 Na podstawie danych GUS, BDL, stan na 2016 r. 14 Na podstawie Planu Urz ądzenia Lasu sporz ądzonego na lata od 2008 do 2017 dla Nadle śnictwa Drewnica 15 Na podstawie Planu Urz ądzenia Lasu sporz ądzonego na lata od 2009 do 2018 dla Nadle śnictwa Jabłonna

- 33 -

Do grupy zagro żeń abiotycznych wyst ępuj ących na terenie nadle śnictw zaliczy ć nale ży: niedobór opadów, gwałtowne wiatry oraz okiść (powoduj ące powstawanie śniegołomów), a tak że wczesne i pó źne przymrozki. Spo śród czynników biotycznych do najpowa żniejszych zagro żeń dla lasów nadle śnictw nale ży zaliczy ć: gradacje pierwotnych i wtórnych szkodników owadzich, wyst ępowanie grzybów paso żytniczych oraz zagro żenia ze strony ssaków ro ślino żernych. Kolejn ą grup ą zagro żeń s ą czynniki antropogeniczne: zanieczyszczenie powietrza, niewła ściwa gospodarka odpadami, zagro żenia zwi ązane z infrastruktur ą komunikacyjn ą zagro żenie po żarowe oraz bezpo średnim s ąsiedztwem z obszarami miejskimi a szczególnie z aglomeracj ą warszawsk ą. Tereny obu nadle śnictw (wraz z Nadle śnictwem Celestynów oraz Nadle śnictwem Chojnów) wchodz ą w skład specjalnego obszaru funkcjonalnego, tworzonego w ramach struktur Lasów Pa ństwowych, jakim jest Le śny Kompleks Promocyjny (LKP) „Lasy Warszawskie”. LKP „Lasy Warszawskie” powstał na mocy zarz ądzenia nr 22/2005 Dyrektora Generalnego Lasów Pa ństwowych z dnia 1 kwietnia 2005 r. Tworzy zielony pier ście ń okalaj ący Warszaw ę.

4.3. Lasy ochronne 16 Lasy ochronne stanowi ą ok. 75,8% powierzchni gruntów le śnych w Nadle śnictwie Drewnica oraz ok. 59,9% powierzchni gruntów le śnych w Nadle śnictwie Jabłonna. W kompleksach le śnych Gminy Radzymin, zlokalizowanych w bliskim s ąsiedztwie Warszawy zauwa żalny jest proces suburbanizacji, dlatego te ż tak znaczna cz ęść lasów została uznana za ochronne. Chroni ą one wiele elementów środowiska naturalnego: zasoby wód podziemnych, powierzchni ę gleby przed erozj ą, zaliczane s ą do nich lasy otaczaj ące stolic ę, a tak że zapewniaj ące bezpiecze ństwo obywatelom (lasy obronne). W Nadle śnictwie Drewnica wyst ępuj ą lasy ochronne: • wodochronne (14,6%), • glebochronne (1,5%), • lasy o szczególnym znaczeniu dla obronno ści i bezpiecze ństwa Pa ństwa (32,8%), • lasy poło żone w graniach administracyjnych miast i w odległo ści do 10 km od granic administracyjnych miast licz ących ponad 50 tys. mieszka ńców (26,8%). Reszt ę stanowi ą rezerwaty oraz lasy gospodarcze. W Nadle śnictwie Jabłonna wyst ępuj ą lasy ochronne: • wodochronne (4,43%), • glebochronne (35,97%), • lasy o szczególnym znaczeniu dla obronno ści i bezpiecze ństwa Pa ństwa (4,66%),

16 Na podstawie Planu Urz ądzenia Lasu sporz ądzonego na lata od 2008 do 2017 dla Nadle śnictwa Drewnica oraz Planu Urz ądzenia Lasu sporz ądzonego na lata od 2009 do 2018 dla Nadle śnictwa Jabłonna

- 34 -

• lasy poło żone w graniach administracyjnych miast i w odległo ści do 10 km od granic administracyjnych miast licz ących ponad 50 tys. mieszka ńców (54,94%).

4.4. Warunki klimatyczne Gmina Radzymin znajduje si ę w północno-wschodniej cz ęś ci województwa mazowieckiego w pasie nizin środkowopolskich, w strefie oddziaływania du żych rzek i dolin rzecznych Bugu i Narwi (Zalewu Zegrzy ńskiego). Warunki makroklimatyczne środkowej i wschodniej cz ęś ci pasa nizin, według regionalizacji klimatycznej Polski W. Okołowicza (1973 - 1978), cechuj ą region zwany mazowiecko-podlaskim. Charakteryzuj ą go znaczne wpływy cech kontynentalnych klimatu, wczesne lato i trwała pokrywa śnie żna na wschodzie. Województwo mazowieckie znajduje si ę w zachodniej cz ęś ci regionu, gdzie temperatura powietrza w styczniu wynosi -3°C, w lipcu powy żej 18°C, lato trwa 90 - 100 dni, zima 80 - 100 dni, suma roczna opadu waha si ę od 450 do 600 mm. Klimat badanego obszaru zale ży przede wszystkim od intensywno ści procesów klimatotwórczych w powi ązaniu z warunkami miejscowymi: wysoko ści ą n.p.m., orografi ą szat ą ro ślinn ą, warunkami glebowymi i wodnymi. Podstaw ą do opracowania klimatu Gminy Radzymin były wyniki obserwacji z punktów pomiarowych sieci meteorologicznej, znajduj ących si ę najbli żej obszaru bada ń oraz b ędących dla niego reprezentatywnymi. Są to: posterunek w Legionowie, zlokalizowany na wydmie w terenie otwartym, i posterunek w Wieliszewie, zlokalizowany w pobli żu Zalewu Zegrzyńskiego w otoczeniu ł ąk i starorzecza. W opracowaniu oparto si ę na wynikach obserwacji z okresu pi ętnastolecia 1951 - 1956 dla Legionowa, oraz niepełnej (9-10 letniej) serii z Wieliszewa. Charakterystyki termiczne klimatu opieraj ą si ę na wynikach pomiarów obu posterunków. Charakterystyka wilgotno ści, zachmurzenia oraz warunków anemologicznych nie uwzgl ędnia niekompletnych wyników z Wieliszewa. Obszar gminy charakteryzuje si ę przeci ętnymi warunkami solarnymi. Średnie roczne promieniowanie całkowite wynosi około 240 cal/cm²/dzie ń. Jest nieco wy ższe od wyra źnie osłabionego przez zanieczyszczenia miejskie i przemysłowe promieniowania na obszarze Warszawy. Warto ści najwy ższe, przekraczaj ące 245 cal/cm²/dzie ń, wyst ępuj ą w południowo-wschodniej cz ęś ci województwa. Usłonecznienie rzeczywiste si ęga przeci ętnie 4,4 godziny w ci ągu dnia. Najwi ęcej godzin ze sło ńcem jest w czerwcu - 7,9 godz., zim ą czas usłonecznienia skraca si ę do 1,3 godz. w styczniu. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi około 7,7°C na obszarach równinnych i wydmowych oraz około 7,6°C w dolinach i na obrze żu Zalewu. Taki rozkład temperatury powietrza jest uwarunkowany wyst ępowaniem ni ższych temperatur w ci ągu lata w pobli żu du żego zbiornika wodnego w stosunku do piaszczystych wyniesie ń. Temperatura w lipcu

- 35 -

waha si ę odpowiednio od 18,3°C do 18,7°C. Prawidłowo ść ta przejawia si ę tak że w rozkładzie średnich temperatur maksymalnych, ni ższych w pobli żu Narwi i Bugu w okresie lata. Temperatura maksymalna w lipcu wynosi odpowiednio 22,8°C na północy gminy i 23,9°C na piaszczystych równinach. Ocieplaj ący wpływ zbiornika w zimie powoduje, że temperatura najzimniejszego miesi ąca jest wy ższa na północy gminy, gdzie wynosi około -3,3°C. Na pozostałym obszarze spada do -3,7°C. Obszary podmokłe, du że powierzchnie łąkowe, rozległe starorzecza cechuj ą znaczniejsze spadki temperatury w nocy (głównie w okresie wegetacyjnym) w stosunku do szczytów wyniesie ń. Ma to odbicie w warto ściach średniej temperatury minimalnej, która w Wieliszewie wynosi 3,2°C, za ś w Legionowie 3,5°C. W chłodnym półroczu wyst ępuje na obszarze gminy około 22 dni bardzo mro źnych (z temperatur ą min. -10,0°C) oraz 47 dni mro źnych (z temperatur ą maks. 0°C). Dni przymrozkowe (z temperatur ą min. 0°C) pojawiaj ą si ę około 16 pa ździernika, nieco wcze śniej ni ż w Warszawie i zachodniej cz ęś ci województwa. Ostatni przymrozek notuje si ę około 30 kwietnia. W ci ągu roku jest około 119 dni z przymrozkami. Okres bez przymrozków trwa, podobnie jak w całym województwie, około 170 dni. Jedynie na terenie Warszawy wzrasta jego długo ść do 185 dni. Okres wegetacyjny w rejonie Legionowa i Zalewu Zegrzy ńskiego jest najkrótszy w województwie. Rozpoczyna si ę około 4 kwietnia, ko ńczy około 2 pa ździernika. Okres, w którym średnia dobowa temperatura powietrza jest równa lub wy ższa od 5°C trwa około 213 dni. W półroczu ciepłym notuje si ę na tym obszarze 34 - 37 dni gor ących (z temperatur ą maks. 25°C), mniejsz ą ilo ść w pobli żu Zalewu. Zró żnicowanie warunków wilgotno ściowych uzale żnione jest głównie od pory roku. Najsilniej zaznacza si ę w okresie lata. Zmiany roczne wilgotno ści powietrza s ą uwarunkowane rocznym przebiegiem temperatury. Maksimum pr ęż no ści pary wodnej i niedosytu wilgotno ści wyst ępuje w lipcu, kiedy charakterystyki te osi ągaj ą warto ści odpowiednio 15,5hPa i 7,0hPa. Przebieg roczny wilgotno ści wzgl ędnej jest odwrotnie proporcjonalny do przebiegu temperatury. W listopadzie i grudniu wilgotno ść powietrza przekracza 88%, a w maju i czerwcu spada do około 70%. Średnie roczna wilgotno ść wzgl ędna si ęga 78%. Przeciętne roczne zachmurzenie wynosi 66% pokrycia nieba. Najwi ększe wi ąż e si ę z okresem jesienno-zimowym; w listopadzie osi ąga 81%. Najmniejsze wyst ępuje w lipcu - około 51%. Na por ę zimow ą przypada najwi ększa cz ęsto ść wyst ępowania układów ni żowych i pogody chmurnej i mglistej. Pogody ni żowe i frontalne sprzyjaj ą wzrostowi liczby dni pochmurnych, głównie z zachmurzeniem typu warstwowego. W przebiegu rocznym liczba dni pochmurnych zmienia si ę od około 5,9 we wrze śniu do 19 w grudniu. W ci ągu roku jest ich około 138. Obszar gminy cechuje si ę mał ą liczba dni pogodnych, około 28 w roku. Najbardziej pogodnymi miesi ącami s ą wrzesie ń i marzec, kiedy wyst ępuje przeci ętnie 4,1 - 4,7 dni ze średnim zachmurzeniem poni żej 20%. Północno-wschodnia cz ęść województwa

- 36 -

wyró żnia si ę najmniejsz ą liczb ą dni pochmurnych, szczególnie w stosunku do południowo-zachodnich rejonów oraz Warszawy. W okresie meteorologicznej jesieni najcz ęś ciej obserwuje si ę dni z mgł ą, zwłaszcza we wrze śniu, pa ździerniku i listopadzie. W chłodnej porze roku dominuj ą mgły adwekcyjne, zwi ązane z blisko ści ą zbiornika wodnego, i frontalne. W okresie lata i wczesnej jesieni przewa żaj ą mgły radiacyjne. Średnia liczba dni w roku z widzialno ści ą poziom ą poni żej 1 km si ęga 34. Kotlina Warszawska nale ży do obszaru deficytu wody opadowej. Roczna suma opadów si ęga tu poni żej 500 mm, w okolicach Legionowa nawet poni żej 450 mm. Tu te ż obserwuje si ę najmniejsz ą ilo ść dni z opadem - około140. Wschodnia cz ęść Kotliny otrzymuje powy żej 550 mm opadu, a Równina Wołomi ńska ponad 550 mm. Okresem najobfitszych opadów jest lato, na które przypada około 38% sumy rocznej. W chłodnej połowie roku przez około 45 dni pada śnieg. Pokrywa śnie żna pojawia si ę dosy ć wcze śnie w rejonie Zalewu, mi ędzy 30 pa ździernika a 5 grudnia. Równie ż tam wcze śniej zanika. Ostania pokrywa śnie żna wyst ępuje przed 26 marca; na południu gminy utrzymuje się do 31 marca. Na terenie gminy pokrywa śnie żna zalega przez około 70 dni. Warunki anemologiczne s ą kształtowane przez ponadlokalne kierunki napływu mas powietrza. W Gminie Radzymin najcz ęś ciej s ą notowane wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Frekwencja wiatrów z tych kierunków wynosi odpowiednio 19,7% i 16,0%. Rzadko wyst ępuj ą wiatry południowe, z cz ęsto ści ą około 7,8% w roku. Wiatry z dominuj ących kierunków charakteryzuj ą si ę tak że najwi ększymi pr ędko ściami. Średnia pr ędko ść wiatru z tych kierunków przekracza 4,0 m/sek. Średnia roczna pr ędko ść wiatru wynosi około 3,2 m/sek. Liczba cisz si ęga 8% obserwacji kierunków wiatru. W Wieliszewie, nad Zalewem Zegrzy ńskim, stwierdzono najwi ększ ą w województwie liczb ę przypadków wyst ąpienia ciszy atmosferycznej - 232. Zró żnicowanie elementów klimatu na obszarze gminy, determinowane miejscowymi warunkami geograficznymi, cz ęś ciowo wykazały materiały obserwacyjne z przytoczonych posterunków meteorologicznych. Ró żnorodno ść powierzchni czynnej powoduje wyra źniejsze zró żnicowanie topoklimatów: • Topoklimat niezalesionych równin ni ższego i wy ższego tarasu nadzalewowego Obszary te, generalnie płaskie, cechuj ą si ę przeci ętnymi warto ściami promieniowania bezpo średniego. Maja stosunkowo korzystne warunki termiczne. Wyst ępuje tu, na terenach wydm, tendencja do przegrzewania powierzchni czynnej w czasie pogód słonecznych, w ciepłej porze roku, sprzyjaj ąca rozwojowi lokalnej konwekcji. Są to obszary „ciepłe" w ci ągu dnia, co jest zwi ązane w du żej mierze z wła ściwo ściami fizycznymi podło ża. Przewa żaj ące grunty piaszczyste, porowate, suche, cechuje mała pojemno ść cieplna i złe przewodnictwo cieplne. Powoduje

- 37 -

to wspomniany efekt silnego nagrzewania podło ża w dzie ń, lecz równie szybkie wychładzanie w nocy. W okresie bezchmurnych nocy tereny te s ą predestynowane do powstania przymrozków radiacyjnych. Wyst ępuj ą do ść du że dobowe wahania temperatury powietrza. Warunki wilgotno ściowe s ą przeci ętne; wilgotno ść wzgl ędn ą powietrza cechuj ą do ść znaczne wahania dobowe, spowodowane jej silnym zwi ązkiem z temperatur ą i jej dobowym przebiegiem. Warunki anemologiczne, kształtuj ące w znacznej mierze klimat odczuwalny, s ą korzystne. Teren ten jest do ść dobrze nawietrzany w ci ągu dnia. W nocy panuj ą przeci ętne warunki rozwoju turbulencji, maj ącej istotny wpływ na wymian ę ciepła miedzy atmosfer ą a podło żem. Znaczna cz ęść gminy, w tym tak że tarasu nadzalewowego, jest wykorzystywana jako użytki zielone. Obszary poro śni ęte zwart ą ro ślinno ści ą trawiast ą, o podwy ższonym poziomie wód gruntowych, s ą nieco chłodniejsze w dzie ń ze wzgl ędu na zwi ększon ą powierzchni ę parowania. • Topoklimat tarasu zalewowego Narwi i Bugu, du żych obni żeń i podmoklin ni ższego tarasu nadzalewowego. Obszary te cechuj ą si ę gorszymi warunkami solarnymi. Tereny o wysokim poziomie wód gruntowych, miejscami podmokłe, w znacznej cz ęś ci poro śni ęte ro ślinno ści ą ł ąkow ą i zwartymi zaro ślami, stanowi ą du żą powierzchni ę paruj ącą w dzie ń. Przy dobrym nawietrzaniu doliny i obni żeń (o przebiegu W-E) stwarza to niekorzystne warunki termiczne. Obszary te s ą „chłodniejsze", w okresie wegetacyjnym wyst ępuj ą wi ększe minima temperatury. Natomiast w czasie słabej cyrkulacji powietrza, czy w okresach bezwietrznych, wyst ępuj ą w poł ączeniu ze znaczn ą wilgotno ści ą powietrza stany parno ści. Grozi to stanami przegrzania organizmu, co jest przejawem dyskomfortu klimatu odczuwalnego. Ze wzgl ędu na mał ą wymian ę turbulencyjn ą ciepła, w czasie pogodnych nocy tereny te s ą najbardziej nara żone na wyst ąpienie przymrozków lokalnych typu radiacyjno- adwekcyjnego. Tworz ą si ę zastoiska zimnego powietrza. Wilgotno ść powietrza jest znaczna. Nocne spadki temperatury i towarzysz ący im wzrost wilgotno ści sprzyjaj ą cz ęstemu powstawaniu mgieł radiacyjnych. W zacisznych obni żeniach terenu najcz ęś ciej i najobficiej pojawia si ę rosa. Formy dolinne zwi ększaj ą zwykle kontrasty termiczne, ale blisko ść du żej powierzchni wody (tak że niezamarzaj ącej w zimie) mo że je łagodzi ć w strefie przybrze żnej. • Topoklimat obszarów zalesionych równin ni ższego i wy ższego tarasu nadzalewowego. Lasy pokrywaj ą 22% obszaru gminy i 32% obszaru miasta Radzymina. Kształtuj ą warunki klimatyczne i reguluj ą bilans wodny znacznej cz ęś ci terenu. Zwarta powierzchnia le śna powoduje łagodzenie dobowych i rocznych ekstremów temperatury powietrza, głównie przez obniżenie temperatur maksymalnych. Pod okapem drzewostanu w ci ągu całego roku temperatura

- 38 -

powietrza jest ni ższa ni ż w terenie otwartym, wilgotno ść powietrza na ogół wy ższa, zwłaszcza w drzewostanie iglastym. Spada pr ędko ść wiatru. Wzmo żona konwekcja nad powierzchni ą czynna lasu wpływa na wzrost opadów atmosferycznych. Pokrywa śnie żna w lesie utrzymuje si ę dłu żej ni ż w terenie otwartym. Zanika gro źba szybkich roztopów wiosennych. Poziomy zasi ęg oddziaływania lasu jest ograniczony, wynosi około 8 do 15 wysoko ści drzew. W mniejszym stopniu oddziałuj ą uprawy, młodniki i młode dr ągowiny. Najwi ększ ą warto ść bioklimatyczn ą jak równie ż najszerszy zasi ęg oddziaływania, cechuj ą dojrzałe drzewostany sosnowe i d ębowe oraz stare dr ągowiny na suchych siedliskach. Wyró żnia je wyrównany dobowy rytm wska źników klimatu odczuwalnego, z wi ększym udziałem stanów komfortu. W drzewostanach młodych, o znacznej zwarto ści, du że obci ąż enie dla organizmów stanowi ą stany przegrzania w upalne i bezwietrzne dni. Dojrzałe drzewostany cechuje tak że zmiana składu chemicznego powietrza - wzbogacenie o naturalne zwi ązki bakteriobójcze, wydzielane do atmosfery w okresie wegetacji. Szczególnie wyró żniaj ą si ę korzystnie drzewostany sosnowe, które, w przeciwie ństwie do fitoncydów tonizuj ących drzew li ściastych, wydzielaj ą du że ilo ści aktywnych fizjologicznie zwi ązków terpenowych pobudzaj ących przemian ę materii. Lotno ść fitoncydów powoduje, że s ą one łatwo wynoszone. W czasie najsilniej rozwini ętej konwekcji ich st ęż enia w powietrzu znacznie malej ą. Mało korzystne oddziaływanie bioklimatyczne cechuje zespoły lasów wilgotnych, zadrzewie ń ł ęgowych, zaro śli wierzbowych oraz niektórych nasadze ń li ściastych (np. robinii). • Topoklimat miasta Radzymina Obszar miasta, ze względu na pewien stopie ń zurbanizowania i uprzemysłowienia, wyró żnia si ę odr ębnymi cechami klimatu lokalnego w stosunku do terenów pozamiejskich. Szczególny wpływ ma ró żnorodno ść miejskiej powierzchni czynnej i ciepło wyzwalane sztucznie do atmosfery przy procesach spalania. Teren o zró żnicowanej konfiguracji i ró żnie nagrzewaj ącej si ę powierzchni czynnej (zabudowa, nawierzchnie ulic, ziele ńce) wpływa niekorzystnie na rozwój turbulencji w nocy, a zatem na zmniejszenie nocnych spadków temperatury powietrza. Cechuje si ę wi ęc wy ższymi temperaturami minimalnymi, mniejsz ą liczb ą dni przymrozkowych ni ż teren otwarty. Z bada ń i literatury wynika, że temperatura powietrza, szczególnie w okresie grzewczym, ale te ż poza nim, jest wy ższa ni ż na terenach otwartych. W ci ągu dnia wi ększa jest nad miastem konwekcja, cz ęś ciej tworz ą si ę chmury i opady. Wzmo żone parowanie i wy ższa temperatura (tak że spływy wody opadowej po sztucznych powierzchniach) powoduj ą jednak obni żenie wilgotno ści powietrza. Zabudowa w istotny sposób modyfikuje kierunek i pr ędko ść wiatru.

- 39 -

4.5. Szata ro ślinna i świat zwierz ęcy Dominuj ącym typem siedliskowym lasu na obszarze Gminy Radzymin (drzewostany 40 - 50 letnie) s ą siedliska borowe, które w zale żno ści od warunków wodnych przyjmuj ą posta ć suchych borów, borów świe żych i wilgotnych lub borów bagiennych. Jak wspomniano wy żej, dominuj ącym gatunkiem drzewa w lasach jest sosna pospolita. Inne wy żej wspomniane gatunki wyst ępuj ą tylko jako pojedyncze domieszki i nie odgrywaj ą powa żniejszej roli w budowie drzewostanów le śnych. Jedynie świerk pospolity tworzy grupy i k ępy, maj ące pewne znaczenie przy zró żnicowaniu fitosocjologicznym zbiorowisk le śnych. Wśród krzewów dominuj ące gatunki to kruszyna, jarz ębina i jałowiec, mniej liczne gatunki to dere ń i śliwa tarnina. Ro ślinno ść runa le śnego jest bardzo bogata w gatunki. Z gatunków chronionych i rzadkich mo żna w lasach gminy spotka ć lili ę złotogłów, żubrówk ę, miodownika melisowatego, dziurawiec sk ąpolistny. Liczne są te ż gatunki mchów. Nale ży doda ć, że w obr ębie du żych dolin rzecznych (Bug) wyst ępuj ą zaro śla łozowe, wierzbowo - olchowo - brzozowe w kompleksie z szuwarem turzycowym oraz zbiorowiska wikliny nadrzecznej z udziałem pn ączy i wysokich bylin znosz ących zalew. Oba te zbiorowiska maj ą du żą warto ść przyrodnicz ą i krajobrazow ą i wraz z całym ekosystemem dolinnym powinny by ć chronione. W lasach licznie reprezentowana jest fauna m. in. łosie, dziki, jelenie, sarny, lisy, zaj ące, kuny, myszy, norniki. Na terenie gminy spotyka si ę wiele gatunków ptaków (w tym chronionych): kuropatwa, kaczki, czapla siwa, myszołów, jastrz ąb, sowy, dudek, zimorodek, bocian biały, ba żanty, żuraw, dzi ęcioły itd. Zbiorowiska le śne stanowi ą ro ślinno ść potencjaln ą Polski. W wyniku działalno ści człowieka ich pierwotna powierzchnia została znacznie ograniczona i wynosi średnio 28%. Lesisto ść Gminy Radzymin wynosi 23,9%, jest wi ęc mniejsza od lesisto ści kraju. Najwi ększe kompleksy le śne znajduj ą si ę na jej obszarze w południowo-wschodniej, południowo-zachodniej i zachodniej cz ęś ci. Dominuj ą bory świe że i bory suche. Lokalnie wyst ępuj ą bory mieszane oraz bory bagienne, ł ęgi i olsy. Lasy ł ęgowe porastaj ące w przeszło ści obszary tarasu zalewowego zostały prawie całkowicie wyci ęte i wyst ępuj ą dzi ś tylko lokalnie w postaci drobnych fragmentów. Mniej od ł ęgów przekształcone i bardziej naturalne w składzie florystycznym s ą wyst ępuj ące lokalnie w obr ębie tarasu zalewowego zbiorowiska zaro ślowe, tzw. łozy. W postaci bliskiej stanu naturalnego zachowały si ę olsy oraz bory bagienne. Przyczyn ą takiego stanu rzeczy jest ich mała dost ępno ść dla człowieka oraz zerowa przydatno ść obszarów ich wyst ępowania (siedliska hydrogeniczne) dla celów rolnictwa, osadnictwa czy turystyki. Zespołom tym towarzyszy naturalna ro ślinno ść szuwarowo-bagienna z rz ędu Phragmitetalia. Siedliska boru mieszanego świe żego oraz gr ądu s ą w zdecydowanej wi ększo ści trwale wylesione i wykorzystywane do celów rolniczych. Pozostałe fragmenty lasów maj ą

- 40 -

przekształcony skład florystyczny i struktur ę drzewostanu w stosunku do naturalnych. Cz ęsto są to sztuczne plantacje sosny. Zagro żeniem dla tych siedlisk jest nadmierna ich eksploatacja dla celów turystyki i rekreacji. Szczególnie zagro żony jest pod tym wzgl ędem bór suchy.

W latach dziewi ęć dziesi ątych na terenie Gminy Radzymin prowadzono obserwacje faunistyczne, ze szczególnym uwzgl ędnieniem awifauny. Stwierdzono wyst ępowanie licznych, w tym chronionych lub zagro żonych wygini ęciem gatunków zwierz ąt. Na podstawie obserwacji ornitologicznych, prowadzonych w 1992 r. w dolinie rzeki Rz ądzy, stwierdzono wyst ępowanie (na odcinku od Dybowa do uj ścia do Zalewu Zegrzy ńskiego w granicach Gminy Radzymin) 83 gatunków ptaków zwi ązanych ekologicznie z dolinami rzecznymi. Zdecydowana wi ększo ść z nich to gatunki l ęgowe (tzn. gnie żdżą ce si ę) w dolinie Rz ądzy. Grupa ekologiczna ptaków wodno-błotnych była reprezentowana przez 18 gatunków. Na uwag ę zasługuj ą obserwowane nad rzek ą rzadkie w skali regionu i kraju gatunki wodno-błotne: łab ędź niemy, kokoszka wodna, rybitwa zwyczajna, rybitwa czarna, szlamnik rycyk, brodziec samotny, zimorodek. Mo żliwe jest równie ż zalatywanie nad przyuj ściowy odcinek Rz ądzy gatunków o du żym terytorium żerowiskowym, obserwowanych na odcinku górnym (poza granicami województwa warszawskiego): bociana czarnego, jastrz ębia, myszołowa, trzmielojada i kobuza. Wokół przyuj ściowego odcinka Rz ądzy stwierdzono równie ż wyst ępowanie kilku gatunków ssaków, jak pi żmak, kuna le śna, sarna. Na wyspach na Bugu w rejonie starorzecza, w ł ęgach wierzbowotopolowych gniazduje mi ędzy innymi bączek, dzi ęcioł zielony, dzi ęciołek, kropiatka. Na terenach zalewowych starorzecza Bugu w Popielarzach stwierdzono gniazdowanie czapli siwej, wodnika, rybitwy czarnej, cyranki. Teren Bagna Pólko w Nadmie jest siedliskiem traszki zwyczajnej, ropuchy zielonej i kumaków nizinnych, oraz licznych gatunków ptaków. W pobli żu Zolskiego Bagna w Słupnie obserwowano żerowanie bociana czarnego, brod żcz samotnego oraz gniazdowanie pary żurawi. W trakcie inwentaryzacji gniazd bociana białego na terenie Gminy w 2004 r. stwierdzono 28 par tych ptaków.

4.6. Jako ść powietrza atmosferycznego Na terenie Gminy Radzymin wyst ępuj ą trzy rodzaje źródeł emisji substancji do powietrza: • punktowe (np. kominy kotłowni), • liniowe (np. drogi), • powierzchniowe (tzw. rozproszone, np. paleniska domowe, niewielkie zakłady przemysłowe). Najwi ększy wpływ na poziom poszczególnych substancji w powietrzu atmosferycznym ma emisja powierzchniowa ze źródeł bytowo-komunalnych. Mniejszy udział ma emisja

- 41 -

liniowa ze źródeł komunikacyjnych, a marginalna - ze źródeł przemysłowych. Dodatkowym źródłem zanieczyszczenia powietrza pyłem jest emisja wtórna - np. unos pyłu z powierzchni terenu, dróg, dachów, pól uprawnych itd. Jednym z najwi ększych źródeł zanieczyszczenia powietrza na terenie Gminy jest tzw. niska emisja, czyli emisja pochodz ąca ze źródeł o wysoko ści nie przekraczaj ącej kilku - kilkunastu metrów wysoko ści. Zjawisko to wyst ępuje przede wszystkim na terenach zwartej zabudowy, gdzie nie ma mo żliwo ści przewietrzania. St ęż enia zanieczyszcze ń powietrza charakteryzuje zmienno ść sezonowa, zwi ązana z warunkami klimatycznymi. Na podwy ższenie st ęż eń wi ększo ści zanieczyszcze ń wpływaj ą niska temperatura, znikome opady atmosferyczne oraz słaby wiatr. Zu życie paliw jest maksymalne w czasie jesiennym i zimowym, st ąd te ż zdecydowanie wi ększe jest zasiarczenie atmosfery w tym okresie. Zmienno ść sezonow ą wykazuje dwutlenek siarki, pył zawieszony i tlenki azotu. Warto ści st ęż eń w miesi ącach zimnych s ą wy ższe ni ż w miesi ącach ciepłych. Na terenie Gminy Radzymin nie istnieje sie ć ciepłownicza dostarczaj ąca ciepło sieciowe do odbiorców. W zwi ązku z tym ogrzewanie budynków usytuowanych na terenie Gminy odbywa si ę za pomoc ą indywidualnych kotłowni spalaj ących najcz ęś ciej w ęgiel (miał, koks, ekogroszek) i gaz ziemny, w mniejszym stopniu olej opałowy, energia elektryczna i drewno. Głównym paliwem, wykorzystywanym do ogrzewania budynków jednorodzinnych na terenie Gminy, jest w ęgiel podbitumiczny. Na podstawie klasyfikacji za rok 2016 według kryteriów ochrony zdrowia, strefa mazowiecka, pod wzgl ędem poziomów dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenkiem w ęgla, benzenu, arsenu, kadmu i niklu kwalifikuje si ę do klasy A, w której nie stwierdza si ę przekrocze ń dopuszczalnych poziomów st ęż eń i zaleca si ę utrzymanie jako ści powietrza na tym samym lub lepszym poziomie. Natomiast ze wzgl ędu na zanieczyszczenie pyłem zawieszonym PM10, pyłem zawieszonym PM.2,5, benzo(a)pirenem i ozonem, strefa została zakwalifikowana do klasy C, co skutkuje konieczno ści ą opracowywania programu ochrony powietrza. Wyniki pomiarów jako ści powietrza na obszarze województwa mazowieckiego według kryteriów okre ślonych pod k ątem ochrony ro ślin wykazuj ą brak przekrocze ń st ęż eń dopuszczalnych okre ślonych dla dwutlenku siarki i tlenków azotu, natomiast dokonuj ąc oceny st ęż eń ozonu stwierdzono przekroczenie warto ści poziomu celu długoterminowego. Poziom zanieczyszczenia powietrza na terenach pozamiejskich uzale żniony jest w du żym stopniu od napływu zanieczyszcze ń z du żych zakładów energetycznych i przemysłowych zlokalizowanych zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami. Zanieczyszczenia, emitowane z wysokich kominów, s ą przenoszone z masami powietrza na du że odległo ści i rozpraszane na znacznym obszarze, przyczyniaj ąc si ę do wzrostu zanieczyszcze ń

- 42 -

w rejonach oddalonych od źródeł emisji. Podstawowym zadaniem stacji „ekosystemowych”, badaj ących poziom zanieczyszcze ń na terenach rolnych, jest okre ślenie stopnia nara żenia ro ślin na zanieczyszczenia powietrza oraz dostarczanie informacji o ich transgranicznym przepływie.

4.7. Jako ść klimatu akustycznego Na terenie Gminy Radzymin klimat akustyczny jest kształtowany przez: hałas komunikacyjny (drogowy i kolejowy) oraz hałas komunalny. Na niektórych obszarach miasta ich wpływy nakładaj ą si ę na siebie, tworz ąc kumulacj ę. Hałas drogowy Zagro żenie hałasem drogowym, zwłaszcza ulicznym, stanowi około 80% wszystkich zagro żeń akustycznych w środowisku. Najwi ększymi emitorami hałasu drogowego s ą droga krajowa nr 8 (droga ekspresowa nr 8), drogi wojewódzkie nr 635 relacji Radzymin – Wołomin, nr 631 relacji Wołomin – Nowy Dwór Mazowiecki. W mniejszym stopniu uci ąż liwo ści zwi ązane s ą z drogami powiatowymi i gminnymi. W latach 2010 i 2015, w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu zmierzono liczb ę pojazdów poruszających si ę po drogach krajowych i wojewódzkich w punktach zlokalizowanych na terenie Gminy Radzymin. Z pomiarów wynika, że najwi ększe nat ęż enie ruchu wyst ępuje na drodze krajowej S8. Ponadto, o około 1/3 zwi ększył si ę ruch pojazdów we wszystkich punktach pomiarowych. Mniejsze nat ęż enie ruchu jest na drogach wojewódzkich nr 631 i nr 635. Na drogach wojewódzkich ruch generalnie zmalał. W najwi ększym stopniu nara żeni na hałas komunikacyjny s ą mieszka ńcy miasta Radzymin, gdzie zbiega si ę wi ększo ść dróg prowadzących przez Gmin ę i nast ępuje koncentracja wi ększo ści usług dla ludno ści. Na stopie ń uci ąż liwo ści tras komunikacyjnych wpływ maj ą takie czynniki jak: nat ęż enie ruchu, struktura pojazdów, pr ędko ść ich poruszania si ę oraz rodzaj i stan techniczny nawierzchni. Poziom d źwi ęku poruszaj ących si ę pojazdów jest wysoki i wynosi (w zale żno ści od źródeł) 68 – 95 decybeli (dB). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie nie prowadził w ostatnich latach pomiarów hałasu komunikacyjnego na obszarze Gminy Radzymin. Ostatnie pomiary dokonane zostały w roku 2010. Na ponadnormatywny poziom hałasu (LDWN) spowodowany ruchem kołowym na drodze krajowej S8 nara żonych było 59,5% ludno ści zamieszkałej na tym obszarze. Najbardziej nara żeni na ponadnormatywny hałas byli mieszka ńcy odcinka Radzymin - Wola Rasztowska.

- 43 -

Hałas kolejowy Przez teren Gminy z zachodu na wschód przebiega jednotorowa zelektryfikowana linia kolejowa nr 10 – Tłuszcz, obsługuj ąca ruch towarowy oraz niewielki pasa żerski ruch podmiejski, z przystankiem w Radzyminie. Brak jest danych na temat uci ąż liwo ści tej linii. Obowi ązek stworzenia map akustycznych wokół linii kolejowych ci ąż y na zarz ądzaj ących liniami kolejowymi, po których przeje żdża 30 tys. poci ągów rocznie. W Gminie Radzymin brak jest takich odcinków.

Hałas przemysłowy Oprócz hałasu komunikacyjnego wpływ na stan środowiska akustycznego mo że równie ż wywiera ć hałas przemysłowy. Na terenie Gminy mieszcz ą si ę zakłady oraz warsztaty, których funkcjonowanie mo że pogorszy ć jako ść środowiska akustycznego na terenach przyległych. Zgodnie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska, zapewnienie wła ściwego kształtowania klimatu akustycznego w otoczeniu obiektów przemysłowych i warsztatów rzemie ślniczych jest obowi ązkiem ich wła ściciela (lub innego podmiotu posiadaj ącego do nich tytuł prawny). Na mocy tej ustawy, działalno ść zakładów nie mo że powodowa ć przekroczenia standardów emisyjnych, je śli zostały ustalone, ani te ż powodowa ć przekraczania standardów jako ści środowiska poza terenem, do którego zarz ądzaj ący ma tytuł prawny, a w przypadku utworzenia obszaru ograniczonego u żytkowania, poza tym obszarem. Na terenie Gminy Radzymin nie prowadzono pomiarów hałasu przemysłowego. Mo żna jednak spodziewa ć si ę wyst ępowania uci ąż liwo ści zwi ązanych z hałasem na terenach mieszkaniowych bezpo średnio granicz ących z terenami zakładów przemysłowych i warsztatów.

- 44 -

5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 5.1. Uwarunkowania prawne Podstaw ą prawn ą ochrony warto ści kulturowych s ą: 1) Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2067 z pó źn. zm.), 2) Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego, La Valetta z dnia 16 stycznia 1992 r. (Dz. U. z 1996 r. nr 120 poz. 564), 3) Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyj ęta w Pary żu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencj ę Generaln ą Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji. (Dz. U. z 1976 r. nr 32 poz.190), 4) Ustawa z dnia 16 pa ździernika 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r. poz.1614 j.t z pó źn. zm.), 5) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2018 r. poz. 799 z pó źn. zm.), 6) Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 z pó źn. zm.), 7) Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1202 z pó źn. zm.), 8) Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo ściami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204 z pó źn. zm.).

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami okre śla przedmiot, zakres i formy ochrony zabytków. Okre śla tak że zakres działa ń administracji publicznej w przedmiocie ochrony zabytków, warunki i zasady opieki nad zabytkami sprawowanymi przez ich wła ścicieli lub posiadaczy. Precyzuje formy i sposoby ochrony zabytków, w tym problematyk ę ochronn ą realizowan ą w trybie sporz ądzania ró żnego typu opracowa ń planistycznych, w szczególno ści miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin (art. 18, art. 19, art. 20 ustawy). Ustawa okre śla obowi ązki samorz ądu terytorialnego, który prowadzi gminn ą ewidencj ę zabytków oraz na jej podstawie sporz ądza gminny program opieki nad zabytkami.

- 45 -

Celem ochrony warto ści kulturowych jest: ochrona dziedzictwa kulturowego i historycznego, utrzymanie i wyeksponowanie zachowanego zasobu zabytków i struktury krajobrazu kulturowego, w tym: 1) układu i reliktów osadnictwa prahistorycznego, 2) średniowiecznej i nowo żytnej struktury osadniczej, 3) historycznych nawarstwie ń i przekształce ń cywilizacyjno-kulturowych układów urbanistycznych i ruralistycznych. Zachowanie i kształtowanie warto ściowego środowiska antropogenicznego i zapewnienie jego trwałego u żytkowania poprzez: 1) ochron ę prawno-konserwatorsk ą zabytków archeologicznych, 2) ochron ę prawno-konserwatorsk ą cennych układów urbanistycznych i ruralistycznych, 3) ochron ę prawno-konserwatorsk ą zabytków budownictwa, techniki, zieleni zabytkowej i nekropolii, 4) ochron ę prawno-administracyjn ą tradycyjnych form zagospodarowania terenu i budownictwa regionalnego, 5) administracyjne kształtowanie współczesnych form zabudowy i zagospodarowania terenu z poszanowaniem tradycji i wykorzystaniem wzorców regionalnych. Formy ochrony zabytków to: 1) wpis do rejestru zabytków, 2) uznanie za pomnik historii, 3) utworzenie parku kulturowego, 4) ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Na etapie studium uwzgl ędnia si ę ochron ę: 1) zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru oraz ich otoczenia, 2) zabytków nieruchomych znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków, 3) parków kulturowych. Na etapie studium ustala si ę, w zale żno ści od potrzeb, strefy ochrony konserwatorskiej.

5.2. Uwarunkowania historyczne Teren Gminy Radzymin le ży w centrum historycznego Mazowsza. Pierwsze wzmianki o Radzyminie pochodz ą z 1440 r. i mówi ą o wsi szlacheckiej, b ędącej własno ści ą dziedzica Jana, podkomorzego ksi ęcia Konrada Mazowieckiego. Nazw ę wsi etymologowie wywodz ą od imienia Radzimir. Według przekazów nazwa pochodzi od słów „Radz ę, omi ń to miejsce” umieszczanych na tablicach przy wje ździe do okolicznych, pełnych niebezpiecze ństw puszcz, bagien i moczarów.

- 46 -

W okresie wczesnego średniowiecza Radzymin był prawdopodobnie osad ą targow ą. Jak podaje Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego tom IX Warszawa 1888 r., str. 478: „Zdawna zapewne istniała osada, w której skupiały si ę interesy nielicznej ludno ści le śnej puszcz (...). Wcze śnie do ść osada ta przybrała charakter targowiska (...).” We współczesnym rozplanowaniu miasta czytelny jest jeszcze zarys placu targowego, którego cz ęś ci ą jest Stary Rynek. Wrzecionowaty zarys wczesno średniowiecznego placu targowego wpłyn ął na podział przylegaj ących do niego gruntów na działki – charakteryzuj ące si ę znaczn ą długo ści ą. Tak powstał zespół działek mi ędzy ulicami Zdu ńsk ą i Głowackiego i na odcinku mi ędzy ulic ą Warszawsk ą oraz ulicami Kardynała Wyszy ńskiego i Reymonta. Dnia 5 lutego 1473 roku w Radzyminie Kazimierz, książę mazowiecki, biskup płocki, brat ksi ęcia Bolesława V, erygował parafi ę. Fundacja ko ścioła przypisywana jest dziedzicowi wsi Janowi. Teren nale żą cy obecnie do ko ścioła parafialnego (ograniczony od południa placem Ko ściuszki, od zachodu terenem zabudowanym, od wschodu ulic ą Polskiej Organizacji Wojskowej, za ś od północy ul. Głowackiego) jest najprawdopodobniej jedynie cz ęś ci ą terenu pierwotnie stanowi ącego własno ść ko ścioła. Obecna dwuwie żowa budowla ko ścielna znajduje si ę prawdopodobnie w miejscu najstarszego ko ścioła. Lokacja Radzymina nast ąpiła w XV wieku. Ksi ążę Bolesław V nadał osadzie dnia 5 wrze śnia 1475 roku prawo miejskie chełmi ńskie. Radzymin liczył wtedy 38 domów i 387 mieszka ńców. Zwi ązane z lokacj ą osadnictwo przesun ęło si ę na południowy wschód i tam wytworzyło si ę centrum funkcjonuj ące do dzi ś. Prawdopodobn ą pozostało ści ą rynku lokacyjnego jest obecny Plac Wolno ści. Wkrótce po nadaniu praw miejskich Bolesław V zezwolił na wybudowanie w Radzyminie zamku. Jego lokalizacja nie jest znana, istnieje jednak hipoteza – prawdopodobnie klasycystyczny budynek Internatu Studium Nauczycielskiego zbudowany został na planie zamku obronnego. Świadczy o tym niespotykany układ bryły XIX-wiecznego budynku z nietypowymi dla tego okresu mocno wysuni ętymi naro żnymi elementami, przypominaj ącymi poło żeniem alkierze dworu szlacheckiego. Mo żna przypuszcza ć, że budowla z wysuni ętymi „alkierzami”, niew ątpliwie obronna, musiała istnie ć w tym miejscu i na jej fundamentach wzniesiono w XIX wieku szpital, obecnie internat. W 1605 roku Radzymin przeszedł w r ęce Leszczy ńskich, jako posag ostatniej z rodu Anny, wniesiony Rafałowi Leszczy ńskiemu. Stało si ę to na mocy kontraktu mi ędzy Janem Radzymi ńskim, wojewodzicem podlaskim, a Rafałem z Leszna Leszczy ńskim, synem Andrzeja – wojewody brzeskiego (z Kujaw). Moc ą kontraktu Leszczy ński otrzymuje w dzier żaw ę miasto i wsie: Aleksandrów, Wiosk ę Radzymi ńsk ą, Mokre, Dybów, Zwierzyniec, Zawady, Borki, Ciemne, Rud ę, Siwek, Teodorów, Teresin vel Osiny, Trzcian ę, Ło ś, D ąbrow ę i Cegielni ę. Trzydzie ści lat pó źniej Leszczy ńscy s ą ju ż dziedzicami, o czym świadczy zapis:

- 47 -

„Władysław IV na pro śbę J ędrzeja, Rafała, Bogusława i Władysława braci Leszczy ńskich, wła ścicieli Radzymina, nadaje miastu cztery jarmarki”. Za panowania Augusta II Radzymin nale żał do Bieli ńskich, nast ępnie (2 poł. XVIII w.) do Michała Czartoryskiego, kanclerza wielkiego ksi ęcia litewskiego i jego żony Eleonory z Waldsteinów. Działalno ść ksi ęż nej Eleonory Czartoryskiej miała du że znaczenie dla miasta. Jej staraniem wzniesiono w 1781 r. ko ściół murowany, budynek szkółki pocz ątkowej, zało żonej przez ksi ędza Kazimierza Narbutta, wybitnego działacza Komisji Edukacji Narodowej, oraz pałac wraz z otaczaj ącym go parkiem. Według napisanego po angielsku „Dykcyonarzyka geograficznego....” z XVIII w. Radzymin był wówczas „pałacem, a osobliwie ogrodem pi ęknym zaszczycony”. Zarówno pałac jak i park nie zachowały si ę do dzisiaj – tylko ślady dawnego układu czytelne są w terenie. Teren zało żenia pałacowo-parkowego wraz z zapleczem wyznaczaj ą obecne ulice Warszawska – Norwida – Czartoryskiej, a wi ęc był to rozległy obszar zajmuj ący około 1/4 powierzchni ówczesnego miasta. Pałac i park były ze sob ą prawdopodobnie powi ązane. Był to park typu angielskiego, w którym stylistyka swobodnych układów przeczyła barokowym rozplanowaniom i osiowym integracjom obiektów. Po rozebraniu pałacu park funkcjonował jako park publiczny a ż do I wojny światowej, nast ępnie rozparcelowany wszedł w skład terenów zurbanizowanych. Staraniem ksi ęż nej powstało ciekawe rozwi ązanie urbanistyczne polegaj ące na wyprowadzeniu głównej ulicy (obecnie Konstytucji 3 Maja) jako osi widokowej na budynek (przebudowany pó źniej przez barona Morenheima na szpital, obecnie mieszcz ący Internat Studium Nauczycielskiego); która rozwidla si ę na dwie ulice obejmuj ące budowl ę (obecnie ul. Korczaka i ul. Wołomi ńska). Najprawdopodobniej było to uregulowanie dawnej drogi ł ącz ącej średniowieczny zamek (przypuszcza si ę, że na jego śladzie stoi Internat) z miastem. Do wielkich zasług Eleonory Czartoryskiej dla Radzymina nale ży doł ączy ć nadanie miastu przez Stanisława Augusta czterech targów, na jej pro śbę. Po trzecim rozbiorze Polski w 1795 r. Radzymin znalazł si ę w zaborze pruskim, w latach 1807-15 w Ksi ęstwie Warszawskim, nast ępnie w Królestwie Polskim. Granica zaboru pruskiego przebiegała wzdłu ż rzeki Czarnej w Strudze – poło żenie przygraniczne miasta wpłyn ęło na rozwój handlu; wybudowano komor ę celn ą. Miasto liczyło wtedy 3 500 mieszka ńców. Na pocz ątku XIX wieku dobra radzymi ńskie znajdowały si ę w posiadaniu Raczy ńskich, a od 1818 roku wła ścicielem stał si ę ksi ążę Edward Lubomirski. Po jego tragicznej śmierci (wskutek rany odniesionej w pojedynku) nabywc ą Radzymina był baron Ludwig de Morenheim, sekretarz Wielkiego Ksi ęcia Konstantego w Warszawie. On to około 1830 r. zbudował szpital na około 40 łóżek, wydzier żawiony na lazaret dla wojska.

- 48 -

Około roku 1830 zacz ęły powstawa ć wokół Radzymina kolonie niemieckie. Około 1840 r. Radzymin przeszedł w r ęce rodziny Krusensternów, którzy oddali zarz ąd dobrami plenipotentom. W roku 1843 przeniesiono z Łowicza do Radzymina „Instytut Nauczycieli Elementarnych”. Plac z ogrodem podarowali Krusensternowie, gmach za ś według projektu Antoniego Corazziego wystawiło ministerium o światy. Instytut był internatem dla 100 uczniów i miał 4 klasy. W roku 1860 przeprowadzono lini ę kolei żelaznej warszawsko-petersburskiej. Przyczyniło si ę to do wycinania lasów i powstawania drobnych folwarków i osad w pobli żu stacji i przystanków. W roku 1861 miasto zostało powa żnie zniszczone przez po żar. Od Krusensternów dobra radzymi ńskie nabył Antoni Skarbek-Kruszewski, marszałek szlachty powiatu sejne ńskiego. Zamieszkał on w domu dla plenipotentów, pałac w cz ęś ci rozebrał, w cz ęś ci pozostawił swojemu losowi. Z materiałów pozyskanych z rozbiórki pałacu postawił budynki gospodarcze na folwarku w Dybowie. Skarbek-Kruszewski prowadził tak że rabunkow ą gospodark ę w lasach otaczaj ących Radzymin, przyczynił si ę od do wyr ąbania i wyprzedania du żych połaci le śnych. W 1867 roku Radzymin stał si ę miastem powiatowym guberni warszawskiej. Utworzony został w połowy powiatu stanisławowskiego i 5 wsi powiatu warszawskiego, miał 21,42 mil kwadratowych. Budynek szpitala ufundowanego przez Morenheima po przebudowie około 1870 r. oddano rz ądowi na biuro powiatu. Rozwój Radzymina w XIX wieku przedstawiał si ę nast ępuj ąco: • 1810 rok 917 mieszka ńców • 1827 rok 1053 mieszka ńców, 103 domy drewniane • 1858 rok 2389 mieszka ńców, w tym 1281 Żydów, 9 domów drewnianych, 5 murowanych • 1870 rok 3232 mieszka ńców, w tym 1962 Żydów, 55 ewangelików • 1881 rok 3718 mieszka ńców, 177 domów, w tym 10 murowanych. W 1896 roku przeprowadzono Pierwsz ą w Królestwie Polskim lini ę kolejki w ąskotorowej do Warszawy, co przyniosło o żywienie gospodarcze. Tor kolejki poprowadzono wzdłuż drogi bitej ł ącz ącej z Warszaw ą, stacja kolejki znajdowała si ę w miejscu obecnego dworca autobusowego. Kolejka istniała do 1974 r. W latach 1897-1919 rozbudowano ko ściół parafialny, dodano dwie boczne nawy i dwie wie że. Na przełomie XIX i XX w nast ąpił rozwój przemysłu; powstało kilka zakładów – olejarnie, cegielnia, browar, fabryka lasek, fabryka wyrobów żelaznych, fabryka mydła.

- 49 -

W roku 1903 od rodziny Skarbek-Kruszewskich dobra radzymi ńskie (Miasto Radzymin z czterema folwarkami: Aleksandrowem, Dybowem, Wiosk ą Radzymi ńsk ą i Mokrem) o powierzchni 7581 morgów nabyli do spółki na licytacji panowie Budny, Rawicz i Hirszman. Finalnie wła ścicielem został Władysław Rawicz. Od roku 1904 wzmógł si ę napływ ludno ści pochodzenia żydowskiego, stanowi ącej wówczas około 2/3 społeczno ści miasta. Przyczyniali si ę oni w znacznej mierze do rozwoju ekonomicznego Radzymina. W roku 1910 liczba mieszka ńców wzrosła do 4 062 osób. W czasie I wojny światowej miasto znalazło si ę pod okupacj ą niemieck ą. Po wyzwoleniu Radzymin pozostał miastem powiatowym. Najbardziej dramatycznym wydarzeniem z dziejów miasta jest Bitwa Warszawska w wojnie polsko-bolszewickiej, która rozegrała si ę w dniach 13-17 sierpnia na wschodnich przedpolach stolicy. Walki pod Radzyminem przeszły do historii jako „Cud nad Wisł ą”. Bohaterstwo i determinacja polskich żołnierzy i cywilów oraz strategia naczelnego wodza Józefa Piłsudskiego przyniosły zwyci ęstwo, którego znaczenia nie sposób przeceni ć. Miasto kilkakrotnie przechodziło z r ąk do r ąk, wskutek czego uległo silnemu zniszczeniu. Szybki rozwój miasta nast ąpił w okresie mi ędzywojennym. Liczba mieszka ńców kształtowała si ę nast ępuj ąco: • 1921 rok 4 200 mieszka ńców • 1939 rok 8 000 mieszka ńców W pocz ątku lat dwudziestych został zurbanizowany znaczny teren, poło żony w s ąsiedztwie ośrodków historycznych. Rozdzielono ulicami na bloki i podzielono na działki cz ęść dawnego ogrodu pałacowego oraz cz ęś ciowo ziemie dawnego folwarku radzymi ńskiego. Działki przewidziane były dla zabudowy willowej, wzgl ędnie indywidualnych domków jednorodzinnych. Okres II wojny światowej był tragiczny dla mieszka ńców Radzymina. 1 wrze śnia 1939 r. nad miastem została stoczona pierwsza bitwa powietrzna II wojny światowej; na pocz ątku wrze śnia odbyły si ę pogrzeby 147 żołnierzy polskich poległych w bitwie pod miastem oraz lotników. Niemcy rozstrzelali około 500 osób, w Treblince za ś zgładzono około 3900 mieszka ńców narodowo ści żydowskiej. Bezpo średnio po wojnie Radzymin liczył około 4000 mieszkańców. W 1952 roku siedzib ę powiatu przeniesiono do Wołomina. Liczba mieszka ńców Radzymina po wojnie zacz ęła szybko rosn ąć , i tak: • w 1961 roku wynosiła 6 749 osób, • w 1973 roku wynosiła 7 900 osób. W 1988 r. przywrócono w Radzyminie historyczne nazwy ulic, nawi ązuj ące do chlubnych kart historii.

- 50 -

5.3. Kompozycja przestrzenna gminy Gmina Radzymin jest obecnie w strukturze przestrzennej zró żnicowana. Główn ą miejscowo ści ą gminy jest Radzymin. Miejscowo ść ta posiada prawa miejskie i jest to widoczne w charakterze zabudowy. Poza śladami dawnego osadnictwa, uwidocznionymi w stanowiskach archeologicznych, w Gminie Radzymin wyst ępuj ą obszary o pewnych znamionach dawnego rozplanowania urbanistycznego. Są to, mi ędzy innymi: • ślady wczesno średniowiecznej osady targowej posiadaj ące czytelne cechy rozplanowania pochodzenia sprzed lokacyjnego (układ i podziały własno ściowe w rejonie kwadratowego Starego Rynku), • tereny przył ączone po lokacji (wokół Placu Wolno ści), • zabudowa wzdłu ż osi miasta - obszar ulicy Konstytucji 3-go Maja, • pozostało ści głównych ci ągów komunikacyjnych, • układy zieleni miejskiej z okresu mi ędzywojennego: rozplanowanie zieleni i pozostało ści nasadze ń na Placu Wolno ści i Placu Ko ściuszki, pozostało ści nasadze ń wzdłu ż Al. Jana Pawła II i Norwida; • cmentarze: - wojenny z okresu wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, - - parafialny o warto ściach historycznych, - - nieczynny żydowski, - - nieczynny ewangelicki przy ul. Polnej. Autor opracowania „Studium historyczno – urbanistyczne” Tadeusz Zagrodzki zwraca szczególn ą uwag ę na stosunkowo rzadko pojawiaj ący si ę typ rozplanowania urbanistycznego miasta, polegaj ący na harmonijnej sekwencji trzech placów od Starego Rynku poprzez Plac Ko ściuszki do Placu Wolno ści. Pozostałe miejscowo ści, to głownie zabudowa mieszkaniowa oraz zagrodowa, tworz ąca układy ulicowe wzdłu ż dróg gminnych. Walory przyrodniczo-krajobrazowe spowodowały, że gmina stała si ę terenem letniskowym dla mieszka ńców Warszawy. Główne skupiska zabudowy letniskowej umiejscowione s ą w północnej cz ęś ci gminy nad Bugiem oraz na zachodzie w okolicach Zalewu Zegrzy ńskiego.

- 51 -

5.4. Ochrona środowiska kulturowego w planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa stanowi podstawowy dokument wyznaczaj ący cele i kierunki rozwoju regionu w układzie przestrzennym. Dokument zawiera uwarunkowania zewn ętrzne i wewn ętrzne rozwoju województwa mazowieckiego, cele oraz kierunki zagospodarowania przestrzennego, w tym inwestycje celu publicznego o charakterze ponadregionalnym. Aktualnie obowi ązuj ący plan zagospodarowania przestrzennego przyj ęty został uchwał ą Sejmiku Województwa Mazowieckiego w dniu 7 czerwca 2004 r. Plan zagospodarowania przestrzennego stanowi wykładni ę polityki przestrzennej województwa. Podstawowym celem tej polityki jest stworzenie warunków do osi ągni ęcia spójno ści terytorialnej oraz trwałego i zrównowa żonego rozwoju poprawy życia oraz zwi ększenia konkurencyjno ści regionu. Głównym celem planu jest okre ślenie polityki przestrzennej Mazowsza polegaj ącej na ustaleniu zasad organizacji struktury przestrzennej województwa w zakresie: podstawowych elementów sieci osadniczej, rozmieszczenia infrastruktury technicznej i społecznej, wymaga ń dotycz ących ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. Celem polityki planu w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego jest kształtowanie to żsamo ści kulturowej Mazowsza. Polityka ta jest adresowana przede wszystkim do rejonów miast i miejscowo ści charakteryzuj ących si ę najcenniejszymi układami urbanistycznymi, warto ściami krajobrazowymi, tradycj ą historyczn ą i zabytkowymi i obiektami architektonicznymi. Efektem tej polityki jest postulat obj ęcia ochron ą prawn ą cennych krajobrazów kulturowych; krajobrazu kulturowego wsi i małych miast; zespołów budownictwa drewnianego; o środki to żsamo ści regionu; układów ruralistycznych i urbanistycznych; miejsc pami ęci narodowej. W sferze kultury niematerialnej polityka województwa b ędzie realizowana przez: propagowanie wiedzy o regionie i małych ojczyznach; piel ęgnowanie odr ębno ści kulturowej i wspieranie to żsamo ści ludowej; promowanie walorów kulturowych regionu oraz regionalnego folkloru poprzez ró żne formy organizacji imprez folklorystyczno-kulturowych oraz informowanie w mediach i wydawnictwach docieraj ących do szerokiej rzeszy odbiorców; edukacj ę w zakresie historii regionu i jego to żsamo ści kulturowej; wykorzystanie nowoczesnych technologii do zwi ększenia mo żliwo ści edukacyjnych zapoznania si ę z dorobkiem kultury regionalnej i spu ścizny kulturowej 17 .

5.5. Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków Zgodnie z ustaw ą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (art. 8) rejestr zabytków na terenie województwa prowadzi wojewódzki konserwator zabytków.

17 źródło - Gminny program opieki nad zabytkami miasta i Gminy Radzymin 2016-2020

- 52 -

Ochronie podlega forma i funkcja oraz otoczenie obiektu zabytkowego. Zasady ochrony zabytków wpisanych do rejestru ustalone s ą przepisami odr ębnymi (art.36 ust.1 pkt 1-6, pkt 8-11 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Wszelkie działania na substancji obiektu zabytkowego, w tym zagospodarowanie na cele u żytkowe oraz wszelkie zmiany, w tym zmiana funkcji, wymagaj ą pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Pomimo, że ochrona obszarów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków nie jest przedmiotem prawa miejscowego, obowi ązuje ich wykazanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Warunki ochrony układów i zespołów wpisanych do rejestru zabytków: utrzymanie historycznej kompozycji układu / zespołu wpisanego do rejestru zabytków, w tym odpowiednio do cech zagospodarowania obszaru: 1) istniej ących ci ągów drogowych z ich przekrojami, szeroko ściami ulic i chodników, liniami zabudowy frontowej oraz z historycznymi nawierzchniami ci ągów komunikacyjnych, 2) zasad historycznej parcelacji, 3) linii zabudowy wyznaczonej przez zachowan ą zabudow ę historyczn ą, 4) kompozycji zabudowy, 5) gabarytów wysoko ściowych zabudowy wytyczonych wysoko ści ą zachowanej zabudowy historycznej, 6) historycznych dominant i ich ekspozycji, 7) osi widokowych oraz ekspozycji i otoczenia obiektów zabytkowych, 8) istniej ącej historycznej zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym: zabudowy, małej architektury, zieleni komponowanej. Warunki ochrony obiektów wpisanych do rejestru zabytków: - trwałe zachowanie historycznej formy architektonicznej i substancji budowlanej obiektu wpisanego do rejestru zabytków, - utrzymanie (ew. rewaloryzacja) otoczenia obiektu zabytkowego zgodnie z historycznym zagospodarowaniem, - opracowanie rozwi ąza ń inwestycyjnych na podstawie zalece ń konserwatorskich, zgodnie z odpowiednimi przepisami szczególnymi dotycz ącymi ochrony zabytków. 18

18 Według („Wnioski w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków do projektów studiów uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego) opracowanej przez zespół w składzie: Jolanta Welc-Jędrzejewska, Ewa Kulesza-Szerniewicz, Beata Makowska, Ewa Stieler, El żbieta Jagielska 2011

- 53 -

Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz do ewidencji zabytków zamieszczony został w poni ższej tabeli .

Tabela 1 Lista obiektów wpisanych do rejestru zabytków L. p. Miejscowo ść Adres Obiekt Datowanie Rejestru zabytków

Cmentarz przy ko ściele p.w. Przemienienia A1475 1 Radzymin P.O.W. 1 (d. Wary ńskiego) Zał. 1779 Pa ńskiego (wraz z Dec. z dn. 1962-04-05 starodrzewem) Ko ściół p.w. 1773-1780; A1093/634 Przemienienia przebudowa Dec. z dn. 1962-04-05 Pa ńskiego 1897-1919 2 Radzymin P.O.W. 1 (d. Wary ńskiego) Dzwonnica przy ko ściele A1093/634 p.w. 1773-1780 Dec. z dn. 1962-04-05 Przemienienia Pa ńskiego Konstytucji 3 Maja Budynek szkolny (ob. A1094/635 3 Radzymin 1843-1944 26 (d. Lenina) Liceum) Dec. z dn. 1962-04-05 Konstytucji 3 Maja Budynek Starostwa, d. A1095/34 4 Radzymin 1843 19 (d. Lenina) szpital wojskowy Dec. z dn. 1954-09-20 Park krajobrazowy z d. A1593 zało żenia Po 1770 Dec. z dn. 1995-07-02 Żeligowskiego pałacowo-parkowego 5 Radzymin 4 (d. Parkowa) Dom administratora z d. 4 ćw. XVIII A1593 zało żenia w. Dec. z dn. 1995-07-02 pałacowo-parkowego A1321 Al. Jana Pawła Kaplica cmentarna 1927 Dec. z dn. 1988-10-11 6 Radzymin II (d. Cmentarz wojskowy A1321 Warszawska) Zał. 1912 (wraz z drzewostanem) Dec. z dn. 1988-10-11 Al. Jana Pawła II Budynek A1594 7 Radzymin 64 (d. przycmentarny (dom 1930-1932 Dec. z dn. 1995-08-10 Warszawska) dozorcy) Konstytucji 3 Maja Kamienica (d. rodziny A4 8 Radzymin Pocz. XX w. 4 (d. Lenina) Wendlów) Dec. z dn. 2000-12-18

5.6. Obszary i obiekty w ewidencji zabytków Zgodnie z ustaw ą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ochrona zabytków nale ży do obowi ązków organów administracji publicznej, które zobowi ązane s ą do podejmowania działa ń w maj ących na celu „zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umo żliwiaj ących trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie” (art. 4 pkt 1 ustawy); w szczególno ści ochrona zabytków znajduj ących si ę na terenie gminy nale ży do obowi ązków samorz ądu lokalnego. Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy Burmistrz zobowi ązany jest do prowadzenia gminnej ewidencji zabytków.

- 54 -

Ochrona obiektów zabytkowych nie wpisanych do rejestru odbywa si ę poprzez ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Obiekty zabytkowe wyznaczone do ochrony ustaleniami planów miejscowych s ą wskazane w gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków.

Tabela 2 Wykaz obiektów i obszarów uj ętych w gminnej ewidencji zabytków Forma L.p. Miejscowo ść Adres Obiekt Datowanie ochrony 1 Radzymin ul.1 Maja 9 Kamienica Lata 30-te XX w GEZ 2 Radzymin ul. 11 Listopada 2 Szkoła 1933 r. GEZ GEZ ul. Adama Mickiewicza (d. 3 Radzymin Cmentarz żydowski XVIII w. (Ewidencja Hibnera) wojewódzka) ul. Cypriana Kamila Dom, ob. budynek 4 Radzymin 1925 r. GEZ Norwida 3 mieszkalno-usługowy ul. Ignacego 5 Radzymin Dom 1923 GEZ Daszy ńskiego 2 ul. Ignacego 6 Radzymin Kamienica Pocz. XX w. GEZ Daszy ńskiego 8 ul. Ignacego 7 Radzymin Dom Lata 30-te XX w GEZ Daszy ńskiego 10 ul. Ignacego 8 Radzymin Willa 1931 GEZ Daszy ńskiego 14 9 Radzymin ul. Jana Kili ńskiego 13 Dom Przed 1939 r. GEZ 10 Radzymin ul. Jana Kili ńskiego 15 Dom Przed 1939 r. GEZ 11 Radzymin ul. Jana Kili ńskiego 17 Kamienica Przed 1939 r. GEZ Dworzec kolejki 12 Radzymin al. Jana Pawła II 5 wąskotorowej ob. budynek k. XIX w. GEZ usługowy A1321 al. Jana Pawła II (d. 13 Radzymin Kaplica cmentarna 1927 Dec. z dn. Warszawska) 1988-10-11 Cmentarz wojskowy A1321 al. Jana Pawła II (d. 14 Radzymin Żołnierzy Polskich 1920 r. Zał. 1920 Dec. z dn. Warszawska) (wraz z drzewostanem) 1988-10-11 A1594 al. Jana Pawła II 64 (d. Budynek przycmentarny 15 Radzymin 1930-1932 Dec. z dn. Warszawska) (dom dozorcy) 1995-08-10 ul. Kardynała Stefana 16 Radzymin Wyszy ńskiego 36 (d. Kamienica Przed 1939 r. GEZ Świerczewskiego) ul. Konstytucji 3 Maja 3 17 Radzymin Dom 1927 r. GEZ (d. Lenina) A4 ul. Konstytucji 3 Maja 4 Kamienica (d. rodziny 18 Radzymin Pocz. XX w. Dec. z dn. (d. Lenina) Wendlów) 2000-12-18 ul. Konstytucji 3 Maja 6 19 Radzymin Kamienica Lata 30-te XX w. GEZ (d. Lenina) GEZ ul. Konstytucji 3 Maja 8 20 Radzymin Kamienica 1 ćw. XX w. (Ewidencja (d. Lenina) wojewódzka) ul. Konstytucji 3 Maja 21 Radzymin Kamienica 1 ćw. XX w. GEZ 12 (d. Lenina) Dom Ludowy i Kino GEZ ul. Konstytucji 3 Maja 22 Radzymin „Czar”, ob. Miejska Sala 1907 r. (Ewidencja 15 (d. Lenina) Koncertowa wojewódzka) ul. Konstytucji 3 Maja Budynek Urz ędu 23 Radzymin Lata 30-te XX w. GEZ 17 (d. Lenina) Skarbowego, ob. szpital

- 55 -

Forma L.p. Miejscowo ść Adres Obiekt Datowanie ochrony Szpital wojskowy, ob. A1095/34 ul. Konstytucji 3 Maja siedziba instytucji 24 Radzymin 1843 r. Dec. z dn. 19 (d. Lenina) samorz ądowych i 1954-09-20 powiatowych Budynek Instytutu Nauczycieli Szkół A1094/635 ul. Konstytucji 3 Maja 25 Radzymin Elementarnych, ob. 1843-1844 Dec. z dn. 26 (d. Lenina) Liceum Ogólnokształc ące 1962-04-05 C.K. Norwida ul. Ksi ęż nej Eleonory GEZ 26 Radzymin Czartoryskiej 2 (d. Willa 1925 r. (Ewidencja Okrzei) wojewódzka) ul. Lucjana Park krajobrazowy z d. A1593 27 Radzymin Żeligowskiego (d. zało żenia Po 1770 r. Dec. z dn. Parkowa) pałacowo-parkowego 1995-07-02 ul. Lucjana Dom administratora z d. A1593 28 Radzymin Żeligowskiego 4 (d. zało żenia 4 ćw. XVIII w. Dec. z dn. Parkowa) pałacowo-parkowego 1995-07-02 GEZ 29 Radzymin Polna Cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w. (Ewidencja wojewódzka) 30 Radzymin ul. Polna 2 Dom 2 poł. XIX w. GEZ Ko ściół par. p.w. ul. Polskiej Organizacji 1773-1780; A1093/634 Przemienienia Pa ńskiego, 31 Radzymin Wojskowej 1 przebudowa Dec. z dn. ob. Kolegiata p.w. (d. Wary ńskiego) 1897-1919 1962-04-05 Przemienia Pa ńskiego Dzwonnica w zespole ul. Polskiej Organizacji ko ścioła par. p.w. A1093/634 32 Radzymin Wojskowej 1 Przemienienia, ob. 1773-1780 Dec. z dn. (d. Wary ńskiego) Kolegiaty Przemienienia 1962-04-05 Pa ńskiego ul. Polskiej Organizacji A1475 Cmentarz parafialny 33 Radzymin Wojskowej 1 Zał. 1779 r. Dec. z dn. (wraz z starodrzewem) (d. Wary ńskiego) 1962-04-05 Brama z ogrodzeniem w ul. Polskiej Organizacji zespole ko ścioła par. p.w. GEZ 34 Radzymin Wojskowej 1 Przemienienia, ob. 1897-1919 (Ewidencja (d. Wary ńskiego) Kolegiaty Przemienienia wojewódzka) Pa ńskiego ul. Polskiej Organizacji GEZ 35 Radzymin Wojskowej. 1 (d. Plebania Koniec XVIII w. (Ewidencja Wary ńskiego) wojewódzka) ul. Romualda Traugutta 36 Radzymin Kamienica Pocz. XX w. GEZ 1 (d. Ko ścielna) ul. Romualda Traugutta 37 Radzymin Kamienica Pocz. XX w. GEZ 3 (d. Ko ścielna) ul. Romualda Traugutta 38 Radzymin Młyn Koniec XIX w. GEZ 6 (d. Ko ścielna) GEZ 39 Radzymin ul. Stefana Batorego 3 Willa Lata 20-te XX w (Ewidencja wojewódzka) ul. Stefana 40 Radzymin Dom Pocz. XX w. GEZ Żeromskiego 1 ul. Strzelców Dom Spółdzielczy. Ob. 41 Radzymin Kaniowskich 2 (d. Armii Budynek Koniec XIX w. GEZ Ludowej) handlowo-usługowy Szkoła elementarna. Internat Ob. Budynek GEZ pl. Tadeusza 42 Radzymin przy ko ściele p.w. 1779 r. (Ewidencja Ko ściuszki 3 Przemienienia Pa ńskiego wojewódzka) – szkoła Ul. Walerego Kapliczka „Na Zjawieniu”, 43 Radzymin Pocz. XX w. GEZ Wróblewskiego sanktuarium Maryjne

- 56 -

Forma L.p. Miejscowo ść Adres Obiekt Datowanie ochrony Przemienienia Pa ńskiego

44 Radzymin pl. Wolno ści 15 Kamienica Pocz. XX w. GEZ 45 Radzymin pl. Wolno ści 17 Kamienica Pocz. XX w. GEZ Ła źnia miejska, ob. 46 Radzymin Zdu ńska 24 1932 r. GEZ budynek mieszkalny

Obiekty rekomendowane do obj ęcia ewidencj ą Konserwatora Zabytków: • cmentarz ewangelicki Wiktorów, • parkowy układ wodny Radzymin pomi ędzy ulicami 11 Listopada, Daszy ńskiego, Żeligowskiego, • kapliczka na Górze Świ ętego Antoniego na granicy z Markami, • kapliczka – grota z otoczeniem przy al. Jana Pawła II (dawna Wioska Radzymi ńska), • liczne krzy że i kapliczki przydro żne na terenie miasta i gminy • mogiły żołnierskie na terenie miasta i gminy.

Stan wi ększo ści cmentarzy okre śli ć mo żna jako dobry, zgodnie ze stanem obecnym, w tym cmentarza parafialnego parafii p.w. Przemienienia Pa ńskiego w Radzyminie oraz cmentarza poległych w 1920 roku. Cmentarz żydowski nie jest zachowany (za wyj ątkiem ohelu cadyka) i funkcjonuje jako teren zielony. Cmentarze ewangelickie nieczynne przy ul. Polnej i w Wiktorowie, s ą to tereny nieuporz ądkowane, poro śni ęte ro ślinno ści ą, z pojedynczymi zachowanymi elementami nagrobków (na cmentarzu w Wiktorowie nie ma nagrobków). W zakresie oceny zachowania budynków wpisanych do ewidencji zabytków, zgodnie ze stanem obecnym budynki s ą w wi ększo ści w stanie zadowalaj ącym lub średnim. Analizuj ąc obecny stan zachowania obiektów obj ętych gminn ą ewidencj ą zabytków oprócz obiektów wskazanych w Programie Rewitalizacji jako priorytetowe do prac zabezpieczaj ących przed dalsz ą degradacj ą, a nast ępnie przeznaczonych do kompleksowych prac rewaloryzacyjnych nale ży przyj ąć przede wszystkim obiekty mieszkaniowe znajduj ące si ę na obszarze historycznego rozplanowania miejskiego centrum Radzymina m.in. kamienice i domy mieszkalne, a tak że budynek dawnego młyna. Koniecznych prac zabezpieczaj ących w obr ębie dachu wymaga budynek przycmentarny (tzw. Dom Dozorcy) przy Al. Jana Pawła II 64).

5.7. Dobra kultury współczesnej Na terenie Gminy Radzymin nie stwierdzono dóbr kultury współczesnej.

- 57 -

5.8. Ochrona zabytków archeologicznych Zgodnie z ustaw ą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zabytkiem archeologicznym jest zabytek nieruchomy, b ędący powierzchniow ą, podziemn ą lub podwodn ą pozostało ści ą egzystencji i działalno ści człowieka, zło żon ą z nawarstwie ń kulturowych i znajduj ących si ę w nich wytworów b ądź ich śladów albo zabytek ruchomy, b ędący tym wytworem. Dla zasobów archeologicznych wyznaczane b ędą w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego strefy ochrony, natomiast warunki dla stref zawarte s ą w cz ęś ci "Kierunki". Stanowiska archeologiczne posiadaj ące lokalizacj ę, zostały w sposób przybli żony oznaczone na rysunkach Studium. Tabela 3 Wykaz stanowisk archeologicznych w obszarze Gminy Radzymin wpisanych do rejestru zabytków Nr Obr ęb Nr stanowiska Formy ochrony Nr rejestru 1. Arciechów 13/51-67/35 cmentarzysko C-118, 1996-04-11 2. Arciechów 14/51-67/36 cmentarzysko C-118, 1996-04-11

Tabela 4 Wykaz stanowisk archeologicznych w obszarze miasta Radzymin uj ętych w Gminnej Ewidencji Zabytków numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki br ązu Radzymin 52-67/13 (2500 – 1450 p.n.e.) Radzymin 52-67/14 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki br ązu Radzymin 52-68/43 (2500 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki br ązu Radzymin 52-68/44 (2500 – 1450 p.n.e.) Radzymin 52-68/45 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osady i cmentarzyska z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 Radzymin 52-68/46 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Radzymin 52-68/47 i z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) - 52-68/48 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) Ruda 52-68/51 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osady z wczesnej epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (1200 – 550 p.n.e.), Radzymin 52-68/115 osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. p.n.e.), oraz osady z okresu wczesno średniowiecznego (XI – XII w.) – cz ęść obiektu na terenie gminy Radzymin 52-68/117 j. w. ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) – Radzymin 52-68/133 obiekt zalesiony Radzymin 52-68/134 j. w. ślady osady z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) – obiekt Radzymin 52-68/135 zalesiony Radzymin/Mokre 52-68/136 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) i z

- 58 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu wczesnej epoki br ązu (1450 .) – obiekt zalesiony, cz ęść obiektu na terenie gminy ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Radzymin 52-68/138 i z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) - 53-67/33 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. n.e.) Radzymin 53-67/39 oraz z okresu średniowiecznego i nowo żytnego (XIV w.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) i z epoki żelaza Radzymin 53-67/40 (650 – 200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) i z wczesnej epoki br ązu Cegielnia 53-67/50 (1450 – 1200 p.n.e.) – obiekt zalesiony, cz ęść obiektu na terenie gminy Radzymin 53-68/13 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1450 p.n.e.) - 53-68/15 ślady staro żytnego osadnictwa Radzymin 53-68/18 j. w. Stary Dybów 53-68/25 j. w.

Tabela 5 Wykaz stanowisk archeologicznych w obszarze Gminy Radzymin numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego i z okresu Ruda 51-67/5 średniowiecznego (XIII/XIV w.) Arciechów 51-67/6 ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza (650 – 400 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Arciechów 51-67/7 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) i z Arciechów 51-67/8 epoki br ązu (1000 – 650 p.n.e.) oraz osadnictwa z epoki żelaza (I – III w. p.n.e.) ślady osadnictwa z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (800 – Arciechów 51-67/9 550 p.n.e.) Arciechów 51-67/10 ślady osady z epoki br ązu (1000 – 800 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Arciechów 51-67/11 oraz z epoki br ązu i wczesnej epoki żelaza (1700 – 550 p.n.e.) Arciechów 51-67/12 ślady osady z wczesnej epoki żelaza (650 – 400 p.n.e.) ślady osady z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (650 – 400 Arciechów 51-67/13 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Arciechów 51-67/14 oraz osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Arciechów 51-67/15 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) Arciechów 51-67/16 oraz osady z epoki br ązu i wczesnej epoki żelaza (800 – 550 p.n.e.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza (650 – 400 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/17 - obiekt niszczony przez eksploatacj ę piasku ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/18 - obiekt niszczony przez eksploatacj ę piasku - 51-67/19 j. w.

- 59 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Stare Załubice 51-67/20 brązu (3500 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Stare Załubice 51-67/21 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) ślady staro żytnego cmentarzyska oraz osadnictwa z wczesnej Stare Załubice 51-67/22 epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/24 ślady osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/26 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/27 i z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/28 ślady osadnictwa, neolit i wczesny br ąz, fragmenty ceramiki ślady osady z epoki br ązu i z epoki żelaza (800 – 550 p.n.e.; I – III Nowe Załubice 51-67/29 w. p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/30 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) ślady osadnictwa staro żytnego oraz z okresu średniowiecznego Stare Załubice 51-67/31 (XIII – XIV w.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/32 i z okresu wczesno średniowiecznego (XII/XIII w.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/33 i cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. n.e.) ślady osady z epoki żelaza (I – IV w. n.e.) oraz osadnictwa z okresu Stare Załubice 51-67/34 średniowiecznego (XIII/XIV w.) zespół 21 kopców ziemnych – cmentarzyska z epoki żelaza (II – III w. n.e.) Arciechów 51-67/35 obiekt wpisany do Rejestru Zabytków pod nr A – 1617 w dniu 4 kwietnia 1996 r. zespół 21 kopców ziemnych – cmentarzyska z epoki żelaza (II – Arciechów III w. n.e.) 51-67/36 obiekt wpisany do Rejestru Zabytków pod nr A – 1617 w dniu 4 kwietnia 1996 r. Arciechów 51-67/37 ślady staro żytnego osadnictwa, kultura łu życka, fragmenty ceramiki Arciechów 51-67/38 ślady staro żytnego osadnictwa Stare Załubice 51-67/39 ślady osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I – IV w. n.e.) Stare Załubice 51-67/40 ślady osady z epoki żelaza (I – III w. n.e.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza (650 – 400 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/41 i z okresu średniowiecznego (XIII/XIV w.) Stare Załubice 51-67/42 ślady osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego (XII/XIII w.) ślady osadnictwa staro żytnego oraz z okresu średniowiecznego Stare Załubice 51-67/43 (XIII – XIV w.) Nowe Załubice 51-67/44 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.); z Arciechów 51-67/45 epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.; I – III w. n.e.) oraz z okresu średniowiecznego (XIII/XIV w.) Stare Załubice 51-67/46 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osady z epoki br ązu (800 – 650 p.n.e.) i osadnictwa z okresu Arciechów 51-67/47 średniowiecznego (XIV w.) Arciechów 51-67/48 ślady osadnictwa ze środkowej epoki kamienia (7000 – 4000 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/49 ślady osadnictwa z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. p.n.e.) Stare Załubice 51-67/50 ślady staro żytnego osadnictwa

- 60 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Stare Załubice 51-67/51 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) oraz cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e.– III w. n.e.) ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego i z okresu Stare Załubice 51-67/52 średniowiecznego (XII - XIV w.) ślady osady z epoki żelaza (II – IV w. n.e.) i z okresu Stare Załubice 51-67/53 średniowiecznego (XIII/XIV w.) Nowe Załubice 51-67/54 ślady staro żytnego osadnictwa Nowe Załubice 51-67/55 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/56 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 650 p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/57 ślady osadnictwa z epoki żelaza (I – IV w.) Nowe Załubice 51-67/58 ślady osadnictwa z okresu średniowiecznego (XIII/XIV w.) ślady osady z okresu średniowiecznego i nowo żytnego (XIV - XVI Nowe Załubice 51-67/59 w.) Nowe Załubice 51-67/60 ślady osady z epoki żelaza (I – IV w. n.e.) ślady osadnictwa, osada, or/raczej pó źny/, XV/XVII, fragmenty Nowe Załubice 51-67/61 ceramiki, bryłka żużla Nowe Załubice 51-67/62 ślady osadnictwa staro żytnego i wczesno średniowiecznego Nowe Załubice 51-67/63 ślady osady z epoki żelaza (I – IV w. n.e.) Nowe Załubice 51-67/64 ślady cmentarzyska z epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.; II – III w. n.e.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) i z wczesnej Nowe Załubice 51-67/65 epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/66 ślady osady z okresu średniowiecznego i nowo żytnego (od XV w.) Stare Załubice 51-67/67 ślady osadnictwa z okresu średniowiecznego (XV w.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) i z okresu Stare Załubice 51-67/68 średniowiecznego (XII – XIV w.) ślady osady z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) oraz osady Stare Załubice 51-67/69 i cmentarzyska z epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.; II – III w. n.e.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/70 - obiekt zagro żony powstaj ącymi działkami rekreacyjnymi ślady osadnictwa ze środkowej epoki kamienia (7000 – 4000 Stare Załubice 51-67/71 p.n.e.), z okresu średniowiecznego (od XIV w.) – obiekt cz ęś ciowo zalesiony, cz ęś ciowo zabudowany przez działki rekreacyjne ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.) Nowe Załubice 51-67/72 oraz osady z okresu wczesno średniowiecznego i średniowiecznego (XII/XIII – XIV w.) Nowe Załubice 51-67/73 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/74 - obiekt zagro żony powstaj ącymi działkami rekreacyjnymi - 51-67/75 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) Ruda 51-67/76 ślady osady z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) Ruda 51-67/77 ślady osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.), kultura łu życka ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Ruda 51-67/78 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Ruda 51-67/79 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) oraz z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osady i cmentarzyska z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) Ruda 51-67/80 oraz osady z epoki żelaza (I – III w. n.e.)

- 61 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu Ruda 51-67/81 ślady osady z epoki żelaza (II – IV w. n.e.) Ruda 51-67/82 ślad osadnictwa, kultura łu życka, staro żytno ść , fragmenty ceramiki Borki 51-67/83 ślady staro żytnego osadnictwa Borki 51-67/84 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Borki 51-67/85 ślady staro żytnego osadnictwa - 51-67/86 ślady osadnictwa z epoki żelaza (I – III w. n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) - 51-67/87 oraz staro żytnego cmentarzyska Borki 51-67/88 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1700 – 800 p.n.e.) - 51-67/89 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) i z epoki żelaza Stare Załubice 51-67/90 (I – III w. n.e.) Stare Załubice 51-67/91 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osadnictwa z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (800 – Stare Załubice 51-67/92 550 p.n.e.) - obiekt zalesiony i cz ęś ciowo zabudowany ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.)i z Stare Załubice 51-67/93 wczesnej epoki żelaza (650 – 400 p.n.e.) – obiekt zalesiony ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.); z wczesnej epoki br ązu Nowe Załubice 51-67/109 (1450 – 1200 p.n.e.) oraz z epoki żelaza (I – IV w. n.e.) – obiekt zalesiony ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) – obiekt Nowe Załubice 51-67/113 zalesiony ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 1700 p.n.e.) Stare Załubice 51-67/117 oraz cmentarzyska z epoki żelaza (400 – 125 p.n.e.) – obiekt zalesiony ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) – obiekt pod Stare Załubice 51-67/123 zabudow ą ślady cmentarzyska z epoki żelaza (I – III w. n.e.) - obiekt pod Borki 51-67/125 zabudow ą ślady osadnictwa ze starszej epoki kamienia (8000 – 7000 p.n.e.) - 51-67/126 oraz cmentarzyska z wczesnej epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.) – obiekt zalesiony Nowe Załubice 51-68/24 osada, kultura łu życka, epoka br ązu, fragmenty ceramiki ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) oraz osady z Nowe Załubice 51-68/25 epoki żelaza (II – IV w.) ślad osadnictwa, osada, epoka łu życka, or /raczej pó źny/, Nowe Załubice 51-68/61 fragmenty ceramiki ślady cmentarzyska z epoki żelaza (I – III w. n.e.) Nowe Załubice 51-68/62 oraz osadnictwa z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) Nowe Załubice 51-68/63 oraz z okresu średniowiecznego i nowo żytnego (XV – XVI w.) Łąki 52-67/1 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łąki 52-67/2 j. w. Łąki 52-67/3 ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego (VIII – IX w.) Łąki 52-67/4 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łąki 52-67/5 ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.)

- 62 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu Łąki 52-67/6 j. w. ślady osady i cmentarzyska z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 Łąki 52-67/7 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Łąki 52-67/8 oraz osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łąki 52-67/9 ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łąki 52-67/10 ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki br ązu Łąki 52-67/11 (2500 – 1200 p.n.e.) Łąki 52-67/12 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Radzymin 52-67/13 ślad osadnictwa, epoka kamienia/wczesny br ąz ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego (XII – XIII w.) Ruda 52-67/15 oraz osady nowo żytnej (XVII w.) Ruda 52-67/16 ślady osady z okresu średniowiecznego (XIV – XV w.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1700 – 650 p.n.e.) oraz osady Borki 52-67/17 nowo żytnej (XVII/XVIII w.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Borki 52-67/18 br ązu (2000 – 1350 p.n.e.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Borki 52-67/19 oraz z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Ruda 52-67/20 br ązu (2500 – 1450 p.n.e.) - 52-67/21 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 1700 p.n.e.) Borki 52-67/22 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Borki 52-67/23 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Borki 52-67/24 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1700 – 800 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Borki 52-67/25 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) Borki 52-67/26 ślady staro żytnego osadnictwa Borki 52-67/27 j. w. ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Borki 52-67/28 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) Borki 52-67/29 ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.) Borki 52-67/30 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osadnictwa, osada, kultura trzciniecka i łu życka, epoka Borki 52-67/31 br ązu/wczesny br ąz, pó źny neolit/wczesny br ąz, staro żytno ść /br ąz, odłupek i fragmenty ceramiki Łąki 52-67/32 ślady osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) ślady osadnictwa ze starszej i młodszej epoki kamienia (8000 – 7000; 2500 – 1700 p.n.e.) Radzymin 52-67/33 oraz cmentarzyska z wczesnej epoki żelaza (400 – 125 p.n.e.) - obiekt zalesiony, cz ęść zaj ęta przez działki rekreacyjne ślady osadnictwa ze starszej epoki kamienia (8000 – 7000 p.n.e.) - 52-67/37 oraz cmentarzyska z wczesnej epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.) – obiekt zalesiony Ruda 52-67/39 kurhan, or/pó źny/ w śr/wcz. fazy, fragmenty ceramiki ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Łosie 52-68/1 br ązu (3500 – 1450 p.n.e.)

- 63 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu Łosie 52-68/2 j. w. ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego i z okresu - 52-68/3 średniowiecznego (od XIII w.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Łosie 52-68/4 oraz osady z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) ślady osadnictwa ze środkowej i młodszej epoki kamienia Ruda 52-68/5 (7000 – 4000 p.n.e.) oraz osady z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) Łosie 52-68/6 ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łosie 52-68/7 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łosie 52-68/8 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) Łosie 52-68/9 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łosie 52-68/10 oraz z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Łosie 52-68/11 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) Łosie 52-68/12 ślady osady i cmentarzyska z epoki br ązu (1450 – 650 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) i z Łosie 52-68/13 wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) oraz z okresu średniowiecznego (XIV – XV w.) Łosie 52-68/14 ślady osadnictwa z okresu średniowiecznego (od XIV w.) Łosie 52-68/15 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Łosie 52-68/16 ślady osadnictwa z okresu średniowiecznego (od XIV w.) Mokre 52-68/17 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/18 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) ślady osady i cmentarzyska z epoki br ązu (1450 – 650 p.n.e.) Mokre 52-68/19 oraz osady z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Mokre 52-68/20 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/21 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Mokre 52-68/22 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/23 - cz ęść obiektu zniszczona, a cz ęść zagro żona przez powstaj ące działki rekreacyjne ślady staro żytnego osadnictwa – cz ęść obiektu pod działkami Mokre 52-68/24 rekreacyjnymi Mokre 52-68/25 ślady osady z epoki br ązu (1450 – 650 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Mokre 52-68/26 oraz osady i cmentarzyska z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/27 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/28 j. w. Mokre 52-68/29 ślady staro żytnego osadnictwa Mokre 52-68/30 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.)

- 64 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) oraz osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego i Mokre 52-68/31 średniowiecznego (XII – XIV w.) - obiekt zagro żony powstaj ącymi działkami rekreacyjnymi ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Mokre 52-68/32 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) - obiekt niszczony przez eksploatacj ę piasku ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/33 - obiekt niszczony przez okazjonaln ą eksploatacj ę piasku Mokre 52-68/34 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/35 ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) oraz Mokre 52-68/36 staro żytnego cmentarzyska Mokre 52-68/37 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Mokre 52-68/38 br ązu (2500 – 1450 p.n.e.) - obiekt niszczony przez eksploatacj ę piasku Mokre 52-68/39 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/40 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Mokre 52-68/41 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1450 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Mokre 52-68/42 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) Ruda 52-68/50 j. w. ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Zawady 52-68/52 br ązu (2500 – 1450 p.n.e.) oraz z epoki żelaza (I – IV w. n.e.) ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Zawady 52-68/53 i osadnictwa z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osadnictwa z epoki żelaza (I – IV w. n.e.) Zawady 52-68/54 oraz z okresu wczesno średniowiecznego i okresu średniowiecznego (XIII – XIV w.) ślady osady z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) Zawady 52-68/55 oraz osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I – IV w.) ślady osady z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.), osady i Zawady 52-68/56 cmentarzyska z epoki żelaza (I – III w. n.e.) oraz osady z okresu średniowiecznego (XIII/XIV w.) Mokre 52-68/57 ślady osadnictwa z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osadnictwa ze środkowej i młodszej epoki kamienia (7000 – 4000 p.n.e.; 3500 – 2500 p.n.e.), z wczesnej epoki br ązu Zawady 52-68/58 (1450 – 1200 p.n.e.) oraz z epoki żelaza (I – III w. n.e.) i z okresu średniowiecznego (XV w.) ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego(XII/XIII w.) Zawady 52-68/59 - obiekt niszczony przez okazjonaln ą eksploatacje piasku ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia oraz z wczesnej epoki - 52-68/60 br ązu (2500 – 1450 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia oraz z wczesnej epoki Zwierzyniec 52-68/61 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) Zwierzyniec 52-68/62 j. w. ślady osady z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) i z Zwierzyniec 52-68/63 epoki br ązu (1450 – 650 p.n.e.), oraz osadnictwa z epoki żelaza (I w. p.n.e. – II w. n.e.) i z okresu średniowiecznego (XIVw.)

- 65 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu Zwierzyniec 52-68/64 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia i z epoki br ązu (1800 – Zwierzyniec 52-68/65 1200 p.n.e.; 800 – 550 p.n.e.) oraz z epoki żelaza (I w. p.n.e. – II w. n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia oraz z wczesnej epoki Zwierzyniec 52-68/66 br ązu (2500 – 1450 p.n.e.) ślady osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) oraz osady Zwierzyniec 52-68/67 i cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki br ązu Zwierzyniec 52-68/68 (2500 – 1450 p.n.e.) oraz z pó źnej epoki br ązu i wczesnej epoki żelaza (800 – 550 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki br ązu (2500 – 1450 p.n.e.), osady Zawady/Zwierzyniec 52-68/69 i cmentarzyska z pó źnej epoki br ązu i epoki żelaza (800 – 550 p.n.e.; I w. p.n.e. – III w. n.e.) oraz osady z okresu średniowiecznego (XIV – XV w.) Zawady/Zwierzyniec 52-68/70 ślady osady i cmentarzyska z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.)

ślady osady z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) i z wczesnej epoki Zwierzyniec 52-68/71 żelaza (650 – 200 p.n.e.) Zawady 52-68/72 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) Zawady 52-68/73 i z okresu wczesno średniowiecznego (XII/XIII w.) Zawady 52-68/74 ślady osady z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia i z epoki br ązu (2500 – 800 Zwierzyniec 52-68/75 p.n.e.) oraz cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e. – II w. n.e.) Zawady/Zwierzyniec 52-68/76 ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza (650 – 125 p.n.e.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) Zawady 52-68/77 oraz osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I – III w. n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Zawady 52-68/78 br ązu (2500 – 1450 p.n.e.) oraz z epoki żelaza (I w. p.n.e. – II w. n.e.) ślady osady z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (800 – 200 p.n.e.); osady i cmentarzyska Zawady 52-68/79 z epoki żelaza (I – III w. n.e.) oraz osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego (XIII w.) Zawady 52-68/80 j. w. ślady osady z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (800 – 550 Zawady 52-68/81 p.n.e.) oraz osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. n.e.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 650 p.n.e.) oraz z epoki Zawady 52-68/82 żelaza (I – III w. n.e.) ślady osady z epoki br ązu i z epoki żelaza (800 – 650 p.n.e.; I – III Zawady 52-68/83 w. n.e.) oraz osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego (XII/XIII w.) ślady osady z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (800 – 550 Zawady 52-68/84 p.n.e.) oraz osadnictwa z okresu średniowiecznego (od XIV w.) ślady osady z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (800 – 550 Zawady 52-68/85 p.n.e.) ślady osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego Zawady 52-68/86 i z okresu średniowiecznego (XIII – XIV w.)

- 66 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Zawady 52-68/87 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) Zwierzyniec 52-68/88 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Emilianów 52-68/89 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) Emilianów 52-68/90 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) ślad osadnictwa, osada, KPL, trzciniecka, neolit, wczesny br ąz, Emilianów 52-68/91 odłupek z siekierki, fragmenty ceramiki ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Emilianów 52-68/92 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Emilianów 52-68/93 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki - 52-68/94 br ązu (3500 – 1200 p.n.e.) Emilianów 52-68/95 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Emilianów 52-68/96 br ązu (2500 – 1450 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 1700 p.n.e.) Emilianów 52-68/97 oraz osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Emilianów 52-68/98 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 1700 p.n.e.) Emilianów 52-68/99 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osady z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) Emilianów 52-68/100 oraz z epoki br ązu i wczesnej epoki żelaza (800 – 550 p.n.e.) Emilianów 52-68/101 ślad osadnictwa, mezolit/neolit, wiórek ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Emilianów 52-68/102 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) Emilianów 52-68/103 j. w. ślady osady z epoki br ązu i z epoki żelaza (1450 – 1200 p.n.e.; 800 Emilianów 52-68/104 – 550 p.n.e.; I – III w. n.e.) ślady osadnictwa z epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.; I w. p.n.e. – II w. Emilianów 52-68/105 n.e.) Emilianów 52-68/106 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1700 – 1450 p.n.e.) Łosie 52-68/107 ślady nowo żytnego osadnictwa ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego i z okresu Łosie 52-68/108 średniowiecznego (od XIII w.) ślady osady z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki br ązu - 52-68/109 (2500 – 1200 p.n.e.) oraz z epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.; I – III w. n.e.) ślady osady z epoki żelaza (650 – 200 p.n.e.; I w. p.n.e. – III w. Stary Dybów 52-68/110 n.e.) oraz osadnictwa z okresu średniowiecznego (od XIV w.) Stary Dybów 52-68/111 ślady osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) ślady osady z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (800 – 550 Stary Dybów 52-68/112 p.n.e.) Zawady 52-68/113 ślady osadnictwa z epoki żelaza (125 p.n.e. – do pocz ątku n.e.) ślady osady z epoki br ązu i z wczesnej epoki żelaza (1200 – 550 p.n.e.) Stary Dybów 52-68/114 osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e.– III w. n.e.) oraz osady z okresu wczesno średniowiecznego (XI – XIII w.) Radzymin 52-68/115 j. w. (cz ęść obiektu na terenie miasta Radzymina) Stary Dybów 52-68/116 j. w.

- 67 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu Radzymin 52-68/117 j. w. (cz ęść obiektu na terenie miasta Radzymina) ślady osadnictwa z epoki br ązu i z epoki żelaza (800 – 550 p.n.e.; I Radzymin 52-68/118 – III w. n.e.) Stary Dybów 52-68/119 ślady osady staro żytnej i z okresu średniowiecznego (XIV w.) ślady osady z epoki br ązu i z epoki żelaza (800 – 550 p.n.e.; I – III Stary Dybów 52-68/120 w. n.e.) oraz z okresu średniowiecznego (XIII/XIV w.) ślady osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.), z epoki żelaza Stary Dybów 52-68/121 (I – III w. n.e.) oraz z okresu średniowiecznego (XIV – XV w.) Stary Dybów 52-68/122 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osady z epoki żelaza (I – III w. n.e.) oraz z okresu Stary Dybów 52-68/123 wczesno-średniowiecznego i z okresu średniowiecznego (XIII – XIV w.) ślady osady z okresu wczesno średniowiecznego i z okresu Stary Dybów 52-68/124 średniowiecznego (XII – XV w.) ślady osady z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. n.e.) - 52-68/125 oraz osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego (XIII w.) Stary Dybów 52-68/126 ślady osady, staro żytno ść , fragmenty ceramiki Stary Dybów 52-68/127 ślady osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. n.e.) ślady osady z okresu średniowiecznego i osady nowo żytnej (XIV – Stary Dybów 52-68/128 XVI w.) ślady osadnictwa z epoki żelaza (III – IV w. n.e.) i z okresu Stary Dybów 52-68/129 wczesno średniowiecznego (XIII w.) Stary Dybów 52-68/130 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osady i cmentarzyska z epoki żelaza (II – IV w. n.e.) oraz Stary Dybów 52-68/131 osady z okresu wczesno średniowiecznego i z okresu średniowiecznego(XIII – XIV w.) Łosie 52-68/132 ślady osadnictwa, konstrukcje drewniane ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) i Radzymin/Mokre z wczesnej epoki br ązu 52-68/136 (1450 – 1200 p.n.e.) – obiekt zalesiony, cz ęść stanowiska na

terenie miasta Radzymina Stary Dybów 52-68/137 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Radzymin 52-68/138 osada, ślady osadnictwa, neolit, wczesny br ąz, fragmenty ceramiki ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Radzymin 52-68/139 i z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) - 52-68/143 - obiekt niszczony przez okazjonaln ą eksploatacj ę piasku ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki Łosie 52-68/144 br ązu (2500 – 1200 p.n.e.) - obiekt zalesiony Emilianów 52-69/1 ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Emilianów 52-69/2 ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i z wczesnej epoki - 52-69/3 br ązu (3500 – 1450 p.n.e.) Cegielnia 53-67/31 ślady osady z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Cegielnia 53-67/32 ślady staro żytnego osadnictwa Słupno 53-67/34 ślady osady z epoki br ązu (1200 – 650 p.n.e.) ślady osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Słupno 53-67/35 i z epoki żelaza (125 p.n.e. – do pocz ątku n.e.)

- 68 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu Słupno 53-67/36 ślady cmentarzyska z epoki żelaza (II w. n.e.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.), z epoki br ązu Słupno 53-67/37 (1200 – 800 p.n.e.) oraz z epoki żelaza (I w. p.n.e. – III w. n.e.) i z okresu średniowiecznego (XIV w.) – obiekt cz ęś ciowo zniszczony przez eksploatacj ę gliny ślady osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego i okresu Słupno 53-67/38 średniowiecznego (XIII–XIV w.) Radzymin 53-67/39 ślady osadnictwa Radzymin 53-67/40 ślady osadnictwa, kultura łu życka, epoka br ązu, fragmenty ceramiki ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) Słupno 53-67/41 i z wczesnej epoki żelaza (650 – 400 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Sieraków 53-67/42 oraz osadnictwa z wczesnej epoki br ązu (1450 – 1200 p.n.e.) Sieraków 53-67/43 ślady staro żytnego osadnictwa Sieraków 53-67/44 j. w. ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) i z wczesnej epoki br ązu Cegielnia 53-67/50 (1450 – 1200 p.n.e.) – obiekt zalesiony, cz ęść obiektu na terenie miasta Radzymina obozowisko, ślady osadnictwa, kultura świderska, schyłkowy Cegielnia 53-67/58 paleolit, epoka br ązu, nowo żytno ść Radzymin/Cegielnia 53-67/59 ślady osadnictwa, nowo żytno ść , fragmenty ceramiki Wiktorów 53-68/1 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osady z epoki br ązu i wczesnej epoki żelaza (800 – 400 Stary Dybów 53-68/2 p.n.e.) ślady osady z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki br ązu Wiktorów 53-68/4 (2500 – 1450 p.n.e.) oraz osady z epoki żelaza (I – III w. n.e.) Dybów Kolonia 53-68/12 ślady staro żytnego osadnictwa Ciemne 53-68/14 j. w. ślady osadnictwa staro żytnego i wczesno średniowiecznego, kultura Dybów Kolonia 53-68/16 łu życka Dybów Kolonia 53-68/17 ślady staro żytnego osadnictwa Radzymin 53-68/18 ślady staro żytnego osadnictwa Stary Dybów 53-68/19 ślady staro żytnego osadnictwa ślady osady z epoki żelaza (I – III w. n.e.) oraz osadnictwa z okresu Stary Dybów 53-68/20 wczesno średniowiecznego i okresu średniowiecznego (XIII – XIV w.) ślady osady z epoki żelaza (I – III w. n.e.) Stary Dybów 53-68/21 i osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego (XII – XIII w.) Stary Dybów 53-68/22 ślady osadnictwa z okresu średniowiecznego (od XIV w.) ślady osadnictwa z okresu wczesno średniowiecznego i Stary Dybów 53-68/23 średniowiecznego (XVIII/XIV w.) ślady osadnictwa z epoki br ązu (1700 – 800 p.n.e.) i okresu Stary Dybów 53-68/24 średniowiecznego (od XIV w.) ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia (2500 – 1700 p.n.e.) – Rżyska 53-68/27 obiekt zalesiony Rżyska 53-68/28 j. w.

- 69 -

numer Obr ęb ewidencyjny okre ślenie charakteru i datowania obiektu obiektu ślady osadnictwa z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki br ązu Rżyska 53-68/29 (2500 – 1200 p.n.e.) - obiekt zalesiony Ciemne/Stary ślady osadnictwa ze środkowej i młodszej epoki kamienia 53-68/33 Janków (7000 – 5000 p.n.e.; 2500 – 1700 p.n.e.) – obiekt zalesiony ślad osadnictwa, 2 poł. XV-XVI w. (XVII w.?), XVI – 1 poł. XVII w. Radzymin 53-68/35 (-XIX w.?), fragmenty ceramiki rejon umocnie ń (okopy i transzeje), II wojna światowa, 22 struktury Ciemne 53-68/36 obronne, 66 zabytków metalowych, deski szaluj ące okop - 54-67/4 ślady osadnictwa staro żytnego i średniowiecznego ślady osady z epoki br ązu (1200 – 800 p.n.e.) Nadma 54-68/1 oraz osady i cmentarzyska z epoki żelaza (I – III w. n.e.) Nadma 54-68/2 ślady osadnictwa staro żytnego i średniowiecznego Nadma 54-68/3 ślady osadnictwa wczesno średniowiecznego (XI/XII w.) Nadma 54-68/4 ślady osadnictwa staro żytnego i średniowiecznego Nowy Janków 54-68/5 ślady osadnictwa z epoki br ązu (1450 – 800 p.n.e.) Nowy Janków 54-68/6 ślady staro żytnego osadnictwa Nowy Janków 54-68/7 j. w. Nadma 54-68/22 ślady osadnictwa staro żytnego i średniowiecznego Nadma 54-68/24 ślady staro żytnego osadnictwa Nadma 54-68/25 ślady osady z młodszej epoki kamienia (3500 – 2500 p.n.e.) Nowy Janków 54-68/52 ślad osadnictwa ślad osadnictwa, pó źne średniowiecze-wczesne nowo żytno ść , Nadma 54-68/54 nowo żytno ść , fragmenty ceramiki ślad osadnictwa, ślad działa ń wojennych, nowo żytno ść , II wojna Nadma 54-68/55 światowa Nadma 54-68/56 ślad osadnictwa, nowo żytno ść , fragment ceramiki Nadma 54-68/57 ślad osadnictwa

Ochronie podlegaj ą równie ż zabytki archeologiczne (w szczególno ści nawarstwienia, relikty zabudowy i pozostało ści cmentarza przyko ścielnego), zwi ązane z funkcjonowaniem miasta historycznego Radzymin. Niektóre stanowiska archeologiczne, m.in. w skutek prac budowlanych lub wybierania piachu, zostały w cz ęś ci zniszczone, inne zostały w ubiegłych latach w częś ci lub w cało ści przebadane i udost ępnione do zabudowy i zagospodarowania. W zwi ązku z powy ższym nie b ędą uwzgl ędniane (w cało ści lub cz ęś ci), przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

5.9. Parki kulturowe Na terenie miasta i Gminy Radzymin nie proponuje się utworzenie parków kulturowych.

- 70 -

5.10. Zagro żenia dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Na terenie Gminy Radzymin głównymi zagro żeniami dla zasobów dziedzictwa kulturowego s ą: 1) degradacja zabudowy, 2) działania inwestycyjne bez kontroli słu żb konserwatorskich zwi ązane z rozbudow ą, przebudow ą, remontami (ocieplaniem obiektów zabytkowych), wymian ą stolarki okiennej, wymian ą pokrycia dachów, remonty cz ęś ciowe, nowe otwory okienne i drzwiowe, 3) brak nadzoru, 4) brak dostatecznych ustale ń w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, 5) lokalizowanie nowych obiektów bez uwzgl ędnienia istniej ącej substancji zabytkowej, 6) niszczenie zabytków archeologicznych w tym samowolnie realizowane prace budowlane i ziemne, 7) ingerencja w krajobraz poprzez zabudow ę terenów otwartych 8) pogarszaj ący si ę stan techniczny obiektów sakralnych.

5.11. Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej W celu ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego należy podj ąć działania maj ące na celu realizacj ę zało żeń "Gminnego programu opieki nad zabytkami Miasta i Gminy Radzymin 2016-2020", w tym: 1) aktualizacja w przypadku takiej potrzeby gminnego programu opieki nad zabytkami i prowadzenie gminnej ewidencji zabytków, 2) ustalenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapisów zawieraj ących informacje o zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, ustalenie stref ochrony konserwatorskiej i sporz ądzenie odpowiednich ustale ń dla działa ń w tych strefach, w tym okre ślenie obszarów otoczenia zabytków wpisanych do rejestru zabytków oraz ustalenie zasad gospodarowania w tych obszarach, wskazanie obiektów znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków i ustalenie zasad ich ochrony w planie, 3) podejmowanie uchwał okre ślaj ących zobowi ązania wła ścicieli obiektów historycznych do ochrony warto ści zabytkowych oraz ochrony i kształtowania krajobrazu, 4) ochrona lokalnego charakteru zabudowy,

- 71 -

5) renowacja zabytkowych obiektów sakralnych i miejsc pami ęci, 6) tworzenie Planów Odnowy Miejscowo ści dla stworzenia mo żliwo ści absorpcji środków UE dla podwy ższenia jako ści życia mieszka ńców, 7) Rewitalizacja domku administratora w Parku Eleonory Czartoryskiej w Radzyminie wraz z nadaniem mu nowej funkcji, 8) Zagospodarowanie Parków Miejskich i Ziele ńców Wiejskich. W śród obszarów parkowych uwzgl ędniono obiekty będące pod ochron ą konserwatorsk ą – Park Eleonory Czartoryskiej, Plac Wolno ści, Plac Tadeusza Ko ściuszki zespół parkowy przy cmentarzu ewangelickim przy ul. Polnej, Kirkut.

- 72 -

6. Rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym lub okre ślenia przez audyt krajobrazowy granic krajobrazów priorytetowych Ze wzgl ędu na brak obowi ązuj ącego audytu krajobrazowego w studium nie zawarto zapisów dotycz ących rekomendacji, wniosków oraz ustale ń wynikaj ących z audytu krajobrazowego (art. 10 ust. 1 pkt 4a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).

7. Warunki i jako ść życia mieszka ńców, w tym ochrona ich zdrowia 7.1. Ludno ść 19 Według Narodowego Spisu Powszechnego 2002 r. w Gminie Radzymin zamieszkiwało 18 329 osób. Średnia g ęsto ść zaludnienia wynosiła ok. 141 osób/km². Według Narodowego Spisu Powszechnego 2011 r. w Gminie Radzymin zamieszkiwało 22 561 osób. Średnia gęsto ść zaludnienia wynosiła ok. 178 osób/km². Na podstawie danych ze spisów powszechnych zauwa żalny jest wzrost liczby mieszka ńców. Zestawiaj ąc te dane z danymi z lat 2012 - 2016, zauwa żalne jest utrzymywanie si ę liczby mieszka ńców na podobnym poziomie wahaj ącym si ę od 23 959 do 26 140. Według danych na dzie ń 31.12.2016 gmin ę Radzymin zamieszkiwało 26140 osób. W porównaniu do roku 2002, liczba mieszka ńców gminy wzrosła a ż o 7 811 osoby. Wska źnik średniej g ęsto ść zaludnienia w 2016 roku osi ągn ął poziom 202 osób/km². Przyrost naturalny na 1 000 mieszka ńców w Gminie Radzymin z ostatnich 10 lat był ujemny w 2003 oraz 2006 roku i wynosił odpowiednio -2,75 i -1,52. W pozostałych latach był dodatni i wynosił od 0,05 do 6,48 w 2012 r. Przyrost naturalny na 1 000 mieszka ńców w Gminie Radzymin wyniósł 6,02. Struktura ludno ści wg ekonomicznych grup wieku wskazuje na starzenie si ę społeczno ści lokalnej. Zgodnie z danymi GUS udział osób w wieku przedprodukcyjnym zwi ększył si ę z 22% ludno ści ogółem w 2006 roku do 23% w roku 2016. W tym samym czasie udział osób w wieku produkcyjnym zmniejszył si ę z 64% na 62%, a udział osób w wieku poprodukcyjnym wzrósł z 13% do 14%.

19 Na podstawie danych GUS, BDL, lata 2002-2016

- 73 -

7.2. Migracje 20 W Gminie Radzymin w latach 2006 – 2016 saldo migracji było zawsze dodatnie, jedynie w 2015 r. migracje i emigracje zrównowa żyły si ę i saldo migracji wyniosło 0. Wg danych GUS najwi ększy w ostatnich latach przypływ mieszka ńców wyniósł +820 (2007), natomiast w 2016 r. wyniósł on +347.

7.3. Struktura gospodarki 21 Zgodnie z danymi GUS z lat 2006-2016 w Gminie Radzymin wzrosła liczba podmiotów gospodarczych. Na koniec roku 2006 w gminie funkcjonował 1778 podmioty, a na koniec 2016 roku liczba ta wzrosła do 3 079 z czego a ż 98% stanowi ą podmioty gospodarcze sektora prywatnego. Niemal że 79% wszystkich podmiotów stanowi ą osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą, a blisko 8% to spółki handlowe sektora prywatnego. Spo śród wszystkich podmiotów gospodarczych blisko 23% zostało sklasyfikowanych w grupie: przemysł i budownictwo. Pozostałe podmioty gospodarcze – ok. 77%, nie zostało zakwalifikowane do powy ższych bran ż.

7.4. Bezrobocie 22 Zgodnie z danymi GUS liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec 2016 roku w Gminie Radzymin wyniosła 980 osób, co stanowiło 6% wszystkich mieszka ńców w wieku produkcyjnym. Najwy ższy poziom bezrobocia w badanym okresie wyst ąpił w 2013 roku, gdy udział bezrobotnych w liczbie osób w wieku produkcyjnym wyniósł 10,2% (1 600 osób), a najni ższy za ś w 2008 r, gdzie udział bezrobotnych w liczbie osób w wieku produkcyjnym wyniósł 3,9% (531 osób).

7.5. Edukacja 23 Na terenie Gminy Radzymin funkcjonuj ą nast ępuj ące publiczne placówki edukacyjne: 1. Szkoła Podstawowa nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka w Radzyminie, ul. 11 listopada 2, 05-250 Radzymin; 2. Gimnazjum nr 1 im. mjra Stefana Waltera w Radzyminie, ul. 11 listopada 2, 05-250 Radzymin; 3. Zespół Szkół im. ksi ęż nej Eleonory Czartoryskiej w Radzyminie, ul. m. Konopnickiej 24, 05-250 Radzymin; 4. Zespół Szkół w Słupnie, al. Jana Pawła II 14, 05-250 Słupno;

20 Na podstawie danych GUS, BDL, lata 2006-2016 21 Na podstawie danych GUS, BDL, lata 2006-2016 22 Na podstawie danych GUS, BDL, lata 2006-2016 23 Na podstawie Strategii Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do roku 2030

- 74 -

5. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Michaliny Chełmo ńskiej – Szczepankowskiej w Słupnie, ul. Szkolna 3, 05-250 Słupno; 6. Zespół Szkół w Starych Załubicach, ul. Mazowiecka 40, 05-255 Stare Załubice; 7. Zespół Szkolno-Przedszkolnego im. Janiny Januszewskiej w Ciemnem, ul. Wołomi ńska 2, 08, 05-250 Ciemne; 8. Szkoła Podstawowa im. Prymasa Tysi ąclecia w Nadmie, ul. Szkolna 7, 05-270 Nadma; 9. Przedszkole nr 1 w Radzyminie, ul. Batorego 8, 05-250 Radzymin; 10. Przedszkole nr 2 w Radzyminie, ul. Konstytucji 3 Maja 28, 05-250 Radzymin. Współczynnik skolaryzacji brutto24 dla szkolnictwa podstawowego na koniec roku 2016 wyniósł 94,98%, a dla szkolnictwa gimnazjalnego 98,22%.

7.6. Opieka medyczna 25 Podstawow ą opiek ę zdrowotn ą na terenie Gminy Radzymin świadczy Centrum Medyczne im. Bitwy Warszawskiej 1920r w Radzyminie - Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, który udziela świadcze ń w zakresie ambulatoryjnej jak i szpitalnej opieki medycznej oraz nocnej i świ ątecznej opieki zdrowotnej. Organem zało życielskim placówki jest Gmina Radzymin. Uzupełnieniem podmiotowym dla obszaru opieki medycznej w Gminie są dwie prywatne placówki: Centrum Medyczne na Reymonta oraz Przychodnia Lekarska AmelMed w Słupnie. Szpital w Radzyminie posiada 35 łó żkowy Oddział Chorób Wewn ętrznych, który świadczy usługi w zakresie hospitalizacji pacjentów ze schorzeniami internistycznymi. W Szpitalu funkcjonuje tak że 25 poradni specjalistycznych oraz medycyna rodzinna.

7.7. Kultura i sport 26 Na terenie Gminy działaj ą dwie samorz ądowe instytucje kultury: Radzymi ński O środek Kultury i Sportu (ROKIS) i Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Radzymin. Podstawowym zadaniem O środka jest upowszechnianie kultury, kultury fizycznej, sportu, turystyki i rekreacji, edukacji i wychowania oraz wszechstronne organizowanie czasu wolnego dzieci, młodzie ży i dorosłych. O środek współpracuje z wieloma instytucjami i organizacjami pozarz ądowymi, Siedzib ą O środka jest Hala Sportowo- Widowiskowa w Radzyminie przy Al. Jana Pawła II nr 20.

24 Relacja liczby osób ucz ących si ę (stan na pocz ątku roku szkolnego) na danym poziomie kształcenia (niezale żnie od wieku) do liczby ludno ści (stan w dniu 31 XII) w grupie wieku okre ślonej jako odpowiadaj ąca temu poziomowi nauczania - na podstawie danych GUS, BDL, 2016 25 Na podstawie Strategii Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do roku 2030 26 Na podstawie Strategii Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do roku 2030

- 75 -

Biblioteka zlokalizowana jest przy ul. Konstytucji 3-go Maja 15 w Radzyminie. Podstawowym zadaniem Biblioteki jest rozwijanie potrzeb czytelniczych i informacyjnych mieszka ńców Gminy, upowszechnianie wiedzy i nauki, rozwijanie kultury. Biblioteka podejmuje wiele działa ń kulturalnych i o światowych na rzecz lokalnej społeczno ści, mi ędzy innymi organizuje ró żnorodne formy edukacji kulturalnej i wychowania przez sztuk ę, tworzy warunki do rozwoju działalno ści amatorskiego ruchu artystycznego, wspiera imprezy artystyczne, rozrywkowe i rekreacyjne. W budynku Biblioteki funkcjonuje Miejska Sala Koncertowa, w której organizowane s ą spektakle teatralne, koncerty, wystawy artystyczne i wernisa że Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Radzymin prowadzi równie ż i organizuje działalno ść Radzymi ńskiej Orkiestry D ętej. W 2015 roku powstało w Radzyminie Centrum Aktywno ści Społecznej (CAS), z którego usług mog ą korzysta ć organizacje pozarz ądowe. Jest to wymierna pomoc ze strony samorz ądu gminnego dla aktywnie działaj ących stowarzysze ń, które mog ą korzysta ć z pomieszcze ń Centrum w trakcie realizacji wielu cennych projektów społecznych. CAS - jest efektywn ą form ą wspierania organizacji społecznych, cenn ą inicjatyw ą maj ącą na celu kształtowanie w mieszka ńcach postaw społecznych, stwarzaj ącą warunki dla organizacji integracyjnych spotka ń, szkole ń, konsultacji.

W skład infrastruktury sportowej w Gminie wchodz ą sale gimnastyczne, stadion oraz boiska sportowe. Z zebranych danych wynika, ze przy ka żdej placówce szkolnej znajduje si ę sala gimnastyczna. Do dyspozycji mieszka ńców jest równie ż stadion sportowy „Mazur”. To najwi ększy obiekt sportowy w Gminie, zajmuj ący powierzchni ę 2,5 ha. Obiekt wyposa żony jest m.in. w boisko do piłki no żnej z zadaszon ą trybun ą, boisko do siatkówki pla żowej, siłownie zewn ętrzn ą.

7.8. Turystyka Zgodnie z danymi GUS na terenie gminy funkcjonuj ą 2 turystyczne obiekty noclegowe, które łącznie oferuj ą 39 całoroczne miejsca noclegowe. 27 Strategia Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do 2030 roku wskazuje, iż Gminy Radzymin posiada du ży potencjał turystyczny i historyczny, która mo że stanowi ć determinant ę do rozwoju gospodarczego gminy. Du ży potencjał turystyczny buduj ą elementy takie jak: Zalew Zegrzy ński granicz ący z gmin ą, rzeki Rz ądza, Cienka i Czarna oraz starorzecza Bugu Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz pomniki przyrody.

27 Na podstawie danych GUS, BDL, stan na 31 XII 2016 r.

- 76 -

8. Zagro żenie bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia Poło żenie geograficzne Gminy Radzymin w rejonie rzeki Rządzy i rzeki Czarnej wpływa na zagro żenie podtopieniami i powodziami na jej obszarze. Istniej ące wały przeciwpowodziowe gwarantuj ą ochron ę gminy przed powodziami, jednak w przypadku ich uszkodzenia lub przerwania mo że doj ść do zalania znacznego obszaru gminy, w tym terenów zabudowanych. Na obszarze gminy nie ma zlokalizowanych zakładów potencjalnie zagro żonych wyst ąpieniem powa żnych awarii. Zapewnienie bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia nale ży do obowi ązków policji oraz stra ży po żarnej. Zagro żenie po żarowe obejmuje kompleksy le śne oraz tereny wiejskie. Nad bezpiecze ństwem ludno ści na terenie gminy sprawuje piecz ę Komenda Powiatowa Pa ństwowej Stra ży Po żarnej w Wołominie, jak równie ż Ochotnicze Stra że Po żarne w Radzyminie, Załubicach i Zawadach oraz Komenda Powiatowa Policji w Wołominie i Komisariat Policji w Radzyminie. Ponadto na obszarze opracowania wyst ępuj ą zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i mienia w zwi ązku z lokalizacj ą na terenie Gminy Radzymin ruroci ągu tłocz ącego rop ę naftow ą będącego w eksploatacji przez PERN S.A., gazoci ągów oraz zagro żeń w zwi ązku z przewozem substancji niebezpiecznych tras ą S8, a tak że zagro żeń w zwi ązku z transportem kolejowym substancji niebezpiecznych szczególnie paliw do Bazy Paliw nr 5 w Emilianowie.

- 77 -

9. Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy 28 9.1. Wprowadzenie Ustawa z dnia 9 pa ździernika 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1023 z pó źn. zm.) wprowadziła zmiany w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 z pó źn. zm.) poprzez zmian ę w cz ęś ci zakresu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Zmieniony art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadza obowi ązek uwzgl ędnienia w Studium potrzeb i możliwo ści rozwoju gminy, uwzgl ędniaj ących w szczególno ści: • analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne, • prognozy demograficzne, • mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a tak że infrastruktury społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy, • bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę. Wprowadzone zmiany do ustawy reguluj ą równie ż szczegółowo wykonanie bilansu terenów przeznaczonych pod zabudow ę. Zgodnie z tymi regulacjami dokonuj ąc bilansu, kolejno: 1) formułuje si ę, na podstawie analiz ekonomicznych, środowiskowych, społecznych, prognoz demograficznych oraz mo żliwo ści finansowych gminy, maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, wyra żone w ilo ści powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, 2) szacuje si ę chłonno ść , poło żonych na terenie gminy, obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostki osadniczej w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urz ędowych nazwach miejscowo ści i obiektów fizjograficznych, rozumian ą jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żon ą w powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, 3) szacuje si ę chłonno ść , poło żonych na terenie gminy, obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę, innych ni ż wymienione w pkt 2, rozumian ą jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żoną w powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy,

28 W oparciu o dane wg stanu na maj 2018 r.

- 78 -

4) porównuje si ę maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, o którym mowa w pkt 1, oraz sum ę powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, o której mowa w pkt 2 i 3, a nast ępnie, gdy maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, o którym mowa w pkt 1: a) nie przekracza sumy powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy - nie przewiduje si ę lokalizacji nowej zabudowy poza obszarami, o których mowa w pkt 2 i 3, b) przekracza sum ę powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy - bilans terenów pod zabudow ę uzupełnia si ę o ró żnic ę tych wielko ści wyra żon ą w powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, i przewiduje si ę lokalizacj ę nowej zabudowy poza obszarami, o których mowa w pkt 2 i 3, maksymalnie w ilo ści wynikaj ącej z uzupełnionego bilansu, 5) okre śla si ę: a) mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy, b) potrzeby inwestycyjne gminy wynikaj ące z konieczno ści realizacji zada ń własnych, zwi ązane z lokalizacj ą nowej zabudowy na obszarach, o których mowa w pkt 2 i 3, oraz w przypadku, o którym mowa w pkt 4 lit. a, poza tymi obszarami; 6) w przypadku gdy potrzeby inwestycyjne, o których mowa w pkt 5 lit. b, przekraczaj ą mo żliwo ści finansowania, o których mowa w pkt 5 lit. a, dokonuje si ę zmian w celu dostosowania zapotrzebowania na now ą zabudow ę do mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej oraz społecznej. Przy czym podczas okre ślania zapotrzebowania na now ą zabudow ę, bierze si ę pod uwag ę perspektyw ę nie dłu ższ ą ni ż 30 lat oraz niepewno ść procesów rozwojowych wyra żaj ącą si ę mo żliwo ści ą zwi ększenia zapotrzebowania w stosunku do wyników analiz nie wi ęcej ni ż o 30%.

9.2. Potrzeby i mo żliwo ści rozwojowe gminy W 2015 roku opracowana została "Strategia Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do 2030 roku", zatwierdzona Uchwał ą nr 191/XV/2015 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 18 grudnia 2015 r., zmieniona Uchwał ą nr 341/XXX/2016 z dnia 21 listopada 2016 r., w której okre ślono wizj ę gminy jako nowoczesnej i innowacyjnej, z bardzo dobrymi warunkami dla rozwoju przedsi ębiorczo ści i życia mieszka ńców.

- 79 -

Celami strategicznymi zgodnie z zało żeniami strategii s ą: • Kreowanie gospodarki niskoemisyjnej oraz poprawa bazy infrastrukturalnej obiektów publicznych, stanu infrastruktury sanitarnej i drogowej w celu zwi ększenia dost ępno ści i spójno ści terytorialnej regionu, bezpiecze ństwa mieszka ńców, turystów, przedsi ębiorców przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska naturalnego, • Zwi ększenie dost ępno ści do opieki zdrowotnej oraz społecznej poprzez popraw ę bazy infrastrukturalnej, rozwój promocji i profilaktyki zdrowotnej oraz programy kompleksowej aktywizacji dzieci, młodzie ży, osób dorosłych, seniorów, niepełnosprawnych oraz wykluczonych społecznie itp., • Podniesienie poziomu konkurencyjno ści społeczno-ekonomicznej Gminy Radzymin poprzez zintegrowane działania zwi ązanie z rozwojem i efektywnym wykorzystaniem potencjału obszaru do rozwoju przedsi ębiorczo ści, rolnictwa, budowania wykwalifikowanych zasobów pracy oraz dywersyfikacji lokalnych działalno ści gospodarczych, • Wielofunkcyjne wykorzystanie obszaru do rozwoju kultury, turystyki i rekreacji oraz promowanie dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego regionu jako elementu do budowania atrakcyjnego wizerunku Gminy i poprawy jako ści życia mieszka ńców. • Zapewnienie odpowiednich warunków do rozwoju edukacji i sportu oraz kompetencji i umiej ętno ści społecze ństwa w celu budowania kapitału społecznego do budowania nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy i do świadczeniu.

9.3. Analiza ekonomiczna Bud żet Gminy Radzymin zasilany jest z nast ępuj ących źródeł: − podatków i opłat – od nieruchomo ści, rolnych, le śnych, od środków transportu, od spadków i darowizn, opłat targowych, opłat skarbowych, − udziałów w podatkach dochodowych – cz ęść podatku dochodowego płaconego przez mieszka ńców lub firmy, − subwencji – środki pochodz ące z bud żetu pa ństwa, na finansowanie miasta i gmin bez wskazania celu, na jaki maj ą by ć przeznaczone, − dotacji – środki pochodz ące od innych podmiotów, w tym z bud żetu pa ństwa musz ą by ć wykorzystywane na okre ślony cel, − dochodów pozostałych – najem i dzier żawa budynków i gruntów, sprzeda ż nieruchomo ści, darowizny.

- 80 -

Tabela 6 Dochody i wydatki Gminy Radzymin w latach 2011-2016 Dochody Wydatki Udział Udział wydatków na Rok Własne Subwencje Dotacje Ogółem Ogółem wydatków drogi publiczne inwestycyjnych w wydatkach ogółem 2011 34 848 332,78 13 133 036,00 8 372 549,81 56 353 918,59 59 841 499,41 13,3 7,0 2012 38 017 420,93 14 704 751,00 6 864 856,33 59 587 028,26 54 081 356,38 4,9 3,4 2013 41 289 880,23 15 225 950,00 6 959 556,35 63 475 386,58 55 489 595,43 2,8 3,5 2014 45 998 958,99 16 385 350,00 8 326 675,42 70 710 984,41 67 743 501,70 15,5 8,4 2015 50 937 987,29 17 715 715,00 9 946 428,89 78 600 131,18 85 306 666,44 24,6 5,0 2016 59 895 622,20 18 690 336,00 28 394 878,77 106 980 836,97 112 905 554,02 20,1 6,9

Dochody własne Gminy Radzymin, składaj ące si ę z podatków, opłat, udziałów w podatkach dochodowych oraz dochodów z maj ątku, na przestrzeni ostatnich lat systematycznie rosn ą. Analizuj ąc dane GUS 29 za lata 2011 – 2016, dochody gminy w 2016 r. były o blisko 90% wy ższe w porównaniu do 2011 r. Równie ż subwencje ogólne zasilaj ące bud żet gminy na przestrzeni ostatnich lat prezentuj ą systematyczny wzrost. W porównaniu do 2011 roku w 2016 roku wzrost ten wyniósł ok. 42%. Wysoko ści dotacji charakteryzuje du że zró żnicowanie w poszczególnych latach, co wynika m. in. z prowadzonych aktualnie inwestycji i programów. Pomi ędzy rokiem 2011 a 2015 wysoko ść dotacji wzrosła o ok. 19% a w 2016 r. dotacje były 3-krotnie wy ższe. Łącznie dochody Gminy Radzymin na przestrzeni lat 2011 – 2015 kształtowały si ę korzystnie i prezentowały stały wzrost. Z ww. środków finansowane s ą: • oświata i wychowanie: przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja, • administracja: funkcjonowanie rady miejskiej, funkcjonowanie urz ędu miejskiego, promocja gminy, • drogi i chodniki: przebudowa dróg, remonty dróg i chodników, od śnie żanie dróg, • kultura i sport: prowadzenie o środka kultury i biblioteki, prowadzenie muzeum, renowacja zabytków miejskich, utrzymanie obiektów sportowych, organizacja imprez kulturalnych i sportowych, • pomoc społeczna: wypłata świadcze ń rodzinnych, wypłata dodatków mieszkaniowych oraz zasiłków, do żywianie uczniów, • gospodarka komunalna: dostarczanie wody, oczyszczanie ścieków, sprz ątanie ulic, oświetlenie ulic, utrzymanie zieleni, • bezpiecze ństwo publiczne - funkcjonowanie ochotniczej stra ży po żarnej,

29 Na podstawie danych GUS, BDL, lata 2011-2016

- 81 -

• pozostałe wydatki: utrzymanie miejskich budynków, przeciwdziałanie alkoholizmowi, zakup gruntów pod inwestycje miejskie, utrzymanie cmentarza komunalnego. W badanym okresie w latach 2011 i 2015-2016 wydatki gminy nieznacznie przewy ższały dochody. W pozostałych latach wydatki ogółem były mniejsze od dochodów ogółem. Ogólnie w badanym okresie wydatki gminy wzrosły o ok. 88%. Dokumentem prezentuj ącym planowane dochody i wydatki gminy w kolejnych latach jest Wieloletnia Prognoza Finansowa. Uchwał ą nr 514/XLV/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 18 grudnia 2017 r. ze zmianami przyj ęto „Wieloletni ą Prognoz ę Finansow ą na lata 2018 – 2027”, obejmuj ącą dochody i wydatki bie żą ce, dochody i wydatki maj ątkowe, wynik bud żetu, przychody i rozchody bud żetu, kwot ę długu oraz maksymalny dopuszczalny wska źnik spłaty raty i odsetek od kredytów i po życzek. Wielko ści zaplanowanych wydatków bie żą cych w poszczególnych latach prognozy nie przekraczaj ą wielko ści dochodów powi ększonych o nadwy żkę bud żetow ą z lat ubiegłych i wolne środki. W okresie obj ętym prognoz ą wska źnik planowanej ł ącznej kwoty spłat nie przekracza dopuszczalnych górnych wysoko ści. Zgodnie z prognoz ą w roku 2019 planowany jest spadek dochodów gminy, a w kolejnych latach systematyczny wzrost. Wydatki gminy do 2020 b ędą przewy ższa ć dochody jednak w kolejnych latach b ędą ju ż od nich ni ższe.

Wykres 1 Prognoza wydatków i dochodów Gminy Radzymin na lata 2018-2027 z uwzgl ędnieniem wykonania bud żetu w latach 2015-2018

180 000 000,00

160 000 000,00

140 000 000,00

120 000 000,00 Dochody ogółem 100 000 000,00

[zł] Wydatki 80 000 000,00 ogółem

60 000 000,00

40 000 000,00

20 000 000,00

0,00 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

[rok]

Wydatki ogółem zobrazowane na powy ższym wykresie zawieraj ą wydatki bie żą ce oraz wydatki maj ątkowe. Wydatki bie żą ce na przestrzeni lat obj ętych prognoz ą wynosz ą od 73%

- 82 -

w 2018 do 100% w 2027. Zgodnie z ustaw ą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wydatki bie żą ce jednostek bud żetowych obejmuj ą: wynagrodzenia i uposa żenia osób zatrudnionych w pa ństwowych jednostkach bud żetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodze ń i uposa żeń, zakupy towarów i usług, koszty utrzymania oraz inne wydatki zwi ązane z funkcjonowaniem jednostek bud żetowych i realizacji ich zada ń statutowych, jak równie ż koszty zada ń zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i niezaliczanym do sektora finansów publicznych, z wył ączeniem organizacji pozarz ądowych. Natomiast wydatki maj ątkowe obejmuj ą: wydatki na zakup i obci ęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego oraz wydatki inwestycyjne pa ństwowych jednostek bud żetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowywanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki. Niew ątpliwie pozytywny wpływ na bud żet b ędzie miała realizacja programu Rodzina 500+, gdzie zało żono, że realizacj ą programu obj ętych b ędzie 70% ogółu dzieci w wieku od 0 do 18 lat. Na realizacj ę zadania gmina otrzymało dotacj ę, która powi ększa mo żliwo ści uzyskania np. kredytu inwestycyjnego. W „Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2018 – 2027” uwzgl ędniono wydatki maj ątkowe m. in. na przedsi ęwzi ęcia: • doko ńczenie budowy skrzydła przychodni zdrowia, oraz wykonanie systemu zarz ądzania energi ą dla kompleksu budynków CM im. Bitwy Warszawskiej w Radzyminie - 2 400 000,00 zł, • program inwestycji odwodnieniowych - Budowa i modernizacja kluczowej infrastruktury odwodnieniowej – 4 900 000,00 zł, • wkład pieni ęż ny do spółki prawa handlowego - Realizacja Programu Kluczowych Inwestycji Wodoci ągowych i Kanalizacyjnych Gminy Radzymin - 20 900 000,00 zł, • budowa monitoringu gminnego - Budowa infrastruktury monitoringu na terenie gminy – 1 800 000,00 zł, • budowa nowego budynku komunalnego – 3 150 000,00 zł, • drogi dojazdowe do strefy przemysłowej (ci ąg komunikacyjny ł ącz ący ul. Wyszy ńskiego z ul. Przemysłow ą w Radzyminie, Zawadach, Mokrem) – 15 310 000,00 zł, • modernizacja ci ągu ulic Sikorskiego i Nowej w Radzyminie – 5 200 000,00 zł, • modernizacja ci ągu ulic Zwyci ęskiej, Uła ńskiej, Ogrodowej, Szwole żerów i My śliwskiej – 4 300 000,00 zł, • modernizacja ci ągu ulic Norwida i Go ścinieckiej w Słupnie – 3 300 000,00 zł, • wymiana opraw o świetlenia ulicznego na energooszcz ędne ledowe w ramach realizacji Programu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Radzymin (inwestycja maj ąca

- 83 -

na celu redukcj ę emisji zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego) - 7 036 305,00 zł, • rozbudowa szkoły podstawowej w Nadmie – 1 560 000,00 zł, • budowa ulicy Curie-Skłodowskiej w Radzyminie - 1 100 000,00 zł. Wymienione zadania planowane s ą do zrealizowania do 2025 r., a ich ł ączny kosz wynosi 70 956 305,00 zł, co wskazuje na średnie roczne wydatki gminy na cele zwi ązane z rozbudow ą sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej oraz społecznej na poziomie ok. 8 870 000,00 zł. Ponadto nakłady na inwestycje powi ększaj ą wydatki uj ęte w Programie Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Radzymin, współfinansowane ze środków unijnych lub realizowane w ramach ZIT WOF o ł ącznej kwocie do 2020 r. równej 8 535 195,00 zł, czyli ok. 2 134 000,00 zł rocznie. Suma powy ższych wydatków stanowi ok. 12% planowanych w WPF średnich rocznych wydatków gminy ogółem w kolejnych latach obj ętych prognoz ą. Jednocze śnie znajduje ona odzwierciedlenie w danych GUS w zakresie wydatków inwestycyjnych i wydatków na drogi publiczne (tabela nr 12), dlatego nale ży przyj ąć za realne, że wydatki gminy na budow ę i rozbudow ę sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej wynosz ące ok. 9% rocznego bud żetu w uj ęciu średniorocznym w badanym okresie. Nale ży zaznaczy ć, że wielko ść inwestycji oraz struktura wydatków maj ątkowych w kolejnych latach mo że ulega ć zmian ą ze wzgl ędu na pozyskiwanie środków zewn ętrznych, w tym dotacji unijnych. Powy ższe przedsi ęwzi ęcia oraz dane dotycz ące struktury wydatków dowodz ą, że Gmina Radzymin skutecznie realizuje zadania, dzi ęki którym stopniowo podnoszony jest poziom jako ści i dost ępno ści urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunikacyjnej zarówno na terenach ju ż zainwestowanych, jak i przeznaczonych pod zabudow ę.

9.4. Analiza środowiskowa Stan środowiska na terenie Gminy Radzymin został opisany w rozdziale 4. Dodatkowo wskaza ć nale ży mo żliwo ść u życia analizy SWOT, jako narz ędzia dodatkowej diagnozy i planowania strategicznego. Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy musi uwzgl ędnia ć zasady okre ślone m.in. w strategii rozwoju gminy. Na potrzeby „Strategia Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do 2030 roku” zostały sporz ądzone analizy SWOT, w której dla sfery środowiskowo-przestrzennej wskazano: 1) Mocne strony: du ży potencjał turystyczny i przyrodniczy: Zalew Zegrzy ński, rzeki Rz ądza, Cienka, Czarna oraz Starorzecza Bugu Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, pomniki przyrody, u żytki ekologiczne; sukcesywne

- 84 -

porz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej; modernizacja oraz dostosowania do wymogów europejskich oczyszczalni ścieków, która posiada du że zapasy przepustowo ści ścieków komunalnych w aspekcie wzrostu liczby mieszka ńców Gminy; potencjał do rozwoju OZE; 2) Słabe strony: braki w infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej, szczególnie na obszarach wiejskich, zanieczyszczenie powietrzna i środowiska glebowo-wodnego, przekroczenie emisji pyłów w strefie mazowieckiej, obecność terenów zalewowych, wysoki poziom wód gruntowych, mało efektywny system melioracji, niskie wykorzystanie OZE, niekontrolowane składowiska odpadów; 3) Szanse: rozwój idei Smart Cities, Gminy Eco, innowacyjnej, promocja proekologicznych rozwi ąza ń w gospodarce, tworzenie i uzbrojenie terenów pod inwestycje gospodarcze, rozwój gospodarki niskoemisyjnej, zwi ększenie wykorzystania OZE, rozwój zintegrowanej oferty turystyczno-kulturalnej Gminy, efektywna promocja gospodarcza i turystyczne, 4) Zagro żenia: mało efektywna gospodarka wodna dotycz ąca regulacji wałów przeciwpowodziowych, systemu melioracji i retencji, zagro żenie powodziowe, zwi ększenie ruchu kołowego, rosn ące rozproszenie zabudowy mieszkalnej, utrzymanie funkcji Radzymina jako sypialni Warszawy.

9.5. Analiza społeczna Diagnoza warunków i jako ści życia mieszka ńców na terenie gminy została opisana w rozdziale 7. Na potrzeby „Strategia Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2024 z projekcj ą do 2030 roku” zostały sporz ądzone analizy SWOT, w której dla sfery społecznej wskazano: 1) Mocne strony: blisko ść Warszawy, poło żenie w Warszawskim Obszarze Funkcjonalnym i Metropolitarnym, dost ępno ść komunikacyjna, korzystne ceny gruntów, korzystne trendy demograficzne, dost ępno ść usług, spadek liczby bezrobotnych, wzrost liczby podmiotów gospodarczych i liczby pracuj ących, wolne tereny pod inwestycje; 2) Słabe strony: słaba jako ść infrastruktury drogowej, ukryte bezrobocie w rolnictwie, du ży odsetek liczby gospodarstwa domowych korzystaj ących z pomocy społecznej, bariery architektoniczne, słabo dost ępno ść do internatu, słaba jako ść bazy oświatowej i sportowej; 3) Szanse: rozwój w ramach ZIT WOF, budowa drogi S8, wzrost liczby mieszka ńców, racjonalna gospodarka przestrzenna, kompleksowa rewitalizacja miasta, poprawa jako ści infrastruktury drogowej, rozwój przedsi ębiorczo ści, rozwój budownictwa komunalnego, poprawa jako ści bazy o światowej, sportowej, społecznej, rekreacyjnej

- 85 -

i kulturalnej, poprawa bezpiecze ństwa publicznego, wykorzystanie innowacji do rozwoju sektora prywatnego, kompleksowa aktywizacja społeczno-gospodarcza; 4) Zagro żenia: niekorzystne trendy demograficzne, wzrost ruchu kołowego, rozproszenie zabudowy i utrzymanie statusu sypialni Warszawy, rozwarstwienie społeczne i ekonomiczne, negatywny wpływ napływu ludno ści z Warszawy na budowanie to żsamo ści regionalnej.

Podsumowanie analiz ekonomicznych, środowiskowych i społecznych W analizie SWOT zwrócono szczególn ą uwag ę na du ży wpływ s ąsiedztwa Warszawy na rozwój społeczny i gospodarczy Gminy Radzymin oraz jako ść środowiska przyrodniczego. Głównych szans rozwojowych nale ży upatrywa ć w rozwoju lokalnej przedsi ębiorczo ści, w tym poprzez wykorzystanie drogi S8, jako czynnika aktywizuj ącego tereny inwestycyjne. Rozwój przedsi ębiorczo ść mo że wpłyn ąć na cz ęś ciowe uniezale żnienie od Warszawy, co mo że przyczyni ć si ę do wzrostu poczucia to żsamo ści lokalnej. Niew ątpliwie istotnym elementem jest rozbudowa sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej na terenach przeznaczonych pod zainwestowanie, co jak wskazuj ą analizy ekonomiczne, jest mo żliwe z środków Gminy Radzymin.

9.6. Prognozy demograficzne Uwarunkowania wynikaj ące z demografii zawarte zostały w rozdziale 7. Główny Urz ąd Statystyczny w sierpniu 2017 r. opublikował opracowanie pn. "Prognoza ludno ści gmin na lata 2017-2030", w którym Gminy Radzymin została zaliczona do grona gmin o przyro ście liczby mieszka ńców do 2030 r. wi ększym ni ż 10%. Zgodnie z zało żeniami opracowania najwi ększym przyrostem ludno ści b ędą z kolei charakteryzowa ć si ę przede wszystkim gminy poło żone w bezpo średnim s ąsiedztwie najwi ększych o środków miejskich, co wynika z siły przyci ągania wielkich aglomeracji jako atrakcyjnych rynków pracy i ich „rozlewanie” si ę na s ąsiaduj ące z nimi tereny. Podstaw ę oblicze ń stanowił stan ludno ści w Gminie Radzymin w dniu 31.12.2016 r. wynosz ący 26 140 osób. Zgodnie z wynikami przedstawionymi w opracowaniu do 2030 r. Gmina Radzymin osi ągnie liczb ę mieszka ńców na poziomie 33 920 osób, co b ędzie stanowić wzrost o około 30% wzgl ędem roku 2016. Poniewa ż zgodnie z art. 10 ust. 5 okre ślaj ąc zapotrzebowanie na now ą zabudow ę bierze si ę pod uwag ę perspektyw ę nie dłu ższ ą ni ż 30 lat, w niniejszym Studium wzi ęto pod uwag ę lata od 2018 do 2048 przyjmuj ąc dla lat nieobj ętych prognoz ą GUS taki sam trend wzrostu liczby mieszka ńców w gminie. Poni ższy wykres przedstawia prognoz ę demograficzn ą dla Gminy Radzymin do 2048 roku, zgodnie z któr ą liczba ludno ści gminy wzro śnie do ok. 44 500 osób.

- 86 -

Wykres 2 Prognoza demograficzna

50000

45000

40000

35000

30000

25000

20000

15000

10000

5000

0 2016 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2048

rok liczba mieszka ńców linia trendu

Zaznaczy ć nale ży, że zarówno prognozy demograficzne przeprowadzone przez GUS, jak i ich ekstrapolacja nie uwzgl ędniaj ą polityki regionalnej, któr ą prowadzi Gmina Radzymin. Polityka regionalna, wyra żona m. in. w Studium i Strategii Rozwoju Gminy oraz zewn ętrzne czynniki społeczno-gospodarcze mog ą wpłyn ąć na zmiany trendów.

9.7. Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę inwestycji słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy Zgodnie z przepisami ustawy o samorz ądzie gminnym ka żda gmina wykonuj ąc zadania i kompetencje działa w imieniu własnym i na własn ą odpowiedzialno ść . Samorz ąd gminy realizuje zadania publiczne o znaczeniu lokalnym, ale tylko te, których wykonywanie nie jest zastrze żone dla innych podmiotów zgodnie z zasad ą domniemania kompetencji. Takie okre ślenie zakresu działania daje władzom lokalnym mo żliwo ść podejmowania działa ń innowacyjnych, stwarzaj ących korzystne warunki rozwoju gminy. Zgodnie z ustaw ą o samorz ądzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty nale ży do zada ń własnych gminy. Jedn ą z kategorii spraw jakie obejmuj ą zadania własne gminy jest infrastruktura techniczna. Szczegółowo zadania własne z zakresu infrastruktury technicznej mo żna podzieli ć na zadania dotycz ące: • wodoci ągów i zaopatrzenia w wod ę,

- 87 -

• kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czysto ści i porz ądku oraz urz ądze ń sanitarnych, • wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, • zaopatrzenia w gaz, • zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą i ciepln ą, • gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, • edukacji publicznej i innych wynikaj ących z ustawy o samorz ądzie gminnym. Z powy ższego wynika, i ż gmina wykonuje zadania publiczne w celu zaspokojenia potrzeb swoich mieszka ńców, odpowiadaj ąc tym samym za zapewnienie warunków życia miejscowej ludno ści i podstawow ą obsług ę obywateli. Zadania własne wychodz ą naprzeciw wymogom racjonalizacji wydatków publicznych; bowiem władze gminne maj ą najlepsze rozpoznanie lokalnych potrzeb, mog ą ustala ć hierarchi ę celów, na które wydatkowane s ą środki oraz mog ą nadzorowa ć ich wykorzystywanie. Dost ępne gminom źródła finansowania inwestycji infrastrukturalnych mo żna pogrupowa ć w nast ępuj ące kategorie: • dochody własne, • subwencje, • dotacje celowe, • dotacje celowe z funduszy celowych, • kredyty i po życzki, • obligacje komunalne, • środki ze źródeł pozabud żetowych na zadania własne, • źródła finansowania ze środków zewn ętrznych. Dochody własne powi ększone o subwencje to najbardziej naturalne źródło pozyskiwania przez gminy środków inwestycyjnych. Dochody własne s ą w granicach prawa kształtowane przez władze gminy natomiast wysoko ść wpływów z tytułu subwencji zale ży przede wszystkim od czynników, na które gmina nie ma wpływu. Nie umniejsza to jednak swobody gminy w decydowaniu o sposobach ich wydatkowania, mo że jednak utrudnia ć projektowanie inwestycji w dłu ższym okresie.

Źródła finansowania ze środków zewn ętrznych Infrastruktura techniczna jest finansowana w du żej mierze z funduszy Unii Europejskiej. W celu zmniejszania ró żnic w poziomie gospodarczo-społecznym krajów i regionów Unii Europejskiej zostały powołane ró żnego rodzaju fundusze. Ró żnice w poziomie ekonomicznym pojawiły si ę wraz z przyjmowaniem do Unii kolejnych pa ństw członkowskich, których wyniki gospodarcze odbiegały od pa ństw najbardziej rozwini ętych. W dalszej

- 88 -

perspektywie zapewnienie równowagi gospodarczej i społecznej krajów członkowskich wi ązało si ę z planami wprowadzenia unii gospodarczo-walutowej. Fundusz Spójno ści miał dostarczy ć wsparcia finansowego na realizacj ę du żych inwestycji zwi ązanych z rozwojem lub modernizacj ą infrastruktury transportowej i ochrony środowiska. Regulacje dotycz ące udzielania dotacji celowych z bud żetu pa ństwa na realizacj ę zada ń inwestycyjnych gminy zostały zawarte w ustawie o finansach publicznych. Zgodnie z tre ści ą tych przepisów gminy mog ą otrzyma ć dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji jako zadania własne, z zakresu administracji rz ądowej, inne zlecone ustawami. Zasady i tryb udzielania dotacji celowych dla gmin okre śla ustawa o dochodach jednostek samorz ądu terytorialnego. W my śl ustawy o finansach publicznych, gminy mog ą zaci ąga ć kredyty i po życzki oraz emitowa ć papiery warto ściowe m.in. na finansowanie wydatków nie znajduj ących pokrycia w planowanych dochodach bud żetowych. Poniewa ż przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne z zakresu infrastruktury technicznej, zapisane w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania gminy nie s ą mo żliwe do zrealizowania w ci ągu jednego roku, powinny by ć rozwa żane w perspektywie dłu ższej ni ż jeden rok. Roczny charakter bud żetu nie pozwala na prezentacj ę poszczególnych inwestycji w całym okresie ich realizacji, nie gwarantuj ąc jednocze śnie, i ż realizacja inwestycji znajdzie odzwierciedlenie w bud żetach kolejnych lat. Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata 2017 - 2026 zakłada w najbli ższych latach systematyczne zwi ększanie dochodów gminy co pozwala przyj ąć , i ż zaistniej ą mo żliwo ści finansowania zada ń własnych gminy, wst ępnie okre ślonych przez dokument jakim jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Źródła finansowania na najwa żniejsze inwestycje to środki własne gminy, środki samorz ądu województwa mazowieckiego, środki bud żetu pa ństwa, dotacje z MRPW na lata 2014-2020, partnerstwo publiczno-prywatne, środki WFO ŚiGW. Analiza mo żliwo ści finansowania zada ń własnych przez gmin ę (punkt 9.7.) wskazuje na mo żliwo ść pokrycia wydatków zwi ązanych z realizacj ą zada ń własnych z dochodów własnych gminy, subwencji bud żetowych, dotacji celowych, kredytów i po życzek, obligacji komunalnych oraz środków źródeł pozabud żetowych w tym funduszy Unii Europejskiej.

9.8. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę 9.8.1. Maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę W zwi ązku z przeprowadzonymi w rozdziałach od 9.3 do 9.7 analizami ekonomicznymi, środowiskowymi, społecznymi, prognozami demograficznymi przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania gminy poni żej przedstawiono maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie

- 89 -

na now ą zabudow ę, wyra żone w ilo ści powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy wraz z argumentacj ą. Na potrzeby bilansu terenów wyodr ębniono 4 zasadnicze funkcje zabudowy kształtuj ące struktur ę funkcjonalno-przestrzenn ą gminy: • funkcj ę mieszkaln ą, • funkcj ę rekreacji indywidualnej, • funkcj ę usługow ą, zawieraj ącą wszelkiego rodzaju usługi, zarówno publiczne, jak i usługi komercyjne oraz usługi sportu i rekreacji, • funkcj ę produkcyjn ą. Pozostałe funkcje, w ramach których realizowana mo że by ć zabudowa, pełni ą funkcj ę uzupełniaj ącą w stosunku do wy żej wymienionych (np. infrastruktura techniczna, cmentarze) lub mo żliwo ść lokalizacji zabudowy jest zwi ązana wył ącznie z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania danego terenu (np. zabudowa zwi ązana z gospodark ą roln ą, le śną lub wodn ą dopuszczona w przepisach odr ębnych). Wszystkie funkcje dodatkowe cechuj ą si ę niewielkim odsetkiem powierzchni u żytkowej zabudowy w stosunku do powierzchni terenu jaki zajmuj ą. Ponadto mo żliwa do zliczenia powierzchnia u żytkowa zwi ązana jest wył ącznie z budynkami towarzysz ącymi podstawowej funkcji terenu, która to funkcja jest pełniona przez ró żnego rodzaju budowle, obiekty liniowe lub inne obiekty terenowe, których powierzchnia użytkowa jest niemo żliwa lub trudna do okre ślenia. W zwi ązku z powy ższym brak jest zale żno ści pomi ędzy mo żliw ą do zliczenia powierzchni ą u żytkow ą funkcji dodatkowych a powierzchni ą u żytkow ą funkcji zasadniczych lub struktur ą demograficzn ą. Przy okre ślaniu zapotrzebowania na now ą zabudow ę brano pod uwag ę przede wszystkim polityk ę gminy wyra żon ą w Strategii Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015-2014, w której wskazano po żą dane kierunki rozwoju, cele operacyjne i kierunki działania. Przy obliczeniu maksymalnego zapotrzebowania w skali gminy na now ą zabudow ę wzi ęto pod uwag ę perspektyw ę 30 lat, tj. lata 2018 - 2048, jak równie ż niepewno ść procesów rozwojowych wyra żaj ącą si ę w mo żliwo ści zwi ększenia zapotrzebowania w stosunku do wyników analiz o 30%.

Funkcja mieszkalna Na potrzeby oblicze ń zwi ązanych z zapotrzebowaniem na now ą zabudow ę funkcji mieszkalnej nie wprowadzano podziału na zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą, wielorodzinn ą i zagrodow ą. Zapotrzebowanie na funkcj ę mieszkaln ą nale ży rozumie ć jako cało ściowe zapotrzebowanie Gminy Radzymin na powierzchnię u żytkow ą zabudowy mieszkaniowej, w formie zabudowy mieszkaniowej w zabudowie zagrodowej, zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej realizowanej w formie wolno stoj ącej, szeregowej czy

- 90 -

bli źniaczej, jak równie ż w formie zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej. Uwzgl ędniaj ąc przeprowadzone analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne, a tak że przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania, głównymi czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie gminy w zakresie lokalizacji nowej zabudowy o funkcji mieszkalnej s ą: • blisko ść komunikacyjna Warszawy, • atrakcyjne przyrodniczo i krajobrazowo tereny w północnej cz ęś ci gminy, • rozwini ęta sie ć wodoci ągowa, kanalizacyjna, energetyczna i telekomunikacyjna, jak równie ż sie ć drogowa na terenie gminy, szczególnie w otoczeniu Radzymina, zmniejszaj ąca koszty obci ąż aj ące bud żet gminny zwi ązany z realizacj ą nowej zabudowy, • odwracanie si ę fali emigracji zarobkowej za granic ę - powroty wzbogaconych osób z zagranicy, • migracje w ramach Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego. Ponadto polityka gminy zmierza do: • zwi ększania standardów życia mieszka ńców poprzez: - osi ągni ęcie wska źnika 38,0 m² powierzchni u żytkowej mieszkania/osob ę jako docelow ą warto ść przeci ętn ą dla gminy (dane GUS z 2016 r. – 26,4 m² na osob ę). Wg danych GUS przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania na 1 osob ę w całej Polsce w 2016 r. wyniosła 27,4 m², co jest warto ści ą wy ższ ą do średniej dla Gminy Radzymin, i na przestrzeni lat charakteryzuje si ę systematycznym wzrostem (w ci ągu minionych 15 lat wzrosła o ponad 23%). Zgodnie z raportem Eurostatu w 2013 r. w Polsce prawie połowa ludno ści żyje w przeludnionych mieszkaniach, co plasuje Polsk ę na niechlubnym trzecim miejscu w śród krajów UE. Gorsze warunki s ą tylko w Rumunii i na W ęgrzech. W czołówce krajów cechuj ących si ę najlepszymi warunkami mieszkalnymi są Dania, Austria i Luksemburg, w których przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania na osob ę wynosi ok. 53,0 m². W Niemczech wska źnik ten wynosił 43,4 m² na osob ę a w Hiszpanii, zbli żonej do Polski pod wzgl ędem liczby mieszka ńców, 36,4 m². Maj ąc na uwadze powy ższe, jak równie ż charakter Gminy Radzymin (gmina miejsko-wiejska, z dominuj ącą zabudow ą jednorodzinn ą) nale ży uzna ć, że dotychczasowy wska źnik jest zdecydowanie za niski. Nale ży dąż yć do systematycznej poprawy warunków życia mieszka ńców gminy, poprzez umo żliwienie zwi ększenia powierzchni u żytkowej mieszka ń do standardów wyst ępuj ących w europie zachodniej. Przyjmuje si ę, że realnym do osi ągni ęcia wska źnikiem powierzchni u żytkowej na jednego mieszka ńca w Gminie Radzymin jest 38,0 m²,

- 91 -

- wymiana zabudowy mieszkaniowej substandardowej na zabudow ę o współczesnych standardach, • kontynuacji zabudowy na terenach wyznaczonych w obowi ązuj ącym studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a dotychczas nie zabudowanych, • wzrostu udziału budownictwa jednorodzinnego, w tym rezydencjonalnego, jako najbardziej po żą danej przez mieszka ńców formy zabudowy, • przeciwdziałania rozpraszaniu zabudowy mieszkaniowej jako zjawiska niekorzystnego z punktu widzenia wyposa żenia terenów w infrastruktur ę techniczn ą poprzez: - wypełnienie zabudow ą istniej ących struktur przestrzennych na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, w granicach jednostki osadniczej, - przyj ęcie nadrz ędnej zasady równoległej realizacji infrastruktury technicznej przy uruchamianiu nowych terenów zabudowy mieszkaniowej, przy jednoczesnym planowaniu nowej zabudowy na terenach położonych poza zwart ą struktur ą funkcjonalno-przestrzenn ą w formie ekstensywnej. Obliczenia dokonano w oparciu o zało żenia: • ludno ść wg prognozy demograficznej na 2048 r. ( L) – 44 500 os., • zakładana powierzchnia u żytkowa mieszkania na jednego mieszka ńca

(MP M) – 38 m²/os.,

• istniej ąca powierzchnia u żytkowa mieszka ń ( MP ist ) rozumiana jako iloczyn średniej powierzchni mieszka ń w gminie i liczby mieszka ńców gminy – 690 096 m², • zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą zabudowy mieszkaniowej w roku 2048, rozumiane jako ró żnica prognozowanej powierzchni u żytkowej i istniej ącej

powierzchni u żytkowej ( MZ PU ):

MZ PU = (L * MP M) - MP ist = 1 000 904 m² • maksymalne zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą zabudowy mieszkaniowej

jednorodzinnej i wielorodzinnej w roku 2048 ( MZ max) przy uwzgl ędnieniu niepewno ści inwestycyjnej wynosz ącej 30%:

MZ max = MZ PU * 30% = 1 301 176 m² ≈ 130,1176 ha

Funkcja rekreacji indywidualnej Do funkcji rekreacji indywidualnej nale ży zaliczy ć budynki zwi ązane z okresowym wypoczynkiem. Uwzgl ędniaj ąc przeprowadzone analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne, a tak że przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania,

- 92 -

głównymi czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie gminy w zakresie lokalizacji nowej zabudowy rekreacji indywidualnej s ą: • poło żenie w pobli żu Warszawy, dobra dost ępno ść komunikacyjna, • atrakcyjne przyrodniczo tereny wzdłu ż Narwi i Rz ądzy (Strugi), w pobli żu Jeziora Zegrzy ńskiego, • wzrost zamo żno ść społecze ństwa wpływaj ący na mo żliwo ść realizacji potrzeb zwi ązanych z rekreacj ą i wypoczynkiem. Ponadto dotychczasowa polityka gminy zmierza do zachowania i rozwoju terenów rekreacji indywidualnej poprzez wyznaczanie ich w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Obliczenia dokonano w oparciu o zało żenia:

• istniej ące powierzchnia budynków rekreacji indywidualnej ( RI ist ) zgodnie z danymi do celów podatkowych – 116 039 m², • zakładany wzrost zapotrzebowania na budynki o funkcji rekreacji indywidualnej do 2048 r. - 31% • zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą budynków rekreacji indywidualnej w roku

2048 ( RI PU ):

RI PU = RI ist * 31% = 152 011 m² • maksymalne zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą budynków rekreacji

indywidualnej w roku 2048 ( RI max ) przy uwzgl ędnieniu niepewno ści inwestycyjnej wynosz ącej 30%:

RI max = RI PU * 30% = 197 614 m² ≈ 19,7614 ha

Funkcja usługowa Na funkcj ę usługow ą składaj ą si ę usługi publiczne i usługi komercyjne zwi ązane bezpo średnio z lokalizacj ą zabudowy. Grup ę usług publicznych reprezentuj ą usługi zwi ązane z publiczn ą nauk ą i o świat ą, kultur ą, opiek ą zdrowotn ą i społeczn ą, administracj ą. Uwzgl ędniaj ąc przeprowadzone analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne, jak równie ż przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania, głównymi czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie gminy w zakresie lokalizacji nowej zabudowy usługowej s ą: • potrzeby zwi ązane z lokalizacj ą usług o znaczeniu zarówno lokalnym, jak i regionalnym, niezb ędne do zaspokojenia potrzeb obecnych i przyszłych mieszka ńców oraz osób korzystaj ących z terenów rekreacji indywidualnej na terenie gminy,

- 93 -

• wykorzystanie potencjału lokalizacji gminy w s ąsiedztwie Warszawy, przy drodze ekspresowej S8, • tworzenie i rozwój centrów logistycznych, centrów handlowo-usługowych oraz centrów wypoczynku i rekreacji wskazane w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, • zwi ększenie dost ępno ści i usług publicznych na obszarze Gminy oraz w powi ązaniu z WOF, • zwi ększenie dost ępno ści do podstawowej i specjalistycznej opieki medycznej, usług rehabilitacyjnych, • rozbudowa bazy o światowo - sportowej, • tworzenie nowych miejsc pracy, zatrzymuj ąc tym samym aktualnych mieszka ńców, jak równie ż przyci ągaj ąc nowych, • dost ępno ść programu wsparcia rozwoju przedsi ębiorstw, • rozwini ęta sie ć wodoci ągowa, kanalizacyjna, energetyczna, telekomunikacyjna oraz sie ć drogowa. Aktualnie na terenie gminy na 100 m² powierzchni zabudowy o funkcji mieszkalnej przypada ok. 10 m² powierzchni o funkcji usługowej. Szacuje si ę, że aby zabezpieczy ć tereny w ilo ści niezb ędnej do rozwoju gminy w kierunku okre ślonym w Studium współczynnik ten powinien wynosi ć 1:1. Obliczenia dokonano w oparciu o zało żenia:

• istniej ące powierzchnia budynków usługowych ( Uist ) zgodnie z danymi do celów podatkowych – 69 010 m², • zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą budynków usługowych

w roku 2048 ( UPU ):

UPU = (L * MP M) - U ist = 1 621 990 m² • maksymalne zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą budynków usługowych

w roku 2048 ( Umax ) przy uwzgl ędnieniu niepewno ści inwestycyjnej wynosz ącej 30%:

Umax = U PU * 30% = 2 108 587 m² ≈ 210,8587 ha

- 94 -

Funkcja produkcyjna Do funkcji produkcyjnej mo żna zaliczy ć zarówno zabudow ę zwi ązan ą bezpo średnio z produkcj ą, szeroko rozumianym przemysłem, oraz obiektami składów i magazynów. Uwzgl ędniaj ąc przeprowadzone analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne, jak równie ż przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania, głównymi czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie gminy w zakresie lokalizacji nowej zabudowy produkcyjnej s ą: • wykorzystanie potencjału lokalizacji gminy w s ąsiedztwie Warszawy, przy drodze ekspresowej S8, w tym terenów wyznaczonych w obowi ązuj ącym Studium i planach miejscowych, • wzrost konkurencyjno ści i innowacyjno ści przedsi ębiorstw w regionie, promowanie i rozwój przedsi ębiorstw, • wzmacnianie atrakcyjno ści gospodarczej Gminy poprzez stworzenie warunków do inwestowania dla obecnych i nowych przedsi ębiorców, • tworzenie nowych miejsc pracy, zatrzymuj ąc tym samym aktualnych mieszka ńców, jak równie ż przyci ągaj ąc nowych, • wzmacnianie i dywersyfikacja współpracy i kooperacji w obszarze WOF i OMW, • dost ępno ść programu wsparcia rozwoju przedsi ębiorstw, • rozwini ęta sie ć wodoci ągowa, kanalizacyjna, energetyczna, telekomunikacyjna oraz sie ć drogowa. Aktualnie na terenie gminy na 100 m² powierzchni zabudowy o funkcji mieszkalnej przypada ok. 7 m² powierzchni o funkcji produkcyjnej. Szacuje si ę, że aby zabezpieczy ć tereny w ilo ści niezb ędnej do rozwoju gminy w kierunku okre ślonym w Studium współczynnik ten powinien wynosi ć 1:1. Obliczenia dokonano w oparciu o zało żenia:

• istniej ące powierzchnia budynków produkcyjnych ( Pist ) zgodnie z danymi do celów podatkowych – 48 307 m², • zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą budynków produkcyjnych w roku

2048 ( PPU ):

PPU = (L * MP M) - P ist = 1 642 693 m² • maksymalne zapotrzebowanie na powierzchni ę u żytkow ą budynków produkcyjnych

w roku 2048 ( Pmax ) przy uwzgl ędnieniu niepewno ści inwestycyjnej wynosz ącej 30%:

Pmax = P PU * 30% = 2 135 501 m² ≈ 213,5501 ha

- 95 -

Zapotrzebowanie na now ą zabudow ę Przeprowadzone analizy zarówno stanu istniej ącego, jak i planowanych przez gmin ę Radzymin kierunków rozwoju, pozwalaj ą na okre ślenie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę. W zwi ązku z powy ższym maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie, wyrażone w ilo ści powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, kształtuje si ę nast ępuj ąco: • dla funkcji mieszkalnej - ok. 130,1176 ha powierzchni u żytkowej zabudowy, • dla funkcji rekreacji indywidualnej - ok. 19,7614 ha powierzchni u żytkowej zabudowy, • dla funkcji usługowej - ok. 210,8587 ha powierzchni u żytkowej zabudowy, • dla funkcji produkcyjnej - ok. 213,5501 ha powierzchni u żytkowej zabudowy.

- 96 -

9.8.2. Chłonno ść , poło żonych na terenie gminy obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej Na potrzeby Studium okre ślono granice obszaru o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, zobrazowane na poni ższym rysunku.

Rysunek 5 Granice obszaru o w pełni wykształconej strukturze funkcjonalno-przestrzennej 30

30 Źródło: opracowanie własne

- 97 -

Metodologia Na potrzeby Studium oszacowano chłonno ść , (rozumian ą jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żon ą w ilo ści powierzchni u żytkowej) poło żonych na terenie Gminy Radzymin obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej. Przy wyznaczaniu obszaru o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej brano pod uwag ę sze ść czynników: 1) odległo ści pomi ędzy istniej ącą zabudow ą – obejmuje tereny poło żone w odległo ści nie wi ększej ni ż 50 m od istniej ących terenów zabudowanych, 2) dost ęp do drogi publicznej – rozumiany jako dost ęp do istniej ących dróg - obejmuje tereny poło żone w odległo ści nie wi ększej ni ż 250 m od istniej ących dróg wyznaczonych na rysunku Uwarunkowa ń, 3) dost ęp do sieci wodoci ągowej – obejmuje tereny poło żone w odległo ści nie wi ększej ni ż 250 m od sieci wodoci ągowych, dla których mo żliwe jest podł ączenie nowych budynków za po średnictwem przył ączy (za wyj ątkiem fragmentu obr ębu Ciemne, w którym dobra jako ść wód podziemnych pozwala na zaopatrywanie gospodarstwa domowych ze studni), 4) dost ęp do sieci kanalizacji sanitarnej – obejmuje tereny poło żone w odległo ści nie wi ększej ni ż 250 m od sieci kanalizacji sanitarnej, dla których mo żliwe jest podł ączenie nowych budynków za po średnictwem przył ączy oraz tereny poło żone w granicach aglomeracji Radzymin wyznaczonych w Uchwale nr 106/16 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 11 lipca 2016 r. zmieniaj ącej uchwał ę w sprawie likwidacji dotychczasowej aglomeracji Radzymin oraz wyznaczenia nowej aglomeracji Radzymin. Zgodnie z uchwał ą w skład aglomeracji wchodz ą miejscowo ści Radzymin, Cegielnia, Ciemne, Słupno, Sieraków, Stary Dybów, Zawady (ul. Mokra), 5) odległo ść do przystanku komunikacji publicznej – obejmuje tereny poło żone w odległo ści nie wi ększej ni ż 1 000 m od przystanku komunikacji publicznej, 6) odległo ść do sklepu spo żywczego - obejmuje tereny poło żone w odległo ści nie wi ększej ni ż 1 000 m od sklepu spo żywczego.

Przy wyznaczaniu obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej zało żono, że nale ży spełni ć co najmniej trzy z sze ściu podanych powy żej kryteriów, przy czym za warunek konieczny uznano spełnienie kryterium opisanego w pkt 1. lub 2.

- 98 -

Warunek 3. i 4. uznano za spełniony, w przypadku gdy realizacja sieci wodoci ągowej i sieci kanalizacji sanitarnej jest zaplanowana, a fundusze na realizacj ę tych przedsi ęwzi ęć są zarezerwowane i zabezpieczone.

Realizacja sieci wodoci ągowej i sieci kanalizacji sanitarnej na terenach, o których mowa powy żej, zaplanowana jest w „Wieloletnim planie rozwoju i modernizacji urz ądze ń wodoci ągowych i urz ądze ń kanalizacyjnych b ędących własno ści ą Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów i kanalizacji Sp. z o.o. z siedziba w Radzyminie w latach 2017-2023” (Uchwała nr 413/XXXVII/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 29 maja 2017 r.).

W latach 20l7-2023 planuje si ę zwodoci ągowanie nowopowstałych ulic w ju ż istniej ących systemach sieci poszczególnych miejscowo ści oraz wybudowanie sieci wodoci ągowej we wsiach Ł ąki - ll etap, Emilianów, Ruda, Łosie, Załubice, Borki.

Powołany powy żej plan zakłada budow ę sieci kanalizacyjnej w zlewniach ul. Nowej, Korczaka, Ogrodowej, Wczasowej, Królewskiej, Kossaka. Wycinki, Patriotów, Zacisznej, Batalionów Chłopskich w Radzyminie oraz rozbudow ę istniej ącej sieci o krótkie odcinki do nowo zabudowanych nieruchomo ści. Ww. plan zakłada równie ż budow ę sieci kanalizacyjnej we wsiach Stary Dybów, Słupno, Sieraków, Ciemne.

Rozbudowa sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej planowana jest w obr ębie istniej ącej zabudowy, w ci ągu istniej ących ju ż dróg. Harmonogram prac oparto m.in. na zgłoszeniach mieszka ńców w zakresie zapotrzebowanie na realizacj ę sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej w rejonie ich zamieszkania. Budowa sieci skorelowana b ędzie z planowanymi remontami i przebudowami istniej ących dróg. Plan doposa żenia Gminy Radzymin w sie ć wodoci ągow ą i kanalizacyjn ą uwzgl ędnia tak że przewidywany wzrost liczby mieszka ńców. W latach 2017-2023 na rozbudow ę i modernizacj ę urz ądze ń wodoci ągowych zaplanowano kwot ę 17 300 tys. zł, natomiast na rozbudow ę i modernizacj ę urz ądze ń kanalizacyjnych kwot ę 74 106 tys. zł.

Natomiast fundusze na realizacj ę przedsi ęwzi ęć , o których mowa wy żej, s ą zarezerwowane i zabezpieczone, co potwierdza „Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Radzymin na lata 2018-2027” (Uchwała nr 514/XLV/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 18 grudnia 2017 r.).

- 99 -

Okres Łączny nakład L.p. Nazwa i cel realizacji finansowy (zł) Program inwestycji odwodnieniowych - Budowa i 1 2018-2025 4 900 000,00 modernizacja kluczowej infrastruktury odwodnieniowej Wkład pieni ęż ny do spółki prawa handlowego - 2 Realizacja Programu Kluczowych Inwestycji 2016-2023 20 900 000,00 Wodoci ągowych i Kanalizacyjnych Gminy Radzymin

Na lata 2018 – 2023 planuje si ę wkład do spółki prawa handlowego Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji sp. z o.o. w wysoko ści 20 400 000,00 zł. Jedyn ą przesłank ą niniejszego wydatku jest realizacja, przy u życiu powołanego do tego celu podmiotu, Programu Kluczowych Inwestycji Wodoci ągowych i Kanalizacyjnych Gminy Radzymin. Nale ży odnotowa ć, i ż w ramach powy ższej kwoty, 20 000 000,00 zł, przeznacza si ę na realizacj ę przez Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji sp. z o.o. projektu inwestycyjnego pn.: „Budowa kanalizacji sanitarnej i sieci wodoci ągowej w Gminie Radzymin – Etap II”, współfinansowanego z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Poza środkami wymienionymi powy żej Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji sp. z o.o. planuje si ę dokapitalizowa ć równie ż celem wsparcia w obsłudze zobowi ąza ń zaci ągni ętych w latach wcze śniejszych. Na niniejszy cel przeznacza si ę w okresie prognozowania kwot ę 10 280 000,00 zł. Nale ży odnotowa ć równie ż zabezpieczenie istotnych środków na program niezb ędnych inwestycji odwodnieniowych w wysoko ści 4 900 000,00 zł, który planuje si ę realizowa ć w latach 2018 – 2025.

Chłonno ść obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej oszacowano w podziale na nast ępuj ące funkcje zabudowy: • funkcja mieszkalna (wielorodzinna, jednorodzinna i zagrodowa), • funkcja rekreacji indywidualnej , • funkcja usługowa , • funkcja produkcyjna . Dla pozostałych funkcji zlokalizowanych na terenie gminy, niezaliczonych do wy żej wymienionych funkcji nie ustala si ę zapotrzebowania na nowe tereny. W przewa żaj ącej cz ęś ci s ą to tereny rolnicze (grunty orne, ł ąki, pastwiska, sady), tereny zielone (w tym lasy, ogrody działkowe, ziele ń urz ądzona), wody powierzchniowe oraz tereny obsługi komunikacyjnej.

- 100 -

Obliczenia Gmina Radzymin posiada pełne pokrycie obowi ązuj ącymi planami miejscowymi. Szacuj ąc chłonno ść zwartej struktury funkcjonalno-przestrzennej brano pod uwag ę tereny przeznaczone w obowi ązuj ących planach pod zainwestowanie zgodne z ww. funkcjami. W przypadku terenów wielofunkcyjnych funkcje uwzgl ędniano proporcjonalnie. Powierzchnie terenów pod poszczególne przeznaczenia zostały pomniejszone o tereny towarzysz ące funkcjom, jak ziele ń, doj ścia i dojazdy, tereny infrastruktury technicznej, poprzez pomno żenie przez współczynnik o warto ści 0,7. Nast ępnie uzyskane warto ści pomno żone przez uśrednion ą intensywno ść zabudowy, okre ślon ą na podstawie analizy istniej ącej zabudowy w poszczególnych jednostkach osadniczych: • 0,5 dla terenów miasta Radzymin, • 0,2 dla terenów o funkcji mieszkalnej na obszarach wiejskich, • 0,1 dla terenów o funkcji rekreacji indywidualnej na obszarach wiejskich, • 0,5 dla terenów o funkcji usługowej i produkcyjnej na obszarach wiejskich. W ten sposób uzyskano powierzchni ę całkowit ą zabudowy, któr ą nast ępnie pomno żono przez procentowy udział powierzchni u żytkowej w powierzchni całkowitej zabudowy, wynosz ący 0,7, otrzymuj ąc tym samym chłonno ść zwartej struktury funkcjonalno-przestrzennej wyra żon ą w ha.

Wyniki Chłonno ść poło żonych na terenie gminy obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w poszczególnych jednostkach ewidencyjnych poło żonych w jej granicach, wyra żona w powierzchni u żytkowej w podziale na funkcje zabudowy została wskazana w tabeli 7.

Tabela 7 Chłonno ść zwartej struktury funkcjonalno-przestrzennej w poszczególnych jednostkach ewidencyjnych poło żonych w jej granicach - chłonno ść zwartej struktury funkcjonalno-przestrzennej [ha] jednostki osadnicze funkcja mieszkalna funkcja rekreacji funkcja funkcja indywidualnej usługowa produkcyjna Radzymin 75,0556 0,2501 83,8181 9,3328 Arciechów 2,8628 2,3620 1,6901 0 Borki 5,6623 0,7218 1,2179 0 Cegielnia 2,7336 0 4,2019 0 Ciemne 10,4586 0,1144 6,2281 3,8408 Dybów Kolonia 0,7260 0 0,8816 0 Emilianów 0,1007 0 0,8990 0,1276 Łąki 2,3796 0 2,6340 0

- 101 -

Łosie 7,4626 0 4,0040 0 Mokre 3,2250 0 4,0253 4,3002 Nadma 1,6463 0 1,3488 1,6002 Nowe Załubice 0,4390 1,6557 0,0535 0 Nowy Janków 0,3484 0 0,6326 0 Ruda 0,7455 0,3722 0,8085 0 Słupno 24,2010 0 28,4898 0,1607 Sieraków 6,6659 0 2,5679 0 Stare Załubice 7,1075 2,2481 10,2504 0 Stary Dybów 1,1136 0 0 0 Stary Janków 0,4652 0 0 0 Wiktorów 4,8087 0 5,4041 0 Zawady 0,6589 0 0,5669 0 Zwierzyniec 0,5722 0 0,6563 0 suma 159,4390 7,7243 160,3788 19,3623

9.8.3. Chłonno ść , poło żonych na terenie gminy obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę, innych ni ż wymienione w poprzednim punkcie Metodologia Gmina Radzymin posiada pełne pokrycie obowi ązuj ącymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Plany obowi ązuj ące na terenie gminy obejmuj ą zarówno tereny zlokalizowane w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, jak i tereny bezpo średnio przylegaj ące do tej struktury, czy te ż bardziej od niej oderwane. Obowi ązuj ące plany zostały poddane szczegółowej analizie w tym zakresie. Ilo ść powierzchni u żytkowej zabudowy została obliczona analogicznie do pkt 9.8.2. Tereny zlokalizowane w zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, a jednocze śnie obj ęte ustaleniami obowi ązuj ących planów, zostały zbilansowane w poprzednim punkcie, a tym samym nie zostały uwzgl ędnione w poni ższych wyliczeniach.

Wyniki W zwi ązku z powy ższym chłonno ść poło żonych na terenie Radzymin obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę, innych ni ż poło żone w zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, rozumiana jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żona w powierzchni u żytkowej zabudowy w podziale na funkcje, kształtuje si ę nast ępuj ąco: • dla funkcji mieszkalnej - ok. 82,5998 ha powierzchni u żytkowej zabudowy,

- 102 -

• dla funkcji rekreacji indywidualnej - ok. 12,7057 ha powierzchni u żytkowej zabudowy, • dla funkcji usługowej - ok. 53,4505 ha powierzchni u żytkowej zabudowy, • dla funkcji produkcyjnej - ok. 33,3983 ha powierzchni u żytkowej zabudowy.

9.8.4. Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę z sum ą powierzchni u żytkowych z pkt 8.2 i 8.3 Maksymalne w skali Gminy Radzymin zapotrzebowanie na now ą zabudow ę okre ślone w pkt 9.8.1 przewy ższa sum ę powierzchni u żytkowych zabudowy w podziale na funkcje zabudowy wyliczonych w pkt 9.8.2 i 9.8.3. Porównanie tych warto ści obrazuje poni ższa tabela. Tabela 8 Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę, oraz sumy powierzchni u żytkowej zabudowy, wynikaj ącej z pkt 9.8.2 i 9.8.3 chłonno ść terenów z mpzp poło żonych maksymalne chłonno ść zwartej struktury [1] - [2] - poza zwart ą struktur ą zapotrzebowanie funkcjonalno-przestrzennej [3] funkcja funkcjonalno-przestrze zabudowy nn ą [1] [2] [3] [4] powierzchnia u żytkowa zabudowy [ha] mieszkalna 130,1176 159,4390 52,5998 -81,9212 rekreacji indywidualn 19,7614 7,7243 12,7057 -0,6686 ej usługowa 210,8587 160,3788 53,4505 -2,9706 produkcyjna 213,5501 19,3623 33,3983 160,7895

Zgodnie z powy ższym zestawieniem na obszarze gminy nie ma podstaw do wyznaczania nowych terenów przeznaczonych pod zabudow ę o funkcji mieszkalnej, rekreacji indywidualnej i usługowej. Jednocze śnie mo żliwe jest wyznaczenie terenów na których lokalizowana b ędzie zabudowa o funkcji produkcyjnej. Wskazane jest, aby taka zabudowa była wyznaczana na terenach przeznaczonych ju ż w Studium pod inne funkcje zwi ązane z zainwestowaniem i nie ingerowała w projektowany w Studium system terenów otwartych.

9.8.5. Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej oraz społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy. Potrzeby inwestycyjne gminy wynikaj ące z konieczno ści realizacji zada ń własnych, zwi ązane z lokalizacj ą nowej zabudowy Realizacja nowej zabudowy b ędzie zwi ązana niejednokrotnie z realizacj ą infrastruktury technicznej, drogowej oraz społecznej zgodnie z ustaleniami obowi ązuj ących planów miejscowych. Poni żej poddano analizie mo żliwe wydatki gminy z tytułu budowy i rozbudowy układu drogowego i sieci wodoci ągowej w celu okre ślenia mo żliwo ść sfinansowania

- 103 -

inwestycji przewidzianych w obowi ązuj ących planach miejscowych na obszarach poło żnych poza obszarami o w pełni wykształconej strukturze funkcjonalno-przestrzennej. W granicach tych obszarów, maj ąc na uwadze ustalenia dla Aglomeracji Radzymin, nie przewiduje si ę budowy sieci kanalizacyjnej, w zwi ązku z tym w obliczeniach nie uwzgl ędniano wydatków na ten cel. Maj ąc na uwadze sposób wyznaczania zwartych obszarów o w pełni wykształconej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, okre ślaj ąc mo żliwo ść finansowania przez gminę elementów słu żą cych realizacji zada ń własnych uwzgl ędniono równie ż wydatki niezb ędne do modernizacji, rozbudowy i uzupełnienia sieci infrastruktury technicznej i dróg w tych obszarach.

Drogi Łączna długo ść dróg publicznych gminnych na terenie gminy wynosi obecnie ok. 225 km, z których ok. 32,6% posiada stan techniczny przynajmniej odpowiedni a ok. 21,4% stan techniczny niedostateczny 31 . Poza zwart ą struktur ą funkcjonalno-przestrzenn ą, zgodnie z ustaleniami obowi ązuj ących planów, niezb ędna jest budowa lub przebudowa ok. 57 km dróg w klasie dojazdowej oraz ok. 39 km dróg w klasie lokalnej zwi ązanych z obsług ą istniej ących i projektowanych terenów inwestycyjnych. Dla dalszych oblicze ń zało żono: • szeroko ść jezdni: 5 m dla drogi klasy dojazdowej i 6 m dla drogi klasy lokalnej, • koszt budowy 1 m² drogi: 350 zł, • koszt wykupu 1 m² gruntów pod drogi: 20 zł, • udział procentowy gruntów do wykupienia: 50%. Bior ąc pod uwag ę powy ższe zało żenia, mo żna stwierdzi ć, że wydatki na rozbudow ę układu komunikacyjnego projektowanego w obowi ązuj ących planach, składaj ące si ę z kosztów wykupu gruntów oraz kosztów budowy dróg, mog ą wynie ść ok. 181 650 000 zł. Realizacja ustale ń obowi ązuj ących planów miejscowych (w granicach całej gminy) przyczyni si ę do zwi ększenie długo ści dróg gminnych z 225 do 392 km, czyli o ok. 74%.

Sie ć wodoci ągowa Długo ść sieci wodoci ągowej w gminie wynosi ok. 145,3 km 32 , z której korzysta ok. 18 000 osób. G ęsto ść sieci wodoci ągowej na obszarze przez ni ą obsługiwanym

31 Analiza statystyczna wyników podstawowego (rocznego) przegl ądu okresowego na sieci dróg gminnych zlokalizowanych na terenie Gminy Radzymin, Transcomp Spółka z o.o., Warszawa, pa ździernik 2017 r. 32 Dane Gminy Radzymin

- 104 -

(o powierzchni ok. 3 100 ha) wynosi ok. 4,7 km/1km². Na obszarze gminy bez dost ępu do sieci wodoci ągowej pozostaje ok. 1 950 ha zwartych terenów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę. Gęsto ść istniej ącej sieci wodoci ągowej wynika w szczególno ści z jej lokalizacji w ścisłym centrum Radzymina. Obszary przewidziane do podł ączenia do sieci wodoci ągowej znajduj ą si ę na obszarach wiejskich, dlatego przyjmuje si ę ni ższ ą g ęsto ść projektowanej sieci, na poziomie od 2,5 do 3,5 km/1km². Tereny poło żone poza zwart ą struktur ą funkcjonalno-przestrzenn ą wymagaj ą realizacji od 48,8 do 68,3 km sieci wodoci ągowej. Przyjmuj ąc średnie koszt budowy sieci wodoci ągowej na 250 zł/mb wydatki gminy zwi ązane z rozbudow ą systemu sieci wodoci ągowej mog ą wynie ść od 12 200 000 zł do 17 075 000 zł. Analiza planowanych inwestycji wskazuje, że planowane jest zwi ększenie długo ści sieci wodoci ągowej na terenie gminy od 47% do 65%.

Wydatki na modernizacj ę i rozbudow ę Wyznaczaj ąc obszary o w pełni wykształconej strukturze funkcjonalno-przestrzennej brano pod uwag ę 4 czynniki: odległo ść od istniej ącej zabudowy, dost ęp pod sieci wodoci ągowej, dost ęp do dróg publicznych oraz dost ęp do sieci kanalizacyjnej. Cz ęść z obszarów nie wypełnia wszystkich warunków, jednak ci ągło ść funkcjonalno-przestrzenna w zakresie pozostałych warunków pozwalała na sklasyfikowanie ich jako obszary o w pełni wykształconej strukturze funkcjonalno-przestrzennej. Taki sposób klasyfikacji wpływa na konieczno ść uwzgl ędnienia w wydatkach gminy kosztów zwi ązanych z modernizacj ą rozbudow ą sieci infrastruktury technicznej i dróg publicznych. Analizuj ąc ustalenia obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie projektowanych sieci infrastruktury technicznej oraz dróg publicznych, przy zało żeniach jak dla obszarów poza zwart ą strukturą, oszacowana mo żliwe wydatki na modernizacj ę i rozbudow ę w zakresie od 172 735 000 zł do 182 860 000 zł.

Podsumowanie Analiza ekonomiczna zawarta w rozdziale 9.3. wykazała, że gmina jest w stanie przeznaczy ć ok. 9% wydatków na cele zwi ązane z rozbudow ą sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej. Przyjmuj ąc kwot ę wydatków planowan ą w 2018 r. za wzór do dalszych oblicze ń, mo żliwe nakłady na inwestycje mog ą wynie ść ok. 11 006 000 zł. Ponadto zakłada si ę, że mo żliwe nakłady b ędą rosły w tempie ok. 1%, wraz ze wzrostem dochodów gminy prognozowanym w WPF. W perspektywie 30-letniej analizy, mo żna zało żyć, że na rozbudow ę ww. elementów gmina mo że przeznaczy ć ok. 395 713 000 zł a ł ączny koszt inwestycji wynikaj ących z obowi ązuj ących planów miejscowych wyniesie (ł ącznie) od 376 965 000 zł do 391 965 000 zł.

- 105 -

Powy ższe analizy wskazały, że w perspektywie 30 lat gmina jest w stanie pokry ć koszty budowy, rozbudowy i modernizacji układu komunikacyjnego oraz sieci infrastruktury technicznej wynikaj ących z obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przy zachowaniu przyj ętych wska źników i tendencji w badanym okresie mo że powsta ć nadwy żka finansowa wynosz ąca od ok. 3 748 000 zł do 18 748 000 zł, która mo że zosta ć przeznaczona na realizacj ę zada ń maj ątkowych uj ętych w kolejnych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

9.9. Analizy dodatkowe - porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na powierzchni ę u żytkow ą z ilo ści ą powierzchni wyznaczonych w Studium Na potrzeby Studium wykonano analiz ę dodatkow ą, słu żą cą porównaniu maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na powierzchni ę u żytkow ą z ilo ści ą powierzchni wyznaczonych w projekcie. Przedstawiona w niniejszym punkcie analiza nie wynika z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym natomiast została sporz ądzona w celu okre ślenia mo żliwo ści w zakresie wyznaczenia nowych terenów pod zabudow ę w procedurze zmiany Studium i ma charakter pogl ądowy.

9.9.1. Zestawienie przeznacze ń w Studium Bilanse terenów przeznaczonych pod zabudow ę zawarte w rozdziale 9.8, zgodnie z wymogami jakie nakłada ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, skupiaj ą si ę na analizie istniej ącego zagospodarowania oraz terenów przeznaczonych pod poszczególne funkcje w planach miejscowych. W Studium przeznaczono pod zabudow ę obszary zainwestowane, obszary zlokalizowane w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej oraz obszary ustalone w obowi ązuj ących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

Tabela 9 Zestawienie przeznacze ń zwi ązanych z zabudow ą w Studium funkcja powierzchnia w ha MU – obszary zabudowy mieszkaniowo-usługowej o charakterze centrotwórczym 725,07 MN – obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 1530,77 MN.ML – obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji 1320,27 indywidualnej MN.U – obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej 1979,00 U - obszary zabudowy usługowej oraz UP – obszary usług publicznych 137,55 UC – obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 39,06 2 000 m²

- 106 -

funkcja powierzchnia w ha P.U – obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i 1007,83 magazynów oraz usług), w tym obszary P.U1

9.9.2. Bilans zapotrzebowania Analogicznie do pkt 9.8.2. - 9.8.4. szczegółowej analizie poddano Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin. Na podstawie wyznaczonych w Studium obszarów pod zainwestowanie wyliczone zostały powierzchnie użytkowe poszczególnych funkcji. Poniewa ż Studium, ze wzgl ędu na charakter dokumentu okre ślaj ącego kierunki polityki przestrzennej, nie zawiera szczegółowych parametrów zabudowy i zagospodarowania terenu, na potrzeby niniejszej analizy przyj ęto przeci ętne warto ści intensywno ści zabudowy i udziału poszczególnych funkcji w poszczególnych obszarach. W zwi ązku z powy ższym chłonno ść poło żonych na terenie Gminy Radzymin obszarów przeznaczonych w Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego pod zabudow ę, rozumiana jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żona w powierzchni u żytkowej zabudowy w podziale na funkcje, kształtuje si ę nast ępuj ąco: Tabela 10 Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę wyra żon ą w powierzchni u żytkowej zabudowy z sum ą istniej ących powierzchni i chłonno ść terenów poło żonych w i poza zwart ą struktur ą funkcjonalno-przestrzenn ą oraz ilo ści ą powierzchni u żytkowej wyznaczonej w Studium maksymalne suma istniej ących chłonno ść zapotrzebowanie powierzchni i chłonno ść terenów powi ększone o 30% terenów poło żonych w i wyznaczonych wymienione w punkcie poza zwart ą struktur ą funkcja zabudowy w Studium 9.8. funkcjonalno-przestrzenn ą [1] [2] [3] powierzchnia u żytkowa wyra żona w ha mieszkalna 130,1176 281,0484 356,4057 rekreacji indywidualnej 19,7614 32,0339 30,5876 usługowa 210,8587 220,7303 359,5131 produkcyjna 213,5501 57,5913 153,9266

Warto ści wynikowe dla funkcji zabudowy mieszkalnej, rekreacji indywidualnej i usługowej oznaczaj ą, że w Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin wyst ępuje nadpoda ż obszarów przeznaczonych pod takie funkcje. Wył ącznie w przypadku funkcji produkcyjnej istnieje mo żliwo ść wyznaczenia nowych obszarów w kolejnych nowelizacjach Studium. Nale ży jednak podkre śli ć, że s ą to obszary wyznaczone w oparciu o istniej ące zainwestowanie, obowi ązuj ące plany miejscowe oraz w obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej. W porównaniu z obowi ązuj ącym Studium ograniczono zasi ęg obszarów

- 107 -

nie zainwestowanych przeznaczonych pod wskazane funkcje. Ró żnice pomi ędzy chłonno ści terenów wyznaczonych w Studium a chłonno ści ą istniej ących powierzchni i terenów poło żonych w i poza zwart ą struktur ą funkcjonalno-przestrzenn ą wynikaj ą z wyznaczenia nowych terenów pod zabudow ą w granicach zwartych struktur funkcjonalno-przestrzennych.

- 108 -

10. Stan prawny gruntów 33 Stan prawny gruntów w podziale na grupy rejestrowe przedstawia si ę nast ępuj ąco:

Tabela 11 Wyszczególnienie gruntów wschodz ących w skład grup rejestrowych oraz udział procentowy poszczególnych grup w ogólnej powierzchni gminy - stan na stycze ń 2016 Wyszczególnienie gruntów udział% w powierzchnia w ha powierzchnia Lp wchodz ących w skład grupy powierzchni w ha - suma rejestrowej miasto obszar wiejski gminy Skarb Pa ństwa, je żeli nie wyst ępuje w zbiegu 1 572 1631 2203 17,01% z u żytkownikami wieczystymi; Skarb Pa ństwa, je żeli wyst ępuje w zbiegu z 2 13 13 26 0,20% użytkownikami wieczystymi; jednoosobowe spółki Skarbu Pa ństwa, 3 przedsi ębiorstwa pa ństwowe i inne 0 1 1 0,01% pa ństwowe osoby prawne; gminy i zwi ązki mi ędzygminne, je żeli nie 4 wyst ępuj ą w zbiegu z u żytkownikami 127 197 324 2,50% wieczystymi; gminy i zwi ązki mi ędzygminne, je żeli 5 wyst ępuj ą w zbiegu z u żytkownikami 2 0 2 0,02% wieczystymi; jednoosobowe spółki jednostek samorz ądu terytorialnego i inne osoby prawne, których 6 0 0 0 0,00% organami zało życielskimi s ą organy samorz ądu terytorialnego; 7 osoby fizyczne; 1495 8475 9970 76,98% 8 spółdzielnie 7 0 7 0,05% 9 ko ścioły i zwi ązki wyznaniowe 10 21 31 0,24% 10 wspólnoty gruntowe 0 116 116 0,90% powiaty i zwi ązki powiatów, je żeli nie 11 wyst ępuj ą w zbiegu z u żytkownikami 27 56 83 0,64% wieczystymi; powiaty i zwi ązki powiatów, je żeli wyst ępuj ą w 12 0 0 0 0,00% zbiegu z u żytkownikami wieczystymi; województwa, je żeli nie wyst ępuj ą w zbiegu z 13 8 13 21 0,16% użytkownikami wieczystymi; województwa, je żeli wyst ępuj ą w zbiegu z 14 0 0 0 0,00% użytkownikami wieczystymi; spółki prawa handlowego i inne podmioty 15 78 89 167 1,29% ewidencyjne niewymienione w pkt 1-14. RAZEM 12951 100,00%

33 Na podstawie danych z Urz ędu Miasta i Gminy Radzymin

- 109 -

11. Wyst ępowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych Na terenie Gminy Radzymin znajduj ą si ę obiekty i obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów odr ębnych: 1) obiekty i tereny chronione na podstawie ustawy o ochronie przyrody: • obszar chronionego krajobrazu, (rozdz. 11.1) • pomniki przyrody, (rozdz. 11.2) 2) obiekty i tereny wpisane do rejestru zabytków, (rozdz. 5) 3) obszary i tereny górnicze. (rozdz. 13.1) 4) obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą (rozdz. 16)

11.1. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje tereny chronione ze wzgl ędu na wyró żniaj ący si ę krajobraz o zró żnicowanych ekosystemach, warto ściowe ze wzgl ędu na mo żliwo ść zaspokajania potrzeb zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem lub pełnion ą funkcj ą korytarzy ekologicznych. Obszar utworzono w dniu 29 sierpnia 1997 rozporz ądzeniem wojewody warszawskiego, pó źniej nowelizowanym oraz zmienionym. Całkowita powierzchnia WOCHK wynosi 148409,1 ha. Na podstawie Rozporz ądzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 powierzchnia Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu na terenie Gminy Radzymin wynosi obecnie 6 816 ha (52,65% powierzchni Gminy) i obejmuje swoim zasi ęgiem północne, zachodnie i południowe tereny Gminy. Rozporz ądzenie zostało zmienione rozporz ądzeniem nr 56 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 pa ździernika 2008 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, nast ępnie Uchwał ą nr 34/13 Sejmiku Województwa mazowieckiego z dnia 18 lutego 2013 r. zmieniaj ąca niektóre rozporz ądzenia Wojewody Mazowieckiego dotycz ące obszarów chronionego krajobrazu. W granicach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wyró żnia si ę m.in. stref ę ochrony urbanistycznej obejmuj ącej wybrane tereny miast i wsi oraz grunty o wzmo żonym naporze urbanistycznym, posiadaj ące szczególne warto ści przyrodnicze. W strefach tych obowi ązuj ą zakazy zapisane w ww. rozporz ądzeniu.

W granicach obszarów chronionego krajobrazu obowi ązuj ą zakazy i odst ępstwa zawarte w art. 24 ustawy o ochronie przyrody.

- 110 -

11.2. Pomniki przyrody 34 Na terenie Gminy Radzymin znajduje si ę 28 pomników przyrody (z czego 4 zostały zniszczone). Dominuj ącym gatunkiem w śród pomników przyrody jest d ąb szypułkowy, lipa drobnolistna, wi ąz górski i sosna zwyczajna.

Tabela 12 Wykaz pomników przyrody na terenie Gminy Radzymin Akt prawny Numer rej. powołuj ący Dane o pomniku Poło żenia Uwagi Województwa pomnik przyrody Pojedyncze drzewa Dz. Urz. WRN w Sosna zwyczajna o Struga W-wie nr 18 z dnia 180 obwodzie 245 cm i Warsz. zespół le śny 19-10-1972r. wysoko ści 21 m oddz. 112 poz. 324 Struga Warsz. zespół Dz. Urz. WRN w le śny oddz. 122, obok Dąb szypułkowy o W-wie nr 22 z dnia szosy Warszawa – 263 obwodzie 494 cm i 6-12-1974r. Radzymin po wysoko ści 22 m poz. 334 wschodniej stronie naprzeciwko parkingu Dz. Urz. WRN w 266 Wi ąz szypułkowy o Radzymin W-wie nr 22 z dnia Drzewo zniszczone w obiekt obwodzie 251 cm i po wschodniej stronie 6-12-1974r. 35 czasie wichury w 2008r. zniszczony wysoko ści 20 m ul. Warszawskiej poz. 339 Dz. Urz. RN m. st. Arciechów – D ąbrowa Dąb szypułkowy o Dąb zamieraj ący, posusz W-wy nr 19 nad rz. Bug na działce 367 obwodzie 360 cm i 90%. Na pniu ślad po z dnia 15-09-1976r. rolnej nale żą cej do wysoko ści 24 m uderzeniu pioruna. poz. 105 osoby prywatnej Dz. Urz. RN m. st. Arciechów – D ąbrowa 368 Dąb szypułkowy o W-wy nr 19 nad rz. Bug na działce obiekt obwodzie 542 cm i obiekt zniszczony z dnia 15-09-1976r. rolnej nale żą cej do zniszczony wysoko ści 14 m poz. 105 osoby prywatnej Wolica Dz. Urz. m. st. 953 Lipa drobnolistna o na niezabudowanej W-wy nr 20 z drzewo zniszczone w obiekt obwodzie 310 cm i działce nale żą cej do dnia 1-12-1983r. czasie wichury w 2006r. zniszczony wysoko ści 20 m osoby prywatnej, obok poz. 77 posesji nr 3 Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb ro śnie na skraju Dąb szypułkowy o W-wy nr 20 pola i lasu od strony 954 obwodzie 408 cm i z dnia 1-12-1983r. południowej, działka wysoko ści 27 m poz. 77 rolna nale żą ca do osoby prywatnej Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o na polu ornym 958 W-wy nr 20 z dnia obwodzie 317 cm i nale żą cym do osoby 1-12-1983r poz. 77 wysoko ści 19 m prywatnej, przy drodze zniesienie statusu 2 D ęby szypułkowe o pomnika przyrody dla Dz. Urz. RN m. st. obwodach 423 cm Załubice Stare dębu o obwodzie 423 W-wy nr 20 wys. 18 m (zniesienie 959 łąka nale żą ca do osoby cm, wys. 18 m (Uchwała z dnia 1-12-1983r. statusu pomnika prywatnej nr 263/XXVI/2013 Rady poz. 77 przyrody) i 460 cm Miejskiej w Radzyminie z wys. 20 m dnia 26 marca 2013 r.

34 Na podstawie Programu ochrony środowiska do roku 2020 z perspektyw ą do roku 2024 dla Gminy Radzymin 35 Obecnie al. Jana Pawła II

- 111 -

Arciechów przy drodze Dz. Urz. RN m. st. polnej pomi ędzy Dąb szypułkowy o W-wy nr 9 z dnia działkami 975 obwodzie 468 cm i 23-05-1984r. nale żą cymi do osób wysoko ści 24 m poz. 37 prywatnych

Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o Załubice Stare W-wy nr 9 z 976 obwodzie 402 i wysoko ści pole orne nale żą ce do dnia 23-05-1984r. 20 m osoby prywatnej poz. 37 Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o Ro śnie na skraju pola W-wy nr 9 z 978 obwodzie 314 cm i i bagniska, teren dnia 23-05-1984r. wysoko ści 23 m nale żą cy do osób poz. 37 prywatnych Dz. Urz. RN m. st. Załubice Stare Dąb szypułkowy o W-wy nr 9 z pomi ędzy polami 979 obwodzie 399 cm i dnia 23-05-1984r. nale żą cymi do osób wysoko ści 24 m poz. 37 prywatnych Załubice stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o Drzewo ro śnie na W-wy nr 9 z 980 obwodzie 364 cm i miedzy pomi ędzy ł ąkami dnia 23-05-1984r. wysoko ści 16 m nale żą cymi do osób poz. 37 prywatnych Dz. Urz. woj. st. Dąb szypułkowy o Załubice Stare W-wy nr 8 z dnia 1021 obwodzie 378 cm i na ł ące nale żą cej do 15-05-1985r. wysoko ści 24 m osoby prywatnej poz. 96 Dz. Urz. woj. st. Załubice Stare Dąb szypułkowy o W-wy nr 8 z na skraju pastwiska 1022 obwodzie 410 cm i dnia 15-05 – nale żą cego do osoby wysoko ści 19 m 1985r. poz. 96 prywatnej Grupy drzew

Dz. Urz. WRN w Ciemne 264 2 D ęby szypułkowe o W-wie nr 22 z dnia Na działce rolnej Drzewa zniszczone w obiekt obwodach 2/ 290 cm i 6-12-1974r. nale żą cej do osoby czasie wichury w 2008r. zniszczony wysoko ści 24 m poz. 336 prywatnej Dz. Urz. WRN w 19 D ębów szypułkowych o Rezerwat Czarna Struga W-wie nr 23 z 271 obwodach 267cm do 410 własno ść Skarbu dnia 28-12-1974r. cm i wysoko ści 25-35 m Pa ństwa poz.358 Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o Arciechów – D ąbrowa W-wy nr 19 obwodach 517 cm i nad rz. Bug na działce 366 z dnia 15-09-1976r. 635 cm i wysoko ści 26 i nale żą cej do osób poz. 105 28 m prywatnych Arciechów Dz. Urz. RN m. st. 7 D ębów szypułkowych po zachodniej stronie W-wy nr 1 z dnia o obwodach 326 818 drogi biegn ącej przez 30-01-1981r. cm-555cm i wysoko ści 24 wie ś, własno ść Skarbu poz. 4 -32 m Pa ństwa Dz. Urz. RN m. st. 3 D ęby szypułkowe o Załubice Stare W-wy nr 20 obwodach 374 cm, 394 na skraju lasu obok pól 955 z dnia 01-12-1983r. cm, 431 cm i wysoko ści nale żą cych do osoby poz. 77 18-31 m prywatnej Dz. Urz. RN m. st. 3 D ęby szypułkowe o Załubice Stare w-wy nr 20 obwodach 341 cm, 405 956 działka rolna nale żą ca z dnia 1-12-1983r. cm, 560 cm i wysoko ści do osoby prywatnej poz. 77 32-38 m Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o Załubice Stare W-wy nr 20 obwodach 322 cm i na terenie zabudowa ń 957 z dnia 1-12-1983r. 334 cm i wysoko ści 34 i nale żą cych do osoby poz. 77 35 m prywatnej

- 112 -

Arciechów Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o nr 7 pastwisko w W-wy nr 9 z obwodach 435 cm i 972 pobli żu zabudowy dnia 23-05-1984r. 361 cm i wysoko ści 19 mieszkalnej nale żą cej poz. 37 m i 22 m do osoby prywatnej 2 D ęby szypułkowe o Dz. Urz. RN m. st. Arciechów obwodach 325 cm i 344 W-wy nr 9 z nr 1, w pobli żu 973 cm i wys. 25m Wi ąz dnia 23-05-1984r. zabudowa ń nale żą cych szypułkowy o obwodzie poz. 37 do osoby prywatnej 296 cm i wys. 22 m Arciechów Dz. Urz. RN m. st. 3 D ęby szypułkowe o przy drodze polnej W-wy nr 9 z obwodach 350 cm, 455 974 pomi ędzy działkami dnia 23-05-1984r. cm, 461 cm i wysoko ści nale żą cymi do osoby poz. 37 16 m - 28 m prywatnej Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o Drzewo ro śnie na W-wy nr 9 z obwodach 398 cm i 977 miedzy mi ędzy gruntami dnia 23-05-1984r. 354 cm i wysoko ści 19 i łąkowymi nale żą cymi do poz. 37 20 m osoby prywatnej 1020 Dz. Urz. woj. st. 2 D ęby szypułkowe o Dąbrowa obiektu nie W-wy nr 8 z dnia obwodach 430 cm i na ł ące nale żą cej do odnaleziono w 15-05-1985r. 375 cm i wysoko ści osoby prywatnej terenie poz. 96 26m i 20m

- 113 -

12. Wyst ępowanie obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych Na obszarze Gminy Radzymin nie udokumentowano wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych, w tym osuwisk.

13. Wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych oraz udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlenku w ęgla 13.1. Udokumentowane zło ża kopalin oraz tereny górnicze ustalone na podstawie przepisów odr ębnych. Na obszarze Gminy Radzymin rozpoznane i udokumentowane zostały zło ża kruszyw naturalnych, surowców ceramiki budowlanej oraz piaski. Szczegółowe informacje dotycz ące złó ż oraz towarzysz ącym im terenom i obszarom górniczym zawarte są w poni ższej tabeli.

Tabela 13 Zestawienie złó ż kopalin o udokumentowanych zasobach, eksploatowanych na terenie Gminy Radzymin 36 Powierzchnia / Zasoby Typ Powierzchnia geologiczne Wydobycie Nr Stan Lp Nazwa zło ża pozyskiwanych obj ęta bilansowe / [tys. t / mln Koncesja zło ża 3 zag. surowców eksploatacj ą przemysłowe m ] [ha] [tys. t / mln m 3] 1 KN Borki Kruszywa 0,35 / - 20 / - - - T 11617 naturalne - piasek 2 KN Borki I Kruszywa 4,11 / - 1360 / - - - R 15484 naturalne – piasek 3 IB Ciemne IV Surowce ilaste 5,10 / - 217 / - - - R 5186 ceramiki budowlanej - iły 4 IB Ciemne VIII Surowce ilaste 0,81 / - 42 / - - - R 12012 ceramiki budowlanej - iły 5 IB Łosie Surowce ilaste 3,09 / 147 / 143 - Decyzja nr 30K/98 z T 3679 ceramiki Obszar dnia 21.12.1998 r. budowlanej - górniczy Wa żno ść do iły Łosie 31.12.2028 r. 3,09 ha

36 Źródło: "Bilans zasobów złó ż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2016 r.", Pa ństwowy Instytut Geologiczny, Pa ństwowy Instytut Badawczy, 2017; geoportal.pgi.gov.pl.

- 114 -

6 IB Łosie I Surowce ilaste 5,61 / 276 / 271 2 Decyzja E 3680 ceramiki Obszar nr 124/13/PŁ Ś.G z dnia budowlanej - górniczy 24.05.2013 r. iły Łosie Ia Pole Wa żno ść do A 31.12.2032 r. 0,91 ha Łosie Ia Pole B 3,57 ha Łosie Ia Pole C 0,78 ha 7 IB Mokre Surowce ilaste 0,53 / - 25 / - - - Z 3268 ceramiki budowlanej - iły 8 IB Mokre-Słupno Surowce ilaste 1,81 / - 170 / - - - Z 6587 ceramiki budowlanej - iły 9 IB Mokre – dz. Surowce ilaste 0,72 / 41 / - - Decyzja nr 209/08 z E 11929 nr 373/2 ceramiki Obszar dnia 12.05.2008 r. budowlanej - iły górniczy Wa żno ść do Mokre – dz. 31.12.2024 r. nr 373/2 0,73 ha 10 IB Nadma Surowce ilaste 1,27 / - 76 / - - - R 7605 ceramiki budowlanej - iły 11 IB Nowe Słupno II Surowce ilaste 4,84 / - 122 / - - - R 7390 ceramiki budowlanej - iły 12 IB Nowe Słupno III Surowce ilaste 3,67 / - 92 / - - - R 7606 ceramiki budowlanej - iły 13 PC Radzymin Piaski 31,90 / - 2358 / - - - R 2857 kwarcowe d/p cegły wap-piaskowej 14 IB Radzymin Surowce ilaste 43,71 / - 1896 / - - - Z 2438 ceramiki budowlanej - iły, iły i mułki, iły i pasek, piasek schudzaj ący 15 IB Ró żewo-Marianów Surowce ilaste 22,70 / - 1501 / - - - Z 2440 ceramiki budowlanej 16 IB Słupno-Górki Surowce ilaste 0,70 / - 3 / - - - Z 6395 ceramiki budowlanej - iły 17 IB Słupno-Wawrzynów Surowce ilaste 58,97 / - 760 / - - - Z 2439 ceramiki budowlanej - iły, iły i mułki, iły i pasek, piasek schudzaj ący 18 IB Słupno-Wawrzynów Surowce ilaste 1,70 / - 61 / - - - Z 8792 I ceramiki budowlanej - iły

- 115 -

19 IB Zawady Surowce ilaste 3,22 / 67 / 47 7 Decyzja nr 23K/98 z E 7394 ceramiki Obszar dnia 09.09.1998 r. budowlanej - iły górniczy Wa żno ść do Zawady 31.12.2020 r. 3,22 ha

E - zło że eksploatowane Z - zło że, z którego wydobycie zostało zaniechane T - zło że zagospodarowane, eksploatowane okresowo R - zło że o zasobach rozpoznanych

13.2. Wody powierzchniowe Teren Gminy Radzymin znajduje si ę w obr ębie Zlewni Narwi, która jest zlewni ą II rz ędu. Zlewni ą wód powierzchniowych przepływaj ących przez obszar Gminy jest Zalew Zegrzy ński. Cz ęść północna i północno-wschodnia Gminy odwadniana jest do Zalewu za po średnictwem rzeki Bug i rzeki Rz ądzy. Nadmiar wód powierzchniowych z centralnych i południowych obszarów Gminy odprowadzany jest poza jej granice rzek ą Beniaminówk ą i rzek ą Czarn ą w kierunku zachodnim do kanału Żera ńskiego, który równie ż prowadzi wody do Zalewu Zegrzy ńskiego. Sie ć hydrograficzna Gminy jest dobrze rozwini ęta. Tworz ą j ą rzeki wraz z licznymi dopływami oraz naturalnymi i sztucznymi oczkami wodnymi, zagłębieniami bezodpływowymi, terenami podmokłymi (torfowiska, bagna). Rzeki maj ą małe przepływy, poziom wody ulega w nich cz ęsto silnemu obni żeniu, niektóre odcinki rzek wysychaj ą w okresach suszy. Z tego wzgl ędu własne zasoby wodne Gminy, tj. tworz ące si ę w zlewniach rzek, nie s ą du że. Du że ilo ści wody prowadzi jedynie Bug, b ędący graniczn ą rzek ą Gminy Radzymin. Zasadniczym elementem hydrograficznym Gminy jest ujściowy odcinek Bugu i Narwi, będący cz ęś ciowo północn ą i zachodni ą granic ą Gminy. W wyniku utworzenia w 1963 roku zapory wodnej na Narwi w D ębem (teren powiatu legionowskiego) powstał zbiornik wodny zwany Zalewem Zegrzy ńskim lub Jeziorem Zegrzy ńskim. Stanowi on na niewielkim odcinku zachodni ą granic ę powiatu, a jego obecno ść wpływa na re żim hydrologiczny wód powierzchniowych całego rejonu. Sie ć hydrograficzn ą Gminy Radzymin tworz ą nast ępuj ące rzeki: Bug, Rz ądza, Czarna, Beniaminówka, starorzecze rzeki Bug, maj ące swoje uj ście do Zalewu Zegrzy ńskiego oraz Kanał Sierakowski.

Rzeka Bug jest lewobrze żnym dopływem Narwi, a jego całkowita długo ść wynosi 772 km, z czego na teren Gminy znajduje si ę odcinek uj ściowy. Bug charakteryzuje si ę du żą niejednorodno ści ą pod wzgl ędem hydrologicznym. Specyfika rzeki wpływa negatywnie na bilans wodny wszystkich jej u żytkowników, a tak że na wody gruntowe. Proces roztopowy w dorzeczu Bugu rozpoczyna si ę wcze śniej na obszarze źródłowym (Wy żyna Podolska

- 116 -

na Ukrainie) ni ż w odcinku środkowym i uj ściowym. Bug charakteryzuje si ę śnie żno – deszczowym ustrojem zasilania z dwoma wysokimi stanami wody w ci ągu roku: zasilanie śnie żne powoduje wysokie stany w kwietniu, a deszczowe jest zwi ązane z letnim maksimum opadowym i przypada na miesi ące czerwiec – lipiec. Okresy niskiego stanu przypadaj ą w Bugu na wrzesie ń. Charakterystyczne przepływy roczne (warto ści wyrównane m³/s wg wskaza ń wodowskazu Wyszków) kształtuj ą si ę: przepływ średni –140, przepływ max. z prawdopodobie ństwem wyst ąpienia 10% - 1 140, przepływ średni niski – 34,6. Szeroko ść koryta oraz nurt Bugu s ą bardzo zmienne i na poszczególnych odcinkach wykazuj ą du że zró żnicowanie. Na terenie Gminy wyst ępuj ą te ż starorzecza Bugu (zlokalizowane w rejonie Arciechowa). Rzeka Rz ądza jest lewostronnym dopływem Narwi – Jeziora Zegrzy ńskiego. Długo ść rzeki wynosi około 56km. Jej dolina jest szeroka, słabo wci ęta, z podmokłymi dolinami i licznymi starorzeczami. Zasilana jest przez liczne, drobne cieki i kanały melioracyjne. Rzeka Czarna jest prawostronnym dopływem Kanału Żera ńskiego. Przepływa przez wie ś Nadma. Uchodz ą do niej liczne kanały melioracyjne. Jej dolina jest szeroka, słabo wci ęta, z podmokłymi dolinami i starorzeczami. W dolnym biegu rzeka przepływa przez rezerwat Puszcza Słupecka (poza granic ą Gminy Radzymin). Beniaminówka – rzeka stanowi ąca prawostronny dopływ Kanału Żera ńskiego. Bierze swój pocz ątek w pobli żu skrzy żowania ulic Głowackiego i Wróblewskiego w Radzyminie. Uchodz ą do niej liczne kanały melioracyjne 37 . Kanał Sierakowski – kanał przebiegaj ący od centrum Radzymina do zachodniej granicy gminy, w okolicy wsi Sieraków. Swój pocz ątek bierze w okolicach ul. Armii Krajowej, nast ępnie przecina ul. Gen. S. Maczka, biegnie w kierunku miejscowo ści Cegielnia, a nast ępnie przepływa na północ od wsi Sieraków. Uchodz ą do niej liczne kanały melioracyjne.

Na terenie Gminy Radzymin znajduj ą si ę zbiorniki wodne (Glinianki) - pozostało ść po wybranych surowcach ilastych dla potrzeb cegielni, zgrupowane przewa żnie w południowej i północnej cz ęś ci Gminy. Oprócz wymienionych rzek, na powierzchni Gminy wyst ępuj ą obszary podmokłe, drenowane sieci ą rowów melioracyjnych oraz torfowiska.

13.3. Jednolite Cz ęś ci Wód Powierzchniowych Zgodnie z przyj ętą przez Uni ę Europejsk ą Ramow ą Dyrektyw ą Wodn ą, wody powierzchniowe zostały podzielone na jednolite cz ęś ci wód (JCWP), tj. na jednostki, dla

37 Na podstawie Programu ochrony środowiska do roku 2020 z perspektyw ą do roku 2024 dla Gminy Radzymin

- 117 -

których s ą prowadzone analizy presji antropogenicznych i opracowywane programy wodno-środowiskowe. Zestawienie rzecznych jednostek planistycznych gospodarowania wodami – jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych zawarto w tabeli poni żej.

Tabela 14 Zestawienie JCWP na terenie Gminy Radzymin Ocena ryzyka Cel środowiskowy Aktualny nieosi ągni ęci a Stan kod JCWP Nazwa Opis Typ Status stan lub Stan/potencjał celów chemi potencjał ekologiczny środowiskowych czny zlewnia JCWP rzecznej Potok RW200017 na Czarna nizinny naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671869 obszarz piaszczysty e dorzecz a Wisły Potok lub zlewnia strumie ń na JCWP obszarze Beniaminówka rzecznej będącym RW200023 (Kanał na pod naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671889 Beniaminowsk obszarz wpływem i) e procesów dorzecz torfotwórczy a Wisły ch zlewnia JCWP rzecznej Potok RW200017 Dopływ z na nizinny naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671692 Rasztowa obszarz piaszczysty e dorzecz a Wisły zlewnia JCWP rzecznej Dopływ spod Potok RW200017 na Karolewa z nizinny naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671989 obszarz dopływami piaszczysty e dorzecz a Wisły zlewnia JCWP rzecznej Potok RW200 017 Dopływ z Woli na nizinny naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671694 Rasztowskiej obszarz piaszczysty e dorzecz a Wisły zlewnia JCWP rzecznej Potok RW200017 Dopływ z na nizinny naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671696 Guzowatki obszarz piaszczysty e dorzecz a Wisły

- 118 -

zlewnia JCWP rzecznej Potok RW200017 Dopływ z na nizinny naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671698 Kołakowa obszarz piaszczysty e dorzecz a Wisły zlewnia JCWP rzeczne j Rzeka Rz ądza od RW200019 na nizinna Cienkiej do naturalna zły zagro żona dobry dobry 2671699 obszarz piaszczystko uj ścia e - gliniasta dorzecz a Wisły zlewnia dobry; JCWP mo żliwo ść rzecznej silnie migracji RW200002 Zalew na Zbiornik zmienion zły zagro żona organizmów dobry 671999 Zegrzy ński obszarz zaporowy a cz ęść wodnych na e wód odcinku dorzecz cieku istotne a Wisły go

Wymienione jednolite cz ęś ci wód powierzchniowych znajduj ą si ę w wykazie obszarów przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków, ustanowionych w ustawie o ochronie przyrody, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest wa żnym czynnikiem w ich ochronie. Cele środowiskowe dla jednolitych cz ęś ci wód ustalone zostały w Rozporz ądzeniu Rady Ministrów z dnia 18 pa ździernika 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły. Plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy s ą narz ędziem polityki wodnej w Polsce a ich opracowanie wynika z ustale ń Ramowej Dyrektywy Wodnej. Stanowi ą podstaw ę podejmowania decyzji maj ących wpływ na stan zasobów wodnych oraz okre ślaj ą zasady gospodarowania wodami w trakcie 6-letniego cyklu planistycznego. Cele środowiskowe dla cz ęś ci wód zostały oparte głównie na warto ściach granicznych poszczególnych wska źników fizyko-chemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych okre ślaj ących stan ekologiczny wód powierzchniowych oraz wska źników chemicznych świadcz ących o stanie chemicznym wody, odpowiadaj ących warunkom osi ągni ęcia przez te wody dobrego stanu, z uwzgl ędnieniem kategorii wód, według rozporz ądzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych.

13.4. Wody podziemne Pod wzgl ędem hydrogeologicznym Gmina Radzymin nale ży do makroregionu Wschodni Ni ż Polski. Obejmuje on swym zasi ęgiem północno-wschodni ą Polsk ę, po dolin ę Wisły i Żuławy na zachodzie, i dolne odcinki Wieprza i Pilicy na południu. Makroregion ten dzieli si ę

- 119 -

na kilka regionów; teren omawianej gminy nale ży do regionu Pólnocnomazowieckiego. Obejmuje on północn ą cz ęść niecki mazowieckiej, zamkni ętą od południa i zachodu dolinami Bugu, dolnej Narwi i Wisły, stanowi ącymi system drena żowy wszystkich pi ęter wodono śnych wód zwykłych. Gmina Radzymin poło żona jest w brze żnej cz ęś ci synklinorium warszawskiego, jednostki geologicznej charakteryzującej si ę udokumentowanymi zasobami energii wód geotermalnych. Wst ępna analiza, oparta na podstawie regionalnej oceny podstawowych parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych warunkuj ących mo żliwo ści ró żnorodnego wykorzystania ciepłych wód podziemnych na Ni żu Polskim, z uwzgl ędnieniem lokalizacji Radzymina, wskazuje na istnienie potencjału geotermalnego w rejonie gminy. W regionie tym mo żna wydzieli ć trzy pi ętra wodono śne: • Pi ętro wodono śne górnej kredy, tworz ące niekiedy wspólny kompleks wodono śny z gezami i piaskami paleocenu, jest stosunkowo słabo rozpoznane. Gł ęboko ść jego wyst ępowania wzrasta od kilkudziesi ęciu metrów w dolinie Wisły do ponad 200 m na północnym skraju tej jednostki. Przewodno ść wodna systemu kredowego jest na ogół niewielka (200 - 300 m²/d). W wielu miejscach, szczególnie w centralnej cz ęś ci regionu, utwory kredowe nie zawieraj ą wód zwykłych, lecz s ą to wody o podwy ższonej mineralizacji. W warstwie tej znajduj ą si ę tak że zasoby wód termalnych, które po lepszym udokumentowaniu b ędą prawdopodobnie nadawały si ę do wykorzystania gospodarczego. • Pi ętro wodono śne dawn. trzeciorz ędu tworzy dwa poziomy wodono śne: mioce ński i oligoce ński, oddzielone od pi ętra czwartorz ędowego mi ąż szym kompleksem bardzo słabo przepuszczalnych iłów i mułków pliocenu. Poziom mioce ński tworz ą piaski drobnoziarniste i pylaste z przewarstwieniami mułków i w ęgla brunatnego o mi ąż szo ści 20 - 30 m. Powierzchnia piezometryczna tego poziomu le ży na rz ędnej 150 - 160 m n.p.m. Wody zawarte w tych osadach charakteryzuj ą si ę stopniem mineralizacji rz ędu 0,4 - 0,5 g/l oraz żółtobrunatnym zabarwieniem. Studnie ujmuj ące ten poziom maj ą wydajno ść w granicach 30 - 60 m3/h, jednak że ze wzgl ędu trudn ą do likwidacji barw ę wody s ą rzadko u żytkowane. Poziom oligoce ński tworz ą piaski drobnoziarniste glaukonitowe. Jest on cz ęsto izolowany od wy żej zalegającego poziomu mioce ńskiego seri ą iłów i mułków. Wody tego poziomu charakteryzuj ą si ę mineralizacj ą rz ędu 0,3 - 0,5 g/l oraz dobr ą i słab ą jako ści ą. Wydajno ść studzien jest bardzo zró żnicowana od 30 do 100 m/h, wska źnik przewodno ści waha si ę za ś od 50-100m/d • Pi ętro wodono śne czwartorz ędu wyst ępuje na całym omawianym obszarze w strukturach wodono śnych śródmorenowych i podmorenowych. Pi ętro to odgrywa zasadnicz ą rol ę w gospodarce wodnej z uwagi na dost ępno ść wód tego pi ętra, du żą pojemno ść zbiorników wód podziemnych i dobr ą odnawialno ść zasobów. W obr ębie

- 120 -

tego pi ętra wyró żnia si ę 2 -3, rzadziej 4 poziomy wodono śne. Najgł ębszy poziom zawarty jest w piaskach i żwirach rzecznych peryglacjału i interglacjału kromerskiego oraz osadach wodnolodowcowych przykrytych glinami i mułkami zlodowacenia południowopolskiego. Poziom ten ma ograniczony zasięg i wyst ępuje w głównych rynnach i wci ęciach erozyjnych - kopalnych dolinach. Wy żej wyst ępuje i dominuje 40 - 80 m grubo ści kompleks piaszczysto - żwirowy, wiekowo przypisany interglacjałowi mazowieckiemu i zlodowaceniu środkowopolskiemu. Kompleks ten mo że stanowi ć jeden poziom, b ądź lokalnie przewarstwiony glinami lub mułkami tworzy 2-3 mniejsze poziomy. W ostatnim przypadku wody poszczególnych poziomów s ą najcz ęś ciej w związku hydraulicznym, a najwy ższy z nich - przypowierzchniowy jest zwi ązany hydraulicznie z wodami Narwi, Bugu i innych mniejszych rzek. Pierwszy poziom wodono śny w znacznej swojej cz ęś ci jest odsłoni ęty, nieizolowany od powierzchni utworami słabo przepuszczalnymi. Zwierciadło wody w zale żno ści od morfologii i wyniesienia powierzchni terenu wyst ępuje na ró żnych gł ęboko ściach, w dolinach Bugu i Narwi płytko do 1,0 m ppt., na pozostałych obszarach od 2,0 do 8,0 m ppt. Osady buduj ące czwartorz ędowe poziomy wodono śne charakteryzuj ą si ę dobrymi parametrami hydrogeologicznym, wydatek studni w zale żno ści od konstrukcji otworu mo że przekracza ć 200 m /h. Zbiornik GZWP nr 222 dolina środkowej Wisły (Warszawa-Puławy) jak wy żej wspomniano obejmuje swym zasi ęgiem teren całej gminy. Zbiornik b ędący obszarem wysokiej ochrony, ma 2 085 km² powierzchni całkowitej, szacunkowe jego zasoby dyspozycyjne wynosz ą 1 000 tys. m/d, a moduł zasobów dyspozycyjnych 5,55 1/skm, średnia gł ęboko ść uj ęcia 60 m. Ponadto gmina poło żona jest w granicach nieudokumentowanych głównych zbiorników wód podziemnych nr 215 Subniecka warszawska i nr 2151 Subniecka warszawska (cz ęść centralna). Gmina Radzymin nale ży do obszarów zasobnych w wody podziemne. Obok strefowo ści st ęż eń w poziomie obserwuje si ę tak że strefowo ść w pionie. Wody w górnej partii wodono śna maj ą st ęż enie azotu amonowego wy ższe ni ż w cz ęś ciach gł ębszych. Fakty te świadcz ą o migracji zanieczyszcze ń z powierzchni terenu. Zagro żenie jako ści wód zale ży z jednej strony od presji antropogenicznej, której nasilenie wi ąż e si ę z rodzajem zagospodarowania terenu i jego rozwojem, z drugiej za ś strony od mo żliwo ści przenikania zanieczyszcze ń do wód podziemnych. Znaczna cz ęść Gminy Radzymin le ży w obszarze o słabym stopniu zurbanizowania, ale poziom wodono śny nie jest tu izolowany warstw ą nieprzepuszczaln ą od powierzchni terenu. W przypadku intensywnego zagospodarowania tego terenu nale ży podj ąć zdecydowane działania prowadz ące do ochrony u żytkowego poziomu wód gruntowych.

- 121 -

Z uwagi na utrudnion ą infiltracj ę wgł ębn ą (iły) i odpływ powierzchniowy (równina) okresowe wahania górnego poziomu wód gruntowych s ą du że. Na podstawie pomiarów studni IMiGW w Radzyminie stwierdzono, że wynosz ą one średniorocznie 1,5 - 2 m, a ekstremalnie przekraczaj ą 2,5 m. Gł ęboko ść najpłytszego poziomu wodono śnego uzale żniona jest od rze źby terenu i gł ęboko ści stropu iłów i waha si ę od 0 do ponad 4 m. Dolny poziom wodono śny tarasu radzymi ńskiego i zdenudowanej wysoczyzny wyst ępuje poni żej ilastej serii zastoiskowej. Zwierciadło wody podziemnej jest napi ęte i stabilizuje si ę na poziomie zbli żonym do zwierciadła górnego poziomu, co świadczy, że wody obu poziomów pozostaj ą w kontakcie hydraulicznym. Dolny poziom wodono śny jest głównym źródłem wody dla celów komunalnych i przemysłowych na terenie gminy. W rejonie Radzymina górny poziom wodono śny charakteryzuje si ę pogorszon ą jako ści ą ze wzgl ędu na zrzuty zanieczyszcze ń do gruntu. Badany obszar zlokalizowany jest w obr ębie Jednolitej Cz ęś ci Wód Podziemnych o kodzie PLGW200054, które nale żą do regionu wodnego Środkowej Wisły. Stan ilo ściowy i chemiczny tych wód oceniony jest jako dobry. Wody te nie s ą zagro żone nieosi ągni ęciem celów środowiskowych.

13.5. Udokumentowane kompleksy podziemnego składowania dwutlenku w ęgla Na obszarze Gminy Radzymin nie wyst ępuj ą udokumentowane kompleksy podziemnego składowania dwutlenku w ęgla.

- 122 -

14. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami 14.1. Stan systemu komunikacji Sie ć drogowa Obsługa komunikacyjna Gminy Radzymin odbywaj ą si ę w oparciu o układ drogowy składaj ący si ę z dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Przez obszar gminy przebiega droga krajowa nr 8, w cz ęś ci jako droga ekspresowa S8 o łącznej długo ści ok. 28,3 km. Droga stanowi polsk ą cze ść trasy E67 oraz polski odcinek trasy Via Baltica. Ponadto przez teren gminy przebiegaj ą drogi wojewódzkie nr 631 i nr 635 o ł ącznej długo ści ok. 13,6 km. Sie ć dróg powiatowych na terenie gminy obejmuje 16 odcinków o łącznej długo ści ok. 63,4 km. Ogólna długo ść dróg gminnych publicznych na terenie Gminy Radzymin wynosi 225,4 km (wg stanu na rok 2014). Obsługa komunikacyjna miasta i gminy odbywa si ę: komunikacj ą autobusow ą Zarz ądu Transportu Miejskiego Warszawa (linie podmiejskie nr 734 i 738), liniami autobusowymi L40, L31, R-1, R-2, R-5, R-6 i nocn ą N, organizowanymi przez Gmin ę Radzymin oraz autobusami przewo źników prywatnych.

Kolej Przez teren gminy przebiega linia kolejowa nr 10 relacji Legionowo-Tłuszcz, przewidziana do modernizacji w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego. Na terenie gminy zlokalizowana jest stacja kolejowa w Radzyminie. Linia kolejowa jest zelektryfikowana i jednotorowa.

14.2. Zaopatrzenie w wod ę W 2018 r. długo ść sieci wodoci ągowej na terenie Gminy wynosiła 148,1 km 38 . Z wodoci ągów korzystało ok. 18 000 mieszka ńców gminy. Obecnie miejska sie ć wodoci ągowa obejmuje około 90% terenów miasta Radzymin oraz wsie Słupno, Sieraków, Nadma, Cegielnia, Dybów Kolonia, Dybów Stary, Dybów Folwark, Wiktorów, Łosie, Mokre, Zwierzyniec, Janków Nowy, Łąki.

38 Na podstawie danych z Urz ędu Miasta i Gminy Radzymin

- 123 -

W miejscowo ściach: Stare Załubice, Nowe Załubice, Borki, Ruda, Emilianów, Stary Janków, Ciemne, Rżyska nie ma sieci wodoci ągowej. Miejscowo ści te le żą na obrze żach Gminy Radzymin, a sie ć wodoci ągowa jest systematycznie rozbudowywana. Źródłem wody są wył ącznie uj ęcia wód podziemnych. Podstawowe źródło zaopatrzenie w wod ę gospodarstw domowych na terenie Gminy Radzymin stanowi ą wodoci ągi zbiorowe, studnie gł ębinowe wiercone i studnie kopane. Uj ęcia przydomowe stanowi ą b ądź główne źródło zaopatrzenia w wod ę lub te ż s ą uzupełnieniem w zaopatrzenie w wod ę na cele gospodarczo – rolnicze w gospodarstwach ju ż zwodoci ągowanych. Nale ży podkre śli ć, że cz ęsto istniej ąca sie ć wodoci ągowa jest niewykorzystywana przez mieszka ńców z powodów ekonomicznych (koszty wykonania podł ącze ń i konieczno ść ponoszenia opłat za wod ę pobieran ą z wodoci ągu). Na terenie Gminy funkcjonuje jedno komunalne uj ęcie wód podziemnych zlokalizowane w Radzyminie.

Tabela 15 Charakterystyka głównych uj ęć wód podziemnych i studni na terenie Gminy Radzymin Utwory Proces Lokalizacja uj ęcia Gł ęboko ść Wydajno ść Nazwa geologiczne uzdatniania, wód podziemnych otworu uj ęcia uj ęcia/studni 3 warstwy którym jest (miejscowo ść ) (m p.p.t.) (m /h) wodono śnej poddawana woda Studnia nr 1A 64,0 150 Radzymin, ul. Batalionów Odmanganianie, Studnia nr 2 61,5 100 czwartorz ęd Chłopskich 8 od żelazianie Dz 10/1 obr.02-01 Studnia nr 3 63,9 130

W Gminie Radzymin znajduje si ę Stacja Uzdatniania Wody oddana do u żytku w 1996 r. W 2013 oraz w 2014 roku dokonano modernizacji obiektu. Zwi ększona została wydajno ść Stacji ze 140 m 3/h do 220 m 3/h. Jest to warto ść wystarczaj ąca, jednak w okresie letnim Stacja pracuje na granicy maksymalnej wydajno ści. Bior ąc pod uwag ę rozwój Gminy Radzymin, do 2024 roku wydajno ść Stacji nale ży podnie ść do 440 m 3/h lub wybudowa ć nowe uj ęcie wody. Ponadto na terenie Gminy istnieje jeszcze jedno uj ęcie publiczne w miejscowo ści Ciemne i Załubice Stare, a tak że studnie gł ębinowe tj.: Coca Cola HBC Sp. z o.o. – Radzymin, ul. Przemysłowa, Nadma – Nadma ul. Szkolna, Stare Załubice – Wolica, TAGO PPC – Ciemne, J.W. Construction – Stare Załubice.

- 124 -

14.3. Odprowadzanie ścieków W 2018 r. długo ść sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy wynosiła 78,0 km 39 . Z kanalizacji korzystało ok. 11 500 mieszka ńców gminy. Sie ć kanalizacyjna obejmuje około 90% ulic miasta Radzymin oraz wsie Cegielnia i cz ęść wsi Słupno. W miejscowo ściach: Stare Załubice, Nowe Załubice, Borki, Ruda, Emilianów, Stary Janków, Ciemne, R żyska, Nadma, Łosie, Cegielnia, Dybów Kolonia, Słupno, Sieraków, Stary Dybów nie ma sieci kanalizacyjnej. Wi ększo ść z tych miejscowo ści ma niski wska źnik koncentracji zabudowy i budowa sieci kanalizacyjnej jest ekonomicznie nieuzasadniona. Ścieki z obszaru Gminy Radzymin odprowadzane s ą do Miejskiej Oczyszczalni Ścieków Komunalnych w Radzyminie, która jest eksploatowana od 1994 roku przez Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Radzyminie. Ścieki oczyszcza si ę metod ą mechaniczno-biologiczn ą. Oprócz ścieków komunalnych do oczyszczalni trafiaj ą równie ż ścieki przemysłowe (około 20%). Przepustowo ść projektowa obiektu wynosi 4 400 m³/dob ę i oceniana jest jako wystarczaj ąca w stosunku do obecnych i przyszłych potrzeb. Ł ącznie, razem ze ściekami dowo żonymi do punktów zlewnych przy oczyszczalniach i wodami infiltracyjnymi oczyszczono w 2015 r. 764 tys. m 3 ścieków. Oczyszczalnia w latach 2010-2013 została poddana modernizacji i rozbudowie. Odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest rzeka Beniaminówka. W Gminie w 2015 roku funkcjonowała 1 stacja zlewna, 5 przydomowych oczyszczalni ścieków oraz 4 616 zbiorników bezodpływowych (szamb). W północno – zachodniej cz ęś ci miasta Radzymin, na terenie przemysłowym zlokalizowana jest oczyszczalnia ścieków Coca-Cola HBC Sp. z. o. o. Do eksploatacji została oddana w 1992 roku. Oczyszczanie ścieków odbywa si ę metod ą mechaniczno – biologiczn ą z osadem czynnym. Jest to obiekt przeznaczony dla ścieków przemysłowych, a ścieki komunalne stanowi ą ok. 0,1% całej ilo ści ścieków. Przepustowo ść oczyszczalni stanowi max 1 000 m 3/d.

14.4. System elektroenergetyczny Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą odbywa si ę z kablowo-napowietrznej sieci zasilaj ąco-rozdzielczej średniego napi ęcia 15 kV ze stacji transformatorowych 110/15 kV w Radzyminie i w Nadmie. Głównym źródłem zasilania s ą linie elektroenergetyczne napowietrzne 110 kV Radzymin – Wołomin.

39 Na podstawie danych z Urz ędu Miasta i Gminy Radzymin

- 125 -

Niezb ędna jest rozbudowa sieci zasilaj ąco – rozdzielczej 15 kV. Rozbudowy i modernizacji wymaga ć b ędzie sie ć elektroenergetyczna praktycznie na obszarze całej gminy, ze wzgl ędu na przeznaczenie znacznej cz ęś ci gruntów rolnych na cele budowlane. Przez teren gminy przechodzi tranzytowo dwutorowa linia 400kV wysokiego napi ęcia Miłosna-Mo ścicka, Miłosna-Ołtarzew. Istniej ąca linia jest własno ści ą PSE.S.A. z siedzib ą w Konstancinie – Jeziornej. Od ww. linii obowi ązuje pas technologiczny o szeroko ści 60 metrów (po 30 metrów w obie strony od osi linii), w którym ze wzgl ędu na oddziaływanie linii zakazuje si ę lokalizacji budynków z pomieszczeniami na pobyt ludzi.

14.5. Gospodarowanie odpadami W chwili obecnej na terenie Gminy Radzymin nie prowadzi si ę odzysku b ądź unieszkodliwiania odpadów. Odpady komunalne z terenu gminy składowane są na składowisku poza terenem gminy. Gospodarka odpadami odbywa si ę zgodnie z Regulamin utrzymania czysto ści i porz ądku w Gminie Radzymin oraz Planem gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego. Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) na terenie gminy zlokalizowany jest przy ul. Komunalnej 8 w Radzyminie.

14.6. System gazowniczy Użytkownicy z miasta i gminy zaopatrywani s ą w gaz z gazoci ągu wysokiego ciśnienia 6,3 MPa o średnicy 250 mm Niepor ęt – Wyszków. W Radzyminie jest zlokalizowana stacja redukcyjno-pomiarowa przy ul. Kolonia Pod Lasem. Istniej ący gazoci ąg średniego ci śnienia obejmuje miejscowo ści: miasto Radzymin, Arciechów, Borki, Cegielnia, Ciemne, Dybów, Dybów – Kolonia, Emilianów, Mokre, Nadma, Nowe Załubice, Nowy Janków, Ruda, R żyska, Słupno, Sieraków, Stare Załubice, Stary Dybów, Stary Janków, Wiktorów, Zawady oraz Zwierzyniec. Długo ść czynnej sieci gazowej wynosiła 206,783 km (stan na dzie ń 31.12.2017 r.), w tym sie ć przesyłowa miała długo ść 24,957 km, a sie ć rozdzielcza – 181,826 km. Ludno ść korzystaj ącą z sieci gazowej oszacowano na 19 742 osób, co stanowiło 75,5% populacji Gminy. W 2015 roku w mie ście gaz sieciowy miało 75,5% mieszka ńców, a na terenach wiejskich – 57,7%. 40 Tranzytowo przez teren gminy przebiegaj ą gazoci ąg wysokiego ci śnienia DN700 MOP 5,5 MPa relacji Rembelszczelyzna- Hołowczyce i DN250 oraz ropoci ąg PERN Przyja źń R820, R800, R600 oraz R250.

40 na podstawie danych GUS zawartych w Banku Danych Lokalnych

- 126 -

14.7. System ciepłowniczy Zaopatrzenie w ciepło odbywa si ę poprzez przydomowe i lokalne kotłownie. W tym zakresie powinno si ę d ąż yć do wykorzystywania ekologicznych surowców energetycznych i eliminowania paliw stałych.

- 127 -

15. Zadania słu żące realizacji ponadlokalnych celów publicznych Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego został przyj ęty uchwał ą nr 180/14 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 lipca 2014 r., zgodnie z jego ustaleniami dla miasta i Gminy Radzymin zostały okre ślone nast ępuj ące inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym: • rozbudowa gazoci ągu przesyłowego Wronów – Rembelszczyzna (budowa drugiego ruroci ągu); • budowa gazoci ągu mi ędzysystemowego Polska – Litwa (w zale żno ści od wyników analiz ekonomicznych); • budowa ruroci ągu naftowego Odessa – Brody – Płock (z mo żliwo ści ą jego przedłu żenia do Gda ńska) z cz ęś ciowym wykorzystaniem trasy istniej ącego ropoci ągu „Przyja źń ”, • rozbudowa oczyszczalni ścieków w Radzyminie ze wzgl ędu na przepustowo ść wraz z jednoczesn ą modernizacj ą lub rozbudow ą cz ęś ci obiektów - zadanie zrealizowane; • budowa drogi ekspresowej S8 Marki - Radzymin stanowi ącej obwodnic ę Marek - zadanie zrealizowane • DW 631 – DW 635 – dobudowa drugiej jezdni; • DW 635 na odcinku DK 17 w Wi ązowej – DK 8 w Strudze; • budowa odcinka drogi wojewódzkiej nr 635 (stanowi ącego fragment Małej Obwodnicy Warszawy) od istniej ącej drogi nr 635 do w ęzła „Wołomin” na drodze krajowej S8; • budowa nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 636, uwzgl ędniaj ącego obej ście miejscowo ści Wola Rasztowska.

- 128 -

16. Wymagania dotycz ące ochrony przeciwpowodziowej Skutki powodzi w bardzo rzadkich przypadkach dotyczą terenu jednej gminy, st ąd wszelkie działania zwi ązane z ochron ą przeciwpowodziow ą powinny mie ć charakter kompleksowy, obejmuj ący swoim oddziaływaniem obszar powiatu, a nawet regionu. Oprócz powodzi wa żnym problemem s ą tak że lokalne podtopienia. Do ść cz ęsto na opisywanym terenie zdarzaj ą si ę opady nawalne, które zalewaj ą ni żej poło żone, pozbawione odpływu ulice miasta. Powodem jest mało wydajna kanalizacja deszczowa lub jej zatkanie, w wyniku czego nast ępuje zalewanie budynków i niszczenie mienia ruchomego. Na obszarze Gminy Radzymin wyst ępuj ą obszaru szczególnego zagro żenia powodzi ą od rzeki Rz ądzy, wskazane na mapach zagro żenia powodziowego i mapach ryzyka powodziowego: • Q1% - obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat, • Q10% - obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat, W graniach gminy wyst ępuj ą równie ż obszary zagro żenia powodz ą Q0,2%, na których prawdopodobie ństwo powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat. Na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne. Mapy zagro żenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego zostały opracowane w ramach projektu "Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagro żeniami" (ISOK) przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB - Centra Modelowania Powodzi i Suszy w Gdyni, Poznaniu, Krakowie i we Wrocławiu. Przekazanie przez Prezesa KZGW ostatecznych wersji map jednostkom administracji, o którym mowa w art. 88f ust. 3 ustawy Prawo wodne nast ąpiło w dniu 15 kwietnia 2015 r. Ze wzgl ędu na brak aktualnych map zagro żenia powodziowego i map ryzyka powodziowego dla rejonu rzeki Czarnej w Nadmie obowi ązuje strefa bezpo średniego zagro żenia powodzi ą okre ślona w „Studium ochrony przeciwpowodziowej rzeki Czarnej” opracowanym przez Regionalny Zarz ąd Gospodarki Wodnej w Warszawie, w której obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne.

- 129 -

Część III

Kierunki zagospodarowania przestrzennego

1. Cele polityki przestrzennej gminy Celem strategicznym rozwoju społeczno - gospodarczego i przestrzennego Gminy Radzymin jest uzyskanie takiej funkcjonalno-przestrzennej struktury tej jednostki, która w harmonijny, zrównowa żony sposób wykorzysta jej walory przyrodnicze i kulturowe, dla poprawy warunków życia mieszka ńców. Cel ten b ędzie realizowany przez nast ępuj ące cele bezpo średnie: • ochron ę przyrody i krajobrazu na terenie gminy, • popraw ę stanu środowiska, • wykorzystanie przyj ętych zasad ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska przyrodniczego w stymulowaniu procesów zrównowa żonego rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, • uzyskanie nowoczesnej struktury przestrzennej gminy (cz ęś ci miejskiej i wiejskiej) poł ączonej sprawnym układem obsługi komunikacyjnej, • uzyskanie wysokich standardów i ładu w zagospodarowaniu przestrzennym oraz harmonizacj ę całego układu przestrzennego, • tworzenie nowych miejsc pracy i utrzymaniu ju ż istniej ących. Realizacja powy ższych celów wi ąż e si ę z przyj ętymi w „Strategii Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015 – 2024 z projekcj ą do 2030”, wizj ą i misj ą oraz celami strategicznymi: • wizja gminy – „Gmina Radzymin – nowoczesna i innowacyjna, z bardzo dobrymi warunkami dla rozwoju przedsi ębiorczo ści i życia mieszka ńców” • misja gminy – „Wzmocnienie i efektywne wykorzystanie potencjału społeczno – gospodarczego oraz walorów przyrodniczych a tak że skuteczna współpraca mi ędzysektorowa, przy jednoczesnym zachowaniu zrównoważonego rozwoju – to podstawa do poprawy jako ści życia mieszka ńców Gminy Radzymin” • cele strategiczne: 1) wpisuj ący si ę w obszar „Przestrze ń i transport oraz środowisko i energetyk ę” - Kreowanie gospodarki niskoemisyjnej oraz poprawa bazy infrastrukturalnej obiektów publicznych, stanu infrastruktury sanitarnej i drogowej w celu zwi ększenia dost ępno ści i spójno ści terytorialnej regionu, bezpiecze ństwa mieszka ńców, turystów, przedsi ębiorców przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska naturalnego. 2) wpisuj ący si ę w obszar „Społecze ństwo” - Zwi ększenie dost ępno ści do opieki zdrowotnej oraz społecznej poprzez popraw ę bazy infrastrukturalnej, rozwój promocji

- 130 -

i profilaktyki zdrowotnej oraz programy kompleksowej aktywizacji dzieci, młodzie ży, osób dorosłych, seniorów, niepełnosprawnych oraz wykluczonych społecznie itp. 3) wpisuj ący si ę w obszar „Gospodarka” - Podniesienie poziomu konkurencyjno ści społeczno-ekonomicznej Gminy Radzymin poprzez zintegrowane działania zwi ązanie z rozwojem i efektywnym wykorzystaniem potencjału obszaru do rozwoju przedsi ębiorczo ści, rolnictwa, budowania wykwalifikowanych zasobów pracy oraz dywersyfikacji lokalnych działalno ści gospodarczych. 4) wpisuj ący si ę w obszar „Kultura i turystyka” - Wielofunkcyjne wykorzystanie obszaru do rozwoju kultury, turystyki i rekreacji oraz promowanie dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego regionu jako elementu do budowania atrakcyjnego wizerunku Gminy i poprawy jako ści życia mieszka ńców. 5) wpisuj ący si ę w obszar „Społecze ństwo” - Zapewnienie odpowiednich warunków do rozwoju edukacji i sportu oraz kompetencji i umiej ętno ści społecze ństwa w celu budowania kapitału społecznego do budowania nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy i do świadczeniu.

Przy sporz ądzaniu Studium uwzgl ędniono w szczególno ści: • zasady okre ślone w "Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030", • ustalenia wynikaj ące z obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, • ustalenia wynikaj ące z obowi ązuj ącego Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin, • ustalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, • ustalenia "Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku", • ustalenia „Strategii Rozwoju Powiatu Wołomi ńskiego do 2025 roku” • ustalenia „Strategii Rozwoju Gminy Radzymin na lata 2015 – 2024 z projekcj ą do 2030”. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin jest podstawowym dokumentem dla władz samorz ądowych, na podstawie, którego powinna by ć prowadzona polityka i strategia działa ń, przede wszystkim w sferze zagospodarowania przestrzennego, a tak że w sferze społeczno-gospodarczej i ekologicznej, które bezpo średnio lub po średnio wpływaj ą na kształtowanie struktury przestrzennej i układu funkcjonalno-przestrzennego. W przypadku istotnych zmian uwarunkowa ń lub dokonania znacz ących odst ępstw od ustale ń niniejszego Studium, nale ży przyst ąpi ć do kolejnych jego aktualizacji.

- 131 -

2. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, w tym wynikaj ące z audytu krajobrazowego, uwzgl ędniaj ące bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę Z uwagi na uwarunkowania środowiska, uwarunkowania społeczno- demograficzne i pełnione przez gmin ę funkcje, jak równie ż przeprowadzone analizy (ekonomiczne, środowiskowe, społeczne i demograficzne), przy jednoczesnym uwzgl ędnieniu mo żliwo ści bud żetowych Gminy Radzymin proponowane zmiany koncentruj ą si ę przede wszystkim w nast ępuj ących kierunkach: • wielofunkcyjny rozwój gminy (cz ęś ci miejskiej i wiejskiej), ze szczególnym uwzgl ędnieniem zmian jako ściowych, • rozwój centrum miasta Radzymin jako o środka usługowego o znaczeniu lokalnym, • polepszenie standardu życia mieszka ńców miasta m.in. poprzez systematyczne polepszanie warunków mieszkaniowych, zapewnienie większej ilo ści miejsc pracy oraz stopniowe podnoszenie jako ści i zakresu usług, • ochrona dziedzictwa kulturowego, w tym istniej ących układów urbanistycznych i charakterystycznych cech zabudowy, • rozwój terenów inwestycyjnych. Kierunki rozwoju przestrzennego gminy wskazano w oparciu o: • aktualny stan zagospodarowania, • obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin, • warunki fizjograficzne, • warunki dost ępno ści komunikacyjnej, • konieczno ść ochrony warto ści środowiska przyrodniczego, • konieczno ść ochrony warto ści środowiska kulturowego oraz ochrony krajobrazu, • rejony najwi ększego zainteresowania inwestorów.

W celu uporz ądkowania struktury układów przestrzennego gminy nale ży d ąż yć do wykształcenia obszarów integruj ących i wpływaj ących na tworzenie społeczno ści lokalnych. Uporz ądkowanie struktur urbanistycznych powinno odbywa ć si ę poprzez realizacj ę jednakowej architektury pod wzgl ędem form, kolorystyki i skali. Zastosowanie jednakowej formy i rodzaju pokrycia dachów jak i wyko ńczenia elewacji budynków w poszczególnej jednostce osadniczej jest szans ą na tworzenie niepowtarzalnych klimatów dla zamieszkania jak i wypoczynku. Rozwój zabudowy powinien nast ępowa ć w oparciu

- 132 -

o istniej ące i projektowane ci ągi komunikacyjne i punkty widokowe, dominanty kompozycji przestrzennej, charakterystyczne obiekty. Nowe inwestycje powinny by ć lokalizowane przede wszystkim w zasi ęgu terenów, na których ju ż istnieje infrastruktura techniczna, oraz na których jest planowana do realizacji w najbli ższych latach lub najłatwiej j ą rozbudowa ć. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem kierunkowym, okre ślaj ącym kierunki rozwoju gminy na kolejne 30 lat. Wyznaczone obszary lokalizowania poszczególnych funkcji w tym że dokumencie okre ślaj ą kierunek rozwoju, a w swoich granicach mieszcz ą nie tylko wskazan ą funkcj ę zabudowy, ale równie ż elementy niezb ędne do funkcjonowania takiego terenu, tj. przede wszystkim obszary zwi ązane z komunikacj ą, jak równie ż ró żnego rodzaju tereny zielone oraz infrastruktur ę techniczn ą niezb ędn ą do funkcjonowania tego terenu. Dla ka żdego obszaru wyznaczonego w studium został okre ślony katalog przeznacze ń. Nale ży zatem przyj ąć , że obszary oznaczone na rysunku "kierunków" stanowi ą tzw. "tereny brutto" danej jednostki wraz z elementami towarzyszącymi. Szczegółowy podział w ramach danego obszaru na poszczególne przeznaczenia nast ępuje w drodze miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Obszary wskazane w studium, uwzgl ędniaj ą bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę, o którym mowa w cz ęś ci dotycz ącej uwarunkowa ń, przy jednoczesnym uwzgl ędnieniu: • lokalizacji urz ądze ń, obiektów i terenów towarzysz ących danej funkcji (tzw. teren brutto), • przeci ętnych wska źników urbanistycznych przyj ętych dla poszczególnych terenów, • kierunków rozwoju gminy opisanych w pocz ątkowej cz ęś ci niniejszego rozdziału, • perspektywy 30 lat, dla których został przewidziany rozwój miasta w niniejszym studium, • niepewno ści procesów rozwojowych wyra żaj ącą si ę mo żliwo ści ą zwi ększenia zapotrzebowania do wyników analizy nie wi ęcej ni ż o 30%. Kierunki oraz wska źniki dotycz ące zagospodarowania i u żytkowania terenów zostały opracowane przy uwzgl ędnieniu bilansu terenów przeznaczonych pod zabudow ę, o którym mowa w cz ęś ci dotycz ącej uwarunkowa ń. Na potrzeby bilansowania przyj ęto, i ż wska źniki okre ślone w studium maj ą charakter warto ści granicznych, które powinny by ć ustalane w skrajnych przypadkach. Posługiwano si ę warto ści ą przeci ętn ą, a przeci ętne warto ści poszczególnych wska źników powinny by ć ni ższe/wy ższe, w zale żno ści od charakteru danego wska źnika, tj. je żeli wska źnik okre śla warto ść maksymaln ą, to przeci ętna warto ść tego wska źnika b ędzie ni ższa, a je żeli wska źnik okre śla warto ść minimaln ą, to przeci ętna warto ść tego wska źnika b ędzie wy ższa. Nie przyjmowano do oblicze ń bilansowych granicznych warto ści wska źników urbanistycznych, ustalonych w cz ęś ci "kierunki".

- 133 -

Powierzchnie u żytkowe zabudowy z podziałem na funkcje okre ślone w cz ęś ci "uwarunkowania" bilansuj ą si ę odpowiednio: • dla funkcji mieszkalnej w obszarach: zabudowy mieszkaniowo- usługowej o charakterze centrotwórczym (MU), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji indywidualnej (MN.ML), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej (MN.U), • dla funkcji rekreacji indywidualnej w obszarach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji indywidualnej (MN.ML), • dla funkcji usługowej w obszarach: zabudowy usługowej (U), usług publicznych (UP), rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2 000 m² (UC), aktywno ści gospodarczej (P.U oraz P.U1), zabudowy mieszkaniowo- usługowej o charakterze centrotwórczym (MU), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji indywidualnej (MN.ML), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej (MN.U), • dla funkcji produkcyjnej w obszarach: aktywno ści gospodarczej (P.U oraz P.U1).

W Studium okre ślono rejony lokalizowania poszczególnych funkcji: • MU - obszary zabudowy mieszkaniowo- usługowej o charakterze centrotwórczym, • MN - obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, • MN.ML - obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji indywidualnej, • MN.U - obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej, • U - obszary zabudowy usługowej, • UP - obszary usług publicznych, • US - obszary usług sportu i rekreacji, • US.UT - obszary usług sportu i rekreacji oraz turystyki, • UC - obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2 000 m², • P.U - obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz usług), • P.U1 - obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz usług) z „dominant ą”, • PE - obszary powierzchniowej eksploatacji złó ż, • R - obszary rolnicze, • ZL- lasy, • ZP - obszary zieleni urz ądzonej,

- 134 -

• ZC - cmentarze, • IT - obszary infrastruktury technicznej, • KK - obszary komunikacji kolejowej, • WS - wody powierzchniowe śródl ądowe , • S - droga publiczna klasy ekspresowej, • KDGP - droga publiczna klasy głównej ruchu przyspieszonego, • KDG - droga publiczna klasy głównej, • KDZ - droga publiczna klasy zbiorczej.

- 135 -

3. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz użytkowania terenów Przyj ęte w Studium kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym wi ążą si ę z okre ślonymi standardami urbanistycznymi, stanowi ącymi miar ę jako ści przestrzeni otwartej i zurbanizowanej. Okre ślone w Studium parametry i wska źniki urbanistyczne stanowi ą warto ści nieprzekraczalne. Zaleca si ę, aby jako wytyczn ą dla sporz ądzanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego przyjmowa ć parametry i wska źniki urbanistyczne wi ększe w zakresie powierzchni biologicznie czynnej. Użyte w niniejszym Studium okre ślenia i poj ęcia, okre ślone zostały na potrzeby niniejszego opracowania i nale ży je rozumie ć w nast ępuj ący sposób: • urz ądzenia towarzysz ące – ci ągi piesze, miejsca postojowe stałe i czasowe, urz ądzenia budowlane, budynki gospodarcze i higieniczno-sanitarne oraz obiekty małej architektury, • urz ądzenia infrastruktury technicznej - zlokalizowane pod ziemi ą, na ziemi albo nad ziemi ą przewody, urz ądzenia i obiekty wodoci ągowe, kanalizacyjne, ciepłownicze, elektryczne, gazowe i telekomunikacyjne oraz inne niezb ędne do obsługi terenu, • usługi turystyki – hotele, pensjonaty, domy wypoczynkowe, apartamenty na wynajem, campingi, budynki rekreacji indywidualnej oraz wszystkie inne usługi świadczone turystom lub odwiedzaj ącym, • usługi komercyjne – nale ży przez to rozumie ć wszystkie usługi słu żą ce zaspokojeniu potrzeb ludno ści, nastawione na zysk, • ziele ń - skwery, parki, place zabaw dla dzieci, ogrody dzieci ęce, tereny wypoczynku osiedlowego, ziele ń niska i wysoka. Ze wzgl ędu na skal ę opracowania 1:10 000 rysunku "Kierunki zagospodarowania przestrzennego", dopuszcza si ę na etapie opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego korekt ę zasi ęgu obszarów poszczególnych funkcji jak równie ż dopuszczalna jest korekta parametrów i wska źników urbanistycznych, zgodnie z ogólnymi zasadami dotycz ącymi kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów. Dopuszcza si ę zachowanie istniej ącego zagospodarowania. Na terenie miasta oraz w obszarach zwartej zabudowy wsi, w obszarach oddziaływania ruroci ągu tłocz ącego rop ę naftow ą b ędącego w eksploatacji przez PERN S.A., gazoci ągów, trasy S8, linii kolejowej oraz Bazy Paliw nr 5 w Emilianowie nie dopuszcza si ę lokalizacji zakładów o zwi ększonym lub du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnych awarii przemysłowych. Na pozostałych obszarach nie zaleca si ę lokalizacji tego typu zakładów.

- 136 -

W obszarach oddziaływania ruroci ągu tłocz ącego rop ę naftow ą b ędącego w eksploatacji przez PERN S.A., gazoci ągu, trasy S8, linii kolejowej oraz Bazy Paliw nr 5 w Emilianowie nie zaleca si ę lokalizacji budynków z pomieszczeniami na pobyt ludzi.

Nale ży jednak zaznaczy ć, i ż zainwestowanie powinno uwzgl ędnia ć wszelkie zasady i ograniczenia wynikające z aktualnych przepisów prawa, a w szczególno ści z zakresu: • ochrony środowiska i przyrody, • ochrony zabytków, dziedzictwa kulturowego, • ochrony przeciwpowodziowej, • infrastruktury technicznej, • systemów komunikacji drogowej, kolejowej, • przeszkód lotniczych.

Studium przyjmuje nast ępuj ące kierunki i wska źniki zagospodarowania terenów oraz użytkowania terenów dla poszczególnych funkcji:

3.1. MU – obszary zabudowy mieszkaniowo- usługowej o charakterze centrotwórczym Obszary istniej ącej oraz projektowanej zabudowy wielofunkcyjnej mieszkaniowo- usługowej w tym: zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna; jednorodzinna; usługi komercyjne o charakterze centrotwórczym w szczególno ści: handlu, gastronomii, rozrywki, obsługi finansowej, obsługi ruchu turystycznego, drobne usługi bytowe, kultury, zdrowia, opieki społecznej, administracji; usługi turystyki, usługi publiczne, sportu i rekreacji i inne wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami i zieleni ą. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) zaleca si ę dostosowanie charakteru usług do historycznej (istniej ącej) zabudowy, 2) zaleca si ę sytuowanie usług w parterach budynków, 3) dopuszcza si ę sytuowanie usług w osobnych budynkach pod warunkiem dostosowania formy budynku do charakteru zabudowy istniej ącej, 4) zaleca si ę eliminacj ę lokalizacji usług uci ąż liwych, stacji paliw i handlu hurtowego, 5) zaleca si ę eliminacj ę substandardowej zabudowy gospodarczej i gara żowej, 6) wszystkie przyszłe inwestycje musz ą uzna ć priorytet ochrony terenów mieszkaniowo-usługowych, uci ąż liwo ść obiektów i urz ądze ń (hałas, emisja spalin itp.) nie mo że przekracza ć dopuszczalnych norm na granicy działki zgodnie z przepisami odr ębnymi, 7) na terenie obj ętym ochron ą konserwatorsk ą obowi ązuje prowadzenie działa ń inwestycyjnych, zgodnie z przepisami odr ębnymi.

- 137 -

Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 15% powierzchni działki lub terenu, 2) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 16 m, przy czym dla obiektów u żyteczno ści publicznej nie wi ększa ni ż 20 m.

3.2. MN – obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Obszary istniej ącej oraz projektowanej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; usług komercyjnych wbudowanych i wolnostoj ących; usług sportu i rekreacji; usług publicznych wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami i zieleni ą. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) budowa lub rozbudowa istniej ących obiektów powinna nawi ązywa ć skal ą i gabarytami do lokalnej tradycji budownictwa, 2) wszystkie przyszłe inwestycje musz ą uzna ć priorytet ochrony terenów mieszkaniowych, uci ąż liwo ść obiektów i urz ądze ń (hałas, emisja spalin itp.) nie mo że przekracza ć dopuszczalnych norm na granicy działki zgodnie z przepisami odr ębnymi, 3) obowi ązuje zakaz lokalizacji inwestycji mog ących zawsze i potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko z zastrze żeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, infrastruktury technicznej i dróg, 4) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 12 m przy czym dla obiektów u żyteczno ści publicznej nie wi ększa ni ż 16 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 40% powierzchni działki lub terenu, przy czym dla zabudowy usługowej nie mniejsza ni ż 25% powierzchni działki lub terenu, a dla zabudowy usług publicznych nie mniejsza ni ż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.3. MN.ML – obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji indywidualnej Obszary istniej ącej oraz projektowanej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; zabudowy rekreacji indywidualnej; usług komercyjnych wbudowanych i wolnostoj ących; usług sportu i rekreacji; usług publicznych wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami i zieleni ą.

- 138 -

Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) budowa lub rozbudowa istniej ących obiektów powinna nawi ązywa ć skal ą i gabarytami do lokalnej tradycji budownictwa, 2) wszystkie przyszłe inwestycje musz ą uzna ć priorytet ochrony terenów mieszkaniowych, uci ąż liwo ść obiektów i urz ądze ń (hałas, emisja spalin itp.) nie mo że przekracza ć dopuszczalnych norm na granicy działki zgodnie z przepisami odr ębnymi, 3) obowi ązuje zakaz lokalizacji inwestycji mog ących zawsze i potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko z zastrze żeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, infrastruktury technicznej i dróg, 4) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne, 5) zakazuje si ę wykonywania obiektów budowlanych w odległo ści mniejszej ni ż 50 m od stopy wału przeciwpowodziowego, zgodnie z przepisami odr ębnymi wynikaj ącymi z ustawy Prawo wodne. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 12 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 40% powierzchni działki lub terenu , przy czym dla zabudowy usług publicznych nie mniejsza ni ż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.4. MN.U - obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej Obszary istniej ącej oraz projektowanej zabudowy wielofunkcyjnej mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej w tym: zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługi komercyjne w tym handlu, gastronomii, rozrywki, sportu i rekreacji, obsługi finansowej, obsługi ruchu turystycznego, drobne usługi bytowe, kultury, zdrowia, opieki społecznej, administracji, o światy, sportu i rekreacji i inne; usługi publiczne wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami i zieleni ą. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) dopuszcza si ę sytuowanie usług w osobnych budynkach pod warunkiem dostosowania formy budynku do charakteru zabudowy, 2) wszystkie przyszłe inwestycje, musz ą uzna ć priorytet ochrony terenów mieszkaniowo-usługowych, uci ąż liwo ść obiektów i urz ądze ń (hałas, emisja spalin itp.) nie mo że przekracza ć dopuszczalnych norm na granicy działki zgodnie z przepisami odr ębnymi,

- 139 -

3) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne, 4) zakazuje si ę wykonywania obiektów budowlanych w odległo ści mniejszej ni ż 50 m od stopy wału przeciwpowodziowego, zgodnie z przepisami odr ębnymi wynikaj ącymi z ustawy Prawo wodne. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 40% powierzchni działki lub terenu, przy czym dla zabudowy usługowej nie mniejsza ni ż 20% powierzchni działki lub terenu, a dla zabudowy usług publicznych nie mniejsza ni ż 15% powierzchni działki lub terenu, 2) wysoko ść zabudowy nie wy żej ni ż 16 m.

3.5. U - obszary zabudowy usługowej Obszary istniej ących i projektowanych usług komercyjnych, usług publicznych wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami, zieleni ą. Jako przeznaczenie uzupełniaj ące dopuszcza si ę lokale mieszkalne oraz usługi publiczne i sportu i rekreacji. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) budowa lub rozbudowa istniej ących obiektów powinna nawi ązywa ć skal ą i gabarytami do lokalnej tradycji budownictwa, 2) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne, 3) zakazuje si ę wykonywania obiektów budowlanych w odległo ści mniejszej ni ż 50 m od stopy wału przeciwpowodziowego, zgodnie z przepisami odr ębnymi wynikaj ącymi z ustawy Prawo wodne. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 16 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.6. UP - obszary usług publicznych Obszary istniej ących i projektowanych usług publicznych zwi ązanych z: administracj ą, szkolnictwem, o świat ą i wychowaniem, porz ądkiem publicznym, kultur ą i sztuk ą, opiek ą zdrowotn ą i ratownictwem medycznym, zaspokajaniem potrzeb religijnych (m.in. świ ątynie, domy parafialne i klasztorne, kaplice oraz siedziby wspólnot wyznaniowych) i inne wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami, zieleni ą.

- 140 -

Jako przeznaczenie uzupełniaj ące dopuszcza si ę lokale mieszkalne oraz usługi komercyjne i sportu i rekreacji. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) budowa lub rozbudowa istniej ących obiektów powinna nawi ązywa ć skal ą i gabarytami do lokalnej tradycji budownictwa, 2) dopuszcza si ę lokalizacj ę usług komercyjnych zwi ązanych bezpo średnio lub po średnio z rodzajem usług publicznych, Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 16 m, dopuszcza si ę dominanty o wysoko ści nie wi ększej ni ż 25 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.7. US - obszary usług sportu i rekreacji Obszary istniej ących oraz projektowanych usług sportu i rekreacji, usług publicznych wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami i zieleni ą. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) budowa lub rozbudowa istniej ących obiektów powinna nawi ązywa ć skal ą i gabarytami do lokalnej tradycji budownictwa, 2) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne, 3) na terenie zło ża piasku kwarcowego „Radzymin” PC 2857 zakazuje si ę lokalizowania trwałych obiektów budowlanych, które mogłyby w przyszło ści uniemo żliwi ć eksploatacj ę zło ża. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) maksymalna wysoko ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 16, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 70% powierzchni działki lub terenu, przy czym dla zabudowy usług publicznych nie mniejsza ni ż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.8. US.UT - obszary usług sportu i rekreacji oraz turystyki Obszary istniej ących oraz projektowanych usług sportu i rekreacji oraz turystyki, usług publicznych wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami i zieleni ą. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) budowa lub rozbudowa istniej ących obiektów powinna nawi ązywa ć skal ą i gabarytami do lokalnej tradycji budownictwa,

- 141 -

2) zakazuje si ę wykonywania obiektów budowlanych w odległo ści mniejszej ni ż 50 m od stopy wału przeciwpowodziowego, zgodnie z przepisami odr ębnymi wynikaj ącymi z ustawy Prawo wodne. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 16 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 70% powierzchni działki lub terenu, przy czym dla zabudowy usług publicznych nie mniejsza ni ż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.9. UC - obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2 000 m² Obszary projektowanych obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2 000 m², usług publicznych wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami, zieleni ą. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 16 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 10% powierzchni działki lub terenu, przy czym dla zabudowy usług publicznych nie mniejsza ni ż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.10. P.U - obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz zabudowy usługowej) Obszary istniej ącej i projektowanej aktywno ści gospodarczej - obiekty produkcyjne, składy i magazyny oraz usług (rzemiosło, handel hurtowy i detaliczny, działalno ść usługowo- produkcyjna i produkcyjna, działalno ść zwi ązana z wytwórczo ści ą i przetwórstwem, gospodarka magazynowa, obsługa komunikacji samochodowej, usługi komercyjne i inne); usług publicznych wraz z urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami, zieleni ą. Jako przeznaczenie uzupełniaj ące dopuszcza si ę lokale mieszkalne, wbudowane w budynki o funkcji podstawowej. Nie dopuszcza si ę lokalizacji zabudowy mieszkaniowej w innej formie. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) dopuszcza si ę wyznaczenie pasa zieleni izolacyjnej, który minimalizowałby negatywne oddziaływanie wzdłu ż granic terenu, 2) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne.

- 142 -

Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 25 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.11. P.U1 - obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz zabudowy usługowej) z „dominant ą” Obszary istniej ącej i projektowanej aktywno ści gospodarczej - obiekty produkcyjne, składy i magazyny oraz usług (rzemiosło, handel hurtowy i detaliczny, działalno ść usługowo- produkcyjna i produkcyjna, działalno ść zwi ązana z wytwórczo ści ą i przetwórstwem, gospodarka magazynowa, obsługa komunikacji samochodowej, usługi komercyjne i inne); usług publicznych wraz z urz ądzeniami towarzysz ącymi, infrastruktur ą techniczn ą, drogami, zieleni ą. Jako przeznaczenie uzupełniaj ące dopuszcza si ę lokale mieszkalne, wbudowane w budynki o funkcji podstawowej. Nie dopuszcza si ę lokalizacji zabudowy mieszkaniowej w innej formie. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) dopuszcza si ę wyznaczenie pasa zieleni izolacyjnej, który minimalizowałby negatywne oddziaływanie wzdłu ż granic terenu, 2) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 40 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 15% powierzchni działki lub terenu.

3.12. PE - obszary powierzchniowej eksploatacji złóż Obszary eksploatacji powierzchniowej złó ż, istniej ących i projektowanych terenów i obszarów górniczych wraz z niezb ędnymi obiektami, urz ądzeniami infrastruktury technicznej, drogami i zieleni ą. Po zako ńczeniu procesu eksploatacyjnego nale ży zrekultywowa ć teren, zgodnie z przepisem odr ębnymi i ustaleniami planu miejscowego. Dopuszcza si ę przeznaczenie dotychczasowe. Dopuszcza si ę wyznaczenie pasa zieleni izolacyjnej, który minimalizowałby negatywne oddziaływanie wzdłu ż granic terenu.

3.13. R - obszary rolnicze Obszary rolnicze oraz obszary zieleni nieurz ądzonej.

- 143 -

Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) tereny wył ączone z nowej zabudowy za wyj ątkiem urz ądze ń infrastruktury technicznej i dróg w tym dróg transportu rolnego, 2) dopuszcza si ę zachowanie istniej ącego zagospodarowania w tym przebudowy, rozbudowy, nadbudowy i odbudowy istniej ących obiektów budowlanych, 3) dopuszcza si ę zalesianie gruntów rolnych, w szczególno ści na gruntach o niskiej przydatno ści rolniczej, tj. na glebach o niskiej bonitacji, na stokach, 4) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne.

3.14. ZL - lasy Obszary lasów. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) tereny wył ączone z zabudowy kubaturowej z zastrze żeniem pkt 2, 2) dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów i urz ądze ń słu żą cych gospodarce le śnej, zgodnie z przepisami odr ębnymi. 3) na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne. Parametry i wska źniki urbanistyczne: wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 12 m.

3.15. ZP - obszary zieleni urz ądzonej Istniej ące i projektowane obszary zieleni urz ądzonej oraz zespoły zieleni o charakterze reprezentacyjnym i rekreacyjnym takie jak: parki, ziele ńce, skwery. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) nie dopuszcza si ę zabudowy za wyj ątkiem placów zabaw, boisk sportowych, terenowych urz ądze ń sportowych, altan i toalet publicznych, 2) dopuszcza si ę lokalizacj ę małej architektury. Parametry i wska źniki urbanistyczne: 1) maksymalna wysoko ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 12 m, 2) powierzchnia biologicznie czynna nie mniejsza niż 80% powierzchni działki lub terenu.

3.16. ZC - cmentarze Tereny cmentarzy nowych i istniej ących. Dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów sakralnych, domów pogrzebowych, kolumbariów oraz usług komercyjnych towarzysz ących bezpo średnio funkcji podstawowej (pochówkowi zmarłych), infrastruktur ę techniczn ą, drogi oraz ziele ń. Odległo ści od zabudowy zgodnie z przepisami odr ębnymi.

- 144 -

Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) zagospodarowanie zgodnie z przepisami odr ębnymi, 2) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 12 m, dopuszcza si ę dominanty o wysoko ści nie wi ększej ni ż 25 m.

3.17. IT - obszary infrastruktury technicznej Obszary istniej ących i projektowanych obiektów i urz ądze ń zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą, urz ądze ń zaopatrzenia w wod ę przeznaczon ą do spo życia przez ludzi, urz ądze ń kanalizacyjnych, obiektów i urz ądze ń ciepłowniczych wraz z niezb ędnymi obiektami administracyjnymi i gospodarczymi, urz ądzeniami towarzysz ącymi i urz ądzeniami infrastruktury technicznej, drogami i zieleni ą. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 25 m, w tym wysoko ść budynków nie wi ększa ni ż 12m, 2) pozostałe zagospodarowanie zgodnie z przepisami odr ębnymi i normami bran żowymi.

3.18. KK - obszar komunikacji kolejowej Istniej ące obszary komunikacji kolejowej, na których zlokalizowano infrastruktur ę kolejow ą, budynki, budowle i urz ądzenia przeznaczone do zarz ądzania, eksploatacji i utrzymanie linii kolejowej oraz przewozu osób i rzeczy. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: 1) wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 16 m, 2) dopuszcza si ę budow ę obiektów radiotelekomunikacyjnych do wysoko ści 50 m, 3) zaleca si ę wyznaczenie pasa zieleni izolacyjnej, który minimalizowałby negatywne oddziaływanie wzdłu ż granic terenu kolejowego, 4) dopuszcza si ę lokalizacj ę parkingów typu „Parkuj i jed ź”.

3.19. WS - wody powierzchniowe śródl ądowe Obszary wód powierzchniowych śródl ądowych wraz z niezb ędnymi urz ądzeniami infrastruktury technicznej i drogami. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: dopuszcza si ę lokalizacj ę urz ądze ń hydrotechnicznych, melioracyjnych.

- 145 -

3.20. S - Droga publiczna klasy ekspresowej Istniej ąca droga publiczna klasy ekspresowej. Zasady zagospodarowania terenu: parametry techniczne zgodnie z przepisami odr ębnymi.

3.21. KDGP - Droga publiczna klasy głównej ruchu przyspieszonego Istniejące publiczne drogi i ulice klasy głównej ruchu przyspieszonego. Zasady zagospodarowania terenu: parametry techniczne zgodnie z przepisami odr ębnymi.

3.22. KDG - Droga publiczna klasy głównej Istniej ące i projektowane publiczne drogi i ulice klasy głównej. Zasady zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy: parametry techniczne zgodnie z przepisami odr ębnymi.

3.23. KDZ - Droga publiczna klasy zbiorczej Istniej ące i projektowane publiczne drogi i ulice klasy zbiorczej. Zasady zagospodarowania terenu: parametry techniczne zgodnie z przepisami odr ębnymi.

W w ęzłach drogowych oznaczonych symbolem (WK) na rysunku Kierunków dopuszcza si ę na etapie opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego korekt ę lokalizacji wyznaczonych węzłów i skrzy żowa ń zgodnie z warunkami technicznymi oraz do granic własno ści nieruchomo ści.

- 146 -

OGÓLNE ZASADY DOTYCZ ĄCE KIERUNKÓW ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW

1. Ostateczne ustalenie dokładnego przebiegu granic obszarów okre ślonych na rysunku STUDIUM – KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO zostanie ustalony na etapie sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub innych opracowań szczegółowych 2. Okre ślone na rysunku STUDIUM – KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO oraz w tekście studium przeznaczenia terenów oznaczaj ą funkcje dominuj ące, a nie wył ączne. Ich zakres mo że zosta ć uzupełniony, wzbogacony innymi funkcjami, które nie mog ą by ć przeciwstawne, sprzeczne z funkcj ą dominuj ącą i nie mog ą pogarsza ć warunków u żytkowania. 3. Dopuszcza si ę korekty przebiegu dróg i ulic wynikaj ące z warunków technicznych oraz obni żenie klasy technicznej drogi o jedn ą klas ę, 4. Dopuszcza si ę uwzgl ędnienie istniej ącego zainwestowania, jako powodu nie zachowania parametrów na całym ci ągu drogi. 5. Dopuszcza si ę: • zalesienie terenów rolnych, • wprowadzenie zieleni przydro żnej i śródpolnej na terenach rolnych, • wprowadzenie zieleni na ka żdym terenie, • realizacj ę urz ądze ń słu żą cych zapobieganiu kl ęsce powodzi i urz ądze ń melioracyjnych, prowadz ących do nawodnienia lub odwodnienia gruntów rolnych i odprowadzania wód deszczowych z terenów zainwestowania, • realizacj ę urz ądze ń i sieci infrastruktury technicznej w ka żdym terenie pod warunkiem braku kolizji z istniej ącym lub projektowanym zagospodarowaniem oraz przepisami odr ębnymi, • wprowadzenie dróg publicznych i wewn ętrznych nieuj ętych na rysunku studium, 6. Dopuszcza si ę przyj ęcie w planie miejscowym istniej ącego zagospodarowania w tym zasad kształtowania zabudowy oraz wska źników zagospodarowania terenu i dotychczasowego przeznaczenia, 7. Dopuszcza si ę przyj ęcie w planie miejscowym istniej ącej zabudowy zagrodowej oraz jej przebudow ę, rozbudow ę lub nadbudow ę oraz remont na ka żdym terenie. 8. Dopuszcza si ę przyj ęcie w planie miejscowym zasad kształtowania zabudowy, wska źników zagospodarowania terenu oraz przeznaczenie wynikaj ące z obowi ązuj ącego mpzp.

- 147 -

4. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk 4.1. Podstawowe kierunki ochrony środowiska przyrodniczego Zgodnie z ustaw ą prawo ochrony środowiska oraz ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w politykach, planach, strategiach lub programach dotycz ących gospodarki przestrzennej nale ży uwzgl ędnia ć zasady ochrony środowiska i zrównowa żonego rozwoju. Zgodnie z powy ższ ą zasad ą zakłada si ę, że rozwój społeczno-gospodarczy gminy odbywa ć si ę b ędzie z poszanowaniem zasobów środowiska. Oznacza to, że na ka żdym etapie rozwoju Gminy Radzymin równowa żone b ędą potrzeby gospodarcze, społeczne i ekologiczne, a podejmowane działania b ędą umo żliwiały zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej, w szczególno ści: • racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie jego zasobami, • przeciwdziałanie zanieczyszczeniom, • przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego, • zachowanie ró żnorodno ści biologicznej. Ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania oraz bior ąc pod uwag ę powy ższe zasady, Studium okre śla nast ępuj ące podstawowe kierunki polityki przestrzennej prowadz ące do zachowania, ochrony i rozwoju środowiska przyrodniczego gminy: • sprawny monitoring zanieczyszcze ń wraz z wyposa żeniem gminy w proekologiczne media, • ograniczenie emisji substancji szkodliwych dla środowiska, stosowanie najlepszych dost ępnych technologii i urz ądze ń, minimalizacja istniej ących uci ąż liwo ści zwi ązanych głównie z zanieczyszczeniem wód powierzchniowych, emisj ą nisk ą i komunikacj ą drogow ą, • wykorzystanie przy zaopatrywaniu w ciepło budynków proekologicznych źródeł tj.: gaz, energia elektryczna, olej opałowy oraz odnawialne źródła energii, • nowoczesny system gospodarki odpadami, • przeciwdziałanie niewła ściwemu korzystaniu ze środowiska, wdro żenie programu segregacji i utylizacji odpadów, usuwanie dzikich wysypisk odpadów, • poprawa stanu infrastruktury technicznej w tym szczególnie drogowej, priorytetowa realizacja kompleksowych systemów oczyszczania ścieków, • optymalne zabezpieczenie terenów, ludno ści i infrastruktury technicznej przed skutkami powodzi,

- 148 -

• nie dopuszczenie na terenie miasta zakładów o zwi ększonym lub du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnych awarii przemysłowych.

4.2. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów odr ębnych 4.2.1. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje tereny chronione ze wzgl ędu na wyró żniaj ący si ę krajobraz o zró żnicowanych ekosystemach, warto ściowe ze wzgl ędu na mo żliwo ść zaspokajania potrzeb zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem lub pełnion ą funkcj ą korytarzy ekologicznych. Obszar utworzono w dniu 29 sierpnia 1997 rozporz ądzeniem Wojewody Warszawskiego, pó źniej nowelizowanym oraz zmienionym. Całkowita powierzchnia WOCHK wynosi 148409,1 ha. Na podstawie Rozporz ądzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 roku powierzchnia Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu na terenie Gminy Radzymin wynosi obecnie 6 816 ha (52,65% powierzchni Gminy) i obejmuje swoim zasi ęgiem północne, zachodnie i południowe tereny Gminy. Rozporz ądzenie zostało zmienione rozporz ądzeniem nr 56 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 pa ździernika 2008 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, nast ępnie Uchwał ą nr 34/13 Sejmiku Województwa mazowieckiego z dni 18 lutego 2013 r. zmieniaj ąca niektóre rozporz ądzenia Wojewody Mazowieckiego dotycz ące obszarów chronionego krajobrazu. W granicach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wyró żnia si ę m.in. stref ę ochrony urbanistycznej obejmuj ącej wybrane tereny miast i wsi, posiadaj ące szczególne warto ści przyrodnicze, w której to strefie wskazane jest ograniczanie urbanizacji. W strefach tych obowi ązuj ą zakazy zapisane w ww. rozporz ądzeniu.

4.2.2. Pomniki przyrody Dla pomników przyrody zlokalizowanych w granicach Gminy Radzymin obowi ązuj ą ustalenia szczegółowe (zakazy, nakazy) zawarte w ustawie o ochronie przyrody. Na terenie Gminy Radzymin znajduje si ę 28 pomników przyrody (z czego 4 zostały zniszczone). Dominuj ącym gatunkiem w śród pomników przyrody jest d ąb szypułkowy, lipa drobnolistna, wi ąz górski i sosna zwyczajna.

- 149 -

Tabela 16 Wykaz pomników przyrody na terenie Gminy Radzymin 41 Akt prawny Numer rej. powołuj ący Dane o pomniku Poło żenia Uwagi Województwa pomnik przyrody Pojedyncze drzewa Dz. Urz. WRN w Sosna zwyczajna o Struga W-wie nr 18 z dnia 180 obwodzie 245 cm i Warsz. zespół le śny 19-10-1972r. wysoko ści 21 m oddz. 112 poz. 324 Struga Warsz. zespół Dz. Urz. WRN w le śny oddz. 122, obok Dąb szypułkowy o W-wie nr 22 z dnia szosy Warszawa – 263 obwodzie 494 cm i 6-12-1974r. Radzymin po wysoko ści 22 m poz. 334 wschodniej stronie naprzeciwko parkingu Dz. Urz. WRN w 266 Wi ąz szypułkowy o Radzymin W-wie nr 22 z dnia Drzewo zniszczone w obiekt obwodzie 251 cm i po wschodniej stronie 6-12-1974r. czasie wichury w 2008r. zniszczony wysoko ści 20 m ul. Warszawskiej poz. 339 Dz. Urz. RN m. st. Arciechów – D ąbrowa Dąb szypułkowy o Dąb zamieraj ący, posusz W-wy nr 19 nad rz. Bug na działce 367 obwodzie 360 cm i 90%. Na pniu ślad po z dnia 15-09-1976r. rolnej nale żą cej do wysoko ści 24 m uderzeniu pioruna. poz. 105 osoby prywatnej Dz. Urz. RN m. st. Arciechów – D ąbrowa 368 Dąb szypułkowy o W-wy nr 19 nad rz. Bug na działce obiekt obwodzie 542 cm i obiekt zniszczony z dnia 15-09-1976r. rolnej nale żą cej do zniszczony wysoko ści 14 m poz. 105 osoby prywatnej Wolica Dz. Urz. m. st. 953 Lipa drobnolistna o na niezabudowanej W-wy nr 20 z drzewo zniszczone w obiekt obwodzie 310 cm i działce nale żą cej do dnia 1-12-1983r. czasie wichury w 2006r. zniszczony wysoko ści 20 m osoby prywatnej, obok poz. 77 posesji nr 3 Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb ro śnie na skraju Dąb szypułkowy o W-wy nr 20 pola i lasu od strony 954 obwodzie 408 cm i z dnia 1-12-1983r. południowej, działka wysoko ści 27 m poz. 77 rolna nale żą ca do osoby prywatnej Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o na polu ornym 958 W-wy nr 20 z dnia obwodzie 317 cm i nale żą cym do osoby 1-12-1983r poz. 77 wysoko ści 19 m prywatnej, przy drodze zniesienie statusu 2 D ęby szypułkowe o pomnika przyrody dla Dz. Urz. RN m. st. obwodach 423 cm Załubice Stare dębu o obwodzie 423 cm, W-wy nr 20 wys. 18 m (zniesienie 959 łąka nale żą ca do osoby wys. 18 m (Uchwała z dnia 1-12-1983r. statusu pomnika prywatnej nr 263/XXVI/2013 Rady poz. 77 przyrody) i 460 cm Miejskiej w Radzyminie z wys. 20 m dnia 26 marca 2013 r. Arciechów przy drodze Dz. Urz. RN m. st. polnej pomi ędzy Dąb szypułkowy o W-wy nr 9 z dnia działkami 975 obwodzie 468 cm i 23-05-1984r. nale żą cymi do osób wysoko ści 24 m poz. 37 prywatnych

Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o Załubice Stare W-wy nr 9 z 976 obwodzie 402 i wysoko ści pole orne nale żą ce do dnia 23-05-1984r. 20 m osoby prywatnej poz. 37

41 Na podstawie Programu ochrony środowiska do roku 2020 z perspektyw ą do roku 2024 dla Gminy Radzymin

- 150 -

Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o Ro śnie na skraju pola W-wy nr 9 z 978 obwodzie 314 cm i i bagniska, teren dnia 23-05-1984r. wysoko ści 23 m nale żą cy do osób poz. 37 prywatnych Dz. Urz. RN m. st. Załubice Stare Dąb szypułkowy o W-wy nr 9 z pomi ędzy polami 979 obwodzie 399 cm i dnia 23-05-1984r. nale żą cymi do osób wysoko ści 24 m poz. 37 prywatnych Załubice stare Dz. Urz. RN m. st. Dąb szypułkowy o Drzewo ro śnie na W-wy nr 9 z 980 obwodzie 364 cm i miedzy pomi ędzy ł ąkami dnia 23-05-1984r. wysoko ści 16 m nale żą cymi do osób poz. 37 prywatnych Dz. Urz. woj. st. Dąb szypułkowy o Załubice Stare W-wy nr 8 z dnia 1021 obwodzie 378 cm i na ł ące nale żą cej do 15-05-1985r. wysoko ści 24 m osoby prywatnej poz. 96 Dz. Urz. woj. st. Załubice Stare Dąb szypułkowy o W-wy nr 8 z na skraju pastwiska 1022 obwodzie 410 cm i dnia 15-05 – nale żą cego do osoby wysoko ści 19 m 1985r. poz. 96 prywatnej Grupy drzew

Dz. Urz. WRN w Ciemne 264 2 D ęby szypułkowe o W-wie nr 22 z dnia Na działce rolnej Drzewa zniszczone w obiekt obwodach 2/ 290 cm i 6-12-1974r. nale żą cej do osoby czasie wichury w 2008r. zniszczony wysoko ści 24 m poz. 336 prywatnej Dz. Urz. WRN w 19 D ębów szypułkowych o Rezerwat Czarna Struga W-wie nr 23 z 271 obwodach 267cm do 410 własno ść Skarbu dnia 28-12-1974r. cm i wysoko ści 25-35 m Pa ństwa poz.358 Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o Arciechów – D ąbrowa W-wy nr 19 obwodach 517 cm i nad rz. Bug na działce 366 z dnia 15-09-1976r. 635 cm i wysoko ści 26 i nale żą cej do osób poz. 105 28 m prywatnych Arciechów Dz. Urz. RN m. st. 7 D ębów szypułkowych po zachodniej stronie W-wy nr 1 z dnia o obwodach 326 818 drogi biegn ącej przez 30-01-1981r. cm-555cm i wysoko ści 24 wie ś, własno ść Skarbu poz. 4 -32 m Pa ństwa Dz. Urz. RN m. st. 3 D ęby szypułkowe o Załubice Stare W-wy nr 20 obwodach 374 cm, 394 na skraju lasu obok pól 955 z dnia 01-12-1983r. cm, 431 cm i wysoko ści nale żą cych do osoby poz. 77 18-31 m prywatnej Dz. Urz. RN m. st. 3 D ęby szypułkowe o Załubice Stare w-wy nr 20 obwodach 341 cm, 405 956 działka rolna nale żą ca z dnia 1-12-1983r. cm, 560 cm i wysoko ści do osoby prywatnej poz. 77 32-38 m Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o Załubice Stare W-wy nr 20 obwodach 322 cm i na terenie zabudowa ń 957 z dnia 1-12-1983r. 334 cm i wysoko ści 34 i nale żą cych do osoby poz. 77 35 m prywatnej Arciechów Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o nr 7 pastwisko w W-wy nr 9 z obwodach 435 cm i 972 pobli żu zabudowy dnia 23-05-1984r. 361 cm i wysoko ści 19 mieszkalnej nale żą cej poz. 37 m i 22 m do osoby prywatnej 2 D ęby szypułkowe o Dz. Urz. RN m. st. Arciechów obwodach 325 cm i 344 cm W-wy nr 9 z nr 1, w pobli żu 973 i wys. 25m Wi ąz dnia 23-05-1984r. zabudowa ń nale żą cych szypułkowy o obwodzie poz. 37 do osoby prywatnej 296 cm i wys. 22 m

- 151 -

Arciechów Dz. Urz. RN m. st. 3 D ęby szypułkowe o przy drodze polnej W-wy nr 9 z obwodach 350 cm, 455 974 pomi ędzy działkami dnia 23-05-1984r. cm, 461 cm i wysoko ści nale żą cymi do osoby poz. 37 16 m - 28 m prywatnej Załubice Stare Dz. Urz. RN m. st. 2 D ęby szypułkowe o Drzewo ro śnie na W-wy nr 9 z obwodach 398 cm i 977 miedzy mi ędzy gruntami dnia 23-05-1984r. 354 cm i wysoko ści 19 i łąkowymi nale żą cymi do poz. 37 20 m osoby prywatnej 1020 Dz. Urz. woj. st. 2 D ęby szypułkowe o Dąbrowa obiektu nie W-wy nr 8 z dnia obwodach 430 cm i na ł ące nale żą cej do odnaleziono w 15-05-1985r. 375 cm i wysoko ści osoby prywatnej terenie poz. 96 26m i 20m

4.2.3. Lasy ochronne Na terenie Gminy Radzymin zlokalizowane s ą lasy ochronne 42 o funkcji ochronnej w kategorii: wodochronnej, glebochronnej, lasy o szczególnym znaczeniu dla obronno ści i bezpiecze ństwa Pa ństwa i lasy poło żone w graniach administracyjnych miast i w odległo ści do 10 km od granic administracyjnych miast licz ących ponad 50 tys. mieszka ńców. Lasy podlegaj ą ochronie, polegaj ącej na trwałym utrzymaniu lasu oraz konieczno ści zapewnienia przez wła ścicieli lasów ci ągło ści ich u żytkowania szczególnie poprzez zachowanie w lasach ro ślinno ści le śnej. Szczegółowe zasady ochrony w tym zakresie określaj ą aktualne przepisy w zakresie prawa ochrony środowiska – Prawo ochrony środowiska.

4.2.4. Stanowiska ro ślin i zwierz ąt chronionych Istniej ące uwarunkowania wynikaj ące ze środowiska przyrodniczego zostały szczegółowo omówione w cz ęś ci Uwarunkowania. Na obszarze gminy nie zostały wyznaczone stanowiska ro ślin i zwierz ąt chronionych. W przypadku ich rozpoznania szczegółowe zasady ochrony w tym zakresie okre śla ć b ędą aktualne przepisy – Ustawa o ochronie przyrody.

4.2.5. Wody podziemne Obszar całej Gminy Radzymin znajduje si ę w granicach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP nr 222 dolina środkowej Wisły (Warszawa –Puławy). Ponadto gmina poło żona jest w granicach nieudokumentowanych głównych zbiorników wód podziemnych nr 215 Subniecka warszawska i nr 2151 Subniecka warszawska (cz ęść centralna). Na terenie GZWP obowi ązuje zasady ochrony okre ślone w przepisach odr ębnych.

42 szczegółowo opisane w cz ęś ci uwarunkowania

- 152 -

4.2.6. Udokumentowane zło ża kopalin W my śl przepisów odr ębnych zło ża kopalin podlegaj ą ochronie, której wyrazem jest m.in. zabezpieczenie warunków do ich eksploatacji (obecnie lub w przyszło ści). Obowiązuje wył ączenie spod zabudowy udokumentowanych złó ż kopalin (z zastrze żeniem istniej ącej zabudowy oraz zabudowy ustalonej na podstawie wcze śniej obowi ązuj ących dokumentów planistycznych) oraz zaleca si ę nie wprowadzanie na omawianych terenach infrastruktury technicznej. W granicach udokumentowanego zło ża dopuszcza si ę podj ęcie eksploatacji.

4.3. Obszary powi ąza ń systemu ekologicznego W s ąsiedztwie rzek obowi ązuje nakaz szczególnego zabezpieczenia wód powierzchniowych przed zagro żeniami i nakaz ochrony obudowy biologicznej rzeki. Zaleca si ę zaniechanie intensywnego u żytkowania gospodarczego i wprowadzenie wzbogacenia ekologicznego. Obowi ązuje zakaz realizacji inwestycji lub prowadzenia czynno ści, których skutkiem mogłoby by ć uszczuplenie warto ści tego ekosystemu, jego cz ęś ci b ądź osłabienie roli, jak ą odgrywa, zakaz zwi ększania intensywnego u żytkowania gospodarczego nakaz utrzymanie walorów ekologicznych i zalecenie wprowadzenia wzbogacenia ekologicznego.

4.4. Zasady ochrony środowiska i jego zasobów W ramach ochrony środowiska, krajobrazu i krajobrazu kulturowego oraz zapobiegania jego przekształceniom nale ży d ąż yć do: 1) zachowania zrównowa żonego rozwoju, 2) ochrony areału gleb o wysokiej bonitacji (klasa III 43 ) oraz obszarów le śnych przed zmniejszaniem i zmian ą u żytkowania, 3) racjonalnego kształtowania środowiska i gospodarowanie jego zasobami, 4) przeciwdziałania zanieczyszczeniom, 5) przywracania elementów przyrodniczych do stanu wła ściwego, 6) zachowania ró żnorodno ści biologicznej, 7) ograniczenia emisji substancji szkodliwych dla środowiska, stosowanie najlepszych dost ępnych technologii i urz ądze ń, minimalizacja istniej ących uci ąż liwo ści zwi ązanych głównie z zanieczyszczeniem wód powierzchniowych, emisj ą nisk ą i komunikacj ą drogow ą, 8) przeciwdziałania niewła ściwemu korzystaniu ze środowiska w tym wdro żenie programu segregacji i utylizacji odpadów, usuwanie dzikich wysypisk odpadów, 9) poprawy stanu infrastruktury technicznej w tym szczególnie drogowej, 10) poprawy realizacji kompleksowych systemów oczyszczania ścieków,

43 W granicach Gminy Radzymin nie wyst ępuj ą gleby klas I i II.

- 153 -

11) optymalnego zabezpieczenia terenów, ludno ści i infrastruktury technicznej przed skutkami powodzi, 12) prowadzenia stałego monitoringu środowiskowego, 13) prowadzenia produkcji rolniczej opartej na tzw. ”dobrych praktykach gospodarowania”, przeciwdziałanie degradacji i erozji gleb, prowadzenia edukacji ekologicznej, propagowania działa ń proekologicznych i zasady zrównowa żonego rozwoju, 14) zachowania wła ściwej ochrony wód Głównego Zbiornika Wód Podziemnych, 15) ochrony terenów na których wyst ępuj ą chronione gatunki flory, fauny i grzybów, ochrony przed zainwestowaniem wymagaj ą obszary wyst ępowania chronionych ro ślin i siedlisk przyrodniczych, terytoria i miejsca l ęgowe chronionej ornitofauny oraz obszary wchodz ące w skład systemu ekologicznego, 16) ochrony pomników przyrody, wskazuje si ę na konieczno ść respektowania zasad zagospodarowania na obszarach i w otoczeniu obiektów przyrody prawnie chronionej, 17) zachowania odpowiednich proporcji pomi ędzy terenami zabudowanymi i wolnymi od zabudowy zwłaszcza poprzez zachowanie istniej ących lasów, parków i skwerów oraz zaplanowanie na przyszłych osiedlach terenów zielonych, 18) działa ń które przyczyni ą si ę do poprawy jako ści wód powierzchniowych oraz unikni ęcia ich zanieczyszczenia, 19) respektowania zasad zagospodarowania na obszarach i w otoczeniu obiektów przyrody prawnie chronionej, 20) nie dopuszczenie na terenie miasta zakładów o zwi ększonym lub du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnych awarii przemysłowych.

- 154 -

5. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 5.1. Zespoły i obiekty wpisane do rejestru zabytków, gminnej ewidencji zabytków oraz stanowiska archeologiczne 1) Diagnoza stanu istniej ącego dotycz ącego ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków znajduje si ę w cz ęś ci "Uwarunkowania". 2) W studium ustala si ę nast ępuj ące zasady ochrony środowiska kulturowego polegaj ące na: a) zachowaniu obiektów zabytkowych poprzez ich konserwacj ę, rewaloryzacj ę, adaptacj ę do współczesnych potrzeb i wymogów, b) zachowaniu i porz ądkowaniu historycznych układów urbanistycznych oraz porz ądkowaniu ich struktury przestrzennej, c) rozwoju budownictwa w oparciu o istniej ące zabytki na zasadzie kontynuacji cech przestrzennych – kształtowaniu skali i formy nowej zabudowy w nawi ązaniu do historycznej, jako jej twórczej interpretacji, d) przekształcaniu oraz waloryzacji obiektów dysharmonijnych i obszarów zdegradowanych, e) podporz ądkowaniu i wpisywaniu nowej zabudowy w krajobraz, f) wykonaniu niezb ędnych prac w zakresie wykonania inwentaryzacji konserwatorskiej wraz z waloryzacj ą historycznej zabudowy murowanej i drewnianej, 3) Wyst ępuj ące na obszarze miasta i Gminy Radzymin zespoły i obiekty zabytkowe stanowi ą warto ści kulturowe. Do zasobów kulturowych zalicza si ę obiekty wpisane do rejestru zabytków. Wykaz obiektów wskazany został w cz ęś ci „Uwarunkowania”. Dla obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków ustala si ę priorytet wymaga ń konserwatorskich nad działalno ści ą inwestycyjn ą, wymagane jest pozwolenie wła ściwego konserwatora na prace przy zabytku, zgodnie z przepisami odr ębnymi. 4) Obowi ązek prowadzenia gminnej ewidencji zabytków nieruchomych spoczywa na Burmistrzu (art. 22 pkt. 4 ww. ustawy). Zasób gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków podlega sukcesywnemu rozpoznaniu i mo że by ć aktualizowany. Dopuszcza si ę skre ślenie obiektu lub wpis nowych obiektów do ewidencji zabytków, zgodnie z przepisami odr ębnymi, bez potrzeby zmiany ustale ń studium. Wykaz obiektów znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków znajduje si ę w cz ęś ci „Uwarunkowania”.

- 155 -

5) Na terenie miasta i gminy nie stwierdzono dóbr kultury współczesnej. Zaleca si ę jednak obj ęcie szczególn ą form ą ochrony miejsc i obiektów stanowi ących świadectwo Bitwy Warszawskiej z 1920 r., jako zdarzenia maj ącego najwy ższ ą rang ę dla Polski oraz najsilniej wyró żniaj ącego Ziemi ę Radzymi ńsk ą. 6) Ustala si ę granic ę strefy B ochrony konserwatorskiej dla obszaru historycznego rozplanowania miejskiego centrum Radzymina obejmuj ąc ochron ą: a) historyczne rozplanowanie, układ, geometria i nawierzchnia ulic, materiały nawierzchni ulic, podział parcelacyjny, zabudowa historyczna, elementy zagospodarowania w tym układ ulic i trzech placów miejskich: Starego Rynku, Placu Ko ściuszki i Placu Wolno ści. b) utrzymanie historycznej linii zabudowy, c) utrzymanie istniej ącej zabudowy pierzejowej i zieleni zabytkowej d) obiekty o warto ściach zabytkowych podda ć rewaloryzacji i modernizacji technicznej z dostosowaniem obecnej lub projektowanej funkcji do warto ści obiektu, e) zachowanie osi widokowej z ko ściołem p.w Przemienienia Pa ńskiego jako dominant ą, f) wszelka działalno ść inwestycyjna musi uwzgl ędnia ć istniej ące ju ż zwi ązki przestrzenne, g) nowa zabudowa nie mo że dominowa ć nad zabudow ą historyczn ą. 7) Na etapie opracowywania planów miejscowych dopuszcza si ę zmian ę przebiegu oraz uszczegółowienie granic stref (tak że rozszerzenie granic). 8) Na terenie cmentarzy obowi ązuj ą nast ępuj ące warunki konserwatorskie: a) je żeli s ą one nadal u żytkowane, nale ży zachowa ć ich dotychczasowa funkcj ę, b) cmentarze nieu żytkowane nale ży zachowa ć, jako tereny zielone, c) nale ży utrzyma ć i konserwowa ć zachowane elementy historycznego układu przestrzennego oraz poszczególne elementy tego układu, w tym historyczne ogrodzenie, obiekty sztuki sepulkralnej, ziele ń, d) nagrobki zabezpieczy ć przed dewastacj ą i pozostawi ć na miejscu, ewentualnie stworzy ć dla nich lapidaria lub zachowa ć je w inny sposób, e) nale ży zaznaczy ć w terenie obszar cmentarza poprzez ogrodzenie go w sposób trwały (funkcj ę ogrodzenia pełni ć mo że zarówno twór sztuczny, np. mur, estetyczne ogrodzenie metalowe, jak i naturalne, np. żywopłot), 9) Dla terenu zabytkowego parku krajobrazowego zaleca si ę rewaloryzacj ę zieleni, ochron ę układu przestrzennego i drzewostanu, dopuszcza si ę wprowadzenie programu u żytkowego,

- 156 -

10) Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2067 z pó źn. zm.), jako zabytki rozumie si ę równie ż zabytki archeologiczne, które oznaczaj ą: zabytek nieruchomy, b ędący powierzchniow ą, podziemn ą lub podwodn ą pozostało ści ą egzystencji i działalno ści człowieka, zło żon ą z nawarstwie ń kulturowych i znajduj ących si ę w nich wytworów bądź ich śladów albo zabytek ruchomy, b ędący tym wytworem. 11) Ochronie i opiece podlegaj ą bez wzgl ędu na stan zachowania zabytki archeologiczne b ędące: a) pozostało ściami terenowymi pradziejowego i historycznego osadnictwa, b) cmentarzyskami, c) kurhanami, d) reliktami działalno ści gospodarczej, religijnej i artystycznej. 12) Wskazuje si ę stanowiska archeologiczne wg. wykazu, zawartego W cz ęś ci „Uwarunkowania”, wpisane do rejestru zabytków. S ą to obiekty o zachowane] formie krajobrazowe] wył ączone z wszelkiej działalno ści inwestycyjnej, która mogłaby naruszy ć ich specyficzn ą form ę. Dla tego typu obiektów wprowadza si ę priorytet wymogów konserwatorskich oraz zakaz działa ń inwestycyjnych niezwi ązanych bezpo średnio z konserwacj ą i rewaloryzacj ą zabytkowego terenu - dopuszcza si ę jedynie prowadzenie bada ń naukowych, prac porz ądkowych, konserwacj ę zachowanych obiektów zabytkowych celem ich ekspozycji w terenie lub zabezpieczenia przed zniszczeniem. 13) Dla pozostałych, zachowanych zabytków archeologicznych ustalane b ędą w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego strefy ochrony konserwatorskiej. Na tym etapie nast ąpi u ści ślenie lokalizacji stanowisk i wyznaczenie zasi ęgu stref, uwzgl ędniaj ące aktualny stan zachowania i zagospodarowania zabytków. Na obszarach stref ochrony konserwatorskie] okre ślone zostan ą zasady maj ące na celu zachowanie zabytków lub ich przebadanie i udost ępnienia terenu dla inwestycji. Działalno ść inwestycyjna, roboty ziemne lub zmiana charakteru dotychczasowej działalno ści na obszarze stref, je śli będą mogły doprowadzi ć do przekształcenia lub zniszczenia zabytku archeologicznego, wymaga ć b ędą przeprowadzeniu niezb ędnych bada ń archeologicznych, których zakres okre ślony zostanie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Przy czym ilo ść stanowisk archeologicznych oraz zasi ęg stref ochrony konserwatorskiej, na skutek nowych odkry ć, ustale ń lub uzupełnienia ewidencji, mog ą w nast ępnych latach ulec zmianie, bez konieczno ści zmiany studium.

- 157 -

14) Szczegółowe wytyczne i granice stref ochrony konserwatorskiej dla zabytków archeologicznych b ędą ustalane na etapie sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 15) Na etapie sporz ądzania planów miejscowych ze wzgl ędu na skal ę opracowania wskazana i dopuszczalna jest weryfikacja stref w uzgodnieniu z odpowiednim konserwatorem zabytków. Ilo ść stanowisk oraz zasi ęgi stref ochrony konserwatorskiej na skutek nowych odkry ć, ustale ń lub uzupełnienia ewidencji, mog ą w nast ępnych latach ulec zmianie, bez konieczno ści zmiany studium.

Wykaz oznaczonych w Studium stanowisk archeologicznych oraz obiektów zabytkowych uj ętych w gminnej ewidencji zabytków podlega sukcesywnej weryfikacja i uzupełnieniom, bez konieczno ści zmiany SUiKZP.

Zaleca si ę, aby ochron ą w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego obj ąć wszystkie zabytki wpisane do gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz zabytki archeologiczne, zgodnie z wytycznymi uzyskanymi od wła ściwego konserwatora zabytków.

- 158 -

6. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej 6.1. Kierunki rozwoju systemów komunikacji System komunikacji, zgodnie z zasad ą zrównowa żonego rozwoju, powinien współtworzy ć przestrze ń ze swoim otoczeniem, poprzez korzystanie z istniejących dróg oraz budow ę nowych ci ągów komunikacyjnych, które b ędą umo żliwiały równoprawne korzystanie z dróg użytkowników samochodów, transportu zbiorowego, ruchu towarowego i pieszego. Konieczne wydaje si ę planowanie ście żek rowerowych oraz wyznaczanie i tworzenie nowych miejsc do parkowania. Na etapie sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego mo żliwe jest wyznaczenie dodatkowych dróg niewskazanych na rysunku Studium – Kierunki. Przebiegi dróg publicznych, pokazane na rysunku studium, mog ą ulega ć zmianie w planie miejscowym w zakresie wynikaj ącym z optymalizacji ich przebiegu (m.in. ze wzgl ędu na ukształtowanie terenu, stan jego zagospodarowania, czynniki ekonomiczne) lub ze sporz ądzonych projektów budowlanych albo z decyzji o zezwoleniu na realizacj ę inwestycji drogowej ustalaj ącej inne granice planowanych elementów układu drogowego.

6.1.1. Podstawowy układ drogowy Podstawowy układ drogowy gminy stanowi ć b ędą: 1) droga krajowa S8 relacji Wrocław-Białystok – droga klasy ekspresowej S (na odcinku Wrocław-Ostrów Mazowiecki stanowi polską cz ęść trasy E67, natomiast na odcinku Warszawa – Ostrów Mazowiecki stanowi polski odcinek trasy Via Baltica); W granicach Gminy Radzymin w przebiegu drogi S8 zlokalizowanych jest 5 w ęzłów drogowych (istniej ących i projektowanych), oznaczonych na rysunku Kierunków. Szczegółowe rozwi ązanie poszczególnych w ęzłów b ędzie precyzowane na etapie sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 2) droga krajowa nr 8 relacji Kudowa-Zdrój – Budzisko – w granicach Gminy Radzymin w klasie drogi głównej G, przewidywane do obni żenia kategorii po oddaniu S8 – obwodnicy Marek; 3) droga wojewódzka nr 631 relacji Warszawa – Nowy Dwór Mazowiecki, przy czym uwzgl ędnia si ę mo żliwo ści rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 631 dla klasy głównej ruchu przyspieszonego; 4) droga wojewódzka nr 635 relacji Radzymin - Wołomin, przy czym przewiduje si ę zmian ę przebiegu w dostosowaniu do planowanej Małej Obwodnicy Warszawy;

- 159 -

5) droga klasy zbiorczej tzw. mała obwodnica Radzymina, przejmuj ąca ci ęż ki ruch transportowy z rejonów przemysłowych do obwodnicy z omini ęciem centrum miasta, składaj ąca si ę z odcinków istniej ących i projektowanych.

Ponadto zgodnie z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego planowane s ą inwestycje drogowe: 1) droga ekspresowa S8 Marki - Radzymin stanowi ącej obwodnic ę Marek (opisane powy żej);- zadanie wykonane; 2) DW631 – DW 635 – dobudowa drugiej jezdni; 3) DW 635 na odcinku DK 17 w Wi ązowej – DK 8 w Strudze; 4) budowa odcinka drogi wojewódzkiej nr 635 (stanowi ącego fragment Małej Obwodnicy Warszawy) od istniej ącej drogi nr 635 do w ęzła „Wołomin” na drodze krajowej S8; 5) budowa nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 636, uwzgl ędniaj ącego obej ście miejscowo ści Wola Rasztowska.

Infrastruktura około drogowa – stacje paliw, obiekty obsługi technicznej itp. powinny by ć lokalizowane przy podstawowym układzie drogowym. Geometria skrzy żowania dróg powinna by ć dostosowana do prognozowanego ruchu, o ile pozwalaj ą na to warunki terenowe. Projektowana infrastruktura drogowa powinna uwzgl ędnia ć wymagania techniczno – obronne wynikaj ące z potrzeb obronno ści pa ństwa.

6.1.2. Uzupełniaj ący układ drogowy Uzupełniaj ący układ komunikacyjny stanowi ą drogi lokalne i dojazdowe oraz drogi wewn ętrzne, których przebiegi nie zostały zdefiniowane na rysunku Studium - Kierunki. Elementy układu uzupełniaj ącego nie powinny umo żliwia ć przejazdów tranzytowych z pomini ęciem sieci podstawowej. Gruntowe nawierzchnie dróg nale ży, co najmniej utwardzi ć dla zapewnienia przejezdno ści przez cały rok. Ponadto dla dróg wewn ętrznych zaleca si ę stosowanie parametrów jak dla dróg publicznych klasy technicznej D (dojazdowej).

6.1.3. Parkowanie i miejsca postojowe Stanowiska postojowe dla samochodów powinny by ć lokalizowane i urz ądzone w sposób nieuci ąż liwy na działce obiektu generuj ącego potrzeby parkowania pojazdów lub na terenie inwestycji, zgodnie z podanymi w poni ższej tabeli wymaganiami:

- 160 -

Tabela 17 Minimalna liczba miejsc postojowych w zale żno ści od funkcji obiektu MIEJSCA DO FUNKCJA OBIEKTU JEDNOSTKA ODNIESIENIA PARKOWANIA zabudowa mieszkaniowa 1 dom / mieszkanie Nie mniej ni ż 2 jednorodzinna zabudowa mieszkaniowa 1 mieszkanie Nie mniej ni ż 1,5 wielorodzinna biura i urz ędy 10 zatrudnionych Nie mniej ni ż 1,5 obiekty handlowe 100 m² pow. obiektów Nie mniej ni ż 2 gastronomia 100 m² pow. obiektów Nie mniej ni ż 2 szpitale 10 zatrudnionych Nie mniej ni ż 3 hotele, pensjonaty 200 m² pow. obiektów Nie mniej ni ż 1 cmentarz 1 000 m² powierzchni cmentarza Nie mniej ni ż 2 szkoły, przedszkola 10 zatrudnionych Nie mniej ni ż 4 zakłady produkcyjne, składy, 10 zatrudnionych Nie mniej ni ż 2 magazyny teren usług sportu i rekreacji 1 000 m² powierzchni terenu Nie mniej ni ż 1 obiekty kultury 100 m² pow. obiektów Nie mniej ni ż 1

Powy ższe ustalenia nie dotycz ą istniej ącej zabudowy. Dopuszcza si ę parkowanie samochodów osobowych na ulicach układu obsługuj ącego. Parkowanie na chodnikach nale ży stopniowo ogranicza ć wył ącznie do miejsc wyznaczonych. Zaleca si ę trwałe oddzielenie powierzchni przeznaczonych dla pojazdów od pieszych. Parkowanie zwi ązane z ruchem turystycznym i rekreacyjnym powinno spełnia ć nast ępuj ące warunki: 1) lokalizacja parkingu powi ązana z terenami usług i handlu, a tak że sportu i rekreacji, tras rowerowych, szlaków pieszych, powierzchnia parkingu- zalecana powierzchnia parkingu na co najmniej 10 stanowisk, 2) wyposa żenie parkingu: miejsca piknikowe (stoły, ławy), docelowo w sanitariaty, 3) wydzielenie w ramach parkingu miejsc dla obsługi turystów tj. małej gastronomii, drobnego handlu, pami ątkarstwa, wypo życzalni sprz ętu sportowego np. rowerów.

6.1.4. Ruch pieszy i rowerowy Zaleca si ę utrzymanie istniej ących oraz realizacj ę nowych chodników, tras rowerowych i ci ągów pieszo- rowerowych. Zaleca si ę wyra źne oznakowanie tras na terenie oraz modernizacj ę istniej ących dróg na odcinkach przeznaczonych dla ruchu rowerowego. Proponuje si ę w atrakcyjnych miejscach urz ądzenie miejsc postojowych (ławki, pola biwakowe, miejsca na ogniska). Ruch rowerowy mo że odbywa ć si ę tak że po trasach dróg powiatowych. W ka żdym z tych przypadków zaleca si ę wydzielenie osobnego pasa dla rowerzystów. Szczegółowy przebieg tras rowerowych nale ży zweryfikowa ć i ostatecznie okre śli ć na etapie sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

- 161 -

6.1.5. Komunikacja kolejowa Przez teren gminy przebiega linia kolejowa nr 10 relacji Legionowo-Tłuszcz, przewidziana do modernizacji w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego. Zgodnie z Decyzj ą nr 3 Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegaj ą linie kolejowe, jako terenów zamkni ętych (t.j. Dz. U. MIiR, poz. 25 z pó źn. zm.), na rysunku Studium Kierunki zaznaczono tereny obejmuj ące wymienion ą linie kolejow ą. Lokalizacja przyszłych inwestycji w s ąsiedztwie terenów PKP musi zapewni ć sprawny i bezpieczny ruch poci ągów na linii oraz w momencie jej budowy, rozbudowy, przebudowy. Sposoby zagospodarowania terenów zlokalizowanych w bezpo średnim s ąsiedztwie linii kolejowych okre ślaj ą przepisy odr ębne. Dla terenów kolejowych zaleca si ę ustanowienie strefy potencjalnych uci ąż liwo ści akustycznych od linii kolejowej i wyznaczenie jej w odległo ści 50 m od obszaru kolejowego. W obr ębie tej strefy zaleca si ę wprowadzenie zakazu lokalizowania zabudowy podlegaj ącej ochronie akustycznej przeznaczonej na: szpitale i domy opieki społecznej, cele uzdrowiskowe, zwi ązane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzie ży. Dla nowych budynków mieszkalnych poło żonych w strefie potencjalnych uci ąż liwo ści akustycznych od linii kolejowej zaleca si ę zapewnienie we własnym zakresie środków technicznych słu żą cych skutecznej minimalizacji uci ąż liwo ści akustycznych dla pomieszcze ń mieszkalnych.

6.1.6. Transport publiczny W celu poprawy dost ępno ści terenów, nale ży d ąż yć do rozwoju zasi ęgu i dost ępno ści transportu publicznego, zarówno na terenie gminie jak i w powi ązaniu regionalnym i ponadregionalnym. W Studium w pierwszej kolejno ści zostały wyznaczone tereny wzdłu ż istniej ącej sieci transportu zbiorowego, tak aby w pełni wykorzysta ć istniej ącą ju ż infrastruktur ę.

6.2. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej Dla rozwoju infrastruktury technicznej mo żliwe jest uruchomienie ka żdej potrzebnej powierzchni terenów na etapie planów miejscowych zarówno na terenach mieszkaniowych jak i na terenach aktywno ści gospodarczej. Za zgodn ą z ustaleniami Studium uwa ża si ę równie ż lokalizacj ę sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej na terenach rolnych objętych zakazem zabudowy. Dopuszcza si ę lokalizacj ę sieci i urz ądze ń przesyłowych nieoznaczonych na rysunku studium, pod warunkiem nie kolidowania z istniej ącym i projektowanym zagospodarowaniem oraz uwarunkowaniami wynikaj ącymi z poło żenia np. na terenach obj ętych ochron ą. Kompleksowe wyposa żenie gminy w infrastruktur ę techniczn ą jest podstawowym uwarunkowaniem jej rozwoju. Infrastruktura techniczna i komunalna pełni funkcj ę usługow ą

- 162 -

wobec innych obszarów kształtowania zrównowa żonego rozwoju gminy. Przyjmuje si ę wi ęc, iż jej rozwój b ędzie polegał na: 1) działaniach poprawiaj ących jako ść dostarczanych usług w systemach ju ż istniej ących poprzez ich modernizacj ę i przebudow ę, poprawie niezawodno ści i standardu realizowanych usług, zmniejszeniu zagro żenia dla środowiska, energooszcz ędno ści, poprawie efektywno ści ekonomicznej i organizacyjnej działania systemów, 2) rozbudowie systemów poprzez obejmowanie obsług ą obszarów dotychczas nieuzbrojonych, a le żą cych wewn ątrz granic zasi ęgu systemu, a tak że obszarów na zewn ątrz tych granic, niezale żnie, czy s ą to obszary ju ż zainwestowane czy przewidywane do zainwestowania.

6.2.1. Gospodarka wodno-ściekowa Podstawowym źródłem wody pitnej s ą i pozostan ą nadal wody podziemne, pozyskiwane z trzech studni z uj ęcia wód podziemnych w Radzyminie, zlokalizowanego przy ul. Batalionów Chłopskiej 8. Głównym zadaniem gminy w zakresie zaopatrzenia w wod ę jest prawidłowe gospodarowanie zasobami wód podziemnych, ich ochrona przed nadmiern ą eksploatacj ą oraz ochrona przed zanieczyszczeniem. Dopuszcza się rozwi ązania indywidualne zgodnie z przepisami odr ębnymi. Studium zakłada budow ę i rozbudow ę sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej w celu obsługi mieszka ńców, w tym lokalizacj ę obiektów i urz ądze ń budowlanych niezb ędnych do ich prawidłowego funkcjonowania. Dopuszcza si ę stosowanie bezodpływowych zbiorników oraz przydomowych oczyszczalni ścieków zgodnie z przepisami odr ębnymi. Utrzymuje si ę istniej ący system odprowadzenia wód opadowych do kanalizacji deszczowej lub powierzchniowo oraz istniej ącymi rowami i ciekami z wyj ątkiem wód opadowych i roztopowych z terenów potencjalnie zanieczyszczonych, w tym z terenów utwardzonych przy obiektach usługowych i produkcyjnych, z parkingów i ewentualnych stacji paliw oraz terenów komunikacyjnych, gdzie wody nale ży przed odprowadzeniem podczy ści ć do warto ści zawartych w przepisach odr ębnych. Zakłada si ę rozbudow ę sieci kanalizacji deszczowej. Wa żnymi elementami prawidłowego funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej jest funkcjonowanie istniej ącej Stacji Uzdatniania Wody oraz Miejska Oczyszczalnia Ścieków Komunalnych w Radzyminie.

6.2.2. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Na terenach przewidzianych na rozwój nowych inwestycji, niezb ędna b ędzie realizacja nowych sieci i stacji transformatorowych, w zwi ązku z czym dopuszcza si ę ich realizacj ę na ka żdym terenie.

- 163 -

Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą odbywa si ę za pomoc ą Głównego Punktu Zasilania (GZP) zlokalizowanego przy ul. Kolonia pod lasem w Radzyminie, który zasilany jest napowietrznymi liniami 110 kV. Przy planowaniu nowych obiektów zaleca si ę zachowa ć od istniej ących napowietrznych linii elektroenergetycznych: • wysokiego napi ęcia 110 kV, odległo ść 15 m po obu stronach linii, licz ąc w poziomie od osi linii (pas technologiczny o szeroko ści 30 m), • średniego napi ęcia, odległo ść 6 m po obu stronach linii, licz ąc w poziomie od osi linii (pas technologiczny o szeroko ści 12 m). Dopuszcza si ę budow ę i rozbudow ę przesyłowej sieci elektroenergetycznej i lokalizacj ę niezb ędnych urz ądze ń przesyłowo- dystrybucyjnych. Przez obszar gminy przebieg dwutorowa linia elektroenergetyczna o napi ęciu 400 kV relacji Miłosna-Mo ściska, Miłosna Ołtarzew. Planuje si ę budow ę nowej napowietrznej linii elektroenergetycznej o napi ęciu 110kV, relacji Radzymin-Wieliszew, Radzymin-Wodoci ąg. Długo ść projektowanej linii na terenie Gminy Radzymin wynosi 4,3 km. Przy planowaniu nowych obiektów zaleca si ę zachowa ć od istniej ących napowietrznych linii elektroenergetycznych 400 kV pas technologiczny o wymaganej szeroko ści równej 60 m (po 30 metrów w obie strony od osi linii). W pasie technologicznym obowi ązuje zakaz lokalizacji budynków mieszkalnych oraz obiektów budowlanych przeznaczonych na pobyt ludzi. Ponadto w s ąsiedztwie linii elektroenergetycznych budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie mog ą by ć wznoszone na obszarach stref, w których wyst ępuje przekroczenie dopuszczalnych poziomów oddziaływania pola elektroenergetycznego, okre ślonego w przepisach odr ębnych dotycz ących ochrony przed oddziaływaniem pól elektroenergetycznych. Dopuszcza si ę budow ę elektroenergetycznej linii wielotorowej, wielonapięciowej po trasie istniej ącej linii elektroenergetycznej 400kV. Dopuszcza si ę tak że odbudow ę, rozbudow ę, przebudow ę i nadbudow ę istniej ącej linii 400kV oraz linii, która w przyszło ści zostanie ewentualnie wybudowana na jej miejscu. Realizacja tych inwestycji po trasie istniej ącej linii nie wył ącza mo żliwo ści rozmieszczania słupów oraz podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urz ądze ń niezb ędnych do korzystania z linii w innych ni ż dotychczasowe miejscach. W przypadku rozbudowy, przebudowy, nadbudowy lub budowy nowej linii na miejscu linii istniej ącej 400kV pas technologiczny mo że zmieni ć swój przebieg lub zasi ęg.

- 164 -

6.2.3. Zaopatrzenie w gaz Dopuszcza si ę budow ę i rozbudow ę dystrybucyjnej i rozdzielczej sieci gazowej, w tym gazoci ągów wysokiego, średniego i niskiego ci śnienia oraz stacji redukcyjno - pomiarowych niezb ędnych do zaopatrzenia w gaz sieciowy terenów przeznaczonych pod zainwestowanie. Projektowane gazoci ągi zaleca si ę układa ć poza liniami rozgraniczaj ącymi istniej ących i projektowanych dróg. Przez Miasto Radzymin przebiega trasa gazoci ągu wysokiego ci śnienie DN700 MOP 5,5 MPa relacji Rembelszczyzna – Hołowczyce. Dla wszystkich gazoci ągów, tak że tych niewskazanych na rysunku Kierunków, ustala si ę strefy kontrolowane zgodnie z przepisami odr ębnymi. Strefy kontrolowane stanowi ą obszar w którym operator sieci jest uprawniony do zapobiegania działalno ści mog ącej mie ć negatywny wpływ na trwało ść i prawidłow ą eksploatacj ę, obowi ązek uzgodnienia z operatorem sieci, lokalizacji obiektów wzdłu ż strefy kontrolowanej oraz sposobu jej zagospodarowania. W strefach kontrolowanych nie nale ży wznosi ć budynków, urz ądza ć stałych składów i magazynów, sadzi ć drzew i krzewów oraz podejmowa ć działalno ści mog ącej zagrozi ć trwało ści gazoci ągu podczas jego eksploatacji. W strefach kontrolowanych istniej ących gazoci ągów dopuszcza si ę budow ę nowych sieci gazowych.

6.2.4. Telekomunikacja Studium zakłada rozbudow ę sieci przewodowych zgodnie z wyst ępuj ącym zapotrzebowaniem, w szczególno ści tam gdzie powstaj ą nowe zgrupowania zabudowy. W Studium przewiduje si ę docelowe skablowanie napowietrznych sieci telekomunikacyjnych. W przypadku realizacji stacji bazowych telefonii komórkowej o wysoko ści równej i wi ększej ni ż 50 m n.p.t. niezb ędne jest zgłoszenie tej inwestycji do Szefostwa Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP, zgodnie z przepisami odr ębnymi. Dopuszcza si ę lokalizacj ę nowych inwestycji w tym zakresie na wszystkich terenach z zastrze żeniem zachowania warunków wynikaj ących z przepisów odr ębnych.

6.2.5. Gospodarka odpadami W studium nie przewiduje si ę lokalizacji składowiska odpadów komunalnych, zasady odbioru odpadów zgodnie z ustaleniami przyj ętego przez gmin ę Regulaminu utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie Gminy Radzymin. Gminny Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych mie ści si ę przy ul. Komunalnej 8 w Radzyminie.

- 165 -

7. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym Cele publiczne, o których mowa w Studium, okre ślone zostały w ustawie o gospodarce nieruchomo ściami.

7.1. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym W zakresie realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym Studium zakłada, że wszystkie tego typu inwestycje mog ą by ć zlokalizowane w granicach ka żdego z terenów. Do głównych inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym nale żą przede wszystkim wszystkie drogi publiczne, cmentarze, usługi publiczne, usługi sportu, tereny urz ądze ń słu żą cych zaopatrzeniu w wod ę, energi ę elektryczn ą oraz odprowadzaniu i utylizacji odpadów (tereny obiektów i sieci infrastruktury technicznej - wodoci ągów, kanalizacji, elektroenergetyki, gazownictwa, telekomunikacji), tereny zwi ązane z ochron ą przeciwpowodziow ą, wodne zbiorniki retencyjne.

7.2. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów o których mowa w art. 48 ust. 1 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego został przyj ęty uchwał ą nr 180/14 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 lipca 2014 r., zgodnie z jego ustaleniami dla miasta i Gminy Radzymin zostały okre ślone nast ępuj ące inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym: • rozbudowa gazoci ągu przesyłowego Wronów – Rembelszczyzna (budowa drugiego ruroci ągu); • budowa gazoci ągu mi ędzysystemowego Polska – Litwa (w zale żno ści od wyników analiz ekonomicznych); • budowa ruroci ągu naftowego Odessa – Brody – Płock (z mo żliwo ści ą jego przedłu żenia do Gda ńska) z cz ęś ciowym wykorzystaniem trasy istniej ącego ropoci ągu „Przyja źń ”, • rozbudowa oczyszczalni ścieków w Radzyminie ze wzgl ędu na przepustowo ść wraz z jednoczesn ą modernizacj ą lub rozbudow ą cz ęś ci obiektów - zadanie zrealizowane; • budowa drogi ekspresowej S8 Marki - Radzymin stanowi ącej obwodnic ę Marek - zadanie wykonane;

- 166 -

• DW 631 – DW 635 – dobudowa drugiej jezdni; • DW 635 na odcinku DK 17 w Wi ązowej – DK 8 w Strudze; • budowa odcinka drogi wojewódzkiej nr 635 (stanowi ącego fragment Małej Obwodnicy Warszawy) od istniej ącej drogi nr 635 do w ęzła „Wołomin” na drodze krajowej S8; • budowa nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 636, uwzgl ędniaj ącego obej ście miejscowo ści Wola Rasztowska.

- 167 -

8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych 8.1. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego W Studium nie wyznacza si ę obszarów, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

8.2. Obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści W Studium nie wyznacza si ę obszarów wymagaj ących przeprowadzenia scale ń i podziałów nieruchomo ści. Dopuszcza si ę scalanie i wymian ę gruntów rolnych i le śnych na podstawie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów, dla całego terenu gminy. Dopuszcza si ę równie ż wskazanie takich terenów na etapie sporz ądzania planów miejscowych.

8.3. Obszary przestrzeni publicznej W Studium nie wyznacza si ę obszarów przestrzeni publicznej. Wyznacza si ę, jako tereny słu żą ce organizacji imprez masowych, tereny oznaczone na rysunku studium symbolem US oraz US/UT.

- 168 -

9. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne 9.1. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Na terenie Gminy Radzymin obowi ązuje 50 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub ich zmiany, obejmuj ące swoim zakresem 100% powierzchni całej gminy (stan na marzec 2019 r.), dlatego te ż w Studium nie okre śla si ę obszarów, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Realizacja polityki przestrzennej gminy, w dostosowaniu do zmian zachodz ących w przestrzeni i potrzeb inwestycyjnych realizowana b ędzie zatem poprzez sporz ądzenie zmian obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przed przyst ąpieniem do sporz ądzenia zmiany planów obowi ązuj ących zaleca si ę wykonanie analizy zasadno ści przyst ąpienia uwzgl ędniaj ącej: stan własno ści i władania gruntów i ich wpływ na mo żliwo ść przeprowadzenia procedury formalno-prawnej, okre ślenie zakresu niezb ędnych ustale ń koniecznych do uwzgl ędnienia w zmianie obowi ązuj ących planów oraz analiz ę dost ępno ści materiałów źródłowych (w szczególno ści: opracowanie ekofizjograficzne, przygotowanie podkładów geodezyjnych).

9.2. Obszary wymagaj ące przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne W Studium nie wyznacza si ę obszarów wymagaj ących przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne. W zakresie przeznaczenia gruntów na cele niele śne w trakcie opracowania planu nale ży przeanalizowa ć konieczno ść uzyskania zgody na przeznaczenie gruntów na cele niele śne.

- 169 -

10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej Wskazane jest oszcz ędne dysponowanie gruntami wysokich bonitacji w przeznaczaniu ich na cele nierolnicze. W zakresie kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej wskazuje si ę nast ępuj ące kierunki i zasady: • okre ślono obszary wył ączone z zainwestowania, wskazane do wykorzystania wył ącznie rolniczego. Tereny te nale ży chroni ć poprzez zapobieganie procesom degradacji i dewastacji gruntów oraz zapobieganie szkodom w produkcji rolnej powstałym wskutek działalno ści nierolniczej, • w niniejszym studium na cele nierolnicze wskazano grunty poło żone w bezpo średnim sąsiedztwie istniej ącego zainwestowania lub stosunkowo łatwych do uzbrojenia ze wzgl ędu na poło żenie wzdłu ż dróg publicznych, • na terenach, które obecnie s ą wykorzystywane rolniczo, a znajduj ą si ę na terenach udokumentowanych złó ż, dopuszcza si ę ich eksploatacj ę. Zakłada si ę rozwój działalno ści towarzysz ących rolnictwu. W zakresie kształtowania le śnej przestrzeni produkcyjnej wskazuje si ę nast ępuj ące kierunki i zasady: • w obr ębie lasów ochronnych obowi ązuje podporz ądkowanie funkcji produkcyjnej funkcjom ochronnym. Gospodarka le śna winna by ć prowadzona w sposób zapewniaj ący ci ągłe spełnianie przez nich celów, dla których zostały wydzielone, w szczególno ści poprzez: dbało ść o stan zdrowotny i sanitarny lasów, preferowanie naturalnego odnowienia lasów, dbało ść o utrzymanie naturalnych stosunków wodnych, ograniczenie stosowania zr ębów zupełnych.

- 170 -

11. Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych 11.1. Obszary zagro żenia powodzi ą Skutki powodzi w bardzo rzadkich przypadkach dotyczą terenu jednej gminy, st ąd wszelkie działania zwi ązane z ochroną przeciwpowodziow ą powinny mie ć charakter kompleksowy, obejmuj ący swoim oddziaływaniem obszar powiatu, a nawet regionu. Oprócz powodzi wa żnym problemem s ą tak że lokalne podtopienia. Do ść cz ęsto na opisywanym terenie zdarzaj ą si ę opady nawalne, które zalewaj ą ni żej poło żone, pozbawione odpływu ulice miasta. Powodem jest mało wydajna kanalizacja deszczowa lub jej zatkanie, w wyniku czego nast ępuje zalewanie budynków i niszczenie mienia ruchomego. Dla terenów gdzie mo żliwy jest przepływ wód powodziowych nie mo żna ustali ć zalesienia lub zakrzewienia oraz nale ży ustali ć ochron ę przed zmianami ukształtowania powierzchni polegaj ącymi na wykonaniu przegród utrudniaj ących spływ wód powodziowych. Na obszarze Gminy Radzymin wyst ępuj ą obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą od rzeki Rz ądzy, wskazane na mapach zagro żenia powodziowego i mapach ryzyka powodziowego: • Q1% - obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat, • Q10% - obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat, W graniach gminy wyst ępuj ą równie ż obszary zagro żenia powodz ą Q0,2%, na których prawdopodobie ństwo powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat. Na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne. Na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuje utrzymanie obecnego ukształtowania terenu w celu przepuszczania wód wezbraniowych rzeki Rz ądzy i Czarnej, z wyj ątkiem działa ń zwi ązanych z ochron ą przed powodzi ą. Mapy zagro żenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego zostały opracowane w ramach projektu "Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagro żeniami" (ISOK) przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB - Centra Modelowania Powodzi i Suszy w Gdyni, Poznaniu, Krakowie i we Wrocławiu. Przekazanie przez Prezesa KZGW ostatecznych wersji map jednostkom administracji, o którym mowa w art. 88f ust. 3 ustawy Prawo wodne nast ąpiło w dniu 15 kwietnia 2015 r. Ze wzgl ędu na brak aktualnych map zagro żenia powodziowego i map ryzyka powodziowego dla rejonu rzeki Czarnej w Nadmie obowi ązuje strefa bezpo średniego zagro żenia powodzi ą okre ślona w „Studium ochrony przeciwpowodziowej rzeki Czarnej” opracowanym przez

- 171 -

Regionalny Zarz ąd Gospodarki Wodnej w Warszawie, w której obowi ązuj ą przepisy odr ębne wynikaj ące z ustawy Prawo wodne.

11.2. Obszary osuwania si ę mas ziemnych Na terenie Gminy Radzymin nie wyst ępuj ą udokumentowane zagro żenia geologiczne zwi ązane z osuwaniem si ę mas ziemnych.

- 172 -

12. Obiekty i obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny W my śl przepisów odr ębnych zło ża kopalin podlegaj ą ochronie, której wyrazem jest m.in. zabezpieczenie warunków do ich eksploatacji (obecnie lub w przyszło ści). Obowi ązuje wył ączenie spod zabudowy udokumentowanych złó ż kopalin (z zastrze żeniem istniej ącej zabudowy oraz zabudowy ustalonej na podstawie wcze śniej obowi ązuj ących dokumentów planistycznych) oraz zaleca si ę nie wprowadzanie na omawianych terenach infrastruktury technicznej. Dopuszcza si ę w granicach udokumentowanego zło ża podj ęcie eksploatacji oraz wprowadzenie nowych terenów i obszarów górniczych. Nie wyznacza si ę w zło żu kopaliny filara ochronnego, ze wzgl ędu na brak takiej konieczno ści. Udokumentowane zło ża kopalin wraz z obszarami i terenami górniczymi, wyst ępuj ącymi na terenie Gminy Radzymin, opisane zostały w cz ęś ci Uwarunkowania.

13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej Nie wyznacza si ę ze wzgl ędu na brak ich wyst ępowania w granicach Studium.

14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rekultywacji lub remediacji Przekształceniom funkcjonalno – przestrzennym b ędą podlegały obszary, dla których studium przewiduje zmian ę funkcji na zgodn ą z polityk ą przestrzenn ą gminy. Celem działa ń rehabilitacyjnych jest dostosowanie istniej ących terenów zabudowy do współczesnych wymogów i potrzeb, poprawienie warunków życia oraz podniesienie atrakcyjno ści przestrzeni poprzez popraw ę estetyki i standardu technicznego budynków i wykreowanie przestrzeni publicznych. Na podstawie przepisów odr ębnych wydawane s ą decyzje administracyjne dotycz ące terenów wskazanych do rekultywacji (np. tereny poeksploatacyjne). W studium nie wyznacza si ę terenów wskazanych do rekultywacji. Pod poj ęciem remediacji rozumiane jest poddanie gleby, ziemi i wód gruntowych działaniom maj ącym na celu usuni ęcie lub zmniejszenie ilo ści substancji powoduj ących ryzyko, ich kontrolowanie oraz ograniczenie rozprzestrzeniania si ę, tak aby teren zanieczyszczony przestał stwarza ć zagro żenie dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, z uwzgl ędnieniem

- 173 -

obecnego i, o ile jest to mo żliwe, planowanego w przyszło ści sposobu u żytkowania terenu. Remediacja mo że polega ć na samooczyszczaniu, je żeli przynosi najwi ększe korzy ści dla środowiska. W studium nie wyznacza si ę obszarów wymagaj ących remediacji.

15. Obszary zdegradowane W studium nie wyznacza si ę obszarów zdegradowanych.

16. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych Zasi ęg i granice terenów zamkni ętych na terenie Gminy Radzymin wyznaczono na podstawie Decyzji nr 3 Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegają linie kolejowe, jako terenów zamkni ętych (t.j. Dz. U. MIiR, poz. 25 z pó źn. zm.): • obr ęb Cegielnia: dz. 16, • obr ęb Stary Dybów: dz. 143, • obr ęb Emilianów: dz. 189, • obr ęb Emilianów: dz. 281, • obr ęb Emilianów: dz. 282, • obr ęb Emilianów: dz. 283, • obr ęb Emilianów: dz. 284, • obr ęb Ł ąki: dz. 285, • obr ęb Zwierzyniec: dz. 161, • obr ęb Radzymin-Miasto 02-01: dz.51, • obręb Radzymin-Miasto 03-01: dz. 1/6, • obr ęb Radzymin-Miasto 03-01: dz. 1/13, • obr ęb Radzymin-Miasto 05-02: dz. 7/2. Dla terenów kolejowych ustanawia si ę stref ę potencjalnych uci ąż liwo ści akustycznych od linii kolejowej w odległo ści 50 m od granicy obszaru kolejowego, na której ogranicza si ę zabudow ę podlegaj ącą ochronie akustycznej i zagospodarowanie zgodnie z przepisami odr ębnymi. Granice terenów zamkni ętych wskazano na rysunku studium oraz nadano im przeznaczenie oznaczone symbolem KK. Ustalono szczegółowe warunki zagospodarowania na tych terenach zgodnie z przepisami odr ębnymi w tym zakresie, które szczegółowo opisane zostały w punkcie 3.18.

- 174 -

17. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie Nie wyznacza si ę ze wzgl ędu na brak ich wyznaczenia przez Samorz ąd Lokalny.

18. Granice obszarów, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu Na obszarze Gminy Radzymin obecnie brak jest obiektów produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczaj ącej 100kW. Odnawialne źródła energii (OZE) s ą źródłami wykorzystuj ącymi w procesie przetwarzania energi ę wiatru, promieniowanie słoneczne, spadku rzek, produktów ubocznych rolnictwa oraz energi ę pozyskiwan ą z biomasy, biogazu wysypiskowego, a tak że biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szcz ątek ro ślinnych i zwierz ęcych. Do 2017 r. Polska zobowi ązała si ę uzyska ć 16% udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju, a do 2021 roku jej udział powinien wynosi ć 20%. Energi ę słoneczn ą mo żna wykorzysta ć zarówno do ogrzewania, jak i do produkcji pr ądu, a tak że do pozyskania paliwa, jakim jest wodór, w fotokatalitycznym rozkładzie wody. Słoneczna energia elektryczna (fotowoltaika), uwa żana za najbardziej obiecuj ące i przyjazne środowisku źródło energii, jest wyj ątkowa ze wzgl ędu na szerokie mo żliwo ści osi ągni ęcia korzy ści energetycznych i poza energetycznych. Przemysł fotowoltaiczny gwarantuje konkurencyjn ą, tani ą, bezpieczn ą i czyst ą słoneczn ą energi ę elektryczn ą, a tak że ochron ę zasobów naturalnych. Z kolei energetyka słoneczna termiczna (fototermika) nale ży do najbardziej efektywnych technologii produkcji ciepła, z punktu widzenia ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Dla całego obszaru gminy dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów energetyki odnawialnej (OZE) obejmuj ącej obiekty energetyki słonecznej - ogniwa fotowoltaiczne na u żytek własny inwestora (bez konieczno ści przył ączania do sieci) o mocy nieprzekraczaj ącej 100 kW.

- 175 -

19. Obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2 000 m² W studium wyznacza si ę obszary, na których mog ą by ć sytuowane obiekty handlowe o powierzchni sprzeda ży ponad 2 000 m² (art. 10. ust. 3a) zgodnie z rysunkiem ”Kierunki zagospodarowania przestrzennego”, na którym s ą one oznaczone symbolem UC, na granicy obr ębu Ciemne oraz Dybów Kolonia oraz obr ęby Ciemne, w s ąsiedztwie w ęzłów drogowych przy trasie S8.

- 176 -

Część IV

Synteza i uzasadnienie

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin opracowano: • zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1945 ze zm.) wraz z aktualnie obowi ązuj ącymi przepisami odr ębnymi; • na podstawie uchwały nr 532/XLVI/2018 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radzymin.

Istniej ącą struktur ę funkcjonalno-przestrzenn ą obszaru Gminy Radzymin mo żna oceni ć jako zadowalaj ącą oraz zgodn ą z generalnymi uwarunkowaniami (predyspozycjami) przyrodniczymi tj. racjonalnie wykorzystuj ącą walory i zasoby przyrodnicze.

W okre śleniu kierunków zagospodarowania przestrzennego d ąż ono do utrzymania pozytywnych cech dotychczasowego zagospodarowania, ich usprawnieniu oraz stworzeniu warunków dla zrównowa żonego rozwoju gminy, maj ąc na uwadze ochron ę ładu przestrzennego. W rozwi ązaniach rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej przyj ęto zasad ę nie rozpraszania zabudowy poza ukształtowane istniej ące zespoły osadnicze. Rozwój osadnictwa powinien polega ć na uzupełnianiu istniej ącej struktury osadniczej oraz jej rozbudow ę poprzez doł ączanie nowych terenów przylegaj ących do niej.

Przy wyznaczaniu terenów pod zainwestowanie uwzgl ędniono wyniki analizy potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy, w tym bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę.

W strukturze docelowych jednostek terenowych wyró żniono nast ępuj ące ich typy funkcjonalne (przewa żaj ące przeznaczenie): • MU - obszary zabudowy mieszkaniowo- usługowej o charakterze centrotwórczym, • MN - obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, • MN.ML - obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy rekreacji indywidualnej, • MN.U - obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej, • U - obszary zabudowy usługowej,

- 177 -

• UP - obszary usług publicznych, • US - obszary usług sportu i rekreacji, • US.UT - obszary usług sportu i rekreacji oraz turystyki, • UC - obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2 000 m², • P.U - obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz usług), • P.U1 - obszary aktywno ści gospodarczej (obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz usług) z „dominant ą”, • PE - obszary powierzchniowej eksploatacji złó ż, • R - obszary rolnicze, • ZL - lasy, • ZP - obszary zieleni urz ądzonej, • ZC - cmentarze, • IT - obszary infrastruktury technicznej, • KK - obszary komunikacji kolejowej, • WS - wody powierzchniowe śródl ądowe , • S - droga publiczna klasy ekspresowej, • KDGP - droga publiczna klasy głównej ruchu przyspieszonego, • KDG - droga publiczna klasy głównej, • KDZ - droga publiczna klasy zbiorczej.

Dla ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków wskazano istniej ące oraz postulowane do obj ęcia ochron ą obiekty i obszary o wysokich walorach kulturowych. Działania takie maj ą na celu zachowanie to żsamo ści kulturowej gminy, jak równie ż daj ą mo żliwo ść wykreowania nowych miejsc atrakcji turystycznych. Dla zachowania walorów przyrodniczych, Studium zakłada utrzymanie wszelkich terenów o wysokich walorach przyrodniczych, jak równie ż proponuje wyznaczenie obszarów wył ączonych spod zainwestowania, w celu utrzymania i ciągłego polepszania warunków przyrodniczych na terenie gminy. Dla poprawy bezpiecze ństwa ruchu samochodowego oraz usprawnienia powi ąza ń komunikacyjnych gminy, okre ślono odpowiednie klasy techniczne wa żniejszych dróg. W celu zapewnienia lepszych warunków bytowych dla mieszka ńców gminy oraz przygotowania dogodnych warunków rozwojowych na terenach inwestycyjnych, okre ślono warunki dalszego rozwoju systemów infrastruktury technicznej, jak również modernizacj ę istniej ących.

- 178 -

Wszelkie ustalenia Studium stanowi ą podstaw ę do sporz ądzania i uszczegółowienia zamierze ń planistycznych na etapie sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Dokument Studium pozwoli władzom gminy na wyznaczenie strategicznych celów rozwojowych jak równie ż uregulowanie i mo żliwo ść prowadzenia odpowiedniej do potrzeb gminy gospodarki przestrzennej.

- 179 -